Reçete Kitabı

TIPFAK.
COM – Tıp Öğrencileri Buluşma Noktası
PEDİATRİ
1
TIPFAK.COM – Tıp Öğrencileri Buluşma Noktası
Akut Nazofarenjit
Tanı
Sıklıkla kış aylarında görülür. En sık görülen üst solunum yolu enfeksiyonudur. Orta kulak enfeksiyonu ve sinüs enfeksiyonları ile
birlikteliği sıktır. Etken genellikle virüslerdir. 3 ay - 3 yaş arası bulgular ağır olabilir. Ani ateş, irritabilite, huzursuzluk, hapşurma ilk bulgulardır.
Burun tıkanıklığı, seröz akıntı, kusma görülebilir. Orofarinkste hiperemi ve bazen vücutta nonspesifik maküler döküntü olabilir.
Ayırıcı Tanı
■ Allerjik rinit
■ Kızamık
■ Kızamıkçık
■ Hepatit
Tedavi
Destek tedavi ve nonspesifik semptomatik tedavidir. Ateş ve ağrı durumunda parasetamol, ibuprofen kullanılabilir. Burun tıkanıklığını
gidermek için infantlarda serum fizyolojikli burun damlaları ile daha büyük çocuklarda lokal dekonjestan etkili damla ve spreyler kullanılabilir. Ek
olarak bol sıvı gıda alınması önerilir.
Rp/ 10 kg çocuk için
1. Tonimer baby sprey S: 3 X 3 puf
2. Tylol sirop S: 4 X 1 ölçek
1.İliadin pediatrik naza! Damla S: 2 x 2 gtt (5 gün kullanılır)
2. Tylol 6 plus sirop S: 4 x 1 ölçek
veya
3. İbuten sirop S: 4 X 1 ölçek
Tonsillit ve Tonsillofarenjit
Tanı
1 yaş altında nadirdir. Özellikle 4 - 7 yaşın hastalığıdır. En sık etken virüslerdir. Bakterilerden en sık etken A grubu beta hemolitik
streptokoklar görülür. Etken virüs İse subfebril ateş, boğaz ağrısı, burun tıkanıklığı ve halsizlik tipiktir.
Streptokokal farenjitte İse ani ateş kusma, boğaz ağrısı, yutma güçlüğü, 40°C ye varan ateş, tonsillerde hiperemi ve eksüdasyon görülür.
Servikal lenf adenit sıktır. Peritonsiller abse, pyelonefrit, menenjit ve ARA gibi komplikasyonlar gelişebilir.
Ayırıcı Tanı
■ Diğer ÜSYE sebepleri
Tedavi
Eğer hastada viral enfeksiyon düşünülüyorsa akut nazofaren-jit gibi tedavi edilmelidir. Spesifik tedavisi yoktur. Bakteriyel etkenlerde İse
İlk seçenek penisilin tedavisidir. Ek olarak semp-tomatik tedavi verilmelidir.
2
1. Deposilin 6.3.3 veya Penadur 6.3.3 flk S: 1 X 1 İM tek doz
Veya
Pen - Os 400 srp S: 3 x 1 ölçek (7 gün)
2. Minosei srp S: 4 X 1.5 ölçek
Rp/ 30-40 kg çocuk için
1. Deposilin 1.2 veya Penadur 1.2 fik S: 1 x 1 İM tek doz
Veya
2. Pen - Os 750 srp S: 3 x 1 ölçek (7 gün)
3. Minoset 250 mg tab S: 4 x 1 ölçek
Tonsillofarenjit (H. Influenza, M. Catarhalis'e bağlı)
Nadir tonsillofarenjit etkenidirler. Tedavi olarak amoksisilin -klavülonik asit (30-50 mg/kg/gün) veya sefuroksim aksetil (30 mg/kg/gün)
tercih edilebilir.
1. Klamoks 400 mg süsp S: 2 x 1 ölçek (7 veya 10 gün)
2. Tylol 6 plus srp S: 4 x 1 ölçek
veya
Rp/
1.Zinnat 125/100 ml süsp S: 2 x 2 ölçek (7 veya 10 gün)
2. Tylol 6 plus srp S: 4 X 1 ölçek
*** Günümüzde tonsillofarenjit tedavisinde çok çeşitli ve etkili antibiyotikler tedavi seçenekleri arasında yer alsada İlk tercihimiz daima
penisilinler olmalıdır.
Tonsillofarenjit (Penisilin allerjisi varsa)
Penisilin allerjisi durumunda eritromisin (40 mg/kg/gün) kullanılır.
1. Erythrocin granül 200 mg/5ml S: 4 x 1 ölçek (10 gün)
2. Calpol 6 plus süsp S: 4 X 1 ölçek
Rp/ 30 - 40 kg çocuk için
1. Enmicin 250 mg iab S: 4 x 1 (10 gün)
2. Tylol tab S: 4 X 1
*** Medikal tedaviye ek olarak bol sıvı gıda, kısa süreli dinlenme ve nemli ortam önerilebilir.
3
Akut Sinüzit
Tanı
Burun tıkanıklığı, burunda pürülan akıntı, postnazal akıntı, m aksi II er - frontal bölgede hassasiyet, ateş, gece öksürüğü, baş ağrısı ve
huzursuzluk görülür. Ayrıca bir haftadan uzun süren viral ÜSYE de akut sinüzit düşünülmelidir. Sinüs grafileri ve BT gibi tetkikler tanıda yararlı
olmasına rağmen sık tekrarlayan ve komplikasyonlu enfeksiyon tabloları hariç önerilmemektedir.
Ayırıcı Tanı
■ Akut rinit
■ Tonsillofarenjitler
■ Viral ÜSYE
Tedavi
İlk tercih amoksisilin (50 mg/kg/gün) olmakla beraber amok-sisilin klavulonik asit (40 - 50 mg/kg/gün), sefuroksin aksetil (30 mg/kg/gün)
etkili tedavi seçenekleridir. Penisilin allerjisi durumunda klaritromisin (15 mg/kg/gün) kullanılabilir. Ayrıca analjezik ve dekonjestanlar kullanılır.
*** Dirençli ve tedaviye geç cevap veren hastalarda bir üst merkeze sevk edilmelidir.
Not: Örnek reçeteler için takip eden sayfalara bakınız...
Akut Sinüzit Örnek Reçete (10 kg çocuk için)
Rp/
1. Alfoxil 250 mg süsp S: 2 X 1 ölçek (14 gün)
2. Tylol süsp S: 4 X 1 ölçek
3. Sefiyol sprey S: 3 x 3 puf her iki burun deliğine
veya
Rp/
1. Augmeniin 200 süsp S: 2 X 1 ölçek (14 gün)
2. Minoset srp S: 3 X 1 ölçek
veya
Rp/
1. Oraceftin 125/100 mi süsp S: 2 X 1.5 ölçek (14 gün)
2. Calpol süsp S: 4 X 1 ölçek
Rp/
1. Largopen 500 mg tab S: 2 x 1 tab (14 gün)
2. Tylol 6 plus süsp S: 4 x 1 ölçek
4
3. Iliadin ped nazai damla S: 2 x 2 damla (5 gün)
veya
Rp/
1. Klamoks 400 süsp S: 2 X 1 ölçek (14 gün)
2. Calpol 6 plus süsp S: 4 x 1 ölçek
3. Eksofed sirop S: 3 x 1 ölçek
4. Otrivine ped nazai sprey S: 2 X 1 (5 gün)
Rp/
1. Klamoks 625 mg tab S: 2 X 1 tab (14 gün)
2. Minoset tab S: 4 x 1 tab
3. Burnii nazai damla S: 2 x 2 damla (5 gün)
4. Sudafed sirop S: 3 X 1.5 ölçek
Akut Sinüzit (Penisilin Allerjisi Durumunda)
1. Macrol 125 / 100 ml süsp S: 2 x 1 ölçek (14 gün)
2. Fizyolen naza! git S: 3 X 3 gtt
3. Tylol süsp S: 4 x 1 ölçek
7. Macrol 250 mg süsp S: 2 X 1 ölçek (14 gün)
2. Iliadin ped nazai damla S: 2 x 2 damla (5gün)
3. Tylol 6 plus süsp S: 4 X 1
7. Macrol 250 mg tab S: 2 X 1 tab (14 gün)
2. Minoset tab S: 4 X 1
3. Otrivine ped sprey S: 2 X 1 (5 gün)
Akut Otitis Media
Tanı
Yenidogan döneminden İtibaren görülmekle beraber 1-5 yaş arasında en sıktır. Bakteriyel etkenler ön plandadır. En sık bulgular infantta
huzursuzluk, ateş ve kusma iken daha büyük çocuklarda kulak ağrısı, ateş, işitme kaybı ve perforasyon var İse kulak akıntısı olabilir. Otitis media
diğer üst solunum yolu enfeksiyonlarının ve kızamık gibi döküntülü hastalıkların komp-likasyonu olabilir. Tanı İçin otoskopik bakı şarttır. Timpan
membran kırmızı, mat ve bombedir.
Ayırıcı Tanı
■ Akut sinüzit
5
■ Mastoidit
■ Seröz otitis media
Tedavi
Akut sinüzitle aynıdır. Yüksek doz amoksisilin veya amoksisilin - klavulonik asit kullanılır. Bu ajanlar yanıtsız olgularda ikinci kuşak
sefolosporinler veya makrolidler kullanılır. 3 aya kadar olan olgularda parenteral tedavi edilmeli ve komplikasyon riski nedeniyle bir üst merkeze
sevk edilmelidir.
1. Augmerıtin 200 süsp S: 2 X 1 ölçek (10-14 gün)
1. Auğmentin 400 süsp S: 2 X 1 ölçek (10-14 gün)
2. Calpol 6 plus süsp S: 4 x 1 ölçek
veya
Rp/
1. Zinnat 125 / 100 ml süsp S: 2 x 2 ölçek (10 - 14 gün)
2. Tylol 6 plus süsp S: 4 x 1 ölçek
Krup
Tanı
Etken sıklıkta ve viraldir. Seste kabalaşma, havlar tarzda öksürük, stridor ve solunum sıkıntısı görülür. Ateş yüksekliği çok belirgin
değildir. Dierk grafide larinks ip şeklini almıştır, buna kalem bulgusu denir.
Ayırıcı Tanı
■ Epiglotit
Tedavi
Soğuk buhar 3 x 30 dk lık seanslar ile klinikte genellikle düzelme görülür.
Stridor ve solunum sıkıntısı belirgin ise adrenal ampul (1x4 ampul nebul ile verilir) ve deksametazon (0.6 mg/kg) verilir (Dekort 8 mg = 2
cc ampul). Bu tedavi ile solunum sıkıntısı gerilemiyorsa subkutan adrenalin (0.1 - 0.3 cc/kg) uygulanıp acilen hasta sevk edilmelidir.
*** Antitusif, antihistaminik ve ekspektoran tedavinin yeri yoktur.
Akut Bronşiyolit
Tanı
Viral üst solunum yol enfeksiyonu bulguları ile hışırtılı solunum, taşipne, subfebril ateşin olduğu tablodur. Ekspiryum uzamıştır ve sibilan
ronküsler işitilir. Hastada eğer ağır solunum distresi, ateş ve genel durum bozukluğu varlığında pnömoni düşünülmelidir.
Ayırıcı Tanı
■ Astım
■ Pnömoni
6
Tedavi
Destek tedavisi önerilmektedir. İn hale beta 2 agonistler verilebilir.
1. Ventolin srp S: 3 x 1 ölçek (5 gün)
Eğer solunum sıkıntısı belirgin ise
1. Ventolin nebuies amp 2.5 mg / 2.5 cc S: 4 x 1.5 cc nebüiize verilmelidir
*** Genel durum bozukluğu olan, zeminde kronik hastalığı olan ve 3 aydan küçük olan olgular sevk edilmelidir.
*** Tekrarlayan bronşiyolit atakları astım açısından araştırılmalıdır.
Pnömoniler
Tanı
En sık viral etkenler görülür. Küçük çocukta, ateş, İştahsızlık, huzursuzluk, kusma, ishal, solunum sıkıntısı görülürken daha büyük
çocuklarda ateş, üşüme - titreme, taşipne görülür. Fizik muayenede tııber sulf, ince railer nadiren ronküsler duyulur.
Ayırıcı Tanı
■ Akut bronşiyonit
■ Astım
Tedavi
Öncelikle hastaların hastaneye yatıp yatmayacağına karar verilmelidir. 3 ayın altındaki olgular, taşipne ve taşikardisi, burun kanadı
solunumu, siyanozu, zeminde kronik hastalığı olan çocuklar, tekrarlayan pnömoniler, toksik görünümlü genel durumu bozuk vakalar ve verilen
tedaviye rağmen İyileşmeyen olgular bir üst merkeze sevk edilmelidir.
İlk seçenek amoksilin olsada yükselen direnç oranları sebebiyle amoksisilin - klavulonik asit, ikinci kuşak sefolosporinler, makrolidler
kullanılabilir.
2 ay - 5 yaş arası olgular
1. Ampisicl 250 mg fik S: 2 x 1 fik İM (7 - W gün)
2. Gifrer gtt S: 3 x 3 damla
1. Klamoks 200 süsp S: 2 X 1 ölçek (10 gün)
2. Tylol süsp S: 4 X 1 ölçek veya
1. Zinnat 125/100 mi süsp S: 2 X 1.5 ölçek (7 - 10) gün
Pnömoniler (Parenteral tedavi 2 ay - 5 yaş arası)
İnfiltratif bulgular belirgin, ateş dirençli ve tedavi uyumsuzluğu riski varsa parenteral antibiyotik seçilmelidir.
7
1. Zinnat 250 mg tik S: 2 X 1 fik İM (7 - 10 gün)
2. Tylol srp S: 4 X 1 ölçek
Ardışık tedavide verilebilir. Bu tedavide 3 gün parenteral antibiyotik yapılır, takiben 7 gün o rai antibiyotik verilir.
1. Zinnat 750 mg fik S: 2 X 1 fik İM (3 gün)
2. Zinnat 125/100 mi süsp S: 2 X 2 ölçek (7 gün) veya
Rp/
1. Rocephin 1 gr fikS: 1 X 1 fik İM (3 gün)
2. Oraceftin 125/100 mi süsp S: 2 X 2 ölçek (7 gün)
*** Olgular 3. gün kontrole çağırılır.
Amipli Dizanteri
Tanı
Kanlı mukuslu diare, kramp tarzında karın ağrısı ve ateş olur. Gaita direkt bakısında kist ve trofozoidler görülür.
Ayırıcı Tanı
■ Giardiazis
■ Viral gastroenterit
■ Baktariyel gastroenterit
Tedavi
30-35 mg/kg/gün metronidazol 10 gün süreyle verilir.
1. Nidazol 50 mg / 500 ml süsp S: 3 X 2 ölçek (10 gün) veya
A Rp/
1. Flagyl 125 mg süsp S: 3 X 1 ölçek (10 gün)
1. Nidazol 200 mg süsp x S: 3 X 1 ölçek (10 gün)
Giardiazis
Tanı
Kronik, yeşil sulu, köpüklü, pis kokulu bir İshal vardır. Gaitanın direkt bakısı ile tanısı konulur.
8
Ayırıcı Tanı
■ Amipli dizanteri
■ Viral gastroenterit
■ Baktariyel gastroenterit
Tedavi
30-35 g/kg/gün metronidazol 10 gün süreyle verilir.
1. Nidazol 50 mg / 500 ml süsp S: 3 X 2 ölçek (10 gün) veya
Rp/
1.Flagyi 125 mg süsp S: 3 X 1 ölçek (10 gün}
1. Nidazol 200 mg süsp S: 3 X 1 ölçek (10 gün)
Oksiyur Tanı
Kıl kurdu denilen tablodur. Anal bölgede kaşıntı olur. Selefon bant yöntemiyle tanısı konur.
Tedavi
Aile tedavisi verilmelidir. Mebandazol 100 mg gün (2 yaşından büyük çocuklara), pirantel pamoad 10 mg/kg/gün, pirvinium pamoad 5
mg/kg/gün dozda kullanılır.
1. Kontil 250 mg / 5 mi süsp S: 7 x 1/2 ölçek (aç karnına)
1. Vermazoi 100 mg tab S: 1 x 1 tab
Yukarıdaki tedavi 2 hafta sonra tekrarlanır.
Demir Eksikliği Anemisi Tanı
Solukluk, yorgunluk, halsizlik, iştahsızlık, huzursuzluk sık görülür. Genellikle 6 ay - 2 yaş arasındadır.
Tedavi
Beslenme düzenlenmeli, altta yatan paraziter enfeksiyon, diare, malabsorbsiyon gibi nedenler ekarte edilmelidir. Tedaviye 5 - 6
mg/kg/gün den yükleme dozuyla başlanır, 1 - 2 ay devam edildikten sonra 2 mg/kg/gün den İdame tedaviye geçilir ve 4 - 6 ay İdame tedavi
devam eder. Çin kolu şuruplar veya portakal suyu demirin emilimini arttırarak tedaviye yardımcı olur. Demirin etkin emilimi İçin İlaç yemeklerden
2 saat önce verilmeli, yemeğin İçine karıştırılmamalı ve süt ürünleriyle verilmemelidir.
Rp/ 10 kg çocuk için yükleme tedavi
9
1. Ferrosanol B sirop 60 mg / 15 cc S: 3 x 5 cc (yemeklerden 2 saat önce)
Rp / 10 kg çocuk için idame tedavi
1. Ferrosanol gtt S: 2 x 5 damla (yemeklerden 2 saat önce)
1. Ferrosanol B sirop S: 2 x 1 ölçek (1 - 2 ay yükleme dozu)
2. Ferrosanol B sirop S: 1 x 2/3 ölçek (3 - 4 ay idame dozudur)
*** Prematüre bebeklerde 2. aydan, natür bebeklerde 4. aydan itibaren fizyolojik anemi başladığı İçin tüm bebeklere 2 mg/kg/gün dozda
profilaktik demir başlanmalıdır.
Diaper Dermatidi
Tanı
Özellikle yaz aylarında hassas olan bebek cildi çok çabuk tahriş olur ve diaper dermatiti gelişir. Sık olarak görülen bir dermatoloji k
problemdir.
Rp/
1. Bepanthene krem S: 2 x 1
Kısa süreli düşün potensli steroidli kremlerde kullanılabilir.
Rp/
1. Hipokort krem S: 2 x 1 (5 gün)
Diare varlığında bu reçeteye antifungal ajan eklenir.
Rp/
1. Tiocell krem S: 2 x 1
*** Bebeklerde perine temizliği ıslatılmış yumuşak mendil veya pamuklu İnce kumaşlarla yapılmalıdır.
İdrar Yolu Enfeksiyonu
Tanı
Çocukluk çağının en sık görülen bakteriyel enfeksiyon lan n-dandır. Yenidoğan döneminde erkeklerde sık İken, 2 yaşından sonra
kızlarda daha sıktır. Karın ağrısı, kilo alamama, kusma, kötü kokulu idrar yapma, enürezis, dizüri, sıkışma hissi gibi belirtilerle kendini gösterir.
Eğer üst İdrar yollarında enfeksiyon varsa tabloya ateş ve yan ağrısı eklenir. Uygun koşullarda idrar örneği alınarak, mikroskopik inceleme ve
İdrar kültürü yapılmalıdır.
Tedavi
1. kuşak sefolosporinler 50 - 75 mg/kg/gün dozda, TMP - SMX 6 - 8 mg/kg/gün dozda, amoksisilin klavulonik asit 30 - 50 mg/kg/gün
dozda, amoksisilin 30 - 50 mg/kg/gün dozda, Se-furoksim 30 - 40 mg/kg/gün dozda verilir.
10 kg çocuk İçin alt idrar yolu enfeksiyonunda örnek reçeteler
Rp/
10
1. Maksipor 250 mg süsp S: 3 x 1 ölçek (7 gün) veya
2. Bactrim 40 / 200 süsp S: 2 X 1 ölçek veya
3. Klamoks 200 süsp S: 2 x 1 ölçek veya
4. Zinnat 125 / 100 süsp S: 2 X 1.5 ölçek
Üst İdrar Yolu Enfeksiyonu Reçete Örneği
Ampisilin - sulbaktam 75 - 100 mg/kg/gün, Sefuroksim 60 -100 mg/kg/gün dozda verilir.
1. Combisid 500 mg flk S: 2 X 1 iM (7 gün) veya
2. Zinnat 250 mg fik S: 2 X 1 İM (7 gün)
1. Zinnat 250 mg tab S: 2 x 1 (7 - 10 gün)
Eğer aile uyumu iyi ise ardışık tedavide verilebilir.
1. Zinnat 250 gr fik S: 2 X 1 İM (3 gün)
2. Zinnat 125 / 100 mi süsp S: 2 X 1 ölçek (4 - 6 gün)
*** Bu tedaviler nonkomplike İYE İçin geçerlidir. Komplike İYE lerde hasta hospitelize edilmelidir.
*** Sık tekrar eden İdrar yolu enfeksiyonlarında vezikoüretral reflü araştırılmalıdır.
Boğmaca Tanı
Yaşımın İlk haftasından İtibaren görülebilir. 5 - 21 günlük kuluçka dönemi vardır. ÜSYE bulguları ile başlar, arkasından
1 - 6 hafta boyunca paroksismal öksürük nöbetlerini kusma İzler. Bronşiektazi, otit, bronkopnömoni gibi komplikasyonlar yapabilir.
Tedavi
Eritromisin 30 - 50 mg/kg/gün peroral, ampisilin 100 mg/kg/gün peroral veya İM kullanılabilir.
1. Erythrocin 100 mg süsp S: 4 x 1 ölçek (10 gün) veya
2. Ampisina 500 mg tik S: 2 x 1 fik (7 gün)
*** Bebek hastalar, hipoksi, siyanoz varlığı, genel durum bozukluğu, hospitalizasyon gerektirir.
Kızamık
Tanı
Kış ve İlkbahar aylarında vücutta yaygın bir döküntü ile seyreder. Kuluçkası 10 - 11 gün kadardır. Konjuktivit, nezle, foto-fobi, öksürük,
ateş ile başlar. İkinci gün üst İkinci molar diş hizasında koplik lekeleri görülür. Bundan 2 - 3 gün sonra makülopapüller döküntü belirir. Döküntü
ense - saç çizgisinden başlar, yüz boyun ve omuzlara yayılır, sonrasında da gövde ve ekstremitelere yerleşir. 3 gün sonra döküntüler hafif
hiperpig-mente İz bırakarak kaybolur.
11
Ayırıcı Tanı
■ Diğer döküntülü hastalıklar
Tedavi
Nonspesifiktir.
*** Genel durum bozuk, immünitesi yetersiz hastalar sevk edilmelidir.
Kızamıkçık
Tanı
Kızamıktan daha hafif bir tablodur. Hafif ateş, halsizlik ve hafif bir döküntü yapar. Postauriküler oksipital lenf bezleri tipiktir.
Ayırıcı Tanı
■ Diğer döküntülü hastalıklar Tedavi
Semptom atik ve destek tedavisidir.
1.Calpol süsp S: 4 x 1 ölçek
Su Çiçeği
Tanı
Çok bulaşıcı, polimorf döküntüler İle seyreden bir hastalıktır. Ateş ve halsizlik yapar. Makûl, papül, vezikül, püstül ve kurut gibi elemanter
lezyonlar ile karakterizedir. Kaşıntı görülür.
Ayırıcı Tanı
■ Diğer döküntülü hastalıklar Tedavi
Hafif vakalarda tedavi nonspesifiktir. Ağır vakalar hospitalize edilmeli ve asiklovir 20 mg/kg/gün verilmelidir.
1. Calpol süsp S: 4 x 1 ölçek
2. Ovadıyi losyon S: Lezyonlarm üzerine sürülecek
Aspirin asla verilmemelidir.
Kabakulak
Tanı
Parotis bezinin parainfluenza virüsü ile enfekte olmasıdır. Ateş, baş ağrısı, karın ağrısı, parotis bezinde şişlik görülür. Yaşam boyu bir kez
geçirilir. % 40 oranında asemptomatik seyreder.
12
Ayırıcı Tanı
■ Tükrük bezi taşı
■ Akut süpüratif parotit
Tedavi
Nonspesifiktir.
1. Calpol süsp S: 4 x 1 ölçek
*** Şiddetli kusma, baş ağrısı, ense sertliği ve akut batın bulguları varlığında hospitalizasyon şarttır.
TÜRKİYE ULUSAL AŞI TAKVİMİ
Doğum 1. Ay 2. Ay 4. 6. 12. Ay 18. Ay 1. Sınıf 8. Sınıf

Ay Ay
BCG X
DBaT-lPV- X X X X
Hİb
OPA X X X
KKK X X
Hepatit B X X X
Td X X
13
DERMATOLOJİ
14
Tinea Pedis (Manum)
Tanı
Ayak-el parmak aralarında deskuamasyon , maserasyon , kötü koku , sulanma , ayak tabanında deskuamasyon ve hiperkera-toz ile
tanınır. Mantar enfeksiyonu bakterilerin üremesi İçin uygun ortam sağlar , tinea pedise bakteriyel enfeksiyonun eklenmesi lenfödem gibi ciddi
komplikasyonlara yol açar. Tanısı klinik belirtiler ve doku örneklerinin mikroskopik İncelenmesi ile konulur.
Ayırıcı Tanı
■ Kandidal Onikomikoz
■ Psöriazis'in Tırnak Tutulumu
Tedavi
Ayak hijyeni ve ayakların kuru tutulması önemlidir. Uzun süre aynı ayakkabı giyilmemelidir. Topikal ve sistemik anifungaller kullanılır.
RP/
1. Exoderil krem (sprey) / Terbonile krem (sprey) / Terbin krem S:2x1 (1 ay boyunca)
Yaygınsa,
2. Terbin / Terbonile / Terbisi! / Tizol 14 ib S:1x1
Tinea Corporis
Tanı
Vücutta etrafı eritemli.ortası soluk ve pullanan lezyonlar ile karakterizedir. Sıklıkla boyun, ekstremiteler ve gövdede görülür. Mikroskobik
inceleme için deri kazanır veya kültür ile tanı konur.
Ayırıcı Tanı
■ Pitriazis Rosea
■ İmpetigo
■ Numuler Dermatit
■ Seboreik D er m at it
■ Psoriazis Vulgaris
Tedavi
Bir ya da İki komplikasyonsuz lezyon genellikle topikal anti-fungallere İyi yanıt verir.
Rp/
1. Exoderil krem (sprey) / Terbonile krem (sprey) / Terbin krem S: 2 x 1 (1 ay boyunca)
Yaygınsa,
2. Terbin / Terbonile / Terbisil / Tizoi 14 tb S: 1 X 1
Onikomikoz {Tinea Unguimum)
15
Tanı
Tırnaklarda subungal hiperkeratoz,sarı renk değişikliği ve şekil bozukluğu ile tanınır. Yüzeyelse aşırı derecede beyazlık görülebilir.
Mikroskopik İnceleme İçin tırnağın kazınması ile elde edilen materyal kültüre ekilip tanı konabilir.
Ayırıcı Tanı
■ Kandidal Onikomikoz
■ Psöriazis'in Tırnak Tutulumu
■ Liken Plan us
■ Kontakt Ürtiker
Tedavi
Antifungal kremler etkisizdir. Oral Terbinafin ve İtrakanazol pek çoğunda etkilidir. Genellikle önemli miktarda onikomikoz tekrar
eder.Tedavisi en zor olan tinea enfeksiyonudur.
Rp/
1. Terbin / Terbonile / Terbisil / Tizoi 14 tb S: 1x1
2. İtraspor 28 kapsül S: 1 x 1
Onikomikoz ayak tırnağında ise 3 ay, el tırnağında ise 1,5 ay tedavi edilmelidir.
*** Her ay AST ve ALT kontrolü yapılmalıdır!!!!
Herpes Simplex (Uçuk)
Tanı
Dudak,ağız içi ve yüzde görülebilir.Eritemli zeminde grup halinde veziküler lezyonlar ile karakterizedir. Güneş ışığı, stres, immün
sistemin baskılandıgı durumlarda ortaya çıkar.
Ayırıcı Tanı
■ İmpetigo
■ Zona Zoster
■ Aft
■ Herpanjina
■ Pemfigus Vulgaris
Tedavi
Orolabial tekrarları önlemek İçin güneşten korunmak gerekir. Asiklovir ve Famsiklovir ile tedaviye İyi yanıt alınır. Sık tekrar eden
olgularda Asiklovir ile profilaktik tedavi gerekir.
Rp/
1. Zovirax / Aklovir krem S:2 saatte bir sürülecek
Tablo ağır ise,
2. Asikiovir / Zovirax 200 mg S: 5 X 1 (1 hafta)
veya
16
3. Voitrex 10 tb S: 2 X 1 (5 gün)
Zona Zoster
Tanı
Bir dermatom boyunca ağrı,yanma yakınmaları ile seyreden eritemli zeminde grube veziküller ile karakterize bir hastalıktır. Ağrı ve
parestezi ile başlar, eritemli zeminde plak ve papüller gelişir. Papüller hızla vezikülleşir, veziküller püstüllenip kabuklanarak İyileşir. Bazen dış
kulak yolunda vezikül, periferik fasial paralizi ve İşitme kaybı ile karakterize Ramsey-Hunt Sendromu görülebilir. Tanı için Tzank-smear testi
yararlıdır.
Ayırıcı Tanı
■ Herpes simplex enfeksiyonu
Tedavi
Topikal anestezik ve antiviral tedavi uygulanır
Rp/
1. Acid borique 4 gr Karışım günde 5 kez Talk 25 gr pamukla lezyonların üzerine sürülecek
2. Benexol tb S: 1 X 1
3. Apranax fort tb S: 2 X 1
Hasta ilk 72 saat içerisinde gelmişse;
1. Zovirax 800 mg S: 5 X 1 (1 hafta)
veya
2. Voltrex 42 tb S: 3 X 2 (1 hafta)
veya
3. Zostex tb S: 1 X 1 (1 hafta)
Varicella Zoster (Su Çiçeği)
Tanı
Daha çok çocukluk çağında, 14-21 gün inkübasyonun ardından gövde ve extremitede içi su dolu veziküller,kaşıntılı ve polimorfik
lezyonlar izlenir. Lezyonların üzeri krutlanıncaya kadar bulaştırıcılık devam eder.
Ayırıcı Tanı
■ Zona zoster
■ Herpes simplex
Tedavi
24 saatten daha az süren suçiçeği için Asiklovir önerilir. Çocuklarda Reye Sendromu ile ilişkisi bulunduğu İçin aspirin kullanılmamalıdır.
Palyatif tedbirler kaşınan ve kuruyan lezyonların kontrolüne yöneliktir.
Rp/
17
1. Xyzil tb / Allerset tb, şurup / Aerius tb, şurup S: 1 X 1
2. Ovadril losyon S: 3 X 1
*** Erişkinde komplikasyon riski yüksektir (Pnömoni,ensefalit)
*** Gebelerden uzak durulmalı
Verruca Vulgaris {Siğil)
Tanı
El, ayak ve genital bölgede,deriden kabank,filiform, verrükoz lezyonlar olarak izlenir.Avuç içi ve ayak tabanındakiler nasır ile
karışabilir.Üzerinde siyah noktacıklar varsa verrü lehine yorum-lanmalıdır. Etken Human Papilloma virüstür. İnsandan insana, eşyalardan, banyo
ve bu gibi zeminlerden bulaşır.
Ayırıcı Tanı
■ Aktinik Keratoz
■ Seboroik Keratoz
■ Sqaumoz Hücreli Kanser
■ Keratoakantom
■ Nevus
■ Molloscum Kontagiozum
Tedavi
Küçük çocuklarda spontan düzelme sık olduğu İçin agresif tedaviden kaçınılmalıdır. Tedavide Salisilik asit, krioterapi, küretaj ve lazer
tedavisi yapılabilir.
Rp/
1. Verrütol sol / Duoderm sol S: 2 x 1 (2 ay süre ile sürülecek)
*** Verilen bu tedavi ile düzelme olmaz ya da lezyonlar solüsyon sürülemeyecek kadar fazla ise 2. veya 3. Basamak bir merkeze
krioterapi veya elektrokoter amacı ile yönlendirilmelidir.
İnsect Bite (Böcek ısırması)
Tanı
Ortada pikür (ısırık İzi) ve çevrede eritem , ısı artışı ve ödemle İzlenir.
Rp/
1. Nerrsono-C krem / Betnovate-C krem S: 2 X 1
2. Xyzoi / Allerset tb S: 1 X 1
Eğer klinik çok ilerlerse
3. Cipro 500 mg tb S: 2 X 1
Akut Ürtiker (Kurdeşen)
18
Tanı
Tüm vücutta eritemli, ödemli, deriden kabarık, değişik şekillerde aşırı kaşıntılı lezyonlarla karakterizedir. Etyolojide İlaçlar, yiyecekler
(özellikle fıstık, çilek, kabuklu deniz ürünleri, çikolata) ve enfeksyonlar sıklıkla yer alır.
Ayırıcı Tanı
■ Eritema multiforme
■ Bülloz pemfigoid
■ İnsect bite
■ Ürtikeryal vaskülit
Tedavi
Antihistaminikler etikilidir. Tetikleyici ajanlardan kaçınılmalıdır. Bazı olgularda kısa süreli steroid verilebilir. 6 haftadan uzun süren (kronik
ürtiker) ürtikerde steroid faydasızdır.
Rp/
1. Xyzol / Alierset tb S: 1 X 1
Göz kapaklarında şişlik ve dilde uyuşma olursa,
2. Avil amp S: 1 x 1 (3-5 gün)
Ek olarak dispne gelişirse anjioödem olarak adlandırılır,
3. Prednol-t 40 mg amp S: 1 X 1
4. Adrenalin 0.5 cc S: 1 X 1 sc
Sellülit
Tanı
Deri altı dokusunun akut enfeksiyonudur. Extremitelerde sınırları belirsiz, ısı artışının eşlik ettiği eritemli ve ödemli lezyonlarla
karakterizedir. Etken olarak genellikle Streptococ'lar görülür.
Ayırıcı Tanı
■ Akut Kontakt Dermatit
■ Kızıl
■ SLE
■ Eritema Nodozum
■ Herpes Zoster
■ Venöz Tromboz
■ Erizipel
Tedavi
Lokal yara bakımı ve sistemik antibiyotik tedavisi uygulanır. Sellülitli hastalarda tine pedis enfeksiyonları arttığı İçin tinea pedis açısından
daha dikkatli olunmalıdır.
Rp/
1. İstirahat
19
2. Bacak eievasyonu
3. Apranax fori tb S: 2 X 1
4. Augmentin 1gr tb / Cipro 500-750 mg tb S: 2 X 1
Erizipel (Yılancık)
Tanı
Keskin sınırlı, ısı artışı olan, canlı kırmızı ve sistemik bulguların eşlik ettiği, yüz ve extremitelerde eritemli lezyonlarla karakterizedir.
Yüzeyel dermal lenfatikleri tutar. Eken olarak A grubu Streptococlar sorumludur. Bölgesel LAP spesifiktir.
Ayırıcı Tanı
■ Akut Kontakt Dermatit
■ Kızıl
■ SLE
■ Eritema Nodozum
■ Herpes Zoster
■ Venöz Tromboz
■ Sellülit
Tedavi
Yatak İstirahat! şarttır. Sistemik antibiyotik tedavisi faydalıdır.
Rp/
1. İstirahat
2. Bacak elevasyonuApranax fort tb S: 2 X 1
3. Augmentin 1gr tb / Cipro 500-750 mg tb S: 2 X 1
Allerjik Kontakt Dermatit {Ekzema)
Tanı
Kuşkulu etkenin temas ettiği bölgelerde eritem, sulanma, kabuklanma, ödem, kızarıklık ve yer yer çatlaklar ile karakterizedir. Yoğun bir
kaşıntı vardır. Veziküller lineer şekildedir ve bu lineer şekil tanısaldır. Patch (yama) testi pozitiftir.
Ayrıcı Tanı
■ İmpetigo
■ Seboroik dermatit
■ Scabies
■ Atopik dermatit
Tedavi
20
Allerji yapan madde ayırt edilmeli ve uzak durulmalıdır. Top-ikal steroidler lokal olarak uygulanabilir. Akut ve ciddi olgular için oral steroid
tedavisi başlanır.
Rp/
1. Allerjenden uzak durma
2. Dermovate krem S: Haricen (Vücuttaki lezyonlar için)
3. Hipokort krem
3. S: Haricen (Yüzdeki lezyonlar için)
4. Xyzol tb S: 1 X 1
5. Hametan pomad / Fito krem
6. S: Haricen (Catlakiar-fissürier için)
Oral Aft
Tanı
Ağız içinde ağrılı, beyaz renkli lezyonlarla karakterizedir.
RP/
1. Andorex gargara / Farhex gargara S: 3 x 1
2. Kenacort-A orobase krem S: 3 x 1 (Aftlarm üzerine)
*** Hastalarda B12, Fol at. Demir ve Demir bağlama kapasitesi bakılmalıdır.
Seboroik Dermatit
Tanı
Yüzde, burun kenarında, kaşlarda, sakal-bıyık bölgelerinde, kulak arkası ve kulak İçinde, saçlı deride özellikle frontal ve oksipital bölgede
kabuklanma, kepeklenme, kızarıklık ve kaşıntı ile karakterize lezyonlardır. Genellikle kronik stres ve immun sistem baskılan masında ortaya
çıkar.
Ayırıcı Tanı
■ Psöriazis
■ İmpetigo
■ Atopik Dermatit
■ Kontakt Dermatit
■ Pitriazis Rosea
■ Pediculozis Capitis
Tedavi
Hastalara öncelikle tedavinin uzun süreli olacağı belirtilmelidir. Topikal steroid, topikal ketakonazollü krem yada ketakonazollü şampuan
uygulanır.
Rp/
1. Ketoral / Nizorai şampuan Haftada 3 kez (Saçta 3-5 dakika bekletilecek)
2. Eiocan losyon / Bekiozan losyon S: 2 x 1 (Tüylü bölgeye)
3. Hipokort krem S: Haricen (1 hafta süre ile aksamları yüz bölgesine)
21
Güneş Yanığı
RP/
1.Advantan-M losyon / Beklazon krem S: 2 X 1
2. Xyzoi ib S: 1 x 1
3. Excipiel lipo emülsiyon S: 4 X 1
Oral Kandidiazis (Pamukçuk) Tanı
Ağız İçinde ve damakta, beyaz plaklarla karakterizedir.
Rp/
1. Mukostatin süspansiyon S: 4 x 2 (Gargara yapılıp yutulacak)
Pitriazis (Tinea) Versicolor
Tanı
Boyun, gövde ve üst extre m İtelerde hiper yada hipopigmente, squamlı lezyonlarla karakterizedir. Lezyonlar sarı yada kahverengidir.
Tanı İçin wood ışığı yararlıdır. Kesin tanı İçin mikroskopik İnceleme yapılır.
Ayırıcı Tanı
■ Seboroik dermatit
■ Pitriazis rosea
■ Lepra
■ Sİfilİz
■ Vitiligo
Tedavi
Sınırlı hastalıkta topikal uygulamalar (antifungal şampuan ve kremler) yararlı olur. Daha yaygın hastalıkta oral ilaçlar (ke-tokonazol,
itrakonazol) uygundur. Pigmentasyon bozukluğu etkili tedaviden sonra aylarca kalabilir.
Rp/
1. Ketoral / Nizoral şampuan S: Haftada 3 kez (1 ay süre ile 5 dk köpürtülüp bekletilecek)
2. Terbisi! / Exoderii / Terboline sprey S: 2 x 1 (1 ay boyunca)
Lezyonlar çok yaygınsa,
3. Ketoral tb S: 7 X 7
Paronişi (Tırnak çevresi enfeksiyonu) Tanı
Tırnak yatağı çevresi şiş, ödemli, kızarık ve bazen iltihabik püy ile karakterizedir.
Rp/
1. Baticon solüsyon S: 2 X 1 (Önce)
2. Bactroban pomad / Fucidin pomad S: 2 x 1 (Sonra)
22
Lezyonlar enfekte ise,
3. Cipro 500 mg tb / Augmentin 1gr tb S: 2 X 1
Akne Vulgaris
Tanı
Sıklıkla pubertede görülür. Komedonlar (siyah nokta) spesifik belirtisidir. Lezyonların karakteri komedonlardan enflamatuar nodüİlere
kadar değişik karakterdedir. Lezyonlar sıklıkla yüz ve boyunda yerleşir. Yiyeceklerle hiçbir İlgisi yoktur!!!
Ayırıcı Tanı
■ Akne Rozasea
■ Follİkülİt
■ Psödofollikülit
■ Mİliaha
Tedavi
Topikal ve sistemik tedavi yapılmaktadır. Topikal olarak retinoit, benzol peroksit ve antibiyotik verilir. Sistemik tedavide antibiyotikler
(tetrasiklin, doksasiklin vb) verilir. Antibiyotik tedavisinin başarısız olduğu durumlarda oral isoretinoin yararlıdır. İsoretinoin tedavisinde gebelik
kontrendikedirü! Düşük doz progestin İçeren oral kontraseptifler kadınlarda etkili olabilir.
Rp/
Komedon ağırlıklı ise,
1. İsotrexin jei S: 2 X 1
Enflamatuar ise,
1. Tetradox 100 mg tb S: 1 x 1 (3-4 ay)
2. Roaccutane tb S: 2 x 1 (Dermatoloji uzman hekimi tarafından yazılır!!!)
3. Benzomycin jei / Sivex losyon / İmex krem / Eryocne-Acnilox krem S: 2 X 1
Akne Rozasea
Tanı
Orta yaşlı ve yaşlı kişilerde yanaklarda kızarıklık, telenjiektazi, uzun süreli geçmeyen sivilce benzeri kırmızı papüller ile karak-terizedir.
Bazı ilerlmiş olgular geniş inflamatuar nodüller ve nazai seboroik hipertrofi (rinofima) gösterir.
Ayırıcı Tanı
■ Akne Vulgaris
■ Seboroik Dermatit
■ sır
■ Dermatomyozit
■ Fotosensitiv Döküntü
Tedavi
23
Süpresif ve kroniktir. Güneş koruyucu kullanımı önerilir. Topikal metronidazol ve oral tetrasiklin papüllopüstüler hastalarda etkilidir.
Dirençli olgularda oral İsotretionin dramatik iyileşme sağlar. Rinofimada cerrahi önerilir.
Rp/
1. Roza jei / krem S: 2 x 1 (6 ay boyunca)
2. Sebamed 45 SPF / Copperion 45 SPF / Antheiios 50 SPF S: Güneşe çıkmadan önce sürülecek
Akne Areata (Saçkıran)
Tanı:
Saç yada sakal bölgesinde kılsız, yuvarlak alanlarla karakter-izedir.
Rp/
1. Ultraiane crinale solüsyon S: 2 X 1
Lezyonlar çok yaygın ve dirençli ise,
2. Kenacort-A amp S: İntraiezyoner enjeksiyon uygulanır.
Hiperhidroz Tanı
El, ayak, koltuk altı terlemesi ile karakterizedir.
Rp/
1. Terkur / Kursept krem S: Haricen (İlk 3-4 gün her gece, sonra 2-3 günde bir geceleri sürülecek)
*** Yanıt alınamazsa Galvonaterapi ve botox için 3. basamağa sevk edilir!!!
Gale (Uyuz)
Tanı
Tüm vücutta özellikle geceleri artan kaşınma ile karakterizedir. Kaşıntılı papüller döküntüler el parmaklarında, bilekte, aksillada, alt
karında, genital bölgede ve kalçada sıktır. Yüz ve saçlı deride nadirdir. Deri üzerinde kısa, az yüksek, dalgalı şekilde bazen veziküllü çizgisel
lezyonlar görülür. Skrotumda kırmızı noduller rastlanır. Ailede benzer septomları olan kişilere rastlanır.
Ayırıcı Tanı
■ Atopik dermatit
■ Ürtiker
■ İnsect bite
■ Dermatitis herpetiformis Tedavi
Ev halkı ve cinsel temasta bulunanlar hasta ile birlikte tedavi edilmelidir. Giysiler ve yatak takımları kaynar suda yıkanıp ütülenir.
Rp/
1. Kwellada losyon S: Haricen (Akşam duş alındıktan sonra ilaç yüz hariç tüm vücuda sürülecek, 12 saat sonra tekrar duş alınıp temiz
elbiseler giyilecek)
2. Xyzoi tb / Aiierset tb S: 1 X 1
Pediculosis (Bit)
Tanı
24
Pedicülosis Capitis (Baş biti); şiddetli saçlı deri kaşıntısı, bit yumurtalarının (sirke) varlığı, sekonder impetigo ve servikal LAP ile
karakterizedir. Sıklıkla çocuklarda görülür.
Pediculosis Corporis (Vücut biti); deri üzerinde ender bulunur. Yaygın kaşıntıya ve eritamatöz papüİlere neden olur.
Pedicülosis Pubis (Genital bit); genellikle cinsel yolla geçer. Genel olarak pubik bölgede sirkelere rastlanır.
Ayırıcı Tanı
Saç biti; impetigo, seboroik dermatit Vücut biti; uyuz, ürtiker, impetigo Genital bit; uyuz, ekzema
Tedavi
Hasta ile birlikte temas eden ev halkı da tedavi edilmelidir. Sirkelerin temizlenmesi, giysilerin ve yatak takımlarının kaynar suda
yıkanması gerekmektedir. Gerekirse saçlar kökünden kesilmelidir.
1. Kweilada şampuan-saç kremi / Zolvor saç kremi S: Haricen (Sürülüp 10 dk beklendikten sonra taranıp durulanır, aynı işlem 1 hafta
sonra tekrarlanır)
Kallus (Nasır)
Rp/
1. Kerosol fori pomad S: 2 X 1
25
ÜROLOJİ
26
Gonokoksik Üretrit
Tanı
Sarı kahverengi bol bir akıntı, üretra meatusunda eritem, ödem ve miksiyon yakınmaları vardır. Üretra palpasyonla ağrılıdır. Kültür ile
tanısı konur.
Ayırıcı Tanı
■ Nongonokoksik üretrit
■ İdrar yolu enfeksiyonu
Tedavi
Üretrili hastaların tümünde kesin koitus yasağı, diürez artımı, sık yıkanma ve çamaşır değiştirme önlemlerinin alınması ile birlikte
antibiyotik tedavisine başlanır. Hastalara siprofloksosin 500 mg oral, seftriakson 1 gr İM, ofloksasin 400 mg oral tedavi önerilir. Postgonokoksik
üretrit oluşmasını önlemek İçin bu İlaçlara mutlaka günde İki kez 100 er mg olmak üzere dok-sisiklin önerilir.
Rp/
1. Rocephin 1 gr fik S: 1x1 İM tek doz
2. Tetradox 100 mg tab S: 2 x 1 (1 hafta)
3. Arveles tab S: 1 X 1
*** Es tedavisi gerektirir.
Nongonokoksik Üretrit
Tanı
Genç erkeklerin hastalığıdır. Etken klamidia trachomatistir. Semptomlar gonokoksik üretritteki kadar belirgin değildir. Genellikle dizüri ve
üretral kaşıntı ile kendini gösterir. Üretral akıntı kural olmamakla birlikte genelde az ve seröz bir akıntı olur. Akıntı genellikle sabah belirgindir,
günün ilerleyen saatlerinde kaybolur.
Ayırıcı Tanı
■ Gonokoksik Üretrit
■ Trikomoniasis
Tedavi
Tetrasiklin ilk tedavi seçeneğidir ve genellikle 7 gün süreyle 6 saat arayla 500 mg tetrasiklin kullanılır. 7 gün boyunca 2 kez 100 mg
doksisiklin uygulaması da aynı oranda etkilidir. Ayrıca hastalara cinsel İlişkiden kaçınmaları tavsiye edilir.
Rp/
1. Tetralet 500 mg / Tetra 500 mg S: 4 X 1
2. Arveies tab S: 1 x 1
*** Tetrasiklin gurubu İlaç kullananlara süt ürünleri kullanmamaları tavsiye edilir.
Trikomoniasis
Tanı
T. Vaginalis yanlız seksüel İlişkiyle bulaşır. Erkeklerdeki T. Vagi-nalis enfeksiyonlarının çoğu asemptomatiktir. Bazen şeffaf bir üretral
akıntı olabilir. Bu akıntıda T. Vaginalisin görülmesiyle tanısı konur.
27
Ayırıcı Tanı
■ Diğer üretrit formları
Tedavi
Metronidozoller etkindir.
RP/
1. Nidazol 500 mg tab S: 2 x 1 (5 gün)
Şankroid
Tanı
Çoğunlukla lokal ve yüzeyel bir hastalık olup asemptomatik seyreder. Etken H. Ducreyi dir. Tek taraflı inguinal lenf adenit genellikle
saptanır. Biyopsiyle kesin tanısı konur.
Ayırıcı Tanı
■ Genital herpes
■ Granuloma inguniale
■ Lenfogranüloma venerum
Tedavi
Önerilen antibiyotikler azitromisin 1 gr tek doz, eritromisin 7 gün boyunca günde 4 kez 500 mg ve seftriakson 1 gr tek doz tedavidir.
Rp/
1. Azitro 500 mg S: 2 x 1 (tek gün)
*** Eş tedavisi gerekir
Granüloma inguinale
Tanı
Donovan basilinin yaptığı yavaş İlerleyen, ülseratif bir enfeksiyondur. İnkübasyon süresi 2 - 3 aydır. İlk lezyon penis, kasık ya da peri
nede ortaya çıkar. Kadife msi lezyonlar ve klasik skar-ların görülmesi ve biyopside donovan basilinin bulunması ile tanı konulur.
Ayırıcı Tanı
■ Genital Herpes
■ Şankroid
■ Lenfogranüloma venerum Tedavi
Tetrasiklin veya TMP - SMX kullanılır.
Rp/
1. Teiralet 500 mg / Teira 500 mg S: 4 x 1 (2 hafta boyunca)
Lenfogronüloma venerum
Tanı
28
Klamidya trakomatisin L1-2-3 tipleriyle oluşur. Başlangıçta genital bölgede ya da perinede küçük ve geçici bir lezyondur. Buna bölgesel
lenfadenit ve bağ dokusu iltihabı İzler. Daha sonra hastalarda İnguinal lenfadenit gelişir.
Ayırıcı Tanı
■ Genital Herpes
■ Şankroid
■ Granüloma Inguinale Tedavi
Tetrasiklinler kullanılır.
Rp/
1. Tetralet 500 mg / Teira 500 mg S: 4 x 1 (2-3 hafta boyunca)
Akut BakteriyeI Prostatit
Tanı
Sıklıkla akut sistitle beraberdir. Bel ağrısı, perineal ağrı, İdrar sıklığı ve ani İdrar hissi, dizüri, halsizlik ve bazen atrelji ve myalji mevcuttur.
Rektal tuşe kontendikedir. Kültür mutlaka yapılmalı ve tedavi kültüre göre düzenlenmelidir.
Ayırıcı Tanı
■ Akut Pyelonefrit
■ Anal ve rektal bölgedeki enfeksiyonlar
■ Rektosigmoid divertikülit
Tedavi
Antibiyotiklerden olumlu sonuç alınır ve prognoz genelde iyidir. En az 30 gün kinolonlar ve aminoglikozidler ile sağaltım yapılmalıdır.
Rp/
1. Cipro 500 mg tab S: 2 X 1
2. Parol tab S: 3 X 1
Kronik BakteriyeI Prostatit
Tanı
İyi sağı İtil mayan akut prostatitten ve en sıklıkla akut üretr-erden sonra görülür. Bazen asemptomatik seyreder. Çoğunlukla miksiyon
yakınmaları vardıır. Myalji ve artit saptanmaz. Sık tekrarlayan İdrar yolu enfeksiyonlarında kronik prostatit düşünülmelidir.
Ayırıcı Tanı
■ Sistitler
■ Anal hastalıklar
Tadavi
Kinolanlar, eritromisin, tetrasiklinler kullanılır. Kültür sonuçlarına göre tedavi yapılmalıdır. Tedavi 1 - 2 ay sürmelidir. Ayrıca sıcak oturma
banyoları ve antiinflamatuar ajanlar uygulanabilir.
Rp/
1. Tetralet 500 mg / Teira 500 mg S: 4 x 1 (2-3 hafta boyunca)

29
2. Arveles tab S: 1 X 1
Akut Sistit
Tanı
Hastalarda sistizm yakınmaları görülür. Nadiren suprapubik ağrı olabilir. Pyüri ve bakteriüri tipiktir.
Ayırıcı Tanı
■ Prostatit
■ BPH
■ Vulvovaginit Tedavi
Kısa süreli antibiyotiterapi yeterli olur. İdeal olan kültür sonucuna göre tedavi etmektir. Ampirik tedavi olarak kinolonlar, nitrofurantoin,
TMS - SMX kullanılabilir. Ayrıca analjezik ve sıcak oturma banyosu önerilir.
Rp/
1.Cipro 500 mg tab S: 2 X 1
2. Parol tab S: 2 X 1
3. Pyeloseptii caps S: 3 X 1
Epididimi - Orşit
Tanı
En önemli semptomu ağrıdır. Ağrı genellikle çok şiddetlidir. Ağrıyı azaltmak İçin hastalar testisi eri ni elle kaldırırlar. Ateş genellikle
yüksektir, üşüme ve titremeyle başlar. Skrotum sıcak, büyük ve şiştir.
Ayırıcı Tanı
■ Testis Torsiyonu
■ Tüberküloz Epididimitİ
Tedavi
Yatak istirahati ve testisin elevasyonu uygundur. Çok şiddetli ağrılarda lokal anesteziler yapılabilir. Seksüel aktivite ve aktif fiziksel
hareketler kesilmelidir. Kinolan grubu veya aminoglikozid grubu antibiyotikler kullanılabilir. Ayrıca antiinflamatuar tedavi verilir.
RP/
1. Cipro 500 mg tab S: 2 X 1 (10 gün)
2. Arveies tab S: 1 X 1
Benign Prostat Hipertrofisi
Tanı
Pollaküri, efor ile icirar yapabilme, idrarını başlatmada ve bitirmede gecikme, İdrarını yaptığı halde bitmemiş hissinin devamı gibi
semptomlarla karakterizedir. Mutlaka rektal tuşe İle prostat muayenesi yapılmalıdır.
Ayırıcı Tanı
■ Prostat Kanseri
■ Mesane Tümörü
30
■ Üretra Darlığı
■ Prostatit
Tedavi
Hastalarda İdrar retansiyonu, ciddi hematüri, dolup taşma İnkontinansı, azotemi ve ciddi pollaküri ve ciddi noktüri varsa cerrahi tedavi
düşünülmelidir. Medikal tedavi olarak ön planda alfa 1 adrenerjik reseptör blokerleri kullanılmalıdır (Tamsulosin gibi).
Rp/
1. Flomax MR cap S: 1 X 1
*** Rektal tuşede sert ve nodüler prostat saptanması prostat kanserini düşündürür.
KULAK BURUN BOĞAZ
31
Viral Tonsillit
Tanı
Hastalarda ses kısıklığı ve öksürük şikayeti ön plandadır. Hastalarda lökositoz, servikal LAP, yüksek ateş saptanmaz. Ton-sillerin
üzerinde eksüda saptanmaz.
Ayırıcı Tanı
■ Bakteriyal tonsillit
■ Akut ve kronik faranjit
Tedavi
Genellikle hastalara semptom atik tedavi verilir. Antibiyoter-apiye gerek yoktur.
Rp/
1. Minoset / Vermidon / Tamol tab S: 4 X 1
2. Tantum verde / Tanflex spray S: 4 x 4 ağıza sıkılıp yutularak
Bakteriyal Tonsillit
Tanı
Hastalarda ses kısıklığı ve öksürük ile birlikte yüksek ateş, lökositoz, tonsiller üzerinde eksüda, ağrılı servikal LAP ve ciddi boğaz ağrısı
saptanır.
Ayırıcı Tanı
■ Viral tonsillit
■ Faranjitler
Tedavi
Hastalarda etken olarak A grubu beta hemolitik streptekoklar ön planda olduğu İçin penisilin grubu antibiyotikler tercih edilmelidir. Eğer
hastada penisilin allerjisi varsa eritromisin tercih edilir. Ayrıca hastalara semptomatik tedavi yapılır. Depo penisilinlerde tercih edilebilir.
Rp/
1. Cliacil 1.2 tab / Pen - Os 1000 tab S: 8 saatte bir
2. Paroi / Tylol / Voipan tab S: 4x1 tok
Penisilin allerjisi varsa
Rp/
1. Eritro 500 mg tab S: 4 X 1 tok
Akut Farenjit
Tanı
32
Akut farenjit genellikle üst solunum yolu enfeksiyonlarının bir parçası olarak görülür ve sebebi çoğunlukla virüslerdir. Bazen kimyasal
maddelerin veya tahriş edici maddelerin farinkse teması ile akut farenjit gelişebilir. Klinik kronik farenjite göre daha belirgindir.
Ayırıcı Tanı
■ Kronik farenjit
■ Bakteri yal veya viral ton si II İt
Tedavi
Hastalara istrahat, bol sıvı alımı ve aneljezik ajanlar yeterlidir. Gerekirse mukolitik ajanlar tedaviye eklenebilir.
Rp/
1. Minoset / Vermidon / Tamol tab S: 4 X 1
2. Tantum verde / Tanfiex spray S: 4 x 4 (ağıza sıkılıp yutulacak)
Kronik Farenjit
Tanı
Akut farenjitin tersine kronik farenjitte genellikle tahriş edici bir faktör vardır. Bunlar arasında en önemlileri sigara İçilmesi, alkol
kullanılması, allerji, kuru ve kirli hava, reflü, aşırı sıcak veya soğuk besinlerdir. Klinik olarak akut farenjitin aksine halsizlik ve kırgınlık gibi
şikayetler pek görülmez. Boğazda kuruluk hissi, gıcık, yabancı cisim hissi, takılma, hafif yutkunma zorluğu gibi şikayetler olur.
Ayırıcı Tanı
■ Akut farenjit
■ Viral tonsillit ve bakteriyal tonsillit Tedavi
Hastaların öncelikli olarak sigara ve alkol almaması gerekir. Ayrıca tozlu yerlerde ve kirli havada bulunmamaları, aşırı sıcak veya soğuk
gıda almamaları, hava değişimlerinden korunmaları ve hastalar boğazlarını öksürerek temizlememeleri gerekmektedir. Hastalara semptomatik
tedavi verilir.
RP/
1. Tantum verde / Tanflex gargara S: 4 x 1 gargara yapılacak
2. Bepanthene / Deguaidine / Strepsils pastil S: 4x1, gargaradan sonra emilecek
3. Aprol / Apranax fort / Naprosyn tab S: 2 X 1 tok
*** Uzman konsültasyonu İstenir.
Akut Sinüzit
Tanı
Hastalarda en belirgin semptom ağrıdır. Ağrı başlıca burun çevresinde, yüz ve baş bölgesinde yerleşir. Ayrıca hastalarda yüzde
konjesyon ve dolgunluk hissi, burun tıkanıklığı, burun akıntısı ve postnazel akıntı saptanır. Ayrıca hastalara VVater's grafisi çekilmelidir.
Ayırıcı Tanı
■ Diğer baş ağrısı sebepleri (migren, trigeminal nevralji, diş ağrısı...)
■ Kronik sinüzit
33
Tedavi
Akut sinüzitte temel tedavi antibiyotik ve dekonjestandır. Diğer tedavi şekilleri (tuzlu su lavajı, sigaranın bırakılması, aller-jen ve
iritanlardan uzak durulması) destek tedavi şeklindedir. Hastalarda İlk seçenek amoksisilindir. Amoksisilin direncini azaltmak İçin yüksek dozlarda
(34gr/gün) kullanılması gerekmektedir. 72 saatte İçinde yanıt yoksa antibiyotik değişir (flurokinolonlara geçilir).
Rp/
1. Alfoksil / Amoksina / Demoksii 1 gr tab S: 8 saatte bir
2. İliadine / Otrivine / Farial spray S: 3 x 2 buruna 5 günde kesilecek
Beta taklanı direnci varsa
Rp/
1. Augmentine / Croxiiex / Klamoks 1 gr tab S: 12 saatte bir
Bu tedaviye yanıt alınamıyorsa
Rp/
1. Aveiox / Moxitec tab S: günde bir kez aynı saatte
34
Kronik Sinüzit
Tanı
Akut sinüzite göre klinik daha az belirgindir. Kronik sinüzit değişik şekillerde belirti verdiği İçin tanısı daha güçtür. Kronik sinüzitte,
mükopürülan burun akıntısı ve burun tıkanıklığı ön plandadır.
Ayırıcı Tanı
■ Akut sinüzit
■ Diğer üst solunum yolları sebepleri
Tedavi
Hastalara 2-3 hafta boyunca antibiyotik tedavisi verilir. Ayrıca dekonjestan tedavi eklenir.
Rp/
1. Avelox / Moxitec tab S: günde bir kez aynı saatte
2. İliadine / Otrivine / Fariai spray S: 3 x 2 buruna 5 günde kesilecek
Cerrahi tedavi için hasta KBB uzmanına yönlendirilir.
Akut Otitis Media
Tanı
Çok şiddetli kulak ağrısı ilk belirtidir. Batıcı, delici ve zonklayıcı karakterdedir. İşitme kaybı ile birlikte ateş yükselmesi oluşur. Kulak zarı
hiperemiktir. Orta kulakta biriken iltihap nedeniyle kulak zarı dışarı doğru bombeleşir.
Ayırıcı Tanı
■ Kronik otitis media
■ Seröz otitis media
Tedavi
Hastalarda etken genellikle streptokoklar (bazen H.İnfluenza etkendir) olduğu için ilk seçenek yüksek doz amoksisilindir. Eğer hastalarda
yüksek ateş, ciddi kulak ağrısı, kusma gibi sistemik semptomlar, pürü lan kulak akıntısı ve bilateral akut otitis media varsa İlk seçenek amoksisilin
- klavülonik asit olur (H.İnfluenza da %25 oranda amoksisiline dirençlidir).
Rp/
1. Alfoksil / Amoksina / Demoksil 1 gr tab S: 8 saatte bir
2. Aproi / Apranax fort / Naprosyn tab S: 2 x 1 tok
Beta laklam direnci düşünülüyorsa
Rp/
1. Augmentine / Croxiiex / Klamoks 1 gr tab S: 12 saatte bir
35
Kronik Otitis Media
Tanı
Genellikle hastalarda ağrısı yoktur. Kulakta dolgunluk hissi, akıntı, İşitme kaybı ve kulak zarında perforasyon saptanır. Akıntı genellikle
gri renktedir.
Ayırıcı Tanı
■ Seröz Otitis Media
■ Akut Otitis Media
Tedavi
Kültür sonucuna göre antibiyotik tedavi ayarlanır. Ayrıca hastalara antiinflamatuar ajanlar ve kulak damlaları verilir.
Rp/
1. Cipro / Ciproxin / Sanset 500 iab S: 12 saatte bir
2. 2.AIcohoi borique %5 30 cc S: 3 x 5 damla kulağa damlatılacak
*** 18 yaş altındakilere siprofloksasin grubu antibiyotikler kullanılmaz.
Rp/
1. Augmentine / Croxilex / Klamoks 400 susp S: 12 saatte bir
2. Alcohol borique %5 30 cc
S: 3 x 5 damla kulağa damlatılacak
KBB Uzman konsültasyonu istenir.
Akut Larenjit
Tanı
Hastalarda en belirgin semptom ses kısıklığıdır. Hastalarda kuru öksürük krizleri, dispne, kaba sesle ağlama vardır. Disfaji olmaz.
Ayırıcı Tanı
■ Krup
■ Epiglottit
Tedavi
Genellikle akut larenjitte etken viral olduğu için semptomatik tedavi yeterlidir.
Rp/
1. Tantum verde / Tanfiex gargara S: 4 x 1 gargara yapılacak
2. Bepanthene / Deguaidine / Strepsils pastil S: 4x1, gargaradan sonra emilecek
36
3. S.Aprol / Apranax fori / Naprosyn tab S: 2 X 1 tok
4. Buğusepiii / Buğumentoi / Rinoiar buğu S: 1 bardak suya 1 kapak konularak solunacak
Allerjik Rinit
Tanı
Hapşurma, burun tıkanıklığı, burun kaşıntısı ve burun akıntısı ile karakterizedir. Çoğu kez bu belirtilere fotofobi ve göz yaşar-masıda
eklenmektedir. Allerjik rinitin oluşması için kişide herhangi bir allerjene karşı duyarlılık olması ve bu allerjenle karşılaşması gerekmektedir.
Anterior rinoskopide bol seröz akıntı ve konka hipertrofisi ile birlikte mukoza soluklu İzlenmektedir. Ayrıca hastalarda göz altında pigmentasyon
ve alt göz kapağındaki çizgiler tanı İçin yardımcıdır.
Ayırıcı Tanı
■ Vazomotor Rinit
■ Atrofİk Rinit
■ Enfekte Rinit
Tedavi
En etkili tedavi allerjenden uzak durmaktır. Allerjenden korunmanın mümkün olmadığı durumlarda ve semptomların belirgin olduğu
durumlarda semptomatik tedavi olarak antihistaminik ve kontrendikasyon bulunmayan vakalarda kortizol uygulanmaktadır. Antihistaminik olarak
İkinci kuşak antihistaminikler sedasyon yapmamaları nedeniyle daha sık tercih edilmektedir. Eğer hastalar farmakoterapiden yarar görmezlerse
immünoterapi düşünülür.
RP/
1. Flixonase / İnflacort / Nasocort / Nasonex sprey / S: 1 x 2, hen iki burun deliğine
2. Aerius / Fexadyne / Xyzal / Zyrtec S: 1 X 1
*** İkinci kuşak antihistaminikler Q-T aralığını uzatarak aritmi yapabilirler...
Akut Enfekte Rinit
Tanı
Akut enfekte rinit kış aylarında daha sıktır. Halsizlik, burunda batma hissi, hapşurma ve seröz kıvamda burun akıntısı olur. Burun
mukozasında hiperemi ve konjesyon saptanır, ateş saptanmaz.
Ayırıcı Tanı
■ Vazomotor Rinit
■ Atrofik Rinit
■ Allerjik Rinit
Tedavi
Etiyolojide virüsler sorumlu olduğu İçin spesifik tedavisi yoktur. Ancak hastalar nazai konjesyon ve burun tıkanıklığı nedeniyle rahatsız
olmaktadırlar. Bu nedenle dekonjestan tedavi verilir.
RP/
1. İiiaciine / Otrivine / Farial spray S: 3x2, buruna, 5 günde kesilecek
37
2. Buğuseptii / Buğumentoi / Rinoiar buğu S: 1 bardak suya 1 kapak konularak solunacak
Buşon
Tanı
Buşonlar dış kulak yolunu tıkayan serümen birikimlerinden veya dış yolu epiteli döküntülerinden oluşur. Su ile temas eden buşon lar
şişerek dış kulak yolunu tıkadıklarından İletim tipi İşitme kaybına sebep olurlar. Bundan dolayı, denize girme ve sık banyo yapılan yaz aylarında
İşitme kaybı nedeniyle buşon olgularının başvuruları daha çok olmaktadır. Otoskopide lümeni tıkayan buşon un izlenmesiyle tanı konmaktadır.
Ayırıcı Tanı
■ Dış kulak yolundaki yabancı cisimler
■ Dış kul ay yolu tümörü
Tedavi
Buşonun çıkarılmasıyla gerçekleşir. Sert buşon lar yumuşatılarak çıkartılır. Yumuşatıcı solüsyonlar 2-3 gün damlatıldıktan sonra
per-forasyonu bulunmayan vakalarda 37°C lik steril su veya çeşme suyuyla lavaj yapılır. Zar perforasyonu olan olgularda buşon lar küret veya
aspirasyonla çıkartılmaktadır.
Yumuşatma:
Rp/
1. Glycerin 10 cc S: 3 x 10 damla (3 gün) kulağa damlatılarak
veya
2. Eau distile 10 cc S: 3 x 10 damla (3 gün) kulağa damlatılarak
Akut Otitis Eksterna
Tanı
Genellikle dış kulak yolunun küçük tahrişleri sonucu oluşur. Etken genellikle Pseudomonas aeruginosa'dır. Ağrı en önemli semptomdur.
Kulak hareketleriyle ağrı artar. Dış kulak yolu ödemli ve hiperemiktir.
Ayırıcı Tanı
■ Oto m i koz
■ Büllöz mirinjit
Tedavi
Dış kulak yoluna kortizon ve antibiyotik emdirilmiş sıkı tamponlar yerleştirilir. Enfeksiyonun şiddetli ve difüz olduğu vakalarda oral
antibiyotik (siprofloksasin) ve aneljezik eklenmelidir.
Rp/
1. Cipro tab S: 2x1
2.Siproğut damla S: 3X2
3. Norsoi damla S: 3 x 2
Otomikoz
38
Tanı
Dış kulak yolunun mantar hastalığıdır. Etken aspergill uslardır. Klinik olarak kaşıntı ve akıntı olur. Bazen İşitme kaybı saptanır.
Otoskopide mantarlara uygun renkte spor birikintileri İzlenir ve akıntı görülür.
Ayırıcı Tanı
■ Otitis eksterna
■ Dış kulak yolu egzeması
Tedavi
Nemliliği azaltmak ve ortamı asit yapmak amacıyla dış kulak yoluna alkol borique solisyonu uygulanır. Birikmiş olan sporlar as-pirasyonla
temizlenir.
Rp/
1. Alcohoi borique %5 30 cc S: 3 x 5 damla kulağa damlatılacak
Aftöz Stomatit
RP/
1. Andorex / Orohex / Kloroben gargara S: 4 x 1 gargara yapılacak
2. Calgei / Dentinox jel S: 3x1, yemeklerden 15 dakika önce lezyona sürülecek
3. Kenokort orobase pomad S: 3x1, yemeklerden sonra sürülecek
4. Centrum / Supradyn / Unicap T tab S: 1 X 1
*** Behçet hastalığı mutlaka ekarte edilmelidir.
39
JİNEKOLOJİ
40
Vulvovaginal Candidiasis
Tanı
Normal vajinal florada bulunan Candida'ların artışı ile oluşur. Kontrolsüz diabet, antibiyotik kullanımı, bazı oral kontrasepti-flerdeki
yüksek doz östrojen, RIA ve vajinal tampon kullanımı Vulvovaginal Candidiasisi arttırır. Hastalarda vulvar ve vajinal kaşıntı ile birlikte yoğun
beyaz vajinal akıntı görülür. KOH ile yapılan preparatlarda hif veya spor formları görülür.
Ayırıcı Tanı
■ Bakteriyel Vaginozis
■ Trikomanas Vaginalis
■ Gonokokal Enfeksiyon
Tedavi
Hiçbir tedavi veya uygulama şeklinin birbirine üstünlüğü yoktur. Komplike olmayan olgularda tedavi ile yakınmalar iki günde geçer. Ciddi
enfeksiyonlarda 2 hafta tedavi gerekir.
Rp/
1. Ketoral Vaginal Supozituar S: 1 X 1 (3 gün)
Tekrarlayan Vulvovaginal Candidiasis
Yılda 4 den fazla semptomatik vulvovaginal candidiasis görülmesidir. Başlangıçta kısa süreli yoğun tedaviden sonra 6 ay idame tedavi
önerilir.
Rp/
1. Fiucan 150 mg cap S: 1x1 (1 gün) (3 gün sonra aynı doz tekrarlanır)
İdame Tedavi
1. Fiucan 150 mg cap S: 1 x 1 (Haftada bir)
Gebelerde Vulvovaginal Candidiasis
Yalnızca intravaginal uygulama önerilmektedir.
Rp/
1. Ketoral Vaginal Supozituar S: 1 x 1 (1 gün)
Bacterial Vaginosis
Tanı
Bacterial vaginosis doğurganlık çağındaki kadınlarda en sık görülen vajinal enfeksiyondur. Anaerobik bakterilerin çoğalması ve lakto
basili erin azalması sonucu gelişir. Gri renkte, İnce men-stürasyon sonrası kötü kokulu akıntı görülür. Vajinal inflamasyon yoktur.
Ayırıcı Tanı
■ Kandidiasis
41
■ Trikomanas Vaginalis
Tedavi
Anaeroplara etkili antibiyotikler kullanılır. En sık kullanılan tedavi şekli oral veya topikal metronidazoldür.
Rp/
1. Nidazol 500 mg / Flagyl 500 mg tab S: 2 x 1 (7 gün)
Gebelerde Bacterial Vaginosis Semptomatik gebeler tedavi edilmelidir.
Lokal tedavi önerilmez.
Rp/
1. Nidazol 250 mg tab S: 3 X 1 (7 gün)
Trikomoniazis
Tanı
Hemen herzaman cinsel yol ile bulaşır. Genellikle asempto-matiktir. Vaginal akıntı minimalden, yoğun, pürü lan, homojen, sarı - yeşil,
kötü kokulu ve irite edici özelliğe kadar değişebilir. Kaşıntı sıktır. Bazen servikste noktasal mikrohemorajiler saptanır.
Ayırıcı Tanı
■ Kandidiasis
■ Bacterial Vaginosis
Tedavi
Metronidazol en önemli ilaçtır. 2 gr tek doz metronidazol şu anki standart tedavi rejimidir. Alternatif tedavi rejimi günde İki kez 500 mg
metronidazolün 1 hafta kullanımıdır. Tedavi bitimine ve semptomlar kaybolana kadar cinsel ilişki yasaklanır.
Rp/
1. Nidazol 500 mg tab S: 1 X 4
Gebelerde Trikomoniazis
Trikomoniazis, erken doğum ve erken membran rüptürü ile ilişkili bulunmuştur. Bu yüzden tek doz 2 gr ile tedavi edilir.
Rp/
1. Nidazol 500 mg tab S: 1 X 4
*** Trikomoniaziste es tedavisi gerekir.
42
Gonore
Tanı
Genellikle kadınlarda asemptomatiktir. Gonokokal enfeksiyon subklinik şikayetlerden lokal veya sistemik şikayetlere neden olabilecek
geniş bir semptom yelpazesine sahiptir. Endoserviks enfeksiyon primer yerleşim yeridir. Hastalarda anormal vajinal akıntı, dizüri, mens arası
kanamalar gibi belirtiler saptanır. Kesin tanı İçin kültür yapılmalıdır.
Ayırıcı Tanı
■ Kandidiasis
■ Trikomoniazis
Tedavi
Tek doz antibiyotiklerin kullanımı önerilmektedir. Sefiksim 400 mg po, Seftriakson 125 mg İM, Sİprofloksasin 500 mg verilebilir. Birlikte
mutlaka, klamidya İçin antibiyotiklerde tedaviye eklenmelidir.
Rp/
1. Gpro 500 mg tab S: 1 x 1 (tek doz)
2. Tetradox 100 mg cap S: 2 x 1 (7 gün)
*** Go no rede mutlaka eş tedavisi gerekir.
Pelvik İnflamatuar Hastalık
Tanı
Hastalarda adneksiyel duyarlılık, serviks hareketlerine hassaslık, alt batın ağrısı, lökositoz saptanır.
Tedavi
Güncel tedavi protokolleri göstermektedirki bir çok olguda etken polimikrobiyaldir. Bu yüzden önerilen rejimler ampirik ve geniş
spektrumludur. Hastalara seftriakson 250 mg İM tek doz, doksisiklin 100 mg günde 2 kez 14 gün ve metronidazol 500 mg günde iki kez 14 gün
verilir. Hastalar 72 saat sonra değerlendirilir. Yanıt yoksa uzman konsültasyon İstenir.
RP/
1. Tetradox 100 mg cap S: 2 x 1 (14 gün)
2. Nidazol 500 mg cap S: 2 X 1 (14 gün)
3. Rocephin fik S: 1 X 1 İM tek doz
Klamidya
Tanı
Hastalarda genitoüriner yoldaki mukoza tutulur. Önlenebilen infertelite ve ektopik gebeliğin en önde gelen nedenidir. Cinsel yolla bulaşır.
Tanıda kültür spesifiktir fakat pahalı ve sensitivitesi azdır.
Ayırıcı Tanı
43
■ Kandidiasis
■ Trikomoniazis
Tedavi
En etkili antimikrobiyel ajanlar rifampin ve tetrasiklin, makrolitler, sülfonamidler, bazı florokinolanlar ve klinamisindir.
Rp/
1. Azitrotek 500 mg tab S: 1x2 (tek doz)
veya
2. Tetradox 100 mg cap S: 2 X 1 (7 gün)
Gebelerde Klamidya
Gebelikte doksisikiin ve ofiosikiin kontrendikedir. Azitromisinin gebelikte kullanımı ile ilgili yeterli çalışma yoktur.
Rp/
1. Eritro 500 mg tab S: 2 X 1 (7 gün)
veya
2. Amoksina 500 mg tab S: 3 x 1 (7 gün)
Genital Herpes
Tanı
Genital herpes enfeksiyonunun 4 tipi vardır. Primer İlk atak, primer olmayan İlk atak, tekrarlayan ve asemptomatik. Primer ilk atakta klinik
semptomlar şiddetlidir ve hasta seronegatiftir. Primer olmayan ilk atakta serumda HSV antikorları olup ilk defa genital herpes atağa geçiren
kadınları kapsar. Tekrarlayan enfeksiyonlar daha çok HSV-2 enfeksiyonu geçirmiş olanlarda görülen tekrarlayan genital herpes atağıdır.
Hastalarda ağrılı, birleşmiş veya ayrı veziküller görülür. Veziküller genelde fistüle olup ülserleşir.
Tedavi
Tedavinin temelin! asiklovir, fansiklovir, valasiklovir gibi nük-leik asit anologlarının kullanımını İçerir.
İlk genital atak
RP/
1. Zovirax 400 mg S: 3 X 1 (10 gün) Tekrarlayan ataklarda
Rp/
2. Zovirax 400 mg S: 3 x 1 (4 gün) Günlük baskılayıcı tedavi
Rp/
44
1. Zovirax 400 mg S: 2 X 1
Acil Kontrasepsryon
Korunmasız bir ilişkiyi takip eden ilk 72 saat İçinde yapılmalıdır.
RP/
1. Norlevo tab S: 12 saat arayla 2 şer adet
veya
2. Preven tab S: 12 saat arayla 2 şer adet
veya
3. Ovral tab S: 12 saat arayla 2 şer adet
*** Yan etki olarak bulantı kusma görülebilir.
*** Hastalar da seksüel geçişli hastalık olabileceği hatırlanmalıdır.
*** Hastalar 3 hafta sonra kontrole çağrılır.
*** En etkin acil kontrasepsiyon yöntemi bakirli RIA uygulamasıdır.
Gebelik ve Aşılar
Gebe bir kadını aşılamı zorunlu kılan bazı durumlar şunlardır:
* Sarı Humma gibi beiii infektif hastalıkların endemik olduğu bölgeye seyahat
* İnfluenza gibi infeksiyona bağlı morbidite riskinin yüksek olduğu durumlarda epidemi sırasında maruz kalma olasılığı
* Mesleki bir tehlike olarak HepatitB gibi infeksiyöz ajanlarla temas olasılığı
* Kuduz gibi ciddi bir infeksiyöz hastalığa kaza ile maruz kalma
* Daha önce hiç aşılanmamış ya da on yıldan daha eski aşı olmuş kadınlara difteri veya tetanoz, toksoidinin rutin verilmesi
* Kronik kardiopulmoner hastalık, diabetes mellitus veya HIV infeksiyonunda pnömokok infeksiyonu veya influenza gibi aşı ile önlenebilir
hastalıklara yatkınlığın artışı
45
KARDİYOLOJİ
46
Hipertansiyon
Tanı
İki farklı zamanda ölçülen tansiyon değerlerinin > 140 / 90 mm Hg üstünde olmasıdır. Türkiyedeki prevelansı % 33 dolayındadır ve
hastaların büyük bir kısmı asemptomatiktir. Tedavi verilen hastaların ancak % 20 si normotansiftir. Hipertansiyonun % 90 - 95 vakada sebebi
bilinmez. Buna primer hipertansiyon denir.
Tedavi
Tedavide beta blokerler, diüretikler, ACE inhibitörleri, an-jiotensin reseptör blokerleri (ARB), Ca kanal blokerleri ve alfa blokerler
kullanılabilir. Hipertansiyon tedavisinde önemli olan hangi ajanı kullandığımızdan ziyade, tansiyonu normal değerlere indirebilmektir. Zorunlu
endikasyonlar dışında herhangi bir ajan kullanılabilir. Monoterapiye göre kombinasyon tedavisinin başarı şansı daha yüksektir.
Diabetik hastalarda ve böbrek yetmezliği olan hastalarda hedef değerler < 130 / 80 mm Hg olmalıdır ve antihipertansif olarakta ön planda
ACE inhibitörü ve ARB kullanılmalıdır. Diabetik hastalarda beta blokerler ve diüretikler ikinci planda düşünülmelidir. Hastada atrial taşikardi veya
atrial fibrilasyon varsa beta blokerleri veya non-dihidropiridin Ca kanal blokerlerini kullanmak gerekmektedir. Kalp yetersizliği olan hastalarda İse
beta blokerler ve ACE inhibitörleri kullanılmalıdır. ACE İnhibitörleri ve ARB tedavisine başlanan hastalarda birinci haftada potasyum kontrolü
yapılmalıdır. Her hastaya yaşam tarzı değişikliği, akdeniz diyeti, tuzun kesilmesi ve sigaranın bırakılması önerilmelidir.
Diabetik hasta için
Rp/
1. Delix 5 plus S: 1 x 1 sabah
Veya
2. Olmetec plus S: 1 x 1 sabah
Yanıt alınamıyorsa
1. Norvasc 5 - 10 mg S: 1 x 1 akşam
*** Yanıt alınamayan tedavilerde kardiyoloji konsültasyonu önerilir.
*** Hipertansif aciller bir üst basamağa sevk edilir.
Hiperlipidemi
Tedavide en çok statinler kullanılmaktadır. Statinler doza bağlı olarak ortalama total kolesterolde % 22, LDL kolesterolde % 27 oranında
düşüş sağlarlar. Statinlerin dozunun İki katına çıkartılması ek olarak total kolesterolde % 5, LDL kolesterolde % 7 oranında düşme sağlar.
Statinlerin yan etkisi olarak asempto-matik karaciğer yükselmesi ve nadir olarak myozit görülür. Karaciğer fonksiyon testleri İlaca başladıktan
sonra 6. haftada kontrol edilmelidir. Eğer karaciğer fonksiyon testleri bazal değerinin 3 katından fazla yükseliyorsa İlaç kesilir. Eğer normalse 6
ayda bir tekrarlanmalıdır.
Hastalarda eğer myalji gelişirse kreatin ki naz (CK) ölçülmeli ve bazal değere göre 10 katından fazla yüksel misse İlaç kesilmelidir.
Hastalarda koron er arter hastalığı veya eşdeğeri varsa LDL hedefi < 100 olmalıdır. Birden fazla risk faktörü varsa LDL hede-fil < 130
olmalıdır. Risk faktörü yoksa veya bir tane risk faktörü varsa LDL hedefi < 160 olmalıdır. Bu değerlerin üstündeki LDL kolestrol seviyelerine
medikal tedavi başlanır.
LDL seviyesine göre Statin dozu belirlenir. LDL düşürücü tedavi başlandıktan sonra 6. haftada kontrol görülür. Eğer LDL hala yüksek İse
statin dozu arttırılır veya niasin eklenir. 6 hafta sonra tekrar kontrol görülür. Eğer yine LDL hedefe ulaşmamışsa hasta kardiyoloji uzmanına
yönlendirilir.
RP/
1. Lipitor 10 - 20 - 40 - 80 mg S: 1 X 1
47
*** Yaşam tarzı değişikliği ve diyet olmadan lipid tedavisi olmaz.
*** Statin tedavisi gece verilmelidir.
Stabil (Kararlı) Angına Pektoris
En sık belirti angina pektoristir. Hastalarda tipik olarak efor sırasında, 5 - 20 dk kadar süren, retrosternal bölgede, kola ve boyuna yayılımı
olan baskı tarzında bazen yanma tarzında ağrı olur. Ağrı istrahatle veya dil altı nitrogliserinle geriler.
Hastalara yaşam tarzı değişikliği (sigaranın bırakılması, düzenli egzersiz, kolestrolden fakir beslenme gibi) önerilir. Myokardiyal İskemiyİ
arttıran taşikardiler, hipertiroidi ve anemi gibi faktörler ortadan kaldırılır.
Hastalara tedavi olarak ASA, beta bloker, Ca kanal blokerleri (beta bloker tedaviye rağmen anjinal ataklar kontrol altına alı-namıyorsa),
ACE inhibitörleri, nitratlar ve statinler başlanmalıdır. Beta blokerler maksimum dozunda kullanmalıdır ancak kalp hızına göre doz ayarlanır.
Rp/
1. Coraspin 100 mg S: 1x1
2. Beioczok 100 mg S: 2 x 1 (kalp hızına göre doz ayarlanır)
3. Deiix 5 mg S: 1 X 1
4. Monodur 60 mg S: 1 X 1
*** Kardiyoloji konsültasyonu önerilir.
Unstabil (Kararsız) Angina Pektoris
Tanı
Yeni başlangıçlı şiddetli angina (< 2 ay) İstrahatte angina
Kronik anginanın sıklığı ve şiddetinde artış (akselere angina) Miyokard enfarktüsü angina
Unstabil angina pektoris hasta yatış endikasyonudur ve acil olarak bir üst basamağa şevki gerekir.
Akut ST Elevasyonlu Myokard İnfarktüsü
Tanı
Hastalarda 30 dakikadan fazla süren göğüs ağrısı, bulantı kusma, terleme görülür. Kardiyak enzimlerin yükseldiği saptanır ve en
önemlisi çekilen EKG de ST elevasyonu saptanır.
ST elevasyonunlu MI düşünüldüğünde ilk yapılması gereken hemen EKG çekmek, hastayı monitörize etmek ve damar yolu açmaktır.
Hastaya 300 mg ASA çiğnetilir ve ağrıyı kesmek İçin morfin yapılır. Bundan sonra yapılması gereken, hastayı acil olarak trombolitik tedavi veya
anjiografi için bir üst merkeze sevk etmektir.
Atrial Fibrilasyon
Tanı
Genellikle ileri yaşlarda saptanır. Hastalarda en sık görülen semptom çarpıntıdır. Bazen efor dispneside görülebilir. Çekilen EKG de P
dalgaları görülmez ve R-R mesafeleri birbirine eşit değildir. Hastalarda mitral darlığı ve hipertroidi mutlaka düşünülmelidir. Eğer hasta hayatında
ilk kez atak yaşıyorsa ve 48 saat içinde hastaneye başvuruyorsa sinüs ritmine çevirmek için hastaya kardiyoversiyon yapılır. Onun dışındaki
kronik vakalara hız kontrolü yapılır. Hedef kalp hızı istrahatte 70 - 90 arası, eforda 95 - 115 arası olmalıdır.
Tedavi
Tedavide hız kontrolü için beta bloker, kalsiyum kanal blok-eri ve digoksin başlanır. Gelişebilecek trombüsü önlemek içinde
kontrendikasyon olmayan her hastaya ASA başlanmalıdır. Varfarin başlanması için kardiyologa (Dr Asil İşçi) yönlendirilmelidir.
48
Atrial Fibrilasyon EKG örneği
RP/
1. Diltizem 60 mg S: 2 x 1 (kalp hızına göre ayarlanır)
veya
2. Isoptin 80 mg S: 2 x 1 (kalp hızına göre ayarlanır)
veya
3. Beloczok 100 mg S: 2 x 1 (kalp hızına göre ayarlanır)
ve
4. Coraspin 100 mg S: 1 X 1
Atrial fibrilasyonlu hastalara ekokordiyografi yapılmalıdır.
Sistolik Kalp Yetmezliği Tanı
Sebep genellikle koruner arter hastalığıdır. Hastalarda per-iferik dokuların yetersiz perfüzyonu (yorgunluk, halsizlik) ve artmış
intrakardiyak dolum basıncına (ortopne, paroksimal n oktu mal dipsne, periferik ödem) bağlı olarak semptomlar ortaya çıkar. Hastalarda S3 galo,
İnce railer ve periferik ödem saptanır.
Tedavi
Tedavide semptomatik düzelme, tetikleyici faktörlerin uzaklaştırılması ve altta yatan kalp hastalığı kontrolü amaçlanmaktadır. Hastalarda
tuz alımının kısıtlanması, NSAID lardan kaçınılması, pnömokok ve İnfluenza ile aşılanması gerekmektedir. Her hastaya ACE inhibitörleri, beta
blokerler, ASA başlanır. Sıvı yüklenmesi olan hastalarda diüretik tedavi eklenir. Bu medikal tedavilere rağmen şikayetler olması durumunda ve
kalp yetmezliği ile birlikte atrial fibrilasyon olan hastalara digoksin başlanır.
ACE inhibitörleri kalp yetmezliği olan hastalarda yaşamı uzattığı gözlenmiştir. Düşük doz başlanıp doz giderek arttırılır. ACE inhibitörleri
hiperpotosemide, ileri böbrek yetmezliğinde, bilateral ren al arter stenozunda ve gebelikte kontrendikedir. ACE in-hibitörlerini tolere edemeyen
hastalarda ARB kullanılır.
Beta blokerler düşük doz başlanıp, tolere edilmesi halinde iki haftada bir doz arttırılır. Kullanılan beta blokerler karvedilol (di-I at ren d),
metoprolol (belockzok), nebivolol (vasoxen) ve biso-prololdür (concor).
Diüretik tedavi olarak furosemid, tiyazid ve spiranolakton kullanılır. Spiranolaktonun (aldaktone tab) mortaliteyi azalttığı gösterilmiştir.
Diüretik tedaviye bağlı hipokalemi ve hipomagne-zemide aritmi riski artar. ACE inhibitörü ve spiranolakton kombinasyonunda hiperkalemiye
dikkat edilmelidir.
Rp/
1. Coraspin 100 mg tab S: 1 X 1

49
2. Beloczok 25 mg tab S: 2 x 1 (doz giderek arttırılır)
3. Deiix 5 mg tab S: 1 X 1
4. Desai tab S: 1 x 1 (kliniğe göre doz arttırılır)
5. Diğoxin tab S: 1 x 1 (haftasonu yok)
6. Aldaktone 25 mg S: 1 X 1
*** Bu tedavilere yanıt alınamayan hastalara, uzman konsültasyonu önerilir.
GÖĞÜS HASTALIKLARI
50
KOAH
Tanı
KOAH etiyolojik faktörler ortadan kaldırıldığında ve agresif tedavi başlandığında bile İlerleyici bir hastalıktır. Hastalar genellikle uzun
süredir sigara kullanan insanlardır. Efor dispnesi ve prodük-tif öksürük tipik erken semptomlardır. Akciğer grafisinde aşırı havalanma ve amfizem
görülür. Kesin tanı İçin spirometri yapılmalıdır.
Tedavi
Hastaların sigarayı bırakması gerekmektedir. Sigarayı bırakmanın KOAH lı hastaların yaşam sürelerini uzattığı gösterilmiştir. Hastalara
bronkodilatatör tedavi başlanır. Kısa ve uzun etkili beta adrenerjik agonistler, antikolinerjikler ve teofilin türevleri kullanılmalıdır. Ciddi formlarda
steroid düşünülebilir.
Evre Beklenen FEV1 Tedavi
I > 50 beta 2 agonist, lüzumu halinde
II 35-49 Kombine antikolinerjik ve beta 2 agonist
III < 35 Yukarıdakiler + uzun etkili beta 2 agonist
ve/veya uzun salınımlı teofilin ayrıca steroid düşün
RP/
1. Foradil Combi 400 mcg inh S: 2 X 1
2. Spiriva inh S: 1 X 1 Gerekirse
3. Teokap SR 200 mg tab S: 2 X 1 eğer ataklar sıklaşıyorsa
4. Ventolin inh S: 4 x 2 (8 x 2 ye kadar çıkarılabilir)
*** Balgam miktarında artış veya balgam karakterinde değişiklik olduğu zaman antibiyotik düşünülmeli (TMP - SMX, Amok-sisilin,
Sefalosporonlar)
*** KOAH akut alevlenmelerinde N-asetİl sisteinin faydası gösterilmiştir.
*** Hastalara İnfluenza ve pnömokok aşıları yapılmalıdır. *** Ciddi alevlenmelerde uzman konsültasyonu önerilir.
Astım
Tanı
Bir çok uyarana karşı alt hava yollarının artmış cevabıdır. Ataklar halinde ve geri dönüşü olan tıkanma ile karakterizedir. Ataklar
genellikle geceleri olur. Hastalarda taşipne, taşikardi, yardımcı solunum kaslarının kullanımı ve vvheezing görülür. İntermittan astımda
semptomlar haftada birden azdır. Persistan hafif astımda semptomlar haftada birden fazla ancak günde birden azdır. Per-sistan orta astımda
semptomlar her gündür ve gece semptomları haftada birden azdır. Persistan ağır astımda semptomlar hergün ve gece semptomları sıktır.
Ayırıcı Tanı
■ KKY
■ Yabancı Cisim
■ KOAH
■ Tekrarlayan Pulmoner Emboli
■ Vokal Kord Disfonksiyonu
Tedavi
51
En başarılı tedavi tetikleyen ajanın uzaklaştırılmasıdır. Farmakolojik ajanlar, hızlı rahatlatıcı İlaçlar (beta agonistler, metilksantinler ve
antikolinerjikler) ve uzun dönem kontrol İlaçları (steroidler, mast hücre stabilizatörleri) olmak üzere iki genel katagoriye ayrılır.
İntermiüan astım
Rp/
1. Ventolin inh S: 2 x 1 puf (lüzum halinde)
Hafif persistan astım
Rp/
1. Ventolin inh S: 2 X 1 puf
2. Fiixotide diskus S: 2 X 1
Orta persistan astım
Rp/
1. Foradii Combi 200 mcg S: 2 X 1
2. Singuiair 10 mğ tab S: 1 X 1
Ağır persistan astım
Rp/
1. Foradii Combi 400 mcğ S: 2 X 1
2. Teokap 200 SR cap S: 2 X 1
gerekirse
3. Prednoi tab (1 mg/kg/gün) S: 1 hafta süreyle
PNÖMONİ
Tanı
Pnömoni, çeşitli bakteri türleri, mantarlar ve parazitlerin neden olduğu bir pulmoner parankim enfeksiyondur. Sık olarak görülen
organizmalar, aerobik gram pozitif koklar ve anaeroplardır. Hastalarda ani başlangıçta ateş, pürü lan balgamlı öksürük, plöh-tik göğüs ağrısıve
akciğer filminde lober infiltrasyonla karakter-izedir.
Atipik pnömoni ise daha yavaş bir başlangıç, kuru öksürük, ekstrapulmoner septomların belirgin oluşu ve akciğer filminde anormal,
sıklıkla yama veya diffüz patern rağmen, fizik muayenede minimal belirti oluşu ile karatehzedir. Atipik pnö-moniye klasik olarak mikoplazma
neden olur.
Ayırıcı Tanı
• Akciğer apsesi,
• Kronik bronşit,
• Akciğer kanseri
Tedavi
Tedavide ilk yapılması gereken şey, hastanın bir üst merkeze sevk edilip edilmeyeceğine karar vermektir. Eğer hastada bilinç değişikliği,
40 dereceden yüksek ateş, hipotansiyon, kalp yetmezliği, böbrek ve karaciğer hastalığı, solunum sayısının 30'un üzerinde, nabız sayısının 125'in
üzerinde olması, siyanoz olması, akciğer filminde multilober tutulum olması ve genel durum bozukluğu olması durumunda bir üst merkeze sevk
edilmelidir. Sevk edilmesi gerekli olmayan vakalarda penisilin grubu antibiyotikler ve atipik pnömoni İçinde makrolid grubu antibiyotikler
kullanılabilir.
Rp/
52
1. Alfcodl/Amoksina 1gr S: 3 X 1
Atipik Pnömoni için;
Rp/
1. Klacid 500 mg S: 2 x 1
53
ENDOKRİNOLOJİ
54
Diabetes Mellitus
Tanı
Bir gecelik açlık sonrası .plazma glukozunun 126mg/dl veya üzerinde olması. Bu değer İkinci bir test ile doğrulanmalıdır.
Diabet semptomları (poliüri, polidipsi, noktüri, bulanık görme vb) olanlarda rasgele bakılan plazma glukozunun 200 mg/dl veya üzerinde
olması.
Oral glukoz testinde, 75g glukoz yüklemesinden 2saat sonra, plazma glukozunun 200 mg/dl'den fazla olması.
Tarama
45 yaş ve üzeri, hareketsiz yaşama tarzı, 1.dereceden akrabalarda diyabet öyküsü, 4kg üzerinde bebek doğurma, daha önceden
gestasyonel diabet hikayesi, daha önceden tanımlanan IFG yada IGT, VKİ > 25kg/m2, polistik över sendromu, TA > 130/85 mmHg, vasküler
hastalık öyküsü, HDL < 35 mg/dl ve/veya TG > 250 mg/dl'den herhangi ikisi varsa 75 g OGGT yapılması önerilir. Risk faktörü mevcut değilse 18
yaşından sonra her 5 yılda bir ve 45 yaşından sonra her 3 yılda bir AKŞ ölçümü önerilir. Risk faktörü varsa her 2 yılda bir tetkik yapılmalı, IFG
veya IGT varsa daha sıkı takip edilmelidir.
Bozulmuş Glukoz Toleransı (IGT)
AKŞ < 126 mg/dl
2. saat OGGT = 140-200 mg/dl
Bozulmuş Açlık Glukozu (IFG)
AKŞ = 100-126 mg/dl
2. saat OGGT < 140 mg/dl
Takip
AKŞ optimum: 80-120 mg/dl kabul edilebilir: < 140 mg/dl
TKŞ optimum 140-160 mg/dl kabul edilebilir: < 180 mg/dl
HbA1c optimum: < %7 kabul edilebilir: % 7-8
*** HbAlc; eğer stabilse yılda 2 kez, tedavi amacına ulaş-mamışsa yılda 4 kez
*** Kan yağları, yılda 1 kez
*** Göz dibi muayenesi yılda 1 kez
*** Ayak muaynesi en az yılda 1 kez (yüksek riskli hastalarda daha sık)
*** EKG yılda 1 kez bakılmalıdır.
Tedavi
AKŞ < 200 mg/dl -> Yaşam tarzı değişikliği + Monoterapi AKŞ = 200-300 mg/dl -> YTD + Kombine terapi AKŞ > 300 mg/dl -> YTD +
İnsülin + OAD
Yaşam Tarzı Değişikliği
Diyet; her hasta İçin bireysel diyet hazırlanmalı. Kompleks karbonhidrat ve lifler arttırılmalı, doymuş yağların yerine doymamış yağ tercih
edilmeli.
Fazla kilolu hastalar için; daha önceki alımdan 500-1000 kcal daha az kalorili gida tüketilmesi
55
Hipertansif hastalar için; tuz alımı < 3g/gün olmalı
Dislipidemik hastalar İçin; < 300 mg kolesterol/gün, kalori İhtiyacının en fazla %10'u doymuş yağlardan sağlanmalı.
Alkol alımı önerilmemektedir.
Günde 30-60 dk tempolu yürüyüş
Sigara bırakılmalıdır.
Hasta profiline göre reçete örnekleri O bez hasta (BMI > 25 kg/m2) Rp/
1. Avandia 4 mg tb S: 1 x 1 veya 2 x 1
(Hastanın kan şekerine göre doz ayarlanmalı)
2. Diaformin 1000 mg tb S: 1 x 1 veya 2 x 1
(Hastanın kan şekerine göre doz ayarlanmalı)
3. Giynose 50/100 mg tb S: 3 X 1
(50 mg ile başlanıp 4 hft sonra doz arttırılır, yemekten önce veya yemekte ilk lokma ile birlikte verilir)
Kombine Tedavi Örnekleri
Mikrovasküler komplikasyonları önlemede ön planda olan kombinasyon;
Rp/
1. Diameprid 1-2-3-4 mg tb S: 1 X 1
(1-2 hft aralarla doz arttırılarak istenilen düzeye ulaşılır)
2. Diaformin 1000 mg tb S: 1 X 1
En çok kullanılan kombinasyon
RP/
1. Siarlix 120 mg tb S: 1 x 1 (Yemeklerden hemen önce)
2. Diaformin 1000 mg tb S: 1 x 1
Makrovasküler komplikasyonları önlemede ön planda , Ateroz riskli hastalarda en etkili. Daha önce MI geçirmiş ve stentli hastalarda en
etkili, HbAlc'yi en çok düşüren ve en çok hipoglisemi yapan kombinasyon;
Rp/
1. Novonorm 0,5-1-2 mg tb
S: 3 x 1 (0,5 mg ile başlanıp 1-2 hft aralarla doz arttırılıp istenilen düzeye ulaşılır, yemeklerden hemen önce alınmalı)
Kombinasyon örneği
Rp/
1. Avandia 4 mg tb S: 1 x 1
2. Diameprid 1-2-3-4 mg tb S: 1 X 1 IGT saptanan hastalarda aX
56
Rp/
1. Glynose 100 mg tb S: 3 X 1 İnsülin + OAD kombinasyonu 0,1 - 0,3 Ü/kg/gün
Sabah ve öğle OAD, gece NPH veya Glarjin İnsülin tercih edilmeli
Takipte,
AKŞ = 120-140 mg/dl ise 2 Ü arttır
= 140-180 mg/dl İse 4 Ü arttır
= 180-220 mg/dl ise 6 0 arttır > 220 mg/dl İse çoklu İnsülin tedavisine geçilir
**Primer veya sekonder OAD direnci. Akut metabolik dekom-pansasyon (stres, enfeksiyon vb), cerrahi girişim, gebelik ve lak-tasyon, KC
yetmezliği, böbrek yetmezliği, AMI, glukotoksisite, lipotoksisite, OAD'lere aşırı duyarlılık, böbrek tx olanlarda İnsülin tedavisine geçilir;
İyi glisemik kontrol İçin başlangıç insülin dozu, ortalama non-obez hasta için 0,5 - 1,0 Ü/kg/gün'dür. Daha sonra kan glukoz değerlerine
doz ayarlanmalıdır.
Yoğun insülin tedavi rejiminde hesaplanan dozun %25'ini bazal insülin oluşturur, geri kalan miktarın %40'ı sabah %30'u öğle ve %30'u
akşam analog insülin olarak verilir. Örneğin 60 kg'lık bir hasta için total başlangıç insülin dozu; 30-60 Ü/gün olarak hesaplanır.
Biz ortalama 40 Ü olarak ele alalım;
Rp/
1. Novorapide flexypen S: Sabah 1 x 12 Ü Öğlen 1 x 9 Ü Akşam 1x90
2. Lantus optipen S: 1 X 10 Ü (Gece 22:00)
Diabetik Ketoasidoz
Klinik
Bulantı, kusma ve belli belirsiz lokalize edilen karın ağrısı görülebilir. Dehidratasyon mutlaka vardır, solunum sıkıntısı, şok ve koma
görülebilir.
Laboratuar
■ Plazma glukoz seviyesi yüksekliği
■ Artmış İyon açıklı metabolik asidoz
■ İdrarda keton (+)
Tedavi
Her 2 koldan damar yolu açılması 0,1 Ü/kg Kristalİze insülin IV puşe
İlk 1 saatte 1000cc SF, sonra 200 cc/h'ten SF verilmeli (Kardiyak fonksiyonları normalse) 0,1-0,2 Ü/kg/h insülin infüzyonu
PRATİK YOLU!
57
500 cc SF içine 50 Ü kristalize insülin konulur. Hasta kaç kg ise o kadar cc/h'ten infüzyona başlanır. Örneğin hasta 60 kg ise; 500cc
SF+50Ü Kİ 60 cc/h infüzyon Saatlik kan şekeri takibi yapılmalıdır. Kan glukozunda ortalama 50-75 mg/dl/h azalma yeterli cevap alındığını
gösterir. KŞ < 250 mg/dl olduğu zaman insülin infüzyonu yarı doza düşülüp diğer koldan %5 Dextroz açılır ve kan şekeri takibi 2 saate çıkarılır.
K = 4-5 mEq/L İse 1 amp KCL
= 34 mEq/L ise 2-3 amp KCL < 3 mEq/L İse 4 amp KCL SF'e eklenir.
2 saatte bir kan gazı takibi yapılmalı
Kan gazında pH < 7,0 altnda İse NaHC03 verilmeli.
Hedef HC03 = 0,6 xpC02
Toplam NaHC03 = (Hedef HC03 - Kan gazındaki HC03) x 0,6 x kg
veya
= B.E x kg x 0,2
Hesaplanan NaHC03 amp sayısının 1/2'si IV puşe, SF İçerisine 16 saatlik infüzyon şeklinde verilir.
Hipotiroidi
Tanı
Hastalarda letarji, kuru saç ve deri, soğuk intoleransı, saç dökülmesi, konstipasyon, İştah azlığı ve dispne gibi semptomlar karşımıza
çıkar. TSH artmış serum T4 seviyesi azalmıştır. Tiroid peroksidaz (TPO) antikorları otoimmuniteye bağlı, hipotiroidizmli hastaların % 90-95 İnde
yükselmiştir. EKG de bradikardi, hipo-voltaj ve d üz I eşmiş veya ters T dalgaları görülür.
Tedavi
Kalp hastalığı bulunmayan, 60 yaş altı erişkinlerde günlük 50 - 100 mikrogram levotiroksin başlanabilir. Yaşlılarda veya bilinen koron er
arter hastalığı olan hastalarda levotroksin başlangıç dozu 12.5 - 25 mikrogram / gün dür. Normal bir TSH düzeyi elde edilene kadar, 6 - 8 haftalık
aralarla TSH düzeyine göre 12.5 - 25 mikrogram artışlarla doz ayarlanır.
A Rp/
1. Tefor tab / Levotiron lab S: 1 X 1
*** Uzman konsültasyonu önerilir.
Hipertiroidi
Tanı
Hastalarda, sinirlilik, sıcak intoleransı, aşırı terleme, çarpıntı, yorgunluk ve güçsüzlük, artmış İştahla birlikte kilo kaybı görülür. Hastalar
anksiyeteli ve huzursuzdurlar. Cilt sıcak ve nemlidir. Serum TSH'ı düşük T3 ve T4 yüksektir.
Tedavi
Antitiroid İlaçlar veya radyo İyot tedavi ile tedavi edilebilir. Temel antitiroid ilaç propiltiourasil dir. Ayrıca hastalara adrener-jik
semptomların baskılanması İçin beta blokerler başlanmalıdır. Propiltiourasil başlangıçta 100 - 200 mg 6-8 saatte bir, daha sonra 50 - 100 mg/gün
e titre edilir.
Rp/
1. Propycii tab S: 3 X 1
2. Didera! tab S: 2 X 1
*** Mutlaka İlk aydan sonra en az bir kere hemogram kontrolü yapılmalıdır.
58
GASTROENTEROLOJİ
59
Gastroözefagial Reflü {GER)
Ana şikayet göğüste yanma hissidir. PPİ tedavisine yanıt alınması ile tanı desteklenir. Atipik semptomlar (öksürük, ses kısıklığı,
retrosternal yanma, af töz ülserler, hıçkırık, diş çürükleri, ağız kokusu) ve uyarı semptomları (kilo kaybı, erken doygunluk, kanama, disfaji) olan
hastalarda endoskopi bakısı önerilmektedir. GER komplikasyonlari; Baret özefagus, demir eksikliği anemisi, ülserasyon ve darlıktır.
*** 5 yıldan uzun süredir Baret özefaguslu olan hastalar en-doskopi ile takip edilmelidir.
RP/
1. Yaşam stilinde değişiklikler;
Az yeme, yatmadan 2-3 saat önceki dönemde yemekten kaçınma, yatak baş kısmını kaldırma, yağ alımını azaltma, çikolata - kahve -
gazlı içecekler ve alkol tüketiminin azaltılması, sigaranın bırakılması.
Kalsiyum kanal blokeden, teofilin, antidepresanlar, antikolin-erjikler ve alendronat mutlaka kullanılması gerekiyorsa profiiak-tik antiasit ve
H2 reseptör antagonistleri ile birlikte verilmelidir.
2. Ranitab 150 mg / Famodin 20 mg S: 2 X 1
veya
3. Omeproi 20 mg / Lansor 30 mg / Panto 20 mg S: 1 X 1
4. Metpamid tb (PPİ ve H2RA'lerin etkinliğini arttırır) S: 3 x 1 (Her yemekten 30 dk önce veya yatarken)
*** Sürekli İlaç kullanımına ve İlaç doz artımına ihtiyacı olan hastalara, medikal tedaviye cevap alınamayan özellikle genç hastalara, uzun
süreli agresif medikal tedavi İhtiyacı olan hastalara cerrahi tedavi önerilir. Laporoskopik fundiplikasyon başarısı %90'dan fazladır.
Enfeksiyöz özefajit
Odinofaji ve disfaji ile başvururlar. Genelde AİDS, kanser ve DM olan immusüpresif hastalarda görülür. En sık etken C. albi-cans, HSV ve
CMV'dir. Tipik ağız lezyonları (pamukçuk, herpetik döküntüler) etken hakkında bilgi verir. Endoskopik biyopsi ve fırça sitolojisi tanı koydurur.
Kanınnıda Özefajiti varsa;
RP/
1. Xylocain sprey S: 6 x 15 ml gargara ve ardından yutma
veya
1. Antepsin 1gr tb S: 4 X 1
2. Mikostatin süsp S: 4 x 1
60
Daha şiddetli hastalıkta
3. Triflucan 100 mg caps S: 1 X 1
veya
3. Nizoral / Ketoral tb 200 mg / 400 mg S: 2 X 1 / 1 X 1
HSV Özefajiti varsa
RP
1. Xylocain sprey S: 6 x 15 ml gargara ve ardından yutma
veya
2. LAntepsin 1gr tb S: 4 X 1
3. Aklovir 800 mg S: 5 X 1 (14 gün)
Akut Gastrit
A Rp/
1. Etkenlerden uzak durulması (NSAİ, alkol ve stres faktörleri)
2. Ranitab 150 mg / Famodin 20 mg S: 2 X 1
veya
3. Omeprol 20 mg / Lansor 30 mg / Panto 20 mg S: 1 X 1
Akut Pankreatit
En sık nedenler alkol ve safra taşlarıdır. Daha az görülen nedenler karın travması, hipertrigliseridemi ve çeşitli İlaçlardır. ERCP sonrası
pankreatit %5-10 civarındadır. Nekroz varsa ve nekrotik alan enfekte İse hastalığa bağlı mobidite ve mortalite daha yükselir. Bu nedenle erken
dönemde dual faz BT önerilir. Ranson kriterleri de prognoz açısından önemlidir.
Rp/
1. Oral alım kesilmeli ve NG sonda takılmalıdır.
2. Dolantin amp S: lOcc SF İçine 1 amp sulandırılarak yavaş infüzyon şeklinde verilir.
*** Renal yetmezlikte kontrendikeü! *** Morfin ve Pentazosin kontrendikeü!
3. 4000 cc SF S: 200 cc/h (48 saate yayılarak)
Nekrotizan pankreatit varsa
4. Tienam 500 mg flk S: 4 x 1 (1 hafta)
*** Koledok taşı saptanırsa ilk 72 saatte ERCP için üst merkeze sevk edilmelidir.
Peptik Ülser
Hellcobacter pylori duedenal ülseri olan hastaların %99'unda ve gastrik ülseri olan hastaların %70-80'inİn midesinde bulunur. HP varlığı
non-İnvaziv Serum HP antikor ve Karbon İşaretli üre-nefes testi ile, invaziv olarak endoskopik biyopsi, CLO testi, histopatoloji ve kültürle
belirlenir.
Uzun süreli NSAİ ve aspirin kullanımı mukozal hasara neden olur ve gastrit ve PÜ insidansı artar.
GİS kanama, mide çıkış obstrüksiyonu, perforasyon ve pankreatit gibi komplikasyonlara sebep olur.
61
HP eradikasyonu
A RP/
1. Largopen 1 gr tb S: 2 x 1 (14 gün)
2. Kiacid 500 mg tb S: 2 X 1 (14 gün)
3. Omeprol 20 mg / Lansor 30 mg S: 2 x 1 (28 gün)
veya
1. Flagyl 500 mg tb S: 2 X 1 (14 gün)
2. Klacid 500 mg tb S: 2 x 1 (14 gün)
3. Omeprol 20 mg / Lansor 30 mg S: 2 X 1 (28 gün)
Ek olarak
4. Antepsin süspansiyon / tb S. 4 X 1
5. Taicid / Rennie tb S: 4 X 2
Uzun süreli NSAİ kullanımı varsa prof Haktik olarak
6. Cytotec 200 mcg S: 4 X 1
*** Cytotec başlamadan önce gebelik ekarte edilmelidir.
İrritabl Barsak Sendromu (İBS)
Ağrı, şişkinlik ve kabızlık ile seyreder. Semptomatik tedavi önerilir.
Karın ağrısı ön planda ise
Rp/
1. Debridat fort tb / Duspatalin drj 100 mg S: 3 X 1 (Aç)
veya
1. Buscopan drj 10 mg S: 3 X 1
2. Laroxyi 25 mg tb S: 2 X 1
veya
1. Lustral 50 mg tb S: 1 x 1
Kabızlık ön planda ise
Rp/
1. Yeme alışkanlığının posalı gıda yönünde değiştirilmesi
2. Duphalac şurup S: 3 X 1
İshal ön planda ise
62
Rp/
1. Lopermid 2mg tb S: 1x2 ile başlanıp 1x4 ile idame edilir.
GİARDİAZİS
Tanı
En sık görülen paraziter enfeksiyonlardan biridir. Parazitin kist formlarının alınmasıyla hastalık gelişir. Belirtiler asemptomatik
enfeksiyondan, fulminan diareye ve malabsorpsiyona kadar değişir. Belirtiler arasında ishal, karın ağrısı, karında şişkinlik, bulantı ve kusma
görülür. Kronik vakalarda kilo kaybı görülebilir. Ancak hastalarda ateş, dışkıda kan veya mu kus bulunması nadirdir. Tanısı dışkıda kistlerin
görülmesi ile konur.
Tedavi
Tedavide metronidazol kullanılır. Eğer hasta gebe İse paro-momisin kullanılabilir.
Rp/
1. Flagyl / Nidazol 500 mg S: 2 x 1 (1 hafta süre ile)
63
HEMATOLOJİ
64
65
Demir Eksikliği Anemisi
Dünyada en sık görülen hastalıklardandır. En sık görülen neden menstrüel kan kaybı ya da gebelikte artmış demir ihtiyacıdır. Bunların
dışında GİS'ten kayıp en sık düşünülen etyolo-jik faktördür. Demir aksikliğinin tama araştırılması sebebinin tespit edilmesini de İçermelidir.
Laboratuar
Hemogram bakılır, erken dönemde MCV genellikle normaldir.
Htc %30'un altına düştüğünde MCV'nin düşmesiyle beraber trombositoz görülebilir.
PY'da hipokrom mikrositer hücreler ve anizositoz saptanır.
Serum ferritin düşüklüğü saptanır. Bayanlarda 10 ng/ml, erkeklerde 20 ng/ml altında olmasıdır.
Serum demiri <50 mcg/dl saptanır.
Total demir bağlama kapasitesi > 450 mcg/dl saptanır.
A RP/
1. Ferrum fort tb S: 2 x 1 (Yemekle birlikte veya yemeklerden sonra)
*** Beraberinde antiasit kullanımı emilimi azaltır.
2. Becovital-C kaps S: 1 x 1 (Demir emilimini arttırır)
*** Tedavi ile retikülosit seviyesi 5-10 gün İçinde yükselirken Hb artışı 1-2 ayı bulur. Demir depoları ortalama 6 ayda dolar.
Oral tedaviye yanıt alınamazsa
(İstenen Hb-Başiangıç Fib)
Gerekli demir = ------------------------------------ x 80 x kg x 3,4
100
Rp/
1. Venofer amp S: 100 mi SF içerisinde 1 saatlik infüzyon
*** Test dozu 50 ml SF içinde V<\ amp 30 dk infüzyondur.
veya
1. Cosmofer amp S: 500 mi SF içinde sulandırılır ve 6mg/dl hızda verilir.
*** 1 saat önce 0,5ml test dozu verilmelidir.
*** IV demir tedavisinden 3 gün sonrasına kadar artralji, myalji, ateş ve LAP görülebilir. Kendiliğinden veya NSAİ İle düzelebilir.
Megaloblastik Anemi
Tanı
Hemen tüm hastalarda sebep Folik asit veya B12 eksikliğidir. Folik asit eksikliğinde sebep genellikle alkolizm, malabsorbsiyon, hemoilitik
anemi, gebelik, trimetoprim, methotraxate, sul-fasalazin, OKS ve antikonvüİzanlardır. Vİt-B12 eksikliğinde sebepler pernisiyöz anemi,
gastrektomi, pankreas yetmezliği, GİS'te bakteriyeI artış, ileit ve intestinal parazitlerdir.
Semptomlar
66
Genellikle anemi ile İlişkilidir. Glossit, sarılık ve splenomegali gözlenebilir. Vit-B12 eksikliği vibrasyon ve pozisyon hissinde azalma,
ataksi, parestezi ve demansa yol açabilir.
Laboratuar
Hemogramda pansitopeni saptanabilir. PY'da poikilositoz, anizositoz ve makro-ovalositler, hiperseg-mente nötrofiller gözlenir. MCV
yüksektir
Folik asit eksikliği varsa Rp/
1. Folbiol 5 mg tb S: 1 x 1 (Bozukluk giderilinceye kadar)
Vit-B12 eksikliği varsa Rp/
7. Dodex 1000 mcg amp S: İlk 1 hafta hergün 1x1 İM Sonraki 1 ay haftada 1x1 İM
Daha sonra ayda 1x1 İM (Hb düzeyi normale gelinceye kadar)
67
KALP DAMAR CERRAHİSİ
68
Kronik Venöz Yetmezlik
Tanı
Özellikle alt ekstremitede olmak üzere derin ve yüzeyel ven-lerin tıkanması veya kapaklardaki yetersizlik sonucu oluşur. Ayakta durunca
bacaklarda ağrı ve şişlik ile karakterizedir. Bacak elevasyonu ile şişlik geriler. İlerleyen durumlarda ciltte kahverengi renk değişikliği ve
ülserasyon olabilir. Tanı İçin doopler usg yapılır.
Ayırıcı Tanı
■ Periferik Arter Hastalığı
■ Varis
■ Yüzeyel Tromboflebit
■ Derin Ven Trombozu
■ Dermatit
■ Lenfanjit
■ Kalp Yetmezliği
Tedavi
Kronik venöz yetmezlikte hastalara kompresyon tedavisi ve venotonik ilaçlar kullanılır. Ayrıca kompresyon tedavisi ve ileri vakalarda
cerrahi uıygulanır. Hastalarda ülserasyon geliştiğinde antibiyotik ve çinko tedavisi uygulanır.
Rp/
1. Venoruton Forte tab / Doxium tab / Daflon tab S: 2 X 1
2. Varis Çorabı (Çorabın ebatları, basıncı hastaya göre değişir)
Periferik Arter H ast ahdi
Tanı
Arterioskleroz, Buerger hastalığı, vaskülit gibi İskemik nedenlerle oluşur. Arter lümeninde daralma sonucu ekstremiteye olan kan
akımında azalma olur. Hastalarda uyuşma, üşüme, yorgunluk hissi ve kladikasyo görülür. İlerleyen vakalarda gangren ve empotansta görülebilir.
Tanı İçin doopler ıısg ve anjiografi yapılır.
Ayırıcı Tanı
■ Varis
■ Yüzeyel Tromboflebit
■ Derin Ven Trombozu
■ Dermatit
■ Lenfanjit
■ Kalp Yetmezliği
Tedavi
Hastalarda tedavi, genel yaşam değişikliği ile başlar. Sigaranın bırakılması, dislipideminin düzeltilmesi, varsa diabet ve hipertansiyonun
regüle edilmesi gerekmektedir. Kolleteral dolaşımını arttırmak İçin hafif egzersiz faydalıdır. İleri vakalarda cerrahi tedavi uygulanır.
69
Rp/
1. Ecopirin 15 mg tab S: 1 X 1
2. Platel tab S: 2 X 1
*** Hastada akut gelişen ekstremite ağrısı sğukluk, solukluk varsa periferik emboli olabilir. Acil cerrahi yapılması gereklidir.
Reynaud Hastalığı Tanı
Özellikle soğuğa mazuriyet sonrası genellikle ellerde morarma ya da kızarma ve ağrı ile karakterizedir.
Rp/
1. Ecopin'n 150 mg tab S: 1 X 1
2. PSatel tab S: 2 X 1
Derin Ven Trombozu
Tanı
Ekstremitede generalize şişlik, kızarıklık, ısı artışı, gerginlik ve Homans Testi'nin pozitifliği vardır.
Tedavi
Hastalar hastaneye yatırılmalı ve istrahate alınmalıdır. Bacak eleve edilir. Antiagregan ve antikoagülan tedavi başlanmalıdır. Derin ven
trombozu ile izlenen bir hastada ani gelişen nefes darlığı durumunda pulmoner emboli düşünülmelidir.
Rp/
1. CIeaxane 08 S: 1 x 1
2. Coumadin 5 mg tab S: 1 x 1 (dozu PTZ INR takibiiye ayarlanır, INR 2.0 civarında tutulmalıdır)
3. Augmentin BID tab S: 2 X 1
4. Venoruton Forte tab S: 2 X 1
70
NÖROLOJİ
71
Migren
Tanı
En belirgin semptomu ataklar tarzında gelen, tek taraflı olan, pulsatil nitelikte, fotofobi ve fonofobinin eşlik ettiği baş ağrısıdır. Şarap,
peynir, çikolota, stres, oral kontraseptifler migren atağını provake ederi eri er.
Ayırıcı Tanı
■ Küme Tipi Baş Ağrısı
■ Gerilim Tipi Baş Ağrısı
Tedavi
Akut atak tedavisi ve profil aksi olmak üzere İkiye ayrılır. Akut atak tedavisinde bilinen tüm ağrı kesiciler kullanılır. Ayrıca hastalara ergot
alkoloidleri ve seratonin reseptör agonistleri başlanır. Profilaktik tedavide seratonin reseptör antigonistleri, Ca kanal blokerleri, beta blokerler
veya antiepileptik ajanlar tercih edilebilir.
Atak Tedavisi t& Rp/
1. Minoset Plus tab S: 2 X 1
2. İmigran 50 mg tab S: 1 x 1
veya
3. Cafergot tab S: 2 X 1
Profilaktik Tedavi
Rp/
1. Dideral 40 mg tab S: 2 X 1
72
Gerilim Tip Baş Ağrısı
Tanı
Psikojenik durum İle İlişkilidir. Diffüz, kunt, başı mengene ile sı kıştı rıyormuş gibi hasta ağrı hisseder. Ağrı gün içi değişkenlik gösterir.
Ayırıcı Tanı
■ Küme Tİpi Baş Ağrısı
■ Migren
Tedavi
Tedavide stresten uzak durulmalı ve aneljezik kullanılmalıdır.
Rp/
1. Minoset tab S: 3 X 1
Küme Tip Baş Ağrısı Tanı
Migren gibi ataklar tarzında gelir ve tek taraflı yerleşir. Migrenden farklı olarak ağrı orbitaya lokal İzedir. Ayrıca gözde lakri-masyon ve
kızarıklık olur ve rinore eşlik eder. Migrenin tersine hastalar genellikle erkektir.
Ayırıcı Tanı
■ Migren
■ Gerilim Tipi Baş Ağrısı Tedavi
Hastalara 02 solutalması atakları sonlandırabilir. Hastaların alkol alması engellenir. Akut atakta serotin reseptör agonisti kullanılabilir. Bu
tedaviye yanıt alınamayan olgularda lityum veya steroid kullanılabilir.
Rp/
1. İmigran 50 mg tab S: 1 x 1
Uzman konsültasyonu önerilir.
Trigeminal Nevralji
Tanı
Genellikle 50 yaş üstü bayanlarda görülen trigeminal sinirin maksiller ve mandibüler dalında ani, kısa süreli, elektrik çarpma tarzında
hastanın ağrı hissetmesidir. Ağrı traş olurken veya diş fırçalarken artabilir. Çoğunlukla idiyopatiktir.
Tedavi
Karbamazepin İlk tercihtir. İlacın yararlı olmadığı durumlarda cerrahi yöntemler uygulanabilir.
73
Rp/
1. Tegretoi 200 mg tab S: 2 X 1
Benign Paroksismal Pazisyonel Vertigo
Tanı
Endolenfin serbest akışını engelleyen, dejeneratif materyal birikimine bağlı oluşur. Hastalarda pozisyonel vertigo tipiktir.
Tedavi
Esas tedavi Epley manevrası uygulamaktır. Medikal tedavi olarak antivertigo ajanlar kullanılabilir.
Rp/
1. Dramamine 50 mg tab S: 2 X 1
Status Epilepticus
Tanı
3 nöbetin arka arkaya gelmesi veya bir nöbetin 30 dakikadan uzun sürmesi olarak tanımlanır. Antiepileptik ajanların ani olarak kesilmesi
ve enfeksiyonlar en sık sebebidir.
Tedavi
İlk olarak 10 mg Diazepam (bir amp diazem) önerilir. Eğer nöbet durmazsa bir amp daha diazem yapılır. Bu toplam 20 mg lık diazepam
dozundan sonra nöbet devam ediyorsa fenitoin (eparutin 250 mg amp) infüzyonuna geçilir. Bu tedavide de yanıt vermezse hasta entübe edilerek
fenobarbital (luminal 200 mg amp) uygulanır. Hala nöbet durmazsa hastaya genel anestezi yapılır.
Esansryel Tremor
Tanı
En sık rastlanan hareket bozukluğudur. Nedeni bilinmez. Genellikle asimetrik ve postral bir tremor olarak başlar ve zamanla karşı tarafa
yayılır. Tremor yapan diğer sebepler ekarte edilmelidir.
Tedavi
Tedavide İlk tercip beta blokerlerdir. Ayrıca esansiyel tremor düşük doz alkolede İyi yanıt verir.
Rp/
1. Diderai tab S: 2 X 1
74
FİZİK TEDAVİ
75
Lomber Disk Hernisi
Tanı
Genellikle İleri yaşlarda görülür. En sık L-5, Sİ seviyesindedir. Hastalarda duyu kaybı, derin tendon reflekslerinde azalma, güçsüzlük ve
ağrı görülür. Bel hareketleri ağrılıdır ve öne eğilmede kısıtlılık olur. Düz bacak kaldırma testinde ağrı saptanır. Diz ve kalçayı fleksiyona
getirmekte ağrı azalır.
Tedavi
Eğer hastalarda motor defisit varsa cerrahi tedavi önerilir. Kon-servatif tedavi olarak 2 - 3 gün süreli yatak istrahati, analjezik ve
antünflamatuar ajanlar, kas gevşeteciler ve fizik tedavi önerilir.
RP/
1. Dikloron tab S: 2 X 1
2. Gamaf!ex tab S: 3 x 1
Myalji
Tanı
Kaslarda ağrı basit bir semptom olabilmekle birlikte roma-tolojik hastalıklar yönünden dikkat edilmelidir. Özellikle çene kladikasyosu ve
amorozis fugax ve vücudun proksimal kaslarında ağrı görülen hastalarda polimyaljiya romatikaya eşlik eden dev hücreli arterit olma İhtimali
vardır.
Bu özel durumlar dışında komplike olmayan olgularda tedavi:
RP/
1. Apranax Fort tab S: 2 X 1
2. Cabral Draje S: 2 X 1
3. Dolgit Krem S: Haricen
Gonartroz
Tanı
Sabah saatlerinde olmayan, tutukluğun eslik etmediği gun ıcınde aktıvıteyle birlikte artan diz ağrısıdır. Genellikle 60 yaş sonrası sıktır.
Dizde palpasyonla ağrı görülür. Radyolojik bulgu olarak eklem aralığında daralma, subkondral kistler görülür.
Tedavi
Tüm artrozlu hastalara ağrılı bölgeye sıcak uygulama, dizlik uygulama ve kilo vermesi önerilir. Medikal tedavide İlk seçenek yüksek doz
parasetamoldür. Parasetamole yanıt alınamayan olgularda nonsteroid antünflamatuar ajanlar kullanılır. Nonsteroid antiinflamatuar ajanlar
hipertansif olgularda ve peptik ülserli olgularda dikkatli kullanılmalıdır.
A Rp/
1. Minoset tab S: 3 X 1 veya
2. Tiicotil tab S: 1 X 1 ve
3. Rheumon jel S: 2 X 1
Meniskopati
76
Tanı
Hastalarda dizde ağrı ve kilitlenme görülür. Travmatik veya de-jeneratif olabilir. MR tanı koydurucudur.
Tedavi
Akut dönemde soğuk uygulama, NSAI ve myoreIaksan tedavi başlanır. Akut dönem sonrası diz çevresini güçlendirici egzer-sislerle
beraber NSAI önerilir. Konservatif tedaviye yanıt alınamayan olgularda cerrahi yapılır.
Rp/
1. Dicloflam draje S: 2 X 1
2. Fasi jel S: Haricen
Yumuşak Doku Travması
Rp/
1. Rantudii Fort S: 2 X 1
2. MuscoriI Kapsül S: 2 x 1
3. Doigit Krem S: Haricen
Tendinit / Bursit
Rp/
1. Muscoril Cap S: 2 x 1
2. Dolgit Krem S: Haricen
3. Dikioron tab S: 2 X 1
Fibromiyalji
Tanı
Fibromyalji Sen d romu (FM) yaygın ağrı, sızı, mu İtip I spesifik anatomik bölgede duyarlı noktalarla karakterize kronik musku-loskeletal
ağrı sendromudur. FM'ye en sık eşlik eden özellikler, yorgunluk, uyku bozukluğu ve sabah sertliğidir. Değişik oranlarda görülen diğer özellikler
baş ağrısı, baş dönmesi, irri-tabl barsak sendromu, sübjektif şişlik, nondermatomal parestezi, psikolojik bozukluklar, dismenore, sık idrar, göğüs
ağrısı, çene ağrısı, karın ağrısı, Raynaud fenomeni, deh duyarlılığı, retiküler deri renk değişikliğidir.
Tedavi
Kas gevşetici ve lokal antiinflamatuar ajan kullanılır. Bunlara yanıt alınamıyorsa amitriptilin başlanır.
Rp/
1. Muscoril Cap S: 2 X 1
2. Doigit Krem S: Haricen
3. Laroxyi Draje S: 1 X 1
77
Osteoporoz
Tanı
Kemik yoğunluğunda azalma ile karakterize olan bir hastalıktır. Osteoporoza bağlı kırıkların en sık görüldüğü bölgeler omurgalar, kalça
ve distal radiustur. Osteoporozda serum kalsiyum, fosfor ve alkalen fosfataz seviyeleri normaldir. Dansitometrik ölçümler ile kesin tanısı konur.
Tedavi
Sigaranın bırakılması, egzersize başlanması önerilmelidir. Tüm hastalara oral Ca ve vit D verilmelidir. Ayrıca hastalara bifos-fonatlar
başlanmalıdır.
Rp/
1. Fosomax tab 10 mg S: 1x1 (sabah aç karnına)
2. Calcium - D sandoz eff tab S: 2 x 1
78
GÖZ HASTALIKLARI
79
Bakterryel Konjuktivit
Tanı
Kızarıklık, yanma, batma, çapaklanma, sabahları kirpiklerin birbirine yapışması.
Klinik
■ Konjunktival Hiperemi
■ Pürülan Sekresyon
Tedavi
Antibiyotikti damla, pomad.
Rp/
1. Tobrex gtt veya Exocin gtt S: 6 X 1
2. Fucithaimic pomad S: 2 X 1
*** Tobrex tobramisin içerir. Exocin florokinolon grubu antibiyotiktir. Fusithalmic de fusidik asit içerir. Konjunktivit tanısı düşünülen
hastada, ciddi göz hastalığı olan keratitle ayırıcı tanıyı yapabilmek açısından eşlik eden görme bulanıklığı, çok şiddetli ağrı varlığı sorgulanmalı,
ışık kaynağı ile kornea saydamlığına bakılmalı, tereddüt halinde mutlaka göz hekimine yönlendirilmelidir.
Viral Konjuktivit
Tanı
Kızarıklık, sulanma, yanma, batma, çapaklanma, fotofobi, üst solunum yolu enfeksiyonu eşlik edebilir.
Klinik
■ Kapak Ödemi
■ Su Kıvamında Sekresyon
■ Preaurikuler Ağrılı Lenfadenopati
Tedavi
Semptomatiktir. Profilaktik amaçlı antibiyotikli damla verilebilir.
Rp/
1. Tobrex gtt S: 4X1
*** Viral konjunktivitlerde kornea tutulumu gelişebileceğinden görme bulanıklığı vb şikayetlerin eşlik etmesi halinde göz hekimine
yönlendirilmelidir. Viral konjunktivitlerde bulaş riski çok yüksek olduğu unutulmamalı hastanın kişisel hijyen malzemeleri izole edilmeli eller sık sık
yıkanmalıdır.
Allerjik Konjuktivit
80
Tanı
Kaşıntı, sulanma, yapışkan tarzda çapaklanma, kapak şişliği eşlik edebilir.
Klinik
■ Kapak Ödemi
■ Yapışkan Kıvamda Sekresyon
■ Kapak Konjunktivalarında Papüller Reaksiyon
Tedavi
Mast hücre stabilizatörleri, oral antihistaminikler, topikal steroi-dler..
A Rp/
1. Paianoi gtt / Zaditen gtt S: 2 X 1
*** Basit allerjik konjunktivitler dışındaki vernal keratokon-junktivit gibi allerjik keratokonjunktivitler göz hekimine yönlendirilmelidir.
Hordeolum
Tanı
Göz kapağı kenarında cilt üzerinden öne doğru uzanan hasass ve yangılı bir şişlik.
Klinik
Göz kapağı kenarında cilt üzerinden öne doğru uzanan hasass ve yangılı bir şişlik.
Tedavi
Sıcak kompres, antibiyotikli damla, pomad. Rp/
1. Tobrex gtt S: 4 X 1
2. Fucithalmic pomad S: 2 X 1
*** Sıcak kompres günde üç kez önerilir. Hordeolumun boşalmasına yardımcı olur. Tobrex tobramisin içerir. Fusithalmic de fusidik asit
İçerir.
Blefarit
Tanı
Göz kapağı kenarında kızarıklık, kabuklanma, batma , yanma. Klinik
Kirpik kenarlarında hiperemi, krutlanma, kirpiklerin yağlı ve birbirine yapışık görünümü.
81
Tedavi
Kapak hijyeni, antibiyotikli pomad ve damlalar, zayıf etkili topikal steroidler, suni göz yaşı
Rp/
1. Blepharoshampoo şampuan S: Sabah akşam gazlı bez ıslatılarak kapak kenarları silinir.
2. Biephamide gtt S: 3 X 1
3. Tears naturale free gtt S: 4 X 1
'*** Biephamide damla hem antibiyotikli ve steroidli bir damladır. Steride bağlı yan etkileri gözlemlemek gerekebileceğinden göz hekimleri
dışında kullanımı önerilmez
Hafif blefaritlerde kapak hijyenini tek başına önererek düzelme olmadığı taktirde göz hekimine yönlendiriniz.
Kuru Göz
Tanı
Gözlerde yanma, batma, kuruluk hissi, kızarıklık.
Klinik
Göz hekimince tanı konur.
Tedavi
Göz hekimince tedavi planlanır.
Rp/
1. Tears naturale free gtt veya Refresh gtt S: 4 X 1
*** Önceden kuru göz tanısı almış hastaya koruyucu İçermeyen tekli flakonlar halinde gözyaşı destek preparatları yazılabilir.
GENEL CERRAHİ
82
Anal Fissür
Tanı
Anal kanalda oluşan yırtılmalara denir. Genellikle konstipasyon sonucunda oluşur ve anal kanalın posteriorunda yerleşir. De-fekasyon
sırasında keskin, yanıcı tarzda ağrı ve damlama şeklinde kanama ile kendini gösterir.
Ayırıcı Tanı
■ Hemoroid
■ Chron Hastalığı
■ Ülseratif Kolit
Tedavi
Tedavide ana prensip dışkının yumuşatılması, lokal anestezik ajanlar ve anal bölge temizliğidir. Kronik İlerlemiş vakalarda cerrahi tedavi
uygulanır. Hastaların bol meyve, sebze ve su tüketmesi gerekmektedir. Kabızlık önlenmelidir. Ayrıca hastalara günde 4 - 5 kez sıcak oturma
banyosu önerilir.
1. Procto Glyvenol krem S: 2 X 1
2. Etol tab S: 1 X 1
konstipasyonu önlemek için
3. S.Magnesie Caicine toz S: 1x2 ölçek
Hemoroid
Tanı
İnternal ve eksternal olmak üzere ikiye ayrılır. En sık semptom ağrısız rektal kanamadır. Ayrıca hastanın eline meme başı şeklinde kitle
gelir. Hastalarda anal fissür veya tromboz olmadığı sürece ağrı görülmez.
Tedavi
Bol sıvı alınmalıdır. Lifli gıdalar diyete eklenmelidir. Dışkılama esnasında ıkınmaktan kaçınılmalı ve kilo verilmelidir. Tedavi olarak dışkı
yumuşatılır ve lokal anestezik ajanlar verilir. Aşırı acı ve baharatlı yiyeceklerden kaçınılır.
Ayırıcı Tanı
■ Anal Fissür
■ Chron Hastalığı
■ Ülseratif Kolit
Rp/
1. Procto Glyvenol krem S: 2 X 1
2. Etol tab S: 1 X 1
konstipasyonu önlemek için
3. S.Magnesie Calcine toz S: 1x2 ölçek
*** 3. ve 4. derece hemoroidlerde ve tromboze hemoroidlerde cerrahi tedavi gerekir.
83
Puerperial (Laktasyon) Mastit
Tanı
Emzirme ile başlar. Etken genellikle staf aureus ya da streptekoklardır. Kızarıklık, şişlik ve ısı artışı görülür.
Tedavi
Emzirme kesilir, memeye elevasyon uygulanır ve memenin vakum ile boşaltılması gerekir. Antibiyotik olarak penisilinler veya
sefelosporinler tercih edilir.
Rp/
1. Ampisina 1 gr tab S: 2 X 1 (1 hafta)
*** Abselesirse drenaj gerekir.
84

Reçete Kitabı

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Reçete Kitabı

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

TIPFAK.

COM – Tıp Öğrencileri Buluşma Noktası

Rp/ 10 kg çocuk için

1. Tonimer baby sprey S: 3 X 3 puf

2. Tylol sirop S: 4 X 1 ölçek

Rp/ 20 kg çocuk için

1.İliadin pediatrik naza! Damla S: 2 x 2 gtt (5 gün kullanılır)

2. Tylol 6 plus sirop S: 4 x 1 ölçek

3. İbuten sirop S: 4 X 1 ölçek

■ Diğer ÜSYE sebepleri

Rp/ 20 kg çocuk için

1. Deposilin 6.3.3 veya Penadur 6.3.3 flk S: 1 X 1 İM tek doz

Pen - Os 400 srp S: 3 x 1 ölçek (7 gün)

2. Minosei srp S: 4 X 1.5 ölçek

Rp/ 30-40 kg çocuk için

1. Deposilin 1.2 veya Penadur 1.2 fik S: 1 x 1 İM tek doz

2. Pen - Os 750 srp S: 3 x 1 ölçek (7 gün)

3. Minoset 250 mg tab S: 4 x 1 ölçek

Tonsillofarenjit (H. Influenza, M. Catarhalis'e bağlı)

Rp/ 20 kg çocuk için

1. Klamoks 400 mg süsp S: 2 x 1 ölçek (7 veya 10 gün)

2. Tylol 6 plus srp S: 4 x 1 ölçek

1.Zinnat 125/100 ml süsp S: 2 x 2 ölçek (7 veya 10 gün)

2. Tylol 6 plus srp S: 4 X 1 ölçek

Tonsillofarenjit (Penisilin allerjisi varsa)

Penisilin allerjisi durumunda eritromisin (40 mg/kg/gün) kullanılır.

Rp/ 20 kg çocuk için

1. Erythrocin granül 200 mg/5ml S: 4 x 1 ölçek (10 gün)

2. Calpol 6 plus süsp S: 4 X 1 ölçek

Rp/ 30 - 40 kg çocuk için

1. Enmicin 250 mg iab S: 4 x 1 (10 gün)

Not: Örnek reçeteler için takip eden sayfalara bakınız...

Akut Sinüzit Örnek Reçete (10 kg çocuk için)

1. Alfoxil 250 mg süsp S: 2 X 1 ölçek (14 gün)

2. Tylol süsp S: 4 X 1 ölçek

3. Sefiyol sprey S: 3 x 3 puf her iki burun deliğine

1. Augmeniin 200 süsp S: 2 X 1 ölçek (14 gün)

2. Minoset srp S: 3 X 1 ölçek

3. Tonimer baby sprey S: 3 X 3 puf

1. Oraceftin 125/100 mi süsp S: 2 X 1.5 ölçek (14 gün)

2. Calpol süsp S: 4 X 1 ölçek

3. Tonimer baby sprey S: 3 X 3 puf

Akut Sinüzit Örnek Reçete (20 kg çocuk için)

1. Largopen 500 mg tab S: 2 x 1 tab (14 gün)

2. Tylol 6 plus süsp S: 4 x 1 ölçek

3. Iliadin ped nazai damla S: 2 x 2 damla (5 gün)

1. Klamoks 400 süsp S: 2 X 1 ölçek (14 gün)

2. Calpol 6 plus süsp S: 4 x 1 ölçek

3. Eksofed sirop S: 3 x 1 ölçek

4. Otrivine ped nazai sprey S: 2 X 1 (5 gün)

Akut Sinüzit Örnek Reçete (30 kg çocuk için)

1. Klamoks 625 mg tab S: 2 X 1 tab (14 gün)

2. Minoset tab S: 4 x 1 tab

3. Burnii nazai damla S: 2 x 2 damla (5 gün)

4. Sudafed sirop S: 3 X 1.5 ölçek

Akut Sinüzit (Penisilin Allerjisi Durumunda)

Rp/ 10 kg çocuk için

1. Macrol 125 / 100 ml süsp S: 2 x 1 ölçek (14 gün)

2. Fizyolen naza! git S: 3 X 3 gtt

3. Tylol süsp S: 4 x 1 ölçek

Rp/ 20 kg çocuk için

7. Macrol 250 mg süsp S: 2 X 1 ölçek (14 gün)

2. Iliadin ped nazai damla S: 2 x 2 damla (5gün)