Professional Documents
Culture Documents
1. Perhitungan
1) Pembuatan Larutan
Massa Terlarut
%=
Volume Pelarut
NaCl 3%
𝑀𝑎𝑠𝑠𝑎
3% =
100 𝑚𝐿
𝑀𝑎𝑠𝑠𝑎 = 3 𝑔𝑟𝑎𝑚
NaCl 6%
𝑀𝑎𝑠𝑠𝑎
6% =
100 𝑚𝐿
𝑀𝑎𝑠𝑠𝑎 = 6 𝑔𝑟𝑎𝑚
NaCl 9%
𝑀𝑎𝑠𝑠𝑎
9% =
100 𝑚𝐿
𝑀𝑎𝑠𝑠𝑎 = 9 𝑔𝑟𝑎𝑚
NaCl 12%
𝑀𝑎𝑠𝑠𝑎
12% =
100 𝑚𝐿
𝑀𝑎𝑠𝑠𝑎 = 12 𝑔𝑟𝑎𝑚
NaCl 15%
𝑀𝑎𝑠𝑠𝑎
15% =
100 𝑚𝐿
𝑀𝑎𝑠𝑠𝑎 = 15 𝑔𝑟𝑎𝑚
NaCl 18%
𝑀𝑎𝑠𝑠𝑎
18% =
100 𝑚𝐿
𝑀𝑎𝑠𝑠𝑎 = 18 𝑔𝑟𝑎𝑚
2) Massa Jenis Larutan
(Wpikno + Aquades) − (Wpikno kosong)
Vpikno =
ρ Air
Larutan Isotonik
(41,2439 𝑔𝑟𝑎𝑚) − (16,7070 𝑔𝑟𝑎𝑚)
𝑉𝑝𝑖𝑘𝑛𝑜 = 𝑔
0,9967 ⁄𝑚𝐿
Vpikno = 24,6181 mL
Larutan NaCl
(41,8540 𝑔𝑟𝑎𝑚) − (16,6015 𝑔𝑟𝑎𝑚)
𝑉𝑝𝑖𝑘𝑛𝑜 = 𝑔
0,9967 ⁄𝑚𝐿
Vpikno = 25,3361 mL
(Wpikno + Aquades) − (Wpikno kosong)
ρ Larutan =
Vpikno
Larutan Isotonik
ρ Larutan = 1,0402 g/mL
Larutan NaCl 3%
ρ Larutan = 1,0024 g/mL
Larutan NaCl 6 %
ρ Larutan = 1,0818 g/mL
Larutan NaCl 9%
ρ Larutan = 1,041 g/mL
Larutan NaCl 12%
ρ Larutan = 1,0834 g/mL
Larutan NaCl 15%
ρ Larutan = 1,0934 g/mL
Larutan NaCl 18%
ρ Larutan = 1,1216 g/mL
3) ∆Tf Percobaan Larutan
∆Tf = T°F − Tf
Larutan NaCl 3%
Larutan NaCl 9%
Larutan NaCl 3%
Massa Larutan = 100,24 g/mL
Larutan NaCl 6 %
Massa Larutan = 108,18 g/mL
Larutan NaCl 9%
Massa Larutan = 104,1 g/mL
Larutan NaCl 12%
MassaLarutan = 108,34 g/mL
Larutan NaCl 15%
MassaLarutan = 109,34 g/mL
Larutan NaCl 18%
MassaLarutan = 112,16 g/mL
Massa Pelarut = Massa Larutan − Massa NaCl
Larutan NaCl 3%
Massa Larutan = 97,24 g/mL
Larutan NaCl 6 %
Massa Larutan = 102,18 g/mL
Larutan NaCl 9%
Massa Larutan = 95,1 g/mL
Larutan NaCl 12%
MassaLarutan = 96,34 g/mL
Larutan NaCl 15%
MassaLarutan = 94,34 g/mL
Larutan NaCl 18%
MassaLarutan = 94,16 g/mL
5) Molalitas
massa 1000
molalitas = ×
𝑀𝑟 massa pelarut
Larutan NaCl 3%
molalitas = 0,5247 molal
Larutan NaCl 6 %
molalitas = 1,0039 molal
Larutan NaCl 9%
molalitas = 1,6177 molal
Larutan NaCl 12%
molalitas = 2,1892 molal
Larutan NaCl 15%
molalitas = 2,7179 molal
Larutan NaCl 18%
molalitas = 3,2678 molal
6) ∆Tf Teoritis Larutan NaCl
∆Tf = massa × Kf × i
Larutan NaCl 3%
∆Tf = 1,962 ℃
Larutan NaCl 6 %
∆Tf = 3,3745 ℃
Larutan NaCl 9%
∆Tf = 6,0178 ℃
Larutan NaCl 12%
∆Tf = 7,9266 ℃
Larutan NaCl 15%
∆Tf = 10,1105 ℃
Larutan NaCl 18%
∆Tf = 12,1562 ℃
7) ∆H Pada ∆Tf Teoritis
Larutan NaCl 3%
∆H = 2,566 kJ/mol
Larutan NaCl 6 %
∆H = 5,132 kJ/mol
Larutan NaCl 9%
∆H = 7,699 kJ/mol
Larutan NaCl 12%
∆H = 10,274 kJ/mol
Larutan NaCl 15%
∆H = 12,832 kJ/mol
Larutan NaCl 18%
∆H = 15,872 kJ/mol
8) Menghitung Nilai
𝑚𝑎𝑠𝑠𝑎 𝑝𝑒𝑙𝑎𝑟𝑢𝑡
Nilai = × ∆𝑇𝑓
𝑚𝑎𝑠𝑠𝑎 𝑙𝑎𝑟𝑢𝑡𝑎𝑛
Larutan NaCl 3%
nilai = 1,9033 ℃
Larutan NaCl 6 %
nilai = 3,5267 ℃
Larutan NaCl 9%
nilai = 5,4976 ℃
Larutan NaCl 12%
nilai = 7,0486 ℃
Larutan NaCl 15%
nilai = 8,7235 ℃
Larutan NaCl 18%
nilai = 10,2053 ℃
9) ∆H Pada ∆Tf Percobaan
RT ρ Larutan 𝑚𝑎𝑠𝑠𝑎 𝑝𝑒𝑙𝑎𝑟𝑢𝑡
∆H = × × × ∆𝑇𝑓
𝐾𝑓 ρ Air 𝑚𝑎𝑠𝑠𝑎 𝑙𝑎𝑟𝑢𝑡𝑎𝑛
Larutan NaCl 3%
∆H = −9,158 kJ/mol
Larutan NaCl 6 %
∆H = −25,5 kJ/mol
Larutan NaCl 9%
∆H = −1,279 kJ/mol
Larutan NaCl 12%
∆H = −15,553 kJ/mol
Larutan NaCl 15%
∆H = −12,692 kJ/mol
Larutan NaCl 18%
∆H = 0 kJ/mol
10) Menghitung Nilai
𝑚𝑎𝑠𝑠𝑎 𝑝𝑒𝑙𝑎𝑟𝑢𝑡
Nilai = × ∆𝑇𝑓
𝑚𝑎𝑠𝑠𝑎 𝑙𝑎𝑟𝑢𝑡𝑎𝑛
Larutan NaCl 3%
nilai = −6,7905℃
Larutan NaCl 6 %
nilai = −16,99 ℃
Larutan NaCl 9%
nilai = −0,913 ℃
Larutan NaCl 12%
nilai = −10,67 ℃
Larutan NaCl 15%
nilai = −8,63 ℃
Larutan NaCl 18%
nilai = 0 ℃
11) ln∆V terhadap ∆Tf Teoritis
π=M ×R ×T ×i
ion Na+
M = 1,83 10-3 M
π = 0,045 atm
ion K+
M = 2,5575 10-4 M
π = 0,0063 atm
ion Ca2+
M = 5 10-5 M
π = 0,002463 atm
ion Mg2+
M = 4,115 10-5 M
π = 0,002027 atm
π=M ×R ×T ×i
Larutan NaCl 3%
M = 0,513 M
π = 25,26 atm
Larutan NaCl 6%
M = 1,026 M
π = 50,523 atm
Larutan NaCl 9%
M = 1,538 M
π = 75,785 atm
M = 2,0513 M
π = 101,046 atm
M = 2,564 M
π = 126,308 atm
Larutan NaCl 12%
M = 3,077 M
π = 151,57 atm
Larutan NaCl 3%
∆H = 3,5184 kJ/mol
Larutan NaCl 6 %
∆H = 5,2034 kJ/mol
Larutan NaCl 9%
∆H = 8,049 kJ/mol
Larutan NaCl 12%
∆H = 11,774 kJ/mol
Larutan NaCl 15%
∆H = 14,932 kJ/mol
Larutan NaCl 18%
∆H = 17,0982 kJ/mol
16) ∆H Pada ∆Tf Percobaan dengan faktor koreksi
Larutan NaCl 3%
∆H = −8,4866 kJ/mol
Larutan NaCl 6 %
∆H = −25,4286 kJ/mol
Larutan NaCl 9%
∆H = −0,9292 kJ/mol
Larutan NaCl 12%
∆H = −14,053 kJ/mol
Larutan NaCl 15%
∆H = −10,592 kJ/mol
Larutan NaCl 18%
∆H = 1,2262 kJ/mol
17) ln∆V Pada ∆Tf Teoritis dengan faktor koreksi
Larutan NaCl 3%
ln∆V = −2,6496 Cm
Larutan NaCl 6 %
𝑙𝑛∆V = −18,4502 Cm
Larutan NaCl 9%
ln∆V = −1,1935 Cm
Larutan NaCl 12%
ln∆V = −23,1967 Cm
Larutan NaCl 15%
ln∆V = −23,6256 Cm
Larutan NaCl 18%
ln∆V = 1,2262 Cm
Tabel Hubungan ∆V dan ∆Tf Teoritis Tabel Hubungan ∆V dan ∆Tf Perc.