Οδυσσέας Γκιλής. ΕΔΕΣΣΑ. Αποσπάσματα Από Αρχαία Κείμενα-Θεσσαλονίκη 2018

1
Οδυσσέας Γκιλής
Επιμέλεια
ΕΔΕΣΣΑ
Θεεσσαλονίκη 2018
2
3
Περιεχόμενα
Έδεσσα ...................................................................................................................................... 3
Ακρίτας της Μακεδονίας: Η Έδεσσα κατά τον 17ο αιώνα σύμφωνα με ... 22-9-2010. Η
Έδεσσα κατά τον 17ο αιώνα σύμφωνα με τον Εβλιγιά Τσελεμπή. .......................................... 4
Ενδεικτική χρονολογική ταξινόμηση......................................................................................... 5
Αποσπάσματα από κλασικά κείμενα ........................................................................................ 5
Ύδισσα ..................................................................................................................................... 36
Μογλενά .................................................................................................................................. 39
Αποσπάσματα από βιβλία-300- .............................................................................................. 40
EDESSA Macedonia ................................................................................................................. 61
Βοδενά .................................................................................................................................... 85
Αποσπάσματα από βιβλία ...................................................................................................... 86
Περιηγητές που πέρασαν απο την Έδεσσα ριηγητές που πέρασαν απο την Έδεσσα 1997-
2005 Creative ΔΕΚΕ\EDP-M.I.S. ............................................................................................. 116
Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών ......................................................................................... 116
Μία πόλη με 3000 χρόνια ιστορίας Σταθμοί στην ιστορία της Έδεσσας. ............................ 154
Κάρανος ................................................................................................................................. 158
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟΝ .......................................................................................................................... 164
Έδεσσα
Από τη Βικιπαίδεια. Η Έδεσσα (παλαιότερα ονομάζονταν παράλληλα

Βοδενά ή Πόλη των Νερών) είναι πόλη της Κεντρικής Μακεδονίας, έδρα
του Καλλικρατικού δήμου Έδεσσας και πρωτεύουσα της Περιφερειακής
Ενότητας Πέλλας. Η πόλη είναι φημισμένη για τους καταρράκτες της, και
βρίσκεται πάνω στην αρκαία Εγνατία Οδό. Ιδρύθηκε το 813 π.Χ. από τον
πρώτο Μακεδόνα Βασιλιά, τον Ηρακλείδη Κάρανο και ήταν η πρώτη
πρωτεύουσα του Μακεδονικού Βασιλείου. Γνώρισε πλούσιο βιομηχανικό
4
παρελθόν κατά την διάρκεια του μεσοπολέμου. Ο πληθυσμός της πόλης

της Έδεσσας είναι 18.229, ενώ αυτός του διευρυμένου Δήμου Έδεσσας
ανέρχεται στους 28.814 κατοίκους (απογραφή 2011). Επίσης μέχρι την
ανακάλυψη των Βασιλικών Τάφων της Βεργίνας στην Ημαθία, από τον
Μανώλη Ανδρόνικο πολλοί ακόμα πιστεύουν ότι οι Αρκαίες Αιγές
βρίσκονται στο Αρχαιολογικό χώρο της πόλης, βάσει απόψεων
αρχαιολόγων.
Ακρίτας της Μακεδονίας: Η Έδεσσα κατά τον 17ο αιώνα σύμφωνα με ...
22-9-2010. Η Έδεσσα κατά τον 17ο αιώνα σύμφωνα με τον Εβλιγιά
Τσελεμπή.
Η περιγραφή των Βοδενών, όπως ονομάζει ο Εβλιγιά την Έδεσσα, είναι

αρκετά λεπτομερής. Ιδιαίτερη εντύπωση έκαναν στον Εβλιγιά οι διάφοροι
εξοχικοί τόποι της πόλης. Ο Εβλιγιά βρήκε εύκολα μία δεύτερη ονομασία,
πού να χαρακτηρίζει την Έδεσσα. Η αφθονία των νερών στην πόλη πρέπει
να του ενέπνευσε την αραβοπερσική έκφραση «dar-i ma» («χώρα του
νερού»). Τη λέξη «Βοδενά» ο Εβλιγιά τη θεωρεί «λατινική», δηλ. βλάχικη.
Η Έδεσσα με τις δώδεκα συνοικίες της ήταν κι αυτή γεμάτη από
Τούρκους. Εννέα συνοικίες της ήταν μουσουλμανικές και τρεις
χριστιανικές με την πλειοψηφία να είναι Έλληνες. Εβραίοι, όπως δηλώνει
ο Τούρκος συγγραφέας, δεν επιτρεπόταν να κατοικούν μέσα στην
Έδεσσα. Ο Εβλιγιά λέγει πως η πόλη είχε 1.060 σπίτια, ο αριθμός όμως
πρέπει να θεωρηθεί συμβατικός όπως λέει ο Δημητριάδης. Στην πόλη η
παρουσία των Ελλήνων ήταν αισθητή. Ο Εβλιγιά μιλά για τις όμορφες
Ελληνίδες, πού πολλοί πρόκριτοι πήραν για γυναίκες τους, για τις
καλογριές και τους καλόγερους πού είδε να τριγυρνούν στην πόλη, για
τους χορούς των Ελλήνων σε ορισμένη τοποθεσία. Χαρακτηριστικό
απόσπασμα πάντως είναι ο τρόπος εξισλαμισμού που εξιστορεί το
Τούρκος περιηγητής. Τελειώνοντας σημειώνω ότι ο Εβλιγιά Τσελεμπί
στην Δυτική και Κεντρική Μακεδονία συνάντησε Χριστιανούς Λατίνους
(Βλάχους), Σέρβους, Έλληνες , Βούλγαρους και Αλβανούς.
Ας απολαύσουμε την περιγραφή επισημαίνοντας ότι είναι από το βιβλίο
του Βασίλη Δημητριάδη «Η κεντρική και Δυτική Μακεδονία κατά τον
Εβλιγιά Τσελεμπή», εκδόσεως ΕΜΣ, 1973 και ότι οι παραπομπές που
5
υπάρχουν είναι ακόμα πιο ενδιαφέρουσες(είναι σχεδόν τριπλάσιες σε

υλικό) από το ίδιο το κείμενο που ακολουθεί:
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ (DAR-1 ΜΑ'), ΔΗΛΑΔΗ ΤΟΥ
ΚΑΣΤΡΟΥ ΤΩΝ ΒΟΔΕΝΩΝ (VODINA)
Στη «λατινική» γλώσσα Βοδενά σημαίνει «νερό». Επειδή το νερό της
πόλης αυτής είναι υπερβολικά άφθονο, η «λατινική» φυλή την ονόμασε
Βοδενά. Αυτός που την έχτισε είναι ο [ ], από τους Σέρβους βασιλιάδες.
Το έτος [ ] την κατέλαβε ο Γαζή Έβρενός. Την πήρε βίαια με το σπαθί
τών κατακτήσεων από τά χέρια τών Ελλήνων(Rum), τών Σέρβων, των
Βουλ-γάρ(ον και τών «Λατίνων».
Αναρτήθηκε από Akritas στις Αποστολή με μήνυμα ηλεκτρονικού
ταχυδρομείου BlogThis!
Ενδεικτική χρονολογική ταξινόμηση
EDESSA - Ancient City of EDESSA "Logos" Αρκαία Έδεσσα (Υδ-ωρ=νερό,

Ύδ-ισσα=πόλη των νερών, υδατούπολη). Μία σημαντική πόλη της
αρχαιότητας (nobilis και αξιόλογος κατά τους αρκαίους ...
Έδεσσα – Βικιπαίδεια Μετάβαση σε Αρκαία χρόνια - Η πόλη κατοικείται

από τα αρκαία χρόνια και μέχρι την ανακάλυψη των τάφων της Βεργίνας
(1977) ταυτιζόταν με τις αρκαίες ...
Έδεσσα Μεσοποταμίας – Βικιπαίδεια Η Έδεσσα ή Αντιόχεια ήταν αρκαία

πόλη της Μεσοποταμίας. ... Η ελληνιστική πόλη βρισκόταν πάνω στην
παλαιότερη πόλη με το όνομα Ορχόη ή Οσρόη (Πέρσης ...
Αποσπάσματα από κλασικά κείμενα

6
Πλούταρχος Phil., Pyrrhus “Plutarchi vitae parallelae, vol. 3.1, 2nd

edn.”, Ed. Ziegler, K.Leipzig: Teubner, 1971.Chapter 10, section 2, γρ. 6
ἄμεικτός ἐστι καὶ θηριώδης ἡ τῆς πλεονεξίας ὑπόθεσις.

Μετὰ δὲ τὴν μάχην ταύτην ὁ Πύρρος ἐπανελθὼν
οἴκαδε λαμπρὸς ὑπὸ δόξης καὶ φρονήματος ἔχαιρε, καὶ
Ἀετὸς ὑπὸ τῶν Ἠπειρωτῶν προσαγορευόμενος, “δι'
ὑμᾶς” ἔλεγεν “ἀετός εἰμι· πῶς γὰρ οὐ μέλλω, τοῖς ὑμε-
τέροις ὅπλοις ὥσπερ ὠκυπτέροις ἐπαιρόμενος;” ὀλίγῳ
δ' ὕστερον πυθόμενος νοσεῖν τὸν Δημήτριον ἐπισφαλῶς,
ἐνέβαλε μὲν ἐξαίφνης εἰς Μακεδονίαν ὡς ἐπιδρομήν τινα
καὶ λεηλασίαν ποιησόμενος, παρ' ὀλίγον δ' ἦλθε πάντων
ὁμοῦ κρατῆσαι καὶ λαβεῖν ἀμαχεὶ τὴν βασιλείαν, ἐλάσας
ἄχρι Ἐδέσσης μηδενὸς ἀμυνομένου, πολλῶν δὲ καὶ προς-
τιθεμένων καὶ συστρατευόντων. αὐτόν τε δὴ τὸν Δη-
μήτριον ὁ κίνδυνος ἐξανέστησε παρὰ δύναμιν, οἵ τε φί-
λοι καὶ ἡγεμόνες ὀλίγῳ χρόνῳ πολλοὺς ἀθροίσαντες, ἐρ-
ρωμένως καὶ προθύμως ἐπὶ τὸν Πύρρον ὥρμησαν. ὁ δὲ
λῃστρικώτερον ἀφιγμένος οὐκ ἔμεινεν, ἀλλὰ φεύγων μέ-
ρος τι τῆς στρατιᾶς ἀπέβαλε, καθ' ὁδὸν ἐπιθεμένων τῶν
Μακεδόνων. οὐ μὴν ὅτι ῥᾳδίως καὶ ταχὺ τὸν Πύρρον
ἐξέβαλε τῆς χώρας ὁ Δημήτριος ἠμέλησεν, ἐγνωκὼς δὲ
μεγάλων πραγμάτων ἀντιλαμβάνεσθαι καὶ τὴν πατρῴαν
ἀρχὴν ἀνακτᾶσθαι δέκα μυριάσι στρατοῦ καὶ ναυσὶ ...
Πλούταρχος Phil., Pyrrhus Chapter 12, section 10, γρ. 1
τὴν πρὸς αὐτὸν εὔνοιαν καὶ πίστιν· ἂν μέντοι σωφρονῶσι,

μηδένα τῶν βασιλέων ἔτι παρήσειν αὐτοὺς εἰς τὴν πόλιν,
μηδὲ τὰς πύλας ἀνοίξειν. ἐκ τούτου καὶ πρὸς τὸν Δημήτριον
εἰρήνην ἐποιήσατο, καὶ μετ' ὀλίγον χρόνον εἰς Ἀσίαν
ἀπάραντος αὐτοῦ, πάλιν πεισθεὶς ὑπὸ Λυσιμάχου Θεττα-
λίαν ἀφίστη καὶ ταῖς Ἑλληνικαῖς φρουραῖς προσεπολέμει,
βελτίοσι χρώμενος τοῖς Μακεδόσι στρατευομένοις ἢ
σχολάζουσι, καὶ ὅλως αὐτὸς οὐκ εὖ πρὸς ἡσυχίαν πεφυκώς.
τέλος δὲ Δημητρίου καταπολεμηθέντος ἐν Συρίᾳ, Λυσί-
μαχος ἐπ' ἀδείας γενόμενος καὶ σχολάζων εὐθὺς ἐπὶ τὸν
Πύρρον ὥρμησε. καὶ καθημένου περὶ τὴν Ἔδεσσαν αὐτοῦ,
ταῖς ἀγοραῖς κομιζομέναις ἐπιπεσὼν καὶ κρατήσας,
ἀπορίαν πρῶτον αὐτῷ περιέστησεν, εἶτα γράμμασι καὶ
λόγοις διέφθειρε τοὺς πρώτους τῶν Μακεδόνων, ὀνειδίζων
εἰ ξένον ἄνδρα καὶ προγόνων ἀεὶ δεδουλευκότων Μακεδόσι
7
δεσπότην ἑλόμενοι, τοὺς Ἀλεξάνδρου φίλους καὶ συνήθεις

ἀπωθοῦσι Μακεδονίας. ἀναπειθομένων δὲ πολλῶν, δείσας
ὁ Πύρρος ἀπηλλάγη μετὰ τῆς Ἠπειρωτικῆς καὶ συμμαχι-
κῆς δυνάμεως, ἀποβαλὼν Μακεδονίαν ᾧ τρόπῳ παρέλαβεν.
ὅθεν οὐδ' αἰτιᾶσθαι τοὺς πολλοὺς ἔχουσιν οἱ βασιλεῖς
μετατιθεμένους πρὸς τὸ συμφέρον·
Πλούταρχος Phil., Demetrius (0007: 057)“Plutarchi vitae parallelae,

vol. 3.1, 2nd edn.”, Ed. Ziegler, K.Leipzig: Teubner, 1971.Chapter 43,
section 1, γρ. 3
σειν (Il. 1, 238), καὶ τοῦ Διὸς οὐ τὸν πολεμικώτατον οὐδὲ

τὸν ἀδικώτατον καὶ φονικώτατον τῶν βασιλέων, ἀλλὰ τὸν
δικαιότατον ὀαριστὴν καὶ μαθητὴν προσηγόρευκεν (Od. 19,
179). ἀλλὰ Δημήτριος ἔχαιρε τῷ βασιλεῖ τῶν θεῶν ἀνο-
μοιοτάτην ἐπιγραφόμενος προσωνυμίαν· ὁ μὲν γὰρ Πολιεὺς
καὶ Πολιοῦχος, ὁ δὲ Πολιορκητὴς ἐπίκλησιν ἔσχεν. οὕτως
ἐπὶ τὴν τοῦ καλοῦ χώραν τὸ αἰσχρὸν ὑπὸ δυνάμεως ἀμα-
θοῦς ἐπελθὸν συνῳκείωσε τῇ δόξῃ τὴν ἀδικίαν.
Ὁ δ' οὖν Δημήτριος ἐπισφαλέστατα νοσήσας ἐν
Πέλλῃ, μικροῦ τότε Μακεδονίαν ἀπέβαλε, καταδρα-
μόντος ὀξέως Πύρρου καὶ μέχρι Ἐδέσσης προελθόντος.
ἅμα δὲ τῷ κουφότερος γενέσθαι πάνυ ῥᾳδίως ἐξελάσας
αὐτόν, ἐποιήσατό τινας ὁμολογίας, οὐ βουλόμενος ἐμπο-
δὼν ὄντι συνεχῶς προσπταίων καὶ τοπομαχῶν ἧττον εἶ-
ναι πρὸς οἷς διενοεῖτο. διενοεῖτο δ' οὐθὲν ὀλίγον, ἀλλὰ
πᾶσαν ἀναλαμβάνειν τὴν ὑπὸ τῷ πατρὶ γενομένην ἀρ-
χήν. καὶ τῆς ἐλπίδος ταύτης καὶ τῆς ἐπιβολῆς οὐκ
ἀπελείπετο τὰ τῆς παρασκευῆς, ἀλλὰ στρατιᾶς μὲν ἤδη
συνετέτακτο πεζῆς μυριάδας δέκα δισχιλίων ἀνδρῶν
ἀποδεούσας, καὶ χωρὶς ἱππέας ὀλίγῳ δισχιλίων καὶ μυ-
ρίων ἐλάττους.
Διόδωρος Σικελός Ιστορική βιβλιοθήκη (lib. 21–40) “Diodorus of

Sicily, vols. 11–12”, Ed. Walton, F.R.Cambridge, Mass.: Harvard
University Press, 11:1957; 12:1967, Repr. 11:1968.Book 31, chapter 8,
section 8, γρ. 14
πρὸς ἀνατολὴν τοῦ Νέστου ἐρύματα πλὴν τὰ πρὸς

Ἄβδηραν καὶ Μαρώνειαν καὶ Αἶνον πόλεις, πρὸς
8
δυσμὰς δὲ τοῦ Στρυμόνος Βισαλτία πᾶσα μετὰ τῆς

ἐν τῇ Σιντικῇ Ἡρακλείας· δεύτερον μέρος, ὅπερ
ἀπὸ μὲν ἀνατολῆς ὁρίζει ὁ Στρυμὼν ποταμός, ἀπὸ
δὲ δυσμῶν ὁ καλούμενος Ἀξιὸς ποταμὸς καὶ οἱ
παρακείμενοι αὐτῷ τόποι· τρίτον, ὃ περιέχει κατὰ
δυσμὰς μὲν ὁ Πηνειὸς ποταμός, κατὰ δὲ ἄρκτον τὸ
λεγόμενον Βέρνον ὄρος, προστεθέντων καί τινων
τόπων τῆς Παιονίας, ἐν οἷς καὶ πόλεις ἀξιόλογοι
Ἔδεσσα καὶ Βέροια · τέταρτον καὶ τελευταῖον, ὅπερ
ὑπὲρ τὸ Βέρνον ὄρος συνάπτει τῇ Ἠπείρῳ καὶ τοῖς
κατὰ τὴν Ἰλλυρίδα τόποις. ἡγοῦντο δὲ καὶ πόλεις
τέσσαρες τῶν αὐτῶν τεσσάρων μερῶν, τοῦ μὲν
πρώτου Ἀμφίπολις, τοῦ δευτέρου Θεσσαλονίκη,
τοῦ τρίτου Πέλλα, καὶ τοῦ τετάρτου Πελαγονία.
ἐν ταύταις ἀρχηγοὶ τέσσαρες κατεστάθησαν καὶ οἱ
φόροι ἠθροίζοντο. ἐν δὲ τοῖς ἐσχάτοις τῆς Μακεδονίας τόποις διὰ τὰς τῶν
παρακειμένων ἐθνῶν ἐπιβουλὰς κατέστησαν στρατιώτας.
Lucianus Soph., Quomodo historia conscribenda sit “Lucian, vol. 6”,

Ed. Kilburn, KCambridge, Mass.: Harvard University Press, 1959, Repr.
1968.Section 22, γρ. 5
τὸν θάνατον, οὐκ εἰδὼς ὅτι τὸ μὲν πάθος ἐκεῖνο

πᾶν τριῶν οἶμαι ἡμερῶν ἐγένετο, ἀπόσιτοι δὲ καὶ
ἐς ἑβδόμην διαρκοῦσιν οἱ πολλοί – ἐκτὸς εἰ μὴ
τοῦθ' ὑπολάβοι τις, ὡς Ὀσρόης εἱστήκει περι-
μένων, ἔστ' ἂν Σευηριανὸς λιμῷ ἀπόληται, καὶ
διὰ τοῦτο οὐκ ἐπῆγε διὰ τῆς ἑβδόμης.
Τοὺς δὲ καὶ ποιητικοῖς ὀνόμασιν, ὦ καλὲ Φίλων,
ἐν ἱστορίᾳ χρωμένους, ποῦ δ' ἄν τις θείη, τοὺς
λέγοντας, “ἐλέλιξε μὲν ἡ μηχανή, τὸ τεῖχος δὲ
πεσὸν μεγάλως ἐδούπησε,” καὶ πάλιν ἐν ἑτέρῳ
μέρει τῆς καλῆς ἱστορίας, “Ἔδεσσα μὲν δὴ οὕτω
τοῖς ὅπλοις περιεσμαραγεῖτο καὶ ὄτοβος ἦν καὶ
κόναβος ἅπαντα ἐκεῖνα” καὶ “ὁ στρατηγὸς
ἐμερμήριζεν ᾧ τρόπῳ μάλιστα προσαγάγοι πρὸς
τὸ τεῖχος.” εἶτα μεταξὺ οὕτως εὐτελῆ ὀνόματα
καὶ δημοτικὰ καὶ πτωχικὰ πολλὰ παρενεβέβυστο –
τό “ἐπέστειλεν ὁ στρατοπεδάρχης τῷ κυρίῳ,”
καί “οἱ στρατιῶται ἠγόραζον τὰ ἐγχρῄζοντα”
καί “ἤδη λελουμένοι περὶ αὐτοὺς ἐγίγνοντο” καὶ
τὰ τοιαῦτα·
9
Aelius Herodianus et Pseudo-Herodianus Gramm., Rhet., De prosodia

catholica Part+τόμ. 3,1, σελ. 365, γρ. 34
...μοναστήριον, ἱλαστήριον. Σφακτήριαμεθόριον Ἠλείων τῆς πρὸς

Μεσσήνην χώρας. κέκληται δ' οὕτως, ὥς φησιν Ἐχεφυλλίδης, διὰ τὸ
ἐν αὐτῷ σφαγιασαμένους τοὺς Ἡρακλείδας πρὸς Ὄξυλον ποιήσασθαι
συνθήκας περὶ φιλίας καὶ ὁμονοίας. Καβείριονπόλις τῆς κάτω Ἀσίας
ἡ καὶ Καβειρία καὶ Κάβειρος. ὀσχοφόριον, προσφόριον, θεσμο-
φόριον, ὠμοφόριον, ἐμπόριον. ἔστι δὲ καὶ Ἐμπόριον πόλις
Κελτική, κτίσμα Μασσαλιωτῶν. δευτέρα Μακεδονίας. τρίτη Σικελίας.
τετάρτη Καμπανίας. παλινδόριοντὸ εἰργασμένον δέρμα, κιχόριον
εἶδος βοτάνης. ἈνακτόριονἈκαρνανίας πόλις, Κορινθίων ἄποικος.
Θουκυδίδης τετάρτῃ (c. 49). ἀρσενικῶς παρὰ Σοφοκλεῖ. Χαλκητόριον
πόλις Κρήτης. Νικηφόριον. οὕτως ἡ Κωνσταντῖνα ἡ περὶ Ἔδεσσαν
πόλις.
Στράβων γεωγραφικά (0099: 001)“Strabonis geographica, 3 vols.”, Ed.

Meineke, A.Leipzig: Teubner, 1877, Repr. 1969.
Book 7, chapter 7, section 4, γρ. 19
προστιθεὶς τῷ ὀκτασταδίῳ δίπλεθρον, ὅ ἐστι τρίτον

σταδίου, προσθετέον ἄλλους σταδίους ἑκατὸν ἑβδομή-
κοντα ὀκτώ, τὸ τρίτον τοῦ τῶν μιλίων ἀριθμοῦ. συμ-
βαίνει δ' ἀπὸ ἴσου διαστήματος συμπίπτειν εἰς τὴν αὐ-
τὴν ὁδὸν τούς τ' ἐκ τῆς Ἀπολλωνίας ὁρμηθέντας καὶ
τοὺς ἐξ Ἐπιδάμνου. ἡ μὲν οὖν πᾶσα Ἐγνατία καλεῖται,
ἡ δὲ πρώτη ἐπὶ Κανδαουίας λέγεται ὄρους Ἰλλυρικοῦ,
διὰ Λυχνιδοῦ πόλεως καὶ Πυλῶνος τόπου ὁρίζοντος ἐν
τῇ ὁδῷ τήν τε Ἰλλυρίδα καὶ τὴν Μακεδονίαν· ἐκεῖθεν
δ' ἐστὶ παρὰ Βαρνοῦντα διὰ Ἡρακλείας καὶ Λυγκη-
στῶν καὶ Ἐορδῶν εἰς Ἔδεσσαν καὶ Πέλλαν μέχρι Θεσ-
σαλονικείας· μίλια δ' ἐστί, φησὶ Πολύβιος, ταῦτα δια-
κόσια ἑξήκοντα ἑπτά. ταύτην δὴ τὴν ὁδὸν ἐκ τῶν περὶ
τὴν Ἐπίδαμνον καὶ τὴν Ἀπολλωνίαν τόπων ἰοῦσιν ἐν
δεξιᾷ μέν ἐστι τὰ Ἠπειρωτικὰ ἔθνη κλυζόμενα τῷ Σι-
κελικῷ πελάγει μέχρι τοῦ Ἀμβρακικοῦ κόλπου, ἐν ἀρι-
στερᾷ δὲ τὰ ὄρη τὰ τῶν Ἰλλυριῶν ἃ προδιήλθομεν, καὶ
τὰ ἔθνη τὰ παροικοῦντα μέχρι Μακεδονίας καὶ Παιό-
νων. εἶτ' ἀπὸ μὲν Ἀμβρακικοῦ κόλπου τὰ νεύοντα
10
ἐφεξῆς πρὸς ἕω, τὰ ἀντιπαρήκοντα τῇ Πελοποννήσῳ,

τῆς Ἑλλάδος ἐστίν·
Στράβων γεωγραφικά Book 10, chapter 1, section 15, γρ. 3
Αἰγιεῦσιν “ἵππον Θεσσαλικόν, Λακεδαιμονίαν δὲ γυ-

“ναῖκα, ἄνδρας θ' οἳ πίνουσιν ὕδωρ ἱερῆς Ἀρεθού-
“σης,” τοὺς Χαλκιδέας λέγων ὡς ἀρίστους· ἐκεῖ γὰρ ἡ
Ἀρέθουσα.
Εἰσὶ δὲ νῦν Εὐβοῗται ποταμοὶ Κηρεὺς καὶ Νηλεύς,
ὧν ἀφ' οὗ μὲν πίνοντα τὰ πρόβατα λευκὰ γίνεται, ἀφ'
οὗ δὲ μέλανα· καὶ περὶ τὸν Κρᾶθιν δὲ εἴρηται τοιοῦ-
τόν τι συμβαῖνον.
Τῶν δ' ἐκ Τροίας ἐπανιόντων Εὐβοέων τινὲς εἰς
Ἰλλυριοὺς ἐκπεσόντες, ἀποβαίνοντες οἴκαδε διὰ τῆς
Μακεδονίας περὶ Ἔδεσσαν ἔμειναν συμπολεμήσαντες
τοῖς ὑποδεξαμένοις, καὶ ἔκτισαν πόλιν Εὔβοιαν· ἦν
δὲ καὶ ἐν Σικελίᾳ Εὔβοια Χαλκιδέων τῶν ἐκεῖ κτίσμα,
ἣν Γέλων ἐξανέστησε, καὶ ἐγένετο φρούριον Συρακου-
σίων· καὶ ἐν Κερκύρᾳ δὲ καὶ ἐν Λήμνῳ τόπος ἦν Εὔ-
βοια καὶ ἐν τῇ Ἀργείᾳ λόφος τις.
Ἐπεὶ δὲ τοῖς Θετταλοῖς καὶ Οἰταίοις πρὸς ἑσπέραν
Αἰτωλοὶ καὶ Ἀκαρνᾶνές εἰσι καὶ Ἀθαμᾶνες, εἰ χρὴ καὶ
τούτους Ἕλληνας εἰπεῖν, λοιπὸν ἐξηγήσασθαι περὶ τού-
των, ἵν' ἔχωμεν τὴν περίοδον ἅπασαν
Claudius Ptolemaeus Math., Geographia (lib. 1–3“Claudii Ptolemaei

geographia, vol. 1.1”, Ed. Müller, K.aris: Didot, 1883.Book 3, chapter
12, section 36, γρ. 9
Μόρυλλος νʹ ʹʹ μʹ δʹʹ
Ἀντιγόνεια ἢ Ψαφαράνʹ ʹʹδʹʹ μʹ ϛʹʹ
Ἠμαθίας
Εὐρωπός μζʹ γʹʹ μʹ γʹʹ
Τύρισσα μζʹ λθʹ ʹʹγʹʹ ιβʹʹ
Σκύδρα μζʹ γοʹʹ μʹ γʹʹ
Μίεζα μηʹ λθʹ ʹʹδʹʹ
Κύρρος μηʹ ϛʹʹ μʹ γοʹʹ
Ἰδομένη μηʹ ʹʹ μʹ ʹʹγʹʹ
11
Γορδυνία μηʹ γοʹʹ μʹ δʹʹ

Ἔδεσσα μηʹ ʹʹδʹʹ μʹ γʹʹ
Βέροια μηʹ ʹʹδʹʹ λθʹ ʹʹγʹʹ
Αἰγαία μηʹ γοʹʹ λθʹ γοʹʹ
Πέλλα μθʹ γʹʹ μʹ ιβʹʹ
Πιερίας
Φυλάκαι μθʹ γʹʹ λθʹ ʹʹ
Οὐάλλαι μθʹ γοʹʹ λθʹ ʹʹ
Παραυαίων
Ἐρίβοια μϛʹ γοʹʹ λθʹʹ ʹʹδʹʹ Πελασγιωτῶν
Δολίχη μζʹ ʹʹ λθ γοʹʹ
Claudius Ptolemaeus Math., Geographia (lib. 4-8) Book 8, chapter 12,

section 7, γρ. 1
ἡ δὲ Θεσσαλονίκητὴν μεγίστην ἡμέραν

ἔχει ὡρῶν ιδ ʹιβʹ, καὶ διέστηκεν Ἀλεξανδρείας πρὸς
δύσεις ὥρας μιᾶς διμοίρῳ·
ἡ δὲ Ἀμφίπολιςτὴν μεγίστην ἡμέραν ἔχει
ὡρῶν ιε, καὶ διέστηκεν Ἀλεξανδρείας πρὸς δύσεις ὥρας
μιᾶς γʹ ηʹ·
ἡ δὲ Ἡράκλειατὴν μεγίστην ἡμέραν ἔχει
ὡρῶν ιεηʹ, καὶ διέστηκεν Ἀλεξανδρείας πρὸς δύσεις
μιᾶς ὥρας ἡμίσει καὶ γʹ·
ἡ δὲ Ἔδεσσα τὴν μεγίστην ἡμέραν ἔχει ὡρῶν
ιδ ʹγιβʹ, καὶ διέστηκεν Ἀλεξανδρείας πρὸς δύσεις ὥρας μιᾶς γηʹ·
ἡ δὲ Πέλλα ἔχει τὴν μεγίστην ἡμέραν ὡρῶν
ιδ ʹγιβʹ ἔγγιστα, καὶ διέστηκεν Ἀλεξανδρείας πρὸς
δύσεις ὥρας τὸ γιεʹ·
ἡ δὲ Λάρισσατῶν Πελασγιωτῶν ἔχει τὴν
μεγίστην ἡμέραν ὡρῶν ιδ ʹδ, καὶ διέστηκεν Ἀλεξαν-
δρείας πρὸς δύσεις ὥρας ʹιεʹ·
Ἡ δὲ Κασάνδρειατὴν μεγίστην ἡμέραν
ἔχει ὡρῶν ιδ ʹγιεʹ, καὶ διέστηκεν Ἀλεξανδρείας πρὸς
Cassius Dio Hist., Historiae Romanae “Cassii Dionis Cocceiani

historiarum Romanarum quae supersunt, 3 vols.”, Ed. Boissevain,
U.P.Berlin: Weidmann, 1:1895; 2:1898; 3:1901, Repr. 1955.
Book 68, chapter 21, section 1, γρ. 2
12
...αὐτοὺς κατὰ πᾶσαν τὴν πορείαν καὶ διέταττεν ἄλλοτε ἄλλως

ἄγων, τούς τε ποταμούς, ὅσους γε καὶ ἐκεῖνοι, πεζῇ διέβαινε.
καὶ ἔστιν ὅτε καὶ ἀγγελίας ψευδεῖς διὰ τῶν προσκόπων ἐποίει,
ἵν' ἅμα τε τὰ τακτικὰ μελετῷεν καὶ ἕτοιμοι πρὸς πάντα καὶ
ἀνέκπληκτοι εἶεν. καὶ ὠνομάσθη μέν, ἐπειδὴ καὶ τὴν Νίσιβιν
εἷλε καὶ τὰς Βάτνας, Παρθικός, πολλῷ δὲ μᾶλλον ἐπὶ τῇ τοῦ ὀπ-
τίμου προσηγορίᾳ ἢ ταῖς ἄλλαις συμπάσαις, ἅτε καὶ τῶν τρόπων
αὐτοῦ μᾶλλον ἢ τῶν ὅπλων οὔσῃ, ἐσεμνύνετο. Xiph. 235, 27 – 236,
7 R. St. ὅτι ὁ Τραϊανὸς φρουρὰς ἐν τοῖς ἐπικαίροις καταλιπὼν ἦλθεν ἐς
Ἔδεσσαν, κἀνταῦθα πρῶτον Αὔγαρον εἶδεν. πρότερον μὲν γὰρ καὶ
πρέσβεις καὶ δῶρα τῷ βασιλεῖ πολλάκις ἔπεμψεν, αὐτὸς δὲ ἄλλοτε
κατ' ἄλλας προφάσεις οὐ παρεγένετο, ὥσπερ οὐδὲὁ Μάννος ὁ τῆς
Ἀραβίας τῆς πλησιοχώρου οὐδὲ ὁ Σποράκης ὁ τῆς Ἀνθεμουσίας
φύλαρχος. τότε δὲ τὰ μὲν καὶ ὑπὸ τοῦ υἱέος Ἀρβάνδου καλοῦ καὶ
ὡραίου ὄντος καὶ διὰ τοῦτο τῷ Τραϊανῷ ᾠκειωμένου πεισθείς, τὰ
δὲ καὶ τὴν παρουσίαν αὐτοῦ φοβηθείς, ἀπήντησέ τε αὐτῷ προσιόντι
καὶ ἀπελογήσατο, συγγνώμης τε ἔτυχεν· ὁ γὰρ παῖς λαμπρόν οἱ
ἱκέτευμα ἦν. καὶ ὁ μὲν φίλος τε ἐκ τούτου τῷ Τραϊανῷ ἐγένετο
καὶ εἱστίασεν αὐτόν, ἔν τε τῷ δείπνῳ παῖδα ἑαυτοῦ ὀρχησόμενον
βαρβαρικῶς πως παρήγαγεν.
Πολύβιος ιστορία (0543: 001)“Polybii historiae, vols. 1–4”, Ed.

Büttner–Wobst, T.Leipzig: Teubner, 1:1905; 2:1889; 3:1893; 4:1904,
Repr. 1:1962; 2–3:1965; 4:1967.Book 5, chapter 97, section 4, γρ. 2
λεὺς κατελάβετο Βυλάζωρα, μεγίστην οὖσαν πόλιν

τῆς Παιονίας καὶ λίαν εὐκαίρως κειμένην πρὸς τὰς
εἰσβολὰς τὰς ἀπὸ τῆς Δαρδανικῆς εἰς Μακεδονίαν,
ὥστε διὰ τῆς πράξεως ταύτης σχεδὸν ἀπολελύσθαι
τοῦ φόβου τοῦ κατὰ Δαρδανίους· οὐ γὰρ ἔτι ῥᾴδιον
ἦν αὐτοῖς ἐμβαλεῖν εἰς Μακεδονίαν κρατοῦντος Φι-
λίππου τῶν εἰσόδων διὰ τῆς προειρημένης πόλεως.
ἀσφαλισάμενος δὲ ταύτην Χρυσόγονον μὲν ἐξαπέ-
στειλε κατὰ σπουδὴν ἐπισυνάξοντα τοὺς ἄνω Μακε-
δόνας, αὐτὸς δὲ παραλαβὼν τοὺς ἐκ τῆς Βοττίας
καὶ τῆς Ἀμφαξίτιδος ἧκεν ἔχων εἰς Ἔδεσσαν. προς-
δεξάμενος δ' ἐνταῦθα τοὺς μετὰ Χρυσογόνου Μακε-
δόνας ἐξώρμησε μετὰ πάσης τῆς δυνάμεως, καὶ παρῆν
ἑκταῖος εἰς Λάρισαν. κατὰ δὲ τὸ συνεχὲς ἐνεργῷ
νυκτοπορίᾳ χρησάμενος ὑπὸ τὴν ἑωθινὴν ἧκε πρὸς
Μελίτειαν, καὶ προσθεὶς τὰς κλιμακίδας τοῖς τείχεσι
13
κατεπείραζε τῆς πόλεως. τῷ μὲν οὖν αἰφνιδίῳ καὶ

παραδόξῳ κατεπλήξατο τοὺς Μελιταιεῖς, ὥστε ῥᾳδίως
ἂν κρατῆσαι τῆς πόλεως· τῷ δὲ παρὰ πολὺ γενέσθαι
τὰς κλίμακας ἐλάττους τῆς χρείας διεψεύσθη τῆς
πράξεως.
Πολύβιος ιστορία Book 34, chapter 12, section 8, γρ. 1
... ὅ ἐστι τρίτον σταδίου, προσθετέον ἄλλους

σταδίους ἑκατὸν ἑβδομήκοντα ὀκτώ, τὸ τρίτον τοῦ τῶν
μιλίων ἀριθμοῦ. συμβαίνει δ' ἀπὸ ἴσου διαστήματος
συμπίπτειν εἰς τὴν αὐτὴν ὁδὸν τούς τ' ἐκ τῆς Ἀπολ-
λωνίας ὁρμηθέντας καὶ τοὺς ἐξ Ἐπιδάμνου. ἡ μὲν οὖν
πᾶσα Ἐγνατία καλεῖται, ἡ δὲ πρώτη ἐπὶ Κανδαουίας
λέγεται, ὄρους Ἰλλυρικοῦ, διὰ Λυχνιδοῦ πόλεως καὶ
Πυλῶνος, τόπου ὁρίζοντος ἐν τῇ ὁδῷ τήν τε Ἰλλυρίδα
καὶ τὴν Μακεδονίαν. ἐκεῖθεν δ' ἐστὶ παρὰ Βαρνοῦντα διὰ Ἡρακλείας καὶ
Λυγκηστῶν καὶ Ἐορδῶν εἰς
Ἔδεσσαν καὶ Πέλλαν μέχρι Θεσσαλονικείας· μίλια δ' ἐστί,
8φησὶ Πολύβιος, ταῦτα 8διακόσια ἑξήκοντα ἑπτά. –
Ὅτι ἐκ Περίνθου εἰς Βυζάντιόν εἰσιν ἑξακόσιοι τριά-
κοντα, ἀπὸ δὲ Ἕβρου καὶ Κυψέλων εἰς Βυζάντιον μέχρι
Κυανέων τρισχίλιοι ἑκατόν, ὥς φησιν Ἀρτεμίδωρος, τὸ
δὲ σύμπαν μῆκος ἀπὸ Ἰονίου κόλπου τοῦ κατὰ Ἀπολ-
λωνίαν μέχρι Βυζαντίου ἑπτακισχίλιοι τριακόσιοι εἴκοσι·
προστίθησι δ' ὁ Πολύβιος καὶ ἄλλους ἑκατὸν ὀγδοήκοντα,
8τὸ τρίτον τοῦ σταδίου προσλαμβάνων ἐπὶ τοῖς ὀκτὼ τοῦ
μιλίου σταδίοις.
Appianus Hist., Syriaca (0551: 013“Appiani historia Romana, vol. 1”,

Ed. Viereck, P., Roos, A.G., Gabba, E.Leipzig: Teubner, 1939, Repr.
1962 (1st edn. corr.).Section 298, γρ. 1
Λαοδικείας, ἐννέα δ' ἐπωνύμους ἑαυτῷ, τέσσαρας δ'

ἐπὶ ταῖς γυναιξί, τρεῖς Ἀπαμείας καὶ Στρατονίκειαν μίαν.
καί εἰσιν αὐτῶν ἐπιφανέσταται καὶ νῦν Σελεύκειαι μὲν
ἥ τε ἐπὶ τῇ θαλάσσῃ καὶ ἡ ἐπὶ τοῦ Τίγρητος ποταμοῦ,
Λαοδίκεια δὲ ἡ ἐν τῇ Φοινίκῃ καὶ Ἀντιόχεια ἡ ὑπὸ τῷ
Λιβάνῳ ὄρει καὶ ἡ τῆς Συρίας Ἀπάμεια. τὰς δὲ ἄλλας ἐκ
τῆς Ἑλλάδος ἢ Μακεδονίας ὠνόμαζεν ἢ ἐπὶ ἔργοις ἑαυτοῦ
τισιν ἢ ἐς τιμὴν Ἀλεξάνδρου τοῦ βασιλέως· ὅθεν ἐστὶν
14
ἐν τῇ Συρίᾳ καὶ τοῖς ὑπὲρ αὐτὴν ἄνω βαρβάροις πολλὰ

μὲν Ἑλληνικῶν, πολλὰ δὲ Μακεδονικῶν πολισμάτων
ὀνόματα, Βέρροια, Ἔδεσσα, Πέρινθος, Μαρώνεια, Καλλί-
πολις, Ἀχαΐα, Πέλλα, Ὠρωπός, Ἀμφίπολις, Ἀρέθουσα,
Ἀστακός, Τεγέα, Χαλκίς, Λάρισσα, Ἥραια, Ἀπολλωνία,
ἐν δὲ τῇ Παρθυηνῇ Σώτειρα, Καλλιόπη, Χάρις, Ἑκατόμ-
πυλος, Ἀχαΐα, ἐν δὲ Ἰνδοῖς Ἀλεξανδρόπολις, ἐν δὲ Σκύθαις
Ἀλεξανδρέσχατα. καὶ ἐπὶ ταῖς αὐτοῦ Σελεύκου νίκαις
ἐστὶ Νικηφόριόν τε ἐν τῇ Μεσοποταμίᾳ καὶ Νικόπολις ἐν
Ἀρμενίᾳ, τῇ ἀγχοτάτω μάλιστα Καππαδοκίας.
φασὶ δὲ αὐτῷ τὰς Σελευκείας οἰκίζοντι, τὴν μὲν ἐπὶ
τῇ θαλάσσῃ, διοσημίαν ἡγήσασθαι κεραυνοῦ, καὶ διὰ
τοῦτο θεὸν αὐτοῖς κεραυνὸν ἔθετο...
Polyaenus Rhet., Strategemata (0616: 001)“Polyaeni strategematon

libri viii”, Ed. Woelfflin, E., Melber, J.Leipzig: Teubner, 1887, Repr.
1970.Book 2, chapter 29, section 2, γρ. 1
πολιορκῶν κατὰ πολλὰ μέρη τῆς πόλεως ὀξυβελεῖς

περιστήσας ἐκέλευσεν ἀφιέναι τοῖς βέλεσιν ἐπιγράψας
’ἥκω τὴν πόλιν ἐλευθερώσων’. ἔχων δὲ καὶ Τροιζη-
νίους αἰχμαλώτους ἀφῆκεν ἄνευ λύτρων. οἱ μὲν
αἰχμάλωτοι εἴσω παρελθόντες εὐηγγελλίζοντο. Εὐδα-
μίδας δὲ, στρατηγὸς Κρατεροῦ, φυλάττων τὴν πόλιν
τοῖς νεωτερίζουσι παρετάττετο. καὶ δὴ τῶν ἔνδον
ἀλλήλοις μαχομένων Κλεώνυμος προσθεὶς κλίμακας
ἐξεῖλε τὴν πόλιν καὶ διήρπασε καὶ Σπαρτιάτην ἁρμο-
στὴν μετὰ φρουρᾶς ἐπέστησεν.
Κλεώνυμος Ἔδεσσαν πολιορκῶν, τοῦ τείχους πε-
σόντος, τῶν πολεμίων ἐπελθόντων σαρισοφόρων –
ἑκάστη σάρισα πηχῶν ἦν ἑκκαίδεκα – ἐπύκνωσε τὴν
αὑτοῦ φάλαγγα ἐς βάθος· τοὺς δὲ πρωτοστάτας καὶ
τοὺς τούτων ἐπιστάτας ἄνευ δοράτων ἔταξε παραγγεί-
λας, ἂν συμμίξωσιν οἱ σαρισοφόροι, διαλαβεῖν ἀμφο-
τέραις ταῖς χερσὶ τὴν σάρισαν καὶ κατέχειν, τοὺς δὲ
ἑπομένους παρὰ πλευρὸν ἑκάστου παρελθόντας ἐνεργεῖν
τὴν μάχην. οἱ μὲν ἐλάβοντο τῶν σαρισῶν (οἱ δὲ)
ἀνθέλκοντες, οἱ δὲ κατόπιν παρελθόντες ἀνεῖλον
τοὺς σαρισοφόρους, καὶ ἄχρηστον ἠλέγχθη τὸ σαρίσης
15
Anonymi Historici (FGrH), De bello Parthico (1139: 013)“FGrH

#203”.Τόμ. -Jacobyʹ-T+F 2b,203,F, fragment 3b, γρ. 1
ἔγραψεν, ὡς οἱ μὲν ἄλλοι ἅπαντες ἐξηπάτηνται οἰόμενοι ξίφει τεθνάναι

αὐτόν, ἀποθάνοι δὲ ὁ ἀνὴρ σιτίων ἀποσχόμενος· τοῦτον γὰρ αὐτῶι
ἀλυπό-
τατον δόξαι τὸν θάνατον – οὐκ εἰδὼς ὅτι τὸ μὲν πάθος ἐκεῖνο πᾶν τριῶν̣
οἶμαι ἡμερῶν ἐγένετο, ἀπόσιτοι δὲ καὶ ἐς ἑβδόμην διαρκοῦσιν οἱ πολλοί·
ἐκτὸς εἰ μὴ τοῦθ' ὑπολάβοι τις, ὡς Ὀσρόης [τις] εἱστήκει περιμένων, ἔστ'
ἂν Σεουηριανὸς λιμῶι ἀπόληται, καὶ διὰ τοῦτο οὐκ ἐπῆγε διὰ τῆς
ἑβδόμης.
LUKIAN. Quom. hist. conscr. 22: τοὺς δὲ καὶ ποιητικοῖς
ὀνόμασιν ... ἐν ἱστορίαι χρωμένους ποῦ ἄν τις θείη, τοὺς λέγοντας
«ἐλέλιξε μὲν ἡ μηχανή, τὸ τεῖχος δὲ πεσὸν μεγάλως
ἐδούπησε.»
καὶ πάλιν ἐν ἑτέρωι μέρει τῆς καλῆς ἱστορίας· «Ἔδεσσα
μὲν δὴ οὕτω τοῖς ὅπλοις περιεσμαραγεῖτο, καὶ ὄτοβος ἦν καὶ κόναβος
ἅπαντα ἐκεῖνα.» καὶ «ὁ στρατηγὸς
ἐμερμήριζεν ὧι τρόπωι μάλιστα προσαγάγοι πρὸς τὸ
τεῖχος.»
Evagrius Scholasticus Scr. Eccl., Historia ecclesiastica

“The ecclesiastical history of Evagrius with the scholia”, Ed. Bidez, J.,
Parmentier, L.London: Methuen, 1898, Repr. 1979.Σελ. 151, γρ. 12
σχολαστικοῦ.
αʹ. Περὶ τῆς Ἰουστίνου τοῦ γέροντος βασιλείας.

βʹ. Περὶ τῆς ἀναιρέσεως Βιταλιανοῦ.
γʹ. Περὶ τῆς φυγῆς Σευήρου.
δʹ. Περὶ τῆς χειροτονίας καὶ ἀναχωρήσεως Παύλου.
εʹ. Περὶ τῆς Εὐφρασίου χειροτονίας.
ϛʹ. Περὶ τῶν σεισμῶν Ἀντιοχείας.
ζʹ. Περὶ τῆς χειροτονίας Εὐφημίου.
ηʹ. Περὶ τῶν θαυμάτων Ζωσιμᾶ.
θʹ. Περὶ τῶν παθημάτων Δυρραχίου, Κορίνθου, Ἀναζάρβου καὶ
Ἐδέσσης.
ιʹ. Περὶ τῆς βασιλείας Ἰουστινιανοῦ.
ιαʹ. Περὶ τῆς χειροτονίας Ἐπιφανίου Κωνσταντινουπόλεως
[καὶ]
16
ιβʹ. Περὶ ἐκβολῆς Ἀνθίμου Κωνσταντινουπόλεως [καὶ Θεο-
Constantinus VII Porphyrogenitus Imperator Hist., De thematibus

(3023: 009)“Costantino Porfirogenito. De thematibus”, Ed. Pertusi, A.
Vatican City: Biblioteca Apostolica Vaticana, 1952; Studi e Testi 160.
Asia-Europe Europ, chapter 2, γρ. 34
ἀπὸ Φιλίππου τοῦ πατρὸς Ἀλεξάνδρου, μεγαλυνθεῖσα δὲ καὶ ὑπερφυὴς

γενομένη καὶ τῶν ἄκρων τῆς γῆς αὐτῶν ἐπιψαύσασα ἐπ' αὐτοῦ
Ἀλεξάνδρου
καὶ τῶν αὐτοῦ διαδόχων, καταλήξασα δὲ εἰς Περσέα τὸν Φιλίππου, ὥστε
καὶ αὐτὸ ἀποβαλεῖν τὸ τῆς βασιλείας ἀξίωμα· αἰχμάλωτος γὰρ αὐτὸς ὁ
Περσεὺς μετὰ γυναικὸς καὶ τέκνων, ἡττηθεὶς ὑπὸ Αἰμιλίου ἀνθυπάτου
καὶ
στρατηγοῦ τῶν Ῥωμαίων εἰς τὴν Ῥώμην ἀπήχθη δέσμιος καὶ πάντα τὰ
τῆς βασιλείας τῶν Μακεδόνων ἐπίσημα, ὥστε ἀπὸ βασιλείας εἰς ἐπαρχίαν
τὸ σχῆμα μεταβαλεῖν καὶ νῦν εἰς θέματος τάξιν καὶ στρατηγίδος αὐτὴν
καταλῆξαι.
Ἐπαρχία Μακεδονίας αʹ· ὑπὸ κονσιλάριον, πόλεις λ[β]ʹ· Θεσσαλονίκη,
Πέλλη, Εὔρωπος, Δίος, Βέρροια, Ἐορδαία, Ἔδεσσα, Κέλλη, Ἀλμωπία,
Ἡράκλεια Λάκκου, Ἀντανία, Γέμινδος, Νικεδής, Διόβουρος, Ἰδομένη,
Βράγυλος, Πρίμανα, Μαρώνεια, Ἀμφίπολις, Νεάπολις, Ἀπολλωνία,
Τόπειρος τὸ νῦν Ῥούσιον, Νικόπολις, †Ἰθάπολις†, Ἄκανθος,
Κερεόπυργος, Βέρπη, Ἄραλος, Διοκλητιανούπολις, Σεβαστόπολις.
Ἐπαρχία Μακεδονίας βʹ· ὑφ' ἡγεμόνα, πόλεις ηʹ· Στόλοι,
Ἄργος, Εὐστράϊον, Πελαγονία, Βάργαλα, Κελαινίδιον, Ἁρμονία,
Ζάπαρα.
Georgius Syncellus Chronogr., Ecloga chronographica (3045: 001)

“Georgius Syncellus. Ecloga chronographica”, Ed. Mosshammer, A.A.
Leipzig: Teubner, 1984.Σελ. 323, γρ. 28
Τὴν δὲ χώραν ὅλην διεῖλον εἰς δʹ μέρη, ὧν πρῶτον τὸ μεταξὺ Νέστου

ποταμοῦ καὶ Στρυμόνος καὶ τὰ πρὸς ἀνατολὴν τοῦ Νέστου ἐρύμην καὶ τὰ
πρὸς Ἄβδηρα καὶ Μαρώνειαν καὶ Αἶνον πόλεις, πρὸς δυσμὰς δὲ τοῦ
Στρυμόνος Βισαλτία πᾶσα μετὰ τῆς ἐν τῇ Σικτικῇ Ἡρακλείας.
Δεύτερον μέρος, ὅπερ ἀπὸ μὲν ἀνατολῆς ὁρίζει ὁ Στρυμὼν ποταμός,
ἀπὸ δὲ δυσμῶν ὁ καλούμενος Ἄξιος ποταμὸς καὶ οἱ παρακείμενοι αὐτῷ
τόποι.
17
Τρίτον ὃ περιέχει κατὰ δυσμὰς μὲν ὁ Πηνειὸς ποταμός, κατὰ δὲ

ἄρκτον τὸ λεγόμενον Βέρνον ὄρος, προστεθέντων καί τινων τόπων τῆς
Παιονίας, ἐν οἷς καὶ πόλεις ἀξιόλογοι Ἔδεσσα καὶ Βέροια .
Τέταρτον καὶ τελευταῖον, ὅπερ ὑπὲρ τὸ Βέρνον ὄρος συνάπτει τῇ
Ἠπείρῳ καὶ τοῖς κατὰ τὴν Ἰλλυρίδα τόποις.
Ἡγοῦντο δὲ καὶ πόλεις δʹ τῶν αὐτῶν δʹ μερῶν· τοῦ μὲν πρώτου
Ἀμφίπολις, τοῦ βʹ Θεσσαλονίκη, τοῦ γʹ Πέλλα καὶ τοῦ δʹ Πελαγωνία.
ἐν ταύταις ἀρχηγοὶ δʹ κατεστάθησαν καὶ οἱ φόροι ἠθροίζοντο, ἐν δὲ τοῖς
ἐσχάτοις τῆς Μακεδονίας τόποις διὰ τὰς τῶν παρακειμένων ἐθνῶν
ἐπιβουλὰς κατέστησαν στρατιώτας.
Ἐπὶ τούτοις ὁ Αἰμίλιος ἀγῶνας καὶ πότους μεγαλοπρεπεῖς τῷ πλήθει
συντάξας τὰ εὑρεθέντα χρήματα εἰς τὴν Ῥώμην ἀπέστειλε. καταλαβὼν δὲ
καὶ αὐτὸς θρίαμβον καταγαγεῖν ἅμα τοῖς σὺν αὐτῷ στρατηγοῖς
Georgius Syncellus Chronogr., Ecloga chronographica Σελ. 330, γρ. 4
ΣΥΡΙΑΣ ΚΑΙ ΒΑΒΥΛΩΝΙΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΣ
Συρίας καὶ Βαβυλωνίας καὶ τῶν ἄνω τόπων πρῶτος Σέλευκος Νικά-
νωρ ἐβασίλευσεν ἔτη λγʹ. τοῦ δὲ κόσμου ἦν ἔτος ͵εροαʹ.
Ἐδεσσηνοὶ τοὺς χρόνους ἔνθεν ἀριθμοῦσι.
Σέλευκος Ἀντιόχειαν τὴν πρὶν Ἀντιγονίαν ἐπέκτισεν ιβʹ ἔτει τῆς βασι-
λείας αὐτοῦ. ὁ αὐτὸς Λαοδίκειαν, Σελεύκειαν, Ἀπάμειαν, Ἔδεσσαν,
Βέροια ν, Πέλλαν. Σέλευκος Βαβυλῶνα παρεστήσατο. Σέλευκος ἐν ταῖς
νέαις πόλεσιν Ἰουδαίους συνῴκισεν Ἕλλησι.
Ῥωξάνην σὺν Ἀλεξάνδρῳ παιδὶ πεμφθεῖσαν εἰς Ἀμφίπολιν Σέλευκος
Νικάνωρ ἀφανίζει, Κασάνδρου κελεύσαντος, ὥς φασι.
Τότε Κάλλιππος Κυζικηνὸς ἀστρολόγος ἐγνωρίζετο καὶ Διονύσιος ὁ
τὰς πόλεις γράψας. Ἐρασίστρατος διαφανὴς ἰατρὸς ἐπὶ Σελεύκου
ἐγνωρίζετο, ὃς διαγνοὺς Ἀντίοχον τὸν Σελεύκου παῖδα δεινῶς νοσοῦντα
δι' ἔρωτα τὸν...
Pseudo-Zonaras Lexicogr., Lexicon (3136: 001)“Iohannis Zonarae

lexicon ex tribus codicibus manuscriptis, 2 vols.”, Ed. Tittmann, J.A.H.
Leipzig: Crusius, 1808, Repr. 1967.Alphabetic letter alpha, pa 75, γρ. 19
(Θηλυκόν.)
Αἰανή. πόλις Μακεδονίας· ἀπὸ Αἰανοῦ τοῦ παι δὸς Ἰλύμαντος, τοῦ
18
βασιλέως Τυῤῥηνῶν. τὸ ἐθνικὸν Αἰαναῖος. [ἰχναῖος γὰρ λέγεται, καὶ

Ἐδεσσαῖος, καὶ Βεῤῥοιαῖος.]
Αἰανή. ἡ σκοτεινὴ, ἢ θρηνητική· ἀπὸ τοῦ αἰάζω
τὸ θρηνῶ. Σοφοκλῆς·
νυκτὸς αἰανῆς κύκλος –
Αἶα. ἡ γῆ. παρὰ τὸ γαῖα αἶα, ἀποβολῇ τοῦ γ.
Αἴβουρα. πόλις Ἰβηρίας. [ὁ πολίτης Αἰβουραῖος,
ὡς ἄρουρα ἀρουραῖος, Κόλουρα Κολουραῖος. πό-
λις δέ ἐστι περὶ τὴν Πριήνην.]
Pseudo-Zonaras Lexicogr., Lexicon Alphabetic letter epsilon, σελ. 612,

γρ. 29
(Θηλυκόν.)
Ἔδεσσα. πόλις. αἰδέσιος δὲ ὁ αἰδοῦς ἄξιος, δί-

φθογγον.
Ἐδέμ. τρυφὴ ἑρμηνεύεται.
Ἐδητύς. ἡ βρῶσις. ἐδῶ, ἐδήσω, ἐδητύς. εἰ γὰρ
ἦν ἐκ τοῦ ἔδω, ὥσπερ γράφω, γραπτὺς, πράς-
σω, πρακτύς. [καὶ ἔδω, ἐστὸν ὤφειλεν εἶναι,
οὐχὶ ἐδεστόν. οὕτως Φίλων.]
[Ἐδναία. ἡ καθέδρα.] Ἕδρα. ἡ στάσις, ἡ καθέδρα. ἔδρα καὶ ὁ σφιγ-
κτὴρ τῶν ἀνθρώπων.
Ιωάννης 7ος Καντακουζηνός ιστορία (3169: 001)“Ioannis Cantacuzeni

eximperatoris historiarum libri iv, 3 vols.”, Ed. Schopen, L.Bonn: Weber,
1:1828; 2:1831; 3:1832; Corpus scriptorum historiae Byzantinae.Τόμ. 1,
σελ. 273, γρ. 7
τῷ πρεσβυτέρῳ προσκείμενοι βασιλεῖ, οὐκ ἔχοντες ὅ,τι δράσαι-

εν, ἅμα τοῖς ἄλλοις ἀμνηστίαν αἰτήσαντες εἴ τι προσκεκρού-
κασι πρὸς βασιλέα, καὶ τυχόντες, παρέδοσαν τὴν ἀκρόπολιν.
νδʹ. Καὶ παρελθὼν ὁ βασιλεὺς, καὶ ὅσοι ἦσαν τῶν τὰ
τοῦ πρεσβυτέρου βασιλέως πραττόντων παραλαβὼν, ἐξῆλθεν
εὐθύς. καὶ εἰς βασίλεια ἐλθὼν, ἐβουλεύετο μετὰ τῶν ἐν τέλει,
τῶν τε ἀφιγμένων σὺν αὐτῷ καὶ οἳ ἦσαν ἐν Θεσσαλονίκῃ,
ὅποι χρὴ τραπέσθαι, ἐπειδὴ τὰ πράγματα ἠνάγκαζον μὴ ἠρε-
μεῖν. οἱ μὲν οὖν ἄλλοι πάντες εἰς Βέῤῥοιαν ἐβουλεύοντο ἐλ-
θεῖν, ὁ μέγας δὲ δομέστικος Βέῤῥοιαν μὲν ἔλεγεν ἐᾷν, εἰς
19
Ἔδεσσαν δὲ ἐλθεῖν, κἀκεῖθεν εἰς Καστορίαν. προσετίθει δὲ καὶ

τὰς αἰτίας, λέγων, ὡς “ὅ, τε δεσπότης Δημήτριος καὶ ἔπαρ-
χος ὁ Μονομάχος καὶ ὁ Ῥαοὺλ Ἰσαάκιος τὰς γυναῖκας καὶ
παῖδας ἔχοντες ἐν Ἐδεσσηνοῖς, εἰκὸς πάσῃ σπουδῇ χρήσασθαι
καὶ μηχανῇ ὥστε κατασχεῖν αὐτὰ, ἅμα μὲν καὶ τῶν γυναικῶν
ἕνεκα καὶ τέκνων, ἅμα δ', ὅτι μικρόν τε ὂν τὸ πόλισμα καὶ
καρτερὸν ἀπό τε τειχῶν καὶ τῆς τοῦ τόπου κατασκευῆς, ῥᾴδι-
όν ἐστιν εἰς φυλακήν. κἂν φθάσωσιν αὐτὸ προκατασχεῖν, δια-
φεύξεται μὲν οὐδ' οὕτω τὸ μὴ ἁλῶναι παρ' ἡμῶν, παρέξει δὲ
πολλὴν τὴν δυσχέρειαν καὶ τὴν τριβὴν καὶ τὸν πόνον ἐν τῷ
πολιορκεῖσθαι.
Ιωάννης 7ος Καντακουζηνός ιστορία Τόμ. 1, σελ. 273, γρ. 10
νδʹ. Καὶ παρελθὼν ὁ βασιλεὺς, καὶ ὅσοι ἦσαν τῶν τὰ

τοῦ πρεσβυτέρου βασιλέως πραττόντων παραλαβὼν, ἐξῆλθεν
εὐθύς. καὶ εἰς βασίλεια ἐλθὼν, ἐβουλεύετο μετὰ τῶν ἐν τέλει,
τῶν τε ἀφιγμένων σὺν αὐτῷ καὶ οἳ ἦσαν ἐν Θεσσαλονίκῃ,
ὅποι χρὴ τραπέσθαι, ἐπειδὴ τὰ πράγματα ἠνάγκαζον μὴ ἠρε-
μεῖν. οἱ μὲν οὖν ἄλλοι πάντες εἰς Βέῤῥοιαν ἐβουλεύοντο ἐλ-
θεῖν, ὁ μέγας δὲ δομέστικος Βέῤῥοιαν μὲν ἔλεγεν ἐᾷν, εἰς
Ἔδεσσαν δὲ ἐλθεῖν, κἀκεῖθεν εἰς Καστορίαν. προσετίθει δὲ καὶ
τὰς αἰτίας, λέγων, ὡς “ὅ, τε δεσπότης Δημήτριος καὶ ἔπαρ-
χος ὁ Μονομάχος καὶ ὁ Ῥαοὺλ Ἰσαάκιος τὰς γυναῖκας καὶ
παῖδας ἔχοντες ἐν Ἐδεσσηνοῖς, εἰκὸς πάσῃ σπουδῇ χρήσασθαι
καὶ μηχανῇ ὥστε κατασχεῖν αὐτὰ, ἅμα μὲν καὶ τῶν γυναικῶν
ἕνεκα καὶ τέκνων, ἅμα δ', ὅτι μικρόν τε ὂν τὸ πόλισμα καὶ
καρτερὸν ἀπό τε τειχῶν καὶ τῆς τοῦ τόπου κατασκευῆς, ῥᾴδι-
όν ἐστιν εἰς φυλακήν. κἂν φθάσωσιν αὐτὸ προκατασχεῖν, δια-
φεύξεται μὲν οὐδ' οὕτω τὸ μὴ ἁλῶναι παρ' ἡμῶν, παρέξει δὲ
πολλὴν τὴν δυσχέρειαν καὶ τὴν τριβὴν καὶ τὸν πόνον ἐν τῷ
πολιορκεῖσθαι. ἐὰν δὲ νῦν παραγενώμεθα ἡμεῖς, οἱ αὐτόθι
δυνατώτατοι καὶ τοὺς ἄλλους ἄγοντες καὶ φέροντες οἷ ἂν βού-
λωνται, ἐκ πολλοῦ προσκείμενοι ἐμοὶ, ῥᾷστα παραδώσουσι
τὸ πόλισμα ἡμῖν·
βρὸς ὁ Ἄγγελος ἄρχει, ὃς ἐμοί τε ἔγγιστα προσήκει κατὰ

γένος καὶ πολλὴν ἐμοὶ τὴν εὔνοιαν καὶ τὴν εὐπείθειαν ὀφεί-
20
λει, ἐκθρεψαμένῳ τε αὐτὸν καὶ τὰ πολέμια διδάξαντι· καὶ

διὰ τὴν πρὸς ἐμὲ φιλίαν ῥᾷστα πρωτοβεστιάριον ἂν πρόηται
τὸν κηδεστὴν, καὶ ἡμῖν τὴν πόλιν παραδοίη. ταῦτα δὲ ἡμῖν κα-
τασχοῦσιν, αὐτόκλητοι προσχωρήσουσιν οἱ Βεῤῥοιῶται· δοκῶ
μοι δὲ, αὐτοὺς καὶ πρὶν ταῦτα εἰς πέρας ἥκειν εἰς τὴν ὑστε-
ραίαν ἢ καὶ τρίτην ἡμέραν ἂν ἐλθεῖν παραδώσοντας τὴν πό-
λιν.” τοιαῦτα τοῦ μεγάλου δομεστίκου βουλευσαμένου, ὅ, τε
βασιλεὺς συνέθετο εὐθὺς, καὶ οἱ ἄλλοι συνεπεψηφίζοντο ἐπαι-
νέσαντες τὴν βουλὴν, καὶ ἐκεκύρωτο τὴν ἐπὶ Ἔδεσσαν ἰέναι.
αὐτίκα τε προστάγματα βασιλέως καὶ τοῦ μεγάλου δομεστίκου
γράμματα διὰ ταχυδρόμων ἱππέων πρός τε Ἔδεσσαν ἐπέμ-
φθησαν καὶ Καστορίαν. καὶ Ἄγγελος μὲν ὁ Καστορίας ἐπίτρο-
πος εὐθὺς τὴν πόλιν εἶχε διὰ φρουρᾶς, ὡς βασιλεῖ τῷ νέῳ,
ὅταν ἀφίκηται, παραδώσων. οἱ δ' ἐν Ἐδέσσῃ δυνατοὶ, οἵ τε
Ἄγγελοι Ῥαδίποροι ἐπικεκλημένοι, τρεῖς ὄντες ἀδελφοὶ, καὶ
ὁ Λάσκαρις, ἐπεὶ τὰ προστάγματα ἐδέξαντο βασιλέως, μηδε-
μίαν ποιησάμενοι ἀναβολὴν, ἐπεὶ καὶ ὁ δῆμος Ἐδεσσηνῶν τῆς
αὐτῶν ἐξήρτητο γνώμης, τήν τε βασίλισσαν τὴν Δημητρίου
τοῦ δεσπότου γαμετὴν καὶ τὴν ἐπάρχου τοῦ Μονομάχου καὶ
λει, ἐκθρεψαμένῳ τε αὐτὸν καὶ τὰ πολέμια διδάξαντι· καὶ

διὰ τὴν πρὸς ἐμὲ φιλίαν ῥᾷστα πρωτοβεστιάριον ἂν πρόηται
τὸν κηδεστὴν, καὶ ἡμῖν τὴν πόλιν παραδοίη. ταῦτα δὲ ἡμῖν κα-
τασχοῦσιν, αὐτόκλητοι προσχωρήσουσιν οἱ Βεῤῥοιῶται· δοκῶ
μοι δὲ, αὐτοὺς καὶ πρὶν ταῦτα εἰς πέρας ἥκειν εἰς τὴν ὑστε-
ραίαν ἢ καὶ τρίτην ἡμέραν ἂν ἐλθεῖν παραδώσοντας τὴν πό-
λιν.” τοιαῦτα τοῦ μεγάλου δομεστίκου βουλευσαμένου, ὅ, τε
βασιλεὺς συνέθετο εὐθὺς, καὶ οἱ ἄλλοι συνεπεψηφίζοντο ἐπαι-
νέσαντες τὴν βουλὴν, καὶ ἐκεκύρωτο τὴν ἐπὶ Ἔδεσσαν ἰέναι.
αὐτίκα τε προστάγματα βασιλέως καὶ τοῦ μεγάλου δομεστίκου
γράμματα διὰ ταχυδρόμων ἱππέων πρός τε Ἔδεσσαν ἐπέμ-
φθησαν καὶ Καστορίαν. καὶ Ἄγγελος μὲν ὁ Καστορίας ἐπίτρο-
πος εὐθὺς τὴν πόλιν εἶχε διὰ φρουρᾶς, ὡς βασιλεῖ τῷ νέῳ,
ὅταν ἀφίκηται, παραδώσων. οἱ δ' ἐν Ἐδέσσῃ δυνατοὶ, οἵ τε
Ἄγγελοι Ῥαδίποροι ἐπικεκλημένοι, τρεῖς ὄντες ἀδελφοὶ, καὶ
ὁ Λάσκαρις, ἐπεὶ τὰ προστάγματα ἐδέξαντο βασιλέως, μηδε-
μίαν ποιησάμενοι ἀναβολὴν, ἐπεὶ καὶ ὁ δῆμος Ἐδεσσηνῶν τῆς
αὐτῶν ἐξήρτητο γνώμης, τήν τε βασίλισσαν τὴν Δημητρίου
τοῦ δεσπότου γαμετὴν καὶ τὴν ἐπάρχου τοῦ Μονομάχου καὶ
21
τὴν Ῥαοὺλ περιώρισαν ἐν οἰκίαις, καὶ ἐφύλαττον περιστήσαν-

τες φρουράν. μετὰ μικρὸν δὲ οἱ ἄνδρες αὐτῶν ἐλθόντες,
βασιλέως πραγμάτων ἤδη φανερῶν γεγενημένων, ἐκλιπόν-

τες τοὺς στρατηγοὺς, πάντες ἦλθον ὡς αὐτόν. δείσας δὲ ὁ
πρωτοβεστιάριος εἰς Ἀχρίδα ἐλθεῖν, (ἐκεῖ γὰρ ἦν καταθέ-
μενος τὴν γυναῖκα καὶ τὰ τέκνα,) ὅτε κατὰ βασιλέως ἅμα
τῷ στρατεύματι ἐχώρει, ἅμα δεσπότῃ καὶ τοῖς· λοιποῖς, εἰς
πεντήκοντα καὶ ἑκατὸν ὄντες, ἐχώρησαν πρὸς Κράλην τὸν
ἄρχοντα τῶν Τριβαλῶν. Φεραῖοι δὲ, ὅσοι ἦσαν ἐκ Βυζαν-
τίου δεσπότῃ καὶ τοῖς ἄλλοις ἑπόμενοι στρατηγοῖς, ἐπεὶ ἐλεί-
ποντο ἐκεῖ ἀναχωρούντων, πάντα συσχόντες, τὰ ὄντα μὲν δι-
ήρπασαν αὐτοῖς, αὐτοὺς δὲ ὑπὸ δεσμοῖς ἤγαγον ὡς βασιλέα.
βασιλεὺς δὲ ἐπεὶ ἐδέδοκτο τὴν ἐπὶ Ἔδεσσαν ἰέναι, ἐξελ-
θὼν Θεσσαλονίκης, δευτεραῖος ἦλθεν εἰς αὐτά. οἱ Ἐδεσσηνοὶ
δὲ ἐξελθόντες πανδημεὶ, προσεκύνησάν τε βασιλέα καὶ τὸ πό-
λισμα παρέδοσαν. τὰ μὲν οὖν ἄλλα ᾗ αὐτῷ ἐδόκει διῴκει ὁ
βασιλεύς· ὅσα δὲ ἦν αὐτόθι χρήματα δεσπότῃ καὶ τοῖς ἄλ-
λοις στρατηγοῖς, ἃ μὲν ἂν ᾖ ἴδια ταῖς γυναιξὶ, ταῦτ' ἔχειν
προσέταξεν αὐτὰς, καὶ μηδένα ἀδικεῖν, ἃ δ' ἂν ᾖ τῶν ἀν-
δρῶν, αὐτῷ μηνυθῆναι, ὡς ἂν αὐτὸς διαγνῷ περὶ αὐτῶν. αἱ
μὲν οὖν ἄλλαι τὰ ἴδια μεμηνύκεσαν καὶ τὰ τῶν ἀνδρῶν, βα-
σίλισσα δὲ ἡ τοῦ δεσπότου γαμετὴ, δείσασα μὴ τὰ χρήματα
ἀφαιρεθείη, ὀλίγα μὲν ἐκ τῶν ἐνόντων ἐποίησε φανερὰ,
ἀφαιρεθείη, ὀλίγα μὲν ἐκ τῶν ἐνόντων ἐποίησε φανερὰ, τὰ

πλείω δὲ μοναχῷ τινι παρακατέθετο φυλάττειν. καὶ διέλα-
θόν γε ἄχρι καιροῦ· ἔπειτα φωραθέντος τοῦ μοναχοῦ μετὰ
χρόνον τινὰ ὑπὸ τῶν ἐπιτροπευόντων ἐν ἐκείνοις τοῖς χωρί-
οις, ἄλλοτε ἄλλα διηρπάσθη. ἐπεὶ δὲ ἀνηνέχθη τῷ βασιλεῖ
περὶ τῶν χρημάτων, τά τε ἴδια καὶ τὰ τῶν ἀνδρῶν προσέ-
ταξεν ὁ βασιλεὺς ἔχειν τὰς γυναῖκας, ὡς ἂν ἔχοιεν καὶ τοῖς
ἀνδράσι χορηγεῖν ἐπὶ τῆς ξένης· αὐτὰς δὲ ἐκ Βοδηνῶν ἀχθῆ-
ναι εἰς Θεσσαλονίκην, κἀκεῖθεν εἰς Διδυμότειχον, ἵν' ἐκεῖ
συνδιάγοιεν τῇ βασιλίδι. καὶ ἐπληροῦτο τὰ κεκελευσμένα.
νεʹ. Εἰς τὴν ὑστεραίαν δὲ ἀπάρας ἐξ Ἐδέσσης, ἦλθεν
22
εἰς Καστορίαν· καὶ εἰσεδέξατο αὐτὸν ὁ ταύτης ἐπιτροπεύων

Ἄγγελος καίρων, καὶ παρέδωκε τὴν πόλιν. ἦν γὰρ δὴ καὶ
πρότερον τὴν ἄφιξιν προσδεχόμενος αὐτοῦ, ἐξ ὅτου πρὸς αὐ-
τὸν ἐκ Θεσσαλονίκης προστάγματά τε ἐκείνου καὶ τοῦ μεγά-
λου δομεστίκου γράμματα ἐπέμφθη, καὶ τὴν πόλιν εἶχεν ἐν
φυλακῇ ἕνεκα αὐτοῦ. μεταξὺ δὲ τὴν πρὸς Καστορίαν ὁδεύων
ὁδὸν, τόν τε Βοησίλαν τῶν Μυσῶν δεσπότην καὶ Βρυέννιον
τὸν μέγαν δρουγγάριον καὶ Ἐξώτροχον τὸν μέγαν ἑταιρειάρ-
χην ἅμα δισχιλίοις ἱππεῦσι στρατιώταις ἀπολεξάμενος, τὴν
πρὸς Ἀχρίδα ἐκέλευσεν ἰέναι,
δυσπραγίαις καταπίπτειν, ἀπαγορεύοντας τὸ ἀνορθοῦσθαι αὖ-

θις. ἀλλὰ δέον τὰ ἐνταῦθα ὡς προσῆκον διοικησαμένους,
χωρεῖν ἐπὶ τὰ πρόσω, χρηστοτέρας ἡμῖν καὶ ὡς μάλιστα
ἀσφαλεῖς ὑποφαίνοντα ἐλπίδας. δέον οὖν ἐγὼ νομίζω, τῇ εἰς
τὴν Ῥεντίναν καταλελειμμένῃ φρουρᾷ δύναμιν προσθέντας
μείζονα, ὡς κατατρέχειν Θεσσαλονίκης δύναιντο, (ἡ γὰρ ἐκ
Βυζαντίου στρατιὰ οὐ πολλῷ ὕστερον ἀποχωρήσει,) καὶ ἐν
Γυναικοκάστρῳ δύναμιν ὁμοίαν καταλιπόντας τῆς αὐτῆς αἰ-
τίας ἕνεκα, τῇ ἄλλῃ στρατιᾷ διαβάντας αὐτοὺς τὸν Ἀξιὸν,
εἰς Βέῤῥοιαν γενέσθαι καὶ Ἔδεσσαν τὰ ἡμέτερα ᾑρημένας
πόλεις. ἐκείνων δὲ κρατήσασιν οἵ τε Θεσσαλοὶ προσχωρήσου-
σιν αὐτίκα καὶ Ἀκαρνανία καὶ τὸ ἄλλο ἠπειρωτικὸν, πάλαι
τὴν ἐμὴν ἄφιξιν προσδεχόμενον. τοιαύτην δὲ προσλαβοῦσι
δύναμιν οὐδεὶς ἀνθίστασθαι ἔτι ἀξιώσει, ἀλλ' ἢ ἑκόντες τῆς
ἀρχῆς πάντες παραχωρήσουσιν ἡμῖν, ἢ τοῖς ὅπλοις βιασθέν-
τες.” τοιαῦτα εἰπόντος βασιλέως, πρωτοστράτωρ τε ἅμα τοῖς
συνοῦσι καὶ οἱ ἀπὸ Βυζαντίου μάλιστα φυγάδες ἐν δεινῷ τοὺς
λόγους ἐποιοῦντο καὶ φόβου ἦσαν μεστοὶ καὶ ἀγωνίας, τὸν
πλάνον ὡς ἀπέραντον λογιζόμενοι, εἰ δέοι Ἀκαρνανίαν καὶ
Ἤπειρον περιιέναι, τοῖς ἐκ τῆς στρατείας κακοῖς...
Ἤπειρον περιιέναι, τοῖς ἐκ τῆς στρατείας κακοῖς ταλαιπωροῦν-

τας, τῶν οἴκοι μάλιστα κακῶς διακειμένων καὶ ταχείας τῆς
ἐπικουρίας δεομένων. φανερῶς μὲν οὖν ἀντειπεῖν καὶ τὴν
οἰκείαν, ὡς ἔχουσι περὶ τὰ εἰρημένα, γνώμην ἐκκαλύψαι ἐδεδί-
23
εσαν, τό,τε περὶ βασιλέα δυσνοεῖν καὶ τὸ ἡσσῆσθαι κατάκρας

ἐν τοῖς δεινοῖς ὡς φαῦλον ἑαυτοῖς προστρίβειν οὐκ ἐθέλοντες·
προφάσεις δέ τινας συνείροντες οὐκ ἀναγκαίας, διεκώλυον τὴν
πρᾶξιν. ὡς δὲ ὁ βασιλεὺς ἐπέκειτο, ταύτην εἶναι μόνον φά-
σκων ὡς ἐν τοῖς παροῦσι λυσιτελεστάτην γνώμην· “ἀλλ' εἰ
μὲν τοῦτό σε λέληθεν” εἶπεν “ὦ βασιλεῦ” ὁ πρωτοστράτωρ
“ὡς στρατιὰ Τριβαλῶν πολὺν ἤδη χρόνον Ἔδεσσαν περικά-
θηται πολιορκοῦσα, ᾗ δεῖ χωρήσαντας διὰ μάχης παρέρχε-
σθαι εἰς τὴν πόλιν, ἄλλος ἂν εἴη λόγος. εἰ δ' οὐκ ἀγνοεῖς,
μάλιστα θαυμάζειν ἔχω, ὅτι δὴ τοιοῦτος ὢν καὶ πολλὴν πρὸς
στρατηγίαν πεῖραν ἐσχηκὼς, πρὸς τῷ παρόντι νυνὶ πολέμῳ τῷ
ἐκ τῶν ὁμοφύλων, καὶ πρὸς Τριβαλοὺς παραβάλλεσθαι ἡμᾶς
κελεύεις, ὅτε εἰ καὶ μόνοι ἦσαν, τῶν ἐργωδεστάτων ἦν ἀν-
τιτάττεσθαί τινα.” ὁ βασιλεὺς δὲ μάλιστα μὲν οὐδὲν εἰδέ-
ναι περὶ τῆς πολιορκίας ἔφασκε. τὸν γὰρ τῶν Τριβαλῶν
δεσπότην πρεσβείαν ποιησάμενον πρὸς αὐτὸν, ἔτι περὶ Θρᾴ-
κην διατρίβοντα, σπονδὰς καὶ συμμαχίαν θέσθαι·
ροντες ὁμοῦ καὶ παιανίζοντες, ἀρκοῦσαν ἡγούμενοι τὴν νί-

κην, ὅτι τῆς Ῥωμαίων γῆς βασιλέα ἐξελάσαι ἠδυνήθησαν.
ἐπεὶ δὲ οἱ βασιλέως ἀποστάντες ὤφθησαν Ἀποκαύκῳ τῷ με-
γάλῳ δουκὶ, ὀλίγοις μὲν πολλὴν ἐπεδείκνυτο φιλοφροσύνην
καὶ ἐν τοῖς μάλιστα τῶν φίλων ἦγε, τῶν δὲ ἄλλων τοὺς
μὲν ἄκροις χείλεσι μόνον προσηγόρευε, τοῖς ἄλλοις δὲ προς-
εφέρετο εἰρωνικῶς· ἔστι δὲ οἷς καὶ ὠνείδιζε τὴν μετὰ
Καντακουζηνοῦ τοῦ βασιλέως ἀποστασίαν. δῆλος δὲ ἦν πᾶσιν
ἐμπικραινόμενος καὶ κακῶς ποιήσων, ἂν λάβηταί τινος προ-
φάσεως εὐλόγου.
μβʹ. Πυθόμενος δὲ καὶ περὶ Ἐδεσσηνῶν, ὅτι ὑπὸ Τριβα-
λῶν πολιορκοῦνται χρόνον ἤδη συχνὸν, τοὺς ἱππέας ὅσοι ἦσαν
ἅμα τοῖς στρατηγοῖς Παλαιολόγοις τοῖς δυσὶν ἐκέλευε συμ-
πλέκεσθαι τοῖς Τριβαλοῖς καὶ τῆς πολιορκίας Ἐδεσσηνοὺς ἐ-
λευθεροῦν. ἡ μὲν οὖν στρατιὰ κατὰ τὸ ἐπίταγμα ἧκον ὡς
μαχούμενοι. Τριβαλοὶ δὲ μέχρι μὲν ἀκροβολισμῶν ἐνέμειναν
τῷ στρατοπέδῳ, οἰόμενοι Ῥωμαίους οὐ δυνήσεσθαι αὐτοὺς
τῆς πολιορκίας ἀναστήσειν. ὡς δὲ ἑώρων πλείους τε ὄντας
καὶ προθύμους μάχεσθαι, δείσαντες, μὴ ὑπὸ φιλονεικίας ἀπό-
λωνται πλείοσιν ὁμοῦ καὶ βελτίοσι μαχόμενοι, συνταξάμε-
νοι ἀνεχώρουν, τὸ στρατόπεδον καταλιπόντες,
24
λευθεροῦν. ἡ μὲν οὖν στρατιὰ κατὰ τὸ ἐπίταγμα ἧκον ὡς

μαχούμενοι. Τριβαλοὶ δὲ μέχρι μὲν ἀκροβολισμῶν ἐνέμειναν
τῷ στρατοπέδῳ, οἰόμενοι Ῥωμαίους οὐ δυνήσεσθαι αὐτοὺς
τῆς πολιορκίας ἀναστήσειν. ὡς δὲ ἑώρων πλείους τε ὄντας
καὶ προθύμους μάχεσθαι, δείσαντες, μὴ ὑπὸ φιλονεικίας ἀπό-
λωνται πλείοσιν ὁμοῦ καὶ βελτίοσι μαχόμενοι, συνταξάμε-
νοι ἀνεχώρουν, τὸ στρατόπεδον καταλιπόντες, ὀλίγους στρα-
τιώτας ἐν τοῖς ἀκροβολισμοῖς ἀποβαλόντες. Ῥωμαῖοι δὲ τὸ
στρατόπεδον ἐπόρθησαν τῶν πολεμίων, καὶ ἵππων τε ἐκρά-
τησαν οὐκ ὀλίγων καὶ τῆς ἄλλης ἀποσκευῆς τῆς στρατιᾶς.
ἐλευθερώσαντες δὲ καὶ τῆς πολιορκίας τοὺς ἐν Ἐδέσσῃ, αὖ-
θις ἀνεχώρουν εἰς Θεσσαλονίκην. ἐν ᾧ δὲ τὰ τοιαῦτα ἐτε-
λεῖτο, καὶ τῶν νομάδων Τριβαλῶν τις περὶ Πρόσοικον οἰ-
κῶν ἐν κώμῃ τοῦ Δαβὶδ προσαγορευομένῃ, Τζιμπάνος ὄνομα,
τὰ περὶ Καντακουζηνὸν τὸν βασιλέα ἐν Γυναικοκάστρῳ συμ-
βάντα πεπυσμένος, ἐπεὶ παρ' αὐτῷ οἱ πρέσβεις ἐξενίζοντο,
οὓς πρότερον ἔπεμψε πρὸς Κράλην κελεύων ἐμμένειν ταῖς
σπονδαῖς ταῖς πρὸς αὐτὸν, οἳ Κωνσταντῖνός τε ἦσαν ὁ Πα-
λαιολόγος, τὴν ἀξίαν πρωτοσεβαστὸς, καὶ Ἀρσένιος ὁ Τζαμ-
πλάκων· περὶ τούτους δὴ ὁ Τζιμπάνος βαρβαρικῶς διατεθεὶς,
καὶ ἵππων τῶν ἀγόντων ἐπιθυμήσας καὶ τῆς
λης ἐνεστηκυίας παρασκευῆς, ἐν ᾗ ὁ ἐμὸς Χριστὸς ὑπὸ Ἰουδαίων

συνελαμβάνετο, αὐτὸς πολλοὺς τοὺς τῷ νεῷ τῆς τοῦ θεοῦ
Σοφίας διὰ τὴν ἀσυλίαν προσπεφευγότας παρεδίδου, καὶ συλ-
ληφθέντες ἤγοντο εἰς δεσμωτήρια καὶ πολλὰ καὶ δυσχερῆ ὑπέ-
μενον. δι' ἃ δὴ πάντα, ἐπεὶ ἠγγέλλετο καὶ τότε Καντακου-
ζηνὸν τὸν βασιλέα καταλειφθέντα μόνον ὑπὸ τῶν οἰκείων, εἰς
ὄρος ἔρχεσθαι τὸ ἱερὸν ἐπὶ τῷ μοναχῶν ὑποδῦναι σχῆμα,
πάντες ἔθεον πεζοὶ παρὰ τὸ τῆς Ὁδηγητρίας τέμενος, εὐχα-
ριστίας ἀποδώσοντες τῆς ἐκείνου καταλύσεως.
ναʹ. Βασιλεὺς δὲ ὁ Καντακουζηνὸς ἐπεὶ ἐκ Φερῶν ἀνέ-
στρεφεν εἰς Ἔδεσσαν ἐλθὼν, ἣν περιεστρατοπεδευμένος ὁ Κρά-
λης ἐπολιόρκει, τὴν μὲν πολίχνην εὗρε προσχωρήσασαν ἐκεί-
νῳ χρήμασι διαφθείραντι τοὺς ἔνδον. ἀναμιμνήσκων δὲ τῶν
25
ὅρκων καὶ τῶν συνθηκῶν τῶν πρὸς αὐτὸν, οἷς ἐνεγέγραπτο,

εἰ πόλιν τινὰ τῶν Ῥωμαίοις ὑπηκόων, καὶ ἀπόντος βασιλέως,
ἢ ὅπλοις ἢ τρόπῳ δή τινι ὑποποιήσαιτο, ἀποδιδόναι βασιλεῖ,
ᾔτει τὴν πολίχνην. ὁ Κράλης τε παρείχετο ἑτοίμως, φάσκων
πάντα τὰ ὑπεσχημένα πράξειν καὶ ὅπλοις καὶ χρήμασι καὶ
πάσῃ δυνάμει συμμαχήσειν. βασιλεὺς δὲ τότε πρὸς τὴν πο-
λίχνην μένειν αὐτὸς ἀλυσιτελὲς ὁρῶν, (περὶ γὰρ τῆς εἰς Δι-
δυμότειχον ἐπανόδου πᾶσα ἦν αὐτῷ ἡ σπουδὴ,)
ἐν ἡμέρᾳ μιᾷ τοσούτων πολεμίων ἀναιμωτὶ κυρίου γεγενημέ-

νου. τέθνηκε γὰρ οὐδεὶς οὔτε Ῥωμαίων, οὔτε Τριβαλῶν πλὴν
ἑνὸς βαρβάρου, κἀκείνου, ὡς ἐλέγετο, ὑπὸ Ῥωμαίων ἀνῃρημένου.
οἱ βάρβαροι δὲ ἐπεὶ ἐκ τῆς ἁλώσεως τῆς πόλεως οὐδὲν ἀπώναντο,
(οὐ γὰρ εἴασεν ὁ βασιλεὺς ἐντὸς γενέσθαι,) τὴν ὑποκειμένην
Κράλῃ χώραν ἐδεήθησαν καταδραμεῖν, καὶ βασιλέως ἐπιτρέ-
ψαντος, κατέδραμόν τε, καὶ λείαν ἤλασαν πολλὴν μάλιστα
ἐκ βοσκημάτων, ἀνθρώπων δὲ ὀλίγων. συνηρεφοῦς γὰρ ὄντος
τοῦ τόπου καὶ λοχμώδους, ῥᾳδίως διεδίδρασκον.
ιθʹ. Βασιλεὺς δὲ ἐπεὶ τὰ κατὰ Βέῤῥοιαν ᾗ ἐβούλετο
διῴκει, Ἐδέσσῃ ἐπεστράτευσε, πλείους ἄγων, ἢ Βεῤῥοίᾳ ἐπι-
ών. οὐκ ὀλίγοι γὰρ πρὸς τοῖς οὖσι συνείποντο καὶ ἐκ Βεῤ-
ῥοίας. οὐ μέντοι τοσοῦτον πρὸς τὴν αἵρεσιν τῆς πόλεως ἐθάῤ-
ῥει τῇ συνούσῃ στρατιᾷ, ὅσον Ἐδεσσηνῶν τοῖς δυνατοῖς, οὓς
ᾤετο αὐτίκα προσχωρήσειν καὶ τὸν ἄλλον δῆμον πείσαντας.
οἱ δὲ τοὐναντίον ἅπαν ὤφθησαν, ἤπερ ᾤετο ὁ βασιλεύς. οὐ
μόνον γὰρ αὐτοὶ πολέμιοι ἦσαν φανερῶς, ἀλλὰ καὶ τὸν δῆ-
μον ἔπειθον, ἑστῶτές τε ἀπὸ τῶν τειχῶν ἀπέσκωπτον εἰς
βασιλέα, πολλὴν αὐτοῦ φάσκοντες καταγινώσκειν ἀπειρίαν,
εἰ Κράλη μετὰ πολλαπλασίου στρατιᾶς ἐν ἑκκαίδεκα ἔτεσι πο-
λιορκοῦντος καὶ πλέον οὐδὲν ἀνύειν δυνηθέντος ἐκ τῶν ὅπλων,
ἐδόκει τὴν νύκτα αὐτοῦ αὐλισαμένους, εἰς τὴν ὑστεραίαν ἀνα-

χωρεῖν, καὶ μὴ τρίβειν τὸν καιρὸν ἐπιχειροῦντας ἀδυνάτοις.
τὰ ἴσα δὲ καὶ τοῖς ἐν τέλει Ῥωμαίων ἐδόκει πᾶσι καὶ τῆς στρα-
τιᾶς τοῖς ἡγεμόσιν. ἀδύνατον γὰρ κἀκεῖνοι ὑπενόουν τειχομαχίᾳ
τὴν λῆψιν τῆς πόλεως, ὅσον ἐκ τῆς κατὰ τὰς μάχας πείρας.
26
νυκτὸς δὲ ἐκ τῶν ὁπλιτῶν τινες, οἳ εἵποντο βασιλεῖ ἐκ τῶν τριη-

ρέων, προσελθόντες ἐπυνθάνοντο βασιλέως, εἴ τι σκέπτοιτο περὶ
τῆς πόλεως. τοῦ βασιλέως δὲ πρὸς εἰρωνείαν ἐρομένου, τί δ'
ἂν αὐτοῖς δοκοίη βέλτιον, ἀποπειρᾶσθαι τῶν τειχῶν, ἢ ἀναχω-
ρεῖν, αὐτοὶ μάχεσθαι παρῄνουν καὶ ἐδέοντο, μὴ διὰ τὴν Ἐδεσσηνῶν
ἀγνωμοσύνην ἀπολιπεῖν τὴν πόλιν ὅπλοις ἁλίσκεσθαι οὖ-
σαν δυνατήν. αὐτοί τε ἐπηγγέλλοντο προθύμως ἀγωνιεῖσθαι,
καὶ τοὺς ἄλλους τριηρίτας παρέξειν πείσαντες. αὐτίκα τε ἐφαί-
νετο καὶ βασιλεῖ βέλτιστα τοὺς ὁπλίτας παραινεῖν καὶ ἐπένευε
πρὸς τὴν τειχομαχίαν, ἐκέλευέ τε τοῖς μὲν ὁπλίταις κλίμακας
κατασκευάζειν, τοῖς δὲ ἡγεμόσι τῆς στρατιᾶς ἅμα ἕῳ ἐφοπλί-
ζειν, ὡς τειχομαχήσοντας, τὴν στρατιάν. ἐπεὶ δὲ ἡμέρα ἤδη ἦν,
διέταττε τὴν στρατιὰν, καὶ τὸ μὲν βαρβαρικὸν τοῖς κατὰ τὴν
λίμνην τείχεσιν ἐφίστη, ὅθεν ἦν ἀδύνατον ἑλεῖν, ἵν', εἰ καὶ
ἁλῶναι Ἔδεσσαν συμβαίη, μὴ ἔχοιεν οἱ βάρβαροι, ὅθεν εἰσελ-
θόντες ἀποκτείνοιέν τινας· αὐτὸς δὲ τὸ κράτιστον ἔχων τῶν
ὁπλιτῶν μετὰ τῶν εὐπατριδῶν, πρὸς τὴν ἀκρόπολιν ἀντικα-
θίστατο, ὅθεν τείχη τε ἦσαν καρτερώτατα, καὶ Τριβαλῶν
καὶ τῶν Ἐδεσσηνῶν τὸ κράτιστον ἐφρούρει· τοὺς δὲ ἄλλους
ἡγεμόνας μετὰ τῶν ταγμάτων τοῖς λοιποῖς τείχεσιν, ὡς ἕκα-
στος ἔτυχεν, ἀντικαθίστη, καὶ ἤρχοντο τειχομαχίας ἀρχομέ-
νης εὐθὺς ἡμέρας· ἐγένετο δὲ καρτερωτάτη ἄχρι μέσης ἀνεν-
δότως. οἵ τε γὰρ ἔνδοθεν ἀπὸ τῶν τειχῶν ἠμύνοντο καρτε-
ρῶς, καὶ οἱ ἔξωθεν τόλμης ἔργα καὶ ἀνδρίας ἐπεδείκνυντο
θαυμαστὰ, μάλιστα δὲ οἱ ὁπλῖται καὶ οἱ ἀπὸ τῶν τριηρέων
τιώτας, πλὴν τῶν πρώτως εἰσελθόντων τινὰ μικρὰ ὠφελη-

θέντων· ἀπέθανε μέντοι ἐκ τῶν μετὰ βασιλέως Ῥωμαίων ἢ
βαρβάρων οὐδὲ εἷς· τραυματίαι δὲ ἐγένοντο πολλοί. μετὰ δὲ
τὴν ἅλωσιν ὁ βασιλεὺς τοὺς στρατιώτας, ὅσοι ἦσαν Τριβα-
λοὶ, ἀπέλυσε πρὸς τὴν οἰκίαν ἄνευ ἵππων. τέτταρας δὲ τοὺς
ἡγεμόνας εἶχεν ἐν φρουρᾷ, καὶ τῶν πολιτῶν τοὺς τὰ Κράλη
ᾑρημένους ἐξήλασε τῆς πόλεως· φρουράν τε πρὸς τὴν ἄκραν
διακοσίους ὁπλίτας καὶ ψιλοὺς καταλιπὼν καὶ ἡγεμόνα τῇ
πόλει Λυζικὸν Γεώργιον, κράτιστον δοκοῦντα τὰ πολέμια καὶ
συνετὸν, εἰς Βέῤῥοιαν ἐπανῄει. προσεχώρουν δὲ καὶ ἀμαχεὶ
τὰ περὶ Ἔδεσσαν καὶ Βέῤῥοιαν φρούρια καὶ αἱ πολίχναι,
τά τε Σταρίδολα λεγόμενον καὶ ἡ Πέτρα καὶ ὁ Σωσκὸς καὶ ἡ
Δεύρη, ἔτι τε ὁ Ὀστροβὸς καὶ τὰ Νότια· καὶ ἐκ τῶν Θεττα-
λίας πολιχνίων τὸ Λυκοστόμιον λεγόμενον καὶ τὸ Καστρίον.
27
ἀναπαύλης δὲ μικρᾶς τινος ὁ βασιλεὺς ἀξιώσας τὴν στρατιὰν,

ἐξεστράτευσεν αὖθις κατὰ Σερβίων. πόλις δὲ ταῦτα οὐ μικρὰ,
ἐν μεθορίοις Βοττιαίας κειμένη καὶ Θετταλίας· ἧς ἦρχε μετὰ
τῆς ἄλλης Θετταλίας Πρεάλιμπος τῶν παρὰ Κράλῃ δυνατῶν,
ὃς μάλιστα ἐδόκει συνέσει καὶ εὐτολμίᾳ καὶ τῇ περὶ τὰ πο-
λέμια τῶν ἄλλων προέχειν ἐμπειρίᾳ. κεῖται δὲ ἡ πόλις ἐκείνη
ἐπί τινος ἀνάντους τοῦ ὄρους προβολῆς εὐθὺς ἐξαρχῆς αὐτὴ
χρήματα μεταπέμψηται, οὕτω τὸ φρούριον παραλαμβάνειν.

τούτοις μὲν οὖν ὁ βασιλεὺς πεισθεὶς, καὶ ὅρκους ἐπὶ τοῖς εἰρη-
μένοις ἐκείνου παρασχομένου, ἀνέστρεφεν εἰς Θεσσαλονίκην.
Βέλκος δὲ τὰ ὀμωμοσμένα δῆθεν ἐκπληρῶν, τούς τε οἰκείους ἐκ
Τριβαλῶν μετεπέμπετο καὶ βοσκήματα καὶ τὴν ἄλλην περιου-
σίαν, ἔπεμπέ τε καὶ εἰς Θεσσαλονίκην οὐκ ὀλίγα, δεῖγμα τῆς
πρὸς βασιλέα εὐνοίας καὶ τῆς φυλακῆς τῶν συνθηκῶν. Κράλης
δὲ ἤδη πεπυσμένος, ὡς ἡ μὲν ἐκ τῆς ἠπείρου στρατιὰ καὶ
Ῥωμαίων καὶ βαρβάρων τοσαύτη οὖσα ἀναστρέψειε, βασι-
λεὺς δὲ ταῖς τριήρεσι μόναις καὶ βαρβάροις πεζοῖς ὀλίγοις
ἀφιγμένος εἰς Θεσσαλονίκην Βέῤῥοιάν τε εἷλε καὶ Ἔδεσσαν
καὶ ἄλλας πολίχνας οὐκ ὀλίγας, ἀνεθάρσησέ τε καὶ στρα-
τιὰν ἀναλαβὼν οὐ πολλὴν μὲν, πολὺ δὲ ὅμως ὑπερέχουσαν
τῆς βασιλέως, ἤλαυνε σπουδῇ ἐπὶ Θεσσαλονίκην. καὶ Βέλκος μὲν αὐτίκα
ὑπ' ἐκεῖνον ἦν, καὶ συνεστρατεύετο μετὰ
τῶν ὑπ' αὐτὸν, τῶν πρὸς βασιλέα συνθηκῶν καὶ ὅρκων
ἀμνημονήσας. Κράλης δὲ ἐγγὺς γενόμενος Θεσσαλονίκης,
πρεσβείαν ἔπεμπε πρὸς βασιλέα καὶ πρῶτα μὲν ὠνείδιζε
τὴν εἰς αὐτὸν ἀγνωμοσύνην, ὅτι ἀμνημονήσας ὧν εὖ ὑπ'
αὐτοῦ πρότερον πεπόνθει, καιροῦ τυχὼν αὐτοῦ ταῖς πόλεσιν
καὶ ἐν τῇ συνουσίᾳ δὲ ἐκείνῃ, ἐρομένου βασιλέως, ὅτου χά-

ριν τοσαύτην ὑπομείνειεν αἰσχύνην τοῖς τῆς Βενετίας βου-
λευταῖς συγκαταλέξας ἑαυτὸν, μείζονα καὶ περιφανεστέραν
συμπάντων ἐκείνων ἔχων αὐτὸς ἀρχὴν, διὰ τὸν ἐκείνου φό-
βον, ἀπεκρίνατο καὶ προσετίθει, μηδὲν εἶναι θαυμαστὸν,
εἰ τοιαῦτα ὑπομείνειε. τοὐναντίον μὲν οὖν, ὅτι μὴ καὶ πρός
τι χεῖρον καὶ πολλῷ φαυλότερον ἐξετράπη καίπερ δὲ οὕτω
δέους ἔχων, καὶ οὐδὲ πρὸς πάντας αἰσχυνόμενος ὁμολογεῖν,
ὅμως ἀφίστασθαι τῶν πόλεων οὐκ ἤθελεν, ἀλλ' ἐδεῖτο μόνον
βασιλέως χωρεῖν πρὸς τὰς συμβάσεις Βέῤῥοιαν μόνην ἔχον-
28
τα καὶ Ἔδεσσαν καὶ τὰ ἄλλα φρούρια καὶ τὰς πολίχνας, ὅσαι

προσεχώρησαν. ἰσχυρίζετο δὲ καὶ ὅρκους τοῖς λόγοις προστι-
θεὶς, ὡς οὐ πλεονεξίας μᾶλλον ἢ αἰσχύνης ἕνεκα τῶν πόλεων
ἀντιποιοῖτο. αἰσχύνεσθαι γὰρ οὐ τοὺς οἰκείους μόνον, ἀλλὰ
καὶ τοὺς ἄλλους ὁπουδήποτε δυνάστας, εἰ φαίνοιτο τοσοῦτον
ἡττημένος πρὸς τὸν βασιλέως φόβον, ὥστε τοσούτων πόλεων
ἀμαχεὶ παραχωρεῖν, ἃς ἐπὶ τοσοῦτον χρόνον κτώμενος, χρή-
ματά τε ἀναλώκει πλεῖστα, καὶ τοσούτους πόνους καὶ κινδύ-
νους ὑπομεμενήκει μετὰ τῆς στρατιᾶς. βασιλεὺς δὲ ἐπεὶ
ἑώρα ἀσυμβάτως ἔχοντα, “τὴν μὲν ἐμὴν” εἶπε “πρὸς σὲ εὐ-
γνωμοσύνην, καὶ ὡς οὐδὲν τῶν φίλῳ προσηκόντων οὔτε...
σθαι Ῥωμαίοις τῶν πόλεων τῶν τοῖς ὅρκοις περιειλημμένων.

ἐπεὶ δ' αὐτὸν ὁρᾷ πάνυ περιεχόμενον τῶν πόλεων, καὶ τῆς
ζωῆς οὐ μικρὸν μέρος ἡγούμενον ἀφαιρεθήσεσθαι, εἰ τούτων
ἀποστερηθείη, ἀδικήσειν μὲν Ῥωμαίους, πλὴν διελόμενον
τὰς πόλεις, ὡς ἂν αὐτῷ δοκοίη, καὶ παραχωρήσαντα ὅσων
ἂν ἐθέλοι, εἰ μὲν καὶ αὐτῷ δοκοίη καὶ πείθοιτο αὐτοῦ τῇ
ψήφῳ, τίθεσθαι εἰρήνην ἐπὶ τούτοις καὶ σπονδάς. εἰ δὲ
μὴ βούλοιτο, ἐξεῖναι αὖθις πολεμεῖν τὰς πάσας ἔχοντι. καὶ
αὐτίκα Ἀκαρνανίαν μὲν καὶ Θετταλίαν, Σέρβιά τε καὶ
τὰς ἐντὸς τούτων πρὸς θάλασσαν πολίχνας, καὶ Βέῤῥοιαν
καὶ Ἔδεσσαν, Γυναικόκαστρόν τε καὶ Μυγδονίαν μετὰ τῶν
κατῳκισμένων πόλεων, καὶ τὰς περὶ Στρυμμόνα κώμας ἄχρι
τῶν Φερῶν ὁρίων, καὶ Ταντεσάνου ὄρη προσαγορευόμενα,
ἀπένεμε Ῥωμαίοις, Ζίχνα δὲ καὶ Φερὰς καὶ Μελενίκον
καὶ Στρύμβιτζαν καὶ Καστορίαν καὶ τὰς ἄλλας Μακεδονι-
κὰς κώμας καὶ πολίχνας, αἳ τῶν εἰρημένων ὅρων ἐκτὸς
ἦσαν, Κράλην ἔχειν· καὶ συμμαχίαν ἐπὶ τούτοις ποιεῖσθαι
καὶ σπονδὰς, καὶ μηδὲν ἀλλήλους ἀδικεῖν. οὕτω μὲν ὁ βασι-
λεὺς διῄρει τὰς πόλεις· καὶ ἐδόκει καὶ Κράλῃ καλῶς ἔχειν,
καὶ συνέβησαν ἐν τούτοις, καὶ πάντες ἥδοντο, καὶ Τριβαλοὶ
καὶ Ῥωμαῖοι, πρὸς τὴν εἰρήνην. ὅ,τε βασιλεὺς...
βούλοιτο χωρεῖ. ἂν δ' αὐτοῦ κινουμένου πρώτου, ἔφασκε, μὴ

τὸ στράτευμα ἀντεπάγῃ καὶ αὐτὸς, τὴν νίκην ἐκεῖνον ἔχειν,
ὡς αὐτοῦ φυγομαχήσαντος. Κράλης δὲ ἐπεὶ ἐπύθετο τοὺς
29
βασιλέως λόγους, πέμψας αὖθις, ἔφασκε μηδ' αὐτὸς βούλε-

σθαι τὴν μάχην· ἂν δὲ φαίνοιτο κινῶν τὰς φάλαγγας μετὰ
μικρὸν, μὴ νομίζειν ἐπιέναι, ἀλλ' ἀναχώρησιν εἶναι τὴν κί-
νησιν πρὸς τὸ στρατόπεδον. τοιαῦτα ὁ Κράλης εἶπε· καὶ
μετὰ μικρὸν ἀναστρέψας αὖθις ηὐλίσατο πρὸς τὸ στρατόπε-
δον τὴν νύκτα. καὶ βασιλεὺς ὁμοίως εἰσήλαυνεν εἰς τὴν πό-
λιν μετὰ τῆς στρατιᾶς. Κράλης δὲ εἰς τὴν ὑστεραίαν δια-
βὰς τὸν Ἀξειὸν, τὰ περὶ Ἔδεσσαν κατέδραμε καὶ περιστρα-
τοπεδευσάμενος ἐπολιόρκει. βασιλεύς τε ἐπεὶ μὴ ἐδόκει ἔτι
μέλλειν ἐν Θεσσαλονίκῃ, (πράττειν γὰρ ἔτι ἀξιόλογον οὐδὲν
ἐξῆν,) παρεσκευάζετο ὡς εἰς Βυζάντιον πλευσούμενος. μέλ-
λων δὲ ἀπαίρειν ἤδη, πολλὰ βασιλεῖ τῷ νέῳ περὶ τοῦ μὴ
πείθεσθαι παρῄνει Κράλῃ. ᾔδει γὰρ ἐπιχειρήσοντα ἐκεῖνον,
αὖθις τὸν πρὸς ἀλλήλους πόλεμον κινεῖν Ῥωμαίων, ἵν' αὐτῷ
ἐξῇ τὰς πόλεις ἔχειν, ἐκείνων ἀσχολουμένων πρὸς ἀλλήλους.
καὶ συνεβούλευε φυλάττεσθαι τὴν ἐπιβουλήν. οὐδὲ γὰρ εἶναι
περὶ μικρῶν, ἀλλὰ περὶ τῆς ἀρχῆς αὐτῆς ἐπιβουλεύειν, καὶ
τὴν βλάβην οὐκ αὐτῷ μόνον, ἀλλὰ καὶ τοῖς ἄλλοις ἔσεσθαι
λεύσει. τούτων δὲ αὐτῷ πείθεσθαι μηδὲν σαφῶς εἰδότα,

ὡς ἀπάτῃ πάντα συσκευάζεται, ἵνα μᾶλλον ἀφέληται αὐτὸς
τὴν οὖσαν ἀσφαλῶς. εἰ δ' ἀμελήσας τῶν παραινέσεων πεί-
θοιτο αὐτῷ, τότε εἴσεται τὴν βλάβην, ὅτε μήτ' αὐτῷ μηδὲν,
μήτε τοῖς ἄλλοις ὄφελος ἐκ τοῦ εἰδέναι ἔσται. οὐδὲ γὰρ
οὐδὲ τοῖς πρωτοπλάστοις συνήνεγκε τοῦ παραδείσου ἐκβλη-
θεῖσι τὸ εἰδέναι, ὡς ἠπάτηνται τῷ ὄφει. τοιαῦτα καὶ ἕτερ'
ἄττα πλείω παραινέσας καὶ συνταξάμενος, ἀπέπλει, Ἀσά-
νην Ἀνδρόνικον τὸν κηδεστὴν μετὰ βασιλέως τοῦ νέου κατα-
λιπών. Κράλης δὲ ὀλίγῳ ὕστερον ἢ ὁ βασιλεὺς ἀπῇρεν ἐκ
Θεσσαλονίκης, Ἔδεσσαν ἐπόρθησεν, ἑλών τινων προδοσίᾳ τῶν
τἀκείνου ᾑρημένων. συντέθειτο γὰρ αὐτοῖς κλίμακας κατασκευ-
ασάμενον, ἐπὶ τειχομαχίαν ἥκειν, αὐτοὺς δὲ σημεῖον ἄραντας
ἐπὶ τῶν τειχῶν, ἐφ' ὧν ἑστᾶσιν, ἥκειν ἐπ' ἐκείνους μετὰ τῶν κλι-
μάκων. ἄδειαν δὲ ἐκείνων παρεχομένων καὶ ἀμυνομένων τοὺς
ἔνδον μᾶλλον, ῥᾳδίαν ἔσεσθαι τὴν ἅλωσιν. ὅπερ δὴ καὶ ἐγί-
νετο κατὰ τὸ σύνθημα. καταστάντων γὰρ εἰς τὴν τειχομα-
χίαν, τοῖς τε προδιδοῦσιν ἤρετο τὸ σημεῖον ἀπὸ τῶν τειχῶν,
καὶ ὁ Κράλης τὰς κλίμακας ἔχων, ἐχώρει πρὸς ἐκείνους·
30
ἀδείας δὲ τυχόντες, ἀνέβαινον ἐπὶ τὰ τείχη, καὶ καθῄρουν

αὐτίκα προσπεσόντες, ἕως ἐποίησαν καὶ ἵπποις βάσιμα·
Στέφανος γραμματικός. Εθνικά. (epitome) Σελ. 37, γρ. 9
αὐτῆς ὁ Αἰήτης εἶναι, ὡς Ἀσία Ἀσιάτης, οὕτως Αἶα Αἰάτης

καὶ Αἰήτης. ἔστι δὲ καὶ Θετταλίας ἄλλη, ἧς μέμνηται Σο-
φοκλῆς, τῆς μὲν προτέρας λέγων “εἰς Αἶαν πλέων” τῆς δὲ
δευτέρας οὕτως “ἔστιν τις Αἶα Θεσσαλῶν παγκληρία”. ἔστιν
Αἶα καὶ Μακεδονίας πηγή, ὡς Ἀντίμαχος ἐν Θηβαίδι. τὸ
ἐθνικὸν Αἰαῖος ὡς Γαζαῖος, τὸ θηλυκὸν Αἰαία.
Αἰαμηνή,Ναβαταίων χώρα, ὡς Οὐράνιος ἐν Ἀραβικῶν
δευτέρῳ. τὸ ἐθνικὸν Αἰαμηνός.
Αἰανή,πόλις Μακεδονίας, ἀπὸ Αἰανοῦ παιδὸς Ἐλύμου,
τοῦ βασιλέως Τυρρηνῶν, μετοικήσαντος εἰς Μακεδονίαν. τὸ
ἐθνικὸν Αἰαναῖος. Ἰχναῖος γὰρ λέγουσι καὶ Ἐδεσσαῖος καὶ
Βεροιαῖος.
Αἰανῖτις,Ναβαταίων χώρα. Οὐράνιος Ἀραβικῶν δευ-
τέρῳ. τὸ ἐθνικὸν Αἰανῖται. προκατελήφθη γὰρ ἐν πρωτο-
τύπῳ. διὰ διφθόγγου. Σοφοκλῆς δὲ Αἰαντία γράφει δίχα
τοῦ ν.
Αἰβοῦδαι,νῆσοι πέντε τῆς Πρεταννικῆς, ὡς Μαρκιανὸς
ἐν περίπλῳ. τὸ ἐθνικὸν Αἰβουδαῖος.
Ἀπάμεια,Συρίας πόλις, ἀπὸ Ἀπάμας τῆς Σελεύκου

μητρός. ἐκλήθη καὶ Χερρόνησος ἀπὸ τῆς περιοχῆς τῶν ὑδά-
των, καὶ Πέλλα ἀπὸ τῆς ἐν Μακεδονίᾳ. ἔστι καὶ ἄλλη ἐν
τῇ Μεσηνῶν γῇ “τῷ Πίγρητι περιεχομένη, ἐν ᾗ σχίζεται ὁ
Πίγρης ποταμός, καὶ ἐν μὲν τῇ δεξιᾷ μοίρᾳ περιέρχεται ποτα-
μὸς Σέλλας, ἐν δὲ τῇ ἀριστερᾷ Πίγρης, ὁμώνυμος τῷ μεγάλῳ”.
τὰ ἐθνικὰ Χερρονησίτης καὶ Πελλαῖος καὶ Ἀπαμεύς. ἔστι
καὶ τῆς μικρᾶς Φρυγίας, ἥ τις ἐκαλεῖτο Κελαιναί. τὰ ἐθνικὰ
Κελαινίτης [καὶ] Ἀπαμεύς. ἔστι καὶ Βιθυνίας, κτίσμα Νικο-
μήδους τοῦ Ἐπιφανοῦς, ἐκαλεῖτο δὲ πρῶτον Μύρλεια. τὸ
ἐθνικὸν Μυρλεανός. ἔστι καὶ τῆς Περσαίας, Ἐδέσσης πρὸς
ἄρκτους.
Ἀπασιάκαι,Μασσαγετῶν ἔθνος. Στράβων ἑνδεκάτῃ,
καὶ Πολύβιος δεκάτῃ “οἱ δ' Ἀπασιάκαι νομάδες κατοικοῦσι
31
μὲν ἀνὰ μέσον Ὤξου καὶ Τανάιδος”.

Ἀπάτουρον,τὸ τῆς Ἀφροδίτης ἱερὸν ἐν Φαναγορείᾳ,
Στράβων ἑνδεκάτῃ “ἐτυμολογοῦσι δὲ οὕτως. ἐπιθεμένων ἐκεῖ
τῶν Γιγάντων ἐπικαλεσαμένη τὸν Ἡρακλέα ἔκρυψεν ἐν κευθ-
μῶνί τινι, καὶ τῶν Γιγάντων ἕκαστον δεχομένη καθ' ἕνα
τῷ Ἡρακλεῖ παρεδίδου δολοφονεῖν ἐξ ἀπάτης”. Ἑκαταῖος δὲ
κόλπον οἶδε τὸν Ἀπάτουρον ἐν τῇ Ἀσίᾳ.
ἐνδεᾶ ηὕρισκεν, ἐπὶ τῆς νομῆς δὲ πλήρη, ὡμολόγησε τῷ δε-

σπότῃ. ὁ δ' ἔφη ἐπιτηρῆσαι τὴν χωριζομένην. ἐπιτηρήσας
οὖν εἶδεν ἐπί τινα ὑψηλὸν ὄχθον ἀναβαίνουσαν καὶ πρός τινα
πρόσβατον πέτραν πορευομένην, καὶ κάτωθεν ἐρίφων βληχὴν
ἤκουσεν· ἐκεῖ συμβέβηκεν ἐντετοκέναι τὴν αἶγα. ἰδὼν οὖν
ἐπιτήδειον τόπον πόλιν ἔκτισε καὶ Γάγγραν ὠνόμασεν, ὅτι
τοῦτο ἦν ὄνομα τῇ αἰγί”. Ἐρατοσθένης δὲ οὐδετέρως τὰ
Γάγγρα φησί, καὶ Ἀθήναιος ἐν δειπνοσοφιστῶν τρίτῃ οὕτως.
τὸ ἐθνικὸν Γαγγρηνός ὡς Βοστρηνός. ἔστι καὶ Ἀραβίας τῆς
εὐδαίμονος Γάγγρα. τὸ ἐθνικὸν δεῖ Γαγγραῖοι ὡς Σαβαῖοι.
δυνατὸν δὲ καὶ ἀμφοτέρων ἀμφότερα, ὡς Ἔδεσσα Ἐδεσσαῖος
καὶ Ἐδεσσηνός, τῷ τῆς χώρας καὶ τῆς τέχνης.
Γάδαρα,πόλις κοίλης Συρίας, ἥ τις καὶ Ἀντιόχεια
καὶ Σελεύκειαἐκλήθη. τὸ ἐθνικὸν Γαδαρεύς, καὶ Γαδαρίς
καὶ ἡ γυνὴ καὶ ἡ χώρα. ἐντεῦθεν ἦν Μένιππος ὁ σπουδογε-
λοῖος. ἔστι καὶ Γάδαρα κώμη Μακεδονίας.
Γάδδα,χωρίον Ἀραβίας. Γλαῦκος ἐν τετάρτῃ. καὶ θη-
λυκῶς καὶ οὐδετέρως. τὸ ἐθνικὸν Γαδδηνός.
Γάδειρα,πόλις καὶ νῆσος ἐν τῷ ὠκεανῷ στενὴ καὶ
περιμήκης, ὡς οὖσα ταινία τῆς γῆς δειρά. Ἐρατοσθένης δὲ
ἡ Γάδειρος φησὶ θηλυκῶς. ὁ πολίτης Γαδειρεύς·
ἀπὸ Ἐγέστου τοῦ Τρωός. τὸ ἐθνικὸν Ἐγεσταῖος, καὶ θηλυκῶς.

Ἔγρα,πόλις Ἀραβίας πρὸς τῷ Ἀιλανίτῃ κόλπῳ. τὸ
ἐθνικὸν Ἐγρηνός ὡς Βοστρηνός.
Ἐγχελεῖς,ἔθνος Ἰλλύριον, ἢ ἀπὸ τοῦ Ἐγχελής ἢ ἀπὸ
τοῦ Ἐγχελεύς. λέγεται καὶ Ἐγχελέαι ἀπὸ τοῦ Ἐγχελέης ἢ
Ἐγχελέας. λέγεται καὶ Ἐγχελίς θηλυκῶς. οἱ οἰκοῦντες Ἐγχελεῖς.
32
Ἔδδανα,πόλις πρὸς τῷ Εὐφράτῃ, κατοικία Φοινίκων,

ἀπὸ Ἐδδανοῦ ἡγεμόνος. τὸ ἐθνικὸν Ἐδδανεύς.
Ἐδεβησσός,πόλις Λυκίας, ὡς Καπίτων ἐν Ἰσαυρικῶν
αʹ. τὸ ἐθνικὸν Ἐδεβησσεύς καὶ Ἐδεβήσσιος.
Ἔδεσσα, πόλις Συρίας. διὰ τὴν τῶν ὑδάτων ῥύμην
οὕτω κληθεῖσα. ἀπὸ τῆς ἐν Μακεδονίᾳ. [τὸ ἐθνικὸν] κατὰ
μὲν τοὺς ἐγχωρίους Ἐδεσσηνός, παρὰ δὲ τοῖς πλείοσιν [τῶν
ἀρκαίων] Ἐδεσσαῖος.
Ἐδουμαῖοι,ἔθνος Ἀράβιον, ὡς Οὐράνιος ἐν Ἀραβικῶν
τετάρτῳ. τινὲς δὲ διὰ τοῦ ιγράφουσιν, ὡς εἰρήσεταί μοι
ἐν τῷ ι.
Ἕδρα,ἡ καθέδρα. οὕτω λέγονται ἕδραι βουλῆς. ἀφ' οὗ
ἑδρίτης ὁ ἱκέτης.
Ἐθνέσται,ἔθνος Θεσσαλίας, ἀπὸ Ἐθνέστου τῶν Νεο-
πτολέμου παίδων ἑνός, ὡς Ῥιανὸς δʹ καὶ εʹ.
Στέφανος γραμματικός. Εθνικά. (epitome)Σελ. 261, γρ. 1
ἐθνικὸν Ἐγρηνός ὡς Βοστρηνός.

Ἐγχελεῖς,ἔθνος Ἰλλύριον, ἢ ἀπὸ τοῦ Ἐγχελής ἢ ἀπὸ
τοῦ Ἐγχελεύς. λέγεται καὶ Ἐγχελέαι ἀπὸ τοῦ Ἐγχελέης ἢ
Ἐγχελέας. λέγεται καὶ Ἐγχελίς θηλυκῶς. οἱ οἰκοῦντες Ἐγχελεῖς.
Ἔδδανα,πόλις πρὸς τῷ Εὐφράτῃ, κατοικία Φοινίκων,
ἀπὸ Ἐδδανοῦ ἡγεμόνος. τὸ ἐθνικὸν Ἐδδανεύς.
Ἐδεβησσός,πόλις Λυκίας, ὡς Καπίτων ἐν Ἰσαυρικῶν
αʹ. τὸ ἐθνικὸν Ἐδεβησσεύς καὶ Ἐδεβήσσιος.
Ἔδεσσα,πόλις Συρίας. διὰ τὴν τῶν ὑδάτων ῥύμην
οὕτω κληθεῖσα. ἀπὸ τῆς ἐν Μακεδονίᾳ. [τὸ ἐθνικὸν] κατὰ
μὲν τοὺς ἐγχωρίους Ἐδεσσηνός, παρὰ δὲ τοῖς πλείοσιν [τῶν
ἀρκαίων] Ἐδεσσαῖος.
Ἐδουμαῖοι,ἔθνος Ἀράβιον, ὡς Οὐράνιος ἐν Ἀραβικῶν
τετάρτῳ. τινὲς δὲ διὰ τοῦ ιγράφουσιν, ὡς εἰρήσεταί μοι
ἐν τῷ ι.
Ἕδρα,ἡ καθέδρα. οὕτω λέγονται ἕδραι βουλῆς. ἀφ' οὗ
ἑδρίτης ὁ ἱκέτης.
Ἐθνέσται,ἔθνος Θεσσαλίας, ἀπὸ Ἐθνέστου τῶν Νεο-
πτολέμου παίδων ἑνός, ὡς Ῥιανὸς δʹ καὶ εʹ.
Εἰδομενή,πόλις Μακεδονίας, Θουκυδίδης βʹ. τὸ ἐθ-
νικὸν Εἰδομένιος ὡς Κλαζομένιος.
Πέλη,πόλις Θεσσαλικὴ διττή, μία μὲν ὑπὸ Εὐρυπύλῳ,

33
ἑτέρα δὲ ὑπὸ Ἀχιλλεῖ. ἔστιν οὖν ἀπὸ τοῦ Πέλη Πέλεια, ὡς

Ζέλη Ζέλεια. τὸ ἐθνικὸν Πελεύς.
Πέλιννα,πόλις Θεσσαλίας ἐν τῇ Φθιώτιδι. κέκληται
ἀπὸ Πελίνου τοῦ Οἰχαλιέως. ἔστι δὲ καὶ Πελινναῖονὄρος
Χίου. καὶ τὸ κτητικὸν Πελινναῖος.
Πέλλα,πόλις Μακεδονίας, Θεσσαλίας, Ἀχαΐας, κοίλης
Συρίας, ἡ Βοῦτιςλεγομένη. ἡ δὲ Μακεδονίας Βούνομος
τὸ πρότερον ἐκαλεῖτο καὶ Βουνόμεια... ἐκλήθη δὲ ἀπὸ
Πέλλα τοῦ κτίσαντος. ὁ πολίτης Πελλαῖος. τὸ ἐθνικὸν Πελ-
ληνοί, ὡς εἴπομεν τοῦ Κάρρα καὶ Ἔδεσσα ποτὲ μὲν Ἐδες-
ςαίους ποτὲ δὲ Ἐδεσσηνούς. ἔστι καὶ Πέλλα ὄρος Αἰθιοπίας.
Πελλήνη,πόλις Ἀχαΐας. λέγεται καὶ Πελλίναὡς Μι-
τυλίνα. ὁ πολίτης Πελληνεύς, τὸ θηλυκὸν Πελληνίς. σημειω-
τέον δὲ ὅτι Παλλήνη καὶ Πελλήνη ἑνὶ μόνῳ γράμματι δια-
φέρουσι· καὶ ἡ μὲν Πελλήνη δύο μόνα ἐθνικὰ ἔχει, τὸ εἰς
ευςκαὶ τὸ διὰ τοῦ ιος, ἡ δὲ Παλλήνη διὰ τοῦ ατέσσαρα,
Φαλανναῖος καὶ Φαλανναία τὸ θηλυκόν.

Φαλάνναια,πόλις Κρήτης. ὁ πολίτης Φαλανναιεύς,
ὡς τοῦ Ἥραια Ἡραιεύς.
Φάλαρα,πόλις Θετταλίας πλησίον Λαμίας. τὸ ἐθνι-
κὸν Φαλαρεύς ὡς Μεγαρεύς.
Φαλάσαρνα,πόλις Κρήτης, ἀπὸ Φαλασάρνης. ὁ πο-
λίτης Φαλασάρνιος, ὡς Ξενίων φησίν.
Φάλγα,κώμη μέση Σελευκείας τῆς Πιερίας καὶ τῆς ἐν
Μεσοποταμίᾳ. Ἀρριανὸς ἐν ιʹ Παρθικῶν. ἡ δὲ φάλγα γλώσσῃ
τῇ ἐπιχωρίῳ τὸ μέσον δηλοῖ. τὸ ἐθνικὸν Φαλγηνός καὶ Φαλ-
γαῖος, ὡς Ἐδεσσηνός καὶ Ἐδεσσαῖος καὶ Καρρηνός καὶ Καρ-
ραῖος, τὸ μὲν κατὰ λόγον τὸ δὲ κατὰ τὸ ἐπιχώριον.
Φαλέριον,ὡς Βυζάντιον, πόλις Τυρρηνίας. τὸ ἐθνι-
κὸν Φαλέριος.
Φάληρον,δῆμος καὶ ἐπίνειον τῆς Ἀττικῆς. Παυσανίας
πρώτῳ περιηγήσεως Ἑλλάδος. καὶ πληθυντικῶς τὰ Φάληρα.
Ξενοφῶν ἱππαρχικῷ. ἀπὸ γὰρ Φαλήρου Φαληρεῖς ὀνομάζον-
ται οἱ Ἀθηναῖοι. λέγεται δὲ καὶ ὁ δῆμος καὶ ὁ δημότης
Φαληρεύς. λέγεται καὶ Φαληραῖος καὶ θηλυκῶς Φαληρίς. τὰ
τοπικὰ Φαληρόθεν Φάληρόνδε καὶ Φαληροῖ. καὶ Φαληρικόν.
ἔστι καὶ πόλις ἐν Ὀπικοῖς, εἰς ἣν ἐξεβράσθη Παρθενόπη
Procopius Hist., De bellis Book 2, chapter 12, section 33, γρ. 2

34
αὐτοῖς πλάνης τινὰ σκῆψιν διδοίη. ταῦτα μὲν οὖν

ὅπη τῷ θεῷ φίλον, ταύτῃ ἐχέτω τε καὶ λεγέσθω.
Χοσρόῃ δὲ τότε προὔργου διὰ ταῦτα ἔδοξεν εἶναι
Ἔδεσσαν ἐξελεῖν. καὶ ἐπεὶ ἐς Βάτνην ἀφίκετο, πόλισμα
μὲν βραχὺ καὶ λόγου οὐδενὸς ἄξιον, ἡμέρας δὲ ὁδῷ
Ἐδέσσης διέχον, ἐνταῦθα μὲν τὴν νύκτα ἐκείνην
ηὐλίσατο, ὄρθρου δὲ βαθέος παντὶ τῷ στρατῷ ἐπὶ
τὴν Ἔδεσσαν ἤλαυνε. καὶ αὐτοῖς ξυνέβη πλάνῃ περι-
πεσοῦσι τῇ ὑστεραίᾳ ἐς τὸν αὐτὸν αὐλίζεσθαι χῶρον·
ὅπερ αὐτοῖς λέγουσι καὶ δὶς ξυμβῆναι. μόλις δὲ
ἄγχιστα Ἐδέσσης γενομένῳ Χοσρόῃ ῥεύματός φασιν
ἐς τὸ πρόσωπον ἐπιπεσόντος ἐπῆρθαι τὴν γνάθον.
διὸ δὴ τῆς μὲν πόλεως ἀποπειρᾶσθαι οὐδαμῆ ἤθελε,
Παῦλον δὲ πέμψας χρήματα Ἐδεσσηνοὺς ᾔτει. οἱ δὲ
ἀμφὶ τῇ πόλει μὲν δεδιέναι ἥκιστα ἔφασκον, ὅπως δὲ
μὴ τοῖς χωρίοις λυμήνηται, ὡμολόγησαν δύο χρυσοῦ
κεντηνάρια δώσειν. καὶ ὃς τά τε χρήματα ἔλαβε καὶ
διεσώσατο τὰ ξυγκείμενα.
Etymologicum Symeonis, Etymologicum Symeonis (α – ἁμωσγέπως)

Etymologicum magnum genuinum. Symeonis etymologicum una cum
magna grammatica. Etymologicum magnum auctum, vol. 1”, Ed.
Lasserre, F., Livadaras, N.Rome: Ateneo, 1976.Τόμ. 1, σελ. 136, γρ. 27
αἴθινα· τὰ εὔκαυστα καὶ καύσιμα ξύλα. Et. gen. p.

136, 10. αἰθαλίδαι· δῆμος τῆς Λεοντίδος Z67. St. Byz.
αἶα· πόλις Κόλχων, κτίσμα Αἰήτου, θαλάσσης ἀπέχουσα
στάδια τριακόσια. ἔστι δὲ καὶ ἄλλη Θετταλίας. καὶ Αἶα Μακε-
δονίας πηγή (Antim. Fr. 51 Wyss). St. Byz.
αἰα[μή]νη(Uranius FGH 675 F 6)· Ναβαταίων
χώρα. St. Byz. αἰανή· πόλις Μακεδονίας· ἀπὸ Αἰανοῦ παιδὸς Ἐλύμου
τοῦ βασιλέως Τυρρηνῶν. τὸ ἐθνικὸν Αἰαναῖος· Ἰχναῖος γὰρ λέγεται
καὶ Ἐδεσσαῖος καὶ Βερροιαῖος Z75. αἰανῖτις(Uranius FGH 675 F 7)·
Ναβαταίων χώρα. St. Byz.
† αἰάντιον(Soph. Fr. 983)· πόλις. St. Byz. Αἰανῖτις.
αἰβοῦδαι(Marcian. Peripl. p. 560, 32 müller)· νῆσοι
πέντε. St. Byz. αἴβουρα(Strab. 3, 1, 9)· πόλις Ἰβηρίας. ὁ πολίτης
Αἰβουραῖος, ὡς ἄρουρα ἀρουραῖος, Κόλουρα Κολουραῖος (πόλις
δέ ἐστι περὶ τὴν Πριήνην) Z76. St. Byz.
αἰγά(Strab. 13, 1, 68)· τῆς Αἰολίδος ἄκρα. St. Byz.
35
Οικουμενική Σύνοδος. Chalcedonense anno 451 Tomëvolumëpart 2,1,1,

σελ. 99, γρ. 1
τὰ πεπραγμένα ἐν τῆι μεγαλωνύμωι Κωνσταντινουπόλει τῆι ἁγίαι

συνόδωι πρὸς ἐντελεστέραν εἴδησιν τῆς ὑποθέσεως.
Ἀττικὸς ἐπίσκοπος Νικοπόλεως Παλαιᾶς Ἠπείρου εἶπεν· Ἀκολούθου
οὔσης τῆς διαλαλιᾶς τοῦ ἁγιωτάτου ἀρχιεπισκόπου ἡμῶν Διοσκόρου τὸ
ἱκανὸν γινέσθω καὶ τὰ ὑπομνήματα ὑπαναγινωσκέσθω πάσηι τῆι
ἁγιωτάτηι συνόδωι πρὸς ἀκριβεστέραν εἴδησιν τῶν ζητουμένων.
Σώιζων ἐπίσκοπος Φιλίππων Μακεδονίας εἶπεν· Ἀναγκαία ἡ τῶν
πεπραγμένων ἐν Κωνσταντινουπόλει περὶ τῆς ὑποθέσεως ταύτης
ἀνάγνωσις· οὕτω γὰρ ἔσται μαθεῖν ἀκριβῶς τὰ ἐκεῖ κεκινημένα.
Οὐράνιος ἐπίσκοπος Ἱμερίας ἐπαρχίας Ὀσροηνῆς ἑρμηνεύοντος αὐτὸν
Εὐλογίου πρεσβυτέρου Ἐδεσσηνοῦ εἶπεν· Ἀκολούθως ἀπεφήνατο ὁ
ἁγιώτατος καὶ θεοσεβέστατος ἀρχιεπίσκοπος Διόσκορος ὥστε
ἀναγνωσθῆναι πρότερον τὰ πεπραγμένα ἐν τῆι πανευδαίμονι
Κωνσταντινουπόλει περὶ τῆς προκειμένης ὑποθέσεως.
Ἡ ἁγία σύνοδος εἶπεν· Πάντες θέλομεν ἀναγνωσθῆναι τὰ πεπραγμένα.
ἀναινωσκέσθω τὰ πεπραγμένα.
Οικουμενική Σύνοδος. Chalcedonense anno 451 Tomëvolumëpart 2,1,1,

σελ. 184, γρ. 25
Βασίλειος ἐπίσκοπος Τραιανουπόλεως ἐπαρχίας Ῥοδόπης

Κωνσταντῖνος ἐπίσκοπος Δημητριάδος
Ἀλέξανδρος ἐπίσκοπος Σεβαστῆς τῆς Ταρσοῦ
Σώιζων ἐπίσκοπος Φιλίππων
Εὐσέβιος ἐπίσκοπος Δοβήρου Μακεδονίας πρώτης
Μαξιμῖνος ἐπίσκοπος Σερρέων Μακεδονίας πρώτης
Ἑρμογένης ἐπίσκοπος Κασανδρείας Μακεδονίας πρώτης
Λουκᾶς ἐπίσκοπος Βεροίας Μακεδονίας πρώτης
Ἰωάννης ἐπίσκοπος Μεσσήνης τῆς Ἀκαίας
Οὐράνιος ἐπίσκοπος Ἱμερίας ἐπαρχίας Ὀσροηνῶν, ἑρμηνεύοντος αὐτὸν
Εὐλογίου πρεσβυτέρου Ἐδέσσης
Ἀθανάσιος ἐπίσκοπος Ὀποῦντος τῆς Ἀκαίας
Θεόδωρος ἐπίσκοπος Κλαυδιουπόλεως τῆς Ἰσαυρίας
Λεόντιος ἐπίσκοπος Ἀσκάλωνος
Φωτεινὸς ἐπίσκοπος Λύδδης
Παῦλος ἐπίσκοπος Μαιουμᾶ
Ζώσιμος ἐπίσκοπος Μινωίδος
36
Scholia In Clementem Alexandrinum, Scholia in protrepticum et

paedagogum (scholia recentiora partim sub auctore Aretha) (5048: 001)
“Clemens Alexandrinus, vol. 1, 3rd edn.”, Ed. Stählin, O., Treu, U.
Berlin: Akademie–Verlag, 1972; Die griechischen christlichen
chriftsteller 12.Σελ. 300, γρ. 23
ἀποικίαν στέλλειν ἐπὶ Μακεδονίαν εἰς Δελφοὺς ἐλθόντι ἔχρησεν ὁ

Ἀπόλλων φράζεο, δῖε Καρανέ, νόῳ δ' ἐμὸν ἔνθεο μῦθον·
ἐκπρολιπὼν Ἄργος τε καὶ Ἑλλάδα καλλιγύναικα
χώρει πρὸς πηγὰς Ἁλιάκμονος· ἔνθα δ' ἂν αἶγας
βοσκομένας ἐσίδῃς πρῶτον, τότε τοι χρεών ἐστιν
ζηλωτὸν ναίειν αὐτὸν γενεάν τε πρόπασαν.
ἐκ δὴ τοῦ χρησμοῦ προθυμότερος γενόμενος ὁ Καρανός, σύν τισιν
Ἕλλησιν ἀποικίαν στειλάμενος, ἐλθὼν εἰς Μακεδονίαν ἔκτισεν πόλιν
καὶ Μακεδόνων ἐβασίλευσεν καὶ τὴν πρότερον καλουμένην Ἔδεσσαν
πόλιν Αἰγὰς μετωνόμασεν ἀπὸ τῶν αἰγῶν. ᾠκεῖτο δὲ τὸ παλαιὸν ἡ
Ἔδεσσα ὑπὸ Φρυγῶν καὶ Λυδῶν καὶ τῶν μετὰ Μίδου δια-
κομισθέντων εἰς τὴν Εὐρώπην. ταῦτα Εὐφορίων ἱστορεῖ ἐν τῇ Ἱστίᾳ
καὶ τῷ Ἰνάχῳ.
11, 9 κόρακες] Βοιωτοὶ πολεμούμενοι ὑπὸ Αἰολέων ἔλαβον χρη-
σμόν, εἰ δεῖ πολεμεῖν· ὁ δὲ Ἀπόλλων εἶπεν αὐτοῖς· ὅταν ἴδητε λευκοὺς
κόρακας, τότε πολεμήσατε. κατά τινα δὲ καιρὸν νέοι τινὲς κατὰ
παιδιὰν γυψώσαντες κόρακας ἀφῆκαν ἵπτασθαι. νομίσαντες Βοιωτοὶ
τοῦτο τὸν χρησμὸν δηλοῦν ἐξελθόντες ἐπολέμησαν καὶ ἀπώλοντο,
ὅθεν καὶ ἡ παροιμία ἐς κόρακας ἀντὶ τοῦ εἰς ἀπώλειαν· καὶ οὕτω
μαντικοὶ κόρακες ἐνομίσθησαν.
Ύδισσα
Έδεσσα - Υγρή πολιτεία! Δημοσίευση: 15 Δεκ 2014 Από τον Λεωνίδα

Τζέκα. Αν σταθούμε δίπλα στον καταρράκτη θα νιώσουμε τη δύναμη του
νερού να μας πλημμυρίζει με πρωτοφανή ευεξία. Και δεν είναι τυκαίο που
και οι δυο παλιότερες ονομασίες της πόλης αναδείκνυαν τον υδάτινο
χαρακτήρα της, Υδισσα (υδάτινη πολιτεία) αποκαλούσαν την πόλη στην
αρχαιότητα και Βοδενά (Βόδα σημαίνει νερό) οι Σλάβοι.
37
Lexikon tēs ellēnikēs glōssēs - Τόμος 3 - Σελίδα 1157 Wilhelm Pape -

1887 -
Claudii Ptolemaei Geographia- Τόμος 1 - Σελίδα 133 Claudio Ptolomeo,
Karl Friedrich August Nobbe, Karl Tauchnitz (Leipzig) - 1843 - "Υδρα
Σικελίας, "Ύδισσα V, 2, 20. |"Υδρα άκρα Αιολίδος V, 2, 6. πόλις
Κυρηναϊκής ΙV, 4,12. Σικελίας ΙΙΙ, 4, 13. "Υδραξv."Υδρα Κυρηναϊκής,
"Ύδρας ΙV, 3, 44. - "Υδριάκου v. Καυδριάκου εκβ. Υδρούς ΙΙΙ, 1, 1. 14.
"Υελα v. "Υαιλα. - "Υλλος ή Φρύγιος V, ...
Claudii Ptolemaei Geographia- Τόμος 2 - Σελίδα 121845 -

... 80 "Ύδισσα . . . p. 138. ed. Β.) ΑS ΙΑ ΡR Ο 12 Ι, ΙΒ. V. Ο ΑΡ. 2.
Stephanus Byzantinus - Τόμος 3 - Σελίδα 628 Stephanos (ho Byzantios) -

1825 - ... Κάνδασα, Αρπασα, "Ύδισσα etc. - Δυρβαίοι.] Ηanc de
Dyrbaeis sectionem Ηermolaus hoc modo in compendium redegit:
Δυρβαίοι, έθνος καθήκον εις Βάκτρους, και Ινδικήν, Κτησίας εν
Περσικών δεκάτη χώρα δε προς αυτόν πρόσκειται.
Claudii Ptolemaei Geographia edidit Carolus Fridericus Augustus Nobbe

1845 - Βάργασα . . . . . . . . . . . . . η γ ́ λζ γιβ Άμυζών . . . . . . . . . . . . . . η
δ ́ λζ γ' Άλάβανδα. . . . . . . . . . . . . wη γο' λζ γ' Στρατονίκη. . . . . . . . . . .
.νθ λζ σ' Άλινδα. . . . . . . . . . . . . . . νίθ σ ́ λς 4γ Μύλασσα . . . . . . . . . . . . .
wη λς 42 "Ύδισσα . . . . . . . . . . . . . . νη 42 λς 42 ...
Schriften der Balkankommission, Linguistische Abteilung

Österreichische Akademie der Wissenschaften. Balkankommission.
Linguistische Abteilung - 1963 - ... Βαρβάν1.σσα, Κάμ.ισσα,
Πιμώλ1.σα/Πιμόλισσα Καρρε.όοΙ11ο11: Μουκν.σσός, Τόμ.1.σα
ΕΥΙ(8.ΟΙ11ΘΠ: 'Αδοπ1σσός, κορόπισσος (= Κορόπασσος) Κατ1811:
Θεμ.1.σσός, Μονόγ1.σα, Μυγισσός, “Ρόπτ.σα, Τελμ1.σσός, "Υδισσα/
'Υδισσός ...
38
Lexikon tēs Hellēnikēs glōssēs kata to Hellēnikon Lexikon tou ...

Athanasios A. Sakellarios, Johann Georg Wilhelm Pape, Henri Estienne -
1898 -
Handwörterbuch der griechischen Sprache: Wörterbuch der griechischen
...Wilhelm Pape - 1850 - 12, v. I. Υδέας, ο, 93. ber 9ίficrία, ber (5ρm, be3
3είίεroa phonte6, St. Β. v. Υδισσός. "Υδη, ή, Θt. am Εmρίο8 in 2ηbίen,
Il. 20, 385, nad, bem Schol. bαβ fράtεre Θαrbεβ, υgί. St. Β.; (5nυ.
"Υδαίος. 2βgί. aud"Υλη. "Ύδισσα ii. Υδισσός, Θί. ίn Rατίεn, nαά ...
Dr. W. Pape's Handwörterbuch der griechischen sprache: Wörterbuch

...Wilhelm Pape - 1884 -
Lykische Studien- Τόμος 1,Τεύχος 7 - Σελίδα 71- Sophus Bugge - 1897 -

5ΐΓ3Βοη ΐίεηηΐ ^εη Ν3ηιεη είηεΓ ί3η^5οΗ3Γΐ ΟΓο55-Απηεηίεη5
Άχιλισηνή. ίΓ ΗίεΓ ^35 §Γ. 5ιιΓβχ -ψη 3Β5ΐΓείΓεη, βηΐΐεη \νίΓ είηεη
ΟΓΐ5η3ηιεη, άΐΓ §3ηζ '^ίε 'Αχαλισσός ίη ίγΐίίεη, θεμισσός ιιη^ Ύδισσός
οάεΓ "Ύδισσα ίη Κ3πεη, Κνδιπσός ίη ...
Claudii Ptolemæi Geographia: Σελίδα 825- 1901 -

□*7φ Ιϊ!ο'ί.τ•*"'Λϊ:,ί>Γ' Αλινδα Βαονισβος Μΰλασα "Ύδισσα ρ "Ιο\ΐ|Αος
Θη'ρχ Πύστος νθ' ς" λς' Εγ" νη' λς' 5" νη' γ" V Ε ντι' Ε λς' β. νθ'. V. Εφ".
νθ' λς' 5" νθ' λς' γ"φ" και δή|/.ος προς τι Φρυγία Έριζηνοί. 16. Μαιονίας
έν [Αεθορίοις Μυσίας καΐ ιιι ...
Klaudiou Ptolemaiou Geographike hyphegesis Ptolemy, Karl Müller -

"Υδισσα] "Ιδισσα 11 , Ηί~ (ϋί3α εά. Υίε. , "Ιδησσα δ. || — νη' ς \ς ς" εά.
ρΓ., 58 1/2 1/12. 36 2/3 ειΐ. Κοπι. Οί. Ρ1ίηϊιΐ8 5, 109 : Ηγά'ΐΜβηΐΐΒ ,
ΑΙβοαικΙοηβί εοηνεηΐυϊ βάβεηρίϊ. 5(ερΙι. Β)ζ. : Τδισβός, πΛις Καρίας,
άπο Τδισσοϋ παιδος Βίλλεροφόντου χαι ...
W. Pape's Handwörterbuch der griechischen Sprache: in vier Bänden. Λ

...- Wilhelm Pape - 1875 - Soθn δεε 59biήos u. διτ 9ίfίετία, naά, nυείdem
bic tατίfdjc Stabt 5pbiήρε benannt nυατ, St. Β. 8. Υδισσός. "Υδισσα, f.
39
Ρtol. 5, 2, 20, u. Υδισσός, f. Stabt Rariens oon 59biήos, bem Sobn bες
8elleropbontte obετ 59bes fo 3enannt, Gru. Υδισσεύς, St.
Μογλενά
Άννα Κομνηνή Αλεξιάς. Book 5, chapter 5, section 1, line 15
Πέτρον τοῦ Ἀλίφα μετὰ τοῦ Πουντέση εἰς πολιορκίαν

ἐν διαφόροις χώραις ἐξέπεμψεν· ἔνθεν τοι καὶ τοὺς μὲν
δύο Πολόβους εὐθὺς ὁ Πέτρος τοῦ Ἀλίφα κατέσχε, τὰ δὲ
Σκόπια ὁ προρρηθεὶς Πουντέσης. Αὐτὸς δὲ μηνυθεὶς
παρὰ τῶν Ἀχριδιωτῶν ταχὺ τὰς Ἀχρίδας καταλαμβάνει.
Καὶ πρὸς μικρὸν ἐγκαρτερήσας τοῦ Ἀριέβη φρουροῦντος
τὸ κάστρον ἄπρακτος ἀπῆλθεν εἰς τὸν Ὀστροβὸν κἀκεῖθεν
κενὸς ἀποπεμφθεὶς διῆλθε διὰ τοῦ Σοσκοῦ καὶ διὰ τῶν
Σερβίων ἀπῆλθεν εἰς Βέροια ν. Καὶ προσβαλὼν ἐν πολλοῖς
καὶ πολλάκις τόποις καὶ μὴ ἀνύσας διὰ τῶν Βοδινῶν
καταλαμβάνει τὰ Μόγλενα καὶ ἀνεγείρει καστέλιόν τι πρὸ
χρόνου ἐρειπωθέν. Εἶτα καταλιπὼν μεθ' ἱκανῶν ἐκεῖ
κόμητά τινα Σαρακηνὸν ἐξ ἐπωνυμίας καλούμενον εἰς τὸν
Βαρδάρην κατέλαβεν εἰς τὰς καλουμένας Ἄσπρας Ἐκκλη-
σίας. Καὶ τριμηναῖον χρόνον διατρίβοντος ἐκεῖ ἐν τῷ
μεταξὺ ἔκκριτοι τρεῖς τῶν κομήτων, ὅ τε Πουντέσης, ὁ
Ῥενάλδος καὶ Γελίελμός τις καλούμενος συνωμοσίαν
πεποιηκότες αὐτομολῆσαι πρὸς τὸν βασιλέα ἐφωράθησαν.
Καὶ ὁ μὲν Πουντέσης τοῦτο προγνοὺς ἀποδράσας προσῆλθε
τῷ αὐτοκράτορι, οἱ δὲ λοιποὶ δύο κατεσχέθησαν καὶ
ἀπελύθησαν κατὰ τὸν νόμον τῶν Κελτῶν πρὸς πόλεμον.
Άννα Κομνηνή Αλεξιάς. Book 5, chapter 5, section 1, line 32
...πεποιηκότες αὐτομολῆσαι πρὸς τὸν βασιλέα ἐφωράθησαν.

Καὶ ὁ μὲν Πουντέσης τοῦτο προγνοὺς ἀποδράσας προσῆλθε
τῷ αὐτοκράτορι, οἱ δὲ λοιποὶ δύο κατεσχέθησαν καὶ
ἀπελύθησαν κατὰ τὸν νόμον τῶν Κελτῶν πρὸς πόλεμον.
Καὶ ἡττηθεὶς κατεβλήθη ὁ Γελίελμος, ὃν καὶ κατασχὼν
ἐτύφλωσε, τὸν δέ γε ἕτερον Ῥενάλδον ἀπέστειλε πρὸς τὸν
40
πατέρα αὐτοῦ Ῥομπέρτον εἰς Λογγιβαρδίαν, ὑφ' οὗ ἀφαι-

ρεῖται καὶ οὗτος τοὺς ὀφθαλμούς. Ὁ δὲ Βαϊμοῦντος
ἀπάρας ἀπὸ τῶν Ἄσπρων Ἐκκλησιῶν ἀπῆλθεν εἰς Καστο-
ρίαν. Τοῦτο μαθὼν ὁ μέγας δομέστικος καταλαμβάνει τὰ
Μόγλενα καὶ κατασχὼν τὸν Σαρακηνὸν κτείνει παραυτίκα
ἐρειπώσας τελείως τὸ καστέλιον. Ὁ δέ γε Βαϊμοῦντος
ἐξελθὼν τῆς Καστορίας ἔρχεται εἰς τὴν Λάρισσαν κεῖθι
παραχειμάσαι βουλόμενος. Καταλαβὼν δὲ τὴν μεγα-
λόπολιν ὁ αὐτοκράτωρ, καθάπερ εἴρηται, εὐθὺς ἔργου
εἴχετο, ὁποῖος ἐκεῖνος θερμουργὸς καὶ μηδέποτε ῥᾳστώνης
μετειληχώς, δυνάμεις τε ᾐτεῖτο τὸν σουλτάνον μετὰ
ἡγεμόνων πεῖραν ἐκ μακροῦ ἐσχηκότων. Ὁ δὲ τηνικαῦτα
πέμπει πρὸς αὐτὸν χιλιάδας ἑπτὰ μετὰ ἡγεμόνων λίαν
ἐμπείρων καὶ αὐτὸν τὸν Καμύρην χρόνῳ καὶ πείρᾳ τῶν ...
Αποσπάσματα από βιβλία-300-
Αρκαία Έδεσσα Αναστασία Χρυσοστόμου - 2008 - -
Ο Μακεδονικός αγώνας: συμπόσιο : Θεσσαλονίκη, ...1987 -
Ho syndyasmos EDESSA-Zyrichē: mythistorēma - Σελίδα 1 Sakēs Totlēs

- 1999 - 1946: Γεννήθηκε στην Έδεσσα (όπου και ζει ως σήμερα
παντρεμένος με δύο παιδιά). 1963: Στρατιωτικός/ Ηλεκτρονικός με
εξειδίκευση των ραδιοκυμάτων 1970: Καθηγητής ...
Lonely Planet Greece- Lonely Planet, Korina Miller, Kate Armstrong -

2018 - Archaeological Museum of Pella MUSEUM ( GOOGLE MAP ;
%3116023820; www.Pella-museum.gr; Thessaloniki-EDESSA national
hwy; adult/child €8/4, inclentrance to archaeological site; h8am-8pm,
closed various public holidays; p) This ...
Byzantina - Τόμος 28 - Σελίδα 434 2008 - ... η πρωτεύουσα του κράτους

και η έδρα του πατριαρχείου των Βουλγάρων άλλαζε θέσεις,
41
περιπλανόμενη από το Δορύστολον (τη Δρίστρα- Σιλίστρια), στη Σόφια

(Σαρδική, Τριαδίτσα, Σρέντετς)125 και μετά στα Μογλενά και το 986
στην Έδεσσα, ...
Archaiologikon deltion: Meletes. Meros A - Τόμος 56 - Σελίδα 327 2001 -

Α. Βαβρίτσας, Αρκαία Έδεσσα (Σύντομο χρονικό της ανασκαφής),
Πρακτικά Α Πανελλήνιου Επιστημονικού Συμπόσιου, Η Έδεσσα και η
περιοχή της, Ιστορία και Πολιτισμός, 4-6 Δεκεμβρίου 1992, Έδεσσα
1995, σ. 13-26. Γ. Γούναρης - Γ. Βελένης, ...
To Byzantion ston hebdomon aiōna: 626-234 - Σελίδα 670 Andreas

Nikolaou Stratos - 1966 - Ό Μιχαήλ ό Σύρος γράφει ότι, μετά τήν
άναχώρησι των Περσών ό Ηράκλειος μετέβη στην "Έδεσσα καί άπό τήν
πόλιν αύτήν είσήλθε στήν Συρία. Κατά τόν Άγάπιον, ό Ηράκλειος μετέβη
στήν "Έδεσσα όπου έμεινεν έπί ένα χρόνο. Άλλά καί ό ...
Pragmateiai peri Makedonias: meletes kai arthra gia tēn pneumatikē

...Athanasios E. Karathanasēs - 1990 - Η ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΚΙΝΗΣΗ
ΣΤΗΝ Έδεσσα ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΗΣ ΚΑΤΑ ΤΟΝ 19ο ΑΙΩΝΑ* ' Η
έκπαιδευτική καί πνευματική, έν γένει, ζωή της "Έδεσσας κατά τούς δύο
τελευταίους αίώνες τής Τουρκοκρατίας άποτελεί μιάν τυπική περίπτωση
τών ...
Αρχαιολογικον δελτιον - Τόμος 55,Μέρος 2,Τεύχος 2 - Σελίδα 778 2000

- Έδεσσα. Οδός Αρχιερέως Μελετίου. Αποψη της ανασκαφής από ΒΔ.
πραγματοποιήθηκε ερευνητική ανασκαφή μετά από την αρχική συναίνεση
των ιδιοκτητών, προκειμένου να επιβεβαιωθεί η ύπαρξη αρχαιοτήτων και
να αξιολογηθεί η σημασία ...
To Vyzantion ston hevdomon aiōna - Τόμος 2 - Σελίδα 670 Andreas

Nikolaou Stratos - 1966 - Ο Μιχαήλ ο Συρος γράφει ότι, μετά την
αναχώρησι τών Περσών ο “Ηράκλειος μετέβη στην "Έδεσσα καὶ από την
πόλιν αυτην εἰσήλθε στην Συρία. Κατα τον ,Αγαπιον, ο Ήράκλειος μετέβη
στην "Έδεσσα όπου έμεινεν έπί ένα χρόνο. ,Αλλα καὶ ο ...
42
The Image of EDESSA - Σελίδα 96 Mark Guscin - 2009 - - ... πληρσαι

ναλη- να με πρς τν πστελαντ με Πατρα. Κα μετ τ αναληνα με, πστελ σι να
τν μαητν μυ, νματι Θαδδαν, στις κα εραπεσει σε κα τς σν σ κα ων κα ερνην
παρσει τ πλει συ τις καλεται Έδεσσα τ κανν πισει πρς τ μηδπτ τινα τν 10
ρν κατισσει ατς.
Historia tou voreiou hellēnismou - Τόμος 1 - Σελίδα 143 Βακαλόπουλος

Α. Κ. - 1990 - Στα τέλη του 18ου (1798) αιώνα η Έδεσσα καταλήφθηκε
από τον Αλή πασά των Ιωαννίνων. Τότε περίπου αριθμούσε 500 ελληνικά
σπίτια και 1.500 τουρκικά, πολλά από τα οποία είχαν περάσει στην
ελληνική κυριότητα. Κατά την ημέρα της ...
Meletes gia tous Vlachous: Hoi Vergianoi Vlachoi kai hoi ...- Σελίδα 402
Asterios I. Koukoudēs - 2001 - ΈΔΕΣΣΑ 13.1. Γενικά Η Έδεσσα
βρίσκεται σε απόσταση 100 περίπου χιλιομέτρων βορειοδυτικά της
Θεσσαλονίκης και σε ύψος 320 μέτρων, εκεί όπου σβήνουν οι χαμηλοί
λόφοι του Βερμίου και αρχίζουν οι πλαγιές του Βόρρα. Αν και ...
Deltion arkhaiologikon - Τόμος 47 - Σελίδα 116 1992 - Επαρχία 'Έδεσσας.

Έδεσσα - Ακρόπολη/Ανω Πόλη (Γωνία των οδών Ηρώων Πολυτεχνείου-
Πυθαγόρα), Έδεσσα - Κάτω Πόλη (Αγρόκτημα Κλησοχωρίου),
Αρχοντικό, Δροσιά (Βιομηχανική περιοχή 'Έδεσσας). Νομός Ημαθίας:
Επαρχία ...
Panathēnaia: dekapenthēmeron eikonographēmenon periodikon 1912 - -
Diavazō - Τεύχη 267-275 1991 - Με τιμή Ν. Καραμανάβης Έδεσσα

Εβδόμη. «Εβδομαδιαία Εφημερίς της Εβδόμης τάξεως Γυμνασίου
Αρρένων Εδέσσης». Διεύθυνση: Ελ. Ρανέλλας, Χαρ. Τερζής, Ν.
Δεληγιάννης. Γεωρ. Δανέζης, Χ. Κυρμίζογλου. Αρ. φ. 1-2(19 Μαρτίου -
2 ...
Enkyklopaideia Domē enchrōmē: holes hoi gnōseis gia holous.

43
Ό υδροηλεκτρικός σταθμός" Αγρα στον Έδεσσαϊο. "Ενα εκτροφείο

πέστροφας κοντά στην "Έδεσσα. τό 1940 (120 850 κάτ.). Ή πυκνότης τοϋ
πληθυσμού (50,5 άνά τ.χλμ.) είναι χαμηλότερη από τή συνολική
πυκνότητα τής Μακεδονίας (55,1) και ...
Ho Makedonikos agōnas: symposio, Thessalonikē, Phlōrina, Kastoria,

...1987 -
Lexicon: Ex tribus codicibus manuscriptis nunc primum Joannes Zonaras,

Johann August Heinrich Tittmann - 1808 - - Εδώμ. τόπος, ερμηνεύεται σε
θερμασία, (Θηλυκόν.) "Έδεσσα." πόλις, αιθέσιος δε ο αιδούς άξιος, δί.
φθογγον. Vid. Εustath. τήo3, 41. et conf. Κuster. ad Suidaun, ac Valckeuar.
ad Αmmon. p. 74, δ6. Εδεσηνός] ID. εδεσινός, Sic etiam Κ. superscr.
Lexicon universae rei numariae veterum et praecipuie Gracorum et

...Johann Christoph Rasche - 1787 - - A. M. O. EAESSA, vcl o. M. A. E
AEE2A. vid. EDESSA in Macrini Imp. gratiam cognominata Aurelia
Macriniana Opeliana, vel 'Αντωνεινεανη' 'οπελλιανή Μακρεινιανή
"Έδεσσα , in Μefopotamia. cf. Harduin. Oper. Sel. p. 52.) Birnurd, ad
lobert, ll. p.
Iohannis Zonarae Lexicon - Σελίδα 611 Joannes Zonaras, Johann August

Heinrich Tittmann, Gottfried Hermann - 1808 - 2 - ΜΥ"Λ' Λ - Λ - Εδώμ.
τόπος, ερμηνεύεται δε θερμασία, - (Θηλυκόν) 2/ 91 " » C -υ 3/ Έδεσσα."
πόλις, αιδέσιος δε ο αιδούς άξιος, δί. φθογγον. ", Vid. Εustath. 14ο3, 41-
et conf. Κτιster. ad Suidam, ac Valckenar. ad Αmmon, p. 74. - 56.
Εδεσηνός] ...
Iohannis Zonarae et Photii lexica: ex codicibus manuscriptis nunc

...Joannes Zonaras - 1808 - - Χ - ή "Λ' / Α' 1 Εδώμ. τόπος, ερμηνεύεται δε
θερμασία, (Θηλυκόν.) Η 1 91 Α' 2 » Α " 2/ "Έδεσσα." πόλις, αιδέσιος οε
ο αιδούς άξιος, δί. φθογγον. Vid. Εustath. π4ο3, 41. et conf. Κuster. ad
Suidam, ac Valckenar. ad Αmmon. p. 74. 86. Εδεσηνός] ...
44
Στα πέρατα της αντοχής Χριστίνα Ρούσσου - 2017 - Λίγο πριν το ξεκίνημα
του 20ού αιώνα τα αδέρφια Μακρή, ο Αχιλλέας και ο Νίκος, από τη
Νάουσα της τουρκοκρατούμενης ακόμα Μακεδονίας, ...
Strabōnos geōgraphikōn: biblia heptakaideka - Τόμος 4 - Σελίδα 406

Strabo - 1815 - - Εγέρτιος Χίου κτίςης, 633. Εγκάθισις εν ύδασιν υγιεινοίς,
228, 258. Εγκύκλιος και συνήθης. τοίς ελευθέροις αγωγή, π5. τα εγκύκλια,
15. Εγνατία, π. 282, 283.-οδός. Ζ. όδός. έγρα, Τι , 782. Εγχέλιοι. Ζ.
Περισάδιες, Έδεσσα, π. Μακεδονίας , 525, 449.
Relacion de la vida de la venerable Madre Sor Maria de Jesus...José

Jiménez Samaniego - 1687 - - Έδεσσα...
Libri antiquitatum Philo (Alexandrinus.) - 1538 - - 1 Έδεσσα ...

La Chronica de España abreviada Diego (de Valera) - 1552 - - Έδεσσα?...
L' Astrée de Messire Honoré d'Vrfé - Σελίδα 421 Honoré d' Urfé - 1616 -
- ... σιισεὲ σσι15:σοίΙσιισ οσε ττσἰε πωπω ίΙσπΙΕοστ ττσὶο δ.νοι:ίσσσοε
ΦΠ πο τω σι1°νσ Ι)ίου,Ι. Ε Ο Ι Ε ν Ε Ο ΕΤ, οΙ)ΙΕ ν ΗΟΜΜΕ , δ6ΙοΠΙΕ
ν11 ΜΝΚΟ Ε Α Ν Τ:Ιο Βίου ίσα οΙΙ Ισ Ρστο: Ισ Ι)Ισι1 Ιτσισιπσ,σίΙ Ισ
ΡΙΙσ,δε Ισ Ποπ Ποσιιι·8σωπ όοίΕ Έδεσσα ...
Stephani Byzantii Ἐθνικων quæ supersunt. Gr. Edidit A. Westermann1839

- ... πόλις Καρίας, από Βαργάσου τού υιού Βάργης και Ηρακλέους, δν
έδιωξε Λάμος ό Ομφάλης και Ηρακλέους, ως Απολλώνιος Καρικών
τετάρτων τό εθνικόν Βαργασηνός, ως αυτός έκκαιδεκάτω" ως Έδεσσα
Έδεσσηνός, Γερασηνός, Εμεσηνός.
Opera omnia: maxime ex fide codicum Paris - Τόμος 1 - Σελίδα 422 Lucian
(of Samosata.), Friedrich Gotthelf Benjamin Schmieder - 1800 - - 22 Τους
δε και ποιητικοίς ονόμασιν, ώ καλε Φίλων, εν ιστορία χρωμένους, που άν
τις θείη, τους λέγοντας, , ελέλιξε μεν ή μηχανή, το τείχος δε πεσόν,
45
μεγάλως εδoύπησε; " και πάλιν εν ετέρω μέρει της καλής ιστορίας ,
Έδεσσα μεν δή ούτω τοίς ...
Lexikon historikomythikon kai geographikon ... Σελίδα 417 Daniel

Demetrios Magnes - 1834 - Ζ. Έδεσσα. Βόλγας, ποταμός. Ζ. Ρά. Βόνιτσα,
πόλις. Ζ. Ακτόριον. Βοστίτσα, πόλις. Ζ. "Αιγιον . Βοταν, επαρχία. Ζ.
Αδιαβηνή, Βούγ, ποταμός. Ζ. "Υπανις.. Βουδρούμ, πόλις. Ζ.
Αλικαρνασσός, Βουθρωντον, πόλις. Ζ. Βουθρωτός. Βουλγαρία, επαρχία ...
Geography of Greece Σελίδα 112 Theodore C. Papaloizos - 1999 - Είναι

Η Καστοριά Η Έδεσσα είναι χτισμένη στις όχθες του ποταμού Βόδα, που
σχηματίζει θαυμάσιους καταρράκτες. Η πόλη είναι παράδεισος φυσικής
ομορφιάς. Εδώ βασιλεύει το νερό και το πράσινο. Καταρράκτες της
Έδεσσας Η Πέλλα, αρκαία ...
Ιστορία του ελληνικού έθνους - Τόμος β΄ Κωνσταντίνος

Παπαρρηγόπουλος - 2014 - ... τόν μετέωρον, τόν άγέρωχον, τόν
ζωγραφικόν χώρον, όπου κείνται σήμερον τά Bοδενά. Και μετετέθη μέν
βραδύτερον ή κατοικία τών βασιλέων εις την πλησιέστερον τής θαλάσσης
κειμένην τελματώδη Πέλλαν, άλλ' όμως ή Έδεσσα έξηκολούθησε ...
Strabonos Geografikon Biblia eptakaideka - Σελίδα 74 Strabon - 1815 - -

Αυτοϋ δέ που καὶ ο Ελίσσων "ότι Έδεσσα” ρεϊ ποταμος έν τῇ λεχθεί”
με.οορία. ο ς. ε.. Μεταξύ δε τοῦ Χελωνάτα καὶ της Κυλλήνης ο τε Πηνειος
έκδίδωσι ποταμος , καὶ ο Σελήεις οπο τοῦ Ποιητοῦ λεχόμενος , ρέων έκ
της Φολόης· ...
Opyt o blizhaishem srodstve iazyka slavianorossiiskago s grecheskim

Kōnstantinos Oikonomos - 1828 - - Βoxa, όθεν Βοδενά (ώς μετωνόμασαι
παρά των εισβαλόντων Σλαβόνων), ή Μακεδονική πόλες "Έδεσσα (=
Γυδανά, υδατώδη μέρη) ούτω και η Βιδήνη, ή μάλλον, Βυδήνη = Γυδανή
(ώς εκτά βύδας, βύδη), ή και αρχαιότερ, Ουίμινάκιον ώς και το Σ.
46
Bibliotheca historica - Τόμος 2,Μέρος 2 - Σελίδα 207 Diodorus (Siculus.),

Ludwig August Dindorf - 1829 - - ... ο περιέχει κατά δυσμάς μεν ο Πηνειός
ποταμός, κατά δε άρκτον το λεγόμενον Βέρνον όρος, προστεθέντων και
τινων τόπων της Παιονίας, εν οίς και πόλεις αξιόλογοι Έδεσσα και
Βέροια τέταρτον και τελευταίον, όπερ υπέρ το Βέρνον όρος ...
Berosus Babilonicus de his quae praecesserunt inundationem terrarum:

...Giovanni Nanni - 1511 - -Έδεσσα...
Appiani Alexandrini Romanarum historiarum quae supersunt ...Appianus

(of Alexandria.) - 1829 - - ... Έδεσσα, Πέρινθος, Μαρώνεια, Καλλίπολις,
Ακαία, Πέλλα, Πρωπος, Αμφίπολις, Αρέθουσα, Αστακός Τέγεα, Χαλκίς,
Λάρισσα, Ηραία, Απολλωνία εν δε τή Παρθυήνη, Σώτειρα, Καλλιόπη,
Χάρις, Εκατόμπυλος, Ακαία, Α - εν δ' Ινδοίς, ...
Οδυσσέας και Μπλουζ Ευγενία Φακίνου - 2010 - Που πήγαινεστη

Φλώρινα και στην Έδεσσα για να συναντήσει και να προμηθευτείτα
περίτεχναπλεκτά κεριά της περιοχής. Της είπε για τους τεχνίτες –τους
καλλιτέχνες σωστότερα–, που με τα δάχτυλα ζεματισμένα απ' το ζεστό
κερί έπλεκαν κεράκι ...
Ιστορία του ελληνικού έθνους - Τόμος γ΄ Κωνσταντίνος

Παπαρρηγόπουλος - 2014 - Όθεν τώ 611 έπεσον εις χείρας των Περσών ή
Απάμεια και ή Έδεσσα, μετ' ο πολύ δε και αυτή ή πρωτεύουσα της
Καππαδοκίας Καισάρεια. Tώ 614 εξεπόρθησαν ο Πέρσαι τά Ιεροσόλυμα.
Tώ 616 κατέκτησαν την Αίγυπτον και προελθόντες μέχρι ...
Breviarium romanum: ex decreto Sacrosancti Concilii Tridentini

...Església Catòlica - 1794 - - Έδεσσα , , ...
Carmina Homerica, Ilias et Odyssea opera et studio Richardi Payne Knight

Homer - 1820 - αμφιδε Βεσματ' Έδεσσα, και ώμοσα καρτερον θορκον, "
". μη μεν πριν oδυσεία μετα τρομεσ' αναφήναι πριν γε τον ες ναίας τεθοίας
47
κλισιας τ' αφικεσθαι" - 255 και τοτε δημοι παντα νοον κατελεγσεν ακαίων.
"πολλούς δε τροπων ...
Romanarum historiarum quae supersunt ... Σελίδα 76 Appianus (of

Alexandria.) - 1829 - - ... ωνόμαζεν, ή επί έργοις εαυτού τισιν, ή ες τιμήν
Αλεξάνδρου του βασιλέως. . όθεν εστιν εν τη Συρία, και τους υπέρ αυτήν
άνω βαρβάροις, πολλά μεν Ελλήνων, πολλά δε Μακεδονικών πολισμάτων
ονόματα . Βέρροια, Έδεσσα, Πέρινθος, Μαρώνεια ...
In evangelium lucae paraphrasis: Erasmi Roterodami núc primum & nata

...Desideri Erasme De Rotterdam - 1525 - ... Έδεσσα
Stephani Byzantii Ethnicon quae supersunt edidit Antonius Westermann

Stephanus : Byzantinus, Anton Westermann - 1839 - ... καί Αθήναιος έν
δειπνοσοφιστών τρίτη ούτω. τό έθνικόν Γάγγρηνός, ώς Βο25 στρηνός, έστι
και Αραβίας τής εύδαίμονος Γάγγρα, τό έθνικόν δεϊ Γάγγραΐου, ώς
Σαβαϊοι, δυνατόν δέκαί άμφότερα, ώς"Έδεσσα Έδεσσαΐας και
Έδεσσηνός, ...
Lexikon historikomythikon kai geōgraphikon- Σελίδα 417 Daniēl Magnēs

- 1834 - - Ζ. "Έδεσσα. Βόλγας, ποταμός. Ζ. Ρά. Βόνιτσα, πόλις. Ζ.
Ακτόριον. Βοστίτσα, πόλις. Ζ. "Αιγιον . Βοταν, επαρχία. Ζ. Αδιαβηνή.
Βούγ, ποταμός. Ζ. "Υπανις. Βουδρούμ, πόλις. Ζ. Αλικαρνασσός,
Βουθρωντον, πόλις. Ζ. Βουθρωτός. Βουλγαρία, επαρχία.
Peri Schedon (De ratione examinandae orationis libellus.)- Σελίδα 247

1773 - Ειδώλια, αικαθέδρα των έρετίζωή, Εδωλιάσαι, αντί καθίσαι
Έδεσσα, πόλις- ο απο ταύτης, έδεσσηνός. Εδέμ, ο παράδεισος. Ε'δος, το
έδαφος. Εδωδή, η βιώσις. Εδητύς, το αυτό ποιηjικώς. Εδώδιμον, το
βιώσιμον Ε'δεσμα. Εδεξόν. Εδράζω: Εδραίος ...
Tou Sophotatou kai Logiotatou Manouelou tou Moschopoulou

perischedon Manuel Moschopulus - 1545 - - Εδώλια,αίκαθέδρα ήν
ερεοσόντων.Εδωλιάσαι,όκαθίσαι.Έδεσσα,πόλις.osπο
48
(αύτης,έδεοσηνός.Εδέμ,οτο δίδίσος.Εδος,8
έδαφος.Εδωδή,ήβρώσις.Εδήυς,δαύGποιηάκώς.Εδώδιμων, 3
βρώσιμων.Εδεσμα.Εδεσόν. Εδράζω.Εδραίος.Εδος , ποιηάκώς ...
Oración fúnebre en las honras del V. Padre MosenGregorio Riudaura:

...Esteban Dolz del Castellar - 1705 Έδεσσα...
La Faustina Antonio Lupis - 1690 - - Έδεσσα...
Grèce 1ed Lonely Planet - 2014 - - Έδεσσα. 18 200 HABITANTS La

verdoyante Édessa est réputée pour ses belles cascades qui donnent à l'air
une fraîcheur bienfaisante. Perchée sur une corniche surplombant une
longue plaine agricole, la ville compte aussi un beau quartier ...
Lucubrationes omnes: Vna Cvm Psevdepigraphis, & alienis admixtis, in

...Sophronius Eusebius Hieronymus - 1526 - - ... εερτΙσίτστί:,Ηίε| τεσπα:
ρεαστοι·εε ίσσετε σοσ ροτσίτ: σε Μαΐ ΜΙ είἱ: Νε οτεισετἱε ρπορορσΙο Μο:
Πε ΈστωίεΙοΙσΓε ετίτ ἰΙΙει εΙίε:,εσ υφή-φωσ; ρω ΓειρετίρΓο ΓοΙΙΙΙ:ὶτσε
Ηίσ·ε.7,‹Ι σειρ εΙἰείτσι·,εΙοτσιἰετιῖτ: ο ι·σσ:ΙεισπρστΙεσ Γσσε. Έδεσσα ...
Algemeen aardrijkskundig woordenboek: volgens de nieuwste ...Jacobus

van Wijk (Roelandszoon) - 1821 - Έδεσσα)
Quaestio quomodo historia sit scribenda Graece - Σελίδα 37 Lucian (of

Samosata.), August Friedrich Wilhelm Rudolph - 1797 - Τους δε και
ποιητικοίς ονόμασιν, ώ καλε Φίλων, εν ισoρία χgωμένους, που άν τις θείη,
τους λέγοντας, ) ελέλιξε μεν η μηχανή, το τείχος δεπεσον, μεγάλως )
εδoύπησε, και πάλιν εν ετέρω μέρει της καλής ισοβίας )Έδεσσα μεν δή
ούτω τοίς όπλοις ...
49
Opus Martiani CaPelle De nuptijs philologie & Mercurij libri duo de

...Mineus Felix Martianus CaPella, Franciscus Vitalis Bodianus - 1499 -
Έδεσσα:...
Epitomo geōgraphiko lexiko tēs HelladosMichaēl Stamatelatos, Phōteinē

Vamva-Stamatelatou - 2001 -
Νέοι θησαυροί της Έδεσσαϊκής γης: από την έρευνα του νότιου
...Αν[alpha]στ[alpha]σί[alpha] Χρυσοστόμου - 2013 -
Mageiras ginesai Ettore Botrini - 2012 -

Opera omnia, quorum quaedam in hac editione primum parent. Joannes
...Johannes “van” Meurs - 1745 - - Pracfe&tura Macedoniae fub
Confiliario, urbcs xxx i. nimirum Thessalonice, Pelle, Europus, Dius ,
Berrhoea , Eordaei , EDESSA , Celle , Almopia , Heraclea , Lacci,
Antania, Gemindus, Nicedes, Dioburus. Hedomene, Bragylus , Pribana ...
Polyainou Stratēgēmatōn bibloi okto- Σελίδα 69 Polyaenus - 1809 - - ...

φυλάττων την πόλιν, τοις νεωτερίζουσι παρετάττετο. Και δη, των ένδον
αλλήλοις μαχομένων, Κλεώνυμος προσθείς κλίμακας εξειλε την πόλιν, και
διήρπασε, και Σπαρτιάτην αρμoςην μετά φρουράς επέτησεν. 2.
Κλεώνυμος, Έδεσσαν πολιορκών ...
GPoluaínou Stratygymátwn bíbloi ōktẃ - Τόμος 21 - Σελίδα 69 Polyaenus

- 1809 - - φρουράς έπέσησεν. α. Κλεώνυμος, Έδεσσαν πολιορκών, τού
τείχους πεσόντος, ϊών πολεμίων έπεξελθόντων σαρισσοψόρων , έπύκνωσε
την αυτοϋ Λαλβγγα ές βά^ος' Ε 3 ΣΤΡΑΤΗΓΗΜΑΤΩΝ Β, κ, 2.
Ekklesiastike histoiria, ... metenechtheisa ek tes hellenikes eis ...1783 - -

τας άγκάλας τη: μητρος αυτ8 , ο εις τ8ξ μας", θ σήθη αυτWς, οπ8
κατέφυγεν, ών ετών κβ. ο μηνών έννέα αλ και μόνον τον αδελφόν
έθανάτωσεν, αλά ο πολών ετέρων αξιολόγων ανδρών το αίμα έχυσε όθεν
ο αυτός ερχόμενος από την Έδεσσαν ...
50
In Strabonis geographicos libros - Τόμος 2 - Σελίδα 49 Strabo - 1815 - -

... τόπου ορίζοντος εν τη οδό τήν τε Ιλλυρίδα και την Μακεδονίαν.
Εκείθεν δ' ετι παρά Βαρνούντα, διά Ηρακλείας και Λυγκητών και Εορδών
, εις Έδεσσαν και Πέλλαν μέχρι Θεσσαλονικείας μίλια δ' ετί, φησί
Πολύβιος, ταύτα διακόσια εξήκοντα επτά.
Dokimion peri tēs plēsiestatēs syngeneias tēs slabono-rhōssikēs

...Kōnstantinos Oikonomos - 1828 - - "Εξεςι πρός τότο και την Βόδαν,
πόλιν Ουγκαρικήν, παραβαλείν, και τα νύν Βοδενά (Βυδανά, Βυδανά),
πόλιν Μακεδονίας (την αρχαιότερον "Έδεσσαν), ούτω μετονομασθείσαν
υπό των εισβαλόντων Σλαβόνων, κατά το, "Υδη, κτλ.. βλ. ΜocκΒά.
Georgius Syncellus et Nicephorus Cp - Τόμος 1 - Σελίδα 520 Geōrgios

(Synkellos), Wilhelm Dindorf, Jacques Goar - 1829 - - Ο αυτος
Λαοδίκειαν, Σελεύκειαν, Απάμειαν, Έδεσσαν, Βέροιαν, Πέλλαν,
Σέλευκος Βαβυλώνα παρεστήσατο. Σέλευκος εν ταις νέας πόλεσιν
Ιουδαίους συνώκισεν Ελ-10 λησι. Β Ρωξάνην συν Αλεξάνδρω παιδί
πεμφθείσαν εις Αμφίπολιν Σέλευκος ...
Μακεδονικά - Τόμος 31 - Σελίδα 356 1998 - Στατιστική τυυ βιλαετίου

Θεσσαλονίκης, έν 'Αθήναις 1910. Πρβλ. Α. Αρβανίτης, ό.π., σ. Ι0Γ. Ο Ν.
Ιγγλέσης στη μελέτη του αναφέρει ότι στην Έδεσσα κατοικούσαν: 6.000
Έλληνες, 4.500 Τούρκοι και 2.000 Βούλγαροι σχισματικοί. Ν. Ιγγλέσης,
ό.π., ...
To Archaiologiko ergo stē Makedonia kai Thrakē - Τόμος 20 - Σελίδα 713

2006 - ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ ΑΝΑΔΕΙΞΗ-ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ
ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ Έδεσσας 2005-2006 Ο επισκέψιμος
αρχαιολογικός χώρος της Έδεσσας που αντιστοιχεί με την κάτω πόλη της
αρκαίας απλώνεται στη σκιά των φημισμένων ...
Archaia geōgraphia tēs Makedonias: syntachtheisa kata tas archaias ...1988

- ώρισμένως (1) ότι η μεν Έδεσσα ην πρωτεύουσα του κράτους, αι δε Λίγα
ή νεκρόπολις των βασιλέων, ουδόλως όμως ορίζουσιν αν αμφότεραι εν μιά
51
και τη αυτή περιοχή έκειντο ή ώς οι πρώτοι διατείνονται, όλως διάφοροι

ήσαν κείμεναι εις δύο ...
Ιστορία του Μεγάλου Αλεξάνδρου: - Σελίδα 68 Johann Gustav Droysen -

1996 - τρείς άδερφοι Ηρακλείδες, άπ' τό βασιλικό γένος των Τημενιδών
στό "Αργος, φύγαν κατά τό βοριά, στην Ιλλυρία, κ' επειτα προχώρησαν
στήν πάνω Μακεδονία και κατοίκησαν στην Έδεσσα, στους όρμητικούς
καταρράχτες, πού τα νερά τους ...
Nea estia - Τεύχη 1635-1639 - Σελίδα 1174 1995 - ΤΗταν πρώτη μέρα τοϋ
Απριλίου '95 δταν δυό κείμενα στήν έφημερίδα «Έδεσσαΐκή»
άνιστόρησαν έναν άπό τούς θερμότερους πόθους της "Έδεσσας: Νά
Ιδρυθεί δημοτική βιβλιοθήκη: Πόθος της Παλαιάς «"Έδεσσας» — τότε
δηλαδή πού είχαν ...
Ιστορία του Ελληνικού έθνους. Τόμος 7 - Σελίδα 223 Ekdotikē

Athēnōn - 1978 - Περί τα τέλη τοϋ 603, ό περίφημος και ικανότατος
στρατηγός Ναρσής, πιστός φίλος τοϋ Μαυρικίου και εξαιρετικά
σεβαστός στους Πέρσες γιά τους οποίους αποτελούσε τό φόβητρο,
επαναστάτησε στην "Έδεσσα και αποκήρυξε τόν Φωκά...
Archeia Emphyliou Polemou: (1944-1949) - Σελίδα 78Greece. Stratos.

Dieuthynsē Historias - 1998 - Ε. συν λόχος Διοικ. Συν λόχος ΝΑΟΥΣΣΑ
-Λόχος νεοσύλλεκτων ΝΑΟΥΣΣΑ -Λόχος ΠΑΤΩΜΑ (Ο.1041) -Λόχος
ΚΟΥΦΑΛΑ (Ο. 1839) -Διλοχία 519 Τ.Π. εις ΝΑΟΥΣΣΑ Πεοιογη
ΕΔΕΣΣΗΣ -Στρατηγείον 32 Ταξ/χίας Έδεσσα -43 Τ.Ε. (μείον λόχος) ...
Ιστορία του Ελληνικού έθνους. - Τόμος 7 - Σελίδα 223 1978 - Περί τά

τέλη τοΰ 603, ό περίφημος και ικανότατος στρατηγός Ναρσής, πιστός
φίλος τοΰ Μαυρικίου και εξαιρετικά σεβαστός στους Πέρσες, γιά τους
οποίους άποτελοΰσε το φόβητρο, επαναστάτησε στην Έδεσσα και
αποκήρυξε τόν Φωκά...
52
Chōrographia: 1 (1870) Σελίδα 19 1874 - - 1 (1870). ώρισμένως (1) ότι η

μεν Έδεσσα την πρωτεύουσα του κράτους, αι δε Αιγαι ή νεκρόπολις των
βασιλέων, ουδόλως όμως ορίζουσιν αν αμφότερα εν μιά και τη αυτή -
περιοχή έκειντο ή ώς οι πρώτοι διατείνονται, όλως διά .
Makedonikē politikē kata ton pempton p. Ch. Aiōna Iōannēs Staurou

Papastaurou - 1936 - Έδεσσα άποτελεί τό άρχικόν όνομα τής πόλεως , τό
όποιον άντικατεστάθη ύπό τών νέων Μακεδόνων κατακτητών διά τού
έλληνικού όνόματος Αιγαί . “ Η λέξις “ Έδεσσα όπως παρετήρησεν ό Abel
( σ . 112 κέξ ) έχει σχέσιν μέ τήν άφθονίαν ύδατος ...
Technika chronika - Τόμος 12 - Σελίδα 1021 1937 - ... 1570 1170 10-12 35
(3,87) — □ Περιφερειακή διώρυξ (Έσωτερ) 1.400 1190 838 10-Ρ-35 (3,93)
— Μογλένιτσα 990 1080 849 10-12-35 5,7 150 χλσ είς 1 ήμέραν παρά τήν
"Έδεσσαν Γαλλικός 990 699 630 10-12-35 4,23 55 χλσ εις 6", ώρας εις ...
Antōnios Mēliarakēs - 1878 - Panagiōtes Papakōnstantinou - 1888 -

αρκαίαν πόλιν "Έδεσσαν καὶ νῦν ἔτι Ιοδισσαν ὴ Μογλενα καλουμένην,
συγχέων πάντως δια τοῦ δευτέρου ονόματος τὴν προς βορραν Βοδενῶν
εκτεινομένην μικράν χώραν Μογλενῶν, γνωστὴν σήμερον ύπο το
τουρκικον ονομα Ιζαρατζα-οβαση, ...
Hierosolymias ētoi: Epitomos historia tēs hagias poleōs Hierousalēm

...1862 -
Patrologiae cursus completus: seu bibliotheca universalis, integra,
...Jacques-Paul Migne, Ferdinand Cavallera - 1900 - Και επί Έδεσσαν δε
το πορευθείς, δύο λαβών κεντηνάρια, τις δε και θεοσημείας άπειληθείς,
άπολιόρκητον εασε κάκείνην. Αύτη έστιν Έδεσσα, έν ή Αύγαρός τε και
τα περί Αύγαρον πάλαι προς Χριστού επράχθη. Ούτος δε ο Αύγαρος και
παρ' ...
Hellēnas, Hevraios, kai aristeros Mōysēs Michaēl Bourlas - 2000 -

53
Το οδοιπορικο ενος αγωνιστη: απο το καιμακτσαλαν της αντιστασης και

...Γιαννης Συμεωνιδης - 2015 -
Ethnica- Τόμος 1 - Σελίδα 260 Stephanus (Byzantinus), August Meineke -

1849 - - "Εδδανα, πόλις προς τψ Ευφράτη, χατοιχία Φοινίχων, από
Έδδανοϋ ηγεμόνος. το είϊνιχόν Έδδανεΰς. Έδεβησσός, πόλις Αυχίας, ώς
Καπίτων εν Ίσαυριχών α'. το Ι&νιχόν Έδεβησαενς και Έδεβήσσιος. 20
Έδεσσα, πόλις Συρίας, δια την των υδάτων ...
Patrologiae cursus completus, ... omnium ss. Patrum, doctorum ...Ioannes

: Cantacuzenus - 1866 - - Τοιαύτα του μεγάλου δομεστίκου
βουλευσαμένου, ότε βασιλεύς συνέθετo ευθύς, και οι άλλοι
συνεπεψηφίζοντο, επαινέσαντες την βουλήν, και εκεκύρωτο την επί
"Έδεσσαν ιέναι. Αυτίκα τε προστάγματα βασιλέως και του μεγάλου
δομεστίκου datis, ...
Ιστορία του Ελληνικού έθνους. : apo tōn archaiotatōn chronōn mechri

...1874 - - ... κατά τ«; όποία< ή μ.έν Άκαρ- νανίοί, -ή Θεσσαλία, τα ίέρβια,
ή έΠρροια, ή Έδεσσα, το Γυναιχό» καστρον καί αί περί Στρυ|7.όνα ν.ώααι
μέχρι Φερών καϊ Ταντεσάνοι» δρους, απεδόθησαν εις του; Βυζαντινούς οι
δε ϊερβοι δΐίφύλαξαντά Ζίχνα, τα; ...
Encheiridion tēs genikēs historias ...- Τόμος 2 - Σελίδα 148

Παπαρρηγόπουλος Κωνσταντίνος - 1853 - - Κατ' εΰτυχίαν τών
διχονοούντων χριστιανών, ούδ' οί αντίπαλοι αυτών ήσαν ηνωμένοι" ό
Ζεγγί δολοφονείται, 1146, υπό Έμίρου τινός, και οί Χριστιανοί
άναλαμβάνουσι τήν "Έδεσσαν. 'Εκ δε τών δύο του Ζεγγί υιών ό μέν
πρεσβύτερος Σεΐφ 'Εδδίν ...
Sōkratēs: syngramma philologikon kai paidagōgikon Nikolaos Char

Geōrgiadēs - 1874 - Έκ του Έδεσσα σχηματίζεται. Έΰεσσψός, ούχΙ
*Εδεσ(σ)ιτός. Στέφ. Βυζ. σελ. 158, 19 «Το. έθνικόν Βαργασνινός — ώ;
"Έδεσσα Έδεσσητός, Γερασν,νός, Έμε- σηνός». σελ. 656, 10 «Το έθνικόν
Φαλγηνός καί Φαλγαϊος, ως Έδεσνητός καϊ Έδεσσαϊος ...
54
Stephani Byzantii Ethnicorum quae supersunt - Σελίδα 22 Stephanos (ho

Byzantios), August Meineke - 1849 - - Stephanos (ho Byzantios), August
Meineke. Αγρισα, πόλις Καρμανίας. ο πολίτης: Άγρισαΐος, ώς "Έδεσσα
Έδεσσαϊος. Αγρός, τό χωρίον, ό οϊχήτωρ αγρότης καί άγρότις, καί
άγροιώτης καί άγρωτήρ καί άγρώτειρα καί αγρώτης δια του * ω μεγάλου ...
Eusebii Pamphili, Caesareae Palaestinae Episcopi, Opera omnia quae

...Eusebius (Pamphili) - 1857 - - ιῷ καὶ αίιτον τῶν ἐῦδομήκοντα τοῦ
Χριστοῦ μαθητών κατειλεγμένον, κινήσει θειοτἑρα ἐπὶ τὴν "Έδεσσαν (80)
κήρυκα καὶ είιαγγελιστὴν τι;; περὶ τοῦ Χριστοῦ διδασκαλίας Μπέμπα'
πάντα τε. οι' αὐτοῦ τα τῆς τοῦ Σωτιρος ἡμῶν τέλος ...
Patrologie cursus completus, seu bibliotheca...omnium SS. patrum,

...Jacques-Paul Migne - 1864 - - "Ως Τυνδάρις τόν σύλλεκτρον, τόν
μαχητήν, τόν Α Έδεσσα τούτον έβλεψεν, Εύφράτου πεδιάδες - Variae
lectiones * έφυγε Ι. CΟΜΙΡΕΝDIUM CΗΙRΟΝΙΟΠΛΙ, C D Wariae
lectiones. Φυ και Μακ, Α. (ήρω. Τις σκυμνοτρόφος λέαινα τετόλμηκε ...
Eusebii ... Historiæ ecclesiasticæ libri decem. Ex recensione E. Burton

1856 - κριθμώ καί αύτόν τών έβδομήκοντα τού Χριστού μαθητώ άριθμώ
καί αύτόν τών έβδομήκοντα τού Χριστού μαθητών κατειλεγμένον, κινήσει
θειοτέρα έπί τήν"Έδεσσαν κήρυκα καί εύαγγελ εγμενον, κινησει θειοτερα
επι την Έδεσσαν κηρυκα και ...
“Stephani Byzantii ”Ethnicorum quae supersunt - Σελίδα 22 Stephanus

Byzantinus, August Meineke - 1849 - - Αγρια α, πόλις Καρμανίας. ο
πολίτης ΪΑγρισαϊος, ώς Έδεσσα Έδεσσαιος. Αγρός, τό χωρίον, ό οίχήτωρ
αγρότης καί άγρότις, καί αγροιώτης καί άγρωτήρ καί άγρώτειρα καί
άγρώτης δια τον β ίο μεγάλου, ώς Μαλλός Μαλλώτης καί "Ηπειρος ...
Hē Makedonia kai hoi Makedones pro tēs tōn Dōrieōn kathodou Iōannēs
G. Vasmatzidēs - 1867 - άποφαινόμενοι "Έδεσσαν μέν τό παλαιόν έπι - -
τού πεδινού κείσθαι χώρου τού υπό τόν βουνόν, Αιγάς δέ έπ' αυτού τού
βουνού, οίον άκρόπολιν εκείνης ούσαν (παράβ. και Abel 114–115). Αύται
ούν αι Αιγαί 1) Στρ. 386. 405. 615.
55
Patrologiae cursus completus. Series graeca Jacques Paul Migne - 1864 -

- ... υι Deo vehetmenter emisit studio graliarum aτίones, qui per ea quee
preter spen accidunt, ea Baepe facil φua ipsan spen superant. VI. Cum ergo
jam dies aliquot transiisseni, eisan» οιus Ephraen moraretur EDESSA,
mulier quadam ηeretrix, ...
Chronographia Σελίδα 691 Theophanes (Abbas Agri et Confessor) - 1863

- 'Ηράκλτιος δὲ την Συρίαν καταλυτών, ὡς ὰ·ιτελπισας, ὰρας καὶ τὰ τ!. μια
ξύλα ἀπὸ Ίιρουσαλημ το την Κωνσταντινούττολιν “η”. Βαὰνην δ! απο
Δαμαστιοῦ ε!ς 'Έδεσσαν '0 ›ιελευτι “ στρέφτσθαι, “τι θτόδωρον
“τιτλλάριον έχοντα στρα·ιον χιλιάδας ...

Zonaras - 1864 - - Μικρού δ' αν εάλω η Έδεσσα, δόλω αυτήν των Αράβων
μελετησάντων χειρώσασθαι. Δώδεκα γάρ αυτών άρχοντες, επαγόμενοι
καμήλους πεντακοσίας, ών εκάστη κιβώτια δύο επήχθετο, ήκον εις
"Έδεσσαν έκαστον δε των κιβωτίων οπλίτην είχεν ...
Historiae ecclesiasticae libri decem. Graecum textum recensuit atque

...1862 - ... ουρανούς άνοδον αυτού") Θωμάς, των αποστόλων είς") των
δώδεκα, Θαδδαίον"), εν αριθμώ και αυτόν των έβδομήκοντα του Χριστού
μαθητών κατειλεγμένον, κινήσει θειοτέρα επί τά Έδεσσα") κήρυκα και
ευαγγελιστήν της περί laude praeerat, ...
Mauritius - Σελίδα 252 1868 - - ... δ τοΰ εκείνου, το όποιον εΐπεν δ Θεο;
προς τδν Ή- Μανιακής, στρατηγός ων είς τάς χώρας πέριζ τοΰ σαΐαν'
«Ακοή ακούσετε, κα'ι οϋ μή συνήτε, και βλέ- Εΰφράτου ποταμού,
έκυρίίυσε την Έδεσσαν, δπου εύ- «ποντες βλέψετε, και οϋ μη ίδητε.
Ausgewählte Schriften: Wie man Geschichten schreiben soll ¬[u.a.]

Lucianus (Samosatensis.) - 1857 - Vgl. Sophokl. Ρhiloktet 451 πουχρή
τίθεσθαι ταύτα ,wie soll man das beurtheilen?",was soll man dazu sagen?"
15. ελέλιξε -εδούπη σε nach Ηomer. 17. "Έδεσσα Stadt im nordwestlichen
Τheile Μesopotamiens. περ ι ε σ μ α ρ αγείτo ...
56
Ethnica quae supersunt ex recensione Augusti Meinekii Stephanus

Byzantinus - 1849 - - Αγρισα, πόλις Καρμανίας. δ πολίτης Αγρισαίος, ώς
Έδεσσα Έδεσσαίος. Αγρός, το χωρίον, ο οικήτωρ αγρότης και αγρότις,
και αγροιώτης και αγρωτήρ και αγρώτειρα και αγρώτης διά του 5 ώ
μεγάλου, ώς Μαλλός Μαλλώτης και Ήπειρος ...
Neos paradeisos ... (Novus paradisus seu orationes variae et vitae ...1853 -
την τάξιν τα συνοικέσια και επειδή έκαμαν Αν - πολύν καιρόν οι
Στρατιώται εις την "Έδεσσαν, πολεμούντες τους βαρβαρsς, εγγαστρώθη ή
νύμμαίοι να στρέψουν εις τον τόπον τους, επειδή ενίκησαν τους εχθρούς,
και έφυγαν άπρακτοι.
Herodotes - Τόμοι 4-5 - Σελίδα 112 Herodotus - 1866 - - Έδεσσα , h .

Vodena ) war , die alte Κόmigsburg und Todtenstadt der Temeniden , an
Ausgange einer breiten Gebirgsspalte , durch welche die Stra se von hohen
Bermios himab in die Ebene des Unterlandes ( Ennthia ) fihrt . Hierher
vird ...
Historia tēs Othōmanikēs autokratorias - Τόμοι 3-4 - Σελίδα 216 Joseph

Freiherr von Hammer-Purgstall - 1872 - - Όλεθριωτέρα ήν ή Έδεσσα, τώ
αυτοκράτορ Βαλεριανώ, δς ήθελεν απαλλάξαι της πολιορκίας Σαβούρ του
Α' την πόλιν, αλλά προ των τειχών αυτής ήττήθη και συνελήφθη (;) Ο
αυτοκράτωρ Ιουστινιανός άνώρθωσε τά πεπτωκότα τείχη της πόλεως ...
Patrologiae cursus completus, ... omnium ss. Patrum, doctorum ...Symeon

: Metaphrastes - 1864 - - Ως ούν ικαναι διήλθον ημέραι, και Εφραίμ τον
θείον η πόλις Έδεσσα είχε, πόρνη τις γυνή εκ γειτόνων αυτώ oικoύσα,
όργανον εις κακίαν τώ Πονηρώ in Inυlierum curam gerebanι : eι ιandem
cum eam quae 1255 1256 ΜΕΝSΙS RΕΒRUΑRΙUS,
Eusebius' Ecclesiastical History: According to the Text of Burton Eusebius

(Caesariensis) - 1872 - - της του Σωτηρος ημων τέλος ελάμβανεν
επαγγελίας. Έχεις και τούτων άνάγραπτον την μαρτυρίαν, ίκ των κατα.
57
"Έδεσσαν τοτηνικαΰτα βασιλευομενην πάλιν γραμματοφυλακείων

ληφθεισαν. Έι» γονν τοις αυτόθι δημοσίοις χάρταις, τοις τα -παλαιά ...
Hieroclis Synecdemus et notitiae Graecae episcopatuum. Accedunt Nili

...Gustav Friedrich Constantin PARTHEY - 1866 - ... Η 717 2 "Έδεσσα
(Macedoniae) Η 638 8; – τά νύν Μόγλαινα Αpp. 7 Έδεσσα (Osroënes) Η
714 1: Ν 1892 "Εδονίας 1 806 Έζερ 10.603, 13454; "Εζέρου 3.497
Είκωνίου 7 30.175 cf. "Ικόνιον Ειρηνόπολις (JSauriaesivePamphyliae) Η
710 3; ...
Ausgewählte schriften des Lucian - Τόμος 3 - Σελίδα 26 Lucian (of

Samosata.), Julius Wilhelm Ewald Sommerbrodt - 1857 - - Vgl. Sophokl.
Philoklet 451 πού χρήτίθεσθαι ταύτα, vie soll man das beurtheilen", was
sollman dazu sagen” 15 ελέλιξε – έδρύπησε nach Homer. 17. "Έδεσσα
Stadt in nordwestlichen Theile Mesopotamiens. περιεσμαραγει το Βei
Ηomer (Π. 210, ...
Patrologiae cursus completus, seu, Bibliotheca universalis, integra, ...1865

- - Ει quomodo Chosroes ea ηure de la ama increbuerant, guod scilice
EDESSA numquan in potestate allengemarum futura esset (id quod in
litιeris ad Abgarum nissis non reperitur : quenadmodum ex Eusebi
Pamphili historia cognoscere licet, ...
Stephani Byzantii Ethnicorum quæ supersunt. Ex recensione Augusti

...1849 - πόλις Καρμανίας. ὁ πολίτης ρισαῖος, ώς ,Έδεσσα Έδεσσαῖος.
Ζάνρός, το χωρίον. ό οὶκήτωρ αγρότης καὶ 0λκοό"$ ,Με αποψης καὶ
ολνριοτήρ καὶ αποπειρα καὶ οΐνριότης δια τά; 6 δ μεγάλου, ώς Μαλλός
Μαλλώτης καὶ ...
Patrologiae cursus completus, seu, Bibliotheca universalis, integra,

...Jacques-Paul Migne - 1863 - - Laodicea metropolis, Paltus. Balanea. B
Gabala. Λαοδίκεια μητρόπολις, Πάλτος. Βαλανέα. Γάβαλα. Έπαρχία
Οσραηνή. Osroenes. EDESSA metropolis, Carae. Constantia.
Theodosiopolis. Batmae. Callionicus, sive Leontopolis.
58
Αναφορα στον Γκρεκο: μυθιστορημα Νίκος Καζαντζάκης - 1961 - -
Το τέλος της Μεγάλης Ιδέας: ο Βενιζέλος, ο αντιβενιζελισμός και η

...Σωτήρης Χ Ριζάς - 2015 -
Το παλίμψηστο του αίματος: πολιτικές δολοφονίες και εκτελέσεις στη

...Γιώργος Ο Αναστασιάδης - 2010 -
Historia tēs Hellados met' eikonōn apo tōn archaiotatōn chronōn

...Spyridōn Paulou Lampros - 1898 - Πολιορκουμένη δ'ΰπ' αυτών
κρατερώς ή Έδεσσα έκιν&ΰνευε νά κυριευθη, ό'τ' εσωσεν αυτήν παρ
ελπίδα ή βοήθεια, ην άπέστϊΐλεν ό δούξ Αντιοχ.-ία; Κωνσταντίνος ό
αδελφός τοΰ βασιλέως, δν έπ'ι ή ανδραγαθία ταύτη ό Μιχαήλ ανέδειξε ...
Ekklēsiastikē alētheia - Τόμος 2 - Σελίδα 214 1881 - -
Eusebiou tou Pamphilou Historias ekklēsiastikēs logoi deka - Σελίδα 29

Eusebius (of Caesarea, Bishop of Caesarea) - 1881 - "Εχεί$ καϊ τούτων
άνάγραπτον την μαρτυρίαν, εκ των κατά "Έδεσσαν τοτηνικαΰτα
βασιλευομενην πόλιν γραμματοφυλακείων ληφθεΐσαν. Έν γοΰν τοις
αυτόθι δημοσίου χάρταις,...
Die griechischen christlichen Schriftsteller der ersten drei ...1903 - Μ

υποσχομένου Dί μακρόν ΒD μακράν ΑΤΕRΜ 13 14 ανάστασιν αυτού
ΑΤΕR αναβίωσιν Β auf Ras., DΜ 14 άνοδον ΑΤΕR όνοδον αυτού ΒDΜ
των αποστόλων είσ ΒΙΟΜ είστων αποστόλων ΑΤΕR 16 τα Έδεσσα ΑΤ
ΒΙΟι Μ την Έδεσσαν Τr Re Dr την ...
Epistēmonikē epetēris Σελίδα 228 1906 - Rohas καλούσι την "Έδεσσαν

και οι Φράγκοι των Σταυροφοριών συγγραφείς", διά τούτο δε είναι
ορθοτέρα ή γραφή του Τροπεζουντίου χειρογρ. Ρουχά (εν τώ Οξων,
χειρογρ. Ραχαλά). Εν τοίς στίχ. 65-76 γίνεται μνεία μάχης εν Μελλοκοπία.
Μάχης ...
59
Cassii Dionis Cocceiani Historiarvm romanarvm qvae svpersvnt edidit

...Cassius Dio Cocceianus, Ursulus Philippus Boissevain, Hendrik Smilda
- 1901 - 5 21 ότι Τραϊανός φρουράς έν τοις έπικαίροις χαταλιπών ήλ&εν
ές "Έδεσσαν, χάνταν&α πρώτον Λϋγαρον είδεν. πρότερον μεν γαρ και
πρέσβεις καί δώρα τψ βασιλεΐ πολλάκις έπεμψεν, αυτός δε άλλοτε χατ'
άλλας προφάσεις ού παρεγένετο, ...
Ekkl−esiastik−e historia apo t−es hidryse−os t−es ekkl−esias mechri

...Anastasios Diom−ed−es-Kyriakos - 1897 - -
Historia tēs Hellados: met' eikonōn apo tōn archaiotatōn chronōn

...Spyridōn Paulou Lampros - 1898 - -
Diodori Siculi bibliothecae quae supersunt ex nova recensione ...Diodorus

(Siculus.), Carl Muller, Ludwig Dindorff - 1878 - παρακείμενο αυτό τόποι,
τρίτον, δπεριέχει κατά δυσμάς μεν ο Πηνειός ποταμός, κατά δε άρκτον το
λεγόμενον Βέρνον όρος, προςτεθέντων και τινων τόπων της Παιονίας, εν
οις και πόλεις αξιόλογοι Έδεσσα και Βέροια τέταρτον και τελευταίον,
όπερ ...
Bibliothecae historicae quae supersunt: Ex nova recensione Ludovici

...Diodorus (Siculus.) - 1878 - ρακείμενοι αυτό τόποι, τρίτον, ο περιέχει
καταδυσμάς μεν ο Πηνειός ποταμός, κατά δε άρκτον το λεγόμενον Βέρνον
όρος, προςτεθέντων και τινων τόπων της Παιονίας, εν οις και πόλεις
αξιόλογοι Έδεσσα και Βέροια τέταρτον και τελευταίον, όπερ ...
Athēnaion: syngramma periodikon kata dimēnian ekdidomenon sympraxei

...1879 - "Εδεσαν · Σόλοικον. Γραπτέον η "Έδεσσα , η Έδεσσαν . Σελ.
142, 25. «έφ' οις ή τοΰ τυράννου δίς έθριαμβεύετο κεφαλή» Ό άπλώς
ένταΰθα τύραννος ονομαζόμενος είνε ό άριστος των χρόνων εκείνων
στρατηγός ό Γεώργιος Μανιακής, ...
60
Ācýnaion súggramma, periodikòn katà dimynían ēkdidómenon sumpráxei

...Athenaion syngramma - 1878 - όλοικον. Γραπτέον η "Έδεσσα ήΛω, η
Έδεσσαν εϊΛε. Σελ. 142, 25. αέφ' οΐς ή τοϋ τυράννου δίς έθριαμβεύετο
κεφαλή» Ό απλώς ένταϋθα τύραννος ονομαζόμενος είνε δ άριστος των
χρόνων εκείνων στρατηγδς δ Γεώργιος Μανιακής, δστις έκ τοϋ ...
Historiae ecclesiasticae, libri I-X - Σελίδα 507 Guilielmus Dindorfius -

1890 - 171, 17. Βδεεεε (ή Έδεσσα ει τὰ Έδεσσα)
Patrologiæ cursus completus: seu, Bibliotheca universalis, integra, ...1891

- Quid enim erat factura, cum esset femina, qute facile decipitur, et
sacramentorum audiret examina, et ei tnetu προς Ρωμαίων σταλέντες, την
"Έδεσσαν ήδη κατέλαβον, έτυχέ τινα Γότθον εν αυτοίς, βάρβαρόντε τον
τρόπον και την γνώμην ολέθριον ...
Πριν από την ιστορία: μια εισαγωγή στην προϊστορική αρχαιολογία

Κοσμάς Τουλούμης - 1999 -
Ioannis Zeschlini U.I.D. ... Vindiciae Tutelares Secundum Legem:

...Johann Zeschlin - 1614 - -. 494. Έδεσσα!
Dionysii Halicarnasei Antiqvitatvm sive originvm Romanarvm libri XI.

Dionysius Halicarnassensis - 1532 - - :Έδεσσα.
Regnum Minerale - Σελίδα 4 1703 - - Έδεσσα: 4· .
Dictionnaire portatif françois & hollandois et hollandois & françois

...Pieter Marin - 1810 - - ιοΓο) Έδεσσα” ;. -
Πορεία αριστερά...: Όταν κομμουνιστές και σοσιαλιστές είχαν φτερά

Γιώργος Α. Λεονταρίτης - 2014 - - Το βιβλίο του Γιώργου Α. Λεονταρίτη
61
φωτίζει άγνωστες πτυχές της διαδρομής της Αριστεράς και της

Κεντροαριστεράς από τον Δεκέμβρη ...
W. Pape's Handwörterbuch der griechischen Sprache: in vier Bänden. A

...Wilhelm Pape - 1875 - - Εsther, Sync. 440, 1, Sp. Εδεσαία Ειρήνη, Ιnscr.
838. "Έδεσσα, ης (ή), δείtio o n fiat t (= Αίδεσσα, 5. Ριol. 8, i3, 39 Αίθεσσα
ή Έδεσσα, υοιι tet St. in Jiatctonicn unt ti: Εt. in Cyrrhestien bit5 natή
Strab. 16,748mittίid, fonυοήί Έδεσσα αί6 Ιερά πόλις, ...
Νάουσα, Νιάουστα, Neguš, Agoustos, Njaušta, Neaguš, Agostos,

...Μπλιάτκας Θωμάς - …Η φρουρά, αποτελούμενη από 400 άντρες,
υποχώρησε. Τα πάντα λεηλατήθηκαν, κάηκαν, καταστράφηκαν. Δέκα
χιλιάδες έλληνες σφαγιάστηκαν, ...
EDESSA Macedonia
Macedonian EDESSA: Prosopography and Onomasticon- A. B. Tataki -

1994 -
Early Byzantine Churches in Macedonia & Southern Serbia - Σελίδα 250

- NA NA - 2015 - ... 233 EASTERN INFLUENCES (see ORIENTAL
INFLUENCEs) ECBATANA, Persia, 12 Ecclesia, 25, 26, 30, 66
Ecclesiastical History of Eusebius, 34 EDESSA, Macedonia (see
AEGAE) EDESSA, City and kingdom in Northern Mesopotamia, ...
Macedonia and Greece: The Struggle to Define a New Balkan Nation-

John Shea - 1997 - According to the Macedonian Tribune, Father
Tsarknias reports that on June ¡8, ¡994, he went to court in EDESSA to
answer charges of misrepresenting religious authority. The trial was
postponed. On leaving the courthouse, he was again ...
The Hellenistic Settlements in the East from Armenia and Mesopotamia

...Getzel M. Cohen - 2013 - - and as EDESSA is probably incorrect; in any
62
event, there is no other extant evidence providing unequivocal support for

this ... i.e., of the Macedonian city).10 The founding of the kingdom of
EDESSA in 132-131 13.0. marked the effective end of ...
Macedonian Review - Τόμος 9 - Σελίδα 111 - 1979 - It is better to say

that Macedonia was affected by Greek influences. Also, some Greek
archeologists hastily concluded that the old capital of the Ancient
Macedonian kingdom should not be sought in today's Voden (EDESSA),
but in Vergina near ...
The Oxford Companion to Classical Civilization Simon Hornblower,

Antony Spawforth, Esther Eidinow - 2014 - - These rivers, draining the
wide plateaux of Upper Macedonia cut the mountainring of the
Macedonian plain at Beroea, EDESSA, and the defile of Demir Kapu. Of
the cantons of Upper Macedonia Elimiotis occupied the middle and Orestis
the ...
Miniature Empires: A Historical Dictionary of the Newly Independent

...James Minahan - 1998 - - Makedonija; Makedonia; The Former
Yugoslav Republic of Macedonia; Republika Makedonija CAPITAL:
Skopje Jlnniwn ... Lerin (Florina) 26,000, Vodena (EDESSA) 22,000;
BULGARIA (Pirin Macedonia): Dyumala (Blagoevgrad) 88,000, Pirin ...
A History of the Macedonian People 1979 -
A History of Macedonia: Historical geography and prehistory Nicholas

Geoffrey Lemprière Hammond, Guy Thompson Griffith, Frank William
Walbank - 1972 - It is erroneous to suppose that this EDESSA of the dim
past had anything to do with the famous fourth-century city ... B.C. The
latter is an inscription, which records contributions from cities of Thessaly
and Macedonia to Argos (IG iv 617 line 15).
The Companion Guide to Mainland Greece - Σελίδα 182 Brian De Jongh,

John Gandon, Geoffrey Graham-Bell - 2000 - - THE LOWLANDS of the
63
large province of Macedonia extend to the west of Thessaloniki. ...

However to visit these sites and the three neighbouring towns of EDESSA,
Naoussa and Veria, which are beautifully situated on the mountain
periphery ...
The Bulgarian Exarchate in Macedonia, 1840-1913: Struggle for ...Krasen

Vanchev - 1977 -
Cults and Beliefs at EDESSA - Σελίδα 9 H. J. W. Drijvers - 1980 - -

CHAPTER ONE EDESSA'S HISTORY AND CULTURE EDESSA, like
many other cities, was founded by Seleucos I Nicator in 303 or 302 B.C.
The diadochos garrisoned the already long- existing citadel with
Macedonian soldiers and ...
Universal History, Ancient and Modern: From the Earliest Records of

...William Fordyce Mavor - 1804 - - Affairs of Greece and Macedonia,
from the Conclusion of the Social War, until the Birth of Alexander. ... the
barbarous natives, he settled in EDESSA, at that time the capital of
Emathia, since called Macedonia, but for what reason is unknown.
Histoires Grecques: Snapshots from Antiquity - Σελίδα ix Maurice Sartre

- 2009 - ... II, 22 Didymae, I, 31 Dionysias, II, 26 Dyrrhachium: see
Epidamnos, III EDESSA (Macedonia), I, 3 Elea, III, 6 Elephantine, III, 66
Eleusis, I, 65 Eleutherna, I, 51 Epidaurus, I, 51 Epizephyrian Locri, III, 13
Eretria, I, 72 Euhesperides (Benghazi), III, ...
Macedonia - Τόμος 1 - Σελίδα 131 - Athanasios D. Paliouras - 1998 -Other

important towns were Veria (Karaferia), Naousa and EDESSA. Veria was
renowned for its gardens and mosques, most of them built on older
Christian churches. The way the Greeks had organised their communities
was based on ...
Transactions of the Royal Historical Society - Τόμος 10 - Σελίδα 170 -

Royal Historical Society (Great Britain) - 1882 - Cassandrea (and
64
Cassander, King), Macedonia. Horse, Palm. Horse, Cossi, Cissa,

Syracusa, &c. Palm, Suessa, Ausa. Chalcis, Macedonia. Lyre. Lyre,
Chilcedon, CalymiDs, Colophon. EDESSA, Macedonia Goat. Goat,
Thessalonica. Mende ...
Horæ propheticæ: or Dissertations on the book of the prophet Daniel

Joseph Wilson (minister of Laxton.) - 1824 - Here he denotes Alexander
the Great, the king of the Egeadae : who were the Macedonians : for the
Macedonian nation ... having been commanded by the Oracle to seek a
settlement in Macedonia, seized the city EDESSA, after he had come ...
Literacy, Education and Manuscript Transmission in Byzantium and

Beyond - Catherine Holmes, Judith Waring - 2002 - - THE
TRANSMISSION OF GREEK PHILOSOPHY VIA THE 'SCHOOL OF
EDESSA' Erica C.D. Hunter Introduction ... This dual identity is reflected
in the city's two names; 'EDESSA' after its namesake in Macedonia which
came into usage during.
The Early History of the Mediterranean Populations, &c., in Their ...Hyde

Clarke - 1882 -
Ancient Macedonia: Papers Read at the First International Symposium

...Vasileios Laourdas, Ch. J. Makaronas - 1970 - The expansion of the
Macedonian people from their homeland in the middle Haliacmon valley
was always attributed to the ... As a capital city of the Macedonians,
AEGEAe has been associated by all scholars, I think, with the modern
EDESSA, ...
The Cyclopaedia; Or, Universal Dictionary of Arts, Sciences and

...Abraham Rees - 1819 - - AEGE, was a city of Cilicia on a promontory
in the gulf of Isficus, having Issus to the north-east, and Mallos to the north-
west;-it was also a town of Macedonia, called AEGEA and EDESSA :—
a town of the Thracian Chersonesus, probably Egos ...
65
Ancient Macedonians: Differences Between the Ancient Macedonians

and ...J. S. Gandeto - 2002 - - Differences Between the Ancient
Macedonians and the Ancient Greeks J. S. Gandeto ... who is said to have
possessed divine powers, founded the Macedonian kingdom's dynasty at
the “Gardens of Midas” in the capital city of EDESSA (AEGEA).
The History of Greece - Σελίδα 368 Thomas Keightley - 1839 - - to Athens,

landed his troops; and Argaeus, at the head of these and some troops of his
own, set out for Aegae, or EDESSA, the former capital of Macedonia,
distant about two hundred and forty stadia. Having vainly essayed to gain
the people to ...
The Students' Manual of Ancient History - Σελίδα 226 - William Cooke

Taylor - 1836 - - THE range of Mount Haemus separates Thrace and
Macedon from northern Europe, and the Cambunian mountains on the ...
The south-eastern part of the country, called AEmathia, or Macedonia
Proper, contained Aegaea, or EDESSA, the ...
History for Ready Reference ...- Σελίδα 672 - Josephus Nelson Larned -
1895 - EDESSA (Macedonia).–EDESSA, or Aegae, the ancient
Macedonian capital, “a place of £ antiquity, according to a Phrygian
egend the site of the gardens of Midas, at the northern extremity of Mount
Bermius, where the Lydias comes forth from ...
History for Ready Reference from the Best Historians Josephus Nelson
Larned - 1901 - EDESSA (Macedonia).—EDESSA, or Egan, the ancient
Macedonian capital, “a place of primitive antiquity, according to a
Phrygian legend the site of the gardens of Midas, at the northern extremity
of Mount Bermius, where the Lydias comes ...
History for Ready Reference, from the Best Historians, Biographers, ...-
Josephus Nelson Larned - 1895 - EDESSA (Macedonia).—EDESSA, or
Egan, the ancient Macedonian capital, “a place of rimitive antiquity,
according to a Phrygian egend the site of the gardens of Midas, at the
northern extremity of Mount Bermius, where the Lydias comes forth ...
66
The history of ancient Greece: its colonies and conquests to the ...- John
Gillies - 1856 - - its colonies and conquests to the division of the
Macedonian empire including the history of literature, philosophy and the
... and their united forces prepared to march northward to EDESSA, or -
Egae, the ancient coital of Macedon, where they ...
Contested Ethnic Identity: The Case of Macedonian Immigrants in

...Chris Kostov - 2010 - The Case of Macedonian Immigrants in Toronto,
1900-1996 Chris Kostov ... to Greek cities, e.g. Salonica (Solun in
Bulgarian/Macedonian ), Kastoria (Kostur in Bulgarian/Macedonian ),
EDESSA (Voden), Kilkis (Kukush), Fiorina (Lerin).
From the Mandylion of EDESSA to the Shroud of Turin: The ...- Σελίδα
xi Andrea Nicolotti - 2014 - - ... according to Ian Wilson (1978) 137
Lamentation over the Dead Christ. Gorno Nerezi, Macedonia, Church of
St. Panteleimon (1164 ce) 138 Last Supper fresco. Göreme, Turkey,
Karanlıkkilise (eleventh century ce) 138 24 25 26 27 28 29 30 ...
Pantologia: A New Cabinet Cyclopaedia, Comprehending a Complete

...1819 - - PELLA, a celebrated town of Macedonia, which became the
capital of the country, after the ruin of EDESSA. Philip, king of
Macedonia, was educated there, and Alexander the Great was born there,
whence he is often called Pellseus juvenis.
General History of the World: From the Earliest Times Until the Year
...Carl von Rotteck - 1840 - - In Macedonia, when Caranus, a Heraclide,
went thither from Argos, and established himself in EDESSA (3170),
about 150 hordes are said to have wandered around. His conquests formed,
according to tradition, the foundation of a kingdom, ...
Pantologia: A New Cyclopaedia, Comprehending a Complete Series of

...John Mason Good, Olinthus Gregory, Newton Bosworth - 1813 - -
PELLA, a celebrated town of Macedonia, which became the capital of the
country, after the ruin of EDESSA. H. king of Macedonia, was educated
67
there, and Alexander the Great was born there, whence he is often called
Pellaeus juvenis.
The Penny Cyclopaedia of the Society for the Diffusion of Useful ...Society
for the Diffusion of Useful Knowledge - 1839 - The chief town in this
district, Aegae, afterwards called EDESSA (Podina), was the capital of the
Macedonian kingdom in the earliest times; and even when it had ceased
to be the royal residence, it still continued the burial-place of the kings.
“The” History of the Grecian War, Translated by Thomas Hobbes

Thucydides - 1843 - - Being all together at Doberus, they made ready to
fall in from the hill's side into the lower Macedonia, the dominion of ...
later acquisition of the Maketai, and to have been originally called
Emathia, comprised the districts of EDESSA and Beroea.
Greco-Roman Associations: Texts, Translations, and Commentary John S.

Kloppenborg, Richard S. Ascough, Philip A. Harland - 2011 - - ...
Metageitnion July/August Boedromion August/September Autumn
Pyanepsion September/October Maimakterion October/November
Poseideon November/December The Macedonian Calendar Summer ...
Acanthus Beroia EDESSA Calendars.
The Ancient Greeks: A Critical History - Σελίδα 605 John Van Antwerp
Fine - 1983 - - Macedonia. and. Greece. WHILE THE GREEKS in general
were trying to adjust themselves to the increasingly confused ... these
"Macedonians" is preserved, but Justin (7.1) states that they took
possession of the Thracian stronghold, EDESSA, ...
The General Gazetteer Or Compendious Geographical Dictionary Richard

Brookes - 1812 - - 35 38 N. EDESSA, a town of European Turkey, in
Macedonia, once the residence of the Macedonian kings. It is seated near
the Vistricza, 44 miles w Nw of Salonica. Lon. 22 3 E, lat. 4o 50 N.
Edgarton, a seaport of Massachusets, chief town of ...
68
Plutarch's Lives - Τόμος 6 - Σελίδα 229 Plutarch - 1804 - - Cassander,

king of Macedon, demands him of Glaucius, who refuses to deliver him
up, ib. Glaucius condućts him, at an eraly ... Has intelligence that
Demetrius is sick, enters Macedonia, and penetrates as far as EDESSA, ib.
Demetrius marches ...
Tables of Contemporary Chronology: From the Creation to A 1829 - 301

Antigonus, Macedonian Gem. slain. 800 Seleucus found. Antioch,
EDESSA and Laodicea. 298 Demetrius Poliocertes took Athens. 288
Theophrastus died ag. 85. 285 Theocritus flour. 281 Achaean league began.
280 Pyrrhus inva. Italy.
Universal History Americanised, Or, An Historical View of the World

...David Ramsay - 1819 - - FOUR hundred and sixteen years before the
Christian aera, Macedon appeared scarcely distinguishable from the ... the
barbarous natives, settled in EDESSA, the capital of the province then
named Emathia, and afterwards Macedonia.
Odd Words for Crosswords and People in Puzzles - Σελίδα 28 Bentley

Bougard - 2009 - - ... ToRINo ог UDINE City in Japan — OSAKA or
OTARU City in Judah — ADAR City in Kansas — IOLA City in Kirghizia
— OSH City in Korea — TAEGU City in Kyrgyzstan — OSH City in
Macedonia — EDESSA City in Magdeburg — ELBE City ...
Macedonian Studies - Τεύχος 1 - Σελίδα 51 - 1988 - As seat of the great

king on earth resembling his counterpart in heaven, the latter should
intervene to release EDESSA from the bonds of prison and take vengeance
on her captors. This plea for action stems from the fact EDESSA was
under ...
Macedonian Institutions Under the Kings: A historical and epigraphic

...Miltiadēs V. Chatzopoulos - 1996 - Their names remain unfortunately
unknown.12 The inscriptions found in the urban centre and in the territory
of EDESSA rarely mention ethnika, and when they do so, they proudly
boast the ethnikon of the city itself: EDESSAios or EDESSAia.13 ...
69
The Late Medieval Balkans: A Critical Survey from the Late Twelfth .John
V. A. Fine, John Van Antwerp Fine - 1994 - - Dusan meanwhile led a
second army into southwestern Macedonia and took Voden (EDESSA).
In the fall of 1342, as noted above, Hrelja negotiated his return, bringing
his lands back with him. He then died at the end of the year; his lands
were ...
A Companion to Greek Studies Σελίδα 4 Macedonia, though it cannot

properly be called a Hellenic land, since its inhabitants were not reckoned
as belonging to that ... The ancient capital, EDESSA, stood at the point
where the passes from that district enter Lower Macedonia, and its ...
Via militaris Romanorum Egnatia, qua Illyricum, Macedonia et Thracia

...- Gottlieb Lukas Friedrich Tafel - 1841 - - Civitas EDESSA M. XV. -
Mutatio ad DuodeciHeraclea M. P. XI. [ Heraclea M. P. XII. | Heraclea
XXXII. | mmum M. XII. - Mansio Cellis M. XVII, - MI tutatio Grande M.
XIV. Cellis M. P. XXXIV. | Cellis M. P. XXXIII. [Cellis XLV (?) | Mutatio
Meliio:nus ...
The Cyclopædia: Or, Universal Dictionary of Arts, Sciences, and

...Abraham Rees - 1819 - - In Aegae of Macedonia, theamedals were
filver, gold, and bronze ; and the common type was a goat. ... Ignorant, of
its meaning, he pursued his course to the country, afterwards called
Macedonia, and approached EDESSA the capital of the ...
Forgery and Counterforgery: The Use of Literary Deceit in Early ...Bart D.

Ehrman - 2012 - - It can at least be affirmed that it circulated separately95:
copies of the letter in Greek can be found in two inscriptions at Euchaita in
northern Anatolia, on a stone at Philippi in Macedonia, and on a stone at
Kirk Magara near EDESSA, all dating ...
Delphi Complete Works of Plutarch (Illustrated) Plutarch - 2013 - For he

found that the Macedonians were better disposed when they were on a
campaign than when they were ... 6 Pyrrhus was in camp at EDESSA,
70
where Lysimachus fell upon his provision trains and mastered them, thus
bringing him to ...
Dialogos: Hellenic Studies Review David Ricks, Michael Trapp - 2014 -

- Otherwise respectable Greek linguists too have argued that the
Slavophones of Macedonia are descended from Greeks, ... Later, during
the Greek Civil War, another local schoolteacher, Georgios D. Georgiadis,
published To (EDESSA 1948).
The City of the Moon God: Religious Traditions of Harran. - Σελίδα 44

Tamara M. Green - 1992 - - Although it is doubtful whether Alexander
himself ever came to Harran, a Macedonian military colony was stationed
on the ... the city that would become Harran's bitter rival in late antiquity,
EDESSA, built first, according to later Christian tradition, ...
Denying Ethnic Identity: The Macedonians of Greece. Σελίδα 29 Lois

Whitman, Human Rights Watch/Helsinki (Organization : U.S.), Human
Rights Watch, Helsinki Staff - 1994 - The Macedonians of Greece Lois
Whitman, Human Rights Watch/Helsinki (Organization : U.S.), Human
Rights Watch, Helsinki Staff. graves. I go to the border and ask to ... I have
property in Greece, in EDESSA. I can't go to claim it, and I was ...
The Life and Actions of Alexander the Great - Σελίδα 28 John Williams -
1836 - - In the earliest ages of Greece, Macedonia was inhabited by
various tribes of barbarians, described by Homer as bearing ... and took
refuge, first, on the Illyrian coast; thence they marched inland, and finally
fixed their seat at Aegae or EDESSA.
Bibliotheca Classica; Or, A Classical Dictionary: Containing a Full ...John

Lemprière - 1792 - - AEGAE, a city of Macedonia, the same as EDESSA.
Some writers make them different, but Justin proves this to be erroneous,
7, c. I.—Plin. 4, c. A town of Euboea, whence Neptune is called Ægaeus.
Strab. 9, AEGAEAE, a town and sea-port ...
71
Oriental customs: or, An illustration of the Sacred scriptures by an

...Samuel Burder - 1839 - - A goat is very properly made the type of the
Grecian or Macedonian empire, because the Macedonians at first, about
200 ... seeing an herd of goats flying from a violent storm, he followed
them to EDESSA, and there fixed the seat of his empire, ...
Reserches in Greece Σελίδα 375 William Martin-Leake - 1814 - - ...

where the Bulgarian language is in common use, are — On the West side
of Macedonia some villages in the vicinity of K6ritza, and on the Eastern
the hills bordering the great plains of Thessalonica, Fella, and EDESSA.
The former district is ...
Τεκμαίρεται οτι ήταν η κύρια πόλη στην αρκαία περιφέρεια της
Αλμωπίας. Η Αλμωπία ήταν μια από τις πρώιμες κατακτήσεις των
Τημενιδών (Thoycyd. l. 2, c.99) και, προφανώς, γειτονική με την αρχική
περιοχή της μακεδονικής μοναρχίας ανάμεσα στη Βέροια και την
Έδεσσα. (Leake, τόμ.ΙΙΙ, σ. 444 – 445)
Researches in Greece - Μέρος 1 - Σελίδα 375 William Martin Leake - 1814

- - ... where the Bulgarian language is in common use, are—On the West
side of Macedonia some villages in the vicinity of Kóritza, and on the
Eastern the hills bordering the great plains of Thessalonica, Pella, and
EDESSA. The former district is ...
SCRABBLE WITH SLIVOVITZ - Once upon a time in Yugoslavia Adam

YAMEY - 2013 - One of the earliest trips that I made to Yugoslavia was
to visit Lake Ohrid in Macedonia. ... One of them, Hugh, and I left the
comfort of the luxury hotels in which we were staying in Athens, and
travelled by train to EDESSA in the north of Greece.
The Greeks in Bactria & India - Σελίδα 68 William Woodthorpe Tarn -

1951 - - ... in PW; Dareste-Haussoullier- Reinach, Inscr. juridiques
grecques u p. 234; Koschaker op. cit. p. 69. These gifts never died out;
there is one at Susa, SEG vn, 24, and a number to Ma at EDESSA in
Macedonia, Roman period, 'AOrjva xn, 1900, ...
72
The Orthodox Corruption of Scripture: The Effect of Early ... Bart D.

Ehrman - 1996 - - ... Bauer chose certain geographical regions of early
Christendom for which we have some evidence—particularly EDESSA,
Egypt, Antioch, Asia Minor, Macedonia, and Rome—subjected the
ancient sources for the Christianity of these regions ...
Universal Geography, Or, a Description of All the Parts of the ...Conrad

Malte-Brun - 1827 - - capital of Macedonia and a place of refuge for its
mon- BOOK archs, it is now known by the Slavonic name of Vodina, ...
Jenidsche is situated below EDESSA near the ruins of Pella, which have
been lately examined by Barbie du Bocage ...
Studia archaeologica: - Σελίδα 7 C. M. Stibbe, Rastko Vasic - 2003 - -

... of classical antiquity was discovered in 1918 near the village of
Trebenishte, in what is now the Republic of Macedonia'. ... the excavations
and museums at Vergina, Pella, EDESSA, Florina, Heraklea Lynkestis,
Bitola, Ochrid and, of course, ...
Istorie fiorentine di Scipione Ammirato. Parte prima [-seconda] con ...1826

- - Il nome di EDESSA avealo un antica città di Macedonia che avanti era
chiamata Egea , e nella quale i Rè di Macedonia vi aveano la loro sepoltura
. EDESSA parimente chiamasi un antica città della Cclesiria , nome che
Certelio attribuisce alla ...
A Universal Gazetteer: Or, Geographical Dictionary. Founded on the

...George Landmann - 1836 - - EDER, a town of Asia, Hindostan, in
Gujerat, chief of a large district bordering on Ajmeer; on the Saubermutha,
64 m N by E. Ahmedabad: Lg. 73.2 E, Lt. 23.53 N. EDESSA, or VoDINA,
a town of Europe, Turkey, in Macedonia, near the Vistricza, ...
The Naming of Names: The Search for Order in the World of Plants Anna
Pavord - 2010 - - But as learning plunged into an ever deeper black hole
in Europe, there was a renewal of intellectual life in the East, centred at
first in EDESSA, Syria. Originally founded as a Macedonian colony,
EDESSA was well placed on the northern edge of ...
73
Steam over Macedonia, 1870-1912: socio-economic change and the

...Vasilēs K. Gounarēs, Basil C. Gounaris - 1993 - "Steam over
Macedonia" uses railway construction and operation as a means of
understanding the process of commercialization and modernization that
took place during the years of the Ottoman Empire's decay.
A Classical Dictionary: Containing a Copious Account of All the ...John

Lemprière, Charles Anthon - 1825 - - In later times it was termed Koha,
or with the article of the Arabs, Orrhoa, and by abbreviation Orha. It is now
called Or/a. A town of Macedonia, vid. EDESSA.f wtnail village is built
upon its ruins, near □which Is 1?. [Edetxni, a people of Spain, ...
A Dictionary of Ancient Geography: Explaining the Local ApPellations

...Alexander MacBean - 1773 - - Scirtiana, Antonine; a town of
Macedonia, situate between Lych- nidusand Heraclea. ... Scirtonium,
Pausanias; a town of Arcadia. , Scirtus, a river of Mesopotamia, running
by EDESSA, mentioned only by the lower writers, asProcopius.
Scissum ...
Attila: Die Welt in Flammen

- William Napier - 2011 - Ihre blinde Zerstörungswut kannte keine
Grenzen, sie schlachteten alles, was ihnen in die Quere kam. Sie zerstörten
Philippopolis und Adrianopel, EDESSA in Macedonia sowie die
lieblichen Städte Salmydessos und Apollonia, außerdem ...
Primaticcio – Richardson Τόμος 19 1841 - - Soon after this event,

Alexander, the younger son of Cassander, who had been exPelled from
Macedonia ... Pyrrhus now invaded Macedonia, where he penetrated as
far as EDESSA, and was joyfully received by many Macedonians, who ...
Cicero's De Provinciis Consularibus Oratio Luca Grillo - 2015 - - ... joined

across the river Shkumbini (about 7 miles before Scampa), continuing
through EDESSA, Pella, Thessaloniki and Amphipolis as far as
74
Byzantium. It was built around 143 and named after the governor of
Macedonia Cn. Egnatius (MRR ...
Proud-voiced Macedonia: a background for King Philip II and the ...R. J.

L. Wynne-Thomas - 1979 -
Il dragone di Macedonia estinto sotto il gouerno di Assuero ...- Σελίδα 47

- 1643 - - Pareuagli contuctociò potere íntender per quelli Amat!, e {e
medesimo: tra i quali le già incaminatc ostilità douessero ad vn totale,
vlu'mo, ed aperto abbattimento auanzarsi : e per ciò la {ua diletta EDESSA
, già che appi'rro questo nome ...
A Short History of the Early Church - Σελίδα 79 Harry R. Boer - 1976 - -

Aftercrossingthe AEGEAn Sea, its missionaries established churches in
Macedonia, Achaia, and Italy, notably in the cities of Philippi,
Thessalonica, Corinth, ... North and east of Palestine, the main centers were
Damascus, EDESSA, and Arbela.
Museums in Macedonia: Anthropological and Folklore Museum

...Source: Wikipedia - 2013 - Please note that the content of this book
primarily consists of articles available from Wikipedia or other free sources
online.
Artifact and Artifice: Classical Archaeology and the Ancient Historian

Jonathan M. Hall - 2014 - - Aigeai had been the original royal capital of
Macedonia and continued to serve as a ritual centre and burial ground for
the ... after the capital was moved to Pella—probably under the lateN Mt.
Bermion Lefkadia EDESSA Pella Kopanos Naoussa ...
Le Opere di Demonstene Tradotte Ed Illustrate - Σελίδα 110 1807 - -

Alessandro chiamava egli per soprannome Margite ( 172 ) , ed osava dirci
che poltrirebbe in Macedonia ( 173 ) , contentissimo di passeggiar per
Pella ( 174 ) , e di far ... La sede dei Re Macedoni fu prima EDESSA , ma
poscia fu trasferita in ...
75
Opere - Σελίδα 110 Melchiorre Cesarotti - 1807 - - Alessandro chiamava

egli per soprannome Margite (172), ed osava dirci che poltrirebbe in
Macedonia (175) , contentissimo di passeggiar per Pella (174) , e di far ...
sede dei Re Macedoni fu prima EDESSA , ma poscia fu trasferita in Pella
.
Le opere tradotte ed illustrate: 23-26 Σελίδα 110 Demosthenes - 1807 - -

Alessandro chiamava egli per soprannome Margite (172), ed osava dirci
che poltrirebbe in Macedonia (173), contentissimo di passeggiar per Pella
(174), e di far ... La sede dei Re Macedoni fu prima EDESSA, ma poscia
fu trasferita in Pella.
Continuazione alla storia antica e romana di Carlo Rollin versione ...1826

- - Essendo il suo esercito già stanco, Boemondo prese stanza in un luogo
da Anna Comnenà chiamato Chiesa bianca, e che io credo essere la città
detta al presente Ecclisso, ch'è l' antica EDESSA di Macedonia: visi
trattenne tre mesi, e passò il ...
A History of Greece - Σελίδα 686 John Bagnell Bury - 2015 - - Without

gold Philip could not develop his country or carry out his military schemes;
the Macedonians were not a ... The old capital, Aegae or EDESSA, was
now definitely abandoned, and the seat of government was established at
Pella, the ...
De via militari Romanorum Egnatia qua Illyricum, Macedonia et

...Gottlieb Lucas Friedrich Tafel - 1837 - - Ses stations principales etaient
Géphira, Pella, EDESSA, Scurium, Cellae, Heraclaea, Nicaea, Pylon,
Lychnidus, Scampia, Claudiana, Dyrrachium; et si Pemplacement de
plusieurs де ces stations est encore inconnu, c'est qu'on ne la pas ...
Ο πρώτος που αμφισβήτησε αυτή την ακλόνητη άποψη ήταν ο T.L.F. Tafel. Την αντίρρησή της
για την ταύτιση των Αιγών με την Έδεσσα, εξέφρασε μερικά χρόνια αργότερα και η Φ.
Παπάζογλου, το έργο της όμως, γραμμένο στη σερβική γλώσσα, δεν έγινε ευρέως γνωστό.
Q. Curtii Rufi De rebus gestis Alexandri Magni libri superstites Quintus

Curtius Rufus - 1840 - AEGAE, castello della Macedonia, un tempo
76
nominato EDESSA. AEolis, paese ... Ampairolis, che appresso fu dai Greci
domandata Cristopoli, ed oggi dai Turchi si domanda Cristopoli ed Emboli,
è città della Macedonia sul eonfine della Tracia.
Fundgruben des Orients - Τόμος 5 - Σελίδα 445 1816 - - EDESSA ossia

Eica, in oggi Vodina; si pretende che questa fosse il luogo ove si
sepellivano li re di Macedonia; questa si trova da Pella 28 miglia, e da
Salonicco 5o. Veria, antica città rinomata, in oggi borgo distinto col nome
di Carà Feria ...
Vite di confine: etnicità e nazionalismo nella Macedonia occidentale

...Piero Vereni - 2004 - - etnicità e nazionalismo nella Macedonia
occidentale greca Piero Vereni ... ben collegata a Salonicco, seconda città
dell'impero dopo Istanbul, l'area montagnosa occidentale, relegata anche
geograficamente oltre la salita di EDESSA, rimase a ...
Diodorus Siculus, Books 11-12.37.1: Greek History, 480-431 BC—the

...2010 - - Herakleia x i o L. Kerkinitis L. Kopais s Drabeskos Nemea
Ennea Hodoi Erythrai EDESSA Larissa Pella. N. L. Begorritis Therme
Ainia L. Bolbe Eion Torone MACEDONIA V o lu s t a Aigeai Methone
Akanthos Aigina naP Pydna CHALCIDICE ...
Esboniad ar y Bibl sanctaidd. 3 cyfrolau - Σελίδα 496 Owen Jones - 1840

- Yr arwyddlun ar lu man y Groeg- iaid oedd y gafr, oddiwrth Caranus. yr
hwn gan ganlyn dïadell o eifr, a arweiniwyd i EDESSA, dinas berthynol i
Macedonia, yr hon a gymerodd efe. — O'r gorllewm, sefyllfa Macedonia
o Caldea. — Ar hyd wgiicb ...
Η Θεσσαλονικη των περιηγητων 1430-1930: επιλογες κειμενων και

μαρτυριων
Αλέξalphaνδρος Χ Γρηgammaορίου, Ευαγγελος Α. Χεκιμογλου - 2008 -

77
Della Istoria Ecclesiastica: Contenente La Sesta Parte Della Storia

...Giuseppe Agostino Orsi - 1755 - - ... lo suo merito d' un tal nome , erano
stati banditi ; e il terzo , che era Winziano di Unci , fuggendo la
persecuzione , s' era ritirato a EDESSA città della Macedonia . In -qual
modo finissero gli altri vescovi la loro vita , non lo dice l' antico Istorico ...
Della Istoria ecclesiastica descritta da fr. Giuseppe Agostino Orsi

...Giuseppe Agostino Orsi - 1756 - - ... gitano o Ziggense su i confini della
Numidia , e' Paolo Sinuritano , degno per lo suo merito d? un tal nome ,
erano stati `banditi ;e il terzo , che era Qiinziano di Unci , fuggendo la
persecuzione , s' era ritirato a EDESSA città della Macedonia .
Storia ecclesiastica - Τόμος 28 - Σελίδα 364 Cardinal Giuseppe Agostino

Orsi - 1825 - - ... Gigitano o Ziggense su i confini della Numidia, e Paolo
Sinuritano, degno per lo suo merito d'un tal nome, erano stati banditi; e il
terzo, che era Quinziano di Unci, fuggendo la persecuzione, s'era ritirato a
EDESSA città della Macedonia.
Bottiae: EDESSA, Greece, Skydra, Thermaic Gulf, Atalanta, Ichnae,

...Books, LLC, General Books LLC - 2010 - Source: Wikipedia. Pages: 48.
Not illustrated. Free updates online. Purchase includes a free trial
membership in the publisher's book club where you can select from more
than a million books without charge.
La scienza della medaglie antiche e moderne - Τόμος 2 - Σελίδα 428 -

Alessandro P. Berti - 1728 - - Cartagine in Africa. Cascanto nella Spagna
CiterioreCassandria nella Macedonia. Celsa nella Spagna Citeriore. ...
Dium nella Macedonia: TE N Bbora nella Lusitania. EDESSA nella
Mesopotamia. Emerita nella Lusitania. - Emisa nella Fenicia.
The General Gazetteer: Or, Compendious Geographical Dictionary :

...1820 - - ... EDESSA, a town of European Turkey, in Macedonia, once
the residence of the Macedonian kings. It is seated near the Vistricza, 44
m www Salonica. Lon. 22 3 E, lat. 4050 N. Edgarton, a seaport of
Massachusets, chief town of Duke county.
78
...
Vocabolario italiano e latino per uso delle regie scuole - Σελίδα 769 1786
- - Olinto, cit. in Macedonia, Olynthus, Cic. olit, ed Oliva, cast. nel regno
di Navara, Oliba, Liv. Olivenza, cit. in Portogallo, Oliventia. Olmio ...
Oresti, cit. in Macedonia, Orestis, Liv. Orfa, cit. in Mesopotamia,
EDESSA. orfeo, poeta, Orpheus. D' Orfeo ...
Caii Plinii Secundi Historiae naturalis libri 37 cum selectis ...Gaius Plinius
Secundus, Felix Ansart - 1829 - - ... Sinope , Amisum, Heraclea in Ponto,
Paphlagonia, Lemnus, Imbrus, Thasus, Cassandria, Thessalia, Macedonia,
Larissa, Amphipolis, Thessalonice, Pella, EDESSA", Berœa, Pharsalia,
Carystum, Eubœa" Bœotum, Chalcis, Delphi, Acarnania, ...
The Decline and Fall of the Roman Empire (Edited and Abridged):
...Edward Gibbon, Hans-Friedrich Mueller - 2009 - - The devotion of
Caracalla prompted him to make a pilgrimage from EDESSA to the
celebrated temple of the Moon at ... He assumed the name and ensigns of
Alexander, formed a Macedonian phalanx of guards, persecuted the
disciples of ...
Kriegsübung des fürtrefflichsten und streitbarsten ersten Römischen

...Franciscus Floridus - 1551 - ... Macedoniam gethelet/bey EDESSA
geschlagen/ vndaus gantz Macedonia vertriben. Aber du Ä : Pyrhus hat
wohin dem Demetrio auch also gethan/ Es ist war/ja wenn derwnfalso
gegenwertig ist die vergangnethaten/wiegroßvnd herzlich die ...
Storia antica degli Egizj, dei Cartaginesi, degli Assirj, dei ...1779 - - A
Macedonia era un regno ereditario, situato nell'antica Tracia , e aveva per
confine a Mez- A zodì , i monti della ... EDESSA ne fu prima la capitalege
di poi cedette quest' onore a Pella, celebre per la nascita di Fiîippo e di
Alessandro. Filippo ...
Le vite, di greco ... in volgare trad. Nuovemente corrette et ristampate

Plutarchus - 1537 - - ... ad Demetrio Thesallia, pigliando molto maggior
frutto de quelli de Macedonia,in guerra che in pace, specialméte che ... Re
79
Pirro,3 hauendolo veto appresso ad EDESSA,lo addusse che hatea deserto

de tutte le vittuaglie, dopo con lettere e ci ...
The History of Thucydides: Newly Tr. Into English...with Very ...

-
Thucydides - 1829 - -
No doubt, Brasidas would first go to Perdiccas, i. e. to Pella or EDESSA,
as being in his way, and then to Chalcidice. 3 For as ... Nor was the king
of Macedonia easy in any confidence that he could place in his present
alliance with the Athenian ...
A History of Christianity in Asia, Vol. I: Beginnings to 1500 - Τόμος 1

Samuel Hugh Moffett - 2014 - - This changeisstartling when one compares
the swirling mixture of Christiangroupsin secondcentury EDESSA,for
example, withthe ordered edictsof ... In Macedonia, for example,a single
congregationmighthavemore than one bishop (Phil.
Travels in Northern Greece - Τόμος 3 - Σελίδα 258 William Martin Leake

- 1835 - - MACEDONIA. Departure from Salonflri — Tekeli — Bridge
of the Vardhari or Axius — Alaklisi, or Apostolus — Pella — Yenidje, or
Iannitza — Paleokastro — River of Moglena — Vodhena, EDESSA —
Vladova — Ancient Inscriptions at Vodhena ...
The church going glocal : mission and globalisation : proceedings of

...Tormod Engelsviken, Erling Lundeby, Dagfinn Solheim - 2011 - - When
Paul went from Asia Minor to Macedonia and introduced the Good News
to our continent, Jewish Christians from the Palestinian area most likely
preached the Gospel ... From the Syrian churches missionaries went east to
EDESSA, which.
The Cambridge Medieval History. - Σελίδα 483 J. M. Hussey - 1985 - - In

April 506 Celer came to EDESSA on his way to meet the spahpat, but,
hearing from Persian envoys of his death, he waited ... In 517 the Slavs
80
plundered Macedonia, Thessaly, and Epirus, and carried off captives,

whom Anastasius ransomed.
An Historical, Genealogical, and Classical Dictionary: Containing ...1743

- ... pains to make his scholars perfeół orators, Jie starved himself to death
when Philip of Macedonia invaded his country, ... Eusebius says, he was
the apostle sent to Abgirus king of EDESSA, according to that traditional
epistle; and some will ...
Conflict, Conquest, and Conversion: Two Thousand Years of Christian

...Eleanor H. Tejirian, Reeva Spector Simon - 2012 - - His brother Andrew
is reputed to have gone to Thrace, Constantinople, and Macedonia and was
martyred in Patros in Greece. ... Jude is also thought to have evangelized
the region of Armenia in Anatolia, around EDESSA (modern Urfa),
which ...
Lexicon universae rei numariae veterum et praecipuie Gracorum et

...Johann Christoph Rasche - 1785 - - Maexia Avτωνινιανή Κολωνία
"Έδεσσα , Μarcia Αntoniana EDESSA. vid. ... Maeniæ Αυσηλία "Έδεσσα
, Μarcia Aurelia Edeffh. ... 1 17 ita legimus : Sed et Caramus , cum magna
multitudine Graecgrum » fe= des in Macedonia responso oracufi ...
Αρκαία Έδεσσα Αναστασία Χρυσοστόμου - 2008 -
Vite di Plutarco Cheroneo de gli huomini illustri greci et romani Plutarco

- 1587 - - Ma non molto dopò questo essendosi Demetrio gra uemente
ammalato in Pella, perdè quasi tutta la Macedonia, essendo in vn subito
straccorso Pirrho fino a EDESSA. E già baueua egli messo lo stato di Deme
trio ingrandissimo pericolo, ...
The General Gazetteer ... Embellished with nine maps ... The fourth
...Richard BROOKES (M.D.) - 1809 - - Chilro, a town of European
Turkey, in Macedonia, on the bay' ofSalnnichi. Here the mother, wife, and
son ofAlexander were murdered by Cassander. It is 36 miles ssc of
81
EDESSA. Cliz'llcldraog, or Cka'raknl, a strong fort and town'of

Hindoostan, ...
Descrizione delle medaglie antiche greche del Museo Hedervariano:

...Domenico Sestini - 1830 - Dal chersoneso tavrico fino a tvtta la Tessaglia
e isole appartenenti alla Medesima e alla Macedonia parte Evropea
Domenico Sestini. I N D I C E G E O G R A F I C O Di tute ... Impp. 1 O2
EDESSA Macedoniae, Impp. ib. Eurydicea Macedoniae.
Il caso Schirmer Eric Ambler - 2014 - - ... torniamo a casa. D'accordo?».

«Perfettamente. Che farà questa settimana?». «Quello che avrei
probabilmente dovuto fare prima. Andare a Vodena , e cercare la tomba di
Schirmer». 8 Vodena , l'antica EDESSA, sede dei re di Macedonia, si.
A Universal Biography: 1st series. From the creation to the birth of ...John
Platts - 1825 - CARANUS, one of the Heraclidae; the first who laid the
foundation of the Macedonian empire, B. C. 814. He took EDESSA, and
reigned twenty-eight years, which he spent in establishing and
strengthening the government of his newly founded ...
All About Sex...In the Bible - Σελίδα 393 Alla Peace, John Anderson -
2012 - - Hellenistic Seleucid Empire, settling Macedonian veterans here,
who named the town EDESSA after their home province. Later, it was
renamed Urfa, a corruption of Orhai. The city is situated on the northwest
edge of the Harran Ovasi (valley) ...
Le Vite Degli Uomini Illustri Di Plutarco - Σελίδα 411 1830 - - Non molto
dopo , udito avendo che Demetrio gravemente ammalato era, .9i gittò
d'improvviso sulla Macedonia ... esmndosi fino a EDESSA inoltrató c non
trovando-chi tentasse respingerlo , anzi venendo molti ad aggiungersi a lui
, e a militare ...
La Iberíada, 2: poema épico á la gloriosa defensa de Zaragoza, ...Ramón

Valvidares y Longo - 1825 - - La Macedonia propiamente dicha se hallaba
82
, como ahora , dividida en cuatro partes principales , que son : Tamboli , la

... Habiendo salido Carano del Peloponeso , sorprendió á EDESSA , y
comenzando á establecerse en aquellos parages ...
Hē Hellada ston prōto pankosmio polemo: 1917 – 1918 Geōrgios B.

Leontaritēs, Basilēs Oikonomidēs - 2000 -
Història, vol. IV: llibres IV-XXXVIII-V - Σελίδα 142 Polibi - ... estant
Filip en pos- sessio dels passes per mitja de la ciutat dessus-dita. Després
d'as- segurar la plaça, envia Crísogon amb tota pressa a reunir les lleves de
l'alta Macedonia, mentre ell amb les de la Bóttia i l'Amfaxitida feia cap a
EDESSA.
Descrizione Delle Medaglie Antiche Greche Del Museo Hedervariano Dal

...Domenico Sestini - 1830 - Dionysopolis Moesiae In/. Impp. a3 Dium
Macedoniae. Impp. 1 O2 EDESSA Macedoniae. Impp. ib. Eurydicea
Macedoniae. Aut. io4 Gomphi Thessaliae. 146 Gyrton Thessaliae. 1 47
Hadrianopolis Thraciae. Impp. 54 Hephaestia urbs Lemni /ns.
Handbuch der alten Geographie für Gymnasien und zum Selbsunterricht:

...Friedrich Sickler - 1832 - - Vergl. oben Macedonia über diese
Benennung; wobei merkwürdig ist, dass die Macedonier seibst diese
griech, Uebersetzung eingeführt haben, da in Macedonien eine Stadt
gleiches Namens ... EDESSA in Macedonien (Orfa, Rackha).
La via Egnatia - Σελίδα 247 Michele Fasolo - 2003 - - Da Lychnidòs la

via proseguiva verso i passi montani lungo i quali correva il confine tra
Illyricum e Macedonia. Attraverso di ... La via Egnazia toccava poi
EDESSA, e quindi, attraverso la pianura macedone, per Polla giungeva a
Thessalonica.
The holy bible containing the old and the new testaments. 1839 - - A Goat
was the known emblem of this kingdom ; and the Macedonians had been
long called the Goats' people : For ... he ' followed them to EDESSA, and
83
there fixed the seat of his ' empire, made the goats his ensigns, and called
the city Aegea ...
Le deche di T. Livio ... delle Historie romane - Σελίδα 480 Livy - 1547 - -
Appresso, com'ei voleua la Macedonia esser diuisa in quattro i dese,3 la
prima,hauere ad esser tutto ... parte su gess della Peonia, che si distende da
ponente lungo il fiume:&furonui anche applicate EDESSA,84 giainofo
Borea.
Tomus Tertius Continens Græciæ, eiusque Insularum & Asiæ Minoris

...1708 - M A C E D O N I A, - - De Macedoniae nomine variamt auäores.
Macetia diäa. ... Macedonia Libera, Prima, Maritima, B - Jalutaris.
Macedonum ... L 11O11 miae , quà ab occafu praeter Axium ammem
porrigitur; EDESSA CoMMENT. IN HUB.
Caii Plinii Secundi Historiæ naturalis libri xxxvii, cum selectis ...Pliny (the
Elder.) - 1828 - - Edcssam Macedonia; civitatem vocat a3. XVII pedum.
EU. XVI pe- Victor Vitensis, ... Ed. 37. Eubœa Bœotum. Sive Boeo- 3 5.
Quinto. Aià ÈUnaitovrou. H. torum. Avulsa enim Eubœa Bœo- 36.
/EDESSA. Ptoleinseo , lib. III, tis , ut dicta ni est lib.
Le deche delle historie Romane tradotte nella lingua Toscana da ...Titus

Livius - 1547 - Appresso, com'ei voleua la Macedonia esser diuisa in
quartro ... settentrione. a questa parte s'aggiunse quella parte ser della
Peonia, che si distende da ponente lungo il fiume:8 furonui anche applicate
EDESSA,84 ritisofo Borea.
Historiae naturalis libri XXXVII - Τόμος 1 - Σελίδα 346 Gaius Plinius

Secundus - 1635 - - Abydos,Scepfis,Ilium, Ida mons,Cyzicum,
Lampfacum, Sinope, Amifum, Heracleain ponto,Paphlagonia, Lemnus,
Imbrus, Thafus, Cassàndria, Thessalia, Macedonia, Larisia, Amphipolis,
Thessalonice, Pella, EDESSA, Beroea, Pharsalia, Caryftum ...
84
Hr. doktor og professor Gotthilf Christian Reccard's Lære-bog, eller

...Gotthilf Christian Reccard - 1782 - - b) Macedonia, deri 1) Salonichi,
2) EDESSA,3) Ochrida ell.Giustendil,4)Philippi. Anmerkn. Disse to
Landskaber kalde Tyrkerne Arnanth Vilaieti. Der er beliggende ved det
ægelske Hav et biergefuldt Distrikt, forhen kaldet Montenegro, men nu ...
Thesaurus Linguae Latinae Compendiarius: Designed Chiefly for the ...-

Robert Ainsworth - 1752 - Edelffa, a town of Macedonia, upon the lake
Ocrida in Greece, EDESSA, 1. Edgeworth, a town of Middlesex in
England, Suttoniacae, arum, É pl. St. Edmundsbury, a town of Suffolk in
England, S. Edmondi Burgus. Efferdingen, a town of Upper ...
Thēsauros tēs hellēnikēs glōssēs: E. 3 Σελίδα 157 - Henri Estienne - 1835

- - - "Έδεσσα , ή, Εdessa: n. μrbium Μacedonia θt Syria, Steph. Βγα. :
Πόλις Συρίας, διά την των μοατων ρύμην Άώ κληθείσα απο της εν
Μακεδόνι (conf. de Εdessae aliarumqu" urbium Syriae nominibus sapo
Μaceαυuicis ΑΡΡιμ, Syr. c. 57).
Encyclopédie méthodique: ou par ordre de matières: par une société ...1789

- - . Larissa, Pharfalus, Phe/ct , Demettias. — C Fl. Achéron , Avas. £ P I
R U S. ^ y Buthromm t NÌCOpolis. Illyria. V. Epidamnus , Apollonia.
Macedonia. (. V. EDESSA , Pella , Thejfalontca , Qlynthus. A l'ouest -í
^°rcyra* Leucadia ...
The history of the decline and fall of the Roman Empire - Τόμος 9 Edward
Gibbon - 1811 - -
A Pyrrhic Victory: Τόμ. II: Destiny Unfolds Ian Crouch - 2015 - - Several
hundred Macedonians will chooseto followyou toEpirus, andthey will
leave with the blessing of the whole army. We thank you for ... Justas he
wasleaving his tent,thegovernor of EDESSA arrived with two of his
assistants. Pyrrhus called ...
85
Proceedings of the Numismatic Society. - Σελίδα 239 Royal Numismatic

Society (Great Britain) - 1837 - ... the Macedonian conquest; and the
antiquities of nations, from Egypt to India, will no doubt give precisely
similar results. ... as well as in the inscriptions of engraved stones, at
EDESSA, the metropolis of the literature of Mesopotamia; and this ...
The Classical Museum: A Journal of Philology, and of Ancient History

...Leonhard Schmitz - 2012 - - ... fled before Cyrus, and to have destroyed
the bridge, so Darius retreated by the same pass before Alexander; and the
Macedonian was obliged ... of Resepha now Reseph, and Sura, to
Callinicus, now Rakkah, and to Charrae (EDESSA), &c.
Catalogue. [With] appendix - Σελίδα 126. Liverpool Liverpool libr - 1814

- ... the Macedonians. IX. History of the Seleucidae in Syria, Egypt, the
Armenians, and the kingdom of Ponlus. X. History of Cappadocia,
Pergamus, Thrace, Epirus, Bithynia, Colchis, Iberia, Albania, Bosphorus,
Media, Bactria, EDESSA, Emessa, ...
Βοδενά
Michael Glycas Astrol., Hist., Annales (3047: 001) “Michaelis Glycae

annales”, Ed. Bekker, I.Bonn: Weber, 1836; Corpus scriptorum historiae
Byzantinae. Σελ. 576, γρ. 14
...ἀγαπητέ, ὅτι τῶν Βουλγάρων ἅμα τῇ τελευτῇ τοῦ βασιλέως

Ἰωάννου ἀποστατησάντων ἄρχειν αὐτῶν προχειρίζονται τές-
σαρες ἀδελφοί, Δαβὶδ Μωσῆς Ἀαρὼν καὶ Σαμουήλ, καὶ οὐ
διέλιπον ἔκτοτε πόλεμοί τε πανταχοῦ καὶ σφαγαί. ἐν ἔτει
͵ϛυϙδʹ, Ὀκτωβρίῳ μηνί, ἐγένετο κλόνος μέγας, καὶ κατέπεσον
οἰκίαι καὶ ναοὶ πολλοί, καὶ μέρος τῆς σφαίρας τῆς τοῦ θεοῦ
μεγάλης ἐκκλησίας, ὅπερ ὁ βασιλεὺς φιλοτίμως ἐπανωρθώ-
σατο, δαπανήσας εἰς μόνας τὰς μηχανὰς τῆς ἀνόδου, δι' ὧν
οἱ τεχνῖται ἱστάμενοι καὶ τὰς ὕλας ἀναγομένας δεχόμενοι
ᾠκοδόμουν τὸ πεπτωκός, κεντηνάρια ιʹ.
Γίνωσκε δὲ καὶ τοῦτο, ὅτι τὰ Βοδενὰ φρούριόν ἐστιν
ἐπὶ πέτρας ἀποτόμου κείμενον, δι' ἧς κατέρρει τὸ τῆς λίμνης
τοῦ Ὀστροβοῦ ὕδωρ ὑπὸ γῆς κάτωθεν ῥέον ἀφανῶς, κἀκεῖσε
86
πάλιν ἀναδυόμενον. ὁ μέντοι Βασίλειος συχνοὺς πολέμους κατὰ

Βουλγάρων στησάμενος καὶ διαφόρως αὐτοῖς συμπλακείς, καὶ
τρόπαια στήσας κρείττονα λόγου, καὶ τὸν Σαμουὴλ πολλάκις
καταλύσας, ἐπὶ τὴν βασιλίδα ἔρχεται. καὶ δόγμα τηνικαῦτα
ἐξέθετο τὰς τῶν ἀπολωλότων ταπεινῶν συντελείας τελεῖσθαι
παρὰ τῶν δυνατῶν. κατωνομάσθη δὲ ἡ τοιαύτη σύνταξις
ἀλληλέγγυον. τοῦ πατριάρχου Σεργίου, τῶν μητροπολιτῶν
καὶ πολλῶν ἄλλων ἀσκητῶν δεηθέντων ἐκκοπῆναι τουτὶ...
Αποσπάσματα από βιβλία
Hē mechri Philippou archaia historia tēs Makedonias - Σελίδα 129 Otto

Abel, Δήμιτσας Μαργαρίτης - 1860 - ...φάκτην 50 ποδών βάθους,
φθάνουβα μετά μίαν ώραν διά κήπων και λειμώνων, οϊτινες περικυκλούβι
την πάλιν Βοδενά, την άρκαίαν "Έδεσσαν, ήτις και νϋν έτι ούτω καλείται
ώς ελληνική έπιβκοπική ε'δρα. οί υπό Μαννέρ- τον προταθέντες λόγοι ...
Στα πέρατα της αντοχήςΧριστίνα Ρούσσου - 2017 - Κατάχαμα πέρασαν

τις ώρες, μέχρι να μπουν στο αμερικάνικο υπερωκεάνιο που θα τους
μετέφερε στη Νέα Γη. 4 Αυτόματα σηκώθηκαν, και με τα μάτια έκαναν
μια γύρα για να Τότε ήταν που οι Ναουσαίοι άκουσαν να λένε «Βοδενά».
εντοπίσουν ...
Για την Πατρίδα. Πηνελόπη Δέλτα - 2014 - Όπο και άν περάσουν οι

Βούλγαροι άφήνουν σημάδια τέτοια πού τό μαθαίνει γρήγορα γειτονιά,
Πρωί-πρωί την άλλη μέρα καβαλίκεψαν πάλι και πήραν το μεγάλο δρόμο
πού πήγαν στα Βοδενά, πόλη γερά όχυρωμένη και χτισμένη ψηλά, ...
Τον καιρό του Βουλγαροκτόνου. Πηνελόπη Δέλτα - 2014 - - Φεύγεις

άλήθεια; – Ναί, Νικήτα – Για πού; – Για τα Βοδενά. Ο Νικήτας άναπήδησε
– Τί πάς να κάνεις στα Βοδενά; – Θ' ακολουθήσω την εκστρατεία. Ο
Αύγουστος όμως βρίσκει περιττό να πάγω στ Μοσυνούπολη. Με στέλνει
ίσια στα Βοδενά, όπου ...
87
Ἡ μεχρι Φιλιππου ἀρχαια ἱστορια της Μακεδονιας συνταχθεισα μεν ὑπο

...Heinrich Friedrich Otto ABEL, Margarites G. DEMITSAS - 1860 -
ράκτην 50 ποδών βάθους, φθάνουσα μετά μίαν ώραν διὰ κήπων καὶ
λειμώνων, οίτινες περικυκλούσι τήν πόλιν Βοδενά, τήν άρκαίαν
)Έδεσσαν, ήτις καὶ νῦν έτι ούτω καλείται ώς έλληνική έπισκοπική έδρα.
οί ύπὸ Μαννέρτου προταθέντες λόγοι ...
Πρωινή γαλήνη Ηλίας Μαγκλίνης - 2015 - - ... ο πατέρας του Δημήτρη τα

παράτησε όλα στην Αμερική, όπου έβγαζε χρήματα, λέγοντας σε όλους,
«Πάω να λευτερώσω τα Βοδενά». Ντυμένος στρατιώτης φωτογραφήθηκε
μαζί με άλλους συναδέλφους εθελοντές στο λιμάνι της Νέας Υόρκης, ...
Historia tou voreiou hellēnismou. - Τόμος 1 - Σελίδα 603 Βακαλόπουλος

Α. Κ. - 1990 - ... σύλλογοι 350 Βοδενά Άνω (Ανατολικής Ρουμελίας) 27
Βοδενά (Έδεσσα) 52, 85, 99, 104, 109, 143, 216, 218, 221, 224, 225, 293
κ.ε., 295 κ.ε., 321, 383 κ.ε., 500 Βοδενά (Έδεσσα), παιδεία 143, 358
Βοδενά (Έδεσσα), πρόκριτοι 358 Βοδενά ...
Archeion Makedonikou agōnos Pēnelopēs Delta. - Τεύχος 3 - Σελίδα 52

1960 - Γιά μέρες ενεργουσε δ Παπαδιαμαντόπουλος στύν Βαλή τής
Θεσσαλονίκης κι δταν βγήκα ήρθε μόνος ιου μ* άμάξι και μέ πήρε άπό τή
φυλακή και μέ πήγε στο Προξενείο. *Εκεί διατάχθηκα νά γυρίσω πάλι στά
Βοδενά τήν άλλη μέρα καί νά ...
Hē Kentrikē kai Dytikē Makedonia kata ton Evligia Tselempē: Evliya

Çelebi, Vasilēs Dēmētriadēs - 1973 - 'Αλή Πασάς, Κιοσέ Κιόσκι, συνοικία
στή Νάουσα 247, 248 Κιόσκι μέ τΙς Κοϋνιες, τοποθεσία στά Βοδενά 244
Κιόσκι τοϋ Άλή Μπέη, τοποθεσία στά Βοδενά 243 Κιόσκι τοϋ
Μποστανιοϋ, τοποθεσία στά Βοδενά 244 ΚιουστεντΙλ 53, 138, 229,
288, ...
Panathēnaia: dekapenthēmeron eikonographēmenon periodikon. 1912 - -

88
Ethnotikē diapalē stē Makedonia, 1894-1904: hē Makedonia stis

...Βακαλόπουλος Α. Κ. - 1999 - 179-182, 1 Αυγουστου 1896, Βοδενά,
Ανταποκριτής προς. 17. ΗΗ5, ΡΑ XXXVIII, τ. 389, ΜοηαχΙΐΓ 28 Ιουλίου
1896. αρ. 24, Ρ. Βηάβε, ε.α., σ. 41. 18. ΑΜΑΕ, Ν5, ΤυΓςιιίε, ΑίίαίΓεχ αε
Μαεέαοίηε, τ. 21. ΜοηαχΠΓ, 9 Αυγούστου 1896. ίί. 26-27.
Nea hestia. - Τόμος 132,Τεύχη 1567-1571 - Σελίδα 349. 1992 - -Θα πάτε
εις την Βέρροιαν, όπου θα ιδήτε τους Τάδε και Τάδε. Κατόπιν θα πάτε εις
την Νάουσαν, όπου σάς περιμένει ο Δείνα. Και τέλος εις τα Βοδενά, όπου
θα είναι το επίκεντρον της δράσεώς σας. Δεν θα κτυπήσετε τούρκους, ειμή
εν εσχάτη ...
Valkanika symmeikta. - Τόμος 7 - Σελίδα 91 1995 - 1872- Βοδενά 1

αλληλοδιδακτικό 80 1873 «παρθεναγωγείο 34- Κούκλαινα 1
αλληλοδιδακτικό 35 1875 Βοδενά 1 5τάξιο δημοτικό 8- 1 παρθεναγωνείο
1881 Βοδενά 1 δημοτικό 81 1 παοθεναγωγείο 5 I Κούκλαινα 1 δημοτικό
μεικτό 5- αγ. 26 κος ...
Kleronomia. - Τόμος 13 - Σελίδα 513. 1981 - Ό Θωμάς επιστρέφει στά

Βοδενά «συνεπαγόμενος ύστερον και τήν Ιδίαν γα- μετήν»27, ένώ ό
Χλάπενος μεταβαίνει στην Καστοριά (1360)28. Ό Συμεών Οϋρεσης μένει
στή Θεσσαλία. Στά χρόνια πού ακολουθούν ή περιοχή κάτω άπό τήν "Αρτα
άρ- ...
Ιστορία του Ελληνικού έθνους. : Neōteros Hellēnismos (1833-1881;

...1977 - ... άπό τό Μπάχοβο καϊ νά έπικοινωνεΐ μέ τό Μορίχοβο καϊ τή
Γραδέσνιτσα, διατηρώντας τό σύνδεσμο μέ τά άλλα δύο σώματα πρός τά
Βοδενά. Τό σώμα Μαζαράκη (Ακρίτα) μέ 35 άνδρες έπρεπε νά
έγκατασταθεΐ στό Βέρμιο, μέ κέντρο τή Νάουσα, ...
Ἰωαννου του Καντακουζηνου ἀποβασιλεως Ἱστοριων βιβλια δʹ., etc 1729

- - Α τita eft, un- 9 επληρgτο τα κεκελώσμένα. ae δt in tur Vodena , δc in
tabu1is Georgii Chryfococca: Βόδενα. εποίοιώ ό , τε συτρατευόμύον
αυτοίς υπήκοον Ρωμαίοις τράτευμα Μυσών, ήδη δέν σε φανερώς .
89
Makedonikē vivliothēkē- Τόμοι 10-12 - Σελίδα 93 1950 - Φλώρινα 9-ΧΙ -

1912 Ρακτιβάν Θεσσσαλονίκην Παρά Κυβερνήσεως έλαβον ακόλουθον
τηλεγράφημα: *Αρχηγόν Στρατού. "Εάν Βοδενά και Γιαννιτσά δεν
κατέχωνται ισχυρώς ϋπό υμετέρου στρατού, άνάγκη διατάξητε την άνευ
τινός αναβολής ...
Ho Hellēnotourkikos polemos: Makedonikē ekstrateia - Σελίδα 81 Stratos

Ktenaveas - 1914 - φαίνεται, εις κάποιον κρότον της αμαξοστοιχίας
αίφνίδιον, ή δποία ειχεν ελθει ενωρις από τά Βοδενά και άνεχώρει δια τάς
άνάγκας τοΰ στρατοΰ, εταράχθη, εσυγχύσθη και εξωτερίκευσε τον τρόμον
του δια της επιφωνήσεως : Στα όπλα. "Ηρκεσε νά ...
Moucharem - Σελίδα 126 Márkos Méskos - 1999 - Λίγο λίγο στά παζάρια,
Καϊλάρια, Βοδενά, στό Βέρτικοπ, στό Σούμποτσκο (τώρα Πτολεμαΐδα,
"Έδεσσα, Σκύδρα, Αριδαία). Μέ τ' άλογα φορτωμένος. Πολέμησε τό
παιδί, χειμώνα-καλοκαίρι δυνατά, τέσσερις ήμέρες στά παζάρια, τήν
πέμπτη στό ...
Hēmerologia kai grammata apo to metōpo: Valkanikoi polemoi, 1912-

1913
Lyntia Tricha, Hetaireia Hellēnikou Logotechnikou kai Historikou

Archeiou (Athens, Greece) - 1993 - Τώρα που τους εκλείσαμε τον δρόμον
πρός τά κάτω παρεδόθησαν οί Τουρκοι. Ό Χρηστομάνος μέ τόν
Στεργιόπουλον έφυγαν ήδη κατά διαταγήν από προχθές γιά τά Βοδενά. 7
Νοεμβρίου. Από τό μεσημέρι χθές είχαμε κατεβή στόν σταθμόν γιά ...
Synecdemus et notitiae Graecae episcopatuum: Accedunt nili ...Hierocles

(Grammarian.), Gustav Parthey - 1967 - Βοδενά 12 84 Βιέννα Η 649 6;
Βιέννης 8 221 , 9 130 Βιζάνων (Ι,ιηοΗβ) 3 483: Βιζάντου 10 589, 13 440
Βιζύη Η 632 4-, Ν 2 84, 10 98, 11 121; ΝΗ. 340; Βιζύης 1 44, 4 45, 6 48,
7 44, 8 48 Βιζώνης 10 563, 13 413 οί. Βιβώνης ΒΦρας, χαστρον 1 ...
90
Dokimion peri tēs plēsiestatēs syggeneias tēs slavono-rōssikēs

...Кōнстантинос Оикономос - 1828 - - *Εξεςι πρός τδτο και τήν Βάδαν,
πύλιν Ονγ- χαριχην, παραβαλεϊν, καϊ τά νυν Βοδενά (Βυδανά, ύδανά),
πύλιν Μαχεδονίας (την άρχαιότερον "Έδεσσα ν), οΰτω μετονομαβ&εΐααν
ύηδ των εΐαβαλόντων Σλαβόνων. χατά τό, "Τδη^ χτλ. βλ. Μοεκβα.
Λεξικον της καθ' ἡμας ἑλληνικης διαλεκτου, μεθηρμηνευμενης εἰς το

...Skarlatos D. BUZANTIOS - 1835 - - Αγ. όρος Αιάκειον. Ajaccio.
Αιάντειον. Τρίκερι.S. Φουντουκλί. Aίας. Βοϊούσα. Αιγαί. Βοδενά ή
Μογλενά S. "Ακράτα. Αιγιάλειον Αγ. Νικόλαος (βουνών τού-). Αίγειρα
Ζαχλη ή Ξυλόκαστρο, Αιγιάλεια. Τσιριγώτο. Αιγιάλειον, Αγ. Νικόλαος
βουνοντού-).
Lexikon historikomythikon kai geographikon ... Σελίδα 417 Daniel

Demetrios Magnes - 1834 - Ζ. Ουίνδοβόνα, Παννoνία. Βισέρτα, πόλις. Ζ.
Ιτύκη. Βλαχία, επαρχία. Ζ. Δακία , Βοδενά, πόλις. Ζ. Έδεσσα. Βόλγας,
ποταμός. Ζ. Ρά. Βόνιτσα, πόλις. Ζ. Ακτόριον. Βοστίτσα, πόλις. Ζ. "Αιγιον
. Βοταν, επαρχία. Ζ. Αδιαβηνή, Βούγ, ποταμός. Ζ. "Υπανις.
Ενθυμήματα Στρατιωτικά της Επαναστάσεως των Ελλήνων (1821-1833) -

...Νικόλαος Κασομούλης - 2015 - - .. Σαλταπήδας πέραν του ποταμού
Σερβίων, παρομοίως καιδΣιαπέρας–δTάσος της Βερροίας, Ξερολίβαδίου,
παρ' ού έλαβε και το επώνυμον, της θέσεως Καραντάς (Μαυρολιθάρι)–
δΓάτζος, συναδελφός του) τα Βοδενά, Κατράντζας κ.λ.π.
Lexikon tēs kath'ēmas Hellēnikēs dialektu: meth'hermēneumenēs eis to

...Skarlatos D. Byzantios - 1835 - Αιάντειο ν. Τρίκερι. S. Φουντουκλί.
Αίας. Βοϊούσα. Αιγαί. Βοδενά ή Μογλενά. S: Ακράτα. Αιγάλει ο ν. Αγ.
Νικόλαος (βουνον τού-). Αίγειρα. Ζάχολη ή Ξυλόκαστρον. Αιγιάλεια.
Τσιριγότο, Τζουμέρκα, " Αιγιάλειον, Αγ. Νικόλαος (βουνόντού-). Αι
γίλεια.
Opyt o blizhaishem srodstve iazyka slavianorossiiskago s

grecheskimKōnstantinos Oikonomos - 1828 - Βoxa, όθεν Βοδενά (ώς
91
μετωνόμαςαι παρά των εισβαλόντων Σλαβόνων), ή Μακεδονική πόλες

"Έδεσσα (= Γυδανά, υδατώδη μέρη) ού. τω και η Βιδήνη, ή μάλλον,
Βυδήνη = Γυδανή (ώς κτά βύδας, βύδη), ή και αρχαιότερ, Ουίμινάκιον ώς
και το Σ.
Hermēs ho Kerdōos ētoi emporikē enkyklopaideia: Lexikon ...Nikolaos

Papadopulos - 1815 - ΒΟΔΕΝΆ' - Πόλις της Μακεδονίας, 12 λ. προς Β.
της Θεσσαλονίκης, όπε υφαίνονται καλά Σαγάκια, ήται ρεχα στενά, και,
λευκα, κρεστα, και χρήσιμα δια τις έντοπίες , και τες Ηπειρώτας . Τα περί
την Πόλιν χωρία είναι ευφορώτατα εις γεννήματα, ...
Dokimion peri tēs plēsiestatēs syngeneias tēs slabono-rhōssikēs

...Kōnstantinos Oikonomos - 1828 - - "Εξεςι πρός τότο και την Βόδαν,
πόλιν Ουγκαρικήν, παραβαλείν, και τα νύν Βοδενά (Βυδανά, υδανά),
πόλιν Μακεδονίας (την αρχαιότερον "Έδεσσαν), ούτω μετονομασθείσαν
υπό των εισβαλόντων Σλαβόνων, κατά το, "Υδη, κτλ.. βλ. ΜocκΒά.
Ιστορία του ελληνικού έθνους - Τόμος ε΄ Κωνσταντίνος

Παπαρρηγόπουλος - 2014 - περί Βοδενά και επέστρεψεν εις την Ασίαν
καταλιπών έν Ευρώπη, έπίτροπον αύτο πληρεξούσιον τόν μέγαν
δομέστικον Κομνηνόν Ανδρόνικον Παλαιολόγον, έχοντα παρ έαυτώ και
τον υιόν αυτού Μιχαήλ, τόν βραδύτερον γενόμενον ιδρυτήν τής ...
Μαρτύρων και ηρώων αίμα Ίων Δραγούμης - 2015 - - Από το Μοναστήρι

ό Αλέξης έστειλε ανθρώπους πιστούς στη Φλώρινα, στην Καστοριά, στα
Βοδενά, στην Κοζάνη και στην Κορυτσά για να κάμουν από δυό τρεις
έμπιστεμένους σε κάθε τόπο, να συνεννοούνται αυτοί με τους
άρματωμένους που ...
Lexikon historikomythikon kai geōgraphikon. - Σελίδα 417 Daniēl Magnēs

- 1834 - - Ζ. Ουίνδοβόνα, Παννoνια , Βισέρτα, πόλις. Ζ. Ιτύκη. Βλαχία,
επαρχία. Ζ. Δακία. Βοδενά, πόλις. Ζ. "Έδεσσα. Βόλγας, ποταμός. Ζ. Ρά.
Βόνιτσα, πόλις. Ζ. Ακτόριον. Βοστίτσα, πόλις. Ζ. "Αιγιον . Βοταν,
επαρχία. Ζ. Αδιαβηνή. Βούγ, ποταμός. Ζ. "Υπανις.
92
Ιστορία του ελληνικού έθνους - Τόμος δ΄ Κωνσταντίνος

Παπαρρηγόπουλος - 2014 - Κωνσταντίνος Παπαρρηγόπουλος. θώσας ό
βασιλεύς επέστρεψε πρός τά Βοδενά και διατάξας αυτόθι τά δέοντα
επανήλθε εις την πρωτεύουσαν τή9η Ιανουαρίου 1018. Κατά το έτος τούτο
έπήλθε τελευταίον ή όριστική κρίσις τού μεγάλου τούτου ...
Lexikon tēs kath'hēmas Hellēnikēs dialektou methērmēneumenēs eis to

...Skarlatos D. Vyzantios - 1835 - - Αiaccio. Αιάντει ο ν. Τρίκερι. S.
Φουντουκλί. Αίας. Βοϊούσα. Αιγαί. Βοδενά ή Μογλενά. 8. Ακράτα.
Αιγάλει ο ν. Αγ. Νικόλαος (βουνον τού-). Αίγειρα. Ζάχολη ή
Ξυλόκαστρον. Αιγιάλεια, Τσιριγότε, 4 Αιγιάλει ο ν. Άγ Νικόλαος
(βουνόντού-). Αι γίλει α.
Travels in the Slavonic Provinces of Turkey-in-Europe. - Τόμος 1

Georgina Muir Mackenzie, Adelina Paulina Irby - 1877 - -
Hidryma Meletōn Chersonēsou Tou Haimou - Τόμος 85 - Σελίδα 366 1966

- Ό φίλος Τραϊκος Μητρεντσος* τη 9 αυγούστου 1878· Βοδενά. 11
Φίλτατε 7 Εν Λαμία τη 12 Φεβρουαρίου 1879 Πρό πολλου Σάς έγραψα,
αλλ' απάντησίν Σας δεν έλαβον. Ενταυθα με παρεκάλεσαν οί εξης (βίο)
πρόσφυγες εξ'Ολύμπου Σωτή- ριος ...
Publications. - Τόμοι 26-33 - Σελίδα 153. Γρηγοριάδης Νεόκοσμος του

'Ανδρονίκου, 'Ανθυπολοχαγός, Βοδενά. Γαρδίκας Παναγιώτης,
'Ανθυπολοχαγός. Γονατας Στυλιανός, 'Υπολοχαγός, Προς.
'Αδριανουπόλεως άπο Μαρτ. 1907- 'Ιούνιον 1908. Γκίμπας Βασίλειος,
Κοζάνη. Δουμπιώτης ...
Chōrographia: 1 (1870) - Σελίδα 25. 1874 - - Και το τρίτον δε όνομα

Βοδενά, ουδέν άλλο ση" μαίνει εν τη Βουλγαρική γλώσση (5), ειμή ό,τι τα
δύσ αρκαία ονόματα εν τη Ελληνική, ήτοι τόπον υδάτων, αφθονίαν έχοντα,
εκ των οποίων και οι κατά τον μέσον αιώνα παροικήσαντες και εν αυτή ...
93
Hieroclis Synecdemus et notitiae Graecae episcopatuum. Accedunt Nili

...Gustav Friedrich Constantin PARTHEY - 1866 - 212; Βιζώνης 10 563,
13 413 Βιγιντιμίλια 1 537 Η 711 7: Βιδήνης 4 72 Βιδώνη i. q. Βοδενά 12
84 Βιέννα Η 649 6; Βιέννης 8 221, 9 130 Βιζάνων (Lazicae) 3 483; 10 589,
13 440 Βιζύη Η 632 4: Ν 2 84, 10 98, 11 121; Νil. 340; Βιζύης 1 44, 445, ...
Patrologiae cursus completus, seu bibliotheca universalis, integra, ...1866

- - Γίνωσκί δέ κα\ τούτο, ότι τά Βοδενά φρούριόν εστίν έπ\ πέτρα;
άποτδμου χείμενον, δι' της λίμνη; τοϋ Όστροδοΰ ΰδωρ ύπδ γή; κάτωθεν
(ίέον άφανώς, κάκεϊσ* πάλιν άναδυόμενον. Ό μέντοι Βασίλειος συχνούς
πολέμους κατά ...
Lexikon historias kai geōgraphias dialambanon perilēpsin tēs ...Stauros I.

Voutyras - 1881 - ... κάτοικοι άπεδιώχθησαν της χιύρας αυτών ή Ημαθία,
όνομα ον πρότερον πάσης της Μακεδονίας μετά πρωτευούσης τη;
"Εδέσσης ή Λίγων (τανϋν Βοδενά), άλλοτε πρωτευούσης της Μακεδονίας
προ της Πέλλης· ή Χαλκιδική μεγάλη χερσόνησος ...
Platōn - Σελίδα 6 1993 - "Ο γραφεύς ήρχισε καταγραφών ευχερώς τά

προκαταρκτικά τυπικά στοιχεία τής αιτήσεως κατά τά στερεότυπα
υποδείγματα, άλλα δταν Εφθασεν είς τήν σειράν νά καταγράψη τό
άγνωστον είς αυτόν όνομα τής πόλεως Βοδενά, έσταμάτησεν ...
Archeion Thrakēs. - Τόμοι 37-39 - Σελίδα 202 1974 - 5ον) Η επί της
Ροδόπης και παρά το χωρίον Ανω Βοδενά ελληνική Μονή του Αγίου
Κηρύκου, ή οποία περιήλθεν εις χείρας των Βουλγάρων την 21ην Ιουλίου
μεθ' όλων των κτημάτων αυτής. 6ον) "Η κτηματική περιουσία της
ελληνικής Κοινότητος, ...
Ho Makedonikos agōnas: me hena chartē tōn scholeiōn tēs Makedonias

...Kōn Mazarakēs Ainian - 1981 - ... άπό τό Μπάχοβο καί νά έπικοινωνεί
μέ τό Μορίχοβο καί τή Γραδέσνιτσα, διατηρώντας τό σύνδεσμο μέ τά άλλα
δύο σώματα πρός τά Βοδενά. Τό σώμα Μαζαράκη ( Ακρίτα) μέ 35 άνδρες
έπρεπε νά έγκατασταθεί στό Βέρμιο, μέ κέντρο τή Νάουσα, ...
94
Archaia geōgraphia tēs Makedonias: syntachtheisa kata tas archaias ...1988

- Και το τρίτον δε όνομα Βοδενά, ουδέν άλλο σημαίνει εν τη Βουλγαρική
γλώσση (5), ειμή ό,τι τα δύο αρκαία ονόματα εν τη Ελληνική, ήτοι τόπον
υδάτων αφθονίαν έχοντα, εκ των οποίων και οι κατά τον μέσον αιώνα
παροικήσαντες και εν αυτή ...
Ιστορία του Μεγάλου Αλεξάνδρου: - Σελίδα 68 Johann Gustav Droysen -

1996 - Κοντά στήν περιοχή που πάνω-κάτω υποθέτουμε πώς θά πρέπει νά
βρίσκονταν οί άρκαίες Αίγές/ "Έδεσσα, έχουμε τό μεσαιωνικό τοπωνύμιο
Βοδενά, άπ'τή σλαβική λέξη νοάα (:νερό). Ή λέξη είναι συγγενής μέ τήν
άρκαία ύδωρ. Βλ. ΓπβΙι, II, 957-9· ...
Theologia: epistēmonikon periodikon ekdidomenon kata trimēnon 1973 -

Ο Αγαθάγγελος, αν και ήτο δραστήριος κληρικός, δεν ηδυνήθη να
παρακολουθήση την κρυφίαν δράσιν των βουλγαριστών εις τα Βοδενά, δια
τούτο και η έναρξις του αγώνος αυτών κατά της επισήμου Εκκλησίας
εύρεν αυτόν ...
Οι Ελληνες της Βουλγαριας: Ένα ιστορικό τμήμα του περιφερειακού

...Xanthippē Kotzageōrgē, Geōrgios A. Kazamias - 1999 - Έτος Χωριό
Δημοτικό Παρθεναγωγείο 18631 Βοδενά (Αλληλοδιδακτικό) Γραφή
Αριθμητική Γεωγραφία Ελληνική ιστορία Ιερά ιστορία Κατήχηση 18753
Βοδενά (Αλληλοδιδακτικό με στοιχεία "ελληνικού") Γραφή
Αριθμητική ...
Chartographōntas tē Makedonia 1870-1930 - Σελίδα 57 Euangelos

Livieratos, Thessalonikē (Greece). Dēmotikē Pinakothēkē, Mouseio
Makedonikou Agōna - 2004 - Το φύλλο 40-41 «Βοδενά» της σειράς
(1900). Συλλογή Ελληνικού Λογοτεχνικού και Ιστορικού Αρχείου. £.
2316. Το φύλλο 40-41 «Βοδενά» της σειράς σε έκδοση του 1904. Συλλογή
Σάββα Δεμερτζή, ίί 2900. Το φύλλο ...
Hodoiporika Makedonias, Ēpeirou kai Thessalias ...- Σελίδα 96 Antōnios

Mēliarakēs - 1878 -
95
Ta apomnēmoneumata mou, 1897-1947: hē tarachōdēs periodos tēs

...Theodōros Pankalos - 1950 - "Αμα τβ αναγγελία τοΰ ατυχήματος τοΰ
Σόροβιτς, τό Γενικόν Στρατη- γείον επρεπε να άποστείλη άμέσως είς
άνίχνευσιν την άκαπνον μέχρι της στιγμής ταξιαρχίαν τοΰ ίππικοΰ μέ
γενικήν κατεύθυνσιν πρός Βοδενά, "Οστροβον και τό πολύ νά ...
Δελτιον της Ιστορικης και Εθνολογικης Εταιρειας της Ελλαδος. 1984 -

Στις ενδιάμεσες περιοχές και σέ μία άρκετά εκτεταμένη ζώνη γινόταν ενας
ανταγωνισμός άλλά μέ σοβαρή πάντοτε υπεροχή τών Ελλήνων. Τό
Μοναστήρι και τό Μορίχοβο στά βόρεια, ή Φλώρινα και ή Καστοριά στά
δυτικά, τά Βοδενά, τά Γενιτσά και ...
Hellēnismos: mēniaia ethnikē epitheōrēsis 1908 - -
Συμβολή στην ελληνική τουρκολογία: 2 - Σελίδα 299 Παύλος Χιδίρογλου

- 1990 - ... συντελέσθηκε η μετονομασία της πόλεως, της καλουμένης και
"Αιγαί", εις Βοδίνη, Βοδηνά κλπ., εξ αιτίας της αφθονίας των υδάτων
(vodni grad = υδατόπολη), και ότι η λέξη "Έδεσα" (και Βοδενά) απαντάται
τον ιδ' αιώνα και στον Καντακουζηνό ...
Makedonikes politeies kai oikogeneies, 1750-1930: Germanoi kai

...Polychronēs Kyprianou Enepekidēs - 1984 - τά Βοδενά. Είχα αποκτήσει
ένα πρόστυχο παρουσιαστικό καί ή κουρελαρία μου εμοιαζε τόσο πολύ μέ
τή συνηθισμένη στίς περιοχές αυτές ώστε δέν μπορουσαν πιά νά μέ
υποψιάζονται. Τά Βοδενά είναι έπαναστατημένη περιοχή καί οί
κάτοικοι ...
Hē Makedonia kai hoi Makedones pro tēs tōn Dōrieōn kathodou Iōannēs
G. Vasmatzidēs - 1867 - Οι γάρ κατά την μέσην γενεάν εις Μακεδονίαν
ειςβαλόντες Βούλγαροι, οι ν - Σ) / "η - ν ν - Σ η Σ. Αν και νύν έτι oικoύσι
τήν πόλιν, Βοδενά άντι Εδέσσης διά τό πολύϋδρον τού τόπου έκάλεσαν,
ότι Βόδα (πρόή Σ) - ν ΟΥ Α. Σ ν ν φερε τoda) παρ' ...
96
Patrologiae cursus completus: seu bibliotheca universalis, integra,

...Jacques-Paul Migne - 1866 - - Eι rursun de ejusden protovestiari
supelectili aurea et argenica, (5) In Greco esι εκ Βοδηνών, η Τρο EDESSA
is a hoo cliam momen sortita est; mnde et in Gracia Sophiani dicitur
Vodena , et in tabulis Georgi Chrysococcω Βόδενα. - τών τινα, ...
Λογος Ὀλυμπιακος (περι της πνευματικης προοδου του Ἑλληνικου ἐθνους

...1870 - Τούτου τρεις πολίχναι ή κώμαι τά Βοδενά, ή Νάουσα και ή
Βέροια , έχουσιν άνά έν άλληλοδιδακτικόν άρσέων μέ μαθητάς έν πάσι
430 περίπου, καί άνά έν έλληνικόν σχολείον μέ μαθητάς έν πάσι 100
περίπου. Τά δέ Βοδενά έχει και έν σχολείον ...
Ιστορία του Ελληνικού έθνους. : apo tōn archaiotatōn chronōn mechri

...Παπαρρηγόπουλος Κωνσταντίνος - 1871 - - ... εκείνα τα όχυρώμανα
φοουράν άζιόμαχον, άν/ίλθε πάλιν προς βορράν τα Βοδενά, καί άσφαλίσας
αυτά οία φρουράς αξιόλογου, άποικίσας δε τους εν αύτοϊς Βουλγάρους
ώςαύτως εις Βολερόν, έπέστρεψεν εϊς Θεσσαλονίκην.

: Cantacuzenus - 1866 - - ... Φυ Ρpe Εdessa isιά ίroc etiam nomen sortita
est, unde et in Grαcia Sophiani diciιur Vodena , et in tabulis Georgi
Chrysococca: Βόδενα. τών τινα, υφηγουμένου του με μηνυκότος τα
χρήματα, ήχθη προς 309 370 και ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ LΙΒΕR Ι.
Patrologiae cursus completus: ... omnium ss. patrum, doctorum, ...1866 -

- ... Greco esι εκ Βοδηνών, Τυ ppe Εdessa isιά hoc etiam nomen sortita est,
unde et in Grαcia Sophiani diciιur Vodena , et in tabulis Georgi
Chrysococcie Βόδενα. imperatrice vicιuras. Ωuod quidem ita factum Α ώς
αν αυτός 309 370 ...
Μνημεία και πολιτισμός των ελληνικών πόλεων κατά την οθωμανική

...Machiel Kiel, Aikaterinē S. Markou - 2015 -
97
Istorika - Τεύχος 43 - Σελίδα 356 2005 - Πράγματι, άπό τά στοιχεία πού

δίνει ό Μοραβένοφ, φαίνεται ότι κατηγοριοποιεί ώς Λαγκυράδες τούς
προερχόμενους άπό τήν Στενήμαχο (σήμερα ΑεβηοναΓβα) καί τά γύρω
χωριά Κούκλαινα (ΚυκΙβη) καί Βοδενά (νοάβη). ΟΙ ίσχυρισμοί του περί ...
Skepseis kai entyōseis ek periodeias ana tēn Makedonian, 1905-1906

Geōrgios Chatzēkyriakou - 1962 - Ή "Έδεσσα μετωνομάσθη υπό τών
μετοίκων, τών επιδραμόντων κατά τον μεσαίωνα την χώραν Σλαυϊκών
φύλων, διά της δνομασίας Βοδενά, σημαινούσης πόλιν ύδατόρρυτον. Διά
τοΰ ονόματος τούτου μνημονεύεται καί υπό τών Βυζαντινών ...
Historia tōn kratōn tēs Chersonēsou tou Haimou, 1908-1914 Nikolaos V.

Vlachos - 1954 - Έφ' δσον δμως τα Βοδενά (Έδεσσα) εΐχον καταληφθη
υπό ϊλης του ελληνικού ιππικού από 17/30 "Οκτωβρίου, μετά δε την μάχην
των Γιαννιτσών της 19 καΐ 20 Όκτωβρίου/1 καί 2 Νοεμβρίου είχεν άπω-
θηθή ό τουρκικός στρατός προς τον Άξιον ...
Stratēgou P.G. Danklē anamnēseis, engrapha, allēlographia, to

...Panagiōtēs Geōrgiou Danklēs, X. Leukoparidēs - 1965 - Διαχειριστικά.
– Πολιτικά (Θεσσαλονίκη, Βέρροια, Νάουσα, Βοδενά, Καρατζόβα,
Σούμποσκο, Γευγελή, Στρώμνιτσα, Δοϊράνη, Γενιτζέ - Γκουρέντζι,
Λαγκαδάς, Χαλκιδική, “Αγιον Ορος, οι έμποροι, ό κλήρος, οι δάσκαλοι).
- Αντεπαναστατικό κίνημα ...
Xenoi taxidiōtes stēn 8Ellada. Σελίδα 442 Kyriakos Simopoulos - 1976 -

Ό μητροπολίτης δέν παραπονιόταν για τούς άγάδες της περιοχής άλλά γιά
τούς πασάδες πού, περνώντας άπό τά Βοδενά, φορολογούσαν τήν
Κοινότητα μέ τις πιό άστεΐες δικαιολογίες. «Αύτό τό κτίριο», είπε ό
Ιεράρχης, «στοίχισε μέσα σέ 20 ...
Athēna: syngramma periodikon tēs en Athēnais Epistēmonikēs Hetaireias.

1900 - Ό τότε νομάρχης Θεσσαλονίκης 'Ριζα. πασιας άμα μαθών τά
πράγματα προθύμως άπέστειλεν εϊς Βοδενά αρχιτέκτονα ος και έξέσκαψε
τό τε μάρμαρον Β και το (έπειτα πάλιν καταχωσθέν) Γ. Τά δ' επιγράμματα
των μαρμάρων Α και Β (και τό τοΰ ...
98
Anthologia keimenōn peri tou Makedonikou agōnos. - Σελίδα 100

Hetaireia Makedonikōn Spoudōn - 2004 - Ή καλλιτέρα άπόδειξις (8τι οί
κάτοικοι απέκτησαν στερράν πεποίθησιν δτι είναι Έλληνες) είναι ή
Στρώμνιτσα καί τά Βοδενά, έν οΐς δέν υπάρχει έλληνική ψυχή, καί δμως
θεωροϋσιν έαυτάς έλληνικάς πόλεις καί προτιμώσι τήν έλληνικήν
γλώσσαν καί ...
Ho Hellēnismos tēs archaias Makedonias: Katalōgē kai glōssa tōn

...Apostolos Basileiou Daskalakēs - 1960 - Ώς προς τήν σημασίαν της
λέξεως Έδεσσα, αΰτη αποδίδεται είς τήν φρυγικήν ρίζαν Κεδυ- (βέδυ-)
σημαίνουσαν ύδωρ ή πόλιν υδάτων. 'Αλλά καί ή νεωτέρα ονομασία
Βοδενά φαίνεται έχουσα τήν αυτήν προέλευσιν, αποδιδομένη είς τήν
σλαβικήν ...
Epetēris - Τόμοι 16-17 - Σελίδα 264 Hetaireia Byzantinōn Spoudōn,

Athens - 1940 - τος ανεμόεις, Τοέρβενα η ή τά 4 εκ τον ' Ερν&ροχώριον,
Βοδενά τά ή Βόδενα η° εκ τοΰ βόδεν (ρΌθά=ΰδωρ) =τόπος υδροχαρής,
Αίγαί, Κονχλενα 1(—Συλλογή), Σόφια. τόμ. XVIII ...
Ekklēsiastikē alētheia - Τόμος 32 - Σελίδα 295 1908 - -
Pragmateiai peri Makedonias: meletes kai arthra gia tēn pneumatikē

...Athanasios E. Karathanasēs - 1990 - Καράντζαλη- ί 'όνης, δ. π., 82-85.
Στήν αρπαγή τής εκκλησίας τών Αγίων Αναργύρων είχε πρωταν νιστήσει
ό βουλγαριστής Γ. Γώγος, βλ. 'Έδεσσαίου, "Έδεσσα (τέως Βοδενά),
ΜΗΠΣ 1 (19£ ,) 2\5 καί Καράντζαλης-Γόνης, δ. π., 44 σημ. 3, 52, 53, 96 ...
Η μεγάλη έξοδος (1918-1922): apo tē genoktonia tēn palinnostēsē

...Βακαλόπουλος Α. Κ. - 1999 - Αν και ο ελληνισμός εκείνος ζούσε την
εποχή εκείνη κάτω από τραγικές συνθήκες, ανταποκρίθηκε στο εθνικό
κάλεσμα του 1897 και έσπευσε -περίπου 1.200 Ανατολικορουμελιώτες
από τα Βοδενά, τον Στενήμαχο, την Κούκλενα, το Καβακλή, ...
99
Megale historia tes Helladas: Byzantio 2. 1204-1453 - Σελίδα 123

Κορδάτος Γιάννης. , Nikos G. Karageorgos - 'Απεκεΐ τράβηξε γιά τά
Βοδενά πού τά κατείχε ο πρώην δεσπότης τής Ηπείρου Θεόδωρος
"Αγγελος. Ηταν καί αυτός συνωμότης, γι' αύτά πρίν φτάσει ο στρατός τοϋ
Βατάτζη, ϊφυγε καί πήγε στή Λάρισα, στάν άνεψιό του Μιχαήλ. Άπό τά
Βοδενά ...
Ta delphinia mas tou 1912: nautikon polemikon mythistorēma Aristeidēs

N. Kyriakos - 1912 -
Ο βορειος ελληνισμος κατα την πρωιμη φαση του μακεδονικου αγωνα

...Κωνσταντινος Απ Βακαλοπουλος - 1983 - ΑΥΕ, Προξενεία
Μακεδονίας, Μοναστήρι, 12 Αυγούστου 1891, αρ. 298. 411. Τ. Τomoski,
Dokumenti od Vjenskαια Αrhίνα 2α Μακcdonijα, σσ. 67-68, F.Ο. 195
/1849/ ff. 112-114, Βοδενά, 4 Απριλίου 1894, Μοναστήρι, 5 Μαΐου 1894,
ff. 188-193.
Ιστορία του Ελληνικού έθνους. : enchrōmē - eikonographēmenē

;Παπαρρηγόπουλος Κωνσταντίνος , Paulos Karolidēs, Geōrgios Iak
Anastasiadēs - 2001 - Ο βασιλιάς έμαθε ότι η φρουρά πού είχε
εγκαταστήσει στα Βοδενά, όταν πριν άπό 14 χρόνια κυρίεψε την οχυρή
αύτή πολη, ύψωσε ξαφνικά τη σημαία της επανάστασης. Γιαυτό χωρίς
αναβολή επιτέθηκε και τήν ανάγκασε να παραδοθεί με ...
Μακεδονικά - Τόμος 35 - Σελίδα 272. 2006 - 19) Αθανάσιος Τσάμης,

Βοδενά, ετών 15, Γ ' Δημοτικού, χρονολογία εγγραφής 3 Νοεμβρίου 1907,
α/α 57. Ό πατήρ αύτοϋ παραμένει ώς διδάσκαλος είς Βοδενά. 20) Ιωάννης
Σεραφείμ, Γραμματίκοβον (Κάτω Γραμματικόν), ετών 16, Α'
Γυμνασίου, ...
Byzantina - Τόμος 17 - Σελίδα 287 1994 - ... άλλα διαβάζουμε στό

χρυσόβουλλο αύτό καί τά άκόλουθα: Κατέχουσιν (δηλ. οΐ Βατοπεδινοί)
ωσαύτως καί εις τά Βοδενά ξενοδοχεΐον, καί ύδρομύλωνας τεσσάρας, καί
άμπέλιον, καί περιβόλιον, καί έντός τοΰ αύτοΰ χάστρου οΐχημά τι
ένοιχιαχόν, ...
100
Archeion tēs Ieras Theologikēs Scholēs tēs Chalkēs Theologikēs

...Geōrgios D. Metallēnos, Varvara Kalogeropoulou-Metallēnou - 2003 -
6. Εξ ίσου σημαντική καί ή δήλωση αυτή, γιά τό φρόνημα τών κατοίκων.
7. Σπουδαία ή επισήμανση τοΰ ελληνος Ίεράρχου, ή άπουσία οργανωμένης
παιδείας ήταν ή αιτία τής άγνοιας τής ελληνικής. 8. Βοδενά είναι ή
"Έδεσσα. 9. "Αρα ή άγνοια τής ...
Vyzantis: epitheōrēsis tōn Vyzantiakōn spoudōn. - Τόμος 2 - Σελίδα 206

1911 - -
Φυλλα Χαρτη βορειας Ελλαδας: η πρωτη απεικονιση τελη 19ου-αρΧης

20ου ...Ευαγγελος Λιβιερατος - 2003 - 40° 41" Έδεσσα, 1909. Συλλογή
Εθνικής Χαρτοθήκης (Δωρεά Δ. Κυρου), β 916. 133. 40" 41" Έδεσσα
(ΒΟΔΕΝΆ), εκδότης: Γ. Κοντογόνης, 1909. Συλλογή ΕΛΙΑ (Κ Νο10-05),
β 2367. 134. 40" 41° Έδεσσα (ΒΟΔΕΝΆ), εκδότης: Γ. Κοντογόνης, ...
Hē historia tēs Makedonikēs hypotheseōs. Σελίδα 142. Iōannēs P. Choidas

- 1908 - ... ίδρυσαν ώσαύτως έν Σκοπίοις , Περλεπέ και Βελεσσούς , εις
Βοδενά , εις Οχρίδα , εις Ρέσνα , εις Φλώριναν , εις Κίρτσεβον , εις Δίβρην
και εις Καλκάνδελεν . Σχολάς άνωτέρας παιδεύσεως θηλέων ίδρυσαν εις
Βοδενά , Σκόπια και Περλεπέν . Tά ...
Panellēnion leukōma ethnikēs ekatontaetēridos, 1821-1921: hē "Chrysē

...1923 - -
Neos Hellēnomnēmōn. - Τόμοι 1-21 - Σελίδα 209 Spyridōn Paulou

Lampros - 1930 - Βοδανα Με Βοδενά Η, 18. Βόδας Νικόλαος αίνίγματα
τέσσαρα 161, 871. Βόδας προσωνυμία άρχοντας έν Βλαχία Ζ , 198, 282.
Βοδενά .Ψ1ακεδονίας Η, 18. ιἔπίσκοποι .· Γερμανός 1, 892, Χαρίτων 18"
189, έ,ντυπον έκκλησιαστικδν βιβλίον Ζ' ...
Ιστορικά - Τόμος 11 - Σελίδα 96 2001 - Την ίδια εποχή εμφανίστηκαν στα

χωριά γύρω από τα Βοδενά και τα Κούκλαινα οπλισμένα βουλγαρικά
101
σώματα, που Ο Ελληνας πρόξενος Τσερέπης, το 1 924: «Κομιτατζήδες

περιφέρονται απειλητικώς εις τα χωρία προς εκφοβισμό των ...
Enkyklopaideia Domē enchrōmē: holes hoi gnōseis gia holous (Μουσείο

Πέλλας) (τά σύνορα τοϋ κρατιδίου του έφθαναν ώς τό χωριό Πύργος των
Γενιτσών) Τά Βοδενά πέφτουν στα χέρια τοϋ Άλή ήδη από τό 1798 σέ
εποχή πού ή πόλη γνώριζε ξεχωριστή ακμή. με τις εμπορικές της αγορές
των προϊόντων ...
Dokimion ekklēsiastikou dikaiou Apostolos Christodoulou - 1896 -
Ekklēsies tou Nomou Phlōrinas. - Σελίδα 33 Nikolaos K. Moutsopoulos -

2003 - αντίσταση κατελήφθησαν ο Πρίλαπος, η Αχρίδα, η Καστοριά, τα
Βοδενά η Στρώμνιτσα και άλλες πόλεις. Με την ειρήνη όμως του 1334 ο
Στέφανος Δουσάν δτβίβη IV ϋυδβη (1331-1355) υποχρεώθηκε να
επιστρέψει στο Βυζάντιο τη μεσημβρινή ...
Makedonikos agōnas. - Σελίδα 86 Douglas Dakin - 1985 - Τέταρτο σώμα

θα είχε ως βάση το Καρατάς (Βέρμιο), θα έστρεφε τις ενέργειές του προς
τα Βοδενά και με κέντρο τη Νάουσα θα ήταν σ' επαφή με το Ρουμ- λούκι
βασιζόμενο στη βοήθεια των φιλικών Σαρακατσάνων της περιοχής. Για
τις ...
Ho Napoleōn tēs hēmeras, Kōnstantinos ho Daphnostephēs. - Σελίδα 59 N.

I. Spandōnēs - 1912 -
Ho Makedonikos agōnas: symposio, Thessalonikē, Phlōrina, Kastoria,

...1987 - Δ. Βορειότερα δυτικά Μοναστηρίου και έως Μορίχοβο. Σώματα
Καλο- μενόπουλου-Ζούκη-120 άνδρες. Βιλαέτι Θεσσαλονίκης : Α.
Δυτικώς τούτου Μορίχοβο-Καρατζόβα-Γραδέσνιτσα-Μπάχοβο έως
Όστροβο και Βοδενά. Σπύρο Μίλιος — με 40 ...
102
Makedonia en lithois phthengomenois kai mnemeiois sōzomenois : ētoi,

...Δήμιτσας Μαργαρίτης - 1981 - ΈΔΕΣΣΑ (ΑΠ'Αί ΚΑΙ ΒΟΔΕΝΆ) Λίαν
παράδοξον φαίνεταί μοι ότι ἡ παναρχαιοτάτη πόλις τὴς Μακεδονίας, ὴ
πρέπει πρωτεύουσα τού Μακεδονικού κράτους καὶ άρα τῶν πρό ετων
δώδεκα βασιλέων από τού Χαράνου μέχρι τού Ἀρχελάου...
Athanatē Hellas: epikai syrraxeis tōn Hellenōn kata tōn Voylgarōn

Demetrios Callimachos - 1942 - -
Historia tou vasileiou tēs Nikaias kai tou despotatou tēs Ēpeirou
...Antōnios Mēliarakēs - 1898 - Κυριεύσας ο Βατάτσης τα Βοδενά έπρο-
χώρησε προς δυσμάς και έστρατοπέδευσε περί την λίμνην του Όστροβου,
καί έντευθεν έξαπέστειλε κατά τοΟ Μιχαήλ Β' τον Άλέξιον
Στρατηγόπουλον, τον Μιχαήλ Παλαιολόγον, τον Ίωάννην Μακρηνόν ...
Thanasēs Papazōtos - 1994 - Εξετάζοντας προσεκτικά τά γεγονότα τής
περιοχής, μετά τό θάνατο τοΰ Σαμουήλ, παρατηρούμε δτι, άν καί στά τέλη
τοΰ 1014 ό Βασίλειος βρισκόταν στά Βοδενά, τήν άνοιξη τοΰ έπόμενου
έτους 1015 έκδηλώνεται άποστασία τών Βοδενών καί ...
Epetēris Hetaireias Vyzantinōn spoudōn - Τόμοι 16-18 - Σελίδα 264

Hetaireia Byzantinon Spoudōn, Athens - 1940 - Τοέπενα τά 3) έκ τοϋ
ταέπεν (τσέπ=περίφρα- γμα, τάφρος, όχύρωμα)=τά "Οχυρά, Βέτρενα ι) ή
τά 3 έκ τοϋ βέτρεν (βέτρ =άνεμος, αήρ)— -τόπος άνεμόεις, Ταέρβενα ή ή
τά 4 έκ τοϋ ταέρβεν (=έρυ- ϋ·ς6ς)='Ερν9ραΐ-Έρνεροχώριον, Βοδενά τά
ή ...
Thrakika: syggramma periodikon ekdidomenon hypo tou en Athēnais

...1999 - Χ. στα Βοδενά, τη σημερινή Έδεσσα. Άλλη εκδοχή είναι ότι έγινε
στα Βοδενά, σημερινό ϋοίηίνοάεη της Βουλγαρίας, κοντά στη Στενήμαχο
(Ασενοβγκράντ). Πρόκειται για δικές μας απόψεις. φάνηκε. κι ξινιτιά κι
χάρους ζουμ σ' ένα ζυγί ...
Ho Makedonikos Agōn: hē organōsis Thessalonikēs, 1906-1908 :

...Athanasios Souliōtēs-Nikolaidēs - 1959 - Γρηγοριάδης ιΝεόκοσμος τοΟ
Ανδρόνίκου, Άνθυπολοχαγός, Βοδενά. 9. Γαρδίκας Παναγιώτης,
103
Ανθυπολοχαγός. 10. Γονατδς Στυλιανός, Υπολοχαγός, Προξ.

Άδριανουπόλεως από Μαρτ. 1907-Ίούνιον 1908. 11. Γκίμπας Βασίλειος,
Κοζάνη. 12.
Athēnā - Τόμοι 11-12 - Σελίδα 69 1899 - 'Ο τότε νομάρχης

Θεσσαλονίκης(Ριζα παπάς άμα μαθὡν τα πράγματα προθύμως άπέστειλεν
είς Βοδενά αρχιτέκτονα ός καί ἐξέσκαψε τό τε μάρμαρον Β καὶ τὸ (έπειτα
πάλιν καταχωσθέν) Γ. Τα δ' έπιγράμματα τῶν μαρμάρων Α καὶ Β (καὶ τὸ ...
Lagos olympiakos: syntachtheis kai ekphōnētheis- Σελίδα 63 Philippos

Iōannou - 1870 -
Archeion Stephanou Nik. Dragoumē: anekdota engrapha gia tēn

...Stephanos Nikolaou Dragoumēs - 1966 - Ό φίλος Τραϊκος Μητρεντσος'
τη 9 αυγούστου 1878' Βοδενά. 11 Φίλτατε 7 Έν Λαμία τη 12 Φεβρουαρίου
1879 Πρό πολλοϋ Σας έγραψα, άλλ' άπάντησίν Σας δέν έλαβον. Ένταϋθα
μέ παρεκάλεσαν οί έξης (βίο) πρόσφυγες έξ Όλύμπου Σωτήριος ...
Η Μακεδονια εν λιθοις φθεγγομενοις και μνημειοις σωζομενοις, ητοι,

...Μαργαριτης Γ Δημιτσας - 1896 - Ό δε Απίί Βοοβ, καίπερ μετά
παρέλευσιν 1 5 έτών επισκεφθείς τά Βοδενά καί δυνάμενος πληροφορίας
νά συλλέξη, ουδόλως φαίνεται ένδια- φερόμενος περί άρχαιολογικών
πραγμάτων, όπερ έλάχιστα αρμόζει εις άνδρα, άναγράφοντα έν τφ ...
Ο ένοπλος αγώνας στη Μακεδονία: 1904-1908 : ο μακεδονικός αγώνας

Βακαλόπουλος Α. Κ. - 1999 - Ο Παναγιώτης σύστησε τον Άγρα στον
Ασήμπεη και από κοινού κατέστρωσαν τις λεπτομέρειες της επιχείρησης
κατά των Βουλγάρων. Από τα Βοδενά έφτασαν πυροβόλα στο Ζερβοχώρι
και παράλληλα μεταφέρθηκαν μονόξυλα στη σκάλα του ...
Ethnologikē synthesē tēs Makedonias: archaiotēta, mesaiōnas, neoi

...Geōrgios I. Mintsēs - 1997 - Και σ' αυτό το σημείο, μία άποψη δέχεται
ότι το αναφερόμενο Βrandoveus από τον Αnsbert (το οποίο δεν το
104
κατέλαβε προσωπικά ο ίδιος ο Βαρβαρόσσα, αλλά ο στρατηγός του

επισκόπου του Passau) ταυτίζεται με το περίπου ομόηχο Βοδενά, ...
Epitomo geōgraphiko lexiko tēs Hellados Michaēl Stamatelatos, Phōteinē

Vamva-Stamatelatou - 2001 -
Hieroclis Synecdemus et notitiae graecae episcopatuum. Accedunt Nili

...Hierocles (Grammarian), Nilus Doxapatrius, Gustav Parthey - 1866 -
Βοδενά 12 84 Βιέννα Η 649 6, Βιέννης 8 221, 9 130 Βιζάνων (Lazicae)
3483; 10 589, 13 440 Βιζύη Η 632 4: Ν 284, 10 98, 11 121; Νil. 340;
Βιζύης 144, 445, 6 48, 744, 8 48 Βιζώνης 10 563, 13 413 cf. Βιβώνης
Βίθρας, κάστρον 1937 Βιθυνίας 1 ...
Ελλαδα και μειονοτητες: το συστημα διεθνους προστασιας της κοινωνιας

...Λενα Διβανη - 1999 -
Το τέλος της Μεγάλης Ιδέας: ο Βενιζέλος, ο αντιβενιζελισμός και η

...Σωτήρης Χ Ριζάς - 2015 -
Αρχαία Έδεσσα Αναστασία Χρυσοστόμου - 2008 - -

Αναστασία Χρυσοστόμου, «Αρχαία Έδεσσα. Τα Νεκροταφεία», Μελέτες
5, ΥΠΑΙΘΠΑ – ΑΙΘΣ, Βόλος 2013
Παρακολουθώντας την εξέλιξη των νεκροταφείων από τα τέλη 5ου- 4ο
αι. π.Χ. μέχρι την ύστερη αρχαιότητα (τέλη 6ου – 7ο αι. μ.Χ.) προβάλλεται
η ιστορία της Έδεσσας μετά τη μεταμόρφωσή της από αγροτικό οικισμό
σε οργανωμένη, εκτεταμένη, σύνθετη τειχισμένη πόλη, την οποία στη
συνέχεια θα διαδεχθεί το μικρότερης έκτασης θεοφρούρητο κάστρο των
βυζαντινών χρόνων. Γίνεται γνωστή η τοπογραφία της, οι προσβάσεις
προς τις πύλες της και ταυτόχρονα ένας πλούσιος αμητός πληροφοριών
για την κοινωνία της, που προκύπτει από τη μελέτη θεμάτων, όπως η
αρχιτεκτονική των τάφων, τα έθιμα ταφής και οι θρησκευτικές
πεποιθήσεις, η τυπολογία των ποικίλων κτερισμάτων (νομισμάτων,
κεραμικών, ειδωλίων, μεταλλικών, υαλίνων, λιθίνων) δια μέσου των
105
οποίων γίνονται γνωστές και οι τοπικές παραγωγές ή οι εμπορικές

ανταλλαγές της πόλης.
Αρχαιολογικός χώρος Έδεσσας:οι χώροι 11ος - 30ος αριστερά της νότιας
πύλης βόρεια και νότια της Αʹ αριστερής παρόδου. Αναστασία
Χρυσοστόμου. ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ ΕΔΕΣΣΑΣ: ΟΙ ΧΩΡΟΙ 11ος-
30ος ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΤΗΣ ΝΟΤΙΑΣ ΠΥΛΗΣ ΒΟΡΕΙΑ ΚΑΙ ΝΟΤΙΑ ΤΗΣ Α'
ΑΡΙΣΤΕΡΗΣ ΠΑΡΟΔΟΥ.
Kritikai ereunai peri tēs katagōgēs kai ethnikotētos Geōrgiou ...Δήμιτσας

Μαργαρίτης - 1877 - ... Landschaft Emathia ( εφάter Macedonien) denken
Hess» και αυτός ο νεώτατος βιογράφος του Σκενδέρμπεη Camille Peganel
εν αρχή διατεινόμενος ότι πατρις του ήρωος υπήρξεν ή πρωτεύουσα της
Μακεδονικής Ημαθίας Έδεσσα (Βοδενά), ...
Ēpeirotikos Philekpaideutikos Syllogos-Epetēris 1873 - -Χλω;χδν

Βαφεοχιυριον ΖΑΦΕΙΡΟΠΟΤΛΟΣ ΣΗΤΡΟΣ Χλωυ,δν Όρτάχ^οϊ
ΖΑΧΛΡΗΣ ΕΤΑ. ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ Κοσοβίτσα Βογιατζίχχοϊ ΖΑΧΛΡΗΣ Γ.
ΣΤΑΤΡΟΣ Βουγιουχδερε' ΖΑΧΕΙΠΟΛΟΣ ΖΑΦΕΙΡΙΟΣ Βοδενά
Χρυσοΰπολις ΖΕΓΒΑΣ Α. ΙΩΑΝΝΗΣ Σε'λτση ...
Pandōra: syngramma periodikon. - Τόμος 18 - Σελίδα 328 1868 - -... έπτά

έν τίτλω Μητροπόλεως, ή Καστοριά, τά Βελλάγραδα, ή Κορυτσά, τά
Γρεββενά, τά Σισάνια, τά Βοδενά καί η Πελαγωνία, επτά έπισκοπαί, ή
Βελεσσδς, αί Δεϋραι, τά Μογλενά αί Πρέσπαι, ή Αϋλών, ή Κανίνη, τδ
Κίτσαβον, καί ή Μα^ασκδς, ...
Lexikon historias kai geogrphias bialambanon perilēpsin tēs ...1871 - -

Τανύν καλείται Βοδενά 80 χιλιάμ. ΒΔ της Θεσσαλονίκης, περιέχουσα
12.000 κατοίκους και ούσα έδρα μητροπολίτου. Δι' αυτής ρέει ο ποταμός
Βιστρίτζα ό"Εορδαίος τών άρκαίων, χωρίζεται εις τέσσαρας βραχίονας και
καθιστά αυτήν έν είδει ...
Lexikon enkyklopaideias periechon ta Kyriōtera ton epistēmōn kai technōn

1864 - - (τάνΰν ΐ<7Ϊβ) πατρίς Ιωάννου τοΰ Στοβαίου έν κοιλάδι,
άριστερόθεν τοΰ Αξιου. Τά Βοδενά, έπί τερπνότατης θέσεως όπου εκείτο
106
άλλοτε ή Έδεσσα , ή" πρώτη μητρόπολις, και όπου υπήρχαν τά βασιλικά

ταφεΐα' καί τέλος τά Σιάτιστα, η Βέρίοια, καί ...
Chronographia tēs Ēpeiru tōn te omorōn hellēnikōn kai illyrikōn

...Panagiōtēs Arabantinos - 1856 - - Ηδη δέ αί χώραι αί προς δυσμάς της
Βερ^οίας άπο Πλαταμώνος συν τη Πελαγωνία, Αχρίδι και Πριλάπω,
ύπετέλουν ύπο την κυριαρχίαν Μιχαήλ τοϋ Β'. δεσπότου της Ηπείρου (I),
τά δέ Βοδενά, Σταρίδολα, Στροβδς και τά πέριξ αυτών έδέσποζεν δ ...
Chronographia tes Epeirou (etc.) - Τόμος 1 - Σελίδα 72 1856 - - Ηδη δε αι

χώραι αι προς δυσμάς της Βερροίας από Πλαταμώνος συν τη Πελαγωνία,
Αχρίδι και Πριλάπω, υπετέλουν υπό την κυριαρχίαν Μιχαήλ του Β'.
δεσπότου της Ηπείρου τα δε Βοδενά, Σταρίδολα, Στροβός και τα πέριξ
αυτών εδέσποζεν ...
ΠΑΝΔΩΡΑ - Τόμος 18 - Σελίδα 329 1868 - -Σαμουήλ τοΰ Πατριάρχου,

συνοδική άποφάσει καταργηθείσης και τής αυτοκέφαλου των Αχριδών
Εκκλησίας ('), άνεγνωρίσθησαν κί υπ'αύτήν διαμένουσαι Καστοριά,
Βοδενά, Κορυτσά, Βελλάγραδα, Γρεββενά, Μογλενά, Δεϋραι και
ΒελεσσοΙ, ...
Epistolarion: periechon diaphorus typus epistolōn Σελίδα 241 Spyridon

Milias - 1858 - "Υπάρχων Ε". λέil: Ά "Υπέρτιμος και Έξαρχος, ελαγονίας
(νύν Μπιτώλια) και Πριλλάπου. ι - Αιδέσσης (τανύν Βοδενά, ή Βοδυνά).
Κορυτζάς και Σελασφόρου, Ο' των Βελεγράδων και Κανίνης. Ο
Τιβεριουπόλεως (ή νύν Στρώμνιτσα, ή Στρούμνιστα).
Patrologiae cursus completus. Series graeca Jacques Paul Migne - 1866 -

- (5) !ιι δισκο οτι εκ Βοδηνῶν, Βόδενα....
K.N. Satha Ιστορικά i diatrivai Σελίδα 137 1865 - - Εις το άκουσμα τοϋτο
δ αυτοκρατορικός στρατός, διαβάς τον Ελλησποντον άρχεται, κατά τών
Μιχαήλ καί Θεοδώρου" δ τελευταίος, άμα τη προσεγγίσει, έγκαταλιπών
107
την εδραν του, Βοδενά, καταφεύγει παρά τω άνε- ψιώ του Μιχαήλ. Μετά
πολλάς ...
Hermae Pastor e codicibus Sinaitico et Lipsiensi: Elxai libri ...Adolphus

HILGENFELD - 1866 - Ιααι Βοδενά ΓβρβίαηίιΐΓ ηοη ΙϊΐβΓ&β, 8β<1
δϊη§ιι1α νοοα- βαΐα α3βχ£ι·ίΐ &(Ι δΐηίδίΓ&πι: ιπο?2 ρο^ϊ ονη ι»*ι κλ*ι, βΐ
*) Οοά. νπέταΕε έκ τον της έξονϋίας τον ΤϊάρΒον, οτε έπληρώ3η τρία Ετη,
άγγρίΖεται. ΜίΙΙβΓ Β«8ρίο&Ιιΐ8 ββΐ: νπέταξεν ίκτον [καϊ ...
Epilogos tēs Historias tou hellēnikou ethnous: Meta pinakos

...Παπαρρηγόπουλος Κωνσταντίνος - 1877 - Άφ' έτερου όμως κατέλαβον
κα'. μετωνόμασαν, έκτος τών χωρίων και τών κωμοπόλεων, πολλάς
δευτερεύουσας πόλεις ε:ς τά βόρεια και τά μεσόγεια τών δύο εκείνων
χωρών, οίον Βοδενά, Ί'άδοβιτσ, Καράτοβον, "Οστροβον, ...
Lexikòn tŷs kac'y̆mâs Ĕllynikŷs dialéktou, mecyrmyneuménys ...Skarlatos

D. Vyzandios, Kōnstantinos Varvatēs - 1857 - Αίγα!. Βοδενά ϊ Μογλενί.
§. Ακρατα. Λίγαΐαι. Εϊάς. Αίγάλειον. Αγιος Νικόλαος (βουνόν τοϋ — ).
Αΐγειρα. Ζάχολη ΐ Ξ,υλόκα- στρον. Αιγιαλεία. Ταιριγότο. Αίγιάλειον.
Αγιος Νικόλαος (6ουνΌν τοϋ — ). Αΐγίλεια. Στοϋρι. Αίγίληον. ΜαλακάοΊ.
Α'γινοϋααι.
Genikē historia tēs Hellēnikēs epanastaseōs Τόμος 1 - Σελίδα 124

Lampros Giannu Kutsonikas - 1863 - - Φλώρινα ομοίως επαρχία μικρά
οίκουμένη ύπό χριστιανών καί ολίγων όθωμανών Βοδενά (Αρκαία Εδεσα)
ύποκειμένη είς τόν ήγεμώνα τϋς Θεσσαλονίκης, έπαρχία έκετεταμένη
έχουσα έν τ-$ πρωτευούση το ήμισυ τοΟ πληθυσμοΟ όθωμανοδς, ...
Chronographia tēs Ēpeirou tōn te homorōn hellēnikōn kai illyrikōn

...Panagiōtēs Aravantinos - 1856 - - ... τά δέ Βοδενά, Σταρίδολα, Στροβός
και τά πέριξ αύτών έδέσποζεν ύ πατήρ τοϋ Δημητρίου Θεόδωρος. Τά ώς
ανωτέρω Θετταλικά μέρη, τά τε της Ηπείρου καΐ Ακαρνανίας κυβερνών
ώς δεσπότης δ ψηθείς Μιχαήλ φι- λίως διέκειτο προς τόν θεΐόν ...
108
Chronikon anekdoton Galaxeidiu ē Historia Amphissēs, Naupaktu, ...1865

- - Εις το άκουσμα τοΰτο δ αυτοκρατορικός στρατός, διαβάς τον
Ελλήσποντον έρχεται, κατά τών Μιχαήλ και Θεοδώρου" ο τελευταίος, άμα
τη προσεγγίσει, έγκαταλιπών τήν έδραν του, Βοδενά, καταφεύγει παρά τω
άνεψιώ του Μιχαήλ...
Chronikon anekdoton Galaxeidiou: ē, Historia Amphissēs, Naupaktou,

...1865 - - Μιχαήλ και Θεοδώρου- 6 τελευταίος, άμα τΫ) προσεγγίσει,
έγκαταλιπών την έ'ύραν του, Βοδενά, καταφεύγει παρά τω άνε- ψιω του
Μιχαήλ. Μετά πολλάς δέ ίμφοτέρωθεν στρατιωτικάς επιδείξεις, οί
στρατηγοί τοΰ Μιχ»ήλ προσέρχονται εις τον ...
Epetēris tu Thrakiku Philekpaideutiku Syllogu- Τόμος 1 Thrakikos

Philekpaideutikos Syllogos - 1873 - - Είς τὰ χωρία Λουλέ Βουργὰζ,
Σκοπὸν, Γένην, Καβακλύ, Καραγὰτς άνὰ 8 λίρας είς βιβλία.. ,Εν τη
ἐπαρχία Φιλιππουπόλεως· .Είς Παζαρτζηκιλίρας 90. Είς Περιστερὰν λίρας
90. Είς Χάσκ3.οῖ λίρας 90. Εἰς Βοδενὰ λίρας 40. Έν τη ἐπαρχία ...
Η Θεσσαλονικη των περιηγητων 1430-1930: επιλογες κειμενων και

μαρτυριων Αλέξalphaνδρος Χ Γρηgammaορίου, Ευαγγελος Α.
Χεκιμογλου - 2008 -
Hierosolymitikē Vivliothēkē, ētoi Katalogos tōn en tais ... 1899 - Βλάχοι

Έρδελίας. — 34. Βλάχος: Γεράσιμος. Βλεμμύδης: Νικηφόρος. Βοδενά. —
8. Βοεμία. — 79. Βόρτωλι: Αντώνιος. Βοτάνων ονόματα. — 390.
Βοτανειάτης: Νικηφόρος. Βουβούλιος: Νικόλαος. Βουκουρέστιον. — 88,
89, 97, 107, 118, 147, 154 ...
Katepanikia tēs Makedonias: symvolē eis tēn dioikistikēn historian

...Geōrgios Iōannou Theocharidēs - 1954 - ... και Γ. Π. Οικονόμου , Πέλλα.
'Εν Πρακτ. Άρχ. Έτ. Αθηνών Τόμ. 1914 σ. 133. Πρβλ. και V 3 δ ηι ε γ ,
ϋϊε δΐ3νεη σ. 201 αριθ. 76. Και β) έκ τοϋ Μ έ ρ τ ζ ι ο υ , Μνημεία σ. 130
(ταξίδι Βενετου πρε- σβευτοϋ τό 1591): άνεχωρήσαμεν άπό τά Βοδενά...
109
Ephraim tou Ainiou Chronographia - Τόμος 2 - Σελίδα 251 Ephraim

(Byzantine chronicler), Odysseus Lampsidēs - πάλι διοικούσε τά Βοδενά
και τά Σταρίδολα μέ την περιφέρεια του Όστροβου και μέ τά περίχωρα. 'Ο
Μιχαήλ ό δεσπότης έξουσίαζε τον Πλαταμώνα κα πιο κάτω τις [δυτικές
περιοχές, τη Βλαχία μαζί μέ την Αχαΐα και τά περίχωρα, την Παλαιά ...
Sacrorum conciliorum nova et amplissima collectio, cujus Johannes

...Giovan Domenico Mansi, Philippe Labbe, Jean Baptiste Martin - 1911 -
... πολλά έτη τοσαύτας βουλγαρικάς έπαρχίας κατέχοντες βία εναντίον τής
γενικής τών κατοίκων κατακραυγής; Tίνες οι διά Τίνες οι εις Βοδενά
εισάγοντες έν αυτή τή έκκλησία ώπλισμένους χωροφύλακας, άρπάζοντας
βιαίως τά ιερά βιβλία από τών ...
He nikiphora epanastase pou chatheke : 1941-1945. Gegonota, ...Thanasēs

Chatzēs - 1978 - Μόνο στίς περιοχές Βοδενά - Φλώρινα καί Καστοριά
υπάρχουν 60% μακεδονικά στοιχεία. Κατά τή γνώμη μου, βάζοντας τό
πρόβλημα στήν Ελληνική Μακεδονία στή διάρκεια τού Εθνικού
Απελευθερωτικού άγώνα τών Ελλήνων, άπό τή μιά μεριά ...
Archeion thessalikōn meletōn- Τόμος 11 - Σελίδα 151 1995 - Τα

τοπωνύμια, όπως προαναφέρθηκε, είναι κατά βάση δηλωτικά αγροτικών
περιοχών και υπαίθριων στοιχείων, όπως το τοπωνύμιο «Γορίτσα» που
σημαίνει βουνό, «Ζαγορά» που σημαίνει τόπος πίσω από το βουνό,
«Βοδενά» που σημαίνει ...
Εθνικης μουσικης περιηγησις, 1901-1912: Ελληνικα μουσικα περιοδικα

...Καιτη Ρωμανου - 1996 - ... ο Νικόλαος Δ. Εκκλησιάδης, πρωτοψάλτης
του καθεδρικού ναού Ηρακλείου Κρήτης, ο Αχιλ. Κολέτσος από τον Βόλο
και ο Χριστόδουλος Βαλταδώρος από τα Βοδενά. Ο Βούλγαρος Άγγελος
Παπαδημητρίεφ πήρε άδεια από την Ιερά Σύνοδο να ...
Ελλαδα και μειονοτητες: το συστημα διεθνους προστασιας της κοινωνιας

.Λενα Διβανη - 1999 - ... Σωζοπόλεως, Στενημάχου, Βοδενών,
Περιστεράς, Φιλιππουπόλεως και τόσου άλλου ελληνικού πληθυσμού».10
110
Στενήμαχο καθώς και τα χωριά Βοδενά, Κούκλανα και τα 12 χωριά Καβα-

κλή, είχε πολλές λαμπρές εκκλησίες και 5 μοναστήρια.
Viographikē syllogē logiōn tēs Tourkokratias: - Σελίδα 228 Panagiōtēs

Aravantinos - 1960 - Βλαχούτσης (ή Γκάγκας) "Ιωάννης 27. Βλαχούτσης
Κωνσταντίνος 28. Βλαχούτσης, Κωστάκης Ν. — , 28. Βλαχούτσης
Νικόλαος (Λογοθέτης) 27. 28. Βλαχούτσης Χριστόδουλος 28. Βοδενά, τα
(Μακεδονίας) 102. 166. — Βο- δενών αρχιερείς* βλ.
Hierosolymitikē bibliothēkē: hētoi katalogos tōn en tais ...Jerusalem.

Patriarchikē Bibliothēkē, Athanasios Papadopoulos-Kerameus - 1899 -
Βλάσιος: Γαβριὴλ. Βλάσταρις: Ματ0αΐος, Βλαστάρης: Παῦλος. Βλαστός:
Δημ.ητριος, 61ελέτιος. Βλαχία. 82, 69, 184, 188, 207, 237, 242. Βλαχικα
σημειώματα-142. Βλάχοι ΊΒρδελίας. - 34. Βλάχος: Γεράσιμος.
Βλεμμύδης: Νικηφόρος. Βοδενά.-8.
Pragmateia topographikē, historikē kai ethnologikē tēs anō Alvanias,

...Panagiōtos K. Kougiteas - 1903 -
Parnassos: syngramma periodikon kata mēna ekdidomenonPhilologikos

Syllogos "Parnassos.", Bampēs Anninos - 1878 - -
To asma tōn asmatōn tēs phytēs Σελίδα 350 Andrew J. Vlachos - 1921 -
Στά Σερβία και στά Βοδενά Και στή Θεσσαλονίκη, θά κατοικη παντοτεινά
Ή "Αχτερός Σου Νίκη. Στά Γιαννιτσά θ' άνθίζη ή γη Μέ έμμορφιά μεγάλη,
ΚαΙ ό Θεός θά εύλογη Τή δάφνη χ' αναβάλλει. ΧΑΡΗΤΕ, άστρα ουρανών,
Κανδήλια τοϋ άχείρου, ΚαΙ ...
Historia tēs Hellados met' eikonōn apo tōn archaiotatōn chronōn

...Spyridōn Paulou Lampros - 1898 - Πρωτεύουσα δ ' αύτοϋ μετά τήν
Σοφίαν, τήν ϋπό των "Ρωμαίων καλουμενην Σαρδικήν, ΰπό δέ των
Βυζαντινών Τριαδίτζαν καΐ ΰπό τώ Βουλγάρων Τράλιτζαν, έπειτα οέ τα
Μόγλαινα καΐ τα Βοδενά, επέχοντα τήν Οέσιν της αρκαίας Έβέϊσης, ...
111
Spyr. P. Lamprou Miktai selides, met' eikonōn kai hennea parenthetōn

...Spyridōn Paulou Lampros - 1905 - σιλεϊς της Μακεδονίας ώς
Ήρακλεϊδαι απόγονοι τοϋ Τημένου, ώς Τημενίδαι έξ "Αργούς
μετοικήσαντες ιίς την εΰυδρον "Έδεσσαν, τα σημερινά Βοδενά. Άλλα την
τρανοτάτην άπάντησιν περί τοϋ ίθνισμοΰ των Μακεδόνων, περί τοϋ
ακραιφνούς ...
Georgii Acropolitae Opera - Τόμος 1 - Σελίδα 164 Geōrgios Akropolitēs,

August Heisenberg, Theodorus Scutariotes - 1903 - ...
συνανατεθραμμένον] συνανατεθραμμένος Η συνανατρεφόμενον U | Ά
συνημιλλημένοις Η 20 και των ποδών ΑU των ποδών Ο 21
προκυλινδουμένης ante των ποδών pos, U προσκυλινδουμένης G 22
ειρκτής] ειρκτης Ηab 23 Βοδηνά] Βοδενά Η ...
Ιστορία του Ελληνικού έθνους. : apo tōn archaiotatō chronōn mechri

...Παπαρρηγόπουλος Κωνσταντίνος , Paulos Karolides - 1903 -
Τελευταΐον δέ κατά Νοέμβριον είσίίλθεν εις θεσαλονίκην, συνέλαβε καί
έξώρισε είς Λεντιανά τόν Δημήτριον, έπέτρεψεν είς τόν θεόδωρον
κτήματα τινα περί Βοδενά καί έπέστρεψεν είς την Άσίαν κα- ταλιπών έν
Ευρώπη έπίτροπον αύτοϋ ...
Historia Alē-Pasa tou Tepelenlē, Satrapou tēs Ēpeirou (1741-

1822)Tryphōn E. Euangelidēs - 1896 -
Hē epanastasis kai katastrophē tēs Naousēs: historikē pragmateia ...N. G.

Philippidēs - 1881 - Βοδενά ή το πάλαι Έδεσσα και Αιγαι καλουμένη. – ο
Όσλιανι χωρίον μικρών έντή επαρχία Βοδενών κείμενον. " "Αν τους
μαχίμους τούτους άνδρας και πρωταγωνιστής της παλιγγενεσίας του
έθνους δεν κατείχεν ή συνείδησις της εθνικής ...
Имѣют ли Бдгары историческія права на Македонію, Оракію и

Старую ...Н. Н. Дурново - 1895 - Στέφανος ο Βασιλεύς μέγας Δουσάκ
άπό τού 1333– 1336 εκυρίευσεν από τους έλληνας Πρηλεπιον Οχρίδα,
Βοδενά, είτα δέ επωφελούμενος την παρακμήν της Ελλάδος έκινησε πρός
νότον της Μακεδονίας, ήν εκυρίευσε σχεδον άμαχητί, μετά ...
112
Lexikon tēs Hellēnikēs glōssēs kata to Hellēnikon Lexikon tou

...Athanasios A. Sakellarios, Johann Georg Wilhelm Pape, Henri Estienne
- 1898 - -
Vyzantinon heortologion: Mnēmai tōn apo tou IV mechri mesōn tou XV

...Manouēl Iō Gedeōn - 1899 -
Parnassos - Τόμος 2 - Σελίδα 227 1878 - 65,000 Στρώμνιτσα . . . 80,000

Βοδενά , 44,000 Βέρροια 34,000 Γιαννιτσά 22,000 Τμήμα του Τίκβες καί
Μοριχόβου .... 15,000 Δοϊράνη 65,000 Άβρετ-Ίσσάρ 55,500 Βελισσά
37,000 Το δλον 521,500 Διαιρούνται δ' ούτοι Κατά θρησχΐΐψατα ...
Ĕllynikŷs mucologías kaì ĭstorías tà kuriẃtera ēn ēpitomŷ̃ āpò ...Virginia

Stefanovich-Skylitzēs - 1887 - ... ροΰσιν οτι πρωτος βασιλευς της
Μακεδονίας ητο ό ΤΙερδίκκας, οστις καταγόμενος εκ τοΰ "Αργους, ήλθε
κα\ κατεκτησε την Έδεσσαν, ήτις νυν Βοδενά καλείται, και την Ημαθίαν,
χωραν κειμενην μεταξυ τοΰ Αουδίου και τοΰ Αλιακμωνος ποταμου, ...
Athan. Gerakē Ho gyios tēs karmaniolas ...- Σελίδα 152 Athan Yerakis -
1919 - ... και 'γώ, νά γίνωμε άπαγώδι. ΑΝΤΩΝΗΣ Μπράβο σου. Λεΐψαν
τοΰ χωριού μια δεκαριά λεβέντες. Της1 Γιάννενας το μορφονηό τον κλαΐν'
άπό τους πρώτους. Το Μήτσουλη ΚΩΣΤΑΣ Στα Βοδενά τον πήρε κάποια
μπάλα. ΑΝΔΡΕΑΣ Το Σπΰρο 153 ...
Ιστορια του ελληνοβουλγαρικου πολεμου, 1913: επι τη βασει επισημων

...1914 -...Σερβικά σύνορα γειτνιάζουσα πόλεις Κότσοβον, Εγρή
Παλάσκα, Κότσανα, Ιστίπ, Περλεπές, Βελές, Κρούσοβον, Δίβρα, Αχρίς
και Μοναστήριον, και αι πρός τά Ελληνικά νοτίως τής Καστορίας, μεταξύ
τών οποίων ή Κορυτσά, τά Βοδενά, το Μαραί, ...
Sancti patris nostri Photii patriarchæ Constantinopoleos orationes ...Saint

Photius I (Patriarch of Constantinople), Staurakēs Aristarchēs - 1900 - -
113
To asma tōn asmatōn tēs phylēs, to ethnikon drama tou hellēnikou

...Andreas I. Vlachos - 1921 - Στά Σερβια και στα Βοδενά Καΐ στή
Θεσσαλονίκη, Θά κατοική παντοτεινά Ή "Απτερός Σου Νίκη. Στά
Γιαννιτσά θ' άνθίζη ή γη Μέ έμμορφιά μεγάλη, Καί δ Θεός θά ευλογη Τή
δάφνη π' άναθάλλει. ΧΑΡΗΤΕ, άστρα ουρανών, Κανδήλια τοΰ άπείρου, ...
Historia Alē Pasa tou Tepelenle: Syngrapheisa epi tē basei anekdotou

...Spyridōn P. Aravantinos - 1895 - Βοδενά. Τέχοβο, Ποζάρτζίκο,
Μπλάντοβο, Τζακόβιανη, Πότι, Γκολσίαζη, "Οσλανη, Ντερτζίλοβο,
Παρισιόρη, Κουτζούφλιανη, Ζαμπαρδένιο, Tερησίνα, Κρυτζίλη, Γ.
Γενιτζάι και Βαρδάρη. Κούλι, Νέντερ. Δ". "Οστροβο και Κατράντζα.
Τζέγανη, Νησί, ...
Xenophanes- Σελίδα 383 1906 - -

Panellēnion ethnikon leukōma hyper tou Panagiou Taphou - Σελίδα 438 K.
N. Maniakēs - 1905 - 10 Άγχίαλον 50 'Αττάλειαν*!) 49 Άλεξάνδρειαν ....
5 Άγιον "Όρος .... 35 Βοδενά 29 Βοστώνην 9 Βάρναν 95 Βελιγράδιον 40
Βακοϋ 1 Βερολΐνον 1 Βραΐλαν 1 Γαλάζιον 39 Δυρράχιον 14
Θεσσαλονίκην ... 29 Ιεροσόλυμα 63 Ιωάννινα 1 Κωνσταν/πολιν .
Historia tēs Hellados: met' eikonōn apo tōn archaiotatōn chronōn

...Spyridōn Paulou Lampros - 1898 - -
Istoría tou ellenikoú etnoús: apo ton archaiotaton chronon mechri

...Konstantinos Paparregopoulos - 1887 - ... και έξώρισεν εις Λεντιανά τον
Δημήτριον, επέτρεψεν εις τον Θεόδωρον κτήματά τινα περί Βοδενά και
επέστρεψεν εις την Ασίαν καταλιπών έν Ευρώπη επίτροπον αυτού
πληρεξούσιον τον μέγαν δομέστικον Κομνηνών Ανδρόνικου
Παλαιολόγον, ...
Hē Leukas hypo tous Phrankous, tous Tourkous kai tous Henetous

...Spyridōn A. Vlantēs - 1902 - ... ό Ελεήμων, οστις φιλοδοξών το
Βυζαντινόν στέμμα είχεν ήδη καταλάβει την Καστορίαν, τα Βοδενά και
114
τον Αύλώνα, ωφεληθείς του μεταξυ Ιωάννου του Παλαιολόγου και

Ιωάννου του Καντακουζηνου εμφυλίου πολέμου, εκυρίευσε τήν
θεσσαλίαν, ...
Historia tēs vyzantēnēs logotechnias Τόμος 3 - Σελίδα 394 Karl

Krumbacher, Geōrgios Sōtēriadēs - 1900 - 16 Σεπ. 1014 μονάρχης ηδη
μετά δύο ημέρας, τὴν Μό Σεπτεμύρίου ίΟίθ. 'Ο τού Σαμουὴλ υίός Γαύριὴλ
Ρωμανός (Ραδομίρ), άνδρείος πολεμιστης, ἐπὶ τού όποίου οί Ίόλληνες
έκυρίευσαν τὰ Βιτώλια, τὴν Πρίλαπον, τούς Στόόους, τὰ Βοδενά, ...
Xenophōntos Syngrammata ek diorthōseōs kai hermēneias Iōannou

...Xenophon, Iōannēs Pantazidēs - 1900 - ... όσμί) ύπερφέροντα τών
άλλων. Έν τούτοισι καϊ ό Σειληνός τοϊσι κήποισι ηλω, ώς λέγεται ϋπό
Μακεδόνων ». Ή χώρα, έν ή ησαν οί κήποι ούτοι τοϋ Μίδου, είναι
εΰφορωτάτη και ώραιοτάτη και περίρρυτος, ή περί την Έδεσαν (Βοδενά),
ομοιότατη ...
Logoi kai omiliai: ogdoēkonta treis ... Σελίδα 580 Saint Photius I
(Patriarch of Constantinople) - 1900 - Ιερείς : δ έκ τής ίερας μονής άγίου
Μηνα Θεοδόσιος παπα Νικολάου.- δ τοποτηρητής τής ίερας μονής των
αγίων Μηνα, Βίκτω- ρος και Βικέντιου. ΒΟΔΕΝΆ , Κοσμικοί. Αγγέλου
(Εύάγ. Χ.).- Τάσκος (Ν. Χ.). ΓΡΕΒΕΝΑ Κλη ρικοί. ίερα'ι μοναί αί ίεραι ...
Hēmerologion enkyklopaidikon tou 1907: etos 7 - Σελίδα 328 I. A. Vretos

- 1906 - -
Syngramma periodikon - Τόμος 11 - Σελίδα 217 1878 - ... εις την
Μακεδονίαν. Σύλλογος Σερρών διά την εν τοις χωρίοις εκπαίδευσιν 35
λίρ. Σύλλογος Θεσσαλονίκης επίσης διά τα χωρία 30 λίρ. Στρώμνιτσα 20
λίρ. Μεσορώπη 10 λίρ. Βογδάντσα 10 λίρ. Πρεσρένη 10 λίρ. Βοδενά 10
λίρ. Βελισσά 10 λίρ.
K. Paparrhēgopoulou Ιστορία του Ελληνικού έθνους. apo tōn

...Παπαρρηγόπουλος Κωνσταντίνος - 1887 - ... Βουλγάρων έτι
κατεχόμενα, και τους μεν Βουλγάρους μετοι- κίσας είς Βολερόν της
θρακικής χερσονήσου, καταλιπών δε εις πάντα εκείνα τά όχυρώματα
115
φρουράν άξιόμαχον, ανήλθε πάλιν πρδς βορράν, έξεπολιόρκησε τα

Βοδενά, και ασφάλισα; ...
Historikē te kai geōgraphikē ereuna peri tou pyrēnos tou archaiou

...Panagiōtes Papakōnstantinou - 1888 - 'Η πόλις αύτη καλουμένη νῦν
Βοδενά ὴ Βοδινά, ' κειται καὶ σήμερον ἔτι επὶ θέσεως εξόχως λαμπρας καὶ
μεμαλοπρεποῦς,2 μεταξύ δύο βραχιόνων τοῦ διατέμνοντος τὴν χώραν
'Ημαθίαν ορεινοῦ συστήματος, διακρινομένων ύπο τών ...
Timoleontos Ambela Historia tou Hellēnoboulgarikou polemou 1913 epi

...Timoleon D. Ambelas - 1914 -
Vyzantinon heortalogion: mnēmai tōn apo tou D' mechri tou 15. aiōnos
...Orthodox Eastern Church, Manouēl Iō Gedeōn - 1899 - Θαλελαίου
μάρτυρος Ήθλησεν επί Νουμεριανού εν Εδέσση τής Αιγαίων πόλεως (έν
Βοδενά της Μακεδονίας), ιατρός ών έν Αναζάρβω τής Κιλικίας. Κατά το
χειρόγραφον, όπερ είχεν υπ' όψιν ό Νικόδημος, ή σύναξις ετελείτο έν τώ
μαρτυρείω τώ ...
Syngramma periodikon - Τόμος 17 - Σελίδα 156 Hellēnikos Philologikos

Syllogos (Istanbul, Turkey) - 1886 - ΙV "Έδεσσα (Βοδενά). (Κώδ. Ε. Φ.
Σ. αρ. 800). Ο Μ ΕΡΙΟ ΤΕΤΟ ΝVΤΡΙΟ ΙΟ ΜVLVΙΑ Ο F ΡLΑ Ο |
DΑΡΑΤRΟΝΑ ΓΑΙΟΙ ΝΕΡΟΤΙS LΕΟ ΡΡ Ο ΡΡ ΡRΟVΙΝΟ, ΜΑΟ ΕΙΟ
ΟΝΙΑΕ Εύρέθη εν τώ περιβόλω της εκκλησίας της Αγίας Τριάδος. Τα εκ
Βοδενών ...
Νάουσα, Νιάουστα, Neguš, Agoustos, Njaušta, Neaguš, Agostos,

...Μπλιάτκας Θωμάς - …Η φρουρά, αποτελούμενη από 400 άντρες,
υποχώρησε. Τα πάντα λεηλατήθηκαν, κάηκαν, καταστράφηκαν. Δέκα
χιλιάδες έλληνες σφαγιάστηκαν, ...
116
Βυζαντινός πολιτισμός Steven Runciman - 2017 - Το κλασικό έργο

Βυζαντινός Πολιτισµός (1933) του Steven Runciman, ενός από τους
σηµαντικότερους βυζαντινολόγους του 20ού αιώνα, είναι ένα ...
Περιηγητές που πέρασαν απο την Έδεσσα ριηγητές που πέρασαν απο την
Έδεσσα 1997-2005 Creative ΔΕΚΕ\EDP-M.I.S.
1668 Εβλιγιά Τσελεμπή-1835 Pouceville
1806 W.Leake-1820 Cousinery E.M.
1842 A.Boue-1859 M.Delacoulonche
1890 V.Berard-1900 M.Paillares
1904 Τσορμπατζόγλου-1904 Paul Lindenberg
Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών
-Η Έδεσσα στις επάλξεις του Μακεδονικού αγώνα 1848-1912. κατά

Νούσκας, Κωνσταντίνος Ε. Δημοσίευση: Θεσσαλονίκη: Μέλισσα, . 542
σ.:
Macedonian Edessa prosopography and onomasticon / κατά Τατάκη,
Αργυρώ Β. Δημοσίευση: Αθήνα: Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, 1994 . 135 σ.:
Ημερομηνία:1994
Η Μακεδονική θύελλα. Τα πύρινα χρόνια 1903-1907. Θεσσαλονίκη-

Κοζάνη-Έδεσσα-Νάουσα-Σέρρες-Καβάλα-Δράμα-Μοναστήρι-Σκόπια /
κατά Paillarès, Michel Δημοσίευση: Αθήνα: Τροχαλία, 1994 . 610 σ.: ,
Τίτλος Πρωτοτύπου: L' imbroglio Macédonien Ημερομηνία:1994
Έδεσσα. Η πόλη των νερών Δημοσίευση: Αθήνα: Καστανιώτης, 1992 .
157 σ.: Ημερομηνία:1992
Ορθοξία και επιστήμη.Τεύχη Α-Δ. κατά Γεωργιάδης, Γεώργιος Δημ.
Δημοσίευση: Έδεσσα: χ.ε., 1981 . 4 τχ. Ημερομηνία:1981 Τρεις
νεράιδες της Μακεδονίας: κατά Καψάλης, Γεράσιμος Δ. Δημοσίευση:
Αθήνα: Πυρσός, 1939 . 122σ.: Ημερομηνία:1939
117
Διδάγματα εκ των ψαλμών της μετανοίας. κατά Κυράτσος, Διονύσιος Κ,

Μητροπολίτης Δράμας Δημοσίευση: Έδεσσα: Τριανταφύλλου, Μ. Υιοί.,
1965 . 37 σ. Ημερομηνία:1965
Ιησούς ο Χριστός. κατά Κυράτσος, Διονύσιος Κ, Μητροπολίτης

Δράμας Δημοσίευση: Έδεσσα: χ.ε., 1962 . 88 σ. Ημερομηνία:1962
Το μιξόγλωσσον εν Μακεδονία ιδίωμα και η εθνολογική κατάστασις των
ομιλούντων τούτο Μακεδόνων. κατά Γεωργιάδης, Γεώργιος Δημ.
Δημοσίευση: Έδεσσα: χ.ε., 1948 . (2)+52 σ. , Υπάρχει αφιέρωση του
συγγραφέα. Το 2ο αντίτυπο της δωρεάς Ν.Μέρτζου είναι φωτοτυπημένο.
| Δωρεά Γεωργίου Θεμελή/Νικολάου Μέρτζου Ημερομηνία:1948
28 Οκτωβρίου 1940-45. κατά Κομπορρόζος, Γ. Δημοσίευση: Έδεσσα:
Μέγας Αλέξανδρος, 1945 . 16 σ.: , Δωρεά Γεωργίου Θεμελή
Α travers la Macédoine: κατά Perilla, Fortunato Δημοσίευση: Αθήνα:
Éditions Perilla, 1932 . viii+163 σ.: Ημερομηνία:1932
Οι Εδεσσαίοι: κατά Γρηγοριάδης, Νεόκοσμος Δημοσίευση: Έδεσσα:
Επί Τροχάδην: Περιοδικό λόγου και τέχνης, 1993 . 58 σ.: , Α΄ έκδ.,
Αθήνα 1909. Ημερομηνία:1993
Ο Κήρυκος: κατά Πετρίδης, Χριστόδουλος Χ. Δημοσίευση: Έδεσσα: Επί
Τροχάδην: Περιοδικό λόγου και τέχνης, 1994 . 41+(8) σ.:
Το έπος του '40: κατά Μουράτογλου, Βασίλειος Δημοσίευση: Έδεσσα:
Λαογραφική Εταιρεία Νομού Πέλλας, 1997 . 112 σ.: Ημερομηνία:1997
Παραμύθια από το στόμα του παππού και της γιαγιάς. Δημοσίευση:
Έδεσσα: Λαογραφική Εταιρεία Νομού Πέλλας, 1998 . 399 σ.:
Χρησμοί του Αγαθάγγελου. κατά Πολυείδης, Θεόκλητος Δημοσίευση:
Έδεσσα: Λαογραφική Εταιρεία Νομού Πέλλας, 1994 . 81 σ. ,
Φωτοτ.Ανατύπωση της έκδ.: Εν Αθήναις, Ανδρέας Κορομηλάς, 1837.
Η Αγία Τριάδα Εδέσσης / κατά Σταλίδης, Κώστας Γ. Δημοσίευση:
Έδεσσα: Φιλοπρόοδος Σύλλογος Εδέσσης "Μέγας Αλέξανδρος", 1977 .
132 σ.: 24x17 εκ. Ημερομηνία:1977
118
Το ελληνικόν ροδέλαιον. κατά Αναλογίδης, Χ. Γ. Δημοσίευση: Αθήνα:

Ακαδημία Αθηνών, 1936 . 4 χ.α+59 σ.: Ημερομηνία:1936
Ο νέος ελληνισμός στην Έδεσσα (Βοδενά) του πρώτου μισού του ΙΘ'
αιώνα: κατά Ρουμελιώτης, Γιώργος Φ. Δημοσίευση: Έδεσσα:
Λαογραφική Εταιρεία Νομού Πέλλας, 2010 . 208 σ.: Ημερομηνία:2010
Οι συντεχνίες και τα επαγγέλματα στην Έδεσσα την περίοδο της
τουρκοκρατίας. κατά Σταλίδης, Κώστας Γ. Δημοσίευση: Θεσσαλονίκη:
Ομοσπονδία Επαγγελματικών, Βιοτεχνικών και Εμπορικών Σωματείων
Νομού Πέλλας, 1999 . 191 σ.+63 πίν.: Ημερομηνία:1999-
-Η Επισκοπή Κατράνιτσας (Πύργων) Εορδαίας και η συμβολή της στην
πλούσια εθνική και κοινωνικοοικονομική της εξέλιξη... κατά Τρύφωνας,
Στέφανος Δημοσίευση: Έδεσσα: Ταρπάνης, 2012 . 50 σ.:
Edessa: κατά Segal, J. Β. Δημοσίευση: Oxford: Clarendon Press, 1970 .
xviii+308 σ.: Ημερομηνία:1970
Πρακτικά του Φιλεκπαιδευτικού Συλλόγου της Έδεσσας (1872-1874).
κατά Καραθανάσης, Αθανάσιος Ε. Δημοσίευση: Θεσσαλονίκη: Εταιρεία
Μακεδονικών Σπουδών, 1991 . 163 σ.: , Το 2ο αντίτυπο αποσυρμένο
Ιστορία της πόλεως Ναούσης: κατά Στουγιαννάκης, Ευστάθιος Ι.
Δημοσίευση: Έδεσσα: Στουγιαννάκης, Γ. & Ε., 1924 . 308 σ.: , Το 2ο
αντίτυπο αποσυρμένο | Δωρεά Γεωργίου Παπαηλιάκη Ημερομηνία:1924
Πέλλα: κατά Σινόπουλος, Νικόλαος Αθ. Δημοσίευση: Θεσσαλονίκη:
Στουγιαννάκης, Μ., 1948 . 224 σ.: , Υπάρχει αφιέρωση
Έδεσσα η μακεδονική εν τη ιστορία. κατά Στουγιαννάκης, Ευστάθιος Ι.
Δημοσίευση: Θεσσαλονίκη: Στουγιαννάκης, Ε.Ι., 1932 . ιδ΄+307 σ.: , Το
2ο αντίτυπο αποσυρμένο Ημερομηνία:1932
-
Η Έδεσσα στα χρόνια της τουρκοκρατίας: κατά Σταλίδης, Κώστας Γ.
Δημοσίευση: Έδεσσα: Σαμαρτζής, Τ.-Κ. Ντάλλης, 1988 . 341 σ.: ,
Υπάρχει αφιέρωση. To 2o αντίτυπο αποσυρμένο Ημερομηνία:1988
Οι ταξιδιωτικές μας εντυπώσεις: κατά Τζημόπουλος, Γιάννης Δ.
Δημοσίευση: Κοζάνη: Γαλανίδης, Χρύσ., . 112 σ.: , Υπάρχει αφιέρωση
119
Αναμνήσεις και νοσταλγήματα από τον αλησμόνητό μας Πόντο.

Τραπεζούντα-Ματσούκα-Αργυρούπολη : κατά Παπαδόπουλος, Ανέστης
Δημοσίευση: Έδεσσα: Ελευθέριος Κωσταρόπουλος, 1962 . 353 σ.:
24x17 εκ. Ημερομηνία:1962
Κώδιξ, ο το πρώτον συστηθείς, άμα τη συστήσει της ελληνικής σχολής,
εν τη πολιτεία Βοδενών εν έτει ΑΨΠΕ΄. κατά Σταλίδης, Κώστας Γ.
Δημοσίευση: Έδεσσα: Μέγας Αλέξανδρος, 1979 . 123+9 σ. , Το 2ο
αντίτυπο αποσυρμένο Ημερομηνία:1979
Γυμνάσιο Θηλέων Εδέσσης: Δημοσίευση: Έδεσσα: χ.ε., 1973 . 84 σ.:
Καλημέρα Εδεσσα, καλημέρα ζωή κατά Νούσκας, Κωνσταντίνος Ε.

Δημοσίευση: Ασπροβάλτα: Μέλισσα, 2005 . 312 σ.: Ημερομηνία:2005
Συγχαρητήρια Έδεσσα. κατά Νούσκας, Κωνσταντίνος Ε. Δημοσίευση:
Ασπροβάλτα: Μέλισσα, 2006 . 277 σ.: Ημερομηνία:2006
Τα γενεαλογικά δέντρα των οικογενειών Χαρίση Χατζηντίνα &
Κωνσταντίνου Σιβένα. κατά Τζώγα-Βέττα, Καίτη Δημοσίευση: Έδεσσα:
χ.ε., 2006 . 248 σ.: Ημερομηνία:2006
Η Ιερά Μητρόπολις Εδέσσης, Πέλλης και Αλμωπίας: κατά Σταλίδης,
Κώστας Γ. Δημοσίευση: Έδεσσα: Ιερά Μητρόπολις Εδέσσης Πέλλης
και Αλμωπίας, 2006 . 605 σ.: Ημερομηνία:2006
Αρκαία Εδεσσα κατά Χρυσοστόμου, Αναστασία Δημοσίευση:
Θεσσαλονίκη: Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, 2008
. 167 σ.: Ημερομηνία:2008
-
Εθνική οδός Θεσσαλονίκης-Φλώρινας : σωστικές ανασκαφές κατά το
2006-2008 στο τμήμα Νέας Χαλκηδόνας-Εδεσσας=National road
Thessaloniki-Florina: κατά Χρυσοστόμου, Αναστασία Δημοσίευση:
Θεσσαλονίκη: Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, 2008
. 143 σ. Ημερομηνία:2008
Μακεδονία χθες και σήμερα κατά Τότλης, Σάκης Δημοσίευση: Έδεσσα:
Μέτρον, 2008 . 189 σ. Ημερομηνία:2008
Στην πυρκαγιά των υδάτων / κατά Σταλίδης, Κώστας Γ. Δημοσίευση:
Έδεσσα: Σύνδεσμος Φιλολόγων Ν. Πέλλας, 2007 . 165 σ.
120
Άγιος Αθανάσιος (Τσέγανη): κατά Παπαλαζάρου, Ιωάννης Δημοσίευση:

Έδεσσα: χ.ε., 2008 . 224 σ.: , Δωρεά Νικολάου Μέρτζου
Ημερομηνία:2008-
-Πόλεμος και Αίμα: κατά Λαζαρίδου, Μαργαρίτα Δημοσίευση: Αθήνα:
Εταιρεία Μελέτης Ελληνικής Ιστορίας, 2007 . 422 σ.: , Δωρεά Νικολάου
Μέρτζου Ημερομηνία:2007
Ο εκ Γραμματικού φιλικός πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως
Χρύσανθος: κατά Γιομπλάκης, Αθανάσιος Θ. Δημοσίευση: Έδεσσα:
Μέγας Αλέξανδρος, 1972 . 31 σ. Ημερομηνία:1972
Έδεσσα=Edessa. κατά Παλούκης, Σπύρος Δημοσίευση: Θεσσαλονίκη:
Fata Morgana, 2009 . 184 σ.: Ημερομηνία:2009
Τα κείμενα: κατά Ευαγγελίδης, Δημήτριος Ε. Δημοσίευση: Έδεσσα:
Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Έδεσσας, 2009 . 248 σ.:
1850-1950. Οικογένειες: κατά Μπαγανάς, Γιώργος Δημοσίευση:
Θεσσαλονίκη: χ.ε., 2010 . 137 σ.: Ημερομηνία:2010
80 χρόνια ελεύθερη Έδεσσα 1912-1992: κατά Μίντσης, Γεώργιος Ι.
Δημοσίευση: Έδεσσα: Δήμος Έδεσσας, 1992 . 201+(57) σ.: , Δωρεά
Γεωργίου Κιουτούτσκα Ημερομηνία:1992
τουρκοκρατίας. κατά Σταλίδης, Κώστας Γ. Δημοσίευση: Έδεσσα: Μέγας
Αλέξανδρος, 1974 . 166 σ.+63 πίν.: , Δωρεά Γεωργίου Κιουτούτσκα
Η Έδεσσα επί τουρκοκρατίας κατά Σιβένας, Κώστας Ι. Δημοσίευση:
Θεσσαλονίκη: Συνάπαλος, Αστ. & Σία, 1974 . 66 σ.: Ημερομηνία:1974
Λαογραφικά Παλλαδαρίου Προύσας Μ.Ασίας κατά Μαντάς,
Κωνσταντίνος Δημοσίευση: Έδεσσα: Μορφωτικός Σύλλογος
Φουστάνης, 1983 . 270 σ.: Ημερομηνία:1983
Το ορθόδοξον ελληνικόν κοινόν Εδεσσαίων 1872-1922 κατά Μπαγανάς,
Γιώργος Δημοσίευση: Χ.τ.: χ.ε., 2012 . 168 σ.: Ημερομηνία:2012
Μυστική ενατένιση μπρος στους καταρράκτες της Εδέσσης: κατά
Αμανατίδης, Δαμιανός Η. Δημοσίευση: Έδεσσα: χ.ε., 1974 . 15 σ. , Το
δεύτερο αντίτυπο αποσυρμένο Ημερομηνία:1974
121
-Δύο ιστορικά δράματα: Ι. Καπετάν Γαρέφης: Ιστορικό δράμα και

αφήγημα του Μακεδονικού Αγώνος. ΙΙ. Η Ηρωΐδα Παρθένα η Εδεσσαία.
ΙΙΙ. Παράρτημα δραστηριότητος των Δημ. Σχολείων Εδέσσης: κατά
Ζιώτας, Παναγιώτης Δημοσίευση: Έδεσσα: χ.ε., 1961 . 120 σ.
Κάπως έτσι...: κατά Σταλίδης, Κώστας Γ. Δημοσίευση: Έδεσσα: Μέγας
Αλέξανδρος, 1980 . 136 σ. , Το δεύτερο αντίτυπο αποσυρμένο
τουρκοκρατίας κατά Σταλίδης, Κώστας Γ. Δημοσίευση: Έδεσσα: Μέγας
Αλέξανδρος, 1974 . 166σ.+63 πίν. : , Το 2ο αντίτυπο αποσυρμένο
Κατά μήνα έκαστον. κατά Κυράτσος, Διονύσιος Κ, Μητροπολίτης
Δράμας Δημοσίευση: Έδεσσα: χ.ε., 1960 . 96 σ. , Το δεύτυερο αντίτυπο
αποσυρμένο Ημερομηνία:1960
Η αγιάζουσα εκκλησία. κατά Κυράτσος, Διονύσιος Κ, Μητροπολίτης

Δράμας Δημοσίευση: Έδεσσα: χ.ε., 1962 . 121 σ. Ημερομηνία:1962
Η ίδρυση και ο εμπλουτισμός του Αρχαιολογικού Μουσείου Εδέσσης
κατά Τσαιλακόπουλος, Νίκος Δημοσίευση: Θεσσαλονίκη: Αλτιντζής,
Θανάσης, 1985 . 245 σ.: Ημερομηνία:1985
Από το βόρειο νεκροταφείο της αρκαίας Έδεσσας / κατά Χρυσοστόμου,
Αναστασία Δημοσίευση: Χ.τ.: Υπουργείο Πολιτισμού, 1995 . 10 σ.: ,
Άρθρο από το "Αρχαιολογικό έργο στη Μακεδονία και Θράκη",
τ.6(1992), σ.185-194 Ημερομηνία:1995
Ανασκαφή νεολιθικού οικισμού στη βιομηχανική περιοχή Δροσιάς
Έδεσσας / κατά Κώτσος, Σταύρος Δημοσίευση: Χ.τ.: Υπουργείο
Πολιτισμού, 1995 . 8 σ.: , Άρθρο από το "Αρχαιολογικό έργο στη
Μακεδονία και Θράκη", τ.6(1992), σ.195-202 Ημερομηνία:1995
Η Αρκαία Πέλλα κατά Λιλιμπάκη-Ακαμάτη, Μαρία Δημοσίευση: Χ.τ.:
Δήμος Έδεσσας, 1995 . 12 σ. , Τόμος "Πρακτικά Α' Πανελλληνίου
Συμποσίου. Η Έδεσσα και η περιοχή της", σ. 1-12 Ημερομηνία:1995-
-Βοδηνά, μια βυζαντινή πόλη-κάστρο της Μακεδονίας κατά Σταυρίδου-
Ζαφράκα, Αλκμήνη Δημοσίευση: Χ.τ.: Δήμος Έδεσσας, 1995 . 12 σ. ,
Τόμος Πρακτικά Α' Παν… Συμποσίου. Η Έδεσσα και η περιοχή της, σ.
165-178 Ημερομηνία:1995
122
Η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου στο Κάτω Γραμματικό κατά Νικονάνος,

Νίκος Δημοσίευση: Χ.τ.: Δήμος Έδεσσας, 1995 . 13 σ. , Τόμος
"Πρακτικά Α' Πανελλληνίου Συμποσίου. Η Έδεσσα και η περιοχή της",
σ. 211-224 Ημερομηνία:1995
Αντιπαράθεση μεταξύ ελληνικης κοινότητας Βοδενών και οθωμανικής
φεουδαρχικής οικογένειας Ντουρζή κατά Τουσίμης, Γεώργιος
Δημοσίευση: Χ.τ.: Δήμος Έδεσσας, 1995 . 237-252 σ. , Τόμος
"Πρακτικά Α' Πανελλληνίου Συμποσίου. Η Έδεσσα και η περιοχή της",
Η μυστική οργάνωση της Έδεσσας στο Μακεδονικό Αγώνα: κατά
Κωφός, Ευάγγελος Δημοσίευση: Χ.τ.: Δήμος Έδεσσας, 1995 . 3 σ. ,
Τόμος "Πρακτικά Α' Πανελλληνίου Συμποσίου. Η Έδεσσα και η περιοχή
της", σ. 269-292 Ημερομηνία:1995
Βοδενά 1900: κατά Βούρη, Σοφία Δημοσίευση: Χ.τ.: Δήμος Έδεσσας,
1995 . 11 σ. , Τόμος "Πρακτικά Α' Πανελλληνίου Συμποσίου. Η Έδεσσα
και η περιοχή της", σ. 309-320 Ημερομηνία:1995
Μουσουλμανικά σχολεία και τεμένη στην Έδεσσα των αρχών του 20ου
αιώνα. κατά Σκούρτης, Ιωάννης Α. Δημοσίευση: Χ.τ.: Δήμος Έδεσσας,
1995 . 10 σ.; , Τόμος "Πρακτικά Α' Πανελλληνίου Συμποσίου. Η
Έδεσσα και η περιοχή της", σ. 321-330 Ημερομηνία:1995
Η ελληνική άμυνα έναντι της βουλγαρικής φασιστικής προπαγάνδας
στην περιοχή της Έδεσσας κατά Τούντα-Φεργάδη, Αρετή Δημοσίευση:
Χ.τ.: Δήμος Έδεσσας, 1995 . 13 σ. , Τόμος "Πρακτικά Α' Πανελλληνίου
Συμποσίου. Η Έδεσσα και η περιοχή της", σ. 367-380 Ημερομηνία:1995
Η Έδεσσα στα προχριστιανικά χρόνια μέσα από τα ανασκαφικά
ευρήματα της τελευταίας δεκαετίας / κατά Χρυσοστόμου, Αναστασία
Δημοσίευση: Χ.τ.: Υπουργείο Πολιτισμού, 1997 . 15 σ.: , Άρθρο από το :
"Το αρχαιολογικό έργο στη Μακεδονία και Θράκη 10Α", σ. 173-187 |
Περιέχει περίληψη στα αγγλικά. Ημερομηνία:1997
Παρατηρήσεις εις επίγραμμα εξ Εδέσσης. κατά Μακαρόνας,

Χαράλαμπος Ι. Δημοσίευση: Αθήνα: Αρχαιολογικά Ανάλεκτα εξ
Αθηνών=Athens Annals of Archaeology, 1969 . 5 σ.: , Τόμος Γ', τχ.3
(1969) 424-428 Ημερομηνία:1969
123
-Το αρχαιολογικό έργο της ΙΖ' ΕΠΚΑ κατά το 1999 στην Επαρχία
Έδεσσας του Νομού Πέλλας / κατά Χρυσοστόμου, Αναστασία
Δημοσίευση: Θεσσαλονίκη: Υπουργείο Πολιτισμού, 2001 . 14 σ.: ,
Άρθρο από το "Το αρχαιολογικό έργο στη Μακεδονία και τη Θράκη 13,
1999", σ.507-520 | Περιέχει περίληψη στα αγγλικά. Ημερομηνία:2001
Σχηματισμός-εξέλιξη του σπηλαίου της Έδεσσας και η θετική
μετατόπιση του μετώπου των καταρρακτών. κατά Βαβλιάκης,
Ελευθέριος Δημοσίευση: Αθήνα: Υπουργείο Πολιτισμού, 1998 . 6 σ.: ,
Τόμος "Άνθρωπος και Σπηλαιοπεριβάλλον", σ.119-124
Πρακτικά του Φιλεκπαιδευτικού Συλλόγου της Έδεσσας (1872-1874).
κατά Καραθανάσης, Αθανάσιος Ε. Δημοσίευση: Θεσσαλονίκη: Εταιρεία
Μακεδονικών Σπουδών, 2004 . 17 σ.: , Τόμος "Ανθολογία κειμένων περί
του Μακεδονικού Αγώνος", σ. 213-229 | Απόσπασμα: Θεσσαλονίκη,
ΕΜΣ, 1991, σσ. [26-40]. Ημερομηνία:2004
Από την παλαιοχριστιανική Έδεσσα στα μεσαιωνικά Βοδενά.
Πληροφορίες από τα κοιμητήρια της πόλης. κατά Παϊσίδου, Μελίνα Π.
Δημοσίευση: Θεσσαλονίκη: Κέντρο Ιστορίας Θεσσαλονίκης, 2002 . 21
σ.: , Τόμος "Γνωριμία με τη γη του Αλέξανδρου", σσ. 165-185
«Ελληνομουσείον» (1782) ένας μεγάλος πνευματικός σταθμός στον
πολιτισμό της Έδεσσας. κατά Σταλίδης, Κώστας Γ. Δημοσίευση:
Θεσσαλονίκη: Κέντρο Ιστορίας Θεσσαλονίκης, 2002 . 17 σ.: , Τόμος
"Γνωριμία με τη γη του Αλέξανδρου", σσ. 187-203 Ημερομηνία:2002
Αρκαία Έδεσσα. κατά Βαβρίτσας, Ανδρέας Δημοσίευση: Θεσσαλονίκη:
Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών, 1983 . 7 σ.: , Τόμος "Ιστορία της
Μακεδονίας από τα Προϊστορικά ώς το 1912", σ. 62-68
Ο Φιλεκπαιδευτικός Σύλλογος Έδεσσας (1872-1874) κατά Σατραζάνης,
Αντώνης Δημοσίευση: Θεσσαλονίκη: Κέντρο Ιστορίας Θεσσαλονίκης,
2002 . 8 σ.: , Τόμος "Γνωριμία με τη γη του Αλέξανδρου", σσ. 231-238
Η συμβολή του Στρατού στο μακεδονικό αγώνα και η εξέλιξή του στη
Δυτική και Κεντρική Μακεδονία Δημοσίευση: Θεσσαλονίκη: Εταιρεία
Μακεδονικών Σπουδών, 1986 . 23 σ.; , Ανάτυπο από το "Μακεδονικός
αγώνας: Διαλέξεις για τα 80 χρόνια", σ. 61-83. Υπάρχει και στο : "Ο
Μακεδονικός Αγώνας: Συμπόσιο. Θεσσαλονίκη, Φλώρινα, Καστοριά,
124
Έδεσσα. 28 Οκτωβρίου - 2 Νοεμβρίου 1984", σ. 71-94. Βλ. VI-187-149

Ημερομηνία:1986 Αποσυρμένο
Το τείχος της Έδεσσας / κατά Χρυσοστόμου, Αναστασία Δημοσίευση:

Θεσσαλονίκη: Υπουργείο Πολιτισμού, 1987 . 12 σ.: , Τόμος: "Το
αρχαιολογικό έργο στη Μακεδονία και Θράκη 1, 1987", σσ. 161-169.
Η παιδεία στη Μακεδονία και η συμβολή της στη δημιουργία των

προϋποθέσεων για την επιτυχία του Μακεδονικού Αγώνα / κατά
Παπαδόπουλος, Στέφανος Ι. Δημοσίευση: Θεσσαλονίκη: Ίδρυμα
Μελετών Χερσονήσου του Αίμου, 1987 . 7 σ.: , Δημοσευμένο στο: "Ο
Έδεσσα. 28 Οκτωβρίου - 2 Νοεμβρίου 1984", σ. 21-27.
Ο Ελληνισμός της Μακεδονίας και η διεθνής χωροφυλακή ως έκφραση
της πολιτικής των Μεγάλων Δυνάμεων (1903-1908) / κατά Παπαθανάση-
Μουσιοπούλου, Καλ. Δημοσίευση: Θεσσαλονίκη: Ίδρυμα Μελετών
Χερσονήσου του Αίμου, 1987 . 17 σ. , Τόμος: "Ο Μακεδονικός Αγώνας:
Συμπόσιο. Θεσσαλονίκη, Φλώρινα, Καστοριά, Έδεσσα. 28 Οκτωβρίου -
2 Νοεμβρίου 1984", σ. 95-111 Ημερομηνία:1987-
Ο Μακεδονικός Αγών στο τέλος του. Προσπάθειες αναδιοργάνωσης και
καινούργιες κατευθύνσεις / κατά Γούναρης, Βασίλης Κ. Δημοσίευση:
Θεσσαλονίκη: Ίδρυμα Μελετών Χερσονήσου του Αίμου, 1987 . 12 σ. ,
"Ο Μακεδονικός Αγώνας: Συμπόσιο. Θεσσαλονίκη, Φλώρινα, Καστοριά,
Έδεσσα. 28 Οκτωβρίου - 2 Νοεμβρίου 1984", σ.113-124.
Η κατάσταση στη Μακεδονία με βάση τα εκδεδομένα πατριαρχικά

έγγραφα, 1903-1908 / κατά Ιορδάνογλου, Αναστάσιος Κ. Δημοσίευση:
Θεσσαλονίκη: Ίδρυμα Μελετών Χερσονήσου του Αίμου, 1987 . 8 σ. ,
Τόμος: "Ο Μακεδονικός Αγώνας: Συμπόσιο. Θεσσαλονίκη, Φλώρινα,
Καστοριά, Έδεσσα. 28 Οκτωβρίου - 2 Νοεμβρίου 1984", σ. 125-132
125
Εμπιστευτικές εκθέσεις Γ. Τσορμπατζόγλου έτους 1904 : νέο φως στην

προσέγγιση και ερμηνεία των γεγονότων του Μακεδονικού Αγώνα / κατά
Βυσσούλης, Παντελής Γ. Δημοσίευση: Θεσσαλονίκη: Ίδρυμα Μελετών
Χερσονήσου του Αίμου, 1987 . 14 σ. , Άρθρο δημοσιευμένο στο: "Ο
Σκέψεις περί οργανώσεως αμύνης εν Μακεδονία / κατά Μαζαράκης-
Αινιάν, Ιωάννης Κ. Δημοσίευση: Θεσσαλονίκη: Ίδρυμα Μελετών
2 Νοεμβρίου 1984", σ. 145-152. Ημερομηνία:1987
-Η απήχησις του Μακεδονικού Αγώνος εις την Μάνην / κατά

Βαγιακάκος, Δικαίος Β. Δημοσίευση: Θεσσαλονίκη: Ίδρυμα Μελετών
-Οι μακεδονομάχοι μας στη δημοτική ποίηση της Κρήτης / κατά
Αποστολάκης, Σταμάτης Α. Δημοσίευση: Θεσσαλονίκη: Ίδρυμα
Μελετών Χερσονήσου του Αίμου, 1987 . 12 σ. , Τόμος: "Ο Μακεδονικός
Αγώνας: Συμπόσιο. Θεσσαλονίκη, Φλώρινα, Καστοριά, Έδεσσα. 28
Οκτωβρίου - 2 Νοεμβρίου 1984", σ. 231-242. Ημερομηνία:1987
-Το Μουσείο του Μακεδονικού Αγώνα. Σκέψεις και προοπτικές / κατά

Κωνσταντινίδου-Σπηλιάκου, Αμαλία Δημοσίευση: Θεσσαλονίκη: Ίδρυμα
Ο Μακεδονικός Αγώνας στα Καστανοχώρια της Δυτικής Μακεδονιάς /

κατά Μπακαΐμης, Αλέξανδρος Σ. Δημοσίευση: Θεσσαλονίκη: Ίδρυμα
126
Λίγο μετά το Ίλιντεν (20 Ιουλίου 1903) στις περιοχές Καστοριάς και
Φλώρινας / κατά Πελαγίδης, Ευστάθιος Δημοσίευση: Θεσσαλονίκη:
Ίδρυμα Μελετών Χερσονήσου του Αίμου, 1987 . 21 σ. , Τόμος: "Ο
Ο Μακεδονικός Αγώνας στην επαρχία Κοζάνης / κατά Παπαϊωάννου,
Λάζαρος Αθ. Δημοσίευση: Θεσσαλονίκη: Ίδρυμα Μελετών Χερσονήσου
του Αίμου, 1987 . 10 σ. , Τόμος: "Ο Μακεδονικός Αγώνας: Συμπόσιο.
Θεσσαλονίκη, Φλώρινα, Καστοριά, Έδεσσα. 28 Οκτωβρίου - 2
Νοεμβρίου 1984", σ. 371-380. Ημερομηνία:1987
Κοινωνική και εθνική συμβολή των γιατρών της Μακεδονίας κατά την
προετοιμασία και τη διεξαγωγή του Μακεδονικού Αγώνα / κατά
Τουσίμης, Γεώργιος Δημοσίευση: Θεσσαλονίκη: Ίδρυμα Μελετών
Ο Μακεδονικός Αγών στην επαρχία Στρώμνιτσας / κατά Ιωαννίδου-
Μπιτσιάδου, Γεωργία Δημοσίευση: Θεσσαλονίκη: Ίδρυμα Μελετών
Ο Μακεδονικός Αγών στην περιοχή της Βέροιας / κατά Χιονίδης,
Γιώργος Χ. Δημοσίευση: Θεσσαλονίκη: Ίδρυμα Μελετών Χερσονήσου
του Αίμου, 1987 . 13 σ. , Τόμος: "Ο Μακεδονικός Αγώνας: Συμπόσιο.
Η οργάνωση του Μακεδονικού Αγώνα στην περιοχή του Σαντζακίου
Σερρών / κατά Πέννας, Πέτρος Δημοσίευση: Θεσσαλονίκη: Ίδρυμα
Ο Μακεδονικός Αγώνας και το «Κίνημα Αντιστάσεως» στην Ξάνθη. Μια
μαρτυρία / κατά Ιωαννίδης, Στέφανος Δημοσίευση: Θεσσαλονίκη:
Ίδρυμα Μελετών Χερσονήσου του Αίμου, 1987 . 13 σ. , Τόμος: "Ο
127

Η Κύπρος και ο Μακεδονικός Αγώνας / κατά Παπαπολυβίου, Πέτρος
Δημοσίευση: Θεσσαλονίκη: Ίδρυμα Μελετών Χερσονήσου του Αίμου,
1987 . 15 σ. , Τόμος: "Ο Μακεδονικός Αγώνας: Συμπόσιο. Θεσσαλονίκη,
Φλώρινα, Καστοριά, Έδεσσα. 28 Οκτωβρίου - 2 Νοεμβρίου 1984", σ.
459-473. Ημερομηνία:1987
Η προσφορά της Εκκλησίας στον Μακεδονικό Αγώνα / κατά
Χατζηευφραιμίδης, Ειρηναίος Δημοσίευση: Θεσσαλονίκη: Ίδρυμα
Μηνάς Τσάλκος, ένας μακεδονομάχος από την Κέλλη Φλώρινας / κατά
Μέλλιος, Λάζαρος Αναστ. Δημοσίευση: Θεσσαλονίκη: Ίδρυμα Μελετών
Χερσονήσου του Αίμου, 1987 . 5 σ. : , Τόμος: "Ο Μακεδονικός Αγώνας:
2 Νοεμβρίου 1984", σ. 481-485. 24x17 εκ. Ημερομηνία:1987
Ο οπλαρχηγός Παύλος Κύρου και το χωριό του Ανταρτικό, η προσφορά
τους στον Μακεδονικό Αγώνα και η ένοπλη δράση στη γύρω περιοχή /
κατά Κλειδής, Κώστας Δημοσίευση: Θεσσαλονίκη: Ίδρυμα Μελετών
Η δράση των καπεταναίων Κώτα και Βαγγέλη Στρεμπενιώτη σαν
έκφραση της στάσης του σλαβόφωνου πληθυσμού στο Μακεδονικό
Αγώνα / κατά Σφέτας, Σπυρίδων Δημοσίευση: Θεσσαλονίκη: Ίδρυμα
Οκτωβρίου - 2 Νοεμβρίου 1984", σ. 495-501. Ημερομηνία:1987-
-Progress Report on the Greek inscriptions on the Trite Meris for IG. Χ. /
κατά Cormack, J. Μ. R. Δημοσίευση: Θεσσαλονίκη: Εταιρεία
Μακεδονικών Σπουδών, 1970 . 10 σ.: , Δημοσιευμένο στο: "Αρκαία
Μακεδονία: Ἁνακοινώσεις κατά το πρώτον διεθνές συμπόσιον εν
Θεσσαλονίκη, 26-29 Αυγούστου 1968", σ. 193-202. Ημερομηνία:1970
Χρυσόγονος εξ Εδέσσης: Λαρισαϊκόν τιμητικόν ψήφισμα / κατά Γαλλής,
Κωνσταντίνος Ι. Δημοσίευση: Θεσσαλονίκη: Ίδρυμα Μελετών
Χερσονήσου του Αίμου, 1977 . 11 σ. , Δημοσιευμένο στο: "Αρκαία
128
Μακεδονία ΙΙ: Ανακοινώσεις κατά το δεύτερο Διεθνές Συμπόσιο.

Θεσσαλονίκη, 19-24 Αυγούστου 1973", σ. 33-43. Ημερομηνία:1977
-Επιγραφές από την αρκαία Έδεσσα / κατά Βαβρίτσας, Ανδρέας
1986 . 16 σ.: , Δημοσιευμένο στον τόμο: "Αρκαία Μακεδονία IV:
Ανακοινώσεις κατά το τέταρτο Διεθνές Συμπόσιο. Θεσσαλονίκη, 21-25
Σεπτεμβρίου 1983, σ. 53-69. Ημερομηνία:1986
-Νεότερες έρευνες του τείχους της Έδεσσας / κατά Χρυσοστόμου,

Αναστασία Δημοσίευση: Θεσσαλονίκη: Υπουργείο Πολιτισμού, 1988 .
14 σ.: , Τόμος: "Το αρχαιολογικό έργο στη Μακεδονία και Θράκη 2,
1988", σ. 55-68. Ημερομηνία:1988
Ανασκαφική δραστηριότητα της ΙΖ΄ Εφορείας Προϊστορικών και
Κλασικών Αρχαιοτήτων Έδεσσας κατά το 1988/ κατά Σιγανίδου, Μαρία
Δημοσίευση: Θεσσαλονίκη: Υπουργείο Πολιτισμού, 1988 . 6 σ.: , Τόμος:
"Το αρχαιολογικό έργο στη Μακεδονία και Θράκη 2, 1988", σ. 69-74.
Έδεσσα 1990 : σωστική ανασκαφή στο επί της οδού Κοραή οικόπεδο
Μπογδάνη / κατά Χρυσοστόμου, Αναστασία Δημοσίευση: Θεσσαλονίκη:
Υπουργείο Πολιτισμού, 1993 . 14 σ.: , Άρθρο από το "Το αρχαιολογικό
έργο στη Μακεδονία και Θράκη 4, 1990", σ.155-168 Ημερομηνία:1993
Βωμοί με ανάγλυφα και επιγραφές από την αρκαία Έδεσσα κατά
Βαβρίτσας, Ανδρέας Δημοσίευση: Θεσσαλονίκη: Ίδρυμα Μελετών
Χερσονήσου του Αίμου, 1993 . 14 σ.: , Τόμος "Αρκαία Μακεδονία V.
(1989) Τόμος 1", σ. 147-160 Ημερομηνία:1993
Εμπορικές ανταλλαγές της Έδεσσας μέσα από τους αμφορείς των

παλαιοχριστιανικών χρόνων. κατά Χρυσοστόμου, Αναστασία
1993 . 26 σ. , Τόμος "Αρκαία Μακεδονία V. (1989) Τόμος 1", σ. 593-619
Ανεπιτυχείς προσπάθειες σλαβικής διεισδύσεως στην Έδεσσα κατά την
περίοχο του μακεδονικού αγώνα. κατά Σταλίδης, Κώστας Γ.
Δημοσίευση: Θεσσαλονίκη: Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών, 2006 . 42
σ. , Τόμος "Μακεδονικός Αγών: 100 χρόνια από τον θάνατο του Παύλου
Μελά", σ. 87-128 | Περιέχει περίληψη στα αγγλικά. Ημερομηνία:2006
129
-Ανέκδοτα έγγραφα από την Έδεσσα (1904-1912). κατά Καραθανάσης,

Αθανάσιος Ε. Δημοσίευση: Θεσσαλονίκη: Κυριακίδη Αφοί, 2006 . 10 σ.
, Τόμος "Θεσσαλονίκεια και Μακεδονικά". Τόμος 2, σ. 328-337 |
Δημοσιεύτηκε και στο «Β΄ πανελλήνιο επιστημονικό Συμπόσιο 19-21
Σεπτεμβρίου 1997. Η Έδεσσα και η περιοχή της», σ.205-218.
Σωστική ανασκαφή κατά το 2004 στο οικόπεδο Ζουντ Ομπάιντ στην
Έδεσσα. Γωνία αρχιερέως Μελετίου και Κοραή Ο.Τ. 130 / κατά
Χρυσοστόμου, Αναστασία Δημοσίευση: Θεσσαλονίκη: Υπουργείο
Πολιτισμού, 2006 . 18 σ.: , Άρθρο από το "Το αρχαιολογικό έργο στη
Μακεδονία και Θράκη 18, 2004", σ.591-608 | Περιέχει περίληψη στα
αγγλικά. Ημερομηνία:2006
Το έργο της ΙΖ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων
στον νομό Πέλλας κατά το 1992-1997. κατά Λιλιμπάκη-Ακαμάτη,
Μαρία Δημοσίευση: Έδεσσα: Δήμος Έδεσσας, 2006 . 8 σ.: , Τόμος "Β΄
Συμπόσιο. Η Έδεσσα και η περιοχή της", σ. 21-28 | Περιέχει περίληψη
στα αγγλικά. Ημερομηνία:2006
Η καθημερινή ζωή στην αρκαία Έδεσσα. κατά Χρυσοστόμου,
Αναστασία Δημοσίευση: Έδεσσα: Δήμος Έδεσσας, 2006 . 21 σ.: ,
Τόμος "Β΄ Συμπόσιο. Η Έδεσσα και η περιοχή της", σ. 39-59 | Περιέχει
περίληψη στα αγγλικά. Ημερομηνία:2006
Η σημασία της Νεμέσεως στην αρκαία Έδεσσα. κατά Τατάκη, Αργυρώ
Β. Δημοσίευση: Έδεσσα: Δήμος Έδεσσας, 2006 . 5 σ.: , Τόμος "Β΄
Εδεσσαίων Πόλις. Ζητήματα δικαίου και θεσμών στη ρωμαιοκρατούμενη
Έδεσσα. κατά Γιούνη, Μαρία Σ. Δημοσίευση: Έδεσσα: Δήμος
Έδεσσας, 2006 . 14 σ.: , Τόμος "Β΄ Συμπόσιο. Η Έδεσσα και η περιοχή
της", σ. 67-80 | Περιέχει περίληψη στα αγγλικά. Ημερομηνία:2006
Ο Νομός Πέλλας κατά την πρώιμη βυζαντινή περίοδο (4ος-6ος αι.) κατά
Πέτκος, Αντώνιος Δημοσίευση: Έδεσσα: Δήμος Έδεσσας, 2006 . 9 σ.: ,
Τόμος "Β΄ Συμπόσιο. Η Έδεσσα και η περιοχή της", σ. 81-89 | Περιέχει
130
Συμπεράσματα από τις αυτοψίες και καταγραφές της 11ης Εφορείας

Βυζαντινών Αρχαιοτήτων σε μεταβυζαντινά μνημεία του νομού Πέλλας /
κατά Παϊσίδου, Μελίνα Π. Δημοσίευση: Έδεσσα: Δήμος Έδεσσας, 2006
. 12 σ.: , Τόμος: "Β΄ Συμπόσιο. Η Έδεσσα και η περιοχή της". Έδεσσα,
Δήμος Έδεσσας, 2006, σ. 91-102. | Περιέχει περίληψη στα αγγλικά.
Παλαιοχριστιανικά κιονόκρανα της Αρχαιολογικής Συλλογής Έδεσσας
και της περιοχής της. κατά Τσιλιπάκου, Αγαθονίκη Δ. Δημοσίευση:
Έδεσσα: Δήμος Έδεσσας, 2006 . 17 σ.: , Τόμος "Β΄ Συμπόσιο. Η
Έδεσσα και η περιοχή της", σ. 103-119 | Περιέχει περίληψη στα αγγλικά.
Η λειτουργική ζωή της Εκκλησίας της Εδέσσης πριν και μετά την
εικονομαχία. κατά Βασιλειάδης, Πέτρος Β. Δημοσίευση: Έδεσσα: Δήμος
Έδεσσας, 2006 . 8 σ. , Τόμος "Β΄ Συμπόσιο. Η Έδεσσα και η περιοχή
Οι Νορμανδοί στη Δυτική Μακεδονία (1082-1083). Το πέρασμά τους
από την Έδεσσα και τα Μογλενά. κατά Γλαβίνας, Απόστολος Αθ.
Δημοσίευση: Έδεσσα: Δήμος Έδεσσας, 2006 . 8 σ. , Τόμος "Β΄
στα αγγλικά. Ημερομηνία:2006-
Αγροτική οικονομία στην περιοχή της Έδεσσας κατά τους τελευταίους
βυζαντινούς αιώνες. κατά Νεράντζη-Βαρμάζη, Βασιλική Δημοσίευση:
Έδεσσα: Δήμος Έδεσσας, 2006 . 6 σ. , Τόμος "Β΄ Συμπόσιο. Η Έδεσσα
και η περιοχή της", σ. 141-146 | Περιέχει περίληψη στα αγγλικά.
Κειμήλια από τη Γαβαλιώτισσα στη μονή Μεγίστης Λαύρας Αγίου
Όρους. κατά Λοβέρδου-Τσιγαρίδα, Κάτια Δημοσίευση: Έδεσσα: Δήμος
Μορφές αγίων γυναικών της Εδέσσης. Η αγία μεγαλομάρτυς Βάσσα και
οι αγίες νεομάρτυρες Παρθένα και Χρυσή. κατά Γκαβαρδίνας, Γεώργιος
Χ. Δημοσίευση: Έδεσσα: Δήμος Έδεσσας, 2006 . 10 σ.: , Τόμος "Β΄
Οικοδομικές φάσεις της Παλαιάς Μητροπόλεως Εδέσσης. κατά
Τσιγαρίδας, Ευθύμιος Ν. Δημοσίευση: Έδεσσα: Δήμος Έδεσσας, 2006 .
131
14 σ.: , Τόμος "Β΄ Συμπόσιο. Η Έδεσσα και η περιοχή της", σ. 163-176 |

Το ξυλόγλυπτο τέμπλο της Παλιάς Μητρόπολης της Έδεσσας. κατά
Νικονάνος, Νίκος Δημοσίευση: Έδεσσα: Δήμος Έδεσσας, 2006 . 10 σ.: ,
Τόμος "Β΄ Συμπόσιο. Η Έδεσσα και η περιοχή της", σ. 177-186 |
Τα ελληνικά σχολεία στον ναχιγιέ (περιφέρεια) του καζά Βοδενών κατά
τον τελευταίο αιώνα της τουρκοκρατίας. κατά Παππού, Αντώνης Ι.
Δημοσίευση: Έδεσσα: Δήμος Έδεσσας, 2006 . 18 σ.: , Τόμος "Β΄
Στιγμιότυπα ιστορικά της Επαρχίας Βοδενών (1876-1912). κατά
Αγγελόπουλος, Αθανάσιος Α. Δημοσίευση: Έδεσσα: Δήμος Έδεσσας,
2006 . 12 σ.: , Τόμος "Β΄ Συμπόσιο. Η Έδεσσα και η περιοχή της", σ.
219-230 | Περιέχει περίληψη στα αγγλικά. Ημερομηνία:2006
Το αυστριακό δίπλωμα ευγενείας της οικογένειας Ι. Α. Οικονόμου από
την Έδεσσα (1905). κατά Κιουτούσκας, Γιώργος Δημοσίευση: Έδεσσα:
Δήμος Έδεσσας, 2006 . 18 σ.: , Τόμος "Β΄ Συμπόσιο. Η Έδεσσα και η
περιοχή της", σ. 231-248 | Περιέχει περίληψη στα αγγλικά.
Προτεινόμενα μέτρα για την αντιμετώπιση της δράσεως του βουλγαρικού
κομιτάτου σε μακεδονικές περιοχές. κατά Τούντα-Φεργάδη, Αρετή
Δημοσίευση: Έδεσσα: Δήμος Έδεσσας, 2006 . 6 σ.: , Τόμος "Β΄
Η κατάληψη της Έδεσσας από τους Γερμανούς (18 Απριλίου 1941) κατά
Μίντσης, Γεώργιος Ι. Δημοσίευση: Έδεσσα: Δήμος Έδεσσας, 2006 . 12
σ.: , Τόμος "Β΄ Συμπόσιο. Η Έδεσσα και η περιοχή της", σ. 255-266 |
Η ίδρυση και η δράση της Οχράνας (1943-44) στη Δυτική και Κεντρική
Μακεδονία στο πλαίσιο της πολιτικής της VMRO και των ιταλο-
γερμανικών αρχών κατοχής. κατά Σφέτας, Σπυρίδων Δημοσίευση:
Έδεσσα: Δήμος Έδεσσας, 2006 . 22 σ. , Τόμος "Β΄ Συμπόσιο. Η
132
Τα νεώτερα μνημεία της περιοχής της Έδεσσας. κατά Καμπούρη,

Ευαγγελία Α. Δημοσίευση: Έδεσσα: Δήμος Έδεσσας, 2006 . 10 σ.; ,
Αρχιτεκτονική τεκμηρίωση και ανάπλαση της ιστορικής συνοικίας
Βαρόσι στην Έδεσσα. κατά Ζαρκάδα, Χριστίνα Δημοσίευση: Έδεσσα:
Δήμος Έδεσσας, 2006 . 14 σ.: , Τόμος "Β΄ Συμπόσιο. Η Έδεσσα και η
Μορφολογική και κατασκευαστική θεώρηση της οικίας του γιατρού
Γεωργίου Α. Ρεβιθιάδη στην Έδεσσα. κατά Ρεβιθιάδου-Τσότσου,
Αικατερίνη Γ. Δημοσίευση: Έδεσσα: Δήμος Έδεσσας, 2006 . 6 σ.: ,
Υδροκίνητες εγκαταστάσεις στη ζώνη των καταρρακτών της Έδεσσας.
Ένα υπαίθριο μουσείο νερού. κατά Ζαρκάδα, Χριστίνα Δημοσίευση:
Έδεσσα: Δήμος Έδεσσας, 2006 . 8 σ.: , Τόμος "Β΄ Συμπόσιο. Η Έδεσσα
Η Έδεσσα, η περιοχή της και το πολιτιστικό δίκτυο πόλεων. κατά
Δημητριάδης, Ευάγγελος Π. Δημοσίευση: Έδεσσα: Δήμος Έδεσσας,
329-340 | Περιέχει περίληψη στα αγγλικά. Ημερομηνία:2006
Ο ιερός ναός των Αγίων Αναργύρων στην Έδεσσα. κατά Σταλίδης,
Γεώργιος Κ. Δημοσίευση: Έδεσσα: Δήμος Έδεσσας, 2006 . 8 σ.: ,
Οι Βλάχοι της Αλμωπίας: κατά Κατσάνης, Νίκος Α. Δημοσίευση:
Έδεσσα: Δήμος Έδεσσας, 2006 . 5 σ. , Τόμος "Β΄ Συμπόσιο. Η Έδεσσα
Τα εδεσσαϊκά οικογενειακά ονόματα (1382 έως σήμερα). Ιστορική και
γλωσσική θεώρηση. κατά Σταλίδης, Κώστας Γ. Δημοσίευση: Έδεσσα:
Δήμος Έδεσσας, 2006 . 30 σ. , Τόμος "Β΄ Συμπόσιο. Η Έδεσσα και η
133
Μουσικολογική και ηθογραφική θεώρηση των χορών του νομού Πέλλας.

κατά Καβακόπουλος, Παντελής Δημοσίευση: Έδεσσα: Δήμος Έδεσσας,
385-394 | Περιέχει περίληψη στα αγγλικά. Ημερομηνία:2006-
-Η ιστορία του Φιλοπροόδου Συλλόγου Εδέσσης «Ο Μέγας
Αλέξανδρος». κατά Σιδηρόπουλος, Νίκος Δημοσίευση: Έδεσσα: Δήμος
Η Μα «Μητέρα» στην Έδεσσα και τον ευρύτερο μακεδονικό χώρο. κατά
Μπουσμπούκης, Αντώνιος Δ. Δημοσίευση: Θεσσαλονίκη: Ερωδιός, 2005
. 24 σ.: , Τόμος Εθνογλωσσολογικά ανάλεκτα, σ. 61-84
Οι αρχαιολογικές ανακαλύψεις κατά την κατασκευή του τμήματος Νέας
Χαλκηδόνας-Έδεσσας της Εθνικής Οδού Θεσσαλονίκης-Φλώρινας από
τις ΙΖ΄ ΕΠΚΑ-11η ΕΒΑ. Δημοσίευση: Θεσσαλονίκη: Εφορεία
Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, 2008 . 10 σ. , Τόμος "Εθνική
οδός Θεσσαλονίκης-Φλώρινας : σωστικές ανασκαφές 2006-2008", σ. 17-
26 Ημερομηνία:2008
Αγροτικές εγκαταστάσεις στη νότια παράκαμψη της Έδεσσας. κατά
Χρυσοστόμου, Αναστασία Δημοσίευση: Θεσσαλονίκη: Εφορεία
Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, 2008 . 17 σ.: , Τόμος
"Εθνική οδός Θεσσαλονίκης-Φλώρινας : σωστικές ανασκαφές 2006-
2008", σ. 89-104 Ημερομηνία:2008
Έδεσσα 2007-08. Στα τρίστρατα της νότιας παράκαμψης. κατά
Χρυσοστόμου, Αναστασία Δημοσίευση: Θεσσαλονίκη: Εφορεία
"Εθνική οδός Θεσσαλονίκης-Φλώρινας : σωστικές ανασκαφές 2006-
2008", σ. 105-124 Ημερομηνία:2008
Ανασκαφή στη θέση "Ψυλή Βρύση" της Έδεσσας. κατά
Χειμωνοπούλου, Μαρία Δημοσίευση: Θεσσαλονίκη: Εφορεία
"Εθνική οδός Θεσσαλονίκης-Φλώρινας: σωστικές ανασκαφές 2006-
2008", σ. 125-143 Ημερομηνία:2008
Αρκαία Έδεσσα : νέα ευρήματα από το βόρειο νεκροταφείο της κάτω
πόλης / κατά Χρυσοστόμου, Αναστασία Δημοσίευση: Θεσσαλονίκη:
Υπουργείο Πολιτισμού, 2007 . 15 σ.: , Άρθρο από το "Το αρχαιολογικό
134
έργο στη Μακεδονία και Θράκη 19, 2005", σ.449-463 | Περιέχει

Δημοτικά άσματα του Μακεδονικού Αγώνος εις σλαβικόν ιδίωμα / κατά
Πάλλας, Γεώργιος Δημοσίευση: Θεσσαλονίκη: Εταιρεία Μακεδονικών
Σπουδών, 1963 . 14 σ.: , Σύμμεικτα από τα "Μακεδονικά", τόμος 5
(1961-1963) 458-464 Ημερομηνία:1963
Η γυναίκα στο Μακεδονικό αγώνα. Μάρτυρες της περιοχής Εδέσσης-
Γιαννιτσών / κατά Τζινίκου-Κακούλη, Αθηνά Δημοσίευση: Γιαννιτσά:
Φίλιππος, 2004 . 3 σ.: , Δημοσιεύτηκε στο περ. "Φίλιππος", 45 (2004) 20-
22. Ημερομηνία:2004
Επί παρατηρήσεων εις επίγραμμα εξ Εδέσσης / κατά Πέτσας, Φώτιος Μ.
Δημοσίευση: Θεσσαλονίκη: Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών, 1970 . 3 σ.
, Σύμμεικτα από "Μακεδονικά", τόμος 10 (1970) 287-289
Κωνσταντίνος Μηνάς, Μηνωΐδης, ένας Εδεσσαίος λόγιος του 1821 /
κατά Τουσίμης, Γεώργιος Δημοσίευση: Θεσσαλονίκη: Εταιρεία
Μακεδονικών Σπουδών, 1971 . 3 σ. , Άρθρο από "Μακεδονικά', τόμος 11
(1971) 403-405 Ημερομηνία:1971
Γενί τζαμί. Τέμενος. 19ος αι. κατά Καραγιάννη, Φλώρα Δημοσίευση:
Αθήνα: Διεύθυνση Βυζαντινών και Μετα-Βυζαντινών Αρχαιοτήτων,
2009 . 2 σ.: , Τόμος "Η οθωμανική αρχιτεκτονική στην Ελλάδα", σ. 304-
Σχετικά με την ονομασία της παλιάς μητροπόλεως της Έδεσσας / κατά
Τσιγαρίδας, Ευθύμιος Ν. Δημοσίευση: Θεσσαλονίκη: Εταιρεία
Μακεδονικών Σπουδών, 1984 . 4 σ. , Άρθρο από τα "Μακεδονικά",
τόμος 24 (1984) 257-261 Ημερομηνία:1984 Αποσυρμένο
Άγνωστοι ήρωες: Δημοσίευση: Αθήνα: Εθνικός Οδηγός Μεγάλης
Ελλάδος, 1921 . 3 σ.: , ΔΙΑΤΙΘΕΤΑΙ ΜΟΝΟ ΣΕ ΨΗΦΙΑΚΗ ΜΟΡΦΗ. ο
πρωτότυπο έχει πολλές φθορές. Μη αναγνώσιμο. Ημερομηνία:1921
Υπότροφοι από τον Καζά Βοδενών (Εδέσσης) / κατά Τιμοθεάδου,
Ιωάννα Δημοσίευση: Θεσσαλονίκη: Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών,
2006 . 15 σ. , Άρθρο από τα "Μακεδονικά", τόμος 35 (2005-06) 267-281
| Περιέχει περίληψη στα αγγλικά Ημερομηνία:2006
Οι αγώνες του ελληνισμού εν Μακεδονία κατά Τούρκων & Βουλγάρων
διά των σχολείων. κατά Μέλφος, Ιωάννης Δημοσίευση: Θεσσαλονίκη:
135
Μακεδονικός Αγών: Περιοδικόν Εικονογραφημένον, 1929 . 3 σ.

Στέφανος Μάλλιος: κατά Ακριβός, Στέφανος Δημοσίευση: Θεσσαλονίκη:
Μακεδονικός Αγών: Περιοδικόν Εικονογραφημένον, 1929 . 2 σ. , Ο
συγγραφέας διατέλεσε Αντισυνταγματάρχης. Ημερομηνία:1929
Εκ των διδασκαλικών μου αναμνήσεων. Οι Μακεδονομάχοι κατά το έτος
1903-1907: κατά Μεταλλινού, Αγγελική Δημοσίευση: Θεσσαλονίκη:
Μακεδονικός Αγών: Περιοδικόν Εικονογραφημένον, 1930 . 1 σ.:
Ατερμάτιστος ο αγών της Βουλγαρίας προς ανάκτησιν της Μακεδονίας.
κατά Κιτάνος, Αργύριος Δημοσίευση: Θεσσαλονίκη: Μακεδονικός
Αγών: Περιοδικόν Εικονογραφημένον, 1930 . 2 σ. Ημερομηνία:1930
Ατερμάτιστος ο αγών της Βουλγαρίας προς ανάκτησιν της Μακεδονίας.
κατά Κιτάνος, Αργύριος Δημοσίευση: Θεσσαλονίκη: Μακεδονικός
Αγών: Περιοδικόν Εικονογραφημένον, 1930 . 2 σ. Ημερομηνία:1930-
-Εμ. Κατσιγάρης: Δημοσίευση: Θεσσαλονίκη: Μακεδονικός Αγών:
Περιοδικόν Εικονογραφημένον, 1930 . 1 σ.: Ημερομηνία:1930
Εκ των διδασκαλικών μου αναμνήσεων. Οι Μακεδονομάχοι κατά τα έτη
1903-1907. κατά Μεταλλινού, Αγγελική Δημοσίευση: Θεσσαλονίκη:
Μακεδονικός Αγών: Περιοδικόν Εικονογραφημένον, 1930 . 2 σ.
Ανάμνησις από τον μακεδονικόν Αγώνα: κατά Κιτάνος, Αργύριος
Δημοσίευση: Θεσσαλονίκη: Μακεδονικός Αγών: Περιοδικόν
Εικονογραφημένον, 1930 . 2 σ. Ημερομηνία:1930
Γεώργιος Κατεχάκης εκ Κρήτης αρχηγός κατά τον Μακεδονικόν αγώνα,
δράσας εις Κορέστια, Νάουσαν και Έδεσσαν. Δημοσίευση:
Θεσσαλονίκη: Μακεδονικός Αγών: Περιοδικόν Εικονογραφημένον, 1930
. 1 σ.: Ημερομηνία:1930
Sir Ν. Ο'Conor to the Marquess of Lansdowne (Therapia, November 10,
1901-Received November 18): κατά Ο'Conor, Ν. R. Δημοσίευση:
London: Harrison and Sons, 1903 . 1 σ. , Τόμος "Turkey. No 1 (1903).
Correspondence...", σ. 97-98 Ημερομηνία:1903
Εκθέσεις των εν Μακεδονία Ελλήνων Ιεραρχών προς το Οικουμενικόν
Πατριαρχείον. κατά Γερμανός Καραβαγγέλης, Μητροπολίτης Καστοριάς
Δημοσίευση: Αθήνα: Ελληνισμός: Μηνιαία Εθνική Επιθεώρησις της
136
Εταιρείας "Ο Ελληνισμός", 1905 . 6 σ. , Τόμος Έτος Η΄ (1905) 625-631

Επίσημοι ειδήσεις εκ Μακεδονίας και Θράκης. Δημοσίευση: Αθήνα:
Ελληνισμός: Μηνιαία Εθνική Επιθεώρησις της Εταιρείας "Ο
Ελληνισμός", 1905 . 6 σ. , Τόμος Έτος Η΄ (1905) 632-637
[Επίσημοι ειδήσεις: Δημοσίευση: Αθήνα: Ελληνισμός: Μηνιαία Εθνική
Επιθεώρησις της Εταιρείας "Ο Ελληνισμός", 1905 . 1 σ. , Τόμος
"Επίσημοι ειδήσεις εκ Μακεδονίας, Ηπείρου και Θράκης", (1905) 711
[Επίσημοι ειδήσεις: Δημοσίευση: Αθήνα: Ελληνισμός: Μηνιαία Εθνική
Επιθεώρησις της Εταιρείας "Ο Ελληνισμός", 1905 . 3 σ. , Τόμος Έτος Η΄
Ανάδειξη-διαμόρφωση αρχαιολογικού χώρου Έδεσσας 2005-2006 /
κατά Χρυσοστόμου, Αναστασία Δημοσίευση: Θεσσαλονίκη: Υπουργείο
Πολιτισμού, 2008 . 14 σ. , Άρθρο από το "Το αρχαιολογικό έργο στη
Μακεδονία και Θράκη 20, 2006", σ.714-726 Ημερομηνία:2008
-Αγροτικές εγκαταστάσεις στη νότια παράκαμψη της Έδεσσας / κατά

Πολιτισμού, 2008 . 13 σ. , Άρθρο από το "Το αρχαιολογικό έργο στη
Αρχαιολογικός χώρος Έδεσσας: κατά Χρυσοστόμου, Αναστασία
Δημοσίευση: Θεσσαλονίκη: Υπουργείο Πολιτισμού, 2010 . 8 σ. , Τόμος:
"Το Αρχαιολογικό Έργο στη Μακεδονία και Θράκη 21, 2007", σσ. 55-
62. Ημερομηνία:2010
Έδεσσα 2007 : στα τρίστρατα της νότιας παράκαμψης / κατά
Πολιτισμού, 2010 . 6 σ. , Τόμος: "Το Αρχαιολογικό Έργο στη Μακεδονία
και Θράκη 21, 2007", σ. 63-68. Ημερομηνία:2010
Ανασκαφή στη θέση "ψηλή βρύση" της Έδεσσας / κατά
Χειμωνοπούλου, Μαρία Δημοσίευση: Θεσσαλονίκη: Υπουργείο
Πολιτισμού, 2010 . 8 σ. , Τόμος: "Το Αρχαιολογικό Έργο στη Μακεδονία
και Θράκη 21, 2007", σ. 69-76. Ημερομηνία:2010
137
Έδεσσα 2008: τα νέα τμήματα της οχύρωσης στην πλατεία Βαροσίου /

κατά Χρυσοστόμου, Αναστασία Δημοσίευση: Θεσσαλονίκη: Υπουργείο
Πολιτισμού, 2011 . 10 σ. , Άρθρο από το "Το Αρχαιολογικό Έργο στη
Αρκαία Έδεσσα: κατά Χρυσοστόμου, Αναστασία Δημοσίευση:
Θεσσαλονίκη: Υπουργείο Πολιτισμού, 2009 . 14 σ. , Τόμος "Το
Αρχαιολογικό Έργο στη Μακεδονία και Θράκη : επετειακός τόμος", σσ.
Αρχαιολογικός χώρος Έδεσσας 40 χρόνια μετά την έναρξη των
ανασκαφών από τον Φώτιο Πέτσα / κατά Χρυσοστόμου, Αναστασία
Δημοσίευση: Θεσσαλονίκη: Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών, 2013 . 17
σ. , Άρθρο από τα "Μακεδονικά", τόμος 39 (2010-12) 139-156
Η Έδεσσα σήμερα και εις το μέλλον κατά Σιβένας, Κώστας Ι.

Δημοσίευση: Θεσσαλονίκη: χ.ε., 1949 . 40 σ. Ημερομηνία:1949
Μία οικογένεια μεγαλεμπόρων, πολιτικών και λογίων: κατά

Παπαδριανός, Ιωάννης Α. Δημοσίευση: Έδεσσα: Δήμος Έδεσσας, 1995
. 6 σ. , Περιέχει περίληψη στα Αγγλικά Ημερομηνία:1995
Περιληπτική ιστορία και αρχαιολογία της μακεδονικής πόλεως

Εδέσσης. κατά Γεωργιάδης, Δημήτριος Δημοσίευση: Έδεσσα:
Λαογραφική Εταιρεία Νομού Πέλλας, 1996 . 30 σ. , Α' έκδοση, Έδεσσα:
τυπ. Γ. Στουγιαννάκη, 1919. Ημερομηνία:1996-
-Τελετή ονοματοδοσίας του Λυκείου (29 Μαρτίου 1998). 1ο Ενιαίο
Λύκειο Έδεσσας "Νικόλαος Οικονομίδης". Δημοσίευση: Έδεσσα:
Βαγουρδής, Στ., 1999 . 38 σ.: Ημερομηνία:1999
Λόγος ρηθείς εις τα θυρανοίξια ειτ ούν εγκαίνια του Ιερού Ναού της
Αγίας Σκέπης. κατά Κυράτσος, Διονύσιος Κ, Μητροπολίτης Δράμας
Δημοσίευση: Έδεσσα: Τριανταφύλλου, Μ. Υιοί, 1962 . 24σ.
Οι ντόπιοι της Εορδαίας και οι κοινωνιολογικές τους σχέσεις με την

πόλη και την περιοχή της Κοζάνης. κατά Τρύφωνας, Στέφανος
Δημοσίευση: Έδεσσα: Ταρπάνης, 2010 . 24 σ.: Ημερομηνία:2010
138
- Η Έδεσσα: κατά Βασδραβέλλης, Ιωάν. Κ. Δημοσίευση:

Θεσσαλονίκη: Νικολαϊδης, Ν., 1952 . 24 σ. Ημερομηνία:1952
Έδεσσα: κατά Χαρίτος, Ιωάννης Μηνάς Δημοσίευση: Αθήνα: χ.ε.,

1974 . 36 σ.: , Δακτυλόγραφο | Δωρεά Ελληνική Κοινότητα
Αλεξανδρείας Ημερομηνία:1974
Ο μακεδονικός αγών: κατά Μαυρουδής, Ευστράτιος Ι. Δημοσίευση:

Έδεσσα: Μέγας Αλέξανδρος, 1969 . 18 σ. Ημερομηνία:1969
Προς διδασκάλους. κατά Κυράτσος, Διονύσιος Κ, Μητροπολίτης

Δράμας Δημοσίευση: Έδεσσα: Τριανταφύλλου, Μ. Υιοί, 1964 . 25 σ. ,
Νυν Δράμας. Το 1964 ήταν Πρωτοσύγγελος της Ιεράς Μητροπόλεως
Εδέσσης και Πέλλης. Ημερομηνία:1964
Αγγελής Γάτσος: κατά Βυζοβίτης, Δημήτριος Δημοσίευση: Έδεσσα:

Μέγας Αλέξανδρος, 1974 . 32 σ.: , Το 2ο και 3ο αντίτυπο αποσυρμένο
Η πίστις μας και τα ιδεώδη μας. κατά Κυράτσος, Διονύσιος Κ,

Μητροπολίτης Δράμας Δημοσίευση: Έδεσσα: Σιδέρης, Ιωάννης Ν.,
1965 . 32 σ. Ημερομηνία:1965
Η τριάς των χριστιανικών αρετών κατά Κυράτσος, Διονύσιος Κ,

Μητροπολίτης Δράμας Δημοσίευση: Έδεσσα: χ.ε., 1960 . 24 σ. , Το
δεύτερο αντίτυπο αποσυρμένο. Ημερομηνία:1960
Ενώπιον της παρούσης εποχής. κατά Κυράτσος, Διονύσιος Κ,

Μητροπολίτης Δράμας Δημοσίευση: Έδεσσα: χ.ε., 1961 . 42 σ.
Οικοδομούμεν ένα νέον κόσμον. κατά Κυράτσος, Διονύσιος Κ,

Μητροπολίτης Δράμας Δημοσίευση: Έδεσσα: Τριανταφύλλου, Μ. Υιοί.,
1964 . 32 σ. , Το δεύτερο αντίτυπο αποσυρμένο. Ημερομηνία:1964
Η Έδεσσα στο ιστορικό Μυθιστόρημα "Στα μυστικά του βάλτου" της

Πηνελόπης Δέλτα / κατά Καραμανάβης, Νίκος Δημοσίευση: Έδεσσα:
Εταιρεία Μελέτης Ιστορίας της Έδεσσας, 1992 . 32 σ.:
139
Η Βεροιώτισσα δασκάλα Καλλιόπη Δημητριάδου και η «Πρακτική

Σχολή» της Έδεσσας / κατά Χιονίδης, Γιώργος Χ. Δημοσίευση:
Έδεσσα: Δήμος Έδεσσας, 1995 . 17 σ. , Τόμος: "Πρακτικά Α' Πανελ…
Συμποσίου. Η Έδεσσα και η περιοχή της", σ. 293-308. | Περιέχει
περίληψη στα αγγλικά Ημερομηνία:1995
Η κατάληψη στης Έδεσσας από τους Τούρκους (1389) / κατά

Μίντσης, Γεώργιος Ι. Δημοσίευση: Θεσσαλονίκη: Εταιρεία
Μακεδονικών Σπουδών, 1994 . 5 σ. , Ανάτυπο από τα "Μακεδονικά",
τόμος ΚΘ' (1994), 257-261 | Περιέχει περίληψη στα αγγλικά
- Αρκαία Έδεσσα: κατά Βαβρίτσας, Ανδρέας Δημοσίευση: Έδεσσα:

Δήμος Έδεσσας, 1995 . 30 σ.: , Τόμος: "Συμπόσιο «Η Έδεσσα και η
περιοχή της: Ιστορία και πολιτισμός", 375-434. Ημερομηνία:1995
Εκ της νεωτέρας εκκλησιαστικής ιστορίας της Εδέσσης / κατά

Καραθανάσης, Αθανάσιος Ε. Δημοσίευση: Αθήνα: Δήμος Έδεσσας,
1995 . 7 σ. , Τόμος Πρακτικά, "Η Έδεσσα και η περιοχή της", σ. 263-
268. | Περιέχει περίληψη στα αγγλικά. Δημοσιεύτηκε και στο
«Θεσσαλονίκεια και Μακεδονικά μελετήματα». Τόμος Α΄, σ. 301-307
Βλ. Ι-14-250 Ημερομηνία:1995
Ερμακιά : η μοναχική πολιτεία που....ερήμωσε / κατά Τρύφωνας,

Στέφανος Δημοσίευση: Έδεσσα: Ταρπάνης, 1998 . 38 σ.:
Μας : Ναός εν Εδέσση Μακεδονίας (Βοδενοίς) και 14 επιγράμματα

(Μετά τριών πινάκων) / κατά Παπαγεωργίου, Πέτρος Ν. Δημοσίευση:
Αθήνα: Αθηνά, 1900 . 26 σ.: , Ανατύπωση από το "Αθηνά", τόμος 12
(1900) 65-88. | Το αντίτυπο ΒΔ.Α.8795 προέρχεται από τη Δωρεά
Δραγούμη και φέρει στο εξώφυλλο αφιέρωση του συγγραφέα.
Ανασκαφή Εδέσσης. κατά Πελεκίδης, Σ. Δημοσίευση: Αθήνα:

Αρχαιολογικόν Δελτίον, 1923 . 11 σ.: , Τόμος (1923)259-269
140
-Σκινδάλαμοι Δημοσίευση: Αθήνα: χ.ε., 1969 . 62 σ.: , Ανάτυπο από τα

"Αρχαιολογικά Ανάλεκτα εξ Αθηνών=Athens Annals of Archaeology",
τ.Γ', τχ.3 (1969) 374-435 Ημερομηνία:1969
Εδεσσαίοι ζωγράφοι κατά την διάρκεια της τουρκοκρατίας. κατά

Σταλίδης, Κώστας Γ. Δημοσίευση: Έδεσσα: Εδεσσαϊκά Χρονικά:
Έκδοση του Φιλοπρόοδου Συλλόγου Εδέσσης "Μέγας Αλέξανδρος",
1973 . 11 σ.: Ημερομηνία:1973
Μεσαιωνικά Μακεδονίας. κατά Πελεκανίδης, Στυλιανός

Δημοσίευση: Αθήνα: Αρχαιολογικόν Δελτίον, 1960 . 10 σ.+10 πίν.: ,
Τόμος 16 (1960) 222-231 Ημερομηνία:1960
Οι χριστιανικές συνοικίες στην Έδεσσα κατά την περίοδο της

τουρκοκρατίας: κατά Σταλίδης, Κώστας Γ. Δημοσίευση: Θεσσαλονίκη:
Ελληνική Ιστορική Εταιρεία, 2012 . 39 σ. , Τόμος ΚΒ Πανελλήνιο
Ιστορικό Συνέδριο, σ.109-145 Ημερομηνία:2012
Τα τοπωνύμια-οικωνύμια Σαρακηνοί (οι) και Κουτούγερι (το) στην

περιοχή της Έδεσσας : κατά Σταλίδης, Κώστας Γ. Δημοσίευση:
Θεσσαλονίκη: Ελληνική Ιστορική Εταιρεία, 2001 . 40 σ. , Ανάτυπο από
τα "Βυζαντιακά", τ.21 (2001) 309-346 Ημερομηνία:2001
Το βυζαντινό τοπωνύμιο Γαβαλιώτισσα στην Έδεσσα: κατά

Σταλίδης, Κώστας Γ. Δημοσίευση: Θεσσαλονίκη: Βυζαντιακά, 2010 . 42
σ. , Τόμος 20 (2000) 363-402 Ημερομηνία:2010
Η ελληνική εκπαίδευση στην Έδεσσα κατά την περίοδο της

Τουρκοκρατίας: κατά Σταλίδης, Κώστας Γ. Δημοσίευση: Θεσσαλονίκη:
Ελληνική Ιστορική Εταιρεία, 1999 . 31 σ. , Τόμος ΙΘ΄ Πανελλήνιο
Ιστορικό Συνέδριο, σ. 125-153 Ημερομηνία:1999
Βουλγκάτα (Vulgata) και όχι Βουλγάρα. κατά Σταλίδης, Κώστας Γ.

Δημοσίευση: Θεσσαλονίκη: Βυζαντιακά, 1998 . 8 σ.: , Τόμος 18 (1998)
"Κώδιξ λογαριασμών επιτρόπων της Ιεράς Εκκλησίας της Παναγίας

Ελεούσης". Έδεσσα 1823 έως 1910. κατά Σταλίδης, Κώστας Γ.
Δημοσίευση: Αθήνα: Ελληνική Ιστορική Εταιρεία, 1998 . 62 σ. , Τόμος
ΙΖ΄ Πανελλήνιο ιστορικό συνέδριο, σ. 99-158 Ημερομηνία:1998
141
Οι ιεροί ναοί της Αγίας Σοφίας και Παναγίας της Γαβαλιωτίσσης

στην Έδεσσα: κατά Σταλίδης, Κώστας Γ. Δημοσίευση: Έδεσσα: Δήμος
Έδεσσας, 1998 . 32 σ. , Τόμος Πρακτικά Α΄ Πανελ. Επιστ. Συμπ. "Η
Ο Κώος Μητροπολίτης Μελέτιος (Απρίλιος 1782-Ιούνιος 1817) και

το έργο του στην Έδεσσα και την Μακεδονία: κατά Σταλίδης, Κώστας Γ.
Δημοσίευση: Αθήνα: Κωακά, 1995 . 59 σ. , Τόμος Ε (1995) 252-311
Η προετοιμασία και η αντίσταση του ελληνισμού της Έδεσσας πριν

και κατά τη διάρκεια του Μακεδονικού Αγώνα. κατά Σταλίδης, Κώστας
Γ. Δημοσίευση: Θεσσαλονίκη: Ίδρυμα Μελετών Χερσονήσου του Αίμου,
1987 . 15 σ.: , Τόμος Συμπόσιο " Ο Μακεδονικός Αγώνας", 1984, σ.381-
Ο Φιλεκπαιδευτικός Σϋλλογος Βοδενών κατά Σταλίδης, Κώστας Γ.

Δημοσίευση: Έδεσσα: Εδεσσαϊκά Χρονικά: Έκδοση του Φιλοπρόοδου
Συλλόγου Εδέσσης "Μέγας Αλέξανδρος", 1975 . 20 σ. , Το 2ο αντίτυπο
αποσυρμένο Ημερομηνία:1975 (3),
Αρκαία Έδεσσα : τρεις αντιπροσωπευτικές οικίες στον Λόγγο / κατά

Βαβρίτσας, Ανδρέας Δημοσίευση: Έδεσσα: Δήμος Έδεσσας, 2006 . 10
σ.: , Ανάτυπο από "Συμπόσιο. Η Έδεσσα και η περιοχή της", σ. 29-38 |
Περιέχει περίληψη στα αγγλικά. Βλ. και VI-187-555. Ημερομηνία:2006
Δημήτριος Τρούπκος ένας Εδεσσαίος αγωνιστής του 1821 κατά

Σταλίδης, Κώστας Γ. Δημοσίευση: Έδεσσα: Εδεσσαϊκά Χρονικά:
Έκδοση του Φιλοπρόοδου Συλλόγου Εδέσσης "Μέγας Αλέξανδρος",
1973 . 16 σ. , Το 2ο και 3ο αντίτυπο αποσυρμένα Ημερομηνία:1973 (3),
Ανεπιτυχείς προσπάθειαι συμβιβασμού βουλγαριστών και

πατριαρχικών εις Βοδενά (Έδεσσα). κατά Γόνης, Δημήτριος Β.
Δημοσίευση: Αθήνα: Θεολογία, 1973 . 14 σ. Ημερομηνία:1973
Δημοτικοί χοροί της Εδέσσης και της περιοχής κατά Μαγγούτης,

Πέτρος Δημοσίευση: Έδεσσα: Εδεσσαϊκά Χρονικά: Έκδοση του
Φιλοπρόοδου Συλλόγου Εδέσσης "Μέγας Αλέξανδρος", 1975 . 28 σ.: ,
Τόμος (1975) 20-44 Ημερομηνία:1975
142
Μία εδεσσαική διαθήκη του 1874 κατά Σταλίδης, Κώστας Γ.

Δημοσίευση: Έδεσσα: Εδεσσαϊκά Χρονικά: Έκδοση του Φιλοπρόοδου
Συλλόγου Εδέσσης "Μέγας Αλέξανδρος", 1974 . 7 σ. , Τόμος 7 (1974) 4-
Οδηγός της Ελλάδος, απάσης της Μακεδονίας, της Μικράς Ασίας

μετά των νήσων του αρχιπελάγους και των νήσων Κρήτης, Κύπρου,
Σάμου. στο Γ΄ Τόμο Α (1910-1911), Τμήμα 2ον : Γεωργίου
Χατζηκυριακού, Μακεδονία μετά του παρακειμένου τμήματος της
Θράκης. κατά Ιγγλέσης, Νικόλαος Γ. Δημοσίευση: Αθήνα:
Αποστολόπουλος, Θεόδ., 1911 . 153 σ. Ημερομηνία:1911
Φάκελλος Βαρόσι Εδεσσας Δημοσίευση: Έδεσσα: Σύλλογος

Διατηρητέας Συνοικίας, 2006 . 32 σ.: , Δωρεά Νικολάου Μέρτζου
-Πρακτικά Α' Πανελληνίου Επιστημονικού Συμποσίου. Η Έδεσσα και η
περιοχή της: κατά Κιουτούσκας, Γιώργος Δημοσίευση: Έδεσσα: Δήμος
Έδεσσας, 1995 . 464 σ.: Ημερομηνία:1995
Ο Μακεδονικός αγώνας: Δημοσίευση: Θεσσαλονίκη: Ίδρυμα

Μελετών Χερσονήσου του Αίμου, 1987 . xiii+(3)+534 σ.: 24x17 εκ.
Β΄ Πανελλήνιο Επιστημονικό Συμπόσιο 19-21 Σεπτεμβρίου 1997. Η

Έδεσσα και η περιοχή της: κατά Κιουτούσκας, Γιώργος Δημοσίευση:
Έδεσσα: Δήμος Έδεσσας, 2006 . 404 σ.: , Το 2ο αντίτυπο αποσυρμένο
Εδεσσα (Βοδενά) : Κλίμαξ 1: Δημοσίευση: Αθήνα: Κοντογόνης, Γ.,

1909 . 1 σ. Ημερομηνία:1909
Εδεσσα-Βέρροια (Επιτελικός χάρτης της Ελλάδος) : Κλίμαξ

1: Δημοσίευση: Αθήνα: Γεωγραφική Υπηρεσία Στρατού, 1933 . 1 σ.
Νομός Πέλλης : Κλίμαξ 1: Δημοσίευση: Αθήνα: Εθνική Στατιστική

Υπηρεσία της Ελλάδος, 1972 . 1 σ. Ημερομηνία:1972
Μοναστήριον-Εδεσσα(Βοδενά)-Ιωάννινα-Λάρισα : Κλίμαξ
1: Δημοσίευση: Χ.τ.: χ.ε., . 1 σ. , Δωρεά Ελληνική Κοινότητα
Αλεξανδρείας
143
Πρακτικά του Φιλεκπαιδευτικού Συλλόγου Βοδενών: Δημοσίευση:

Χ.τ.: χ.ε., 1872 . 87 σ. , Από δωρεά του Νίκου Γ. Τσαϊλακόπουλου στις
5.12.1991. Περιέχει φάκελο με χειρόγραφο κείμενο και μια βιβλιοκρισία
για τον δωρητή. Σε κάθε σελίδα υπάρχουν σφραγίδες του
"Φιλεκπαδευτικού Συλλόγου Βοδενών". Τοποθετημένο στο ΝΤΟΥΛΑΠΙ
Η Έδεσσα κατά την περίοδο της τουρκοκρατίας: κατά Σταλίδης,

Κώστας Γ. Δημοσίευση: Έδεσσα: Εκδόσεις Μυγδονία, 2012 . 287 σ.: ,
Υπάρχει αφιέρωση. To 2o αντίτυπο Δωρεάς Νικολάου Μέρτζου
αποσυρμένο 25x17 εκ. Ημερομηνία:2012
Νέοι θησαυροί της εδεσσαϊκής γης: κατά Χρυσοστόμου, Αναστασία

Δημοσίευση: Έδεσσα: Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων, Πολιτισμού
και Αθλητισμού, 2013 . 94 σ.: , Περιέχει περίληψη στα αγγλικά
Αρκαία Έδεσσα : κατά Χρυσοστόμου, Αναστασία Δημοσίευση:

Βόλος: Αρχαιολογικό Ινστιτούτο Θεσσαλικών Σπουδών, 2013 . 94 σ.:
Αγγελής Γάτσος: κατά Παπαλαζάρου, Ιωάννης Δημοσίευση:

Έδεσσα: Δημοτική Κοινωφελής Επιχείρηση Δήμου Έδεσσας, 2012 .
253 σ.: 23x17 εκ. Ημερομηνία:2012
Νέοι δρόμοι πάνω σε παλιούς : κατά Χρυσοστόμου, Αναστασία

Δημοσίευση: Θεσσαλονίκη: Υπουργείο Πολιτισμού, 2013 . 10 σ.: ,
Αρθρο από το "Το Αρχαιολογικό Έργο στη Μακεδονία και Θράκη 23",
Ο Χριστιανισμός στην Έδεσσα κατά τους 3ο-6ο αιώνες, σύμφωνα με

τις αποκαλυφθείσες επιγραφές / κατά Σταλίδης, Κώστας Γ. Δημοσίευση:
Θεσσαλονίκη: Ελληνική Ιστορική Εταιρεία, 2004 . 33 σ.: , Άρθρο από το
"ΚΔ΄ Πανελλήνιο ιστορικό συνέδριο" στις σελίδες 39-72
Δρόμοι στην Έδεσσα κατά την περίοδο της τουρκοκρατίας σύμφωνα

με μαρτυρίες περιηγητών / κατά Σταλίδης, Γεώργιος Κ. Δημοσίευση:
144
Θεσσαλονίκη: Ελληνική Ιστορική Εταιρεία, 1998 . 17 σ.: , Άρθρο από

"ΙΗ΄ Πανελλήνιο ιστορικό συνέδριο" στις σελίδες 49-66
Ανάλεκτα: Δημοσίευση: Έδεσσα: χ.ε., 1991 Ημερομηνία:1991
Απόλλώνειον Ελληνομουσείον: Δημοσίευση: Έδεσσα: χ.ε., 2000

Εδεσσαϊκά Χρονικά/ Δημοσίευση: Έδεσσα: χ.ε., 1972

Εδεσσηνός: Δημοσίευση: Έδεσσα: Λαογραφική Εταιρεία Νομού

Πέλλας, 2001 Ημερομηνία:2001 (3),
Eπί Τροχάδην: Δημοσίευση: Εδεσσα: Λαογραφική Εταιρεία Νομού

Πέλλας, 1993 . 5 τχ. Ημερομηνία:1993-
-Το ορθόδοξον ελληνικόν κοινόν Εδεσσαίων 1850-1922 / κατά
Μπαγανάς, Γιώργος Δημοσίευση: Θεσσαλονίκη : χ.ε., . Χ.α.: 30x21 εκ.
Επτά Ημέρες: Η Καθημερινή Δημοσίευση: Αθήνα: Εφ. Η

Καθημερινή, 1993 . 370 τχ.: , Εβδομαδιαίο ένθετο της εφημερίδας
"Καθημερινή". Έτη (1993) - (2006) με κενά. 35x27 εκ. Ημερομηνία:1993
(385),
Η εκπαίδευση στην Έδεσσα στα μέσα του 19ου αι. κ.ε. (1857-1865) /
κατά Ανδρεάδης, Χρήστος Γ. Δημοσίευση: Θεσσαλονίκη: Εταιρεία
Μακεδονικών Σπουδών, 2009 . 16 σ. , Άρθρο από τα "Μακεδονικά",
τόμος 38 (2009) 175-191 | Περιέχει περίληψη στα αγγλικά.
Το δίκτυο οικισμών της επαρχίας Οσροηνής κατά την πρώιμη

βυζαντινή περίοδο (4ος-6ος αι.): η Έδεσσα και οι κυριότερες πόλεις /
κατά Δρακούλης, Δημήτρης Π. Δημοσίευση: Θεσσαλονίκη: Κέντρο
Βυζαντινών Ερευνών, 2010 . 42 σ. , Δημοσιευμένο στο περ. "Βυζαντινά",
τόμος 30 (2010) 161-202. Ημερομηνία:2010
Η πλαστή κυριλλική επιγραφή της 'Εδεσσας / κατά Μουτσόπουλος,

Νικόλαος Κ. Δημοσίευση: Θεσσαλονίκη: Κέντρο Βυζαντινών Ερευνών,
2008 . 68 σ. , Δημοσιευμένο στο περ. "Βυζαντινά", τόμος 28 (2008) 393-
460. Ημερομηνία:2008 Αποσυρμένο
145
Η Έδεσσα και η περιοχή της : ιστορία και πολιτισμός : Γ'

Πανελλήνιο Επιστημονικό Συμπόσιο (11-12 Δεκεμβρίου 2010)
/ Δημοσίευση: Έδεσσα : Δήμος Έδεσσας, 2014 . 350 σ. ; 30x21 εκ.
Ο προϊστορικός οικισμός στο Αρχοντικό Γιαννιτσών : τα δεδομένα

της πρώιμης εποχής του χαλκού / κατά Παπαευθυμίου-Παπανθίμου,
Αικατερίνη Δημοσίευση: Έδεσσα : Δήμος Έδεσσας, 2014 . 17 σ. ; ,
Άρθρο από "Η Έδεσσα και η περιοχή της : ιστορία και πολιτισμός : Γ'
Πανελλήνιο Επιστημονικό Συμπόσιο (11-12 Δεκεμβρίου 2010), σ.29-46
Πήλινα και φαγεντιανά πλαστικά αγγεία και ειδώλια των αρχαϊκών

χρόνων από το δυτικό νεκροταφείο του Αρχοντικού Πέλλας / κατά
Χρυσοστόμου, Παύλος Δημοσίευση: Έδεσσα : Δήμος Έδεσσας, 2014 .
10 σ. ; , Άρθρο από "Η Έδεσσα και η περιοχή της : ιστορία και
πολιτισμός : Γ' Πανελλήνιο Επιστημονικό Συμπόσιο (11-12 Δεκεμβρίου
2010), σ.47-56 30x21 εκ. Ημερομηνία:2014
Η ανάδειξη του αρχαιολογικού χώρου της Πέλλας και τα νεότερα

αρχαιολογικά στοιχεία / κατά Λιλιμπάκη-Ακαμάτη, Μαρία Δημοσίευση:
Έδεσσα : Δήμος Έδεσσας, 2014 . 13 σ. ; , Άρθρο από "Η Έδεσσα και η
περιοχή της : ιστορία και πολιτισμός : Γ' Πανελλήνιο Επιστημονικό
Συμπόσιο (11-12 Δεκεμβρίου 2010), σ.57-70 30x21 εκ.
Το νέο μουσείο της Πέλλας / κατά Λιλιμπάκη-Ακαμάτη, Μαρία

Δημοσίευση: Έδεσσα : Δήμος Έδεσσας, 2014 . 14 σ. ; , Άρθρο από "Η
Έδεσσα και η περιοχή της : ιστορία και πολιτισμός : Γ' Πανελλήνιο
Επιστημονικό Συμπόσιο (11-12 Δεκεμβρίου 2010), σ.71-84 30x21 εκ.
Το Cursus Publicus στη Μακεδονία : ένα νέο ντοσιέ δημοσίων

εγγράφων από τη Ρωμαϊκή αποικία της Πέλλας / κατά Νίγδελης,
Παντελής Μ. Δημοσίευση: Έδεσσα : Δήμος Έδεσσας, 2014 . 20 σ. ; ,
Πανελλήνιο Επιστημονικό Συμπόσιο (11-12 Δεκεμβρίου 2010), σ.85-104
146
Τα οθωμανικά μνημεία των Γιαννιτσών / κατά Σκιαδαρέσης, Γιώργος

Το ερευνητικό έργο της Εφορείας Παλαιοανθρωπολογίας-

Σπηλαιολογίας Βόρειας Ελλάδος στο νομό Πέλλας / κατά Ντάρλας,
Ανδρέας Δημοσίευση: Έδεσσα : Δήμος Έδεσσας, 2014 . 12 σ. ; , Άρθρο
από "Η Έδεσσα και η περιοχή της : ιστορία και πολιτισμός : Γ'
Πανελλήνιο Επιστημονικό Συμπόσιο (11-12 Δεκεμβρίου 2010), σ.117-
128 30x21 εκ. Ημερομηνία:2014
Πρώτοι γεωργοί και κτηνοτρόφοι στην Αλμωπία : ένας οικισμός της

Μέσης Νεολιθικής στην Άψαλο / κατά Dushka Urem-Κώτσου
Οι αρκαίοi Άλμωπες / κατά Ξυδόπουλος, Ι. Κ. Δημοσίευση: Έδεσσα

: Δήμος Έδεσσας, 2014 . 5 σ. ; , Άρθρο από "Η Έδεσσα και η περιοχή
της : ιστορία και πολιτισμός : Γ' Πανελλήνιο Επιστημονικό Συμπόσιο
(11-12 Δεκεμβρίου 2010), σ.137-142 30x21 εκ. Ημερομηνία:2014
Αρκαία όπλα από την Έδεσσα και την περιοχή της / κατά
Χρυσοστόμου, Αναστασία Δημοσίευση: Έδεσσα : Δήμος Έδεσσας,
2014 . 8 σ. ; , Άρθρο από "Η Έδεσσα και η περιοχή της : ιστορία και
πολιτισμός : Γ' Πανελλήνιο Επιστημονικό Συμπόσιο (11-12 Δεκεμβρίου
2010), σ.143-150 30x21 εκ. Ημερομηνία:2014
Από το επιγραφικό αμητό της αρκαίας Έδεσσας / κατά Πασχίδης, Π.

Το έργο της 11ης Ε.Β.Α. στην Έδεσσα στο πλαίσιο του Γ' κοινοτικού
πλαισίου στήριξης / κατά Πέτκος, Αντώνιος Δημοσίευση: Έδεσσα :
Δήμος Έδεσσας, 2014 . 10 σ. ; , Άρθρο από "Η Έδεσσα και η περιοχή
147

Νεότερα στοιχεία από το βυζαντινό τείχος της Έδεσσας / κατά

Παϊσίδου, Μελίνα Π. Δημοσίευση: Έδεσσα : Δήμος Έδεσσας, 2014 . 15
σ. ; , Άρθρο από "Η Έδεσσα και η περιοχή της : ιστορία και πολιτισμός :
Γ' Πανελλήνιο Επιστημονικό Συμπόσιο (11-12 Δεκεμβρίου 2010), σ.173-
Ανασκαφή μοναστηριακού συγκροτήματος στη θέση "Ψηλή βρύση"

της Έδεσσας / κατά Χειμωνοπούλου, Μαρία Δημοσίευση: Έδεσσα :
Δήμος Έδεσσας, 2014 . 10 σ. ; , Άρθρο από "Η Έδεσσα και η περιοχή
(11-12 Δεκεμβρίου 2010), σ.189-198 30x21 εκ. Ημερομηνία:2014-
-Αρχαιολογική διερεύνηση στον χώρο επέκτασης του 1ου δημοτικού
σχολείου Έδεσσας / κατά Τσιλιπάκου, Αγαθονίκη Δ. Δημοσίευση:
- Cui bono : ο πρώτος βασιλιάς των Μακεδόνων Κάρανος και οι

σκοπιμότητες που επέβαλαν τις αλλαγές στον δυναστικό μύθο της
ίδρυσης του μακεδονικού κράτους / κατά Μάλλιος, Γιώργος
Άνθρωποι και φυτά στην ευρύτερη περιοχή της Έδεσσας κατά τη

νεολιθική και την εποχή του χαλκού : κατά Βαλαμώτη, Σουλτάνα -
Μαρία Δημοσίευση: Έδεσσα : Δήμος Έδεσσας, 2014 . 8 σ. ; , Άρθρο
από "Η Έδεσσα και η περιοχή της : ιστορία και πολιτισμός : Γ'
Η κοινωνική δομή στην Έδεσσα κατά τους τρεις πρώτους

χριστιανικούς αιώνες / κατά Σταλίδης, Κώστας Γ. Δημοσίευση: Έδεσσα
: Δήμος Έδεσσας, 2014 . 21 σ. ; , Άρθρο από "Η Έδεσσα και η περιοχή
148

- Το οθωμανικό τέμενος Γενί Τζαμί στην Έδεσσα / κατά Σταλίδης,

Κώστας Γ. Δημοσίευση: Έδεσσα : Δήμος Έδεσσας, 2014 . 14 σ. ; ,
- Το Γενί Τζαμί στην Έδεσσα : αρχιτεκτονική ανάλυση-τεκμηρίωση

και προτάσεις αποκατάστασης-επανάχρησης / κατά Ματσκάνη, Άννα
Κοινωνία και οικονομία στην Έδεσσα κατά τους πρώτους

οθωμανικούς αιώνες / κατά Κοτζαγεώργης, Φωκίων Π. Δημοσίευση:
Το ανοιχτό διαχρονικό μουσείο Έδεσσας / κατά Χρυσοστόμου,

Αναστασία Δημοσίευση: Έδεσσα : Δήμος Έδεσσας, 2014 . 20 σ. ; ,
Τα μέσα ενημέρωσης στην Έδεσσα : χθες-σήμερα-αύριο / κατά

Βλασίδης, Βλάσης Δημοσίευση: Έδεσσα : Δήμος Έδεσσας, 2014 . 27 σ.
; , Άρθρο από "Η Έδεσσα και η περιοχή της : ιστορία και πολιτισμός : Γ'
Μνημεία και πολιτισμός των ελληνικών πόλεων κατά την οθωμανική

περίοδο μέσα από τα κείμενα του Machiel Kiel: κατά Kiel, Machiel
149
Δημοσίευση: Αθήνα: Ηρόδοτος, 2015 . 379 σ.; 24x15 εκ.

Προϊστορικοί οικισμοί του Νομού Πέλλας / κατά Κοκκινίδου,

Δήμητρα Δημοσίευση: Έδεσσα: Εταιρεία Μελέτης Ιστορίας της
Έδεσσας, 1992 . 7 σ. , Ιστορικά και Πολιτιστικά Ανάλεκτα. Περιοδική
έκδοση Εταιρείας Μελέτης Ιστορίας της Εδέσσης, 1 (1991-1992) 5-11.
Οι εγκαταστάσεις των Σλάβων στη Μακεδονία από τον 6ο μέχρι το

10ο αι. μ.Χ. και η αφομοίωσή τους στον ελληνικό πληθυσμό / κατά
Λιάνδη, Πελαγία Δημοσίευση: Έδεσσα: Εταιρεία Μελέτης Ιστορίας της
Συμβολή στην ιστορικο-εκκλησιαστική θεώρηση των βυζαντινών και

μεταβυζαντινών Μογλενών (Επισκοπικός κατάλογος) / κατά Τουσίμης,
Γεώργιος Δημοσίευση: Έδεσσα: Εταιρεία Μελέτης Ιστορίας της
Η απονομή της δικαιοσύνης από τα δικαστήρια της Ελληνικής

Ορθόδοξης Κοινότητας Βοδενών στα τέλη του 19ου και στις αρχές του
20ού αιώνα / κατά Φίστας, Ιωάννης Δημοσίευση: Έδεσσα: Εταιρεία
Μελέτης Ιστορίας της Έδεσσας, 1992 . 7 σ. , Ιστορικά και Πολιτιστικά
Ανάλεκτα. Περιοδική έκδοση Εταιρείας Μελέτης Ιστορίας της Εδέσσης,
1 (1991-1992) 38-44. Ημερομηνία:1992
Το λεγόμενο "μακεδονικό έθνος" και η υποτιθέμενη "μακεδονική"

μειονότητα στην Ελλάδα (βιβλιοκριτική στα σχετικά κεφάλαια των
εκδόσεων World Directory of Minorities" και "Balkans: Minorities and
states in conflict" / κατά Μίντσης, Γεώργιος Ι. Δημοσίευση: Έδεσσα:
Εταιρεία Μελέτης Ιστορίας της Έδεσσας, 1992 . 11 σ. , Ιστορικά και
Πολιτιστικά Ανάλεκτα. Περιοδική έκδοση Εταιρείας Μελέτης Ιστορίας
της Εδέσσης, 1 (1991-1992) 45-55. Ημερομηνία:1992
Καταστατικό του Συλλόγου που εδρεύει στην Έδεσσα με την

επωνυμία "Εταιρεία Μελέτης Ιστορίας της Έδεσσας". Δημοσίευση:
150
Έδεσσα: Εταιρεία Μελέτης Ιστορίας της Έδεσσας, 1992 . 8 σ. ,

Ιστορικά και Πολιτιστικά Ανάλεκτα. Περιοδική έκδοση Εταιρείας
Μελέτης Ιστορίας της Εδέσσης, 1 (1991-1992) 56-61. Ημερομηνία:1992
- Η δημιουργία της λέξης "Μακεδονομάχος" / κατά Καραμανάβης,

Νίκος Δημοσίευση: Έδεσσα: Εταιρεία Μελέτης Ιστορίας της Έδεσσας,
1992 . 2 σ. , Ιστορικά και Πολιτιστικά Ανάλεκτα. Περιοδική έκδοση
Εταιρείας Μελέτης Ιστορίας της Εδέσσης, 1 (1991-1992) 62-63.
- Η αρκαία ελληνική Μακεδονία και η παραποίηση της ιστορίας της /

κατά Μίντσης, Γεώργιος Ι. Δημοσίευση: Έδεσσα: Εταιρεία Μελέτης
Ιστορίας της Έδεσσας, 1992 . 13 σ. , Ιστορικά και Πολιτιστικά
Ανάλεκτα. Περιοδική έκδοση Εταιρείας Μελέτης Ιστορίας της Εδέσσης,
2 (1992) 2-14. Ημερομηνία:1992
"Χοίρος": Άνθρωπος ή ζώο; (ένα πρόβλημα της εδεσσαϊκής

αρχαιολογίας) / κατά Μίντσης, Γεώργιος Ι. Δημοσίευση: Έδεσσα:
Εταιρεία Μελέτης Ιστορίας της Έδεσσας, 1992 . 4 σ. , Ανάλεκτα
Ιστορικά και Πολιτιστικά. Περιοδική έκδοση Εταιρείας Μελέτης
Ιστορίας της Εδέσσης, 2 (1992) 15-18. Ημερομηνία:1992
Προβλήματα Ουνίας μέσα στα όρια της Μητροπόλεως Βοδενών

(Εδέσσης) / κατά Τουσίμης, Γεώργιος Δημοσίευση: Έδεσσα: Εταιρεία
Μελέτης Ιστορίας της Έδεσσας, 1992 . 7 σ. , Ανάλεκτα Ιστορικά και
Πολιτιστικά. Περιοδική έκδοση Εταιρείας Μελέτης Ιστορίας της
Εδέσσης, 2 (1992) 19-25. Ημερομηνία:1992-
-Αθλητικές δραστηριότητες στην Έδεσσα και στην Άρνισσα από το
μεσοπόλεμο μέχρι τη δεκαετία του 1960 / κατά Λαζαρίδης, Περικλής
Δημοσίευση: Έδεσσα: Εταιρεία Μελέτης Ιστορίας της Έδεσσας, 1992 .
8 σ. , Ανάλεκτα Ιστορικά και Πολιτιστικά. Περιοδική έκδοση Εταιρείας
Μελέτης Ιστορίας της Εδέσσης, 2 (1992) 26-33. Ημερομηνία:1992
151
History of the "Macedonian Question": κατά Μίντσης, Γεώργιος Ι.

Δημοσίευση: Έδεσσα: Εταιρεία Μελέτης Ιστορίας της Έδεσσας, 1992 .
4 σ. , Ανάλεκτα Ιστορικά και Πολιτιστικά . Περιοδική έκδοση Εταιρείας
Μελέτης Ιστορίας της Εδέσσης, 2 (1992) 34-38. Ημερομηνία:1992
Συνέχεια και αλλαγή στη σύγχρονη ελληνική ιστοριογραφία / κατά

Kitroeff, Alexander Δημοσίευση: Έδεσσα: Εταιρεία Μελέτης Ιστορίας
της Έδεσσας, 1992 . 18 σ. , Ανάλεκτα Ιστορικά και Πολιτιστικά .
Περιοδική έκδοση Εταιρείας Μελέτης Ιστορίας της Εδέσσης, 2 (1992)
39-56. Τίτλος πρωτοτύπου: "Continuity and change in contemporary
Greek Historiography". Στο Modern Greece: Nationalism & Nationality.
Αθήνα: SAGE-ΕΛΙΑΜΕΠ, 1990, σ. 143-172 . Ημερομηνία:1992
Σημειώματα. Ο Όμηρος και η Ομηρούπολη / κατά Τουσίμης,

Γεώργιος Δημοσίευση: Έδεσσα: Εταιρεία Μελέτης Ιστορίας της
Έδεσσας, 1992 . 2 σ. , Ανάλεκτα Ιστορικά και Πολιτιστικά . Περιοδική
έκδοση Εταιρείας Μελέτης Ιστορίας της Εδέσσης, 2 (1992) 57-58.
Βιβλιοπαρουσίαση: κατά Τουσίμης, Γεώργιος Δημοσίευση: Έδεσσα:

Εταιρεία Μελέτης Ιστορίας της Έδεσσας, 1992 . 3 σ. , Ανάλεκτα
Ιστορικά και Πολιτιστικά . Περιοδική έκδοση Εταιρείας Μελέτης
Ιστορίας της Εδέσσης, 2 (1992) 59-61. Ημερομηνία:1992
- "Σύλλογοι και Λέσχαι εν Μακεδονία. Επιστέλλουσι ημίν εκ

Θεσσαλονίκης": Δημοσίευση: Έδεσσα: Εταιρεία Μελέτης Ιστορίας της
Έδεσσας, 1992 . 2 σ. , Ανάλεκτα Ιστορικά και Πολιτιστικά . Περιοδική
έκδοση Εταιρείας Μελέτης Ιστορίας της Εδέσσης, 2 (1992) 62-63.
- Πέλλα : ανεξάρτητος εβδομαδιαία πολιτική και κοινωνική

εφημερίδα Δημοσίευση: Έδεσσα : Άρης Παπαγιάννης, 1973 . 10 τ. :
49x35 εκ. Ημερομηνία:1973 (10),
Σωστικές ανασκαφές κατά το 1993 στη Νέα Ζώνη και την Έδεσσα
του Νομού Πέλλας / κατά Χρυσοστόμου, Αναστασία Δημοσίευση:
Θεσσαλονίκη: Υπουργείο Πολιτισμού, 1997 . 11 σ.: , Άρθρο από το "Το
152
αρχαιολογικό έργο στη Μακεδονία και Θράκη", τ.7(1993), σ.111-122


Δημοσίευση: Θεσσαλονίκη: Υπουργείο Πολιτισμού, 2014 . 10 σ. ,
Δημοσιευμένο στο: "Το Αρχαιολογικό έργο στη Μακεδονία και στη
Θράκη, 24, 2010", σ. 87-96. Ημερομηνία:2014
Η Έδεσσα / κατά Πελεκίδης, Σ. Δημοσίευση: Θεσσαλονίκη: Γιάννης

Σφενδόνης, 1925 . 6 σ. , Άρθρο από το "Μακεδονικό Ημερολόγιο
/Σφενδόνη", (1925), σ.193-198 Ημερομηνία:1925
Μακεδονικαί σελίδες : Αιγαί ή Έδεσσα / κατά Κώτσιος, Θεόδωρος

Δημοσίευση: Θεσσαλονίκη: Γιάννης Σφενδόνης, 1926 . 4 σ. , Άρθρο από
το "Μακεδονικό Ημερολόγιο /Σφενδόνη", (1926), σ.179-182
Και πάλι για τον Ναό της Παναγίας Γαβαλλιώτισσας στην Έδεσσα /
κατά Παπαζώτος, Θανάσης Δημοσίευση: Αθήνα: Ινστιτούτο Ιστορικών
Ερευνών, 2016 . 10 σ.: , Δημοσιευμένο στα: "Μακεδονικά
αποσημειώματα: βυζαντινά -μεταβυζαντινά", σ. 91-100

Δημοσίευση: Θεσσαλονίκη: Υπουργείο Πολιτισμού, 2015 . 10 σ. ,
Δημοσιευμένο στο "Το αρχαιολογικό έργο στη Μακεδονία και Θράκη
25, 2011", σ. 203-212. Ημερομηνία:2015
Μία επισκόπησις της περικαλλούς επαρχίας Εδέσσης : από τα έργα

προόδου της Μακεδονίας Δημοσίευση: Θεσσαλονίκη: Γιάννης
Σφενδόνης, 1938 . 3 σ. , Άρθρο από το "Μακεδονικό Ημερολόγιο
/Σφενδόνη", (1938), σ.213-215 Ημερομηνία:1938
Η περικαλλης Έδεσσα και η νέα μορφή της : όταν κυβερνούν οι

ικανοί Δημοσίευση: Θεσσαλονίκη: Γιάννης Σφενδόνης, 1940 . 3 σ. ,
Άρθρο από το "Μακεδονικό Ημερολόγιο /Σφενδόνη", (1940), σ.157-159
Τρία εδεσσαϊκά ανέκδοτα : παραδόσεις και θρύλοι / κατά Κωφός,

Χριστόδουλος Δημοσίευση: Θεσσαλονίκη: Γιάννης Σφενδόνης, 1952 . 3
σ. , Άρθρο από το "Μακεδονικό Ημερολόγιο /Σφενδόνη", (1952), σ.270-
153
Τιμητική επιγραφή από την Έδεσσα / κατά Χρυσοστόμου,

Αναστασία Δημοσίευση: Θεσσαλονίκη: Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο
Θεσσαλονίκης, 1987 . 11 σ.+(1) πίν. , Δημοσιευμένο στο: "Αμητός:
τιμητικός τόμος για τον καθηγητή Μανόλη Ανδρόνικο", τόμ.ΙI, σ. 993-
1003+(1) πίν. | Περιέχει περίληψη στα αγγλικά. Ημερομηνία:1987
Ο Μακεδονικός Αγώνας (1904-1908) ως κορυφαία φάση των αγώνων

των Ελλήνων για τη Μακεδονία / κατά Βακαλόπουλος, Απόστολος Ε.
1987 . 19 σ. , Δημοσιευμένο στο: "Ο Μακεδονικός Αγώνας: Συμπόσιο.
Κατασκευή αγάπης / κατά Βέττας, Γιάννης Δημοσίευση: Έδεσσα :

χ.ε., 1967 . 48 σ. ; 21x14 εκ. Ημερομηνία:1967
Περί Βοδενών και Κουκλαίνης / κατά Αντωνιάδης, Σωτήριος

Δημοσίευση: Αθήνα: Θρακική Αδελφότης Αθηνών, 1897 . 12 σ. ,
Δημοσιευμένο στο περιοδικό: "Θρακική Επετηρίς: Ετήσιον δημοσίευμα
της εν Αθήναις Θρακικής Αδελφότητος", (1897) σ. 133-144.
-Κ.Γ. Σταλίδης, Η Έδεσσα κατά την περίοδο της τουρκοκρατίας τέλη
14ου έως 1912, Έδεσσα, 2012, σσ.287 [Βιβλιοκρισία] / κατά
Καραθανάσης, Αθανάσιος Ε. Δημοσίευση: Θεσσαλονίκη: Εταιρεία
Μακεδονικών Σπουδών, 2016 . 10 σ.; , Βιβλιοκρισία από τα
"Μακεδονικά", τ.41 (2015-16) σ.369-378 Ημερομηνία:2016
Έδεσσα (τέως Βοδενά) / κατά Εδεσσαίος Δημοσίευση: Αθήνα : χ.ε.,

1908 . 11 σ. : , Άρθρο από το "Μακεδονικόν Ημερολόγιον /
Μακεδονικού Συλλόγου Μέγας Αλέξανδρος", (1908) σ.213-223 εικ.
Η Ιερά Μητρόπολις Εδέσσης Πέλλης και Αλμωπίας: κατά Σταλίδης,

Κώστας Γ. Δημοσίευση: Έδεσσα: Ιερά Μητρόπολις Εδέσσης Πέλλης
και Αλμωπίας, 2018 . 1076 σ.: 24x17 εκ. Ημερομηνία:2018
Στέφανος Δανιηλίδης: Μητροπολίτης Βοδενών (1904-1910) και

Πελαγωνείας (1910-1912)/ κατά Παλαμηδά-Ευθυμιάδου, Θεοδώρα
154
Δημοσίευση: Έδεσσα: Ιερά Μητρόπολις Εδέσσης Πέλλης και

Αλμωπίας, 2018 . 527 σ.: 24x17 εκ. Ημερομηνία:2018
Ανθεστήρια στην Έδεσσα Δημοσίευση: Κοζάνη : χ.ε., 1960 . 2 σ. : ,

Άρθρο από το "Ημερολόγιον Δυτικής Μακεδονίας", (1960) σ.154-155
Δήμος Εδέσσης Δημοσίευση: Κοζάνη : χ.ε., 1960 . 1 σ. : , Άρθρο

από το "Ημερολόγιον Δυτικής Μακεδονίας", (1960) σ.288
Μία πόλη με 3000 χρόνια ιστορίας Σταθμοί στην ιστορία της

Έδεσσας.
Προϊστορικοί Χρόνοι (4000πχ-3000πχ)-Στις περιοχές "Λόγγος" και

"Παράδεισος" (Ηotel Xenia) έχουν ανακαλυφθεί αρχαιολογικά
ευρήματα
Ιστορικοί Χρόνοι-Εγκατάσταση των Μακεδόνων - Ελληνικός
Πολιτισμός - χρησιμοποίηση της λέξης Έδεσσα (παράγεται απο το Feδ
που είναι παράλληλος γλωσσικός τύπος του υδ-(ισσα) και παράγεται
απο το υδ-ωρ (νερό) και σημαίνει υδατούπολη, πόλη των νερών. Η
Έδεσσα γίνεται πρωτεύουσα του Μακεδονικού Κράτους.
Αρκαίοι Χρόνοι-Η Έδεσσα βρίσκεται σε δύο επίπεδα στην ακρόπολη
(σημερινή θέση) και στην κυρίως πόλη (θέση "Λόγγος). Εικάζεται ότι
εδώ ήταν οι ΑΙΓΕΣ όπου ο Φίλιππος Β' δημιούργησε την αυτοκρατορία
που ο ΜΕΓΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ έφτασε μέχρι τις Ινδίες.
168πχ-130πχ-Κατάκτηση απο τους Ρωμαίους - Η Εγνατία οδός περνά
απο την Έδεσσα
27πχ-249μχ-Λειτουργεί Νομισματοκοπείο
Πρωτοχριστιανική περίοδος-Αρχίζει η διάδοση του χριστιανισμού μετά
απο περιοδείες του Αποστόλου Παύλου στην Μακεδονία.
4ος αι μχ-Ιδρύεται επισκοπή Εδέσσης υπαγόμενη στην Μητρόπολη
Θεσσαλονίκης. Και οι δύο περιοχές υπάγονται στην δικαιοδοσία του
Πάπα της Ρώμης.
155
τέλη 4ου αι-Η Έδεσσα ανήκει στην περιοχή "Μακεδονία Πρώτη" ως

τμήμα της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας (μετέπειτα βυζαντινής
αυτοκρατορίας)
691-692-Ο πρώτος γνωστός επίσκοπος Εδέσσης Ισίδωρος συμμετέχει
στην πενθέκτη οικουμενική σύνοδο και υπογράφει ως "επίσκοπος
Εδεσσηνών πόλεως"
731-733-Ο Αυτοκράτορας Λέων Γ' ο Ισαυρος αποσπά την περιοχή απο
την εκκλησιαστική δικαιοδοσία του Πάπα της Ρώμης.
913-959-Η Έδεσσα αναφέρεται στο έργο "Περι Θεμάτων" του
αυτοκράτορα Κωνσταντίνο Ζ' ως περιοχή της Βυζαντινής
αυτοκρατορίας.
989-Η Έδεσσα καταλαμβάνεται απο τον Βούλγαρο Σαμουήλ και γίνεται
έδρα του προσωρινού κράτους του και της βουλγαρικής αρχιεπισκοπής
10ος αι -Αρχίζει στην Έδεσσα η χρήση του ονόματος Βοδενά (σλαβική
λέξη voda=νερό) που σημαίνει υδατούπολη, πόλη με νερά.
1003-Ο αυτοκράτορας Βασίλειος Β' ο βουλγαροκτόνος απελευθερώνει
την Έδεσσα και εγκαθιστά βυζαντινή φρουρά στην πόλη ενώ εξορίζει
τους βουλγάρους
1015-Η πόλη ανακαταλαμβάνεται απο τους βουλγάρους αλλά ο
αυτοκράτορας Βασίλειος Β' εκστρατεύει και ιδρύει νέα φρούρια.
1019-Ιδρύεται η επισκοπή Αχριδών στην οποία υπάγεται η Έδεσσα .
1204-Με την 4η Σταυροφορία η Έδεσσα υπάγεται στο Λατινικό
Βασίλειο της Θεσσαλονίκης υπό τον Βονιφάτιο τον Μομφερατικό
1218-1219-Ο Δεσπότης της Ηπείρου Θεόδωρος απελευθερώνει την
Έδεσσα απο τους Σταυροφόρους και πλέον η πόλη υπάγεται στο
δεσποτάτο της Ηπείρου
1239-1252-Ιδρύεται το λεγόμενο Δεσποτάτο των Βοδενών υπό τον
Ηπείρου Θεόδωρο
1252-1254-Η Έδεσσα ενσωματώνεται στην αυτοκρατορία της Νίκαιας
υπο τον μετέπειτα αυτοκράτορα Μιχαήλ Η' Παλαιολόγος.
1327-1328-Σε εμφύλιο πόλεμο μεταξύ αυτοκρατόρων η Έδεσσα
καταλαμβάνεται απο τον μετέπειτα αυτοκράτορα Ιωάννη ΣΤ'
Κατακουζηνό.
156
1341-Η Έδεσσα πολιορκείται απο τους Σέρβους υπο τον Στέφανο

Ντουσάν. Οι Βυζαντινοί στρατηγοί Θωμάς και Ανδρόνικος Παλαιολόγος
λύουν την πολιορκία
1342-Επιτυγχάνεται κατάληψη της πόλης απο τους Σέρβους του
Ντουσάν ο οποίος στο τέλος την παραδίδει στον αυτοκράτορα
Κατακουζηνό
1343-Κατάληψη της Έδεσσας απο τους Σέρβους
1351-Προσωρινή ανακατάληψη της πόλης απο τους Βυζαντινούς
1351-1395-Κατάληψη της πόλης απο τους Σέρβους. Καταστρέφονται τα
τείχη της πόλης και πολλά δημόσια και ιδιωτικά κτίρια. Οι Έδεσσαίοι
εξανδραποδίζονται. Η πόλη αρχίζει να χτίζεται στην σημερινή της θέση.
1389-Η πόλη πολιορκείται & προδίδεται στους Οθωμανούς
1395-Ολοσχερή καταστροφή της πόλης της Έδεσσας απο ισχυρό σεισμό
1750-Λειτουργεί σχολείο στην Έδεσσα με διδάσκαλους μοναχούς
1767-Αναβαθμίζεται η επισκοπή Έδεσσας σε Μητρόπολη
1782-Ιδρύεται το πρώτο σχολείο δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης το
"ΕΛΛΗΝΟΜΟΥΣΕΙΟΝ"
1789-Ο μητροπολίτης Μελέτιος με πολλούς Έδεσσαίους συμμετέχει
στην επανάσταση του Λευκαδίτη Λουίζη κατα τον 2ο Ρωσοτουρκικό
πόλεμο
1821-Πολλοί Έδεσσαίοι συμμετέχουν ενεργά στην επανάσταση του
1821 (Ναούμ, Γάτσος, Τρούπκος κα)
1862-Λειτουργεί το πρώτο νοσοκομείο απο το σωματείο "Αδελφότης των
Νέων"
1862-Λειτουργεί το "Αρρεναγωγείο"
1872-1877-Ιδρύεται ο Φιλεκπαιδευτικός Σύλλογος Βοδενών και
ανεγείρεται το "Παρθεναγωγείο" προς φωτισμό των Έδεσσαίων
θυγατέρων
1877-Υπόμνημα Έδεσσαίων προς την συνδιάσκεψη της Κων/πολης
όπου δηλώνουν ότι την θέλησή τους να αγωνισθούν για τα δίκαια του
ελληνισμού.
157
1891-Συντάσσεται ο πρώτος κανονισμός λειτουργίας της "Ελληνικής

Ορθοδόξου Κοινότητος Βοδενών"
1892-Η Έδεσσα συνδέεται σιδηροδρομικώς με το Μοναστήρι
1895-Λειτουργεί το πρώτο εργοστάσιο κλωστοϋφαντουργίας. Κινητήρια
δύναμη ο "Λευκός Άνθρακας" (=νερό). Αρχίζει η περίοδος βιομηχανικής
ανάπτυξης της πόλης.
1900-Ανεγείρεται το "Γενί Τζαμί" και το ρολόι της πόλης
1904-1908-Έδεσσαίοι λαμβάνουν ενεργά μέρος στον Μακεδονικό
Αγώνα για απελευθέρωση της Μακεδονίας και ενσωμάτωσή της με την
Ελλάδα.
1907-Ιδρύεται στην περιοχή Λόγγος το εργοστάσιο "ΚΑΤΩ ΕΣΤΙΑ"
1912-Η Έδεσσα απελευθερώνεται από τους Τούρκους
1915-Διορίζεται ο πρώτος Έλληνας δήμαρχος και πραγματοποιούνται
εθνικές εκλογές, η Έδεσσα εκλέγει βουλευτή στο κοινοβούλιο
1921-Αρχίζουν Ανασκαφές και αποκαλύπτεται η Αρκαία Έδεσσα απο
τον καθηγητή Ευστράτιο Πελεκίδη
1922-Θεμελιώνεται το γυμνάσιο Έδεσσας (Περικαλλές) και ιδρύεται ο
"Φιλοπρόοδος Σύλλογος Μέγας Αλέξανδρος"
1935-Μεγάλη πυρκαϊά καταστρέφει μεγάλο μέρος της πόλης και
πλημμύρες ολοκληρώνουν την καταστροφή
1936-Ο πρώτος Έδεσσαίος που συμμετέχει στους Ολυμπιακούς Αγώνες
του Βερολίνου είναι ο Δημήτριος Γιάκας.
1925-1940-Μεγάλη βιομηχανική ακμή - Η Έδεσσα αποκαλείται
Μάντσεστερ της ανατολής (12000 κάτοικοι 2500 βιομηχανικοί εργάτες)
1940-1944-Η πόλη καταλαμβάνεται απο τους Γερμανούς (Ναζί).
Καταστρέφεται μεγάλο τμήμα της συνοικίας Βαρόσι, το Αρρεναγωγείο,
και άλλα κτίρια.
1946-1948-Εμφύλιος πόλεμος
Δεκαετίες '50-'60-Φθίνουσα βιομηχανία - Μεταναστευτικό ρεύμα
1962-1968-Απειλούνται με καταστροφή οι Καταρράκτες απο την ΔΕΗ
για κατασκευή υδροηλεκτρικού εργοστασίου της. Η πόλη αντιστέκεται
με πρωτοφανείς για την εποχή "περιβαλλοντικές" διαμαρτυρίες.
158
Δεκαετίες '70-'80-'90-Πολεοδομική, Τουριστική, Πολιτιστική, Αθλητική

και πνευματική ανάπτυξη. Πολλοί είναι οι συγγραφείς, ποιητές και
άνθρωποι της τέχνης που τα ερίσματά τους ξεκινούν απο τους ήχους των
νερών της μαγικής πόλης του Βορά, την Έδεσσα .
1982-Θεμελιώνεται το Δημαρχείο της πόλης
1983-Θεσμοθετείται το Βαρόσι ως Παραδοσιακός Ιστορικός Οικισμός
της πόλης
1991-Ο πληθυσμός της πόλης είναι 17.128 κάτοικοι
1994-Εγκαινιάζεται το Πολιτιστικό Κέντρο. Το σύγχρονο κτίριο αποτελεί
μέχρι και σήμερα αντικείμενο συζητήσεων για την μοντέρνα
αρχιτεκτονική του.
1997-Η πόλη αποκτά site στο διαδίκτυο www.Edessacity.gr και ετοιμάζεται
να υποδεχθεί με στήριγμα την παράδοση, τις νέες τεχνολογίες και τους
φιλόξενους ανθρώπους της, τον 21ο αιώνα.
2002-Έναρξη εργασιών στο κτίριο Παιδικής Μέριμνας για την φιλοξενία
Πανεπιστημίου.
2004-Ιδρύεται Πανεπιστημιακή Σχολή στην Έδεσσα - Τμήμα του
Πανεπιστημίου Μακεδονίας
-Βιβλιογραφία : Κ.Σταλίδη - Φιλόλογου-Συγγραφέα (Εφ.Έδεσσα ϊκή)
Κάρανος
Το όνομα της πόλης έχει φρυγική καταβολή και σημαίνει πύργος μέσα στο
νερό ή πόλη πάνω στο νερό. Το 814 π.χ ο Ηρακλέιδης ΚΑΡΑΝΟΣ την
κάνει πρωτεύουσα του πρώτου βασιλείου των Μακεδόνων και οι τύχες της
πόλης ταυτίζονται με την ιστορία της Μακεδονίας. Αρκαία, βυζαντινά
αλλά και βιομηχανικά ευρήματα μαρτυρούν την ιστορία της πόλης. Απο
την ιστορία περνούν οι Ρωμαίοι, οι Σλάβοι, οι Οθωμανοί, καθώς και άλλοι
περιστασιακοί. Στις 18 Οκτωβρίου 1912 η πόλη απελευθερώνεται και
ενσωματώνεται στον κορμό του ελληνικού κράτους ως πρωτεύουσα του
Ν.Πέλλας. Το 1923 ενισχύεται με μικρασιάτες πρόσφυγες και μόνο μετά
το '50-'60 αρχίζει να αχρηστεύεται ο "Λευκός Ανθρακας" αυτός που για
αιώνες κινούσε μύλους, εργαστήρια, βιοτεχνίες και εργοστάσια, και μαζί
του χάνεται η βιομηχανία της πόλης. Πολλοί άνθρωποι του πολιτισμού
159
έχουν συνδέσει το όνομά τους με την πόλη. 1997-2005 Creative

ΔΕΚΕ\EDP-M.I.S.
Αθηναίος σοφιστής δειπνοσοφιστές (0008: 001“Athenaei Naucratitae

deipnosophistarum libri xv, 3 vols.”, Ed. Kaibel, G.Leipzig: Teubner, 1–
2:1887; 3:1890, Repr. 1–2:1965; 3:1966.Book 4, Kaibel paragr 3, line 19
... ἐπὶ πάχος οὐκ ὀλίγον περίχρυσος, ὅσος [ὥστε]

δέξασθαι μέγεθος χοίρου τινὸς ὀπτοῦ καὶ σφόδρα με-
γάλου, ὃς ὕπτιος ἐπέκειτο τὴν γαστέρα δεικνὺς ἄνω
πλήρη οὖσαν πολλῶν ἀγαθῶν· ἦσαν γὰρ ἐν αὐτῷ
συνωπτημέναι κίχλαι καὶ νῆτται καὶ συκαλλίδων πλῆ-
θος ἄπειρον καὶ ᾠῶν ἐπικεχυμέναι λέκιθοι καὶ ὄστρεα
καὶ κτένες· καὶ ἑκάστῳ πεπυρωμένα αὐτοῖς πίναξιν
ἐδόθη. μετὰ δὲ ταῦτα πιόντες ἐλάβομεν ἕκαστος ἔριφον
ζέοντα ἐφ' ἑτέρῳ πάλιν πίνακι τοιούτῳ σὺν μύστροις
χρυσοῖς. ὁρῶν οὖν τὴν δυσχωρίαν ὁ Κάρανος κελεύει
σπυρίδας ἡμῖν καὶ ἀρτοφόρα διὰ ἱμάντων ἐλεφαντί-
νων πεπλεγμένα δοθῆναι, ἐφ' οἷς ἡσθέντες ἀνεκροτα-
λίσαμεν τὸν νυμφίον ὡς καὶ τῶν δοθέντων ἡμῖν ἀνα-
σεσωσμένων. ἔπειτα στέφανοι πάλιν καὶ διλήκυθον
μύρου χρυσοῦν καὶ ἀργυροῦν ἰσόσταθμον τοῖς προ-
τέροις. ἡσυχίας δὲ γενομένης ἐπεισβάλλουσιν ἡμῖν οἱ
κἂν τοῖς Χύτροις τοῖς Ἀθήνησι λειτουργήσαντες. μεθ'
οὓς εἰσῆλθον ἰθύφαλλοι καὶ σκληροπαῖκται καί τινες
καὶ θαυματουργοὶ γυναῖκες εἰς ξίφη κυβιστῶσαι καὶ
πῦρ ἐκ τοῦ στόματος ἐκριπίζουσαι γυμναί.
Αθηναίος σοφιστής δειπνοσοφιστές Book 4, Kaibel par. 4, line 17
μενος ἀργυρᾷ πλήρης ἰχθύων ὀπτῶν πάντα γένη συν-

ηθροισμένων, ἅπασί τε προσεδόθη καὶ ἀργυροῦν ἀρτο-
φόρον ἄρτων Καππαδοκίων, ὧν τὰ μὲν ἐφάγομεν, τὰ
δὲ τοῖς θεράπουσιν ἐπεδώκαμεν. καὶ νιψάμενοι τὰς
χεῖρας ἐστεφανούμεθα καὶ πάλιν στλεγγίδας ἐλάβομεν
χρυσᾶς, διπλασίους τῶν πρότερον, καὶ ἄλλο διλήκυθον
μύρου. ἡσυχίας δὲ γενομένης ἐξαλλόμενος τῆς κλίνης
ὁ Πρωτέας αἰτεῖ σκύφον χοαῖον καὶ πληρώσας οἴνου
Θασίου ὀλίγον τι ἐπιρράνας ὕδατος ἐξέπιεν ἐπειπών·
ὁ πλεῖστα πίνων πλεῖστα κεὐφρανθήσεται.
καὶ ὁ Κάρανος ἔφη· ‘ἐπεὶ πρῶτος ἔπιες, ἔχε πρῶτος
καὶ τὸν σκύφον δῶρον· τοῦτο δὲ καὶ τοῖς ἄλλοις ὅσοι
ἂν πίωσιν ἔσται γέρας.’ ἐφ' οἷς λεχθεῖσιν ‘οἱ δ' ἐννέα
160
πάντες ἀνέσταν’ (Η 161) ἁρπάζοντες κἄλλος ἄλλον φθά-

νοντες. εἷς δὲ τῶν συνδειπνούντων ἡμῖν ἄθλιος οὐ
δυνάμενος πιεῖν ἀνακαθίσας ἔκλαιεν ἄσκυφος γενό-
μενος, καὶ ὁ Κάρανος αὐτῷ χαρίζεται κενὸν τὸ ἔκπωμα.
ἐπὶ τούτοις χορὸς εἰσῆλθεν ἀνθρώπων ἑκατὸν ἐμμελῶς
ᾀδόντων γαμικὸν ὕμνον, μεθ' οὓς ὀγχηστρίδες διε-
σκευασμέναι τρόπον Νηρηίδων, αἳ δὲ Νυμφῶν.
μύρου. ἡσυχίας δὲ γενομένης ἐξαλλόμενος τῆς κλίνης

ὁ Πρωτέας αἰτεῖ σκύφον χοαῖον καὶ πληρώσας οἴνου
Θασίου ὀλίγον τι ἐπιρράνας ὕδατος ἐξέπιεν ἐπειπών·
ὁ πλεῖστα πίνων πλεῖστα κεὐφρανθήσεται.
καὶ ὁ Κάρανος ἔφη· ‘ἐπεὶ πρῶτος ἔπιες, ἔχε πρῶτος
καὶ τὸν σκύφον δῶρον· τοῦτο δὲ καὶ τοῖς ἄλλοις ὅσοι
ἂν πίωσιν ἔσται γέρας.’ ἐφ' οἷς λεχθεῖσιν ‘οἱ δ' ἐννέα
πάντες ἀνέσταν’ (Η 161) ἁρπάζοντες κἄλλος ἄλλον φθά-
νοντες. εἷς δὲ τῶν συνδειπνούντων ἡμῖν ἄθλιος οὐ
δυνάμενος πιεῖν ἀνακαθίσας ἔκλαιεν ἄσκυφος γενό-
μενος, καὶ ὁ Κάρανος αὐτῷ χαρίζεται κενὸν τὸ ἔκπωμα.
ἐπὶ τούτοις χορὸς εἰσῆλθεν ἀνθρώπων ἑκατὸν ἐμμελῶς
ᾀδόντων γαμικὸν ὕμνον, μεθ' οὓς ὀγχηστρίδες διε-
σκευασμέναι τρόπον Νηρηίδων, αἳ δὲ Νυμφῶν.
τοῦ πότου δὴ προιόντος καὶ τῆς ὥρας ὑποσκιαζούσης ἀνα-
πεταννύουσι τὸν οἶκον, ἐν ᾧ κύκλῳ ὀθόναις διείληπτο
πάντα λευκαῖς· καὶ ἀναπετασθεισῶν Ναΐδες ἐφάνησαν
λάθρᾳ κατὰ μηχανὰς σχασθέντων τῶν φραγμάτων καὶ
Ἔρωτες καὶ Ἀρτέμιδες καὶ Πᾶνες καὶ Ἑρμαῖ καὶ τοιαῦτα
πολλὰ εἴδωλα ἀργυροῖς δᾳδουχοῦντα λαμπτῆρσι. θαυ
μαζόντων δ' ἡμῶν τὴν τεχνιτείαν Ἐρυμάνθιοι τῷ ὄντι

σύαγροι κατὰ πινάκων τετραγώνων χρυσομίτρων σιβύ-
ναις ἀργυραῖς διαπεπερονημένοι περιεφέροντο ἑκάστῳ.
καὶ τὸ θαυμάσιον, ὅτι παρειμένοι καὶ καρηβαροῦντες
ὑπὸ τῆς μέθης ὁπότε τι τῶν ἀγομένων θεασαίμεθα
πάντες ἐξενήφομεν, ὀρθοὶ τὸ δὴ λεγόμενον ἀνιστάμενοι
(Ω 11 ?). ἔναττον οὖν οἱ παῖδες εἰς τὰς εὐτυχεῖς σπυ-
ρίδας, ἕως ἐσάλπισε τὸ εἰωθὸς τοῦ τελευταίου δείπνου
161
σημεῖον· οὕτω γὰρ τὸ Μακεδονικὸν οἶσθα ἔθος ἐν

ταῖς πολυανθρώποις εὐωχίαις γινόμενον. καὶ ὁ Κάρα-
νος ἄρξας πότου μικροῖς ἐκπώμασι περισοβεῖν ἐκέλευε
τοῖς παισίν. ἐπίνομεν οὖν εὐμαρῶς ὥσπερ ἀντίδοτον
ἐκ τῆς προτέρας ἀκρατοποσίας λαμβάνοντες. ἐν τούτῳ
δὲ ὁ γελωτοποιὸς εἰσῆλθε Μανδρογένης, ἐκείνου Στρά-
τωνος τοῦ Ἀττικοῦ, ὥς φασιν, ἀπόγονος καὶ πολλοὺς
κατέρρηξεν ἡμῶν γέλωτας· καὶ μετὰ ταῦτα ὠρχεῖτο
μετὰ τῆς γυναικὸς ἔτη οὔσης ὑπὲρ τὰ ὀγδοήκοντα.
καὶ τελευταῖαι ἐπεισῆλθον ἐπιδόρπιαι τράπεζαι, τραγή-
ματά τ' ἐν πλεκτοῖς ἐλεφαντίνοις ἐπεδόθη πᾶσι καὶ
πλακοῦντες ἕκαστα γένη, Κρητικῶν καὶ τῶν σῶν,
ἑταῖρε Λυγκεῦ, Σαμιακῶν καὶ Ἀττικῶν αὐταῖς ταῖς
Αθηναίος σοφιστής δειπνοσοφιστές (epitome) “Athenaei

dipnosophistarum epitome, vols. 2.1–2.2”, Ed. Peppink, S.P.
Leiden: Brill, 2.1:1937; 2.2:1939.Τόμ. 2,1, page 33, line 3
ἑκάστη δύο συνδεδεμένας ἱμάντι χρυσῷ, τὴν μὲν ἀργυρᾶν, τὴν δὲ

χρυσῆν,
κοτυλιαίας, καὶ ἑκάστῳ προσέδωκαν. ἔπειτ' εἰσφέρεται πλοῦτος ἀντὶ
δείπνου.
πίναξ ἀργυροῦς ἐπὶ πάχος οὐκ ὀλίγον περίχρυσος, ὅσος δέξασθαι μέγεθος
χοίρου τινὸς ὀπτοῦ καὶ σφόδρα μεγάλου, ὃς ὕπτιος ἐπέκειτο τὴν γαστέρα
δεικνὺς ἄνω πλήρη πολλῶν ἀγαθῶν· ἦσαν γὰρ ἐν αὐτῷ συνωπτημέναι
κίχλαι
καὶ μῆτραι καὶ συκαλλίδων πλῆθος ἄπειρον καὶ ᾠῶν ἐπικεχυμέναι
λέκιθοι
καὶ ὄστρεα καὶ κτένες· καὶ ἑκάστῳ πεπυρωμένα αὐτοῖς πίναξϊν ἐδόθη.
εἶτα
πιόντες, ἐλάβομεν ἕκαστος ἔριφον ζέοντα ἐφ' ἑτέρῳ πάλιν πίνακι τοιούτῳ
σὺν μύστροις χρυσοῖς. εἶτα σπυρίδας ἡμῖν καὶ ἀρτοφόρα δι' ἱμάντων
ἐλεφαν-
τίνων πεπλεγμένα δοθῆναι κελεύει ὁ Κάρανος ἰδὼν τὴν δυσχωρίαν, ἐφ'
οἷς ἡσθέντες ἀνεκροταλίσαμεν τὸν νυμφίον ὡς καὶ τῶν δοθέντων ἡμῖν
ἀνα-
σεσωσμένων. ἔπειτα στέφανοι πάλιν καὶ διλήκυθον μύρου χρυσοῦν καὶ
ἀργυροῦν ἰσόσταθμον τοῖς προτέροις. εἶτα ἐπεισβάλλουσι ἰθύφαλλοι καὶ
σκληροπέκται καὶ θαυματουργοὶ γυναῖκες εἰς ξίφη κυβιστῶσαι καὶ πῦρ
ἐκ τοῦ στόματος ἐκριπίζουσαι γυμναί. ἐπεὶ δὲ καὶ τούτων ἀπηλλάγημεν,
θερ-μός τις καὶ ζωρότερος πότος ἐκλαμβάνει πάλιν ἡμᾶς, οἴνων ὄντων
ἡμῖν Θασίων καὶ Μενδαίων καὶ Λεσβίων, χρυσίδων πάνυ μεγάλων
162
ἑκάστῳ προ-σενεχθεισῶν. καὶ μετὰ τὸν πότον ὑελοῦς πίναξ δίπηχύς που
τὴν διάμετρον ἐν θήκῃ κατακείμενος ἀργυρᾷ πλήρης ἰχθύων ὀπτῶν
παντὰ γένη συνηθροις-μένων, ἅπασί τε προσεδόθη καὶ ἀργυροῦν
ἀρτοφόρον ἄρτων Καππαδοκίων,
Αθηναίος σοφιστής δειπνοσοφιστές (epitome) Τόμ. 2,1, page 33, line

19
μός τις καὶ ζωρότερος πότος ἐκλαμβάνει πάλιν ἡμᾶς, οἴνων ὄντων ἡμῖν
Θασίων καὶ Μενδαίων καὶ Λεσβίων, χρυσίδων πάνυ μεγάλων ἑκάστῳ
προ-
σενεχθεισῶν. καὶ μετὰ τὸν πότον ὑελοῦς πίναξ δίπηχύς που τὴν
διάμετρον
ἐν θήκῃ κατακείμενος ἀργυρᾷ πλήρης ἰχθύων ὀπτῶν παντὰ γένη
συνηθροις-
μένων, ἅπασί τε προσεδόθη καὶ ἀργυροῦν ἀρτοφόρον ἄρτων
Καππαδοκίων,
ὧν τὰ μὲν ἐφάγομεν, τὰ δὲ τοῖς θεράπουσιν ἐπιδεδώκαμεν. καὶ νιψάμενοι
τὰς χεῖρας ἐστεφανούμεθα καὶ πάλιν στλεγγίδας ἐλάβομεν χρυσᾶς,
διπλασίους
τῶν πρότερον, καὶ ἄλλο διλήκυθον μύρου. ἡσυχίας δὲ γενομένης ἐξαλλό-
μενος τῆς κλίνης Πρωτέας αἰτεῖ σκύφον χοαῖον καὶ πλήσας οἴνου Θασίου
ὀλίγον ἐπιρράνας ὕδατος ἐξέπιεν εἰπών· ὁ πλεῖστα πίνων πλεῖστα
κεὐφραν-
θήσεται. καὶ ὁ Κάρανος ἔφη· ἐπεὶ πρῶτος ἔπιες, ἔχε πρῶτος καὶ τὸν
σκύφον δῶρον· τοῦτο δὲ καὶ τοῖς ἄλλοις ὅσοι ἂν πίωσιν ἔσται γέρας. οἱ
δ' ἐννέα πάντες ἀνέσταν ἁρπάζοντες κἄλλος ἄλλος φθάνοντες. εἷς δ'
ἄθλιος
οὐ δυνάμενος πιεῖν ἀνακαθίσας ἔκλαιεν ἄσκυφος γενόμενος, καὶ ὁ
Κάρανος
αὐτῷ χαρίζεται κενὸν τὸ ἔκπωμα.
ἐπὶ τούτοις χόρος ἐπεισῆλθεν ἀνθρώπων ἑκατὸν ἐμμελῶς ᾀδόντων, μεθ'
οὓς ὀρχηστρίδες διεσκευασμέναι τρόπον Νηρηίδων, αἳ δὲ Νυμφῶν. τοῦ
πότου προιόντος καὶ τῆς ὥρας ὑποσκιαζούσης ἀναπεταννύουσι τὸν
οἶκον, ἐν ᾧ κύκλῳ ὀθόναις διείληπτο πάντα λευκαῖς· καὶ ἐφάνησαν δᾷδες
λάθρᾳ κατὰ
Αθηναίος σοφιστής δειπνοσοφιστές (epitome) Τόμ. 2,1, page 33, line

22
ἐν θήκῃ κατακείμενος ἀργυρᾷ πλήρης ἰχθύων ὀπτῶν παντὰ γένη

163
συνηθροις-μένων, ἅπασί τε προσεδόθη καὶ ἀργυροῦν ἀρτοφόρον ἄρτων

Καππαδοκίων, ὧν τὰ μὲν ἐφάγομεν, τὰ δὲ τοῖς θεράπουσιν
ἐπιδεδώκαμεν. καὶ νιψάμενοι τὰς χεῖρας ἐστεφανούμεθα καὶ πάλιν
στλεγγίδας ἐλάβομεν χρυσᾶς, διπλασίους τῶν πρότερον, καὶ ἄλλο
διλήκυθον μύρου. ἡσυχίας δὲ γενομένης ἐξαλλό-μενος τῆς κλίνης
Πρωτέας αἰτεῖ σκύφον χοαῖον καὶ πλήσας οἴνου Θασίου
ὀλίγον ἐπιρράνας ὕδατος ἐξέπιεν εἰπών· ὁ πλεῖστα πίνων πλεῖστα
κεὐφραν-θήσεται. καὶ ὁ Κάρανος ἔφη· ἐπεὶ πρῶτος ἔπιες, ἔχε πρῶτος καὶ
τὸν
σκύφον δῶρον· τοῦτο δὲ καὶ τοῖς ἄλλοις ὅσοι ἂν πίωσιν ἔσται γέρας. οἱ
δ' ἐννέα πάντες ἀνέσταν ἁρπάζοντες κἄλλος ἄλλος φθάνοντες. εἷς δ'
ἄθλιος
οὐ δυνάμενος πιεῖν ἀνακαθίσας ἔκλαιεν ἄσκυφος γενόμενος, καὶ ὁ
Κάρανος αὐτῷ χαρίζεται κενὸν τὸ ἔκπωμα.
ἐπὶ τούτοις χόρος ἐπεισῆλθεν ἀνθρώπων ἑκατὸν ἐμμελῶς ᾀδόντων, μεθ'
οὓς ὀρχηστρίδες διεσκευασμέναι τρόπον Νηρηίδων, αἳ δὲ Νυμφῶν. τοῦ
πότου προιόντος καὶ τῆς ὥρας ὑποσκιαζούσης ἀναπεταννύουσι τὸν
οἶκον, ἐν ᾧ κύκλῳ ὀθόναις διείληπτο πάντα λευκαῖς· καὶ ἐφάνησαν δᾷδες
λάθρᾳ κατὰ μηχανὰς σχασθέντων τῶν φραγμάτων καὶ Ἔρωτες καὶ
Ἀρτέμιδες καὶ Πᾶνες καὶ Ἑρμαῖ καὶ τοιαῦτα εἴδωλα ἀργυροῖς
δᾳδουχοῦντα λαμπτῆρσι.
θαυμαζόντων δ' ἡμῶν τὴν τεχνιτείαν Ἐρυμάνθιοι τῷ ὄντι σύαγροι κατὰ
πινάκων τετραγώνων περιεφέροντο ἑκάστῳ σιβύναις ἀργυραῖς
διαπεπερονημένοι.
Etymologicum Magnum, Etymologicum magnum Kallierges page 537,

line 42
τὰ περιβλήματα. <Κρήμνη>: Κρήμνη σεαυτὴν ἐκ μέσης ἀντηρίδος.

Ὡς ἀπὸ τοῦ ἵστημι, ὁ παρατατικὸς, ἵστην ἵστης
ἵστη· καὶ τὸ προστακτικὸν, ἵστη· οὕτω καὶ ἀπὸ τοῦ
κρημνῶ γίνεται κρήμνημι· ὁ παρατατικὸς, κρήμνην,
κρήμνης, κρήμνη· καὶ τὸ προστακτικὸν, κρήμνη.
<Κρημνός>: Παρὰ τὸ κρεμῶ κρεμός· καὶ πλεο-
νασμῷ τοῦ ν, κατὰ τροπὴν τοῦ ε εἰς η, γίνεται
κρημνός. Ἢ παρὰ τὸ κάρα καὶ τὸ νεύω γίνεται
κάρανος, καὶ κρημνὸς, ὁ ἐπὶ κάρα νεύων.
<Κρήνη>: Ἡ πηγή. Παρὰ τὸ ῥέω ῥήνη, καὶ
κρήνη. Ἢ ἔστι ῥῆμα κρῶ μονοσύλλαβον, συγκοπὲν
ἐκ τοῦ κερῶ, ὃ δηλοῖ τὸ ἐγχέειν· καὶ ὡς παρὰ τὸ
εἴρω, τὸ λέγω, γίνεται εἰρήνη, οὕτω κρῶ κρήνη· καὶ
164
<νεοκράτας σπονδὰς> Αἰσχύλος, τὰς νεωστὶ ἐγχυ-

θείσας. Καὶ Ὅμηρος, ...
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟΝ
AEGE, 64 Έδεσσα, 3, 4, 5, 36, 40, 41, 42, 43, 44, 45,

Aegea, 65 46, 47, 48, 49, 50, 51, 52, 53, 54, 55, 56,
AEGEA, 64 57, 58, 59, 60, 61, 71, 75, 80, 84, 87, 89,
Bοδενά, 45 90, 91, 94, 97, 98, 100, 102, 104, 105,
Edessa, 116, 118, 120 106, 111, 115, 116, 117, 118, 119, 120,
EDESSA, 5, 40, 42, 43, 49, 55, 57, 61, 62, 121, 122, 123, 124, 125, 126, 127, 128,
63, 64, 65, 66, 67, 68, 69, 70, 71, 72, 73, 129, 130,131, 132, 133, 136, 137, 138,
74, 75, 76, 77, 78, 79, 80, 81, 82, 83, 84, 139, 140, 141, 142, 143, 144, 145, 146,
85, 96 147, 148, 149, 150, 151, 152, 153, 154,
Emathia, 63, 67, 68, 105 155, 156, 157, 158
Karaferia, 63 Ἔδεσσα, 8, 11, 14, 15, 16, 17, 18, 31, 32,
Macedon, 65, 66, 68 33, 36
Macedonia, 61, 62, 63, 64, 65, 66, 67, 68, Έδεσσαΐκή, 51
69, 70, 71, 72, 73, 74, 75, 76, 77, 78, 79, Εδεσσαίοι, 117, 140
80, 81, 82, 83, 84 Έδεσσαιος, 54
Macedonian, 61, 62, 63, 64, 65, 66, 67, Ἐδεσσαῖος, 18, 30, 31, 32, 33, 34
68, 70, 71, 72, 77, 78, 81, 85 Έδεσσαν, 49, 50, 52, 53, 54, 55, 56, 57,
Naousa, 63 58, 59, 60, 86, 87, 91, 111, 112
Pella, 40, 71, 72, 73, 74, 75, 76, 78, 79, Ἔδεσσαν, 6, 9, 10, 12, 13, 14, 17, 19, 20,
80, 83, 84 21, 22, 23, 24, 26, 27, 28, 29, 34, 36
Veria, 63, 76 Έδεσσας, 3, 41, 42, 45, 50, 51, 118, 120,
Voden, 62, 66, 69 121, 122, 123, 124, 128, 129, 130, 131,
Vodena, 56, 62, 81, 88, 96 132, 133, 134, 136, 137, 138, 139, 140,
Αιγαί, 52, 54, 90, 92, 95 141, 142, 143, 145, 146, 147, 148, 149,
Ἀντιγόνεια, 10 150, 151, 152, 154, 156, 157
Βέροια, 8, 11, 17, 46, 59, 96 ΈΔΕΣΣΑΣ, 50
Βεροιαῖος, 30 Ἐδέσσῃ, 20, 24, 25
Βέροιαν, 17, 50 Ἐδεσσηνοὶ, 17, 21
Βεῤῥοιαῖος, 18 Ἐδεσσηνοῖς, 19
Βέῤῥοιαν, 18, 19, 22, 25, 26, 27, 28 Ἐδεσσηνός, 31, 32, 33
Βοδενα, 90, 91, 92, 94, 97, 103, 105, 106, Ἐδεσσηνοὺς, 23, 34
111, 114, 115 Ἐδεσσηνῶν, 20, 23, 25, 26
Βοδενά, 3, 4, 5, 36, 45, 50, 85, 86, 87, 88, Εδέσσης, 42, 93, 95, 117, 119, 120, 121,
89, 90, 91, 92, 93, 94, 95, 96, 97, 98, 99, 122, 127, 130, 133, 134, 137, 138, 139,
100, 101, 102, 103, 104, 105, 106, 107, 140, 141, 142, 149, 150, 151, 152, 153,
108, 109, 110, 111, 112, 113, 114, 115 154, 155
Βόδενα, 88, 96, 98, 106 Ἐδέσσης, 6, 7, 15, 21, 30, 34, 35
Γενιτσά, 95 Εορδών, 50
Διόδωρος Σικελός, 7 Ηomer, 55, 57
Θεσσαλονίκη, 8, 16, 17, 40, 97, 110, 113
165
Θεσσαλονίκης, 21, 22, 27, 29, 42, 50, 87, Οικουμενική Σύνοδος, 35
91, 97, 101, 103, 105, 107, 114 Παιονίας, 8, 12, 17, 46, 59
Ιωάννης 7ος Καντακουζηνός, 18, 19, 20, Παπαρρηγόπουλος, 45, 46, 91, 92
21, 22, 23, 24, 25, 26, 27, 28, 29 Πέλλα, 8, 11, 14, 17, 30, 33, 45, 46, 108
Κασανδρείας, 35 Πέλλαν, 9, 13, 17, 45, 50
Καστορίαν, 19, 20, 22, 28, 113 Πέλλας, 3, 101
Καστορίας, 20, 112 Πέλλη, 16
Μακεδονίαν, 6, 7, 9, 12, 13, 30, 36, 50, Πλούταρχος, 6, 7
95, 114 πόλιν ύδατόρρυτον, 97
Μακεδονίας, 3, 7, 9, 10, 13, 16, 17, 30, Πολύβιος, 9, 12, 13, 30, 50
31, 32, 33, 34, 35, 43, 44, 50, 91, 93, 99, Σκύδρα, 10, 89
102, 110, 111, 112, 115 Συρίαν, 55
Μεσοποταμίας, 5 Συρίας, 13, 17, 30, 31, 32, 33, 53, 84
Μίεζα, 10 Τραϊανὸς, 12
Μογλενά, 41, 90, 92, 105, 106 Τύρισσα, 10
Νάουσα, 44, 61, 87, 88, 93, 96, 97, 101, Ψαφαράν, 10
115

Οδυσσέας Γκιλής. ΕΔΕΣΣΑ. Αποσπάσματα Από Αρχαία Κείμενα-Θεσσαλονίκη 2018

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Οδυσσέας Γκιλής. ΕΔΕΣΣΑ. Αποσπάσματα Από Αρχαία Κείμενα-Θεσσαλονίκη 2018

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

1

Από τη Βικιπαίδεια. Η Έδεσσα (παλαιότερα ονομάζονταν παράλληλα

παρελθόν κατά την διάρκεια του μεσοπολέμου. Ο πληθυσμός της πόλης

Η περιγραφή των Βοδενών, όπως ονομάζει ο Εβλιγιά την Έδεσσα, είναι

υπάρχουν είναι ακόμα πιο ενδιαφέρουσες(είναι σχεδόν τριπλάσιες σε

Ενδεικτική χρονολογική ταξινόμηση

EDESSA - Ancient City of EDESSA "Logos" Αρκαία Έδεσσα (Υδ-ωρ=νερό,

Έδεσσα – Βικιπαίδεια Μετάβαση σε Αρκαία χρόνια - Η πόλη κατοικείται

Έδεσσα Μεσοποταμίας – Βικιπαίδεια Η Έδεσσα ή Αντιόχεια ήταν αρκαία

Αποσπάσματα από κλασικά κείμενα

Πλούταρχος Phil., Pyrrhus “Plutarchi vitae parallelae, vol. 3.1, 2nd

ἄμεικτός ἐστι καὶ θηριώδης ἡ τῆς πλεονεξίας ὑπόθεσις.

Πλούταρχος Phil., Pyrrhus Chapter 12, section 10, γρ. 1

τὴν πρὸς αὐτὸν εὔνοιαν καὶ πίστιν· ἂν μέντοι σωφρονῶσι,

δεσπότην ἑλόμενοι, τοὺς Ἀλεξάνδρου φίλους καὶ συνήθεις

Πλούταρχος Phil., Demetrius (0007: 057)“Plutarchi vitae parallelae,

σειν (Il. 1, 238), καὶ τοῦ Διὸς οὐ τὸν πολεμικώτατον οὐδὲ

Διόδωρος Σικελός Ιστορική βιβλιοθήκη (lib. 21–40) “Diodorus of

πρὸς ἀνατολὴν τοῦ Νέστου ἐρύματα πλὴν τὰ πρὸς

δυσμὰς δὲ τοῦ Στρυμόνος Βισαλτία πᾶσα μετὰ τῆς

Lucianus Soph., Quomodo historia conscribenda sit “Lucian, vol. 6”,

τὸν θάνατον, οὐκ εἰδὼς ὅτι τὸ μὲν πάθος ἐκεῖνο

Aelius Herodianus et Pseudo-Herodianus Gramm., Rhet., De prosodia

...μοναστήριον, ἱλαστήριον. Σφακτήριαμεθόριον Ἠλείων τῆς πρὸς

Στράβων γεωγραφικά (0099: 001)“Strabonis geographica, 3 vols.”, Ed.

προστιθεὶς τῷ ὀκτασταδίῳ δίπλεθρον, ὅ ἐστι τρίτον

ἐφεξῆς πρὸς ἕω, τὰ ἀντιπαρήκοντα τῇ Πελοποννήσῳ,

Στράβων γεωγραφικά Book 10, chapter 1, section 15, γρ. 3

Αἰγιεῦσιν “ἵππον Θεσσαλικόν, Λακεδαιμονίαν δὲ γυ-

Claudius Ptolemaeus Math., Geographia (lib. 1–3“Claudii Ptolemaei

Γορδυνία μηʹ γοʹʹ μʹ δʹʹ

Claudius Ptolemaeus Math., Geographia (lib. 4-8) Book 8, chapter 12,

ἡ δὲ Θεσσαλονίκητὴν μεγίστην ἡμέραν

Cassius Dio Hist., Historiae Romanae “Cassii Dionis Cocceiani

...αὐτοὺς κατὰ πᾶσαν τὴν πορείαν καὶ διέταττεν ἄλλοτε ἄλλως

Πολύβιος ιστορία (0543: 001)“Polybii historiae, vols. 1–4”, Ed.

λεὺς κατελάβετο Βυλάζωρα, μεγίστην οὖσαν πόλιν

κατεπείραζε τῆς πόλεως. τῷ μὲν οὖν αἰφνιδίῳ καὶ

Πολύβιος ιστορία Book 34, chapter 12, section 8, γρ. 1

... ὅ ἐστι τρίτον σταδίου, προσθετέον ἄλλους

Appianus Hist., Syriaca (0551: 013“Appiani historia Romana, vol. 1”,

Λαοδικείας, ἐννέα δ' ἐπωνύμους ἑαυτῷ, τέσσαρας δ'

ἐν τῇ Συρίᾳ καὶ τοῖς ὑπὲρ αὐτὴν ἄνω βαρβάροις πολλὰ

Polyaenus Rhet., Strategemata (0616: 001)“Polyaeni strategematon

πολιορκῶν κατὰ πολλὰ μέρη τῆς πόλεως ὀξυβελεῖς

Anonymi Historici (FGrH), De bello Parthico (1139: 013)“FGrH

ἔγραψεν, ὡς οἱ μὲν ἄλλοι ἅπαντες ἐξηπάτηνται οἰόμενοι ξίφει τεθνάναι

Evagrius Scholasticus Scr. Eccl., Historia ecclesiastica

αʹ. Περὶ τῆς Ἰουστίνου τοῦ γέροντος βασιλείας.

ιβʹ. Περὶ ἐκβολῆς Ἀνθίμου Κωνσταντινουπόλεως [καὶ Θεο-

Constantinus VII Porphyrogenitus Imperator Hist., De thematibus

ἀπὸ Φιλίππου τοῦ πατρὸς Ἀλεξάνδρου, μεγαλυνθεῖσα δὲ καὶ ὑπερφυὴς

Georgius Syncellus Chronogr., Ecloga chronographica (3045: 001)

Τὴν δὲ χώραν ὅλην διεῖλον εἰς δʹ μέρη, ὧν πρῶτον τὸ μεταξὺ Νέστου

Τρίτον ὃ περιέχει κατὰ δυσμὰς μὲν ὁ Πηνειὸς ποταμός, κατὰ δὲ

Georgius Syncellus Chronogr., Ecloga chronographica Σελ. 330, γρ. 4

ΣΥΡΙΑΣ ΚΑΙ ΒΑΒΥΛΩΝΙΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΣ

Pseudo-Zonaras Lexicogr., Lexicon (3136: 001)“Iohannis Zonarae

βασιλέως Τυῤῥηνῶν. τὸ ἐθνικὸν Αἰαναῖος. [ἰχναῖος γὰρ λέγεται, καὶ

Pseudo-Zonaras Lexicogr., Lexicon Alphabetic letter epsilon, σελ. 612,

Ἔδεσσα. πόλις. αἰδέσιος δὲ ὁ αἰδοῦς ἄξιος, δί-

Ιωάννης 7ος Καντακουζηνός ιστορία (3169: 001)“Ioannis Cantacuzeni

τῷ πρεσβυτέρῳ προσκείμενοι βασιλεῖ, οὐκ ἔχοντες ὅ,τι δράσαι-

Ἔδεσσαν δὲ ἐλθεῖν, κἀκεῖθεν εἰς Καστορίαν. προσετίθει δὲ καὶ