usu l geregi

Elinizdcki kitap, Zavcn Bibcryan'm 1959 y1hnda lstanbul'da

bas1lan Ermenice L1g1rdadz1 [Slirtlik] adh romammn, l 966'da
yazann i;:evirisiyle, Oncli Kitabevi tarafmdan, Yalmzlar ad1yla
yap!lan Tlirki;:e bas1m1 temd ahnarak yayma hazirlanm1�ur.

Biberyan'm i;:cviri dili, Ermenice metinle kar�Ila�tmlarak yer

yer glincelle�tirilmi�. taraf1m1zdan (*) ile i�arctlenen
stizcliklerle ilgili olarak da, kitabm sonuna bir
"Ai;:1klamalar" btillimli eklenmi�tir.

Tlirki;:e yaz1mda ise Adam Yaymlan'mn Ana Yawu Ki/al'UZU

eksen ahnm1�t1r. ..
YALNIZLAR
Zaven Biberyan'm Eserleri

l1g1rdadz1 * [SUrtU k]
Roman. Erm.:nict:, 1959 istanbul

* Turk<;e i;evirisi: Yal111zlar

bncU Kitabevi, Nisan 1966 istanbul
Paye! Yaymlan, Nisan 1966 istanbul
Aras Yaymc1hk, Nisan 2000 istanbul

Dzav1 [Deniz]
OykU, Erm.:nict:, 1961 istanbul

Angudi Sirahamen [Meteliksiz A�t klar]

Roman, Erm.:nict:, 1962 istanbul

M1rrii1111eru Verraluys1* [Kanncalann GUnbattm1]

Roman, Erm.:nic.:, 1984 istanbul

* TUrkt;e i;evirisi: Baham A�kale'ye Gi1111edi

Aras Yaytncthk, Kas1m 1998 istanbul

Tiirki;e'ye Ba!ihca <;evirileri

[Frans1zca'dan] Ana, Gorki I Sanayi Kralt, Upton S i nc l air I

Ay Vadisi, Jack London I Cinayet :Jirketi, Jack London.

[Ermenice'den] Balkan Harbi Tari bi, Aram Andonyan

 Aras Yay1nc1l1k
istiklal Caddesi, H1divyal Palas 465/Z
80050 Ti.inel, Beyoglu-islanbul
Tel: (0212) 252 65 18 - 243 06 02
Fax: (0212) 252 65 19
arasyay incilik@superonline.com

Yayma Hazirlayan

Rober Kopta�

Kapak Tasanm1

Aret G1cir

Kapak Fo1ograf1

Ara Gi.iler

Bask1
Mart Ma1baac1hk Lid. �Ii.
212 03 39

istanbul, May1s 2000

ISBN 975-7265-27-6
YALNIZLAR

ROMAN

ZAVEN BiBERYAN

ARAS
Zaven Biberyan

(1921 1984)
-
Zaven Biberyan

1 921 'de is tan bul Kadtkoy'de dogdu. Kadtkuy Aramyan-Uncuyan ve

Dibar Gtrtaran (Sultanyan) Ermeni ilkokullan, Saint Joseph Liscst vc

istanbul Ticari ilim1er Akadcmisi'nde ogrcnim gordii.
1941 'de Yirmi Smt f (Kura) asker top1anirkcn, o da askcre altndt
ve Naf1a hizmetine \'erildi. Akhisar'da kendisi gibi Nafta askeri o1an
Jw11a11ak [Zaman] gazctesi yoneticilcrinden Ara Ko�unyan·1 a tant§tt.
0� bu�uk yt! siiren askerlik dbnii§ii Jamwwk gazctesinde yaym1anan
''Krisdoneutyan Vaghcam" [H1ristiyanligm Sonu] adlt yazt dizist biiyiik
giiriiltii kopardt, dizinin yaymt durduruldu. Nor Lur [Yeni Haber] ve Nor
Or [Yeni Gun] gazetelerinde. daha sonra da Jamanak gazetcsi yaym ku­
rulunda gorcv a1d1. Sosyalist dii§iincelcrinden do1ay1 gclcn bask1lar so··
nucu gazetcdcn aynlmak zrrunda kaldt. 1946'da Ermcni aleyhtan
bazt tutum vc yay1nlara kar�t Nor Lur gazetesindeki "Al Gt Pave.
[Art1k Ycccr] ba�ltklt yaz1smdan dolay1 koYU§turmaya ugray1p hapis
yatan, daha sonra buldugu i§lerden de basktlar sonucu aynlmak zo­
runda kalan Biberyan, sonunda iilkcyi terk etmeye karar verip J 949' da
Beyrut'a gitti. Orada gazetecilik mes1egini. Ermenicc yaymlanan Zur­
tonk ]Uyam�] ve Ararat'm yazt i§lerindc gorev alarak siirdiirdii; Ha1ep
ve Paris'teki baz1 dergi vc gazetclerde de maka1eleri yaym1andt. Si­
yasi durumun iyilqtigini dli§iinerek, ya§am1m gii� ko§ullarda siir­
diirdiigii Beyrut'tan aynltp 1 953'te istanbul'a dondii. Seta H1d1ryan ile
cvlendi, bir ktz �ociiklan oldu. Bir siire Osman( 1 Bankast'nda �alt§tt.
27 Mayts 1 960 darbesini izleyen giinlerde Marmara gazetesinde po­
litika yazan olarak gi:irev yaptt. 1 96 4'tc yaym1amaya ba§lad1g1 Nor
Tar [Ycni Ytizy1l] adlt siyasi ve edebi dergi maddi s1kmt1lar nedeniylc
kapandt. I 960'1t y11lann sonunda Meydan Larousse Biiyiik Litgat ve
Ansiklopedi'nin rcdaksiycin kurulunda yer a1d1.
 Ti.irkiye i�r;i Parlisi'nden 1 96 5 gene! secrimlerinde islanbul mil­
letvekili aday1 oldu; ancak milletvekili ser;ilemedi. 1 96 8 yerel se­
r;imlerinde ise aym parliden islanbul Belediye Meclisi i.iyeligine se­
c:;ildi ve ba�kan yard1mcd1g1 yapl1.
Biberyan yazarhk yapmma Ermenice yazd1g1 oykiilerle ba�lad1.
ilk oyki.isi.i l 94S'le islanbul'da "Yerek Inger Eink" [U� Arkada�t1kJ ad1y­
la Jamanak gazetesinde yaymland1. Daha sonra r;e�illi gazete ve der­
gilerde oyki.ileri, makaleleri yer ald1. Oyki.ileri yalm dili ve gerr;ekr;i
lemalanyla ilgi r;ekli. islanbul Ermeni edebiyalmm onde gelen realisl
yazarlarmdan olan Biberyan, r;evresindeki olaylara bir aydm du­
yarhl1g1yla yakla�1p, dile gelirilemeyen gerr;ekleri cesur ve kuvvelli
kalemiyle gozler i:ini.ine serdi. Halla di.inya gori.i�leri farkh olsa da,
haks1z!Jga ugrad1gma inand1g1 bir rahibin yamnda lulum alarak, bir
insan haklan savunuculugu omegi sergiledi.
Romanlannda, oyki.ilerinde ve gazele makalelcrinde her kesimden
insam rahatc;a yans1 tmay1 ba�ard1. Fabrika i�r;ileri, dar gelirli me­
murlar, ki.ir;i.ik di.ikkan sahipleri onun oyki.i ve romanlarmm ba�!Jca
kahramam oldular. Yap1llannda birey-loplum c;al1�masm1 i�leyen Bi­
beryan, oyki.ilerinde de hep loplumsal sorunlarla bogupn insanlan an­
latl1. l 970'te Jamanak gazetesindc 2 94 gi.i n tefrika halindc, (ili.i­
mi.inden birkac; hafta once ise kilap olarak yaymlanan ve onun
ba�yap1l1 sayilan Mm;iinneru Verraluys1 [Karmcalarm Giinbat11rn] adh ro­
man1. bir ailenin ad1m ad1m yok olu�u paralelinde, yakm ger;mi�e
ayna tulan dramalik bir kronoloji gibidir. Bu yapitma, yazann oli.i­
mi.inden sonra Eliz Kavukr;uyan Odi.ili.i (Paris) verildi.
Kolay ileli�im kurulamayan, zor bir insan oldugu soylenen Zaven
Biberyan'm, yazarhgmm yam sira, amator olarak yapl1g1 resim ve
heykelcikler, Biiyi.ikada lutkunlugu, halta -ger;im amac1yla da olsa­
hir ara e�iyle birlikle oyuncak yap1mc11Igma soyunmas1, onun ince sa­
natr;1 ruhunun fazlaca bilinmeyen yans1malan olsa gereklir.
O!ser hastahgma yakalanan Zaven Biberyan uzun si.iren, s1kml1h
bir hastalik doneminden sonra 4 Ekim 1 98 4'te ya�ama veda elli ve
�i�li Em1eni Mezar11g1 aydmlar boli.imi.ine gomi.ildi.i.
Yi.iregindeki dosl sesi, gozlerindeki buruk bak1�1 duyumsalmak is­
lercesine, ardmda Ermenice ve Ti.irkr;e yapitlarm1, Ti.irkr;e ve Enueni­
ce edebi c:;evirilerini hirer yadigar olarak b1rakl1.
 Yaln1zlar'm Ermenice orijinalinin kapag1: Llg1rdadz1 [Siirruk].

Biberyan 'm ilk romani olan eser, 1959 yilmm Agustos aymda, Dogu Bas1mevi'nde,
1.000 tirajla. i.i�linci.i hamur kag1da. 14 cm. x 20 cm. ebadmda. 208 sayfa
olarak bas1lm1�. 7.5 liradan sau�a sunulmu�tu. Kitab111 kapak resmi ise yazara aitti.
 BiRiNCi KISIM

PupuL ba�1111 c,:evirmeden "Ali yine Siirtiigiin yolunu gozlliyor.

dedi.
Y eranik surat1111 ck!iilli. Pup u l devam ctti.
·'Siirti.ik ic,:in Ali kiic,:iik lokma degil.
'Tabi i . Bu devirde bir ka�ap ne demek'I Haram olsu n . kammm
emi yorlar."
"Dogrusu Siirtiik de giizel k1z oldu han i .
Gozlerinde b i r alev yand1. Y eran i k yi.iziinii tekrar ek�itti.
"Hadi ordan sen de' Bir evlat h k parc,:as1' Diinya giizeli olsa ne
c,:1kar! Hi zmetc,:i i�tc. Pisin biri.
Pupul hayale dald1.
"Kim bilir kac,: ki�i ile dii�iip kalk1yordur?"
"El bette ayul ! it gibi. Sokaklarda. Glizel olmaya ne haeet, oyle
olduktan soma.
Pupul �ezlungda dogruldu.
"i�te geliyur Siirtiik. Demedim mi hen?"

G iilgiin. M1sta Beygilin bahc,:esini gec,:ti. Kapah yakah b i r pu­

lover' giymi�ti. Ali'nin bak 1�1. k1zin puloveri geren gogsiine sap­
lan d 1 . S1eakhk dalga dalga beynine fi rlad 1. Glilgiin onu goriir gor­
me1. kaldmmdan indi, ka�lanm c,:at1p ad1m lan m s1kla�tird 1 . Ali onu
tak i p etti .
"Fatma. diye c,:ag ird1.
"Ben im ad1m Fatma degil.
·'Nereye gidiyorsun?"
"Sana ne?"

11
 Pupul yerindc duramad 1 .
"Ardmdan gidi yor1"
"Ayo! ba�ka derd i n yok mu seni n ?"
Pupul sokagm bir k1sm1rn perdeleycn yapraklann arasmdan bir
bo�l u k bulmak i�in boynunu biraz daha uzatt1.
"Siirtiigiin surall rn bir gorsen. B urnundan dii�cn bin par�a
olur."
"Hadi ordan; kokmu� ! Ali'den iyisini mi bu lacak? Orospu kol-
palan* hep."
"Onun gozi.i koyiin* oglanlarmda."
"Kokm u u u � ! "
Pupul rahats1zd1. Kendinc saklayamayacakt 1 . �czlongun iize­
rinden abl asma dogru egildi, avucunu agzma siper etti.
"Mustafa ' n i n � 1 rag1 kabag1 getird iginde. laf a�1ld1 da bil iyor
musun ne ded i ? B i l mem arllk. giinah1 boynuna . . . Og lan kul lar n ­
yorm u � S iirtiigii ! "
"Hangi oglan?"
"Agabeyi o l acak oglan .
Yeran i k'in hatlan sin irle geri l d i .
"Ero! mu? Hadi ordan, deli ! "
"iki goziim � 1 k s m ! "
"Oyle asil bir ailcnin evlad1 . 0 kokmu�un ncsine ayol?"
. .

' Kokmu�' sokagm obiir ko�esinde durdu.

"Sana ka� kere soyledim beni rahat b1 rak diye ! "
Ali zoraki giildii .
" B i r sene evvel benden ka�mazdin."
"Bir sene evveldi o . �imdi i stemiyorum arllk. an la�1ld1 m1?
Benle konu�ma. Bak, sen b i l i rsin, kan�mam sonra. "
Ali gene si vri di �lerini gosterdi.
"N' aparsm? Ero ! ' a m 1 soy lersin?"
Ero l ' un adm1 kasabm agzmdan duyunca Gi.ilgii n ' i.in ka�lan �at1ld1.
"Ero ! ' a bir soylersem . . .

12
 Gozlcrindc kar�1smdakini hakir gorcn bir g urur parlad 1 .
"Yaz1 ksin. B e n i rahat b1rak ! "
Ali 'nin ka�lan birdenbire r;ati ld1.
"Bana bak ban a ! Bana S i vash Kara Ali derler ! Ben seni n kan­
c1k Erollanrnn on tanesi n i s1 kar, suyunu ir;erim, an ladm m1 ! "
Gii lme mas1 Gii lgii n ' dcydi . Ko�a ko�a sokag1 dondii , bakkal
diikkamna dald1. Ali takip etmedi . Gururu k m l m 1 �t1 . Kalbi r;ar­
p1yord u. Gozlerinde kin ve k1zgmhk vard 1 . Kara ka�lan gozlerinin
iizerine y1kilm 1 �t1 . Del i edecekti bu k1z onu ! Onun yiiziinden i�i de
giinden giine aks1yord u . Memleketten yeni gelen Mcmed'e terk et­
m i �ti art1k diikkar n . Elinden i� gelmez bir r;oc uk; ne et kesmesini
becerir, ne pirzola dovebilir. Mii�teri ler hir; de memnun degil lerdi .
Bereket versin ki r;evrede ba�ka kasap yoktu . B una ragmen, m ii�­
teri lerin r;ogu eti �a�kmbakkal' dan, Bostanc1 ' dan getirmeye ba�­
lam1�lard 1 . Ne yapabi l i rdi ki? Akh ba�mda degildi i�te. Giilgii n ' iin
omuzlan. Giilgii n ' iin gogsii, Gii lgii n ' iin kalr;alan . . . Goziiniin
oniinde ba�ka �ey yoktu . Bu yd bamba�kayd1 haspa. Art1k ger;en
yi lki k1z degi ldi . Onu hem arz uluyor, hem de ondan nefret edi­
yordu. Evet bamba�kayd1 art1k. Miibeccel Hamm gibi, obiir kanlar
gibiyd i . Kendi h issettikleri de ba�kayd1 bu y 1 l . B u hissi, oranm ka­
nlarm1 dikizlerken duyard1 . Kinle kan�1k bir �ehvet. Hem sahip
olma, hem de tahrip etme arzusu. �iddetl i bir arzu. Semiz etleri ni
1 mmak, yemek, r;ama�irc1 kadm larm anlata an lata bitiremedikleri
o ir; r;ama�1rlanrn parr;alamak, Gii lgii n ' iin viicudunu da parr;a parr;a
etmek. 0 da art 1k naylon bir viicuttu. Bu yil semtin oglanlan onun
ardmdan da laf at1yorlard 1. Laf atan larm say1s1 art1yor, fakat Ali es­
kisi gibi kudurmuyordu; art1k kendi earn da laf atmak i stiyordu,
madem ki Giilgiin laf atanlardan ho�larnyordu . . . Oysa ma ken­
disine geldi m i , payma hep azar ve hakaret dii�iiyordu.
Hala eski Giilgii n ' ii hat1 rlatan tek �ey , k1zm bacaklan rnn d izden
a�ag1 s1yd 1 . Ayaklan Al i ' ye, atm egerine f1 rlat1p koyiine gotiirmek,
Miibecce l ' in eli nden, Erenkoy ' den, istanb ul' dan kurtarmak is­
tedigi za valh kiir;iik evlathg1 hat1 rlat1yordu.

13
 Fakat i� yalmz ayaklarla bitmiyordu ki ! Az1c1k y ukan � 1ktm m 1 .
k 1 s a ki rpdm1� sa�lanna varana kadar scmtin bir k1z1yd1 art1k o .
M i m i . Firi . Rozi g i b i . Ayaklan, v i l l a sakmlcrinc "Bu k1z bizdcn
dcgi l." dcdirtmcyc yctsc bile, A l i ' yc ··Bi1dcndir." dcdirtcm iyordu
art1k. Yan bcldcn yukans 1 . bcldcn a�ag1sma galip g cliyord u. Etin
fiyat1 nc kadar da pahalansa, nc kadar da �ok para kazansa M ii­
bcccclg i l lcrlc bir olamayacag 1 m b i l i yord u. Ve �imdi -Muhcccclgil­
lcr aym fikirdc olmasalar bile- Gulgun onlann tarafmdayd1 . Mu­
bcccclg i l lcrin kcndisi hakkmda tutumlan nc olursa olsun, Gulgun
onlardan olmak i�in can at1yord u. Dayak ycd igi haldc sahibinin
ayaklan dibindc yatan i t g i bi . Dch�ct bir �cydi bu, ama Gulgun
bc lki de gcr�cktcn sozdc agabcy inin koynuna giriyord u. Man zaray1
hayal ctti k�c A l i ' n i n h i slcri tutu�uyordu. Luks bir cv, rahat ka­
ncpclcr, yataklar. Kendi yapt1g1 gibi sokaklann ko�csindc dcgi l .
Osman Bcy ' i n pi�i. cvlathga m 1 kalm1�t1 �an ki? <;ar�ar dcvri m i
b u ? B u llin kan lar yan �1p lak, butun kan lar orospu. Bir �chir ki
butun kanlar Erollar' m . Scmtin bcbcklcri. Aile k1zlan. Ellcri na­
mh hi zmct�i par�asmdan �ok daha guzcllcri . Turk k1zlan, Yahudi
k1zlan. Gui gibi. Konca konca. � i�ck �i�ck. <;irtchavu1lar' dan Cad­
dcbostan' a, Suadiyc'yc vc otclcrc kadar. Aile klZI orospu l ar. �1plak
�1plak giivur k1zlan . Gobcgi daha Anadolu topragmdan kcsil mcmi�
Gulgun'c dokunmaya nc IUzum vard 1 ?
Hele �imdi pcdcr bey araba da alm1�t1, zaman zaman Erol da
kullamyordu ya. Oysa i ki yd onccsinc kadar b i r �cylcri yoktu. Son­
ra da "Kasap Ali mu�tcri lcrinc kaz1k at1 yor1'' diyorlard 1. Osman
Bey kcndi satt1g1 �cyi ucuza m1 sat1 yordu sanki? Gcr�cktcn, nc sa­
t1yordu acaba? Hukumctlc i �lcr �cviriyor, istanbul-Ankara ara­
smda mckik dokuyord u. Bu yd M1 sta Bcy ' l c de samimiyct kur­
mu�tu.
Ali kcndinc gc ldi. Konudan konuya atl aya atlaya Gulgu n ' u
unutuvcrm i�ti. � i m d i i � d u�unuyodu. Gogsundc kopan firtma da
d i n m i �ti. Para du�unuyord u . <;ok para. Osman Bcy ' i n , M1sta Bey'
i n paras1 kadar.

14
 Ali in�aatin iiniinden agir agi r gc�iyordu.
Arlin Usta. Niko Usta 'ya; "Ali dolamp duruyor." ded i.
Har� haz1 rlayan Hasan, musluktan avu�lan na su ald1.
"Akh ba�inda deg ii ki, o orospu i�in ! "
Arlin Usta azarlad1.
"Onun orospu oldugunu nereden biliyorsun?"
"Biz bir kan m n goziiniin i � i ne bakt1k m1yd1 an lanz usta ! is­
tanbu l kan lan ...
"Fatma istanbul kan s1 m1?"
"Sim di oyle. Bozuktt.:r gayn. Kan dedigin biitiin mah meydan-
da olmaz."
Niko Usta giil dii.
"Sen onun hangi mahm gordiin ulan?"
Hasan kocaman kirli mendi liyle yiiziinii, ba�1 m , boynunu kuru­
lad 1 , kolunu uzatt1.
"De h a ! Nesini goreyi m daha? Hay camm yiyim . . . "

Giilgiin paketleri yiiklen m i � , eve ko�uyordu. Oyle dalgind1 ki

genelli kle ka�irmad1g1 edepsiz laflan bile duymad1 .
M 1 sta Beyg ilin torunu bah�e kap1si ndan seslendi.
"Fatma, bu ak�am bizimki ler s ize gclcekler."
Giilgiin durdu, kii�iige bakt 1.
"Bi liyorum." ded i.
"Ben gclmicem. Bizimki ler gelcekler."
" B i l iyorum."
"Ben de �imdi gcl i i m m i ?"
"Hay1r."
Giilgiin yoluna devam etti . Az otede gene durdu , dondii, ka�la-
n m �alll.
''Sana ka� defa soyledim, ben i m ad1m Fatma deg il d iye."
"Oyleyse ni�in seni Fatma diye �agmyorlar?"
"Yanh� �agmyorlar."
"Ni�in yan h � �agmyorlar?"

15
 Glilgtin sinirli bir hareketle yola koyuldu. De; ad1 m otede tekrar
durdu.
"Seni niye denize gottirmed iler?" diye sordu.
"Bogaz1m agnyor. Ben de �imdi gel i i m m i size?"
"Hayir, hay ir, i�im var ben i m ."
Kti«;:tik ktistti, tic; tekerlekli bisikletine binip, bahc;:ede gozden
kayboldu. Gtilgtin c;:ocuklan sevmez, hatta zaman zaman onlardan
nefret ederd i. Oysa, yan l an n d a ted irginlik duymad1g1 tek yarat1k
c;:ocu k lard1.
Eve vard 1gmda kan ter ic;:indeydi. S1caktan, h1zh ytirtimekten
c;:ok, y tirek ttiketmesiydi sirtmdan a�ag1 su akmas1mn sebeb i. Kar­
m ndan beynine dogru dalga dalga s 1cakhk ytikseliyor, c;:arpmt1 kal­
bini agntacak derecede art1yordu. Bu s1cakhk ba�layah birkac;: yil
vard 1 . Fakat ytireginin ezil mesi ve c;:arpmt1 eskiden, c;: o k eskiden
beri devam ediyord u. Azar lan d 1 g 1 , dayak yedigi ilk gtinlerden beri .
Yan kap 1dan mutfaga girdi, paketleri masamn tizerine b1rakt 1.
Ev sessizdi. Uzaktan bir radyonun paraziti circirboceklerinin �en­
l igini bozuyord u. Glilgtin havagazm1 ac;:t 1, kapatt1. B i r an karars1z
kald1. Yeniden ac;:t1, yakt1, ti treyen gtic;:stiz alevi seyrett i. Kirli kah­
valt1 kaplanna tiksinerek bakt1. G azin Uzerine su koydu, kendini
mutfaktan d1�an att 1. Bir oda kadar gen i�, her tlirlli elektirikli arac;:­
la donatilm1�, nefret ettigi o enfe s mutfaktan. Cam h ic;:bir �ey yap­
mak istemiyordu bugtin. Fakat iki saatten doneceklerd i, ve . . .
Ellerini arkasmda baglay1p odadan odaya, koridordan koridora
gezinmeye ba�lad 1 . Evin sessizligi, harikulade bir ozgtirlligtin
stikunetini vermektey di. Kendi evi nde, ba�1na buyruk, m al sah i bi
olmamn mutlulugunu tad1yordu G tilgUn.
B i n anm cephesini boydan boya kaplayan salonun koltuk lann­
dan birine gomtildti. B acaklanm uzatt1, duvardan d uvara, yerden
tavana kadar ytikselen cam lara gozlerin i dikip hareketsiz kald1.
Genc;:lerden bir grup den i ze gid iyord u. Koytin oglanlan. Gtilgtin
bak1 � l anyla onlan takip etti . D1�anda agac;:lardan ve gokytiztinden
ba�ka bakilacak bir �ey kal m am1�t1. Gtilgtin asla goge bakmazd1 .

16
 Yakl a�an ogle s1cag 1 havadaki sessizligi ag1 rla�tmyordu. U zak­
taki radyonun paraziti kesilmi�ti. Zaman zaman, B agdat Cadde si'
nden ger;en bir tramvayin madeni � 1ki rt1 s1 duyu labi liyordu ancak.
GiilgUn egi ldi, m asamn Uzerindeki gUmU� kutudan bir sigara
ald 1 , dudagina yap1�tird 1 . irnUdUsel bir hareketle agzindan r;ekti,
sokaga bir goz att 1. Kimsecikler yoktu. Sig aray1 tekrar agzina ald 1 ,
bacak bacak UstUne att1 , m a s a Ronson ' unu* r;akt 1. �akmak alev al­
m ad 1 . Benzin yoktu.
B i rdcnbire UzUntUye kap i l d 1 . S anki �imdi ba� l ayan bir rUya y1-
k1hyordu. Ronson ' u yerine koydu, sigaray1 ofkeyle m asamn Uze­
rine firlatt 1. Ar;1kl ayamad1g1 bir s1ki nt1 r;okmU�, kalbi yine h1zh
h1zh r;arpmaya ba� l am1�t1. ir;i bo�ahr gibi oluyordu. B ak1�lan ayak­
l an n a takilm1�t1. Cam aglamak i stedi. Her �eyini kaybeden bir in­
samn buhran amnda hissedebi lecegi tUrden bir umutsuzluktu bu.
B i l seydi eger. . . Be� yil, on yil evvcl bilseydi, r;ocuklugun d an beri
bir i�kence arac1 o l an o bir;imsiz ayakkab i l ar yUzUnden, bir de Os­
man Beyg ilin evinde henU z ne parke, ne mu�amba, ne de elektr ik
sUpiirgesi bulunmad1g1 zamanl arda, yah nayak tahta ovmakla ayak­
l an m n ne hale geleceg ini . . . N as i l bilebi l i rdi ki? Hem ne yapabi­
l irdi? MUbeccel oyle emrediyordu. 0 zamanlar odU kopard1 anah­
gi ndan. Osman Bey i se kans1 m n vicdans1zhklanna hir; kan�mazd 1 .
Ayakkabilan, sar;lan . . . S ar;lann zaran yok, onl ar uzar. Fakat ayak­
l an ne yaparsa yapsin art1k dUzel meyecekt i. Belki elleri, k1pkirm 1 -
z 1 , kardan y an m 1�r;asi na r;atlak, �i�, t1maklan eti kanatacak kadar
derinden kesilmi�, kUt parmakh e lleri, zaman l a dUzelirdi de, ayak­
lan . . . Ah ! Ayaklan . . .
Gazetelikten Seksapel' in* son say1s1m r;ekti. Kapakta gene nefis
bir vUcut yat1yordu. GUlgUn o kalr;alan, o bacaklan seyrederken
bir erkek gibi heyecanl an d1. S i g aray1 ald1. oflceyle hain r;akmaga
bakt1. Mutfaga gidip ocaktan yakt1 sigaray1. Parrnag1m 1 S 1 n maya
ba�layan suya daldird1. Bir zafer kazanm1�r;asi na sakin le�ti biraz,
salona dondU. Ayaklanm masay a d ikti, Scksape l ' i ar;t 1. Rengarenk
�aheserlcr sayfalarda resmiger;it yap1yorlard 1. Hani koyUn deli kan-

17
hlanmn sokakta durup da arkasi ndan 1shk c,:aldtk lan ci nsten.
iyi ama kendi sinin de 1shg1 hak eden yonleri vard 1. Seksapc l ' in
herhangi bir gi1gsli ile yan �abi l i rd i . Hie,: de az bir �ey degildi bu. 0
derg i , anaokulundan i.in i versit eye, okulu olm u�tu Gi.ilgi.i n " i.i n. Ona
kar�l duydugu kori.i ki)ri.i ne g i.i veni c,:ok az ogrenci cigret menlerine
kar�l duyardt . Seksapel' den ogren mi�ti tuvaletin ve �tkhgtn an­
l am t n t , gi.izelligin ro li.ini.i , seksapel i . k1sacas1 . a�k ve erkekler hak­
k1 11daki bi.iti.in bildi kleri n i . Onun sayesinde tan11m�t1 Liz Taylor 'u'
Ero! gi.ini.in biri nde kend isine 'Liz i ' deyince oglan tn yi.izi.ine zevk­
ten kt zararak bakm1 �t1 . Ero! alay olsun diye soy lemi �ti o !aft . Fakat
Gii l gi.in ic,:in ci ddiydi bu. 0 gi.inden heri, L i 1 ' i n enfes bir resmi ya­
tag1 m n ba�ucunda duvara m1hlamp kahrn�tt. Erol ' un biiti.in kah­
kahalanna ragmen. �i.inki.i Gi.ilgi. in. yi.izi.ini.in Li z'e c,:ok benzedigi ni
biliyordu art1k. Yqil gozleri n i n i.istiindeki kahn fakat muntazam
ka�lan mn. kahn ka�tn moda oldugu bu gi.inlerde art1k bir ta�rah
kus uru say1lamayacagm1 da bil iyordu.
Oglanlar tarafindan begeni Jen tip in hangisi oldugunu da Seksa­
pel ' den iigrenmi�ti. Yani Er9 l ' un begendigi tip. Erol ' un begenmesi
yeterd i . Mil lete tepeden bakard1 o. Sinema yt ld1zlann dan ba�ka
kimseyi begendigi gori.ilmemi�t i . Oglan lan n hayranhkla seyret­
ti kleri, ag1z �ap1rdatt1klan re simler hangi leriydi? 'Ki.ic,:i.ikham m ' lar
hangi resimlere benzemeye ozeni rlerdi? Bunu fark etmek kolayd1 .
'Kiic,:i.ikha111 m· 1ar gibi o resi ml ere benzemekti gi.ic,: olan. 0 mo­
del !er magazin sayfalanndan A l lah'tn i nayetiyle canlamp i n miyor­
lard1 ya asfalta. Gi.izel yi.i1 de yetmez. Her zaman gi.izel vi.icut da
para et mez. Ne gelirdi ki eli nden? Anahgt ne verse onu giyecekt i .
Liz'in elbi selerini giymey i , onun gibi makyaj yaptp kalabahkta
boy gostermeyi kendi de bil irdi pekala. Fakat nereden bulacakt1?
Ttrnagtna bir cila si.ir mesine bile izin veri l mezdi . Kendini bi ldi bi­
leli gi.izel bir sac,: tuvaleti yapa mam1 �t1 . Hep oglan gibi ktrp tmm�­
lard1 sac,:lar1111. ilk defa gi.i ni.in modas1 i�ine yanyordu. Bu sefer de,
bi.iti.in kadi nlar kt zlar sac,:lanm kestirip attmrken, Mi.ibeccel tcr ter
tep iniyord u. Uzun sac,: lan kestirmek kolay. fakat onlan hir anda

18
uzatm ak imkii ns1zd1. Sanki konu�makla sac;lan c;abuk uzayacakm1�
gibi . Allah· m gi.inii lckrar cdip du ruyordu:
"K1z, sac;lan ni u zatacaksm art1k. anladm m 1? Makas vuray 1m
dcm c!"
Sadccc sac;larla kalm 1yordu, tal i h arka arkaya gi.ilmcyc ba�­
lam 1�t1 Gi.i lgi.i n ' c . Sac; vc ka� modasm m ardmdan, �imdi de p ulovcr
mcsclc ulm u�tu. Om rii boyunca daima bogazma kadar kapah ka­
zaklar giydi rm i �lcrdi . .)i mdi . Mi.ibcccc l cvlathgm m sirlmda pu lo­
vcri gordi.ikc;c "O bic;imsiz �cyi giymcycccksi n ! " diyc bar bar bag1 -
nyordu. Oysa kcndisi. o ya�la. ctckliklcri nin. pantolonlan n i n Listi.i­
nc, yi.in!U, pamuklu rengiircnk pu lovcrlcr giymcyc ba�lam 1�t1. K1sa
kollusu . uzun kollusu. Her c;qi di.
Ya sutycn? Gi.ilgi.in ic;i n az dcrt olmam1 �t1. Y1llarca o gi.ini.i bck­
lcm i�ti. Y1llarca naylon c;orap vc sutycn kullanmasm1 cngcllcm i �­
lcrdi: · · sen kim o l uyorsun daha, si.imi.ik ! U ! " Gi.ini.in biri ndc, yaban­
c 1 n i n biri. sokakla, aynas1z ama hayranhk ifadc eden bir laf atm 1�t1.
Bunun i.i zcrinc Mi.ibccccl sanki uyanm1�. crtcsi gi.i ndcn tczi yok
Mahmutpa�a'ya gidip Gii lgi.in 'i.in dik, scrl mcmclcri ni czcn kahn
pati skadan sutycnlcr satin ahrn �t1 .

Gi.ilgi.in Scksapcl ' i ycri nc koydu, sigaray1 kristal lablada czd i ,

ayaga kalkt1. Akh pulovcrdc . sutycndcydi . Akh d1 �andayd1. So­
kakta. Gi.indi.iz plajda. ak�am asfaltta, gccc si ncmada. K1 zlan n tu­
valcti ndc. Vi.icut hatlan nda. Oglanlann ac; gozlcri ndc. dudaklan n m
v c burun kanatlan nm titrcyi�i ndc. Duvarlann. agac;lan n dibi ndc.
Bunlann otcsi ndc, uzak bir hat1 ra gibi, Ali'nin c;atlak dudaklan nda.
Salyasmdan tiksindigi dudaklannda.
Farkmda olmadan zcm in kattan kac;l 1 . Mi.ibccccl ' i n yatak oda­
s1 nd::1 buldu kcndini. Kocaman gard1robun gcn i � aynalan kar�1sm­
da. lc;i ndc bir burukluk vard1. Bazcn boylc. kcndini Scksapc l ' i n si­
luctlcriylc k1yaslamakla nc kadar gi.il i.inc; oldugunun farkma va­
nrd1. Gcni� p i l i l i ctckli gini . kahn patiskadan sutycnini. kcndindcn
nt.:frct ctmcsinc ncdcn olan dcrin bir mcmnuniyctsi zliklc c;1kan p

19
att1. El lerini tela�la. Umitsizce \:ekmecelerde gezdirdi . MUbeccel ' in
i ncec ik \:ama�irlanm �ehvetle ok�ad1 . Pemhe naylondan bir sutyeni
kendinden ge\:erek kaldird 1 . 0 kadar ince, o kadar narindi ki bir ce­
viz kabuguna s1gabi l i rd i . Seri bir hareketle takl1 gi:igsUne ve gene
k 1 zard1 . Zevkten ve gururdan. Hayir, bir Seksapel resminden fark1
yoktu . Hele profi lden, hele vUcudunu bir ispanyol dansi:izU gibi k1-
vmnca.
MUbcccel ' in san p amukludan italyan puloverin i bulup giydi.
Puloverin ince dokusu bUtUn vUcudunu kucaklad 1 . Nay lon sutyen
bir harikayd1. GUlgUn bir anda o agir i\: ezikliginden kurtu ldu. Zeh­
ri i\:iP buhrandan kurtulan bir esrarke� gibi.
Soyundu, bu defa sutyens i z giydi puloveri . Gi:igsU atom bomba­
s1 degildi arllk, fakat Mahmutpa�a sutyeninden bin defa daha iyiy­
di. ince, elastiki merserize, bUtUn hatlanm kahp gibi sanyord u.
GUlgUn aynadan pencereye, pencereden aynaya gidip geldi, ken­
disini i:inden, yandan, ahc1 gi:izUyle seyrett i. Evet, madem ki MU­
beccel o kaba sutyeni giymeye zorluyordu, o halde bu sutyen daha
iyiydi. i\: gUdU ve tecrUbeleri, MUbeccel ' in yasak lad1g1 her �eyi n
i y i , tavsiye etti klerininse ki:itU oldugunu i:igretm i �t i . Oyle k i . firsat
bulduk\:a onun emrettikleri n i n Lam aksini yapmak l az1 md1, hi\: dU­
�Unmeden. Ye bunu i steyen bir k1z, f1 rsat1 da daima bul urdu. Bir
y i l once, MUbecccl, k 1 z karde�i ne: "Bu p i s i ba�tan \:Ikanrlar. d ik­
kat etme l i , art1k bebek deg i l . " demi�ti. GUlgUn bunu duyunca 'ba�­
tan \:Ikma'mn fena bir �ey o l m ayabi leceg ini dU�UnmU�. Ali ile ka­
ran h k ki:i�elere gitmi�ti . M Ubeccel , evlathg1mn sa\:lan ne kadar da
agir u zuyor diye i stedigi kadar kudursun ve �a�si nd1; GUlgUn ' U n ,
evde y a l m z kald1k\:a sa\: lan m n ucundu n kirp 1 verdigini r u h u bile
duymazd 1 .
G U l d U . K1sa. ne�eli, alayc1 b i r g U I U � . B i r anda, y 1 l lar, 'Anne ' si­
nin bUtUn yapt1klan ve kend i s i n i n ona yapt1g1 tUm oyunlar gi:izleri­
n i n i:inUnden ak1p gi tti .
Puloverin etekleri ni \:aprazlama tutup yukan \:ekti . Kuma�, \:e­
nesini, agz1 m , burnunu s1yird 1 , ka�l arda direlt i, sa\: lanm dag 1 tt1 .

20
 Ero l, elinde bir mayo ve bir havlu, kap1 m n qiginde d i k i l m i �
seyrediyordu.
Gi.ilgi.in bir anda deh �ete kap i ld1. Puloveri geri singeri kafasm­
dan gcc,:iremedi, c,:1plak gogsi.inc bastird 1. Gozleri n i Ero l ' a dikmi�ti.
Karmnda bir ezinti vard 1. ilk tep kisi korku olmu�tu. Yan be lden
y ukan c,:1p lak gori.ilmekten dogan bir utanc,:. Ye bi lhassa, derin bir
�ehvet i.irperti si.
Erol ta� kesi lmi�ti . Y 1 l l ardir i l k defa Gi.i lgii n ' i.i c,:1p lak gori.iyor­
du. Di.i�i.i ndi.igi.i gibi degi ldi. Haf1zasmdaki son c,:1p lak Gi.i lgi.i n, ev­
de yalmz kald1kc,:a ' doktorculuk' oynamak bahanesiyle soydugu ve
gi.iya ' muayene etmek' ic,:in boydan boya i.izerine uzand1g1 k 1 zca­
g 1 zd 1 . S i mdi, ergin Gi.ilgi.in kar�1 smda 'c,:ocukluk' gi.i nleri n i n ha­
tiralan h1zla tazelen ip, hayret edi lecek bir �eki lde, gizli tutulan bir
ozlem gibi ic,: di.i nyas1m alti.ist ediyord u. Gec,:mi �tek i , o ham mey­
vaya benzeyen, emi rlerine itaat eden, yapuklarmdan ne zevk alan,
ne korkan, ne de �ikayet eden k 1 zcag1z yeniden canlamyordu goz­
lerinde. Gozlerini koca koca ac,:m 1 � , merak l a yi.izi.ine bakan ki.ic,:i.ik
Gi.i lgi.i n.
Gi.i lgi.i n �imdi de gozleri n i kocaman ac,:m1�t 1 . Fakat o eski bo�,
i fadesiz gozler degi ldi bunlar. Yi.icudu i.irperiyor, kammdan yuka­
nya dogru bir hararet yi.i kselip bi.iti.in uzuvlan n a zevkli bir uyu­
�ukluk yay1yordu. Bacaklan m n arasmda bir s1cakhk art1yordu. B i r
�eyler o l acagmdan emindi. Evde y al m zken, Ero l ' un birden donebi­
lecegini hayal ettikc,:e, akh daim a ol abilecek bu �eye taki lm1�t1.
.
Erol ken disine soracakt1 : "Yalmz m1sm?" Cevap verecekti : "Evet.
Sonra . . . Uzun zaman, eskisi g i bi 'doktorculuk' oynay acaklanm
ummu�tu. <;i.inki.i bi.iyi.idi.ikc,:e ' doktorculuk ' u unutacag1 yerde, bu
oyunun son temsi lini daha s1k amyordu. 0 gi.i n, ·oyun ' un en hara­
retli amnda, Erol birdenbire eve donen annesinin ve teyzesi n i n ses­
lerini duyup pan ik ha!inde ayaga f1 rlam 1�. i.isti.ini.i ba�1m di.izeltmi�
ve susmas1m tembih ederek bir ko�eye gizlenmi�ti. Gi.i lgi.i n yap­
t1klanmn i ti raf edilemeyecek bir �ey oldugunu i l k o gi.i n di.i�i.in­
mi.i �ti.i. "Doktorculuk ' , gi.ini.in birinde Ali duvar dibinde buna ben-

21
zcr ba�ka oyun l ara ba�laymcaya kadar bir daha tckrarlanmam1�t1 .
.. Ne yap1 yorsun orada?"
Ero l ' u n scsi kabayd1. Son 'doktorc u luk'tan bcri daima kaba.
daima a layc1 o l m u �tu. Sanki k1 zdan ncfrct cdiyordu. Bunun la bir­
l i ktc. Ero l ' u n ki.ir,:i.imscyi�i Gi.ilgi.in ' i.in i.izcrindc h ir,:bi r zaman bu
kadar dcrin bir ctki yaratmam1 �t1 . Hayal kmkh g m a ugrad1. Endi�c
ilc kckclcdi:
"Y1 kanacag 1m.
"Anncmin odasmda m1?"
Bu soz yabanc 1 h k hissi vcrdi Gi.ilgi.in'c. "Anncmin . . . " Tab ii,
Mi.ibccccl onun anncsiydi. Ya kcndisi?
Kar,:mak ir,:in bir harckct yapt1. Erol sag di rscgini kapmm pcr­
vazma dayam1�, ycrindcn k1mi ldam1yord u. Gi.ilgi.in yalvard1.
" Birak bcni !"
Bu yalvan �ta ycni bir zcvki tatt1. Tam d a yapmas1 gcrckcn �cyi
yapt1 g m 1 di.i�i.indi.i. Ero l ' u n k1zard1gm1 fark cdincc, bu kanaati kuv­
vctlcnd i . Ycni dcn, daha lath yalvard1.
" Birak ! "
Ero l ' u n alnmdaki damarlar �i�mi�ti . Gi.ilgi.in yi.izi.indc onun
s1cak ncfcsi n i hisscti. Pu lovcri boynuna dogru bi raz daha yi.ikscltti .
ctckliginin ycrc kaym1� oldugunu u nuttu. Erol ' un alnmda tcr dam­
lalan birikiyordu. Ka�mm Listi.inc di.i�mcsi �art olan sac,: tutam1 tc­
ninc yap 1�m1�t1. Gi.inqtcn yan m 1 � yi.izi.i iyicc k1 zarmaktayd1 . G iil­
gi.i n ' i.in scsi dcrindcn ti trcdi.
"Yapma . . . "
"Sana bir �cy yapt1g1m var m1?"
Ero l ' u n agzm m kcnannda zoraki, alayc1 bir r,:izgi bcl irdi.
"Kim diyor sana bir �cy yapacag1 m1?"
Gi.ilgi.in n aho� bir hissc kap ild1. Y 1 l l arca kcndisini ki.ir,:i.imscycn,
alayla, azarla konu�an, hatta bazcn cl kald1ran Erol vard1 kar�1sm­
da. Sogudu.
"Oy lcysc b1 rak gcr,:cyim.
Bir darbc p u lovcri cli ndcn r,:ckip ald1, ayaklannm dibinc firlatt1 .

22
 ··Bana oyun yapm a ! " diye bagird1 Erol.
Gi.ilgi.in �imdi meydan okuyordu. Kollanm iki yana sark1tm1�.
yan beline kadar \:1plakt1 .
"C::: eki l ! "
ileriye dogru uzatt1g1 dirsekleriyle Ero l ' u i tti . Yerinden k1 m il­
datamad 1 . Oglanm parmaklan omuzlarmda kenetlendi. Gi.ilgi.in par­
maklann a�ag1ya dogru ineceginden emindi. Soludu.
"Birak beni . . .
<;ehresi olagani.isti.i bir gi.izelli kle parhyord u. Sesi k1sild1.
"Birak ! "
Ero l ' un kasi lan, sertle�en, \:ilgm b i r \:arpmt1yla sars i l an vi.icu­
dunu h issetti . Erol ka�lanm \:atmaya gayret ett i .
"Bana numara m1 yap1yorsun?"
Arzusu oylesine �iddetliydi ki art1k ba�ka hareket yapam1yordu.
Kurtulmak bahanesiyle k1vranan Gi.ilgi.in 'i.in vi.icuduna s1k1 s1k1ya
yap1�m1�t1 . Parrnaklan k1zm omuzlanna bat1yordu. Hemen hemen
yi.iz yi.izeydi ler. Gi.ilgi.in bekledigi anm geldigini tahmin ederek
gozlerini yumuyor, ti treyen dudaklanm arahyordu .
Ero l ' un vi.icudunun gev�edigini, hayal meyal 'doktorculuk' u
hat1rlatan hareketleri nin hafifledigini. durdugunu ve parmaklanmn
art1k omuzlanm ezmedi gini fark etmedi. Erol hafi f bir g i.i li.i �le koy­
verd i . Kar�1 kar�1ya, goz goze, hareketsiz kaldilar. Erol k1zm goz­
lerinin i\:ine endi�e ile bakt 1. Gi.ilgi.in anlamam1 �t1 . Ek�i bir ter ko­
kusu yi.ikseliyordu vi.icudundan.
"Yi.iz verd ik deg il mi? Ne samyorsun ken dini?"
Gozlerinde koti.i bir i fade vard 1 . Gaddar bir i fade. Hareketi n in
birakt1g1 o l as1 izleri silmesi laz1md1.
"Ne sandm kendini? Ayaklan m seyrettin mi aynada?"
Bu lafm Gi.ilgi.i n ' i.i kalbinden vurdugunu di.i�i.inmed i . Girtlagm1
yi rtarak kahkahay1 bast 1 .
"Git y1kan, g i t ! Ak�ama kadar temizlen. Gi.ini.in birinde bir
kasap \:1rag1 bulursun . Lizi �,,
Kahkahas1 a�ag1 indi, bah\:eye \:lkt1, sokakta sondi.i.

23
 Eve yen iden sessizlik \:Dkti.i.
Gi.i lgi.in aynanm kar�1 smda k 1 m i l d am adan durdu, kendi h ayalini
gormeksizin bakt1 .

"C:::o k sevimli \:Ocuk oldu Ero l . " dedi Pupul.

"Eh tabii, efendi evlad1 sonu\:ta." dedi Yeranik.

Ero l ' u n �akaklan hala zon k l uyordu. Beyninde bir motordan

daha faz l a giiri.ilti.i vard 1. O l aylan h1zla gozden ge\:irdi. Sondaki
h a�in h areketiyle dalga ge\:tigi izlen i m i verip vaziyeti kurtard1gm1
di.i�i.in i.ince biraz rahat l ad1.
Arzusu sondi.ikten sonra boylesine igrenme duyac ag 1 m di.i­
�i.inmem i �ti . Ek�i ter kokusu h a l a bumundayd1. Gi.ilgi.in ' i.in , ba�­
l an g 1 \:ta arzul an m o kadar kam\:i layan "Yap m a ! "lan kulaklannda
\: m h ynrdu. Bir �ey yapmas1m bekl iyordu o. Ken dini bir �ey s a­
myordu. idd i al an vard1. Su di.inki.i si.imi.ikli.i Gi.il . . . Fatma. Para
odememck i\:in evlathk d iye a h n an h izmet\:i.
Bu dii�i.ince kibrini oylesine kam\: i l ad1 ki, h e r �ey i , hatta kok­
le�mesi i\:in onca gayret s arf ettigi donj uanhk �ohreti n i bile fedaya
h azird1.
Bir an , Gi.ilg i.i n ' i.in belki de herkese anl atacag 1 m , bobi.irle­
neceg ini di.i�i.indi.i. "Erol beni seviyor. . . " Utancmdan k1zard 1. 0 k1-
sacik �ehvet anm m kendisini n as i l bir teh l i keye att1gm1 gori.iyord u.
Gi.ilgi.in'i.in begen i l mek. arzu lan mak , onemli bir �ahsi yet s ay i l m ak
ve ba�kalan n a konu o l m ak i\:in can att1gm1 iyi bilirdi. Bi.iti.in bun­
lar Ero l ' u n kimseyi begenmeyen jon �ohretine zarar verirdi. Neyse
ki k urtulu� gene arzusunun �i ddetinden gel mi�ti.
Gozi.i gayri i htiyan pantolon u n a kayd1 . Ba�kas1 tarafmdan go­
ri.ilmesi o kadar <la umurunda deg i ld i . Fakat �u 1 s l akhk ho� deg ildi.
Bu hali daima bir ki.ii,:i.ikli.ik hissi veri rd i. Bir oli.im h avas1 ta�1yan,
neyse ki k1sa si.iren bir \:e�it \:Dki.inti.i.
Atil la'mn sesi duyuldu arkadan.
"Ero l , bekle ! "

24
 DondU, e l lerini onUnde kavu�lurd u, lekeyi gizledi .
"Sen de ge� kalm1�sm." ded i .
"Uyuyakal m1�1m. Gece ikide yatt1m. DU�Un bir kere. Halim
kalmad1."
ifliharla gUI Uyordu. Mem nundu. iflihar elmez olur mu? islerse
gece i kide doner eve; yahul, cam islemezse hi� donmeyi verir. Hal­
buki Ero I. . . Anas 1 , babas1 . . . Ak �am yemeginde m ullaka sofrada
bulunmak mecburiyeli . . .
Tok gozlU, her �eye lepeden bakan bir kimsenin kay1ls1z eda­
s1yla omuzlarm1 si lkli.
"Ben arabay1 sevmiyorum. Rahals1z. Belin a g nr , d izlerin
agnr."
"Anlamad1m ! Melin ' in arabasma bindin mi sen hi�? KIZI ya­
lird1k, kanepenin yans1m bile lulmad1 . Muazzam Packard."
Sesini al�altt1.
"Hem, kolayhkl1r. K1zlar p l aj kabinine kolay gelmezler. Hal­
buki arabada 'alla' dedin m i hi�bir k 1z reddelmez. Arabada neler
olacag 1 m bi lir de girer, ama alihisi* var. 'Gezmek i�in bindim' di­
yebi lir. Kabinde d urumu kurlarmanm i mkam yok. Sonra, hep
korku i�i ndesindir basacaklar diye. Sen korkmaz m1sm? Ben rahal
elmiyorum plaj kabininde."
Kafas1m sallad 1 , hayale dald1.
"DUmenini buldu yani Melin."
Erol d i �lerini s1kl1.
"Ben de j i go loluk yaparsam . . . "
"Yapmaz m1sm? Korkan m , o yle bir kan olsayd1 reddederdin.
B ahk yumurlas1yla, f1 sl1kla bcsl iyor �ocugu. Haflada dorl gUn ka­
n m n yamnda, para. elbise, araba . . . D1�arda isled igin k1z . . . "
Erol gUldU.
"D1�ardaki k1z anla�maya dahil m i ?"
"Nereden bi lecek? Bi lse bile ses �1 karmaz. Bil memezli klen
gclir. Eli nden ka�mr diye korkar. Melin gibisini nerden bu lacak?"
Erol ' u n cam s1kild1. Hep Melin. Her yerde Melin. Herkesin ail-

25
zmda Mclin. Giizel olan o. kuvvetli o l an o, cesur olan o. Y aktiyle.
vcletken, kendisi de tapm1�t1 ona. Arna �imdi. hclc p1111chi11u hallun*
kar� 1 smda ter dokerek �u adaleleri kazand1gmdan hcri , art1k ona ta­
hammiil edemiyord u. Kendisi Meti n ' den daha giir;liiydii art 1k. 0,
viicudunu i �letmi�ti ama bir yumru k indirmesini bi lmezd i . Buna
ragmen, biitiin tayfa halii Met i n der ba�ka �ey demezdi.
"Sevmiyorum o r;ocugu. ded i . "Hindi gihi dola�1r."
Met in' in, biitiin adalelerini �i �irmi�, viicut yan�masma katilan
atletler gibi daima poz alan kuru m l u hali goziiniin ontinc geldi.
"Ne viicut var ama r;ocukt a ! "
Erol dudag1m 1S1rd1 . Bazen, Meti n ' i n r;ocuklarda iiyandird1g1
hayranhg1 kendi iizerine r;ekm enin i m k5.ns1z olacag1m dii�iiniir,
kendi kendini yerd i . Bunun bel k i de tek r;aresi, o hayran hg1 kir­
makt1 . Fakat buna asla cesaret edemeyeceg ini bi liyordu. Ezi le bii­
zii le onu "Metin Abi" diye r;agird1g1, sokakta onunla birlikte yii­
riimekten zevkli bir giiven h i ssettigi devi rlerden kalma hayranh k
ve korku sinmi�ti ir;ine.
Ati l l a birdenbire durdu. Ero l ' un kolunu tuttu.
"Ha, az kalsm unutuyordum. Arel haftamn dort giinii buralarda,
farkmda m 1 sm?"
Ero l ' un ytiz hat l an geri l d i . Metin ' i n ardmdan Aret ' i n laf1 bar­
dag1 ta�myordu.
"O pir; de adamdan say i lmaya ba�lad1 !"
"A-rel A-ret . .. " Sey irc i lerin temposu kulaklannda r;mlad 1 . Ana­
dolu yakas1mn basket yild1z1. Her at1 �1 basket. Sihirli bir tebessiim,
giizel siyah gozler, 1srarla bakan ve ken disini rahats1z eden gozler.
Topu eline ger;irdi mi "A-ret A-ret''; basket.
"Bizimki ler de �1 mart1yorlar serseriyi. A-ret A-ret . . . "
Ero l ' u en r;ok sini rlen diren bu deg i l d i . Herifte geleneksel alayc1
tebessiime neden olacak hir;bir �ey yoktu. Ne viicudunda, ne ha­
reketlerinde, ne de kon u �masmda veya �ivcsinde . . . Onu n l a bir Er­
meni kari katiirii r;izmek miimkiin deg i l d i . Bari ad1 Hamparsum ,
Karabet v e y a Agop olsayd1 . B e l k i sey irc i lerin ' A-ret' lerini bile ho�

26
gorecck, l'erahlayacak, mu azzam bir kahkaha alacak ve hcrkesin
kcndisiylc birl i kle gi.ildi.igi.ini.i go ri.ip sevi necekli . 0 zaman ondan
nefret elmeyecek ve i\:inde basl m l m 1 � bir inli kam duygusu bi.iyi.i­
meyccekl i. Y eler ki Arel Ti.irk\:e konu�urken veya sahanm hopar­
lori.inden ismi okunurken elraflak i lcr b1y1k allmdan gi.ili.imseyerek
bak1�abilsinlcrd i. Oysa 'Arel' yi.iziinden bu m i.imki.in olmuyordu.
"Aydemir di.in B i.iyi.ikada' da* Sevi m ' le kolkola gormi.i�.
Erol birdenbire arkada�ma dondi.i. Attila bu �iddelli lepk iden
memnun, ba�1rn sallad 1 .
"Sevi m ' lc mi ' "
Kuli.ibi.in en gi.izcl k1zlanndan . . .
"Demek onun i\:in haflarnn dorl gi.ini.i . . .
Alilla ba�1rn sallamaya devam ediyordu.
"Vay ibne !"
"Gel bir ayran i\:."
Bozuk paray1 sandvi\:<;inin lezgiihma f1 rlatt1. soguk ayrandan
bir yudum i\:li.
"Baban i �e indi m i bugi.in?"
"Ha? indi. N' olacak?"
"Hi\:. Mcli n ' den hay ir yok. Bu sabah U ludag ' a g itti kan yla."
"Araba i\:in mi? B ugi.in i� yok. Ak�ama donecek. Yann ak�am
belki. B i zim kiler bri\:e giderler."
Bardag1 yine dudaklanna goli.irdi.i. Akh Sevim' deyd i. Onu her
gen\: arzular, fakal cesarel edemezdi. ' A-rel A-rel' ler hiilii ku­
lak lannda \:1'1hyordu.
 -2-

"Gene kudurdu hu."

Yeran i k �i �man bacaklanm s uri.ikleyerek bah�eye indi, otlaya
puOaya kendini k1z karde�inin yam ba�mdaki �ezlonga b1rakt 1. �i�­
kin kamm1 ovalad 1 . �ezlongun tahtalan �at i rdad1.
"Oldurecek ben i . Bazen gozii oyle doni.iyor ki ! Deli m i ne d iye
korkuyorum . "
Yalvard 1 .
"Sen soyle A l lah a�kma, bugunku dolma tuzsuz muydu? Tuz
koymay1 un utmu�su n . yakm1�sm diye tutturmu�. Al lah a�kma ayol,
dolmam y a m k m 1 y d 1 ? Berabcr pi� irmcd ik mi, sen soyle."
Gogsi.inden bir mendil � 1kard1 . sin irle agz1 m n etraf1m sildi.
"�imdi de gomleg i m i n di.igmesi diye tutturmu�. Niye di kme­
mi�im? Eh ! insanhk hali. gormcmi�im efendim. Hayir, neden di­
kilmemi�? Pek i , ver d ikeyim. Hayir, ge�ti art 1k, boyle gi yecegim,
sen utan ! "
Men d i l i yelpaze g i b i kullan d1.
"Bunun sonu nereye varacak bilmem. Gi.inden gune beter olu­
yor. \:ek i l m i yor kahn . "
Pupul bir iki dakika d aha sessiz durdu, soma ka�lanm kaldmp
ba�1m agir agir sallad 1 .
·'KIZlm, bir erkek kirkm1-kirk be� ini ge� i p de hala evlenmezse
daha �oook �ey ler olur."
"Bana ne soylliyorsun? S anki ben m i evlendirmedim? Az m 1
k 1 z arad1 m'I"
Pupul guldu.
"Aradm da ne o l du?"
"Her rast gelene peki deni r mi cam m ?"
"Silva fena k1z m1yd1T'
"Degi ldi, deg i ldi amma . . .

28
 Sesini alc;-:altt1.
"Biliyorsun i �te, ailcsi . . . Asil aile degi ldi. Siilalemize uy­
gun . . .
Pupu l ' un yiizii bi rkac;-: saniye k1zard 1. Bu 'siilale' lafm1 s1k s1k
duy ar, her seferinde aym �ey i , siilalesi ne sovme arzusunu hi sse­
derd i . Y aktiyle, Y eranik kendisini de btitiin k1smetleri reddetmeye
bu l aOarla te�vik etm i �ti. Hatta, bir defasmda olmu� bitm i� bir i �i
bozmu�tu. "Bak i �te, ben bir c;-:ar� 1 h ald 1 m , ne oldu? Uygun muydu
ailem ize? Babamm hatas1 . Para tutar dey i p verdiydi beni. Ben ba­
bamm h atasma kurban gitti m. B ari sen aklm1 ba�1na topla . . . " Bu
lafl ar siirekli tekrar edilmi§ti, fakat art1k inanm 1yordu bunlara; hele
ablas1 da kendi k1zm1 "soy lu" o l m ayan birine, bir "c;-:ar�1h"ya ver­
digi giinden beri . Yeranik, bozu�tugu damad1 ic;-:in art1k tiksintiyle
"c;-:ar� 1h" der olmu�tu . . .
"Oglunun fark ettigini dii�iinmiiyor musun?"
"Neyi?"
"Evlcnmesini i stemed igini."
Yerani k yerinden s1c;-:rad 1.
"De l i ! Kim soyliiyor i stemed i g imi? Olmeden, onun miiriivve­
tini gormek en lath arzumdur. Goziim ac;-:1 k g itmem."
Pupul gtilii m sed i. Bu giizel ciimleyi bir tefri kada okumu�tu;
ama hangisi nde oldugunu hat1rlamad1.
"Tabi i ontime c;-:1kana da oglumu al d iyemem ya!"
Yeran i k' i n ka�lan bamba§ka bir i fade i le c;-:atild1.
"Goriiyoruz olanlan. i�te Madam Yerj i n . Goziiniin oniinde. Yo !
Dogrusu ben onun durumuna dii�mek istemem. Oglunu bir � i lhga
ver, sen de son demlerinde yapayalmz pinekle. Kans1 senden daha
makbul olsun . . . Yooo ! "
"Oyleyse �ikayet etme, 'rek kahnm."
Yeran i k cevap vermedi. Madam Yerj i n'in durumuna k1yasla,
hie;-: de onemli bir �ey degi ldi bu ' kahir'
Be� dakika sonra Pupul ablasma dondii.
"Belki de kendinden pek emin degi l."

29
 "Ki m?"
"Oglun. 0 kaka. hu cici, hcpsinc bir kulp tak1yor. Ki.ilti.irllisi.ini.i
istcr. kcndisindcn daha ki.i lti.irli.i nlmasmdan korkar. Giizcl ini arar.
clindcn ahrlar diye korkar. Yirmi bqtcn yukan olmas1m iste­
mez . . .
Kahkahas1m bast1 rd 1 .
"Dogrusunu istersen gi.ili.in� olmaya ba�lad 1 . Kendisi ne bulun­
maz Hint kuma�1 ki. bi.itiin meziyetlcri, arulan i.izerlerinde top­
l ayan k1zlar gelip ayaklanna kapanacaklar. yirmi bq ya�mdaki bir
k1z1 idare edebilccek . . .
Yeran ik dik dik k 1 z karde!?ine bakt 1. Onun h irsh. hm�h cdasm­
da, ogluyla alay etme, onu rezil ctmc arzusu sezmi�ti. 'Pa�a gibi ·

evlad1m korumak i�in dogru ldu ; ama l'lrsat bulamad1 . Kri kor , i.ize­
rinde si.iveter, altmda pembe � i zg i h pijama pantolonu ve a�mm1�
terli klcriyle bah�eye � 1 kt1. Suratmdan aksilik ak1yord u. Yerani k
yerinden kalk1p soguk bir sesle:
"Gel �urda otur, i.i�i.imeyesin. ded i.
Krikor �ezlonga kuruldu. Gozleri endi�e vc hi.iki.imsi.iz bir iil­
keyle parhyordu.
"Yine ba�lad1. diye si.iylcndi. "Herkes yemekten soma istirahat
edecek. Onun z 1rzmm m1 din lcyecegiz? Sonuna kadar da a�m1�.
Sag 1 r m1 ne?"
Yeranik, Kaz1m Bey ' i n pi kab1 a�t1g1m o zaman fark ett i. Fakat
yemek hakkmdaki tarll�malan heni.iz �ok yeniydi, hi� cevap ver­
med i . Krikor si.i ylcnmeye devam ett i .
"Allahm gi.ini.i �ek i l i r m i bu? Hep aym plak. B i r sieste' yap­
maya im kan yok."
Yeran ik susuyordu. Pupu l :
"Sen haftamn i k i gi.ini.i d i n l i yorsun, b i z her gi.in. Bizim camm1z
yok m u?"
"iyi ya. Benim haftada iki g i.i n istirahatim var. Bu deliyi mi din­
lcyecegim?"
Anasm1 sokma ihtiyacma kar�1 koyamayarak i l ave etti.

30
 "Madam Ycrj i n ' inle beraber, iki del i birbirlerini bulmu�l ar.
Tencere kapak m i sali. B irisi Allahtn giinii ayrn pl agt i.;alar. oteki
Allahtn giinii si nemaya gidip ayrn fi lmi seyreder. . . Ne zamana ka­
dar i.;alacak bu?"'
Yerani k cli ndeki gazeteyi h1zla dizleri nin iizerine b1rakt1.
"Amma da soylendin ! Afakanlar bastt ayol.
Krikor derhal di kle�ti .
"Ya ! Uzan yat, tath tath uyku bastirsin, o salozun yuziindcn si­
estein pii.; olsun ! Sonuna kadar da ai.;m 1 � pikabt, mahal leyi ayaga
kaldmyor. 0 kadar ai.;maya hakkt yok kanunen ! "
"N ' apiim? (: 1 k yukan kend i sine soyle, bana n e soyluyorsun?"
"'Sen tuttun bu evi, sen i n Madam Yerj i n ' i n . . . "
"Bcgcnmedinsc gelmeyi vereydin.
Yeran i k ' i n i.;ehrcsi kotii bir i fadeye buriinmii�tii, yiiziinii bu­
ru�turdu.
"I1 1 h ! Erkck ! Tek ba�ina donunu baglamaktan aciz! Bu ya�a
geldi, her �cyi anasindan bekler hala. Bir kan ahrsan anlarsin han­
yay1 kony ay1 . Bak nasil sana gordiirur ev i �leri ni !"
Krikor k1pktrm 1z1 kesi ldi. Yeranik tam kalbi nden vurmu�tu.
"Ne de emsalsiz an a sin sen ya ! "
Yerani k'in surat1 asi ld1.
"Nankor ! (:ekilmiyorsun art1 k."
Avantaj Kri kor'a gei.;m i�ti. i�ledi .
"Bu evde i.;ekilmez olan biri var ama hangimiz?"
"Hayallmt mahvettim sen in ii.; in. ihtimam gostcr, y 1ka, yedir. . .
Her i s tedigine amesos' ! Bak ne soyliiyor �imdi ! "
Pupul' a dondii.
"i�te, al miikafat m1 !"
Pupul taraf tutmaya mecbur kalmamak ii.;in, dalginhk numaras1
yaparak gozleri ni ycrc egdi, sessiz ligini korudu.
Krikor gene parlad 1 .
"Ya ! Amesos, oyle m i ? Hangi arzuma? bmriim boyunca eziyet
ettin bana.

31
 "Nankor! Nankor evlat ! Seni Hintliyan• mektebine gonderen
ben deg ii m iydim? B abana kalsayd1 ucuzdur diye Getronagan' a'
koyacakt1 seni . Sayemde gittin zeng i n �ocuklany l a adam gibi oku­
dun."
Bunu hat1rlayinca, oglunun kendisine haks1zhk ettigine iyice
i n an d 1 . K1zd1.
"Ben evlad1m1 cemaat mektebine, o pis �ocuklann arasina yol-
l am am diyen ben deg il miydim? Lord evlad1 gibi tah sil gordi.in . "
Krikor' un sinecegi yerde gi.ildi.i gi.ini.i gordi.i hayretle.
"Elbette. Paray1 veren babamd1. B abamin o li.imi.inden soma . . . "
"Baban bana m i lyonlar birakmad1 . Tutumlu davranmasayd1m . . . "
"Bi l i ri m , bi lirim . . .
"

Yeran i k, Krikor'un gozlerinde bir di.i�man h k ate�i gordi.i. On­

dan u m m ad1g1 bu ate�ten bayag1 korktu.
"Bi l i ri m ! B an a bir bisi klct bile almadin. 0 kadar yalvarm 1�1m­
d1r sana. Ben unutmad1m. Unutmam ! "
Sanki h a l a bisi klet i steyen �ocukmu� g ibi dudaklan titredi . Ye­
ran i k k1zard 1.
"Salag i n biri sin, di.i�er bir yeri n i ki rarsi n diye . . . "
" B i l i ri m ! B i l irim . . . ' Sen bisiklete binecek adam m1sin? Sen
�unu y apacak adam m1 sin? Sen s alaksin, sen zay1fsin, yok i.i�i.irsi.in,
yok 1S1 m rsin . . . Neyimi begendin ki? Her �eyime kan�tin, her �e­
yime engel oldun. B 1 rakmad i n i sted igim gibi ya�ayay1 m . On kuru�
cep h ar� hg1 verir m iydin? Ta k i i �e g irdim. Millet gezmeye gi­
derd i , ben param yok dememek i�in s1v1� 1rd1m."
i� i n den. nefretle i lave elti. "Mil let kanl ara giderd i, ben gelir
sen i n surat1 m seyrederd im."
"Boyun devri l si n ! Di.ikkamnm'Varh k ' 1 m • odeyen ben deg il miy­
dim? Ben olmasayd1m A�kaleler' de geberecektin ! "
"iyi k i soyledi n ! Evet, cidedin , soma d a geri aldin. Ne a l a ana-
.
hk!"
Pupu l ' a dondi.i, fakat Pupul yerdeki �ak11lan saymaya devam
ediyordu.

32
 "Paras1m evladina odi.in� veren ana ! "
Yeran i k dizini dovdi.i.
''Budalahg1mdan ! Ne zorum vard1 odemeye·J Boy le nankor ev-
l ada."
"Ki min parasm1 verdin? Babamin paras1 . . . "
"Ken di param ! "
"Efendim ? Babamn evi nden m i get irdiydin?"
Pupul ba�1m gizl ice kaldird1, ablas1 m n yi.izi.ine bakt1 . Yeran i k
vazge�med i .
"Paras1z kahp sana muhta� o lmam1 istersin, biliyoru m . A l lah
gostermesin. Allah ki mseye muhta� etmesi n . Evladina b ile."
" Y a ! Ben sana muhta� olay1m ki her �eyime kan�asin."
"Ne halin varsa gor. Senin neyine kan�t1g1m var ki?"
"Ne zamandan beri ? Ka� seneden beri ?"
Sesi ti tredi.
"Ka� ya�1ma vard1m ! "
Yeran i k sokaktan ge�enleri gordi.i . Al�ak sesle:
"Allah ' tan bulasi n ! El alem i n oni.inde rezil ediyorsun 1sm1-
mizi."
Pupul boynunu uzatt 1.
"Ki mse yok." dedi . "Si.irti.ik ge�t i. Gene ah �veri�e gidiyor, fi le
eli nde. Onlann misafiri olur bu gece. Cumartesi bugi.in."
Yeran i k din lemiyord u.
"Nedi r bu �ektigim sen in elinden ! " di ye s1z l and1 ve sesi k1s1ld1.
Kri kor anas1mn gozya�lanmn yakin oldugunu sezdi . Hi� ama
hi� tahammi.ili.i yoktu anas1mn aglamasina. Kendi hakh olsa bile,
onun aglamasindan dai m a ac1 duyard 1 . Al�ak sesle J anet etti, ye­
rinden kalkt1, h1zh ad1 m l arla eve gird i . Odasmin kap1sina gelene
kadar, anas1 mn bir noktada h ak h oldugunu kabul etmeye mecbur
kal d1. ' Sert erkek' olmak iddias1yla ba�kas1mn oni.inde mem­
nuniyetlc alaya ald1g1 Kaz1m Bey ne kadar nazik, munis, zarars1z
da olsa, yine de yukan �1k1p on dan pikab1 susturmas1m i stemeye
asla cesaret edemeyecekti.

33
 SUveteri sirtmdan �1kard 1 , ko�edeki kanepeye f1rlatt 1, anneci ­
g i n i n ordUgU sUveteri . C a m s1kkmd1. Gene tiksintiyle kan�1k b i r
k 1 zg m h k duyuyordu anasma. Gene igrenmekteydi o n u n kocaman
gogUslerinden, devasa kal�alanndan. Onunla mUnaka�a edip k1zd1
m 1 boy le olurdu. Kendi kendi nden igrendi mi boyl e o lurd u. D�u­
mek korkusuy l a yaz s1cagmda yUn giydigi nde, �aresiz bir Urkcklik
en me�ru haklanm dahi savunmaktan kendisini ahkoydugunda,
hep boy le o lu rdu. On be� ya�mdan bu yana kendini pek deg i�mi�
hissetmiyord u; dazlak kal"as1yla yagh gobeginden ba�ka. . . Eskisi
kadar, belki eskisi nden daha yoksundu kendine gUvenden. Bunun
soruml ulugunu anasma yUklemekten ho� l am rd1. Kend isini o kadar
azarlam1�. hor gormU�, her yapt1g1m o kadar kotU lemi�ti ki ! 20-30
sene evvelki Yeranik' i hatirlad1k�a o eski korkuyu hala duyar, bu
korku onu anas1m 'ha�lamaya' te�vik cdcrd i . Yerani k pa�avraya
donmU�, ken disi de onun yeri ne zorba kesilmi� oldugu halde.
� i mdi kendisi hUkmediyord u, ama bazen i �inde kokle�mi� bulunan
bu korkudan asla kurtulamayacagm1 dU�UnUr, U mitsizlige kap 1 hrd 1 .
Y e vururd u. Her korkam n , kendisini korkutan �eye vurdJgu g ibi .
KorU korUne.
Yataga uzan d1, el lerini boynunun altmda kavu�turd u, gozleri ni
tavana di kti . Tavandan orkestranm gUmbUrtUsU dokU IU yor, ko�kUn
kararm1� tahtalan titriyordu. Hayir, p i kab1 susturmas1m soyle­
yemeyecekti Kaz1m Bey ' e . B i raz sonra, kar�i la�t1klannda gene gU­
I U mseyecek, elini s1kacakt1 . Ol anca zehrini anasma saklam1�t1 . Ya­
� 1 m ald1k�a. bUtUn omrUnU ona kar�1 mUcadele ile ge�irm i � ol­
dugunu hissediyordu. Anas 1 m n bask1smdan kurtulmak, bir kabus,
bir saplant1 haline gelmi�ti. Ancak ekonomik bag1 ms1zhg1m elde
ettikten sonra kurtulabi ldigi bir saplant1. Anasmm istedigi �eyleri
yapmamakla ba�lam1�, kendi i stedigi �eyleri ona yaptirmakla za­
fere eri �mi�ti . Fakat buna ragmen . . . Fakat buna ragmen . . . B i r an
bo� bulunup akmt1ya kap i l d 1 m1 hemen anas1 m n etkisine g i rerd i ;
onun sozU buyruk, onun zevkleri tart1� ma kabul etmez, onun gol­
gesi devasa . . . Panige kap 1 h p tepki gosterir. Yeranik' ten gelen her

34
�cyi i n kiir etmek. y1kmak i�in korii kori.ine vurur. vururd u. Dar­
helerini bir ccscdin mtma indirdi gini fark etse bile.
Yorulup durunca, tanmmaz hale gelmi�. pa�avraya don mi.i� y1-
kmt1y1 seyredip endi�eye kap1 hrd 1 . B u y 1k111t1. zafer sarho�lugu ye­
rine ac1 vcrin.li . <;unki.i, bu mezar yolcusunun anas1 oldugunu ha­
t1rlat ird 1 . Oli.im fikri . eziyet etmeden duramayacag1 bir insamn bu
derecc camm �1 kard1g1 i�in pe�inen vicdan azab1 veri rd i .
Eli nde olmadan pencereye g i t t i . a�ag1ya bakt1. Anas1mn aniden
lilmedigine, bi.iti.in bu tart1�malardan sonra birbirlcrindcn sonsuza
kadar ayn lmayacaklarma cmin olmak istedi .
Anasmm Pup u l" la hararetli bir konu�maya dald1g1m ve hi� de
i.izi.inti.ili.i. ki.iski.in gori.inmedigini fark edi nce deri n bir hayal k mk­
hgma ugrad 1 . B i r kez daha aptahn biri oldugunu h issetti . Tam d1k­
l an ndan. ahhaplanndan bu his ncden iylc uzakla�m1�t1. Her zaman
boyle ol urdu zaten. Sozlerine vc hareketlerine onem veri l medigini,
sozleri v e hareket lerinin asla umdugu ctkiyi yapmad1g1m, onccden
hesap l ad1g1 sonucu vermedigini gori.ir. ki.i�i.i li.ir, kii�i.iliird i.i. Oz
anas1 bile e�ek yerine koyuyordu onu.

"'Gene gidiyor bu. Tela�talar bugii n . Acaba kimi kabul ede-

ceklerT
"Ki m?" diye sordu Yeran ik.
"S i.irti.ikgillcr."
'Tabii misafir kabul ederlcr. ben edecek degi l i m ya! B i.iyi.ik
para kazamyor adam."
i� ini �ekti.
"Herkes vurgunun yolunu bul uyor. Durdugu yerde otlayan yal­
mz bizimki ! "
Kirkor"un penceresine koti.i h i r bak1� f1 rlatt1. Gozkri binamn
ccphesini tirmand1, Kaz1m Bey"in bir ku� yuvas1 gibi damm altma
s1gmm1� �at1 kat1 odasma vard 1 .
"Ben olsam e l i n Ti.irk ' i.ini.i evime a h p da tek ba� 1 m a beraber
oturamam.

35
 Pupul anlamad 1, Yeran i k ' i n yuzune bakt1 .
"Yerj i n ' den bahsediyoru m .
"Haaa ! N e olur ayol? Dcdikodu yapi lacak taraflan kalmam1�
gayri . Madam Yerj i n altm 1�hk yok mu?"
"Budala! Benden ufak m 1?"
"Neyse, carn m . Yani demek i stedigim, dedi koduya konu olacak
ya�ta degi l . "
"Ne olursa olsun. Kad1koy' deki evine pansiyon alm1�; pekala,
para i � i n ald1 diyelim. Paraya i ht iyac1 yok ya. Oyle diyel i m . "
"Para i�in deg il elbette. Kendi de soy! Uyor zaten, Kazim Bey
olmasa pek yalrnz olacag1m di yor. Koca evde tek ba�1ma diyor.
Hakk1 da var."
"Evde oturdugu m u var ki? Gece g i.induz si nemada."
"Gene de yapayalrnz olmak ho � bir �ey deg i l . "
"H1h ! Evlad1 yeti �tir, el lere ver. s e n t e k ba�ma pi nekle . . .
"Ney se, oray1 anlad1k; ama buraya kuyruk gibi beraber ge-
tirme n i n ne anlam1 var? Nereye g i tse arkasmdan si.irukli.iyor."
Pupul omuzlanrn si lkt i.
"Efendi adamd1 r. Osti.inden be lli ogretmen oldugu.
Yerani k alayc1 alayc1 gi.ildi.i.
" O n u n erkekligi eksik olsun. Kanncay1 incitmekten �ekin i r.
Erkek dedigin. az1c1 k . . .
Oturdugu yerden firlad 1, yi.izi.i k1pkirmm oldu.
"Aa a ! " diye haykird1.
Eli ni havada sallad1, gizlicc Pupul' a f1 si ldad1.
"Madam Yerj i n ayol ! "
Y i.izi.i mutlu b i r tebessi.imle aydmland1, sesi nqeyle � mlad 1 .
"Biz d e senden bahsediyorduk Madam Yerjincigim. i y i i nsan
l afm m i.isti.ine gelirmi�."
Madam Yerj i n konu�tuklan rn duydu m u diye e ndi�elendi Pu­
pul. Pek ay1p olurdu val lahi. Fakat Madam Yerj i n ' i n hafif mak­
yaj h , uygun bir peruka ile �er�evelcnmi� yi.izi.inde, yorgunluktan
ve eve donmenin, dostlara kavu�manm memnuniyetinden ba�ka bir

36
dade yoktu. Elindeki i;antay 1, beyaz ham �apkas1m, eldi venleri n i ,
y q i l demir ayak h . topal bahi;e m asasina b1rakt1, g u li.i msedi . Yera­
nik ayaga kalkm1�t 1 .
"Cum artesi gi.inuyle niye dondun Madam Yerjin? B i z art1k cu­
martesiyi, pazan gei;irirsin di ye du�undukti.i . . .
"Allah kahretsin Kinah ' y1 ' ! B i r sinemas1 bile yok. Rahats1z
olma Madam Yeranik, oturmayacag1m."
"Ti:ivbe ! Otur soluk al hele. Yoru lmu�, terlemi�sin. Dur bir
kahve p i �ireyim sana.
"Hay i r, rica ederim, bir �ey i stemcm. Yalmz, terim kurusun bi­
razc 1 k . "
�ezlonglardan birine i;oktu. Yeran i k tahta bankonun bir ucuna
i l i�ti. Madam Yerj i n ' i n bak1 � 1 yu kanya, ku� yuvasina gitti. M u zi­
gin temposuna uydurarak ba�1m bir sure hafi fi;e sal lad1.
"Beethove n ' i oyle arad1m ki . . . " ded i . "in san ah�1yor."
"Dogru ." diye onay lad1 Yerani k . "Hele Beethoven ! "
Pupul gozleriyle Gulgun ' u yakalad1 v e ali;ak sesle bildirdi:
"Gene yi yecek alm1�."
Yeranik, Madam Yerjin'e g u li.i m semeye devam ederken, gozle­
riyle Pupu l ' u n verdigi haberi dogrulad1.

"Efendim?" ded i . Madam Yerj i n .

Pupul tela�la beri dondu.
"Bu pari;ay1 her gun i;alar."
"Kiiz1m Bey ' Du nyada yedincinin ikinci muvmam ndan* daha
gu zel bir �ey hayal edemiyorum.' der."
Hafi f bir tebessumle devam ett i .
"Zannederim b u senfoniye hat1ralarla bag h. Emi n degi l i m a m a
bana oyle geliyor ki vaktiyle ogrenci lerinden birine 5.�1k olmu�."
Pup u l ' u n gozleri parlad1 birden. "Yok camm ! " diyerek Madam
Ycrj i n ' e dogru egi ldi. Hii; akhndan gei;irmememi�ti �u eski og­
retmenin . . . Kiiz1m Bey aniden bu yuk bir onem kazanm1�t1. Sur­
tiigu unutturacak derecede.

37
 "Sonra? An lat, Madam Ycrj i n .
··sen iyi b i l m iyorum.
"Onun i�in mi b1rakm1� mcslcgi?"
"Kcndisi m i b1rakm1�. yoksa ba�ka bir scbcplc cmckliyc m1
ay irm1�lar bil miyoru m . Tabii sormu� da dcg i l i m . "
Ycranik gayct c i d d i :
"Tabii, dogru dcg i l . " diyc onaylad 1 .
Pupul ablasma aksi aksi bak t1. Bir an cvvcl Ada'dan havadis al-
mak i�in sabirs1zlanan Ycran i k konuyu dcgi�tirm i �ti bile.
"Ecc, Madam Y crj i n , nc var n c yok Kma h ' d a?"
Madam Ycrj i n ' i n y iizii kasild1.
"Ne olacak? Y cl, dcniz, oki.iz. Dolu okiiz! Tahammi.il cdi lmcz
bir ycr. Dcd ikodu, dcdikodu. btckinin kocas1, bcri kinin kans1 , di­
gcrinin klZI. Poker, bczik. Ba�ka �cy yok. Kim kimc ziyarctc gitti ?
Ka� vapuruy l a gcldi? Ne giymi �ti? Ncrcyc ugrad 1 ? Ne habcrlcr gc­
tirdilcr �ch i rdcn? Y apur daha B urgaz ' a* varmadan, havadislcr
aday1 dola�1r. Deli ol ursun.
"Aaa! 0 nc fcna �cy oylc." dcd i Ycranik.
Sak in, lath y iizlii, gcncl liklc az konu�an Madam Y crj i n ' i n �ch­
rcs i , Kmah' dan soz a� 1 h nca tamam 1 y l a dcgi�m i�ti. Gozlcri ih­
tirasla parhyord u.
"Hele o gclinim o l acak �1 rfmt1 ! Giimii� ag1 zhg1 agzmda, oyun
masalarmdan bcriyc gcldigi yok. Oglcyc dogru yataktan kalkar.
Surat bir kan�, gozlcr �i�. ilk i�i bir sigara yakmak. Sonra kah­
vcsini i�cr. C::o gu zaman da kocas1 pi�irir kahvcy i , di.i�i.in ! ' '
Ycran i k isyankar bir � 1 g h k att1. Fakat Pupul yutmad 1 . Madam
Ycrj i n ' i n gclinini ycrmcsindcn Ycran i k ' i n zcvk ald1g1m bil ird i .
"Sonra sabirs1zhkla o y u n saatini b cklcr . . . "
Madam Ycrj i n harckctsiz kal akald1, kulak kabartt1. 0 anda yi.i­
zi.i ycnidcn dogal i fadcsinc bi.iriindii .
"Pikab1 kapatt1 . " diyc m m ldand1. "ikinci muvman bittiktcn
sonra kapatt1."
Gi:izlcri doldu.

38
 ''Btittin ikinci muvman boyunca oturup aglar ka<;: 1 k ! "
Ba�1m sallad 1 .
"Ba�ka adam. Bu mem leketin, b u a sn n adam1 deg ii."
B i r an dti�tincelere d a h p scssiz kald1. i<;:ini <;:ekti.
"Ne diyordum?"
"Gelinin hakkinda konu�uyordun, Madam Yerj i n 'cigim."
"Evet. Edepsizlik bu kadar olur yani. Dtin, yemekten sonra,
oturmu�tuk, dostlan dolmu� eve. Herkesin yam nda . . . "
"Ne oldu, Madam Yerjin?"
''Kaynana hamm diye <;:agird1 beni ."
Yeranik bir i syan <;:1ghg1 daha koyvcrdi. Madam Yerj i n ' i n ka­
ramsar bir hali vard 1.
"Ye oglum ses <;:1karmad 1. Herhalde i<;:inde bir �eyler oldu.
Fakat giiltimsedi, ahk ahk bakakald1 . B i r erkek bazen kan sina
kar�1 ne duruma dti�tiyor, ya rabbim, nas i l kor oluyor! 0 k1zla nasil
evlencbi ldigini hala akhm alm1yor. Oglum gibi bir. . . "
Ytizti yeniden al al oldu. Akima yeni bir ayn nt1 geldi m i , h id­
deti kabanyordu.
"Siniri nden <;:atlarsin. Oglumun paras1yla edalar tak1myor. Og­
lum kan sina poker paras1 yeti�tiren bir oktizden ba�ka bir �ey deg i l
bugtin."
"Sin irlenme Madam Yerjin, asabiyet zarar veri r."
Madam Yerj i n ac1 bir tebesstimle gev�edi .
''Olse m : kimseye ac1 vermez, eminim. Oglum bile kurtu ldum
der be lki."
"Tovbe ! Tovbe ! Nurhan Efendi hi<;: oyle . . . "
"Ne b ileyim ben Madam Yeranik. Belki sam i m i ol arak ac 1yan
yegane insan Kaz1m Bey olur, kim bili r?"
"Sa<;:ma laflar ediyorsu n."
Madam Yerj i n ' i n sesi yumu�ad 1 .
"Baban, anan, kocan, akrabalann, hepsi, hepsi teker teker oltir
de yerytiztinde anlayamad1gin ve seni anlamak istemeyen ku�aklar
arasinda yapayalmz kahrsan, bunu o zaman anlayabilirsin Madam

39
Y eran i k . 0 zaman, evladma ne kadar mu hta� o ldugunu, �ocukluk
�agmdaki yal m 7 kalmak korkusunu nasil yeniden hi ssetti gini ev­
ladm bir b i l se . . .
Yeran i k ba�1 m uzun uzun sallad1 , gog si.inden bir mend i l �1 kard1.
gc'>zlerin i sildi. Pupul hayretler i�inde di kkatle si.izdi.i onu. Acaba
kar�1smdakiyle dert ortakh g1 yapmak i�in nu mara m1 yap1 yordu?
Yeran i k ' i n gozleri ger�ek ya�larla dolmu�tu. Deri n bir keder i�in­
deyd i . Kuvvetlice si.imki irdi.i.
' ' Aci kader ! " diye mm ldand 1 .
"Hayat b i l i r m i sin neye benzer, Madam Yeran i k ? Ri.iyanda de­
nizi gori.irsi.i n, sana olmu� mudur hi�? Yi.izmek i stersin. Tam yi.i ­
zecegin anda kuru r, kendini yerde yatm1� bulursun . istanbul'un k a ­
r m a da benzer. �ehri orter, sevi nirsin. Kalkay 1 m gezeyim, kartopu
oynayay1m dersin. Bir de bakarsm, erimeye ba�lam1�, sokaklar �or­
haya don mi.i�. �am ura batarsin.
Madam Yerj i n e l i n i almmn i.izerinde gezdirdi, perukadan d1�an
fi rlam1� birka� gi.imi.i� sa�1 kaldird 1 .
"Cidden ken d i m i giderek yapayalm1 hi ssediyorum. Ben im on­
lardan olmad1g1 m 1 , onlann benden olmad1klanm hi ssediyorum.'"
Sesinde bir monolog deri nl igi vard 1 .
"Dahas1 var ; antipati duy uyorum . On bq-on a l t 1 ya� lanndaki
k 1zlar strap leslerle*, darac 1k pantolon larla, gobek lerine kadar a�1 k ,
p iyasaya �1k1yorl ar. Buradaki g iizeller yok Kmah ' da, b u yi.izden
oradaki gosteri� daha gi.ili.in� ol uyor. En azmdan benim gori.i�iime
gore gi.i li.irn,: Madam Yeran i k .
"O ya�ta ! "
"O ya�ta ! Ayak parmaklan boyah, o n parmak meydanda . . .
"Ne igren� ! "
"Herkesin agzmda yakas1 a�1k hikayeler. A k i m ba�mdan g ider
Matmazel Pupu l . "
Pupul sitemle " c 1 k c1k c 1 k " yapt1, gozleriyle de M1 sta Beygilin
acele accle eve ko�turan hizmet�isini izled i . Kendisi bay 1 hrd1 ya­
kas1 a�1k hikayelere. Garo b u ti.ir hikayelerin u stas1yd1.

40
 "Ktii;i.ik bi.iyi.ik h akan yok 1 K111ahh lar bir araya geldi ler mi, ya
kumar oynayacaklar ya da ac;1 k sei;ik hi kiiyelcr anlatacaklar. Sen
hu ya�ta k1 zanr s 1 11, o nlar gi.ilmekten kat1 h rlar. Ai;1k hikiiye sc­
anslan di.izenlerler. Hele o gel inimin anlatt1klan111 bir duysan . . .
"Nurhan Efendi ne diyor bi.iti.in bun lara?"
"Gti li.iyor. Ye ben i m de gi.ilmemi bekl iyor. Dedi m ya kendimi
yapayalmz hi ssediyoru m . Bizim zama111m 1zda . . . Ooo ! Bizim za­
ma111m1 zda adam vard 1 , ba�ka �ey vard 1 . Herhalde siz bilmezsiniz
kirk yd evvelki Kad1koy ' ti. Hal i s istan bullular ya�ard 1. Entellek­
ti.icller vard 1 . Bi.iyi.ik sayg1 duyulan tagaga11l ar* vard 1. Bu taraflarda
ta�rah goremezdi n . Olanlar da ya kap1c1 ya da hizmeti;iydi ler."
Y eran ik' in rengi att 1. Ba�1111 h 1 zh h 1 zh sallad1, onaylarcas111a.
" Bizim zama111 m1zda evlcrde topla111ld1 m1, kumar oynanmaz,
kombinezon, sutyen laf1 edi lmezd i . Edebiyat, sanat, si yaset. egitim
hakk111da . . .
" 'Tabi i , bizim zama111m1zda ! "
Pupul, Yeran i k ' e bakt1, Kony a ' da, hatta istanb ul'da izzet Pa�a·
devrinde bile boylc bir �ey hat1 rlamad 1 . Ta�rahlar hakkinda Ma­
dam V erj i n ' i n sozlcrine biraz si nirlendigi halde ses i; 1karmad1 .
Madam V erjin' in oni.inde Y eran i k ' i yalan lamamak, helc ta�radan
hie; bahsetmemek gerektigini bilird i . Madam Yerj i n hayallere dal­
m1�t1.
" Di.inya bi.isbi.iti.in degi�ti . diye mmldand1. "Bi lhassa �u iki i.ii;
senede. Para her taraftan ak1yor. Herkes akl1111 paray la bozdu. Her
�ey unutuldu. Yarsa yoksa yiyip ii;mek, oynay1p z1plamak. De­
mokratlar geldigi nden beri . . . "
Yeranik sozi.ini.i kest i.
"Ha ! Dogrusu, A l l ah bun lan eksik etmesin, neme laz1 m . Soluk
ald1k az1c1k. kimsenin bize ili�tigi yok."
Madam Yerj i n sustu, oni.ine bakt1 . Vakil kaybettiklcrinin, dti­
�i.incclerinin farkh yonlcrde gel i �tiginin farkina varm1�t1 birden.
Ki nah' m n kalabahgi nda kendisine i.izi.inti.i veren yal11 1zhg1 burada
da hissetti . Sinema hasretini duydu. Karan hkl ara dal mak . . .

41
 Pupu l ' un earn s1ki lmaya ba�lam 1 �t1.
"Elbisen \:Ok giizel olmu� Madam Yerj i n . "
Yeran i k m u t l u bir tebessii mle onaylad 1 .
"Haki katen, \: O k yak1�m1�."
Madam Yerj in i l gisizl i k ya da �iiphec ilikle yiiziinii ek�itti, fakat
gozlerinde memnun iyet vard 1 . Yeran i k iisteledi.
"Yok, hakikaten, cidden."
Madam Yerjin ayaga kalkt 1 .
" G i d i p degi�eyim. ferahlay ay 1 m . Y1karnp tekrar inerim."
B ir elinde �apkas1 , \:antas1 , e l d i venleri, obiir eliyle bluzunun
diigmelerini \:OZerek ve bacag1rn h afi ften siirterek eve g ird i . Omuz­
l an kambu rla�m1�t1. Yabanc1 bak1�lann kendini siizdiigiinii bi len
bir k i m sen i n omuzlan gibi. Koca binar n n karan hk agzmda kaybo­
lunca. Yeran i k ' i n giile\: yiizii bozuldu.
"A vrupalan gezmi�, sozde giin gormii� kadm; deli olursun, bu
derece zevksizlik? Ne elbiseydi o , A l lah1m, o ne desen, o ne ren k ! "
Gozleri parhyordu.
"Papu\: larm1 gordiin mii? Ne tapon �eylerdi. diinyada kalma­
m 1 �, top ugu a\:Ik, parmag1 d1�an firlam 1 � . . . Hi\: giyinmek bil miyor
bu kan carn m ! "
"H1 1 1 ! Tapondur." dedi Pup u l .
"Tapon d a l a f m1? Nuh nebiden k a l m a kadin. Sozde modem fi­
kirleri var. Kendisi de bilmez ne oldugun u . Kmah hakkmda soy­
ledikleri n i duydun mu? S anki dagdan inmi�."
Pupul art1k din lemiyordu Yeran i k ' i . Ayaga firlad1.
"Arlin Usta geld i."
"Alt kattaki helanm m us l u g u n u d a gosteriver. Gece giindiiz
dam hyor."
"Gece su var m 1 k i damlasm?"
"Cam m, neyse i�te !"
"Gosteririm.
Pup u l . in�aattaki i�ini bitirip yemegini yedikten sonra koydeki
m ii�teri leri ziyarete \:Ikan Arlin Usta'y1 kap1da kar�i lad1 .

42
 -3-

Yeran i k �ezlonga hiraz daha gomi.i ldii, gozlerin i yumdu, h1\:­

kmgm i\:inden yaprak dolmas1mn tadma u la�t1. Dev \:Inann koyu
golgcsi. tahtamn ve kuma�m bi.iti.in \:Ukurlanna yerle�mi� govdesi­
ne bir serinlik hissi veriyordu. Geri l m i � yi.iz hatlan gev�edi , huzur
bu ldu. �u anda \:Ocuksu bir yi.izi.i vard1 Yeran i k ' i n . D\: kat gerdam,
sark 1k yanaklan ve km�m1� goz altlanna ragmen . . . Buru�uk luk­
l ara ragmen. Ruhu da yi.izi.i gibi gev�emi�, sakinle�mi�ti . Al lahm
gi.inii �i kayet eder dururdu. Arna gene de mutluydu, o l agani.istii
mutluydu . �i kayetlerin i zleri bile bir anda yok oluverm i �ti. Re­
havet \:Dkmi.i�ti.i. Yan uykulu, yan uyamk, yan ger\:ek, yan riiya,
kendi kendine konu�tu. Dudakl an k1pirdad1. Fakat sesi \: I kmad1 .
Hayatin. boyle, iyi o ldugunu soyledi. Oglundan ba�ka kan�am
yoktu . Ev sahibesi kendi siydi . Para derdi yoktu. Bankada paras1
vard 1 . Krikor daima i�sizlikten �ikayet ederd i . Li.iks hayatlan
yoktu; ama belki bir gi.in o da ol urdu. Duldu ger\: i , ama h i ssetmi­
yordu, evde erkek vard 1 . Yapay a l m z da degildi; k1z karde�i vard 1 .
Anlay1�lan bagda�masa d a bir 'ses ' ti e v i n i\:inde, iki \: i ft l a f edecek
biri . K1�m, �eh irde kon forlu bir dairesi vard 1 . Kaloriferi yoktu ama,
belki bir giin o da o lurdu. Y azm, bu qsiz bah\:e . . . Evet, m utluydu,
mutlu, mutlu. Krikor i stedigi kadar bagirsmd1 "Dolmay1 yak-
1m �m !" di ye. Bu hayatm boylecc sonsuza kadar si.irmesini i sterd i .
�oyle bi r Konya'ya g i d i p dondi.i. Bir y 1 g m insan, resm ige\:il yapt1.
Her biri bir �ey soyled i. Son ge\:en Krikor' du. A bus vc sertti. Ye­
ran i k " in mutlulugu birdcn huzursuzluga dondii. Krikor '"Dolma
tuzsuz, hem de yan m 1 � ! " diyc sitem ediyord u. Reddetti , dolma tuz­
suz da, yanm1� da degildi. Krikor ba�parmagm1 uzatm1�, iddia edi­
yordu. Yeranik terliyordu. Dolma yanmam 1�t1 . "Seni memnun
etmek i\:in parmaklanm1 atqe soksam, gene memnun kalmazsm . "
Krikor ' u n sesi yi.ikseldi, kulag 1 m n d ibinde gi.irledi .

43
 " 'Ne uyuyors un? Kalk1p 11,;criye baksana!"
Ycranik i nled i , agir vucudunu k1mi ldatamad1, urpcrd i, ba�1 sar­
si ld1, gi.izlerini ac,:t 1 . Krikor kar�1 smda d ikilmi�. k a�lanm c,:atm 1�.
kendisine bak1 yordu.
"'Ne var, ne oldu?"
"'Ne o lacak, heri f gelmi� ic,:erde i� goruyor, sen burda horluyor-
sun ,. . .
Ycranik ' i n terli alnmda bi raz i:ince kaybolan km�1khklar ycni­
den bel i rd i .
"'Hadi c a m m sen de ! Horlayan ki m ? �ciylecenc bir dakkac 1k
yummu�um gozleri m i .
"'Horlay1�m taa Caddebostan ' dan duyuluyord u. Uyumanm s 1 -
ras1 m 1 ·r.
Y cran i k ' i n yuzu hafi ften k11.ard1 . Sesi yukseldi.
' 'Eh, uyudumsa uyudum, yasak m1 yani ?"
"ic,:crde adam var."
"ic,:erdeki adam yalmz deg i l .
Krikor ' u n a l m nda bir damar �i�ti.
"Niye teyzemi yolluyorsun? Onun istedigi de bu zaten. Eli n i�­
ryisiyle ahbap hk edi yor. Gliren nc der?"
Ana ogulun hemfikir olduklanm g izlemedikleri ender ko­
nulardan biriydi bu. Yeranik ic,:ten ve sirda� bir tavir takmd1.
'Teyzeni b ilmez m i s i n sen·1 Top lum ic,:i ndeki durumunu du�un­
mez hie,:. Kasap c,: 1 rag1yla, zcrzevatc,:1 c,: 1rag1yla, tenekeciyle. herkes­
le laklak eder. Bu ya�tan sonra art 1k degi�mez k i . "
"\:ag ir �unu ! "
Yerani k geri ledi.
"Nasi l c,:ag1ray 1 m ? \:ocuk degi l ki."
"Az1c 1 k g elsene de, geli nce pay1m veri rs i n . "
"Kavga edemem � i m d i . Tammaz m 1 s m teyzen i ?"
Krikor sabirs1zh ktan yerinde duram1yordu.
"Madem ki bizimle ya�1yor, mecburd ur bize uymaya."
Bu soz uzerine Yeranik busbuWn kabuguna c,:eki ldi. Bu sozu

44
 .
di.ipedi.iz "Madem ki ckmegi m i yiyor. �ekli nde anlam1� ve sar­
silm1�ll, sanki bu laf kendisi i<;:in ve bir yabanc1 tarahndan soy len­
mi� gibi. Omuzlanrn silkti.
''Ben oyle �ey diyemem. M 1 zm1z kan n m tekidir, birden alm1-
verir."
"Ahrnrsa ahnsm, n ' olacak? Az1c1k kendini bilsin.
"Teyzenin huyunu bilmezsin s a n k i ! Akima eserse b1rak1p gi der
de. hi<;: dinlemez ! "
"Nereye gider. yuznumaraya m 1 ? "
" Bacma gider."
"Ya! Bac 1 m da bay1 hyordu zaten.
"Garo n i ye geldin demez Pupul ' a. Aralan iyi. 0 <;:ar�1h adamm
nesine vurgun. akhm ermez."
Yeranik yi.izi.ini.i oteye <;:evirdi ve hi<;:bi r <;:ekiciligi olmayan da­
madmda Pupul ' un sempatik buldugu �ey i n ne oldugunu di.i�i.inme­
ye koyuldu. Fakat Kri ko r ' u n bu konuda kafa yormaya niyeti yoktu .
"Git, bac1rn d1 �an getir."
"Ben yapamam. istiyorsan git sen soy le.
Krikor anasmdan hay ir gelmeyecegini anlad 1. Ona laf ge­
<;:irememekten duydugu hiddeti kalbine gomdu. soylenerek i<;:eri
gitti . Aralan yine bozu l mu�tu. Bu defa da Yeranik "Ben hakhy1m"
dedi i<;:inden. Kalbinin derinliklerinde haks1z olduguna dair u fak
bir �uphe varsa bile. az sonra, Kri kor daha uysal bir i fadeyle doni.ip
"Bu ne s1cak ! " diye Pupu l ' u n �ezlonguna <;:oklince o da yok oldu.
Krikor'un bu hareketi , haks1z oldugunun sessizce kabuliiydi.i. Ye­
rani k bunun boyle oldugunu bilirdi. Boyle bir firsat1 asla ka<;:ir­
mazd 1 . Bu defa kendisi surat ast1.
"Soylenecegine. yi.in kazag1 i;1kar ! " ded i . "Bu havada da yi.in
giymek. goru lmi.i� �ey degi l ! "
B u nu soyledigi an Krikor' u n ne cevap verecegini bil iyord u:
"Soru mlu kim? Beni boyle bi.iyu ten sen degi l misin?" Cevap ver­
mesini . psi koloj i k avantaj m kend isinde oldugu bir zamanda tar­
l1 �maya g iri �mesi ni i stiyordu.

45
 Fakat Krikor sessi zligini hozmad1. Sanki uzun hir aynh ktan
sonra yeni gc)rtiyormu� gihi. gtizucuyla anasm1 stizdti. <;ok c; i rkin
huldu emu . <;irkin ve kocam 1 � Otuz yil cvvclki resmiyle hic;hir
henzerligi yoktu. Kara ka�. kara gc)z, yuvarlak surat. al al yanaklar.
kahn. hic;imsiz hacaklar. iri kem i kler. devasa k1c;; Anadolulunun ve
' Ermeni kans 1 ' n111 htittin karakteristik leri. Sanki tipi farkh olamaz.
evlad1111 da kc>ylti kahhma uydurmadan edemezdi. Anas1 tipin de
hir kadma tahammtil edemeyecegini hir kere daha a nlad1. Kendi is­
tedi gi tip hamha�kayd1. San �m, nari n , u zun hoy lu. gtizel vticutlu.
solgun ten l i . �ehirliye ()zgti nezaket sahihi. ' Avrupah tipi. Bu tip.
c;ocu klugundan heri . i nsan denen yarat1gm makhu l mode li o larak
konu�ma konusu olmu �tu evde. ' Ermeni tipi' i se aksine, he­
gen i l meyen, anas1 veya tey1esince hor gc)rti lenler ic;in k ullamlan s1-
fatt1. Kri kor"un kendini aldatm ad1g1 n a d i r konulardan hiriydi bu;
Avrupah tipinin kendisini istemeyecegini hi l irdi. Sayet . . . Saye t. . .
Sa yet c;ok zengi n. <;ok para sahi hi . . . <;ok para nm a�kma . . .
Ar na c;ok para a�kma gelen hir kadm kocas1m mahveder. . . 0
ti pte hir kad mm durmadan i stekler s 1 ralayacag1m dti�tini.ince deh­
�ete kap1 h rd 1 . Her �eyi i nsafs1zca yutan , doymaz hir canavar. Ban­
kada para istif edecegine. parac1 klar eriyip. otomohil olacak. ktirk
olacak, mticevher olacak, pavyonu n garso nuna hah�i� o lacak, isp­
landid'e* k i ra. fi� hedel i olacakt1 . . .
Bu ihtima ller ha�1m dc>ndtirti r, narin. uzun hoylu kadm hayali
deh�et, nefret, timitsizlik ic;inde dag1hrd 1 . Annesiyle ha� ha�a ka­
h rd 1 . Ona, para yok diyehi l i rd i . tutu m l u davran d iyehi l ird i, ka­
zamr n yoruz diyehi l ird i . az harca diyehi l i rdi. bu sene yeni elhi se
diktirme d i yehi l i rdi. gazinon eks i k olsun diyehil irdi . . . Daima an­
nesiyle ha� ha�a. gtinden gtine pc>rstiyen annesiyle ve zaten pc)r­
stimti� olan teyzesiyle. Ve gtindi izti i zleyen geccler ve geceyi i z­
leyen sahahlar ve s1 kmt1 ve sonsuz u m utsuzluk ve ha� agns1 ve
m i de ek�imesi ve herkese kar�1 nefret -san�mlara kar� 1. sokakta
gezinen g tilec; k1 zlara, plajdaki og lan lara, gece a�1klanna. gazinoda
dans edenlere. sinemay1 dolduranlara, heyazperdede c;qit c;qit ma-

46
ccralar ya�ayan l ara kar�1 ve Pupu l ' un doyurdugu. ok�ad1g1 kedilere
vc Kazim Bey ' i n long p/aylerine* kar�1 . . .

Anasmm sesini duyunca ken dine geldi.

'·Neredesin ayol? Bitmcdi m i i ki par\:ac1k �eyin tamiri ?"
Pupul, Krikor' a bir goz att1. Krikor as1k suratla yere bak1yor.
�ezlongu bo�altmaya h i \: de n iyetli gorUnmUyordu. Pupul Umidi
kesip tahta maya \:DktU.
"iki par\:a dedigin dUnya kadar i�ti ." ded i .
Krikor, vaktin \:ah�makla deg i l , gevezel ikle ge\:m i� oldugunu
dU�UnUyordu.
" Ne ald1?"
"iki bU\:Uk."
Yeran i k k1zgmhkla ba�1rn kaldird 1 . Yan gozle bak1p Krikor' u n
ac1 a c i g U IUmsedigini gordU, saldirma zorun lugu hi ssett i.
"Deli misin ayol? Orada iki bu\:ukluk i� m i vard 1? Bir liraya ya­
parlard 1."
"Kim yaparm1� bir liraya? � i m d i kimse yerinden bile k 1 -
pirdam1 yor bir l i r a i \: i n . Bir l iramn degeri n e ki?"
Kri kor dayanamad1.
"Harcarken k1ymeti yok elbette. B i r kazanay1m de hele . . . "
Pup u l ' u n gozleri fal ta�1 gibi a\:i ld1.
" Ben kazanmas1m d a bi lirim merak etme ! "
Yeran i k "Attm !" dedi i\:inden. Hayatta iki kuru � kazanm1� de­
g i l lerd i, ne o, ne Pupu l . Pupu l ' un fark1, hayatl a kar�1 kar�1ya kalma
i htimalinden zerre korku duymamas1yd1.
Yeran i k i\:ini \:ekti.
"Daima derim, Ermen i ' y lc i� yapmamah. Hele o Arlin Usta.
Her \:agird1g1m1zda boyle yapt1."
Krikor soy lendi .
" H 1 h ! Onun kabahati n e ? ister o. On da ister. yirmi d e i ster. Sen
pazarhk etmedikten sonra."
Pupul mm ldanarak ba�1rn oteye \:evird i .

47
 "iki bu�uk l i ram n da pazarhg1 m1 olurm u�! Di lenci gibi. Yanm
l i ra kesmek i�in kendimi k ii�iiltecek. adamcag1z111 hakk1m yiye­
cegim !"
Krikor sesini yii kseltti.
"Yanm l i ray1 begenmedin deg i l mi? Biz o yanm li ray1 kazana-
bilmek i�in . . . "
Anasm1 da i�in i�ine katt 1 :
"Siz kanlar ne anlarsm1z zaten ! "
Sustu. Teyzesinin paray1 �ar�ur etmesine kafas1 i l k defa at­
m 1yord u . Ger�i teyzesi bu eli ac;1khg1 herkese kar�1 gostermezdi
ya. Krikor biitiin kalbiyle nefret ederdi Arlin Usta' dan. Anas1mn
veya teyzesinin ayncahkh davram�ma mazhar o lan herkesten aym
�ekilde nefret ederd i .
Yeran i k : "Ben gitmeliydim, bu k 1 z a boyle i �ler veri lmez." diye
dii�iindii ve yiiksek sesle ekled i .
"Bir ka� kuru� bir �ey degi l , a m a bunca zamandir �agmnz, i�-
lerimizi goriir, bize kaz1k atmamah."
"i��i adamdan ne beklers in?"
"Arlin Usta bi rka� kuru�a tenezziil edecek adam degi l."
Pupu l ' un sesi buz gibiydi. Krikor ' h1k' diye giildii . Pupul
duydu, ba�1m bile �evirmed i . Sesi bir ton yiikseldi.
"Adam neler an latt1 neler!"
Krikor yapmac1k bir tat hhkla teyzesinin soziinii kesti.
"Teyze be, o i��i adam la konu�m aktan ne zevk ahrsm?"
"O begenemcdigin adamm profesiir karde�i varm 1 � . "
Krikor gene gii ldii.
"Sen de i nandm ! "
Pupul, Krikor' a cevap vermekten vazge�ti. B i r meseleye inat�1
bir �iiphec i likle giri�Li mi onu i n andirmamn i mkans1z oldugunu bi­
l ird i . Onu onem semezden gelerek ablasma dondii. Yeran i k sord u :
" N e profesorii?"
"Erivan U nivcrsitesi' nde."
Yeranik surat1m ek�itti.

48
 "Haaa! Eh. ne olacak oramn profesorii? Tenekeci karde�i .
yahut . . . "
"<:;:ok mar edi yormu� gel de bizle ya�a diye."
"Oradan mektup ge lir miymi�?" dedi Krikor.
Yerani k derin bir nefes ald1.
"Neden gelmesin'1 Boyleleri i\:in iyidir oras1 .
"Herif omriinde naylon \:Orap giymi� midir? Orada d a ek-
s1kligini hissetmez. ··

"Sen de mi ba�ladm u lan tepeden bakmaya?"

Pupul ' un i htan Yerani k ' i uyandird 1 .
"Yok, korkanm oglumu bir tenekeci par\:as1 i le k1-
yaslayacaksm."
"Sen kimi bege nirsin ki zaten?"
Yeranik bumunu biizdii, havaya dikti .
"Oy le biri s i n i n lafm1 et ki, siilalemizin . . . "
"Aman Yeran, b1rak �u sii laleni ! "
Soziinii oyle ani kesmi�ti ki Yeranik afallad1. "Arlin U s t a hak­
kmda \:Ok mu i leri gittim acaba?" diye sordu kendi ken d i ne. Oysa
o an, Arl i n U sta' m n a�ag1 bir yarallk olup olmad1g1 veya Erivan
U nivcsitesi profesorlerin i n tenekeci ailesi nden gelip gelmedikleri
Pupul 'un hi\: de umurunda degi ldi. 0, si nirli bir anmda. bask1s1 al­
tmda omriinii \:iiriittiigii ve kendisini 'bir kuru ba�' b1rakt1ran ke­
l i meyle kar�i la�m1�t1. 0 keli meye kar�1 alerj isi vard1 art1k. Yatan­
severlik adma oliime gonderi len askerin , i � i n i\:yiiziinii ogrenince,
vatandan nefret etmesi gibi . . .
Yeranik agir bir eday la; "Unutma ki" dedi "Beni m sii lalem
seni n de siilalen."
"iyi ya i �te. ben d e seni n kadar tanmm siilalemi."
"Begenemedin mi sii laleni ?"
"E ne yani ? Baban kimdir? �imdi soylcteceksin beni ! Sarayh
der durursun. izzet Pa�a'nm a�\: ISI i�te ! Asili de neymi�? U�ak ! "
"Ne bagmyorsun? Yava� konu�."
"Neden yava� konu�acakm1�1m? Madam Yerj i n mi duyar? Du-

49
yarsa duysun. 0 asi lmi�. Am ira* torunuymu�. Ne mecbu riyeLim
var k1ry1m1 y i rtmaya? Ben ne amira torunuyum, ne de saray h . Kon­
yah Mard i k Aga' m n k1z1 y1m.
i�arel parmagm1 ablasma yoneltti .
"Sen de ! "
Yerani k "Apta l ! " diye mmldand1.
Gozucu y l a ogluna bakt 1. Kri kor otclere bak1yor, fakat d ikkatlc
dinl iyord u .
"Sen unuttuy san ben u nutmad1m Konya'daki evimizi, babamm
ryar�1daki diikkam m . Hallrlam1yor musun?"
Yerani k k1zararak yere bakt1, Pupu l ' u daha fazla k1�kirtm1� ol­
masm da k1sa kessi n diye cevap vermedi. Bu lonl a devam ederse,
Madam Verj i n duyacakt1 yu kardan.
Pupul yerden bir ol kopard 1 , didiklemeye ba�lad 1 . Biitii n gery­
m ; ;. i gozleri n i n oniinden geryiyord u . Konya. istanbu l -o zaman he­
niiz genry k1z b i le sayilmazlard1- ve Pa�a ' n m konag1. Sonra. abla­
smm, kendisinden y irm i ya� biiyiik oldugu halde, o zaman iyi parti
sayd1klan bir esnan a evlenmesi. Sonra babasmm o liimii . Ken­
disine de bir koca bulmak iryin gelip g iden k i lavuz kadmlann Ye­
ranik tarafmdan 'sii lale' masallanyla geri ryevril meleri . �imdi iryine
kurl dii�mii�lii . Acaba Y eranik kendisini evlendirmek islememi�
m i y d i ? Babas 1 m n da, kocasmm da erken o l meleri ne Yeran i k ' i n
m e m n u n olduguna emind i . Birisi evde gecelik enlari i le dol a�an
ta�rah bir a�ry 1 , digeri 'ryar�1 h ' i htiyar bir diikkan sahibi ki . . .
"Sen oyle soyl iiyorsun, ama teyze, Konya'da herkes dedemin
soziinii d i n lermi�. Eski beyler ona geni� lopraklar. . .
"Sen kulak as ma anana. Atmasm1 sever o . Geni� lopraklar da
neymi�? i n c i n lop oynar bozkirda. Bir ay git. ku�a rastlamaz sm.
A l lahm dag 1 . Bir kaz1k ryak, buras1 beni m de. Bir ba�kas1 gel i p elin­
den alana kadar. Neye yarar ayo l ? Yed i g i n ne, giydigin n e ? Evi­
m i z i n iryi nde bir helam 1 z yoktu . Bahryenin bir ko�esi nde bir ryukur
vard 1 ; sogukta, yagmurda, karda, gece karanhgmda. Mum ala­
mazsm soner. . . <;amur diz boyu . . . Hall rlam1yor musun k1z? 0

50
1aman bi raz da bel i n gev�ekti, geceleri kalkardm hani . Beni de be­
raber stirti klerd i n korkundan. Titrqerek, su lara. �amurlara ba­
taraktan. Karanhkta �okerdik. Osttimtize ba�1 m 1 za s1�rard 1 . Oylcce
odaya ko�ar, yataga girer, rtiztil tirdtik. Kokar m1yd1, kokmaz
m1yd 1 ? Duymazd1k, oy:e soguk yapard 1 . Ah, bizim memleketmi� . . .
Hangi mem leket k1z? Kimin yiiztine baksan: bizim koy , bizi m
tarla, bizim i nekler, bizim qekler. . . Kimse dema: bizim sefalet,
bizim �ekti g i m i z . . . istanbu l ' a geldik de rahat ytizii gordtik, i nsan
gibi ya�amasm1 ogrendik az1c1k. Yooo Yeranik, ben haddimi bil­
mesi ni severim. Neden utanacakm1�1m? Ta�rada dogmu�um i �te.
Evimde hela olmad1gm1 neden i nkar edey i m ? Birka� ayda bir ha­
mama g iderd i k merasimle. Sen i s tersen, her ak�am evde banyo ya­
pard 1k de. Yooo, ayl arca kirli d uru rduk. Hat1rlamaz m1sm, babam
nasil yag kokard 1 . "
Krikor bak1�lanyla Teki r' i takip ediyord u. Cam s1kkmd 1 . Tey-
1esin i di nlemiyordu art1k. B i l i rd i Konya hi kayesi ni . Tey zesi ne
diye ge�mi�i anard 1 ? U nutsa ne kaybederdi sanki? Bunca yildir
hala yeni hayatma uyum saglayamam 1�t1. Modern elbi sesi n i n al­
tmdan hep eski giysisi smt1rd 1 . Ne olurdu ge�mi�i hat1 rlamasa?
Yeranik gibi degi�ik bir ge�mi� hayal edip anlatsa. Bir �ey mi kay­
bederdi kedisini Tekir diye �agirmay1p Biju diye �ag1rsa? Tekir ' i
Bij u ' ya �evi rtmek i � i n Yeranik az m 1 kavga etmi�ti karde�i yle?
·'Konya' daki kedim de Teki r' d i !" Krikor anl am1yordu bu bag h h g 1 .
Hayvanlar ugruna katland1g1 bunca zahmeti d e anlam1yord u. insam
sinirlendirmekten ba�ka nesi vard1 �u ked inin? Arna ' hayvam'
gelip de yumuk yumuk gozlerle, hm ldayarak dizlerini yogurmaya
ba�lad1 m1 Pupul gev�er, biterd i .
Tekir b u defa sahibesinin kucagma gelmedi . Karars1z ad1 m l arla
bah�ede donti p dola�t1, bir an d urd u, tarll�manm hararetiyle dtin­
yay1 u nutan. gozti ked isini bile gormeyen Pup u l ' a kay1 ts1z bir
bak1� fi rlatt 1, duvara dogru i lerled i , bah�e kap1 smm yakmmda top­
ragm yu mu�ak k1sm1m koklad1, on ayaklanyla qelemeye ba�lad 1 .
Krikor o n u sey rederek hayale dalm1�t1. Akh, teyzesi nden, konudan

51
konuya atlaya atlaya ta uzaklara g i tm i �t i ; bir dakika sonra hii,:birim
hat1rlam1yord u .
Tekir dondi.i. arka ayaklanm �ukurun kenanna yerlqtird i. goz­
lerini yan yumdu, mutlu mutlu Krikor' un yi.izi.ine bakt 1. Amuda
kalkan kuyrugu hafi f�e titred i .
Krikor birden uyand1. Ah�kin olmad1g1 bir �evi kli kle ayaga fir­
lad 1 . Kocaman k1�1m sal laya sal laya "Pist! Pi s t ! " d iye hayk1rarak
sald i rd 1 . Tekir gozleri ni koca koca a�t1, fakat ka�mad 1. ili�ki leri
dostane olmasa bile. ne de olsa evin adam 1yd1 Krikor. Bununla bir­
l i kte rahats1z olmu�tu . Kuyrugu daha bariz bir �eki lde titredi , vi.i­
cudunun arka k1sm1 minicik �ukurun i.isti.inde biraz yukan kalkt1 .
Ti.iymek i�in bir hazirhkt1 bu. Hay vamn sogukkan hhg1 kudurttu
Kriko r ' u .
"Hala duruyor! Pi s t ! "
B i r tekme att 1. Ked i , �a�kin ve k1zgin, muazzam b i r s1�ray 1�la
binam n arkasinda kayboldu.
Pupul i:ince inanamad 1. Krikor ' u n "Pist"lerine ah�ki nd1. ama
kedi leriyle, hele Tekir' lc futbol oynamaya ci.iret edecegini di.i­
�i.inemezd i . Deh�etten ti.iykri iirpcrdi .
"Ayagin km Ism !''
Yeran i k isyan etti .
"Beddua ctme ayol ! "
Tey1esinin korkun� gozleri kar�1sinda Krikor ezi l i p biizi.il di.i.
"Cam m , bah�e kokuyor! Bah�eyi ki rletiyor."
Pupu l ' un yi.izi.i k1pkirm1z1yd1.
"Burnuna m 1 s1�acakt1 ? Vay deli vay ! "
Ayaga s1�rad 1 . Elleri sinirden titriyordu .
"Ayag 1yla hayvamn karm na vuruyor! Km lsin o ayagi n ! Pis­
pispis . . . Tekir, Tekir, Tekir. . . Gel pi�onum gel . . .
Evin etraf1m dola�t1. korkudan i.irperen ked iyi huldu, kucagina
ahp ok�ayarak geri geldi. Pi�on ka�lanm �atm 1�. yutkunuyor, sa­
h ibesinin parmaklan arasi ndan 'evin adam 1 · n a �i.ipheci ve kinci ba­
k1�lar fi rlat1yordu. Pupul gcl i p banknnun i.izerine oturdu. Krikor �i-

52
s;ekleri ineeli yormu� gibi yaparak duvann d ibinde dola�1yordu.
Fakal Pupu l ' un k11gmhg1 d inmemi�li . Hep sirllm gosleren Kri kor 'u
nefrel sas;an gozlerle lakip ell i . Ar11k onu konu�lurmamn mUmkUn
olmad 1g1111 bil i rdi. Asia yUzUnU s;evirip eevap vermeyeeekli . Hid­
deti ni ablasma dciktii.
"Ben sana demiyor muyum bu oglan gUnden gUne sap111yor
diye? Boyle gi derse gUnUn birinde B aki rkoy ' e yol layaeaksm ! "
Krikor' u lahrik elmek is;i n , o n a e n s;ok dokunan hakareli agzm­
dan s;1kard1.
"Birisini bulup da evlendiremcdin �unu. akh ba�1na gelsi n ! "
Krikor' un sadeee sirl1 gi:irUniiyordu hala. Onun b u vurdumduy­
ma1hg1 Pupu l ' u s;i leden s;1kard 1 .
"Z1rdeli ! " di ye avaz avaz bag 1 rd 1 . "Bahs;eyi kirlelm i� d i y e kedi­
m e vuruyor. �una bak hele ! Ayaklanm k 1ranm ben sen in, an ladm
m1 pis; ! "
B u lehdit Krikor'un Uzerinde tuhaf b i r etki yapl1. Otuz kirk y i l
evvel anas1yla birlikle kendisine korku salan, evde, deli klen delige
eli nden kas;11g1 teyzeyi gordU kar�1smda. Anas1 ar11k eski anas1 de­
gildi , fakal Pupul aym teyzeydi . Kendisi de aym Urkek s;oeuk oldu.
Y 1 1 larea evvelki relleksle suralm1 asl1, panik halinde eve kas;11.
odasma s1gmd1. Anas1m ha�layan . bagird1g1 zaman yildmmlar ya­
ratan "evin erkegi" bir anda s i l i n m i �li .
Pup u l ' la bUtiin i l i �ki leri , yeni bir emre kadar kesi l m i�li.

53
 - 4 -

Sabahtan beri kar,;mc1yd1 bu? Giil gun hesab1m �a�1 rm 1�t1. Fakat
�ikayetr,;i deg i l d i . Kqke ak�ama kadar d 1�anya, ah �veri�e gonder­
selerd i . Yorgunluk u murunda degi ldi. Yeter ki evde kimsen i n yu­
zunu gormesindi. Hele Mubecce l ' i n yuzunu, as l a ! Online geleni
a�agi lamak, dovmek istiyord u. Kotu bi r gun olacakt1 . M 1sta Bey­
g i ller gelene kadar, hatta geldi kten sonra da Mubeccel ' i n emirleri,
talimat1 yagacakt1. Hep sini uygu lamaya mecburd u. ir,;eri. d1�an,
mutfak, Amerikan bar. pasta, m eyve, sandvir,; . . . Mutfagm biti�i­
gindeki u fac 1k odasma r,;ek ilip yanm saat olsun yalmz kalama­
yacakt1. 0 oda bugun kendisine cennet gibi bir yer, eri �ilmez bir
saadet gibi giirunuyord u. Ne o l urdu sanki bu gece brir,;e gidip
M1sta Beyleri yann kabul etselerdi ! Yann ak�ama kadar keyfi
belki yerine gelird i . Belki . . .
Fakat key i ll i olmaya hakk1 var m1yd1?
Sokagm ko�esinden, villanm cam kaph cephesine bakt1 . ir,;crdc
sadece bir iki apligin yans1yan 1�1g1 duvan agart1yordu. Karanhk
basmam1�t1 henuz. Mutfagm butun lambalan yamyord u.
B ahr,;enin demir kap1 sm1 ittigi anda, servis kap1smm iiniinde
ken di sine bakan Mubeccel' i gordu. Sorun yaratmak ir,;in bir toz
zerresi arayan o bal rengi, dikkatli bak1 �lan iyi tamrd 1. Bu sefer ne
vard1 acaba? Fakat hir,; endi �e duymad 1 . Nadiren bu derece h i ssiz,
bu derece ir,;ine kapamk olurdu.
Ayag1m mutfaktan ir,;eri a tar atmaz, Mubeccel gurledi.
"Bu inatr,;1hgm r,;eki lmez oldu arl l k ! ' "
Mutfagm ortasmda ayaktayd 1 . Ellerini kavu�turm u�. zay1 f. ince
parmaklanm •sin irli hareketlerle k1vmp r,;atirdat1yordu .
GUlgu n ' u n yuregi eski bir ah�kan hkla birden s1kild1. Fakat bir
an surdu bu. Hissizligi devam ediyord u . Sanki kar�1 smda kon u�an,

54
i nsan degi ldi veya kcndisine hitap edi l miyordu. Naylon torbay1
masanm i.izerine koydu, bo�altmaya ba� lad 1 .
"Senin adma ben utamyoru m . N e igren\: durum b u , sokak larda.'·
Gi.ilgi.in anahgma koti.i koti.i bakt1 , ka�lanm hafi f\:e \:att 1 . Cevap
vermedi . Bu bak1� Mi.ibeccel' e dokundu.
" B ana bak Fatma, madem ki bu ailenin klZI saym1�1z seni, ai­
lenin �erefin i dikkate alman laz1 m . B unu kesi n olarak soyli.iyorum
sana. Sen i n yi.izi.inden naho� dedikodu lara konu olmaya taham m i.il
etmeyecegim.
Gi.ilgi.in, eli torbada, gozleri n i anahgma dikti, oylece kald1. Ai­
lenin kendi yi.izi.inden degil. Osman Bey ' i n metresi yi.izi.i nden de­
dikodulara konu oldugunu di.i�i.indi.i. Mi.ibeccel, Gi.i lgi.in'i.i n soru so­
racag1m sand 1 . Ofkesi artt 1.
"Git �u halini aynada seyret!" diye haykird 1 .
Ate� sa\:an gozleri k 1 z m gogsi.ine diki lmi�ti.
Gi.ilgi.in anlad 1 . Ah�veri�e \: I kmadan odasma ko�mu�, elbisesini
degi�tirmi�ti. Ak�am i.izeriydi, pastane Bagdat Caddesi ' ndeydi ve
B agdat Caddesi kalabahkt1. Piyasa vakti ydi . Empri me etekligin
i.izerine japone dekolte bir bluz giymi�ti. Aceleyle, biraz da kasten,
i \: i ne ba�ka bir �ey giymemi�, ah �veri�e gitmek i\:in elbise de­
gi�tirdigini Mi.ibeccel fark etm esin diye d1�an fl rlam1 �t1 . �i mdi
umurunda degildi art1k. Gidip donmi.i�ti.i ya. Anahgma her oyun
oynad1gmda oldugu gibi, memnun i yetle k�n�1k alayc1 bir tebessi.im
belirdi dudaklan nda.
Mi.ibcccel ' i n bak1�1 japone kollann geni� a\:1khgmdan i\:eri da­
h nca, yi.izi.ini.in kronik egzamadan harap olan a�ag1 k1sm1 bi.isbi.iti.in
bi.izi.ildi.i. Koltuk arasmdan, Gi.ilgi.i n ' i.in hemen hemen bi.iti.in gogsi.i
gori.ini.iyord u. Sert ve dik koy li.i memeleri . K1zg mhg1m alayla g iz­
lemeyc ho�una ugra�arak si nirli bir kahkaha att 1.
"Manavm \:I rag1 i\:in m i ko�tun i.ist ba� degi�meye?"'
' Manavm \:Irag 1 ' koydu Gi.ilgi.in'e. Ero l ' u n da, sabahleyin, ha­
karet olarak suratma ' kasap \: I rag 1 " m f1rlatt1g1m hati rlad 1. Mii­
beccel de oglu gibi \1rak ' I ara lay 1 k gori.iyordu o nu.

'i'i
 B ogazm1 s1kan aglama ihtiyacm1 zapt ederek, boguk bir ses le
cevap verd i .
"Bu b l u z u bana sen verd in.
"Ha l l ett i m . Sana da n e yak1�1r boy le �eylcr! K1z o bluz r,:1plak
vi.icuda giy i l i r m i ?"
Gog si.ini.in r,: i fte tepelerine bakt1kr,:a akh ba�mdan gidiyord u.
"�u sar,: l an n da bir ti.irli.i uzamaz."
"Rica ederim anne, scnelcrce sar,: l an m 1 kestiren sendin. �imdi
ne oluyorsun Allahm gi.ini.i. uzam 1 yor uzam1yor!"
Torbadan r,:1 kard 1g1 son paketi kabaca masaya fi rlatt 1 .
Mi.ibeccel evlathgmm n e boyle b i r cevabma, n e d e bu g i b i b i r
terbiycsizligine ah �1kt1 . Sessiz v e hareketsiz kalakald 1 . Harap yi.izi.i
az once suratma si.irdi.igi.i badcmyag 1 m n altmda k1zard 1.
Gi.ilgi.in eski bir ah�kan h kla cl lcrini gobeginin i.izerinde ka­
vu�turdu. aym tonla devam etti .
"Bundan sonra da Fatma diye r,:agi rmaym ben i . Niye Fatma di­
yorsunuz. madem ki ad1m Gi.ilgi.i n?"
"N'oluyor burda?"
Sen i ha ' m n hantal vi.icudu mutfagm kap1sm1 t1kad 1 . Gev�ck
ad1 m l arla i lcrled i . B i r yandan t 1 maklanm parlat1yordu. Mi.ibccccl
k1z karde�ine dondi.i, sinirli bir kahkaha daha att 1 .
"Ki.ir,:i.i khamm badema Gi.ilgi.in d i y e r,:agn lmalanm istiyorlar.
Bir it irazm 1 z var m 1 ?"
Evlathklanm h angi isimle r,:ag 1racaklan Sen i h a ' m n hir,: de umu­
runda deg i l d i . 0 kendi derdindeydi.
"Sana Cutex* alacaksm dcm i �ti m , gidip ba�ka b i r �ey ald11 1.
Berbat bir �ey . Akim ba�mda dcgil senin k1 z ! '"
"Cutcx yoktu."
" 'Yoksa almasaydm."
Gi.ilgi.in ka�lanm kaldmp omuzlanm silkti. Mi.ibeccel uzun si.ire
dudaklan m 1 s i rd1 ktan sonra, yapmac1k bir si.ikGnctle masaya yak­
la�t1, paketleri i ncelemeye koyuldu; bir kusur bul may1 akhna koy­
mu�tu.

56
 "Bu hususta yarm ciddi olarak konu�uruz. �imdi i�imize ba­
kah m . Fazla vaktimiz yok. Erol ycmege gelecek m i ? Bir �ey dedi
.
m1 ..,,,
Gi.ilgtin ba�1 i le "c1k" ded i .
"Potiftir*, nisuaz' pekil.1 5 . . . S i mit, pekalii.. . Piram it, pekalii. . .
M i l foy, pekal ii. . . Hani baton sale*? B aton sale yok, B aton sale al­
madm m 1 ?"
"Ald111m.
"Han i ?"
Gtilgtin paketlerin, kutulann ir;inde arad1 tarad1 , baton sale yok-
tu . Dogrusu ald1g1m da hat1rlam1yord u.
Seniha alayc1 bir tebesstimle:
"Unutmu�undur. Akim ba�mda deg i l demedi m mi ben?"
"Al l ah cam m 1 alsm ki . . .
"Han i , k1z?"
"Ben istedi m . Koymay1 u nutmu� mutlaka."
"Odcdigin paramn hesab1m da m1 bilmezsin?"
'"Bilirim.
"Ne verdin? <;1k bakay1m hesab1 ! "
Hesap �a�mazd 1 , baton sale almam 1�t1 . B a�ka b i r �ey daha mey­
dana r;1 kt1 , sat1c1 hemen hemen btittin ald1klarm1 fazla fiyattan he­
saplam1�t1 .
"Akim ba�mda deg il ki klZlm. B i l m iyorum nerede, ama her-
halde ba�mda deg i l . "
Seniha o g ti t verd i.
'"Telefon et, yollasmlar."
Mtibeccel ' in buru�uk dudaklan asabi 1klerle r;arp 1hyord u. Gtil­
gtin ' tin kar�1smda biraz daha kalsayd1 , ' i nden bir kaza r;1kacakt1 .
Mu tfag1. yemek ve misafir odal armdan ay1 ran koridoru asker
ad1 m lan y l a ger;t i. Seniha ardmdan g i tti . T1maklanm parlatmaya
dcvam ediyordu.
Oday a gi rince. Mtibecccl birkar; dakikadir biriken h irs 1m koy­
vcrd i .

57
 "Kuyrugundan tutup s1iran lqi gibi d 1 �an atacag 1m �il hg1 ! "
Seniha sogukkanhhgmdan hiirbir �ey kaybetmedi .
"Sap 1 tm a ! "
"Nas i l ? Yapamaz m1y1m samyorsun?"
"Yapamayacak n e var? Sonra da kollan s1var mutfaga girersin."
" Kirk lane u�ak buluru m . Paramla deg i l mi? Air kopek iroook ! "
Sen iha gi.i ldi.i .
"Deli ! Geirti o gi.inler. iki yi.ize bile bulunmuyor. Bulunam da
ban� antla�mas1 kadar �art ko�uyor. Sen bol keseden at1yorsun.
"<:: ek i l mez oldu art1k kahn . "
Seniha mutfaga girmek, si.ipi.irge tutmak teh likesinden ba�ka bir
�ey gormez olmu�lu. Gi.ilgi.i n ' i.i n � i lhk, edep siz olmas1 o nu o kadar
az ilgi lendiriyordu ki ! iirini irekerek yagh govdesini bir koltuga b1-
rakt1, t1maklanna i.itledi, parlatmaya devam ell i . Mi.ibeccel salonda
yukan a�ag1 durmadan gezi niyordu.
"Sen ne istersen de. Hem tcmizlik, hem mutfak, hem ah�veri�.
her �eye yeti�i yor. Bunun gibisini bulamazsm. Hizmetiri tutmasm1
kolay m 1 samyorsun? Hazret gelir, bir ka�1 h avada, ben yemege ka-
n�mam der, yahut irama�ir y1kamam der, ah �veri� yapmaz . . . Ti.i rk-
ires i , bi.ill.in i� i.izerim i ze y1k1 hr. <:: a ma�ir, bu la�1k, yemek . . . N iyetin
ciddiyse, bugi.inden tezi yok staja ba� l amahy1z. Bu i �e Osman n e
der acaba?"
Kocasmm ne diyecegi Mi.ibecce l ' i pek endi�elendirmczdi. Evin
nesiyle i l g i lenirdi ki bu i�e kan�sm? Hem kendisi Osman ' m yap­
t1klanna kan�1yor muydu ki o kan smm yapt1klanna mi.idahcle
ets i n ? Y 1 l l ardan bcri aym irat1 altmda hemen hemen iki yabanc1
gibi ya�1yorlard 1 . Mubeccel s i n i rleri n i yat1�tmp, tiklerin i rafa kal­
d1rd1 . Bunu da, mutfaga gi rmeklen veya koyden gelen gerirek bir
Fatm a'ya yi.irek lliketmekten yahut da istanbul l u bir hi zmetir i n i n
anla�ma �artl anm im zalamaktan i.irkti.igi.inden yapt1 . Ostelik si­
n i rlerini tutmaya mecbur kalacak, aynca Osman ' m verdigi harir­
h ktan yi.izlerce l i ra odeyecek ti. B ogaz tok luguna irah �tirmak var­
ken . . .

58
 Bu ger�ek oylesine ikna edici oldu k i , Miibcccel mutfaga don­
diigiinde Giilgiin'c mda� bir eda i le :
"Bunlar e�ek gibi adamlar. Telefondan �imdi yol lanz dcrler, ba­
karsm yollamazlar, rezil oluruz. Gene sen atlay1ver pastaneye, e l i n­
le al gel. F1st1k az gibi geliyor bana. iki yiiz elli gram daha al. M1s­
ta B ey domuz gibi yer, bil iyorsun. B en yemege bakan m . "
Gii lgiin. Miibeccel ' deki degi �ikligin farkma varmad1 . Dalgm
bir hali vard 1 . Ccvap vermed i , onl ligiinij � 1 kanp i skem lenin iizerine
att1, serv i s kap1smdan d1�an �1 kt1 . Mubeccel ardmdan "Deg i�tir �u
rezil bluzu !" di ye bagirmad1 .
Alacakaranhkta, ak�amm vaatlerle y iiklU ugu ltusu sard1 Gii l­
giin' ii. <:: i �eklerin kokusunu zevkle i�ine �ekti. Az evvel, d 1�an ata­
caklar gibi gelmi�ti kendisine. Bu fikir i � i ne tuhaf bir korku sal­
m1�t1. �imdi -d1 �an ati lmak deg i lse bile- herhangi bir felaketi
daima bekledigini, kendini asla oz evi nde hi ssctmedigini fark edi­
yordu. Mubeccel ' i n herhangi bir meselede manah bak1 �larla "Bu
husu sta sonra garii�iiriiz ! " tehdi d i n i n ciddi bir sonucu olmayaca­
gm1 tecriibe i le bi ldigi halde. i�giidiisel bir endi�eye kap 1h rd1 . Fa­
kat bugiin ger�ekten bir �ey ol acag m1 dii�iinmii�tii. Belki de bu
yuzden, kendisi de bugiine kadar konu�mad1g1 bir �ekilde konu�­
mu�tu . Erol ' u n , anasma sovmeye bile hakk1 oldugunu, fakat ken­
disinin boy le bir �ey yapamayacagm1 da bil i rd i .
M1 sta Bey ' i n torunu kap1dan seslend i .
"Fatma, nereye gidiyorsun?"
"Ah�veri�e."
"Bizimki ler i�in mi? Bizimkiler size gelcekler bu gece."
' Ayaklan km lsa da gelmeseler. ' Kovu lmak da nereden dtj�-
m ii�tti akhna? Bu evde memur muydu, u�ak m 1 , yoksa ai lenin bir
ferdi mi? Kaldmmm ortasmda duruverd i . Her zamanki gibi belir­
siz bir endi�e duyacagma, bu ak�am neden dtipediiz evden d1�an
ati lmaktan korkuyordu? Korkmak, niye?
"Ben de geleyim mi bizi mki lerlen? Pasta i kram edec i n i z m i ?
Anneannem dedi k i , mutlaka pasta ikram ederler dedi . "

.59
 Giilgun ccvap vcrmcd i. ytirudu gitti . Korkacak nc vard1 san k i ?
Sokakta kalmak. ac,: kalmak. di lcn mck. GUldu. A r,: kalmay1 ta­
savvur cdcmiyordu. Sokakta g i dcrkcn o kadar r,:ok ki�i donup ba­
k 1yordu ki ! Hele o bluzu giydi mi. a lttan r,:1plak . . . Tckrar. yuksck
scslc guldu . . .
"Ncrcyc GUlgun? Bu nc �1khk ! "
Samba Rozi ' ydi. scmtin k1zla nyla birliktc . . . Aralannda k 1 k i r
k1kir gUl u�uyorlard 1. GUlgun k 1zard 1. hcyecandan ccvap vcrcmcd i.
GUl umscd i , cli gayri i htiyan omzuna gitti, bl uzun dckoltc yakas1m
yukan dogru r,:ekti. K1zlar f1 si lda�arak, g u lli�crck gcr,: ip gitti lcr.
Hcrhangi bir kimsc, hclc bir crkck , kcndisini suzmck ir,:in ar­
kaya don up bakt1 m 1 , Gulgun hep aym hcyccam duyard 1. Yabanc1-
lar111 bak 1�lanm uzcrinc r,:ckmck ir,:in her �eye. halla anah g m m ga­
zab m a bile raz1yd 1 . Alt tarar1 . nc yapabil irdi ki Mtibccccl? Kovmak
m1? S u anda. yururkcn, Scksapc l ' i n kapag 1 111 andirm1yor muydu ?
Sokakta kalmak, cvsiz bark s1z. ac,: kalmak. k i mscsiz olmak . . . "Bu­
dala ! " dcdi kcndi kcndinc. ilk dcfa, o C\'in d1�mda bclki de daha
kolay, daha rahat, daha IUks bir hayat ya�ayabi lcccg ini du�undu.
Tab ii ya! Hayat m 1 yani h u'I Sabahtan ak�ama kadar c,:ah�, c,:ah�.
c,:ah�, cv i�i, d 1�an i�i . . . Ml ibcccc l ' i n vc Scniha ·mn gczip toz­
maktan vc yan gclip yatmaktan ba�ka i �lcri yoktu. Ba�kasmm ya­
mnda hizmctr,:i olsa, bunca r,:ah�maya kar�1 h l k bq yu1 . . . tabii ya,
bq yuz l i ra vcri rlcrd i. Bullin i�lcri bili yordu. hem de yap1yord u .
Oysa ba�ka h i zmctr,:i lcr -i�tc M1sta Bcy g i l l crin Ay�c' si- i ki u r,: y u z
liraya butun b u i �lcrin biri n i y a h u t ikisini yap1yorlard1 sadccc. Hem
lat il lcri de vard 1. Para da ahyorlard1 . Kcndisin insc, ccbindc mc­
tcligi yoktu . Ve Mlibec.. ccl hep azarlard1, Erol hep alay cdcrdi . Evin
k l ZI ! . Evin klZI da dcgildi ustc l i k . Eks i k olsun boy le 'cv k1zhg1 ·
. .

Ncydi ya pck i ? Gcrr,:cktcn ncydi? Bilm iyord u. Arna �i mdi bi lmck

istiyordu vc h izmctr,:i olmak um urunda dcgi ldi. Madcm ki cvin k1z1
dcg i l d i . Madcm ki Erol ycrin d i binc ballrmak istiyordu onu. Erol
uzak, u 1.akt1 arllk. Yabanc1yd 1 . Mubcccc l ' i n annc, Osman Bcy ' i n
baba o ldugu kadar agabcydi ancak. Hcrkcs Ernl g i b i davranacak.

60
i.isti.ine g i.ilecek degildi ya. Erol oteden bcri koti.i m uamele cderdi
kend i s i ne. Herkes "Git hir kasap � 1 rag1 bul ! ' " d iyecek degildi ya.
Giilgi.in tekrar durdu. Ali gelmi�ti akhna. Bir saattir neden onu
di.i�i.inmem i � de bo� �eyler i�in boyle yi.irek ti.iketm i�ti? Ali var ol­
duk�a. kendisine a� kalmak yoktu bu di.inyada. istese, g i.inde iki
yi.iz elli gram et vermez miydi '! Ali i�in n e ktymeti vardt ki iki yi.iz
elli gram eti n ? Daha neler verirdi kim bilir! Yeter ki kendi iste sin.
�ayet bi.iti.in Erollar alay 1 bastp bir kasap � 1 rag1 bul derse. �ayet . . .
Daha Hali I de vard t . Zerzevat�t . Neler vermezdi ki Hali I ! Hele
az1c1k lath davransa . . .
Yatacak yer? �ooo k! istedigi adamm evi. Hayret! Ne basil, ne
kolay �eydi ya�amak I �imdiye kadar kendisine oyle kart�tk, oyle
belah. korkutucu bir �ey giiri.inen ya�amak. �a�tt, i nsan nastl olur
da boyle tamam1yla ba�ka bir fi krc kapthp, bi rka� saat i�inde, y t l­
larca si.iregelen di.i�i.inme tarzim degi�tirebi lird i ? Sanki kendisini
ezen bir ktska� gev�emi � g i bi, agtr bir basktdan birden nastl kur­
tulabi lird i ? Hi� kimseye, hi�bir yere bagh olmamak, hi.ir olmak,
harikulade bir �ey olsa gerekti. Kimse sormasm: Nerede kaldm?
Kimse emretmesin: Uzat sa�lanm ! Kimse azarlamasm: Niye ge­
cikt i n ! Kimse kan�ma�m: Niye onu giydin? Niye k1�1m salladm?
Ku� olmak. ku�. Kimseciklere hesap vermek zorunda olmamak. is­
tedigi saatte plaja giden. istedigi saatte donen Mi.ibeccel gibi. 0
neden boyle ya�ayabil iyor? �i.inki.i evde i �leri yapan biri var. Plaj a
gidemeyen biri. Gi.ilgi.in var. Gi.ilgi.in o lmasa, Scniha gi.inlerin i t tr­
nak parlatmakla, uyuklamakla ge� i reb ilir mi hi�? ikisi de onli.ik
taktp mutfaga gi rerler.
Anahgm1 ve teyzesini, mutfakta, ikisi de aks i , birbi rleriyle bo­
yuna kavga eder hayal etti.
Elbctte Mi.ibeccel ' i n kendisine ihtiyact vard t. Kendisi Mi.i­
beccel ' c mu hta� degildi. Ali vardt. Hal i l vard t. Yi.iz ki�i vard t. is­
tedigi adam. Mi.ibeccel istedigi adam1 �agmp i�leri m i gor di­
yemezd i . Para odeyecekti . �ok para.
Haf1zasmm derinliklerinde bel i rti ler, sesler canland1. Kend isi

61
u fac1k k1£, Miihcccel scrt ; vapurda, Loplum ir;inde, Miibccce l ' i n
kcskin bak1 �lan daima ti zerinde . . . Her harekcti . her bak1�1 kontrol
altmda . . . "Dikkat etmek laz1m Seniha, ahgm biri bu. kolay ba�tan
r;1kanrlar!" Bu sozler kulak lannda r;mhyord u: "Ba�tan r;1kanrlar!"
B a�Lan r;1kanlmasmdan nir;in korktuk lan m anhyordu. Neden her
hareketini kontrol altma ald1k lan m anhyordu. �iiphe yoktu, Mti­
beccel ' i n ken d isine ihti yac1 vard 1 . Osman ' a da ihtiyac 1 vard 1. 0 su­
rat la kimse onun yiiziine bakmazd1 art1k. Oysa kendisi, her kar­
�ISlna r;1 kan . . .
Ruhunda bir ferah hk hi ssctti . Ne�eyle �ark1 soylemek i stiyord u.
Rahal nefes ahyordu, omriinde almad1g1 kadar rahat. isted igini ya­
pacakt1 art1k. Ne e ndi�e, ne korku. Miihcccel korksun, evlathg1
kar;1p gider diye. Tath m uamele etsin. Her aile memnuniyetle ahrd1
boylcsine hamarat k l ZI . . . Arna hayir! Neden h i zmetr; i l i k ede­
cekmi�? Ali varken. Arkaya doniip .b irbirlerine "Al l ah yaratm1�!"
diyen bunca erkek varken . ir;in ir;in sevinr;ten del i o l d u , sahte bir
kiir;iimsemeyle s iizdii laf atan1. I�1klan kald m m a doktilen dtikkan­
dan ir;eri bakt1 gozucuyla. Ali orada degildi. Ahk Memcd agz1
ar;1k, bumunu r;ekerek, kanh m asanm ba�mda bir �eyler dog­
ruyordu.
Kim bilir neredeydi Ali? Belki de karanhk sokaklarda adm1
anarak mecnun gibi dola�1yordu.
Bu dii�iince dudakla nna bir tebcssiim yerle�tird i . A l i 'ye kar�1
sevecen bir his dogdu kalbinde. Benci l bir �iikranla kan�1k liitufkar
bir �elkat. Ali kar; defa "Ben zenginim k1z." dem i�ti. A l i ' n i n zen­
gin veya fakir olmas1m dert etmem i�ti, fakat �u an biiyiik bir onem
kazamyordu bu. Ali ne kadar zengi nse, kendisini o kadar giivende
h i ssedecekti.
� iddetle Al i ' yi bulma arzusu duydu . Miibccce l ' e y apacaklanm
ona anl atmak, beraberce gtilmek. anahgm1 hiddetten deli etmek
ir;in yeni planlar hazirlamak. Y akm bir mda� bulmak ihtiyacm1
hii;bir zaman bu kadar kuvvetl i h i ssetmem i�ti.
Arna belki de Ali ken d is i ne kiismii�tii, yiiz vermeyecekti !

62
 Amaaan sen de ! B i r bak1�la, bir tebessumle onu yola getirmek
kolayd1. Pek pek, biraz surtunme, s1cak bir ten temas1 . . . Ali kar�I
koyamazd 1 . Avl1 be her if! Her arzusunu yerine geti rird i. Nefis el­
biseler, Amerikan vama�1rl an , naylonlar, ipek l i ler . . . Bir gun ivinde
bir Seksapel tipi olup v1k1vcrebi lird i . 0 zaman butun Ero llar pe­
�inde . . 0 zaman Ali de kim oluyord u? Ali de nesiyd i ? Ero llar pe­
.

�inden ko�unca . . .
B agdat Caddesi ' ne vikmak u zereydi. Bir vift far o nu yakalad 1 .
l�1gm ortasmdan a�ina bir ses yukseld i .
"Fatma. nereye gidi yorsun Fatma?"
Gulgun gayri i htiyan urperdi .
"Pastaneye gidiyorum beybaba."
"Bu saatle ah�veri �iniz mi var daha?"
"Hayir. beybaba. <;1rak baton saleyi koymay1 unutmu�."
"Haydi vabuk. Vakil gev ."
"Ko�turuyorum, beybaba."
Farlar ko�edcki d uvarda bir daire vizdi, asfaltm uzerinde boy­
dan boya seri ldi. GUlgun arabanm penceresinden ancak fark ede­
bildi Osman Bey ' i n profi l i n i . �a�kmbakkal ' a dogru uvmaya ba�­
l ad 1 .
Vucudu kan ter ivi nde kal m1�t1 . Osman Bey ' i n sesini duy­
dugundan beri terl iyord u . Cehennemi bir s1cak vard 1. Yild1z poy­
razla ak�ama kadar Liv kez ko�e kapmaca oynayan hafif imbat �eh­
rin uzerine kUl hanm nefesini b1 rakt1ktan sonra busbutun s i linm i�ti .
Hava elle tutulur, b1vak la kesi l ircesine yogundu. Nefes almak giiv­
le�iyordu.
Ter kokusu genzin i doldurd u . Erol bu kokudan m 1 kavm1�t1
acaba? Git y1kan dememi� m i ydi? Gulgun k1 zard1 . Evet, y1-
kanmahyd1 . Boy le havalarda her gun y1 kanmahy d1. Oysa terden
pi�mi� vucuduna zar zor haftada bir sefer sabun surebiliyordu.
Vakil yoktu ki ! Gece yans 1 , her i�i bitti kten sonra, yorgunluktan ve
uykusuzluktan ayakta durabilse bile su akmazd 1 . Sabah be�te, ken­
disi kalkamazd1, yorgunl uktan uykusu gotururdu. Yedidcn sonra

63
banyoyu s 1 ra i le kilitlerlerd i. Son giren Scn i ha o lurdu. Yanm saat
kah rd1 i�crde. Kim bilir ne yapard 1 . Denizden ddni.ince. �ayet sular
ak1 yorsa. gene ma i le girip �1karlard1 . Kimse gi rmedigi zaman, i�i
olurdu ya da cam i stemezdi veyahut su kesi lmi� o lurdu. Cam m n is­
tedigi zaman banyoya gircbilmek nc bi.iyi.ik mutluluk olmahyd1 !

A l i ' y i gdrmedi. fakat Ali. kendi kcndine konu�tugu i�in dudak­

lan k1pirdayan Gi.ilgi.i n ' i.i gdrdi.i.
Asfaltta birl ikte volta att1g1 hcm�eri sine "Sen git, ben sana ye­
ti�irim." dcd i .
Sinemamn kd�esinde Gi.ilgun · e yeti �ti .
Gi.ilgi.in, o dalgmhk arasmda ani bir korku ile ba�1 m �evmp
durdu. K1zgmhkla tersled i .
"Neden takip ediyorsun beni?"'
"Takip etmiyorum Gi.i lgi.in. Nereye ko�uyorsun bdyle? Bir �ey
mi var?"
A l i ' n i n 'Gi.ilgi.i n ' i.i onu yumu�att1.
"Ne olacak, ah�veri�e."
"Bu saatte m i ? Gi.inde yirmi sefcr ah �veri�e m i yollarlar seni !'"
Omzunu si lkti . Fakat A l i ' n i n sesi nde evdcki lere kar�1 bir hm�
sezince bundan zevk duydu.
"Sana yard1m edebi l i r miyim?"
"Yok bir �ey . Pastaneye kadar gidecegim.
"Sana q l i k edeyim mi?"
Gi.ilgi.in gi.ildi.i.
"Ka�irmazlar."
Yoluna devam ett i. Nqelen m i �ti. Yolun en karan hk nok­
tasmda, �im�ek h lZI ile ba�1m �evirip A l i ' nin aym yerde hareketsiz
durdugunu gdrdi.i. B u gi.ivenlik hissi ona mutluluk verd i . Du­
varlarm dibinden hafi f�e u�tu. ruzgar gibi i�eri dald 1 . Soluk so­
l uga:
"Baton saleyi un utmu�sun, yahut ben unutmu�um, her neyse.
Her defasmda yapt1g1 gibi, evvela d uvardaki bi.iyi.ik aynaya

64
bakt1. kar�1dan ve profilden kendini suzdu. elini sa�lanmn uzerin­
den ge� irdi. gUlu msedi, gururla gogsunun tepelerini suzdu. Sonra,
butun bak1�lann merkezi oldugundan cmin bir i n samn �cvresme
kar�1 takmd1g1 kay1ts1z tavirla tekrar � 1 raga dondu.
"Yanm kilo vereceksin. �ok acele."
Fakat �1 rak dinl em iyordu. Bakt1g1 bile yoktu. Genellikle y1h�1k
bir gUlumsemeyle suratma bakakalan �1rak, bugun ba�ka yere ba­
k1yordu. Dukkanda bul unan herkes. sat1c1smdan mu�teri sine kadar,
aym yere bak1yord u.
B uyuk buzdolab1 mn onunde gen� bir k1z duruyord u. Boyu
a�ag1 yukan bir yctmi� bqti. dumduz mokasenlere ragmen . A�1k
pembe organzeden elbi sesi belden d i zkapaklanna kadar kon ik ini­
yordu. Bacaklan birer �aheserdi. B oyu o kadar uzun olmasma rag­
men. ayaklan otuz bqten buyuk degi ldi. Kem i kleri son dcrece in­
ceyd i . Altm rengi parlak sa�lanmn ortasmda dunyamn en nazik,
sevimli �ehresi gUlii m suyordu ; g o z, burun. ag1z, her �ey yerinde
idi. insan deg i l , et kemik degil. Seventeen' in * kapagmdan inme bir
resimdi ve herkes bu resmi seyrediyordu. Kadm olsun. erkek
olsun . K1z i se ince uzun i�aret parmag1yla camm arkasmdan is­
tedigi pastalan gosteriyordu. Bir kelime bile Turk�e bilmiyordu.
Kovboy film lerinden "yap, okay " gibi kel i meler bel leyenler, k1zm
etrafmda purtela� tercuman kesi lmi �lerd i. Seventeen' in kapak
resmi, istedi klerini kol ayca ald1, aldanmadan paras1m odedi , i fa­
desi i mkans1z bir gUlumseyi�le, omrunde hi�bir mu�teriden bir te­
�ekkur i fadesi duymam1� �1raga ' Thank you . " dedi, gidip kal­
dmmm kenarmda bekleyen spor arabaya bindi, �ah�tird 1 . Butun
bak1�lar onu ugurlad 1 .
Agir sessi zlik i�inde. birisi mmldand1 .
" Ycni gelen Ameri ka hlar
"Diplomatm klZI degi l m i?"
"Diplomat m 1 . Marshall* tekn i syeni m i ?"
"NATO albay1 imi� dedi ler."
Gulgun sipari�i f1 silt1yla tekrar ett i, paray1 odeyi p golge gibi d1-

65
�an siiziildii. Aptal l a�an ry1rak kendisini tammam1�t1 bile. M i l letin
akh hiil a Scventeen ' i n cover girlii n deydi*
Giilgiin, Amerikah k l Z I gorcbilmek i ry i n sagma soluna bakmd1.
Onu tekrar gorebilmek, uzun uzun seyredebilmek ugruna ryok �ey
fed a ederd i . Araba kaybolm u�tu. Giilgiin sevg ilisini kaybeden biri
gibi kedere k ap i ld1.
"Gccc m i safiri niz mi var?"
A l i ' y d i . Giilgiin cevap verme di. Kay1pt1, asfalta bak1yordu.
''Giilgiin !"
"Ha?"
"Mi safirler g ittikten sonra n' aapacan?"
Durdu. bel li bir ryaba harcayarak bak1�1m asfalttan ayi rd1, Ali 'ye
ryevird i . Y e ni goriiyordu onu. Ka�lanm ryatt1 .
"Sana ne ! " dedi ve yiiriidii.
Ali kendine gelene kadar, Giilgiin uryup g i tm i�ti bile.
 -5-

M ubeccel merdivende rastlad1 Erol ' a. Sini rleri her zamankin-

dcn daha gerg i ndi.
"Neredesin bu saatte? Misafi r gelecegini biliyorsu n !"
" Bana ne?"
"Dogru. Sen bu evin adam1 deg i i si n ki, buras1 otel !"
Sallana sallana mutfaktan r;1kan Sen iha sordu:
"Ne ded i n ?"
Mubeccel basamak lardan i nmeye devam ederek tekrar etti .
"Kur;uk bey i r; i n otel buras1 ."
Erol ka�lan rn kald1rm1�, 1shkla b i r �ark1 r;alarak basamaklan
ur;er ur;er t1rmarnyor, adeta hakaret ediyord u.
"Bir an evvel yemek yeme li. Beni m uykum geldi bile. Simdi
kim meram anlatacak o heriflere?"
"Hah ! Sen de Ero l ' u n yolu n u tut, Mubeccel baksrn icabrna.
A nado lu' nun ayi l anrn oynatmak zavalh Mubeccel ' i n vazifesi .
<;unku beyefendinin hesab1 varm 1�. Dunyada adam kalmad1, M 1sta
Bey' le i� yapmas1 Luttu. Ne diyey i m , beni m �ans1m bu, kuruyas1ca
�ans1 m ! "
Osman Bey ba�1rn gazeteden kald1rd1, yemek odasrndan misafi r
odasrna soluyarak ger;mekte olan kansrna b i r bak1� f1rlatt1.
"Ne olmu� �ansrna?"
"Ne o l acak? Allah her �ey i n acayibini bana verm i�, m i sal"irin
bile!"
Bir koltuga y1kild1, kol l an r n sark1 tt1 . bacaklanrn uzatt1 . Y i l ­
l ard1r kansrnrn traj i k i fadelerinc ah�krn o lan Osman Bey h i s s i z ba­
k1�larla onu bir sure daha seyretti . Akh ba�ka yerdeydi . Sonra goz­
lerini tekrar gazeteye r;evird i . Seniha gidip radyoyu ar;t1, ba�rna
oturd u , sag elinin t1rnak lanyla sol e h n i n t1rnaklanrn tem i zlemeye
koy uldu. Yuvarlak, geni� yuzunde Ler taneleri di1 ilrni�ti.

67
 Osman Bey gozi.ini.i kald1rm adan;
"Yemek yemeyecek miy iz?" di ye sord u.
"Fatma'y1 bekliyoruz.
"Zamamnda bi.iti.in i �leri yapmazsm 1 z ! "
M i.ibeccc l ' i n, Osman Bey ' i n b u geleneksel komplimanma ta­
hammi.ili.i yoktu.
"Ne diyorsun. ne diyorsun, n e diyorsun? Durumu biliyor musun
da boy le konu�uyorsu n ! "
Masadaki p l astik kaptan b i r si gara aldt, �akmag1 �akt 1. Alev a l -
mad1. S i n irden el leri ti triyordu.
"Osman, ver kibritini !"
Sesi o kadar sertti ki , Osman Bey yi.izi.ine bakt1 .
"Ne ol uyorsun'I" ded i .
" N e o l acag1m? Misafir gelecek, �akmakta benzin bile yok. Her
�eyi ben di.i�i.inecek, ben yapacag1 m . Daha ne o lsun?"
Seniha ba�1m bile oynatmad1 . Ufak �1t-�1tlarla t1maklan m te­
mizlemeye devam ett i. B i r ku lag1 alaturka �ark1cmm yi.irekler par­
�alayan fery atlan ndayd1. Mi.ibeccel uzun k1pk1Z1! t1 maklan y la ag­
zmm etrafmdaki kurumu� yara izlcrini sinirli sinirli kaz1yor,
dumam i.ist i.iste i�ine �ekiyordu.
"O Fatma denen ahmak tam bir salak ! Hi�bir i �e yaram1yor
art1k. Sabahtan beri ka� kere al t�veri�e g itti bil iyor musun? Arna
mahsus yap1yor, yanm saatte bir d1�an f1 rlamak i�in. Bana bak
Osman, bu k1z sabnm1 ti.iketti art1 k ! "
Osman B ey ba�1m kald1rd 1 .
" N e var gene, atq pi.iski.iri.iyorsun?"
Sen i h a 'ya bakt 1. Seniha "Ciddiye alma" dcr gibi yi.izi.ini.i ek�i tti
ve radyonun sesini biraz yi.ikscltti. Mi.ibeccel i lkini sondi.irmeden
yeni bir sigara yakt1 . El Jeri ha la ti triyord u.
"Gi.ini.in birinde tekmeyi vurup d1�an atacag1 m, gozi.im donecek ! "
"Ne donecek?"
"Gozi.i m ! Gozi.im ! Seniha, k1s bi raz �unu �ekerim, aaa ! Del i ola­
cag 1 m gi.iri.ilti.iden.

68
 Seniha diigmeyi �evirdi, �iinkii ablasmm gi)zlerini begenme­
mi�ti. Ger�ekten �ild1racakt1 .
B i r an i�in, gecen i n s1cak kadar yogun sessi zligi k ulaklara dol­
du. Miibeccel agz1 a�1k. hareketsiz kald1. gozlerini yumdu. B i r
mi.iddet oyle durdu. Yiiz hatlan �oziiliiyord u. Gozlerini tekrar a�­
t1gmda. ya�lar parhyordu. Ya�lar yanaklanndan a�ag1 siiziildii.
Osman Bey gazeteyi i nd ird i. Ac1 m ayla sordu.
"Nen var M iibeccel'! Fatm a ' yla aranda ne ge�ti?"
Sen i h a eni �tesini tam rd1 . Tam rd1 ya. gene de meselenin Giil­
giin' i.in ba�111a patlamasmdan korktu. Tat h h kla araya g irdi .
"Birak Osman. onun asab1 bozu lmu�. E n ufak b i r �eyden si­
n irleni yor. Fatma' m n bir�cyc ik yapt1g1 yok. Aki l s1 zd1r bi liyors u n.
Arna her zamanki aki ls1zhg1. Ozel bir �ey yok. Haks1 zhk et­
meyelim, her i�i gori.ir, �ah�ir dogrusu. Kab ul etmen laz1m, deg il
mi Miibeccel? �afaktan gece yansma kadar durmadan �ah�1r.
Deg i l m i ? Deg i l m i ? Haks1 zhk etmeyelim. Deg i l mi?"
Miibeccel ba�1m �evirmeden elini uzatt 1.
"Bir mend i l ver."
Seniha 'm n da mend iii yoktu. Osman Bey cebindekini verd i.
Mi.ibeccel biraz sakinlqmi� goriin i.iyord u. i�i n i �ekt i.
"Giiniinii buldun o ayilan davet etmen i n . Bu key i fl e m i safi r
kabul etmek . . .
"Miibeccel, ay1 olsun. maymun olsun. tahammiil edeceksin o
adamlara. Bunu ba�ka zaman da konu�tuk. Eger bu hayat1 devam
cttirrnek ve daha iyi bir hayat siirmek istiyorsan . . . "
"Herkes . . .
Osman Bey birdenbire k1zd1.
"Birak herkesi ! Diin araban var m1yd1? Evvelki giin vii Ian var
m1yd1? Daha evvelki giin buzdo labm var m 1yd1? Eger i stiyorsan
yann . . .
"Arabanm yiiziinii gordiigiim yok benim ! Araba senin ve og­
lunun.
�imdi de Osman Bey sinirlenmi�ti . B i raz onceki sogukkanh

69
�ehresi, hareketli ve huzursuz bir hal alm1�t1. Ytiztinde kansm1
dovmek arzusu bel irdi.
Kendisini zapt etti, soguk bir e d a i le "Galiba u nuttun be� sene
evvelki halini." ded i . "Birak �imdi bun Ian , bunlar bo� laf k 1 z1 m !
M 1sta Bey ' e i htiyac1m var. Ba�ka zaman da soyledim sana. 0 he­
r i fi n her i�i yapmaya m uktedir adamlan var Ankara' da."
Mtibeccel ac1 ac1 gtildti.
"Dti�tin, ne gtinlere geldik !"
"Ben gtinti m tinti bil mem azizim. B u i �lerin gtinti, saati olmaz.
B ugtin M 1 sta Bey ' i n gtinti. B i tti ! Araba ge�erken k a� i rdm m1 yaya
kahrsm. Yoldan her an araba ge�mez. An hyor musun dedigim i?"
"Anhyoru m , anhyorum . . . "
"Sanmm anlam1yorsu n . Halbuki gayet basit. Sana oyle adamlar
gostereyi m , dtin ekmek paras1m dti�iiniirlerd i, bugiin Cad i l lac ' ta
geziyorlar. B u n l ar arabay1 ka�irmayanlar. Senin o begenmedigin
ay1, arabaya yeti�mesi n i hepimizden iyi bildi. Arabaya atlayabil­
men i�in �ofortin d urmas1 veya yava�lamas1 l az1m. �oforti ele ge­
� i rmek kolay deg i l . Halbuki btittin mesele �oforti ele ge�irmekte.
Geri si bo� laf hayatta. A n l atabi l iyor muyum?"
Saale bakt1 .
"B1rakm �u Fatm a ' y 1 da m asaya oturahm. Yeti�mezse mutfakta
yesin o. Masay1 haz1rlar m 1 sm ltitfen?"
Gazeteyi di zlerinden kald ird1.
"Radyoyu a�ar m 1 sm Seniha?"
"i�te, Fatma geld i. Aldin m1?"
"Ald1m."
"F1st1k da aldm m1?"
Gtilgtin odamn ortasm d a ta� kesi l d i . Aklmdan btisbtittin �1k­
m 1 �t1. Mtibeccel zafer sevinci i le parlayan ytiztinti kocasma ve kar­
de�ine �evirdi.
"�imdi ikna oldunuz m u ? Gtinde yirm i defa bir �ey un utur.
Soyleneni iki dak i ka sonra u nutur. Btisbtitiin aptalla�t1 mtibare k !
S i ze demiyor m uyum?"

70
 Seniha tela�la mtidahale etti .
"Zaran yok, nc varsa yeter. B i raz eksik yesinler f1 st1g1. � imdi
ycmek yiyelim, ge\'. kald1k."
Ablasm1 kolundan \'.ekip mutfaga gi:ittirdti. Mtibecce l, \'.I karken
emretti.
"Git Ero l ' u yemege \'.ag1r. 0 da gitti yukarda kald1 ! "
Gtilgtin k1p irdamad1 . Dudaklanm 1S1nyordu. i\'.i nde bir korku
vard 1.
"Ne duruyorsun ? <;agi rsana oglam !"
"Gidiyorum beybaba."
Elini omzunun tisttinden gcriye att1, ten i ne yap1 �m1� bluzun ya­
kas1m \'.ekti, silke ledi. <;1plak ayaklan da pabu\'.lanmn i \'.inde yagh,
v1cik v1c1kt 1 . Fakat �imdi, Erol ytiztine kar�1 tekrar "Gi t ayak lan m
y1ka!" diye bagirsa b ile ayak y1kamaya vakit yoktu.
Erol odasmda deg i l d i . I�1k yamyordu. B anyoda da 1 �1 k vard1 .
Fakat su sesi veya ba�ka bir ses duyulmuyordu. Gtil gti n gi:ilge gibi
yakla�t1, ba�1m uzatt1 . Ytiregi \'.arp1yordu.
Erol aynanm kar�1 smda ayaktayd1. Donia. Ayagmda \'.Oraplan
ve papu\'.lan vard1, fakat y an belden yukans1 \'.lp lakt1. Pazul an m �i­
�irm i �, kol l an m germi �, sol yu mrugu bel inde, dudaklanmn ke­
narlan ezici bir i fadeyle btiztilmti�, bir ka�1 a�ag1da, bir ka�1 yu­
karda, aynada kendi kendini seyrediyordu . Muslugun yam ba�mda,
havlu asmaya yarayan demirde pantolonu seri liydi, tizerinde geni �
1 s l ak b i r i z vard1 . Gtil gti n tela�la geri \'.ekildi, kedi ad1mlan y l a
yatak odas1mn kap1sma kadar geriledi, sonra ay aklanm stirterek
banyoya dogru i lerledi . Kap 1 m n i:intine geldiginde Erol az i:inceki
duru�unu terk etm i�, alelacele di� macununu fir\'.aya s1k1 yord u. Ay­
nadan Gtilgtin ' ti gi:irtince, di �lerin i fir\'.alamadan fir\'.ay1 hoyrat\'.a
bardagm i\'.ine f1rlatt1 .
Gtilgtin sabahki olaydan beri i l k defa onu n l a kar�1 kar�1ya ge­
liyordu. Tarifi i mkans1z bir korku hissetti . Kekeledi .
"Annem seni i stiyor."
"N'olacak?"

71
 " Yemek yiyecegiz.
Erol cevap vermed i . m u slugun altmda kollanm sabunlamaya
ba�lad1.
"Gelecek m i sin?"
Ero l ' un dudaklan m n ur,:lan gene biizi.ildi.i, bi r ka�1 gene yu kan
ur,:tu. tam da aynada denedigi �eki lde. S abunla ovalarken, pazulan­
m muayene ediyord u.
"Vakil yok da . . .
Erol �im�ek gibi don di.i.
"Cehenneme git! Sag1r yok kar�mda!"
Gi.ilgi.in bir anda toz oldu. Erol al ayc1 bir tebessi.imle aynaya
dondi.i, gozlerine korkunr,: bir i fade vererek, yi.izi.ini.i r,:qitli ar,:i lar­
dan gorebilmek ir,:in ba�1 m saga sola r,:evirerek uzun uzun kendini
seyrett i.
Sonra kollanm suyun altma tuttu . Sabunu ancak tem izleyebi ldi.
Su si.iratle azald1, azald1, bir dakika sonra m uslukta sadece bir h1-
n l t1 kald1.

Osman Bey, sabunlu kalmasm d i y e ellerini acele acele ovu�­

tururkcn bi.itlin gi.ici.iyle bagmyord u .
"Su kes i l iyor, su biriktirdiniz m i ?"
ir,:erde bir tela� ba� gosterd i . Seniha'yla birli kte masay1 ha­
z1rlamakla mqg ul o l an M i.ibecccl mu tfaga ko�tu .
"Bi lmem. Budala k1z aki l etti m i ? Fatmaaa, Fatma. su biriktir­
mi� miydin? Allahtan bulasm k1z, su biri ktirmedin m i ? Hangi de­
liktesin. Fatma. gozi.i kor o l as1c a ! "
B i r yandan bi.iti.in musluklan ar,:1yor, altlarma kaplar koyuyord u.
Fakat su zaten sicim gibi ak1yordu. Gi.ilgi.in aheste aheste mutfaga
gird i .
"Neredeydi n ?"
" U sti.imi.i degi�tird i m . "
Japoneyi r,:1 kart1p, yakas1 kapah bir bluz giymi�ti.
"Boyun devri lsin ! Zamam m1yd1 �imd i ?"

72
 Nesi vard1 hu ak�am? M i.ibeccel ' i n lall an �ok agmn a gidiyor­
du. Halbuki bir saat once ne kadar sogukkanhyd1. Cam yalmz kal­
mak istiyordu. U fac1k y atak odasma �eki l mek, mutfaga a�i l an ka­
p1y1 ortmek, karanhkta, bah�eye bakan pcncerenin oni.inde otur­
mak, ye�i l l i kleri seyrederek, sabaha dek hayale, hayal lere dalmak.
"Evde bir damlac1k su hak get ire, A l l ah camm alsm senin k 1 z ! "
Gi.ilgi.in mutfagm ortasmda durmu�. gi.iya evdeki lerin tela�m1
seyrcdiyordu . Oysa akh sokaktayd1, karanhkta, yemye�il yaprak­
l ardan si.izi.ilen elektrik 1 � 1 k l annda.
"Kar�1mda durmu� h i ssiz hissiz yi.izi.ime bak1yor bir de. Ay!
Deli olacag 1m �imdi !"
" N ' aap iim anne?"
"Annen batsm ! "
"Bi.ill.in musluklan a�1p altma kap koymu�sunuz. Ba�ka ya­
pacak bir �ey yok ki ! "
"Gozi.in kor olsu n ! B u n u b i r saat evvel yapsan olmaz m1yd1 ?
Benim yapmam1 bekled i n . "
"Sabahtan beri sokaga ko�uyorum. Bugi.in oyle �ey ler di.i­
�i.inmeye vaktim mi old u ? B a�ka gi.inler biriktirmiyor muydum?"
"Aptalhgmdan d1�an ko�turuyorsun her saat ba�1 . Akim ba-
�mda m1 ki ah�veri�i bir defada bitiresin?"
Osman Bey sabirs1zhkla mutfaga dondi.i .
"Az1c1k acele el Mlibeccel, b1rak �imdi gevezeligi."
"Gevezelik mi ! Bir dam l ac1k su yok . . . "
"iyi ya. yoksa yok, konu�makla su mu getireceksi n ?"
"Arna . . . "
''K1z1m, b1rak ded im laf1 . "
"Osman ! "
"E kes ! Aaa! Kes ded i k ! "
Mi.ibeccel gayri ihtiyan susup kocasmm yi.izi.ine bakt 1 . Osman
Bey yava��a i l ave ett i.
"Canm1z isterse sonra devam edersiniz kavgaya. Fakat �ok rica
ederim Mi.ibecccl. sofraya oturahm �imd i . Adamlar neredeyse ge-
lecekler. Bu durumun sorumlusu sensin zaten. �ofben i stedin.
B oy l e bir �ehir i�in l iiks bu. Tcrmosifona tenezziil etm i � olsay­
dm . . .
Giilgii n ' i.in oniinde ve onun y iiziinden kocas1 tarafmdan azar­
l an m ak Miibeccel ' in asabm1 gene bozdu. Fakat m i s afi rlerin aniden
gelme ihtimali durdurdu onu. i�indeki fi rtmay1 yalmzca suratm­
daki tikler ele veriyordu.
Abart 1h bir sogukkan h hkla, gayet ciddi bir �ekilde "Pekala."
ded i . "Sonra gorii�iiriiz. Art1k kesin ol arak halletmel i bu meseley i .
Durum tahammii l edi l mez oldu."
Seniha, t1maklan bozulmasm diye tuzlugu bawarmag1 ve i � aret
parmag 1 m n u�lanyla tutup, domatcs d i l i m lerine tuz ekiyordu. Tar­
t1�mamn ba�mdan beri mqgul goriinmek i�in tuz ekiyordu. De­
l iklerden tuz dokii lmedigini kend isi de pekala goriiyordu.
Osman B ey ii steledi.
"<:: a buk olun. �u oglam �agirsamza yukardan."
Seniha' m n tiz sesi kattan kata � m l ad 1 .
"Eroool ! Eeerol ! Yemege!"

74
 -6-

S akin bir yemekt i. Her zaman boyle olmazd 1 . Krikor sesini r;1-
karmad1. Ne tuzlu, ne tuzsuz, ne de yanm1� ded i . Hir;bir �eyi ele�­
tirmedi. Hir;bir �ey istemedi . Bu, sadece evdeki lerden birine kUs­
tUgUnde o lurdu. Yeranik boyle zaman l arda daima ir;inden "Oooh ! "
r;ekerd i.
Teyzesine n ispet olsun diye anas1 y l a lath lath yarenlik etti. Ye­
ran ik de Pupu l ' la konu�tu. Krikor bir defa bile bakmad1 teyzesinin
yUzUne. Fakat Pupul, zaman zaman en sert bak1�1yla Kri kor' u te­
peden t1maga sUzdU, meydan okumaya devam etti . Tabagmdan
bahk kilr;1klan, yag parr;alan att1 Teki r ' i n onUne. Ked icik, bu I U­
tuftan cesaret alarak �evkle "miyav" r;ekiyor, varhgm1 hat1rlatmak
ir;in arada bir sah ibesinin eteklerine penr;e bile at1yordu. Krikor
sanki duymuyor, gormUyordu. Orada deg i l m i � gihi . . . Anas1yla bir
iki defa alayc1 alayc1 bak1�tilar. Krikor i le Pupul kavgah ol­
duklannda, Yeran i k en keyitli ve en gUr;IU anlanm ya�ard 1. Krikor
da, Pupul da ona iyi davramr, Yeranik ikisi arasmda yUksek h i r
otorite olurdu. N e yazik ki bu durum, sessiz sedas1z ban�1p birbir­
leriyle konu�maya ba�laymcaya kadar sUrerd i .
Yemekten hemen sonra Krikor mutfak kap1smdan eve g irdi ,
dogruca yatak odasma r;1kt1. Yemegi erkenden yiyip bahr;enin on
k1smmda elektrik l ambas1 altmda oturmakta olan Madam Verj i n ' l e
Kaz1m B e y tarafmdan gorUlmek i stemedi .
Odamn dort duvan arasmda, koyu renk eski e�yalarm, kararm1�
tavamn gorUnU�U hemen canm1 s1kt1. Bu dekorda, r;ocuklugunun
en karanh k hat1ralan can lamrd1. En samimi 1st1rab1yd1 yeniden his­
settigi; kUskUn, gozden dU�mU�. yapayalmz o l m am n 1 st1rab1. Ceza­
h olma hissi. Vaktiyle, r;ok eski gUnlerde, annesi veya teyzesi ken­
disini ak�am yemeginden mahrum ederek odaya hapsederler,
bazen ar; bile kahrd1.

75
 Hat1ralar oylcsinc canhyd1 ki ycmcktcn hcniiz kalkt1gm1 u nutup
ar;h k hissctti . Sonra kcndinc gii ldi i . <;ocuk dcgildi art1 k. Kimsc onu
cczalandmp karanhk odaya hapscdcmczd i . ispat ctmck ir;in a�ag1
i nd i . Bununla bcrabcr. bahr;cdcn duymasmlar diyc son basamak­
l ara kcdi gibi bast1 . I�1g1 yakmadan mu tfaga siiziildii. buzdolabm­
dan bir Kuzu luk' ald1 . Madam Ycrj i n ' i n . Ycrani k ' i n scslcri zaman
zaman mu tfaga kadar u l a�1yord u . Yaktiylc. r;ok cskidcn. hap­
scdildigi odadan. d1�anda yiyip ir;cnlcrin gii lii�mclcri ni. nc�cl i bar­
dak tabak r;atal scslcrini duydugunda kcndisi ni k1vrand1ran k i ni yc­
nidcn duydu . Anas1 �imdi de gclmiyordu hatmm sormaya. Oglu­
nun ar; olmad1gm1 bil iyordu �imdi, ama hit; dcgi lsc. acaba iizgiin
mu, yapayal m z cam s1k1hyor mu. bir �eye ihtiyac1 var m1 d iyc c n­
di�cyc kap t l ab i l i rd i . Ycrani k ' i n her giilii � ii. dch�ct Tiirkr;c siylc
·

soy lcdigi her kcli mc, hanr;cr gibi bat1yordu kalbinin yaralanna.
Yalmzd1, tamam 1 y l a yapayalmz. Anncs i , tcyzcsi . . . Act ac1 gii ldii .
Kcndisi para kazanmasayd1, acaba a nncs i . tcyzcsi . . . <;ocuk olma-
man m . cczaya r;arptmlmamanm tck garantisi kazarn;: sahibi olm as1
dcg i l miydi?
Burukluk gogsiindc ta�la�1yord u . Yukan r;1ksa patlayacakt1 . Ne
hcsap y apacak kafas1. nc gazctc okuyacak kcyfi vard 1 . Ne yapmak
i stcd igini kcndi de bilmiyordu.
Si�cnin dibi ndc kalam da yuttu . Midcsi yanmaya ba�lam1 �t1 .
Mutfak kap1smdan bahr;cyc r;1kt1. B i rden, gom lcklc oldugunu his­
sctt i. Korkuyla duraklad 1 . Yukan r;1kmak. yiin kazag1 almak . . . Bu
havada, bu bogucu s1cakta, cl alcm r;1p lak gczcrkcn . . .
B i r u tanma h i ssi biitiin bcn ligini sard 1 . Gittikr;c kiir;iiliiyor. kii­
r;uliiyor. insanlardan, biitiin canh yarat1kl ardan uzaklara kar;mak i s­
tiyord u. Uzak l a�mak. yalmzhgm 1st1rabm1 r;ckmck. mutlak bir yal­
mzhga gomiilmck . . .
B i r ad1m da bahr;cnin yan y1k1k r;itini a�1p. birbirinc biti�ik digcr
bahr;c vc arsalann ir;i ndcn. asfalta r;1kan karanhk virancyc gcr;cbi­
lcccgi k1sma vard 1 .
Arsaya a yak bast1ktan sonra doniip bir miiddct ko�kii i zlcdi .

76
Gcvezelikle, sokaktan gelip ge\:enleri seyretmekle mqgul, �ez­
lon glara gomii lmii� i nsanlann, simsiyah kii tlesinin ardinda kay­
bolduklan binay1. Biraz sonra tela�lanacak lan m . kendisini ara­
yacak lan m , kend isiyle mqgul o l acaklanm, belki de kendisi i\:in
endi �eye kap t l acaklan m , "On kap1dan \:tkmad1gina gore acaba ne­
reye gi tti , elektrigi a\:t k odadan buhar olup U\:lU mu?" diye hayret
edeceklerini dii�iindii sevin\:le.
Kayarak, \:Ukurlara bata \:tka arsanin karanhgina gomii l dii . Bir
kor gibi kollanm i leriye dogru uzatm 1�t1. Anasina, teyzesine ve on­
lardan O\: almak i\:in bu eziyete katland1g1 i\:in kendisine sovdii .
Asfalta \:Iklt . Bu yol daha i �lekti. Trafik vard 1 . Sinemaya gi­
denler vard 1 . Ziyarete giden ler. Ktz pqinde ko�an oglanlar. B i r­
bi rlerine soku lup f1st lda�an k1zlar. Yemekten sonra gezmeye \:I­
kanlar. Gidecek yeri olan lar. Arkada�1. ahbab1 olan lar. Ziyaretler­
den, kalabah ktan ho�lanan lar. �u diinkii hodiik bile, Ali, kasap par­
\:as1, piyasa yap1yordu. Kan lann arkasindan doniip bak1yor, laf at1-
yor, yamndaki hem�erisine bir �eyler soyliiyord u. �u dag ay1s1 !
U�ak bile olamayacak odun par\:as1 !
"Ak�a m 1 m z hay1r."
"Ak�am 1 m z hay1r."
Aksi isti kametlerde iki�er ad1m atttlar. Ali durdu, ba�1m \:e­
vird i .
"Miisii*
Krikor iirperd i . Ali kavga arayacak yahut kendisini soyacak ya
da kafasina bir sopa indirecekmi� gibi bir hisse kaptld1. Gayri i h­
tiyan korkuyla etrafina bakind1. 0 esnada yaki nlannda k i mse yok­
tu ve iki sokak lambasina qit uzakh kta, yan karan h ktaydtlar. Bu­
nunla birlikte, A l i ' n i n zoraki tebessiimii fark edilebiliyordu.
"Ete i htiyac 1 m z varsa yollayay1m yann sabah.
Krikor rahat bir nefes ald 1 .
"Te�ekkiir ederi m . . .
"

Et var diyecekti, dilini tuttu . Yeranik Bos ta ne t ' dan ucuza al­
m1�t1.
 "Yann bahk var. Pazartesiye i n �allah . "
"in�allah.
"Hay irh geceler." ir;inden de: ' B i zi soyarsin deg i l mi? Kop '
ogl u ! iyi ah�ti n ! '
"Hayirh gecder, mii s i.i . " - 'Gavur oglu gavu r ! '
B i rkar; ad1m otedc yi.iksek scsle di�lerinin arasindan i l ave ett i:
"Bun lann onu on parayayd1 harpte, Yozgat' ta. 0 zaman kim ti.i­
ki.iri.irdi.i mi.isiini.in i.isti.ine? Hepsi ayaklanmi n alti ndayd1 o zaman . "
ir;ini r;ekti .
"�imdi i� icab1 mi.isi.i d i yoruz. temennah ediyoruz. Para, para
hep bun larda."
Hem�eri si hcniiz r;ok yeniydi istanbu l ' d a. Bir an di.i�i.indi.i. <:: e­
ki ngen bir tavirla:
"Hoki.imat neye koyverir?" ded i .
"Her �eyin vakti var azi zim. Hoki.imat bizden e y 1 bi lir. Ho­
ki.imatin, devletin i�ine aki l crmez.
"Tabi i , tabii."
Adam nefcs ald1. Ali 'nin " S ar;ma lallar ediyorsun. d i ye pay­
layacagi ndan korkmu�tu. Gavur hakkinda hir;bir fikri olmad1 g1m.
istanbu l ' a gclmcJen omri.inde gavur gormedigini, bi.iti.in bildiginin
ondan bundan duyduklan oldugunu bel l i etmek i stemiyord u. Eh ,
Ali de el bcttc vaktiyle bir �cy bilmezdi . memleketteyke n . Arna
�imdi, uzun yil lardir istanbu l ' da y a�1yor, gazete okuyordu. Gavur­
l an tam m1�t1. Elbette ki o kendisi ndcn fazla bil ird i . Yalm1, gene da
akhmn ermedigi b ir nokta vard 1 . Madem istiklal Harbi ' nde gavur­
l ar -Moskof, Yunan, ingiliz- mem leketten kovulmu�lard1 . bunlar
kimdi pek i? Nir;in hala buraday dilar? Niye kovu lm uyordu di.i�­
man?
B i r sokagin ko�esine vannca, Ali tckrar durdu. Ku lak kabartt1 .
B i r kahkaha r;in hyord u . Bu kah kahay1 tamrd1. Osman Beyg i l i n
1 � 1 k l a n , asfalta geni� renk d i l i m leri yatmyordu.
" Bayram karda�. ben burada ay n l ay1m scndcn. Akhma di.i�tii.
bu sokakta bir ycre ugrayacag1m.

78
 Elini uzatt 1.
"Seni tramvaya kadar goti.irmek i sterdim . . . "
"Zaran yok, zaran yok . "
"Sen yalmz bulursun caddeyi . . . "
"Bulurum."
"Bu sokaktan devam et, dogru duraga vanrsm Yan n , dedi gim
gibi, ogleden sonra gel, seni hastaneye kadar goti.irey i m .
"Sag ol."
"Hem�erilere selam . "
"Sag o l . Hayirh geceler."
Geni � sirt1 ak�am karanhgmda eridi, kar�1dan gelen bir ara­
banm farlannm ortasmda bir si luet kald1 sadece.
Ali sokaga g ird i .
Osman Beyg i l i n bi.iti.in perdelcri r;eki l i , pencereleri ar;1kt1. ir;er­
deki lerin sesleri , bilhassa M1sta Bey' in hayatmdan mem nun, mutlu
kahkahas1 sokagm bir ucundan obi.ir ucuna yay 1h yordu. Masanm
etrafmda toplanm1�lard1 . M1sta Bey ' i n sirt1 sokaga doni.ikti.i. Gi.ir
kir sar;lan avizenin altmda parhyordu. Zemin katm bi.ill.in 1�1klan
yamyordu. Seslerle birlikte, bir 1 � 1 k seli ak1yordu d 1�an . Ali ken­
dini ki.ir;i.ilmi.i� hissett i. Bu 1 �1 klar. avizelerin pan lt1s1, terasa ar;i lan
kapilar. pencereler, 1�11 1 � 1 1 , onu s1kard 1 . Bunlard1 Gi.ilgi.in ' i.i ken­
d isinden uzakla�llran.
V i l lanm duvanm kom�u villam n bahr;esinden ay1ran, servis ka­
p1smm bulu ndugu dar r;1kmaza yonel di. Gi.ilgi.in'i.in odas1mn o ta­
rafta, mutfagm biti�iginde oldugunu bil irdi.
Penceresi karan hkt1 . Zem i n katm tek karanhk penceresi. Mut­
faktan ir;eriye bakt1. kimseyi goremed i . Bahr;eye gi rmeye veya ses­
lenmeye cesaret edemedi . Del i n i n biriydi bu k1z, yi.iksek sesle azar­
layabil ir, rezalet r;1 karabi lird i . Ne yapacag1 belli olmazd1 k i . Keyfi­
ne baghyd1. Keyfinin de bir andan obi.ir ana ne o l acagm1 kim kes­
tirebil i rdi? Daha iki saat once, pastaneye girip r;1kana kadar iki de­
gi�ik yi.iz gosterm i�Li .
Ali cam s1kkm bir halde sokagm kij�esine kadar gitti. Mi.isii g i l i n

79
bahi;esine bir gi:iz alt 1. Tek ampu hin dag1mk 1 �1g1 altmda sesler du­
yu luyordu. Kim hilir ne kadar zengindi nam ussuzlar! Bulli n ticare­
tin bunlann elinde oldugunu, bii;are Ti.irk ve islam halkmm bu yi.iz­
den sefalet ir;inde ya�ad 1gm1 kai; defa okumu�lu gazetelerde. Bay­
ram' m safi;a sordugu soruyu hatirlad 1. B i lgii;lik taslamak ir;in bir
cevap bulmu�lu gerr;i ama, dogrusu bu parazit ecnebi lerin yurdun
zengi n l i kleri ni su li.ik gibi emmelerine, kasalanm doldurmalanna,
li.iks hayat ya�amalanna, mem leketin esas sahi pleri n i n se ekmek pa­
ras1 bulamamalanna hi:ikli matm neden gi:iz yumdugunu kend isi de
bilm iyordu. B i l meceydi bu. Oyle bir bil meceydi ki ii;i nden r;1-
kabi lmek i i; i n "Elbette hi:iki.imatm bir bildigi var zaar . . . " demekten
ba�ka r;are bulamad1 .
I �1klar ii;i nde yi.izen mutfakta bu defa da kimseyi gi:iremedi .
Dikkatle salonu gi:izden ger; i rd i . Osman Bcy ' i , Mi.ibeccel Ham m ' 1 ,
Seniha Ham m ' 1 , M 1 sta Bey ' i n kansm1 tam d 1 . Ba�ka kimse yoktu .
M1sta Bey ayakyoluna gitmi� olacakt 1. Ya Erol neredeydi? Yu­
karda 1�1k yoktu. Acaba? 0 kadar ki�inin ii;inde yukan i; 1k1p?
Hayir, cesaret etmelerine i m kan yoktu. Yi.icudu terden 1slanm1�t1 .
Ero I' a kar�1 kahredici bir ne fret duyuyordu. Mi.isi.iye besledigi kine
benzemezdi bu. Bunda ki.ii;u m se me yoklu. Ba�ka ti.irlu bir �eydi .
Korkuyla, umutsuzl ukla kan�1k bir �ey. Acaba neredeydi Gi.ilgi.in?
Evden i;1km1� olamazd 1 . Misafi r vard 1 . istedigi kadar evin ki.i­
r;i.i khamm1 saysm kendi ni ! Hizmetr;iydi all taraf1, istedigi kadar
burnu havada gezsi n . Orospu !
B u hakaret ferah latt1 A l i ' y i . M i safirler sabaha kadar orada ka­
lacak deg i l lerdi ya. Gi.ilgi.in eninde sonunda ortaya i; 1kacakt1 .
Plaj a kadar gidip Bagdat Caddesi'nden geri di:inmek niyetiyle
yoluna devam elli.
Dar ger;itten i;1 karken, elin de bir tepsiyle mutfak penceresinin
i:i nunde bel i ren Gulgiin ' u gi:irmedi.
Gi.ilgi.in oyuna ara veri lmesini bekl iyordu. Tepsilere u fak ka­
nepeler, r;estcrler*, r;e�itli ham u r i �leri. pastalar dizm i�, her �eyi ha­
z1rlam1�11. Art1k, servis vakti ne kadar. ali;ak iskem leye oturup Sek-

80
sape l ' i n resimli maceralanm okumaktan ba�ka yapacak i� kal­
mam1�t1.
Fakat dcrgiyi okuyamad 1 . Bir s 1 kmt1 vard1 i<;i nde. Hanl hard <;a­
h� irkcn hissetmedigi bir s1kmt1. B i r <;oki.inti.i. Pastanedeki manzara
pe�in i b1rakm1yordu. Demek ki hep yalan konu�m u�tu Seksape l.
Fotoromanlann o hep dekolte ve tah ri k edici kadm resimleri yalan
soylem i�ti. Seksape l ' i n hi.iki.imleri n i n yanh� oldugunu fark etmek
deh�et vericiyd i .
Pencerenin cammda kend ini di kkatle seyretti. Sa<; l an h e r za­
manki nden daha iddias1z, yi.izii makyajs1z. vi.icudunun hat lan daha
az bel i rgindi. B i.isbi.iti.in ba�ka bir gori.ini.i�i.i vard1 �imdi. Fakat boy­
lesinin daha iyi olduguna emin degi ldi. Bu hali nasd bir etki b1-
rakacakt1 ba�kalannm, erkeklerin i.izerinde? Pastanedeki kukla de­
gi ldi ki. A h ! 0 ol sayd1 eger . . . Ne yapard1 sanki ? K i m senin yi.izi.ine
bakmazd1. B1 rakird1 herkes pe�in den ko�sun, dovi.i�si.in, birbirini
oldi.irsi.in. Sonra da hepsine hakaret edip kahkahay1 basard 1. En
onem lisi, di.inyada art1k hi<;bir �eyden korkmazd1. Hi<;bir endi�e,
hi<;bir . . .
Pencereden az1c1k geri <;ek i l i p endamm1 boydan boya si.izdi.i.
Kalbi burku ldu. Liz diye <;agn lmak bir hayaldi. Ero l ' u n alayc1 scsi
kulaklannda <;mhyordu: "Li z ! " 0 ses . . . Elisabeth Tay lor'dan da,
kendinden de nefret etti . Samba Roz i, hepsi. dalga ge<; m i�lerdi
kend isiyle. Halbuki ne hayal lere kapdm 1�t1. Hi<; degi lse bir ydc1k
Seventeen ' e cover girl o labi lmek ugruna omri.ini.in yansm1 feda et­
mek i�ten bile degildi. Oh ! B i r sene yeter. Ameri kah dip lomatm
klZI gibi ya�amak bir sene. Sonra olmek mi? Yo! Yeniden Gi.ilgi.in
o lmak. Gi.ilgi.in deg il, Fatma ol mak. Um urunda m1? Bir yd bo­
yunca <;atlatmak Mi.ibeccel ' i, bir yd hi<;bir �ey d i.i�i.inmemek, sa­
dece tuvalet degi�tirmek her gece, dansa gitmek, gezmeye gi tmck,
Allah m gi.ini.i ba�ka bir oglanla, herkesi bir bak1�ta ezmek, herkesi
oni.inde diz <;okmi.i� gormek ve kahkahay1 basmak, fi l m lerde ha­
vada u<;u�an peri ler gibi eteklerin i savura savura ka<; 1 p g itmek.
i<;erden. M1sta Bey ' i n ne�e l i , gi.iri.ilti.ici.i kahkahas1 yi.ikseliyor,

81
evi dolduruyord u. Giilgiin sini rlenmezdi bu kahkahaya. Genelli kle,
nqeli insanlar s i ni rlendi rmezdi onu. Belki d e omrii boyunca as1k
su ratlar arasmda ya�ad1g1, daima d mh r, �i kayet, miinaka�a, tats1z­
hk gordiigii i\:in. Evde ne Osman Bey' i n , ne de Miibecccl ' i n nqeli
bir am gorii l mezdi. Seni h a ' r n n her zamanki gtiltimseyi�i ise mer­
hametsi z bir alaydan ba�ka bir �ey degildi. Agz1 rn her a\:t1gmda,
m utlaka zeh irli bir igne batmrd 1 .
Ta�rah �i vesinden nefret ederdi Gtilgiin. Ta�rah �ivesiyle ko­
n u�anl ara. mesela A l i ' ye kar�1. kendisi de Seni h a gibi a l ayc1 bir
tavir takmmak isterdi . Fakat M1sta Bey bunda da bir i stisnayd 1.
Aksine ta�rah �ivesi onun al al, tostoparlak. ya�ama zevk i n i n yap­
m ac1ks1z panldad1g1, kumaz fakat iyi niyctli yiiziinc sempatik bir
eda veri rdi . Kendisini iirktitmeyen, aralanndaki sm 1rlan kald1ran,
hemen hemen bir akrabahk yakmhg1 doguran sami m i bir �eydi bu
�ive. Evet, akrabahk gibi bir �ey. Bu Anadolu �ivesi olmasayd1, hi\:
ki mscden gormedigi bu samim iyet kcnd isine bu kadar zevk ver­
meyecek, bu kadar i\:'tcn, bu kadar ger\:ek goriinmeyecekt i. Ken­
disini selam larken M1sta B ey ' i n yiiztinde bel iren o iyi, geni� te­
bessiimiin i\:ten geldigini b i l i yor, hissediyordu. Nu mara yapmaya
hi\: de i htiyac1 yoktu adam m ; \:enesini ok�amaya, earn goniilden
halini hatmrn sormaya zorun l u degild i : "Fatma nasilsm g1z? Bo­
yiimii�iin, biliyon mu? B i z de kocuyoz, degel mi Osman B ey?" 0
anda, Miibeccel ' i n yayvan tebessiimti oyle ba�kayd1 k i . F1rlatt1g1
bak1�ta �im�ekler \:ak1yordu. S anki M1sta B ey ' i n gosterdigi sa­
m i miyetin sorumlusu Gii lgii n' dii . Sanki salona gi rmeden, aya­
kiistii, nqe i le �akala�mas1rn M 1 sta Bey'dcn kendisi rica etmi �ti .
Mtibeccel ' i n harap suratm1 gormeye degerd i . Holde ayakiistii bek­
lemi �ler, hem de bir h i zmet\:iyle hakikaten evin kii\:iikharn m1ym1�
gibi mqgul olun mu�tu. Tam manas1yla kudur mu�tu Miibeccel.
"Fatma g1z . . . " B abas1rn tarn m 1 � o lsayd1, o da ihtimal boyle \:a­
gi racakt1 kendisini. M1sta B ey ' i goriince, o, "Nasilsm Fatma, iyi
m i s i n ?" diye sorunca -onun Fatma demesi agmna gitmezdi- bir
emniyet, bir h i m aye hissi duymasmm sebebi buydu belki de. Evet

82
e vet, M1sta Bey ' i n kendi oz habas1 oldugunu, kend isinin Osman
Bcygil lcrde m i safir kald1g1m ve ufak bir �i kayette klZlm o adam­
lann evinden geri alacag 1 m hayal ederd i . M1sta Bey ' le konu�tuktan
sonra daima kendini daha ku vvet li hissederd i. Tuhaft1 ; M1sta Bey'
in kans1 da ta�rah �ivesiyle kon u �u r, halini hatmm sorar, "glZlm"
derd i ; ama ona kar�1 ' an ne' hissi dogmazd1 i�inde. Belki oz anas1m
hayal meyal hatirlad1g1 i�in. Bq alt1 ya� lannda bir siimtikliiyken,
h i l medigi yabanc1 bir kadma tes l i m eden anas1m . . . Kira benzer bir
arazide . . . Orada bir bina vard1 . . . u fak bir bin a, ama sag lam, ta�­
tan . . . Ye diidiik sesi . . . Aym ses, dai m a kendisini iirperten ses.
Riizgarm bazen -hava poyraz olunca- net ol arak, bazen -lodos es­
tigi zaman- uzaktan getirdigi tren diidiigii. Sadece diidiik. Ba�ka
bir �ey hat1rlamazd 1 ; ne ray, ne tren, ne istanbu l ' a van�. Hat1ralan,
Oskiidar'daki kuyudan su �ektigi, buz gibi mutfag1 mn � at l ak, egri
biigrii ta�larmda bu la�1k y1kad1g1, kara, ah�ap evle ba�hyordu. On­
dan ote, tren diidiigiiniin zaman zaman yirtt1g1 bir karanhk ve h1zla
u zakla�1p buharlar ardmda kaybolan, gozlerin i si len koy lii bir ka­
d1mn ba�ortiisii vard1. Ya yabanc1 kadm? Onu hatirlam1yordu bile.
Bir daha gormii� m iiydti? B i l m iyordu. Tamm1yordu .

"Fatma ! Fatma!"
0 kadar dalm1 �t1 ki korku y l a ayaga fi rlad1. B i r sene onceki
gibi . . . <:: arpmt1s1 gogsiinii ac1tacak derecede �iddetliydi. Miibec­
ccl' e meydan okuma karanm h at1rlay1p "Deli m i y i m ben?" diye
gtildii . Fakat kendi sini gii�siiz k i l an �arpmt1y1 zapt edemed i . Mut­
fagm ortasmda, dergiyi bi lin�sizce arkasma gizledi, Miibecce l ' i n
gelip, m i safirlerle konu�urken kulland1g1 sesten farkh, kuru bir ses­
le sorrnas1m bekledi.
"Her �ey hazir m i ?"
"Hazir."
Gtilgiin kend ine geldi, dergiyi tabureye f1rlatt1 , tepsi leri goster-
d i . Mtibeccel kontrol etti. Diyecek yoktu . Fakat memnuniyetini be­
lirtmeye ah�km degildi . Sebepsi z yere bir iki kanepenin yeri ni de-

83
gi�ti rdi , hep kusur arayan aym bak1�la don i.ip km tepedcn t1rnaga
si.izdi.i. Gozlcri bir si.ire yakasmda taki ld1. S anki bir �ey diyecekti .
Demeui . Bu k1yafetten memnun kalm1� m1yd1? Giilgi.in anlayamad 1.
"Once masay1 di.izel l ! Ozeri ndekileri topla. brti.iyi.i degi�tir.
Duydun m u ?"
"Evet anne.
"H1 h ! "
Etrafm1 b i r daha gozden gec;-:irdi, i �gi.izar bir eday l a c;-:1k1p gitti.
Rad yo konu �maya ba�lad 1 .
O y u n a ara veri l mi�ti .
M 1 sta Bey koltuga gomlilmi.i�, kemerini gev�etmi�, kalm c;-:izgili
kocaman bir mend i l le yi.izi.ini.i s i l mekteydi. Genellikle ne�eli o lan
yi.izi.i biraz daha g i.i lec;-:ti. Kazan m 1 � oldugu besbelliydi.
"Sen neredeydin k1z Fatma? K1z seni n a d m Fatma m 1 Gi.ilgi.in
mi.i, sen de b i lmcyon ! "
"Gi.ilgi.in' di.ir, beyefendi."
M 1 sta Bey ' i n kans1 k1s k1s g i.i ldi.i.
"Fato� dee l i m . gazctamn Fato � · u * o l su n .
Seniha nefi s b i r tebessi.imle ablasma bakt 1. Mi.ibccce l ' i n hey­
hey leri i.i sti.indeyd i . M 1 sta Bey veya kans1 konu�u rken kendi sine
bakt1kc;-:a Mi.ibeccel gi.ili.imsemeye gayret ediyor, agz1 burnu acay i p
acay i p c,:arp 1 hyordu. Gi.ilgi.in ' i.in bi.iti.in hareketlerini zehirli ba­
k1�larla takip ediyord u . Dikkat kesi lmi�ti.
Saniye gec;-:irmeden di�leri arasmdan y ap1�tird 1 :
"Salaksm sen k 1 z ! "
Gi.ilgi.in m asamn ye�i l orti.isi.ini.i kaldmrken f1 st1k kabu klanm
yere dokmi.i�t i.i . Osman Bey i.irperd i , radyodan beriye dondi.i.
"Zaran yok, zaran yok." ded i .
Mi.ibeccel kendine g e l i p g i.i l i.i m semeye c;-:abalad1.
"M1sta Bey ' i n i.izerine dokti.in.
M1 sta Bey. Mi.ibecce l ' i n ses tonundan irkilmi�, �a�km �a�km ev
sahiplerinin yi.izi.ine bak1yordu. Gi.ilgi.i n ' i.i n azar i�itmesine sebep
oldugu ic;-:in i.izi.ildi.i.

84
 "Ne onemi var. efendim, pis bir �ey deg ii ki ! "
Gii lglin k1pk1rm1Z1 kesi lmi�ti . Harekctleri si nirliydi. B i ri parma­
gmm ucuyla dokunsa orac1kta agl ayacakt 1 . Osman Bey kans ma o­
lan olkesini gizledi. ne�e ile haykird 1 :
"Di nleyin. Pi�kin Teyze' konu �uyor.
"Bayilmm Pi�kin Teyze'ye. Agavni 'yle beraber m i gene?"
"Tabi i . "
Gtilgiin orttiyli, f1 st1k tabaklan r n , i c,: k i kadehlerini toplay1p mut-
faga gotlirmti �tti . M1 sta Bey c,:oc u k gibi gti lliyord u.
"Bu Agavni tam Madam Erani k gibi konu�ur."
"Madam Erani k iyi kad m. dedi M1sta Bey' in kans 1.
"Gavur alt tarar1 . Ytizlimtize gli lerler."
"Eh, evet. alt tarar1 . Arna bunl ar R u m l ar g ibi deg il ler, evlerinde
de Tti rkc,:e konu�urlarm1�."
"Num arad i r yapt1klan, M1sta Bey . "
Osman Bey sm tt1 .
"B ize oyle gosterirler."
Mlibeccel omuzlanrn silkti.
"Ben sam i m i olm alanrn terc i h edcri m . Numara yapmakla bir
�ey kazanacaklanrn m 1 zannediyorl ar?"
Seniha L1rnaklan rn temizlemeye ba�lam 1 �t1 .
"Mem leketi soyuyorlar. �u bizim sokaktaki i n�aat. . . yanm mil-
yonluk bir �ey olacakm 1�. N e yan dedi lerd i?"
"Yahu d i ' ymi� o."
"Hepsi bir."
M1sta Bey ' in kans1 konu�maya kat ilm1yor, doya doya radyoya
gtiliiyordu. Seniha onun glir ka�h toparlak surat1 r n , egri btigrti ba­
caklan rn, sark1k gogtislerini incel iyor, goz goze geldi klerinde Ma­
dam Agavni ' n i n konu �masma gti lliyormu� gibi tebesstim ediyord u.
Mi ibeccel d1�an slizlildli, hiddetle mutfaga dald 1 .
" B i r saatt ir n e yap1yorsun orada?"
Lari yanda kald1 . Glilgtin Mtibeccel ' e dondti . K1zarm 1� gozle­
rinde �i m�ekler c,:ak1yordu.

85
 "Niye m isafirlerin on tinde bana salak diyorsun ?"
Sesi o kadar sert ve keskindi ki Mtiheccel tirperdi . Her �eyi yap­
maya, ken disini dovmeye veya o ldtirmeye yahut rezalet c,:1 karmaya
ya da tabaklan yere vurmaya. yahut btiltin cam I an parc,:alayarak ka­
p1y1 c,:arp1p gitmeye m uktedi r bir i nsamn sesiydi bu . K1zm her �ey i ,
h e r �eyi yapabilecegine i n an d 1 . F1 sildad1:
"Su s ! B i rak budalaca latlan, tepsileri ic,:eri getir."
Ah�ilmad1k bir �ey yapt1 ; oztir d i ler gibi ac,:1 k l ad 1 .
"C:: ok sinirliyim, bu oktizlerle beraber saatlerce oturup evet
demek, hayir demek . . . Elini c,:abuk tut Gtilgtin, elini c,:abuk tut ki
bir an evvel defolup gitsinler."
Glilgtin ' tin gerg i n sin irleri gev�ed i. Mutfagin ortasi nda ka-
l akald 1 .
"C::ok gecikme, bir seans d a h a yapacag1z."
Golge gibi kayboldu.
Gi.ilgi.in f1 st1k kabuklan m , sigara i zmaritleri ni, kti lleri ve btiltin
c,:erc,:opti agir agi r btiytik bir kaba bo�altt1, bahc,:enin kap1S1m ac,:t1.
<;op kutusu 0 kap1mn ontinde dururdu. Dlinya kadar kabuk birik­
m i �ti. M1sta Bey btittin yi yecekleri ttiketmi�. gtimti� yemi�likte tek
f1 st1k b1rakmam1�t1. 0 y a�ta bu i �tah !
B i rden ba�1m kaldird 1 . Ali parmakhgin onlindeydi. B i r slire ba­
k1 �tdar. Ali 1�1gin kar�1sindayd1, mt1 kap 1ya dontik Gti lgti n ' tin yti­
zLini.i sec,:emiyordu. En lath sesiyle sordu:
"Bir �eye ihtiyacin var m 1 ?"
"Yok."
"Bir �ey istersen c,:ekinme. B ugtin c,:ok yoruldun, bi liyoru m."
"Te�ekktir ederi m , bir �eye ihtiyac,: kalmad 1 .
ic,:eri girmek ic,:in sirtin1 c,:evird i , sonra vazgec,:ti .
"Naziksin." dedi.
Ali tirperd i . Tepeden t1maga stiztiyordu Gtilgtin ' i.i. Go1ti ozel­
l i kle bl uzuna takd d1.
"Bu gece c,:ok sevimlisin. Gti lgtin."
Karanhkta k1zin k 1zard 1g1m goremed i .

86
 "Begendin m i ?"
Gayri ihtiyan yakas1m diizeltti.
"Boylesi daha yak1 �m1� sana.
Giilgiin ir;eri g irm iyordu.
"<:: o k mu yoru ldun?"
"Ben ah�k1mm. i�i m yoru l m ak."
Ali demir parmakhklara asi ld 1 , bumunu ir;eri uzatt1 .
"isteseydin . . .
Giilgiin hareketsiz ve sessizdi. Mutfagin kuvvetl i ampulii Ali '
nin gozlerini rahats1z edi yordu. K1zin bu yeni tavn onu �a�irtm1-
yordu. Ondaki ani degi �ikliklere ah�1kt1 . Yalmz, bu seferki r;ok ho­
�una gidiyordu. Mmldand1:
"isteseydin, sen ba�kas1 m n deg il, ba�kas1 senin hi zmetr;in olur­
du."
Giilgiin boynunu dikti.
"Ben hizmetr;i degi l i m , an lad i n m1 ! "
<:: ifte basamaktan atl ay1p kap1y1 yiiziine r;arpt1.
Ali demir parmakhklan k1racakm1� g ibi s1 kt1 . Okkah bir kiifiir
savurdu. Hep boyle ol urdu. Tedbirsiz bir laf, bir kel ime ve biitiin
gayretleri bir saniye ir;inde bo�a giderd i. Bu i l k degi ldi. Fakat
hangi lafin, hangi kel i menin bu ba� belas1 k1srag1 iirkiitecegini on­
ceden kesti rmeni n imkam yoktu.
Alr;ak sesle, en agir keli melerle Giilgiin'e kiifretmeye devam
ett i. Dar ger;idin ta�lan iizerinde yuvarlanarak, tokezleyerek, tekrar
soverek, asfalta indi. Farkinda o lmadan yumruklanm pantolonu­
nun ceplerinde s1km1�t1. Gomlegi yine tenine yap1�m 1�t1 .
Y irmi metre kadar yiiriidii, sokagin ko�esine yakin bir duvann
dibinde karan h kta durdu. Gozlerini v i l l am n 1§1 1 1�11 pencerelerine
d ikti . Akh Ero l ' a g itti . Madem evde degildi, sinemada ya da k1z
pe�inde o lmahyd1. Ah! Hele onu bir duvar veya agar; golgesinde
k1z operken yakalasa . . . S ar;ma bir fikir. 0 kadar zengin bir adamin
pir;i. araba sahibi de iistelik, ne i htiyac1 var du var dip lerinde . . .
Kendisi hep karan hk sokak ko�elerinde. arsa aralannda ya-

87
kalam1 �t1 Gi..i l gi..i n ' ii . Bu sene o da olmuyordu. Oyle nefrcl ediyordu
ki ondan 1 Elleriyle bogab ilirdi vallahi. Oysa daha on dakika evvel
ona kar�1 smirs1z h isler besl iyord u. Fakat o asla anlam ayacakt1 .
Sokagm B agdat Caddesi tarafmdaki ucunda bir golge fark ell i.
Kalbi s;arpt1 . Erol muydu? Kar�1 konulmaz b ir kuvvet e m u golgeye
dogru illi . Yanmdan ges;ip tcrs ters bakm ah, selam vermemeliydi.
B u kadar. Ba�ka ne yapabil irdi ki ? ''Giilgiin ' le ya1t1gm dogru m u ?"
d iye sorab ilir miydi? Ya dogrudur dese? Bu nane kahramanlar ba­
balan m n parasma veya nii fuzuna giivenerek pervas1zhk edeb ilirler.
Boksorciiliik ogreniyormu� diyorlard 1 . Ya o pis;ten dayak yerse?
Y umruk sallamasm1 bilmiyordu k i . Giilgiin ' iin alayc1 surat1m hayal
elli. Eli gayri ihtiyan sustahsma g i lli.
Gelen Erol degi ldi, Krikor ' du . Elleri ni arkasmda kavu�tu rm u�.
saga sola sallanarak, gen i�. yas s1 taban lanyla s1cak asfalta sess iz
darbeler indiriyord u. Kar�1ki kald mmdan kayan Ali ' y i tam mad1 .
Bahs;e 1�1gmm sonmii� oldugunu uzaktan fark etm i�ti . Yalm1�
o l m ahydi lar. <;1t yoktu binada. Esasen, Osman Bcygilin radyosu
ve M 1 sta Bey ' in giir sesi biitiin g iiriiltiileri ortiiyord u. i�te on lar ya­
�1yorlard 1 . Mutlu i n sanlann ayd mhk is;inde yiizen villasmdan, am­
hk dev agar;lann ardmda, tarih oncesi nden kalma ulu bir mezar gi­
bi yatan kara ki tleye s;evirdi gozleri n i . Agi r demir kap1y1 itti . M ide­
si nden gazlar yiiksel iyord u . Kap1 s;arpt1, kuru bir ses s;1kard 1. Ha­
p ishane kap1s1 gibi. Yoru l m u�tu. Gezmek buna m1 d iyorlar? So­
kaktan sokaga saatlerce dolamp durmak. Tek ba�ma oturup bir
d ondurma yemek. Ba�kalanm seyretmek. Eve donmek. Yapayal­
mz.
B i r 1�1k yand1 . Anas1mn odas1yd1. Penceren in oniinde oturup
karan hkta oglunu beklemi�ti. Krikor giindiiz olanlan hat1rlad1 .
Ka�lan s;atild1. Az onceki yorgun lugunu, bezgi nligini unutuverd i.
D ikle�t i . Hizh ad1 m l arla eve girdi, dogru mutfaga g itti , bir Kara­
h i sar· i<;:ti . Midesinde bir kaya vard1 sanki . Agzmdan d1�an bomba
gibi patlad 1 .
Anasmm odas1mn oniinden ges;erken kap1 as;i ld1, Yeranik ge-

88
ccliklc dikildi. Sa�lan omuzlanna doki.ilm i.i�ti.i. Cad1ya benzi yord u.
Takma di�leri olmadan yi.izi.i �ok i htiyar gori.ini.iyordu. Krikor s1-
kint 1yla. bunalarak bakt1 anas1 n i n surati na. Yeranik asla bu kadar
i htiyar gori.inmemi�ti gozi.ine.
Yeranik peltek peltek "Elektrigi sen m i a�1 k b 1rakt1 n?" diye
sordu.
Krikor cevap vermedi, yoluna devam ell i .
"Sen deli mi sin ayol ! Lamba s aatlerce bo�u bo�una yand 1. Ben
de zannediyorum ki yukardasi n . "
"Paras1m sen vermiycrsun."
"Kimseye bir �ey soylemeden nereye gillin?"
"Cehennem in dibine.
Odasina girip kap1y1 kapall1 . D1�anda Yeranik devam ediyordu.
''Cam m o kadar �oooyle bir gezinti �eker d e . . .
Krikor i.irperd i. Derin bir ac1 duydu. Anas1mn kendisiyle gezin­
meyi �ok istedigini, fakat reddedi lecegini tahmin ederek �ekindigi­
ni hi� di.i�i.inmemi�ti .
K1zginhg1m unuttu. Yeranik' i n, ogluyla "�oooy le bir gezinti"
yapma hasretiyle, gece aniden olebi leceginden korktu.
Kendi kendine anas1m ertesi g i.in sokaga �1 karmaya soz verd i .
Teyzesine nispet yapacak, kend isiyle z1tla�amn zararh �1 kacag1m
gostermek i�in onu evde b1 rakacakt1 .
Midesi kaymyordu.

89
 iKiNCi KISIM

Yeran i k terliklerini siirterek bah�eye � 1kt1. Surat1 as1 kt1.

"Denize gi tmiyor musun? Cehennem gibi s1cak."
Krikor cevap vermedi . Gazeteye gomiilmii�tii. Siyah ekmeg in,
vitamin ler, ozell ikle cinsel gii� i�in gerekli vitaminler i�eren en
faydah g1da o l dugunu anlatan bir yaz1ya rastlam1�t1.
Yeran i k sin irlend i .
"Bir �ey dendigi zaman niyc cevap vermiyorsun? E�ek m i am-
nyor kar�i nda?"
"Gazete okudugumu gormiiyor m u sun?"
"Soruya cevap vermemek terb iyesi zliktir."
"Terbiycsizlik, me�gul adam1 rahats1z etmektir."
"Aman ne me�gul iyet, ne me�guliyet ! 0 sa�malan okuyup da
all ame o l acaksi n ! Sen para kazanm an a bak."
Krikor birdenbire kopiirdii .
"Okudugumun sa�ma olup o l m ad1g1 senden sorul maz. Sen ken­
di okudugun budalaca yaz i l ara bak."
Pupul, 'p i�on ' u kucagi nda, bah�eye � 1kmasayd1 Yeran i k daha
uzatacakt1 .
"Saal onu ge�mi�. U yuyup kalm1�1m. B u ne cehennem ! "
B e l l i bel i rsiz b i r i mbat vard 1 . P u p u l devam ett i.
"Madam Yerj in diyor ki bunun a d 1 h amsinmi�* Kaz1m Bey an­
l atirm 1 � . "
"Onun d a bilmedigi �ey yok . "
"Bu riizgar estigi zaman, Arap l ar kap1y1 pencereyi s 1 m s 1 k 1 ka­
parlar, haftalarca d1�an � 1kmazlarm1�. <::o liin biitiin kumunu ahp
getiri rmi�. �ehri sis gibi kaplarm 1 � . Kaz1m Bey d iyorm u�. Kum her

90
yere girermi�, buruna, goze, agza. Sonra . . . M1sta Beygi l ler den ize
gittiler. Bugi.in de goti.irmedi ler ki.i�i.igi.i. Hasta mt nc? Ne tuhaf in­
sanlar var di.inyada."
"Kim o?"
"M1sta Bey 'in klZI . 0 ya�ta �ocugu dedesine n inesine b1rak1p
kankoca Bursa'ya gitmi�ler. Uludag ' a."
"Nereden bi liyorsun?"
"Arlin Usta soy lemi �ti di.in.
"Tam U ludag havas1. Bu di.inyada onlar ya�1yorlar. Fakat heri f­
ler kazarnyorlar, tabi i iyi ya�arlar. Herkes di.i�i.ini.ip para kazanma­
ntn yolunu . . .
Krikor gi.iri.iltuyle gazeteyi katlad1, daha dogrusu buru�turd u,
ayaga kalkt1 . Yi.izi.inden di.i�cn bin par�ayd1. Pij amam n i �inde bus­
buti.in yuvarlak bir �ekil alan k 1 �1nt sal laya sallaya i�eri gitti . Yera­
n i k "i�ine gelmedi." diye m m l dand1. Pup u l key i tl i key i tl i gi.ilerek
Krikor' un strltnt seyretti, ked isini usul usul ok�ad 1 .
"�eker p i �on, �irin pi�on, ton ton p i �on ! Seninkinin heyheyleri
i.isti.inde gene."
"Bilmiyorum nesi var. Gece yanst geld i . "
" K t z pe�inde ko�mu�tur mutlaka."
Bazen oyle merhametsiz olurd u ki . . .
"Budal a ! "
Pupu l ' un alay ettigin i , boyle bir i htimal olmad1g1m bi lirdi Ye­
ran ik. Fakat �akas1 bile canm1 s1k1yord u . Ba�ka bir a�tk l amada bu­
lunma geregi duydu. Krikor' un si nemaya, tiyatroya gitmekten ho�­
lanmad1g1rn bi ldigi halde "Sinemaya gitmi �tir zaar." ded i .
Yukardan �iddetli bir aksmk duyuldu. Arkasmdan daha �iddetli
ve n akaratlt i kinci si. Yeranik Kri kor'un penceresine bakt t .
"Nezle oluyor herhalde . . . Bonjour Kaz1m Bey ."
<;ehrcsi bir anda degi �mi�. yi.izi.ine aceleci bir gi.ili.imseme yer­
le�m i�ti.
Kaz t m B ey tavan arasmdaki odas1mn penceresinden cevap
verd i .

91
 ··Bo11jour madam . Bonjour matmazel.
Pupul kafas 1 m kald i rd 1 .
"Bonjour."
'·Madam Yerj i n kalkm1� m1 k1zr
"<;oktaaan. Yemek yap1yor."
"Ne pi�iriyor'7"
"Kabakla laze fasulye ha�hyor. Adamin tansiyonu var ya. Deli
kan, elin i�lerini yapmaya nc mecburiyeti var? Kirac 1 . hadi neyse.
Bir de yemek pi�irmesi ne ol uyorr
Pupul omuzlanm silkti.
"Cam oyle istiyordur."
Boynunu uzat1p demir parmak h k l an n ve ye� i l l i klerin arasindan
butun di kkatiyle sokag1 seyretti.
"Osman Beygiller arabaya bind iler." dedi al�ak sesle. "U�u gi­
diyorlar."
"Oglan yok mu?"
"Oglan da yok, k1z da. S iirtugun �ok i�i olmah bu sabah. Dun
gece m i safirleri vard 1 . Ben bir bu�ukta uyan d1m. 1�1klar yamyor.
radyo gumbtir gtimbtir otuyordu.
"Ya�1yorlar. Bizim gibi boy lc . . . Hayat m 1 bizimkisi'7 Guguk
ku�una benziyoruz.
"Sen k i l i seye g itmiyor musun bugun'r'
"Bugun bir �ey yok. S 1 radan bir pazar ayi n i . Dort tane fichulu*
kan gormek i�in Kad1 koy ' e kadar gidilir m i bu s1cakta'7 Allah izin
verirse A sdvadzadzin' de* Yalmz, gi yecegim yok. 0 emprimemi
on kere giydim k i l i sede. B ayram gunuyle m i l letin kaq1sina onunla
� 1kamam art1 k."
Pupul d a l g i n d a l g i n "Bir �ey d i k kendine. ded i .
"Dur bakahm. Kri kor' a ald 1rtabilccek miyim'! Daman tutarsa
ben ahr dik iveriri m .
Pupul gene hayale dalm1�t1 .
"Bugun tam Kinah havas1yd1. Orada az1c1k nefes ahmr."
"Kalk git.

92
 "Yalmz ba�1m a m1?"
"Garo sever sen i .
"Senin d e b i r ti.irli.i y i ld11.1n ban�mad1 damad m l a.
Yeran i k ' i n gozleri dondi.i.
"Ben k1z1m1 oyle �ar�1h adama verir miydim hi�? Oldu bir ke-
re. Yilda bir, insanm aptal daman tutar. derler."
"C::: o k iyi �ocuk Garo."
"Senin i�in iyi tabi i . "
··sana n e yapt1g1 v a r ayol ? Oyle sa�ma fikirlerin var ki bazen ! "
Yeran i k in atla:
"Ge� tam�t1k Madam Yerjin' lc, ge� . . . "
Pupul derhal anlad 1 , gi.ildi.i.
"Ha ! Yerj i n ' in oglu ahrd1 bel ki k1z1 m ! "
"Neden almayacakm1�? �imdiki ald1g1 k1yak bir �ey mi sanki?
A�i rtenin biri . Gidip a�ag1 tabakadan bir k1z alm1�. Yerj i n "in gelini
hakkmda soyledikleri n i duydun i �te.
"Yerj i n ' i n oglu pek mi k1yak �ey?"
Ycranik tam bir ciddiyetle cevap verd i.
"Nurhan. komisyoncu. Onlann muhiti hep high life* Esasen
onlar si.ilaleden 1en ginmi�ler. Babadan kalma . . .
Pupu l ' u n cam s 1 k i l m aya ba�lam1�L1 . Ablas1 m n l afm1 kest i .
"Soyle ogluna, isterse gidelim."
"Hep birli kte m i ? Ah yooo ! B u s1cakta . . . Ad 1 m atamam val l a­
hi ! �urac1kta golgede u zamveri rim .
Yi.izi.ini.i gene buru�turdu.
"Zaten gidip de ne yapacag1z? Garo sabah leyin bahga �1km1�­
t1r. Doner, yemek yer, siesft' yapar. sonra da ya ma�a gider ya ku­
mara. Evde adam yli1i.i goremezsin
"Seni ahp otursun mu yani ?"
"Mi safiri adam ycrine koymak yok ki ! "
"Garo' dan sana n e ? Sen klZlna git.
"Gidemem bugii n. Garo' nun anasma meram anlatmaya keyfi m
yok. Zaten dogru di.iri.ist giyecegim de yok. Kmah"ya her gidi�im-

93
de bUtUn elbi seleri m i may l a giydim. Su yeni elbiseyi diktireyim
de. . . iskclcyc a yak basar basmaz haberi bUtUn aday1 d ola�1r.
M adam Yc1j i n " i n dedigi dogru. Berbal bir yer oldu Kmah. Kirk
y 1 l h k fislarn giymi�ti d iye hakk1mda dedikodu yapmalanrn i s­
temem."
Pupul omuzlarm1 s i lkti, ked iyi kucagmdan kaldird 1 , ayaga kalk-
t1, hayvarn �ezlonga bi rakt1 , ir;eri gitt i . Be� dakika sonra geri geldi.
"Bir saattir irrerd e ! " dedi boguk bir sesle.
'·Nerde ir;erde?"
"Helada. Del i ge mi d U�tU ne ol du?"
Asabi ad 1 m l arla bahr;ede gezinmeye ba�fad1 .
"S1 k1�Lmsa mutfaktakine git."
"Mutfakta adam var."
"Ki mse yok. Madam Yerj i n ' dir."
"Gidemem oraya."
"N"aapiim gidemezsen" dcrcesinc omuzlanrn kaldird1 Yeran ik.
K1z kardqinin bu konudaki genr; k1z utangar; hgmdan usanm 1�t1 .
<:: a resi yoktu, hirs1z gibi sUzUIUrdU helaya; hir;bir yabanc1 gor­
memeliydi oraya girdigi n i .
Pupul bahr;en i n r;evresini i k i defa dondU, tekrar ir;eri gi tti . B u
defa be� dakikadan fazla k a l d 1 ir;erde. Geri dondUgUnde c,:ehresi
hi ddetten degi�mi�ti .
"Her zaman boyle y apar. Beni k1zd1rmak ir;in mahsus yapar.
Git d1�an r;1kar �unu, tepem at1yor. B i r saat oldu ayol !"
Yeranik inled i .
"Ned ir bu r;ektigim e l i n izden ! Sen bir tUrlU, o ba�ka tUrlU ! "
Avur;lanrn tahtalara dayad 1 , vUcudunu inleyerek kaldird1, yal-
palaya yalpalay a uzakla�t1 .
"A�ag1daki apteshaneye gitsey di. Herkesin bir del i ligi var. 0 da
galiba sahiden mahsus y ap1yor. insan r;eyrek s aat ir;erde kahr m 1 ?
Ne yapar bu kadar uzun zaman?"
Pupul gerr;ekten s1k1�m1�t1. FirdonUyordu. DondUkr;e daha fazla
s 1 k1�1yordu. Yeranik hep "Hepinizin ayrn anda aklma d U�er" derdi

94
·'Akima di.i�mek de ne demck? Ne zaman gelecekse o zaman gelir
hu. Davetle gelmeyecek ya. Arna o pi� mahsus yap1yor ! "
B i rinci kallan b i r tartl�ma sesi yukseldi. Once Yerani k ' i n , sonra
Krikor 'un sesi duyuldu. Yeranik kafas1m pencereden uzall 1.
"Pupu l ! "
Eliyle i �arel elli .
"Gel."
Pupu l ' u merdiven ba�mda kar�i l ad 1 . Dudaklanm s1km1�11. B a�1-
m zafer kazanm1��asma sa lhyord u .
"Demed im mi ben sana? Ben b i liri m . Nezle o l d u dangalak."
Pupul cevap vermed i , fakal yi.i zi.inde memnuniyet vard 1 .
Yeranik, yataga uzamp gazetesini a�m1� olan Krikor ' u n yamna
segirll i . Krikor' un surall iki kan�11. Yeranik ' m1ymm11hg1 m ' yi.izi.i­
ne vurma firsallm ka�irmak n iyel i nde degi ldi.
"Nezle mi oldun? Oldun degil mi?"
Sesi 1amam 1yla sevin� i fade ed iyordu. Zafer borusu.
Krikor cevap vermedi . Cevap vermeye gerek yoktu. Bumu,
gozleri k1zarm1�, burun del i k leri �i� meye ba� lam1�11.
·'Bagirsaklarm d a bozuldu. Ya! Tabii, gece yansmda i ncec ik bir
gomlekle d1�arlarda gezin i r misin? Kendini ne sandm, yirmi ya­
�mda m1? P1smgm biri sin zaten . . . "
Krikor' u �i leden �1 karmamn en kolay yolu, onu zay 1 f bunyel i
olmakla i tham etmekti. B u n a ragmen Krikor bu defa bir a�1klama
yapmay1 tercih elli .
"S1cak1and1r. Bu derece s1cak1an nezle olur insan. Terlersin . . . "
Sonra ba�ka bir i zah geldi akhna.
"Havada var nezle. B oyle s1cak havada mi kroplar i.irer . . . "
Yeranik alay elli.
"Mi kroplar yalmz sen in i�in i.irer! M1ymm11 bir i nsan az1c1k
dikkat eder kendisine."
Krikor di�lerini s1k11 . Bu ndan f azla nasil dikkat edebi l i rdi? Ga­
zetelerdeki saghkla i l g i l i makalelerin hi�birini ka�irmazd 1 . <:: o gu
zaman di.in okudugunun tersini yazard1 gazeteler. Han gisi dogru,

95
�a�1 r1 rd1 . B i r i ki kere bu konuda dokLora laf a\:m t�, dokLor hep "Ga­
zetelerin yazd1klan yalan dolan, kulak asmamak laz1 m . demi �ti .
Fakat o, doktora da i nanmazd 1 . Her zamanki �tiphec iligiyle "Hasta
olahm da para stzdtrstn diye oyle soyler." diye dti�tintir, bu kadar
akt l h ve kurnaz ol dugu i\:in kendi siyle gurur duyard t.
"Kalk bir �ey \:ek bumuna. Ben d e bir 1 hlamur kaynatay 1 m . "
"istemem bir �ey."
"Kalk diyorum sana. Nezle ge\:mez boy le."
"Terliyorum, ge\:er. Kapa kap1y1 cereyan yap1yor."
"Evvela bir aspirin, bir de k i n i n yut."
Durdu, ku lak kabartt1 . A�ag 1da Madam Yerj i n ' i n sesi ba�ka ses­
lere kan �1yordu. Fakat sozler anla�tlm 1yordu.
"Madam Yeranik, Madam Ycra n i k ! "
Merdivenlerden yukan bag 1 r1yordu . Yeranik dt�an f1 rlad1 , par­
mak h ktan egildi.
"Torunun geldi Madam Yerani k , bak ! "
Yerani k bir "Aaa !" koyverd i, etraftna baktndt, e l i n i sa\:lan na
gottirdti, seslendi.
"Geli yorum Madam Yerj incigim, az1c1k oLuruversinler ! "
Krikor o andan itibaren unut uldugunu anlad1. Kendisi, nezlesi,
1 h l amuru, her �ey i . Art 1k ken d isiyle me�gul olunmayacagm1 bil ird i .
Evdcki leri seferber eden, herkesin di kkati n i , i htimammt tizerine
\:eken ' m i safir' denen mahluktan \:Ocuklugundan beri nefret etmesi
bo�una deg i l d i .
Zihn inden alelacele bir hesap yapt1 .
Dtinden artan dolma yetmez di. Annesi 'c1zb1z' yapacaktt og­
leyin. Fakat �imdi ti\: ki�i daha eklen m i �ti. Ak�am yemegi i\:in
ay1 rd 1klan kofteyi d e yeseler yetmezdi . Meze yokLu, i\:ki yoktu.
Meyve altt ki�i i\:in azd t . Bu i� bir Lek kavunla bi tmezd i. Mi­
safirlere daha ' soyl u ' bir meyve laz1md1. B i r kilo �eftali kime ye­
terdi ki? Ancak dort lane gelird i . iki ki losu . . . Ya heri f iki Lane
yerse? Pazar gtintiyle bira bulmak . . . Bulunmazsa rakt gerek. Bir
yan m h k . Garo \:eker. Adam oldu mu, teyzesi de i\:erd i. "Sanki fir-

96
sat kol l ar dinine yand1g1m kans1 !" Seri bir hesap yapl1, ytiztine s1-
kmt1 h bir i fade yayi ld1.

Yeranik terl i klerini �aklatarak a�ag1 in meye ba�l am1�t1 bile.

Hcla kap1smm stirmesi de �1tlad 1 . Pupu l k1sa kesmi�. a�ag1ya ko­
�uyord u. Elbette, sevgili Garo ' su gelmi �ti.
Krikor obtir yana dondti, d izlerini kamma kadar kird 1 . Fakat
a�ag1da kopan vaveylay1 tek kulag1yla da duydu. Kalabahk, bah­
�eye � 1k1 yor. sozler pencereden daha net i�itil iyordu art1k. Garo'
nun s1hhatli, boru gibi sesi ttiyleri n i di ken diken etti. "Kri kor!"
K1pirdamad 1 , uyku takl idi yapmak tizere gozlerini yumdu . Hep
boy le ol urdu. Bu gibi durumlarda hastalanmas1 tutard 1 . Garo �imdi
yine o tahammtil edi l mez merhametiyle "Gene ne oldun?" di­
yecekt i.
Garo bir daha seslenmed i . Yeranik, Krikor' un nezle olup yat­
t1gm1, belki de uyumu� oldugunu soy led i .
Garo "Bu �ocuk d a . . . " di y e ba�larken, Yeranik, ziyaretlerinden
kendi sini onceden haberdar etmed i ler diye Hilda'ya sitem ler yag­
dmyord u .
"Olin Madam Yerjin' le bir haber salabilirdin . . .
Garo kapmm e�igi nde Pupu l ' u n i ncec i k endamm1 gordli. Otuz
iki di�ini goslererek i lerledi.
"Teyze, nasilsm teyze?"
Pupu l ' un d i � leri de giine� gordti.
"Demi r g ibi evlat. Ya sen?"
Garo ku lagma egildi.
"Krikor' u evlendi riyoruz yine."
"Ne? Ne? Kimle?"
"Sabret. Hilda anlatir �imdi, saatlerce dinlersi n .
Pupul b i r goz att1 bah�eye. Hi lda anasm m kolunda. bir elini ha­
vada sal l ayarak, heyecanh heyecanh anl at1yordu.
Pupul da on lann ardmdan segirtti . Garo mutfaga gitti, Madam
Yerj i n ' e . Cina da oradayd1.

97
 Pupul yeti�tigi zaman. ana k1z hen uz oturmam 1�lard1 .
"Ne oluy or bakahm? Merhaba."
Hilda selam1 almak i�in ba�1111 !Utfen �evirdi, anasina donup de­
vam etti .
"Oy le k i , bugun buraya gelmek yoktu hi� hesapta."
Avuc u y l a iskemleyi sildi, slit gibi etckligini yayarak dikkatle
kenanna i l i �t i . Yeranik:
"Git y u kan degi�." ded i.
"Degi�irim. Anhyor musun? Arllk s aat tam ka�la ge�eceklerini
bilmiyoru m . "
Pupul fazl a sabredemedi.
''N ' ol uyor ayo l ? Sir m1?"
Yeran i k f1 si ldad 1 .
" Y o k camm, Krikor i�in . . . "
Goz k irpt1 . Pupul s af�a an l am az hktan geldi .
"N'olmu� Krikor'a?"
"Cam m bir k1z v arm1� i �te . . .
Yeran i k , Krikor ta oradan ded i g i n i duyabi lecekmi� gib1 yukan,
pencereye bakt 1.
"Dun gece l af1 ge�mi� d e . K1z bu tarallardaym1�. Gov l i anos ' un
kans1 soylemi�. KIZI bugun ogleden sonra buradan ge�irecek.
"Gov l i anos' un kans1 m1 i�i y apan?"
Yuzunun k m�mamas1 i�in soguk h atlanm bir heykel g ibi ebe­
diyen ta� l a�tirm 1 � o l an Hilda azar l ad 1 .
"i� m i � y apan yok leyzc ! "
"Go v l ianosgiller tamyormu�. B u g u n ziyarete geliyorlar, anhyor
musun? Yemekten sonra �oy le bir dola�ahm demez mi i nsan? i�te
bizim sokaktan ge�ecekler. KIZln haberi bile o l m ayacak. "
"H1mm m ! "
Pupul o l agan ustu, daha heyecanh b i r hikaye hayal etmi�ti . Hep
boy le o l urdu zaten. Ger�ek, butun i�lerde, hayal ettigi roman tik
o l ay l ardan farkh, adi , hayal kmc1 olurd u . Hay at gibi.
Yeran i k gozlerini kirp1�tirmaya, y u tkun maya ve bacag1m o v a-

98
l amaya ba�lam1�t1 . Pupul kay1 t s1zhkla demir parmakhktan d 1 �an
bakt1. heyecarn yine sokakta arad 1 .
·'Bunun i � i n m i geldiniz apar topar?"
"Soz verd i k kadma.
Yeran i k gittik�e huzursuzlarnyord u.
''Haber verme li. Onun d a nezlc olmas1 tuttu bugi.in.
Hilda hafi fseyerek "H1h." ded i. "Bir �ey olmad1g1 gi.in var m 1 ?"
Mutfaktan Garo ' nun ve ki.i�i.igi.in g i.i li.i � i.i duyu luyordu. Yeranik.
Madam Yerjin hakkmda art n iyetle:
"Ad amm1 buldu !" ded i . "Bir gidip bakay1m nc oldu bu oglana.
Krikor'a bi r�cycikler olmad1gm1 b i l iyordu . Mesele ba�kay d1.
Oglunu uyuma taklidi yapar buldu. Merhametsizce sarst1 .
"Kalk bakahm, ne yapacag 1z?"
"Neyi ne yapacag1z?"
"Yemek meselesini."
Krikor bunu bekliyordu. Dikildi. U zun u zun bumunu sildi.
"Olanlar yetmez m i? "
"Del i m i sin sen? Neyin var ki yetsi n ?"
Krikor yetmeyeceg ini kendi de bil iyordu .
"Eee? N e yapacag1z?"
"Ne bileyim ben? Ogle yemegine, ak�am yemegine . . .
Krikor bu defa cidden tutu�tu .
"Cam m , ak�am da m1 kalacaklar yemege?"
"Aaa! Yemek yemeden koyverilir m i ?"
"Sonra ge� vakit nereden bul urlar vapuru?"
"Burada kahrsm1z demek laz1m. Biz soyleyelim de, onlar var­
sm kalmasmlar."
Toren ciddiyetiyle i lave ett i:
"Sadece karde�in deg il k i . yabanc1 var. Ashnda sen in ir,· i n gel­
mi�ler."
··Ne vanm� ben im i�in?"
" Birisi varm1�. Sonra anlatmm. Evvela yemek meselesi n i hal­
ledel im."

99
 Kri kor' un kalbi �iddetle �arp m aya ba�lam1�t1 , lakin i lg i sizlik
gosterd i .
" � i m d i b e n b u halimle ah�veri �e mi � 1 kay1 m sokaga'J"
"Pekala, sen yat, ben � 1 k ay 1 m ! "
"Hay i r. sen niye �1 kacakm 1 � s m ?"
" Y a kim �1ksm? Garo ' y a m1 diyelim git ah�veri� yap d iye?"
Krikor, sa�ma bir l af soyled i g i n i n farkma vard1 m 1 aksile�ird i .
Kurtulu� ol mad1gm1 anlaymca i:i llcesini pe�inen bo�altt1 .
"Ned i r gene bu tela�m? Yabanc1 m 1 onl ar'7 Ne varsa onu yesin­
ler."
Anas1 'elin adam 1 ' ·�ar� 1 h ' o n iinde m ah�up di.i�me ihtimalinin
endi�esiyle gozlerini a�arken, Kri kor kalkt1, i.irperd i . Yeranik gor­
mezli kten geld i , gom leg i, pantolonu getirip yatagm i.izerine koydu.
B i r y andan d a al�ak sesle devam etti :
"Fazla bir �eye ihtiya� yok. iki lie,: kilo �eftali ahrsm, biraz
sucuk salam gibi �eyler. tuzlu bahk . . . A�ag 1ki bakkal ogleye kadar
a�1 k olur . . . Sonra efendim bira, bir �i�e rak 1, Kuli.ip olsun.
Sonra . . .
Ki rkor al�ak fakat �ok sert bir sesle anas1 m n sozi.ini.i kesti.
"Ben alacag1 m1 bilirim."
"iyi ya! B i l i rsen al bakah m . "
Ard ma bakmaksm n odadan � 1 kt1, kap1y1 �arpt1 . Krikor ac1 ac1
kap1ya bakt 1 . Evet, unutul mu�tu bile. Ihlamurun laf1 b i le yoktu ar­
t1k. M i safirler gidene kadar, o n l ardan ba�ka hi�bir �cyin onemi
yoktu. B ullin pazar. Tum bir g un .
Merdivenin son basamaklanna varmca Garo ' n u n mutfaktan d1-
�an �1kt1g1m gordi.i.
"Niye kalktm ogl u m ? Ne oldun gene? Merhaba?"
Bu 'gene' Krikor'un s i n i rleri n i bi raz daha ayak land ird 1 . Fakat
gi.ili.imsemesini bozmad 1 .
"Ho� geldiniz. Yatmam1�llm zaten. Nezle g i b i b i r �ey . "
"Den ize gir ge�er."
Krikor korkudan titredi.

100
 "Bonjour. Koko dayday* "
C i n a ' yd1. B i r �ocuk mtisamcre si nde sahneye �1 kacakm1�� asma
si.islli ptislliydti . ipek kurdeleli ham �apka, kolunda tistti �i�ekli ve
m eyveli ham \:Hnta, dantelli j tiponu bir parmak d1�an sark 1k. Ete­
gini dtizeltip j tiponu ara ma meydana �1 kararak yakla�t 1.
"Gelme Cici. nezleyim."
Cina yolunu degi�tirdi, dogru bah�eye gitti . Krikor d a arkasm-
dan.
·'Haber yol layamaz m1ydm?" dedi karde�ine.
"Ya ! Ben de onu dedim . . .
"i� mtihim. oglum ! "
Garo gii lliyordu. Ne�eliydi. Hi lda sabit, b u z g ibi bak1�m1 aga­
bey ine dikti.
'·Dti�tin, seni n i�in ne btiytik fedakarhk yapt1 Garo. Kmah-
B urgaz ma�1 vard1 bugtin."
Cina haykird1 .
"Lefter" Turgay* da gelecekler.
Krikor oniine bakt1. Su k1z k arde�inde tad denen �ey yoktu.
insam gti� durumda birakmaktan ba�ka �ey bi lmezd i . Ne yapahm
yan i ? Stikran m 1 belirtelim Garo ' ya?
Garo ko llanm bacaklanm yaym1�, bankoya sere serpe uzanm1�,
k1zma bak1yord u.
Cina hala ycrle�cmemi�t i . Durmadan saga dontiyor, sola do­
ntiyor. fistam m . j tiponunu dtizelti yor, minimini nay Ion eld ivenleri­
ni bir eli nden obtir eline ge�iriyor, �antas1 m bir bi leginden obtir bi­
legine aktanyordu. Fotograf� 1 m n kar�1smda poz veren akds1z bir
kad 1 m n sonsuz tela�1 i�i ndeydi .
"Birak �u �antay1 elinden ! "
Cina uykusunda tekme yiyen b i r kedi gibi deh�etle s1�rad1 ye­
rinden.
"C::: 1 kar �u �apkam !"
Garo'nun sesi �ok kabayd1 . S i n i rleri kopan bir adamm ani pat­
lay1�1yd1 bu. Pupul bile ne�eli m i za�h dainadma hayretle bakt 1 .

IOI
 Hi Ida hari f ti trek bir sesle:
"Ne oluyorsun?" d iye sord u.
"Ak�ama kadar boy le m i oturacak yayas1mn* evinde?"
"Sana ne? KIZlm gran -mamas1 m n * evinded i r . . .
' Gran-mam a' m n tizerine basa basa soyled i .
··cam n a s i l isterse oyle oturur. Tabi i , n e sandin? S 1ktir ben i m
klZl m . Himbi l m 1 olacakt1 sen i n gibi ! B ak yann btiytiytince neler
giyecek o. Oyle �1k bir k1z o l acak beni m k1Z1m ! Bir tanec ik olacak,
parmakla gosterecekler. 0 pis sokak k1zlan , cici elbi seleri olmayan
k1zl ar k1skarn;: hklan ndan \:atlayacaklar."
Cina oturdugu yerde anas1mn her soztine kar�1 hk kmt1yor, ba­
k1�lanyla babasina meydan okuyordu. Yerani k ' se d i �leri ni s1km 1�.
fakat ' yaya' i\:in duydugu hi ddeti gizleyememi�ti . ' Mahsus' yapar­
d1 Garo. Kti\:tige, Yeran i k ' i 'Gran-mama' Garo ' n u n anas1m ise
'yaya' olarak tamtt1klanm bile b i le . . . Bu nu, Hilda masum bi r ta­
v1rla "iki btiytikanneyi ay i rt etmek i\:in." diye a\: 1kl ard1 daima.
Yeran i k agir agir ayaga kalkt 1 .
"Ihlamurunu pi�irecektim . . .
"Gidip yatsi n . " dedi Hilda.
"Hayir, bir �eyim yok. Ben biraz d 1�an \:I kacag1m . . . "
Garo ne uyur. ne de uyuma taklidi yapard 1 .
"Bana bak, b i z yabanc1 degi l i z . "
"Bir �ey yok. o g l u m . Koylerde bira bulunmuyor da . . .
''Kinah ' da d a yok." dedi Hilda. "Si�esine bir lira veriyoruz."
Pupul ablas1mn halini ne�eli gozlerle seyrediyordu, kucagina
SI\:rayan Teki r ' i ok�amaya ba�lad 1 . A\:1k art1rmamn, sonunda Ga­
ro' n u n tizerine kalacagina ve Kri kor' un bundan hi\: de �i kayet et­
meyecegine yem i n edebi l i rd i . Hilda:
"i� \:Ikarma, anne." dedi .
"i� \:Ikarm1yorum . Kabahat si zde ki habersiz geldiniz. Krikor
artan yemekleri bir daha yemez; ondan, az p i�iririm . . . "

Garo ayaga kalkm1�. topal m asamn tizerinden, i\:inde mayosu

ve havlusu bulunan naylon torbay1 ahyordu.

1 02
 "Zaten denize de girecegim. Sen git bir i ki saat yat oglum. Yat
ki ogleden sonra surati n bir �eye benzesin. Ben gerekeni al m m . "
Pupul "Gene dort ayak iizerine dii�tii p i � ! " diye dii�i.indii. Kri­
kor'un ka� l i ra karda o ldugunu hesaplamaya ba�lad1. Ne de olsa,
Garo yapacag1 ah�veri�in bedelini asla kabu l etmeyecekti.
Hilda emreder bir tav1rla tembih etti.
"Yemege ge� kalma!"
Yeranik k 1 z 1 m azarlad1.
"Birak ayol, �ocuk i stedigi gibi denize g irsin bir."
Ye k1zgi nhg1m bogdu: "Bu bizi saymamaktir, m i safirl ige gittigi
yeri h1rak1p denize gitmek . . . Odu n gibi adam, ne o l acak ! "
 - 2 -

Agzina kadar dolu r,:op tenekelcri kokmaya ba�lam1�t1 . Gecelcri

pencere ar,:1 k yatmak mUmkUn degi ldi. Mutfagin biti�igindeki u fa­
c 1 k yatak odasinda i se pencere kapah oldu mu bogucu bir s1cak
olurd u . Fakat yapacak bir �ey yoktu. Pazar gUn leri r,:opr,:U ugramaz­
d 1 . Pazartesi ugramas1 bile �Upheliydi. Belediye kamyonu haftada
ancak Uc;-dort gUn geliyord u. Bu sabah, su da her pazar oldugu gibi
gUr,:sUzd U . Evdeki leri n hir,:biri banyo yapamamam1 �t1 . Ost katin
musluklanna bir damla su r,:1km1 yord u. Ger\:i GUlgUn bu kadar i �
arasinda h i e; degilse banyo temizleme kUlfctinden kurtu l mu�tu
ama, arada banyo yapma ni yeti de suya dU�mU�tU. Oysa bugUn en
uygun gUndU; evde yal m zd1 ve geceye kadar da yalmz kalacakt1.
Kahvalt1dan hemen sonra. evdekiler henUz r,:1 kmadan i �e ko­
yulmu�tu. M utfagin penceresinden ir,:eriye dalan gUnqin ahinda,
s1cak sularla ugra�i nca r,:abucak kan tcr ir,:i nde kalm1�t1 . Osman Bey
ofkeyle kansina ses leniyor. sUs lenmeyi k1sa kesmesini isti yord u.
MUbeccel bu sabah yanm saat d a ha az mqgul olmu�tu harap yli­
zUyle. Giyinip a�ag1 inince, egzamamn yara i zleri GUlgUn ' e her za­
manki nden daha bari 1 ve daha tiksindirici gorUndU. MUbecccl saga
sola keskin bak1�lar gezd irerek tembih etti :
"i�ini bitirdi kten sonra su biri ktirmeyi unutmayas i n ! "
M utfakta dola�t1 .
" Bir �ey kirmayasin !"
Kap1ya yoneldi, geri dond U.
"D1 �an r,:1kmayas1n, evi bo� b1 rakmayasin saki n !"
Agz1m ar,:mad1, fakat GUlgU n ' Un dekoltesi z bluzu gozUnden
kar,:mam1�t1. S alonda, ayakUstU t 1rnaklanm parlatan k1z kardqine:
"Gordiin mU?" ded i . "GordUn mU? Boylelerine sert dav­
ranacaksin �ekeri m ! insan gibi m uamele ettin mi tepene binerler.
Osman Bey sabirs1zhkla kansina bakt1, gazeteyi katlad 1 .

1 04
 ·'in �al !ah hazirsin art1k. Kime serl davranacaksin?"
"Kime o l acak?"
Osman Bey cevap vermedi . A n lam1�t1. Fakat Mi.ibecccl bu ka­
darla yetinmed i .
"Ki.i�iikhamm bundan boyle Gi.ilg i.in diye �agnlmalanm arzu ve
talep ediyorlar ! "
Osman Bey kansina bakt 1, zoraki tebessi.imi.ini.in gerisinde deh-
�etli bir fi rllna sezdi .
"�ok yi.iz verdik . . .
Osman Bey sozi.ini.i kesti:
"Yo l a koyulahm. Ogle olacak neredeyse."
Ero! erkenden gitmi�ti . Kim b i l i r nereye?
Gi.ilgi.in yapayalmz kal maktan hi� bu kadar memnun olmam1�t1.
Otomobi l i n gi.iri.i lti.isi.i, bir zerzevat� 1 m n a�ina �agns1 i�inde kay­
bolunca ne�e ile �ark1 soylemeye ba�lad1. Sark1 sayesinde i�i ko­
lay l a�t1 . i�ini biti rene kadar su kes i l mezse, tenekeyle su 1 s1t1p elin­
den geldigi nce y1 kanmaya karar verd i . S1caga, bitmez ti.ikenmez
i �e. bir gi.in oncesinin naho� hat1ral anna ve ertesi gi.ini.in daha da
naho� i htimallerine ragmen �ah�ma �evkiyle birlikte ne�esi ar­
t1 yord u. Su kesi l meden bula�1klan biti rmek, tenekeyi doldurup
gazin i.izerine koymak, su 1si nana kadar di.in gccenin �oplerini si.i­
pi.iri.ip kaldi rmak, sonra y1kamp temi zlenmek, degi�mek, sonra bu­
l a�1klan kuru l amak. yerle�tirmek. sonra . . . i�eri gidip bir ev sa­
hibesi gibi salonda kurulmak. Ken dini oz evi nde hayal etmek .
Belki gecc yansina kadar. . .
Bir ses �ark1 soyler gibi "Fatmaa . . . " d iy e �agird1.
M 1sta Beygi lin ki.i�i.igi.iydi.i. �1k mazda, iki eliyle parmak hklara
yap1�m1�. ayaklanm oynatmadan i leri geri sal lamyordu. D� teker­
lekl i bisikletini ge�idin orta yerinde b1rakm1�t1. Gi.ilgi.in ' Fatma·
i�in k1zmad 1 .
"Ne istiyorsun gene? Bogazin ge�ti m i ?"
Gizli bir dostluk vard1 sesi nde.
"Ge�med i . Yann ge�erse. bcni de den ize goti.ircekler yann."

1 05
 ileri geri h1zh h1zh sal land1, bi rden durdu.
"D1�an gel i r m i s i n seni gezdi rcyim?"
"Neynen?"
"Pisikletnen.
GUlgUn clinde olmadan gUldU. <;ocuk devam etti .
"Ay�e og lende �1 kacak. Y a n n annem babam duncekler, onun
i�in bugUn tat ile gidecek Ay�e."
GUlgUn. Ay�e ' n i n tati l lerini d aima k1 skan m1�t1. Maa�m1 cebine
koyup cam m n isLedigi yere g itmek, geride kalan lan dU�Unmeden
y irm i dort saat i�in her �eyle i lgisini kesmek . . . Fakat bugUn k1s­
kanmad 1 . Evde yalmzd1, gecelere kadar da yalmz kalacakt1. Kendi­
sini ev sahibi hissetmekten zevk ahyordu.
"Ak�ama sinemaya g idcekmi�. Sen de sinemaya g idcen m i ?"
GUlgUn, el leri sabunlu suda, bir an duraklad 1 . Hay ir, asla istedi­
g i zaman sinemaya gidememi�ti. Ne yalmz, ne de birileriylc. An­
cak evdeki ler ken disine "Sen de yUrU." derlerse, onlarla birli kle,
onlann kuyruguna tak 1 h p g idebilirdi sinemaya. Daima onlardan
farkh, kotU k1 hkta. KU�Uge cevap vennedi, ama i �i ne bir hUzUn
�okmeye ba�lad 1 .
"DUn gece �ukulatah pasta yemem i�iniz."
GUlgUn yeni den tabaklan ovalamaya ba� lad 1 , gUIUmsed i .
"Merak etme, pasta � i kolatah degildi. Olsayd1 sana b i r d i l i m
saklard 1 m . "
Ufakhk, sahte bir kay1 ts1 zhkla dudak bUktU.
"Babam yann bana nah buuuu kadar bir �ukulata geti rece k!"
GUlgUn ' Un kalbi n i ne derece k ird1g1m akhndan bile ge�i rmedi.
Dem i r parmak hklan b1rak1p bisikletine ko�tu.
GUlgUn son tabag1 d a sabunlu sudan �1 kard1, durulad1, doldur­
mak i�in muslugun altma bo� bir teneke koydu. Su tenekenin d ibi­
n i dovdU. Ne�el i bir ham am �anlt1s1 yayild1 evin i�ine.
Sabun ve s1cak sudan k1zanp �i�en el lerini onlUgUylc sildi, ta­
bureye oturdu. Yoruldugunu o zaman fork etti . Dizleri hafi ften tit­
riyord u. Her zamanki kesi lme. Hatirlamaya. hesaplamaya gayret

1 06
etti. Tarihleri ak lmda tutmay1 hi�bir zaman beceremcm i §ti . Her ay
bir ko§eye de kaydetmczd i. Omuz silkip ge�erd i . Onceden bi lmeye
ne hacct? Madcm ki bir §ey degi §mcyecek, kimse kendisine "Yo­
rulma. istirahat ct." demeyecek.
Suyun tenekedeki seviyesi yii kseldik�e, §an lt1s1 hafi fl i yordu.
Giilgiin hirden yalmz olmad1g1m h i ssett i. Evde birisi vard 1.
Ayaga f1rlad 1 .
Erol 'du. Salonun biiyiik masasmda bir §eyler kan§tmyord u.
Gii lgiin kap mm oniinde durdu. soluk soluga:
"Korktum ! " ded i.
Erol ba§l nI bile �evirmedi. Ish kla bir par�a tuttu rmu§lU .
Giilgiin nc yapacag1m §a§Irm l § vaziyette mutfaga dondii . B i r
giin evvclki o l aylardan sonra Ero l ' u n geri gelecegini dii§ii nmemi§­
ti. Ne yapmaya gelmi §ti ? Evde yapayalmz oldugunu b i l i yordu. Ni­
ycti neyd i ?
Suyun monoton sesi Giilgii n ' i i biraz sakinle§tirdi. Fakat kalbi
§iddetle �arp1yordu. Diin sabah1 biitiin aynntilanyla hatirhyord u.
Yeni bir hadise olacakm 1 § gibi geli yord u. Bu defa kesin bir hadise.
Az sonra banyoya g i recekt i. 0 zamana kadar �1k1p g itmezse o es­
nada evde olacakt1 Ero l. ii;inden bir scs Ero l ' u n �1k1p g i tmeyece­
gini, evde kalacagm1 haykmyord u . Ye bir §ey eriyordu i�i nde.
Mutfakta §a§km §a§km dola§IP durdu. Tenekenin doldugunu,
suyun ta§llgm1 fark etmedi. Ken disini koridorda bu ldu. B i raz do­
la§ll. tekrar salona dondii .
"Oglende burada m1 yi yeceksi n ?"
'Beraber mi yiyeccgiz?' diyemed i .
Hi�bir cevap alamad 1 . Erol mllm donmii§tii.
"Burada yiyecekscn ona gore haz1 rlayay 1m."
Erol dondii , ka§lanm miimkiin oldugu kadar kaldirm I§, hep 1s­
hk �ahyordu. Bir bakI §I bile �ok gordii. Kor ve sagir g ibi bir hali
vard 1. Onun i fadcsini goriince Giilgiin kendine gel d i . Hiisran, kii­
�ii lme ve Ofkeden k1zard 1, ko§a ko§a mutfaga doniip kap1y1 h1zla
kapad 1.

1 07
 hol 1shg1 kesti. Ka� lan normal yerine indi . ifadesinin daha
kahredici olmas1 i�in �ehresinin ne �ekil almas1 gerektigini di.i�i.in­
d i.i. Steve Cochran ' 1 n ' m i m i kleri n i akhna getird i. Ka�lanm �att 1.
bir ka�1mn kuyrugunu yukanya dogru u�urdu. ba�1m ag1r ag1r ge­
riye dogru �evirip omzunun i.isti.inden kap1ya dogru bir bak1� rir­
latt1 . Evet, Steve Cochran ba�1m boyle �evirirdi . Onun bu ha­
reketini goren, eger erkckse deh�etten titrer. kadi nsa histeriye
tutulurdu !
Fakat Erol 'un hareketini goren yoktu. Mutfagin kap 1s1 ka­
pahyd1 . Radyonun di.igmesi n i �evirip sab1rs1 zhkla sesi bekled i. B i r
Amerikan cazi gi.im bi.irded i . Atmosfcrin tam am lanmas1 i � i n b i r �ey
eksi kti . Ban a�t 1, Johnnie Walker' i n art1g1ndan bir kadehe dol­
durup bir yudumda i�ti -sek ! Surat1m ek�itti. �ahane i�ki dedikleri .
fi lm lerde su gibi i�tik leri �u z1kk1ma ah�mak i�in o kadar �aba har­
card 1, gene de m idesi bulamrd 1 . Buna ragmen kendisi de ar­
kada�lanna methederdi vi skiyi, cvde viski i�ildigini bcl li etmek
l�In.
Bir sigara yakt1 , radyonun sesini bi.iti.in evi �inlatacak kadar
yi.ikseltt i. Pantolon unu degi�tirmek i�in yukan �1kt1. Bo�una y1-
kam1�t1 gizl ice. Sabahley in, y1kanm1� k1sm1 iiti.ilerken pck bel l i ol­
muyordu. Fakat d1�anda, pastanen i n aynasinda. y1kanan k1smin
renginin att1gm1, daha b i.iyi.ik bir leke gibi durdugunu gormi.i�ti.i.
Pazartesi gi.ini.i paketleyip lekeciye goti.irmeliydi. Bugiin program
degi�mi �ti zaten. Sekiz arkada� motora davet edi lmi�lerd i. Biiti.in
gi.in den i z i.izerinde ge�ecekti. Bez ayakabilar, bir de blucin,
tam am. Met i n ' i n Chri s-Crart ' 1 degildi ger�i, ama zaran yoktu . K1-
y1dan birka� k1z toplamak kolayd1. A�ag1daki budala da korkun�
ayaklanna ve ter kokusuna bakmadan kendini ni metten say1 yordu.
Sanki kadi n kalmam1 �t1 di.inyada. Haddini ve yeri n i bilsin de cu­
martesi gi.ini.i olanlar hakkinda kim seye bir �ey soylemeye cesaret
edemesin di ye art1k onunla konu�mayacakt1 bile. Gi.ilgi.i n ' i.in , omri.i
boyunca · agabey i n i n ' yapt1gm1 ba�kalanna anlatarak bobi.irlene­
cegini di.i�i.indi.ik�e utanci ndan ve korkusundan k1zard1g1m hi ssedi-

1 08
yordu. Osman Bey ' i n oglu . . . hi zmet�iyle ! K1z lann ku lagma bir
gitse . . . Ne olurdu kendisi. �ohreti buttin koyde?
Gtilgti n ' tin hemen o gtin o llip bu mtithi� s1rn mezara gottirmesi­
ni diled i .
Sigara hemen hemen bitm i�t i . Dumam genzini yak1yordu. iz­
mariti yere at1p �igned i . Aynamn kar�1 smda, donunu yukan �ekti.
bacaklanm uzun uzun seyrett i, pazulanm btittin kuvvetiyle gerip
m u ayene ctti. Gomlegi n i n k1sa kollanm katlad1 , koltuk altlan n a
kadar a�t1. Blucini � e k t i bacak l anna. Dogru, Meti n ' i n viicudu ba�­
kayd1. Arna o kendisinden ka� y a� btiytiktti . Ken disi onun ya�ma
gelene kadar. . .
Amerikan cazi bitmi�ti. B i r kadm sesi acikh ac1 kh feryat edi­
yordu.
Bugtin de araba ayaz. Nas i l di yeceKti �ocuklara? Babas1 m n ho­
�una gitmek i�in dti n gece bo�u n a M1sta Bey ' i n varhgma taham­
mlil etmi �ti yanm saat. Otomobi l ugruna. Bedava oynam1 �t1 uslu
�ocuk roltinti . Osman Bey btittin p lam degi�tirm i�ti. Bu pazar bri�
yoktu. Oyun arkada� lan y l a uzaklara gitmi �lerdi, Tuzla' dan oteye,
ahbapl ardan birinin dolawken tesadtifen buldugu bir altm sahi l
par�asma. Orada tamam1yla ten ha, hari kulade bir dogal p l aj uza­
myorm u�; araba sahipleri ayaktak1mmm �ehir p l ajlanm kirlettigi
pazar gtinleri oraya dadan m1 �lar. Herhalde gece ondan-on bi rden
evvel donmezlerd i .
Mesele sadece arabayla bitmiyordu ki, paras1 d a ttiken mi�ti.
Halbuki daha ay ba�ma bir stirti zaman vard 1 . A y ba�1 gelmeden
babasmdan para koparmak meseleydi. Acaba metresine kaq1 da bu
kadar cimri mi davramyordu? Gormemi�ti o kadm1. Nasil bir kadm
o ldugunu merak ediyordu. Orta ya�larda, �i�manca biri o l arak dti­
�tinurdti onu. Bazen babasmdan nefret eder, her �eyi bildigi halde
bilmemezlikten gelen Mubeccel ' e kar�1 da kin duyard 1 . Kendi pa­
yma dti�en i se, topu topu ytiz Ii rayd1 . E vi ad a ytiz . . . Ya metrese
ka�? Gel de bir ay ya�a bu parayla, sonra garsoniyer sahibi ol, lliks
mobilya do�e. Mobi lyadan vazge�, klZI �1 plak tahtalar lizerine

1 09
yat1r. Her �eyden vat.ge�. sokaklarda cebi delik. serseri serseri do­
l a�. Soma da at1p tut arkada�lara, araba l aC1 gc�ti mi kii�iimseyerek
omuzlanm silk -oy s a araba senin olsa da k1zlar t1p1� t1p1� gelse,
mest olursun. Araba da, para da, babasindan artan kmnt1 kabi l i n ­
d e n vanrd1 eline.
Adi bir kadin sesi c am Ian titretiyordu. Gene Agavni 'ydi. �afo­
re dolma pi�irmenin usuliinii ogretiyor. ge�mi� a�klanm an l at1yor,
din leyicilerin h ayalinde bir Ermeni kan smin biitiin karakteri stikle­
ri n i canlandmyord u ; � i �man govdc, az1c 1k b1y1k ve sakal, pis­
bogazh k, ken dini begen m i �lik. yapmac1k i ffet ve i n alum �ive . . .
Erol ' · A-rel A-ret"i h at 1rlad1. B i r kiifiir savurdu. Sag yumrugunu
sol avucuna koy up s1kt1, gene pazu l an n a bakt 1. Adalelerinin man­
zaras1, Arct' i am m s ay arak h i ssettigi sin iri bi raz yat1�ti rd1 . Bir tu­
tam sa� doktii almna, mayosunu diirdii. omuzlanm kaldmp ba�1m
one sark1 tt1 , bacaklan iizerinde yaylana yaylana a�ag1 ko�tu.
Mutfagin kap1s1 a�i lmad1.
Biiyiik bir giiriil tii ile holden ge�ip kap1y1 �aklatt 1. Spiker al­
k1�lar arasinda Madam Agavni skc�inin sona erdigini bildiriyordu.
Giilgiin. Erol g i dene kadar mutfagin ortasinda, ayakta dur­
m u�tu. Muslugu kapatm 1 � fakat suyu gazin iizerine koymam1�t1.
Y 1 kanmaktan vazge� mi�ti. Daha dogrusu unutmu�tu.
Kap1 �arpt1ktan sonra da bir miiddet ayakta hareketsiz kald1.
Radyonun giimbiirtiisii h e r sesi bogdugu halde. belirsiz bi r beklen­
tiyle kulak kabartt1 . Kalbi aym lempoyl a �arp1yor, m idesi , bagir­
saklan tari fi imkans1z bir endi�eyle altiist oluyordu. Haf1 zasinda
ge�mi �e. �ocukl uguna dogru derin deli kler a�1 hyordu.
Nihayet viicudu gev�edi. S aki nle�ti . Kap1y1 a�t1. Benligi ba�tan
ba�a miizi kle doldu. Eddy Calvert ' i n ' trompeti boguk boguk h1�­
kmyordu. Seslerden i b aret bir alemdeyd i. B u Sesler d1� alemle bii­
tiin bagm1 kest i. Etrafi nda trompetin titre�im leriyle orii lii, yaln1z­
l a�t1ran, uyu�turan bir d uvar vard 1 .
Kap1y1 a�1k b1rakt1, ikinci kap1dan , mutfaga biti �ik yatak oda­
sina ge�ti.

1 1 ()
 Orada da 11zun mliddet kollan sark1k durdu. B i r yabanc1 g ibi
bakt1 etrafina: Boyalan di:iklik u fak dem i r karyolaya, hlizi.in verici
gri renkte kaba ytin battaniyeye, iki y i l dan beri elbiselerini ast1g1
cilas1z tahtadan eski dolaba, hemen hiv oturmad1g1 vern ikli tahta
sandalyeye. B ak1�lan, karyolas1mn basucunda duvara vak 1 h du ran
Liz' i n resmine kayd1. Dekolte, hari kulade resme . . . Kendisi . . .
Lizi . . . Uzun uzun, ac1 ac1 seyretti onu. Gidip resmi a�ag1 ald1 , yirt­
t1, parvalanm yataga savurd u .
Yi.izline derin b i r htizlin y ayi ld1. Ero l 'un odasi n a v 1 k 1 p Liz' i n
oradaki resmini de y irt m ak i v i n kap1ya dogru gitti. Fakat dtirti.isel
bir korku mutfaktan i:iteye gevmesine engel oldu.
Odasina di:indti. Dolab1 avt1. Hareketleri daha da i:itlceliydi. Bir­
kav elbise list tiste ati lm1�t1. San japone bluzu -Mtibeccel ' i n es­
kisi- ayi rd1, yakasi ndan a�ag1ya kadar hoyratva y i rt1p yere alll .
Obtir giyecekleri de d1 �an di:iktti -hepsi Mtibeccel ' i n eski leri, Se­
niha'mnkiler vok btiyi.iktli, bedenine uymazd1. Seyahat hazirhg1
vard1 sank i. Zihninde veda fikri dogdu. Gi:izya�lan akt1, evvela ses­
siz, sonra h1vkmklarla. Aynh� fikri dtinden beri yerle�mi�ti ivinde.
Ayn h � korkusu . . .
B i r gtin bi le dayanam am1�t1 bu korkuya. B u korkunun gcrvek­
le�tigini gi:irmeyi , bu endi�e l i , karars1z bekleyi�e terc ih ederd i.
Nitekim, ba�ina gelmesi gereken �eyi n sonunda gervekle�tigine
ken disini i nandirmaya ba�lam1�t1 bi le. Yeni bir hayata hazirhkt1
bu. Yolculuk ba�hyordu.
Gi:izya�lan kurudu. Evinden u zakla�t1ktan sonra, yeni gi:irdtigti
�eylerden kama�an gi:izlerini silen ve glillimsemeye ba�l ayan bir
vocuk gibi. 0 anda Ali orada bulunsa da ken disine hi zmetvi dese,
k1zmayacakt1. Hizmetkar odas1 degil de neydi �u oda? Ya bu giy­
s i ler -Mtibecce l ' in eski leri- hizmetvi elbi seleri deg il de ney di?
bmrti boyunca hizmetviden ba�ka bir �ey olmu� muydu? Lizi !
Evin klZI !
Lizi . . .
Resmin parvalanm yataktan toplad1. Liz ' i n tek gi:izti sabi t bir

111
nazarla ken disine bak1yordu . 0 kadar benziyordu ki kendi gd1-
lerinc. Sadece gdzle i� bi tseydi �ayet .
Gene h1\:kmklar yiikseliyordu bogazmdan . Ken disini ?apt et­
meye gayret etmedi . Yatagm kenarma oturdu, Eli sabeth Taylor 'un
gdziine, bu rnuna, sa\:lanna baka baka serbest\:e. kana kana aglad1 .
 - 3 -

Garo ba� 1 m kap1dan uzatt1 .

"Ayaki.isti.i ne konu�uyorsunuz mutfakta?"
Hilda en kuru sesiyle:
·'Ne var?" ded i .
"Kahve i�meyecek miyiz?"
"Ne zaman getirirsek o zaman i�ersin."
Garo, yi.izi.indeki tebessi.im kaybolmadan ba� 1 m geri �ekti.
Yeranik bula�1klan soguk sudan ge�irirken, Hilda al�ak sesle
Krikor i�in tavsiye edilen ba�ka bir k1z hakkmda konu �uyordu.
"Mi.ithi� bayag1 i n s an lar. Di.i�i.in bir kere, herif konsomenin ne
oldugunu bil miyor. Benle de alay etti, 'Ha! Biz ona el suyu der iz.'
diye. Agzma burnuna bir lane yap1�t1ras1m gel d i . ''
"Olur �ey deg i l !" dedi Yeran ik.
Anasmm ayag1 dibinde durup dikkatle di nleyen Cina, Hilda'y1
eteginden �ekti. Hilda si.itbeyaz etekligini degi�tirip anas1mn eski
bir etekligini giydigini unutarak h aykird1:
"<::ek elini i.izerimden ! Ne i stiyorsun?"
"Anne, m angah unuttun . . . "
"Haaa! B ak. Aferin Cici ! "
"Mangal ne?"
"Birisi anlatt1. Olur �ey degil ! Herifler bakir mangah odanm or­
tasma koyarlar, sobadan korlan �ekip �ekip e lleri n i 1s1t1rlarm1�."
Yeranik ka�lanm en derin �a�kmhk ifadesiyle kaldird 1 .
"Yok cam m !"
"Ya! "

Ogle ycmegi pek d e ne�eli ge\:med i.

Krikor o s1cakta ve kahn yi.i n kazagm i�inde, nezleyi terle bir­
l i kte agzmdan, burnundan, gozlerinden d1�an veriyordu.

1 13
 Garo, e lleri yii klii, Caddebostan den i zine sove sove donmii�tii.
imbat. �afaktan az sonra yeniden esmeye ba�lam1�, Marmara s ahi-
1 ine yeni bir �op y 1 g 1 m geti rip dokmii�tii. Garo boyuna "Hamam
suyu !" di ye tekrar ediyor, Km ah ' n m akmt1 h , serin . billur s u l an m
d ay am l m az bir hasretle amyordu.
Krikor unutulan 1 h l amurun i n ti kamm1 alm1�, anasma hasta �or­
bas1 p i �irtm i�ti. "Bunca i � arasm d a ! " Ne �are, Yerani k damad1mn
oniinde hasta oglunun arzusunu reddedemezdi. "Pi�ireyim, pi�ire­
y i m , am a bu s1cakta �orba!" Mutfaga gidip biitiin hirs1m Pup ul ' a ve
Hilda'ya dokmii�tii.
c;orbamn da faydas1 olmam1�t1. Yeran i k ' i her zaman ki nden da­
ha saglam goriince, geceleyin d uydugu vicdan azab1 kaybo lmu�.
anas1m gezdirme soziinii unutmu�tu. Hele misafi rler geldikten ve
kendisi o hasta haliyle unutulduktan sonra kalbi hm�la d olmu�tu.
Yeran i k 'in giiniinii haram etmck i�in h i�bir firsat1 ka�irmad1. Fir­
satlar d a eksik o l m azd1 h an i .
ilk c mg an masaya oturur oturmaz �1kard 1 ; " B u d a francala m 1 ?
Ekmek al bundan sonra, ekmek ! " - "Aaa! Sen ekmek sevmezdin
hani . . . " - "�imdi dogru di.iriist francala kalmad 1 . Ekmek daha fay-
d ah . . . " Yeran i k anlam 1yordu. Garo da anlayamad 1 , �iinkii o ba�ka
gazete okurdu.
c;orbadan bir ka�1k heniiz a l m 1 �t1 ki k1zarm1 � gozleriyle anasma
�im�ekler yagdird1 : "Biber koymadm m 1 buna?" Bu defa Garo u y a­
m k h k yapt1 : "Sen bekar adamsm oglum, fazl a biber yememe l i s i n ."
Krikor su�iistii yakalanan bir ogrenci g ibi k1zard 1, burnunu �or­
bamn iistiine egd i .
E n bi.iyii k firtma yemekten sonra, Kuzuluk i steyip d e anasmdan
"yok" cevabm1 almc a koptu. Karahisar da yoktu . Yerani k sinmi�ti
bu defa. Bunun Krikor i�in ne kadar hayati bir �ey oldugunu bi­
l i rd i . "Unutm u�um, bitmi�. i n s an h k hali, ne yapay1m, dikkat et­
memi�im !" Krikor evve l a deh�ete kapi lm1�. sapsan kes i l m i �ti. M i ­
desi derhal kaynamaya ba�lam1�t1. Garo anlayam1yordu: "Ne yedin
k i ogl u m , bir �orbay1 hazmedemiyor musun?" Para etmezd i. Bu

1 14
defa Yeranik' in giinii1ni1 tam an l a m 1 y l a haram etti . Yeranik n i h ayet
p at l ad 1 . Sunturlu bir kavga ettiler. Yeranik arllk ' aile s1m ' m tak­
m ad 1 , damad1mn oniinde agzma g eleni koyverdi . Mutfaga gitti soy­
led i , bahr;eye r;1kt1 si:iyled i .
Anas1mn barut kesildigini ve art1k hir;bir �eym onu sus­
turamayacagm1 goriince Kri kor sesini kesti.

"Kahveyi gelecek sene mi ir;ecegiz?"

ir;erden cevap gelmedi .
Garo mutfak kap1sma yakla�t1. Goriiniirde soruyu i�iten o l m a­
m1�t1. Hi lda, Kmah ' m n en son yen i l iklerini heyecan l a an l at m ay a
devam ediyordu; "Gidip Pari s ' ten ' siinepe kansma' envai r;qit e l ­
biseler, r;ama�1rlar getiren ' namussuz herif' -zaten o y l e kan l an n
k1ymeti olur kocalan m n goziinde!- Fim i ' n i n kocas1 ir;in ' i�te oy­
leymi�' diyorlar ! " Sonra . . . "Ayol iyi ki akhma dii�tii; Sil vag iller
kaloriferli apartmana ta�mm1�lar." Cina'mn i nce ses i : "Arna tavam
alr;akm1� gran-mam a!" Yeran i k ' i n n i d al an . . .
Garo fazla dinleyemed i . Yemegi erkenden yiyip, Yeran i k ' i m i ­
safirleri yle ba� ba�a b1rakmak i r; i n bahr;enin on k 1 s m m a r;ekilen
Madam Yerj i n 'le Kaz1m Bey ' i bulup gevezelik etmeyi dii�iindii.
Fakat vazger;t i. Yanm daire r;izd i , burnunu r;eke r;eke gazete oku­
yan, d ah a dogrusu okur gibi yapan Krikor' un yamna gitti.
Krikor sabirs1zhkla kad m l an n donmesini bekl iyord u. Her
zaman o ldugu gibi anla� i l m az b i r rahats1zhk vard1 ir;inde. Bir er­
kekle, hele Garo gibi kend isi h akkmda besledigi kanaatten hakh
o l arak �iiphe ettigi birisiyle ba� ba�a kald1 m 1 bu rahats1zhg1 d a i m a
hi ssederdi . Konu�acak bir konu arar, bulamazd 1 . Zaten gen elli kle
erkeklerle bir arada bul unmaktan, erkeklerle yaren lik etmekten
ho�lanmazd1. Acaip bir korku, bir r;ekingen lik duyard 1 . Kon u�tugu
kimse yiiziine bakarken alaya ald 1 g 1 m dii�iiniirdii. Ters konu�unca
s1k1hrd1. En yakm dostu , tam �1, kendisini begenmed i , elqtirdi ya
d a alay etti m i usulcac1k u zakla�ir, arkada�hk etmezdi . B iraz d a bu
yiizden dostlan m kaybetmi� -hir; dostu olmu� muydu acaba?- ve

1 15
yalrnz kalm 1�t1 . Kadm larla, ya�h kad m l arla bir arada olmay1 terc ih
ederd i . Y a l r n z onlar -Pupul harii;- erkekten sayar, hatta bazen h ay­
ran bak1 � l arla slizerlerdi Mi.isi.i Krikor' u . 0 zaman. gi.ir Konyah
ka�lan ciddiyctle birbirine yakla�1rd 1 . Kadmlarla kendinden emin
bir �ckilde oturur, earn s1kkm bir eda ile dinler, geri;ekte s1cac1k bir
gi.iven l i k hissederdi . B azi baz1, kad m l ar onu derin di.i�i.incelere dal­
m1� sarnrken, l afa kan�1r, bir fi kir beyan ederdi ve onlar erkekler
gibi gi.ilmezlerd i .
"Nezlen n a s i l oldu?"
Krikor boynunu bi.ikti.i. "Eh ! " dedi .
"Denize g i rscydin bi r�cycigin kalmazd 1 . "
Oflcesini g i zledi, ba�1yla bel irs i z bir hareket yapt 1. Garo'ya duy­
dugu antipat i n i n ba�hca sebeplerinden biri de onun �u kendinden
memnun haliydi. ilgi i fade eden sozlerinde bile bir alayc1 hk, bir
ki.ii;i.imseme vard 1 . <;unki.i o, ba�kalan r n n nc di yecegini u mursa­
madan, carnrn i stedigini yapard1 . Kumara gi der, mai;a gi der, dost­
l an y l a kafay1 i;ekmeye gider -daha kim b i l i r nerelere giderdi na­
mussu z ! Oyle bir adamd1 ki. ona "Bir �ey anl atsana" derler, din­
lerler, an l att1klan ndan zevk ahrlard1 . Halbuki kendisi omri.inde
kimseyi tebessi.im bile ctliremcmi�ti, alayc1 tebessi.imler harii;, di.in­
yanm en kom ik, en sansasyonel �eyini an latt1g1rn sand1g1 hal lerde
bile. �ansh adamd1 Garo. Ne s1caktan ne de soguktan etki lenen bir
vi.ic udu vard 1 , bir saat denizde kahr i.i�i.imezdi, durmadan si gara ti.it­
ti.iri.irdi.i, zanaatkar adalelerine sahipti , keyfi daima ycrindeyd i, k1y­
metini b i lmedigi boy le bir ai leye gi.ivey olmu�. �ahane yi.iriiyi.i�i.iyle
kad mlan bi le k1skand1ran Hilda gibi bir k1z alm1�t1 . Ycran i k ' i n hep
tekrar ettigi gibi. bu ' bayag1 adam ' m ne hakk1 vard1 bu kadar �ansh
ol maya? Arna ne anas1, ne de ken disi bir noktay1 itiraf ede­
mezlerd i : Hilda'y1 o 'Ermeni tip i ' n e vermelerin i n sebeb i, o �ahane
yi.iri.iyi.i�i.iyle i;ok uzaklara baka baka i lerleyip, kendisini otuz ya�
qiginden i;ok otelerde buldugunda, Garo ' n u n drahoma talep et­
memesiydi.
Garo, Krikor 'un kar�1sma oturdu.

1 16
 "Gi yinmeyecek misin?"
"Kahveyi ic;-:elim de. Daha crkcn . "
Garo, b 1 y 1 k altmdan giildii. Krikor kay1ts1zhk n umaras1 yap1-
yordu. Yemekte de ziy aretlerin i n sebebini an latmca memnuniyet
gostermemi� ti.
Garo ic;-:in Krikor'un en i l ginc;-: taraf1 onun ki�isel hayat1yd 1 . Bir
muamma . . . B a�kalan ' hammabla' derlerdi ona. Arna bu her �eyi
ac;-:1klamaya yetmezdi . "Ne yapar bu adam?" Bu ya�mda, on alt1 ya­
�mdaki c;-:ocuklann yapt1klanm yapmazd1 ya!
Dudaklannda yeni bir tebessiim kaybolmak iizereyken, Krikor
yiiziine bakt1. Kendi sine giiliimsed igini samp kar�1 h k vermeye gay­
rel etti. Halbuki Garo bir hat1raya giiliimsemektcydi. Yeran i k ' i n te­
l a�m1 hat1 rlam1�t1 . Y1llarca evvel. 0 giin, i lk ve son defa ken disine
sam i miyet gosterm i�, yard1m talep etmi�ti. "Garo, oglum, camm
sevey im, bir �ey ler yapahm, bu c;-:ocuk tecriibesiz, bir kotii kanya
dii�er. . . " Sanki y irm i ya�mdaym1� gibi " . . . Haftada bir gece gee;-:
gelmeye ba�lad1 . Gee;-: geldigi giinler mutlaka tira� oluyor. iki
giinde bir degi�iyor. . . " Yerani k ic;-:in bun l ar i nkar kabul etmez be­
lirti lerd i . Hepsi bu kadar da degi ldi. "Sac;-:ma �eyler yapmaya ba�­
lad 1 , aynamn kar�1sma gec;-:ip goziinii, burnunu, agz1m seyrediyor.
Gec;-:en giin ne dese begenirsin? ' Anne eski resim lerime bakt1m da,
ne giir sac;-:lanm varm1�, begenmedi m kendimi, boyle sac;-:s1z daha
yak1�1yor bana degil mi?' <;ocuk gibi i �ler yap1yor, Garo ! Bu ya�ta,
sabahlan j i mn astige kalk1�m1�. Biitiin viicudu tutulmu� salagm
Boyle i �ler yapacak adam m 1 o?"
Fakat Garo da bir �ey anlayamam1�t1 . Nihayet Krikor c;-:ok k1sa
bir siire sonra art1k sabahlan ' bi r-ki bir-ki' yapmaktan, haftada i ki
kere ' degi�mek' ten vazgec;-:mi�, Yeranik de yeniden huzura ka­
vumu�tu.
Garo �ezlonga yayilm1� yag tulumuna bakarak, "Saghgmda ka­
nya para yedirir m i bu?" diye dii�iindii. "Arna nasil ya�am1� bu
adam, nasil?"

1 17
 Once Cina � 1 kt1 bah�eye. Miijdeyi verd i.
"Kahveler g eliyor ! "
Pupul mutfagin � i fte basamag1m i n d i . Kucaginda ta�1d1g1
Teki r' i . bir eliyle ba�1m ok�ayarak yiiksek sesle seviyordu.
"Pek tonton ayol bu, pek ponpon . . .
Fakat Krikor goriinii�e gore �ocukla me�gul dii; Cina etekleri ni
diizelterek Koko daydayin yam n a yerle�iyor, ham �antas1m d i z­
l erine koyuyord u. Garo art1k az1c1k eglenme zamamn g eldigini dii­
�iindii:
"Eeey . . . Krikorcuk !"
Kahveyi ald1, kar�1sina ge�ti, Pupu l ' a goz kirpt1 . ' Krikorcuk ' un
ve ' u l an ' i n onu s i n i rl endirdigini bil irdi. Krikor bu gibi laubali hi­
taplan, ken disine sayg1 d an da fazlas1m bor� l u birisinin agzinda
biiyiik sayg1s1zhk kabul ederdi .
"Hadi bakahm, art1k bir �eyler olsun bugii n .
i�inden "Ne de evlenecek adamsin ya!" diye ekledi. Ger�i i�in­
den soyledi ama gozleri dii �iincesini tamam1yla aksettirdi. Krikor
k1zard 1.
Oglu ile ne kadar kavgah olsa da Yeran i k damad 1 m n onunla
alay etmesine tahammiil edemezdi. Gayel c iddi:
"K1smetse olur." ded i .
Garo kurbanm1 e lden ka�1rrnaya n iyetli deg i l d i .
"Evlad 1m, alacagin kan m n h e r �eyden once zeki o l m asina d ik­
kat et. �ayet yataktan sonra onunla iki � i ft laf edemeyeceksen, i �
yok. Metres degil bu, biitiin omriinii birl ikte ge�ireceksin. Aki ls1z
kadinla ya�amak kolay �ey deg i l . "
Tepki Hilda' dan g elince h i � �a�mad 1, aksine hafi f�e giilii msed i .
"Anhyor musun? O n u n agz1 yand1. A k i l s 1 z k a n a l d 1 . Halbuki
ken disi aki l h , kiiltiirlii adam !"
"Sonra dikkat et ki ya�1 ufak olsun. iki sene sonra geceleri hor­
l amaya ba�lamasi n . "
Hilda biraz daha kas i l d 1 . Yine Krikor' u n yeri ne ken disi cevap
verd i.

1 18
 "Sen gori.ini.i�e bak gori.ini.i�e. insan ka� ya�mda gosteri1 .e o
ya�tad1r."
"Anhyor musun ogl um? On sekiz ya�mda bir klZln rcaksiyonu
ba�ka olur."
"On sekiz ya�mdaki k1z da senin yi.izi.ine bakacakt1 ! Ge�ti, og­
lum, ge�ti senden ! "
Sesi oylesine h irshyd1 ki Kri kor hayretle bakt1 k1z karde�ine.
Konunun kendisi olmad 1gm1 hemen anlad1gmdan, sesini �1 kar­
m1 yord u. Kendi aralannda kocas1 m n l af1 ge�ince daima kay1ts1zhk,
umursamazhk gosteren Hilda ' m n , �imdi Garo ' nun l aflanna neden
bozulduguna �a�1yord u.
Gozucuyla anas1mn ne di.i�i.indi.igi.ini.i anlamaya �ah�t1. Yera­
n i k ' i n huzursuz bir hali vard 1. Fakat taraf tutmam1�t1. KIZlm da­
madma kar�1 savunmak i sterd i . Arna bu oglunun aleyhine o l acakt 1.
Acayip bir durum meydana gelmi�ti. Once Krikor' u i gnelemek
i�in soz a�an Garo bir erkek olarak -Krikor' u erkekten saymak ge­
rekirse- onu savunuyordu �imdi. Diger taraftan, Yeran i k ' Le k1z
anas1 i le oglan anas1 kar�1 kar�1ya ge�ip birbirlerin i susturuyorlar­
d 1 . Ye Yeranik susuyord u.
B i rka� dakikadan beri herkes susuyordu.
Sessizligin i �inde Pup u l ' u n sesi bi.iyi.idi.i.
"Sen n iye boyle tontonsun bakay1m? Potop iti�ito . . . "
B iiti.in gozler Pupul ' a dondi.i. Pupul son derece ne�eli bir yi.izle
ked isiyle konu�uyord u.
Krikor 'un rengi att 1. Yeranik firsattan faydalamp ayaga kalkt1.
"Art1k on tarafa g idel i m . Her zaman onde otururuz, �imdi biz­
den ka�1yorlar demesi n ler."
"Kuzum , o �ilgm adam1 m 1 d inleyecegiz? <;ok s i n i rime do­
kunuyor."
Krikor' un agz1 kulaklanna vard 1 . K1z karde�i ne nad iren bu
kadar sempati duyard 1.
"Allahm gi.ini.i a y m par�ay1 din ler, d inletir." ded i.
"Bili yorurn o h i kayey i."

1 19
 "Oburu dersen. Allahin gunii sinemaya ko�ar ! Ev degi l t1mar­
h ane ! "
Yeran i k l afa kan �t1 .
"Sinema dedi de akh m a du�tu. Bu gece burada kahn, sinemaya
gi deriz. Sizde sin em a yok Kina h ' da."
"imkans1z. Y a l i de bekler. Zaten k1�1n gormu�tuk o fi lmi.''
"Madam Yerj i n begenmemi�."
"Evet." diye tasdik etti Pupu l . "Dun ak�am g itmedi . Hi� begen­
medigi bir fi l m o l ac ak ki g itmesin."
Hilda kahkahay l a glildu.
"Aksine, fevkal ade bir fi lm. S i z gidin. 0 ne zeng inlik, ne IUks,
ne i hti�am, ne evler, arabal ar. . . K1z her sahnede elbise deg i�tiri yor.
Ne elbiseler, gbrsen ! Akim ba�i ndan gider val l ah i . "
"Sahi m i ? Gu zel fi l m mi�."
"Afeders i n ama sen i n Madam Yerj i n pek aptal kan ! "
"Nereden ben i m M adam Yerj i n oluyormu�?"
"Hay ir yani, �ok begenirs i n de ! "
"Budal a ! Nesi n i begenecegim ayol?"
"Ne biley i m ben? Ne zevksiz �ey oldugu uzerinden bel l i . Tapon
bir k1hk . . . B i r kere, k 1 y ak, temiz bir Ermenice konu�ur. . . "

Agz1m buzdu, kmtt1. Madam Yerj i n ' in taklidini yapt1 .

"istirham ederi m . . . Lutfedersi n i z . . . R i c a ederim . . . Zira . . .
A m an efendim . . . Pek kari katur tipidir."
Yeran i k glilmek zorunda kald 1 . Cici Gran-mamasindan evvel
kahkahay1 koyvermi�, oturdugu yerde hop hop z1p hyord u. Yeranik
al�ak sesle "C:::o k pasakh kand1r." dedi. B u l a�1klan ne �eki lde y1-
k ad1g1m, yemegi nasi l pi�irdig ini, bula�1k bezi ni nereye ast1g1m,
terl ikleri n i , ayakkab i l an m nerede b1 rakt1 g 1 m anlatmaya ba�lad 1 .
Hilda' m n �ehresi birden sertle�ti. Anas1mn sbzunu kesti .
"Gelini de ken d i sine uygun i�te. Boklu kan derler ya . . . Kocas1
dersen, senin Yerj i n ' i n oglu, aptalm biri ! "
Hilda'mn sbzu Cici ' y i pek eglendird i . Gene i � i n i � i n kayna­
m aya, sevin�le hayki rmaya ba�lad1.

1 20
 "Boklu kan, boklu kan . . .
Hilda memn un iyetini ve tebessiimiinii gizlemeye � ah�arak �o-
cugu azarlad1 .
"Sus! 0 lal"1 soy lemeyesi n h a ! "
"Boklu kan, boklu k a n . . . "
Ne�eli �ocuk gii lii�ii bah�ede �m �m otiiyord u. B i rden beklen­
medik bir �ey oldu. Garo egi ldi, klZl m n suratma deh�etli bir tokat
a�k etti . Bu oyle ani oldu ki Cici donakald1. Hilda ayaga f1rlad1 ,
k 1 zm yam n a ko�tu , egi l i p dudaklanm yakmdan i nceled i , haykird 1.
"Allahtan bulasm, bir parmak �ocuga boy le vuru lur mu h i � !
Ay1 ! "
Cici anas1mn sesini i�itince y aygaray1 kopard 1 . Yeranik ken­
dinden ge�ti.
"Al �ocugu yu kan �1k, al �ocugu yukan � 1 k ! Etekligini de de­
gi�tir, iistiinii ba�1m diizelt! 0 altiist sa�l arla oturamazsin."
Hilda kocas1m var giiciiyle lanetleyerek, soverek, ciyak ciyak
feryat eden k1z1m ald1 gotiirdii.
Pupul sessiz sedas1z kedin i n boynunu ok�uyordu. Zevkten uyu­
�an Tekir, yiikselen naho� seslerin etkisiyle bir ara hmlt1y1 kesti .
Garo sakin sakin sig aras1m tel lendi riyor, gokteki bulut kiimelerin i
seyrediyordu.
Yeranik, ancak soluk alabilen Kri ko r ' a doniip:
"Sen de git giyi n ! " ded i .
Kendisi d e , elbise degi�ti rmek i�in oglunun ardmdan yukan
�1kt1 .
Pupul ' un eli, kuru lu bir makinen i n diizenli temposuyla, hay­
vamn i pek tiiylerinde agir agi r gidip geli yord u.

121
 -4 -

Ne Ycran i k ' i n yapmac1k ne�esi, ne de Krikor' un lath tebes­

siimii Madam Yerj i n ' i aldatamad 1. B i r �eyler ge�tigini derhal
sezdi , fakat bel l i etmedi . Garo'nun, gel i r gelmez kulagina f1 sil­
dad1g1 ani ziyaretleri n i n sebebini bildigini de g i zledi. Bu yiizden,
Krikor' u 'giivey gibi' giyinmi� ku�anm1� goriince �a�irmad1.
Yeran i k ipekl i bir emprime giymi�ti. Yiiksek topuklu beyaz
kunduralan agi rhg1 altinda neredeyse patl ayacakt1. Korse takma­
m1�t1. Garo onun yiiriiyii�iinii arkadan uzun uzun seyretti. Dudakla­
nna yayd1g1 al ham u r, s1caktan eriyip terle yogrularak macun hali­
ni ahyordu.
Bah�eye en son Hilda indi. Tam tuvaletle, dimdik. Yiiz hatlan
donuk, gozleri k1s1k, hareketleri ol�iilii , prensesvariydi. Mutfakta
ayakiistii Kinah' daki hadi seleri anlatan Hilda ' m n hareketleriyle �e­
l i �iyordu. Cina'y1 h afi f�e omuzundan itiyordu. Cina'mn i se ana­
s1 mn kanadindan uzakla�maya n i yeti yoktu ve ham �antas1yla
beyaz naylon eld ivenlerini d e elinden bi rakmam 1�t1. Babasi na ka­
�amak bir bak1� f1rlatt1. Gozlerinde korku, meydan okuma ve i nat­
�1hkla kan�1k bir i fade vard1. Huz ursu z bir giivenl i k h issiyle ana­
s1 mn yam ba�ina yerlqti , yine eteklerini diizeltmeye koyuldu.
Hilda, Kaz1m Bey ' i goremeyince hayal kmkhgina ugrad1. Bah­
�eye o �ahane giri�ini ah�kin bak1�lar takip etmi�ti. Halbuki yu­
karda, giyinirken, Kazim Bey 'in o yiiriiyii�iiyle nasil biiyiilenece­
gini hayal etm i�, neler kurmu�tu; inmesini sabirs1zhkla bekleyen
adamcag1Z1n yiiziine yakla�ana kadar bakmayacakt1, Kazim Bey ' se
ayaga firlayacak, herhalde elini opecekt i.
'Deli adam' 1 goremeyince en fazla Cina iiziilmii�tii. Onu her
gordiigii nde, yiiziinde, hayali nde bir del i ye yak1�tird1g1 ozelli kleri
aram1�t1 bo�una. B u n a ragmen, bu defa hcyecan verici bir �ey go­
recegini zannediyordu.

1 22
 "Gezinli saalidir. Her gi.in mullaka bir saalini deniz k1y1smda
ge\:irir, dcnizi seyreder." diye a\:1 k l amada bulundu Madam Yerj i n .
"Ben demiyor m uyum heri f del i ! " diye di.i�i.in di.i Hilda. Madam
Yerj i n m isafirlerin ak1 1 l an n a koli.i bir �ey gelirmemeleri i\:in
Kaz 1 m Bey' in gidi�ini ba�ka li.irli.i a\:1 k l amaya \:ah�l1.
"Arna ben eminim ki bizi rahals1z elmemek i\:in acele elm i�lir.
Ermenice konu�mak i sleyebilecegimizi, birbirim ize soyleyecek
�eylerimiz oldugunu di.i�i.inmi.i�li.ir. Di.i�i.ini.ir boyle �eyleri. Her �eyi
di.i�i.ini.ir, i ncesi n i , daha i ncesi n i . "
Yeran i k Hilda'ya dondi.i, Madam Yerj i n ' e ho� gori.inmek i\:in:
"�ok siv i l i ze* adamd1r." ded i .
"Tabii, anas1 Avusluryah, kendisi y1llarca Avrupa'd a ya�am1� . . . "
Garo k a nsma bakm1yordu. 0 bah\:eye i nerken, bak1�lan m s1-
kml1 y l a ba�ka larafa \:evirmi�li. B a�kalanna ail bu endam1 lamrd 1.
B unca yilhk evl i l i k hayal l annda o n u bi r defa, h i \: degi lse b i r de­
fac1k herkesin i\:inde dogal hali yle gormi.i� ol sayd1, onu \:Ok daha
az hor gorecek, hatta belki az1c1k sevgi veya sempali duyacakl1.
Su heyke li -hem kans 1 , hem deg i l- y1 kmak i\:in kar�1 kon ulmaz
bir islek duydu. Yi.izeydeki renkli sm kmp, meydana \:Ikacak kili
ba�kalanna d a goslerme i slegi . . . Yabanc i lann hayranhg1m, �a�­
kmhga, nefrcle \:evirme i slegi.
"Aki l h adam oldugu bel l i . " ded i . "Evlenmemi � . "
Yeran ik, H i l d a ' y a huzursuz bir bak1 � f1rlatt 1 . i�i �akaya vurmak
i\:in gi.ildi.i. Madam Yerjin bu gi.ili.i�e kali l d 1 . Tals1zhgm nereden
geldigini kavram1�l1 .
Hilda i.irki.ili.ici.i bi r durgun lukla kar�1hk verd i.
"Bi.ill.in derdiniz o. S anki evli olmak fark eder sizin i\:in.
ifadesi bi rden degi �li, sinirle:
"Kad mlar islerlerse kocalarmdan daha faz l a i m kana sahiplirler,
bunu da bi:iyle b i l i n ."
Yeran i k ' i n 'yi.iregine inmi�li ' Fakal Madam Yerj i n 'in oni.inde
Hilda'ya. kirli \:ama�1rlan orlaya Sa\:mamas1m soyleyemezdi .
Hilda bu sinirli haliyle anasm1 da paylayabilirdi.

1 23
 Madam Yerj i n d udaklarmda bclirsiz bir tebessti mle yere ba­
k1 yor, "Garo biraz daha ktiltti rlti olsayd1 Hilda'ya bir saat bile ta­
hammtil edemezdi . diye dti�iintiyordu.
Garo kansma bakmad 1 . Madam Yerj i n ' c dondti.
"Evl i kadmlar, yabanc1 bekar bir erkek i\:in btittin k1ymetlerinin
bir fah i �eye odenecek on lira vizite oldugunu bilselerdi . . . "
Yeranik renkten renge giriyord u. Patlamak, k 1 z1mn safmda yer
almak, damad1m sine' mck i sti yordu, fakat Madam Yerj in ' in var­
hg1 agzma gem vuruyord u. Tepkiyi ondan bek l iyor, ama onun ge­
lini oldugunu, klZI \:Ocuk sahibi o l m ad1g1m dti�i.inemiyordu.
Madam Yerj i n art1k g tilti m semiyordu .
"Samimi bir soz." d iye mm ldand1.
Yeran i k dudag 1 m 1 md 1 , kon u�mad 1. Fakat Madam Yerj i n 'in
dti�tincesi Hilda'mn umurunda degildi. Nefretle ytiztinti buru�­
turdu.
"Kaba herif! S i z i n gibi erkekler i\:in kadm . . .
Madam Yerj i n �akamn \:Oktan sona erdigini gordti . Nefes alm­
m a z hale gelen atmosferi yum u�atmak i\:ini konuyu deg i�tird i.
"Kankoca meseleleri halled i l mez ki ! Krikor Bey, g elin size bir
oyun ogreteyim. <; o k ho�tur."
Krikor cankurtaran simidine s an ld 1 .
"Evet, Madam Yerj i n . "
"Kag1t kalem var m 1 ?"
Cebini arad 1 , darde katlan m 1 � bir kag1t par\:as1 \:Ikard 1. "Ham
m1 s1mz, Krikor Bey?"
"Hazmm Madam Yerj i n .
H i l d a ba�1m oteye \:evi rd i, tekrar heykel le�ti. Stikfitun sag­
lanmasmdan memnun o l m ayan yalmzca Pup u l ' du . Tart1�ma onu
eglendiriyordu. Halbuki �imdi, ogle yemegi nde i\:mi� o ldugu ra­
k1 m n da etkisiyle uyku bast1rab i l i rd i .
C i n a olup biten lerden bir �ey anlamam1�. s1ki l m aya ba�lam1 �t1 .
Oyun laf1m i�itince Koko daydaym yam n a ko�tu. gozlerini kag1da
di kti .

1 24
 "Pekala, yaz1mz. Kunduramzin n umaras 1 m .
"Ne?"
"Kunduramzin num aras1. Kar;: numara gi yersini z"�"
"Haaa 1 "
••

"Tamam m 1 ?"
"Tamam."
"iki i le r;:arp i n . "
"Evet."
"Bq i lave edin."
"Pekala.
"�imdi elli i le r;:arpin. Tamam m 1 ?"'
"Bir dakika . . . Evet."
"�imdi dogum tari h i n i zi r;: 1kan n . "
"An lamad 1 m ! ' "
"Dogum tari h i . I 930'da m 1 dogdunuz mesela? I 930' u r;: 1karm ."
"Haaa . . . Az1c1k otcye git Cici . "
"Tamam m 1 ?"
"Bir saniye . . . Evet. "
"�imdi, bin yedi yiiz ii<;: i l ave edin* "
·'Eide var biiir. . . Tamam ! "
"Dort rakamh b i r say1 buldunuz degil m i ? 0 dort rakamin i l k
i k i s i kunduramzin num aras1 m , s o n ikisi d e ya�1mz1 gosterir. Dogru
mu?"
Krikor el indeki kag1da bakt1. B i rden k1zard 1 .
Madam Yerj i n giiliimseyerek tekrar etti:
"Dogru mu?"
"Dogru ! " di ye kekeledi Krikor.
Garo haykird 1 .
"Vay cam n a ! "
C i n a tepindi.
"Bakay1 m , bakay 1 m ! "
Krikor b i r eliyle o n u itiyor. h ir;:bir �ey dinlemiyordu. Gozii 43-
48 rakamlanna taki l m 1�t1.

1 25
 Sagdan bir el uzand1, k ag 1 d i n ucundan tuttu. Kri kor elini ka­
baca \:ekt i.
"Bir dakika ver kag1d1, ben de deneyeyim. dedi Garo. "Ki na­
h ' daki kanl ara yapmah bu oyun u . Hepsinin ya�1 meydana \:I kar."
Krikor ters tarafa doniip kag1din hesap yapt1g1 k1sm1m di kkat­
l ice y i rll1, buru�turdu. cebine t1kt1, obiir k1sm1m Garo ' y a uzatt1.
"Serseri ! K1z g ibi saklar y a� 1 m . d i y e dii�iindii Garo. "Salaz! Ak­
hnca ben i tongaya bast1racak, y 1 l lardan beri can atar ya�1m1 ogren­
mek i\:in." diye dii�iindii Krikor. Kumazhk ve memnun iyetle gii­
l iimseme mas1 �imdi ondayd 1 . Garo bu tebessiimii fark ett i, birden
tepesi att1. Ac1maya ah�kin oldugu biri . kendi sine giilebi lecegini
samyordu.
B iraz once Hilda' y a duydugu tahrip elme arzusu bu defa Kri­
kor' a yoneldi. Krikor' un dazlak kafas1 ayna g ibi parhyordu. Garo
etrafina bakind1, kendisi i\:in i y i l i k dii�iinmeyen, aksine, ba�ina bir
�ey gelse scvinecek i n sanlar gordii. Kans1 bile . . . S apkas 1 m , \:anta­
s 1 m , eld ivenlerini kucaklam1�. dii � m anca nazarlarla kendi sini siizen
oz evlad1 b i le . . .
Di kle�ti. Gozleri oylesine saldirgan bir alevle pan l d ad1 ki Kri­
kor bunun sava� anlamina geld i g i n i derhal anlad 1 . U rpcrdi ve onu
tahrik ettigine bin pi�man o l d u . B i r giin once teyzesinin kar�1sinda
oldugu g ibi ka\:mak i sted i . Donup kald 1, yalvaran gozleri n i Ga·
ro' nu n gozlerine dikti . Fakat Garo merhametsi zdi . ifadesi biis­
biitiin degi�mi�ti ; okuldan beri Krikor' a dai m a deh�et s alan ' her­
gele' i fadesi . . .
"Sen olsaydin ben i m i\:in ta adalardan kalk1p gel i r miydin u l an
pazar giinii ! "
Madam Yerjin ' in yamnda soylenen bu ' u lan' Kri kor' u y i l d m m
\: arpm 1 � a dondiirdii. Fakat daha ag i r b i r hakaretten korktugundan
bu sayg1 s 1 zhg1 yutmaya mechur kald1.
"Gelmez miydim ya?"
"Hadiii ! Kimse i\:in ad1 m atmazsin sen ."
Yeran ik tela� l a la fa kan �t 1 .

1 26
 " Kimse bizim i\:in ad1 m at1yor mu?"
"Sen ki mse i\:in ad1 m almazsan, ba�kas1 seni n i\:in yerinden k1-
pirdar m 1 hi \:?"
"Bu diinyada bencil olmah insan. Bencil lik giizel �ey . "
"Ben i m kedi m d e benci l . " dedi Pup ul. "Kami a \: oldu m u , ne
maskarahklar yapar kar�1mda. Doydu mu, art1k yiiziime bi le bak­
maz. Degil mi pi\:on um? Niye boy le bencilsin sen?"
Yeran ik omzunu silkti.
"Ba�kas1 mn yard1mma ko�maya ne hacet? Eger sende bu varsa,
herkes sana h i zmet etmek i\:in y an�1r."
B a� ve i �aret parmaklanm birbirine siirtiiyord u. Krikor, hak­
hhgm1 goslerdigini dii�iindiigii konuya cankurtaran simidi g ibi sa­
n ld 1 .
"Hah ! Biitiin mesele burada. Paran var m 1 paran?"
"Ne olur paran olm asa?"
"Mesela kardqin, bak . . . "
Garo ciddile�ti, kavgaya hazir, dogruldu. Krikor'un, karde�ini
kii\:iimsemek, \:eki�tirmek i\:in firsat ka\:1rmad1g1m bil ird i .
·'Karde�imi begenemed in m i ? B i r mi lyonerden d a h a \:Ok ya-
�am1�tir o. Senin bunca paran var da . . .
Krikor piirtela� itiraz ett i.
"Ben i m param yok ki."
Garo gii l iimsed i.
"Soz misali. Karde�i m sen i n yan ya�mda. Her bak1mdan seni
okutur. Sen hayatta sadece para kazanmas1m bi lmi�sin. Ben bile,
bu ya�a geldim ama onun gibi ya�amad 1m. Akima estigini yap­
m 1�tir o. Diyar diyar gezmi�. her i �e girip \:lkm 1�. diinya gormii�,
hayat1 tam m1�. istedigi kadmla ya�am1�t1r. . . "
Yeranik i\: inden "Serseri o l mu�tur . . . " dedi ve yiiksek sesle
i lave ett i:
"Arna o dedi klerin giizel �ey m i yan i , Garo?"
S i n i rlen m i�ti . Garo, Kri kor 'u ba�tan \:Ikarmaya ugra�1 yor diye
dii�iiniiyordu.

1 27
 Hilda "istedigi kad m l a y a�am1�t1r"1 ka\:1rmam1�t1 K1sa. sert bir
gu lU�le laf m1 yap1�tird 1 .
"Hi h ! B utun derdi bu ! "
Garo duymazdan geldi, yine Kri kor' a \:Ulland1.
"Zengin le� oglum, zenginle�. madem o kadar heveslisin.
Krikor anasma bi r g o z att 1, geri led i.
"Biz zengin olam1yoruz. El alem kazamyor, biz bu kadar. . .
Sans yok."
Anlatmaya ba� lad1. B a�ta �an s olmak uzere bir suru sebep s1-
ralad 1 . Garo'dan ziyade anasma h itap ediyord u. Zengin olamama­
smm sebeplerine dald1k\:a. govdesini i leri geri sallamaya ba�lad1
Sonra ayaga kalkt1 , e llerini arkasmda kavu�turup bah\:ede iki ad1m
att1. Ba�1m one egmi�. konu�maya devam ediyordu. Tekrar oturdu,
sallanmaya devam ett i. B i r dakika ge\:meden yine ayaga f1rlad1.
Dorduncu f1 rlay 1�mda Yeran i k gayri ihtiyan bir sabirs1zhk ha­
reketi yapt1 : "Garo ' y a maval okuyo r!" Krikor' un endi�eli oldugu
ve yalan soy ledigi zaman salland1g1m ve sonsuz oturup kalkt1gm1
bil ird i . Her yalan soy lediginde endi�eli o lur, \:Ogu nlukla da bir �ey­
den korktugu zaman yalan soylerd i .
"Sonra efen dim, i�\:i bak1 mmdan d a �an sh olmahsm.
Yeran i k h u noktada aym fi kirdeydi.
"i�\:iyi nereden bulacaksm? Adam m 1 var o m i ski nlerde?
Agop'u h allrlar m1sm? Agop diye bir adam1m1z vard 1, Madam
Yerjin. Ahp i�e ah�tird1k, y 1 l larca bes ledik, bi zde i� ogrendi , karm
bizde doydu, sonra da kalk1p ·�u kadar para vereceksi niz' dedi.
Nankor! Sozde y a�ayam1yormu� ald1g1 parayla! Sanki ne ya�1-
yordu da, fazla paraya ne ihtiyac1 vard 1 , bir i�\:i par\:as1 ! Yer­
meyince, b1rak1 p ba�kasma gi tti . Nankordur i�\:i ded igin."
Garo kafas1 m ka�1d1.
"Bu �ans i�i degi l . " dedi. "Madem ki kazan d1ranm i�\:i ol­
dugunu kabul ediyorsu n , oyleyse i�\:iyi kollayacaksm. Sen ona ve­
receksin ki o da sana kazandirs m . i�. m inncttarhk uzerinde yu­
rumez. Herkesin sana hi zmet etmeye. sana para kazandirmaya

1 28
mecbur oldugunu, ama sen i n yalmz ve yalmz alacagm1, vermeden
alacag1m dii�iiniirsen, yan yolda kalakahrsm."
Krikor giildii.
"Esas c)yle y apanlar zengi n olur i�te."
"Bak, ben y azm bir hafta conge* veririm c;ocuklara.
"i�c;i adama conge de neymi�?" dedi Yeranik.
Krikor iti raz ett i.
"Yanh� i �te bu ! i�c;iyi rahata ah�llrmayacaksin. Yerdikc,:e daha
i ster. Yermeyeceks i n . "
"Sen g e l de o n l an benden almaya kalk1�. istedigin vaatte bulun,
bak ben i m i�c;im yerinden k1 pirdar mt? Kovsam bile gi tmez."
"Tabi i , nereye gidecek, senin gibi . . .
' Senin gibi enayi bulmu�lar' diyecekti, yuttu.
"Bu vaziyette kahrsin.
"Ne varm 1� vaziyetimde? Cammm istedigini yapan m , yazhga
gider, mac; bi letine elli l i ra veriri m . Sen yiiz binleri nle veremez sin.
N ' aapi i m oyle zeng inlig i?"
Krikor yere bakt1 . Acaba lafm geli�i mi soy lemi�ti, yoksa ger­
c,:ekten bi liyor muydu yiiz bin lira h k adam oldugunu? Nereden bi­
lecekti ? Yeranik bile bi lmezd i .
"Sen anl amazsin.
"Yo. sahi anlamam. B an a bak oglum, ben babamm paras1m ye­
medim, babamm diikkammn iistiine oturmad1m."
0 anda Garo ' n u n c;ehresi i rade ve kudret i fadesiyle, hayat1 mn
tek kuruc usu ve sahibi o l an bir adamm giizel gururu i le aydmland 1.
Krikor bu ayd mhga dayanamad1 , oteye bakt1. ' B aba miras 1 ' ndan
hep gurur. iistiinliik duyard 1 . Fakat bu defa rahats1z oldu.
Garo devam ediyordu.
"Madam Yerj i n , ben babam oldiigii zaman on dort ya­
�mdayd 1m. Mektebi b1rakt1 k, i �e. Ya!"
Ycranik renkten renge giriyordu. Yooo ! B u kadan da fazlayd1
art1k. Ne hakla Madam Yerjin ' in oniinde ailelerin i rezi l edi yordu?
Madam Yerj i n :

1 29
 '·Benim kocam da bir �cy birakmad 1 . ded i . "Nurhan ' 1 m kcndi
ryabas1yla bugiinkii duruma eri �ti.
Yeran i k giilii msemeye gayrct etti.
'·Aferin." diye m m ldand1. "Akd h ryocuk, kabi l iyetli. Zaten tak-
dire deger olan da bu, babasmdan mirasa konmak dcgi l."
Eli nde olmadan iryini ryekti .
"Zengin olma arzusu ba�ka �eydir. Zeng i n l i ge heves etmek . . . "
Dua cder gibi soy l iiyordu bunu, hu�uyla.
Kimse ccvap vermedi. Madam Yerj i n 'in g(izleri kapamyordu.
Yiiziinde monoton bir giiliimseme donmu�tu. Oturdugu yerde Pu­
pul ' u n gozleri ryoktan yumulm u�tu, Cina ba�1m anas1 mn bacagma
dayam1�. ryantas1m kucaklam1�. uyuyord u. S1c aktan yan baygm
hale gelen Tekir, Pup u l ' un kucagmdan kary1p karmm topraga yay­
m1�t1.
"Git biraz uzan, iyi gel ir." dedi Ycranik.
Hilda, Krikor' u n ardmdan scslendi.
"Dordii geryirmeyes i n . Soyunmadan yat."
Garo, tam anlam1yla uyamk kalan tek i nsan olan kans1yla yal-
mz kalmca patlayacag1 m hissctti . Yeran ik peltek p eltek m m ldand 1 .
"Sen d e g i t b i r �ekerleme y a p , Garo.
"Uykum yok . "
Agustosbocek leri n i n sagir edici yaygaras1 ir,:inde koy adeta
bombo�tu. Olli saatti . Sehir halkm1 denize ta�1yan tramvay l an n
madeni giiriil tiisii, trenlerin diidiigii. i mbat yiiziinden ancak du­
yulabi l iyord u.
Sadece bir p i kap arka sokaklardan dans miizigi y ay1 yordu.
Ye Arnavut dondurmac1 mn nagmeli ses i : "Vi�ne l i i i kaymakli ! "

1 30
 -5-

B ayram, Ali yemek yerken geldi, utand1. Ali bi rka\: defa buyur
ettiyse de, a\: olmad1g1m soy lemekte 1srar eti . Bununla birliktc go­
zi.i kasabm �ahane yemeginde kald1 . Di.ikkilm n arkasmdaki odada
mangal hillil ti.iti.iyordu. Ardma kadar a\:I k kap1 ve pencerelere rag­
men, Ali ' ni n hem yemek odas1 hem de yatak odas1 olarak ku l ­
land1g1 ikametgilhm1 1 zgarada k1 zaran koyun eti n i n kokusu kapla­
m1 �t1 . Oysa kendi yemek l i stesi. yap1 i �\:isi kazanc1yla, \:Ogu zaman
domates, zeytin, sogan ve i.izi.imden ibarett i.
B u oda, g urbete di.i�mi.i� ta�rah hayal gi.ici.i i\:in eri �ilmez bir ni­
mett i. Demir karyolas1, masas1 , hah orti.illi sediri ve bilhassa s a z e�­
l iginde bir il�1k ti.irki.isi.i doktiiren radyosuyla. B ayram \:ekingen vc
sayg1h bir tavirla m m l dand 1 .
"Yerin gozel, Ali garda�."
"Fena degi l . "
Ali kemirmekte oldugu son kemigi d e aliiminyum tabaga b1rak-
t1, parmaklan m bir beze sildi, kadehi n d ibinde kalan rak1y1 i\:ti.
"B ari bir tek atsaydin." diye tekrarlad1 .
"Sag ol."
B ardaga su doldurdu. Buzdol abmdaki etin kokusu sinmi�ti
suya.
"Su i\:er misi n?"
"Sag 01.··
"Buzludur, i\: i stersen."
"Sag ol."
B ayram istiyordu. istiyordu ama reddetmi�ti bir kere. i\:medi
Ali bardag1 bo�alt1p ayaga kalkt1 . Yi.icudu ter i\:inde kal m 1�t1 . Du­
vardaki ci.izamh aynada siyah, sert sa\:lanm tarad 1 , ustura ya­
rasmda kuruyan kam kirli t1rnag1yla ka�1 d1 . B i r Yenice* i kram ett i.
B ayram bu defa reddetmedi.

131
 "Gi delim. dedi Ali.
"Ben i m vaktim var. Eger hemen g itmek istemezsen . . .
"Gidel i m . Sonra i�im var."
Sokaga �1kti lar. Ali diikkam kil itled i. Dalgin ve surat1 as1 kt1 .
B ayram konu�may a cesaret edemiyord u. "Acaba gelmemden
memnun o l m ad1 m 1 , zahmet m i veriyorum?" d iye dii�iiniiyord u.
Sivas' tan hareketinden once, Ali'nin amcas1 g ururla "Bir �eye i h­
tiyacin o l ursa Ali 'ye g it, istanbu l ' un kurdu o, istanbul l u oldu
art1k." dem i�ti. B a�kalan da "Ali �ok zengi ndir." demi �lerd i.
Kasabin bir ad1m geri sinde yiiriiyord u. Askerli kte subay l ara
yapt1g1 gibi. Eh, Ali de orduda onba�1ym1�. n e de olsa bir iist.
Ali agz1m a�m1yordu. B ayram asfaltta yiiriimeye ah�1k o l m a­
yan bir insamn �olpaz* ad1 m l an y l a onu takip ediyord u. Hi�bir �eye
ah �amam1 �t1 heniiz. Ken d isine s am i m i gelen tek yer in�aatt1 . Ora­
daki kirl i , altiist durum, kaba ortam, gurbet h i ssi vermiyordu. i�­
�i ler de vard1 orada. Kendisi gibi dii�iinen, konu�an, duyan, aym
�artlar i � inde ya�ayan i��i ler. D1 �anya � 1kt1 m 1, �a�kinla�1yordu.
Her �ey ba�kayd1 . Asfalt, ta�1tlar, giiriil tii ve insan l ar, her �ey. Hele
insanlar. insana benzemiyorlard1 ki ! Ali bile yabanc1 goriiniiyordu
goziine. Oturdugu evle, g i yini�iyle, paras1yla ve radyosuyla. Pat­
rondu o . . .
Her ak�am, paydostan sonra, Kad1koy trenine binmek i�in is­
tasyona giderken , �a�ki n hk l a etrafm1 seyrederd i . in�aatin d1�1 ya­
banc1 bir gezegendi. Burada, �i�ekler asfaltta a�1yordu rengarenk,
fakat o bun l ardan bir �cy anlam1yordu. "Bunca giize l . . . " derdi ,
"Bunca giizel kan bizim memlekette yeti�mez, bunlar nereden bitti
boy le?" En �ok da, biitiin giizel k ad i n l an n s anki asfaltta, kendi d ik­
tigi vill alarda randevu la�m 1 � o l m alanna �a�ard 1 .
B azen �i lginca hayal lere k ap1 h rd1, acaba koye avdetinde orada
birakt1g1 kans1 da m1 bun l ara benzeyecekti ? Boyle semiz, teriitaze,
bild irc i n gibi, f1 st1k gibi, fi nd1k kurdu gibi. Yoksa, gene eski An­
�a'y1, rengi atm1 � �aputlara san h , ter, toprak ve tezek kokan An­
�a'y1 m1 bu lacakt1?

1 32
 Arna o porsi.irni.i� kanmn. aya l an ve tabanlan n asrrdan odun­
l a�rn1� avradin, kendisini koy yolunun toz l annda kar� 1 l arnas1
yegdi . <;unki.i istanbu l ' un kan l an hakkinda soylenenlerin dogru ol­
dugunu g orrni.i�ti.i. Yi.iz goz a�1 k, rnern-eler rneydanda. bacaklar �1-
n l�1plak. Bun lann ti.irni.i orospuydu �i.iphesi z . Orospudan gayn kirn
�ortla sokakta gezebi lirdi? Ka�1 myorlard1 . Kuyruk sal hyorlard1 .
Hepsi nin de isteyene bacak a�t 1klan n d an ernindi . Fakat ne �eki lde
i sternek gerektigini bilrniyordu. Asfaltin avrat l an n a kar�1 rni.ith i�
bir tutuklugu vard 1 .
Halbuki. onceden go� etrni� hern�eri leri boy le degil lerd i . On lar
laf da at1yor, takip de ediyorlard 1 , hele karanh k bast1ktan sonra.
Arna o kadar. "Kalanm1 yaprnak i�in" diyorlard 1 , "Sald1 racaksin.
Yalmz oldugu zarnan . Cam n a okuyac aksin." S ald irrnaya ne hacet,
rnadern ki orospul ar? "Bunlar sana bana u y an orospul ardan de­
gil ler. B u n l ar sen ben gibi lere bir�eycikler verrnezler. Onlann is­
tedigi kadar para yok bizde. B i zi rn g ibi ler, zorla al abi liriz bu oros­
pulardan . " Peki ya Ali? Onun �ok paras1 vard 1 , o i stedigi �i�egi
koparabiliyor rnuydu asfalttan? "Bizirn i�in ba�ka var. . . " Tutup
Kerneralt1 ' n a goti.irrni.i�lerdi B ay rarn ' 1 . Ganc1k ganc 1 ktir ger� i .
fakat kendi sine oyle gelrni �ti ki onlar d a ba�ka ti.irli.i giyinrni� An­
�alard 1 . Asfaltin avratlan nerdeee !

Ali "Atl a ! " diye bagird1 ve stop eden trarnvaya dogru ko�rnaya
ba�l ad 1 .
"Arkadan, arkadan, hey, andav al h , arkadan ! "
B ayrarn y u v ar l an a yuvarlana basarnaktan a�ag1 atl ad 1 , arka ka­
p1ya ancak tutunabi ldi. Yatrnan onun binrnesini beklerneden ha­
reket etrn i�. 'hodi.ik'e bir dizi hakaret arrnagan etrni�ti .
Ali trarnvaya bin er binrnez on tarafa i lerlerni�ti . Aralannda bir
iki rni.i�terisini de fark ettigi yolculara ' andaval h ' ile beraber ol­
dugunu sezdirrnernek i�in gorrnezl i kten , i�itrnezli kten geliyord u.
B ayrarn i.irnitsizce hern�eri sini arad1, onu i lerde, c arnin oni.inde
gori.ince rahatlad 1 . Fakat yamna g itrnesine irnkan yoktu . Yolcu lar

1 33
gec;:idi t1 kam1�t1 . Onun oraya nasil vard1gina �a�t 1. Kcnd isi kala­
bahg1 yarmaya cesaret edemedi. Kap1mn oni.inde, camla bir yolcu
arasinda s1k1�1p kald 1 . Yeni bir azar i�itmemek ic;:in tela�la bi letc;:iye
on be� kuru� uzatt1.
B i letc;:i cama dayanm1�, di kkatle d1�any1 seyrediyordu. B ull.in
benligi bak1�1nda toplanm1� g ibiydi.
" Buyur hem�erim." diye kekeledi B ayram.
B i letc;:i k1pirdamad1 , cevap vermedi .
Bayram boynunu uzat1p adamin omzunun i.izerinden bir goz
att1. Alt1 k1z denizden donuyorlard 1 . San, ye�il, siyah ' korsan' h
dort bobi-sokser* ve �ortlu, omuzlan ac;:1k iki k1z, gi.ine�le s1vah
ten, derinin altinda bir parmak yag. Bi letc;:i bir ki.iflir savurdu.
"Allahin cenneti i �te buras1, arkada�! Cennet de, cehennem de
bu di.inyada, dinine yand1g1 m ! Gerisi masal. Bizi kandmyorlar, o
kadar !"
Eli zilin kay1�1na gitti, oyle h1zh c;:ekti ki kay1 � arabamn ta­
vamnda �aklad 1 . Tramvayin c;: i fte arabas1 demir �ang irtilan ara­
s i n d a sarsild1. B ayram bi letc;:iye bakt 1. Bir �ey anlamam 1 �t1. Oni­
forrnah birini gordi.ikc;:e hissettig i sayg1 ve korkuyu yine duyu­
yordu.
" Bostanc1 'ya bir bi let, hem�erim." d i ye m m ldand1.
B i letc;:i tramvayin oni.inden kac;:an kald mm1 seyrediyordu hala.
Bir iki dakika gec;:ti. Bir bi let kopanp yi.izi.ine bakmadan yolcuya
uzatt1 , paray1 ald1, i.izeri ne bakmadan c;:antaya att 1, alc;:ak sesle kendi
kendine sovmeye devam ett i .
A l i hep ayaktayd1. S1rt1rn donmu�, asfalt1 seyrediyord u. Cadde,
agai,:l arla, binalarla, otomobi ller ve rengarenk i nsanlarla h1zla uza­
m aktayd 1 .
B ayram, Bostanc 1 ' y a kadar bel i rsiz bir huzursuzluk ic;:inde yol­
c u l u k etti. Gozleri i.inifonnah vatmana veya uniformah bi letc;:iye ta­
kild 1kc;:a, azarlanmak, cezalandm l mak, dayak yemek korkusunu
duy uyordu.
Tramvay Suadiye'den sonra tenhala�1m�t1. Gene de Ali' ye yak-

1 34
la�maya ccsaret cdcmedi . Hcm�erisi yerinden k1pirdam 1 yor, ken­
disini aram1yordu. S anki varhg1rn un utmu�tu.
Tramvaydan inince sordu:
"Sanatoryom uzakta m1 ?"
"Be� dakika."
Ali 'nin surat1 as1 kt1 .
" B ana tarif et. sen zahmet etme."
"Zaran yok."
Kopri.iyi.i ge�ip de ortahk tenhala�mca, B ayram daha rahat
nefes almaya ba�lad 1 . Tarlalar, arsalar, toprak, gok ve 'hasret ka­
vu�turan'm demirden kol l an istanbu l ' u n kap1smm d ibinde Ana­
dol u ' nu n hayal ini � i ziyordu.
K1y1daki tepeye tirman d i l ar. Ali durdu. Gozi.i k1y1da gezinen bir
s andala takild1, k1zh erkekli kalabahgm i�inde Ero l ' u derhal tarn­
m1�t1. Sekiz-on oglan , iki k1z. Hepsi de mayolu. Evdekiler de sa­
bahleyin arabaya binip g ittiklerine gore Gi.ilgi.in yalrnzd1 demek.
"Yard1k." ded i . "Nah kar�1da, korulukta. �amhgm kar�1s1."
"Sen art1k gelme, Ali garda�."
"Eh, sen bilirsin. B i n ay1 gori.irsi.in zaten. B ak, onlar h astalar i �-
te, d1�arda, pijamay l a yere �okmi.i�ler."
"Gordi.im, gordi.im . . . S ag o l Ali garda�."
"Bir �ey deg i l . Gi.ile g i.ile."
"Sag o l . . . Sag o l . . . "
B ayram ' m ardmdan bakt 1.
Tam kar�1da, dem i ryolunun kenarmda, yeni yapi lm1� v i l l alar­
dan birinin balkonundan kahkah al ar doki.ili.iyordu. B i r p i kap bay­
gm baygm miyav hyordu.
"All the hays want me* "
i�erde, 1 5- 1 8 ya�larmda, �ortlu, blucinli gen�ler birb irlerine
s 1 ms1k1 san l m 1�lar, yanak yanaga s ai l am p duruyorlard 1.
Uzaktan k1s1k bir ses gelip p ikaba kar1�t1. Gi.ine�lenen h as­
talardan birisiyd i . Plajdaki yi.izlerce insanm g i.iri.ilti.isi.i i le kaynayan
denizin kar�1smda bir gurbet ti.irki.isi.i soyli.iyordu.

1 35
 " Yeter Alla/um
_veter . . .
Alla/1 1111 "

Ali h1zh ad1 m l arla Bostanc1 ' ya dondti .

Osman Bcy g i l i n kap1s1 kapahyd1.

Elleri arkasmda, gezine gezine agi r agir ge�ti, dondli, gene ge�­
ti, btitlin pencereleri gozled i . Glilgti n ' ti gbremedi.
Glilglin Ali ' n i n kendisini arad 1g1m gfadti ; zevkten tirperd i. Eger
Ali sadece oradan ge�mekle bile k1za ne btiytik bir kuvvet verdigi
bi lseydi . . .
Saatlerdir A l i ' y i bekliyord u. Evin bntinden ge�mez, kendisini
aramaz di ye ilk defa korkmu�tu. Ali 'nin �ogu zaman sini rlendiren
s1ma�1khg1 bugtin bir ihtiya� o lm u�tu.
Ogley in yemek yememi�ti . Buna ragmen a�h k h i ssetmiyord u.
Dolu tenekeyi m u slugun altmda. y1 kanm 1 � bula�1klan 1 slak. sti­
ptirgeyi ortada, her �ey i ytiztistU b 1rakm 1�, hi�bir i�e koyulmam1 �t1 .
Yatak odasmdan d1�an ' � 1 kmam1�l1 . Par�a par�a kuma�larm ve
Li z'in resminin ortasmda oturup, penceredcn kom�u bah�enin du­
vanm ve aga�lanm seyretmekten ba�ka bir �ey i stem iyordu cam.
Zaman zaman bey n i ne ve kamma ince b i r s1z1 gi riyord u. Resmi
y1rtt1ktan sonra ka� defa aglam1 �t1 '? Her seferinde gozya�lannda
gizli bir zevk tatm 1�t1. Bugtin h ayatta yeni bir �ey kqfediyord u;
h tizntin zevk i n i . Bamba�ka, yepyeni bi r zevkti bu. <;ok deri n .
Ba�ka hi�bir zevke benzemiyordu.
� a�irm1�t1.
B tittin bu yeni h i sleri b irine an latmak istiyord u. B i riyle pay­
la�i rsa. zevki artacakt1 .
Nedcnse. akhna M 1 sta Bey geld i . Osman Bey gibi ' peder' ya­
hut ' beybaba' degi l , ' baba' diye �ag1rabilecegi bir i n sand1 o. Gidip
ba�1m onun gbgstinc dayamah. "Baba. . . demeliyd i . "Baba, ben
�unu bunu i stiyoru m ; �unu al, bunu al bana." Hangi baba. ba�1rn
gbgstine dayay 1p "�eker babac1g1 m . " diyen klZlm reddedeb il ir'?
M 1 sta Bey ' i n h at1ras1 yeni bir gozya�1 kri zi getird i .

1 36
 Sonra. yatak odas1mn penceresiyle kom�u bahc;enin duvan ara­
sindaki dar ac;1dan, asfaltta duran A l i ' y i gordti .
Kalbi hic;bir zaman Ali ic;in boyle timitle. heyecan la c; irpin­
mam1 �t1 . Gelip kap1y1 c;almas1m beklcdi . <;ilgin bir fi kirdi bu; fakat
ona dogal geldi, ne de olsa evde yalmzd 1 . Hem evde yalmz oldugu­
nu bi lmesi gerekirdi A l i ' n i n .
Bekled i. bekledi, hay al kmkhgina ugrad1 .

A l i ' n i n de u mudu k m l m 1 �1 1 . B ahc;enin biti�igi ndeki gec;ide g ir­

meye, hatta binamn oni.inde durup biraz daha d i kkatle pencere­
lerden ic;eriye bakmaya korkmu�l u . Aniden eve donebilecekleri n i ,
yahut evden c; 1 k 1 p gorecekleri ni dti�tinerek duydugu b u korkuyu
yenmesine i mkan yoktu. Mti�terilerinin villalanna, mti�teri leri nin
her �eyine kar�1 duyard1 bu korkuyu.
Damag1 kurumu�tu . ic;tigi rak1 sanki beyninde biri kmi�ti . Gol­
gel i k bir yer ve serin bir melteme kar� 1 . rahat, y umu�ak bir yatak
hayal ett i. Ye de . . .
Sokagin ko�esinden geri dondti. "C:::a l kap1y1 ! " diyordu �eytan.
"Dikkat et, ev sahip leri donmti�lerdir!" diyordu ba�ka bir �eytan.
"Fatma d1�an c;1km1�11 r . . Yok ic;erde Erol' le beraberd ir, Erol sen­
den erken vard1 sandal l a . . . B ahc;eye gir, varsi n ic;erdekilcr. . . Yok,
gee; git. varma orospunun tisttine . . .
" 'Gir-girmc, olur-olmaz" derken kendini sokagin obtir ucunda,
B agdat Cadde si'nin agzinda buluverd i . Kalabahk ve gtirti ltti yle bir­
l i kte kendine geldi. Uyand 1 . <;1plak vticutlar, birbirine sokulmu�
c; i ftler, �ortlarla, strapleslerle resmigec;it yaptdar. Rak1 ve gtine�
gozlerini kana boyam1�t1 . Beklenmedi k arzu lar bogazm1 s1kt1. Bo­
gu lacakt 1. Ko�edcki binamn duvanna yasland 1, rahats1z el leri pan­
tolonunun ceplerinde, k1sac1 k �ortlarla gezinen bi r c; i ft klZI goz­
leriyle yed i . Yticutlan semiz. yamk, gtirbtiz ve can hyd1. Tramvay
on lan kaldmp gottirdti. Rtiya gibi yok oluverdi ler.
Ali caddeden kac;t1 . Bu, Osman Bey ' i n evine dogru bir ko�u
gibi old u . Saga sola bakmadan . Hic;bir �ey umurunda degildi art1k.

137
 c;i1d1racakt1 .
Yapacak bir i � i . g i decek bir yeri o l an biri g ibi dogru ge�ide
g irdi .
Servis kap 1 s i n a heni.i z varm1�t1 ki Gi.ilgi.in mutfak kap1sinda be­
l i rdi. Bir gece evvelki kapah yakah ve kol l u bluzunu giymi�ti. Sa�­
l an usluc a taranm1�t1. Hemen hemen hi� makyaj yapmam1�t1.
Ali o ldugu yerde kald1. Bi.iti.in �evki bir anda sondi.i. Gi.indi.iz
goziiyle oraya g ird igi i � i n Gi.ilgi.i n ' i.in i frit kesilecegini biliyordu.
"Buyurun."
Kulak lan n a i nanamad 1 . Put kesi ldi. Zorlansa bile sahibi nin ta­
bagi ndan yemeyi reddeden terbiyeli bir kopek g ibi ka�maya ha­
zird 1 . Gi.ilgi.in' le arasi nda derin bir mesafe a�i l d 1 . KIZln yamnda
kendini yabanc1 hi ssetti. 0 d1�ardayd1, Gi.ilg i.in it;erde.
Gi.ilgi.in "Girin." dedi ve i�eri � ekildi.
A l i ' n i n heyecam son kerteye varm1�t1 . "Si z" d iye hitap etmi�ti
kendi sine !
Gi.ilgi.in kap 1 m n ardinda kayboluyordu. Mutfagin fayans ze­
min inde bacaklan ve emprime etekligi goze �arp1yordu.
Ali dem ir k ap1y1 korka korka i tti. ayaklan alti nda �atirdayan �a­
k 1 1 l an n i.izerinden kayd1. Mutfagin kap1sinda k 1 sa bir tereddi.it ge­
� irdi . c;i fte basamaktan i �eri ad1m1m atarken korkusu artt1. Ayak­
kabil an berbat koyli.i kunduralan g ibi gori.indi.i gozi.ine. Koridorun
parlak parkeleri, kaba tabanl an ndan zedelenecek sand1. Gi.ilgi.in,
eri � ilmez bir varhga doni.i�ecek kadar si.iratle uzakla�maya devam
edi yordu. inceli yor, asille�iyor, yi.ikseliyordu. Zemi n i n c i l as1mn
panlt1s1 vard1 i.izerinde. Kristal ve altin yild1zc 1 kl ar sa�lanm del i k
de�ik ediyordu. B i r zaman l ar b u k 1 z i n vi.icudunu s1k1 �tird1g1m di.i­
�i.ini.ip derin bir heyecana kapi l d 1 . �imdi yi.izi.ine bakmaya bile �e­
kiniyordu. 0 d a ciddi le�mi �ti. Yumu�ak, terbiyeliydi. S alona va­
nnca "Rahal edin." dedi .
Ali kend ini gi.ili.in� hissett i. U ti.isiiz pantolonu, ayakkabi lanmn
i.isti.ine doki.ilen, kirli ve del i k merseri ze �orap l an . her �eyi g i.i li.in�­
ti.i. Bu ri.iyamn devam etmesini, Gi.ilgi.i n ' i.in gi.ilmemesin i . al ay et-

1 38
memesini, hakaret etmemesini di ledi . D1 �arda. ba�ka. Burada, alay
veya hakaret etmesine tahammiil cdemcyecekti . �iinkii bu Giilgiin
ba�ka Giilgii n ' d ii . Evin klZI. Ken disini kahul etme �erefin i veren
ve usulca 'siz' diye konu�an ev sahibes i .
B u e v v e ir;indeki leri n , biitiin buna benzer evler v e ir;indekilerin
kalbinin deri n l i klerinde uyandird1g1 kin ve nefret sanki bir mucize
eseri yok olm u�tu. Hayranhk, r;ekingen l ik, korku kalm1�t1 sadece.
iman degi�tirip ibadethaneye girdi kten sonra kendini giinahkar his­
seden putperest gibi.
Bacak bacak iistiine atamad 1 . Ayaklanm bir yere g izlemeyi ter­
cih ederdi. Oradan kalkmca, kanape et ve kan kokacak diye ir;i tit­
riyord u.
Zenginlerin vil lalarmda neler neler bulundugu hakkmda r;ok
�ey duymu�tu. Fakat kendisi ilk defa it;erdeydi. Tamd1g1 e�yalar
bile bamba�ka renklere, bamba�ka �ek il lere biiriiniiyor, canlam­
yordu. Kristal tabaklar, vazolar, �ekerli kler, giimii� e�yalar, yald1zh
biblolar. . . Biitiin bunlann ne i �e yarad 1g1m, onlann yoklugunun
neyi fark etti recegini sormad 1. Onlars1 z hayat o l amaz gibi ge­
l iyordu. Onlann d1�mda. hayalm d1�mda demekti . Kendisinin de,
ba�kalan gibi, �imdiye kadar sozde ya�ad1g1m anhyordu.
Dekor deh�etli bir bask.J yap1yor, varhg 1 m s i l iyordu. B i r zer­
reden ba�ka bir �ey olmad1g1m anhyordu. Giilgii n ' ii n gel i p bu bas­
k1y1 kaldirmas1m ve biitiin perdeleri r;ekmesi n i bekled i. D1�andan
birinin kendisini gorecegi n den ve "Hirs 1 z var ! " diye bagiracagm­
dan korkuyord u.
Giilgiin perdeleri r;ekmed i. Sadece Ali ' ni n gozlerini gordii. B u­
giine kadar hir; kimse, h ir;bir erkek, bu r;ekingen, sayg1h, hayran
i fadey le bakmam1 �t1 ona. Ba�ka tiirlii bir �eydi bu. Sokakta ken­
disini takip eden ar; gozlerden farkh bir �ey. Pastanedekilcr Ame­
rikah k 1 za boyle bakm1�l ard1 .
Perdeleri r;ekmek aklmdan bile ger;medi. B i r temsil veriyordu.
Hayat1mn en onem l i tablosu. Salon sahneydi; d 1�ans1, seyirci
k1sm1. Biitiin koyiin kendisini yeni kimligiyle, sayg1 deger ev sa-

1 39
h ibesi roliinde seyrettigini hayal etti . T1pk1 Amerikah klZI sey­
rettikleri gibi .
"Ne ahrsm?" diye sordu.
Bunun, Miibccce l ' in m i safirlerine sordugu soru oldugunu fark
etmed i .
Ali an lamad 1 . Onun tamd1g1 insan lar "Ne ir,:ersin?" d iye so­
rarlard1 .
Gii lgiin cevap beklemeden ban ar,:m1�. kristal kadehe votka dol­
duruyordu. Mutfaktan ozel kab1yla getirdigi li mon suyunu votkaya
ekled i . Alr,:ak m asaya bir kag1t per,:ete yayd1 , votka kadehini pe­
r,:etenin yam ba�m a birakt 1 . Kendisi ir,:in de vermut doldurdu.
Ali seyrediyor ve bekl iyordu.
Giilgii n'ii n dudaklannda hafi f bir tebcssiim ur,:u�maktayd1 . Mi­
safirin kimligi onem l i degi ldi. Ona gore, kar�1smda duran bir a�1k­
t1. Kendi evinde bi r erkek arkada�m1 kabul ediyordu.
A l i ' n i n bak1�lan her zamankine benzemiyordu. Bu bak1�lar tah­
rik ediyordu Giilgii n ' ii . �ehevi bir arzu duydu. A l i ' n i n gelip kendi ­
sini kol l an m n arasma almas1m. ok�amas1m, cam m n isted igini, her
i stedigini yapmas1m arzu l ad1 . Omriinde olmad1g1 kadar mutlu ola­
cagma i n am yord u.
Fakat Ali h areketsizdi.
Gidip yanm a oturd u, kadeh kaldird1.
"�erefine."
ir,:ti, ba�1m Ali ' n i n omzuna koydu, gozlerin i yumdu. Art1k
orada degildi. Nerede oldugunu ken disi de bilm iyord u. Beyni sanki
�i�iyor, hararetle birli kte, gitti kr,:e artan bir ugultu doluyordu ku­
l aklanna.
Ali aptal la�m 1�t1. Faydalanm ay1 bile dii�iinemi yord u. Yotka ka­
dehi elde, k1pirdam1yor, en u rak bir hareketin tils1m1 bozacagmdan
korkuyordu.
Nihayet kadehi dudaklanna gotiiriip yan s1m bo�alt1. Ne ir,:kisi
oldugunu anlayamad1.
Tren diidiigii uzaktan ac1 ac1 ottii. Giilgiin duydu, iirperdi . Bo-

1 40
gazmda bir h11;kmk diigiimlendi. Koy l ii kad1mn ba�ortiisii ve goz­
ya�lan . Tenha, sonsuz Anadolu bozkm. Devletin donuk amt1 ; tek
ba�1na bekleyen kiil rengi i stasyon binas1. Ye yabanc1 kadm, ak bu­
harlar ardmda ba�ortii I ii koy Iii kadin. Ve d iid iik sesi . . .
Ba�1mn donmesine, zaman zaman titremesine ragmen Ali klZln
iirperdigini hi ssetti .
"Ne var?" dedi.
Giilgiin gozlerini a�madan sordu.
"Sen tren sever misin?"
"Sever miyim? B i l mem."
"Ben sevmem. S 1 kmt1 veri r."
Ali kalan votkay1 da i�ti, kadehi yere b1rak1verd i . Masaya kadar
uzam rsa durum bozulur diye korktu. Giilgiin gozlerini a�am1yordu.
"Beni seviyor musun?"
"Elbette."
"Beni ahr m 1sm?"
"Elbctte."
"Her i stedigimi yapar m1sm?"
"Yapanm."
Mutlu bir tebessiim yay1hyordu Giilgii n ' iin dudaklarmda.
" B ana ne vereceksin?"
"Ne istersen. Ev, bark, hi zmet�i . . . "
"Tam bunun gibi bir ev m i ?"
"Tam bunun gibi bir ev."
"i�inde bunun gibi e�yalar m 1 ?"
"i�inde bunun gibi e�yalar."
"istedigim elbiseleri giyecek miyim? Ses �1karmayacaks m ! "
"Her i stedigini."
Rehavet �okiiyordu Giilgii n ' e . Mutluluk dedikleri b u olmahyd1.
B oyle bir ev, t1pk1 bu e�yalarla. i�inde, ken d isi. Ev sahibes i . Nay­
Ion �ama�1rlar. Sonra, h i zmet� i . Hizmet�iyi �ar�1ya gonderirdi
Cutex almaya. Hizmet�iyi pastaneye yol lard1 ak�ama misafirler
i�in ah�veri� yapmaya. Miibeccel ziyaretine gelirdi . Onu "Ho� gel-

141
din �ckerim " ' le kar�i lard1 -t1pk1 Miibecccl ' in kendi dostlanm kar�1-
lad1g1 gibi.
Mest oluyordu.
"Seviyorum sen i . " d iye m m ld and1.
Kulagmdan a�ag 1 , boynundan a�ag1, yiiziinden a�ag1 buna ben­
zer laflann akmas1m bekledi . Mutlu olmak' Kolay �ey mi m ut­
l u luk? Olacak �ey m i ?
Gi:izlerini ai;madan viicudunu cgdi , sabirs1zhkla A l i ' n i n avui;­
lanmn ok�ay1�1m bekled i .
Onlan gi:igsii iizerinde hi ssedince �iddetle sars i l d 1 . Yiicudunu
ba�tan ba�a k1vran d1ran i; ilgm bir ihtirast1 bu. Tren diidiigii ku­
laklarm1 sagir ediyord u . Aglamak istiyord u. Arna m utluydu. <;ok.
Aym el etegini kaldirm 1 �. bacaklan arasmda gezin iyordu. Zevk­
ten bagirmak i stiyordu. B i r soluk boynunu yak1yord u. 'Doktorcu­
luk 'tu bu. Aym soluma, aym harcketler, aym crkcklik. B i r giin ev­
velki gibi. Hayal geri;ek oluyordu. Geri;egi yakalamak ii;in gi:iz­
lerini ai;t1. Agir agir.
Yiiziinden iki parmak uzakta Ali ' nin k1zarm 1 � gi:izleri di:i­
niiyordu. Her tarafmdan ter f1�kmyor, terle birli kte agir bir koku
yay1hyordu.
Giilgiin once h ayretle, sonra nefretle ve k1zgmhkla bakt 1, bakt 1,
bakt 1. Geri i;eki ldi.
"Birak ben i ! " ded i .
Ali' nin e l i n i kabaca itti . etegini indird i . bluzunu tela�la diig-
meled i .
"Git buradan ! "
Ali anlamadan bak1yord u .
"Nasil cesarct edersi n ! "
"Arna . . . Arna sen . . . "
"istemiyorum. Git burdan ! "
A l i k1zm gi:izlerinde nefret v e k1zgmhg1 ai;1 ki;a gi1rdii. B i n bir
zahmetle yakalad1g1 bahgm parmaklan arasmdan den i ze kayd1gm1
gi:iren bir \'.Ocugun h i sleri n i duydu.

1 42
 "Seni alacag 1 m dedim ya."
'·istemiyoru m !"
"Bu nun gibi bir ev, bu nun gibi e�yalar. . .
"istemiyorum ! "
"Her i stedigini . . . "
"istemiyoru m ! Git burdan ! "
A l i ' n i n yi.izli alev alev yand1 . Almnda. bumunun etrafinda ter
damlalan dizil iyordu. Sesini e linden gel digince tat h l a�tird1.
"Gi.ilgi.in, �ekerim . . . "
"Ben senin �ekcrin deg i l i m . Git dedim burdan ! B i rak ben i ! "
A l i ti triyor, fakat keudini zapt ediyordu.
"Az evvel beni sevdigini si:iyledin."
"Seni m i ?"
Gi.ilgi.i n ' un gulli�i.i h afi fti, fakat A l i ' y i muthi� yaralad 1 . Par­
maklanyla klZln koluna kerpeten gibi kapand1. Gi.ilgi.in i;ok ac1tan
bu mengeneden kurtu l am ad 1 . Ac1 mn tesiriyle nefreti artt1.
"Defo l ! "
"Ne yapt1m ben sana?"
Hakaret arad1, hazmedilmesi i mkans1z bir �eki lde yi.izi.ini.i ek­
�itti .
"Pi.ii.ii.i f! Et kokuyorsu n ! "
A l i b u hakaret kar�1sinda bir a n kend ini kaybett i. Gulgun dar­
ben i n hedefe u l a�t1g1 m , Ali ' n in kalk1p boynu bi.iki.ik gidecegini
sand1.
Fakat Ali ac1yla bag1ran Gi.ilgun' un omuzlan m hoyrati;a avui;­
l an m n ii;ine ald1 , klZI kanepeye y 1 kt1. Hayalleri yok o lmu�tu; kar­
�1sinda her zamanki Gi.ilgi.in vard1 . Kendisi de her zamanki Ali
oldu.
"Etimin kokusunu begenmed i n m i ?" d iye ki.ikredi. "Erol ' un eti
ne kokar?"
Gi.ilgi.in kurtu l m ak ii;in i;abalad1. Fakat Ali bi.ill.in vi.icuduyla s1-
k1�tmyordu .
"Ne kokar senin Ero l 'un eti h a ! "

143
 Gi.ilgi.in merhametsizce bobi.irlendi.
"Vi.icudumda almadm m 1 onun kokusunu?"
Ali o lanca kuvvetiyle tokat l ad 1 .
Gi.ilgi.in ap1�1p kald1. Sonra hiddetle bagird 1 .
" P i s kasap ! Ne sandm ken d i n i ? B i rak ben i, b1rak beni ! �imdi
Ero I. . . "
ikinci tokat afal latt 1 . Al i ' n i n p armaklan etine bat1yord u . B l u zu
par�alad1, gogsi.ini.i a�t1. Gi.ilgi.in ac1dan aglamaya ba�lad1 . Aghyor
ve sovi.iyord u. Hava daha da 1 S 1 n m 1 � gibiydi. ikisinin de vi.icudu
1 slak, v1c1k v1c1kt1 . Ali sin irli s i n i rl i gi.ili.iyordu.
"Senin kanc1k Erol ' un sana boy le yapar m1, orospu?"
"Sen onun gibi . . . Ay !"
Gogsi.i morarmaya ba� l ad 1 .
"Hayvan ! "
"Senin Ero l ' u n n e �qit hayvan? Orospu klZI ! "
"Ay ! "
"Senin Ero l ' u n sana boyle . . . "
"Ay ! "
A l i i k i eliyle klZln kollanm kanepeye m 1 h l ay1p etegini yi rtmaya
ugra�1yord u. Fakat Gi.ilgi.in bacak lanyla serbest�e vurabiliyor, dur­
m adan debeleniyord u. Ayakkab 1s1 sol ayagmdan u�lu, masamn
i.izerine di.i�ti.i, tabam havada kald1.
"Sen in Ero l ' u n u ! Seni n evin i ! Sen i n e�yalarm1 ! Sen in . . .
A l i ' n i n surat1 deh�et vericiydi . Deli gozleriyle zaman zaman et­
rafma bak1myor, sanki binay1 y1kmak, az evvel hayran h k l a, kor­
ku"y la seyrettigi e�yalan tahrip etmek i�in bir alet anyord u .
"Erol seni n g i b i yabani degil, a y 1 ! A y ! 0 beni saatlerce Ay !
Annec i g i m . . . "
Ali k1zm kol unu b1rakt1, tokatlad 1 . Gi.ilgi.in dudagmdaki kam ya­
layarak bagird1 .
"Vur! Yabanisin, vur ! "
A l i vurd u . Gi.ilgi.in kapah di�leri arasmdan b i r kahkaha koy­
verd i . Ali vurdu, vurdu, vurdu. Kahkaha boguldu, yeri nde bir h1�-

1 44
kmk kald1. K1zm gozya�lan A l i ' yi yat1�t1 racagma biisbiitiin tahrik
etti. Soludu:
"Kokumu begendin mi? Ero l daha m 1 lath kokar, orospunun
klZI !"
Kan \:anag1 gozleri fal ta�1 gibi a\:1kt1.
Giilgiin bitap bir halde h1\:kird1.
.,
"igrcniyorum kokundan. Sen Ero l ' un ayag m m t1rnag1 b i le . . .
Kuru bi r '\:1t' duyuldu. Giilgiin devam edemedi . Nefesi ke-
s i l iyordu. Havay1 i\:ine \:ekmek i stedi. ci gerleri �i�med i . Kaburga­
lan derin bir ac1 i le hareketsiz kalm1�t1. Gozleri karanyord u. Tren
diidiigii kulaklanm sagir cdiyordu. Midesi buland1 . Dikilmek i\:in
ani bir hareket denedi ve karan h k lar i\:inde y1kild1.
A l i b1\:ag1 \:ekt i. Kemigi s1yird1g1m avucunda hi ssett i. Kan ak­
maya ba�lad1, beyaz poplinde egri bir yol \:izip kanapcye damlad1 ,
parkede golle�ti .
KIZln, A l i ' n i n zapt etmek i\:in yabanice s1kt1g1 kollannda,
omuzlan nda, boynunda. terle yogrulmu� kir tabakalan birikmi�ti.
Teninin altmda bel l i bel i rsiz bir ii rperti gezi niyordu.
Ali' nin gozleri, az once i\:ki i\:tikleri kristal kadehlere tak ild1.
Onlan, diinyanm biitiin kri stal kadehlerini par\:alamak, g ii m ii � tab­
lalan, biitiin giimii� tablalan yok etmek istiyordu.
Yapmad 1 . Firtma iki dam l a yagmurla dinmezdi. Saganak l a­
z1md1.
Y urdu . Obiir memesine. Patlayan bir lop gibi \:Dktii meme.
B oynuna. Midesine. Karmna. Karmna. Karn ma. Karnmdan da a�a­
g1sma. Y irtt1 , kesti , bi\:ti. Tren diidiigii \:Ok uzakta tekrar otiince
durdu. "Sen tren sever m i s i n ?"' Her taraf k1rm1Z1ya boyan m1�t1.
"Sen tren sever misin?"' Elleri , gomlegi, pantolonu. Trenin diidiik
ottiirerek iizerine iizerine geldigi n i sand 1 . Birden ayaga f1 rlad1, lo­
komotifi n yak1c1 buharm1 hi sseder gibi oldu.
Ne kadar kand1 bu? Irmakt1 s anki .
Giilgiin ' iin yiizii, beyazperdede birden hareketsiz kalan fi lme
benziyordu. Yanaklarmda gozya�lan heniiz kurumam1�t1. Son ne-

1 45
fesini verirkcn agz1 ar;1 k kalm1�, all dudag1 yana kaym1�, di�leri d1-
�an f1rlam 1�11. B u kan ve et ki.ilr;esinde sadece sol ayag1 tem iz kal­
m1�t1. Koselenin ren gini alan, sanmt1 rak nasi r l a kaph bir Laban. B i r
d e e l leri , sabahki s1cak sabun l u suyun i zlerini 1a�1yan e l leri . B u
ayak v c b u e ller o l mi.i� deg ildi.
Ali onlan gormeye dayanamad1. S1rtm1 dondii, sokag1 kar­
�ISlnda buldu.
Dr; ki�i ger;iyordu. ir;eriye bakmad i l ar. Kimse gonnemi �ti .
Yemek odasmdan ko�a ko�a ger;t i, m utfag1 kolayca buldu. Mus­
lugu ar;1 1 . Su kesikti. Ki.ifUri.i bast1, kendi sesini duymad 1 . Titre­
meye ba�lam1�11. B irisinin i r;eriye dahp yakasma y ap1�mas1m bek­
l i yordu. Bu di.i�i.ince ak h m ba�m dan ahyord u. Gozi.ini.in oni.inde
duran su tenekesini gorem iyord u . Nihayet fark edince sevinci s1-
m rs1z oldu. B 1r;ag1 suya batird 1 , r;alkalad 1 . Ellerini y1 kad1 . Su k1-
z 1 1 la�t1 . Gomlegini r;1kard 1 , iki di.igmesi koptu ; yuvarlamp gitti ler.
Gomleginin kanh k1s1mlanm suya daldi rd1 , r;alkalad1, s1kt1 , pan­
talonunu gomlegiyle s i l d i . Gomlegini yine y 1kad1 , yine s1kt1 . Pan­
talonda belirsiz lekeler kald1. Gomlegini giyd i . Kuma� tenine ya­
p1�t1. Di�leri birb irine r;arp1yordu. Gomlegin ur;lanm alelacele
pantolonun beline t1kt1 , kendini bahr;e kap 1smdan d1�an att 1. Sus­
tahy1 ar;1 k v aziyette su tenekesinin yam ba�mda unuttu.
Asfalta ayak bas1p d a dar ger;illen r;1kt1g1m kimsenin gor­
medigine emin olunca ad1 m l an m ag1r l a�t1rmaya r;aba h arcad1 . Tit­
rcyen e llerini pantalonunun ceplerine hapsetmi�ti . Dizleri kesili­
yordu fakat kimse goremezdi . M 1 sta Bey ' in v i l l asma bir goz att 1.
Ne bahr;ede kimse vard 1 , n c de pencerenin oni.inde. M adam l an n
bahr;esinde kalabahk vard 1 , ama onlar d a gavurca hararetli ko­
nu�malara dal m1� gori.ini.iyorlard1 .
Ad1mlanm tekrar s 1 k l a�tird1 . B i r an evvel di.ikkana v an p kap1y1
k i l itlemek istiyordu.
"Ne oldu yahu?"
irkildi bu sesten. Hur�it' t i . Hali l ' in r;1rag1.
"Hi iii;."

1 46
 "Denize mi di.i�t(in?"
Ali di�leri ni s1kt1. S anki akramym1� gibi mna�1kt1 bu r;oc uk.
Fakat �imdi yi.iksekten bakmamn mas1 degi ldi.
"� arap doki.ildi.i i.isti.ime."
"Allah versin, biz ir;meye bul am1yoru z ! Bu gece sinemaya gi­
decek mi sin?"
"Belki."
Bir yandan yi.iri.iyerek cevap verm i�, uzakla�m1�t1 bile. Hur­
�it'in durup ardindan bakt1gina emindi. Bunu hissediyordu. Yer­
digi cevabin bir �eye benzemedigini di.i�i.indi.i, ba�i ndan a�ag1 kay­
n ar sular doki.ildi.i. insamn i.isti.ine kazara bir bardak �arap doki.ilse
boyle smls1 klam olur mu? En uygun cevap aklma �imdi geli yordu:
"C::: ocuklar �aka yapti l ar, �arap �i�esini i.izerime bo�altti lar. E�ek �a­
kas1 i�te ! " Bunu soylemek ne kadar basitti. Fakat r;ok ger;ti.
Hur�it i.izcri ndekinin kan o ldugunu anlam1�, �i.iphelenmi�, ar­
kasindan ko�uyormu� gibi gel di. Kar;mamak ir;in ken dini zor tuttu.
Tere batm1�t1 . Di.ikkana vanp cebinden anahtan r;1 kanrken arkaya
bakt 1.
Kimsecikler yoktu.
Di.ikkana dald1, kap1y1 ir;erden kilitledi .

1 47
 -6-

Hilda ''Her gi.in bunu mu kor?" diye sordu.

Yeran ik dinledi.
"Hay 1 r." dedi "Bu ba�ka. Obi.iri.i, yedincinin i.ir;i.inci.i muvmam."
"Yedincinin i.ir;i.inci.i m u v 1 m am d a ne?"
"Ne bi leyim ben ayol? Oyle der Madam Yerj i n . Cenaze m ar­
�ina benzer."
Kaz1m Bey yanm saat once donmi.i�, bahr;cde uyuklayan l an go­
ri.ince utangar; bir gi.ili.imsemeyle selamlay1p dogru odasina r; 1k­
m 1 �t1. Bununla birl i kte, onun doni.i�i.i ve kar� 1 hkh iki r;ift soz, bah­
r;cdck ilerin rehavetini giderm i �ti. Madam Yerjin ak�am yemeg ini
haz1rlamak ir;in mutfaga girm i �ti bi le. Kad1koy ' e si nemaya gi­
decekti su areye.
"Aptal kan. d iye m m l dand1 Hi lda. "Sen i n Madam Yerj i n , bur­
daki gi.izelim fi lmi b1rakm1� . . .
Ana k1z harir; herkesin bu uzun bekleyi�ten cam s1kilm1�t1.
Hilda s aatlerdir bi.iti.in tam d 1 k k ad i n l an n en son tuvaletlerini ay­
nntilanyla anasina anlat1yor. Yeran i k ' se bir yandan klZlmn an­
latt1klanm ileride sakin kafay l a d i.i�i.inmek ir;in zihninin bir ko­
�esine kaydederken, diger yandan ger;mesi beklenen k1z hakkinda
derin derin di.i�i.ini.iyordu.
C i n a uyanm1�, as1k suratl a ' g ide l i m art1 k' 1 tutturmu�tu. Koko
daydaya gelin o l acak k1z da ger;medi kten sonra, art1 k h ir;bir �ey il­
gi lendirmezdi onu.
Pupul sokaktan gel i p ger;enlerin hesab1m tutmaya ba�lam 1�t1.
A l i ' n i n ger;tigini gori.ince Si.irti.igi.in evde yalmz olmas1 gerektigini
di.i�i.indi.i. Fakat merak1 uzun si.irmed i ; Gi.ilgi.in ' i.in Al i ' ye y i.i z ver­
medigini b i l i rdi.
Garo bahr;eyi ad1m ad1 m ar� i n lam1�, arka taraf1, on taraf1, du­
varlan. yerdeki otlan, solucan l an , Pup u l ' u n kedi leri ni gozden ge-

148
ryirmi�. sonunda geri doniip kans 1 m n dedi kodusunu din lemeye kat­
l anm1�t1 .

"Nah ! i�tc bud ur!" diye hayki rdl Yeran ik.

Hilda bir siire yukanya bakt 1.
"Sahiden de cenaze mar�ina benziyor." dedi . "Bunun iryin miy-
mi�. diinyada bundan daha giizel �ey yok dedigi?"
Giildii.
"�imdi aghyor mu bu yukarda?"
Cina da kafas1m kaldird 1 . M ii zikle aglayan deli adam1 merak
ediyordu. Oysa onun bildigine gore m iizikle giiliiniir veya dans
ed i l i rd i .
"Krikor buras1 t1marhane der y a , hakk1 var dogrusu."
Esneye esneye bahryeye ry1kmakta o lan Krikor sord u.
"Ne olm u�?"
Yeran i k giiliim sed i , goz ka� i �aretiyle ku� yuvas1m gosterdi .
Krikor:
"Ha ! Gordiiniiz y a ! " ded i .
Yeran i k memnun, evlatlanm siizdii. Onlar ba�kalanm yenp
alaya aldi l ar m 1 mutluluk duyard1 .
"Uyuyakalm1�1m . . . "
Garo yutmad1 ve yutmad1g1m bel l i etmek iryin de manah bir ta-
v1rla Krikor' un soziinii kest i.
"Gene siipiiriiyor sokag1, karyinc1 bu?"
Yeran i k kar�1 h k verd i.
"Bizim sokak ekabir sokag 1 . B ir ryop bile birakmazlar. Gecelere
kadar siipiiriirler."
"Senin iryin siipiinniiyorlar, tela� etme. M1sta Beygil ler iryin o .
"M1 sta Beygil ler d e k i m , teyze?"
"H1 h ! Kayseri li bir tiiccar. B i zden yukan , kar�1ki mada, biiyiik
bahryenin iryindeki pembe villa yok mu? Daha katlar ry1kmadan so­
kagin asfalt1 dokiilmii�."
Yeran i k k1z kardqinin soziinii kesti.

1 49
 " Mtsta Bey i�in deg ii o. Damadt var ya . . . Yiiksek mevki sahi-
biy m i � Ankara' da. Eskiden bu sokakta parke bile yokm u�."
"Yapacak tab ii. Herkesin giinii var."
Yeran i k . Krikor' un yiiziine bakmadan :
" Simdi vurgun devri . A lem avu�la para kazarnyor."
"Kaz1 m Bey bunun sonu iyi deg i l diyormu�."
Hilda suratm1 ek�i tti .
"O herif de her �eye akt l mt erdirir?"
" M ad am Yerj i n soyledi."
Yeran i k ba�mt sallad1.
"Ne isterlerse yapsm lar. B i zi rahat b1 rak1yorlar ya. B i ze doku­
nan yok. Yooo, dogrusu, bu Demokratlar geldi kten beri . . .
"Bunlann ge�ecegi falan yok, klZlm. dedi Garo. "Gov­
l i anos' un kans1 aldatm 1 � sen i . "
" SabtrSIZ o ldugunu soylemem i �tim ken disine ! "
G a r o ka�larm1 kaldtrdt, agtr a g t r bah�e kaptstna yakla�an ii � ki­
� i l i k bir grubu seyretti .
"Misafir geliyor."
iki oglan, bir k 1zd1. Kap t n t n oniinde durup, bah�edeki ko­
nu�malara kulak kabartttlar. Ycran i k ' e baktt lar.
"Herhalde adres anyorlar." dedi Pupul.
Yabanct l ann dudaklan k1p trd 1yordu, fakat o kadar al�ak sesle
konu�uyorl ard1 ki bir �ey duy ulm uyordu. Garo seslend i .
" K i m i anyorsunuz?"
Ktz agtr demir kap1y1 itti , oksiirdii , hatip cdas1yla soze ba�ladt.
"Bir dakika rahatstz edecegiz. B iz, bu m ukaddes vatantn nurlu
gelecegini tem sil eden Turk gen � l i g i n i n kaderin sil lesini yem i �
ziimresini te�k i l eden fakir ogrenci lere yard tm i�in bize kutsal b i r
vazife tevdi edi l i p yard1ma muhta� gen�ligimizi n tahsilini v e s 1 h­
hatini saglamak iizere vatanda�la n m t z t n vazife ve yurtseverl i k h i s­
lerine h i tap etmek . . . "
Nutuktan kimse bir �ey anlamam1 �t1.
Garo, Ermenice:

1 50
 "Kulak asma, sav ! " dedi yi.iksek sesle.
Krikor k1pk1rm1Z1 kesi l d i . "Ermenice konu�m a ! " diye azarlaya­
cakt1, cesaret edemedi . Alelacele ayaga kalkt1 , kap1ya dogru gitti ki
Garo tekrar Ermenice konu�masm.
K1z nutkuna devam ediyord u . Arkada�lanm n say g 1 h bir hali
vard1 , fakat Krikor'un te la�h ireh re si ne diktikleri bak1�lannda bu­
yurgan bir eda da okunuyordu. K1za bir si.iri.i makbuz uzatti l ar. K1z
sord u:
"Kairhk i sters i n i z efendim?"
"Bi l . . . bi lmem . . . Kairhk? . . .
"

"Bqlik, onluk . . .
"Sav ulan, alm a sakm ! " diye seslendi Garo.
Krikor tekrar k1zard 1 . Onay l ar bir g i.i l i.imsemeyle ba�1 m Garo ' y a
irevirdi, sanki Garo onerm i� g i b i m m ldand1:
"Bir be�lik . . . "
Te�ekki.ir edip ayn ldi lar.
Garo, Krikor ' a uzun uzun bakt1.
"Niye verdin u lan? Bunlar kapkair insanlar. Uydurma der-
nekler. . . "
Krikor'un surat1 asi lm1�t1 .
"Resmi makbuz; mUhUrlU, imzah."
"Bunlar bize de gelirlerd i, kovdum. TUrklcre gitmezler, yalmz
bize gelirler. TUrkler bu gibi dilenci lere metelik vermezler ! "
Krikor c a m s1kkm b i r tavirla ba�1m sal lad1.
"TUrkler vermezler. Biz vermedik mi, bizi m imlcrler."
"Kim m i m leyecek u lan ! "
Yeran i k l afa kan�t1.
"Ne olacak camm, be� l i ra i iri n ! Yermesen gavurlar vermiyor
derler, neme l az1m."
Krikor makbuzu anasma uzatt 1 .
"Sakla bunu, bunlar veya ba�kalan bir daha gelirse, biz verdik
dcr, kag1d1 gosterirsin."
Garo gozlerini Kri kor' a dikip uzun uzun sUzdU. B u o kadar

151
uzun si.irdi.i ki Kri kor onunla goz gozc gclmek zorunda kald1 ve bir
tiksinme i fadesi gordi.i. Garo m m ldand1 .
' Demek sen bu gibi �eylcre para verirmi�sin."
Krikor derhal an l ay1p k1 zard 1. Garo. bir seferinde, semtlerindeki
Ermeni okulu yaran n a �ay bileti tek l i f ctmi�. reddedilm i�ti. Ara­
l ann daki en bi.iyi.ik sogukluk o gun ba�lam1�t1. Krikor y 1 l lardan
beri on l i ra yi.izi.inden Garo' nun di.i�man h g 1 m , hi� deg ilse nefretini
kazand1g1m bil iyordu.
Agir bir sessizlik �oktli. Pupul boynunu uzatt 1.
"Govl ianos' un kans1 deg i l mi �u?"
Bir hareketlenme oldu.
Hilda derhal kontrolli eline ald 1 . Sert bir sesle emrett i:
"Yerleri n i zden k1p irdamay m ! Evet, odur. Geliyorlar. Belli et­
meyi n ! "
B i r anda vi.icudu v e yi.izi.i heykellqmi�ti. Merak ve heyecamn
zi rvesinde, k a ns 1 m n yi.izi.ini.in boyle sert ve aksi bir i fadeye bi.i­
ri.indi.igi.ini.i, s anki mi.ithi� k1zgmm1� gibi agz1mn bi.izlildi.igi.ini.i. ka�­
lanmn �ati l d 1 g 1 m ve gozleri nin alabi ldigine k1sild1gmda bi l i rdi
Garo. Bu yan kapah gozkapaklanmn ara�mdan ba�kas1mn di.ir­
bi.inle goremedi klerini gordi.igi.ini.i de b i lird i .
Yeran i k f1 s i ldad1 .
"Kim var yamnda?"
Yeranik talihsizdi. S1rt1 gelen lere doni.i kti.i ve bel li etmeden ba-
kamazd1 .
" Be� ki�i ler."
"Gori.iyor musun?"
"�u u zun boy lu, san k1z o l acak. B a�ka ki mseyi gorrni.iyorum.
lvir z1vir �ey ler d i gerleri. Bir vi stra giymi� . . . bir kadm . . . (in emli
hiri deg i l . siyah bir fistan giymi�. tapon bir �ey . . . Aman yarabbim,
ne gustosuz eteklik o, deli olacag1m . . . "
Hilda 'mn dudaklanmn k1p irdad1g1 zar zor se�i lebi liyord u.
Ycran i k din lemedi art1k. 0 da gormeye ba�lam 1 �t1. Fakat sa­
dece gi.ine�in altmda parlayan, san�m dalgah sa�h bir ba� gorebi-

1 52
l iyord u. Yandaki kadm, k1zm y iiziiniin dortte ii\:iinii ortiiyord u.
"Yiiziinii goremed im.
Kar�1 tarafta oturdugundan ge\:enleri ba�mdan beri serbest\:e
seyredebi len Pupul :
"Ben gordii m . " ded i .
"Fazla bakmasaydm ayol ! "
Pupul yarg 1s1m bildird i .
"Giizel k1z."
Yeran ik, grup dallann ardmda kaybol uncaya kadar gozleri yle
takip ett i. Pupul ayaga kalkt 1 .
"Otur, goriirlerse ay1 p olur."
"Gormezler."
Duvara yakla�t 1, demir parm akhklardan d1�any1 seyretti .
"Giizel k1z."
Sonra imah bir tavirla:
"Arna kii\:iik bu k1z."
" Yirmi be� lik varm1�, oyle dedi Gov l i anos' un kans1."
"Eh yirmi be� u fak m 1 ?" dedi Garo.
Yeran i k c i ddiye ald 1 .
"Hayir, ondan ufag1 zaten bize yaramaz."
Pupul anlam 1 �t1. Giili.i�iinii bastiran Garo 'ya, sonra da as1k su­
rath ve ilgisiz goriini.i�iiyle sokaga bakan Krikor ' a ka\:amak bir goz
att 1. Ge\:enlerin kendi tuvaletini gormemelerine cam s1kilan Cina
kaynamaya ba�lad1.
"Zeng inmi�ler, gran-mama."
Hilda onaylad1.
"Evet, babas1 ti.iccarm1�. Fakat eski tiiccarlardan. i�, binalar,
para, hep babasmdan kalmaym1�."
Yeran i k ' i n huzursuz hali iyiden iyiye be l l i oluyordu. Bir baca­
g 1 m obiir bacag1 mn iizerinden indird i . B i r geline kar�I magrur tav­
nm ilk defa b1rak1yordu. Agz1 yuvarlakla�t1, sesi f1 si lt1y1 andird 1 .
"Haaa, babadan zengi n ! Asi lzade insan l arm1� demek."
Bunun iizerinde durmaktan ozel bir zevk duydu . Garo'nun bo-

1 53
bi.irlcnmelerine cevap verme fi rsat1m �imdi bu luyord u ; Madam
Yerj i n orada degi l d i .
" U zerinden belliydi zaten oyle a i m teriyle para kazanan cinsten
insanlar o l mad1 klan. Harika bir kuma�t1 giydigi."
" Y a ayakkabi lan ! Ayakkabi lanm gordi.in m i.i?"
"Hayi r, ayakl anm gormedim, yazik."
"Ben gordi.im." dedi Pupul. ''Bamba�ka bir �eydi. Bura mah ol­
m a sa gerek."
"Hay 1 1 1 r ! Onlar hep Beyrut' tan, Pari s ' ten, Ameri ka'dan gi­
y i nirlermi�. Gov l i anos' un kans1 anlatt1 d a . . . "
Krikor' u n surat1 gittik�e as1hyord u .
"Beraberi ndeki ler ah1m �ah 1 m �ey ler degi ldi. 0 ya�h kadin
tapon bir fistan giymi�ti . . .
"

"Onlar ana tarafindan akraba olmahlar. Ben bu gece ogrenirim

Govl i anos ' un kansi ndan. Ana tarafindan k 1 ti piyos ai leym i�ler zan­
nedersem. Zeng i n l i k baba tarafindan."
"Ya? Ana taraf1 ki mlermi � acaba?"
"Ben aynnt1 S 1 y l a ogreniri m . B i r kere biz karar verelim hele."
Yeran i k sonunda Krikor' a dondi.i.
"Sen iyice baktin m1."
"Gordi.ik i �te."
"Begendin m i ?"
Omuzlanm s i lkti , cevap verme di.
Ycran i k ' i n bi rden durgunla�t1 g 1 r n fark eden Garo sordu.
"Sen gel i n i n i begendin m i ?"
"Yi.izi.ini.i gormedim ki. Arkadan iyiydi. Madem ki ai lesi 1y1,
zeng i n ler, y a�1 m i.i n a s i p . . . "
" Mi.inas i p ! " diye tekrarlad1 Garo.
"Ai lesi mi.inasip . . . "
" Mi.inas i p ! " diye tekrarlad1 Garo.
"Mazbut k1z . . . "
"Mazbutmu�. Govli anos ' un kans1 . . . "
Garo geni� bir tebessi.imle Pupu l ' a goz kirp t1 .

1 54
 "Eh oyleyse bu ak�am soyleyey i m Gov l i anos · un kan sina.
"Ne dersin Krikor?"
"Ne var?"
"Kuilan s1vayahm m1?"
"Bana ne soyliiyorsunuz? Ben mi gidip isteyeceg im?"
Yeran i k ' i n rengi hafi ften att 1 . Krikor, birisi hakkinda i l k kcz
tart1�madan, mmn kmn etmeden, sorgusuz sualsiz, kabul anlamina
gelen bir soz soyliiyordu.
K1sa bi r sessizlik oldu. Cina sord u:
"Hi� gormemi� miydiniz bu k1z1, gran-mama?"
"Nereden gorsiinler, k1z1m? Onlar Suadiye' den otedeymi�ler,
i�erenkoy yolu iizerinde."
Yeran i k giderek dii�iincelere gomiiliiyordu.
"D1�an � 1 k 1 p bir yere gittig imiz var m1 ki? Yazin yans1 ge�ti ,
topu topu iki defa sinemaya gittik. �u sokaktan ge�enleri bi liriz
yalmz. Guguk gibi oturuyoruz bu bah�ede. Sozde koye gelmi� i z ! "
Krikor 'un �ok sin irlendigi her halinden be lliydi; fakat anas1mn
yiiziinii goriince derhal sakinle�t i . Yeranik' i n ah�ilmad1k b i r hali
vard 1, �okmii� gibi.
"Haftanm alt1 giinii i�, i�, i�! Pazar giinii de bu �1kmaz d1�an,
pij amas1m �1 karmaz. Benim koye gelmem zevk deg il, i�kence.
Arna nc yapacaksi n i �te, evlat hatm i�in . . . "
Pupul hayretle ablasina bak1yordu. Krikor bir gece evvelki 1s­
t1rab1m yeni den duydu.
"�u og lam bir eversem olmeden ! Ben de az1c1k rahat ederdim.
B ak Yerj in ' e, bir kuru ba�, i stedigini yapar, istemedigini yapmaz,
i ster pi�irir, ister peynir ekmek yer, kan�am yok . . . "
Hilda sert bir bi�i mde anas1 mn soziinii kesti.
"Siz gelin alacaks1mz. Ben Govl ianos'un kansina soyledim."
"Ooo ! Ge l i n alma k ! Belli olmaz ki . . . "
"Ben gel i n i n ctegini tutacag1m, gran-mam a ! "
"Tutar sin y a vrum, tu tars in."
"Bekleyi n bakahm, k1z taraf1 raz1 olacak m 1 ?" dedi Garo.

1 55
 Yeran i k ha�ka zaman bu laft bi.iyiik bir hakarcl sayar. herhangi
bir ailen i n kendi tck l i llerini �eref saymamasmt kabu l edemezd i .
Oysa bugi.in. b u fi kir yi.iregine sog u k sular scrpli . Tela�la:
"Tabii, o da var." ded i.
Garo farktna varmadan bir can simidi alm t�lt .
Gi.ine� sokaktan sessi z sedastz c;ekiliyordu.
Uzakta, caddenin ugultusu arllyord u.
 0<;0NC0 KISIM

Rak1 �i�esmm dibindeki art1k h i�bir etki yapmad 1 . B u z­

dolabmda yen isini arad 1 . Yoklu.
A�1k pencereye ragmen, odaya hafif bir pirzo l a kokusu sin­
mi�ti.
A l i durmadan sigara yak1p siindiiriiyor, u fak odamn bir du­
varmdan obiiriine gidip geliyord u . Gomlegi ve pantolonu iizerinde
kurumu�tu. Dzerindeki lekclcr �imdi daha �ok goze bat1yord u. No­
betler i�inde yanan ba�1m, yiiziinii iki defa 1 sl atm1�t1 .
ilk anlarm harareti ge�tikten sonra, ger�ek biitiin �1plakhg1yla
kar�1sma d i kilmi�ti: b1�ak, kopuk d iigmeler, i�ki kadehleri, Hur­
�i t. . .
Diikkanm kilitli kap1s1, odas 1 , hi�bir �ey, gittik�e daha ciddi,
daha derin, daha 'akl i ' o larak biiyiiyen korkusunu gideremedi . Da­
ki kadan daki kaya, saatten saate, zihninde �u dii�iince yer ediyordu:
yapacag1 tek �ey ka�makt1. Ger�ek anl a�i lana kadar memlekete
varm 1 � olurdu. Anasmdan paralanm ahr, ba�ka yere giderd i . Uzak­
l ara. Doguya. Yahut giineye. Yeya Suriye' ye. Tabii, Suriye'ye.
Kurtulu� . . . Nusaybinli ka�ak�1 Okkq' i hat1rlad 1 . Nay Ion gomlek
satm1�t1 kendi sine. Ordudan tamrd1 onu. A l i ' y i hem gizler, hem de
ka� m rd 1 . �iiphesiz. Eger paran varsa, ne imkans1zd1 ki?
Bu gii vcnlik duygusu bir an i�in can lanmas1m sag lad 1 . Bir kuv­
vet ve enerj i ak1m1 zaafm1 orttii. Y iicudu daha �iddetle yand1. Had
satlrnda, dayam lmaz bir arzu. Giilgiin' ii tecaviiz etmeden b1-
�aklad1gma yerindi. Yil larca kovalad1g1 ku�u avucunda tutmu�,
fakat eli nden ka� irm1�t1.
B omba� evde yapabileceklerini hayalinde ya�ad1. Kam n basmc1

1 57
1sllrap vcriciyd i . Boynundaki , yi.izi.indeki damarlar �atlayacak
kadar �i�ti. Zi h n i n i acayip fiki rler sard 1 . Gi.ilgi.in sahiden olmi.i�
mi.iydi.i? Bi.iti.in bu olanlan n �aka olduguna, Gi.i lgiin ' i.i n alayc1 gi.i­
liimsemesiyle kend i s i n i kar�i layacagma, omuzlanm si lkip s1rtm1
�evirecegine dair bir his vard1 i�inde.
Bu gi.i liimsemeye, bu jestlere o derece ah�1kt1, uzun zaman ha­
y atmda o kadar bi.iy i.i k bir yer tutmu�lard1 ki �imdi adeta maddi bir
varhk halini ahyorlard 1 . Gi.ilgi.i n ' i.i n yi.izi.i bari zle�iyordu. B 1�akla
deforme etmedigi o yi.iz. Agz1 ac;1 k vc ac1 d an �arp i lm1�. gozlen
a�1k, dudaklanmn etrafmda kan benckleri , y an ak l an ndan a�ag1 ya�
i zleri . Portre netle�t i. End i �esinin dayam l m az oldugu bir an gel di.
Nefes almak imkans1zla�1 yordu.
Son sigaras1 m ayag 1 y l a � ignedi, titrek e l lerle gomlegini de­
gi�tird i , sokaktaki i n s an l an n ken disini lin� etmek veya baglamak
i�in i.i zerine sald1racag1 hissine kap i l m as m a ragmen d1�an firlad1 .
Kar�1sma i lk � 1 kan, be� ki�ilik bir Yahudi grubu oldu. Yi.izi.ine
bakmadan, aralan n d a ne�eyle konu�arak uzak l a�ti lar.
Ali biraz gi.iven l i k ve Yahudilcrc kar�1 i l k defa sempati hissett i.
Elini cebine soktu, sovdi.i; sigaras1 yoktu. S adece ogleyin di.ikkam
kapatana kadar biri k m i � h as i l at, anahtarlar ve kibrit vard 1 . Paray l a
temas1 bankadaki hesab1 h at1 rlatt 1 , i k i b i n kadar b i r �ey . Ac1d1 pa­
raya, fakat yapacak hi�bir �ey yoktu, ertesi gi.ini.i bekleyemezd i .
Buradan gitmek gerekti. S abah olmadan. Trene atlamak, Ana­
dolu'ya giden herhangi bir trene. Posta olsun, m ar�andiz o lsun.
Hepsi durmazd1 Bostanc1 i stasyonunda. Onun �aresi vard 1. Banliyo
i le Pen dik'e gidip oradan binmek. Bi let li y ahut bi letsiz. i�erde
ceza odeyecek kadar p ara vard1 cebinde.
B agdat Cadde si' nin pazar ak�am1 gi.iri.ilti.isi.i ve h areketi can­
l an dird1 A li ' y i . Gelen ge�ene ger�egi haykirmak i mkam olsa . . .
Bunca insan, bin lerce i nsan, onems i z insanlar, onemsiz bir hayatta
yuvarlamp gidiyorlard 1 . B unca i nsan, bin lerce insan, kendisi nden
deh�ct duyabil irlerd i . B i lselerdi eger ! B i l meleri ni i stiyordu. Ken­
disinden ka�malanm i sti yordu.

1 58
 Gurur gibi bir �ey duydu. B i r hafifleme. Kemeral t1' ndaki ev­
lerden ir1 karken duydugu gibi. B i r kuvvel, kudrel, i:inemlilik hissi.
Hayatmda biiyiik. p e k biiyiik bir i � gormii�tii i �te. S1 vash Kara
Ali 'ye yak1 �1r bir i�.
B iitiin bakkal lar, dii kkanlar kapahyd 1 . Her kepengin oniinde
biraz daha sin irlen di. ister istemez Caddebostan gazinosuna kadar
uzand1, ko�edeki tiitiinciiden s igara ald1 -dort paket birden. Fakat
keyfi yine kair m1�t1. Plaj ve gazinonun yollan yine kalabahktan ge­
irilmiyordu. Bunca ne�eli insan vard 1. �amata ediyorlard 1 . Ken­
disine di kkat eden bile yoktu. Ki mse ken disiyle i lg i lenmiyor,
kimse kendisine bakm1yordu. Oysa, hep sinden daha oneml i bi­
risiydi. Hem �u �ortlu k1zlardan daha kair1m kesebilirdi. 0 k1zlar
varhgmdan haberdar bile deg i llerd i . � ayet o n l ara laf atsa, mutlaka
Giilgiin'iin yapt1g1 gibi kuirumsemeyle siizeceklerd i .
Hay ir, yapt1 gma pi�man deg i ldi. Yalmz, Giilgii n ' ii gormek is­
tiyordu. Halini gormek istiyordu. Oldiigiinii tespit etmek.
Ad1 m lanm n gayri ihtiyan oraya gittigini, ancak Osman Bey­
gilin sokag1mn ko�esine varmca fark etti . Pan i k halinde kairt1, p l aj a
doniip kalabahga kan �l1. Kendini yeniden giivende h issetti. Fakat
akh oradayd1 , her zamanki gibi tenha, sakin, sessi z o sokakta, ter­
temi z asfaltta, iirin iirin nefret ettigi ve bunca kanm lekeleyemedigi
o viicutta.
Bununla birlikte bu tcnhahk ve sessizlik siipriz olmu�tu. Osman
Bcy' i n vil lasmm oniinde, birikmi� kalabahk, pol i s kordonu, bag­
n�malar, deh�et, tela� bekledigini �imdi anhyord u. Oysa sokak
olsun, binalar olsun, oyle bir siikuta gomiiliiydii ki uzaktaki ugultu
bile onu bozam1yordu.
Arkada�lanyla birlikte iskelcden o tarafa dogru gelen Erol ' u
goriince, sokagm halini dogal buldu. Demek heniiz eve donen ol­
mam1�t1. S andviiririnin oniinde biriken kalabahg1 siper ederek
Erol 'u i zledi. Y an Ian nda k1z yoktu. Oysa sandalda k 1 z gormii�tii.
Alt1 ogland i l ar. Hepsini tamrd 1 . Grup ayakiistii bir konu�madan
sonra gazinoya giri nce ferah l ad 1 .

1 59
 Birdenbire bi rkary hcrn�eri siyle kol kola Hur� i t 'i gori.ince tela�la
oradan ayn l d 1 . Koyden uzakla�rnahyd1 . Arna yaparn1yordu. Yap­
t1g1 i�i gorrnek istiyordu. Ne o lursa olsun. bir kere gormek.
Bu defa kararh ad1rn larla g i rd i sokaga. <:;:atlayacakrn1� gibi ryar­
pan kalbine. yine ti treyen di zlerine, vi.icudunu peri�an eden der­
rnan s1zhga kulak asrnad 1 .
G u n 1 � 1 g 1 scinrneye ba�larn1�t1. Pencereler agir agir karanyordu.
Bak1�1m yildmrn h l Zlyla v i l lam n cephesine ryevirip ryi lgmca bir he­
yecana kapi ld1. Gen i � ry1plak carnlardan bi r tek �ey gordi.i: aydmhk
bir duvar fon u i.izerinde k ristal avi zeyi.
Geryti. Glilgi.in ' Li n , kanlar iryinde kalk1p. o lan lan an latrnak i.i1.crc
karakola g ittigini di.i�i.indi.i.
Sokaktan karyrnak iryin farkma varrnadan ad1rnlanm h 11.landird1.
Yeran i k ' i n bahryc kap1smm dibi ndeki tela� d ikkatini ryekrned i.
Misafi rler yolcuydu.

Yeranik konu kseverligin bi.iti.in gereklerini ycrine getirrni�.

gece kalrnalan iryin mar etrn i�. �irndi iry rahathg1yla geryiriyordu.
Garo, biraz serin den i z havas1 soluyarak terin i kurutrnak iryin sa­
b1rs1zland1g1 halde ne�el i deg i l d i . Bugi.in de bitrni�ti. Anas1, her
pazar ak�arn1 "Bu hafta da geryti . derd i . Farkma varrnadan aklm­
dan anas1mn sozi.ini.i tekrarlad1. Gun bitrni�ti, fakat �irndi soluk so­
l uga bir yan� ba�hyord u. istanbu l l u ' nun doni.i� i�kencesi. Pazar
gi.inki.i kir gezintisinin veya e� dost ziyaretinin bi.iti.in zevkini ka­
ry1ran i�kence.
Kad1 koy i.izerinden gideceklerine Bostanc1 hatt1m seryrni �lerdi.
Trarnvaya veya dolrnu�a ko�rnak, vapura yeti�rnek, Bi.iyi.ikada is­
kelesinin kiibusu and1 ran iti�rne kak1�rnasmda tekrar vapura
hi.icurn, bir saat ayakta yolculuk. paryavraya dcincrek. uykudan y1-
ki larak Kma h ' ya varrnak . . . Tarifede y irrni otuz yaz1 hyd1. Fakat
vapurun dokuzdan once varrnas1 rni.irnki.in deg ildi. Art1k ne yernek
iryin i�tah kahrd1, ne gezrnek, ne de konu�rnak iryi n. Hele iki buryuk
saat lik yol boyunca Cina ' m n �1rnankhklanna taharnrni.il ettikten

1 60
sonra. Zavalh yaya da bi.ili.in gi.in '<,:ocuk lann' di:ini.ip, kendisine ha­
vadisler gelirmelcri n i , olup bileni an lalmalanm bekl emi �lir.
Hilda. Ycran i k ' e saallarce anlal1p duran Hilda degi ldir art1k.
Cina'y1 soyunduracak, kendisi soyunacak. i.isli.ine lilredigi elbi se­
lcri yerle�lirecek, Cina'ya yemegini yed irecek, sa<,:lanm fir<,:ala­
yacak, baglayacak, yallracak. Sonra s1ra kendisine gelecek. Da­
rac1k kunduralarm i<,:inde saallerce i �kence gi:iren ayaklanm ova­
cak. in leyecek, erlesi gi.in i<,:in bigudiler saracak, sural1111 o berbal
kokulu kremlerle s1vayacak, uyumadan once ah�ild1k okumalarma
koyulacak: El lc' in* Confidences' m * Malc h " m * Ici-Pari s'nin*
bi.ili.in y i ld1z fallan, 'gi:ini.il poslas1 ' modem fal c i l an n kehanelleri,
lal i h ve kader hi kayeleri. prenseslerin n i �am , krallann di.igi.ini.i,
lordlann, di.iklerin. yild1zlarm a�k maceralan , bo�an malan, lu­
valelleri . . .
Garo bog ulmak i.izere o l an bir kazazede gibi ani bir i<,: harekel
yapl 1; sarsild1, bey nini kemiren bu fi lmi silkip all1, ahbaplan di.i­
�i.indi.i, poker masasm 1 , sinirli gi.i li.i�leri , alkolle, para hirs1yla ka­
si lan yi.izlerdeki keskin, yorgun <,:izgi leri.
Canland1. Eren ki:iy-Boslanc1-Bi.iyi.ikada-K111ah yolu gi:izi.inde
i:inemini y ilird i , pe�inen duydugu yorgunluk bir and a yok oldu. Ku­
laklanm Hilda'mn her gi.inki.i dirdmna kapal1 p, i skeleden dogruca
kumara gi lmeyi aklma koymu�lu bile. Ne�eyle seslendi.
"iyi geceler, leyze.
Opi.i �me sesleri duyuldu. Fakal, dogal olarak i:ipi.i�meleri hemen
harekel izlemed i . Kap1 dibi kon u�malan ba�lad1. B i r ayaklan so­
kakla, bir ayaklan bah<,:ede. Y cranik al<,:ak sesle son lalimalm1 lek­
rarlad1 :
"Bizim begendigimizi, isledigimizi belli elmeyi n sakm . "
"Deli m i s i n sen ? B e l l i eder miyim h i<,:?"
"Ha ! �i:iyle, kay1ls1z davran.
"Tabi i . Hadi au revoir* "
"Halla, sen bu ak�am konu�ma Govl i anos' un kans1yla. Ko�up
gcldiler demes i n . Bi rak o gelsin s ana.

161
 "Zaten bu ak�am gorebilecegimizi sanm1yorum. Kim bilir karyta
doner o. Hadi au revoir "
"Sonra, ' K1 z n asild1, begendi n i z m i ? ' diye sorarsa. evet pek bc-
gen d i k deme sakm . . ."

" A m an anne, ryocuk muyum bcn ? iyi geceler, teyze."

"A u revoir, gran-mama."
Garo sokagm ortasma i lerlemi�, C i n a ' n m eli nden tutmu�. sa­
birla Hilda'y1 bekl i yordu.
Yerani k ayagm1 bahrye kap1smdan d1�an at1 p tembi h etti :
"Tramvaya binip i nerken d i k kat edin. Pazar ak�am1 bu. Ya­
purlara g i ri p <;1 karken, Bi.iyi.ikada' daki hi.icumda denize dokerler
s i zi."
"iyi geceler, i y i geceler. . . "
"Hadi gi.ile gi.ile."
"Iyi geceler Krikorcuk."
Sesi k1si lan Krikor m m l d and1.
" i y i geceler. "
"Kendine iyi bak, ryabuk gerysi n .
Krikor gi.ili.imsemeye gayrel etti .
Uryi.i omuz omuza, zaman zaman doni.ip el sal l ayan m i safirlerin
ardmdan uzun uzun baktilar. C i n a dort ad1mda bir bagmyordu:
''A u revoir gran- m am a ! "
Yeran i k Hi lda'y1 gururla seyrett i. iiy ryekt i. Krikor bahryeye don­
mi.i�ti.i. Yerani k onu i zledi . Pupul gel i p gcryenleri seyretmek iryin bir
sure daha kap1 m n oni.inde durdu.
" Gidip soyunmah. B u s1cakta boyle g i y i n i k, uzun topuklu ayak-
kabi l ar l a . . . "
Pupul ii;eri girip demi r kap1y1 ortti.i .
" Soyun m a h . " diye onaylad1.
Fakat, yukan ry1 kacagma, ken d i s i de Yera11 i k 'lc Krikor' un kar­
�1sma <,:oktii .
B i r sessi z l i k o l d u . Mutfakta. Marlam Ycrj i n ak�am yemegini
h azirhyordu.

1 62
 " Kar;ta g idecek bu?"
''Yedi bur;u kta r;1kmah ki yeti �sin. Sureyya'ya• gidecekmi�.
Yine su stu l ar.
"Ben kaynana yanma gel i n vereceklerini sanm1yorum.''
Pupul ' un bu tepeden inme sozu ki mseyi �a�irtmad1, r;unku ur;u-
nun de du�unceleri aym yonde gel i�iyordu.
"Ben de �i.ipheliyim." dedi Yeranik.
"Kur;uk k1z. bebek gibi k1z, zengin evlad1 . . . Luks ir;inde bu..
yumu� . . . Yedigi giydigi Avrupa' dan . . . "
Pupul her bir ci.imlesinin Kri kor ' a yeni bir darbe vurdugunun
farkinda rmyd1?
Yeran i k faz l a dinlemed i. Otlaya p utlaya kalkt1.
·'Hadi Kri kor, yukan r;1k art1 k, pijamam giy, kazag1m giy, nez-
len azmasi n . Sana bir 1 h l amur kaynatay 1 m . "
Sesinde oze l bir �efkat vard1 . Krikor' u n sesi d e yum u�akt 1.
"Yatacag1m zaman."
"Yemek yiyecek misiniz?"
"Evet."
"Ben ar; degilim." dedi Pupu l . "Ogleyin r;ok yedim, ak�am ustu
Je Garo ' nun getirdigi pastalardan yed i m . "
"Ben de ar; degilim. 0 zaman ben Kri kor' u n yemeg ini ko­
yay1m, erkenden yatsin bu gece. 0 pasta yemedi."
S1caktan r;ok, anas1 m n tavn gev�etti Krikor' u . Ayn h g i n huz-
nunu duydu. B u munu r;ekti .
"Gidip az1c1k uzanay1m." dedi .
"Yemek hazir olunca seni r;agmnm."
Yeran ik. oglunun ay g ibi parlak kafas1m. kamburla�an omuz­
lanm hlilyah gozlerle seyretti. Krikor ko�kun karanhk avlusunda
kaybo ldu.

1 63
 -2-

Erol saallerdir bu �ark1y1 soyl iiyordu aklmdan: "A kumba

kumba kumba . . . " Susarken, konu�urken, y iiriirken. 0 �ark1y1 soy­
lememek, unulmak ir;in sarf ettigi r;aba bo�unayd 1.
Ne yapm1�lard1 sanki koca p azar giinii? Acmacak �eydi . Gii­
liinr;. Arna ya�ayan ya�1 yord u. S adece Melin deg il. Turgul d a ya­
�1 yordu, leknenin sahibi. Turgul'un en yakm1 Oklay da. On l ar j i ­
golo degi l lerdi Melin g i b i . A rn a onlann, her i sledikleri ni yapan
babalan vard 1 .
B abasm a sovdii. Anasm a d a . A rabay1 ahp giderlerd i . Hafla i r; i
Osman B e y ak�ama kadar kul lan1rd1, labii. melresini gezdiri rdi .
Ogluna bir sandal b ile almazd 1 . S anki paras1 yoklu. B i r sandal,
ii slii orliilii bir yelken l i , yaz giinii, olomobilden fazla i�e ya­
rayab i l i rdi k1z goliirmek ir;in.
" A kumba kumba kumba kumba . . .

Aydemir dayanamad 1 .
"Yeler be ! il lel oldum be ! "
Ali l l a asfallm orlasmda durdu .
"Of ! " d iye bagird1 , "Pallayacag 1 m ! "
"Pal l a seyredelel i m .
"Deh�elli s1k1 hyoru m .
Erol alayc1 bir kahkaha att1. Fakal ir;in ir;in kendisi de du­
yuyordu ayrn s1kml1y1. Bogaz1n1 s1kan bir yalrnzhk, siinepelik his­
s i . B u s1kml1 �ogun lukla bel l i bir sebebi olmadan- ba�lad1 m1,
ncler yapmak i slerdi neler! K m p dokmek, oldiirmek, yahul b i r mi­
narenin lepesine r;1k1p swing* soy lemek, veya sokagm orlasmda d i ­
k i l i p g e l i p ger;cne soverek �ileme meydan okumak, yahul koca b i r
k 1 hr; ahp meydanda harakiri yapmak, yahul da . . . Arabaya binmek,
l asliklerin feryallan arasmda y ii z yirmi i le r;evreye deh�el sal­
mak . . .

1 64
 Atilla yere tiikiirdii.
"Cam na yand1g1m, i� yok, para yok. Bugiinlerde k1z da yok ! "
"Sen sus, pocket boy* "
"Sen Li lipullar* diyannda sevg i l i aramahsin.
Pocket boy Ati lla, Plajyolu' n d an i �eri , yeni yapilan binaya
bakt1 uzun u zun, i�ini �ekt i.
"Abi , bu seni n o l acak, paraya da liizum yok, i sted igin klZI ge-
tirirsin buraya. Bu evi uzaktan goren ko�ar gelir."
"K1z geldi diyel im, ne yaparsin pocket boy?"
"Yazoya koyup koklar."
"Sen Turgut' un teknesini ver bana, v i l l ay a liizum yok."
"Vi Ila sen in ol sayd1 evve l l a ki m i gotiiriirdiin?"
Ati l l a omuzlanm silkti, "Sevi m ' i gotiiriirdiim . . . " demedi , fakat
surat1 asi l d 1 . Aret ' i hati rlam1�t1.
"Sen evvela ikmali dii�iin oglum. ikinci senen bu . Bu sene de
�akarsan . . .
"Ucunda Kore 'ye• gitmek var."
"Kore bitti say1 hr."
"O bel l i olmaz. Kendini Tokyo 'da bulursun ! "
"Fena m 1 ? Ne i� v a r biliyor musun? Askerler neler getiriyorlar
beraberlerinde.
" On l ar geri donen ler! Tokyo ' ya gi decegine Pusan ' a* yatmaya
gitmek de var hesapta."
"Kahraman olarak donecek. Hani Amerikan fi lmlerinde as­
kerler New York' a inerler, k1zlar tarafindan ka�mhrlar. . . "
"Burda kimse ka�irmaz kahraman l an . Buras1 Amerika deg i l .
Film d e �evirmiyoruz."
"Oyleyse er meydamnda �eh i t dii�er, askeri toren le defned ilir.
R u h u n a el fatiha!"
Atilla sovdii. Bu kiifiir �aka deg i l d i .
"Abi, torp i l i n olacak, s1k1 torp i l , yiiksek bir memuriyet ko­
paracaksin, aydan aya maa�1 m cepleyip y irmi dokuz gun ense."
"Senin amcan bakan m 1 ?"

1 65
 "Hayir, kom iser. "
Giil ii�tiiler.
"Bir komiser bazen bir bakanm yapamad1g1m becerir."
Ero l ' un her zamanki magrur tebessiimii yayild1 yiiziine; ken disi
bu bak1 mdan d a hepsinden iistiindii. Herkes Osman Bey ' i n , bakan
o l m asa bile, hir; degilse bakana y akm bir �eyler olmak yolunda ol­
dugunu b i l i yord u . 0 zaman, tabii Ero l, Osman Bey ' i n biric ik og­
lu . . . i�te saglam istikbal di ye buna derler. Ati l l a yere tiikiiriip ' c a­
n m a yand1 g 1 m ' l an ndan birini daha koyverince Erol iizerine ald1 .
Yine giil iimsed i . K1skanr;lik sonucu olunca, soviilmek bile zevk­
l iydi.
ikinci defa gazinonun oniine dondiiler. Karanlik hemen hemcn
basm1�, m 1 s i r kazan l an bo�alm1�, p l aj m kap i l an kapanm1�, takunya
s atanl ar, dondurmac i l ar gitmi�, 1�1k ve giiriiltii gazino kap1smm ci­
varma akm1�t1 . Cazin �evki art1 yordu. Erol bir ka�1 havada, bir ka�1
yerde, gazinodan ir;eri kiir;iimsemeyle bakt1.
"Hep Yahudiler doluyorlar buraya."
Aklmca bu l af. neden ir;eri g i rmeyip arkada�larm1 davet ctmc­
digini i zah edecekti . Motor donii�ii de, gazinoya girdikten sonra,
arkada�larmm arzusuna ragmen aym tiksintiyle reddetmi �ti bir �ey
i\:mey i . Osman Bey ' i n ogluydu ve cebinde fazla para kalmad1g1 m ,
babasmm her i stediginde para vermedigini i tiraf etmeyi l iderlik i d­
dialan y l a bagda�ti ram1yordu.
M i n areye r;1k1 p swing soylemek arzusunu yeniden duydu.
"Lana Turner* Ester i le Diittiirii Ley l a �imdi ir;erde boogie-
woogie * oynuyorlard 1r."
"Viicutlarmm her del iginden su s1zar."
"Kokarlar."
"Ne kokacaklar ulan? iki s aat evvel r;1kt i l ar denizden."
"Turgut dondii m u acaba?"
"Dii�iinebil iyor musun? Sana bir s an dal vereyim, ir;inde de
Sevi m . ne y aparsm?"
"Oktay da beraberdir."

1 66
 "Tekne bi.iyiik.
"Sevim nereden aklm a di.i�ti.i?"
"Gormcdik bugi.in."
Aydemir ayag1 yla bir �aki l gonderdi gazinonun duvanna.
"Yine Ada' y a gitmi� olmahlar."
"Tab ii, o pi�le koyde gezmeye �ek i n ir."
Sev i m ' le Aret'in tarnd1k m u hitte birlikte gezmeye korktuklan
fikri hepsini memnun etti .
V apur di.idi.ik �ald1. Caddede gezinen kalabahkta bir hareket
ba�lad1, gazinodan da bir kitle ale l acele bo�ald1 . iskeleye dogru bir
hi.icum oldu. Yerl i ler memnun tebessi.imlerle, yolculann tela�m1
seyretmek i�in kenara �ek i l iyorlard1.
"Bi.iyi.ikada' dan yedi vapuru bu ." dedi Aydemir.
"Agzma kadar dolu geldi. Bu kadar kalabahk nereye s1gacak?"
"inenler var."
"Ka\'. k i � i ? B i nenlerin yans1 bi le deg il."
Aydemir' in dikkatini iskele yoku�unu tirmanan bir grup �ekt i.
Kalabahk, elektiri k direginin dibine varm1� t1.
"Evet." ded i . "Ada' daym1�lar."
"Ne?"
"Dedigim gibi."
Ba�1yla yakla�anl an i�aret etti.
"Sevim deg i l m i "
"H1h1 ! "
B ir hareket o l d u .
"Vay orospu evlad1 ! " dedi Ati l la.
Aret. Sevi m ' i dirseginden tutmu� bir �eyler anlat1yor, Sevim i se
oni.ine bak1p gi.ili.imsi.iyordu.
Erol huzursuzluk h i ssetti.
"Bizi gormezlikten geldiler ! " dedi Aydemi r.
"it gibi gordi.i ! "
"Tabi i gordii I B i ze bakt1. gozlerini hemen oteye \'.evirdi."
"Evet. ben de gon.li.im.

167
 "Elini de a�ag1 almad1 ! " '
"(:ekinmiyor herif!"'
"Madem �ekinmiyor. niye adaya goti.iri.iyor oyleyse'I"
Aydemir boynunu egdi. yan yan bakt1 konu�ana.
··c;ok aptalsin u l an !"'
Yi.iri.imeye ba� l adi lar. Once kim ba� lad1'I Belli olmad 1 . Her biri
digerinin pqinden gittigini sarnyord u .
S e v i m ' l e A rel elli metre ondeydi ler. (:irtehavuzlar Caddesi ' n i n
golgelerine kan�m1�lard1 v e zaman zaman kar�1dan �1 kagclen bir
arabamn 1�1ginda belirip kaybol uyorlard 1 .
" K 1 z p i � i n koluna gird i ."'
"Orosp u, ne olacak ! "
"KIZln ne kabahati var ulan'I"
Ati l l a ' n i n sesi �ok sinirl iyd i . Hepsi sustular.
Plajyolu ' n u . Goztepe'yi ge� m i �lerd i . Yol gittik�e tenhala�1yor.
onde ilerleyen � i rt. karan hkta daha kolay se�ili yordu ar11 k. ihtimal,
aradaki mesare de k1salm1�t 1 .
"Kolundan � 1 km1�."' dedi biri .
"Pqlerinde tarnd1k oldugunu fark etm i�lerdir."
"Korkmaz o. erkektir!''
Erol radyodaki ve m izah derg i lerindeki bi.itiin Ermeni tiplerini
hatirlamak i�in �aba sarr etti. gi.ildi.i.
"Erkek m i l let Ermen i ler.··
"Tabi i ! Yeryi.izi.incde bi rkai,: erkek m i llet var: italyanlar. Ya­
hudi ler. Ermen i ler. . .
Mi.ithi� bir kahkaha koptu. Oylesine gi.iri.ilti.i li.i bir kahkaha ki
gi.i len lere bile zorlamaym1� gibi geld i . Aret' in duyup duymad1gm1
anlamak i�in d i kkat kesildi ler. Fakat hareketlerin i fark etmek
i m kiins1zd 1 . Karanhk gitti k�e yogu nla�1yord u. Mehtap heni.iz i,:1k­
mam1�t1, y i l d 1z lar c1 hzd 1 .
Erol, Aret ' i n doni.ip Ti.irklcr' i alaya alarak kar� 1hk verccegi �i.ip­
hesine kapi ld1 . Fakat hayir. yapamazd1 bunu: kanun vard1, Ti.irk­
liige hakaret su�undan bir y1l yerd i . Hay ir, cesaret edemezdi o pi�.

1 68
 Bu gti vcn. kendi sini bir an karars11.hga goluren endi�eyi yok
elli .
imbal yeniden du�mu�lu. Agi r havada. uzaklan, bir radyo gtim-
burduyord u .
Ali l l a lela�la ha ykird 1 .
,.
"Ayn ldi lar.
Ayn lmadan bir muddel durmu�lard 1 . Bu s1 rada Erol ve arka­
da�lan epeycc yakla�m1�, gozleri daha iyi se�er olmu�lu. Sevi m su­
ralle uzakla�11 . sagda bir sokakla kayboldu.
Bir �eyler duymu� olmahydi lar.
Sevim ' le Arel ' in , lakip edildi klerini sezip ayn ld1klan, yani ha­
rekellerinde bir degi �iklik yap11 klan, yani korkmu� olduklan du­
�uncesi �ocuklan canlandird1. Arel ' i n korkmu� olmas1 en �ok
Ero l ' u memnun cll i. Ka�an bir Arel ken disini lalm i n eder, ona kar­
�1 h i sselligi sinir lorpusu �ekingenligi yok ederd i. Arel dogal ola­
rak zay 1 f, �irkin, korkak, giilun� olmahyd 1 ; oysa bugune dek her­
kese scmpalik, kuvvelli, kendinden emin gozukmu�lu.
Agzindan i slemeyerek bir kel i me �1k11.
"Ahpar* ! "
<:: o cu klar zevk v e hayrelle baklilar y uzune. Erol e n kahredici s 1 -
nll�1yla giilumsuyor, fakat i �i n i � i n kalbi burkuluyordu. Tam i r edi­
lemeyecek bir �ey yapt1g1m, oku f1rlall1gm1, kopruyu y 1kt1g1m his­
sed iyordu. Kulag1mn dibinde �u kelimeler � m layi nca urperd i:
"Mea asvaz i11{:i gt/las za ! "
*

Arel yoluna devam ediyor fakat ad1mlanm s1kla�tirm 1yord u.

<:: o cuklann yamndan ge�mekte o lan bir Ermeni ailesi bu Er-
menice ' y i duyunca konu�may1 kesti. tabii bir relleksle Turk�e ' ye
�evird i .
"Ahpar. . .
On metre kadar yakla�m1� lard 1 , o s1rada ci varda ba�ka kimse
yoktu.
Arel ba�1m �evi rip arkaya bakt1 . Ati l l a firsat1 ka�irmad 1. Sert�e
seslendi .

1 69
 " B i r �ey mi dcdin, ahpar ! "
Arel sokak lambasmm 1 � 1 g 1 altmda, Erol ' u vc b i r iki i;ocugu ta-
m m 1 �t1 .
Durdu.
"Gal iba siz bir �ey diyorsunuz." ded i.
�oc uklar d a durmu�tu. 1 8 Mart Sokag1 ' ndan birkai; ad1m ote-
dey di ler.
K1sa bir sessizlik oldu.
" B i r i; i ft l af1 m1z var sana."
"B uyurun."
Bir ate�bocegi aralarmdan gei;ip denize dogru g itti . Bir k1z
grubu gi.ili.i�e oyna�a yakla�1yordu.
"Az1c1k �oyle gel ." dedi Ati l l a ve 1 8 Mart Sokag 1 ' na dogru i;e­
kildi.
Arel karanhk ve tenha sokaga bir g o z att1. Ko�edeki bakkal ka­
pahyd1. Diger be� ki�i, sessiz ve hareketsiz, kendisini seyrediyor­
lard 1 . K1 zlann konu�malan net olarak duyuluyordu. B i r araba g el­
di, iki grubu yanp Dalyan ' a gi tti .
Aret ' i n tereddi.iti.i uzun si.irmed i ; sokaga girdi.
Erol ho�lanmad1 durumdan. Aret ' i n , Attila'nm davctini kabul
edeccgini d i.i�i.inmemi�ti. Onun yerinde ol sayd1 o karanhk sokaga
g i rmezdi. Aret ' i n yoluna devam etmesini, hatta kai;masm1 i;ok
dogal bul ur du. 0 zaman, nereye g itse onu takip ederler, arkasmdan
l af atar. rez i l eder, gururunu s 1 f1ra indi rirlerd i. Semte bir daha, ya­
n �ma ii;in dahi olsa ayak basmaya cesaret edemeyecek hale gelene
kadar.
Sonraki olay l ar �im�ek h1z1yla birbiri ni izledi.
Ati l l a karanhkta yirmi metre kadar ilcrlemi �ti . Arel, Ati l l a ' n m
arkasmdan g itti. ikisi d e bir d uvarm golgesinde kayboldular. Sonra
boguk bir feryat ve ayak sesleri duyuldu. Kaldm mda iki golge k1-
pirdad1. �ocuklar sesi tam m1�l ard 1 . ileriye ati ld1lar.
A ti Ila iki bi.ikli.im, bir eli m i de sindc, sovi.iyordu.
"Sen i n dini ni ! "

1 70
 Arel seri bir harekct!e yan dondii ve birkai; adtm uzakta sessiz­
ce di ki len be� ki�iyle kar�t kar�t ya geldi . Belli bel irsiz ti treyen bir
sesle sordu.
"Ne istiyorsunuz?'"
'-Oefol buradan ve bir daha da ayak basma!" dcdi bir ses.
B a�ka bir ses:
"Scvi m ' in yiiziine bile bakmayacak s m ! "
Bir iii;iinciisi.i:
"Mai;a da gelmeyeceksin arttk !"
Midesine yedigi darbeden sonra heniiz soluk alan ve arkada�lan
oniinde �erefinin on parahk oldugunu h i ssedip d i�lerini g1c1 rdatan
Ati l l a kiikredi.
"Ayaklarmt k1racag1 m ki bir daha buralarda gezmeyesin ! "
Arel a y n ayn hepsinin yiiziine baktt, scs i;1karmad1. Attila' yt
kar�tsmda yalmz sanmakla hata ettigini goriiyordu.
�ocuklar onun korkmaya ba�lad1g1m h issettiler.
Yanm dai reden i;1kmak ii;in bir adtm att1 . Yanm daire ai;t l madt .
Durdu. Erol tam kar�1smdayd 1 . Goz goze geldi ler. ikisi de, bi-
raz da karanh g m yard1m1yla endi �elerini bel l i etmemeyi ba�ardtlar.
�ocuklar Erol'a bak1yor, onun agtr adt mlarla gelip yanm dai re­
yi yannasm 1 ve Aret ' i n kar�tsmda durmastm, kendine olan giiveni­
ne yoruyorlardt.
Atilla' m n iki biikliim hal i, Aret ' i n dimdik, di kkatli duru�u, tay­
fayt tercddiite sevk etmi�ti. Arttk herhangi bir hareket Erol" dan
bekleniyordu. Biiyi.ik karar am i;atm1�t 1 . Bir daki kada hepsinin l i ­
derli gine yiikselebilir veya biitiin iddialarmt sonsuza dek kaybedip
alay konusu olabil ir, 'boru ' addedilebilir, Metin' le yan�maktan ke­
sin olarak vazgei;mek zorunda kalabi l irdi . Erol bunu idrak edebi l i ­
yordu. Melin canlandt zihninde. Steve Cochran' a. evet, ltpkt Steve
Cochran ' a benziyordu. Sinirlend i . Giilgiin ' iin Liz Tay lor'a ben­
zemesine sini rlendigi g ibi.
Kalbi dch�etli i;arp1yordu. Biitiin boks kurallan kafasmda �im­
�ek h m ile resmigci;it yaptyordu. A k l m d a bir �ey kald1g1 yoktu. ilk

171
defa smava giren bir ogrenci gibi. Kol l an koliiriimle�mi�li. Ba�­
parmaklanm blucinin ceplcrine lakm1�. omuzlan kamburla�m1�.
ba�1m hafi f�e one egmi�. bacaklan a�1 k vc gergin, korkulucu d uru­
�unu m uhafaza edi yordu. Yalmz ken disi l"arkmdayd1 endi �cs inin.
Arel bel i rsiz bir lehessiimle aral armda en fazla lamd1g1 Ero l ' u
selamlar g i b i yapl1. B u defa yanm daireye dogru yiiriiyecegine,
yandan sokaga �1kmak i sled i . Ali Ila bagird 1.
"Ka�1yor!"
Erol nasil oldugunu bi lemed i , Ali l l a ' m n bagirmas1 sanki bir
yay1 harekele ge� i rm i �. yumrugu Arel ' i n �enesine inm i�li.
Arel sarsi ld1, birka� ad1m geri led i. 'Tam�· Erol'dan btiyle bir
davram� beklemiyordu. Aksine Ero l 'un arkada�lanm zapl ede­
cegini, "Ay 1 plir �ocuklar!" falan dey i p yal1�l1racag1m dii�iinmii�lii.
Madem ' lam� ' l 1 . Ka� kere konu�mu�lard 1 madem. Kollan a�i ld1.
yumruk lan s1kild1. Sald ird1. Erol ' u n gardma �arpl1. Bu defa bur­
nunun iizerine yedi. Kan f1 �kird 1 . Miilhi � bir agn gozlerini karartt1.
Aym anda mlma bir agirhk �oklii . Bir darbe indi boynuna. Ali l l a
panler g ibi el leriyle iizerine �ullanm1�l1. Darbenin �iddelinden az
kalsm yere yuvarlam yordu. Bir kiifiir savurup arkaya dondii. Sag­
dan ku lag m a bir darbe yed i . Ku l ag 1 evve l a uyu�lu, sonra yanmaya
ba�lad 1. Saga dondii, soldan hiic uma ugrad 1 . Sola dondii, Ali l l a lek­
rar arkadan saldird 1 . Biiliin konlrolii kaybetti . Darbelere kar�1 sa­
dece rellekslerle lepki gosleriyord u.
Ero l, magrur edas1, kii�iimseyen lebbesiimii yle, harekelsiz du­
ruyordu. Ken dini u l u hi ssediyordu. <;oc uklar, Arel' i serbesl�e. kor­
kusuzca dovmeleri n i himayesine bor�luyd ular. Kendisi de vakliyle
Meli n ' i n kollugu allmda korkusuz gezerdi .
Sonsuz bir sevin� sard1 ben ligini. B i r yumruk darbesiyle
Meli n ' i n ay anna yii ksclmi� olduguna, hatta belki d e onun yeri ni al­
d1gma inand1. 0 zalen sahneden �ek i l mek iizereydi, oysa kendisi
yen i gi riyordu sahneye. Arl1k, �ocuklann bir i �e kalk1�madan once
goziiniin i�ine bakacaklan bir ki mseydi. Arel'e kar�1 �imdiye kadar
bir �e�il �ekingen l i k hi ssettigini hal1rlaymca, kal1 ks1z bir nefrel

1 72
duydu . �imdi, yiizii kan lar ic;:inde, kar�1 smdayd 1 . Gozleri pml p1-
nld1. Caddeye dogru kac;:mak ic;:in i leri at1 hyordu.
B i r sol direk, midesini ezdi. Arel boguk bir feryatla biikiildii .
Ero l ' u n aparkat1 agz1m kapatt1. <;enesi �aklad1 . Arel titredi, sen­
deledi, kanla birlikte di� parc;:alan tiikiirdii. iki eli m idesindeyken,
arkadan bir kere daha Ati lla ' m n said ms ma maruz kald 1 . Yiiziistii
dii�tii. Kanh el leri asfalt1 tirmalad1.
Erol vuru rken h i ssettigi fiziksel �ehveti bir anda kaybetti . �a�­
km �a�km, k1vranan Aret' e bakt 1. Zihni kan�t1 . Goziiniin oniinden
birc;:ok fi lm sahnesi gec;:t i. Hani bunun on m i s l i pataklanan adam lar
dimdik ayakta kahrlar, di �leri km lmaz, sac;: l an , kravatlan bile bo­
zulmaz. Oysa kendi tayfasmdan i ki ki�inin gozii morarm 1�, birinin
di�i kmlm1�t1, Arel ayaklan n m d ibinde k1vram p duruyordu. Heri­
fin agz1 c;:ar�amba pazarma, bumu c;:e�meye donmli�tii . Deh�etli
h 1c;:kmklarla kusuyordu . �i�en du daklanndan kanh kopiik ve salya
ak1yord u. Bi.itiin surat1 �i�mi�ti. Caddeden siiziilen bir 1�1k huzmesi
altmda tanmmayacak haldeydi.
Erol panige kapild1. "Geberecek ! " diye dii�iindii. Arkada�lan
sessiz duruyorl ard1 . Hafi ften bir soluk duyuluyordu. On lar da kor­
kuyorlar gibi geldi ona. �eytan kac;: git ded i . Fakat yanm daire, be�
dakika evvel bir c;:1k1� yolu arayan kurbamn oniinde oldugu gibi ka­
pahyd 1 . T1pk1 onun gibi, kendisi de yanm dairenin ortasmdayd1 .
Korku sunu yenmek ic;:in konu�mak isted i . Sesinin titreyecegini an­
lad1. sadece alay h bir 'H1h ! ' yapt1. Eliyle kordonu yard1, gogsiinii
kabart1p yii riidii . Dizleri kesiliyor, �iddetli bir titreme omzunu , kol­
lanm sars1yor, bereket versin karan h kta goriilmiiyordu. B i rkac;:
ad1m otede, bir ka�m1 kaldmp, omuzlanmn iistiinden geriye bakt1.
"Aydem ir, yamnda kal, �ikayet etmenin bir i�e yaramayacagm1
kendisine anlat. �ahidi yok."
<;ar�amba gecesi Steve Cochran aynen boy le soylemi�ti. Ken­
disi de onun gibi sesinde ha�in bir edayla, keli meleri di �lerinin ara­
smdan telaffuz etti . Gerc;:i bunun sebebi ba�kayd1 ; di�lerini s1k­
masa, c;:eneleri birbirine c;:arpacakt 1. Arna ar1 1k h ic;:bir �eki lde zaaf

1 73
gosteremezdi . Mumkun oldugu kadar gaddar gorunmek oyunun
�art1 yd1. Boylecc Aret'in yanma birini b1rakmamn �aresini hul­
m u�tu . Herifin olccegi n den korkuyord u.
Gomleg i n i n y a n cebinden bir Lucky Strike �ekt i. �akmag1 � ak­
t1. Kimse konu�muyord u, ortama yabanc1hk duygusu egemend i .
Pi�i olduresiye marizlemi�lerd i a m a memnun deg i l lerd i. Bir dur­
gunluk vard1 tayfada. Sessi z bir endi �e. Hayal kmkhg1. Aret' ten
bekledik leri dayak yemesi degi ldi. Ka�m1� olsa, yahut gev�esc.
yaltaklan s a, yalvarsa daha memnun kalacaklarc:h. Bire kar�1 alt1 ki­
�i agz1m bumunu kirm 1 � l ard1 . Fakat ken dilerini tatmin etmeyen,
zaferi belki de yenilgiye �eviren bir �ey vard1 bunda.
Erol sokagin agzi nda durdu, arkaya bakt 1. Aydemir yeti �iyord u.
"Bir daha bu taratlara gelecegi n i sanmam." ded i .
Olmemi�ti demek. Erol sonsuz bir ferahl am a duyd u. S anki bu­
liin kuvveti geri geldi. Dizlerin i n titremesi kes i l d i . Amans1z bir g u ­
IU�le yuzune en sert i fadeyi yap1�tird 1 . ihtimal, digerleri d e ayrn
gev�emeyi h i sseti ler. Asabi glil u�ler duyuldu.
i�lerinden biri :
"Herif zannetigi mden daha sersemm i�. B abamin hakk1 varm 1�.
'Ermeniler teh likeli o l acak derecede kahn kafahd1 rlar' der." dedi
Erol azarlad 1 .
"Ermeni mermeni sokmez burada!"
Sustular. Asfalta �1k1p Caddebostan tarafina sapti l ar. Kimse bir­
ka� ad1m otede olup bitenden �uphelenmcm i �ti .
Erol i�indc dogmaya ba�layan tarifi i m kans 1 z memnuniyet­
sizligi kalbine h apsett i. Herkcstcn , arkada�lanndan bile tiksin iyor­
du. Onl ara, herkesc bir �ey yapmak i�in zi hnini kurcalad1 . Tayfa­
nin d urg unlugunu kendisine kar�1 du�manca bir tavir ol arak alg1-
l ad 1 . Kar�1 �1 kmalann1, soru m l u tutmalan r n , kotli lemelerini bek­
led i . Aile �evresinde kazanrm� oldugu uslu �ocuk �ohretinden hi�­
bir zaman bu kadar nefret etmemi�ti. Madam Yerani k ' i ofke ile
and 1 . Mubeccel ' le kar�1hkh iki l af etti mi, Erol hakkinda mutl aka
yuz k1 zart1c1 ovgiiler duzerd i .

1 74
 Aki m a Yeranik gelince, gayri i h tiyan Ermeni �ivesiyle mml-
dandt.
"Ka �ocogum ! . . .
Giildii.
"Kim geliyor sinemaya? Ben davet ediyoru m. Atil l a, km lan
di�in agnyorsa eve git."
Bu kadar agtr bir olaydan sonra sinemaya gi tme fikrinin �o­
cuklarda gizli bir �a�kmhk yaratacagmt dii�iiniip keyiflendi. Bu si­
ncma dalgasmm uzun miiddet agtzdan ag1za dola�tp i sm i etrafmda
bir efsane yaratacagmdan emindi.
Fakat sinemaya gidene kadar dort ki�i kaldtl ar. ilk aynlan Ay­
dem i r o lmu�tu. Erol oyunbozan h k etmesini otoritesine kar�t bir
sayg1s1 zhk saytp i�erledi .
Straya girmedi, gi�enin deligine egi ldi, cebinden �1kard1g1 be�­
ligi bilet�i ktzm oniine f1 rlatt1. "S tradan ! Stradan !" di ye bagtranlara
bo� verdi. B i let�i ktz samimi fakat �ekingen bir tebessiimle sordu:
"Ka� lane?"
"Yanm kilo ver."
Ktz giilii�iinii basttrdt .
"Ne rezalet bu, nizam inti zam yok mu burada ! "
Sert b i r sesti, ya�h b i r adam. Erol ba�tm b i l e �evinnedi. Ba�­
pannagm1 kmp dort pannagmt ktzm burnuna dayadt, goz k1rpt1.
Ktz aleacele dort biletle birlikte paranm ii stiinii de Erol ' un avucuna
koydu, st radaki mi.i�terilere "Bu bey erken, herkesten erken gel­
mi�ti, ama para bozdurmak i�in s1ray1 terk etti ." diye bir masal uy­
dunnak zorunda kaldt.
Erol arkada�lanm toplaytp kabadayt tav1 rl anyla i�eri girdi.
Kalbinin deh�etli burkuldugun dan kimse §iiphelenemezdi.

1 75
 -3-

Kilit sesi A l i ' nin akhrn ba�ma getird i . Anahtan r,:evirdi, kap1y1
i tti , tekrar r,:ekip kapatt1 , kilitlemcden b1rakt1, kaldm mdan indi.
Ald1g1 tedbirlerden memnundu. Olaydan hemen sonra panik ha­
linde kar,:makla agir bir hata i�lemi� o lac ag1rn �imdi anhyord u.
Kravat1rn takm1�, ceketi n i giymi�, Memed'e bir pusula b1rakm 1�t1:
"Ben �ehre i n iyorum, belki gecikirim. d ukkarn sakm bo� b1rakma ! "
Sabahleyin r,:1 rak kap1y1 ar,:1k bulacak, her �ey normal devam ede­
cekti, belki yirmi dort saat, belki fazla. Kend isi, o zamana kadar. . .
Pend i k ' e trenle gi tmekten caym1�t1. istasyonda herkes tarnrd1
onu. B i r dolmu�a atlar, Bostanc 1 ' y a giderd i. Bostanc 1 ' dan, yine
dolmu� veya otobusle, Maltepe yahut Kartal ' a. Oradan da banliyo
treniyle Pen dik'e. Boylesine ustaca, aki lhca bir plan haz1rlad1g1
ir,:in g uru r duydu.
Sokagm en karanhk yerinde arkas1rn d ondu, Osman Bey ' in evi­
n i ser,:meye gayret ett i.
Ser,:emed i .
Asfalt sokak boyunca, agar,: dallan arasmdan 1�1 klar su­
zulUyordu. Soldaki son 1�1k M1sta Beyg i l i n 1�1g1yd1 galiba. Osman
Bey ' i n v i l lasmm bulundugunu tahmin ettig i yer kapkaran hkt1 . Eh,
tabii, ki mse d onmemi�ti daha. I�1k olsayd1, g urliltu, bagn�ma, ka­
labahk da olurd u . Oysa sokak sakindi. Sanki her zamankinden da­
ha sakin. Bu sukGnetin korkutucu ve ayrn zamanda r,:ekici bir yarn
vard 1 . Belki de sagh sollu butun duvarlann ardmda, agar,:larm di­
binde, yapraklann arasmda i nsan l ar g i zlenmi�, ad1mlanrn i z­
lemekteydi ler.
Emin olmak ir,:in sokagm yukan ucuna g itmeyi du�unduyse de
kar,:ma arzusu galip geldi.
Kendisini bir anda Bagdat Caddesi ' nde buld u. 0 ba� dondurucu
pazar trafiginin ortasmda. Arabalann farlan u rpertti. Akima fi lm

1 76
sahneleri geliyor. bir si.iri.i projektori.in merkezinde, pusuya yatm1�
poli slerin atqine hedef olacagindan korkuyord u.
Otobi.is duragindan az1c1k otede. yolun kenannda. bah\:eden d1-
�anya sarkan bir agacin golgesinde, al\:ak bir duvara i l i�ti . Yi.icudu
eti.ivdeymi� gibiydi. Ter, gomlegi nden ge\: mi�, ceketini de 1slat­
m 1 �t1. Kravat bogazm1 s1 k1yord u; gev�etti . Soguk su istiyord u. Dili
tahta par\:as1 gibiydi. Fakat pazar ak�am1yla istanbu l ' u n herhangi
bir sayfiyesi nde su bulmak neredeyse i mkiin s1zd1. Art1k di.ikkiina
donemezdi. Her �ey yabanc1 geliyordu. Her �ey di.i�man, her §CY
tehdit dol u . Kendi evi b ile. Sadece karanhgin ortasinda kendini az
bu\:uk emniyettc hi ssediyor, si.ikGnet buluyordu.
Arkadaki ko�ki.in pencereleri n den ta�an caza tahammi.il ede­
medi. Ayaga kalkt1 . Duraktan ge\:erken, radyonun temposu i le
omuzlanm sall ayarak 1shk \:alan veya m m ldanan blucinli �ortlu
gen\:ler gordi.i.
Osman Beygi l ' i n pencereleri n i n bir gece evvelki hali gozi.ini.in
oni.ine geldi. 0 a\: Ik pencereler sokaga 1�1k ve mi.izik sa\:1yord u.
Sokaga dald1. Cadde \:Ok aydinhk, \:Ok kalahahktir diye di.i­
�i.indi.i. Di.ikkiimn oni.inden ge\:ti . Belki d e birisi i\:erde gizlenmi�,
donmesini bekl iyord u. Caddeye \: Ikmaya ne li.izum vard 1? Ara so­
kaklardan, adadan adaya, <;iftehavuzlar' a, hatta daha a�ag1ya i n­
mek, orada bir vas1ta bulmak mi.imki.indi.i.
B i rden, isted iginin ne o, ne de bu oldugunu kabu l etmeye mec­
bur kal d1.
istcdigi Gi.ilgi.i n ' i.i gormekti. De li gibi. Kar�1 konulmaz bir is­
tekti bu.
Ken disini n e tuttu, n e aldatmaya yeltendi . Sadece, hemen uzak­
la�ll ; gidecegine, u zakla�1p gidecegine yemin ett i.
Hararct basm1�t1. Deh�etli bir heyecan d i zleri nin bag1m \:Ozdi.i.
ilk randevusuna giden bir talebeni n \: i i gin hali vard1 i.izerinde.
Bununla beraber, bah\:eye gi rmeye yeltenmedi. Yakalanmaktan
ziyadc, kap 1 m n ardinda, karan h kta, Gi.ilgi.in'le kar�i la�maktan
korktu.

1 77
 Umitsizce ge�1p gitti, geri dondi.i. villam n kar�1si ndaki kal­
dmma �1kt1. mllm duvara dayay 1 p binaya bakt 1.
Art1 k o binadan i.irkmi.iyordu. Bamba�ka bir bi.i y i.i vard1 orada.
i�eri girmemek. hi� olmazsa gen i � camlardan salonu seyretmemek
i�in ken dini zor tutuyord u.
M1sta Beygilin alt kati nda 1�1k vard 1. Sokaktan kimsecikler ge�­
miyordu. Ali duvann i.izerine �1kt1 , Osman Bey ' i n misarir odas1m
seyretmcye �abal ad1 . Sokak lambas1mn 1�1g1 zem i n katin pencere­
si nden i�eri dahyordu. Fakat hi�bir �cy goremedi . Kanepenin bu­
lunmas1 gerektigini di.i�i.i ndi.igi.i yerdc bir beyazhk vard1. Gi.ilgi.i n '
i.in bluzu mu?
Bagi rsaklan alti.i s t oldu. M1 sta Bey ' i n bah�esinin 1�1g1 yan d1.
sesler duyu ldu. Sonra dem i r kap1 a�ild1. l� 1klar sondi.i . iki ki�i so­
kaga �1kt1 . M1sta Bey' in sesi duyuldu.
"Sallan k 1z, ge� kalacag 1z."
ilk iki golgeye bir i.i�i.inci.isi.i kati ld1. M1sta Bey, kans1, torunu,
aksi yonde Bagdat Caddesi ' ne dogru uzakla�inca Ali nefes ald1 .
Bi.iyi.i bozu l mu�tu. i�inden Gi.ilgi.i n 'c sovdi.i, i ster sag. i ster olmi.i�,
ne i sterse olsun. Daha orada nc i�i vard 1 ? Di.inya kadar yol vard1
Pcndik ' c kadar. Sahi, Dogu Postas1 ka\la ge�erdi ?
A�ag1 atlad 1. Duvara yap1�t1. Birisi geliyordu. Sessiz sedas1z.
Kaldmmdan. Biraz sonra oni.i nden gc�ccekti . Burun buruna ge­
leceklerd i . Ani bir kararla sirllm �evird i, i l k vas1tay l a Pcndi k'e
u la�mak amac1yla h1zla sokaktan �1kt1 .

Pupu l . A l i ' y i tammam1�t1. Uzakla�an adamin ardindan bakt1 .

Osman Beyg i l i n evinin cephesine bakt 1. Adam kaybol mu�tu. Daha
fazla i lerlemedi. Eve dondi.i .
"�abuk dondi.in." dedi Yeran ik.
"Korktu m . B i risi vard1."
"Ncrede?"
"Osman Beyg ilin kar�1sinda. Duruyordu herhalde. Ben yak­
la�i nca gitti."

1 78
 "Du rdugunu ne bil iyorsun?"
"Bilm iyoru m . Urktiim. �ok karan hk11.
Yeran i k gbge bakt 1.
"Mehtap ge� � 1 k1yor."
"Evler s1ra i le karanhkta. M 1 sta Beyler sinemeya g ittiler mu-
hakkak. Osman Beyler donmemi�tir daha."
"Hani Siirtiik evdeydi?"
"Her taraf kapahyd1, karanhkt1."
"D1�an �1km1�tir a�ifte. Onlar donmeden yatm1� ol amaz. Yalrnz
kald1 ya, kim bilir nereye gitmi�tir siirtmeye?"
Pupul hayal giiciinii bu konu iizerinde yog unla�tird1, sessizl ige
gbmiildii.
"Gideyim bakay1m. hala uyuyor mu?" dedi Yeranik. "Uyandir­
mak istemiyoru m ama �orba da kaynaya kaynaya suyunu �ekt i. Az
daha ge�erse galiba ben de ac1kacag1m . "
Pup u l , Siirtiigiin yapt1klanrn dii�iiniiyord u.
"Yatmadan bir �ey ler yeri z." ded i .
Yeran i k terl i klerini �aklatmadan yu kan � 1 k t 1 , kap1 arahgmdan
dinled i . i�erde �It yoktu. Tokmag1 di kkatle �evirdi, itti, ba�1rn i�eri
soktu.
Krikor karyolada hareketsiz yat1yordu . Sadece nezleli bir so-
luma duyuluyordu.
·'Krikor, Krikor, uyuyor musun?"
�ok al�ak sesle �agmyord u.
Cevap alamad 1 .
Kap1y1 brtiip gitti.
Krikor gozlerin i a�t1, kap1ya bakt1, sonra tavar n n kararm1� tah­
talarma, hareketsiz kald1. Yerani k devam ediyord u: "Zaten p1smk
bir �ey s i n ! " Krikor terliyor, cevap vermiyord u . K 1 z giil iiyor, eg­
leniyord u. Yq i l gozleri giiliiyordu. Bi�imli viicudu kahkahayla
sars1hyordu. Tekir giiliiyordu. B iitiin kedi ler daire o lmu� gii-
l iiyorlard 1 . Cina gii liiyordu: "P1smk! P1sm k ! " "Sus, Cici !"
"P1smk ! P1sm k ! " Garo muazzam bir kahkaha at1yor, biitiin k oy �m

1 79
�m bti.iyordu. KIZln ne�eli yi.izi.i degi �iyor, ag1z u�lan sark1yord u.
Gozlenni oylesine bir alay l a ki rp1yordu ki Kri kor yeri n d ibine bat­
mak i stiyordu. Anasma i syan etme gi.ici.i yoktu art1 k. Yerani k de
gelini olacak k1zdan yana �1km1�. oglu i le alay ediyordu: "Bir in­
samn az1c1k akh olmah. Gozi.in yok mu? �u vi.icuda, �u yi.ize. �u
boya bosa bak. Sen m i topuklu giyccek sin? Zaten p 1smk bir �ey­
sin." "P1 s m k ! P1 s m k ! P1sm k ! " "Yirmi be� ya�mdaki k1zla
ba�a m 1 �1kacaksm? Zaten p1smk bir �eysin. Boynuz takarsm.
"P1sm k ! P1sm k ! " � i m d i , k 1 z da Cina' m n nakaratma e�lik ediyord u.
Krikor Yeran ik'e. bmri.inde hi�bir kadma bu den l i �iddetli bir arzu
duymad1g 1 m , �ocukken sahip olmay1 �ok arzu ettigi bir �eyi gb­
ri.ince ne hissediyorsa, bu klZI gbri.ir gormez aym �eyi hissettigini
soy lemeye �ah�t1 . Mutlaka ona sah i p olmak. Sahip olmak fik­
rinden sarho� olmak. Ahp cebine koymak. her yere beraberinde
gbti.irmek ve elini cebinden � 1 karmamak. Benimdir demek. Bu
kadar. Ba�ka �ey i stememek. Kendi mah oldugunu bi lmek. Ken­
dininkinin bu o ldugunu herkese gbstermek . . . "Sana uygun, olgun
bir k1z laz1 m . " "Yaaa ! Scrap ben ya�ta degil miydi? Ki.i�i.ik,
gi.izel k1z ald1 o. Ben ondan a�ag1 m1y1m?" "O �ok zengi nle�ti ."
Krikor'un gozlerinde ya�lar bi rikti , gbri.i�i.i bulamkla�t1 . "Zaten
bi.iti.in hayat1m boyunca arzulanma engel oldun. Bir �ey isterd im,
i stemck ay1ptir der, almazd m. Ay 1 p neymi�? Para harcamak is­
temezdin, ay1p derdin." "Nankbr evlat! Ne i sterdin de al­
mazd 1m?" "istemezdim ki. A l mayacagm1 bil ir, istedigim �ey
gi.izel deg i l , camm i stemiyor diye kend i m i kandmrd1m."
"Nankor ! " "Bana bir bisiklet bile almadin. Kopekler gibi yal­
vanrd 1 m sana. Senin gibi ana ! " Yeranik h1�k1rarak aglamaya ba�­
l ad1 . "Aglam a ! " diye bagird1 Kri kor, "Aglama d iyoru m ! Mahsus
aglad 1 g 1 m bili yorum, ama gene de aglam a ! " Yeran ik' i n gozya�lan
bir anda kurudu; "Budal a ! Zengin klZlm be� kuru�luk �ekerle kan­
d1 rabi l i r m i s i n ? iflas etti rir seni . Ba�ka nen var ki sana baglansm?
Zaten p1smk bir �eysin. Cina el �1rpt1 : "P1 s m k ! P1 smk!" "Seni n
paran ne o l acak ki?" Krikor co�tu : "Bende para var, var ! " Yeranik

1 80
�tipheci bi r bak1� firlatt 1. "Kai; paran var?" "\:oook ! El l i . ytiz ! "
Yeranik feryad1 bast1, m uzaffcr bir e d a i le Pupu l ' a dondti. ' ' Hiii !
Ben soylemez miydim sana bu i;:ocuk benden gizliyor d iye? B ana
kirk para ii;:in eziyet cdcrdi ! " K1z alayc1 alayc1 Yeran ik'e ba­
k1yordu. "Ytiz bin ii;:in mi bu tela�? Bir y i l h k masraf. Ytiz bine kar­
�1hk, yen i r mi bu?" Parmag1 m n ucuyla Krikor 'un pijamadan d1�an
firlayan gobeg ini i�aret ediyord u. Krikor gobeg ini gi zlemeye ug­
ra�t1ki;:a gobek balon gibi gittiki;:e btiytiyor, pijamay1 yirt1yord u.
Yeran i k haykmyordu; "Git, git, kan al, git!" "Aglama ! "
"Benlc oturup d a n e yapacaksm. Defol, kan m n pe�inden git.
"Aglama diyoru m ! " "Sana n e ? S e n k a n m al g i t . Benim oltimiim
yakla�1yor zaten.·· "Aglama diyorum ! Aglama! Aglam a ! Ag-
lama . . . "

"Hafi f bir seri nlik hi ssediyor musun?" dedi Yeranik.

"Gecenin rutubeti."
"Hay1r. B ak, u fak bir hareket ba�lad 1 . "
B a � 1 m kaldirm1�. elektrik a m pultintin ti zerinde uzanan dalm
yapraklanna bak1yordu dikkatle. Yapraklar zaman zaman bel l i be­
l irsiz tirperi yord u.
Kuzeyden i;:eki ngen bir meltemin habercisi in iyordu.
"Eh ! Elbette, n i hayet bir degi �iklik olmahyd1. Bogulacakt1k ne­
redeyse kai;: gtindti r ! "
"Hamsinmi�." dedi Pupul. "Kaz1m B e y anlatirm 1� Madam Yer­
jin 'e. B i r hafta kavururmu� ortahg 1 . Araplar . . .
Yukardaki pencerenin ontinde bir golge k1mi ldad1. Krikor' un
sesi Yeran i k' i sars t1.
"Yemek yemeyecek miyiz daha?"
"Tovbe yarabbi, iki saatir seni bekliyoruz burada. Uykumuz
geldi."
Cevap o l arak bir m m l t 1 duyuldu. Krikor ii;:eri i;:ekildi.
"Gidey im yemegin alllm ai;:ay1m. Simdi yemek soguk d iye
kavga i;:1kanr."

181
 Haki katen, i l k ka�1g1 ahr almaz Krikor' u n sesi yiikseldi.
Yeranik yalvaran bir sesle it iraz etti .
"iki saat kaynatabi l i r miydim? Ben ne bileyim kar,:ta kal­
kacag1 m . Uyandirmak da i stemed i m ."
Krikor homu rdan d1. Gene aksiydi. Yeranik, oglunun keyfinin
bir iki saat ir,:inde neden degi�tigini an lamak ir,:in zihnini kurcalad 1.
Sebebini anlayam ad1ysa d a , kar�1sinda her zamanki taham mul edil­
mez Krikor' u gordiigiine ir,:in ir,:in sevindi.
"istersen mu tfaga gi del im, soguk almayas i n . "
Anas1 m n haddinden fazla �eflcatli sesi Kri kor' u sin irlendird i.
"Sofray1 koy madan dii�iinseydin ! Ycmege ba�lad1 ktan sonra . . .
"Zaran yok, ben kaldmnm, sen ii�iime de . . . "
"Liizumu yok."
Pupul ogleden kalma tuzlu bahga h iicum etmi�ti. Ba�ka �ey ye­
meye niyeti yokt u. Arada s1 rada lath bi r sozlc ki lr,:1klan Tekir'c at1-
yord u. Yeranik k1z karde�ine endi�eli bak1 �lar f1 rl at1yord u. Oglamn
aksil igi iizerindeydi y i ne. Aralannda yine bir kavga kopacagindan
korkuyordu. Kavga istemiyordu bu ak�am. Krikor' u n di kkatini ke­
diden ayi rmak ir,:in ba�ka bir konu ar,:may1 denedi.
"Bakahm Hilda bu gece Govl ianos'un kans 1 m gorebilccek m i ?"
Krikor goziinii kaldird 1 , sonra ba�1m tekrar tabaga egd i.
Yeran i k agz1m arad1.
"Dogrusu di yccek yok. Hir,: Ermen i ' ye benzem iyor. Tam Av-
rupah tipi."
"Bakahm k1z taraf1 kabu l edecek m i ?" dedi Pupu l .
"Neden kabu l etmeyecekmi�?"
B u cevabin Krikor'un gururunu ok�ad 1gi ndan emindi. Fakat og­
lunun surat1 g itti kr,:e daha fazla as1hyordu.
Krikor sesini saki n , normal tutmak ir,:in r,:aba harcayarak, go­
zii n ii tabaktan kaldirmadan sord u:
"Yann sabah K i n a h ' y a gidecek m i s i n ?"
"Ben gidip de ne yapay1m? Dstiine varmak istemem. K1z kar­
de�in gerekeni yapacak."

1 82
 "Ogleden evvel vanrsan Hilda kimseyle gori.i�mi.i� olmaz. Sen
soyle de, Govl ianos'un kans1yla gorii�mesi n . "
Yeranik, elindeki lokmay1 agzma gotiiremeden kalakald1 . Kri­
kor sanki belkemigi kmlm1� gibi kafasm1 sallamaya ba�lad1 .
"Bu i� olmayacak."
"Aaa ! "
<;atah yere b1rakt1, ellerini masamn kenanna dayad1, �a�km �a�-
km Pupul ' un yi.izi.ine bakt1.
"Niye ayol? "
Krikor kafas1m sallamaya devam etti.
"Begenmedi m."
"Nesini begemedin?"
"Dudagm1 . . . Alt dudag1 �ok kalmd1. Arap dudag1 gibi."
"Deli misin sen ayol?"
"Sen gordiin m ii yi.izi.ini.i? Ben gordii m . Kahn dudakh kocaman
bir ag1 z ! B acaklan ipince!"
Pupul bir ka�1m kaldmp bir "Hi h ! " koyverdi ve yere egildi.
"Pi�on, neredesin pi�onum? A l ! "
Yeran ik oglunun sozlerin i n ciddi olduguna inanam1yordu.
Soni.ik gozbebekleri parlad1.
"Ciddi mi soyliiyorsun, yoksa �aka m 1 ?"
"Ne �akas1?"
Dikkatle Krikor 'un yiizi.ine bakt1 ve ciddi o ldugunu anlad 1. Bir­
den canland1, abarti lm1� bir k1zgmhkla haykird1.
"E deli sin sen �ocuk! Ba�ka ne diyebil irim ki? Di.ipedi.iz de-
li si n ! Yok dudag1 kahnm1�. yok bacag1 i nceymi � ! "
"Sen gordi.in m ii?"
"Hay i r ! "
"Oyleyse kon u�ma!"
Yeranik bu sozii emir sayd1. Tiirlii ti.irlii g ii l iici.ikler zapt ederek
k1z karde�ine dondi.i.
"Gordi.in mi.i, hamm, gori.iyor musun? Bende su� bulurdun. Sen
nglunu evlendi remezsin diyordun . Gor i �te ! "

1 83
Kri kor tela�la ayaga kalk11.
"Biti rscnc yemeg i ni."
"Yedim.
Si.iralle eve girdi. Yeranik · i n sesi bah�eyi d olduruyordu.
Krikor ' u n k u l ag m a a�m ne�eli �almd1 bu ses.
 -4-

Antraktta, Ero l, s1k i skem leler arasindan kaba h areketlerle yol

a�arak gazoz almak i�in bi.ifeye dogru yi.iri.irken, pe�inden gelen o
i.i� ki�inin ger�ekten l i deri oldugunu hi ssett i . A�1k hava sinemasm1
dolduran kalabahgin �ekingen ve hayran bak1 � l an , i.izerinde olsa
gerekti. Belki de marifeti ag1zdan ag1za yay i l m 1�t1 b ile. �imdi,
semtin oglanlan gelecekler, bi.ifenin oni.inde kendisine baghhk ye­
mini edeceklerd i .
Beklemedigi biri gel i p buldu on l an : Aydemir. O n u gori.ince
i�inde n aho� bir his dogd u . B i r �ey olmah, diye di.i�i.indi.i, fakat ne­
�eli gori.inmeye gayret etti. B i r gazoz da ona 1 smarlad 1 .
Aydemir �i�eyi diktikten sonra:
"<:: 1 kahm." dedi.
Ati l l a parmaklanyla durmadan kmk di�ini yoklayarak sordu.
"Ne var?"
"D1�an �1kahm, soyleri m . Sen de ortahkta gezme, gozi.in sim-
siyah olmu�."
Erol ka�lanrn �att1.
"Ne oluyor sana?"
"Durum iyi degi l ."
Kap1ya dogru yi.iri.idi.i. <::o cuklar onu izledi ler. Erol o anda oto­
riteyi tek rar kaybettigini h i ssetti . Kendisi de tayfay1 takip etti, en­
di�eye kap ild1 .
"<:: o cugun �enesi � atlam1�."
Kaldmm karan h k ve tenhayd 1 . Erol gi.il meye gayret etti .
"Bir yumrukta insar n n �enesi �atlar m1?"
"Bilm iyorum. Bir yumruk mu, on yumruk mu?"
"Nereden duydun?"
"Ben si zden ayn hnca eve gitmedim. <:: o cugu hastan::ye go­
ti.irdi.iler."

1 85
 "Hastaneye m i ?"
Ati l la di�ini sarst1, ac1 duymad 1 .
"Konu�mu� m u ? Konu�mu� mu?"
Aydemir bir d u vann dibinde durdu.
"Beyin konj estiyonu* olmu�. Konu�am1yor."
"Olmesin u l an ! "
"Bilmem."
B i rbirleri n i n yi.izi.ine baktilar. Hepsinin yi.izi.i bembeyazd 1.
"�ayet i:ilmezse, iyile�ince konu�acak."
"Tabi i."
"Ke�ke i:ilse."
"Faydas1z. Sevim �ahitlik eder."
"Sev i m ' l e konu�mah. Kork utmah."
"Fi l m lerde olur o."
"Yalvan nz, kandmnz. Gavuru m u korumah, bizi mi?
"Bu ikna etmez Sevi m ' i."
Uzun bir sesizlik oldu. Erol farkinda olmadan sag elini ovala­
maktayd1. itiraf etm iyordu ama parmaklanm k 1 m i l datinca i;:ok ac1 -
yordu.
B i ri sord u:
"Ne yapacag1z?"
"Bir �ey yapmak laz1m."
"Yapilacak tek �ey, oglan la anla�makt1r. Tat hhkla yahut teh-
d itle."
"Bu ders o l m u �tur kendisine. Teh dit daha etki l i olur."
Aydemir sab1rs 1 zhkla kesti.
"Bu arada meseleyi kapatmak lazim. <;ocugun ai lesi soru�turma
is terse . . . "
"Ailesi zen gin m i ?"
"Kim bil ir? ihtimal."
"Zenginse para yedirirler."
"Tabi i . Online gei;:mek, soru�turmay1 si.iri.incemede b1rakt1rmak,
kendine gelince de i;:ocukla anla�mak gerek."

1 86
 "Ya eger . . .
"O vakit durumu kotii olur."
Bu defa sessizlik daha uzun siirdii. Ki msede boruluk edecek,
hatta duydugu korkuyu saklayacak hal yoktu.
Aydemir devam etti.
"Yap i l acak bir �ey var. Ara vermeden, siirekli kii l lemek."
"Soy le."
"Ati l l a amcas1m gorsiin."
"O kolay." dedi Ati lla.
Hepsi can l andilar. Arna kurtulu�u Ati l l a ' dan beklemek fikri
Ero l ' un ho�una gitmed i .
"Ben." ded i . "Babam la gorii�ey i m . icap ederse ba�ka <rarelere
ba� vururuz."
Sesinde <rok biiyiik bir onemseme vard 1 .
Aydemir onaylad 1 .
"Sen d e babam harekete ge<rir."
"Alt taraf1, gerekirse maddi tazminat veririz."
"O hususu ben hal lederim." dedi Ero l.
B abas1 mn, oglu hapse gi rerse, ismi etrafinda rezalet kopacagin­
dan korkup, her fedakarhg1 yapacag1 m dii�iindii.
"Yapt1g1m1z bir �akaya i<rerleyip iizeri m i ze saldird1g1m ispat
edecek �ahit de bu labiliriz."
"Kolay. Sonra dii�iiniiriiz bunlan."
"Tiirkliige hakaret ettigi n i , m i l lete, dine sovdiigiinii, bunun iize-
rine galeyana gelip . . . "
"Bu hususu sonra dii�iiniiriiz."
"Sayet iyi le�irse."
"iyile�ir, iyi le�ir. S i md i sen amcana g i t. Erol da . . . "
Erol, Aydem i r ' i n tavirlan na g ittik<re i<rerliyordu. Hepsinin iize­
rindc otorite kurmu�, hemen hemen l iderleri olmu�tu. Kendi ken­
d ine . . . Hem talimatlan da o veriyordu.
Fakat <rocuk l ardan aynhp tenha sokakta tek ba�ina yiiriimeye
ba�l ayi nca, Aydem ir' i , Metin ' i , tayfay 1 , her �eyi u nuttu. Her �eyi

1 87
fcda ctmeye. hatta u nutulmaya. s i l i k bir �ahsiyct olmaya razi ol­
dugunu sam i m iyetle itiraf ell i . Yeter ki oglan olmesin, kendisi de
hapse g irmcsi ndi. Ti.irkli.ige hakaret iyi fi kirdi, ama oli.im o l mazsa.
Nas i l olebilirdi, akh ermiyord u. A-rct A-ret bu kadar zava l h bir tip
miydi? Acaba bu kadar dayak yerse kendisi de olebi l i r m iydi ?
Oyle ya, ringde boksorler ol mi.iyorlar m1yd1 bazen? Eld ivene rag­
men. Halbuki alt1 ki�i r;ocugu e l d i vensiz dovmi.i�lerd i .
Bunun i.izerine, olup biteni n anormal olmad1g1rn, Arct ' i n ger­
r,:ekten olebileccgini anlad 1 .
Kalbi daha h1zh r,:arpt1. B i r an evvel eve vanp her ti.irli.i kaba­
day 1 h g1 bir yana birakarak baba smm hi mayesine s1gmmak arzusu
kanatlandird1 onu. ' Lizi ' den utan m ayacakt1. Alay konusu olmak
umurunda degi ldi art1 k. Yeter ki sonu koti.i olmasmd1 .
Sokagm ko�esini doner donm e z durdu. ilk hareketi, elinde ol­
madan geri lemek oldu. �im�ek h1z1yla dondi.i, eger o anda biri ses­
lenmesiydi belki de kar,:acakt1 .
"Erol Bey, nerdesin b i l ader?"
Kadere boyun egerek durd u . Kafasmda bir tek di.i�i.ince vard 1 ;
kar,:marnn faydas1 yoktu art1k. Zaran vard1 . Kendini e l e vermekti .
Gogi.isle mek ve i nkar etmek gerekti. inkar etmek. inkar etmek.
Arel i spat edemezdi . Konu�mu� olsa bile. inkar etmek. Sevim ken­
disini sur;lasa bile. inkar etmek. <;ocuklar, hepsi i tiraf edinceye
kadar.
"Ne var?"
"Habann yok mu? Eve var, tezden .
Ken d isine h itap edeni tarn m aya gayret etmedi . Kalbi r;atlaya­
cakt1 . Ta� kesilmi�r;esine evlerin i n oni.inde toplanm1� kalabahga
bak1yordu. Sanki birisi bogazm1 s1k1yordu. Bogulacakt1 . Ne nefes
al abi l iyor, ne de yutkunabi l iyordu. Sesi, evet sesi e le verecekti
kendi sini, r;i.inki.i sesi r,:1kmayacakt1.
B i l i nr,:si z ad1 m l arla eve dogru, kalabahga dogru i lerled i.
"Og ludur . . .
"Evin og larn . . . "

1 88
 "Budur oglan . . .
Bah�e kap1s1 onunde polislcr duruyordu. B ah�ede poli sler ve
1ammad1g1 siviller vard 1 . i�erde butun 1�1 klar yanm 1�11 , butun kal­
larda. B i r suru insan vard1 evde. Olm u�tur, d iye du�undu. Bu du­
rumun ba�ka izah1 olamazd1. Fakal nasil lespil elmi� lerdi? Eve!,
Sevim ele vcrmi� olmahyd 1 .
"Nereye gidiyorsun? Yasak ! "
Semllen b i r polis seslendi.
"Birak, evin ogla m .
Yabanc1 p o l i s koyverd i. Erol sokagin ko�esinde kend isini �ag1-
ran sesi bi rden lam d 1 ; mahal lenin bek�isiydi. Etrafina baki nd1, onu
goremedi .
Dizleri gene lilriyord u. Fakal bu ba�kayd1 . Deh�etli bir �eydi.
Yuzune, beynine, dalga dalga kan hucum ediyordu. Bah�eyi bi­
n aya baglayan u� basamag1 gu�lukle �1k11.
"Ne istiyorsun? Sen kimsin? Kim koyverdi bunu?"
"Evin oglamym1�.
"Girin."
Bir ba�kas1 dikildi kar�1sina. Obu rii arkadan seslendi.
"Evin oglam .
"O yandan degi l . Sola."
Yemek salonunun giri�ini kapal1p sag eliyle mutfag1 gos­
leri yord u.
Her laraflan la�an 1�1klardan gozleri kama�m1 �11 . B a�1 donu­
yord u. Sesler kulagina uzaklan gel iyordu. �evresinde, zoraki bir
nezakel alli nda, surallar serl bir ifade la�1yordu. Havada elle lu­
lulur bir lehdit as1 hyd 1 .
Mutfaga girince i l k gordugu anas1 o l d u . Mubeccel bir 1 s ­
kemleye �okmu�. sapsan kesi l m i�li. Yuzu ve sa�lan 1 slak, kollan
i ki yana sark1 k11 . Ortadaki masada yan yanya bo�alm1� bir kolonya
�i�esi vard 1 . B uyumu�. bulamk gozlerle oglunun yuzune bak1 1. Ag­
z1mn tikleri surekli harekel hali ndeydi. Sen iha'mn da gozleri bu­
yumu�lu. T1rnaklanm unulmu�lu. Osman Bey ' e yana�i l m1yordu, o

1 89
kadar as1kt1 surat1 . B i r yabanc1 g i bi bakt1 ogluna. Uni Cormah bir
kom i ser, bir polis ve bir sivil. ailenin etraf1m alm1�t1 .
Komiscr kimsenin bir �ey soylemesine firsat vermeden i lerledi.
"Siz kimsiniz?" diye sord u.
Osman Bey cevaplad 1 .
"Og lumdur."
Komi ser Osman Bey ' e bakmad1.
"Cevap veri n . ded i . "is m i n i z ne?"
"Ero I."
"Nereden geliyorsunuz bu s aate'I"
"Sinemadan ."
"Sinema bi tmedi k i daha.
Erol k1pk1rm1Z1 kesildi, kekeledi .
"Yanda b1rakt1 m . Film g i.izel degildi . . .
S i v i l k1yafetli adam bir ad1 m i lerlcdi . Erol ebeveynine sirt1m c;e-
virmek zorunda kald 1 .
"Evden n e zaman c; 1 kt1 mz?"
Erol anlamad 1. Hat1rlamad 1 .
"Ebeveynini zle birlikte c; 1 k m ad1mz."
"Hay1r."
"Kac;ta c; 1 kt1 mz?"
" B i l . . . B i lmem."
"Nasi l bilmezsiniz?"
"Tam o l arak hat1rlam 1 yorum."
"Oglcden evvel mi, ogleden sonra m 1 ?"
"Ogleden evvel. "
"Ne kadar evvel?"
" B i l miyorum." Zihni bir anda ac;1ld1 .
"Zannedersem o n b i r sulannda."
"Bir daha donmed iniz m i ?"
"Hay1r."
Erol kendine gelmeye ba�l am1�t1. Soru l ar bekledigi dogru ltuyu
alm1yordu.

1 90
 Fakat nelcr ge�t1 gini sormaya cesaret edemed i . A l acag1 cevap­
tan korkuyordu.
"ispat edebi l i r misin iz? Neredeydiniz? Kiminleydin iz?"
Erol ' un rengi att1 . Arkada� larla beraber oldugunu ve arkada�-
lanmn adlanm bi ldirmeli miydi? 0 anda buna karar veremedi .
"ispat edebi liri m . "
Dn iformah komi ser omzundan tuttu.
"Gom leginizi �1kann." ded i .
"Nasi l ?"
"Diigmeleri �oziin, a�i n . � 1 kannaya hacet yok." dedi sivil.
Erol titrek el lerle gomlegini belinden d1�an �ekt i, diigmeleri
�ozdii. Sivil, hareketlerini di kkatle takip ediyord u.
"c;ak1 mz1 ni�in burada b1rakt1mz?" dedi komiser.
Erol adamin eli nde parlayan su stahya bakt1 .
" O benim �ak1m deg i l . "
"Ya kimin?"
"Bilmiyorum. Ben . . . "
Cebini arad 1, u fac1 k bir �ey � 1 kard 1.
"Ben i mki bu .
Uzaktan bir cankurtaran feryat ediyordu.
Gozlerini bir an bi le Erol ' un iizerinden ay1rmayan sivil, ba�1 y l a
komi sere hafif bir i �aret yapt1 . B i rl ikte mutfaktan d 1pn �1kti lar.
Cankurtaran sokag1 birbirine katarak geldi, kalabahg1 yard 1, vil­
l am n oniinde durdu.
Ero l ' u n merak1 korkusunu yenmi�ti. Anasina bakt1 . Miibec­
cel ' den hayir yoktu. � a�kin bir hali vard 1. Sen i h a dayanamad 1. Pen­
cereden d1�any1 seyreden p olise go7Ucuyla bir bak1verd i, f1 sildad1 .
"Fatma'y1 oldiirrnii�ler."
Daha al�ak bir sesle ekled i .
"Kurban hk gibi kesmi �ler."
Soziinii henuz bitirmi�ti ki korkun� bir feryat duyuldu, Miibeccel
�evresine saldmyordu, Osman Bey kansina biitiin giiciiyle san ld1.
Miibeccel yine bir sinir krizi ge�iriyordu.

191
 Ycran i k deh�et ii,:inde bagmyord u.
"ii,:eri g i r, kapa kapilan !"
Fakat Pupu l ' u hii,:bir gi.ii,: zapt edemezdi.
Yeran ik, kalbi gi.imbi.ir gi.imbi.ir, bahi,:e duvanna kadar i lerled i,
sokaktan gei,:en bir yabanc1ya seslend i .
"Ne o l m u � ? N e olmu�?"
"Adam vurm u�lar."
"Kimi? Nerde?"
Adam omuzlanm silkip uzakla�t1.
Krikor pencereden bagmyord u .
"Ne var? Ne oluyor?"
" B i l m i yoru m , cinayet i�lenmi�.
Kazim Bey sord u.
" N e olmu� madam?"
"Bilm iyoru m, bilm iyorum . . .
Az sonra, birb iri pe�i ma bahi,:eye indilcr. Kazim Bey 'in uyku-
dan uyand1g1 gozlerinden bell iydi .
Yeran i k yalvard 1 .
"<;1kmayin d1�an, Kazim Bey, i,:1kmayin d1 �an ! "
"Teyzem nerde?"
"O deli ko�up gitti, sen gitmeyesi n ha sakr n ! "
Krikor zaten pijamay l a inmi�ti. B ahi,:e kap1S1m a�mad 1. Kazim
Bey sokaktaki kalabahga kan�m1�t1.
Yeran i k "ii,:eri g ir, ii,:eri gir!" diye tekrarlay1p duruyordu.
"Madam Verj i n yok m u?"
"Daha donmedi Kad1koy ' den.
"Kalabahk Osman Bey ' i n evi etrafinda.
"Sen ii,:eri g i r. �imdi gelirler, anlanz. Hava poyraza donmi.i�,
ii,:eri g i r ! "
Krikor, list i.iste i.i<,: kere aks1rana kadar kap1mn oni.inde d urdu.
"Yann yatacaksi n ! " diye bagird1 Yeranik.
Krikor, ucundan su damlayan bumuna mendil bulmak ii,:in eve
g irdi .

1 92
 Bah�eye dondiigi.inde. Pupul yeni doni.iyordu.
Onu asla bu derece can h , heyecanh gormemi� lerd i .
··vurmu�lar!" diye soludu. "Par�a par�a etmi�ler diyorlar. Ka-
fas1 m . organ lanm govdesinden ay1rm1�lar . . .
Yerani k deh�et i�inde yi.izi.ini.i el leri y le ortti.i.
"Kimi ayol ?"
"Si.irti.igi.i."
"H iii ! . . . "
Pupul yerinde duram1yordu. C:: e hresinde bir panlt1 vard1. Gen�­
lqmi�ti sanki . bmri.inde i l k defa hayal km khgma ugram1yord u.
Kckeled i.
"Adam . . . o adam . . . karan hkta . . .
Devam edemedi. Kendi sozlerinden heyecanlanm1�t1. Sesi tit­
riyordu. Yeranik:
"Adam m 1 ?" diye tckraralad 1 . "Hangi? Hii i ! Akhm1 ka­
�1 racag1m vallahi ! "
Krikor'un a k h ba�ka yerdeydi. U z u n u z u n si.imki.irdi.i, zoraki b i r
sogukkan h h kla:
"Eh ! " dedi "Ba�ma gelecek vard 1 . C:: o k ka�m1yordu ."
Yerani k yava� yava� kendine geldi.
" A m a p e k azm1�t1, pek ! " diye mm ldand1.

1 93
 -5-

Poyraz gUnlcrden beri i l k kez trcn dUdUgUnU koye gctird i.

Gayel net. uzun uzun r;mlad1 sokaktan sokaga.
Dogu Postas1 ' y d 1 .
Dur madan, ger;ip gitti .
istanbul, 1 95 8
Ac;1klamalar
\'C

Dizin
A-;1klamalar
Kitapta (•) ipretli sozci.iklcr 1c;m. apg1da, sayfa numaras1 s1ras1yla
k1sa ac;• klamalar. ansiklopcdik notlar vcrilmi�tir. Stizci.iklcrin ha­
�mdaki hi.iyi.ikc;c rakam lar. o sozci.igi.in kitapta ilk gcc;tigi vc (') ilc i�a­
retlcndigi sayf amn numarasm1 hclirtmcktcdir. Ba�mda rakam olmayan
sozci.iklcrin. hir onccki sozci.iklc aym sayfada ol dugu anla�ilmahd1r.

1 1 pulover: [ i ng. p11/l-over. iiste r;e­
k i len' den] Ba�tan ge<;irilerek giyilen,
kollu veya kolsuz yiin iirgiisii giyccek.
12 kolpa: [ i tal. co/pa I Venedik ag­
zmdan Rumca'ya] ""N umara" anlammda.
kiiy: i stanbul heniiz giiniimiizdeki kadar
kalabahk ve geni� bir �ehir degilken. i n ­
sanlar oturduklan semti aralannda c;ogu
zaman "kiiy" diye anarlard1.
17 Ronson: Birr;ok r;qidi bulunan, za­
mamn ii n l li bir c;akmak markas1 .
Seksapel: el
18 Liz Taylor: Eli sabeth Taylor
( 1 9.1 2- ) . i ngiliz asilh Amerikah kadm
sinema oyuncus u . Sinema)a on ya�mda
ba�lam1�. daha sonra c;evirdigi birr;ok
fi l m l e Hollywood starlan arasma gir­
mi�tir Yetenegi ve giizelligiyle hayran­
h k uyand1ran Taylor, dcralarca aday
giisterildigi En i yi Kadm Oyuncu
Oscar'1111 da 1 960'da Vt�onlu Venus ve
1 962' de Kleopatra rilmlerindeki rol­
leriyle iki kez kazanm1�llr.
25 a li b i: Fr. Bahane. mazeret. Belli
bir zaman dilimi ir;inde bir yerde bulun­
dugunu kamtlama.
26 p u 11 c lr ing ball: [ i ng. /J1111d1: yum­
ruk, ball: top] Boksi.irlerin c;ah�ma yap­
t1klan. yiiz hizasmda bir yiiheklikte a­
s1h. antrenman topu.
27 Biiyiikada: i stanbu l ' u n giineydo­
gusunda. �ehrin en dnemli sayfiye yerle-
rinden biri olan Prens adalanmn en bii­
yiigii. Eski ad1 Rumca "Prinkipo"dur.
30 s i e s t e : Fr. O gle uykusu.
31 a m e sos: Rumca, hemen. derhal.
32 Hintliyan mektebi: Hovhannes
H i n tliyan ve Kalust Malatyan adh iki
iigretmen tararmdan I 909'da, Kirag1
Sokak No: 4 1 �i�li adresinde kurulan,
ana ve ilk okullan biinyesinde ba­
rmd1ran Nor T1brots Ermeni i lkokulu
[Erm. nor· yeni. llbrots: okul]. Okulun
I 950'ye kadar miidiirliigiinii de yapan
Hovhannes Hint liyan. Avrupa'ya yap­
t1g1 gezilerde 7.amanm yeni bir pcda­
gojik fikri olan Ecole No111·elle' i ke�­
retmi� VC yurda d<inii�iinde kurdugu
Nor "/ib rots 'ta bu yeni metodla egitim
vcrmi�tir. B u mctod. iigrencinin bilgiyl!
kendi ara�tirmalan sonucunda ula�ma­
s1m iingiiriiyord u . Nor Ttbmts 1 9 90 ' h
y1l lara kadar raaliyetini siirdiirmii�tiir
B i nas1 halen saglam olup. metruk vazi­
yettedir.
Getronagan: 1 886' da. i stanbul Kara­
kii y ' dc. Ermeni toplumunun maddi kat­
k1lanyla. toplumun her kesimine hitap
eden bir vak1r okulu ol arak ac;ild1. Kuru­
cusu, diinemin patrigi Nerses Varjab.:t­
ya11 'd1r i stanb u l " u n her semtinden iig­
rrncilerin kolayca u la�abilecekleri bir
yerde olmasmdan iitiirii Ermenice "mer­
kezi" anlarmna gelen ""Getronagan" ad1
veri ldi. Giiniimiizde de aym yerde lise
olarak ' arhg1m siirdiirmektedir

1 96
Varhk (Vergisi): 1 942 'de bir defaya
mahsus olarak konulan. il lerdc en biiyiik
miilki amirin ba�kanhgmdaki takdir ko­
misyonlannca serbcst�e bclirlenen w
i t iraza kanun yolu kapah tutulan vergi .
Yiikiimliiliiklerini yerine getirmeyenle­
rin �ah�ma kamplanna giindcrildigi Var­
h k Vergisi uygulamas1 gayrimiislim
azmhklan hedef alarak maddi vc ma­
nevi y1k1m getirdi.
3 7 Kmah(ada): Prens adalarmm en
kii�iik ve i stanbul limanma en yakm
olam. Anadolu sahiline uzakhg1 3.5 mil
olan adanm eski ad1. birinci anlamma
gelen Rumca "Proti'"dir.
muvman: [Fr. nwuvcment: hareket] Ha­
reket. Jev i nim. B i r miizik par�asmm y a ­
v a � h k ya da h 1 z h h k derecesi. Senfoni .
kon�erto. sonat. siiit gibi btiliimlerden
olu�an yaplllarm kendi i� lerinde bir bii­
liin olan fakat yapllla da biiliinle�en bti­
liimlerinden her biri.
38 Burgaz(adas1): Prens adalanmn
iii;iincii biiyiik adas1. i stanbu l ' dan va­
purla gelirken Kmah'dan sonra ikinci s1-
radad1r Anadolu sahiline uzakhg1 3 m i l .
c s ki a d 1 i s e "'Antigoni"dir.
40 straples: [ i ng. stripe-less: �eritsiz.
ask1s1z] Omuzlan a�1kta birakan. aslus1z
kadm bluzu.
41 taj?agan: [Erm. tag: semt: lagagan
glwrhurt: miilevelli heyet i' nden lusalt­
ma) Ermeni kiliselcrinin din d1�1 ytine­
tim i�leriyle ilgi lenen. kilisenin bulun­
dugu semlle oturan Ermeniler'in ka11l­
d 1klan se�imlcr sonucunda gtireve ge­
lcn sivil �ah1s. miitevelli.
izzet P�a: Melinde ad1 ge<;en i zzet Pa­
�a·nm. 1 9. yy. sonlan w 20. yy ba�lan
a1asmdaki dtinemde i stanbul'da ya�a­
m1� �u p:i�abrdan biri olmas1 muhte­
mcldir: Ahmet lzzet Pa�a [ A bidzade.
Arap i zzet. Holo] ('l- 1 924) I Ke<;eci zad.:
_
lzzct P�a ( 1 860- 1 925) I Ahmet lzzet
Pa�a 1 Furga�] ( 1 864- 1 91 7)
46 i splandid: Splendid Otc l i . Bii­
yiikada. Nizam Caddesi No: 7 1 ' de. daha
once Giacomo Oteli 'nin bulundugu yer­
de. Sak1zh Kazmi Pa�a tarafmdan K:ilu­
di Laskaris Kalfa'ya yaptmlm1�11r. Ote­
lin yap1m1 1 9 1 1 'dc tamamlanmca, Be­
yoglu ' n daki iinlii Tokalhyan Ote l i ' ndcn
Dikran. Tavit vc Onnik adlanndaki ii�
garson oteli kiralay1p i�letmi�lerdir.
Splendid uzun bir siire en iinlii orkes­
tralann �ald1g1 ve sanat�1lann sahne al­
d1g1 gtizde bir eglcnce mekam olm u�tur.
47 long p lay: [ i ng. "uzun �alar'"]
Uzun devirli plak.
50 amira: Osmanh i mparatorlugu ' nda.
genellikle yiiksek dcvlet gtirevlisi Frme­
nilere verilen iinvan. Sarraflar. barut�u­
ba�lar. hassa mimarlan. da1phane emin­
lerine verilirdi. Amiralar. Ermeni cema­
at ya�ammda da yiin.:tim kademelerin­
de yer alarak tinemli rol oynam1�lard1r.
56 Cutex: Dtinemin iinlii llrnak cilas1
ve kozmetik markas1.
5 7 potiliir: �ikolatah. mcyveli gibi �e­
�itleri olan. iizcri piirtiiklii. kii<;iik. lane
pasta [Frans1zca. petir: kii�iik; ve iize­
rindeki kiirkii and1ran piirtiiklcrinden do­
lay1 fourrure: kiirk kelimderinden gd­
digi dii�iiniilebilir.]
nisuaz: i k i kat beze arasma �ikolata ko­
nu larak yap1lan pasta. Frans1zca ni­
roise' i �agn�llran adma kar�m Frans1zca
kaynaklarda rastlanmayan bu pastanm.
i stiklal Caddesi' nde �imdiki Ayhan l�1k
Sokag1 'nm kti�esinde ycr alan v c 1 950' I i
y 1 l lann ortalarmda kapanan Nisuaz Pas­
tanesi ile i lgili oldugu samlmaktadir
halon sale: [Fr btiton sale: tuzlu i;ubuk]
Tuzlu �ubuk kraker.
65 Seventeen: ( " l
Marshall (Program1): l kinci Diinya Sa­
va�1 sonrasmda A v rupa devletlerine ikti­
sadi y:ird1mda bulunmak iizere General
George Marshall ( 1 880- 1 959) taraf mdan
1 97
onaya aulan ve A . B . D . tarafmdan dU­
zenlenen program. Marshall plam, Av­
rupa' y 1 Kalkmdirma Program1 ad1 al­
tmda, iki dUnya sava�1 sonrasmda gUi;
kaybma ugram1� Avrupa Ulkelerinin
ekonomilerinin A . B . D . tarafmdan sagla­
nacak u;:un vadcli kredi ve yard1mlarla
yenid�n canlandmlmas1 amacnu gUdU­
yord u . Saglanan yard1mlarla A . B .D. �ir­
ketkrinden mal ahmmm saglanmas1 ve
Ulkelerin kalkmmasmda bu mallarm kul­
lamlmas1 ama�lamyordu.
66 c o v e r girl: i ng. Kapak klZI.
76 Kuzuluk: Sakarya'ya bagh Akyaz1
ili;esindc, Mudurnu yolu Uzerinde Kuzu­
luk kiiyU yakmlannda �1kanlan maden
suyu (markas1 l.
77 miisii: " B ay·· anlamma gelen Fran­
s1zca 111m1sie11r [ 111i\syi1) sozcUgUnUn ko­
nu�ma d i l inde bozulmu� hali; i ,tanbul
Ermenileri arasmda. giderek azalsa d a
h ii l ii k u llam lmaktad1r.
80 i;ester: M i n i k bir hamur par�asmm
i�ine istege gore, zeytin, ka�ar peyniri,
kirm1z1 biber vs. konarak yapllan bis­
kii v i .
84 t'ato�: U z u n y1llardir HUrriyet ga­
zetesinde yaymlanan, Amerikah i;izer
Dean Young ' m dUnyaca UnlU karikatUr
kahrama m . i ngilizce orijinalindeki ad1
"B londie"dir [ i ng. "san � m " J .
85 Pi�kin Teyze: Tiyatro oyuncusu
Halide Pi�k i n ' i n ( 1 906- 1 959) radyoda
Un kazanmasm1 saglayan tiplcme. Hali­
de Pi�kin ilk olarak M i l l i Sahne ' n i n i z­
mir turnesinde Sevd11 H11n1111 Zevcem ad­
h oyunla sahneye �1kt1. Bu topluluk da­
g 1 h nca I 925'te DarUlbedayi ' ye girdi.
1 930' 1 u y1l lann ba�mda Halide P i �kin
Ve Arkada�lan adh bir grup kurd u .
1 944' t e n sonra �ehir Tiyalrolan' na dtin­
d U ve olUnceye kadar orada kald1. Rad­
yoda, Pi�kin Teyze'nin d1�mda Habibe
Molla tiplemcsiyle Un kazand1 .
1 98
88 Karahisar: A fyonkarahisar'a 23
km. mesafedcki Gazhkoy c i vannda K1-
z1lay tarafmdan i�letilen maden s u y u
( markas1 ) .
90 hamsin: [ A r " e l l i " anlammdal
Nisan'dan Haziran ' a kadar 50 gUn sure
ile M 1 s i r Uzerinde esen. kum yUklU, ya­
k1c1 �ol rlizgiin ; erbain ad1 verilen kirk
gUnlUk donemden sonra gelen ve 'I I
Ocak'ta ba�layarak elli gUn devam eden
done m .
92 fic h 11 : Fr. Fular. ba�ortUsU.
A sdvadzadzin: Meryem A n a ' n m go­
ge ahm�mm y1ldonUmU. Agustos ortas1-
na rastlar ve o Pazar, Ermeni kilisesin­
de UzUm kutsamr. B u yUzden "UzUm
bayram!"' da denir. B u gelenek, Hiristi­
yanhk oncesinde ana tann�a Anah i t ' i n
g U n U olarak Ermenilcrce kendi yllba�1-
lan kabul edilen Navasart kut lamalarm­
daki �Ukran anlay1�ma dayamr.
93 h igh /ife : [ i ng high: yUksek, life:
ya�am] Sosyetc.
101 Koko dayday: Koko: Krikor is­
m i n i n k1salll lm1� hali. dayday: i stanbul
Ermeni agzmda "day1. amca" anlammda
hitap �ekli.
Lefler (Kiii;iikandoniadis): ( 1 925- )
Futbola BUyiikada'da ba�layan, Taksim
( 1 94 1 ) , Fenerbah�e ( 1 947- 1 964). Fio­
rentina ( 1 95 1 ) ve Nice ( 1 9 5 3 ) tak1mla­
nnda oynayan Rum as1 lh milli futbolcu.
50 kez TUrkiye m i l l i tak1mmm formas1-
m giydi, bu ma�larda 22 gol at11 ve 8 ' in­
de de kaptanhk yap11.
Turgay (�eren): ( 1 932- ) Spora Ga­
latasaray lisesinde voleybolla ba�layan,
1 948 y 1 h nda da Galatasaray futbol tak1-
mmm kalecisi olan m i l l i futbolcu. 1 948-
1 949 sezonundan 1 967- 1 968 sezonuna
kadar Galatasaray ' m ve m i l l i tak1mm
kalesini korudu. 5 1 kez milli oldu. I O
y 1 I sUreyle Galatasara y'm, 1 1 ma�ta da
TUrk Milli tak1mmm kaptanhgm1 yap11.
/act: Fr. incelik. nczaket, manttk. lei-Paris: 1 940' It y11larda Fran s a ' d a ya­
ymlanmaya ba�layan dedikod ulu haber­
102 yaya: Rumca. biiyiikanne. istan­
leri ve abartth tiykiileriyle tanman renkli
bul Ermcnileri tarafmdan da kullamhr.
magazin gazetesi.
gran-mama: Fr. grand: biiyiik, maman:
au r e v o i r : Fr. Gtirii�mek iizere, giilc
anne
giile.
108 S teve Cochran: (?) 1 63 Siireyya (Sinemas1): Kadtktiy,
1 10 Eddy Calvert: (?) B ahariye Caddesi' nde, Siireyya ilmen
tarafmdan 1 927 y1hnda ai;1lan sinema.
1 23 sivilize: [Fr. civilise] Uygar.
1 9JO'da sesli filmier gtistermcye ba�la­
1 25 bin yedi yiiz iii;: Bu matematik­ dt. I 9J6'da yazhk btiliimii ai;1ld1. Kadt­
sel bilmecede, 5 rakam1 eklenip 50 ile ktiy ' ii n en eski salonlanndan biri olup
i;arp1lmas1 ve 1 70J say1smm ilave edil­ tizellikle fuayesi ve salonuyla dikkat i;e­
mi� olmas1, konunun 1 95J y1hnda gei;ti­ kicidir.
gini gtisterir [yani 1 95 J - 5x50 = 1 70.l. 164 swing: [ing. "sahnmak"] Caz m ii ­
B u bilmece 2000 y1hnda soruluyor ol­ ziginde hem ri tmin siiriikleyiciligini,
saydt, ilave edilecek say1 2000 - 5x50 =
hem d e belirli bir iislubu anlatan terim.
1 750 olacaktt 1 ] Bu iislubun tine i;1kttg1 I 9J5- l 940' 1 ar
1 29 conge: Fr. Tatil, izin. dtinemi "swing i;ag1" olarak bilinir.

131 Venice: 1 950'1i y1llann gtizde ve 1 65 p o c k e t bo.�: ing. pocket: cep,

pahah s igaras1. boy: i;ocuk.
Liliputlar: Jonathan Swift'in iinlii ro­
132 "olpaz: Beceriksiz, dikkatsiz.
mam Giiliver'in Seyaha1/eri ' n i n kahra­
134 bobi-sokser: (?) mam Giiliver'in hayali yolculuklanmn
ilk duragt olan Liliput'un altt parmak
1 35 A ll t h e bo_u w a n t me: ing.
boyundaki halkt.
' " B ii t ii n erkekler b e n i ister."
Kore: 1 950 Haziran ' mda Kuzey ve
161 Elle: I 940' h y1l larda Fransa'da Giiney Kore arasmda ba�layan i;att�ma
yaymlanmaya ba�layan ve diinyamn de­ ve Birle�mi� Milletler Giicii' niin mii­
gi�ik iilkelerinde, degi�ik dillerde halfl dahelesi ile geli�en siirei;. B u giii; ii;inde
yaymlanan popiiler kadm dergisi. be� bin ki�ilik bir Tiirk askeri birligi de

Confidences: Fran sa'da yaymlanan, yer almt� ve sava�m 1 95 J ' te anla�mayla

bitimine kadar ate� hattmda kalmt�llr.
haftahk, tabloid boyda, siyah bcyaz ma­
gazin gazetesi. A�k ve seks tiykiileri n i Pusan: [Japonca Fusa n] Giiney
abartarak veren b i r yaym olarak t a m n ­ Kore ' n i n ba�hca liman kenti ve tinemli
mt�llr. bir ticaret merkezi. Pusan, Kore Sava�t
strasmda ( 1 950- 1 95 ) ) Birle�mi� Millet­
Match: I 926'da Pari s ' te yaymlanmaya
ler kuvvetleri n i n ba�hca i;1karma ve ik­
ba!jlayan haftahk resimli dergi. ilk once
mal iissiiydii.
spor dergisi olarak yaymlamyord u. An­
cak daha sonra Amerikan '"Life" dergisi 166 Lana Turner: Amerikah ak tri s
omck ahn arak yeniden diizenlend i . Julia Jean Mi ldred Frances Turner
1 940 Haziran' mda yaym hayatmdan i;e­ ( 1 920- 1 995). Sinema kariyeri bir kafe­
kildi. 1 949'dan sonra Pari s-Match ad1y­ teryada soda ii;erken tesadiifen ke�fedili­
la yaymlanmaya ba�lad1. �iyle ba�lamt�llr. Aym giin iizerinde ol-

1 99
dugu rivayct cdilcn vc giigi.islcrini orla­
ya c;1karan >i.ivclt:ri ncdc niyk "Si.ivctcr
K1z°' olarak a111l1111� vc A . B . D ' de si.i­
vc1er modas111 1 n ha?lamasma ncdcn ol­
mu�lur. 195 T dt: oynad1g1 Pe\'/ on A ,11 k ­
lan adh fi l m kcndisinc bir Oscar aday­
hg1 gctirmi�tir.
b o o g i e - w o o g i e : Kuzcy Amcrika'da
dogan. 1 930'lara dogru Chicago'da yay­
gmla�an caz li.irli. Boog i e - 1 rnog iede . pi­
yanoda sol cl si.irckli olarnk aym riunde
bir motif c;alar. buna sag cl in c;ald1g1 bir
blues melodisi kar�1hk verir.
169 ahpar: Ermcn icc'dc ··abi" �n­
lanuna gclcn 11h1u1tik ' i n k1sa siiylcni�i.
Mea anaz infi g1 llaJ zo: [Er m .
Mega A."l""d?. i n r s 1llt1.1 d:o '] Aman
Allahun, nc oluyorsun bc1
186 konjestiyon: [ Fr. u111ge.1 1ion l Bir
organda vcya vi.icudun bir biilgcsinde
anormal kan 1op lanmas1. Beyin kon­
jestiyonu: Apoplcksi. B a�lang1c1 �id­
dctli koma.
DiZiN
I8 Man Sokag1 I 70 Biju 5 1 .Jic/111 92
bin ycdi yiiz ii� 1 25 Fifi 1 4
Ag: /g}avni 85, 1 1 0
bobi sokser I 34 Fimi 1 1 5
Ada 38, 1 67
hooi;ie-woogie 1 66
Agop �7 1 28 Garo 40. 45, 93, 96. 97, 99-
Bostanci 1 3, 77. 1 34, 1 36,
ahpar 169. 1 70 1 03 , 1 1 3 - 1 1 9, 1 2 1 - 1 30.
1 5 8 . 1 60. 1 6 1 . 1 76
Ali (Kara} 1 1 - 1 5 , 1 9. 20, 2 1 . 1 48 - 1 56, 1 60- 1 63, 1 80
Burgaz 3 8 , 10 I
6 1 -64, 66. 77-80. 8 2 . 86- Ge1ronagan 32
Biiyiikada 27. 1 60- 1 62 . 1 67
88. 1 1 1 , 1 3 1 - 1 48 , 1 57- 1 59, Govlianos 98, 1 50, 1 52- 1 55.
1 76. 1 78 Caddebostan 1 4, 44. I 14, 1 6 1 . 1 82, 1 83
ulihi 25 1 59. 1 74 Goztepe 1 68
All lht! ho\',\' WWII me 1 35 Cadillac 70 gran-mama 1 02, 1 1 5, 1 20,
Allah 1 8, 1 9. 2 8 . 30, 3 1 . 3 3 . Calven. Eddy 1 1 0 1 53 , 1 55 , 1 62
37. 4 1 . 42. 4 3 , 5 0 . 56, 5 7 , Chris-Craft I 08 Gulgiin 1 1 -24, 37, 54-6 1 ,
6 2 . 6 7 , 72. 7 3 , 8 1 . 92, 1 1 9 - Cici 1 0 1 . 1 1 3 , 1 20, 1 2 1 . 1 25. 63-66, 69- 74, 79-88, 104-
1 2 1 , 1 34, 1 16, 1 4 7 1 79 1 1 0, 1 35 , 1 36, 1 38 - 1 4 5 ,
Amerika(n/h) 54, 63, 65. 66. Cochran. Steve 1 08, 171. 1 48. 1 57 - 1 60, 171, 177,
8 1 . 108, 1 09, 1 39, 1 40, 173 178
1 54, 1 65 Confidences 1 6 1
H a l i ! 6 1 . 1 46
amcsos 3 1 coni;e 1 29
Hamparsum 26
amira 50 cover i;irl 66, 8 I
hamsin 90. I 8 1
Anadolu 14, 26. 46. 67. 8 2 . Cutex 56, 1 47
Hasan 1 5
1 35 , 1 4 1 , 1 5 8
Ankara 1 4 , 70. 1 5 0
�ester 80 hii;h life 9 3
i;:iftehavuzlar (Caddesi } 1 4 . Hilda 97-99, 1 0 1 - 1 03 . 1 1 3 -
An�a 1 32, 1 3 3
1 68, 1 7 7 1 1 6, 1 1 8 - 1 24. 1 26. 1 27,
Arap(lar} 90. 1 8 1 . 1 8 3
Aret 26, 27, 1 1 0, 1 65, 1 67. �olpaz 1 32 1 30, 1 48 - 1 50, 152. 153,
1 55, 1 6 1 . 1 62. 1 82 . 1 83
1 74, 1 88 Dalyan 1 70
Arnavut 1 30 Hint 29
Dogu Postas1 1 78, 1 94
A1tin Usta 1 5 , 42, 47-49, 9 1 Hintliyan 32
A .<clVC1</zC1<bll 92 Elle 1 6 1 Hur�it 1 46, 1 57, 1 60
A�kalc 3 1 Eranik 85
lei-Paris 1 6 1
Atilla 24, 26. 27, 1 64 - 1 73 , Erenkoy 1 3 , 1 6 1
ingiliz 78
1 75. 1 85 - 1 87 Erivan Oniversitesi 48, 49
islam 80
u11 revoir 1 6 1 . 1 62 Enneni(ce} 26, 46. 47, 1 1 0,
lspanyol 20
Avmpa(h} 42, 46, 1 2 3 . 1 63. 1 1 6_ 1 20. 1 23 , 1 50 - 1 52,
isplandid 46
1 82 1 68, 1 6� 1 74, 1 75 , 1 82
lstanbul(lu} 1 3 - 1 5, 40, 4 1 .
Avustur yah 1 2 1 Erol 1 2 - 1 4, 1 8 , 2 1 -27, 55.
50, 5 1 , 58, 78. 83, 1 32,
Aydemir 2 7 . 1 64 , 1 67. 1 68 . 57. 59-6 1 , 63, 67, 7 1 , 7 2 ,
1 33, 1 35 . 1 60. 1 77. 1 94
1 73 -1 75 . 1 85 - 1 87 8 0 , g 1 . 87, 88, 105, 107,
is1iklal Harbi 78
Anc 6 1 , 1 07 I 08 . 1 1 0. 1 1 1. 1 35. 1 37.
iialyan(!ar} 20, 1 68
1 4 3 . 1 44. 1 45 . 1 59, 1 64.
Bagtlat Catldesi 1 7 , 5 5 . 6 3 . izzc1 Pa�a 4 1 . 4 9
1 66- 1 75, 1 85- 1 9 1
8 0 , 8 8 , 1 37 . 1 5 8 , 1 76, 1 78
Ester 1 66 Johnnie Walker 1 0 8
Baki rki.>y 5 3
baton sale 57. 6.1 . 64 Fatma 1 1 . 1 5 , 24, 55, 56. 58. Kad1kiiy .16. 4 1 . 92. 1 12.
Bayram 7 8 , 80. 1 1 1 - 1 35 59. 6 1. 68-70, 72. 8 1 -8 4 . 1 4�. 1 60. 1 92
Ber1hoven 37 1 05, 1 37, 1 9 1 Karabe1 26
Beyru1 1 54 Fato� 84 Karahisar 88. 1 1 4

20 1
Kanai 176 1 1 1. 1 40- 1 42. 1 74. 1 89. Silva(giller) 211. 1 1 5
Kayseri 1 49 191 Sivas(h) 1 3. 1 32
Kaz1m Bey 30. 33-37. 47. miisii 77-80. 1 1 6 sivilize 1 23
75. 90. 9 1 . 1 1 5 . 1 22. IH straples 40. I 37
NATO 65
1 48 . 1 50. 1 8 1 . 1 92 Suadiye 1 4 . 1 34. 1 55
New York 1 65
Kemcrah1 I J3 . 1 59 Suriye 1 57
Niko Usta 1 5
Krnah(ada) H. 38. 40-42. Siireyya 1 63
nisuaz 57
92-94. 1 0 1 . 1 02. 1 1 4. 1 1 5. Siiniik 1 1 . 3 3 . 35, 1 79
Nurhan (Ef endi) 39, 4 1 . 93.
1 20. 1 22. 1 26, 1 60. 1 6 1 . swing 1 64. 1 66
1 30
1 82
Nusaybinli 1 57 :;ia�kmbakkal I 3. 6.�
Koko dayday IOI, 1 1 8 . 1 24.
1 48 Oktay 1 64 . 1 66 lllct 1 0 1
kolpa 1 2 Osman (Bey/gil) 1 4 , 1 7. 55, 111g11g1111 4 1
konjestiyon 1 116 5 8 . 60. 62-63. 67-69, 72- Taylor (Elisabeth/Liz) 1 8.
Konya 4 1 . 4 3 . 50. 5 1 . 1 1 6 74. 78-80, 82-85. 8 8 , 92. 8 1 , 1 1 2. 1 7 1
Kore 1 65 1 04, 1 05. 1 09, 1 36, 1 37 . Tokyo 1 65
ktiy 1 2 1 59, 1 64 . 1 66. 1 76- 1 79. Turgay I O I
Kn kor (miisii) 30-33. 4 3 - 5 3 , 1 89. 1 92 Turgut 1 64 - 1 66
7 5 . 7 7 . 88 -92. 9 5 - 1 0 3 . Turner, Lana 1 66
Okke� 1 57
1 1 3- 1 1 9. 1 2 1 . 1 22. 1 24- Tuzla 1 09
1 30. 1 49 - 1 55. 1 62, 1 63 . Packard 25 Tiirk (�e/ler/liik) 1 4 . 27. 35,
1 79- 1 84. 1 92 . 1 93 Paris 1 1 5 . 1 54 5 8 . 65. 76, 80, 8 5 . 1 50.
Kuzuluk 76. 1 1 4 Pendik 1 58. 176. 1 78 1 5 1 . 1 68, 1 69, 1 87 . 1 88
Pi�kin Teyze 8 5
Lefter I O I Uludag 27. 9 1
Plajyolu 1 65 , 1 68
Leyla (Diimirii) 1 66
pocket boy 1 65 Uskiidar 84
Liliputlar 1 65
ptitifiir 57
Liz(i) 1 8. 23. 8 1 , 1 1 1 . 1 36. Varhk [Vergisi] 32
pulover 1 1 , 1 9-22
1 88 Ver jin (Madam) 29. 3 1 . 35-
p1111chi11g ha/1 26
/m1g p/11y 47 4 1 . 49, 50. 75. 76, 90. 92-
Pupul I I , I �. 24. 28-33. 35-
Lucky Strike 1 74 94, 96. 97. 99. 1 1 5 . 1 20.
38, 40-42. 45. 47 - 5 3 , 75.
1 22 - 1 26. 1 28- 1 30. 1 48.
Mahmutpa�a 1 9 . 20 90-95. 97-99. 1 0 1 - 1 03, 1 1 4.
1 50. 1 54, 1 55 . 1 62 . 1 8 1 .
Mardik Aga 50 1 1 6, 1 1 8-1 2 1 . 1 24, 1 27,
1 92
Marshall 65 1 30. 1 48, 1 50. 1 52 - 1 5 5 .
Match 1 6 1 1 62, 1 63 . 1 78, 1 79. 1 8 1 - yaya 102, 1 6 1
Me11 11w11z i11ri g1/la.< w 1 69 1 83, 1 92, 1 9., Yenice 1 3 1
Memcd U. 62. 1 76 Pusan 1 65 Yeranik (Madam) 1 1 . 1 2. 24,
Melin 25-27. 108. 1 09, 1 64 , 28-45, 47-52. 75-77. 88-
Ronson 1 7
17 1 . 1 72. 1 87 9 1 , 93- 1 00, 1 02. 1 0 .l, 1 1 3-
Rozi (Samba) 1 4 . 60 , 8 1
M1sta Bey(gil) 1 1 , 14, 15, 1 24. 1 26 - 1 30. 1 48 - 1 56.
Rumlar 8 5
40, 54, 59, 60. 67. 70. 79- 1 60- 1 63 , 1 74 , 1 75 . 1 78-
86, 88, 9 1 . 1 05 . 1 09, 1 36, Seksapel 1 7-20, 60 . 6 3 . 80, 1 84, 1 92, 193
1 46. 1 49. 1 50. 1 76. 1 78. 81 Yozgat 78
1 79 Seniha (Hamm) 56-58. 60- Yunan 78
Mimi 1 4 62, 64, 67-72. 74. 80, 82.
Mosko f 7 8 84. 8� I l l, 1 8� 1 9 1
Mustafa 12 Serop 1 80
muvman H-39. 1 48 Seventeen 65. 66, 8 1
Miibeccel (Hanun/gil) 1 3, Sevim 27. 1 65- 1 69. 171,
1 4 . 1 7 -20. 22. 54-62. 67- 1 86, 1 88. 1 89
74, 80-86. 1 04 . 1 05 , 1 09 . sieste 30, 3 1 . 93

202
 Znvcn Bibcryan · m
Aras Yaymc1 l 1 k ·1aki digcr ki lab1

BABAM ASKALE'YE GiTMEDi

�:eviren: Sirvarl Malhasyan
2. hamur. I J x 1 9. 5 c m .. 4 1 6 sayfa, 2. bask1. EIJm 1 999

Baham A�kale 'ye Gitmedi 'de Zaven B i beryan

bir ailenin eksen i nde i stanbul Ermen i leri ' n i n
1 940 ' 1 1 v e 50' 1 i y 1 1 J ardaki ya�ammdan b i r kesit
sunuyor. Varhk Vergisi u ygulamas1 altmda ezi len,
varm 1 yogunu kaybeden bir baba, bu gu-r
ko�u l lan onun ytiztine vuran ev bireyleri ve u-r
bu-ruk y 1 l h k zorlu Nafta askerl igi gtinlerinden
sonra geri dondtigtinde h i-rbir �eyi b1rakt1g1 gibi
bulamayan ogul B aret.

Yazar, Baret karekterinde, bir del ikanhmn h1zla

degi�en toplumsal ko�ullara uyum mticadelesini ve
bireysel -rat1�malarm 1 -rarp 1 c 1 , yahn bir d i l le
sunarken iilkedeki siyasi gel i�melerin azmhklan
nastl etkiledigini farkh roman karakterleri nin
agzmdan hire b i r ortaya koyuyor.

Yakm tarihe, degi�ik bir perspektiften

bakmak i-rin . . .