Professional Documents
Culture Documents
Silmatha Kayiew PDF
Silmatha Kayiew PDF
is,aud;d ldhsõ
uE; ld,fha my< jQ ry;a f;rKsh
NslaLq wdkkao
xxxxxxxx''''''''''''''''''''''
iS$i lreKdr;ak iy mq;%fhda ^mqoa& iud.u u.ska uqøs; fuu fmd; FSC iy;slh ,o
lvodisfha iy t<j¿ f;,a Ndú;fhka ksmojk ,enQ úI rys; ;Ska; we;=¿ mßir
ys;ldó wuqøjH Ndú;fhka ksIamdokh lrk ,oaols'
^www.karusons.com&
ye¢ka
y
yee¢¢k
kaùu iii
iii
ii
ye¢kaùu v
oyug uf.a is; uq,ajr keUqre l< uq,a .=rejrhka" uf.a foudmshka
h' i;r n%yau úyrKhkaf.ka mßmQ¾K is;a we;s tu mskaj;a fofokd
iir ÿlska ñfo;ajd hs m%d¾:kd lrñ'
viii is,aud;d ldhsõ ( uE; ld,fha my< jQ ry;a f;rKsh
NslaLq wdkkao
nqoaOx., wdrKH fiakdikh
wïmdr
2011 wei< ui 14 Èk
ye¢kaùu xi
mgqk
ye|skaùu xvii
wdYS¾jdoh
pkaø mdIdK uq;= 03
ks¾NS; rKúre Ñ;a; ffO¾hh 12
Ôú; ld,hl wdYS¾jdoh 20
u,afnß jÿ, 30
fl<jrla ke;s jevm< 38
mqxÑ ldhsõ 44
wNsksIal%uKh
ish,a, w;yer hdu 55
ke;s jQ ksOdkh h<s wheÈhs 60
fonr l+vqj weúiaiqKs 67
oji mqrd j;=r weo weo'' 72
i;HdjfndaO fodrgqj ;=<ska 77
j,a W!rd 85
l÷ jeáfha N+;d;au 90
fkdla l%dnd f,k 96
wdOHd;añl Yla;sfha mßydKsh 103
ldh.;d i;sh 108
mrudo¾YS fn!oaO is,a ud;dj 114
jkaokd .uk 119
xii is,aud;d ldhsõ ( uE; ld,fha my< jQ ry;a f;rKsh
mú;%;ajh
.x.dj iy iuqøh 179
ks¾f,daNS lD;{;djh 185
Èúh mqrd wem lem ù 191
mdßY=oaO yoj; 195
iudma;sh 223
isysjgk 225
ye¢kaùu xiii
ye¢kaùu xv
ye|skaùu
fuu fmd; ;u Ôú; ld,h ;=< § u" fndÿ uf.ys ysksfm;a;g u
.sh ia;%shlf.a Ôú; l;dj;a" wef.a Ndjkd mqyqKqj;a yqjd olajkafkls'
weh ye|skajQfha —uhs Ö ldhsõ˜ kñka h' uhs Ö ldhsõ l=vd wjêfha
isg u wdOHd;añl Ôjk rgdjlg yev .efik njla wehg u oekqKs'
wef.a Ôú; ld,h ;=<" tjlg lS¾;shla bisÆ lïuÜGdkdpd¾hhka uqK
.eiSug weh jdikdjka;shla jQjdh' weh Tjqkf.a Wmfoia ;Èka yoj;g
f.k oeä WfoHda.hlska" ;u m%;sm;a;s mqyqKqjg tl;= lr .;a;Sh' fmr
l=i,;d fya;=fjka Ndjkdjg keUqre jQ weh" iudê Ndjkd fl!Y,Hfha
wdYap¾hj;a M, ,nd .;a <oeßhla úh' wef.a uki .eUqre tald.%;djhlg
m;a j" tys meh lSmhla /|S isáñka wreu mqÿu wmQ¾j o¾Yk ukiska oel
n,d .ekSug Yla;su;a úh'
f,dj fndfyda ixialD;Ska ;=< fuu ia;%s mqreI fNaoh ;Èka uq,a nei
.;a isoaOdka;hla ù we;' tu fNaoh foi wd.ñl jYfhka ne,Su idudkH
fohls' ia;%s mqreI ,sx. fNaoh wks;H jQ iajNdjhls' th we;s ù ke;s
ù hkafkls' fmr l¾uhlska ilia jQ fohls' th ffojfha m%fNaohls'
i;a;ajhl=f.a uQ,sl yrh kula ke;s rEmhla ke;s ixl,khla fyhska
tys ia;%s mqreI ,laIK ke;' fuh nqÿ oyfï uQ,sl kHdhls' wd;aóh
jYfhka wdfrdamKh flfrk lreKq nqÿ oyfï uQ,sl yr moaO;sfhka
neyer jQjls' woaú;Sh mqoa.,fhl= ilia lrjk ish,a, iEu fudfyd;l
u fjkia fjù wjidkfha is|S ì|S ke;s fõ' iEu mqoa.,fhl= u ;u
w;S; iajNdjfhka fjkia j" w¨;a iajNdjhlg fmrf,a' uu hhs ;Èka
w,a,d .kakd idOlhka ks;H nfjka f;dr j YS>%fhka fjkia fjù hhs'
YÍrfha we;s ish¨u rEm fldgia" isf;ys we;sjk is;sú,s yd fõokd"
lsisÿ jákdlulska f;drj laIh jk foaj,a h' tksid YÍrhg iy is;g
we,Su" ÿla fodïkia cks; ùfï m%Odk ksOdkhhs'
NslaLq iS,r;fkd
j;a md id,d fkdhs wdrKHh
;dhs,ka;h
1
wdYs¾jdoh
2 is,aud;d ldhsõ ( uE; ld,fha my< jQ ry;a f;rKsh
3
<ore l, isg u" jpkska m%ldY lsÍug neß ;rï mqÿudldr oekqï
iïNdrhla ;mdhs ;=< Woa§mkh úh' wehg l:d lsÍug yelsj;a u wef.a
ujg uquqK uquqKd" rd;%s ld,fha wdf,dalu;a jl%dldr úudk ;=<ska
wdYap¾hu;a ia:dkj,g .sh isoaëka ryfia mejiqjd h' tu ia:dk .ek
wehg jpkska úia;r lsÍug wmyiq jqj o bÕsfhka úia;r lsÍug wE
fjfyi oerejd h' jir .Kkdjlg miq wE fn!oaO is,a ud;djla jQjdg
miq fojÕkka iu. wE yeÿKq jevqKq ieá;a" Tjqka yd ñ;%j isá whqre;a
fkd mels, j mejiqjd h' foõf,dj wef.a ñ;=ßhkaf.a m%Ndiajrh oel
.; yels jQfha wehg muKs' tu fojÕkka wiSñ; jdr .Kkla wef.a
6 is,aud;d ldhsõ ( uE; ld,fha my< jQ ry;a f;rKsh
msreKq md;a;r mkai, olajd /f.k f.dia Ndr § wdmiq tkafkah' ;fidka
i;r fmdahg fkdjrojd u is,a iudoka jk flfkls' tu Èkhkays Tyq
uq¿ ojiu mkaif,ys b;d i;=áka .; lrhs' NslaIQka jykafia,df.a iq¿
iq¿ jev lr §fuka iy Wkajykafia,d iuÕ l;d ny lsÍfuka Tyq uy;a
i;=gla úkafoa h' <dnd, <oeßhla j isáh § ;mdhsf.a Ôjk Yla;sh"
f,!lsl f,dalh;a f,daflda;a;r f,dalh;a w;r ksoyfia .uka lrkakg
úh' kuq;a wehg wjqreÿ 5la .; fjoa§" tu f,dal fol u wE bÈßfha lvd
jegqKs' lsisÿ is;sú,a,la fyda wk;=re yeÕùula fyda fkdue;sj fkdis;+
wjia:djl wef.a uj wikSmj ñh .shd h' wehf.a isf;ys we;sjQ lïmkh
iy jHdl+,;ajh ksid wE úYajdi l< ish,a, u lvd jeà iS iS lv úisÍ
.sfha h'
mshd iuÕ fndfyda fõ,djla wjg n,ñka wjg Yío wiñka tfuka u
oj,a isysk ujñka" kslrefKa jdä ù isáhd h' tfia jdäù isàu ÿla ;=kS
lr .ekSug msysglehs Tjqkg is;=Ks' ;mdhs mkaif,a jgmsgdj m%sh l<d
h' bv ,;a iEu fõ,djl § u mkaif,a wU .i hgg fydfrka fydfrka
f.dia jdä ù lsisjla fkd lr ksi, nfõ wdiajdoh ri úkaod h'
jQ whqre wysxil j ;u mshdg okajd isáhd h' ;mdhsf.a mshd wehf.a Èjeia
yelshdj .ek lsisfia;a i;=gq fkdjQfha h' Bg we;s ;on, wlue;a; Tyq
wehg lSfõ h' Tyqf.a lkiai,a, w;sYhska jeä úh' fuh ;u is;g jo
ÿka m%n, fya;=jla jQ ksid Tyqf.a uqyqfKa meyeh mjd fjkia úh' lgy~
;¾ck iajrEmhlg fmr¿Ks' fuu Èjeia o¾Yk .ek lsisjl=g fkd
lshk f,i Tyq ;u ÈhKshg uq,ska lreKdfjka lSj o" miqj oeäf,i
wjjdo ÿkafka h' ñksiaiq weh Wkau;a;l fl,a,la yeáhg ye|skaúh
yels hhs lshd" wehg wk;=re yeÕù h' fuu l=vd ck iudch ;=<
ye§ jefvk wehg fuh fkd uelsh yels le<,la fia Ôú;hg n,mdkq
we;ehs oekaù h' idïm%odhsl jYfhka ldka;djlf.ka mjq,g úh hq;=
hq;=lï ;u mjq, fjkqfjka bgq lsÍug weh i;=áka iQodkï jQjd h'
wehf.a jeäuy,a fidfydhqßh iuÕ .Dy md,k lghq;= fnod .;a;d h'
ifydaoßhka fofokdf.ka jvd Yla;su;a jQfha o jevm<j,g leue;a;
oelajQfha o ;mdhs h' ;u uõ b;d m%ikak f,i bgq l< f.or fodf¾
wiSñ; jevm," weh i;=áka Ndr f.k fmr fia u bgq l<d h' f.or
lõre fyda mdkaoßka ke.sg ,sm .sks fud<jd tÈk n; msiSu l< hq;= j
;snqKs' lõre fyda wdydr mss<sfh, l< miqj Ndck fidaod mfilska ;eîu
o wjYH j ;snQ jevls' w;= .Eu" msÕka fldamam fidaod msßisÿ lsÍu" frÈ
fia§u wd§ ld¾hhkag wu;r j mq¿ka leàu" frÈ úùu" breKq we÷ï
w¨;a jeähd lsÍu o wehf.a ffoksl ld¾hhkag wksjd¾hfhka tl;= úh'
fldiq w;ska iE¥ tajd h' tfuka u kd kd udÈ,sfha u¨ o ldka;dj w;ska
ieliqKs' n;a /f.k hdug ng m;=rej,ska ;ekQ l=vd Ndck o" y;= yd
m,d j¾. tl;= lsÍu i|yd fõje,aj,ska iE¥ ;eá o Tjqka i;=j ;snqKs'
T!IO me<Eá iy le,E m,d j¾. tl;= l<d h' tfia ke;fyd;a l=vd
fmdl=Kqj, uiqka we,a¨jd h' weh wef.a kekao,d iy {d;s fidfydhqre
fidfydhqßhka iuÕ wdydrhg iqÿiq y;= iy úI iys; y;= y÷kd .ksñka
o meKsri T!IO me<Eá iy ;s;a; T!IO me<Eá .ek bf.k .ksñka
o wjg le,Efõ ießierejd h' me< isgqùu" wiajekak fk<Su tfia;a
ke;skï wdydr j¾. tl;= lsÍu Èkm;d flreKq fmdÿ ld¾hhka h'
lghq;= i|yd wE oelajQ m%ikak wdl,amh .eñ Ôú;fha lgql ;eka ;=kS
lr§ug WmldÍ úh'
mQ ;dhs .fï jeisfhda ÿIalr Ôú; .; l< we;af;da h' ksula ke;s
jevm< ldka;djka i;= úh' wdydr msiSu" fia§u" ueySu" f.;Su" jemsÍu"
wiajekak fk<Su wd§ ld¾hhka jifrka jir lsisÿ fjkila fkdue;sj
.eñ ldka;djf.a oE;ska bgq úh' fujka ld¾hhkays ksr; fjñka ;mdhs
o" ;u l=vïud iu. b;d iu.sfhka ld,h .; l<d h' nr jev fofokd
w;r fnod yod .ksñka o úgl Wiq¿ úiq¿ lr .ksñka o i;=áka l, oji
f.jQy' ;mdhs Ôj;a jQ m%foaYfha mdie,la fkd ;snQ fyhska wehg úêu;a
wOHdmkhla ,nd .ekSug fkdyels úh' kuq;a fjk;a iajrEmhlska wehf.a
nqoaêh j¾Okh úh' wef.a ksji" l=Uqre hdh iy >k jkdka;rh wef.a
mdie,a úh' fuu wdh;kj,ska wehf.a Ôú;hg l,amj;sk úfYaIs; .eUqre
mdvï ,nd .ekSug yels úh' wdorh ms<sn| mdvï" w;ayeÍu" wiaÓrnj"
bjiSu n,dfmdfrd;a;= lvùu iy wêIaGdk Yla;s wd§ úIhhkaf.ka
,eìh yels mdvï fuka u ÿla ú£u iy ueoy;a j isàu wd§ mdvï o tu
jákd úIhhka w;r úh' fuu wOHdmkh iuÕ wef.a <ud ld,fha oekSu
jifrka jir j¾Okh úh'
12 is,aud;d ldhsõ ( uE; ld,fha my< jQ ry;a f;rKsh
Tn Tn u y÷kd.kak'
Tfí jerÈ ms<sf.k"
tajd ksjerÈ lr.ekSug lghq;= lrkak'
Tn" lsisjla Tfnka iÕjkak tmd'
ieug u jeäh" Tn Tng fndre lshd .kak tmd'
i;=gq kï uq¨ f,djg u Tng fndre lsj yel"
kuq;a" Tn Tng fndre lshd fkd .; hq;=hs'
ia:dkhla fiúh hq;= nj;a wdpd¾h id´ ysñg bÕsfhka fuka oekqKs'
fuu jeis iys; udi ;=k NslaIQka jykafia,d oeä j Ndjkdfõ ksr; jk
ld,hhs' nqÿka jykafia f.a Wmfoia mßÈ NslaIQka jykafia,d Tjqkf.a
pdßld iuh kj;d tla ia:dkhlg ù" jy,la hg jdih lr;s'
mdjyka fkdue;s j" tla Wrysil t,ajd .;a md;a;rh iys; j .uka
.kakd fuu NslaIQyq" .ï jeishkaf.a mß;Hd.hka" odk udk ,nd .ekSug
iQodkï j isáhy' n;a lrj," flfi,a hkdÈh fuka u Tjqka f.a isky
/,a,;a" f.!rjkSh kuialdrh;a tu mß;Hd.hkag wh;a úh' NslaIQka
jykafia,df.a Ydka; bßhõ iy f.!rjkSh fmkqu .ï jdiSkaf.a is;a
Nla;sfhka l=,au;a l< w;r .fï ia;%s mqreIfhda iy orefjda fï O¾ufha
yeisfrk NslaIQka yg hï wdydr fõ,la ,nd §ug lE flda .iañka tfy
fufy ÿjñka" fmdr lEy' id´ ysñ iy Wkajykafiaf.a YsIH NslaIQka
;mdhsf.a ksji bÈßfhka msKavmd;h i|yd jäoa§" f.or ish,af,da
u ksji bÈßfhka Èfjk" wmsßisÿ wä mdr g wjq;a" wdydr iaj,amhla
yduqÿrejkaf.a md;a;rj,g fnok n,dfmdfrd;a;=fjka isgf.k isáhy'
úfYaIs; jQ mska /ia lr .ekSu Tjqkf.a n,dfmdfrd;a;=j úh'
h' fuu m%foaYfha N+ úIu;d ,laIK .ek ;mdhsf.a mshdg b;d fyd|
oekSula ;snqKs'
nqÿ oyu y÷kajd §ug m%:u mQ ;dhs jeisfhda merKs iïm%odhkag wkqj
u<.shjqka iy N+; jkaokdjkays .e,S isáhy' le,Ejg wêm;s foúhkg"
N+;hkg" mrïmrdfõ u<.sh we;a;kg ì,s mQcd mej;aùug;a jkaokd
lsÍug;a mqreÿ j isáhy' ;u mjqf,a ñh .sh whj¨kaf.a N+; wd;au jkaokd"
iEu ksjil u wksjd¾hfhka flfrk wd.ñl j;djf;ls' ta i|yd iEu
ksjil u je÷ï msÿï lsÍug ia:dkhla fjka lr ;snqKs' w;S;fha ;u
mjq,aj, ñh .sh uq;=ka ñ;a;ka i|yd úúO mQcdjka lsÍu ffoksl isß;la
j mej;=Ks' fuu ñh.sh we;af;da" Tjqkf.a mjqf,a wh jdih l< ksji
tfuka u .u wk;=rej,ska j<lajd" wdrlaId lrkq we;ehs Tõyq úYajdi
l<y' tu mQcdjka fkd lsÍfuka wjdikdjka; isoaëkag Tjqyq uqyqKmdkq
we;ehs o" Tjqka ;=< ìhla ;sìKs' tÈfkod mjqf,a flfrk ld¾hhka
fyd|ska flfrf;d;a" ñh .sh we;af;da ksjfia flfrk mqo mQcd .ek
i;=gg m;aù we;ehs Tjqyq úYajdi l<y' tfiau ksjig lror lïlfgd¨
meñKshfyd;a" tfia jQfha mQcdjka ksisfia fkd flreK fyhska ñh .sh
we;af;da wi;=áka ksid hhs o" úYajdi lf<dah' Y=N ojia n,d" <Õmd;
.ejfik foúhka N+;hka iekiSug úúO mQcdjka lsÍug o Tjqyq uy;a
W;aidyhla .;ay' N=udg foúhka iy wyfia fjfik foújre o Tjqka
wu;l lf<a ke;' iy,a iy c,h" foúhka iuÕ we;s iïnkaO;djh
.ek Tjqka w;r m%p,s; fuu merKs lshufkka ;yjqre fõ'
16 is,aud;d ldhsõ ( uE; ld,fha my< jQ ry;a f;rKsh
.ug mdhk br" jysk jeiai iy úysfok óÿu" jdf.a u fuu wi,ajdiS
foúhka iy N+;hka mQ ;dhs .ïudkfha u fldgils' Tjqka o bm§u yd
urKh fuka fjka l< fkdyelsh' fuh o id´ ysñhka m%;slafIam fkd
lf<a h' kuq;a fï wukqIHhka" .ïjdiSka fuka u Tjqfkdjqkaf.a l¾u
úmdl wkqj ta ta ;;ajhkag meñK we;s neõ Wkajykafia Tjqkg myod
ÿkay' iEu i;aFjfhl= u" .ï jeishka jdf.a u l¾uh odhdo fldg we;s
neõ jgyd ÿKs' fuu u<jqka jkaokdj iuyr úgl tajdg weíneys jQ
whg lsishï udkisl Yla;shla ,nd fohs' wdpd¾h id´ ysñf.a mKsúvfha
idrh jQfha fm!oa.,sl j.lSu iïnkaOjhs' flfkl= w;aú|sk i;=g fyda
fõokdj" m%S;sh fyda ÿl" Tyqf.a w;S; l¾uhkaf.a m%;sM,hka h' th
Tyqf.a j¾;udkfha iodpdr iïmkak hy.=K u; ilia jkakla neõ o
myod fok ,§'
ir, fia fmkqK;a tys m%n, Yla;shla we;s neõ Tjqkg jegyqKs' tfiau
wka whg;a ;udg;a ydkslr yeisÍfuka je<lS isàu ;udf.a wdrlaIdj
;yjqre lr .ekSfï Wml%uhla nj .ïjeisfhda jgyd .;s'
wu;l fkdjk tla Èkhl" fuu wdl¾IKh wehg wreu mqÿu f,i
ukdj wjfndaO úh' NslaIQka jykafia,df.a meje;au i|yd ldka;djkaf.a
oka §u .ek" id´ ysñfhda tla Èkl m%Yxid uqLfhka w.h l<y' Tjqka
Èkm;d ,ndfok msKavmd; odkh iy wfkla wjYH;d fidhd n,d
imsÍu NslaIQka jykafia,dg uy;ajQ mss<sirKla jkjd fiau" tu l=i,a
uy;a M, uydksixi jk njo mejiSh' ;j o" .sysf.ka kslaó" jk.;j
iqÿ j;a y|sk is,a ud;djkaf.a n%yaupßhd YS,fha wdksYxi" odkdksYxi yd
lsisfia;a iudk l< fkdyels nj oeka ùh'
20 is,aud;d ldhsõ ( uE; ld,fha my< jQ ry;a f;rKsh
fuu m%ldYh ;mdhs f.a yoj; ii, lrù h' is,a ud;dfjda iEu
i;a;ajhl=g u mska fl;la n÷ hhs wdpd¾h id´ f;reka jykafia
jeäÿrg;a mejiQy' fuu ksYaÑ; m%ldYh;a iuÕ u uy f;reka jykafia
fï <dnd, .eyekq orejdf.a yoj; m;=f,a l=vd îchla frdamKh lrk
,§' th miq ld,hl §" hï Èkl" oejeka; fndaê jDlaIhla jk îchla
úh'
21
id´ f;reka jykafia ndka yqwdhs idhs .ïudkh wjg jir ;=kla"
jfrl le,E l=Üáhl o" ;j;a jfrl fjk;a le,E l=Üáhl o ießirñka
jdih l<y' Wka jykafia Ldï pd B Èia;%slalh w; yer" W;=re m%foaYfha
pdßld i|yd jäk ld,h jk úg" m%foaYfha wd.ñl uqyqKqjr fndfyda
fia hym;a w;g fmr<S ;snqKs' m%foaYjdiSka yg id´ ysñhka fld;rï n,
mEula lf<a o lshf;d;a" fï jk úg fndfyda fokd u<jqka jkaokd w;
yer fn!oaO m%;sm;a;Ska je<| Bg .re lsÍug leue;a; oelajQy'
Y=oaO fldg iE¥ wä mdr Tiafia" Wkajykafia jäk o¾Ykh ÿgq .ïjdiSyq
Y%oaOdfjka l=,au;a jQy' ndka yqwdhs idhs .ïjdiSyq ish,af,da u fuu Oïu
.fõYS NslaIQka jykafia,d uy;a jQ Y%oaOd Nla;sfhka ms<s.;ay'
uQ,sl l%u fõoh u Wka jykafia o wehg b.ekaù h' tkï" ksYaYíoj
Ndjkd jok" —nqoafOda˜ hkak fkd lvjd ksy~j lSuhs' wehf.a oekSfï
tlu wruqK fuu nqoafOda hk jpkh nj ;Èka u is;g wjfndaO jk;=re
È.ska È.g u mqyqKq l< hq;= neõ mejiqfõh' isysh fuu wruqfKys mj;ajd
.ekSu .ek wjOdrKh lf<a h'
m;=<lg jeà" wef.a lh;a is;;a ksYap, ;ekl ke;s jQjd fia wehg
oekqKs' fuu kj;u w;a oelSu fld;rï wmQ¾j oehs lshf;d;a wehg
l=ula jQjd oehs wehg u jgyd .ekSug fkdyels úh' ál fõ,djlg miq"
wef.a uki .eUqre iudêfhka hka;ñka wE;a ù" wef.a ñh.sh isrer"
weh bÈßfha fydjd ;sfnk o¾Ykhla wehg Èia úh' th m%shckl oiqkla
fkd ù h' wE wehf.a u< isrer ksjerÈ j y÷kd .;a;S h' wef.a u
u<isrefrys ishqï fldgia mjd fld;rï meyeÈ,s j wehg fmkqfKa o
lshf;d;a" we;af;ka u ueÍ we;s njla wehg jegyqKs' yÈisfha wef.a
ukig ;j;a is;sú,a,la ke.S wjq;a" wef.a ikaiqkaNdjh foorjd"
wiykhg m;a lf<a h' tkï"
tkq weh ÿgqjd h' wdpd¾h uqka ysñ u< isrer foi fudfyd;la n,disg"
NslaIQka foig yeÍ —fï .eyekq <uhd ueß,d' uu oeka wef.a wjuÕ=,a
pdß;% bgqlrkakï'˜ hs mejiqfõ h'
NslaIQka jykafia,d ìug fy<d .;a weia we;sj" Ydka;j isá w;r
wdpd¾h uqka ysñfhda fiñka wjika lghq;= i|yd kshñ; .d:d iÊCOdhkd
l<y' —wksÉpd j; ixLdrd '''''''''''''''''''''' lh ilia jqKq fohls' lh uereK
miq tu fldgi lsisÿ m%fhdackhla fkdue;s ;;aFjhlg m;a fõ' tkuq;a
yoj; uefrkafka ke;' th fkd lvjd l%shd lrhs' th O¾udkql+, j
ÈhqKq lr.;fyd;a thska ,nk m%;s,dN wiSñ; h' kuq;a th ysxidldÍ
f,i fhojqjfyd;a" th flfkl=g wk;=re muqKqjhs'˜
.sfha h' wehg l=ula ksid taug oekajQfha oehs Tyq oek fkd isáfha h'
m%Yakh l=ula úh yels o@ Ndjkd ld,fha § kskao hEu ksid" ;mdhs
,Êcdfjka ksy~j mshd miqmi .uka l<d h' weh f,dl= yduqÿrejkag
fudkjd lshkako@ we;af;ka u Wka jykafia weh .ek wi;=gg m;a fõ
hhs wehg is;=Ks' jfrl" wehg ieÕfjkakg is;=Ks' kuq;a ieÕfjkafka
fld;ekl o" flfia o lshd jegySula wehg fkd ;snqKs' wdrKHfha l=á
ixlS¾Kh fj; we;=¨ jQ ú.i u" weh fudkjdfoda ;u mshdg uquqKd
lshd" j;=r f.k tau i|yd we<g f.dia isá ldka;djkag Woõ §u i|yd
Èj .shd h' ;ksju tk ;fidka ÿgq wdpd¾h uqka mqÿu ù ;mdhs .ek
úuiqfõ h' túg ;fidka l,n, ù" Èh we< wi, isá ;mdhs fidhdf.k
ú;a ysñ bÈßhg meuqKqfõ h'
wehg ijka ÿka wdpd¾h uqka ysñ" y~k.d iskdiS" —Tn fldfyduo
ksod .;af;@ lreKdlr,d ug lshkakfld'˜ hs Rcq j u wef.ka b,a,d
isáfha h'
u,afnß jÿ,
weh ìrdka; j n,d isáhd h' ish,a, wef.a isf;a yeáhg u isÿ jQ
fyhska wehg l;d lsÍug mjd wu;l úh' wdpd¾h uqka f;reka ;mdhs
foig yeÍ iuÉp,hg fuka iskdiqfKa h' wef.a yoj;g wkqj u,afnß
f.duqj oekgu;a Wka jykafiag mQcd ù yudr h' fofokdu ta nj okS'
b;sßj we;af;a idïm%odhsl f,i Ndr §uhs' weh jydu Wka jykafia
bÈßfha oK .id" ;=ka jrla fomd je|" fuu bvï lene,a, ;u mjqf,a wh
lrk mQcdjla f,i i,lk f,i ne.Em;a j b,a,d isáhd h' uqka f;reka
jykafia ysi i,d leue;a; m%ldY fldg mska wkqfudaoka l<y' fï msk
fya;= fldgf.k weh fï wd;aufha ÿmam;a fkdjk nj o wkqYdikdfõ
§ lshejqKs'
;Kfld< fiú,s l< l=á ;rula l=vd jqj;a m%Odk Yd,dj mkia
fokl=g yeg fokl=g tl jr jdä ù isàug yels jk fia bÈ úh'
i;r fmdfydh Èkj, fuu Yd,dfõ m%d;sfudalaI YS,h foaYkd lrk
neúka" th Y%jKh lsÍug fjk;a ia:dkj,ska o NslaIQka talrdYS jk ksid
;rula f,dl= Yd,djla wjYH úh' tksid .ïjdiSka Yla;su;a ,S fldg
lmd brd ilia fldg nd,al" mrd, i|yd o" wä y;rla Wiska bÈfjk
f.dvke.s,af,a w;a;sjdru i|yd o mdúÉÑ l<y' fufia Tijd bÈlsÍu
wjYH jQfha" uy jeis ksid tl;=jk c,fhka wdrlaId ùu i|yd h'
wdYS¾jdoh ( u,afnß jÿ, 33
wd;au mß;Hd.fhka fok odkfha w.h Wka jykafia Wia jQ" foork
y~lska jgyd ÿkafka h' wka whf.a m%fhdackh i|yd" lsisjla wdmiq
n,dfmdfrd;a;= fkd fjñka" fkdñf,a fok odkh uy;a M, uydksixi
neõ mejiS h' tu oka §fï fya;=fjka wdOHd;añl iqjh" ;u yoj; ;=<
m<uqj cks; jk l=i,hhs' oka §ug we;s hym;a fÉ;kdj ffO¾hj;a
lrkqfha" yoj;hs' l=i,a kue;s îc jmqrkafka yoj; nj;a" wiajekak
fk<d .kafka yoj; nj;a Wkajykafia meyeÈ,s l<y' odkh wkd.;h
i|yd lrk wdfhdackhla nj;a" iq.;.dó W;am;a;shlg wä;d,ula nj;a
jeä ÿrg;a mejiSh'
B<Õ udi ;=k ;=< § u" ;mdhs Ndjkdj i|yd oeä wêIaGdkhlska
hq;=j l%shd l<d h' wdpd¾h uqka f;reka jykafia flfrys we;s oeä
Nla;sh;a" Ndjkd jeä ÈhqKq lr .ekSu i|yd Wkajykafiaf.ka ,enqKq
m%{djka; wkqYdikd;a fya;= fldg wef.a mqyqKqj blauKska ÈhqKq úh'
W;am;a;sfhka u úúO o¾Yk oelSug;a udkisl ixisoaëka w;aú£ug;a
keUqre ù isá ;mdhs" iEu rd;%shl § u iudê Ndjkdfõ §" wmQ¾j woaN+;
isoaëka w;a ÿgqjd h'
jiaidk ld,h ksu fj;a u" tla Èkl wdpd¾h uqka ysñf.ka"
wdrKHhg tk f,ig wehg mKsúvhla ,enqKs' ta wkqj weh Wkajykafia
yuqùug meñKs úg" Oq;dx.OdÍ NslaIQka tla ;ekl fkdisg pdßldfõ
36 is,aud;d ldhsõ ( uE; ld,fha my< jQ ry;a f;rKsh
fuu oeä ;ykug fya;=j ;mdhs fkd oek isáh o" wdpd¾h uqka ysñ
flfrys uy;a f.!rjhla oelajQjd h' tksid weh wef.a Ndjkd mqyqKqj
jyd u kj;d oeóh' Ndjkdj È.gu lrf.k hEug wehg ;on, wdYdjla
;snqK o" th kj;d oeófuka ;u mmqj me<Shd oehs ielhla o wE ;=<
we;s úh'
weh Ndjkd mqyqKqj kej; wdrïN lrkqfha jir úiailg miqj h'
38 is,aud;d ldhsõ ( uE; ld,fha my< jQ ry;a f;rKsh
Tfí lh
Tfí is; Tfí Ôú;h - fï oE
Tng whs;s ke;'
tksid i;H jQ m%S;shla iqjhla
i|yd fï oE .ek
úYajdihla fkd ;nkak'
wef.a oE;a ks;ru ld¾h nyq, úh' wef.a YÍrh ks;ru l%shdYS,S
úh' wE lmq j.d l<d h' iqÿ mdáka lmq msreKq f.ä" /f.k ú;a" tajd
mSrñka láñka" >k kQ,a idod îr¿j, t;=jd h' miqj weh tajdhska frÈ
úùu wdrïN l<d h' wE wjßh me< ^bkaäf.df*dard& isgqjd tajd lmd ;,d
ñßld ;o ks,a mdg hqI tl;= fldg" úhd ksu l< frÈj,g j¾K fmõjd
h' frÈ úhk hka;%h <Õ meh .Kkla mg kQ,a fl|s fjka lrñka" frÈ
úùfï ksr; fjñka jdä ù isáhd h' miqj tu frÈ b;d iQlaIu j lmd
idh yeÜg uid o¾YkSh mdg fhdod yev jev l<d h' mg mKqjka fnda
lsÍu u,a fnß j.dj weh È.ska È.g u lrf.k .shd h' .ïudkfha
fjfyilr nr jev lsÍfï § we|sh yels" we÷ï úùu i|yd weh wuq mg
kQ,a ilia l<d h'
wdYS¾jdoh ( fl<jrla ke;s jevm< 39
jeis iuh ;=<§ wjg .ïudk mßirh wuq;=u isßhdjla f.k ÿKs'
wE;g úys§ hk fldgq fldgq ,shÈ jeysnr wyi uq¿ m%foaYh u f;;ukfhka
hq;= iqkaor mßirhlg mßj¾;kh lrhs' fmak f;la udkfha l÷ jeá
w;súYd, WK m÷rej,ska .yK h' fkd lvjd yef,k ysß fmdo jeiai
fmdf<dfõ iajNdjh ojiska oji fjkia lrhs' j;=frka msreKq ,shÈ
mqrd fma<shg isgjQ f.dhï me< wuq;=u iqkaor;ajhla mßirhg tla lrhs'
Woh ld,h Ydka; h' ;rul WKqiqula o tla lf<a h' ijia ld,h mgka
42 is,aud;d ldhsõ ( uE; ld,fha my< jQ ry;a f;rKsh
tla tla jeis ld,h werfUoa§ ;mdhsf.a is;g ixldjla we;s úh'
wf.daia;= udifha ksß; È. iq<x ;=kS ù jeiai áflka ál wvqfjoa§ wef.a
yoj;g wuq;=u lkiai,a,la we;s fõ' iemaa;eïn¾ udifha .xj;=r .e,Su
;j;a ys;a wudrejls' .ïudk yryd ksj¾;k iq<s iq<Õ yud ;o jeis
fya;=fjka ;ekska ;ek c,fhka hg ùu ;j;a lkiai,a,ls' mdrj,a uvù
iEfok j< f.dve,s ó yrla iy lr;a; hEfuka ;j;a wn,ka fõ' fïjd
ksid ñksiqkaf.a iy ;sßikqkaf.a ord .ekSfï yelshdj ySk fõ' fïjd
oelSu o ;mdhsg ysirohls' jfrl OdrdKsmd; jeis jiS' jfrl fmdo
jeis jiS' fï w;f¾ f.dhï me< o¾YkSh f,i Wiska jeä fld<mdg
;Kks,a,la fia Èia fõ'
keó ldka;dfjda fuu ÿIalr ld¾hfha ksr; fj;s' bka miq fuu ù WK
nïnq máj,ska ;ekQ úYd, n÷kaj, nyd yq<x lr;s' fo;=ka fofkla tlaù
fuu n÷kaj, we;s ù fõ.fhka wyig úislr kej; n÷k my<ska w,a,d"
fmd<d .ks;s' ù fmd;= iq<Õg úis ù msßisÿ ù weg n÷fka b;sß fõ' fuh
o fndfyda fõ,djla l< hq;= fjfyilr ld¾hhls' fufia fmd<d fõ,d
.kakd ù ó yrla lr;a;hl mgjd ksfjia lrd f.k h;s' tu ù ;u
mjq,g wh;a l=vd OdkHd.drj, wiqr;s'
44 is,aud;d ldhsõ ( uE; ld,fha my< jQ ry;a f;rKsh
mqxÑ ldhsõ
weh i;r fmdahg u wdrKHhg hEu Tyq ;ykï lf<a h' Wfoa
msKavmd;h i|yd jäk NslaIQka jykafia,dg odkh ms<s.ekaùug;a" rd;%s
ld,fha ksji ;=< msß;a lSug;a muKla Tyq wehg wjir ÿKs' weh Tyqf.a
wdYS¾jdoh ( mqxÑ ldhsõ 45
;SrKj,g lSlre jQjd h' wehg l< yels fjk;a fohla fkd ;snqKs'
ksjfia iy f.dúfmdf<a jevm< ;mdhsf.a wdOHd;añl wfmalaId fjkia
lf<a h' wef.a oji §¾> jQ fjfyildÍ tlla úh' kuq;a tu mSvdldÍ
;;aFjh uOHfha weh" wef.a is; ;ekam;a lr .ekSug fjfyi oerejd h'
wjq,a iys; mg<eú,s iys; Ôú;h ueo ;u is; tlÕ lr .ekSug weh
;ksj u mqreÿ mqyqKq jQjdh' fldamh iy wm%idoh okjk is;sú,s ;u is;
;=<ska ke. toa§" oeä wdhdihlska tajd md,kh lr weh ;u is; fu,a,
lr .;a;d h' wef.a iajdñ mqreIhd .ek isf;ys wukdmhla ke. toa§"
tu yeÕSï weh ffu;%shg lreKdjg fmr<d .;a;d h' wkqka .ek B¾IHd
is;sú,s biau;= fjoa§ weh .sysf.h yerod .sh is,a ud;djla fia is;kakg
mqreÿ jQjd h' tfuka u" ljod uq;a Èkhl ;ud .sysf.h w;er od" iqÿ j;
w|sk is,a ud;djla jk njg wdpd¾h uqka ysñhka lS wkdjelsh" wE ks;r
isys l<d h' .eUqre wdOHd;añl mqyqKqjl w.h weh wef.a iyc kqjKska
oek isáhd h' tfia jqj;a" oekg" tÈfkod Ôú;h f.fjk whqre .ek o
weh iEySulg m;a j isáh hq;= nj o weh jgyd .;a;d h'
f.or fodf¾ jevm< lsÍfï hq;=lu weh uekúka bgq l<d h'
tajdhska weh ;Dma;shla fkd ,o nj wef.a há is; oek isáhd h' weh
f.k hk Ôú;h" weh fldgqù isák iSudjka" weh ksjerÈj y÷kd
.;a;d h' tu iSud b;d l=vd tajd úh' wef.a újdyh tu iSudjka ;j;a
l=vd lf<a h' weh ÿgq ish,a," weiQ ish,a, iy weh ú|s ish,a, wehf.a
is;g lsisÿ iekis,a,la f.k ÿka tajd fkd ù h' weh jhi wjqreÿ oy
yf;a isg úis y; olajd taldldÍ jQ w;Dma;slr wiykldÍ Ôú;hla
f.õjd h' jifrka jir weh f.jQ Ôú;h" l<lsÍu iy fõokdjkaf.ka
hqla; úh' lsisÿ wka fjkila wehg w;a oelSug fkd ,enqKs' wE wjg
isÿjQ ish,a, isÿjk ish,a, foi b;d bjiSfuka n,d isáhd h' bv ,o
iq¿ fõ,djkays §" weh yqol,dj Ndjkdjg fhduq ù" ta iq¿ fudfyd; jqjo
mQckSh fudfyd;la l<d h'
ixlS¾K Ôjk rgdjlska f;dr jQ" pdï iqÿ we÷ulska ieriqKq is,a
ud;djla ùu i|yd fï f,dalh w; yer oeóug weh fkdfhla jr is;=jd
h' wef.a wêIaGdkh l,ska l< fõ.j;a ù" fjk lsisjla wjYH fkdjk
46 is,aud;d ldhsõ ( uE; ld,fha my< jQ ry;a f;rKsh
l=vd ldhsõ ye§ jeã" läir nqoaêu;a .eyekq <ufhla jQjd h' weh
b;d Wkkaÿfjka wïudf.a tÈfkod jevm< bf.k .;a;d h' Woafhda.
fhka yd läir j wef.a wïudj wkqlrKh l< ;reK ldhsõf.a weÕm;
ta ta jevg wjYH mßÈ ,d,s;Hfhka yeiqrejd h' läir j f.or fodf¾
lghq;=j, fh§u wehg idudkH fohla úh' udhs ldhsõ f.a wïud" weh
l=vd l, n,dfmdfrd;a;= fkdjQ wjia:djl ñh .sh fyhska" f.or fodr
jevm< bf.k .ekSug wehg uy;a fjfyila oeÍug isÿ úh' tfia fyhska
udhs ldhsõ wef.a l=vd ÈhKshg lem ùfuka jev lsÍfï wjYH;djh
b.ekakqjd h'
h' wef.a wdOHd;añl wfmalaIdjka ljqreka iuÕ fyda fnod yod .ekSug
weh buy;a wdYdjlska mq, mq,d n,d isáhd h' tkuqÿ ldhsõ ;ju l=vd
<oeßhls' wE jgd we;s ÿlaÅ; f,dalh .ek oek .ekSug ;rï fudard
ke;' weh wysxil h' kuq;a udhs ldhsõ fï f,dalfha fõokdjkag iy
ÿla lkaordjg uqyqK § fndfyda l,a h' wE wjg isá wh uqyqK ÿka ÿla
mSvd" wef.a mmqfõ ;shqKq fõokd f.k fok ;=jd,hla fia wehg oekqKs'
lsisjl=f.ka lsisÿ wkqlïmdjla fkd ,nd tÈfkod jevfmdf<ys fhfok
.ïjdiSkaf.a is;a fõokd wehg jegyqKs' Tjqka ;reK úfha isg uy¨ ù
uefrk ;=rd" ksr; jQfha tÈfkod flfrk jevfmd<j, muKs'
iem ÿla w;f¾ jqj o" hym;a whym;a ld,h ;=< jqj o" wef.a
yoj; m;=f,a ;snQ wfmalaId weh w; fkd yeßhd h' u;=msáka olsk foa
fudk wdldrfhka fjkia jqj o yoj; m;=f,a uq,a nei ;snQ .sysf.h
w;a yeÍfï wdYdj wef.a Ôú;fha tl u n,dfmdfrd;a;=j úh' jÜ fkdx
fkdx wdrKHfha" flia lemQ" pdï iqÿ is,a frÈ ye|s" is,a ud;djla jk
Ñ;%h" weh ks;r u ;u isf;a ujd .;a;dh' yqol,dj ksy~j lsisÿ ndysr
ndOdjlska f;drj Ndjkd lrk whqre wef.a is; ;=< ujd .;a;d h'
wNsksIal%uKh Ôú;fha jákd tla wx.hla nj weh jgyd .;a;d h'
wjqreÿ .Kkdjla weh fï f,dalfha w;rux fkdù Ôj;a ùug bf.k
.;a;d h' isf;a le<öu jgyd .ekSug;a th ikaiqka lr .kakd whqre;a
weh bf.k .;a;d h' iem ÿl i;=g wi;=g wdÈh wvq jeä fjù wE fj;
wdYS¾jdoh ( mqxÑ ldhsõ 49
meñKSu úgl wef.a ikaiqkaNdjh wfydais lf<a h' tfiau jßka jr is;
rjgk is;sú,s biau;= ù wjq;a ;j;a jfrl wE uq,d lf<a h' jhiska fudard
j.lSï jeä fjoa§ wef.a wkd.; n,dfmdfrd;a;= lvjk ,l=Kq my< úh'
tu lvùï yuqfõ wef.a ksoyi o úkdY úh' wdpd¾h uqka ysñ" wjika
jrg weh hï Èkl tu isyskfha M, w;a ú|sk njg ÿka fmdfrdkaÿj"
wef.a wiykldÍ ukig ;snQ tlu iekiSu h' kuq;a oeka wehg l=vd
ÈhKshla yod jvd .ekSug isÿ ù we;' iiqka.; ùu wE fj;ska ;j;a
wE;g .sh njla wehg oekqKs'
tla Èidjlg uqyqK yrjd .;a wef.a iajdñhd lsisÿ yeÕSula ke;=jd
fia wE tf;la mejiQ foa ksy~ j wid isáhd h' wef.a l;dj ksu jQ miq
b,a,Su wkqu; fkd lrk nj wÕjk fia ysi i,ñka wef.a uqyqK foi
weia whd n,d" uyK ùu wu;l lrkakehs mejiS h' wehg /l n,d
.kak iajdñmqreIfhla isák nj;a yod jvd .ekSug ÈhKshla isák nj;a
u;la lrñka ñka miq wef.a isyskj,g lka §ug Tyq i;=gq ke;s neõ
mejiqfõ h'
úh' Tyq wef.a f,a,shf.a uereKq mshd fjkqfjka wef.a iajdñhd yd l;d
ny fldg jdisodhl ms<s;=rla ,nd §ug bÈßm;a úh' Tyq udhs ldhsõf.a
iajdñmqreIhd iu. fm!oa.,slj idlÉPd lf<a h' Tyqg o" wdOHd;añl
lghq;=j, kshe<Sfuka ,nk M, úmdl f;areï lr ÿkafka h' Tyq iu.
;¾l lrñka flfuka flfuka Tyqg n, lrñka ál ld,hlg tu
Ndjkd lghq;=j,g hEug wjirh fok f,i Tyqf.ka b,a,d isáfha h'
wjidkfha nqkaud Tyqf.a ìß|g udi ;=kl jia ld,fha § muKla is,a
ud;djla fia uyK ù iiqka .; ùug wjir ÿkafka h' wu;rj jeämqr
tla Èklgj;a wjir fkd ,enqKs' Tyqf.a me;af;ka" mjqf,a f.!rjh
wdrlaId lrk yeáhg;a ;u ÈhKsh wE ke;s ld,fha n,d lshd .ekSug;a
{d;Ska tlÕ lr .;s' fuu iykh ,nd ÿka jhil udud" tu udi ;=k
;=< mxp YS,h .ek Y%oaOdj we;s lr" tu is,a mo iudoka ù weh tk ;=re
tajd /lsh hq;= njg;a udhs ldhsõf.a iajdñhd fmdfrdkaÿ lr .;af;a h'
i;=ka ueÍfuka" fidrlï lsÍfuka" fndre lSfuka" ffu:qk fiajkfhka"
iy u;a øjH .ekSfuka je<lS isák f,i Tyq tlÕ lr .;af;a h' mxp
YS,h iudoka ù" tjd /lSu .fï fmdÿ wd.ñl pdß;%hla jqj o" Tyq tajd
.ek lsisÿ ;elSula fkd l< flfkls'
wNsksIal%uKh
54 is,aud;d ldhsõ ( uE; ld,fha my< jQ ry;a f;rKsh
55
tod wei< mqka fmdfydh od h' wef.a jhi wjqreÿ ;sia yhls'
wehg wh;a hhs yeÕ=K ish,a, u" tfia u Ôú;fha weh ne| ;enqjdhhs
yeÕ=K ish,a, u" lsisÿ miq ;eùula fkdue;s j w;yer oud jÜ fkdx
fkdx wdrKHfha NslaIQka jykafia,d iy is,a ud;djka bÈßfha oK .id
fodfyd;a uqÿka § jekaod h' merKs tfuka u m%ikak jQ ir, wd.ñl
pdß;%hlg iyNd.s ù" weh úkhdkql+, j iiqka .; jQ is,a ud;djla —uhs
Ö˜ fjñ hs m%isoaêfha m%ldY l<d h'
uhs Ö ldhsõ is,a ud;d ldhsõ wef.a iiqka.; Èúh wdrïN lsÍu
i|yd tÈk mdkaor wdrKHhg meñKshd h' wdrKHjdiS is,a ud;djkag
nhdÿ iskyjlska ix.%y lrñka Tjqkg f.!rjfhka wdpdr l<d h'
.reire we;sj Tjqka yd tlg jdä ù" Wfoa wdydrh .;a;d h' wjidkfha"
wE fuf;la isysk ujñka n,dfmdfrd;a;=j isá WfmalaId iy.; wd¾h
n%yaupßhd Ôú;h" tfuka u ish,a, w; yeÍfï wjika fudfyd; <Õd
úh'
weh .sys l< fjka fldg y÷kd .;a wef.a merKs we÷ï wdhs;a;ï tlska
tl .,jd oeuqKs' bka miq <s| <Õg le|jd f.k .sh weh Wlal=áfhka
56 is,aud;d ldhsõ ( uE; ld,fha my< jQ ry;a f;rKsh
jdäùug ie,eia ù h' fjõ, fjõ,d tfia jdäjQ weh ;u fn,a, bÈßhg
fkrd ksy~ jQjd h' fcHaIaG is,a ud;dj uhs Ö vex" fudÜg l;=rlska
wef.a Èla jQ l÷ mdg flaY l,dmh" ñáka ñg w,a,d" yqre mqreÿ f,i
lmd oeuqjdh' b;d fldg ysifla lE,s muKla wehf.a ysfia b;sß úh'
ysi flia ñg ñg wef.a bÈßfha úisÍ jefgoa§" lsisÿ yeÕSulska f;drj
ñksia YÍrfha udhdldÍ iajNdjh .ek isyslrñka" ta ysifla lE,s foi
n,d isáhd h' flia hkq uu fkd fjñ ( flia uf.a fkdfõ ( YÍrfha
wka fldgia jdf.au flia o iajNdj O¾ufha fldgils( th wh;a jkafka
ug fkdj" iajNdj O¾uh keue;s f,dalhghs —uu˜ hhs ye|ska jQ flkdg
tys lsisÿ wjYH;djhla fkdue;'
wfkla is,a ud;dfjda weh jgd frdla ù" is,a ud;djlg tkï uhs Ö
flfkl=g" iqÿiq idïm%odhsl ;kslr iqÿ is,a we÷ï weka¥y' oKysfika
my<g ú¨U f;la jefgk jgidh" nqre,g ueiQ fn,a, olajd fnd;a;ï
oeuQ w;a È. yeÜgh" ol=Kq lsys,a, háka f.k" jï Wrysi jgd l%uj;a j
t;+ È. W;=re i¿j fn!oaOhska f.a f.!rjdorhg m;a jQ Ydiksl we÷ï
h'
wef.a uyK msxlfï wd.ñl pdß;% jdß;% bgq lsÍfï m%Odk ;ek
biqÆ wpd¾h lï mydka ysñ bÈßfha is,a ud;d ldhsõ ;=ka jrla je|
kuialdr l<d h' je| .;a oE;ska ñßld .;a bámkaou" y÷kal+re iy
fk¿ï u, w;e;sj weh nqÿka irK .shd h'
is,a ud;d ldhsõ YslaId mohka iudoka ù" tys msysáhdg miq j"
wdpd¾h lï mydka f;reka jykafia wE foi Rcq j n,d" iudoka jQ
YslaId mo tlska tl Wka jykafia úia;r lrk nj;a" tajdg wjOdkh
fhduq fldg weyqïlka fok f,ig;a wehg wjjdo l<y'
Tn fndre lSfuka je<lS" yeu l,ays u i;H l;d l< hq;= fõ'
Tfí l%shdjkays § fyda l;djkays §" lsisúgl wkqkg jxl fkd jkak(
wkqka fkd rjgkak' fndrej" úYajdih ì| fy,k w;r" tlsfkldg
we;s f.!rjh wysñ lrjhs' Tfí is; ksoyia lsÍug i;Hfha n,hg bv
fokak'
wNsksIal%uKh ( ish,a, w;yer hdu 59
u;= i|yka l< m%Odk YslaId mo i;r wdOHd;añl .=K j.dfõ uQ,
O¾uhka jk w;r tajd Tfí lh ikaiqka lr.ekSug;a is; msßisÿ lr
.ekSug;a wjYH oE ilia lrhss' tfia ilia lr .ekSu i|yd" is; úlD;s
lrk" msßisÿ ;SrK .ekSu j<lk" ryfur mdkh lsÍfuka fyda fudku
wdldrhl u;a øjH lsisu Èk .ekSfuka fyda je<lsh hq;=hs' ln,Sldydr
ysre wjrg .sh miq fkd .; hq;=hs' Tn .S lSfuka" keàfuka" yd fjk;a
úfkdao ùfï wx.hkag iyNd.sùfuka je<lS isáh hq;= w;r ,iaik
ùu i|yd lklr wdNrK iy u,a me<£fuka o" kd kd iqj| ú,jqka
.e,aùfuka o je<lsh hq;= fõ' iqjodhl isks÷ fldÜg fuÜg iys; Wia
we|ka ys ksod .ekSfuka Tn je<lsh hq;= w;r iem odhl yev jev oeuQ
uy wiqkaj, ys| .ekSfuka o je<lsh hq;= fõ'
YslaId mo /lsug mqreÿ mqyqKq ùfuka krl foa lsÍu k;r jkjd fia
u fyd| foa j¾Okh lr .ekSu ;Sj% fõ' ÿla fõokd f.k tk ysxidldÍ
yeisÍïj,ska ;u is; fu,a, lr fodr ljq¿ jid" úuqla;sh i|yd ;u
is; lh msßisÿùu" fuu YslaId moj,ska bgq jk ld¾hhls' fn!oaO mqyqKq
lghq;=j, wksjd¾hfhka ;sìh hq;= moku o fuu YslaId mo fõ' tfukau
fuu is,a mo ksjka ufÕys jeo.;a ikaêia:dkhla nj o isys ;nd .;hq;=
fõ' tksid W;=ï jQ YslaId mohkag ysñ Wodr f.!rjh wdrlaId lrñka"
WfoHda.su;a j iudoka ù wdrlaId lrkak'
is,a ud;djkaf.a fcHIaG ud;dj uhs Ö vex h' jir yhlg by;§ weh
is,a ud;djla ùfï m%;s{dj .;a wjia:dfõ is,a ud;d ldhsõ o tu wd.ñl
iNdfõ isáhd h' mjqf,a ióm fhfy<shla jYfhkq;a" .sysf.h w; yer
iiqka .; jQ Y%oaOdjka; Nla;su;a wfhl= yeáhg;a is,a ud;d ldhsõ wehg
.re l<dh' w.h l<d h' weh lKsIaG is,a ud;djkag wdo¾Yj;a ud;djla
jQjd h' weh foi n,ñka" weh wkq.ukh lrñka" fiiq wh ffO¾hj;a
jQy' uhs Ö vex iiqka .;ù ál Èklg miq" uhs Ö hsx is,a ud;djla jQjd
h' fï is,a ud;dfjda fofok" jÜ fkdx fkdx wdrKHfha l=vd msßila jQ
wNsksIal%uKh ( ke;s jQ ksOdkh h<s wheÈhs 61
iiqka.; jQ m<uq Èkfha § u" is,a ud;d ldhsõ wef.a w¨;a Ôú;fha
ksi, rgdjg wj;S¾K jQjd h' weh Èkm;d w¨hu 3'00 g wjÈ jQjd h'
YS;, j;=r foda;lska uqyqK fidaod" bámkaoï ,ka;Ereï o,ajd" wef.a
l=áh bÈßfha ilid ;snQ ilauka u¨fõ ilauka Ndjkdfõ fhÿKdh'
ksy~j" —nqoa ''''' fOda nqoa ''''' fOdã hk foomh tlska tl udre fjoa§"
wjOdkfhka hq;=j uquqK uquqKd lshñka ilauka l<d h' tfia fkd lvjd
iÊCOdhkd lrñka" úisreK is; tla;eka lrñka" jdäù Ndjkd lsÍug
iqÿiq ;ekam;a uki msysák f;la wE ilauka Ndjkdfjys fhÿKd h' bka
wk;=rej ysre Wodjk f;la fldkao fl<ska ;nd jdäù" Ydka; jQ tlÕ
jQ is; tla wruqKl msysgjd .;a;d h' bkamiq yks ykslg m%Odk Yd,dj
fj; f.dia NslaIQka jykafia,d iy is,a ud;djka tl;=j flfrk" iuQy
nqoaO jkaokdjkag iyNd.s jQjd h'
wdydr msiSï" msßisÿ lsÍï wd§ ir, wjYH;d is,a ud;djka iduQysl
j bgq lrk fyhska" uq¿ wdrKHfha u Y=N idOkh bfí u ie,iqKs'
iEu iekaoEjl § u wdrKHfha ish¨ u is,a ud;dfjda ikaiqka is;ska yd
i;sfhka bo,a iy fldiq f.k ;u ;ukaf.a l=á wjg Y=oaO mú;% lr
.ks;s' tfiau tla tla is,a ud;djkaf.a l=á iïnkaO flreKq l=vd wä
mdrj,a o" Tjqyq iu.sfhka w;=m;= .d msßisÿ l<y' bka miq l=iaish wjg
o" tfuka u Whk msyk Ndck o ¥ú,s .id ksis fia ;ekam;a lr;s' miq
Èk yS,a odkh i|yd iy,a álla Èfha odkak o Tjqka wu;l lf<a ke;'
bkamiq <s| wi,g f.dia ksy~ j ;u ;ukaf.a we÷ï fidaod Èh kd
.ks;s' bre nei h;a u" ish¨ u is,a ud;dfjda" NslaIQka iuÕ iji nqoaO
jkaokdjg m%Odk Yd,djg f.dia iQodkï fj;s' jkaokd lsÍu wjika jk
úg w÷r jeà we;s fyhska" È. bámkaoï o,ajd f.k ;u ;ukaf.a l=á
lrd f.dia rd;%s ld,fha fndfyda fõ,djla hk;=re u Ndjkd lr;s'
ìug jegqKd fia" .eUqre <s|lg jegqKd fia oekqKs ( ish,a, w;=reoyka
ù .eUqre ksi,;djhlg m;ajqKs' wef.a oekSu ;=< lsisjla igyka jQfha
o ke;' oekSu muKla b;sß úh' - oekqu úksúo .sh ks¾u, jQ ;shqKq is;
lh blaujd .sh wjfndaO {dkhl msysáfha h' fuu w;aoelSu mej;sfha
iq¿ fudfyd;la muKs' tu fudfyd; w;sYfhka msreKq Ydka; Ndjhls'
tu Ydka; ;;a;ajfhka kej; iudêh biau;= ù meñKs úg" wef.a is;
§ma;su;a j mú;% j" ;SlaIK j msysá nj wehg jegyqKs' l,la wehg wysñ
j ;snQ ksOdkh" kej; whe§fuka ,nd .;a nj weh oek .;a;d h'
iudêfhka ke.S isg" kej; mshú ;;a;ajhg is; m;a jQ l,a ys"
is,a ud;d ldhsõ Nh ksid we;sjk wk;=re .ek .eUqßka is;d ne¨jd
h' isf;ys we;sjk Nhùu u" tys ;snQ tl u wk;=r nj;a" weh we;s
l,d hhs is;k rEmfha lsisÿ ìhla wka;¾.; j ke;s nj;a wef.a m%;sNd
{dkfhka oek.;a;d h' Ndjkdfõ § olsk rEm udkisl ixisoaê muKla
nj;a" ta rEmhkag flfkl=f.a is;g fyda lhg fyda wk;=rla f.k
taug lsisÿ Yla;shla fkdue;s nj;a weh oek .;a;d h' tajd wl¾ul"
lsisÿ f;areula ke;s" tajd ;=<ska u mek k.sk o¾Ykhka h' o¾Yk olsk
wjia:dfõ §" tu o¾Ykj,g ;u is; ;=<ska fok w¾:l:kh ;SrKd;aul
h' wk;=r f.k tk fya;=j o fuhhs' is; wmg okjk w¾:l:kh wkqj"
Nh iy wm%ikak;djh W;amdokh lrjhs' th isf;a iu;=,s;;djhg
ydks muqKqjk m%lD;s isysh wjq,a lrjk úI iys; is;sú,s W;amdokh
lrkakls' ìhlre rEmh .ek bfíg u ;u wjOdkh fhduq l< úg"
wY=Njd§" is; ii, lrjk is;sú,s u;= lr" wk;=r fo.=K f;.=K lrhs'
is; tu ìhlre Ñ;a; rEmfhka uqojd" ìys jQ Nh .ek muKla wjOdkh
fhduq l< úg" rEmfha >k;ajh ;=kS ù f.dia is; fmr ;snQ ;ekg
tkï j¾;udkhg" f.k ths' tfia jkafka" tu rEmhg iy Nh keue;s
ixisoaêhg tlg tlaù isáh fkdyels neúks' tksid —Nh˜ fu,a, fkd
l<fyd;a" ;u Ndjkdjg ydks isÿúh yels nj is,a ud;d ldhsõ yg ;shqKq
m%{dfjka jegyqfKa h'
wdpd¾h uqka wehg b.ekajQ Ndjkd l%uh" b;d ir, jQjls' nqoafOda
hkak fkd kj;ajd Y%oaOdfjka rgdjlg lSu myiq l%uhls' kuq;a jir
.Kkdjla w;miq lr isg" kej; tla wruqKlg is; tlÕ lr .ekSug
wehg uy;a jQ ù¾hhla .ekSug isÿ úh' uq, § tmd jk ;;a;ajhkag weh
uqyqK ÿkakd h' iuyr wjia:djl wef.a is;;a lh;a iunr ;djfhka
l%shd fkdlr fome;a;lg wÈk njla jegyqKs' is;g tla fohla wjYH jQ
úg lhg fjk fohla wjYH fõ' is;g fuh ´kE jQ úg lhg th ´kE
fõ' isf;ys;a lfhys;a tlÕ;djhla we;s njla fkd fmkqKs' jeäfhka
wdydr .;a l< w,i nj we;s lf<a h' wdydr u|la .;a l< wiïu;
is;=ú,sj, mg,ejqfKa h' lEu" îu" ys|Su" ksod .ekSu" weú§u" fm!oa.,sl
lghq;=" iduQysl lghq;=" fï yeu tlla u iunrj f.k hkafka flfia
wNsksIal%uKh ( ke;s jQ ksOdkh h<s wheÈhs 65
oehs weh fidhd ne¨jd h' ojfia flfrk yeu lghq;a;l § u" fjkia
jk yeu fudfyd;l § u ;u is; ta ta wruqfKys ;nd .ekSu flfia l<
hq;= oehs weh ks;r fjfyi orñka is;=jd h'
fkd ksod isàu fjku lreKls' wef.a jia iufha" fojk udih"
weh bßhõ ;=klska muKla .; l<d h' jdäù" isgf.k iy weú§fuks'
tkï ìu È.d jQfha ke;' weh —ys|s mqyqKqj˜ .ek o mÍlaIK meje;ajQjd
h' wef.a iajdNdúl Yla;sh Wmfhda.S lrf.k Ndjkdfõ ÈhqKqj YS>%.dó
lr .ekSug .kakd m%h;akhla neõ jgyd .;a;d h' fkd ksod isàfuka
wef.a uki §ma;su;a j" ;Sj% jk nj;a" ksi,j Ydka; njlg m;ajk nj;a
weh fidhd .;a;d h' bkamiq weh Èk úis tlla nu È.d fkdù isáhdh'
fkdksod isá iEu ojil u wef.a Ndjkdj .eUqre wählg jegqKq w;r
Ndjkdfõ ÈhqKqj flfrys wE ;=< we;s úYajdih o ;j ;j;a jeä úh'
wef.a wdOHd;añl bkaøshhka ;shqKq lr" wehj ks¾NS; wNsfhda.hkag
uqyqK Èh yels ud;djla l<d h' wE W;am;a;sfhka ,o pß; ,laIK iu.
fuu lreKq ukdj tlsfkl .e,mqfKa h' wE olsk wiajdNdúl o¾Yk"
fjkodg jvd ks;r ks;r fmkqKq w;r tajd w;súfYaI o¾Yk úh( iuyr
tajd u;= isÿúh yels o¾Yk h' iuyrla wrEm ;,hka fj;ska ,o ix{d
h' ;j;a úfgl nqoaO foaYkdjkays wka;¾.; .ïNSr i;Hhka o t<sorõ
úh'
66 is,aud;d ldhsõ ( uE; ld,fha my< jQ ry;a f;rKsh
tla rd;%shl" .eUqre iudêfhka ke.S isá is,a ud;d ldhsõ" wef.a
u< isrer frÈ úhk hka;%hla bÈßfha fydjd ;sfnkq ÿgqjd h' u< isrer
ks,a mdg ù bÈó" l=Kq ù me<S ´ci .,ñka ;snqKs' f,dl= mqxÑ mKqjka"
l=KqjQ uia ;=<ska u;=ù wjq;a isrer mqrd .ejiqKs' tfia crdjg .sh isref¾
i;H iajNdjh ÿgq weh" lïmdù ìh jQjd h' yÈisfhka wdpd¾h uqka ysñ
;udg msgqmiska" ióm j isák njla jegyqKs' wef.a isrer Wäka tu úrEmS
iqrer foi Wka jykafia n,k f,ila wehg jegyqKs' fiñka kuq;a
j.lSfuka" urKh bm§fï iajNdúl m%;sM,hla hhs wehg isysm;a lf<a
h' fï f,dfjys WmÈk iEu i;a;ajfhl= u wjidkfha urKhg m;a fõ'
tu u< isrere crdjg m;a ù" tajd l,ska ;snQ uQ,Od;=j,g ta wdldrfhka
u wdmiq fmrf<hs' ienúka u fï úYajfha ish,a, wks;Hh h" iEu
fudfyd;l u fjkia fjñka mj;S' iEu fohla u l=vd fldgiaj,g ì£
w;=reoyka fõ' urKh yeu úgu wm <Õ ;snqK o" wm ta .ek l,amkd
lrkafka l,d;=rlsks' wdpd¾h uqka ysñ" wef.a Wm; .ek;a jhig hEu
.ek;a wikSm iy urKh .ek;a b;d Wkkaÿfjka isys lsÍug wdrïN
lrk f,i oekaù h'
67
mqxÑ ÿj ldhsõ" jeis ld,fha ksji wjg jev lrñka wef.a {d;s
fidfydhqßhka yd fi,a,ï lrñka ld,h .; l<d h' weh ks;r u i;=áka
bkakd oeßhla jqj o" ksji ;=< wef.a wïudf.a ;ekam;a jQ Ydka; yeisÍu
fkdue;s ùu" wehg ;Èka oefkkakg úh' wef.a mshd" nqkaud i;=áka
;eîug weh f.or fodf¾ jevm< uy;a fjfyila f.k" Wkkaÿfjka
bgq l<d h' kuq;a Tyqf.a is; ;=< l=ula fyda le<öula we;s nj fmkS
.sfha h' w¨hu ksjiska msgj hk Tyq fndfyda Èkhkays kej; meñKsfha
fndfyda ? fnda ùh'
f.org we;=¿ fjoa§" wef.a iajdñhd f.or fkd isá neõ wehg tl
jrg u ta;a;= .sfha h' ojia lSmhla u" weh wef.a ÈhKshg Woõ ùu i|yd"
Whd msyd" frÈ fidaod" f.or fodr msßisÿ lsÍï wd§ jevm<j, fhÿKd
h' kuq;a nqkaud f.or meñKsfha ke;' jia úiQ wka;su udifha i;shlg
tla Èkla weh f.or .sh uq;a" ta tl o Èkhl § j;a ;u iajdñhd uqK
fkd .eiqKs' wi, f.orl jekaoUqjla iuÕ Tyq fm%au iïnkaOhla f.k
hk njg ´md ¥m me;sfrkakg úh' tajd wef.a lkg o jegqKs' Tyq u;a
meka fndk nj;a wehg fydrd u;a meka fndk ;ekaj, ks;r .ejfik
nj;a wdrxÑ úh'
is,a ud;d ldhsõ wef.a iajdñhdf.a yeisÍu .ek l<lsÍug m;a jQjd
h' widrj;a újdy Ôú;hla f.k hñka" kej;;a ksji lrd tau wehg ord
.; fkd yels úh' wd¾h ud¾.fha .uka lsÍug weh is; ;=<ska m%d¾:kd
l<d h' is,a ud;d ldhsõ weh ÿka fmdfrdkaÿfõ f.!rjh wdrlaId l< o"
wef.a iajdñhdg újdy Ôú;fha iodpdrd;aul uQ,sl isoaOdka; mjd /lSug
wmyiq jQ fyhska" Tjqkf.a újdy Ôú;fha wkd.;h wk;=rg m;a úh'
jia úiSfï wjika Èk lSmh <x fjoa§" wef.a ó<Õ mshjr l=ula
úh hq;= oehs is;ñka is,a ud;d ldhsõ fjfyfikakg jQjd h' kej;
fuu újdy Ôú;hg fldgq ùug wehg lsisfia;a wdYdjla we;s fkdjQ
kuq;a wef.a ÈhKshf.a wkd.;h .ek weh lkiai,a,g m;a jQjd h' mqxÑ
ÈhKshg ióm j isàug wehg jqjukdj ;snqK o" wjqreÿ oyhla jhi we;s
wehj" wdrKHfha ;nd .ekSu l< fkdyels fohla nj o wehg jegyqKs'
.sysf.h w;er od" meñKs flfkl=g" ;j;a oeßhla wdrKHh ;=< yod
jvd .ekSug lsisÿ yelshdjla fkd;snqKs' wdrKHfha ms<sfh, jQ wdydr
m%udKj;a jQfha tys isá whf.a hemSu i|yd muKs'
fuu fõokd f.k fok is;sú,s weh" i;s .Kkla ie,ls,a,g fhduq
lrñka" l=ula l< hq;= oehs" l,amkd l<d h' tys§ wehf.a wdrKHh Ôú;h
iy .Dy Ôú;h hk f,dal folu ;u ffoksl Ôú;hg iïnkaO lr
.; yels neõ wehg jegyqKs' ujla f,i iy ìß|la f,i wef.a hq;=lï"
oyj,a ld,fha § ksjfiys § l< yels nj;a" rd;%s ld,fha wdrKHfha
Ndjkd lrñka wef.a wdOHd;añl wruqKq bgq lr .ekSug fjfyi oeßh
wNsksIal%uKh ( fonr l+vqj weúiaiqKs 69
yels nj;a wehg jegyqKs' fuu ie,iqu iodpdr iïu;fhka neyer jqj
o" w;d;aúl jqj o" weh tfia lrf.k hEug wiykfhka jqj;a uykais
.;a;d h'
jia jiSu wjidk jQ Èkfha §" is,a ud;d ldhsõ ;u ksji lrd
meñKshd h' kuq;a weh wef.a iqÿ is,a we÷ï w; fkd yeßhd h' tfia u
weh iudoka jQ YS,h mjdrKh lf<a o ke;' iiqka .; jQ is,a ud;djla
f,i È.ska È.gu isàug wE ;SrKh l<d h' wef.a we;a; ;;aFjh
f,dalfhka ieÕùug" l¿ yeÜghla iy l¿ idhla" ;u iqÿ is,a we÷ï
u;= msáka weka|d h' Woh jrej iy oyj,a jrej" weh ldhsõ ÈhKsh
iu. .; lrñka" f.a fodr jevm, iy wdydr msiSï wdÈh l<d h'
rd;%s wdydrh ilia fldg fïih u; ;nd" l¿jr ke.S taug m%:u
wdrKHh lrd hEug weh ie,iqï l<d h' is,a ud;d ldhsõ" wef.a
iajdñhd iu. rd;%s lEug ys| .;a; o Tyqg muKla wdydr fnod" weh
fkdld isáhd h' weh wdrKHfha wka is,a ud;djka fuka oyj,a lEfuka
miq wdydr .ekSfuka je<lS" tu YslaId moh È.gu wdrlaId l<d h'
is,a ud;d ldhsõf.a rd;%s ld,fha ksjfia fkd /|Su" wef.a iajdñhdf.a
fl%daOh W;aikak ùug fya;=jla úh' wef.a wuq;= yeisÍu .ek ksoyig
lreKq lSug Tyq wehg ;¾ckh lr" Tyq iu. tlg jdäù rd;%s lEu
lEug n, lf<a h' weh tu b,a,Su m%;slafIam l<úg" Tyq fldamfhka
ke.sg wef.a w;ska ñßld w,a,d .;af;a h' w; .id oeuQ weh" Tyqf.ka
ñ§" fõ.fhka msh.eg fm< nei" ksjiska msg ù ÿjkakg jQjd h'
nqkaud wef.a miqmi ÿjkakg úh' kuq;a jdikdjlg wef.a jeäuy,a
ifydaorhd w;r uÕ§ yuqjQ fyhska" Tyq wehg hkakg bv fok f,i"
nqkaudg wjjdo lf<a h' Tjqkf.a újdyh úkdY jQfha hhs nqkaud fldamfhka
lE fudr fokakg úh'
is,a ud;d ldhsõ kej; wdrKHh fj; toa§" wka ish¨ is,a ud;djka
wE .ek w;sYfhka lkiai,a,g m;aù isák njla fmkqKs' wehg isÿjQ
wlr;eính" Tjqkg úia;r lroa§" fcHIaG is,a ud;d vex" tkï uhs Ö
vex" wehg neK jeÿKdh'
ish,a, ks.ukh l< miq weh ÈhKshg ryfia l;d l<d h' wehf.a
is;g ord .; yels jk ;rug isÿjQ ish,a, wehg myod §" Tjqkf.a
Ôú;j, mßj¾;kh jgyd §" tajd .ek bjiSfuka wjfndaO lr.kakd
yeáhg wdorfhka b,a,d isáhd h' wïudf.a wruqK jgyd .;a l=vd
ldhsõ" weh o wdrKHhg f.k f.dia fofokdu tlg Ôj;a ùug wysxil
j wjir b,a,ñka ne.Em;a jQjd h'
wNsksIal%uKh ( fonr l+vqj weúiaiqKs 71
ÿla uqiqj l,amkd lrñka is,a ud;d ldhsõ wdrKHh n,d msh ke.=jd
h' ish¨ {d;Skaf.ka iy ys; ñ;=rkaf.ka iaÓrj u wE;a ù hEug .;a
fuu ;SrKh .ek fyd| krl is;ñka wE fiñka fiñka .uka l<d h'
tfia hk wehg isys jQfha ish¨ rdclSh iem iïm;a yd jia;+ka w;yer
isoaOd¾: l=ure hfidaOrdj iy mq;a rdyq, ;kslr ud<s.dfjka msgj .sh
whqre h' Tyq foudmsh hq;=lïj,g msgqmd .sysf.h w;yer tu wNS; .uk
msg;ajQfha" uq¿ úYajh u .re l< úYsIag wd¾h i;H O¾uh wjfndaO fldg
bm§u iy urKh wvx.= ixidr pl%h iïmQ¾Kfhka u úkdY lsÍfï
oDV wêIaGdkfhks' iïnqoaO;ajhg m;a jQ nqÿrcdKka jykafia ish¨u
f,!lsl mß;Hd.hkaf.ka Tíng f.dia" ish¨ u iïuq;s O¾uhka blau
jQ nqoaO;ajh idlaId;a l< fial' ÿlska ksoyia jQ Wka jykafia wkka; jQ
i;a;aj ixLHdjlg ÿlska ksoyia ùug ud¾.h lshd ÿka fial' n%yaup¾hd
Èúfha wruqK uekúka" lsisÿ fjkila fkdue;s j is;ays OdrKh lr.;a
is,a ud;d ldhsõ" nqÿka jykafia .;a u. hEug w;s uy;a Wkkaÿjlska
wêIaGdk lr .;a;d h'
72 is,aud;d ldhsõ ( uE; ld,fha my< jQ ry;a f;rKsh
is,a ud;d ldhsõf.a tä;r ;SrKh" ndka yqwdhs idhs .ïudkfha ldf.a;a
yeÕSï wjqiaik fya;=jla úh' fomd¾Yjfha u j.lsj hq;= {d;Ska fuu
isoaêh .ek oeä úIu woyia lshd mEy' jÜ fkdx fkdx wdrKHfha
iiqka.; j isá fndfyda ldka;dfjda o" fuu .ïudkhg kElï we;s
whj¨ka neúka" fuu l,ne.EKshg iïnkaO fkdù isàug fkdyels úh'
Tjqka is,a ud;d ldhsõf.a ;SrKhg tlÕ jQy' jeä fokd wehg iydh
ÿkay' fuu isoaêh" .fï wkjYH ´md¥m me;srhkag o wjldYhla ,nd
ÿka w;r" is,a ud;djkaf.a wdrKHh ;=<g .fï m%Yak we;=¿ùug wkjYH
f,i bka bv ie,iqKs' wdrKHh" .ug wdikakj msysgd ;snQ fyhska
bka je,lS isàug o wmyiq úh' lreKq flfia fj;;a .fï .sys m%Yak
wdrKHfha wdOHd;añl ikaiqka njg ydkshla fkdlr .ekSug" bÈßfha§
Bg iqÿiq ;SrKhla .ekSfï wjYH;djh mek ke.=Ks' .sys m%Yakj,ska
wE;a ùu i|yd wdrKHh .fuka wE; fjk;a ;eklg f.k hd hq;= hhs
is,a ud;dfjda idlÉPd l<y' wdrKHfha fcHIaG is,a ud;dj jQ uhs Ö
vex ud;dj" tu woyig tlÕ jQjd h' .fï lghq;= ksid wdrKHfha we;s
iduldó jd;djrKhg ydkslr fkd jk fia ÿrlska wdrKHh ia:dms;
úh hq;= nj wef.a o woyi úh'
wNsksIal%uKh ( oji mqrd j;=r weo weo'''''' 73
uQ,sl wjYH;djh jQfha j;=r h' msßisÿ j;=r f.k taug meh Nd.hla
muK ÿIalr .ukla hdug isÿúh' l÷ folla w;ßka my<g nei" .,amr
w;ßka l÷ mduq, we;s l=vd Tfhka j;=r f.k taug isÿ úh' ldf.a;a
74 is,aud;d ldhsõ ( uE; ld,fha my< jQ ry;a f;rKsh
Èkm;d yS,a odkfhka miq wfkla is,a ud;djka iu. j;=r f.k
tau i|yd is,a ud;d ldhsõ o iyNd.s jQjd h' ysia Ndck folla" ,Shl
fofldfka ne|" lola fia ilid j;=r f.k tafï rdcldßhg weh o
tl;= jQjd h' l÷ mduq, Thg nisk ;=re" weh iSrefjka nEjqï iys; .,a
w;ßka .ia w;ßka" idod .;a wä mdr Tiafia m%fõifuka .uka l<d h'
.,dhk Th bjqf¾ oK .idf.k" Ndckj,g msßisÿ j;=r msfrk ;=re
weh i;=áka n,d isáhd h' lo fome;af;a j;=r msreKq Ndck fol t,a,d
f.k" j;=r lo tla lrlg f.k kej;;a tu ÿIalr wä mdfrka u lkao
ke." w¿;ska bÈ fjk wdrKHhg wE meñfKkakS h' .,a mr k.sñka"
.ia .,a w;ßka ßx.ñka" lo iu nr j ;nd .ksñka" weo .;a j;=r ál
m%fõifuka wrKg f.k tkakS h' y;s ouñka wrK fj; tk is,a ud;d
ldhsõ" fjfyi fkdn,d fofjks jrg o" j;=r f.k tau i|yd my<g
niskakS h' ;=ka jeks jrg o weh lkao k.skakS h' niskakS h' ;j;a
jrla'''' k.skakS h'''''''' niskakS h'
weh tu fudfydf;a ÿgq foa weh jYS l<d fuka u Nfhka ìrdka;
lf<a h' isrerla ke;s N+;fhda l;d lr;s' - iuyrla y~ñka ú,dm k.;s'
weh jglr .;a fï we;af;da Tjqkag msysg b,a,d lE.iñka" wf|dakd
k.ñka" wdhdpkd lrkakg úh' Tjqka l< lS foa ksid m;aj we;s fï
ÿlaÅ; ;;a;ajfhka Tjqkg wkqlïmdfjka" uqojd .kakd f,i ne.Em;a
jkakg úh' iuyrla úldr rEm iy úrEmS ÿudrhka fia iEÿKq N+;
rEm Tjqkg we,S ;snqKd fia wehg fmkqKs' fmr wd;auj, Tjqka i;= jQ
iuyrla rEm fldgia Nhdkl fmkqfuka hqla;j Tjqka miqmi mdfjk
wj;drhka fia we,S tk njla o fmkqKs' fuf;la ksu fkdjQ Tjqkaf.a
Nhdkl È.= .ukl fuho tla fldgila neõ ta ìysiqKq o¾Ykhka ÿgq
wehg jegyqKs' fï ish,af,da wef.a wjOdkh wkqlïmdj lreKdj b,a,d
y~ñka mskafiKavq jQy' wef.a wkqlïmdj ,fod;a tu wkaOldr jf<ka
f.dv taug hka;ñkaj;a rel=,la ,efnkq we;ehs iuyr N+;fhda bÕs
l<y'
isg ijia jk ;=re u k.=f,ka iS iEug fyda lr;a;h we§ug fyda fhojQ
kuq;a ojfia nr jev ksu jQjdg miq W! flfrys lsisÿ ie,lSula fkd
olajk nj lS h' tmuKla fkdj fï lDDr ñksid ks;ru W!g myr
fokak;a fkdfhla wdldrfha YÍr jO nkaOk fokak;a mqreÿ j isá
kmqre ñksfil= nj o lSfõh' wka;sfï§ fï wysxil ó .jhd .ilg ysr
lr ne| l=ßre f,i >d;kh lr uig .;a nj o fõokdfjka mejiS h'
uefrkakg l,ska jpfkka f;areï .kakg neß;rï oreKq fõokd jO
ysxid úkao nj oeä ys;a fõokdfjka hq;=j is,a ud;djg ixksfõokh
lf<a h' ta oreKq ñksid oejeka; fmd,a,lska ta i;df.a ysig tl È.g
myr fokakg jQ nj;a wjg wyi fodaxldr fokak ;rï uy yçka lE
fudr ÿka nj;a isysika ke;sj ìu weo jefgk ;=re myr ÿka nj;a lSfõ
h' fï l;dj lshk ó .jhdf.a isrerla ke;s ú{dkh fï jk úg;a
NS;sfhka ;e;s .ksñka Wf.a merKs .jrEm l,dmhkag we,S isáfha h'
tfia úrEmS iajrEmfhka isáñka is,a ud;d ldhsõf.ka msx b,a,d ne.Em;a
jQfha h' fufia y~ñka msx b,a,d isákafka u;= ñksia wd;auhl bm§ug
bka yelshdjla we;ehs W! ;=< úYajdihla we;s fyhskehs o lSfõ h'
fujka mdmsIag l%shd is,a ud;d ldhsõf.a is; fYdalfhka ii, lrù
h' ord .; fkdyels ;rfï is;a fõokdj" wehg fm!oa.,slj we;s jQ
udkisl mSvdjla f,i wehg oekqKs' ñksia j¾.hd Wreu fldg we;s
iodpdrd;aul úYajdihg fødays jQ Tyq wef.a u mqf;l= f,i wehg
oekqfKa h' wmrdOlrejd iy urKhg ,la jQ i;d" ;ekska ;ek jßka
jr fï ixidr pl%fha fpdaokdj iy m<s.ekSu" lDDr;ajh iy fldamh
hk flf<iays .ef,ñka" bmsfoñka uefrñka lerls lerlS ÿ.;s.dó
w÷re wd;auhkays ießirkq we;' urKhg ,la jQ ó .jhdg we;s tlu
ms<sirKh" Wf.a isf;ys yg.;a fl%daOh iy ffjrh w;yer wka whf.a
84 is,aud;d ldhsõ ( uE; ld,fha my< jQ ry;a f;rKsh
mqKH l%shd oel i;=gq ùuhs' N+; fm%a; wd;auhkag mqKHl%shd lsÍug
yelslula fkd ;snqK o wka whf.a mqKH l%shd wkqfudaokd ùfuka
hym;la jk njg ;ud ;=< úYajdihla we;s lrf.k i;=gq úh yel'
ñh .sh ó .jhd is,a ud;d ldhsõ iuÕ ióm iïnkaO;djhla we;s lr
jdisodhl Wm;lg uq, msrefõ h' ixidrfha fuf;la ießirk i;a;ajfhda
fï isoaëka .ek úfYaI wjOdkhla fhduq l< hq;= fõ' YS,h m%;slafIam
lrk" YS,fha fkd msysgk" uQ,sl ixjr YS,h /lSu meyer yßk ´kEu
flfkl=g fujka ;;a;ajhlg uqyqK mEfï wjodku we;'
85
j,a W!rd
ijka foñka Tjqkf.a w;S; isoaëka .ek m%Yak l<d h' wehg jqjukd
lf<a Tjqkg Woõ lsÍuhs ¦ wehg l< yelsj ;snqfKa wef.a Ôú; ld,h
;=< wdOHd;añl j tl;= lr.;a ish¨ mska yd Ndjkdfjka ,;a l=i,a
Tjqkg wkqfudaoka lsÍuhs' tfia mska wkqfudaoka ùfuka hym;a M, fk<d
.ekSu Tjqka i;= fohls'
is,a ud;d ldhsõf.a iudê is; ;=<ska ;j;a woaN+; o¾Ykhla w;aoelSug
wehg yels úh' urKhg m;a ysi l|ska fjka jQ j,a W!frl=f.a ú{dkh
N+; iajrEmhlska wef.a Ndjkd o¾Yk m:hg fhduq úh' mQ .d´ lkaog
;rula wE;ska ;ksj u wdydr fidhñka jkfha Tn fudn yeisfroa§" .fï
ovhlaldrfhl= w;ska fï W!rd ureuqjg m;a j we;' jk i;=ka j;=r
îug ks;ru tk hk Èh lä;a;la iómfha fï ovhlaldrhd ieÕù isg
tu i;d urd we;'
Èkla w¨hu" ysre ke.Sug m%:u is,a ud;d ldhsõf.a o¾Yk m:hg
ksrdhdifhka u j,a W!frl=f.a N+; rejla ueù fmkqKs' fujka oiqka
oel mqreÿ weh jydu wef.a ú{dk Odrdj W!rd fj; fhduq fldg ;ud
yuqùug meñKs fya;=j úuiqjd h' ;ju;a ìfha .efyñka" f.d; .iñka
melsf<ñka W! l;dlrkakg úh' vqï kue;s ovhlaldrhd" W! Èh lä;a;
foig toa§ uerE nj lSfõ h' Èh lä;a; <Õg toa§ ovhlaldrfhl=f.ka
;ukag wk;=rla ùug bv lv we;ehs ielhla we;s fkdjQfha ukao
hkak;a tfuka u m%fõiï fkd jqfKa ukao hkak;a weh Wf.ka m%Yak
l<d h'
miqÈk mdkaor ysre ke. t;a u m%Odk Yd,djg tla /ia jQ NslaIQkag
iy is,a ud;djkag tu úYauhckl úia;rh ikaiqka j lSjd h' j,a W!rdf.a
iïmQ¾K l;dj;a Wf.a ldreKsl b,a,Su;a is,a ud;dj Tjqkg meyeÈ,s j
úia;r l<d h' ta woaN+; fYdalS l;dj wid ovhlaldrhdf.a mjqf,a Woúh
W!re uia yS,a odkhg f.k wdfjd;a" tu ;sßikdg wkqlïmdfjka tu uia
ms<s.kakd f,i b,a,d isáhd h' ;sßikdf.a Wodr udxY odkh W! flfrys
f.!rjfhka ms<sf.k j<|k f,ig;a tu W!rdg ñksia wd;auhla ,nd
.ekSug yels fõjd hhs m%d¾:kd lrñka mska wkqfudaoka lrk f,i;a
weh /ia jQ yeuf.ka b;d lreKdfjka b,a,d isáhd h'
l÷ jeáfha N+;d;au
oka je<ª miq ;u md;% fidaod msßisÿ lr fyd|ska fõ,d frÈ wdjrKhlska
jid mfilska ;ekam;a lr;s' is,a ud;dfjda o wdydr ms<sfh, l< Ndck
ish,a, fidaod msßisÿ lr ilid ;ekam;a lr l=iaish o fyd|ska msiod
msßisÿ lr;s'
uki ms<sìUq lf<a h' tfuka u iudê Ndjkdfõ úúO isoaOdka; .ek
ukd wjfndaOhla Wkajykafiag ;snqKs' fï yelshdj fya;=fldg f.k
Wkajykafiaf.a udkisl ÈhqKqj is,a ud;d ldhsõf.a wNHka;r yelshdjka
yd ixikaokh l< yels úh' Wkajykafiaf.a uki b;d myiqfjka .eUqre
iudêhg fhduq ù N+; f,dalfha fndfyda i;a;ajhka yd iïnkaO ùug
yelshdjla ;snqKs' Wkajykafiaf.a .=reyrelï is,a ud;d ldhsõf.a l=i,;d
ÈhqKqlr .ekSug;a iudê Ndjkdfõ fkdfhl=;a wdYap¾hj;a ikaêia:dk
y÷kd .ekSug;a m%fhdackj;a úh' wdpd¾h lï mdka ysñf.a u. fmkaùu
ms<sn| weh Wkajykafiag lD;{ jQjd h'
foaj ú{dkh ldu Njfha Ôj;a jk" l¾u kHdh wkqj md,kh jk
tla;rd Ôj iajNdjhls' is,a ud;d ldhsõf.a iudê Ndjkdj fjk;a Wiia
f,daflda;a;r o¾Yk m:hkag o wehj iïnkaO fldg y÷kajd ÿKs' iuyr
úgl wef.a ú{dkh lfhka .s,syS bj;g hhs' tfia bj;g hk wef.a
ú{dkh kd kd ÈjH f,dal iy úúO j¾.fha n%yau f,dal wd§ ;,hkays
.fõYkhl fhfohs' weh foaj kñka y÷kajk b;d ishqï j ilia jqKq
úúO woaN+; Ôùka yuqùug o .shd h'
fldgila f,iska is,a ud;d ldhsõ ÿgqjd h' fuu w;sYh m%S;su;a ia:djrh
Tjqka /ia l< mska fya;=fjka ,o ;;a;ajhka h' fudjqka ñksiqka j isáh
§ fndfyda mska /ia lr is,a /l" Ndjkd lr tl;= lr.;a l=i,aj, úmdl
fya;=fjka ,o ÈjH wd;auhka h' fï foaj;djkaf.a mska uysuh flfia jqj;a
tu foaj;ajfhys u È.ska È.gu /£ isáñka w¨;ska l¾u /ia lsÍug we;s
wjia:d w,am úh' foaj;ajfha /£ isàug mdol jQ uQ,sl l=i,a úmdl ;=kS ù
wfydais jQ miq" kej; ukqIH f,dalfha Wm; ,en l=i,a /ia lr .ekSug
wjia:dj we;' fm%a; N+; f,dalj, Ôùka yd ii|k l," Tjqkaf.a wl=i,a
úmdl fya;=fjka ÿla ú¢ñka w÷re ÿ.;Skays ießirk w;r foajd;auhkays
isákd Ôùka Tjqkf.a l=i, l¾u Yla;Ska fya;= fldg kej; iq.;s.dó
ùug we;s wjldY fndfyda h' tkuqÿ ldu Njhkays Wm; ,nk iEu
i;a;ajfhl=u w;aú¢k tla isoaOdka;hla foúfhda o w;a ú¢;s' oeä f,i
ukfia l%shd;aul jk —yeÕSï nr wdYdjka ˜ iEu ldu fNda.S i;aFjfhl=
u fl<jrla fkd fmfkk iif¾ uefrñka bmfoñka /f.k hdug
fya;= fõ'
lSmhlska hq;a m%didohla hhs fkdis;sh hq;=hs' fuu ÈjH ;,hka msysgd
we;af;a ú{dkuh m%fNao wkqj h' by<g hEu wdOHd;añl .ukls' isf;ys
we;sjk ú{dk Odrdj b;du;a ishqï ú{dk ;rx.hkag m;a lr úysÿjk
.ukls' fuu by<g hk .uk isf;ys we;slr .kakd wdOHd;añl
n,hlska hk .ukls ( odk YS, Ndjkd ;=<ska ukdj ilia lr.;a is; g
fuu yelshdj we;' wmdh we;af;a —hg˜ hs lSfuka fmdf<dj hg .eUqre
w.dOhlg hk .ukla woyia fkd flf¾' wdOHd;añl jYfhka ySk jQ
ú{dk ;,hlg hk .ukla woyia flf¾' ÈjHf,dal iy ksrhka oelSug
yels wh tu yelshdj ,nd we;af;a Tjqkf.a wNHka;r wdOHd;añl
bkaøshhka ,nd we;s ÈhqKqj mokï lrf.k h'
is,a ud;d ldhsõ wef.a Ndjkd mqyqKqfõ § fuu uQ,sl jro jgyd
.ekSug wfmdfydi;a jQjdh' wdpd¾h lïmdka ysñg o tu wvqmdvqj
fmkajd fokakg ;rï m%{djla fkdùh' Wkajykafia iudêfhka iy tys
w;=re M,j,ska Tíng Ndjkdj ÈhqKq fkd l< flfkls' ta ksid wehf.a
uq,d ùfuka .,jd bÈßhg f.k hEug Wkajykafia wfmdfydi;a úh'
iudêfha uq,a nei .;a w;súfYaI n,h fuu iajdóka jykafia w;aúkao;a
fuu wdOHd;añl ixisoaëkays we;s wks;H;djh iy ÿl ksjerÈj oek
.ekSug ;rï m%{dj ÈhqKq ù fkd ;snqKs' is,a ud;d ldhsõ" wdpd¾h lï
mdka ysñ olaI lïuÜGdkdpd¾hjrfhl= hhs úYajdi l< o wehg úfYaIs;
.=rejrfhl=f.a uÕ fmkaùu ;sìh hq;= hhs wehg fkd jegysKs'
is,a ud;d ldhsõ mQ .d´ l÷lr wdrKHfha 1937 isg 1945 olajd jdih
l<d h' fï ld,h ;=< cmdkh ;dhs,ka;h wdl%uKh fldg hqoaOhlg
fmd<Ujd fojk f,dal ix.%dufha m%Odk hqO msáhla njg m;a lf<a h'
hqO wyia hdkd fndaïn fy<Sfï wruqKska fiakdikh msysá jkdka;rh
98 is,aud;d ldhsõ ( uE; ld,fha my< jQ ry;a f;rKsh
Wäka mshdir lrkakg úh' wdikakfha msysá .=jka m:hg f.dv neiSug
l,ska iuyrla .=jka hdkd Tjqkf.a b;sß fndaïn mQ .d´ lkaog fy<d
hdkd ieye,a¨ lr .;ay' jßka jr lka ìysß lrjk fndaïn msmqreï
y~ fya;= fldg NslaIQka jykafia,d iy is,a ud;dfjda .,a f,ka ;=<g
iSud jQy' is,a ud;d ldhsõ muKla lsisÿ le<öula fkdue;s j Ydka; j
Nhla fyda mSvdjla fkdue;s j ;u Ndjkd mqyqKq lghq;= lrf.k .shd
h' O¾uh fidhd .ekSug weh wef.a is; lh mß;Hd. lr fyda bÈßhg
hEug wêIaGdk lr isáhd h' fï Njfha § u ÿlska ñoSug kï tu O¾u
ud¾.fha hEug wêIaGdk lr.; hq;= neõ weh oek isáhd h'
.ek u;la lr .kakd f,i oeä f,i oekajQjd h' fuys isák ish¨u
is,a ud;djka nqÿrcdKka jykafiaf.a orejka nj;a" wdOHd;añl .=Kj.
dfõ mrudo¾Yh Tjqka nj;a" tjka is,a ud;djkag lsisúgl ysxid fkdl<
hq;= nj;a weh kd.hdg lSjd h' oIaG lsÍfï bßhõfjka isá kd.hdg" W!
we;af;kau Wmdisldjka urd lEug iQodkï jkafka kï" kd.hd uq,ska u
urd ld oeñh hq;af;a ;ud nj is,a ud;dj oekaù h' kd.hd wef.a uqyqK
bÈßfha Wf.a fmKh mqïnd úYd, lg wer oIag lsÍug iQodkï úh' kuq;a
is,a ud;djf.a YS,fha wdYap¾hj;a n,h fya;=fldgf.k kd.hdf.a lg
.skafkka oefjkakg mgka .;s' .skafkka lg oefjoa§ W! fõokdfjka
lE.ikakg úh' fudfyd;lska yslaó ixjr jQ kd.hd ,Êcdfjka ;reK
msßñfhl=f.a fjia f.k ñ;%YS,S j wjk; úh'
;reK ñksia fjiska isá kd.hd fuu f,ka ixlS¾Kh is,a ud;djka
yd iu.sj mßyrKh lsÍug tlÕ úh' kuq;a Tyq oÕldr fld,af,l=
fia yeisfrñka oÕ,ñka ;ekska ;ek ÿjkakg úh' fï wreu mqÿu kd.
;reKhd f,ka ixlS¾Kh ueo .,la u; jdäù uy yhsfhka msöug mgka
.;af;a h' Tyq Bg m%sh njla we;s nj fmkqKs' ngk,d yf~ fodaxldrh
.,af,ka isidrd úys§ .sfha h' kuq;a Tyq tu ngk,dj msôñka Ndjkdfhda.Sj
jdä ù isá ldhsõ is,a ud;dj iómhg tk iEu wjia:djl§ u tys iajrh"
Yíoh yßyeá u;= fkdù fkd weiS hhs' fï wreuh Tyqg m%fya<sldjla ù
bÉPdNx.;ajhg meñKsfha h'
Èkla Tyq ngk,dj o /f.k tkq ÿgq is,a ud;d ldhsõ Tyq fldys
hkafka oehs úuiqjd h' wehg iroï lsÍfï wáfhka ;ud .ïudkfha
.eyekshl iu. wd,nia fodvkakg l,ska ys;df.k wdj;a miqj weh
iu. wd, rx.khl fhfokak wdYdjla meñKs nj lSfõ h'
100 is,aud;d ldhsõ ( uE; ld,fha my< jQ ry;a f;rKsh
wfyda æ
is,a ud;d ldhsõ iy msßi fkdla l%dnd f,kg .sh miq wdrKHfha
is,a ud;djka lSm fofkla muKla b;sß úh fï ld,fha ;ud .=rejrfhla
nj wu;l fldg Tyqf.a ;;aFjh .ekj;a lsisÿ ;elSula fkdue;s j
wdrKHfha /÷Kq tla is,a ud;djla iu. Tyq fkdukd fifkyila
we;slr f.k we;' Wkajykafiaf.a iudê Ndjkd uÜgu wfkla msgia;r
f,dalhkays Ôùka .ek fiùug ;rï m%n, jqjo i;s bkaøsh iy m%{d
104 is,aud;d ldhsõ ( uE; ld,fha my< jQ ry;a f;rKsh
jeä lrhs' tksid iudêh iy m%{dj tlsfkld miqmi hñka nqÿka jod<
uf.ys ksjk lrd Ndjkdkqfhda.shd fufyhjhs' iudêfhka ,;a isf;a
tald.%;djh iy ixis£fuka wdpd¾h lï mdka ysñyg <x ùug yelsjQfha
wdOHd;añl Yla;Ska msÍ we;s ndysr f,dalfha fodrgqj iómhg muKs'
tfia ,o .eUqre iudêh ;u wNHka;rh úu¾Ykh lsÍug Wkajykafia
m%fhdackhg fkd.;af;a h' ta fjkqjg fyf;u msg ilaj, ishqï ú{dk
Odrdjka lrd muKla fhduq lsÍug ;u Ndjkd Yla;sh Wmfhda.s lr
.;af;ah' fuu nd, wdYdjkaf.ka ;u is; wdrlaId lr úuqla;sh lrd
m%{dj ÈhqKq fkdfldg rd.hg wiqfjñka bkaøshhka mskjñka fudayfhka
msß iif¾ w;rux jqKs'
ndka yqwdhs idhs is,a ud;d wdrKHh l=vd pdï wrKls' Ndjkd mqyqKqj
i|yd wjk; úh hq;= úkh ir, kuq;a oeä h' Tjqkf.a Ôj;aùu i|yd
w;HjYH foa tys fkd ù h' is,a ud;dfjda ojfia jeä ld,h Ndjkdj
i|yd fjka l<y' iEu iekaoEjl § u pdï j bÈ jQ O¾u Yd,djg tla
/ia jk is,a ud;dfjda nqoaO jkaokd .d:d tlaj iÊCOdhkd lrñka nqÿka
oyï iÕ .=K fufkys lr;s'
ukqIH YÍrh
;Kaydj iy we,Su
we;slrjk oejeka; ldu.=Khls'
ÿl tys fkd je<elaúh yels m%;súmdlhls'
YÍrh foi n,kak th yeu fudfyd;l u fjkia jk
wä folla m<, wä yhla È.
uia f,a f.dvls'
ldh.;d i;sh
weh ks;r fofõf,a ldh.;d i;sh jevqjd h' fuu l=Kq YÍrh
uf.ah hkqfjka ;Èka w,a,d .;a ksid wehg we;sjQ ish¨ wiykhka
wdrïN jQ neõ uekúka jegyqKs' lh Ôú;fha yrh nj;a —uu˜ hkakd
tys ueo isák flkd f,i l,ska ms<sf.k isá neúka fuu wiykldÍ
;;a;ajh we;sjQ neõ wehg jegyqKs' fuh wef.a idudkH ukig
fkdjegyqk o fuu uQ,sl úYajdih yojf;a m;=,g u nei l%shd;aul
jQ fyhska wE lrk lshk iEu fohlu ;o n, f,i —uu uf.a ug˜
hk yeÕSï ;Èka u l%shd;aul úh' flfkl=f.a Ôú;fha ish,a, ys;d
u;du ie,iqï lrkqfha YÍrh iïnkaO wdYdjka mokï lrf.k nj
wehg jegyqKs' ;ud wkqkg fmfkk wdldrh iïnkaO j ks;r ys;g
tk yeÕSu" ú,dis;d" wd;audNsudkh" iy fm!oa.,sl iem iïm;a iy
myiqlï hkdÈh wd;auhla we;ehs hk úYajdih u; f.dv ke.=Kq oE
neõ jegyqKd h'
lfha ms<sl=, .ek Ndjkd l< is,a ud;d ldhsõ yg ñksia YÍrfha
wmsßisÿ nj" fkd mj;sk nj" wdl¾IKhg jvd tys ms<sl=, we;s nj weh
wNsksIal%uKh ( ldh.;d i;sh 111
w;aoelSug mgka .;a;d h' Èkm;d ldh.;d i;sh jeãfuka ;Kaydj ;=kS
lr .;a;d h' ;Kaydj ;=kS fj;a u" lhg noaO ù we;s —wd;au˜ kue;s
oeä úYajdih o wehg ;=kS lr.; yels úh'
olajd o úksúo hjd ne¨jd h' udxY fmaYSka weg lgqj,g wuq uia l=Üá
fuka ne£ we;s ieá weh ÿgqjd h' wef.a uki bkamiq úysÿfKa Wl=,a
wegfhka by< b,weg l+vqfjka jg jQ fmfoig h' yDoh jia;=j" wlaudj"
jl=.vq" ma,Sydj" fmky¨" wdudYh" w;=Kqnyka" nvje,a' hk fï ish,a,
Wl=,aweghg Wäka b,weg l+vqj ;=< fïo fiï fidgq wdÈfhka ñY%j
msysgd ;snqKs' fl|s iys; ;=kS isúj,ska jg ù ;snqKs' tu fldgia tlska
tl l%udkql+, j wef.a ksÍlaIKhg Ndckh l<d h' fïo ;Ügq iu. f,a
úiqrejñka Wl= Y%djHhkaf.ka jgù tl tlla crd wiQÑ uQ;%d iu. tla j
lskï fudfydf;a fyda msg lsÍug iQodkï j f.dv.eiS ;snqKs'
mdkaor Ndjkdfjka msìÿKq weh nqoaO jkaokd ksu l<d h' iEu
fudfyd;l u b;d ishqï iqixhuhla ;ud yd;ami we;sù ;sfnk njla
wehg yeÕ=Ks' idudkH Ôú;fha wehg óg l,ska ;snQ fo.sähdj l=,Eálu"
ieluqiq nj iïmQ¾Kfhka u ke;s ù .sfha h' Wfoa yS,a odkh NslaIQka
jykafia,dg ms<s.kajoa§ weh b;d m%fndaOj;a j i;=áka th bgq l<d
h' wef.a fjki fudfyd;lska y÷kd .;a wdpd¾h fldx.aud ysñ ldg;a
wefik fia ¦
mqyqKqjg is,a ud;djka fhduq flßKs' is,a ud;d ldhsõf.a Ndjkd l=i,;d
iy w;aoelSï yuqfõ lksIaG is,a ud;djkag Ndjkd Wmfoia foñka
wdrKHfha kdhl;ajhg bfí u m;ajqjd h' weh wka is,a ud;djkag
wdo¾Yj;a j ksy;udkS j ;u fidfydhqßhka iu. l,a.; l<d h' w¨hu
;=kg msìfok weh mdkaor my jk ;=re ilauka Ndjkdfjys fhÿKd h'
ysre t<ssh hdka;ñka wdrKHN+ñhg jefgoa§ yS,a odkh ms<sfh, lrk
wfkla is,a ud;djkag Woõ lsÍu i|yd weh t,suyka l=iaish fj;
.shd h' ms<sfh, lrk wdydrj, iqj| w¿hu yuk ukaoudre;h yd
fj<S wdrKHh mqrdu úys§ me;=reKs' ilia l< wdydrj,ska jeä fldgi
msKavmd;h i|yd jäk NslaIq wdrKHfha jev jik ysñjreka i|yd
fjka lr ;eìKs' NslaIQka jykafia,dg oka ms<s.ekajQ miq m%Odk Yd,djg
tla /ia jk is,a ud;dfjda ksYaYío j Tjqkf.a yS,a odkh je<ªy' is,a
ud;dfjda wdydr .ekSug m%:u pdß;%dkql+,j m%;HfõlaId l<y' ,o
wdydrh n%yaupßhdj /lSug muKla wjYH mßÈ tu wdydr j<|sk njg
TjQyq m%;HfõlaId l<y' yS,a odkfhka miqj Ndck fidaod msßisÿ lr
;u ;ukaf.a l=áj,g f.dia Ndjkd mqyqKqj wdrïN lf<da h' ojig tla
fõ,la muKla je<ª fuu is,a ud;djka yg Tjqkf.a wdOHd;añl ÈhqKqj
fjkqfjka muKla ojfia b;sß ld,h fjka lr .ekSug yelsjqKs'
w¨hu nqoaO jkaokdfjka miq is,a ud;d ldhsõ wef.a mQ¾K wjOdkh
Ndjkdj fj; fhduq l<d h' úYd, f;alal iy ufyda.ks .iaj,ska o
Wig jevqKq úYd, WK m÷rej,ska o jg jQ" wef.a l=vd l=áh fj; f.dia
uki fjk;l fkd hefjk ksi, jQ Ydka; mßirhl ojfia b;sß ld,h
lsisÿ ndOdjlska f;dr j yqol,d j .; l<d h'
lEfuka miq we;sjk u;h" tfuka u ksÈu; ke;s lrkakla neõ wehg
jegysKs' mdoh fmdf<djg jÈkjd;a iu. u nqoafOda jpkh fkd wefik
fia lshñka Ydka; ßoauhlska meh lSmhla iEu WoEikl u weh ilauka
Ndjkdfjys fhÿKd h' isf;a iudêh;a nqoafOda hkak is; m;=f,a .s,Su;a
fya;=fldgf.k ilaufkys ßoauh flfuka fjkia úh' tu fjki;a
iu.u i;sh ÈhqKq úh' i;sh;a iudêh;a b;d id¾:l f,i tla ù ;sfnk
fuu wjia:dfõ § wef.a uq¿ YÍrh u w;sYhska ieye,a¨ njla weÕ ùh'
;u .; wyfia mdfjñka hkakla f,i o wehg oekqKs'
wdpd¾h fldx.aud hgf;a isg fuu wdrKHhg meñKs udi lSmh ;=<
is,a ud;d ldhsõ b;d Wkkaÿfjka ldh.;di;s Ndjkdfjys ksr; jQjd
h' kuq;a lh .ek fiùfï Wkkaÿj áflka ál wehf.ka .s,syS f.dia"
ndysr Yla;Ska .ek wehg óg fmr ;snQ Wkkaÿj kej; biau;= ù wdfõ h'
ldh.;di;s Ndjkdj wehf.a wdfõKsl wdOHd;añl keUqrejg m%;súreoaO
j l%shd lsÍug mgka .;s' wjidkfha weh wef.a m%n, wka;rdhldÍ
Ñ;a; wêfõ.hg f.dÿre úh' oEia mshfjkjd;a iu. u weh m%md;hlg
jefgkakd fia wehg oefkkakg mgka .;s úYajhg ;j;a ljq¿jla újD;
jQjd fia h' fudfyd;lska weh ;j;a wjodkï .fõIKhlg fkd oekqj;a
j u fhduq jQjd h'
119
jkaokd .uk
YS; ld,h ksu fj;a u ol=Kq wyfia ysre by<g u k.sñka ojfia
WKqiqï ld,h È.= lrhs' fï ld,fha is,a ud;d ldhsõ lksIaG is,a ud;djka
lKavdhula o legqj ifldaka kfldaka kue;s hdno Èia;%slalfha ta jk
úg jdih l< wdpd¾h uqka N+ßo;a; ysñ neye oelSug jkaokd .ukla
ie,iqï l<d h' fï jk úg YS; ld,fha weo ye¿eKq wjidk jeiai;a
ksu ù ;snqKs' wU .iaj, fmdl=re fmdl=re mSÿK u,a jgd u,a meKs îug
nv.skafka .=uq .=uq ko foñka ó ueis fmdÈ uq¿ m%foaYh mqrd u me;sr
mshdir lr;s' jkaokd .uk Èk fod<yla mhska hd hq;= È.= .ukls' mQ
mdka l÷ jeáh ;rKh lr ifldaka kfldaka m<d;g nei kdh .sh
l÷ w;ßka ndka mshq kd kdhs kï jQ úYd, ñáhdj;lg hdug kshñ;
j ;snqKs' .ukg wjYH wdydr nßka jeä jQ fyhska m%Odk l÷ ;rKh
lsÍug muKla iEfyk wdydr f.k hEug ie,iqï flreKs' l÷lrfha
.ïudk msysáfha ke;' ñáhdj;a iómfha wE;ska wE;ska .ïudk msysgd
;snQ w;r tllg tlla ojil .uklska hd yels jk fia msysgd ;snqKs'
tu .ï jeishkaf.a mß;Hd.YS,SNdjh lrK fldg Tjqkf.a yS,a odkh
msßuid .ekSug yelsjkq we;ehs Tjqyq l,amkd l<y' WKm;=rej,ska
iE¥ u¨j, iy,a yiqrd .;s' ueá fcda.=j, lg ok ud¿ wÉpdre nyd
120 is,aud;d ldhsõ ( uE; ld,fha my< jQ ry;a f;rKsh
ó báj,ska ;Èka mshka w,jd jid ilia lr.;a w;r úh<s uia iy
ud¿" wdydr fõ,a lSmhla ilid .ekSug ;rï ms<sfh, lr .;ay' .uk
w;ru. § m,d wdÈh tl;= lr .ekSug is;d .;ay'
uq,a oji f.ù hoa§ Tjqka mQ mdka l÷ mduq,g ióm jQy' jkdka;rh
fldá j,iqka f.ka yd i¾mhkaf.ka .yk jQjls' ksire fyaka f.dú;eka
l< l=vd .ïudk wE;ska wE;ska msysgd ;snqKs' foaY.=Kh n,dfmdfrd;a;=
fkdjQ whqßka fjkia úh' tfia jqj o mßirh b;d ruKSh úh' úYd,
ks,a WK nïnq m÷re iy ufyda.ks .iaj,ska o Wi ;K m÷rej,ska o
mßirh ;j;a w,xldr úh' w;ßka m;r msmS ;sfnk le,E u,aj,ska wjg
mßirh j¾Kj;a úh' l÷ .eg w;ßka iEÿKq lfmd¨ úYd, .iaj,ska
wdjrKh ù ìxf.hl yevh .;af;a h' ;ekska ;ek t,a,S jegqKq je,a
iys; le,E frdoj,a flfkl= f,fyisfhka u w;rux lsÍug iu;a úh'
is,a ud;djkaf.a .uka ud¾.h jeà ;snqfka fujka mßirhl h'
wdpd¾h uqka ysñ nKuvqfõ ueo mqjla lE,a,la ymñka jev isákq is,a
ud;dfjda wimqjg we;=¿ fj;a u ÿgqfjda h' yks ykslg fifrmamq .,jd
md fidaok Ndckfhka md fidaod" l=vd ,S msh .egfm, ke. nKuvqjg
we;=¿ jQy' is,a ud;d ldhsõ oelSu wdpd¾h uqka ysñ yg ljo;a i;=gg
lreKla úh' fuÈk o weh ÿgq fudfydf;a mQ ;dhs .eñ jyfrka wehg
wdYS¾jdo fldg ysi mfilg yrjd iskdiqfKa h' is,a ud;dfjda ish,af,da
u tlg ;=ka jrla b;d .reire j Wkajykafiag je| kuialdr l<y'
Tjqkaf.a mdo milg kud f.!rjkSh f,i u| isky mdñka mfilska
jdä jQy' Wkajykafiaf.a oeä úkhOr pß;h okakd yefudau Wkajykafia
bÈßfha b;d m%fõiï jQy'
wdpd¾h uqka f;reka jykafia ÿgq kqÿgq tfukau o;a fkdo;a ish¨
f,dalhka ms<sn| úia;r okakd .=rejrfhls' Bg;a jvd w;smsßisÿ úYsIag
ukila we;s .=rejrfhla o úh ( wef.a yelshdjka .ek Wkajykafia i;=gq
jqj o tu yelshdjkaf.ka wehg úh yels wk;=re .ek o ie,ls,su;a
jQfhah' ldg;a jvd tu o¾Ykhkays we;s wk;=reodhl nj iy tu.ska
,nk oekSfï uq,dj .ek o Wkajykafia oek isáfha h' msßisÿ uki
ish,a, ta wdldrfhka u meyeÈ,sj olS' kuq;a bka tllgÿ fkd wef,a'
wdpd¾h uqka ysñ weh olsk o¾Yk .ek iy w;aoelSï .ek weh olajk
woyia fjkia lr .ekSug fkdfhla l%u iy ms<sfj;a lshd ÿkafka h'
flfia jqjo mqreoafoka is;g ;Èka ld jeÿKq m%jK;djhka ta weíneys
ùï ksid u is; ;=< wêfõ.hla we;s lrhs' wjqreÿ .Kkdjlg m%:u is,a
ud;d ldhsõ ksis uf.ys heùug n,j;a jQ l%shdYS,S .=rejrfhl= wkd.;fha
yuqjk nj wdpd¾h uqka ysñ oek isáfha h' wjidkfha thg ksis ld,h
ffojhg Ndr § ;snQ w;r wef.a mQ¾K msì§u i|yd lreKq ilia ùu o
ffojhg Ndr § ;snqKs'
ld,h f.ù h;a u frda.d;=r j isá uqka f;reka jykafia f.a wikSm
;;a;ajh W.% jkakg úh' wef.a rd;%S oiqkays Wkajykafia fmkS isàfï
iajNdjh fjkia úh' tla rd;%shl ÿgq oiqkla ;=< weh bÈßfhka fmkS
isáñka mud ùug l,ska tla j;djla Wkajykafia yuqùug tk f,ig
is;a ii, lrjk wkqfõokSh iajrhlska wehg l;d lf<a h' iajNdj
O¾ufha i;H ;;a;ajh weh oek isáh o Wkajykafia urKhg m;a
jkafka hhs is;Sug weh ìh jQjd h' – Ôj;a ùfï;a urKfha;a iajNdjh
yd tajdfha fkd je<elaúh yels wia:djr iajNdjhhs – tjka b,a,Sula
ukig ,enqKo weh Wkajykafia oelSug hEu l,a oeuqjd h' lSm jdrhla
u wef.a o¾Yk ;=<ska mud fkdù Wkajykafia yuqùug tk f,ig mKsúv
,enqKs' Wkajykafiaf.a wikSmh W.% ùu tfuka u urKhg wdikak ùu
.ek fkd;ld tu wikSmh iqj w;g yef¾úh hk n,dfmdfrd;a;=j weh
;=< j¾Okh úh' tksid Wkajykafia neyeoelSug hEu weh l,a oeuqjd h'
wef.a wdOHd;añl úu¾Ykhka fya;=fjka o Wkajykafia wef.a o¾Yk ;=<
ks;r fmkS isák fyhska o weh tu .uk l,a oeuqjd h' weh iuyr úg
lïue,sjkakg o we;' lreKq flfia jqjo Wkajykafia yuqùu wef.ka
w;miq úh' weh fkdfhla jr ;u is,a ud;djkag wdfh;a È.= jkaokd
.uklg iQodkï jk f,ig oekajqj o" Bg kshñ; Èkhla weh Tjqkg
oekajQfha ke;'
uOHu rd;%sh miqù tla fydardjla .; jqKs' w÷re jegqKq fudfydf;a isg
weh Ndjkd lf<a ys|s bßhõfjka h' fudfyd;lska .eUqre fkd fi,afjk
ksi,;djhla we;sj ;sìh § wdpd¾h uqka ysñf.a §ma;su;a o¾Ykh wef.a
Ndjkd oiqkg wka;su jrg fmkqKs' Wkajykafiaf.a o¾Ykh m%Ndiajr
h' .s.=reï y~lska wehg l;d l< iajNdjh oel weh fjõ¨jd h' wef.a
fkdie,ls,su;alu .ek Wkajykafia Wia yçka wehg fpdaokd l<y'
ohdnr msfhla wdorKSh ÈhKshlg f,v we| iómhg tk f,i jßka
jr l< wdhdpkd weh neyer l< nj Wkajykafia fooreï y~lska lSfõ
h' oeka Bg mud jeä h' ;j fudfyd;lska Wkajykafia msßksjka mdkq
we;' f,dalfhka iodld,slj u iuq .kq we;' weh Wkajykafia oelSug
.shfyd;a Wkajykafiaf.a uD;foayh muKla oelsh yels jkq we;' weh
ms<s.ekSug tys ú{dkhla fkd mj;skq we;' fkdie,ls,su;a nj yd
w,ilu ksid jdikdjka; wjia:djla .s,sySu isÿ úh'
wNsksIal%uKh ( jkaokd .uk 125
w¨hu ysre t<sh jeàug;a m%:u is,a ud;d ldhsõ iudê Ndjkdfjka
ke.S isáhd h' YS;, oyÈhlska wef.a iqÿ is,a frÈ weÕg we¨Kd fia
oekqKs' wef.a is;g;a lhg;a fjfyila l<lsÍula oekqKs' yoj; m;=f,a
fõokdldÍ isÿrla we;s njla yoj;g f;areKs' weh álla ydkais jqj o
ksod .ekSug kï wmyiq úh'
u;=ù wd yeÕSïj, Yla;sh b;d m%n, h' weh fiñka yqiau .ksñka
;ksju y~kakg jQjd h' fõokdj ;=rka lr .ekSug fjfyi oerejd h'
ysre t<sh ;u l=áhg jefg;a u is,a ud;d ldhsõ ke.sg is;g Èß f.k
läir .ukska wksla is,a ud;djka uqK .eiSug O¾u Yd,dj fj; .shd
h' l;d lsÍug lg wßkjd;a iu. u wef.a fofk;ska l÷¿ lvd ye¿Ks'
Wkajykafiaf.a oekuq;=lï" b.ekaùï iy urKh f.dkq lr .;a" wdpd¾h
uqka uyd f;reka jykafiaf.a wjidk o¾Ykh wef.a f;d,a w;ßka yd
lïuq,a Èf.a .,d f.k .sh l÷¿ iu. Èh ù .sfha h' is,a ud;d ldhsõf.a
ÿr olakd {dk Yla;Ska .ek wka ish¨ is,a ud;dfjda oek isáh o fï
fYdalS mqj; tieKska u Ndr .ekSug Tjqka iQodkï jQfha ke;'
126 is,aud;d ldhsõ ( uE; ld,fha my< jQ ry;a f;rKsh
is,a ud;d ldhsõf.a ÿla uqiq l;dj ksu j;a u ish¨ is,a ud;dfjda tl
fmdÈhla ù tl tl woyia lshjkakg jQy' tfõf,ys Yd,dfõ msh .eg
fm< wi,g meñKs .ï uq,doEkshd —l=ï udhs" ;ju Tn,dg wdrxÑ keoao@
Tn,dg wdrxÑh ,enqfKa keoao@˜ hs wiñka Tyq È. iqiu q la fy<d isyk s a
iajrfhka —wdpd¾h uqka iajdóka jykafia Bfha rd;%s ifldka kfldkays §
msßksjka mE neõ uu úkdä lSmhlg l,ska f¾äfhdafjka wid oek .;a;d'
rd;%s 2'23 g Wkajykafia msßksù nj Tjqka oekqï ÿkakd'˜ hs lSfõ h'
wdodyk Èkh <x fj;a u is,a ud;d ldhsõ iy msßi kej; jrla
ifldka kfldka n,d msg;a j .shy' NslIa k
Q a jykafia,d foK Tijdf.k
Ñ;lh fj; hk fudfydf;a Tjqyq wdodyk N+ñhg meñKshy' is,a ud;d
ldhsõ we;=¿ ish,af,da foayh /.;a fok Tjqka miqlr hoa§ y~kakg jQy'
h:d¾:h oelSfï
Yla;sh wvx.= ukfia
w;smdßY=oaO idrh
128 is,aud;d ldhsõ ( uE; ld,fha my< jQ ry;a f;rKsh
129
l¾u m: úÉfþokh
is,a ud;d ldhsõ ;u ù¾h fo.=K l<d h' weh Ndjkd lrk yeu
wjia:djl u ;u wjOdkh yoj; ;=<g fhduq lr tys r|jd ;nd .ekSug
wêIaGdk l<d h' kuq;a yoj; ;=< is; r|jd .ekSug ;e;a l< yeu
wjia:djl § u weh udkisl w.dOhlg weo jegqKs' weh weia msh jQ yeu
wjia:djl § u wehg yeÕ=fKaa uyd Wi lkaola Wv isg ysia wjldYhlg
jefgkakd fia h' rEm ix{d lE,s lE,s ukig jßka jr iq¿ fudfyd;la
o¾Ykh úh ¦ bkamiq ksi, nfjls' Ydka; ;ekam;a nfjls ¦ ''''''''''' ksi,
i;=fgls' kuq;a fuu ksi,;djfha we;=<; isg meK k.sk wef.a ú{dk
Odrdj laIKsl j fõ.fhka wdmiaig mek" kd kd rEm ix{d we;s ;,hl
/÷Ks' fuu mdfjk wjldYhg we;=,a jQ miq is,a ud;d ldhsõ kej;
;udg yqre mqreÿ ksjig meñKshdla fia yefÕkakg úh' fuu wNsryia
ux udj;a Tiafia ksoyfia yeisÍug weh oek isáhd h' fudfyd;lska
weh ;j;a f,dalhla y÷kd tys /÷Kd h' yeÕSula" fhduqùula" YÍrhla
ke;s ú{dk ix{d .Kkdjla we;s" bkaøsh l%shdldß;ajhla muKla we;s
wdYap¾hj;a ;,hl wef.a ú{dkh msysghs'
130 is,aud;d ldhsõ ( uE; ld,fha my< jQ ry;a f;rKsh
/£ we;s ;eka fiùug W;aiql jQfha h' myiqfjka y÷kd.; yels ks;r u
u;= fjù tk flf,ia uq,ska u y÷kd .ekSug ù¾h .;af;a h' ix.%duhl
mdn, fin¿ka u;= fjù toa§ Wka iu. igka lrñka" ud¾.h msßisÿ
lr.ksñka" úYsIag yelshdjka we;s fin¿ka isá N+ñhg we;=¿ úh' ishqï
f,i ie,iqï lrk lmálïj,ska rjgñka udhdldÍ f,i" mek hdug
udk n,ñka isák fin¿ka bÈßhg uqyqKg uqyqK ,d wdfõ h' ta i;=re
fikam;shd" Wf.a is; ;=< we;s i;H ;;aFjh tkï fudayh fkd fmkakd
wka flf,ia yiqrejkafkls'
is,a ud;d ldhsõ wfkla is,a ud;djkag fuu wdrxÑh meyeÈ,s l<d
h' ,nk jif¾ w;súfYaI lugyka .=re;=fula iu. Oq;dx.OdÍ NslaIQka
lKavdhula fï fmfoig jäk neõ oeä úYajdihlska hq;= j weh Tjqkg
oekajQjd h' is,a ud;d ldhsõ weh n,dfmdfrd;a;= jQ iajdóka jykafia
lõreka oehs ksYaÑ; jYfhka oek fkd isáh o weh ÿgq o¾Ykfha wvx.=
ix{dfjys lsisÿ ielhla wehg fkd ;snqKs' weh l=vd oeßhl j isáh §
tjeks u ix{djla oel udi lSmhlg miq wdpd¾h uqka ysñ iy msßi ;u
.u wdikakhg meñKs w;S; isoaêh wehg isys úh' fujr o¾Ykh oel
udihlg muK miq ixpdrl NslaIQka lKavdhï lSmhla tys meñKsh o"
meñKs lsisfjl= weh n,dfmdfrd;a;= jQ úfYaIs; ysñku fkd ù h' lSm
úgla tfia n,dfmdfrd;a;= iqka ù weh idxldfjka ;u wrKg .shd h'
wdpd¾h uqka ysñf.a b;d ióm f.da, ysñ kula jQ uydfndajd ysñ
wef.a l;dj wid l=;=y,hg m;aúh' weh Ndjkd lsÍu keje;ajQfha wehs@
is,a ud;d ldhsõ wef.a Ndjkd m%.;sh iu. úúO o¾Yk olsk úia;r
lshoa§ Wka jykafiag tu m%Yakhg ms<s;=re ,eî ;snqKs' tfia lSug
fya;=j Wkajykafiag jegyqKs' wdpd¾h uyd fndajd ysñ uqK .efik
ld,h jk úg is,a ud;d ldhsõ wef.a iudê Ndjkdj ;=<ska jir oyhla
muK ld,hla úúO úIu ixisoaëka ñY%j oelSug mqreÿ j isáhd h' weh
tu o¾Yk kqÿgq wjia:djkays § Ndjkdj fyd|ska fkd flrefKa hhs wehg
is;=Ks' tu ndysr o¾Ykhkag weh fldhs ;rï weíneys ùo lshf;d;a ÿl
ksu lsÍfï ksjerÈ u. th neõ wehg ;o úYajdihla we;s úh' wdpd¾h
uyd fndajd wef.a jro ta fudfydf;a u jgyd .;af;a h' m<mqreÿlï
we;s olaI lugyka .=rejrfhl= fkdue;s j" weh iSudjka blaujd f.dia
h' wef.a m%n, udkisl yelshdjka u.ska wehj jerÈ b,lalhka fj;
134 is,aud;d ldhsõ ( uE; ld,fha my< jQ ry;a f;rKsh
/f.k f.dia we;s neõ Wkajykafiag jegyqKs' tfiau weh jeks m%n,
udkisl Yla;shla we;s ;eke;a;shlg ksjerÈ u. lshd § mqyqKq l<fyd;a
O¾uh ksjerÈ j jgyd .; yels ud¾.hg msúish yels neõ Wkajykafia
jgyd .;a fial' wdpd¾h uqka ysñ is;=jd fia u uyd fndajd ysñ o weh i;=
m%n, udkisl yelshdjka ksjerÈ j yiqrejk whqre wehg myod ÿkfyd;a"
wehg blauKska ÿlska ksoyia ùug yels nj;a" wka wh o ÿlska ksoyia
lsÍug yelsjk nj;a Wkajykafiag fmkqKs'
wE;ska isá is,a ud;d ldhsõ jßka jr wdpd¾h fndajd jev isá
wdrKHhg hEu isß;la lr .;a;d h' i;shlg jrla" i;r fmdfydh
Èkj, weh wef.a ifydaor is,a ud;djka o legqj lkao k.sñka ijia
jk úg Wkajykafia je| f.!rj oelaùu i|yd tu wdrKHhg .shd h'
tu Èkhkays rd;%s ld,fha Wkajykafia úiska isÿ lrk is;a.kakdiq¨
wikakkaf.a WfoHda.h jeä lrjk wk¾> O¾u foaYkdjlg ijka §ug o
wu;l fkd l<d h' O¾u foaYkdj ksu jQ úg is,a ud;d ldhsõf.a Ndjkd
m%.;sh .ek Wkajykafia wef.ka úuiQy' tfia úuiQ yeu wjia:djl §
u is,a ud;d ldhsõ wef.a uki ndysr f,dalhg hk whqre;a fm%a; N+;
Ôùkaf.a o¾Yk oelSu muKla ms<sn|j;a úia;r Wkajykafiag oekajQjd
h' wef.a ÈjH f,dal fm%a; f,dal ;rKh lsÍu iy tu o¾Yk oelSfuka
tu i;a;ajhkaf.a Ôjk rgdj .ek wjfndaOhla we;slr .ekSug o
wehg yels neõ oekajQjd h' wehg fm%a;hkaf.a udkisl ;;aFjh .ek
lSug yelshdjla ;snqKs' tu fm%a;hka N+;hkaf.a merKs l¾u úmdl
fya;=fjka tu wjdikdjka; wd;au Ndjhka ,enQ whqre úia;rd;aul j
lSug wehg yelshdjla ;snqKs' fuu woaN+; o¾Yk iy ta wkqidrfhka wE
,;a oekqu fya;= fldgf.k weh wef.a tu yelshdjkag jYS ù jd,a ù
isá njla meyeÈ,sju fmkqKs' fuu lreK wdpd¾h uyd fndajd ysñf.a
lkiai,a,g fya;= úh' ndysr f,dalhka fj; wef.a uki fufyhùfï
úYsIag yelshdjka .ek Wkajykafia uy;a fia mqÿu jQ kuq;a" wef.a uki
ksis fia md,kh lr .ksñka Ndjkdj bÈßhg f.k hd fkdyels neõ
Wkajykafiag jegyqKs' is; ndysr wruqKq lrd fkd hjd tlÕ lr .;a
uki ;u lh foig;a is; foig;a fhduq lrjk whqre bf.k .ekSug
Wkajykafia wehg wjjdo ÿkay' Wiia udkisl ÈhqKqjla lrd hEug wef.a
h:d¾:h oelSfï Yla;sh wvx.= ukfia w;smßY=oaO idrh ( l¾u m: úÉfþokh 135
wdp¾h uyd fndajd ysñf.a wjjdo fkd ie,l+ weh wef.a oekSu yd
jegySu .ek úYajdifhka fmr mßÈ u wef.a Ndjkd mqyqKqj lrf.k
.sh w;r tys ksrjoH;djh iy jákdlu ms<sn| kej;;a ;¾l lsÍug
fm<UqKd h' wef.a fkd kefuk oro~q iajNdjh .ek fjfyig m;aù
l=ms; jQ uyd fndajd ysñ oreKq wdl,amhla wE flfrys fmkajñka Wia
yçka wehg neK jeÿfKah' kej;;a ndysr ixisoaëka flfrys wef.a
uki fhduq fkd lrk f,i iefrka wjjdo ÿkafka h' wef.a woyiaj,g
Wkajykafia lsisÿ m%;spdrhla fkd oelajQy' .=rejrhdf.a wjjdo ms<sf.k
;u Ndjkd lghq;= Wkkaÿfjka lrf.k .sh fyd;a wef.a uki jid
f.k isák flf,ia bj;a lr .; yels jkq we;ehs Wkajykafia wehg
oeä f,i lshd isáfial'
Tfí is;
m;=f,ys ;ekam;a j we;s
h:dN+; {dkfha u,a msìfooaoS
ÿla ú|sñka fuf;la ÿr meñKs w;soS¾> udjf;a
fl<jr áflka ál
fmfkkakg mgka .kS'
weh m;a jQ wiSre ;;a;ajh .ek kej; kej; wdj¾ckh lroaoS wdpd¾h
uyd fndajd ysñg wehj wdrKHfhka t,jd oeóug idOdrK fya;=jla
;sìh yels fkdfõoehs wehg is;=Ks' weh is;d u;d u Wkajykafiaf.a
wjjdo meyer yeßhd h' wef.a woyia fjkia lsÍug lsisÿ ´kElula
uykaishla weh .;af;a o ke;' fï lreKq .ek È.ska È.g is;;a u wef.a
mqyq udkh ksid fï ish,a, isÿ jQ nj wehg jegfykakg mgka .;s' wef.a
140 is,aud;d ldhsõ ( uE; ld,fha my< jQ ry;a f;rKsh
we;s ieáfha oekSu" yd;ami úys§ .sh" msßisÿ ishqï j lreKq oek.kakd
{dkhls'
—uu kqUg lSfõ fufyka wE;a fj,d bkakhs' fu;ek uyd bisjßhkag
iqÿiq ;ekla fkdfjhs˜
144 is,aud;d ldhsõ ( uE; ld,fha my< jQ ry;a f;rKsh
wef.a Ndjkdj oeka ksis u.g jeà we;s neõ fmkqKq wdpd¾h uyd
fndajd ysñ wE flfrys wkqlïmdfjka kej; wdrKHhg Ndr .;af;a h'
ukfia wj;dr iu. wE fndfyda l,a .;lr we;s neõ Wkajykafia wehg
oekajQy' wksjd¾hfhka neyerg fhduq l< ú{dk Odrdj Tiafia .ukalr
h:d¾:h oelSfï Yla;sh wvx.= ukfia w;smßY=oaO idrh ( O¾ufha fmr ksñ;a; 145
;u lhg
we¨ï lsÍfï fya;=fjka
we;sjk ÿl oelSu
we;a; we;s ieáfhka oelSu
flfkl=f.a is; O¾uhg fhduq lsÍfï
uQ,sl m%{djhs' ;u lh úksúo olsk we;af;da
jy jyd O¾uh wjfndaO lr;s'
lh ;=< u<ñksh
uyd fndajd ysñ uqK .eiSfuka miq ldhsõ is,a ud;dj tÈk iji ;u
is,a ud;d wdrKHhg msh k.oa§" wef.a is;g;a lhg;a wuq;=u m%fndaOhla
ieye,a¨jla oekqKs' w÷r jefg;a u ;u l=áh fj; .sh weh iqmqreÿ
mßÈ Ndjkdjg jdä ù wef.a Ndjkd mqyqKqj .ek .eUqßka iudf,dapkh
lrkakg jQjd h' iudê Ndjkdfõ M, is,a ud;d ldhsõ yg b;d myiqfjka
,nd.; yels j ;snqKs( fï jk úg wef.a is; myiqfjkau tald.%;djhg
m;a fõ' w;súYd, úYajfha mj;sk wdOHd;añl Yla;Ska w;aoelSug yels
jkqfha tjka tald.%;djhlg m;a jQ ukilg muKs' wef.a ú{dk
Odrdj isf;ys .eUqrg fhduq ù" h:dN+; {dkh ksOdk .; ,laIHfha
fudfyd;lg /÷Ks' ta laIKfhka u is; kej; t<shg mek" óg l,ska
ú{dkh yeiqreKq iajdNdúl ms<sfj;g u l%shdldÍ úh' is; tfia /÷Kq
fudfydf;a weh ,;a w;aoelSu" b;d iqúfYaIS wjia:djls' kuq;a weh tu
iqúfYaI wjia:dj yß yeá wjfndaO fkd lr f.k" bka miqj we;sjQ ix{d
fya;=fjka yg.;a ú{dkh l%shdldÍ jQ whqr" isf;a we;sjQ m%.;shla hhs
jrojd ms<s.;a;d h'
ú{dkh úiska ilia lrk o¾Yk ;=< Ôj;afjñka olsk olsk o¾Ykj,g
w¾:l:k foñka Ndjkd lsÍug weh fhduq jQjd h' fufia ,nk oekSu
fjkia fjù mejf;k ix{d u; f.dv ke.=Kq ú{dkfhka ,o oekSula
nj wehg fkd f;areKs' th udhdldÍ oekSuls' h:dN+; {dkfhka ,eìh
yels we,Sfuka f;dr h:d¾:jd§ oekSula wehg fkd ,enqKs' tfia wE ,;a
ú{dkuh oekSu weh j yeÕSï nr is;=ú,s lrd f.k .sfha h' we;a; we;s
ieáfha oelSfï wjia:dj tuÕska wehg wysñ ù u.yeÍ .sfha h' is,a ud;d
ldhsõf.a is; mqreÿj isáfha fuu wk¾:ldÍ l%shd ms<sfj; Tiafia ks;r
ks;r yeisÍug h' ;u is; jerÈ ud¾.fha hñka ;ud uq,d lrk neõ
wehg fkd jegyqKs'
is,a ud;d ldhsõ ;u u<isrer foi ysfia isg my<g fiñka wjOdkh
fhduq lr n,ñka tys rEm fldgia crdjg hk whqre meyeÈ,s j olsk
152 is,aud;d ldhsõ ( uE; ld,fha my< jQ ry;a f;rKsh
f;la n,d isáhd h' crdjg f.dia urKh olajd /f.k hk iajNdjh
m%{dfjka n,d isá fyhska fkd kj;ajd u fuu crdjg hk iajNdjh
foi weh oeä wjOdkhlska n,d isáhd h' uq,ska u wef.a u<isrer
we;=<;ska bÈfukakg mgka f.k ly mdg .ekaù miq j ks,ajka j
l¿mdg j¾Khlg fjkia úh' bÈuqKq u<ñksfha yu áflka ál we§
f.dia ;ekska ;ek mqmqrkakg úh' tfia msmsrE ;ekaj,ska l=Kq udxY
fldgia o mqmqrd ta ;=<ska ´cia .,kakg úh' ´ci .,;a u ks,ueiafida
l=Kq ù ÿ.| yuk u<ñksh mqrd jikakg úh' l=Kq jQ u<isrefrka yeuQ
ÿ¾.kaOh wef.a wNHka;r b÷rkag ord.; fkdyels ;rï jukh tk
;rï jQ ÿ.|ls' ks,ueiafida l=Kq ù Èh fjk uia w;f¾ ì;a;r oeuQy'
me¨Kq uia w;ßka u;= jQ mKqfjda u<isrer mqrd weUß weUÍ wefoñka
olskakg neß ;rï ms<sl=,la we;s lr ù h' mKqfjda u<isref¾ yu ld
oud yudr jk úg we;=<; lKavrd u.ska yd wiaÓ u.ska f.dkq lr ;snQ
udxY fmaYSka o Èhù úkdY ù weg iels,a, muKla b;sß j o¾Ykh úh'
miqj lsisjla b;sß fkdjk fia uia kyr Èh ù f.dia weg iels,af,a
fldgia o ;ekska ;ek .e,ù .sfha h'
is,a ud;d ldhsõ fï wdldrfhka Èkm;d u Ndjkd l<d h' weh" wef.a
u<isref¾ wNHka;rh n,ñka" crdj urKh hk iajNdúl O¾u;d wehg
idudkH o¾Yk njg m;ajk ;=re fkd lvjd Ndjkd l<d h' fufia Èk
.Kkdjla u ;u foayh crdjg f.dia l=Kq ù úkdY ù uy fmdf<djg
h:d¾:h oelSfï Yla;sh wvx.= ukfia w;smßY=oaO idrh ( lh ;=< u<ñksh 153
is,a ud;d ldhsõ ñksia weg iy uyfmdf<dj tlg tl;= ù tlu Od;=
fldgila njg m;ajk whqre b;d m%fndaOj;a f,i wjfndaOfhka n,d
isáhd h' ñksia weg l=vq njg m;aù fmdf<dfõ mia yd tla ù tlu Od;=
fldgilg m;a fjoa§ ukqIH YÍrh h:dN+; fkdjk udhdldÍ iajNdjhla
nj wef.a yoj; m;=f,ka u;= ù wd h:dN+; {dkfhka wjfndaO lr
.;a;d h' ñksia isrer iE§ we;s ish¨ u fldgia mGú wdfmda f;fcda
jdfhd hk i;r uyd N+; fldgiaj,ska iukaú; neõ wehg iaÓr j
oekSfï wjfndaOh my< úh' tfuka u tu YÍr fldgia wjidkfha i;r
uyd N+;hkag u mßj¾;kh jk nj o wehg jegyqKs' laIKhlska wef.a
úo¾Ykd o¾Yk m:fhka yd oekSfuka uy fmdf<dj o fkd fmkS f.dia"
wef.a zwe;a; we;s ieáfha oek .ekSfï yelshdjZ iEu ÈYdjg u me;=reKq
wdf,dalhla njg m;a úh' ta laIKfhka u wef.a wjfndaO {dkh kqyqre
154 is,aud;d ldhsõ ( uE; ld,fha my< jQ ry;a f;rKsh
kqmqreÿ ;ekla yd taldnoaO ù" t;eku tfia /f|;a u l,ska ;snQ §ma;su;a
wdf,dalh ke;s ù .sfha h'
laIKsl wjfndaOh
;ekQ l=vd ueiails' tu ueiai is,a ud;d ldhsõ úiska ;kd .;af;ls'
.%SIau ld,fha oyj, u| fõ,djla ydkais ù úfõl .ekSu i|yd weh tu
ueiai mdúÉÑ l<d h' tfia u ilauka Ndjkdfjka miq t<suyfka ys|s
bßhõfjka Ndjkd lsÍug o tu WK ng ueiai m%fhdackhg .;a;d h'
mfhdaï .i ufyda.ks oej mjq,g wh;a le,E .ils' tys msfmk u,a ly
mdáka hqla; h' fï ld,fha tu .fia u,a msmS jkdka;rh w,xldr lrhs'
lymdg u,a fm;s .s,syS jeà" ly mdg ;s;a ;s;aj,ska is,a ud;d ldhsõf.a
ilauka u¿j o ruKSh f,i w,xldr lf<a h' ufyda.ks .fia Yla;sh;a
tys fijK iy w,xldr u,a jreidj;a mßirhg tl;= l< ukialdka;
nj" is,a ud;d ldhsõf.a ukfiys ukialdka; iajNdjh lshdmdkakla
úh'
tla iekaoEjl weh Ndjkd fhda.S j isáoa§ tla o¾Ykhla ÿgqjd h'
weh ukiska ÿgqfõ o¾YkSh fmdl=Kls' tys rkajka mdáka fk¿ï u,a msmS
;snqKs' tu u,a u;= msg mdfjñka ;snqKs' u;= msg mdjqKq tu fk¿ï u,a
lr;a; frdaohla muK úYd, h' rkajka mdg fm;s isyska msydgq fl|sj,ska
iEÿKd fia w;sYhska ruKSh úh' wksla fk¿ï u,a fm;s yels¿Kq" wyig
úysÿKq" rkajka mdg foajia:dkj, uqÿka fld;a fia Èia jqKs' wfkla u,a
msßisÿ c,fha .s,S ;snqKs' ta u,aj,ska .s,syqKq Èiakh fmdl=K mqrd rkajka
/,s wdldrfhka úysÿKs' fmdl=fKys c,h fld;rï mú;% o lshf;d;a
m;=f,a uv b;d meyeÈ,s j fmkqKs' u,aj,ska .s,syqKq iuyrla fk¿ï
fm;s j;=f¾ mdfjñka ;snqKs' ta f;;a fk¿ï m;% c,h u; È,sfiñka
wk¾> iqj|la oi w;u me;=refõ h' is,a ud;d ldhsõ fmdl=K foi
f.!rj iïm%hqla; ìhlska n,d isáhd h' ta fudfydf;a rkajka mdg
yxifhl= wyfia isg mshdUd mdù wjq;a" fmdl=Kg md;a ù fmdl=fKa u,a
w;ßka ta fï w; i;=áka msyskkakg úh' mdfjk fk¿ï fld<j,g
fydáka fldgñka l=vd fm;s lE,s ld ouñka iql=ud, f,i fmdl=fKa
tyd fuyd msysKqfõ h' u,a fm;s y;rla lE yxihd bka ;Dma;shg m;a j
ksi, j isáfha h' fmdl=fKa bjqr woaorg ù is,a ud;d ldhsõ tfoi n,d
isáoa§ weh j,dl=<la fia by<g mdù f.dia c,h u; mdù hkakd fia
wehg yeÕ=Ks' rkajka yxihd iómhg <x fjoa§ wef.a fomd fomig úysod"
yxihd u; jdäùug iQodkï jQjd h' yxihdf.a msg u; jdäfjkjd;a
158 is,aud;d ldhsõ ( uE; ld,fha my< jQ ry;a f;rKsh
fuu m%{dj is,a ud;d ldhsõf.a Ôú;fha uy;a fmr,shla we;s lf<a
h' weh i;Hh we;s ieáfhka u oek .;a;d h' ú{dk Odrdj we;s lrk
ix{d udhdldÍ nj o tu udhdldÍ ;;aFjh u; ilia jk ms<sl=,a iy.;
iy wdl¾IKSh yeÕSï ñ;Hdjka njo wehg jegyqKs' ukdm wukdm
is;sú,s fol u isf;ys m;=f,ys wjHla;j kdurEmhka úlD;s lr ú{dk
Odrdj Tiafia mek ke.=Kq ix{d nj wehg jegyqKs'
wjidkfha YÍr ix{d k.ak tajd jqj o wef.a ukfia ú{dk jmißfha
mej;=fKa ke;' wef.a ukfia lsisÿ rEmhla yevhla ;Èka w,a,d .ekSu
162 is,aud;d ldhsõ ( uE; ld,fha my< jQ ry;a f;rKsh
i|yd fkd /÷Kq fyhska weh rEm we;s ;,hl lsisod fkd WmÈk njg
is,a ud;d ldhsõ jgyd wjfndaO lr .;a;d h' idudkH ukil mj;akd
fN!;sl rEm ix{d iy rEm iïnkaê; iSud iïmQ¾Kfhka wfydais ù
f.dia h' wehg weh Èh ù .shdla fuka oekqKs' m%idrKh ù wka yeu
jia;=jla iu. ñY% jQjd fia yeÕ=Ks' úYajh;a iu. tlajQjd yd iudk
yeÕSuls ¦ we;=<; ;ekam;a h ¦ Ydka; h ¦ ndOdjkaf.ka f;dr h ¦
lsisjlg hg;a j fkd mj;sk njls ¦ W;a;Í;r Y+kH;djhls ¦ msßisÿ h¦
m%Ndiajr h ¦ ksi, h'
163
mdßY=oaO;ajh
l=¿÷,a ukfia i;Hh iajNdjhhs
th ÿn, jkqfha n,y;aldrfhka we;=¿ jk
ndysr wruqKq uki ms<s.kakd fyhsks'
fodïkia fidïkia yeÕSï Wmojd
ta u; ;j ;j;a is;sú,s f.dv kxjd
ukfiys i;H iajNdjh wkaO lrjk ;=re mj;ajdf.k hhs'
wdpd¾h uyd fndajd ysñ wdrKHfhka msgj f.dia we;s neõ oek.;a
jyd u is,a ud;d ldhsõ Wkajykafia fjkqfjka n;a iy nq,;a mqjla
iQodkï fkd lrk f,ig wfkla is,a ud;djkag oekajQjd h' udi lSmhla
miq jqj o fndajd ysñ kej; tk neõ oek .;a jyd u weh tu oE ms<sfh,
lrk f,ig fidfydhqß is,a ud;djkag Wmfoia ÿkakd h' wdpd¾h uyd
fndajd f;reka jykafia wdrKHfha jev isák wjia:djkays fnß jQ n;a
idudkHfhka Wkajykafia i|yd ms<sfh, flßKs'
isÿ lrk neõ weh oek isáhd h' tu ls%hdj,sfha § tla tla ix{djka
y÷kajd foñka" tajdg w¾:l:k foñka l%shdldÍ fõ' tys uQ,drïNh jQfhaa
ksi, mú;% uki h' tksid is; m;=f,a .eUqre ksi, mú;% ksOdkfha isg"
hka;ñka fi,ù wdrïN jk ú{dkh" u;=jk fudfyd;g weh wjOdkh
fhduq l<d h'
fyda ilia ùug fyda bvla fkd ,oafoa h' wef.a is; ;=< fï jk úg
ksrdhdifhka l%shd;aul jk h:dN+; {dkh msßisÿ h' udhdldÍ fkdjk
wjOdkhls' msßisÿ j m%{dj biau;= lr ÿkakls' we;a; we;s ieáfha
olsk m%{dfjka uki ;=< ilia jk ukisldrhkays wd;au ixl,amhla
fkdue;s neõ oek .kakd úg tu is; we,Sula fkdue;s úuqla;shla lrd
is; u fufyhjhs' isf;ys wjOdkh flájk úg isf;ka W;amdokh
jk ;rx. o wvq ù iSñ; fõ' is,a ud;d ldhsõ ;u is; ;=<ska WmÈk
ix{duh ixisoaëka we;a; jYfhka l%shd;aul jk whqre úu¾Ykh fldg
fyd|dldr j oek .;a;d h' mú;% m%Ndiajr is; tfia WmÈk ix{d iu.
lsisÿ iïnkaO;djhla we;s fkd lr .kakd nj weh ;rfha oek .;a;d
h' is;sú,s iy ixl,amkd is; ;=<ska u;=ùu iïmQ¾Kfhka u k;r úh'
h:d N+; {dkfhys muKla is; r|jd ;eìK'
.,a f,k bÈßfha jdä ù isá uyd fndajd ysñ ÿgq is,a ud;d ldhsõ ;u
wdpd¾hka jykafiaf.a mduq, oKska jeà uy;a f.!rjhlska jkaokd l<d
h' wk;=rej i;=gq idóÑ l;dfjys fhÿKd h' iqyo flá idlÉPdjlska
miq" oE;a tlafldg ;u wdpd¾hhka jykafiag ysi kud je| f.k u
mdfmdÉpdrKhlg wjir me;=jd h' miq.sh jir ;=< wE ,o m%.;sh
mshjfrka mshjr b;d m%fõifuka úia;r l<d h' ixL; jia;+ka f.ka
mßndysr jQ uq¿ úYajh u úksúo oelsh yels §ma;su;a Y+kH;ajhla lrd .sh
wef.a uki .ek weh zisxy kdoZ l<d h'
ord .ksñka fkd kj;ajd /f.k hdug fya;= fõ' fuu uQ,sl we,Su
Tng wd;aóh ixl,amh frdamKh lrk uq,djhs" fudayhhs' ú{dkfha
wvx.= jk ish¨ u flf,iaj,g j. lsj hq;af;a fudayhhs' bka .e,ù
m,d hd yelafla o ú{dk Odrdj l%shd;aul jk fõ.h ;=<ska u h' fï
lafIa;%fha § fudayh w;sm%n, j md,kh lrhs' kuq;a i;sh iy m%{dj"
ú{dk l%shdldß;ajh wfydais lsÍug olaI jkafka kï" fuu msg;g m,d
hEu jid oeñh yel' tkï ixl,amkd u.ska we;slrk fudayh wl%sh ù
kj;S' fufia msg;g .,d hk ish¨ ud¾. lmd úkdYfldg wl%sh l<
miq" is; wNHka;rfha l%shdldÍ ùug fudayhg wjldYhla fkd ,efí'
kuq;a ish,a, okakd {dkh mj;sk tu §ma;su;a kHIaáhg nf,ka tl;=
fõ' fuu ish,a, okakd kHIaáh Y+kH jQ §ma;su;a ;ekls' uú;hg m;a
lrjk m%n, ;ekls'
úksúo .sh fudayh we;s j tys i;H ;;aFjh fkd oek zthZ tys u
/£ isà' fï fya;= fldg f.k fuu §ma;su;a h:dN+; idrh" b;d ishqï
wd;aóh ;;aFjhlg Tn fkd oek u jeà we;'
172 is,aud;d ldhsõ ( uE; ld,fha my< jQ ry;a f;rKsh
ish,a, okakd {dkh mj;S hhs" fudayh ksid /jà isá is,a ud;d
ldhsõg tu §ma;su;a ukfia l%shd;aul jk we;a; ;;a;ajh .ek úuid
ne,Sug wu;l úh' ukfia úIh Odrdj" is; ;=<g fhduq jQ úg oeä
§ma;su;a kHIaáhl talrdYS úh' th /ia úysÿjk wdf,dalhls" i;=g
okjk §ma;shls" meyeÈ,s h' iEu Ñ;a; ixialdrhla u wdrïN jQfha fuu
flakaøfhka h' ffp;isl ilia jQfha t;ek h' yeu i;=gla u t;ekg
talrdYS jQ njla wehg yeÕ=K's tksid yeu l,ays u §ma;u
s ;a j meyeÈ,s j
fmkqKq wef.a yoj;a flakøa h ks¾jdKh hhs weh jrojd úYajdi l<d h'
fhÿKd h' tu §ma;sh wiaÓr oehs .eUqßka úuiqjd h' uq,§ tu §ma;sh
ksle,e,a" ndOd rys; w;sYhska mú;% njla fmkaù h' kuq;a ;Sj% j tfoi
oeä wjOdkfhka n,d isáoa§ jßka jr ta yd iudk ishqï w÷rla o u;= ù
wjq;a tu §ma;sh ;=<ska ,nd ÿka wjfndaO Tmh fl,ik nj weh ÿgqjd
h' fuu wl%uj;a fi,fjk ;;aFjh" iEySulg m;a fkdjk wiaÓr njla
u;= lrk nj wehg jegyqKs' yo m;=f,a §ma;sh foi ;j ÿrg;a oeä
wjOdkfhka n,d isáoa§ tu ishqï fi,ùu wehg wiq úh' thska wehf.a
ielh ;yjqre jQ w;r oeä wêIaGdkhlska ;j;a bÈßhg hEug wehj
Wkkaÿ lf<a h' bka miqj weh tlS fi,ùu .ek úfYaI wjOdkhla
oelajQ w;r ta i|yd .;jk ld,h .ek lsisÿ yeÕSula wehg fkdù h'
wehg Èjd ld,h .ek wu;l úh' ksod .kakd fõ,dj wu;l úh' ;jo"
weh fld;rï fjfyiS isáfha o hkak .ekj;a l,amkdjla fkd ù h'
fufia weh Èk .Kkdjla fjfyiqKd h' weh w;aÿgq §ma;su;a wjfndaOh
laIh ù ke;s ù hk ;=re" tys hdka;ñka isÿjk ishqï fi,ùu .ek b;d
oeä iqmÍlaIdfjka ld,h .; l<d h'
wjfndaOhls'
is; lh iy h:dN+; {dkh hk yeu
meyeÈ,s h:d¾:hka h'
taldka;fhka ish,a, u okS'
mGú-fmdf<dj" wdfmd-c,h" f;fcd-WKqiqu" jdfhd-jd;h
rEm" fõokd" ix{d" ixialdr" ú{dk ¦
rEm" Yío" .kaO" ri" iam¾Y" yeÕSï ¦
f,daN" oafõI" fuday
fï ish,a, okS'
fï iEu O¾u;djhla u h:dN+; j mj;sk whqre
uu oksñ'
kuq;a Tjqka iu. ud fudk;rï .egqk o"
Tjqkg uqyqK ÿkak o"
Tjqkg uf.a yoj;g n,mEï lsÍug
yels tla fudfyd;l=ÿ ug fidhd .; fkdyel'
Tjqka we;s fõ' Tjqka ke;s fõ'
yeu l,ays u Tjqka fjkia fõ'
kuq;a Tjqka mj;sk njg we;s oekSu
lsisúgl fudfyd;l=ÿ fjkia fkd fõ'
th iodld,sl j kQm§' tfuka u lsisodl fkd uef¾'
fï ÿla lkaordjl fl<jr h'
177
mú;%;ajh
178 is,aud;d ldhsõ ( uE; ld,fha my< jQ ry;a f;rKsh
179
.x.dj iy iuqøh
wef.a is;;a lh;a merKs l¾u úmdl fya;=fjka weÈ we§ meñK
ilia jQjla fyhska ta wjq, ,syd wef.a fmr wd;au fudk fudk ;ekaj,g
f.k f.dia we;s oehs fidhd ne,Sug weh is;=jd h' wef.a Èjeia n,h
mdúÉÑ fldg uq,la fkdfmfkk wef.a fmr wd;au b;sydih foi is;
fhduq l<d h' fld;rï jdrhla weh bm§ weoao" fld;rï jdrhla weh ueÍ
weoao hkak fidhd n,oa§ weh uú;hg m;a úh' .Kka lsÍug fkdyels
;rï wiSñ; jdrhla ldu Njfha weh ießird we;' is,a ud;d ldhsõ w;
yer oeuQ u<isrere ;u rfgys w;=rejd ne¨jfyd;a ysia bvla fidhd .;
fkdyels jkq we;' tmuK jdrhla bmfoñka uefrñka fï .uk hEug
fldmuK ld,hla .; fjkakg weoa o@ bmÿKq jdr .Kk fyda uereKq
jdr .Kk fyda .Kka lsÍu lsisfia;a lsÍug wmyiq ld¾hhls' tfia
lsÍug fjr oeÍu o ksIaM, l%shdjls' wef.a w;S;h fidhd n,oa§ wehg
oeä ika;dmhla oekqKs'
mú;%;ajh ( .x.dj iy iuqøh 181
úuqla;sh lrd hEug is,a ud;d ldhsõ wjqreÿ folla muK" fndfyda
úg yqol,d j isáñka" tlu wêIaGdk is;lska hq;=j wLKav m%h;akhl
fhÿKd h' kuq;a oekg" weh is,a ud;d wdrKHfha tÈfkod jevm,j,g
fjkodg jvd ld,h fhdojñka iyNd.s jQjd h' wef.a wdOHd;añl
yelshdjka wdrKHfha wfkla is,a ud;djka o ÈhqKq lr.kq we;ehs weh
n,dfmdfrd;a;= jQ w;r Tjqkg yels whqßka u. fmkaùug weh iQodkï
jQjd h' is,a ud;d ldhsõ W.ekaùfï yelshdjka w;ska ÿ¾j, jQjd h'
weh .sys l," wE; .ul úiQ idudkH f.ú,shls' mdie,a fkd .sh kQ.;a
È<s÷ .DyKshls' olaI .=rejrfhl= fuka wkqkg W.ekaùfï l=i,;djh
wehg fkd ;snqKs' weh lÓl;ajfhka ÿ¾j, h' meyeÈ,s f,i WÉpdrKh
lrñka ;u woyia wkqkg ta;a;= .efkk fia lshd §ug weh wfmdfydi;a
jQjd h' l¾udkql+, j weh f,daflda;a;r ;,hlg m;a jqj o" idudkH .eñ
l;lf.a pß; ,laIK ta wdldrfhka u weh /l .;a;d h' weh fndfyda
úg ;u woyia m%ldY lf<a mQ ;dhs m%foaYfha Ndú;d l< m%dfoaYSh .eñ
jyfrks' wef.a woyia m%ldY lsÍu b;d u ir, jQ .eñ niska l< m%ldYhka
h' jHdc f,i woyia m%ldY lsÍu iy w;sYfhdala;sfhka ;u woyia lshd
mEu weh lsis Èkl fkd l<d h' tfia l;d lsÍug weh oek isáfha o
ke;' tksid wE ÿka Wmfoia Rcq h' ir, h' flá h' meyeÈ,s h' wef.a
¨yq~q ixlaIsma; meyeÈ,s lsÍï yoj; m;=,g u ld jÈk wdldrfha tajd
h' tfia u tu Wmfoia wikakdg o ;SrKhkag t<öug bv ie,fik fia
mú;%;ajh ( .x.dj iy iuqøh 183
ieliS ;sìKs' wjjdo ,nd .ekSug wE <Õg meñKs whf.a YS, .=Kh .ek
wehg ukd wjfndaOhla ;snqKs' tfiau tla tla wfhl=g wjYH úfYaIs;
WmfoaYhka .ek o weh ukd jegySulska hq;=j Wmfoia ÿkakd h'
tfia jqj o iuyre §¾> úia;r olajñka" wjYH wkjYH fndfyda lreKq
mg,jñka weiSug o mqreÿ j isáhy' i;Hh jgyd .kakd wh fndfyda úg
ksy~ nj weh oek isáhd h' i;Hh .ek jeämqr l;d lrk wh" u|la
oek f.dvla l;d lrk wh nj o weh oek isáhd h'
ndka yqwdhs idhs is,a ud;d wdrKHh hq;=lï follg ueÈ ù tajd
iunr j f.k .shd h' wdrKHfha Ndjkd mqyqKqj iy .eñ ck;dj i|yd
wd.ñl fiajdj fuu hq;=lï h' is,a ud;d ldhsõ fuu wjYH;d fol u
bgq lrñka fiajdfõ uOHia: j isáhd h' tla tla is,a ud;djf.a Ndjkd
m%.;sh .ek fidhd n,ñka Tjqkg fm!oa.,sl j Wmfoia foñka Wkkaÿ
l<d h' iEu mshjrla u iu¾: jQ ish¨u ndOl u¾okh lrñka bÈßhg
.sh flfkl= fia ieug wkqlïmdfjka wjYH Wmfoia ÿkakd h' lsisjlg
hg;a fkdjk pß; ,laIKhlska fyì is,a ud;d ldhsõ" wfkla is,a
ud;djkag wdo¾Yhla úh' tfuka u wE ,;a yelshdjka Tjqkg o ,nd .;
yels hhs lshd mdk iÔù idlaIshla o úh'
oYl lSmhl w;aoelSï ;=<ska ÿIalr .eñ Ôú;h .ek ukd wjfndaOhla
we;s weh úfYaIfhka .eñ ldka;djl tÈfkod uqyqK fok lgql Ôú;h
.ek b;d wkqlïmdfjka iy ffu;%s is;ska ne¨jd h' tÈfkod Ôú;fha
iq¿ iq¿ lreKq .ek weh Tjqkg b;d jákd m%{djka; wjjdo ÿkakd
h' Tjqka yd woyia yqjudre lr .;a weh Tjqkf.a wd;au f.!rjh o
rlsñka wod< .eg¨ úi|ñka wjYH Wmfoia ÿkakd h' wehf.a wjjdo
wkqYdikd ,nd .ekSug wdrKHhg meñKs whg wef.a mQckSh fmkqu
iy weh oelSfuka we;s jQ i;=g ;=<ska Tjqyq wuq;= u f,djlg f.k
.shy' wehf.a wjjdo f,!lsl f,dalfhka wE;g f.k hk tajd nj Tjqyq
oek isáhy' ;jo úfYaI lreKla úh' mshú weig fkdfmfkk fN!;sl
lhla fkdue;s i;aFjhkaf.a Y=NidOkh .ek o weh úfYaI Wkkaÿjla
oelajQjd h' uOHu rd;%sfha § fndfyda úg weh fjk;a f,dalj,ska meñKs
Ôùka jQ wuq;af;da o ms<s.;a;d h' fm%a; N+; f,dalj,ska meñKs Ôùka
184 is,aud;d ldhsõ ( uE; ld,fha my< jQ ry;a f;rKsh
ks¾f,daNS lD;{;djh
jYfhka iiqka.; lsÍug bgd .;a fial' wef.a b;sß Ôú; ld,h ;=<
wehg wdOHd;añl ÈhqKqjla i,id §ug Wkajykafia is;d .;ay' yksl
;u uEKshkag ,smshla hjñka" zuhs ÖZ is,a ud;djla jYfhka uyK ùug
uQ,sl lghq;= iQodkï lr.kakd fuka b,a,d isáhy'
wdpd¾h uyd fndajd ysñ Wkajykafiaf.a .ug jäk .ukg is,a ud;d
ldhsõ f;rKshg o iQodkï jk f,i mKsúv heù h' weh Wkajykafiaf.a
ujg b;du;au iqÿiq ñ;=ßhla jkjd fia u hym;a .=rejßhla o jk neõ
is;=fõ h' Ndjkd mqyqKqfõ wdrïNh ilid § Bg .=reyrelï §u i|yd
is,a ud;d ldhsõ yg mejßh yels nj o Wkajykafia l,amkd l<y'
wdpd¾h uyd fndajd ysñf.a Wmka .u msysáfha ndka yqwdhs idhs isg
ie;mqï fo;=ka ishhla wE;ska msysá Wfodka ;dks m%dka;fha h' ndka ;dâ
.ïudkhg meñKs Tjqkg uyd fndajd ysñf.a uõ;=ñh wef.a w¿;a Ôú;hg
i;=áka iQodkï j isák neõ fmkS .sfha h' jy jyd Tjqka uyK mskalug
lghq;= iQodkï l<y' wef.a uy¨ jhig Wkajykafia iu. ;ekska ;ek
pdßldfõ hEug wehg wmyiq neúka .ïudkh wi, l=vd wdrKHhla
;ekSu i|yd iqÿiq ;ekla fiõfõ h' Wkajykafiaf.a uõ md¾Yjfha udud
flfkl= iy Tyqf.a ñ;=frl= .ug ie;mqula muK ÿßka msysá wlalr
ye;a;Ejla muK jQ jk .; bvula mQcd lrk ,ÿj" Wkajykafia th
ms<s.;ay' Wkajykafia o tu bvfï mÈxÑ j isáñka" NslaIQkag iy is,a
ud;djkag úfõlfhka jdih lsÍug iqÿiq fjka lrk ,o wdrKHhla bÈ
lsÍfï lghq;= wdrïN lrk ,§' ta wkqj WK nïnqj,ska Yd,djla iy
fomd¾Yjhg u wjYH l=á odhlhka ,jd iE§ug mgka .;s'
mú;%;ajh ( ks¾f,daNS lD;{;djh 187
w¨;a wdrKHhg msúis jydu is,a ud;d ldhsõ ;u lghq;= wdrïN l<d
h' jkdka;rfha we;s T!IO me<Eá weh y÷kk neúka tajdfha .=Kd.=K o
weh fyd|ska okakd fyhska uy¨ is,a ud;djg iqÿiq hhs is;+ T!IO tl;=
l<d h' wef.a YÍrhg ys;lr hhs is;+ fmd;=j¾." me,Eá" f.ä" uq,a hkd§
T!IO f.keú;a" uy¨ wïudg id;a;= lsÍu blaukska werUqjd h' T!IO
fldgia fyd|ska oek uek ilia lr frda.S wïudf.a Èfkka Èk fjkia
jk ;;aFjhkag .e,fmk fia lemùfuka id;a;= l<d h'
uy¨ is,a ud;dj" is,a ud;d ldhsõf.a fjo fyolï ,nñka ojiska
oji iqj w;g yereKd h' wehf.a wxYNd. ;;a;ajh flfuka iqj w;g
m;a jqKs' wehg fiñka fiñka weú§ug yels YÍr Yla;sh j¾Okh úh'
wjqreÿ ;=kl muK ld,hla tu m%;sldr ,nñka isá wehg miqj fyd|ska
w; mh fufyh ùug Yla;sh ,enqKs'
ndka ;dâ wdrKHfhys jdih l< uq,a jir lSmh b;d ÿIalr
ld,hla úh' uQ,sl wjYH;d fidhd .ekSug mjd neß ;;aFjhla úh' is,a
ud;d ldhsõ iy wfkla is,a ud;dfjda ;u iqÿ isjqre uid ilid .;af;a
u<ñkS T;d fidfydkg f.k ouk frÈj,ska h' Tjqkf.a fldÜg msÿre
188 is,aud;d ldhsõ ( uE; ld,fha my< jQ ry;a f;rKsh
msrjQ tajd h' Tjqkf.a mdjyka jQfha mrK gh¾ lE,sj,ska ilia lr.;a
mdjyka h' wdydr b;d lgql h' wñysß h' oji f.jd .ekSug hka;ñka
iEyqKs' ndka ;dâ wdrKHfhys Ôj;aùu fld;rï wiSre jQjd o lshf;d;a
is,a ud;d ldhsõ ta .ek úia;r lSug wlue;s jQjd h'
fjkia jk nj"
mokula ke;s nj"
ÿlska noaO ù we;s nj'
wjOdkhla fhduq l<d h' ish¨ u is,a ud;dfjda wehf.a oeä úkhg
wjk; jQ w;r Tjqyq iudoka jQ wIaGdx. YS,h b;d oeä j wdrlaId lf<da
h' .sys f.h w; yer hdfï wdksYxi ieu fokdf.a u is;a ld jÈk
f,i myod ÿka w;r tu wkqYdikd b;du;a ixjr úkhdkql+, Rcq
wjjdoj,ska hqla; úh'
wiNH foaj,a .ek l;d fkd lrk f,i weh is,a ud;djkag ;Èka
wjjdo l<d h' l;d lrk yeu wjia:djl § u w¾:j;a fohla u l;d
l< hq;= neõ wjOdrKh l<d h' W;=ï wdrKHjdiS .=Kdx. j¾Okh lr
.ekSug;a ;u Ndjkd mqyqKqfõ § lemùfuka hq;=j ú¢h hq;= ÿIalr;d
bjiñka ;ud ms<sn| i;H;djh ksjerÈ j olsñka l,a f.ùug weh
Tjqkg wjjdo ÿkakd h'
yoj; ;=< neúks' tksid tu ud¾.fha .uka lrñka ÿlska ksoyia ùu tla
tla YsIHdj fjk fjku fidhd.;hq;= nj myod ÿkakd h' lemùfuka
ffO¾hj;a j ksjka idlaId;a lrk ;=re oeä wêIaGdkfhka hq;=j ;u
mqyqKq lghq;= lrf.k hEug Tjqka Èßu;a l<d h'
nqÿrcdKka jykafiaf.a
Y%djlhka yeáhg wm ;=< mj;sk
wjHdc .=Kdx.hla fyda
tfia ke;fyd;a lsishï fyda fyd|la fkd oek"
wmf.a Ôú; l=Kq ù crdjg hk ;=re kslrefKa n,d fkdisáh hq;=hs'
urKh Tn fidhd meñKs l,
lsisÿ we,Sula fkdue;s j Tfí lh;a uki;a w;yßkak'
mdßY=oaO yoj;
ó<Õ wjqreÿ oyh ;=< § is,a ud;d ldhsõ weh wdrïN l< is,a
ud;d wdrKHfha wdOHd;añl Y=Nisoaêh .ek uy;a jQ mßY%uhla oerejd
h' th wdo¾Yj;a wdrKHhlg mßj¾;kh l< weh 1977 cQks ui yÈisfha
u frda.d;=r jQjd h' l,l isg tu frda. ,laIK YÍrh ;=< j¾Okh
fjñka ;sî we;' wka whg lrorhla jkjdg wlue;s jQ fyhska weh fï
nj lsisfjl=g fkd oekajQjd h' frda.h iÕjdf.k isàug neß ;rï
widOH jQ miq weh frday,lg we;=<;a lrk ,§' ffjoHjre wef.a tla
fmKye,a,lg laIhfrda.h je<§ we;s neõ wkdjrKh l<y' ;jo
jeämqr isÿl< mÍlaIKj, § wehg Èhjeähd frda.h o we;s neõ fidhd
.kakd ,§' fï jk úg wef.a YÍrh ue,ù b;d ÿ¾j, ;;a;ajhlg
m;a j ;snqKs' weh oeä fõokdfjka fm¿Kd h' Èfkka Èk j¾Okh
jQ frda. ,laIK weh widOH ;;a;ajhlg m;aj we;s nj ikd: lf<a
h' ffjoHjre wef.a Ôú; ld,h iSñ; neõ ;SrKh lf<da h' Tjqkf.a
ks.ukh jQfha wjqreÿ tllg follg jvd weh Ôj;a fkdjk nj h'
is,a ud;d ldhsõf.a wikSm ;;a;ajh tkak tkaku ixlS¾K jkakg úh'
wehg weÿu frda.h o ta u;=msgg je<£" leiai jeäù f,a jukh lrkakg
jQjd h' fï fya;=fjka weh fndfyda ffjoH mÍlaIKhkag Ndckh lsÍug
196 is,aud;d ldhsõ ( uE; ld,fha my< jQ ry;a f;rKsh
ld,hl § isys l<d h' ry;a fufyKska jykafia flfkl=g m%;sldr §ug
;rï wdOHd;añl mqyqKqjla wehg fkd;snQ neõ o weh mejiqjd h' ry;a
f;rKshlg we;s f.!rjh lsis úgl m¿ÿ fkdjk fia ffjoH fmka Y%s
;u fiajh w;suy;a f.!rjhlska Nla;shlska bgq l<d h' tla frda.hla
iqj jqj;a wksla frda.fhka flfkl= ñh hkakg yels fyhska ffjoH
fmka Y%s frda.hg fnfy;a lrkjdg jvd frda.shdg m%;sldr l<d h' is,a
ud;d ldhsõ <Õ § hï Èkl ñh hk neõ oek isá ffjoH fmka Y%s" weh
wiykhlska f;drj fldhs fõf,;a iqj myiqj isàug lghq;= ie,iqjd
h' fï fya;=j ksid wehg úfYaI fnfy;la §ug m%:u frda.h .ek
flá úia;rhla lr wehf.a is;g nrla fkd§ tu fnfy; .ekSfuka
lhg we;sjk m%fhdackh is,a ud;d ldhsõ yg meyeÈ,s lr ÿkakd h' tu
úia;rh weiSfuka miq j ta fnfy; .ekSu fkd .ekSu weh ;SrKh l<d
h' weh hula tmd hhs lsjfyd;a ffjoH fmka Y%s wehg n,mEula fkd
l<d h'
YÍr fi!LHh ;j ;j;a ySk fjoa§ wef.a wdydr wreÑh jeä ÈhqKq
úh' wdydr Èrùu o ÿ¾j, úh' fï fya;=j ksid wehg tla fõ,lg
lkakg yels jQfha ms~q folla ;=kla muKs' lfÜ o;a ish,a, u mdfya
jeà we;' tksid lgg .;a n;a lg yemqfõ b;d fiñks' wdydr lgj,a
fol ;=kla lEug wehg mehla muK .;jqKs' YÍrfha ÿ¾j,lu ksidfoda
wdydr ymoa§ wef.a ysi o ta wkqj fi,jqfKa h' ukqIH YÍrh fkdmj;sk
fohla nj weh okS' YÍrh ÿ¾j, jqj;a th Tijd f.k isàu mjd wehg
uy;a jQ nrla úh' is,a ud;d ldhsõf.a YÍr l+vqj tkak tkak u Èrdm;a
úh' bkaøshka w;sYhska ÿ¾j, úh' rEmfha wks;HNdjh okakd whg th
idudkH fohla úh' wef.a tla wlaIs f.da,hl mSvkh jeä ù reêr
mSvkh wiajdNdúl f,i" wk;=reodhl f,i by< .sfha h' tkuqÿ weh
ffjoH m%;sldr m%;slafIam l<d h' iajNdjO¾uh iajdNdúl j l%shd lrk
nj;a tfia ùug wm bv Èh hq;= nj;a wehf.a woyi úh' udi lSmhlg
miqj l< ffjoH mÍlaIKhl § wef.a tla weila wkaO ù we;s neõ
wkdjrKh úh' wksla wei o ;o n, f,i iqÿ mg,hlska jeiS we;snj
oek .;s' kuq;a tu weiska hka;ñka hula n,d .ekSug wehg yels úh'
igyka úh' YÍr fõokd w;sYhska mSvdldÍ jqj o f;rKsh ta yeu fkd
ie,S bjid ord isáhd h' weh ÿlska ñÿKq wd¾h Y%dúldjls' ldu Njhkays
meje;au i;H jYfhka u okakd W;a;udúhls' wef.a fmr wd;au Njhka
iy j¾;udk ksjka wjfndaOh idlaId;a lr.;a nqoaO ÈhKshls' Roaê
m%d;syd¾h mEug okakd mrÑ;a; úcdkk {dkfhka hq;a ry;a f;rKshls'
tneúka YÍr fõokd .ek lsisÿ ii, ùula wE ;=< fkd ù h'
my<g keuqKq kslg" .s¨Kq lïuq,a iys; uqyqK" /,s .eiqKq l¿ yu"
lhg je<÷k frda." w; mh jdre ke;s ùu wef.a urKdikak nj ;yjqre
lf<a h' is,a ud;d urKdikakj wef|a je;sÍ isáfha iajNdj O¾ufha crdj
iy jHdêh f,djg ksjerÈ j myod fok iÔù kso¾Ykhla f,isks' m%dKh
;ju;a hka;ñka .eg .id f.k ÿn, j mj;sk bkaøshkag ;j bÈßhg
hEug W.yg neõ okajñka fiñka fiñka wm%dKsl j iajNdjO¾ufha
kHdhg hg;a ùu wdrïN l<dh' fjfyig m;a jQ ÿ¾j, bkaøshka Ôú;skaøsh
w; yeÍug hkakd fia wÕjñka áflka ál msßfykakg úh' YÍrh iy
uki ( kdurEm" fmr l¾u úmdl .%yKfhka ñ§ uyd N+;hkag fn§ hEu
weröug iQodkï jk njls' kuq;a kdu rEmhkaf.ka Y+kH jQ úkdY l<
fkdyels h:dN+; {dkh" mú;% idrh wkd.; n,dfmdfrd;a;=jla rys; j
yd;ami úisr me;sr ;snqKs'
kuq;a lsisfjl= Tjqkf.a weia weh f.ka bj;g fkd .;ay' wef.a
yqiau oefkk fkd oefkk ;rug ishqï úh' flfuka flfuka th o wvq
ù f.dia yqiau .kakd njla fkd oefkk ;;ajhlg meñKsfha h' fkd
oefkk yqiau /,a, isyska j ishqï j wvqù f.dia wjika úh' ikaiqkaj
wjika úh' weh fldhs fudfydf;a ñh .shd oehs wE jgd isá lsisfjl=g
lSug wmyiq úh' wef.a fN!;sl lh fkdfi,a ù je;sr mej;=Ks' ksi, j
je;sr ;snqKs' iajNdj O¾ufhka neyer jQ lsisÿ l%shdj,shla fuys isÿ fkd
ù h' iajNdj O¾uh u wkdjrKh úh'
nqr nqrd by<g kef.kakg úh' >kj ieliqKq ÿï /<s foK T;df.k
áflka ál wyig tla úh' wdYap¾hhls" ta fudfydf;a u YS;, msksfmdo
jeiaila wdodyk N+ñh wjg m;s; úh'
tÈk ikaOHd hdufha .skak ksù .sfha h' WIaK;ajh wvq jQ miq
NslaIQka jykafia,d iy is,a ud;dfjda w¿hg ;ekam;a jQ ry;a f;rKshf.a
Od;+ka úiqreKq fidfydk wjg /ia jQy' fidfydka ìfï l,ska ;=nQ oeä
;dmh ÿre úh' wef.a weg lgq l=vd leì,s;sj,g iqka ù iqÿ mdg j¾Kfhka
w¿ hg ;ekam;a ù ;snqKs' fcHaIaG NslaIQka jykafia,d b;d m%fõifuka
yd f.!rjfhka w¿ hg wÕ=re iu. ;ekska ;ek úisÍ ;snQ l=vd weg
leì,s;s iqÿ froaolska wdjrKh l< nkafoaishlg tl;= l<y' tu Od;+ka
miqÈk WoEik f;la b;d f.!rjfhka r|jd .;af;a h' tfia tl;= l<
ry;a f;rKshf.a Od;+ka jykafia,d rdYshla wehf.a Y%oaOdjka; odhl
odhsldjka w;r mQckSh isysjgk f,i fnod fok ,§' Tjqka tu Od;+ka
ksle,e,a W;=ï YS,h fmkakqï lrk jákd ueKsla .,a fia f.!rjfhka
i,lñka je÷ï msÿï lsÍug mgka .;s'
NslaLq iS,r;fkda
is,a ud;d ldhsõ ry;a f;rKsh
.ek ;dhs NdIdfjka ,shejqKq uq,a
lD;sh bx.%Sis NdIdjg mßj¾;kh
lrk ,oafoa NslaLq iS,r;fkda úisks'
1948 j¾Ifha § wefußldfõ j¾ðkshd
m%dka;fha Wm; ,en" jhi wjqreÿ 26 §
nqÿoyu .ek uQ,sl oekSula ,nd 1975
jif¾ § bkaÈhdfõ nex.f,da¾ys mQcH
nqoaOrlaÅ; ysñ iuÕ idufKar ysñ
kula f,i iiqka .; jqKs' idufKar
iS,r;fkda ysñ 1976 § Y%S ,xldjg
jevu fldg uyr.u Y%S j‚r[dK
O¾udh;kfha § w;smQcH w.a. uyd
mKaä; uäfya m[a[diSy udysñ hgf;a Wmiïmodj ,nk ,§' jir
1977 § ;dhs,ka;hg jeä Wkajykafia wfm%a,a ui 21 jeks Èk" nexfldla
k.rfhys jÜ fndfjdaksfjia úydrfha § Oïuhq; ksldhg wkqhqla; j
kej;;a uyK Wmiïmodj ,eîh' t;ekska Wfodaka ;dks m%dka;fha ndka
;dâ wdrKHh n,d jeä iS,r;fkda ysñ fï olajd wdOHd;añl ÈhqKqj
i,id .ksñka iy Ydik lghq;=j, kshef<ñka W;a;Í;r Èúfmfj;la
f.k hkafka h' uE; b;sydifha my< jQ w;sfY%aIaG ry;ka jykafia
kula jQ wdpd¾h uyd fndajd {dkiïmkafkda uyd f;reka jykafia
hgf;a YsIHhl= j" Wkajykafia 2011 j¾Ifha ckjdß udifha 11 jeks Èk
msßksjka mdkd ;=re jev jdih l<y'
wjfndaOh i|yd nqÿka jod< O¾uh wkqj mqyqKqùu ÿIalr nj h' wm Ôj;a
fjoa§ wmg ú£ug isÿjk ÿla lror u. yeÍug wjYH ksidu th wjfndaO
lsÍug fkdyels nj fmkajd fohs' th ms<s.;a úg ksjka wjfndaOh i|yd
ù¾h fkd.ekSu .ek jrolrefjl= fkdfõ hhs Tyqg isf;kq we;' fï
fya;=j ksid flfkl= oeä ù¾hhla f.k w¾y;aM,h idlaId;a lf<a hhs
weiqKq l,ays th i;H hhs ms<s.ekSug wm iQodkï ke;' —ikaÈÜGsfld˜
hkqfjka nqÿka foaYkd lrk ,oafoa fï O¾uh ;ud úiska u m%;HfõlaId
{dkfhka oek .; yels njh' tfia jqjo fudayfhka fj,S iel lrkafkda
fuh úYajdi lsÍug fyda w;ayod ne,Sug fyda iQodkï ke;' kuq;a wm
Ôj;a jk ld,h ;=< w;a ú|sk —ÿl˜ nqÿka jykafia uq,ska u jod< ÿlaL
i;Hhhs' tu O¾u;djfha i;H;djh wjfndaO lr.ekSug wmu úu¾Ykh
lr ne,sh hq;= fõ' tfia jqj o ÿlaL wd¾h i;H .ek lshd fok úg
ñksiaiq wmyiq;djhlg m;ajk njla yÕj;s' thska .uHjk .eUqre woyia
f;areï .ekSug ue,s fj;s' ñksiqka ork fuu wdl,amh ksid nqÿoyfï
i;H jQ wruqKq jgyd .ekSug wjYH uQ,sl oekSu Tjqka i;=j ke;s nj;a
tfukau bjiSula fkdue;s nj;a fudkjg meyeÈ,s fõ' ÿl ms<sn|j nqÿka
b.ekajQ lreKq we;a; we;s ieáfha b÷rd u meyeÈ,s lr fokakls' fuh
wd¾h i;Hhla jkqfha tfyhsks' ÿl uQ,sl fn!oaO isoaOdka;hla jkafka o
tys we;s mru i;H;djh fya;=fjks'
i;H jk" wm mqreÿ mqyqKq lrk ud¾.fha we;s úfYaIs; jQ n,h fhdojñks'
ud¾.h hkq ÿla fõokd we;s ùug ;=vq ÿka fya;= mshjfrka mshjr úkdY
lrñka ish,a, iïmQ¾Kfhka m%ySK lrjk l%u fõohka h'
nqÿka jod< fuu p;=rd¾h i;Hh foaYkd lrk ,oafoa f,dal i;ajhd
ÿlska ñoùu msKsi h' ÿla lkaordjkaf.ka msß f,dalhl i;ajhd .s,ajd
;eîug nqÿrÿka O¾uh foaYkd fkd lf<a h' p;=rd¾h i;H O¾uhka
m%{dfjka oek úuid" ÿl ke;slr ksjka wjfndaOh i|yd u foaYkd lrk
,o W;=ï O¾uhka h' fuu O¾uh tla jhia iSudjlg" tla cd;shlg" tla
j¾.hlg ia;%s mqreI fNaohlska hq;=j tfukau tla ld, mrdihlg fjka
l< foaYkdjla fkdfõ' tfia u ´kE u mrïmrdjl ´kE u mqoa.,fhl=g
ksjka ud¾.fha M, fk<d .ekSug yels nj ;yjqre l< foaYkdjls'
tksid nqÿka jykafia O¾uh —wld,sl˜ nj mejiQ fial' tod fuka u
wog;a fuu W;a;Í;r O¾ufha m%;sM, fkdwvqj fk<d .ekSug yels neõ
;yjqre fõ'
3' l¾u M, úmdl .ek ielhla we;s fkd lr.kak' tfiau Tnf.a
l%shdjka fya;=fldg we;sjk M, úmdl .ek wvq ;lafiarejla fkd
lrkak' ukqIHhka yeáhg wm" ÿla ú|sk ish¨ i;aFjhka flfrys
ohdkqlïmdj oelaúh hq;= fõ' tfia l< hq;= jkafka" wm iefjdu o"
fmr l< l%shdjka fya;=fjka ÿla ú|skakka jQ fyhsks' fufia n,oa§
214 is,aud;d ldhsõ ( uE; ld,fha my< jQ ry;a f;rKsh
4' k.rfha iEu ksjil u jy, fiú,s lsÍu i|yd Tng wjYH ;rï
;Kfld< j.d l< fkdyel' Tng yels muKska mß;Hd.YS,S
jkak'
7' Tnf.a ldhsl l%shdjka .ek" jpk .ek iy is;sú,s .ek úuis,af,ka
isàug wêIaGdk lrf.k Ydka; j jdih lrkak' jeämqr l;d
fkdlrkak' Tn lrorj,g megf,k wjia:djka Woa.; fkd
lr.kak' Tn i;= iajhx md,kh úkdY ùug bv fkd fokak'
jeäuy,a,kg wf.!rj fkd lrkak' Tn l:d lrk foa .ek
úuis,su;a jkak' ixhufhka iskdfikak'
8' fudk ;rï ióm l=¨m. flfkl= iu. jqj o" Tfí jpkh fkd
ie,ls,su;a ;;aFjhlg jeàug bv fkd ;nkak' Tn fudk;rï bÉPd
Nx.;ajhg m;a jqj o" Tfí joka fl%daO iy.; fkd lr.kak'
11' wms bmÿKq od isg wiaÓr jQ fï Ôú;hg ;Èka we,S miq;eùug uq,
mqrkafkuq' wms thg ìh fjuq' fuhg ìh fjuq' wmf.a is;a jy jyd
f,!lsl fm,Uùïys .s,"S f,daN oafõY Nh u.ska fufyhjk fudaydêl
m%jK;djhlg weo f.k hhs' wm bmfokqfha fuu iajNdjh Wreu
fldg f.khs' fï .ek wm wo u hula fkdl<fyd;a fuu iajNdjh
bÈßhg f.k hñka uefrkq we;' fudk fudav lula o @
13' wms lsisodl iEySulg m;a fkd fjuq' l=re¨ .S weiSug wms m%sh lruq"
kuq;a tu .S y~ f>daIdjlg fmr¿K fyd;a wms fldam fjuq'
17' úfõpk yuqfõ fkd ie,S isákak' tfiau m%Yxid yuqfõ Woaoduhg
m;a fkd jkak' Tfí is; Ndjkd jeãu .ek muKla" b÷rd u
fhduq fldg" w¨hu isg w÷r jefgk f;la mqreÿ mqyqKq lrkak'
YS,fha mßmQ¾K;ajh f.dv k.d .kak' i;Hh jQ jpk u muKla
l;dlrkak'
18' ;udg wjxl ùu Tfí YS,fha wä;d,uhs' Tn Tnj y÷kd .kak' Tn"
Tfí jro ms<sf.k" tajd ksjerÈ lr .ekSug lghq;= lrkak' lsisjla
Tfnka fkd iÕjkak' úfYaIfhka Tn" Tng fndreldrfhl= fkd
jkak' Tng fndreldrfhl= ùu" Tnf.a YS,fha uq,a wä;d,u úkdY
lr .ekSuls' Tn i;=gq kï uq¿uy;a f,dalhg u fndre lsj yel'
kuq;a Tn Tng fndre fkd lshd .kak'
20' Tn Ndjkdj mqyqKq fkd lf<a kï" Ndjkdj l< hq;= wkaou Tng
jgyd .; fkd yels jkq we;' Tn u i;Hh fkd oel" tys f;areu
Tng fkd jegfykq we;'
21' WoEik fndfyda YS;hs lshñka o" oyj, .%SIauhs lshñka o" iji
ksÈu;hs lshñka o" WodiSk j isg" Ndjkd lsÍug ld,hla ke;ehs
fkd lshkak' w,i nfõ flf,ia kdohg ijka §" m%{djka;hkaf.a
wjjdoj,g úreoaO fkd jkak' ;uka f.a is;sú,sj, muKla fj<S
isák nhdÿ mqoa.,hd ;u fldÜgh w; m; ..d isákjd ñi ksjka
uf.ys lsisÿ m%.;shla fkd ,nkq we;'
25' wms kej; kej; ueß ueÍ WmÈuq' bm§u" crdjg hEu" urKh hk
pl%h fkd kj;ajdu l%shd;aul fõ' nqÿrcdKka jykafia f.ka
mejf;k wms" wm ;=<ska i;H jQ O¾uhla fkd fidhd Èrdm;a ù
l=Kq ù hEug muKla Ôj;a ùfuka we;s M,h l=ula o@ urKh
meñKs l< msßisÿj hy;ska uefrkak' uefrK úg is;;a lh;a lsisÿ
we,Sulska f;drj w; yer" uefrkak' ish,af,a u we;s ;;= h:dN+; j
olsñka" uefrkak' nqÿka jykafia oelajQ u. ks;r ks;r isys lrñka"
uefrkak' h<s;a jrla fkd uefrk ;;ajhlg meñK uefrkak'
29' wmf.a lh zoeä wdYdjZ u;= lrjk jeo.;a wruqKls' oeäj .%yKh
jk laf,aYhla jk —we,Su˜ fuys m%;sM,hls' tys wjidkh zÿlZ
h' fuh ch .ekSug kï" Tnf.a wjOdkh" Èrdm;a j crdjg hk"
tfuka u is|s ì|S hk zñksia lhZ fj; fhduq úh hq;= fõ' tfia
fhduq fjoa§" ñksia YÍrfha ixhq;sh .ek ukfia ms<sl=,la we;s
fõ' ñksia YÍrh ilia j we;s whqre ms<sn|j w;sYhska wm%shla we;s
fõ' lh .ek ms<sl=, j¾Okh fj;a u" isf;ys ieye,a¨ nj iy
m%Ndiajrh ;Sj% j biau;= fõ' ñksia lh" fudfyd;ska fudfyd;
fjkia jk" wähla m<," wä yhla È." f,a uiaj,ska msreKq uia
f.dvls' fujka YÍrhlg wm olajk we,au ksid we;sjk ÿla f.dv
oelSu" O¾uh foig wmf.a is;a fhduq lrjk uQ,sl m%{djhs' lh
foi h:d ;;ajfhka olsk we;af;da O¾uh jy jyd wjfndaO lr
.ks;s'
is,a ud;d ldhsõ ry;a f;rKshf.a W;a;u is;sú,s yd wjjdo 219
30' Ndjkdfõ fh§ isáoa§ wreu mqÿu wiajdNdúl foa isÿ fõ' tajd tfia
isÿùug bv yßkak' tajdg fkd wef,kak' we;af;ka u tu isÿùï"
ndysr lreKq ksid we;s jk" w;a yeßh hq;= foaj,a h' tajd milg
oud bÈßhg u hkak' tajd w,a,d f.k fkd isákak' ish¨ ú[a[dK
;,hka WmÈkafka isf;ka h' ÈjHf,dalh iy wmdfhys wdrïNh
is;h' fm%a;fhda" foúfhda" mD:.ack ñksiaiq" NslaIqKSka '''''' ish¨
i;a;ajhkaf.a wdrïNh is; h' tksid ;u is; .ek u muKla is;
fhduq lr isàu jvd;a iqÿiq h' t;ek uq¿ úYajh u Tng yuqfjkq
we;'
31' w;sYhska msßisÿ fkd fi,afjk c,h we;s fmdl=Kl m;=f,ys we;s
oE b;d meyeÈ,s j oel.; yel' .eUqre f,i ;ekam;a jQ yoj;
fkd ie,S ksYap, j mj;S' yoj; ksYap, jQ l< m%{dj myiqfjka
fudaÿ ù .,d ths' m%{dj .,d toa§" msßisÿ wjfndaOh ta iu. biau;=
fõ' f,dalfha wks;H;djh" ÿlaÅ; iajNdjh" iy widrj;a nj" úÿ,s
ierhla fia m%{d weiska Èia ù" uy;a jQ ÿla lkaordjlg we,S .e,S
isàu .ek lkiai,a,g m;aù" ;ekam;a Èúhlg is; ilia fõ' tfia
is; isis,a jQ wjia:dfõ yojf;a oefjñka ;snQ .sks oe,a flfuka ksù"
iajNdjfhka u ÿlska ñ§ug is; ilia fõ' isf;a fuu mßj¾;kh
isÿjkq fha" zwdrïNl is;Z iajNdjfhka u w;smsßisÿ ksle,e,a is;la
fyhsks' isf;ys wdrïNl idudkH ;;a;ajh" msßisÿ njhs' th ls,sá
jkafka ndysr wruqKq n,y;aldrfhka we;=¿ lr.kakd fyhsks' tfia
ms<s.kakd wruqKq" fodïki fidïki wd§ yeÕSïj,g bv §" isf;ys
iajlSh msú;=re nj iïmQ¾Kfhka u w÷re lr.kakd f;la" is;sú,s
^ixiaLdr& cks; lrjhs'
32' ish,a, ujkafka wmf.a is;h' weia rEm olS' lka Yío wihs' kdih
.| iqj| wd>%dKh lrhs' Èj ri ú|shs' YÍrh myi ú|shs' yoj;
yeÕSï w;aolS' kuq;a is; fï yeu fohla .ek u n,ñka oekqj;a
ù isà' is; fï ish,a, olS' tajd .ek kd kd whqßka is;hs' wmf.a
isysh iy m%{dj ;Sj% jQ úg" fï iEu ueùula u wmg n,d .; yel'
kuq;a fndfyda úg laf,aYfhda wmj Tjqkf.a iajNdúl" Yla;su;a jQ;a
fõ.j;a jQ;a m%jdyh iu. f.k h;s' wmg l=ula ù oehs jegfykakg;a
m%:u wms fldamhg m;aù yudr h' wms f,daN iy.; ù" uq,d ù
220 is,aud;d ldhsõ ( uE; ld,fha my< jQ ry;a f;rKsh
33' Tfí m%.;sfha fõ.h" Tn w;S;fha f.dkq lr.;a iS, mdró l=i,hka
u; iy j¾;udkfha Tn jdäù iy ilauka bßhõys flfrk Ndjkd
i|yd fhdojk ù¾hh u; r|d mj;skq we;' tu ksid ks;r u iS,h
rlsñka lsisÿ wl=i,a fÉ;kdjla Tn is; ;=<g fkd joaod .ekSug
fjfyfikak' fufia Tn l%u l%ufhka mqyqKq fjoa§ Tnf.a jgyd
.ekSfï Yla;sh áflka ál ÈhqKq ù is; msßisÿ fõ' Tn" Tfí h:dN+;
{dkh yoj; ;=<ska mqnqÈk nj olsoa§ ÿla ú|sñka meñKs §¾> udj;l
wjidkh Tng áflka ál Èia fjkq we;'
35' ksjka hkak ´kE hhs lshñka ñksiqka fn,a, lrljñka ksula ke;s
wkka; jQ wdldYh foi n,ñka bkakjd' tfia fudk;rï uykais
ù n,d isáh o" ksjk fidhd .ekSug wmyiq neõ Tjqyq fkd ols;s'
f,!lsl h:d¾:jdoh ;=< ksjk lsisfia;a fkd mj;S'
39' uf.ka bf.k .kakd wh" bÈßhg ;nk mshjrla mshjrla mdid"
nqÿrcdKka jykafia .;a u. .ek uy;a jQ úYajdihla ;eìh hq;=hs'
w;S;fha wysñ jQ iïm;a .ek liai¨ fkd jkak' wkd.;fha
jdis n,dfmdfrd;a;= fkd jkak' tjka is;sú,s Tnj uq,d lrhs'
w,i lug is; keUqrejk iEu fudfyd;l u Bg tfrysj igka
lrkak' f,fyisfhka fldÜghg hg;a fjkak tmd' Tfí is; foi
úuis,af,ka n,kak' tfia n,d yoj; ;=< we;s i;Hh fidhkak'
42' ñksiaiq ;Èka w,a,df.k ÿla ú|s;s' Tjqyq tajd w; fkd yß;s' l=ßre
n,dfmdfrd;a;= isf;ys r|jd fl%daOfhka w;a fkdyß;s' Tjqka hk
hk ;ek ÿl Tjqka miqmi ¨yqn|S' tksid Tn" Tnj ksÍlaIKh
fldg zw;a yeÍuZ bf.k .kak'
45' nqoaO Oïu ix> hk fndaê jDlaIhkays isis,a fijK ,nñka irK
hd yelafla wd¾h m%{djka;fhl=g muKs'
223
iudma;sh
isysjgk
uq;= njg m;ajQ wiaÓ Od;+ka m<sÕ= njg m;ajQ wiaÒ Od;+ka