เรขาคณิตม1 PDF

หนวยการเรียนรูที่ 5
พื้นฐานทางเรขาคณิต
ผลการเรียนรูที่คาดหวัง
1. บอกสิ่งตางๆ ที่เปนพื้นฐานทางเรขาคณิตได
2. สรางสวนของเสนตรงใหยาวเทากับสวนของเสนตรงที่กําหนดใหได
พื้นฐานทางเรขาคณิต
สิ่งตางๆ ที่อยูร อบตัวเราไมวา จะเปนอาคาร บานเรือน โรงเรียน ถนนหนทาง เครื่องมือเครื่องใช
ตางๆ จะเกี่ยวของกับรูปเรขาคณิตทั้งสิ้น ซึ่งเนื้อหาเรขาคณิตในวิชาคณิตศาสตรคําที่ใชที่เปนพืน้ ฐาน โดย
ไมใหนิยามหรือคําจํากัดความ ไดแก จุด เสน เสนตรง ระนาบ โดยใชจุดสําหรับบอกตําแหนง ไมมีความ
กวางและความยาว เสนตรงมีความยาวไมจํากัดและไมมีความกวาง เราจะใชคําพื้นฐานเหลานี้มาใหคํา
จํากัดความหรือบทนิยาม คําวา สวนของเสนตรง รังสีและมุม และจะใชสัญลักษณแทนจุด เสนตรง สวน
ของเสนตรง รังสีและมุม
5.1 จุด เสนตรง รังสี มุม

5.1.1) จุดและเสนตรง
จุด ใชบอกตําแหนง ไมมีความกวาง ความยาว นิยมใชอกั ษรภาษาอังกฤษตัวพิมพใหญ
เรียกชื่อจุดทีก่ ลาวถึง เชน จุด A และ จุด B ใชสัญลักษณตอไปนี้แทน
z แทน จุด A
A
z แทน จุด B
B
เสนตรง มีความยาวไมจํากัด และไมมีความกวาง เชน

เสนตรงที่ผา นจุด A และจุด B เรียกวาเสนตรง AB เขียนแทนดวย AB ดังรูป
A B
สัญลักษณของเสนตรง จะมีหวั ลูกศรทัง้ สองขาง แสดงวาเสนตรงมีความยาวไมจํากัด เรา

สามารถตอเสนตรงออกไปตามทิศทางของหัวลูกศรทั้งสองขางโดยไมมีที่สิ้นสุด
Retrieved from Digital Repository at Srinakharinwirot University

http://kids-d.swu.ac.th
คณิตศาสตรระดับมัธยมศึกษาปที่ 1 -133-
แบบฝกหัดที่ 1
ใหนักเรียนตอบคําถามตอไปนี้
ขอ 1. ใหนักเรียนกําหนดจุด 1 จุด บนระนาบ แลวทดลองลากเสนตรงผานจุดนัน้ จะสามารถลากเสนตรง
ไดกี่เสน
สรุป กําหนดจุด 1 จุด บนระนาบ จะลากเสนตรงใหผา นจุดได ......................... เสน
ขอ 2. ใหนกั เรียนกําหนดจุด 2 จุด บนระนาบ แลวทดลองลากเสนตรงใหผา นสองจุดนัน้ จะสามารถ

ลากเสนตรงไดกี่เสน
สรุป
......................................................................................................................................
ขอ 3. ใหนกั เรียนลากเสนตรง 2 เสน ใหตัดกัน เสนทัง้ สองจะตัดกันกีจ่ ุด
สรุป
..........................................................................................................................................................

ขอ 1. จงพิจารณารูปตอไปนี้ แลวตอบคําถามขางลาง
1) 2) 3) 4)
5) 6) 7) 8)
9) 10) 11) 12)
13) 14) 15)
16)
17) 18) 19) 20)
1) รูปที่เปนสวนของเสนตรง ไดแก รูปที่ .........................................................................

2) รูปที่เปนรังสี ไดแก รูปที่ ...........................................................................................
3) รูปที่เปนมุม ไดแก รูปที่ ............................................................................................
4) รูปที่เปนเสนตรง ไดแก รูปที่ .....................................................................................

5.1.2) สวนของเสนตรง
นิยาม สวนของเสนตรง คือ สวนใดสวนหนึ่งของ

เสนตรงทีม่ ีจุดปลายสองจุด ดังแสดงดวยรูปตอไปนี้
G
E
B
C D
A F H
สวนของเสนตรงที่มีจุดปลายที่จุด A และจุด B เขียนแทนดวย AB

อานวา สวนของเสนตรง AB หรืออาจเรียกสวนของเสนตรง BA เขียนแทนดวย BA
CD เปนสวนของเสนตรง CD
EF เปนสวนของเสนตรง EF
GH เปนสวนของเสนตรง GH
ขอสังเกต
1) เมื่อกําหนดจุดสองจุดบนระนาบใดๆ จะไดวา บรรดาสวนของเสนทั้งหลายที่
เชื่อมตอจุดทั้งสองนี้ สวนของเสนที่เปนเสนตรงจะเปนเสนที่สนั้ ที่สุด
2) สวนของเสนตรงเสนหนึง่ มีจดุ ปลาย 2 ขาง ทําใหมีความยาวจํากัดสามารถวัด
ความยาวได
ความยาวของสวนของเสนตรง
( )
ความยาวของสวนของเสนตรง AB จะแทนดวย m AB หรือ AB m AB มาจากคําวา ( )
measure of AB ซึ่งหมายถึง ความยาวของสวนของเสนตรง AB เชน AB ยาว 5 เซนติเมตร จะ
( )
เขียนแทนดวย m AB = 5 ซม. หรือ AB = 5 ซม.
( )
จะเห็นวา AB ไมใชจํานวน สวน m AB เปนจํานวนซึ่งสามารถนํามาบวก ลบ คูณและหาร
( ) ( )
กันได ดังนัน้ เมื่อนําความยาวของ AB และ CD มาบวกกัน จะเขียนแทนดวย m AB + m CD หรือ
AB + CD แตไมเขียนวา AB + CD

จากจุ ด เริ่ ม ต น จุ ด ใดจุ ด หนึ่ ง จงลากเส น ไปตามแนวส ว นของเส น ตรง เชื่ อ มจุ ด ที่ เ หลื อ ให
ตอเนื่องกันไป โดยไมยกปากกาหรือดินสอ และจุดสองจุดใดๆ ใหลากผานไดเพียงครั้งเดียวเทานั้น

5.1.3) รังสี
นิยาม รังสี คือ สวนหนึง่ ของเสนตรงทีม่ ีจุดปลาย

เพียงจุดเดียวเปนจุดเริ่มตนในการเขียนรังสี
B B
A A
รังสีที่มีจุดปลายทีจ่ ุด A และผานจุด B จะเขียนแทนดวย AB หรือ BA

รังสีที่มีจุดปลายทีจ่ ุด B และผานจุด B จะเขียนแทนดวย BA หรือ AB
1) AB กับ BA ไมใชรังสีเดียวกัน เพราะจุดปลายเปนคนละจุดกัน
AB
5.1.4) มุม
นิยาม มุม คือ รังสีสองเสนที่มจี ุดปลายเปนจุดเดียวกัน

เรียกรังสีสองเสนนีว้ า แขนของมุม และเรียกจุดปลายที่
อยูในจุดเดียวกันนั้นวา จุดยอดมุม
A
เชน
R
B P Q
(ข) (ค)
เขียนสัญลักษณแทน มุมรูป (ก) ดวย AB̂C หรือ ∠ABC อานวา มุม ABC มี BA และ BC เปน
แขนของมุม และ B เปนจุดยอดของมุม
รูป (ข) เขียนแทนมุมดวย DÊF หรือ ∠DEF อานวา มุม DEF มี ED และ EF เปนแขนของมุม
และ E เปนจุดยอดของมุม
รูป (ค) เขียนแทนมุมดวย PQ̂R หรือ ∠PQR อานวา มุม PQR มี QP และ QR เปนแขนของ
มุม และ B เปนจุดยอดของมุม
ในทางปฏิบัติเราอาจจะใชสว นของเสนตรงเขียนแทนรังสีก็ได ดังรูป มุมABC และ มุมDEF
ใช แทน
A
B C
ใช แทน
D F
ขนาดของมุม เรานิยมใชสัญลักษณ m(AB̂C) หรือ m(∠ABC)แทนขนาดของมุมABC เชน มุม

ABC กาง 30 องศา เราจะเขียน m(AB̂C) = 30°
จะพบวา ถาเสนตรง AB ตัดกับเสนตรง CD ที่จุด E
A แลว m(AÊD) = m(CÊB)
และ m(AÊC) = m(DÊB)
เรียก AÊD เปนมุมตรงขามกับ CÊB
C B และ AÊC เปนมุมตรงขามกับ DÊB
ชนิดของมุม

1. สรางรูปสามเหลี่ยม เมื่อกําหนดสวนของเสนตรงใหได
2. สรางรูปสี่เหลี่ยม เมื่อกําหนดสวนของเสนตรงใหได
3. แบงครึ่งสวนของเสนตรงที่กําหนดใหได
4. สรางมุมใหเทากับมุมที่กําหนดสวนของเสนตรงใหได
5. แบงครึ่งมุมที่กําหนดใหได
5.2 สวนของเสนตรงและความยาวของสวนของเสนตรง
เมื่อเรามีความจําเปนตองเขียนเสน , มุม , รูปสามเหลีย่ ม , รูปสี่เหลีย่ ม และรูปเหลี่ยมอื่นๆ การเขียน
รูปเหลานี้ บางครั้งเราตองการเขียนรูปใหเหมือนกับรูปในหนังสืออืน่ ๆ ถากระดาษบางพอ เราอาจใชวิธีวาง
ทาบบนแบบแลวลอกตามแบบ ถาจะเขียนรูปบนกระดาษหนาหรืออื่นๆ เราอาจเขียนรูปโดยไมใชการวัด
แตจะใชเฉพาะวงเวียน และวัสดุที่มีสนั ตรง เชน ไมบรรทัด เพื่อเขียนสวนของเสนตรงและรังสีสวนวงเวียน
นั้นใชสาํ หรับกะระยะตางๆ เรียกวิธกี ารสรางรูปโดยอาศัยวงเวียนและวัสดุที่มีสนั ตรงวา “ การสราง ”
5.2.1) การสรางสวนของเสนตรงใหยาวเทากับความยาวของสวนของเสนตรงทีก่ ําหนดให

ตัวอยางที่ 1 กําหนด AB ใหดงั รูป จงสราง XY ใหยาวเทากับ AB
วิธีสราง 1) ลาก XZ ใหยาวกวา AB

2) ให X เปนจุดศูนยกลางรัศมีเทากับ AB เขียนสวนโคงตัด XZ ที่จุด Y จะได XY ยาว
เทากับ AB
ใหนักเรียนทดสอบวา AB และ XY ยาวเทากันหรือไม โดยใชกระดาษลอกลาย หรือใชวัสดุที่มีสันตรง

ทาบ XY ขีดความยาวของ AB แลวยกไปทาบ XY

ขอ 1. กําหนด AB ใหดังรูป
A B
จงสราง CD ให CD ยาวเทากับ AB
วิธีสราง
1.1.....................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................
1.2.....................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................
ขอ 2. กําหนด a , b และ c แทนความยาวของสวนของเสนตรง 3 เสน ดังรูป
a b c
จงสรางรูปสามเหลี่ยม ABC ใหมีดา นทั้งสามยาวเทากับ a , b และ c ตามลําดับ
วิธีสราง 1)..................................................................................................
2) .................................................................................................
3) .................................................................................................
4) .................................................................................................
5)...................................................................................................
6) ..................................................................................................

ขอ 3. กําหนดให a , b , c และ d แทนความยาวสวนของเสนตรง 4 เสน ดังรูป
จงสรางรูปสี่เหลี่ยม ABCD ใหมีดานทัง้ สี่ยาวเทากับ a , b , c และ d ตามลําดับ
วิธีสราง 1) ...................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................

5.2.2) การแบงครึ่งสวนของเสนตรง
การแบงครึ่งสวนของเสนตรงที่กาํ หนดให หรือการหาจุดกึ่งกลางของสวนของเสนตรงที่กาํ หนดให
ตัวอยางที่ 2 กําหนดให AB ดังรูป จงแบง
วิธีสราง 1) ใช A และ B เปนจุดศูนยกลางรัศมีเทากัน และยาวเกินครึ่งของ AB เล็กนอย

เขียนสวนโคงตัดกันที่จุด M และ N
2) ลาก MN ตัด AB ที่จดุ O
จะได O เปนจุดแบง AB ออกเปน 2 สวน เทา ๆ กัน คือ AO = OB
หรือ จะไดวา O เปนจุดกึ่งกลางของ AB ทําให AO = OB

1) จงแบง MN ออกเปน 4 สวน เทาๆ กัน โดยการสราง
M N
วิธีสราง 1) ..............................................................................................
2) ..............................................................................................
3) ..............................................................................................
4) ..............................................................................................
5) ..............................................................................................
2) จงแบง GH ออกเปน 8 สวน เทาๆ กัน โดยการสราง
G H
5) ..............................................................................................

5.3 มุมและการสรางมุม
การสรางมุมใหมีขนาดเทากับขนาดของมุมที่กาํ หนดให สามารถสรางขึ้นมาได โดยการใช
อุปกรณเรขาคณิตอยางงายๆ ไดแก วงเวียนและวัสดุทมี่ ีสันตรง
ตัวอยางที่ 3 กําหนด XŶZ จงสราง AB̂Cให m(AB̂C) = m(XŶZ )
สิ่งที่โจทยกําหนดให XŶZ
M P
Y N Z B O C
วิ
ธีสราง 1) ลาก BC
2) ใช Y เปนจุดศูนยกลาง รัศมียาวพอสมควร เขียนสวนโคงตัด YX และ YZ ที่จุด M
และ N
3) ใช B เปนจุดศูนยกลาง รัศมีเทากับ YM เขียนสวนโคงไวและตัด BC ที่จุด O
4) ใช O เปนจุดศูนยกลาง รัศมีเทากับ MN เขียนสวนโคงตัดโคงเดิมทีจ่ ุด P
5) ลาก BA ผานจุด P
ดังนัน้ จะได m(AB̂C) = m(XŶZ )

1. สรางมุมชนิดตางๆ ที่กําหนดใหได
2. เขียนวิธีการสรางมุมชนิดตางๆ ที่กําหนดใหได
5.4 การแบงครึ่งมุม
เมื่อมีมุมมุมหนึ่งซึง่ ไมทราบวากางกี่องศา เราตองการแบงครึ่งมุมนัน้ เราอาจจะใชวงเวียนและ
วัสดุที่มีสนั ตรง ทําการแบงครึ่งมุมไดโดยวิธีงา ยๆ ดังตัวอยาง
ตัวอยางที่ 4 จงแบง CÂT ที่กําหนดให ออกเปน 2 สวน เทา ๆ กัน

สิ่งที่โจทยกําหนดให CÂT
วิธีสราง 1) ใช A เปนจุดศูนยกลาง รัศมียาวพอควร เขียนสวนโคงตัด AC และ AT ที่จุด M และ

N
2) ใช M และ N เปนจุดศูนยกลาง รัศมียาวพอสมควร เขียนสวนโคงตัดกันที่จุด O ลาก
AO
ดังนัน้ จะได AO แบง CÂT ออกเปน 2 สวน เทา ๆ กัน คือ m(CÂO) = m(OÂT )

AB̂C XŶZ
Y Z
วิธีสราง 1) ......................................................................................................
2) ......................................................................................................
3) ......................................................................................................
4) ......................................................................................................
5) ......................................................................................................
2) จงสราง AB̂C ใหมขี นาดเทากับ XŶZ ที่กําหนดให
Y Z
X
วิธีสราง 1) .....................................................................................................
2) .....................................................................................................
3) .....................................................................................................
4) .....................................................................................................
5) .....................................................................................................

3) จงแบงมุม MNO ที่กาํ หนดใหเปน 4 สวน เทาๆ กัน

M
N O
วิธีสราง 1) ......................................................................................................
2) ......................................................................................................
3) ......................................................................................................
4) ......................................................................................................
5) ......................................................................................................
6) ......................................................................................................
4) จงแบงมุมABC ที่กาํ หนดใหเปน 8 สวน เทาๆ กัน
A
B
วิธีสราง 1) .....................................................................................................
2) .....................................................................................................
3) .....................................................................................................
4) .....................................................................................................
5) .....................................................................................................
6) .....................................................................................................
7) .....................................................................................................
8) .....................................................................................................

5.5 การสรางมุมที่มีขนาด 60 องศา

ตัวอยางที่ 5 จงสราง JÂN = 60°
Z
XZ XY
AP X
Y
AQ PQ
J P
วิธีสราง 1) ลาก AJ
2) ใช A เปนจุดศูนยกลาง รัศมียาวพอสมควร เขียนสวนโคงตัด AJ ที่จุด P
3) ใช P เปนจุดศูนยกลาง รัศมีเทากับ AP เขียนสวนโคงตัดโคงเดิมทีจ่ ุด Q
4) ลาก AN ผานจุด Q
จะได m(JÂN) = 60°
ขอคิด นักเรียนคิดวาเราจะมีวิธีอนื่ ๆ นอกจากตัวอยางนี้แลวในการสรางมุม 60 องศา

ไดหรือไม

1) ใหนักเรียนสรางมุมขนาดเทากับ 30 องศา โดยใชวงเวียน
วิธีสราง 1) ..........................................................................................................
2) ..........................................................................................................
3) ..........................................................................................................
4) ..........................................................................................................
5) ..........................................................................................................
6) ..........................................................................................................
2) ใหนักเรียนสรางมุมขนาดเทากับ 120 องศา โดยใชวงเวียนและสันตรง
วิธีสราง 1) .........................................................................................................
2) .........................................................................................................
3) .........................................................................................................
4) .........................................................................................................
5) .........................................................................................................
6) .........................................................................................................

5.6 การสรางมุมที่มีขนาด 90 องศา

ตัวอยางที่ 6 จงสราง PQ̂R = 90° หรือ จงสรางมุมฉาก PQR
P M Q N X
วิธีสราง 1) ลาก PX และกําหนดจุด Q บน PX

2) ใช Q เปนจุดศูนยกลางเขียนสวนโคงตัด PX ทีจ่ ุด M และ N
3) ใช M และ N เปนจุดศูนยกลาง รัศมียาวพอสมควร เขียนสวนโคงตัดกันที่ จุด R
4) ลาก QR
ดังนัน้ จะได PQ̂R = 90° หรือ ไดมุมฉาก PQR
หมายเหตุ มุมตรงหรือมุมที่มีขนาด 180° คือ มุมทีป่ ระกอบดวยมุมฉาก 2 มุม คือ มุม

PQX เปนมุมตรง

1) จงสรางมุมที่มขี นาดเทากับ 45 องศา โดยใชวงเวียนและสันตรง
¾แนวคิด ใชความรูเรื่อง การสรางมุมฉาก การแบงครึ่งมุม
วิธีสราง 1) ..........................................................................................................
3) ..........................................................................................................
4) ..........................................................................................................
5) ..........................................................................................................
2) จงสรางมุมที่มขี นาดเทากับ 270 องศา โดยใชวงเวียนและสันตรง
¾แนวคิด ใชความรูเรื่อง การสรางมุมฉาก และการสรางมุมที่เทากับมุมทีก่ ําหนดให
วิธีสราง 1) .........................................................................................................
2) .........................................................................................................
3) .........................................................................................................
4) .........................................................................................................
5) .........................................................................................................
6) .........................................................................................................
5.7 การสรางเสนตั้งฉาก

5.7.1) การสรางเสนตั้งฉากจากจุดภายนอกมายังเสนตรงที่กําหนดให
ตัวอยางที่ 7 จงสรางเสนตั้งฉากจากจุด O ซึ่งอยูภายนอกเสนตรง AB มายัง AB
สิ่งที่โจทยกําหนดให AB และจุด O ภายนอก AB
รูปที่ 1 รูปที่ 2
O
A M B A M B P
X
วิธีสราง 1) ใช O เปนจุดศูนยกลาง รัศมียาวมากกวาระยะจากจุด O มายังเสนตรงAB เขียนสวน

โคงตัด AB ที่จุด X และ Y ( หรือ รูปที่ 2 เขียนสวนโคงตัด AB ที่ตอออกไปถึง P ที่
จุด X และ Y )
2) ใช X และ Y เปนจุดศูนยกลาง รัศมียาวพอสมควร เขียนสวนโคงตัดกันที่จุด Q
3) ลาก OQ ตัด AB และ AP ที่จุด M
ดังนัน้ จะได OM เปนเสนตั้งฉากที่ลากจากจุด O มายัง AB
5.7.2) การสรางเสนตั้งฉากที่จุดๆ หนึ่งบนสวนของเสนตรงที่กําหนดให

ก็คือ การสรางมุมฉาก หรือ มุมที่มีขนาด 90 องศา นั่นเอง

แบบฝกทักษะเพิ่มเติม 1
a b
วิธีสราง 1) .........................................................................................................
2) ........................................................................................................
3) ........................................................................................................
4) ........................................................................................................
จงสรางรูปสามเหลี่ยมดานเทา ABC
วิธีสราง 1) .........................................................................................................
2) .........................................................................................................
3) …………………………………………………………………………….
3) ให a , b และ c แทนความยาวของสวนของเสนตรงที่กาํ หนดให

จงสรางรูปสามเหลี่ยมใหดานทัง้ สามยาว a , b และ c
a b c
วิธีสราง 1) .........................................................................................................
2) ........................................................................................................
3) ........................................................................................................
4) ........................................................................................................
5) ........................................................................................................
4) ให a , b , c และ d แทนความยาวของสวนของเสนตรงที่กําหนดให

จงสรางรูปสี่เหลี่ยมใหดานทั้งสี่ยาว a , b , c และ d
a b
c d
วิธีสราง 1) .........................................................................................................
2) .........................................................................................................
3) …………………………………………………………………………….
4) …………………………………………………………………………….
5) …………………………………………………………………………….
6) …………………………………………………………………………….

1) จากรูปทีก่ ําหนดให จงสรางเสนแบงครึ่ง AB̂C และ DB̂C

มุมที่เกิดจากเสนแบงครึ่งมุมทั้งสองมีขนาดเทาใด
C จงอธิบาย
A B D
วิธีสราง 1) .........................................................................................................
2) ......................................... ...............................................................
3) ........................................................................................................
4) ........................................................................................................
5) ........................................................................................................
สรุป มุมทีเ่ กิดจากเสนแบงครึ่งมุมทัง้ สองมีขนาดเทากับ ................................
2) กําหนดให a แทนความยาวของสวนของเสนตรง และ b

เปนมุมที่กาํ หนดให จงสรางรูปสามเหลี่ยม ABC โดยให
a
ฐาน AB ยาวเทากับ a และให
CÂB = CB̂A = b รูปสามเหลี่ยมที่ไดเปนรูปสามเหลีย่ ม
b ชนิดใด
วิธีสราง 1) ........................................................................................................
2) ........................................................................................................
3) ........................................................................................................
4) ........................................................................................................
5) ……………………………………………………………………………
6) ……………………………………………………………………………
สรุป รูปสามเหลีย่ มที่ไดเปนรูปสามเหลี่ยม ...................................................
3) a จงสรางรูปสี่เหลี่ยมรูปวาว ABCD ให AC ยาว

เทากับ a AB ยาวเทากับ b และ CB ยาว
b
เทากับ c
c
วิธีสราง 1) ..........................................................................................................
2) .........................................................................................................
3) .........................................................................................................
4) .........................................................................................................
5) .........................................................................................................
4) กําหนดให a แทนความยาวของสวนของเสนตรง
M
จงสรางรูปสามเหลี่ยม ABC โดยให ฐาน AB ยาว
เทากับ a และให CÂB = MN̂O , CB̂A = XŶZ
N O
X
Y Z
วิธีสราง 1) .........................................................................................................
2) .........................................................................................................
3) .........................................................................................................
4) .........................................................................................................
5) .........................................................................................................
6) .........................................................................................................
แบบฝกทักษะที่ 2 (ตอ)

5) จงสรางมุม ๆ หนึง่ ใหมีขนาดเปนสองเทาของขนาดของ AB̂C ที่กําหนดให

A
B C
วิธีสราง 1) ..........................................................................................................
2) .........................................................................................................
3) .........................................................................................................
4) .........................................................................................................
5) .........................................................................................................
6) จงสรางมุมๆ หนึง่ ใหมีขนาดเปนสามเทาของขนาดของ AB̂C ที่กําหนดให

A
C B
วิธีสราง 1) .......................................................................................................
2) ........................................................................................................
3) ........................................................................................................
4) ........................................................................................................
5) ........................................................................................................
6) ........................................................................................................
7) ........................................................................................................
8) ........................................................................................................

1) สรางมุม TOP ที่มีขนาด 60° 2) สรางมุม AOM ทีม่ ีขนาด 120°
3) สราง BEN
ˆ ที่มขี นาด 30° 4) สราง KIT
ˆ ทีม
่ ขี นาด 45°
5) สรางมุม LEK ที่มีขนาด 15° 6) สรางมุม HAM ทีม่ ีขนาด 22.5°
7) สราง AUˆ M ทีม่ ขี นาด 150° 8) สราง YOT

ˆ ทีม่ ขี นาด 240°
9) สรางมุม SAN ที่มีขนาด 270° 10) สรางมุม NED ที่มีขนาด 300°

11) สราง ˆS
WA ทีม่ ีขนาด 135° 12) สราง TIˆK ทีม่ ีขนาด 292.5°
13) สรางมุม MAY ที่มีขนาด 105° 14) สรางมุม OIL ที่มีขนาด 75°
15) สราง GEM

ˆ ทีม่ ีขนาด 225° 16) สราง CHU
ˆ ทีม่ ีขนาด 165°
17) สรางมุม PUN ที่มีขนาด 247.5° 18) สรางมุม SOI ทีม่ ีขนาด 330°


เรขาคณิตม1 PDF

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

เรขาคณิตม1 PDF

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

หนวยการเรียนรูที่ 5

5.1 จุด เสนตรง รังสี มุม

เสนตรง มีความยาวไมจํากัด และไมมีความกวาง เชน

สัญลักษณของเสนตรง จะมีหวั ลูกศรทัง้ สองขาง แสดงวาเสนตรงมีความยาวไมจํากัด เรา

Retrieved from Digital Repository at Srinakharinwirot University

สรุป กําหนดจุด 1 จุด บนระนาบ จะลากเสนตรงใหผา นจุดได ......................... เสน

ขอ 2. ใหนกั เรียนกําหนดจุด 2 จุด บนระนาบ แลวทดลองลากเสนตรงใหผา นสองจุดนัน้ จะสามารถ

ขอ 3. ใหนกั เรียนลากเสนตรง 2 เสน ใหตัดกัน เสนทัง้ สองจะตัดกันกีจ่ ุด

Retrieved from Digital Repository at Srinakharinwirot University

9) 10) 11) 12)

13) 14) 15)

1) รูปที่เปนสวนของเสนตรง ไดแก รูปที่ .........................................................................

Retrieved from Digital Repository at Srinakharinwirot University

นิยาม สวนของเสนตรง คือ สวนใดสวนหนึ่งของ

สวนของเสนตรงที่มีจุดปลายที่จุด A และจุด B เขียนแทนดวย AB

Retrieved from Digital Repository at Srinakharinwirot University

Retrieved from Digital Repository at Srinakharinwirot University

นิยาม รังสี คือ สวนหนึง่ ของเสนตรงทีม่ ีจุดปลาย

รังสีที่มีจุดปลายทีจ่ ุด A และผานจุด B จะเขียนแทนดวย AB หรือ BA

นิยาม มุม คือ รังสีสองเสนที่มจี ุดปลายเปนจุดเดียวกัน

ขนาดของมุม เรานิยมใชสัญลักษณ m(AB̂C) หรือ m(∠ABC)แทนขนาดของมุมABC เชน มุม

Retrieved from Digital Repository at Srinakharinwirot University

5.2.1) การสรางสวนของเสนตรงใหยาวเทากับความยาวของสวนของเสนตรงทีก่ ําหนดให

วิธีสราง 1) ลาก XZ ใหยาวกวา AB

ใหนักเรียนทดสอบวา AB และ XY ยาวเทากันหรือไม โดยใชกระดาษลอกลาย หรือใชวัสดุที่มีสันตรง

Retrieved from Digital Repository at Srinakharinwirot University

จงสราง CD ให CD ยาวเทากับ AB

Retrieved from Digital Repository at Srinakharinwirot University

ขอ 3. กําหนดให a , b , c และ d แทนความยาวสวนของเสนตรง 4 เสน ดังรูป

จงสรางรูปสี่เหลี่ยม ABCD ใหมีดานทัง้ สี่ยาวเทากับ a , b , c และ d ตามลําดับ

Retrieved from Digital Repository at Srinakharinwirot University

วิธีสราง 1) ใช A และ B เปนจุดศูนยกลางรัศมีเทากัน และยาวเกินครึ่งของ AB เล็กนอย

Retrieved from Digital Repository at Srinakharinwirot University

1) จงแบง MN ออกเปน 4 สวน เทาๆ กัน โดยการสราง

2) จงแบง GH ออกเปน 8 สวน เทาๆ กัน โดยการสราง

Retrieved from Digital Repository at Srinakharinwirot University

Retrieved from Digital Repository at Srinakharinwirot University

ตัวอยางที่ 4 จงแบง CÂT ที่กําหนดให ออกเปน 2 สวน เทา ๆ กัน

วิธีสราง 1) ใช A เปนจุดศูนยกลาง รัศมียาวพอควร เขียนสวนโคงตัด AC และ AT ที่จุด M และ

Retrieved from Digital Repository at Srinakharinwirot University

Retrieved from Digital Repository at Srinakharinwirot University

3) จงแบงมุม MNO ที่กาํ หนดใหเปน 4 สวน เทาๆ กัน

Retrieved from Digital Repository at Srinakharinwirot University

5.5 การสรางมุมที่มีขนาด 60 องศา

ขอคิด นักเรียนคิดวาเราจะมีวิธีอนื่ ๆ นอกจากตัวอยางนี้แลวในการสรางมุม 60 องศา

Retrieved from Digital Repository at Srinakharinwirot University

1) ใหนักเรียนสรางมุมขนาดเทากับ 30 องศา โดยใชวงเวียน

Retrieved from Digital Repository at Srinakharinwirot University

5.6 การสรางมุมที่มีขนาด 90 องศา

วิธีสราง 1) ลาก PX และกําหนดจุด Q บน PX

หมายเหตุ มุมตรงหรือมุมที่มีขนาด 180° คือ มุมทีป่ ระกอบดวยมุมฉาก 2 มุม คือ มุม

Retrieved from Digital Repository at Srinakharinwirot University

Retrieved from Digital Repository at Srinakharinwirot University

วิธีสราง 1) ใช O เปนจุดศูนยกลาง รัศมียาวมากกวาระยะจากจุด O มายังเสนตรงAB เขียนสวน

5.7.2) การสรางเสนตั้งฉากที่จุดๆ หนึ่งบนสวนของเสนตรงที่กําหนดให

Retrieved from Digital Repository at Srinakharinwirot University

3) ให a , b และ c แทนความยาวของสวนของเสนตรงที่กาํ หนดให

4) ให a , b , c และ d แทนความยาวของสวนของเสนตรงที่กําหนดให

Retrieved from Digital Repository at Srinakharinwirot University

1) จากรูปทีก่ ําหนดให จงสรางเสนแบงครึ่ง AB̂C และ DB̂C

2) กําหนดให a แทนความยาวของสวนของเสนตรง และ b

3) a จงสรางรูปสี่เหลี่ยมรูปวาว ABCD ให AC ยาว

Retrieved from Digital Repository at Srinakharinwirot University