Visie Rekenonderwijs

Rekenen kent enkele basisvaardigheden, namelijk erbijsommen, erafsommen, keersommen en

deelsommen. Wij als basisschool ’t Kompas vinden het belangrijk dat leerlingen handvatten en
handigheden aangeleerd krijgen om sommen op te lossen. De basis van goed rekenen wordt daarom
ook gelegd op de basisschool (Oonk, W., Keijzer, R., Lit, S. A., Barth, F., Den Engelsen, J. F. M., Lek, A.,
& Van Waveren Hogervorst, C., 2015). Soms werkt een trucje, maar ons streven is om te werken aan
getalbegrip en te weten waarom een antwoord juist of onjuist is. Hiervoor beginnen we ook met
materialen. Zien wat je doet en wat er gebeurt als er iets weg of bij komt. Later gaan we over naar
afbeeldingen. Vervolgens oefenen, afbeeldingen worden omgeruild voor modellen om een som uit te
rekenen en uiteindelijk werken we naar het stukje toe dat je de som gewoon weet. Binnen rekenen
gebruiken de leerkrachten op onze school daarom ook het handelingsmodel waarbij gezocht wordt
naar de beste manier voor het kind van informeel handelen naar formeel handelen. Alles is mogelijk
binnen het rekenonderwijs op basisschool ’t Kompas.

Deze stappen variëren per kind en per rekenopdracht. Wij laten leerlingen op hun eigen niveau
werken aan de opdrachten en kijken wat het beste past bij elk kind. Het is mooi als ze de stappen niet
meer nodig hebben en de som in één keer weten te berekenen, maar dat is niet het doel. Wij willen
dat leerlingen weten wat ze doen en als je daarvoor materiaal of een tabel nodig hebt om daarachter
te komen, is dat geen enkel probleem. Hierin willen wij ook laten zien dat een langere weg of kortere
weg niet beter of slechter is. Je inzet is daarin net zo belangrijk.

Op basisschool ’t kompas werken we met twee verschillende methodes als rode draad voor ons
rekenonderwijs. Dit doen we zodat de leerlijnen van rekenen voor het betreffende leerjaar
aangeboden en gehaald worden. We proberen om zoveel mogelijk de methode lessen te volgen en te
maken, maar als er een beter alternatief is zal dit de eerste keuze zijn. Voor de kleuters werken we
met de methode Sil op school. Dit is een complete methode die werkt vanuit de doelen van SLO
waardoor er naast rekenen ook aandacht wordt besteed aan taal, motoriek en de sociaal-emotionele
ontwikkeling. De methode Sil op school werkt vooral op een speelse manier die aansluit bij de
belevingswereld van de kinderen (Sil op School, z.d.). Wanneer de kinderen leren in een situatie die
direct betekenis voor ze heeft, zal dit makkelijker gaan. Voor jonge kinderen houdt dit in dat ze
moeten kunnen spelen en onderzoeken, uit een boekje leren heeft op dit punt nog geen zin omdat
het niet betekenisvol is (Oonk, W., Keijzer, R., Lit, S. A., Barth, F., Lek, A., & Amse, H., 2010). Wij als
basisschool ’t Kompas zijn daarom ook tegen de CITO toetsen in de onderbouw. De observaties van de
leerkracht zijn daarom ook leidend.

Vanaf groep 3 tot en met groep 8 werken we binnen onze school met de methode pluspunt. We
hebben voor deze methode gekozen omdat pluspunt een duidelijke en didactische opbouw heeft
namelijk: instructie – oefenen- toetsen- herhalen. In elk jaargroep wordt er op 3 werkniveaus
gedifferentieerd: minimum, basis en plus. De differentiatie binnen deze methode is praktisch opgezet
wat betekend dat de handleiding voor ieder niveau is uitgewerkt. Omdat er in de bovenbouw groepen
meer vraag is naar differentiatie heeft pluspunt 3 extra werkboeken gemaakt om nog beter in te
spelen op het niveau van de kinderen. Op deze manier wordt er passend rekenonderwijs aangeboden.

Naast het werken op eigen niveau vinden wij het als basisschool ’t Kompas belangrijk dat de kinderen
blijven automatiseren en oefenen. Bij de methode pluspunt komt dit structureel terug. Binnen de les
passen we het neo-klassikaal onderwijs toe (Alkema, Tjerkstra, Kuipers, & Lindhout, 2015). Dit houdt in
dat de alle kinderen de instructie mee doen en daarna op hun eigen niveau verder werken aan het
doel van de les. Pluspunt heeft de aangeboden stof zo verdeeld dat gedurende twee blokken, die 6
weken duren, de kinderen oefenen en daarna pas worden getoetst. Hierdoor is het aantal toets
momenten minder en leg je de focus op het oefenen en automatiseren. Naast het werken met de
methode in de klas biedt de methode pluspunt ook bijbehorende software aan waar kinderen mee
kunnen oefenen en eventueel toetsen kunnen maken. Voor de leerkracht is deze software geschikt
voor op het digibord en om toetsen e.d. te registreren.

Naast de methode toetsen, nemen we bij het oudere kind ook de CITO toets af. Deze twee toetsen
geven samen een duidelijk beeld over het kunnen van de leerling. Omdat wij als basisschool vinden
dat deze toetsen een moment opname blijven en niet altijd realistisch zijn in wat het kind laat zien in
de klas, vinden we de observaties van de leerkracht ook enorm belangrijk om een totaalbeeld te
vormen van het desbetreffende kind. Op deze manier hopen we de druk om goed te presteren op
toetsen te verminderen en de kinderen het gevoel te geven dat het meer als een bevestiging/controle
wordt gezien of ze de stof beheersen of dat er nog leerwinst te behalen valt.

Literatuurlijst

Alkema, E., Tjerkstra, W., Kuipers, J., & Lindhout, C. (2015). Meer dan onderwijs. Assen, Nederland:
Van Gorcum.

Oonk, W., Keijzer, R., Lit, S. A., Barth, F., Den Engelsen, J. F. M., Lek, A., & Van Waveren Hogervorst, C.
(2015). Rekenen-wiskunde in de praktijk, Kerninzichten. Groningen/Houten, Nederland: Noordhoff.

Oonk, W., Keijzer, R., Lit, S. A., Barth, F., Lek, A., & Amse, H. (2010). Rekenen-wiskunde in de praktijk,
Onderbouw. Groningen/Houten, Nederland: Noordhoff.

Sil op School. (z.d.). [Wat is Sil op school en wat biedt het aan.]. Geraadpleegd op 22 oktober 2018,
van http://www.silopschool.nl/oversilopschool