رساله ریتم در موسیقی www.arianamusic.ir - PDF

‫رﺳﺎﻟﮥ رﯾﺘﻢ‬
‫در ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ‬
‫ﺗﺄﻟﯿﻒ‪ :‬اﻣﯿﺮ اﻧﺠﯿﺮي ا‪‬ﺳﺘﺮﮐﯽ‬

‫‪ :‬اﻧﺠﯿﺮي اﺳﺘﺮﮐﯽ‪ ،‬اﻣﯿﺮ‪-1361 ،‬‬ ‫ﺳﺮﺷﻨﺎﺳﻪ‬
‫‪ :‬رﺳﺎﻟﮥ رﯾﺘﻢ در ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ ‪ /‬ﺗﺄﻟﯿﻒ اﻣﯿﺮ اﻧﺠﯿﺮي اﺳﺘﺮﮐﯽ ‪.‬‬ ‫ﻋﻨﻮان و ﻧﺎمﭘﺪﯾﺪآور‬
‫‪ :‬ﺗﻬﺮان‪ :‬دﺳﺘﺎن‪.1392 ،‬‬ ‫ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻧﺸﺮ‬
‫ﺗﻘﺪﯾﻢ ﺑﻪ اﺳـﺘﺎد داﻧﺸـﻤﻨﺪ و ﻫﻨﺮﻣﻨـﺪ‪ ،‬ﭼﻬـﺮة‬ ‫‪128 :‬ص‪ :.‬ﻣﺼﻮر‪ ،‬ﺟﺪول‪ ،‬ﭘﺎرﺗﯿﺴﯿﻮن؛ ‪ 21/5 × 14/5‬سم‪.‬‬ ‫ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻇﺎﻫﺮي‬
‫ﻣﺎﻧﺪﮔﺎر‪ ،‬ﺟﻨﺎب آﻗﺎي ﻣﺼﻄﻔﯽﮐﻤﺎل ﭘـﻮرﺗﺮاب‪،‬‬ ‫‪978-600-297-010-7 :‬‬ ‫ﺷﺎﺑﮏ‬
‫ﮐﻪ ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ اﯾـﺮانزﻣـﯿﻦ‪ ،‬وامدار ﺗـﻼشﻫـﺎي‬ ‫‪ :‬ﻓﯿﭙﺎ‬ ‫وﺿﻌﯿﺖ ﻓﻬﺮﺳﺖﻧﻮﯾﺴﯽ‬
‫ﺑﯽوﻗﻔﻪ اﯾﺸﺎن اﺳﺖ‪ .‬اﻣﯿﺪ اﺳـﺖ ﺑـﺪﯾﻦوﺳـﯿﻠﻪ‬ ‫‪ :‬ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ‬ ‫ﯾﺎدداﺷﺖ‬
‫‪ :‬ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ ‪ --‬آﻣﻮزش‬ ‫ﻣﻮﺿﻮع‬
‫اﻧــﺪﮐﯽ از زﺣﻤــﺎت اﯾﺸــﺎن را ﮐــﻪ در ﺟﻬــﺖ‬
‫‪ :‬ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ – رﯾﺘﻢ و وزن‬ ‫ﻣﻮﺿﻮع‬
‫آﻣﻮزش ﺑﻪ اﯾﻨﺠﺎﻧﺐ ﻣﺘﺤﻤﻞ ﺷـﺪهاﻧـﺪ ﺟﺒـﺮان‬ ‫‪5 1392 :‬ر‪ 84‬اﻟﻒ‪MT 6/‬‬ ‫ردهﺑﻨﺪي ﮐﻨﮕﺮه‬
‫ﮐﺮده ﺑﺎﺷﻢ‪.‬‬ ‫‪781 :‬‬ ‫ردهﺑﻨﺪي دﯾﻮﯾﯽ‬
‫‪3139318 :‬‬ ‫ﺷﻤﺎره ﮐﺘﺎﺑﺸﻨﺎﺳﯽ ﻣﻠﯽ‬
‫اﻧﺘﺸﺎرات دﺳﺘﺎن‬
‫ﻣﯿﺪان اﻧﻘﻼب‪ ،‬خ اردﯾﺒﻬﺸﺖ‪ ،‬خ وﺣﯿﺪ ﻧﻈﺮي‪ ،‬ﭘﻼك ‪ .146‬ﺗﻠﻔﻦ‪66954800 :‬‬
‫ﻧﺎم ﮐﺘﺎب‪ :‬رﺳﺎﻟﮥ رﯾﺘﻢ در ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ‬
‫ﺗﺄﻟﯿﻒ‪ :‬اﻣﯿﺮ اﻧﺠﯿﺮي اﺳﺘﺮﮐﯽ‬
‫ﭼﺎپ اول‪ 1392 :‬ـ ﺷﻤﺎرﮔﺎن‪ 1000 :‬ﻧﺴﺨﻪ ـ ﭼﺎپ‪ :‬ﮐﺎوا‬
‫ﺻﻔﺤﻪآرا‪ :‬ﺧﺪﯾﺠﻪ ﺷﺎﻫﺴﻮن‬
‫ﺷﺎﺑﮏ‪ 7 :‬ـ ‪ 010‬ـ ‪ 297‬ـ ‪ 600‬ـ ‪ISBN: 978 - 600 - 297- 010 -7 978‬‬
‫ﻗﯿﻤﺖ‪ 6000 :‬ﺗﻮﻣﺎن‬ ‫ﺗﻠﻔﻦ ﭘﺨﺶ‪66461021 :‬‬

‫ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻣﻄﺎﻟﺐ‬
‫ﻣﻘﺪﻣﮥ ﺧﺎﻧﻢ دﮐﺘﺮ ﻓﺎﻃﻤﻪﻫﻤﺎ ﺳﺎداتاﻓﺴﺮي ‪9 ....................................................‬‬

‫ﭘﯿﺸﮕﻔﺘﺎر ‪11 ............................................................................................................‬‬
‫ﻣﻘﺪﻣﮥ ﻣﺆﻟﻒ ‪15 ......................................................................................................‬‬
‫دﯾﺮﻧﺪ ‪17 ...................................................................................................................‬‬
‫ﻧﻘﻄﮥ ﺗﻤﺪﯾﺪ ‪21 .......................................................................................................‬‬
‫دو ﻧﻘﻄﮥ ﺗﻤﺪﯾﺪ ‪24 ..................................................................................................‬‬
‫ﺧﻂ ا‪‬ﺗّﺤﺎد ‪27 ...........................................................................................................‬‬
‫ﺧﻂ ا‪‬ﺗّﺼﺎل ‪29 ..........................................................................................................‬‬
‫ﺻﺪاي ﻣ‪‬ﻘَﻄﱠﻊ ‪31 ......................................................................................................‬‬
‫ﺻﺪاي ﺑﯿﺶ ﻣ‪‬ﻘَﻄﱠﻊ ‪31 ............................................................................................‬‬
‫ﺻﺪاي ﻧﯿﻤﻪ ﻣ‪‬ﻘَﻄﱠﻊ ‪32 ............................................................................................‬‬
‫ﻧﻘﻄﮥ ﺗﻮﻗﻒ ‪32 .........................................................................................................‬‬
‫ﻫﻔﺖ اﺻﻄﻼح ﭘﺮﮐﺎرﺑﺮد ‪33 ....................................................................................‬‬
‫رﯾﺘﻢ ‪33 .....................................................................................................................‬‬
‫وزن ‪34 ......................................................................................................................‬‬
‫ﺿﺮب ‪35 ...................................................................................................................‬‬
‫ﻣﺘﺮ ‪38 .......................................................................................................................‬‬
‫‪ ‬رﺳﺎﻟﮥ رﯾﺘﻢ در ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ‬ ‫‪8‬‬
‫ﻣﯿﺰان ‪41 ..................................................................................................................‬‬
‫اﻧﻮاع ﻣﯿﺰان ‪41 .........................................................................................................‬‬
‫ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎ ‪45 .............................................................................................................‬‬
‫ﻣﯿﺰان ﺳﺎده ‪48 ........................................................................................................‬‬
‫ﺑﻨﺎم ﺧﺪا‬ ‫ﻣﺘﺪاولﺗﺮﯾﻦ ﻣﯿﺰانﻫﺎي ﺳﺎده ‪52 ..........................................................................‬‬
‫ﭘﺮﺳﺶ و ﭘﺎﺳﺦ )‪60 ........................................................................................... (1‬‬
‫اﯾﻦ ﺗﻘﺮﯾﺮ ﻧﻪ ﻣﺠﺎﻣﻠﻪ اﺳﺖ و ﻧﻪ ﻣﺒﺎﻟﻐﻪ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ اذﻋﺎﻧﯽاﺳﺖ از دﺳﺘﺎوردي‬ ‫ﻣﯿﺰان ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ‪61 ....................................................................................................‬‬
‫ارزﻧﺪه‪ ،‬ﺣﺎوي ﺑﺴﯿﺎري ﻣﻄﺎﻟﺐ ﺑﻨﯿﺎدﯾﻦ در ﻋﻠﻢ و ﻫﻨـﺮ ﻣﻮﺳـﯿﻘﯽ‪ ،‬ﮐـﻪ‬ ‫ﻣﺘﺪاولﺗﺮﯾﻦ ﻣﯿﺰانﻫﺎي ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ‪68 .....................................................................‬‬
‫اﺳﺘﺎد ارﺟﻤﻨﺪ اﻣﯿﺮ اﻧﺠﯿﺮي آنرا ﺑﻪ رﺷﺘﮥ ﺗﺤﺮﯾﺮ درآورده اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﭘﯿﺪاﯾﺶ ﻣﯿﺰان ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ‪73 ....................................................................................‬‬
‫ـ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ژرف و ﻋﻤﯿﻖ‪ ،‬ﺳﻮدﻣﻨﺪ ﺑﻪﺟﻬﺖ ﺗﺮﺑﯿﺖ ذﻫﻨﯽ ﭘﻮﯾﻨﺪﮔﺎن‬ ‫ﭘﺮﺳﺶ و ﭘﺎﺳﺦ )‪76 ........................................................................................... (2‬‬
‫راﺑﻄﮥ ﻣﯿﺰان ﺳﺎده و ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ‪80 ...........................................................................‬‬
‫ﻫﻨﺮي اﻧﺘﺰاﻋﯽ و دﺷﻮار و ا‪‬ﮐﻤﺎل داﻧﺴﺘﻪﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻣﻠﺰم ﺑﺪاﻧﻨﺪ‪ .‬ـ‬
‫ﻗﻮت و ﺿﻌﻒ ﺿﺮبﻫﺎ در ﻣﯿﺰان ‪82 ......................................................................‬‬
‫ﻣﺪار رﺳﺎﻟﻪ‪ ،‬ﺑﺮ ﻣﻔﻬﻮم اﺳﺎﺳﯽ رﯾﺘﻢ در ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳـﺖ‬ ‫ﺿﺮب ﺑﺎﻻ ‪84 ............................................................................................................‬‬
‫ﮐﻪ ﺧﻮد ﻧﻤﺎﯾﺎﻧﮕﺮ اﺳﺘﻌﺪاد ﺷﮕﺮف و ﺻﺎﺣﺐﻧﻈـﺮيِ ﻣﺆﻟـﻒ ﺑـﻮده ﺗـﺎ‬ ‫ﺳ‪‬ﻨْﮑُﭗ ‪86 .................................................................................................................‬‬
‫آﻧﺠﺎ ﮐﻪ ﺗﻮان ﺿﺎق ﮔﺮداﻧﯿﺪن ﺷﮑﺎﻓﯽ را داﺷﺘﻪ ﮐﻪ ﻫﻤـﻮاره ﻓـﯽﻣـﺎﺑﯿﻦ‬ ‫ﺿﺪ ﺿﺮب ‪89 ...........................................................................................................‬‬
‫ﮐﺎﺳﺘﯽ ﻫﺎ و راﺳﺘﯽﻫﺎي اﺻـﻄﻼﺣﺎت و واژﮔـﺎن ﻣﻮﺳـﯿﻘﯽ ﺟـﺎﯾﮕﯿﺮ و‬ ‫ﻣﯿﺰان ﻣﺨﺘﻠﻂ ﯾﺎ ﻟَﻨﮓ ‪90 .......................................................................................‬‬
‫ﺗﻘﺴﯿﻤﺎت ﻏﯿﺮﻃﺒﯿﻌﯽ دﯾﺮﻧﺪ ‪98 ............................................................................‬‬
‫ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﺑﻮده اﺳﺖ‪...‬‬
‫ﺗﺮﯾ‪‬ﻠﻪ ) ﺳﻪ ﺑﺮ دو( ‪99 ..............................................................................................‬‬
‫و آﻧﮕﺎه ﮐﻪ ﻋﺎﻟ‪‬ﻤﯽ ﺑﺎ اﻋﺘﻘﺎد ﺑﻪ ارزشﻫﺎي »ﺻﺤــﺔ ٌ ﻋﺒـﺎرة ٍ« در ر ‪‬د‬ ‫ﺳ‪‬ﮑﺴﺘُﻠﻪ )ﺷﺶ ﺑﺮ ﭼﻬﺎر( ‪100 ..............................................................................‬‬
‫ﻫﺮ اَﺳﻘﺎﻣﯽ ﮔﺎم ﺑﺮﻣﯽدارد و از اﯾﻦ راه ارﺗﻘﺎء ﺷﺌﻮﻧﺎت‪ ‬ﻋﻠـﻢ را ﻣﻮﺟـﺪ‬ ‫دوﺋُﻠﻪ )دو ﺑﺮ ﺳﻪ( ‪103 ............................................................................................‬‬
‫ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ ،‬ﻫﺮ آﯾﻨﻪ ﺷﺎﯾﺴﺘﮕﯽ ﺧﻮد را ﻋﺮﺿﻪ داﺷـﺘﻪ اﺳـﺖ و ﺗﺤﺴـﯿﻦ‬ ‫ﮐﻮارﺗُﻠﻪ )ﭼﻬﺎر ﺑﺮ ﺷﺶ( ‪105 .................................................................................‬‬
‫دﯾﮕﺮان را ﺑﺮ ﺧﻮد ﺗﺤﺮﯾﺾ‪...‬‬ ‫ﮐﻮارﺗُﻠﻪ )ﭼﻬﺎر ﺑﺮ ﺳﻪ( ‪106.....................................................................................‬‬
‫ﭘﺮﺳﺶ و ﭘﺎﺳﺦ )‪108 ........................................................................................ (3‬‬
‫ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ در اﯾﻦ اﺑﺤﺎث ﺗﻨﻬﺎ ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺗﻨﻬـﺎ ﻧﻤﺎﻧـﺪ و دﯾﮕـﺮ رﻫـﺮوانِ‬
‫ﺗُﻨﺪا )ﺗ‪‬ﻤﭙ‪‬ﻮ( ‪110 ......................................................................................................‬‬
‫ﻋﻠﻢ ﻧﯿﺰ ﺑﺪو اﻗﺘﺪا ﮐﻨﻨﺪ‪...‬‬
‫ﭘﺮﺳﺶ و ﭘﺎﺳﺦ )‪113 ........................................................................................ (4‬‬
‫واﻟﺴ‪‬ﻼم‬ ‫ﻣ‪‬ﺘﺮُﻧـُﻢ ‪114 ..............................................................................................................‬‬
‫ﻓﺎﻃﻤﻪﻫﻤﺎ ﺳﺎداتاﻓﺴﺮي‬ ‫ﺧﻮدآزﻣﺎﯾﯽ ‪119 ......................................................................................................‬‬
‫ﺗﻬﺮان ـ ﺑﻬﺎر ‪92‬‬
‫ﭘﯿﺸﮕﻔﺘﺎر‬
‫رﺳﺎﻟﮥ ﺣﺎﺿﺮ ﮐﻪ ﻣﺤﺼﻮل ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺗﺒﯿـﯿﻦ و ﺗﻌﻠـﯿﻢ اﺳـﺖ ﺑـﻪ وﺿـﻮح‬
‫ﺑﯿﺎﻧﮕﺮ دﻏﺪﻏﮥ ﻣﺆﻟـﻒ ﻧﺴـﺒﺖ ﺑـﻪ اﻫﻤﯿـﺖ ﮐﯿﻔﯿـﺖ و ﮐﻤﯿ‪‬ـﺖ در اﻣـﺮ‬
‫آﻣﻮزش ﻣﺒﺎﻧﯽ ﻧﻈﺮي و ﻋﻠﻤﯽ ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ اﺳﺖ‪ .‬ﺗﺎ آﻧﺠﺎ ﮐﻪ وي ﻧﺎﮐـﺎﻣﯽ‬
‫ﻫﻨﺮﺟﻮﯾﺎن را در اﯾﻦ ﻋﺮﺻﻪ ﺻﺮفﻧﻈﺮ از ﺑﺮﺧﯽ ﻋﻮاﻣﻞ ـ ﮐﻪ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ‬
‫ﻫﻨﺮﺟﻮ اﺳﺖ ـ در اﮐﺜﺮ ﻣﻮارد ﻣﻌﻠﻮل روﯾﺎروﯾﯽ ﻣﺪاوم ﻫﻨﺮﺟﻮﯾـﺎن ﺑـﺎ‬
‫ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﻄﺮح ﺷﺪه در ﻋﻠﻢ ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ و ﻋـﺪم اراﺋـﮥ ﺗﻌـﺎرﯾﻒ ﺟـﺎﻣﻊ و‬
‫ﻣﺎﻧﻊ و واﺿﺢ از ﺳﻮي ﻣ‪‬ﻌ‪‬ﺮِّّف ﻣﯽداﻧﺪ‪.‬‬
‫در اﯾﻦ رﺳﺎﻟﻪ ﺳﻌﯽ ﺷﺪه ﺗﺎ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻃﺮح و ﺗﻮﺿﯿﺢ ﻣﺴﺎﺋﻞ راﯾـﺞ‬
‫در راﺑﻄﻪ ﺑـﺎ ﻋﺎﻣـﻞ زﻣـﺎن در ﻣﻮﺳـﯿﻘﯽ و ﺑﯿـﺎن ﭘﺎﺳـﺦﻫـﺎي ﻣﻨﺎﺳـﺐ‪،‬‬
‫ﺗﻌﺎرﯾﻔﯽ دﻗﯿﻖ و ﻇﺮﯾﻒ در ﻣﻮرد اﺻﻄﻼﺣﺎت ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﺑﻪ ﻋﻼﻗﻪﻣﻨـﺪان‬
‫اراﺋﻪ ﮔﺮدد‪ .‬اﺻﻄﻼﺣﺎﺗﯽ ﭘﺮ ﮐﺎرﺑﺮد ﮐﻪ ﻣﺘﺄﺳﻔﺎﻧﻪ ﻫﻤﭽﻨﺎن ﻧﺰد ﺑﺴـﯿﺎري‬
‫از ﻫﻨﺮﺟﻮﯾﺎن ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﺎﻧﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ درﺣﺎﻟﯽاﺳـﺖ ﮐـﻪ ﺑﺮﺧـﯽ از‬
‫اﯾﺸﺎن ﺑﻪ ﺗﺪرﯾﺲ ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ ﻣﺒﺎدرت ﻣﯽورزﻧﺪ و ﮔﺎﻫﺎً ﺷﺎﮔﺮدان زﯾـﺎدي‬
‫ﻧﯿﺰ دارﻧﺪ‪.‬‬
‫‪13‬‬ ‫رﺳﺎﻟﮥ رﯾﺘﻢ در ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ ‪‬‬ ‫‪  12‬رﺳﺎﻟﮥ رﯾﺘﻢ در ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ‬
‫اﺳﺖ راﺟﻊ ﺑﻪ آﻧﭽﻪ اﻧﺠﺎم ﻣﯽ دﻫﺪ ﺻﺤﺒﺖ ﮐﻨﺪ‪ .‬و ﻻزﻣﻪ آن‪ ،‬ﻋﻠﻢ ﺑـﻪ‬ ‫ﻣﺆﻟﻒ در اﯾﻦ رﺳﺎﻟﻪ‪ ،‬ﺟﻤﻼت ﻧﺎدرﺳﺖ و ﯾﺎ ﻧﺎﻗﺼـﯽ را ﮐـﻪ ﻣﻌﻤـﻮﻻً‬
‫ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻧﻈﺮي و ﺗﺌﻮرﯾﮏ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻫﻨﺮﺟﻮﯾﺎن ﺑﻪﻋﻨﻮان ﺗﻌﺮﯾﻒ اراﺋﻪ ﻣﯽدﻫﻨﺪ‪ ،‬ﺑﯿﺎن ﮐﺮده اﺳﺖ ﺗﺎ ﺑﺪﯾﻦ وﺳﯿﻠﻪ‬
‫ﺗﺎﮐﻨﻮن از ﺧﻮد ﭘﺮﺳﯿﺪهاﯾﺪ ﮐﻪ ﭼﻘﺪر ﻣﯽﺗﻮاﻧﯿﻢ راﺟـﻊ ﺑـﻪ ﻗﻄﻌـﻪاي‬ ‫ﺧﻮاﻧﻨﺪﮔﺎن ﻧﮑﺘﻪﺳﻨﺞ را از اراﺋﻪ آن ﺗﻌـﺎرﯾﻒ ﻧﺎﺻـﻮاب ﺑﺮﺣـﺬر داﺷـﺘﻪ و‬
‫ﮐﻪ ﺳﺎﺧﺘﻪ و ﯾﺎ اﺟﺮا ﻧﻤﻮدهاﯾﻢ ﺻﺤﺒﺖ ﮐﻨﯿﻢ؟‬ ‫ﻋﻼوه ﺑﺮ آﻧﮑﻪ آﻧﺎن را آﻣﺎده ﭘﺬﯾﺮش ﺗﻌﺎرﯾﻒ ﺻﺤﯿﺢ ﻣﯽﮔﺮداﻧﺪ ﺑﺮاﻧﮕﯿﺨﺘﻪ‬
‫وﯾﮋﮔﯽ دﯾﮕﺮ رﺳﺎﻟﮥ ﺣﺎﺿﺮ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ آﻣـﻮزش ﻧﮑﺘـﻪ ﺑـﻪ‬ ‫ﺷﺪن ﺣﺴﺎﺳﯿﺘﯽ ﺧﺎص در ﻫﻨﺮﺟﻮﯾﺎن ﻣﺘﻔﮑﺮ را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽﺳﺎزد‪.‬‬
‫ﻧﮑﺘﻪ‪ ،‬ﺳﺆاﻻﺗﯽ ﺑﺎ اراﺋﻪ روش ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﯾﯽ و اﻟﺒﺘﻪ ﭘﺎﺳﺨﯽ ﺗﺸـﺮﯾﺤﯽ آورده‬ ‫اﻟﺒﺘﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺣﺴﺎﺳﯿﺘﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻨﺘﺞ ﺑﻪ اراﺋﻪ ﺗﻌﺎرﯾﻔﯽ ﮔﺮدد ﺟﺎﻣﻊ‬
‫ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺆﻟﻒ ﺑﻪ ﭘﺎﺳﺦﻫـﺎي ﻧﺎدرﺳـﺖ و ﻧﺎﻗﺼـﯽ ﮐـﻪ ﻣﻌﻤـﻮﻻً رواج‬ ‫و ﻣﺎﻧﻊ و واﺿﺢ‪ .‬ﺑﺪﯾﻦ ﻣﻌﻨﺎ ﮐﻪ واﺟﺪ ﻫـﺮ آﻧﭽـﻪ ﮐـﻪ ﺿـﺮورت دارد‪،‬‬
‫دارد و در ﻃﻮل ﺳﺎلﻫﺎ ﺗﺪرﯾﺲ از ﺟﻤﻊ ﮐﺜﯿﺮي از ﻫﻨﺮﺟﻮﯾﺎن و ﻣﺪرﺳـﯿﻦ‬ ‫ﻋﺎري از ﻫﺮآﻧﭽﻪ ﮐﻪ ﻧﺎدرﺳﺖ اﺳﺖ و زﯾـﺎدت دارد و روان و آﺷـﮑﺎر‬
‫ﺷﻨﯿﺪه اﺳﺖ اﺷﺎره ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ و دﻻﯾﻞ ﻧﺎدرﺳﺘﯽ آﻧﻬﺎ را ﺑﯿﺎن ﻣﯽﮐﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬آنﭼﻨﺎن ﮐﻪ ﺷﻨﻮﻧﺪه و ﺧﻮاﻧﻨﺪة ﻣﺴـﺘﻌﺪ ﺑـﺎ ﯾـﮏ ﺑـﺎر ﺷـﻨﯿﺪن و‬
‫در اﯾﻦ رﺳﺎﻟﻪ ﺑﺎ روﯾﮑﺮدي ﺗﺌﻮرﯾﮏ ﺑﻪ ﺑﯿﺎن ﻣﻄﺎﻟﺐ ﭘﺮداﺧﺘـﻪ ﺷـﺪه‬ ‫ﺧﻮاﻧﺪن آنرا درك ﮐﺮده و ﺑﭙﺬﯾﺮد‪ .‬ﮔﻮﯾﯽ ﮐﻪ از ﻗﺒﻞ آنرا ﻣـﯽداﻧﺴـﺘﻪ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬واﺿﺢ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻫﻤﮥ ﻣﺒﺎﺣﺜﯽ ﮐﻪ در ﻋﻠﻢ ﻧﻈﺮي ﻗﺎﺑـﻞ ﺑﺤـﺚ و‬ ‫اﻣﺎ ﮔﺬر زﻣﺎن ﺳﺒﺐ ﻓﺮاﻣﻮﺷﯽ را ﻓﺮاﻫﻢ آورده اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻟﺰوﻣﺎً ﺟﻨﺒﻪ ﮐـﺎرﺑﺮدي و ﻋﻤﻠﯿـﺎﺗﯽ ﻧﺪارﻧـﺪ‪ .‬ﺑـﻪﻣﻨﻈـﻮر‬ ‫از دﯾﮕﺮ ﺧﺼﺎﯾﺺ اﯾﻦ رﺳﺎﻟﻪ آن اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺆﻟﻒ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ اراﺋﮥ ﻋﻠﻢ‬
‫روﺷﻦ ﺷﺪن ﻣﻮﺿﻮع ﻣﺜﺎﻟﯽ اراﺋﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪:‬‬ ‫و ﻣﺒﺎﻧﯽ ﻧﻈﺮي ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ ﺑﺴﻨﺪه ﻧﮑﺮده و ﺑﻪ ﺷﯿﻮة آﻣﻮزش ﻣﻄﺎﻟﺐ اراﺋﻪ‬
‫ﯾﮏ ﮐﻼس درس ﻓﯿﺰﯾﮏ را ﺗﺼﻮر ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ ﻣﻌﻠـﻢ ﺑـﺮاي ﺷـﺎﮔﺮداﻧﺶ‬ ‫ﺷﺪه ﺗﻮﺟﻪ ﺧﺎص دارد‪ .‬ﺑﺪﯾﻦ ﺧﺎﻃﺮاﺳـﺖ ﮐـﻪ در ﻣ‪‬ﻄْﻠَـﻊِ ﭘـﯿﺶﮔﻔﺘـﺎر‬
‫ﺳﺆاﻻﺗﯽ در ﻣﻮرد ﻣﺒﺤﺚ ﺣﺮﮐـﺖ‪ ،‬ﻣﺴـﺎﻓﺖ و ﺳـﺮﻋﺖ ﻃـﺮح ﻣـﯽﮐﻨـﺪ‪.‬‬ ‫ﭼﻨﯿﻦ آﻣﺪه‪ :‬رﺳﺎﻟﮥ ﺣﺎﺿﺮ ﮐﻪ ﻣﺤﺼﻮل ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺗﺒﯿﯿﻦ و ﺗﻌﻠﯿﻢ اﺳﺖ‪...‬‬
‫ﺑﺮﺧﯽ از اﯾﻦ ﺳﺆاﻻت ﭼﻨﯿﻦ اﺳﺖ‪) :‬ﺑﺎ ﻓﺮض داﻧﺴﺘﻦ ﻓﺎﺻﻠﮥ زﻣﯿﻦ ﺗﺎ ﻣﺎه(‬ ‫ﻣﺆﻟﻒ در اﯾﻦ رﺳﺎﻟﻪ ﺑﺎ اراﺋﮥ ‪ 115‬ﻧﮑﺘﮥ ﻣﻬﻢ و ﮐﻠﯿﺪي ﺑـﻪ ﺗﺒﯿـﯿﻦ و‬
‫در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ ﻓﺮدي ﺑﺎ ﻗﺪمﻫﺎﯾﯽ ﺑﻪ ﻃﻮل ﺳﯽ ﺳﺎﻧﺘﯿﻤﺘﺮ ﺑﯽوﻗﻔﻪ ﺑﻪ‬ ‫ﺗﻌﻠﯿﻢ ﻣﺒﺤﺚ زﻣﺎن در ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ ﭘﺮداﺧﺘﻪ اﺳـﺖ‪ .‬وي ﭘـﺲ از ﺳـﺎلﻫـﺎ‬
‫ﺳﻤﺖ ﮐﺮة ﻣﺎه ﺣﺮﮐﺖ ﮐﻨﺪ او ﭼﻨﺪ ﻗﺪم ﺗﺎ ﻣﺎه ﺑﺮﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ؟‬ ‫ﺗﺪرﯾﺲ ﺑﻪ ﻫﻨﺮﺟﻮﯾﺎن‪ ،‬داﻧـﺶآﻣـﻮزان و داﻧﺸـﺠﻮﯾﺎن رﺷـﺘﮥ ﻣﻮﺳـﯿﻘﯽ‬
‫و ﯾﺎ اﮔﺮ ﻓﺮدي ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ ﺑﯿﺴﺖ ﮐﯿﻠـﻮﻣﺘﺮ در ﺳـﺎﻋﺖ راه ﺑـﺮود و‬ ‫ﺑﺮاﯾﻦ ﺑﺎور اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ دﻻﯾﻞ ﻣﺘﻌﺪد در ﺑﺴـﯿﺎري از ﻣـﻮارد‪ ،‬دﻗـﺎﯾﻖ و‬
‫ﭘﺲ از ﻫﺮ ﯾﮏ ﺳﺎﻋﺖ راه رﻓـﺘﻦ ﻧـﯿﻢ ﺳـﺎﻋﺖ اﺳـﺘﺮاﺣﺖ ﮐﻨـﺪ ﭼﻨـﺪ‬ ‫ﻇﺮاﯾﻒ ﻋﻠﻢ ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ از دﯾﺪ آﻧﻬﺎ ﭘﻨﻬﺎن ﻣﺎﻧﺪه و ﺑﻪ واﻗﻌﯿﺘﯽ ﮐﻪ ﺑﺴﯽ از‬
‫ﺳﺎﻋﺖ ﻃﻮل ﻣﯽﮐﺸﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﻣﺎه ﺑﺮﺳﺪ؟ و ﺳﺆاﻻت دﯾﮕﺮي از اﯾﻦ ﻗﺒﯿﻞ‪.‬‬ ‫ﺣﻘﯿﻘﺖ دور اﺳﺖ راﺿﯽ و ﺧﻮﺷﻨﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺣـﺎل آﻧﮑـﻪ ﻫﻨﺮﻣﻨـﺪ ﻓـﺮدي‬
‫آﯾﺎ آﻧﭽﻪ ﮐﻪ در ﺳﺆاﻻت ﻣﻄﺮح ﺷﺪه اﺳﺖ در ﻋـﺎﻟﻢ واﻗﻌـﯽ ﻗﺎﺑـﻞ‬ ‫اﺳﺖ ﺻﺎﺣﺐ اﻧﺪﯾﺸﻪ‪ ،‬ﻣﺘﻔﮑﺮ‪ ،‬ﮐﻨﺠﮑﺎو و ﺗﺸﻨﻪ داﻧﺴﺘﻦ‪ .‬ﮐﺴﯽ ﮐﻪ ﻗﺎدر‬
‫اﻧﺠﺎم اﺳﺖ؟ آﯾﺎ ﺗﺎ ﮐﻨﻮن ﮐﺴﯽ ﭼﻨﯿﻦ ﮐﺮده اﺳﺖ؟ ﺑـﺪﯾﻬﯽ اﺳـﺖ ﮐـﻪ‬
‫‪  14‬رﺳﺎﻟﮥ رﯾﺘﻢ در ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ‬
‫ﭼﻨﯿﻦ ﻋﻤﻠﯽ ﻧﻪ در ﻋﺎﻟﻢ واﻗﻊ اﻣﮑﺎنﭘﺬﯾﺮ و ﻧـﻪ ﺗـﺎﮐﻨﻮن ﮐﺴـﯽ ﭼﻨـﯿﻦ‬

‫ﮐﺮده اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﻣﺎ ﺳﺆاﻻﺗﯽ ﮐﻪ آن ﻣﻌﻠـﻢ ﻓﯿﺰﯾـﮏ ﻣﻄـﺮح ﻧﻤـﻮده‪ ،‬داراي ﭘﺎﺳـﺨﯽ‬
‫دﻗﯿﻖ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻫﺮ ﺷﺎﮔﺮدي از آن ﮐﻼس ﻓﯿﺰﯾﮏ ﮐﻪ ﻣﺒﺤﺚ ﺣﺮﮐـﺖ‪،‬‬
‫ﻣﺴﺎﻓﺖ و ﺳﺮﻋﺖ را ﺑﺪرﺳﺘﯽ درك ﻧﻤﻮده ﺑﺎﺷﺪ ﻗﺎدر اﺳﺖ ﺑـﻪ ﭼﻨـﯿﻦ‬
‫ﺳﺆاﻻﺗﯽ ﭘﺎﺳﺦ دﻫﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻬﻢﺗﺮﯾﻦ ﻣﺮﺟـﻊ و ﻣﻨﺒـﻊ در ﺗـﺄﻟﯿﻒ اﯾـﻦ رﺳـﺎﻟﻪ‪ ،‬ﮐﺘـﺎب ﺗﺌـﻮري‬
‫ﻣﻘﺪﻣﮥ ﻣﺆﻟﻒ‬ ‫ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ اﺳﺘﺎد ﻣﺼﻄﻔﯽﮐﻤﺎل ﭘﻮرﺗﺮاب و اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ اﺳـﺖ ﮐـﻪ اﯾﺸـﺎن‬
‫ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ‪ ،‬ﻋﻠﻢ و ﻓﻦ ﺑﯿﺎن ﻋﻮاﻃﻒ ﺑﺸﺮ از ﻃﺮﯾﻖ اﺻﻮات اﺳـﺖ‪ .‬ﻋﻠـﻢ‬ ‫ﺷﻔﺎﻫﺎً در اﺧﺘﯿﺎر ﻣﺆﻟﻒ ﮔﺬاردهاﻧﺪ‪.‬‬
‫اﺳﺖ زﯾﺮا ﭘﺎﯾﻪ و اﺳﺎس آن رﯾﺎﺿﯿﺎت اﺳﺖ‪ .‬ﻓﻦ اﺳﺖ ﭼﺮا ﮐﻪ ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ‬ ‫ﻣﺆﻟﻒ ﻻزم ﻣﯽداﻧﺪ از ﻋﻨﺎﯾﺖ دﻟﺴﻮزاﻧﮥ اﺳﺘﺎد داﻧﺸﻤﻨﺪ و ﻫﻨﺮﻣﻨـﺪ‪،‬‬
‫ﻣﻬﺎرت اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺧﺎﻧﻢ دﮐﺘﺮ ﻓﺎﻃﻤﻪﻫﻤﺎ ﺳﺎداتاﻓﺴﺮي در رﻓﻊ ﻧﻮاﻗﺺ و ﻣﺸﮑﻼت اﯾـﻦ‬
‫ﺻﻮت ﯾﮑﯽ از ﻣﻬﻢﺗﺮﯾﻦ ﻋﻮاﻣﻞ ﺗﺸﮑﯿﻞدﻫﻨﺪه ﻣﻮﺳـﯿﻘﯽ اﺳـﺖ ﺗـﺎ‬ ‫رﺳﺎﻟﻪ ﺗﺸﮑﺮ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫آﻧﺠﺎ ﮐﻪ اﺟﺮا و ﺧﻠﻖ ﯾﮏ اﺛﺮ ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ ﻣﺘﻌﺎﻟﯽ ﺑﺪون ﺷـﻨﺎﺧﺖ ﺻـﻮت‬
‫ﻏﯿﺮﻗﺎﺑﻞ ﺗﺼﻮر ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽرﺳﺪ‪.‬‬ ‫اﻣﯿﺮ اﻧﺠﯿﺮي ا‪‬ﺳﺘﺮﮐﯽ‬
‫ﺻــﻮت از ارﺗﻌــﺎش اﺟﺴــﺎم ﺣﺎﺻــﻞ و در ﻣﺤــﯿﻂ ﻣــﺎد‪‬ي ﻣﻨﺘﺸــﺮ‬

‫ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﻣﻬﻢ ﺗﺮﯾﻦ وﯾﮋﮔﯽ ﻫـﺎي ﺻـﻮت ﻋﺒﺎرﺗﻨـﺪ از‪ :‬زﯾﺮاﯾـﯽ )زﯾـﺮ و‬
‫ﺑﻤﯽ(‪ ،‬ﺷﺪت )ﻗﻮت و ﺿﻌﻒ ﺻـﺪا(‪ ،‬رﻧـﮓ )ﮐﯿﻔﯿﺘـﯽ از ﺻـﻮت ﮐـﻪ‬
‫ﺗﻌﯿﯿﻦﮐﻨﻨﺪه ﻣﻨﺒﻊ ﺻﻮت اﺳﺖ(‪.‬‬
‫ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ‪ ،‬ﻓﻦ ﺗﺮﮐﯿﺐ و آﻣﯿﺨﺘﻦ اﺻﻮات در ﺑﺴﺘﺮ زﻣـﺎن اﺳـﺖ‪ .‬ﺑـﻪ‬
‫ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ در ﻟﺤﻈﻪ زاده ﺷـﺪه و ﺑـﺎ ﮔـﺬر زﻣـﺎن رﺷـﺪ و‬
‫ﮔﺴﺘﺮش ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ‪ .‬ﺑﺪﯾﻬﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺷﻨﯿﺪن ﯾﮏ ﻗﻄﻌﮥ ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ ﻧﯿﺎزﻣﻨـﺪ‬
‫ﺻﺮف وﻗﺘﯽ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ﻣﺪت زﻣﺎن آن ﻗﻄﻌـﻪ ﻣـﯽﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬ﺑـﺮﺧﻼف ﯾـﮏ‬
‫‪  16‬رﺳﺎﻟﮥ رﯾﺘﻢ در ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ‬
‫ﺗﺼﻮﯾﺮ ﻧﻘﺎﺷﯽ ﺷﺪه ﮐﻪ در ﯾﮏ ﻟﺤﻈﻪ دﯾﺪه ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﭼـﺮا ﮐـﻪ ﻧﻘﺎﺷـﯽ‬

‫در ﺑﺴﺘﺮ ﺑﻮم و ﮐﺎﻏﺬ زاده ﺷﺪه و ﮔﺴﺘﺮش ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ و ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻟﺤﻈﮥ ﺑﻪ ﺻﺪا درآﻣﺪن ﻧـﺖﻫـﺎ و ارزش‬
‫دﯾﺮَﻧﺪ‬ ‫زﻣﺎﻧﯽ آﻧﻬﺎ ﺑﺴﯿﺎر ﺣﺎﺋﺰ اﻫﻤﯿﺖ اﺳـﺖ‪ .‬اﯾـﻦ ﻣﺤﺎﺳـﺒﻪ و اﻧـﺪازهﮔﯿـﺮي‪،‬‬
‫ﯾﮑﯽ از ﻋﻮاﻣﻠﯽ اﺳﺖ ﮐـﻪ ﻣﻮﺳـﯿﻘﯽ را زﯾﺮﻣﺠﻤﻮﻋـﮥ رﯾﺎﺿـﯿﺎت ﻗـﺮار‬
‫ﯾﮑﯽ از وﯾﮋﮔﯽﻫﺎي ﺻﻮت در ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ ارزش زﻣﺎﻧﯽ ﯾﺎ دﯾﺮﻧـﺪ اﺳـﺖ‬
‫ﻣﯽدﻫﺪ‪ .‬ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر ﺑﺮرﺳﯽ ﻋﺎﻣـﻞ زﻣـﺎن در ﻣﻮﺳـﯿﻘﯽ ﻧـﺎﮔﺰﯾﺮﯾﻢ ﮐـﻪ از‬
‫ﮐﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﻫﻨﺮﺟﻮﯾﺎن از آن ﺑﺎ واژة ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ ﮐﺸﺶ ﯾﺎد ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺻﺪا‬
‫رﯾﺎﺿﯿﺎت ﮐﻤﮏ ﺑﮕﯿﺮﯾﻢ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﺟﺎي ﻧﮕﺮاﻧـﯽ ﻧﯿﺴـﺖ‪ .‬ﭼـﺮا ﮐـﻪ ﺑـﺪﯾﻦ‬
‫ﮐﺸﯿﺪه ﻧﻤﯽﺷـﻮد ﺑﻠﮑـﻪ اﻣﺘـﺪاد ﻣـﯽﯾﺎﺑـﺪ‪ .‬دﯾﺮﻧـﺪ‪ ،‬ﻓﺎرﺳـﯽ ﺷـﺪة واژة‬
‫ﻣﻨﻈﻮر‪ ،‬داﻧﺴﺘﻦ ﭼﻬﺎر ﻋﻤﻞ اﺻﻠﯽ رﯾﺎﺿﯽ ﮐﻔﺎﯾﺖ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫اﻧﮕﻠﯿﺴــﯽ ‪ duration‬اﺳــﺖ و ﻣﻨﻈــﻮر از آن ﻣــﺪت زﻣــﺎﻧﯽ اﺳــﺖ ﮐــﻪ‬
‫اﺻﻄﻼﺣﺎﺗﯽ ﻫﻤﭽﻮن رﯾﺘﻢ‪ ،‬وزن‪ ،‬ﺿﺮب‪ ،‬ﻣﺘﺮ‪ ،‬ﻣﯿـﺰان‪ ،‬ﻣﯿـﺰانﻧﻤـﺎ‪،‬‬
‫ﺻﺪاﯾﯽ اﻣﺘﺪاد ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ و ﯾﺎ ﺣﺘﯽ در راﺑﻄﻪ ﺑـﺎ ﺳـﮑﻮت‪ ،‬ﻣـﺪت زﻣـﺎﻧﯽ‬
‫ﺗُﻨﺪا و ﻗﻮاﻋﺪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﻫﻤﮕﯽ واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ زﻣﺎن و ﻧﺤﻮة ﺗﻘﺴﯿﻢ آن‬
‫اﺳﺖ ﮐﻪ ﺻـﺪاﯾﯽ ﺑـﻪﮔـﻮش ﻧﻤـﯽرﺳـﺪ‪ .‬ارزش ﻫـﺎي زﻣـﺎﻧﯽ ﺗﻮﺳـﻂ‬
‫ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﮐﻪ در اﮐﺜﺮ ﻣﻮاﻗﻊ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﺳـﻄﺤﯽ ﻫﻨﺮﺟﻮﯾـﺎن ﻋﺮﺻـﮥ‬
‫ﺷﮑﻞﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ ﮐـﻪ ﺑـﺮاي ﻧـﺖ‪1‬ﻫـﺎ و ﺳـﮑﻮت‪2‬ﻫـﺎ در ﻧﻈﺮﮔﺮﻓﺘـﻪ‬
‫ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﺗﺎ آﻧﺠﺎ ﮐﻪ ﮔﺎه از اراﺋﮥ ﺗﻌﺮﯾﻔـﯽ ﻧـﻪ ﭼﻨـﺪان‬
‫ﻣﯽﺷﻮد ﻧﻤﺎﯾﺶ داده ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬در واﻗﻊ وﻇﯿﻔﮥ ﺷﮑﻞ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻧـﺖ‬
‫و ﺳﮑﻮت ﻧﺸﺎن دادن ارزش زﻣﺎﻧﯽ آﻧﻬﺎ اﺳﺖ‪ .‬در ﺷـﮑﻞ ‪ 1‬ﻫﺮ ﻣﯿﺰان‬ ‫ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻧﯿﺰ ﺑﺮاي اﯾﻦ اﺻﻄﻼﺣﺎت ﺑﺎز ﻣﯽﻣﺎﻧﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر درك ﮐﺎﻣﻞ و ﺑﯽﻋﯿﺐ و ﻧﻘﺺ اﺻﻄﻼﺣﺎت ﻣـﺬﮐﻮر‪ ،‬ﻻزم‬
‫اﺳﺖ ﺑﺮﺧﯽ دﯾﮕـﺮ از اﺻـﻄﻼﺣﺎت و ﻗﻮاﻋـﺪ ﭘﺮﮐـﺎرﺑﺮد در ﻣﻮﺳـﯿﻘﯽ‬
‫ﺗﺸﺮﯾﺢ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪1‬‬
‫_________________________________________________‬
‫)‪1- Note (Eng.‬‬
‫)‪2- Rest (Eng.) , Silence (Fr.‬‬
‫‪19‬‬ ‫رﺳﺎﻟﮥ رﯾﺘﻢ در ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ ‪‬‬ ‫‪ ‬رﺳﺎﻟﮥ رﯾﺘﻢ در ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ‬ ‫‪18‬‬
‫در ﺻﻮرﺗﯽﮐﻪ اﯾـﻦ ﻧﻤـﻮدار اداﻣـﻪ ﭘﯿـﺪا ﮐﻨـﺪ در ﺳـﻄﺮ ﺷﺸـﻢ ‪32‬‬ ‫ﮐﻪ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ راﺳﺖ ﺣﺮﮐﺖ ﮐﻨﯿﺪ ارزش زﻣﺎﻧﯽ اَﺷﮑﺎل ﻧـﺖ ﯾـﺎ ﺳـﮑﻮت‪،‬‬
‫ﺳﻪﻻﭼﻨﮓ و در ﺳﻄﺮ ﻫﻔﺘﻢ ‪ 64‬ﭼﻬﺎرﻻﭼﻨﮓ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫‪1‬‬
‫ﻧﺼﻒ ) ﺑﺮاﺑﺮ( ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪2‬‬
‫ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ در ﺷﮑﻞ ‪ 2‬دﯾﺪه ﻣﯽﺷﻮد اﮔﺮ ﭼﻨﮓﻫﺎ‪ ،‬دوﻻﭼﻨﮓﻫـﺎ‬
‫اﻣﺮوزه ﮔﺮد در ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ داراي ﺑﺰرﮔﺘﺮﯾﻦ ارزش زﻣﺎﻧﯽ ﻣـﯽﺑﺎﺷـﺪ‪.‬‬
‫و‪ ...‬ﺑﯿﺸﺘﺮ از ﯾﮑﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻣﯽﺗﻮان ﭘﺮﭼﻢ آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ وﺳﯿﻠﮥ ﺧﻄﯽ ﺑﻪ ﻧـﺎم‬
‫ﻫﻤﯿﻦ اﻣﺮ ﺳﺒﺐ ﻣﯽﺷﻮد ﺗﺎ ﮔﺮد ﺑـﻪﻋﻨـﻮان واﺣـﺪ زﻣـﺎن در ﻣﻮﺳـﯿﻘﯽ‬
‫ﺷﺎﻫﯿﻦ ﺑﻪ ﻫﻢ ﻣﺘﺼﻞ ﮐﺮد )ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ از ﺷﺎﻫﯿﻦ در ﺗﺮازو(‪.‬‬
‫ﻣﻌﺮﻓﯽ ﺷﻮد و ارزش زﻣﺎﻧﯽ ﺳﺎﯾﺮ اَﺷﮑﺎل ﻧﺖ و ﺳﮑﻮت ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ آن‬
‫ﻧﺴﺒﺖ زﻣﺎﻧﯽ اَﺷﮑﺎل ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺳـﮑﻮت ﺑـﻪ ﺳـﮑﻮت ﮔـﺮد ﻧﯿـﺰ در‬
‫ﺳﻨﺠﯿﺪه و ﺑﯿﺎن ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ 3‬ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻧﺴﺒﺖ زﻣﺎﻧﯽ اَﺷﮑﺎل ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻧﺖ ﺑﻪ ﮔـﺮد در ﺷـﮑﻞ ‪ 2‬ﻧﺸـﺎن داده‬
‫ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪3‬‬
‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ :1‬در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ از ﻫﻨﺮﺟﻮﯾﯽ ﭘﺮﺳـﯿﺪه ﺷـﻮد ﮔـﺮد‪ ،‬ﺳـﻔﯿﺪ‪،‬‬

‫ﺳﯿﺎه‪ ،‬ﭼﻨﮓ‪ ،‬دوﻻﭼﻨﮓ ﺳـﻪ ﻻﭼﻨـﮓ و ﭼﻬﺎرﻻﭼﻨـﮓ ﭼﯿﺴـﺖ‪ ،‬ﺑﺎﯾـﺪ‬
‫اﯾﻦﮔﻮﻧﻪ ﭘﺎﺳﺦ دﻫﺪ‪:‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪2‬‬
‫ﻧﺎﻣﮕﺬاري ﻧﺖﻫﺎ ﺑﺎ اﺳﺎﻣﯽ ﮔﺮد‪ ،‬ﺳﻔﯿﺪ‪ ،‬ﺳﯿﺎه‪ ،‬ﭼﻨﮓ و‪ .....‬ﺑﻪ ﺗﻘﻠﯿـﺪ‬ ‫ﮔﺮد ﺷﮑﻠﯽ اﺳﺖ ﻧﺸـﺎندﻫﻨـﺪة واﺣـﺪ زﻣـﺎن در ﻣﻮﺳـﯿﻘﯽ‪ .‬ﺳـﻔﯿﺪ‬
‫‪1‬‬
‫از ﻓﺮاﻧﺴﻮي ﻫﺎ در اﯾﺮان ﻣﺮﺳﻮم ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬واﺿﺢ اﺳﺖ ﮐﻪ اﯾﻦ ﺷﯿﻮة‬ ‫ارزش زﻣﺎﻧﯽ ﮔـﺮد‪ ،‬ﺳـﯿﺎه ﺷـﮑﻠﯽ اﺳـﺖ‬ ‫ﺷﮑﻠﯽ اﺳﺖ ﻧﺸﺎندﻫﻨﺪة‬
‫‪2‬‬
‫ﻧﺎﻣﮕﺬاري ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﻧﺖﻫﺎ ﺗﻮﺟﻪ دارد‪.‬‬ ‫‪1‬‬
‫ارزش زﻣﺎﻧﯽ ﮔﺮد‪ ،‬ﭼﻨﮓ ﺷﮑﻠﯽ اﺳﺖ ﻧﺸﺎندﻫﻨﺪة‬
‫‪1‬‬
‫ﻧﺸﺎندﻫﻨﺪة‬
‫‪8‬‬ ‫‪4‬‬
‫در ﺟﺪول ﺷﻤﺎره ‪ ، 2‬ﻧﺎم ﻧﺖﻫﺎ ﺑﻪ ﺷﺶ زﺑﺎن اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪1‬‬
‫ارزش‬ ‫ارزش زﻣﺎﻧﯽ ﮔﺮد‪ ،‬دوﻻﭼﻨﮓ ﺷـﮑﻠﯽ اﺳـﺖ ﻧﺸـﺎندﻫﻨـﺪة‬
‫ﻫﻤﺎنﻃﻮرﮐﻪ ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻣﯽﺷﻮد در ﻧﺎﻣﮕﺬاري ﻧﺖﻫﺎ ﺑﻪ زﺑﺎن آﻣﺮﯾﮑـﺎﯾﯽ‬ ‫‪16‬‬
‫‪1‬‬
‫و آﻟﻤﺎﻧﯽ از ارزش و ﻧﺴﺒﺖ ﻫﺮ ﺷﮑﻞ ﺑﻪ ﮔﺮد اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ارزش زﻣـﺎﻧﯽ‬ ‫زﻣﺎﻧﯽ ﮔﺮد‪ ،‬ﺳﻪﻻﭼﻨﮓ ﺷﮑﻠﯽ اﺳـﺖ ﻧﺸـﺎندﻫﻨـﺪه‬
‫‪32‬‬
‫‪1‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨــﯿﻦ در ﻧﺎﻣﮕــﺬاري ﻧــﺖﻫــﺎ ﺑــﻪ زﺑــﺎن اﻧﮕﻠﯿﺴــﯽ و اﯾﺘﺎﻟﯿــﺎﯾﯽ‬ ‫ارزش زﻣﺎﻧﯽ ﮔﺮد‪.‬‬ ‫ﮔﺮد و ﭼﻬﺎرﻻﭼﻨﮓ ﺷﮑﻠﯽ اﺳﺖ ﻧﺸﺎندﻫﻨﺪه‬
‫‪64‬‬
‫ﺟﻨﺒﻪﻫﺎي ﺗﺎرﯾﺨﯽ ﺗﺤﻮل ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ ﻣﺆﺛﺮ ﺑﻮده اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 2‬در ﺻﻮرﺗﯽﮐﻪ زﻣﺎن ﺑﻪ ﻗﺴﻤﺖﻫﺎي ﻣﺴﺎوي ﺗﮑﺮارﺷـﻮﻧﺪه‬
‫ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺷﻮد ﻫﺮ ﻗﺴﻤﺖ از آن‪ ،‬واﺣﺪ زﻣﺎن ﻧﺎم دارد‪.‬‬
‫ﺟﺪول ‪2‬‬
‫در ﺟﺪول ﺷﻤﺎره ‪ ، 1‬دﯾﺮﻧﺪ ﺷﮑﻞﻫـﺎي ﻫﻔﺘﮕﺎﻧـﮥ ﻧـﺖ و ﺳـﮑﻮت‬
‫ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪:‬‬
‫ﻧﺴﺒﺖ زﻣﺎﻧﯽ ﻫﺮ‬
‫دﯾﺮﻧﺪ )ارزش زﻣﺎﻧﯽ(‬ ‫ﻧﺎم ﺷﮑﻞ‬
‫ﺷﮑﻞ ﺑﻪ ﮔﺮد‬
‫‪1/‬‬ ‫در ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ اﻣﺮوز از ﻫﻤﻪ دﯾﺮﻧﺪﻫﺎ ﺑﺰرﮔﺘﺮ اﺳﺖ‪،‬‬

‫‪1‬‬
‫ﮔﺮد‬
‫ﺑﻪﻫﻤﯿﻦ ﺳﺒﺐ واﺣﺪ زﻣﺎن در ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ ﻧﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‬
‫‪1/‬‬ ‫ﻧﺼﻒ ﮔﺮد‬ ‫ﺳﻔﯿﺪ‬
‫‪2‬‬
‫‪1/‬‬ ‫ﻧﺼﻒ ﺳﻔﯿﺪ ‪ ،‬ﯾﮏﭼﻬﺎرم ﮔﺮد‬ ‫ﺳﯿﺎه‬
‫‪4‬‬
‫‪1/‬‬ ‫ﻧﺼﻒ ﺳﯿﺎه ‪ ،‬ﯾﮏﭼﻬﺎرم ﺳﻔﯿﺪ ‪ ،‬ﯾﮏﻫﺸﺘﻢ ﮔﺮد‬ ‫ﭼﻨﮓ‬
‫‪8‬‬
‫‪1/‬‬ ‫ﻧﺼﻒ ﭼﻨﮓ‪ ،‬ﯾﮏﭼﻬﺎرم ﺳﯿﺎه‪ ،‬ﯾﮏﻫﺸﺘﻢ ﺳﻔﯿﺪ‪،‬‬
‫دوﻻﭼﻨﮓ‬
‫ﻧﻘﻄﮥ ﺗﻤﺪﯾﺪ‬ ‫‪16‬‬ ‫ﯾﮏﺷﺎﻧﺰدﻫﻢ ﮔﺮد‬
‫‪1/‬‬ ‫ﻧﺼﻒ دوﻻﭼﻨﮓ‪ ،‬ﯾﮏﭼﻬﺎرم ﭼﻨﮓ‪ ،‬ﯾﮏﻫﺸﺘﻢ ﺳﯿﺎه‪،‬‬
‫‪32‬‬
‫ﺳﻪﻻﭼﻨﮓ‬
‫اﮔﺮ ﺳﻤﺖ راﺳﺖ ﺷﮑﻠﯽ از ﻧﺖ ﯾﺎ ﺳﮑﻮت ﻧﻘﻄﻪاي ﻗﺮار ﮔﯿﺮد‪ ،‬ارزش‬ ‫ﯾﮏﺷﺎﻧﺰدﻫﻢ ﺳﻔﯿﺪ‪ ،‬ﯾﮏ ﺳﯽودوم ﮔﺮد‬
‫‪3‬‬ ‫ﻧﺼﻒ ﺳﻪﻻﭼﻨﮓ‪ ،‬ﯾﮏ ﭼﻬﺎرم دوﻻﭼﻨﮓ‪ ،‬ﯾﮏ‬

‫ﺑﺮاﺑﺮ( ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﻫﺮ‬ ‫زﻣﺎﻧﯽ آن ﻧﺖ ﯾﺎ ﺳﮑﻮت‪ ،‬ﯾﮏ و ﻧﯿﻢ ﺑﺮاﺑﺮ )و ﯾﺎ‬ ‫‪1/‬‬ ‫ﻫﺸﺘﻢ ﭼﻨﮓ‪ ،‬ﯾﮏ ﺷﺎﻧﺰدﻫﻢ ﺳﯿﺎه‪ ،‬ﯾﮏ ﺳﯽودوم‬ ‫ﭼﻬﺎرﻻﭼﻨﮓ‬
‫‪2‬‬ ‫‪64‬‬
‫ﺳﻔﯿﺪ‪ ،‬ﯾﮏ ﺷﺼﺖوﭼﻬﺎرم ﮔﺮد‬
‫ﮐﻤﯿﺖ‪ ،‬زﻣﺎﻧﯽ ﯾﮏ و ﻧﯿﻢ ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ ﺑـﺎ ﻧﺼـﻒ ﺧـﻮدش ﺟﻤـﻊ‬
‫ﭼﻨﯿﻦ ﺷﮑﻠﯽ را ﻧﯿﺰ ﻣﯽﺗﻮان ﺑﺮاي ﺳﮑﻮتﻫﺎي ﻧﻘﻄﻪدار ﺗﺮﺳﯿﻢ ﻧﻤﻮد‪.‬‬ ‫ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ارزش زﻣـﺎﻧﯽ ﮔـﺮد ﻧﻘﻄـﻪدار ﺑﺮاﺑـﺮ اﺳـﺖ ﺑـﺎ ﻣﺠﻤـﻮع‬
‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 3‬دﯾﺮﻧﺪ ﺷﮑﻠﯽ از ﻧﺖ ﮐﻪ ﯾﮏ ﻧﻘﻄﻪ ﺳﻤﺖ راﺳـﺖ ﺧـﻮد دارد‬ ‫ارزشﻫﺎي زﻣﺎﻧﯽ ﮔﺮد و ﺳـﻔﯿﺪ‪ ،‬ارزش زﻣـﺎﻧﯽ ﺳـﻔﯿﺪ ﻧﻘﻄـﻪدار ﺑﺮاﺑـﺮ‬
‫ﺑﻪﻃﻮر ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺑـﻪ ﺳـﻪ ﻗﺴـﻤﺖ ﻣﺴـﺎوي ﻗﺎﺑـﻞ ﺗﻘﺴـﯿﻢ اﺳـﺖ‪ .‬در واﻗـﻊ‬ ‫اﺳﺖ ﺑﺎ ﻣﺠﻤﻮع ارزش ﻫﺎي زﻣﺎﻧﯽ ﺳﻔﯿﺪ و ﺳﯿﺎه‪ ،‬ارزش زﻣـﺎﻧﯽ ﺳـﯿﺎه‬
‫ﺗﻘﺴﯿﻤﺎت دﯾـﺮﻧﺪ ﺷﮑﻠـﯽ از ﻧﺖ ﮐﻪ داراي ﯾـﮏ ﻧﻘﻄـﻪ ﺳــﻤﺖ راﺳــﺖ‬ ‫ﻧﻘﻄﻪدار ﺑﺮاﺑﺮ اﺳﺖ ﺑﺎ ﻣﺠﻤﻮع ارزشﻫﺎي زﻣﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎه و ﭼﻨﮓ‪.‬‬
‫‪ 2‬و ‪ n‬ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑـﻪ اﻋـﺪاد ﺣﺴـﺎﺑﯽ‬ ‫ﻓـﺮﻣـﻮل رﯾﺎﺿﯽ ‪× 3‬‬ ‫ﺧـﻮد اﺳـﺖ از‬
‫)‪ (0 , 1 , 2 , 3 , 4 , 5 ,...‬ﺗﺒﻌﯿﺖ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ ‪ n‬را ﺻﻔﺮ ﻓـﺮض ﮐﻨـﯿﻢ‬
‫ﺣﺎﺻﻞ ﻋﺪد ‪ ،3‬اﮔﺮ ‪ n‬را ﯾﮏ ﻓﺮض ﮐﻨﯿﻢ ﺣﺎﺻـﻞ ﻋـﺪد ‪ ،6‬اﮔـﺮ ‪ n‬را دو‬
‫ﻓﺮض ﮐﻨﯿﻢ ﺣﺎﺻﻞ ﻋﺪد ‪ 12‬و‪ ....‬ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ دﯾﺮﻧـﺪ ﺷـﮑﻠﯽ از‬
‫ﻧﺖ ﮐﻪ داراي ﯾﮏ ﻧﻘﻄﻪ ﺳﻤﺖ راﺳﺖ ﺧﻮد اﺳﺖ ﺑﻪﻃﻮر ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺑـﺮ ﺳـﻪ‪،‬‬
‫ﺷﺶ‪ ،‬دوازده و‪ ...‬ﻗﺴﻤﺖ ﻣﺴﺎوي ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻧﺴﺒﺖ زﻣﺎﻧﯽ ﻧﺖﻫﺎي ﻧﻘﻄﻪدار ﺑﻪ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ در ﺷـﮑﻞ ‪ 4‬ﻧﺸـﺎن داده‬
‫ﺷﺪه اﺳﺖ‪:‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪4‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪5‬‬
‫‪7‬‬ ‫اﻣﺎ دﯾﺮﻧﺪ ﺷﮑﻠﯽ از ﻧﺖ ﮐﻪ ﻓﺎﻗﺪ ﻧﻘﻄﮥ ﺗﻤﺪﯾﺪ اﺳﺖ ﺑﻪﻃﻮر ﻃﺒﯿﻌـﯽ‬
‫ﺑﺮاﺑـﺮ ﻣـﯽﺷـﻮد‪ .‬دﯾﺮﻧـﺪ ﭼﻨـﯿﻦ‬ ‫ﺳﮑﻮت ﻗﺮار ﮔﯿـﺮد ارزش زﻣـﺎﻧﯽ آن‬
‫‪4‬‬
‫ﺷﮑﻠﯽ از ﻧﺖ ﺑﻪﻃﻮر ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺑﻪ ﻫﻔﺖ ﻗﺴﻤﺖ ﻣﺴﺎوي ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻘﺴﯿﻢ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﻪ دو ﻗﺴﻤﺖ ﻣﺴﺎوي ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯽﺷﻮد وﺗﻘﺴﯿﻤﺎت آن از ﻓﺮﻣـﻮل ‪ 2‬و‬
‫‪ n‬ﻣﺘﻌﻠــﻖ ﺑــﻪ اﻋــﺪاد ﺣﺴــﺎﺑﯽ )‪ (0 , 1 , 2 , 3 , 4 , 5 ,...‬ﭘﯿــﺮوي‬
‫‪.. =  +  +  =  +  +  +  +  +  + ‬‬ ‫ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ ‪ n‬را ﺻﻔﺮ ﻓﺮض ﮐﻨﯿﻢ ﺣﺎﺻﻞ ﻋﺪد ﯾـﮏ‪ ،‬اﮔـﺮ ‪ n‬را ﯾـﮏ‬
‫ﻓﺮض ﮐﻨﯿﻢ ﺣﺎﺻﻞ ﻋﺪد ‪ ،2‬اﮔﺮ ‪ n‬را دو ﻓﺮض ﮐﻨﯿﻢ ﺣﺎﺻـﻞ ﻋـﺪد ‪4‬‬
‫و‪ ....‬ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﭘﺲ دﯾﺮﻧﺪ ﺷﮑﻠﯽ از ﻧﺖ ﮐﻪ ﻓﺎﻗﺪ ﻧﻘﻄﮥ ﺗﻤﺪﯾﺪ اﺳﺖ‬
‫‪.. =  +  +  =  +  +  +  +  +  + ‬‬
‫ﺑﻪ ﻃﻮر ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺑﺮ دو‪ ،‬ﭼﻬﺎر‪ ،‬ﻫﺸﺖ و‪ ...‬ﻗﺴﻤﺖ ﻣﺴﺎوي ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻘﺴـﯿﻢ‬
‫ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪) .‬رﺟﻮع ﮐﻨﯿﺪ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ‪ ، 2‬ﺻﻔﺤﻪ ‪(18‬‬
‫ﺑﻪ دﯾﮕﺮ ﺳﺨﻦ ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺷـﮑﻠﯽ از ﻧـﺖ ﯾـﺎ ﺳـﮑﻮت دو‬
‫ﺧﻮدش ﺟﻤﻊ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪3‬‬
‫ﻧﻘﻄﻪ واﻗﻊ ﺷﻮد ارزش زﻣﺎﻧﯽ آن ﻧﺖ ﺑﺎ‬ ‫دو ﻧﻘﻄﮥ ﺗﻤﺪﯾﺪ‬
‫‪4‬‬
‫‪.. =  + .‬‬ ‫در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ دو ﻧﻘﻄﻪ ﺳﻤﺖ راﺳﺖ ﺷﮑﻠﯽ از ﻧﺖ ﯾﺎ ﺳـﮑﻮت ﻗـﺮار‬
‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬
‫ﺑﻪ ارزش زﻣﺎﻧﯽ آن ﻧﺖ ﯾﺎ ﺳﮑﻮت‬ ‫و ﻧﻘﻄﻪ دوم‬ ‫ﺑﮕﯿﺮد ﻧﻘﻄﻪ اول‬
‫‪4‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪.. =  + .‬‬ ‫ﻣﯽاﻓﺰاﯾﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ دﯾﺮﻧـﺪ ﺳـﻔﯿﺪ دو ﻧﻘﻄـﻪاي ﺑﺮاﺑﺮاﺳـﺖ ﺑـﺎ ﻣﺠﻤـﻮع‬
‫‪.. =  + .‬‬
‫ارزشﻫﺎي زﻣﺎﻧﯽ ﺳﻔﯿﺪ‪ ،‬ﺳﯿﺎه و ﭼﻨﮓ‪ .‬دﯾﺮﻧﺪ ﺳﯿﺎه دو ﻧﻘﻄـﻪاي ﺑﺮاﺑـﺮ‬
‫اﺳﺖ ﺑﺎ ﻣﺠﻤﻮع ارزشﻫﺎي زﻣﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎه‪ ،‬ﭼﻨـﮓ و دوﻻﭼﻨـﮓ‪ .‬دﯾﺮﻧـﺪ‬
‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 4‬ﻫﺮﭼﻨﺪ ﮐﻪ ﺗﻌﺪاد ﻧﻘﺎط ﺗﻤﺪﯾﺪ ﻣﻌﻤﻮﻻً از دو اﻟﯽ ﺳﻪ ﻧﻘﻄﻪ‬
‫ﭼﻨﮓ دوﻧﻘﻄﻪاي ﺑﺮاﺑﺮ اﺳﺖ ﺑـﺎ ﻣﺠﻤـﻮع ارزشﻫـﺎي زﻣـﺎﻧﯽ ﭼﻨـﮓ‪،‬‬
‫ﺗﺠﺎوز ﻧﻤـﯽﮐﻨـﺪ اﻣـﺎ از ﻧﻈـﺮ ﺗﺌﻮرﯾـﮏ اﯾـﻦ اﻣﮑـﺎن وﺟـﻮد دارد ﮐـﻪ‬ ‫دوﻻﭼﻨﮓ و ﺳﻪﻻﭼﻨﮓ‪.‬‬
‫ﻧﻘﻄﻪ ﻫﺎي ﺗﻤﺪﯾﺪ ﺑﯿﺸﺘﺮي ﺳﻤﺖ راﺳﺖ ﺷﮑﻠﯽ از ﻧﺖ ﯾﺎ ﺳﮑﻮت ﻗﺮار‬
‫ﺑﮕﯿﺮد‪ .‬ﻫﺮ ﻧﻘﻄﻪ ﻧﺼﻒ دﯾﺮﻧﺪ ﻧﻘﻄﮥ ﻣﺎﻗﺒﻞ را ﺑﻪ ارزش زﻣـﺎﻧﯽ ﻧـﺖ ﯾـﺎ‬
‫ﺳﮑﻮت ﻣﯽاﻓﺰاﯾﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﺿﺎﻓﻪ ﺷﺪن ﻧﻘﻄﻪ ﻫﺎ ﻫـﯿﭻﮔـﺎه ارزش زﻣـﺎﻧﯽ آن‬
‫ﻧﺖ ﯾﺎ ﺳﮑﻮت دو ﺑﺮاﺑﺮ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪ در ﺻـﻮرﺗﯽ ﮐـﻪ‬
‫ﺑﯽﻧﻬﺎﯾﺖ ﻧﻘﻄﻪ ﺳﻤﺖ راﺳﺖ ﻧﺘﯽ ﺳﯿﺎه واﻗـﻊ ﺷـﻮد‪ ،‬ارزش زﻣـﺎﻧﯽ آن‬
‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬
‫ﺑـﻪ ارزش زﻣـﺎﻧﯽ دﯾﺮﻧـﺪ‬ ‫و ﻧﻘﻄـﻪ دوم‬ ‫از آﻧﺠﺎ ﮐـﻪ ﻧﻘﻄـﻪ اول‬
‫ﻣﻌﺎدل ﯾﮏ ﺳﻔﯿﺪ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪2‬‬
‫ﻣﻮردﻧﻈﺮ ﻣﯽاﻓﺰاﯾﺪ ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ دو ﻧﻘﻄﻪ ﺳﻤﺖ راﺳﺖ ﺷـﮑﻠﯽ از ﻧـﺖ ﯾـﺎ‬
‫(‬ ‫)‬
‫‪3‬‬ ‫‪1‬‬
‫ﮔـﺮد اﺳـﺖ و‬ ‫ﮔﺮد اﺳﺖ‪ ،‬دﯾﺮﻧﺪ ﺳﻔﯿﺪ ﻧﻘﻄـﻪدار‬ ‫دﯾﺮﻧﺪ ﺳﯿﺎه‬ ‫ﮐﻪ ‪ n‬ﺑﺮاﺑﺮ اﺳـﺖ‬ ‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ :5‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﺮﻣﻮل رﯾﺎﺿﯽ‬
‫‪4‬‬ ‫‪4‬‬
‫ﮔﺮد اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪7‬‬
‫دﯾﺮﻧﺪ ﺳﻔﯿﺪ دو ﻧﻘﻄﻪاي‬ ‫ﺑﺎ ﺗﻌﺪاد ﻧﻘﺎط ﺗﻤﺪﯾﺪ‪ ،‬ﻣﯽﺗﻮان ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﻤﻮد ﮐﻪ ﻧﺘﻬﺎي ﯾـﮏ ﻧﻘﻄـﻪاي‪،‬‬
‫‪8‬‬
‫و از اراﺋﮥ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﭘﺎﺳﺦ دﯾﮕﺮي از اﯾﻦ ﻗﺒﯿﻞ ﺧﻮدداري ﮐﻨﻨﺪ‪ :‬ﺳﯿﺎه‬ ‫دو ﻧﻘﻄﻪاي‪ ،‬ﺳﻪ ﻧﻘﻄﻪاي و‪ ...‬ﭼﻪ ﻧﺴﺒﺘﯽ ﺑﺎ ﻧـﺖ ﻓﺎﻗـﺪ ﻧﻘﻄـﻪ ﺧﻮاﻫﻨـﺪ‬
‫ﯾﮏ ﺿﺮب اﺳﺖ‪ ،‬ﺳﻔﯿﺪ ﻧﻘﻄﻪدار ﺳـﻪ ﺿـﺮب اﺳـﺖ و ﯾـﺎ ﺳـﻔﯿﺪ دو‬ ‫داﺷﺖ‪.‬‬
‫ﻧﻘﻄﻪاي ﺳﻪ وﻧﯿﻢ ﺿﺮب اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻦ ﯾﮏ ﻧﻘﻄـﻪ ﺳـﻤﺖ راﺳـﺖ ﻧـﺖ )‪(n=1‬‬
‫‪3‬‬
‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 7‬ﺗﻨﻬﺎ ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﻣﯽﺗﻮان ارزش زﻣﺎﻧﯽ ﺷـﮑﻞﻫـﺎي ﻣﺨﺘﻠـﻒ‬ ‫ﺑﺮاﺑﺮ ﺷﺪن دﯾﺮﻧﺪ ﻧﺖ‪ ،‬ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻦ دو ﻧﻘﻄﻪ ﺳـﻤﺖ راﺳـﺖ‬ ‫ﺳﺒﺐ‬
‫‪2‬‬
‫‪7‬‬
‫ﻧﺖ و ﺳﮑﻮت را از ﻧﻈﺮ ﺗﻌﺪاد ﺿﺮب ﺑﯿـﺎن ﻧﻤـﻮد ﮐـﻪ ﺷـﮑﻞ واﺣـﺪ‬ ‫ﺑﺮاﺑﺮ ﺷﺪن دﯾﺮﻧﺪ ﻧﺖ‪ ،‬ﻗـﺮار ﮔـﺮﻓﺘﻦ ﺳـﻪ ﻧﻘﻄـﻪ‬ ‫ﻧﺖ )‪ (n=2‬ﺳﺒﺐ‬
‫‪4‬‬
‫ﺿﺮب ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺮاﺑـﺮ ﺷـﺪن دﯾﺮﻧـﺪ ﻧـﺖ و ﻗـﺮار‬ ‫‪15‬‬
‫ﺳﻤﺖ راﺳﺖ ﻧﺖ )‪ (n=3‬ﺳﺒﺐ‬
‫‪8‬‬
‫ﺑﺮﺧﻼف ﺗﺼﻮر اﻏﻠﺐ ﻫﻨﺮﺟﻮﯾﺎن ﺑﺎﯾﺪ ﮔﻔﺘﻪ ﺷـﻮد ﮐـﻪ ﻫﻤﯿﺸـﻪ ﺳـﯿﺎه‬ ‫ﺑﺮاﺑـﺮ ﺷـﺪن‬ ‫‪31‬‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻦ ﭼﻬﺎر ﻧﻘﻄﻪ ﺳﻤﺖ راﺳﺖ ﻧﺖ )‪ (n=4‬ﺳـﺒﺐ‬
‫‪16‬‬
‫ﯾﮏ ﺿﺮب ﻧﯿﺴﺖ‪ .‬ﭼﺮا ﮐﻪ ﻧﺤﻮة ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎي ﯾـﮏ ﻗﻄﻌـﻪ ﺗﻌﯿـﯿﻦ‬ ‫دﯾﺮﻧﺪ ﻧﺖ ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﻣﯽﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﮐﺪام ﺷﮑﻞ از ﻧﺖ ﯾﮏ ﺿﺮب ﺑﺎﯾﺪ اﺟﺮا ﺷﻮد و ﯾـﺎ ﺑـﻪﻋﺒـﺎرت‬ ‫ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻧﺴﺒﺖ دﯾﺮﻧﺪ ﻧﺖﻫﺎ وﺳﮑﻮتﻫـﺎي واﺟـﺪ‬
‫دﯾﮕﺮ ﮐﺪام ﺷﮑﻞ از ﻧﺖ واﺣﺪ ﺿﺮب در ﻗﻄﻌﻪ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﻧﻘﻄﮥ ﺗﻤﺪﯾﺪ ﺑﻪ ﮔﺮد‪ ،‬ﻓﺮﻣﻮل زﯾﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪1‬‬
‫ﺧﻂ ا‪‬ﺗّﺤﺎد‬ ‫× ﻧﺴﺒﺖ ﺷﮑﻞ ﻓﺎﻗﺪ ﻧﻘﻄﻪ ﺑﻪ ﮔﺮد = ﻧﺴﺒﺖ ﺷﮑﻞ واﺟﺪ ﻧﻘﻄﻪ ﺑﻪ ﮔﺮد‬
‫(‬ ‫)‬
‫ﺧﻄﯽ اﺳﺖ ﻣﻨﺤﻨﯽ در ﺑﺎﻻ ﯾﺎ ﭘﺎﯾﯿﻦ ﺳﺮ دو ﻧﺖ ﻫﻤﺼﺪاي ﻣﺘـﻮاﻟﯽ ﮐـﻪ‬ ‫)ﺗﻌﺪاد ﻧﻘﻄﻪ = ‪(n‬‬
‫ارزش زﻣﺎﻧﯽ آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﻣﯽاﻓﺰاﯾﺪ )ﻣﺘﺤﺪ ﻣﯽﮐﻨﺪ(‪.‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪3‬‬

‫ﮔﺮد‬ ‫ﮔﺮد‪ ،‬ﭼﻨﮓ دو ﻧﻘﻄﻪاي‬ ‫ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪ ﭼﻨﮓ ﻧﻘﻄﻪدار‬
‫‪32‬‬ ‫‪16‬‬
‫‪15‬‬
‫ﮔﺮد ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫و ﭼﻨﮓ ﺳﻪ ﻧﻘﻄﻪاي‬
‫‪64‬‬
‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ :6‬ﺑﺎ ﻃﺮح ﭼﻨﺪ ﺳﺆال ﺑﻪ ﻣﻄﻠﺐ ﻣﻬﻤﯽ اﺷﺎره ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺳﯿﺎه ﭼﻨﺪ ﺿﺮب اﺳﺖ ؟ ﺳﻔﯿﺪ ﻧﻘﻄﻪدار ﭼﻨﺪ ﺿﺮب اﺳﺖ ؟ ﺳﻔﯿﺪ‬
‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 8‬ﺧﻂ اﺗﺤﺎد ﻓﻘﻂ ارزش زﻣﺎﻧﯽ دو ﻧﺖ ﻫﻤﺼـﺪاي ﻣﺘـﻮاﻟﯽ‬ ‫دو ﻧﻘﻄﻪاي ﭼﻨﺪ ﺿﺮب اﺳﺖ ؟‬
‫را ﺑﻬﻢ ﻣﯽاﻓﺰاﯾﺪ و اﮔﺮ ﻗﺮار ﺑﺎﺷﺪ ارزش زﻣـﺎﻧﯽ ﻧـﺖﻫـﺎي ﻫﻤﺼـﺪاي‬ ‫در ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ اﯾﻦ ﺳﺆاﻻت ﻫﻨﺮﺟﻮﯾﺎن ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻮﺟﻪ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ اﯾﻦﮔﻮﻧـﻪ‬
‫ﭘﺎﺳﺦ دﻫﻨﺪ‪:‬‬
‫_________________________________________________‬
‫)‪3- Tie (Bind) (Eng.‬‬
‫و ﯾﺎ اﮔﺮ ﻣﻨﻈﻮر ﺻﺪاﯾﯽ ﺑـﺎ دﯾﺮﻧـﺪي ﺑﺮاﺑـﺮ ﺑـﺎ ﯾـﮏ ﺳـﯿﺎه و ﯾـﮏ‬ ‫ﻣﺘﻮاﻟﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮي را ﺑﺎ ﻫﻢ ﻣﺘﺤﺪ ﮐﻨﺪ ﻻزم اﺳﺖ ﮐﻪ دﯾﺮﻧﺪ آن ﻧﺖﻫـﺎ دو‬
‫دوﻻﭼﻨﮓ ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬ ‫ﺑﻪ دو ﺑﺎ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﻣﺘﺤﺪ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 9‬ﻫﻨﺮﺟﻮﯾﺎن ﺗﻮﺟﻪ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﮐﺎرﺑﺮد واژة ﻫﻤﻨﺎم و ﯾﺎ ﻫﻢدرﺟﻪ‬

‫ﺑﺠﺎي واژة ﻫﻤﺼﺪا در ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺧﻂ اﺗﺤﺎد‪ ،‬ﺳﺒﺐ ﻧﻘﺼﺎن دراﯾﻦ ﺗﻌﺮﯾﻒ‬
‫اﻓﺰاﯾﺶ دﯾﺮﻧﺪ آﺧﺮﯾﻦ ﺻﺪاي ﻣﯿـﺰان ﺑـﻪدﻟﯿـﻞ ﻣﺤـﺪودﯾﺖ زﻣـﺎﻧﯽ‬
‫ﻣﯽﮔﺮدد‪ .‬ﭼﺮا ﮐﻪ دو ﻧﺖ ﻣﺘﻮاﻟﯽ ﺑﻪ ﻓﺎﺻﻠﻪ اﮐﺘﺎو )ﻫﺸﺘﻢ( و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ دو‬
‫ﻣﯿﺰان ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎ ﮐﺎرﺑﺮد ﺧﻂ اﺗﺤﺎد اﻣﮑﺎنﭘﺬﯾﺮ اﺳﺖ‪:‬‬
‫ﻧﺖ ﻣﺘﻮاﻟﯽ ﺑﺎ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻧﯿﻢ ﭘﺮده ﮐﺮوﻣﺎﺗﯿﮏ )ﻣﺎﻧﻨﺪ د‪ ‬و د‪ ‬دي ﯾِﺰ( ﻫﻤﻨـﺎم‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ وﻟﯽ ﻫﻤﺼﺪا ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ دﯾﺮﻧﺪ ﺻﺪاي اﯾـﻦ دو ﻧـﺖ ﺑﻬـﻢ‬
‫اﻓﺰوده ﻧﻤﯽﺷﻮد و در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ ﮐﻤـﺎﻧﯽ آن دو ﻧـﺖ را ﺑﻬـﻢ ﻣﺘﺼـﻞ‬
‫ﻧﻤﺎﯾﺪ آن ﮐﻤﺎن‪ ،‬ﺧﻂ اﺗﺼﺎل ﻧﺎﻣﯿﺪه ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ﮔﺎﻫﯽ دﯾﺮﻧﺪ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺗﻮﺳﻂ ﻗـﺮار ﮔـﺮﻓﺘﻦ ﻧﻘﻄـﮥ ﺗﻤﺪﯾـﺪ ﻣﻘﺎﺑـﻞ‬
‫اَﺷﮑﺎل ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻧﺖ و ﺳﮑﻮت ﺣﺎﺻﻞ ﻧﻤﯽﺷﻮد‪ .‬در اﯾﻦﺻﻮرت ﻧﺸﺎن‬
‫‪1‬‬
‫ﺧﻂ ا‪‬ﺗّﺼﺎل‬ ‫دادن ارزش زﻣﺎﻧﯽ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ از ﻃﺮﯾﻖ ﺧﻂ اﺗﺤﺎد ﻣﻤﮑﻦ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑـﻮد‪.‬‬
‫ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪ اﮔﺮ ﻣﻨﻈﻮر ﺻﺪاﯾﯽ ﺑﺎ دﯾﺮﻧﺪي ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ﯾﮏ ﺳﻔﯿﺪ و ﯾﮏ‬
‫ﺧﻄﯽ اﺳﺖ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﮐﻤﺎن ﮐﻪ در ﺑﺎﻻ ﯾﺎ ﭘﺎﯾﯿﻦ ﺳـﺮِ دو ﯾـﺎ ﭼﻨـﺪ ﻧـﺖ‬ ‫ﭼﻨﮓ ﺗﺮﯾ‪‬ﻠﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬
‫ﻣﺘﻮاﻟﯽ ﻏﯿﺮﻫﻤﺼﺪا ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮد و ﺻﺪاي آﻧﻬﺎ را ﺑﻬـﻢ ﻣﺘﺼـﻞ )و ﻧـﻪ‬
‫_________________________________________________‬
‫)‪1- Slur (Eng.‬‬
‫ﮐﻤﺎﻧﯽ ﮐﻪ در ﺑﺎﻻ ﯾﺎ ﭘﺎﯾﯿﻦ ﺳﺮ ﻧﺖﻫﺎي ا‪‬ﻧﻬﺎرﻣﻨﯿﮏ ﻗﺮار ﺑﮕﯿﺮد ﺧـﻂ اﺗﺤـﺎد‬ ‫ﻣﺘﺤﺪ( ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ اﯾﻦ ﻧﺖ ﻫﺎ ﺑﻪﻃﻮر ﻣﺘﺼﻞ و ﺑﻬﻢ ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ‬
‫ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد و ﺳﺒﺐ ﻣﺘﺤﺪ ﺷﺪن ارزش زﻣﺎﻧﯽ آن دو ﻧﺖ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬ ‫)ﻟ‪‬ﮕﺎت‪ 1(‬اﺟﺮا ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﭼﻨﯿﻦ ﻧﺖﻫﺎﯾﯽ در ﺳﺎزﻫﺎي زﻫﯽ آرﺷﻪاي‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ وﯾﻮﻟﻦ و ﮐﻤﺎﻧﭽﻪ ﺑـﺎ‬
‫ﯾﮏ آرﺷﻪ )ﺣﺮﮐﺖ آرﺷﻪ در ﯾﮏ ﺟﻬﺖ(‪ ،‬در ﺳﺎزﻫﺎي ﺑﺎدي ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻓﻠﻮت‬
‫وﮐﻼرﯾﻨﺖ وﻫﻤﭽﻨﯿﻦ در آواز ﺑﺎ ﯾﮏ ﻧﻔﺲ و در ﺳﺎزﻫﺎي ﺷﺴﺘﯽدار ﻣﺎﻧﻨﺪ‬
‫ﭘﯿﺎﻧﻮ ﺑﺪون ﺑﻠﻨﺪ ﮐﺮدن دﺳﺖ از روي ﺷﺴﺘﯽﻫﺎ اﺟﺮا ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪1‬‬
‫ﺻﺪاي ﻣ‪‬ﻘَﻄﱠﻊ‬
‫درﺻﻮرﺗﯽﮐﻪ ﻧﻘﻄﻪاي در ﺑﺎﻻ ﯾﺎ ﭘﺎﯾﯿﻦ ﺳﺮ ﺷـﮑﻠﯽ از ﻧـﺖ واﻗـﻊ ﺷـﻮد‬

‫ﻣﻌﻤﻮﻻً ﻧﯿﻤﯽ از ارزش زﻣﺎﻧﯽ آن اﺟـﺮا و ﻣـﺎﺑﻘﯽ ﺑـﻪ ﺳـﮑﻮت ﺗﺒـﺪﯾﻞ‬ ‫ﻫﻤﺎنﻃﻮرﮐﻪ در ﺷﮑﻞ ﺑﺎﻻ ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻣﯽﺷﻮد ﺑﻪ دﻟﯿـﻞ ﻗـﺮار ﮔـﺮﻓﺘﻦ‬
‫ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪ اﯾﻦ ﻧﺤﻮة اﺟﺮا ﻣ‪‬ﻘَﻄﱠﻊ ﯾﺎ ا‪‬ﺳﺘﺎﮐﺎت‪ ‬ﻣﯽﮔﻮﯾﻨﺪ‪.‬‬ ‫دو ﻧﺖ ﻫﻤﺼﺪاي ﻣﺘﻮاﻟﯽ در ﻣﯿﺎﻧﻪ ﺟﻤﻠﻪ از دو ﺧـﻂ اﺗﺼـﺎل اﺳـﺘﻔﺎده‬
‫ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫از آﻧﺠﺎ ﮐﻪ در ﺟﻤﻠﻪ ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ زﯾﺮ ﻫﯿﭻ دو ﻧﺖ ﻫﻤﺼـﺪاﯾﯽ ﭘﺸـﺖ‬
‫ﺳﺮ ﻫﻢ ﻗﺮار ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ از ﯾﮏ ﺧﻂ اﺗﺼﺎل اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪2‬‬
‫ﺻﺪاي ﺑﯿﺶ ﻣ‪‬ﻘَﻄﱠﻊ‬
‫اﮔﺮ ﻋﻼﺋﻢ » ‪ «  ، ‬ﺑﻪﺗﺮﺗﯿﺐ در ﺑﺎﻻ ﯾﺎ ﭘﺎﯾﯿﻦ ﺳﺮ ﺷﮑﻠﯽ از ﻧـﺖ واﻗـﻊ‬

‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 10‬ﻫﻨﺮﺟﻮﯾﺎن ﺗﻮﺟﻪ ﮐﻨﻨﺪ ﮐـﻪ ﮐـﺎرﺑﺮد واژة ﻏﯿﺮﻫﻤﻨـﺎم ﺑﺠـﺎي‬
‫ﺷﻮد ﯾﮏ ﭼﻬﺎرم ارزش زﻣﺎﻧﯽ آن اﺟﺮا و ﻣـﺎﺑﻘﯽ ﺑـﻪ ﺳـﮑﻮت ﺗﺒـﺪﯾﻞ‬
‫ﻏﯿﺮ ﻫﻤﺼﺪا ﺳﺒﺐ ﻧﻘﺼﺎن در ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺧﻂ اﺗﺼـﺎل را ﻓـﺮاﻫﻢ ﻣـﯽﺳـﺎزد‪.‬‬
‫ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪ اﯾﻦ ﻧﺤﻮة اﺟﺮا ﺑﯿﺶ ﻣ‪‬ﻘَﻄﱠﻊ ﯾﺎ ا‪‬ﺳﺘﺎﮐﺎﺗﯽ ﺳﯿﻢ‪ ‬ﻣﯽﮔﻮﯾﻨﺪ‪.‬‬
‫ﭼﺮا ﮐﻪ دو ﻧﺖ ا‪‬ﻧﻬﺎرﻣ‪‬ﻨﯿـﮏ‪ ،‬ﻏﯿـﺮ ﻫﻤﻨـﺎم اﻣـﺎ ﻫﻤﺼـﺪا ﻫﺴـﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻨـﺎﺑﺮاﯾﻦ‬
‫_________________________________________________‬
‫)‪1- Staccato (It.‬‬ ‫_________________________________________________‬
‫)‪2- Staccatissimo (It.‬‬ ‫)‪2- Legato (It.‬‬
‫‪1‬‬
‫ﻫﻔﺖ اﺻﻄﻼح ﭘﺮﮐﺎرﺑﺮد‬ ‫ﺻﺪاي ﻧﯿﻤﻪ ﻣ‪‬ﻘَﻄﱠﻊ‬
‫اﺻﻄﻼﺣﺎﺗﯽ ﻫﻤﭽﻮن رﯾﺘﻢ‪ ،‬وزن‪ ،‬ﺿﺮب‪ ،‬ﻣﺘﺮ‪ ،‬ﻣﯿﺰان‪ ،‬ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎ و ﺗُﻨـﺪا‬ ‫« ﺑﻪﺗﺮﺗﯿﺐ در ﺑﺎﻻ و ﯾﺎ ﭘـﺎﯾﯿﻦ ﺳـﺮ ﺷـﮑﻠﯽ از ﻧـﺖ‬ ‫اﮔﺮ ﻋﻼﺋﻢ »‬
‫ﮐﻪ ﻫﻤﮕﯽ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ زﻣﺎن و ﻧﺤﻮة ﺗﻘﺴﯿﻢ آن ﻣﯽﺑﺎﺷـﻨﺪ‪ ،‬ﺑـﻪ وﻓـﻮر در‬ ‫واﻗﻊ ﺷﻮد ﺳﻪﭼﻬﺎرم ارزش زﻣﺎﻧﯽ آن اﺟﺮا و ﻣﺎﺑﻘﯽ ﺑﻪ ﺳﮑﻮت ﺗﺒﺪﯾﻞ‬
‫ﻣﮑﺎﻟﻤﺎت ﻫﻨﺮﺟﻮﯾﺎن ﻋﺮﺻﮥ ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ ﺑﮑﺎر ﻣﯽرود‪ .‬اﻣـﺎ ﻣﺘﺄﺳـﻔﺎﻧﻪ اﯾـﻦ‬ ‫ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪاﯾﻦ ﻧﺤﻮة اﺟﺮا ﻧﯿﻤﻪ ﻣ‪‬ﻘَﻄﱠﻊ ﯾﺎ ﻣ‪‬ﺘْﺲ‪ ‬ا‪‬ﺳﺘﺎﮐﺎت‪ ‬ﻣﯽﮔﻮﯾﻨﺪ‪.‬‬
‫در ﺣﺎﻟﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺴﯿﺎري از اﯾﺸﺎن ﺷﻨﺎﺧﺖ و درك ﺻﺤﯿﺤﯽ ازاﯾـﻦ‬
‫اﺻﻄﻼﺣﺎت ﻧﺪارﻧﺪ و ﺣﺘﯽ از اراﺋﮥ ﺗﻌﺮﯾﻔﯽ ﻧﻪ ﭼﻨـﺪان ﻣﻨﺎﺳـﺐ ﺑـﺮاي‬
‫اﯾﻦ اﺻﻄﻼﺣﺎت ﺑﺎز ﻣﯽﻣﺎﻧﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ :11‬ﮔﺎﻫﯽ در ﺑﺎﻻ ﯾﺎ ﭘﺎﯾﯿﻦ ﺳﺮ ﻧﺖﻫﺎي ﻣ‪‬ﻘَﻄﱠﻊ‪ ،‬ﺧﻂ اﺗﺼﺎل ﻗـﺮار‬
‫ﻻزم اﺳﺖ ﮐﻪ ﻫﻨﺮﺟﻮﯾﺎن و ﻋﻼﻗﻪﻣﻨﺪان ﺑﻪ ﺗـﺪرﯾﺲ ﻣﻮﺳـﯿﻘﯽ ﺑﺘﻮاﻧﻨـﺪ‬
‫ﻣﯽﮔﯿﺮد ﮐﻪ ﺑﻪﻣﻌﻨﺎي اﺟﺮاي آن ﻧﺖﻫﺎ ﺑﺼﻮرت ﻧﯿﻤﻪ ﻣ‪‬ﻘَﻄﱠﻊ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي اﺻﻄﻼﺣﺎت ﻣﺬﮐﻮر ﺗﻌﺮﯾﻔﯽ ﺟﺎﻣﻊ و ﻣﺎﻧﻊ و واﺿﺢ اراﺋﻪ دﻫﻨﺪ‪.‬‬
‫‪1‬‬
‫رﯾﺘﻢ‬
‫رﯾﺘﻢ ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از ﺗﻨﺎﺳﺐ زﻣﺎﻧﯽ ﺑﯿﻦ ﺻﺪاﻫﺎ و ﺳﮑﻮتﻫﺎ در ﯾـﮏ‬

‫ﻣﺠﻤﻮﻋﮥ ﺻﻮﺗﯽ‪.‬‬ ‫‪2‬‬
‫ﻧﻘﻄﮥ ﺗﻮﻗﻒ‬
‫ﻋﺎﻣﻞ ﺣﯿﺎتﺑﺨﺶ ﻣﻮﺳـﯿﻘﯽ و ﻣﻬﻤﺘـﺮﯾﻦ ﻋﻨﺼـﺮ آن رﯾـﺘﻢ اﺳـﺖ‪.‬‬
‫اﺻﻮات در ﯾﮏ ﻗﻄﻌﮥ ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ‪ ،‬واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ رﯾﺘﻢ ﻣﯽﺑﺎﺷـﻨﺪ‪ .‬ﺑـﻪﻋﺒـﺎرت‬ ‫ﮔﺎﻫﯽ آﻫﻨﮕﺴﺎز اﺟﺎزه ﻣﯽ دﻫﺪ ﻧﻮازﻧﺪه ارزش زﻣﺎﻧﯽ ﻧﺖ ﯾﺎ ﺳﮑﻮﺗﯽ را‬
‫دﯾﮕﺮ ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ ﺑﺪون رﯾﺘﻢ ﮐﻪ ﺗﻨﻬﺎ از اﺻﻮات ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﺎﺷـﺪ ﻗﺎﺑـﻞ‬ ‫ﺑﻪﺳﻠﯿﻘﮥ ﺧﻮدش اﻓﺰاﯾﺶ دﻫﺪ‪ .‬ﺑﺪﯾﻦﻣﻨﻈﻮر ﻋﻼﺋﻢ‬
‫ﺗﺼﻮر ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﺣﺎل آﻧﮑﻪ اﯾﻦ اﻣﮑﺎن وﺟﻮد دارد ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ ﺗﻨﻬـﺎ از‬ ‫را در ﺑﺎﻻ ﯾﺎ ﭘﺎﯾﯿﻦ ﺳﺮ ﻧﺖ و ﯾﺎ ﺳﮑﻮت ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﻗﺮار ﻣﯽدﻫـﺪ‪ .‬اﯾـﻦ‬
‫رﯾﺘﻢ و ﺑﺪون اﺻﻮات ﻣﻮﺳﯿﻘﺎﯾﯽ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬ﻣﺎﻧﻨـﺪ ﻗﻄﻌـﻪاي ﮐـﻪ ﺑـﺎ‬ ‫ﻋﻼﺋﻢ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ از راﺳﺖ ﺑﻪ ﭼﭗ دﯾﺮﻧﺪ را ﮐﻤﺘﺮ اﻓـﺰاﯾﺶ ﻣـﯽدﻫﻨـﺪ‪.‬‬
‫ﺳﺎز ﺗﻤﺒﮏ ﻧﻮاﺧﺘﻪ و اﺟﺮا ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﺑﻪﻃﻮري ﮐﻪ ﻋﻼﻣﺖ ‪ ‬اﯾﻦ اﻣﮑﺎن را ﺑﻪ ﻧﻮازﻧﺪه ﻣﯽدﻫﺪ ﺗﺎ دﯾﺮﻧﺪ ﻧـﺖ‬
‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 12‬اﮔﺮ اﺻﻮات ﭘﯽدرﭘـﯽ‪ ،‬داراي ارزشﻫـﺎي زﻣـﺎﻧﯽ ﺑﺮاﺑـﺮ‬ ‫ﯾﺎ ﺳﮑﻮت را ﺣﺪاﻗﻞ ﺗﺎ دو ﺑﺮاﺑﺮ اﻣﺘﺪاد دﻫﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬رﯾﺘﻢ ﺣﺎﺻﻞ ﻧﻤﯽﺷﻮد ﻣﮕﺮ اﯾﻨﮑﻪ ﺑﺮﺧـﯽ از آﻧﻬـﺎ داراي ﻗـﻮت‬
‫_________________________________________________‬
‫_________________________________________________‬ ‫)‪1- Mezzo Staccato (It.‬‬
‫)‪1- Rhythm (Eng.‬‬ ‫)‪2- Fermata (It.) , Hold (Eng.‬‬
‫ﺑﯿﺸﺘﺮي )ﺗﺄﮐﯿﺪ( ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻧﺖﻫﺎي ﻗﺒﻞ و ﺑﻌـﺪ از ﺧـﻮد ﺑﺎﺷـﻨﺪ‪ .‬زﯾـﺮا‬
‫ﻗﻄﻌﻪاي ﺑﺎ ﻧﺖﻫﺎي ﻣﺘﻮاﻟﯽ ﻫﻢﺷﮑﻞ )داراي ارزشﻫﺎي زﻣـﺎﻧﯽ ﺑﺮاﺑـﺮ(‬
‫ﮐﻪ از ﻧﻈﺮ ﺷﺪت ﻣﺘﻔﺎوت ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ ﺑﻪزودي اﯾﺴﺘﺎ‪ ،‬ﺳﺎﮐﻦ و ﺑـﯽﺗﺤـﺮك‬
‫درك ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ :13‬اﻏﻠﺐ واژة رﯾﺘﻢ ﺑـﻪ ﻧﺎدرﺳـﺖ‪ ،‬ﺑﺠـﺎي ﻣﯿـﺰانﻧﻤـﺎ ﺑﮑـﺎر‬
‫ﺗﮑﺮار ﯾﮏ اﻟﮕﻮي رﯾﺘﻤﯿﮏ ﻣﺸﺨﺺ ﯾﮑﯽ از ﻋﻮاﻣﻞ اﯾﺠﺎد ﻧﻈـﻢ و‬
‫ﻣﯽرود‪ .‬ﺑﺎرﻫﺎ اﯾﻦ ﻗﺒﯿﻞ ﺟﻤﻼت را از ﻫﻨﺮﺟﻮﯾﺎن ﺷﻨﯿﺪهام‪:‬‬
‫وﺣﺪت در ﻗﻄﻌﮥ ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ ﻏﯿﺮﻣﺘﺮﯾﮏ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻗﻄﻌﻪاي ﺑﺎ رﯾﺘﻢ ‪ 44‬و ﯾﺎ ﻗﻄﻌﻪاي ﺑﺎ رﯾﺘﻢ ‪. 68‬‬
‫‪ 44‬و ‪ 68‬و‪ .....‬ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻧﻪ رﯾﺘﻢ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺟﻤﻼت درﺳﺖ ﻋﺒﺎﺗﻨﺪ از‪:‬‬
‫‪6‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪.‬‬ ‫ﻗﻄﻌﻪاي ﺑﺎ ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎي ‪ 44‬و ﯾﺎ ﻗﻄﻌﻪاي ﺑﺎ ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎي‬
‫ﺿﺮب‬ ‫‪8‬‬
‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ :14‬ﻣﻌﻤﻮﻻً در ﯾﮏ ﻗﻄﻌﮥ ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ ﻣﯿﺰانﻫﺎﯾﯽ ﺑﺎ ﻣﯿﺰانﻧﻤـﺎي‬
‫‪2‬‬
‫واﺣﺪ زﻣﺎن در ﯾﮏ ﻗﻄﻌـﮥ ﻣﻮﺳـﯿﻘﯽِ ﻣﺘﺮﯾـﮏ را ﺿـﺮب ﻣـﯽﮔﻮﯾﻨـﺪ‪.‬‬ ‫ﯾﮑﺴﺎن‪ ،‬واﺟﺪ رﯾﺘﻢﻫﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ زﻣﺎن در ﯾﮏ ﻗﻄﻌﮥ ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ ﻣﺘﺮﯾﮏ ﺑـﻪ ﻗﺴـﻤﺖﻫـﺎي‬
‫ﻣﺴﺎوي و اﻟﺒﺘﻪ ﺗﮑﺮارﺷﻮﻧﺪه ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺷﻮد ﮐﻪ ﺑﻪ ﻫﺮ ﻗﺴﻤﺖ ﯾﮏ ﺿﺮب‬
‫)واﺣﺪ ﺿﺮب( ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺑﻨـﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻣﻨﻈـﻮر از ﺿـﺮب اول‪ ،‬اوﻟـﯿﻦ‬
‫واﺣﺪ زﻣﺎﻧﯽ و ﻣﻨﻈﻮر از ﺿﺮب دوم‪ ،‬دوﻣﯿﻦ واﺣﺪ زﻣﺎﻧﯽ و‪ ...‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻫﻤﺎنﻃﻮرﮐﻪ ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻣﯽﺷﻮد ﻣﯿﺰانﻫﺎي اول و ﺳﻮم داراي رﯾﺘﻤﯽ‬
‫ﺿﺮبﻫﺎ ﺑﺮ دو ﻗﺴﻢاﻧﺪ‪:‬‬ ‫ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﺎ ﻣﯿﺰان دوم ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ ﻫـﺮ ﺳـﻪ ﻣﯿـﺰان داراي‬
‫اﻟﻒ( ﺿﺮﺑﯽ ﮐﻪ در ﯾﮏ ﻗﻄﻌـﻪ ﺑـﻪﻃـﻮر ﻃﺒﯿﻌـﯽ ﻗﺎﺑـﻞ ﺗﻘﺴـﯿﻢ ﺑـﻪ‬ ‫ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎي ﯾﮑﺴﺎن ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫دوﻗﺴﻤﺖ ﻣﺴﺎوي )ﯾﺎ ﻗﺎﺑـﻞ ﺗﻘﺴـﯿﻢ ﺑـﻪ ‪ 2‬؛ ‪ 4‬؛ ‪ 8‬؛ ‪ 16‬و‪ ....‬ﻗﺴـﻤﺖ‬
‫ﻣﺴﺎوي( اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮔﺮد‪ ،‬ﺳﻔﯿﺪ‪ ،‬ﺳﯿﺎه‪ ،‬ﭼﻨﮓ‪.‬‬ ‫وزن‬
‫ﺗﻘﺴﯿﻤﺎت اﯾﻦ ﻧﻮع از واﺣﺪ ﺿﺮب از ﻓﺮﻣﻮل رﯾﺎﺿﯽ ‪ 2‬و ‪ n‬ﻣﺘﻌﻠـﻖ‬ ‫از ﺗﮑﺮار ﯾﮏ اﻟﮕﻮي رﯾﺘﻤﯿﮏ ﺧﺎص ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺗﮑﺮار ارﮐﺎن ﻋﺮوﺿﯽ در‬
‫ﺑﻪ اﻋﺪاد ﺣﺴﺎﺑﯽ ﺗﺒﻌﯿﺖ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪) .‬رﺟﻮع ﮐﻨﯿﺪ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ‪ ، 2‬ﺻﻔﺤﻪ ‪(18‬‬ ‫ﺷﻌﺮ‪ ،‬وزن ﺣﺎﺻﻞ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧـﻪ ﺗﮑـﺮار اﻟﮕـﻮي رﯾﺘﻤﯿـﮏ‬
‫»ﻣ‪‬ﻔﺎﻋ‪‬ﻠُﻦ ﻓَﻌ‪‬ﻼﺗُﻦ ﻣ‪‬ﻔﺎﻋ‪‬ﻠُﻦ ﻓَﻌ‪‬ﻼﺗُﻦ« در ﻣﻮﺳـﯿﻘﯽ اﯾﺮاﻧـﯽ وزﻧـﯽ ﺑـﻪ ﻧـﺎم‬
‫_________________________________________________‬
‫)‪1- Beat (Eng.‬‬ ‫ﮐﺮﺷﻤﻪ ﭘﺪﯾﺪ ﻣﯽآورد ﮐﻪ ﻧﻐﻤﻪاي ﺑﺴﯿﺎر آﺷﻨﺎﺳﺖ‪.‬‬
‫)‪2- Metric (Eng.‬‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﮐﻪ اﻟﺒﺘﻪ اﯾﻨﻄﻮر ﻧﯿﺴﺖ‪ .‬ارزش ﺷﮑﻞ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻧـﺖ از ﻧﻈـﺮ‬ ‫ب( ﺿﺮﺑﯽ ﮐﻪ در ﯾﮏ ﻗﻄﻌﻪ ﺑﻪﻃﻮر ﻃﺒﯿﻌﯽ ﻗﺎﺑـﻞ ﺗﻘﺴـﯿﻢ ﺑـﻪ ﺳـﻪ‬
‫ﺗﻌﺪاد ﺿﺮب واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻧﺤﻮة ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﯿﺰان ﻧﻤﺎ و ﺷﮑﻞ واﺣﺪ ﺿـﺮب‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﻣﺴﺎوي )ﯾـﺎ ﻗﺎﺑـﻞ ﺗﻘﺴـﯿﻢ ﺑـﻪ ‪ 24 ، 12 ، 6 ، 3‬و‪ ....‬ﻗﺴـﻤﺖ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺳﯿﺎه در ﻗﻄﻌﻪاي ﺑﺎ ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎي ‪ ، 24‬ﯾـﮏ ﺿـﺮب‬ ‫ﻣﺴﺎوي( اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮔﺮد ﻧﻘﻄﻪدار‪ ،‬ﺳﻔﯿﺪ ﻧﻘﻄﻪدار‪ ،‬ﺳﯿﺎه ﻧﻘﻄﻪدار‪.‬‬
‫اﺟﺮا ﻣﯽﺷﻮد اﻣﺎ در ﻗﻄﻌﻪاي ﺑﺎ ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎي ‪ ، 28‬دوﺿﺮب اﺟـﺮا ﺧﻮاﻫـﺪ‬ ‫‪ 2‬و ‪ n‬ﻣﺘﻌﻠﻖ‬ ‫ﺗﻘﺴﯿﻤﺎت اﯾﻦ ﻧﻮع از واﺣﺪ ﺿﺮب از ﻓﺮﻣﻮل رﯾﺎﺿﯽ ‪x 3‬‬
‫ﺷﺪ‪ .‬دراداﻣﻪ راﺟﻊ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﺗﻮﺿﯿﺤﺎت ﻣ‪‬ﻔَﺼ‪‬ﻞ اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﻪ اﻋﺪاد ﺣﺴﺎﺑﯽ ﺗﺒﻌﯿﺖ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪) .‬رﺟﻮع ﮐﻨﯿﺪ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ‪ ، 5‬ﺻﻔﺤﻪ ‪(23‬‬
‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ :18‬در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ از ﻫﻨﺮﺟـﻮﯾﯽ ﭘﺮﺳـﯿﺪه ﺷـﻮد ﺳـﯿﺎه و ﯾـﺎ‬ ‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ :15‬ﺿﺮب زدن ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي ﺗﻘﺴﯿﻢ ﮐﺮدن زﻣـﺎن ﺑـﻪ ﻗﺴـﻤﺖﻫـﺎي‬
‫ﮔـﺮد اﺳـﺖ‪.‬‬
‫‪1‬‬
‫ﮔﺮد و ﺳـﻔﯿﺪ‬ ‫‪1‬‬
‫ﺳﻔﯿﺪ ﭼﯿﺴﺖ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﭘﺎﺳﺦ دﻫﺪ ﺳﯿﺎه‬ ‫ﻣﺴﺎوي ﺗﮑﺮارﺷﻮﻧﺪه ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻋﻤﻞ ﺗﻮﺳﻂ ﺣﺮﮐﺎت ﻣﻨﻈﻢ دﺳﺖ‪ ،‬ﭘـﺎ‬
‫‪2‬‬ ‫‪4‬‬
‫و ﯾﺎ ﺷﻤﺎرش ﺿﺮبﻫﺎ ﻫﻨﮕﺎم اﺟﺮاي ﯾﮏ ﻗﻄﻌﮥ ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ اﻧﺠﺎم ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ودر ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ ﭘﺮﺳﯿﺪه ﺷﻮد ﺳﯿﺎه و ﯾﺎ ﭼﻨﮓ ﭼﻨﺪ ﺿﺮب اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ‬
‫ﭘﺎﺳﺦ دﻫﺪ ارزش زﻣﺎﻧﯽ ﺷﮑﻞﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻧﺖ از ﻧﻈﺮ ﺗﻌﺪاد ﺿـﺮب‬ ‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ :16‬ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ از ﻫﻨﺮﺟﻮﯾـﺎن ﭘﺮﺳـﯿﺪه ﻣـﯽﺷـﻮد ﻣﻨﻈـﻮر از‬
‫ﺑﺴﺘﮕﯽ ﺑﻪ ﻧﺤﻮة ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎ و ﺷـﮑﻞ واﺣـﺪ ﺿـﺮب دارد‪ .‬و ﯾـﺎ‬ ‫واﺣﺪ ﺿﺮب ﭼﯿﺴﺖ‪ ،‬ﺑﺴﯿﺎري از آﻧﻬﺎ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﯾﯽ ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺳﺆال ﮐﻨﺪ‪ :‬در ﭼﻪ ﻣﯿﺰان و ﺑﺎ ﭼﻪ ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎﯾﯽ‪.‬‬ ‫ﻣﻨﻈﻮر از واﺣﺪ ﺿﺮب‪ ،‬آن ﺷـﮑﻠﯽ از ﻧـﺖ اﺳـﺖ ﮐـﻪ ﺑﺎﯾـﺪ ﯾـﮏ‬
‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ :19‬ﺗﻮﺟﻪ ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ ارزش زﻣﺎﻧﯽ ﯾﮏ ﺿﺮب ﺑﺮﺣﺴـﺐ ﺛﺎﻧﯿـﻪ‬ ‫ﺿﺮب اﺟﺮا و ﯾﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺑﺎ ﺗﻌﯿـﯿﻦ ﺷـﮑﻞ واﺣـﺪ‬
‫ﺿﺮب‪ ،‬ارزش زﻣﺎﻧﯽ ﺳﺎﯾﺮ اَﺷﮑﺎل ﻧﺖ ﻧﯿﺰ از ﻧﻈﺮ ﺗﻌﺪاد ﺿـﺮب ﻗﺎﺑـﻞ‬
‫ﺑﻪ ﺗُﻨﺪاي )ﺗ‪‬ﻤﭙ‪‬ﻮي( ﻗﻄﻌﻪ ﺑﺴﺘﮕﯽ دارد‪ .‬ﻻزم اﺳﺖ ذﮐﺮ ﺷﻮد ﮐـﻪ ﯾـﮏ‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺿﺮب ﻟﺰوﻣﺎً ﯾﮏ ﺛﺎﻧﯿﻪ ﻧﯿﺴﺖ‪.‬‬
‫ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪ اﮔﺮ در ﻗﻄﻌﻪاي واﺣﺪ ﺿﺮب‪ ،‬ﺳﻔﯿﺪ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘـﻪ‬
‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ :20‬ﺗُﻨﺪاي )ﻣﯿﺰان ﺗُﻨﺪي و ﮐُﻨـﺪي( ﻗﻄﻌـﻪ ﺑـﻪ ﺷـﮑﻞ واﺣـﺪ‬
‫ﺷﻮد ﺑﺎﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺛﺎﺑﺘﯽ ﮐﻪ ﺑﯿﻦ اَﺷﮑﺎل ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻧﺖ ﺑﺮﻗﺮار اﺳـﺖ‬
‫ﺿﺮب واﺑﺴﺘﻪ ﻧﯿﺴﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺗُﻨﺪاي ﻗﻄﻌﻪاي ﺑﺎ واﺣﺪ ﺿـﺮب ﭼﻨـﮓ‬
‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬
‫ﻟﺰوﻣﺎً ﺑﯿﺸﺘﺮ از ﺗُﻨﺪاي ﻗﻄﻌﻪاي ﺑﺎ واﺣﺪ ﺿﺮب ﺳﯿﺎه ﻧﻤـﯽﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬و ﯾـﺎ‬ ‫ﺿـﺮب‬ ‫ﺿﺮب و‬ ‫ارزش ﮔﺮد‪ ،‬ﺳﯿﺎه و ﭼﻨﮓ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ ‪ 2‬ﺿﺮب‪،‬‬
‫‪4‬‬ ‫‪2‬‬
‫ﻧﻤﯽﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﺗُﻨﺪاي ﻗﻄﻌﻪاي ﺑﺎ ﻣﯿﺰانﻧﻤـﺎي ‪ 38‬ﻫﻤـﻮاره ﺑﯿﺸـﺘﺮ از‬ ‫ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻤﯿﻦﻃﻮر اﮔﺮ در ﻗﻄﻌﻪاي واﺣﺪ ﺿﺮب ﺳﯿﺎه ﻧﻘﻄﻪدار در‬
‫ﻗﻄﻌﻪاي ﺑﺎ ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎي ‪ 34‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫‪1‬‬
‫ﺿـﺮب و‬
‫‪2‬‬
‫ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷـﻮد ارزش ﺳـﯿﺎه و ﭼﻨـﮓ ﺑـﻪ ﺗﺮﺗﯿـﺐ‬
‫‪3‬‬ ‫‪3‬‬
‫ﺿﺮب ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ :17‬ﺗﻘﺮﯾﺒﺎً اﮐﺜﺮﻫﻨﺮﺟﻮﯾﺎن اﯾﻦﮔﻮﻧﻪ ﺗﺼﻮر ﻣﯽﮐﻨﻨﺪﮐﻪ ﻫﻤـﻮاره‬
‫‪1‬‬
‫ﺿـﺮب‬ ‫ﮔﺮد ﭼﻬﺎرﺿﺮب‪ ،‬ﺳﻔﯿﺪ دوﺿﺮب‪ ،‬ﺳﯿﺎه ﯾﮏ ﺿﺮب وﭼﻨﮓ‬
‫‪2‬‬
‫‪1‬‬
‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 22‬ﯾﮏ ﻗﻄﻌﮥ ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻣﺘﺮﯾﮏ و ﯾﺎ ﻓﺎﻗﺪ ﻣﺘـﺮ‬ ‫ﻣﺘﺮ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ اﯾﺮاﻧﯽ ﻗﻄﻌﺎت ﻣﺘﺮﯾـﮏ را ﺿـﺮﺑﯽ و ﻗﻄﻌـﺎت ﻓﺎﻗـﺪ‬
‫ﻣﺘﺮ ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از ﺗﻘﺴﯿﻢ زﻣﺎن ﺑـﻪ ﻗﺴـﻤﺖ ﻫـﺎي ﻣﺴـﺎوي ﻣﺘـﻮاﻟﯽ‪.‬‬
‫ﻣﺘﺮ را آوازي ﻧﺎﻣﯿﺪهاﻧﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﻣﻨﻈﻮر از اﺻﻄﻼح آوازي ﻗﻄﻌـﺎت ﻓﺎﻗـﺪ‬
‫ﺑﻪﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ ﺗﮑﺮار ﻣﻨﻈﻢ و ﭘﯽ در ﭘﯽ واﺣﺪﻫﺎي زﻣﺎﻧﯽ )ﺿﺮبﻫـﺎ(‬
‫ﻣﺘﺮي اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺧﻮاﻧﻨﺪه و ﯾﺎ ﻧﻮازﻧﺪه اﺟﺮا ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺳﺒﺐ اﯾﺠﺎد ﻣﺘﺮ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﮔﻮﯾﯽ زﻣـﺎن درﻃـﻮل ﯾـﮏ ﻗﻄﻌـﮥ ﻣﻮﺳـﯿﻘﯽ‬
‫ﺑﻪﻃﻮر ﮐﻠﯽ ﻣﻘﺼﻮد از ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ ﻣﺘﺮﯾﮏ‪ ،‬ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ ﻣﯿﺰانﺑﻨﺪي ﺷـﺪه‬
‫ﻣﺘﺮﯾﮏ ﻫﻤﭽﻮن ﻃﻮل ﯾﮏ ﺧﻂ ﮐﺶ ﯾﺎ ﻣﺘﺮ ﭘﺎرﭼﻪاي ﺑﻪ ﻗﺴـﻤﺖﻫـﺎي‬
‫اﺳﺖ‪ .‬در واﻗﻊ زﻣﺎن در ﯾﮏ ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ ﻣﺘﺮﯾﮏ ﺑﻪ ﻗﺴﻤﺖﻫﺎي ﻣﺴـﺎوي‬
‫ﻣﺴﺎوي ﺗﮑﺮارﺷﻮﻧﺪه ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪﻃﻮريﮐﻪ اﯾﻦ ﻗﺴﻤﺖﻫﺎ درﻗﺎﻟﺐ‬
‫ﺗﮑﺮارﺷﻮﻧﺪه ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ ﺷﻨﻮﻧﺪﮔﺎن ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺎ ﺿﺮﺑﺎت ﻣـﻨﻈﻢ‬
‫ﮔﺮوهﻫﺎي دوﺗﺎﯾﯽ )دوﺿـﺮﺑﯽ(‪ ،‬ﺳـﻪ ﺗـﺎﯾﯽ )ﺳـﻪ ﺿـﺮﺑﯽ(‪ ،‬ﭼﻬﺎرﺗـﺎﯾﯽ‬
‫دﺳﺖ آنرا ﻫﻤﺮاﻫﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫)ﭼﻬﺎرﺿﺮﺑﯽ( و‪ ....‬ﮐﻪ ﻣﯿﺰان ﻧﺎﻣﯿﺪه ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ درك ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻗﻄﻌﺎت ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ ﻏﯿﺮﻣﺘﺮﯾﮏ ﻓﺎﻗﺪ ﻣﯿﺰان ﻧﻤﺎ و ﻣﯿﺰانﺑﻨﺪي ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 21‬آﻧﭽﻪ ﮐﻪ ﺳﺒﺐ ﻣﯽﺷﻮد ﻣﯿﺰان ﻫﺎ از ﯾﮑـﺪﯾﮕﺮ ﺗﻤﯿـﺰ داده‬
‫ﭼﺮا ﮐﻪ زﻣﺎن در آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻗﺴـﻤﺖﻫـﺎي ﻣﺴـﺎوي ﺗﮑﺮارﺷـﻮﻧﺪه ﺗﻘﺴـﯿﻢ‬
‫ﺷﻮﻧﺪ و ﺗﻌﺪاد ﺿﺮب ﻣﻮﺟﻮد در آﻧﻬﺎ ﻣﺸﺨﺺ ﮔﺮدد‪ ،‬ﻗـﻮيﺗـﺮ ﺑـﻮدن‬
‫ﻧﺸﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ در ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ ﻓﺎﻗﺪ ﻣﺘـﺮ ﻧﺴـﺒﺖﻫـﺎي زﻣـﺎﻧﯽ ﺑـﯿﻦ‬
‫ﺿﺮب اول ﻣﯿﺰان ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﺎﯾﺮ ﺿﺮبﻫﺎي ﻫﻤﺎن ﻣﯿﺰان اﺳـﺖ‪ .‬ﭼـﺮا‬
‫ﺷﮑﻞﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻧﺖ ﻟﺰوﻣﺎً ﺑﻪ دﻗﺖ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ و رﻋﺎﯾﺖ ﻧﻤـﯽﺷـﻮد و‬
‫ﮐﻪ اﮔﺮ ﺿﺮب ﻫﺎ ﺑﺎ ﻗﻮت و ﺿﻌﻒ ﯾﮑﺴـﺎن اﺟـﺮا ﺷـﻮﻧﺪ ﺑـﻪﺻـﻮرت‬
‫ﻧﺖﻫﺎ از ارزش زﻣﺎﻧﯽ ﮐﺎﻣﻼً دﻗﯿﻖ ﺑﺮﺧـﻮردار ﻧﯿﺴـﺘﻨﺪ‪ .‬ﭘـﺲ ﺷـﻨﻮﻧﺪه‬
‫ﮔﺮوهﺑﻨﺪي ﺷﺪه )ﻣﯿﺰانﺑﻨﺪي ﺷﺪه( درك ﻧﺨﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻧﻤﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ﺿﺮﺑﺎت ﻣﻨﻈﻢ و ﻣ‪‬ﮑَﺮﱠر دﺳﺖﻫﺎ آن ﻗﻄﻌﻪ را ﻫﻤﺮاﻫﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ ﻓﻮاﺻﻞ زﻣﺎﻧﯽ ﺑﺮاﺑﺮ ﺷﺮوع ﺑﻪدﺳـﺖ زدن ﻧﻤﺎﯾﯿـﺪ‬
‫اﻟﺒﺘﻪ در ﭼﻨﯿﻦ ﻗﻄﻌﺎﺗﯽ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺗﮑﺮار اﻟﮕﻮﻫﺎي رﯾﺘﻤﯿـﮏ ﻣﻌـﯿﻦ ﻣﺎﻧﻨـﺪ‬
‫ﺑﻪﻃﻮريﮐﻪ ﻗﻮت و ﺿﻌﻒ ﺻﻮت ﺣﺎﺻﻞ از ﻫﻤﻪ ﺿﺮﺑﺎت ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎﺷـﺪ‬
‫ﺗﮑﺮار ارﮐﺎن ﻋﺮوﺿﯽ در ﺷﻌﺮ ﺳﺒﺐ اﯾﺠﺎد وزن ﻣـﯽﺷـﻮد‪ .‬در ﺷـﮑﻞ‬
‫ﮔﺮوهﺑﻨﺪي اﺻﻮات در ﻗﺎﻟﺐﻫﺎي )ﻣﯿﺰانﻫﺎي( ﺗﮑﺮار ﺷـﻮﻧﺪه دوﺗـﺎﯾﯽ‪،‬‬
‫زﯾﺮ ﻧﻤﻮﻧﻪاي از ﯾﮏ ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ آوازي اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪:‬‬
‫ﺳﻪ ﺗﺎﯾﯽ‪ ،‬ﭼﻬﺎرﺗﺎﯾﯽ و‪ ...‬ﻣﻤﮑـﻦ ﻧﺨﻮاﻫـﺪ ﺑـﻮد‪ .‬اﻣـﺎ در ﺻـﻮرﺗﯽ ﮐـﻪ‬
‫ﺿﺮﺑﻪﻫﺎ ﯾﮑﯽ در ﻣﯿﺎن ﻗﻮي وﺿـﻌﯿﻒ اﺟـﺮا ﺷـﻮد اﺻـﻮات ﺑﺼـﻮرت‬
‫ﮔﺮوهﻫﺎي دوﺗـﺎﯾﯽ )دو ﺿـﺮﺑﯽ‪ :‬ﻗـﻮي‪ ،‬ﺿـﻌﯿﻒ( درك ﻣـﯽﺷـﻮد‪ ،‬در‬
‫ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ ﯾﮏ ﺿﺮﺑﮥ ﻗﻮي و دوﺿﺮﺑﮥ ﺿﻌﯿﻒ ﺑﻪﻃﻮر ﻣﮑﺮر اﺟﺮا ﺷﻮد‬
‫اﺻﻮات در ﮔﺮوهﻫﺎي ﺳﻪ ﺗﺎﯾﯽ )ﺳﻪ ﺿﺮﺑﯽ‪ :‬ﻗﻮي‪ ،‬ﺿـﻌﯿﻒ‪ ،‬ﺿـﻌﯿﻒ(‬
‫ﺷﻨﯿﺪه ﻣﯽﺷﻮد و در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ ﯾﮏ ﺿﺮﺑﮥ ﻗﻮي و ﺳﻪ ﺿﺮﺑﮥ ﺿﻌﯿﻒ‬
‫ﺑﻪﻃﻮر ﻣﮑﺮر اﺟﺮا ﺷﻮد اﺻﻮات در ﮔﺮوه ﻫﺎي ﭼﻬﺎرﺗﺎﯾﯽ )ﭼﻬﺎرﺿﺮﺑﯽ‪:‬‬
‫_________________________________________________‬
‫ﻗﻮي‪ ،‬ﺿﻌﯿﻒ‪ ،‬ﺿﻌﯿﻒ‪ ،‬ﺿﻌﯿﻒ( ﺷﻨﯿﺪه ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫)‪1- Non – metric (Eng.‬‬
‫‪1‬‬
‫ﻣﯿﺰان‬ ‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 23‬ﺑﺴـﯿﺎري از ﻫﻨﺮﺟﻮﯾـﺎن ﺑـﻪ ﻧﺎدرﺳـﺖ ﺑـﺮاﯾﻦ ﺑﺎورﻧـﺪ ﮐـﻪ‬
‫ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ آوازي ﻓﺎﻗﺪ رﯾﺘﻢ اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﺗﻔﮑﺮ از آﻧﺠـﺎ ﻧﺎﺷـﯽ ﻣـﯽﺷـﻮد ﮐـﻪ‬
‫در ﯾﮏ ﻣﻮﺳـﯿﻘﯽ ﻣﺘﺮﯾـﮏ ﺑـﻪ ﻗﺴـﻤﺖﻫـﺎي ﻣﺴـﺎوي و ﺗﮑﺮارﺷـﻮﻧﺪة‬
‫ﺑﺴﯿﺎري از ﻫﻨﺮﺟﻮﯾﺎن ﺑﻪ ﻏﻠﻂ رﯾﺘﻢ و ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎ را ﻣﺘﺮادف ﻣﯽﭘﻨﺪارﻧﺪ‪.‬‬
‫دوﺿﺮﺑﯽ‪ ،‬ﺳﻪﺿﺮﺑﯽ‪ ،‬ﭼﻬﺎرﺿﺮﺑﯽ و‪ ...‬ﻣﯿﺰان ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺑﺎﯾــﺪ اﺿــﺎﻓﻪ ﺷــﻮد ﮐــﻪ ﻣﻮﺳــﯿﻘﯽ آوازي رﯾــﺘﻢ دارد اﻣــﺎ ﻣﺘــﺮ و‬
‫ﻣﯿﺰانﺑﻨﺪي )ﻗﺎﻟﺐﻫﺎي ﺗﮑﺮاري دوﺿـﺮﺑﯽ‪ ،‬ﺳـﻪ ﺿـﺮﺑﯽ‪ ،‬ﭼﻬﺎرﺿـﺮﺑﯽ‬
‫و‪ (...‬ﻧﺪارد‪ .‬در ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎ ﻧﯿﺰ ﻧﺨﻮاﻫﺪ داﺷﺖ‪.‬‬
‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 24‬ﻫﺮ ﻗﻄﻌﮥ ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ واﺟﺪ رﯾﺘﻢ اﺳﺖ اﻣـﺎ ﻟﺰوﻣـﺎً ﻣﺘﺮﯾـﮏ‬
‫ﻧﯿﺴﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ ﻓﺎﻗﺪ رﯾﺘﻢ ﻏﯿﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺼﻮر اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 25‬اﻏﻠﺐ ﻫﻨﺮﺟﻮﯾﺎن ﻣﯿﺰان را اﯾﻦﮔﻮﻧﻪ ﺗﻌﺮﯾـﻒ ﻣـﯽﮐﻨﻨـﺪ‪:‬‬
‫اﻧﻮاع ﻣﯿﺰان‬
‫ﻗﺴﻤﺖ ﻫﺎي ﻣﺴﺎوي ﺑﺮ روي ﺧﻄﻮط ﺣﺎﻣﻞ‪ .‬اﻣـﺎ اﯾـﻦ ﺗﻌﺮﯾـﻒ ﺑـﻪ دو‬
‫ﻗﺒﻞ از ﭘﺮداﺧﺘﻦ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﻻزم اﺳﺖ ﺑـﻪ ﻣﻄﻠـﺐ ﻣﻬﻤـﯽ اﺷـﺎره‬ ‫دﻟﯿﻞ ﭘﺴﻨﺪﯾﺪه ﻧﯿﺴـﺖ‪ .‬دﻟﯿـﻞ اول اﯾﻨﮑـﻪ ﻫـﺮ ﻗﻄﻌـﮥ ﻣﻮﺳـﯿﻘﯽ ﻟﺰوﻣـﺎً‬
‫ﺷﻮد‪ .‬ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪي ﻫﺎ ﻫﻤﻮاره ﻧﺴﺒﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﺷﺮﻃﯽ ﮐـﻪ ﻃﺒﻘـﻪﺑﻨـﺪي را‬ ‫ﻣﯿﺰانﺑﻨﺪي ﺷﺪه ﻧﯿﺴﺖ‪ .‬ﻫﻤﺎنﻃـﻮر ﮐـﻪ ﻗـﺒﻼً ذﮐـﺮ ﺷـﺪ ﻣﯿـﺰانﺑﻨـﺪي‬
‫واﺟﺪ اﻋﺘﺒﺎر ﻣﯽﮔﺮداﻧﺪ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐـﻪ ﻃﺒﻘـﻪﺑﻨـﺪي داراي ﯾـﮏ ﻣﺒﻨـﺎ و‬ ‫ﻣﺨﺘﺺِّ ﻗﻄﻌﺎت ﻣﻮﺳـﯿﻘﯽ ﻣﺘﺮﯾـﮏ اﺳـﺖ‪ .‬دﻟﯿـﻞ دوم اﯾﻨﮑـﻪ ﺗﻌﺮﯾـﻒ‬
‫ﻣﻨﻄﻖ ﻣﺸﺨﺺ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل‪ ،‬وﯾﻮﻟﻦ و ﺗـﺎر ﻫـﺮ دو ﻣﺘﻌﻠـﻖ ﺑـﻪ‬ ‫ﻣﺬﮐﻮر ﺑﯿﺎﻧﮕﺮ ﺑﯽﺗﻮﺟﻬﯽ ﺑﻪ ﮔﺴﺘﺮش ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ در ﺑﺴـﺘﺮ زﻣـﺎن اﺳـﺖ‪.‬‬
‫ﺧﺎﻧﻮادة ﺳﺎزﻫﺎي زﻫﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ و از ﻧﻈﺮ ﻋﺎﻣﻞ ﻟﺮزﺷـﯽ در ﯾـﮏ ﻃﺒﻘـﻪ‬ ‫در واﻗﻊ اﯾﻦ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺑﻪ ﺟﺎي آﻧﮑﻪ ﭘﯿﺪاﯾﺶ ﻣﯿﺰان را ﻣﻌﻠﻮل ﺗﻘﺴـﯿﻤﺎت‬
‫ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ‪ .‬اﻣﺎ از ﻧﻈﺮ ﻋﺎﻣﻞ ﻣﮑﺎﻧﯿﮑﯽ‪ ،‬وﯾـﻮﻟﻦ در ﻃﺒﻘـﮥ ﺳـﺎزﻫﺎي‬ ‫ﺗﮑﺮاري زﻣﺎن در ﻗﺎﻟﺐ ﻫﺎي دوﺿـﺮﺑﯽ‪ ،‬ﺳـﻪﺿـﺮﺑﯽ‪ ،‬ﭼﻬﺎرﺿـﺮﺑﯽ و‪...‬‬
‫آرﺷﻪاي و ﺗﺎر در ﻃﺒﻘﮥ ﺳﺎزﻫﺎي زﺧﻤﻪاي ﻣﺴﺘﻘﺮ ﻣﯽﺷـﻮد‪ .‬ﺑـﻪﻣﻨﻈـﻮر‬ ‫ﺑﺪاﻧﺪ‪ ،‬آنرا ﻣﺤﺼﻮل ﺗﻘﺴﯿﻤﺎت ﻣﮑﺎن )ﺧﻄﻮط ﺣﺎﻣﻞ( ﻣـﯽداﻧـﺪ‪ .‬اﯾـﻦ‬
‫ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯿﺰانﻫﺎ ﺑﻪ اﻧـﻮاع ﻣﺨﺘﻠـﻒ ﻻزم اﺳـﺖ ﮐـﻪ ﺗﻌﯿـﯿﻦ ﺷـﻮد اﯾـﻦ‬ ‫درﺣﺎﻟﯽاﺳﺖ ﮐﻪ در ﻧﺴﺨﮥ ﭼﺎﭘﯽ ﯾﮏ اﺛﺮ ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﻓﺎﺻﻠﮥ ﺑـﯿﻦ‬
‫ﺗﻘﺴﯿﻢﺑﻨﺪي از ﭼﻪ ﻧﻈﺮاﻧﺠﺎم ﻣﯽﭘﺬﯾﺮد‪ .‬ﻣﯿﺰانﻫﺎ را ﻣﯽﺗﻮان ﻫﻢ از ﻧﻈـﺮ‬ ‫ﺧﻄﻮط ﻣﯿﺰان ﺑﺮﺣﺴﺐ ﺳﺎﻧﺘﯽﻣﺘﺮ ﺑﺮاﺑﺮ ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻧﺤﻮة ﺗﻘﺴﯿﻤﺎت ﻃﺒﯿﻌﯽ واﺣﺪ ﺿﺮب وﻫﻢ از ﻧﻈﺮ ﺗﻌﺪاد ﺿـﺮب ﻗـﻮيِ‬
‫ﻣﻮﺟﻮد در ﻣﯿﺰان ﺑﻪ اﻧﻮاع ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫_________________________________________________‬
‫)‪1- Measure (Bar) (Eng.‬‬
‫ﯾﮏ ﻧﻘﻄﮥ ﺗﻤﺪﯾﺪ دارد داراي ﺗﻘﺴﯿﻢ اوﻟﯿـﮥ ﺳـﻪﺗـﺎﯾﯽ و ﺗﻘﺴـﯿﻤﺎت ﻓﺮﻋـﯽ‬ ‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 26‬ﻣﻨﻈﻮر از ﺗﻘﺴﯿﻤﺎت ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺿﺮب اﯾـﻦ اﺳـﺖ ﮐـﻪ واﺣـﺪ‬
‫دوﺗﺎﯾﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪) .‬رﺟﻮع ﮐﻨﯿﺪ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ‪ ، 5‬ﺻﻔﺤﻪ ‪(23‬‬ ‫ﺿﺮب ﺑﻪﻃﻮر ﻃﺒﯿﻌﯽ در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻧﺨﺴـﺖ ﺑـﻪ دو ﻗﺴـﻤﺖ ﻣﺴـﺎوي ﻗﺎﺑـﻞ‬
‫اﻣﺎ ﺷﮑﻠﯽ از ﻧﺖ ﮐﻪ ﻓﺎﻗﺪ ﻧﻘﻄﮥ ﺗﻤﺪﯾـﺪ اﺳـﺖ داراي ﺗﻘﺴـﯿﻤﺎت اوﻟﯿـﻪ و‬ ‫ﺗﻘﺴﯿﻢ اﺳﺖ ﯾﺎ ﺑﻪ ﺳﻪ ﻗﺴﻤﺖ‪ .‬ﺑﻪﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ واﺣﺪ ﺿـﺮب‬
‫ﻓﺮﻋﯽ دوﺗﺎﯾﯽ اﺳﺖ‪) .‬رﺟﻮع ﮐﻨﯿﺪ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ‪ ، 2‬ﺻﻔﺤﻪ ‪(18‬‬ ‫در ﯾﮏ ﻗﻄﻌﮥ ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ ﺷﮑﻠﯽ از ﻧﺖ ﺑﺎﺷﺪ ﮐـﻪ ﻓﺎﻗـﺪ ﻧﻘﻄـﮥ ﺗﻤﺪﯾـﺪ و ﯾـﺎ‬
‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 27‬ﺗﻘﺴﯿﻤﺎت ﻃﺒﯿﻌﯽ واﺣﺪ ﺿﺮب در ﻣﯿﺰان ﻫـﺎي ﺳـﺎده از‬ ‫ﺷﮑﻠﯽ از ﻧﺖ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ داراي ﯾﮏ ﻧﻘﻄﮥ ﺗﻤﺪﯾﺪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪) 2‬و ‪ n‬ﻣﺘﻌﻠـﻖ ﺑـﻪ‬ ‫ﻓﺮﻣﻮل ‪x 3‬‬ ‫ﻓﺮﻣﻮل ‪ 2‬و در ﻣﯿﺰانﻫﺎي ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ از‬ ‫از ﻧﻈﺮ ﻧﺤﻮة ﺗﻘﺴﯿﻤﺎت ﻃﺒﯿﻌﯽ واﺣﺪ ﺿﺮب‪ ،‬ﻣﯿﺰان ﺑﺮ دو ﻧﻮع اﺳﺖ‪:‬‬
‫اﻋﺪاد ﺣﺴﺎﺑﯽ( ﺗﺒﻌﯿﺖ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪.‬‬ ‫اﻟﻒ( ﺳﺎده‪ .‬ب( ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ‪.‬‬
‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 28‬در ﻣﯿﺰانﻫﺎي ﺳﺎده واﺣﺪ ﺿـﺮب ﯾﮑـﯽ از اَﺷـﮑﺎل ﮔـﺮد‪،‬‬ ‫اﻣﺎ از ﻧﻈﺮ ﺗﻌـﺪاد ﺿـﺮب ﻗـﻮيِ ﻣﻮﺟـﻮد در ﻣﯿـﺰان ﺗﻘﺴـﯿﻢ ﺑﻨـﺪي‬
‫ﺳﻔﯿﺪ‪ ،‬ﺳﯿﺎه‪ ،‬ﭼﻨﮓ‪ ،‬دوﻻﭼﻨﮓ و‪ ....‬اﺳﺖ‪ .‬درﺣﺎﻟﯽﮐـﻪ واﺣـﺪ ﺿـﺮب در‬ ‫دﯾﮕﺮي ﻧﯿﺰ اﻣﮑﺎنﭘﺬﯾﺮ اﺳﺖ‪:‬‬
‫ﻣﯿﺰانﻫﺎي ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﺣﺘﻤﺎً ﺷﮑﻠﯽ از ﻧﺖ اﺳﺖ ﮐﻪ ﯾـﮏ ﻧﻘﻄـﮥ ﺗﻤﺪﯾـﺪ دارد‪.‬‬ ‫اﻟﻒ( ﻣﯿﺰان ﻫﺎي ﺳﺎده و ﺗﺮﮐﯿﺒﯽاي ﮐـﻪ داراي ﯾـﮏ ﺿـﺮب ﻗـﻮي‬
‫ﻣﺎﻧﻨﺪ‪ :‬ﮔﺮد ﻧﻘﻄﻪدار‪ ،‬ﺳﻔﯿﺪ ﻧﻘﻄﻪدار‪ ،‬ﺳﯿﺎه ﻧﻘﻄﻪدار و‪...‬‬ ‫ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 29‬ﻧﺤـﻮة ﺗﻘﺴـﯿﻤﺎت اوﻟﯿـﻪ و ﻃﺒﯿﻌـﯽ واﺣـﺪ ﺿـﺮب ﺳـﺒﺐ‬ ‫ب( ﻣﯿﺰان ﻫﺎي ﺳﺎده و ﺗﺮﮐﯿﺒﯽاي ﮐﻪ داراي ﺑـﯿﺶ از ﯾـﮏ ﺿـﺮب‬
‫ﻣﯽﺷﻮد ﺗﺎ ﻫﻨﮕﺎم ﺷﻤﺎرش ﺿـﺮبﻫـﺎ در ﯾـﮏ ﻣﯿـﺰان ﺳـﺎده از دو ﻫﺠـﺎ‬ ‫ﻗﻮي ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪) :‬ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﯿﺰانﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻂ ﯾﺎ ﻟَﻨﮓ ﺷﻬﺮت دارﻧﺪ(‪.‬‬
‫)ﻣﺜﻼً‪ :‬و‪ (1‬و در ﯾﮏ ﻣﯿﺰان ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ از ﺳﻪ ﻫﺠﺎ )ﻣﺜﻼً‪ :‬وو‪ (1‬اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﻧﺰد ﺑﺴﯿﺎري از ﻫﻨﺮﺟﻮﯾﺎن اﻧﻮاع ﻣﯿﺰانﻫﺎ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪاز‪ :‬ﺳﺎده‪ ،‬ﺗﺮﮐﯿﺒـﯽ‪،‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮ آﻧﭽﻪ ذﮐﺮ ﺷـﺪ‪ ،‬ﺷـﻤﺎرش ﺿـﺮب ﻫـﺎ در ﯾـﮏ ﻣﯿـﺰان ﺳـﺎدة‬ ‫ﻣﺨﺘﻠﻂ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮ آﻧﭽﻪ ﮐﻪ ذﮐﺮ ﺷﺪ اﯾـﻦ ﺗﻘﺴـﯿﻢﺑﻨـﺪي راﯾـﺞ از ﻣﯿـﺰانﻫـﺎ‬
‫دوﺿﺮﺑﯽ ﺑﺼـﻮرت و‪2‬و‪ 1‬ﻣـﯽﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬اﻣـﺎ در ﯾـﮏ ﻣﯿـﺰان ﺗﺮﮐﯿﺒـﯽ دو‬ ‫)ﺳﺎده‪ ،‬ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ‪ ،‬ﻣﺨﺘﻠﻂ(‪ ،‬ﺗﻘﺴﯿﻢﺑﻨﺪي ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺿﺮﺑﯽ ﺑﺼﻮرت وو‪2‬وو‪ 1‬ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫اﮔﺮ ﻫﺮ ﺿﺮب ﺑﻪﻃﻮر ﻃﺒﯿﻌﯽ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑﻪ دو ﻗﺴﻤﺖ ﻣﺴﺎوي ﺑﺎﺷﺪ‬
‫ﺷﻤﺎرش ﺿﺮبﻫﺎ در ﯾﮏ ﻣﯿﺰان ﺳﺎدة ﺳﻪﺿﺮﺑﯽ ﺑﺼـﻮرت و‪ 3‬و‪ 2‬و‪1‬‬ ‫ﻣﯿﺰان را ﺳﺎده و اﮔﺮﻫﺮﺿﺮب ﺑﻪﻃﻮر ﻃﺒﯿﻌﯽ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑﻪ ﺳـﻪ ﻗﺴـﻤﺖ‬
‫ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻣﺎ در ﯾﮏ ﻣﯿﺰان ﺗﺮﮐﯿﺒـﯽ ﺳـﻪﺿـﺮﺑﯽ ﺑﺼـﻮرت وو‪ 3‬وو‪ 2‬وو‪1‬‬ ‫ﻣﺴﺎوي ﺑﺎﺷﺪ ﻣﯿﺰان را ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﻣﯽﻧﺎﻣﻨﺪ‪ .‬ﻻزم ﺑﻪ ذﮐﺮ اﺳـﺖ ﮐـﻪ در اﯾﻨﺠـﺎ‬
‫ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﻧﺤﻮة ﺗﻘﺴﯿﻢ اوﻟﯿﮥ )اﺻﻠﯽ( ﺿـﺮب ﻣـﻮرد ﻧﻈـﺮ اﺳـﺖ‪ .‬ﺑـﻪﻋﻨـﻮان ﻧﻤﻮﻧـﻪ‬
‫ﻫﻤﯿﻦﻃﻮر ﺷﻤﺎرش ﺿﺮبﻫﺎ در ﯾـﮏ ﻣﯿـﺰان ﺳـﺎدة ﭼﻬﺎرﺿـﺮﺑﯽ‬ ‫ﻣﺤﺼﻮل ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻃﺒﯿﻌﯽ و اوﻟﯿﮥ ﯾﮏ ﮔﺮد ﻧﻘﻄﻪدار‪ ،‬ﺳﻪ ﺳﻔﯿﺪ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻣـﺎ‬
‫ﺑﺼﻮرت و‪ 4‬و‪ 3‬و‪ 2‬و‪ 1‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻣﺎ در ﯾﮏ ﻣﯿﺰان ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﭼﻬﺎرﺿﺮﺑﯽ‬ ‫ﻫﺮﯾﮏ از اﯾﻦ ﺳﻔﯿﺪﻫﺎ ﺑﻪﻃﻮر ﻃﺒﯿﻌﯽ در ﺗﻘﺴﯿﻤﺎت ﻓﺮﻋﯽ ﺑـﻪ دو ﻗﺴـﻤﺖ‬
‫ﺑﺼﻮرت وو‪ 4‬وو‪ 3‬وو‪ 2‬وو‪ 1‬ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﻣﺴﺎوي ﯾﻌﻨﯽ دو ﺳﯿﺎه ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺷـﮑﻠﯽ از ﻧـﺖ ﮐـﻪ‬
‫‪1‬‬
‫ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎ‬
‫ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎ‪ ،‬ﻣﻌﺎدل ﻧﺴﺒﺘﯽ از ﮔﺮد اﺳﺖ ﮐﻪ در ﯾـﮏ ﻣﯿـﺰان ﻣﺤﺼـﻮر ﺷـﺪه‬

‫اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪ در ﻫﺮ ﻣﯿﺰان از ﻗﻄﻌﻪاي ﺑﺎ ﻣﯿﺰانﻧﻤـﺎي ‪ 2 ، 24‬ارزش‬
‫‪4‬‬
‫زﻣﺎﻧﯽ ﮔﺮد در ﯾﮏ ﻣﯿﺰان ﻗـﺮار ﻣـﯽﮔﯿـﺮد‪ ،‬در ﻫـﺮ ﻣﯿـﺰان از ﻗﻄﻌـﻪاي ﺑـﺎ‬
‫‪6‬‬
‫ارزش زﻣﺎﻧﯽ ﮔﺮد ﻗﺮار ﻣـﯽﮔﯿـﺮد و در ﻫـﺮ ﻣﯿــﺰان از‬ ‫ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎي ‪، 68‬‬
‫‪8‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪6‬‬
‫ﻗﻄﻌﻪاي ﺑﺎ ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎي ‪ 7 ، 78‬ارزش زﻣﺎﻧﯽ ﮔﺮد در ﻫﺮ ﻣﯿﺰان ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫‪8‬‬
‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 30‬ﻣﯿﺰان ﺗﺮﮐﯿﺒﯽاي وﺟﻮد ﻧﺪارد ﮐﻪ واﺣﺪ ﺿﺮب آن ﯾﮑﯽ‬
‫‪2‬‬
‫‪4‬‬
‫→‬ ‫‪2‬‬
‫= ﮔﺮد ×‬ ‫‪2×( 1‬‬ ‫‪) =  ‬ﮔﺮد ×‬ ‫از اَﺷﮑﺎل ﮔﺮد‪ ،‬ﺳﻔﯿﺪ‪ ،‬ﺳﯿﺎه‪ ،‬ﭼﻨﮓ و‪ ....‬ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﯿﺰان ﺳﺎدهاي‬
‫‪4‬‬ ‫‪4‬‬
‫‪1 2‬‬
‫وﺟﻮد ﻧﺪارد ﮐﻪ واﺣﺪ ﺿﺮب آن ﯾﮑﯽ از اَﺷﮑﺎل ﮔﺮد ﻧﻘﻄـﻪدار‪ ،‬ﺳـﻔﯿﺪ‬
‫‪6‬‬ ‫→‬ ‫‪6‬‬
‫= ﮔﺮد ×‬ ‫‪6×( 1‬‬ ‫‪) =      ‬ﮔﺮد ×‬
‫‪8‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪1 2 3 4 5 6‬‬
‫ﻧﻘﻄﻪدار‪ ،‬ﺳﯿﺎه ﻧﻘﻄﻪدار و‪ ...‬ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 31‬از اﺟﺘﻤﺎع دو ﯾﺎ ﭼﻨﺪ ﻣﯿﺰان ﻫﻤﻨـﻮع‪ ،‬ﺑـﺎ واﺣـﺪ ﺿـﺮب‬
‫‪7‬‬
‫‪8‬‬
‫→‬ ‫‪7‬‬
‫‪) =       ‬ﮔﺮد × ‪ = 7×( 1‬ﮔﺮد ×‬
‫‪8‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪1 2 3 4 5 6 7‬‬ ‫ﯾﮑﺴﺎن وﻟﯽ ﺗﻌﺪاد ﺿـﺮب ﻧـﺎﺑﺮاﺑﺮ‪ ،‬ﻣﯿـﺰان ﻣﺨـﺘﻠﻂ ﯾـﺎ ﻟَﻨـﮓ ﺣﺎﺻـﻞ‬
‫ﻻزم اﺳﺖ دوﺑﺎره ﺑﻪ اﯾﻦ ﻧﮑﺘﻪ اﺷﺎره ﺷﻮدﮐﻪ ﻫﻨﺮﺟﻮﯾﺎن واژة رﯾـﺘﻢ‬ ‫ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻣﯿﺰان ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻂ ﻧﯿﺰ از ﻧﻈﺮ ﻧﺤﻮة ﺗﻘﺴﯿﻤﺎت ﻃﺒﯿﻌﯽ‬
‫را ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر ﺑﯿﺎن ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎ ﺑﮑﺎر ﻧﺒﺮﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﺎنﻃﻮرﮐﻪ ﻣﻼﺣﻈـﻪ ﻣـﯽﺷـﻮد‬ ‫واﺣﺪ ﺿﺮب ﺑﻪ دو ﻧﻮع ﺳﺎده و ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻔﮑﯿﮏ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻌﻨﺎي اﯾﻦ دو واژه ﮐﺎﻣﻼً ﺑﺎ ﻫﻢ ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 32‬از اﺟﺘﻤﺎع ﻣﯿﺰانﻫﺎي ﺳﺎده ﺑﺎ واﺣـﺪ ﺿـﺮب ﯾﮑﺴـﺎن و‬
‫رﯾﺘﻢ ﺗﻨﺎﺳﺐ زﻣﺎﻧﯽ ﻣﺎﺑﯿﻦ ﺻﺪاﻫﺎ و ﺳﮑﻮت ﻫﺎ اﺳـﺖ درﺣـﺎﻟﯽﮐـﻪ‬ ‫ﺗﻌﺪاد ﺿﺮب ﻧﺎﺑﺮاﺑﺮ‪ ،‬ﻣﯿـﺰان ﻣﺨـﺘﻠﻂ ﺳـﺎده و از اﺟﺘﻤـﺎع ﻣﯿـﺰانﻫـﺎي‬
‫ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎ ﻣﻌﺎدل ﻧﺴﺒﺘﯽ از ﮔﺮد اﺳﺖ در ﻣﯿﺰان‪.‬‬ ‫ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﺑﺎ واﺣﺪ ﺿﺮب ﯾﮑﺴﺎن و ﺗﻌﺪاد ﺿﺮب ﻧﺎﺑﺮاﺑﺮ‪ ،‬ﻣﯿـﺰان ﻣﺨـﺘﻠﻂ‬
‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 34‬ﺑﺴﯿﺎري از ﻫﻨﺮﺟﻮﯾﺎن ﺑﻪ ﻏﻠـﻂ ﻣﯿـﺰانﻧﻤـﺎ را اﯾـﻦﮔﻮﻧـﻪ‬ ‫ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﺑﻮﺟﻮد ﻣﯽآﯾﺪ‪.‬‬
‫ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪:‬‬ ‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 33‬ﻣﯿﺰانﻫﺎي ﻣﺨـﺘﻠﻂ‪ ،‬ﺧـﻮد ﻗﺴـﻤﯽ از ﻣﯿـﺰانﻫـﺎي ﺳـﺎده و‬

‫ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎ ﻣﺘﺸﮑﻞ از دو ﻋﺪد ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﻪﻃﻮر ﻋﻤـﻮدي ﺑـﺮ روي‬ ‫ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ‪ ،‬ﺗﻘﺴﯿﻢ راﯾﺞ اﻧـﻮاع ﻣﯿـﺰان ﺑـﻪ ﺳـﺎده‪ ،‬ﺗﺮﮐﯿﺒـﯽ و‬
‫ﻫﻢ ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ‪ .‬ﻋﺪد ﺑﺎﻻﯾﯽ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ﺗﻌـﺪاد ﺿـﺮب و ﻋـﺪد ﭘـﺎﯾﯿﻨﯽ‬ ‫ﻣﺨﺘﻠﻂ ﻧﺎﺷﯽ از ﺑﯽﺗﻮﺟﻬﯽ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫_________________________________________________‬
‫)‪1- Time Signature (Eng.‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪) = ‬ﮔﺮد × ‪→ 2×( 1‬‬ ‫‪‬‬ ‫ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪة واﺣﺪ ﺿﺮب در ﻣﯿﺰان اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻧﺎدرﺳﺖ اﺳﺖ‪،‬‬
‫‪8‬‬ ‫‪8‬‬
‫ﺿﺮب‬
‫اول‬
‫ﺿﺮب‬
‫دوم‬
‫ﭼﺮا ﮐﻪ ﻫﻤﯿﺸﻪ و در ﻫﻤﻪ ﻣﯿﺰانﻫﺎ ﻋﺪد ﺑﺎﻻﯾﯽ ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ﺗﻌـﺪاد‬
‫ﺿﺮب در ﻣﯿﺰان ﻧﯿﺴﺖ‪ .‬ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪ ‪ 24‬ﻣﯿﺰاﻧﯽ اﺳﺖ ﺳﺎدة دوﺿﺮﺑﯽ‪.‬‬
‫‪6‬‬
‫‪8‬‬
‫‪) = iiz iiz = ‬ﮔﺮد × ‪→ 6×( 1‬‬
‫‪8‬‬
‫‪. .‬‬ ‫ﺣــﺎل آﻧﮑــﻪ ﻣﯿــﺰان ﺗﺮﮐﯿﺒــﯽ ‪ 68‬ﻧﯿــﺰ دوﺿــﺮب در ﻫــﺮ ﻣﯿــﺰان دارد‪،‬‬
‫ﺿﺮب اول‬ ‫ﺿﺮب دوم‬ ‫ﺿﺮب دوم ﺿﺮب اول‬
‫درﺻﻮرﺗﯽﮐﻪ ﻋﺪد ﺑﺎﻻﯾﯽ آن ﺷﺶ اﺳﺖ‪ .‬در واﻗﻊ ﻋﺪد ﺑﺎﻻﯾﯽ ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎ‬
‫ﺑﯿﺎﻧﮕﺮ ﺗﻌﺪاد ﻧﺴﺒﺘﯽ از ﮔﺮد اﺳﺖ ﮐﻪ در ﯾﮏ ﻣﯿﺰان ﻣﺤﺼﻮر ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 36‬زﻣﺎﻧﯽ ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎ ﻣ‪‬ﻌ‪‬ﺮِّف ﺗﻌﺪاد ﺿﺮب و واﺣﺪ ﺿـﺮب در‬
‫ﻫﺮ ﻣﯿﺰان اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﻮع ﻣﯿﺰان ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺗﻌﺪاد‬ ‫ﻧﺴﺒﺘﯽ از ﮔﺮد‬
‫‪2‬‬ ‫‪) =  ‬ﮔﺮد × ‪→2 × ( 1‬‬ ‫ﻣﻌﺎدل دو ﺳﻔﯿﺪ در ﻫﺮ ﻣﯿﺰان‬
‫اﻟﺒﺘﻪ اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع در ﻣﻮرد ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎﻫﺎﯾﯽ ﺻﺪق ﻣﯽﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﻤﮑـﻦ‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬
‫ﺗﻌﺪاد‬ ‫ﻧﺴﺒﺘﯽ از ﮔﺮد‬
‫اﺳﺖ ﻣ‪‬ﻌ‪‬ﺮِّّف اﻧﻮاع ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﯿﺰان ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪ ‪ 68‬ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑـﻪ‬ ‫‪3‬‬ ‫(×‪→3‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪) =   ‬ﮔﺮد ×‬ ‫ﻣﻌﺎدل ﺳﻪ دوﻻﭼﻨﮓ در ﻫﺮ ﻣﯿﺰان‬
‫ﺻﻮرت ﻣﯿﺰاﻧﯽ ﺳﺎدة ﺷﺶﺿﺮﺑﯽ ﺑﺎ واﺣﺪ ﺿﺮب ﭼﻨﮓ‪ ،‬ﻣﺨﺘﻠﻂ ﺳﺎدة‬ ‫‪16‬‬ ‫‪16‬‬
‫ﺗﻌﺪاد‬ ‫ﻧﺴﺒﺘﯽ از ﮔﺮد‬
‫ﺷﺶ ﺿﺮﺑﯽ ﺑﺎ واﺣﺪ ﺿﺮب ﭼﻨﮓ و ﯾﺎ ﺗﺮﮐﯿﺒـﯽ دوﺿـﺮﺑﯽ ﺑـﺎ واﺣـﺪ‬
‫‪4‬‬ ‫‪) =    ‬ﮔﺮد × ‪→4 × ( 1‬‬ ‫ﻣﻌﺎدل ﭼﻬﺎر ﮔﺮد در ﻫﺮ ﻣﯿﺰان‬
‫ﺿﺮب ﺳﯿﺎه ﻧﻘﻄﻪدار ﺗﻌﺮﯾﻒ و اﺟﺮا ﺷﻮد‪ .‬ﻫﺮﭼﻨﺪ ﮐﻪ در ﻋﻤﻞ ﮐﺎرﺑﺮد‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬
‫ﯾﮏ ﯾﺎ دو اﻣﮑﺎن راﯾﺞﺗﺮ اﺳﺖ اﻣﺎ ﻋﻠﻢ ﻧﻈﺮي ﺑﻪ ﻫﻤﮥ اﻣﮑﺎﻧﺎت ﻣﻮﺟﻮد‬
‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 35‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ در ﻗﺴﻤﺖ اﻧﺘﻬﺎﯾﯽ ﺗﻌﺮﯾـﻒ ﻣـﺬﮐﻮر دو اﯾـﺮاد‬
‫ﺗﻮﺟﻪ دارد‪.‬‬
‫وارد اﺳﺖ‪:‬‬
‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 37‬زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ از ﻫﻨﺮﺟﻮ ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﻣـﯽﺷـﻮد ﻣﯿـﺰانﻧﻤـﺎﯾﯽ را‬
‫اول اﯾﻨﮑﻪ ﺑﺠﺎي ﻋﺒﺎرت »ﻋﺪد ﭘﺎﯾﯿﻨﯽ« ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ذﮐﺮ ﺷﻮد‪:‬‬
‫ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ ،‬وي ﺑﺎﯾﺪ در ﺻﻮرت اﻣﮑﺎن آن ﻣﯿـﺰانﻧﻤـﺎ را ﺑﺼـﻮرت‬
‫ﻧﺴﺒﺘﯽ از ﮔﺮد ) از ﮔﺮد‪ k=2 ،‬و ‪ n‬ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑـﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋـﮥ اﻋـﺪاد‬
‫ﺳﺎده‪ ،‬ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ و ﻣﺨﺘﻠﻂ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬و ﯾﺎ ﺑﭙﺮﺳﺪ ﮐﻪ آن ﻣﯿﺰانﻧﻤـﺎ را‬
‫ﺣﺴﺎﺑﯽ( ﮐﻪ ﻋﺪد ﺑﺎﻻﯾﯽ در آن ﺿﺮب ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﻨﺪ‪ :‬ﺳﺎده‪ ،‬ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ و ﯾﺎ ﻣﺨﺘﻠﻂ؟‬
‫و دوم اﯾﻨﮑﻪ ﻫﻤﯿﺸﻪ و در ﻫﻤﮥ ﻣﯿﺰانﻫﺎ اﯾﻦ ﻧﺴﺒﺖ از ﮔﺮد ﺑﺮاﺑﺮ ﺑـﺎ‬
‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 38‬ﻣﻌﻤﻮﻻً ﻫﻨﺮﺟﻮﯾﺎن ﻫﻨﮕﺎم ﭘﺮﺳﺶ در ﻣﻮرد ﻣﯿـﺰانﻧﻤـﺎي‬
‫واﺣﺪ ﺿﺮب در ﻣﯿﺰان ﻧﯿﺴﺖ‪ .‬ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل در ﻣﯿﺰان ﺳـﺎدة ‪ 28‬واﺣـﺪ‬
‫ﯾﮏ ﻗﻄﻌﻪ‪ ،‬ﺳﺆال ﺧﻮد را ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ زﯾﺮ ﻣﻄﺮح ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪:‬‬
‫ﺿﺮب ﭼﻨﮓ و در ﻣﯿﺰان ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ‪ 68‬واﺣﺪ ﺿﺮب ﺳﯿﺎه ﻧﻘﻄﻪدار اﺳـﺖ‪.‬‬
‫اﯾﻦ ﻗﻄﻌﻪ ﭼﻨﺪ ﭼﻨﺪم اﺳﺖ؟ و ﯾﺎ اﯾﻦ ﻣﯿﺰان ﭼﻨﺪ ﭼﻨﺪم اﺳﺖ؟‬
‫‪1‬‬
‫اﯾﻦ درﺣﺎﻟﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﻫﺮ دو ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎ ﻋـﺪد ﺑـﺎﻻﯾﯽ در ﻧﺴـﺒﺖ‬
‫‪8‬‬
‫‪1‬‬
‫ﮔﺮد ﺑﺮاﺑﺮ اﺳﺖ ﺑﺎ ﭼﻨﮓ‪.‬‬ ‫ﺿﺮب ﺷﺪه و ﻣﯽداﻧﯿﻢ ﮐﻪ‬
‫‪8‬‬
‫ﺗﻮانﻫﺎي ﻋـﺪد دو ﻋﺒﺎرﺗﻨـﺪ از‪ ...) :‬و ‪(1 ، 2 ، 4 ، 8 ، 16 ، 32 ، 64‬‬ ‫درﺣﺎﻟﯽﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﭘﺮﺳﯿﺪه ﺷﻮد‪ :‬ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎي اﯾﻦ ﻗﻄﻌـﻪ ﭼﯿﺴـﺖ؟ ﯾـﺎ‬
‫ﺑﻪﻫﻤﯿﻦ دﻟﯿﻞ اﯾﻦ ﻧﻮع ﻣﯿﺰانﻫﺎ را ﺳﺎده ﻧﺎﻣﯿﺪهاﻧﺪ‪.‬‬ ‫اﯾﻦ ﻗﻄﻌﻪ ﺑﺎ ﭼﻪ ﻣﯿـﺰانﻧﻤـﺎﯾﯽ اﺟـﺮا ﻣـﯽﺷـﻮد؟ و از ﮐـﺎرﺑﺮد ﻋﺒـﺎرت‬
‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 41‬ﺑﺴـﯿﺎري از ﻫﻨﺮﺟﻮﯾـﺎن ﻣﯿـﺰان ﺳـﺎده را ﺑـﻪ ﻧﺎدرﺳـﺖ‬ ‫ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ "ﭼﻨﺪ ﭼﻨﺪم" ﭘﺮﻫﯿﺰ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫اﯾﻦﮔﻮﻧﻪ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪:‬‬ ‫ﻧﮑﺘـﻪ ‪ : 39‬ﺑﺮﺧــﯽ از ﻫﻨﺮﺟﻮﯾـﺎن ﻣﯿــﺰانﻧﻤـﺎ را ﺑــﻪ ﻏﻠـﻂ اﯾــﻦﮔﻮﻧــﻪ‬
‫ﻣﯿﺰاﻧﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ دوﻗﺴﻤﺖ ﻣﺴﺎوي ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯽﺷﻮد و ﯾﺎ ﻣﯿﺰاﻧـﯽ‬ ‫‪ .‬در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐـﻪ ﻣﻮﺳـﯿﻘﯽ ﯾـﮏ زﺑـﺎن ﺑـﯿﻦاﻟﻤﻠﻠـﯽ‬ ‫‪6‬‬
‫ﯾﺎ‬
‫‪2‬‬
‫ﻣﯽﻧﻮﯾﺴﻨﺪ‪:‬‬
‫‪8‬‬ ‫‪4‬‬
‫اﺳﺖ ﮐﻪ ﻫﺮ ﻧﺖ آن ﺑﻪ دو ﻗﺴﻤﺖ ﻣﺴﺎوي ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻘﺴﯿﻢ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪6‬‬
‫‪8‬‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﭘﺲ ﺷﮑﻞ درﺳﺖ ﻧﻤﺎﯾﺶ ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎ ﺑﻪ اﯾﻦ ﺻﻮرت اﺳﺖ‪ 24 :‬ﯾﺎ‬
‫ﺑﻪ دودﻟﯿﻞ ﻫﺮ دو ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻧﺎدرﺳﺖ اﺳﺖ ‪:‬‬
‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 40‬ﺑﺮاي ﺑﺴﯿﺎري از ﻫﻨﺮﺟﻮﯾﺎن اﯾﻦ ﺳﺆال ﻣﻄﺮح اﺳﺖ ﮐﻪ ﭼـﻪ‬
‫دﻟﯿﻞ اول‪ :‬آﻧﭽﻪ ﮐﻪ در ﻣﯿﺰان ﺳﺎده ﺑﻪﻃـﻮر ﻃﺒﯿﻌـﯽ ﺑـﻪ دوﻗﺴـﻤﺖ‬
‫اﻋﺪادي ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ در ﻣﯿـﺰانﻧﻤـﺎ ﺑﮑـﺎر روﻧـﺪ‪ .‬ﻫﻤـﺎنﻃﻮرﮐـﻪ ﮔﻔﺘـﻪ ﺷـﺪ‬
‫ﻣﺴﺎوي ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻘﺴﯿﻢ اﺳﺖ واﺣﺪ ﺿﺮب اﺳﺖ ﻧﻪ ﻣﯿﺰان ﯾﺎ ﻧﺖ )ﻣﻨﻈﻮر‬
‫ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎ ﻧﺴﺒﺘﯽ از ﮔﺮد اﺳﺖ ﮐﻪ در ﯾﮏ ﻣﯿﺰان ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮد‪ .‬ﺑـﺎ ﭘـﺬﯾﺮش‬
‫از واﺣﺪ ﺿﺮب ﺷﮑﻠﯽ از ﻧﺖ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪﯾﮏ ﺿﺮب اﺟﺮا ﺷﻮد(‪.‬‬
‫اﯾﻦ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﯽﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎ ﯾـﮏ ﮐﺴـﺮﻣﺘﻌﺎرﻓﯽ اﺳـﺖ ﮐـﻪ داراي‬
‫دﻟﯿﻞ دوم‪ :‬ﺑﯿﺎن ﻋﺒﺎرت »ﺑﻪﻃﻮر ﻃﺒﯿﻌﯽ« ﺿﺮوري اﺳﺖ و ﺑﺎﯾـﺪ در‬ ‫ﺻﻮرت و ﻣﺨﺮج اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ روﯾﮑﺮد ﺗﺌﻮرﯾﮏ ﺻﻮرت ﻣﯽﺗﻮاﻧـﺪ ﻫـﺮ ﻋـﺪد‬
‫ﺗﻌﺮﯾﻒ ذﮐﺮ ﺷﻮد زﯾﺮا ﻫﺮ ﺷﮑﻠﯽ از ﻧﺖ را ﻣـﯽﺗـﻮان ﺑـﻪ دو ﻗﺴـﻤﺖ‬ ‫دﻟﺨﻮاﻫﯽ از ﻣﺠﻤﻮﻋﮥ اﻋﺪاد ﻃﺒﯿﻌﯽ )… ‪ (1, 2, 3, 4, 5,‬ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻣـﺎ اﻋـﺪاد‬
‫ﻣﺴﺎوي ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻧﻤﻮد اﻣﺎ ﻫﻤﮥ اَﺷﮑﺎل ﻧﺖ ﺑﻪﻃﻮر ﻃﺒﯿﻌﯽ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑﻪ‬ ‫ﻣﺨﺮج از ﻓﺮﻣﻮل ‪ 2‬و ‪ n‬ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ اﻋﺪاد ﺣﺴﺎﺑﯽ ﺑﺪﺳﺖ ﻣﯽآﯾﺪ‪ .‬ﺑﻨـﺎﺑﺮاﯾﻦ‬
‫دو ﻗﺴﻤﺖ ﻣﺴﺎوي ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫اﻋﺪاد ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎده در ﻣﺨﺮج ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪(1, 2, 4, 8, 16, …) :‬‬
‫ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪ ﯾﮏ ﺳﯿﺎه ﻧﻘﻄﻪدار را ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ دو ﻗﺴﻤﺖ ﻣﺴﺎوي‬
‫ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻧﻤﻮد )دوﺋُﻠﻪ ﭼﻨﮓ و ﯾﺎ دو ﭼﻨـﮓ ﻧﻘﻄـﻪدار(‪ .‬اﻣـﺎ اﯾـﻦ ﺷـﯿﻮه‬
‫ﺗﻘﺴﯿﻢ‪ ،‬ﻏﯿﺮﻃﺒﯿﻌﯽ اﺳﺖ‪ .‬درﺻﻮرﺗﯽﮐﻪ ﯾﮏ ﺳﯿﺎه ﺑﻪﻃﻮر ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺑـﻪ دو‬ ‫‪1‬‬
‫ﻣﯿﺰان ﺳﺎده‬
‫ﻗﺴﻤﺖ ﻣﺴﺎوي ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻘﺴﯿﻢ اﺳﺖ)دوﭼﻨﮓ (‪.‬‬
‫ﻣﯿﺰاﻧﯽ ﮐﻪ واﺣﺪ ﺿﺮب آن ﺑﻪﻃﻮر ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺑﻪ دو ﻗﺴﻤﺖ ﻣﺴﺎوي ﻗﺎﺑـﻞ‬
‫ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑﺎﺷﺪ را ﺳﺎده ﮔﻮﯾﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ واﺣﺪ ﺿﺮب در اﯾﻦ ﻧﻮع از ﻣﯿﺰانﻫﺎ ﺑﻪﻃﻮر ﻃﺒﯿﻌﯽ‬
‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 42‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺣﺘﯽ اﯾﻦ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻧﯿﺰ ﮐﺎﻣﻞ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ :‬ﻣﯿـﺰان‬ ‫داراي ﺗﻘﺴﯿﻤﺎت ﺳﺎده )ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑﺮ ﺗﻮاﻧﻬﺎي ﻋـﺪد دو( ﻣـﯽﺑﺎﺷـﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺳﺎده‪ ،‬ﻣﯿﺰاﻧﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻫﺮ ﺿﺮب آن ﺑﻪ دو ﻗﺴـﻤﺖ ﻣﺴـﺎوي ﺗﻘﺴـﯿﻢ‬ ‫_________________________________________________‬
‫)‪1- Simple Time (Eng.‬‬
‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 46‬ﻧﺴﺒﺘﯽ از ﮔﺮد ﮐﻪ در ﻋﺪد ﺑﺎﻻﯾﯽ ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎي ﻣﯿﺰان ﺳﺎده‬ ‫ﺷﻮد‪ .‬زﯾﺮا در ﻣﯿﺰان ﻫﺎي ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﻧﯿﺰ واﺣـﺪ ﺿـﺮب ﻣـﯽﺗﻮاﻧـﺪ ﺑـﻪ دو‬
‫ﺿﺮب ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ واﺣﺪ ﺿﺮب ﻣـﯽﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان ﻧﻤﻮﻧـﻪ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﻣﺴﺎوي ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺷﻮد‪ .‬اﻣﺎ اﯾﻦ ﯾﮏ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻏﯿﺮﻃﺒﯿﻌﯽ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ 41 ، 16‬ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﻣ‪‬ﻌ‪‬ﺮِّّف ﻣﯿﺰانﻫﺎي ﺳـﺎده ﺑـﺎ واﺣـﺪ‬ ‫ﻣﯿﺰان ﻧﻤﺎﻫﺎي ‪، 2‬‬
‫‪3 2‬‬
‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 43‬ﺑﺮﺧﯽ دﯾﮕـﺮ از ﻫﻨﺮﺟﻮﯾـﺎن ﻣﯿـﺰان ﺳـﺎده را اﯾـﻦﮔﻮﻧـﻪ‬
‫ﺿﺮب ﺳﻔﯿﺪ‪ ،‬دوﻻﭼﻨﮓ و ﮔﺮد ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪:‬‬
‫ﻣﯿﺰاﻧﯽ ﮐﻪ ﻋﺪد ﺑﺎﻻﯾﯽ در ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎي آن‪ ،‬ﯾﮑﯽ از اﻋﺪاد ‪ 3,2‬و ﯾـﺎ‬
‫‪2‬‬
‫‪2‬‬
‫‪) = ‬ﮔﺮد × ‪→ 2×( 1‬‬ ‫‪‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪ 4‬ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ ﺟﻤﻠﻪ ﺑﻪﺗﺮﺗﯿﺐ در ﻣـﻮرد ﻣﯿـﺰانﻫـﺎي ﺳـﺎدة‬
‫ﺿﺮب اول‬ ‫ﺿﺮب دوم‬
‫دوﺿﺮﺑﯽ‪ ،‬ﺳﻪﺿﺮﺑﯽ و ﭼﻬﺎرﺿﺮﺑﯽ ﺻﺪق ﻣﯽﮐﻨـﺪ اﻣـﺎ ﺗﻌﺮﯾﻔـﯽ ﺑـﺮاي‬

‫‪3‬‬ ‫(×‪→ 3‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪) = ‬ﮔﺮد ×‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬
‫‪16‬‬ ‫‪16‬‬
‫ﺿﺮب اول‬ ‫ﺿﺮب دوم‬ ‫ﺿﺮب ﺳﻮم‬ ‫ﻣﯿﺰان ﺳﺎده ﻧﯿﺴﺖ‪ .‬ﭼﺮا ﮐﻪ ﺟﻤﻠﮥ ﻓﻮق ﻓﻘﻂ ﺑﯿـﺎﻧﮕﺮ وﯾﮋﮔـﯽ ﻇـﺎﻫﺮي‬
‫‪4‬‬ ‫= )ﮔﺮد × ‪→ 4×( 1‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫ﻣﯿﺰان ﻧﻤﺎي ﻣﯿﺰان ﻫﺎي ﺳﺎدة ﻣﺬﮐﻮر ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺣـﺎل آﻧﮑـﻪ ﻣﯿـﺰانﻫـﺎي‬
‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬
‫ﺿﺮب‬
‫اول‬
‫ﺿﺮب‬
‫دوم‬
‫ﺿﺮب‬
‫ﺳﻮم‬
‫ﺿﺮب‬
‫ﭼﻬﺎرم‬
‫ﺳﺎدة دﯾﮕﺮي ﻧﯿﺰ وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﻋﺪد ﺑﺎﻻﯾﯽ ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎي آﻧﻬﺎ ﺑﺰرﮔﺘﺮ از‬
‫ﭼﻬﺎر ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ )در ﻫﺮ ﻣﯿﺰان ﺑﯿﺸﺘﺮ از ﭼﻬﺎر ﺿﺮب دارﻧﺪ(‪.‬‬
‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 47‬ﺑﺎ روﯾﮑﺮد ﺗﺌﻮرﯾﮏ ﻫﺮ ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎﯾﯽ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻣ‪‬ﻌ‪‬ﺮِّّف ﯾﮏ‬
‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 44‬ﻋﺪهاي از ﻫﻨﺮﺟﻮﯾﺎن ﻣﯿﺰاﻧﯽ را ﺳﺎده ﻣﯽﻧﺎﻣﻨﺪ ﮐـﻪ ﻋـﺪد‬
‫ﻣﯿﺰان ﺳﺎده ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ ﻫﺮ ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎﯾﯽ را ﻣﯽﺗﻮان ﺑﺼﻮرت‬
‫ﺑﺎﻻﯾﯽ در ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎي آن ﺑﺮ ﻋﺪد دو ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺗﻌﺮﯾـﻒ از‬
‫ﺳﺎده ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻧﻤﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﺷﺮط آﻧﮑﻪ ﻧﺴﺒﺘﯽ از ﮔﺮد ﮐـﻪ در ﻋـﺪد ﺑـﺎﻻﯾﯽ‬
‫ﻣﯿﺰان ﺳﺎده ﻧﯿﺰ ﻧﺎدرﺳﺖ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎ ﺿﺮب ﺷﺪه اﺳﺖ واﺣﺪ ﺿﺮب ﺑﺎﺷـﺪ ﮐـﻪ در اﯾـﻦ ﺻـﻮرت‬
‫ﺑﺎﯾﺪ ﮔﻔﺖ ﺑﺎ روﯾﮑﺮد ﺗﺌﻮرﯾﮏ ﻋﺪد ﺑـﺎﻻﯾﯽ در ﻣﯿـﺰانﻧﻤـﺎي ﻣﯿـﺰان‬
‫ﻋﺪد ﺑﺎﻻﯾﯽ ﻣﯿﺰان ﻧﻤﺎ ﻧﯿﺰ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ﺗﻌﺪاد ﺿﺮب ﺧﻮاﻫﺪ ﺑـﻮد‪ .‬ﺑـﻪﻋﻨـﻮان‬
‫ﺳﺎده ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻫﺮ ﯾﮏ از اﻋﺪاد ﻃﺒﯿﻌﯽ )… ‪ (1, 2, 3, 4, 5,‬ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ 12‬ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻣ‪‬ﻌ‪‬ﺮِّّف ﻣﯿﺰانﻫﺎي ﺳـﺎدة ﺷـﺶ‪،‬‬ ‫ﻧﻤﻮﻧﻪ ‪، 9 ، 6‬‬
‫‪8 8 8‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮ ﻧﮑﺎت ذﮐﺮ ﺷﺪه‪ ،‬ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺟـﺎﻣﻊ و ﻣـﺎﻧﻊ و واﺿـﺢ از ﻣﯿـﺰان‬
‫ﻧُﻪ و دوازده ﺿﺮﺑﯽ ﺑﺎ واﺣﺪ ﺿﺮب ﭼﻨﮓ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺳﺎده ﻋﺒﺎرتاﺳﺖ از‪ :‬ﻣﯿﺰاﻧﯽ ﮐﻪ واﺣﺪ ﺿﺮب آن ﺑﻪﻃﻮر ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺑـﻪ دو‬
‫‪6‬‬
‫‪8‬‬
‫→‬ ‫‪6×( 1‬‬ ‫‪) =      ‬ﮔﺮد ×‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﻣﺴﺎوي ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪8‬‬
‫و‪ 5‬و‪ 4‬و‪ 3‬و‪ 2‬و‪1‬‬ ‫و‪6‬‬
‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 45‬ﻋﺪد ﺑﺎﻻﯾﯽ در ﻣﯿﺰان ﻧﻤﺎي ﻣﯿﺰان ﻫـﺎي ﺳـﺎده ﺑﺮاﺑـﺮ ﺑـﺎ‬
‫‪9‬‬
‫‪8‬‬
‫→‬ ‫‪9×( 1‬‬ ‫‪) =         ‬ﮔﺮد ×‬ ‫‪ 41 ، 16‬ﺑﻪﺗﺮﺗﯿـﺐ‬ ‫ﺗﻌﺪاد ﺿﺮب در ﻣﯿﺰان ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪ ‪، 2‬‬
‫‪3 2‬‬
‫‪8‬‬
‫و‪ 9‬و‪ 8‬و‪ 7‬و‪ 6‬و‪ 5‬و‪ 4‬و‪ 3‬و‪ 2‬و‪1‬‬
‫ﻣ‪‬ﻌ‪‬ﺮِّّف ﻣﯿﺰانﻫﺎي ﺳﺎدة دوﺿﺮﺑﯽ‪ ،‬ﺳﻪﺿﺮﺑﯽ و ﭼﻬﺎرﺿﺮﺑﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫‪12‬‬
‫‪8‬‬
‫‪) =            ‬ﮔﺮد× ‪→12×( 1‬‬
‫‪8‬‬
‫و‪ 12‬و‪ 11‬و‪ 10‬و‪ 9‬و‪ 8‬و‪ 7‬و‪ 6‬و‪ 5‬و‪ 4‬و‪ 3‬و‪ 2‬و‪1‬‬
‫‪ 24‬ﻣ‪‬ﻌ‪‬ﺮِّّف ﻣﯿﺰاﻧﯽ اﺳﺖ ﺳﺎدة دو ﺿﺮﺑﯽ ﺑﺎ واﺣﺪ ﺿﺮب ﺳﯿﺎه‪.‬‬ ‫ﻣﺮﺳﻮمﺗﺮﯾﻦ ﻣﯿﺰانﻫﺎي ﺳﺎده‪ ،‬دو‪ ،‬ﺳﻪ و ﭼﻬﺎرﺿﺮﺑﯽ ﻫﺴـﺘﻨﺪ‪ .‬ﭼـﺮا‬
‫‪2‬‬
‫‪) =  ‬ﮔﺮد × ‪→ 2 × ( 1‬‬ ‫ﮐﻪ ﺑﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺷﺪن ﻓﺎﺻﻠﻪ زﻣﺎﻧﯽ ﻣﺎﺑﯿﻦ دو ﺿﺮب ﻗﻮيِ ﻣﺘﻮاﻟﯽ‪ ،‬ﺗﻔﮑﯿﮏ‬
‫‪4‬‬ ‫‪4‬‬
‫و‪ 2‬و‪1‬‬ ‫ﻣﯿﺰانﻫﺎي ﭘﯽدرﭘﯽ ﺑﻪ ﺳﺨﺘﯽ اﻣﮑﺎنﭘﺬﯾﺮ ﻣﯽﮔﺮدد و ﭘﻮﯾﺎﯾﯽ و ﺗﺤـﺮك‬
‫ﻣ‪‬ﻌ‪‬ﺮِّّف ﻣﯿﺰاﻧﯽ اﺳﺖ ﺳﺎدة دو ﺿﺮﺑﯽ ﺑﺎ واﺣﺪ ﺿﺮب ﭼﻨﮓ‪.‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪8‬‬ ‫در ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ ﺑﻪ ﺳﮑﻮن ﻧﺰدﯾﮏ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪2‬‬
‫×‪→2‬‬ ‫‪(1‬‬ ‫‪) =  ‬ﮔﺮد ×‬ ‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 48‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﮑﺎت ﻣﺬﮐﻮر اﯾﻦ ﺳﺆال ﻣﻄﺮح اﺳﺖ ﮐﻪ آﯾﺎ‬
‫‪8‬‬ ‫‪8‬‬
‫و‪ 2‬و‪1‬‬
‫‪ 16‬ﻣ‪‬ﻌ‪‬ــﺮِّّف ﻣﯿﺰاﻧــﯽ اﺳــﺖ ﺳــﺎدة دو ﺿــﺮﺑﯽ ﺑــﺎ واﺣــﺪ ﺿــﺮب‬
‫‪2‬‬ ‫ﻣﯿﺰان ﯾﮏ ﺿﺮﺑﯽ ﻫﻢ اﻣﮑﺎن دارد؟‬
‫دوﻻﭼﻨﮓ‪.‬‬ ‫اﻟﺒﺘﻪ ﻗﻄﻌﻪاي ﯾـﮏ ﺿـﺮﺑﯽ )ﺗﺸـﮑﯿﻞ ﺷـﺪه از ﺿـﺮبﻫـﺎي ﻗـﻮي‬
‫ﺗﮑﺮارﺷﻮﻧﺪه( ﺑﻪزودي ﯾﮑﻨﻮاﺧﺖ و اﯾﺴﺘﺎ ﺑﻪﮔﻮش ﻣﯽرﺳـﺪ‪ .‬ﭼـﺮا ﮐـﻪ‬
‫‪2‬‬
‫(×‪→2‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪) =  ‬ﮔﺮد ×‬
‫‪16‬‬ ‫‪16‬‬ ‫ﻋﺪم ﺗﻀﺎد )ﺗﻔﺎوت ﻗﻮت و ﺿﻌﻒ( ﺿﺮبﻫﺎي ﻣﺘﻮاﻟﯽ ﺳـﺒﺐ ﻓﻘـﺪان‬
‫و‪1‬‬ ‫و‪2‬‬
‫‪1‬‬
‫ﻣﯿﺰانﻫﺎي ﺳﺎدة ﺳﻪ ﺿﺮﺑﯽ‬ ‫ﭘﻮﯾﺎﯾﯽ و ﺗﺤﺮك در ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﭼﻨﯿﻦ ﻗﻄﻌﻪاي ﻣﻄﻠﻮب‬
‫‪ 31‬ﻣ‪‬ﻌ‪‬ﺮِّّف ﻣﯿﺰاﻧﯽ اﺳﺖ ﺳﺎدة ﺳﻪ ﺿﺮﺑﯽ ﺑﺎ واﺣﺪ ﺿﺮب ﮔﺮد‪.‬‬ ‫ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬اﻣﺎ اﺟﺮاي ﭼﻨﺪ ﻣﯿﺰان ﯾﮏ ﺿـﺮﺑﯽ در ﻣﯿـﺎن ﯾـﮏ ﻗﻄﻌـﻪ‬
‫ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺧﻮﺷﺎﯾﻨﺪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪) =   ‬ﮔﺮد × ( × ‪→ 3‬‬
‫‪3‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬
‫و‪ 3‬و‪ 2‬و‪1‬‬
‫‪ 32‬ﻣ‪‬ﻌ‪‬ﺮِّّف ﻣﯿﺰاﻧﯽ اﺳﺖ ﺳﺎدة ﺳﻪ ﺿﺮﺑﯽ ﺑﺎ واﺣﺪ ﺿﺮب ﺳﻔﯿﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﺘﺪاوﻟﺘﺮﯾﻦ ﻣﯿﺰانﻫﺎي ﺳﺎده‬
‫‪1‬‬
‫‪3‬‬
‫‪2‬‬
‫‪) =   ‬ﮔﺮد × ( × ‪→ 3‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬
‫و‪ 3‬و‪ 2‬و‪1‬‬ ‫ﻣﯿﺰانﻫﺎي ﺳﺎدة دوﺿﺮﺑﯽ‬
‫ﻣ‪‬ﻌ‪‬ﺮِّّف ﻣﯿﺰاﻧﯽ اﺳﺖ ﺳﺎدة ﺳﻪ ﺿﺮﺑﯽ ﺑﺎ واﺣﺪ ﺿﺮب ﺳﯿﺎه‪.‬‬ ‫‪3‬‬
‫‪4‬‬ ‫‪ 21‬ﻣ‪‬ﻌ‪‬ﺮِّّف ﻣﯿﺰاﻧﯽ اﺳﺖ ﺳﺎدة دو ﺿﺮﺑﯽ ﺑﺎ واﺣﺪ ﺿﺮب ﮔﺮد‪.‬‬
‫‪1‬‬
‫‪3‬‬
‫‪4‬‬
‫‪) =   ‬ﮔﺮد × ( × ‪→ 3‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪) =  ‬ﮔﺮد × ‪→ 2 × ( 1‬‬
‫‪4‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬
‫و‪ 3‬و‪ 2‬و‪1‬‬ ‫و‪ 2‬و‪1‬‬
‫ﻣ‪‬ﻌ‪‬ﺮِّّف ﻣﯿﺰاﻧﯽ اﺳﺖ ﺳﺎدة ﺳﻪ ﺿﺮﺑﯽ ﺑﺎ واﺣﺪ ﺿﺮب ﭼﻨﮓ‪.‬‬ ‫‪3‬‬
‫‪8‬‬ ‫ﻣ‪‬ﻌ‪‬ﺮِّّف ﻣﯿﺰاﻧﯽ اﺳﺖ ﺳﺎدة دو ﺿﺮﺑﯽ ﺑﺎ واﺣﺪ ﺿﺮب ﺳﻔﯿﺪ‪.‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪2‬‬
‫‪1‬‬
‫‪3‬‬
‫(×‪→3‬‬ ‫‪) =   ‬ﮔﺮد ×‬ ‫‪2‬‬
‫‪) =  ‬ﮔﺮد × ‪→ 2 × ( 1‬‬
‫‪8‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬
‫و‪ 3‬و‪ 2‬و‪1‬‬ ‫و‪ 2‬و‪1‬‬
‫_________________________________________________‬ ‫_________________________________________________‬
‫)‪2- Simple Triple Times (Eng.‬‬ ‫)‪1- Simple Duple Times (Eng.‬‬
‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 49‬ﻫﻨﺮﺟﻮﯾﺎن دﻗﺖ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ در ﺗﻌﺮﯾﻒ ﯾﮏ ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎ ﺑﯿـﺎن‬ ‫‪ 16‬ﻣ‪‬ﻌ‪ ‬ـﺮِّّف ﻣﯿﺰاﻧــﯽ اﺳــﺖ ﺳــﺎدة ﺳــﻪ ﺿــﺮﺑﯽ ﺑــﺎ واﺣــﺪ ﺿــﺮب‬
‫‪3‬‬
‫ﻧﻮع ﻣﯿﺰان‪ ،‬ﺗﻌﺪاد ﺿﺮب ﻣﻮﺟﻮد در ﻫﺮ ﻣﯿﺰان و ﺷﮑﻞ واﺣـﺪ ﺿـﺮب‬ ‫دوﻻﭼﻨﮓ‪.‬‬
‫ﺿﺮورت دارد و ﻋﺪم ﺑﯿﺎن ﻫﺮ ﯾـﮏ از آﻧﻬـﺎ ﺳـﺒﺐ اﯾﺠـﺎد ﻧﻘﺼـﺎن در‬ ‫‪3‬‬
‫(×‪→3‬‬
‫‪1‬‬
‫‪) =   ‬ﮔﺮد ×‬
‫‪16‬‬ ‫‪16‬‬
‫ﺗﻌﺮﯾﻒ را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽآورد‪ .‬ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎي ‪ 44‬ﻣ‪‬ﻌ‪‬ﺮِّّف ﻣﯿﺰاﻧـﯽ‬ ‫و‪ 2‬و‪1‬‬ ‫و‪3‬‬
‫اﺳﺖ ﺳﺎدة ﭼﻬﺎرﺿﺮﺑﯽ ﺑﺎ واﺣﺪ ﺿﺮب ﺳﯿﺎه‪.‬‬ ‫‪1‬‬

‫ﻣﯿﺰانﻫﺎي ﺳﺎدة ﭼﻬﺎرﺿﺮﺑﯽ‬
‫در ﺟﺪول ﺷﻤﺎره ‪ 3‬ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎﻫﺎي ﻣ‪‬ﻌ‪‬ﺮﱢف ﻣﯿﺰانﻫﺎي ﺳﺎده ﺑـﻪﻃـﻮر‬ ‫‪ 41‬ﻣ‪‬ﻌ‪‬ﺮِّّف ﻣﯿﺰاﻧﯽ اﺳﺖ ﺳﺎدة ﭼﻬﺎرﺿﺮﺑﯽ ﺑﺎ واﺣﺪ ﺿﺮب ﮔﺮد‪.‬‬
‫ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪي ﺷﺪه آورده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪) =    ‬ﮔﺮد × ( × ‪→ 4‬‬
‫‪4‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬
‫ﺟﺪول ‪3‬‬ ‫و‪ 4‬و‪ 3‬و‪ 2‬و‪1‬‬
‫‪ 42‬ﻣ‪‬ﻌ‪‬ﺮِّّف ﻣﯿﺰاﻧﯽ اﺳﺖ ﺳﺎدة ﭼﻬﺎرﺿﺮﺑﯽ ﺑﺎ واﺣﺪﺿﺮب ﺳﻔﯿﺪ‪.‬‬
‫‪1‬‬
‫‪4‬‬
‫‪2‬‬
‫‪) =    ‬ﮔﺮد × ( × ‪→ 4‬‬
‫‪2‬‬
‫و‪ 4‬و‪ 3‬و‪ 2‬و‪1‬‬
‫‪ 44‬ﻣ‪‬ﻌ‪‬ﺮِّّف ﻣﯿﺰاﻧﯽ اﺳﺖ ﺳﺎدة ﭼﻬﺎر ﺿﺮﺑﯽ ﺑﺎ واﺣﺪ ﺿﺮب ﺳﯿﺎه‪.‬‬
‫‪1‬‬
‫‪4‬‬
‫‪4‬‬
‫‪) =    ‬ﮔﺮد × ( × ‪→ 4‬‬
‫‪4‬‬
‫و‪ 4‬و‪ 3‬و‪ 2‬و‪1‬‬
‫‪ 48‬ﻣ‪‬ﻌ‪‬ﺮِّّف ﻣﯿﺰاﻧﯽ اﺳﺖ ﺳﺎدة ﭼﻬﺎرﺿﺮﺑﯽ ﺑﺎ واﺣﺪﺿﺮب ﭼﻨﮓ‪.‬‬
‫‪4‬‬
‫‪) =    ‬ﮔﺮد × ‪→ 4 × ( 1‬‬
‫‪8‬‬ ‫‪8‬‬
‫و‪ 4‬و‪ 3‬و‪ 2‬و‪1‬‬
‫‪،‬‬ ‫‪،‬‬ ‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 50‬ﻫﻤﺎنﻃﻮرﮐﻪ ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻣﯽﺷﻮد ﻣﯿـﺰانﻫـﺎي ‪،‬‬
‫‪ 16‬ﻣ‪‬ﻌ‪ ‬ـﺮِّف ﻣﯿﺰاﻧــﯽ اﺳــﺖ ﺳــﺎدة ﭼﻬﺎرﺿــﺮﺑﯽ ﺑــﺎ واﺣــﺪ ﺿــﺮب‬
‫‪4‬‬
‫ﻫﻤﮕــﯽ‬ ‫‪، ،‬‬ ‫‪،‬‬ ‫ﻫﻤﮕــﯽ دوﺿــﺮﺑﯽ و ﻣﯿــﺰانﻫــﺎي ‪،‬‬ ‫‪،‬‬
‫دوﻻﭼﻨﮓ‪.‬‬
‫ﻫﻤﮕـﯽ ﭼﻬﺎرﺿـﺮﺑﯽ اﺟـﺮا‬ ‫ﺳﻪﺿﺮﺑﯽ و ﻣﯿﺰانﻫـﺎي ‪، ، ، ،‬‬
‫‪4‬‬ ‫(×‪→4‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪) =    ‬ﮔﺮد ×‬
‫ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ‪:‬‬ ‫‪16‬‬ ‫‪16‬‬
‫و‪ 4‬و‪ 3‬و‪ 2‬و‪1‬‬
‫ﯾﮏ ﻗﻄﻌﮥ دوﺿﺮﺑﯽ ﺳـﺎده ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﺎ ﻫﺮﯾﮏ از ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎﻫــﺎي ‪،‬‬
‫ﻧﻮﺷﺘﻪ و اﺟﺮا ﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪، ،‬‬ ‫‪،‬‬
‫_________________________________________________‬
‫)‪1- Simple Quadruple Times (Eng.‬‬
‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 53‬ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ ﻫﻨﺮﺟﻮﯾﺎن ﭘﺲ از ﺷـﻨﯿﺪن ﻗﻄﻌـﻪاي‬ ‫ﯾﮏ ﻗﻄﻌﮥ ﺳﻪﺿﺮﺑﯽ ﺳﺎده ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﺎ ﻫﺮﯾﮏ از ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎﻫـﺎي ‪،‬‬
‫ﻣﺘﺮﯾﮏ ﮐﻪ ﻧﺴﺨﮥ ﭼﺎﭘﯽ آنرا رؤﯾﺖ ﻧﮑﺮدهاﻧـﺪ از ﺗﻌﯿـﯿﻦ ﻣﯿـﺰانﻧﻤـﺎ و‬ ‫ﻧﻮﺷﺘﻪ و اﺟﺮا ﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪، ، ،‬‬
‫واﺣﺪ ﺿﺮب ﭘﺮﻫﯿﺰ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﻻزم اﺳﺖ ﮐـﻪ ﺑﺘﻮاﻧﻨـﺪ ﺑـﺎ ﺷـﻨﯿﺪن ﯾـﮏ‬ ‫ﯾﮏ ﻗﻄﻌﮥ ﭼﻬـﺎرﺿﺮﺑﯽ ﺳـﺎده ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﺎ ﻫﺮﯾﮏ از ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎﻫـﺎي‬
‫ﻗﻄﻌﮥ ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ ﻣﺘﺮﯾﮏ ﻧﻮع ﻣﯿﺰان و ﺗﻌﺪاد ﺿﺮب ﻣﻮﺟﻮد در ﻫﺮ ﻣﯿﺰان‬ ‫ﻧﻮﺷﺘﻪ و اﺟﺮا ﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪، ، ، ،‬‬
‫را ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪ ﭘﺲ از ﺷﻨﯿﺪن ﯾﮏ ﻗﻄﻌﮥ ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ ﺗﻨﻬﺎ‬ ‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 51‬ﺑﺎﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﮑﺘﮥ ﻗﺒﻞ ﺑﺮاي ﺑﺴـﯿﺎري از ﻫﻨﺮﺟﻮﯾـﺎن اﯾـﻦ‬
‫ﮔﻔﺘﻦ اﯾﻦ ﺟﻤﻠﻪ ﮐﻔﺎﯾﺖ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪:‬‬ ‫ﺳﺆال ﻣﻄﺮح ﻣﯽﺷﻮد‪ :‬ﯾﮏ ﻗﻄﻌﮥ دوﺿﺮﺑﯽ ﺳﺎده‪ ،‬ﯾﮏ ﻗﻄﻌﮥ ﺳﻪﺿـﺮﺑﯽ‬
‫»اﯾﻦ ﻗﻄﻌﻪ‪ ،‬دوﺿﺮﺑﯽ ﺳﺎده اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﻗﻄﻌﻪ‪ ،‬ﺳﻪﺿﺮﺑﯽ ﺳﺎده اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺳﺎده و ﯾﺎ ﯾﮏ ﻗﻄﻌﮥ ﭼﻬﺎرﺿﺮﺑﯽ ﺳﺎده ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﺑﺎ ﭼﻪ ﻣﯿـﺰانﻧﻤـﺎﯾﯽ‬
‫و ﯾﺎ اﯾﻦ ﻗﻄﻌﻪ‪ ،‬ﭼﻬﺎرﺿﺮﺑﯽ ﺳﺎده اﺳﺖ‪«.‬‬ ‫ﻧﻮﺷﺘﻪ و ﯾﺎ اﺟﺮا ﺷﻮد؟‬
‫ﻣ‪‬ﻌ‪‬ـﺮِّّف ﻣﯿــﺰانﻧﻤــﺎي اﺳــﺖ‪ .‬در ﮔﺬﺷــﺘﻪ‬ ‫ﻧﮑﺘـﻪ ‪ : 54‬ﺷـﮑﻞ‬ ‫از ﻧﻈﺮ ﺻﺪادﻫﻨﺪﮔﯽ ﻫﯿﭻ ﺗﻔﺎوﺗﯽ ﻧﻤﯽﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﯾﮏ ﻗﻄﻌﮥ دوﺿـﺮﺑﯽ‬
‫ﻧﺖﻫﺎﯾﯽ ﺑﺎ ارزشﻫﺎي زﻣﺎﻧﯽ ﻃﻮﻻﻧﯽﺗﺮ از آﻧﭽﻪ اﮐﻨﻮن ﻣﻌﻤـﻮل اﺳـﺖ‬ ‫‪ ،‬ﯾـﮏ ﻗﻄﻌـﮥ‬ ‫ﺳﺎده ﺑﺎ ﮐﺪام ﯾـﮏ از ﻣﯿـﺰان ﻧﻤﺎﻫـﺎي ‪، ، ، ،‬‬
‫ﮐﺎرﺑﺮد داﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬در آن زﻣﺎن ﮔﺮد ﻣﻀـﺎﻋﻒ )ﺑـﺎ ارزش زﻣـﺎﻧﯽ دو‬ ‫و ﯾـﺎ‬ ‫ﺳﻪﺿﺮﺑﯽ ﺳﺎده ﺑﺎ ﮐﺪام ﯾﮏ از ﻣﯿـﺰانﻧﻤﺎﻫـﺎي ‪، ، ، ،‬‬
‫ﯾـﺎ‬ ‫ﺑﺮاﺑﺮ ﮔﺮد( را ﺑﺎ ﺷﮑﻞ داﯾﺮه ﻧﺸﺎن ﻣﯽدادﻧـﺪ‪ .‬ﺑﻨـﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻋﻼﻣـﺖ‬ ‫ﯾﮏ ﻗﻄﻌﮥ ﭼﻬﺎرﺿﺮﺑﯽ ﺳـﺎده ﺑﺎ ﮐﺪام ﯾﮏ از ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎﻫـﺎي ‪، ، ،‬‬
‫ﮔﺮد ﻣﻀﺎﻋﻒ و ﺑﺮاﺑـﺮ ﺑـﺎ‬
‫‪1‬‬
‫ﻧﯿﻢداﯾﺮه ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي ﺷﮑﻠﯽ ﺑﺎ ارزش زﻣﺎﻧﯽ‬ ‫ﻧﻮﺷﺘﻪ و اﺟﺮا ﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪،‬‬
‫‪2‬‬
‫اﻣﺎ ﺑﺮﺧﻼف اﻧﺘﻈﺎر اﻏﻠﺐ ﻫﻨﺮﺟﻮﯾﺎن ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽﺷﻮد ﺑﺮاي ﻗﻄﻌﺎﺗﯽ‬
‫ارزش زﻣﺎﻧﯽ ﮔﺮد ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺎ ﺗُﻨﺪاي ﺑﺎﻻﺗﺮ‪ ،‬از ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻣ‪‬ﻌ‪‬ﺮِّّف واﺣﺪ ﺿﺮب ﺑﺰرﮔﺘﺮي اﺳﺖ‬
‫ﺑﺮﺧﯽ اﯾﻦ ﻋﻼﻣﺖ را اﺑﺘـﺪاي ﮐﻠﻤـﮥ ‪ Complete‬ﺑـﻪ ﻣﻔﻬـﻮم ارزش‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد‪ .‬زﯾﺮا ﻣﺤﺎﺳﺒﮥ ارزش زﻣﺎﻧﯽ ﺗﻘﺴﯿﻤﺎت واﺣـﺪ ﺿـﺮب در‬
‫زﻣﺎﻧﯽ ﮐﺎﻣـﻞ ﯾﻌﻨـﯽ ارزش زﻣـﺎﻧﯽ واﺣـﺪ زﻣـﺎن در ﻣﻮﺳـﯿﻘﯽ )ﮔـﺮد(‬
‫اﯾﻦ ﺻﻮرت ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ زﻣﺎن ﮐﻤﺘـﺮي ﻣـﯽﺑﺎﺷـﺪ و ﺑـﺎ ﺳـﻬﻮﻟﺖ ﺑﯿﺸـﺘﺮي‬
‫ﻣﯽ داﻧﻨﺪ‪ .‬ﭼﺮا ﮐﻪ اﮐﻨﻮن ﺷﮑﻞ ﮔﺮد ﺑﻪﻋﻨﻮان واﺣﺪ زﻣﺎن در ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ و‬
‫اﻧﺠﺎمﭘﺬﯾﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫داراي ﺑﺰرﮔﺘﺮﯾﻦ ارزش زﻣﺎﻧﯽ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 52‬ﺑﺎ روﯾﮑـﺮد ﺗﺌﻮرﯾﮏ ﻣﯽﺗـﻮان ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎﻫـﺎي ‪، ، ،‬‬
‫ﺑﺮﺧـﯽ دﯾﮕـﺮ ﻧﯿـﺰ اﯾـﻦ ﻋﻼﻣـﺖ را ﺑﺮﮔﺮﻓﺘـﻪ از ‪ Commontimes‬و‬
‫را ﻣ‪‬ﻌ‪‬ﺮِّّف ﻣﯿﺰانﻫـﺎي ﺳـﺎدة ﯾـﮏﺿـﺮﺑﯽ در ﻧﻈـﺮ ﮔﺮﻓـﺖ‪ .‬اﻣـﺎ‬ ‫‪،‬‬
‫ﺑﻪﻣﻌﻨﺎي ﻣﯿﺰان ﻋﻤﻮﻣﯽ ﻣﯽداﻧﻨﺪ‪ .‬زﯾﺮا در ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ ﻏﺮﺑﯽ اﯾﻦ ﻣﯿﺰانﻧﻤـﺎ‬
‫ﻗﻄﻌﻪاي ﺑﺎ ﺿﺮبﻫﺎي ﻗﻮي ﻣﺘﻮاﻟﯽ ﺑﻪزودي اﯾﺴﺘﺎ و ﺑـﯽﺗﺤـﺮك درك‬
‫ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨـﯿﻦ ﺑﺮﺧـﯽ ﻣﻌﺘﻘﺪﻧـﺪ ﮐـﻪ در‬
‫ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﻟﺬا ﭼﻨﯿﻦ ﻗﻄﻌﺎﺗﯽ ﻣﻄﻠﻮب ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﻫﺮ ﭼﻨﺪ اﯾﻦ اﻣﮑـﺎن‬
‫ﻗﺮون وﺳﻄﯽ ﻣﯿﺰان ﺳﻪﺿﺮﺑﯽ را ﺗﻮﺳﻂ داﯾـﺮه ‪ O‬ﻧﺸـﺎن ﻣـﯽدادﻧـﺪ و‬
‫وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﭼﻨﺪ ﻣﯿﺰان ﯾﮏ ﺿﺮﺑﯽ در ﯾﮏ ﻗﻄﻌﻪ اﺟﺮا ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻣﯿﺰان دوﺿﺮﺑﯽ ﺑﻪ ﺻﻮرت داﯾﺮهاي ﻫﻤﺮاه ﺑـﺎ ﺧـﻂ ﻣﯿـﺎنﺑ‪‬ـﺮ ‪ O‬و ﯾـﺎ‬
‫ﺗﻮﺳﻂ ﯾﮏ ﻧﯿﻢ داﯾﺮه ﻣﺸﺨﺺ ﻣﯽﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬و ﻋﻼﻣﺎت اﻣﺮوزي ﺑﺮاي‬
‫ﻣﯿﺰانﻫﺎي ﭼﻬﺎرﺿﺮﺑﯽ ﺷﮑﺴﺘﻪ و از آﻧﻬﺎ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﯾﺎ ﭼﻬﺎرﺿﺮﺑﯽ ﺷﮑﺴـﺘﻪ‪ 1‬در اداﻣـﻪ ﯾـﮏ‬ ‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 55‬اﮔﺮ ﻋﻼﻣﺖ‬
‫ﻗﺮار ﺑﮕﯿﺮد ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي ﺗﺪاوم آن ﻗﻄﻌﻪ ﺑـﺎ ﺗُﻨـﺪاي‬ ‫‪4‬‬
‫ﻗﻄﻌﻪ ﺑﺎ ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎي‬
‫دراﯾﻨﺠﺎ ﺑﻪﻣﻨﻈﻮرﺣﺼﻮل درك ﺑﯿﺸﺘﺮي از ﻣﻮﺿـﻮع‪ ،‬ﯾـﮏ ﭘﺮﺳـﺶ‬ ‫‪4‬‬
‫دوﺑﺮاﺑﺮ اﺳﺖ‪ .‬اﻣﺎ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻦ اﯾﻦ ﻋﻼﻣﺖ در اﺑﺘـﺪاي ﯾـﮏ ﻗﻄﻌـﻪ ﺑـﻪ‬
‫ﻣﻄﺮح ﻣﯽﺷﻮد‪:‬‬
‫ﻣﻌﻨﺎي اﺟﺮاي آن اﺛﺮ ﺑﻪﺻﻮرت ﻣﯿﺰان ‪ 22‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮﺧﯽ ﻣﻌﺘﻘﺪﻧـﺪ ﮐـﻪ‬
‫ﺣﺘﻤﺎً ﺷﻤﺎ ﻣﯽﺗﻮاﻧﯿﺪ ﯾﮏ ﻫﻨﺪواﻧﮥ ﭼﻬﺎر ﮐﯿﻠـﻮﯾﯽ را در ﮐـﻒ ﯾـﮏ‬
‫اﯾﻦ ﻋﻼﻣﺖ از اﺑﺘﺪاي ﮐﺎتﺗﺎﯾﻢ )‪ (Cut time‬ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫دﺳﺖ ﻧﮕﻪ دارﯾﺪ‪ .‬اﻣﺎ آﯾﺎ ﻗﺎدرﯾـﺪ دو ﻫﻨﺪواﻧـﮥ دو ﮐﯿﻠـﻮﯾﯽ را در ﮐـﻒ‬
‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 56‬ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر ﺑﯿﺎن ﺷﺒﺎﻫﺖﻫﺎ و ﺗﻔﺎوتﻫﺎي دو ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎ ﻻزم‬
‫ﯾﮏ دﺳﺖ ﻧﮕﻪدارﯾﺪ؟ ﺑﺪﯾﻬﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﭘﺎﺳﺦ ﺷﻤﺎ ﻣﻨﻔﯽ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻧﺘﯿﺠﻪ اﯾﻨﮑﻪ دو ﻣﯿﺰان دوﺿﺮﺑﯽ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﯾﮏ ﻣﯿـﺰان ﭼﻬـﺎر ﺿـﺮﺑﯽ‬ ‫اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻧﻮع ﻣﯿﺰان‪ ،‬ﺗﻌﺪاد ﺿﺮب و واﺣﺪ ﺿﺮب آﻧﻬﺎ اﺷﺎره ﺷـﻮد‪.‬‬
‫ﻧﯿﺴﺖ‪ .‬ﺑﻪدﻟﯿﻞ ﻧﺤﻮة ﺗﻮزﯾﻊ ﺿﺮب ﻫﺎي ﻗﻮي و ﺿﻌﯿﻒ‪ ،‬ﻣﯿﺰانﻫﺎي دو‬ ‫ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧـﻪ دو ﻣﯿـﺰانﻧﻤـﺎي ‪ 24‬و ‪ 34‬ﻫـﺮ دو ﺳـﺎده و داراي واﺣـﺪ‬
‫ﺿﺮﺑﯽ ﭼﺎﺑﮏﺗﺮ و ﺳﺮزﻧﺪهﺗﺮ از ﻣﯿﺰانﻫﺎي ﭼﻬﺎر ﺿﺮﺑﯽ درك ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺿﺮب ﯾﮑﺴﺎن ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ از ﻧﻈﺮ ﺗﻌﺪاد ﺿـﺮب‪ ،‬ﻧـﺎﺑﺮاﺑﺮ‬
‫‪ 16‬ﺳﺎده ﻫﺴﺘﻨﺪ اﻣﺎ داراي واﺣـﺪ‬
‫‪4‬‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ دو ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎي ‪ 22‬و‬
‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 58‬ﺑﺎ ﻃﺮح ﯾﮏ ﺳﺆال ﺑﻪ ﻣﻄﻠﺐ ﻣﻬﻤﯽ اﺷﺎره ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺿﺮب و ﺗﻌﺪاد ﺿﺮب ﻧﺎﺑﺮاﺑﺮ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ارزش زﻣﺎﻧﯽ ﻫﺮﯾﮏ از اَﺷﮑﺎل دوﻻﭼﻨﮓ‪ ،‬ﭼﻨﮓ‪ ،‬ﭼﻨـﮓ ﻧﻘﻄـﻪدار را‬
‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 57‬ﺑﺮﺧﯽ از ﻫﻨﺮﺟﻮﯾﺎن ﺑـﺮاﯾﻦ ﺑﺎورﻧـﺪ ﮐـﻪ دو ﻣﯿـﺰان ﻣﺘـﻮاﻟﯽ‬
‫از ﻧﻈﺮ ﺗﻌﺪاد ﺿﺮب در ﻗﻄﻌﻪاي ﺑﺎ ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎي ‪ 2‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ و ﺑﯿﺎن ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ‪.‬‬
‫‪4‬‬
‫دوﺿﺮﺑﯽ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﯾﮏ ﻣﯿﺰان ﭼﻬﺎر ﺿﺮﺑﯽ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪ دو ﻣﯿـﺰان‬
‫ﺟﻤﻊ ﮐﺜﯿﺮي از ﻫﻨﺮﺟﻮﯾﺎن ﻣﻌﻤـﻮﻻً ﺑـﺎ اﺳـﺘﻔﺎده از ﮐﺴـﺮ اﻋﺸـﺎري‬
‫‪ 24‬را ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﯾﮏ ﻣﯿﺰان ‪ 44‬ﻣﯽﭘﻨﺪارﻧﺪ‪ .‬اﻣﺎ اﯾﻦ ﯾﮏ ﺗﻔﮑﺮ ﻧﺎدرﺳﺖ اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﯾﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﭘﺎﺳﺦ ﻣﯽ دﻫﻨﺪ‪ :‬دوﻻﭼﻨﮓ‪ 0/25‬ﺿﺮب‪ ،‬ﭼﻨـﮓ ‪ 0/5‬ﺿـﺮب‪،‬‬
‫درﺳﺖ اﺳﺖ ﮐﻪ دو ﻣﯿﺰان ﭘﯽدرﭘﯽ دوﺿـﺮﺑﯽ ﺷـﺎﻣﻞ ﭼﻬﺎرﺿـﺮب‬
‫ﭼﻨﮓ ﻧﻘﻄﻪدار ‪ 0/75‬ﺿﺮب‪.‬‬
‫ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ اﻣﺎ ﮐﯿﻔﯿﺖ آن ﺑﺎ ﭼﻬﺎرﺿﺮب ﻣﻮﺟﻮد در ﯾﮏ ﻣﯿﺰان ﭼﻬﺎرﺿﺮﺑﯽ‬
‫ﺑﺪﯾﻬﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ‪ 0/25‬ﯾﻌﻨﯽ ‪ 25‬ﻗﺴﻤﺖ از ‪ 100‬ﻗﺴـﻤﺖ‪ 0/5 ،‬ﯾﻌﻨـﯽ‬
‫ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ‪ .‬ﭼﺮا ﮐﻪ ﯾﮏ ﻣﯿﺰان ﭼﻬﺎرﺿﺮﺑﯽ ﺷﺎﻣﻞ ﯾﮏ ﺿﺮب ﻗﻮي‬
‫‪ 5‬ﻗﺴﻤﺖ از ‪ 10‬ﻗﺴﻤﺖ و ‪ 0/75‬ﯾﻌﻨﯽ ‪ 75‬ﻗﺴﻤﺖ از ‪ 100‬ﻗﺴﻤﺖ‪.‬‬
‫و ﺳﻪﺿﺮب ﺿﻌﯿﻒ اﺳﺖ‪ .‬درﺻﻮرﺗﯽﮐﻪ دو ﻣﯿـﺰان ﻣﺘـﻮاﻟﯽ دوﺿـﺮﺑﯽ‬
‫آﯾﺎ ﻣﺮﺳﻮم اﺳﺖ ﮐﻪ دﯾﺮﻧﺪ ﻧﺘﯽ را ﺑﻪ ‪ 100‬ﻗﺴﻤﺖ ﻣﺴﺎوي ﺗﻘﺴـﯿﻢ‬
‫ﺷﺎﻣﻞ ﺿﺮبﻫﺎي ﻗﻮي‪ ،‬ﺿﻌﯿﻒ‪ ،‬ﻗﻮي‪ ،‬ﺿﻌﯿﻒ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﮐﻨﯿﻢ و ‪ 25‬ﻗﺴﻤﺖ از آنرا ﺑﻪ ﺻﺪا درآورﯾﻢ؟ و ﯾﺎ دﯾﺮﻧﺪ ﻧﺘﯽ را ﺑﻪ ‪10‬‬
‫_________________________________________________‬
‫)‪1- Alla breve (It.‬‬
‫‪ -4‬در ﻗﻄﻌﻪاي ﺑﺎ ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎي ‪ ، 21‬ﮔﺮد‪ ،‬ﺳﻔﯿﺪ و ﺳﯿﺎه ﭼﻨـﺪ ﺿـﺮب‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﮐﻨﯿﻢ و ‪ 5‬ﻗﺴﻤﺖ از آنرا اﺟﺮا ﻧﻤﺎﯾﯿﻢ؟ اﻟﺒﺘﻪ ﮐﻪ ﭘﺎﺳـﺦ‬
‫اﺟﺮا ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ؟‬ ‫ﻣﻨﻔﯽ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﭘﺎﺳﺦ‪ 21 :‬ﻣ‪‬ﻌ‪‬ﺮِّّف ﻣﯿﺰاﻧﯽ اﺳﺖ ﺳﺎدة دوﺿـﺮﺑﯽ ﮐـﻪ ﻫـﺮ ﺿـﺮب آن‬ ‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻻزم اﺳﺖ ﮐﻪ ﻫﻨﺮﺟﻮﯾﺎن ﺑﻪ اﯾﻦ ﻗﺒﯿﻞ ﺳﺆاﻻت ﺑﺎ اﺳـﺘﻔﺎده‬
‫ﯾﮏ ﮔﺮد اﺳﺖ‪ .‬از آﻧﺠﺎ ﮐـﻪ در اﯾـﻦ ﻗﻄﻌـﻪ ﮔـﺮد ﯾـﮏ ﺿـﺮب اﺟـﺮا‬ ‫از ﮐﺴﺮ ﻣﺘﻌﺎرﻓﯽ اﯾﻦﮔﻮﻧﻪ ﭘﺎﺳﺦ دﻫﻨﺪ‪:‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬
‫ﺿﺮب اﺟﺮا ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﺿﺮب و ﺳﯿﺎه‬ ‫ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬ﭘﺲ ﺳﻔﯿﺪ‬ ‫ﺿـﺮب‪،‬‬ ‫ﺿﺮب‪ ،‬ﭼﻨﮓ‬ ‫در ﻗﻄﻌﻪاي ﺑﺎ ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎي ‪ ، 24‬دوﻻﭼﻨﮓ‬
‫‪4‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪4‬‬
‫‪ -5‬ﺳﯿﺎه در ﻣﯿﺰان ‪ 38‬را ﺑﺎ ﺳﻔﯿﺪ در ﻣﯿﺰان ‪ 24‬از ﻧﻈﺮ ﺗﻌـﺪاد ﺿـﺮب‬ ‫ﺿﺮب اﺟﺮا ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫‪3‬‬
‫ﭼﻨﮓ ﻧﻘﻄﻪدار‬
‫‪4‬‬
‫ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﮐﻨﯿﺪ؟‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬
‫و‪...‬‬ ‫‪ 0/5 ،‬ﺑﺮاﺑﺮ ﺑـﺎ‬ ‫درﺳﺖ اﺳﺖ ﮐﻪ از ﻧﻈﺮ ﮐﻤﯿﺖ ‪ 0/25‬ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ‬
‫ﭘﺎﺳﺦ‪ :‬اﺑﺘﺪا ﻻزم اﺳﺖ ﮐﻪ ﻫﺮ دو ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪4‬‬
‫ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ اﻣﺎ اﯾﻦ ﺗﻘﺴﯿﻤﺎت از ﻧﻈﺮ ﮐﯿﻔﯽ داراي ﻓﺮآﯾﻨﺪي ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ 38‬ﻣ‪‬ﻌ‪‬ﺮِّّف ﻣﯿﺰاﻧﯽ اﺳﺖ ﺳﺎدة ﺳﻪﺿـﺮﺑﯽ ﮐـﻪ ﻫـﺮ ﺿـﺮب آن ﯾـﮏ‬
‫ﭼﻨﮓ اﺳﺖ درﺣﺎﻟﯽﮐﻪ ‪ 24‬ﻣ‪‬ﻌ‪‬ﺮِّّف ﻣﯿﺰاﻧﯽ اﺳﺖ ﺳﺎدة دوﺿﺮﺑﯽ ﮐـﻪ ﻫـﺮ‬ ‫ﭘﺮﺳﺶ و ﭘﺎﺳﺦ )‪(1‬‬
‫ﺿﺮب آن ﯾﮏ ﺳﯿﺎه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪ -1‬ﺳﯿﺎه ﭼﻨﺪ ﺿﺮب اﺳﺖ؟‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺳﯿﺎه در ﻣﯿـﺰان و ﺳـﻔﯿﺪ در ﻣﯿـﺰان ‪ ،‬دوﺿـﺮب اﺟـﺮا‬
‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬
‫‪4‬‬ ‫‪8‬‬ ‫ﭘﺎﺳﺦ‪ :‬ارزش ﺳﯿﺎه از ﻧﻈﺮ ﺗﻌﺪاد ﺿﺮب ﺑﺴـﺘﮕﯽ ﺑـﻪ ﻣﯿـﺰانﻧﻤـﺎ و‬
‫ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪﻋﺒﺎرت دﯾﮕـﺮ دو ﺷﮑﻞ ﻣﺬﮐـﻮر از ﻧﻈﺮ ﺗﻌـﺪاد ﺿـﺮب ﺑـﺎ‬ ‫‪1‬‬
‫ﮔـﺮد‬ ‫ﻧﺤﻮة ﺗﻌﺮﯾﻒ آن دارد‪ .‬اﻣﺎ ﺑﻪﻃﻮر ﮐﻠﯽ ﻣﯽﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﺳﯿﺎه‬
‫ﻫﻢ ﺑﺮاﺑﺮﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪4‬‬
‫و ﮔﺮد واﺣﺪ زﻣﺎن در ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪1‬‬
‫ﻣﯿﺰان ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ‬ ‫‪ -2‬ﺳﯿﺎه ﭼﻨﺪ ﺛﺎﻧﯿﻪ ﺷﻨﯿﺪه ﻣﯽﺷﻮد؟‬
‫ﭘﺎﺳﺦ‪ :‬ارزش ﺳﯿﺎه از ﻧﻈﺮ ﻣﺪت زﻣﺎن‪ ،‬ﺑﺴﺘﮕﯽ ﺑﻪ ﺗُﻨﺪاي ﻗﻄﻌﻪ دارد‪.‬‬
‫ﻣﯿﺰاﻧﯽ ﮐﻪ واﺣﺪ ﺿﺮب آن ﺑﻪﻃﻮر ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺑﻪ ﺳﻪ ﻗﺴﻤﺖ ﻣﺴﺎوي ﻗﺎﺑـﻞ‬ ‫‪ -3‬در ﻗﻄﻌﻪاي ﺑﺎ ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎي ‪ ، 48‬ﭼﻨـﮓ‪ ،‬ﺳـﯿﺎه‪ ،‬ﺳـﯿﺎه ﻧﻘﻄـﻪدار و‬
‫ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑﺎﺷﺪ را ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﮔﻮﯾﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺳﻔﯿﺪ ﭼﻨﺪ ﺿﺮب اﺟﺮا ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ؟‬
‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 59‬ﺑﺴﯿﺎري از ﻫﻨﺮﺟﻮﯾﺎن ﻣﯿﺰان ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ را اﯾﻦﮔﻮﻧﻪ ﺗﻌﺮﯾﻒ‬ ‫ﭘﺎﺳﺦ‪ 48 :‬ﻣ‪‬ﻌ‪‬ﺮِّّف ﻣﯿﺰاﻧﯽ اﺳﺖ ﺳﺎدة ﭼﻬﺎر ﺿﺮﺑﯽ ﮐﻪ ﻫﺮ ﺿﺮب آن‬
‫ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ :‬ﻣﯿﺰاﻧﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺳﻪ ﻗﺴﻤﺖ ﻣﺴﺎوي ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯽﺷـﻮد و ﯾـﺎ‬ ‫ﯾﮏ ﭼﻨﮓ اﺳﺖ‪ .‬از آﻧﺠﺎ ﮐﻪ در اﯾﻦ ﻗﻄﻌﻪ ﭼﻨﮓ ﯾـﮏ ﺿـﺮب اﺳـﺖ‬
‫ﻣﯿﺰاﻧﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻫﺮ ﻧﺖ آن ﺑﻪ ﺳﻪ ﻗﺴﻤﺖ ﻣﺴﺎوي ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺳﯿﺎه دو ﺿﺮب‪ ،‬ﺳـﯿﺎه ﻧﻘﻄـﻪدار ﺳـﻪ ﺿـﺮب و ﺳـﻔﯿﺪ ﭼﻬـﺎر‬
‫_________________________________________________‬ ‫ﺿﺮب اﺟﺮا ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫)‪1- Compound Time (Eng.‬‬
‫ﺷﺮط ﻻزم اﺳﺖ اﻣﺎ ﺷﺮط ﮐﺎﻓﯽ ﻧﯿﺴﺖ‪ .‬ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﻤـﺎنﻃﻮرﮐـﻪ‬ ‫ﺑﻪ دو دﻟﯿﻞ ﻫﺮ دو ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻧﺎدرﺳﺖ اﺳﺖ‪:‬‬
‫ﻗﺒﻼً ذﮐﺮ ﺷﺪ ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎي ‪ 34‬ﻣ‪‬ﻌ‪‬ﺮِّّف ﯾﮏ ﻣﯿﺰان ﺳﺎدة ﺳﻪﺿﺮﺑﯽ اﺳﺖ در‬ ‫دﻟﯿﻞ اول‪ :‬آﻧﭽﻪ ﮐﻪ در ﻣﯿﺰان ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﺑﻪﻃﻮر ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺑﻪ ﺳﻪ ﻗﺴﻤﺖ‬
‫ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ ﻋﺪد ﺑﺎﻻﯾﯽ در اﯾﻦ ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎ ﺑﺮ ﻋﺪد ﺳﻪ ﺑﺨﺶﭘﺬﯾﺮ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻣﺴﺎوي ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻘﺴﯿﻢ اﺳﺖ واﺣﺪ ﺿﺮب اﺳﺖ ﻧﻪ ﻣﯿﺰان ﯾﺎ ﻧﺖ‪.‬‬
‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 62‬ﻋﺪهاي دﯾﮕـﺮ از ﻫﻨﺮﺟﻮﯾـﺎن ﻣﯿـﺰان ﺗﺮﮐﯿﺒـﯽ را ﻣﯿﺰاﻧـﯽ‬ ‫دﻟﯿﻞ دوم‪ :‬ﺑﯿﺎن ﻋﺒﺎرت »ﺑﻪﻃﻮر ﻃﺒﯿﻌﯽ« ﺿﺮوري اﺳﺖ و ﺑﺎﯾـﺪ در‬
‫ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ از ﻧﺖ ﻫﺎي ﻧﻘﻄﻪدار ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎﯾﺪ ﮔﻔﺖ‬ ‫ﺗﻌﺮﯾﻒ ذﮐﺮ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪ ﯾﮏ ﺳﯿﺎه را ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ ﺳﻪ ﻗﺴـﻤﺖ‬
‫ﮐﻪ اﯾﻦ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻧﺎدرﺳﺖ اﺳﺖ‪ .‬زﯾﺮا وﺟﻮد ﯾﺎ ﻋـﺪم وﺟـﻮد ﻧـﺖﻫـﺎي‬ ‫ﻣﺴﺎوي ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻧﻤﻮد )ﺗﺮﯾ‪‬ﻠﮥ ﭼﻨﮓ(‪ .‬اﻣﺎ اﯾـﻦ ﯾـﮏ ﺗﻘﺴـﯿﻢ ﻏﯿﺮﻃﺒﯿﻌـﯽ‬
‫ﻧﻘﻄﻪدار در ﻣﯿﺰان‪ ،‬ﻧﻤﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺗﻌﯿﯿﻦﮐﻨﻨﺪه ﻧﻮع ﻣﯿﺰان ﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬در زﯾـﺮ دو‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬در ﺻﻮرﺗﯽﮐﻪ ﯾﮏ ﺳﯿﺎه ﻧﻘﻄﻪدار ﺑﻪﻃﻮر ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺑﻪ ﺳـﻪ ﻗﺴـﻤﺖ‬
‫ﻧﻤﻮﻧﻪ اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻣﺴﺎوي ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻘﺴﯿﻢ اﺳﺖ )ﺳﻪ ﭼﻨﮓ(‪.‬‬
‫ﻧﻤﻮﻧﻪ اول‪ ،‬ﺟﻤﻠﮥ آﻏﺎزﯾﻦ ازﻗﻄﻌﻪاي ﺳـﻪﺿـﺮﺑﯽِ ﺳـﺎده اﺳـﺖ ﮐـﻪ‬ ‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 60‬ﺑﺮﺧﯽ دﯾﮕﺮ از ﻫﻨﺮﺟﻮﯾـﺎن ﺑـﻪ ﻏﻠـﻂ ﻣﯿـﺰان ﺗﺮﮐﯿﺒـﯽ را‬
‫ﻧﺖﻫﺎي داراي ﻧﻘﻄﮥ ﺗﻤﺪﯾﺪ در آن ﺧﻮدﻧﻤﺎﯾﯽ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪:‬‬ ‫اﯾﻦﮔﻮﻧﻪ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﻨﻨﺪ‪:‬‬
‫‪9,6‬‬ ‫ﻣﯿﺰانﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻋﺪد ﺑﺎﻻﯾﯽ در ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎي آﻧﻬﺎ ﯾﮑﯽ از اﻋﺪاد‬
‫و ﯾﺎ ‪ 12‬ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻫﺮﭼﻨﺪ ﮐﻪ اﯾـﻦ ﺟﻤﻠـﻪ ﺑـﻪﺗﺮﺗﯿـﺐ در ﻣـﻮرد ﻣﯿـﺰانﻫـﺎي ﺗﺮﮐﯿﺒـﯽ‬
‫دوﺿﺮﺑﯽ‪ ،‬ﺳﻪﺿﺮﺑﯽ و ﭼﻬﺎرﺿﺮﺑﯽ ﺻﺪق ﻣﯽﮐﻨـﺪ اﻣـﺎ ﺗﻌﺮﯾﻔـﯽ ﺑـﺮاي‬
‫ﻣﯿﺰان ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﻧﯿﺴﺖ‪ .‬ﭼﺮا ﮐﻪ ﺟﻤﻠﮥ ﻓﻮق ﻓﻘﻂ ﺑﯿﺎﻧﮕﺮ وﯾﮋﮔﯽ ﻇـﺎﻫﺮي‬
‫ﻣﯿﺰان ﻧﻤﺎي ﻣﯿﺰان ﻫﺎي ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﻣﺬﮐﻮر ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺣﺎل آﻧﮑﻪ ﻣﯿـﺰانﻫـﺎي‬
‫ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ دﯾﮕﺮي ﻧﯿﺰ وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﻋﺪد ﺑﺎﻻﯾﯽ ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎي آﻧﻬـﺎ اﻋـﺪاد‬
‫دﯾﮕﺮي ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 61‬ﺗﻌﺪادي از ﻫﻨﺮﺟﻮﯾﺎن ﻧﯿﺰ ﻣﯿﺰان ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ را ﺑﻪ ﻧﺎدرﺳـﺖ‬
‫اﯾﻦﮔﻮﻧﻪ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ :‬ﻣﯿﺰاﻧﯽ ﮐﻪ ﻋﺪد ﺑـﺎﻻﯾﯽ ﻣﯿـﺰانﻧﻤـﺎي آن ﺑـﺮ‬
‫ﻧﻤﻮﻧﻪ دوم‪ ،‬ﺟﻤﻠﻪ آﻏﺎزﯾﻦ از ﻗﻄﻌﻪاي دوﺿﺮﺑﯽ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ اﺳـﺖ ﮐـﻪ‬ ‫ﻋﺪد ﺳﻪ ﺑﺨﺶﭘﺬﯾﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻫﯿﭻ ﻧﺖ ﻧﻘﻄﻪداري در آن ﺑﮑﺎر ﻧﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ )ﻣﻨﻈـﻮر از ﻧـﺖ ﻧﻘﻄـﻪدار‬ ‫اﻣﺎ ﻫﻤﺎنﻃﻮرﮐﻪ ﻗﺒﻼً اﺷﺎره ﺷﺪ ﻫﺮ ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎﯾﯽ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑـﻪ‬
‫ﻧﺘﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﯾﮏ ﻧﻘﻄﮥ ﺗﻤﺪﯾﺪ دارد‪.(.‬‬ ‫ﯾﮏ ﻣﯿﺰان ﺳﺎده ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ وﯾﮋﮔﯽ ﻣﺬﮐﻮر ﺑﺮاي ﻣﯿﺰانﻫﺎي ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ‬
‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 65‬ﺗﻌﺪاد ﺿﺮب در ﻫﺮ ﻣﯿﺰان ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ از ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻋﺪد ﺑﺎﻻﯾﯽ‬
‫ﻣﯿﺰان ﻧﻤﺎ ﺑﺮﻋﺪد ‪ 3‬ﺑﺪﺳﺖ ﻣﯽآﯾﺪ‪ .‬ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻣﯿﺰانﻫﺎي ﺗﺮﮐﯿﺒﯽاي‬
‫ﮐﻪ ﻋﺪد ﺑﺎﻻﯾﯽ ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎي آﻧﻬﺎ ‪ 12, 9, 6‬ﺑﺎﺷﺪ ﺑـﻪ ﺗﺮﺗﯿـﺐ دوﺿـﺮﺑﯽ‪،‬‬
‫ﺳﻪﺿﺮﺑﯽ و ﭼﻬﺎرﺿﺮﺑﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫‪3‬‬ ‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 66‬ﺑﺎ روﯾﮑﺮد ﺗﺌﻮرﯾﮏ ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎﯾﯽ ﮐـﻪ ﻋـﺪد ﺑـﺎﻻﯾﯽ آن‬
‫اﺳﺖ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻣ‪‬ﻌ‪‬ﺮِّّف ﻣﯿﺰان ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﯾﮏ ﺿﺮﺑﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪:‬‬
‫‪ 16‬ﻣ‪‬ﻌ‪‬ﺮِّّف ﻣﯿﺰاﻧﯽ اﺳﺖ ﯾﮏ ﺿﺮﺑﯽ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﮐﻪ ﻫﺮ ﺿﺮب آن ﯾـﮏ‬
‫‪3‬‬
‫ﭼﻨﮓ ﻧﻘﻄﻪدار اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺑﻨﺎﺑﺮ ﻧﮑﺎت ذﮐﺮ ﺷﺪه‪ ،‬ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺟﺎﻣﻊ و ﻣﺎﻧﻊ و واﺿﺢ از ﻣﯿﺰان ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ‬
‫| ‪   | .‬‬
‫‪3‬‬
‫‪16‬‬ ‫ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از‪ :‬ﻣﯿﺰاﻧﯽ ﮐﻪ واﺣﺪ ﺿﺮب آن ﺑـﻪﻃـﻮر ﻃﺒﯿﻌـﯽ ﺑـﻪ ﺳـﻪ‬
‫و و ‪1‬‬ ‫وو‪1‬‬
‫ﻗﺴﻤﺖ ﻣﺴﺎوي ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻘﺴﯿﻢ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻣ‪‬ﻌ‪‬ﺮِّّف ﻣﯿﺰاﻧﯽ اﺳﺖ ﯾﮏ ﺿﺮﺑﯽ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﮐﻪ ﻫﺮ ﺿـﺮب آن ﯾـﮏ‬ ‫‪3‬‬
‫‪8‬‬ ‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 63‬ﻋﺪد ﺑﺎﻻ در ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎي ﻣﯿﺰانﻫﺎي ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ﺗﻌﺪاد‬
‫ﺳﯿﺎه ﻧﻘﻄﻪدار اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺿﺮب ﻣﻮﺟﻮد در ﻣﯿﺰان ﻧﻤﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻧﺴﺒﺘﯽ از ﮔﺮد ﮐﻪ در ﻋﺪد‬
‫‪3‬‬
‫‪8‬‬ ‫‪   | .‬‬ ‫||‬ ‫ﺑﺎﻻﯾﯽ ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎ ﺿﺮب ﺷـﺪه اﺳـﺖ ﺑﺮاﺑـﺮ ﺑـﺎ واﺣـﺪ ﺿـﺮب ﻧﯿﺴـﺖ‪.‬‬
‫و و ‪1‬‬ ‫و ‪1‬‬ ‫و‬
‫ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻣﯿﺰان ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ‪ ، 68‬ﻧَـﻪ ﺷـﺶﺿـﺮﺑﯽ اﺳـﺖ و ﻧَـﻪ داراي‬
‫‪ 34‬ﻣ‪‬ﻌ‪‬ﺮِّّف ﻣﯿﺰاﻧﯽ اﺳﺖ ﯾﮏ ﺿﺮﺑﯽ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﮐﻪ ﻫﺮ ﺿـﺮب آن ﯾـﮏ‬ ‫واﺣﺪ ﺿﺮﺑﯽ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﭼﻨﮓ‪.‬‬
‫ﺳﻔﯿﺪ ﻧﻘﻄﻪدار اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 64‬ﻋﺪد ﺑﺎﻻ در ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎي ﻣﯿﺰانﻫﺎي ﺗﺮﮐﯿﺒـﯽ ﻫﻤـﻮاره ﺑـﺮ‬
‫‪3‬‬
‫‪4‬‬ ‫‪   | .‬‬ ‫||‬ ‫ﻋﺪد ﺳﻪ ﺑﺨﺶﭘﺬﯾﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻋﺪد ﺑﺎﻻ در ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎي ﻣﯿﺰانﻫـﺎي‬
‫و و‪1‬‬ ‫و ‪1‬‬ ‫و‬ ‫ﺗﺮﮐﯿﺒـﯽ ﯾﮑـﯽ از اﻋـﺪاد )… ‪ (3, 6, 9, 12, 15,‬ﺧﻮاﻫـﺪ ﺑـﻮد ﮐـﻪ از‬
‫‪ 32‬ﻣ‪‬ﻌ‪‬ﺮِّّف ﻣﯿﺰاﻧﯽ اﺳﺖ ﯾﮏ ﺿﺮﺑﯽ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﮐﻪ ﻫﺮ ﺿـﺮب آن ﯾـﮏ‬ ‫ﻓﺮﻣﻮل ‪ 3n‬و‪ n‬ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ اﻋﺪاد ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺑﺪﺳﺖ ﻣﯽآﯾﺪ‪.‬‬
‫ﮔﺮد ﻧﻘﻄﻪدار اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻋﺪد ﺑﺎﻻﯾﯽ آن ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑﺮ ﻋﺪد‬
‫‪ 3‬ﻧﺒﺎﺷﺪ ﻧﻤﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻣ‪‬ﻌ‪‬ﺮِّّف ﯾﮏ ﻣﯿﺰان ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﻤﺎنﻃﻮرﮐـﻪ ﻗـﺒﻼً‬
‫‪3‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪   | .‬‬ ‫||‬
‫و و ‪1‬‬ ‫و ‪1‬‬ ‫و‬ ‫ﻧﯿﺰ اﺷﺎره ﺷﺪ اﯾﻦ وﯾﮋﮔﯽ ﺷﺮط ﻻزم اﺳﺖ ﻧﻪ ﮐﺎﻓﯽ‪.‬‬
‫ﺳﻪ ﺑﺮاﺑﺮ ﻧﻤﻮد‪ .‬ﺣﺎﺻﻞ ﻧﺸﺎندﻫﻨﺪة ﻧﺴﺒﺘﯽ از ﮔﺮد اﺳﺖ )ﺑﺸـﮑﻞ ﯾـﮏ‬ ‫اﻣﺎ ﻫﻤﺎنﻃﻮرﮐﻪ در ﻧﮑﺘﻪ ‪ 48‬ﺗﻮﺿﯿﺢ داده ﺷﺪ‪ ،‬ﻗﻄﻌﻪاي ﯾﮏ ﺿﺮﺑﯽ‬
‫ﻧﺖ ﻧﻘﻄﻪدار( ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﯾﮏ ﺿﺮب اﺟﺮا ﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﻣﻮرد ﻣﻄﻠﻮﺑﯽ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﭼﺮا ﮐﻪ ﻣﻬﻢﺗﺮﯾﻦ ﻋﺎﻣﻞ اﯾﺠـﺎد ﺣﺮﮐـﺖ و‬
‫ﭘﻮﯾﺎﯾﯽ در ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ ﻧﺘﯿﺠـﮥ ا‪‬ﻋﻤـﺎل ﺗﻤﻬﯿـﺪاﺗﯽ اﺳـﺖ ﮐـﻪ ﺑـﻪ ﺗﻨـﺎوب‬
‫ﻧﺴﺒﺘﯽ از ﮔﺮد‬
‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫ﺿﺮبﻫﺎي ﻗﻮي و ﺿﻌﯿﻒ ﻣﯽاﻧﺠﺎﻣﺪ‪.‬‬
‫‪6‬‬ ‫→ )ﮔﺮد × ( × ‪→ 6‬‬ ‫ﭼﻨﮓ = ﮔﺮد ×‬
‫‪8‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪8‬‬ ‫اﮔﺮ ﺿﺮبﻫﺎ ﺑﺎ ﻗﻮت و ﺿﻌﻒ ﯾﮑﺴﺎن اﺟﺮا ﺷﻮﻧﺪ )ﻫﻤﮕﯽ ﻗﻮي و‬
‫‪1‬‬
‫ﺿﺮب = ﭼﻨﮓ →‬ ‫ﺳﯿﺎه ﻧﻘﻄﻪدار = ﭼﻨﮓ × ‪ = 3‬واﺣﺪ ﺿﺮب →‬ ‫ﯾﺎ ﻫﻤﮕﯽ ﺿﻌﯿﻒ( ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﯿﺰانﺑﻨﺪي ﺷﺪه درك ﻧﺨﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫‪3‬‬
‫ﻫﻤﺎنﻃﻮرﮐﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ ﻗﻮيﺗﺮ ﺑﻮدن ﺿﺮب اول ﻣﯿـﺰان ﻧﺴـﺒﺖ ﺑـﻪ‬
‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 68‬واﺣﺪ ﺿﺮب در ﻣﯿﺰانﻫﺎي ﺗﺮﮐﯿﺒـﯽ ﻫﻤـﻮاره ﯾـﮏ ﻧـﺖ‬
‫ﺳﺎﯾﺮ ﺿﺮبﻫﺎي ﻣﻮﺟـﻮد در ﻣﯿـﺰان ﺳـﺒﺐ ﺗﺸـﺨﯿﺺ ﺗﻌـﺪاد ﺿـﺮب‬
‫ﻧﻘﻄﻪدار )ﻧﺘﯽ ﮐﻪ ﯾﮏ ﻧﻘﻄﮥ ﺗﻤﺪﯾﺪ دارد( اﺳﺖ‪ .‬زﯾﺮا در اﯾـﻦﺻــﻮرت‬
‫ﻣﻮﺟﻮد در ﻣﯿﺰان ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ آﻧﭽﻪ ﺳـﺒﺐ ﻣـﯽﺷـﻮد ﮐـﻪ‬
‫اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪﻃﻮر ﻃﺒﯿﻌﯽ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑﻪ ﺳﻪ ﻗﺴﻤﺖ ﻣﺴﺎوي ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺷﻨﻮﻧﺪه ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﻮد ﻗﻄﻌﮥ در ﺣﺎل اﺟﺮا ﭼﻨﺪﺿﺮﺑﯽ اﺳﺖ )و ﯾﺎ در ﻫﺮ‬
‫ﺑﺴﯿﺎري از ﻫﻨﺮﺟﻮﯾﺎن ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺳﺆاﻻت زﯾﺮ ﻣﻮاﺟﻪ ﻣﯽﺷـﻮﻧﺪ‬
‫ﻣﯿﺰان ﭼﻨﺪ ﺿﺮب اﺟﺮا ﻣﯽﺷـﻮد( ﻗـﻮيﺗـﺮ ﺑـﻮدن ﺿـﺮب اول ﻣﯿـﺰان‬
‫ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﭘﺎﺳﺦ ﻣﯽﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﺎﯾﺮ ﺿﺮبﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد در ﻣﯿﺰان اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﯾﮏ ﻣﯿﺰان ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﻧﺎم ﺑﺒﺮﯾﺪ ﮐﻪ واﺣﺪ ﺿﺮب آن ﺳﯿﺎه ﺑﺎﺷﺪ؟ و ﯾـﺎ‬
‫‪ 32 ، 34 ،‬ﻣ‪‬ﻌ‪‬ﺮِّّف ﻣﯿﺰانﻫﺎي ﺳﺎدة‬ ‫‪،‬‬
‫‪3 3‬‬
‫‪8 16‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎﻫﺎﯾﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ‬
‫ﯾﮏ ﻣﯿﺰان ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﻧﺎم ﺑﺒﺮﯾﺪ ﮐﻪ واﺣﺪ ﺿﺮب آن ﺳﻔﯿﺪ ﺑﺎﺷﺪ؟‬
‫ﺳﻪﺿﺮﺑﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬اﻣﺎ رﻫﺒﺮ ارﮐﺴﺘﺮ ﻗﻄﻌﺎﺗﯽ ﺑﺎ ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎﻫﺎي ﻣﺬﮐﻮر را‬
‫در ﭘﺎﺳﺦ ﺑﺎﯾﺪ ﮔﻔﺖ‪ ،‬ﻣﯿﺰان ﺗﺮﮐﯿﺒﯽاي ﮐﻪ ﻫﺮ ﺿﺮب آن ﯾﮏ ﮔـﺮد‪،‬‬
‫ﮐﻪ ﺑﺎ ﺗُﻨﺪاي ﺑﺎﻻ اﺟﺮا ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ﺑﺼﻮرت ﯾﮏ ﺿﺮﺑﯽ رﻫﺒﺮي ﻣﯽﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺳﻔﯿﺪ‪ ،‬ﺳﯿﺎه‪ ،‬ﭼﻨﮓ و‪ ....‬ﺑﺎﺷﺪ وﺟﻮد ﻧﺪارد‪ .‬زﯾﺮا اَﺷﮑﺎل ﻣﺬﮐﻮر ﺑﻪﻃﻮر‬
‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 67‬در ﻣﯿﺰانﻫﺎي ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﻧﺴﺒﺘﯽ از ﮔـﺮد ﮐـﻪ در ﻋـﺪد ﺑـﺎﻻﯾﯽ‬
‫ﻃﺒﯿﻌﯽ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑﻪ دو ﻗﺴﻤﺖ ﻣﺴﺎوي ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬درﺣﺎﻟﯽﮐﻪ واﺣـﺪ‬ ‫‪1‬‬
‫واﺣـﺪ ﺿـﺮب اﺳـﺖ و ﻧـﻪ ﻫﻤـﮥ‬ ‫ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎ ﺿﺮب ﺷﺪه اﺳﺖ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ‬
‫ﺿﺮب در ﻣﯿﺰان ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪﻃﻮر ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺑـﻪ ﺳـﻪ ﻗﺴـﻤﺖ ﻣﺴـﺎوي‬ ‫‪3‬‬
‫‪1‬‬
‫ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫واﺣﺪ ﺿﺮب‬ ‫واﺣﺪ ﺿﺮب‪ .‬ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪ در ﻣﯿﺰان ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ‪ ، 68‬ﭼﻨﮓ‬
‫‪3‬‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﭘﺲ واﺣﺪ ﺿﺮب در اﯾﻦ ﻣﯿﺰان ﯾﮏ ﺳﯿﺎه ﻧﻘﻄﻪدار ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺑﺮاي ﺑﺪﺳﺖ آوردن واﺣﺪ ﺿﺮب در ﻣﯿـﺰانﻫـﺎي ﺗﺮﮐﯿﺒـﯽ‬
‫ﺑﺎﯾﺪ ﻧﺴﺒﺘﯽ از ﮔﺮد را ﮐﻪ در ﻋﺪد ﺑﺎﻻﯾﯽ ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎ ﺿﺮب ﺷـﺪه اﺳـﺖ‬
‫‪1‬‬
‫ﻣﯿﺰانﻫﺎي ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﺳﻪﺿﺮﺑﯽ‬
‫‪ 92‬ﻣ‪‬ﻌ‪‬ﺮِّّف ﻣﯿﺰاﻧﯽ اﺳﺖ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﺳﻪﺿﺮﺑﯽ ﺑﺎ واﺣﺪ ﺿﺮب ﮔﺮد ﻧﻘﻄﻪدار‪.‬‬ ‫ﻣﺘﺪاولﺗﺮﯾﻦ ﻣﯿﺰانﻫﺎي ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ‬
‫ﺿﺮب ﺳﻮم ﺿﺮب دوم ﺿﺮب اول‬ ‫‪1‬‬
‫ﻣﯿﺰانﻫﺎي ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ دوﺿﺮﺑﯽ‬
‫‪9‬‬
‫‪2‬‬
‫×‪→9‬‬ ‫×‪(1‬‬ ‫‪) =          = . . .‬ﮔﺮد‬
‫‪2‬‬ ‫‪ 62‬ﻣ‪‬ﻌ‪‬ﺮِّّف ﻣﯿﺰاﻧﯽ اﺳﺖ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ دوﺿﺮﺑﯽ ﺑﺎ واﺣﺪ ﺿﺮب ﮔﺮد ﻧﻘﻄﻪدار‪.‬‬
‫و و ‪ 2‬و و ‪1‬‬ ‫و و ‪3‬‬ ‫وو‪ 3‬وو‪ 2‬وو‪1‬‬
‫ﺿﺮب دوم ﺿﺮب اول‬
‫‪ 94‬ﻣ‪‬ﻌ‪‬ﺮِّّف ﻣﯿﺰاﻧﯽ اﺳﺖ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﺳﻪﺿﺮﺑﯽ ﺑﺎ واﺣﺪ ﺿﺮب ﺳﻔﯿﺪ ﻧﻘﻄﻪدار‪.‬‬ ‫‪6‬‬
‫‪) =       = . .‬ﮔﺮد × ‪→ 6 × ( 1‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬
‫و و ‪1‬‬ ‫و و ‪2‬‬ ‫وو‪ 2‬وو‪1‬‬
‫ﺿﺮب ﺳﻮم ﺿﺮب دوم ﺿﺮب اول‬
‫‪ 64‬ﻣ‪‬ﻌ‪‬ﺮِّّف ﻣﯿﺰاﻧﯽ اﺳﺖ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ دوﺿـﺮﺑﯽ ﺑـﺎ واﺣـﺪ ﺿـﺮب ﺳـﻔﯿﺪ‬
‫‪9‬‬
‫‪) =          = . . .‬ﮔﺮد × ‪→ 9 × ( 1‬‬
‫‪4‬‬ ‫‪4‬‬
‫و و ‪1‬‬ ‫و و ‪2‬‬ ‫و و ‪3‬‬ ‫وو‪ 3‬وو‪ 2‬وو‪1‬‬ ‫ﻧﻘﻄﻪدار‪.‬‬
‫ﺿﺮب دوم ﺿﺮب اول‬
‫‪ 98‬ﻣ‪‬ﻌ‪‬ﺮِّّف ﻣﯿﺰاﻧﯽ اﺳﺖ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﺳﻪﺿﺮﺑﯽ ﺑﺎ واﺣﺪ ﺿﺮب ﺳﯿﺎه ﻧﻘﻄﻪدار‪.‬‬ ‫‪6‬‬
‫×‪→6‬‬ ‫‪(1‬‬ ‫‪) =       = . .‬ﮔﺮد ×‬
‫‪4‬‬ ‫‪4‬‬
‫ﺿﺮب ﺳﻮم ﺿﺮب دوم ﺿﺮب اول‬ ‫و و ‪1‬‬ ‫و و ‪2‬‬ ‫وو‪ 2‬وو‪1‬‬
‫‪9‬‬
‫‪8‬‬
‫= )ﮔﺮد × ‪→ 9 × ( 1‬‬ ‫‪= . . .‬‬ ‫‪ 68‬ﻣ‪‬ﻌ‪‬ﺮِّّف ﻣﯿﺰاﻧﯽ اﺳﺖ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ دوﺿﺮﺑﯽ ﺑﺎ واﺣﺪ ﺿﺮب ﺳﯿﺎه ﻧﻘﻄﻪدار‪.‬‬
‫‪8‬‬
‫و و ‪1‬‬ ‫و و ‪ 3‬و و ‪2‬‬ ‫وو‪ 3‬وو‪ 2‬وو‪1‬‬
‫ﺿﺮب اول‬ ‫ﺿﺮب دوم‬
‫ﻣ‪‬ﻌ‪‬ﺮِّّف ﻣﯿﺰاﻧﯽ اﺳﺖ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﺳﻪﺿﺮﺑﯽ ﺑﺎ واﺣـﺪ ﺿـﺮب ﭼﻨـﮓ‬ ‫= )ﮔﺮد × ‪→ 6 × ( 1‬‬ ‫‪= . .‬‬
‫‪9‬‬ ‫‪6‬‬
‫‪16‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪8‬‬
‫ﻧﻘﻄﻪدار‪.‬‬ ‫و و ‪1‬‬ ‫و و ‪2‬‬ ‫وو‪ 2‬وو‪1‬‬
‫ﺿﺮب ﺳﻮم ﺿﺮب دوم ﺿﺮب اول‬

‫‪ 16‬ﻣ‪‬ﻌ‪‬ﺮِّّف ﻣﯿﺰاﻧﯽ اﺳﺖ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ دوﺿﺮﺑﯽ ﺑﺎ واﺣﺪ ﺿﺮب ﭼﻨﮓ ﻧﻘﻄﻪدار‪.‬‬
‫‪6‬‬
‫‪9‬‬
‫‪16‬‬
‫(×‪→9‬‬ ‫‪1‬‬
‫= )ﮔﺮد ×‬ ‫‪= . . .‬‬
‫‪16‬‬ ‫ﺿﺮب دوم ﺿﺮب اول‬
‫و و ‪1‬‬ ‫و و ‪2‬‬ ‫و و ‪3‬‬ ‫وو‪ 3‬وو‪ 2‬وو‪1‬‬
‫‪6‬‬
‫‪16‬‬
‫(×‪→6‬‬ ‫‪1‬‬
‫= )ﮔﺮد ×‬ ‫‪= . .‬‬
‫‪16‬‬
‫و و ‪1‬‬ ‫و و ‪2‬‬ ‫وو‪ 2‬وو‪1‬‬
‫_________________________________________________‬ ‫_________________________________________________‬
‫)‪1- Compound Triple Times (Eng.‬‬ ‫)‪1- Compound Duple Times (Eng.‬‬
‫ﺟﺪول ‪4‬‬ ‫‪1‬‬
‫ﻣﯿﺰانﻫﺎي ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﭼﻬﺎرﺿﺮﺑﯽ‬
‫‪ 12‬ﻣ‪‬ﻌ‪‬ﺮِّّف ﻣﯿﺰاﻧﯽ اﺳﺖ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﭼﻬﺎرﺿﺮﺑﯽ ﺑﺎ واﺣﺪ ﺿـﺮب ﮔـﺮد‬

‫‪2‬‬
‫ﻧﻘﻄﻪدار‪.‬‬
‫ﺿﺮب ﭼﻬﺎرم ﺿﺮب ﺳﻮم ﺿﺮب دوم ﺿﺮب اول‬
‫‪) =             = . . . .‬ﮔﺮد × ‪12 → 12 × ( 1‬‬

‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬
‫و و ‪ 4‬و و ‪ 3‬و و ‪ 2‬و و ‪1‬‬ ‫وو‪ 4‬وو‪ 3‬وو‪ 2‬وو‪1‬‬
‫‪ 12‬ﻣ‪‬ﻌ‪‬ﺮِّّف ﻣﯿﺰاﻧﯽ اﺳﺖ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﭼﻬﺎرﺿﺮﺑﯽ ﺑﺎ واﺣﺪ ﺿﺮب ﺳـﻔﯿﺪ‬

‫‪4‬‬
‫→ ‪12‬‬
‫‪4‬‬
‫× ‪12 × ( 1‬‬ ‫‪) =             = . . . .‬ﮔﺮد‬
‫‪4‬‬
‫وو ‪ 4‬و و ‪ 3‬و و ‪ 2‬و و‪1‬‬ ‫وو‪ 4‬وو‪ 3‬وو‪ 2‬وو‪1‬‬
‫‪ 12‬ﻣ‪‬ﻌ‪‬ﺮِّّف ﻣﯿﺰاﻧﯽ اﺳﺖ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﭼﻬﺎرﺿﺮﺑﯽ ﺑﺎ واﺣﺪ ﺿـﺮب ﺳـﯿﺎه‬

‫‪8‬‬
‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 69‬ﻫﻤﺎنﻃﻮرﮐﻪ ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻣﯽﺷﻮد ﻣﯿﺰان ﻫـﺎي ‪، ، ،‬‬ ‫ﻧﻘﻄﻪدار‪.‬‬
‫ﻫﻤﮕــﯽ ﺳــﻪﺿــﺮﺑﯽ و‬ ‫ﻫﻤﮕــﯽ دوﺿــﺮﺑﯽ‪ ،‬ﻣﯿــﺰانﻫــﺎي ‪، ، ،‬‬ ‫ﺿﺮب اول‬ ‫ﺿﺮب دوم‬ ‫ﺿﺮب ﭼﻬﺎرم ﺿﺮب ﺳﻮم‬
‫= )ﮔﺮد × ‪12 →12 × ( 1‬‬ ‫‪= . . . .‬‬

‫ﻫﻤﮕــﯽ ﭼﻬﺎرﺿــﺮﺑﯽ اﺟــﺮا‬ ‫‪،‬‬ ‫‪،‬‬ ‫‪،‬‬ ‫ﻫﻤﭽﻨــﯿﻦ ﻣﯿــﺰانﻫــﺎي‬ ‫‪8‬‬ ‫‪8‬‬
‫‪1‬‬ ‫و‬ ‫‪ 2‬و‬ ‫‪ 3‬و و‬ ‫و ‪ 4‬و و‬ ‫و‬ ‫وو‪ 4‬وو‪ 3‬وو‪ 2‬وو‪1‬‬
‫ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ‪:‬‬
‫ﯾﮏ ﻗﻄﻌﻪ دوﺿﺮﺑﯽ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﺎ ﻫﺮﯾﮏ از ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎﻫﺎي‬ ‫‪ 12‬ﻣ‪‬ﻌ‪‬ﺮِّّف ﻣﯿﺰاﻧﯽ اﺳﺖ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﭼﻬﺎرﺿﺮﺑﯽ ﺑﺎ واﺣﺪ ﺿﺮب ﭼﻨـﮓ‬
‫‪16‬‬
‫ﻧﻮﺷﺘﻪ و اﺟﺮا ﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪، ، ،‬‬ ‫ﻧﻘﻄﻪدار‪.‬‬

‫ﯾﮏ ﻗﻄﻌﻪ ﺳﻪﺿﺮﺑﯽ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﺎ ﻫﺮﯾﮏ از ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎﻫﺎي‬ ‫= )ﮔﺮد × ‪12 → 12 × ( 1‬‬ ‫‪= . . . .‬‬
‫‪16‬‬ ‫‪16‬‬
‫ﻧﻮﺷﺘﻪ واﺟﺮا ﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪، ، ،‬‬ ‫و و ‪1‬‬ ‫و و ‪2‬‬ ‫و و ‪3‬‬ ‫و و ‪4‬‬ ‫وو‪ 4‬وو‪ 3‬وو‪ 2‬وو‪1‬‬
‫ﯾــﮏ ﻗﻄﻌــﻪ ﭼﻬﺎرﺿــﺮﺑﯽ ﺗﺮﮐﯿﺒــﯽ ﻣﻤﮑــﻦ اﺳــﺖ ﺑــﺎ ﻫــﺮ ﯾــﮏ‬ ‫در ﺟﺪول ﺷﻤﺎره ‪ 4‬ﻣﯿﺰان ﻧﻤﺎﻫﺎي ﻣ‪‬ﻌ‪‬ﺮِّف ﻣﯿﺰانﻫﺎي ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﺑﻪﻃﻮر‬
‫ﻧﻮﺷﺘﻪ و اﺟﺮا ﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪،‬‬ ‫‪،‬‬ ‫‪،‬‬ ‫ازﻣﯿﺰانﻧﻤﺎﻫﺎي‬ ‫ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪي ﺷﺪه ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫_________________________________________________‬
‫)‪1- Compound Quadruple Times (Eng.‬‬
‫ﭘﯿﺪاﯾﺶ ﻣﯿﺰانﻫﺎي ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ‬ ‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 70‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﮑﺘﮥ ﻗﺒﻞ ﺑﺮاي ﺑﺴـﯿﺎري از ﻫﻨﺮﺟﻮﯾـﺎن اﯾـﻦ‬
‫ﺳﺆال ﻣﻄﺮح ﻣﯽﺷﻮد‪ :‬ﯾﮏ ﻗﻄﻌﻪ دو ﺿﺮﺑﯽ ﺗﺮﮐﯿﺒـﯽ‪ ،‬ﯾـﮏ ﻗﻄﻌـﻪ ﺳـﻪ‬
‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 71‬ﻣﯿﺰان ﻫﺎي ﻣﺬﮐﻮر را ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﻣـﯽﻧﺎﻣﻨـﺪ زﯾـﺮا ﻣﺤﺼـﻮل‬
‫ﺿﺮﺑﯽ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ و ﯾﺎ ﯾﮏ ﻗﻄﻌﻪ ﭼﻬﺎرﺿﺮﺑﯽ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﺑﻬﺘﺮ اﺳـﺖ ﺑـﺎ ﭼـﻪ‬
‫ﺗﺮﮐﯿﺐ دو ﻣﯿﺰان ﺳﺎده ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎﯾﯽ ﻧﻮﺷﺘﻪ و ﯾﺎ اﺟﺮا ﺷﻮد؟‬
‫اﮔﺮ ﻣﯿﺰان ﺳﺎدهاي ﮐـﻪ داراي ﺗﻌـﺪاد ﺿـﺮﺑﯽ ﺑـﻪ ﻏﯿـﺮ از ﻣﻀـﺎرب‬
‫از ﻧﻈﺮ ﺻﺪادﻫﻨﺪﮔﯽ ﻫﯿﭻ ﺗﻔﺎوﺗﯽ ﻧﻤﯽﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﯾﮏ ﻗﻄﻌﻪ دوﺿـﺮﺑﯽ‬
‫ﻃﺒﯿﻌﯽ ﻋﺪد ﺳﻪ اﺳﺖ ﺑﺎ ﯾﮏ ﻣﯿـﺰان ﺳـﺎدة ﺳـﻪﺿـﺮﺑﯽ ﺗﺮﮐﯿـﺐ ﺷـﻮد‬
‫‪ ،‬ﯾـﮏ ﻗﻄﻌـﻪ‬ ‫ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﺑـﺎ ﮐـﺪام ﯾـﮏ از ﻣﯿـﺰانﻧﻤﺎﻫـﺎي ‪، ، ،‬‬
‫)ﻫﻤﺰﻣﺎن اﺟﺮا ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﺤﻮي ﮐﻪ ﻫﺮ دو ﻣﯿﺰان ﺑﻪ ﯾـﮏ اﻧـﺪازه ﻃـﻮل‬
‫و ﯾﺎ ﯾﮏ‬ ‫ﺳﻪﺿﺮﺑﯽ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﺑﺎ ﮐﺪام ﯾﮏ از ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎﻫﺎي ‪، ، ،‬‬
‫ﺑﮑﺸﺪ( ﺣﺘﻤﺎً ﯾﮏ ﻣﯿﺰان ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﺑﺪﺳـﺖ ﻣـﯽآﯾـﺪ ﮐـﻪ ﺗﻌـﺪاد ﺿـﺮب‬
‫‪،‬‬ ‫‪،‬‬ ‫‪،‬‬ ‫ﻗﻄﻌﻪ ﭼﻬﺎرﺿﺮﺑﯽ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﺑﺎ ﮐﺪام ﯾﮏ از ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎﻫـﺎي‬
‫ﻣﻮﺟﻮد در آن ﺑﺮاﺑﺮ اﺳﺖ ﺑﺎ ﺗﻌﺪاد ﺿﺮب ﻣﻮﺟـﻮد در ﻣﯿـﺰان ﺳـﺎدهاي‬
‫ﻧﻮﺷﺘﻪ و اﺟﺮا ﺷﻮد‪ .‬اﻣﺎ ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ ﻗﺒﻼً ﻧﯿـﺰ ﮔﻔﺘـﻪ ﺷـﺪ‪ ،‬ﺗﻮﺻـﯿﻪ‬
‫ﮐﻪ ﺑﺎ ﻣﯿﺰان ﺳﻪﺿﺮﺑﯽ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ‪:‬‬
‫ﻣﯽﺷﻮد ﺑﺮاي ﻗﻄﻌﺎﺗﯽ ﺑﺎ ﺗُﻨﺪاي ﺑﺎﻻﺗﺮ‪ ،‬از ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻣ‪‬ﻌ‪‬ﺮِّّف واﺣـﺪ‬
‫درﺻﻮرﺗﯽﮐﻪ ﯾﮏ ﻣﯿﺰان ﺳﺎدة دوﺿﺮﺑﯽ ﺑﺎ ﯾـﮏ ﻣﯿـﺰان ﺳـﺎدة ﺳـﻪ‬
‫ﺿــﺮب ﺑﺰرﮔﺘــﺮ اﺳــﺖ اﺳــﺘﻔﺎده ﺷــﻮد‪ .‬زﯾــﺮا ﻣﺤﺎﺳــﺒﮥ ارزش زﻣــﺎﻧﯽ‬
‫ﺿﺮﺑﯽ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺷﻮد ﺣﺎﺻﻞ ﻣﯿﺰان ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ دوﺿﺮﺑﯽ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺗﻘﺴﯿﻤﺎت واﺣﺪ ﺿﺮب در اﯾﻦ ﺻﻮرت ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ زﻣﺎن ﮐﻤﺘﺮي ﻣﯽﺑﺎﺷـﺪ‬
‫درﺻﻮرﺗﯽﮐﻪ ﯾﮏ ﻣﯿﺰان ﺳﺎدة ﭼﻬﺎرﺿـﺮﺑﯽ ﺑـﺎ ﯾـﮏ ﻣﯿـﺰان ﺳـﺎدة‬
‫و ﺑﺎ ﺳﻬﻮﻟﺖ ﺑﯿﺸﺘﺮي اﻧﺠﺎمﭘﺬﯾﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺳﻪﺿﺮﺑﯽ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺷﻮد ﺣﺎﺻﻞ ﻣﯿﺰان ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﭼﻬﺎرﺿﺮﺑﯽ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫دوﺑﺎره ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ ﻫﻨﺮﺟﻮﯾﺎن ﭘﺲ از ﺷﻨﯿﺪن ﻗﻄﻌـﻪاي ﮐـﻪ‬
‫درﺻﻮرﺗﯽﮐﻪ ﯾﮏ ﻣﯿﺰان ﺳـﺎدة ﭘـﻨﺞﺿـﺮﺑﯽ ﺑـﺎ ﯾـﮏ ﻣﯿـﺰان ﺳـﺎدة‬
‫ﻧﺴﺨﮥ ﭼﺎﭘﯽ آنرا رؤﯾﺖ ﻧﮑﺮدهاﻧﺪ از ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎ و واﺣﺪ ﺿـﺮب‬
‫ﺳﻪﺿﺮﺑﯽ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺷﻮد ﺣﺎﺻﻞ ﻣﯿﺰان ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﭘﻨﺞﺿﺮﺑﯽ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﭘﺮﻫﯿﺰ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫در ﺻﻮرﺗﯽﮐﻪ ﯾﮏ ﻣﯿﺰان ﺳﺎدة ﻫﻔﺖ ﺿﺮﺑﯽ ﺑﺎ ﯾﮏ ﻣﯿﺰان ﺳﺎدة ﺳﻪ‬
‫اﻣﺎ ﻻزم اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺎ ﺷﻨﯿﺪن ﯾﮏ ﻗﻄﻌﮥ ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ ﻧـﻮع ﻣﯿـﺰان و‬
‫ﺿﺮﺑﯽ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺷﻮد ﺣﺎﺻﻞ ﻣﯿﺰان ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﻫﻔﺖ ﺿﺮﺑﯽ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬و‪...‬‬
‫ﺗﻌﺪاد ﺿﺮب ﻣﻮﺟﻮد در ﻫﺮ ﻣﯿﺰان را ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪﻋﻨـﻮان ﻧﻤﻮﻧـﻪ ﭘـﺲ‬
‫در زﯾــﺮ ﺑــﺎ ذﮐــﺮ دو ﻧﻤﻮﻧــﻪ ﺑــﻪ روش ﻣﺤﺎﺳــﺒﮥ رﯾــﺘﻢ ﺣﺎﺻــﻞ از‬
‫از ﺷﻨﯿﺪن ﯾﮏ ﻗﻄﻌﮥ ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ ﺗﻨﻬﺎ ﮔﻔﺘﻦ اﯾﻦ ﺟﻤﻠﻪ ﮐﻔﺎﯾﺖ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪:‬‬
‫ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﻓﻮق اﺷﺎره ﺷﺪه اﺳﺖ‪:‬‬
‫»اﯾﻦ ﻗﻄﻌﻪ دوﺿﺮﺑﯽ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ اﺳﺖ‪ ،‬اﯾﻦ ﻗﻄﻌﻪ ﺳـﻪﺿـﺮﺑﯽ ﺗﺮﮐﯿﺒـﯽ‬
‫ﻧﻤﻮﻧــﻪ اول( ﺑــﻪﻣﻨﻈــﻮر ﺗﺮﮐﯿــﺐ دو ﻣﯿــﺰان ﺳــﺎدة ‪ 24‬و ‪ 34‬اﺑﺘــﺪا‬
‫اﺳﺖ و ﯾﺎ اﯾﻦ ﻗﻄﻌﻪ ﭼﻬﺎرﺿﺮﺑﯽ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ اﺳﺖ‪«.‬‬
‫ﮐﻮﭼﮑﺘﺮﯾﻦ ﻣﻀﺮب ﻣﺸﺘﺮك ﺗﻌﺪاد ﺿﺮبﻫﺎي آﻧﻬﺎ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣـﯽﺷـﻮد‪.‬‬
‫ﮐﻮﭼﮑﺘﺮﯾﻦ ﻣﻀﺮب ﻣﺸﺘﺮك ﺑﺎ ﺗﻀﺮﯾﺐ اﻋﺪاد ﺑﺎﻻﯾﯽ دو ﻣﯿﺰانﻧﻤـﺎ در‬
‫و اﮔﺮ دﯾﺮﻧﺪ ﻫﺮ ﭼﻨﮓ ﯾﮏ ﺛﺎﻧﯿﻪ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد رﯾﺘﻢ ﺣﺎﺻـﻞ‬ ‫ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﺑﺪﺳﺖ ﻣﯽآﯾﺪ )‪ .(2 × 3 = 6‬ﺳﭙﺲ ﯾﮏ ﻣﺤﻮر زﻣﺎن ﺑﺎ ﺷﺶ‬
‫ﺷﮑﻞ ‪10‬‬ ‫از ﺗﺮﮐﯿﺐ اﯾﻦ دو ﻣﯿﺰان ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از‪:‬‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﻣﺴﺎوي )ﺛﺎﻧﯿﻪ( رﺳﻢ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬از آﻧﺠﺎ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﻫﺮ دو ﻣﯿﺰان ﺑﻪ‬
‫ﯾﮏ اﻧﺪازه ﻃﻮل ﺑﮑﺸﺪ‪ ،‬ﻫﺮ ﺿﺮب از ﻣﯿﺰان دو ﺿﺮﺑﯽ ﺳﻪ ﺛﺎﻧﯿﻪ و ﻫـﺮ‬
‫ﺷﮑﻞ ‪7‬‬ ‫ﺿﺮب از ﻣﯿﺰان ﺳﻪ ﺿﺮﺑﯽ دو ﺛﺎﻧﯿﻪ اﻣﺘﺪاد ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 72‬ﺑﺎ ﺷﻨﯿﺪن رﯾـﺘﻢِ ﻣﯿـﺰان ﺗﺮﮐﯿﺒـﯽِ ﺑﺪﺳـﺖ آﻣـﺪه ﻧﻤـﯽﺗـﻮان‬

‫ﻣﯿﺰانﻫﺎي ﺳﺎدة ﺗﺸﮑﯿﻞدﻫﻨﺪه آن را از ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﺗﻤﯿﺰ داد‪ .‬ﺑﻪﻋﺒﺎرت دﯾﮕـﺮ‬
‫ﻣﯿﺰانﻫﺎي ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ را ﻧﻤﯽﺗﻮان ﺑﻪ ﻣﯿـﺰانﻫـﺎي ﺳـﺎده ﺗﺠﺰﯾـﻪ ﻧﻤـﻮد‪ .‬زﯾـﺮا‬
‫ﺗﺮﮐﯿﺐ و ﻫﯿﺌﺖ ﻫﺮ ﭘﺪﯾﺪة ﻣ‪‬ﺮَﮐﱠﺐ‪ ،‬ﻣﺘﻔﺎوت از ﻣﺠﻤﻮع اﺟﺰاي آن اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ در ﺷﮑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻣﯽﺷﻮد زﻣﺎن اﺟـﺮاي اﺻـﻮات ﺑـﺎ‬
‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 73‬ﺑﺎ روﯾﮑﺮد ﻧﻈـﺮي )ﺗﺌﻮرﯾـﮏ( ﯾـﮏ ﻣﯿـﺰانﻧﻤـﺎ ﻣﻌﻤـﻮﻻً‬
‫داﯾﺮه اي ﺗﻮﭘﺮ ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬و اﮔﺮ دﯾﺮﻧﺪ ﻫﺮ ﭼﻨﮓ ﯾﮏ ﺛﺎﻧﯿـﻪ‬
‫داراي ﭼﻨﺪ ﺗﻌﺮﯾﻒ اﺳﺖ ﮐﻪ ﯾﮑﯽ ﺟﻨﺒﮥ ﮐﺎرﺑﺮديﺗﺮي ﭘﯿﺪا ﮐﺮده اﺳﺖ‬
‫در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد رﯾﺘﻢ ﺣﺎﺻـﻞ از ﺗﺮﮐﯿـﺐ اﯾـﻦ دو ﻣﯿـﺰان ﻋﺒـﺎرت‬
‫و ﻫﻤﯿﻦ اﻣﺮﺳﺒﺐ ﺷﺪه ﺗﺎ ﻫﻨﺮﺟﻮﯾﺎن ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر ﺗﻌﺮﯾﻒ ﯾﮏ ﻣﯿﺰانﻧﻤـﺎي‬
‫ﺷﮑﻞ ‪8‬‬ ‫اﺳﺖ از‪:‬‬
‫ﺧﺎص ﻓﻘﻂ ﻫﻤﺎن ﺗﻌﺮﯾﻔﯽ را اراﺋﻪ دﻫﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﮑـﺎر ﻣـﯽرود‪ .‬اﻣـﺎ‬
‫ﺑﻬﺘﺮاﺳﺖ ﯾﮏ ﯾﺎ دو ﻣﻮرد از ﻣﺤﺘﻤﻞﺗﺮﯾﻦ اﻣﮑﺎﻧﺎت ﻧﯿﺰ ﺑﯿﺎن ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺮاي ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎي ‪ 68‬ﻣﯽﺗﻮان ﺳﻪ ﺗﻌﺮﯾﻒ اراﺋﻪ داد‪:‬‬
‫‪ 68 -1‬ﻣ‪‬ﻌ‪‬ﺮِّّف ﻣﯿﺰان ﺳﺎدة ﺷﺶ ﺿﺮﺑﯽ ﺑﺎ واﺣﺪ ﺿﺮب ﭼﻨﮓ‪.‬‬
‫ﻧﻤﻮﻧﻪ دوم( ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر ﺗﺮﮐﯿﺐ دو ﻣﯿـﺰان ﺳـﺎدة ‪ 44‬و ‪ 34‬ﯾـﮏ ﻣﺤـﻮر‬
‫‪6‬‬ ‫| ‪     ‬‬ ‫زﻣﺎن ﺑﺎ دوازده ﻗﺴﻤﺖ ﻣﺴﺎوي )ﺛﺎﻧﯿﻪ ‪ (3 × 4 = 12‬رﺳﻢ ﻣﯽﺷـﻮد‪ .‬از‬
‫‪8‬‬
‫و‪ 6‬و‪ 5‬و‪ 4‬و‪ 3‬و‪ 2‬و‪1‬‬ ‫آﻧﺠﺎ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﻫﺮ دو ﻣﯿﺰان ﺑﻪ ﯾﮏ اﻧﺪازه ﻃﻮل ﺑﮑﺸﺪ‪ ،‬ﻫـﺮ ﺿـﺮب از‬
‫ﻣﯿﺰان ﺳﻪﺿﺮﺑﯽ ﭼﻬﺎر ﺛﺎﻧﯿﻪ و ﻫﺮ ﺿﺮب از ﻣﯿﺰان ﭼﻬﺎرﺿﺮﺑﯽ ﺳﻪ ﺛﺎﻧﯿﻪ‬
‫‪ 68 -2‬ﻣ‪‬ﻌ‪‬ﺮِّّف ﻣﯿـﺰان ﺗﺮﮐﯿﺒـﯽ دو ﺿـﺮﺑﯽ ﺑـﺎ واﺣـﺪ ﺿـﺮب ﺳـﯿﺎه‬
‫ﺷﮑﻞ ‪9‬‬ ‫اﻣﺘﺪاد ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫‪6‬‬ ‫| ‪| . .‬‬
‫‪8‬‬
‫و و ‪1‬‬ ‫و و ‪2‬‬ ‫وو‪ 2‬وو‪1‬‬
‫ﺳﻔﯿﺪ ﻧﻘﻄﻪدار دوﺿﺮب اﺳﺖ ﭼﺮا ﮐﻪ ﺳﻔﯿﺪ ﻧﻘﻄﻪدار دوﺑﺮاﺑﺮ ﺳـﯿﺎه‬ ‫‪ 68 -3‬ﻣ‪‬ﻌ‪‬ﺮِّّف ﻣﯿﺰان ﻣﺨﺘﻠﻂ ﺳﺎدة ﺷﺶ ﺿـﺮﺑﯽ ﺑـﺎ واﺣـﺪ ﺿـﺮب‬
‫ﻧﻘﻄﻪدار اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﭼﻨﮓ‪) .‬ﺣﺎﺻﻞ از اﺟﺘﻤﺎع ﻣﯿﺰان ‪ 28‬و ‪( 48‬‬
‫ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ‪ ،‬ارزش زﻣﺎﻧﯽ ﻫﺮ ﯾـﮏ از‬ ‫‪9‬‬
‫‪4‬‬
‫‪ -2‬در ﻗﻄﻌﻪاي ﺑﺎ ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎي‬
‫اَﺷﮑﺎل ﭼﻨﮓ‪ ،‬ﭼﻨﮓ ﻧﻘﻄﻪدار و ﺳﯿﺎه ﻧﻘﻄـﻪدار از ﻧﻈـﺮ ﺗﻌـﺪاد ﺿـﺮب‬
‫‪6‬‬
‫‪8‬‬
‫‪ ‬‬ ‫| ‪   ‬‬
‫و‪ 2‬و‪1‬‬ ‫و‪ 4‬و‪ 3‬و‪ 2‬و‪1‬‬
‫ﭼﻘﺪر اﺳﺖ؟‬
‫ﭘﺎﺳﺦ‪ :‬اﺑﺘﺪا ﺑﺎﯾﺪ ﻣﯿﺰان ﻣﺬﮐﻮر را ﺗﻌﺮﯾﻒ و واﺣﺪ ﺿـﺮب را در آن‬ ‫ﭘﺮﺳﺶ و ﭘﺎﺳﺦ )‪(2‬‬
‫ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫‪ 94‬ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﻣ‪‬ﻌ‪‬ﺮِّّف ﻣﯿﺰاﻧﯽ اﺳﺖ ﺳﻪﺿﺮﺑﯽ ﮐـﻪ ﻫـﺮ ﺿـﺮب آن ﯾـﮏ‬ ‫‪ -1‬در ﻗﻄﻌﻪاي ﺑﺎ ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎي ‪ 68‬ﺗﺮﮐﯿﺒـﯽ‪ ،‬ارزش زﻣـﺎﻧﯽ ﻫﺮﯾـﮏ از‬
‫ﺳﻔﯿﺪ ﻧﻘﻄﻪدار اﺳﺖ‪.‬‬ ‫اَﺷﮑﺎل دوﻻﭼﻨﮓ‪ ،‬ﭼﻨﮓ‪ ،‬ﺳﯿﺎه‪ ،‬ﺳﯿﺎه ﻧﻘﻄﻪدار‪ ،‬ﺳﻔﯿﺪ و ﺳﻔﯿﺪ ﻧﻘﻄـﻪدار‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﻌﺮﯾﻒ در ﭼﻨﯿﻦ ﻣﯿﺰاﻧﯽ ﺳـﻔﯿﺪ ﻧﻘﻄـﻪدار ﯾـﮏ ﺿـﺮب‬ ‫از ﻧﻈﺮ ﺗﻌﺪاد ﺿﺮب ﭼﻘﺪر اﺳﺖ؟‬
‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫ﭘﺎﺳﺦ‪ :‬ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﻫﻨﺮﺟﻮﯾﺎن ﺑﺎ ﭼﻨﯿﻦ ﺳﺆاﻻﺗﯽ ﻣﻮاﺟﻪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ اﺑﺘـﺪا‬
‫ﺿـﺮب‬ ‫ﺿﺮب و ﭼﻨـﮓ ﻧﻘﻄـﻪدار‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ‪ :‬ﺳﯿﺎه ﻧﻘﻄﻪ دار‬
‫‪4‬‬ ‫‪2‬‬
‫ﺑﺎﯾﺪ ﻣﯿﺰان ﻧﻤﺎي داده ﺷﺪه را ﺗﻌﺮﯾﻒ و واﺣﺪ ﺿﺮب آنرا ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫اﺳﺖ و ﭼﻮن ﺳﻔﯿﺪ ﻧﻘﻄﻪدار )واﺣﺪ ﺿﺮب( ﺷﺶ ﺑﺮاﺑﺮ ﭼﻨـﮓ اﺳـﺖ‪،‬‬
‫‪1‬‬ ‫ﺳﭙﺲ ارزش زﻣﺎﻧﯽ ﺳﺎﯾﺮ اَﺷـﮑﺎل ﻧـﺖ را ﻧﺴـﺒﺖ ﺑـﻪ واﺣـﺪ ﺿـﺮب‬
‫ﺿﺮب ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﭼﻨﮓ‬
‫‪6‬‬ ‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ و ﺑﯿﺎن ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪.‬‬
‫‪9‬‬ ‫‪ -3‬ارزش زﻣﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎه را ازﻧﻈﺮ ﺗﻌﺪاد ﺿـﺮب در دو ﻣﯿـﺰان ‪ 24‬و‬
‫‪8‬‬
‫ﻫﻤﺎنﻃﻮرﮐـﻪ ﻗـﺒﻼً ﮔﻔﺘـﻪ ﺷـﺪ ‪ 68‬ﺗﺮﮐﯿﺒـﯽ‪ ،‬ﻣ‪‬ﻌ‪‬ـﺮِّّف ﻣﯿﺰاﻧـﯽ اﺳـﺖ‬
‫ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﮐﻨﯿﺪ؟‬
‫دوﺿﺮﺑﯽ ﮐﻪ ﻫﺮ ﺿﺮب آن ﺳﯿﺎه ﻧﻘﻄﻪدار اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ‪:‬‬
‫ﭘﺎﺳﺦ‪ :‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﻌﺮﯾﻒ‪ ،‬واﺣﺪ ﺿﺮب در ﻣﯿـﺰان ‪ ، 24‬ﺳـﯿﺎه ودر‬ ‫‪1‬‬
‫ﺿﺮب اﺳﺖ‪ .‬ﭼﺮا ﮐﻪ دراﯾﻦ ﻣﯿﺰان ﻣﺠﻤﻮع ارزش زﻣﺎﻧﯽ‬ ‫ﭼﻨﮓ‬
‫ﺳﯿﺎه ﻧﻘﻄﻪدار اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺳﯿﺎه در ﻣﯿﺰان ‪ ،‬ﯾـﮏ‬
‫‪2‬‬
‫‪، 98‬‬ ‫ﻣﯿﺰان ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ‬ ‫‪3‬‬
‫‪4‬‬
‫‪2‬‬
‫ﺳﻪ ﭼﻨﮓ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ﯾﮏ ﺿﺮب )ﺳﯿﺎه ﻧﻘﻄﻪدار( اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺿﺮب اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪، 98‬‬ ‫ﺿﺮب و در ﻣﯿﺰان‬ ‫‪1‬‬
‫‪3‬‬ ‫ﺿﺮب اﺳﺖ‪ .‬ﭼﺮا ﮐﻪ دوﻻﭼﻨﮓ ﻧﺼﻒ ﭼﻨﮓ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫دوﻻﭼﻨﮓ‬
‫‪6‬‬
‫را ﺑﻨﻮﯾﺴﯿﺪ؟‬ ‫‪ 98‬ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ‬ ‫‪ -4‬ﺷﺒﺎﻫﺖ و ﺗﻔﺎوت دو ﻣﯿﺰان ﺳﺎده و‬
‫‪2‬‬
‫‪2‬‬
‫‪4‬‬ ‫ﺿﺮب اﺳﺖ‪ .‬ﭼﺮا ﮐﻪ ﺳﯿﺎه دوﺑﺮاﺑﺮ ﭼﻨﮓ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺳﯿﺎه‬
‫‪3‬‬
‫ﭘﺎﺳﺦ‪ :‬اﺑﺘﺪا ﻻزم اﺳﺖ ﮐﻪ ﻫﺮ دو ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺷﻮد‪ .‬آﻧﭽﻪ ﮐـﻪ‬
‫ﺳﯿﺎه ﻧﻘﻄﻪدار ﻃﺒﻖ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﯿﺰان ‪ ، 68‬ﯾﮏ ﺿﺮب اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺎﯾﺪ در ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﭼﻨﯿﻦ ﺳﺆاﻻﺗﯽ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﯿﺮد ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪ :‬ﻧﻮع‬ ‫‪4‬‬
‫ﺿﺮب اﺳﺖ‪ .‬ﭼﺮا ﮐﻪ ﺳﻔﯿﺪ ﭼﻬﺎر ﺑﺮاﺑﺮ ﭼﻨﮓ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺳﻔﯿﺪ‬
‫ﻣﯿﺰان‪ ،‬ﺗﻌﺪاد ﺿﺮب و ﺷﮑﻞ واﺣﺪ ﺿﺮب‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ دو ﻣﯿـﺰان ﻣـﺬﮐﻮر‬ ‫‪3‬‬
‫ﭘﺎﺳﺦ‪ :‬آﻧﭽﻪ ﮐﻪ ﻣﯿﺰان ﻫﺎي ﺳﺎده و ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ را از ﻫﻢ ﺗﻤﯿﺰ ﻣﯽدﻫـﺪ‬ ‫‪2‬‬
‫‪4‬‬
‫ﻫﯿﭻ وﺟﻪ ﺗﺸﺎﺑﻬﯽ ﻧﺨﻮاﻫﻨﺪ داﺷﺖ‪ .‬اﻣﺎ داراي ﺳـﻪ ﺗﻔـﺎوت ﻫﺴـﺘﻨﺪ‪:‬‬
‫ﻧﺤﻮة ﺗﻘﺴﯿﻤﺎت ﻃﺒﯿﻌﯽ واﺣﺪ ﺿﺮب اﺳـﺖ‪ .‬ﺑﻨـﺎﺑﺮاﯾﻦ ﭘﺎﺳـﺦ ﺻـﺤﯿﺢ‬ ‫ﺳﺎده اﻣﺎ ‪ 98‬ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ اﺳﺖ‪ 24 .‬دوﺿﺮﺑﯽ اﻣﺎ ‪ 98‬ﺳﻪﺿـﺮﺑﯽ اﺳـﺖ‪ 24 .‬داراي‬
‫ﮔﺰﯾﻨﮥ )ب( ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫واﺣﺪ ﺿﺮب ﺳﯿﺎه و ‪ 98‬داراي واﺣﺪ ﺿﺮب ﺳﯿﺎه ﻧﻘﻄﻪدار اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -9‬ﮐﺪام ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎ ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ؟‬ ‫‪ -5‬ﺷﺒﺎﻫﺖ و ﺗﻔﺎوت دو ﻣﯿﺰان ‪ 24‬ﺳﺎده و ‪ 68‬ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ را ﺑﻨﻮﯾﺴﯿﺪ؟‬
‫د( ‪ 94‬ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ‬ ‫ج( ‪ 28‬ﺳﺎده‬ ‫ب( ‪ 98‬ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ‬ ‫اﻟﻒ( ‪ 34‬ﺳﺎده‬ ‫ﭘﺎﺳﺦ‪ :‬در ﺷﺒﺎﻫﺖ اﯾﻦ دو ﻣﯿـﺰان ﺑﺎﯾـﺪ ﮔﻔـﺖ ﮐـﻪ ﻫـﺮ دو ﻣﯿـﺰان‬
‫ﻫﻤﺎنﻃﻮرﮐﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ ﺑﺮاي ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﺒﺎﻫﺖ وﺗﻔﺎوت دو ﻣﯿـﺰانﻧﻤـﺎ‬ ‫دوﺿﺮﺑﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﻣﺎ داراي دو ﺗﻔﺎوت ﻣﯽﺑﺎﺷـﻨﺪ‪ 24 :‬ﻣﯿﺰاﻧـﯽ ﺳـﺎده ﺑـﺎ‬
‫ﻻزم اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻧﻮع ﻣﯿـﺰان‪ ،‬ﺗﻌـﺪاد ﺿـﺮب در ﻫـﺮ ﻣﯿـﺰان و واﺣـﺪ‬ ‫واﺣﺪ ﺿﺮب ﺳﯿﺎه اﺳﺖ درﺣﺎﻟﯽﮐﻪ ‪ 68‬ﻣﯿﺰاﻧﯽ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﺑﺎ واﺣـﺪ ﺿـﺮب‬
‫ﺿﺮب ﺗﻮﺟﻪ ﻧﻤﺎﯾﯿﻢ‪.‬‬ ‫ﺳﯿﺎه ﻧﻘﻄﻪدار اﺳﺖ‪.‬‬
‫از آﻧﺠﺎ ﮐﻪ در ﮔﺰﯾﻨﻪﻫﺎي داده ﺷﺪه دو ﻣﯿـﺰانﻧﻤـﺎي ‪ 34‬و ‪ 28‬ﻣ‪‬ﻌ‪‬ـﺮِّّف‬ ‫‪ -6‬واﺣﺪ ﺿﺮب در ﮐﺪام ﻣﯿﺰان ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﺳﯿﺎه اﺳﺖ؟‬
‫ﻣﯿﺰان ﺳﺎده و دو ﻣﯿﺰان ﻧﻤﺎي ‪ 98‬و ‪ 94‬ﻣ‪‬ﻌ‪‬ﺮِّّف ﻣﯿﺰان ﺗﺮﮐﯿﺒـﯽ ﻣـﯽﺑﺎﺷـﻨﺪ‪،‬‬ ‫ﭘﺎﺳﺦ‪ :‬ﺳﯿﺎه ﻧﻤﯽﺗﻮاﻧﺪ واﺣﺪ ﺿﺮب در ﻣﯿﺰانﻫـﺎي ﺗﺮﮐﯿﺒـﯽ ﺑﺎﺷـﺪ‪.‬‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﻮع ﻣﯿﺰان ﻫﺎ‪ ،‬ﮐﻤﮑﯽ در اﻧﺘﺨﺎب ﮔﺰﯾﻨﮥ درﺳﺖ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﮐﺮد‪.‬‬ ‫زﯾﺮا واﺣﺪ ﺿﺮب در ﻣﯿﺰانﻫﺎي ﺗﺮﮐﯿﺒـﯽ ﺑﺎﯾـﺪ ﺑـﻪﻃـﻮر ﻃﺒﯿﻌـﯽ ﻗﺎﺑـﻞ‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ازآﻧﺠﺎ ﮐﻪ ﻫﺮ ﻣﯿﺰان ﻧﻤﺎ واﺟﺪ واﺣﺪ ﺿـﺮﺑﯽ ﻣﺘﻔـﺎوت اﺳـﺖ‬ ‫ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑﻪ ﺳﻪ ﻗﺴﻤﺖ ﻣﺴﺎوي ﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬در ﺻـﻮرﺗﯽ ﮐـﻪ ﺳـﯿﺎه ﺑـﻪﻃـﻮر‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ واﺣﺪ ﺿﺮب ﻧﯿﺰ در ﺗﻌﯿﯿﻦ ﭘﺎﺳﺦ درﺳﺖ ﺑﯽﻓﺎﯾﺪه اﺳـﺖ‪ .‬اﻣـﺎ‬ ‫ﻃﺒﯿﻌﯽ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑﻪ دو ﻗﺴﻤﺖ ﻣﺴﺎوي ﻣـﯽﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬ﺑﻨـﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻣﯿـﺰان‬
‫ﺑﺎ ﮐﻤﯽ دﻗﺖ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻣﯽﺷﻮﯾﺪ آﻧﭽﻪ ﮐﻪ ﯾﮏ ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎ را از ﺑﻘﯿـﻪ ﺗﻤﯿـﺰ‬ ‫ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﺑﺎ واﺣﺪ ﺿﺮب ﺳﯿﺎه وﺟﻮد ﻧﺪارد‪.‬‬
‫‪،3‬‬
‫‪4‬‬
‫ﻣﯽدﻫﺪ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﻌﺪاد ﺿﺮب در ﻫﺮ ﻣﯿﺰان اﺳـﺖ‪ .‬ﻣﯿـﺰانﻧﻤﺎﻫـﺎي‬ ‫‪ -7‬ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎﯾﯽ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﯾﮏ ﻣﯿﺰان ﭼﻬﺎر ﺿﺮﺑﯽ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﺑﺎ واﺣـﺪ‬
‫ﻣ‪‬ﻌ‪‬ﺮِّّف ﯾـﮏ ﻣﯿـﺰان دو‬ ‫‪2‬‬
‫‪8‬‬
‫ﻣ‪‬ﻌ‪‬ﺮِّّف ﻣﯿﺰانﻫﺎي ﺳﻪ ﺿﺮﺑﯽ و ﻣﯿﺰان‬ ‫‪9‬‬
‫‪4‬‬
‫‪ 98‬و‬ ‫ﺿﺮب ﺳﻔﯿﺪ ﻧﺎم ﺑﺒﺮﯾﺪ؟‬
‫ﺿﺮﺑﯽ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﭘﺎﺳﺦ درﺳﺖ ﮔﺰﯾﻨﮥ )ج( اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﭘﺎﺳﺦ‪ :‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﭘﺎﺳﺦ ﺳﺆال ﻗﺒﻞ ﭼﻨـﯿﻦ ﻣﯿـﺰان و ﻣﯿـﺰانﻧﻤـﺎﯾﯽ‬
‫‪ -10‬ﮐﺪام ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎ ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ ؟‬ ‫وﺟﻮد ﻧﺨﻮاﻫﺪ داﺷﺖ‪.‬‬
‫‪ 16‬ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ‬
‫‪9‬‬
‫‪ 12‬ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ د(‬
‫‪8‬‬
‫اﻟﻒ( ‪ 68‬ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ب( ‪ 98‬ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ج(‬ ‫‪ -8‬وﺟﻪ ﺗﻤﺎﯾﺰ دو ﻧﻮع ﻣﯿﺰان ﺳﺎده و ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ در ﮐﺪام ﮔﺰﯾﻨﻪ آورده‬
‫ﭘﺎﺳﺦ‪ :‬در اﯾﻨﺠﺎ ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر ﺗﻌﯿﯿﻦ ﭘﺎﺳﺦ درﺳﺖ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﻮع ﻣﯿـﺰان‬ ‫ﺷﺪه اﺳﺖ؟‬
‫و ﺗﻌﺪاد ﺿﺮب ﺑﯽﻓﺎﯾﺪه اﺳﺖ‪ .‬آﻧﭽـﻪ ﮐـﻪ اﻧﺘﺨـﺎب ﮔﺰﯾﻨـﮥ درﺳـﺖ را‬ ‫ب( ﺗﻘﺴﯿﻤﺎت ﻃﺒﯿﻌﯽ واﺣﺪ ﺿﺮب‬ ‫اﻟﻒ( ﺗﻌﺪاد ﺿﺮب‬
‫‪12‬‬
‫‪8‬‬
‫ﻣ‪‬ﯿ‪‬ﺴ‪‬ﺮ ﻣﯽﺳﺎزد ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ واﺣﺪ ﺿﺮب اﺳﺖ‪ .‬ﻣﯿﺰان ﻧﻤﺎﻫﺎي ‪ 68‬و ‪ 98‬و‬ ‫د( ﻫﻤﮥ ﻣﻮارد‬ ‫ج( ﺗُﻨﺪا‬
‫ﻣ‪‬ﻌ‪‬ﺮِّّف ﻣﯿﺰانﻫﺎﯾﯽ ﺑﺎ واﺣﺪ ﺿﺮب ﺳﯿﺎه ﻧﻘﻄﻪدار ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ درﺣـﺎﻟﯽﮐـﻪ‬
‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 74‬در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ ﻋﺪد ﺑﺎﻻﯾﯽ ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎي ﻣﯿﺰان ﺳـﺎده ﺳـﻪ‬ ‫ﻣ‪‬ﻌ‪‬ﺮِّّف ﻣﯿﺰاﻧﯽ ﺑﺎ واﺣﺪ ﺿﺮب ﭼﻨـﮓ ﻧﻘﻄـﻪدار اﺳـﺖ‪.‬‬ ‫‪9‬‬
‫‪16‬‬
‫ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎي‬
‫‪3‬‬
‫ﺑﺮاﺑﺮ و ﻋﺪد ﭘﺎﯾﯿﻨﯽ آن دو ﺑﺮاﺑﺮ ﺷﻮد ـ ﮔﻮﯾﯽ ﻣﯿﺰانﻧﻤـﺎ در ﻧﺴـﺒﺖ‬ ‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﭘﺎﺳﺦ درﺳﺖ ﮔﺰﯾﻨﮥ )د( ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪2‬‬
‫ﺿﺮب ﺷﻮد ـ ﻣﯽﺗﻮان ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎي ﻣﯿﺰان ﺳﺎده را ﺑﻪ ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎي ﻣﯿـﺰان‬
‫راﺑﻄﮥ ﻣﯿﺰان ﺳﺎده و ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ‬
‫ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫اﺑﺘﺪا ﻻزم اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺗﻔـﺎوت ﻣﯿـﺰان ﺳـﺎده و ﺗﺮﮐﯿﺒـﯽ اﺷـﺎره ﺷـﻮد‪.‬‬
‫ﻫﻤﺎنﻃﻮرﮐﻪ ﻗﺒﻼً در ﺗﻌﺮﯾﻒ آﻧﻬﺎ ذﮐـﺮ ﺷـﺪ واﺣـﺪ ﺿـﺮب در ﻣﯿـﺰان‬
‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 75‬ﻣﻌﻤﻮﻻً ﻫﻨﺮﺟﻮﯾﺎن ﻧﻤﯽداﻧﻨﺪ ﮐﻪ ﭼﺮا ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣﯿـﺰان‬ ‫ﺳﺎده ﺑﻪﻃﻮر ﻃﺒﯿﻌﯽ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑـﻪ دو ﻗﺴـﻤﺖ ﻣﺴـﺎوي و در ﻣﯿـﺰان‬
‫‪3‬‬ ‫ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﺑﻪﻃﻮر ﻃﺒﯿﻌﯽ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑﻪ ﺳﻪ ﻗﺴﻤﺖ ﻣﺴﺎوي ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺿﺮب ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺳﺎده ﺑﻪ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ‪ ،‬ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎي ﻣﯿﺰان ﺳﺎده را در ﮐﺴﺮ‬
‫‪2‬‬ ‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﯿﺎن ﺷﺪ ﺷﮑﻠﯽ از ﻧﺖ ﮐﻪ ﯾﮏ ﻧﻘﻄﮥ ﺗﻤﺪﯾﺪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷـﺪ‬
‫ﻫﻤﺎنﻃﻮرﮐﻪ ﻗﺒﻼً ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ ﺑﺎ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻦ ﯾـﮏ ﻧﻘﻄـﻪ ﺳـﻤﺖ راﺳـﺖ‬
‫‪3‬‬
‫ﺑﻪﻃﻮر ﻃﺒﯿﻌﯽ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑﻪ ﺳﻪ ﻗﺴﻤﺖ ﻣﺴﺎوي ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮاﺑﺮﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺑﺎ ﻧﻘﻄـﻪدار‬ ‫ﺷﮑﻠﯽ از ﻧﺖ‪ ،‬ارزش زﻣﺎﻧﯽ آن ﻧﺖ‬
‫‪2‬‬ ‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻦ ﯾﮏ ﻧﻘﻄﻪ ﺳﻤﺖ راﺳﺖ ﻫﺮ واﺣﺪ ﺿـﺮب در‬
‫ﺷﺪن ﺗﻤﺎم واﺣﺪﻫﺎي ﺿﺮب در ﻣﯿﺰان ﺳﺎده‪ ،‬ﻧﺴﺒﺘﯽ از ﮔﺮد ﮐﻪ در ﻣﯿـﺰان‬
‫ﻣﯿﺰان ﺳﺎده اﯾﻦ اﻣﮑﺎن را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽآورد ﮐﻪ آنرا ﺑﻪ ﯾﮏ ﻣﯿﺰان ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ‬
‫‪3‬‬
‫ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﻣﺤﺼﻮر ﺷﺪه اﺳﺖ ﻧﯿﺰ‬ ‫ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻧﻤﺎﯾﯿﻢ‪ .‬ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪ اﮔﺮ ﺳﻤﺖ راﺳﺖ ﻫـﺮ ﺿـﺮب از ﻣﯿـﺰان‬
‫‪2‬‬
‫ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ از آﻧﺠﺎ ﮐﻪ ﻣﺤﺘﻮاي ﯾﮏ ﻣﯿﺰان ـ ﮐﻪ ﻧﺴﺒﺘﯽ از ﮔﺮد‬ ‫ﺳﺎدة ‪ 24‬ﻧﻘﻄﻪاي ﻗﺮار ﺑﮕﯿﺮد ﺑﻪ ﻣﯿﺰان ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ‪ 68‬ﺗﺒـﺪﯾﻞ ﻣـﯽﺷـﻮد‪ ،‬اﮔـﺮ‬
‫اﺳﺖ ـ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﯿﺰان ﻧﻤﺎ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬ﻻﺟـﺮم ﻧﻘﻄـﻪدارﺷـﺪن ﺗﻤـﺎم‬ ‫ﺳﻤﺖ راﺳﺖ ﻫﺮ ﺿﺮب از ﻣﯿﺰان ﺳﺎدة ‪ 34‬ﻧﻘﻄﻪاي ﻗﺮار ﺑﮕﯿﺮد ﺑﻪ ﻣﯿﺰان‬
‫‪3‬‬
‫ﺑﺮاﺑـﺮ ﺷـﺪن ﻣﺤﺘـﻮاي‬ ‫واﺣﺪﻫﺎي ﺿﺮب در ﯾﮏ ﻣﯿﺰان ﺳﺎده ﺳﺒﺐ‬ ‫ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ‪ 98‬ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣﯽﺷﻮد واﮔﺮ ﺳﻤﺖ راﺳﺖ ﻫﺮ ﺿﺮب از ﻣﯿﺰان ﺳﺎدة‬
‫‪2‬‬
‫‪3‬‬ ‫‪ 12‬ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪ 44‬ﻧﻘﻄﻪاي ﻗﺮار ﺑﮕﯿﺮد ﺑﻪ ﻣﯿﺰان ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ‬
‫ﺑﺮاﺑﺮ ﺷﺪن ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎي آن ﻣﯿﺰان ﻧﯿﺰ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﻣﯿﺰان و در ﻧﺘﯿﺠﻪ‬ ‫‪8‬‬
‫‪2‬‬
‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 76‬ﻫﻤﺎنﻃﻮرﮐﻪ ﮔﻔﺘـﻪ ﺷـﺪ در ﺻـﻮرﺗﯽ ﮐـﻪ ﻋـﺪد ﺑـﺎﻻﯾﯽ‬
‫‪2‬‬ ‫→ | ‪ ‬‬ ‫‪6‬‬
‫| ‪. .‬‬
‫ﻣﯿﺰان ﻧﻤﺎي ﻣﯿﺰان ﺳﺎده ﺳﻪ ﺑﺮاﺑـﺮ و ﻋـﺪد ﭘـﺎﯾﯿﻨﯽ آن دو ﺑﺮاﺑـﺮ ﺷـﻮد‪،‬‬ ‫‪4‬‬
‫و‪ 2‬و‪1‬‬
‫‪8‬‬
‫وو‪ 2‬وو‪1‬‬
‫ﻣﯿﺰان ﺳﺎده ﺑﻪ ﻣﯿﺰان ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺑـﺎ ﺗﻘﺴـﯿﻢ ﻋـﺪد‬
‫ﺑﺎﻻﯾﯽ در ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎي ﻣﯿﺰان ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﺑﺮ ﻋﺪد ﺳﻪ و ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻋـﺪد ﭘـﺎﯾﯿﻨﯽ‬
‫‪3‬‬
‫‪4‬‬
‫→ | ‪  ‬‬ ‫‪9‬‬
‫‪8‬‬ ‫| ‪. . .‬‬
‫و‪ 3‬و‪ 2‬و‪1‬‬ ‫وو‪ 3‬وو‪ 2‬وو‪1‬‬
‫آن ﺑﺮ ﻋﺪد دو‪ ،‬ﻣﯿﺰان ﺳﺎدة اوﻟﯿﻪ ﺣﺎﺻﻞ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪4‬‬
‫‪4‬‬
‫→ | ‪   ‬‬ ‫‪12‬‬
‫‪8‬‬ ‫| ‪. . . .‬‬
‫و‪ 4‬و‪ 3‬و‪ 2‬و‪1‬‬ ‫وو‪ 4‬وو‪ 3‬وو‪ 2‬وو‪1‬‬
‫در ﻣﯿﺰان ﻫﺎي ﺳﻪﺿﺮﺑﯽ ﺿﺮب اول ﻗﻮي و ﺿﺮبﻫﺎي دوم وﺳﻮم‬ ‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 77‬ﺑﺎ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣﯿﺰان ﺳﺎده ﺑﻪ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ و ﺑﺎﻟﻌﮑﺲ ﺗﻌﺪاد ﺿﺮب‬
‫ﺿﻌﯿﻒ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﺿﺮب ﺳﻮم ﺿﻌﯿﻒﺗﺮ از ﺿـﺮب‬ ‫ﻣﻮﺟﻮد در ﻣﯿﺰان‪ ،‬ﺗﻐﯿﯿﺮي ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﮐﺮد ﺑﻠﮑﻪ ﻧﺤﻮة ﺗﻘﺴـﯿﻤﺎت ﻃﺒﯿﻌـﯽ‬
‫دوم ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫واﺣﺪ ﺿﺮب دﺳﺘﺨﻮش ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪ ‪ 24‬ﻣﯿﺰاﻧـﯽ اﺳـﺖ ﺳـﺎدة دوﺿـﺮﺑﯽ‪ ،‬ﺑﻨـﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻣﯿـﺰان‬
‫ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ‪ 68‬ﮐﻪ از آن ﺑﺪﺳﺖ ﻣﯽآﯾﺪ ﻧﯿﺰ دوﺿﺮﺑﯽ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨـﯿﻦ‬
‫ﻣﯿﺰان ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ‪ 98‬ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻣﯿﺰان ﺳﺎدة ‪ 34‬ﺳﻪﺿﺮﺑﯽ اﺟﺮا ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪2‬‬
‫‪4‬‬
‫→ | ‪ ‬‬ ‫‪6‬‬
‫‪8‬‬ ‫| ‪. .‬‬
‫و‪ 2‬و‪1‬‬ ‫وو‪ 2‬وو‪1‬‬
‫ﺑﻪ اﺳﺘﺜﻨﺎي ﺑﻌﻀﯽ آﺛﺎر ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺎزورﮐﺎ )‪ (Mazurka‬ﮐﻪ در آن ﮔﺎﻫﯽ‬
‫ﺿﺮب دوم و ﮔﺎﻫﯽ ﺿﺮب ﺳﻮم ﻗﻮي اﺟﺮا ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪3‬‬
‫‪4‬‬
‫→ | ‪  ‬‬ ‫‪9‬‬
‫‪8‬‬ ‫| ‪. . .‬‬
‫و‪ 3‬و‪ 2‬و‪1‬‬ ‫وو‪ 3‬وو‪ 2‬وو‪1‬‬
‫در ﻣﯿﺰانﻫﺎي ﭼﻬﺎرﺿﺮﺑﯽ ﻧﯿﺰ ﺿﺮب اول ﻗﻮي و ﺑـﺎﻗﯽ ﺿـﺮبﻫـﺎ‬
‫ﺿﻌﯿﻒ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻗﻮت و ﺿﻌﻒ ﺿﺮبﻫﺎ در ﻣﯿﺰان‬
‫ﻏﺎﻟﺒﺎً ﻫﻨﺮﺟﻮﯾﺎن ﺿﺮب ﺳﻮم را ﻧﯿﻤﻪ ﻗﻮي ﻣﯽداﻧﻨﺪ‪ .‬اﻣﺎ در ﺻﻮرﺗﯽ‬
‫ﮐﻪ ﻗﻄﻌﻪاي ﭼﻬﺎرﺿﺮﺑﯽ اﯾﻦﮔﻮﻧﻪ اﺟﺮا ﺷـﻮد )ﺑـﺎ ﺿـﺮب ﺳـﻮم ﻧﯿﻤـﻪ‬ ‫ﻫﻤﺎنﻃﻮرﮐﻪ ﻗﺒﻼً ﻧﯿﺰ اﺷﺎره ﺷﺪ آﻧﭽﻪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎم ﺷﻨﯿﺪن ﯾـﮏ ﻗﻄﻌـﮥ‬
‫ﻗﻮي( ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺷﻨﻮﻧﺪه آنرا دو ﺿﺮﺑﯽ درك ﮐﻨﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ از آﻧﺠﺎ ﮐﻪ‬ ‫ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ ﺳﺒﺐ ﺗﻔﮑﯿﮏ ﻣﯿﺰانﻫﺎي ﭘﯽ درﭘﯽ و ﺗﺸﺨﯿﺺ ﺗﻌﺪاد ﺿـﺮب‬
‫ﺿﺮب ﺳﻮم ﻣ‪‬ﻘَﺴ‪ّ‬ﻢ ﻣﯿﺰان ﺑﻪ دو ﻧﯿﻤﮥ ﻣﺴﺎوي اﺳﺖ ﺿﺮبﻫﺎي ﮐﻨـﺎري‬ ‫در ﻫﺮ ﻣﯿﺰان ﻣﯽﺷﻮد ﻗﻮيﺗﺮ ﺑﻮدن ﺿﺮب اول ﻣﯿﺰان ﻧﺴﺒﺖ ﺑـﻪ ﺳـﺎﯾﺮ‬
‫)دوم و ﭼﻬﺎرم( ﺿﻌﯿﻒ ﺗﺮ از ﺿﺮب ﺳﻮم درك ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺑﻬﺘﺮ‬ ‫ﺿﺮب ﻫﺎي ﻣﯿﺰان اﺳﺖ‪ .‬ﻗﺎﻋـﺪة ﻋﻤـﻮﻣﯽ در ﻣـﻮرد ﺷـﺪت و ﺿـﻌﻒ‬
‫اﺳﺖ ﺿﺮب ﺳﻮم را ﻧﯿﻤﻪ ﺿﻌﯿﻒ درﻧﻈﺮ ﺑﮕﯿﺮﯾﻢ‪.‬‬ ‫ﺿﺮبﻫﺎ در ﻣﯿﺰان )ﺳﺎده و ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ( ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ اﺳﺖ‪:‬‬
‫در ﻣﯿﺰانﻫﺎي دوﺿﺮﺑﯽ ﺿﺮب اول ﻗﻮي و ﺿﺮب دوم ﺿـﻌﯿﻒ در‬
‫ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻻزم ﺑﻪذﮐﺮ اﺳﺖ ﺿﺮب ﻧﯿﻤﻪ ﺿﻌﯿﻒ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺿﺮب ﺿـﻌﯿﻒ از‬
‫ﺷﺪت ﺑﯿﺸﺘﺮي ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 78‬ﺗﻮاﻟﯽ ﯾﮑﯽ در ﻣﯿـﺎن ﺿـﺮبﻫـﺎي ﻗـﻮي و ﺿـﻌﯿﻒ در‬
‫ﻗﻄﻌﺎت ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ دوﺿﺮﺑﯽ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺳﺒﺐ ﻣﯽﺷﻮد ﺗﺎ آن ﻗﻄﻌﻪ ﭼﺎﺑـﮏ‪،‬‬
‫ﭘﺮﺗﺤﺮك و ﭘﺮاﻧﺮژيﺗﺮ از ﻗﻄﻌﺎت ﭼﻬﺎرﺿﺮﺑﯽ درك ﺷـﻮد‪ .‬ﺑـﻪ ﻫﻤـﯿﻦ‬
‫ﺧﺎﻃﺮ اﺳﺖ ﮐﻪ دو ﻣﯿﺰان دوﺿﺮﺑﯽ ﻫﻤﺎﻧﻨـﺪ ﯾـﮏ ﻣﯿـﺰان ﭼﻬﺎرﺿـﺮﺑﯽ‬
‫ﺷﻨﯿﺪه و درك ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪) .‬رﺟﻮع ﮐﻨﯿﺪ ﺑﻪ ﻧﮑﺘﻪ ‪(57‬‬
‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 79‬ﻃﺒﻖ ﻗﺎﻋﺪه در ﻣﯿﺰان ﻫﺎي ﺳﺎده‪ ،‬ﻧﯿﻤـﮥ اول ﻫـﺮ ﺿـﺮب‬
‫ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ در ﺷﮑﻞ ﺑﺎﻻ ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻣﯽﺷﻮد اﯾﻦ ﻗﻄﻌـﻪ‪ ،‬از ﺿـﺮب‬ ‫)ﭼﻪ ﻗﻮي و ﭼﻪ ﺿﻌﯿﻒ( ﻗﻮيﺗـﺮ از ﻧﯿﻤـﻪي دوم آن در ﻧﻈـﺮ ﮔﺮﻓﺘـﻪ‬
‫آﺧﺮِ ﻣﯿﺰان )ﺿﺮب ﺳﻮم( آﻏﺎز ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬اﮔﺮ ﻣﻮﺳـﯿﻘﯽ ﺑﺠـﺎي آﻏـﺎز از‬ ‫‪1‬‬
‫ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﻫﻤﯿﻦﻃﻮر در ﻣﯿﺰان ﻫـﺎي ﺗﺮﮐﯿﺒـﯽ‪ ،‬ﺛُﻠْـﺚ‪ ( ) ‬اﺑﺘـﺪاي ﻫـﺮ‬
‫اﺑﺘﺪاي ﺿﺮب اول‪ ،‬از ﺳﺎﯾﺮ ﻗﺴﻤﺖﻫﺎ و ﺿﺮبﻫﺎي ﻣﯿﺰان آﻏﺎز ﺷـﻮد‪،‬‬ ‫‪3‬‬
‫ﺿﺮب ﻗﻮي ﺗﺮ از ﻣﺎﺑﻘﯽ ﺿﺮب اﺳﺖ‪ .‬ﺛُﻠْﺚ‪ ‬ﺳﻮم ﻧﯿﺰ ﺿﻌﯿﻒﺗﺮ از ﺛُﻠْﺚ‪‬‬
‫ﻣﯿﺰان آﻏﺎزﯾﻦ را آﻧﺎﮐﺮوﺳﯿﺲ‪ 1‬ﻣﯽﻧﺎﻣﻨﺪ‪.‬‬
‫دوم ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺿﺮب ﺑﺎﻻ‬
‫ﻫﻤﺎنﻃﻮرﮐﻪ در ﺷﮑﻞ ﺑﺎﻻ ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻣﯽﺷﻮد اﯾﻦ ﻗﻄﻌﻪ ﻧَﻪ از ﺿﺮب‬
‫آﺧﺮ ﮐﻪ از ﻧﯿﻤﮥ دومِ ﺿﺮبِ دوم ﻣﯿﺰان آﻏﺎز ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﮔﺎﻫﯽ ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ ﺑﺎ ﺿﺮب آﺧﺮ و ﯾﺎ ﻗﺴﻤﺘﯽ از ﺿﺮب آﺧـﺮ ﻣﯿـﺰان ﺷـﺮوع‬
‫ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪﻫﺮﺣﺎل ﺿﺮب آﺧﺮي ﮐﻪ ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ ﺑﺎ آن آﻏﺎز ﻣﯽﺷﻮد را ﺿﺮب‬
‫_________________________________________________‬ ‫ﺑﺎﻻ )‪ (up-Beat‬و ﯾﺎ ﺑﻪ زﺑﺎن آﻟﻤﺎﻧﯽ آوف‪ ‬ﺗﺎﮐْﺖ )‪ (Auftakt‬ﻣﯽﮔﻮﯾﻨﺪ‪.‬‬
‫)‪1- Anacrusis (Eng.‬‬
‫ﺿﺮب ﺿﻌﯿﻒ ﯾﺎ ﻗﺴﻤﺖ ﻫـﺎي ﺿـﻌﯿﻒ ﺿـﺮب ﺑـﺮ روي ﺿـﺮب ﯾـﺎ‬ ‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 80‬ﻫﺮ ﺿﺮب ﺑﺎﻻﯾﯽ ﻣﺘﻌﻠـﻖ ﺑـﻪ ﯾـﮏ ﻣﯿـﺰان آﻧﺎﮐﺮوﺳـﯿﺲ‬
‫ﻗﺴﻤﺖﻫﺎي ﻗﻮي ﺿﺮب ﭘﺲ از ﺧﻮد اﻣﺘﺪاد ﯾﺎﺑﺪ ﺑﺎ ﺗﺄﮐﯿﺪ اﺟﺮا ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬ ‫اﺳﺖ اﻣﺎ ﻫﺮ ﻣﯿﺰان آﻧﺎﮐﺮوﺳﯿﺲ ﻟﺰوﻣﺎً از ﺿﺮب ﺑﺎﻻ آﻏﺎز ﻧﻤﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﻪ ﺗﻌﺪاد ﺿﺮﺑﺎﺗﯽ ﮐﻪ در ﻣﯿﺰان آﻧﺎﮐﺮوﺳﯿﺲ وﺟـﻮد دارد از‬
‫ﻣﯿﺰان آﺧﺮ ﺟﻤﻠﻪ ﯾﺎ ﻗﻄﻌﻪ ﮐﺎﺳﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 82‬اﻏﻠﺐ ﻫﻨﺮﺟﻮﯾﺎن اﯾﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻣـﯽﭘﻨﺪارﻧـﺪ ﮐـﻪ ﺳ‪‬ـﻨﮑُﭗ ﻓﻘـﻂ‬

‫زﻣﺎﻧﯽ اﺗﻔﺎق ﻣﯽاﻓﺘﺪ ﮐﻪ ﺧﻂ اﺗﺤﺎد ﺑﮑـﺎر رﻓﺘـﻪ ﺑﺎﺷـﺪ و ﯾـﺎ ﻫـﺮ ﺧـﻂ‬
‫اﺗﺤﺎدي ﻧﺸﺎﻧﮥ وﻗﻮع ﺳ‪‬ﻨﮑُﭗ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻫﻤﺎنﻃﻮرﮐﻪ ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻣﯽﺷﻮد در ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺳ‪‬ـﻨﮑُﭗ‪ ،‬از ﺧـﻂ اﺗﺤـﺎد‬
‫ﺳﺨﻨﯽ ﺑﻪ ﻣﯿﺎن ﻧﯿﺎﻣﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ آﻧﭽﻪ ﮐﻪ ﺳـﺒﺐ وﻗـﻮع ﺳ‪‬ـﻨﮑُﭗ‬
‫ﻣﯽﺷﻮد اﻣﺘﺪاد ﺻﺪا از ﺿﺮب ﺿﻌﯿﻒ ﯾﺎ ﻗﺴﻤﺖ ﺿﻌﯿﻒ ﻫﺮ ﺿﺮب ﺑﻪ‬
‫ﺿﺮب ﻗﻮي ﯾﺎ ﻗﺴﻤﺖ ﻗﻮي ﺿﺮب ﺑﻌﺪي ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻨـﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻧـﻪ ﺗﻨﻬـﺎ‬
‫ﺧﻂ اﺗﺤﺎد ﻻزﻣﮥ ﺑﺮوز ﺳ‪‬ﻨﮑُﭗ ﻧﯿﺴﺖ ﺑﻠﮑﻪ ﻫﺮ ﺧﻂ اﺗﺤﺎدي ﻧﯿﺰ ﺑﺎﻋﺚ‬
‫ﺑﺮوز ﺳ‪‬ﻨﮑُﭗ ﻧﻤﯽﺷﻮد‪ .‬در ﻣﺜﺎل زﯾﺮ ﻫﯿﭻ ﯾﮏ از ﺧﻄﻮط اﺗﺤﺎد ﺳـﺒﺐ‬ ‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 81‬از آﻧﺠﺎ ﮐﻪ رﻫﺒﺮ اُرﮐﺴﺘﺮ ﺑﺮاي ﻧﺸﺎن دادن ﺿـﺮب آﺧـﺮ‬
‫ﺑﺮوز ﺳ‪‬ﻨﮑُﭗ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻣﯿﺰان دﺳﺖ ﺧﻮد را ﺑﺎﻻ ﻣﯽآورد‪ ،‬ﺿﺮب آﺧـﺮي ﮐـﻪ ﻣﻮﺳـﯿﻘﯽ از آن‬
‫آﻏﺎز ﻣﯽﺷﻮد ﺿﺮب ﺑﺎﻻ ﻧﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪1‬‬
‫ﺳ‪‬ﻨﮑُﭗ‬
‫ﺗﻨﻬﺎ ﺧﻂ اﺗﺤﺎدي ﺳﺒﺐ ﺑﺮوز ﺳ‪‬ﻨﮑُﭗ ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ ﺻﺪا را از ﺿﺮب‬ ‫ﺟﺎﺑﺠﺎﯾﯽ ﻣ‪‬ﻮﻗﺖ ﻗﻮت و ﺿﻌﻒ دو ﺻـﺪاي ﻣﺘـﻮاﻟﯽ را ﺳ‪‬ـﻨﮑُﭗ ﮔﻮﯾﻨـﺪ‪.‬‬
‫ﯾﺎ ﻗﺴﻤﺖ ﺿﻌﯿﻒ ﺑﻪ ﺿﺮب ﯾﺎ ﻗﺴﻤﺖ ﻗﻮي اﻣﺘﺪاد دﻫﺪ‪.‬‬ ‫درﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ ﺻﺪاي ﺿﺮب ﺿﻌﯿﻒ ﯾﺎ ﻗﺴـﻤﺖ ﺿـﻌﯿﻒ ﻫـﺮ ﺿـﺮب‬
‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 83‬ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺳ‪‬ﻨﮑُﭗ ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﺪون ﺧﻂ اﺗﺤﺎد اﯾﺠﺎد ﻣﯽﺷﻮد‬ ‫)ﻗﻮي ﯾﺎ ﺿﻌﯿﻒ( ﺑﺮ روي ﺿﺮب ﻗﻮي ﯾﺎ ﻗﺴﻤﺖ ﻗﻮي ﺿﺮب ﭘﺲ از‬
‫ازﻧﻈﺮ ﻫﻨﺮﺟﻮﯾﺎن ﭘﻨﻬﺎن ﻣﯽﻣﺎﻧﺪ‪:‬‬ ‫ﺧﻮد اﻣﺘﺪاد ﯾﺎﺑﺪ ﺳ‪‬ﻨﮑُﭗ اﺗﻔﺎق ﻣﯽاﻓﺘﺪ‪ .‬ﺑﻪﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ ﺻـﺪاﯾﯽ ﮐـﻪ از‬
‫_________________________________________________‬
‫)‪1- Sycopation (Eng.) , Syncope (Fr.‬‬
‫ـ ﮐﺎرﺑﺮد دﯾﺮﻧـﺪي ﺑﺰرﮔﺘـﺮ از واﺣـﺪ ﺿـﺮب‪ ،‬در ﺿـﺮب ﺿـﻌﯿﻒ‬
‫ﺳﺒﺐ ﺑﺮوز ﺳ‪‬ﻨﮑُﭗ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ـ ﮐﺎرﺑﺮد ﺷﮑﻠﯽ از ﻧﺖ در ﻗﺴﻤﺖ ﻫﺎي ﺿﻌﯿﻒ از ﻫﺮ ﺿـﺮب ﮐـﻪ‬

‫ﺑﺎ اﯾﻨﮑﻪ ﻣﯿﺰان ﻧﻤﺎي ﻗﻄﻌﻪ ‪ 68‬اﺳﺖ از ﻣﯿـﺰان ‪ 6‬ﺗـﺎ ‪ 10‬ﺳـﻪ ﺿـﺮﺑﯽ‬
‫ﺳﺒﺐ اﻣﺘﺪاد ﺻﺪا را ﺑﺮ روي ﺿﺮب ﯾـﺎ ﻗﺴـﻤﺖ ﻗـﻮي ﭘـﺲ از ﺧـﻮد‬
‫ﺳﺎده درك ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻓﺮاﻫﻢ آورد‪ ،‬ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ وﻗﻮع ﺳ‪‬ﻨﮑُﭗ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪1‬‬
‫ﺿﺪﺿﺮب‬
‫در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ ﺿﺮب ﺿﻌﯿﻒ ﯾﺎ ﻗﺴـﻤﺖ ﺿـﻌﯿﻒ‪ ‬ﭘـﺲ از ﺳـﮑﻮت‪،‬‬ ‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 84‬ﺳ‪‬ﻨﮑُﭗ ﺑﺎ ﺟﺎﺑﺠﺎ ﻧﻤﻮدن ﺿﺮبﻫﺎ ﯾﺎ ﻗﺴﻤﺖﻫـﺎي ﻗـﻮي‬
‫ﺻﺪاﯾﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﺮ روي ﺿـﺮبِ ﭘـﺲ از ﺧـﻮد اﻣﺘـﺪاد ﻧﯿﺎﻓﺘـﻪ ﺑﺎﺷـﺪ‬ ‫و ﺿﻌﯿﻒ در ﻣﯿﺰان‪ ،‬ﻧﻈـﻢ ﻃﺒﯿﻌـﯽ ﺗـﻮاﻟﯽ ﺗﺄﮐﯿـﺪﻫﺎ را ﺑـﺮﻫﻢ ﻣـﯽزﻧـﺪ‬
‫ﺿﺪﺿﺮب اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺎده اﺳﺖ‪.‬‬ ‫وﺳﺒﺐ درك ﻣﺘﻔﺎوﺗﯽ از ﻣﺘﺮ ﻧﺰد ﺷﻨﻮده ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺗﺄﮐﯿـﺪي ﮐـﻪ در اﺛـﺮ‬
‫ﺳ‪‬ﻨﮑُﭗ ﺣﺎﺻﻞ ﻣﯽﺷﻮد آﮔُﮕﯿﮏ‪ 1‬ﻧﺎم دارد‪.‬‬
‫در ﻣﺜﺎل ﺑﺎﻻ ﻫﻤﻪ ﺳﮑﻮت ﻫﺎ ﺑﺠﺰ ﺳﮑﻮﺗﯽ ﮐﻪ در ﻣﯿﺰان ﺳﻮم آﻣـﺪه‬ ‫ﻫﻤﺎنﻃﻮرﮐﻪ ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻣﯽﺷﻮد اﯾﻦ ﺟﻤﻠﮥ ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ از ﺿﺮب دوم ﻣﯿﺰان‬
‫ﺳﺒﺐ ﺑﺮوز ﺿﺪ ﺿﺮب ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫اول ﺑﻪ ﺑﻌﺪ دوﺿﺮﺑﯽ درك ﻣﯽﺷﻮد درﺣﺎﻟﯽﮐﻪ ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎي ﻗﻄﻌﻪ ‪ 44‬اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 85‬در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ ﺿﺮب ﺿﻌﯿﻒ ﯾﺎ ﻗﺴﻤﺖ ﺿـﻌﯿﻒ ﭘـﺲ‬ ‫در ﺻﻔﺤﮥ ﺑﻌـﺪ‪ ،‬ﺳـﯿﺰده ﻣﯿـﺰان آﻏـﺎزﯾﻦ از ﯾـﮏ ﻗﻄﻌـﮥ ﻣﻮﺳـﯿﻘﯽ‬
‫از ﺳﮑﻮت‪ ،‬ﺻﺪاﯾﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﺮ روي ﺿﺮب ﻗـﻮي ﯾـﺎ ﻗﺴـﻤﺖ ﻗـﻮي‬ ‫ﺳﺎﺧﺘﮥ اﺳﺘﺎد اﺑﻮاﻟﺤﺴﻦ ﺻﺒﺎ آورده ﺷﺪه اﺳﺖ‪:‬‬
‫ﺿﺮب ﭘﺲ از ﺧﻮد اﻣﺘﺪاد ﯾﺎﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺳ‪‬ﻨﮑُﭗ اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺎده اﺳﺖ‪.‬‬
‫_________________________________________________‬ ‫_________________________________________________‬
‫)‪1- Contra Tempo (It.‬‬ ‫)‪1- Agogik (Ger.‬‬
‫ﺑﻪﻣﻨﻈﻮرﺗﻌﯿﯿﻦ ﺿﺮبﻫـﺎي ﻗـﻮي و ﺿـﻌﯿﻒ و ﺗﻔﮑﯿـﮏ ﻣﯿـﺰانﻫـﺎ‪ ،‬از‬
‫ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎي ﺗﺠﺰﯾﻪ ﺷﺪه ﯾﺎ ﺧﻄـﻮط ﻗـﺎﺋﻢ ﻧﻘﻄـﻪ ﭼـﯿﻦ در ﯾـﮏ ﻣﯿـﺰان‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻂ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻣﯿﺰان ﻣﺨﺘﻠﻂ ﺳﺎده‪ :‬از اﺟﺘﻤﺎع دو ﯾﺎ ﭼﻨﺪ ﻣﯿﺰان ﺳـﺎده‪ ،‬ﺑـﺎ واﺣـﺪ‬ ‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 86‬ﻫﺮ ﺳﮑﻮﺗﯽ ﺳﺒﺐ ﺑﺮوز ﺿﺪ ﺿﺮب ﻧﻤﯽﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﺿﺮب ﯾﮑﺴﺎن و ﺗﻌﺪاد ﺿﺮب ﻧﺎﺑﺮاﺑﺮ ﺣﺎﺻﻞ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺑﺮاي آﻧﮑﻪ ﺳﮑﻮﺗﯽ ﻣﻨﺠﺮﺑﻪ ﺑﺮوز ﺿﺪ ﺿﺮب ﺷﻮد دو ﺷﺮط ﻻزم اﺳﺖ‪:‬‬
‫اﺟﺘﻤﺎع ﻣﯿﺰانﻫﺎي ﺳﺎدة ‪ 24‬و ‪: 34‬‬ ‫اول اﯾﻨﮑﻪ ﺳﮑﻮت ﺑﺮ روي ﺿﺮب ﻗﻮي ﯾـﺎ ﻗﺴـﻤﺖ ﻗـﻮي ﺿـﺮب‬
‫ﻗﺮار ﺑﮕﯿﺮد‪ .‬اﻣﺎ اﯾﻦ ﺷﺮط ﮐﺎﻓﯽ ﻧﯿﺴﺖ‪.‬‬
‫دوم اﯾﻨﮑﻪ ﺻﺪاي ﭘﺲ از ﺳﮑﻮت ﺑﺮ روي ﺿﺮب ﻗﻮي ﯾﺎ ﻗﺴـﻤﺖ‬
‫ﻗﻮي ﺿﺮب ﭘﺲ از ﺧﻮد اﻣﺘﺪاد ﻧﯿﺎﺑﺪ )ﻣﻌﻤﻮﻻً ﻫﻨﺮﺟﻮﯾﺎن از اﯾﻦ ﺷﺮط‬
‫ﺑﯽاﻃﻼع ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ(‪.‬‬
‫اﺟﺘﻤﺎع ﻣﯿﺰانﻫﺎي ﺳﺎدة ‪ 44‬و ‪: 34‬‬
‫‪1‬‬
‫ﻣﯿﺰان ﻣﺨﺘﻠﻂ ﯾﺎ ﻟَﻨﮓ‬
‫اﺟﺘﻤﺎع ﻣﯿﺰانﻫﺎي ﺳﺎدة ‪ 34 ، 44‬و ‪: 24‬‬ ‫از اﺟﺘﻤﺎع دو ﯾﺎ ﭼﻨﺪ ﻣﯿﺰان ﻫﻤﻨﻮع )ﻣﺸﺎﺑﻪ از ﻧﻈـﺮ ﻧﺤـﻮة ﺗﻘﺴـﯿﻤﺎت‬
‫ﻃﺒﯿﻌﯽ واﺣﺪ ﺿﺮب(‪ ،‬ﺑﺎ واﺣـﺪ ﺿـﺮب ﯾﮑﺴـﺎن وﻟـﯽ ﺗﻌـﺪاد ﺿـﺮب‬
‫ﻧﺎﺑﺮاﺑﺮ ﻣﯿﺰان ﻣﺨﺘﻠﻂ ﯾﺎ ﻟَﻨﮓ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫درﺻﻮرﺗﯽﮐﻪ ﻣﯿﺰان ﻣﺨﺘﻠﻂ از اﺟﺘﻤﺎع ﺑـﯿﺶ از دو ﻣﯿـﺰان ﺣﺎﺻـﻞ‬
‫‪: 24‬‬ ‫ﯾﮏ ﻣﯿﺰان‬ ‫‪ 34‬و‬ ‫اﺟﺘﻤﺎع دوﻣﯿﺰان ﺳﺎدة‬ ‫ﺷﻮد‪ ،‬ﻻزم اﺳﺖ ﮐﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﯾﮑﯽ از ﻣﯿﺰانﻫﺎ از ﻧﻈﺮ ﺗﻌـﺪاد ﺿـﺮب ﺑـﺎ‬
‫ﺑﻘﯿﻪ ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻣﯿﺰان ﻣﺨﺘﻠﻂ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ‪ :‬از اﺟﺘﻤﺎع دو ﯾـﺎ ﭼﻨـﺪ ﻣﯿـﺰان ﺗﺮﮐﯿﺒـﯽ‪ ،‬ﺑـﺎ‬
‫واﺣﺪ ﺿﺮب ﯾﮑﺴﺎن و ﺗﻌﺪاد ﺿﺮب ﻧﺎﺑﺮاﺑﺮﺣﺎﺻﻞ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬ ‫_________________________________________________‬
‫)‪1- Irregular Time (Eng.‬‬
‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 89‬ﻋﺪد ﺑﺎﻻﯾﯽ در ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎي ﻣﯿﺰانﻫﺎي ﻣﺨـﺘﻠﻂ ﺳـﺎده ﺑﺮاﺑـﺮ‬ ‫اﺟﺘﻤﺎع ﻣﯿﺰانﻫﺎي ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ‪ 68‬و ‪: 98‬‬
‫اﺳﺖ ﺑﺎ ﺗﻌﺪاد ﺿﺮب ﻣﻮﺟﻮد در ﻣﯿﺰان‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻧﺴـﺒﺘﯽ از ﮔـﺮد ﮐـﻪ در‬
‫ﻋﺪد ﺑﺎﻻﯾﯽ ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎي ﻣﯿﺰانﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻂ ﺳﺎده ﺿﺮب ﻣﯽﺷـﻮد ﺑﺮاﺑـﺮ ﺑـﺎ‬
‫واﺣﺪ ﺿﺮب اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎﻫﺎي ‪ 82 ، 78 ، 54‬ﺑﻪﺗﺮﺗﯿﺐ ﻣ‪‬ﻌ‪‬ﺮِّّف‬
‫ﻣﯿﺰانﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻂ ﺳﺎدة ﭘﻨﺞﺿﺮﺑﯽ ﺑﺎ واﺣﺪ ﺿﺮب ﺳﯿﺎه‪ ،‬ﻫﻔﺖﺿـﺮﺑﯽ ﺑـﺎ‬ ‫‪: 12‬‬ ‫اﺟﺘﻤﺎع ﻣﯿﺰانﻫﺎي ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ‪ 9‬و‬
‫‪8 8‬‬
‫واﺣﺪ ﺿﺮب ﭼﻨﮓ و ﻫﺸﺖﺿﺮﺑﯽ ﺑﺎ واﺣﺪ ﺿﺮب ﺳﻔﯿﺪ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫‪5‬‬
‫‪4‬‬
‫‪) =     ‬ﮔﺮد × ‪→ 5 × ( 1‬‬ ‫ﭘﻨﺞﺿﺮﺑﯽ ﺑﺎ واﺣﺪ ﺿﺮب ﺳﯿﺎه‬
‫‪4‬‬
‫‪1 2 3 4 5‬‬
‫‪7‬‬
‫‪8‬‬
‫‪) =       ‬ﮔﺮد× ‪→ 7 × ( 1‬‬ ‫ﻫﻔﺖﺿﺮﺑﯽ ﺑﺎ واﺣﺪ ﺿﺮب ﭼﻨﮓ‬
‫‪8‬‬
‫‪1 2 3 4 5 6 7‬‬
‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 87‬ﺗﻌﺪاد ﺿـﺮب در ﻣﯿـﺰانﻫـﺎي ﻣﺨـﺘﻠﻂ ﺑﺮاﺑـﺮ اﺳـﺖ ﺑـﺎ‬
‫‪8‬‬ ‫‪) =        ‬ﮔﺮد × ‪→ 8 × ( 1‬‬ ‫ﻫﺸﺖﺿﺮﺑﯽ ﺑﺎ واﺣﺪ ﺿﺮب ﺳﻔﯿﺪ‬ ‫ﻣﺠﻤﻮع ﺿﺮبﻫﺎي ﻣﯿﺰانﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر اﯾﺠـﺎد ﻣﯿـﺰان ﻣﺨـﺘﻠﻂ ﺑـﻪ‬
‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪1 2 3 4 5 6 7 8‬‬ ‫ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﭘﯿﻮﺳﺘﻪاﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪ از اﺟﺘﻤـﺎع ﯾـﮏ ﻣﯿـﺰان دوﺿـﺮﺑﯽ‬
‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 90‬ﺑﺎ روﯾﮑﺮد ﺗﺌﻮرﯾﮏ ﻣﯿﺰان ﻧﻤﺎﯾﯽ ﻣﯽﺗﻮاﻧـﺪ ﻣ‪‬ﻌ‪‬ـﺮِّّف ﯾـﮏ‬ ‫ﺳﺎده ﺑﺎ ﯾﮏ ﻣﯿﺰان ﺳﻪﺿﺮﺑﯽ ﺳﺎده ﻣﯿﺰان ﻣﺨﺘﻠﻂ ﺳﺎدة ﭘﻨﺞﺿـﺮﺑﯽ و از‬
‫ﻣﯿﺰان ﻣﺨﺘﻠﻂ ﺳﺎده ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ اوﻻً ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﺗﻔﮑﯿﮏ ﺑﻪ ﺣﺪاﻗﻞ دو ﻣﯿـﺰان‬ ‫اﺟﺘﻤﺎع ﯾﮏ ﻣﯿﺰان دوﺿﺮﺑﯽ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﺑﺎ ﯾﮏ ﻣﯿﺰان ﺳـﻪﺿـﺮﺑﯽ ﺗﺮﮐﯿﺒـﯽ‬
‫ﺳﺎده ﺑﺎ ﺿﺮبﻫﺎي ﻧﺎﻣﺴﺎوي را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷـﺪ و ﺛﺎﻧﯿـﺎً ﻋـﺪد ﺑـﺎﻻﯾﯽ آن‬ ‫ﻣﯿﺰان ﻣﺨﺘﻠﻂ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﭘﻨﺞﺿﺮﺑﯽ ﺣﺎﺻﻞ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪6‬‬
‫ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ﺗﻌﺪاد ﺿﺮب در ﻣﯿـﺰان ﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬ﺑﻨـﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺣﺘـﯽ ﻣﯿـﺰانﻧﻤـﺎي‬ ‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 88‬ﻫﺮ ﻣﯿـﺰان ﻣﺨـﺘﻠﻂ ﺳـﺎده و ﺗﺮﮐﯿﺒـﯽ ﺣـﺪاﻗﻞ داراي دو‬
‫‪8‬‬
‫ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻣ‪‬ﻌ‪‬ﺮِّّف ﯾﮏ ﻣﯿﺰان ﻣﺨﺘﻠﻂ ﺳـﺎدة ﺷـﺶ ﺿـﺮﺑﯽ ﺑﺎﺷـﺪ ﮐـﻪ از‬ ‫ﺿﺮب ﻗﻮي ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫اﺟﺘﻤﺎع ﻣﯿﺰانﻫﺎي ‪ 28‬و ‪ 48‬ﺣﺎﺻﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﯿﺰانﻧﻤـﺎي ‪ 44‬ﻣـﯽﺗﻮاﻧـﺪ‬
‫‪3‬‬
‫‪4‬‬
‫ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧـﻪ ﻣﯿـﺰان ‪ 54‬ﮐـﻪ ﻣﺤﺼـﻮل اﺟﺘﻤـﺎع دو ﻣﯿـﺰان ‪ 24‬و‬
‫ﻣ‪‬ﻌ‪‬ﺮِّّف ﯾﮏ ﻣﯿـﺰان ﻣﺨـﺘﻠﻂ ﺳـﺎدة ﭼﻬﺎرﺿـﺮﺑﯽ ﺑﺎﺷـﺪ ﮐـﻪ از اﺟﺘﻤـﺎع‬ ‫ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ داراي دوﺿﺮب ﻗﻮي ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ :‬ﯾﮏ ﺿـﺮب ﻗـﻮي در اﺑﺘـﺪاي‬
‫ﻣﯿﺰانﻫﺎي ‪ 14‬و ‪ 34‬ﺣﺎﺻﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ و ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎي ‪ 32‬ﻣﯽﺗﻮاﻧـﺪ ﻣ‪‬ﻌ‪‬ـﺮِّّف‬ ‫ﻣﯿﺰان ‪ 24‬و ﯾﮏ ﺿﺮب ﻗﻮي در آﻏﺎز ﻣﯿﺰان ‪. 34‬‬
‫ﯾﮏ ﻣﯿﺰان ﻣﺨﺘﻠﻂ ﺳﺎدة ﺳﻪﺿﺮﺑﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ از اﺟﺘﻤﺎع ﻣﯿﺰانﻫـﺎي ‪ 12‬و‬
‫‪ 22‬ﺣﺎﺻﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻣﯿﺰان ﻧﻤﺎﻫﺎي ﺑﺴﯿﺎر دﯾﮕﺮي ﺑﺎ روﯾﮑﺮد ﺗﺌﻮرﯾﮏ‬
‫ﺗﻤﺪﯾﺪ دارد( ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻨـﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻣﯿـﺰان ﻣﺨـﺘﻠﻂ ﺗﺮﮐﯿﺒـﯽ ﺑـﺎ واﺣـﺪ‬ ‫ﻣﯽﺗﻮان ﻧﺎم ﺑﺮد‪ .‬اﻣﺎ ﺑﻪ دﻻﯾﻞ زﯾﺒﺎﯾﯽ ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮﺧﯽ از آﻧﻬﺎ ﺟﻨﺒـﻪ‬
‫ﺿﺮب ﮔﺮد‪ ،‬ﺳﻔﯿﺪ‪ ،‬ﺳﯿﺎه‪ ،‬ﭼﻨﮓ و‪ ....‬وﺟﻮد ﻧﺪارد‪.‬‬ ‫ﮐﺎرﺑﺮدي ﭘﯿﺪا ﮐﺮدهاﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 93‬در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ ﺳﻤﺖ راﺳﺖ ﻫﺮ واﺣـﺪ ﺿـﺮب در ﻣﯿـﺰان‬ ‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 91‬ﺑﺎ روﯾﮑﺮدي ﺗﺌﻮرﯾﮏ ﻋﺪد ﺑﺎﻻ در ﻣﯿﺰانﻧﻤـﺎي ﻣﯿـﺰانﻫـﺎي‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻂ ﺳﺎده‪ ،‬ﯾﮏ ﻧﻘﻄﻪ ﻗﺮار ﺑﮕﯿﺮد ﺑﻪ ﻣﯿﺰان ﻣﺨﺘﻠﻂ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﻣﺨﺘﻠﻂ ﺳﺎده ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﯾﮑﯽ از اﻋﺪاد ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﻣﺴﺎوي ‪ 3‬ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪ اﮔﺮ ﺳﻤﺖ راﺳﺖ ﻫﺮ ﺿﺮب از ﻣﯿﺰان ﻣﺨﺘﻠﻂ ﺳﺎدة‬ ‫در ﺟﺪول ﺷﻤﺎره ‪ 5‬ﺑﺮﺧـﯽ ازﻣﺘـﺪاوﻟﺘﺮﯾﻦ ﻣﯿـﺰان ﻧﻤﺎﻫـﺎي ﻣ‪‬ﻌ‪‬ـﺮِّّف‬
‫‪ 15‬ﺗﺒـﺪﯾﻞ ﻣـﯽﺷـﻮد و‬
‫‪8‬‬
‫‪ 54‬ﻧﻘﻄﻪاي ﻗﺮار ﺑﮕﯿﺮد ﺑﻪ ﻣﯿﺰان ﻣﺨﺘﻠﻂ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ‬ ‫ﻣﯿﺰانﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻂ ﺳﺎده اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪:‬‬
‫اﮔﺮ ﺳﻤﺖ راﺳﺖ ﻫﺮ ﺿﺮب از ﻣﯿﺰان ﻣﺨﺘﻠﻂ ﺳـﺎدة ‪ 74‬ﻧﻘﻄـﻪاي ﻗـﺮار‬
‫‪ 21‬ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪8‬‬
‫ﺑﮕﯿﺮد ﺑﻪ ﻣﯿﺰان ﻣﺨﺘﻠﻂ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ‬
‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 94‬ﻧﻘﻄﻪدارﺷـﺪن ﺗﻤـﺎﻣﯽ واﺣـﺪﻫﺎي ﺿـﺮب در ﯾـﮏ ﻣﯿـﺰان‬

‫ﺑﺮاﺑﺮ‬
‫‪3‬‬
‫ﺑﺮاﺑﺮ ﺷﺪن ﻣﺤﺘﻮاي ﻣﯿﺰان و در ﻧﺘﯿﺠﻪ‬
‫‪3‬‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻂ ﺳﺎده ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي‬ ‫ﺗﻤﺎﻣﯽِ ﻣﯿﺰانﻫﺎي ﺳﺘﻮن ﭼﻬﺎرم از ﺳﻤﺖ ﭼﭗ در ﺷﺮاﯾﻂ ﻣﻌﯿﻨﯽ ﻣﯿﺰان‬
‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬
‫ﺷﺪن ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎي آن ﻣﯿﺰان ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ درﺻـﻮرﺗﯽﮐـﻪ ﻣﯿـﺰانﻧﻤـﺎي‬ ‫ﻧُﻪ ﺿﺮﺑﯽِ ﻣﺨﺘﻠﻂ‪ ‬ﺳﺎده و در ﺷﺮاﯾﻂ دﯾﮕﺮي‪ ،‬ﺑﻪﺟـﺰ ﭘـﺎﯾﯿﻦﺗـﺮﯾﻦ آﻧﻬـﺎ‬
‫‪3‬‬ ‫)ﯾﻌﻨﯽ ‪ ( 91‬ﻣﯿﺰان ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﺳﻪﺿﺮﺑﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﯿـﺰانﻫـﺎي ﺳـﺎدة آﻧﻬـﺎ‬
‫ﺿـﺮب ﺷـﻮد ﻣﯿـﺰانﻧﻤـﺎي ﻣﺨـﺘﻠﻂ ﺗﺮﮐﯿﺒـﯽ‬ ‫ﻣﺨﺘﻠﻂ ﺳﺎده در ﻧﺴﺒﺖ‬
‫‪2‬‬ ‫ﺑﻪﺗﺮﺗﯿﺐ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪ 32 ، 34 ، 38 :‬و ‪. 31‬‬
‫ﺣﺎﺻﻞ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 92‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﻌﺮﯾـﻒ ﻣﯿـﺰان ﺗﺮﮐﯿﺒـﯽ‪ ،‬واﺣـﺪ ﺿـﺮب در‬
‫ﻣﯿﺰانﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻂ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﻫﻤﻮاره ﯾﮏ ﻧﺖ ﻧﻘﻄﻪدار )ﻧﺘﯽ ﮐﻪ ﯾﮏ ﻧﻘﻄﮥ‬
‫‪ 15‬ﻣﯿﺰاﻧﯽ‬
‫‪8‬‬
‫ﻧﺖ ﻧﻘﻄﻪدار( ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﯾﮏ ﺿﺮب اﺟﺮا ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪ‬ ‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 95‬ﺑﺎ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣﯿﺰان ﻣﺨﺘﻠﻂ ﺳﺎده ﺑﻪ ﻣﺨـﺘﻠﻂ ﺗﺮﮐﯿﺒـﯽ ﺗﻌـﺪاد‬
‫اﺳﺖ ﻣﺨﺘﻠﻂ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﭘﻨﺞ ﺿﺮﺑﯽ ﺑﺎ واﺣﺪ ﺿﺮب ﺳﯿﺎه ﻧﻘﻄﻪدار‪.‬‬ ‫ﺿﺮب ﻣﻮﺟﻮد در ﻣﯿﺰان ﺗﻐﯿﯿﺮي ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﮐﺮد ﺑﻠﮑـﻪ ﻧﺤـﻮة ﺗﻘﺴـﯿﻤﺎت‬
‫‪15‬‬ ‫→ ﭼﻨﮓ = )ﮔﺮد × ‪) → ( 1‬ﮔﺮد × ‪→ 15 × ( 1‬‬
‫‪5‬‬
‫‪4‬‬
‫ﻃﺒﯿﻌﯽ واﺣﺪ ﺿﺮب دﺳﺘﺨﻮش ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣـﯽﮔـﺮدد‪ .‬ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان ﻧﻤﻮﻧـﻪ‬
‫‪8‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪8‬‬
‫‪1‬‬
‫ﻣﯿﺰاﻧﯽ اﺳﺖ ﻣﺨﺘﻠﻂ ﺳﺎدة ﭘﻨﺞ ﺿﺮﺑﯽ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻣﯿﺰان ﻣﺨﺘﻠﻂ ﺗﺮﮐﯿﺒـﯽ‬
‫ﺿﺮب = ﭼﻨﮓ →‬ ‫ﺳﯿﺎه ﻧﻘﻄﻪدار = ﭼﻨﮓ × ‪ = 3‬واﺣﺪ ﺿﺮب →‬
‫‪3‬‬ ‫‪ 15‬ﮐﻪ از آن ﺑﺪﺳﺖ ﻣﯽآﯾﺪ ﻧﯿﺰ ﭘﻨﺞ ﺿﺮﺑﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪8‬‬
‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 99‬ﺑﺎ روﯾﮑﺮد ﺗﺌﻮرﯾﮏ‪ ،‬ﻣﯿﺰان ﻧﻤﺎﯾﯽ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻣ‪‬ﻌ‪‬ﺮِّّف ﯾﮏ ﻣﯿﺰان‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻂ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ اوﻻً ﻗﺎﺑﻠﯿـﺖ ﺗﻔﮑﯿـﮏ ﺑـﻪ ﺣـﺪاﻗﻞ دو ﻣﯿـﺰان‬
‫ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﺑﺎ ﺿﺮبﻫﺎي ﻧﺎﻣﺴﺎوي را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ و ﺛﺎﻧﯿﺎً ﻋـﺪد ﺑـﺎﻻﯾﯽ آن‬
‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 96‬ﻋﺪد ﺑﺎﻻ در ﻣﯿـﺰانﻧﻤـﺎي ﻣﯿـﺰانﻫـﺎي ﻣﺨـﺘﻠﻂ ﺗﺮﮐﯿﺒـﯽ‬
‫ﺑﺮﻋﺪد ‪ 3‬ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻨـﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺣﺘـﯽ ﻣﯿـﺰانﻧﻤـﺎي ‪ 98‬ﻣـﯽﺗﻮاﻧـﺪ‬
‫ﻫﻤﻮاره ﺑﺮ ﻋﺪد ﺳﻪ ﺑﺨﺶﭘﺬﯾﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎﯾﯽ ﮐـﻪ‬
‫ﻣ‪‬ﻌ‪‬ﺮِّّف ﯾﮏ ﻣﯿﺰان ﻣﺨـﺘﻠﻂ ﺗﺮﮐﯿﺒـﯽ ﺳـﻪﺿـﺮﺑﯽ ﺑﺎﺷـﺪ ﮐـﻪ از اﺟﺘﻤـﺎع‬ ‫ﻋﺪد ﺑﺎﻻﯾﯽ آن ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑﺮ ﻋﺪد ‪ 3‬ﻧﺒﺎﺷﺪ ﻧﻤـﯽﺗﻮاﻧـﺪ ﻣ‪‬ﻌ‪‬ـﺮِّّف ﯾـﮏ‬
‫ﻣﯽﺗﻮاﻧـﺪ‬ ‫‪12‬‬
‫‪4‬‬
‫ﻣﯿﺰان ﻫﺎي ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ‪ 68‬و ‪ 38‬ﺣﺎﺻﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎي‬ ‫ﻣﯿﺰان ﻣﺨﺘﻠﻂ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻣ‪‬ﻌ‪‬ﺮِّّف ﯾﮏ ﻣﯿﺰان ﻣﺨﺘﻠﻂ ﺗﺮﮐﯿﺒـﯽ ﭼﻬﺎرﺿـﺮﺑﯽ ﺑﺎﺷـﺪ ﮐـﻪ از اﺟﺘﻤـﺎع‬ ‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 97‬ﻋﺪد ﺑﺎﻻﯾﯽ در ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎي ﻣﯿﺰان ﻣﺨﺘﻠﻂ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ‬
‫ﻣﯿﺰان ﻫﺎي ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ‪ 94‬و ‪ 34‬ﺣﺎﺻﻞ ﺷـﺪه اﺳـﺖ‪ .‬ﻣﯿـﺰان ﻧﻤﺎﻫـﺎي ﺑﺴـﯿﺎر‬ ‫ﺗﻌﺪاد ﺿﺮب ﻣﻮﺟﻮد در ﻣﯿﺰان ﻧﯿﺴﺖ‪ .‬ﺗﻌﺪاد ﺿﺮب در ﻣﯿﺰان ﻣﺨـﺘﻠﻂ‬
‫دﯾﮕﺮي ﺑﺎ روﯾﮑﺮد ﺗﺌﻮرﯾﮏ ﻣﯽﺗﻮان ﻧـﺎم ﺑـﺮد‪ .‬اﻣـﺎ ﺑـﻪ دﻻﯾـﻞ زﯾﺒـﺎﯾﯽ‬ ‫ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ از ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻋﺪد ﺑﺎﻻﯾﯽ ﻣﯿﺰانﻧﻤـﺎ ﺑـﺮ ﻋـﺪد ‪ 3‬ﺑﺪﺳـﺖ ﻣـﯽآﯾـﺪ‪.‬‬
‫‪ 15‬ﻣ‪‬ﻌ‪‬ﺮِّّف ﻣﯿﺰاﻧـﯽ اﺳـﺖ ﻣﺨـﺘﻠﻂ ﺗﺮﮐﯿﺒـﯽ‬ ‫ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻣﯿﺰان ﻧﻤﺎي‬
‫ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮﺧﯽ از آﻧﻬﺎ ﺟﻨﺒﮥ ﮐﺎرﺑﺮدي ﭘﯿﺪا ﮐﺮدهاﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪8‬‬
‫‪ 21‬ﻣ‪‬ﻌ‪‬ﺮِّّف ﻣﯿﺰاﻧﯽ اﺳﺖ ﻣﺨﺘﻠﻂ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﻫﻔﺖﺿﺮﺑﯽ‪.‬‬ ‫ﭘﻨﺞﺿﺮﺑﯽ و‬
‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 100‬ﺑـﺎ روﯾﮑـﺮدي ﺗﺌﻮرﯾـﮏ‪ ،‬ﻋـﺪد ﺑـﺎﻻ در ﻣﯿـﺰان ﻧﻤـﺎي‬ ‫‪4‬‬
‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 98‬ﻧﺴﺒﺘﯽ از ﮔﺮد ﮐﻪ در ﻋـﺪد ﺑـﺎﻻﯾﯽ ﻣﯿـﺰانﻧﻤـﺎي ﻣﯿـﺰان‬
‫ﻣﯿﺰان ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻂ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﯾﮑﯽ از اﻋـﺪاد ﺣﺎﺻـﻞ از ﻓﺮﻣـﻮل‬
‫‪1‬‬
‫واﺣـﺪ ﺿـﺮب‪.‬‬ ‫ﻣﺨﺘﻠﻂ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﺿﺮب ﻣـﯽﺷـﻮد ﺑﺮاﺑـﺮ اﺳـﺖ ﺑـﺎ‬
‫‪ 3n‬و‪ n‬ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ اﻋﺪاد ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﻣﺴﺎوي ‪ 3‬ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫‪3‬‬
‫)… ‪(9, 12, 15, 18, 21, 24,‬‬ ‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺑﺮاي ﺑﺪﺳـﺖ آوردن واﺣـﺪ ﺿـﺮب در ﻣﯿـﺰانﻫـﺎي ﻣﺨـﺘﻠﻂ‬
‫ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﻧﺴﺒﺘﯽ از ﮔﺮد را ﮐﻪ در ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎ ﻧﺸـﺎن داده ﺷـﺪه اﺳـﺖ‬
‫در ﺟﺪول ﺷﻤﺎره ‪ 6‬ﺑﺮﺧـﯽ ازﻣﺘـﺪاوﻟﺘﺮﯾﻦ ﻣﯿـﺰان ﻧﻤﺎﻫـﺎي ﻣ‪‬ﻌ‪‬ـﺮِّّف‬
‫ﺳﻪ ﺑﺮاﺑﺮ ﻧﻤﻮد‪ .‬ﺣﺎﺻﻞ ﻧﺸﺎندﻫﻨﺪة ﻧﺴﺒﺘﯽ از ﮔﺮد اﺳﺖ )ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﯾﮏ‬
‫ﻣﯿﺰانﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻂ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪:‬‬
‫ﺷﺎﻣﻞ واﺣﺪ ﺿﺮب در ﻗﻄﻌﻪ ﻧﻤﯽﺷﻮد ﺑﻠﮑﻪ ﻫﺮ دﯾﺮﻧﺪي ﺑﺎ ﻫﺮ ﻧﺴـﺒﺘﯽ‬ ‫ﺟﺪول ‪6‬‬
‫از واﺣﺪ ﺿﺮب ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ داراي ﺗﻘﺴﯿﻤﺎت ﻏﯿﺮﻃﺒﯿﻌﯽ ﮔﺮدد‪ .‬اﺳﺘﻔﺎده از‬
‫اﯾﻦ ﻧﻮع ﺗﻘﺴﯿﻤﺎت ﺑﺎ اﯾﺠﺎد ﺗﻘﺎﺑﻞ ﻏﯿﺮﻣﻨﺘﻈﺮة رﯾﺘﻢ و ﻣﺘﺮ ﺳﺒﺐ ﺗﻨﻮع و‬
‫ﭘﻮﯾﺎﯾﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮ در ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽآورد‪.‬‬
‫ﺗﺮﯾ‪‬ﻠﻪ‪) 1‬ﺳﻪ ﺑﺮ دو(‬
‫ﮔﺎﻫﯽ دﯾﺮﻧﺪي ﮐﻪ ﺑﻪﻃﻮر ﻃﺒﯿﻌﯽ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑـﻪ دو ﻗﺴـﻤﺖ ﻣﺴـﺎوي‬

‫ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﻪ ﻗﺴﻤﺖ ﻣﺴﺎوي ﺗﻘﺴـﯿﻢ ﻣـﯽﺷـﻮد‪ .‬اﯾـﻦ ﻧـﻮع ﺗﻘﺴـﯿﻢ‬
‫ﻏﯿﺮﻃﺒﯿﻌﯽ دﯾﺮﻧﺪ‪ ،‬ﺗﺮﯾ‪‬ﻠﻪ ﯾﺎ ﺳﻪ ﺑﺮ دو ﻧﺎم دارد‪.‬‬
‫ﺗﻤﺎﻣﯽِ ﻣﯿﺰان ﻫﺎي اﯾـﻦ ﺳـﺘﻮنﻫـﺎ ﺑـﻪﺗﺮﺗﯿـﺐ از ﭼـﭗ ﺑـﻪ راﺳـﺖ‬
‫ﺑﺮاي ﻧﺸﺎن دادن ﺗﺮﯾ‪‬ﻠﻪ از ﺷﮑﻞ ﺗﻘﺴﯿﻤﺎت دوﺗﺎﯾﯽ دﯾﺮﻧﺪي ﮐﻪ ﺑﻪ ﺳـﻪ‬
‫ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ‪ :‬ﭘﺎﻧﺰده‪ ،‬ﺑﯿﺴﺖوﯾﮏ‪ ،‬ﺑﯿﺴﺖوﭼﻬﺎر‪ ،‬ﺑﯿﺴﺖوﻫﻔﺖ‪ ،‬ﺳﯽوﺳﻪ و‬
‫ﻗﺴﻤﺖ ﻣﺴﺎوي ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺷﺪه اﺳﺖ اﺳـﺘﻔﺎده ﻣـﯽﺷـﻮد و ﻋـﺪد ‪ 3‬روي آن‬
‫ﺳﯽوﺷﺶ ﺿﺮﺑﯽِ ﻣﺨﺘﻠﻂ‪ ‬ﺳﺎده ﻧﯿﺰ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﮐﻪ ﻫﺮ ﺿﺮب آنﻫﺎ ﺑﻪﺗﺮﺗﯿﺐ‬
‫ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮد‪ .‬ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺳﯿﺎه ﺑﻪ ﺳﻪ ﻗﺴﻤﺖ ﻣﺴـﺎوي‬
‫از ﺑﺎﻻ ﺑﻪ ﭘﺎﯾﯿﻦ ﯾﮏ ﺳﻪ ﻻﭼﻨﮓ‪ ،‬ﯾﮏ دوﻻﭼﻨﮓ‪ ،‬ﯾﮏ ﭼﻨﮓ‪ ،‬ﯾﮏ ﺳﯿﺎه‬
‫از ﺳﻪ ﺷﮑﻞ ﭼﻨﮓ )ﺷﮑﻞ ﺗﻘﺴﯿﻤﺎت دوﺗﺎﯾﯽ ﺳﯿﺎه( اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫و ﯾﮏ ﺳﻔﯿﺪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺗﻘﺴﯿﻤﺎت ﻏﯿﺮﻃﺒﯿﻌﯽ دﯾﺮﻧﺪ‬

‫از آﻧﺠﺎ ﮐﻪ ارزش زﻣﺎﻧﯽ ﺗﺮﯾ‪‬ﻠﻪ دوﻻﭼﻨﮓ )ﺳﻪ دوﻻﭼﻨﮓ ﺗﺮﯾ‪‬ﻠﻪ ﮐﻪ‬
‫ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ دﯾﺮﻧﺪ ﻧﺖ و ﯾﺎ ﺳﮑﻮت واﺟﺪ ﺗﻘﺴﯿﻤﺎﺗﯽ ﮔﺮدد ﮐﻪ ﺑﻪﻃﻮر‬
‫ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺗﺮﯾ‪‬ﻠﻪ ﻣﯽ دﻫﺪ( ﻣﻌـﺎدل دو دوﻻﭼﻨـﮓ و ارزش زﻣـﺎﻧﯽ ﺗﺮﯾ‪‬ﻠـﻪ‬
‫ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺗﻤﺎﯾﻠﯽ ﺑﺪان ﻧﺪارد‪ .‬ﺑﻪﻋﻨـﻮان ﻧﻤﻮﻧـﻪ ﻣﻤﮑـﻦ اﺳـﺖ ﺗﻘﺴـﯿﻤﺎت‬
‫ﭼﻨﮓ )ﺳﻪ ﭼﻨﮓ ﺗﺮﯾ‪‬ﻠﻪ ﮐﻪ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺗﺮﯾ‪‬ﻠﻪ ﻣﯽدﻫﺪ( ﻣﻌـﺎدل دوﭼﻨـﮓ و‬
‫واﺣــﺪ ﺿــﺮب در ﻣﯿــﺰان ﺳــﺎده از ﻓﺮﻣــﻮل ‪ 2‬و در ﻣﯿــﺰان ﺗﺮﮐﯿﺒــﯽ‬
‫ارزش زﻣﺎﻧﯽ ﺗﺮﯾ‪‬ﻠﻪ ﺳﯿﺎه )ﺳﻪ ﺳﯿﺎه ﺗﺮﯾ‪‬ﻠﻪ ﮐﻪ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺗﺮﯾ‪‬ﻠـﻪ ﻣـﯽدﻫـﺪ(‬
‫ازﻓﺮﻣﻮل ‪ 3 × 2‬ﺗﺒﻌﯿﺖ ﻧﮑﻨـﺪ‪ .‬اﯾـﻦ ﺗﻘﺴـﯿﻤﺎت ـ ﮐـﻪ واﺣـﺪ ﺿـﺮب‬
‫ﻣﻌﺎدل دو ﺳﯿﺎه و‪ ...‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﺗﺮﯾ‪‬ﻠﻪ را ﺳﻪ ﺑﺮ دو ﻧﯿﺰ ﻣﯽﮔﻮﯾﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻪﻃﻮر ﻃﺒﯿﻌـﯽ ﺗﻤـﺎﯾﻠﯽ ﺑـﺪان ﻧـﺪارد ــ را ﺗﻘﺴـﯿﻤﺎت ﻏﯿﺮﻃﺒﯿﻌـﯽ ﯾـﺎ‬
‫ﺗﻘﺴﯿﻤﺎت ﻋﺎرﯾﻪاي‪ 1‬ﻣﯽﻧﺎﻣﻨﺪ‪ .‬ﻻزم ﺑﻪذﮐﺮ اﺳﺖ ﮐﻪ اﯾﻦ ﺗﻘﺴﯿﻤﺎت ﺗﻨﻬـﺎ‬
‫_________________________________________________‬ ‫_________________________________________________‬
‫)‪1- Triplet (Eng.) , Triolet (Fr.‬‬ ‫)‪1- Borrowed Divisions (Eng.‬‬
‫ﺑﺮاي ﻧﺸﺎن دادن ﺳ‪‬ﮑﺴﺘُﻠﻪ از ﺷﮑﻞ ﺗﻘﺴﯿﻤﺎت ﭼﻬﺎرﺗـﺎﯾﯽ دﯾﺮﻧـﺪي‬ ‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 101‬ﻫﻨﺮﺟﻮﯾﺎن ﺑﺎﯾﺪ ﯾﮏ ﻧﺖ ﺗﺮﯾ‪‬ﻠﻪ را از ﺗﺮﯾ‪‬ﻠﻪ ﺗﻤﯿﺰ دﻫﻨـﺪ‪.‬‬
‫ﮐﻪ ﺑﻪ ﺷﺶ ﻗﺴﻤﺖ ﻣﺴﺎوي ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺷﺪه اﺳﺖ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد و ﻋﺪد‬ ‫‪1‬‬
‫ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻣﻨﻈﻮر از ﭼﻨﮓ ﺗﺮﯾ‪‬ﻠﻪ‪ ،‬ﯾﮏ ﻧـﺖ ﺑـﺎ ارزﺷـﯽ ﻣﻌـﺎدل‬
‫‪3‬‬
‫‪ 6‬روي آن ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮد‪ .‬ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺳﯿﺎه ﺑﻪ ﺷﺶ‬
‫دﯾﺮﻧﺪ ﺳﯿﺎه ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬درﺻﻮرﺗﯽﮐﻪ ﻣﻨﻈﻮر از ﺗﺮﯾ‪‬ﻠﮥ ﭼﻨﮓ‪ ،‬ﺳﻪ ﻧـﺖ ﺑـﺎ‬
‫ﻗﺴﻤﺖ ﻣﺴﺎوي ازﺷﺶ ﺷﮑﻞ دوﻻﭼﻨﮓ )ﺷﮑﻞ ﺗﻘﺴﯿﻤﺎت ﭼﻬﺎرﺗـﺎﯾﯽ‬
‫ارزشﻫﺎي ﺑﺮاﺑﺮ و ﻣﺠﻤﻮﻋﺎً ﻣﻌﺎدل دﯾﺮﻧﺪ ﯾﮏ ﺳﯿﺎه ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت‬
‫ﺳﯿﺎه( اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫دﯾﮕﺮ ﯾﮏ ﺗﺮﯾ‪‬ﻠﮥ ﭼﻨﮓ از ﺳﻪ ﭼﻨﮓ ﺗﺮﯾ‪‬ﻠﻪ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺳ‪‬ﮑﺴﺘُﻠﻪ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻧﺤﻮة ﻧﮕﺎرش )ﻧﺘﺎﺳﯿﻮن( ﺑـﻪ ﺳـﻪ ﺷـﮑﻞ‬

‫اﺟﺮا ﻣﯽﺷﻮد‪:‬‬ ‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 102‬ﻫﻨﺮﺟﻮﯾﺎن ﺑﺎﯾﺪ دو ﺷﮑﻞ ﻫﻤﺴﺎن ﻧﺖ را ﮐـﻪ ﯾﮑـﯽ در‬
‫‪ -1‬ﺳ‪‬ﮑﺴﺘُﻠﻪاي ﮐﻪ ﺑﺎ ﯾﮏ ﺗﺄﮐﯿﺪ در اﺑﺘﺪا اﺟﺮا ﻣـﯽﺷـﻮد و آنرا ﺷـﺶ‬ ‫ﺣﺎﻟﺖ ﻃﺒﯿﻌﯽ و دﯾﮕﺮي ﯾﮏ ﻧﺖ ﺗﺮﯾ‪‬ﻠﻪ اﺳﺖ از ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﺗﻤﯿـﺰ دﻫﻨـﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮ ﯾﮏ ﮔﻮﯾﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬
‫ﺳـﯿﺎه‬ ‫ﺳﯿﺎه اﺳﺖ درﺣـﺎﻟﯽﮐـﻪ ﭼﻨـﮓ ﺗﺮﯾ‪‬ﻠـﻪ‬ ‫ﺑﻪﻃﻮر ﻣﺜﺎل ﭼﻨﮓ‬
‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪3‬‬
‫ﯾﺎ ﯾﮏوﻧـﯿﻢ ﺑﺮاﺑـﺮ ﭼﻨـﮓ ﺗﺮﯾ‪‬ﻠـﻪ اﺳـﺖ‪ .‬ﺑـﻪ‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﭼﻨﮓ‬
‫‪2‬‬
‫‪2‬‬
‫‪ -2‬ﺳ‪‬ﮑﺴﺘُﻠﻪاي ﮐﻪ ﺑﺎ دو ﺗﺄﮐﯿﺪ )ﻧﺖﻫﺎي ﻣﺆﮐـﺪ اول و ﭼﻬـﺎرم( اﺟـﺮا‬ ‫ﭼﻨﮓ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ ارزش ﭼﻨﮓ ﺗﺮﯾ‪‬ﻠﻪ‬
‫‪3‬‬
‫ﻣﯽﺷﻮد و آنرا ﺗﺮﯾ‪‬ﻠﮥ ﻣﻀﺎﻋﻒ ﮔﻮﯾﻨﺪ‪.‬‬
‫‪1‬‬
‫ﺳ‪‬ﮑﺴﺘُﻠﻪ )ﺷﺶ ﺑﺮ ﭼﻬﺎر(‬
‫ﮔﺎﻫﯽ دﯾﺮﻧﺪي ﮐﻪ ﺑﻪﻃﻮر ﻃﺒﯿﻌﯽ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑﻪ ﭼﻬﺎر ﻗﺴﻤﺖ ﻣﺴﺎوي‬

‫‪ -3‬ﺳ‪‬ﮑﺴﺘُﻠﻪاي ﮐﻪ ﺑﺎ ﺳﻪ ﺗﺄﮐﯿﺪ )ﻧﺖﻫﺎي ﻣﺆﮐﱠـﺪ اول‪ ،‬ﺳـﻮم و ﭘـﻨﺠﻢ(‬
‫ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺷﺶ ﻗﺴﻤﺖ ﻣﺴﺎوي ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯽﺷـﻮد‪ .‬اﯾـﻦ ﻧـﻮع ﺗﻘﺴـﯿﻢ‬
‫اﺟﺮا ﻣﯽﺷﻮد و آنرا ﺗﺮﯾ‪‬ﻠﮥ ﺗﺠﺰﯾﻪ ﺷﺪه ﺑﻪ دو ﮔﻮﯾﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻏﯿﺮﻃﺒﯿﻌﯽ دﯾﺮﻧﺪ‪ ،‬را ﺳ‪‬ﮑﺴﺘُﻠﻪ ﯾﺎ ﺷﺶ ﺑﺮ ﭼﻬﺎر ﻧﺎم دارد‪.‬‬
‫_________________________________________________‬
‫)‪1- Sextuplet (Eng.) , Sextolet (Fr.‬‬
‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 104‬ﻫﻨﺮﺟﻮﯾﺎن ﺑﺎﯾﺪ دو ﺷﮑﻞ ﻫﻤﺴﺎن ﻧﺖ را ﮐـﻪ ﯾﮑـﯽ در‬ ‫از آﻧﺠﺎ ﮐﻪ ارزش زﻣﺎﻧﯽ ﺳ‪‬ﮑﺴـﺘُﻠﮥ دوﻻﭼﻨـﮓ )ﺷـﺶ دوﻻﭼﻨـﮓ‬
‫ﺣﺎﻟﺖ ﻃﺒﯿﻌﯽ و دﯾﮕﺮي ﯾﮏ ﻧـﺖ ﺳ‪‬ﮑﺴـﺘُﻠﻪ اﺳـﺖ از ﯾﮑـﺪﯾﮕﺮ ﺗﻤﯿـﺰ‬ ‫ﺳ‪‬ﮑﺴﺘُﻠﻪ ﮐﻪ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺳ‪‬ﮑﺴﺘُﻠﻪ ﻣـﯽ دﻫـﺪ( ﻣﻌـﺎدل ﭼﻬـﺎر دوﻻﭼﻨـﮓ و‬
‫ﺳـﯿﺎه اﺳـﺖ درﺣـﺎﻟﯽﮐـﻪ دوﻻﭼﻨـﮓ‬
‫‪1‬‬
‫دﻫﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪﻃﻮر ﻣﺜﺎل دوﻻﭼﻨﮓ‬ ‫ارزش زﻣﺎﻧﯽ ﺳ‪‬ﮑﺴـﺘُﻠﮥ ﭼﻨـﮓ )ﺷـﺶ ﭼﻨـﮓ ﺳ‪‬ﮑﺴـﺘُﻠﻪ ﮐـﻪ ﺗﺸـﮑﯿﻞ‬
‫‪4‬‬
‫‪6‬‬ ‫‪1‬‬
‫ﺳ‪‬ﮑﺴﺘُﻠﻪ ﻣﯽ دﻫﺪ ( ﻣﻌﺎدل ﭼﻬﺎرﭼﻨﮓ و ارزش زﻣﺎﻧﯽ ﺳ‪‬ﮑﺴـﺘُﻠﮥ ﺳـﯿﺎه‬
‫ﯾـﺎ ﯾـﮏ و ﻧـﯿﻢ ﺑﺮاﺑـﺮ‬ ‫ﺳﯿﺎه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ دوﻻﭼﻨـﮓ‬ ‫ﺳ‪‬ﮑﺴﺘُﻠﻪ‬
‫‪4‬‬ ‫‪6‬‬ ‫)ﺷﺶ ﺳﯿﺎه ﺳ‪‬ﮑﺴﺘُﻠﻪ ﮐﻪ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺳ‪‬ﮑﺴﺘُﻠﻪ ﻣﯽدﻫﺪ ( ﻣﻌﺎدل ﭼﻬﺎر ﺳﯿﺎه‬
‫دوﻻﭼﻨﮓ ﺳ‪‬ﮑﺴﺘُﻠﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ ارزش دوﻻﭼﻨﮓ ﺳ‪‬ﮑﺴﺘُﻠﻪ‬ ‫و‪ ...‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﺳ‪‬ﮑﺴﺘُﻠﻪ را ﺷﺶ ﺑﺮ ﭼﻬﺎر ﻧﯿﺰ ﻣﯽﮔﻮﯾﻨﺪ‪.‬‬
‫‪2‬‬
‫دوﻻﭼﻨﮓ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪3‬‬
‫‪1‬‬
‫دوﺋُﻠﻪ )دو ﺑﺮ ﺳﻪ(‬
‫ﮔﺎﻫﯽ دﯾﺮﻧﺪي ﮐﻪ ﺑﻪﻃﻮر ﻃﺒﯿﻌﯽ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑﻪ ﺳﻪ ﻗﺴـﻤﺖ ﻣﺴـﺎوي‬

‫ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻪ دو ﻗﺴﻤﺖ ﻣﺴﺎوي ﺗﻘﺴـﯿﻢ ﻣـﯽﺷـﻮد‪ .‬اﯾـﻦ ﻧـﻮع ﺗﻘﺴـﯿﻢ‬
‫ﻏﯿﺮﻃﺒﯿﻌﯽ دﯾﺮﻧﺪ‪ ،‬دوﺋُﻠﻪ ﯾﺎ دو ﺑﺮ ﺳﻪ ﻧﺎم دارد‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﻧﺸﺎن دادن دوﺋُﻠﻪ از ﺷﮑﻞ ﺗﻘﺴﯿﻤﺎت ﺳﻪ ﺗـﺎﯾﯽ دﯾﺮﻧـﺪي ﮐـﻪ‬
‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 103‬ﻫﻨﺮﺟﻮﯾﺎن ﺑﺎﯾﺪ ﯾﮏ ﻧﺖ ﺳ‪‬ﮑﺴﺘُﻠﻪ را از ﺳ‪‬ﮑﺴﺘُﻠﻪ ﺗﻤﯿـﺰ‬
‫‪2‬‬ ‫ﺑﻪ دو ﻗﺴﻤﺖ ﻣﺴﺎوي ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺷﺪه اﺳﺖ اﺳﺘﻔﺎده ﻣـﯽﺷـﻮد و ﻋـﺪد‬
‫دﻫﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧـﻪ ﻣﻨﻈـﻮر از دوﻻﭼﻨـﮓ ﺳ‪‬ﮑﺴـﺘُﻠﻪ‪ ،‬ﯾـﮏ ﻧـﺖ ﺑـﺎ‬
‫روي آن ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮد‪ .‬ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺮاي ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺳـﯿﺎه ﻧﻘﻄـﻪدار ﺑـﻪ‬
‫‪1‬‬
‫دو ﻗﺴﻤﺖ ﻣﺴﺎوي از دو ﺷﮑﻞ ﭼﻨﮓ )ﺷﮑﻞ ﺗﻘﺴﯿﻤﺎت ﺳﻪ ﺗﺎﯾﯽ ﺳﯿﺎه‬ ‫دﯾﺮﻧـﺪ ﺳـﯿﺎه ﻣـﯽﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬درﺻـﻮرﺗﯽﮐـﻪ ﻣﻨﻈـﻮر از‬ ‫ارزﺷﯽ ﻣﻌـﺎدل‬
‫‪6‬‬
‫ﻧﻘﻄﻪدار( اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﺳ‪‬ﮑﺴﺘُﻠﮥ دوﻻﭼﻨﮓ‪ ،‬ﺷﺶ ﻧﺖ ﺑﺎ ارزشﻫﺎي ﺑﺮاﺑﺮ و ﻣﺠﻤﻮﻋـﺎً ﻣﻌـﺎدل‬
‫دﯾﺮﻧﺪ ﯾﮏ ﺳﯿﺎه ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ ﯾﮏ ﺳ‪‬ﮑﺴﺘُﻠﮥ دوﻻﭼﻨـﮓ از‬
‫ﺷﺶ دوﻻﭼﻨﮓ ﺳ‪‬ﮑﺴﺘُﻠﻪ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫از آﻧﺠﺎ ﮐﻪ ارزش زﻣﺎﻧﯽ دوﺋُﻠﮥ دوﻻﭼﻨﮓ )دو دوﻻﭼﻨﮓ دوﺋُﻠﻪ ﮐﻪ‬
‫ﺗﺸﮑﯿﻞ دوﺋُﻠﻪ ﻣﯽ دﻫﺪ( ﻣﻌﺎدل ﺳﻪ دوﻻﭼﻨـﮓ و ارزش زﻣـﺎﻧﯽ دوﺋُﻠـﮥ‬
‫ﭼﻨﮓ )دو ﭼﻨﮓ دوﺋُﻠﻪ ﮐﻪ ﺗﺸﮑﯿﻞ دوﺋُﻠﻪ ﻣﯽدﻫﺪ( ﻣﻌﺎدل ﺳﻪ ﭼﻨﮓ و‬
‫_________________________________________________‬
‫)‪1- Duplet (Eng.) , Duolet (Fr.‬‬
‫‪1‬‬
‫ﮐﻮارﺗُﻠﻪ )ﭼﻬﺎر ﺑﺮ ﺷﺶ(‬ ‫ارزش زﻣﺎﻧﯽ دوﺋُﻠﮥ ﺳﯿﺎه )دو ﺳﯿﺎه دوﺋُﻠﻪ ﮐﻪ ﺗﺸﮑﯿﻞ دوﺋُﻠﻪ ﻣـﯽدﻫـﺪ(‬
‫ﻣﻌﺎدل ﺳﻪ ﺳﯿﺎه و‪ ...‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ دوﺋُﻠﻪ را دوﺑﺮﺳﻪ ﻧﯿﺰ ﻣﯽﮔﻮﯾﻨﺪ‪.‬‬
‫ﮔﺎﻫﯽ دﯾﺮﻧﺪي ﮐﻪ ﺑﻪﻃﻮر ﻃﺒﯿﻌﯽ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑﻪ ﺷﺶ ﻗﺴﻤﺖ ﻣﺴﺎوي‬
‫ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﭼﻬﺎر ﻗﺴﻤﺖ ﻣﺴﺎوي ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯽﺷـﻮد‪ .‬اﯾـﻦ ﻧـﻮع ﺗﻘﺴـﯿﻢ‬
‫ﻏﯿﺮﻃﺒﯿﻌﯽ دﯾﺮﻧﺪ‪ ،‬ﮐﻮارﺗُﻠﻪ ﯾﺎ ﭼﻬﺎر ﺑﺮ ﺷﺶ ﻧﺎم دارد‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﻧﺸﺎن دادن ﮐﻮارﺗُﻠﻪ از ﺷﮑﻞ ﺗﻘﺴﯿﻤﺎت ﺷﺶﺗﺎﯾﯽ دﯾﺮﻧﺪي ﮐﻪ‬ ‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 105‬ﻫﻨﺮﺟﻮﯾﺎن ﺑﺎﯾﺪ ﯾﮏ ﻧﺖ دوﺋُﻠﻪ را از دوﺋُﻠﻪ ﺗﻤﯿﺰ دﻫﻨﺪ‪.‬‬
‫‪4‬‬ ‫ﺑﻪ ﭼﻬﺎر ﻗﺴﻤﺖ ﻣﺴﺎوي ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺷﺪه اﺳﺖ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد و ﻋـﺪد‬ ‫‪1‬‬
‫ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻣﻨﻈﻮر از ﭼﻨﮓ دوﺋُﻠﻪ‪ ،‬ﯾﮏ ﻧﺖ ﺑـﺎ ارزﺷـﯽ ﻣﻌـﺎدل‬
‫روي آن ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮد‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﻪﻣﻨﻈﻮرﺗﻘﺴﯿﻢ ﺳﯿﺎه ﻧﻘﻄﻪدار ﺑﻪ‬ ‫‪2‬‬
‫دﯾﺮﻧــﺪ ﺳــﯿﺎه ﻧﻘﻄــﻪدار )ﻣﻌــﺎدل ﯾــﮏ ﭼﻨــﮓ ﻧﻘﻄــﻪدار( ﻣــﯽﺑﺎﺷــﺪ‪.‬‬
‫ﭼﻬﺎر ﻗﺴﻤﺖ ﻣﺴﺎوي از ﭼﻬﺎر ﺷـﮑﻞ دوﻻﭼﻨـﮓ )ﺷـﮑﻞ ﺗﻘﺴـﯿﻤﺎت‬
‫درﺻﻮرﺗﯽﮐﻪ ﻣﻨﻈﻮر از دوﺋُﻠﮥ ﭼﻨﮓ‪ ،‬دو ﻧـﺖ ﺑـﺎ ارزشﻫـﺎي ﺑﺮاﺑـﺮ و‬
‫ﺷﺶﺗﺎﯾﯽ ﺳﯿﺎه ﻧﻘﻄﻪدار( اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻣﺠﻤﻮﻋﺎً ﻣﻌﺎدل دﯾﺮﻧﺪ ﯾﮏ ﺳﯿﺎه ﻧﻘﻄﻪدار ﻣﯽﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬ﺑـﻪ ﻋﺒـﺎرت دﯾﮕـﺮ‬
‫ﯾﮏ دوﺋُﻠﮥ ﭼﻨﮓ از دو ﭼﻨﮓ دوﺋُﻠﻪ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫از آﻧﺠــﺎ ﮐــﻪ ارزش زﻣــﺎﻧﯽ ﮐﻮارﺗُﻠــﮥ دوﻻﭼﻨــﮓ )ﭼﻬــﺎر دوﻻﭼﻨ ـﮓ‬
‫ﮐﻮارﺗُﻠﻪ ﮐﻪ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﮐﻮارﺗُﻠﻪ ﻣﯽدﻫـﺪ( ﻣﻌـﺎدل ﺷـﺶ دوﻻﭼﻨـﮓ و ارزش‬
‫زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻮارﺗُﻠﮥ ﭼﻨﮓ )ﭼﻬﺎر ﭼﻨﮓ ﮐﻮارﺗُﻠﻪ ﮐﻪ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﮐﻮارﺗُﻠﻪ ﻣـﯽدﻫـﺪ(‬
‫ﻣﻌﺎدل ﺷﺶ ﭼﻨﮓ و ارزش زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻮارﺗُﻠﮥ ﺳﯿﺎه )ﭼﻬﺎر ﺳﯿﺎه ﮐﻮارﺗُﻠﻪ ﮐـﻪ‬
‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 106‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻫﻨﺮﺟﻮﯾﺎن ﺑﺎﯾﺪ دو ﺷﮑﻞ ﻫﻤﺴﺎن ﻧﺖ را ﮐـﻪ‬
‫ﺗﺸﮑﯿﻞ ﮐﻮارﺗُﻠﻪ ﻣﯽدﻫﺪ( ﻣﻌـﺎدل ﺷـﺶ ﺳـﯿﺎه و‪ ...‬ﻣـﯽﺑﺎﺷـﺪ ﮐﻮارﺗُﻠـﻪ را‬
‫ﯾﮑﯽ در ﺣﺎﻟﺖ ﻃﺒﯿﻌﯽ و دﯾﮕﺮي ﯾﮏ ﻧـﺖ دوﺋُﻠـﻪ اﺳـﺖ از ﯾﮑـﺪﯾﮕﺮ‬
‫ﭼﻬﺎر ﺑﺮ ﺷﺶ ﻧﯿﺰ ﻣﯽﮔﻮﯾﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪1‬‬
‫ﺳـﯿﺎه ﻧﻘﻄـﻪدار اﺳـﺖ درﺣـﺎﻟﯽﮐـﻪ‬ ‫ﺗﻤﯿﺰ دﻫﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪﻃﻮر ﻣﺜﺎل ﭼﻨﮓ‬
‫‪3‬‬
‫‪3‬‬ ‫‪1‬‬
‫ﯾـﺎ‬ ‫ﺳـﯿﺎه ﻧﻘﻄـﻪدار اﺳـﺖ‪ .‬ﺑﻨـﺎﺑﺮاﯾﻦ ﭼﻨـﮓ دوﺋُﻠـﻪ‬ ‫ﭼﻨﮓ دوﺋُﻠﻪ‬
‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪2‬‬
‫ﭼﻨـﮓ‬ ‫ﯾﮏوﻧﯿﻢ ﺑﺮاﺑﺮ ﭼﻨﮓ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﯾﮕـﺮ ارزش ﭼﻨـﮓ‬
‫‪3‬‬
‫دوﺋُﻠﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫_________________________________________________‬
‫)‪1- Quadruplet (Eng.) , Quartolet (Fr.‬‬
‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 108‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻫﻨﺮﺟﻮﯾﺎن ﺑﺎﯾﺪ دو ﺷﮑﻞ ﻫﻤﺴﺎن ﻧﺖ را ﮐـﻪ‬ ‫ﮐﻮارﺗُﻠﻪ )ﭼﻬﺎر ﺑﺮ ﺳﻪ(‬
‫ﯾﮑﯽ در ﺣﺎﻟﺖ ﻃﺒﯿﻌﯽ و دﯾﮕﺮي ﯾﮏ ﻧﺖ ﮐﻮارﺗُﻠﻪ اﺳـﺖ از ﯾﮑـﺪﯾﮕﺮ‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر ﻧﻮﺷﺘﻦ ﮐﻮارﺗُﻠﻪ ﻣﯽﺗﻮان از ﺷﮑﻞ ﺗﻘﺴﯿﻤﺎت ﺳﻪﺗﺎﯾﯽ‬
‫‪1‬‬
‫ﺳﯿﺎه ﻧﻘﻄﻪدار اﺳﺖ درﺣﺎﻟﯽﮐـﻪ‬ ‫ﺗﻤﯿﺰ دﻫﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪﻃﻮر ﻣﺜﺎل دوﻻﭼﻨﮓ‬ ‫دﯾﺮﻧﺪ آن ﻧﺘﯽ ﮐﻪ ﺑﻪﻃﻮر ﻏﯿﺮﻃﺒﯿﻌﯽ ﺑﻪ ﭼﻬﺎر ﻗﺴـﻤﺖ ﻣﺴـﺎوي ﺗﻘﺴـﯿﻢ‬
‫‪6‬‬
‫‪1‬‬
‫ﺳﯿﺎه ﻧﻘﻄﻪدار اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ دوﻻﭼﻨﮓ ﮐﻮارﺗُﻠـﻪ‬ ‫دوﻻﭼﻨﮓ ﮐﻮارﺗُﻠﻪ‬ ‫ﺷﺪه اﺳﺖ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤـﻮد ﮐـﻪ دراﯾـﻦﺻـﻮرت ﺑـﻪ آن ﭼﻬـﺎر ﺑـﺮ ﺳـﻪ‬
‫‪4‬‬
‫‪3‬‬ ‫ﻣﯽﮔﻮﯾﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺮاي ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺳﯿﺎه ﻧﻘﻄﻪدار ﺑﻪ ﭼﻬﺎر ﻗﺴـﻤﺖ‬
‫ﯾﺎ ﯾﮏ و ﻧـﯿﻢ ﺑﺮاﺑـﺮ دوﻻﭼﻨـﮓ اﺳـﺖ‪ .‬ﺑـﻪ ﻋﺒـﺎرت دﯾﮕـﺮ ارزش‬
‫‪2‬‬ ‫ﻣﺴﺎوي از ﭼﻬﺎر ﺷﮑﻞ ﭼﻨﮓ )ﺷﮑﻞ ﺗﻘﺴﯿﻤﺎت ﺳﻪﺗﺎﯾﯽ ﺳﯿﺎه ﻧﻘﻄﻪدار(‬
‫‪2‬‬
‫دوﻻﭼﻨﮓ ﮐﻮارﺗُﻠﻪ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫دوﻻﭼﻨﮓ‬ ‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪3‬‬
‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 109‬دﯾﺮﻧﺪ ﻫـﺮ ﯾـﮏ از ﻧـﺖﻫـﺎي ﺗﺸـﮑﯿﻞدﻫﻨـﺪة ﺗﺮﯾ‪‬ﻠـﻪ‪،‬‬
‫ﺳ‪‬ﮑﺴﺘُﻠﻪ‪ ،‬دوﺋُﻠﻪ‪ ،‬ﮐﻮارﺗُﻠﻪ و‪ ...‬ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑـﺎ ﯾﮑـﺪﯾﮕﺮ ﻣﺘﺤـﺪ ﺷـﻮد‪ ،‬ﺑـﻪ‬
‫ﺳﮑﻮت ﺗﺒـﺪﯾﻞ ﺷـﻮﻧﺪ و ﯾـﺎ ﺷـﺎﻣﻞ ﺗﻘﺴـﯿﻤﺎت ﻃﺒﯿﻌـﯽ و ﻏﯿﺮﻃﺒﯿﻌـﯽ‬ ‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 107‬ﻫﻨﺮﺟﻮﯾﺎن ﺑﺎﯾﺪ ﯾﮏ ﻧﺖ ﮐﻮارﺗُﻠﻪ )ﭼﻬﺎر ﺑـﺮ ﺷـﺶ( را‬
‫دﯾﮕﺮي ﺷﻮد‪.‬‬ ‫از ﮐﻮارﺗُﻠﻪ ﺗﻤﯿﺰ دﻫﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧـﻪ ﻣﻨﻈـﻮر ازدوﻻﭼﻨـﮓ ﮐﻮارﺗُﻠـﻪ‪،‬‬
‫‪1‬‬
‫دﯾﺮﻧـﺪ ﺳـﯿﺎه ﻧﻘﻄـﻪدار )ﻣﻌـﺎدل ﯾـﮏ‬ ‫ﯾﮏ ﻧﺖ ﺑـﺎ ارزﺷـﯽ ﻣﻌـﺎدل‬
‫‪4‬‬
‫دوﻻﭼﻨــﮓ ﻧﻘﻄــﻪدار( ﻣــﯽﺑﺎﺷــﺪ‪ .‬درﺻــﻮرﺗﯽﮐــﻪ ﻣﻨﻈــﻮر از ﮐﻮارﺗُﻠــﮥ‬
‫دوﻻﭼﻨﮓ‪ ،‬ﭼﻬﺎر ﻧﺖ ﺑﺎ ارزشﻫﺎي ﺑﺮاﺑﺮ و ﻣﺠﻤﻮﻋﺎً ﻣﻌﺎدل دﯾﺮﻧﺪ ﯾﮏ‬
‫ﺳﯿﺎه ﻧﻘﻄﻪدار ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﯾﮕـﺮ ﯾـﮏ ﮐﻮارﺗُﻠـﮥ دوﻻﭼﻨـﮓ از‬
‫ﭼﻬﺎر دوﻻﭼﻨﮓ ﮐﻮارﺗُﻠﻪ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺗﻘﺴﯿﻤﺎت ﻏﯿﺮﻃﺒﯿﻌﯽ ﻣﺬﮐﻮر ﺑﻪﻫﻤـﺮاه ﺑﺮﺧـﯽ دﯾﮕـﺮ از ﺗﻘﺴـﯿﻤﺎت‬

‫ﻏﯿﺮﻃﺒﯿﻌﯽ دﯾﺮﻧﺪﻫﺎ در ﺟﺪول ﺷﻤﺎره ‪ 7‬آورده ﺷﺪه اﺳﺖ‪:‬‬
‫‪1‬‬ ‫ﺟﺪول ‪7‬‬
‫ﺿﺮب اﺳﺖ‪ .‬اﻣـﺎ دﯾﺮﻧـﺪ ﺗﺮﯾ‪‬ﻠـﻪ‬ ‫ﭘﺎﺳﺦ‪ :‬دوﻻﭼﻨﮓ در ﻣﯿﺰان‪، 24‬‬
‫‪4‬‬
‫ﻧﺎم اﯾﺘﺎﻟﯿﺎﯾﯽ‬ ‫ﻣﻔﻬﻮم‬
‫دوﻻﭼﻨﮓ ﮐﻪ از ﺳﻪ دوﻻﭼﻨﮓ ﺗﺮﯾ‪‬ﻠﻪ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷـﺪه اﺳـﺖ ﻣﻌـﺎدل دو‬
‫‪1‬‬ ‫‪Duole‬‬ ‫دوﺋُﻠﻪ = ارزش ‪ 2‬ﻧﺖ ﻫﻢﺷﮑﻞ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 3‬ﻧﺖ ﻫﻢﺷﮑﻞ‬
‫ﭼﻨـﮓ‬ ‫دوﻻﭼﻨﮓ )ﯾﮏ ﭼﻨﮓ( اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻨـﺎﺑﺮاﯾﻦ دوﻻﭼﻨـﮓ ﺗﺮﯾ‪‬ﻠـﻪ‬
‫‪3‬‬ ‫‪Triole‬‬ ‫ﺗﺮﯾ‪‬ﻠﻪ = ارزش ‪ 3‬ﻧﺖ ﻫﻢﺷﮑﻞ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 2‬ﻧﺖ ﻫﻢﺷﮑﻞ‬
‫‪1‬‬
‫ﺿﺮب اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻀﺮﯾﺐ اﯾـﻦ‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬ﺣﺎل آﻧﮑﻪ ﭼﻨﮓ در اﯾﻦ ﻣﯿﺰان‬ ‫‪Quartole‬‬ ‫ﮐﻮارﺗُﻠﻪ = ارزش ‪ 4‬ﻧﺖ ﻫﻢﺷﮑﻞ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 6‬ﯾﺎ ‪ 3‬ﻧﺖ ﻫﻢﺷﮑﻞ‬
‫‪2‬‬
‫× ‪ ( 1‬دﯾﺮﻧﺪ دوﻻﭼﻨﮓ ﺗﺮﯾ‪‬ﻠﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑـﻪ واﺣـﺪ‬ ‫‪1‬‬
‫دو ﻧﺴﺒﺖ در ﻫﻢ )‬ ‫‪Quintole‬‬ ‫ﮐﻮﺋﯿﻨﺘُﻠﻪ = ارزش ‪ 5‬ﻧﺖ ﻫﻢﺷﮑﻞ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 4‬ﻧﺖ ﻫﻢﺷﮑﻞ‬
‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬
‫‪1‬‬ ‫زﮐﺴﺘُﻠﻪ = ارزش ‪ 6‬ﻧﺖ ﻫﻢﺷﮑﻞ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 4‬ﻧﺖ ﻫﻢﺷﮑﻞ‬
‫ﺿـﺮب و‬ ‫ﺿﺮب ﺑﺪﺳﺖ ﻣﯽآﯾﺪ‪ .‬ﻧﺘﯿﺠﻪ اﯾﻨﮑﻪ در ﻣﯿﺰان ‪ 24‬دوﻻﭼﻨﮓ‬ ‫‪Sextole‬‬
‫‪4‬‬ ‫‪Septimole‬‬ ‫زﭘﺘﯿﻤ‪‬ﻠﻪ = ارزش ‪ 7‬ﻧﺖ ﻫﻢﺷﮑﻞ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 8‬ﻧﺖ ﻫﻢﺷﮑﻞ‬
‫‪1‬‬
‫ﺿﺮب اﺟﺮا ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬ ‫دوﻻﭼﻨﮓ ﺗﺮﯾ‪‬ﻠﻪ‬ ‫ﻧُﻤ‪‬ﻠﻪ = ارزش ‪ 9‬ﻧﺖ ﻫﻢﺷﮑﻞ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 8‬ﻧﺖ ﻫﻢﺷﮑﻞ‬
‫‪6‬‬ ‫‪Nomole‬‬
‫‪ -3‬در ﻣﯿﺰان ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ارزش زﻣـﺎﻧﯽ ﯾـﮏ ﺳـﻔﯿﺪ را ﺑـﺎ دوﺋُﻠـﮥ ﺳـﯿﺎه‬
‫‪6‬‬
‫‪4‬‬ ‫‪Dezimole‬‬ ‫دﺳﯿﻤ‪‬ﻠﻪ = ارزش ‪ 10‬ﻧﺖ ﻫﻢﺷﮑﻞ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 8‬ﻧﺖ ﻫﻢﺷﮑﻞ‬
‫ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫ﭘﺎﺳﺦ‪ :‬از آﻧﺠﺎ ﮐﻪ در ﻣﯿﺰان ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ‪ ، 64‬ﺳﻔﯿﺪ ﻧﻘﻄﻪدار ﯾﮏ ﺿـﺮب‬ ‫ﭘﺮﺳﺶ و ﭘﺎﺳﺦ )‪(3‬‬
‫‪2‬‬
‫ﺿﺮب اﺟﺮا ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬اﻣﺎ دﯾﺮﻧﺪ دوﺋُﻠﮥ ﺳـﯿﺎه ﺑﺮاﺑـﺮ‬ ‫اﺳﺖ ﭘﺲ ﺳﻔﯿﺪ‬
‫‪3‬‬ ‫‪ -1‬در ﻣﯿﺰان ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ‪ 68‬ارزش زﻣﺎﻧﯽ ﯾﮏ ﭼﻨﮓ را ﺑﺎ ﭼﻨـﮓ ﮐﻮارﺗُﻠـﻪ‬
‫اﺳﺖ ﺑﺎ ﺳﻪ ﺳﯿﺎه )ﯾﮏ ﺳﻔﯿﺪ ﻧﻘﻄﻪدار(‪ .‬ﻧﺘﯿﺠﻪ اﯾﻨﮑﻪ در اﯾﻦ ﻣﯿﺰان ﺳﻔﯿﺪ‬
‫)ﭼﻬﺎر ﺑﺮ ﺳﻪ( ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫‪2‬‬
‫ﺿﺮب و دوﺋُﻠﻪ ﺳﯿﺎه ﯾﮏ ﺿﺮب اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﭘﺎﺳﺦ‪ :‬در اﯾﻦ ﻣﯿﺰان ﺳـﯿﺎه ﻧﻘﻄـﻪدار ﯾـﮏ ﺿـﺮب در ﻧﻈـﺮ ﮔﺮﻓﺘـﻪ‬
‫‪3‬‬
‫‪ -4‬در ﻣﯿﺰان ارزش زﻣﺎﻧﯽ ﯾﮏ دوﻻﭼﻨﮓ را ﺑﺎ ﭼﻨﮓ ﺗﺮﯾ‪‬ﻠﻪ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ‬ ‫‪2‬‬
‫‪1‬‬
‫‪8‬‬ ‫ﺿﺮب اﺳـﺖ‪ .‬اﻣـﺎ ﮐﻮارﺗُﻠـﮥ ﭼﻨـﮓ ﺷـﺎﻣﻞ‬ ‫ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﭼﻨﮓ‬
‫ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬ ‫‪3‬‬
‫ﭼﻬﺎر ﭼﻨﮓ ﮐﻮارﺗُﻠﻪ ﺑﺎ دﯾﺮﻧﺪي ﻣﻌﺎدل ﺳﻪ ﭼﻨﮓ ﯾﺎ ﺳﯿﺎه ﻧﻘﻄﻪدار)ﯾﮏ‬
‫‪1‬‬
‫ﺿﺮب اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﭘﺎﺳﺦ‪ :‬در ﻣﯿﺰان ﭼﻨﮓ ﯾﮏ ﺿﺮب و دوﻻﭼﻨﮓ‬ ‫‪2‬‬
‫‪8‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪2‬‬ ‫ﮐﻮارﺗُﻠـﮥ ﭼﻨـﮓ‬ ‫ﺿﺮب( اﺳﺖ‪ .‬از آﻧﺠﺎ ﮐﻪ دﯾﺮﻧﺪ ﭼﻨـﮓ ﮐﻮارﺗُﻠـﻪ‪،‬‬
‫اﻣﺎ دﯾﺮﻧﺪ ﺗﺮﯾ‪‬ﻠﻪ ﭼﻨﮓ ﮐﻪ از ﺳﻪ ﭼﻨﮓ ﺗﺮﯾ‪‬ﻠﻪ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷﺪه‪ ،‬ﺑﺮاﺑﺮ اﺳﺖ‬ ‫‪4‬‬
‫اﺳﺖ و دﯾﺮﻧﺪ ﮐﻮارﺗُﻠﮥ ﭼﻨﮓ ﻣﻌﺎدل ﺳﯿﺎه ﻧﻘﻄﻪدار‪ ،‬ﭘﺲ دﯾﺮﻧـﺪ ﭼﻨـﮓ‬
‫ﺑﺎ دو ﭼﻨﮓ )دو ﺿﺮب(‪.‬‬
‫‪1‬‬
‫‪2‬‬ ‫ﺳﯿﺎه ﻧﻘﻄﻪدار اﺳﺖ‪ .‬ﻧﺘﯿﺠﻪ اﯾﻨﮑﻪ در ﻣﯿﺰان ‪ 68‬دﯾﺮﻧـﺪ‬ ‫ﮐﻮارﺗُﻠﻪ ﻣﻌﺎدل‬
‫→ ﭼﻨﮓ ﺗﺮﯾ‪‬ﻠﻪ × ‪ = 3‬ﭼﻨﮓ × ‪2‬‬ ‫ﭼﻨﮓ ﺗﺮﯾ‪‬ﻠﻪ = ﭼﻨﮓ ×‬ ‫‪4‬‬
‫‪3‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬ ‫ﺿﺮب اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺿﺮب و دﯾﺮﻧﺪ ﭼﻨﮓ ﮐﻮارﺗُﻠﻪ‬ ‫ﭼﻨﮓ‬
‫ﺿـﺮب و ﭼﻨـﮓ ﺗﺮﯾ‪‬ﻠـﻪ‬ ‫ﻧﺘﯿﺠﻪ اﯾﻨﮑﻪ در ﻣﯿﺰان دوﻻﭼﻨﮓ‬
‫‪2‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪3‬‬
‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪ -2‬در ﻣﯿﺰان ‪ 24‬ارزش زﻣﺎﻧﯽ ﯾﮏ دوﻻﭼﻨـﮓ را ﺑـﺎ دوﻻﭼﻨـﮓ ﺗﺮﯾ‪‬ﻠـﻪ‬
‫ﺿﺮب اﺟﺮا ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫اﯾﻦﺻﻮرت ﺗﺴﺎوي ﻣﺬﮐﻮر ﺑﯿﺎنﮐﻨﻨﺪهي ﺗﻌﺪاد ﻣﯿـﺰانﻫـﺎﯾﯽ اﺳـﺖ ﮐـﻪ‬ ‫‪ -5‬در ﻣﯿﺰان ﺳﺎدة ‪ 38‬ارزش زﻣﺎﻧﯽ ﯾﮏ ﭼﻨﮓ را ﺑﺎ ﺗﺮﯾ‪‬ﻠـﮥ دوﻻﭼﻨـﮓ‬
‫ﺑﺎﯾﺪ در ﯾﮏ دﻗﯿﻘﻪ اﺟﺮا ﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 110‬در واﻗﻊ اﯾﻦ ﺗﺴﺎوي )ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪﻧﺤﻮة ﻧﮕﺎرش( ﻣﺪت زﻣـﺎن‬ ‫ﭘﺎﺳﺦ‪ :‬در اﯾﻦ ﻣﯿﺰان ﭼﻨﮓ ﯾﮏ ﺿﺮب اﺟـﺮا ﻣـﯽﺷـﻮد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨـﯿﻦ‬
‫واﺣﺪ ﺿﺮب و ﯾﺎ ﻣﺪت زﻣﺎن ﻫﺮ ﻣﯿﺰان را ﺑﺮﺣﺴﺐ دﻗﯿﻘﻪ ﺑﯿﺎن ﻣﯽﮐﻨﺪ‪.‬‬ ‫دﯾﺮﻧﺪ ﺗﺮﯾ‪‬ﻠﮥ دوﻻﭼﻨـﮓ ﻣﻌـﺎدل دو دوﻻﭼﻨـﮓ )ﯾـﮏ ﭼﻨـﮓ( اﺳـﺖ‪.‬‬
‫ﺑﻪﻃﻮر ﻣﺜﺎل‪:‬‬ ‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ در ﻣﯿﺰان ‪ 38‬دﯾﺮﻧﺪ ﭼﻨﮓ و ﺗﺮﯾ‪‬ﻠﮥ دوﻻﭼﻨﮓ ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪  = 60‬ﺑﻪﻣﻌﻨﺎي اﺟﺮاي ‪ 60‬ﺳﯿﺎه در ﯾﮏ دﻗﯿﻘﻪ ﯾﺎ ﻫﺮ ﺳﯿﺎه ﻣﻌـﺎدل‬
‫‪1‬‬
‫‪1‬‬
‫ﺗُﻨﺪا )ﺗ‪‬ﻤﭙ‪‬ﻮ(‬
‫دﻗﯿﻘﻪ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪60‬‬
‫= ‪ ‬ﺑﻪﻣﻌﻨﺎي اﺟﺮاي ‪ 100‬ﭼﻨﮓ در ﯾﮏ دﻗﯿﻘﻪ ﯾﺎ ﻫﺮ ﭼﻨـﮓ‬ ‫‪100‬‬ ‫ﻣﻨﻈﻮر از ﺗُﻨﺪا ﯾـﺎ ﺗ‪‬ﻤﭙ‪‬ـﻮ‪ ،‬ﻣﯿـﺰان ﺗُﻨـﺪي و ﮐُﻨـﺪي اﺟـﺮاي ﯾـﮏ ﻗﻄﻌـﮥ‬
‫‪1‬‬ ‫ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ اﺳﺖ‪ .‬ﺗﻌﺪاد ﺿﺮبِ اﺟﺮا ﺷـﺪه در ﯾـﮏ دﻗﯿﻘـﻪ ﺗﻌﯿـﯿﻦﮐﻨﻨـﺪة‬
‫دﻗﯿﻘﻪ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﻌﺎدل‬
‫‪100‬‬ ‫ﺗُﻨﺪاي ﻗﻄﻌﻪ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ دﻟﯿـﻞ ﺗُﻨـﺪاي ﻗﻄﻌـﺎت ﻣﻮﺳـﯿﻘﯽ را ﺑـﺎ‬
‫ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي اﺟﺮاي ‪ 60‬ﺿﺮب )ﺳﯿﺎه ﻧﻘﻄـﻪدار(‬ ‫‪6‬‬
‫‪8‬‬
‫= ‪ .‬در ﻣﯿﺰان‬ ‫‪60‬‬ ‫واﺣﺪ ‪ bpm‬ﮐﻪ ﺧﻮاﻧـﺪه ﻣـﯽﺷـﻮد ‪) Beat Per Minute‬ﺿـﺮب در ﻫـﺮ‬
‫در دﻗﯿﻘﻪ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﻫﻤﯿﻦ ﺗُﻨﺪا در ﻣﯿﺰان ‪ 38‬ﺑﻪ ﻣﻌﻨـﺎي ‪ 60‬ﻣﯿـﺰان در‬ ‫دﻗﯿﻘﻪ( ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﺑﯿﺎن ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫دﻗﯿﻘﻪ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬زﯾﺮا ﻫﺮ ﻣﯿﺰان داراي ﺳﻪ ﭼﻨﮓ و در ﻣﺠﻤـﻮع ﯾـﮏ‬
‫‪3‬‬
‫‪8‬‬ ‫ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪ درﺻﻮرﺗﯽﮐﻪ در ﯾﮏ ﻗﻄﻌﻪ )ﺑﺎ ﻫﺮ ﻣﯿﺰانﻧﻤـﺎ و ﻫـﺮ‬
‫ﺳﯿﺎه ﻧﻘﻄﻪدار ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫واﺣﺪ ﺿﺮﺑﯽ( ‪ 60‬ﺿﺮب در ﯾﮏ دﻗﯿﻘﻪ اﺟﺮا ﺷﻮد ﮔﻔﺘﻪ ﻣـﯽﺷـﻮد ﮐـﻪ‬
‫‪ circa‬اﺳـﺖ‬ ‫)‪(It.‬‬ ‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 111‬ﮔﺎﻫﯽ ﺣـﺮف ‪ c‬ﮐـﻪ اﺑﺘـﺪاي ﮐﻠﻤـﮥ‬ ‫ﺗُﻨﺪاي ﻗﻄﻌﻪ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 60 bpm‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺳﻤﺖ راﺳﺖ ﺗﺴﺎوي ﺗُﻨﺪا ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮد و ﺑﻪ ﻧﻮازﻧﺪه اﺟـﺎزه ﻣـﯽدﻫـﺪ‬ ‫ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺗُﻨﺪا در اﺑﺘﺪاي ﻗﻄﻌﮥ ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ ﺗﻮﺳـﻂ ﯾـﮏ ﺗﺴـﺎوي‬
‫ﮐﻪ ﺑﻪﻃﻮر ﺗﻘﺮﯾﺒﯽ ﺗُﻨﺪاي ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﺪه را رﻋﺎﯾﺖ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬ ‫دﻗﯿﻖ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺪﯾﻦ ﺻﻮرت ﮐﻪ در ﻗﺴـﻤﺖ ﺑـﺎﻻ و ﺳـﻤﺖ ﭼـﭗ‬
‫ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪ ‪  = c. 60‬ﺑﻪﻣﻌﻨﺎي اﺟﺮاي ﺗﻘﺮﯾﺒﺎً ‪ 60‬ﺳﯿﺎه )اﻧـﺪﮐﯽ‬ ‫ﺣﺎﻣﻞ ﺷﮑﻠﯽ از ﻧﺖ )واﺣﺪ ﺿﺮب( در ﺗﺴـﺎوي ﺑـﺎ ﯾـﮏ ﻋـﺪد ﻗـﺮار‬
‫ﺑﯿﺸﺘﺮ و ﯾﺎ ﮐﻤﺘﺮ( در دﻗﯿﻘﻪ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﮕﯿﺮد‪ .‬اﯾﻦ ﺗﺴﺎوي ﺑﯿﺎﻧﮕﺮ ﺗﻌﺪاد ﺿﺮبﻫﺎﯾﯽ اﺳـﺖ ﮐـﻪ ﺑﺎﯾـﺪ در ﯾـﮏ‬
‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 112‬در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ ﯾﮏ ﻃﺮف از ﺗﺴﺎوي ﺗُﻨـﺪا در ﻋـﺪدي‬ ‫دﻗﯿﻘﻪ اﺟﺮا ﺷﻮد‪ .‬ﮔﺎﻫﯽ ﺷﮑﻠﯽ از ﻧﺖ ﮐﻪ درﺗﺴﺎوي ﺑﺎ ﯾﮏ ﻋـﺪد ﻗـﺮار‬
‫ﺿﺮب ﺷﻮد ﺑﺮاي ﺛﺎﺑﺖ ﻣﺎﻧﺪن ﺗُﻨﺪا ﻃﺮف ﻣﻘﺎﺑـﻞ ﺑـﺮ آن ﻋـﺪد ﺗﻘﺴـﯿﻢ‬ ‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻌﺎدل ﻣﺠﻤﻮع ﺿﺮبﻫـﺎي ﻣﻮﺟـﻮد در ﯾـﮏ ﻣﯿـﺰان اﺳـﺖ‪ .‬در‬
‫_________________________________________________‬
‫)‪1- Tempo (It.‬‬
‫ﺗﻌﺪاد ﺿﺮب ﻫﺎي اﺟﺮا ﺷﺪه در دﻗﯿﻘﻪ ﻣﯽﺑﺎﺷـﺪ ﻧَـﻪ ﻧﺤـﻮة ﺗﻘﺴـﯿﻤﺎت‬ ‫ﻣﯽﺷﻮد و در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ ﯾﮏ ﻃﺮف ﺗﺴﺎوي ﺑﺮ ﻋـﺪدي ﺗﻘﺴـﯿﻢ ﺷـﻮد‬
‫واﺣﺪ ﺿﺮب در ﻗﻄﻌﻪ‪.‬‬ ‫ﺑﺮاي ﺛﺎﺑﺖ ﻣﺎﻧﺪن ﺗُﻨﺪا ﻃﺮف ﻣﻘﺎﺑﻞ در آن ﻋﺪد ﺿﺮب ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 115‬ﺑﺴﯿﺎري از ﻫﻨﺮﺟﻮﯾﺎن ﺗﺼﻮر ﻣﯽﮐﻨﻨـﺪ در ﻃـﻮل ﯾـﮏ‬ ‫ﺑـﻪ‬ ‫‪3‬‬
‫‪8‬‬
‫ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺗُﻨﺪاي ‪ . = 60‬را ﮐﻪ در ﻗﻄﻌﻪاي ﺑﺎ ﻣﯿﺰانﻧﻤـﺎي‬
‫ﻗﻄﻌﮥ ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ‪ ،‬ﻣﯿﺰانﻫﺎ ﯾﺎ ﻗﺴﻤﺖﻫﺎﯾﯽ از ﯾﮏ ﻗﻄﻌﻪ ﮐﻪ واﺣﺪ ﺿـﺮب‬ ‫ﻣﻌﻨﺎي ‪ 60‬ﻣﯿﺰان در دﻗﯿﻘﻪ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣـﯽﺗـﻮان ﺑـﺎ ﺗﺴـﺎوي ‪  = 180‬ﻧﯿـﺰ‬
‫در آﻧﻬﺎ ﺷﺎﻣﻞ ﺗﻘﺴﯿﻤﺎت رﯾﺰﺗﺮي اﺳﺖ )واﺣﺪ ﺿﺮب ﺑﻪ ﻗﺴﻤﺖﻫـﺎي‬
‫ﻧﺸﺎن داد‪ .‬ﻫﻤﺎنﻃﻮرﮐﻪ ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻣﯽﺷﻮد ﺑﺎ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺳﯿﺎه ﻧﻘﻄﻪدار ﺑﻪ ﭼﻨـﮓ‬
‫ﺑﯿﺸﺘﺮي ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺷﺪه( داراي ﺗُﻨﺪاي ﺑﯿﺸـﺘﺮي ﻣـﯽﺑﺎﺷـﻨﺪ و ﯾـﺎ ﻫﻨﮕـﺎم‬
‫)ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺳﯿﺎه ﻧﻘﻄﻪدار ﺑﺮ ﻋﺪد ‪ ،(3‬ﻋـﺪد ‪ 60‬ﻧﯿـﺰ ﺳـﻪ ﺑﺮاﺑـﺮ ﺷـﺪه اﺳـﺖ‪.‬‬
‫ﻧﻮاﺧﺘﻦ ﺑﻪﻃﻮرآﮔﺎﻫﺎﻧﻪ و ﯾـﺎ ﻧﺎآﮔﺎﻫﺎﻧـﻪ اﯾـﻦ ﻗﺴـﻤﺖﻫـﺎ را ﺑـﺎ ﺗُﻨـﺪاي‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ در ﻣﯿﺰان ‪ 38‬دو ﺗُﻨﺪاي ‪ . = 60‬و ‪  = 180‬ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺎﻻﺗﺮي ﻣﯽﻧﻮازﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ :113‬اﻏﻠﺐ ﻫﻨﺮﺟﻮﯾﺎن ﺑﺮاﯾﻦ ﺑﺎورﻧﺪ ﮐﻪ ﻫﺮﭼﻪ ﺷﮑﻞ واﺣـﺪ‬
‫ﺑﺎﯾﺪ ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺷﺪن واﺣﺪ ﺿﺮب ﺑﻪ ﻗﺴﻤﺖﻫـﺎي رﯾﺰﺗـﺮ و‬
‫ﺿﺮب ﮐﻮﭼﮑﺘﺮ ﺷﻮد ﺗُﻨﺪاي ﻗﻄﻌﻪ ﻧﯿﺰ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪﻃﻮر ﻣﺜﺎل ﻓﮑﺮ‬
‫ﯾﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺳﺒﺐ ﺗﻐﯿﯿﺮ و اﻓﺰاﯾﺶ ﺗُﻨﺪاي ﻗﻄﻌﻪ ﻧﻤﯽﺷﻮد‪ .‬ﺑﻠﮑﻪ آﻧﭽـﻪ ﮐـﻪ‬
‫ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﻗﻄﻌﻪاي ﺑﺎ ﻣﯿـﺰانﻧﻤـﺎي ‪ 38‬ﻫﻤـﻮاره ﺗُﻨـﺪﺗﺮ از ﻗﻄﻌـﻪاي ﺑـﺎ‬
‫اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽﺑﺎﯾﺪ‪ ،‬ﺗﺤﺮك رﯾﺘﻢ و ﺳﺮﻋﺖ ﺷﻨﯿﺪه ﺷـﺪن اﺻـﻮات اﺳـﺖ‪.‬‬
‫ﻣﯿﺰان ﻧﻤﺎي ‪ 34‬اﺟﺮا ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬و ﯾﺎ ﻗﻄﻌﻪاي ﺑﺎ ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎي ‪ 68‬ﻟﺰوﻣﺎً ﺗُﻨـﺪﺗﺮ‬
‫ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﮐﺎﻫﺶ دﯾﺮﻧـﺪﻫﺎي ﻣﺘـﻮاﻟﯽ‪ ،‬اﺻـﻮات زودﺗـﺮ‬
‫از ﻗﻄﻌﻪاي ﺑﺎ ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎي ‪ 64‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺷﻨﯿﺪه ﺷﺪه و زودﺗﺮ ﻫﻢ ﺑﻪ اﺗﻤﺎم ﻣﯽرﺳﻨﺪ‪ .‬آﻧﭽﻨﺎن ﮐﻪ ﮔﻮﯾﯽ ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ‬
‫ﺑﺎﯾﺪ ﮔﻔﺖ آﻧﭽﻪ ﮐﻪ ﺳﺒﺐ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺗُﻨﺪاي ﯾﮏ ﻗﻄﻌﮥ ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ ﻣﯽﺷﻮد‬
‫ﺑﺎ ﺟﻨﺒﺶ ﺑﯿﺸﺘﺮي ﻣﺤﻮر زﻣﺎن را ﻣﯽﭘﯿﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫ﻫﻤﺎن ﺗﺴﺎوياي ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ اﺑﺘﺪاي ﻗﻄﻌﻪ در ﺑﺎﻻ و ﺳﻤﺖ ﭼﭗ ﺣﺎﻣﻞ‬
‫ﭘﺮﺳﺶ و ﭘﺎﺳﺦ )‪(4‬‬ ‫ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﮐﻮﭼﮑﺘﺮ ﺑﻮدن ﺷﮑﻞ واﺣﺪ ﺿﺮب ﺑـﻪ ﻣﻌﻨـﺎي‬
‫= ‪ ‬در ﻧﻈـﺮ‬ ‫‪60‬‬ ‫ﯾﮏ ﻗﻄﻌـﮥ ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ را ﺑـﺎ ﻣﯿـﺰانﻧﻤـﺎي ‪ 24‬و ﺗُﻨـﺪاي‬ ‫ﺗُﻨﺪﺗﺮ ﺑﻮدن ﯾﮏ ﻗﻄﻌﻪ ﻧﯿﺴﺖ‪ .‬ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻗﻄﻌﻪاي ﺑـﺎ ﻣﯿـﺰانﻧﻤـﺎي‬
‫ﺑﮕﯿﺮﯾﺪ و ﺑﻪ ﺳﺆاﻻت زﯾﺮ ﭘﺎﺳﺦ دﻫﯿﺪ‪.‬‬ ‫= ‪ ‬ﮐُﻨﺪﺗﺮ از ﻗﻄﻌﻪاي ﺑﺎ ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎي ‪ 34‬و ﺗُﻨـﺪاي‬ ‫‪60‬‬ ‫ﺳﺎدة ‪ 38‬و ﺗُﻨﺪاي‬
‫اﻟﻒ ـ در ﯾﮏ دﻗﯿﻘﻪ از اﯾﻦ ﻗﻄﻌﻪ ﭼﻨﺪ ﻣﯿﺰان اﺟﺮا ﻣﯽﺷﻮد؟‬ ‫‪  = 70‬اﺟﺮا ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ب ـ ﺑﯿﺴﺖ وﭘﻨﺞ ﻣﯿﺰان از اﯾﻦ ﻗﻄﻌﻪ ﭼﻘﺪر ﻃﻮل ﻣﯽﮐﺸﺪ؟‬ ‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 114‬ﺑﺮﺧﯽ از ﻫﻨﺮﺟﻮﯾﺎن اﯾﻦﮔﻮﻧـﻪ ﻣـﯽﭘﻨﺪارﻧـﺪ ﮐـﻪ ﻣـﺜﻼً‬
‫ج ـ در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ ﻫﺮ ﺿﺮب از اﯾﻦ ﻗﻄﻌﻪ ﺑﻪ ﺳـﻪ ﻗﺴـﻤﺖ ﻣﺴـﺎوي‬ ‫ﻗﻄﻌﻪاي ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷﺪه از ﻧﺖﻫﺎي دوﻻﭼﻨﮓ ﻟﺰوﻣـﺎً ﺗُﻨـﺪﺗﺮ از ﻗﻄﻌـﻪاي‬
‫ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ ﭼﻨﺪ ﺗﺮﯾ‪‬ﻠﻪ در ﯾﮏ دﻗﯿﻘﻪ و ﺑﯿﺴﺖ ﺛﺎﻧﯿﻪ اﺟﺮا ﻣﯽﺷﻮد؟‬ ‫ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷﺪه از ﻧﺖﻫﺎي ﭼﻨﮓ و ﯾﺎ ﺳﯿﺎه اﺟﺮا ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﻫﻤـﺎنﻃﻮرﮐـﻪ‬
‫ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ آﻧﭽﻪ ﮐﻪ ﺳﺒﺐ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺗُﻨﺪاي ﯾﮏ ﻗﻄﻌـﮥ ﻣﻮﺳـﯿﻘﯽ ﻣـﯽﺷـﻮد‬
‫ﻣﮑﺎﻧﯿﮑﯽ داراي ﯾﮏ ﺻـﻔﺤﮥ ﻣ‪‬ـﺪ‪‬ر‪‬ج ﻣـﯽﺑﺎﺷـﺪ ﮐـﻪ اﻋـﺪادي ﺑـﻪﻃـﻮر‬ ‫د ـ در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ ﻫـﺮ ﺿـﺮب از اﯾـﻦ ﻗﻄﻌـﻪ ﺑـﻪ ﭼﻬـﺎر ﻗﺴـﻤﺖ‬
‫ﻋﻤﻮدي ﺑﺮ روي آن درج ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ اﻋﺪاد از ﺑﺎﻻ ﺑﻪ ﭘﺎﯾﯿﻦ داراي‬ ‫ﻣﺴﺎوي ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ ﭼﻨﺪ دوﻻﭼﻨﮓ در ﺳﯽ ﺛﺎﻧﯿﻪ اﺟﺮا ﻣﯽﺷﻮد؟‬
‫روﻧﺪ ﺗﺼﺎﻋﺪي )اﻓﺰاﯾﺸﯽ( ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻃـﻮريﮐـﻪ در ﺑـﺎﻻي ﺻـﻔﺤﻪ‬ ‫ﭘﺎﺳﺦ ‪:‬‬
‫ﻋﺪد ‪ 40‬و در ﭘﺎﯾﯿﻦ ﺻﻔﺤﻪ ﻋﺪد ‪ 208‬درج ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ ﺑﺎﻻ و ﭘﺎﯾﯿﻦ‬
‫= ‪ ‬ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي اﺟﺮاي ‪ 60‬ﺳﯿﺎه در دﻗﯿﻘـﻪ ﻣـﯽﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬از‬ ‫‪60‬‬ ‫اﻟﻒ(‬
‫ﺑﺮدن وزﻧﻪاي ﮐﻪ ﺑﺮ روي ﺗﯿﻐﮥ ﻣﺘﺮُﻧُﻢ ﻧﺼﺐ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻋﺪد ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ‬
‫آﻧﺠﺎ ﮐﻪ ﻫﺮ ﻣﯿﺰان از اﯾﻦ ﻗﻄﻌﻪ داراي دو ﺳﯿﺎه اﺳﺖ ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ در ﯾـﮏ‬
‫را اﻧﺘﺨﺎب ﻧﻤﻮده و ﺑﺪﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﺳﺮﻋﺖ و ﺗﻌﺪاد ﺣﺮﮐﺖ ﺗﯿﻐﮥ در ﯾﮏ‬
‫دﻗﯿﻘﻪ از اﯾﻦ ﻗﻄﻌﻪ ‪ 30‬ﻣﯿﺰان اﺟﺮا ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫دﻗﯿﻘﻪ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﮔﺮدد‪ .‬ﺗﯿﻐﮥ ﻣﺘﺮُﻧُﻢ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺻﻔﺤﻪ ﻣ‪‬ﻨﺪ‪‬ر‪‬ج ﺑﻪ ﭼـﭗ و‬
‫راﺳﺖ ﺣﺮﮐﺖ ﻧﻤﻮده و ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻟﻨﮕﺮ ﺳﺎﻋﺖ ﺑﺎ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺻﺪاي ﺗﯿﮏ ﺗـﺎك‬ ‫= ‪ ‬ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي اﺟﺮاي ﻫﺮ ﺳﯿﺎه در ﯾﮏ ﺛﺎﻧﯿﻪ اﺳﺖ‪ .‬از آﻧﺠﺎ‬ ‫‪60‬‬ ‫ب(‬
‫زﻣﺎن را ﺑﻪ ﻗﺴﻤﺖﻫﺎي ﻣﺴﺎوي ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﮐﻪ ﻫﺮ ﻣﯿﺰان از اﯾﻦ ﻗﻄﻌﻪ داراي دو ﺳﯿﺎه اﺳﺖ ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﯾﮏ ﻣﯿﺰان دو‬
‫ﺛﺎﻧﯿﻪ ﻃﻮل ﻣﯽﮐﺸﺪ‪ .‬ﭘﺲ ﺑﯿﺴﺖ و ﭘﻨﺞ ﻣﯿـﺰان از اﯾـﻦ ﻗﻄﻌـﻪ ‪ 50‬ﺛﺎﻧﯿـﻪ‬
‫ﻃﻮل ﺧﻮاﻫﺪ ﮐﺸﯿﺪ‪.‬‬
‫ج( ﻫﺮ ﺿﺮب از اﯾﻦ ﻗﻄﻌﻪ ﯾﮏ ﺛﺎﻧﯿﻪ ﻃﻮل ﻣﯽﮐﺸﺪ ﺑﻨـﺎﺑﺮاﯾﻦ در ﯾـﮏ‬
‫دﻗﯿﻘﻪ و ﺑﯿﺴﺖ ﺛﺎﻧﯿﻪ ﮐﻪ ﺑﺮاﺑـﺮ ﺑـﺎ ‪ 80‬ﺛﺎﻧﯿـﻪ ﻣـﯽﺑﺎﺷـﺪ‪ 80 ،‬ﺿـﺮب اﺟـﺮا‬
‫ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬از آﻧﺠﺎ ﮐﻪ ﻫﺮ ﺿﺮب از اﯾﻦ ﻗﻄﻌﻪ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪﺷﮑﻞ ﺗﺮﯾ‪‬ﻠﮥ ﭼﻨﮓ‬
‫ﻧﻮﺷﺘﻪ و اﺟﺮا ﺷﻮد ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ‪ 80‬ﺗﺮﯾ‪‬ﻠﻪ در زﻣﺎن ﻣﺬﮐﻮر اﺟﺮا ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫د( در ‪ 30‬ﺛﺎﻧﯿﻪ‪ 30 ،‬ﺿﺮب اﺟﺮا ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬از آﻧﺠﺎ ﮐـﻪ ﻫـﺮ ﺿـﺮب‬
‫ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑﻪ ﭼﻬﺎر ﻗﺴﻤﺖ ﻣﺴﺎوي )ﭼﻬﺎر دوﻻﭼﻨﮓ( اﺳﺖ ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ‬
‫در ﻣﺪت زﻣﺎن ﻣﺬﮐﻮر ‪ 120‬دوﻻﭼﻨﮓ اﺟﺮا ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪1‬‬
‫ﻣﺘﺮُﻧُﻢ‬
‫در ﺳﺎل ‪1816‬ﻣﯿﻼدي ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر ﺗﻘﺴﯿﻢ زﻣﺎن ﺑﻪ ﻗﺴﻤﺖﻫﺎي ﻣﺴﺎوي و‬

‫ﮐﻨﺘﺮل ﺗُﻨﺪاﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ اﺑـﺰاري ﺑـﻪ ﻧـﺎم ﻣﺘـﺮُﻧُﻢ اﺧﺘـﺮاع ﺷـﺪ‪ .‬ﻣﺘـﺮُﻧُﻢِ‬
‫ﺷﮑﻞ ‪11‬‬ ‫_________________________________________________‬
‫)‪1- Metronome (Eng.‬‬
‫دﻧﺒﺎﻟﮥ اﻋﺪاد از ‪ 144‬ﺗﺎ ‪ 208‬داراي ﺗﺼﺎﻋﺪ ﺣﺴﺎﺑﯽ ﺑﺎ ﻗﺪر ﻧﺴﺒﺖ ‪: +8‬‬ ‫ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻦ وزﻧﮥ ﻣﺬﮐﻮر در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻫﺮﯾﮏ از اﯾﻦ اﻋﺪاد ﺑـﻪ ﻣﻌﻨـﺎي‬
‫‪144 ،152 ،160 ،168 ،176 ،184 ،192 ،200 ،208‬‬ ‫ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺷﺪن ﯾﮏ دﻗﯿﻘـﻪ ﺑـﺮآن ﻋـﺪد ﻣـﯽﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬ﺑـﻪﻋﻨـﻮان ﻧﻤﻮﻧـﻪ در‬
‫ﺻﻮرﺗﯽﮐﻪ وزﻧﻪ ﻋﺪد ‪ 40‬را ﻧﺸﺎن دﻫـﺪ ﯾـﮏ دﻗﯿﻘـﻪ ﺑـﻪ ‪ 40‬ﻗﺴـﻤﺖ‬
‫اﻣﺎ روش دﯾﮕﺮي ﻧﯿﺰ ﺑﺮاي ﺑﯿﺎن ﺗُﻨﺪاي آﺛـﺎر ﻣﻮﺳـﯿﻘﯿﺎﯾﯽ راﯾـﺞ اﺳـﺖ‪.‬‬
‫ﻣﺴﺎوي ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯽﺷﻮد و در ﺻﻮرﺗﯽﮐﻪ وزﻧﻪ ﻋﺪد ‪ 72‬را ﻧﺸـﺎن دﻫـﺪ‬
‫در اﯾﻦ روش ﺣﺪود‪ ‬ﺗُﻨﺪا ﺗﻮﺳﻂ ﯾﮏ اﺻﻄﻼح اﯾﺘﺎﻟﯿﺎﯾﯽ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﯾﮏ دﻗﯿﻘﻪ ﺑﻪ ‪ 72‬ﻗﺴﻤﺖ ﻣﺴﺎوي ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر ﺗﺒﯿﯿﻦ روﻧﺪ‬
‫ﺟﺪول ‪8‬‬ ‫ﺗﺼﺎﻋﺪي اﻋﺪاد ﻣ‪‬ﻨﺪ‪‬ر‪‬ج ﺑﺮ ﺻﻔﺤﻪ ﻣﺘﺮُﻧُﻢ ﻻزم اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑـﻪ ﭼﻨـﺪ ﻋـﺪد‬
‫اﺻﻄﻼح‬ ‫ﺗﻌﺪاد ﺿﺮﺑﻪ در دﻗﯿﻘﻪ‬ ‫ﻣﻔﻬﻮم‬ ‫ﮐﻠﯿﺪي ﻣﻮﺟﻮد در آن اﺷﺎره ﺷﻮد‪ .‬اﯾﻦ اﻋﺪاد ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬
‫‪Grave‬‬ ‫‪40‬‬ ‫ﺑﺴﯿﺎر ﺳﻨﮕﯿﻦ )و ﻋﻈﯿﻢ(‬ ‫ﻋﺪد ‪ ، 40‬ﮐﻮﭼﮑﺘﺮﯾﻦ ﻋﺪد ﻣ‪‬ﻨﺪ‪‬ر‪‬ج ﺑﺮ روي ﺻﻔﺤﮥ ﻣﺘﺮُﻧُﻢ‪.‬‬
‫‪40 - 60‬‬ ‫ﺳﻨﮕﯿﻦ و ﮐﺸﯿﺪه‬
‫‪Largo‬‬
‫ﻋﺪد‪ ، 60‬ﯾﮏ دﻗﯿﻘﻪ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ‪ 60‬ﺛﺎﻧﯿﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺳﻨﮕﯿﻦ )ﮐﻤﯽ ﮐﻤﺘﺮ از ‪(largo‬‬
‫‪Larghetto‬‬ ‫‪٦٠ - ٦٦‬‬
‫ﻋﺪد ‪ ، 72‬ﮐﻪ ﺗﻘﺮﯾﺒﺎً ﺑﺮاﺑﺮ اﺳﺖ ﺑﺎ ﺗﻌﺪاد ﺿﺮﺑﺎن ﻗﻠﺐ اﻧﺴﺎن ﺑﺎﻟﻎ و‬
‫‪66 - 76‬‬ ‫آرام‪ ،‬ﺑﯽﺷﺘﺎب‬
‫‪Adagie‬‬
‫ﺳﺎﻟﻢ در دﻗﯿﻘﻪ‪) .‬در ﮔﺬﺷﺘﻪ اﯾﻦ ﺑﺎور وﺟﻮد داﺷﺖ ﮐﻪ ﻗﻄﻌﻪاي ﺑﺎ اﯾـﻦ‬
‫‪76 - 108‬‬ ‫آرام‪ ،‬روان‬
‫ﺗُﻨﺪا ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺟﺎن و روح اﻧﺴﺎن را ﻣﺘﺄﺛﺮ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪(.‬‬
‫‪Andante‬‬
‫‪100 - 108‬‬ ‫)ﮐﻤﯽ ﺗُﻨﺪﺗﺮ از( آرام‪ ،‬روان‬

‫‪ ،120‬ﮐﻪ دوﺑﺮاﺑﺮ ﻋﺪد ‪ 60‬اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪Andantino‬‬
‫‪Moderato‬‬ ‫‪108 - 120‬‬ ‫ﺳﺮﻋﺖ ﻣﯿﺎﻧﻪ‪ ،‬ﻧﻪ ﺗُﻨﺪ و ﻧﻪ ﮐُﻨﺪ‬

‫‪ ،144‬ﮐﻪ دوﺑﺮاﺑﺮ ﻋﺪد ‪ 72‬اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪Allegro‬‬ ‫‪120 - 168‬‬ ‫ﺗُﻨﺪ‪ ،‬دوان‬
‫اﮐﻨﻮن ﮐﻪ ﺑﻪ اﻋﺪاد ﮐﻠﯿﺪي ﻣ‪‬ﻨـﺪ‪‬ر‪‬ج ﺑـﺮ ﺻـﻔﺤﻪ ﻣﺘـﺮُﻧﻢ اﺷـﺎره ﺷـﺪ‬
‫‪Presto‬‬ ‫‪168 - 200‬‬ ‫ﺧﯿﻠﯽ ﺗُﻨﺪ‪ ،‬ﺷﺘﺎﺑﺎن‬
‫ﻣﯽﺗﻮان روﻧﺪ ﺗﺼﺎﻋﺪ ﺣﺴﺎﺑﯽ ﻣﺎﺑﯿﻦ ﻫـﺮ دو ﻋـﺪد‪ ‬ﮐﻠﯿـﺪيِ ﻣﺘـﻮاﻟﯽ را‬
‫‪Prestissimo‬‬ ‫‪200 - 208‬‬ ‫ﺑﺴﯿﺎر ﺑﺴﯿﺎر ﺗُﻨﺪ‬
‫ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫ﯾﮑﯽ از ﻋﻮاﻣﻞ اﯾﺠﺎد ﺗﻨـﻮع در ﻣﻮﺳـﯿﻘﯽ‪ ،‬ﻣﺨﺼﻮﺻـﺎً در ﻗﻄﻌـﺎت‬ ‫دﻧﺒﺎﻟﮥ اﻋﺪاد از ‪ 40‬ﺗﺎ ‪ 60‬داراي ﺗﺼﺎﻋﺪ ﺣﺴﺎﺑﯽ ﺑﺎ ﻗﺪر ﻧﺴﺒﺖ ‪: +2‬‬
‫‪40 ، 42 ، 44 ، 46 ، 48 ، 50 ، 52 ، 54 ، 56 ، 58 ، 60‬‬
‫ﮔﺴﺘﺮده و ﻃﻮﻻﻧﯽ ﺗﻐﯿﯿﺮ در ﺗُﻨﺪا اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﻤﮑـﻦ اﺳـﺖ ﯾـﮏ‬
‫دﻧﺒﺎﻟﮥ اﻋﺪاد از ‪ 60‬ﺗﺎ ‪ 72‬داراي ﺗﺼﺎﻋﺪ ﺣﺴﺎﺑﯽ ﺑﺎ ﻗﺪر ﻧﺴﺒﺖ ‪: +3‬‬
‫ﺑﺎره و ﯾﺎ ﺗﺪرﯾﺠﯽ اﻋﻤﺎل ﺷﻮد‪.‬در ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺗُﻨﺪا ﺑﺼﻮرت ﯾﮏ ﺑﺎره‪ ،‬ﻗﻄﻌـﻪ‬ ‫‪60 ،63 ،66 ،69 ،72‬‬
‫ﺑﺎ ﺗُﻨﺪاي ﺟﺪﯾﺪ اداﻣﻪ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ‪ .‬اﻣﺎ در ﺗﻐﯿﯿﺮات ﺗﺪرﯾﺠﯽ‪ ،‬ﺗُﻨـﺪا ﺑـﺎ ﮔـﺬر‬ ‫دﻧﺒﺎﻟﮥ اﻋﺪاد از ‪ 72‬ﺗﺎ ‪ 120‬داراي ﺗﺼﺎﻋﺪ ﺣﺴﺎﺑﯽ ﺑﺎ ﻗﺪر ﻧﺴﺒﺖ ‪: +4‬‬
‫زﻣﺎن اﻓﺰاﯾﺶ و ﯾﺎ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ و ﻣﻌﻤﻮﻻً ﭘﺲ از ﻣـﺪﺗﯽ دوﺑـﺎره ﺑـﻪ‬ ‫‪72 ،76 ،80 ،84 ،88 ،92 ،96 ،100 ،104 ،108 ،112 ،116 ،120‬‬
‫ﺗُﻨﺪاي اوﻟﯿﻪ ﺑﺎز ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬ ‫دﻧﺒﺎﻟﮥ اﻋﺪاد از ‪120‬ﺗﺎ‪144‬داراي ﺗﺼﺎﻋﺪ ﺣﺴﺎﺑﯽ ﺑﺎ ﻗﺪر ﻧﺴﺒﺖ ‪: +6‬‬
‫‪120 ،126 ،132 ،138 ،144‬‬
‫ﺧﻮدآزﻣﺎﯾﯽ‬ ‫در زﯾﺮ ﺑﺮﺧﯽ اﺻﻄﻼﺣﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮات ﺗُﻨﺪا اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪:‬‬
‫)اَﻧﯿﻤﺎت‪Animato (‬‬ ‫ﺑﺎ روح‪ ،‬ﺑﺎ ﻫﯿﺠﺎن‬
‫‪ -1‬اﺻﻄﻼح رﯾﺘﻢ ﺑﻪ ﮐﺪام ﮔﺰﯾﻨﻪ اﺷﺎره دارد؟‬ ‫)اَﭼِﻠ‪‬ﺮاند‪Accelerando (‬‬ ‫ﺑﺘﺪرﯾﺞ ﺗُﻨﺪﺗﺮ‬
‫)ﺳ‪‬ﺘﺮِتت‪Stretto (‬‬ ‫ﺑﺘﺪرﯾﺞ ﺗُﻨﺪﺗﺮ‪ ،‬ﻓﺸﺮدهﺗﺮ )اﯾﺠﺎد ﻓﺸﺎر ﺑﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ﺗُﻨﺪا(‬
‫اﻟﻒ( ﺗُﻨﺪاي ﻗﻄﻌﻪ‬
‫)ﺳ‪‬ﺘﺮﯾﻦﺟِﻦد‪‬و( ‪Stringendo‬‬ ‫ﺑﺘﺪرﯾﺞ ﺗُﻨﺪﺗﺮ‬
‫ب( ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎي ﻗﻄﻌﻪ‬
‫)ﭘﯽﯾﻮﻣ‪‬ﺖ‪Piu moto (‬‬ ‫ﺗُﻨﺪﺗﺮ‬
‫ج( ﺗﻨﺎﺳﺐ دﯾﺮﻧﺪﻫﺎي ﻣﺘﻮاﻟﯽ‬ ‫)ﭘﯽﯾﻮﻣ‪‬ﺲ‪Piu mosso (‬‬ ‫ﺗُﻨﺪﺗﺮ‬
‫د( ﻣﺘﺮ‬ ‫)اون ﭘ‪‬ﮏ‪ ‬ﭘﯽﯾﻮﻣ‪‬ﺲ‪Un poco piu mosso (‬‬ ‫ﮐﻤﯽ ﺗُﻨﺪﺗﺮ‬
‫)ﻣ‪‬ﻠﺖ‪ ‬ﭘﯽﯾﻮﻣ‪‬ﺲ‪Molto piu mosso (‬‬ ‫ﺧﯿﻠﯽ ﺗُﻨﺪﺗﺮ‬
‫‪ -2‬ﮐﺪام ﺟﻤﻠﻪ در ﻣﻮرد ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎ ﺻﺤﯿﺢ اﺳﺖ؟‬ ‫ﺑﻪﺗﺪرﯾﺞ ﮐُﻨﺪ ﮐﺮدن ﺗُﻨﺪا )ﮐﻤﯽ ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ( )ر‪‬لﻟ‪‬ﻦﺗﺎند‪Rallentando (Rall.) (‬‬
‫اﻟﻒ( ﻧﺸﺎندﻫﻨﺪة رﯾﺘﻢ ﻗﻄﻌﻪ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫)رﯾﺘﺎرداند‪Ritardando (Ritard) (‬‬ ‫ﺑﻪﺗﺪرﯾﺞ ﮐُﻨﺪ ﮐﺮدن‬
‫ب( ﻧﺴﺒﺘﯽ از ﮔﺮد اﺳﺖ ﮐﻪ در ﯾﮏ ﻣﯿﺰان ﻣﺤﺼﻮر ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫)ريﺗ‪‬ﻨﻮت‪Ritenuto (Rit.) (‬‬ ‫ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﮐُﻨﺪ ﮐﺮدن‬
‫ج( ﻋﺪد ﺑﺎﻻﯾﯽ ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ﺗﻌﺪاد ﺿﺮب در ﻫﺮ ﻣﯿﺰان اﺳﺖ‪.‬‬ ‫)ﻣ‪‬ﻦُ ﻣ‪‬ﺲ‪Meno mosso (‬‬ ‫ﮐُﻨﺪﺗﺮ‬
‫)اون ﭘ‪‬ﮏ‪ ‬ﻣ‪‬ﻦُ ﻣ‪‬ﺲ‪Un Poco meno mosso (‬‬ ‫ﮐﻤﯽ ﮐُﻨﺪﺗﺮ‬
‫د( ﺗﻌﯿﯿﻦﮐﻨﻨﺪه ﺗُﻨﺪاي ﻗﻄﻌﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -3‬وﺟﻪ ﺗﻤﺎﯾﺰ ﻣﯿﺰان ﺳﺎده و ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ در ﮐﺪام ﮔﺰﯾﻨﻪ آورده ﺷﺪه اﺳﺖ؟‬ ‫ﮔﺎﻫﯽ آﻫﻨﮕﺴﺎز اﺟﺎزه ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ ﻧﻮازﻧﺪه ﺑـﺎ ا‪‬ﻋﻤـﺎل ﺗﻐﯿﯿﺮاﺗـﯽ در‬
‫اﻟﻒ( ﺗﻌﺪاد ﺿﺮب‬ ‫دﯾﺮﻧﺪ ﻧﺖﻫﺎ ﻗﻄﻌﻪ را ﺑﺪون در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺗُﻨﺪاي ﻣﻌﯿﻨﯽ اﺟـﺮا ﻧﻤﺎﯾـﺪ‪.‬‬
‫ب( ﺗُﻨﺪا‬ ‫‪ (TEMPO‬در ﻣـﺘﻦ‬ ‫)‪RUBATO‬‬ ‫در اﯾﻦﺻﻮرت اﺻﻄﻼح ﺗ‪‬ﻤﭙ‪‬ـﻮ روﺑـﺎت‪‬‬
‫ج( ﻧﺤﻮة ﺗﻘﺴﯿﻤﺎت ﻃﺒﯿﻌﯽ واﺣﺪ ﺿﺮب‬ ‫ﻗﻄﻌﻪ درج ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﮔـﺎﻫﯽ در ﻃـﻮل ﯾـﮏ ﻗﻄﻌـﮥ ﻣﻮﺳـﯿﻘﯽ‬
‫د( ﻗﻮت و ﺿﻌﻒ ﺿﺮبﻫﺎ‬ ‫ﻣﯿﺰان ﻧﻤﺎ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬در اﯾﻦ ﺻﻮرت ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر ﺛﺎﺑـﺖ ﻣﺎﻧـﺪن ﺗُﻨـﺪا از‬
‫اﺻﻄﻼح لُ ﺳ‪‬ﺘ‪‬ﺲ‪ ‬ﺗ‪‬ﻤﭙ‪‬ﻮ )‪ (LO STES SO TEMPO‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -4‬ﮐﺪام ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎ ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ؟ )از ﻧﻈﺮ واﺣﺪ ﺿﺮب(‬
‫‪3‬‬
‫‪4‬‬
‫د(‬ ‫‪4‬‬
‫‪4‬‬
‫ج(‬ ‫‪2‬‬
‫‪4‬‬
‫ب(‬ ‫‪3‬‬
‫‪8‬‬
‫اﻟﻒ(‬
‫‪ -5‬ﮐﺪام ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎ ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ؟ )از ﻧﻈﺮ ﺗﻌﺪاد ﺿﺮب(‬

‫د( ‪ 94‬ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ‬ ‫‪2‬‬
‫‪16‬‬
‫ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ج(‬ ‫‪6‬‬
‫‪4‬‬
‫ب(‬ ‫‪2‬‬
‫‪4‬‬
‫اﻟﻒ(‬
‫‪ -11‬ﮐﺪام ﻣﯿﺰان ﻧﻤﺎ ﻣ‪‬ﻌ‪‬ﺮِّّف ﻣﯿﺰاﻧﯽ ﺳﻪﺿﺮﺑﯽ ﺑﺎ واﺣـﺪ ﺿـﺮب ﭼﻨـﮓ‬ ‫‪ -6‬ﮐﺪام ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎ ﻧﻤﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻣ‪‬ﻌ‪‬ﺮِّّف ﯾﮏ ﻣﯿﺰان ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﺑﺎﺷﺪ؟‬
‫ﻧﻘﻄﻪدار اﺳﺖ؟‬ ‫‪15‬‬
‫د(‬ ‫‪9‬‬
‫ج(‬ ‫‪13‬‬
‫ب(‬ ‫‪12‬‬
‫اﻟﻒ(‬
‫‪4‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪4‬‬
‫‪3‬‬
‫د(‬ ‫‪9‬‬
‫ج(‬ ‫‪3‬‬
‫ب(‬ ‫‪9‬‬
‫اﻟﻒ(‬
‫‪16‬‬ ‫‪16‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪4‬‬
‫‪ -7‬ﮐﺪام ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎ ﻧﻤﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻣ‪‬ﻌ‪‬ﺮِّّف ﯾﮏ ﻣﯿﺰان ﻣﺨﺘﻠﻂ ﺳﺎده ﺑﺎﺷﺪ؟‬
‫= ‪ ، .‬ﭼﻨﺪ ﻣﯿـﺰان در‬ ‫د(‬ ‫ج(‬ ‫ب(‬ ‫اﻟﻒ(‬
‫‪8‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪6‬‬
‫‪120‬‬ ‫‪ -12‬در ﻗﻄﻌﻪاي ﺑﺎ ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎي ‪ 38‬و ﺗُﻨﺪاي‬ ‫‪4‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪4‬‬
‫دو دﻗﯿﻘﻪ اﺟﺮا ﻣﯽﺷﻮد؟‬
‫‪ -8‬ﮐﺪام ﮔﺰﯾﻨﻪ در ﻣﻮرد دو ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎي ‪ 34‬و ‪ 38‬ﺻﺤﯿﺢ اﺳﺖ؟‬
‫د(‪240‬‬ ‫ج(‪40‬‬ ‫ب(‪180‬‬ ‫اﻟﻒ(‪120‬‬
‫اﻟﻒ( ‪ 38‬ﺗُﻨﺪﺗﺮ از ‪ 34‬اﺟﺮا ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -13‬در ﮐﺪام ﮔﺰﯾﻨﻪ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﯿﺰان ﺳﺎده آورده ﺷﺪه اﺳﺖ؟‬ ‫ب( ﻫﺮ دو ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎ ﻣ‪‬ﻌ‪‬ﺮِّّف ﻣﯿﺰان ﺳﺎده ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫اﻟﻒ( ﻣﯿﺰاﻧﯽ را ﺳﺎده ﮔﻮﯾﻨـﺪ ﮐـﻪ در آن ﻫـﺮ ﻧـﺖ ﺑـﻪ دو ﻗﺴـﻤﺖ‬ ‫ج( ﻫﺮ دو ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎ ﻣ‪‬ﻌ‪‬ﺮِّّف واﺣﺪ ﺿﺮب ﯾﮑﺴﺎن ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺴﺎوي ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫د( ﻫﻤﮥ ﻣﻮارد‬
‫ب( ﻣﯿﺰاﻧﯽ را ﺳﺎده ﮔﻮﯾﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻪﻃﻮرﻃﺒﯿﻌﯽ ﺑﻪ دو ﻗﺴﻤﺖ ﻣﺴـﺎوي‬
‫‪ -9‬وﺟﻪ ﺗﻤﺎﯾﺰ دو ﻧﻮع ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ ﻣﺘﺮﯾﮏ و ﻓﺎﻗﺪ ﻣﺘـﺮ در ﮐـﺪام ﮔﺰﯾﻨـﻪ‬
‫ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫آورده ﺷﺪه اﺳﺖ؟‬
‫ج( ﻣﯿﺰاﻧﯽ را ﺳﺎده ﮔﻮﯾﻨﺪ ﮐﻪ ﻋﺪد ﺑـﺎﻻﯾﯽ در ﻣﯿـﺰانﻧﻤـﺎي آن ﺑـﺮ‬
‫اﻟﻒ( ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ ﻣﺘﺮﯾﮏ ﺑﺮﺧﻼف ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ ﻓﺎﻗﺪ ﻣﺘﺮ‪ ،‬واﺟﺪ رﯾﺘﻢ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻋﺪد دو ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ب( ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ ﻓﺎﻗﺪ ﻣﺘﺮ ﺑﺮﺧﻼف ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ ﻣﺘﺮﯾﮏ‪ ،‬واﺟﺪ رﯾﺘﻢ اﺳﺖ‪.‬‬
‫د( ﻫﯿﭻﮐﺪام‬
‫ج( زﻣﺎن در ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ ﻣﺘﺮﯾـﮏ ﺑـﺮﺧﻼف ﻣﻮﺳـﯿﻘﯽ ﻓﺎﻗـﺪ ﻣﺘـﺮ ﺑـﻪ‬
‫‪ -14‬در ﮐﺪام ﮔﺰﯾﻨﻪ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﯿﺰان ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ آورده ﺷﺪه اﺳﺖ؟‬ ‫ﻗﺴﻤﺖﻫﺎي ﻣﺴﺎوي ﺗﮑﺮارﺷﻮﻧﺪه ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫اﻟﻒ( ﻣﯿﺰاﻧﯽ را ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﮔﻮﯾﻨﺪ ﮐﻪ در آن ﻫﺮ ﻧﺖ ﺑـﻪ ﺳـﻪ ﻗﺴـﻤﺖ‬ ‫د( زﻣﺎن در ﻣﻮﺳـﯿﻘﯽ ﻓﺎﻗـﺪ ﻣﺘـﺮ ﺑـﺮﺧﻼف ﻣﻮﺳـﯿﻘﯽ ﻣﺘﺮﯾـﮏ ﺑـﻪ‬
‫ﻣﺴﺎوي ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﻗﺴﻤﺖﻫﺎي ﻣﺴﺎوي ﺗﮑﺮار ﺷﻮﻧﺪه ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ب( ﻣﯿﺰاﻧﯽ را ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﮔﻮﯾﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻪﻃـﻮر ﻃﺒﯿﻌـﯽ ﺑـﻪ ﺳـﻪ ﻗﺴـﻤﺖ‬ ‫‪ -10‬ﺗﻨﺎﺳﺐ دﯾﺮﻧﺪﻫﺎي ﻣﺘﻮاﻟﯽ ﺳـﺒﺐ ﺑـﺮوز ‪ ................‬در ﻣﻮﺳـﯿﻘﯽ‬
‫ﻣﺴﺎوي ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬
‫ج( ﻣﯿﺰاﻧﯽ را ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﮔﻮﯾﻨﺪ ﮐﻪ از ﻧﺖﻫﺎي ﻧﻘﻄﻪدار ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫اﻟﻒ( رﯾﺘﻢ ب( ﻣﺘﺮ ج( ﺗُﻨﺪا د( ﺳ‪‬ﻨﮑُﭗ‬
‫د( ﻫﯿﭻﮐﺪام‬
‫ج( ﺳﺎده‪ ،‬ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ‪ ،‬ﻣﺨﺘﻠﻂ ﺳﺎده‪ ،‬ﻣﺨﺘﻠﻂ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ‬ ‫‪ -15‬ﮐﺪام ﺗﻌﺮﯾﻒ در ﻣﻮرد ﺧﻂ اﺗﺤﺎد ﺻﺤﯿﺢ و ﮐﺎﻣﻞ اﺳﺖ؟‬
‫د( ﺳﺎده‪ ،‬ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ‪ ،‬ﻟﻨﮓ‬ ‫اﻟﻒ( ﺧﻂ اﺗﺤﺎد ارزش زﻣﺎﻧﯽ دو ﻧﺖ ﻣﺘـﻮاﻟﯽ ﻫﻤﺼـﺪا را ﺑـﻪﻫـﻢ‬
‫ﻣﯽاﻓﺰاﯾﺪ‪.‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪ -19‬ﺗﻘﺴﯿﻤﺎت ﻃﺒﯿﻌﯽ واﺣـﺪ ﺿـﺮب در ﮐـﺪام ﻣﯿـﺰان از ﻓﺮﻣـﻮل‬
‫ب( ﺧﻂ اﺗﺤﺎد ارزش زﻣﺎﻧﯽ ﻧﺖﻫﺎي ﻫﻤﻨﺎم را ﺑﻪﻫﻢ ﻣﯽاﻓﺰاﯾﺪ‪.‬‬
‫ﺗﺒﻌﯿﺖ ﻣﯽﮐﻨﺪ؟‬
‫ج( ﺧﻂ اﺗﺤﺎد ارزش زﻣﺎﻧﯽ ﻧﺖﻫﺎي ﻫﻢدرﺟﻪ را ﺑﻪﻫﻢ ﻣﯽاﻓﺰاﯾﺪ‪.‬‬
‫اﻟﻒ( ﺳﺎده و ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ‬
‫د( ﺧﻂ اﺗﺤﺎد ارزش زﻣﺎﻧﯽ ﻧﺖﻫﺎي ﻣﺘﻮاﻟﯽ را ﺑﻪﻫﻢ ﻣﯽاﻓﺰاﯾﺪ‪.‬‬
‫ب( ﺳﺎده و ﻣﺨﺘﻠﻂ ﺳﺎده‬
‫ج( ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ و ﻣﺨﺘﻠﻂ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ‬ ‫‪ -16‬ﺗُﻨﺪاي ﮐﺪام ﻗﻄﻌﻪ ﺑﺮاﺑﺮاﺳﺖ ﺑﺎ ﺗُﻨﺪاي ﻗﻄﻌﻪاي ﺑﺎ ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎي ‪ 68‬و‬
‫د( ﻫﻤﮥ ﻣﻮارد‬ ‫‪ . = 120‬؟‬
‫‪ -20‬ﺗﻘﺴﯿﻤﺎت واﺣﺪ ﺿﺮب در ﮐﺪام ﻣﯿﺰان از ﻓﺮﻣﻮل ‪ 3 × 2‬ﺗﺒﻌﯿﺖ‬ ‫اﻟﻒ( ﻗﻄﻌﻪاي ﺑﺎ ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎي ‪ 64‬و ‪. = 120‬‬
‫ﻣﯽﮐﻨﺪ؟‬ ‫ب( ﻗﻄﻌﻪاي ﺑﺎ ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎي ‪ 38‬و ‪ = 120‬‬
‫اﻟﻒ( ﺳﺎده و ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ‬ ‫‪ 16‬و ‪ = 60‬‬
‫‪2‬‬
‫ج( ﻗﻄﻌﻪاي ﺑﺎ ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎي‬
‫ب( ﺳﺎده و ﻣﺨﺘﻠﻂ ﺳﺎده‬ ‫د( ﻫﻤﮥ ﻣﻮارد‬
‫ج( ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ و ﻣﺨﺘﻠﻂ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ‬
‫د( ﻫﻤﮥ ﻣﻮارد‬ ‫‪ -17‬ﺗُﻨﺪاي ﯾﮏ ﻗﻄﻌﻪ ﺑﻪ ﮐﺪام ﻋﺎﻣﻞ ﺑﺴﺘﮕﯽ دارد؟‬
‫اﻟﻒ( ﺗﻌﺪاد ﺿﺮب‬
‫‪ -21‬در ﮐﺪام ﮔﺰﯾﻨﻪ ارزش زﻣﺎﻧﯽ دوﻻﭼﻨﮓ ﺗﺮﯾ‪‬ﻠﻪ در ﻣﯿـﺰان ﺗﺮﮐﯿﺒـﯽ‬ ‫ب( واﺣﺪ ﺿﺮب‬
‫آورده ﺷﺪه اﺳﺖ؟‬ ‫‪6‬‬
‫‪8‬‬ ‫ج( ﺗﻌﺪاد ﺿﺮﺑﺎت اﺟﺮا ﺷﺪه در ﯾﮏ دﻗﯿﻘﻪ‬
‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬
‫د(ﻫﯿﭻﮐﺪام‬ ‫ﺿﺮب‬ ‫ج(‬ ‫ﺿﺮب‬ ‫ب(‬ ‫ﺿﺮب‬ ‫اﻟﻒ(‬ ‫د( ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎ‬
‫‪4‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪9‬‬
‫‪ -22‬ارزش زﻣﺎﻧﯽ ﺗﺮﯾ‪‬ﻠﻪ ﭼﻨﮓ در ﻣﯿﺰان ‪ 48‬در ﮐﺪام ﮔﺰﯾﻨﻪ آورده ﺷﺪه‬ ‫‪ -18‬اﻧﻮاع ﻣﯿﺰان از ﻧﻈﺮ ﻧﺤﻮة ﺗﻘﺴﯿﻤﺎت ﻃﺒﯿﻌﯽ واﺣﺪ ﺿﺮب در ﮐﺪام‬
‫اﺳﺖ؟‬ ‫ﮔﺰﯾﻨﻪ آورده ﺷﺪه اﺳﺖ؟‬
‫‪1‬‬ ‫اﻟﻒ( ﺳﺎده و ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ‬
‫د( ﻫﯿﭻﮐﺪام‬ ‫ﺿﺮب‬ ‫ج(‬ ‫ب( ‪ 2‬ﺿﺮب‬ ‫اﻟﻒ( ‪ 1‬ﺿﺮب‬
‫‪3‬‬ ‫ب( ﺳﺎده‪ ،‬ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ‪ ،‬ﻣﺨﺘﻠﻂ‬
‫ب( ﻣﺘﺮ‬ ‫‪ 12‬ﺗﺮﮐﯿﺒـﯽ در ﮐـﺪام ﮔﺰﯾﻨـﻪ‬
‫‪4‬‬
‫‪ -23‬ارزش زﻣﺎﻧﯽ دوﻻﭼﻨﮓ در ﻣﯿـﺰان‬
‫ج( ﺗﻌﺪاد ﺿﺮﺑﺎت اﺟﺮا ﺷﺪه در دﻗﯿﻘﻪ‬ ‫آورده ﺷﺪه اﺳﺖ؟‬
‫د( ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎ‬ ‫د( ﻫﯿﭻﮐﺪام‬
‫‪1‬‬
‫ج(‬ ‫ﺿﺮب‬
‫‪1‬‬
‫ب(‬ ‫ﺿﺮب‬
‫‪1‬‬
‫اﻟﻒ(‬
‫‪6‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪4‬‬
‫‪ -28‬ﺑﺎ ﮐﺪام ﺗُﻨﺪا ‪ 30‬ﭼﻨﮓ در ﭘﺎﻧﺰده ﺛﺎﻧﯿﻪ اﺟﺮا ﻣﯽﺷﻮد؟‬ ‫‪ -24‬ﮐﺪام ﮔﺰﯾﻨﻪ ﻧﺎدرﺳﺖ اﺳﺖ؟‬
‫د( ب و ج‬ ‫ج( ‪. = 40‬‬ ‫ب( ‪ = 120‬‬ ‫اﻟﻒ( ‪ = 30‬‬ ‫اﻟﻒ( ﺳ‪‬ﻨﮑُﭗ در اﺛﺮﺟﺎﺑﺠﺎﯾﯽ ﺿﺮبﻫﺎي ﻗﻮي و ﺿـﻌﯿﻒ ﺣﺎﺻـﻞ‬
‫ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫= ‪ .‬در‬ ‫‪120‬‬ ‫‪ -29‬ﯾﮏ ﻗﻄﻌﮥ ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ را ﺑﺎ ﻣﯿـﺰانﻧﻤـﺎي و ﺗُﻨـﺪاي‬
‫‪6‬‬
‫‪8‬‬ ‫ب( ﺧﻂ اﺗﺼﺎل‪ ،‬ﻧﺖﻫﺎي ﻫﻤﺼﺪا را ﻣﺘﺼﻞ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫ﻧﻈﺮ ﺑﮕﯿﺮﯾﺪ و ﺑﻪ ﺳﺆاﻻت زﯾﺮ ﭘﺎﺳﺦ دﻫﯿﺪ‪.‬‬ ‫ج( رﯾﺘﻢ‪ ،‬ﺗﻨﺎﺳﺐ دﯾﺮﻧﺪﻫﺎي ﻣﺘﻮاﻟﯽ اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﻟﻒ( در ﯾﮏ دﻗﯿﻘﻪ از اﯾﻦ ﻗﻄﻌﻪ ﭼﻨﺪ ﺳﯿﺎه ﻗﺎﺑﻞ اﺟﺮاﺳﺖ؟‬ ‫د( ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎ‪ ،‬ﺑﯿﺎﻧﮕﺮ ﻧﺴﺒﺘﯽ از ﮔﺮد در ﻣﯿﺰان اﺳﺖ‪.‬‬
‫ب( در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ ﻫﻤﮥ ﻣﯿﺰانﻫﺎي اﯾﻦ ﻗﻄﻌﻪ از ﺗﺮﯾ‪‬ﻠـﮥ دوﻻﭼﻨـﮓ‬
‫ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ در ﯾﮏ دﻗﯿﻘﻪ ﭼﻨﺪ ﺗﺮﯾ‪‬ﻠﮥ دوﻻﭼﻨﮓ و ﭼﻨـﺪ‬ ‫‪ -25‬در ﻣﻮرد ﻋﺪد ﺑﺎﻻﯾﯽ ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎ ﮐﺪام ﮔﺰﯾﻨﻪ درﺳﺖ اﺳﺖ؟‬
‫دوﻻﭼﻨﮓ ﺗﺮﯾ‪‬ﻠﻪ ﻗﺎﺑﻞ اﺟﺮا اﺳﺖ؟‬ ‫اﻟﻒ( ﻋﺪد ﺑﺎﻻﯾﯽ در ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎي ﻣﯿﺰانﻫﺎي ﺳـﺎده ﺑﺮاﺑـﺮ ﺑـﺎ ﺗﻌـﺪاد‬
‫ج( در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ ﻫﻤﮥ ﺿﺮبﻫـﺎ در اﯾـﻦ ﻗﻄﻌـﻪ ﺑـﻪ دو ﻗﺴـﻤﺖ‬ ‫ﺿﺮب اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻣﺴﺎوي ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ ﭼﻨﺪ دوﺋُﻠﮥ ﭼﻨﮓ در دو دﻗﯿﻘﻪ ﻗﺎﺑـﻞ‬ ‫ب( ﻋﺪد ﺑﺎﻻﯾﯽ در ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎي ﻣﯿﺰانﻫﺎي ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﺳﻪ ﺑﺮاﺑـﺮ ﺗﻌـﺪاد‬
‫اﺟﺮاﺳﺖ؟‬ ‫ﺿﺮب اﺳﺖ‪.‬‬
‫د( در ﭼﻬﻞ ﺛﺎﻧﯿﻪ از اﯾﻦ ﻗﻄﻌﻪ ﭼﻨﺪ دوﻻﭼﻨﮓ ﻗﺎﺑﻞ اﺟﺮاﺳﺖ؟‬ ‫ج( ﻋﺪد ﺑﺎﻻﯾﯽ در ﻫﻤﮥ ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎﻫﺎ ﺑﺮاﺑﺮ ﺗﻌﺪاد ﺿﺮب اﺳﺖ‪.‬‬
‫د( اﻟﻒ و ب درﺳﺖ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -30‬ﯾﮏ ﻗﻄﻌﮥ ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ را ﺑﺎ ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎي ‪ 48‬و ﺗُﻨـﺪاي ‪  = 80‬درﻧﻈـﺮ‬
‫‪ -26‬ﭼﻨﺪ ﻧﻘﻄﻪ ﺳﻤﺖ راﺳﺖ ﺷـﮑﻠﯽ از ﻧـﺖ ﻗـﺮار ﺑﮕﯿـﺮد ﺗـﺎ ارزش‬
‫ﺑﮕﯿﺮﯾﺪ و ﺑﻪ ﺳﺆاﻻت زﯾﺮ ﭘﺎﺳﺦ دﻫﯿﺪ‪.‬‬ ‫‪31‬‬
‫ﺑﺮاﺑﺮ ﺷﻮد؟‬ ‫زﻣﺎﻧﯽ آن‬
‫اﻟﻒ( در ﯾﮏ دﻗﯿﻘﻪ از اﯾﻦ ﻗﻄﻌﻪ ﭼﻨﺪ ﺳﯿﺎه ﻗﺎﺑﻞ اﺟﺮاﺳﺖ؟‬ ‫‪16‬‬
‫ب( در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ ﻫﻤﮥ ﻣﯿﺰانﻫﺎي اﯾﻦ ﻗﻄﻌﻪ از ﺗﺮﯾ‪‬ﻠـﮥ دوﻻﭼﻨـﮓ‬ ‫د( ‪5‬‬ ‫ج( ‪3‬‬ ‫ب( ‪8‬‬ ‫اﻟﻒ( ‪4‬‬
‫ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ در ﯾﮏ دﻗﯿﻘﻪ ﭼﻨﺪ ﺗﺮﯾ‪‬ﻠﮥ دوﻻﭼﻨﮓ و ﭼﻨـﺪ‬ ‫‪ -27‬ﺗُﻨﺪاي ﻗﻄﻌﻪ ﺑﻪ ‪ ............................‬ﺑﺴﺘﮕﯽ دارد‪.‬‬
‫دوﻻﭼﻨﮓ ﺗﺮﯾ‪‬ﻠﻪ ﻗﺎﺑﻞ اﺟﺮاﺳﺖ؟‬ ‫اﻟﻒ( رﯾﺘﻢ‬
‫‪ -39‬ﭼﻪ اﻋﺪادي ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻋﺪد ﭘﺎﺋﯿﻨﯽ ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎ ﺑﮑﺎر روﻧﺪ؟‬ ‫ج( در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ ﻫﻤﮥ ﺿﺮبﻫﺎ در اﯾـﻦ ﻗﻄﻌـﻪ ﺑـﻪ ﺳـﻪ ﻗﺴـﻤﺖ‬
‫ﻣﺴـﺎوي ﺗﻘﺴـﯿﻢ ﺷـﺪه ﺑﺎﺷـﺪ ﭼﻨـﺪ ﺗﺮﯾ‪‬ﻠـﻪ در دو دﻗﯿﻘـﻪ ﻗﺎﺑــﻞ‬
‫‪ -40‬ﭼﺮا ﮐﺎرﺑﺮد واژة »ﺑﻄﻮر ﻃﺒﯿﻌﯽ« در ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﯿـﺰانﻫـﺎي ﺳـﺎده و‬
‫اﺟﺮاﺳﺖ؟‬
‫ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﺿﺮورت دارد؟‬
‫د( در ﭘﺎﻧﺰده ﺛﺎﻧﯿﻪ از اﯾﻦ ﻗﻄﻌﻪ ﭼﻨﺪ دوﻻﭼﻨﮓ ﻗﺎﺑﻞ اﺟﺮاﺳﺖ؟‬
‫‪ -41‬ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﭘﯿﺪاﯾﺶ ﻣﯿﺰانﻫﺎي ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ را ﺷﺮح دﻫﯿﺪ؟‬
‫‪ -31‬ﺗﻔﺎوت ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ ﻣﺘﺮﯾﮏ و ﻓﺎﻗﺪ ﻣﺘﺮ را ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ‪.‬‬
‫‪ -42‬آﯾﺎ دو ﻣﯿﺰانِ ﻣﺘﻮاﻟﯽِ ‪ 24‬ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﯾﮏ ﻣﯿﺰانِ ‪ 44‬اﺳﺖ؟‬
‫‪ -32‬ﭼﺮا ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣﯿﺰان ﺳﺎده ﺑﻪ ﺗﺮﮐﯿﺒـﯽ‪ ،‬ﻣﯿـﺰانﻧﻤـﺎي ﻣﯿـﺰانِ‬
‫‪3‬‬
‫‪ -43‬در ﻣﻮرد ﺗﻮزﯾـﻊ ﺿـﺮبﻫـﺎي ﻗـﻮي و ﺿـﻌﯿﻒ در ﻣﯿـﺰانﻫـﺎي‬ ‫ﺿﺮب ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﻨﺪ؟‬ ‫ﺳﺎده را در ﮐﺴﺮ‬
‫‪2‬‬
‫دوﺿﺮﺑﯽ‪ ،‬ﺳﻪﺿﺮﺑﯽ و ﭼﻬﺎرﺿﺮﺑﯽ ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ‪.‬‬
‫‪ -33‬آﯾﺎ ﺗﻘﺴﯿﻢﺑﻨﺪي ﻣﺮﺳﻮم ﻣﯿﺰانﻫﺎ ﺑﻪ ﺳﻪ ﻧﻮعِ ﺳﺎده‪ ،‬ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ و ﻟَﻨﮓ‬
‫‪ -44‬ﻣﻨﻈﻮر از واﺣﺪ‪ ‬ﺿﺮب در ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ ﭼﯿﺴﺖ؟‬ ‫ﺻﺤﯿﺢ اﺳﺖ؟ ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ‪.‬‬
‫‪ -45‬آﯾﺎ ﻫﺮ ﺧﻂ اﺗﺤﺎدي ﺳﺒﺐ ﺑﺮوز ﺳ‪‬ﻨْﮑُﭗ ﻣﯽﺷﻮد؟ ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ‪.‬‬ ‫‪ -34‬ﭼﻪ ﻋﺎﻣﻠﯽ ﺑﻪ ﺷﻨﻮﻧﺪه ﮐﻤﮏ ﻣﯽﮐﻨﺪ ﺗـﺎ ﻣﯿـﺰانﻫـﺎ را از ﯾﮑـﺪﯾﮕﺮ‬
‫ﺗﻔﮑﯿﮏ و ﺗﻌﺪاد ﺿﺮب در ﻫﺮ ﻣﯿﺰان را ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﻨﺪ؟‬
‫‪ -35‬ﭼﺮا ﮐﺎرﺑﺮد واژة »ﻫﻢﻧﺎم« ﺑﺠﺎي »ﻫﻤﺼﺪا« در ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺧﻂ اﺗﺤﺎد‬

‫ﻧﺎدرﺳﺖ اﺳﺖ؟‬
‫‪ -36‬رﯾﺘﻢ ﺣﺎﺻـﻞ از ﺗﺮﮐﯿـﺐ دو ﻣﯿـﺰانِ ‪ 34‬و ‪ 54‬را ﻣﺤﺎﺳـﺒﻪ و ﺗﻌﯿـﯿﻦ‬

‫ﻧﻤﺎﺋﯿﺪ‪.‬‬
‫‪ -37‬ﻣﻨﻈﻮر از ﺗﻘﺴﯿﻤﺎت‪ ‬ﻃﺒﯿﻌﯽ و ﻏﯿﺮﻃﺒﯿﻌﯽ دﯾﺮﻧﺪ ﭼﯿﺴﺖ؟‬
‫‪ -38‬ﻣﺜﺎﻟﯽ ﺑﺰﻧﯿﺪ ﮐﻪ در آن دﯾﺮﻧﺪي ﺑﻪ ﻏﯿـﺮ از واﺣـﺪ ﺿـﺮب ﺷـﺎﻣﻞ‬

‫ﺗﻘﺴﯿﻤﺎت ﻏﯿﺮﻃﺒﯿﻌﯽ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

رساله ریتم در موسیقی www.arianamusic.ir - PDF

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

رساله ریتم در موسیقی www.arianamusic.ir - PDF

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

‫رﺳﺎﻟﮥ رﯾﺘﻢ‬

‫ﺗﺄﻟﯿﻒ‪ :‬اﻣﯿﺮ اﻧﺠﯿﺮي ا‪‬ﺳﺘﺮﮐﯽ‬

‫ﻗﯿﻤﺖ‪ 6000 :‬ﺗﻮﻣﺎن‬ ‫ﺗﻠﻔﻦ ﭘﺨﺶ‪66461021 :‬‬

‫ﻣﻘﺪﻣﮥ ﺧﺎﻧﻢ دﮐﺘﺮ ﻓﺎﻃﻤﻪﻫﻤﺎ ﺳﺎداتاﻓﺴﺮي ‪9 ....................................................‬‬

‫ﭼﻨﯿﻦ ﻋﻤﻠﯽ ﻧﻪ در ﻋﺎﻟﻢ واﻗﻊ اﻣﮑﺎنﭘﺬﯾﺮ و ﻧـﻪ ﺗـﺎﮐﻨﻮن ﮐﺴـﯽ ﭼﻨـﯿﻦ‬

‫ﺻــﻮت از ارﺗﻌــﺎش اﺟﺴــﺎم ﺣﺎﺻــﻞ و در ﻣﺤــﯿﻂ ﻣــﺎد‪‬ي ﻣﻨﺘﺸــﺮ‬

‫ﺗﺼﻮﯾﺮ ﻧﻘﺎﺷﯽ ﺷﺪه ﮐﻪ در ﯾﮏ ﻟﺤﻈﻪ دﯾﺪه ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﭼـﺮا ﮐـﻪ ﻧﻘﺎﺷـﯽ‬

‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ :1‬در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ از ﻫﻨﺮﺟﻮﯾﯽ ﭘﺮﺳـﯿﺪه ﺷـﻮد ﮔـﺮد‪ ،‬ﺳـﻔﯿﺪ‪،‬‬

‫‪1/‬‬ ‫در ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ اﻣﺮوز از ﻫﻤﻪ دﯾﺮﻧﺪﻫﺎ ﺑﺰرﮔﺘﺮ اﺳﺖ‪،‬‬

‫‪3‬‬ ‫ﻧﺼﻒ ﺳﻪﻻﭼﻨﮓ‪ ،‬ﯾﮏ ﭼﻬﺎرم دوﻻﭼﻨﮓ‪ ،‬ﯾﮏ‬

‫ارزش زﻣﺎﻧﯽ آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﻣﯽاﻓﺰاﯾﺪ )ﻣﺘﺤﺪ ﻣﯽﮐﻨﺪ(‪.‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪3‬‬

‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 9‬ﻫﻨﺮﺟﻮﯾﺎن ﺗﻮﺟﻪ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﮐﺎرﺑﺮد واژة ﻫﻤﻨﺎم و ﯾﺎ ﻫﻢدرﺟﻪ‬

‫درﺻﻮرﺗﯽﮐﻪ ﻧﻘﻄﻪاي در ﺑﺎﻻ ﯾﺎ ﭘﺎﯾﯿﻦ ﺳﺮ ﺷـﮑﻠﯽ از ﻧـﺖ واﻗـﻊ ﺷـﻮد‬

‫اﮔﺮ ﻋﻼﺋﻢ » ‪ «  ، ‬ﺑﻪﺗﺮﺗﯿﺐ در ﺑﺎﻻ ﯾﺎ ﭘﺎﯾﯿﻦ ﺳﺮ ﺷﮑﻠﯽ از ﻧـﺖ واﻗـﻊ‬

‫رﯾﺘﻢ ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از ﺗﻨﺎﺳﺐ زﻣﺎﻧﯽ ﺑﯿﻦ ﺻﺪاﻫﺎ و ﺳﮑﻮتﻫﺎ در ﯾـﮏ‬

‫ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎ‪ ،‬ﻣﻌﺎدل ﻧﺴﺒﺘﯽ از ﮔﺮد اﺳﺖ ﮐﻪ در ﯾـﮏ ﻣﯿـﺰان ﻣﺤﺼـﻮر ﺷـﺪه‬

‫ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪:‬‬ ‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 33‬ﻣﯿﺰانﻫﺎي ﻣﺨـﺘﻠﻂ‪ ،‬ﺧـﻮد ﻗﺴـﻤﯽ از ﻣﯿـﺰانﻫـﺎي ﺳـﺎده و‬

‫دوﺿﺮﺑﯽ‪ ،‬ﺳﻪﺿﺮﺑﯽ و ﭼﻬﺎرﺿﺮﺑﯽ ﺻﺪق ﻣﯽﮐﻨـﺪ اﻣـﺎ ﺗﻌﺮﯾﻔـﯽ ﺑـﺮاي‬

‫اﺳﺖ ﺳﺎدة ﭼﻬﺎرﺿﺮﺑﯽ ﺑﺎ واﺣﺪ ﺿﺮب ﺳﯿﺎه‪.‬‬ ‫‪1‬‬

‫ﭼﻨﮓ ﻧﻘﻄﻪدار اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺿﺮب ﺳﻮم ﺿﺮب دوم ﺿﺮب اول‬

‫‪ 12‬ﻣ‪‬ﻌ‪‬ﺮِّّف ﻣﯿﺰاﻧﯽ اﺳﺖ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﭼﻬﺎرﺿﺮﺑﯽ ﺑﺎ واﺣﺪ ﺿـﺮب ﮔـﺮد‬

‫‪) =             = . . . .‬ﮔﺮد × ‪12 → 12 × ( 1‬‬

‫‪ 12‬ﻣ‪‬ﻌ‪‬ﺮِّّف ﻣﯿﺰاﻧﯽ اﺳﺖ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﭼﻬﺎرﺿﺮﺑﯽ ﺑﺎ واﺣﺪ ﺿﺮب ﺳـﻔﯿﺪ‬

‫‪ 12‬ﻣ‪‬ﻌ‪‬ﺮِّّف ﻣﯿﺰاﻧﯽ اﺳﺖ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﭼﻬﺎرﺿﺮﺑﯽ ﺑﺎ واﺣﺪ ﺿـﺮب ﺳـﯿﺎه‬

‫= )ﮔﺮد × ‪12 →12 × ( 1‬‬ ‫‪= . . . .‬‬

‫ﻧﻮﺷﺘﻪ و اﺟﺮا ﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪، ، ،‬‬ ‫ﻧﻘﻄﻪدار‪.‬‬

‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 72‬ﺑﺎ ﺷﻨﯿﺪن رﯾـﺘﻢِ ﻣﯿـﺰان ﺗﺮﮐﯿﺒـﯽِ ﺑﺪﺳـﺖ آﻣـﺪه ﻧﻤـﯽﺗـﻮان‬

‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 82‬اﻏﻠﺐ ﻫﻨﺮﺟﻮﯾﺎن اﯾﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻣـﯽﭘﻨﺪارﻧـﺪ ﮐـﻪ ﺳ‪‬ـﻨﮑُﭗ ﻓﻘـﻂ‬

‫ـ ﮐﺎرﺑﺮد ﺷﮑﻠﯽ از ﻧﺖ در ﻗﺴﻤﺖ ﻫﺎي ﺿﻌﯿﻒ از ﻫﺮ ﺿـﺮب ﮐـﻪ‬

‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ : 94‬ﻧﻘﻄﻪدارﺷـﺪن ﺗﻤـﺎﻣﯽ واﺣـﺪﻫﺎي ﺿـﺮب در ﯾـﮏ ﻣﯿـﺰان‬

‫ﺗﺮﯾ‪‬ﻠﻪ‪) 1‬ﺳﻪ ﺑﺮ دو(‬

‫ﮔﺎﻫﯽ دﯾﺮﻧﺪي ﮐﻪ ﺑﻪﻃﻮر ﻃﺒﯿﻌﯽ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑـﻪ دو ﻗﺴـﻤﺖ ﻣﺴـﺎوي‬

‫ﺗﻘﺴﯿﻤﺎت ﻏﯿﺮﻃﺒﯿﻌﯽ دﯾﺮﻧﺪ‬

‫ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺳ‪‬ﮑﺴﺘُﻠﻪ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻧﺤﻮة ﻧﮕﺎرش )ﻧﺘﺎﺳﯿﻮن( ﺑـﻪ ﺳـﻪ ﺷـﮑﻞ‬

‫ﮔﺎﻫﯽ دﯾﺮﻧﺪي ﮐﻪ ﺑﻪﻃﻮر ﻃﺒﯿﻌﯽ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑﻪ ﭼﻬﺎر ﻗﺴﻤﺖ ﻣﺴﺎوي‬

‫ﮔﺎﻫﯽ دﯾﺮﻧﺪي ﮐﻪ ﺑﻪﻃﻮر ﻃﺒﯿﻌﯽ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑﻪ ﺳﻪ ﻗﺴـﻤﺖ ﻣﺴـﺎوي‬

‫ﺗﻘﺴﯿﻤﺎت ﻏﯿﺮﻃﺒﯿﻌﯽ ﻣﺬﮐﻮر ﺑﻪﻫﻤـﺮاه ﺑﺮﺧـﯽ دﯾﮕـﺮ از ﺗﻘﺴـﯿﻤﺎت‬

‫در ﺳﺎل ‪1816‬ﻣﯿﻼدي ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر ﺗﻘﺴﯿﻢ زﻣﺎن ﺑﻪ ﻗﺴﻤﺖﻫﺎي ﻣﺴﺎوي و‬

‫‪100 - 108‬‬ ‫)ﮐﻤﯽ ﺗُﻨﺪﺗﺮ از( آرام‪ ،‬روان‬

‫‪Moderato‬‬ ‫‪108 - 120‬‬ ‫ﺳﺮﻋﺖ ﻣﯿﺎﻧﻪ‪ ،‬ﻧﻪ ﺗُﻨﺪ و ﻧﻪ ﮐُﻨﺪ‬

‫‪ -5‬ﮐﺪام ﻣﯿﺰانﻧﻤﺎ ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ؟ )از ﻧﻈﺮ ﺗﻌﺪاد ﺿﺮب(‬

‫‪ -35‬ﭼﺮا ﮐﺎرﺑﺮد واژة »ﻫﻢﻧﺎم« ﺑﺠﺎي »ﻫﻤﺼﺪا« در ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺧﻂ اﺗﺤﺎد‬

‫‪ -36‬رﯾﺘﻢ ﺣﺎﺻـﻞ از ﺗﺮﮐﯿـﺐ دو ﻣﯿـﺰانِ ‪ 34‬و ‪ 54‬را ﻣﺤﺎﺳـﺒﻪ و ﺗﻌﯿـﯿﻦ‬

‫‪ -37‬ﻣﻨﻈﻮر از ﺗﻘﺴﯿﻤﺎت‪ ‬ﻃﺒﯿﻌﯽ و ﻏﯿﺮﻃﺒﯿﻌﯽ دﯾﺮﻧﺪ ﭼﯿﺴﺖ؟‬

‫‪ -38‬ﻣﺜﺎﻟﯽ ﺑﺰﻧﯿﺪ ﮐﻪ در آن دﯾﺮﻧﺪي ﺑﻪ ﻏﯿـﺮ از واﺣـﺪ ﺿـﺮب ﺷـﺎﻣﻞ‬

You might also like