ΚΡΗΤΗ

0I ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΚΑΙ
ΤΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ ΤΟΥΣ -
ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΕΣ ΑΣΧΟΛΙΕΣ

Λόγω της γεωγραφικής θέσης του νησιού και της πολυτάραχης ιστορίας του,
οι Κρητικοί δέχτηκαν από την αρχαιότητα πολλές επιρροές, που και σήμερα
εξακολουθούν να δέχονται με τη μορφή του τουριστικού ρεύματος που
κατακλύζει τον τόπο τους τα τελευταία χρόνια. Ο ιδιόμορφος όμως
χαρακτήρας τους δεν άλλαξε.
Έκλεισαν πεισματικά βαθιά μέσα στην ψυχή τους ένα πάθος για ανεξαρτησία
και ελευθερία και μια τρυφερή αγάπη για την πατρίδα που ξεπήδησε από τους
σκληρούς αγώνες τους κατά των διαφόρων κατακτητών που διαδέχονταν ο
ένας τον άλλο. Είναι κοινωνικοί και εγκάρδιοι, φιλόξενοι και φιλικοί με τους
ξένους, αισιόδοξοι και ανοιχτόκαρδοι. Στην καθημερινή ζωή τους είναι
αυθόρμητοι και παρ’ όλες τις ξένες επιδράσεις και τα πρότυπα, διατηρούν τις
παραδόσεις, τα ήθη και τα έθιμα τους, ιδιαίτερα στα χωριά και τις
κωμοπόλεις, όπου ακόμη και σήμερα συναντάμε άνδρες με τη χαρακτηριστική,
τοπική βράκα, το κεφαλομάντηλο και τις ψηλές μπότες. Αγαπούν τη
διασκέδαση, το χορό και το τραγούδι. Χαίρονται τις γιορτές και τα πανηγύρια,
τους γάμους και τα γλέντια που στα περισσότερα χωριά αναβιώνουν με το
παλιό τους κέφι. Χορεύουν τους λεβέντικους τοπικούς χορούς (πεντοζάλης,
χανιώτικος, σούστα, όρτσες κ.ά.) και τραγουδούν τις όμορφες μαντινάδες με
τους εύγλωττους, γεμάτους νόημα στίχους. Οι χαρακτηριστικοί ήχοι της
πατροπαράδοτης κρητικής λύρας συνοδεύουν συνήθως τα τραγούδια τους.
Ο αστικός πληθυσμός ασχολείται με το εμπόριο, τη βιοτεχνία, την
αναπτυσσόμενη βιομηχανία και τον τουρισμό, που την τελευταία δεκαετία
διαδραματίζει πρωτεύοντα ρόλο στην οικονομική ανάπτυξη του νησιού. Σ'
αυτό συντέλεσαν αρκετοί παράγοντες, μεταξύ των οποίων τα πλούσια
αρχαιολογικά ενδιαφέροντα, το καλό κλίμα, οι ωραίες παραλίες, οι καθαρές
θάλασσες, οι φιλόξενοι κάτοικοι και η ποικιλία του φυσικού περιβάλλοντος.

Συγχρόνως όμως έγιναν αξιόλογα έργα υποδομής, χτίστηκαν μεγάλες

μονάδες υψηλών προδιαγραφών και γενικά δόθηκε ώθηση στον τομέα αυτό,
έτσι ώστε η Κρήτη σήμερα να είναι ένα σημαντικότατο τουριστικό κέντρο με
διεθνή απήχηση.

Αρκετοί κάτοικοι στην ύπαιθρο ασχολούνται με τη γεωργία και την

κτηνοτροφία, ενώ στα παραθαλάσσια ασχολούνται με την αλιεία. Ιδιαίτερη
έμφαση έχει δοθεί στο να γίνονται οι εργασίες με σύγχρονες μεθόδους και
μηχανήματα ώστε να υπάρχει η μεγαλύτερη δυνατή απόδοση. Η επεξεργασία
των αγροτοκτηνοτροφικών προϊόντων και η τυποποίηση τους απασχολεί
σημαντικό αριθμό εργαζομένων.

Δεν λείπουν όμως και οι παραδοσιακές ασχολίες που ασκούνται παράλληλα

με κάποιο επάγγελμα. Υπάρχουν ακόμα γυναίκες που έχουν στα σπίτια τους
αργαλειούς και υφαίνουν τα ζωηρόχρωμα υφαντά, κι άλλες που κεντούν τα
όμορφα κρητικά κεντήματα.

Η πανάρχαια τέχνη του πηλού εξακολουθεί να παράγει αξιόλογα

χειροτεχνήματα, μια και οι σημερινοί ντόπιοι τεχνίτες δουλεύουν το εύπλαστο
υλικό τους επάξια με τους Μινωίτες.

Ο τρύγος το Σεπτέμβρη είναι μια ανοιχτή, υπαίθρια γιορτή για τους τρυγητά-
δες. Ακολουθεί το πάτημα των σταφυλιών και όλες οι απαραίτητες
διαδικασίες μέχρι να μετατραπεί ο μούστος σε γλυκόπιοτο κρασί.
 Αρκετοί κάτοικοι στα παραθαλάσσια ασχολούνται με την αλιεία.

Μερικοί Κρητικοί φτιάχνουν ακόμη τη δική τους ρακή ή τσικουδιά, που πίνεται
"μονορούφι" από μικρά ποτηράκια - τα ρακοπότηρα-. Ζεσταίνει και θεραπεύει
τα πάντα... Είναι φτιαγμένη από μούρα (μουρνορακή) και χρησιμοποιείται και
σαν οινόπνευμα στη λαϊκή θεραπευτική.

Οι γυναίκες στα χωριά "πήζουν" τις μυζήθρες και τον ευωδιαστό ανθότυρο
και φτιάχνουν πολλές νόστιμες πίτες.

Γενικά η ζωή στην Κρήτη του σήμερα, παρά τους γοργούς ρυθμούς που
επέβαλε η ανάπτυξη και η βιομηχανοποίηση, εξακολουθεί - ιδιαίτερα έξω από
τα μεγάλα αστικά κέντρα - να διατηρεί την ανθρωπιά της και τη γαλήνη των
παλιών, καλών καιρών.

Παραδοσιακό εργαστήρι αγγειοπλαστικής.

Παράλληλα, οι πόλεις σφύζουν από ζωή, η ύπαιθρος ευημερεί, οι τέχνες, τα
γράμματα και οι επιστήμες ανθούν, το πολιτιστικό επίπεδο ανυψώνεται. Σ'
αυτό συντέλεσε σημαντικά η ίδρυση του Πανεπιστημίου και του Πολυτεχνείου
της Κρήτης, που παραρτήματά τους λειτουργούν στο Ηράκλειο, το Ρέθυμνο
και τα Χανιά και του Τεχνικού Εκπαιδευτικού Ιδρύματος στο Ηράκλειο και τα
Χανιά.

Η πολιτιστική δραστηριότητα είναι έντονη στο νησί. Διοργανώνονται εκθέσεις,

θεατρικές παραστάσεις, μουσικές εκδηλώσεις, σεμινάρια και συνέδρια με
μεγάλη απήχηση και συμμετοχή του κόσμου.

Έτσι η κρητική κουλτούρα αναζωπυρώνεται κι ίσως σήμερα να μην έχει να

επιδείξει έναν Θεοτοκόπουλο, έναν Καζαντζάκη ή έναν Ελευθέριο Βενιζέλο
-γιγάντιες μορφές της καλλιτεχνικής, πνευματικής και πολιτικής ιστορίας του
τόπου -, αλλά, πιστεύουμε ότι το έδαφος είναι πρόσφορο κι ευνοεί τη
δημιουργία σ' όλους τους τομείς.

Οι ορίζοντες είναι ανοιχτοί για ένα μέλλον εξίσου δημιουργικό με το

παρελθόν.

Στο νησί υπάρχουν ακόμα γυναίκες που έχουν στα σπίτια τους αργαλειούς
και υφαίνουν τα ζωηρόχρωμα κρητικά υφαντά.
Μερικοί κρητικοί φτιάχνουν ακόμα την δική τους ρακί ή τσικουδιά.