Professional Documents
Culture Documents
Ang Kahalagan at Mga Kadahilanan Kung Bakit Wikang Filipino Ang Wikang Pambansa at Ang Kaugnayan Nito Sa Unlad Pang Ekonomiya
Ang Kahalagan at Mga Kadahilanan Kung Bakit Wikang Filipino Ang Wikang Pambansa at Ang Kaugnayan Nito Sa Unlad Pang Ekonomiya
Sa Patnubay ni:
Professor Milagros C. Aquino
I. PANIMULA/INTRODUKSYON
mamamayan at nagbibigay tulong sa pag-unlad ng iba’t ibang aspeto sa isang bansa. Ang wikang
pambansa ay nagiging isang malaking daan ng komunikasyon upang mapalago at mapagbuti ang
pambansa sa ekonomikal na aspeto. Ang wika ang ginagamit komunikasyon ng mga tao sa
lipuna bilang instrumento ng komunikasyon. Ito rin ang ginagamit sa paggawa ng mga
matagumpay ang alinmang klase ng transaksiyon kung hindi tayo nagkakaintindihan at kung
hindi tayo gagamit ng iisa at sarili nating wika. Sa pag gamit ng ating sariling wika sa mga
tranksaksiyon sa ekonomiya, mas magiging madali para sa mga mamamayang Pilipino ang
ekonomiya.
Paglalahad ng Suliranin
paano ito nagsimula bilang Tagalog, naging Pilipino, at ngayon nga ay Filipino.Hanggang sa
kasalukuyang panahon, ang Filipino ang wikang pambansa na ginagamit ng Pilipinas sa kabila
ng napakaraming katanungan ukol sa pagpili dito. Naging batayan ng mga mambabatas ay ang
mga sumusunod: 1.) Sinasalita ang Tagalog ng napakaraming tao at ito ang wikang
komunikasyon sa mga taumbayan ng kapuluan. 2.) Hindi ito nahahati sa mga mas maliliit at
Baaco, Belgira, Bautista, Billoso, Buendia, Cabasco, Celino, Cenal, Cruzcosa, & Coquia
3Economics2, Facultad ng Sining at Panitik, Unibersidad ng Santo Tomas, A.Y. 2012-2013
ANG KAHALAGAN AT MGA KADAHILANAN KUNG BAKIT WIKANG FILIPINO ANG ATING WIKANG
PAMBANSA AT ANG KAUGNAYAN NITO SA UNLAD PANG-EKONOMIYA 2
hiwa-hiwalay na wika, tulad ng Bisaya. 3.) Ang tradisyong pampanitikan nito ang
Italyano). Higit na mararaming aklat ang nakasulat sa Tagalog kaysa iba pang mga katutubong
wikang Awstronesyo. 4.) Ito ang wika ng Maynila, ang kabisera ng pampulitika at pang-
Napakahalaga ng sariling wika sa isang lipunan. Unang una, ito ay ginagamit ng tao ang
pambansang wika ay mahalaga upang magkaisa at mabuklod ang mga mamayan nito. Ang
sariling wika ang isa sa mga bagay na kumikilala sa isang lahi, kung ano sila, saan sila nagmula,
kung sino sila at ano ang kanilang kaibahan sa ibang lahi. At pangatlo, ayon kay Reynaldo L.
Aguilar (1994), ito ang pinakamahalagang tungkuling ng wika, sapagkat dito pinaiiral ang
malikhaing paglalang ng mga bagong pamamaraan at bagong paniniwala. Sa tungkuling ito, ang
ng transaksyon sa pagitan ng mga tao, upang mapaunlad nila ang kanya-kanya nilang gawaing
pang-ekonomiya; gaya na lamang sa gobyerno, mga pribadong negosyo, at iba pa.Ayon kay
Christoper Cabughay (2012) isang importanteng salik sa paglago ng ekonomiya ay ang paggamit
panukala ng dating administrasyon kung saan kanilang isinusulong ang paggamit ng wikang
Baaco, Belgira, Bautista, Billoso, Buendia, Cabasco, Celino, Cenal, Cruzcosa, & Coquia
3Economics2, Facultad ng Sining at Panitik, Unibersidad ng Santo Tomas, A.Y. 2012-2013
ANG KAHALAGAN AT MGA KADAHILANAN KUNG BAKIT WIKANG FILIPINO ANG ATING WIKANG
PAMBANSA AT ANG KAUGNAYAN NITO SA UNLAD PANG-EKONOMIYA 3
Ingles bilang midyum ng pagtuturo sa mga estudyante. Ayon sa kanila, ang paghahasa sa mga
sapagkat ang mga banyagang kumpanya ang nagnanais magkaroon ng mga manggagawang may
kakayahang makapagsalita ng Ingles kung kaya’t marami ang mahihikayat magtayo ng mga
negosyo sa bansa. Malaki ang suliranin ng pagdadahilang ito dahil napapawalang bahala na ang
sariling wika ng bansa at nagiging prioridad ng mga tao, lalo na ng ating gobyerno ang mga
dayuhan sa pagpapaunlad ng ating ekonomiya. Hindi nila nakikita ang kahalagahan ng sariling
wika na nagsisilbing identidad ng bawat Pilipino at isa ring insrumento sa maayos na daloy ng
Iskop at Delimitasyon
Ang pananaliksik na ito ay nakatuon sa wikang Filipino at ang epekto ng paggamit nito
ideya patungkol sa mga mahahalagang epekto ng paggamit ng ating sariling wika para sa
Kahalagahan ng Pag-aaral
Ang pag-aaral na ito ay ginawa upang lalong maitindihan ang mga dahilan kung bakit
Filipino ang napiling wikang pambansa, malamaman ang mga katangian ng wikang Filipino at
ang pinagkaiba nito sa ibang mga diyalekto, at matukoy ang kaugnayan at kahalagahan ng
o ibang area: ang trabaho, puhunan, at mga pinagkukunang lupain at ang pagmamanupaktura,
Baaco, Belgira, Bautista, Billoso, Buendia, Cabasco, Celino, Cenal, Cruzcosa, & Coquia
3Economics2, Facultad ng Sining at Panitik, Unibersidad ng Santo Tomas, A.Y. 2012-2013
ANG KAHALAGAN AT MGA KADAHILANAN KUNG BAKIT WIKANG FILIPINO ANG ATING WIKANG
PAMBANSA AT ANG KAUGNAYAN NITO SA UNLAD PANG-EKONOMIYA 4
areang ito.
Filipino.Ang wikang Filipino ang pambansang wika at isa sa mga opisyal na wika ng
Diyalekto. Natatanging paraan ng pananalita ng iisang wika. Tinutukoy lamang nito ang
Wika. Ang tawag sa isang lengguwahe kung mayroon itong sistema sa pagbubuo ng tunog
(ponolodyi), ispeling (morpolodyi) at pangungusap (sintaks). Binubuo ito ng mga salita para sa
kilalang awtoridad sa larangan ng Ekonomiks na si Propesor Alvin P. Ang, Ph.D. at ilang piling
datos upang masuri ang mga ideya at damdamin ng mga naturang propesor at mga
mga iba’t ibang artikulo sa internet, aklatan katulad ng mga aklat, tesis, at iba pang mga
pamanahunang papel.
Baaco, Belgira, Bautista, Billoso, Buendia, Cabasco, Celino, Cenal, Cruzcosa, & Coquia
3Economics2, Facultad ng Sining at Panitik, Unibersidad ng Santo Tomas, A.Y. 2012-2013
ANG KAHALAGAN AT MGA KADAHILANAN KUNG BAKIT WIKANG FILIPINO ANG ATING WIKANG
PAMBANSA AT ANG KAUGNAYAN NITO SA UNLAD PANG-EKONOMIYA 5
mga kadahilanan, kahalagahan, kaugnayan, epekto at kalagayan ng Wikang Filipino bilang ating
sa ilang mga mag-aaral ng nasabing kurso sa Fakultad ng Sining at Panitik Unibersidad ng Santo
nasaliksik na kaalaman.
Tanong: Bilang propesor po ng Ekonomiks, ano po ang inyong masasabi sa kahalagahan, kaugnayan
at epekto ng pagkakaroon ng isang Wikang Pambansa sa pagbibigkis ng isang maunlad na
pambansang ekonomiya?
Tugon:
Ang problema kasi sa bansa natin, mayroon nga tayong National Language pero hindi naman ito
naiintidihan ng lahat. Lahat tayo ay may kanya-kanya at iba-ibang sariling pagkakaunawa [ng mga
mahahalaga at pangunahing konsepto] ng ekonomiks gamit ang ating sariling wika. Sa ating ekonomiya
kasi nagkaka-iba-iba ang ating pagkakaintindi. Ang isang magandang halimbawa na lang nito ay ang
magkakaibang termino na ating ginagamit para sa pagsusukat ng bigat o timbang. May iba ang ginagamit
ay ang salitang kilo. Iyong iba naman ang ginagamit na salita dito ay dangkal. Nagkakaiba-iba iyong
istandard. Sa isang ekonomiya, mahalaga ang “standards to compare.” Hindi mo maikukumpara ng
maayos at epektibo ang mga aspetong ito ng ating ekonomiya kung magkakaiba iyong lenguahe na ating
ginagamit.
Dito na rin papasok ang ating kaalaman sa ekonomiks sa wikang Filipino. Gaya nalang nga kung
tatanungin kung ano ang GDP sa Tagalog. Hindi natin matutukoy ang kabuuang GDP ng ating
ekonomiya kung hindi natin lubos nauunawaan kung anong mga nilalaman nito [sa diwang maka-
Pilipino]. Isang malaking hamon ito sa mga taong hindi nakapag-aral ng English o kaya hindi
nakakaintindi ng teknikal na Tagalog, halimbawa nalang sa ating mga ordinaryong Pilipino na kulang sa
edukasyon. Kaya mahalaga din na maunawaan na ang paglago ng isang bansa ay naaapektuhan ng kung
paano natin nauunawaang lahat ang ekonomiya [sa ating inang wika kung saan ang lahat ay nakakaintindi
nito.]
Ang kaugnayan ngayon ng Wika sa pagkakaroon ng maunlad na bansa ay makikita sa
pagkakaroon ng pagkakaintindihan, nagkakatugma-tugmang pananaw, at nagkakaisang lokal na wikang
ating gagamitin. Kasi nga gaya nalang sa mga naging simula nitong mga bansa na nabuo, lumago sila
dahil sa kanilang “common understanding”. Tinitingan natin dyan ang mga bansang Japan (Japanese
language), China (Mandarin), South Korea (Korean) at Germany (German).
Baaco, Belgira, Bautista, Billoso, Buendia, Cabasco, Celino, Cenal, Cruzcosa, & Coquia
3Economics2, Facultad ng Sining at Panitik, Unibersidad ng Santo Tomas, A.Y. 2012-2013
ANG KAHALAGAN AT MGA KADAHILANAN KUNG BAKIT WIKANG FILIPINO ANG ATING WIKANG
PAMBANSA AT ANG KAUGNAYAN NITO SA UNLAD PANG-EKONOMIYA 6
wika bilang instrumento ng komunikasyon na naiintindihan ng lahat upang masabi na ang isang
bansa ay tumatahak sa isang tunay na makabansang pag-unlad. Nilinaw din niya na dapat na
pagtuunan ng pansin ang edukasyon sa mga taong hindi naaabot at labis naapektuhan ng ilan sa
pagpapaunlad ng Wikang Pambansa at Ekonomiks sa bansa. Kung susumahin, iisa lamang ang
nais ipunto ng maikling bahagi ng panayam na ito, iyon ang intelektwalisasyon ng Wikang
TABLE 2. Resulta ng Pangangalap ng Opinyon mula sa ilang piling estudyante ng AB Ekonomiks sa Unibersidad ng Santo
Tomas, T.A. 2012-2013:
Mga Tanong (Variables) Affirmative Negative No Total
Answers Answers Response Responses
Oo Makatwiran Hindi Walang
Makatwiran komento
1. Makatwiran bang Filipino ang ating Pambansang 13 (81.25%) 1 (6.25%) 2 (12.5%) 16
Wika at hindi ibang dayalekto? (100%)
Napakahalaga Mahalaga Hindi
Mahalaga
2. Gaano kahalaga ang pagkakaroon ng Pambansang 3 (18.75%) 13 (81.25%) 0 16
Wika sa pagkakaroon ng isang maunlad na bansa? (100%)
Anu-ano ang mga kahalagahang ito?
Mayroong Walang Walang
kaugnayan kaugnayan Tugon
3. Mayroon bang kaugnayan ang Filipino bilang ating 10 (62.5%) 0 6 (37.5%) 16
Pambansang Wika sa unlad pang-ekonomiya? Anu- (100%)
ano ang mga kaugnayang ito?
Mayroong Walang Walang
epekto epekto Tugon
4. Mayroon bang tuwirang epekto sa sitwasyong 10 (62.5%) 0 6 (37.5%) 16
pang-ekonomiya ng mga lokalidad na hindi gaanong (100%)
kahusay sa paggamit ng wikang Filipino kumpara sa
mga Pilipinong marunong makipagtalastasan gamit
ang ating Wikang Pambansa?
Positibong Negatibong Walang
komento komento Tugon
5. Ano na ang kasalukuyang kalagayan ng 3 (18.75%) 7 (43.75%) 6 (37.5%) 16
pagpapaunlad sa ating Wikang Pambansa bilang isang (100%)
malawakang wika ng komunikasyon sa modernong
panahon? Paano nito naapektuhan ang modernisasyon
at ekonomiya ng bansa?
Baaco, Belgira, Bautista, Billoso, Buendia, Cabasco, Celino, Cenal, Cruzcosa, & Coquia
3Economics2, Facultad ng Sining at Panitik, Unibersidad ng Santo Tomas, A.Y. 2012-2013
ANG KAHALAGAN AT MGA KADAHILANAN KUNG BAKIT WIKANG FILIPINO ANG ATING WIKANG
PAMBANSA AT ANG KAUGNAYAN NITO SA UNLAD PANG-EKONOMIYA 7
Ang talahanayang ito sa taas ay nagpapakita ng buod ng aming nakalap ng opinyon mula
sa ilang mga estudyante ng ekonomiks sa Facultad ng Sining Panitik. Hindi nito ipinahihiwatig
ang opinyon ng nakararaming Pilipino subalit ito ay maari na ring maging basehan ng umiiral na
Tomas.
ang ating Wikang Pambansa. Ito ay sa pagsasabing ang Filipino ang pinakamadali at pinakaalam
na wikang ginagamit ng nakararami sa ating populasyon. Bukod pa dito, ang Filipino ay hindi
ating mga pagkakaiba sa pinaniniwalaang pang- relihiyon, kultural at pulitikal. Nakakatuwa ring
malamang maalam ang mga respondente sa kasaysyan ng wikang pambansa sa pagsasabing ang
wikang Filipino ay isang pangkalahatang ngalan ng iba't ibang wika dito sa Pilipinas. Hindi
lamang ito binubuo ng dayalektong Tagalog kundi ito ay ang pagsasama-sama ng iba’t iba pang
nasyonalismo sa puso’t isipan ng mga Pilipino bilang puwersa ng kaunlaran. Sabi pa ng isang
makipag-kapwa ang isang indibidwal mula sa isang dako ng ating bansa sa isa pang indibidwal
sa iba namang dako. Samantala, may isa namang nagsabi na ang Wikang Filipino ay hindi dapat
Baaco, Belgira, Bautista, Billoso, Buendia, Cabasco, Celino, Cenal, Cruzcosa, & Coquia
3Economics2, Facultad ng Sining at Panitik, Unibersidad ng Santo Tomas, A.Y. 2012-2013
ANG KAHALAGAN AT MGA KADAHILANAN KUNG BAKIT WIKANG FILIPINO ANG ATING WIKANG
PAMBANSA AT ANG KAUGNAYAN NITO SA UNLAD PANG-EKONOMIYA 8
panahon ngayon ng globalisasyon mas mahalaga pa ring pagtuunan ng pansin ang pagsasanay sa
ginagampan nito sa pagbibigkis ng isang maunlad na bansa. May nagsabing kailangan ito sa
modernong komersiyo at ekonomiya. May mga nagsabi din namang ang kasalukuyang
kakulangan sa lalo pang pagpapalawak ng wikang Filipino bilang wikang pambansa ay nagiging
isang dahilan kung bakit hindi masyadong umuusad ang Pilipinas bilang isang maunlad na
ating makabansang ekonomiya. Dito mapapansin ang epekto ng language barrier sa pagsusulong
pagkakamit ng kaunlaran sa ating bansa. Dahil ang karamihan sa atin ay hindi sanay maski sa
wikang Filipino ay nahihirapan tayong makipagtalastasan sa ibang tao at ito din ay isang
malaking hadlang para sa ekonomiya dahil ang paggamit ng wikang Filipino ay kaylangan sa
pang-lokal na komersiyo. May isa ding nagkomento na ang transaksyon sa loob ng bansa ay mas
naiintindihan ng dalawang panig, hindi magiging suliranin ang kanilang relasyon. Kung titingnan
ilang lokalidad na hindi gaanong mahusay sa Wikang Filipino. Ayon naman sa isang pang mag-
Baaco, Belgira, Bautista, Billoso, Buendia, Cabasco, Celino, Cenal, Cruzcosa, & Coquia
3Economics2, Facultad ng Sining at Panitik, Unibersidad ng Santo Tomas, A.Y. 2012-2013
ANG KAHALAGAN AT MGA KADAHILANAN KUNG BAKIT WIKANG FILIPINO ANG ATING WIKANG
PAMBANSA AT ANG KAUGNAYAN NITO SA UNLAD PANG-EKONOMIYA 9
bawat Pilipino at dito nabubuo ang ugnayan at ang pagkakaroon ng isang naiibang kultura.
Maganda ding punto ang tugon ng isang respondente na nagbanggit na muli’t muli ang
pangunahing layunin ng wika ay ang mapag-ugnay ang bawat mamamayan. Ang matiwasay na
samahan ng mamamayan ang siya namang susi sa pag-unlad na kabuuan ng bansa, kasama na
Sa huling katanungan naman hati ang opinyon ng mga nakapanayam na mga estudyante.
May mga nagsabi na sa kasalukuyan, ang wikang pambansa ay lalo pang lumalaganap at ito ay
unti-unti nang lumalago kasabay ng modernisasyon. Subalit marami pa rin ang naniniwala na
dapat pang mas paigtingin ang paggamit sa Wikang Pambansa bilang komunikasyon sa
wikang Pilipino. Kung mapapansin, ang ating pambansang wika ay mas nabibigyang-pansin
Chart 1. Narito ang isang grapikal na presentasyon ng aming nakalap na datos ukol sa mga opinyon ng ilang piling mag-aaral:
37.5
Kalagayan 43.75
18.75
37.5
Epekto 0
62.5
37.5
Kaugnayan 0
62.5
0
Kahalagahan 81.25
18.75
12.5
Makatwiran 6.25
81.25
0 10 20 30 40 50 60 70 80 90
Baaco, Belgira, Bautista, Billoso, Buendia, Cabasco, Celino, Cenal, Cruzcosa, & Coquia
3Economics2, Facultad ng Sining at Panitik, Unibersidad ng Santo Tomas, A.Y. 2012-2013
ANG KAHALAGAN AT MGA KADAHILANAN KUNG BAKIT WIKANG FILIPINO ANG ATING WIKANG
PAMBANSA AT ANG KAUGNAYAN NITO SA UNLAD PANG-EKONOMIYA 10
mamamayan. Ang kaisipang ito ay isinaad ni Manuel Luis Quezon, ang tinaguriang Ama ng
Wikang Pambansa (Cabrera, 2009). Ang wikang pambansa ay isang mahalagang instrumento sa
wika ay isang simbolo ng pagkakaroon ng iisang hangarin. Ayon kay Catacataca, Espiritu, at
Villafuerte (2001), lubhang importante ang adapsyon ng panlahat na pambansang wika sapagkat
Amerikano. Kailangan nang mahalin ang kalayaan at kaluluwa ng bayan – ang wikang sarili.
Sapagkat ang wika, alin mang bansa sa sangsinukob ay siyang ginagamit na mabisang
sariling pagkakakilanlan. Ang wika ang kasangkapan sa pagpapadaloy ng kultura, ang kultura
naman ang humuhubog sa kung paano gumagana ang wika sa tiyak na lipunan o pangkat- tao, at
ang wika naman ang lingguwistikong sagisag ng mamamayang nagsasalita nito na nagbubuklod
ay nag-iiba na rin dahil sa malawakang impluwensya ng ibang kultura. Kung lahi ang magiging
basehan, hindi nagkakalayo ang hitsura ng isang Pilipino sa isang taga- Indonesia, Myanmar,
Baaco, Belgira, Bautista, Billoso, Buendia, Cabasco, Celino, Cenal, Cruzcosa, & Coquia
3Economics2, Facultad ng Sining at Panitik, Unibersidad ng Santo Tomas, A.Y. 2012-2013
ANG KAHALAGAN AT MGA KADAHILANAN KUNG BAKIT WIKANG FILIPINO ANG ATING WIKANG
PAMBANSA AT ANG KAUGNAYAN NITO SA UNLAD PANG-EKONOMIYA 11
Malaysia at iba pang Asyanong lahi. Ang wikang Filipino ay isa sa mga tanging patunay ng
Ang bawat Pilipino ay may tungkulin na pahalagahan at mahalin ang sariling wika. Ito na
lamang ang maaring pagkakaiba sa ibang lahi. Ang wikang Filipino ay ang nalalabing diwa ng
pagpapahalaga.
lingua franca nito. Ito ay nangangahulugan na nagsisilbi itong pangalawang wika ng mas
ugnayan sa iba kahit na mayroong mga unang wika o katutubong wika tulad ng Bisaya, Ilokano,
Ayon kay Komisyoner Wilfrido Villacorta (sa Catacataca, et al., 2001), ang Filipino ay
isang “umiiral na wikang pambansa, at ang nukleo nito ay Pilipino. Ang pormalisasyon nito ay
dahil hindi pa ito pormalisado ay hindi ito umiiral. Ito ay lingua franca.”
nila na ang Wikang Filipino ay isang “tunay, natural at dinamikong wika na ginagamit at
Maraming akademiko ang nagpatunay na ang wikang Filipino ang pambansang lingua
franca. Ayon kay Dr. Ernesto A. Constantino, “ang pinili naming wika na idedebelop bilang
Baaco, Belgira, Bautista, Billoso, Buendia, Cabasco, Celino, Cenal, Cruzcosa, & Coquia
3Economics2, Facultad ng Sining at Panitik, Unibersidad ng Santo Tomas, A.Y. 2012-2013
ANG KAHALAGAN AT MGA KADAHILANAN KUNG BAKIT WIKANG FILIPINO ANG ATING WIKANG
PAMBANSA AT ANG KAUGNAYAN NITO SA UNLAD PANG-EKONOMIYA 12
wikang pambansa natin, ang tinawag naming lingua franca o Filipino” (Constantino, 1996). Ang
wika naman ayon kay Atienza (1996) ay inilarawan niya na isang “wikang compromise o lingua
franca”. Pinunto naman ni Flores (1996) na ang Filipino ay isang lenggwahe ng “kulturang
popular na nagmula sa Metro Manila at pinalaganap sa buong kapuluan”. Kaugnay nito, dahil sa
maging pambansang lingua franca ang wikang Filipino dahil ito ay nagsimula sa Sentro o Metro
Manila. Ayon sa Komisyon ng Wikang Filipino (1992), binigyang kahulugan nila ang wikang
Filipino:
komunikasyon ng iba’t ibang etnikong grupo. Tulad ng alinmang buhay na wika, nadedebelop
ibang barayti ng wikang angkop sa mga sitwasyong panlipunan ng mga grupong may iba- ibang
Nararapat na ituring ang Filipino bilang wikang pambansa hindi Pilipino. Ang Pilipino ay
itinuturing na mono- based national language (Bernales, et.al, 2011) sapagkat ang nilalaman at
istruktura nito ay hango sa Tagalog. Nagbunga ito ng di- magandang reaksyon sa mga di-
pambansa.
Ayon kay Geruncio Lancuesta, Filipino ang dapat idebelop hindi Pilipino dahil ito ay
wikang nakabase sa mixed Tagalog ng Maynila. Iginiit nya na ang Filipino ay gumagamit ng
mga alpabeto ng Kastila kabilang dito ang c, ch, f, j, ll, n, q, m, y , x and z samantalang ang
Baaco, Belgira, Bautista, Billoso, Buendia, Cabasco, Celino, Cenal, Cruzcosa, & Coquia
3Economics2, Facultad ng Sining at Panitik, Unibersidad ng Santo Tomas, A.Y. 2012-2013
ANG KAHALAGAN AT MGA KADAHILANAN KUNG BAKIT WIKANG FILIPINO ANG ATING WIKANG
PAMBANSA AT ANG KAUGNAYAN NITO SA UNLAD PANG-EKONOMIYA 13
Pilipino ay gumagamit ng mga alpabeto sa balarila ni Lope K. Santos na siyang purong Tagalog.
Ang mga hiram na letra ay pananatilihin sa kanyang orihinal na anyo at hahayaan ang publiko sa
pagbabago ng mga baybay ayon sa kanilang ararw- araw na paggamit (Catacataca, et.al, 2001).
Ang pagbabago mula Pilipino sa Filipino ay ginawa hindi lamang para sa representasyon
ng mga di- Tagalog. Higit pa rito ang kadahilanan ng pagpapalit ng P sa F. Kinailangang gawin
wikang pambansa tulad ng pagdaragdag ng walong titik sa alpabeto at ang paglinang dito salig sa
mga umiiral na wika sa Pilipinas at iba pang mga wika. Ito ay mga pagbabagong iba sa wikang
ng wikang pambansang nililinang salig hindi sa Tagalog lamang kung hindi maging sa iba pang
wikang katutubo, kasama ang Ingles, Kastila at iba pang nakakaimpluwensya sa ating
Mula rito, bukod sa pagiging lingua franca at dinamikong wikang may iba’t ibang
barayti, malinaw ang kabatirang ang Filipino ang wikang panlahat na likas sa mga Pilipino at
upang talakayin ang masaklaw na aspekto ng buhay- Pilipino at bilang wikang panlahat na
isang bansa. Ito ay isang instrumentong ginagamit sa ugnayan at transaksiyon ng bawat tao sa
isang ekonomiya. Kung wala nito, makakaroon ng hindi pagkakaunawaan at maaring humantong
Baaco, Belgira, Bautista, Billoso, Buendia, Cabasco, Celino, Cenal, Cruzcosa, & Coquia
3Economics2, Facultad ng Sining at Panitik, Unibersidad ng Santo Tomas, A.Y. 2012-2013
ANG KAHALAGAN AT MGA KADAHILANAN KUNG BAKIT WIKANG FILIPINO ANG ATING WIKANG
PAMBANSA AT ANG KAUGNAYAN NITO SA UNLAD PANG-EKONOMIYA 14
walang transaksiyon, walang ekonomiya at kung isiipin natin, kung walang lipunan, walang
transaksyon. Binanggit din niya na lahat ng nangyayari sa ekonomiya ay base sa kung paano mo
ito naintindihan kung kaya’t dapat ay maipahayag mo rin ng malinaw sa iba ang iyong
naintindihan tungkol doon. Dahil dito, masasabi na ang wikang pambansa ay may malaking
gawain ng bawat Pilipino. Gawin na lamang na halimbawa ang pagbili ng isang ordinaryong
Pilipino sa tindahan. Ang ginagamit na wika sa transaksiyong ito ay Filipino. Sa ganitong paraan
Ayon kay Macinas, ang bawat bansa ay may sariling wika na ginagamit upang
natamo, magkakaroon ng katahimikan at kaayusan ang isang bansa. Masasabi rin na ang
katiwasayan ng isang bansa ay isa ring salik sa pag-unlad ng ekonomiya nito. Kapag
nagkakaroon ng kaayusan ang isang bansa ay maaiwasan ang gulo at mas mapapaunlad pa lalo
Para naman kay Tacbad, bagaman Ingles ang wika ng komersyo, hindi pa rin ito ang susi
sa kaunlaran ng bansa. Binigyan niyang halimbaawa ang mga bansang Japan, South Korea,
Thailand, at China. Di tulad sa bansang Pilipinas, ang mga bansang ito ay masasabing mahina sa
wikang Ingles. Ngunit hindi ito naging dahilan upang paunlarin nila ang kanilang bansa. “Ang
Japan ang isa sa pinakamayamang bansa sapagkat ginagamit nila ang wikang sarili. Hindi
Baaco, Belgira, Bautista, Billoso, Buendia, Cabasco, Celino, Cenal, Cruzcosa, & Coquia
3Economics2, Facultad ng Sining at Panitik, Unibersidad ng Santo Tomas, A.Y. 2012-2013
ANG KAHALAGAN AT MGA KADAHILANAN KUNG BAKIT WIKANG FILIPINO ANG ATING WIKANG
PAMBANSA AT ANG KAUGNAYAN NITO SA UNLAD PANG-EKONOMIYA 15
ginamit ng Japan para umunlad ang wikang Ingles,” ani Tacbad. Sa bansang ito na Ingles ang
itinuturing na pangalawang lengguahe, malaking bagay ang paggamit nito sa usaping pang-
ekonomiya. Ngunit kung ikukumpara ang Pilipinas sa ibang bansa, mas magkakaroon ng
V. KONGKLUSYON
pagpapaunlad ng ekonomiya ng isang bansa. Ang wikang Filipino ay hindi lamang nagbubuklod
positibong epekto sa ating ekonomiya. Sa paggamit ng ating sariling wika sa bawat transaksyon
kadahilanang mas madaling gamitin at magkaintindihan ang mga tao. Bilang mga estudyante ng
economics, aming nalalaman na ang isa sa nagbibigay sigla sa ekonomiya ng isang bansa ay ang
dami ng produktibong transaksyon dito. Kaya sa paggamit nito, mas maraming Pilipino ang ma
eengganyo na makipag transaksyon sa iba’t ibang sektor sa ekonomiya dahil mas madali at
komportable silang gamitin ang Filipino bilang wika sa komunikasyon. Dapat nating bigyang
halaga ang ating sariling wika, lalo na sa paggamit nito sa iba’t ibang sektor ng lipunan gaya
Ang isang bansa ay hindi lamang binubuo ng mga tao, pamahalaan, teritoryo, at
pagkakaintindihan at pagkakaisa ang mga nasasakupan nito. Filipino ang wika ng Pilipinas na
pinili di lamang sa ito ay ginagamit ng halos lahat mga mga mamamayan kundi ito ang
sumisimbolo sa pagiging Pilipino nating lahat. Ito ang nagbibigay sa ating lahat ng
Baaco, Belgira, Bautista, Billoso, Buendia, Cabasco, Celino, Cenal, Cruzcosa, & Coquia
3Economics2, Facultad ng Sining at Panitik, Unibersidad ng Santo Tomas, A.Y. 2012-2013
ANG KAHALAGAN AT MGA KADAHILANAN KUNG BAKIT WIKANG FILIPINO ANG ATING WIKANG
PAMBANSA AT ANG KAUGNAYAN NITO SA UNLAD PANG-EKONOMIYA 16
pagkakakilanlan na lagi nating dala saan man sulok na mundo tayo mapadpad at hinding-hindi
Ang sariling wika ay mahalaga at kinakailangan ng isang bansa sapagkat ito ang
mamamayan ang bumubuo at may kapangyarihan sa isang ekonomiya, sila ang nagpapatakbo sa
bawat sektor nito. Sila ang nagpapaikot ng produksyon at paggamit ng bawat produkto o
serbisyo sa isang bansa. Ang ekonomiya ay hindi lalago o uunlad kung ang mga tao ay hindi
nagkakaisa o nagkakaintindihan. Dahil diyan, marapat lamang na ang mga bansa ay magkaroon
ng sariling wika na tutulong sa kanila upang magkaintindihan. Sa tulong nito, mas mapapadali
ang mga transaksyon, maraming mga mamamayan ang makikisali sa mga talastasan at gawaing
pang ekonomiya, ito ay makakatulong sa pag usad at pag unlad ng mga mamamayan at ng
Isa sa mga importanteng aspeto upang umunlad ang bansa at ang ekonomiya ay ang
isang wika ay nangangahulugan na merong pagkakaisa at unawa ang bawat isa. Ang wikang
at interaksyon ang bawat Pilipino, magkaiba man ng estado sa buhay. Ang pagkakaroon ng
mahalaga upang magkaroon ng bigayan ng mga ideya at paraan upang mas lalo tayong umunlad.
At ang kakulangan nito ang magiging rason sa pagbaba ng progreso sa bansa at ekonomiya.
upang mapaunlad ang ating ekonomiya. Una sa lahat, madali ito naiintindihan ng ating mga
Baaco, Belgira, Bautista, Billoso, Buendia, Cabasco, Celino, Cenal, Cruzcosa, & Coquia
3Economics2, Facultad ng Sining at Panitik, Unibersidad ng Santo Tomas, A.Y. 2012-2013
ANG KAHALAGAN AT MGA KADAHILANAN KUNG BAKIT WIKANG FILIPINO ANG ATING WIKANG
PAMBANSA AT ANG KAUGNAYAN NITO SA UNLAD PANG-EKONOMIYA 17
kababayan maging kahit sa ano pa mang rehiyon sila galing dahil itinituro ito sa ating mga
paaralan. Dahil rito, nagging mas madali ang kalakalan sa pagitan ng ating mga kababayan. Isa
pang dahilan ay ang nagpapakita rin ito n gating pagkakilalan at ng ating sariling “identity” sa
ibang bansa . Dahil dito nagkakaron sila ng kompyansa sa ating bansa at naakit na mag tayo ng
negosyo sa ating bansa. Ang ating pambasang wika ay nagpapadali rin nito ang transaksyon.
Madali rin ito matutunan at maintindihan. Ito rin an gingamit na wika sa Maynila kung saan
sentro ang transaksyon at negosyo. Batid man natin na sa mundo ng komersyo at pandaigdigang
kalakalan ay mas ginagamit ang wikang Ingles, hindi parin matatawaran ang tulong at epekto na
naidudulot ng sarili nating wika sa local na merkado at pain a rin sa pangkalahatang ekonomiya
wikiang Pilipino bilang maging tulay sa pag unlad n gating ekonomiya nang sa gayon ay
makilala pa ito at maging isang makabuluhang instrument ito maliban sa pagiging isang uri ng
Samantala, nasananay na ang mga Pilipino na gamitin ang wikang Ingles sa kanilang
araw- araw na pamumuhay, dahil itinuturing na itong lenggwahe ng globalisasyon. Isang patunay
sa pagiging mahusay sa Ingles ng mga Pilipino ay ang pagrekognisa ng buong mundo sa bansa
na “Highest Standard in English”. Subalit, nagpapatuloy pa din ang paglinang ng Filipino bilang
Ingles na ang halos lumalabas sa mga isipan at bibig ng mga Pilipino, mahalaga pa din para
sakanila ang sariling pambansang wika. Sa pag-unlad ng bansa,hindi lamang ang import, export,
at GDP ang binibilang. Kinokonsidera din ang araw- araw na transaksyon ng mga Pilipino sa
ang ating wika. Ano ang koneksyon nito sa ekonomiya? Kung nadebelop na natin ang
Baaco, Belgira, Bautista, Billoso, Buendia, Cabasco, Celino, Cenal, Cruzcosa, & Coquia
3Economics2, Facultad ng Sining at Panitik, Unibersidad ng Santo Tomas, A.Y. 2012-2013
ANG KAHALAGAN AT MGA KADAHILANAN KUNG BAKIT WIKANG FILIPINO ANG ATING WIKANG
PAMBANSA AT ANG KAUGNAYAN NITO SA UNLAD PANG-EKONOMIYA 18
karunungan sa ekonomiyang kalagayan ng bansa. Paano naman ang mga dayuhan dito sa bansa?
Ang mga dayuhan sa Pilipinas ay naging maigi sa pagnanais na matuto ng wikang Filipino at
nagiging parte na sila sa pagpapayaman pa nito. Marami na din mga dayuhan ang naninirahan sa
Bautista)
grupo, lalong-lalo na ng isang buong nasyon o bansa. Ang wika ay pangunahing instrumentong
sistema ng ating pamumuhay, maraming aspeto ng buhay ang mawawalan ng kaayusan. Pulitika,
mass media, edukasyon, komersyo at higit sa lahat, ang ekonomiya. Bilang isang estudyante,
malaki ang kontribusyon ng wika sa ekonomiya. Ito ang nagsisilbing daan tungo sa mabuting
negosasyon. Kasama na rin rito ang pamamahala ng bansa, kung wala ang ating sariling wika,
magiging mabagal at magulo ang transaksyon ng bawat produkto at ang pagsasagawa nito. Isa
ang wika sa mga bagay na dapat pagtuunan pansin ng pamahalaan tungo sa mabuting kaunlaran.
Ang Wikang Filipino ay nagsisilbing tulay upang magkaintindihan ang bawat Pilipino sa
ating bansa. Ang Wikang Filipino din ay bumubo sa isa sa mga pinakamatibay na bigkis na nag-
pagkakaintindihan ng mga nasasakupan ng bansang Pilipinas. Kung kaya’t ang wikang ito rin ay
Baaco, Belgira, Bautista, Billoso, Buendia, Cabasco, Celino, Cenal, Cruzcosa, & Coquia
3Economics2, Facultad ng Sining at Panitik, Unibersidad ng Santo Tomas, A.Y. 2012-2013
ANG KAHALAGAN AT MGA KADAHILANAN KUNG BAKIT WIKANG FILIPINO ANG ATING WIKANG
PAMBANSA AT ANG KAUGNAYAN NITO SA UNLAD PANG-EKONOMIYA 19
edukado ang mga estudiyante sa mabilis na panahon. Nakakatulong ang wikang Filipino sa
negosyo, gobyerno at mga pribadong sektor sa bansa upang mas madaling magkaintindihan at
Pilipino. Sa kabila ng maraming dayalekto sa bansa, patuloy na nagkakaunawaan pa rin ang mga
Pilipino dahil sa ating Wikang Pambansa. Naiiba ito sa ibang mga lenggwahe sapagkat nagsisilbi
itong kinatawan ng ibang mga lenggwahe sa bansa. Hindi ito Tagalog, hindi rin ito Pilipino. Ito
ay pinagsama-samang katangian ng mga iba’t ibang lenggwahe sa bansa. Ang Wikang Filipino
ng isang bansa. Sa aming pag-aaral, aming napatunayan na malaki ang ginagampanang papel ng
magsasaka’t mangingisda, maging ng ating mga grupong etniko na higit na dumidepende sa mga
katutubong kasanayan hanggang sa mga mamamayang nagpupursiging maiangat ang mga lokal
Baaco, Belgira, Bautista, Billoso, Buendia, Cabasco, Celino, Cenal, Cruzcosa, & Coquia
3Economics2, Facultad ng Sining at Panitik, Unibersidad ng Santo Tomas, A.Y. 2012-2013
ANG KAHALAGAN AT MGA KADAHILANAN KUNG BAKIT WIKANG FILIPINO ANG ATING WIKANG
PAMBANSA AT ANG KAUGNAYAN NITO SA UNLAD PANG-EKONOMIYA 20
na industriya sa isang modernong bansa. Nais ko lamang ipunto na ang resulta ng aming pag-
lamang ang historikal na basehan ng pagkakaroon natin ng sariling wika. Wala namang
nakikitang pagkukulang sa aspetong ito kung saan ang lahat ng mga dayalekto ng bansa ay
sa mga hakbain para lalong mapalawak ang intelektwalisasyon nito sa lahat ng mamamayang
Pilipino ay hindi masyadong nasanay sa pakikipagtalastasan gamit ang wikang Filipino, paano
natin masasabing tunay at dinamikong kumikilos ang mga mekanismo ng pag-unlad ng ating
pag-unlad sa ekonomiya ng bansa. Masasabi ring ang mga kahalagahan, kaugnayan at epekto ng
nito ipinupunto na mas pahalagahan ang Filipino kumpara sa Ingles bilang wika ng
mga mananaliksik sa paksang ito na lalong bigyang pansin ang pagpapalawig ng Wika bilang
Baaco, Belgira, Bautista, Billoso, Buendia, Cabasco, Celino, Cenal, Cruzcosa, & Coquia
3Economics2, Facultad ng Sining at Panitik, Unibersidad ng Santo Tomas, A.Y. 2012-2013
ANG KAHALAGAN AT MGA KADAHILANAN KUNG BAKIT WIKANG FILIPINO ANG ATING WIKANG
PAMBANSA AT ANG KAUGNAYAN NITO SA UNLAD PANG-EKONOMIYA 21
TALASANGGUNIAN:
Almario, V. S. (2011, April 19). Ang Pagpapalakas sa Wikang Filipino (Talumpati sa
Pambansang Summit sa Wika 2011, UP Baguio). Retrieved September 12, 2012, from
www.sawikaan.com: www.sawikaan.com
Bernales, R. A., Atienxa, G. A., Talegon, V., & Gonzales, E. S. (2011). Akademikong Filipino
tungo sa Epektibong Komunikasyon. Malabon City: Mutya Publishing House, Inc.
Catacataca, P. D., Espiritu, C. C., & Villafuerte, P. V. (2001). Punla sa Linggwistikang Filipino:
Handog para kay Alfonso O. Santiago. Makati City: Grandwater Publications and
Research Corporation and Samahan sa Linggwistikang Filipino, Inc.
Constantino, E. A. (1996). Ang Ortografiya ng Wikang Filipino. Quezon City: CSSP
Publications.
Pineda, D. P. Ang Surian ng Wikang Pambansa, ang Pilipino at ang Filipino.
INTERNET:
Cabrera, V. S. (2009, August 16). Pilipino Express. Retrieved September 6, 2012, from Pilipino
Express: http://www.pinoy-express.com
Empaynado, J. I. (2012, August). Komisyon ng Wikang Filipino. Retrieved September 13, 2012,
from www.kwf.gov.ph: www.kwf.gov.ph
GMA Network Inc. (2009, August 31). Retrieved from GMA News Online:
http://www.gmanetwork.com/news/story/171158/news/nation/kasaysayan-ng-wikang-
filipino
Scribd. (2012, March 7). Retrieved from Kahalagahan Ng Wika Sa Kultura At Pag-Unlad Ng
Ekonomiya Sa Bansa: http://www.scribd.com/doc/84300169/Kahalagahan-Ng-Wika-Sa-
Kultura
The Varsitarian. (2012, September 9). Retrieved from Varsitarian:
http://www.varsitarian.net/filipino/20110826/pagpapaunlad_ng_wika_nakatutulong_sa_e
konomiya
Baaco, Belgira, Bautista, Billoso, Buendia, Cabasco, Celino, Cenal, Cruzcosa, & Coquia
3Economics2, Facultad ng Sining at Panitik, Unibersidad ng Santo Tomas, A.Y. 2012-2013