Bahagian A

(15 markah)
Jawab semua soalan

1 Mekatronik merupakan bidang ilmu yang menggabungkan semua elemen elektrik, elektronik, mekanikal
dan
A akuaponik
B kejuruteraan
C fesyen
D kawalan dan pengaturcaraan
[1 markah]

2 Apakah fungsi sistem mekanikal dalam reka bentuk mekatronik?

A Membekalkan arus elektrik bagi membolehkan peranti mekatronik menjalankan fungsi yang
ditetapkan
B Penghantar untuk memindahkan suatu sumber gerakan (motor) kepada bentuk yang lain
C Sambungan fizikal komponen elektronik dalam suatu litar bagi membolehkan sistem beroperasi
D Kaedah kawalan sistem yang mengurus, mengarah, dan mengawal atur tindakan bagi memastikan
reka bentuk mekatronik berfungsi dengan sempurna
[1 markah]

3 Rajah berikut menunjukkan sebuah gambar rajah blok produk mekatronik.

Input Proses Output

Pengaturcaraan

Peranti Masukan X Peranti Keluaran

X dalam gambar rajah blok bagi produk mekatronik itu adalah

A pengawal
B mikropengawal
C motor AT
D panel kawalan
[1 markah]
4 Apakah tujuan analisis fungsi dilaksanakan
A Mengesan masalah kefungsian
B Menyokong sistem secara menyeluruh
C Membentuk suatu sistem yang lengkap
D Membantu mengenalpasti sistem yang ada pada produk
[1 markah]

5 Apakah contoh penambahbaikan yang boleh dilakukan pada produk yang digunakan dalam gelap
A Memasang kipas
B Memasang lampu
C Menambah LED
D Menggunakan bahan lutsinar
[1 markah]
6 Apakah ujian yang dilakukan pada suatu produk untuk menguji kefungsiannya
A Ujian simulasi
B Ujian kefungsian
C Ujian prototaip
D Ujian parameter
[1 markah]

7 Apakah contoh penambahbaikan yang boleh dilakukan pada sebuah produk seperti kereta kawalan jauh
untuk kegunaan lasak
I Menambah bahan binaan.
II Menambah kelajuan.
III Menambah fungsi komponen.
IV Meningkatkan kawalan dan pengaturcaraan.
A I, II, dan III
B I, III, dan IV
C I, III dan IV
D II, III, dan IV
[1 markah]

8 Rajah menunjukkan perubahan reka bentuk basikal.

Takrifkan definisi reka bentuk

A ilmu kemahiran tentang penyusunan bahan
B pengetahuan tentang penyusunan bahan secara terancang untuk menghasilkan sesuatu produk yang
memberi impak kepada kehidupan
C reka bentuk terbahagi kepada dua dua iaitu reka bentuk konkrit dan abstrak
D pengaplikasikan ilmu sains dan matematik dengan menggunakan sumber semula jadi.
[1 markah]

9 Terangkan fungsi galas bebola pada sebuah basikal.

A mengawal haluan basikal.
B menghalang roda dari berputar.
C membolehkan roda berputar dengan mudah.
D memperlahankan kelajuan pergerakan basikal.
[1 markah]
10 Apakah fungsi sistem mekanikal dalam kereta kawalan jauh?
A menerima dan menukarkan isyarat input
B sebagai sumber tenaga elektrik
C mikropengawal dan sistem kawalan yang diatur cara.
D mengurangkan atau meningkatkan halaju dan menambah daya kilas motor.
[1 markah]
 11 Pilih penyataan yang menjelaskan ciri-ciri sambungan liar pada sebuah reka bentuk litar elektrik.
A Litar pintas adalah litar yang melalui beban.
B Litar bypass adalah litar yang selamat untuk penyambungan kekal.
C Litar tertutup mempunyai satu kitaran lengkap pergerakan arus, voltan dan kuasa dalam satu litar
elektrik.
D Litar buka mempunyai satu kitaran lengkap pergerakan arus, voltan dan kuasa dalam satu litar
elektrik.
[1 markah]

12 Rajah berikut menunjukkan simbol yang digunakan dalam papan litar elektronik mikropengawal

Terangkan fungsi komponen tersebut

A Menyambung dan memutuskan arus elektrik litar bekalan kuasa
B Membenarkan arus elektrik mengalir satu arah sahaja
C Menyambung dan memutuskan litar set semula
D Menyimpan dan membuang cas elektrik
[1 markah]

13 Rajah berikut menunjukkan Teknik cantuman.

X Y Z
Klasifikasikan rajah tersebut dengan kaedah mencantum yang betul.

X Y Z
A Kaedah Jahitan Kaedah Sulaman Kaedah Lain
B Kaedah Lain Kaedah Sulaman Kaedah Tampalan
C Kaedah Sulaman Kaedah Jahitan Kaedah Tampalan
D Kaedah Lain Kaedah Sulaman Kaedah Jahitan
[1 markah]

14 Pilih penyataan yang tepat menerangkan sistem akuaponik.

A Sistem tanaman yang menggunakan perairan cetek
B Aktiviti tanaman untuk akuakultur
C Kombinasi aktiviti ternakan ikan dan tanaman
D Tanaman tanpa medium tanah
[1 markah]
15 Suresh diminta untuk menghasilkan sebuah reka bentuk baharu sistem fertigasi. Rancangkan urutan
langkah kerja yang betul selepas Suresh menghasilkan dua lakaran reka bentuk.
I Membina mock-up atau model.
II Menganalisis elemen dan prinsip reka bentuk.
III Melakukan ujian penilaian mock-up atau model.
IV Membuat penilaian berdasarkan kriteria yang ditetapkan.
A I, II, III, IV
B I, III, IV, II
 C II, I, III, IV
D II, IV, I, III
[1 markah]

Bahagian B
(55 markah)
Jawab semua soalan

1 Berikut adalah jenis revolusi industri.

A Revolusi industri 1.0

B Revolusi industri 2.0
C Revolusi industri 3.0
D Revolusi industri 4.0

Padankan pernyataan yang berikut dengan revolusi industri yang sesuai dengan menulis A, B, C, dan D di
petak yang disediakan.

Penggunaan meluas reka bentuk elektronik dengan reka bentuk bagi menghasilkan reka C
bentuk mekatronik

Penggunaan reka bentuk mekanikal bagi menggantikan tenaga manusia A

Penggabungan reka bentuk mekatronik bersama internet benda, data raya,

dan pengkomputeran bagi membentuk sistem pengeluaran pintar D

Penemuan tenaga elektrik yang membolehkan produk dihasilkan dalam B

kuantiti lebih besar dan cepat
[4 markah]
2 Mekatronik merupakan bidang ilmu yang menggabungkan semua elemen asas kejuruteraan. Namakan
elemen-elemen itu.
Sistem elektrik
(a) _______________________________________________________________________________
Sistem mekanikal
(b) _______________________________________________________________________________
Sistem elektronik
(c) _______________________________________________________________________________
Sistem kawalan dan pengaturcaraan
(d) _______________________________________________________________________________

[4 markah]

3 Tandakan () pada rajah yang menggunakan prinsip mekatronik dan (✗) pada rajah yang bukan pada
petak yang disediakan.

 X 
[3 markah]
4 Yang berikut adalah gambar rajah blok mesin basuh automatik.

Input Proses Output

X
Mod pilihan
Dram
Mikropengawal Y
berpusing
W
Z

Nyatakan W, X, Y, dan Z di ruang yang disediakan.

Penderia
W: _______________________________________________________________________________
Motor AU
X: _______________________________________________________________________________
Takal dan tali sawat
Y: _______________________________________________________________________________
Pemacu motor
Z: _______________________________________________________________________________
[4 markah]

5 Setiap elemen mekatronik bergabung bagi membolehkan produk berfungsi dengan berkesan. Padankan
sistem yang berikut dengan fungsinya dalam produk mekatronik untuk membolehkannya berfungsi.

A Sistem elektrik
B Sistem kawalan
C Sistem mekanikal

(a) Memindahkan suatu sumber gerakan kepada bentuk yang lain. C

(b) Mengawal atur tindakan bagi membolehkan produk mekatronik berfungsi.

B
(c) Membekalkan arus elektrik.
A
[3 markah]

6 Salah satu elemen reka bentuk ialah garisan. Nyartakan tiga fungsi garisan dalam penghasilan reka
bentuk.
Membahagikan dua ruang.
(a) _______________________________________________________________________________
Menunjukkan pergerakan / arah.
(b) _______________________________________________________________________________

(c) _______________________________________________________________________________
Menunjukkan keseimbangan
[ 3 markah ]
7 Berikut adalah prinsip-prinsip reka bentuk.

A Pengulangan
B Harmoni
C Kontras
D kesatuan

Padankan prinsip reka bentuk tersebut dengan menulis A, B, C dan D pada petak yang disediakan.

Penyusunan semula objek secara berulang-ulang. A

Semua bahagian elemen yang bergabung D
Perbezaan ketara pada ciri elemen yang digunakan. C
Melihat sesuatu yang dapat memberikan keamanan dan ketenteraman. B

[ 4 markah ]

8 Nyatakan teknik pembinaan objek berikut dengan menulis A atau B pada ruang yang disediakan.

A Pembenaman B Penyatuan

i.______________________________

[1 markah ]
ii.____________________________________

[1 markah]
A Tuangan sejuk
B Tuangan panas

9 Kenal pasti bahan-bahan tuangan berikut sama ada tuangan sejuk atau tuangan panas dengan
menulis A atau B pada petak yang disediakan.

Tembaga B

Plaster of paris A

Timah B
[ 3 markah ]
10 Nyatakan dua kaedah membuat kemasan menggunakan konsep Elektroplating.
Berasaskan logam
(a)___________________________________________________________________________
Kekonduksian elektrik.
(b)____________________________________________________________________________

[ 2 markah ]

11 Kenalpasti tiga komponen mekanikal yang ada pada eskalator ( tangga bergerak ). Tandakan ( / ) pada
petak yang disediakan.

Gear /

Rantai /
Aci engkol

Tuil /
Tali sawat
[ 3 markah ]

12 Berikut adalah langkah pengurusan pelaksanaan projek. Pilih dan susun langkah pengurusan
pelaksanaan projek pada petak yang disediakan.

 Pendokumentasian  Perancangan  Pengawalan  Penjadualan

Pengawalan
Penjadualan
Perancangan

[ 3 markah ]
13 Berikut merupakan aktiviti yang terlibat dalam pengurusan projek.

Skop
Kos
kerja
projek
Pengurusan
projek

Tempoh
masa

Tuliskan aktiviti yang melibatkan komponen pengurusan projek pada petak yang disediakan .

Pengurusan tempoh yang ditetapkan untuk menyempurnakan sesuatu Tempoh masa

projek
Melibatkan peruntukan kewangan bagi menjayakan projek Kos projek
Melibatkan kualiti, ciri dan fungsi reka bentuk yang dikehendaki Skop kerja

[ 3 markah ]
14 Tandakan (√) bagi lukisan oblik yang betul dan (X) bagi lukisan yang salah.

√ X

X √

[ 4 markah ]

15 Tandakan ( √ ) bagi tiga ciri sistem akuaponik yang baik.

Tanaman yang tumbuh subur di atas akuarium /

Akuaponik menggunakan kolam yang berasingan untuk ikan dan tanaman

Ikan dipelihara di dalam bekas dan tanaman berada di atas permukaan air dengan akar /
terendam
Akuaponik secara takungan menggunakan bekas,kolam dan takungan yang sama /

[ 3 markah ]

16 Berikut adalah perkakasan yang digunakan untuk membuat dan menghasilkan sesuatu makanan

A Pisau ukir
B Pisau penyisih
C Pisau pelepa

Padankan alatan tersebut dengan fungsi yang sesuai dengan menulis A, B dan C pada petak yang
disediakan.

Fungsi Jawapan
Memotong Pisau penyisih
Menghias Pisau pelepa
Membentuk Pisau ukir
[ 3 markah ]
17 Rajah menunjukkan langkah-langkah dalam proses penghasilan projek.

I II

III IV V

Tuliskan langkah di I, II, III, IV, dan V di ruang yang disediakan.

I: Penyelesaian masalah inventif

_______________________________________________________________________________
Penjanaan idea
II: _______________________________________________________________________________
Lakaran idea
III: _______________________________________________________________________________
Pengujian
IV: _______________________________________________________________________________
Pendokumentasian
V: _______________________________________________________________________________
[4 markah]
 Bahagian C
(30 markah)
Jawab semua soalan

1. Daniel ingin menghasilkan rantai penyangkut kunci dengan kaedah acuan dan tuangan. Dia telah
menghasilkan model awal dengan menggunakan mesin pencetak 3D seperti yang ditunjukkan dalam
rajah di bawah.

Berikut adalah bahan dan alatan yang disediakan oleh Daniel bagi menghasilkan produknya.
Bahan Alatan

Plaster of paris Bekas pembancuh

Epoxy resin dan epoxy hardener Cawan penyukat
Minyak/mould release Kayu penggaul
Air

Berdasarkan maklumat di atas,

(a) Terangkan proses penghasilan acuan dan tuangan bagi pembuatan produk tersebut.
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
___________________________________________________________________
[8 markah]

(b) Terangkan satu langkah keselamatan yang perlu diamalkan oleh Daniel ketika mengendalikan
epoxy resin dan epoxy hardener.
_______________________________________________________________________________
_________________________________________________________________
[1 markah]

(c) Cadangkan satu jenis bahan kemasan yang sesuai digunakan untuk model 3D yang telah
dihasilkan oleh Daniel.
________________________________________________________________________
[1 markah]
2. Anggaran kos ialah anggaran perbelanjaan yang diperlukan sebelum menghasilkan sesuatu projek.

(a) Nyatakan dua kaedah yang berikut.

A = Kaedah unit/kuantiti (1m) B = Konsep SMART (1m)

Berdasarkan bilangan S = Specify/ spesifik

M = Measurable/ boleh diukur
A = Attainable / boleh dicapai
R = Realistic / realistik
T = Time bound/ jangka masa ditetapkan
( 2 markah)

(b) Maklumat yang berikut menunjukkan kos untuk menghasilkan 50 buah beg serba guna.
Bil Bahan Kos (RM)
1 Fabrik 480.00
2 Benang jahit 20.00
3 Benang sulam 50.00
4 Kun 25.00
5 Renda 35.00
6 Butang hiasan 5.00
7 Air 2.00
8 Elektrik 12.00
9 3 orang pekerja bekerja selama 6 jam dalam tempoh dua hari dengan kadar upah adalah
rm8.00 sejam

Berdasarkan maklumat berikut, hitungkan

(i) Kos bahan dan alatan

(a) Kos bahan = Kos fabrik + kos benang jahit + kos benang sulaman + kos kun +
kos renda + butang hiasan
= RM480.00 + RM 20.00 + RM50.00 + RM25.00 + RM35.00 + RM5.00
= RM615.00 (2m)

(2 markah)
(ii) Kos upah

Kos Upah = Bilangan pekerja x masa x kadar upah x bilangan hari

= 3 x 6 Jam x RM8.00 x 2
= RM288.00 (1m)

(1 markah)

(iii) Kirakan kos pengeluaran seunit beg serba guna dan kos jualan seunit jika menginginkan 30%
keuntungan.
Jumlah kos modal = Kos bahan + kos upah + kos overhead

Kos overhead = Kos air + kos elektrik

= RM2.00 + RM12.00
= RM14.00 (1m)

Jumlah kos modal = Kos bahan + kos upah + kos overhead

= RM615.00+ RM288.00 + RM14.00

= RM917.00 (1m)

Kos pengeluaran seunit = RM917.00 ÷50 = RM18.34 (1m)

Kos jualan = Kos pengeluaran seunit + peratus keuntungan
= RM18.34 + (30% x RM18.34)
= RM18.34 + RM5.50
= RM23.84 (2m)

(5 markah)
3. Encik Azrul telah membuat pemasangan model berfungsi bagi sistem pengairan tanaman sayurannya
seperti yang ditunjukkan dalam rajah berikut.

Tangki

Encik Azrul menjalankan pengujian terhadap model yang dihasilkan olehnya. Berikut menunjukkan
laporan pengujian model tersebut.
Parameter Keputusan

Sistem dipasang selama 10 minit  Terdapat kebocoran pada sambungan paip.

dengan menggunakan pam  Air tidak sampai ke tanaman di bahagian atas.
akuarium.  Air di dalam tangki hampir kering.

Berdasarkan maklumat di atas,

(d) Terangkan tiga punca sebab berlakunya kerosakan tersebut dan berikan cadangan penyelesaiannya.

Punca Kerosakan Cadangan Penyelesaian

(i)

(ii)

(iii)

[6 markah]
(e) Terangkan dua perbezaan di antara mock-up dan model.
Mock-up Model

(i)

(ii)

[4 markah]