Soalan Akhir THN f1

TINGKATAN 1
MODUL 1 & 2
SAINS
Salam perjuangan adik-adik. Kita telah bersama melafazkan perjanjian untuk membuat ‘PURATCHI’
(perubahan) dalam akademik kita. Jangan mudah mengalah kepada cabaran. Kita bersama anda.
Ayuh kita mengorak langkah…
5.2 TIGA KEADAAN JIRIM
1. Teori kinetic jirim menyatakan bahawa jirim terdiri daripada zarah-zarah seni
yang diskret (berasingan) dan sentiasa bergerak pada semua arah.
2. Zarah-zarah jirim tidak boleh dilihat di bawah mikroskop.
3. Aktiviti berikut membuktikan teori kinetik jirim:
TIGA KEADAAN JIRIM
1. Semua jirim wujud dalam tiga keadaan sama ada:

a) Pepejal – nasi, gula, pasir, tanah, pokok
b) Cecair – minyak masak, alcohol, air mineral
c) Gas – udara, gas memasak
2. Jadual 5.3 menunjukkan ciri-ciri bagi tiga keadaan jirim:
TINGKATAN 1
MODUL 1 & 2
SAINS
TINGKATAN 1
MODUL 1 & 2
SAINS
KADAR RESAPAN DALAM TIGA KEADAAN JIRIM.
1. Zarah-zarah jirim sentiasa bergerak secara rawak ke semua arah.

2. Resapan ialah proses pergerakan rawak zarah-zarah jirim dari kawasan yang
berkepekatan rendah.
3. Resapan boleh berlaku di dalam ketiga-tiga keadaan jirim kerana terdapat ruang di
antara zarah-zarahnya.
4. Kadar resapan ketiga-tiga jirim dikaji dalam aktiviti berikut:
Resapan dalam pepejal.
1. Ketulan kecil hablur kuprum (II) sulfat dibiarkan di

dalam tabung uji yang mengandungi agar-agar.
2. Selepas beberapa hari, warna biru kuprum (II) sulfat
merebak secara perlahan-lahan ke dalam agar-agar.
Semua hablur telah hilang.
3. Kadar resapan adalah perlahan kerana ruang antara
zarah-zarah pepejal adalah kecil.
Resapan dalam cecair.
1. Beberapa ketulan kecil hablur kuprum (II) sulfat

dimasukkan ke dalam tabung uji yang berisi air.
2. Selepas beberapa jam, warna biru kuprum (II)
sulfat dilihat tersebar ke seluruh air.
3. Zarah-zarah kuprum (II) sulfat telah bergerak
memasuki ruang kecil dalam zarah-zarah air.
Resapan dalam gas.
1. Satu balang gas yang mengandungi udara diletakkan di atas

satu balang gas lain yang mengandungi bromin.
2. Selepas penutup dialihkan, gas bromin yang berwarna perang
kemerahan merebak dengan cepat ke dalam balang gas yang
berisi udara.
3. Kadar resapan adalah pantas kerana ruang antara zarah-zarah
gas adalah besar.
TINGKATAN 1
MODUL 1 & 2
SAINS
PERUBAHAN KEADAAN JIRIM DARI SEGI PERGERAKAN ZARAH-ZARAH AKIBAT

DARIPADA PENYERAPAN DAN PEMBEBASAN HABA BERDASARKAN TEORI
KINETIK JIRIM.
1. Keadaan jirim dipengaruhi oleh perubahan suhu.

2. Apabila jirim dipanaskan, zarah-zarahnya akan menyerap haba dan mempengaruhi
pergerakannya. Zarah-zarahnya bergerak pantas dan tenaga kinetiknya bertambah.
Maka, jirim berubah daripada pepejal kepada cecair dan akhirnya kepada gas.
3. Apabila jirim disejukkan, haba akan terbebas daripada jirim. Zarah-zarah bergerak
perlahan dan tenaga kinetiknya berkurang. Maka, jirim berubah daripada gas kepada
cecair dan akhirnya kepada pepejal.
4. Perubahan keadaan jirim boleh berlaku melalui proses peleburan, pendidihan,
penyejatan, kondensasi, pembekuan dan pemejalwapan.
TINGKATAN 1
MODUL 1 & 2
SAINS
PELEBURAN
 Apabila pepejal dipanaskan, tenaga haba diserap oleh zarah-zarah.

 Tenaga kinetic zarah-zarah bertambah dan bergerak pantas.
 Pada takat lebur, zarah-zarah pepejal menerima tenaga yang cukup untuk mengatasi daya
tarikan antara zarah-zarah dan bergerak bebas.
 Maka, pepejal bertukar menjadi cecair.
PENDIDIHAN
 Apabila cecair dipanaskan, tenaga haba diserap oleh zarah-zarah.

 Tenaga kinetik zarah-zarah bertambah dan bergerak pantas.
 Pada takat didih, zarah-zarah pepejal menerima tenaga yang cukup untuk mengatasi daya
tarikan antara zarah-zarah dan bergerak bebas.
 Maka, cecair bertukar menjadi gas.
PENYEJATAN
 Penyejatan ialah proses perubahan jirim daripada cecair kepada gas.

 Berlaku pada sebarang suhu.
 Ikatan antara zarah-zarah terputus dan terbebas ke udara.
KONDENSASI
 Apabila gas disejukkan, zarah-zarah kehilangan tenaga dan daya tarikan antara zarah-zarah
meningkat.
 Zarah-zarah gas bergerak perlahan dan mendekati satu sama lain.
 Maka, gas bertukar menjadi cecair.
PEMBEKUAN
 Apabila cecair disejukkan, zarah-zarah kehilangan tenaga dan daya tarikan antara zarah
meingkat.
 Zarah-zarah pepejal tidak dapat bergerak bebas dan bergetar setempat sahaja.
 Maka, cecair bertukar menjadi pepejal.
PEMEJALWAPAN
 Pemejalwapan ialah proses perubahan jirim daripada pepejal kepada gas atau gas kepada
pepejal secara langsung tanpa melalui cecair.
TINGKATAN 1
MODUL 1 & 2
SAINS
SUHU KEKAL SEMASA PELEBURAN, PENDIDIHAN DAN PEMBEKUAN.
1. Suhu jirim meningkat apabila dipanaskan dan menurun apabila disejukkan.

2. Walau bagaimanapun, suhu kekal tidak berubah apabila mencapai takat lebur, takat
didih dan takat beku, dengan andaian tekanan sekitarnya adalah malar.
3. Suhu kekal kerana tenaga kinetik zarah-zarah tidak meningkat. Tenaga haba yang
diserap atau dibebaskan telah digunakan untuk memastikan daya tarikan antara zarah
diatasi atau dibentuk. Maka, suhu adalah tetap.
4. Eksperimen berikut dijalankan untuk menyiasat takat suhu semasa perubahan fizik
sesuatu bahan:
 Ketulan ais dipanaskan dan bacaan termometer dicatat selama 10 minit.
PEMERHATIAN
MASA SUHU KEADAAN JIRIM MASA SUHU KEADAAN JIRIM
(MINIT) (MINIT)
0 0 Pepejal 8 100 Cecair dan gas
1 0 Pepejal dan cecair 9 100 Cecair dan gas
2 0 Pepejal dan cecair 10 100 Cecair dan gas
3 0 Pepejal dan cecair
4 20 Cecair
5 40 Cecair
6 60 Cecair
7 80 Cecair
TINGKATAN 1
MODUL 1 & 2
SAINS
PERBINCANGAN
a) Takat lebur ais = 0 darjah celsius. Takat didih air = 100 darjah celsius
b) Pada takat lebur (minit 0 – 3), ais mula melebur. Zarah-zarah ais menyerap haba dan
haba tersebut digunakan untuk mengatasi daya tarikan antara zarah-zarah, untuk
berubah menjadi cecair. Maka, suhu kekal tidak berubah.
c) Pemanasan diteruskan dan suhu meningkat (minit 4 - 7). Tenaga kinetik bertambah dan
zarah-zarah bergerak pantas.
d) Apabila mencapai takat didih, zarah-zarah menyerap haba. Haba tersebut digunakan
untuk mengatasi daya tarikan antara zarah-zarah, untuk berubah menjadi gas. Maka,
suhu kekal tidak berubah.
Jisim Jirim Kekal semasa Perubahan Fizik
1. Kuantiti zarah di dalam jirim tidak berubah semasa perubahan fizik.

2. Perubahan fizik yang berlaku hanya melibatkan perubahan pergerakan dan susunan
zarah sahaja. Maka, jisim jirim kekal tidak berubah semasa perubahan fizik berlaku.
Jisim kekal semasa ais berubah menjadi Jisim kekal semasa garam melarut.
air.
Ais terdiri daripada zarah-zarah air. Jisim air dan garam = Jisim larutan garam
Apabila ais mencair, kuantiti air yang Apabila garam melarut di dalam air, zarah-zarah
terbentuk adalah sama dengan kuantiti ais. garam berpisah dan mengelilingi zarah-zarah
air. Jadi zarah-zarah garam dan air bercampur
Jika 100 g ais dicairkan, 100 g air akan sekata dan membentuk larutan garam.
terbentuk.
Kuantiti zarah-zarah garam dan air tidak
Hanya susunan, tenaga dan pergerakan zarah berubah. Maka jisimgaram kekal apabila
sahaja yang berubah melarut di dalam sir.
TINGKATAN 1
MODUL 1 & 2
SAINS
Jisim kekal semasa pengembangan pepejal.
Jisim bebola logam dan gelang sebelum pemanasan adalah sama dengan jisim bebola logam
dan gelang selepas pemanasan.
Apabila dipanaskan, zarah-zarah pepejal (bebola logam) mengembang disebabkan oleh

pertambahan jarak di antara zarah-zarahnya.
Kuantiti dan saiz zarah tidak berubah. Maka, jisim bebola kekal apabila mengembang
Pakaian basah mengering di bawah Permukaan kolan atau sungai

cahaya matahari. membeku pada musim sejuk.
(Cecair - Gas) (Cecair - Pepejal)
Contoh Perubahan
Keadaan Jirim dalam
Kehidupan Harian
Titisan air terbentuk pada luar Mentega mencair apabila dibiarkan

permukaan gelas berisi ais. dalam suhu bilik.
(Gas - Cecair) ( Pepejal - Cecair)
TINGKATAN 1
MODUL 1 & 2
SAINS
LATIHAN PENGUKUHAN
BAB 5: JIRIM
5.1 JIRIM DALAM ALAM.
1. Isikan tempat kosong dengan jawapan yang sesuai.

Jirim ialah benda hidup dan benda bukan hidup yang mempunyai …………….. dan
……………... ruang.
2. Kelaskan benda-benda berikut.
Bunyi Pokok Mangga Bayang-bayang Pemadam
Oksigen Haba Kucing Cahaya matahari
Jirim
Jirim Bukan jirim
a. …………… a. ……………
b. …………… b. ……………
c. …………… c. ……………
d. …………… d. ……………
3. Nyatakan pemerhatian berdasarkan situasi berikut.

TINGKATAN 1
MODUL 1 & 2
SAINS
4. Kenal pasti sifat-sifat jirim dengan menandakan (/) pada ruang yang betul.
Sifat-sifat jirim. Sifat fizik Sifat kimia
(a) Air membeku pada suhu 0℃
(b) Serbuk koko melarut dalam air panas
(c) Skru berkarat apabila terdedah kepada air dan udara
(d) Gabus timbul di dalam air
(e) Daun kering terbakar apabila terdedah kepada haba
5. (a) Kenal pasti bahan berikut berdasarkan takat lebur atau takat didih yang diberi.
Ciri-ciri Bahan
(i) Takat lebur pada 1536℃
(ii) Takat didih pada 100℃
(iii) Takat didih pada 78℃
(iv) Tkat lebur pada 60℃
(b) Kenal pasti bahan berikut berdasarkan ketumpatan yang diberi.

Ciri-ciri Bahan
(a) Ketumpatan pada 0.79g/cmᵌ
(b) Ketumpatan pada 0.92g/cmᵌ
(c) Ketumpatan pada 0.25g/cmᵌ
(d) Ketumpatan pada 7.9g/cmᵌ
(e) Ketumpatan pada 19.3g/cmᵌ

TINGKATAN 1
MODUL 1 & 2
SAINS
(c) Nyatakan keterlarutan bahan-bahan berikut.
Bahan Keterlarutan
Air sejuk Air panas
(i) Pasir
(ii) Gula
(iii) Tepung jagung
5.2 TIGA KEADAAN JIRIM
1. Terdapat tiga keadaan jirim, pepejal, cecair dan gas. Tuliskan keadaan jirim bagi objek
atau bahan berikut.
TINGKATAN 1
MODUL 1 & 2
SAINS
2. Lengkapkan jadual di bawah bagi menunjukkan perbezaan sifat antara pepejal, cecair
dan gas.
Sifat-sifat Pepejal Cecair Gas
Rajah sususan zarah.
Sususan zarah-zarah. a Rapat tetapi kurang padat. b
Ruang antara zarah-zarah. c d Besar
Daya tarikan antara zarah. e Kuat f
Tenaga kinetik zarah. g Sederhana h
Pergerakan zarah-zarah. i Bergerak sedikit. j
Kebolehmampatan. k Bole dimampatkan sedikit. l
Bentuk. m n o
Isi padu. Tetap p q

TINGKATAN 1
MODUL 1 & 2
SAINS
3. Isikan tempat kosong dengan jawapan yang betul.
a. …………….. ialah proses pergerakan ……………… jirim dari kawasan yang

berkepekatan …………….. ke kawasan yang berkepekatan ………………
b. Zarah-zarah asap bergerak antara zarah-zarah udara secara ……………… dan
menyebabkan asap itu ……………….
c. Kadar resapan dalam gas adalah paling ……………….. manakala kadar resapan dalam
…………………. adalah paling lambat.
4. Rajah di bawah menunjukkan kesan haba terhadap jirim.
Terangkan proses yang berlaku dan nyatakan sama ada haba diserap atau dibebaskan.
Proses Nama proses Menyerap haba atau Membebaskan haba
P Kondensasi Membebaskan haba
U
TINGKATAN 1
MODUL 1 & 2
SAINS
5. Gariskan jawapan yang betul.
a) Suhu suatu bahan akan meningkat apabila bahan tersebut (disejukkan/ dipanaskan).
Suhunya (tidak berubah/berubah) apabila bahan tersebut mencapai takat didihnya. Pada
takat didihnya, bahan tersebut wujud dalam dua keadaan iaitu (pepejal/cecair) dan
(gas/cecair). Suhu akan (meningkat/menurun) kembali selepas semua (cecair/pepejal)
telah bertukar menjadi (wap air/gas)
b) Perubahan fizikal berlaku apabila suatu bahan berubah dari satu keadaan jirim kepada
keadaan jirim yang lain dengan (menambah/membuang) atau mengurangkan (tenaga
cahaya/tenaga haba). Semua perubahan (kimia/fizikal), jisim bahan tersebut
(berubah/tidak berubah) kerana (kualiti/kuantiti) zarah-zarah tidak berubah. Perubahan
yang berlaku hanyalah pada tahap (tenaga kinetik/tenaga kimia) zarah-zarah tersebut.
6. Rajah berikut menunjukkan pergerakan zarah-zarah gas dalam dua bekas yang berbeza.
a) Berdasarkan rajah di atas, bandingkan kebolehmampatan bekas P dan Q.

…………………………………………………………………………………………..
b) Terangkan jawapan anda di (a).
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………..
c) Apakah yang berlaku jika bekas Q dikecilkan sehingga menjadi 30% siz asal?
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………..
TINGKATAN 1
MODUL 1 & 2
SAINS
d) Lukiskan keadaan dalam bekas Q yang dikecilkan dalam ruangan di bawah.
7. Lengkapkan penyataan berikut mengenai perubahan keadaan jirim dengan betul.
Penyejatan berlaku pada sebarang suhu. Apabila pakaian basah

disidai di bawah matahari, permukaan pakaian basah
…………….. tenaga haba. Zarah-zarah air memperoleh tenaga
dan bergerak ……………… Akhirnya, zarah-zarah tersebut
……………. ikatan antara satu sama lain dan menjadi
…………… dan terlepas ke atmosfera sebagai zarah-zarah
dalam ……………
Apabila dulang ais berisi air dimasukkan ke dalam peti sejuk,

air mula ……………. tenaga haba. Zarah-zarah cecair
……………… tenaga dan bergerak dengan ……………
Apabila suhu cecair mencapai …………….., zarah-zarah akan
bergetar pada kedudukan yang …………….. sebagai zarah-
zarah dalam ……………….. . ………………. terbentuk
Apabila sup dimasak, sup tersebut ……………… tenaga haba.

Zarah-zarah ……………….. memperoleh tenaga dan bergerak
……………….. Tenaga haba digunakan untuk ………………
ikatan antara zarah-zarah cecair. Apabila suhu sup mencapai
……………, lebih banyak zarah cecair menjadi bebas dan
terlepas ke ………………… sebagai zarah-zarah gas.
TINGKATAN 1
MODUL 1 & 2
SAINS
SUDUT KBAT
1) Terangkan bagaimana sifat-sifat jirim diaplikasikan dalam kehidupan harian.

Bagaimanakah gas boleh bertukar menjadi cecair?
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
SUDUT PISA/TIMSS
Kuib ais berubah kepada cecair setelah beberapa minit ditinggalkan di atas meja. Tnadakan
(/) pada ciri-ciri yang kekal dan tanda (x) pada ciri-ciri yang berubah.
Ciri-ciri Kekal sama Berubah
Jisim
Ketumpatan
Isi padu
Pergerakan zarah
Saiz molekul
TINGKATAN 1
MODUL 1 & 2
SAINS
IMBAS MEMORI
Jirim
Keadaan jirim
Dua ciri
Ada jisim
1…………………..
5…………… Cecair Gas
Sifat fizikal Sifat kimia
……….
2……………… Pengaratan
…………………
Takat didih 4…………………
3……………… …………………..
………………….
Kebolehan
melarut dijelaskan dengan
Teori kinetik jirirm
6. Jirim adalah terdiri daripada …………..

halus yang …………….. dan sentiasa bergerak
Kenal pasti bahan berdasarkan pada ……………… arah.
sifat fizikal.
Cth:
-Takat lebur dan takat didih Pembekuan
-Ketumpatan Proses yang terlibat dalam
perubahan keadaan jirim.
8……………
….
7……………. Pemejalwapan
Kondensasi Pendidihan

Soalan Akhir THN f1

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Soalan Akhir THN f1

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

TINGKATAN 1

5.2 TIGA KEADAAN JIRIM

2. Zarah-zarah jirim tidak boleh dilihat di bawah mikroskop.

3. Aktiviti berikut membuktikan teori kinetik jirim:

TIGA KEADAAN JIRIM

1. Semua jirim wujud dalam tiga keadaan sama ada:

KADAR RESAPAN DALAM TIGA KEADAAN JIRIM.

1. Zarah-zarah jirim sentiasa bergerak secara rawak ke semua arah.

Resapan dalam pepejal.

1. Ketulan kecil hablur kuprum (II) sulfat dibiarkan di

Resapan dalam cecair.

1. Beberapa ketulan kecil hablur kuprum (II) sulfat

Resapan dalam gas.

1. Satu balang gas yang mengandungi udara diletakkan di atas

PERUBAHAN KEADAAN JIRIM DARI SEGI PERGERAKAN ZARAH-ZARAH AKIBAT

1. Keadaan jirim dipengaruhi oleh perubahan suhu.

 Apabila pepejal dipanaskan, tenaga haba diserap oleh zarah-zarah.

 Apabila cecair dipanaskan, tenaga haba diserap oleh zarah-zarah.

 Penyejatan ialah proses perubahan jirim daripada cecair kepada gas.

SUHU KEKAL SEMASA PELEBURAN, PENDIDIHAN DAN PEMBEKUAN.

1. Suhu jirim meningkat apabila dipanaskan dan menurun apabila disejukkan.

0 0 Pepejal 8 100 Cecair dan gas

1 0 Pepejal dan cecair 9 100 Cecair dan gas

2 0 Pepejal dan cecair 10 100 Cecair dan gas

3 0 Pepejal dan cecair

Jisim Jirim Kekal semasa Perubahan Fizik

1. Kuantiti zarah di dalam jirim tidak berubah semasa perubahan fizik.

Apabila dipanaskan, zarah-zarah pepejal (bebola logam) mengembang disebabkan oleh

Pakaian basah mengering di bawah Permukaan kolan atau sungai

Titisan air terbentuk pada luar Mentega mencair apabila dibiarkan

5.1 JIRIM DALAM ALAM.

1. Isikan tempat kosong dengan jawapan yang sesuai.

Bunyi Pokok Mangga Bayang-bayang Pemadam

Oksigen Haba Kucing Cahaya matahari

Jirim Bukan jirim

3. Nyatakan pemerhatian berdasarkan situasi berikut.

(a) Air membeku pada suhu 0℃

(b) Serbuk koko melarut dalam air panas

(c) Skru berkarat apabila terdedah kepada air dan udara

(d) Gabus timbul di dalam air

(e) Daun kering terbakar apabila terdedah kepada haba

(i) Takat lebur pada 1536℃

(ii) Takat didih pada 100℃

(iii) Takat didih pada 78℃

(iv) Tkat lebur pada 60℃

(b) Kenal pasti bahan berikut berdasarkan ketumpatan yang diberi.

(a) Ketumpatan pada 0.79g/cmᵌ

(b) Ketumpatan pada 0.92g/cmᵌ

(c) Ketumpatan pada 0.25g/cmᵌ

(d) Ketumpatan pada 7.9g/cmᵌ

(e) Ketumpatan pada 19.3g/cmᵌ

(c) Nyatakan keterlarutan bahan-bahan berikut.

Air sejuk Air panas

(iii) Tepung jagung

5.2 TIGA KEADAAN JIRIM

Rajah sususan zarah.

Sususan zarah-zarah. a Rapat tetapi kurang padat. b

Ruang antara zarah-zarah. c d Besar

Daya tarikan antara zarah. e Kuat f

Tenaga kinetik zarah. g Sederhana h

Pergerakan zarah-zarah. i Bergerak sedikit. j

Kebolehmampatan. k Bole dimampatkan sedikit. l

Isi padu. Tetap p q