‫نګاهی به دستاوردهای سهساله‬

‫حکومت وحدت ملی‬

‫(میزان ‪ – 3131‬جدی ‪)3131‬‬

‫ریاست عمومی دفرت مقام عالی ریاست جمهوری‬

‫معاونیت ارتباطات اسرتاتیژیک و رسانهها‬
‫ریاست مطبوعات‬

‫دلو ‪6931‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت‬
‫(میزان ‪ – 3131‬جدی ‪)3131‬‬

‫نرش‪:‬‬
‫ریاست مطبوعات ‪ /‬معاونیت ارتباطات اسرتاتیژیک و رسانهها ‪ /‬ریاست عمومی دفرت مقام عالی ریاست جمهوری‬
‫‪www.ocs.gov.af‬‬
‫‪ocs.afg‬‬
‫‪afg.ocs‬‬

‫چاپ‪:‬‬
‫دلو ‪ / 6931‬کابل – افغانستان‬
‫جمعآوری معلومات‪:‬‬
‫احمد مختار نادری‪ ،‬عادله عباسی‪ ،‬علیم محسنی‪ ،‬عابد عادل‪ ،‬ذکرهللا سادات‪ ،‬محمد حسین جوهری‪ ،‬سوسن ندا‪،‬‬
‫حامد غالب‪ ،‬راشد سیرت‬
‫تجزیه و تحلیل معلومات‪:‬‬
‫ضیا دانش‪ ،‬سید حسن عاملی‪ ،‬غفوراحمد جاوید‪ ،‬بهمن دانشدوست‪ ،‬رمضانعلی عطایی‪ ،‬احمدضیا محمدی‬
‫ترجمه‪:‬‬
‫حشمتهللا حمید‪ ،‬عبدالحد کتوازی‪ ،‬حزبهللا اتل‬
‫ترتیب و تدوین‪:‬‬
‫سید حسن عاملی‬
‫طرح روی جلد‪:‬‬
‫نرصتهللا رادمهر‬
‫تیراژ‪ 6111 :‬نسخه‬
 ‫فهرست‬

‫اظهار امتنان ‪31 ...............................................................................................‬‬

‫سخن آغازین ‪31 ..............................................................................................‬‬
‫پیشگفتار ‪13 ...................................................................................................‬‬
‫فصل اول‪ :‬تغییر فرهنگ حکومتداری‬
‫الف – ارزشها ‪11 ............................................................................................‬‬
‫‪ -6‬قدردانی از ایثارگران‪61 ....................................................................................................‬‬
‫‪ -6‬مشوره و اجامعگرایی ‪62 ..................................................................................................‬‬
‫‪ -9‬دینمحوری ‪63 ...............................................................................................................‬‬
‫‪ -4‬مشارکت عامه در حکومت ‪96 ..........................................................................................‬‬
‫‪ -5‬آزادی بیان ‪96 ................................................................................................................‬‬
‫‪ -1‬حسابدهی ‪99 .................................................................................................................‬‬
‫ب – رویکردهای جدید‪13...................................................................................‬‬
‫‪ -6‬شوراهای عالی؛ مراجع اتخاذ تصامیم جمعی‪94 ...................................................................‬‬
‫‪ -6‬انکشاف متوازن ‪95 .........................................................................................................‬‬
‫‪ -9‬جوانسازی ‪93 ...............................................................................................................‬‬
‫‪ -4‬تحکیم ارتباط با ولیات ‪92 ..............................................................................................‬‬
‫‪ -5‬سهیمساخنت زنان ‪93 .......................................................................................................‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫‪ -1‬ترسیع و تسهیل دسرتسی شهروندان به اطالعات ‪41 ..............................................................‬‬

‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬
‫بخش اول‪ :‬سیاست خارجی ‪31..............................................................................‬‬
‫چکیده ‪45 .........................................................................................................................‬‬
‫الف ‪ -‬روابط منطقهیی ‪42 .....................................................................................................‬‬
‫‪ -6‬ریکا )‪43 ................................................................................................... (RECCA‬‬
‫‪ -6‬قلب آسیا – پروسه استانبول ‪56 .....................................................................................‬‬
‫‪ -9‬سفرهای منطقهیی رئیسجمهور ‪51 ...............................................................................‬‬
‫‪ -4‬سازمان همکاری کشورهای اسالمی ‪36 ..........................................................................‬‬
‫ب ‪ -‬سیاست فرامنطقهیی‪35 ..................................................................................................‬‬
‫‪ -6‬جلب حامیتهای سیاسی – امنیتی فرامنطقهیی ‪35 ..........................................................‬‬
‫‪ -6‬جلب حامیت اقتصادی کشورهای فرامنطقهیی ‪21 ...........................................................‬‬
‫‪ -9‬منایندگی در سازمان ملل متحد ‪29 ...............................................................................‬‬
‫پ‪ -‬حامیت از اتباع در خارج از کشور ‪21 ..............................................................................‬‬
‫نتیجهگیری ‪23 ....................................................................................................................‬‬
‫بخش دوم‪ :‬انکشاف اقتصادی‪93 ............................................................................‬‬
‫چکیده ‪23 .........................................................................................................................‬‬
‫الف – سیاستهای مالی و پولی ‪31 .......................................................................................‬‬
‫‪ -6‬برگرداندن رشد اقتصادی کشور ‪36 ................................................................................‬‬
‫‪ -6‬کنرتول تورم و خروج از رکود اقتصادی‪39 .....................................................................‬‬
‫‪ -9‬اصالحات مالی و افزایش عواید داخلی ‪34 ....................................................................‬‬
‫‪ -4‬فراهمسازی فضای مناسب تجارت و رسمایهگذاری ‪35 .....................................................‬‬
‫‪ -5‬خصوصیسازی و حامیت از تولیدات داخلی ‪33 ............................................................‬‬

‫‪6‬‬
‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫‪ -1‬جلب و جذب مساعدتهای بیناملللی ‪32 ....................................................................‬‬

‫ب – زراعت و مالداری ‪33 ...................................................................................................‬‬
‫‪ -6‬رشد تولید و تجارت زعفران ‪611 ..................................................................................‬‬
‫‪ -6‬رشد باغداری و افزایش برداشت و تجارت میوه ‪616 ........................................................‬‬
‫‪ -9‬رشد محصولت سبزخانهیی ‪614 ..................................................................................‬‬
‫‪ -4‬تولید و تجارت عسل ‪614 ............................................................................................‬‬
‫‪ -5‬کشت و تولید پنبه ‪611 ................................................................................................‬‬
‫‪ -1‬تولید لبنیات ‪611 ........................................................................................................‬‬
‫‪ -3‬مرغ و ماهی ‪612 ........................................................................................................‬‬
‫‪ -2‬کشت و برداشت سویابین‪613 ......................................................................................‬‬
‫‪ -3‬میکانیزه و مدرنیزه کردن زراعت ‪661 .............................................................................‬‬
‫‪ -61‬حامیت از دهاقین‪661 ..............................................................................................‬‬
‫‪ -66‬رسدخانه و مراکز پروسس و بستهبندی‪666 ...................................................................‬‬
‫‪ -66‬مدیریت آبهای زراعتی ‪666 ...................................................................................‬‬
‫پ – مدیریت آب و انرژی ‪666 ............................................................................................‬‬
‫‪ -6‬مدیریت آبهای کشور ‪669 .......................................................................................‬‬
‫‪ -6‬برنامهریزی تولید انرژی از منابع داخلی ‪663 ...................................................................‬‬
‫ت – بانکداری ‪661 .............................................................................................................‬‬
‫ث – شهرسازی و مسکن ‪666 ...............................................................................................‬‬
‫‪ -6‬برنامهریزی شهری ‪666 ................................................................................................‬‬
‫‪ -6‬فراهمسازی مسکن مناسب ‪666 ....................................................................................‬‬
‫‪ -9‬ساختامنسازی ‪666 ....................................................................................................‬‬
‫‪ -4‬انکشاف شهری ‪666 ...................................................................................................‬‬

‫‪7‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫ج‪ -‬مخابرات و تکنالوژی معلوماتی ‪669 .................................................................................‬‬

‫چ‪ -‬ترانزیت و ترانسپورت ‪665 ...............................................................................................‬‬
‫‪ -6‬عواید‪661 .................................................................................................................‬‬
‫‪ -6‬تقنین و موافقتنامهها‪661 ...........................................................................................‬‬
‫‪ -9‬پروژهها ‪663 ..............................................................................................................‬‬
‫ح‪ -‬معادن ‪662 ....................................................................................................................‬‬
‫خ‪ -‬تجارت و فعالیتهای اقتصادی‪663 ..................................................................................‬‬
‫اقدامات و دستاوردها ‪696 ...............................................................................................‬‬
‫د – مدیریت زمین ‪696 .........................................................................................................‬‬
‫اقدامات و دستاوردها ‪699 ...............................................................................................‬‬
‫ذ – توریزم ‪699 ...................................................................................................................‬‬
‫نتیجهگیری ‪695 ..................................................................................................................‬‬
‫بخش سوم‪ :‬امنیت و صلح ‪311 ..............................................................................‬‬
‫چکیده ‪691 .......................................................................................................................‬‬
‫الف – جلوگیری از تقسیم افغانستان به دو جغرافیای سیاسی ‪693 ................................................‬‬
‫ب – پالن امنیتی چهارساله؛ ظرفیتسازی نیروها ‪692 ................................................................‬‬
‫پ – مبارزه با فساد ‪693 ........................................................................................................‬‬
‫ت – تقویت مورال نیروها و تعریف واضح دشمن ‪646 .............................................................‬‬
‫ث – اداره مرکزی سوق برای کنرتول جنگ ‪644 ......................................................................‬‬
‫ج – تجهیز نیروهای امنیتی و دفاعی ‪645 ................................................................................‬‬
‫چ – اصالحات ساختاری وزارت دفاع ملی ‪641 .......................................................................‬‬
‫‪ -6‬ملکیسازی در وزارت دفاع ملی ‪641 ............................................................................‬‬
‫‪ -6‬اصالحات در بخشهای نظامی ‪643 .............................................................................‬‬

‫‪8‬‬
‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫ح ‪ -‬مسایل حقوق بشی ‪642 ................................................................................................‬‬

‫خ – صلح ‪643 ....................................................................................................................‬‬
‫د – مبارزه با مواد مخدر ‪656 .................................................................................................‬‬
‫‪ -6‬تخریب مزارع کوکنار ‪656 ...........................................................................................‬‬
‫‪ -6‬تنفیذ قانون ‪656 .........................................................................................................‬‬
‫‪ -9‬تدوین اسناد ‪656 .......................................................................................................‬‬
‫نتیجهگیری ‪656 ..................................................................................................................‬‬
‫بخش چهارم‪ :‬حکومتداری خوب ‪313 ......................................................................‬‬
‫چکیده ‪654 .......................................................................................................................‬‬
‫الف – حاکمیت قانون ‪655 ...................................................................................................‬‬
‫‪ -6‬قانونگذاری ‪655 .......................................................................................................‬‬
‫‪ -6‬جمعیتها و احزاب ‪653 .............................................................................................‬‬
‫‪ -9‬مبارزه با غصب زمین ‪611 ............................................................................................‬‬
‫‪ -4‬خدمات حقوقی ‪616 ..................................................................................................‬‬
‫‪ -5‬امور محجوزین ‪616 ...................................................................................................‬‬
‫‪ -1‬اجراءات سارنوالی‪619 ................................................................................................‬‬
‫ب‪ -‬اصالحات و حکومتداری الکرتونیک ‪614 ........................................................................‬‬
‫‪ -6‬اصالحات اداری ‪614 .................................................................................................‬‬
‫‪ -6‬حکومتداری الکرتونیک ‪629 ......................................................................................‬‬
‫پ – مبارزه با فساد ‪623 ........................................................................................................‬‬
‫‪ -6‬ایجاد شورای عالی حاکمیت قانون و مبارزه علیه فساد اداری ‪622 ......................................‬‬
‫‪ -6‬بهبود تدارکات ملی‪631 ..............................................................................................‬‬
‫‪ -9‬ایجاد مرکز عدلی و قضایی ‪632 ...................................................................................‬‬

‫‪9‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫‪ -4‬تدوین اسرتاتیژی ملی مبارزه علیه فساد اداری ‪616 ..........................................................‬‬

‫‪ -5‬توسعه دسرتسی به اطالعات ‪612 ..................................................................................‬‬
‫‪ -1‬پیوسنت به مشارکت دولتداری باز ‪662 ...........................................................................‬‬
‫نتیجهگیری ‪666 ..................................................................................................................‬‬
‫بخش پنجم‪ :‬انکشاف اجتامعی ‪111 .........................................................................‬‬
‫چکیده ‪666 .......................................................................................................................‬‬
‫الف – صحت ‪666 ..............................................................................................................‬‬
‫‪ -6‬مدیریت نظام صحی ‪664 ............................................................................................‬‬
‫‪ -6‬تأسیسات و عرضه خدمات صحی ‪662 ..........................................................................‬‬
‫‪ -9‬وقایه ‪696 ..................................................................................................................‬‬
‫‪ -4‬ورزش‪695 ................................................................................................................‬‬
‫‪ -5‬مبارزه با اعتیاد ‪693 .....................................................................................................‬‬
‫ب – معارف و فرهنگ ‪646 ..................................................................................................‬‬
‫‪ -6‬تعلیم و تربیه ‪646 .......................................................................................................‬‬
‫‪ -6‬تحصیالت عالی ‪641 ..................................................................................................‬‬
‫‪ -9‬فرهنگ و رسانه ‪651 ...................................................................................................‬‬
‫پ – زنان ‪659 ....................................................................................................................‬‬
‫‪ -6‬پالیسی و اداره ‪654 .....................................................................................................‬‬
‫‪ -6‬توامنندسازی زنان‪655 ................................................................................................‬‬
‫‪ -9‬حامیت حقوقی و اجتامعی از زنان ‪616 ........................................................................‬‬
‫ت – مهاجرت ‪619 ..............................................................................................................‬‬
‫‪ -6‬انکشاف نهادی ‪614 ...................................................................................................‬‬
‫‪ -6‬مدیریت مهاجرت ‪612 ................................................................................................‬‬

‫‪01‬‬
‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫‪ -9‬عودت و بیجاشدگی ‪636 ............................................................................................‬‬

‫ث – حامیتهای اجتامعی ‪635 ............................................................................................‬‬
‫‪ -6‬انکشاف متوازن ‪635 ...................................................................................................‬‬
‫‪ -6‬دستاوردهای دفرت خانم اول ‪621 ...................................................................................‬‬
‫‪ -9‬رسیدگی به معلولین و خانواده شهدا ‪626 ........................................................................‬‬
‫‪ -4‬رسیدگی به وضعیت اطفال ‪626 ....................................................................................‬‬
‫‪ -5‬پیشربد امور متقاعدین‪624 ...........................................................................................‬‬
‫نتیجهگیری ‪624 ..................................................................................................................‬‬
‫فصل سوم‪ :‬شوراهای عالی‬
‫‪ -3‬شورای عالی توسعه شهری ‪193 ..........................................................................‬‬
‫هدف ‪623 .........................................................................................................................‬‬
‫وظایف ‪623 .......................................................................................................................‬‬
‫اعضا ‪631 ..........................................................................................................................‬‬
‫‪ -1‬شورای عالی اقتصاد‪132 ..................................................................................‬‬
‫هدف ‪631 .........................................................................................................................‬‬
‫وظایف ‪631 .......................................................................................................................‬‬
‫اعضا ‪636 ..........................................................................................................................‬‬
‫‪ -1‬شورای عالی اصالحات اداری ‪131 ......................................................................‬‬
‫هدف ‪636 .........................................................................................................................‬‬
‫وظایف ‪636 .......................................................................................................................‬‬
‫اعضا ‪636 ..........................................................................................................................‬‬
‫‪ -3‬شورای عالی قوای برشی ‪131 ............................................................................‬‬
‫هدف ‪639 .........................................................................................................................‬‬

‫‪00‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫وظایف ‪639 .......................................................................................................................‬‬

‫اعضا ‪639 ..........................................................................................................................‬‬
‫‪ -1‬شورای عالی اراضی و آب ‪133 ...........................................................................‬‬
‫هدف ‪634 .........................................................................................................................‬‬
‫وظایف ‪634 .......................................................................................................................‬‬
‫اعضا ‪634 ..........................................................................................................................‬‬
‫‪ -1‬شورای عالی حاکمیت قانون و مبارزه علیه فساد اداری ‪131 .........................................‬‬
‫هدف ‪635 .........................................................................................................................‬‬
‫کمیته قوانین ‪631 ............................................................................................................‬‬
‫کمیته عدلی و قضایی ‪631 ...............................................................................................‬‬
‫وظایف ‪631 .......................................................................................................................‬‬
‫اعضا ‪631 ..........................................................................................................................‬‬
‫‪ -1‬شورای عالی کاهش فقر‪ ،‬عرضه خدمات و مشارکت شهروندی ‪131 ..................................‬‬
‫هدف ‪633 .........................................................................................................................‬‬
‫وظایف ‪633 .......................................................................................................................‬‬
‫اعضا ‪633 ..........................................................................................................................‬‬
‫‪ -9‬شورای عالی امور مهاجرت ‪139 ..........................................................................‬‬
‫هدف ‪632 .........................................................................................................................‬‬
‫وظایف ‪632 .......................................................................................................................‬‬
‫اعضا ‪632 ..........................................................................................................................‬‬
‫فصل چهارم‪ :‬عضویت افغانستان در نهادها و سازمانهای بیناملللی‬
‫بانک رسمایهگذاری زیربنایی آسیا )‪914 ....................................................................... (AIIB‬‬
‫سازمان تجارت جهانی )‪914 ......................................................................................(WTO‬‬

‫‪01‬‬
‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫سازمان جهانی گمرکات )‪915 ................................................................................... (WCO‬‬

‫کمیسیون بیناملللی بندهای بزرگ )‪911 .................................................................. (ICOLD‬‬
‫مرکز بیناملللی انرژی قابل تجدید )‪911 .................................................................. (IRENA‬‬
‫انجمن بیناملللی آب )‪913 ........................................................................................ (IWA‬‬
‫حکومتداری شهری جهان )‪913 .................................................................................... (GC‬‬
‫اتحادیه کشورهای مشرتکاملنافع مخابرات)‪912 ............................................................ (RCC‬‬
‫شورای حقوق بش ملل متحد )‪912 ....................................................................... (UNHRC‬‬
‫مشارکت دولتداری باز )‪913 .......................................................................................(OGP‬‬
‫سازمان جهانی حکومتداری الکرتونیک )‪961 ........................................................... (WeGO‬‬
‫شورای بیناملللی کرکت )‪961 ..................................................................................... (ICC‬‬
‫فدراسیون بیناملللی اسکی )‪966 ................................................................................... (ISF‬‬
‫فصل پنجم‪ :‬قضاوتهای بیناملللی‬
‫فراتر از گفتار ‪965 ..........................................................................................................‬‬
‫هر روز مستحکمتر ‪961 ..................................................................................................‬‬
‫بهبود ساختار نهادهای امنیتی و دفاعی ‪963 ........................................................................‬‬
‫اجندای اصالحی همهجانبه ‪962 .......................................................................................‬‬
‫اصالحات کلیدی ‪962 ....................................................................................................‬‬
‫بهبود شاخصهای مالی ‪963 ............................................................................................‬‬
‫کاهش کشت خشخاش ‪963 ............................................................................................‬‬
‫مکاتب مصون ‪961 .........................................................................................................‬‬
‫مسیر درست‪961 ............................................................................................................‬‬
‫خدمات صحی به زندانیان ‪966 .........................................................................................‬‬
‫حرکت رو به جلوی سیاسی ‪966 .......................................................................................‬‬

‫‪01‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫توانایی نیروهای دفاعی و امنیتی ‪966 .................................................................................‬‬

‫مبارزه با افراطگرایی خشونتآمیز‪969 ...............................................................................‬‬
‫پیشفت در انکشاف اجتامعی و اقتصادی ‪964 ...................................................................‬‬
‫آمادگیهای انتخاباتی‪964 ...............................................................................................‬‬
‫پیشفت در مبارزه با فساد ‪965 ..........................................................................................‬‬
‫محو شکنجه ‪965 ...........................................................................................................‬‬
‫کسب ‪ 65‬امتیاز در شفافیت ‪965 .......................................................................................‬‬

‫‪01‬‬
 ‫اظهار امتنان‬

‫حکومت وحدت ملی متعهد به شفافیت و گزارشدهی در متام عرصهها میباشد‪ .‬حکومت در چارچوب‬
‫قانون اساسی و دیگر قوانین نافذهی کشور‪ ،‬دسرتسی به معلومات را حق مسلم مردم دانسته و برای ارائه‬
‫معلومات از هیچ کوششی دریغ منیورزد‪.‬‬
‫به همین منظور دفرت مقام عالی ریاست جمهوری بر اساس هدایت جاللتمآب محرتم جناب‬
‫رئیسجمهور متام کوشش لزم را انجام میدهد تا سهولتهای لزم برای ارائه معلومات فراهم شود‪.‬‬
‫ایجاد بانکهای دسرتسی به معلومات و همچنین گزارشدهی از کارکرد وزارتها از برنامههای اساسی‬
‫حکومت به شامر میرود‪.‬‬
‫همکاران ما در قالبهای مختلف تالش دارند تا معلومات و گزارشها را در اختیار مردم قرار دهند‪.‬‬
‫آنچه که اکنون در قالب یک کتاب در اختیار شام قرار دارد‪ ،‬محصول کار همکاران ما میباشد‪ .‬این‬
‫مجموعه‪ ،‬کمک میکند تا هموطنان عزیز در روشنایی و جریان کارکرد و دستاوردهای ادارههای مختلف‬
‫قرار گیرند‪.‬‬
‫ضمن تشکر از همکاران محرتم که در این بخش زحمت کشیدهاند‪ ،‬از خوانندگان این مجموعه نیز انتظار‬
‫دارم تا دیدگاهها و نقدهای سازندهشان را برای بهبود و اصالحات بیشتر رشیک فرمایند‪.‬‬
‫یک بار دیگر از دفرت معاونیت ارتباطات اسرتاتیژک و رسانهها و دفرت مطبوعاتی صمیامنه تشکر و‬
‫قدردانی میکنم‪.‬‬
‫عبدالسالم رحیمی‬
‫رئیس عمومی دفرت مقام عالی ریاست جمهوری اسالمی افغانستان‬
 ‫سخن آغازین‬

‫پس از حادثه تروریستی سال ‪ ،6116‬افغانستان محراق توجه جهانی گردید و انبوهی از کمکهای نظامی‪،‬‬
‫مالی و تخنیکی جامعه جهانی همراه با حامیت و پشتیبانی قاطع آنان از روند جدید سیاسی کشور و ملت‬
‫افغانستان‪ ،‬رسازیر شد‪ .‬با وجود شکلگیری یک فرصت طالیی در حامیت همهجانبه از افغانستان‪،‬‬
‫متأسفانه به دلیل مختلف‪ ،‬هنوز شاهد برخی مشکالت و چالشها میباشیم‪ .‬همچنین استفادههای ابزاری‬
‫از تروریزم توسط برخی از کشورهای همسایه ما‪ ،‬بار دیگر گوشهگوشهی رسزمین ما را جولنگاه‬
‫فعالیتهای گروههای تروریستی و مداخالت خارجی ساخت و جنگ را دوباره بر ملت ستمدیده‬
‫افغانستان تحمیل منود؛ تا جایی که‪ ،‬بیم آن میرفت که دولت افغانستان در سالهای ‪ 6169‬و ‪6164‬‬
‫دوباره سقوط کند و یا چندپارچه گردد‪.‬‬
‫خزانه خالی از پول‪ ،‬تشدید و توسعه نربد در زونها و مناطق مختلف کشور‪ ،‬بسیج شدن امکانات‬
‫همهجانبه دشمن برای سقوط دوباره افغانستان‪ ،‬فساد روبهگسرتش اداری‪ ،‬تعمیق و توسعه جنگ روانی –‬
‫تبلیغاتی‪ ،‬وضعیت افغانستان را بیش از پیش شکننده ساخته و به سمت خطرناکی سوق داده بود‪.‬‬
‫با انتقال قدرت به حکومت وحدت ملی‪ ،‬با وجود چالشهای روبهگسرتش و خطرناک‪ ،‬در کوتاهترین‬
‫زمان ممکن‪ ،‬وضعیت اقتصادی کشور‪ ،‬از سقوط و رکود خارج شد و به رشد بالی ‪ 6‬درصد رسید؛‬
‫نیروهای امنیتی و دفاعی توانستند در برابر تروریستان و حامیان آنها ایستادگی منوده و کشور را از سقوط‬
‫دوباره و یا تجزیه آن نجات دهند؛ فعالیتهای اقتصادی دوباره رونق گرفت؛ به گونهای که در سومین‬
‫سال کاری حکومت‪ ،‬رشد اقتصادی به ‪ 6.1‬درصد و صادرات کشور به بیش از ‪ 324‬میلیون دالر رسید و‬
‫صنایع و تولیدات داخلی نیز رشد ‪ 4.6‬درصدی یافت‪.‬‬
‫پروژههای بزرگ منطقهیی که با تالشهای شبانهروزی افتتاح شد‪ ،‬وضعیت زندگی و معیشت مردم را بهرت‬
‫ساخت که در تحکیم همکاری منطقهیی و امنیت افغانستان نقش ایفا خواهند کرد‪.‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫افغانستان امروزی‪ ،‬در حال تبدیل شدن به قطب ترانزیتی منطقه است و با رهایی از وابستگی به یک دهلیز‬
‫خاص‪ ،‬دارای مجاری متعدد تجاری و ترانزیتی مانند بندر چابهار‪ ،‬دهلیزهای هوایی‪ ،‬راه لجورد و اتصال‬
‫به خطوط آهن کشورهای منطقه و جهان شده است‪.‬‬
‫روابط افغانستان با کشورهای آسیای مرکزی در حال گسرتش چشمگیر است و افغانستان به عنوان نقطه‬
‫اتصال این کشورها به جنوب آسیا به اثبات رسیده است‪.‬‬
‫در نتیجهی سیاست خارجی حکومت‪ ،‬بار دیگر اجامع جهانی در حامیت از افغانستان شکل گرفته است‬
‫و اسرتاتیژی ایالت متحده برای افغانستان و جنوب آسیا‪ ،‬وضعیت سیاسی – امنیتی منطقه و جهان را به‬
‫نفع ملت افغانستان تغییر داده است‪ .‬حکومت توانست طی سه سال‪ ،‬لنههای تروریزم و محل تربیت و‬
‫تجهیز آن را به جامعه جهانی معرفی کرده و به اثبات برساند که نتیجه آن اعامل فشار مضاعف و مستمر‬
‫بر پناهگاههای این گروههاست‪.‬‬
‫افغانستان هماکنون با متام کشورهای منطقه و جهان روابط دولت با دولت را ایجاد کرده و جایگاه خود‬
‫را در میان جامعه جهانی و مخصوصاً کشورهای اسالمی باز یافته که یک منونه آن‪ ،‬حامیت رصیح و‬
‫آشکار از بیتاملقدس به عنوان پایتخت فلسطین است‪.‬‬
‫در بعد امنیت‪ ،‬توفیقات چشمگیری در سه سال اخیر به دست آمده است‪ .‬تقویت و تجهیز نیروهای هوایی‬
‫کشور‪ ،‬ارتقای قطعه خاص کوماندو به قولاردو با کمیت دوبرابری‪ ،‬ملکیسازی بخشهایی از نیروهای‬
‫امنیتی و دفاعی‪ ،‬مبارزه با فساد در ساختار این نهادها‪ ،‬ریشهکن ساخنت معضل رسبازان خیالی‪ ،‬مبارزه با‬
‫فساد و بهبود در تدارکات این نهادها‪ ،‬نابود کردن منابع مالی تروریزم از جمله کارخانههای تولید مواد‬
‫مخدر بخشی از این دستاوردهاست که عمالً میدانهای نربد را به نفع ملت افغانستان در برابر تروریزم‬
‫تغییر داده است‪.‬‬
‫در بخش مبارزه با فساد اداری‪ ،‬برای اولین بار‪ ،‬تعداد قابل توجهی از مقامات ارشد ملکی و نظامی در‬
‫محکمه عدلی و قضایی مبارزه با فساد اداری‪ ،‬محاکمه و مجازات میشوند و مرکز مبارزه با جرایم سنگین‪،‬‬
‫در حال شکار افراد فسادپیشه هستند‪.‬‬
‫شفافیت‪ ،‬رسعت‪ ،‬صداقت و تعهد به شایستهسالری در اصالحات ملکی در حال تعمیل است که کامیاب‬
‫شدن بدون واسطه هزاران جوان در پروسه کانکور وزارت تحصیالت عالی و کانکور بستهای خدمات‬
‫ملکی کمیسیون اصالحات اداری و خدمات ملکی منونهای از این مدعاست‪.‬‬
‫اصالحات اساسی و جدی در انتخابات رومنا شده و ضمن تعیین تاریخ انتخابات پارملانی در سال ‪،6933‬‬
‫برنامههای آن بهخوبی به پیش میرود‪.‬‬

‫‪08‬‬
‫سخن آغازین‬

‫آنچه که به عنوان جمعبندی و چشمانداز پیش رو میتوان گفت‪ ،‬این است که افغانستان بهزودی روزهای‬
‫بهرت و درخشانی را تجربه خواهد کرد؛ زیرا اقتصاد به سمت شکلگیری یک سیستم در حرکت است؛‬
‫موقعیت جغرافیایی کشور از یک ثروت بالقوه در حال تبدیل شدن به یک رسمایه بالفعل میباشد؛ عواید‬
‫داخلی شتابان به سمت خودکفا ساخنت در حرکت است و پایههای تجارت و تولید انسجام یافته و اکنون‬
‫در حال توسعه و گسرتش میباشند‪.‬‬
‫افغانستان متحدانی دارد که به شدت از آن حامیت میکند و این تعهد جهانی شکل گرفته است که‬
‫نگذارند دوباره افغانستان به محل تاخت و تاز تروریزم و یا جولنگاه حامیان آن بدل شود‪.‬‬
‫در یک جمله میتوان گفت‪ ،‬اقتصاد در حال رشد‪ ،‬امنیت و ثبات رو به تقویت و توسعه و بارور شدن‬
‫نهال حکومتی که محوریت توجه آن به جوانان‪ ،‬زنان و اقشار فقیر جامعه میباشد‪ ،‬ترسیم افغانستانی است‬
‫که بهزودی شاهد آن خواهیم بود‪.‬‬
‫البته قابل ذکر است که متام دستاوردهای یادشده را که به شکل خالصه در گزارش پیش رو خواهید‬
‫خواند‪ ،‬حاصل صبوری و بردباری مردم عزیز ما و ایستادگی آنان در برابر تروریزم و جنگ تحمیلی و‬
‫حامیت از حکومتشان میباشد که بدون شک‪ ،‬بدون حامیت و اعتامد به حکومت‪ ،‬هیچ گاهی این‬
‫موفقیتها حاصل منیشد و توسعه نخواهد یافت‪.‬‬
‫در ضمن‪ ،‬جا دارد از همکارانی که در جمعآوری‪ ،‬ترتیب و تدوین این اثر – به عنوان گزارش به مردم‬
‫عزیز ما – تالش کردهاند تا دیدگاه واضحتری نسبت به آنچه به دست آوردهایم و امیدواری به زندگی‬
‫بهرت را ایجاد کنند‪ ،‬کامل قدردانی و سپاسگزاری منایم‪.‬‬

‫محمد هارون چخانسوری‬

‫معاون ریاست دفرت و سخنگوی مقام عالی ریاست جمهوری‬

‫‪09‬‬
 ‫پیشگفتار‬

‫دولتها با در اختیار داشنت اقتدار سیاسی و امکانات عامه‪ ،‬وظیفه خدمتگزاری به شهروندان را مطابق‬
‫قانون اساسی دارند‪ .‬حکومت مکلف به اجرای وظایفی است که در قانون اساسی و سایر قوانین تسجیل‬
‫یافته است‪ .‬تعميل احکام قانون؛ حفظ استقالل و دفاع از متاميت ارضی؛ صيانت منافع و حيثيت کشور‬
‫در مجامع بنياملللی؛ تأمني نظم و امن عامه؛ از بني بردن فساد اداری؛ حفاظت از دارايی عامه؛ انکشاف‬
‫اقتصادی و اجتامعی و‪ ...‬خواستههای مردم از حکومتشان است؛ اما حکومت در این موارد چه‬
‫رویکردی اختیار منوده‪ ،‬چه اقداماتی کرده و چه دستاوردهایی داشته است؟ دسرتسی به اطالعات لزم‬
‫در این زمینه‪ ،‬حق مسلم شهروندان است و حکومت مسؤولیت دارد که در این راستا فعال باشد؛ چه اینکه‪،‬‬
‫فاصله بین مردم و حکومت‪ ،‬از آفتهایی است که موجب تضعیف نظام و ناکارآمدی آن میگردد‪.‬‬
‫دفاتر آگاهیدهی حکومت در مقاطع مختلف برای ارائه معلومات در مورد کارکردها و دستاوردهای نهاد‬
‫مربوط خویش با مردم در متاس بودهاند؛ اما گردآوری این معلومات در یک مجموعه واحد‪ ،‬به شکلی‬
‫که تجزیه و تحلیل شده و با دستهبندی ارائه گردد تا مطالعه آن آسان بوده و دید کلی از متام ساحات‬
‫کاری حکومت فراهم کند‪ ،‬رضوری است‪ .‬ریاست مطبوعات دفرت ریاست جمهوری‪ ،‬زیر چرت معاونیت‬
‫ارتباطات اسرتاتیژیک و رسانهها‪ ،‬از آغاز حکومت وحدت ملی کوشیده که یک ارتباط دوسویه را از‬
‫طریق رسانهها بین مردم و حکومت ایجاد مناید‪ .‬در این راستا‪ ،‬این دفرت از یک سو‪ ،‬پیشنهاد‪ ،‬نظر و انتقاد‬
‫شهروندان را که از طریق رسانهها مطرح میشود به مسؤولین و دفاتر انتقال میدهد و از سوی دیگر‪،‬‬
‫اطالعات در مورد کارکردها و دستاوردهای حکومت را به دسرتس رسانهها و شهروندان قرار میدهد‪.‬‬
‫ریاست مطبوعات مواد آگاهیدهی مختلف دیداری‪ ،‬نوشتاری و شنیداری تهیه و از طریق ابزارهای‬
‫مختلف نش منوده است که در ویبسایت و صفحات اجتامعی ریاست عمومی دفرت مقام عالی ریاست‬
‫جمهوری نیز قابل دسرتس میباشد‪.‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫این ریاست در بخش مواد آگاهیدهی نوشتاری‪ ،‬منت بیانات رئیس جمهوری‪ ،‬خربها‪ ،‬گزارشها‪ ،‬مقالت‬
‫و‪ ...‬را به شکل همیشگی نش منوده و جزوههای معلوماتی و انفوگرافیکها را در مقاطع زمانی خاص‬
‫مانند ختم سال‪ ،‬تهیه و در دسرتسی عموم قرار میدهد‪ .‬آنچه اکنون به دست دارید‪ ،‬به مناسبت سپری‬
‫شدن سه سال از حکومت وحدت ملی ترتیب شده که در پنج فصل به ارائه اطالعات در مورد عمدهترین‬
‫اقدامات و دستاوردها از میزان ‪ 6939‬تا جدی ‪ 6931‬میپردازد‪ .‬فصلها با توجه به سیاستهای حکومت‬
‫در اجرای وظایفش طرح شده و در هامهنگی با وزارتها و ادارات دولتی تغذیه گردیده تا غنامند و‬
‫اطالعات آن دقیق باشند‪ .‬نگارش محتوا تا حدودی رویکرد تحلیلی داشته و سعی شده که تا حد ممکن‬
‫زمینه قضاوت را نسبت به عملکرد حکومت برای شهروندان فراهم مناید‪.‬‬
‫برای ترتیب این محتوا‪ ،‬متام همکاران ریاست مطبوعات به نحوی رشیک بودهاند؛ اما اشخاصی که‬
‫بیشترین سهم را داشتهاند‪ ،‬به منظور قدردانی از زحامت بیدریغشان در صفحه شناسنامه از آنان یاد‬
‫شده است‪.‬‬

‫ناجیه انوری‬
‫رئیس مطبوعات‬
‫معاونیت ارتباطات اسرتاتیژیک و رسانههای دفرت مقام عالی ریاست جمهوری‬

‫‪11‬‬
‫فصل اول‬
‫تغییر فرهنگ حکومتداری‬
‫پس از توجه جامعه جهانی به مبارزه با تروریزم و لزوم ایجاد ثبات در افغانستان‪ ،‬نظام نو دولتداری بر‬
‫مبنای قانون اساسی جدید که ممثل اراده ملی مردم افغانستان است‪ ،‬شکل گرفت‪ .‬تشکیل نظام نو‬
‫دولتداری افغانستان در دو دوره پیشین ریاستجمهوری مسیر پر پیچ و خمی را گذراند و بنای‬
‫زیرساختهای اداری‪ ،‬نوآوری‪ ،‬سیستمسازی و‪ ...‬با توجه به ارزشها و هدایات تسجیلیافته در قانون‬
‫اساسی جمهوری اسالمی افغانستان در دستور کار حکومت قرار داشت؛ که خود با چالشها‪ ،‬رشایط و‬
‫محدودیتهای نشأتگرفته از نابسامانیها مواجه بود‪.‬‬
‫سومین دور ریاستجمهوری افغانستان مصادف بود با آغاز «دههی تحول» به منظور دست یافنت به ثبات‬
‫دوامدار‪ ،‬و نیز چرخش در نوع همکاریهای جهانی با افغانستان‪ .‬گرچه حکومت در سالهای پیش از‬
‫دههی تحول تالش لزم را در جهت تشکیل نظام نوین دولتداری منود اما با توجه به پیشینهی چهار دهه‬
‫جنگ‪« ،‬فرهنگ دولتداری» حاکم‪ ،‬به شکل لزم آن‪ ،‬ارزشها و شیوههای حکومتداری متوقعِ یک‬
‫جامعهی در حال گذار و اصالحطلب را در نطفه نداشت‪.‬‬
‫افغانستان به یک نظام تحولآفرین نیاز داشت؛ اما فرسودگی‪ ،‬آغشتگی به فساد‪ ،‬پراکندگی‪ ،‬نهادهای‬
‫موازی‪ ،‬خلهای قانونی و‪ ...‬چهرهی بدی بود که در اذهان داخلی و خارجی نسبت به حکومتداری‬
‫افغانستان ترسیم شده بود‪ .‬در این اوضاع‪ ،‬خلق امید‪ ،‬اعتامدسازی‪ ،‬تحکیم اراده‪ ،‬و یکپارچهسازی‪ ،‬تغییر‬
‫فرهنگ دولتداری را میطلبید که به عنوان یک وظیفه و وجیبه ملی درک گردیده و در صدر دستور کار‬
‫دولت و شخص رئیسجمهور محمد ارشف غنی قرار گرفت‪.‬‬
‫مربهن است که برای احیای نظام و ایجاد تحول در کنار شکلگیری ساختارهای نظاممند‪ ،‬ایجاد‬
‫سیستمهای مدرن‪ ،‬تدوین اسرتاتیژیها و پالیسیها‪ ،‬ظرفیتسازی‪ ،‬و مهارتپروری؛ «ارزش»هایی که‬
‫دولت بر آن ارج میگذارد و بر محور آنها‪ ،‬منابع انسانی و غیرانسانی را سازماندهی میکند جایگاه ویژه‬

‫‪12‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫داشته و «روش»هایی که برای طرح و تطبیق برنامههای ملی جهت رسیدن به منافع ملی پیش گرفته‬
‫میشود‪ ،‬رسنوشتساز و همچنین در استفاده مؤثر از منابع مادی و معنوی تأثیر غیرقابل اجتناب دارد‪.‬‬
‫حکومت وحدت ملی‪ ،‬ارزشها و شیوههای نوینی را در حکومتداری اختیار منوده که در گذشته یا‬
‫مشاهده نشده و یا آن گونه که باید به آن توجه نشده و بسیار کمرنگ باقی مانده است‪ .‬نگرش به «اقتدار‬
‫سیاسی» به عنوان ابزاری جهت خدمت به مردم‪ ،‬به ویژه سه قش زنان‪ ،‬جوانان و فقرا که همواره به حاشیه‬
‫رانده شدهاند‪ ،‬تازه بوده و اهمیت کلیدی دارد‪ .‬رئیسجمهور همواره با معرفی خویش با عنوان‬
‫«خادم ملت»‪ ،‬تأکید منوده که «باید فرهنگ دولتداری‪ ،‬به فرهنگ خدمت به مردم تغییر کند»‪.‬‬
‫در حکومت کنونی ارزشهای راهگشا در رسلوحه کاری حکومت قرار گرفته و شیوههای نوین‬
‫حکومتداری به منظور بهبود ارائه خدمات توسط نهادهای عامه تنظیم شده و در حال تطبیق است که با‬
‫گسرتش و تعمیم آن‪ ،‬در واقع تغییر مثبتی در فرهنگ دولتداری به میان خواهد آمد‪.‬‬

‫الف – ارزشها‪:‬‬
‫‪ -6‬قدردانی از ایثارگران‬
‫عالوه بر تأکید و مترکزی که در بخش تغذیه‪ ،‬تجهیز و حفاظت از جان نیروهای دفاعی و امنیتی در‬
‫حکومت وجود دارد‪ ،‬حامیت معنوی از مؤظفین نیروهای دفاعی و امنیتی گسرتش یافته و حکومت‬
‫همواره برای ارتقای روحیه آنان حامیتهای لزم را انجام داده است‪.‬‬
‫رئیسجمهور در صحبت با نیروهای امنیتی همواره تأکید کرده که «به عنوان رسقوماندان اعالی قوای‬
‫مسلح از رسبازیهایتان قدردانی میکنم و امروز‪ ،‬مردم‪ ،‬همه‪ ،‬یکصدا از نیروهای امنیتی و دفاعیشان‬
‫پشتیبانی میمنایند که در صد سال گذشته شاهد چنین اجامع عمومی نبودهایم‪ ».‬به ابتکار رئیسجمهور‪،‬‬
‫کابینه حکومت وحدت ملی «نهم حوت» را به نام «روز ملی نیروهای امنیتی و دفاعی کشور» تصویب‬
‫کرد که درج تقویم رسمی کشور شد‪.‬‬
‫ترغیب اقشار مختلف جامعه از جمله علام به حامیت از نیروهای دفاعی و امنیتی و قدردانی از‬
‫جانفشانیهای آنان همواره صورت گرفته که سبب حامیت بیشتر و افزایش مورال نیروها گردیده است‪.‬‬
‫رئیسجمهور به کاهش تلفات نیروهای امنیتی و دفاعی توجه منوده و خود را مسؤول جان هر رسباز‬
‫شمرده است‪ .‬وی ترصیح میکند‪« :‬من مسؤول جان هر رسباز وطن هستم و باید بهخاطر پیشگیری از‬
‫تلفات‪ ،‬پیشبینیهای لزم وجود داشته باشد»‪ .‬رهربان و مسؤولین ارشد حکومت از جمله رئیسجمهور‪،‬‬

‫‪16‬‬
‫فصل اول‪ :‬تغییر فرهنگ حکومتداری‬

‫همواره از زخمیان نیروهای امنیتی عیادت و دلجویی کردهاند و رئیسجمهور برای تداوی هر چه بهرت‬
‫آنان‪ ،‬هدایت داده و به شکل مستقیم این روند را نظارت میکند‪.‬‬

‫تصویر ‪ - 6‬عیادت رئیسجمهور محمد ارشف غنی از مجروحین نیروهای امنیتی و دفاعی‬

‫بهمنظور اظهار همدلی از قربانیها و حامیت از رشادتهایشان‪ ،‬رئیسجمهور به شکل منظم از‬
‫قولاردوها دیدار میمناید و تابوت شهدای نیروهای امنیتی را بارها بر دوش خویش حمل کرده است و‬
‫جایگاه رفیع شهدای وطن را یادآور شده است‪.‬‬
‫از لحاظ مالی نیز توجه و حامیت در حد امکانات صورت گرفته است که منونه آن توزیع مبلغ بیش از‬
‫هشت میلیارد افغانی حاصلشده از رصفهجویی‪ ،‬در قراردادهای وزارت دفاع ملی‪ ،‬به رسبازان و مؤظفین‬
‫نیروهای دفاعی است‪.‬‬
‫توزیع خانه به قهرمانان نیروهای امنیتی و دفاعی از جمله برخی از پیلوتان کشور نیز صورت گرفته است‪.‬‬
‫همدردی با خانواده شهدا و رسیدگی به مشکالت و نیازمندیهای آنان گامهای بلندی را طی سه سال‬
‫برداشته است که سهم دادن و اعزام ورثه شهدا به حج‪ ،‬توزیع و تخصیص منرات رهایشی و آپارمتانهای‬
‫آماده به ورثه شهدا‪ ،‬توزیع میلیونها افغانی به خانواده شهدا‪ ،‬فراهم منودن زمینه تحصیل رایگان ورثه‬
‫شهدا در پوهنتونهای خصوصی و‪ ...‬بخشی از این اقدامات است‪.‬‬

‫‪17‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫رئیسجمهور همیشه تأکید میکند‪« :‬توجه به خانوادههای شهدا بهویژه خانوادههای شهدای قوای امنیتی‬
‫و دفاعی از وجایب من میباشد»‪ .‬در همین راستا‪ ،‬اقدامات برجستهای در تکریم خانواده شهدا طی سه‬
‫سال صورت گرفته است‪.‬‬

‫‪ -6‬مشوره و اجامعگرایی‬
‫حکومت کنونی – از بدو تأسیس تا کنون – بهمنظور رایزنی در مسایل ملی‪ ،‬بهخصوص موضوعات امنیتی‪،‬‬
‫امنیت ملی و تهدیدات خارجی؛ موضوعات سیاسی‪ ،‬اقتصادی و انتخاباتی‪ ،‬با بزرگان و شخصیتهای‬
‫جهادی‪ ،‬سیاسی‪ ،‬دینی و متخصصین بخشهای مختلف و عامه مردم از جمله جوانان‪ ،‬بیش از پنجاه‬
‫نشست مشورتی برگزار کرده است‪.‬‬
‫«همبستگی»‪« ،‬همگرایی»‪« ،‬وحدت ملی»‪« ،‬مشارکت» و «همدلی» از واژهها و کلامت کلیدی هستند که‬
‫مکررا ً در اکرث دیدارها‪ ،‬سخرنانیها‪ ،‬بیانیهها و صحبتهای مشورتی رهربی حکومت با اقشار مختلف‬
‫مردم استفاده شده است‪ .‬رئیسجمهور در سخرنانیهای خویش به مناسبتهای مختلف‪ ،‬بر اجامع ملی‬
‫درباره مسایل و مشکالت کشور تأکید کرده و مؤثرترین راه غلبه بر مشکالت را همدلی و مشارکت‬
‫همگانی در تصمیمگیریها و تطبیق برنامهها در کشور میداند‪.‬‬
‫رئیسجمهور در نشستی که با اعضای شورای ملی در مورد پروژههای زیربنایی داشت‪ ،‬ترصیح کرد که‬
‫از نظر دولت وی‪« ،‬در متام مسایل عمده ملی‪ ،‬مشوره‪ ،‬یک اصل اساسی است» و وی در نظر و عمل‬
‫پایبند آن میباشد‪.‬‬
‫از دیدگاه رئیسجمهور‪« ،‬ثبات افغانستان به همبستگی و وحدت قش سیاسی‪ ،‬دینی‪ ،‬اجتامعی و رهربان‬
‫و شخصیتهای ملی و جهادی کشور پیوند» دارد‪.‬‬
‫رئیسجمهور در دیدارهای مشورتی‪ ،‬همواره از شخصیتهای ملی و سیاسی که درباره مسایل ملی‪ ،‬دارای‬
‫فکر و دیدگاه واحد میباشند‪ ،‬سپاسگزاری کرده و این همگرایی را در حل مسایل ملی بااهمیت دانسته‬
‫است‪.‬‬
‫رئیسجمهور دریافت مشوره را به داخل کشور محدود نکرده‪ ،‬و در حاشیه سفرهای رسمی و نشستهای‬
‫بیناملللی خارج از کشور‪ ،‬با اقشار مختلف افغانهای مقیم دیگر کشورها نیز مالقات منوده و نظریات‬
‫تاجران‪ ،‬فرهنگیان‪ ،‬محصلین و‪ ...‬را در موارد گوناگون دریافت منوده است‪.‬‬

‫‪18‬‬
‫فصل اول‪ :‬تغییر فرهنگ حکومتداری‬

‫تصویر ‪ - 6‬نشست مشورتی رئیسجمهور با علام‬

‫بیانات و عملکردهای رئیس جمهوری نشان میدهد که در حکومت وحدت ملی‪ ،‬هم در حوزه نظری و‬
‫هم در زمینه عملی و کارکردی‪ ،‬مشوره با اقشار مختلف جامعه در عرصههای مختلف‪ ،‬امر راهگشا و مؤثر‬
‫پنداشته میشود‪.‬‬
‫با رصف وقت و انرژی بسیار بهخاطر دریافت مشورهها و صحبت رو در رو با گروههای گوناگون مردم‪،‬‬
‫حکومت وحدت ملی همواره به دنبال ایجاد اجامع در مسایل ملی بوده و برای رسیدن به این هدف‪ ،‬از‬
‫ایجاد گفتامنهای ملی در عرصههای مختلف استقبال منوده است‪.‬‬

‫‪ -9‬دینمحوری‬
‫از ابتدای حکومت وحدت ملی بر از بین بردن فاصله بین مسجد و ارگ‪ ،‬تأکید شده است و توجه به‬
‫اعتقادات مردم در دستور کار حکومت قرار داشته است‪ .‬در این راستا شخص رئیسجمهور اهتامم‬
‫خاصی از خود نشان داده است‪ .‬وی نشستهای متعددی را با علامی دینی برگزار منوده و این قش جامعه‬
‫را بخش عمدهای از جامعه مدنی افغانستان قلمداد منوده است‪ .‬وی کوشیده که با اتخاذ تصامیم لزم‪،‬‬
‫فاصلههایی که میان مسجد و ارگ احساس میشد برطرف گردیده و اعتامد به ارگ‪ ،‬به عنوان مرجعی‬
‫شکل گیرد که در آن تصمیمگیری بر مبنا و اساسات اسالم و قانون اساسی جمهوری اسالمی افغانستان‬
‫استوار است‪.‬‬

‫‪19‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫توجه به بازسازی مساجد‪ ،‬تأکید و پیگیری مستقیم و نزدیک رئیسجمهور از پروسه حج و فراهمآوری‬
‫تسهیالت لزم برای حجاج کشور و‪ ...‬بخشی از اقداماتی است که از سوی حکومت صورت گرفته است‪.‬‬
‫همچنین سفارشهای اکید و مکرر به احیای معامری اسالمی افغانستان در بازسازی و شهرسازی صورت‬
‫گرفته و به رصاحت بر زندهسازی روح مدنیت اسالمی در شهرها‪ ،‬هدایت داده شده است‪.‬‬
‫رئیسجمهور همواره بر نقش دین و جایگاه برجسته عاملان دینی تأکید کرده و در مراسمهای کالن دینی‬
‫رشکت و ایراد سخن منوده و تأکید وی بر حذف فاصله بین ارگ و مساجد بوده است‪.‬‬

‫تصویر ‪ - 9‬رئیسجمهور محمد ارشف غنی با زایرین بیتهللا رشیف در میدان هوایی دیدار میکند‬

‫بازسازی اماکن مقدس‪ ،‬آرامگاه بزرگان کشور و‪ ...‬در دستور کار حکومت قرار داشته که گامهای عملی‬
‫برداشته شده و برنامههای بسیاری در این بخش روی دست میباشند‪.‬‬
‫رئیسجمهور همواره از علامی دینی خواسته است که با توجه به جایگاه اجتامعی که در کشورمان دارند‪،‬‬
‫در تأمین امنیت‪ ،‬مبارزه با مواد مخدر و مبارزه با فساد‪ ،‬همکاری هامهنگ و تنگاتنگ با حکومت داشته‬
‫باشند که دارای اهمیت ویژه از لحاظ نتیجه و کارکردی است‪.‬‬
‫استخدام رسمی امئه مساجد از دیگر اقدامات درخور ستایش حکومت برای ارجگذاری به متولیان‬
‫مساجد بوده که توسط حکومت وحدت ملی صورت گرفت‪.‬‬

‫‪11‬‬
‫فصل اول‪ :‬تغییر فرهنگ حکومتداری‬

‫در واقع حکومت کوشش منوده که اساسات دین در تصمیمگیریها لحاظ شده و متولیان دین در یک‬
‫رابطه دوطرفهی دوامدار و مستحکم با حکومت قرار داشته و فاصلهای میان مساجد و مراکز تصمیمگیری‬
‫از جمله ارگ وجود نداشته باشد‪.‬‬

‫‪ -4‬مشارکت عامه در حکومت‬

‫در سه سال اخیر دروازههای ارگ ریاست جمهوری به روی اقشار مختلف مردم افغانستان‪ ،‬زنان‪ ،‬جوانان‪،‬‬
‫اطفال‪ ،‬محصلین‪ ،‬متشبثین‪ ،‬کسبهکاران‪ ،‬اعضای نهادهای جامعه مدنی‪ ،‬ورزشکاران‪ ،‬هرنمندان‪ ،‬کارگران‬
‫و‪ ...‬به عنوان «خانه ملت» باز بوده و رئیسجمهور به مناسبتهای مختلف‪ ،‬تاکنون دهها هزار شهروند‬
‫کشور را مالقات کرده است‪ .‬تنها پس از حادثه تروریستی چهارراه زنبق شهر کابل‪ ،‬در طی مدت یک‬
‫ماه‪ ،‬رئیسجمهور سه هزار تن از اقشار مختلف را مالقات کرده و انتقادات‪ ،‬پیشنهادات‪ ،‬نظریات و نیز‬
‫خواستههای آنان را شنیده و مرتبط با آن هدایات خاص را به مسؤولین امور در قالب فرمان و حکم داده‬
‫است‪ .‬این رویه از سوی دیگر دوایر نیز تعقیب شده و دسرتسی مردم به سطوح بال و ارائه نظریاتشان‬
‫به شکل مؤثرتری ممکن شده است‪ .‬از جمله میتوان به لویسارنوالی و افزایش دفاتر ارتباط مردمی‬
‫ادارات یاد کرد‪.‬‬

‫تصویر ‪– 4‬اقشار مختلف جامعه در جلسات رودررو با رئیسجمهور غنی به بحث روی مسایل مختلف میپردازند‬

‫حکومت به تشیح برنامهها و فعالیتهای انجامیافته و پالنشده خود به مردم متعهد بوده و همواره آنان‬
‫را به طرق مختلف با مردم رشیک منوده است‪.‬‬

‫‪10‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫باری در دیداری که رئیسجمهور با منایندگان جامعه مدنی در ‪ 91‬جوزای ‪ 6931‬داشت‪ ،‬ترصیح کرد‬
‫که در کشور ما «به بحث ملی و فرهنگ گوش دادن به همدیگر شدیداً نیاز است» و تأکید منود که «این‬
‫مسأله رسارسی میشود و با متام اقشار جامعه دیدار خواهم کرد‪».‬‬
‫عالوه بر عامه مردم‪ ،‬اقلیتهای قومی و دینی مذهبی نیز به مناسبتهای مختلف با رئیسجمهور در ارگ‬
‫دیدار داشته و مشکالت و خواستههای خود را مستقیامً به رهربی دولت رساندهاند‪.‬‬

‫‪ -5‬آزادی بیان‬
‫آزادی بیان یکی از ارزشهای بنیادی حکومت وحدت ملی است که در حامیت‪ ،‬تقویت و توسعه آن‬
‫قدمهای مهمی برداشته است؛ چنان که خود را مؤظف و مکلف به تحکیم و نهادینهسازی آن ساخته‬
‫است‪ .‬در حال حارض‪ ،‬طبق شاخصهای سنجش آزادی بیان‪ ،‬افغانستان در منطقه و جهان در جایگاه‬
‫قابل قبولی در حامیت از آزادی بیان قرار دارد‪ .‬در سال ‪ 6935‬نیز «گزارشگران بدون مرز» تأیید کرده‬
‫است که حکومت افغانستان یکی از پاسخگوترین حکومتها به رسانهها در سطح جهان است‪.‬‬
‫توشیح قانون دسرتسی به اطالعات در نخستین روزهای حکومت وحدت ملی‪ ،‬تعیین سفیر آزادی بیان‪،‬‬
‫تفویض مدال بهمنظور قدردانی و تجلیل از فعالین آزادی بیان‪ ،‬تشکیل کمیته مصونیت خربنگاران و‬
‫پیگیری دوسیه خشونت علیه خربنگاران تحت نظر معاون دوم ریاست جمهوری‪ ،‬دیدار و تبادل نظر‬
‫مستمر با اصحاب رسانه‪ ،‬صدور حکم برای تخفیف و عفو مالیات رسانههای چاپی‪ ،‬صوتی و‬
‫خربگزاریها‪ ،‬صدور فرمان و حکم در مورد دسرتسی به اطالعات‪ ،‬مؤظف ساخنت مقامات ارشد نهادهای‬
‫مختلف حکومتی برای پاسخگویی به رسانهها و‪ ...‬بخشی از اقدامات حکومت طی سه سال گذشته در‬
‫راستای حفاظت و حامیت از آزادی بیان به حساب میرود‪.‬‬
‫از نگاه حکومت وحدت ملی‪ ،‬آزادی بیان – که آزادی مطبوعات و رسانهها از بارزترین مصادیق آن‬
‫میباشد – یکی از اساسیترین ارزشهای دموکراسی‪ ،‬حقوق بشی و قانون اساسی کشور است و به‬
‫همین روی‪ ،‬حکومت خود را مکلف به حفاظت و تقویت هرچه بیشتر آن میداند‪ .‬از آنجایی که آزادی‬
‫بیان‪ ،‬در تقویت دموکراسی‪ ،‬تحقق حاکمیت مردم و تحکیم حاکمیت قانون‪ ،‬نقش برجستهای دارد‪ ،‬دولت‬
‫جمهوری اسالمی افغانستان در تقویت هر چه بیشتر فضای مساعد برای رشد آزادی بیان تالش کرده و‬
‫به رسانهها که ممثل این ارزش کلیدی هستند‪ ،‬به عنوان چشم و گوش جامعه نگریسته و حفاظت از‬
‫رسانهها‪ ،‬کارکنان و خربنگاران را از وظایف اصلی خویش میداند‪.‬‬

‫‪11‬‬
‫فصل اول‪ :‬تغییر فرهنگ حکومتداری‬

‫تصویر ‪ - 5‬فعالین آزادی بیان در حکومت وحدت ملی با تفویض مدال ارجگذاری میشوند‬

‫در راستای حامیت از آزادی بیان‪ ،‬رئیس جمهوری با اولویت دادن به قانون رسانهها‪ ،‬میلیونها افغانی‬
‫جریمه مالیاتی رسانهها را نیز بخشیده است‪ .‬تاکنون مسؤولین ارشد رسانههای کشور نشستهای متعدد به‬
‫منظور تبادل نظر‪ ،‬طرح چالشها و مشکالت و تدوین طرحهای مشرتک کاری جهت حل چالشها و‬
‫مشکالت‪ ،‬با رئیسجمهور داشتهاند و نیز معاونیت ارتباطات اسرتاتیژیک و رسانههای دفرت مقام عالی‬
‫ریاست جمهوری نشستهای منظم با سخنگویان و مسؤولین ارتباطات حکومتی برای تشویق آنان به‬
‫ارائه اطالعات به مردم و رسانهها داشتهاند‪.‬‬
‫عالوه بر اینها‪ ،‬چندین بار رئیسجمهور در جلسات کابینه به مسؤولین ارشد حکومت هدایت داده است‬
‫تا مطابق قانون‪ ،‬اطالعات مورد نیاز مردم و رسانهها را در اختیار آنان قرار دهند‪.‬‬

‫‪ -1‬حسابدهی‬
‫رهربی دولت افغانستان به حسابدهی مقامات به مردم تأکید و اهتامم خاص دارد که صدور حکم دسرتسی‬
‫به اطالعات‪ ،‬نشانهای از اهمیت حسابدهی دولت به ملت به حساب میرود‪.‬‬
‫طی سه سال گذشته همواره مقامات مرکزی و محلی از فعالیتها‪ ،‬کارکردها و دستاوردهایشان به مردم‬
‫گزارش دادهاند و از آن جمله در سال ‪ 6931‬بر اساس جدول زمانی‪ ،‬متام ادارات دولتی به نوبت و به‬
‫شکل مسلسل از طریق رسانهها به مردم گزارش دادند‪.‬‬

‫‪11‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫در حال حارض بهشمول رئیسجمهور و رئیس اجرایی حکومت‪ ،‬بیش از ‪ 32‬درصد از مقامات حکومتی‬
‫داراییهای خود را ثبت و اعالن کردهاند‪.‬‬
‫همچنین داراییهای اکرث قضات بهشمول رؤسای محاکم ابتدائیه و استیناف در مرکز و ولیات‪ ،‬مقامهای‬
‫لویسارنوالی و مقامات وزارتهای امور داخله و دفاع ملی ثبت گردیده است‪.‬‬

‫ب – رویکردهای جدید‪:‬‬
‫‪ -6‬شوراهای عالی؛ مراجع اتخاذ تصامیم جمعی‬
‫عمدهترین رویکرد رهربی و مدیریتی حکومت کنونی‪ ،‬تعمیم و گسرتش تصمیمگیریها توسط مقامات‬
‫مختلف حکومتی در مسایل ملی در ابعاد مختلف سیاسی‪ ،‬فرهنگی‪ ،‬اقتصادی‪ ،‬مبارزه با فساد و‪ ...‬میباشد‬
‫که در فرهنگ سیاسی افغانستان برای اولین بار اتفاق افتاده است‪ .‬حکومت اقدام به انتقال صالحیتها از‬
‫فرد به «نهاد» منود‪ .‬نهادهایی که در آنها امکان تصمیمگیری دقیقتر فراهم میگردد‪.‬‬
‫رئیسجمهور طی مالقات با منایندگان جامعه مدنی در این مورد گفت‪« :‬ما شوراهای عالی را ایجاد‬
‫کردهایم‪ ،‬در این شوراها مسؤولن به صورت آزادانه ابراز نظر میکنند و تصامیم به صورت جمعی اتخاذ‬
‫میگردد‪ .‬من تعهد کرده بودم که در ریاست جمهوری نهادهای بنیادی ایجاد شود و تصمیم باید شخصی‪،‬‬
‫قومی و سمتی نباشد‪ ،‬بلکه همین نهادها تصمیمگیرنده باشند‪ .‬من تنها بحثهای این شوراها را جمعبندی‬
‫میکنم و برای هر کس حق ابراز نظر داده شده است‪».‬‬
‫اکنون شاهد اشرتاک منایندگان نهادهای جامعه مدنی در جلسات شوراهای عالی نیز هستیم‪ .‬آنان با‬
‫اشرتاک در جلسات از قضایا مطلع شده‪ ،‬به ارائه نظریاتشان میپردازند‪ .‬در واقع ایجاد شوراها زمینهی‬
‫مشارکت بیشتر مردم در تصمیمگیریهای حکومت را از طریق اشرتاک منایندگان نهادهای مدنی و‬
‫سکتور خصوصی فراهم منوده است‪.‬‬
‫شوراهای عالی ایجادشده‪ ،‬مسؤولین نهادها و دوایر دولتی و غیردولتی را گرد هم آورده و زمینه کار‬
‫مشرتک آنها و رسیدن به راهحلهای جامع را که در تعارض با برنامهها و پالنهای ادارات ذیربط نباشد‪،‬‬
‫مساعد ساخته است‪.‬‬
‫رئیس جمهوری اسالمی افغانستان که ریاست شوراهای عالی را به عهده دارد‪ ،‬پس از ارائه نظریات توسط‬
‫اعضا‪ ،‬اتفاق نظر در مورد تصامیم را در میان اعضا ایجاد میکند و با جمعبندی‪ ،‬تصمیمی که مبتنی بر‬

‫‪11‬‬
‫فصل اول‪ :‬تغییر فرهنگ حکومتداری‬

‫آرای متام جوانب ذیدخل میباشد‪ ،‬اعالم میمناید‪ .‬پس از آن تصامیم به مراجع تأییدکننده بعدی راجع‬
‫میگردد‪.‬‬

‫تصویر ‪ -1‬زمینه اشرتاک سکتور خصوصی‪ ،‬جامعه مدنی و ناظران بیناملللی در جلسات تصمیمگیری فراهم شده است‬

‫رویکرد ایجاد شوراهای عالی در بخشهایی که نیاز به ایجاد تحول و تغییر در آنها میباشد‪ ،‬سبب شده‬
‫که تصامیم در هامهنگی با جوانب دخیل اتخاذ شده و از تصمیم فردی به تصمیم جمعی برسیم‪.‬‬
‫برای دریافت معلومات بیشتر درباره شوراهای عالی به فصل سوم مراجعه منایید‪.‬‬

‫‪ -6‬انکشاف متوازن‬
‫حکومت وحدت ملی بر انکشاف متوازن در متام عرصهها تأکید دارد؛ در سه سال اخیر بودجه با‬
‫درنظرداشت انکشاف متوازن تدوین شده و پروژهها نیز به صورت عادلنه و متناسب با نیازمندیها و‬
‫ظرفیتهای متام بخشهای کشور طرح و تطبیق یافته است‪ .‬راهاندازی برنامه ملی دارای اولویت‬
‫«میثاق شهروندی» به منظور کاهش فاصله میان سطح امکانات دهات و شهرها به ارزش بیش از یک‬
‫میلیارد دالر منونهای از این نگرش است‪.‬‬
‫طی سه سال حداقل ده پروژه مهم زیربنایی در مناطق مرکزی تحت کار قرار گرفته است‪ ،‬از جمله‬
‫رسکهای مهمی چون درهصوف – یکاولنگ‪ ،‬دوشی – باميان‪ ،‬گردن دیوال‪ ،‬میدان – بامیان‪ ،‬نیلی – ورس‬
‫– پنجاب‪ ،‬قرهباغ – جاغوری‪ ،‬و رباط – میرامور‪ .‬ارزش پروژههای زیربنایی اختصاصیافته به افغانستان‬
‫مرکزی ‪ 211‬میلیون دالر عنوان شده است‪.‬‬

‫‪12‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫تصویر ‪ - 3‬پروژه رسک درهصوف ‪ -‬یکاولنگ از سوی رهربی دولت افتتاح میشود‬

‫همچنین به ولیات دیگر کمرتانکشافیافته نیز توجه صورت گرفته است‪ .‬پروژههای توسعوی در سه‬
‫سال حکومت وحدت ملی در ولیت نورستان‪ ،‬دو برابر ‪ 69‬سال پیش از آن بوده است و برای نخستین‬
‫بار ولیت نورستان صاحب رسک اسفالت شده است؛ توجه به زرنج که نفوس آن ‪ 1‬هزار نفر بود‪ ،‬سبب‬
‫شد که این شهر سومین عاید گمرکی را نصیب حکومت کند و تخمین نفوس آن به ‪ 111 – 411‬هزار‬
‫برسد‪ 35 .‬پروژه به منظور عرضه خدمات و انکشاف متوازن برای شهروندان ولیت پکتیکا در سال ‪6931‬‬
‫پالن شده است‪.‬‬
‫همچنین سفرهای متعدد رئیس جمهوری و رئیس اجرایی حکومت به ولیتهایی هامنند پکتیکا‪،‬‬
‫دایکندی‪ ،‬بامیان‪ ،‬نورستان و‪ ...‬نشانهای از توجه حکومت به ولیات کمرتانکشافیافته است‪.‬‬
‫اینها منونهای از اقدامات و دستاوردهای حکومت طی سه سال است که نشاندهنده عزم جدی حکومت‬
‫برای تحول بنیادی در مناطق محروم باشد‪.‬‬
‫باید افزود که حکومت وحدت ملی تنها روی رسک و زیربنا مترکز نکرده و در دیگر عرصهها نیز کارهای‬
‫بزرگی صورت گرفته است که کار روی برق ولیت بامیان و میدان وردک منونه آن است‪ .‬تالشهای‬
‫حکومت در مناطق مرکزی سبب شده که این بخش از افغانستان از یک جزیرهی محصور‪ ،‬به نقطهی‬
‫وصل در قلب کشور بدل شود‪.‬‬

‫‪16‬‬
‫فصل اول‪ :‬تغییر فرهنگ حکومتداری‬

‫در اولویت قرار دادن افتتاح دهلیزهای شامل به مرکز‪ ،‬شامل به جنوب‪ ،‬و رشق به غرب‪ ،‬خود نشانی از‬
‫ساخت زیربناهایی است که به توسعه همسان و یکسان مناطق مختلف کشور منجر میگردد‪.‬‬

‫‪ -9‬جوانسازی‬
‫حکومت وحدت ملی‪ ،‬توجه ویژه به جوانان دارد و همواره بر محوری بودن جوانان در برنامههای‬
‫حکومت تأکید کرده است تا جایی که جهت پررنگ ساخنت نقش جوانان در برنامههای حکومت و‬
‫جامعه‪ ،‬رئیسجمهور سال ‪ 6931‬را‪ ،‬سال جوانان نامگذاری منود و در کابینه تصویب شد‪.‬‬
‫حکومت وحدت ملی هم خود برای جوانان اقدامات مهمی داشته و هم از برنامههای مرتبط با جوانان‬
‫حامیت منوده است‪.‬‬
‫آنچه از سخنان و دیدگاه رئیسجمهور بر میآید‪ ،‬این است که رئیسجمهور غنی‪ ،‬باورمند به کارایی و‬
‫نقش مدیریتی و رهربی جوانان در امروز و فردای کشور است‪ .‬چنان که رئیسجمهور در دیدارهای‬
‫مختلف با جوانان‪ ،‬از آنان خواسته که طرحها و نظریاتشان را درباره حکومتداری و مسایل مهم کشور‬
‫با وی در میان بگذارند‪.‬‬

‫تصویر ‪ - 2‬مخرتعین جوان فرصت دارند که دستاوردهای خود را برای مقامات به منایش بگذارند‬

‫‪17‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫رئیسجمهور تنها از جوانان متجید منیکند بلکه عمالً آنان را طرف مشوره خود دانسته و از نسل جوان‬
‫انتظار دارد که وی را در حکومتداری خوب‪ ،‬یاری رساند‪ .‬وی بدین موضوع اکتفا نکرده و در تقرریهای‬
‫مقامات بلندرتبه به جوانان توجه خاص داشته است‪ ،‬شامر قابل توجهی از معینان و وزیران‪ ،‬نیروی‬
‫تازهنفس و جوانان تحصیلیافته میباشند‪.‬‬
‫رئیسجمهور غنی در سخرنانیاش در سازمان ملل متحد به رصاحت اعالم کرد که قدرت را به جوانان‬
‫کشور منتقل میکند و ترصیح کرد‪« :‬نسلی که در دهه نود میالدی بزرگ شده و اکرثیت نفوس کشورم را‬
‫تشکیل میدهد‪ ،‬رهربی کشور به آنان به امانت گذاشته میشود‪ .‬یک تغییر نسلی در حال صورت گرفنت‬
‫است‪ ،‬زیرا جوانان در متامی سطوح توامنند گردیدهاند‪ .‬این نسل‪ ،‬هامن نسلی خواهد بود که حکومت‬
‫کنونی را به حکومتی که خدماتمحور و شهروندمحور باشد‪ ،‬اصالح خواهند کرد»‪.‬‬
‫توجه به جوانسازی ادارات از زوایای مختلف حایز اهمیت است؛ آشنایی بیشتر جوانان به علوم روز و‬
‫اوضاع جهانی‪ ،‬روحیه مبارزه با فساد‪ ،‬برخورداری از انرژی بیشتر‪ ،‬داشنت خالقیت و ابتکار‪ ،‬تغییرپذیری‬
‫و‪ ...‬از جمله آنهاست‪.‬‬
‫قابل ذکر است که از زمان عهدهداری حکومت وحدت ملی تا ختم سال مالی ‪ 6931‬از مجموع ‪614411‬‬
‫نیروی جذبشده در خدمات ملکی‪ 26.54 ،‬درصد آنان را جوانان ‪ 65‬الی ‪ 93‬ساله تشکیل میدهند‪.‬‬

‫‪ -4‬تحکیم ارتباط با ولیات‬

‫در سه سال گذشته روابط مرکز با ولیات در رسارس کشور به شدت تقویت یافته است؛ رئیسجمهور به‬
‫شکل مستمر و منظم از طریق ویدیوکنفرانس با مقامات محلی حکومت در متاس بوده و مشکالت‪،‬‬
‫چالشها و نیازمندیهای آنان را در گفتوگو و تبادل نظر قرار داده است‪.‬‬

‫تصویر ‪ – 3‬شاروالن ولیات در جلسات شورای عالی توسعه شهری حضور مییابند و تجارب خود را به اشرتاک میگذارند‬

‫‪18‬‬
‫فصل اول‪ :‬تغییر فرهنگ حکومتداری‬

‫به ابتکار رئیسجمهور‪ ،‬والیان ولیات مختلف در جلسات کابینه حضور پیدا کردهاند تا مشکالت‪،‬‬
‫خواستهها و مطالبات مردم مناطق مختلف کشور را در کابینه مطرح ساخته و برای رسیدگی به آنها‪،‬‬
‫سکتورهای مربوط هدایات لزم را دریافته و بسیج شوند‪.‬‬
‫عالوه بر مقامات محلی‪ ،‬اعضای شوراهای ولیتی نیز در جلسات کابینه دعوت شدهاند و قرار است که‬
‫روابط میان پایتخت و ولیات بیش از پیش عمیق و گسرتدهتر گردد‪ .‬همچنین شاروالیها از طریق‬
‫شوراهای عالی به مرکز وصل شدهاند‪.‬‬
‫اکنون‪ ،‬نسبت به گذشته تصویر واضحتری از دورترین نقاط کشور موجود است و دسرتسی دوطرفه به‬
‫شکل خوبی فراهم گردیده است‪ .‬همچنین تعداد زیادی از بستهای خالی در ولیات و ولسوالیها پر‬
‫شده و در برخی موارد رئیسجمهور به منظور به تصویر کشیدن اهمیت این موضوع‪ ،‬خود در پروسه‬
‫انتصاب رؤسای ولیتی دخیل بوده است‪.‬‬

‫‪ -5‬سهیمساخنت زنان‬
‫حکومت پیوسته بر تعهدش در قبال زنان تأکید کرده و تأمین حقوق زنان و افزایش مشارکت آنان در‬
‫حکومتداری را از اولویتها اعالم منوده است‪ .‬رئیسجمهور در سخرنانیاش در سازمان ملل متحد‬
‫تأکید کرد که سه قش زنان‪ ،‬جوانان و فقرا را در حکومتش از حاشیه به منت خواهد آورد‪.‬‬

‫تصویر ‪ - 61‬سمپوزیمهای رسارسی زنان در ارگ ریاستجمهوری تدویر میشوند‬

‫‪19‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫حکومت به منظور اجرای قطعنامه ‪ ۵۲۳۱‬شورای امنیت سازمان ملل متحد مبنی بر گسرتش نقش زنان در‬
‫ارتقای صلح و زدودن جنگ و خشونت‪ ،‬پالن عمل حکومت افغانستان را برای اجرای این قطعنامه ترتیب‬
‫و به اجرا گذاشته است‪ .‬به ابتکار خانم اول‪ ،‬افغانستان میزبان سومین سمپوزیم رسارسی توامنندسازی و‬
‫نقش زنان در افغانستان بود‪ .‬این سمپوزیم برای اولین بار اجندای بسیار مشخص و عملی را برای پیشفت‬
‫زنان در سالهای آینده طرح منود‪.‬‬
‫در حال حارض ‪ 9.1‬میلیون دخرت افغان به مکتب میروند که حدود ‪ 41‬درصد متام شاگردان را تشکیل‬
‫میدهند‪ .‬حکومت وحدت ملی طرح اختصاص یکی از کرسیهای معاونان ریاستهای معارف به زنان‬
‫در ‪ ۲۳‬ولیت کشور را نهایی ساخته است‪ .‬در برنامهای دیگر برای افزایش حضور معلامن زن‪ ،‬برنامه‬
‫مشارکت عمومی برای معارف راهاندازی شده که طی آن ‪ ۲۳۳‬معلم زن با معاشهای عالی به شش ولیتی‬
‫که در آنها حضور معلامن خانم کم بوده و یا هیچ حضور نداشتهاند‪ ،‬فرستاده شدند‪.‬‬
‫در تقرر معینها به انتخاب از قش زن توجه شده و همچنین شامر زیادی از زنان به حیث مشاور‬
‫رئیسجمهور‪ ،‬رئیس دوایر‪ ،‬کمیشرن ادارات مستقل و‪ ...‬انتصاب منودهاند‪.‬‬

‫‪ -1‬ترسیع و تسهیل دسرتسی شهروندان به اطالعات‬

‫دسرتسی به اطالعات در کنار این که یک حق بنیادی شهروندی شمرده میشود‪ ،‬از لحاظ کارکردی‬
‫دارای اثرات فراوانی نیز میباشد‪ .‬حق آگاهی عمومی و دسرتسی آزاد به اطالعات‪ ،‬اين امکان را برای‬
‫شهروندان مساعد میکند که زمينه تحقق پاسخگویی دولتها و شفافسازی عملکرد آنها را‬
‫فراهم سازند‪ .‬دسرتسی به اطالعات سبب افزايش آگاهی مردم نسبت به حقوق و تکاليفشان میشود و‬
‫سبب وسعت نظرشان نسبت به موقعيتی که در آن قرار دارند میگردد؛ پيشبينی آينده و برنامهريزی را‬
‫برای مردم و حکومت آسان میسازد و در نتیجه عملکرد اداره کشور به طور شفاف در پيش روی ملت‬
‫قرار میگیرد‪.‬‬
‫فراهممنودن زمينههای انتخاب آگاهانه‪ ،‬جلوگريی از فساد اداری و رانتهای اطالعاتی‪ ،‬شفافيت عملکرد‬
‫دولتها‪ ،‬ايجاد بسرت نظارت عمومی و کشف و مقابله با فساد و واسطهگری و کاهش رفتوآمدهای‬
‫غريرضور نيز از پيامدهای آن است‪.‬‬
‫دسرتسی به اطالعات در تحکیم ثبات سیاسی و تقویت روحیه ملی و رسیدن به صلح و نجات از بحران‬
‫و خصومت و جنگ در کشور نیز مؤثر است‪.‬‬
‫در نگرش حکومت وحدت ملی‪ ،‬دسرتسی به اطالعات یکی از حقوق اساسی شهروندی و جزئی از‬
‫اساسات فعالیت یک جامعه مدنی است‪.‬‬

‫‪11‬‬
‫فصل اول‪ :‬تغییر فرهنگ حکومتداری‬

‫تصویر ‪ - 66‬جلسات هامهنگی سخنگویان حکومتی برای توسعه دسرتسی به اطالعات به شکل منظم تدویر میشوند‬

‫اهتامم جدی حکومت وحدت ملی به روند اطالعرسانی درست‪ ،‬کامل و بهموقع به مردم و رسانهها و نیز‬
‫حفظ‪ ،‬تقویت و تحکیم آزادی بیان و نهادینه ساخنت فرهنگ آن‪ ،‬در حقیقت به هدف تحقق اصل‬
‫پاسخگویی‪ ،‬شفافیت و نظارت در کشور میباشد که به خاطر فقدان زیربناهای حقوقی و قانونی در‬
‫جامعه و نیز نبود فرهنگ پاسخگویی در بین نهادهای عمومی و مسؤولن‪ ،‬ضعیف و کمرنگ مانده است‪.‬‬
‫در راستای دسرتسی شهروندان به اطالعات‪ ،‬قانون مربوط توشیح شده و همچنین رئیسجمهور حکمی‬
‫را صادر کرد که طبق آن نهادهای عامه و مسؤولین دولتی مؤظف هستند «بهموقع» و «به گونه درست»‪ ،‬به‬
‫مردم اطالعرسانی کنند‪.‬‬
‫این حکم که در هفت ماده ترتیب و تنظیم گردیده است‪ ،‬به گونهی جامع «چگونگی روند ترسیع‬
‫اطالعرسانی به مردم» توسط ادارات عامه را مشخص ساخته و مسؤولین را مکلف و ملزم به اطالعرسانی‬
‫مناسب از کارها و فعالیتهایشان میسازد‪.‬‬
‫در این حکم‪ ،‬سازوکارهای دسرتسی رسانهها به مسؤولین دولتی مشخص گردیده و به مقامات و نهادها‬
‫نیز دستور داده شده که گزارشهای کاری و عملکرد ادارات خویش را در مدت زمان معین از طریق‬
‫رسانهها با شهروندان در میان بگذارند‪.‬‬
‫اقدامات مکرر و مؤکد حکومت وحدت ملی مانند اولویت دادن به توشیح قانون دسرتسی به اطالعات‬
‫در نخستین روزهای کاری‪ ،‬صدور دو حکم و یک فرمان در جهت بهرت اجرا شدن قانون مذکور‪،‬‬

‫‪10‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫راهاندازی کمپاین دسرتسی به اطالعات و‪ ...‬از نشانههای آشکار اهتامم به اطالعرسانی و تحقق این حق‬
‫شهروندی برای حکومت وحدت ملی به حساب میآید‪.‬‬

‫‪11‬‬
‫فصل دوم‬
‫اقدامات و دستاوردها‬
 ‫بخش اول‪ :‬سیاست خارجی‬

‫چکیده‬
‫با توجه به این که سیاست داخلی افغانستان در چهل سال گذشته به شدت متأثر از سیاست خارجی آن‬
‫بوده است‪ ،‬با روی کار آمدن حکومت وحدت ملی‪ ،‬تالش صورت گرفت تا با درنظرداشت منافع ملی‪،‬‬
‫منطقهیی و جهانی‪ ،‬این بخش از سیاست حکومت در محور استقالل و حاکمیت ملی‪ ،‬از نو تعریف شود‪.‬‬
‫رئیسجمهور محمد ارشف غنی با درک رشایط و به منظور اینکه سیاست خارجی افغانستان از یک مبنای‬
‫دقیق با معیارهای دیپلوماسی بیناملللی برخوردار شود‪ ،‬کشورها و سازمانهای بیناملللی را در پنج حلقه‬
‫تقسیم و بیان منود که «هدف سیاست خارجی ما ایجاد بسرت مساعد برای همکاری بین این دولتها‪،‬‬
‫سازمانها‪ ،‬قدرتها و شبکهها است»‪ .‬محورهای کاری سیاست خارجی افغانستان بر اساس دیدگاه‬
‫رئیسجمهور به پنج حلقه تقسیم شده است‪:‬‬
‫‪ -‬حلقه اول‪ :‬شش کشور همسایه؛‬
‫‪ -‬حلقه دوم‪ :‬جهان اسالم؛‬
‫‪ -‬حلقه سوم‪ :‬امریکای شاملی‪ ،‬اروپا‪ ،‬جاپان‪ ،‬اسرتالیا و کشورهای عضو ناتو و آیساف؛‬
‫‪ -‬حلقه چهارم‪ :‬آسیا؛‬
‫‪ -‬حلقه پنجم‪ :‬سازمانهای بیناملللی انکشافی‪ ،‬سازمان ملل متحد‪ ،‬رشکتهای چندینملیتی‪ ،‬جامعه مدنی‬
‫بیناملللی و سایر سازمانهای غیرحکومتی‪.‬‬
‫مطالعه بیانات رئیسجمهور نشان میدهد که اهداف وی در سیاست خارجی‪ ،‬برخاسته از منت‬
‫قانون اساسی جمهوری اسالمی افغانستان بوده و مهمترین مسایلی که از دیدگاه وی در سیاست خارجی‬
‫مطرح است‪ ،‬موضوعات آتی میباشند‪:‬‬

‫● تحکیم امنیت ملی‬

‫جنگهای نیابتی‪ ،‬نگرش به افغانستان به عنوان عمق اسرتاتیژیک توسط برخی از قدرتهای جهانی و‬
‫کشورهای منطقهیی‪ ،‬موقعیت جیوپولیتیک افغانستان و هجوم گروهها و سازمانهای متعدد تروریستی به‬
‫کشور با نیت و مقاصد مختلف و‪ ...‬از جمله عواملی هستند که مسأله «امنیت ملی» کشور را به عنوان یکی‬
‫از محراقهای برجسته توجه سیاست خارجی تبدیل کرده است‪.‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫تأمین امنیت‪ ،‬طبق قانون اساسی از وظایف قوا و نهادهای امنیتی کشور است؛ اما با توجه به رشایط موجود‪،‬‬
‫آنان نیاز به همکاری جهانی دارند‪ .‬از آنجایی که حکومت به خاطر تأمین امنیت ملی اراده قاطع دارد‪،‬‬
‫عالوه بر تالشهای فراوان برای تقویت نهادها و نیروهای دفاعی‪ ،‬بدین منظور پیامنهای اسرتاتیژیک‬
‫امنیتی‪ ،‬اقتصادی‪ ،‬فنی و فرهنگی را نیز با بسیاری از کشورهای دوست و متحد به امضا رسانده است‪.‬‬

‫● خوداتکایی و رفاه اقتصادی‬

‫رسیدن به رفاه اقتصادی و خودکفایی‪ ،‬بدون همکاری و تعامل سازنده با جهان‪ ،‬به ویژه کشورهای منطقه‪،‬‬
‫امری ناممکن است‪ .‬بدین لحاظ به روشنی میتوان دریافت که نظام سیاست خارجی کشور در تحقق‬
‫این هدف‪ ،‬نقش بارز و ارزنده دارد و حکومت میبایست رفاه اقتصادی و خودکفایی را به عنوان یکی‬
‫از اهداف سیاست خارجی کشور در اولویت کاریاش قرار دهد‪ .‬بدین منظور حکومت وحدت ملی در‬
‫اوایل کار خویش‪ ،‬طرح «خوداتکایی اقتصادی» و راههای رسیدن به یک اقتصاد پویا و همچنین‬
‫مودلهای جامعی که در رشد‪ ،‬تقویت و توسعه اقتصادی کشور مؤثر هستند را در اجالس مقامات ارشد‬
‫کشورهای کمککننده ارائه کرد‪.‬‬
‫بعد دیگر‪ ،‬اتخاذ دیپلوماسی فعال اقتصادی توسط حکومت در منطقه است‪ .‬در این راستا اهداف‪ ،‬طرحها‬
‫و تالشهای گسرتدهای طی دو سال گذشته صورت گرفته که نتایج درخشانی در پی داشته است‪ .‬در‬
‫دیپلوماسی منطقهیی‪ ،‬هدف حکومت این بوده است که افغانستان «از نقطه انفصال‪ ،‬به نقطه اتصال و به‬
‫یک چهارراه ترانزیتی مبدل شود»‪.‬‬
‫حکومت در تالش است که افغانستان را به یک کشور صادرکننده تبدیل کند و به همین خاطر‪ ،‬سیاست‬
‫همگرایی اقتصادی را در منطقه تعقیب و تقویت میکند‪.‬‬
‫سیاست همگرایی منطقهیی به عنوان یک اصل اساسی در سیاست خارجی حکومت مطرح است و این‬
‫اصل میتواند جغرافیای افغانستان را به یک جغرافیای اقتصادی – سیاسی تبدیل کند که بر اساس آن‪،‬‬
‫کشور ما میتواند نقطهی وصل آسیای رشقی‪ ،‬مرکزی‪ ،‬جنوبی و غربی باشد و به رسعت به سمت رشد و‬
‫شکوفایی اقتصادی حرکت مناید‪.‬‬

‫● اعتباربخشی به افغانستان در نظام بینامللل‬

‫یکی از اهداف سیاست خارجی افغانستان‪ ،‬برگرداندن جایگاه و عزت کشور در نظام بینامللل است‪.‬‬
‫اکنون تالشهای وسیعی در این حوزه صورت میگیرد و این امر به یکی از اولویتهای دستگاه سیاست‬
‫خارجی مبدل شده است‪ .‬تعامل بر اساس عزت‪ ،‬احرتام و حقوق متقابل امری است که رئیس جمهوری‬
‫و مسؤولین سیاست خارجی کشور بر آن انگشت میگذارند و آن را از اهداف سیاست خارجی بیان‬
‫کردهاند‪ .‬افغانستان هماکنون به مرحلهای رسیده است که به تعبیر رئیسجمهور‪ ،‬در نظام بینامللل «با‬

‫‪16‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫اتفاق نظر روی ارزشهای دموکراسی و حقوق بش‪ ،‬با یک دیدگاه مشرتک در قبال تروریزم‪ ،‬احرتام به‬
‫قوانین بیناملللی و حاکمیت کشورها و تعهد برای ریشهکن منودن فقر و دست یافنت به اهداف انکشاف‬
‫اجتامعی‪ ،‬با هم به مثابه رشکا‪ ،‬یکجا» فعالیت و کار میمناید‪.‬‬

‫● حفظ یکپارچگی و متامیت ارضی کشور‬

‫دستاندازیهای وسیعی برای تجزیه کشور و مخدوش ساخنت یکپارچگی آن صورت گرفته است‪.‬‬
‫اکنون و متکی به توانهای دفاعی و امنیتی در داخل‪ ،‬تالشهای گسرتدهای در حوزه سیاست خارجی‬
‫صورت میگیرد تا از طریق تعامالت بیناملللی نیز جلو دستاندازی خارجی در کشور گرفته شود‪.‬‬

‫● حفظ منافع ملی‬

‫تأمین و حفاظت از منافع ملی یکی از اصول سیاست خارجی کشور است؛ «نکتهای که متام مردم‬
‫افغانستان روی آن اجامع دارند این است که روابط ما با دنیا برای منافع ما‪ ،‬اصلی و حتمی است و به همین‬
‫جهت‪( ،‬حکومت) برای تحکیم مناسبات بیناملللی طی این مدت تالشهای وسیعی را انجام داده‬
‫است»‪.‬‬
‫افغانستان همیشه در سیاست خارجی تأکید کرده است که بدون در نظر گرفنت منافع ملی افغانستان‪ ،‬هرگز‬
‫ثبات و رفاه در منطقه تأمین نخواهد شد و حکومت افغانستان نیز به هیچ صورتی از منافع ملی خود‬
‫عقبنشینی نخواهد کرد‪ .‬بنابراین‪ ،‬تعامالت منطقهیی باید بر اساس منافع مشرتک انجام شود‪.‬‬

‫● تبدیل کردن افغانستان از نقطه تقابل به میدان تعامل‬

‫با توجه به مرارتهای گذشته که متأثر از نوع نگرش نامناسب منطقهیی و جهانی به افغانستان‪ ،‬بر ملت‬
‫تحمیل شد‪ ،‬اکنون «مردم افغانستان میخواهند که به کشورشان منحیث یک نقطه همکاریها نگریسته‬
‫شود‪ ،‬نه محل رقابتها»‪.‬‬
‫«کشور ما برای بیشتر از یک هزار سال‪ ،‬نقطهی مرکزی برای داد و ستد تجاری‪ ،‬فرهنگی‪ ،‬تشبثات و‬
‫تبادله افکار با متامی نقاط جهان بود‪ .‬شهرهای ما مراکز عبور و اسرتاحتگاه کاروانهای تجارتی آسیا به‬
‫ایران‪ ،‬ترکیه و تا وینوس ایتالیا بود‪ .‬افغانستان حتی تا اواخر سالهای ‪ ،6311‬راه اکتشافی برای جوانانی بود‬
‫که اروپا و آسیا را باهم وصل کرده بود»‪ ،‬متأسفانه اکنون افغانستان در نگرش جهانی «در یک وضعیت‬
‫معامگونه قرار دارد‪ .‬درباره افغانستان‪ ،‬در حال حارض دو تصویر متضاد وجود دارد؛ یکی تصویری که در‬
‫آن‪ ،‬افغانستان یک رسزمین پر از خطرات‪ ،‬چالشها و مشکالت است و تروریزم‪ ،‬مواد مخدر و فساد‬
‫اداری‪ ،‬از خصوصیات برجسته این رسزمین نشان داده میشود‪ .‬تصویر دوم – که حکومت برای تحقق‬
‫آن تالش میکند – این است که کشورمان چهارراه آسیا باشد‪ ،‬تا نقطه ارتباط رشق آسیا به غرب‪ ،‬و شامل‬

‫‪17‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫آن به ج نوب گردد و نقطه ارتباط آسیای مرکزی با همه آنها‪ .‬در این تصویر‪ ،‬افغانستان کشوری غنی با‬
‫منابع و ذخایر طبیعی ارزشمند است»‪.‬‬
‫طی سه سال گذشته «سیاست خارجی حکومت وحدت ملی معطوف به این بوده است که تصویر دوم را‬
‫جایگزین تصویر اول کند‪ .‬تالشها متمرکز بر این بوده است که رفاه افغانستان و نقش آن به عنوان‬
‫چهارراه آسیا تثبیت گردد» و در این راستا دستاوردهای چشمگیری نیز داشته است‪.‬‬
‫‪‬‬
‫در بخش سیاست خارجی‪ ،‬به دستاوردها و موفقیتهای حکومت وحدت ملی در مورد اهداف‬
‫مشخصشده‪ ،‬توجه گردیده و به مهمترین موارد (از جمله مبارزه با تروریزم‪ ،‬جلب کمکهای بیناملللی‪،‬‬
‫تثبیت موقعیت جیواکانومیک و جیوپولیتیک افغانستان‪ ،‬گسرتش روابط با کشورهای منطقه و جهان در‬
‫بخشهای مختلف و‪ )...‬در سه عرصه‪:‬‬
‫الف‪ -‬روابط منطقهیی؛‬
‫ب‪ -‬سیاست فرامنطقهیی؛‬
‫ج‪ -‬حامیت از اتباع در خارج از کشور؛‬
‫با توجه به خطمشی که حکومت وحدت ملی انتخاب کرده است‪ ،‬پرداخته میشود‪.‬‬

‫الف ‪ -‬روابط منطقهیی‬

‫افغانستان متعلق به جغرافیایی است که امکان تغییر آن وجود ندارد‪ .‬به همین لحاظ رئیسجمهور حلقهی‬
‫اول سیاست خارجی را تعامل با کشورهای همسایه و منطقه قرار داد‪ .‬نزدیکی جغرافیایی‪ ،‬پیوند قومی‪،‬‬
‫فرهنگی و مناسبات اقتصادی – تجاری از مهمترین مؤلفههای تعامل افغانستان با همسایگانش است‪.‬‬
‫نزدیک به چهار دهه جنگ‪ ،‬این روابط را تحت شعاع قرار داده و فاقد یک اصول پذیرفتهشده و‬
‫دیپلوماتیک بود‪.‬‬
‫با روی کار آمدن حکومت وحدت ملی‪ ،‬افغانستان گامهای عملی را برای پایان بخشیدن به این‬
‫نابسامانیها برداشت تا وضعیتی که در آن فضای بیاعتامدی و عدم همکاری وجود داشت و موجب‬
‫بیثباتی افغانستان و همسایگان گردیده بود‪ ،‬به فضای سامل توأم با همکاری تبدیل گردد؛ زیرا واضح‬
‫است که ثبات و پیشفت افغانستان‪ ،‬نیازمند همکاری همسایگان بوده و اگر منطقه نیز میخواهد به ترقی‬
‫و امنیت لزم برسد‪ ،‬بدون یک افغانستان باثبات امکانپذیر نخواهد بود‪.‬‬

‫‪18‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫افغانستان که پس از حدود نیم قرن جنگ به حاکمیت قانون‪ ،‬دولت پایدار و مبتنی بر دموکراسی رسیده‬
‫است و میکوشد که به ثبات نیز دست یابد‪ ،‬در تالش است که در این راه با همسایگان خود به تعمیق‬
‫روابط مبتنی بر احرتام متقابل برسد و در همکاری مشرتک در عرصههای سیاسی‪ ،‬اقتصادی‪ ،‬فرهنگی و‬
‫امنیتی‪ ،‬فضای امنی را در منطقه ایجاد کند‪.‬‬
‫چارچوبهای همکاریهای موجود‪ ،‬سازمانهای منطقهیی و «پروسه کابل» میباشند که در زیر به‬
‫اختصار به آنها پرداخته میشود‪:‬‬

‫‪ -3‬ریکا )‪(RECCA‬‬
‫کنفرانس همکاریهای اقتصادی منطقهیی برای افغانستان )‪ (RECCA‬یک سازوکار همکاری منطقهیی‬
‫با محوریت اقتصادی است که دور اول آن با ابتکار و رهربی افغانستان در تاریخ ‪ ۳‬و ‪ ۱‬دسمرب سال ‪۳۳۳۱‬‬
‫در کابل برگزار شد‪ .‬تا سال ‪ 6166‬پنج اجالس آن دایر شده است‪.‬‬
‫گسرتش همکاری اقتصادی منطقهیی و جلب توجه بیشتر کشورهای منطقه برای انکشاف اقتصادی‬
‫افغانستان از طریق کنفرانسهای ریکا پیگیری میشود که زمینهساز یک افغانستانِ برخوردار از ِ‬
‫ثبات‬
‫اقتصادی نیز به شامر میآید‪ .‬از این طریق‪ ،‬افغانستان تبدیل به چهارراه مهم تجارتی میان کشورهای‬
‫جنوب آسیا و آسیای مرکزی خواهد شد‪.‬‬
‫دورمنایی که از ریکا برای افغانستان متصور است‪ ،‬تثبیت جایگاه کشور به عنوان عبورگاه مطمنئ انرژی‬
‫و کال است‪ .‬این مسأله زمینهساز همکاری کشورهای منطقه در امر تأمین ثبات و مبارزه با تروریزم نیز‬
‫میگردد؛ زیرا شکلدهی مناسبات اقتصادی منطقهیی بر ایجاد ثبات سیاسی و امنیت منطقه نیز اثرات‬
‫بسیار مفید دارد‪ .‬در حال حارض بحران امنیتی شدید‪ ،‬دامنگیر افغانستان و پاکستان و به طور نسبی تعدادی‬
‫از کشورهای دیگر منطقه است‪.‬‬
‫یکی از عمدهترین عوامل استمرار این ناامنیها برهم خوردن ثبات اقتصادی در کشورهای منطقه است‪.‬‬
‫بیکاری‪ ،‬مهمترین معضل اجتامعی و اقتصادی برای افزایش ناامنی به عنوان یک رکن اساسی محسوب‬
‫میشود‪ .‬تروریزم که عمدهترین ظرفیت تداوم خود را در فقر جامعه میبیند‪ ،‬به طور همهجانبه تالش دارد‬
‫که از شکلگیری مناسبات اقتصادی منطقهیی جلوگیری کند؛ زیرا این مناسبات با توجه به ایجاد اشتغال‪،‬‬
‫در فروکش تنشهای امنیتی در منطقه نقش اساسی دارد‪.‬‬
‫ششمین نشست ریکا در سپتمرب سال ‪ 69 – 66( 6165‬سنبله ‪ )6934‬در کابل دایر شد‪ .‬اجالسهای قبلی‬
‫آن در سالهای ‪ 6161 ،6113 ،6111 ،6115‬و ‪ 6166‬به ترتیب در کابل‪ ،‬دهلینو‪ ،‬اسالمآباد‪ ،‬استانبول و‬
‫دوشنبه تدویر یافته بود‪ .‬منایندگان بیش از هفتاد کشور و سازمان بیناملللی در این نشستها رشکت‬
‫کردند‪ .‬رشد بنادر و امکانات ترانزیتی‪ ،‬خطآهن پنججانبه (چین‪ ،‬قرغیزستان‪ ،‬تاجکستان‪ ،‬افغانستان و‬

‫‪19‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫ایران)‪ ،‬خطآهن سهجانبه (تاجکستان‪ ،‬افغانستان و ترکمنستان) و راه لجورد در ریکای شش مورد بحث‬
‫قرار گرفت و اشرتاککنندگان همکاریشان با افغانستان در عرصههای اقتصادی را اعالم کردند‪.‬‬
‫پیشفتهایی که بعد از کنفرانس ریکای ششم در راستای رشوع مرحلهی عملیاتی چند پروژهی مهم‬
‫منطقهیی به دست آمده‪ ،‬قابل مالحظه میباشد و نوید آغاز فعالیتهای کالن اقتصادی را در افغانستان‬
‫میدهد‪ .‬در حال حارض آغاز مرحلهی عملیاتی دو پروژهی کالنِ کاسا‪ 6111‬و تاپی در سال ‪ 6161‬میالدی‬
‫مسجل گردیده و پروژههای دیگری نظیر انکشاف بندر چابهار نیز بهصورت عملی آغاز به کار خواهند‬
‫کرد‪.‬‬
‫همچنین‪ ،‬هفتمین کنفرانس همکاریهای اقتصادی منطقهیی برای افغانستان (ریکا هفت) در نوامرب ‪6163‬‬
‫(‪ 64 – 69‬عقرب ‪ )6931‬در شهر عشقآباد‪ ،‬پایتخت ترکمنستان با هدف افزایش همکاریهای اقتصادی‬
‫منطقهیی و حامیت از توسعه و ثبات پایدار در افغانستان و رسارس منطقه برگزار گردید‪.‬‬

‫تصویر ‪ - 66‬ریکا‪ 3‬زمینه امضای موافقتنامه راه لجورد را فراهم کرد‬

‫در کنفرانس ریکا ‪ 3‬هیئتهای عالیرتبه و منایندگان ارشد بیش از ‪ 12‬کشور منطقه و جهان و سازمانهای‬
‫بیناملللی حضور یافته بودند که نشاندهنده اهمیت این رخداد و نیز بیانگر موفقیت تالشهای بیناملللی‬
‫دولت افغانستان بوده است‪ .‬سطح اشرتاککنندگان و همچنین حامیت قاطع همه اشرتاککنندگان از‬
‫حکومت و روندهای موجود در افغانستان و عالقه حضور همه کشورها و سازمانها در افغانستان به منظور‬
‫تقویت صلح و ثبات در کشور از مهمترین نقاط کلیدی در کنفرانس بود‪ .‬در حاشیه کنفرانس ریکا ‪3‬‬

‫‪21‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫موافقتنامه خط لجورد که قبالً با ابتکار افغانستان مطرح شده بود‪ ،‬میان پنج کشور افغانستان‪ ،‬ترکمنستان‪،‬‬
‫گرجستان‪ ،‬آذربایجان و ترکیه و شش موافقتنامه تجارتی دیگر میان افغانستان و ترکمنستان به امضا‬
‫رسید‪.‬‬
‫در تازهترین پیشفت بهدستآمده‪ ،‬وزرای کشورهای شامل در پروژهی انتقال انرژی از آسیای میانه به‬
‫آسیای جنوبی(کاسا‪ ،)6111‬توافقنامهی نهایی را در ترکیه به امضا رساندند‪ .‬در این نشست هیئتهای‬
‫بلندرتبهای از چهار کشو ِر افغانستان‪ ،‬پاکستان‪ ،‬تاجکستان و قرغیزستان اسناد مرتبط به مسایل حقوقی‪،‬‬
‫مالی و تخنیکی پروژهی کاسا‪ 6111‬را مورد تأیید و تصدیق قرار دادند‪ .‬همچنین کشورهای شامل در‬
‫پروژه توافق منودند که مرحلهی عملیاتی پروژهی کاسا‪ 6111‬در ماه می سا ِل ‪ 6161‬میالدی در دوشنبه‬
‫پایتخت تاجکستان‪ ،‬طی یک مراسم رسمی در حضور اراکین بلندرتبه چهار کشور مربوط افتتاح گردد‬
‫که این پروژه در زمان تعیینشده با حضور مقامات کشورهای ذیدخل افتتاح شد‪.‬‬
‫لزم به ذکر است که نهادها و کشورهای مختلف از جمله بانک جهانی‪ ،‬ایالت متحده امریکا‪ ،‬انگلستان‪،‬‬
‫ِ‬
‫تعهد کامل‬ ‫بانک رسمایهگذاری اروپایی و بانک انکشاف اسالمی در راستای پرکردن خل مالی پروژه‬
‫خود را ابراز داشتهاند‪ .‬این پروژه در حدود ‪ 6.63‬میلیارد دالر هزینه خواهد داشت که ‪ 563‬میلیون دالر آن‬
‫توسط قرضهی بدون مفا ِد بانک جهانی متویل خواهد گردید‪ .‬پروژهی مذکور در سال ‪ 6115‬میالدی‪ ،‬در‬
‫اولین کنفرانس همکاریهای منطقهیی ریکا‪ ،‬توسط دولت افغانستان پیشنهاد گردید و رسانجام در سال‬
‫‪ 6165‬میالدی‪ ،‬توافق نهایی بین چهار کشور عض ِو پروژه حاصل شد‪.‬‬
‫افغانستان نقش پل ارتباطی برای ترانزیت انرژی را بین این دو منطقه بازی خواهد کرد و سالنه در حدود‬
‫‪ 45‬تا ‪ 51‬میلیون دالر عواید ترانزیتی را از این طریق به دست خواهد آورد‪ .‬برعالوه‪ ،‬تحت این پروژه از‬
‫‪ 6911‬میگاوات برق ترانزیتی‪ ،‬در حدود ‪ 911‬میگاوات برق برای مرصف داخلی افغانستان تخصیص‬
‫داده شده است‪.‬‬
‫با بهرهبرداری از پروژهی کاسا‪ ،6111‬پاکستان نیز قسمتی از نیاز شدید به انرژی در صنایع خود را از طریق‬
‫واردات انرژی از قرغیزستان و تاجکستان مرفوع خواهد ساخت‪.‬‬
‫از طرفی دیگر با انجام کار عملی پروژه «تاپی» در ترکمنستان و افتتاح آن در افغانستان در فربوری ‪6162‬‬
‫بر متام گامنهزنیها در مورد آیندهی مبهم این پروژهی مهم‪ ،‬نقطه پایان گذاشته شد‪ .‬تحت پروژهی تاپی‪،‬‬
‫قرار است گاز ترکمنستان از طریق پایپلین به کشورهای جنوب آسیا صادر گردد‪ .‬افغانستان عالوه بر‬
‫اخذ مقدار قابل مالحظهای از گاز صادراتیِ ترکمنستان برای مرصف داخلیاش‪ ،‬سالنه در حدود ‪411‬‬
‫میلیون دالر نیز از عواید ترانزیت گاز به پاکستان و هند به دست خواهد آورد‪ .‬همچنین با آغا ِز این پروژه‪،‬‬

‫‪20‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫در حدود پنجاه هزار نفر مرصوف کار گردیده و معضل بیکاری به ویژه در ساحات جنوب و جنوب‬
‫غربی کشور تا اندازهی کاهش خواهد یافت‪.‬‬
‫حکومت پاکستان برای از میان برداشنت فق ِر انرژی در این کشور‪ ،‬تعهد جدیِ سیاسی برای آغاز هرچه‬
‫زودتر هر دو پروژهی فوق دارد‪ .‬پاکستان میخواهد که نیاز روزافزون صنعت خود را به انرژی از طریق‬
‫کشورهای آسیای میانه مرفوع سازد‪ .‬از طرفی ترکمنستان برای متنوع منودن بازارهای عرضهی گا ِز‬
‫تولیدیاش‪ ،‬روی پروژهی تاپی حساب ویژهای باز منوده است تا از این طریق بتواند وابستگی اقتصادی‬
‫بزرگ گا ِز ترکمنستان است‪ ،‬کاهش دهد‪ .‬قابل ذکر است که در‬ ‫ِ‬ ‫خود را به چین که یگانه واردکنندهی‬
‫پروژهی ترانزیت برقِ کاسا‪ 6111‬نیز عین متایل و ارادهی قاطع برای رشوع هرچه زودتر پروژه از طرف‬
‫عرضهکنندگان وجود دارد‪ .‬تاجکستان و قرغیزستان مازاد در تولید انرژی دارند و میخواهند هرچه‬
‫رسیع تر بازارهای جدید مرصف برای انرژی مازاد تولیدشده در کشورشان را بیابند و از این طریق عواید‬
‫داخلیشان را افزایش دهند‪ .‬بنابراین میتوان نتیجه گرفت که عالوه بر افغانستان‪ ،‬متام کشورهای دیگر‬
‫شامل در پروژهی کاسا‪ 6111‬و تاپی‪ ،‬از ارادهی کافی برای تطبیق این پروژههای مهم برخوردار میباشند‪.‬‬
‫پروژههای اقتصادی منطقهیی با محوریت افغانستان عالوه بر کسب منفعت اقتصادی برای کشور‪ ،‬فضای‬
‫رسمایهگذاریهای خارجی و داخلی را نیز بهبود خواهد بخشید‪ .‬با بهرتشدن فضای رسمایهگذاری‪،‬‬
‫افغانستان کمکم از اقتصاد مرصفی به سوی اقتصاد واقعی حرکت خواهد منود و بدین ترتیب رؤیای‬
‫اقتصادیِ کشور برای پویایی سکتورهای زراعت‪ ،‬صنعت‪ ،‬معدن و خدمات محقق خواهد شد‪ .‬برعالوه با‬
‫ِ‬
‫مشرتک کشورهای منطقه نیز افزایش خواهد یافت؛ که این منافع‬ ‫رونقیافنت پروژههای منطقهیی‪ ،‬منافع‬
‫ِ‬
‫مشرتک اقتصادی به نزدیکترشدن مواضع سیاسی و امنیتی در منطقه خواهد انجامید‪.‬‬

‫‪ -1‬قلب آسیا – پروسه استانبول‬

‫به منظور دستیابی به منفعت اقتصادی جمعی‪ ،‬به ابتکار افغانستان پروسه استانبول یا قلب آسیا نیز شکل‬
‫گرفته است که عمدهترین هدف این پروسه تقویت دیپلوماسی همکاری میان کشورهای تأییدکننده‬
‫تدابیر اعتامدسازی با حامیت قدرتهای فرامنطقهیی است‪ .‬این پروسه دارای شش تدبیر اعتامدسازی‬
‫در مبارزه با تروریزم؛ مبارزه با مواد مخدر؛ مدیریت حوادث طبیعی؛ تجارت و رسمایهگذاری؛‬
‫زیرساختهای منطقهیی؛ و تعلیم و تربیه است‪ .‬کشورهای شامل این پروسه‪ ،‬افغانستان‪ ،‬آذربایجان‪ ،‬چین‪،‬‬
‫هند‪ ،‬ایران‪ ،‬قزاقستان‪ ،‬قرغیزستان‪ ،‬پاکستان‪ ،‬روسیه‪ ،‬عربستان سعودی‪ ،‬تاجکستان‪ ،‬ترکیه‪ ،‬ترکمنستان و‬
‫امارات متحده عربی است‪.‬‬

‫‪21‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫تصویر ‪ - 69‬نشست های پروسه استانبول‪ ،‬جایگاه افغانستان را به مثابه قلب آسیا تسجیل منوده است‬

‫در دورهی حکومت وحدت ملی تا کنون چهار نشست این پروسه در کشورهای چین‪ ،‬پاکستان‪ ،‬هند و‬
‫آذربایجان برگزار شده است که به صورت کوتاه به دستاوردها برای افغانستان در این نشستها پرداخته‬
‫میشود‪:‬‬
‫چهارمین نشست قلب آسیا در ‪ 3‬عقرب سال ‪( ۵۲۳۲‬اکتوبر ‪ )6164‬در چین برگزار شد‪ .‬در‬ ‫‪-‬‬
‫قطعنامه ی این نشست بر ثبات‪ ،‬وحدت ملی و متامیت ارضی افغانستان تأکید شده و همه‬
‫کشورها تأکید کردند که افغانستان سزاوار ثبات و صلح است و این موضوع برای کشورهای‬
‫منطقه نیز مهم میباشد‪.‬‬
‫محور سخنان رئیسجمهور محمد ارشف غنی در این نشست‪ ،‬حامیت کشورها از صلح با گروه‬
‫طالبان؛ تبدیل افغانستان به چهارراه منطقه؛ تعهد حکومت به آوردن اصالحات همهجانبه در‬
‫نهادهای قضایی‪ ،‬حکومتداری‪ ،‬اقتصادی و فرهنگی؛ و فراهمآوری زمینه برای فعالیت‬
‫رسمایهگذاران بیناملللی بود‪.‬‬
‫پنجمین نشست در ‪ 62‬قوس سال ‪( ۵۲۳۳‬دسمرب ‪ )6165‬در پاکستان برگزار گردید‪ .‬در این‬ ‫‪-‬‬
‫نشست بر سه بخش تأکید شد‪ .‬نخست این که از ادامه حامیت و تعهد کشورهای اشرتاککننده‬
‫در زمینه گفتوگوهای صلح به رهربی و مالکیت افغانها اطمینان داده شد‪ .‬دوم‪ ،‬روابط‬
‫اقتصادی در منطقه قلب آسیا به عنوان یکی از مهمترین موضوعات برای ثبات و امنیت‬
‫درازمدت منطقه‪ ،‬مورد بحث و بررسی قرار گرفته و اشرتاککنندگان تأکید کردند که متام‬
‫پروژهها و ابتکارات منطقهیی مکمل و کمککننده همدیگر شوند‪ .‬موضوع سوم‪ ،‬تأکید بر‬

‫‪21‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫رضورت تعریف تهدیدهای جدید امنیتی و همکاریهای مشرتک در مبارزه با این تهدیدها‬
‫بود که توافق صورت گرفت تا موضع مشرتکی اتخاذ شده و کشورها در مورد نیازمندیها و‬
‫مقابله با تهدیدها وارد یک گفتوگوی رصیح منطقهیی شوند‪.‬‬
‫رئیسجمهور محمد ارشف غنی در سخرنانی خود در این دور‪ ،‬به موضوعات مختلفی از جمله‬
‫امنیت‪ ،‬اقتصاد‪ ،‬مبارزه با فساد اداری و رضورت همکاریهای منطقهیی برای مبارزه با چالشها‬
‫و تهدیدها صحبت کرد‪.‬‬
‫ششمین کنفرانس قلب آسیا در ‪ 64‬قوس ‪( 6935‬دسمرب ‪ )6161‬در هند برگزار شد‪ .‬در اعالمیه‪،‬‬ ‫‪-‬‬
‫رشکتکنندگان خواستار توقف هر چه زودتر هراسافگنی در منطقه و بهویژه در افغانستان و‬
‫همچنین عدم حامیت از گروههای هراسافگن شدند و از جامعه جهانی خواستند که به‬
‫حامیت خود از افغانستان ادامه دهد‪ .‬کشورهای منطقه از اقدامات افغانستان در راستای‬
‫همکاریهای منطقهیی و تعهد این کشور جهت ایجاد فضای اعتامد و اطمینان در منطقه‬
‫قدردانی منوده و پشتیبانی قوی و رصیح خویش را اظهار کردند‪ .‬در این اعالمیه بر پیشربد‬
‫همکاریهای منطقهیی به عنوان ابزار مؤثر برای رفع چالشهای مشرتک و تقویت صلح‪ ،‬ثبات‬
‫و توسعه اجتامعی و اقتصادی در منطقه قلب آسیا تأکید گردید‪.‬‬
‫در این نشست دولت افغانستان خواهان مبارزه صادقانه کشورها در امر مبارزه با تروریزم شد و‬
‫رئیسجمهور غنی در سخرنانی خود گفت که با متام ابعاد بنیادگرایی باید مبارزه صادقانه‬
‫صورت گیرد‪.‬‬
‫هفتمین نشست پروسهی قلب آسیا‪ ۵۳ ،‬قوس ‪( 6931‬دسمرب ‪ )6163‬در شهر باکو پایتخت‬ ‫‪-‬‬
‫آذربایجان با ریاست مشرتک افغانستان و آذربایجان‪ ،‬برگزار شد‪ .‬در این نشست روی‬
‫همکاریهای منطقهیی در مورد صلح‪ ،‬امنیت و توسعهی اقتصادی افغانستان گفتوگو شد‪.‬‬
‫رئیسجمهور محمد ارشف غنی بار دیگر به چالشها و فرصتهای مشرتک منطقهیی اشاره‬
‫کرده و رسیدن به منطقه باثبات‪ ،‬مرفه و آرام را در گرو همکاریهای منطقهیی بر محور‬
‫افغانستان عنوان داشت‪.‬‬

‫نتایج پروسه استانبول‬

‫نتایج پروسه استانبول در چهار بخش همکاریهای چندجانبه‪ ،‬چارچوب مشرتک برای مبارزه با تروریزم‪،‬‬
‫پروژههای اتصال منطقهیی‪ ،‬و ظرفیتسازی نیروی بشی قابل بحث است‪.‬‬

‫‪21‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫‪ .6‬همکاریهای چندجانبه‬
‫موقعیت جی وپولیتیک افغانستان در قلب آسیا‪ ،‬این کشور را به فرصتی برای تعامل و تهدیدی برای تقابل‬
‫در منطقه تبدیل منوده است‪ .‬در گذشته که فرصت گفتامن و رایزنی چندجانبه در منطقه قلب آسیا کمرت‬
‫مساعد بود‪ ،‬کشورهای این منطقه برای شناسایی تهدیدها و فرصتهای مشرتک بیشتر از دیپلوماسی‬
‫دوجانبه استفاده میکردند و همین امر مانع ایجاد اجامع منطقهیی در مورد تهدیدات مشرتک منطقه و‬
‫شناسایی فرصتهای همکاری چندجانبه گردیده بود‪ .‬از آغاز پروسه استانبول در سال ‪ 6166‬میالدی‪،‬‬
‫سیاست خارجی افغانستان بیشتر روی دیپلوماسی و همکاریهای چندجانبه در منطقه متمرکز گردیده‬
‫تا با گره خوردن منافع کشورهای منطقه‪ ،‬سیاست تاکتیکی و یا اسرتاتیژیکی بعضی از کشورها در راستای‬
‫حامیت از شبکههای کوچک و بزرگ تروریستی تعدیل گردیده و در مقابل به فرصتهای مشرتک برای‬
‫انکشاف کشورهایشان چنگ زنند‪.‬‬

‫تشکیل «گروه هامهنگی چهارجانبه جهت پیشربد صلح» یکی از برآیندهای مهم پروسه استانبول‬
‫میباشد‪ .‬البته تالشهای این گروه هامهنگی‪ ،‬مشخصا ً به نتیجه ملموسی برای استقرار صلح و ثبات در‬
‫افغانستان منجر نگردیده است؛ اما منتج به قبول موضع برحق افغانستان توسط اکرث کشورهای منطقه و‬
‫جهان مبنی بر داخلی نبودن جنگ افغانستان و حامیت تروریزم توسط بعضی از بازیگران منطقهیی‬
‫گردید‪.‬‬
‫در حال حارض یک اجامع منطقهیی و بیناملللی در مورد معضل ناامنی در افغانستان ایجاد گردیده و‬
‫کشورهای حامی تروریزم در منطقه به انزوا کشیده شدهاند که یک دستاورد عمده برای حکومت وحدت‬
‫ملی به شامر میآید‪.‬‬

‫‪ .6‬چارچوب مشرتک‬
‫هدف اساسی حکومت افغانستان که از طریق پروسه استانبول نیز به رایزنی در مورد آن پرداخته است‪،‬‬
‫انکشاف یک چارچوب مشرتک منطقهیی برای مبارزه با افراطگرایی و تروریزم است‪ .‬در همین راستا‪،‬‬
‫حکومت افغانستان پیشنویس اولین «اسرتاتیژی منطقهیی مبارزه با تروریزم» را مطابق با ماده ‪65‬‬
‫اعالمیه اسالمآباد (کنفرانس قلب آسیا در اسالمآباد – ‪ )6165‬با هامهنگی متام کشورهای عضو و حامی‪،‬‬
‫انکشاف داده است‪ .‬تأیید این چارچوب مشرتک به شکل رسمی از سوی کشورهای منطقه الزام حقوقی‬
‫برای مبارزه مشرتک علیه تروریزم در منطقه را به وجود خواهد آورد‪.‬‬

‫‪ .9‬پیشفت پروژههای اتصال منطقهیی‬

‫برعالوه موارد فوق‪ ،‬پیشفتهای چشمگیری در پروژههای بزرگ اتصال منطقهیی با محوریت افغانستان‬
‫پدید آمده است که میتوان آن را برآیند پروسه استانبول و چارچوب دیپلوماسیِ اقتصادی ریکا‬

‫‪22‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫(کنفرانس همکاریهای اقتصادی منطقهیی برای افغانستان) دانست‪ .‬از آن جمله توافق سهجانبهی‬
‫ترانزیتی بین افغانستان‪ ،‬ایران و هند روی انکشاف بندر چابهار‪ ،‬امضای توافقنامه راه لجورد‪ ،‬تکمیل‬
‫مرحله ابتدایی پروژه خطآهن بین سه کشور ترکمنستان‪ ،‬افغانستان و تاجکستان (افتتاح خطآهن آتامراد‬
‫– آقینه) و دیگر پروژههای اتصال منطقهیی را میتوان نام برد‪.‬‬
‫همچنین دستاوردهای قابلمالحظهای در روند پروژههای بزرگ ترانزیت انرژی‪ ،‬کال و معلومات با‬
‫محوریت افغانستان ایجاد شده است که عملیاتیشدن پروژه تاپی‪ ،‬کاسا‪ ،6111‬دهلیز دیجیتلی ابریشم و‬
‫انتقال برق ‪ 511‬کیلوولت از ترکمنستان به پاکستان از این پروژهها میباشند‪.‬‬

‫‪ .4‬ظرفیتسازی نیروی بشی‬

‫در راستای ظرفیتسازی نیروی بشی نیز کشورهای منطقهی قلب آسیا‪ ،‬همکاریهای قابلمالحظهای با‬
‫افغانستان انجام دادهاند‪ .‬لزم به ذکر است که بیشتر کمکها برای انکشاف کمی و کیفی معارف‬
‫افغانستان و همچنین اعطای بورسیههای تحصیلی به جوانان افغان‪ ،‬تحت پروسه استانبول عملی گردیده‬
‫است‪.‬‬

‫‪ -1‬سفرهای منطقهیی رئیسجمهور‬

‫رصد سفرهای رئیسجمهور به کشورهای منطقه نشان میدهد که این سفرها برنامهریزیشده و با هدف‬
‫مشخصی انجام شدهاند‪.‬‬
‫هدف اول‪ ،‬تأمین امنیت است‪ .‬هامنگونه که در مقدمه ذکر شد‪ ،‬جنگهای نیابتی‪ ،‬نگرش به افغانستان‬ ‫‪‬‬
‫به عنوان عمق اسرتاتیژیک از سوی برخی از قدرتهای جهانی و کشورهای منطقهیی‪ ،‬موقعیت‬
‫جیوپولیتیکی افغانستان و هجوم گروهها و سازمانهای مختلف تروریستی به کشور با نیت و مقاصد‬
‫مختلف سبب شده است که حکومت وحدت ملی را به فکر چارهای بیندازد تا به مشکالت و معضالت‬
‫نیمقرنهی افغانستان پایان یابد‪.‬‬
‫در اکرث سفرهای رئیسجمهور به موقعیت جیواکانومیک افغانستان و اهمیت امن بودن آن برای‬ ‫‪‬‬
‫کشورهای منطقه‪ ،‬اشاره شده است‪.‬‬
‫برخی از سفرها نیز به منظور برقراری و یا بهبود روابط در عرصههای سیاسی‪ ،‬اقتصادی‪ ،‬اجتامعی و‬ ‫‪‬‬
‫فرهنگی و یا ارتقای جایگاه افغانستان در سطح منطقه و بینامللل صورت گرفته است‪.‬‬

‫در اینجا به برخی از مهمترین مقصدهای سفر رئیسجمهور به کشورهای منطقه و دستاوردهایش پرداخته‬
‫میشود‪.‬‬

‫‪26‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫‪ -1-3‬ترکمنستان‬
‫رئیس جمهوری اسالمی افغانستان تا کنون چندین سفر به ترکمنستان انجام داده که روی روابط دو کشور‬
‫تأثیرات فراوان داشته است‪ .‬در آخرین سفر رئیسجمهور به تاریخ ‪ 66‬رسطان ‪ 9( 6931‬جولی ‪،)6163‬‬
‫ضمن تأکید بر گسرتش و تقویت روابط دوجانبه میان دو دولت و ملت‪ ،‬هفت موافقتنامه در بخشهای‬
‫مختلف نیز توسط مقامات مسؤول دو کشور به امضا رسید‪.‬‬
‫روابط افغانستان و ترکمنستان همواره دوستانه بوده و در سالهای اخیر‪ ،‬بهویژه در دوره ریاستجمهوری‬
‫دکتور محمد ارشف غنی‪ ،‬در حال گسرتش است‪ .‬روابط گسرتدهی توأم با احرتام متقابل‪ ،‬مسؤولیتپذیری‬
‫ملی و منطقهیی و روابط دولت با دولت افغانستان و ترکمنستان‪ ،‬همواره از سوی مقامات دو کشور‪ ،‬منونه‬
‫و دوستانه خوانده شده است‪.‬‬
‫افغانستان در تالش است که با استفاده از اهمیت جیوپولیتیکی‪ ،‬جیواکانومیک و جیواسرتاتیژیک‬
‫خویش‪ ،‬نقطه وصل کشورهای آسیای مرکزی به جنوب آسیا باشد و به همین دلیل‪ ،‬سیاست وصل کردن‬
‫کشورهای منطقه به یکدیگر را به عنوان هسته اصلی سیاست منطقهیی خود دنبال میکند‪.‬‬
‫سفر رئیسجمهور به ترکمنستان‪ ،‬عالوه بر اینکه برای دو کشور منافع اقتصادی فراوان دارد‪ ،‬برای منطقه‪،‬‬
‫امنیت و اقتصاد منطقهیی نیز حایز اهمیت فوقالعاده است و تأکید مجدد بر سیاستهای همگرایی‬
‫افغانستان در منطقه تلقی میگردد‪.‬‬
‫در مجموع سفرهای مقامات دو کشور به ویژه رهربان آنها‪ ،‬نزدیک به بیست موافقتنامه و‬
‫یادداشت تفاهم در حوزههای اقتصادی‪ ،‬سیاسی‪ ،‬انرژی‪ ،‬فرهنگی‪ ،‬علمی‪ ،‬ورزشی‪ ،‬ترانزیتی‪ ،‬دیپلوماتیک‬
‫و‪ ...‬امضا شده و این شامر در حال افزایش است‪.‬‬
‫بزرگترین همکاری اقتصادی میان دو کشور‪ ،‬عبور خط لوله «تاپی» است که گاز ترکمنستان را به‬
‫کشورهای افغانستان‪ ،‬پاکستان و هند انتقال میدهد‪ .‬هماکنون تطبیق این پروژه جریان دارد‪ .‬متدید لین‬
‫‪ 511‬کیلوولت برق ترکمنستان از طریق افغانستان به پاکستان از دیگر پروژههای مشرتک میباشد‪.‬‬
‫گسرتش روابط‪ ،‬وجود زمینهها و فرصتهای مشرتک و فراوان همکاری میان دو کشور سبب شد که در‬
‫سال ‪ 6934‬در جریان دیدار رئیسجمهور ترکمنستان از افغانستان‪ ،‬اعالمیه مشرتک تقویت همکاری میان‬
‫دو کشور توسط دو رئیسجمهور به امضا برسد و رسحدات دو کشور‪« ،‬مرز دوستی و صلح» اعالم شود‪.‬‬
‫رؤسای جمهور ترکمنستان و افغانستان در دیدارهای پیشین‪ ،‬درباره مسایل مربوط به احداث خطآهن دو‬
‫کشور و تاجکستان‪ ،‬و همچنین کوریدور حمل و نقل افغانستان‪ ،‬ترکمنستان‪ ،‬آذربایجان و گرجستان نیز‬

‫‪27‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫گفتوگو کردهاند که از تالش آنها برای توسعه همکاریهای منطقهیی به عنوان پل ارتباطی حکایت‬
‫دارد‪.‬‬
‫ساخت و بهرهبرداری از خطآهن ترکمنستان و آقینه و نیز خطآهن تورغندی با ترکمنستان‪ ،‬منونههایی از‬
‫همکاری خوب این کشور با افغانستان میباشد‪.‬‬
‫جانب ترکمنستان تأکید دارد که خطوط آهن مشرتک میان دو کشور به سایر کشورهای همسایه و منطقه‬
‫نیز متدید خواهد شد‪.‬‬
‫مهمترین پیام سفر رئیسجهمور غنی به ترکمنستان‪ ،‬تشویق مکرر رسان کشورهای منطقه به همکاری و‬
‫همگرایی و اثبات عملی صداقت و تعهد افغانستان به همکاریهای منطقهیی است‪ .‬اعتامدسازی در‬
‫منطقه و تبیین جایگاه افغانستان در رفاه و صلح منطقهیی و پیگیری و توسعه همکاریهای دوجانبه با‬
‫ترکمنستان از اهداف کلیدی این سفر است‪.‬‬

‫تصویر ‪ - 64‬گسرتش روابط افغانستان و ترکمنستان منجر به امضای موافقتنامههای مهم بین دو کشور شده است‬

‫رئیسجمهور ترکمنستان در سفر رئیسجمهور غنی به این کشور به توسعه و افزایش روابط با افغانستان‬
‫تأکید کرد و از کشورهای منطقه و رهربان سیاسی همسایه نیز خواست که از افغانستان حامیت منوده و‬
‫نقش و جایگاه کلیدی افغانستان در تأمین صلح‪ ،‬امنیت و رفاه منطقهیی را به مثابه نقطه وصل کشورهای‬
‫منطقه درک کنند‪.‬‬

‫‪28‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫بنابراین‪ ،‬تأکید بر گسرتش همکاریهای دو و چندجانبه و افزایش همکاریهای مشرتک منطقهیی از‬
‫دستاوردهای دیگر دیدار دو رهرب است که میتواند فرصتهای مزیدی را برای همکاریهای بیشتر‬
‫اقتصادی‪ ،‬سیاسی‪ ،‬امنیتی و فرهنگی میان دولتهای منطقه فراهم سازد‪.‬‬

‫‪ -1-1‬چین‬
‫نگاه افغانستان به همگرایی منطقهیی جدی است و از این رهگذر به دنبال امنیت و ثبات منطقه نیز‬
‫میباشد‪ .‬در این میان‪ ،‬چین جایگاه خاصی برای افغانستان دارد‪ .‬حکومت وحدت ملی همواره در طالب‬
‫روابط نیک با چین بوده که اولین سفر خارجی رئیسجمهور را میتوان از همین منظر بررسی کرد‪ .‬چین‬
‫در جنگهای افغانستان دخالت نداشته؛ اما در عرصهی اقتصاد‪ ،‬بزرگترین رسمایهگذاریها را انجام داده‬
‫است که میتوان پروژه مس عینک‪ ،‬استخراج نفت در شامل و پروژه بزرگ راه ابریشم را نام برد‪.‬‬
‫حجم معامالت تجارتی افغانستان با چین درخور توجه است و در سالهای اخیر رو به افزایش نیز بوده‬
‫است‪ .‬رئیسجمهور در اولین سفرش به چین‪ ،‬چهار موافقتنامه همکاری را امضا کرد‪ .‬این موافقتنامهها‬
‫شامل رفع ویزای پاسپورتهای سیاسی‪ ،‬کمکهای بشدوستانه چین به افغانستان‪ ،‬همکاری اقتصادی و‬
‫تخنیکی میان دو کشور و همکاری میان اتاق تجارت و صنایع افغانستان و فدراسیون صنعت و تجارت‬
‫چین میشوند‪.‬‬

‫تصویر ‪ - 65‬جایگاه افغانستان در سیاست خارجی چین به شکل بیسابقه تقویت شده است‬

‫‪29‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫در دیدار رئیسجمهور با همتای چینیاش‪ ،‬روابط اسرتاتیژیک با چین از اولویتهای سیاست خارجی‬
‫افغانستان خوانده شد‪ .‬رئیسجمهور محمد ارشف غنی گفت که افغانستان همکاریهای امنیتی خود را با‬
‫چین‪ ،‬بهویژه در زمینه مبارزه علیه تروریزم‪ ،‬مواد مخدر و جرایم سازمانیافته افزایش خواهد داد‪.‬‬
‫در دورهی حکومت وحدت ملی‪ ،‬بیجینگ برای همکاری در روند صلح افغانستان و نیز نقش این کشور‬
‫در بهبود روابط افغانستان و پاکستان اعالم آمادگی کرد‪.‬‬
‫تاکنون مقامات بلندپایه ی زیادی از چین به افغانستان سفر کرده است‪ .‬چین نیز هامنند افغانستان از‬
‫دریچهی اقتصاد‪ ،‬به امنیت منطقه مینگرد‪ .‬بیجینگ با هدف وصل شدن به آسیای میانه و ایران‪ ،‬تالش‬
‫میکند رابطهی مستحکمی با افغانستان داشته باشد و به همین دلیل برای احیای جادهی ابریشم‪،‬‬
‫هزینههای زیادی را متقبل شده است‪.‬‬
‫از دیگر دستاوردهای حکومت وحدت ملی از برقراری ارتباط دوستانه با چین میتوان به جهتیافنت‬
‫پروژههای پایپلین گاز و نفت‪ ،‬خطآهن و رسکسازی و اتصال از طریق فایرب نوری یاد کرده که‬
‫مناسبات میان دو کشور را گسرتدهتر میسازد‪ .‬سه موافقتنامه همکاری در عرصههای نصب ماشینهای‬
‫کشف مواد انفجاری در چهار دروازه ورودی کابل‪ ،‬همکاریهای تخنیکی با انستیتوت مسلکی معارف‬
‫افغانستان و اعامر آپارمتانهای رهایشی و اعطای بورسیههای تحصیلی نیز از دیگر همکاریهای دو‬
‫کشور است‪ .‬در تازهترین مورد‪ ،‬افغانستان رسامً به طرح «یک جاده‪ ،‬یک کمربند» پیوسته است‪.‬‬

‫‪ -1-1‬هند‬
‫رئیسجمهور محمد ارشف غنی در طول سه سال‪ ،‬چندین سفر به هند داشته که با دستاوردهای فراوانی‬
‫همراه بوده است‪ .‬مقامات عالی هند نیز در این مدت به افغانستان سفر منودهاند‪ .‬وعده همکاری یک‬
‫میلیارد دالری هند‪ ،‬این کشور را در جمع بزرگترین کمککنندگان به افغانستان قرار داده است‪.‬‬
‫رئیسجمهور غنی در سفرش به هند (‪ 64‬قوس ‪ )6935‬از همکاریهای هند به افغانستان تشکر کرد و‬
‫اعامر بند دوستی افغان – هند (سلام)‪ ،‬رسک دلرام – زرنج‪ ،‬ساختامن شورای ملی و قرص ستوری و بندر‬
‫چابهار را از منونههای بارز کمکهای هند به افغانستان دانست‪.‬‬
‫هند وعده همکاری در بخشهای تعلیم و آموزش‪ ،‬ستالیت‪ ،‬تنظیم آب‪ ،‬پرورش ماهی‪ ،‬ارتباطات‪،‬‬
‫ترانزیت و سایر عرصهها داده است‪.‬‬
‫هند با توجه به نیازی که به انرژی آسیای مرکزی دارد و افغانستان در مسیر ترانزیت آن موقعیت دارد‪ ،‬در‬
‫پی بهبود روابط با افغانستان بوده و رسمایهگذاریهای زیادی در بخشهای زیربنایی کرده است‪ .‬بندر‬
‫چابهار نیز زمینهی همکاری دو کشور را بیشتر از پیش گسرتش داده است‪ .‬با درک رشایط موجود‪،‬‬

‫‪61‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫رئیس جمهور افغانستان بیش از پیش با استفاده از نقش افغانستان در ثبات اقتصادی منطقه‪ ،‬رابطهاش با‬
‫هند را گسرتش داده است‪ .‬مقامات هندی همواره گفتهاند‪ ،‬دهلینو‪ ،‬تالشهای افغانستان را برای ایجاد‬
‫ثبات در منطقه به دیدهی قدر نگریسته و هیچ گاهی افغانستان را میدان نربد نیابتی خود نساخته است؛‬
‫بلکه هند خود میکوشد تا فضا را برای متاس دیپلوماتیک افغانستان و پاکستان باز نگه دارد‪.‬‬

‫تصویر ‪ - 61‬هند به عنوان دوست و رشیک اسرتاتیژیک روابط مستحکمتری با افغانستان دارد‬

‫در کنار همکاریها در ایجاد تأسیسات چابهار‪ ،‬هند وعده داده که به منظور فراهم منودن سهولتهای‬
‫بیشتر به تاجران افغان‪ ،‬ویزه آنان را پنجساله سازد و همچنین پاسپورتهای دیپلوماتیک افغانستان نیاز‬
‫به ویزه نداشته باشد‪.‬‬
‫گسرتش تروریزم در منطقه و آسیبپذیری دو کشور از این ناحیه‪ ،‬نیز زمینهی همکاری دو کشور را فراهم‬
‫کرده است‪ .‬هند در این راستا کمکهایی را انجام داده است که از جمله میتوان به کمک چند هلیکوپرت‬
‫به وزارت دفاع ملی کشور اشاره کرد‪ .‬همچنین در سفر رئیسجمهور که در ماه ثور سال ‪ 6934‬به هند‬
‫انجام شد‪ ،‬پیامن همکاری استخباراتی در زمینه مبارزه با تروریزم به امضا رسید‪.‬‬
‫رابطهی افغانستان با هند نیز بیشتر بر محور اقتصاد استوار شده که با گسرتش این رابطه‪ ،‬امنیت نیز بهرت‬
‫خواهد شد‪ .‬افغانستان هماکنون عالوه بر این که از طریق بندر چابهار به هند وصل شده است‪ ،‬با ایجاد‬
‫دهلیز هوایی‪ ،‬روابط تجارتی را با پرواز مستقیم از کابل و قندهار به شهرهای دهلینو و ممبئی هند گسرتش‬
‫داده است‪.‬‬

‫‪60‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫‪ -1-3‬قزاقستان‬
‫با وجود اینکه در گذشته‪ ،‬افغانستان با کشور قزاقستان رابطهی زیادی نداشته است؛ اما با روی کار آمدن‬
‫حکومت وحدت ملی این رابطه رو به فزونی گذاشت و رئیسجمهور طی چندین سفر بر گسرتش‬
‫همکاری با این کشور تأکید کرده است‪ .‬قزاقستان جهت وصل افغانستان به روسیه و چین مهم است‪ .‬در‬
‫دوران حکومت وحدت ملی‪ ،‬سطح معامالت تجارتی دو کشور نیز افزایش یافته است‪ .‬سفر رئیسجمهور‬
‫در سال ‪ 6934‬به قزاقستان بیش از پیش بر روابط دو کشور تأثیر گذاشت و زمینه روابط دو کشور را در‬
‫عرصههای مختلف اقتصادی فراهم کرد‪.‬‬
‫هماکنون ‪ ۳۳‬رشکت قزاقستانی به ارزش ‪ ۲۳‬میلیون دالر در افغانستان رسمایهگذاری کردهاند و خرید گندم‬
‫و فولد از این کشور از طرحهای اقتصادی افغانستان است‪ .‬همچنین دو کشور در سازمانهای منطقهیی‬
‫مثل ریکا‪ ،‬قلب آسیا‪ ،‬کریک‪ ،‬ایکو و‪ ...‬عضویت دارند که میتواند زمینهی همکاریها را بیشتر کند‪.‬‬
‫باید گفت که در سال ‪ 6931‬سطح معامالت تجاری با قزاقستان به ‪ 411‬میلیون دالر رسیده است‪.‬‬

‫‪ -1-1‬تاجکستان‬
‫افغانستان و تاجکستان مشرتکات فرهنگی‪ ،‬تباری‪ ،‬تاریخی و‪ ...‬بسیاری دارد و پس از آنکه سیاست‬
‫خارجی کشور اصولً تعیین گردیده‪ ،‬دو کشور گامهای عملی را در راستای تنشزدایی دنبال کردهاند و‬
‫سعی بر آن بوده تا روابط بر اساس احرتام متقابل و عدم مداخله و حسن همجواری باشد‪ .‬به همین دلیل‬
‫در سفر رئیسجمهور غنی به تاجکستان (‪ 63‬ثور ‪ ،)6935‬رسان دو کشور بر تقویت و گسرتش روابط‬
‫دوجانبه و منطقهیی بهویژه همکاریهای اقتصادی‪ ،‬تجارتی‪ ،‬امنیتی‪ ،‬مبارزه با تروریزم و کنرتول رسحدات‬
‫به تبادل نظر پرداختند‪.‬‬

‫تصویر ‪ - 63‬همکاریهای مشرتک افغانستان و تاجکستان بیشتر از گذشته توسعه یافته است‬

‫‪61‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫رئیسجمهور تاجکستان اعالم کرد که کشورش در عرصههای ترانزیتی بهویژه خطآهن قرغیزستان –‬
‫تاجکستان الی شیرخان بندر و همچنین خطآهن چین و ایران آماده همکاری است‪.‬‬
‫رئیسجمهور غنی نقش تاجکستان را در همکاریهای اقتصادی و ترانزیتی منطقه مهم خوانده و گفت‬
‫که افغانستان برای تطبیق پروژههای بزرگ بهخصوص پروژه کاسا‪ 6111‬آمادگی دارد و کشورهای شامل‬
‫این پروژه نیز کار را در این بخش آغاز منودهاند‪.‬‬

‫‪ -1-1‬ازبکستان‬
‫با روی کار آمدن حکومت وحدت ملی در افغانستان‪ ،‬ازبکستان از جمله کشورهای بود که در حلقه اول‬
‫سیاست خارجی کشور قرار گرفت و حکومت بر گسرتش روابط افغانستان با این کشور برای بهبود اقتصاد‪،‬‬
‫ترانزیت و غیره تأکید داشت‪.‬‬
‫رئیسجمهور غنی ازبکستان را یک راه نزدیک و مهم برای اتصال افغانستان به چین و روسیه در نظر‬
‫داشت‪ .‬از این رو حکومت وحدت ملی در یک اقدام بیسابقه‪ ،‬توانست که از طریق خطآهن با عبور از‬
‫کشورهای قزاقستان و ازبکستان‪ ،‬افغانستان را به چین وصل مناید‪ .‬اولین قطار باربری چین در ماه سنبله‬
‫سال ‪ 6935‬ه‪.‬ش از شهر هایمن در ولیت جیانگسوی چین حرکت کرد و با عبور از کشورهای قزاقستان‬
‫و ازبکستان به بندر «حیرتان» رسید و در مسیر برگشت‪ ،‬صادرات افغانستان را نیز به کشور چین انتقال داد‪.‬‬
‫در کنار این‪ ،‬حکومت وحدت ملی در عرصههای مختلف دیگر چون افزایش ‪ 61‬درصدی برق وارداتی‬
‫ازبکستان به افغانستان‪ ،‬خریداری گندم‪ ،‬گسرتش ترانزیت‪ ،‬تجارت و غیره‪ ،‬قراردادهایی را با این کشور‬
‫امضا کرد که تا اندازهای افغانستان را از محدودیتها در انتقال کالهای تجارتی و واردات به کشور‪ ،‬از‬
‫قیود کشورهای دیگر آزاد ساخت‪.‬‬
‫پس از سال ‪ ،6116‬ازبکستان یکی از مسیرهای مهم تدارکاتی نیروهای بیناملللی در افغانستان بود و‬
‫حدود ‪ 31‬درصد مواد سوخت این نیروها از همین راه وارد افغانستان میشد که از همین رو این کشور‬
‫بیشتر از هر زمان دیگر از اهمیت خاصی برخوردار شد‪.‬‬
‫نیازها و فرصتهای اقتصادی‪ ،‬اهمیت بیشتری برای دو کشور دارد‪ .‬افغانستان که یک کشور محاط به‬
‫خشکه میباشد‪ ،‬برای حمل و نقل اموال تجارتی خویش به راههای ترانزیتی و ارتباطی کشورهای دیگر‬
‫به خصوص کشورهای همسایه نیاز دارد‪ .‬در رشایط فعلی‪ ،‬میزان تجارت سالنه افغانستان با ازبکستان به‬
‫‪ 951‬میلیون دالر میرسد؛ ولی اگر برای بهبود روابط و تقویت همکاریها میان دو کشور تالش صورت‬
‫گیرد‪ ،‬بدون شک شاهد افزایش میزان تجارت دوجانبه خواهیم بود‪ .‬از جانب دیگر ازبکستان نیز محاط‬
‫به خشکه است و افغانستان دروازه خوبی برای وصل شدن این کشور به راههای آبی به شامر میرود‪.‬‬

‫‪61‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫تصویر ‪ -62‬ازبکستان نسبت به افغانستان دیدگاه مثبتی دارد و موافقتنامههای مهمی را امضا منود‬

‫در کنار این‪ ،‬یکی از دلیل همکاری دو کشور‪ ،‬گروههای تندروی هستند که ازبکستان نیز از آن رنج‬
‫میبرد‪ .‬مبارزه با مواد مخدر نیز یکی دیگر از نیازهای دو کشور میباشد که بدون همکاریهای نزدیک‬
‫دوجانبه‪ ،‬موفق نخواهد بود‪.‬‬
‫در کنار همسایه بودن افغانستان و ازبکستان‪ ،‬مردم دو کشور دارای مشرتکات دینی‪ ،‬فرهنگی‪ ،‬قومی و‬
‫تاریخیاند‪ .‬هر دو کشور منافع مشرتکی نیز دارند و با توجه به همین مشرتکات‪ ،‬هر دو کشور نیازمند روابط‬
‫نزدیک هستند‪.‬‬
‫در سفر عبدالعزیز کاملوف‪ ،‬وزیر امور خارجه ازبکستان‪ ،‬به کابل‪ ،‬مقامهای دو کشور در عرصههای‬
‫گوناگون‪ ،‬پنج توافقنامه همکاری را امضا منودند‪ .‬این توافقنامهها در عرصههای مبارزه علیه قاچاق مواد‬
‫مخدر‪ ،‬تفاهم همکاری میان وزارتهای خارجه دو کشور‪ ،‬انکشاف همکاری در بخش زیربناهای‬
‫ترانسپورتی و سایر پروژهها و ایجاد کمیسیون مشرتک امنیتی و پالن عمل (نقشه راه همکاری میان دو‬
‫کشور) به امضا رسید‪ .‬به هدف توسعه تجارت میان دو کشور «اتاق تجارتی افغانستان – ازبکستان» در‬
‫کابل گشایش یافت و قراردادهای دیگر در عرصه خریداری آمبولنس و دوا‪ ،‬وسایل برقی و ساختامنی‬
‫نیز امضا گردید‪.‬‬
‫امضای این تفاهمنامهها یک فصل جدید در روابط کابل – تاشکند به حساب میآید و از لحاظ اقتصادی‬
‫نیز از اهمیت بیشتری برخوردار میباشد؛ چون افغانستان برای ازبکستان حیثیت یک پل را برای رسیدن‬

‫‪61‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫به جنوب آسیا دارد و برعکس ازبکستان برای افغانستان یک راه نزدیک است تا به چین و روسیه وصل‬
‫شود‪.‬‬
‫از سوی دیگر امضای این توافقنامهها بیانگر از بین رفنت هراس حکومت ازبکستان نسبت به وضعیت‬
‫افغانستان نیز است که پس از سال ‪ 6164‬میالدی وجود داشت‪ .‬اکنون عقد این توافقنامهها و دعوت‬
‫رسمی شوکت میرضیایف رئیسجمهور ازبکستان برای سفر رئیسجمهور غنی به آن کشور‪ ،‬نشان‬
‫میدهد که ازبکستان عالقهمند روابط همهجانبه با افغانستان است‪.‬‬
‫رئیسجمهور ارشف غنی برای اشرتاک در اجالس شانگهای‪ ،‬مراسم تشییع جنازه رئیسجمهور آن کشور‬
‫و امضای موافقتنامههای دوجانبه به ازبکستان سفر کرده است‪.‬‬
‫در سفر رئیسجمهور غنی به تاشکند در سال ‪( 6931‬دسمرب ‪ ،)6163‬روابط افغانستان با ازبکستان به‬
‫سطح بیسابقهای توسعه یافت‪ .‬این سفر با امضای ‪ 64‬موافقتنامه‪ ،‬تفاهمنامه و معاهده همکاری در‬
‫بخشهای انرژی؛ زراعت؛ استندردسازی؛ تحصیالت عالی؛ مراقبتهای صحی؛ گمرک؛ تجارتی و‬
‫اقتصادی؛ محالت بازرسی رسحد؛ مساعدت حقوقی مدنی‪ ،‬فامیلی و جنایی؛ ترانزیت؛ انتقال برق؛‬
‫خطآهن؛ و امنیتی همراه بود‪ .‬همچنین پروتوکول ایجاد کمیسیون مشرتک امنیتی بین دو کشور به منظور‬
‫کار مشرتک دفاتر شورای امنیت ملی دو کشور روی طرحهای امنیتی نیز امضا شد‪ .‬در این سفر دو کشور‬
‫روی افزایش حجم تجارت دوجانبه به ‪ 6‬میلیارد دالر الی سال ‪ ۳۳۵۳‬و رشد منظم پس از آن توافق منودند‪.‬‬
‫ترسیع روند ساخت و ساز راهآهن و شاهراهها به شمول ایجاد تأسیسات ترافیکی برای ترانزیت و تجارت‬
‫در قلمرو افغانستان؛ ساخت و ساز خطآهن مزاررشیف – هرات در چارچوب دهلیز ترانسپورتی‬
‫افغانستان؛ انتقال برق رسخان – پلخمری با ظرفیت ‪ ۱۳۳‬کیلوولت برق برای ‪ 66‬ولیت افغانستان؛ بازسازی‬
‫رسک حلقوی کابل‪ ،‬رسک قیرص – لمان‪ ،‬تونل سالنگ و غیره؛ تجلیل مشرتک از شخصیت ابوریحان‬
‫بیرونی طی یک سمینار در کابل در سال ‪6162‬؛ تدویر کنفرانس مشرتک همکاری دو کشور در سال‬
‫‪6162‬؛ هدیه ‪ ۳۱‬واسطه کاسرت و شامری تراکتور از سوی ازبکستان به افغانستان؛ آغاز کار قونسلگری‬
‫جمهوری اسالمی افغانستان در شهر ترمز ازبکستان؛ و مساعدتهای جانب ازبکستان برای ظرفیتسازی‬
‫منابع بشی افغانستان‪ ،‬دیگر مواردی بود که در این سفر روی آن توافق صورت گرفت‪.‬‬
‫رؤسای جمهور دو کشور در سخرنانیهای خویش روی موارد زیر تأکید منودند‪:‬‬
‫ایجاد و انکشاف چارچوب حقوقی روابط دوجانبه؛‬ ‫‪‬‬
‫راهاندازی مشورتهای سیاسی در سطوح مختلف و تقویت مشارکت متقابل؛‬ ‫‪‬‬
‫تقویت حامیت و مشارکت متقابل در چارچوب سازمانهای بیناملللی به ویژه سازمان ملل متحد؛‬ ‫‪‬‬

‫‪62‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫حل منازعات و اختالفات در روابط بینامللل از طریق مذاکرات سیاسی و سایر راههای مساملتآمیز‬ ‫‪‬‬
‫با رعایت جدی اصول و نورمهای اساسی بیناملللی گنجانده شده در میثاق سازمان ملل متحد؛‬
‫رضورت حل سیاسی برای تأمین صلح و مصالحه میان حکومت ج‪.‬ا‪.‬افغانستان و گروه طالبان به رهربی‬ ‫‪‬‬
‫و مالکیت حکومت؛‬
‫روابط دوجانبه‪ ،‬اجامع منطقهیی‪ ،‬و همکاری بیناملللی برای مبارزه با تهدیدات و چالشهای ناشی از‬ ‫‪‬‬
‫جنگجویان خارجی و تروریزم بیناملللی‪ ،‬افراطیت‪ ،‬جرایم فراملیتی سازمانیافته‪ ،‬مهاجرتهای‬
‫غیرقانونی‪ ،‬قاچاق مواد مخدر‪ ،‬و سایر چالشهای فراراه امنیت منطقه؛‬
‫توسعه روابط اقتصادی – تجاری مبنی بر منافع متقابل؛‬ ‫‪‬‬
‫استفاده از اتاقهای تجارت ازبک – افغان در شهرهای کابل و مزاررشیف؛‬ ‫‪‬‬
‫افزایش حجم و توسعه ساحه تجارت دوجانبه از طریق تطبیق «نقشه راه» منعقده جنوری ‪ ۳۳۵۲‬در‬ ‫‪‬‬
‫کابل؛‬
‫بهرهبرداری از فرصتهای مرکز لوجستیکی بیناملللی «ترمز – کارگو» در شهر ترمز؛‬ ‫‪‬‬
‫تقویت نقش کمیسیون مشرتک تجارت‪ ،‬اقتصاد‪ ،‬ترانسپورت و انرژی منحیث یک میکانیزم مؤثر برای‬ ‫‪‬‬
‫تطبیق توافقنامهها در عالیترین سطح؛‬
‫همکاریهای دوجانبه در عرصه ترانسپورت و دهلیز ترانزیتی جهت ایجاد کوتاهترین و مؤثرترین راه‬ ‫‪‬‬
‫به بازارهای خارجی؛‬
‫همکاری در بخش تأمین امنیت پل ترمز – حیرتان؛‬ ‫‪‬‬
‫پروازهای مستقیم از کابل به تاشکند؛‬ ‫‪‬‬
‫انکشاف و تقویت روابط دوجانبه در عرصه فرهنگی‪ ،‬تعلیمی‪ ،‬ساینس‪ ،‬هرنها‪ ،‬ورزش و غیره؛‬ ‫‪‬‬
‫تقویت روابط تاریخی و حسن همجواری میان ازبکستان و افغانستان بر اساس اصول برابری و منافع‬ ‫‪‬‬
‫مشرتک؛‬
‫و همکاریهای دو کشور در چارچوب سازمان همکاریهای شانگهای و سازمان همکاریهای‬ ‫‪‬‬
‫کشورهای اسالمی‪.‬‬

‫‪ -1-1‬ایران‬
‫در دوران حکومت وحدت ملی روابط ایران و افغانستان برخالف گذشته که متأثر از هنجارها و ایستارهای‬
‫مختلفی نظیر بحثهای ایدئولوژیکی بود‪ ،‬بر روابط همکاریهای منطقهیی‪ ،‬مخصوصاً زیر چرت‬
‫نشستها و اجالسهای منطقهیی و روابط اقتصادی استوار شده است که از ثبات بیشتری نیز برخوردار‬
‫میباشد‪ .‬به همین دلیل‪ ،‬محور اصلی بحثهای رئیسجمهور در سفرش به ایران را مسایل اقتصادی‪،‬‬

‫‪66‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫تحکیم مرزها‪ ،‬مبارزه با مواد مخدر‪ ،‬حل مشکالت آبی و مسایل مهاجرین تشکیل میداد‪ .‬رئیسجمهور‬
‫برای افتتاح بندر چابهار نیز به ایران رفت‪.‬‬

‫تصویر ‪ -63‬مناسبات جمهوری اسالمی افغانستان با جمهوری اسالمی ایران بر توسعه همکاریها استوار است‬

‫رئیسجمهور سومین سفرش به این کشور را در مراسم تحلیف حسن روحانی رئیسجمهور ایران انجام‬
‫داد که این نشاندهنده حسن نیت افغانستان در همکاری با همسایگانش و گسرتش روابط با کشورهای‬
‫منطقه است‪ .‬روابط افغانستان و ایران بر اساس اصول دیپلوماتیک استوار شده است که زمینههای‬
‫همکاری منطقهیی را گسرتش داده و دخالت در امور داخلی یکدیگر را کاهش میبخشد‪ .‬بخش دیگر‬
‫از فعالیتهای حکومت وحدت ملی در عرصهی ارتباط با ایران‪ ،‬ایجاد هیئتی برای بررسی معضل آبی‬
‫است که با حل این مسأله‪ ،‬میتوان روابط دوجانبه مطمنئتری بین دو کشور را پیشبینی کرد‪.‬‬

‫‪ -1-9‬پاکستان‬
‫افغانستان و پاکستان سالها است که درگیر روابط نامطلوبی هستند‪ .‬عمدهترین دلیل به مباحث تاریخی‬
‫و نیز تأثیرپذیری از روابط هند با افغانستان بازمیگردد‪ .‬رئیسجمهور پس از سفر به چین و عربستان‪ ،‬به‬
‫دعوت نوازرشیف‪ ،‬نخستوزیر پاکستان به اسالمآباد سفر کرد تا اختالفنظرها کنار گذاشته شود و روابط‬
‫جدیدی بین دو کشور برقرار گردد‪ .‬رئیسجمهور دومین سفرش را نیز برای رشکت در نشست قلب آسیا‬
‫به پاکستان انجام داد و با مقامات پاکستانی و رهربان برخی از احزاب سیاسی آن دیدار منود‪ .‬با وجود‬
‫وعدههای همکاری‪ ،‬روابط دو کشور بهبود چندانی نیافته است‪ .‬عدم تغییر در همکاری روی فشار بر‬

‫‪67‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫مخالفان دولت افغانستان‪ ،‬روابط دو کشور را پیچیدهتر ساخته است؛ اما با این حال در بخشهای تجارتی‪،‬‬
‫اقتصادی‪ ،‬فرهنگی‪ ،‬تحصیالت عالی‪ ،‬مهاجرت و‪ ...‬روابط دو کشور برقرار است‪.‬‬

‫تصویر ‪ - 61‬افغانستان بر مناسبات مبتنی بر روابط دولت با دولت با پاکستان تأکید میمناید‬

‫در دوره حکومت وحدت ملی تالشهای فراوانی صورت گرفته است تا روابط با پاکستان امنیتمحور و‬
‫در راستای مبارزه مشرتک با تروریزم باشد و روابط اقتصادی به منظور بهبود روابط میان دو کشور و تأمین‬
‫امنیت‪ ،‬نقش بیشتری بپذیرد؛ اما متأسفانه تا کنون بهبودی به چشم منیخورد‪.‬‬

‫‪ -1-3‬عربستان سعودی‬
‫قداست دینی رسزمین عربستان و مرجع فتوا بودن مفتیهای این کشور‪ ،‬نقش عربستان سعودی را در‬
‫امنیت افغانستان بیشتر میکند‪ .‬برخالف حکومتهای قبلی که روابط پر فراز و نشیبی را با عربستان‬
‫سعودی داشتند‪ ،‬حکومت وحدت ملی تالش کرده است که رابطه نزدیک را با این کشور برقرار کند تا از‬
‫نفوذ مذهبی آن در صلح افغانستان بهره بربد‪ .‬به همین دلیل‪ ،‬اولین سفر خارجی رئیسجمهور به عربستان‬
‫سعودی بود‪.‬‬

‫‪68‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫تصویر ‪ - 66‬عربستان سعودی از جایگاه خاص در سیاست خارجی افغانستان برخوردار است‬

‫پس از سفری که رئیسجمهور برای ادای حج انجام داد‪ ،‬در شش ماه‪ ،‬دو سفر دیگر هم برای گسرتش‬
‫روابط به ریاض انجام داد که یکی از سفرها به دنبال درگذشت پادشاه این کشور و دیگری هم سفر‬
‫رسمی برای گفتوگو با رسان عربستان سعودی بود‪ .‬در این سفرها روی همکاری برای گفتوگوهای‬
‫صلح و همچنین رسمایهگذاری این کشور در افغانستان صحبت شد‪.‬‬
‫سفر دیگر رئیسجمهور در اجالس مبارزه با تروریزم‪ ،‬همزمان با سفر دونالد ترامپ به عربستان بود‪ ،‬که‬
‫در این سفر بر مبارزه مشرتک علیه تروریزم تأکید شد‪.‬‬
‫در رشایط فعلی‪ ،‬عربستان برخالف گذشته‪ ،‬طالبان را یک گروه تروریستی میخواند‪ .‬مشاری بن مزعل‬
‫الحربی رسپرست سفارت عربستان سعودی در کابل گفت که ریاض در حال حارض طالبان را به چشم‬
‫یک گروه «تروریستی مخالف دولت میبیند و این موقف رسمی دولت عربستان است‪ ».‬بدون شک این‬
‫نگاه در امر صلحپذیری طالبان به دولت افغانستان کمک میکند‪.‬‬

‫‪ -1-32‬ترکیه‬
‫ترکیه از کشورهای تأثیرگذار در منطقه است که در دوران حکومت وحدت ملی رابطهاش بیش از هر‬
‫زمان دیگر با افغانستان بهبود یافته است‪ .‬رئیسجمهور ترکیه بعد از پنجاه سال به افغانستان سفر کرد‪.‬‬
‫دو کشور توافقنامه اسرتاتیژیک امضا کردهاند و قرار است که ترکیه یک پوهنتون در کابل بنا کند و‬

‫‪69‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫همچنین رسبازان افغان را در دورهی جدید آموزش دهد‪ .‬اعطای بورس به محصلین افغانستان از دیگر‬
‫منونههای روابط حسنه با ترکیه است‪ .‬رسبازان ترکیه هنوز هم در افغانستان حضور دارند‪.‬‬
‫باید یادآوری کرد که رئیسجمهور غنی در پی گسرتش روابط‪ ،‬سفری به ترکیه داشت که مورد استقبال‬
‫خوب مقامات انقره قرار گرفت‪ .‬رئیسجمهور در سفرش از فراهم کردن زمینه روابط میان رشکتهای‬
‫خصوصی دو کشور سخن گفت و تأکید کرد که آماده رسمایهگذاری ترکیه در زمینههای انرژی‪ ،‬معادن و‬
‫سایر عرصهها میباشیم‪.‬‬

‫تصویر ‪ -66‬رئیسجمهور غنی از رئیسجمهور ترکیه در ارگ ریاست جمهوری پذیرایی میکند‬

‫کشور ترکیه در بخش امنیت‪ ،‬توسعه و ارتقای ظرفیتهای بشی به افغانستان کمک میکند و در‬
‫گفتوگوهای صلح نیز فعالیت چشمگیر داشته است‪.‬‬

‫‪ -1-33‬آذربایجان‬
‫سفر رئیسجمهور در سال ‪ 6934‬به آذربایجان به منظور گسرتش روابط دو کشور به ویژه در عرصهی‬
‫همکاریهای اقتصادی منطقهیی صورت گرفته است‪ .‬امنیت نیز از دیگر مسایلی میباشد که دو کشور را‬
‫به همدیگر نزدیک کرده است‪ .‬آذربایجان کشور نفتخیزی است که به دنبال بازار جهانی میباشد و‬
‫افغانستان نیز مسیر خوبی برای ترانزیت کالهای این کشور به حساب میآید‪ .‬در کنار این‪ ،‬دو کشور‬
‫چندین موافقتنامه در امور تجاری و خرید گاز دارند‪.‬‬

‫‪71‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫تصویر ‪ - 69‬تحکیم مناسبت با آذربایجان از دستاوردهای سیاست خارجی افغانستان است‬

‫الهام علیاوف‪ ،‬رئیسجمهور آذربایجان‪ ،‬در دیدارش با رئیسجمهور غنی اعالم کرد که این کشور در‬
‫بخش پروژههای زیربنایی‪ ،‬ارتباطات و خطآهن با دولت افغانستان همکاری میکند‪ .‬آقای علیاوف‬
‫همچنین وعده کرده است که کشورش در زمینه جذب بیشتر محصلین افغان در بخشهای ملکی‪،‬‬
‫پولیس‪ ،‬امنیت‪ ،‬مبارزه با حوادث‪ ،‬دیپلوماسی و انرژی نیز با دولت افغانستان همکاری میکند‪ .‬آذربایجان‬
‫به دنبال فعال شدن و پویایی راه جدید ابریشم است که آسیا را از طریق ارمنستان‪ ،‬آذربایجان و ترکیه به‬
‫اروپا وصل میسازد‪.‬‬
‫در سفر رئیسجمهور غنی به آذربایجان‪ ،‬میان مقامهای دو کشور دو موافقتنامه همکاری در زمینههای‬
‫کار‪ ،‬مصونیت اجتامعی و تبادله برنامههای مستند‪ ،‬علمی و سیاحتی میان رادیو و تلویزیونهای ملی دو‬
‫کشور به امضا رسید‪ .‬در دیدار رئیس جمهوری با الهام علیاوف‪ ،‬آذربایجان وعده داد که ترمیم‬
‫هلیکوپرتهای وزارت دفاع را انجام دهد و هلیکوپرتهای نظامی خود را نیز در اختیار افغانستان میگذارد‪.‬‬
‫در بخشهای زراعت و تولید سمنت نیز آذربایجان آماده همکاری با افغانستان شده است‪.‬‬
‫املارمحمد یاروف‪ ،‬وزیر امور خارجه آذربایجان‪ ،‬که در نشست عمومی کشورهای عضو ناتو‪ ،‬در سال‬
‫‪ 6934‬در انتالیای ترکیه سخن میگفت‪ ،‬بیان داشت‪« :‬آذربایجان مصمم است که از عملیاتهای نظامی‬
‫در افغانستان حامیت کند‪ .‬این حامیتها شامل فراهم منودن کمکهای نظامی‪ ،‬تدارک پروژههای حمل‬
‫و نقل متعدد و کمکهای مالی میباشد‪».‬‬

‫‪70‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫آذربایجان در بخش مبارزه با فساد نیز در ایجاد و توسعه سیستم ارائه خدمات «آسانخدمت» با افغانستان‬
‫همکاری دارد‪.‬‬
‫در سفر رئیسجمهور غنی به باکو که به منظور اشرتاک در هفتمین اجالس قلب آسیا و تحکیم و توسعه‬
‫روابط دوجانبه صورت گرفت‪ ،‬موافقتنامههایی در بخشهای ترویج و حامیت متقابل از رسمایهگذاری‪،‬‬
‫همکاری در مسایل امنیتی و تنفیذ قانون‪ ،‬خدمات هوایی میان دو کشور‪ ،‬همکاری در عرصههای‬
‫اقتصادی و تجارتی و موافقتنامه در عرصههای آموزشی و تحصیالت عالی توسط مسؤولین مربوط‬
‫افغانستان و آذربایجان‪ ،‬در حضور رسان دو کشور به امضا رسید‪.‬‬

‫‪ -3‬سازمان همکاری اسالمی‬

‫سازمان همکاری اسالمی از آنجا اهمیت پیدا میکند که بخشی از جنگهای افغانستان خاستگاه‬
‫ایدیولوژیکی دارد‪ .‬این سازمان که پس از سازمان ملل بزرگترین سازمان جهانی است‪ ،‬میتواند در رفع‬
‫و فسخ اختالفات عمدتا ً مذهبی و منطقهیی نقش مؤثری را ایفا کند؛ زیرا فلسفه وجودی این سازمان‪،‬‬
‫صدای جمعی جهان اسالم و تضمین برای حفاظت و حامیت از منافع جهان اسالم در روح ترویج صلح‬
‫بیناملللی و هامهنگی میان افراد مختلف جهان است‪.‬‬
‫افغانستان در سه سال گذشته توانسته روابط خود با کشورهای اسالمی را تقویت بخشد و حامیت سازمان‬
‫همکاری اسالمی از افغانستان را به دست آورد‪.‬‬
‫در سیزدهمین اجالس سازمان همکاری اسالمی که در ترکیه برگزار شد‪ ،‬هیئتی از افغانستان در آن اشرتاک‬
‫کرد و تالشهای لزم را برای جلب حامیت کشورهای اسالمی از حکومت وحدت ملی‪ ،‬آوردن صلح و‬
‫امنیت و مبارزه با تروریزم انجام داد‪ .‬مقامات عالیرتبه از جمله وزیر امور خارجه در حاشیهی این اجالس‬
‫دیدارهایی با مقامات دیگر کشورهای اسالمی و رایزنی در خصوص همکاری با افغانستان انجام دادند‪.‬‬
‫این اجالس با شعار نفی فرقهگرایی‪ ،‬تبعیض نژادی و تروریزم دایر یافته بود و در بیانیه پایانی به ریشهکنی‬
‫طرحهای فرقهیی و مذهبی با هشدار در مورد آثار منفی آن تأکید کرده است‪.‬‬
‫همچنین‪ ،‬در اجالس دیگر این سازمان که با موضوع «ساینس‪ ،‬تکنالوژی‪ ،‬نوآوری و عرصیسازی جهان‬
‫اسالم» در آستانه پایتخت قزاقستان (‪ 66 – 61‬سپتمرب ‪ )6163‬برگزار گردید‪ ،‬رئیسجمهور غنی به حیث‬
‫اولین سخرنان این نشست‪ ،‬زیر عنوان «روابط در حال ظهور میان ساینس و جامعه در قرن ‪ »۳۵‬سخرنانی‬
‫کرد‪ .‬رئیسجمهور گفت‪ :‬ما در یک حالت دگرگونی و ابهام به رس میبریم‪ .‬نخست‪ ،‬تغییرات ویرانگرانه‬
‫تروریزم‪ ،‬بیثباتی سیاسی و تغییرات محیطزیستی ما را آسیبهای شدید میرساند‪ .‬دوم‪ ،‬تغییرات‬
‫خرابکارانه میباشد‪ .‬چهارمین انقالب صنعتی به سوی مخرب شدن در حرکت است و از ما منیخواهد‬

‫‪71‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫که از آن استقبال کنیم‪ ،‬بلکه برای ما هشدار میدهد که بیشترین کارهای ما در زمینه اقتصادی‪ ،‬درست‬
‫مدیریت منیشود‪».‬‬

‫تصویر ‪ - 64‬افغانستان حضور فعال در سازمان همکاری اسالمی دارد‬

‫رئیسجمهور در این نشست ضمن برشمردن ابهامات و تهدیدهای مختلف و درسهایی که باید از آنها‬
‫فرا گرفت‪ ،‬تأکید کرد که ما باید یک پالن عمل داشته باشیم تا از همدیگر بیاموزیم و به پیش حرکت‬
‫کنیم‪ .‬وی افزود که ما باید مسایل فرهنگی‪ ،‬سیاسی و اجتامعی و سیستمهای تعلیمی و تحصیلی خود را‬
‫تقویت ببخشیم‪ .‬رئیس جمهوری اسالمی افغانستان در اخیر سخنانش گفت که ما در حال ایجاد‬
‫فایرب نوری وسیع در سطح منطقه هستیم که کشورهای آسیای میانه و جنوبی از این طریق با هم وصل‬
‫خواهند شد‪.‬‬
‫در آخرین اجالس این سازمان در ‪ ۳۳‬قوس‪ ۵۲۳۱‬نیز که به صورت فوقالعاده در ترکیه برگزار گردید‪،‬‬
‫موضع مردم و حکومت افغانستان مبنی بر حامیت از «بیتاملقدس» به عنوان پایتخت فلسطین طی یک‬
‫سخرنانی جامع توسط رئیسجمهور بیان شد‪ .‬این سخرنانی پیوندهای عمیق افغانستان با کشورها و‬
‫ملتهای مسلامن و استقالل در سیاست خارجی کشور را روشن ساخت‪.‬‬

‫‪71‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫دستاوردهای اقتصادی منطقهیی‬

‫‪ -‬امضای موافقتنامه همکاریهای سهجانبه چابهار با ایران و هند‬ ‫بندر چابهار‬

‫‪ -‬طی مراحل تقاضای بیش از ‪ 61‬رشکت افغانی و خریداری ‪ 45‬هکتار زمین توسط‬
‫آنها در بندر چابهار‬
‫‪ -‬ایجاد سه کمیته در مورد ترانزیت‪ ،‬گمرکات و امور قونسلی برای اجرایی شدن‬
‫موافقتنامه‬

‫‪ -‬افتتاح کار ساختامن پروژه کاسا‪( 6111‬انتقال برق از قرغیزستان و تاجکستان به‬ ‫کاسا‪3222‬‬
‫افغانستان و پاکستان)‬
‫‪ -‬افتتاح خطآهن بیناملللی آسیا (آتامراد – امامنظر – آقینه – اندخوی)‬

‫‪ -‬امضای موافقتنامه اجرایی شدن مرحله اول پروژه تاپی با رشکت ملی گاز افغانستان‬ ‫تاپی‬
‫و رشکت خارجی ‪ ILF‬که شامل تأمین امنیت پروژه‪ ،‬موافقتنامهها‪ ،‬طرح و دیزاین‪،‬‬
‫مطالعات محیط زیستی و اجتامعی‪ ،‬ماینپاکی‪ ،‬ارزیابی جزئیات مسیر و استمالک‬
‫زمینهای مسیر عبور پایپلین گاز میشود‬

‫‪ -‬امضای موافقتنامه پنججانبه ترانسپورتی‪ ،‬تجارتی و ترانزیتی راه لجورد بین‬ ‫راه الجورد‬
‫جمهوری اسالمی افغانستان‪ ،‬ترکمنستان‪ ،‬آذربایجان‪ ،‬گرجستان و ترکیه که باعث‬
‫گسرتش تجارت و خروج از انزوای ترانسپورتی و تسهیل مبادلت تجارتی میگردد‬

‫‪ -‬کسب عضویت در دهلیز ترانسپورتی اروپا‪ ،‬قفقاز و آسیای مرکزی (تراسیکا)‬ ‫دهلیز تراسیکا‬
‫‪ -‬امضای سند کمکهای نقدی بالعوض جاپان برای انکشاف ابعاد اقتصادی و‬
‫اجتامعی به ارزش بیش از ‪ 69‬میلیون دالر‬
‫‪ -‬امضای موافقتنامه اعامر رسک هرات – چشت رشیف با ایتالیا‬

‫دهلیز هوایی ‪ -‬ایجاد دهلیز هوایی کابل – دهلینو و قندهار – دهلینو‬

‫‪ -‬توسعه دهلیز هوایی به ممبئی‬ ‫با هند‬

‫جدول ‪ -6‬دستاوردهای اقتصادی منطقهیی‬

‫‪71‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫ب ‪ -‬سیاست فرامنطقهیی‬
‫در دنیای کنونی به منظور رفع نیازهای توسعهیی کشورها و احیای جایگاه و حفظ آن‪ ،‬منیتوان از‬
‫معادلت سیاسی – امنیتی جهان دوری جست‪ .‬بدیهی است که افغانستان با موقعیت خاصی که دارد‪،‬‬
‫بدون ارتباط با ساختارهای جهانی نیست؛ پس در چنین جهان درهمتنیدهای‪ ،‬افغانستان میخواهد ضمن‬
‫بهرهمندی از امکانات و ظرفیتهای بیناملللی برای رفع نیازهای خود به عنوان یک عضو برجسته و‬
‫پویای بیناملللی نیز نقش ایفا کند‪.‬‬
‫رشد تکنالوژی و روابط گسرتدهی اقتصادی کشورها را بیش از پیش به هم وابسته ساخته و در این میان‪،‬‬
‫جهانیشدن تهدیدها نیز به یک ضلع روابط کشورها مبدل گردیده است که مبارزه در این کارزار بدون‬
‫همکاری و همیاری امکانپذیر نیست‪.‬‬
‫با استناد بر چنین منطق روشن‪ ،‬افغانستان ارتباط با کشورهایی که کانون ثروت‪ ،‬قدرت و دانش است را در‬
‫حلقه سوم سیاست خارجی خود قرار داده است که در این کوتاهه به بررسی این روابط میپردازیم‪.‬‬

‫‪ -3‬جلب حامیتهای سیاسی – امنیتی فرامنطقهیی‬

‫عدم تعریف سیاست خارجی افغانستان‪ ،‬عدم مبارزه با فساد اداری‪ ،‬نبود حکومتداری خوب و دهها‬
‫مشکل دیگر‪ ،‬افغانستان را در خطر منزوی شدن و از دست دادن حامیانش قرار داده بود؛ اما با روی کار‬
‫آمدن حکومت وحدت ملی‪ ،‬طرح و برنامههایی تدوین و تنظیم کرد و با تالشهای سیاسی فراوانی که‬
‫صورت داد که نتیجه آن تغییر ذهنیت نسبت به تروریزم‪ ،‬حامیان تروریزم و همراهی با افغانستان در سطح‬
‫بیناملللی است‪ .‬با بررسی کنفرانسهای بروکسل‪ ،‬وارسا و لندن و همچنین اعالم اسرتاتیژی جدید امریکا‬
‫در قبال افغانستان و آسیای جنوبی‪ ،‬میتوان محصله عملکرد حکومت وحدت ملی در جلب توجه و‬
‫تغییر ذهنیت کشورهای تأثیرگذار را به دست آورد‪.‬‬
‫چنین تغییر رویکردی از سوی جامعه جهانی‪ ،‬میتواند بزرگترین دستاورد دولت افغانستان باشد تا از‬
‫این پس توجه به لنههای تروریزم و جاهایی که تروریزم تربیت میشود‪ ،‬معطوف گردد‪.‬‬

‫اسرتاتیژی امریکا در قبال افغانستان و آسیای جنوبی‪ :‬رئیسجمهور امریکا در زمان اعالم اسرتاتیژی‬
‫خود‪ ،‬گفت که باید به صورت ریشهیی با تروریزم برخورد صورت گیرد‪ .‬آقای دونالد ترامپ گفت که‬
‫پاکستان باید از حامیت تروریستان دست بکشد و در تأمین صلح افغانستان کمک کند‪ .‬رئیسجمهور‬
‫امریکا گفت‪« :‬پاکستان به سازمانهایی پناه داده که هر روز تالش میکنند‪ ،‬مردم ما را بکشند‪ .‬ما به پاکستان‬
‫میلیاردها دالر پرداخت کردهایم؛ ولی به تروریستهایی پناه دادهاند که ما با آنان میجنگیم‪ .‬این وضع‬
‫باید تغییر کند و این تغییر فورا ً انجام خواهد شد‪ .‬هیچ همکاری منیتواند در مورد کشوری که به‬
‫شبهنظامیان و تروریستهایی که نظامیان و مقامات امریکایی را هدف قرار میدهند‪ ،‬دوام بیاورد‪».‬‬

‫‪72‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫حامیت کشورهای اسالمی از موضع افغانستان‪ :‬در حالی که تعداد زیادی از مردم فکر میکنند که‬
‫کشورهای عربی‪ ،‬به ویژه عربستان سعودی در مورد جنگ افغانستان ساکتند؛ اما از زمانی که حکومت‬
‫وحدت ملی روی کار آمده در متاسهایی که با این کشورها صورت گرفته‪ ،‬این زمینه فراهم شده است‬
‫که جنگ افغانستان را کشورهای اسالمی نامشوع بخوانند‪ .‬مهمترین منونه آن را میتوان در سخنان‬
‫مناینده عربستان در افغانستان جست‪ .‬رسپرست سفارت عربستان سعودی در کابل گفت که ریاض در‬
‫حال حارض طالبان را به چشم یک گروه «تروریستی مخالف دولت میبیند و این موقف رسمی دولت‬
‫عربستان است‪».‬‬

‫تغییر ذهنیت در منطقه‪ :‬در حالی که تعدادی از کشورهای منطقه متایل خاصی به همکاری در امر‬
‫مبارزه با تروریزم در افغانستان نداشتند؛ اما رئیسجمهور با سفرهای متعدد به کشورهای منطقه و مطرح‬
‫کردن جایگاه افغانستان در پیشفت اقتصادی منطقه‪ ،‬این تغییر ذهنیت را ایجاد کرد که با آمدن صلح و‬
‫امنیت در افغانستان و مبارزه مشرتک با تروریزم‪ ،‬زمینهی پیشفت کشورهای منطقه به وجود خواهد آمد‪.‬‬
‫همکاریهای چین در زمینهی احیای جاده ابریشم‪ ،‬برگزاری چندین نشست از سوی این کشور درباره‬
‫صلح‪ ،‬همکاری ترکیه و کشورهای آسیای میانه را میتوان منونهی بارز عملکرد حکومت وحدت ملی‬
‫در تغییر ذهنیت در امر مبارزه با تروریزم خواند‪.‬‬

‫‪ -3-3‬همکاریهای سیاسی‬
‫نکات عمده در همکاریهای سیاسی را میتوان به شکل مخترص در موارد زیر برشمرد‪:‬‬
‫پشتیبانی بیناملللی از افغانستان در کنفرانس وارسا و بروکسل؛‬ ‫‪‬‬
‫رشوع نشستهای چهارجانبه درباره روند صلح با عضویت چین‪ ،‬امریکا‪ ،‬پاکستان و افغانستان؛‬ ‫‪‬‬
‫پشتیبانی بلندمدت ناتو از افغانستان؛‬ ‫‪‬‬
‫متدید مأموریت سیاسی سازمان ملل متحد در افغانستان و حامیتش از دولت؛‬ ‫‪‬‬
‫برگزاری نشست چهارم ‪ G3+‬در کابل به منظور به اشرتاک گذاشنت تجارب در زمینه حکومتداری و‬ ‫‪‬‬
‫توسعه اقتصادی در میان کشورهای مرتبط؛‬
‫برگزاری نشست متاس در برلین‪ ،‬نیویارک و استانبول به هدف جلب توجه اشرتاککنندگان در‬ ‫‪‬‬
‫عرصههای مختلف افغانستان؛‬
‫حامیت سازمان همکاری اسالمی از افغانستان؛‬ ‫‪‬‬
‫همکاری بلندمدت اتحادیه اروپا با افغانستان و امضای چندین موافقتنامه؛‬ ‫‪‬‬
‫نهاییسازی و امضای موافقتنامه همکاریهای درازمدت اسرتاتیژیک با کرواشیا؛‬ ‫‪‬‬
‫ایجاد روابط اسرتاتیژیک با کانادا؛‬ ‫‪‬‬

‫‪76‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫حامیت ناتو در نشست وارسا از نقش پروسه استانبول در حامیت از منطقه قلب آسیا؛‬ ‫‪‬‬
‫پشتیبانی هیئت ازبکستان از افغانستان در مجمع عمومی سازمان ملل متحد؛‬ ‫‪‬‬
‫تهیه و نهاییسازی پیشنویس اصول و اهداف سیاست خارجی درازمدت؛‬ ‫‪‬‬
‫سفر دورهیی رئیسجمهور به اسرتالیا‪ ،‬اندونیزیا و سنگاپور‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫‪ -3-1‬همکاریهای امنیتی‬
‫در بعد همکاریهای امنیتی‪ ،‬مهمترین نشستی که برگزار شد‪ ،‬نشست وارسا است که رئیسجمهور در آن‬
‫سخرنانی و دیدگاه افغانستان را درباره مسایل مختلف به خصوص در امر مبارزه با تروریزم‪ ،‬بیان کرد و‬
‫در حاشیه این نشست با رسان و مقامات عالیرتبه کشورهای عضو ناتو به طور جداگانه دیدار منود‪.‬‬
‫دستاورد بزرگی که از این نشست برای افغانستان به دست آمد‪ ،‬تعهد متویل قوای امنیتی و دفاعی‬
‫افغانستان تا سال ‪ ۳۳۳۳‬مطابق امکانات کنونی و نیز تداوم تشکیل ‪ ۲۱۳‬هزار نفری نیروهای امنیتی و‬
‫دفاعی کشور بدون هیچ گونه تقلیلی در شامر آنان میباشد‪.‬‬
‫نکات عمده در همکاریهای امنیتی را میتوان به شکل مخترص در موارد زیر برشمرد‪:‬‬
‫متدید مأموریت حامیت قاطع؛‬ ‫‪‬‬
‫حامیت از رهربی افغانها در پروسه صلح؛‬ ‫‪‬‬
‫عهدهداری تأمین امنیت توسط افغانها؛‬ ‫‪‬‬
‫تعریف مأموریت غیرجنگی و مبتنی بر رشایط حامیت قاطع‪ ،‬در تداوم آموزش‪ ،‬مشورهدهی و کمک‬ ‫‪‬‬
‫به نهادهای امنیتی؛‬
‫تداوم همکاریهای کشورها غرض حامیت مالی قوای امنیتی و دفاعی افغانستان تا پایان سال ‪۳۳۳۳‬؛‬ ‫‪‬‬
‫متدید میعاد حضور رسبازان امریکایی نظر به ارزیابیهای مسؤولین سیاسی و نظامی امریکا و بر اساس‬ ‫‪‬‬
‫تعهد مردم و دولت افغانستان توسط دولت اوباما؛‬
‫متدید میعاد حضور ‪ ۳۳۳‬رسباز پولندی؛‬ ‫‪‬‬
‫وعده کمک تسلیحات نظامی آذربایجان؛‬ ‫‪‬‬
‫تعهد جمهوری چک به آموزش ‪ 611‬پیلوت وزارت دفاع ملی؛‬ ‫‪‬‬
‫تعهد کمک ‪ 951‬میلیون دالری کانادا در نشست لندن به نیروهای امنیتی و تعهد کمک ‪ ۵۲۳‬میلیون‬ ‫‪‬‬
‫دالری این کشور در دیدار رئیسجمهور غنی و صدراعظم کانادا؛‬
‫تعهد ادامه کمکهای اسرتالیا در چوکات مأموریت حامیت قاطع با هدف متویل و تجهیز نیروهای‬ ‫‪‬‬
‫امنیتی و دفاعی افغانستان تا سال ‪۳۳۳۳‬؛‬
‫و اعالم همکاری اندونیزیا‪ ،‬سنگاپور و اسرتالیا در عرصه مبارزه با مواد مخدر‪ ،‬زراعت و مبارزه با فساد‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫‪77‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫‪ -3-1‬کنفرانس لندن‬
‫منایندگان کشورهای رشکتکننده در کنفرانس افغانستان در لندن (‪ 4‬دسمرب ‪ )6164‬تعهد کردند که به‬
‫افغانستان در بخشهای مختلف حامیت مالی خواهند کرد‪ .‬رئیسجمهور با سخرنانی در این نشست‪،‬‬
‫کشورهای کمککننده به افغانستان را متقاعد ساخت که افغانستان در حال تغییر است و حکومت وحدت‬
‫ملی در راستای مبارزه با فساد‪ ،‬انکشاف اقتصادی‪ ،‬ظرفیتسازی و‪ ...‬تعهدات خود را عملی میکند‪.‬‬
‫رئیسجمهور با نشان دادن کارکردهای عملی حکومت وحدت ملی از جمله پایان بخشیدن به‬
‫جنجالهای کابلبانک‪ ،‬به اشرتاککنندگان پیشنهاد کرد که برای به وجود آوردن نتایج مثبت‪ ،‬به جای‬
‫پروژهها‪ ،‬منابع مالی را در اختیار حکومت افغانستان قرار دهند‪.‬‬
‫محمد ارشف غنی با اشاره به مبارزه جدی با فساد گفت‪« :‬حال نیاز نیست که دوستان بیناملللی از‬
‫موجودیت فساد یادآوری کنند؛ زیرا اکنون ما خود برای مبارزه با فساد متعهد هستیم‪».‬‬
‫این نشست تغییر مثبتی را در رویکرد جامعه جهانی به وجود آورد و آنها یک بار دیگر متعهد شدند که‬
‫در صورت تغییرات در حکومتداری‪ ،‬کمکهایشان را دوام دهند‪.‬‬

‫تصویر ‪ - 65‬حکومت وحدت ملی در کنفرانس لندن توانست تعهد مجدد جامعه جهانی را در حامیت از افغانستان دریافت کند‬

‫‪ -3-3‬اعالم اسرتاتیژی امریکا در قبال افغانستان و آسیای جنوبی‬

‫اعالم اسرتاتیژی دولت ترامپ در قبال افغانستان و آسیای جنوبی‪ ،‬تحلیلها در مورد جایگاه افغانستان در‬
‫سیاست خارجی ایالت متحده را به سمت درست آن هدایت داد‪.‬‬

‫‪78‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫«این اسرتاتیژی ظرفیت مأموریت حامیت قاطع را در امر آموزش‪ ،‬مشورهدهی و کمک به قوای امنیتی و‬
‫دفاعی افغانستان افزایش خواهد داد‪ .‬تأکید مشخص این روند بر بال بردن توانایی نیروهای هوایی افغان‬
‫و دو برابر ساخنت کمیت قوای خاص میباشد‪ ».‬دولت افغانستان با ذکر این موضوع در اعالمیه مطبوعاتی‬
‫در مورد اعالم اسرتاتیژی دولت ترامپ‪ ،‬تطبیق این اسرتاتیژی را فرصتی برای کار مشرتک کشورهای منطقه‬
‫جهت رسیدن به اهداف مشرتک در عرصه صلح و رفاه خواند‪.‬‬

‫این اسرتاتیژی ابتکارات افغانستان را به شمول «پروسه کابل» که در جهت شامل ساخنت کشورهای منطقه‬
‫در به دوش کشیدن بار مسؤولیتهای امنیتی به صورت مشرتک میباشد‪ ،‬تقویت میسازد‪.‬‬
‫این اسرتاتیژی به شکل مخترص نکات زیر را با خود دارد‪:‬‬
‫رسبازان امریکایی در افغانستان برای جلوگیری از قدرت گرفنت مخالفان‪ ،‬افزایش مییابند؛‬ ‫‪‬‬
‫تعداد نظامیان امریکایی در افغانستان بر اساس رشایط این کشور تعیین خواهد شد؛‬ ‫‪‬‬
‫نیروهای امنیتی افغانستان باید تقویت شوند؛‬ ‫‪‬‬
‫ارقام عساکر و پالنها و تقسیم اوقات عملیات نظامی اعالم نخواهد شد؛‬ ‫‪‬‬
‫ایالت متحده به همکاری با دولت افغانستان ادامه میدهد؛ اما تعیین رسنوشت این کشور در اختیار‬ ‫‪‬‬
‫مردم افغانستان بوده و در راستای ایجاد صلح پایدار باید فعالیت صورت بگیرد؛‬
‫و ایالت متحده منیتواند در قبال حضور گروههایی مانند طالبان در پاکستان ساکت مباند‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫‪ -3-1‬سفر هیئت شورای امنیت ملل متحد به کابل‬

‫در راستای سیاست فعال خارجی حکومت و در امتداد اسرتاتیژی جدید ایالت متحده امریکا‪ ،‬هیئتی‬
‫بلندپایه از شورای امنیت ملل متحد در تاریخ ‪ 65‬جدی ‪ 6931‬به کابل سفر کرد و با رئیسجمهور‪ ،‬رئیس‬
‫اجرایی و مقامات ارشد حکومت دیدار و گفتوگو کردند‪ .‬در دیدارها روی اوضاع امنیتی افغانستان و‬
‫منطقه‪ ،‬همکاریهای منطقهیی‪ ،‬مبارزه با پدیدههای تروریزم‪ ،‬فساد اداری‪ ،‬مواد مخدر و قاچاق آن‪ ،‬ترسیع‬
‫پروسه صلح‪ ،‬آمادگیها برای انتخابات‪ ،‬اصالحات در عرصه حکومتداری‪ ،‬تقویت نظام‪ ،‬مشارکت زنان‪،‬‬
‫نقش سازمان ملل متحد در افغانستان بهخصوص در زمینههای امنیتی و انکشافی و روی مجموع‬
‫پیشفتها طی سه سال اخیر‪ ،‬بحث و تبادل نظر شد‪.‬‬
‫رئیسجمهور غنی به فعالیتهای گروههای تروریستی در افغانستان اشاره کرد و منونهها و شواهدی را‬
‫درباره تحرک‪ ،‬فعالیتها‪ ،‬آموزش و متویل گروههای تروریستی به شمول داعش در خارج از افغانستان‪،‬‬
‫با اعضای شورای امنیت سازمان ملل متحد رشیک ساخت‪.‬‬

‫‪79‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫تصویر ‪ - 61‬حکومت از هیئت شورای امنیت ملل متحد در ارگ ریاست جمهوری پذیرایی منود‬

‫همچنین رئیسجمهور غنی از اقدامات ارگانهای امنیتی و دفاعی کشور در مورد نابودسازی فابریکههای‬
‫پروسس مواد مخدر و دستاوردها در این خصوص‪ ،‬معلومات ارائه کرد‪ .‬وی افزود که تروریزم تهدید‬
‫مشرتک برای همه کشورهای جهان است و عواقب منفی آن متوجه همه ما نیز میشود‪.‬‬
‫به دنبال این سفر هیئت شورای امنیت ملل متحد‪ ،‬در مقر این شورا جلسهای در مورد افغانستان دایر شد‬
‫که بر ادامه نربد علیه تروریزم‪ ،‬فشار بر لنهها و حامیان آن‪ ،‬حامیت از افغانستان‪ ،‬رضورت مبارزه همگانی‬
‫علیه تروریزم و بازسازی اقتصاد افغانستان تأکید کرد؛ همچنین بر دستاوردهای افغانستان صحه گذاشته‬
‫شد و آن را در عرصههای مختلف چشمگیر عنوان داشت‪.‬‬

‫‪ -1‬جلب حامیت اقتصادی کشورهای فرامنطقهیی‬

‫حامیتهای اقتصادی از کشور توسط کشورهای فرامنطقهیی در قالب کنفرانس بروکسل و نشست لندن‬
‫برای افغانستان صورت گرفته است‪.‬‬

‫‪ -1-3‬کنفرانس بروکسل‬
‫کنفرانس بروکسل برای افغانستان زیر عنوان «مشارکت برای آبادانی و صلح» در پایتخت بلجیم با حضور‬
‫هیئت عالیرتبه افغانستان به ریاست رئیسجمهور غنی‪ ،‬منایندگان ‪ ۲۱‬کشور و ‪ ۲۳‬نهاد و سازمان‬
‫بیناملللی به شمول بان کی مون‪ ،‬رسمنشی سازمان ملل متحد‪ ،‬در ‪ 69‬و ‪ 64‬میزان ‪ 4( 6935‬و ‪ 5‬اکتوبر‬
‫‪ )6161‬تدویر یافت‪.‬‬
‫در این نشست تعهدات زیر در خصوص افغانستان صورت گرفت‪:‬‬

‫‪81‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫تعهد ‪ 65.6‬میلیارد دالر از سوی کشورهای اشرتاککننده به افغانستان برای چهار سال؛‬ ‫‪‬‬
‫برگزاری نشست «همگرایی منطقهیی و آبادانی» که از برنامههای کنفرانس بروکسل بود و با حضور‬ ‫‪‬‬
‫منایندگان چندین کشور و ‪ ۵۵‬سازمان بیناملللی تدویر یافته بود؛‬
‫مبارزه مشرتک علیه تروریزم به عنوان تهدید مشرتک؛‬ ‫‪‬‬
‫کمک ‪ ۳۳۳‬میلیون یورو از طرف اتحادیه اروپا در زمینههای پالیسی عامه‪ ،‬چارچوب اقتصاد کالن‪،‬‬ ‫‪‬‬
‫مدیریت مالی‪ ،‬شفافیت بودجوی و سایر عرصهها در ربع اول سال ‪ ۳۳۵۲‬و ‪۳۳۵۲‬؛‬
‫و تعهد کمک ‪ ۲۳۳‬میلیون دالری اسرتالیا به افغانستان‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫تصویر ‪ -63‬حکومت وحدت ملی از کنفرانس بروکسل بیشترین استفاده را در دریافت حامیت جامعه جهانی کرد‬

‫در حاشیه این نشست رئیسجمهور با مقامات بیناملللی دیدارهای جداگانه نیز انجام داد؛ رسمنشی‬
‫سازمان ناتو‪ ،‬وزیر امور خارجه امریکا‪ ،‬مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپا‪ ،‬معاون بانک انکشاف‬
‫آسیایی‪ ،‬معاون صدراعظم سویدن‪ ،‬وزیر انکشاف بیناملللی بریتانیا‪ ،‬مدیر اجرایی اداره انکشاف‬
‫بیناملللی امریکا‪ ،‬شهزاده آغاخان‪ ،‬وزیر امور خارجه ازبکستان‪ ،‬و مناینده هند برای افغانستان از جمله‬
‫این مقامات بودند‪.‬‬

‫‪80‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫‪ -1-1‬نشست لندن برای افغانستان‬

‫نشست لندن در ‪ 69‬قوس ‪ 4( 6939‬دسمرب ‪ )6164‬برگزار شد‪ .‬در این نشست ‪ 51‬کشور و ‪ 65‬سازمان‬
‫بیناملللی اشرتاک داشتند و روی کمکهای غیرنظامی به افغانستان گفتوگو کردند‪ .‬برآیند این نشست‬
‫را در موارد زیر میتواند برشمرد‪:‬‬
‫در مجموع ‪ 61‬میلیارد دالر کمک به افغانستان تعهد شد؛‬ ‫‪‬‬
‫چین در کنار کمک ‪ 6‬میلیارد یوان تا سال ‪ 6161‬میالدی‪ ،‬سالیانه ‪ 511‬بورسیه تحصیلی را در دسرتس‬ ‫‪‬‬
‫محصلین افغان قرار میدهد و در ضمن پروژههای انتقال انرژی و استخراج معادن افغانستان را رسعت‬
‫میبخشد؛‬
‫دولت امریکا تسهیالت ویژه در اختیار تجار‪ ،‬محصلین و شهروندان افغانستان قرار میدهد و اجازه‬ ‫‪‬‬
‫نخواهد داد که افغانستان بار دیگر به پناهگاه امن تروریستان تبدیل شود؛‬
‫روسیه در آموزش اردوی ملی سهم میگیرد؛‬ ‫‪‬‬
‫و بریتانیا در قبال خروج رسبازانش از افغانستان در زمینههای آموزش و حامیت مالی با افغانستان‬ ‫‪‬‬
‫همکاری میکند‪.‬‬

‫تصویر ‪ – 62‬افغانستان از نشست لندن به حیث فرصت خوبی برای جلب اعتامد جامعه جهانی بهره برد‬

‫‪81‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫‪ -1‬منایندگی در سازمان ملل متحد‬

‫دیدارها بین مقامات افغانستان و سازمان ملل متحد در اوج خود قرار داشته است که منتج به سفرهای‬
‫منشی عمومی و اعضای شورای امنیت سازمان ملل متحد به کابل و اشرتاک رهربان حکومت وحدت‬
‫ملی در نشستهای مجمع عمومی در نیویارک و تبادل نظر مثمر بین طرفین گردیده است‪.‬‬

‫ایفای نقش افغانستان در ارگانهای ملل متحد‬

‫افغانستان با استفاده از امتیازات نوبتی و رقابتیاش توانسته است تا به طور بیسابقه‪ ،‬در یک وقت؛‬
‫معاونیت مجمع عمومی‪ ،‬عضویت شورای حقوق بش‪ ،‬عضویت شورای اقتصادی و اجتامعی و عضویت‬
‫کمیته عمومی مجمع عمومی را به دست آورد‪ .‬در عین زمان معاونیت خود را در کمیته فلسطین حفظ‬
‫منوده است‪ .‬در نظر است تا در سال ‪ 6162‬ریاست کمیته سوم مجمع عمومی را نیز عهدهدار گردد‪ .‬این‬
‫کمیته بیشتر روی موضوعاتی چون حقوق بش‪ ،‬امور بشخواهانه و موضوعات اجتامعی کار میمناید‪.‬‬
‫قابل یادآوری است که افغانستان توانست عضویت شورای حقوق برش ملل متحد را در یک انتخابات‬
‫رقابتی به سطح بلند که در تاریخ عضویتش در ملل متحد بیسابقه بود‪ ،‬با راهاندازی کمپاین ویژه شامل‬
‫انجام مالقاتهای دوجانبه با منایندههای دایمی بیش از ‪ 691‬کشور‪ ،‬تدویر محافل و با امکانات اندک‬
‫نسبت به سایر کشورها با کسب بیش از دو سوم آرا‪ ،‬به دست آورد‪.‬‬

‫تصویر ‪ -63‬افغانستان توانست عضویت شورای حقوق بش ملل متحد را به دست آورد‬

‫‪81‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫افغانستان در شورای امنیت‬

‫با شورای امنیت سازمان ملل متحد از نزدیک کار صورت گرفته است‪ .‬این منایندگی در جلسات نوبتی‬
‫سهماهه آن پیرامون افغانستان‪ ،‬حضور فعال و مؤثر داشته و مترکز کاریاش روی رسیدگی به پناهگاههای‬
‫منطقهیی تروریستها‪ ،‬تخلفات در امتداد خط دیورند و ارتقای توامنندیهای دفاعی و امنیتی کشور‬
‫بوده است‪ .‬افزون بر آن‪ ،‬زمینه تفاهم نزدیک بین رهربی افغانستان و اعضای این شورا ایجاد گردیده است‪.‬‬
‫سفر اعضای شورای امنیت در جدی ‪ 65 – 69( 6931‬جنوری ‪ )6162‬به کابل و نشست این شورا به‬
‫سطح وزرای امور خارجه پس از بازگشت هیئت (‪ 63‬جنوری ‪ )6162‬پیرامون امنیت و توسعه افغانستان و‬
‫آسیای مرکزی از جمله بزرگترین رویدادهای کشور ما در چند دهه اخیر بوده است‪ .‬در جریان این‬
‫نشست در کنار بحثهای جالب توسعهیی‪ ،‬رسیدگی به مشکل پناهگاههای تروریستها در پاکستان ‪/‬‬
‫منطقه از جانب تعدادی از اعضای شورای امنیت آشکارا مطرح گردید‪ .‬قابل یادآوری است که این‬
‫منایندگی برای تحقق این دو رویداد برای دو سال کار منوده است‪.‬‬

‫قطعنامه متدید مأموریت یوناما که هر سال تجدید نظر میگردد‪ ،‬با مذاکرات مؤثر جانب افغانستان‬
‫موجزتر گردیده و در چارچوب آن با تالشهای این منایندگی جلسات سهماهه شورای امنیت پیرامون‬
‫افغانستان حفظ گردیده است‪.‬‬
‫با کمیته مبارزه با تروریزم شورای امنیت و اداره اجرایی آن دیدوبازدیدها صورت گرفته که منتج به سفر‬
‫رئیس اداره اجرایی کمیته مبارزه با تروریزم شورای امنیت به کابل و تهیه و تقدیم تعدادی از پیشنهادات‬
‫به جامعه جهانی و جلب حامیتشان در ارتقای توامنندیهای افغانستان در امر مبارزه علیه تروریزم‬
‫گردیده است‪.‬‬
‫در چندین مورد با کمیته تعزیرات شورای امنیت نیز از نزدیک کار صورت گرفته است که تعدادی از آنها‬
‫نتایج مثبت به بار آورده و تعدادی هم هنوز پروسه کاری آن کمیته را طی میمناید‪ .‬در یک مورد‪،‬‬
‫موضع گیری افغانستان باعث شد تا پروسیجر کاری کمیته تغییر مناید‪ .‬رئیس این کمیته مهم‪ ،‬اخیرا ً در‬
‫رأس یک هیئت به کابل سفر منوده و پیرامون تطبیق بهرت رژیم تعزیرات با مقامات عالیرتبه افغانستان‬
‫تبادل نظر منود‪.‬‬

‫افغانستان در مجمع عمومی سازمان‬

‫در سه سال گذشته‪ ،‬افغانستان در سطح بلند در نشستهای مجمع عمومی اشرتاک منوده و در حاشیه آن‬
‫اعضای هیئت در صدها مالقات دوجانبه و چندجانبه و گردهامییها اشرتاک منودهاند‪.‬‬

‫‪81‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫قطعنامه «وضعیت در افغانستان» که هر سال تجدید نظر میگردد‪ ،‬حال موجزتر و مؤثرتر گردیده و بیشتر‬
‫روی عوامل منطقهیی و فرامنطقهیی بحران در کشور ما بحث میکند و دیگر مسأله را یک مشکل داخلی‬
‫منیداند‪.‬‬
‫بر اساس اولویتهای کشور‪ ،‬افغانستان طی سه سال گذشته برای اولین بار در تاریخ عضویتش در ملل‬
‫متحد‪ ،‬دو قطعنامه را مستقالنه طراحی و بعد از رهربی مذاکرات به تصویب مجمع عمومی رسانیده است‪.‬‬
‫در کمیته اول مجمع عمومی موفق به طرح و تعقیب موفقانه قطعنامه «مقابله با تهدید ناشی از مواد‬
‫انفجاری تعبیهشده» گردیده است‪ .‬در کمیته سوم یک قطعنامه جدید را تحت عنوان «روز بیناملللی‬
‫یادآوری و قدردانی از قربانیان تروریزم» طراحی منوده و با حامیت ‪ co-sponsorship‬بیش از ‪35‬‬
‫کشور جهان به تصویب رسانید‪ .‬افغانستان از ایجاد دفرت مبارزه با تروریزم بر اساس قطعنامه مجمع عمومی‬
‫استقبال منوده و روی کیفیت کاری مؤثریت آن تأکید منوده است‪ .‬هدف اساسی این دفرت هامهنگی‬
‫مؤثر بین ‪ 92‬نهاد ملل متحد که در راستای مبارزه علیه تروریزم کار میمنایند‪ ،‬میباشد‪ .‬چندین پاراگراف‬
‫در قطعنامههای مختلف غرض تأمین منافع کشور در مواردی چون تقویت زیرساختها‪ ،‬اتصال منطقهیی‪،‬‬
‫حمل و نقل کالی تجارتی از طریق هوا و توجه به چالشها و نیازمندیهای کشورهای متأثر از منازعه‬
‫پیشکش شده است‪.‬‬

‫برجستگی حضور در نیویارک‬

‫منایندگی دایمی افغانستان در سازمان ملل متحد طی سه سال گذشته دهها محفل و نشستهای جانبی را‬
‫در موارد مختلف دایر منوده است و در صدها محفل و برنامه سهم فعال گرفته است‪ .‬تجلیل از هفتاد و‬
‫دومین سالروز عضویت افغانستان در سازمان ملل متحد به اشرتاک رسمنشی وقت آقای بانکی مون‪،‬‬
‫ضیافت افطاری به سفرای کشورهای عضو سازمان همکاری اسالمی به اشرتاک رسمنشی آقای گوتارس‬
‫و همرسشان و ضیافت شام غذا و موسیقی افغانی در عامرت ملل متحد به مناسبت ختم کمپاین انتخاباتی‬
‫شورای حقوق بش‪ ،‬با رشکت بیش از ‪ 511‬تن از دیپلوماتان کشورهای مختلف و کارمندان سازمان ملل‬
‫متحد‪ ،‬از عمدهترین محافلی بوده است که در مطرح ساخنت و برجستگی حضور افغانستان در حلقات‬
‫مختلف مؤثر بوده است‪.‬‬
‫افغانستان ریاست جلسات مشورتی پیامن جهانی پناهندگان و مهاجران را نیز به عهده داشته است‪.‬‬
‫بر عالوه‪ ،‬در مواقع لزم از دیپلوماسی عامه استفاده صورت گرفته‪ ،‬با ایراد سخرنانیها در مجامع مختلف‪،‬‬
‫انجام مصاحبهها با رسانههای افغانستان‪ ،‬منطقه و جهان و دیدار با گروپهای مختلف محصلین دانشگاهها‬
‫و شاگردان مکاتب‪ ،‬منایش فلم و غیره تحرک چرخهای دیپلوماسی فعال و ابتکاری را حفظ منوده است‪.‬‬

‫‪82‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫اهداف انکشافی پایدار و کمیسیون وضعیت زنان‬

‫افغانستان از جمله ‪ 46‬کشور جهان است که در مجمع عالی سیاسی شورای اقتصادی و اجتامعی ملل‬
‫متحد توانست موفقانه گزارش داوطلبانه ملی خویش را در راستای تطبیق اهداف انکشافی پایدار ارائه‬
‫مناید‪ .‬سهمگیری هیئتهای افغانستان در کمیسیون وضعیت زنان طی سه سال گذشته پررنگتر از گذشته‬
‫بوده است‪.‬‬

‫ریفورم در ملل متحد‬

‫افغانستان برای اولین بار پالیسی خود را در قبال ریفورم شورای امنیت سازمان ملل متحد ترتیب منوده و‬
‫در مذاکرات بینالحکومتی در این مورد سهم فعال گرفته است‪.‬‬

‫پ‪ -‬حامیت از اتباع در خارج از کشور‬

‫بخشی از فعالیتهای عرصه دیپلوماتیک‪ ،‬به حامیت از اتباع در خارج از کشور برمیگردد‪ .‬در این زمینه‬
‫نیز حکومت وحدت ملی دستاوردهای خوبی دارد که میتوان در قسمت خدمات قونسلی‪ ،‬حل مشکالت‬
‫اقامتی‪ ،‬خدمات پاسپورتی‪ ،‬فراهم کردن زمینه بازگشت‪ ،‬زمینهسازی برای تعلیم کودکان مهاجر و جلوگیری‬
‫از اخراج اجباری اشاره کرد‪.‬‬
‫موارد عمده دستاوردها در این عرصه را میتوان به شکل زیر خالصه منود‪:‬‬
‫گشایش سفارت افغانستان در یونان برای حل مشکالت مهاجرین؛‬ ‫‪‬‬
‫تعویض پاسپورتهای دستنویس به ماشینخوان طبق استندرد ‪ ICAO‬در منایندگیهای سیاسی و‬ ‫‪‬‬
‫قونسلی مقیم خارج (کنربا‪ ،‬مسکو‪ ،‬بن‪ ،‬نیویارک‪ ،‬جده‪ ،‬دبی) که بیش از ‪ 961‬هزار جلد صادر شده‬
‫است؛‬
‫ثبت نام اتباع افغان مقیم در کشورهای حوزه خلیج به منظور دریافت تذکره و پاسپورت؛‬ ‫‪‬‬
‫کسب عضویت در شورای حقوق بش سازمان ملل متحد‪ ،‬ترتیب و تنظیم جلسات کمیته رهربی و گروه‬ ‫‪‬‬
‫کاری تخنیکی؛‬
‫گفتوگو با کشورهای اروپایی درباره مهاجرین که در نتیجه وزارت امور مهاجرین و عودتکنندگان‬ ‫‪‬‬
‫بـرای تحت کنرتول درآوردن دیپـورت پناهجویـان از سـوی کشـورهای اروپایـی‪ ،‬سـند «راه مشرتک‬
‫پیشرو» بـا اتحادیـه اروپا‪ ،‬دو اعالمیه جداگانه بـا دولتهـای آملان و فنلنـد و یادداشت تفاهم با‬
‫سـویدن را در اکتوبـر ‪ 6161‬امضا منود‪ .‬در نتیجه این تواقفات‪ ،‬اخـراج اجباری از کشـورهای اروپایـی‬
‫تحـت مدیریـت قرار گرفتـه و به طور منونه در طول سـال ‪ 6161‬تنها ‪ 521‬پناهجوی افغان پس از‬
‫بررسـی کیسهایشـان از کشـورهای اروپایی برگشـت داده شـدهاند؛‬

‫‪86‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫عملیسازی طرحهای جدید خدمات رسیع قونسلی در داخل وزارت امور خارجه و واگذاری آن به‬ ‫‪‬‬
‫بخش خصوصی؛‬
‫ساخت دیتابیسهای آنالین ثبت اتباع افغانستان مقیم کشورهای خلیج‪ ،‬ایران و پاکستان که این پروسه‬ ‫‪‬‬
‫هماکنون تکمیل و به پایان رسیده است‪.‬‬

‫توافقات مهمی نیز با کشور پاکستان صورت پذیرفته که عبارت است از‪:‬‬
‫رفع برخورد سیاسی با پدیده مهاجرت؛‬ ‫‪‬‬
‫جلوگیری از اخراج اجباری افغانها در مقاطع مختلف زمانی؛‬ ‫‪‬‬
‫متدید اقامت ‪ 6.4‬میلیون مهاجر دارای کارت مهاجرت الی پایان سال ‪6163‬؛‬ ‫‪‬‬
‫ثبت و راجسرت حدود ‪ 311‬هزار مهاجر بدون اسناد مهاجرت؛‬ ‫‪‬‬
‫ایجاد رژیم ویزه برای تاجران و رسمایهگذاران‪ ،‬محصالن‪ ،‬مریضان و کسانی که با اتباع پاکستان ازدواج‬ ‫‪‬‬
‫کردهاند‪.‬‬

‫توافقاتی نیز با کشور ایران در خصوص مهاجرین صورت گرفته که قرار ذیل است‪:‬‬
‫متدید کارتهای آمایش ‪ 242‬هزار مهاجر در سالهای ‪ 6939‬الی ‪6931‬؛‬ ‫‪‬‬
‫توافـق اعطـای اسناد هویتی و قانومننـد سـاخنت افغانهـای فاقـد مـدرک هویتی در ایران‪ ،‬که ثبـت و‬ ‫‪‬‬
‫شناسـایی سـه دسـته عمالً صورت گرفته است‪ :‬کسـانی که فرزندشـان شـامل مکتب شـده‪ ،‬عدهای که‬
‫بـا اتباع ایرانـی ازدواج کردهاند‪ ،‬و نیز کسـانی که یکـی از اعضای فامیلشـان مدرک معترب داشـته؛‬
‫شامل شدن حدود ‪ 32‬هزار طفل مهاجر بدون مدرک در مکتبهای ایران عالوه بر ‪ 911‬هزار متعلم‬ ‫‪‬‬
‫افغان دارای مدرک؛‬
‫معاف شدن متعلمین از هزینههای شمولیت در مکاتب؛‬ ‫‪‬‬
‫متدید پاسـپورت و اقامـت ‪ 451‬هزار مهاجر در دو دوره شـشمـاهه و هشـتماهه در سالهای ‪6934‬‬ ‫‪‬‬
‫و ‪.6935‬‬

‫نتیجهگیری‬
‫با توجه به اذعان مناینده سازمان ملل متحد در افغانستان‪ ،‬حکومت وحدت ملی در سیاست خارجی خود‬
‫پیشفت های خوبی داشته است‪ .‬او در گزارشی که به شورای امنیت ملل متحد فرستاده‪ ،‬این موضوع را‬
‫بیان کرده است‪.‬‬
‫حکومت وحدت ملی در کنار این که تالشهای فراوانی انجام داده تا مراکز اصلی آموزش تروریستان‬
‫در منطقه را به جهان معرفی کند؛ در امر مبارزه با فساد و حکومتداری خوب نیز دستاوردهایش را به‬

‫‪87‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫جامعه جهانی در کنفرانسهای وارسا‪ ،‬لندن و بروکسل ارائه کرده و توانست برای چندین سال دیگر‬
‫اعتامد جامعه جهانی را جلب و کمکهای آن را جذب کند‪.‬‬
‫اکنون افغانستان در امر مبارزه با تروریزم تنها نیست؛ عالوه بر آن که کشورهای منطقه از سیاست‬
‫اقتصادمحور افغانستان در امر تأمین امنیت استقبال کردهاند‪ ،‬کشورهای عضو ناتو نیز همگام با اسرتاتیژی‬
‫نو امریکا‪ ،‬رسچشمه تروریزم را درک منوده و بر لزوم برخورد جدی با متویلکنندگان تروریزم واقف‬
‫شدهاند‪ .‬کشورهای اسالمی نیز حامیت خود را از افغانستان اعالم کرده و در محکومیت جنگ افغانستان‪،‬‬
‫همگام شدهاند که نظیر آن را میتوان در رویکرد عربستان سعودی در خصوص طالبان پیدا کرد‪.‬‬
‫در بعد منطقهیی‪ ،‬موقعیت جغرافیایی افغانستان در ایجاد فرصتها و چالشها برای افغانستان و منطقه‪،‬‬
‫نقش بهسزایی داشته است‪ .‬با توجه به اینکه توسعه اقتصادی‪ ،‬ثبات سیاسی‪ -‬امنیتی افغانستان و کشورهای‬
‫منطقه وابسته به هم میباشند‪ ،‬برنامههای درست و سیستامتیک منطقهیی میتواند فرصتآفرین باشد‪.‬‬
‫افغانستان برای عبور از وضعیت موجود و رسیدن به امنیت و رفاه اقتصادی و اجتامعی در دورهی‬
‫حکومت وحدت ملی بیش از پیش به گسرتش روابط با کشورهای منطقه پرداخته و در سازمانهای‬
‫منطقهیی نیز نقش فعالی را ایفا منوده است‪.‬‬
‫سفرهای رئیسجمهور به کشورهای منطقه بهمنظور تثبیت جایگاه افغانستان از نظر جیواکانومیک و‬
‫جیوپولیتیک مثمر مثر بوده و از این گذرگاه قراردادهای متعددی با کشورهای مختلفی به امضا رسیده‬
‫است‪ .‬در حال حارض افغانستان به پیشفتهای خوبی در استخراج معدن‪ ،‬نفت و گاز‪ ،‬سهمگیری در‬
‫پروژههای ساختامنی‪ ،‬احداث خطآهن‪ ،‬ساخت جاده و بندهای آبی از رهگذر همکاریهای منطقهیی‬
‫دست یافته است‪.‬‬
‫بر عالوه این‪ ،‬افغانستان با عضویت و یا سهمگیری بیشتر در سازمانهای منطقه‪ ،‬توانسته از تنشهای‬
‫منطقهیی تا حدودی بکاهد و تهدیدها را به فرصت تبدیل کند‪.‬‬

‫‪88‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫بخش دوم‪ :‬انکشاف اقتصادی‬

‫چکیده‬
‫علیرغم اینکه دشمنان افغانستان در تالش بود که طی سه سال گذشته‪ ،‬حکومت را مجبور کند تا رویکرد‬
‫امنیتی محض انتخاب کرده و مرصوف مسایل امنیتی شود؛ اما حکومت در موازات رسیدگی به مسایل‬
‫امنیتی؛ اقتصاد و بهبود وضعیت معیشتی را نیز در اولویت خویش قرار داد‪.‬‬
‫رشد اقتصادی افغانستان و رسیدن به خودکفایی در ابعاد مختلف از اولویتهای کاری حکومت طی سه‬
‫سال گذشته به حساب میرفت و نیز در سالهای پیش رو‪ ،‬فعالنه پیگیری خواهد شد‪ .‬با وجود مشکالت‬
‫و چالشهای متعدد‪ ،‬حکومت افغانستان طی سه سال گذشته به دستاوردهای قابل مالحظهای در عرصه‬
‫اقتصاد دست یافت و با ایجاد و توسعه زیربناها‪ ،‬انتظار میرود که در میانمدت و درازمدت به رشد قابل‬
‫مالحظه اقتصادی دست یابد‪.‬‬
‫در سه سال گذشته‪ ،‬سنگ بنای محکمی در این حوزه گذاشته شده که به توسعه و ثبات اقتصادی کشور‬
‫منجر خواهد شد‪.‬‬
‫عالوه بر کارهای زیربنایی و اساسی توسط حکومت در سه سال گذشته‪ ،‬شاهد دستاوردهای کالنی‬
‫بودهایم‪ .‬البته کندی رشد اقتصاد کشور به دلیل کاهش میزان بارندگی‪ ،‬افزایش آفات زراعتی و تشدید‬
‫جنگ همچنان مشاهده میشد؛ ولی در کل‪ ،‬افغانستان در سکتور اقتصاد شاهد رشد ‪ 6.1‬درصدی در‬
‫سال ‪ 6931‬بود و پیشبینی میشود که میزان رشد اقتصادی کشور در سال ‪ 6933‬به ‪ 9.3‬الی ‪ 5.3‬درصد‬
‫برسد‪.‬‬
‫از طرف دیگر‪ ،‬حکومت موفق شد‪ ،‬نرخ تورم را تا حد امکان کنرتول کند (‪ 9.3‬درصد در سال ‪ )6931‬و‬
‫در بخش عواید مالی نیز دستاوردهای ماندگاری را رقم بزند (‪ 613‬میلیارد افغانی در سال ‪ .)6931‬در‬
‫بخش فراهمسازی فضای کسب و کار‪ ،‬افغانستان در سال ‪ 6163‬از جمله در صدور جواز کار از میان‬
‫‪ 631‬کشور‪ ،‬مقام چهل و چهارم را گرفته و در فراهمسازی قرضههای تجارتی‪ ،‬جایگاه یکصد و یکم را‬
‫به دست آورده است‪.‬‬

‫‪89‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫در بخش جلب حامیتهای مالی کشورها نیز افغانستان موفق شد که تعهدات مالی را به ارزش بیش از‬
‫‪ 91‬میلیارد دالر تا سال ‪ 6161‬دریافت کند‪ .‬قرار است بیش از نیم این مبلغ از طریق بودجه ملی به مرصف‬
‫برسد‪.‬‬
‫سهم سکتور خدمات در تولید ناخالص داخلی ‪ 6.4‬درصد در سال گذشته بوده است و همچنین‪ ،‬طبق‬
‫گزارش بانک جهانی‪ ،‬سهم سکتور صنعت نیز ‪ 4.5‬درصد طی دو سال گذشته خوانده شده است‪ .‬قابل‬
‫ذکر است که طی سه سال اخیر حدود ‪ 6.1‬میلیارد دالر رسمایهگذاری در بخشهای مختلف جذب شده‬
‫است‪.‬‬
‫در سال ‪ 6931‬شاهد رشد ‪ 63.3‬درصد (به پیامنه ‪ 324‬میلیون دالر) در صادرات بودیم‪ .‬صادرات افغانستان‬
‫طی سه سال گذشته‪ ،‬همواره رو به رشد بوده است و به صورت کلی در این سالها میزان رشد صادرات‬
‫کشور ‪ 93‬درصد افزایش داشته است‪.‬‬
‫در سکتور زراعت‪ ،‬علیرغم تأثیرات کمبود باران‪ ،‬میزان غالت کاهش یافت؛ اما در بخشی از موارد‪ ،‬از‬
‫جمله زعفران‪ ،‬پنبه‪ ،‬میوهجات‪ ،‬سویابین‪ ،‬عسل‪ ،‬پرورش ماهی و مرغ و‪ ...‬رشد چند برابری داشته است‪.‬‬
‫در بخش مدیریت آب و انرژی‪ ،‬نیز دستاوردهای کالنی مانند افتتاح بند سلام و آغاز به کار چند پروژه‬
‫مهم بندسازی‪ ،‬قابل ذکر است و نیز حکومت موفق شد تا در این بخش نزدیک به یک میلیارد دالر‬
‫رسمایهگذاری خصوصی را جذب مناید‪.‬‬
‫رشد سکتور مخابرات و تکنالوژی معلوماتی طی سه سال گذشته‪ ،‬افغانستان را در عرصه ارائه خدمات در‬
‫این بخش پیشتاز ساخته و طی این سه سال‪ ،‬ارائه خدمات انرتنتی از ‪ 63‬درصد به ‪ 56‬درصد رسیده است‬
‫و طبق برنامهها‪ ،‬افغانستان بهزودی نقطه ثقل اتصالت معلوماتی در منطقه خواهد شد‪.‬‬
‫در بخش ترانزیت و ترانسپورت نیز کارهای بنیادی انجام یافته که افتتاح خطآهن آقینه – آتامراد‪ ،‬تاپی‪،‬‬
‫کاسا‪ 6111‬و‪ ...‬منونههایی از این موفقیتها است‪.‬‬

‫الف – سیاستهای مالی و پولی‬

‫حکومت وحدت ملی در رشایط اقتصادی آغاز به کار کرد که خزانهی کشور از منابع مالی‪ ،‬تهی و رکود‬
‫اقتصادی بر فضای کشور حاکم شده بود‪ .‬میلیاردها دالر از افغانستان بیرون کشیده شد و فضای‬
‫بیاعتامدی و بدبینی نسبت به آینده به شکل گسرتدهای وجود داشت‪ .‬رشد اقتصادی افغانستان در‬
‫پایینترین حد خود در چهارده سال گذشته رسیده و فضای کسب و کار به شدت صدمه خورده بود‪.‬‬
‫با وجود مشکالت و چالشهای متعدد از جمله تشدید و توسعه جنگ تحمیلی به منظور سقوط دوباره‬
‫افغانستان پس از خروج نیروهای بیناملللی و ترویج بیاعتامدی جهت فرار مردم و رسمایه از افغانستان‬

‫‪91‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫از طریق جنگ تبلیغاتی و روانی‪ ،‬حکومت تالش کرد تا با روی دست گرفنت مجموعه اقدامات تشویقی‪،‬‬
‫حامیتی و تسهیالتی در راستای بهبود وضعیت اقتصادی گامهای اجرایی را بردارد که حاصل آن‬
‫برگرداندن رشد اقتصادی کشور‪ ،‬افزایش جذب رسمایهگذاری در سکتورهای گوناگون و رونق ترانزیت‬
‫و صادرات میباشند‪.‬‬

‫‪ -3‬برگرداندن رشد اقتصادی کشور‬

‫اقتصاد افغانستان در سال ‪ 6939‬به دلیل کاهش کمکهای خارجی و تولید ناخالص داخلی با مشکالت‬
‫جدی روبهرو شد که تأثیرات آن در سالهای ‪ 6934‬و ‪ 6935‬نیز محسوس بود‪ .‬طبق آمار بانک جهانی‪،‬‬
‫رشد تولید ناخالص داخلی در سال ‪ 6.3 ،6169‬درصد و در سال ‪ 6.9 ،6164‬درصد و در سال ‪،6165‬‬
‫‪ 1.2‬درصد محاسبه شده است که دلیل آن‪ ،‬طولنی شدن روند انتقال سیاسی‪ ،‬افزایش فشار جنگ‪ ،‬عدم‬
‫توجه به رسمایهگذاری در سکتورهای زیربنایی کشور طی یک دهه گذشته‪ ،‬قطع هزینههای واحدهای‬
‫بازسازی ولیتی که بودجههای هنگفت انکشافی را در ‪ 94‬ولیت کشور به مرصف میرساند و از همه‬
‫مهمتر‪ ،‬کاهش ‪ 64.6‬درصدی محصولت زراعتی به دلیل کاهش بارندگی و آفات طبیعی بود‪.‬‬
‫همچنین طبق آمار بانک جهانی مجموع کمکهای بالعوض‪ ،‬به شمول کمکهای نظامی و ملکی و‬
‫کمکهای شامل بودجه و خارج بودجه‪ ،‬از اوسط تخمینی ‪ 66.5‬میلیارد دالر میان سالهای ‪ 6113‬و‬
‫‪ 6166‬به حدود ‪ 2.2‬میلیارد دالر در سال ‪ 6165‬کاهش یافت؛ اما تالشهای هدفمندانه حکومت باعث‬
‫برگشت فضای اعتامد شده که در سال گذشته‪ ،‬نتایج خود را بر اقتصاد کالن کشور نشان داد‪ .‬افتتاح بند‬
‫سلام‪ ،‬افتتاح بندر چابهار‪ ،‬خط لوله انتقال گاز تاپی‪ ،‬خطآهن بندر آقینه و‪ ...‬سبب دمیده شدن تحرک‬
‫بنیادی در شاهرگهای اقتصاد کشور شده است‪.‬‬
‫در سال ‪ ،6161‬رشد اقتصادی افغانستان با وجود تداوم کاهش در محصولت زراعتی به ‪ 6.6‬درصد و در‬
‫سال ‪ 6163‬به ‪ 6.1‬درصد رسید‪ .‬پیشبینی میشود که این میزان در سال ‪ 6162‬به ‪ 9‬و نیز به ‪ 9.4‬و‬
‫‪ 9.3‬درصد در سالهای ‪ 6163‬و ‪ 6161‬برسد که نشان خوبی از تحرک اقتصادی در کشور است‪ .‬علت‬
‫اصلی رشد اقتصادی‪ ،‬تولید ناخالص داخلی در سالهای آتی‪ ،‬رشد تولیدات زراعتی‪ ،‬خدمات و سکتور‬
‫صنعت ارزیابی میشود‪.‬‬

‫‪90‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫رشد اقتصادی ساالنه‬

‫‪9%‬‬

‫‪6%‬‬

‫‪6%‬‬

‫‪1%‬‬
‫‪6934‬‬ ‫‪6935‬‬ ‫‪6931‬‬
‫رشد اقتصادی سالنه به درصد‬ ‫‪1.2%‬‬ ‫‪6.6%‬‬ ‫‪6.1%‬‬

‫منودار ‪ -6‬مقایسه رشد اقتصادی در سه سال اخیر‬

‫پیشبینی رشد اقتصادی ساالنه‬

‫‪4%‬‬ ‫‪61‬‬
‫‪65‬‬
‫‪64‬‬
‫‪9%‬‬
‫میلیارد دالر‬

‫‪69‬‬
‫‪66‬‬
‫‪6%‬‬
‫‪66‬‬
‫‪61‬‬
‫‪6%‬‬ ‫‪63‬‬
‫‪6933‬‬ ‫‪6932‬‬ ‫‪6933‬‬
‫رشد اقتصادی سالنه به درصد‬ ‫‪9.1%‬‬ ‫‪9.4%‬‬ ‫‪9.3%‬‬
‫تولید ناخالص داخلی به میلیارد دالر‬ ‫‪66.2‬‬ ‫‪69.1‬‬ ‫‪65.1‬‬

‫منودار ‪ -6‬پیشبینی رشد اقتصادی طی سه سال آینده‬

‫البته به موازات ایجاد تحرک اساسی در رشد اقتصادی‪ ،‬میزان فقر در کشور طی سه سال گذشته با تغییر‬
‫اندک‪ ،‬رشد تصاعدی داشته که مهمترین دلیل آن‪ ،‬رشد ‪ 9‬درصد میزان نفوس کشور و ورود حدود‬

‫‪91‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫‪ 411‬هزار نفر در سال به بازار کار است که بالتر از میزان رشد اقتصادی میباشد و همچنین کاهش‬
‫محصولت زراعتی و کمکهای خارجی نیز از علتهای آن است‪.‬‬

‫‪ -1‬کنرتول تورم و خروج از رکود اقتصادی‬

‫یکی از موفقیتهای اقتصادی حکومت‪ ،‬حفظ ثبات اقتصادی و نگهداری نرخ تورم به میزان تکرقمی‬
‫(زیر‪ 61‬درصد) میباشد چنانکه در سال ‪ 6931‬میزان تورم ‪ 9.3‬درصد اعالم شد‪.‬‬
‫هرچند به دلیلی چون کاهش ارزش پول افغانی در برابر دالر و همچنین عوامل غیراقتصادی‪ ،‬طی سه‬
‫سال گذشته‪ ،‬میزان تورم از ‪ -6.5‬در سال ‪ 6934‬به ‪ 4.3‬درصد در سال ‪ 6935‬و ‪ 9.3‬درصد در سال ‪6931‬‬
‫رسید؛ ولی طبق برنامهها و فعالیتهای در نظر گرفته شده‪ ،‬در سالهای آینده این روند سیر نزولی خواهد‬
‫داشت‪.‬‬

‫نرخ تورم‬
‫‪1%‬‬
‫‪5%‬‬
‫‪4%‬‬
‫‪9%‬‬
‫‪6%‬‬
‫‪6%‬‬
‫‪1%‬‬
‫‪-6%‬‬
‫‪-6%‬‬
‫‪6934‬‬ ‫‪6935‬‬ ‫‪6931‬‬
‫نرخ تورم‬ ‫‪-6.5%‬‬ ‫‪4.3%‬‬ ‫‪9.3%‬‬

‫منودار ‪ - 9‬مقایسه نرخ تورم افغانستان در سه سال اخیر‬

‫در کل‪ ،‬در یک ارزیابی کوتاه میتوان دریافت که سیاست پولی و ارزی حکومت در یک سال گذشته‬
‫و حتی در سالهای پیش از آن در تأمین اهداف تعیینشده با توفیق همراه بوده است‪ .‬شاهد این مدعا‪،‬‬
‫استقرار و حفظ ثبات قیمتها و ثبات پولی کشور در چند سال گذشته میباشد‪ .‬به استثنای یک دوره‬
‫کوتاه در سال ‪ ،6934‬طی بیش از یک دهه گذشته‪ ،‬افغانستان کمرتین نوسانات در ارزش پول ملی و‬
‫کمرتین تغییرات در سطح عمومی قیمتها یا تورم را داشته است‪ .‬از همین رو‪ ،‬نهادهای معترب مالی جهان‬
‫به شمول صندوق بیناملللی پول به کرات عملکرد سیاستهای ارزی حکومت در تأمین اهداف‬
‫تعیینشده را مورد تأیید و متجید قرار دادهاند‪.‬‬

‫‪91‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫‪ -1‬اصالحات مالی و افزایش عواید داخلی‬

‫افغانستان طبق سیاستهای مالی به طرف افزایش جمعآوری عواید داخلی خود در حرکت میباشد که‬
‫از منابع مختلف‪ ،‬چون مالیات ثابت‪ ،‬مالیات بر عواید‪ ،‬مالیات بر داراییها‪ ،‬مالیات بر فروشات و‪ ...‬تأمین‬
‫میگردد‪.‬‬
‫خوشبختانه طی سه سال اخیر‪ ،‬عواید افغانستان به شکل بیسابقهای رو به افزایش است و حتی طی سه‬
‫سال‪ ،‬مقدار عواید جمعآوریشده با درصدی قابل مالحظهای افزایش‪ ،‬از هدف تعیینشده‪ ،‬همواره فراتر‬
‫رفته است‪.‬‬
‫طبق گزارشهای وزارت مالیه کشور‪ ،‬با وجود اینکه در سال ‪ 6939‬میزان عواید داخلی افغانستان نسبت‬
‫به هدف تعیینشده کاهش داشت‪ ،‬ولی در سال ‪ 6934‬جمعا ً ‪ 666.2‬میلیارد افغانی از منابع مختلف‬
‫جمعآوری گردید که ‪ 3‬درصد بیشتر از هدف تعیینشده بود‪ .‬این میزان در سال ‪ ،6935‬به ‪ 615‬میلیارد‬
‫افغانی رسید و در سال مالی ‪( 6931‬که هدف تعیینشده ‪ 656‬میلیارد بود) به بیش از ‪ 613‬میلیارد افغانی‬
‫رسید‪.‬‬

‫عواید ساالنه‬

‫‪611‬‬
‫‪651‬‬
‫‪611‬‬
‫‪51‬‬
‫‪1‬‬
‫‪6934‬‬ ‫‪6935‬‬ ‫‪6931‬‬
‫عواید سالنه به میلیارد افغانی‬ ‫‪666‬‬ ‫‪615‬‬ ‫‪613‬‬

‫منودار ‪ -4‬مقایسه عواید سالنه حکومت در سه سال اخیر به افغانی‬

‫مهمترین عوامل بلند رفنت عواید در طی سه سال اخیر را میتوان در‪:‬‬

‫افزایش منابع عایداتی جدید و تطبیق و نظارت بر اصالحات گسرتده در منابع عایداتی‬ ‫‪‬‬
‫حکومت؛‬
‫اصالحات در بخشهای اداری و مالی؛‬ ‫‪‬‬
‫مبارزه قاطع و پیگیر با پدیده فساد اداری و کاهش آن؛‬ ‫‪‬‬

‫‪91‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫و محقق ساخنت ساختار اداری الکرتونیک و ترسیع پروسههای اداری در نتیجهی نصب‬ ‫‪‬‬
‫سیستمهای جامع الکرتونیکی‪ ،‬برشمرد‪.‬‬

‫البته در افزایش منابع داخلی‪ ،‬حکومت همواره کوشیده است که منابعی را برای درآمد خویش مد نظر‬
‫قرار دهد که به افراد فقیر و کمدرآمد‪ ،‬آسیب وارد نکند؛ بیشتر این منابع‪ ،‬لوازم تزیینی و لوکس‪ ،‬مواد‬
‫سوختی‪ ،‬مخابرات و‪ ...‬بوده است‪.‬‬

‫‪ -3‬فراهمسازی فضای مناسب تجارت و رسمایهگذاری‬

‫راه حل اساسی مشکالت اقتصادی کشور‪ ،‬فراهم کردن فضای مناسب برای جلب رسمایهگذاریهای‬
‫داخلی و خارجی و همچنین حامیت از تولیدات داخلی است که میتواند زمینه اشتغال پایدار و رونق‬
‫اقتصادی را به دنبال داشته باشد‪.‬‬
‫البته قابل ذکر است که ایجاد فضای مناسب برای تجارت و کار در کشورهای جنگزده‪ ،‬کار سادهای‬
‫نیست‪ .‬جنگ تأثیرات حاد را روی سکتور دولتی و خصوصی بر جا میگذارد‪ .‬منابع انسانی به اثر‬
‫خشونتها و مهاجرتها تقلیل مییابد؛ زیرساختها و نهادها ویران میشوند و باآلخره‪ ،‬دسرتسی به‬
‫قرضهها مشکل میگردد‪.‬‬
‫حکومت افغانستان با درک اهمیت ایجاد محیط مناسب رسمایهگذاری برای رشد اقتصادی‪ ،‬رشد سکتور‬
‫خصوصی را در صدر برنامههای ملی دارای اولویت قرار داد و طرح مشارکت عامه – خصوصی را طی‬
‫کنفرانس بروکسل (اکتوبر سال ‪ )۳۳۵۱‬به جامعه جهانی معرفی منود‪ .‬در حال حارض‪ ،‬ابتکارات مهمی در‬
‫راستای بهبود فضای مقررات مربوط به اجرای تجارت‪ ،‬صورت گرفته است‪.‬‬
‫اصالحات در مقررات مربوط به تجارت و رسمایهگذاری کمک میکند که یک محیط مطلوب برای‬
‫رشد سکتور خصوصی و جلب رسمایهگذاریهای مستقیم به وجود آید‪ .‬این اصالحات به شکلدهی‬
‫بازار تجارت ملکیت‪ ،‬سادهسازی پروسههای صدور جواز تجارت رسمی و رسانجام به تقویت‪ ،‬مؤثریت‬
‫و شفافیت پروسههای دریافت مجوز ساختامن و اخذ انرژی برق‪ ،‬میانجامد‪.‬‬
‫طی چند سال اخیر‪ ،‬حکومت افغانستان اصالحات مقرراتی را در پنج ساحه که موضوع «تحقیق انجام‬
‫تجارت» نیز میباشد‪ ،‬تطبیق منوده است‪ .‬این ساحات شامل «آغاز تجارت» (صدور جواز کار) است که‬
‫بر اساس آن‪ ،‬افغانستان در ردهبندی جهانی سال ‪ ۳۳۵۲‬تحقیق انجام تجارت میان ‪ ۵۳۳‬کشور جایگاه‬
‫چهل و دوم را کسب کرد‪.‬‬

‫‪92‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫ساحه دیگری که حکومت افغانستان در آن اصالحات را تطبیق منوده‪« ،‬پروسه اخذ قرضه» است که طبق‬
‫آن افغانستان در ردهبندی جهانی سال ‪« ۳۳۵۲‬تحقیق انجام تجارت» میان ‪ ۵۳۳‬کشور در مقام یکصدویکم‬
‫قرار گرفته است‪.‬‬
‫حکومت برای محقق کردن این مهم‪ ،‬تالشهای مضاعفی را در سه سال گذشته انجام داده است‪ .‬از جمله‬
‫«شورای عالی اقتصاد» که به هدف ایجاد تسهیالت و عرضه خدمات به سکتور اقتصادی ایجاد شده‬
‫است‪ ،‬طی سه سال گذشته‪ ،‬در بخشهای زیر خدمات ارزندهای را فراهم کرده است‪:‬‬
‫ایجاد مرکز واحد ثبت و صدور جوازهای تجارتی و رسمایهگذاری در چوکات وزارت تجارت و صنایع؛‬ ‫‪‬‬
‫افزایش میعاد جوازهای تجارتی و رسمایهگذاری از یک سال به سه سال و کاهش پروسه اخذ جواز؛‬ ‫‪‬‬
‫و اولویتبندی شش شاخص تجارت‪ ،‬توسط شورای عالی اقتصاد و تأیید آنها برای سال ‪( ۳۳۵۲‬رشوع‬ ‫‪‬‬
‫کسب و کار؛ پرداخت مالیات؛ قرضههای بانکی؛ دسرتسی به برق؛ حل و فصل ورشکستگی و تجارت‬
‫بیرون مرزی)‪.‬‬

‫تصویر ‪ - 91‬پس از سالها حکومت وحدت ملی توانست عضویت افغانستان در سازمان تجارت جهانی را تحقق بخشد‬

‫افغانستان در راستای اهدافش‪ ،‬موفق شد در سال ‪ 6165‬رسامً عضویت سازمان تجارت جهانی را به دست‬
‫آورد‪ .‬عضویت افغانستان در این سازمان باعث میشود که کشور ما به تسهیل در ترانزیت اموال تجارتی‪،‬‬
‫حل منازعات تجارتی و دسرتسی به بازارهای جهانی دست یابد و از سوی دیگر‪ ،‬رسمایهگذاری خارجی‬
‫را در افغانستان بهبود بخشد‪ .‬تاکنون ‪ 63‬سند تقنینی جهت همسانسازی با مقتضیات این سازمان توشیح‬

‫‪96‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫شده و تعدیل لزم در قانون استندرد وارد گردیده است‪ .‬در کنار اینها‪ ،‬بازگشایی بندر چابهار‪ ،‬امضای‬
‫موافقتنامه راه لجورد‪ ،‬افتتاح خطآهن آقینه ‪ -‬آتامراد و بهرهبرداری از دهلیزهای هوایی با هند‪ ،‬سبب‬
‫دسرتسی تجار ما به راههای جدید ترانزیتی شده و موافقتنامههایی که اخیرا ً با کشورهای ترکمنستان و‬
‫ازبکستان به امضا رسیدند‪ ،‬کاهش مصارف‪ ،‬زمان و مشکالت تجارتی و ترانزیتی را رقم خواهد زد‪.‬‬

‫‪ -1‬خصوصیسازی و حامیت از تولیدات داخلی‬

‫خصوصیسازی و تطبیق مودل مشارکت عامه – خصوصی از دیگر اولویتها و برنامههای اقتصادی‬
‫حکومت در سه سال اخیر به حساب میرود که در این راستا‪ ،‬فعالیتها و تالشهای بیوقفهای را انجام‬
‫داده و دستاوردهای خوبی نیز در بر داشته است‪:‬‬
‫تصویب طرح طرزالعمل تعرفه حامیوی صنایع داخلی به منظور کاهش در تعرفههای مواد خام‬ ‫‪‬‬
‫فابریکات تولیدی؛‬
‫تأیید طرح ایجاد چارچوب مشارکت عامه و خصوصی توسط شورای عالی اقتصاد؛‬ ‫‪‬‬
‫توشیح و نافذ شدن قانون مشارکت عامه و خصوصی؛‬ ‫‪‬‬
‫در نظر گرفته شدن ‪ ۳۱‬درصد ترجیحات برای تولیدات داخلی در تدارکات؛‬ ‫‪‬‬
‫منظورشدن پالن شاخصهای تجارت در کابینه؛‬ ‫‪‬‬
‫تصویب قانون حامیت از رسمایهگذاری؛‬ ‫‪‬‬
‫و تصویب قانون حفاظت از صنایع داخلی‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫تصویر ‪ - 96‬رسمایهگذاریهای خصوصی به سمت فابریکهسازی هدایت داده شده است ‪ /‬افتتاح فابریکه ذوب آهن خان استیل‬

‫‪97‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫موارد فوق از اقدامات درخور توجهی است که سبب رشد صنعت در سه سال اخیر شده است‪ .‬طبق‬
‫گزارش بانک جهانی‪ ،‬سکتور صنایع در جریان سال ‪ 6934‬توسعه یافته‪ ،‬طوری که سهم این سکتور در‬
‫تولید ناخالص داخلی از ‪ 6.4‬درصد در سال ‪ 6939‬به ‪ 4.5‬درصد در سال ‪ 6935‬بلند رفته است‪.‬‬

‫‪ -1‬جلب و جذب مساعدتهای بیناملللی‬

‫محدودیت در تأمین بودجه و مصارف از منابع عایداتی داخلی‪ ،‬حکومت را ناگزیر به تداوم دریافت‬
‫حامیتهای مالی از منابع مختلف جامعه بیناملللی‪ ،‬مخصوصا ً کشورهای توسعهیافته ساخته است‪ .‬در‬
‫حال حارض بیش از نیم بودجه دولت از مساعدتهای مالی بیناملللی تأمین میگردد‪.‬‬
‫تدوین پالیسیهای مناسب‪ ،‬انجام اقدامات مقتضی و مورد نیاز جهت دریافت کمکهای خارجی‪ ،‬از‬
‫جمله اصالحات مالی و اداری و سیاست مناسب خارجی‪ ،‬سبب شد که حکومت بتواند حامیتهای‬
‫وسیع مالی جامعه بیناملللی را جذب مناید‪.‬‬

‫تصویر ‪ - 96‬تعهدات مالی جذبشده در کنفرانس بروکسل از دستاوردهای عمده حکومت وحدت ملی است‬

‫در دو کنفرانس وارسا و بروکسل‪ ،‬حکومت توانست حدود سی میلیارد دالر مساعدتهای مالی جامعه‬
‫جهانی را به دست آورد؛ سالنه حدود ‪ 5‬میلیارد دالر تا ‪ 6161‬در نتیجه کنفرانس وارسا و تعهد مبلغ‬
‫‪ 65.614‬میلیارد دالر دیگر تا سال ‪ 6161‬در کنفرانس بروکسل‪ .‬جزئیات برخی از این کمکها شامل موارد‬
‫زیر است‪:‬‬
‫تعهد مالی ‪ 6.623‬میلیارد دالری (‪ )6163 – ۳۳۵۲‬بانک انکشاف آسیایی و صندوق وجهی زیربنایی‬ ‫‪‬‬
‫افغانستان که برای متویل پروژههای انکشافی (سکتور ترانسپورت ‪ ۳۳۳‬میلیون دالر‪ ،‬سکتور انرژی‬
‫‪ ۱۱۳.۲۱‬میلیون دالر‪ ،‬سکتور زراعت و منابع طبیعی ‪ ۳۳۳‬میلیون دالر) به مرصف خواهد رسید که شامل‬

‫‪98‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫متویل پروژههای مهم ملی‪ ،‬چون دهلیز جدید سالنگ‪ ،‬پروژه دریای پنجآمو‪ ،‬پروژه دریای هلمند‪،‬‬
‫پروژه لین انتقال برق ‪ ۱۳۳‬کیلوولت شربغان الی دشت الوان و تورغندی الی قندهار میگردد؛‬
‫تعهد مالی اتحادیه اروپا به مبلغ ‪ 6.4‬میلیارد یورو (‪ )6۳۳۳ – ۳۳۵۳‬که در سکتورهای زراعت و انکشاف‬ ‫‪‬‬
‫دهات‪ ،‬صحت‪ ،‬حاکمیت قانون‪ ،‬پولیس و حکومتداری دموکراتیک به مرصف خواهد رسید؛‬
‫تعهد مالی مبلغ ‪ ۱۳۲‬میلیون دالری بانک جهانی برای سالهای ‪ 6۳۵۲ – ۳۳۵۱‬که این کمک بالعوض‪،‬‬ ‫‪‬‬
‫در سکتور حکومتداری خوب‪ ،‬زیربنای فزیکی و انکشاف شهری از طریق بودجه ملی به مرصف‬
‫میرسد؛‬
‫تعهد مالی ‪ 6.2‬میلیارد دالری صندوق امانتی بازسازی افغانستان )‪ )۳۳۵۲ – ۳۳۵۱( (ARTF‬که عالوه بر‬ ‫‪‬‬
‫متویل کرس بودجه عادی‪ ،‬تعداد زیادی از پروژههای انکشافی را در سکتورهای حکومتداری‪ ،‬زراعت‪،‬‬
‫انکشاف دهات‪ ،‬زیربنای فزیکی و سکتور اجتامعی‪ ،‬به خصوص صحت و معارف متویل میمناید؛‬
‫امضای موافقتنامه ‪ 211‬میلیون دالری کمک ‪ USAID‬برای افغانستان طی سال ‪ ۳۳۵۱‬که در‬ ‫‪‬‬
‫سکتورهای حکومتداری خوب‪ ،‬حامیت سکتور خصوصی‪ ،‬خدمات صحی‪ ،‬معارف و تحصیالت‬
‫عالی به مرصف خواهد رسید؛‬
‫کمک ‪ 351‬میلیون دالری از بانک جهانی (‪)۳۳۳۳ – ۳۳۵۲‬؛‬ ‫‪‬‬
‫کمک ‪ 253‬میلیون دالری از بانک انکشاف آسیایی (‪)۳۳۳۳ – ۳۳۵۲‬؛‬ ‫‪‬‬
‫کمک ‪ 21‬میلیون دالری از بانک جهانی و اداره همکاریهای امریکا در بخش تجهیز‪ ،‬انکشاف و‬ ‫‪‬‬
‫تقویت گمرکات؛‬
‫کمک ‪ 491‬میلیون یورو بالعوض جرمنی در سال ‪6161‬؛‬ ‫‪‬‬
‫امضای موافقتنامه کمک ‪ 665‬میلیون یورو‪ ،‬جهت بلند بردن ظرفیتهای حکومت در سال ‪۳۳۵۱‬؛‬ ‫‪‬‬
‫امضای موافقتنامه کمک ‪ 613‬میلیون یورو برای کمک به اصالحات پولیس در سال ‪۳۳۵۱‬؛‬ ‫‪‬‬
‫امضای موافقتنامه کمک ‪ 49‬میلیون یورو برای پروژه صحت عامه در سال ‪۳۳۵۱‬؛‬ ‫‪‬‬
‫و دریافت کمک ‪ 451‬میلیون دالری از کمکهای کشور هند در ساخت و ساز مسکن‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫ب – زراعت و مالداری‬
‫زراعت‪ ،‬برجستهترین ارقام تشکیلدهنده تولید ناخالص داخلی کشور را دارد (حدود ‪ 69‬درصد در سال‬
‫‪ )6935‬که متأسفانه به دلیل کاهش بارندگی و آفات طبیعی دو سال پی هم‪ ،‬میزان تولید محصولت‬
‫زراعتی در حدود ‪ -64.6‬درصد تقلیل یافت و این وضعیت بر رشد اقتصادی کشور در سالهای ‪،6934‬‬
‫‪ 6935‬و حتی سال جاری تأثیر منفی بر جا گذاشت‪.‬‬

‫‪99‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫طبق آمارهای موجود‪ ،‬سکتور زراعت و مالداری ‪ 44‬درصد نیروی کار را جذب کرده و ‪ 11‬درصد‬
‫خانوادهها از این طریق امرار معیشت میکنند‪ .‬زراعت دارای ارتباطات وسیع با سایر بخشهای اقتصادی‬
‫میباشد؛ طوری که ‪ 31‬درصد صنایع تولیدی بر محصولت زراعتی وابسته است‪ .‬در صورتی که مولدیت‬
‫زراعتی افزایش یابد و زمینهای زیر کشت وسعت داده شوند‪ ،‬زراعت میتواند حدود ‪ 6.6‬درصد رشد‬
‫اقتصادی سالنه و ایجاد ‪ 6.6‬میلیون شغل جدید را طی یک دهه آینده به بار آورد‪ .‬بر اساس برآوردها‪،‬‬
‫احیای مجدد زیربناهای آبیاری‪ ،‬مدیریت بهرت آبها و فراهمسازی خدمات ترویج زراعتی‪ ،‬جهت‬
‫دستیابی به ظرفیت بالقوه سکتور زراعت در افغانستان‪ ،‬هر سال نیاز به حدود ‪ 911‬میلیون دالر‬
‫رسمایهگذاری دارد‪( .‬گزارش اقتصادی بانک جهانی از افغانستان‪ ،6935 ،‬ص ‪)63‬‬
‫حکومت افغانستان طی سه سال گذشته‪ ،‬توجه ویژهای در بخش رشد اقالم زراعتی و مالداری در کشور‬
‫داشته است‪ .‬بودجه تخصیصیافته برای سکتور زراعت و انکشاف دهات در سه سال گذشته‪ ،‬همواره‬
‫افزایش داشته طوری که در سالهای ‪ 6935‬و ‪ 6931‬به ترتیب ‪ 3‬درصد و ‪ 64.5‬درصد بودجه ملی را‬
‫تشکیل میدهد‪.‬‬
‫از سال ‪ 6939‬الی ‪ 6935‬در سکتور زراعت و مالداری‪ ،‬برای حدود ‪ 6.65‬میلیون تن‪ ،‬فرصت شغلی‬
‫(روزمزد‪ ،‬درازمدت و کوتاهمدت) ایجاد گردیده است و بر اساس آمارهای وزرات زراعت‪ ،‬هماکنون‬
‫بیش از ‪ 66‬درصد نیاز بازار از طریق محصولت زراعتی داخلی تأمین میشود‪.‬‬
‫در سال ‪ ،6935‬صادرات میوه تازه ‪ 13.4‬میلیون دالر و صادرات میوه خشک ‪ 626.4‬میلیون دالر بوده‬
‫است‪ .‬در سال ‪ ،6931‬این ارقام به ترتیب به ‪ 693.5‬میلیون دالر و ‪ 639.4‬میلیون دالر رسیده است‪.‬‬

‫بنا بر گزارش اداره مرکزی احصائیه‪ ،‬سکتور زراعت در سال ‪ 6935‬در مقایسه با سال ‪ 3123 ،6934‬درصد‬
‫رشد داشته است‪.‬‬
‫با وجود این که در بخش غالت به علت کاهش بارندگی‪ ،‬شاهد رشد منفی در سکتور زراعت بودهایم؛‬
‫اما در برخی از بخشهای زراعتی و مالداری‪ ،‬افغانستان شاهد جهش بالیی بوده است که در ادامه به‬
‫اختصار اشاره میشود‪.‬‬

‫‪ -3‬تولید و تجارت زعفران‬

‫زعفران در سیاست اقتصادی افغانستان یک محصول کلیدی در بخش زراعت به حساب میرود که‬
‫میتواند موجب اشتغالزایی و اقتصاد پایدار شود‪ .‬به همین دلیل‪ ،‬تا کنون در بهبود ابعاد مختلف آن‪،‬‬
‫برنامهریزی و اقدامات زیادی صورت گرفته است‪ .‬تشکیل «کمیته ملی زعفران»‪ ،‬نشاندهنده اهمیت این‬
‫محصول برای افغانستان میباشد‪.‬‬

‫‪011‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫طبق برنامهریزیهای حکومت‪ 641 ،‬تن پیاز زعفران برای دهاقین ‪ 96‬ولیت کشور طی سال ‪ 6935‬توزیع‬
‫شده است که نتیجه آن تولید در حدود ‪ 3221‬تن زعفران در سال ‪ 6931‬بوده است‪ .‬این در حالی است‬
‫که در سال ‪ 6935‬در مقایسه با سال پیش از آن‪ ،‬رشد تولید زعفران ‪ 36‬درصد گزارش شده است‪ .‬کشت‬
‫زعفران در سه سال‪ ،‬از ‪ 6161‬هکتار به ‪ 6266‬هکتار در سال ‪ 6935‬و ‪ 5611‬هکتار در سال ‪ 6931‬افزایش‬
‫یافته است‪ .‬قرار است که سقف تولید این محصول طی ‪ 66‬سال آینده به ‪ 611 – 31‬تن در سال افزایش‬
‫یابد‪.‬‬

‫کشت و برداشت ساالنه زعفران‬

‫‪66111‬‬
‫‪61111‬‬
‫‪2111‬‬
‫‪1111‬‬
‫‪4111‬‬
‫‪6111‬‬
‫‪1‬‬
‫‪6924‬‬ ‫‪6925‬‬ ‫‪6921‬‬ ‫‪6923‬‬ ‫‪6922‬‬ ‫‪6923‬‬ ‫‪6931‬‬ ‫‪6936‬‬ ‫‪6936‬‬ ‫‪6939‬‬ ‫‪6934‬‬ ‫‪6935‬‬ ‫‪6931‬‬

‫میزان برداشت زعفران ‪ -‬کیلوگرام‬ ‫میزان زمینهای زیر کشت ‪ -‬هکتار‬

‫منودار ‪ - 5‬مقایسه ساحه کشت و میزان برداشت زعفران در افغانستان به هکتار و کیلوگرام‬

‫حکومت طی سه سال‪ ،‬بیش از ‪ 66‬هزار تن را در زمینه زعفران آموزش داده و برای مسلکی کردن تولید‬
‫و برداشت و تجارت زعفران‪ ،‬قراردادهایی را با برخی از پوهنتونهای کشور منعقد کرده و نیز در نظر دارد‪،‬‬
‫همکاری مؤسسات تحقیقاتی بیناملللی را به دست آورد‪.‬‬
‫در بخش بازاریابی نیز در کنار برپایی چندین منایشگاه‪ ،‬تفاهمنامههایی را با کشورهای چین و امارات‬
‫متحده عربی امضا کرده و در سایر بازارها نیز تالشهای وسیعی را راهاندازی منوده است‪ .‬برای حفظ‬
‫کیفیت و جلوگیری از تقلب‪ ،‬نیز اقداماتی چون توزیع گواهینامه ‪ ISO‬برای رشکتهای صادراتی و‬
‫ایجاد «برند زعفران» کشور را انجام داده است‪ .‬ایجاد لبراتوارهای کنرتول کیفیت از دیگر اقدامات در‬
‫این بخش میباشد‪ .‬جهت کنرتول و تنظیم فعالیتهای مربوط به زعفران‪ ،‬پیشنویس مقرره صادرات‬
‫زعفران نیز تهیه شده است‪ .‬اقدامات دیگر شامل موارد زیر میباشد‪:‬‬
‫ایجاد ‪ 91‬مکتب مزرعه دهقانی زعفران؛‬ ‫‪‬‬
‫ایجاد ‪ 61‬فارم منایشی در مدیریت زعفران؛‬ ‫‪‬‬

‫‪010‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫برگزاری سه جشنواره در هرات و فاریاب؛‬ ‫‪‬‬

‫و تدویر کنفرانسهای ملی زعفران با حضور متخصصین داخلی و خارجی‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫بر اساس تخمینهای وزارت زراعت و مالداری‪ ،‬صنعت زعفران در نهایت‪ ،‬ظرفیت ‪ 6.12‬میلیون روز‬
‫کاری در بخشهای کشت‪ ،‬تجارت‪ ،‬پروسس و‪ ...‬را دارد و انتظار میرود که طی سه سال آینده‪6511 ،‬‬
‫خانواده به جمع شاغلین کنونی در بخش زعفران افزوده شود‪.‬‬

‫‪ -1‬باغداری و برداشت میوه‬

‫باغداری و ایجاد اشتغال در این بخش‪ ،‬و برداشت و تجارت میوه تر و خشک‪ ،‬در سه سال پسین‪ ،‬رشد‬
‫چشمگیری داشته است‪ .‬ارقام موجود نشان میدهد که سیاستهای حکومت در زمینه باغداری بسیار‬
‫موفق بوده و آینده روشنی فراروی این بخش وجود دارد‪ .‬به عنوان مثال‪ ،‬اوسط سهم صادرات ناشی از‬
‫میوه در سالهای ‪ 6926‬تا ‪ 3.2 ،6936‬درصد بوده است؛ در حالی که در سال ‪ 6935‬یکسوم صادرات‬
‫کشور از میوه تازه و خشک است‪.‬‬
‫جمعآوری میوه تازه در کشور در سال ‪ 6931‬در مقایسه با سال گذشته ‪ 69.6‬درصد رشد داشته است‪ .‬در‬
‫مجموع سکتور باغداری طی سه سال گذشته‪ ،‬رشد ‪ 1‬درصدی داشته است‪.‬‬
‫طبق ارزیابیها‪ ،‬سهم سکتور باغداری در تولیدات داخلی‪ 94 ،‬درصد تولیدات داخلی مجموعی است‪.‬‬
‫در حال حارض ‪ 661‬هزار هکتار زمین زیر کشت میوه و سبزی قرار دارد‪ .‬بین سالهای ‪ 6111‬و ‪،6165‬‬
‫تجارت افغانستان در بخش میوه نقش گذشته خویش را تا اندازهای به دست آورده است و اینک‬
‫افغانستان هفتمین صادرکننده کشمش (‪ 651‬میلیون دالر امریکایی) و یازدهمین صادرکننده بادام (‪661‬‬
‫میلیون دالر امریکایی) در جهان است‪.‬‬

‫مساحت باغهای میوه(هزار هکتار)‬

‫‪٢١٠‬‬
‫‪١٨١‬‬
‫‪١٣٩‬‬ ‫‪١٤٥‬‬
‫‪١١٦‬‬ ‫‪١١٦‬‬ ‫‪١١٦‬‬ ‫‪١١٧‬‬ ‫‪١١٧‬‬ ‫‪١١٩‬‬ ‫‪١٢٠‬‬ ‫‪١٢٥‬‬
‫‪٩٥‬‬ ‫‪١٠٥‬‬

‫‪١٣٨٣‬‬ ‫‪١٣٩٤‬‬ ‫‪١٣٨٥‬‬ ‫‪١٣٨٦‬‬ ‫‪١٣٨٧‬‬ ‫‪١٣٨٨‬‬ ‫‪١٣٨٩‬‬ ‫‪١٣٩٠‬‬ ‫‪١٣٩١‬‬ ‫‪١٣٩٢‬‬ ‫‪١٣٩٣‬‬ ‫‪١٣٩٤‬‬ ‫‪١٣٩٥‬‬ ‫‪١٣٩٦‬‬

‫منودار ‪ -1‬مقدار مساحت باغهای میوه به هکتار در ‪ 64‬سال اخیر‬

‫‪011‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫البته حکومت برای سه سال آینده نیز برنامههای وسیعی در این مورد دارد‪ .‬طبق برنامهریزیها‪ ،‬طی سه‬
‫سال آینده (‪ 35 )6933 – 6933‬هزار هکتار زمین دیگر به میزان باغهای موجود افزوده خواهد شد‪( .‬در‬
‫سال ‪ 6933‬حدود ‪ 65‬هزار با رشد ‪ 66.5‬درصد؛ در سال ‪ 6932‬حدود ‪ 91‬هزار با رشد ‪ 69.9‬درصد و در‬
‫سال ‪ 6933‬حدود ‪ 61‬هزار با رشد ‪ 3.2‬درصد)‪.‬‬
‫نزدیک به دو میلیون تن در سال ‪ 6164‬در بخش باغداری‪ ،‬مرصوف کار بودهاند و انتظار میرود با افزایش‬
‫کشت درختان مثمر و سایر برنامهریزیهای حکومت‪ 651 ،‬هزار تن به شکل مستقیم و‬ ‫ِ‬ ‫زمینهای زیر‬
‫‪ 351‬هزار تن به شکل غیرمستقیم در بخشهای مختلف باغداری مشغول کار شوند‪.‬‬
‫عالوه بر باغهای درختان میوه‪ ،‬در سه سال گذشته ‪ 695‬هزار باغچه خانگی در ولیات مختلف کشور‬
‫احداث شده است‪.‬‬
‫برای حفاظت و نگهداری از میوهها‪ ،‬فعالیتهای برجستهای در طول سه سال انجام یافته است‪:‬‬
‫اعامر رسدخانههای بزرگ؛‬ ‫‪‬‬
‫اعامر ذخیرهخانههای کوپراتیفی متوسط و کوچک؛‬ ‫‪‬‬
‫اعامر ذخیرهخانههای محلی؛‬ ‫‪‬‬
‫اعامر مراکز پروسس و بستهبندی میوه؛‬ ‫‪‬‬
‫اعامر کشمشخانههای عرصی برای خشک کردن انگور؛‬ ‫‪‬‬
‫توزیع وسایل جمعآوری و بستهبندی میوه برای باغداران؛‬ ‫‪‬‬
‫ایجاد گروهها و انجمنهای مولدین میوه و ارتباط آنها با مارکیت و صادرکنندگان؛‬ ‫‪‬‬
‫و تدویر برنامههای آموزشی داخل مزرعه و خارج از مزرعه و ارتقای ظرفیت مولدین و صادرکنندگان‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫و نیز برای کسانی که در سکتور باغداری مرصوف هستند‪ ،‬حامیتهای زیر صورت میگیرد‪:‬‬
‫احداث باغهای منایشی به منظور ترویج سیستمهای جدید باغداری؛‬ ‫‪‬‬
‫احداث باغهای تجارتی به منظور نهادینه شدن و تعویض زراعت خود مرصفی به زراعتی عرصی و‬ ‫‪‬‬
‫تجارتی؛‬
‫ترویج تکنالوژیهای جدید باغداری؛‬ ‫‪‬‬
‫تعویض سیستمهای عنعنوی تاکداری از طریق نصب سیستمهای چیلهیی؛‬ ‫‪‬‬
‫احداث سایهخانه برای تاکداران جهت خشک کردن انگور؛‬ ‫‪‬‬
‫آموزش دوامدار باغداران در فعالیتهای قبل از برداشت محصولت و پس از برداشت محصولت‬ ‫‪‬‬
‫باغداری از طریق مأمورین ترویج ساحوی و لیدفارمرها (دهاقین پیشقدم)؛‬

‫‪011‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫توزیع مواد و وسایل باغداری (قیچی‪ ،‬اره‪ ،‬زینه جمعآوری حاصالت‪ ،‬محلول پاش‪ ،‬تخمییانجات‪،‬‬ ‫‪‬‬
‫کود و ادویه امراض و آفات نباتی)؛‬
‫تنظیم سیستمهای آبیاری در باغ و نصب سولر واترپمپ به منظور آبیاری باغ؛‬ ‫‪‬‬
‫اعامر حوضهای آب در نقاطی که باغداران با کمبود آب مواجهاند؛‬ ‫‪‬‬
‫ارائه مشورههای فنی به باغداران و دستاندرکاران سکتور باغداری جهت حصول منفعتهای بیشتر‬ ‫‪‬‬
‫و افزایش عواید؛‬
‫و تهیه نهالهای گوناگون میوه تصدیقی عاری از امراض و آفات‪ ،‬از طریق انجمنهای قریهداران‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫‪ -1‬محصوالت سبزخانهیی‬
‫استفاده از سبزخانه برای کشت و تولید محصولت زراعتی در سالهای اخیر در ولیات مختلف کشور‬
‫افزایش یافته و حکومت برنامههای وسیعی را در این زمینه روی دست گرفته است‪.‬‬
‫حدود ‪ 3411‬سبزخانه کوچک و بزرگ در ‪ 63‬ولیت توسط حکومت ایجاد شده که تولید مجموع آنها‬
‫در سال ‪ 6935‬حدود ‪ 692.6‬هزار تن گزارش شده است‪ 2 .‬هزار تن در این بخش مرصوف کار دایمی‬
‫هستند که زنان بیش از ‪ 55‬درصد آنان را تشکیل میدهند‪ .‬درآمد هر سبزخانه کوچک‪ ،‬ماهانه ‪ 61‬تا‬
‫‪ 65‬هزار افغانی تخمین زده میشود‪.‬‬
‫حکومت در این بخش‪ ،‬حامیتهای مالی‪ ،‬تخنیکی و مشورهدهی ارائه میکند تا مهارتهای بستهبندی‬
‫و بازاریابی شاغلین این بخش بهبود یابد‪.‬‬
‫میزان چشمگیر تولید محصولت سبزخانهها در کشور سبب گردید که سکتور خصوصی‪ ،‬دهقانان و‬
‫رسمایهگذاران به این موضوع توجه کنند و صدها سبزخانه تجارتی شخصی را در مناطق مختلف کشور‬
‫احداث منایند‪ .‬برنامه کارد‪-‬اف در این بخش در ‪ 9‬سال اخیر (‪ 6165‬الی آخر ماه جون ‪ ،)6163‬در‬
‫مجموع برای بیش از ‪ 6311‬تن شغل فراهم کرده است‪.‬‬

‫‪ -3‬تولید و تجارت عسل‬

‫در بخش تولید و تجارت عسل‪ ،‬سه سال گذشته‪ ،‬دوره طالیی و پرباری بوده است‪ .‬تولید عسل در سال‬
‫‪ 6215.5 ،6934‬تن بوده که در مقایسه با سال قبلی ‪ 62‬درصد افزایش داشته و در سال ‪ 6644 ،6935‬تن‬
‫بوده است که در مقایسه با سال ‪ 64.31 ،6934‬درصد افزایش داشته است؛ در حالی که این رقم در سال‬
‫‪ 6939‬کمرت از ‪ 6511‬تن بود‪ .‬در حال حارض ‪ 693‬هزار صندوق زنبورداری در ‪ 96‬ولیت‪ ،‬تولید عسل‬
‫میکند‪ 1369 .‬زنبوردار‪ ،‬به شمول ‪ 156‬زن‪ ،‬در قالب ‪ ۵۳‬اتحادیه زنبورداری در این عرصه فعال هستند‪.‬‬

‫‪011‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫حکومت عالوه بر تسهیل زمینههای رسمایهگذاری در این بخش‪ ،‬خدمات زیر را به زنبورداران ارائه کرده‬
‫است‪:‬‬
‫آموزش بیش از ‪ 62.5‬هزار تن در زمینه زنبورداری؛‬ ‫‪‬‬
‫توزیع بستههای زنبورپروری در رسارس کشور؛‬ ‫‪‬‬
‫تدویر کنفرانس ملی زنبورداری؛‬ ‫‪‬‬
‫رشیک ساخنت تجارب و تحقیقات جدید و منایش محصولت عسل در منایشگاههای داخلی و‬ ‫‪‬‬
‫خارجی؛‬
‫تأسیس ‪ 52‬کوپراتیف زنبورداری و ‪ 61‬اتحادیه زنبورداری؛‬ ‫‪‬‬
‫تدوین پالیسی و اسرتاتیژی زنبورداری؛‬ ‫‪‬‬
‫حامیت و انکشاف اتحادیه ملی زنبورداری؛‬ ‫‪‬‬
‫ایجاد لبراتوار کنرتول کیفیت عسل؛‬ ‫‪‬‬
‫تالش برای معیاری شدن تولیدات و صنعت زنبورداری؛‬ ‫‪‬‬
‫و معرفی سایر تولیدات و خدمات زنبورداری شامل تولید گرده‪ ،‬زهر زنبور‪ ،‬پراپولی‪ ،‬رویال جیلی‪،‬‬ ‫‪‬‬
‫تربیه ملکه و گردهافشانی‪.‬‬

‫تولید ساالنه عسل‬

‫‪6511‬‬

‫‪6111‬‬

‫‪6511‬‬

‫‪6111‬‬

‫‪511‬‬

‫‪1‬‬
‫‪6939‬‬ ‫‪6934‬‬ ‫‪6935‬‬
‫تولید سالنه به هزار کیلوگرام‬ ‫‪6451‬‬ ‫‪6215‬‬ ‫‪6644‬‬

‫منودار ‪ -3‬مقایسه تولید عسل در سالهای اخیر به تن‬

‫طبق آمارها‪ ،‬در افغانستان سالنه به پنج هزار تن عسل نیاز است که در حال حارض نیم آن از منابع داخلی‬
‫تولید و تأمین میگردد که در سه سال اخیر رشد‪ ،‬قابل مالحظهای داشته است‪.‬‬

‫‪012‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫‪ -1‬کشت و برداشت پنبه‬

‫کشت و برداشت پنبه در دو سال اخیر افزایش قابل مالحظه داشته است‪ .‬در سال ‪ 46.6 ،6936‬هزار تن‬
‫پنبه در مساحت ‪ 91.5‬هزار هکتار زمین برداشت شده و در سال ‪ ،6939‬این رقم ‪ 46.3‬هزار تن بوده است‪.‬‬
‫مجموع پنبههای تولیدشده در کشور در سال ‪ 51.42 ،6934‬هزار تن از ‪ 49.5‬هزار هکتار زمین بوده است‪.‬‬
‫این میزان در ‪ 6935‬به ‪ 53‬هزار تن و ساحه آن به ‪ 56.6‬هزار هکتار رسید‪ .‬پنبه در ‪ 63‬ولیت کشت میشود‬
‫و حکومت در راستای حامیت از دهاقین‪ 31 ،‬قطعه منایشی پنبه احداث کرده است‪.‬‬

‫‪ -1‬تولید لبنیات‬
‫در حال حارض ‪ 19.15‬درصد مرصف محصولت لبنی شهرها‪ ،‬وارداتی و ‪ 91.35‬درصد آن تولید داخلی‬
‫است‪ .‬در مناطق روستایی بیش از ‪ 31‬درصد محصولت داخلی و ‪ 61‬درصد محصولت وارداتی استفاده‬
‫میشود‪.‬‬
‫تأمین مصارف مورد نیاز داخلی از طریق تولید داخلی و ایجاد اشتغال پایدار در این بخش‪ ،‬از اولویتهای‬
‫سکتور اقتصادی در حکومت به حساب میرود که در سه سال اخیر‪ ،‬حکومت گامهایی را در این راستا‬
‫برداشته است و محصولت لبنی طی این سالها‪ ،‬رشد قابل مالحظه داشته که آن را در منودار شامره ‪2‬‬
‫مشاهده میکنید‪.‬‬

‫تولید ساالنه شیر اتحادیههای لبنیات‬

‫‪1‬‬
‫‪5‬‬
‫‪4‬‬
‫میلیون لیرت‬

‫‪9‬‬
‫‪6‬‬
‫‪6‬‬
‫‪1‬‬
‫‪6164‬‬ ‫‪6165‬‬ ‫‪6161‬‬
‫میلیون لیرت شیر‬ ‫‪9.416611‬‬ ‫‪9.365541‬‬ ‫‪5.694361‬‬

‫منودار ‪ - 2‬مقایسه تولید شیر اتحادیههای لبنیات در سالهای اخیر به لیرت‬

‫در سال ‪ ،6165‬رشد تولید شیر در کشور ‪ 2.41‬درصد و در سال ‪ ،6161‬به میزان ‪ 92.6‬درصد بوده است‪.‬‬

‫‪016‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫رسمایهگذاری در احداث فابریکههای پروسس لبنیات به ظرفیتهای مختلف صورت گرفته است که‬
‫اکنون ‪ 69‬فابریکه به ظرفیت ‪ 611.5‬مرتیک تن احداث گردیده است‪ .‬همچنین ‪ 359‬فارم گاوداری در‬
‫رسارس کشور فعالیت دارد‪.‬‬

‫تولید ساالنه لبنیات اتحادیههای کوپراتیفی‬

‫‪6.5‬‬
‫‪6.1‬‬
‫میلیون لیرت ‪ /‬کیلوگرام‬

‫‪6.5‬‬
‫‪6.1‬‬
‫‪1.5‬‬
‫‪1.1‬‬
‫شیر‬ ‫ماست‬ ‫چکه‬ ‫پنیر‬ ‫مسکه‬ ‫دوغ‬
‫‪2014‬‬ ‫‪6933431‬‬ ‫‪6132136‬‬ ‫‪655239‬‬ ‫‪61213‬‬ ‫‪65663‬‬ ‫‪692161‬‬
‫‪2015‬‬ ‫‪6936533‬‬ ‫‪6161334‬‬ ‫‪635159‬‬ ‫‪61113‬‬ ‫‪66524‬‬ ‫‪646366‬‬
‫‪2016‬‬ ‫‪6413533‬‬ ‫‪6195334‬‬ ‫‪622159‬‬ ‫‪95152‬‬ ‫‪62946‬‬ ‫‪654631‬‬

‫منودار ‪ -3‬مقایسه تولید لبنیات اتحادیههای کوپراتیفی در سه سال اخیر به کیلوگرام ‪ /‬لیرت‬

‫حکومت برای افزایش تولیدات داخلی‪ ،‬برنامه همهجانبه لبنیات را به همکاری اداره خوراک و زراعت‬
‫ملل متحد عملی منوده است‪ .‬هدف نهایی پروژه‪ ،‬نیرومند ساخنت سیستم تولیدات حیوانی‪ ،‬انکشاف‬
‫بازاریابی و بهبود سطح تولید و باروری حیوانات فامیلهای بیبضاعت قریهها به منظور بلند بردن عاید و‬
‫بهبود مصونیت غذایی است که از طریقهای زیر برآورده میگردد‪:‬‬
‫بلند بردن سطح تولید شیر و باروری؛‬ ‫‪‬‬
‫احداث ساختار برای جمعآوری ‪ ،‬پروسس و بازاریابی شیر و مواد لبنی و خوراکه حیوانی؛‬ ‫‪‬‬
‫نیرومند ساخنت زنان از طریق بلند بردن سطح آگاهی و مهارتهای تخنیکی؛‬ ‫‪‬‬
‫احداث و حامیه کردن ساختار تشکیالتی؛‬ ‫‪‬‬
‫اعامر‪ ،‬تجهیز و ترمیم ‪ 96‬باب واحد ترویجی و اداری در ‪ 69‬ولیت کشور؛‬ ‫‪‬‬
‫و اعامر‪ ،‬تجهیز و حامیت ‪ 6191‬کلینیک حیوانی در ‪ 66‬ولیت‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫این پروژه به منظور بلند بردن سطح تولید برنامههای اصالح نسل‪ ،‬صحت حیوانی‪ ،‬بهبود تغذیه حیوانی‪،‬‬
‫اصالح محل نگهداری حیوانات‪ ،‬معرفی تخم اصالحشده علوفه و میتودهای جدید غرض افزایش تولید‬
‫شیر عملی شده و میشود‪.‬‬

‫‪017‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫در زمینه جمعآوری و پروسس شیر فعالیتهای زیر صورت گرفته است‪:‬‬
‫احداث ‪ 36‬مرکز جمعآوری شیر در سطح قریهها؛‬ ‫‪‬‬
‫احداث ‪ 69‬مرکز رسدکن شیر در سطح ولسوالیها؛‬ ‫‪‬‬
‫تأسیس ‪ 5‬فابریکه پروسس مواد لبنی با ظرفیت ‪ 63‬مرتیک تن در روز در مراکز ولیات؛‬ ‫‪‬‬
‫ایجاد ‪ 626‬مغازهی فروش لبنیات در شهرها؛‬ ‫‪‬‬
‫تأسیس ‪ 5‬فابریکه پروسس خوراکه حیوانی به ظرفیت ‪ 611‬مرتیک تن در روز؛‬ ‫‪‬‬
‫تربیه ‪ 965‬نفر پرسونل تخنیکی و منایندگان مالداران در بخشهای مختلف لبنیات؛‬ ‫‪‬‬
‫تهیه مسوده پالن اسرتاتیژیک ‪ 5‬ساله لبنیات به منظور افزایش تولید لبنیات که در کنفرانس ملی‬ ‫‪‬‬
‫لبنیات نهایی خواهد شد؛‬
‫اصالح سالنه در حدود ‪ ۵۱۳‬هزار نسلهای محلی گاو از طریق برنامه اصالح نسل؛‬ ‫‪‬‬
‫و تطبیق بیش از ‪ 3.6‬میلیون دوز واکسین برای حفاظت از مواشی و وقایه آنها‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫‪ -1‬مرغ و ماهی‬
‫بیش از ‪ 94.5‬هزار باب فارم مرغ در کشور موجود است که اکرث آن توسط سکتور خصوصی به کمک‬
‫دولت ساخته شدهاند‪ .‬همچنین ‪ 61‬دستگاه تولید دانه‪ 62 ،‬دستگاه تولید جوجه مرغ‪ 699 ،‬فارم مرغهای‬
‫تخمی و ‪ 3‬دستگاه پروسس گوشت مرغ در کشور فعال است که ‪ 92‬درصد آنها در سه سال گذشته‪،‬‬
‫ساخته شده است و بیش از ‪ 69.3‬هزار تن در این صنعت مشغول کارند‪ .‬از سال ‪ 6939‬به این طرف‪ ،‬بیش‬
‫از ‪ 5651‬فارم کوچک خانگی (‪ 91 – 65‬مرغ) برای زنان بیبضاعت در ولیتهای مختلف ساخته شده‬
‫است‪ .‬در کنار آن‪ 612 ،‬فارم نیمهتجارتی (‪ 511‬قطعه تخمی)‪ 35 ،‬فارم گوشتی(‪ 5‬تا ‪ 61‬هزار قطعه)‪3 ،‬‬
‫فارم نسلی (‪ 5‬تا ‪ 61‬هزار قطعه) در بخشهای مختلف افغانستان ساخته شده است‪ .‬تولید گوشت مرغ‪،‬‬
‫سالنه به ‪ 31.5‬هزار تن میرسد و در سه سال گذشته در مجموع نزدیک به ‪ 631‬هزار تن گوشت مرغ‬
‫تولید شده که ‪ 11‬درصد نیازهای داخلی را مرفوع میسازد‪.‬‬
‫همچنین طی سه سال گذشته‪ ،‬بازسازی فارم مادری ماهیپروری قرغه و پرورش ‪ 3111‬ماهی نسلی در این‬
‫فارم‪ ،‬رهاسازی ‪ 51‬هزار ماهی نسلی در بند سلام‪ ،‬حامیت از سکتور خصوصی در ایجاد ‪ 6651‬فارم ماهی‬
‫گرمآبی و رسدآبی (رقم کلی‪ )6356 :‬در مناطق مختلف کشور و‪ ...‬از دیگر اقدامات حکومت طی سه‬
‫سال اخیر است‪ .‬سالنه ‪ 3‬هزار تن گوشت ماهی تولید میشود‪.‬‬
‫در کل‪ ،‬ارقام و اعداد وزارت زراعت‪ ،‬آبیاری و مالداری نشان میدهد که بازار ‪ ۵۲۳‬هزار تنی گوشت‬
‫مرغ و ماهی با حامیت حکومت‪ ،‬به تدریج تحت کنرتول محصولت داخلی درمیآید‪.‬‬

‫‪018‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫عالوه بر فعالیتهای فوق‪ ،‬اقدامات زیر نیز برای سهولت رسمایهگذاران در این بخش صورت گرفته است‪:‬‬
‫تدوین پالیسی مشخص برای تولید مرغ و انکشاف این صنعت در افغانستان؛‬ ‫‪‬‬
‫ایجاد سیستمهای قرضههای کوچک و بزرگ بدون سود به منظور رسمایهگذاری؛‬ ‫‪‬‬
‫ایجاد منابع متویلکننده جیره متوازن‪ ،‬ستاک مادری و جوجهمرغهای یکروزه؛‬ ‫‪‬‬
‫ایجاد منابع تولید و تکثیر چوچهماهی و قرار دادن آن به دسرتس فارمداران ماهی؛‬ ‫‪‬‬
‫توجه جدی به منابع آبی و استفاده اعظمی از آن برای تولید گوشت ماهی؛‬ ‫‪‬‬
‫و ایجاد مراکز تحقیقاتی ماهی‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫افزایش قابل مالحظه ایجاد فارمهای مرغداری و پرورش ماهی‪ ،‬سبب اشتغالزایی و رشد تجارت در این‬
‫بخش شده است‪.‬‬

‫‪ -9‬کشت و برداشت سویابین‬

‫دانه سویابین اولین بار در سال ‪ 6119‬جهت درمان و مبارزه با سوءتغذیه مادران و کودکان از امریکا به‬
‫افغانستان آورده شد‪ .‬به دلیل وجود مواد پروتئینی‪ ،‬روغن امیگا ‪ 9‬و اسید امینه‪ ،‬سویابین از مواد مغذی‬
‫مناسب به حساب میرود‪.‬‬
‫کشت و برداشت سویابین در سه سال پسین‪ ،‬رشد قابل مالحظهای داشته است‪ .‬برداشت سویابین در سال‬
‫‪ 6934‬به ‪ 5‬هزار تن رسید که در مقایسه با سال ‪ 9( 6939‬هزار تن) ‪ 11‬درصد رشد داشت‪ .‬در سال ‪،6935‬‬
‫‪ 1111‬تن سویابین در رسارس کشور برداشت شده است‪ .‬در سال ‪ 6411 ،6931‬هکتار زمین زیر کشت این‬
‫محصول قرار گرفته است در مقایسه با سال گذشته ‪ 411‬هکتار افزایش را نشان میدهد‪ .‬طبق برنامهها در‬
‫نظر است که افغانستان تا سال ‪ 6166‬بزرگترین تولیدکننده سویابین در منطقه باشد‪.‬‬
‫گزارشهای موجود نشان میدهد که در سال ‪ 63.4 ،6161‬هزار خانواده در ‪ 99‬ولیت کشور مرصوف‬
‫کشت سویابین بودهاند که از میان متشبثین این بخش‪ 9511 ،‬تن آنان را زنان تشکیل میدهند‪ .‬اکنون ‪3‬‬
‫کارخانه در رسارس افغانستان ساخته شده که محصولتی مانند شیر‪ ،‬پنیر و کلچه را تولید میکند‪ .‬در حدود‬
‫‪ 3‬هزار تن در کارخانه و پروشگاههای مشتقات سویابین مشغول کار میباشند که در مجموع در حال‬
‫حارض‪ ،‬بیش از ‪ 65‬هزار تن مرصوف کار در این بخش میباشد‪.‬‬
‫اکنون سالنه حدود ‪ 661‬میلیون افغانی از عواید سویابین وارد اقتصاد کشور میگردد و با افزایش کشت‬
‫و برداشت آن‪ ،‬میزان عواید نیز افزایش خواهد یافت‪.‬‬

‫‪019‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫برداشت ساالنه سویابین‬

‫‪3111‬‬
‫‪1111‬‬
‫‪5111‬‬
‫‪4111‬‬
‫‪9111‬‬
‫‪6111‬‬
‫‪6111‬‬
‫‪1‬‬
‫‪6939‬‬ ‫‪6934‬‬ ‫‪6935‬‬
‫برداشت سویابین به تن‬ ‫‪9111‬‬ ‫‪5111‬‬ ‫‪1111‬‬

‫منودار ‪ - 61‬مقایسه برداشت سویابین در سالهای اخیر به تن‬

‫‪ -3‬میکانیزه و مدرنیزه کردن زراعت‬

‫میکانیزه شدن و مدرنیزه کردن زراعت میتواند باعث ترسیع پروسه رشد این سکتور و افزایش سهم آن‬
‫در ارتقای اقتصاد ملی و گسرتش اشتغال در کشور گردد‪ .‬به همین دلیل‪ ،‬تالشهای وسیعی در این زمینه‬
‫از سوی حکومت در سه سال گذشته صورت گرفته است‪ .‬تنها در سال ‪ 6934‬به اثر رایزنیهای مکرر‬
‫حکومت‪ ،‬به ارزش ‪ 2.5‬میلیون دالر ‪ 911‬عراده تراکتور‪ 611 ،‬عراده ماشین کشت شالی و دیگر‬
‫ماشینآلت زراعتی در اختیار دهاقین کشور قرار گرفته است‪ .‬همزمان با توزیع این وسایل‪ ،‬روش استفاده‬
‫از آن نیز به دهاقین آموزش داده شد‪ .‬کار روی طرح مسوده «پالیسی میکانیزه زراعتی» هم جریان دارد‬
‫تا میکانیزه شدن زراعت در کشور نهادینه گردد‪.‬‬
‫همچنین در سال ‪ ،6935‬حدود ‪ 513‬عراده ماشینآلت مختلفالنوع زراعتی به دهاقین کمک شده است‪.‬‬

‫‪ -32‬حامیت از دهاقین‬
‫در سیاست اقتصادی حکومت در بخش زراعت‪ ،‬حامیت از دهاقین جایگاه خاص دارد و همواره تالش‬
‫شده تا مطابق با امکانات موجود‪ ،‬خدمات مشورهدهی‪ ،‬خدمات تخنیکی و حامیتهای مالی به آنان‬
‫ارائه گردد‪ .‬در بخش ارائه خدمات مالی و کمکهای اقتصادی طی سه سال اخیر ‪ 9.12‬میلیارد افغانی‬
‫برای ‪ 61.6‬هزار دهقان در مناطق مختلف کشور قرضه داده شد و برای سه سال آینده نزدیک به ‪ 4‬میلیارد‬
‫افغانی برای ‪ 61‬هزار دهقان دیگر قرضه اختصاص یافته است‪ .‬در کنار آن ‪ 61.5‬هزار قرضه کوچک به‬

‫‪001‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫ارزش مجموعی حدود ‪ 69.4‬میلیون دالر در چهار ولیت (بدخشان‪ ،‬بغالن‪ ،‬کندز و بامیان) داده شده‬
‫است و ‪ 9.4‬میلیون دالر دیگر برای دهاقین هرات‪ ،‬بلخ و ننگرهار داده خواهد شد‪.‬‬
‫عالوه بر اینها‪ ،‬به ارزش دهها میلیون دالر‪ ،‬وسایل زراعتی‪ ،‬تخمهای اصالحشده بذری و‪ ...‬جهت حامیت‬
‫از سکتور زراعت به دهاقین توزیع شده است‪ .‬همچنین اقدامات زیر انجام شدهاند‪:‬‬
‫احداث لبراتوار مجهز مایکوتوکسین؛‬ ‫‪‬‬
‫ایجاد ‪ 614‬مکتب مزرعه دهاقین (‪ )FFS‬در ‪ 616‬ولسوالی ‪ 94‬ولیت کشور؛‬ ‫‪‬‬
‫ایجاد مراکز زراعتی در سطح ولیات؛‬ ‫‪‬‬
‫ایجاد کوپراتیفهای مولدین شیر؛‬ ‫‪‬‬
‫طرح و تسوید ‪ 63‬سند تقنینی (قانون‪ ،‬مقرره‪ ،‬اساسنامه‪ ،‬طرزالعمل) حقوقی و پالیسی در سکتور‬ ‫‪‬‬
‫زراعت‪.‬‬

‫‪ -33‬رسدخانه و مراکز پروسس و بستهبندی‬

‫در کنار حامیت همهجانبه از دهاقین و تدوین پالنها و مقررههای حقوقی و قانونی‪ ،‬حکومت در زمینه‬
‫تأسیسات زیربنایی سکتور زراعت با ساخت‪ ،‬تجهیز و نوسازی آنها توجه ویژه داشته است‪ .‬از سال ‪6939‬‬
‫– ‪ 6931‬تا کنون ‪ 6629‬باب ذخیرهخانهی انفرادی و کوپراتیفی اعامر شده که ظرفیت مجموعی آنها به‬
‫‪ 93.6‬هزار تن میرسد‪ .‬در این مدت‪ ،‬بیش از ‪ 6511‬ذخیرهخانه پیاز و کچالو نیز به ظرفیت ‪ 65‬تا ‪ 11‬تن‬
‫در ولیات مختلف ایجاد شده است‪ .‬همچنین رسدخانهای در میدان هوایی بیناملللی حامد کرزی با‬
‫ظرفیت ‪ ۲۳‬الی ‪ ۵۳۳‬تن با حامیت شورای عالی اقتصاد و سکتور خصوصی ایجاد شده است‪.‬‬
‫بر عالوه‪ ،‬ایجاد ‪ 63‬مرکز پروسس و بستهبندی محصولت زراعتی مطابق به معیارهای جهانی‪ ،‬حدود‬
‫‪ 6611‬کشمشخانه و‪ ...‬از دیگر اقدامات صورتیافته طی سه سال گذشته در این بخش میباشد‪.‬‬

‫‪ -31‬مدیریت آبهای زراعتی‬

‫حکومت طی سه سال گذشته‪ ،‬اقدامات وسیعی را جهت مدیریت آبهای زراعتی‪ ،‬استفاده مؤثر و‬
‫جلوگیری از ضایعات آب انجام داده است؛ که در نتیجه آن‪ ،‬با تطبیق حدود ‪ 556‬پروژه آبیاری و ساخت‬
‫‪ 6691‬ساختامن مختلف از جمله ذخایر آب باران‪ ،‬حدود ‪ 64‬هزار هکتار زمین زراعتی را تحت پوشش‬
‫قرار داده است‪ .‬با این اقدام ضایعات آب در حدود ‪ 31‬درصد کاهش یافته و حاصالت در ساحات تحت‬
‫پوشش افزایش داشته است‪.‬‬
‫برای ‪ 9‬سال آینده‪ 135 ،‬پروژه آبیاری برای مدیریت بهرت آبهای زراعتی و جلوگیری از ضایعات آب‬
‫و استفاده مؤثر از آبهای زراعتی در برنامههای انکشافی سکتور مربوط گنجانیده شده است‪ .‬با تطبیق‬

‫‪000‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫آنها‪ ،‬حدود ‪ 615‬هزار هکتار زمین زراعتی تحت پوشش قرار خواهد گرفت و از ضایعات آب در ساحات‬
‫تحت پوشش ‪ 61‬درصد جلوگیری خواهد شد و در سطح حاصالت ساحات تحت پوشش حدود‬
‫‪ 65‬درصد افزایش پیشبینی میشود‪.‬‬
‫همچنین طی سه سال گذشته ‪ 6963‬پروژه کانال و ‪ 636‬پروژه جوی توسط برنامههای ملی وزارت احیا و‬
‫انکشاف دهات تکمیل شده است که در مجموع ‪ 21‬هزار دهنشین از آن مستفید شدهاند‪.‬‬

‫پ – مدیریت آب و انرژی‬

‫تصویر ‪ - 99‬رئیسجمهور غنی و صدراعظم هند بهرهبرداری از بند دوستی افغان – هند (سلام) را در ولیت هرات را افتتاح منودند‬

‫حکومت در بخش مدیریت آبهای جاری دستاوردهای ماندگاری را ظرف سه سال گذشته کسب کرده‬
‫و در زمینه بهرهبرداری و تولید انرژی در میانمدت برنامههای جامع و سودمندی را طرح و تدوین منوده‬
‫است‪ .‬روی دست گرفنت و انجام مراحل مختلف کاری ‪ 31‬بند برق و ذخیره آب به منظور مدیریت‬
‫آبهای کشور و تولید انرژی و حفظ محیطزیست‪ ،‬تدوین قوانین و پالیسیهای مرتبط‪ ،‬جلب مشارکت‬
‫سکتور خصوصی و حامیتهای بیناملللی‪ ،‬جلب نظر مساعد کشورهای آسیای مرکزی و جنوبی جهت‬
‫ترانزیت انرژی از خاک افغانستان و‪ ...‬بخشی از این دستاوردها میباشد‪.‬‬
‫در سه سال گذشته‪ ،‬به ویژه سال ‪ 6935‬حکومت موفق شد تا با ارائه پالیسیهای روشن و نشان دادن عزم‬
‫جدی در حامیت از رسمایهگذاری خصوصی‪ ،‬بیش از یک میلیارد دالر رسمایه در بخش مدیریت آبها‬
‫و تولید انرژی برق جذب کند‪ .‬عالوه بر تفاهمنامهها و توافقنامههایی که حکومت با سکتور خصوصی‬

‫‪001‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫برای رسمایهگذاری در این بخش به امضا رسانده است‪ ،‬کار این پروژهها یا رشوع شده و یا در حال طی‬
‫مراحل است‪ .‬تعدادی از رشکتهای منطقهیی نیز از آمادگی خود برای مشارکت و رسمایهگذاری در این‬
‫سکتور خرب دادهاند‪.‬‬
‫تدوین پالیسیهای مشخص و ایجاد یک دورمنای روشن از سیاست حکومت در بخش مدیریت آبها‬
‫و تولید انرژی‪ ،‬سبب ترسیع روند تحقق اهداف در این بخش شده است و طبق پالیسی تصویبشده‪،‬‬
‫افغانستان در چهار سال آینده در عرصه تولید انرژی نیز خودکفا خواهد شد‪.‬‬
‫در ادامه اهم دستاوردها و اقدامات حکومت در دو بخش مذکور اشاره شده است‪:‬‬

‫‪ -3‬مدیریت آبهای کشور‬

‫طی سه سال گذشته‪ ،‬کار دیزاین و ساختامن ‪ 61‬بند‪ ،‬مطالعات امکانسنجی ‪ 61‬بند و مطالعات دیزاین‬
‫تفصیلی‪ 41‬بند بزرگ‪ ،‬متوسط و کوچک آغاز یافته است‪ .‬مجموع اینها میتواند بیش از ‪ 6‬میلیارد‬
‫مرتمکعب آب را ذخیره مناید و بیش از ‪ 911‬هزار هکتار زمین بایر را تحت آبیاری قرار دهد‪ .‬ذخیره این‬
‫مقدار آب‪ ،‬عالوه بر این که از لحاظ محیطزیستی تغییرات بزرگی در کشور ایجاد خواهد کرد‪ ،‬هزاران‬
‫شغل به صورت مستقیم و غیرمستقیم در بخش زراعت و انرژی ایجاد خواهد کرد و چرخهای اقتصاد و‬
‫صنعت کشور را به حرکت در خواهد آورد‪.‬‬

‫‪ ‬بند سلام‪ :‬این بند در جوزای سال ‪ 6935‬توسط رهربی دولت در ولیت هرات افتتاح شد‪ .‬بند سلام‬
‫با هزینه ‪ 911‬میلیون دالر از کمکهای دوستانه هند اعامر شده که سالنه ‪ 166‬میلیون مرتمکعب آب را‬
‫ذخیره میکند و ‪ 35‬هزار هکتار زمین را تحت آبیاری قرار خواهد داد‪ .‬بند سلام ‪ 46‬میگاوات برق تولید‬
‫کرده و با احداث این بند‪ ،‬برای ‪ 51‬هزار تن زمینه شغل دایمی ایجاد شده است‪.‬‬

‫‪ ‬بند شاه و عروس‪ :‬این بند آبی در کابل موقعیت دارد و کار آن رو به امتام است‪ .‬این بند گنجایش‬
‫ذخیره ‪ 3.5‬میلیون مرتمکعب آب را دارد و قرار است حدود ‪ 9111‬هکتار زمین را نیز آبیاری کند‪ .‬با افتتاح‬
‫این بند‪ ،‬برای ‪ 64‬هزار تن شغل مستقیم و غیرمستقیم ایجاد خواهد شد‪.‬‬

‫‪ ‬بند بخشآباد‪ :‬موقعیت این بند در ولیت فراه است و کار آن جریان دارد‪ .‬این بند‪ ،‬گنجایش ذخیره‬
‫‪ 6914‬میلیون مرتمکعب آب را داشته و قرار است که ‪ 12.1‬هزار هکتار زمین را آبیاری کرده و آبیاری‬
‫‪ 41‬هزار هکتار را بهبود ببخشد‪.‬‬

‫‪ ‬بند کامل خان‪ :‬این بند در ولیت نیمروز موقعیت دارد و کار ساختامنی آن در جریان است‪ .‬ظرفیت‬
‫ذخیره این بند‪ 56 ،‬میلیون مرتمکعب آب است و ‪ 661‬هزار هکتار زمین را از لحاظ آبیاری‪ ،‬تحت پوشش‬
‫قرار میدهد و آبیاری همین مقدار دیگر را بهبود میبخشد‪.‬‬

‫‪001‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫‪ 96‬پروژه بندسازی تحت کار و یا روی دست میباشد که جدول آن در زیر قابل مطالعه است‪:‬‬

‫بندهای ذخیره آب زیر کار و پالن وزارت انرژی و آب‬

‫قیمت‬ ‫اراضی اراضی بهبود ظرفیت‬
‫ارتفاع‬
‫تخمینی‬ ‫ذخیره‬ ‫زیر آبیاری آبیاری‬ ‫نوعیت پروژه‬ ‫ولسوالی‬ ‫والیت‬ ‫اسم پروژه‬ ‫‪#‬‬
‫(مرت)‬
‫(‪)$M‬‬ ‫(هکتار) (هکتار) (‪)M m1‬‬
‫آبیاری‪ ،‬تولید برق‪ ،‬کنرتول‬ ‫دیزاین تفصیلی و‬
‫‪٣٤١٦‬‬ ‫‪١٤١٤‬‬ ‫‪٣٥٢٧‬‬ ‫‪٠٧٧٧‬‬ ‫سیالب ‪ ،‬تهیه آب آشامیدنی و ‪٣٦‬‬ ‫رسپل‬ ‫رسپل‬ ‫ساختامن‬ ‫‪۱‬‬
‫تغذیه آبهای زیرزمینی‬ ‫بند شورآبه‬
‫آبیاری‪ ،‬تولید برق‪ ،‬کنرتول‬ ‫دیزاین تفصیلی و‬
‫دره صوف‬
‫‪٣٦١٢‬‬ ‫‪١١٣‬‬ ‫‪٥٥٢٧‬‬ ‫‪٥٣٧٧‬‬ ‫‪٠١‬‬ ‫سیالب‪ ،‬تهیه آب آشامیدنی و‬ ‫سمنگان‬ ‫ساختامن‬ ‫‪۲‬‬
‫باال‬
‫تغذیه آبهای زیرزمینی‬ ‫بند شاه عبدهللا‬
‫آبیاری‪ ،‬تولید برق‪ ،‬کنرتول‬ ‫دیزاین تفصیلی و‬
‫‪٤٠١٤‬‬ ‫‪١١٥‬‬ ‫‪٦٧٧٧‬‬ ‫‪٣٦٢‬‬ ‫چهارکنت سیالب‪ ،‬تهیه آب آشامیدنی و ‪٣٠١٢‬‬ ‫بلخ‬ ‫ساختامن‬ ‫‪۳‬‬
‫تغذیه آبهای زیرزمینی‬ ‫بند تنگی شادیان‬
‫آبیاری‪ ،‬تولید برق‪ ،‬کنرتول‬ ‫دیزاین تفصیلی و‬
‫‪٦٧١٧‬‬ ‫‪٤٦١٢‬‬ ‫‪٤٠٧٧‬‬ ‫‪١٧٧٧‬‬ ‫‪٢٠‬‬ ‫فاریاب پشتونکوت سیالب‪ ،‬تهیه آب آشامیدنی و‬ ‫ساختامن‬ ‫‪۴‬‬
‫تغذیه آبهای زیرزمینی‬ ‫بند دهنه دره‬
‫آبیاری‪ ،‬تولید برق‪ ،‬کنرتول‬ ‫دیزاین تفصیلی و‬
‫‪١٧١٧‬‬ ‫‪٧١٢‬‬ ‫‪٣٢٧‬‬ ‫‪٤٧٠٧‬‬ ‫‪٠٥‬‬ ‫سمنگان خرم و رسباغ سیالب‪ ،‬تهیه آب آشامیدنی و‬ ‫ساختامن‬ ‫‪۵‬‬
‫تغذیه آبهای زیرزمینی‬ ‫بند آب کیلی‬
‫دیزاین تفصیلی و‬
‫‪٥٧١٧‬‬ ‫‪٧١٧‬‬ ‫‪٤٥٧٧٧‬‬ ‫‪٦٢٧٧٧‬‬ ‫‪٤٦‬‬ ‫تولید انرژی‬ ‫خانآباد‬ ‫کندز‬ ‫ساختامن‬ ‫‪۶‬‬
‫بند خانآباد (دوم)‬
‫دیزاین تفصیلی و‬
‫آبیاری‪ ،‬تولید برق و تغذیه‬
‫‪٥١٧‬‬ ‫‪٤١٣‬‬ ‫‪٤٢٧٧‬‬ ‫‪١٧٧٧٧‬‬ ‫‪٢٧‬‬ ‫سمکنی‬ ‫پکتیا‬ ‫ساختامن‬ ‫‪۷‬‬
‫آبهای زیرزمینی‬
‫بند آبیاری سوری خوله‬
‫دیزاین تفصیلی و‬
‫آبیاری و زراعتی و تغذیه‬
‫‪٦٧١٧‬‬ ‫‪٤٠٢١٧‬‬ ‫‪٦٣٧٧‬‬ ‫‪٤١٧٧٧‬‬ ‫‪٠٧‬‬ ‫ارغستان‬ ‫قندهار‬ ‫ساختامن‬ ‫‪۸‬‬
‫آبهای زیرزمینی‬
‫بند ذخیرهیی لوره‬
‫دیزاین تفصیلی و‬
‫آبیاری و زراعتی و تغذیه‬
‫‪٢٧١٧‬‬ ‫‪٣٧١٧‬‬ ‫‪١٢٧٧‬‬ ‫‪٢٧٧٧‬‬ ‫‪٠٧‬‬ ‫جوره‬ ‫ارزگان‬ ‫ساختامن بند ذخیرهیی‬ ‫‪۹‬‬
‫آبهای زیرزمینی‬
‫آغاجان‬
‫دیزاین تفصیلی و‬
‫آبیاری‪ ،‬کنرتول سیالب‪ ،‬تولید‬
‫‪٤٧٧١٧‬‬ ‫‪٢٥١٧‬‬ ‫‪٤٤٧٧٧٧ ٤٤٧٧٧٧ ٤٣١٢‬‬ ‫نیمروز چهار برجک‬ ‫ساختامن‬ ‫‪۱۱‬‬
‫برق و تغذیه آبهای زیرزمینی‬
‫فاز سوم بند کاملخان‬

‫‪001‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫آبیاری‪ ،‬کنرتول سیالب‪ ،‬تهیه‬

‫مطالعات تخنیکی‬
‫‪٥٠١١‬‬ ‫‪٦١٢‬‬ ‫‪٤٢١٥‬‬ ‫‪٥٧٠٧‬‬ ‫دوه منده آب آشامیدنی و تغذیه آبهای ‪٦٧‬‬ ‫خوست‬ ‫‪۱۱‬‬
‫بند ذخیرهیی دوه منده‬
‫زیرزمینی‬
‫آبیاری‪ ،‬کنرتول سیالب‪ ،‬تهیه‬ ‫مطالعات تخنیکی و‬
‫‪٥٧١٧‬‬ ‫‪٣١٧‬‬ ‫‪٤١٢٧‬‬ ‫‪٥٧٧٧‬‬ ‫‪٧‬‬ ‫آب آشامیدنی و تغذیه آبهای‬ ‫علینگار‬ ‫لغامن‬ ‫اقتصادیبند ذخیرهیی‬ ‫‪۱۲‬‬
‫زیرزمینی‬ ‫علینگار‬
‫آبیاری‪ ،‬کنرتول سیالب‪ ،‬تهیه‬ ‫مطالعات تخنیکی و‬
‫‪٥٥١٦‬‬ ‫‪٧١٣‬‬ ‫‪٤٧٦٧‬‬ ‫‪٥٢٧٧‬‬ ‫آب آشامیدنی و تغذیه آبهای ‪٦٧‬‬ ‫رشنه‬ ‫پکتیکا‬ ‫اقتصادی‬ ‫‪۱۳‬‬
‫زیرزمینی‬ ‫بند ذخیرهیی پلتونی‬
‫آبیاری‪ ،‬کنرتول سیالب‪ ،‬تهیه‬ ‫مطالعات تخنیکی و‬
‫‪٠١٧‬‬ ‫‪٥١٧‬‬ ‫‪٦٥٧‬‬ ‫‪٢٥٢‬‬ ‫آب آشامیدنی و تغذیه آبهای ‪٦٧‬‬ ‫خوشی‬ ‫لوگر‬ ‫اقتصادی‬ ‫‪۱۴‬‬
‫زیرزمینی‬ ‫بند ذخیره آبتک‬
‫آبیاری‪ ،‬کنرتول سیالب‪ ،‬تهیه‬ ‫مطالعات تخنیکی و‬
‫‪٠١٥‬‬ ‫‪٧١١‬‬ ‫‪٤٤٧‬‬ ‫‪٤٢٥‬‬ ‫آب آشامیدنی و تغذیه آبهای ‪٦١‬‬ ‫قرهباغ‬ ‫غزنی‬ ‫اقتصادی‬ ‫‪۱۵‬‬
‫زیرزمینی‬ ‫بند ذخیرهیی زردآلو‬
‫آبیاری‪ ،‬کنرتول سیالب‪ ،‬تهیه‬ ‫مطالعات تخنیکی و‬
‫‪٠١٥‬‬ ‫‪٦١٧‬‬ ‫‪٤٢٧‬‬ ‫‪٦٣٤‬‬ ‫‪٧‬‬ ‫ارغنداب آب آشامیدنی و تغذیه آبهای‬ ‫زابل‬ ‫اقتصادی‬ ‫‪۱۶‬‬
‫زیرزمینی‬ ‫بند ذخیرهیی بازیدخیل‬
‫مطالعات تخنیکی و‬
‫آبیاری‪ ،‬تولید برق‪ ،‬کنرتول‬
‫‪٦١٢‬‬ ‫‪٤١٦‬‬ ‫‪٥٦٧‬‬ ‫‪١٠٧‬‬ ‫‪٦٧‬‬ ‫شیخ علی‬ ‫پروان‬ ‫اقتصادی‬ ‫‪۱۷‬‬
‫سیالب و تهیه آب آشامیدنی‬
‫بند برق دهنه غوربند‬
‫مطالعات تخنیکی و‬
‫‪٢٧١٧‬‬ ‫‪٧١٧‬‬ ‫‪٤١٧‬‬ ‫‪٥٣٧‬‬ ‫‪٥٢‬‬ ‫آبگردان و تولید انرژی‬ ‫یکاولنگ‬ ‫بامیان‬ ‫‪ ۱۸‬اقتصادی بند ذخیرهیی‬
‫گزک‬
‫مطالعات تخنیکی و‬
‫‪٤٧١٧‬‬ ‫‪٦١٧‬‬ ‫‪٥٤٢‬‬ ‫‪٦٥٧‬‬ ‫‪٦٧‬‬ ‫تولید برق‪ ،‬کنرتول سیالب‬ ‫دایکندی شهرستان‬ ‫اقتصادی‬ ‫‪۱۹‬‬
‫بند ذخیرهیی غودار‬
‫آبیاری‪ ،‬کنرتول سیالب‪ ،‬تهیه‬ ‫مطالعات تخنیکی و‬
‫‪٤٧١٧‬‬ ‫‪٦١٧‬‬ ‫‪٤٧٧‬‬ ‫‪٤٥٧‬‬ ‫آب آشامیدنی و تغذیه آبهای ‪٥٧‬‬ ‫چال‬ ‫تخار‬ ‫اقتصادی‬ ‫‪۲۱‬‬
‫زیرزمینی‬ ‫بند ذخیرهیی چال‬
‫آبیاری‪ ،‬کنرتول سیالب‪ ،‬تهیه‬ ‫مطالعات تخنیکی و‬
‫‪٣٧١٧‬‬ ‫‪٤٤١٧‬‬ ‫‪٤١٧‬‬ ‫‪٥٤٧‬‬ ‫بادغیس آب کمری آب آشامیدنی و تغذیه آبهای ‪٦٧‬‬ ‫اقتصادی‬ ‫‪۲۱‬‬
‫زیرزمینی‬ ‫بند ذخیرهیی آبشوره‬
‫آبیاری‪ ،‬تولید برق‪ ،‬کنرتول‬ ‫مطالعات تخنیکی و‬
‫‪٤٧١٧‬‬ ‫‪٦١٧‬‬ ‫‪٤٥٧‬‬ ‫‪٦١٢‬‬ ‫‪٥٢‬‬ ‫سیالب‪ ،‬تهیه آب آشامیدنی و‬ ‫پریان‬ ‫پنجشیر‬ ‫اقتصادی‬ ‫‪۲۲‬‬
‫تغذیه آبهای زیرزمینی‬ ‫بند ذخیرهیی واخی‬

‫‪002‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫آبیاری‪ ،‬کنرتول سیالب‪ ،‬تهیه‬ ‫مطالعات تخنیکی و‬

‫‪٦٧١٧‬‬ ‫‪٦١٧‬‬ ‫‪٥٧٧‬‬ ‫‪٦٢٧‬‬ ‫کوهسان آب آشامیدنی و تغذیه آبهای ‪٦٧‬‬ ‫هرات‬ ‫اقتصادی‬ ‫‪۲۳‬‬
‫زیرزمینی‬ ‫بند ذخیرهیی تیر پل‬
‫مطالعات تخنیکی و‬
‫آبیاری‪ ،‬کنرتول سیالب و تهیه‬
‫‪٣٧١٧‬‬ ‫‪٤٤١٧‬‬ ‫‪٦٢١‬‬ ‫‪٣٧٧‬‬ ‫‪٦٧‬‬ ‫چغچران‬ ‫غور‬ ‫اقتصادی‬ ‫‪۲۴‬‬
‫آب آشامیدنی‬
‫بند ذخیرهیی دهنه بوم‬
‫آبیاری‪ ،‬کنرتول سیالب‪ ،‬تهیه‬ ‫مطالعات تخنیکی و‬
‫‪١١١٧‬‬ ‫‪٤٤١٧‬‬ ‫‪٥٠٧٧‬‬ ‫‪٦٥٧٧‬‬ ‫باالبلوک آب آشامیدنی و تغذیه آبهای ‪٦٧‬‬ ‫فراه‬ ‫اقتصادی‬ ‫‪۲۵‬‬
‫زیرزمینی‬ ‫بند ذخیرهیی زره مردان‬
‫پروژههای تحت کار دیزاین تفصیلی‬
‫آبیاری‪ ،‬تولید برق‪ ،‬آب‬ ‫مطالعات دیزاین تفصیلی‬
‫‪٥٦٧‬‬ ‫‪٤١٣‬‬ ‫‪٢٧٧‬‬ ‫‪٥٢١٦‬‬ ‫‪٦٦‬‬ ‫آشامیدنی و تغذیه آبهای‬ ‫للندر‬ ‫کابل‬ ‫‪ ۲۶‬پروژه آبیاری‪ ،‬تولید برق و‬
‫زیرزمینی‬ ‫آب آشامیدنی شاهتوت‬
‫مطالعات دیزاین تفصیلی‬
‫آبیاری‪ ،‬تولید برق و تغذیه‬
‫‪٢٢٥‬‬ ‫‪٧‬‬ ‫‪٦٧٧٧‬‬ ‫‪٦٢٧٧٧‬‬ ‫‪٦‬‬ ‫چوکی‬ ‫کرن‬ ‫‪ ۲۷‬پروژه آبیاری و تولید برق‬
‫آبهای زیرزمینی‬
‫گمبیری‬
‫مطالعات دیزاین تفصیلی‬
‫آبیاری‪ ،‬تولید برق و تغذیه‬
‫‪١٠٣١٧ ٤٦٣٦١٧ ١٧٧٧٧‬‬ ‫‪٣٧٢٦٧‬‬ ‫‪٧٤‬‬ ‫باالبولوک‬ ‫فراه‬ ‫‪ ۲۸‬پروژه آبیاری و تولید برق‬
‫آبهای زیرزمینی‬
‫بخشآباد فراهرود‬
‫پروژههای تحت کار ساختامن‬
‫ذخیره آب‪ ،‬تولید برق و آب‬ ‫دیزاین و ساختامن بنده‬
‫‪١٧١٥‬‬ ‫‪٦١٢‬‬ ‫‪٤٢٧٧‬‬ ‫‪٦٢٧١‬‬ ‫‪٠٠‬‬ ‫آشامیدنی و تغذیه آبهای‬ ‫شکردره‬ ‫کابل‬ ‫‪ ۲۹‬ذخیرهیی و تولید برق شاه‬
‫زیرزمینی‬ ‫و عروس‬
‫آبیاری‪ ،‬آب آشامیدنی و تغذیه‬ ‫دیزاین و ساختامن‬
‫‪٥٧١١‬‬ ‫‪٢١٦‬‬ ‫‪٥٤٦١‬‬ ‫‪٥٦٢٢‬‬ ‫‪٢٧١٢‬‬ ‫اسعدآباد‬ ‫پکتیا‬ ‫‪۳۱‬‬
‫آبهای زیرزمینی‬ ‫بند مچلغو‬
‫دیزاین و ساختامن‬
‫ذخیره آب‪ ،‬تولید برق و تغذیه‬
‫‪٤٤٧١١‬‬ ‫‪١٢١٧‬‬ ‫‪٤٥٥٦٣‬‬ ‫‪٤٥٧٦٤‬‬ ‫‪١٦‬‬ ‫کروخ‬ ‫هرات‬ ‫‪ ۳۱‬بند ذخیرهیی و تولید برق‬
‫آبهای زیرزمینی‬
‫پاشدان‬
‫کنرتول سیالب‪ ،‬آب آشامیدنی‬ ‫دیزاین و ساختامن‬
‫‪١٧‬‬ ‫‪٤٥١٧‬‬ ‫‪٥٤٠٧‬‬ ‫‪٦٦٦٢‬‬ ‫‪٣٧‬‬ ‫املار‬ ‫فاریاب‬ ‫‪۳۲‬‬
‫و تغذیه آبهای زیرزمینی‬ ‫بند ذخیرهیی املار‬
‫جدول ‪ -6‬بندهای ذخیره آب زیر کار و پالن وزارت انرژی و آب‬

‫گامهای بزرگ دیگری نیز در راستای مدیریت و استفاده بهینه از آبهای کشور برداشته شده است که‬
‫در زیر به صورت فهرستوار به آنها اشاره میگردد‪:‬‬
‫نهایی شدن سند مبانی دیپلوماسی آب جمهوری اسالمی افغانستان که دیپلوماسی مدیریت آب را‬ ‫‪‬‬
‫تقویت بخشیده است؛‬

‫‪006‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫تکمیل و به بهرهبرداری سپردن ‪ 23‬پروژه هایدروتخنیک رسبندها‪ ،‬کانالها و سایر تأسیسات آبی در‬ ‫‪‬‬
‫پنج حوزه دریایی کشور که باعث تحت آبیاری قرار گرفنت مقدار ‪ 5611‬هکتار زمین گردیده است؛‬
‫تطبیق ‪ 533‬پروژه کوچک و متوسط تأسیسات آب و پروژههای انرژی از سال ‪ 6939‬الی اکنون که برای‬ ‫‪‬‬
‫حدود ‪ 6.3‬میلیون تن زمینه اشتغالزایی موقت و دایمی مساعد شده است؛‬
‫تکمیل شدن مراحل پروژهسازی و تدارکاتی سه پروژه بزرگ‪ ،‬مطالعه تخنیکی و اقتصادی بند آغاجان‬ ‫‪‬‬
‫ولسوالی چوره ارزگان‪ ،‬مطالعه دیزاین و ساختامن بند برق و آبیاری ارغستان در ولیت قندهار و‬
‫مطالعات دیزاین و ساختامن سوری خوله ولسوالی سمکنی ولیت پکتیا؛‬
‫ترتیب پالن پیشبینی برای ‪ 5‬سال آینده‪ ،‬جهت بازسازی و نوسازی کانالها و رسبندها به همکاری‬ ‫‪‬‬
‫ادارات ولیتی با درنظرداشت اولویتها و بودجه مورد نیاز آنها که شامل ‪ 211‬پروژه به قیمت مجموعی‬
‫به طور تخمینی ‪ 414‬می لیون دالر تحت پالن وزارت زراعت قرار داشته است که از جمله تعداد ‪663‬‬
‫پروژه به ارزش ‪ 613‬میلیون دالر بودجه تعهدشده از جانب دولت و مؤسسه ملی و بیناملللی داشته و به‬
‫تعداد ‪ 536‬پروژه به ارزش تخمینی ‪ 695‬میلیون دالر بودجه نیاز دارد؛‬
‫جمعآوری ارقام و دیتاها از ‪ 663‬استیشن هایدرومیتیولوژی در ادارات حوزههای دریایی کشور؛‬ ‫‪‬‬
‫قرار گرفنت تعداد ‪ 51‬پروژه تحکیامتی تحت کار ساختامنی در ولیات مختلف که بالغ بر ‪ 2.2‬میلیون‬ ‫‪‬‬
‫دالر میشود‪.‬‬

‫‪ -1‬برنامهریزی تولید انرژی از منابع داخلی‬

‫در بخش تولید انرژی از منابع مختلف‪ ،‬مخصوصا ً انرژی تجدیدپذیر‪ ،‬حکومت گامهای بزرگی را برداشته‬
‫که طبق پالن تا سال ‪ 6161‬به نتایج درخشان خواهیم رسید‪ .‬جلب رسمایهگذاری وسیع‪ ،‬تدوین «پالیسی‬
‫ملی خودکفایی ‪ 1‬ساله انرژی»‪ ،‬تثبیت و اقدام در استفاده از ظرفیتهای افغانستان در تولید برق از منابع‬
‫تجدیدپذیر و تالش برای برنامهریزی جهت تبدیل شدن به یک کشور صادرکننده انرژی پاک در منطقه‬
‫بخشی از دستاوردها و فعالیتهای حکومت در این بخش میباشد‪.‬‬
‫آمار مقایسوی نشان میدهد که کابل در صدر اجراکنندگان درست تسهیل فعالیتهای اقتصادی «آغاز‬
‫تجارت» و «اخذ انرژی برق» قرار دارد‪ / .‬گزارش بانک جهانی ‪6163 -‬‬
‫اهم دستاوردها و فعالیتهای سه سال گذشته در بخش تأمین انرژی به شکل فهرستوار‪:‬‬

‫‪ -1-3‬برنامهریزی و حقوقی‪:‬‬
‫تسوید و تدوین پالیسی انرژی قابل تجدید؛‬ ‫‪‬‬
‫ترتیب پالیسی تشویق رسمایهگذاری خصوصی؛‬ ‫‪‬‬
‫تسوید پالیسی مؤثریت انرژی‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫‪007‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫‪ -1-1‬جلب رسمایهگذاریهای خصوصی‪:‬‬

‫تکمیل مطالعه تخنیکی بند برق باغدره و مذاکره با کمپنی ‪ OIC‬امارات متحده عربی غرض‬ ‫‪‬‬
‫رسمایهگذاری که ظرفیت تولید آن ‪ 641‬میگاوات میباشد؛‬
‫مذاکرات تخنیکی با کمپنی قزاقی در مورد رسمایهگذاری جهت اعامر بند برق قلعه مامی ولیت تخار‬ ‫‪‬‬
‫که ظرفیت تولید آن ‪ 445‬میگاوات برق میباشد؛‬
‫امضای تفاهمنامه و عقد قرارداد انکشاف بند برق کجکی ولیت هلمند که ظرفیت تولید برق فعلی آن‬ ‫‪‬‬
‫‪ 56.5‬میگاوات میباشد و بعد از تکمیل کار به ‪ 656.5‬ارتقا خواهد کرد؛‬
‫طرح ‪ 91‬پروژه از منابع انرژی قابل تجدید در‪ 61‬ولیت کشور به ظرفیت مجموعی ‪ 611‬میگاوات؛‬ ‫‪‬‬
‫رسمایهگذاری رشکت الکوزی به ارزش ‪ 911‬میلیون دالر در بند برق رسوبی دوم با ظرفیت ‪621‬‬ ‫‪‬‬
‫میگاوات برق؛‬
‫امضای قرارداد تولید ‪ 56‬میگاوات برق با رشکت غضنفر گروه به ارزش ‪ 35‬میلیون دالر؛‬ ‫‪‬‬
‫رسمایهگذاری بیاتپاور روی ایجاد دستگاه تولید ‪ 636‬میگاوات انرژی برق از گاز طبیعی شربغان به‬ ‫‪‬‬
‫ارزش ‪ 656‬میلیون دالر؛‬
‫امضای تفاهمنامه با بانک انکشاف آسیایی و بانک انکشاف اسالمی به منظور احداث سیستم سولری‬ ‫‪‬‬
‫به ظرفیت ‪ 611‬میگاوات برق در نغلو؛‬
‫عقد قرارداد دیزاین تفصیلی بند بخشآباد فراه که ظرفیت تولید آن ‪ 63‬میگاوات میباشد؛‬ ‫‪‬‬
‫آغاز به کار ساخت بند کجکی دو با رسمایهگذاری ‪ ۵۲۲‬میلیون دالر با ظرفیت تولید ‪ ۵۱۳‬میگاوات؛‬ ‫‪‬‬
‫نصب و فعالسازی توربین منرب ‪ 6‬دستگاه آبی کجکی و تبدیل گورنر سیستم‪ ،‬سیستم تحریکی‬ ‫‪‬‬
‫جرناتورها و رسوی ماشینهای توربین منرب اول و منرب سوم که از بابت آن ‪ 62.5‬میگاوات به ظرفیت‬
‫تولیدی بند افزوده شد و باشندگان ولیات هلمند و قندهار از مزایای آن مستفید شدند؛‬
‫قرارداد ساخت بند برق و ذخیره آب دهله قندهار به ارزش حدود ‪ 966‬میلیون دالر؛‬ ‫‪‬‬

‫‪ -1-1‬سایر اقدامات‪:‬‬
‫از طریق برنامههای توسعه دهات‪ ،‬تا کنون به تعداد ‪ 6649‬پروژه به ارزش بیش از ‪ 93‬میلیون دالر در ‪69‬‬ ‫‪‬‬
‫ولیت تطبیق شده که برای ‪ 991‬هزار تن از روستاییان برق تأمین گردیده است؛‬
‫تکمیل ‪ 611‬درصد کار دیزاین پروژه آبیاری و تولید برق گمبیری که از بابت آن زمینه رسیدن به اهداف‬ ‫‪‬‬
‫پالنشده تولید ‪ 45‬میگاوات برق‪ ،‬میرس میشود؛‬
‫تصویب طرح تطبیق برنامه چراغهای کممرصف ‪ LED‬که با عملی شدن آن سالنه ‪ 621‬میگاوات برق‬ ‫‪‬‬
‫رصفهجویی میشود؛‬

‫‪008‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫افتتاح کار عملی پروژه کاسا‪ 6111‬که افغانستان سالنه از این طریق ‪ 911‬میگاوات برق به دست‬ ‫‪‬‬
‫میآورد؛‬
‫تعهد کمک ‪ 44.35‬میلیون دالر بانک انکشاف آسیایی برای ‪ 61‬میگاوات برق آفتابی نغلو؛‬ ‫‪‬‬
‫ساخت مرکز تولید برق آفتابی ولسوالی شیندند هرات به ارزش ‪ 6.5‬میلیون دالر؛‬ ‫‪‬‬

‫تصویر ‪ -94‬بند دوستی افغان ‪ -‬هند (سلام) ‪ 46‬میگاوات برق تولید میکند‬

‫احداث شبکههای توزیع ننگرهار و لغامن؛‬ ‫‪‬‬

‫احداث شبکههای توزیع ولسوالی دهسبز و دشت برچی کابل؛‬ ‫‪‬‬
‫احداث سباستیشنهای کندز‪ ،‬بغالن و تپه احمد بیگ کاپیسا؛‬ ‫‪‬‬
‫متدید لین برق ‪ 661‬کیلوولت برق آب نغلو الی سباستیشن تپه احمد بیگ کاپیسا؛‬ ‫‪‬‬
‫تکمیل برقرسانی ولیت بادغیس از کشور ترکمنستان؛‬ ‫‪‬‬
‫بهرهبرداری از پروژه برق آفتابی هرات به ظرفیت ‪ 6‬میگاوات؛‬ ‫‪‬‬
‫افتتاح پروژه برق آفتابی پارک صنعتی قندهار در ‪ 6111‬جریب زمین به ظرفیت ‪ 61‬میگاوات؛‬ ‫‪‬‬
‫افتتاح پروژه لین انتقال برق میدان وردک – غزنی‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫‪009‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫ت – بانکداری‬
‫در حال حارض ‪ 65‬بانک در کشور فعالیت دارد که شامل ‪ 3‬بانک خصوصی‪ 9 ،‬بانک دولتی و ‪ 9‬منایندگی‬
‫بانکهای خارجی است‪ .‬افغانستان طی سه سال گذشته در حوزه ارتقای امنیت سپردههای مردم در‬
‫بانکهای خصوصی و مبارزه با پولشویی و متویل تروریزم دستاوردهای برجسته داشت‪.‬‬
‫برای افزایش مصونیت سپرده رسمایهگذاران‪ ،‬طی سه سال گذشته‪ ،‬چارچوب مقرراتی سکتور بانکی‪،‬‬
‫تعدیل و انکشاف داده شد‪ ،‬تعدیالتی در قانون بانکداری افغانستان اعامل گردید و قانون جلوگیری از‬
‫پولشویی و عواید ناشی از جرایم تدوین و مقرره تنظیم اجراءات جلوگیری از متویل تروریزم تصویب‬
‫شده است‪.‬‬

‫خارج شدن افغانستان از فهرست خاکسرتی گروه اقدامات مالی بیناملللی )‪ (FATF‬سبب افزایش‬
‫اعتامد جهانی بر سیستم بانکی کشور گردیده‪ ،‬خطر و هزینه معامله با بانکهای کشور را کاهش داده‬
‫است که زمینه ارتباطات بانکی بانکهای معترب جهان را با بانکهای کشور افزایش میدهد‪ .‬البته در سال‬
‫گذشته‪ ،‬افغانستان توانست عضویت بانک رسمایهگذاری زیربنایی آسیا )‪ (AIIB‬را نیز کسب کند که‬
‫یک موفقیت بزرگ برای کشور به حساب میرود‪ .‬این بانک پروژههایی مثل متویل متدید خطوط آهن‪،‬‬
‫بند برق کامه و اتصال ولیت هلمند به بندر گوادر را حامیت میکند‪.‬‬
‫بیشتر مشکالت سکتور بانکی ناشی از ضعف و یا فقدان مبانی حقوقی است که در این مورد نیز گامهای‬
‫بلندی برداشته شده است‪:‬‬
‫تعدیل قانون جلوگیری از متویل تروریزم؛‬ ‫‪‬‬
‫ترتیب مقرره تنظیم اجراءات جلوگیری از متویل تروریزم؛‬ ‫‪‬‬
‫تعدیل مقرره کنرتول و راپوردهی انتقال پول‪ ،‬اسعار و اسناد قابل معامله در گمرکات؛‬ ‫‪‬‬
‫تعدیل مقرره جلوگیری از پولشویی‪ ،‬متویل تروریزم و اقدامات بازدارنده؛‬ ‫‪‬‬
‫تعدیل مقرره شخص شایسته و مناسب؛‬ ‫‪‬‬
‫ترتیب صدور قرارداد انجامد داراییهای تروریستان؛‬ ‫‪‬‬
‫ترتیب طرزالعمل تحلیل معامالت مشکوک پولشویی‪ ،‬متویل تروریزم و سایر جرایم اصلی؛‬ ‫‪‬‬
‫ترتیب رهنمود گزارشدهی معامالت مشکوک؛‬ ‫‪‬‬
‫تعدیل قانون جلوگیری از پولشویی و عواید ناشی از جرایم؛‬ ‫‪‬‬
‫‪ 41‬نسخه مقررات‪ ،‬پارامرتها و رهنمودهای بانکداری اسالمی؛‬ ‫‪‬‬
‫و تصویب مقرره صنفبندی داراییها و تخصیص جربان خساره‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫‪011‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫ث – شهرسازی و مسکن‬
‫سیاست حکومت در بخش شهرسازی و مسکن در چهار بخش تنظیم گردیده که به دستاوردهای برجسته‬
‫هر بخش فهرستوار اشاره میشود‪.‬‬

‫‪ -3‬برنامهریزی شهری‪:‬‬
‫تکمیل ‪ 4‬پالن منطقهیی ولیات دایکندی‪ ،‬بغالن‪ ،‬لغامن‪ ،‬هرات‪ ،‬فراه‪ ،‬بلخ و غور‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫تکمیل ‪ 51‬پالن اسرتاتیژیک در ‪ 63‬ولیت (‪.)6931 - 6934‬‬ ‫‪‬‬
‫تکمیل ‪ 91‬پالن تفصیلی در ساحات ‪ 66‬ولیت‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫ترتیب چارچوب پالیسی ملی پالنگذاری شهری (‪.)National Urban Spatial Plans‬‬ ‫‪‬‬
‫ترتیب برنامه اولویت ملی شهری‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫ترتیب برنامه ملی مسکن‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫ترتیب پالیسی مسکن‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫تهیه و ترتیب پالن اسرتاتیژیک ‪ 63‬شهر‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫نهاییسازی مسوده و منظوری مقرره ثبت ساحات رهایشی غیررسمی شهری از طریق شورای عالی‬ ‫‪‬‬
‫اراضی و آب و کابینه جمهوری اسالمی افغانستان‪.‬‬

‫‪ -1‬فراهمسازی مسکن مناسب‪:‬‬

‫تکمیل و به بهرهبرداری سپردن ‪ 2‬بالک شهرک رهایشی خوشحال خان با ‪ ۲۳۳‬واحد مسکونی‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫تکمیل و به بهرهبرداری سپردن فاز اول شهرک رهایشی خواجه رواش‪ ،‬شامل ‪ 33‬بالک با ‪ 6165‬واحد‬ ‫‪‬‬
‫مسکونی‪.‬‬
‫تکمیل کار اعامر ‪ 9991‬آپارمتان پروژه شهرک رهایشی امارات متحده عربی که آماده افتتاح میباشد‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫تکمیل پروژههای رهایشی خوشحال خان و ‪ ۱۳‬بالک قصبه‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫نهاییسازی پروژه ‪ 32‬هزار واحد مسکونی کمک بالعوض با چین در ساحه نیلهباغ کابل که انتخاب‬ ‫‪‬‬
‫موقعیت‪ ،‬رسوی و دیزاین مرحله اول آن تکمیل و نقشه ‪ 6411‬واحد فازل اول تهیه شده که کار آن آغاز‬
‫گردیده است‪.‬‬
‫امضای تفاهمنامه ‪ 3222‬واحد مسکونی با جانب قطر به ارزش ‪ 611‬میلیون دالر که نقشههای واحدهای‬ ‫‪‬‬
‫مسکونی آن تکمیل شده است‪.‬‬
‫تفاهم برای ایجاد سیستم قرضه رهنی مسکن و هامهنگی با بانک مرکزی و بانک ملی افغانستان‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫‪010‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫تصویر ‪ - 95‬اضافهستانی قبلی مالکین آپارمتانهای جدید مکروریان توسط حکومت وحدت ملی به آنان پس داده شد‬

‫‪ -1‬ساختامنسازی‪:‬‬
‫شورای عالی اقتصاد ایجاد فابریکه ساختامنی پیشساخت را در چوکات تصدی خانهسازی مورد‬ ‫‪‬‬
‫تأیید قرار داد که به وسیله آن حکومت میتواند به صورت مؤثر بودجه انکشافی را استفاده منوده و در‬
‫وقت کم‪ ،‬تأسیسات مورد نظر مانند مکاتب‪ ،‬شفاخانهها و سایر تأسیسات زیربنایی را اعامر مناید‪.‬‬
‫تکمیل مرحله اول بازسازی قرص دارالمان‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫‪ -3‬انکشاف شهری‪:‬‬
‫تهیه پالن هموارکاری زمین ساحه باریکآب‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫تهیه پالن انکشافی فاز اول شهر جدید کابل در سیستم اطالعات جغرافیایی ‪.GIS‬‬ ‫‪‬‬
‫تهیه پالن ساختاری فاز سوم شهر جدید کابل‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫تهیه طرح پروژه پاککاری دریای کابل و لوگر و احداث بازار چهارچته بالی قسمتی از دریای کابل‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫طرح و دیزاین خانههای کمهزینه برای شهرک مهاجرین و میتود انکشاف شهرکهای مهاجرین‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫دیزاین سیستم مدیریت مواد فاضله جامد برای بسته ‪.6.6‬‬ ‫‪‬‬
‫تهیه و ترتیب دیزاین مهندسی منونهیی خانهها و آپارمتانهای مسکونی به تعداد ‪ 9‬مودل برای خانههای‬ ‫‪‬‬
‫رهایشی و به تعداد ‪ 9‬مودل برای آپارمتانها‪.‬‬

‫‪011‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫تأمین آب آشامیدنی شهرکهای خواجه رواش و امارات در شهر کابل که با تطبیق آن در حدود‬ ‫‪‬‬
‫‪ 52.5‬هزار تن از آب صحی بهرهمند خواهند شد‪.‬‬
‫رسوی و دیزاین فاز دوم شهر فراه که با تطبیق موفقانه آن حدود ‪ 92.9‬هزار تن از آب صحی بهرهمند‬ ‫‪‬‬
‫میشوند‪.‬‬
‫رسوی و دیزاین فاز دوم شهر ایبک که با تطبیق موفقانه آن حدود ‪ 661‬هزار تن از آب صحی آشامیدنی‬ ‫‪‬‬
‫بهرهمند میشوند‪.‬‬
‫آغاز کار فاز اول نلهای انتقالی‪ ،‬حفر چاههای عمیق و دیزاین شبکه توزیعی فاز دوم پروژه آبرسانی‬ ‫‪‬‬
‫پل علم ولیت لوگر که حدود ‪ 61632‬تن از آب آشامیدنی صحی بهرهمند میشوند‪.‬‬
‫دیزاین پارچه ‪ 3 ،2‬و ‪ 66‬شهر چاریکار ولیت پروان که با تطبیق آن در حدود ‪ 3416‬تن از آب صحی‬ ‫‪‬‬
‫بهرهمند میشوند‪.‬‬
‫مطالعات ابتدایی و رسوی پروژه آبرسانی شهر خوست که با تطبیق آن حدود ‪ 661‬هزار تن از آب‬ ‫‪‬‬
‫آشامیدنی صحی بهرهمند میشوند‪.‬‬
‫فراهمآوری ‪ 46.3‬میلیون مرتمکعب آب‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫نصب ‪ 92‬هزار لوحه فلزی به منظور دریافت مشرتکین نل آب‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫تنویر ‪ 6.3‬کیلومرت رسک چهارراهی ترافیک الی چهارراهی تهیه مسکن شهر کابل و ترمیم ‪ 6115‬پایه‬ ‫‪‬‬
‫برق موجود‪.‬‬
‫به مقدار ‪ 334365‬مرتمکعب جغلاندازی و هموارکاری سطح رسکهای نواحی ‪،69 ،66 ،2 ،5 ،4 ،9‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 65‬شهر کابل‪.‬‬
‫ساختامن و اعامر ‪ 51.2‬کیلومرت جویچههای ردآبکن و کانالها‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫جمعآوری و انتقال ‪ 315.3‬هزار مرتمکعب کثافات جامد‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫تکمیل امور ساختامن‪ ،‬سنگفرش و احاطه پارک ‪ 666‬فامیلی واقع ناحیه یازدهم‪ ،‬کار باقیامنده‬ ‫‪‬‬
‫پارکهای قول آبچکان واقع ناحیه دوم و پارک قلمالدین واقع ناحیه چهارم‪.‬‬

‫ج – مخابرات و تکنالوژی معلوماتی‬

‫در حال حارض‪ ،‬بیش از ‪ 69.15‬میلیون تن در کشور به خدمات مخابراتی دسرتسی دارند و شبکههای‬
‫مخابراتی ‪ 93‬درصد کشور را در ‪ 94‬ولیت زیر پوشش قرار داده است‪ .‬افغانستان سالنه از مالیات شبکه‬
‫فایرب نوری بیش از ‪ ۱۳‬میلیون دالر درآمد دارد‪ .‬همچنین در این سکتور‪ ،‬برای بیش از ‪ ۵۳۳‬هزار تن زمینه‬
‫کار در بخش مخابراتی و ارتباطی فراهم شده است‪.‬‬

‫‪011‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫طی سه سال که از عمر حکومت کنونی گذشته است‪ ،‬دستاوردهای افغانستان در سکتور مخابرات و‬
‫تکنالوژی معلوماتی افزایش یافته و جهش چشمگیری در این بخش روی داده است‪ .‬به عنوان مثال‪،‬‬
‫ساحه پوشش انرتنت در کشور در طی سه سال از ‪ 63‬درصد به ‪ 13‬درصد رسیده و استفادهکنندگان انرتنت‬
‫از ‪ 2.4‬میلیون تن به ‪ 69.35‬میلیون تن در سال ‪ 6931‬رسیده است‪.‬‬
‫طی این دوره‪ ،‬یک هزار کیلومرت فایرب نوری در نقاط مختلف از جمله مناطق مرکزی‪ ،‬رشقی و شامل رشق‬
‫کشور متدید شده و نرخ استفاده از انرتنت نیز به بیش از نصف قیمت پیشین کاهش یافته است‪.‬‬
‫طی این مدت‪ ،‬تعداد ‪ 51‬پوهنتون و نهاد تحصیلی دولتی‪ 3 ،‬مکتب و ‪ 51‬اداره دولتی به شبکه فایرب نوری‬
‫وصل گردیده و نیز تفاهمنامه اتصال شبکه فایرب نوری با چین از طریق واخان در بدخشان نیز به امضا‬
‫رسیده است که مجموع این اقدامات‪ ،‬افغانستان را به مرکز ترانزیت انرتنت و تکنالوژی معلوماتی تبدیل‬
‫خواهد کرد‪.‬‬

‫در کنار اینها‪ ،‬برای اولین بار‪ ،‬در نیمه دوم سال ‪ 6161‬میالدى با افزایش فروش خدمات افغان ستالیت‪،3‬‬
‫عواید آن از مصارف پروژه فزوىن یافته و این ستالیت‪ ،‬در پهلوى ارائه خدمات مخابراىت و نشاىت‪ ،‬به‬
‫یک منبع عایداىت پایدار براى دولت افغانستان مبدل خواهد شد‪.‬‬
‫افغانستان‪ ،‬سیاست اتصال منطقهیی و جهانی را در شبکه فایرب نوری از طریق خاک خود فعالنه پیگیری‬
‫کرده و تصمیم دارد در این حوزه‪ ،‬به نقطه ترانزیت منطقهیی تبدیل گردد‪.‬‬
‫افغانستان طی سه سال گذشته‪ ،‬دستاوردهای برجستهای در سکتور مخابرات و تکنالوژی معلوماتی داشته‬
‫که به مهمترین آنها اشاره میگردد‪:‬‬
‫کسب عضویت در هیئت رهربی بورد اتحادیههای کشورهای مشرتکاملنافع در بخش مخابرات‬ ‫‪‬‬
‫(‪)RCC‬؛‬
‫تدوین مسوده قانون ‪ ،ICT‬و قانون جرایم سایربی و معامالت الکرتونیکی؛‬ ‫‪‬‬
‫تدوین مسوده پالیسی حفاظت کودکان در استفاده از انرتنت؛‬ ‫‪‬‬
‫تصویب پالیسی دسرتسی آزاد و محیط رقابتی برای عرضهکنندگان خدمات جهت دسرتسی آنها به‬ ‫‪‬‬
‫زیربنای فایرب نوری و ‪ broadband‬با قیمت مناسب و همچنین اعطای حق ایجاد و داشنت زیربنای‬
‫فعال و وابسته برای رشکتهای خصوصی؛‬
‫ایجاد سیستم پورتل تجارتی جهت خرید و فروش آنالین‪ ،‬تحویل مالیه‪ ،‬مصارف بل برق و دادن راپور‬ ‫‪‬‬
‫بهصورت آنالین‪ ،‬آگاهی عامه درباره صحت عامه‪ ،‬آگاهیدهی به والدین برای تطبیق واکسین‪،‬‬
‫نظرخواهی همشهریان از خدمات صحی از طریق تلیفون موبایل و انرتنت؛‬

‫‪011‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫طرحریزی شبکه ستالیت قریهجات به منظور ارائه خدمات مخابراتی برای ولسوالیها و قریههایی که‬ ‫‪‬‬
‫الی اکنون در حدود ‪ 911‬قریه و ‪ 63‬شبکه تلویزیونی به ستالیت وصل گردیده است؛‬
‫ایجاد سیستم ریل تایم دیتا منجمنت (‪)Real Time Data Managemt‬؛‬ ‫‪‬‬
‫فعالسازی ‪ 65‬هزار شامره لین تلیفون دیجیتل سیمدار در مرکز و ولیات؛‬ ‫‪‬‬
‫نصب و فعالسازی ‪ 1216‬سایت مخابراتی؛‬ ‫‪‬‬
‫و نصب و فعالسازی ‪ 236‬تاور مخابراتی در ‪ 94‬ولیت‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫چ – ترانزیت و ترانسپورت‬
‫سیاست تبدیل افغانستان از میدان تقابل به نقطه تعامل میان کشورهای جهان و به خصوص منطقه از طریق‬
‫گره خوردن منافع مشرتک اقتصادی و نیز معرفی ظرفیت جیواکانومیک افغانستان در اتصال کشورهای‬
‫منطقه به یکدیگر‪ ،‬از اولویتهای حکومت‪ ،‬طی سه سال گذشته به حساب رفته است‪ .‬طی این سه سال‪،‬‬
‫افغانستان برای تحقق نقش خود به عنوان نقطه ثقل و کلیدی ترانزیتی منطقه‪ ،‬گامهای بزرگی برداشت و‬
‫در این مسیر پیشفتهای درخشانی نیز داشته است‪.‬‬

‫تصویر ‪ - 91‬افغانستان از خطوط آهن برای تجارت بهره میگیرد‬

‫‪012‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫افغانستان در بخش ترانزیت توانسته است که دهلیزهای متعدد با کشورهای مختلف فراهم بسازد و میزان‬
‫تجارت خود را با کشورهای مختلف توسعه بدهد و حتی عالوه بر ترانزیت زمینی‪ ،‬برای اولین بار در‬
‫تاریخ کشور‪ ،‬دهلیز هوایی تجارت را نیز عمالً با جانب هند افتتاح و مورد بهرهبرداری قرار داده است‪.‬‬
‫کاهش میزان هزینه ترانزیتی‪ ،‬ارسال بهموقع صادرات فصلی به نقاط هدف‪ ،‬ارتقای امنیت صادرات و‬
‫واردات محصولت مورد نیاز و‪ ...‬از نتایج دستیابی به دهلیزهای مختلف ترانزیتی و ترانسپورتی میباشد‪.‬‬
‫ایجاد و امتداد خطوط آهن‪ ،‬توسعه و متدید جادههای ترانزیتی‪ ،‬پر کردن خلهای حقوقی و قانونی در‬
‫این بخش‪ ،‬توسعه میدانهای هوایی‪ ،‬عضویت در سازمانهای بزرگ از جمله ‪ ،TIR‬بخشی از‬
‫دستاوردهای افغانستان در سکتور ترانزیت به حساب میرود‪.‬‬
‫امضای موافقتنامههای دو و چند جانبه با کشورهای منطقه و همسایه‪ ،‬مبارزه با فساد و ترسیع و تسهیل‬
‫روند ترانزیت و ترانسپورت داخلی و‪ ...‬بخش دیگری از فعالیتهای حکومت در این راستا بوده و بخش‬
‫دیگر این دستاوردها‪ ،‬فهرستوار در ادامه اشاره شده است‪.‬‬

‫‪ -3‬عواید‪:‬‬
‫افزایش فیس پروازهای عبوری از ‪ 411‬دالر به ‪ 511‬دالر و در اخیر نظر به تالشها از ‪ 511‬دالر امریکایی‬ ‫‪‬‬
‫به ‪ 311‬دالر و افزایش عواید آن از ‪ 6.36‬میلیارد افغانی در سال ‪ 6939‬به ‪ 6.13‬میلیارد افغانی در سال‬
‫‪.6935‬‬
‫احداث دروازههای الکرتونیکی مجهز با سیستمهای کمپیوتری به منظور کنرتول جریان تردد وسایط و‬ ‫‪‬‬
‫بهبود سیستم احصائیه در پروسه حمل و نقل کال و مسافر و جمعآوری شفاف عواید‪.‬‬

‫‪ -1‬تقنین و موافقتنامهها‪:‬‬
‫تهیه مسوده قانون ترانسپورت زمینی‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫تهیه مسوده مقرره ‪ TIR‬و طرح پالن تطبیقی سیستم ‪ TIR‬و ایجاد کمیته ملی‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫امضای موافقتنامه سهجانبه بندر چابهار با ایران و هند‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫امضای موافقتنامه چندینجانبه راه لجورد با ترکمنستان‪ ،‬ترکیه‪ ،‬آذربایجان و جورجیا جهت‬ ‫‪‬‬
‫دسرتسی به کشورهای اروپایی‪.‬‬
‫امضای موافقتنامه همکاریهای زیربنایی ترانسپورتی افغانستان و ازبکستان‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫امضای موافقتنامه دوجانبه ترانسپورتی بین افغانستان و ترکمنستان‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫نهاییسازی موافقتنامه سهجانبه ترانسپورتی میان افغانستان‪ ،‬چین و تاجکستان‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫نهاییسازی موافقتنامه دوجانبه بین افغانستان و جورجیا‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫نهاییسازی همکاری در عرصه حمل و نقل میان افغانستان و قرغیزستان‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫‪016‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫نهاییسازی موافقتنامه ترانسپورتی بین افغانستان و ترکیه‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫‪ -1‬پروژهها‪:‬‬
‫افتتاح خطآهن بیناملللی آسیا (آتامراد – امامنظر– آقینه – اندخوی)‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫افتتاح خط لوله انتقال گاز از ترکمنستان به هند و پاکستان از طریق افغانستان (تاپی)‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫افتتاح میدان هوایی نیمروز‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫افتتاح میدان هوایی بامیان‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫افتتاح میدان هوایی فراه‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫تکمیل ساخت میدان هوایی ولیت فراه‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫تکمیل ساخت ترمینال میدان هوایی کندز‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫افتتاح و بهرهبرداری از میدان هوایی محلی ولسوالی جاغوری ولیت غزنی‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫آغاز کار پروژه احاطه میدان هوایی دایکندی‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫تکمیل خط رنوی و ترمینل میدان هوایی زابل‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫اکامل توسعه ترمینل خارجی میدان هوایی حامد کرزی‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫اعامر ترمینل میدان هوایی قندهار‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫تکمیل و به بهرهبرداری سپردن ‪ ۱۲‬پروژه رسک و خطآهن در ولیات مختلف‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫رسوی و دیزاین ‪ ۲۱‬پروژه رسک و پل در ولیات مختلف‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫افتتاح کار دهلیز شامل به جنوب‪ ،‬دهلیز رشق به غرب و رسک دوشی – بامیان‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫حفظ و مراقبت ‪ ۱۲‬پروژه رسکهای جغلی در ولیات مختلف‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫آغاز حفظ و مراقبت اساسی شاهراه کابل – جاللآباد و کابل – قندهار‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫احداث ‪ 339.5‬کیلومرت رسک‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫حفظ و مراقبت رسکها در ‪ 94‬ولیت به طول ‪ 66.5‬هزار کیلومرت‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫‪017‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫تصویر ‪ - 93‬رؤسای جمهور افغانستان و ترکمنستان خطآهن آتامراد ‪ -‬آقینه را افتتاح میکنند‬

‫ح‪ -‬معادن‬
‫بهرهبرداری معقول و پایدار و مبتنی بر برنامهریزی‪ ،‬از اولویتهای سیاست حکومت در بخش استخراج‬
‫معادن میباشد‪ .‬به همین دلیل تالش شده که با درنظرداشت حقوق نسلهای بعدی و آینده کشور‪ ،‬مفاد‬
‫و سالمت قوانین‪ ،‬تفاهمنامهها و قراردادهای این بخش با دقت بررسی شود و مسؤولنه برنامهریزی گردد‪.‬‬
‫به همین سبب‪ ،‬در سه سال گذشته‪ ،‬با وجود اینکه از لحاظ مالی افغانستان عواید چندانی نداشته است؛‬
‫ولی در جلوگیری از هدر رفنت معادن در آینده‪ ،‬گامهای اساسی برداشته شده است‪ .‬عقد قرارداد بازسازی‪،‬‬
‫حفاری‪ ،‬تست و تجهیز چاههای گاز ‪ 96‬و ‪ 93‬ساحهی گازدار یتیمتاق شربغان‪ ،‬ثبت تعدادی از‬
‫قراردادهای عقدشده معادن در سیستم ‪ +AMCS‬و ارزیابی ‪ 662‬قرارداد معدنکاری معادن مواد‬
‫ساختامنی عقدشده از طریق ولیات از اقدامات عمده است‪ .‬در بخش پالیسیسازی و اجراءات نیز‬
‫گامهای بزرگی برداشته شده که فهرستوار اشاره میشود‪:‬‬
‫طرح مسوده نقشه راه برای انکشاف سکتور معادن‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫تهیه طرزالعمل پروسس سنگهای قیمتی و نیمهقیمتی‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫تهیه پالیسی ملی نفت و گاز‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫تهیه و ترتیب گزارش از مطالعات جیولوجیکی زونهای اقتصادی کشور‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫تهیه مسوده پالیسی ملی و مالی مرنالها‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫شناسایی‪ ،‬طرح و ترتیب اولویتهای صنایع استخراجی‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫‪018‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫تدقیق و نهاییسازی مقرره تخنیکی معدنکاری‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫تهیه پالن تطبیقی سنگهای قیمتی و نیمهقیمتی افغانستان‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫تهیه و ترتیب راپورهای مطالعات جیولوجیکی از هفت زون اقتصادی کشور توسط ‪ 63‬تیم ساحوی‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫ترسیم ‪ 61‬شیت نقشههای جیولوجیکی‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫احداث ‪ 34.5‬کیلومرت پایپلین گاز از شربغان الی ساحه کود و برق مزاررشیف‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫نظارت و بررسی از متام عملیاتهای هایدروکاربنی در سه بالک نفتی حوزه آمودریا و دو بالک نفتی‬ ‫‪‬‬
‫حوزه افغان – تاجک‪.‬‬
‫جلوگیری از فعالیتهای معدنکاری غیرقانونی و رسمیسازی آنها در ‪ 61‬ساحه معدنی در دو ولسوالی‬ ‫‪‬‬
‫کابل‪.‬‬
‫طی مراحل ‪ 61‬جوازنامه معدنی‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫تولید مقدار ‪ 91.3‬هزار تن کود یوریا طی سال ‪ 6935‬و دو ربع سال مالی ‪.6931‬‬ ‫‪‬‬
‫تولید ‪ 646.9‬میلیون کیلووات ساعت برق‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫تولید ‪ 636.9‬میلیون مرتمکعب گاز طبیعی‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫تولید ‪ 112.4‬هزار تن زغال سنگ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫داوطلبی کارهای تدارکاتی و تحقیقاتی سایزمیکی رسوی هوایی مقناطیسی و جاذبوی ‪ 41‬هزار کیلومرت‬ ‫‪‬‬
‫مربع در ساحه نفتی و گازی کتواز‪.‬‬
‫تکمیل دستگاه تصفیه گاز در شهر شربغان‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫اعزام ‪ 63‬تیم به هفت زون اقتصادی کشور به خاطر رسوی و نقشهبرداری‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫تجزیه کیمیاوی‪ ،‬پرتوگرافی‪ ،‬مرنالوجی‪ ،‬اسالیدسازی و آمادهسازی ‪ 9366‬منونه غرض شناسایی‬ ‫‪‬‬
‫مرنالها در کشور‪.‬‬

‫خ‪ -‬تجارت و فعالیتهای اقتصادی‬

‫در بخش تجارت و خدمات نیز افغانستان طی سه سال اخیر گامهای بلندی برداشته که بیشتر این گامها‪،‬‬
‫فراهم ساخنت زمینههای تجارت و رسمایهگذاری‪ ،‬و رشد رسمایهگذاری در بخش خدمات و صنعت بوده‬
‫است‪ .‬پالیسیهای مناسب در این مورد طرح شده و حامیتهای مورد نیاز‪ ،‬سادهسازی پروسهها‪ ،‬تأیید و‬
‫تصویب شاخصهای تجارتی سازمان تجارت جهانی و‪ ...‬بخشی از این فعالیتها و دستاوردها است‪.‬‬
‫بنا بر گزارش بانک جهانی‪ ،‬با اتخاذ متام عملکردها و اجراءات مفید که در سطح ولیات به کار گرفته‬
‫میشود‪ ،‬افغانستان گام بزرگی را به سوی نزدیک شدن به «رسحد فاصله اصلی» در ردهبندی جهانی‪،‬‬
‫خواهد برداشت؛ طوری که منتج به صعود ‪ ۱۱‬پلهیی افغانستان در «ردهبندی جهانی انجام تجارت» میان‬

‫‪019‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫‪ ۵۳۳‬کشور خواهد شد‪ .‬به این ترتیب‪ ،‬افغانستان از ‪ ۵۲۲‬به ‪۵۲۳‬مین کشور دارای فضای مناسب تجارت‬
‫(کسب و کار) تبدیل خواهد شد‪.‬‬

‫در کنفرانس بروکسل که در ماه اکتوبر سال ‪ ۳۳۵۱‬تدویر یافت‪ ،‬دولت افغانستان «چارچوب ملی صلح و‬
‫انکشاف افغانستان» به عنوان پالن اسرتاتیژیک پنجساله دستیابی به خودکفایی(‪ ،)6411-6935‬را به جامعه‬
‫جهانی معرفی منود‪ .‬متام منایندگان ‪ ۲۳‬کشور جهان و ‪ ۲۳‬سازمان بیناملللی حارض در کنفرانس‪ ،‬به‬
‫مساعدت انکشافی سالنه ‪ ۲.۲‬میلیارد دالر‪ ،‬الی چهار سال آینده‪ ،‬متعهد گردیدند‪ .‬این گونه حامیت پایدار‬
‫به سطح عالی‪ ،‬نشاندهنده اعتامد جامعه بیناملللی به دورمنای انکشاف افغانستان میباشد‪ .‬در همین‬
‫سال‪ ،‬افغانستان رسامً عضویت سازمان تجارت جهانی را کسب منود‪ .‬فواید تالشهای انکشافی در کشور‪،‬‬
‫همین اکنون ملموس و هویدا است‪ :‬میزان صادرات در سال ‪ 6163‬به ‪ 324‬میلیون دالر افزایش یافته است‬
‫که نشاندهنده افزایش چشمگیر نسبت به سال ‪ ۳۳۵۲‬است‪.‬‬

‫حجم صادرات‬
‫‪١٠٠٠‬‬
‫میلیون دالر‬

‫‪٥٠٠‬‬

‫‪٠‬‬
‫‪6939‬‬ ‫‪6934‬‬ ‫‪6935‬‬ ‫‪6931‬‬
‫صادرات ‪ -‬میلیون دالر‬ ‫‪531‬‬ ‫‪536‬‬ ‫‪164‬‬ ‫‪324‬‬

‫منودار ‪ - 66‬مقایسه حجم صادرات در سالهای اخیر به دالر‬

‫افغانستان توانسته است از طریق وارد منودن اصالحات در پالیسیهای مربوط به تنظیم عواید و کنرتول‬
‫مصارف‪ ،‬جایگاه مالی خود را نیز تقویت مناید‪.‬‬

‫‪ ‬خدمات‪ :‬طبق آمارهای ارائهشده اداره مرکزی احصائیه و بانک جهانی‪ ،‬سهم سکتور خدمات در‬
‫رشد تولید ناخالص داخلی در سال ‪ 6.4 ،6935‬درصد بوده است‪.‬‬

‫‪ ‬صنعت‪ :‬همچنین در بخش صنعت‪ ،‬افغانستان طی سه سال اخیر‪ ،‬شاهد رشد قابل مالحظه بوده است‪.‬‬
‫طبق ارقام ارائهشده از بانک جهانی‪ ،‬سکتور صنایع در جریان سال ‪ 6934‬توسعه یافت‪ ،‬طوری که سهم‬
‫این سکتور در تولید ناخالص داخلی از ‪ 6.4‬درصد در سال ‪ 6939‬به ‪ 4.5‬درصد در سال ‪ 6935‬بلند رفت‪.‬‬

‫‪011‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫حکومت در این بخش گامهای حامیتی در بخش تقنین نیز برداشته است‪ ،‬از جمله تصویب طرح‬
‫«طرزالعمل تعرفه حامیوی صنایع داخلی» که بر مبنای آن کاهش قابل مالحظه در تعرفههای مواد خام‬
‫فابریکات تولیدی پیشبینی گردیده است‪.‬‬

‫‪ ‬صادرات‪ :‬بنابر گزارشها‪ ،‬در سال مالی ‪ 6935‬صادرات رسمی افغانستان ‪ 3.5‬درصد افزایش داشته‬
‫است که مجموع ارزش آن به ‪ 164‬میلیون دالر رسید‪ .‬همچنین ارقام و اعداد ارائهشده نشان میدهد که‬
‫در سال ‪ 6931‬صادرات افغانستان با رشد ‪ 1121‬درصدی به ‪ 324‬میلیون دالر رسیده است‪.‬‬

‫‪ ‬تنوع در ساختار تجارتی افغانستان‪ :‬در دهه قبل‪ ،‬ساختار تجارتی افغانستان روی چند کشور محدود‬
‫متمرکز بود‪ .‬بزرگترین رشیک تجارتی افغانستان در سالهای متامدی‪ ،‬یعنی پاکستان‪ ،‬بیش از نیم‬
‫تجارت افغانستان (‪ 51.5‬درصد) را به شمول صادرات و واردات به خود اختصاص داده بود؛ اما در حال‬
‫حارض‪ ،‬ساختار تجارتی افغانستان با رشکای تجاریاش در مقایسه با دهه گذشته کمرت متمرکز میباشد‪.‬‬
‫سطح مترکز با رشکای تجاری در افغانستان بین سالهای ‪ 6923‬و ‪ 6934‬برای صادرات و واردات کاهش‬
‫یافته است و فزونی شامر راههای ترانزیتی از طریق کشورهای آسیای میانه و ایران‪ ،‬مسیر انتقال اموال را‬
‫به ‪ /‬از افغانستان تنوع بیشتری داده است‪ .‬این عملکرد به احتامل زیاد اقتصاد کشور را در مقابل‬
‫تکانهای بیرونی استوارتر و انعطافپذیر میسازد؛ چنان که مسدود شدن دروازە تورخم در ماه فربوری‬
‫‪ 6163‬در مقایسه با وقایع مشابه در گذشته‪ ،‬کمرت تأثیری بر قیمتهای داخلی داشت‪( .‬گزارش بانک‬
‫جهانی – ‪)6931‬‬

‫اقدامات و دستاوردها‪:‬‬
‫توشیح قانون حامیت از مستهلک‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫تعدیل قانون استندرد مطابق نیازمندیهای سازمان تجارت جهانی‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫پالیسی طبقهبندی رشکتها به منظور ظرفیتسازی رشکتها و تسهیل پروسه تدارکاتی حکومت‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫طرح انکشاف بنادر آقینه و تورغندی‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫تأیید طرح استفاده تجارتی از جایدادهای دولتی در موقعیتهای کلیدی شهر‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫پالن طرحهای عمل به منظور تقویه و توسعه صادرات سنگ مرمر‪ ،‬زعفران‪ ،‬چرم و پشم‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫ایجاد شهرکهای صنعتی قالین در چهار ولیت کشور و تهیه ‪ 3111‬جریب زمین برای احداث‬ ‫‪‬‬
‫شهرکهای صنعتی و رهایشی قالین‪.‬‬
‫تسهیل رسمایهگذاری و عرضه خدمات به سکتور خصوصی توسط شورای عالی اقتصاد شامل‪:‬‬ ‫‪‬‬
‫ایجاد مرکز واحد ثبت و صدور جوازهای تجارتی و رسمایهگذاری در چوکات وزارت‬ ‫‪o‬‬
‫تجارت و صنایع؛‬

‫‪010‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫افزایش میعاد جوازهای تجارتی و رسمایهگذاری از یک سال به سه سال و کاهش پروسه‬ ‫‪o‬‬
‫اخذ جواز؛‬
‫اولویتبندی شش شاخص تجارت توسط شورای عالی اقتصاد و تأیید آنها برای سال ‪۳۳۵۲‬‬ ‫‪o‬‬
‫(رشوع کسب و کار؛ پرداخت مالیات؛ قرضههای بانکی؛ دسرتسی به برق؛ حل و فصل‬
‫ورشکستگی و تجارت بیرونمرزی) که در کابینه منظور شد؛‬
‫تصویب طرح ایجاد بنادر خشکه که توسط رشکت گلف تیرن انجام میشود و از طریق آن‬ ‫‪o‬‬
‫در هزینه و زمان ترانزیت امتعه ‪ 65‬درصد کاهش به وجود میآید؛‬
‫و ایجاد اداره واحد طی مراحل گمرکی در میدان هوایی بیناملللی حامد کرزی‪.‬‬ ‫‪o‬‬
‫کسب عضویت سازمان تجارت جهانی (‪ )WTO‬و تصویب بسته الحاق افغانستان به سازمان تجارت‬ ‫‪‬‬
‫جهانی توسط شورای ملی‪.‬‬
‫توشیح ‪ 63‬سند تقنینی جهت همسانسازی با مقتضیات سازمان تجارت جهانی‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫کسب عضویت دایمی سازمان بیناملللی استندرد‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫ترتیب موافقتنامه رسمایهگذاری دوجانبه تجارتی میان افغانستان و فدراتیف روسیه‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫چاپ کتابهای رهنمود و فرصتهای رسمایهگذاری در افغانستان‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫جلب و آغاز پروژه جدید بانک جهانی جهت ارائه خدمات مالی برای رسمایهگذاریهای کوچک‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫کاهش طی مراحل اخذ جواز رسمایهگذاری از ‪ 66‬مرحله به ‪ 5‬مرحله و زمان اخذ جواز نیز از ‪ 6‬روز به‬ ‫‪‬‬
‫چند ساعت کاری‪.‬‬

‫د – مدیریت زمین‬
‫حکومت برنامههای وسیعی را تحت مدیریت اراضی روی دست داشته و فعالیتهای هدفمندانه زیادی‬
‫را طی سه سال گذشته در این بخش انجام داده است‪ .‬این برنامهها و فعالیتها در راستای رشد متوازن‬
‫اجتامعی و اقتصادی‪ ،‬ارائه خدمات زمینداری به مردم به طور مؤثر و شفاف‪ ،‬ثبت زمینهای دولتی‪،‬‬
‫شخصی‪ ،‬عامه و زمینهای قریهها به صورت عرصی‪ ،‬حل منازعات زمین در کشور به شکل بنیادی آن‪،‬‬
‫ایجاد بسرت مناسب تطبیق پروژههای زیربنایی بزرگ ملی‪ ،‬بهرهبرداری درست از زمینهای دولتی به منظور‬
‫تشویق رسمایهگذاریهای داخلی و خارجی‪ ،‬بلند بردن عواید ملی‪ ،‬ایجاد زمینه کار‪ ،‬انکشاف رسیع‬
‫زراعت‪ ،‬تقویت اقتصاد روستایی‪ ،‬بهبود سطح رسمایهگذاری و تطبیق مؤثر اسرتاتیژی انکشاف ملی‬
‫افغانستان‪ ،‬تطبیق قوانین مرتبط به زمین و طرزالعملهای مربوط و‪ ...‬بوده است‪.‬‬
‫تعدیل قوانین مرتبط زمین مانند قانون تنظیم امور زمینداری و قانون استمالک؛ تدوین مقررهها‪ ،‬وضع‬
‫طرزالعملها‪ ،‬ترتیب و تسوید اساسنامه و پالن اسرتاتیژیک پنجساله؛ سادهسازی روند اجارهدهی با کاهش‬

‫‪011‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫‪ ۲۱‬درصد زمان و مراحل رسمی آن؛ جلوگیری از ارتشا و فساد اداری از طریق ایجاد میکانیزمهای شفاف‪،‬‬
‫رسیع و مؤثر اجارهدهی؛ رسوی‪ ،‬تصفیه‪ ،‬ثبت‪ ،‬انتقال و تبادله زمین؛ رسیدگی به منازعات زمین؛ نظارت و‬
‫ارزیابی از پروسهها؛ بهبود زمینه دسرتسی رسمایهگذاران ملی و بیناملللی به زمینهای دولتی؛ تقویت‬
‫روند سیستم اجارهدهی به منظور جلوگیری از غصب زمینهای دولتی؛ ترتیب شهرت غاصبین زمینهای‬
‫دولتی و تنظیم آن در یک بانک معلوماتی محفوظ‪ ،‬بهبود سطح رسمایهگذاری؛ معرفی تکنالوژی جدید‬
‫با معیارهای بیناملللی در افغانستان و‪ ...‬بخشی از فعالیتهایی بوده است که طی سه سال انجام یافته است‬
‫و از نتایج آن میتوان به افزایش عواید ملی از طریق اجارهدهی و ایجاد زمینه اشتغال برای مردم و‬
‫جلوگیری از غصب جایدادهای عامه اشاره کرد‪.‬‬
‫قابل یادآوری است که مدیریت اراضی برای حکومت وحدت ملی اهمیت ویژه دارد و به همین دلیل‪،‬‬
‫رئیسجمهور طی فرمان شامره ‪ 9‬مورخ ‪ 6934/6/63‬شورای اراضی و آب را ایجاد منود که نشاندهنده‬
‫همین اهمیت میباشد‪.‬‬

‫اقدامات و دستاوردها‪:‬‬
‫پروسه اجارهدهی زمین به منظور اشتغالزایی که طی سال ‪ 6935‬به تعداد ‪ 61394‬شغل ایجاد کرده است‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫جمعآوری بیش از ‪ 459.1‬میلیون افغانی سالنه‪ ،‬طی سه سال گذشت بابت حقالجاره زمینهای دولتی‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫عقد ‪ 9136‬قرارداد با مستأجرین‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫عقد قرارداد ‪ ۳‬هزار جریب زمین جهت استفاده رهایشی و تولید قالین با اتحادیه قالینبافان افغانستان‬ ‫‪‬‬
‫که در ولیات مختلف و در مراحل مختلف تطبیق خواهد شد عمالً در قاسمآباد خانکی ولیت‬
‫ننگرهار این برنامه در جریان است که با تطبیق و تکمیل قرارداد‪ ،‬برای ‪ 661‬هزار نفر به طور مستقیم و‬
‫برای ‪ 6.5‬میلیون نفر به شکل غیرمستقیم شغل ایجاد خواهد شد‪.‬‬
‫رسمایهگذاری ‪ 66.91‬میلیارد افغانی‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫تفاهم میان بخشهای داخلی و بیناملللی برای ثبت ملکیتهای غیررسمی شهری‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫تدوین طرزالعمل ارزشیابی زمین‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫ذ – توریزم‬
‫هرچند جنگ و ناامنی مانع گسرتش و رشد توریزم در کشور ما شده است اما حکومت طی سه سال اخیر‪،‬‬
‫تالش کرده است که حداقل زیربناها و اماکن تاریخی و توریستی را دوباره احیا مناید‪ ،‬پالنها و برنامههای‬
‫مناسب را تهیه و راههایی را برای حفاظت از آبدات تاریخی روی دست بگیرد‪ .‬عالوه بر وزارت اطالعات‬
‫و فرهنگ‪ ،‬ایجاد وزارت دولت در امور توریزم و گردشگری‪ ،‬خود نشان اهتامم حکومت به این امر‬
‫میباشد‪ .‬علیرغم ظرفیت فرهنگی‪ ،‬اقتصادی و اجتامعی توریزم در افغانستان‪ ،‬متأسفانه سهم این سکتور‬

‫‪011‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫در بازار اشتغال کمرت از یک درصد (‪ )1.15%‬و سهم آن در تولید ناخالص داخلی نیز ‪ 1.53‬درصد اعالم‬
‫شده است‪ .‬در حالی که میزان عواید مالی این بخش ناچیز است‪ ،‬اما آمارها نشان میدهد که طی سه سال‬
‫اخیر رو به رشد بوده است‪:‬‬
‫سال ‪ 666454 :6931‬میلیون افغانی‬ ‫‪‬‬
‫سال ‪ 615462 :6935‬میلیون افغانی‬ ‫‪‬‬
‫سال ‪ 619436 :6934‬میلیون افغانی‬ ‫‪‬‬

‫همچنین عواید تصدی افغانتور در سال جاری‪ ،‬از شهرهای مختلف به ‪ 64.53‬میلیون افغانی رسیده است‪.‬‬
‫در زیر به بخشی از فعالیتها و دستاوردهای ادارات مرتبط طی سه سال اخیر در بخش گردشگری اشاره‬
‫شده است‪:‬‬
‫برگزاری سمینار علمی – تحقیقی سهروزه با عنوان بررسی چالشهای گردشگری با حضور متخصصین‬ ‫‪‬‬
‫داخلی‪ ،‬سکتور خصوصی و دیپلوماتهای خارجی مقیم کشور‪.‬‬
‫برگزاری هفته فرهنگی افغانستان – هند به منظور جلب گردشگران خارجی‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫برگزاری سمینار علمی «اهمیت راه ابریشم در انکشاف توریزم در افغانستان» با حضور مهامنان داخلی‬ ‫‪‬‬
‫و خارجی‪.‬‬
‫تهیه شاخصهای گردشگری برای اهداف توسعه پایدار‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫امضای تفاهمنامه با کشور عراق به منظور فراهم شدن سهولت برای زائرین عتبات عالیات‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫تهیه و ترتیب کتاب راهنامی افغانستان جهت معرفی اماکن تاریخی و دیدنی کشور برای سیاحین به سه‬ ‫‪‬‬
‫زبان دری‪ ،‬پشتو و انگلیسی‪.‬‬
‫تهیه فلم کوتاه مستند از مناطق توریستی کشور برای خارجیها‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫تهیه کتاب راهنامی محالت و اماکن دیدنی و تاریخی کابل‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫تهیه ویبسایت جهت راهنامیی و ارائه معلومات به توریستان داخلی و خارجی‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫دعوت متخصصین ‪ UNWTO‬جهت مشوره برای گسرتش صنعت توریزم در افغانستان‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫امضای تفاهمنامه میان وزارتهای اطالعات و فرهنگ و معارف جهت تأسیس انستیتوت گردشگری‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫ترمیم و بازسازی هوتل بامیان‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫انتخاب بامیان به عنوان پایتخت فرهنگی سارک در سال ‪.6165‬‬ ‫‪‬‬
‫تهیه مسوده پالیسی ملی توریزم‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫چاپ و توزیع ‪ 9111‬جلد آلبوم توریستی‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫‪011‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫نتیجهگیری‬
‫وضعیت اقتصادی کشور با اینکه کند و آهسته میباشد‪ ،‬اما نویددهنده آینده درخشان است‪ .‬برنامهی‬
‫افغانستان در بخش ترانزیت منطقهیی؛ اتصال به خطوط آهن‪ ،‬شاهراهها و جادههای منطقهیی؛ دسرتسی‬
‫به دهلیزهای متعدد؛ برنامههای روبهنتیجهی تولید انرژی؛ مدیریت آبهای جاری کشور؛ انکشافات قابل‬
‫مالحظه در بخش مسکن و جلب و جذب حامیتهای خارجی از این صنعت؛ رشد صنایع و صادرات‬
‫کشور و‪ ...‬از مسایلیاند که نشان میدهد اقتصاد کشور به سمت ثبات‪ ،‬رشد و استحکام در حرکت است‪.‬‬
‫برنامههای بعدی حکومت برای ترسیع برنامههای اشتغالزایی‪ ،‬مترکز بر صادرات کشور‪ ،‬حامیت از‬
‫رسمایهگذاران‪ ،‬تسهیل رسمایهگذاری‪ ،‬نهاییشدن اسرتاتیژی صادرات و پالیسی ملی تجارت و‪ ...‬بهزودی‪،‬‬
‫تغییرات قابل قبولی را در زندگی شهروندان به میان خواهد آورد‪.‬‬

‫‪012‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫بخش سوم‪ :‬امنیت و صلح‬

‫چکیده‬
‫افغانستان در سال ‪ ۳۳۵۳‬همزمان با انتقال سیاسی و اقتصادی‪ ،‬انتقال مهمتر امنیتی را تجربه کرد؛ با خروج‬
‫دهها هزار رسباز نیروهای بیناملللی‪ ،‬مسؤولیتهای کامل امنیتی را نیروهای افغان به دوش گرفتند‪ .‬در‬
‫همین حال برای اولین بار «اقتدار سیاسی» از یک رئیسجمهور منتخب به رئیسجمهور منتخب دیگر‬
‫منتقل میشد‪.‬‬
‫جنگ در داخل کشور شدت گرفت و به ‪ ۳۳‬ولیت کشور گسرتش یافت‪ .‬از این حیث‪ ،‬امنیت برای‬
‫حکومت وحدت ملی یک موضوع مهم و اساسی بود تا در نبود نیروهای خارجی‪ ،‬نیروهای امنیتی و‬
‫دفاعی افغان بتوانند بهتنهایی جنگ را مدیریت کنند‪ ،‬طوری که جلو فساد در این نیروها گرفته شود و در‬
‫عوض‪ ،‬بیش از پیش تجهیز‪ ،‬متویل و مسلکی گردند‪.‬‬

‫با توجه به همین مسایل‪ ،‬رئیسجمهور غنی سال ‪ ۵۲۳۳‬را سال «بقا» نامید‪ ،‬سال بعد آن را سال‬
‫«دفاع انسجامیافته» و سال ‪ ۵۲۳۱‬را سال «تحرک بنیادی» عنوان داد که خوشبختانه در هر سه بخش‪،‬‬
‫حکومت دستاوردهای خوب داشته است‪.‬‬
‫در سه سال گذشته‪ ،‬حکومت وحدت ملی در بخش امنیتی با مشکالت زیادی روبهرو بود‪ .‬در ابتدا به‬
‫نظر میرسید که حکومت منیتواند خود را نجات داده و افغانستان را به سمت درست سوق دهد و نبود‬
‫امنیت‪ ،‬این شکها را قوت میبخشید‪ .‬در این حال نیروهای امنیتی و دفاعی توانستند که تصورات دشمن‬
‫را از بین برده و آرزوی آنان را نقش بر آب کنند‪ .‬حکومت وحدت ملی با درایت متام‪ ،‬جنگ را در سه‬
‫سال ګذشته مدیریت منود که در نتیجه آن از تقسیم افغانستان به دو جغرافیای سیاسی جلوگیری شد و‬
‫دشمن در تحمیل خواستههای ناروا به مردم و اهداف شومش ناکام گردید‪.‬‬
‫با به دست آوردن جنگندهها از ایالت متحده امریکا و هند‪ ،‬قوای هوایی افغان تجهیز و به پا ایستاد‪ .‬برای‬
‫تجهیز هر چه بیشتر متام نیروها در مقابل دشمن‪ ،‬پالن امنیتی چهارساله ترتیب شد‪ ،‬دستاوردی که حایز‬
‫اهمیت است‪ .‬در این دوره‪ ،‬مبارزه علیه فساد در ادارات امنیتی و دفاعی به شکل عملی انجام شد و دهها‬
‫دوسیه به لویسارنوالی فرستاده شد‪ .‬در پی این مبارزه جدی‪ ،‬همچنین میلیاردها افغانی در قراردادهای‬
‫نیروهای امنیتی و دفاعی رصفهجویی شد‪.‬‬

‫‪016‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫هامهنگ نبودن نیروها از مشکالت دیگری بود که بر مؤثریت آنها تأثیر منفی داشت‪ .‬عهدهداری کامل‬
‫رسقوماندانی اعالی قوای مسلح توسط رئیسجمهور محمد ارشف غنی و ایجاد مرکز ملی توحید برای‬
‫فرماندهی واحد نیروهای امنیتی و دفاعی اقدام مهمی در این زمینه بود‪.‬‬

‫رئیسجمهور برای اولین بار‪ ،‬تعریف دشمن را واضح ساخت؛ صالحیتهای نیروهای امنیتی را بیشتر‬
‫کرد و به آنان هدایت داد که همه گروههای تروریستی را که برای زندگی افغانها تهدید هستند از بین‬
‫بربند‪.‬‬
‫رئیسجمهور برای احرتام به نیروهای مسلح و قدردانی از جانفشانیهای آنان‪ ،‬تابوت پیکرهای نظامیان‬
‫را روی شانههایش حمل کرد‪ ،‬از زخمیهای آنان عیادت منود و در پهلوی این‪ ،‬برای رسیدگی به وارثین‬
‫شهدای نیروهای امنیتی با خانوادههای آنان دیدار منود و مشکالت آنان را از نزدیک شنید تا برای حل‬
‫آنها اقدام شود‪.‬‬
‫همچنین‪ ،‬رهربی دولت جمهوری اسالمی افغانستان برای صلح و ثبات همهجانبه کشور تالشهای‬
‫بیپایان را انجام داد‪ .‬توجه جدی به صلح‪ ،‬در بعد داخلی آن به موفقیت در مذاکرات با حزب اسالمی‬
‫گلبدین حکمتیار انجامید‪.‬‬
‫در بعد خارجیِ روند صلح‪ ،‬رئیسجمهور به کشورهای اسالمی‪ ،‬همسایه و دورتر سفر کرد تا درباره صلح‬
‫افغانستان‪ ،‬ذهنیت جهانیان را تغییر داده اجامع جهانی را شکل دهد‪ .‬اکنون اجامع جهانی برای ختم جنگ‬
‫افغانستان حاصل شده و فشارهای بیناملللی بیسابقهای بر حامیان تروریزم به وجود آمده است‪.‬‬
‫حکومت وحدت ملی به منطقه و جهان ثابت ساخت که صلح و ثبات افغانستان‪ ،‬صلح و ثبات در منطقه‬
‫و جهان را در پی دارد و بیثباتی افغانستان میتواند منافع آنان را با تهدید مواجه سازد‪.‬‬
‫دستاوردها در این بخش را زیر عناوین آتی بهگونه فشده به مطالعه میگیریم‪.‬‬

‫الف – جلوگیری از تقسیم افغانستان به دو جغرافیای سیاسی‬

‫وقتی که در سال ‪ ۳۳۵۳‬شامر نیروهای خارجی در افغانستان کاهش یافت و مسؤولیتهای امنیتی به‬
‫نیروهای افغان واگذار شد‪ ،‬جنگ از طرف تروریستان و دیگر گروهها شدت یافت‪ .‬آنان محاسبه کرده‬
‫بودند که میتوانند حداقل شامری از ولیتها را سقوط داده و جغرافیای سیاسی افغانستان را به دو بخش‬
‫تقسیم کنند‪ .‬شجاعت‪ ،‬ازخودگذری‪ ،‬قهرمانی و وطندوستی والی نیروهای افغان و حامیت آنان از طرف‬
‫حکومت وحدت ملی‪ ،‬عرصه را بر دشمن تنگ ساخت و نتوانستند در این بخش دستاوردی داشته باشد‪.‬‬
‫از این حیث رئیسجمهور‪ ،‬سال ‪ ۵۲۳۳‬را سال «بقا» برای افغانستان نامید که نیروهای امنیتی ما توانستند‪،‬‬
‫از تقسیم افغانستان به دو جغرافیای سیاسی جلوگیری کنند‪ .‬در اثر رشادتهای نیروهای دفاعی و امنیتی‪،‬‬

‫‪017‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫پیام واضح حکومت به طالبان و حامیان آنها داده شد که در میدان نربد به هیچ عنوان پیروز نخواهند شد‬
‫و یگانه راهحل از مجرای سیاسی خواهد بود‪.‬‬

‫ب – پالن امنیتی چهارساله؛ ظرفیتسازی نیروها‬

‫در اجندای حکومت وحدت ملی‪ ،‬ساخنت پالن امنیتی یک اصل مهم بود؛ پالنی که زمینه ارزیابی نیروها‬
‫را فراهم منوده و بر مبنای آن تشکیالت و ساختارها ساخته شوند‪ .‬حکومت در نظر دارد در ظرف چهار‬
‫سال‪ ،‬با عملی کردن این پالن امنیتی‪ ،‬ظرفیتهای نیروهای امنیتی را بال بربد‪.‬‬

‫تصویر ‪ - 92‬شورای امنیت ملی پالن چهارساله امنیتی را تصویب منود‬

‫در این راستا پالن چهارساله امنیتی توسط شورای امنیت ملی طرح و ترتیب شد که مورد استقبال جامعه‬
‫جهانی به خصوص ایالت متحده امریکا واقع شده و حامیت قاطعش را از آن اعالم منود‪ .‬نکات مهم‬
‫در این پالن امنیتی قرار زیر است‪:‬‬
‫اصالحات گسرتده در نیروهای امنیتی افغان که با عملی شدن این اصل در بخشهای مختلف‪ ،‬فساد‬ ‫‪‬‬
‫محو خواهد شد؛‬
‫بلند بردن ظرفیت نیروهای امنیتی و دفاعی که یک خواسته مهم است‪ .‬بر اساس این پالن امنیتی‪ ،‬ما‬ ‫‪‬‬
‫میتوانیم در بخشهای مختلف‪ ،‬کادرهای خوبی را پرورش دهیم تا نیروهای امنیتی در همه صفوف به‬
‫گونهی مستقیم عملیات و اقدامات را انجام دهند؛‬
‫رسمایهگذاری روی نیروهای امنیتی و دفاعی که بخش مهم پالن امنیتی است و از این طریق نیروهای‬ ‫‪‬‬
‫امنیتی به خوبی از حاکمیت ملی افغانستان دفاع خواهند کرد و در میدان نربد‪ ،‬دستاوردهای خوبی‬
‫خواهند داشت‪.‬‬

‫‪018‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫پ – مبارزه با فساد‬
‫فساد پدیدهی منفوری است که بدبختانه در طول ‪ ۵۱‬سال گذشته‪ ،‬نام افغانستان با آن گره خورده است‪.‬‬
‫این پدیده اثر منفی در عملکرد نهادها داشته و ادارات امنیتی و دفاعی به دلیل مرصف بخش کالن بودجه‬
‫حکومت و کمکهای جهانی بیشتر متأثر شدهاند‪.‬‬
‫با روی کار آمدن حکومت وحدت ملی‪ ،‬توجه زیادی به وزارت دفاع ملی شد‪ .‬فساد اداری و مالی از‬
‫دلیل عمده افزایش تلفات در صفوف نیروهای امنیتی و دفاعی بوده است که بارها رئیسجمهور آن را‬
‫یاد کرده است‪ .‬از این منظر توجه به این عرصه‪ ،‬از لزمههای بهبود وضعیت امنیتی است‪ .‬در این راستا‬
‫بیش از ‪ 652‬هزار از نیروی اردوی ملی بایومرتیک شدهاند‪ .‬در اثر مبارزه با فساد و انجام اصالحات‪،‬‬
‫سطح اکاملت اردوی ملی ‪ 25‬درصد افزایش یافته است‪.‬‬
‫برای کاهش فساد در بخش امنیتی و جلوگیری از عواقب ناگوار آن‪ ،‬خوشبختانه در سه سال گذشته در‬
‫قراردادهای وزارت دفاع ملی تالشهای گسرتده شد و حکومت در این بخش دستاوردهای مهمی دارد‪.‬‬
‫وزارت دفاع ملی در راستای مبارزه علیه فساد‪ ،‬برای اولین بار تحت رهربی وزیر دفاع ملی «بورد عالی‬
‫مبارزه علیه فساد» را ایجاد کرد‪ .‬کمیسیون مبارزه علیه فساد و کمیتههای دیگری نیز تشکیل شدند از جمله‬
‫کمیته تعقیب و تفتیش قضایای فساد که دستاوردهای زیر را در عرصه مبارزه با فساد داشتهاند‪:‬‬
‫در سه سال گذشته ‪ 665‬دوسیه جرایم سوءاستفاده از صالحیت وظیفوی‪ ،‬اخذ رشوه‪ ،‬تزویر اسناد و‬ ‫‪‬‬
‫اختالس شامل حال ‪ 913‬تن (‪ 665‬افرس‪ 43 ،‬بریدمل‪ 64 ،‬رسباز و ‪ 66‬ملکی) در سارنوالی مشاوریتهای‬
‫حقوقی مرکزی و قول اردوهای ساحوی ریاست حقوق سرتدرستیز مورد بررسی قرار گرفته است‪33 .‬‬
‫جلد دوسیه شامل حال ‪ 662‬افرس‪ 41 ،‬بریدمل‪ 64 ،‬رسباز‪ ،‬و ‪ 66‬نفر ملکی بعد از بررسی مقدماتی به‬
‫سارنوالی های مبارزه با جرایم فساد اداری و مرکز عدلی و قضایی جرایم سنگین لویسارنوالی احاله‬
‫گردیده است‪:‬‬
‫در مورد ‪ 94‬دوسیه از طرف محاکم ذیصالح حکم صادر شده که شامل ‪ 26‬افرس (‪6‬‬ ‫‪o‬‬
‫دگرجرنال‪ 6 ،‬تورنجرنال‪ 5 ،‬بریدجرنال‪ 66 ،‬دگروال‪ 1 ،‬دگرمن‪ 64 ،‬جگرن‪ 61 ،‬تورن‪65 ،‬‬
‫بریدمن)‪ 64 ،‬بریدمل‪ 5 ،‬رسباز و ‪ 9‬فرد ملکی میباشد؛‬
‫‪ 9‬دوسیه در مورد ‪ 63‬افرس و ‪ 6‬نفر ملکی به سارنوالی مرکز عدلی و قضایی جرایم سنگین‬ ‫‪o‬‬
‫طی صدور قرار احاله گردیده است؛‬
‫‪ 16‬دوسیه شامل حال ‪ 21‬افرس‪ 69 ،‬بریدمل‪ 63 ،‬رسباز و ‪ 1‬فرد ملکی به سارنوالیهای مبارزه‬ ‫‪o‬‬
‫با جرایم فساد اداری مرکز و ولیات احاله گردیده که فعالً تحت کار قرار دارد؛‬

‫‪019‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫‪ 66‬دوسیه شامل حال ‪ 41‬افرس‪ 3 ،‬بریدمل و ‪ 6‬نفر رسباز نسبت خل تحقیقاتی و انکشاف‬ ‫‪o‬‬
‫قضیه از طرف سارنوالیهای مربوط به ارگانهای کشف و تفتیش قطعات مربوط مسرتد‬
‫گردیده است؛‬
‫‪ 5‬قضیه شامل حال ‪ 3‬افرس و ‪ 6‬نفر بریدمل تحت کار سارنوالی مشاوریتهای حقوقی‬ ‫‪o‬‬
‫مرکزی و قولاردوهای ساحوی قرار دارد‪.‬‬
‫‪ 61‬میلیارد افغانی در سه سال گذشته در قراردادهای وزارت دفاع ملی رصفهجویی شده است‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫دارایی جرنالن‪ ،‬کارمندان بستهای تدارکاتی‪ ،‬مالی‪ ،‬لوجستیکی و منابع بشی ثبت شده است که‬ ‫‪‬‬
‫شامل بیش از ‪ 221‬کارمند بستهای کلیدی نیز میباشد‪.‬‬
‫دوسیههای شامری از جرنالن به اداره عالی مبارزه با فساد اداری ارسال شده است‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫سیستم تعقیب قضایای فساد در ادارات عدلی و قضایی به میان آمده تا همه قضایا به طور منظم در‬ ‫‪‬‬
‫ادارات عدلی و قضایی تعقیب گردند‪.‬‬
‫کمیته مستقل و تعقیب مبارزه علیه فساد توسط وزارت دفاع ملی و لویدرستیز در سال ‪ ۵۲۳۳‬با اداره‬ ‫‪‬‬
‫عالی مبارزه علیه فساد ایجاد شده و روابط کاری با نهادهای جامعه مدنی افغانستان برقرار شده است‪.‬‬
‫توافقنامه وزارت دفاع ملی با لویسارنوالی کشور در امر مبارزه علیه فساد امضا شده است‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ ۳۱۱‬موضوع بر اساس گزارشهای کشفی تعقیب شده است‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ ۵۱۲‬مورد تقرر افرس که مغایر با اصول و مقررات بوده‪ ،‬لغو شده است‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫طبق پالنهای سالنه تفتیش در سالهای ‪ 6931 – 6934‬قراردادها در شعبات عایده تحت بررسی و‬ ‫‪‬‬
‫تفتیش تیمهای مؤظف قرار گرفته که در نتیجه ‪ 669‬رشکت قراردادی که در اجرای تعهداتشان تخلف‬
‫منوده اند تابع جریمه عطالت گردیده و به تفکیک سال‪ ،‬جریمه تحصیل شده است‪ .‬باقیمانده آنها به‬
‫رشح زیر است‪:‬‬
‫‪ 64‬رشکت قراردادی در سال ‪ 6934‬در مجموع مبلغ بیش از ‪ 33.1‬میلیون افغانی تابع جریمه‬ ‫‪o‬‬
‫عطالت شده که بیش از ‪ 63.1‬میلیون افغانی آن تحصیل شده است‪ .‬همچنین ‪ 4.32‬میلیون‬
‫افغانی تضمین رشکتهای مختلف نیز ضبط گردیده است‪.‬‬
‫‪ 64‬رشکت قراردادی در سال ‪ 6935‬در مجموع ‪ 661.41‬میلیون افغانی تابع جریمه عطالت‬ ‫‪o‬‬
‫شده که از بیش از ‪ 16.22‬میلیون افغانی آن تحصیل شده است‪.‬‬
‫‪ 55‬رشکت قراردادی در سال ‪ 6931‬در مجموع ‪ 635.14‬میلیون افغانی تابع جریمه عطالت‬ ‫‪o‬‬
‫شده که ‪ 22.1‬میلیون افغانی آن تحصیل شده است‪.‬‬

‫‪011‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫در وزارت امور داخله نیز در زمینه مبارزه با فساد اقداماتی صورت گرفته است‪ .‬در عین حال توجه رهربی‬
‫دولت به خاطر ایجاد اصالحات گسرتده در این وزارت وجود دارد‪ .‬دستاوردهای این وزارت را به شکل‬
‫فهرستوار میتوان در موارد زیر عنوان داشت‪:‬‬
‫در سه سال گذشته در قراردادهای وزارت امور داخله ‪ ۵.۲‬میلیارد افغانی رصفهجویی شده است‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫در قوماندانیهای امنیه ‪ ۲۳‬ولیت و قطعات مربوط وزارت امور داخله برای کنرتول و تعقیب اکاملت‬ ‫‪‬‬
‫و روغنیات‪ ،‬پالن ترتیب و تطبیق شده است‪.‬‬
‫در همه ادارات مربوط این وزارت‪ ،‬کمیتههای شفافیت‪ ،‬حسابدهی و تطبیق قانون ایجاد شده است‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ ۳۲‬تن از مؤظفین پولیس که متهم به فساد در اخذ رتبه بودند‪ ،‬برای تحقیق بیشتر به لویسارنوالی‬ ‫‪‬‬
‫معرفی شدهاند‪.‬‬
‫‪ ۳۱۳‬قضیه فساد اداری بررسی شده است و همچنین ‪ ۵۵۳‬تن به شمول جرنالن که به فساد متهم بودهاند‪،‬‬ ‫‪‬‬
‫برای تفتیش به لویسارنوالی معرفی شدهاند‪ .‬بخشی از این دوسیهها عبارتند از‪:‬‬

‫آغاز به کار بدون منظوری دو قراردادی به مبالغ ‪ 69.6‬میلیون افغانی و ‪ 62.4‬میلیون افغانی؛‬ ‫‪o‬‬
‫اضافهستانی در قراردادهای حفظ و مراقبت و امور ساختامنی قوماندانی امنیه ولیت میدان‬ ‫‪o‬‬
‫وردک و دادن اجازه فعالیت قبل از منظوری قرارداد؛‬
‫عدم همکاری با تفتیش و بازرسی مرصف مبالغ ترمیامت و اعامر قوماندانی امنیه سابق‬ ‫‪o‬‬
‫ولیت بامیان بدون منظوری؛‬
‫تردید ارقام هفت میلیون افغانی و ترتیب اسناد مزورانه و اختالس در قرارداد تعمیرات‬ ‫‪o‬‬
‫قوماندانی امنیه ولیت نورستان؛‬
‫اختالس آمر تعمیرات قوماندانی امنیه غور و معتمد آن؛‬ ‫‪o‬‬
‫تخصیص مبلغ ‪ 2‬میلیون افغانی مربوط آمریت تعمیرات لوجستیک قوماندانی لوای منرب‬ ‫‪o‬‬
‫سوم و نظم عامه ولیت هرات؛‬
‫اهامل و تعلل‪ ،‬غفلت و عدول از صالحیت وظیفوی رئیس تعمیرات‪ ،‬معاون ملکی ریاست‬ ‫‪o‬‬
‫تعمیرات‪ ،‬و مدیر انجینیری ریاست تعمیرات به علت معوق ماندن ‪ 11‬دوسیه تعمیراتی‬
‫سالهای ‪ 6934‬و ‪6935‬؛‬
‫عدول از احکام قانون تدارکات ریاست خریداری که موجب خسارت به مبلغ ‪ 53‬میلیون‬ ‫‪o‬‬
‫افغانی شده است؛‬
‫تفاوت ‪ 41‬میلیون افغانی در قرارداد ادویه به روش تدارکاتی منبع واحد؛‬ ‫‪o‬‬
‫عدم شفافیت در مبلغ ‪ 3‬میلیون افغانی امور ساختامنی مدیریت ترافیک قوماندانی امنیه‬ ‫‪o‬‬
‫ولیت هرات؛‬

‫‪010‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫اجراءات غیرقانونی پرداخت پول قرارداد ترمیامت قوماندانی امنیه ولیت غور به مقدار‬ ‫‪o‬‬
‫‪ 64.6‬میلیون افغانی؛‬
‫کمکاری و نواقص در اجرای قرارداد ساختامنی پولیگونها و میدان دریوری قوماندانی‬ ‫‪o‬‬
‫مرکز تربیوی پولیس هرات به مقدار ‪ 61.5‬میلیون افغانی؛‬
‫سودجویی در امور ساختامنی تعمیر مدیریت ترافیک دشت خواجه ولیت هرات به مبلغ‬ ‫‪o‬‬
‫‪ 3.6‬میلیون افغانی؛‬
‫حیف و میل مبلغ ‪ 64.5‬میلیون افغانی پول تحکیامت مرکز و قدمههای مربوط ولیت غور؛‬ ‫‪o‬‬
‫و شکایت آمر مالی قوماندانی امنیه ولیت بامیان مبنی بر منفکیاش علیه قوماندانی امنیه‬ ‫‪o‬‬
‫این ولیت‪.‬‬

‫ت – تقویت مورال نیروها و تعریف واضح دشمن‬

‫بلند بردن روحیه نیروهای امنیتی و دفاعی و رسیدن به خانوادههای قربانیان قوای مسلح‪ ،‬از اولویتهای‬
‫حکومت وحدت ملی بوده است‪ .‬بهبود اکاملت نیروها و به منایش گذاشنت حامیتهای اقشار مختلف‬
‫جامعه از جمله علام از آنان‪ ،‬بخشی از توجهات دولت بوده که در آن موفق عمل منود‪ .‬رئیسجمهور‬
‫بارها گفته است‪ ،‬ما مسؤولیت داریم که از وارثین و خانوادههای آنانی که برای حاکمیت ملی کشور قربانی‬
‫میدهند‪ ،‬حفاظت مناییم‪.‬‬

‫تصویر ‪ – 93‬نیروهای امنیتی و دفاعی از مورال قوی برخوردارند‬

‫اقدامات صورتگرفته در این عرصه را میتوان به شکل مخترص در موارد زیر ارائه کرد‪:‬‬

‫‪011‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫هزاران تن از نیروهای دفاعی و امنیتی به مراسم حج فرستاده شدهاند‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫برای دهها وارث نیروهای ملی‪ ،‬خانهها و منرات رهایشی توزیع شده است‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫میلیونها افغانی در سه سال گذشته به وارثین نیروهای ملی توزیع شده است‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫وارثین شهدا به پوهنتونهای خصوصی معرفی شدهاند تا بتوانند رایگان تحصیالتشان را پیش بربند‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫رئیسجمهور بارها به قولاردوها سفر منوده تا بتواند از نزدیک‪ ،‬مشکالت نیروهای امنیتی را جویا شود‬ ‫‪‬‬
‫و با این کار به آنان روحیه دهد‪.‬‬
‫برای اولین بار رهربی دولت برای ارجگذاری به جایگاه شهدا‪ ،‬تابوت جنازههای نظامیان را روی دوش‬ ‫‪‬‬
‫خویش حمل کرد‪.‬‬
‫رئیسجمهور متواتر از مجروحین نیروهای امنیتی در شفاخانهها دیدار کرده است‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫برای ارجگذاری به قربانیان نیروهای امنیتی و دفاعی‪ ،‬نهم حوت‪« ،‬روز ملی نیروهای امنیتی و دفاعی»‬ ‫‪‬‬
‫نامگذاری شد‪.‬‬

‫اقدام مهم دیگر حکومت وحدت ملی ارائه تعریف واضح از دشمن است‪ .‬سه گروه عمده در صف‬
‫واحد دشمن قرار گرفته است‪:‬‬
‫تروریستان و دهشتافگنانی که به حریم زندگی مردم حمله میکنند و آنان را به قتل میرسانند؛‬ ‫‪-‬‬
‫قاچاقربانی که امنیت و رونق اقتصادی کشور را رضبه میزنند؛‬ ‫‪-‬‬
‫و مافیای مواد مخدر و حلقات مافیایی اقتصاد جرمی که مرتکب خیانت ملی میشوند‪.‬‬ ‫‪-‬‬

‫رئیسجمهور محمد ارشف غنی در برنامه تجلیل از «روز ملی نیروهای امنیتی و دفاعی کشور» در نهم‬
‫حوت سال ‪ ،6935‬با ذکر این که با پشت رس گذاشنت فراز و فرودها‪ ،‬اکنون مردم افغانستان تعریف‬
‫واضحی از دشمنان این رسزمین دارند‪ ،‬در این مورد وضاحت کامل ارائه منود‪ .‬وی گفت‪« :‬دشمن اول‬
‫این رسزمین‪ ،‬نیروهای تروریستی و دهشتگری به نام داعش‪ ،‬القاعده و ‪ ۳۳‬گروه دیگری هستند که با حمله‬
‫به حریم زندگی مردم ما‪ ،‬میخواهند هستی و حیات این ملت را به تاراج بگذارند‪ ،‬چه با حملههای‬
‫انتحاری‪ ،‬چه با رشارتهای دیگری که در گوشه و کنار کشور مرتکب میشوند‪ .‬همچنین‪ ،‬قاچاقربانی که‬
‫به خاطر اهداف کثیف خود هم به امنیت کشور و هم به رونق اقتصادی آن رضبه میزنند و رسمایههای‬
‫ملی را که یکایک فرزندان این کشور در آن سهم دارند‪ ،‬به باد میدهند‪ .‬همچنین‪ ،‬مافیای مواد مخدر و‬
‫دیگر حلقات مافیایی که به خاطر تداوم اقتصاد کثیف جرمیشان بار خیانت ملی را به دوش میکشند‪».‬‬
‫رئیسجمهور با بیان این که این سه دسته در «صف دشمنی با ملت افغانستان و مقاومت در برابر‬
‫شکلگیری نظام استوار و امنیت پایدار» قرار دارند گفت که آنها میخواهند «از حاکمیت قانون جلوگیری‬
‫کنند»‪.‬‬

‫‪011‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫تصویر ‪ - 41‬رئیسجمهور غنی در محفل تجلیل از «روز ملی نیروهای امنیتی و دفاعی کشور» تعریف واضح از دشمن ارائه کرد‬

‫همچنین رئیسجمهور غنی برای وضاحت بیشتر این موضوع در تاریخ ‪ 61‬حوت ‪ 6935‬در افتتاح سال‬
‫نو کاری شورای ملیِ شانزدهم‪ ،‬بار دیگر به این موضوع پرداخت‪« :‬خوشبختانه تعریف دوست و دشمن‬
‫برای ملت و دولت ما واضح شده و ابهامها و رسدرگمیها در این زمینه برطرف شده است‪ .‬نهتنها داعش‬
‫و گروههای تروریستی خارجی که میخواهند از خاک ما برای فعالیتهای تروریستی هم در داخل و هم‬
‫در خارج استفاده کنند‪ ،‬بلکه عالوه بر آنها‪ ،‬آن دسته از طالبان نیز که کمر به قتل مردم ما بستهاند و تخریب‬
‫آشکار کشور را در پیش گرفته و جنگشان را با وحشیگری و جنون درهم آمیختهاند‪ ،‬مانند بقیه‬
‫تروریستها‪ ،‬دشمن این ملت هستند‪».‬‬
‫رئیسجمهور ابعاد جنگ را واضح ساخته و دیدگاه گسرتده افغانستان به آن را بیان داشته است‪« :‬افغانستان‬
‫در یک جنګ اعالمناشده با پاکستان روبهروست‪ .‬جنګ افغانستان بعد داخلی ندارد‪ ،‬بلکه تروریستان‬
‫برای منافع کشورهای دیګر‪ ،‬جنګ را در افغانستان به پیش میبرند‪».‬‬

‫ث – مرکز ملی توحید؛ برای کنرتول جنگ‬

‫در سال ‪ )۳۳۵۳( 6939‬با بیرون شدن نیروهای خارجی از افغانستان‪ ،‬جنگ در افغانستان شدت گرفت و‬
‫همزمان در ‪ ۳۳‬ولیت کشور‪ ،‬گروههای تروریستی‪ ،‬جنگ جبههیی را آغاز کردند که نیروهای امنیتی‬
‫افغان بهتنهایی منیتوانستند این جنگ را مهار کنند‪ .‬نبود تجهیزات و هامهنگی لزم در بین نیروهای‬
‫امنیتی و وجود فساد از مسایل عمدهای بود که در جنگ علیه تروریزم‪ ،‬تأثیرات منفی عمیقی داشت‪ .‬با‬
‫توجه به همین مشکالت‪ ،‬رئیسجمهور تصمیم گرفت که رسقوماندانی اعال و «مرکز ملی توحید» را‬
‫تشکیل کند‪ .‬به خاطر رهربی درست جنگ‪ ،‬رئیسجمهور خود رهربی این ادارات را به عهده گرفت و‬
‫توجه بیشتری را در هامهنگی نیروهای امنیتی به وجود آورد‪:‬‬

‫‪011‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫رئیسجمهور به گونه مستقیم با نیروهای امنیتی در خط نربد متاس برقرار منوده و مشکالت آنان را‬ ‫‪‬‬
‫دریافت میکند‪.‬‬
‫هامهنگی در بین نیروهای امنیتی افزایش یافته است‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫متام نقاط مواجه با تهدیدات امنیتی نشانی شدند‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫تغییرات واضح در پالن و عملیات جنگ منایان شد‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫هامهنگی با نیروهای خارجی بیشتر شد‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫در سه سال گذشته‪ ،‬نیروهای امنیتی افغان بهتنهایی بیش از ‪ 5611‬عملیات و در پهلوی آن بیش از ‪6.3‬‬ ‫‪‬‬
‫میلیون فعالیت محاربوی را انجام دادهاند‪ .‬در فعالیتهای محاربوی میتوان‪ ،‬از بین بردن ماینهای‬
‫جابهجاشده‪ ،‬گزمه‪ ،‬مانور‪ ،‬اکاملت‪ ،‬بالک‪ ،‬تالشیها و کمین گرفنت را فهرست کرد‪.‬‬
‫در قول اردوهای ‪ ۳۳۲ ،۳۳۳‬و فرقه ‪ ،۵۵۵‬اوپراتیف کندکهای احتیاطی ایجاد و در قول اردوی ‪۳۳۵‬‬ ‫‪‬‬
‫قرارداد کندک احتیاطی متدید شد‪.‬‬
‫در ‪ ۱‬قول اردو‪ ۲ ،‬فرقه و ‪ ۳۳‬لوا استیشنهای رادیویی سیار ایجاد شده تا درباره فعالیتهای نیروهای‬ ‫‪‬‬
‫امنیتی به مردم معلومات دهد‪.‬‬

‫ج – تجهیز نیروهای امنیتی و دفاعی‬

‫این بخش برای حکومت افغانستان بسیار مهم است؛ زیرا تأمین ثبات و امنیت کشور به تجهیز نیروهای‬
‫امنیتی ما وابسته است‪ .‬همچنین با درنظرداشت رشایط جغرافیایی و موقعیت افغانستان‪ ،‬در جنگ‪،‬‬
‫قوتهای هوایی برای نیروها بسیار مهم محسوب میشود‪ .‬مجهز بودن به نیروهای هوایی باعث کاهش‬
‫تلفات تأسفبار نیز میشود‪.‬‬
‫حکومت وحدت ملی در سه سال گذشته برای تجهیز و متویل نیروها تالشهای زیادی انجام داد و در‬
‫این بخش‪ ،‬همکاری و کمکهای جهانی بیشتری را جذب کرده است؛ از جمله‪:‬‬
‫به دست آوردن دهها جنگنده و طیاره گوناگون )هلیکوپرتهای ‪،MD591 ،Black Hawk UH11‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ MI65 ،MI63‬و طیارههای ‪)PC66 ،C691 ،C612 ،AC612 ،A63‬‬
‫دریافت هلیکوپرتهای ‪ MI-64‬و چیتال؛‬ ‫‪‬‬
‫کمک چین برای ترمیم وسایل نظامی؛‬ ‫‪‬‬
‫کمک ‪ ۵۳‬هزار میل کالشنیکوف از سوی روسیه؛‬ ‫‪‬‬
‫خریداری هزاران موتر زره از سوی ایالت متحده امریکا برای نیروهای امنیتی؛‬ ‫‪‬‬
‫جلب رسمایهگذاری روی نیروهای امنیتی برای ‪ 4‬سال آینده تا ‪ ۱‬میلیارد دالر و افزایش کمیت ‪ 9‬برابری‬ ‫‪‬‬
‫نیروهای هوایی؛‬

‫‪012‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫تصویر ‪ - 46‬قوای هوایی افغانستان مجهز به هلیکوپرتهای بلک هاک شده است‬

‫همچنین جا دارد که درباره آموزش گفت که ‪ ۳۳۲۳‬افرس و بریدمل اردوی ملی برای تعلیم و تربیه نظامی‬
‫به کشورهای خارجی دوست اعزام شدهاند و برای ‪ 45‬هزار رسباز نیز برنامههای سوادآموزی تدویر شده‬
‫است‪.‬‬

‫چ – اصالحات ساختاری وزارت دفاع ملی‬

‫ساختار وزارت دفاع ملی در دوره حکومت وحدت ملی اصالحات را در دو بخش تجربه منوده است؛‬
‫یکی ملکیسازی برخی بستهایی که الزامی در نظامیبودن آنها نبوده است و دوم تغییر در بخشهای‬
‫نظامی‪.‬‬

‫‪ -3‬ملکیسازی در وزارت دفاع ملی‬

‫بر اساس فرمان ریاست جمهوری اسالمی افغانستان‪ 61 ،‬بست ارشد یک و دو‪ ،‬و ‪ 516‬بست افرسی‬
‫جزوتامها و ریاستهای مقام وزارت دفاع ملی و سرتدرستیز‪ ،‬به ملکی مطلق تعدیل شدند‪ .‬از این جمع‬
‫‪ 645‬بست از طریق اصالحات اداری و رقابت آزاد به طور شفاف بدون تأثیرات قومی و سیاسی استخدام‬
‫شده است‪ .‬بقیه این بستها بر اساس فرمان ‪ 6611‬مؤرخ ‪ 91‬رسطان ‪ 6931‬مشمول امتحانات جمعی‬
‫کمیسیون مستقل اصالحات اداری و خدمات ملکی شده است‪.‬‬
‫همچنین ‪ 411‬بست ملکی معادل بریدمل و رسباز در پالن تطبیقی سال ‪ 6935‬و ‪ 6426‬بست دیگر در‬
‫پالن تطبیقی سال ‪ 6931‬گنجانیده شدند که در مجموع ‪ 6226‬بست ملکی معادل بریدمل و رسباز ریفورم‬
‫اصالحات اداری و خدمات ملکی شده است‪.‬‬

‫‪016‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫‪ -1‬اصالحات در بخشهای نظامی‬

‫اصالحات در بخشهای نظامی در سه بخش انجام شد که در زیر به اختصار به آنها پرداخته میشود‪.‬‬

‫‪ -1-3‬انتقال قوای رسحدی به وزارت دفاع ملی‬

‫بر اساس حکم رئیسجمهور کمیسیون انتقال قوای رسحدی از وزارت امور داخله به وزارت دفاع ملی‬
‫ایجاد شد که در آن منایندگان وزارت دفاع ملی‪ ،‬امور داخله و قوماندانی حامیت قاطع عضویت داشتند‪.‬‬
‫این کمیسیون ‪ ۳‬دلو ‪ ۵۲۳۱‬کار خویش را آغاز کرد‪ .‬در این جریان تفاهمنامههای دور تسلیمی اسناد بر‬
‫اساس موجودی پرسونل‪ ،‬سالح‪ ،‬وسایط‪ ،‬وسایل و تجهیزات دستداشته قوماندانی قوای رسحدی به‬
‫امضا رسید و آخرین سند تسلیمی میان مسؤولین مربوط دو وزارت در ‪ 66‬قوس ‪ 6931‬به امضا رسید‪.‬‬
‫این انتقال در چارچوب نقشه راه چهارساله نیروهای امنیتی و دفاعی انجام شد‪ .‬تشکیل قوای رسحدی به‬
‫کمیت ‪ ۵۳4۲۳۳‬بست نظامی با وسایل و تجهیزات و سایر ملحقات از تشکیل وزارت امور داخله به وزارت‬
‫دفاع ملی انتقال یافت و چهار هزار بست نظامی در ساختار تشکیالتی پولیس رسحدی افغانستان و بخش‬
‫تنفیذ قانون جهت پوشش بنادر و کنرتول میدانهای هوایی در چوکات وزارت امور داخله باقی ماند‪.‬‬

‫‪ -1-1‬بازسازی قوای هوایی‬

‫پس از ختم مأموریت نظامی نیروهای بیناملللی و آغاز مأموریت حامیت قاطع‪ ،‬همکاران بیناملللی‬
‫توجه خاص بر توامنندسازی قوای هوایی افغانستان مبذول داشتند‪ .‬پوهنتون هوایی در ساختار وزارت‬
‫دفاع ملی سالنه دهها تن را آموزش میدهد و اکنون بیش از ‪ 911‬جوان در آن مشغول تحصیل میباشند‪.‬‬
‫همچنین بیش از دوصد تن دیگر در ایالت متحده امریکا‪ ،‬چک‪ ،‬امارات متحده عربی‪ ،‬هند‪ ،‬ایتالیا و‬
‫چین در بخش پیلوتی طیارات بالثابت‪ ،‬هلیکوپرتها و طیارات ترانسپورتی تحت آموزش قرار دارند‪.‬‬
‫قوای هوایی اکنون مأموریتهای نظامی را انجام میدهد و در رسکوب مخالفین مسلح و اکاملت قوای‬
‫زمینی نقش رسنوشتسازی را بازی میکنند‪.‬‬

‫‪ -1-1‬ارتقای فرقه عملیاتهای خاص به قولاردو‬

‫فرقهی عملیاتهای خاص که بخشی مهم از تشکیالت اردوی ملی است‪ ،‬به قول اردو ارتقا داده شد‪ .‬این‬
‫فرقه مربوط نیروهای کوماندو میباشد که با این ارتقا شامر آنان دو برابر خواهد شد‪.‬‬
‫پیش از این تغییر‪ ،‬نیروهای کوماندو در چوکات ‪ 6‬لوا و ‪ 61‬کندک فعالیت داشتند که طی چهار سال‪ ،‬این‬
‫تشکیالت دو برابر میشود‪ .‬دو لوای رضبتی و وظایف خاص ملی در این تشکیالت اضافه شده است‪ .‬با‬
‫ارتقای فرقه عملیاتهای خاص به قول اردو‪ ،‬وضعیت امنیتی در رسارس کشور بهبود خواهد یافت‪.‬‬

‫‪017‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫ح ‪ -‬مسایل حقوق بشی‬

‫ساحه نظامی بیش از دیگر عرصهها معروض به زیر پا شدن حقوق بشی افراد است و در برخی موارد‪،‬‬
‫مترد از آن آگاهانه صورت میگیرد‪ .‬افغانستان در لست کشورهایی بود که در آن اطفال در صف نیروهای‬
‫دفاعی استخدام میشوند اما اکنون این موضوع تغییر منوده است‪ .‬نیروهای امنیتی و دفاعی به رعایت‬
‫مسایل حقوق بشی در جنگ‪ ،‬مکلف شدهاند و اقدامات به خاطر حفظ این موضوع به عنوان یک‬
‫ارزش انجام شدهاند‪ .‬و نظارتهای مستمر و بازدید از نظارتخانهها صورت میگیرد‪.‬‬
‫وزارت دفاع ملی جهت رعایت حقوق بش و محافظت از مصونیت افراد ملکی در برابر آسیبها در‬
‫منازعات مسلحانه و جلوگیری از ارتکاب اعامل خشونت علیه اطفال حین انجام فعالیتهای محاربوی‬
‫در قطعات و جزوتامهای اردوی ملی از سوی مؤظفین وزارت دفاع ملی و سرتدرستیز به همکاری‬
‫نهادهای ملی و بیناملللی رعایت حقوق بش‪ 4 ،‬پالیسی را تدوین منوده است‪:‬‬
‫پالیسی وزارت دفاع ملی در مورد حقوق بشدوستانه و حقوق بش؛‬ ‫‪‬‬
‫پالیسی محافظت از اطفال در منازعات مسلحانه؛‬ ‫‪‬‬
‫پالیسی جلوگیری و منع استخدام اطفال در نیروهای دفاعی؛‬ ‫‪‬‬
‫پالیسی اخالقیات و قوانین پرسونل‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫همچنین در وزارت امور داخله اقدامات جزایی و جلوگیری از جذب اطفال و شکنجه صورت میگیرد‪:‬‬
‫اقدامات جزایی‪ 661 :‬متخلف مجازات گردیده و در سالهای ‪ 6935‬و ‪ 11 ،6931‬متخلف حقوق‬ ‫‪‬‬
‫بشی و شکنجه شامل پولیس ملی و محلی به سارنوالی معرفی گردیده است‪ .‬در ربع اول سال ‪،6931‬‬
‫‪ 3‬پولیس ملی در ولیات نیمروز و هرات مجازات گردیده و امر تبدیلی ‪ 9‬تن به ارتباط اعامل شکنجه‬
‫در محبس مرکزی ولیت کابل در برج سنبله سال ‪ 6931‬صادر شده است‪.‬‬
‫جلوگیری از جذب افراد زیر سن قانونی‪ :‬در سال ‪ 6931‬از جذب بیش از ‪ 691‬فرد زیر سن‬ ‫‪‬‬
‫قانونی به پولیس جلوگیری شده است‪ .‬کمیسیونهای مسؤول جلوگیری از جذب این افراد‬
‫ایجاد شده و پالیسی جلوگیری از جذب افراد زیر سن قانونی به پولیس مرعیالجرا میباشد‪.‬‬
‫جلوگیری از شکنجه‪ :‬آمریتهای حقوق بشی در حوزههای ‪63‬گانه شهر کابل ایجاد شده و‬ ‫‪‬‬
‫مدیریتهای حقوق بش در ‪ 94‬قوماندانی ولیات جهت ارسال گزارش وضعیت حقوق بشی‬
‫به ریاست حقوق بش این وزارت تشکیل شده است‪ .‬همچنین آمریتهای حقوق بشی در‬
‫محابس و توقیفخانههای ولیات جهت کنرتول و نظارت وضعیت حقوق بشی ایجاد‬
‫شدهاند‪ .‬پالیسی حقوق بشدوستانه بیناملللی رعایت حقوق بش در منازعات مسلحانه که‬

‫‪018‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫پولیس ملی مکلف به رعایت آن است‪ ،‬تدوین شده و پالیسی حقوق محبوسین و‬
‫توقیفشدگان مرعیالجرا میباشد و در محالت سلب آزادی تطبیق میگردد‪.‬‬

‫ریاست عمومی امنیت ملی نیز در این بخش فعال بوده و توجه خاص دارد‪:‬‬
‫نظارت دوامدار و دسرتسی به وکیل مدافع‪ :‬کمیسیون مستقل حقوق بش افغانستان‪ ،‬یوناما و صلیب‬ ‫‪‬‬
‫رسخ همواره از نظارتخانههای امنیت ملی بازدید میکنند و زمینه دسرتسی به وکیل مدافع و مالقات‬
‫وکالی مدافع با مؤکلینشان فراهم میباشد‪.‬‬
‫جلوگیری از استخدام اطفال زیر سن قانونی‪ :‬استخدام طی یک پروسه شفاف و تطبیق معیارها‪،‬‬ ‫‪‬‬
‫پالیسی و طرزالعمل استخدام توسط کمیسیون مؤظف در یک مرکز واحد صورت میگیرد تا افراد زیر‬
‫سن ‪ 62‬به هیچ وجه در مربوطات امنیت ملی تقرر حاصل نکنند‪.‬‬
‫عدم نگهداری اطفال در نظارتخانههای امنیت ملی‪ :‬اطفالی که به جرم علیه امنیت داخلی و‬ ‫‪‬‬
‫خارجی دستگیر میشوند‪ ،‬پس از استجواب مقدماتی‪ ،‬غرض نگهداری به مراکز اصالح و تربیت‬
‫فرستاده میشوند‪ .‬چنان که طی یک سال از انتقال ‪ 611‬طفل (‪ 66‬ولیت) به توقیفگاه بگرام جلوگیری‬
‫شده است‪.‬‬
‫اقدامات جزایی در برابر تخطیکنندگان‪ :‬اقدامات جزایی شامل (انفکاک‪ ،‬برکناری از‬ ‫‪‬‬
‫وظیفه‪ ،‬اخطار با درج دوسیه ذاتی‪ ،‬تنزیل بست‪ ،‬توصیه کتبی با درج در دوسیه ذاتی‪ ،‬کرس‬
‫معاش و اخذ تعهد) عمالً اجرا میشوند‪ .‬چنان که ‪ 5‬مؤظف امنیت ملی در این مورد به سارنوالی‬
‫معرفی شده است‪ .‬همچنین شکایات از ادارات مرکزی و ولیتی امنیت ملی ثبت شده و توسط‬
‫تیم بررسی شکایات ریاست حقوق بش امنیت ملی بررسی شدهاند‪.‬‬

‫خ – صلح‬
‫حکومت بر این نظر است که ما به نظام سیاسی رضورت داریم که همه افغانها خود را در آن ببینند‪ .‬بدین‬
‫منظور حکومت وحدت ملی به خاطر دستیابی به صلح و تحکیم ثبات در کشور تالشهای پایانناپذیری‬
‫را آغاز کرده است‪.‬‬
‫در سه سال گذشته رهربی حکومت به دیدار با اقشار مختلف اهتامم ورزید تا دیدگاه آنان را درباره تأمین‬
‫صلح و ثبات کشور بگیرد‪ .‬در این بخش‪ ،‬علامی کرام افغانستان از جایگاه ویژه برخوردار بودند‪.‬‬
‫حصول اجامع منطقهیی‪ ،‬کشورهای اسالمی و جهانی در این راستا از دستاوردهای خوب حکومت‬
‫وحدت ملی است‪ .‬اقدامات عمده در این زمینه شامل موارد زیر است‪:‬‬

‫‪019‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫رئیسجمهور در نخست به عربستان سعودی و چین سفر کرد و همکاری این کشورها در پروسه صلح‬ ‫‪‬‬
‫را به دست آورد‪ .‬چین در سطح منطقه میتواند در صلح افغانستان نقش خوبی را ایفا کند و همچنین‬
‫عربستان سعودی نیز میتواند در صلح افغانی نقش خاص خود را ایفا کند‪ .‬در پی همین تالشها‪،‬‬
‫عربستان سعودی بارها جنگ در افغانستان را ناروا خواند که پیام بزرگی برای کسانی است که جنگ را‬
‫زیر نام دین و مذهب در افغانستان به پیش میبرد‪.‬‬
‫با مذاکرات صلح با گلبدین حکمتیار‪ ،‬حکومت وحدت ملی همهی ادعاها مبنی بر نبود اراده سیاسی‬ ‫‪‬‬
‫برای صلح را رد کرد‪ .‬نکته حایز اهمیت این است که مذاکرات بینالفغانی منجر به امضای موافقتنامه‬
‫صلح با حزب اسالمی شد‪.‬‬
‫با تدویر موفقانه «پروسه کابل»‪ ،‬حکومت وحدت ملی توانست اجامع برای صلح و ثبات افغانستان را‬ ‫‪‬‬
‫از دایره کشورهای منطقه فراتر برده و به جهان گسرتش دهد‪ .‬به گونه مثال‪ ،‬اعالمیه نهایی کنفرانس‬
‫بریکس ثبوتی است به این که حکومت وحدت ملی در امر مبارزه با تروریزم‪ ،‬کشورهای منطقه و جهان‬
‫را وادار به همسویی و جدیت کرده است‪ .‬در اعالمیه کنفرانس بریکس‪ ،‬کشورهای عضو از جمله چین‬
‫و روسیه نیز تروریزم را خطری برای منطقه و جهان تلقی کرده و در پهلوی این‪ ،‬صلح و ثبات منطقه را‬
‫وابسته به صلح و ثبات افغانستان بیان منودند‪.‬‬

‫رئیسجمهور اندونیزیا به دنبال سفر اعضای شورای عالی صلح به آن کشور‪ ،‬به افغانستان سفر کرد و‬ ‫‪‬‬
‫از همکاری آن کشور در پروسه صلح افغانستان‪ ،‬اطمینان داد‪ .‬پس از ‪ 53‬سال از آخرین سفر‬
‫رئیسجمهور اندونیزیا به کابل اینک این کشور آماده است که در پروسه صلح با مردم افغانستان‬
‫همکاری کند و متام تجاربی که در عرصه صلح دارد را با افغانها رشیک سازد‪.‬‬
‫شبکههای فعالین صلح به خصوص در مورد زنان هامنند شبکه مادران صلح ایجاد شده است‪ .‬این‬ ‫‪‬‬
‫شبکهها سهم فعال و مؤثر زنان در امور صلح‪ ،‬تطبیق قطعنامه ‪ ۵۲۳۱‬شورای امنیت ملل متحد و پالن‬
‫عمل ملی آن را تسهیل میبخشد‪.‬‬

‫در آینده به خاطر برقراری صلح‪ ،‬افغانستان سه کنفرانس را تدویر خواهد کرد‪ .‬اولین کنفرانس در تاشکند‬
‫برگزار خواهد شد که طی آن اجامع منطقهیی برای برقراری صلح و ثبات در افغانستان بیش از پیش‬
‫تقویت خواهد گردید‪ .‬کنفرانس دوم بین علامی افغانستان و اندونیزیا برگزار خواهد شد تا در مورد صلح‬
‫بحث و گفتوگو صورت گیرد‪ .‬کنفرانس سوم با حضور علامی جهان اسالم به منظور دستیابی به یک‬
‫راهحل بنیادی برای برقراری صلح در افغانستان دایر خواهد شد‪.‬‬

‫‪021‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫تصویر ‪ - 46‬در نتیجه پروسه صلح افغانی رئیسجمهور افغانستان موافقتنامه صلح با گلبدین حکمتیار را امضا منود‬

‫د – مبارزه با مواد مخدر‬

‫چالش کشت خشخاش و تولید مواد مخدر که زاده حضور طالبان در افغانستان میباشد‪ ،‬تاکنون لینحل‬
‫باقی مانده است‪ .‬حکومت بر عواقب سوء تداوم قاچاق مواد مخدر به کشورها و منحوس بودن اقتصاد‬
‫جرمی شکل گرفته بر پایه آن‪ ،‬تأکید دارد‪ .‬در واقع کشت‪ ،‬تولید و قاچاق مواد مخدر به عنوان ماشین‬
‫متویل تروریزم عمل میکند‪ .‬برای مبارزه با این پدیده شوم‪ ،‬حکومت وحدت ملی همکاری قاطعانه‬
‫جامعه جهانی را خواستار شده و مبارزه با قاچاقچیان مواد مخدر در مرزهای کشورها را توقع منوده است‪.‬‬
‫در بعد داخلی تخریب مزارع خشخاش و از بین بردن لبراتوارهای تولید مواد مخدر در داخل خاک‬
‫افغانستان به شکل مداوم انجام شده است که دستاوردهای خوبی در آن دیده میشود‪.‬‬

‫‪ -3‬تدوین اسناد‬
‫در بخش اسناد میتوان به اقدامات حکومت بر بخشهای زیر اشاره کرد‪:‬‬
‫مرور پالیسی معیشت بدیل؛‬ ‫‪‬‬
‫نهاییسازی تعدیل قانون مبارزه علیه مواد مخدر؛‬ ‫‪‬‬
‫تدوین پالن محو کشت کوکنار و پالن ولیتی مبارزه علیه مواد مخدر؛‬ ‫‪‬‬
‫و ترتیب طرزالعمل جلوگیری از پولشویی عواید ناشی از جرایم مواد مخدر‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫اقدامات دیگر مرتبط با اسناد شامل موارد زیر است‪:‬‬

‫راهاندازی رسویها و تحقیقات در عرصههای مختلف مبارزه علیه مواد مخدر؛‬ ‫‪‬‬
‫نش گزارشات کمی و کیفی مواد مخدر؛‬ ‫‪‬‬

‫‪020‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫و تقویت هامهنگی و همکاری در بخش کاهش تقاضا به مواد مخدر‪ ،‬معیشت بدیل‪ ،‬تنفیذ قانون و‬ ‫‪‬‬
‫پالن عمل ملی مبارزه علیه مواد مخدر بین رشکای کاری ملی و بیناملللی‪.‬‬

‫‪ -1‬تخریب مزارع کوکنار‬

‫‪ 4215‬هکتار زمین زیر کشت کوکنار طی سالهای ‪ 6931 – 6934‬تخریب شده است‪ .‬در کنار این دهاقین‬
‫به ترک کشت کوکنار تشویق شدهاند و پروژههایی از قبیل ترویج زعفران‪ ،‬معرفی زراعت مدرن با احداث‬
‫باغهای پسته‪ ،‬احداث باغهای عناب و سایر نهالهای مثمر‪ ،‬احداث باغهای انگور و کشمشخانهها‪،‬‬
‫ترویج نباتات تیلی به شمول پنبه‪ ،‬زغر‪ ،‬کنجد‪ ،‬پرورش گل گالب و نعنا‪ ،‬احداث سبزخانهها و تولید نباتات‬
‫خارج از فصل برای دهاقین تطبیق شده است‪ .‬همچنین برنامههای فودزون قندهار‪ ،‬کارد‪-‬اف‪ ،‬برنامه‬
‫کشوری معیشت بدیل ‪ ،UNODC‬پروژههای بستههای تشویقی معیشت بدیل در سال مالی ‪6931‬‬
‫مجموعا ً ‪ 164663‬مستفیدشونده مستقیم و ‪ 4914363‬مستفیدشونده غیرمستقیم داشته است‪.‬‬

‫‪ -1‬تنفیذ قانون‬
‫در سه سال اخیر‪ ،‬بیش از ‪ 2111‬قاچاقچی مواد مخدر دستگیر شده است و ‪ ۵۱۳۳‬متهم جرایم سنگین‬
‫مواد مخدر نیز محاکمه شدهاند‪.‬‬
‫در بخش کشف و ضبط مواد مخدر‪ ،‬از نزد قاچاقچیان ‪ 6565‬تن مواد مخدر مختلفالنوع طی سالهای‬
‫‪ 6165‬الی ‪ 6163‬توسط نیروهای پولیس مبارزه علیه مواد مخدر کشف و ضبط گردیده است‪ .‬همچنین‬
‫‪ 655‬باب لبراتوار پروسس مواد مخدر و ‪ 66‬باب ذخیرهگاه مواد مخدر تخریب شدهاند‪.‬‬
‫حکومت برای تقویت مبارزه با قاچاقچیان مواد مخدر و تولیدکنندگان آن‪ ،‬در نظر دارد که بنادر‪ ،‬گمرکات‬
‫و میدانهای هوایی را تجهیز و تقویت مناید‪ .‬همچنین عملیاتهای کشف و ضبط مواد مخدر‪ ،‬دستگیری‬
‫قاچاقچیان و تخریب لبراتوارها و ذخیرهگاهها را تشدید کند‪ .‬برنامه دیگر‪ ،‬ایجاد خط ارتباط تلیفونی‬
‫سهشامرهیی برای پولیس مبارزه با مواد مخدر است‪.‬‬

‫نتیجهگیری‬
‫امنیت نیاز اساسی افغانستان است‪ .‬حکومت بر این امر واقف بوده و اراده خود را برای تأمین امنیت و‬
‫صلح پایدار نشان داده است‪ .‬اصالحات عمده در سکتورهای امنیتی انجام شده و برنامههای اصالحی‬
‫دیگر روی دست و در حال تطبیق است‪ .‬قوتها افزایش‪ ،‬تجهیز و تقویت شدهاند و هر روز شاهد‬
‫رشادتها و حفظ سنگرها با تقبل قربانیهای آنان میباشیم‪ .‬قوای هوایی افغانستان‪ ،‬نیروهای کوماندو‪،‬‬
‫اصالحات گسرتده و مبارزه با فساد در این عرصه‪ ،‬چشمانداز خوبی برای آینده ترسیم کردهاند‪ .‬همکاران‬
‫بین املللی بر حامیت دوامدار خود از نیروهای امنیتی و دفاعی افغانستان ترصیح دارند و توجه جامعه‬

‫‪021‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫جهانی به لنههای تروریزم جلب شده است‪ .‬حکومت موفق شده است مالکیت افغانی صلح را در اختیار‬
‫داشته و صلح بین الفغانی را به وجود آورد و زمینه دستیابی به صلح پایدار را با گسرتش اجامع ملی و‬
‫بین املللی در این باره‪ ،‬بهرت از قبل فراهم کند‪ .‬دستاوردهای نیروهای امنیتی و دفاعی افغانستان و نیز‬
‫دیپلوماسی فعال در بعد امنیتی آن‪ ،‬دستیابی به امنیت و صلح را ممکنتر از پیش ساخته است و حکومت‬
‫زمینه رسیدن به صلح باعزت را فراهم خواهد کرد‪.‬‬

‫‪021‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫بخش چهارم‪ :‬حکومتداری خوب‬

‫چکیده‬
‫حکومتداری خوب منجر به ایجاد نظامهای مدیریتی خوب با مشارکت مردم و با جهتگیری ضدفساد‬
‫است‪ .‬این مفهوم در دولتها از جایگاه و اهمیت خاص برخوردار شده و مورد توجه جدی قرار دارد چه‬
‫اینکه از شاخصهای مهم ارزیابی دولتها در عرصه بیناملللی نیز شمرده میشود‪.‬‬
‫در حقیقت حکومتداری خوب‪ ،‬دولت را قادر میسازد که مکلفیتهایش در قبال شهروندان را فارغ از‬
‫سوءاستفاده و فساد در پرتو حاکمیت قانون‪ ،‬به شایستگی و با شیوهای مطلوب به انجام رساند‪.‬‬
‫اصول تعریفشده برای حکومتداری خوب توسط کمیسیون حقوق بش شامل شفافیت‪،‬‬
‫مسؤولیتپذیری‪ ،‬پاسخگویی و مشارکتجویی حکومت و تأثیرپذیری آن از نیازهای شهروندان است‪.‬‬
‫همچنین اسناد برنامه توسعه سازمان ملل متحد برای توسعه پایدار که در ‪ 6333‬میالدی منتش شده است‪،‬‬
‫‪ 3‬ویژگی اساسی برای حکومتداری خوب را برمیشامرد‪ :‬مشارکت عامه‪ ،‬قانونگرایی‪ ،‬شفافیت‪ ،‬احساس‬
‫مسؤولیت‪ ،‬اجامع آرا در جهتگیریها‪ ،‬تساوی‪ ،‬کارایی‪ ،‬پاسخگویی به افکار عمومی‪ ،‬نگرش‬
‫اسرتاتیژیک‪.‬‬
‫بانک جهانی نیز چهار عنرص اصلی حکومتداری خوب را که در روند انکشافی کشورها باید به اجرا‬
‫درآیند‪ ،‬پاسخگویی‪ ،‬مشارکتجویی‪ ،‬قانونگرایی‪ ،‬و شفافیت عنوان میکند‪.‬‬
‫کار روی ‪ 623‬سند تقنینی از جمله کد جزا‪ ،‬لغو جواز ‪ 45‬حزب سیاسی‪ ،‬مبارزه قاطعانه با غصب زمین‪،‬‬
‫اصالحات ساختاری و عملکردی سارنوالی‪ ،‬راهاندازی پروسههای رقابتی استخدام کارمندان‪ ،‬سادهسازی‬
‫پروسهها‪ ،‬رشد حکومتداری الکرتونیکی‪ ،‬اصالحات انتخاباتی‪ ،‬و بهبود خدمات عامه مانند حج‪ ،‬کانکور‪،‬‬
‫صدور پاسپورت و‪ ...‬از یک طرف و ایجاد مرکز عدلی و قضایی مبارزه با فساد اداری و کمیسیون‬
‫تدارکات ملی از سوی دیگر‪ ،‬در زمینه حکومتداری خوب قابل بحث میباشند‪ .‬همچنین دسرتسی به‬
‫اطالعات در حکومت وحدت ملی و مشارکت مردم در تصمیمگیریها بیش از هر زمان دیگر با حامیت‬
‫حکومت رشد چشمگیری داشته است‪.‬‬
‫با توجه به آنچه گفته شد‪ ،‬دستاوردهای حکومت وحدت ملی در راستای تحقق حکومتداری خوب به‬
‫خاطر ارائه خدمات بهرت به مردم را میتوان در سه بخش حاکمیت قانون‪ ،‬اصالحات و حکومتداری‬

‫‪021‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫الکرتونیک‪ ،‬و مبارزه با فساد دستهبندی منود‪ .‬زیر هر یک از این عناوین کارکردها و دستاوردهایی گرد‬
‫آمدهاند که همسو با عنارص و ویژگیهای حکومتداری خوب میباشند‪.‬‬

‫الف – حاکمیت قانون‬

‫حاکمیت قانون به مثابهی تضمینکنندهی نظم اجتامعی و رسارسی در یک کشور از اهمیت والیی‬
‫برخوردار است که افراد جامعه را وامیدارد تا در پرتو هنجارهای مشرتک رفتار منوده‪ ،‬زمینههای ذهنی و‬
‫عینی تطبیق قانون را به وجود آورده و آن را نسبت به مسایل دیگر ارجحیت دهند؛ چنان که هیچ فردی‬
‫بالتر از قانون نیست‪ .‬بنابراین مسلکیسازی و معیاریسازی مراجع قانونساز و تطبیق قانون‪ ،‬نهتنها‬
‫تخلفات و گریز از قانون را مهار ساخته بلکه پذیرش قانون را گسرتش داده و جنبههای عینی و عملی آن‬
‫را در جهت حفظ سالمت جامعه به منایش میگذارد‪.‬‬
‫با روی کار آمدن نظام جدید بر پایه دموکراسی در افغانستان‪ ،‬تالشها در جهت بهبود قوانین و تنظیم‬
‫ساختارهای حکومتی به خاطر تطبیق آن و نیز قانونسازی با رویکرد مردمسالری از نو آغاز گردید‪ .‬در‬
‫همین راستا‪ ،‬حکومت وحدت ملی در سه سال گذشته مساعی همهجانبه را به خرج داده تا قانونمداری‬
‫و حاکمیت قانون در کشور را از وضعیت شعارگونه بیرون آورده و در عمل پیاده سازد‪ .‬بدین ملحوظ‪،‬‬
‫کادر تحصیلیافته و جوان را در جهت مدیریت ارگانهای مربوط به کار گامشت تا چرخهی ازکارافتاده‬
‫را دوباره زنده سازد‪ .‬با وجود چالشها‪ ،‬ایجاد تحرک در قانونگذاری و تطبیق قانون از عملکردهای مثبت‬
‫حکومت در این بخش بوده است‪.‬‬

‫‪ -3‬قانونگذاری‬
‫در ساختار دولت جمهوری اسالمی افغانستان‪ ،‬وزارت عدلیه عهدهدار قانونگذاری میباشد‪ .‬در طول سه‬
‫سال گذشته حکومت وحدت ملی تا ختم جدی ‪ 6931‬بیش از ‪ 191‬سند تقنینی اعم از قانون‪ ،‬مقرره و‬
‫اساسنامه تکمیل‪ ،‬تدقیق و نهایی گردیده است که شامل فرامین؛ قوانین؛ تعدیل‪ ،‬ایزاد‪ ،‬حذف و ضمیمه‬
‫در قوانین؛ طرح قانون؛ طرح تعدیل؛ طرح ضمیمه قانون؛ کد جزا؛ اسناد تقنینی مصوبه شورای ملی و‬
‫توشیحشده مقام عالی ریاست جمهوری؛ مقرره؛ اساسنامه؛ تعدیل‪ ،‬ایزاد و ضمیمه در مقررهها و‬
‫اساسنامهها؛ طرزالعمل؛ حکم ترک تابعیت؛ مشوره قانونی به وزارتها و ادارات دولتی؛ ابراز نظر حقوقی‬
‫درباره موافقتنامهها‪ ،‬تفاهمنامهها‪ ،‬معاهدات‪ ،‬کنوانسیونها و میثاقهای بیناملللی؛ و نظرات‬
‫کمیسیونهای توظیفی میباشند‪.‬‬
‫همچنین بیش از دهها سند تقنینی جهت رعایت موارد حقوق بشی مرور شده و بیش از صدها مشوره‬
‫قانونی به ادارات دولتی ارائه گردیده است‪.‬‬

‫‪022‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫از جانب دیگر به منظور توجه عمومی به قانون اساسی به عنوان وثیقه ملی‪ ،‬رئیس جمهوری اسالمی‬
‫افغانستان فرمان شامره ‪ 629‬را به تاریخ ‪ 61‬جدی ‪ 6935‬صادر منود که در آن به «تجلیل از هفته تصویب‬
‫قانون اساسی» (‪ 61 – 64‬جدی) هدایت داده شده است‪.‬‬
‫همچنین اسناد تقنینی توشیحشده توسط فرامین رئیس جمهوری اسالمی افغانستان در ‪ 669‬شامره از‬
‫جراید رسمی به نش رسیده و جهت آگاهی دوایر و مردم حدود ‪ 911‬هزار جلد آنها به شکل رایگان‬
‫توزیع شده است‪.‬‬

‫‪ -3-3‬کُد جزا‬
‫رضورت به تحول از لحاظ شکلی‪ ،‬ساختاری و محتوایی در قانونگذاری همیشه احساس میشود‪ .‬مسایل‬
‫جزایی افغانستان پیشتر در ‪ 99‬قانون به گونه پراکنده گنجانیده شده بود‪ .‬برای رفع پراکندگی‪ ،‬تناقض و‬
‫تعارض در این قوانین جزایی‪ ،‬حکومت به طرح کد جزای افغانستان پرداخت که بر اساس مصوبهی شامره‬
‫‪ ۳۳‬مؤرخ ‪ 66‬حوت سال ‪ ۵۲۳۱‬کابینه‪ ،‬تصویب شد و رئیسجمهور آن را توشیح کرد‪ .‬کد جزا در واقع‬
‫حرکتی به سوی پیشفت در عرصه نظام حقوقی‪ ،‬حاکمیت قانون و قانونگذاری افغانستان محسوب‬
‫میشود‪.‬‬

‫تصویر ‪ - 49‬کد جزا دستاوردی است که با رویکرد مدرنسازی قوانین افغانستان حاصل شد‬

‫این کد در دو کتاب به حجم ‪ 336‬صفحه در ‪ ۳۵۱‬ماده تدوین و به چاپ رسیده است‪ .‬باید گفت که تنها‬
‫قانون جزایی که از کد جزا مستثنا شده و به صورت قانون مستقل باقی مانده است‪ ،‬قانون خشونت علیه‬

‫‪026‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫زنان است که در آینده شامل آن خواهد شد‪ ۲۲ .‬قانونی که مواد آنها در این کد گنجانیده شده‪ ،‬پس از‬
‫این ملغا محسوب میگردد‪.‬‬
‫کد جزا در ‪ ۳۱‬ثور سال ‪ 6931‬در جریدهی رسمی به نش رسیده و پس از سپری شدن ‪ ۳‬ماه از تاریخ‬
‫نش‪ ،‬نافذ میشود‪.‬‬
‫باید گفت که در تدوین این قانون با علامی هر دو مذهب تسنن و تشیع‪ ،‬حقوقدانان‪ ،‬و فعالن مدنی نیز‬
‫مشوره صورت گرفته است و در آن استندردها و نورمهایی در نظر گرفته شده تا جزا با جرم متناسب باشد‪.‬‬
‫به حالت بازدارندگی از جرم‪ ،‬در این کد توجه شده و همچنین تکرار جرم بر اساس معیارهای جدید‬
‫حقوقی تنظیم شده است‪.‬‬
‫کد جزای افغانستان موارد تازهی جزایی در بخشهای هراسافگنی‪ ،‬نسلکشی‪ ،‬سایرب‪ ،‬قاچاق انسان و‬
‫مهاجران‪ ،‬اختطاف‪ ،‬انحرافات اخالقی اطفال‪ ،‬شکنجه‪ ،‬رویه نامناسب کارمندان دولتی‪ ،‬غصب زمین‪،‬‬
‫محیط زیست‪ ،‬انتخابات و فساد اداری را در خود دارد‪ .‬جرایم فساد اداری نیز در آن بر اساس‬
‫کنوانسیونهای بیناملللی تنظیم گردیده است‪.‬‬
‫در این قانون‪ ،‬حبس ابد از بیست سال به سی سال افزایش یافته است تا موارد جزای اعدام محدود شود‪.‬‬
‫حکومت متوقع است که با عملی شدن کد جزا‪ ،‬میزان فساد و جرایم در کشور کاهش یابد‪.‬‬

‫‪ -3-1‬قوانین‪ ،‬مقررهها و کنوانسیونهای عمده منترشه در جراید رسمی‪:‬‬

‫قانون نفت و گاز‬ ‫‪‬‬
‫قانون اجتامعات‪ ،‬اعتصابات و تظاهرات‬ ‫‪‬‬
‫قانون امور ذاتی افرسان‪ ،‬بریدمالن و ساتنمنان‬ ‫‪‬‬
‫قانون تنظیم پرواز طیارات و هلیکوپرتهای نظامی دولتهای خارجی در قلمرو هوايی کشور‬ ‫‪‬‬
‫قانون حفاظت صنایع داخلی‬ ‫‪‬‬
‫قانون استندردسازی‬ ‫‪‬‬
‫کد جزا‬ ‫‪‬‬
‫قانون مبارزه با قاچاق انسان و قاچاق مهاجران‬ ‫‪‬‬
‫قانون مشارکت عامه و خصوصی‬ ‫‪‬‬
‫قـانون اجراءات جـزایی در مورد جـرایم تروریستی و جرایم علیه امنیت داخلی و خارجی‬ ‫‪‬‬
‫قانون ثبت احوال نفوس و تعدیل در برخی مواد این قانون‬ ‫‪‬‬
‫قانون حامیت حقوق مخرتع و مکتشف‬ ‫‪‬‬

‫‪027‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫قانون منع شکنجه‬ ‫‪‬‬

‫قانون تنظیم امور زمینداری‬ ‫‪‬‬
‫قانون حفاظت نباتات و قرنطین‬ ‫‪‬‬
‫قانون حامیت از مستهلک‬ ‫‪‬‬
‫قانون معاهدات و میثاقهای بیناملللی‬ ‫‪‬‬
‫قانون گمرکات‬ ‫‪‬‬
‫قانون حامیت ارسار تجارتی و صنعتی‬ ‫‪‬‬
‫قانون حامیت حقوق مؤلف‪ ،‬مصنف‪ ،‬هرنمند و محقق (کاپی رایت)‬ ‫‪‬‬
‫قانون انتخابات‬ ‫‪‬‬
‫قانون تدارکات‬ ‫‪‬‬
‫قـانون مـالیه بر ارزش افزوده‬ ‫‪‬‬
‫قانون محصول خدمات مخابراتی‬ ‫‪‬‬
‫قانون تشکیل و صالحیت قـوه قضائیه جمهوری اسالمی افغانستان‬ ‫‪‬‬
‫قانون اداره امور مالیات‬ ‫‪‬‬
‫قانون بانکداری افغانستان‬ ‫‪‬‬
‫قانون تحصیالت عالی ملکی‬ ‫‪‬‬
‫قانون پاسپورت‬ ‫‪‬‬
‫قانون مؤسسات تحصیالت عالی نظامی‬ ‫‪‬‬
‫قانون مسافرت و اقامت اتباع خارجی در جمهوری اسالمی افغانستان‬ ‫‪‬‬
‫قانون مراسم تعزیتداری‬ ‫‪‬‬
‫قـانون کنرتول تنباکـو و دخانیات‬ ‫‪‬‬
‫قانون منع استخدام اطفال در قطعات نظامی‬ ‫‪‬‬
‫قانون دسرتسی به اطالعات‬ ‫‪‬‬
‫مقرره منع آزار و اذیت زنان‬ ‫‪‬‬
‫مقرره کنرتول و مراقبت کیفیت آب‬ ‫‪‬‬
‫مقرره بسرت و حریم منابع آب و تأسیسات آبی‬ ‫‪‬‬
‫مقرره کنرتول و راپوردهی انتقال پول‪ ،‬اسعار و اسناد قابل معامله بیاسم در گمرکات‬ ‫‪‬‬
‫مقرره تنظیم اجراءات جلوگیری از متویل تروریزم‬ ‫‪‬‬
‫مقرره طرز تأسیس و فعالیت رسانههای همگانی خصوصی‬ ‫‪‬‬

‫‪028‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫مقرره طرز نظارت شوراهای ولیتی‬ ‫‪‬‬

‫مقرره تنظیم امور نظارتخانهها‬ ‫‪‬‬
‫تعدیل مقرره طـرز تأسیس و ثبت احزاب سیاسی‬ ‫‪‬‬
‫منشور سازمان همکاری اسالمی‬ ‫‪‬‬
‫کنوانسیون حفاظت از گونههای حیوانات مهاجر وحشی‬ ‫‪‬‬

‫همچنین قوانین دیگری زیر کار میباشند که میتوان از این جمله به قانونهای خانواده‪ ،‬بانک مرکزی‪،‬‬
‫ترافیک جاده‪ ،‬معامالت و امضای الکرتونیکی‪ ،‬اجراءات اداری‪ ،‬سایربی‪ ،‬ترانسپورت‪ ،‬معادن‪ ،‬پناهندگی‪،‬‬
‫و بیمه اشاره منود‪.‬‬

‫‪ -3-1‬فرامین تقنینی توشیحشده عمده منترشه در جراید رسمی‪:‬‬

‫تنظیم خدمات انرژی برق‬ ‫‪‬‬
‫قانون آفتکشهای زراعتی‬ ‫‪‬‬
‫قانون مؤسسات تحصیالت عالی نظامی‬ ‫‪‬‬
‫قانون پاسپورت‬ ‫‪‬‬
‫قانون تحصیالت عالی ملکی‬ ‫‪‬‬
‫قانون تشکیل‪ ،‬وظایف و صالحیتهای کمیسیون مستقل انتخابات و کمیسیون شکایات انتخاباتی‬ ‫‪‬‬
‫قانون بانکداری‬ ‫‪‬‬

‫‪ -1‬قانومنندی جمعیتها و احزاب‬

‫حضور جمعیتها و احزاب از لزمههای جوامع دموکراسیمحور است‪ .‬احزاب و جمعیتها باید بتوانند‬
‫به شکل آزادانه در پرتو قانون فعالیت کنند و نقش خود را در مشارکت مردم در امور کشور ایفا منایند‪.‬‬
‫از وظایف حکومت نظارت بر فعالیتهای جمعیتها و احزاب است تا در چوکات قانون باشند‪.‬‬
‫از بدو تأسیس حکومت وحدت ملی تا جدی ‪ 9666 ،6931‬جمعیت اجتامعی ثبت شدهاند و جواز ‪614‬‬
‫جمعیت تجدید شده است‪ .‬همچنین ‪ 65‬حزب سیاسی نو ثبت و جواز فعالیت ‪ 96‬حزب دیگر متدید‬
‫شده است‪ .‬باید خاطرنشان کرد ‪ 45‬حزب سیاسی در جریان سه سال گذشته به دلیل عدم فعالیت مؤثر و‬
‫دامن زدن به اختالفات قومی لغو شدهاند و اکنون ‪ 13‬حزب سیاسی دارای جواز فعالیت میباشند‪.‬‬
‫به خاطر ایجاد فضای بهرت فعالیت قانونی جمعیتها و احزاب سیاسی‪ ،‬قانون مربوط و مقرره طرز تأسیس‬
‫آنها تعدیل گردیده است‪ .‬طبق این تعدیل‪ ،‬مقدار جریمه احزاب در صورت تجدید نکردن جواز‬

‫‪029‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫فعالیتشان تثبیت شده است‪ .‬ماده شانزدهم این مقرره حکم میکند که‪ ،‬تا پرداخت جریمه و درخواست‬
‫مجدد ثبت به وزارت عدلیه‪ ،‬نام حزب سیاسی در انتخابات عمومی نش نخواهد شد‪.‬‬
‫همچنین در کد جزای افغانستان عضویت کارمندان سرتهمحکمه‪ ،‬سارنوالی‪ ،‬کمیشرنان کمیسیون انتخابات‬
‫و کارمندان نهادهای دفاعی و امنیتی در احزاب سیاسی‪ ،‬منع شده است‪.‬‬

‫‪ -1‬مبارزه با غصب زمین‬

‫محدود شدن حاکمیت و تطبیق قانون‪ ،‬زمینهساز غصب زمین است؛ اما ناامنی و مهاجرت در سالهای‬
‫گذشته آن را تسهیل کرد و از آن یک بحران ساخت‪ .‬حکومت وحدت ملی خود را با حجم گسرتده‬
‫غصب در متام ولیات مواجه دید؛ از این لحاظ یکی از تأکیدات دایمی آن به ویژه در جلسات شورای‬
‫عالی اراضی و آب رس این موضوع بوده است‪.‬‬

‫حکومت وحدت ملی برای رسیدگی به این موضوع و مبارزه با این پدیده نامیمون‪ ،‬قانون تنظیم امور‬
‫زمینداری را طرح و توشیح منود‪ .‬این قانون در ‪ 69‬فصل و ‪ 663‬ماده در جریده رسمی شامره ‪6654‬‬
‫مورخ ‪ 61‬حمل ‪ 6931‬به نش رسیده است‪ .‬قانون تنظیم امور زمینداری وظایف و صالحیتهای اداره‬
‫اراضی را تعریف منوده و شورای عالی اراضی و آب را معرفی کرده است‪ .‬در این قانون روی تنظیم امور‬
‫زمین؛ اسناد مدار اعتبار زمین و ملکیتها؛ رسوی کدسرت و تثبیت حق مالکیت؛ تصفیه زمین؛ اسرتداد‬
‫زمین؛ مستحق زمین؛ انتقالت و تحولت زمین و ملکیتها؛ اجاره زمین و ملکیتها؛ غصب زمین؛ احکام‬
‫جزایی؛ و دیگر موضوعات وضاحت داده شده است‪ .‬فصل یازدهم و دوازدهم این قانون به صورت‬
‫مشخص روی غصب زمین و احکام جزایی آن بحث منوده است‪ .‬تشخیص غاصب؛ اسرتداد زمین‬
‫غصبشده و رسیدگی به آن؛ عدم انتقال و تبادله زمین بدون طی مراحل قانونی؛ عدم رعایت مرور زمان‬
‫و رجعت قانون به ماقبل در مورد زمینهای غصبشده؛ مجازات غاصب؛ و اسرتداد زمینهای توزیعشده‬
‫از جمله موارد عمده این دو فصل میباشند‪.‬‬
‫همچنین باید گفت که در کتاب دوم کد جزا‪ ،‬در فصل دوم از باب نهم‪ ،‬زیر عنوان «غصب زمین و اموال‬
‫غیرمنقول»‪ ،‬غصب زمین جرمانگاری شده و به مجازات غصب زمین و جرایم در حکم غصب پرداخته‬
‫شده است‪.‬‬
‫با توجه به آنچه گفته شد‪ ،‬حکومت وحدت ملی وضاحت قانونی در مورد تعیین مجازات برای غاصبان‬
‫زمین را فراهم منود‪ .‬در کنار این موضوع‪ ،‬پیگیری قضایای غصب و غاصبان زمین نیز به شکل عملی آن‬
‫صورت گرفته است که مخترص آن به قرار زیر است‪:‬‬
‫دفاع از ‪ 92.3‬هزار جریب زمین و ‪ 466‬هزار مرتمربع زمین زراعتی به نفع دولت توسط وزارت عدلیه؛‬ ‫‪‬‬

‫‪061‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫دفاع از ‪ 3.5‬هزار مرتمربع ساحه تجارتی از منافع عامه و ‪ 132‬باب دکان‪ 99 ،‬دربند حویلی و ‪ 9‬آپارمتان‬ ‫‪‬‬
‫توسط وزارت عدلیه؛‬
‫بازپسگیری ‪ 612.3‬هزار جریب زمین توسط اداره اراضی؛‬ ‫‪‬‬
‫لست منودن ‪ 65296‬غاصب؛‬ ‫‪‬‬
‫تشخیص ‪ 955‬شهرک غیرقانونی‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫همچنین باید گفت که اداره اراضی افغانستان مسوده پالیسی اسرتداد زمینهای غصبشده را ترتیب منوده‬
‫و پالن اسرتاتیژیک جلوگیری از غصب زمین را نیز تدوین منوده است‪.‬‬

‫‪ -3‬خدمات حقوقی‬
‫ارائه خدمات حقوقی یکی از مهمترین اقدامات در راستای حاکمیت قانون است که در سوق دادن‬
‫جامعه به قانونمداری و قانونپذیری ممد واقع میشود‪ .‬حکومت در تحصيل حقوق مدنی اشخاص‬
‫حقيقی و حكمی فعاليتهای ارزندهی را انجام داده است که رشح مخترص آن قرار زیر است‪:‬‬
‫طی سه سال اخیر‪ ،‬حکومت در چوکات وزارت عدلیه‪ ،‬بیش از ‪ 6211‬فيصله قطعی و نهایی محاكم‬ ‫‪‬‬
‫تطبيق شده است‪.‬‬
‫بیش از ‪ 2311‬قضیه حقوقی از طريق مصالحه و ميانجيگری حل و فصل گردیده است‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫از حقوق بیش از ‪ 63.2‬هزار مظنون و متهم بیبضاعت در پیشگاه محاکم دفاع شده است‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫از طریق به کارگیری ابزارهای آگاهی عامه‪ ،‬آگاهی حقوقی شهروندان افزایش یافته است‪ .‬این مواد در‬ ‫‪‬‬
‫قالب پیامهای تلویزیونی و رادیویی‪ ،‬بوکلیت‪ ،‬چپرت‪ ،‬اوراق تبلیغاتی‪ ،‬بیلبورد و‪ ...‬بوده است که‬
‫موضوعاتی چون رسم و رواجهای ناپسند‪ ،‬حقوق مظنون و متهم‪ ،‬حقوق طفل‪ ،‬عقود از دیدگاه رشع و‬
‫قانون‪ ،‬مصالحه‪ ،‬حکمیت و میانجیگری‪ ،‬حقوق افراد دارای معلولیت‪ ،‬اختطاف انسان و مهاجرین‪،‬‬
‫ازدواج‪ ،‬میراث زن‪ ،‬جرایم و مجازات‪ ،‬روند محاکمه قضایای مدنی‪ ،‬روند محاکمه اطفال متخلف از‬
‫قانون‪ ،‬غصب‪ ،‬مواد مخدر‪ ،‬حقوق زن و‪ ...‬بودهاند‪.‬‬
‫شامره ‪ 622‬برای پاسخگویی به سؤالت حقوقی مردم معرفی شد که خدمات مشورهدهی را ارائه‬ ‫‪‬‬
‫میکند‪.‬‬

‫‪ -1‬امور محجوزین‬
‫مراکز اصالح و تربیت اطفال در چوکات وزارت عدلیه با تحت حجز قرار دادن اطفال متخلف از قانون‪،‬‬
‫به اصالح و تربیت آنان میپردازد و سپس آنان را دوباره به جامعه تقدیم میمناید‪ .‬در سه سال گذشته‬
‫حدود ‪ 61.3‬هزار محجوز پس از طی منودن مدت حجز‪ ،‬به جامعه بازگردانده شدند‪.‬‬

‫‪060‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫این مراکز با اجناس و وسایل لزم از جمله البسه‪ ،‬اعاشه‪ ،‬لوازم دفرتی‪ ،‬قرطاسیه‪ ،‬لوازم بهداشتی‪ ،‬مواد‬
‫تنظیفی‪ ،‬وسایل آموزش حرفوی‪ ،‬ادویه‪ ،‬لباسهای بهاری و زمستانی‪ ،‬چوب سوخت و کانتیرن کانکس با‬
‫همکاری مؤسسه ‪ CSSP‬تجهیز شدهاند‪.‬‬
‫در مورد تعداد محجوزینی که زیر پوشش قرار داشتهاند‪ ،‬به صورت خالصه میتوان گفت که از سال‬
‫‪ ۵۲۳۲‬الی نیمه نخست سال ‪ ۵۲۳۱‬در مجموع ‪ ۵۳4۵۲۲‬طفل (شامل ‪ 6651‬دخرت) مظنون‪ ،‬متهم و محکوم‬
‫به میعادهای گوناگون در مراکز اصالح و تربیت اطفال ولیات پذیرش شده و اعاشه و اباته گردیدهاند‪.‬‬
‫همچنین خدمات تعلیمی‪ ،‬صحی‪ ،‬تربیتی‪ ،‬حرفوی‪ ،‬مذهبی‪ ،‬و مساعدتهای حقوقی برای آنان فراهم‬
‫شده است‪ .‬مراکز اصالح و تربیت اطفال در ‪ 94‬ولیت‪ ،‬همواره پذیرای نزدیک به ‪ 211‬طفل بودهاند که‬
‫حدود ‪ 66‬درصد آنان از قش اناث میباشند‪.‬‬
‫از اقدامات مؤثر حکومت در این ساحه میتوان به موارد زیر اشاره منود‪:‬‬
‫ایجاد سیستم مدیریت قضایا‪ :‬در ‪ ۲۲‬مرکز اصالح و تربیت اطفال ولیات سیستم مدیریت قضایا ایجاد‬ ‫‪‬‬
‫شده است‪ .‬کارمندان بخش مدیریت خدمات حقوقی و اجتامعی در مورد پیشربد این سیستم در‬
‫همکاری مؤسسه حامیت از سکتور عدلی افغانستان )‪ (JSSP‬آموزش دیدهاند‪ .‬این سیستم در مدیریت‬
‫قضایا از اهمیت بهسزایی برخوردار است‪.‬‬
‫اعامر تعمیر‪ :‬مراکز اصالح و تربیت اطفال در ولیات ننگرهار‪ ،‬بلخ و فراه از بودجه انکشافی و مرکز‬ ‫‪‬‬
‫اصالح و تربیت اطفال ولیت سمنگان و بخش زنان مرکز ولیت میدان وردک با همکاری مالی مؤسسه‬
‫‪ CSSP‬اعامر شدهاند‪.‬‬
‫ارزیابی و تحقیق‪ :‬نیمی از مراکز اصالح و تربیت اطفال و ارگانهای مربوط شامل پولیس‪ ،‬سارنوالی‬ ‫‪‬‬
‫اطفال و محاکم اطفال‪ ،‬همچنین والدین اطفال‪ ،‬کارمندان اجتامعی‪ ،‬متنفذین اجتامعی و خود اطفال‪،‬‬
‫به همکاری مؤسسه همکاری ایتالیا برای اطفال افغانستان )‪ (CIAI‬مورد ارزیابی و تحقیق قرار گرفتهاند‪.‬‬
‫موعظه متخلفین علیه امنیت داخلی و خارجی‪ :‬برای اصالح و تغییر افکار تخریبکارانه و ضد منافع‬ ‫‪‬‬
‫ملی محجوزینی که دارای تخلفات علیه امنیت داخلی و خارجی هستند‪ ،‬از علامی جید دینی در شش‬
‫ولیت کابل‪ ،‬قندهار‪ ،‬هلمند‪ ،‬هرات‪ ،‬ننگرهار و لوگر کمک گرفته شده است‪ .‬این برنامهها ‪ 624‬طفل را‬
‫متأثر ساخت و نتایج مثبت حاصل شده است‪ .‬این دستاورد در همکاری مؤسسه ‪ SESO‬حاصل شده‬
‫است‪.‬‬
‫خدمات رواندرمانی‪ :‬ارائه خدمات رواندرمانی توسط ‪ ۵۵‬متخصص در هفت ولیت کشور شامل‬ ‫‪‬‬
‫کابل‪ ،‬قندهار‪ ،‬هرات‪ ،‬ننگرهار‪ ،‬تخار‪ ،‬بلخ و نیمروز در همکاری اداره یونیسف صورت گرفته است‪.‬‬
‫رواندرمانی سبب گشودن عقدههای درونی اطفال مظنون‪ ،‬متهم و محکوم به حجز گردیده است‪.‬‬

‫‪061‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫واگذاری رسپرستی اطفال متهم به جرایم علیه امنیت داخلی و خارجی توقیفگاه پروان به وزارت‬ ‫‪‬‬
‫عدلیه‪ :‬این اقدام درخور توجه بر اساس هدایت رئیس جمهوری اسالمی افغانستان صورت گرفته است‪.‬‬
‫از این جهت مرکز اصالح و تربیت اطفال ولیت کابل در همکاری اداره یونیسف زیر ترمیم قرار گرفته‬
‫است تا انتقال اطفال زیر سن ‪ ۵۲‬سال از توقیفگاه بگرام انجام شود‪.‬‬
‫کمیته طرح اسرتاتیژی ملی اطفال متخلف از قانون‪ :‬نبود اسرتاتیژی ملی برای نگهداری و تجدید‬ ‫‪‬‬
‫تربیت اطفال به عنوان یک خل از طرف حکومت وحدت ملی تشخیص و اقدام به رفع آن شد‪ .‬کمیته‬
‫کاری متشکل از منایندگان ارگانهای عدلی و قضایی دولتی‪ ،‬وزارتهای معارف‪ ،‬اطالعات و فرهنگ‪،‬‬
‫امور داخله‪ ،‬ارشاد‪ ،‬حج و اوقاف‪ ،‬صحت عامه‪ ،‬امور زنان‪ ،‬کار‪ ،‬امور اجتامعی و شهدا و معلولین‪ ،‬و‬
‫مؤسسات غیردولتی همکار و انجمن مستقل وکالی مدافع افغانستان‪ ،‬تشکیل گردید و جلسات مشرتک‬
‫آن با مؤسسه حامیت از سکتور عدلی افغانستان )‪ (JSSP‬برگزار میگردد‪ .‬در نتیجه فعالیت این کمیته‪،‬‬
‫مسوده اسرتاتیژی ملی اطفال متخلف از قانون ترتیب میشود‪ .‬قابل ذکر است که سه جلسه این کمیته‬
‫تحت ریاست رئیس اجرایی حکومت وحدت ملی تدویر شده است‪.‬‬

‫‪ -1‬اجراءات سارنوالی‬
‫اداره لویسارنوالی با وجود این که بخشی از قوه اجرایی است‪ ،‬اما در حکومت وحدت ملی‪ ،‬با تأکید بر‬
‫اجراءات مستقل‪ ،‬در جلوگیری از مداخله در امور آن اهتامم صورت گرفته است‪ .‬حامیت از استقالل‬
‫عمل سارنوالی سبب شد که اعتامد به این اداره زنده شده و اجراءات آن منجر به دستاوردهای خوب در‬
‫زمینه اصالحات و رسیدگی به قضایای جرمی مربوط گردد‪.‬‬
‫به عنوان منونه میتوان به کارکرد یکساله این اداره در سال مالی ‪ 6935‬اشاره منود‪ .‬تحقیق و اقامه دعوا‬
‫علیه متهمین در بیش از ‪ 94.6‬هزار قضیه جنایی و ارجاع آنها به محاکم در این سال نشاندهندهی رسیدگی‬
‫درخور ستایش به قضایا میباشد‪ .‬از مجموع این قضایا‪ ۳۲ ،‬هزار قضیه مربوط سارنوالیهای ملکی‪ ،‬بیش‬
‫از ‪ 9.4‬قضیه مربوط معاونیت لویسارنوالی امور عسکری‪ ،‬بیش از ‪ 9.9‬هزار قضیه مربوط سارنوالی مبارزه‬
‫با جرایم علیه امنیت داخلی و خارجی‪ ۳۳۳ ،‬قضیه مربوط سارنوالی اختصاصی مبارزه با خشونت علیه‬
‫زنان‪ ،‬و ‪ ۳۱۳‬قضیه مربوط سارنوالی مبارزه با مسکرات و مواد مخدر میباشد‪ .‬این در حالی است که‬
‫قضایای رسیدگیشده در سال ‪ 6934‬نزدیک به ‪ 99‬هزار بوده و در سه ربع اول سال ‪ 6931‬حدود‬
‫‪ 94.5‬هزار قضیه رسیدگی شده است‪.‬‬
‫خارج ساخنت یک هزار و ‪ 511‬تن از لست افراد ممنوعالخروج که به گونه غیرقانونی وارد این لست شده‬
‫بودند از دیگر اجراءات قابل توجه اداره سارنوالی است‪.‬‬

‫‪061‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫ب‪ -‬اصالحات و حکومتداری الکرتونیک‬

‫دستاوردها در ساحه اصالحات اداری و توسعه حکومتداری الکرتونیک زیر دو عنوان آتی توضیح‬
‫میشوند‪.‬‬

‫‪ -3‬اصالحات اداری‬
‫در قسمت اصالحات اداری میتوان فعالیتها و دستاوردهای عمده حکومت را در بخشهای خدمات‬
‫ملکی و ارگانهای محلی‪ ،‬عدلی و قضایی‪ ،‬سارنوالی‪ ،‬انتخابات و خدمات عامه قابل برشمرد‪.‬‬

‫‪ -3-3‬دستاوردهای کمیسیون مستقل اصالحات اداری و خدمات ملکی‬

‫«داشنت یک اداره خدمات ملکی قانومنند‪ ،‬غیرسیاسی‪ ،‬باثبات و حسابده در چارچوب حکومتداری‬
‫خوب که توانایی استفاده مؤثر و سامل از منابع عامه را در راستای عرضه خدمات اساسی‪ ،‬افزایش عواید‬
‫و حامیت از توسعهی بخش خصوصی‪ ،‬برای توسعه اقتصادی و اجتامعی کشور داشته باشد» در یک‬
‫نظام کارای دولتی اجتنابناپذیر است‪ .‬بدین لحاظ «رهربی‪ ،‬راهنامیی اسرتاتیژیک و فراهمآوری مهارت‬
‫در بخش مدیریت خدمات ملکی و حامیت از توسعه یک سیستم قوی‪ ،‬مؤثر و توانای اداره عامه»‪ ،‬ایجاد‬
‫اصالحات در کمیسیون مستقل اصالحات اداری و خدمات ملکی را ایجاب میمنود‪ .‬حکومت وحدت‬
‫ملی با درک اهمیت منابع بشی به آوردن اصالحات‪ ،‬در کمیسیون و پیشربد آن توجه ویژه منود‪ .‬بدین‬
‫منظور روی صالحیتها و اجراءات کمیسیون غور و بررسی صورت گرفت و نیروی تازه و جوان در‬
‫رهربی کمیسیون مستقل اصالحات اداری و خدماتی ملکی قرار داده شد‪.‬‬

‫تصویر ‪ - 44‬پروسه استخدام بستهای خالی اداره تذکره الکرتونیکی توسط کمیسیون اصالحات اداری و خدمات ملکی انجام شد‬

‫‪061‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫کمیسیون پروسه استخدام بستهای خالی اداره تذکره الکرتونیکی را بر اساس حکم مقام عالی ریاست‬
‫جمهوری تنظیم منود‪ .‬این روند شامل اعالن بست‪ ،‬شارت لست‪ ،‬امتحان تحریری کانکور و امتحان‬
‫تقریری ‪ 436‬بست میشد که تکمیل آن با رضایت و ایجاد اعتامد مردم همراه بود‪ .‬با برگزاری کانکور‬
‫برای واجدین رشایط‪ ،‬افراد بدون توجه به قوم‪ ،‬زبان و‪ ...‬انتخاب شدند که توانایی بالتری داشتند‪ .‬ثبت‬
‫نام در این پروسه از طریق انرتنت صورت گرفت و تثبیت نتایج هم به صورت اتوماتیک و به روش ماشینی‬
‫انجام شد‪.‬‬
‫کمیسیون مستقل اصالحات اداری و خدمات ملکی با معرفی کمیشرنان نو از قش جوان‪ ،‬در جوزای‬
‫‪ ،6931‬تقویت بیشتر شد‪ .‬رئیسجمهور در مراسم معرفی کمیشرنان بر «نهادسازی» تأکید منود و گفت‬
‫که «میخواهم هر روز صالحیتهایم کم شود؛ صالحیتها را به افراد منیدهم‪ ،‬صالحیتها را به نهادها‬
‫میدهم»‪ .‬اراده حکومت وحدت ملی‪ ،‬چنانکه رئیسجمهور اذعان میدارد‪ ،‬به میراث گذاشنت دولتی‬
‫قدرمتند است که در آن نهادها تقویت یافتهاند و کسی نتواند تبعیض و تفرقه ایجاد کند‪.‬‬
‫بر اساس حکم شامره ‪ ۵۵۱۳‬مورخ ‪ ۲۳‬جوزای ‪ ۵۲۳۱‬ریاست جمهوری اسالمی افغانستان‪ ،‬کمیسیون‬
‫مستقل اصالحات اداری و خدمات ملکی‪ ،‬رهربی و نظارت بر روند امتحان رقابتی جمعی و انفرادی را با‬
‫همکاری وزارتها و ادارات مستقل دولتی به عهده گرفت که وظایف آن بر دوش بورد تعیینات خدمات‬
‫ملکی این کمیسیون گذاشته شده است‪.‬‬
‫جذب جوانان در ادارات دولتی‪ ،‬ایجاد شفافیت در پروسه استخدام‪ ،‬جلب کادرهای باتجربه‪،‬‬
‫مسلکیسازی ادارات افغانستان‪ ،‬تشویق و جذب بانوان در ادارات خدمات ملکی افغانستان‪ ،‬ایجاد‬
‫کارشیوهها برای سهولت و شفافیت بیشتر‪ ،‬جلوگیری از نفوذ و ترصف افراد بانفوذ در جلب و جذب‬
‫افراد و روند استخدام و همچنین تجدید ساختار تشکیالتی در وزارتها و ادارات مستقل دولتی‪ ،‬از‬
‫اهداف اساسی بورد تعیینات است‪.‬‬
‫هیئت رهربی جدید بورد تعیینات ابتکارات و نوآوریهایی را برای مؤثریت بیشتر پروسه استخدام در‬
‫نظر گرفت‪:‬‬
‫استخدام الکرتونیک؛‬ ‫‪‬‬
‫ایجاد مرکز متاس (کالسنرت)؛‬ ‫‪‬‬
‫ایجاد مراکز امتحان در مرکز و زونها؛‬ ‫‪‬‬
‫و ایجاد دیتابیس برای بانک سؤالت‪ ،‬به صورت معیاری‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫همچنین کمیسیون روی ترتیب طرزالعمل استخدام و ارزیابی اجراءات معاونین والی و ولسوالن؛ ترتیب‬
‫طرح مسوده ریفورمی معینیتها ‪ /‬معاونیتهای مالی و اداری وزارتها و ادارات مستقل دولتی؛ و طرح‬

‫‪062‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫و ترتیب پالیسی افزایش مشارکت زنان در خدمات ملکی کار منوده و مرکز خدمات مشرتیان را ایجاد‬
‫منوده است‪.‬‬

‫تشخیص بستهای خالی و روند استخدام‬

‫به منظور اصالحات در بخش منابع بشی واحدهای تدارکاتی ادارات دولتی‪ ،‬کمیسیون مستقل اصالحات‬
‫اداری و خدمات ملکی در مرحله نخست با همکاری ادارات‪ ،‬ارزیابی و نیازسنجی را انجام داد و بر بنیاد‬
‫آن‪ ،‬کمیته اختصاصی استخدام که متشکل از ادارههای دولتی است‪ ،‬متامی بستهای تدارکات را به‬
‫اعالن سپرد‪ .‬در مرحله دوم بیشتر از ‪ 2‬هزار تن برای دست یافنت به ‪ 131‬بست تدارکاتی مرکز و ولیات‬
‫در میزان ‪ 6931‬در یک امتحان جمعی به رقابت پرداختند‪ .‬پس از استخدام در این بخش‪ ،‬برنامه آموزشی‬
‫برای گروه اول کاری تدارکاتی نیز تدویر یافته است‪.‬‬

‫کمیسیون مستقل اصالحات اداری و خدمات ملکی به رقابت گذاشنت حدود ‪ 39‬هزار بست ‪ 1‬و ‪ 1‬شامل‬
‫‪ 2‬هزار بست معلمی را عملی منوده و میکانیزم استخدام ‪ 1‬هزار بست خدمات ملکی ‪ 1‬و ‪ 3‬را نیز طرح‬
‫کرده است‪ .‬این بستها پس از انجام تحقيق سهماهه تشخيص شدهاند که با همکاری وزارت تحصیالت‬
‫عالی امتحان آنها برگزار شد و نهادهای مدنی بر آن نظارت کردند‪ .‬در این رقابتها به منظور بال بردن‬
‫رقم پنجدرصدی کارکنان خدمات ملکی زن‪ ،‬پنج منره امتیازی برای زنان در نظر گرفته خواهد شد‪.‬‬

‫صالحیت طی مراحل امور ذاتی و تشکیالتی‬

‫تنظیم طی مراحل امور ذاتی و تشکیالتی متامی وزارتها و ادارات ملکی از طریق کمیسیون مستقل‬
‫اصالحات اداری و خدمات ملکی با صدور حکم مورخ ‪ 62‬رسطان ‪ 6931‬رئیس جمهوری صورت‬
‫گرفت‪ .‬این اقدام به منظور انسجام طی مراحل این امور و انجام آن توسط مرجع واحد انجام شد‪ .‬این‬
‫صالحیت شامل امور ذاتی و تشکیالتی کارکنان عالیرتبه بخشهای سکتوری‪ ،‬تحصیلی و اکادمیک‬
‫وزارتهای امور خارجه‪ ،‬تحصیالت عالی‪ ،‬اکادمی علوم افغانستان‪ ،‬تصدیهای دولتی‪ ،‬شاروالیها‪،‬‬
‫ریاست عمومی اداره امور ریاست جمهوری و لویسارنوالی جمهوری اسالمی افغانستان و همچنین تقرر‬
‫در منایندگیهای سیاسی و دیپلوماتیک‪ ،‬اتشههای وزارتها و ادارات ملکی میگردد‪.‬‬

‫قانون اجراءات اداری‬

‫طرح قانون اجراءات اداری موضوع دیگری است که روی دست گرفته شده است‪ .‬این قانون از حقوق‬
‫کارکنان خدمات ملکی پشتیبانی میکند و رسعت کار در نهادهای ملکی را افزایش میدهد‪.‬‬

‫مسوده قانون اجراءات اداری دربردارنده مواردی است که بر بنیاد آن‪ ،‬شهروندان میتوانند از نارساییها‪،‬‬
‫تبعیض و برخوردهای غیرقانونی در ادارههای ملکی شکایت کنند‪.‬‬

‫‪066‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫این قانون‪ ،‬نهادها را مؤظف خواهد ساخت که خدمات را به گونه عادلنه و یکسان به شهروندان کشور‬
‫عرضه کنند و در صورتی که شهروندان از اداره مترضر شوند‪ ،‬میتوانند مطابق این قانون‪ ،‬اقامه دعوا کنند‪.‬‬

‫سادهسازی پروسههای کاری‬

‫طی حکومت وحدت ملی ‪ 91‬پروسه مغلق کاری مربوط ‪ 5‬وزارت ‪ /‬اداره دولتی به منظور بهبود عرضه‬
‫خدمات به مردم و کاهش بسرتهای فساد‪ ،‬سادهسازی شدهاند‪ .‬پروسههای سادهسازیشده شامل جدول‬
‫زیر میباشند‪.‬‬
‫مرجع مربوط‬ ‫پروسه‬ ‫شامره‬

‫تثبیت حقوق شهدا‬ ‫‪6‬‬

‫کار‪ ،‬امور اجتامعی‪ ،‬شهدا و‬
‫تثبیت حقوق معلولین‬ ‫‪6‬‬
‫معلولین‬
‫پرداخت حقوق شهدا و معلولین‬ ‫‪9‬‬

‫نظارت بر تطبیق پروژههای قراردادی‬ ‫‪4‬‬

‫مخابرات و تکنالوژی معلوماتی‬ ‫طی مراحل راپور پروژه‬ ‫‪5‬‬

‫الکرتونیکی ساخنت فورمههای پروژه‬ ‫‪1‬‬

‫تأسیس فابریکات تولید ادویه در ولیات‬ ‫‪3‬‬

‫انتقال دواخانههای شخصی‬ ‫‪2‬‬

‫خرید و فروش امتیاز دواخانههای شخصی‬ ‫‪3‬‬

‫ایجاد انستیتوتهای علوم صحی خصوصی‬ ‫‪61‬‬

‫سمپلگیری ادویه و لوازم طبی‬ ‫‪66‬‬

‫صحت عامه‬
‫اخذ جواز معاینهخانه شخصی و بخشهای تشخیصیه (الرتاسوند‪ ،‬ایکو و‬
‫‪66‬‬
‫‪)ECG‬‬

‫ایجاد شفاخانههای بسرتدار در مرکز‬ ‫‪69‬‬

‫ایجاد شفاخانههای بسرتدار در ولیات‬ ‫‪64‬‬

‫کنرتول کیفیت مواد غذایی وارداتی‬ ‫‪65‬‬

‫ترتیب برآورد ثانی پروژههای رهایشی و تعمیراتی دولتی در مرکز و‬

‫شهرسازی و مسکن‬ ‫‪61‬‬
‫ولیات‬

‫‪067‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫بازنگری پالنهای اصالحی شهرکهای رهایشی خصوصی در مرکز و‬

‫‪63‬‬
‫ولیات‬

‫تعدیالت پالنهای تفصیلی شهرکهای رهایشی خصوصی در مرکز و‬

‫‪62‬‬
‫ولیات‬

‫طرح پالن بهسازی ساحات غیرپالنی شهرها‬ ‫‪63‬‬

‫مراقبت از ساختامنهای دولتی‬ ‫‪61‬‬

‫مراقبت از ساختامنهای رهایشی شخصی و تجارتی‬ ‫‪66‬‬

‫نظارت بر شهرکهای دولتی‬ ‫‪66‬‬

‫نظارت بر شهرکهای خصوصی‬ ‫‪69‬‬

‫تعدیل ساحات شهری‬ ‫‪64‬‬

‫امور توزیع زمینهای رهایشی‬ ‫‪65‬‬

‫انتقال ملکیتها (اجرای قباله رشعی اول و دوم)‬ ‫‪61‬‬

‫اخذ محصول صفایی‬ ‫‪63‬‬

‫شاروالی کابل‬
‫توزیع زمینهای رهایشی تعویضی‬ ‫‪62‬‬

‫توزیع زمینهای رهایشی استمالکی‬ ‫‪63‬‬

‫اضافه ترصف و پروسه اضافه حجمی‬ ‫‪91‬‬

‫همچنین سادهسازی ‪ 3‬پروسه دیگر شامل طی مراحل ثبت جوازهای رشکتهای خصوصی ریاست‬
‫مسکن؛ طی مراحل اسکیج پالنهای شهری؛ طی مراحل توزیع مسکن؛ تأسیس عمدهفروشیهای ادویه‬
‫در ولیات؛ انتقال دواخانهها در ولیات؛ تأسیس دواخانههای جدید در ولیات در اداره ملی تنظیم امور‬
‫دوایی و محصولت صحی؛ توزیع جواز رسانههای چاپی؛ توزیع جواز رسانههای صوتی و تصویری در‬
‫مرکز؛ و توزیع جواز رسانه صوتی و تصویری در ولیات زیر کار میباشند‪.‬‬

‫توزیع عادلنه بورسهای آموزشی‬

‫غرض جلوگیری از فساد و توزیع عادلنه بورسهای آموزشی به متام ادارات خدمات ملکی مرکز و‬
‫ولیات مطابق مقرره بورسها و تحصیالت در خارج از کشور هیئت متشکل از منایندگان باصالحیت‬
‫وزارت های امور خارجه‪ ،‬اقتصاد‪ ،‬تحصیالت عالی‪ ،‬کار و امور اجتامعی‪ ،‬و کمیسیون مستقل اصالحات‬
‫اداری و خدمات ملکی در توزیع بورسها سهیم گردیدهاند‪.‬‬

‫‪068‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫در سه سال اخیر‪ 6621 ،‬کارمند دولتی به ‪ 6491‬برنامه آموزشی کوتاهمدت (‪ 61‬روز الی ‪ 9‬ماهه) گوناگون‬
‫به خارج از کشور اعزام شدهاند‪.‬‬

‫ادغام برنامه ارتقای ظرفیت برای نتایج (سیبیآر) در کمیسیون مستقل اصالحات اداری و‬
‫خدمات ملکی‬
‫برنامه ارتقای ظرفیت برای نتایج )‪ (CBR‬در یک ابتکار‪ ،‬در کمیسیون مستقل اصالحات اداری و خدمات‬
‫ملکی مدغم شد‪ .‬این ادغام به دلیل مدیریت این برنامه مهم از سوی یک منبع واحد انجام شد‪ .‬کمیته‬
‫رهربی برنامه سیبیآر‪ ،‬روی ساختار الکرتونیک پالن اصالحات این برنامه توجه منوده و بهرهگیری از‬
‫تکنالوژی را به عنوان یک اصل شمرده است‪ .‬الکرتونیک ساخنت پالن اصالحات برنامه ارتقای ظرفیت‬
‫برای نتایج‪ ،‬ادارات را کمک میکند تا پیشفتها در اداراتشان را رسیع و بهروز در اختیار برنامه‬
‫سیبیآر و مردم قرار بدهند‪.‬‬
‫قابل ذکر است که برنامه سیبیآر پیشفت چشمگیری داشته است و در مقایسه با گذشته که بعضاً در‬
‫یک سال تنها ‪ 46‬تن از طریق این برنامه جذب شدهاند‪ ،‬باید گفت که در سال ‪ 922 ،6931‬تن از این‬
‫طریق استخدام گردیدند‪.‬‬

‫تنظیم نشستهای رودرروی رهربی کمیسیون با شهروندان‬

‫«اداره خدمات عامهی حسابده‪ ،‬ادارهای است که شهروندان‪ ،‬به گونه مستقیم‪ ،‬به تصمیمگیرندگان دسرتسی‬
‫داشته باشند‪ ».‬ریاست کمیسیون مستقل اصالحات اداری و خدمات ملکی بدین منظور مالقات رودررو‬
‫با شهروندان و کارکنان خدمات ملکی را در اجندای برنامههای خویش قرار داده و یک روز هفته را به‬
‫این موضوع اختصاص میدهد‪.‬‬

‫‪ -3-1‬بهبود ارگانهای محلی‬

‫اصالح و ایجاد اداره سامل در ارگانهای محلی کشور‪ ،‬تقویتکننده حکومتداری محلی و همچنین ارتباط‬
‫ولیات با مرکز است‪ .‬اداره مستقل ارگانهای محلی در سه سال گذشته توانسته است در این زمینه‬
‫دستاوردهای قابل قدری داشته باشد‪ .‬بهبود روند استخدام‪ ،‬ایجاد شفافیت و سپردن کار به اهل آن در‬
‫تقرر معاونین والی‪ ،‬ولسوالن و شاروالن از جمله اقدامات این اداره بوده که پیشفتهای خوبی در این‬
‫بخش حاصل شده است‪.‬‬

‫از ‪ 66‬معاون والی که در این دوره تعیین گردیدهاند‪ 3 ،‬تن آنان از طریق رقابت آزاد انتخاب شده و تقرر‬
‫‪ 64‬تن دیگر تا انجام رقابت صورت گرفته است‪ .‬قابل ذکر است که ‪ 2‬بست معاونیت در ولیات بامیان‪،‬‬
‫بلخ‪ ،‬پکتیا‪ ،‬کندز‪ ،‬قندهار‪ ،‬ننگرهار‪ ،‬هرات و هلمند به تازگی ایجاد شده و شامر معاونیت ولیات اکنون‬
‫‪ 46‬بست میباشد‪.‬‬

‫‪069‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫همچنین در مورد ولسوالها‪ ،‬از آغاز حکومت وحدت ملی ‪ 634‬تن به تازگی تقرر حاصل منودهاند که‬
‫‪ 662‬تن آنان از طریق رقابت آزاد استخدام شدهاند و تقرر در ‪ 31‬بست دیگر تا زمان انجام رقابت آزاد‬
‫صورت گرفته است‪.‬‬
‫بر اساس ماده ‪ 646‬قانون اساسی‪ ،‬شاروال و اعضای مجالس شاروالی باید از طريق انتخابات آزاد‪،‬‬
‫عمومی‪ ،‬رسی و مستقيم انتخاب شوند‪ .‬با توجه به اهمیت بست شاروالی‪ ،‬رئیس جمهوری اسالمی‬
‫افغانستان‪ ،‬خود‪ ،‬برای ‪ 62‬بست شاروالی مراکز ولیات با واجدین رشایط مصاحبه انجام داد و پس از‬
‫ارزیابیها این افراد تقرر حاصل منودند‪ .‬همچنین طرزالعمل تقرر شاروالن مراکز ولیات و شاروالن‬
‫بست دوم ولسوالیها از طریق پروسه رقابت آزاد‪ ،‬به منظور ایجاد شفافیت در پروسه تعیینات و جلوگیری‬
‫از تعیینات غیرمسلکی ترتیب شده است که الی تدویر انتخابات شاروالیها مورد اجرا قرار میگیرد‪65 .‬‬
‫بست شاروالی مراکز ولیات طبق این طرزالعمل جدید به اعالن سپرده شده است‪.‬‬
‫به منظور استخدام معیاری معاون والی‪ ،‬ولسوال و شاروال‪ ،‬در قوانین و طرزالعملهای مربوط اصالحات‬
‫به وجود آمده و سه طرزالعمل تعدیل و از نو ترتیب شدهاند‪ :‬طرزالعمل استخدام و ارزیابی اجراءات‬
‫معاونین ولیات و ولسوالن؛ طرزالعمل استخدام شاروالن مراکز ولیات و شاروالن بست دوم‬
‫ولسوالیها؛ و طرزالعمل استخدام شاروالن ولسوالیها‪.‬‬
‫اجراءات در پرتو طرزالعملهای یادشده شامل موارد زیر است‪:‬‬
‫‪ 64‬بست کمبود رتبه دوم ولسوالیهای ولیات از طریق پروسه رقابت آزاد به اعالن سپرده شد که از‬ ‫‪‬‬
‫میان ‪ 156‬درخواستی‪ 656 ،‬کاندیدای واجد رشایط شامل لست مخترص شدهاند‪ 33 .‬ولسوالی رسپرست‬
‫و غیررقابتی شامل مرحله دوم این برنامه میباشد‪.‬‬
‫‪ 65‬بست شاروالیهای مراکز ولیات و ‪ 61‬بست رتبه دوم شاروالیهای ولسوالیهای ولیات به رقابت‬ ‫‪‬‬
‫آزاد گذاشته شده است که ‪ 396‬تن برای ‪ 65‬بست شاروالیهای مراکز ولیات و ‪ 921‬تن برای ‪ 61‬بست‬
‫شاروالیهای ولسوالیها درخواستیها و طرحهای اقتصادی خویش را ارائه کردهاند‪ .‬در مرحله نخست‬
‫پس از ارزیابی ‪ 643‬فورم درخواستی و طرح اقتصادی کاندیدان شاروالی مراکز ‪ 4‬ولیت‪ 46 ،‬تن واجد‬
‫رشایط شناخته شدهاند‪ .‬پس از امتحان تحریری و مصاحبه برای هر ولیت ‪ 9‬نامزد برای هر ولیت موفق‬
‫ارزیابی شدهاند که نتایج آنان جهت انتخاب به مقام عالی ریاست جمهوری ارائه میشوند‪.‬‬
‫بستهای سوم الی پنجم شاروالی ولسوالیها از طریق امتحان دستهجمعی (کانکور) و یا رقابت آزاد‬ ‫‪‬‬
‫تکمیل میگردد‪ .‬این برنامه بعد از تکمیل پروسه استخدام بستهای شاروالی مراکز ولیات آغاز‬
‫میشود‪.‬‬

‫‪071‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫‪ -3-1‬برنامه ملی اصالحات عدلی و قضایی‬

‫تغییر و اصالح در همه عرصههای حکومتداری خوب یک رضورت بنیادی و عنرص اساسی در اسرتاتیژی‬
‫حکومت وحدت ملی است‪ .‬قوانین و نهادهای عدلی و قضایی هم از این قاعده مستثنا نبوده و هدف از‬
‫تأسیس این نهادها ایجاد نظم و دستیابی مساویانه و بهموقع همه شهروندان به عدالت است‪ .‬گذشت زمان‬
‫و تحولت جامعه هر از چند گاهی رضورت بازبینی و اصالح این نهادها را میطلبد؛ تا عدالت و نظم در‬
‫جامعه بهرت تأمین گردد‪ .‬بدین منظور برنامه ملی اصالحات عدلی و قضایی طرح شد و در جلسه شورای‬
‫عالی حاکمیت قانون و مبارزه علیه فساد اداری در ششم جدی ‪ 6935‬به تصویب رسید‪.‬‬
‫برنامه ملی اصالحات عدلی و قضایی به منظور نیل به اهداف زیر طرح و تدوین شده است‪:‬‬
‫ارائه خدمات مؤثر عدلی و قضایی به شهروندان مطابق قوانین نافذه کشور؛‬ ‫‪‬‬
‫دسرتسی شهروندان به عدالت و حفظ حقوق اساسی و آزادیهای قانونی آنها؛‬ ‫‪‬‬
‫تأمین حاکمیت قانون و مبارزه با جرایم به شمول فساد اداری؛‬ ‫‪‬‬
‫تضمین شایستهسالری‪ ،‬افزایش ظرفیت مسلکی کارکنان عدلی و قضایی و دسرتسی آنها به امکانات و‬ ‫‪‬‬
‫تجهیزات مدرن الکرتونیکی؛‬
‫تقویت ظرفیت و میکانیزم اصالح قوانین و ساختار سکتور عدلی و قضایی؛‬ ‫‪‬‬
‫آگاهی شهروندان از حقوق و وجایب آنها‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫نهادهای عمده عدلی و قضایی دولت افغانستان به شمول سرتهمحکمه‪ ،‬وزارت عدلیه‪ ،‬وزارت امور داخله‬
‫و لویسارنوالی در همکاری با انجمن مستقل وکالی مدافع افغانستان و کمیسیون مستقل نظارت بر تطبیق‬
‫قانون اساسی‪ ،‬مسؤول تطبیق این برنامه اسرتاتیژیک هستند‪ .‬نهادهای مربوط بادرنظرداشت اولویت و‬
‫نیازمندیهایشان‪ ،‬برنامههای کاری تفصیلی را در مطابقت با این برنامه تهیه و از تطبیق آن به کمیته عدلی‬
‫و قضایی کابینه گزارش خواهند داد‪.‬‬
‫مدت زمان تطبیق و اجرای این برنامه از سال مالی ‪ ۵۲۳۱‬الی ‪ ۳۳۵۲ ( ۵۳۳۳‬الی سال ‪ )۳۳۳۵‬برای مدت‬
‫‪ ۱‬سال خواهد بود‪ .‬هامهنگی میان نهادهای عدلی و قضایی یکی از اولویتهای اساسی است که در‬
‫برنامه ملی اصالحات عدلی و قضایی بر آن تأکید شده است؛ تا از این طریق برنامهها‪ ،‬پالیسیها‪،‬‬
‫فعالیتها‪ ،‬و گزارشدهی از تطبیق برنامه ملی اصالحات عدلی و قضایی به صورت منظم و بهموقع به‬
‫مراجع ذیصالح ارائه گردد‪ .‬باید یادآور شد که هامهنگی بین نهادهای عدلی و قضایی زمینه دسرتسی‬
‫به عدالت را افزایش میدهد‪.‬‬
‫نظارت بر تطبیق این برنامه در صالحیت کمیته عدلی و قضایی کابینه است‪ .‬متامی نهادهای عدلی و‬
‫قضایی مکلفند هر شش ماه یک بار گزارشی از فعالیتها و دستاوردهای خود را در تطبیق برنامه حارض‬

‫‪070‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫به کمیته عدلی و قضایی کابینه ارائه منایند و بعد از بررسی و توحید توسط کمیته عدلی و قضایی‪ ،‬به‬
‫شورای عالی حاکمیت قانون و مبارزه با فساد اداری پیشکش میگردد‪.‬‬
‫نهادهای عدلی و قضایی‪ ،‬پالن تطبیقی نهاد مربوط خویش را تهیه میکنند و کمیته عدلی و قضایی کابینه‬
‫آن را تصویب میکند‪.‬‬
‫این برنامه منای کلی از اصالحات در نهادهای عدلی و قضایی را ارائه میمناید‪ .‬بدیهی است‪ ،‬در صورت‬
‫تصویب کلیات طرح برای هر یک از نهادها‪ ،‬برنامه اصالحی مستقل همراه با برنامه کاری مشخص ترتیب‬
‫خواهد شد که دربردارنده روشهای تطبیق نیز باشد‪.‬‬

‫‪ -3-3‬اصالحات در سارنوالی‬
‫رهربی دولت همواره تأکید منوده که سارنوالی باید ادارهای «کامالً غیرسیاسی و متاماً مسلکی» باشد و‬
‫در این زمینه حامیتهای بیدریغ از لویسارنوالی نیز داشته است‪ .‬لویسارنوالی با حامیتها و اراده‬
‫حاکم در رهربی آن‪ ،‬در سه سال اخیر‪ ،‬اصالحات مؤثری را شاهد بوده که در نتیجه آن کارایی و اعتامد‬
‫به آن افزایش یافته است‪.‬‬
‫تدوین اسرتاتیژی پنجساله‪ ،‬ساختار اسرتاتیژی برای منابع بشی و تصویب طرح اصالحات عدلی و‬
‫قضایی در زمینه ساختارها از دستاوردهای درخور ستایش اداره لویسارنوالی است‪.‬‬

‫همچنین فعالسازی ادارات سارنوالی در متام ولسوالیها از جمله اولویتهای اداره لویسارنوالی بوده‬
‫که موفقیتهای خوبی در این زمینه حاصل شده است‪ .‬به منظور عملی شدن این مأمول طرحی شامل سه‬
‫بخش ترتیب شد که در آن به معاش تکافوی زندگی متوسط‪ ،‬محل و مکان بود و باش و دفرت کاری‬
‫مناسب سارنوالن توجه شده است‪ .‬بخش اول این طرح بر اساس توجه رئیس جمهوری اسالمی افغانستان‬
‫عملی گردید و معاش در حد کفاف زندگی ابتدایی برای سارنوالن در مرحله اجرا قرار گرفت‪ .‬در قسمت‬
‫بخشهای دوم و سوم طرح‪ ،‬در همکاری وزارت شهرسازی و مسکن مرحله دیزاین و سنجش اماکن‬
‫رهایشی و دفاتر کاری در سطح ولسوالیها آغاز شده است‪.‬‬
‫مراجع تطبیق قانون بیش از هر نهاد دیگری باید از فضای عاری از فساد اداری برخوردار باشد‪ .‬اقدامات‬
‫جدی برای شناسایی موارد فسادزا و بازنگری درونی و مطالعه آسیبپذیری اداره لویسارنوالی صورت‬
‫گرفته است‪ .‬این اداره تالش منوده که تطبیق قانون را از سارنوالن آغاز مناید‪ .‬ریاست کنرتول و مراقبت‬
‫این اداره پس از بررسیهای همهجانبه‪ ،‬بیش از ‪ ۰۶‬سارنوال را دستگیر کرد و دوسیههای متهمین را تحت‬
‫پیگرد قرار داد‪ .‬رئیسجمهور حکمی را در ‪ 2‬جوزای ‪ 6935‬به منظور ارتقای مؤثریت کار با هدف ایجاد‬

‫‪071‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫یک اداره سامل و کارا در مورد تبدیل و تقرر ‪ 32‬سارنوال صادر منود‪ .‬این اقدامات اصالحات جدی و‬
‫مؤثری را در اداره به وجود آورده است‪.‬‬
‫چندین کانکور شفاف برای استخدام کادرهای مسلکی و اداری راهاندازی شد‪ ،‬رویکردی که در گذشته‬
‫وجود نداشت و موجب شفافیت در روند استخدامها شد‪ .‬امتحانات معیاری‪ ،‬این اداره را موفق منود که‬
‫کادرهای مسلکی خویش را بر بنیاد اصل شایستهسالری استخدام مناید‪:‬‬
‫‪ 611‬جوان تحصیلکرده و نیروی جدید با اخذ امتحان اختصاصی رقابتی بستهای مسلكی در بخش‬ ‫‪‬‬
‫ملکی از ‪ 646‬اشرتاککننده؛‬
‫‪ 61‬نیروی تازه با اخذ امتحان ورودی اداری از میان ‪ 29‬اشرتاککننده؛‬ ‫‪‬‬
‫‪ 66‬تن در بخش سارنوالی عسکری از میان ‪ ۳۲۳‬اشرتاککننده امتحان؛‬ ‫‪‬‬
‫‪ 66‬تن از میان ‪ ۳۳۲‬اشرتاککننده امتحان؛‬ ‫‪‬‬
‫‪ 41‬تن در بخش سارنوالی مبارزه علیه امنیت داخلی و خارجی طی دو امتحان از ‪ ۲۱۳‬اشرتاککننده‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫در بخش منابع بشی لویسارنوالی اقدامات دیگری نیز داشته است که به اختصار اشاره میشود‪:‬‬
‫ایجاد انستیتوت ارتقای ظرفیت کارمندان اداری و مسلکی در چوکات اداره لویسارنوالی؛‬ ‫‪‬‬
‫راهاندازی دو دوره آموزشهای تخنیکی توسط اداره تدارکات ملی و استخبارات ملی برای سارنوالن‬ ‫‪‬‬
‫مرکز عدلی و قضایی؛‬
‫راهاندازی برنامه کارآموزی برای ‪ ۳۳۳‬خانم فارغ حقوق و رشعیات به مدت شش ماه در ادارات‬ ‫‪‬‬
‫سارنوالی اعم از مرکز و ولیات؛‬
‫سوق دادن ‪ ۵۳۱‬تن از کارمندان بزرگسال به تقاعد پرمنفعت و استخدام نیروی جوان به جای آنان؛‬ ‫‪‬‬
‫معرفی ‪ ۵۲۳‬تن به کورس ستاژ حقوقی یکساله به پوهنتون کابل؛‬ ‫‪‬‬
‫معرفی ‪ ۵۳۳‬تن برای سپری منودن دوره لیسانس؛‬ ‫‪‬‬
‫و معرفی ‪ ۳۵۳‬تن از کارمندان برای ارتقای ظرفیت در بخشهای مختلف‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫در نتیجه توجه لویسارنوالی به منابع بشی اکنون ‪ 32‬درصد از کارمندان سطوح بالیی را جوانان تشکیل‬
‫میدهند و همچنین تعداد کارکنان زن این اداره از ‪ 9‬درصد به ‪ ۱۱‬درصد افزایش یافته است‪ .‬در حال‬
‫حارض زنان در لویسارنوالی به سطح معاونیت حضور داشته و ‪ 3‬ریاست بخشهای مختلف را نیز‬
‫عهدهدار هستند‪.‬‬
‫به منظور بهبود لویسارنوالی در رسیدگی به قضایای خشونت علیه زنان‪ ،‬طی حکم شامره ‪ 6551‬مورخ‬
‫‪ 61‬اسد ‪ 6935‬رئیس جمهوری مرستیالی منع خشونت علیه زنان ایجاد گردید که در پی آن در این‬

‫‪071‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫چوکات ‪ 44‬زن در ‪ 64‬ولیت عمالً اجرای وظیفه میکنند‪ .‬همچنین کمیسیون مبارزه با آزار و اذیت جنسی‬
‫در این اداره ایجاد شده است‪.‬‬
‫لویسارنوالی تفاهمنامه برنامه محو خشونت علیه زنان را نیز با وزارتهای معارف‪ ،‬تحصیالت عالی و‬
‫صحت عامه و اداره مستقل ارگانهای محلی به امضا رساند‪ .‬این تفاهمنامه با هدف کاهش خشونت علیه‬
‫زنان‪ ،‬جستوجوی راههای همکاری و مبارزه مؤثر با خشونت‪ ،‬زمینهسازی ایجاد فضای امن‪ ،‬مطمنئ‪،‬‬
‫قابل اعتامد و آرام برای زنان و مردان در متام ادارات افغانستان است‪.‬‬
‫در ساختار تشکیالتی لویسارنوالی نیز اصالحات به میان آمده است‪ .‬ایجاد ریاست جندر و رعایت‬
‫حقوق بش‪ ،‬ریاست عمومی رسیدگی به تخلفات اطفال؛ و ریاست تحقیق جرایم بیناملللی از جمله این‬
‫تغییرات است‪ .‬همچنین کمیته بررسی قضایای اعدام در مرکز و ولیات و کمیته منع شکنجه و رسیدگی‬
‫به قضایای خالف کرامت انسانی ایجاد شدهاند‪.‬‬
‫رهربی لویسارنوالی با درنظرداشت مشکالت مردم در رسیدگی به شکایاتشان‪ ،‬تصمیم گرفت که هر‬
‫روز دوشنبه را به مراجعین اختصاص دهد تا آنان بتوانند مشکالتشان را با شخص لویسارنوال در میان‬
‫بگذارند‪ .‬در نتیجه این دیدارها‪ ،‬لویسارنوال حدود شش هزار عریضه را به مراجع مربوط احکام داده‬
‫است‪.‬‬

‫تصویر ‪ - 45‬در چهارمین کنفرانس رسارسی سارنوالن رئیسجمهور بر اهمیت دسرتسی متام ولسوالیها به سارنوالی تأکید منود‬

‫تدویر چهارمین کنفرانس رسارسی سارنوالن زیر عنوان «به سوی افغانستان عاری از فساد اداری و‬
‫خشونت علیه زنان» از جمله دیگر دستاوردهای لویسارنوالی است‪.‬‬

‫‪071‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫‪ -3-1‬اصالحات انتخاباتی‬
‫انجام اصالحات در قوانین‪ ،‬ساختار و ظرفیت بشی نهادهای انتخاباتی یکی از تعهدات اصلی حکومت‬
‫وحدت ملی به مردم بود‪ .‬این تعهد‪ ،‬اکنون عملی شده و اصالحات بنیادی در قانون انتخابات‪ ،‬رویههای‬
‫اداری‪ ،‬ظرفیت و منابع بشی به میان آمده و ‪ 31‬رسطان ‪ 3131‬به عنوان زمان برگزاری انتخابات پارملانی‬
‫و شوراهای ولسوالی تعیین و اعالم شده است‪.‬‬
‫اصالحات انجامیافته در بخش انتخابات‪ ،‬با مشوره همیشگی و رایزنی حکومت با اقشار مختلف مردم‪،‬‬
‫رهربان سیاسی‪ ،‬بزرگان جهادی و نهادهای مدنی صورت گرفت‪ .‬حکومت برای حفظ استقالل نهادهای‬
‫انتخاباتی و بیطرفی آن‪ ،‬در ابتدا «کمیسیون ویژه اصالحات انتخاباتی» را ایجاد کرد تا قوانین انتخاباتی‬
‫را بررسی مناید و جهت پاسخگویی آن به نیازهای روز‪ ،‬پیشنهادات مشخصی را جهت تعدیل‪ ،‬تهیه‬
‫مناید‪ .‬بر اساس پیشنهاد این کمیسیون‪ ،‬به هدف برگزاری انتخابات شفاف و عادلنه‪ ،‬قانون انتخابات‬
‫توسط فرمان تقنینی رییسجمهور تعدیل شد‪.‬‬
‫عالوه بر این‪ ،‬کمیسیون باید ساختارهای نهادهای انتخاباتی و ظرفیت آنها را هم بررسی کرده و جهت رفع‬
‫آن‪ ،‬پیشنهادات مشخصی به حکومت ارائه میمنود‪ .‬پیشنهاداتی که از طرف این کمیسیون ارائه گردید‪،‬‬
‫بدون تغییر از طرف حکومت پذیرفته شد‪.‬‬

‫سپس‪ ،‬بر بنیاد قانون انتخابات و فرمان رئیسجمهور‪« ،‬کمیته گزینش» به منظور تهیه فهرست اعضای‬
‫کمیسیونهای انتخاباتی ایجاد گردید‪ .‬این کمیته طی یک پروسه شفاف‪ ،‬با حضور رسانهها و منایندگان‬
‫جامعه مدنی‪ 66 ،‬تن را برای عضویت در کمیسیون انتخابات و ‪ 65‬تن دیگر را برای عضویت در کمیسیون‬
‫شکایات انتخاباتی‪ ،‬به عنوان لیست نامزدان‪ ،‬به ریاست جمهوری ارائه کرد‪.‬‬
‫رئیسجمهور‪ ،‬رئیس اجرایی‪ ،‬قاضیالقضات‪ ،‬معاون دوم رئیسجمهور‪ ،‬و لویسارنوال با نامزدان‬
‫پیشنهادی مصاحبه منودند و در نهایت کمیشرنهای جدید طی یک پروسه شفاف‪ ،‬انتخاب و پس از ادای‬
‫سوگند در حضور رئیسجمهور‪ ،‬به کارشان آغاز منودند‪.‬‬

‫‪072‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫تصویر ‪ - 41‬اعضای کمیسیونهای انتخاباتی مراسم تحلیف را ادا منودند‬

‫در اقدام دیگر‪ ،‬حکومت برای تسهیل برگزاری انتخابات‪ ،‬دو کمیته «مالی» و «امنیتی» را تشکیل و بخشی‬
‫از هزینه انتخابات را از بودجه ملی تخصیص داد‪.‬‬

‫پس از تعیین اعضای جدید‪ ،‬کمیسیونهای انتخاباتی تاکنون توانسته فهرست ابتدایی رأیدهندگان را‬
‫تکمیل منوده و پالن تطبیقی رأیدهی الکرتونیکی را تهیه کرده و زمان انتخابات پارملانی و شوراهای‬
‫ولسوالی را تعیین مناید‪.‬‬
‫همچنین حکومت برای جلب کمکهای مالی و دریافت حامیتهای تخنیکی برای برگزاری انتخابات‬
‫شفاف و عادلنه‪ ،‬تاکنون جلسات متعددی با منایندگان جامعه جهانی برگزار منوده و وعده کمکهای‬
‫مورد نیاز را دریافت کرده که بخشی از تعهدات مالی نیز تاکنون اجرا شده است‪.‬‬
‫کمیسیون انتخابات‪ ،‬اکنون مرصوف آمادگی و مدیریت انتخابات سال آینده است‪ .‬بخشی از مهمترین‬
‫اقداماتی که تاکنون در این راستا صورت گرفته عبارتند از‪:‬‬
‫تعیین و تعهد بودجه توزیع تذکره الکرتونیکی؛‬ ‫‪‬‬
‫دریافت نزدیک به سه میلیون دالر جهت ثبت نام رأیدهندگان؛‬ ‫‪‬‬
‫امضای موافقتنامه امنیتی جهت تأمین امنیت انتخابات؛‬ ‫‪‬‬
‫برگزاری جلسات هامهنگی و اطالعرسانی عامه در رسارس کشور؛‬ ‫‪‬‬
‫استخدام و آموزش ‪ 6111‬کارمند جهت پیشربد روند انتخابات؛‬ ‫‪‬‬
‫بررسی مراکز رأیدهی در رسارس کشور؛‬ ‫‪‬‬

‫‪076‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫تثبیت و نهاییسازی لیست مراکز رأیدهی؛‬ ‫‪‬‬

‫امضای تفاهمنامه میان کمیسیون مستقل انتخابات و اداره ثبت احوال نفوس؛‬ ‫‪‬‬
‫استمرار مشوره با احزاب سیاسی و نهادهای مدنی؛‬ ‫‪‬‬
‫امضای تفاهمنامه همکاری در مورد نحوه ثبت نام رأیدهندگان با اداره ثبت احوال نفوس و وزارت‬ ‫‪‬‬
‫مخابرات؛‬
‫تهیه سیستم جدید برای ثبت نام؛‬ ‫‪‬‬
‫و تهیه سیستم آنالین توزیع اعتبارنامه و کارت آنالین‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫‪ -3-1‬خدمات عامه‬
‫ارائه خدمات عامه از وظایف اساسی حکومت است‪ .‬بیشترین رابطه موجود بین شهروندان و حکومت‬
‫با ارائه خدمات عامه شکل میگیرد‪ .‬شهروندان با دسرتسی به این خدمات‪ ،‬حکومت را مرصوف خدمت‬
‫به خود دیده و پذیرای نظم و تطبیق قانون میگردند‪.‬‬
‫حکومت به منظور ایجاد سهولتها به مراجعین زمینه مشارکت سکتور خصوصی را فراهم منوده است‬
‫که میتوان در این بخش به واگذاری تأیید مدارک در وزارت امور خارجه به بخش خصوصی اشاره‬
‫منود‪ .‬این روش موجب رسعت در طی مراحل امور شده است‪.‬‬
‫ایجاد مرکز واحد ثبت و صدور جوازهای تجارتی و رسمایهگذاری در وزارت تجارت و صنایع و افزایش‬
‫میعاد این جوازها از یک سال به ‪ 9‬سال اقدام دیگری است که قابل یادآوری میباشد‪.‬‬
‫در واقع حکومت وحدت ملی در بخش ارائه خدمات عامه توانسته است نسبت به دورههای گذشته رابطه‬
‫بهرتی با مردم ایجاد کند و در ایجاد شفافیت در خدمات و برگزاری پروسههای رسارسی موفق باشد‪ .‬در‬
‫اینجا به شکل منونه به اصالحات و بهبود برخی از خدمات عامه پرداخته میشود‪.‬‬

‫‪ -6-1-6‬کانکور‬
‫امتحانات کانکور در دوره حکومت وحدت ملی به سمت شفافیت پیش رفته و هر دوره نسبت به پیش‬
‫از آن‪ ،‬سطح رضایت مردم را افزایش داده است‪ .‬اعتامد ازدسترفته مردم به این پروسهی رسارسی دوباره‬
‫احیا شده است‪ .‬برگزاری کانکور پس از ایجاد اصالحات و تغییرات عمده تخنیکی و مدیریتی سبب شد‬
‫که سطح ناکامی داوطلبان سال ‪ 6934‬نسبت به سال ‪ 6939‬از ‪ 45‬درصد به ‪ 69‬درصد کاهش یابد و امتحان‬
‫سال ‪ 6931‬از شفافیت بیبدیلی برخوردار شود‪.‬‬

‫‪077‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫تصویر ‪ - 43‬کانکور تحصیالت عالی از شفافیت بیشتری نسبت به گذشته برخوردار است‬

‫تغییرات و اصالحات عمده در برگزاری کانکور به شکل مخترص موارد زیر است‪:‬‬
‫ماشینی شدن اعالم نتایج و حذف نقش افراد در آن؛‬ ‫‪‬‬
‫محدود ساخنت تعداد تیمها و افزایش تعداد اعضای هیئت ممتحن از ‪ 31‬به ‪ 661‬تن در هر ولیت؛‬ ‫‪‬‬
‫جلوگیری از نفوذ افراد غیرمسؤول در این پروسه؛‬ ‫‪‬‬
‫تطبیق سیستم جمبلنگ به خاطر تأمین شفافیت بیشتر که برای هر متقاضی کتابچه مشخص با شامره‬ ‫‪‬‬
‫آی‪.‬دی مشخص توزیع شد تا از نقلهای سیستامتیک و گسرتده جلوگیری شود؛‬
‫ایجاد تغییرات بنیادی در موارد تخنیکی کمیته کانکور؛‬ ‫‪‬‬
‫الکرتونیکی ساخنت هویت محصالن و تطبیق سیستم بایومرتیک؛‬ ‫‪‬‬
‫برگزاری امتحان کانکور به صورت یکسان در متام مراکز؛‬ ‫‪‬‬
‫تخصیص کد رشتههای جداگانه برای قش اناث که سبب افزایش سطح جذب دخرتان شده است؛‬ ‫‪‬‬
‫اصالح میکانیزم رسیدگی به شکایات محصالن و سادهسازی آن‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫‪078‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫‪ -6-1-6‬حج‬
‫مدیریت صحیح و ایجاد سهولتهای لزم برای حجاج‪ ،‬اعزام حاجیان برای ادای فریضه حج را شفاف‬
‫و نیز با رضایت بیشتر همراه ساخته است‪ .‬حکومت روی ارائه خدمات به حجاج و مبارزه با فساد در‬
‫این پروسه تأکید منوده است‪ .‬همچنین دیجیتلسازی پروسه حج روی دست گرفته شده است‪.‬‬

‫تصویر ‪ -42‬سطح رضایت حاجیان از پروسه حج افزایش یافته است‬

‫اقدامات عمده در این بخش شامل موارد زیر است‪:‬‬

‫تهیه مقرره حج؛‬ ‫‪‬‬
‫استفاده از دستبندهای هوشمند و کارت هویت برای حجاج؛‬ ‫‪‬‬
‫توزیع پاسپورتهای الکرتونیکی و دریافت ویزه الکرتونیکی؛‬ ‫‪‬‬
‫تنظیم مستقیم نیمی از پروازهای حجاج به شهر مدینه منوره؛‬ ‫‪‬‬
‫فراهمآوری تسهیالت لزم و قناعتبخش برای حمل و نقل حجاج‪ ،‬محل بود و باش‪ ،‬استفاده از قطار‬ ‫‪‬‬
‫در ایام مشاعر و سایر امور؛‬
‫کاهش هزینه حج برای هر حاجی از ‪ 9651‬دالر به ‪ 6951‬دالر؛‬ ‫‪‬‬
‫کاهش در مصارف پروسه حج به مقدار ‪ 3‬میلیون دالر در سال ‪ 6934‬نسبت به ‪ 6939‬و ‪ 9‬میلیون در سال‬ ‫‪‬‬
‫‪ 6935‬نسبت به ‪6934‬؛‬
‫کاهش قیمت تکت رفت و برگشت حاجیان از ‪ 6461‬دالر به ‪ 351‬دالر؛‬ ‫‪‬‬
‫جمعآوری کمک یک هزار افغانی از هر حاجی برای تداوی اطفال سوراخ قلب؛‬ ‫‪‬‬

‫‪079‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫تخصیص یک معلم برای هر گروه ‪ 43‬نفری؛‬ ‫‪‬‬

‫انتخاب ‪ 151‬ناظم از طریق کانکور در رسارس کشور؛‬ ‫‪‬‬
‫تعقیب متام پروازهای حجاج در داخل و خارج از طریق رادار؛‬ ‫‪‬‬
‫ایجاد سهولت ادای فریضه حج برای مهاجرین افغانستان در پاکستان و ایران برای ادای فریضه حج‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫قابل ذکر است که ‪ 354339‬حاجی در سالهای ‪ 6934‬الی ‪ 6931‬از برنامه حج مستفید شدهاند‪.‬‬

‫‪ -6-1-9‬پاسپورت‬
‫دسرتسی به پاسپورت به عنوان یک سند هویتی برای مسافرت بخش عمدهای از خدمات عامه دولت به‬
‫شهروندان است‪ .‬صدور و توزیع پاسپورت با وجود اهمیت و لزوم سهولت در دریافت آن‪ ،‬از بخشهای‬
‫مستعد فساد بوده که در گذشته زمانگیر بودن و محدودیت مراکز توزیع مردم را با مشکالت جدی مواجه‬
‫ساخته بود‪ .‬حکومت وحدت ملی برای رفع چالشهای موجود در این زمینه‪ ،‬اقدامات درخور توجه را‬
‫روی دست گرفته که موجب بهبود دسرتسی شهروندان به پاسپورت شده است‪.‬‬
‫در این بخش مهمترین عملکرد حکومت‪ ،‬روی دست گرفنت برنامه توزیع پاسپورت برای شهروندان از‬
‫طریق ُپست و ثبت نام آنالین متقاضیان است‪ .‬بدین منظور تفاهمنامهای بین وزارت مخابرات و تکنالوژی‬
‫معلوماتی‪ ،‬وزارت امور داخله و بانک مرکزی به امضا رسید‪ .‬این اقدام در حالی که گامی در جهت رشد‬
‫و گسرتش حکومتداری الکرتونیک است‪ ،‬سبب کاهش رسگردانی و هزینههای جانبی مردم برای دریافت‬
‫پاسپورت و جلوگیری از فساد شده است‪.‬‬
‫شهروندان با تطبیق این برنامه درخواست خویش را به شکل آنالین عنوانی مرجع صدور پاسپورت ارائه‬
‫میکنند و زمان مراجعه و معلومات مربوط را از سیستم دریافت میکنند‪ .‬متقاضی پس از تحویلی پول‬
‫قیمت پاسپورت‪ ،‬سند رسید را از بانک به دست آورده و در زمان معین جهت طی مراحل اداری و اخذ‬
‫نشانههای بایومرتیک‪ ،‬یک مرتبه به ریاست پاسپورت مراجعه میمناید‪ .‬سپس تاریخ و ساعت مراجعه به‬
‫پستهخانه مربوط برای اخذ پاسپورت تعیین میشود و معلومات مطلوب را در یک رسید رسمی از جانب‬
‫ریاست عمومی پاسپورت دریافت میمناید‪ .‬متقاضی پاسپورت را از نزدیکترین موقعیت پستی دریافت‬
‫میمناید‪.‬‬

‫‪081‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫تصویر ‪ -43‬مسؤولین افغانپست از روند توزیع پاسپورت در پستهخانهها نظارت میکنند‬

‫همچنین باید یادآور شد که پروژهی توزیع پاسپورت الکرتونیک برای مهاجران در ایران و پاکستان نیز‬
‫در اسد سال ‪ 6931‬آغاز شد‪ .‬مهاجرین افغان در ایران و پاکستان برای دسرتسی به پاسپورت به عنوان سند‬
‫هویتی‪ ،‬به دلیل دوری از وطن با چالشهای عمدهای دچار بودند‪ .‬این پروژه با همکاری وزارت امور‬
‫خارجه‪ ،‬ریاست ثبت احوال نفوس‪ ،‬وزارتهای مالیه‪ ،‬مخابرات‪ ،‬مهاجرین و عودتکنندگان و شورای‬
‫امنیت ملی آغاز شده است‪.‬‬
‫قبل از اخذ پاسپورت متقاضی تثبیت هویت میشود‪ .‬تیمهای سیار تثبیت هویت اداره ثبت احوال نفوس‬
‫به این کشورها میروند و مهاجرینی که قصد اخذ تذکره و پاسپورت داشته باشند را تثبیت هویت میکنند‪.‬‬
‫کسانی که تذکره ندارند‪ ،‬از طریق تذکره والدینشان‪ ،‬تثبیت هویت میشوند و پس از صدور تذکره‬
‫متقاضی میتواند درخواست پاسپورت کند‪.‬‬

‫‪ -6-1-4‬آسانخدمت‬
‫ایجاد مراکز آسانخدمت (‪ )One Stop Shop‬یک نوآوری مؤثر در جهت سیستمسازی برای ارائه‬
‫خدمات عامه است‪ .‬آسانخدمت در یک موقعیت واحد‪ ،‬خدمات عامه ادارات مختلف دولتی و‬
‫خصوصی را زیر یک سقف به شھروندان به شکل ساده و رسیع ارائه میکند‪ .‬مثمریت‪ ،‬مؤثریت و‬
‫شفافیت در عرضه خدمات عامه از نتایج متوقعه این سیستم است که پاسخگویی حکومت به رضوریات‬
‫و شھروندان را رسعت میبخشد‪.‬‬

‫‪080‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫تصویر ‪ - 51‬آسانخدمت در حال رشد رسیع میباشد‬

‫برای دسرتسی به این سیستم وزارت مالیه با مرکز خدمات عامه و اجتامعی کشور آذربایجان تفاهمنامه‬
‫همکاری «آسانخدمت» را به امضا رسانید و در یازدهمین جلسه شورای عالی اقتصاد در دلو سال ‪،6935‬‬
‫طرح آسان خدمت که در آن ساختار و اساسنامه اداره آسانخدمت مشخص گردیده بود‪ ،‬تأیید و تصویب‬
‫گردید‪.‬‬
‫مودل برنامه آسانخدمت بر اساس مشارکت دولتی – خصوصی طراحی شده و در آن هر دو بخش به‬
‫صورت جدی میتوانند با هم کار کنند‪.‬‬
‫در چهار نقطه شهر کابل مراکز شهری مرکز آسانخدمت برای خدماترسانی به شهروندان آغاز به کار‬
‫میمناید‪ .‬سپس دفاتر مرکزی در پنج ولیت بزرگ ایجاد میشوند‪ .‬در مرحله آخر دفاتر این مرکز در‬
‫متام ولیات باز خواهد شد‪.‬‬
‫اداره آسانخدمت دستاوردهای زیر را داشته است‪:‬‬
‫سیستم توزیع پاسپورت‪ ،‬سازماندهی دوباره گردیده و بیش از ‪ 611‬هزار جلد با سیستم جدید توزیع‬ ‫‪‬‬
‫شده است؛‬
‫تکمیل سیستم معلوماتی بازار کار (آسان‪ )LMIS‬برای وزارت کار‪ ،‬امور اجتامعی و شهدا و معلولین در‬ ‫‪‬‬
‫پورتال کاریابی )‪ (Job Portal‬آسانوظیفه؛‬
‫تنظیم سیستم دیجیتلی آرشیف قوای بشی وزارت کار‪ ،‬امور اجتامعی و شهدا و معلولین؛‬ ‫‪‬‬

‫‪081‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫تکمیل طرح سادهسازی و ادغام جوازهای سکتوری تجارتی؛‬ ‫‪‬‬

‫عهدهداری مسؤولیت تطبیق برنامه «تأدیه معاشات از طریق موبایل» در وزارتهای کار‪ ،‬امور اجتامعی‬ ‫‪‬‬
‫و شهدا و معلولین‪ ،‬معارف و‪ ...‬از جوزای ‪6931‬؛‬
‫سادهسازی ‪ 66‬پروسه شامل توزیع جوار کار به اتباع داخلی؛ توزیع جواز کار به اتباع خارجی؛ توزیع‬ ‫‪‬‬
‫پاسپورت عادی؛ توزیع پاسپورت تحصیلی؛ توزیع پاسپورت تجارت؛ متدید ویزه اتباع خارجی؛ ثبت‬
‫ازدواج؛ تصحیح یا تبدیل اسم؛ تجدید عکس در تذکره؛ اخذ کارت تولد برای بزرگسالن بالی سن‬
‫شش سال؛ اخذ کارت تولد برای اطفال زیر سن هفت سال؛ و اخذ کارت فوتی؛‬
‫و آنالین منودن پروسههای توزیع پاسپورت؛ توزیع ویزه برای اتباع خارجی؛ و توزیع جواز کار برای‬ ‫‪‬‬
‫اتباع خارجی‪.‬‬

‫آسانخدمت فعالیت ‪ 3‬نهاد دولتی (امور داخله؛ امور خارجه؛ کار‪ ،‬امور اجتامعی‪ ،‬شهدا و معلولین؛‬
‫تجارت و صنایع؛ مالیه؛ عدلیه؛ و سرته محکمه) را زیر یک سقف‪ ،‬بدون پیچیدگیهای اداری زمانرب به‬
‫صورت ساده و همهشمول ارائه میکند و زمینه را برای دسرتسی مردم به خدمات را در کمرتین وقت‬
‫ممکن فراهم میکند‪ .‬تاکنون ‪ 42‬خدمات عامه این نهادها شناسایی‪ ،‬مطالعه و به سه زبان تشیح و ترسیم‬
‫شدهاند‪.‬‬

‫‪ -1‬حکومتداری الکرتونیک‬
‫در حکومتداری خوب‪ ،‬مؤثریت و مثمریت یکی از اولویتهاست تا سازمانها و پروسهها بتوانند به‬
‫نیازهای جامعه پاسخ دهند و از منابع به بهرتین وجه استفاده شود‪ .‬بدین منظور حکومت وحدت ملی‬
‫تالش کرده حکومتداری الکرتونیک را گسرتش دهد تا سطح بازدهی را بال بربد‪ .‬در گذشته استفاده از‬
‫قلم و کاغذ عالوه بر اینکه زمانگیر بود‪ ،‬زمینهی فساد را نیز فراهم میساخت و مراجعهکنندگان ادارههای‬
‫دولتی باید روزها رسگردان میشدند تا از مراجع مختلف دولتی امضا جمع کنند تا به امورشان رسیدگی‬
‫شود‪ .‬حکومت وحدت ملی با هدف ایجاد شفافیت‪ ،‬مبارزه با فساد اداری و عرضه خدمات بهرت به‬
‫شهروندان در مدت زمان کمرت‪ ،‬به تقویت حکومتداری الکرتونیک روی آورده است که نتایج مثبت‬
‫فراوانی را در ادارات مختلف شاهد هستیم‪.‬‬
‫گزارش آماری شاخص توسعه حکومتداری الکرتونیک )‪ (EGDI‬در سال ‪ ۳۳۵۱‬دال بر پیشفت افغانستان‬
‫در این عرصه است‪ .‬بر اساس این گزارش سازمان ملل متحد‪ ،‬افغانستان در جایگاه ‪ ۱۱۱‬در بین ‪ ۵۳۲‬کشور‬
‫جهان قرار گرفته است‪ .‬این در حالی است که کشورمان از نظر شاخص ‪ EGDI‬در سال ‪ ۳۳۵۳‬در مقام‬
‫‪ ۵۲۲‬و در سال ‪ ۳۳۵۳‬در مقام ‪ ۵۲۳‬جهان قرار داشته است‪ .‬طبق این گزارش‪ ،‬افغانستان در سال ‪ 6161‬به‬

‫‪081‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫امتیاز ‪ ۳.۳۲۵۲‬در این شاخص دست یافته است‪ .‬رتبه اول جهانی با رقم ‪ ۳.۳۵۳۲‬در اختیار انگلستان قرار‬
‫دارد‪.‬‬

‫تصویر ‪ - 56‬بر پایه شاخص توسعه حکومتداری الکرتونیک (‪ )EGDI‬افغانستان در حکومتداری الکرتونیک پیشفت خوبی داشته است‬

‫از سوی دیگر شاخص مشارکت الکرتونیک )‪ (EPART‬نیز وضعیت بهرتی را نشان میدهد و افغانستان‬
‫با کسب امتیاز ‪ ۳.۳۳۲۲‬در جایگاه ‪ ۱۶۱‬در بین ‪ ۵۳۲‬کشور جهان جای گرفته‪ ،‬که در مقایسه با سال ‪۳۳۵۳‬‬
‫از صعود ‪ ۳۲‬پلهیی حکایت دارد‪ .‬این در حالی است که کشورهای همسایه در جایگاه عقبتری قرار‬
‫دارند‪ .‬ایران با امتیاز ‪ ۳.۳۳۲۳‬در جایگاه ‪ ۵۳۳‬و پاکستان با امتیاز ‪ ۳.۲۲۳۳‬در جایگاه ‪ ۵۵۲‬جهان قرار‬
‫گرفتهاند‪.‬‬

‫‪081‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫در قسمت قبلی‪ ،‬به آسانخدمت به عنوان یکی از اقدامات حکومت در جهت ارائه خدمات الکرتونیکی‬
‫به مردم اشاره شد؛ در اینجا زیر چهار بخش حکومتداری الکرتونیک به برخی اقدامات دیگر اشاره‬
‫میشود که به بازدهی بهرت ادارات‪ ،‬آسانسازی و کاهش در رصف وقت شهروندان مؤثریت داشته است‪.‬‬

‫‪ -1-3‬ارائه خدمات عامه‪:‬‬

‫ایجاد سیستم جامع آنالین اجراءات در مربوطات ریاست جمهوری به منظور رسعت عمل‪ ،‬شفافیت و‬ ‫‪‬‬
‫جابگویی درست در ارتباطات داخلی و بیرونی‪.‬‬
‫کمپیوتری ساخنت سیستم ثبت تولدات و وفیات و وصل منودن ‪ 91‬ولیت کشور به این سیستم‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫تعویض پاسپورتهای دستنویس به ماشینخوان طبق استندرد سازمان بیناملللی هوایی غیرنظامی‬ ‫‪‬‬
‫)‪ (ICAO‬در منایندگیهای سیاسی و قونسلی مقیم خارج (کانربا‪ ،‬مسکو‪ ،‬بن‪ ،‬نیویارک‪ ،‬جده و دبی) و‬
‫نصب ماشینهای خودکار اخذ وجوه دریافتی در سفارتها و قونسلگریهای جمهوری اسالمی‬
‫افغانستان‪.‬‬
‫ایجاد «مرکز معلومات مراجعین» و مرکز متاس تلیفونی ‪ 669‬در وزارت معارف به منظور ارائه معلومات‬ ‫‪‬‬
‫و رسیدگی به شکایات‪.‬‬
‫ایجاد مراکز تکنالوژی معلوماتی در پوهنتونهای تعلیم و تربیه شهید استاد ربانی‪ ،‬پوهنتون شیخ زاید‬ ‫‪‬‬
‫خوست و پوهنتون فاریاب‪.‬‬
‫ایجاد سیستم ‪ MIS‬برای توزیع کارتهای قبایلی به شکل عرصی‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫تدوین میکانیزم رسیدگی به شکایات عامه برای شوراهای ولیتی که باعث رسیدگی بهموقع به شکایات‬ ‫‪‬‬
‫مردم‪ ،‬کاهش فساد‪ ،‬دسرتسی مردم به منایندگان منتخبشان شده است‪.‬‬
‫نهایی ساخنت طرح ایجاد حساب بانکی برای هر شورای اداری مکتب‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫‪ -1-1‬نهادها و سکتورهای خصوصی‪:‬‬

‫تطبیق سیستم اسیکودا در گمرکهایی که تا هنوز به سیستم جهانی اسیکودا وصل نگردیدهاند‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫ایجاد سیستم کنرتولی ‪ TARIFF‬غرض تطبیق و کنرتول یکسان تعرفه در متام گمرکات کشور‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫راهاندازی سیستم پرداخت الکرتونیکی )‪ (e-pay‬جهت تسهیل روند تحویلی محصول در متام‬ ‫‪‬‬
‫گمرکات‪.‬‬
‫ایجاد سیستم پرداخت الکرتونیکی برای تاجران در وزارت مالیه‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫فعال منودن سیستم ثبت اعتبارات عامه و سیستم ثبت حقوق رهنی بر اموال منقول‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫طرح و ایجاد سیستم پیگیری آنالین طی مراحل تدارکاتی پروژهها‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫فعالسازی سیستم ‪ GIS‬و تهیه نقشههای پروژههای انکشافی شهرسازی‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫‪082‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫وصل سیستم تأدیات بیناملللی )‪ (SWIFT‬و سیستم بانکداری عمومی )‪ (CBR‬در بانک مرکزی‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫فعالسازی و بهرهبرداری از سیستم الکرتونیکی لیالم ارزهای خارجی در بانک مرکزی‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫الکرتونیکیسازی سیستم توزیع جواز کار اتباع خارجی در مرکز و واحدهای دومی‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫ایجاد میکانیزم برای درج شکایات و حل منازعات فعالیتهای معدنکاری مانند خط تلیفون خاص و‬ ‫‪‬‬
‫مستقیم‪ ،‬صندوق شکایات و غیره‪.‬‬
‫تهیه طرح بانکیسازی و الکرتونیکیسازی جمعآوری عواید ترانسپورتی‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫‪ -1-1‬امور حکومتداری‪:‬‬
‫تطبیق سیستم مبتنی بر ویب افمس )‪ (AFMIS‬در وزارت مالیه و انکشاف این سیستم در قوماندانی‬ ‫‪‬‬
‫امنیه ‪ 1‬ولیت‪ ،‬سفارتخانههای افغانستان مقیم خارج‪ ،‬تصدیهای دولتی و شاروالیها جهت معلومات‬
‫واقعی مصارف و عواید آنها‪.‬‬
‫ایجاد سیستم الکرتونیکی مدیریت اطالعات مالی برای مدیریت و جمعآوری عواید صنایع استخراجی‬ ‫‪‬‬
‫کشور‪.‬‬
‫تطبیق مادیول خریداری و ثبت دارایی دولت در وزارت مالیه‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫الکرتونیک ساخنت چکها‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫ایجاد پورتال برای نش و شفافیت عواید (‪.)Transparency Portal‬‬ ‫‪‬‬
‫فعالسازی سیستم معلوماتی مهاجرین و دیتاسنرت آن‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫بهکارگیری نرمافزار ‪ IDEA‬برای تفتیش ادارات دولتی‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫ایجاد سیستم مدیریت ثبت قضایا در وزارت عدلیه‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫ایجاد دیتابیس قوانین جمهوری اسالمی افغانستان به زبانهای دری و پشتو‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫توشیح فرمان تقنینی در مورد تعدیل ماده ششم قانون ثبت احوال نفوس‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫آغاز کار عملی اداره توزیع تذکرههای الکرتونیکی‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫تهیه پیشگوییهای اوضاع جوی راپورهای ‪ TAF‬و ‪ MATER‬جهت مصونیت پروازها‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫تجهیز ادارات ولیتی معارف در ‪ 64‬ولیت با زیربنای تکنالوژی معلوماتی و وصل ساخنت آن از طریق‬ ‫‪‬‬
‫انرتانیت‪.‬‬
‫ثبت ارقام امالکی در سیستم دیتابیس امالک دولتی‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫تطبیق پروژه سیستم مدیریت معلومایت رسحدی و قبایلی )‪ (BTMIS‬به خاطر جمعآوری‪ ،‬ثبت‪ ،‬تحلیل‬ ‫‪‬‬
‫و تهیه گزارش از معلومات‪.‬‬
‫انکشاف سیستم احصائیه قیم از ‪ 61‬ولیت به ‪ 61‬ولیت‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫‪086‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫بهرهگیری از بایومرتیک در وزارت امور داخله به منظور شناسایی مجرمین‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫ایجاد بانک معلوماتی برای متقاضیان کسب‪ ،‬ترک و اعاده تابعیت و دارندگان تابعیت افغانستان‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫ایجاد آرشیفهای الکرتونیکی در دوایر دولتی‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫‪ -1-3‬منابع برشی حکومت‪:‬‬

‫انکشاف و تطبیق سیستم بایومرتیک برای متقاعدین در مرکز و افتتاح حساب بانکی برای متقاعدین‬ ‫‪‬‬
‫بیش از سی ولیت‪.‬‬
‫آغاز تطبیق پروژه ‪ Mobile Money‬در مرکز و واحدهای دومی توسط وزارت کار و امور اجتامعی‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫بانکیسازی پرداخت معاشات معلولین و ورثه شهدا‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫انتقال ‪ 21‬درصد معاشات وزارتها به شکل الکرتونیکی از طریق بانکهای تجارتی به حساب مربوط‬ ‫‪‬‬
‫کارکنان دولتی‪.‬‬
‫انکشاف سیستم مدیریت معلوماتی تربیه معلم‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫استفاده از حارضی الکرتونیکی در اکرث وزارتها و نهادهای دولتی‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫پ – مبارزه با فساد‬
‫مبارزه علیه فساد اداری به مثابهی یکی از اولویتهای حکومت وحدت ملی در چارچوب متام‬
‫ارگانهای حکومتی به گونهی جدی تعقیب شده و راهکارهای عملی در این عرصه تطبیق گردیده است‪.‬‬
‫اهداف اساسی مبارزه با فساد اداری‪ ،‬محو این پدیده از نهادهای دولتی‪ ،‬استفاده مؤثر و مثمر از منابع‬
‫دولتی‪ ،‬به وجود آوردن ادارهی عاری از تبعیض‪ ،‬تأمین عدالت اجتامعی و حاکمیت قانون میباشد‪ .‬طی‬
‫سه سال گذشته قوه اجرایی دولت دستاوردهای قابل مالحظهای در این بخش داشته که به صورت کلی‬
‫میتوان نتیجه آن را دریافت ‪ 65‬امتیاز از سوی سازمان شفافیت بیناملللی و صعود پنجرتبهیی در گزارش‬
‫سال ‪ 6161‬این سازمان دید‪ .‬در این گزارش افغانستان از جایگاه سومین کشور درگیر فساد به جایگاه‬
‫هشتم صعود منود و از زمره سه فاسدترین کشورهای جهان خارج شد‪ .‬همچنین نظر به بررسی کمیته‬
‫مشرتک مستقل نظارت و ارزیابی مبارزه علیه فساد اداری )‪ (MEC‬گراف توصیههای تطبیقشده این کمیته‬
‫در راستای مبارزه با فساد اداری در زمان حکومت وحدت ملی سیر صعودی تندی داشته است‪.‬‬
‫به صورت مخترص عمدهترین اقدامات حکومت وحدت ملی شامل ایجاد شورای عالی حاکمیت قانون‬
‫و مبارزه با فساد اداری؛ تأسیس و فعالیت مرکز عدلی و قضایی مبارزه با فساد اداری؛ تصویب و اجرایی‬
‫ساخنت قوانین از جمله قانون تدارکات و قانون دسرتسی به اطالعات؛ ایجاد کمیسیون عالی تدارکات‬
‫ملی به ریاست رئیسجمهور و اداره تدارکات ملی در تشکیل ریاست عمومی اداره امور ریاست‬
‫جمهوری؛ پیوسنت به مشارکت دولتداری باز )‪(OGP‬؛ راهاندازی سیستمهای الکرتونیکی در بخشهای‬

‫‪087‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫مختلف؛ ثبت داراییهای مقامات دولتی و رسیدگی جدی به قضیه فساد در کابلبانک و زندانی شدن‬
‫مجرمین اصلی را برشمرد‪.‬‬
‫باید یادآور شد که در مبارزه حکومت با مفسدین شاهد برکناری ‪ 61‬درصد از سارنوالن؛ برکناری‬
‫‪ 65‬درصد از کارمندان گمرکات؛ پیگرد قانونی ‪ 63‬کارمند بلندپایه به شمول دو معین قبلی وزارت‬
‫شهرسازی و مسکن؛ تبدیل حدود ‪ 111‬قاضی بلندپایه؛ ممنوعالخروج شدن ‪ 611‬کارمند شاروالی؛ پیگرد‬
‫قانونی ‪ 3‬تن از مؤظفین وزارت امور داخله به شمول افرسان عالیرتبه به جرم اختالس؛ زندانی شدن ‪1‬‬
‫انجینیر وزارت معارف و تعدادی دیگر بودهایم‪ .‬در این زمینه به دستاوردهای مرکز عدلی و قضایی نیز در‬
‫عناوین بعدی همین بخش پرداخته میشود‪.‬‬
‫حکومت وحدت ملی در مسیر مبارزه با فساد‪ ،‬بر پاسخگویی و حسابدهی ادارات عامه به شهروندان‬
‫تأکید داشته و آن را از شاخصهای عمده اداره سامل میداند‪ .‬همچنین به منظور حفظ همکاری‬
‫کشورهای کمککننده به توسعه و برنامههای انکشافی حکومت‪ ،‬حسابدهی و پاسخگویی و در پی آن‬
‫ایجاد شفافیت برای افغانستان مهم قلمداد میشود‪ .‬در این زمینه‪ ،‬دعوت از مناینده نهادهای بیناملللی‬
‫ناظر به جلسات مهم و نیز استقبال از همکاری آنها توسط حکومت صورت گرفته است‪ .‬حکومت با‬
‫ایجاد سیستمهای گوناگون زمینه حسابدهی را فراهم کرده است و در پایان هر سال مالی و در مقاطع‬
‫زمانی مختلف کارکردها و دستاوردها از طریق ارائه گزارش به شورای ملی و ارائه جزوههای معلوماتی‬
‫برای مردم ارائه میشود‪ .‬در زمینه دسرتسی به اطالعات نیز از هیچ سعی و تالشی دریغ نشده که در‬
‫صفحات بعدی به آن پرداخته خواهد شد‪.‬‬
‫همچنین تهیه و صدور ‪ 63‬مورد فتوا در مورد مبارزه با فساد اداری و ترتیب ‪ 5‬مضمون علمی در مورد‬
‫فساد اداری از سوی وزارت حج و اوقاف به منظور استفاده از ظرفیت علامی دینی در تقویت فرهنگ‬
‫مبارزه با فساد انجام شده است‪.‬‬
‫به صورت کل‪ ،‬اراده حکومت وحدت ملی در مبارزه با فساد و مفسدین در شش بخش آتی قابل مطالعه‬
‫است‪.‬‬

‫‪ -3‬ایجاد شورای عالی حاکمیت قانون و مبارزه علیه فساد اداری‬

‫حکومت وحدت ملی متعهد به تحقق حاکمیت قانون‪ ،‬مبارزه علیه فساد اداری و پاسخگویی بهرت به‬
‫نیازهای جامعه می باشد‪ .‬از اقدامات درخور توجه حکومت که سبب تثبیت اراده‪ ،‬ایجاد هامهنگی‪،‬‬
‫همفکری بیشتر و تصمیمگیری مشرتک در عرصه حاکمیت قانون و مبارزه علیه فساد اداری است‪،‬‬
‫تشکیل شورای عالی در این زمینه به ریاست رئیسجمهور و عضویت نهادهای ذیدخل و اثرگذار‬
‫میباشد‪.‬‬

‫‪088‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫تصویر ‪ - 56‬شورای عالی حاکمیت قانون و مبارزه علیه فساد اداری‪ ،‬اسرتاتیژی ملی مبارزه علیه فساد اداری را تصویب کرد‬

‫رئیسجمهور محمد ارشف غنی فرمان تشکیل «شورای عالی حاکمیت قانون و مبارزه علیه فساد اداری»‬
‫را در تاریخ ‪ ۳۲‬اسد ‪ 6935‬امضا منود‪ .‬این شورا نشاندهنده عزم جدی حکومت در امر مبارزه علیه فساد‬
‫اداری است‪.‬‬
‫بر اساس این فرمان‪ ،‬شورای عالی حاکمیت قانون و مبارزه علیه فساد اداری متشکل از مقامات عالیرتبه‬
‫حکومتی و وزارتهایی مرتبط است که سه کمیته را تشکیل میدهند‪ .‬کمیته قوانین و کمیته عدلی و‬
‫قضایی زیر ریاست معاون دوم ریاست جمهوری و کمیته مبارزه علیه فساد اداری زیر ریاست‬
‫لویسارنوال میباشند‪.‬‬

‫این شورا در هفتمین جلسهاش در ‪ 1‬میزان ‪ ،6931‬اسرتاتیژی ملی مبارزه علیه فساد اداری را تصویب‬
‫کرد‪.‬‬

‫اهداف شورا‬
‫شورای عالی حاکمیت قانون و مبارزه علیه فساد اداری سه هدف عمده زیر را پیگیر است‪:‬‬
‫اصالح و تقویت نظام عدلی و قضایی مبتنی بر حاکمیت قانون‪ ،‬رعایت حقوق بش و دسرتسی به‬ ‫‪‬‬
‫عدالت؛‬
‫اصالح قوانین و سایر اسناد تقنینی در راستای اهداف دولت جمهوری اسالمی افغانستان؛‬ ‫‪‬‬
‫مبارزه مؤثر‪ ،‬قاطع و همهجانبه علیه انواع فساد اداری‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫‪089‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫وظایف و صالحیتهای شورا‬

‫بر اساس فرمان ریاست جمهوری‪ ،‬شورای عالی حاکمیت قانون و مبارزه علیه فساد اداری برای رسیدن به‬
‫اهداف یادشده‪ ،‬از صالحیتهای لزم برخوردار بوده و وظایف زیر را به عهده دارد‪:‬‬
‫طرح و تصویب اسرتاتیژی ملی‪ ،‬پالنها و پالیسیهای دولت در زمینههای حاکمیت قانون‪ ،‬تأمین‬ ‫‪‬‬
‫عدالت و مبارزه علیه فساد اداری؛‬
‫تصویب و منظوری فیصلهها‪ ،‬پیشنهادها و طرحهای ارائهشده از سوی کمیتههای فرعی و ادارات‬ ‫‪‬‬
‫مربوط؛‬
‫حامیت از اجراءات و تصامیم مرکز عدلی و قضایی مبارزه علیه فساد اداری؛‬ ‫‪‬‬
‫ایجاد هامهنگی میان متویلکنندگان جهت متویل و تقویت برنامههای شورای عالی؛‬ ‫‪‬‬
‫صدور رهنمود برای ادارات دولتی در جهت ترتیب و تطبیق برنامههای مؤثر در زمینه اهداف شورای‬ ‫‪‬‬
‫عالی؛‬
‫صدور رهنمود و هدایات لزم به کمیتههای فرعی و حامیت از تصامیم آنها؛‬ ‫‪‬‬
‫دریافت گزارش از نهادها و ارگانهای ذیربط دولتی و غیردولتی‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫در جلسات شورای عالی حاکمیت قانون و مبارزه علیه فساد اداری روی موارد عمدهای بحث شده که‬
‫میتوان از آن جمله به مرکز آموزش حقوقی؛ محاکم عسکری و اردوی ملی؛ صالحیت محاکم محل‬
‫واقعه در مورد قضایای جرایم تروریستی؛ تعدیل ماده ‪ 66‬قانون مبارزه با فساد اداری؛ طرح قانون تشکیل‬
‫و صالحیت قوه قضائیه؛ اداره مستقل مبارزه با فساد اداری؛ تدوین کد ملی زمین؛ رضب مدال به نام عالمه‬
‫فیض محمد کاتب؛ رضب مدال قانون اساسی؛ غصب ملکیتهای وزارت ترانسپورت؛ غصب زمین در‬
‫دامنههای کوه قورغ و شهرک امید سبز؛ پالن تطبیق رفع خطرات پیشبینی اداره سیگار؛ تطبیقیافتهها و‬
‫سفارشهای اداره سیگار در سکتور صحت؛ گزارشهای کمیته مستقل مشرتک نظارت و ارزیابی مبارزه‬
‫با فساد اداری؛ تعریف جرایم سنگین ناشی از فساد اداری و‪ ...‬اشاره کرد‪ .‬در مورد هر یک از اینها تصامیم‬
‫لزم اتخاذ و هدایات درخور داده شده است‪.‬‬

‫‪ -1‬بهبود تدارکات ملی‬

‫تدارکات عامه در بسا موارد منحیث یک امر معمول کاری نهادهای حکومتی پنداشته میشود‪ ،‬اما در‬
‫دهه ‪ ۳۳‬میالدی تدارکات عامه در سطح جهان یک فعالیت اسرتاتیژیک اقتصادی قلمداد گردید و امروزه‬
‫بیش از پیش به اهمیت اسرتاتیژیک آن افزوده شده است‪ .‬این امر از آنجا ناشی میشود که کاستیها و‬
‫اشتباهات در پروسه تدارکات میتواند بر متام اجندای انکشافی یک کشور تأثیرگذار باشد چراکه منابع‬
‫هنگفت مالی دولت از طریق تدارکات عامه به مرصف میرسد و در مقابل برای مردم عرضه خدمات‬

‫‪091‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫صورت میگیرد‪ .‬پس تدارکات ناقص باعث حیف و میل منابع مالی‪ ،‬عرضه خدمات نامناسب و بیکیفیت‬
‫به مردم میگردد‪ .‬بنابراین امروزه تدارکات عامه در واقع یک وسیله و بسرت برای تطبیق پالیسیهای بزرگ‬
‫اقتصادی و اجتامعی عمل میکند‪.‬‬
‫در افغانستان تدارکات عامه به خصوص در رشایط کنونی از اهمیت و نقش کلیدی برخوردار است؛ زیرا‬
‫در حدود ‪ ۵۳‬درصد تولیدات ناخالص داخلی )‪ (GDP‬و نزدیک به ‪ ۱۳‬درصد بودجه ملی از طریق‬
‫تدارکات به مرصف میرسد‪ .‬از سویی هم طی سالیان گذشته فساد گسرتدهای در تدارکات صورت گرفته‬
‫و باعث حیف و میل شدن منابع عامه‪ ،‬نارضایتی مردم‪ ،‬کاهش اعتامد مردم بر دولت و باآلخره سبب‬
‫ناهنجاری اقتصادی و اجتامعی گردیده است‪ .‬با توجه به نقش تدارکات‪ ،‬یک نظام مؤثر‪ ،‬کارا‪ ،‬شفاف و‬
‫عادلنهی تدارکات عامه میتواند وسیلهای فعال برای رشد اقتصادی کشور باشد‪ .‬روی این ملحوظ‬
‫اصالحات تدارکات عامه به منظور عرضه خدمات بهرت و ایجاد یک سیستم مؤثر و شفاف تدارکاتی از‬
‫ابتدا شامل برنامههای اصالحی حکومت وحدت ملی شد‪ .‬هدف این اصالحات هامنا تقویت روند توسعه‬
‫اقتصادی‪ ،‬کنرتول مصارف عامه و کاهش فساد در پروسه تدارکات میباشد‪.‬‬
‫سازمان شفافیت بینامللل در گزارشی تحت عنوان «از وعده تا عمل؛ مروری بر تعهدات مبارزه با فساد‬
‫اداری در افغانستان»‪ ،‬اصالحات تدارکاتی را در افغانستان یک نقطه روشن و روزنه امید عنوان کرده‬
‫است‪ .‬بازرس ویژه ایالت متحده امریکا برای افغانستان نیز در گزارش این نهاد به کانگرس ایالت متحده‬
‫امریکا‪ ،‬از اصالحات تدارکاتی بهویژه تعدیل قانون تدارکات در کنار چند مورد دیگر به مثابه‬
‫دستاوردهای مثبت حکومت وحدت ملی یادآوری منوده است‪ .‬باید اذعان داشت که مهر تأیید نهادهای‬
‫ناظر بر شفافیت و مبارزه با فساد پس از سالهای متامدی بیسابقه است‪.‬‬
‫اصالحات در نظام تدارکات کشور بسرت مناسب را برای تأمین و تقویت شفافیت در مراحل تدارکات و‬
‫اجرای پروژههای عامه فراهم میمناید‪ .‬همچنین مدیریت مناسب کنرتول مؤثر وجوه عامه عالوه بر‬
‫نهادینه منودن فرهنگ پاسخگویی‪ ،‬مسؤولیتپذیری و زمینه اشرتاک داوطلبان واجد رشایط در‬
‫داوطلبیها را به گونه رقابتی و رصفهجویی چشمگیر و قابل مالحظه را در حدود ‪ 1323‬میلیارد افغانی‬
‫موجب گردیده است‪.‬‬

‫‪ -1-3‬اصالحات ساختاری تدارکات عامه‬

‫به عنوان اولین اقدام حکومت وحدت ملی در راستای تحقق پروسه اصالحات تدارکات ملی‪ ،‬رئیس‬
‫جمهوری اسالمی افغانستان طی حکم شامره ‪ ۵۱‬مؤرخ ‪ ۳۳‬میزان ‪ ۵۲۳۲‬به ایجاد «اداره تدارکات ملی»‬
‫در چارچوب تشکیالت ریاست عمومی اداره امور ریاست جمهوری مبادرت ورزید‪ .‬همچنین رئیس‬
‫جمهوری اسالمی افغانستان فرمان تقنینی شامره ‪ ۱۳‬مؤرخ ‪ ۳۵‬دلو ‪ 6939‬و فرمان شامره ‪ ۲۳‬مؤرخ ‪۵۲‬‬

‫‪090‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫حوت ‪ 69۳۲‬را صادر منود که به تأسی از آن «کمیسیون تدارکات خاص» به «کمیسیون تدارکات ملی»‬
‫به ریاست رئیس جمهوری اسالمی افغانستان و عضویت رئیس اجرایی‪ ،‬معاون دوم ریاست جمهوری و‬
‫وزرای مالیه‪ ،‬عدلیه و اقتصاد ارتقا منود‪.‬‬
‫عالوه بر آن وظایف و مسؤولیتهای واحد پالیسی تدارکات‪ ،‬اداره خدمات بازسازی و انکشافی افغانستان‬
‫و اداره قراردادها به عهده اداره تدارکات ملی سپرده شد‪ .‬سپس تعدیل قانون تدارکات طی مصوبه شامره‬
‫‪ ۳۳‬مورخ ‪ ۵۵‬سنبله ‪ ۵۲۳۳‬کابینه جمهوری اسالمی افغانستان تصویب و با فرمان تقنینی شامره ‪ ۲۱‬مؤرخ‬
‫‪ ۵۲‬سنبله ‪ ۵۲۳۳‬نافذ گردید و در جریده رسمی شامره ‪ ۵۵۲۱‬مؤرخ ‪ ۵۱‬میزان ‪ ۵۲۳۳‬به نش رسید‪ .‬این‬
‫فرمان تقنینی را ولسی جرگه شورای ملی در جلسه عمومی مؤرخ ‪ ۳۲‬جدی ‪ ۵۲۳۳‬تصویب کرد‪.‬‬

‫‪ -1-1‬اصالحات در قانون و بهرهگیری از فنآوری‬

‫‪ -6-6-6‬قانون تدارکات‬
‫ایجاد اصالحات تدارکاتی با نوسازی قانون تدارکات آغاز شد‪ .‬تعدیل قانون تدارکات در جلسه ‪ 66‬سنبله‬
‫‪ 6934‬کابینه تصویب شد و پس از طی مراحل در نهایت با فرمان شامره ‪ 31‬مؤرخ ‪ 66‬اسد ‪ 6935‬رئیس‬
‫جمهوری توشیح و در جریده رسمی شامره ‪ 6669‬مؤرخ ‪ 63‬سنبله ‪ 6935‬منتش گردید‪.‬‬
‫برای تعدیل قانون تدارکات‪ ،‬قوانین سابق و نافذ وقت‪ ،‬قوانین تدارکات کشورهای موفق به خصوص قانون‬
‫منونهیی تدارکات کمیسیون سازمان ملل متحد برای قانون تجارت بیناملللی )‪ (UNCITRAL‬مطالعه‬
‫شد و نظریات و پیشنهادات ادارات تدارکاتی دریافت گردید‪ .‬همچنین تحلیل و بررسی چالشها و‬
‫مشکالت فراروی نظام تدارکاتی افغانستان برای عملی شدن تعدیل لحاظ شد‪.‬‬
‫وضاحت‪ ،‬اختصار و جامعیت احکام‪ ،‬تأکید بر تأمین شفافیت‪ ،‬زمینهسازی برای رشد و انکشاف اقتصادی‬
‫و توسعه سکتور خصوصی داخلی‪ ،‬کنرتول مؤثر وجوه عامه‪ ،‬توجه به نظاممند ساخنت تدارکات‪،‬‬
‫حسابدهی متقابل حکومت و سکتور خصوصی‪ ،‬فراهم ساخنت دسرتسی و اشرتاک داوطلبان و‬
‫زمینهسازی فضای رقابت سامل میان آنها از مزایای قانون جدید تدارکات افغانستان میباشد‪.‬‬
‫اداره تدارکات ملی به منظور تطبیق هرچه بهرت قانون متذکره‪ ،‬اقدام به تدوین و ترتیب اسناد دیگر منود؛‬
‫از جمله مقرره تدارکات‪ ،‬تعدیل طرزالعمل تدارکات‪ ،‬ترتیب طرزالعملها‪ ،‬رشطنامهها‪ ،‬فورمهها و نامههای‬
‫معیاری تدارکات‪.‬‬

‫‪091‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫‪ -6-6-6‬بهرهگیری از فنآوری‬
‫اداره تدارکات ملی با درک اهمیت فنآوری در ترسیع روند اجراءات و ایجاد اصالحات‪ ،‬در تالش است‬
‫تا پس از تحلیل و ارزیابی رشایط و با پایان یافنت مطالعات امکانسنجی برای تطبیق آن‪ ،‬برای نخستین‬
‫بار تدارکات الکرتونیک را در کشور راهاندازی کند‪.‬‬
‫این اداره متعهد است که بسرت تطبیق نظام تدارکات الکرتونیکی را فراهم مناید‪ .‬مطالعات ابتدایی در این‬
‫زمینه صورت گرفته است‪ .‬با تطبیق نظام تدارکات الکرتونیکی که بخشی از آن به مدیریت خطرات‬
‫اختصاص یافته است‪ ،‬میتوان به شکل ساده از خطرات فساد در نظام تدارکات در کنار سایر آسیبها‬
‫جلوگیری منود‪ .‬تدارکات الکرتونیکی در واقع در راستای تأمین شفافیت‪ ،‬پاسخگویی و عرضه خدمات‬
‫فوری و سامل از اهمیت بسیاری برخوردار است‪ .‬با روی کار آمدن تدارکات الکرتونیکی و بهرهگیری از‬
‫آن تحول چشمگیری را در نظام تدارکات کشور شاهد خواهیم بود‪.‬‬
‫گام دیگر در راستای نهادینهسازی شفافیت و حسابدهی در راستای کاهش فساد در تدارکات عامه‪ ،‬طرح‬
‫و ایجاد سیستم پیگیری آنالین طی مراحل تدارکاتی پروژهها میباشد‪ .‬با این میکانیزم روند تسهیل‬
‫پروژههای نهادهای تدارکاتی نهتنها توسط ادارات حکومتی بلکه توسط سکتور خصوصی‪ ،‬جامعه مدنی‪،‬‬
‫رشکای بیناملللی و مردم نیز میتواند پیگیری شود‪.‬‬
‫این سیستم طوری طراحی شده که بازدیدکنندگان قادرند چگونگی طی مراحل و تسهیل پروژههای‬
‫ادارات را که تسهیالت تدارکات آنها از جانب اداره تدارکات ملی صورت میگیرد‪ ،‬در ویب سایت این‬
‫اداره پیگیری کنند‪ .‬این ابتکار نو زمینه فساد‪ ،‬تعلل و کارشکنی را با فراهم ساخنت بسرت مناسب نظارت‬
‫مردمی بر روندهای تدارکاتی‪ ،‬به حداقل آن کاهش داده و یک گام اثرگذار در راستای مبارزه با فساد‪،‬‬
‫افزایش شفافیت و حسابدهی به شامر میرود‪.‬‬

‫‪ -6-6-9‬پالنگذاری تدارکاتی‬
‫با درک اهمیت بلند پالن و پالنگذاری در مؤثریت و مثمریت پروژههای تدارکاتی‪ ،‬این اداره با توجه به‬
‫اصول و روشهای اساسی و معیاری در فرایند تهیه و ترتیب پالنهای تدارکاتی با درنظرداشت عنارص‬
‫ذیدخل در ترتیب پالن تدارکاتی‪ ،‬پس از تحلیل و ارزیابیهای گسرتده روی معیاریسازی پالنهای‬
‫تدارکاتی‪ ،‬تدابیر و اقدامات لزم را اتخاذ و عملی منوده است‪ .‬در حال حارض متامی نهادهای تدارکاتی‬
‫ملزم میباشند که پالنهای تدارکاتی خویش را با رعایت این معیارها تهیه و ترتیب منایند‪.‬‬

‫‪ -6-6-4‬نظارت بر عملکردها‬
‫نظارت بر شفافیت‪ ،‬پاسخگویی و سالمت نظام تدارکات‪ ،‬اصلی است که مبتنی بر آن ناظرین ملی و‬
‫بیناملللی شامل سازمان بیناملللی شفافیت‪ ،‬سیگار‪ ،‬کمیسیون اقتصاد ملی مالی و بودجه مشانوجرگه‪،‬‬

‫‪091‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫کمیسیونهای مالی و بودجه و اقتصاد ملی ولسیجرگه‪ ،‬کاکس پارملانی مبارزه علیه فساد‪ ،‬اداره سیستیکا‬
‫از مأموریت حامیت قاطع‪ ،‬کمیته مشرتک نظارت و ارزیابی مبارزه با فساد و شبکه مبارزه با فساد (میک)‬
‫به گونه مستمر در جلسات کمیسیون تدارکات ملی اشرتاک میمنایند‪.‬‬

‫‪ -6-6-5‬انستیتوت تدارکات ملی‬

‫اداره تدارکات ملی برای نهادینهسازی تدارکات به گونه حرفهیی «انستیتوت تدارکات ملی» را ایجاد کرده‬
‫تا به کارمندان دولت و بخش خصوصی که نیازمند آموزشهای اساسی در این بخشاند‪ ،‬خدمات ارائه‬
‫کند‪ .‬ارتقای ظرفیت کارکنان بخش تدارکات سبب میشود تا عرضه خدمات در این بخش به گونه درست‬
‫صورت گیرد و شفافیت روندهای تدارکاتی در نهادها بیشتر از پیش تأمین گردد‪.‬‬
‫انستیتوت تدارکات ملی‪ ،‬ورکشاپها و برنامههای آموزشی تدارکات را در کابل و ولیات با درنظرداشت‬
‫نیازمندیهای موجود برگزار میکند‪ .‬در واقع نهادینه ساخنت ظرفیت مسلکی تدارکات و ایجاد کادر‬
‫مسلکی تدارکات‪ ،‬یک گام مؤثر در زمینه کاهش فساد محسوب میگردد و اداره تدارکات ملی این امر‬
‫را به مثابه یکی از اهداف بلندمدت اصالحات نظام تدارکات قرار داده است‪.‬‬

‫‪ -6-6-1‬منشور رفتار حرفهیی‬

‫اداره تدارکات ملی با توجه به اهمیت منشور رفتار حرفهیی در یک اداره و تأثیرات مثبت آن روی‬
‫شفافیت‪ ،‬عرضه خدمات سامل و جلوگیری از فساد اداری‪ ،‬در حال حارض دارای یک منشور رفتار حرفهیی‬
‫است که با نافذ شدن آن‪ ،‬اداره تدارکات ملی یک گام دیگر به سوی حاکمیت قانون و پایبندی به ارزشها‬
‫گذاشته است‪.‬‬

‫‪ -6-6-3‬تأمین و تقویت دسرتسی به اطالعات‬

‫اداره تدارکات ملی گزارش متام جلسات هفتهوار کمیسیون تدارکات ملی را به سه زبان دری‪ ،‬پشتو و‬
‫انگلیسی از طریق ویبسایت‪ ،‬صفحه فیسبوک و توئیرت اداره تدارکات ملی به نش رسانیده و تصامیم‬
‫کمیسیون تدارکات ملی در مورد پروژههای پیشنهادی را با مردم و رشکای کاری این اداره در میان گذاشته‬
‫است‪ .‬همچنین نشستهای مشرتک مسؤولین این اداره با رسانهها و حضور فعال در برنامههای مختلف‬
‫رسانههای دیداری‪ ،‬شنیداری و چاپی قابل یادآوری است‪.‬‬

‫‪ -1-1‬دستاوردهای اصالحات تدارکاتی‬

‫دستاوردهای تدارکات ملی در راستای اصالحات و مبارزه با فساد در بخش تدارکات عامه با حامیت‬
‫قاطع رهربی دولت صورت گرفته است به طوری که متام جلسات کمیسیون تدارکات ملی به شکل‬
‫هفتهوار دایر شده و در موارد لزم جلسات فوقالعاده نیز تدویر یافته است‪.‬‬

‫‪091‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫تصویر ‪ - 59‬کمیسیون تدارکات ملی از ابتکارات اساسی رهربی جمهوری اسالمی افغانستان در مبارزه با فساد میباشد‬

‫‪ -6-9-6‬اجراءات کمیسیون تدارکات ملی‬

‫تا جدی سال ‪ 6931‬بیش از ‪ 6355‬پروژه و موضوع تدارکاتی از ادارات به ریاست دارالنشای کمیسیون‬
‫تدارکات ملی مواصلت ورزیده که همه آنها مورد بررسی قرار گرفته و گزارش آنها به کمیسیون تدارکات‬
‫ملی جهت تصمیم داده شده است‪ .‬تا ختم سال مالی ‪ 6931‬روی بیش از ‪ 6561‬درخواست قراردادهای‬
‫پیشنهادی به ارزش مجموعی بیش از ‪ 462.4‬میلیارد افغانی از جانب کمیسیون تدارکات ملی طی ‪663‬‬
‫جلسه مسلسل هفتهوار و فوقالعاده فیصله گردیده است؛ متباقی آنها بنا بر درخواست اداره و یا اینکه‬
‫پروژههای مربوط در حیطه صالحیت پولی آمر اعطای آن اداره بوده‪ ،‬مسرتد گردیده است‪ .‬قابل ذکر‬
‫است که ‪ 651‬قرارداد به دلیل موجودیت مشکالت قانونی در پروسه تدارکاتی آنها‪ ،‬رد گردیده و ‪623‬‬
‫قرارداد جهت رفع مشکالت تخنیکی اعاده گردیده که بعد از رفع مشکالت‪ ،‬تعدادی از این قراردادها‬
‫دوباره جهت منظوری به کمیسیون تدارکات ملی مواصلت منوده و برخی از آنها جهت اجراءات نزد‬
‫ادارات مربوط میباشند‪.‬‬

‫‪ -6-9-6‬فراهمآوری تسهیالت تدارکاتی‬

‫اداره تدارکات ملی برای ادارات تدارکاتی که تصدیق ظرفیت تدارکاتی دریافت نکردهاند و سقف‬
‫تدارکاتشان بالتر از ارزش معینه باشد‪ ،‬تسهیالت تدارکاتی را فراهم منوده که حدود ‪ 461‬پروژه شامل‬
‫اجناس‪ ،‬ساختامن‪ ،‬خدمات مشورتی و خدمات غیرمشورتی به ارزش حدود ‪ 31‬میلیارد افغانی‪924 ،‬‬
‫میلیون دالر‪ ،‬و ‪ 2.4‬میلیون یورو از طریق تسهیالت اداره تدارکات ملی عقد قرارداد گردیده است‪.‬‬

‫‪092‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫‪ -6-9-9‬محرومیت قراردادها و رشکتها‬

‫کمیته محرومیت طبق رصاحت احکام قانون نافذه تدارکات به منظور تأمین شفافیت و پیشگیری از فساد‪،‬‬
‫‪ 311‬رشکت را محروم ساخته که از این بابت حدود سه میلیون دالر امریکایی ناشی از تضمین آفرها ضبط‬
‫گردیده است‪ .‬لست رشکتهای محرومشده در ویبسایت اداره تدارکات ملی در دسرتس عام قرار داشته‬
‫و تجدید میگردد‪.‬‬

‫تصویر ‪ - 54‬ویبسایت اداره تدارکات ملی دریچه دسرتسی به اطالعات در این عرصه است‬

‫‪ -6-9-4‬ایجاد میکانیزم نظارت پیشفت قراردادها‬

‫نظارت بر تطبیق قراردادهای بزرگ در تاریخ تدارکات عامه کشور پیشینه ندارد و این نخستین باری است‬
‫که از نحوه پیشفت و تطبیق قراردادهایی که از سوی کمیسیون تدارکات ملی تأیید میشوند‪ ،‬نظارت‬
‫صورت میگیرد‪ .‬باید گفت که این نظارت جدای از نظارت پروژه است که توسط نهادهای تدارکاتی‬
‫مسؤول باید صورت گیرد‪ .‬در این نوع نظارت‪ ،‬بر قیمت یا ارزش قرارداد‪ ،‬محدوده کاری آن و زمان‬
‫مشخصشده برای اجرای قراردادهای تدارکاتی نظارت صورت میگیرد که این روند روی کیفیت پروژه‬
‫تأثیر مثبت دارد‪ .‬اداره تدارکات ملی از بدو تأسیس بر این موضوع توجه منوده‪ ،‬آن را مورد تعمق و‬
‫تحقیق قرار داده و میکانیزمهای دوران حیات مدیریت پروژهها و همچنین دوران حیات مدیریت‬
‫قراردادها را در روشنایی قانون و طرزالعمل تدارکات مورد مطالعه قرار داده با طرح کامالً جدید که با‬
‫درنظرداشت نیازهای افغانستان طراحی گردیده است‪ ،‬فرایند نظارت بر چگونگی پیشفت قراردادها را در‬
‫چارچوب یک سیستم متامعیار تنظیم منوده است‪ .‬با نهادینه ساخنت این سیستم توقع میرود که بهبود‬

‫‪096‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫روزافزون نهتنها در روند تطبیق قراردادهای دولتی به وجود آید‪ ،‬بلکه یک گام برجسته دیگر در راستای‬
‫کاهش فساد برداشته شود‪.‬‬

‫‪ -6-9-5‬همکاری با نهادها‬
‫مشارکت پایدار با نهادهای مدنی در چارچوب ایتالف اصالحات یکی از اهداف درازمدت و‬
‫اسرتاتیژیک اداره تدارکات ملی را تشکیل میدهد‪ .‬هامهنگی و همسویی با نهادهای مدنی برای تأمین‬
‫شفافیت در فرایندهای تدارکاتی و مبارزه با فساد میتواند سودمند واقع گردد‪.‬‬
‫به همین منظور اداره تدارکات ملی با شامری از سازمانهای اجتامعی و مدنی که در حوزه شفافیت‬
‫فعالند‪ ،‬روابط کاری و حرفهیی ایجاد کرده است که میتوان در سطح داخلی از نهادهایی چون دیدهبان‬
‫شفافیت افغانستان‪ ،‬کمیته نظارت و ارزیابی مبارزه با فساد‪ ،‬شبکه مبارزه علیه فساد و گروه پارملانی مبارزه‬
‫علیه فساد و در سطح بیناملللی از سازمان شفافیت بینامللل و سیگار نام برد‪.‬‬
‫در همین حال‪ ،‬اداره تدارکات ملی به منظور عرضه خدمات شفاف و مبارزه با فساد اداری در بخش‬
‫تدارکات تاکنون با شامری از نهادها از جمله ریاست مبارزه با جرایم سنگین وزارت امور داخله‪،‬‬
‫تفاهمنامه همکاری عقد منوده است‪.‬‬

‫‪ -6-9-1‬نشستها و تفاهمنامهها‬
‫اداره تدارکات ملی تاکنون در چندین نشست جهانی مبارزه با فساد حضور فعال داشته که از جمله‬
‫میتوان به نشست جهانی مبارزه با فساد در لندن‪ ،‬چهارمین گردهامیی بزرگ سازمان بیناملللی شفافیت‪،‬‬
‫کنفرانس منطقهیی تدارکات عامه کشورهای جنوب آسیا و همچنین هفدهمین نشست سالنه مبارزه با‬
‫فساد اداری در پاناما نام برد‪.‬‬
‫هدف از سهمگیری در این نشستها بدون شک بازتاب اصالحات به میان آمده در بخش تدارکات‪،‬‬
‫دستاوردها و تأکید بر عملیسازی متامی تعهدات حکومت وحدت ملی در امر مبارزه با فساد‪ ،‬به جامعه‬
‫جهانی بوده است‪.‬‬
‫این اداره در روشنایی قانون تدارکات و همچنین با درنظرداشت معیارهای پذیرفتهشده جهانی‪،‬‬
‫تفاهمنامهای را با سازمان بیناملللی مشارکت قراردادهای باز انعقاد منوده است که محور مفاد این‬
‫تفاهمنامه را تطبیق رهنمودهای جامع ‪ OCDS‬شکل میدهد‪ .‬بر مبنای آن اداره تدارکات ملی متعهد است‬
‫تا معلومات و دسرتسی به اطالعات را طبق معیارهای مشارکت قراردادهای باز به تدریج تقویت بخشد‬
‫که این امر خود در افزایش شفافیت و کاهش فساد اثرگذار میباشد‪.‬‬

‫‪097‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫یکی از اهداف درازمدت اداره تدارکات ملی همکاری با سازمانها و نهادهایی است که در راستای‬
‫شفافیت و مبارزه با فساد اداری در سطح جهان فعالند‪ .‬به همین منظور اداره تدارکات ملی تاکنون چندین‬
‫نشست مشرتک با سازمان شفافیت بینامللل داشته که در آن روی میکانیزمهای همکاری دوجانبه و‬
‫استفاده از اندوختهها و تجارب مشرتک بحث و تبادل نظر صورت گرفته است‪.‬‬

‫‪ -1‬ایجاد مرکز عدلی و قضایی‬

‫بخش دیگر و عمده راهکار حکومت وحدت ملی به خاطر مبارزه با فساد‪ ،‬برخورد قانونی با مفسدین‬
‫بزرگ بوده است‪ .‬در این زمینه مرکز عدلی و قضایی مبارزه با جرایم سنگین فساد اداری ایجاد شده است‬
‫تا دوسیههای مفسدین بزرگ پیگیری شود‪.‬‬

‫‪ -1-3‬ایجاد مرکز عدلی و قضایی‬

‫مرکز عدلی و قضایی حسب فرمان ‪ ۱۲‬مؤرخ ‪ ۵۳‬رسطان ‪ ۵۲۳۱‬مقام عالی ریاست جمهوری تأسیس شد‪.‬‬
‫این مرکز ضمن جذب کادرهای متعهد و متخصص از طرزالعمل تزکیه نیز برخوردار شد‪.‬‬
‫این مرکز متشکل است از محاکم اختصاصی ابتدائیه و استیناف رسیدگی به جرایم سنگین فساد اداری‬
‫تحت اثر سرتهمحکمه‪ ،‬سارنوالی عمومی اختصاصی مبارزه علیه فساد اداری تحت اثر لویسارنوالی‪،‬‬
‫پولیس کشف جرایم فساد اداری تحت امر قطعه جرایم سنگین وزارت امور داخله و ریاست اجرائیه مرکز‬
‫عدلی و قضایی تحت اثر لویسارنوالی میباشد‪.‬‬

‫‪ -1-1‬دستاوردهای مرکز عدلی و قضایی‬

‫از زمان تأسیس تا میزان ‪ 6931‬تعداد ‪ 322‬قضیه فساد اداری به این مرکز مواصلت ورزیده که در دو‬
‫بخش نظامی و ملکی تحت بررسی قرار گرفته است‪.‬‬

‫‪ -9-6-6‬سارنوالی ملکی‬
‫‪ 965‬قضیه وارده به مرکز عدلی و قضایی مربوط سارنوالی ملکی میباشد‪ .‬از این جمع‪ 51 ،‬قضیه اجرا‬
‫شده و ‪ 694‬قضیه به علت عدم صالحیت رسیدگی به مراجع ذیربط آن ارسال شده است‪.‬‬
‫برخی از نتایج رسیدگی به این قضایا شامل موارد زیر است‪:‬‬
‫وظایف ‪ ۲۳‬تن تعلیق شده که ‪ 9‬تن آن مربوط وزارت شهرسازی‪ ،‬یک تن عضو شورای ولیتی‪ ،‬و‬ ‫‪‬‬
‫متباقی مربوط وزارت فواید عامه میباشد‪.‬‬
‫‪ ۳۳‬تن ممنوعالخروج شدهاند که ‪ 9‬تن آن مربوط وزارت شهرسازی‪ 3 ،‬تن مربوط شاروالی‪ ،‬یک تن‬ ‫‪‬‬
‫مربوط رشکت داوی آیل‪ ،‬یک تن دیگر عضو شورای ولیتی و متباقی مربوط وزارت فواید عامه‬
‫میباشند‪.‬‬

‫‪098‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫‪ ۳‬رصاف رسای شهزاده توقیف شده است‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫‪ -9-6-6‬سارنوالی نظامی‬
‫‪ 25‬قضیه وارده به مرکز عدلی و قضایی مربوط سارنوالی نظامی بوده است‪ .‬از این جمع ‪ 65‬قضیه اجرا‬
‫شده و ‪ 65‬قضیه بعد از اجراءات مقدماتی بنا بر عدم صالحیت رسیدگی به مراجع ذیربط آن ارسال شده‬
‫است‪.‬‬
‫برخی از نتایج رسیدگی به این قضایا شامل موارد زیر است‪:‬‬
‫‪ ۱‬تن از مؤظفین وزارت امور داخله توقیف شدهاند‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫وظایف ‪ 1‬تن تعلیق شده که ‪ 5‬تن از وزارت امور داخله و ‪ ۵‬تن از وزارت دفاع میباشد‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ ۲۲‬تن ممنوعالخروج شده که چهار تن آن از وزارت امور داخله و بقیه از وزارت دفاع میباشند‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫قرار گرفتاری یک مظنون غایب صادر شده است‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫‪ -9-6-9‬اجراءات محکمه ابتدائیه‬

‫محکمه ابتدائیه این مرکز از ‪ 16‬قضیه ‪ 66‬قضیه را فیصله منوده که در اثر آن ‪ 33‬تن محکوم به جزای‬
‫نقدی و حبس گردیدهاند‪ .‬قضایای فیصلهشده در این مرکز‪ ،‬قضایای بزرگ فساد اداری بودهاند‪ .‬این قضایا‬
‫مربوط مقامات ارشدی چون معین وزارت حج و اوقاف‪ ،‬معینهای پیشین وزارت امور داخله‪ ،‬و یک‬
‫عضو شورای ولیتی بلخ است‪.‬‬

‫تصویر ‪ - 55‬مرکز عدلی و قضایی مبارزه با فساد اداری‪ ،‬به قضایای بزرگ فساد رسیدگی میکند‬

‫از جمله این قضایا میتوان به گونه منونه به فیصله محکمه ابتدائیه در مورد دو قضیه مربوط رشکت داوی‬
‫آیل و قضیه تزویر و اختالس پول توسط جرنالن وزارت دفاع ملی اشاره کرد‪:‬‬

‫‪099‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫قضیه رشکت داوی آیل‪:‬‬ ‫‪‬‬

‫عبدالغفار داوی ‪ 3‬سال و ‪ 3‬ماه حبس تنفیذی‪ 1 ،‬هزار افغانی جزای نقدی و رد مبلغ ‪ 6.1‬میلیارد دالر‬ ‫‪o‬‬
‫امریکایی و جربان خساره مبلغ ‪ 6.69‬میلیارد دالر توسط عبدالغفار داوی و محمد اصغر غیاثی طور‬
‫علیالسویه؛‬
‫محمد اصغر غیاثی ‪ 3‬سال و ‪ 3‬ماه حبس تنفیذی‪ 1 ،‬هزار افغانی جزای نقدی‪ ،‬رد مبلغ فوقالذکر و‬ ‫‪o‬‬
‫جربان خساره فوقالذکر طور علیالسویه‪.‬‬

‫قضیه عدول از صالحیت وظیفوی‪ ،‬تزویر اسناد و اختالس حدود ‪ 6.66‬میلیون دالر امریکایی به‬ ‫‪‬‬
‫اتهامیت جرنالن و منصوبین وزارت محرتم دفاع ملی‪:‬‬

‫دگروال محمود ولد عبدالظاهر ‪ 61‬سال حبس تنفیذی و جزای نقدی ‪ 326‬هزار دالر امریکایی منفردانه‬ ‫‪o‬‬
‫و مبلغ ‪ 6.44‬میلیون افغانی طور تضامن با تورن احمد جان؛‬
‫دگروال عبدالعظیم ولد عبدالرحیم ‪ 62‬سال و پنج ماه حبس تنفیذی و جزای نقدی ‪ 611.5‬هزار دالر‬ ‫‪o‬‬
‫امریکایی طور تضامن با دگروال محمود؛‬
‫بریدجرنال فضلهللا ‪ ۲‬سال و ‪ ۲‬ماه حبس تنفیذی و جزای نقدی ‪ 963.9‬هزار دالر امریکایی‪.‬‬ ‫‪o‬‬

‫‪ -9-6-4‬اجراءات محکمه استیناف‬

‫محکمه استیناف این مرکز از ‪ 63‬قضیه وارده‪ ،‬در مورد ‪ 64‬قضیه فیصله منوده که ‪ 93‬تن محکوم به حبس‬
‫و مجازات نقدی شدهاند‪ .‬از جمله میتوان به فیصله محکمه استیناف در مورد قضیه سوءاستفاده از‬
‫صالحیت وظیفوی و اختالس در وزارت امور شهرسازی اشاره کرد‪:‬‬
‫محمد امین قانع‪ ،‬مشاور اداری و مالی وزارت شهرسازی‪ 61 ،‬سال حبس تنفیذی و جزای نقدی مبلغ‬ ‫‪‬‬
‫‪ 21.2‬میلیون افغانی و رد مبلغ ‪ 21.2‬میلیون افغانی‪.‬‬

‫فیصلههای محکمه استیناف در نتیجه متییزطلبی به مقام سرتهمحکمه ارجاع گردیده که بعد از غور و‬
‫مداقه‪ 61 ،‬قضیه آن مرحله فرجامی خویش را طی منوده است‪ .‬در ‪ 2‬قضیه احکام محکمه استیناف مرکز‬
‫عدلی و قضایی مبارزه علیه جرایم سنگین فساد اداری توسط سرتهمحکمه تأیید گردیده و در ‪ 6‬قضیه‬
‫حکم محکمه استیناف توسط سرتهمحکمه تعدیل گردیده است‪.‬‬
‫در مجموع در مورد قضایایی که قطعی و نهایی گردیدهاند‪ 61 ،‬تن محکوم به حبس و مجازات نقدی‬
‫شده و حکم محاکم بالی محکومین که افراد عالیرتبه هستند‪ ،‬تطبیق گردیده است‪.‬‬

‫‪111‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫‪ -9-6-5‬رد پول و جریمه نقدی از نزد محکومین‬

‫از مجموع قضایای حکمشده توسط محاکم مبالغ ‪ 339.12‬میلیون افغانی و ‪ 1.32‬میلیون دالر از بابت‬
‫جزای نقدی شامل عواید میگردند‪ .‬همچنین به رد مبالغ ‪ ۳۵۳.۲‬میلیون افغانی و ‪ 6.1‬میلیارد دالر و ‪61.95‬‬
‫جریب زمین حکم گردیده است‪ .‬مصادره مبالغ ‪ 3‬میلیون افغانی‪ 626.6 ،‬هزار دالر امریکایی‪ 633.5 ،‬هزار‬
‫روپیه پاکستانی‪ ،‬و ‪ 6‬عراده وسایط و مقدار ‪ 963‬گرام طال نیز حکم گردیده است‪.‬‬

‫‪ -3‬تدوین اسرتاتیژی ملی مبارزه علیه فساد اداری‬

‫افغانستان تا کنون اسناد مفصل و درازی در مورد مبارزه با فساد اداری داشته که جنبه عملی نیافته و هر‬
‫یک با ناکامیهایی مواجه بود‪ .‬حکومت وحدت ملی تجربیات ناکام گذشته را به عنوان بسرتی برای‬
‫رسیدن به دید واقعبینانه و عملگرایانه تشخیص کرد و با درنظرداشت آنها به تدوین اسرتاتیژی که نتایج‬
‫ملموس و محسوس را در قبال داشته باشد‪ ،‬پرداخت‪ .‬در این راستا شورای عالی حاکمیت قانون و مبارزه‬
‫علیه فساد اداری‪ ،‬اقدام به طرح اسرتاتیژی ملی در حیطه صالحیتهایش منود‪.‬‬
‫شورا با عطف توجه به لزوم مؤثریت اسرتاتیژی در کاهش فساد‪ ،‬محورهای مشخصی را در اولویت قرار‬
‫داد تا قابل تطبیق بوده و در مدت زمان مشخص شاهد اقدامات عملی باشیم‪.‬‬
‫شورای عالی حاکمیت قانون و مبارزه علیه فساد اداری‪ ،‬نسخه ابتدایی طرح این اسرتاتیژی را در جلسه‬
‫مؤرخ ‪ ۵۲‬سنبله ‪ ۵۲۳۱‬بررسی و در پرنسیپ تأیید منود‪ .‬همچنین دو گروه کاری را به منظور بررسی‪ ،‬تدقیق‬
‫و اصالحات در آن ایجاد کرد‪ .‬گروههای کاری توظیفشده‪ ،‬به ریاست قانونپوه رسور دانش‪ ،‬معاون دوم‬
‫ریاست جمهوری‪ ،‬این طرح را در ‪ ۲‬بخش با دو ضمیمه نهایی و تأیید منودند‪.‬‬
‫از آنجایی که تأکید شورا بر مبارزه عملی علیه فساد بوده و باید نقطه آغاز آن گذاشته میشد‪،‬‬
‫انعطافپذیری در این اسرتاتیژی لحاظ شده است؛ به شکلی که هر شش ماه مورد بازنگری قرار میگیرد‬
‫و کاستیهای آن تشخیص و مرفوع میشود‪.‬‬
‫بخش اول تا سوم اسرتاتیژی تحت عنوان چارچوب‪ ،‬رویکرد و پالن عمل مواردی چون تشخیص فساد‬
‫و عوامل آن‪ ،‬میکانیزم اصالح سیستم‪ ،‬اولویتهای اسرتاتیژی ملی مبارزه علیه فساد را بیان داشته است‪.‬‬
‫بخش چهارم الی هفتم‪ ،‬شیوهها‪ ،‬احیای اعتامد شهروندان‪ ،‬کمک به سکتور خصوصی‪ ،‬میکانیزم جذب‬
‫همکاریهای بیناملللی و در نهایت در بخش هشتم نتایج متوقعه را بیان منوده است‪.‬‬
‫اسرتاتیژی مبارزه علیه فساد اداری دارای دو ضمیمه نیز میباشد‪ -6 :‬جدول اقدامات اسرتاتیژی ملی‬
‫افغانستان برای مبارزه علیه فساد اداری ‪ -6‬کنوانسیون مبارزه علیه فساد اداری سازمان ملل متحد‬
‫(‪.)UNCAC‬‬

‫‪110‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫اهداف اسرتاتیژی‬
‫برای این اسرتاتیژی سه هدف در نظر گرفته شده است‪:‬‬
‫تحقق و پیادهسازی حکم فقره ‪ ۲‬ماده ‪ ۲۱‬قانون اساسی‪ .‬این ماده وظایف حکومت را برشمرده و از‬ ‫‪‬‬
‫جمله تأمین نظم و امن عامه و از بین بردن هر نوع فساد اداری را بخشی از مکلفیتهای دولت دانسته‬
‫است؛‬
‫فراهم کردن زمینه عملی شدن تعهدات حکومت وحدت ملی و در رأس همه‪ ،‬تعهد مقام عالی ریاست‬ ‫‪‬‬
‫جمهوری در کنفرانسهای بیناملللی از جمله در نشست ‪ G3+‬و کنفرانس بروکسل (‪)۳۳۵۱‬؛‬
‫و فراهم کردن زمینه احیای اعتامد مردم به نهادهای حکومتی‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫ویژگیهای اسرتاتیژی‬
‫اسرتاتیژی ملی مبارزه علیه فساد اداری سه ویژگی عمده دارد‪:‬‬
‫بهروز بودن اسرتاتیژی‪ ،‬که مطابق به رشایط موجود و نیازمندیهای امروز تدوین شده است؛‬ ‫‪‬‬
‫تلفیقی بودن اسرتاتیژی‪ ،‬که از تلفیق و ترکیب نظریات کارشناسان ملی و بیناملللی ترتیب شده است؛‬ ‫‪‬‬
‫و فراهمکننده زمینه احیای وجهه و اعتبار کشور در سطح بیناملللی و جهانی است‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫پنج محور اجرایی در پنج سکتور‬

‫در حالی که این اسرتاتیژی ریفورمها و اقدامات گسرتدهتری را در بر دارد‪ ،‬محور و اساس اسرتاتیژی را‬
‫پنج اولویت زیر تشکیل داده که موفقیت اسرتاتیژی به آنها بستگی دارد‪:‬‬
‫‪ -6‬تقویت رهربی سیاسی ملی و تقویت شبکههای اصالحگرا؛ در سکتور سیاسی‪.‬‬
‫‪ -6‬خامته دادن به فساد اداری در سکتور امنیتی‪ ،‬به خصوص در وزارت امور داخله؛ در سکتور امنیتی‪.‬‬
‫‪ -9‬ایجاد سیستم خدمات ملکی مبتنی بر شایستگی و پایان دادن به مداخالت و واسطهبازی در تعیینات‬
‫خدمات ملکی؛ در سکتور خدمات ملکی‪.‬‬
‫‪ -4‬اصالحات عدلی و قضایی و تعقیب متهمین فساد اداری؛ در سکتور عدلی و قضایی‪.‬‬
‫‪ -5‬و مدیریت سامل مالی و بودجوی به نحوی که متویلها شفاف و قابل پیگیری بوده و مطابق اصول و‬
‫مقررات ملی حسابات )‪ (National Charter of Accounts‬تفتیش گردد؛ در سکتور امور مالی‪.‬‬
‫برای هر یک از محورها و سکتورهای فوق‪ ،‬اقدامات زمانبندیشده در نظر گرفته شده است‪:‬‬

‫‪111‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫محور اول ‪ -‬رهربی سیاسی و شبکه اصالحگران توامنند‬

‫افغانستان از تعهد سیاسی مقامات عالی برای مبارزه علیه فساد اداری و اعاده شفافیت در حکومت‬
‫برخوردار است‪ .‬اما برای تبدیل تعهدات سیاسی به اصالحات مؤثر‪ ،‬باید اصالحگران را محافظت و‬
‫حامیت کنیم و شبکههای اصالحات را ارتقا دهیم‪ .‬حکومت در بین سالهای ‪ ۳۳۵۲‬و ‪ ۳۳۵۳‬امور زیر را‬
‫انجام خواهد داد‪:‬‬
‫‪ -6‬تقویت یک بورد ویژه جهت استخدام مقامات ارشد نهادهای امنیتی؛‬
‫‪ -6‬متاسها و نشستهای سالنه در سطح ملی و راهاندازی بحثها در مورد اسرتاتیژی مبارزه علیه فساد‬
‫اداری به رهربی رئیسجمهور و رئیس اجرایی؛‬
‫‪ -9‬تدویر شورای مشورتی ملی برای حصول اطمینان از شفافیت انتخاباتی برای انتخابات ریاست‬
‫جمهوری سال ‪۳۳۵۳‬؛‬
‫‪ -4‬گسرتش استفاده از تکنالوژی رأیدهی مبتنی بر بایومرتیک در متام شهرهای بزرگ؛‬
‫‪ -5‬تأکید بر رعایت کامل رشایط ثبت‪ ،‬بررسی و نش داراییهای مقامات بلندپایه؛‬
‫‪ -1‬تعهد رهربی شورای ملی به تهیه پالن عمل پارملانی مبارزه علیه فساد اداری و تطبیق آن؛‬
‫‪ -3‬بازنگری مواد و طرزالعملهای قوانین مدنی و جزایی به منظور بهبود تعقیب عدلی اشخاص فاسد و‬
‫ضبط داراییهایی که به شکل غیرقانونی به دست آمدهاند؛‬
‫‪ -2‬حصول اطمینان از عدم شمولیت اشخاص محکوم به فساد در تعیینات دولتی؛‬
‫‪ -3‬تصویب قانون محافظت و حامیت از کارکنان و افشاگران فساد اداری و قوانین لزم دیگر؛‬
‫‪ -61‬انسجام و تقویت شورای عالی حاکمیت قانون و مبارزه علیه فساد اداری؛‬
‫‪ -66‬ایجاد گروهی از بازرسان مستقل مرتبط با لویسارنوالی برای دفرت رئیسجمهور؛‬
‫‪ -66‬معرفی برنامه اعطای جوایز جهت قدردانی از دستاوردهای فردی و گروهی کارمندان خدمات ملکی‬
‫در امر مبارزه علیه فساد اداری؛‬
‫‪ -69‬گسرتش فعالیتهای آگاهی عامه توسط مقامات ارشد برای بحث روی پیشفتهای مربوط به مبارزه‬
‫علیه فساد در رسانههای ملی؛‬
‫‪ -64‬ایجاد شبکههای اصالحی در وزارت مالیه و وزارتهای عایداتی و وزارتهای دارای مصارف بال؛‬
‫‪ -65‬نظارت بر تنفیذ قوانین «حکومت باز» در وزارتهای عایداتی و مرصفکننده عواید؛‬

‫‪111‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫‪ -61‬تصویب پالیسی منسجم حکومتداری محلی؛‬

‫‪ -63‬نش معیارهای خدمات ملی و طرزالعملهای سمع شکایات از طریق برنامه میثاق شهروندی؛‬
‫‪ -62‬تهیه پالنهای مبارزه علیه فساد اداری در متام وزارتها‪ ،‬کمیسیونها و ادارات دولتی دیگر و ارائه‬
‫آن به شورای عالی حاکمیت قانون‪.‬‬

‫محور دوم ‪ -‬اصالح سکتور امنیتی‬

‫پالن سکتور امنیتی برای مبارزه علیه فساد اداری شامل پنج بخش میباشد‪:‬‬
‫ایجاد یک پروسه واضح برای استخدام؛‬ ‫‪‬‬
‫حصول اطمینان از پالنگذاری دفاعی و بودجهسازی شفاف؛‬ ‫‪‬‬
‫راهاندازی سیستمهای کنرتول و نظارت معترب ملکی؛‬ ‫‪‬‬
‫محو پدیده استخدام رسبازان و افرسان پولیس خیالی؛‬ ‫‪‬‬
‫گسرتش بحث و گفتوگوی سکتور امنیتی با جامعه مدنی‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫تدابیر مشخص بین سالهای ‪ ۳۳۵۲‬و ‪ ۳۳۵۳‬شامل اقدامات زیر خواهند بود‪:‬‬
‫‪ -6‬رهربی توامنند و شایسته در وزارت امور داخله؛‬
‫‪ -6‬ارائه رهنمود و تفتیش مقرریها و ترفیعات مربوط به بستهای ارشد امنیتی؛‬
‫‪ -9‬بررسی و تعیین متام معینان‪ ،‬رؤسای عمومی و قوماندانهای پولیس به گونهای که برنامه اصالحات‬
‫ایجاب میکند؛‬
‫‪ -4‬ایجاد وضاحت در وظایف مقامات دفاعی و پولیس‪ ،‬انتقال پولیس امن و نظم عامه و پولیس رسحدی‬
‫وزارت داخله به وزارت دفاع و بررسی کامل کارکردهای متام قوماندانان ارشد؛‬
‫‪ -5‬تشخیص و تعدیل قوانینی که در اصالح سکتور امنیتی لزم است؛‬
‫‪ -1‬تکمیل آسیبشناسی معترب سکتور امنیتی؛‬
‫‪ -3‬تکمیل لست موجودی پرسونل و برکناری و تعقیب عدلی قوماندانهای مسؤول پولیس خیالی؛‬
‫‪ -2‬بررسی و تبدیل متام قوماندانان امنیه ولیتی‪ ،‬طوری که برنامه اصالحات ایجاب میکند؛‬
‫‪ -3‬گسرتش پرداخت معاشات به طور الکرتونیک در متام ولسوالیهای قابل دسرتسی؛‬
‫‪ -61‬ایجاد یک هیئت برای رسیدگی به تخطیها و سمع شکایات‪.‬‬

‫‪111‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫محور سوم ‪ -‬نهادینه ساخنت سیستم خدمات ملکی مبتنی بر شایستهسالری و برتری ضوابط بر‬
‫روابط در استخدام‬
‫افغانستان میپذیرد که ایجاد خدمات ملکی مبتنی بر شایستگی یک تالش درازمدت میباشد‪.‬‬
‫زمینهسازی برای از بین بردن فساد و روابط در خدمات ملکی پیشتر آغاز گردیده است‪ .‬بین سالهای‬
‫‪ ۳۳۵۲‬و ‪ ۳۳۵۳‬تصمیم به اصالحات زیر میباشد‪:‬‬
‫‪ -6‬تصویب و تعدیل قوانین و مقررههایی که در نهادینه ساخنت سیستم شفاف خدمات ملکی لزم است؛‬
‫‪ -6‬اعالن عمومی کاریابی و انتخاب رقابتی برای متام بستها؛‬
‫‪ -9‬حصول اطمینان از انتخاب بر اساس رقابت؛‬
‫‪ -4‬پروسه مرکزی انتخاب رقابتی‪ ،‬آموزش و اعتباردهی برای متام بخشهای عمومی وزارتها (تدارکات‪،‬‬
‫مدیریت مالی‪ ،‬انکشاف منابع بشی)؛‬
‫‪ -5‬احیای مجدد مرکز آموزش خدمات ملکی و تجدید نصاب آن‪ ،‬که حداقل ‪ ۱‬هزار کارمند جدیدالتقرر‬
‫در کورسهای اداره عامه‪ ،‬پالیسیهای جندر خدمات ملکی و مبارزه علیه فساد اداری آموزش خواهند‬
‫دید؛‬
‫‪ -1‬متعادل ساخنت معاشات کارمندان ارشد خدمات ملکی با معاشات بازار؛‬
‫‪ -3‬شناسایی‪ ،‬محافظت و ارتقای کارمندان صادق و پرتالش؛‬
‫‪ -2‬یک هزار کارمند ملکی بین سنین ‪ ۱۱‬و ‪ ۱۱‬سال که دارای تحصیالت صنف ‪ ۵۳‬یا پایینتر از آن‬
‫میباشند‪ ،‬به طور الزامی به تقاعد سوق داده خواهند شد؛‬
‫‪ -3‬حداقل ‪ 5‬هزار کارمند سالخورده یا با کارکرد ضعیف‪ ،‬تشویق به استعفا گردیده یا فرصتهای تحصیلی‬
‫فراهم میگردد که بعد از این فرصتها آنها یا واجد رشایط خواهند شد و یا این که خدمات ملکی را‬
‫ترک خواهند منود؛‬
‫‪ -۵۳‬تقویت ادارات مرکزی و ولیتی کمیسیون مستقل خدمات ملکی جهت بهبود حکومتداری محلی؛‬
‫‪ -66‬راهاندازی یک کمپاین آگاهی عامه جهت ترویج فرهنگ حسابدهی؛‬
‫‪ -66‬ایجاد میکانیزم اخذ نظریات شهروندان در کمیسیون مستقل خدمات ملکی؛‬
‫‪ -69‬ایجاد میکانیزمهایی برای جامعه مدنی و رسانهها جهت نظارت بر پروسههای بزرگ استخدام؛‬
‫‪ -64‬استخدام سیستامتیک معلامن جهت حصول اطمینان از تعیینات و ارتقا بر اساس شایستهسالری‪.‬‬

‫‪112‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫محور چهارم ‪ -‬اصالحات عدلی و قضایی و تعقیب متهمین به فساد‬

‫در بین سالهای ‪ ۳۳۵۲‬تا ‪ ۳۳۵۳‬دولت اصالحات زیر را اتخاذ خواهد منود تا بهبود پایههای عدلی و‬
‫قضایی را از پالن به واقعیت تبدیل مناید‪:‬‬
‫‪ -6‬تشخیص و تعدیل قوانینی که در مبارزه علیه فساد اداری در عرصه امور عدلی و قضایی لزم است؛‬
‫‪ -6‬ایجاد کمیتههای تعیینات داخلی جهت نظارت بر تقرریها و جلوگیری از مداخالت اشخاص دیگر‬
‫به شمول قوای اجرائیه و مقننه در امور قوه قضائیه؛‬
‫‪ -9‬ارتقای ظرفیت مسلکی قوه قضائیه و توسعه دسرتسی شهروندان به عدالت و محاکمه علنی و منصفانه؛‬
‫‪ -4‬تکمیل بازبینی منابع بشی و اجرای پالن کاری که شامل ارتقای ظرفیت قاضیان و سارنوالن برای‬
‫رسیدگی به قضایای فساد باشد‪ ،‬این برنامه همچنین شامل آموزش محررین در همه محاکم در روشنی‬
‫قانون جزای جدید خواهد بود؛‬
‫‪ -5‬انسجام متام ادارات مبارزه علیه فساد به غیر از کمیته مشرتک نظارت و ارزیابی (‪ )MEC‬تحت رهربی‬
‫لویسارنوالی؛‬
‫‪ -1‬ایجاد پست مرستیال مبارزه علیه فساد اداری در اداره لویسارنوالی؛‬
‫‪ -3‬اصالح ادارات تقنین‪ ،‬حقوق و قضایای دولت در وزارت عدلیه؛‬
‫‪ -2‬اسرتداد و تعقیب عدلی متهمین فساد اداری که در خارج از کشور هستند از طریق موافقتنامههای‬
‫بیناملللی؛‬
‫‪ -3‬بازبینی و پیگیری متام قضایایی که توسط اداره شفافیت در سال ‪ ۳۳۵۲‬شناسایی شده بود‪ ،‬توسط‬
‫لویسارنوالی؛‬
‫‪ -61‬حصول اطمینان از این که متام ولیات سارنوالن واجد رشایط دارند و معرفی حداقل ‪ ۱۳‬سارنوال به‬
‫ولسوالیهای امن؛‬
‫‪ -66‬گسرتش مساعدتهای حقوقی به شمول حامیت مالی بر اساس بودجه برای جامعه مدنی فراهمکننده‬
‫آن مساعدتها؛‬
‫‪ -66‬برگزاری کنفرانسهای مطبوعاتی و فعالیتها برای افزایش آگاهی عامه و حامیت از این پروسه؛‬
‫‪ -69‬اجرای برنامه تقاعد پرمنفعت برای کارمندان و منصوبین عدلی و قضایی‪.‬‬

‫‪116‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫محور پنجم ‪ -‬مدیریت سامل مالی و بودجوی و ردگیری پول‬

‫ردگیری پول و این که پول کجاست و چه زمانی مفقود میگردد‪ ،‬در متامی فعالیتهای مبارزه علیه فساد‪،‬‬
‫نقش بسیار اساسی دارد‪ .‬برای افزایش شفافیت بودجه‪ ،‬در بین سالهای ‪ ۳۳۳۳ – ۳۳۵۲‬حکومت‬
‫اصالحات بنیادی در مدیریت مالی عامه را به قرار زیر انجام میدهد‪:‬‬
‫‪ -6‬تطبیق کامل برنامه بهبود عملکرد مالی (برای مثال نقشه راه اصالح بودجه) تا سال ‪۳۳۳۳ / ۳۳۵۳‬؛‬
‫‪ -6‬تقویت دیپارمتنت عواید و گمرکات وزارت مالیه به منظور اعالم اجباری داراییها‪ ،‬اصالحات در‬
‫تعیینات‪ ،‬و گزارشدهی؛‬
‫‪ -9‬سادهسازی و اتوماسیون پروسههای عواید کلیدی (مالیات)؛‬
‫‪ -4‬تقویت اداره عالی تفتیش از طریق اصالح قانون اداره عالی تفتیش؛‬
‫‪ -5‬بهکارگیری ‪ ۵۱۳‬مفتش آموزشدیده در اداره عالی تفتیش؛‬
‫‪ -1‬تقویت دفاتر تفتیش داخلی در وزارتهای مربوط؛‬
‫‪ -3‬آموزش ‪ ۳۳۳‬مفتش داخلی در وزارتهای کلیدی امنیتی‪ ،‬مرصفی و عایداتی؛‬
‫‪ -2‬تسوید قانون حسابداری که استندردهای ملی حسابداری برای متام ادارات عامه را تعیین میمناید؛‬
‫‪ -3‬تشخیص و تعدیل قوانینی که در مبارزه علیه فساد اداری در عرصه امور مالی لزم است؛‬
‫‪ -61‬استفاده از ابزار ضد پولشویی برای تشخیص‪ ،‬ردیابی و توقیف درآمد حاصله از فساد؛‬
‫‪ -66‬جوازدهی به مفتشین و رشکتهای حسابداری؛‬
‫‪ -66‬انتقال گروه کاری مبارزه با جرایم مالی به اداره لویسارنوالی؛‬
‫‪ -69‬نش پالنهای سالنه بودجه و حساب قطعیه؛‬
‫‪ -64‬نش متام مطالب مربوط به تدارکات و تفتیش که نش آنها در ویبسایتهای نهادهای مربوط به‬
‫خاطر مالحظات امنیتی منع نشده باشد؛‬
‫‪ -65‬درخواست از رشکای بیناملللی برای ارائه تجربیات تخنیکی گسرتده‪ ،‬ظرفیتسازی و نظارت بر‬
‫انکشاف و مصارف امنیتی؛‬
‫‪ -61‬گسرتش استفاده از پرداختهای الکرتونیکی‪ ،‬ثبت و حفظ سوابق آن در ارسع وقت‪.‬‬

‫‪117‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫وزارتهای دارای اولویت‬

‫تعداد عمومی نهادهای دولتی به شمول وزارتها‪ ،‬کمیسیونها و‪ ...‬بیش از ‪ ۲۳‬اداره میباشند‪ .‬علیرغم‬
‫این که متام این نهادها مهم میباشند‪ ،‬نیاز است تا اسرتاتیژی ملی مبارزه علیه فساد وزارتهایی را که‬
‫تقریبا ً ‪ 31‬درصد عواید و مصارف را به خود اختصاص دادهاند‪ ،‬در اولویت قرار دهد و بر آنها مترکز‬
‫بیشتر مناید‪.‬‬
‫در بخش عواید‪ ،‬وزارتهای معادن و پطرولیم؛ انرژی و آب؛ ترانسپورت؛ مخابرات و تکنالوژی‬
‫معلوماتی؛ تجارت و صنایع؛ و در بخش مصارف‪ ،‬وزارتهای صحت عامه؛ معارف؛ احیا و انکشاف‬
‫دهات؛ کار و امور اجتامعی شامل میباشند‪ .‬در کنار اینها وزارت مالیه به خاطر تنظیم عواید و مصارف‬
‫اهمیت خاص خود را دارد‪.‬‬
‫این وزارتها پالنهای تطبیقی مبارزه علیه فساد را تطبیق میمنایند و ادارات دیگر مکلف به تهیه‬
‫پالنهای مبارزه علیه فساد اداری شدهاند که آن را به شورای عالی حاکمیت قانون ارائه میمنایند‪.‬‬
‫نظارت بر تطبیق اسرتاتیژی به عهده شورای عالی حاکمیت قانون و مبارزه علیه فساد اداری میباشد‪.‬‬
‫نظارت دقیق و دوامدار‪ ،‬از تطبیق اسرتاتیژی توسط سکرتریت ویژه که در دفرت ریاست جمهوری ایجاد‬
‫میشود‪ ،‬صورت میپذیرد‪ .‬این سکرتریت هر شش ماه یک بار‪ ،‬گزارش عمومی پیشفت و تطبیق این‬
‫اسرتاتیژی را از طریق رسانههای همگانی نش میکند‪.‬‬
‫قابل ذکر است که در جلسه سنبله ‪ 6931‬شورای عالی حاکمیت قانون‪ ،‬مناینده خاص سازمان ملل متحد‬
‫و مناینده خاص اتحادیه اروپا ارزیابی مثبتی از اسرتاتیژی ملی مبارزه علیه فساد اداری داشته و‬
‫حامیتهای خویش را اعالم منودهاند‪.‬‬

‫‪ -1‬توسعه دسرتسی به اطالعات‬

‫دسرتسی شهروندان به اطالعات در مورد کارکردهای دولت‪ ،‬زمینهساز ایجاد شفافیت و مشارکت آنان در‬
‫روند حکومتداری میگردد‪ .‬فراهم منودن دسرتسی مردم به اطالعات از دو مسیر قابل حصول است؛ نش‬
‫اطالعات از طریق خطوط ارتباطی حکومت با مردم و نیز زمینهسازی فعالیت آزاد رسانهها و مشارکت‬
‫آنان در انتقال اطالعات موثق به مردم عطف به اصل آزادی بیان‪.‬‬

‫حکومت در سه سال اخیر تأکید ویژه بر دسرتسی به اطالعات داشته است و اراده لزم را با توشیح «قانون‬
‫دسرتسی به اطالعات» توسط رئیسجمهور در نخستین روزهای آغاز کار خود‪ ،‬تثبیت منود‪ .‬پس از آن‬
‫نیز اقدامات عملی مؤثر را در این زمینه برداشته است به طوری که توانست دیدگاه جهانی نسبت به‬
‫افغانستان را در زمینه آزادی بیان و رسانهها تغییر مثبت دهد‪ .‬خروج از ساحه رسخ آزادی بیان و شامل‬

‫‪118‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫شدن در ساحه سبز بر اساس ردهبندی یونسکو در سال ‪ ،6163‬صعود دو پلهیی افغانستان در جدول‬
‫شاخص آزادی مطبوعات و قرارگیری در جایگاه ‪ 661‬در بین ‪ 621‬کشور؛ کسب جایگاه چهارم‬
‫شاخصهای ردهبندی آزادی مطبوعات در بین ‪ 69‬کشور آسیای جنوبی و آسیای مرکزی؛ و معرفی‬
‫افغانستان به عنوان یکی از پاسخگوترین حکومتها به رسانهها از سوی سازمان گزارشگران بدون مرز‬
‫از جمله قضاوتهای مثبتی است که نشاندهندهی بهبود دسرتسی به اطالعات و آزادی بیان در افغانستان‬
‫میباشد‪.‬‬
‫از آنجایی که ‪ 6455‬رسانه و مؤسسه نشاتی شامل ‪ 619‬شبکه تلویزیونی‪ 911 ،‬شبکه رادیویی‪ 36 ،‬روزنامه‪،‬‬
‫‪ 39‬آژانس خربی و‪ ...‬مرصوف فعالیت میباشند‪ ،‬مساعد ساخنت فضای کاری و دسرتسی رسانهها به‬
‫اطالعات از نظر حکومت دور منانده و همواره در این راستا کوشیده است‪.‬‬
‫از بدو تأسیس حکومت وحدت ملی‪ ،‬دفرت رئیسجمهور توجه خاص به دسرتسی به اطالعات داشته و‬
‫دفاتر رسانهیی نهادهای دولتی را بر این امر ترغیب و تشویق منوده است‪ .‬در این دوره‪ ،‬قانون حقوق‬
‫مؤلف‪ ،‬مصنف‪ ،‬هرنمند و محقق یا (کاپیرایت) نافذ گردید‪ ،‬سطح پاسخگویی سخنگویان حکومت از‬
‫طریق جلسات هفتگی هامهنگی افزایش یافت و کنفرانسهای ملی سخنگویان ولیتی در سالهای‬
‫‪ 6935‬و ‪ 6931‬دایر شده است‪ .‬دو گردهامیی بزرگ خربنگاران ولیتی و مرکز در ارگ ریاست جمهوری‬
‫تدویر شد‪ .‬رئیسجمهور چندین نشست با مسؤولین رسانهها و خربنگاران را انجام داد و برای آنان‬
‫مدالهای عالی دولتی را تفویض منود‪ .‬حکومت «سفیر آزادی بیان» را تعیین کرد و همچنین به خاطر‬
‫آگاهیدهی بیشتر مردم‪ ،‬نشات تلویزیون ملی را در ولیات رسحدی گسرتش داد‪ ،‬چینل دوم خرب در‬
‫رادیو – تلویزیون ملی را ایجاد کرد‪ ،‬نشات به زبانهای انگلیسی‪ ،‬عربی‪ ،‬اردو و روسی را آغاز منود و‬
‫حجم نشات رادیویی را ‪ 69.1‬درصد و نشات تلویزیونی را ‪ 9‬درصد افزایش داد‪.‬‬
‫مهمتر از این فعالیتها‪ ،‬حکومت به اقدامات اساسی و پایهیی همت گامرد و توانست در بخشهای آتی‬
‫موفقیتهای خوبی کسب مناید‪.‬‬

‫‪ -1-3‬فراهمسازی بسرتهای قانونی‬

‫برای توسعه دسرتسی به اطالعات نخست بسرتهای قانونی آن باید فراهم شود‪ .‬تصویب و تعدیل قوانین‪،‬‬
‫تصویب مقرره‪ ،‬صدور احکام رئیس جمهوری اسالمی افغانستان و همچنین فعالسازی کمیسیونهای‬
‫رسانهیی در این قسمت قابل بحث میباشد‪.‬‬

‫‪119‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫‪ -5-6-6‬قانون دسرتسی به اطالعات‬

‫نخستین اقدام حکومت برای زمینهسازی دسرتسی بیشتر و بهرت به اطالعات‪ ،‬انفاذ قانون دسرتسی به‬
‫اطالعات بود‪ .‬فرمان شامره ‪ 64‬ریاست جمهوری اسالمی افغانستان در مورد توشیح قانون دسرتسی به‬
‫اطالعات در ‪ 64‬عقرب ‪ 6939‬امضا شد‪.‬‬
‫قانون دسرتسی به اطالعات در ‪ 1‬فصل و ‪ 96‬ماده‪ ،‬تصویب شده است‪ .‬این قانون بر طرز دسرتسی به‬
‫اطالعات‪ ،‬اطالع رسانی‪ ،‬ایجاد کمیسیون نظارت دسرتسی به اطالعات‪ ،‬و رسیدگی به شکایات پرداخته‬
‫است‪.‬‬
‫طبق این قانون ادارات مکلف شدهاند که مرجع مسؤول اطالعرسانی خود را مشخص منوده و اطالعات‬
‫تقاضاشده از سوی متقاضی را به وی ارائه منایند‪ .‬همچنین ادارات مکلف به نش تشکیل‪ ،‬وظایف و‬
‫صالحیتهای اداره و گزارش اجراءات مربوط؛ وضعیت مالی اداره؛ جزئیات خدمات مستقیم عرضهشده‬
‫به مردم؛ طرز رسیدگی به تقاضای اطالعات و شکایات مستقیم مردم؛ اسناد تقنینی مربوط؛ لوایح‪،‬‬
‫طرزالعملها و رهنمودهای مربوط؛ قراردادها‪ ،‬پروتوکولها و تفاهمنامههای داخلی یا بیناملللی مربوط؛‬
‫پالیسی‪ ،‬اسرتاتیژی و پالنهای کاری مربوط؛ و سایر موارد به تشخیص اداره‪ ،‬شدهاند‪.‬‬
‫در این قانون حالت ممنوعیت ارائه اطالعات نیز تعریف شده است که از آن جمله میتوان به مواجه‬
‫شدن با خطر استقالل‪ ،‬حاکمیت ملی‪ ،‬متامیت ارضی‪ ،‬امنیت ملی و منافع و مصالح ملی؛ قطع روابط‬
‫سیاسی‪ ،‬اقتصادی و فرهنگی افغانستان با دیگر کشورها؛ خطرآفرینی برای جان‪ ،‬مال یا آبروی شخص؛‬
‫مامنعت در کشف جرم؛ حریم خصوصی و‪ ...‬اشاره منود‪.‬‬

‫‪ -5-6-6‬مقرره طرز تأسیس و فعالیت رسانههای همگانی خصوصی‬

‫مقرره طرز تأسیس و فعالیت رسانههای همگانی خصوصی در جریده رسمی شامره ‪ 6631‬مورخ ‪61‬‬
‫عقرب ‪ 6934‬به نش رسید‪ .‬این مقرره در ‪ 4‬فصل و ‪ 46‬ماده ترتیب شده است‪ .‬این مقرره به آزادی فعالیت؛‬
‫رشایط تأسیس رسانه و نهاد؛ حقوق و مکلفیتهای کارکنان رسانه؛ تخطی رسانه؛ پرداخت مالیه؛ جواز‬
‫فعالیت و‪ ...‬پرداخته است‪.‬‬

‫این مقرره سند قوی برای تأمین امنیت و مصونیت شغلی خربنگاران است‪ .‬این مقرره جلو رفتار ناپسند‬
‫صاحبان رسانه با خربنگاران را میگیرد‪ ،‬طوری که رسانه منیتواند پیش از ختم قرارداد‪ ،‬خربنگاران را از‬
‫کار برکنار کند‪ .‬در صورت وفات خربنگار‪ ،‬رسانه معاش دهماههی وی را به خانوادهاش میسپارد‪.‬‬
‫همچنین خربنگاری که هنگام اجرای وظیفه جانش را از دست میدهد‪ ،‬مستحق حقوق و امتیازاتی است‬
‫که در قوانین جمهوری اسالمی افغانستان برای شهدا و معلولین مشخص شده است‪ .‬کارمندان رسانهها‬
‫طبق این مقرره پس از هر سال مستحق افزایش معاش و امتیازات و نیز معاش تقاعدی هستند‪.‬‬

‫‪101‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫در قبال این امتیازات خربنگاران مؤظفند پالیسی‪ ،‬اعتبار‪ ،‬حیثیت و ارسار رسانه را حفظ کنند و نباید از‬
‫صالحیتهای وظیفویشان سوءاستفاده کنند‪.‬‬
‫قابل یادآوری است که طرح تعدیل این مقرره توسط کمیته تقنین کابینه ترتیب شده که در آن حقالمتیاز‬
‫و تضمین بانکی رسانههای همگانی در برخی موارد تا ‪ ۰۶‬درصد کاهش یافته است‪.‬‬

‫‪ -5-6-9‬تعدیل قانون رسانههای همگانی‬

‫طرح تعدیل مواد چهل و دوم و چهل و سوم قانون رسانههای همگانی پس از تدوین‪ ،‬تصویب شد و در‬
‫جریده رسمی شامره ‪ 6613‬مورخ ‪ 61‬حوت ‪ 6939‬به نش رسید‪ .‬این دو ماده در مورد کمیسیون رسانههای‬
‫همگانی و وظایف و صالحیتهای آن است‪ .‬در تعدیل یادشده وظایف و صالحیتهای این کمیسیون‬
‫محدود شده و با افزودن ماده جدید‪ ،‬بر ایجاد «کمیسیون بررسی شکایات و تخلفات رسانهها» حکم‬
‫شده است‪ .‬این کمیسیون به ریاست وزیر اطالعات و فرهنگ تشکیل شده و اعضای آن عبارتند از‪:‬‬
‫یک مناینده باصالحیت کمیسیون مستقل حقوق بش افغانستان به تأیید شورای عالی رسانهها؛‬ ‫‪‬‬
‫دو مناینده منتخب و باصالحیت جامعه مدنی با درنظرداشت جنسیت به تأیید شورای عالی رسانهها؛‬ ‫‪‬‬
‫دو مناینده منتخب و باصالحیت اتحادیههای ژورنالیستان با درنظرداشت جنسیت به تأیید شورای عالی‬ ‫‪‬‬
‫رسانهها؛‬
‫یک حقوقدان باتجربه به تأیید شورای عالی رسانهها؛‬ ‫‪‬‬
‫یک مناینده باصالحیت اتحادیه سینامگران افغانستان به تأیید شورای عالی رسانهها؛‬ ‫‪‬‬
‫رئیس فاکولته ژورنالیزم پوهنتون کابل؛‬ ‫‪‬‬
‫یک عامل جید دینی از اعضای شورای علام‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫کمیسیون بررسی شکایات و تخلفات رسانهها‪ ،‬شکایات و تخلفات را مورد رسیدگی قرار میدهد و‬
‫متخلف را توصیه‪ ،‬اخطار و یا به مراجع عدلی معرفی میکند‪.‬‬

‫‪ -5-6-4‬ایجاد کمیسیونهای رسانهیی‬

‫کمیسیون رسیدگی به شکایات و تخلفات رسانهیی پس از دو ماه از ایجاد آن‪ ،‬در ‪ 1‬جدی ‪ 6934‬آغاز به‬
‫کار منود‪ .‬همزمان با این موضوع‪ ،‬طرزالعمل این کمیسیون نیز اعالم گردید‪ .‬این کمیسیون که در گذشته‬
‫مطابق قانون رسانههای همگانی سال ‪ 6924‬ایجاد شده بود‪ ،‬هفت ماه پیشتر لغو گردیده و کمیسیون‬
‫جدید مطابق تعدیل قانون رسانههای همگانی در حوت ‪ 6939‬ایجاد شد‪.‬‬
‫طرزالعمل و وظایف داخلی کمیسیون رسیدگی به شکایات و تخلفات رسانهیی در ‪ ۱‬فصل و ‪ 6۲‬ماده‬
‫ترتیب شده است‪ .‬مطابق با قانون رسانههای همگانی و این طرزالعمل‪ ،‬رسیدگی به شکایات اشخاص‬

‫‪100‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫حکمی و حقیقی از کار رسانههای همگانی‪ ،‬وضع تدابیر علیه متخلفین‪ ،‬وضع طرزالعمل و رهنمود‬
‫جداگانه به خاطر رسیدگی به شکایات و تخلفات رسانهیی با رعایت قانون رسانهها‪ ،‬تصویب و تطبیق‬
‫برنامههای کاری به منظور اجرای طرزالعمل‪ ،‬از صالحیتهای کمیسیون مذکور ذکر شده است‪.‬‬
‫کمیسیون رسانههای همگانی نیز در ‪ 64‬جدی ‪ 6934‬اعالم موجودیت کرد‪ .‬صدور مجوز برای رسانهها از‬
‫کارهای عمده این کمیسیون است‪ .‬این کمیسیون مستقالنه عمل منوده و وظیفه دارد که از آزادی بیان و‬
‫حقوق خربنگاران پشتیبانی کند و نیز بر شفافیت منابع مالی رسانهها نظارت کند‪.‬‬

‫‪ -5-6-5‬احکام رئیس جمهوری‬

‫در کنار تدوین‪ ،‬توشیح و انفاذ اسناد قانونی به خاطر فعالیت رسانهها و گسرتش دسرتسی به اطالعات‪،‬‬
‫رئیس جمهوری اسالمی افغانستان احکام جداگانه نیز در حامیت از آزادی بیان و برای تأمین دسرتسی‬
‫به اطالعات صادر منوده است‪.‬‬
‫به دو حکم عمده در این مورد اشاره میشود‪:‬‬

‫حکم رئیس جمهوری اسالمی افغانستان در مورد تطبیق بهرت قوانین مربوط به رسانههای همگانی‬ ‫‪‬‬
‫در راستای تقویت آزادی بیان و تأمین دسرتسی به اطالعات ‪ /‬مورخ ‪ 66‬دلو ‪6934‬‬

‫به منظور تطبیق بهرت احکام قوانین نافذه کشور در ساحه حامیت از رسانههای همگانی‪ ،‬تسهیل‬
‫فعالیتهای قانونی رسانههای همگانی و فعالن رسانهیی‪ ،‬تأمین مصونیتهای کارکنان مربوط حین‬
‫اجرای وظیفه‪ ،‬تعمیم و ترویج روحیه همکاری مسؤولین ادارات دولتی با رسانهها و تقویت حقوق‬
‫رسانهها و اتباع در راستای دسرتسی به اطالعات در مطابقت با مکلفیت حفظ منافع علیای کشور‪ ،‬مراتب‬
‫آتی منظور است‪:‬‬
‫الف‪ :‬تکمیل چارچوب تقنینی فعالیتهای رسانهها و دسرتسی به اطالعات و ایجاد قواعد سلوکی‬
‫مربوط به فعالیت خربنگاران و فعالن رسانهیی‬
‫‪ -6‬وزارت اطالعات و فرهنگ‪ ،‬کمیسیون مستقل اصالحات اداری و خدمات ملکی و وزارت عدلیه‬
‫طرح اسناد تقنینی مربوط تصنیف و طبقهبندی اطالعات و اسناد را که مطابق آن مکلفیت ادارات در‬
‫راستای تأمین دسرتسی اتباع و اطالعات و حفظ ارسار اداره مطابق معیارهای پذیرفتهشده ملی و‬
‫بیناملللی تفکیک گردد‪ ،‬طرح و طی مراحل منایند‪.‬‬
‫‪ -۳‬نهادهای مسؤول جامعه مدنی‪ ،‬مجامع فعالن رسانهیی و مسؤولین مطبوعات‪ ،‬قواعد سلوکی مربوط‬
‫به خربنگاران و فعالن رسانهیی را جهت تأمین بهرت حقوق و وجایب قانونی آنها طرح و نافذ منوده‬
‫جهت ترویج و تعمیل درست آن اقدام جدی مناید‪.‬‬
‫ب‪ :‬ترویج همکاری با رسانهها‬

‫‪101‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫‪ -۲‬وزارتها و ادارات دولتی به منظور تعمیل بهرت مکلفیتهای قانونی اطالعرسانی و اصل رشعی امر‬
‫به معروف و نهی از منکر‪ ،‬تسهیالت قانونی لزم را جهت متاس و اخذ معلومات کارکنان رسانههای‬
‫همگانی از مسؤولین مربوط‪ ،‬به شمول مرکز رسانههای حکومت‪ ،‬دفاتر سخنگویان‪ ،‬واحدهای‬
‫مطبوعات و ارتباط و آگاهی عامه‪ ،‬با رعایت سلوک مناسب و سامل فراهم منایند‪.‬‬
‫‪ -۳‬ارگانهای دفاعی و امنیتی‪ ،‬جهت تعمیل مکلفیتهای قانونی مبنی بر ارائه اطالعات از فعالیتهای‬
‫مربوط به حراست از وطن‪ ،‬نظام قانون اساسی و تأمین امنیت و حقوق اتباع کشور‪ ،‬با درنظرداشت‬
‫رشایط موجود امنیتی‪ ،‬حقوق و مکلفیتهای نهادهای مربوط و شیوههای برخورد مناسب با کارکنان‬
‫رسانهها را شامل نصاب درسی نهادهای آموزشی خویش سازند‪.‬‬
‫پ‪ :‬پیگیری تخلفات رسانهیی از طریق نهادهای مؤظف قانونی‬
‫‪ -۱‬اصولً رسیدگی به تخلفات رسانهیی و حل منازعات حقوقی که مستقیامً از فعالیت قانونی رسانهها و‬
‫کارکنان آنها ناشی میگردد‪ ،‬رصف از صالحیت کمیسیون سمع شکایات و رسیدگی به تخلفات‬
‫رسانههای وزارت اطالعات و فرهنگ میباشد‪ .‬لویسارنوالی در صورتی میتواند به پیگیری چنین‬
‫قضایایی بپردازد که رسامً از سوی کمیسیون متذکره به اداره لویسارنوالی ارجاع شده باشد در غیر آن‪،‬‬
‫لویسارنوالی و سایر نهادهای دولتی از هر گونه پیگیری قضایای مربوط به فعالیتهای حرفهیی‬
‫خربنگاران و رسانهها ولو از سوی نهادهای دولتی رسیده باشد‪ ،‬خودداری منایند‪.‬‬
‫‪ -۱‬گزارش رسیدگی به دوسیههای مربوط به قتل کارکنان رسانههای همگانی‪ ،‬بدون درنظرداشت دلیل‬
‫وقوع جرم‪ ،‬که از ایجاد اداره موقت ارتکاب گردیده است‪ ،‬منتش و دوسیههای تحت دوران به ارسع‬
‫وقت نهایی و در اختیار عام مردم قرار گیرد‪.‬‬
‫متام ادارات دولتی مرکز و ولیات‪ ،‬نهادهای جامعه مدنی‪ ،‬مجامع فعالن رسانهیی و رسانههای همگانی‬
‫کشور مکلف به تطبیق مندرجات این حکم بوده‪ ،‬در امر نظارت بر اجرای درست آن با اداره امور‬
‫ریاست جمهوری همکاری لزم منایند‪.‬‬

‫حكم رئیس جمهوری اسالمی افغانستان در مورد چگونگی ترسیع روند معلوماتدهی درست و‬ ‫‪‬‬
‫بهموقع برای مردم ‪ /‬مؤرخ ‪ 65‬میزان ‪6935‬‬

‫بهمنظور چگونگی ترسیع روند معلوماتدهی درست و بهموقع برای مردم‪ ،‬مراتب آتی منظور است‪:‬‬
‫‪ -6‬قانون دسرتسی به اطالعات نافذ بوده‪ ،‬ضمن تأکید بر رعایت مواد قانون و بهمنظور دسرتسی بهرت‬
‫مردم به معلومات دقیق و بهموقع‪ ،‬وزرا‪ ،‬مسؤولین دولتی مرکز و والیان ولیات مکلفند‪ ،‬تا طرزالعملهای‬
‫مؤثر را برای طبقهبندی معلومات از لحاظ درجه محرمیت در مشوره با کمیسیون نظارت دسرتسی به‬
‫اطالعات جهت تسهیل بخشیدن به روند ارائه معلومات به مردم‪ ،‬ترتیب منایند‪.‬‬

‫‪101‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫‪ -6‬وزرا‪ ،‬مسؤولین دولتی مرکز و والیان ولیات مکلفند‪ ،‬تا حداقل یک بار در ماه از فعالیتها و‬
‫پیشفتهای کاری نهادهای مربوطشان‪ ،‬طی کنفرانس مطبوعاتی برای مردم اطالعرسانی کنند‪.‬‬
‫‪ -۲‬وزرا‪ ،‬مسؤولین دولتی مرکز و والیان ولیات مکلفند تا به منظور هامهنگی بهرت جهت تبادله معلومات‬
‫طی تقسیم اوقات منظم‪ ،‬همهروزه حداقل ‪ ۵۱‬دقیقه را برای سخنگویان نهادهایشان تخصیص دهند و‬
‫از روند فعالیتها و جریانات تازه به آنان معلومات ارائه منایند‪.‬‬
‫سخنگویان مکلفند تا به صورت منظم جهت پاسخ به سؤالت و ارائه معلومات با رسانهها در ارتباط‬
‫باشند‪.‬‬
‫‪ -۳‬وزرا‪ ،‬مسؤولین دولتی مرکز و والیان ولیات مکلفند تا بهمنظور اطالعدهی بهرت و بهموقع‪ ،‬اسامی سه‬
‫تن از مسؤولین ارشد بهشمول یک معین وزارت را ترتیب و با ذکر مشخصات متاس (تلیفون ‪ /‬ایمیل)‬
‫به رسانهها معرفی منایند‪.‬‬
‫‪ -۱‬وزرا‪ ،‬مسؤولین دولتی مرکز و والیان ولیات مکلفند تا جهت تأمین ارتباطات و هامهنگی بهرت با‬
‫رسانهها‪ ،‬عنداملوقع با مسؤولین رسانهها نشستهای معلوماتی دایر منایند‪.‬‬
‫‪ -۱‬دفرت مشاوریت ارشد در امور روابط عامه و اسرتاتیژیک و دفرت سخنگوی ریاست جمهوری‪ ،‬در‬
‫صورت نیاز و بهمنظور هامهنگی بیشتر‪ ،‬با وزرا‪ ،‬مسؤولین دولتی مرکز و والیان ولیات‪ ،‬همکاری‬
‫همهجانبه منایند‪.‬‬
‫‪ -۲‬وزرا‪ ،‬مسؤولین دولتی مرکز و والیان ولیات مکلفند تا ماهوار بهگونه منظم از چگونگی اجراءات‬
‫کاری ادارات مربوطشان به ریاست عمومی اداره امور ریاستجمهوری گزارش دهند‪ ،‬و نیز اداره امور‬
‫مکلف است تا از روند تطبیق مواد این حکم نظارت همهجانبه کرده و گزارش بهموقع را به مقام عالی‬
‫ریاستجمهوری ارائه کند‪.‬‬

‫‪ -1-1‬حامیت از آزادی بیان و فعالیت آزاد رسانهها‬

‫به منظور حامیت بهرت از آزادی بیان و فعالیت آزاد رسانهها کمیسیون نظارت دسرتسی به اطالعات ایجاد‬
‫شده و فعالیت منوده است‪ .‬همچنین کمیته مشرتک هامهنگی امنیت و مصونیت خربنگاران و رسانهها به‬
‫ریاست معاون دوم رئیس جمهوری اسالمی افغانستان دستاوردهای قابل توجه داشته است‪.‬‬

‫‪ -5-6-6‬کمیسیون نظارت دسرتسی به اطالعات‬

‫پس از فراهم شدن زمینههای قانونی و حقوقی دسرتسی به اطالعات‪ ،‬لزم است تا از تطبیق قانون دسرتسی‬
‫به اطالعات از سوی ادارات دولتی و غیردولتی و دسرتسی عملی متقاضیان به اطالعات اطمینان حاصل‬
‫شود تا این حق شهروندان تأمین شود و مردم از این طریق با فساد مبارزه منوده از شفافیت اطمینان حاصل‬
‫منایند و ادارات را حسابده سازند‪ .‬با این طرز فکر کمیسیون نظارت دسرتسی به اطالعات در رسطان‬

‫‪101‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫‪ ۵۲۳۳‬به کار خویش آغاز منود تا بر دسرتسی شهروندان به اطالعات در مورد عملکرد ادارات دولتی و‬
‫غیردولتی نظارت کند‪.‬‬
‫این کمیسیون که بر اساس احکام قانون دسرتسی به اطالعات ایجاد شده است‪ ،‬از ‪ ۵۵‬اداره دولتی‪،‬‬
‫غیردولتی‪ ،‬مدنی‪ ،‬حقوقی و رسانهیی‪ ۵۲ ،‬عضو دارد و از تطبیق قانون دسرتسی به اطالعات نظارت‬
‫میکند‪.‬‬
‫این کمیسیون در راستای اهداف تسجیلیافته در قانون دسرتسی به اطالعات فعالیت میکند‪:‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ .6‬تأمین حق دسرتسی اتباع کشور به اطالعات از ادارات دولتی‬
‫‪ .6‬رعایت ماده نوزدهم میثاق بیناملللی حقوق مدنی و سیاسی با درنظرداشت ماده سوم قانون‬
‫اساسی‬
‫‪ .9‬حصول اطمینان از شفافیت و حسابدهی از اجراءات ادارات دولتی‬
‫تنظیم طرز تقاضا و ارائه اطالعات‬ ‫‪.4‬‬
‫وظایف و صالحیتهای عمده کمیسیون‪:‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ .6‬نظارت بر پروسه دسرتسی متقاضیان به اطالعات از ادارات و چگونگی ارائه آن‬
‫‪ .6‬بررسی شکایات متقاضیان‬
‫‪ .9‬مطالبه اسناد و مدارک از مراجع مسؤول اطالعرسانی ادارات در صورت رضورت‬
‫ارائه مشورههای لزم به متقاضیان و ادارات‬ ‫‪.4‬‬
‫‪ .5‬تقویت فرهنگ اطالعرسانی در کشور از طریق تدویر برنامههای آموزشی‬
‫نظارت بر چگونگی تطبیق احکام این قانون‬ ‫‪.1‬‬

‫تصویر ‪ - 51‬اسرتاتیژی ملی دسرتسی به اطالعات رومنایی شد‬

‫‪102‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫کمیسیون نظارت دسرتسی به اطالعات‪ ،‬سپس در چارچوب فعالیتهای خویش‪ ،‬اسرتاتیژی ملی‬
‫دسرتسی به اطالعات را تدوین منود که در اسد ‪ 6931‬با حضور داکرت عبدهللا عبدهللا‪ ،‬رئیس اجرایی‪،‬‬
‫رومنایی شد‪ .‬حکومت حامیت خود را از عملی شدن این اسرتاتیژی اعالم منوده است‪.‬‬
‫«تحقق دسرتسی به اطالعات در عمل» عنوان این اسرتاتیژی است که برای سالهای ‪ 6931‬الی ‪6933‬‬
‫ترتیب شده است‪ .‬اسرتاتیژی ملی دسرتسی به اطالعات بر «دادخواهی»‪« ،‬آگاهیدهی» و «ارتقای ظرفیت»‬
‫به عنوان موارد سهگانه اسرتاتیژیک تأکید کرده است‪ .‬در این اسرتاتیژی به مأموریت فعالن دسرتسی به‬
‫اطالعات و ایجاد محیط سازگار برای دسرتسی به اطالعات در افغانستان پرداخته شده است و مسیرهای‬
‫تغییر را برای مقامات دولتی و نهادهای عامه‪ ،‬فعالن جامعه مدنی‪ ،‬فعالن رسانهیی و کمیسیون نظارت‬
‫دسرتسی به اطالعات تعریف منوده و پالنهای تطبیق را برای هر یک از این ساحات ارائه کرده است‪.‬‬

‫‪ -5-6-6‬کمیته مشرتک هامهنگی امنیت و مصونیت خربنگاران و رسانهها‬

‫کمیته مشرتک تأمین امنیت خربنگاران و رسانهها با برگزاری نخستین جلسه در میزان ‪ 6935‬آغاز به کار‬
‫کرد‪ .‬ریاست این کمیته بر دوش معاون دوم ریاست جمهوری بوده و در کنار نهادهای ذیربط دولتی‪،‬‬
‫فدراسیون ژورنالیستان و رسانههای افغانستان نیز در جلسات آن اشرتاک دارند‪.‬‬
‫این کمیته قضایای مرتبط با امنیت خربنگاران را مورد بحث قرار داده و درباره رسنوشت دوسیههای‬
‫خشونت علیه خربنگاران و رسانهها تصمیم میگیرد‪ .‬این دوسیهها از نو طبقهبندی شده و از مجرای‬
‫نهادهای عدلی و قضایی شامل روند رسیدگی میشوند‪.‬‬
‫این کمیته بیش از ‪ 69‬جلسه را دایر منوده که به دستاوردهای زیر نایل آمده است‪:‬‬
‫رسیدگی به ‪ 21‬درصد از ‪ 636‬قضیه خشونت علیه خربنگاران؛‬ ‫‪‬‬
‫رسیدگی به ‪ 64‬قضیه از ‪ 91‬قضیه ارسالی یونسکو توسط وزارت امور داخله؛‬ ‫‪‬‬
‫ایجاد کمیتههای مشرتک ولیتی به منظور تطبیق طرزالعمل تأمین مصونیت خربنگاران و رسانهها؛‬ ‫‪‬‬
‫ایجاد مراکز حامیت در ریاست عمومی امنیت ملی در مرکز و ولیات به منظور تثبیت و خنثیسازی‬ ‫‪‬‬
‫تهدیدات علیه رسانهها و ژورنالیستان؛‬
‫ایجاد مراکز هامهنگی تأمین امنیت و مصونیت خربنگاران در وزارت امور داخله و قوماندانیهای امنیه؛‬ ‫‪‬‬
‫بررسی دقیق چالشها و قضایایی که میان رسانهها و مسؤولن حکومتی در زمینه چرخه اطالعرسانی‬ ‫‪‬‬
‫آزاد به وجود میآید و بررسی دوسیههای مسؤولنی که در برابر دسرتسی به اطالعات مقاومت میکنند‬
‫و یا حارض به پاسخگویی به رسانهها نیستند‪.‬‬

‫‪106‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫تصویر ‪ - 53‬کمیته مشرتک هامهنگی امنیت و مصونیت خربنگاران و رسانهها بر دوسیههای خشونت علیه خربنگاران توجه دارد‬

‫‪ -1-1‬حامیت از خربنگاران‬
‫حکومت وحدت ملی همزمان با فراهمآوری بسرتهای مناسب برای فعالیت آزاد رسانهها و دسرتسی آنان‬
‫به اطالعات‪ ،‬حامیتهای همهجانبه از آنان را نیز ابراز داشته است‪ .‬در زیر به شکل مخترص به برخی از‬
‫این موارد اشاره میشود‪:‬‬
‫تدوین طرزالعمل مصونیت خربنگاران‪ :‬شورای امنیت ملی‪ ،‬طرزالعمل مصونیت خربنگاران افغان را‬ ‫‪‬‬
‫در سنبله ‪ 6935‬تصویب کرد‪ .‬این طرزالعمل‪ ،‬تأمین امنیت و مصونیت رسانهها و کارکنان آنها را از هر‬
‫نوع تهدیدات امنیتی دنبال میکند‪ .‬در تدوین این طرزالعمل فدراسيون نهادهای ژورناليستان و‬
‫رسانههای افغانستان همکار بودهاند‪.‬‬
‫حامیت امنیت ملی‪ :‬خط تلیفون جهت رسیدگی به تهدیدها علیه خربنگاران در ریاست عمومی‬ ‫‪‬‬
‫امنیت ملی فعال شده و همچنین طرزالعمل روشن در مورد رفتار مأموران امنیتی با خربنگاران ترتیب‬
‫شده و در مضامین آموزشی نیروهای امنیتی درج شده است‪.‬‬
‫عفو جریمههای مالیاتی گروهی از رسانهها‪ :‬رییسجمهور غنی در سنبله ‪ 6931‬حکمی را در مورد‬ ‫‪‬‬
‫«رفع مشکالت‪ ،‬جلوگیری از ورشکست شدن‪ ،‬حامیت و تقویت نهادها و رسانههای چاپی‪ ،‬صوتی‪،‬‬
‫مؤسسات نشاتی و خربگزاریها در کشور» صادر کرد که مطابق آن جریمههای مالیاتی رسانههای‬
‫چاپی‪ ،‬رادیوها‪ ،‬رسانههای آنالین و خربگزاریها تا تاریخ این حکم بخشوده شدند‪ .‬همچنین طبق ماده‬
‫اول این حکم بر مبنای رصاحت ماده ‪ ۵۳‬قانون طرز تحصیل باقیات‪ ،‬مالیات رسانههای صوتی‪،‬‬
‫مؤسسات نشاتی و خربگزاریهایی که تا زمان حکم مالیات خویش را پرداخت ننمودهاند‪ ،‬به اقساط‬
‫ماهوار حداکرث طی ‪ ۲‬سال اخذ میشود‪ .‬ماده سوم این حکم رصاحت داد که «با پرداخت قسط اول‬
‫مالیات‪ ،‬جوازهای فعالیت رسانههای مذکور متدید گردد‪ .‬استثنا برای یک مرتبه‪ ،‬عدم تحویلی اقساط‬

‫‪107‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫مالیاتی سایر رسانههایی که تحت ملکیت شخص واحد قرار دارد مانع متدید جواز رسانهها که قسط‬
‫مالیاتی آن پرداخت گردیده‪ ،‬منیشود‪».‬‬
‫تفویض ساالنه مدال به فعالین عرصه آزادی بیان‪ :‬حکومت وحدت ملی برنامه تفویض سالنه مدال‬ ‫‪‬‬
‫به فعالین عرصه آزادی بیان را روی دست گرفته است و دو سال پیاپی آن را تطبیق منوده است‪ .‬فعالین‬
‫عرصه آزادی بیان با دریافت مدالهای عالی دولتی تشویق شده بر خدمت آنان در این عرصه ارج‬
‫گذاشته میشود‪.‬‬

‫تصویر ‪ - 52‬رئیسجمهور مدالهای عالی دولتی را بر سینه فعالین عرصه آزادی بیان نصب میکند‬

‫‪ -1‬پیوسنت به مشارکت دولتداری باز‬

‫مشارکت دولتداری باز )‪ (Open Government Partnership‬یک ابتکار بیناملللی است که در ‪61‬‬
‫سپتمرب سال ‪ 6166‬توسط کشورهای برازیل‪ ،‬اندونیزیا‪ ،‬مکزیک‪ ،‬ناروی‪ ،‬فلیپین‪ ،‬افریقای جنوبی‪،‬‬
‫انگلستان و ایالت متحده امریکا آغاز شده است‪ .‬این حرکت بیناملللی از سوی یک کمیته متشکل از‬
‫منایندگان دولتها و ارگانهای غیردولتی رهربی میشود‪ .‬تا اکنون ‪ 35‬کشور توانسته عضویت مشارکت‬
‫دولتداری باز را کسب کنند‪.‬‬
‫دیدگاه مشارکت دولتداری باز‪ ،‬بهبود کیفیت پالیسیها و خدمات عامه از طریق ارتقای شفافیت و‬
‫حسابدهی و تأمین مشارکت عامه در طرح و تطبیق پالیسیهای ملی دولتهای عضو است‪.‬‬
‫عضویت در مشارکت دولتداری باز چهار معیار دارد‪:‬‬

‫‪108‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫‪ .6‬شفافیت مالی؛‬
‫‪ .6‬دسرتسی به اطالعات؛‬
‫‪ .9‬ثبت و نش داراییهای مأموران خدمات عامه؛‬
‫مشارکت شهروندان در تصمیمگیریها‪.‬‬ ‫‪.4‬‬

‫هر معیار ‪ 4‬منره دارد و کشورها با تکمیل حداقل ‪ 35‬درصد منرات‪ ،‬عضویت مشارکت دولتداری باز را‬
‫کسب میکنند‪.‬‬

‫‪ -1-3‬پیامد مشارکت دولتداری باز‬

‫دولتهایی که عضویت مشارکت دولتداری باز را کسب میکنند متعهد به انجام موارد زیر میشوند‪:‬‬
‫‪ -6‬ایجاد مجتمع مشارکت دولتداری باز )‪ :(OGP Forum‬این مجتمع از منایندگان سکتور عامه‪ ،‬سکتور‬
‫خصوصی‪ ،‬نهادهای جامعه مدنی و نهادهای آکادمیک به منظور تدوین و تطبیق برنامه عمل ملی و‬
‫نظارت بر اجرای آن تشکیل میشود‪.‬‬
‫‪ -6‬تدوین و تطبیق برنامه عمل ملی‪ :‬برنامه عمل ملی شامل ‪ 5‬تا ‪ 65‬تعهد است که دولتهای عضو آن را‬
‫به منظور تقویت میکانیزمهای حسابدهی‪ ،‬ارتقای شفافیت و تأمین مشارکت عامه در طرح و تطبیق‬
‫پالیسیها‪ ،‬در مشارکت با نهادهای غیردولتی تدوین و تطبیق می کنند‪ .‬برنامه عمل ملی اساساً برای هر دو‬
‫سال طرح و اجرا میشود‪.‬‬
‫‪ -9‬انجام ارزیابی خودی و نش گزارش آن‪ :‬متام کشورهای عضو ‪ OGP‬متعهد به نش دو گزارش ارزیابی‬
‫خودیاند‪ .‬یک گزارش میان مدت ارزیابی خودی در مورد تدوین برنامه عمل ملی‪ ،‬پروسه مشورت‪،‬‬
‫مرتبط و دورنگر بودن تعهدات و جریان تطبیق تعهدات؛ و یک گزارش نهایی ارزیابی خودی در مورد‬
‫نتایج اصالحات انجام شده‪ ،‬مشورت در جریان تطبیق تعهدات و درسهای گرفته شده‪.‬‬
‫‪ -4‬فراهم ساخنت زمینه انجام ارزیابی مستقل و نش گزارش آن‪ :‬میکانیزم گزارشدهی مستقل‬
‫)‪ (International Reporting Mechanism‬به عنوان متمم گزارش ارزیابی خودی دو گزارش‬
‫میانمدت و نهایی را با توجه به معلومات گزارش ارزیابی خودی‪ ،‬معلومات گرفته شده در مصاحبه و‬
‫بحثهای گروهی با رشکا و معلومات از سایر اسناد قابل دسرتس تهیه میکند‪ .‬این گزارش پس از آماده‬
‫شدن توسط محققان معترب هر کشور عضو با هیئت کارشناسان بیناملللی رشیک و نهایی شده و از طریق‬
‫سایت ‪ OGP‬منتش میشود‪ .‬هدف اساسی این گزارش‪ ،‬ارائه پیشنهادها جهت ارتقا و پیشفت در‬
‫بخشهای خاص برای دولتها قبل از طرح و نش دومین برنامه عمل ملی میباشد‪.‬‬

‫‪109‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫‪ -1-1‬مشارکت دولتداری باز افغانستان )‪(OGPA‬‬

‫دولت جمهوری اسالمی افغانستان توانست با تکمیل ‪ 99‬درصد معیارها‪ ،‬عضویت مشارکت دولتداری‬
‫باز را در تاریخ ‪ 62‬قوس ‪ 2( 6935‬دسمرب ‪ )6161‬کسب مناید‪.‬‬
‫دستاوردهای افغانستان در راستای دولتداری باز را میتوان در موارد زیر برشمرد‪:‬‬

‫‪ -1-6-6‬ایجاد سکرتریت مشارکت دولتداری باز افغانستان‬

‫سکرتریت مشارکت دولتداری باز افغانستان در چوکات ریاست عمومی دفرت مقام عالی ریاست‬
‫جمهوری به منظور فراهم ساخنت تسهیالت لزم اداری و تخنیکی برای اجرایی شدن تعهدات دولت‬
‫جمهوری اسالمی افغانستان به عنوان عضو مشارکت دولتداری باز‪ ،‬ایجاد گردید‪.‬‬

‫‪ -1-6-6‬ایجاد مجتمع مشارکت دولتداری باز افغانستان )‪(OGPA Forum‬‬

‫مجتمع مشارکت دولتداری باز افغانستان بر اساس حکم شامره ‪ 636‬مورخ ‪ 61‬میزان ‪ 6931‬مقام عالی‬
‫ریاست جمهوری اسالمی افغانستان به گونه رسمی ایجاد شد‪ .‬مجتمع متذکره متشکل از هیئت اداری‪،‬‬
‫مجمع عمومی و گروههای کاری است‪ .‬هیئت اداری مجتمع شامل رئیس‪ ،‬معاون و منشی بوده و مجمع‬
‫عمومی آن ‪ 94‬عضو دارد‪ 63 :‬عضو از وزارتها و ادارههای مستقل دولتی‪ 65 ،‬عضو از نهادهای جامعه‬
‫مدنی‪ ،‬یک عضو از سکتور خصوصی‪ ،‬و یک عضو از نهادهای آکادمیک‪.‬‬
‫این مجتمع دارای ‪ 3‬گروه کاری در بخشهای حاکمیت قانون؛ انکشاف زیربناها؛ انکشاف سکتور‬
‫خصوصی؛ انکشاف منابع بشی؛ حکومتداری و مدیریت مالی؛ زراعت و انکشاف دهات؛ صلح‪ ،‬امنیت‬
‫و ادغام مجدد است‪.‬‬

‫‪ -1-6-9‬تدوین نخستین برنامه عمل ملی کشور‬

‫روی تدوین برنامه عمل ملی کشور در نشستهای مشرتک نهادهای جامعه مدنی و رئیسان پالن و پالیسی‬
‫وزارتها و ادارههای مستقل بحث صورت گرفت‪ .‬از مجموع پیشنهادها و گفتوگوهای صورتگرفته در‬
‫رسانجام ‪ 6+61‬تعهد برای شمولیت در برنامه عمل ملی کشور مورد تصویب قرار گرفت‪.‬‬

‫‪111‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫تصویر ‪ - 53‬پالن عمل ملی مشارکت دولتداری باز افغانستان شامل ‪ 6+61‬تعهد ترتیب شده است‬

‫نتیجهگیری‬
‫تغییر فرهنگ حکومت به فرهنگ خدمتمحور و تقویت و توسعه حکومتداری خوب بر همین مبنا‪،‬‬
‫یکی از اولویتهای اساسی حکومت کنونی است که در این راستا گامهای بلندی نیز برداشته شده است‪.‬‬
‫در بخش تطبیق قانون‪ ،‬تهیه‪ ،‬تدوین و توشیح قوانین‪ ،‬مبارزه با فساد‪ ،‬پاسخگویی و شفافیت‪ ،‬حکومتداری‬
‫الکرتونیک‪ ،‬سادهسازی پروسههای اداری‪ ،‬سیستمسازی‪ ،‬اصالحات در بخش ملکی‪ ،‬حامیت همهجانبه‬
‫از آزادی بیان‪ ،‬تعمیل مشارکت مردمی و‪ ...‬گامهای برداشته شده است که افغانستان را به مسیر درست‬
‫سوق داده است‪.‬‬
‫عضویت افغانستان در مشارکت دولتداری باز‪ ،‬کسب جایگاه قابل افتخار در عرصه آزادی بیان‪ ،‬کسب‬
‫جایگاه یکصد و چهارم در حکومتداری الکرتونیک‪ ،‬ایجاد مرکز واحد برای ارائه خدمات به مردم‪،‬‬
‫تدوین اسرتاتیژی مبارزه با فساد اداری‪ ،‬ایجاد محکمه عدلی و قضایی مبارزه با فساد‪ ،‬بهبود قابل مشاهده‬
‫در سکتور عدلی و قضایی و‪ ...‬نشانههای عملی از باور به حکومتداری خوب به حساب میرود‪.‬‬

‫‪110‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫بخش پنجم‪ :‬انکشاف اجتامعی‬

‫چکیده‬
‫حرکت جامعه به سمت رفاه و ترقی زمانی محسوس میشود که نتیجه عملکردها و دستاوردها در‬
‫سکتورهای امنیت‪ ،‬اقتصاد و‪ ...‬در بخش انکشاف اجتامعی رومنا گردد‪ .‬شهروندان در طول سه سال‬
‫گذشته‪ ،‬شاهد تحرک و ایجاد تفاوتها در عرضه خدمات در بخش اجتامعی و همچنین انکشاف امور‬
‫اجتامعی خود بودهاند‪ .‬حکومت در این دوره توانسته است در عرصه صحت موفقیتهایی را کسب کند‪،‬‬
‫به زنان به عنوان قش آسیبپذیر جامعه توجهی بیش از گذشته مناید و برای کتله عظیم مهاجرین‪،‬‬
‫عودتکنندگان و بیجاشدگان رشایط بهرت را فراهم مناید‪.‬‬
‫چشمانداز برای انکشاف اجتامعی با درنظرداشت دستاوردهای خوب در دیگر عرصهها‪ ،‬روشن و‬
‫امیدوارکننده است‪ .‬پروژههای ملی و انکشافی که با اراده قاطع حکومت در حال تطبیق میباشند‪،‬‬
‫اصالحات دوامدار در سکتورهای مختلف و جلب حامیتها و اجامع ملی و بیناملللی در مورد‬
‫افغانستان باثبات‪ ،‬بسرتهای مناسب و بهرتی برای انکشاف اجتامعی فراهم منوده است‪ ،‬به شکلی که‬
‫حکومت را قادر ساخته تا چرخش خوبی در توجه به مسایل انکشاف اجتامعی در ابعاد مختلف آن‬
‫داشته و زمینه طرح و تطبیق برنامههای اصالحی را برای حصول نتایج خوب به میان آورد‪.‬‬
‫این بخش به صورت عمده به پنج بخش صحت؛ معارف و فرهنگ؛ زنان؛ مهاجرت؛ و حامیتهای‬
‫اجتامعی تقسیم شده است‪.‬‬

‫الف – صحت‬
‫عملکرد درست سکتور صحت عامه متضمن صحتمندی و سالمت جامعه است‪ .‬شهروندان پیش از هر‬
‫چیزی رضورت به تن سامل دارند‪ ،‬از این لحاظ رسیدگی و عرضه خدمات در این ساحه از عمدهترین‬
‫بخش انکشاف اجتامعی است و بهبود دسرتسی به خدمات صحی رشایط مساعدتر زیستی را برای مردم‬
‫فراهم میکند‪.‬‬
‫خوشبختانه در طول سه سال گذشته‪ ،‬افغانستان شاهد موفقیتها و امیدواریها در بخش صحت عامه‬
‫بوده است‪ .‬برای مثال میتوان به موارد زیر اشاره کرد‪:‬‬

‫‪111‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫در این دوره افغانستان توانست برنده جایزه روز جهانی منع تنباکو سال ‪ 6163‬در بین ‪ 64‬کشور حوزه‬ ‫‪‬‬
‫رشق مدیرتانه‪ ،‬از سوی سازمان صحی جهان شود‪ .‬این دستاورد در پی تشکیل و فعالیت کمیسیون‬
‫تطبیق قانون کنرتول تنباکو و دخانیات حاصل شد‪ .‬افغانستان تعرفه گمرکی سگرت را دو برابر ساخت‬
‫و طرزالعملهای عاری ساخنت دفاتر از دود تنباکو و رستورانتها از دود سگرت و قلیون را انکشاف‬
‫داده است‪ .‬همچنین نصب عالیم منع استفاده از تنباکو در امکان تجمع عامه و محدودیت تام نش‬
‫اعالنات در این بخش را وضع کرد‪ .‬کمپاین جمعآوری قلیونها از نواحی مختلف شهر کابل نیز انجام‬
‫شد‪.‬‬
‫داکرت حبیبالرحامن قاسم‪ ،‬مسؤول بخشی تداوی سوختگی اطفال در انستیتوت صحت طفل‬ ‫‪‬‬
‫اندراگاندی موفق به دریافت چهارمین جایزه معترب بیناملللی ‪ Zora Janzokovic Prize‬برای سال‬
‫‪ 6163‬شد که از سوی باشگاه اروپایی برای سوختگی اطفال )‪ (ECPB‬هر سه سال یک بار اهدا میشود‪.‬‬

‫نخستین مرکز جراحی اعصاب در کابل فعال شد که سالنه بیش از ‪ 36‬هزار واقعات جراحی عصبی‪،‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 51‬هزار سکته مغزی‪ ،‬یک هزار تومور قفی و ‪ 63.1‬هزار واقعه عملیاتهای کمر را رسیدگی میکند‪.‬‬

‫برای نخستین بار عملیاتهای «پیوند گرده» به شکل موفق آن توسط تیم متخصص افغانی به ریاست‬ ‫‪‬‬
‫پروفیسور تابش بختیاری از متخصصین نسل جوان در کابل انجام شد‪.‬‬

‫از شاخصهای مهم بررسی وضعیت صحی افغانستان‪ ،‬مرگ و میر کودکان و مادران و دسرتسی به مراکز‬
‫صحی است که در این زمینه نیز ارقام روشنیبخشی را شاهدیم‪:‬‬
‫مرگ و میر کودکان به ‪ 121‬درصد تقلیل یافته است‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫انجام ولدتها توسط کارمندان مسلکی از ‪ 64.9‬درصد در سال ‪ 6116‬به ‪ 19‬درصد افزایش یافته است‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫دسرتسی به مراکز صحی نظر به ‪ 6‬ساعت فاصله به ‪ 91‬درصد افزایش یافته است‪ .‬این رقم نظر به یک‬ ‫‪‬‬
‫ساعت فاصله ‪ 53‬درصد میباشد‪.‬‬
‫تعداد شفاخانهها و مراکز صحی به بیش از ‪ 6411‬باب رسیده و امروز ‪ 46.5‬هزار کارمند صحی ایفای‬ ‫‪‬‬
‫وظیفه میکنند که ‪ 12‬درصد این شامر‪ ،‬خانم هستند‪.‬‬

‫قابل ذکر است که اکنون در نزدیک به ‪ 23‬درصد شفاخانهها کارمندان خانم حضور دارند و ‪ 411‬مرکز‬
‫صحی در روستاها و مناطق دورافتاده در طول دو سال اخیر ایجاد شده است‪ .‬همچنین ‪ 4553‬متخصص‬
‫و داکرت‪ 1415 ،‬نرس و ‪ 1169‬قابله در وزارت صحت عامه ثبت میباشند که مرصوف خدمت هستند‪.‬‬
‫مطالعه بهرت دستاوردها و کارکردهای حکومت در سکتور صحت‪ ،‬در ‪ 5‬بخش آتی قابل دستهبندی است‪.‬‬

‫‪111‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫‪ -3‬مدیریت نظام صحی‬

‫رهربی و حکومتداری خوب در نظام صحی مورد توجه بوده و در این راستا کارهای اساسی صورت‬
‫گرفته است‪ .‬تجهیز و ارتقای کیفیت شفاخانهها و لبراتوارهای دولتی و همچنین ظرفیتسازی منابع بشی‬
‫آنها از اقدامات مهم بودهاند‪ .‬کمیتهای به منظور بررسی مراکز صحی خصوصی نیز تشکیل شده و با‬
‫تعیین معیارات کیفی‪ ،‬بیش از ‪ 665‬شفاخانه خصوصی بررسی شدهاند‪ .‬در رسارس کشور ‪ 412‬شفاخانه‬
‫خصوصی با ‪ 1349‬بسرت فعال میباشند‪.‬‬

‫اسرتاتیژی مبارزه با فساد در سکتور صحت معرفی شده و ‪ 93‬قضیه فساد در سال ‪ 6931‬شناسایی و ‪624‬‬
‫متهم مربوط به نهادهای عدلی و قضایی معرفی شدهاند‪ .‬در بخش مبارزه با فساد‪ ،‬شاهد تطبیق سفارشات‬
‫اداره میک )‪ (MEC‬نیز هستیم‪.‬‬
‫همچنین روی مقرره امتیازات کارکنان صحی مواجه با خطر کار صورت گرفته است و مقرره تنظیم امور‬
‫عرضه خدمات صحی سکتور خصوصی بازنگری و تعدیل شده است‪.‬‬
‫با رصف نظر از موارد جزئی‪ ،‬به اقدامات اساسی و دستاوردها در بخش بهبود مدیریت نظام صحی‪ ،‬در‬
‫چند بخش پیش رو پرداخته میشود و در آخر فهرست مخترصی از دیگر اقدامات ارائه میگردد‪.‬‬

‫‪ -3-3‬رسوی دموگرافی و صحت افغانستان‬

‫خل ارقام در سکتور صحت مشکالت و چالشهای عمدهای را در طرح و تطبیق اسرتاتیژی‪ ،‬پالن‪ ،‬برنامه‬
‫و‪ ...‬موجب میشود؛ لذا رسوی «دموگرافی و صحت» در کشورها انجام میشود‪ .‬این رسوی نخستین بار‬
‫در سال ‪ 6324‬در سطح جهانی آغاز شد و تاکنون در ‪ 35‬کشور جهان‪ 911 ،‬مرتبه اجرا شده است‪.‬‬

‫تصویر ‪ - 11‬رسوی دموگرافی و صحت افغانستان با مالکیت افغانها اجرا شد‬

‫‪111‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫نخستین رسوی دموگرافی و صحت افغانستان با مالکیت افغانها توسط اداره مرکزی احصائیه در همکاری‬
‫وزارت صحت عامه در سال ‪ 6934‬آغاز شد و نتایج آن در سال ‪ 6935‬نش گردید‪ .‬اداره انکشاف ایالت‬
‫متحده امریکا به این برنامه کمک مالی منود که در همکاری تخنیکی اداره ‪ ICF‬انجام شد‪ .‬این رسوی‬
‫در حدود ‪ 41‬هزار خانواده را در بر گرفته است‪.‬‬
‫رسوی دموگرافی و صحت افغانستان حاوی نکات برجسته صحی درباره مسایل صحی مادران و اطفال‪،‬‬
‫جمعآوری معلومات درباره مرض ایدز‪ ،‬دسرتسی مردم به آب صحی‪ ،‬تعلیم و تربیه‪ ،‬سهولتهای تشناب‪،‬‬
‫چگونگی تنظیم خانواده و‪ ...‬است‪.‬‬
‫نتیجه این رسوی مبنایی برای سکتور صحت عامه در راستای ساخت و دیزاین برنامههاست تا بیشترین‬
‫مؤثریت را روی صحت مردم داشته باشد‪.‬‬

‫‪ -3-1‬مخزن معلومات صحی‬

‫نخستین مخزن معلومات صحی )‪ (Data Warehouse‬در چارچوب وزارت صحت عامه به منظور‬
‫انسجام و استفاده بهرت از ارقام صحی‪ ،‬جهت بهبود پالنگذاری‪ ،‬تصمیمگیری و نظارت بر برنامهها ایجاد‬
‫شده است‪.‬‬
‫این مخزن یک سیستم انرتنتی است که نهتنها دسرتسی به معلومات را افزایش میدهد بلکه تهیه گزارش‪،‬‬
‫تحلیل ارقام در منودار و نقشه را ارائه میکند‪ .‬این مخزن در راستای شفافیت و حسابدهی نیز از مؤثریت‬
‫خوبی برخوردار است‪.‬‬

‫‪ -3-1‬شورای عالی طبی افغانستان‬

‫شوراهای طبی در کشورهای متعددی تجربه شده است‪ .‬این شوراها سبب میشوند که داکرتان دارای‬
‫دیدگاه و هدف مشرتک در جهت بهبود و معیاریسازی عرضه خدمات صحی شوند‪ .‬با طرح ضمیمه‬
‫شامره یک قانون صحت عامه‪ ،‬شورای عالی طبی به مثابه یک واحد مستقل بودجوی در چوکات‬
‫حکومت تشکیل میشود‪ .‬این شورا حیثیت ملی و بیناملللی طبابت افغانستان را تضمین میکند و در‬
‫طرح آن از تجارب کشورها و توصیههای سازمان صحی جهان با درنظرداشت نیازهای کشورمان استفاده‬
‫شده است‪ .‬هدف عمده و اساسی شورا‪ ،‬مصونیت بیامران است که از طریق بهبود و ارتقای کیفیت‬
‫خدمات صحی داکرتان طب و برنامههای آموزشی طبی حاصل میگردد‪.‬‬
‫صدور جواز به داکرتان‪ ،‬ترویج اخالق طبابت‪ ،‬رسیدگی به شکایات و تخلفات طبی پیش از سپردن آن‬
‫به نهادهای عدلی و قضایی‪ ،‬بلند بردن سطح دانش مسلکی داکرتان از طریق تقویت و نظرات معیارهای‬
‫آموزشی طبی و اطمینان از تداوم آموزشهای طبی از دیگر صالحیتها و وظایف این شورا است‪.‬‬

‫‪112‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫‪ -3-3‬تقویت مشارکت عامه – خصوصی‬

‫سکتور خصوصی میتواند در متویل‪ ،‬توسعه و کیفیت عرضه خدمات صحی نقش عمده داشته باشد‪.‬‬
‫وزارت صحت عامه از سال ‪ 6934‬روی این موضوع و نهادینه منودن این مفکوره کار کرده است‪ .‬در این‬
‫زمینه مسوده مقرره مشارکت عامه – خصوصی آماده شده است‪ .‬در این زمینه مطالعه اقتصادی‬
‫شفاخانههای «جمهوریت» و «علی جناح» در کابل انجام شده و کار روی شفاخانه گرده در ننگرهار آغاز‬
‫شده است‪ .‬شفاخانه شیخ زاید نیز با سکتور خصوصی به مشارکت گذاشته میشود‪ .‬همچنین از کشورهای‬
‫چین‪ ،‬هند و ترکیه خواسته شده که در تشویق سکتور خصوصی در این زمینه همکار باشند‪.‬‬
‫برای نخستین بار زمینه عملیاتهای انجیوگرافی‪ ،‬انجیوپالستی و نیز درمان بیامری سوراخ قلب در‬
‫افغانستان فراهم شده است‪ .‬چند عملیات پیوند گرده نیز برای اولین بار توسط تیمهای تخنیکی افغانی با‬
‫موفقیت انجام شدهاند‪ .‬از آنجایی که سالنه حدود ‪ 911‬میلیون دالر دارایی شهروندان برای درمان‬
‫بیامریها به خارج کشور منتقل میشود‪ ،‬استفاده مشرتک از ظرفیتهای سکتور خصوصی و سکتور عامه‬
‫اهمیت خاصی دارد‪.‬‬

‫‪ -3-1‬کیفیت دوایی‬
‫واردات‪ ،‬تولید و توزیع دوا‪ ،‬نیاز مربم به کنرتول دارد‪ .‬برای مثال اشاره میشود که از ‪ 64‬هزار دواخانه فعال‬
‫در افغانستان‪ ،‬حدود ‪ 61‬هزار آن مسؤول فنی ندارد‪ .‬برای بهبود در این قسمت‪ ،‬اداره ملی تنظیم امور‬
‫دوایی و محصوالت صحی با هدف جلوگیری از توزیع دوای بیکیفیت و بلند بردن سطح کیفیت دوا‬
‫ایجاد شده است‪ .‬این اداره‪ ،‬ساختار مؤثر مدیریتی کنرتول واردات و تولید دوا از منظر کیفیت و معیارات‬
‫خواهد بود تا دوا و محصولت طبی مرصفی به ارزش مجموعی سالنه ‪ 651‬میلیون دالر را کنرتول و‬
‫نظارت کند‪.‬‬

‫اقدام دیگر حکومت ترتیب طرح زنجیرهیی ساخنت دواخانهها جهت نظارت بهرت بر ادویهفروشان در‬
‫بازارهای کشور است‪ .‬طبق این طرح‪ ،‬کنرتول هر گروه پنجصد دواخانهیی تحت نظارت یک زنجیره قرار‬
‫میگیرد و هر زنجیره به وزارت صحت عامه جوابگو و مسؤول تخطیهای پنجصد دواخانه است‪.‬‬

‫از اقدامهای حکومت برای دسرتسی بهرت به دوای باکیفیت‪ ،‬لغو جواز ‪ 269‬رشکت داخلی و ‪ 669‬رشکت‬
‫خارجی به دلیل وارد کردن دوای بیکیفیت و قاچاق است‪ .‬حکومت برنامههای حریق دوای بیکیفیت‬
‫را پیش برده و تاکنون حدود ‪ 631‬تن دوای بیکیفیت و تاریخگذشته را از بین برده است‪.‬‬

‫قابل یادآوری است که فابریکه سیرومسازی و محلوالت زرقی نیز تهدابگذاری شده است‪ .‬این‬
‫فابریکه قادر است سالنه پنج میلیون لیرت سیروم تولید کند که برابر یکسوم مرصف سالنه کشور است‪.‬‬

‫‪116‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫همچنین البراتوار تضمین کیفیت دوا و غذا به سطح ملی در کابل اعامر و تجهیز شده است و ‪ 5‬لبراتوار‬
‫دیگر در ولیات ننگرهار‪ ،‬هرات‪ ،‬قندهار‪ ،‬بلخ و کندز تأسیس خواهد شد‪.‬‬
‫در این زمینه همچنین تفاهمنامههایی با ایران و هند به منظور همکاری در بهبود کیفیت دوا و محصولت‬
‫طبی امضا شده است‪.‬‬

‫‪ -3-1‬دیگر فعالیتها‬
‫روی ‪ 3‬قانون و مقرره کار صورت گرفته است که عبارتند از‪:‬‬ ‫‪‬‬
‫تدوین مسوده قانون بیمه صحی؛‬ ‫‪o‬‬
‫انفاذ قانون مصونیت مواد غذایی؛‬ ‫‪o‬‬
‫تصویب قانون مبارزه با مواد مخدر و مسکرات؛‬ ‫‪o‬‬
‫نهاییسازی قانون وضع مالیات بر واردات سگرت‪ ،‬نوشابههای گازدار و مستحرضات آن و‬ ‫‪o‬‬
‫امضای پالن مشرتک سهجانبه اداره ملی ملی حفاظت محیطزیست‪ ،‬شاروالی کابل و وزارت‬
‫صحت عامه با هدف عاری ساخنت محیط از دود سگرت و منع خرید و فروش آن توسط‬
‫اطفال؛‬
‫بازنگری مقرره سکتور خصوصی؛‬ ‫‪o‬‬
‫تهیه مقرره معاینهخانههای شخصی؛‬ ‫‪o‬‬
‫تهیه مقرره انستیتوتهای خصوصی؛‬ ‫‪o‬‬
‫تدوین مسوده مقرره مصونیت غذایی؛‬ ‫‪o‬‬
‫و تدوین لیحه ایجاد شفاخانههای اختصاصی سکتور خصوصی‪.‬‬ ‫‪o‬‬
‫روی ‪ 64‬پالیسی و اسرتاتیژی کار شده است که عبارتند از‪:‬‬ ‫‪‬‬
‫پالیسی ملی صحت (‪)6933 - 6934‬؛‬ ‫‪o‬‬
‫اسرتاتیژی ملی صحت (‪)6933 – 6935‬؛‬ ‫‪o‬‬
‫اسرتاتیژی خدمات صحی مبتنی بر اشرتاک جامعه – ‪)6933 – 6934( CBHC‬؛‬ ‫‪o‬‬
‫اسرتاتیژی صحت اطفال و نوجوانان (‪)6161 – 6161‬؛‬ ‫‪o‬‬
‫اسرتاتیژی عرضه خدمات مبتنی بر نتایج (‪)6161 – 6165‬؛‬ ‫‪o‬‬
‫اسرتاتیژی مفاهمه وزارت صحت عامه؛‬ ‫‪o‬‬
‫اسرتاتیژی صحت مادر‪ ،‬اطفال و نوزادان )‪(RMNCH‬؛‬ ‫‪o‬‬
‫اسرتاتیژی مفاهمه تغذی (‪)6161 – 6161‬؛‬ ‫‪o‬‬
‫نهاییسازی اسرتاتیژی مبارزه با فساد اداری در سکتور صحت (‪ )6161 – 6163‬و پالن‬ ‫‪o‬‬
‫تطبیقی آن؛‬

‫‪117‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫نهاییسازی اسرتاتیژی ملی معلولیت و توانبخشی فزیکی جهت عرضه خدمات باکیفیت‬ ‫‪o‬‬
‫معلولیت و بازتوانایی فزیکی؛‬
‫انکشاف اسرتاتیژی کنرتول امراض غیرساری (‪)6161 – 6161‬؛‬ ‫‪o‬‬
‫ایجاد اجندای ملی مصونیت غذایی و تغذیه؛‬ ‫‪o‬‬
‫تدوین چارچوب بهبود کیفیت عرضه خدمات ثانوی و ثالثی در شفاخانههای ملی؛‬ ‫‪o‬‬
‫و تطبیق طرح تقویت نظام صحی در ‪ 66‬ساحه کلیدی با توافق بانک جهانی‪.‬‬ ‫‪o‬‬
‫مرکز اداره‪ ،‬کنرتول و پاسخدهی در مقابل حوادث غیرمرتقبه در مرکز وزارت صحت عامه تأسیس شده‬ ‫‪‬‬
‫است‪.‬‬
‫نزدیک به ‪ 411‬گروه کاری صحی خانواده و نزدیک به ‪ 411‬پوسته صحی عرصه خدمات صحی اولیه‬ ‫‪‬‬
‫در سطح ولیات تأسیس شدهاند‪.‬‬
‫طرح نصب و راهاندازی سیستم طبابت از راه دور (تیلی میدیسن) در هشت شفاخانه تهیه شده است‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫مطالعه ابتدایی اقتصادی بیمه صحی در افغانستان صورت گرفته است‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫دهها تفاهمنامه همکاری با هند‪ ،‬ایران و‪ ...‬امضا شده است‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫ساختار تشکیالتی سال ‪ 6935‬وزارت صحت عامه بازنگری و اصالح گردید‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫پرسونل کمبود ‪ 3‬شفاخانه تحت ریفورم از طریق رقابت آزاد استخدام شدهاند‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫ظرفیت کارمندان ریاست امنیت ملی‪ ،‬اداره ملی محیطزیست‪ ،‬معادن و صنایع‪ ،‬گمرکات و صحت عامه‬ ‫‪‬‬
‫در مورد تحفظ اشعه ارتقا یافته است‪.‬‬
‫ظرفیت ‪ 511‬داکرت و پرسونل طبی شفاخانههای دولتی شهر کابل در مورد تشخیص و تداوی اعراض‬ ‫‪‬‬
‫ناشی از مواد رادیواکتیف ارتقا یافته است‪.‬‬
‫از چگونگی موجودیت مواد فاضله رادیواکتیف در پنج شفاخانههای دولتی علیآباد‪ ،‬میوند‪ ،‬ابنسینا‪،‬‬ ‫‪‬‬
‫جمهوریت و استقالل اطمینان حاصل شده است‪.‬‬

‫‪ -1‬تأسیسات و عرضه خدمات صحی‬

‫توزیع عادلنه مراکز صحی یکی از اولویتهای حکومت است که نیاز به برنامهریزی دارد‪ .‬رسوی مطالعه‬
‫عادالنه بودن عرضه خدمات صحی و فعال بودن مراکز صحی در ‪ 64‬ولیت دارای چالش امنیتی و به‬
‫تعقیب آن در متام ولیات‪ ،‬از اقدامات حکومت بوده که در پی آن موقعیت جغرافیایی مراکز موجود‬
‫صحی نقشهبرداری شد و فاصله میان مراکز معین گردید‪ .‬نفوس ماحول مراکز صحی نیز شناسایی شده و‬
‫سطح استفاده از مراکز و پرسونل‪ ،‬دوا و اکاملت موجود آن تعیین و مستفیدین مراکز تشخیص شد‪.‬‬
‫اکنون ‪ 952‬شفاخانه دولتی و بیش از ‪ 6111‬مرکز صحی در رسارس کشور فعال است و سطح تسهیالت‬
‫صحی اساسی با داشنت حداقل یک کارکن صحی خانم‪ ،‬در سال ‪ 6931‬به ‪ 31‬درصد رسیده است که‬

‫‪118‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫خود یک دستاورد قابل توجه است‪ .‬با این حال هنوز در ‪ 4‬ولیت نورستان‪ ،‬پکتیکا‪ ،‬زابل و ارزگان داکرت‬
‫زن وجود ندارد؛ لذا وزارت صحت عامه بستههای تشویقی را برای رفع این چالش تطبیق میکند‪.‬‬

‫در مورد تشخیص و تداوی امراض رسطانی‪ ،‬دو مرکز در شفاخانههای «استقالل» و «جمهوریت» اعامر‬
‫شده است که با استخدام پرسونل مربوط در حال ارائه خدمات به شهروندان میباشند‪ .‬در سال ‪6935‬‬
‫حدود ‪ 9.5‬هزار مریض رسطانی زیر پوشش قرار گرفتهاند‪.‬‬
‫قابلههای تعلیمیافته مطابق معیارات بیناملللی‪ 23 ،‬درصد مراقبتهای اساسی مورد نیاز را برای مادران و‬
‫نوزادان ارائه میکنند که دستاورد دیگری برای سکتور صحت در راستای کاهش مرگ و میر مادران و‬
‫نوزادان است‪.‬‬
‫در حکومت کنونی‪ 615 ،‬مرکز صحی در سطوح مختلف ایجاد شده و مقرره حفظ و مراقبت تأسیسات‬
‫صحی نیز تهیه شده است‪.‬‬

‫تصویر ‪ -16‬شفاخانه شیخ زاید پس از ‪ 66‬سال افتتاح شد و ارائه خدمات را آغاز کرد‬

‫دیگر دستاوردها در عرصه تأسیسات صحی به شکل مخترص‪:‬‬

‫شفاخانه ‪ 322‬بسرت شیخ زاید با مرکز جراحی اعصاب‪ ،‬که یازده سال مرتوکه و غیرفعال بوده است‪ ،‬به‬ ‫‪‬‬
‫بهرهبرداری رسید‪.‬‬
‫شفاخانه والیتی ‪ 321‬بسرت گردیز اعامر شد و واردهای اطفال‪ ،‬ولدی – نسایی‪ ،‬داخله‪ ،‬جراحی و‪ ...‬با‬ ‫‪‬‬
‫افزایش ‪ 11‬کارمند تخنیکی فعال شد‪.‬‬

‫‪119‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫شفاخانه ‪ 332‬بسرت بامیان دارای ده بالک در ساحه ‪ 3311‬مرتمربع در بخشهای جراحی عمومی‪،‬‬ ‫‪‬‬
‫داخله عمومی‪ ،‬داخله اطفال‪ ،‬ولدی – نسایی‪ ،‬ارتوپیدی‪ ،‬چشم‪ ،‬گوش و گلو‪ ،‬توبرکلوز‪ ،‬رادیولوژی‪،‬‬
‫لبراتوار مجهز و بانک خون به بهرهبرداری رسید که ‪ 613‬کارمند فنی و اداری در آن مرصوف خدمتند‪.‬‬

‫تصویر ‪ -16‬شفاخانه بامیان از کمکهای بنیاد آغاخان به بهرهبرداری سپرده شد‬

‫شفاخانه ‪ 661‬بسرت ویژه زنان در پنجشیر اعامر شد‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫شفاخانههای ولسوالی بلخاب و ‪ 611‬بسرت ولیت رسپل اعامر شد‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫شفاخانههای ‪ 51‬بسرت زرمت و خیرکوت ولیت پکتیا اعامر شد‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫شفاخانه ‪ 91‬بسرت زندان پلچرخی ولیت کابل به بهرهبرداری رسید‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫شفاخانه ‪ 91‬بسرت نجراب ولیت کاپیسا به بهرهبرداری رسید‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫شفاخانه تداوی مریضان سوراخ قلب مادرزاد در کابل اعامر شد‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫بخش پولیکلینیک و عاجل شفاخانههای صحت طفل اندراگاندی و وزیر محمد اکرب خان به‬ ‫‪‬‬
‫بهرهبرداری سپرده شد‪.‬‬
‫شفاخانههای وزیر محمداکرب خان‪ ،‬ماللی‪ ،‬عاجل ابنسینا و ‪ 616‬بسرت خیرخانه مرمت و بازسازی شدند؛‬ ‫‪‬‬
‫کار ساختامنی شفاخانههای ‪ 51‬بسرت ارزگان‪ ،‬ولیتی فراه‪ 51 ،‬بسرت شولگره ولیت بلخ‪ ،‬حوزوی‬ ‫‪‬‬
‫قندهار‪ 61 ،‬بسرت بندر حیرتان و کلینیک اوملی ولسوالی حرضت سلطان ولیت سمنگان تکمیل شد؛‬
‫شفاخانه یکهزار بسرت حوزوی ننگرهار تهدابگذاری شد‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫کلینیک ‪ 91‬بسرت بتخاک جهت عرضه خدمات صحی به اقوام کوچی اعامر شد‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫اعامر سه مرکز صحی برای کوچیها در ولیت لوگر تکمیل شد‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫‪111‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫‪ 66‬مرکز تخصصی مراقبت جدی از نوزادان در ‪ 63‬ولیت کشور با حامیت سازمان منطقهیی سارک‬ ‫‪‬‬
‫تأسیس شد‪.‬‬
‫واحد مراقبتهای صحی اطفال در ولیت هرات فعال شد‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫مراکز هیمودیالیز در ولیات کندز‪ ،‬هرات و ننگرهار ایجاد شد‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫اعامر سباستیشنهای هرات آمبولنس در شاهراههای هرات – اسالمقلعه‪ ،‬هرات – تورغندی‪ ،‬و هرات‬ ‫‪‬‬
‫– قندهار انجام یافت‪.‬‬
‫اعامر تعمیر طب عدلی ولیت بلخ انجام یافت‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫مرکز تولید غذاهای متمم جهت تداوی سوءتغذی حاد و متوسط برای اطفال سنین ‪ 1‬الی ‪ 53‬ماهه‬ ‫‪‬‬
‫تأسیس شد‪.‬‬

‫دیگر دستاوردها در بخش عرضه خدمات صحی به شکل مخترص‪:‬‬

‫راهربدهای ابتکاری برای افزایش جوابگویی به مرض توبرکلوز اتخاذ شد که به گونه منونه در سال‬ ‫‪‬‬
‫‪ 6935‬منجر به تداوی ‪ 96.9‬هزار مریض گردید‪.‬‬
‫به ‪ 6219‬مریض مصاب به ویروس ایدز خدمات وقایوی ارائه شده و زیر تداوی قرار گرفتند‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫سیستمهای جدید معلوماتی برای پروگرام ملی کنرتول بیامری ایدز‪ ،‬معلولیت و بازتوانایی‪ ،‬و مالریا تهیه‬ ‫‪‬‬
‫شده است‪.‬‬
‫عرضه خدمات صحی به کوچیها از طریق ‪ 2‬کلینیک سیار بهبود یافته است‪ .‬در سال ‪ 6935‬در حدود‬ ‫‪‬‬
‫‪ 692‬هزار تن و در سال ‪ 6931‬بیش از ‪ 636.2‬هزار تن از آن مستفید شدند‪.‬‬
‫برنامه ملی توزیع هفتهوار تابلیت آهن و فولیک اسید در مکاتب برای دخرتان صنوف ‪ 5‬الی ‪ 66‬تطبیق‬ ‫‪‬‬
‫شد‪.‬‬
‫تابلیتهای ضدکرم برای شاگردان مکاتب‪ ،‬دو بار در سال توزیع شد‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 911‬داکرت و مشاور صحت روانی در شفاخانههای دولتی اجرای وظیفه میکنند و بیش از ‪ 311‬مشاور‬ ‫‪‬‬
‫و ‪ 616‬داکرت صحت روانی آموزش دیدهاند‪.‬‬

‫‪ -1‬وقایه‬
‫وقایه از دچار شدن به امراض‪ ،‬امر جدی در صحت عامه است؛ چه اینکه جلوگیری از بیامر شدن‪ ،‬سادهتر‬
‫و کمهزینهتر از تداوی است‪ .‬بخش عمده وقایه توسط شهروندان صورت میپذیرد؛ اما حکومت نیز‬
‫مکلفیتهایی در این زمینه دارد‪ .‬بخش عمده اقدامات حکومت در این زمینه در راستای گسرتش‬
‫دسرتسی به آب آشامیدنی‪ ،‬تطبیق واکسینها و صحت مادر و نوزاد بوده است‪.‬‬

‫‪110‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫‪ -1-3‬دسرتسی به آب آشامیدنی‬
‫بر پایه گزارش سال ‪ 6163‬صندوق کودکان سازمان ملل متحد (یونیسف)‪ ،‬سالنه ‪ 3511‬کودک افغان به‬
‫خاطر بیامری اسهال جانشان را از دست میدهند‪ .‬این نشاندهنده رضورت دسرتسی به آب آشامیدنی‬
‫صحی است‪ .‬معلومات رسوی دیموگرافی و صحت افغانستان حاکی است که میزان خانوادههایی که از‬
‫آب آشامیدنی بهبودیافته استفاده میکنند‪ ،‬در شهرها ‪ 29.9‬درصد‪ ،‬در دهات ‪ 52‬درصد و در سطح ملی‬
‫‪ 15.9‬درصد میباشد‪ .‬بر پایه معلومات ‪ ،NRVA‬این رقم در سال ‪ 6166‬برابر با ‪ 41‬درصد بوده است‪ .‬از‬
‫این منظر شاهد رشد ‪ 3321‬درصدی هستیم که یک دستاورد قابل توجه است‪.‬‬

‫تصویر ‪ – 19‬در سطح ملی دسرتسی مردم به آب آشامیدنی صحی به ‪ 15‬درصد افزایش یافته است‬

‫از سوی دیگر برای دسرتسی بهرت به آب آشامیدنی در کابل‪ ،‬دیزاین تفصیلی بند آب شاهتوت و همچنین‬
‫برنامههای تحقیقاتی روی آبهای سطحی و زیرزمینی شهر کابل از سوی وزارت انرژی و آب صورت‬
‫گرفته است‪.‬‬
‫در چارچوب برنامههای احیا و انکشاف دهات نیز ‪ 6394‬شبکه آبرسانی در ‪ 656‬ولسوالی احداث شده و‬
‫‪ 624611‬حلقه چاه سطحی و ‪ 94551‬حلقه چاه عمیق حفر گردیده است‪ .‬در اثر این برنامهها ‪ 6.3‬میلیون‬
‫روستایی به آب آشامیدنی صحی دسرتسی پیدا کردهاند‪ .‬همچنین ساخت تشنابها و حامم بهداشتی‪،‬‬
‫انتقال امراض از طریق حشات را کاهش داده و حفظالصحه را بهبود بخشیده است‪ .‬هزینه مجموعی این‬
‫پروژهها ‪ 624.63‬میلیون دالر بوده است‪.‬‬

‫‪111‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫‪ -1-1‬مبارزه با فلج اطفال‬

‫به دنبال مبارزههای جهانی‪ ،‬ویروس پولیو یا فلج اطفال‪ ،‬اکنون تنها دامنگیر افغانستان و پاکستان است‪ .‬در‬
‫راستای محو پولیو هامهنگی با متویلکنندگان و مؤسسات بیناملللی‪ ،‬هامهنگی با پاکستان و تدویر‬
‫برنامههای روزهای واکسیناسیون انجام شده است‪ .‬همچنین مراکز مدیریت عملیاتهای اسرتاتیژیک در‬
‫‪ 4‬ولیت کابل‪ ،‬قندهار‪ ،‬هرات و ننگرهار جهت امحای مرض پولیو و تقویت سیستم معافیتدهی در سال‬
‫‪ 6934‬ایجاد گردیده است‪.‬‬

‫‪21%‬‬ ‫‪65‬‬ ‫‪61‬‬

‫‪61‬‬
‫‪11%‬‬ ‫‪65‬‬
‫‪11%‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪31‬‬
‫‪65‬‬
‫‪41%‬‬ ‫‪12%‬‬ ‫‪61‬‬
‫‪61‬‬ ‫‪33‬‬
‫‪61%‬‬ ‫‪5‬‬
‫‪5‬‬
‫‪3‬‬
‫‪1%‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪6166‬‬ ‫‪6161‬‬ ‫‪6165‬‬ ‫‪6163‬‬ ‫‪6165‬‬ ‫‪6161‬‬
‫سطح پوشش اطفال در‬ ‫تعداد ولسوالیهای‬
‫تعداد وقایع مثبت‬
‫کمپاین واکسین پولیو‬ ‫معروض به خطر پولیو‬

‫منودار ‪ - 66‬مقایسه پوشش کمپاین واکسین‪ ،‬تعداد وقایع مثبت و ولسوالیهای معروض به خطر پولیو در سالهای اخیر‬

‫در دوره حکومت وحدت ملی واکسین جدید زرقی پولیو )‪ (IPV‬در برنامه روتین به سطح ملی و‬
‫ولیتی معرفی شد و پوشش سه دوز واکسین پولیو از ‪ 51‬درصد در سال ‪ ،6166‬به ‪ 15‬درصد در سال‬
‫‪ 6161‬افزایش یافت‪ .‬به طور مشخص در سال ‪ 6931‬بیش از ‪ 3‬میلیون طفل کمرت از پنج سال در‬
‫کمپاینهای رستارسی پولیو و بیش از ‪ 5‬میلیون طفل زیر پنج سال در کمپاینهای فرعی پولیو تحت‬
‫پوشش قرار گرفتهاند‪.‬‬
‫با این اقدامات‪ ،‬در سال ‪ 6163‬تعداد واقعات ثبتشده در افغانستان ‪ 64‬مورد (‪ 9‬مورد جاللآباد‪ ،‬یک‬
‫مورد کندز‪ 61 ،‬مورد ولیات جنوبی) و در سال ‪ 6161‬تعداد آن ‪ 69‬مورد بوده است‪ .‬این در حالی است‬
‫که ‪ 61‬واقعه در سال ‪ 6165‬در سطح افغانستان ثبت شده بود‪ .‬قابل ذکر است که در سال ‪ ،6165‬کودکان‬
‫‪ 61‬ولسوالی به خطر ابتال به فلج اطفال قرار داشتند اما این رقم اکنون به ‪ 4‬ولسوالی کاهش یافته است‪.‬‬

‫‪111‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫‪ -1-1‬صحت مادر و نوزاد‬

‫میزان تلف شدن مادران و نوزادان یکی از شاخصهای عمده بررسی وضعیت صحی کشورهایی همچون‬
‫افغانستان است‪ .‬اسرتاتیژی ملی صحت باروری‪ ،‬مادر‪ ،‬نوزاد‪ ،‬طفل و نوجوانان برای سالهای ‪6163‬‬
‫– ‪ 6166‬تجدید نظر شده است‪ .‬در بخش عملی ‪ 61‬بخش مراقبتهای نوزاد در مراکز صحی به تازگی‬
‫ایجاد شده است‪ .‬ارائه خدمات تشخیص و تداوی فیستولی ولدی نیز توسعه یافته است‪ .‬حکومت در‬
‫مورد کاهش تلف شدن مادران و نوزادان جدیت خاص داشته است که میتوان در این زمینه به ارقام زیر‬
‫اشاره کرد‪:‬‬
‫سطح مراقبتهای قبل از ولدت در زمان بارداری از ‪ 54‬درصد در سال ‪ 6166‬به ‪ 52.1‬درصد در سال‬ ‫‪‬‬
‫‪ 6161‬افزایش یافته است‪.‬‬
‫میزان خانمهای حامله که دو دوز واکسین تیتانوس را اخذ کردهاند‪ ،‬از ‪ 99.9‬درصد در سال ‪ 6166‬به‬ ‫‪‬‬
‫‪ 59‬درصد در سال ‪ 6161‬افزایش یافته است‪.‬‬
‫همچنین میزان ولدتهای صورتیافته در تسهیالت صحی از ‪ 41.5‬درصد در سال ‪ 6166‬به‬ ‫‪‬‬
‫‪ 42.6‬درصد در سال ‪ 6161‬افزایش یافته است‪.‬‬
‫قابلههای تعلیمیافته ‪ 23‬درصد مراقبتهای اساسی مورد نیاز را ارائه میکنند‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫‪11.1%‬‬ ‫‪11%‬‬ ‫‪56%‬‬

‫‪52.1%‬‬ ‫‪51%‬‬ ‫‪42%‬‬

‫‪11.2%‬‬
‫‪19.1%‬‬

‫‪41%‬‬
‫‪39.3%‬‬

‫‪51.1%‬‬ ‫‪45%‬‬
‫‪91%‬‬
‫‪11.1%‬‬

‫‪54.1%‬‬ ‫‪46%‬‬
‫‪61%‬‬
‫‪13.2%‬‬

‫‪56.1%‬‬ ‫‪93%‬‬
‫‪32.1%‬‬

‫‪61%‬‬

‫‪51.1%‬‬ ‫‪1%‬‬ ‫‪91%‬‬

‫‪6166‬‬ ‫‪6161‬‬ ‫‪6166‬‬ ‫‪6161‬‬ ‫‪6166‬‬ ‫‪6161‬‬
‫سطح پوشش مادران در‬ ‫سطح پوشش واکسین‬ ‫میزان والدتها‬
‫مراقبتهای قبل از والدت‬ ‫تیتانوس‬ ‫در تسهیالت صحی‬

‫منودار ‪ -69‬مقایسه مراقبتهای قبل از ولدت و تسهیالت صحی حین ولدت در سالهای اخیر‬

‫تطبیق واکسین پنتا در سه دوز برای ‪ 52‬درصد واجدین رشایط دستاورد دیگری است‪ 6.64 .‬میلیون طفل‬
‫در سال ‪ 6935‬و ‪ 6.9‬میلیون طفل در سال ‪ 6931‬در ‪ 94‬ولیت تحت پوشش این واکسین قرار گرفتهاند‪.‬‬

‫‪111‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫باید گفت که اطفالی که متام واکسینهای اساسی دوره طفولیت را اخذ کردهاند از ‪ 63.6‬درصد در سال‬
‫‪ 6161‬به ‪ 3121‬درصد در سال ‪ 6161‬افزایش یافته است‪.‬‬

‫تصویر ‪ - 14‬سطح پوشش واکسین پولیو در افغانستان ‪ 65‬درصد افزایش یافته است‬

‫آمارهای نششده جهانی نشاندهنده این واقعیت است که از علتهای عمده تلف شدن کودکان زیر‬
‫یک سال‪ ،‬اسهال (‪ 55‬درصد) و ویروس روتا (‪ 91‬درصد) میباشد‪ .‬ویروس روتا سالنه جان ‪511 – 451‬‬
‫هزار کودک را در جهان میگرفته است که پس از معرفی واکسین روتا این رقم کاهش یافته است‪ .‬آمار‬
‫یونیسف درباره تلفات کودکان افغان در اثر بیامری اسهال نشاندهنده ‪ 3511‬واقعه در سال است‪ .‬با توجه‬
‫به این ارقام‪ ،‬واکسین روتا بهتازگی شامل برنامه ملی واکسیناسیون افغانستان شده است‪ .‬این واکسین‬
‫خوراکی‪ ،‬در دو دوز در سنین ششهفتگی و دههفتگی به طور رایگان در متام مراکز صحی ‪ 94‬ولیت‬
‫تطبیق میشود‪.‬‬
‫قابل ذکر است که ‪ 66‬نوع واکسین برای وقایه از ‪ 3‬مرض کشنده دوران کودکی (توبرکلوز‪ ،‬فلج اطفال‪،‬‬
‫دیفرتی‪ ،‬سیاه رسفه‪ ،‬تیتانوس نوزادان‪ ،‬زردی سیاه‪ ،‬انفلوانزای نوع ب‪ ،‬سینهبغل و رسخکان) شامل جدول‬
‫روزمره تطبیق واکسین برای کودکان میباشد‪.‬‬

‫به منظور تطبیق رسارسی واکسینها‪ ،‬در ‪ 43‬ولسوالی پرخطر بیش از ‪ 1‬هزار بسیجکننده استخدام شده‬
‫است‪.‬‬

‫‪ -3‬ورزش‬
‫سالمت اعضای جامعه‪ ،‬سالمت جامعه را در قبال دارد و این سالمتی بدون ورزش تحققیافتنی نیست‪.‬‬
‫امکانات ورزشی و تنوع انتخاب برای شهروندان به ویژه جوانان و زنان‪ ،‬دسرتسی آنان را افزایش داده و‬

‫‪112‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫صحتمندی و نشاط را در پی دارد‪ .‬با وجود چالشهای عمده مقابل حکومت و مردم در سالهای اخیر‪،‬‬
‫عرصه ورزش افغانستان از توجه حکومت و مردم دور منانده‪ ،‬دستاوردهای خوبی داشته است‪.‬‬

‫‪ -3-3‬قانومنندسازی ورزش‬
‫بنیادیترین کار حکومت در بخش ورزش‪ ،‬قانومنندسازی ورزش است‪ .‬این دستاورد در پرتو حکم‬
‫شامره ‪ 6121‬مورخ ‪ 65‬حوت ‪ 6935‬ریاست جمهوری به منظور قانومنندشدن فعالیتهای ورزش مطابق‬
‫قوانین ملی و بیناملللی صورت پذیرفته است‪.‬‬

‫مسوده قانون ورزش افغانستان در ‪ 62‬فصل و ‪ 15‬ماده تهیه و طی هامیشی در کابل به نظرخواهی گذاشته‬
‫شد و از نظریات و دیدگاههای صاحبنظران و آگاهان امور برخوردار شد‪ .‬با انفاذ این قانون از‬
‫فعالیتهای خودرسانه و غیرقانونی نهادهای ورزشی جلوگیری میشود‪ .‬همچنین ‪ 1‬طرزالعمل برای‬
‫چگونگی فعالیت نهادهای ورزشی‪ ،‬مربیان‪ ،‬داوران و ورزشکاران و استفاده از اماکن و تأسیسات ورزشی‬
‫کشور تهیه شده است‪.‬‬
‫به منظور تطبیق حکم رئیسجمهور و بر بنیاد طرزالعملهایی که تهیه شده‪ ،‬پروسه ثبت و راجسرت کلپها‪،‬‬
‫تیمها‪ ،‬مربیها‪ ،‬ورزشکاران و برگزاری انتخابات برای گزینش منایندههای فدراسیونهای ورزشی در ‪96‬‬
‫ولیت کشور موفقانه انجام شد‪ .‬طی این پروسه جواز فعالیت برای مربیهای ورزشی در ‪ 56‬رشته ورزشی‬
‫صادر شده است‪ .‬همچنین ‪ 551‬تن از کادرهای ورزشی به حیث مسؤولن منایندگیهای فدراسیونها‬
‫انتخاب و به خاطر تثبیت هویت و موقف‪ ،‬برای آنان اعتبارنامه ریاست عمومی تربیت بدنی و ورزش‬
‫توزیع گردیده است‪.‬‬

‫‪ -3-1‬دستاوردهای ورزشکاران‬
‫تعداد مجموعی ورزشکاران در مرکز و ولیات‪ ،‬بیش از ‪ 954‬هزار ثبت شده است که بیش از ‪ 66‬هزار‬
‫آن خانمهاییاند که به ورزشهای فوتبال‪ ،‬والیبال‪ ،‬باسکتبال‪ ،‬هندبال‪ ،‬تکواندو‪ ،‬کاراته‪ ،‬فتنس‪ ،‬جودو‪،‬‬
‫ووشو‪ ،‬شمشیربازی و‪ ...‬میپردازند‪ .‬حدود ‪ 511‬زن ورزشکار در مسابقات انتخاباتی تیمهای ملی رشکت‬
‫کردهاند که در کابل‪ ،‬هرات‪ ،‬بلخ و بامیان برگزار شده است‪ .‬ورزشکاران زن طی سه سال ‪ 51‬مدال از‬
‫رقابتهای خارجی کسب کردهاند‪.‬‬
‫زمینه اشرتاک ‪ 6112‬ورزشکار مرد و زن در ‪ 651‬رقابت بیرونمرزی شامل بازیهای آسیایی‪ ،‬منطقهیی‪،‬‬
‫قارهیی و بیناملللی فراهم شده است‪ .‬حامیت از حضور ورزشکاران در مسابقات‪ ،‬به سطح رئیسجمهور‬
‫و رئیس اجرایی صورت گرفته که هر یک در مواردی با ورزشکاران پیش از اعزام و همچنین پس از‬
‫کسب دستاوردهایشان دیدار منوده و مورد تشویقهای معنوی و مادی قرار گرفتهاند‪ .‬شاهد نصب‬

‫‪116‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫مدالهای عالی دولتی بر سینه ورزشکاران نیز بودهایم‪ .‬همچنین رئیسجمهور با رئیس شورای املپیک‬
‫آسیایی دیدار کرده و درباره وضعیت ورزش افغانستان و بهبود آن گفتوگو منود‪.‬‬

‫تصویر ‪ - 15‬رئیسجمهور از ورزشکاران مدالآور از مسابقات ‪ 6163‬ترکمنستان قدردانی منود‬

‫حاصل اشرتاک ورزشکاران در مسابقات‪ 112 ،‬مدال است که ‪ 51‬آن توسط ‪ 632‬ورزشکار خانم به‬
‫دست آمده است‪ .‬کسب مقام قهرمانی تیم باسکتبال دخرتان پاراملپیک در چهارمین دور تورمننت‬
‫بیناملللی بالی کپ ویلچر که در جولی ‪ 6163‬در اندونیزیا برگزار شد‪ ،‬فراموشناشدنی است‪.‬‬
‫افغانستان در چهارمین دور بازیهای کشورهای اسالمی در آذربایجان‪ ،‬رشکت منوده و شش مدال از این‬
‫بازیها به دست آورد‪ .‬در مسابقات ‪ 6163‬ترکمنستان نیز که میان ‪ 14‬کشور آسیایی و اقیانوسیه برگزار‬
‫شد‪ ،‬در میان ‪ 99‬کشور مدالآور‪ ،‬با کسب ‪ 64‬مدال در پنج رشته ورزشی‪ ،‬در جایگاه ‪61‬ام قرار گرفتیم‪.‬‬
‫بیش از ‪ 19‬مربی رشتههای مختلف ورزشی در برنامههای آموزشی مربیگری و حکمیت که از طرف‬
‫سازمانهای ورزشی خارج از کشور برگزار شده بود‪ ،‬رشکت کردند و گواهینامههای درجه اول‪ ،‬دوم و‬
‫سوم را به دست آوردند‪.‬‬
‫با جانب پوهنتون کستامونو کشور ترکیه تفاهمنامه امضا شده و ‪ 26‬جوان پرس و دخرت غرض تحصیل‬
‫درجه لیسانس به آن کشور اعزام شدند تا علوم ورزشی را فرا گیرند‪ .‬همچنین با وزارت ورزش و جوانان‬
‫ترکمنستان تفاهمنامه همکاری در بخشهای مختلف امضا شده است‪.‬‬

‫‪117‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫در طی سالهای ‪ 6934‬الی ‪ 4991 ،6931‬مسابقه و تورمننت در ‪ 56‬رشته ورزشی دایر شده که در آن‬
‫بیش از ‪ 65‬هزار ورزشکار اشرتاک کردند‪ .‬در این مسابقات بهرتینها شناسایی شده و به خاطر حضور‬
‫در تیمهای ملی‪ ،‬پنج هزار تن انتخاب شدند‪.‬‬

‫‪ -3-1‬افتخارات کرکت‬
‫تیم کرکت کشور در سال ‪ ۵۳۳۱‬از سوی پناهندگان افغان در پاکستان بنیان گذاشته شد‪ .‬این تیم روند‬
‫پیشفت رسیعی را پیموده است؛ طوری که در سال ‪ ۳۳۵۵‬توانست در بازیهای «یکروزه» بیناملللی‬
‫رشکت کند‪ .‬تیم افغانستان در سال ‪ ۳۳۵۳‬در رقابتهای آسیا با هند‪ ،‬پاکستان‪ ،‬رسیالنکا و بنگالدیش‬
‫رقابت کرد و توانست به جام جهانی ‪ 6165‬اسرتالیا راه یابد‪.‬‬

‫افغانستان اکنون با عضویت کامل در شورای بیناملللی کرکت‪ ،‬اجازهی بازی در رقابتهای بیناملللی‬
‫«یکروزه» و «‪۳۳‬اوره» را دارد‪ .‬همچنین همهساله ‪ 51‬میلیون دالر از این شورا دریافت خواهد کرد‪.‬‬
‫افغانستان در رتبهی دهم رقابتهای «یکروزه» بیناملللی قرار گرفته است‪.‬‬
‫ورزشکاران کرکت خوش درخشیدهاند از جمله این که راشد خان‪ ،‬عضو جوان تیم ملی کرکت‪ ،‬در زمره‬
‫‪ ۵۵‬بازیکن برتر رقابتهای ‪۳۳‬اوره کرکت جهان در سال ‪ ۳۳۵۲‬شناخته شد‪ .‬وی به حیث دومین بالر‬
‫برگزیده جهان شناخته شد و محمد نبی دیگر کرکتباز کشورمان به عنوان سومین بازیکن آل روندر‬
‫معرفی شد‪.‬‬

‫‪ -3-3‬افتخارات فوتبال‬
‫فوتبال از ورزشهای نوخاسته در بین نسل جدید است‪ .‬از این رو فدراسیون فوتبال در متام ولیات کشور‬
‫کمیته استعدادیابی را ایجاد کرده و منایندگان فدراسیون فوتبال در سفرهای رسمی به ولیات‪ ،‬استعدادها‬
‫را کشف منودند تا در کابل آموزش داده شوند‪ .‬بازیکنان جدید زیر نظر مربیان تیمهای ملی مترینات‬
‫خود را سپری منوده و به تیمهای ملی جذب میشوند‪.‬‬

‫تاکنون‪ ،‬برای فوتسال جمنازیوم معیاری ساخته شده و استدیوم ویژه برای فوتبال ساحلی اعامر شده‬
‫است‪ .‬برای بانوان فوتبالیست میدان ویژه ساخته شده و پنج میدان کوچک نیز برای نوجوانان احداث‬
‫گردیده است‪.‬‬
‫فوتبال افغانستان به دستاوردهای زیر نایل آمده است‪:‬‬
‫راهیابی تیم ملی بزرگسالن به مسابقات مقدماتی جام ملتهای آسیا برای نخستین بار؛‬ ‫‪‬‬
‫قهرمانی تیم ‪ ۵۳‬سال در مسابقات آسیایی کوریای جنوبی؛‬ ‫‪‬‬
‫قهرمانی تیم ‪ ۵۱‬سال در مسابقات آسیای میانه ‪ -‬تاجکستان؛‬ ‫‪‬‬

‫‪118‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫قهرمانی تیم بانوان کشور در مسابقات مهاجرین امریکا؛‬ ‫‪‬‬

‫قهرمانی تیم ‪ ۵۳‬سال در مسابقات سپروتو کپ هند؛‬ ‫‪‬‬
‫کسب مقام چهارم تیم ملی فوتسال در مسابقات املپیکی آسیا و اشرتاک تیم زیر ‪ 61‬سال در مسابقات‬ ‫‪‬‬
‫آسیایی؛‬
‫اشرتاک و صعود تیم ملی زیر ‪ 61‬سال در مسابقات آسیایی کنفدراسیون فوتبال آسیا در ایران؛‬ ‫‪‬‬
‫اشرتاک در مسابقات بانوان زیر ‪ 63‬سال سپروتو کپ هند و سفر تیم ملی ‪ 63‬سال بانوان برای بازی‬ ‫‪‬‬
‫دوستانه در جاپان؛‬
‫و اشرتاک تیم فوتبال ساحلی در مسابقات آسیایی ‪ 6163‬و مسابقات چهارجانبه چین‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫‪ -3-1‬سایر دستاوردها در عرصه ورزش‬

‫استدیومهای ورزشی ‪ 62‬هزار نفری در ولیات بلخ‪ ،‬خوست‪ ،‬ننگرهار و پنجشیر به بهرهبرداری سپرده‬ ‫‪‬‬
‫شد‪.‬‬
‫استدیومهای ابتدایی درجه سوم در بدخشان‪ ،‬غزنی‪ ،‬نیمروز و پروان اعامر شده و به بهرهبرداری رسید‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫دو باب جمنازیوم با ظرفیت ‪ 6511‬نفر و ‪ 511‬نفر ویژه بانوان و معلولین در کابل اعامر شد‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫میدان گلف در شهر کابل اعامر و بهرهبرداری رسید‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫استدیوم ورزشی در ولیت لوگر اعامر و به بهرهبرداری سپرده شد‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫جمنازیوم ورزشی ولیت تخار اعامر و مورد استفاده قرار گرفته است‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫کلپها‪ ،‬تیمها و ورزشکاران‪ ،‬بهشمول ولیتهای کمرتانکشافیافته‪ ،‬ثبت و راجسرت شدند‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫‪ -1‬مبارزه با اعتیاد‬
‫حدود ‪ 9.6‬میلیون معتاد در افغانستان وجود دارند که یک میلیون این شامر زن هستند‪ 665 .‬مرکز درمانی‬
‫با رقم مجموعی ‪ 6511‬بسرت برای تداوی معتادین فعالیت دارند و هر بیامر را در دوره چهلروزه درمان‬
‫میکنند‪.‬‬

‫حکومت پالن عمل ملی مبارزه علیه مواد مخدر را ترتیب منوده و همچنین مسوده طرزالعمل جلوگیری‬
‫از پولشویی عواید ناشی از جرایم مواد مخدر را نیز نهایی ساخته است‪.‬‬
‫کارکردها و دستاوردها در این ساحه را در سه بخش زیر برمیشامریم‪.‬‬

‫‪ -1-3‬تأسیسات و تجهیزات‬
‫مرکز تداوی ‪ 6111‬بسرت امید در کمپ سابق فنیکس تأسیس شد‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫خوابگاه و مرکز تداوی معتادین ابنسینا با ظرفیت ‪ 6511‬بسرت ایجاد شد‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫‪119‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫دو کمپلکس تداوی معتادین در هلمند و ننگرهار تأسیس شد‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫مرکز تداوی معتادین زن با ظرفیت ‪ 651‬بسرت در شهر کابل ایجاد گردید‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫دو مرکز تداوی معتادین با ظرفیت تداوی سالنه ‪ 111‬مریض معتاد زن در ولسوالی قلعه زال ولیت‬ ‫‪‬‬
‫کندز و شهرک خالد بن ولید ولیت بلخ ایجاد شده است‪.‬‬
‫شفاخانه ‪ 91‬بسرت در زندان پلچرخی ولیت کابل افتتاح شد‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫مرکز تداوی برای معتادین بیرسپناه در ولیت نیمروز با ظرفیت ‪ 511‬مریض ایجاد شد‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫مرکز تداوی معتادین در هرات دارای ‪ 911‬بسرت ایجاد شد‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫مرکز تداوی ‪ 51‬بسرت پروان تأسیس گردید‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 3‬مرکز ‪ 61‬بسرت در ولیات پنجشیر‪ ،‬پکتیکا‪ ،‬غوریان هرات‪ ،‬آقچه جوزجان‪ ،‬لوگر‪ ،‬رسپل و بادغیس‬ ‫‪‬‬
‫تأسیس شد‪.‬‬
‫تعداد بسرتهای مرکز ننگرهار از ‪ 611‬به ‪ 651‬افزایش یافت‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫تعداد بسرتهای مرکز فراه از ‪ 51‬به ‪ 611‬افزایش یافت‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫تصویر ‪ - 11‬رئیسجمهور و خانم اول در افتتاح مرکز ملی تداوی و آموزشهای حرفوی معتادین اشرتاک منودند‬

‫‪ -1-1‬تداوی‬
‫ظرفیت تداوی معتادین از ‪ 62‬هزار الی ‪ 93‬هزار تن در سال بهبود یافته است‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫برنامه وقایوی ایدز برای ‪ 4121‬معتاد زرقی اجرا شد‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 6.2‬میلیون رسنج برای معتادین زرقی به خاطر مصونیت از ایدز توزیع شد‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫هر سال دهها هزار معتاد تداوی شدهاند‪ .‬این رقم در سال ‪ 6935‬برابر با ‪ 69‬هزار تن بوده است‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫‪111‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫هزاران معتاد بیرسپناه از سطح شهر کابل به رهربی وزارت مبارزه علیه مواد مخدر جمعآوری شدند‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫صندوق اعانه برای نجات معتادین تأسیس شد‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫بر وضعیت محبوسین مواد مخدر نظارت شده و تدابیر لزم جهت جلوگیری از اعتیاد و تداوی معتادین‬ ‫‪‬‬
‫در زندان روی دست گرفته شده است‪.‬‬

‫‪ -1-1‬کاهش تقاضا‬
‫طرح برنامه کاهش تقاضا به مواد مخدر تهیه شده و در بستههای صحی اساسی و رضوری ‪ EPHS‬و‬ ‫‪‬‬
‫‪ BPHS‬وزارت صحت عامه ادغام شد‪.‬‬
‫مضمون کاهش تقاضا به مواد مخدر طرح و در نصاب تحصیالت عالی شامل شد‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫طرح هفته بسیج ملی جهت مشارکت مردم در مبارزه علیه مواد مخدر و مشخص ساخنت آن در تقویم‬ ‫‪‬‬
‫کشور با تأیید کابینه ترتیب شد‪.‬‬
‫حدود ‪ 6111‬استاد معارف زن و مرد در عرصه تعلیامت جلوگیری از اعتیاد آموزش دیدند‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 611‬ماسرتتریرن در بخش تعلیامت جلوگیری از استعامل مواد مخدر آموزش داده شدند‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫حدود ‪ 611‬هزار شاگرد ‪ 629‬مکتب در ‪ 61‬ولیت از برنامههای تعلیامت جلوگیری از استعامل مواد‬ ‫‪‬‬
‫مخدر مستفید شدند‪.‬‬
‫‪ 311‬جوان در برنامه تعلیامت جلوگیری از استعامل مواد مخدر در مجالس و ورکشاپهای داخل و‬ ‫‪‬‬
‫خارج کشور آموزش دیدهاند‪.‬‬

‫ب – معارف و فرهنگ‬
‫از عنارص مهم انکشاف اجتامعی‪ ،‬آموزش اعضای جامعه در مقاطع مختلف است‪ .‬سطح سواد شهروندان‬
‫و نهادینگی ارزشهای فرهنگی‪ ،‬نشاندهنده رشد اجتامعی و فرهنگی جامعه است‪ .‬از این حیث در‬
‫کشورهای جنگزده هامنند افغانستان توجه به تعلیم‪ ،‬تحصیل‪ ،‬تربیه و امور فرهنگی‪ ،‬لزم و حیاتی است‬
‫تا با پرورش ارزشهای اجتامعی و فرهنگی‪ ،‬جامعه از لجامگسیختگی نجات یافته‪ ،‬رشد و تعالی حاصل‬
‫گردد‪ .‬حکومت با ابزارهای موجود‪ ،‬در این راستا کوشیده و در ساحات تعلیم و تربیه؛ تحصیالت عالی؛‬
‫و فرهنگ و رسانه دستاوردهایی داشته است‪.‬‬

‫‪ -3‬تعلیم و تربیه‬
‫رشد سطح سواد و دانش افراد جامعه تأثیر مستقیمی در رسیدن به رفاه دارد‪ .‬هر چه میزان سواد افراد ارتقا‬
‫مناید‪ ،‬به هامن پیامنه زمینههای انکشاف و توسعه بهبود مییابد و مسیر کوتاهتری برای ترقی پیموده‬
‫خواهد شد‪ .‬وزارت معارف چارچوب اساسی تعلیم و تربیه در افغانستان را شکل داده است؛ در عین حال‬
‫مسؤولین بر این امر واقفند که اصالحات گسرتده در تشکیل و نوع فعالیت وزارت معارف باید روی دست‬

‫‪110‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫گرفته شود و ظرفیتسازی در این دستگاه‪ ،‬لزمه برآورده شدن توقعات جامعه کنونی افغانستان است‪ .‬در‬
‫حالی که آموزش و پرورش در سطح جهانی دستخوش تحولت و تغییر دوامدار نصابهای تعلیمی‬
‫است‪ ،‬ارتقای نظام تعلیمی و تربیتی کنونی‪ ،‬به شکلی که توانایی پاسخگویی مناسب به بیش از ‪ 3.6‬میلیون‬
‫شاگرد معارف و نیز شهروندان مسن که رضورت به سوادآموزی دارند‪ ،‬را داشته باشد کاری دشوار است‬
‫و رضورت به توجه جمعی دارد‪.‬‬
‫حکومت برای رسیدگی به وضعیت نابهسامان تعلیم و تربیه‪ ،‬در حالی که ‪ 11‬درصد کارمندان خدمات‬
‫ملکی در وزارت معارف مرصوفند‪ ،‬ابتکار ایجاد شورای عالی قوای برشی را روی دست گرفته است‪.‬‬
‫این شورا روی پالنهای انکشافی برای بهبود کیفیت و مدیریت سامل تعلیم و تربیه و تحصیالت عالی در‬
‫نهادهای آموزشی و ایجاد هامهنگی میان «بازار کار» و کادرهای تربیهشده در نهادها کار میکند‪ .‬در‬
‫دومین جلسه این شورا گزارش کمیته نظارت و ارزیابی (میک) درباره وزارت معارف به بحث گرفته شد‪.‬‬

‫برنامه اصالحی وزارت معارف و پالن اسرتاتیژیک سوم معارف ترتیب شده است که روی اصالح بنیادی‬
‫سیستم تعلیمی و ساخنت معیار به خاطر عملکردهای قابل تطبیق این وزارت توجه دارند‪.‬‬

‫برای تعلیامت قبل از مکتب نیز پالیسی ترتیب شده و نصاب تعلیامت قبل از مکتب نهایی گردیده است‪.‬‬
‫در مورد عرضه خدمات تعلیمی قبل از مکتب‪ ،‬با رشکای کاری هامهنگیهای لزم صورت گرفته است‪.‬‬
‫به صورت مجموعی در رسارس کشور ‪ 6414324‬شاگرد در ‪ 9966‬صنف مرصوف فراگیری تعلیامت قبل‬
‫از مکتب میباشند‪.‬‬
‫دستاوردهای عمومی در عرصه تعلیم و تربیه به شکل خالصه عبارتند از‪:‬‬
‫افزایش میزان سطح سواد در سطح ملی از ‪ 91‬درصد به ‪ 19‬درصد از طریق دسرتسی متوازن به تعلیم؛‬ ‫‪‬‬
‫‪ 6‬درصد افزایش در شمولیت دخرتان در مکاتب ولیات دارای کمرتین درصدی شمولیت دخرتان‬ ‫‪‬‬
‫(ارزگان‪ ،‬هلمند‪ ،‬پکتیا‪ ،‬زابل‪ ،‬بادغیس و پکتیکا)؛‬
‫‪ 2.3‬درصد افزایش جذب دخرتان در داراملعلمینها؛‬ ‫‪‬‬
‫افزایش شامر مجموعی مکاتب و مراکز تعلیم اسالمی‪ ،‬تخنیکی و تربیه معلم به ‪ 634411‬باب با تأسیس‬ ‫‪‬‬
‫‪ 226‬مرکز نو در سالهای ‪ 6939‬و ‪6935‬؛‬
‫اتصال ‪ 3‬مرکز تعلیمی به فایرب نوری و تجهیز ‪ 1‬مکتب دیگر؛‬ ‫‪‬‬
‫رسیدگی به معضل مکاتب و معلمین خیالی؛‬ ‫‪‬‬
‫رسوی و تهیه پالن توپوگرافی ‪ 62‬شهرک معلمین؛‬ ‫‪‬‬
‫توزیع ‪ 644166‬منره زمین به معلمین بر اساس پالن منظم از طریق ایجاد شهرکهای معلامن در‬ ‫‪‬‬
‫ولیتهای کابل‪ ،‬پکتیکا‪ ،‬غزنی‪ ،‬ارزگان‪ ،‬لوگر‪ ،‬دایکندی‪ ،‬بدخشان‪ ،‬فراه‪ ،‬بلخ و میدان وردک‪.‬‬

‫‪111‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫ضمن خاطرنشان این که دستاوردهای عرصه تعلیم و تربیه برای رهربی دولت و مسؤولین ذیربط قابل‬
‫قبول نیستند‪ ،‬در پنج ساحه به شکل مخترص به آنها پرداخته میشود‪.‬‬

‫‪ -3-3‬اداره تعلیم و تربیه‬

‫در حالی که پالن اسرتاتیژیک سوم معارف ترتیب شده‪ ،‬معلومات احصائیوی معارف نیز به شکل سالنه‬
‫از طریق رسوی اشرتاکی جمعآوری گردیده است‪ .‬برای ‪ 52‬درصد از مکاتب‪ ،‬ماحول مصون تعلیمی‬
‫فراهم شده و ‪ 1.66‬میلیون جلد کتاب درسی در اختیار متعلمین قرار گرفته است‪.‬‬
‫برنامه ‪ GPE‬در چارچوب عضویت در مجمع مشارکت جهانی برای تعلیم و تربیه توانست که ‪ 41‬ولسوالی‬
‫در ‪ 69‬ولیت کمرتانکشافیافته را زیر پوشش قرار دهد و از این طریق یکصد هزار طفل به تعلیم و تربیه‬
‫دست یابند‪ .‬برای این مأمول ‪ 6192‬صنف محلی‪ 6314 ،‬صنف آموزش ترسیعی و ‪ 5911‬صنف در‬
‫مساجد ایجاد شد‪ .‬به خاطر تطبیق برنامههای آموزشی ‪ 6511‬معلم و ‪ 5‬هزار مالامام به حیث معلم‪،‬‬
‫استخدام شدند‪ .‬این برنامه ‪ 311‬پالن انکشافی مکاتب (شامل اعامر صنف‪ ،‬مربز‪ ،‬دیوار احاطه و‪ )...‬را‬
‫ترتیب داده است‪.‬‬

‫‪ -3-1‬ارتقای کیفی‬
‫به منظور ارتقای کیفی معارف روی مرور و تجدید نظر کتابهای معارف کار شده است‪ .‬از جمله این‬
‫که کتابهای درسی و رهنامی معلم زبانهای پشتو و دری دوره ابتدایی و کتابهای درسی دوره متوسطه‬
‫مرور و تجدید نظر شدهاند‪ .‬همچنین کتابهای درسی صنوف اول تا دوازدهم تعلیامت عمومی‪ ،‬توسط‬
‫‪ 11‬متخصص بازنگری و غلطهای امالیی و انشایی آنها اصالح شده است‪ .‬در بخش نصاب حرفهیی نیز‬
‫‪ 2‬عنوان جدید شامل ماهیپروری‪ ،‬تجارتهای شخصی کوچک‪ ،‬کمکهای اولیه صحی‪ ،‬سبزیجات‪،‬‬
‫مرغداری‪ ،‬زنبورداری‪ ،‬لبنیات و خیاطی تدوین شده است‪.‬‬

‫در دوره حکومت وحدت ملی در سویه تحصیلی معلمین معارف نیز بهبود رومنا شده است‪ .‬تعداد‬
‫معلمین معارف دارای لیسانس از ‪ 69‬هزار تن در سال ‪ 6939‬به ‪ 63.5‬هزار تن در سال ‪ 6935‬افزایش یافته‬
‫است‪ .‬در تعداد معلامن دارای سند ماسرتی در همین سالها از ‪ 463‬تن به ‪ 565‬تن افزایش دیده میشود‪.‬‬
‫در این دوره ‪ 36‬هزار معلم از برنامههای آموزشی پیداگوژی و مضمونی مستفید شدهاند‪.‬‬

‫حکومت وحدت ملی با تأکید بر ارتقای کیفی معارف توانسته است ‪ 3‬مکتب را به فایرب نوری وصل کند‬
‫و ‪ 1‬مکتب دیگر را برای این منظور مجهز سازد‪ .‬همچنین انستیتوتهای نیام‪ ،‬تیتیآی‪ ،‬ایایآی‪ ،‬و‬
‫ایآیتی به انرتنت متصل شدهاند‪.‬‬

‫‪111‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫‪ -3-1‬ارتقای ک ّمی‬
‫حکومت وحدت ملی در مجموع ‪ 991‬مرکز تعلیمی و تربیتی جدید در طی سالهای ‪ 6939‬الی ‪6935‬‬
‫تأسیس منوده است که در مجموع ‪ 5.9‬درصد افزایش در تعداد آنان را منایش میدهد‪ .‬همچنین برای‬
‫‪ 456‬باب مکتب که تعمیر نداشتهاند‪ ،‬امور ساختامنی انجام یافته است‪ 969 .‬لبراتوار کیمیا‪ ،‬فزیک و‬
‫بیالوژی در همین تعداد مکتب ایجاد و فعال شده است‪.‬‬

‫‪65%‬‬

‫‪61%‬‬

‫‪65%‬‬

‫‪66.6%‬‬ ‫‪66.4%‬‬
‫‪61%‬‬
‫‪64.1%‬‬
‫‪5%‬‬
‫‪4.6%‬‬ ‫‪6.6%‬‬
‫‪1%‬‬
‫مکتب‬ ‫مرکز تعلیامت اسالمی‬ ‫مرکز تعلیامت تخنیکی‬ ‫مرکز تربیه معلم‬ ‫مکتب سوادآموزی‬
‫درصد‬ ‫‪4.6%‬‬ ‫‪66.6%‬‬ ‫‪66.4%‬‬ ‫‪6.6%‬‬ ‫‪64.1%‬‬
‫‪1393‬‬ ‫‪65126‬‬ ‫‪215‬‬ ‫‪619‬‬ ‫‪962‬‬ ‫‪53‬‬
‫‪1395‬‬ ‫‪65313‬‬ ‫‪6142‬‬ ‫‪966‬‬ ‫‪966‬‬ ‫‪15‬‬

‫منودار ‪ -64‬مقایسه کمی مکاتب و مراکز تعلیمی در سالهای اخیر‬

‫‪ -3-3‬تعلیم و تربیه دخرتان‬

‫‪ 616‬باب مکتب جدید و مرکز تعلیمی برای دخرتان در سه سال گذشته تأسیس شده است‪ .‬ریاست‬
‫انکشاف تعلیامت نسوان در چوکات معینیت تعلیامت عمومی بهتازگی ایجاد شده و با هدف افزایش‬
‫شمولیت دخرتان در مکاتب جلسات گروهی‪ ،‬متاسهای دوامدار با والدین از طریق شوراهای مکاتب‪،‬‬
‫مالامامان و شبکههای نشاتی صورت گرفته است‪ .‬با اقدامات صورتگرفته شاهد افزایش شاگردان دخرت‬
‫از ‪ 9.5‬میلیون در سال ‪ 6934‬به ‪ 9.1‬میلیون در سال ‪ 6931‬هستیم که ‪ 32‬درصد از متعلمین معارف را‬
‫تشکیل میدهد‪ .‬خوشبختانه افزایش شامر معلمین زن در معارف طی سالهای ‪ 6934‬و ‪ 6935‬حدود‬
‫‪ 6‬هزار بوده که تعداد مجموعی آنان را به ‪ 11.2‬هزار رسانده است‪ .‬با توجه به رشد جذب محصلین خانم‬
‫در داراملعلمینها و مؤسسات تعلیامت عالی (‪ 45.4‬هزار در سال ‪ 6939‬به ‪ 43.4‬هزار در سال ‪)6931‬‬
‫دسرتسی نظام معارف و به تعقیب آن شاگردان دخرت به معلمین زن‪ ،‬رشد چشمگیری را در سالهای آینده‬
‫خواهد داشت‪.‬‬

‫‪111‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫تطبیق برنامه ‪ GPE‬در مناطق دوردست و نیز تدویر کمپاینهای آگاهی عامه درباره اهمیت تعلیم و تربیه‬
‫دخرتان‪ ،‬استخدام استادان مسلکی در مراکز تربیه معلم و ایجاد مراکز و الحاقیههای تربیه معلم سبب شده‬
‫شاهد افزایش شمولیت دخرتان در مراکز تربیه معلم و نیز شاگردان دخرت معارف باشیم‪ .‬رشد ‪ 6‬درصدی‬
‫شاگردان دخرت در ولیات دارای کمرتین جذب دخرتان در معارف (ارزگان‪ ،‬هلمند‪ ،‬پکتیا‪ ،‬پکتیکا‪ ،‬زابل‬
‫و بادغیس) گویای این موضوع است‪.‬‬

‫‪ -3-1‬سوادآموزی‬
‫بر پایه آمارهایی که در اختیار وزارت معارف قرار دارد‪ 6 ،‬درصد در سطح بیسوادی کاهش رومنا شده‬
‫است‪ .‬حکومت در بخش سوادآموزی‪ ،‬کمیتههای ملی سواد را در سطح مرکز‪ ،‬ولیات‪ ،‬ولسوالیها و‬
‫قریهها ایجاد کرده است‪ .‬در چارچوب برنامههای سوادآموزی ‪ 1121‬هزار باب کورس سوادآموزی را‬
‫برای ‪ 6.53‬میلیون سوادآموز تدویر منوده که ‪ 261‬هزار آنان‪ ،‬این کورسها را سپری منوده و فراغت‬
‫کسب کردهاند‪.‬‬
‫سوادآموزی‪ ،‬شامل برنامههای اساسی و مابعد‪ ،‬برنامههای اختصاصی برای زنان‪ ،‬مکاتب سواد حیاتی و‬
‫حرفوی‪ ،‬مراکز آموزش محلی ‪ ،C.L.C‬سوادآموزی از طریق مالامامان مساجد و تکایا‪ ،‬سوادآموزی برای‬
‫کوچی ها‪ ،‬سوادآموزی از طریق ادارات دولتی‪ ،‬سوادآموزی از طریق معلمین مکاتب رسمی در بدل‬
‫حقالزحمه‪ ،‬سوادآموزی برای محبوسین‪ ،‬سوادآموزی اردوی ملی و پولیس ملی و امنیت ملی‪ ،‬و برنامه‬
‫آموزش از راه دور میشود‪ .‬وزارتها و ادارات مستقل افغانستان در زمینه برنامههای سوادآموزی ‪65‬‬
‫تفاهمنامه را امضا منودهاند و ‪ 96‬تفاهمنامه دیگر نیز آماده امضا است‪ .‬به منظور کاهش بیشتر سطح‬
‫بیسوادی نصاب تعلیمی و کتب جدید سوادآموزی با درنظرداشت استندردهای بیناملللی به دو زبان‬
‫دری و پشتو به همکاری یونسکو تهیه و چاپ شدهاند‪ .‬این کتابها در بخش سوادآموزی حرفهیی بوده‬
‫و گام مثبت در رشد اقتصاد خانوادهها خواهد بود‪ .‬طی این نصاب سوادآموزی ‪ 66‬هزار نفر در ‪ 3‬ماه سواد‬
‫و مهارت حرفهیی را کسب میکنند‪.‬‬

‫وزارت معارف طرح «بسیج ملی‪ ،‬تشویقسازی تدریجی و افزایش نقش سکتورهای خصوصی در‬
‫برنامههای سوادآموزی» را ترتیب منوده که کابینه آن را تأیید کرده و میکانیزمهای تطبیق آن برای سکتور‬
‫خصوصی نیز تهیه شده است‪ .‬همچنین باید گفت که ‪ 9‬کانسپتنوت دریافت منابع مالی برای جامعه‬
‫مدنی‪ ،‬سکتور خصوصی و برنامههای سوادآموزی از طریق تعلیم و تربیه تهیه شده است‪ .‬با تطبیق این‬
‫برنامهها در آینده شاهد افزایش میزان سواد و کاهش بیشتر ارقام بیسوادی خواهیم بود‪.‬‬

‫‪112‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫‪ -1‬تحصیالت عالی‬
‫ارائه خدمات تحصیلی برای شهروندان و داشنت جامعهای با افراد متخصص از بخشهای مهم انکشاف‬
‫اجتامعی در کتلههای بشی است‪ .‬این عرصه در کشورهایی که از منابع بسیار برخوردار است و‬
‫ظرفیتهای بالقوه رشد بسیار دارد‪ ،‬اهمیت خاصی پیدا میکند‪ .‬افغانستان با داشنت ظرفیتها و‬
‫فرصتهای بسیار در محور اقتصاد‪ ،‬چه در سطح منطقه و چه در سطح بیناملللی‪ ،‬نیاز مربم و اساسی به‬
‫نیروی انسانی متخصص و دانشمند دارد‪.‬‬
‫حکومت وحدت ملی تأکید بسیار روی تحول در نظام تحصیلی داشته و بر تطابق ظرفیتها و مهارتهای‬
‫افراد تحصیلیافته با نیازهای کنونی جامعه توجه خاص داشته است‪ .‬در این زمینه رشتههای دارای اولویت‬
‫مطابق به بازار کار شناسایی شده و در پالن اسرتاتیژیک تحصیالت عالی به آن توجه شده است‪ .‬همچنین‬
‫حکومت روی مواردی چون بهرهگیری از تکنالوژی معلوماتی‪ ،‬بهبود جذب محصلین‪ ،‬ارتقای سطح‬
‫دانش استادان‪ ،‬مراکز تضمین کیفیت و دیگر موارد نظر داشته است و اصالحات اساسی و بنیادی در‬
‫نظام تحصیلی را از طریق شوراهای عالی تعقیب منوده است که دستاوردهای بیشتری را به میان خواهد‬
‫آورد‪.‬‬

‫شامر پوهنتونهای دولتی و لیلیهها‬

‫‪٣٨‬‬
‫‪٣٦‬‬ ‫‪٣٦‬‬
‫‪٣٣‬‬ ‫‪٣٣‬‬ ‫‪٣٣‬‬
‫‪٣٠‬‬
‫‪٢٤‬‬

‫‪١٣٩٣‬‬ ‫‪١٣٩٤‬‬ ‫‪١٣٩٥‬‬ ‫‪١٣٩٦‬‬

‫تعداد پوهنتون‬ ‫تعداد لیلیه‬

‫منودار ‪ - 65‬مقایسه شامر پوهنتونهای دولتی و لیلیهها در سالهای اخیر‬

‫از مهمترین دستاوردهای حکومت وحدت ملی اصالحات پروسه کانکور و انفاذ قانون تحصیالت عالی‬
‫ملکی است‪ .‬مقرره تحصیالت عالی ماسرتی و دکتورا نیز تدوین شده و در حال طی مراحل میباشد‪.‬‬
‫در این دوره ‪ 5‬پوهنتون دولتی و ‪ 3‬لیلیه جدید ایجاد شده است‪ .‬همچنین در انتخاب داوطلبین تحصیالت‬
‫عالی دولتی‪ 61 ،‬دیپارمتنت مقطع لیسانس‪ 4 ،‬دیپارمتنت ماسرتی و یک دیپارمتنت دکتورا تنوع آمده‬

‫‪116‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫است‪ .‬نخستین گروه از محصلین مقطع دکتورا‪ ،‬در سال ‪ 6931‬از دیپارمتنت زبان و ادبیات پشتو فراغت‬
‫حاصل منودند‪.‬‬

‫تعداد دیپارمتنتهای نوتأسیس در مقاطع مختلف‬

‫‪61‬‬

‫‪4‬‬ ‫‪6‬‬

‫لسانس‬ ‫ماسرتی‬ ‫دکتورا‬

‫منودار ‪ -61‬تعداد دیپارمتنتهای نو تأسیس در مقاطع مختلف طی سه سال اخیر‬

‫تعداد سیت محصل در تحصیالت عالی دولتی‬

‫‪631111‬‬

‫‪621111‬‬

‫‪631111‬‬

‫‪611111‬‬
‫‪626944‬‬
‫‪651111‬‬ ‫‪636516‬‬

‫‪641111‬‬ ‫‪659964‬‬

‫‪691111‬‬
‫‪6939‬‬ ‫‪6934‬‬ ‫‪6935‬‬

‫منودار ‪ -63‬مقایسه شامر سیتهای محصل در تحصیالت عالی دولتی در سالهای اخیر‬

‫دستاوردها در عرصه تحصیالت عالی را میتوان در بخشهای آتی به اختصار اشاره منود‪.‬‬

‫‪117‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫‪ -1-3‬معیاریسازی کانکور‬
‫سالنه تعداد بسیاری از متقاضیان تحصیالت عالی‪ ،‬در کانکور رسارسی ورود به پوهنتونها و مؤسسات‬
‫تحصیالت عالی رشکت میکنند‪ .‬در آخرین کانکور ‪ 613.5‬هزار تن اشرتاک منودند که از این جمع‬
‫‪ 643.5‬هزار آن کامیاب شدند‪ .‬این روند در گذشته با چالشهای متعددی مواجه بود از جمله شامر‬
‫ناکامیها بسیار زیاد بوده و اعرتاضات داوطلبان در مورد فساد و بیعدالتی را به همراه داشت‪ .‬اراده جدی‬
‫مسؤولین در اصالحات و کاهش زمینههای فساد‪ ،‬نتایج خوبی را به وجود آورد که اعتامد مردم به این‬
‫پروسه ملی را زنده ساخت و سبب قدردانی رهربی دولت از مسؤولین مربوط شد‪ .‬اقدامات انجام شده در‬
‫این خصوص عبارتند از‪:‬‬
‫تدوین طرح اصالح نظام کانکور از طریق ورکشاپ ملی و اصالح سیستم کانکور؛‬ ‫‪‬‬
‫تغییر زمان برگزاری کانکور از موسم رسما به گرما؛‬ ‫‪‬‬
‫برگزاری یکسان امتحانات کانکور در متام ولیات و جلوگیری از مداخله افراد؛‬ ‫‪‬‬
‫چاپ کتابچه سؤالت امتحان جداگانه برای هر داوطلب؛‬ ‫‪‬‬
‫غنیسازی بانک سؤالت و تهیه سؤالت جدید از ‪ 61‬هزار به ‪ 11‬هزار؛‬ ‫‪‬‬
‫ایجاد کد رشته جداگانه برای دخرتان که باعث افزایش جذب آنان در نهادهای تحصیالت عالی از ‪56‬‬ ‫‪‬‬
‫به ‪ 21‬درصد گردیده است؛‬
‫افزایش سطح رسیدگی به شکایات داوطلبان امتحانات کانکور؛‬ ‫‪‬‬
‫الکرتونیکسازی پروسه امتحانات کانکور؛‬ ‫‪‬‬
‫بایومرتیک منودن همه داوطلبان کانکور در متام ولیت و استفاده از آن در هنگام برگزاری امتحان؛‬ ‫‪‬‬
‫چاپ حارضی رنگه داوطلبان؛‬ ‫‪‬‬
‫تفتیش الکرتونیکی و سیستامتیک؛‬ ‫‪‬‬
‫تدارک و افتتاح مطبعه جدید برای امتحانات کانکور؛‬ ‫‪‬‬
‫و بانکیسازی عواید حاصله از توزیع فورم کانکور‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫‪ -1-1‬ارتقای استادان‬
‫بهبود نظام تحصیلی‪ ،‬در کنار اداره سامل‪ ،‬وابسته به استادان به عنوان نیروی بشی است که محصلین را‬
‫رشد و پرورش میدهند‪ .‬در سه سال گذشته حکومت توانسته است شامر استادان پوهنتونهای دولتی را‬
‫از ‪ 9653‬تن به ‪ 5526‬تن افزایش دهد‪ .‬در این بین تعداد استادان زن ‪ 1.1‬درصد افزایش داشته و به ‪334‬‬
‫تن در سال ‪ 6935‬رسیده است‪.‬‬

‫‪118‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫در کنار رشد کمی استادان‪ ،‬به ارتقای دانش و تحصیل آنان نیز توجه شده است‪ .‬سالنه حدود ‪ 611‬تن‬
‫از استادان به ‪ 91‬برنامه ماسرتی داخلی معرفی شدهاند و تعدادی نیز از طریق بورسیههای دولتی برای‬
‫سپری منودن دورههای دکتورا و ماسرتی به خارج کشور اعزام گردیدهاند‪ .‬همچنین روابط علمی‬
‫پوهنتونهای دولتی با پوهنتونهای امریکایی ایجاد شده است‪.‬‬

‫تعداد استادان زن در پوهنتونهای دولتی‬

‫‪334‬‬
‫‪311‬‬

‫‪361‬‬

‫‪6939‬‬ ‫‪6934‬‬ ‫‪6935‬‬

‫منودار ‪ -62‬مقایسه شامر استادان زن در پوهنتونهای دولتی طی سالهای اخیر‬

‫‪ -1-1‬مراکز تضمین کیفیت‬

‫مراکز تضمین کیفیت در ‪ 96‬نهاد دولتی و ‪ 31‬نهاد خصوصی تحصیالت عالی فعالیت دارند‪ .‬این مراکز‬
‫در زمینه فرهنگسازی در موارد آزادی اکادمیک‪ ،‬ارزیابی خودی‪ ،‬ارزیابی استاد توسط محصل‪ ،‬بازدید‬
‫و بازنگری بیرونی‪ ،‬نظارت و ارزیابی کار میکنند‪ .‬همچنین تحقیق و تدریس استادان‪ ،‬بسیج منابع بشی‬
‫در راستای ارتقای کیفی تحصیلی‪ ،‬بازاریابی فارغالتحصیالن‪ ،‬و خلق ابتکارات را مورد تشویق قرار داده‬
‫ترغیبکننده آنها هستند‪.‬‬
‫این مراکز‪ ،‬پالنگذاری در نهادهای تحصیالت عالی‪ ،‬معیاریسازی کتابخانه و فعالسازی کمیتههای‬
‫تحقیقات و نشات علمی‪ ،‬توسعه کریکومل و استفاده از تکنالوژی در تدریس را ترویج میکنند‪.‬‬

‫‪ -1-3‬تکنالوژی در تحصیالت عالی‬

‫سیستم معلوماتی اداره تحصیالت عالی )‪ (HEMIS‬و ثبت نام محصالن جدیدالشمول‪ ،‬با بهرهگیری از‬
‫تکنالوژی روز‪ ،‬به شکل آنالین درآمده است‪.‬‬
‫در بخش دسرتسی پوهنتونها و مؤسسات تحصیالت عالی‪ ،‬خدمات انرتنت از طریق فایرب نوری و‬
‫وایمکس گسرتش یافته و ‪ 51‬پوهنتون و نهاد تحصیلی به انرتنت متصل شدهاند‪ .‬همچنین ارزیابی ‪65‬‬

‫‪119‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫پوهنتون و مؤسسه تحصیالت عالی برای اتصال به انرتنت نیز صورت گرفته است‪ .‬در پوهنتونهای‬
‫فاریاب‪ ،‬تعلیم و تربیه شهید استاد ربانی‪ ،‬و شیخ زیاد‪ ،‬طی سال ‪ 6931‬مراکز تکنالوژی معلوماتی مجهز‬
‫ایجاد شده است‪ .‬باید گفت که اکنون بیشتر دیپارمتنتها لبراتوارهای تکنالوژی معلوماتی را در اختیار‬
‫دارند‪.‬‬

‫‪ -1‬فرهنگ و رسانه‬
‫افغانستان رسزمینی با میراثهای فرهنگی بیشامر و کرثت فرهنگی بینظیر است‪ .‬این تکرث‪ ،‬برخاسته از‬
‫متدنهای بومی و اسالمی و موقعیت جغرافیایی کشور است‪ .‬ریشههای فرهنگی افغانستان ظرفیت‬
‫بالقوهای است که تا کنون استفاده قابل توجهی از آن در رشد و انکشاف اجتامعی و همچنین اقتصادی‬
‫نشده است‪ .‬متأسفانه عرصه فرهنگ همواره تأثیرپذیری شدیدی از رشایط جنگی و ناامنیهای روانی‬
‫جامعه دارد؛ با این وجود حکومت کوشش منوده که این تأثیرپذیری را کاهش دهد و اقدامات ممکن‬
‫را روی دست گیرد‪ .‬اهمیت کار در این بخش از آنجا پرواضح است که نهتنها در سطح داخلی بلکه از‬
‫سوی جامعه جهانی نیز توجه خاص به میراثهای فرهنگی افغانستان میباشد‪ ،‬از جمله اینکه بامیان در‬
‫سال ‪ )6165( 6934‬به عنوان پایتخت فرهنگی کشورهای جنوب آسیا (سارک) انتخاب شد و‬
‫خوازهبندی بنای تخریبشده آن توسط یونسکو انجام میشود‪.‬‬

‫تصویر ‪ -13‬رئیسجمهور در خطاب به مسؤولین شهری و شاروالن بر حفظ مشخصههای تاریخی شهرهای افغانستان تأکید می کند‬

‫ریاست جمهوری همواره توجه خاص به معامری اصیل افغانی و متدن اسالمی در مورد پروژههای‬
‫ساختامنی بهویژه شهرسازی داشته است‪ .‬وی تأکید عمده به ساختار و معامری شهرهای تاریخی‬
‫افغانستان داشته و به مسؤولین بارها در این مورد هدایت داده است‪ .‬توجه به آبدات تاریخی و بازسازی‬

‫‪121‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫آنها از جمله مساجد تاریخی شهرهای بزرگ کشور و تخصیص بودجه برای این امر‪ ،‬از جمله اقدامات‬
‫درخور مالحظه است‪.‬‬

‫تکمیل سه فاز از کار بازسازی قرص داراالمان‪ ،‬کارکرد مهمی در بخش رسیدگی به آبدات تاریخی است‪.‬‬
‫فاز نخست شامل پاکسازی مواد و بقایای خرابهها‪ ،‬آوار و مواد مخروبه؛ فاز دوم شامل استحکامات‪،‬‬
‫خوازهبندی‪ ،‬دیزاین و نقشهبرداری مهندسی؛ و فاز سوم شامل خشتبندی و برخی بستهکاریهای قرص‬
‫بود که با هزینه مجموعی ‪ 6.5‬میلیون دالر با همت تیم متخصص و مسلکی جوان افغان‪ ،‬که در آن‬
‫مهندسین خانم نقش مهمی ایفا منودهاند‪ ،‬به امتام رسیده است‪ .‬سه فاز باقیامنده در مرحله تدارکاتی‬
‫میباشد‪.‬‬

‫در مورد ترمیم و حفاظت آبدات تاریخی‪ ،‬از سال ‪ 6939‬تا ‪ 6931‬در ولیات مختلف ‪ 43‬پروژه روی‬
‫دست گرفته شده که ‪ 95‬مورد آن تکمیل شده و کار بقیه جریان دارد‪ .‬این پروژهها شامل مقربه رشیف‬
‫خان غزنی‪ ،‬مقربه شاه میر پالیزبان غزنی‪ ،‬مسجد جامع شهر کهنه غزنی‪ ،‬امامصاحب کندز‪ ،‬مسجد شیخ‬
‫سعدالدین انصاری کابل‪ ،‬مسجد چشمه شفا بلخ‪ ،‬مقربه وزیر محمد اکرب بلخ‪ ،‬مقربه امیر شیرعلی خان‬
‫بلخ‪ ،‬خانقاه ریشخور کابل‪ ،‬حوض و سایر ساختامنهای تاریخی زیارت مهرتلم بابا لغامن‪ ،‬پیادهروهای‬
‫شهر ضحاک بامیان‪ ،‬مقربه احمدشاه بابا قندهار‪ ،‬تعمیر خرقه مبارک قندهار‪ ،‬مسجد ینگی فاریاب‪ ،‬تعمیر‬
‫نگارستان ملی کابل‪ ،‬دیوار احاطه مصالی هرات‪ ،‬مسجد زیارتجاه هرات‪ ،‬فاز اول قلعه رساج لغامن‪،‬‬
‫غشی منار زابل‪ ،‬مسجد کردهای چنداول کابل‪ ،‬زیارت حرضت فرخ شاه کابلی کاپیسا‪ ،‬دیوارهای استنادی‬
‫زیارت حرضت واقف تخار‪ ،‬زیارت چهارده معصوم کابل‪ ،‬زیارت عاشقان کابل‪ ،‬مسجد و زیارت عارفان‬
‫کابل‪ ،‬مسجد پنبهفروشی کابل‪ ،‬مقربه حق دوست پادشاه کابل‪ ،‬ساختامن امیر عبدالرحمن خان کابل‪،‬‬
‫احاطه ساحه باستانی تپه رسدار غزنی‪ ،‬مقربه شیخ عثامن هجویری غزنی‪ ،‬زیارت خواجه ملکیار غزنی‪،‬‬
‫سنگفرشهای اطراف دیوارهای شهر کهنه غزنی‪ ،‬مقربه حاجی بابا پکتیکا‪ ،‬مقربه خلیفه خوشحال بابا‬
‫پکتیکا‪ ،‬کوتیهای خاواک پنجشیر‪ ،‬برج جبلالرساج پروان‪ ،‬احاطه اطراف کوت گداخار خوست‪ ،‬حوض‬
‫پهلوان هرات‪ ،‬حوض امیر علیشیر نوایی هرات‪ ،‬کنیسه یوها هرات‪ ،‬قلعه اختیارالدین هرات‪ ،‬زیارت‬
‫خواجه محمد خطیب رسپل‪ ،‬مقربه میروس نیکه قندهار‪ ،‬رساجالعامرت ننگرهار‪ ،‬زیارت شیر رسخ کابل‪،‬‬
‫یک قسمت از مسجد جامع هرات‪ ،‬فاز دوم قلعه رساج لغامن میباشد‪.‬‬
‫همچنین ‪ 64‬آبده تاریخی توسط بنیاد فرهنگی آغاخان و ‪ 4‬آبده دیگر توسط مؤسسه اچکو مرمت‬
‫شدهاند‪ .‬این آبدات شامل مقربه خواجه پارسا بلخ‪ ،‬پارک زیارت خواجه پارسا بلخ‪ ،‬دروازه مدرسه‬
‫سبحان قلی بلخ‪ ،‬مسجد نه گنبد بلخ‪ ،‬خانقاه دهدادی بلخ‪ ،‬زیارت میر روزهدار بلخ‪ ،‬زیارت خواجه‬
‫نظامالدین بلخ‪ ،‬رواق تنگی شادیان بلخ‪ ،‬زیارت خواجه باجگاهی بلخ‪ ،‬مقربه رابعه بلخی بلخ‪ ،‬مسجد قلعه‬
‫تخته پل بلخ‪ ،‬قرص استور کابل‪ ،‬قرص چهلستون کابل‪ ،‬مسجد میانجی کابل‪ ،‬مسجد گدری کابل‪ ،‬دروازه‬

‫‪120‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫شادیان بلخ‪ ،‬چهار گنبد بلخ‪ ،‬برج عیاران بلخ‪ ،‬مزار بلند سمرقندی بلخ‪ ،‬زیارت حکیم نارص خرسو بلخی‬
‫بدخشان‪ ،‬مقربه میریار بیک بلخ‪ ،‬مسجد مال برات بلخ‪ ،‬حامم شهر کهنه فیضآباد بلخ‪ ،‬بازار قدیم بلخ‪،‬‬
‫مقربه شهزاده عبدهللا هرات‪ ،‬مقربه شهزاده قاسم هرات‪ ،‬ستوپه تپه مرنجان کابل‪ ،‬و ستوپه توبدره پروان‬
‫است‪.‬‬
‫یونسکو نیز خوازهبندی بودای ‪ 55‬مرته بامیان را انجام داده و زیارت خواجه سبزپوش بامیان را مرمت‬
‫منوده است‪.‬‬
‫همچنین در مورد امور فرهنگی‪ ،‬اقداماتی صورت گرفته که قابل یادآوری است‪ .‬وضع قوانین در مورد‬
‫برگزاری جشنها و تعزیهها‪ ،‬تأکید بر کاربرد بیشتر از زبانهای رایج کشور از جمله اوزبیکی‪ ،‬توجه به‬
‫وضعیت فرهنگی و اجتامعی سیکها و سهولت برپایی مراسمهای مذهبیشان‪ ،‬برگزاری سمینارهای‬
‫علمی – تحقیقی در مورد دانشمندان و بزرگان تاریخی از جمله امیر علی شیر نوایی‪ ،‬فیضمحمد کاتب‪،‬‬
‫استاد کهزاد و‪ ...‬در ارگ ریاست جمهوری از جمله این اقدامات است‪.‬‬
‫امروز رسانهها بخش عمدهای از فرهنگسازی در سطح جامعه را عهدهدارند‪ .‬رسانهها وسیله خوب برای‬
‫پیوند با مفاخر گذشته و حفظ ارزشهای فرهنگی است؛ چراکه در زنده نگه داشنت فرهنگ و ادب و‬
‫همرسانی فرهنگی ماملک‪ ،‬از نقش برازنده برخوردارند‪ .‬حکومت افغانستان با در اختیار داشنت رادیو –‬
‫تلویزیون ملی در این بخش کوشیده و دستاوردهایی داشته است‪.‬‬
‫اقدامات صورتگرفته و دستاوردهای به دست آمده در ساحه فرهنگ و رسانه به اختصار عبارتند از‪:‬‬
‫آغاز روند بازسازی مراکز تاریخی از جمله مسجد عیدگاه کابل؛‬ ‫‪‬‬
‫آغاز کار عملی بازسازی مسجد پل خشتی کابل؛‬ ‫‪‬‬
‫طرح‪ ،‬دیزاین و تدارکات بازسازی مسجد میرهزار قندهار؛‬ ‫‪‬‬
‫طرح بازسازی مساجد شاه دوشمشیره‪ ،‬جامع هرات و مزاررشیف؛‬ ‫‪‬‬
‫اعامر‪ ،‬ترمیم و بازسازی ‪ 631‬محراب مسجد رشیف در مرکز و ولیات؛‬ ‫‪‬‬
‫ترتیب و به اجرا گذاشته شدن مقرره موزیمهای خصوصی؛‬ ‫‪‬‬
‫تأیید مقرره تنظیم فعالیت شبکه تلویزیون دیجیتلی در کمیته قوانین؛‬ ‫‪‬‬
‫افزایش ‪ 69.1‬درصدی حجم نشات رادیوی ملی نسبت به سال ‪ 6939‬و افزایش ‪ 9‬درصدی حجم‬ ‫‪‬‬
‫نشات تلویزیون ملی؛‬
‫آغاز نشات خارجی تلویزیون ملی به زبانهای انگلیسی‪ ،‬عربی‪ ،‬اردو و روسی؛‬ ‫‪‬‬
‫تولید دو رسیال جدید و هشت فلم مستند هرنی؛‬ ‫‪‬‬
‫دیجیتلی ساخنت آرشیفهای رادیو – تلویزیون ملی؛‬ ‫‪‬‬

‫‪121‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫ایجاد نشات آنالین رادیو – تلویزیون ملی؛‬ ‫‪‬‬

‫آغاز نشات چینل جدید «خرب ملی» ‪« /‬ملی خرب»؛‬ ‫‪‬‬
‫آموزش کارمندان تخنیکی و نشاتی در داخل و خارج کشور در مطابقت به شیوهها و تکنالوژی جدید‬ ‫‪‬‬
‫به کمک اتحادیه برودکاستنگ اسیاپاسفیک‪ ،‬انستیتوت انکشاف برود کاستنگ و نیز اداره اصالحات‬
‫اداری هند و ‪ TRT‬ترکیه‪ DDI ،‬و ‪ AIR‬هند و ‪ KBS‬و ‪ABU‬؛‬
‫تدویر کنفرانس علمی بیناملللی تحت عنوان شبکههای ملی در عرص دیجیتل در کابل به کمک‬ ‫‪‬‬
‫‪ABU‬؛‬
‫ایجاد ساختامنهای معیاری جدید تیپیک استدیوها برای بهبود نشات رادیو – تلویزیون در ولیات‬ ‫‪‬‬
‫کندز‪ ،‬بغالن‪ ،‬ننگرهار‪ ،‬غزنی‪ ،‬هلمند‪ ،‬پنجشیر و پروان؛‬
‫تجهیز استیشنهای ولیات کمرتانکشافیافته چون غور‪ ،‬پکتیکا‪ ،‬زابل‪ ،‬بامیان‪ ،‬دایکندی و نیمروز با‬ ‫‪‬‬
‫وسایل جدید ثبت و نش؛‬
‫توشیح کنوانسیون برن در مورد حامیت از آثار ادبی و هرنی و سند پاریس؛‬ ‫‪‬‬
‫برگزاری ‪ 66‬منایشگاه کتاب در نقاط مختلف شهر کابل‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫پ – زنان‬
‫زنان نیمی از پیکر جامعه انسانی را تشکیل میدهند و همین برای درک این که متام ابعاد جامعه بشی‬
‫متأثر از این قش میباشد‪ ،‬کافی است‪ .‬نادیده انگاشنت نیمی از پیکر جامعه‪ ،‬یقینا ً ظرفیتهای رشد را‬
‫تقلیل داده‪ ،‬رضبه جربانناپذیری به آن وارد خواهد کرد و بر چالشهای توسعه میافزاید‪ .‬از همین لحاظ‬
‫برابری جنسیتی هدف پنجم از اهداف توسعه پایدار شمرده شده است‪ .‬حکومت در گذشته با تأسیس‬
‫وزارت امور زنان‪ ،‬در راستای بهبود وضعیت زنان توجه داشته است؛ اما حکومت وحدت ملی طرز دید‬
‫را گسرتش داده و نهتنها بهبود وضعیت زنان بلکه استفاده از ظرفیت آنان در عرصههای گوناگون را یک‬
‫امر حتمی شمرده در این راستا قدم برداشته است‪.‬‬

‫نخستین اقدام برای تحکیم و حامیت از جایگاه اجتامعی زنان‪ ،‬ایجاد دفرت خانم اول بود‪ .‬این دفرت در‬
‫ساحات رسیدگی به مسایل اجتامعی و احیای فرهنگی فعالیت میکند و الهامبخش زنان افغانستان است‬
‫که توانسته اقدامات درخور توجهی را برای آنان انجام دهد‪.‬‬
‫حامیتهای سیاسی از زنان و افزایش حضور آنان در این عرصه در عمل صورت گرفته است‪.‬‬
‫دستاوردهای زنان‪ ،‬به عنوان بخش غیرقابل گفتوگو در روند صلح‪ ،‬تعریف شده و این پیام به شکل‬
‫واضح آن با عضویت زنان در شورای عالی صلح تسجیل یافته است‪.‬‬

‫‪121‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫حکومت وحدت ملی کار در زمینه زنان را محدود به وزارت امور زنان نساخته و آن را در متام ادارات‬
‫گسرتش داده است‪ .‬به عنوان مثال در برنامه ملی «میثاق شهروندی» سهم پنجاه درصدی به زنان اختصاص‬
‫یافته است‪.‬‬
‫تدوین و رومنایی پالن عمل ملی قطعنامه ‪ 6965‬شورای امنیت سازمان ملل متحد و همچنین پالن تطبیقی‪،‬‬
‫نظارت و ارزیابی آن از دستاوردهای عمده دیگر در این بخش است‪.‬‬
‫قابل ذکر است که در رسیدگی به قضایای خشونت علیه زنان اقدامات عملی مؤثری صورت گرفته است‬
‫که از آن جمله میتوان به تعیین معاونیت مربوط در اداره لویسارنوالی اشاره کرد‪.‬‬
‫در ادامه به دستاوردها و اقدامات حکومت برای زنان در سه بخش پرداخته میشود‪.‬‬

‫‪ -3‬پالیسی و اداره‬
‫اساس اقدامات و رهنمود فعالیتها‪ ،‬پالیسیها و چارچوبهای کاری میباشد‪ .‬حکومت وحدت ملی‬
‫روی اسناد مهمی کار منوده و به تعهد خویش در بهبود وضعیت زنان وضاحت داده است‪ .‬برای‬
‫عملیشدن تعهدات حکومت کمیته جندر و امور زنان کابینه به منظور حامیت سیاسی رهربی دولت‬
‫در امور گسرتش جندر و تصویب قوانین و پالیسیهای مربوط ایجاد شد‪ .‬این کمیته اسرتاتیژی ملی مبارزه‬
‫با خشونت علیه زنان را تصویب منود که پالن تطبیقی آن نیز تهیه شده است‪ .‬همچنین اسرتاتیژی حقوق‬
‫اقتصادی و مصونیتهای شغلی زنان و پالن تطبیقی آن را در پرنسیپ تأیید منوده است‪ .‬کمیته با تصویب‬
‫تشکیل و لیحه وظایف گروههای گسرتش جندر در ادارات دولتی به سطح مرکز و ولیات زمینه فعالیت‬
‫این گروهها را ایجاد منود‪.‬‬

‫حکومت در بخش دیگر توانست که پالن عمل ملی قطعنامه ‪ 3111‬شورای امنیت سازمان ملل متحد را‬
‫تدوین و رومنایی کند و سپس پالن تطبیقی‪ ،‬نظارت و ارزیابی آن را تدوین مناید‪.‬‬
‫این قطعنامه در صدد آن است که مشارکت زنان را در عرصههای جلوګیری‪ ،‬مدیریت و حل و فصل‬
‫منازعات بیشتر ساخته و به نیازهای مشخص زنان و دخرتانی که از منازعات متأثرند‪ ،‬توجه مناید‪ .‬قطعنامه‬
‫نقش زنان را در راستای تأمین امنیت‪ ،‬مذاکرات صلح‪ ،‬تأمین صلح پایدار و پیشګیری از منازعات مهم‬
‫میپندارد و از دولتهای عضو میخواهد که حضور فزاینده زنان را در متام سطوح تصمیمګیریهای‬
‫ملی‪ ،‬منطقهیی و سازمانهای بیناملللی تضمین منوده‪ ،‬میکانیزمهایی را برای جلوګیری‪ ،‬مدیریت و حل‬
‫درګیریها طرح منایند‪.‬‬
‫دستاوردهای دیگر در این بخش عبارتند از‪:‬‬
‫انفاذ مقرره منع آزار و اذیت زنان با نش در جریده رسمی؛‬ ‫‪‬‬

‫‪121‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫طرح پالیسی تشویقی برای حامیت از زنان متشبث؛‬ ‫‪‬‬

‫ترتیب پالیسی ملی زنان بیوه و خودرسپرست؛‬ ‫‪‬‬
‫نهاییسازی پالن اسرتاتیژیک پنجساله وزارت امور زنان (‪)6411 – 6931‬؛‬ ‫‪‬‬
‫و عقد ‪ 11‬تفاهم نامه همکاری با ادارات دولتی و غیردولتی جهت شمولیت زنان در ادارات مربوط و‬ ‫‪‬‬
‫توامنندسازی و بهبود وضعیت زنان در سکتورهای مختلف‪.‬‬

‫‪ -1‬توامنندسازی زنان‬
‫توجه حکومت به توامنندسازی زنان را میتوان در سه بخش اقتصادی؛ سیاسی و اجتامعی؛ و ارتقای‬
‫دانش آنان مطالعه منود‪.‬‬

‫‪ -1-3‬توامنندسازی اقتصادی‬
‫در بخش توامنندسازی اقتصادی زنان میتوان نخست به ایجاد اتاق تجارت و صنایع زنان افغانستان‬
‫پرداخت‪ 211 .‬بانوی متشبث افغان با رسمایهگذاری ‪ ۱۱.۲‬میلیون دالر برای بیش از ‪ 4‬هزار نفر اشتغالزایی‬
‫منودهاند که نشاندهنده اهمیت ایجاد این اتاق میباشد‪ .‬اتاق تجارت و صنایع زنان افغانستان‪ ،‬در میزهای‬
‫پالیسیسازی هامنند شورای عالی اقتصاد‪ ،‬کمیته اقتصادی کابینه‪ ،‬کمیته سکتور خصوصی و کمیته تقنین‬
‫وزارت عدلیه‪ ،‬و همچنین در کنفرانسهای بیناملللی مانند سارک‪ ،‬از زنان تجارتپیشه افغانستان‬
‫منایندگی میکند‪ .‬این اتاق توانسته است که اولویتدهی به تجارتهای زنان در قراردادهای دولتی را‬
‫فراهم مناید‪ .‬از سوی دیگر اتاق‪ ،‬معلومات زنان متشبث افغان و کارمندان زن در سکتور خصوصی‪ ،‬و‬
‫قوانین‪ ،‬مقررات و تحقیقات درباره فعالیتهای اقتصادی زنان را در بانک اطالعاتی گرد آورده و زمینهساز‬
‫سهولتها برای زنان متشبث از این مجرا میشود‪ .‬آگاهیدهی برای زنان تجارتپیشه بخش دیگر فعالیت‬
‫این اتاق است که تاکنون بیش از ‪ 551‬تن از زونهای کابل‪ ،‬ننگرهار‪ ،‬بلخ‪ ،‬هرات و قندهار از آگاهیدهی‬
‫در مورد قوانین‪ ،‬مقررات و طرزالعملهای تجارتی و چگونگی اعامل نفوذ و دادخواهی با مقامات مستفید‬
‫شدهاند‪.‬‬
‫همچنین برای تطبیق برنامه دارای اولویت توامنندسازی اقتصادی زنان‪ ،‬واحد انسجام‪ ،‬هامهنگی و‬
‫گزارشدهی در راستای خودکفایی‪ ،‬موقف و رفاه زنان به شمول اشتغالزایی ایجاد شد‪ .‬در این چارچوب‬
‫طرح صندوق وجهی خالق برای سکتور خصوصی و جامعه مدنی جهت اشتغالزایی و توامنندسازی‬
‫زنان تدوین گردید‪.‬‬

‫‪122‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫تصویر ‪ -12‬خانم اول در افتتاح اتاق تجارت و صنایع زنان افغانستان اشرتاک منود‬

‫سایر اقدامات در این بخش عبارتند از‪:‬‬

‫ایجاد گروههای کاری زنان متشبث در ولیات؛‬ ‫‪‬‬
‫تطبیق پالن فعالیت سهساله برای حامیت از زنان متشبث به همکاری پروژه ‪)6163 – 6164( ABADE‬؛‬ ‫‪‬‬
‫تدویر سه کنفرانس ملی برای زنان متشبث جهت معرفی فعالیت و سهولتهای ادارات و فرصتهای‬ ‫‪‬‬
‫سالهای ‪ 6164‬و ‪6165‬؛‬
‫زمینهسازی برای بازاریابی تولیدات اقتصادی ‪ 112‬زن تجارتپیشه از طریق تدویر ‪ 62‬منایشگاه‬ ‫‪‬‬
‫صنایع دستی در مرکز و ولیات؛‬
‫عقد ‪ 93‬درصد (بیش از ‪ 621‬مورد) قراردادهای پروژه مارکیتهای جدید برای افغانستان (‪ )NMD‬با‬ ‫‪‬‬
‫خانمها که شامل بازاریابی‪ ،‬اشرتاک در منایشگاههای بیناملللی (تاجکستان‪ ،‬ازبکستان‪ ،‬هند‪ ،‬ایتالیا‪،‬‬
‫امریکا‪ ،‬امارات متحده عربی و سایر کشورها)‪ ،‬استخدام متخصصین دیزاین‪ ،‬رستیفکیت ‪،ISO‬‬
‫آموزشهای مسلکی‪ ،‬اعالنات و اشتهارات و سایر موارد بازاریابی است؛‬
‫منایشگاه اجناس رشکتهای مربوط زنان در ارگ ریاست جمهوری به مناسبت هشت مارچ ‪6163‬؛‬ ‫‪‬‬
‫تدویر منایشگاه بازار روز به کمک مالی ‪ GIZ-SEDEP‬و همکاری تخنیکی وزارت تجارت و صنایع‬ ‫‪‬‬
‫در شهرک آریا که برای ‪ 95‬خانم‪ 95 ،‬غرفه و میز و چوکی رایگان توزیع گردید؛‬
‫معرفی ‪ 65‬زن متشبث از ولیات ننگرهار‪ ،‬قندهار‪ ،‬بلخ و بامیان به برنامههای آموزشی تجارت ‪Women‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Center‬؛‬

‫‪126‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫همکاری مالی با رشکتهای مربوط زنان به طور رشاکت ‪ 51‬درصد و با اتحادیهها ‪ 31‬درصد از طریق‬ ‫‪‬‬
‫پروژه ‪ NMD‬و ‪ 65‬درصد در خریداری ماشینآلت از طریق پروژه آبادی؛‬
‫مستفید شدن بیش از ‪ 661‬هزار زن از طریق طرح و تطبیق برنامه و پروژههای عایداتی پایدار زراعتی‬ ‫‪‬‬
‫در مناطق شهری‪ ،‬نیمهشهری و روستایی شامل‪:‬‬
‫ایجاد ‪ 951‬کوپراتیف زراعتی زنان‪ ،‬گروپها و انجمنها برای ‪ 43.5‬هزار زن‬ ‫‪o‬‬
‫احداث باغچههای خانگی با نصب سیستم آبیاری قطرهیی برای ‪ 11.4‬هزار زن‬ ‫‪o‬‬
‫احداث باغچههای مکتبی با نصب سیستم آبیاری قطرهیی در ‪ 523‬مکتب‬ ‫‪o‬‬
‫احداث ‪ 44636‬گرینهاوس (سبزخانه) با نصب سیستم آبیاری قطرهیی برای ‪ 9.5‬هزار زن‬ ‫‪o‬‬
‫احداث ‪ 911‬باب قوریه و باغ برای ‪ 64.3‬هزار زن‬ ‫‪o‬‬
‫احداث ‪ 99‬مرکز آموزشی برای ‪ 1111‬زن‬ ‫‪o‬‬
‫آموزش کشت و تولید سامرق برای ‪ 561‬زن و زعفران برای ‪ 6634‬زن‬ ‫‪o‬‬
‫آموزش مرغداری برای ‪ 63.9‬هزار زن‬ ‫‪o‬‬
‫آموزش پرورش گاوهای شیری برای ‪ 9111‬زن‬ ‫‪o‬‬
‫آموزش زنبورداری برای ‪ 633‬زن‬ ‫‪o‬‬
‫توزیع بزهای شیری برای ‪ 64163‬زن‬ ‫‪o‬‬
‫توزیع وسایل زراعتی و مالداری (سامانآلت پروسس مواد غذایی‪ ،‬ماشینهای‬ ‫‪o‬‬
‫خشککننده آفتابی و باغچههای خانگی) برای بیش از ‪ 43.1‬هزار زن‬
‫تدویر برنامههای آموزشی در بخش زراعت‪ ،‬مالداری‪ ،‬مصونیت غذایی‪ ،‬تغذی و بازاریابی‬ ‫‪o‬‬
‫برای بیش از ‪ 661.3‬هزار زن؛‬
‫برنامه توامنندسازی پایداری اقتصادی و اجتامعی زنان برای حدود ‪ 1‬هزار خانم عودتکننده در‬ ‫‪‬‬
‫کمپهای مهاجرین؛‬
‫پروژهسازی برای بلند بردن صنعت قالین توسط زنان برای حدود ‪ 6‬هزار خانم؛‬ ‫‪‬‬
‫زمینهسازی اشتغال ‪ 6662‬زن بیسواد و یا کمسواد راجسرتشده وزارت امور زنان به حیث کارگر‪،‬‬ ‫‪‬‬
‫گارسون‪ ،‬آشپز‪ ،‬خیاط‪ ،‬گارد در رشکتهای خصوصی و نیز به حیث کارآموز امحواله؛‬
‫اعطای کمکهای نقدی بالعوض برای ‪ 6‬هزار تن خانم متشبث کوچک جهت ایجاد و توسعه کار و‬ ‫‪‬‬
‫بار کوچک در ولیات هرات‪ ،‬بامیان و فراه از بودجه غیراختیاری کمک ایتالیا؛‬
‫زمینهسازی کار برای ‪ 111‬زن در ولیت بامیان در بخش گلیمبافی از طریق پروژه غذا در بدل کار‬ ‫‪‬‬
‫مؤسسه ‪WFP‬؛‬
‫توزیع ماشینآلت خیاطی و چرمدوزی برای ‪ 91‬انجمن زنان جهت استفاده ‪ 911‬زن در بامیان به‬ ‫‪‬‬
‫همکاری دفرت ‪UNDP‬؛‬

‫‪127‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫کاریابی برای ‪ 615‬زن فقیر و مترضر خشونت در بخش زعفران و مکرونی در پنج ولسوالی گذره‪،‬‬ ‫‪‬‬
‫غوریان‪ ،‬کهسان‪ ،‬رباط سنگی و پشتون زرغون هرات به همکاری ‪UNDP‬؛‬
‫توزیع ‪ 11‬پایه ماشین خیاطی برای زنان فارغان کورسهای خیاطی به همکاری رشکت مخابراتی‬ ‫‪‬‬
‫ام‪.‬تی‪.‬ان که عمالً کار را آغاز و در تغییر وضعیت اقتصادی آنان مؤثر بوده است؛‬
‫زمینهسازی آموزش برای ‪ 9‬هزار زن و دخرت از برنامههای پروژه سیوای هند در بخشهای پروسس مواد‬ ‫‪‬‬
‫غذایی‪ ،‬خیاطی‪ ،‬سوزندوزی‪ ،‬دیزاین و پالش زیورات در ولسوالیهای بگرامی‪ ،‬ولسوالی استالف‬
‫ولیت کابل‪ ،‬ولیت بلخ و هرات؛‬
‫آموزش حدود شش هزار زن به شکل سالنه در مراکز آموزشی باغهای زنان مربوط ریاستهای امور‬ ‫‪‬‬
‫زنان ولیات در بخشهای حرفوی‪ ،‬کورسهای سواد حیاتی‪ ،‬انگلیسی و کمپیوتر؛‬
‫آموزش ‪ IT Training‬برای ‪ 436‬زن؛‬ ‫‪‬‬
‫توزیع مساعدت برای بیش از ‪ 3‬هزار خانم بیوه و بیبضاعت و طفل یتیم در سال ‪6934‬؛‬ ‫‪‬‬
‫اعطای کمکهای نقدی بالعوض برای ‪ 6426‬خانم در ولیات کابل‪ ،‬بلخ و ننگرهار از بودجه‬ ‫‪‬‬
‫غیراختیاری کمک بانک جهانی‪.‬‬

‫‪ -1-1‬توامنندسازی سیاسی و اجتامعی‬

‫برای حضور و مشارکت زنان در عرصههای سیاسی و اجتامعی و توامنندسازی آنان در این بخش‪،‬‬
‫اقدامات درخور توجهی صورت گرفته است‪ .‬انجمن زنان دیپلومات افغان تأسیس شده است و زنان‬
‫افغان در نشست حاشیوی زنان در چارچوب کنفرانس بروکسل و همچنین اجالس کمیسیون وضعیت‬
‫زنان در نیویارک در سالهای ‪ 6161‬و ‪ 6163‬حضور یافتند‪ .‬گزارش تعقیبی پیرامون کنوانسیون رفع کلیه‬
‫اشکال تبعیض علیه زنان (سیدا) نیز تهیه و به مرجع آن ارسال شده است‪.‬‬

‫در بعد داخلی سمپوزیمهای رسارسی زنان افغان زیر عناوین «توامنندسازی اقتصادی» و «زنان‬
‫پیامآوران صلح» تدویر شده و قطعنامههای آن موجب توجه عمومی در بخشهای مربوط شده است‪.‬‬
‫زنان در مدیریت منابع آب و برنامههای انرژی شامل شدهاند و انجمنهای زنان خدمات ملکی در‬
‫ولیتهای مختلف از جمله کابل‪ ،‬بلخ‪ ،‬هرات‪ ،‬ننگرهار‪ ،‬بدخشان‪ ،‬کاپیسا و بامیان تأسیس شده است‪ .‬بر‬
‫تطبیق پالن ملی ‪ 32‬ساله کاری زنان (نپوا) با هدف افزایش ‪ 91‬درصدی حضور زنان در ادارات‪ ،‬با‬
‫تهیه ‪ 56‬فورم نظارت صورت گرفته است‪ 12 .‬هزار بست قراردادی معارف برای معلامن زن اختصاص‬
‫یافته که ‪ 9‬هزار آن استخدام شدهاند‪ .‬در همین حال‪ 1 ،‬منره امتیازی ویژه برای حامیت از کاندیدان زن‬
‫در کمیتههای استخدام‪ ،‬در طرزالعمل تعیینات خدمات ملکی منظور شده است و سهمیه ‪ 41‬درصدی در‬
‫برنامههای آموزشی توسعه مدیریت سطح متوسط و ستاژ اداری توسط کمیسیون مستقل اصالحات اداری‬
‫و خدمات ملکی در نظر گرفته شده است‪.‬‬

‫‪128‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫حامیت رئیسجمهور و رئیس اجرایی برای افزایش خانمها در ردههای بلند حکومت سبب شده که‬
‫شامر مقامات در حکومت و همچنین رؤسا افزایش چشمگیر داشته باشد‪ .‬به طور مشخص میتوان به‬
‫اداره لویسارنوالی اشاره منود که یک مرستیال و ‪ 3‬زن به حیث رئیس در بخشهای مختلف آن توظیف‬
‫شدهاند‪ ،‬همچنین به صورت عموم در کارمندان خانم این اداره افزایش ‪ 65‬درصدی را شاهدیم‪.‬‬
‫دیگر اقدامات در این بخش را میتوان به شکل خالصه برشمرد که عبارتند از‪:‬‬
‫انجام تحقیق ویژه مشرتک وزارت امور زنان و برنامه پروموت روی موانع موجود زنان در محیط کار در‬ ‫‪‬‬
‫سه حوزه پالیسی‪ ،‬زیربنا و عنارص فرهنگی که ده فعالیت اصالحی را پیشنهاد منود؛‬
‫هامهنگی جهت تطبیق پروژه پروموت و فراهمسازی کارآموزی برای ‪ 6311‬زنان دارای لیسانس از‬ ‫‪‬‬
‫طریق برنامه زنان در حکومت؛‬
‫تطبیق پروژه پروموت و فراهمسازی تکمیل دوره کارآموزی از برنامه توسعه رهربی زنان برای ‪ 211‬زن‬ ‫‪‬‬
‫در ولیات کابل‪ ،‬هرات و قندهار؛‬
‫زمینهسازی برای اشرتاک ‪ 6931‬زن در برنامه توسعه رهربی زنان پروژه پروموت در ولیات کابل‪،‬‬ ‫‪‬‬
‫قندهار‪ ،‬بلخ‪ ،‬هرات و ننگرهار؛‬
‫جذب ‪ 511‬زن و دخرت به صفوف پولیس ملی از طریق راهاندازی کمپاین مشرتک وزارت امور زنان و‬ ‫‪‬‬
‫وزارت امور داخله در مرکز و ولیات؛‬
‫تخصیص ‪ 565‬بست برای زنان در وزارت دفاع ملی و سرتدرستیز و باز بودن ‪ 4421‬بست برای متقاضیان‬ ‫‪‬‬
‫خانم؛‬
‫استخدام ‪ 649‬خانم از طریق زمینهسازی برای مشارکت آنان در پروژههای انکشافی شهرسازی؛‬ ‫‪‬‬
‫نیازسنجی آموزشی در ‪ 42‬وزارت ‪ /‬اداره مستقل دولتی و درج بیش از ‪ 6211‬فورم نیازسنجی آموزشی‬ ‫‪‬‬
‫در دیتابیس مرکز انکشاف مسلکی زنان؛‬
‫ایجاد فرصتهای شغلی از طریق برنامه کارآموزی برای ‪ 646‬زن و تدویر برنامه استاژ حقوقی برای طبقه‬ ‫‪‬‬
‫اناث توسط لویسارنوالی؛‬
‫راهاندازی کمپاینهای استخدام برای تازهفارغین اناث پوهنتونها برای ‪ 6111‬محصل اناث‬ ‫‪‬‬
‫پوهنتونهای دولتی کابل‪ ،‬بلخ‪ ،‬هرات‪ ،‬کاپیسا‪ ،‬بامیان و بدخشان و ‪ 4‬پوهنتون خصوصی در کابل؛‬
‫تدویر برنامههای آموزشی برای بیش از ‪ 6611‬کارکنان اناث وزارت ‪ /‬اداره مستقل دولتی مطابق نیازها‬ ‫‪‬‬
‫در مورد مسایل مدیریتی‪ ،‬اساسات و مفاهیم جندر‪ ،‬تقویت اعتامد به نفس زنان و ارائه مشورههای‬
‫کاریابی؛‬

‫‪129‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫نظارت بر تطبیق پالیسی جندر در ‪ 51‬وزارت ‪ /‬اداره مستقل دولتی جهت دریافت چالشهای سد راه‬ ‫‪‬‬
‫زنان در اداره خدمات ملکی و ارائه گزارشها و راهکارهای لزم جهت بهبود وضعیت زنان در اداره‬
‫خدمات ملکی؛‬
‫ساخت میدان فوتبال ویژه بانوان و ایجاد کمیتههای فوتبال و لیگ بانوان و تیمهای منتخب آنان در ‪3‬‬ ‫‪‬‬
‫ولیت؛‬
‫و ایجاد دو تیم ملی فوتبال ‪ 63‬سال و بزرگسالن بانوان و حضورشان در مسابقات بیرون کشوری‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫‪ -1-1‬ارتقای دانش‬
‫ارتقای دانش و مهارتهای زنان زمینهساز افزایش مشارکت آنان در عرصههای مختلف است‪ .‬به همین‬
‫منظور سیاست تبعیض مثبت برای زنان در این بخش تداوم داشته و اقدامات تازهای را رقم زده است‪.‬‬
‫‪ 12‬درصد بورسیهها توسط وزارت تحصیالت عالی به خانمها اختصاص یافته و همچنین سهولتها برای‬
‫تبدیلی پوهنتون برای دخرتان در نظر گرفته شده است‪ .‬بیش از ‪ 611‬دخرت به نهادهای تحصیلی خصوصی‬
‫با درنظرداشت تخفیف در هر سمسرت معرفی شدهاند تا بتوانند ادامه تحصیل دهند‪.‬‬

‫تصویر ‪ - 13‬رئیسجمهور و خانم اول ضمن دیدار با تیم دخرتان روباتساز افغانستان‪ ،‬آنان را متجید منودند‬

‫در بخش معارف نیز کمپاینهای آگاهی عامه در مورد اهمیت تعلیم و تربیه دخرتان‪ ،‬استخدام استادان‬
‫مسلکی در مراکز تربیه معلم‪ ،‬و ایجاد مراکز و الحاقیههای تربیه معلم در مناطق و محالت دوردست کشور‬
‫به منظور افزایش شمولیت دخرتان در مراکز تربیه معلم تدویر شده است‪ .‬از نتایج بهدستآمده در این‬
‫بخش میتوان به افزایش ‪ 3‬درصدی جذب محصلین اناث در داراملعلمینها بین سالیان ‪6931 – 6939‬‬

‫‪161‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫اشاره کرد‪ .‬پروژه پروموت نیز که به همکاری ‪ USAID‬تطبیق میگردد‪ ،‬زمینه تعلیم و تحصیل برای ‪6911‬‬
‫دخرت فارغ صنف دوازده و بالتر از آن را فراهم منوده است‪.‬‬
‫به منظور فراهمسازی زمینههای بهرت زنان به مطالعه‪ ،‬کتابخانههای ریاستهای ولیتی امور زنان با کمپیوتر‬
‫و انرتنت مجهز شده و ضمن اعامر کتابخانه در برخی باغهای زنانه مانند ولیت کاپیسا‪ ،‬مراکز آموزشی‬
‫برای آنان در برخی ولیات از جمله جوزجان‪ ،‬کاپیسا و نیمروز ایجاد شده است‪.‬‬
‫زنانی که در دوایر دولتی مشغول ایفای وظیفه میباشند نیز از زمینههای تحصیلی بهرهمند شدهاند و ادارات‬
‫مربوط سهولتهای تداوم تحصیل آنان را از طریق بورسیهها و معرفی آنان در برنامههای آموزشی داخل‬
‫و خارج کشور مهیا منودهاند‪ .‬برخی از این موارد عبارتند از‪:‬‬
‫اعزام ‪ 613‬داوطلب زن جهت فراگیری تعلیامت ابتدایی نظامی به ترکیه و تعیین بست ‪ P9‬برای آنان؛‬ ‫‪‬‬
‫تحصیل ‪ 633‬مؤظف اناث وزارت دفاع ملی در رشتههای حقوق‪ ،‬کمپیوترساینس و اقتصاد در مقطع‬ ‫‪‬‬
‫لیسانس در پوهنتون خصوصی با پرداخت کمکهزینه ‪ 5‬هزار افغانی تشویقی و ترانسپورت رایگان؛‬
‫تحصیل ‪ 35‬زن از کارمندان وزارت امور زنان و ادارات دیگر با هامهنگی دادخواهی وزارت امور زنان‬ ‫‪‬‬
‫و حامیت مالی پروژه مور به سطح لیسانس و ماسرتی؛‬
‫ارتقای ظرفیت ‪ 162‬کارمند ریاستهای مرکز و ولیتی وزارت امور زنان از طریق تدویر ‪ 92‬برنامه‬ ‫‪‬‬
‫ظرفیتسازی؛‬
‫و افزایش ظرفیت کارمندان ریاستهای مرکزی وزارت امور زنان در تجزیه و تحلیل ارقام احصائیوی‬ ‫‪‬‬
‫جندر به همکاری پروژه مور دفرت ایشیا فوندیشن در کورس آموزشی چهارماهه‪.‬‬

‫‪ -1‬حامیت حقوقی و اجتامعی از زنان‬

‫حضور فعال زنان در جامعهای که خشونت علیه آنان به پیامنه وسیع‪ ،‬گسرتش یافته است با چالشها مواجه‬
‫بوده برای استفاده زنان از این حقشان حکومت مکلف به حامیتهای حقوقی و اجتامعی آنان میباشد‪.‬‬
‫پس از سالها تالش در راستای دسرتسی زنان به حقوق اجتامعیشان و رفع تبعیض و خشونت علیه آنان‪،‬‬
‫حکومت فعلی‪ ،‬ابزارهای جدیدی را روی دست گرفت تا نتایج ملموستر و مثمری داشته باشد‪.‬‬
‫از آنجایی که وزارت امور زنان‪ ،‬نهادی پالیسیساز میباشد‪ ،‬برای رسیدگی به موارد خشونت علیه زنان‪،‬‬
‫حکومت ضمن ایجاد مرستیالی منع خشونت در لویسارنوالی‪ ،‬محاکم اختصاصی در سه سطح را‬
‫فعال منود‪ .‬همچنین کمیسیون عالی منع خشونت علیه زنان ایجاد شد‪ .‬دوایر دولتی جدیت بیشتری‬
‫در امر تساوی جندر به خرج داده و فضای اداری مناسبتری ایجاد شده است‪.‬‬
‫دستاوردها در زمینه مبارزه با خشونت علیه زنان را میتوان در موارد زیر برشمرد‪:‬‬

‫‪160‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫ایجاد کمیسیون عالی منع خشونت علیه زن در مرکز و کمیسیونهای منع خشونت علیه زن در ولیات؛‬ ‫‪‬‬
‫ایجاد کمیسیونهای منع آزار و اذیت جنسی در ‪ 91‬وزارت و اداره مستقل؛‬ ‫‪‬‬
‫ایجاد مرستیالی منع خشونت علیه زنان طی حکم شامره ‪ 6551‬مورخ ‪ 61‬اسد ‪ 6935‬رئیس جمهوری؛‬ ‫‪‬‬
‫توظیف ‪ 33‬سارنوال زن در ‪ 11‬والیت که زمینه مطرح منودن آزادانه مشکالت خانمها را فراهم منوده‬ ‫‪‬‬
‫است؛‬
‫ایجاد محاکم اختصاصی مبارزه با خشونت علیه زنان در مرکز به سطح ابتدائیه‪ ،‬استیناف و متییز؛‬ ‫‪‬‬
‫ایجاد صندوق وجهی رسیدگی به قضایای حاد خشونت علیه زنان؛‬ ‫‪‬‬
‫طرح و تصویب رهنمود مرور پالیسیها از دیدگاه جندر؛‬ ‫‪‬‬
‫ایجاد دیتابیس آنالین درج قضایای خشونت علیه زنان؛‬ ‫‪‬‬
‫تهیه رهنمود منع آزار و اذیت زنان در ادارات دولتی؛‬ ‫‪‬‬
‫ثبت حدود ‪ 4‬هزار قضیه خشونت علیه زنان در مرکز و ولیات و پیگیری این قضایا جهت حل و فصل‬ ‫‪‬‬
‫آن و یا ارجاع آن به مراجع عدلی و قضایی در هر سال؛‬
‫هامهنگی اخذ ‪ 641‬قطعه تذکره تابعیت برای زنان مترضر خشونتها ساکن در مرکز حامیوی زنان در‬ ‫‪‬‬
‫مرکز و ولیات؛‬
‫معرفی و حامیت از ‪ 4112‬زن به مراکز حامیوی زنان در مرکز و ولیات که از جمله ‪ 6663‬تن آنان بعد‬ ‫‪‬‬
‫حل و فصل قضایا به خانوادهشان بازگشتهاند؛‬
‫ارتقای ظرفیت ‪ 111‬کارمند صحی شامل داکرت‪ ،‬نرس و قابله درباره پروسیجر معیاری رسیدگی سکتور‬ ‫‪‬‬
‫صحت به مترضرین خشونت مبتنی بر جندر و جمعآوری ارقام خشونت مبتنی بر جندر و آموزش‬
‫‪ 6511‬کارمند صحی درباره پروتوکول تداوی مترضرین خشونت مبتنی بر جندر؛‬
‫گنجانیدن موضوعات مرتبط به خشونت و عواقب ناشی از آن در نصاب تحصیالت عالی؛‬ ‫‪‬‬

‫دستاوردها در زمینه فراهمسازی دسرتسی زنان به حقوقشان را میتوان به گونه زیر برشمرد‪:‬‬
‫ایجاد کمیسیون ویژه بررسی دوسیههای زنان زندانی؛‬ ‫‪‬‬
‫تعیین وکیل مدافع و مساعدت حقوقی برای ‪ 6115‬قضیه حقوقی زنان به همکاری نهادهای همکار؛‬ ‫‪‬‬
‫ایجاد سیستم کمپیوتری عرضه خدمات حامیوی برای زنان )‪ (WSS‬در ‪ 94‬ولیت به هدف‬ ‫‪‬‬
‫سیستامتیکسازی و ترسیع عرضه خدمات برای زنان در ولیات؛‬
‫طرح افزایش اناث در بستهای مدیریتی معارف‪ ،‬سهولت بیشتر به زنان واجد رشایط برای پر منودن‬ ‫‪‬‬
‫بستها داده است‪ .‬این بستها شامل آمر تعلیامت عمومی‪ ،‬آمر مالی و اداری‪ ،‬آمر تعلیامت تخنیکی‬
‫و مسلکی‪ ،‬ریاست تربیه معلم و آمر سوادآموزی هستند؛‬
‫اتخاذ سیاست تعیین طبقه اناث به حیث آمرین‪ ،‬مدیران‪ ،‬رسمعلامن و معلامن مکاتب دخرتانه؛‬ ‫‪‬‬

‫‪161‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫معرفی خط تلیفون مخصوص ‪ 1414‬به منظور ثبت و رسیدگی به شکایات حقوقی زنان در مرکز و‬ ‫‪‬‬
‫ولیات به همکاری دفرت ارتقای ظرفیت تعلیمی افغانستان؛‬
‫تقویت جایگاه رشعی زنان در سطح خانوادهها و تبلیغ در مساجد راجع به حقوق زنان و کاهش‬ ‫‪‬‬
‫خشونتهای خانوادگی؛‬
‫ایراد موعظههای حسنه توسط کمیته سیار مبلغین در مورد حقوق زنان؛‬ ‫‪‬‬
‫ایراد خطبهها از فراز محراب و منرب در مورد حقوق زنان؛‬ ‫‪‬‬
‫چاپ و توزیع کتاب و مضامین علمی فرهنگی در مورد حقوق زنان توسط وزارت حج‪ ،‬ارشاد و اوقاف؛‬ ‫‪‬‬
‫اصدار فتاوی رشعی در مورد حقوق زنان؛‬ ‫‪‬‬
‫افتتاح باغ زنانه یا مرکز فرهنگی در ولیات بامیان‪ ،‬دایکندی‪ ،‬کاپیسا‪ ،‬نیمروز‪ ،‬جوزجان و تخار و طی‬ ‫‪‬‬
‫مراحل تدارکاتی اعامر مارکیت زنان در محوطه باغهای زنانه ولیت کاپیسا و ننگرهار؛‬
‫برگزاری شش کمپاین آگاهیدهی پیرامون حفظالصحه شخصی‪ ،‬توبرکلوز‪ ،‬اهمیت واکسین پولیو‪،‬‬ ‫‪‬‬
‫تنظیم خانواده و رهربی برای ‪ 111‬زن و ارائه خدمات صحی به ‪ 651‬زن و طفل در هرات؛‬
‫مستفید شدن ‪ 3‬هزار خانم از دوای کمخونی؛‬ ‫‪‬‬
‫تداوی رایگان و کنرتول مرض شکر برای ‪ 6161‬خانم؛‬ ‫‪‬‬
‫توزیع بستههای صحی برای ‪ 9511‬زن در محابس‪ ،‬مراکز حامیوی و مراکز اصالح و تربیت؛‬ ‫‪‬‬
‫طی مراحل پروسه تدارکاتی اعامر جمنازیوم در ولیات قندهار‪ ،‬کاپیسا و غزنی؛‬ ‫‪‬‬
‫ایجاد تیم فوتبال دخرتان در کابل؛‬ ‫‪‬‬
‫ایجاد تیم بایسیکلرانی دخرتان در ولیتهای هرات‪ ،‬بامیان‪ ،‬دایکندی‪ ،‬جوزجان و غزنی؛‬ ‫‪‬‬
‫برگزاری مسابقه ورزشی دخرتان در رشته پرورشاندام در ولیت کابل؛‬ ‫‪‬‬
‫توزیع مساعدتهای نقدی و غیرنقدی برای ‪ 94.2‬هزار خانم خودرسپرست‪ ،‬بیوه و بیبضاعت‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫ت – مهاجرت‬
‫نزدیک به ‪ 5‬میلیون افغان به عنوان مهاجر و پناهنده در دیگر کشورها برس میبرند‪ .‬این رقم افغانستان را‬
‫در ردیف سه کشور دارای بیشترین مهاجر قرار داده است؛ تنها در سال ‪ 6165‬حدود ‪ 651‬هزار افغان به‬
‫کشورهای اروپایی درخواست پناهندگی دادهاند‪ .‬در گذشته همواره به مهاجرت به مثابه چالش و معضل‪،‬‬
‫چه برای مهاجر و چه برای دولت‪ ،‬پرداخته میشد؛ اما از آنجایی که مهاجرت اجتنابناپذیر است‪،‬‬
‫حکومت وحدت ملی در کنار پرداخنت به حل و کاهش اثرات اجتامعی معضالت مهاجرت‪ ،‬کوشش‬
‫منوده که به فرصتهای نهفته در آن نیز توجه مناید‪ .‬استفاده از رسمایههای معنوی و مادی کسبشده‬
‫مهاجرین از جمله فرصتهایی است که در این بخش نهفته است‪ .‬طبق یک تحقیق صورتگرفته توسط‬
‫وزارت امور مهاجرین و عودتکنندگان درباره حوالههای مهاجرین به داخل کشور‪ ،‬حدود ‪ 3‬میلیارد دالر‬

‫‪161‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫در سال ‪ 6161‬از این مجرا وارد کشور شده است که با توجه به وضعیت اقتصادی ضعیف شهروندان‪ ،‬رقم‬
‫قابل توجهی است‪.‬‬
‫در سه سال گذشته‪ ،‬حکومت‪ ،‬هم با حجم گسرتدهای از مردم که به خارج کشور مهاجرت کردند‪ ،‬مواجه‬
‫بود‪ ،‬و هم با تعداد بیشامری (‪ 6.65‬میلیون) که به کشور بازگشت منودند‪ .‬از سوی دیگر در این دوره‬
‫میزان بیجاشدگی داخلی بیسابقه بوده است‪ ،‬بیش از ‪ 351‬هزار تن در سال ‪ 6934‬و بیش از ‪ 291‬هزار تن‬
‫در سال ‪ .6935‬در سالهای ‪ 6934‬تا ‪ 6931‬تعداد ‪ 6.96‬میلیون تن بیجاشده در حد توان مورد حامیت‬
‫قرار گرفتهاند‪.‬‬
‫برای مدیریت این حجم گسرتده جابهجایی بشی‪ ،‬حکومت توانست موفقانه برنامهها را طرح و مدیریت‬
‫کند و همکاری بیسابقه نهادهای بیناملللی مربوط را جلب منوده اعتامد ازدسترفته به دستگاه‬
‫مدیریتی مهاجرت را باز ستاند‪ .‬جذب و مرصف حدود ‪ 366‬میلیون دالر کمکهای جهانی و دریافت‬
‫تعهد بیش از ‪ 991‬میلیون دالر دیگر نتیجه این تالشها بود‪ .‬همچنین کارهای عملی پروژههای رسک‪ ،‬چاه‬
‫و‪ ...‬در شهرکهای مهاجرین توسط حکومت وحدت ملی آغاز شد‪.‬‬
‫دستاوردها در عرصه مهاجرت بدون تعریف ساختارهای جدید کاری و انکشاف نهادی اداره مسؤول‬
‫امکان نداشت‪ .‬عطف توجه ریاست جمهوری در رهربی کمیسیون عالی مهاجرت به این موضوع و نیز‬
‫تنظیم کمیته فرعی شورای وزیران به ریاست رئیس اجرایی زمینهساز فعالیت مؤثرتر در این عرصه بوده‬
‫است‪.‬‬
‫دستاوردهای سکتور مهاجرت را میتوان در سه بخش آتی مورد مطالعه قرار داد‪.‬‬

‫‪ -3‬انکشاف نهادی‬
‫نهاد دولتی که به شکل مستقیم امور مهاجرت را مدیریت کرده و به مشکالت مهاجرین‪ ،‬عودتکنندگان‬
‫و بیجاشدگان رسیدگی منوده و به آنان عرضه خدمات میکند‪ ،‬وزارت امور مهاجرین و عودتکنندگان‬
‫است‪ .‬حکومت وحدت ملی با توجه به ارتباط کاری این اداره دولتی با کتله بزرگ و نیازمند‪ ،‬به ظرفیت‬
‫نهادی این اداره توجه داشت تا تبدیل به ادارهای فعال و مؤثر گردد‪ .‬در این راستا اسناد لزم ترتیب و‬
‫بازنگری شدند‪ ،‬تشکیالت و منابع بشی ارتقا داده شد‪ ،‬با فساد مبارزه شد و تکنالوژی روز در امور اداری‬
‫مورد استفاده قرار گرفت‪.‬‬

‫‪ -3-3‬تدوین اسناد‬
‫روی ‪ 3‬سند اساسی و مهم کار صورت گرفته است که عبارتند از‪:‬‬
‫پالن اسرتاتیژیک پنجساله وزارت امور مهاجرین و عودتکنندگان؛‬ ‫‪‬‬

‫‪161‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫پالن تطبیقی پالن اسرتاتیژیک پنجساله؛‬ ‫‪‬‬

‫پالیسی جامع عودت؛‬ ‫‪‬‬
‫پالیسی ملی بیجاشدگان داخلی؛‬ ‫‪‬‬
‫چارچوب پالیسی عودت و بیجاشدگی‪ ،‬و پالن تطبیقی آن؛‬ ‫‪‬‬
‫تدوین طرح رسوی بیجاشدگان داخلی؛‬ ‫‪‬‬
‫پالیسی مبارزه علیه فساد اداری و پالن تطبیقی آن؛‬ ‫‪‬‬
‫ترتیب مسوده قانون امور پناهندگی و طی مراحل تصویب آن؛‬ ‫‪‬‬
‫ترتیب مقرره تنظیم اجراءات وزارت امور مهاجرین و عودتکنندگان‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫‪ -3-1‬اصالح تشکیالت و ارتقای منابع برشی‬

‫تشکیالت وزارت امور مهاجرین و منابع بشی آن برای سالها دستنخورده باقی بود و موجب‬
‫کمتحرکی و ناکارآیی آن متناسب با رشایط امروز بود‪ .‬برای این منظور نیازسنجی مبتنی بر ارائه خدمات‬
‫بهرت انجام شد و تشکیل تعدیل یافت‪ ،‬لیحه وظایف بازبینی شد و موارد مجهول و نامرتبط اصالح و‬
‫حذف شدند‪ .‬در این راستا‪ ،‬معینیت امور پناهندگان‪ ،‬ریاست عمومی عودت و ریاست عمومی‬
‫بیجاشدگان ایجاد گردید و همچنین ‪ 1‬بست آمریت ولیت به ریاست ارتقا داده شد‪ .‬این وزارت توانست‬
‫برنامه سیبیآر را به شکل موفق تطبیق مناید و ‪ 9‬بست تشویقی از این برنامه دریافت کند‪ 94 .‬تن در‬
‫قالب سیبیآر قرارداد شده و ‪ 9‬بست تشویقی در طی مراحل است‪.‬‬

‫درجه تحصیل نیروی انسانی وزارت امور مهاجرین و عودتکنندگان‬

‫‪411‬‬
‫‪951‬‬
‫‪911‬‬
‫‪651‬‬
‫‪611‬‬
‫‪651‬‬
‫‪611‬‬
‫‪51‬‬
‫‪1‬‬
‫بکلوریا‬ ‫فوق بکلوریا‬ ‫لیسانس‬ ‫ماسرت‬ ‫دکتورا‬
‫‪6939‬‬ ‫‪919‬‬ ‫‪614‬‬ ‫‪632‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪6931‬‬ ‫‪913‬‬ ‫‪624‬‬ ‫‪959‬‬ ‫‪69‬‬ ‫‪9‬‬

‫منودار ‪ -63‬مقایسه درجه تحصیل نیروی انسانی وزارت امور مهاجرین و عودتکنندگان در سالهای ‪ 6939‬و ‪6931‬‬

‫‪162‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫نتیجه ایجاد شفافیت در استخدام ها‪ ،‬ارتقای سطح تحصیلی کارمندان و کاهش دارندگان بکلوریا از‬
‫‪ 51‬درصد در سال ‪ 6939‬به ‪ 91‬درصد در سال ‪ 6931‬بود‪ .‬همچنین برای ظرفیتسازی کارمندان‪19 ،‬‬
‫بورسیه تحصیلی و برنامه آموزشی درازمدت فراهم شد‪ 1 .‬کارمند خانم وزارت برای سپری منودن دوره‬
‫ماسرتی به خارج کشور اعزام شدند و برای ‪ 63‬خانم دیگر زمینه ادامه تحصیل در دورههای ماسرتی و‬
‫لیسانس در کابل فراهم گردید‪.‬‬

‫‪ -3-1‬مبارزه با فساد و اصالحات‬

‫بررسی اداره عالی تفتیش از اجراءات سالهای مالی ‪ 6934‬و ‪ 6935‬وزارت امور مهاجرین و‬
‫عودتکنندگان‪ ،‬مبین هیچ مورد فساد اداری و سوءاستفاده است‪ .‬طبق این بررسی‪ ،‬از مجموع مبلغ ‪343‬‬
‫میلیون افغانی بودجه دوساله وزارت‪ 265 ،‬افغانی اضافهپرداخت کریدت تلیفون دو کارمند مشاهده شده‬
‫است‪ .‬همچنین کمیته مستقل مشرتک نظارت و ارزیابی مبارزه علیه فساد اداری (‪ ،)MEC‬این وزارت را‬
‫در امر مبارزه با فساد‪ ،‬پیشتاز اعالم منود و پس از تطبیق کامل متامی سفارشات‪ ،‬آن را در لست سبز قرار‬
‫داد‪.‬‬
‫لست مخترص کارکردهای مبارزه با فساد در این نهاد عبارتند از‪:‬‬
‫ادای قرضداری وزارت (معاش ‪ 3‬ماهه تعداد زیادی از کارمندان از جمله اتشههای‪ ،‬و بیش از ‪ 96‬میلیون‬ ‫‪‬‬
‫افغانی پول برق‪ ،‬تیل‪ ،‬ترانسپورت و قراردادیها)؛‬
‫رصفهجویی ‪ 22.6‬میلیون افغانی از بودجه عادی سال مالی ‪ 6934‬و ‪ 6935‬خورشیدی؛‬ ‫‪‬‬
‫تهیه پالیسی مبارزه علیه فساد اداری و تطبیق آن توسط کمیته مؤظف؛‬ ‫‪‬‬
‫ایجاد شفافیت در ‪ 64‬ساحه معروض به فساد شناساییشده در همکاری میک و اداره عالی مبارزه علیه‬ ‫‪‬‬
‫فساد اداری؛‬
‫شناسایی نقاط فسادانگیز در پروسه توزیع زمین و تدوین طرزالعمل توزیع زمین؛‬ ‫‪‬‬
‫تطبیق ‪ 636‬مورد مکافات و ‪ 51‬مورد مجازات کارمندان‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫از سوی دیگر در زمینه مبارزه با غصب زمین شهرکهای عودتکنندگان‪ ،‬دستاوردهای زیر حاصل شده‬
‫است‪:‬‬
‫رسیدگی به فساد توزیع منرات شهرک رسخکان قرغهیی ولیت لغامن و معرفی افراد ذیدخل به‬ ‫‪‬‬
‫سارنوالی؛‬
‫بررسی جعل‪ ،‬فساد و غصب ساحات تجارتی و بلندمنزل در ولیت غزنی و رسیدگی به آن؛‬ ‫‪‬‬
‫اسرتداد ساحات تجارتی و بلندمنزلهای غصبشده شهرک قلموالمینه ولیت خوست؛‬ ‫‪‬‬

‫‪166‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫اسرتداد ‪ 6211‬جریب زمین غصبشده از شهرک بینی ورسک ولیت پروان و ‪ 611‬جریب در دوراهی‬ ‫‪‬‬
‫حیرتان ولیت بلخ؛‬
‫تشخیص فساد گسرتده توزیع زمین در ولیت لغامن و معرفی افراد ذیدخل به سارنوالی؛‬ ‫‪‬‬
‫تشخیص منرات زمین قابل اسرتداد در شهرک قالینبافان ولیت بلخ؛‬ ‫‪‬‬
‫تشخیص تخلفات در توزیع زمین در شهرک شیخ مرصی جاللآباد در سال ‪ 6921‬و ارائه گزارش به‬ ‫‪‬‬
‫ریاست جمهوری؛‬
‫شناسایی و تشخیص ‪ 6151‬منره سفید در کابل و توزیع آن به فامیلهای عودتکننده که قبالً آویز‬ ‫‪‬‬
‫بانکی را تسلیم داشتهاند‪.‬‬

‫‪ -3-3‬افزایش ظرفیت تدارکاتی وزارت‬

‫با ظرفیت تدارکاتی وزارت امور مهاجرین و عودتکنندگان این اداره تصدیقنامه تدارکاتی را از اداره‬
‫تدارکات ملی به دست آورد‪ .‬در سالهای ‪ 6934‬الی ‪ 6931‬شاهد اجرای ‪ 31‬پروژه انکشافی در مورد‬
‫شهرکهای عودتکنندگان هستیم‪ .‬همچنین مرصف بودجه انکشافی این وزارت از ‪ 69.9‬درصد در سال‬
‫‪ 6939‬به ‪ 91211‬درصد در سال مالی ‪ 6931‬طبق ارقام سیستم افمیس‪ ،‬رسیده است‪.‬‬

‫مقدار و مرصف بودجه انکشافی وزارت امور مهاجرین و عودتکنندگان‬

‫‪951‬‬ ‫‪31%‬‬
‫‪911‬‬ ‫‪21%‬‬
‫‪31%‬‬
‫‪651‬‬
‫‪11%‬‬
‫میلیون افغانی‬

‫‪611‬‬ ‫‪51%‬‬
‫درصد‬

‫‪651‬‬ ‫‪41%‬‬
‫‪AFMIS‬‬

‫‪91%‬‬
‫‪611‬‬
‫‪61%‬‬
‫‪51‬‬ ‫‪61%‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪1%‬‬
‫‪6939‬‬ ‫‪6934‬‬ ‫‪6935‬‬ ‫‪6931‬‬
‫منظور شده (میلیون افغانی)‬ ‫‪663‬‬ ‫‪44‬‬ ‫‪964‬‬ ‫‪633‬‬
‫مرصفشده (میلیون افغانی)‬ ‫‪63‬‬ ‫‪63‬‬ ‫‪612‬‬ ‫‪643‬‬
‫مرصف‬ ‫‪69.91%‬‬ ‫‪16.61%‬‬ ‫‪14.63%‬‬ ‫‪29.63%‬‬

‫منودار ‪ - 61‬مقایسه مقدار و مرصف بودجه انکشافی وزارت امور مهاجرین و عودتکنندگان در چهار سال اخیر‬

‫‪167‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫تعداد و حجم مالی پروژههای انکشافی شهرکهای عودتکنندگان‬

‫‪۳۱‬‬

‫‪۳۳‬‬ ‫‪ 3.4‬میلیون دالر‬

‫تعداد پروژههای انجام شده‬

‫‪۵۱‬‬

‫‪۵۳‬‬

‫‪۱‬‬
‫‪ 250‬هزار دالر‬
‫‪۳‬‬
‫‪۵۲۳۳‬‬ ‫‪۵۲۳۲‬‬ ‫‪۵۲۳۳‬‬ ‫‪۵۲۳۱‬‬

‫منودار ‪ -66‬مقایسه تعداد و حجم مالی پروژههای انکشافی شهرکهای عودتکنندگان در سالهای اخیر‬

‫‪ -3-1‬مرکز معلومات مهاجرت‬

‫در حالی که آمار و ارقام پراکنده درباره مهاجرت و مهاجرین ارائه میشده است‪ ،‬حکومت اقدام به ایجاد‬
‫«مرکز معلومات مهاجرت» منود‪ .‬این مرکز دسرتسی نهادهای ملی به معلومات مهاجرین‪ ،‬عودتکنندگان‬
‫و بیجاشدگان را فراهم میکند و ثبت نیازمندیهای عودتکنندگان و اولویتبندی آنها را تسهیل‬
‫میبخشد‪.‬‬

‫مرکز معلومات مهاجرت به ‪ 31‬والیت و ‪ 1‬مرز متصل شده و به شکل روزمره بهروزرسانی میشود‪ .‬این‬
‫مرکز معلومات با اتصال به دیتاسنرت مرکزی‪ ،‬دیتای مراکز ثبت آنالین عودتکنندگان را از ‪ 63‬نقطه‬
‫دریافت میکند‪ .‬در مرحله دوم که آغاز شده است‪ 66 ،‬ولیت دیگر نیز از طریق این مرکز به دیتاسنرت‬
‫اتصال مییابد‪.‬‬

‫‪ -1‬مدیریت مهاجرت‬
‫مدیریت مهاجرت در افغانستان که از جمله سه کشور دارای بیشترین مهاجر است‪ ،‬دشواریهای خود‬
‫را دارد‪ .‬برای فایق شدن بر این دشواریها ساختارهای مدیریتی‪ ،‬ابتکارات جدیدی را تجربه کرده است‪.‬‬
‫کمیسیون عالی امور مهاجرت به ریاست رئیسجمهور و عضویت رئیس اجرایی‪ ،‬معاون دوم‬
‫رئیسجمهور‪ 65 ،‬وزیر و رؤسای ‪ 3‬اداره مستقل ایجاد شد که تا کنون ‪ 5‬جلسه آن تدویر شده است‪ .‬این‬
‫کمیسیون متناسب با ظرفیتهای موجود تصامیم اتخاذ میکند‪ .‬تطبیق تفاهمنامهها‪ ،‬امضای اسناد جدید‪،‬‬

‫‪168‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫مبارزه با قاچاق انسان‪ ،‬رسیدگی به امور مهاجرین و پناهجویان در کشورهای مختلف از دیگر اقدامات‬
‫مدیریت مهاجرت بوده است‪.‬‬

‫‪ -1-3‬ایجاد ساختارها‬
‫چهار ساختار عمده برای مدیریت مؤثر مهاجرت توسط حکومت وحدت ملی ایجاد و مورد استفاده قرار‬
‫گرفته است‪:‬‬
‫کمیسیون عالی امور مهاجرت به ریاست رئیسجمهور جهت سیاستگذاری و هامهنگیهای کالن‬ ‫‪‬‬
‫ملی که فیصلههای زیر را داشته است‪:‬‬
‫اعامر خانههای ارزانقیمت برای عودتکنندگان و بیجاشدگان‬ ‫‪o‬‬
‫استفاده از رسمایههای اجتامعی و اقتصادی مهاجرین متخصص‬ ‫‪o‬‬
‫جلوگیری از تراکم بیش از حد در مراکز ولیتهای مهم‬ ‫‪o‬‬
‫توسعه تجارت‪ ،‬صنعت و زراعت ولیات فراه‪ ،‬نیمروز و هلمند به عنوان مقاصد مناسب برای‬ ‫‪o‬‬
‫عودت‬
‫آمادگی وزارتها برای حالت اضطراری و غیرقابل پیشبینی وضعیت عودت‬ ‫‪o‬‬
‫تصویب پالنهای اسرتاتیژیک و پالیسیها‬ ‫‪o‬‬
‫طرح ایجاد برنامه ملی مدیریت مؤثر وضعیت بیجاشدگان و عودتکنندگان‬ ‫‪o‬‬
‫بازنگری برنامههای ملی برای اولویتیابی عودتکنندگان و بیجاشدگان‬ ‫‪o‬‬
‫اولویت دادن به موضوع مهاجرین در مجموع مذاکرات با پاکستان‬ ‫‪o‬‬
‫کمیته فرعی شورای وزیران به ریاست رئیس اجرایی و عضویت ‪ 65‬وزیر و رؤسای ‪ 3‬اداره مستقل‬ ‫‪‬‬
‫جهت هامهنگی میان وزارتها و نهادهای ملی‬
‫کمیته اجرایی بیجاشدگان و عودتکنندگان )‪ (DIREC‬جهت اجرای پالیسی بیجاشدگان و‬ ‫‪‬‬
‫عودتکنندگان‬
‫کمیته راهربدی تحقق اهداف «اسرتاتیژی راهحلهای منطقهیی»‬ ‫‪‬‬

‫‪ -1-1‬تطبیق تفاهمنامهها‬
‫حکومت وحدت ملی توانسته است که با تأکید بر اجرای کامل تفاهمنامههای امضاشده با کشورهای‬
‫مهاجرپذیر‪ ،‬به مدیریت مشرتک با آنها در زمینه کنرتول مهاجرت دست یابد‪ .‬این سبب شد که از اخراج‬
‫اجباری به شکل بیسابقهای جلوگیری شود و حق بشی مهاجرت شهروندان تأمین گردد‪ .‬در این راستا‬
‫اکرث موافقتنامههای دوجانبه و چندجانبه با کشورها و نهادهای بیناملللی بازنگری شده است‪ .‬همچنین‬

‫‪169‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫موارد تخطی از تفاهمنامهها از طریق مصاحبه با هر یک از عودتکنندگان ثبت شده و جهت رسیدگی‬
‫به وزارت امور خارجه راجع شده است‪.‬‬

‫‪ -1-1‬مبارزه با قاچاق انسان‬

‫برای مبارزه با قاچاق انسان که در کنار غیرقانونی بودن‪ ،‬سبب جان سپردن مهاجرین میشود‪ ،‬در بعد‬
‫داخلی و بیناملللی کار صورت گرفته است که موارد عمده آن عبارتند از‪:‬‬
‫ایجاد کمیسیون مشرتک نهادهای ملی و بیناملللی مبارزه با قاچاق انسان؛‬ ‫‪‬‬
‫الحاق افغانستان به پروتوکول منع قاچاق انسان و مهاجر از طریق خشکه‪ ،‬دریا و هوا؛‬ ‫‪‬‬
‫نهاییسازی طرح قانون قاچاق انسان و مهاجران؛‬ ‫‪‬‬
‫تهیه طرح پیشگیری از مهاجرتهای غیرقانونی؛‬ ‫‪‬‬
‫تهیه طرح مهاجرت قانومنند کاری؛‬ ‫‪‬‬
‫و انتقال ‪ 6664‬جسد مهاجرین قربانی قاچاق و مهاجرت غیرقانونی‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫‪ -1-3‬رسیدگی به امور پناهجویان در اروپا‬

‫سیل مهاجرت شهروندان افغانستان به کشورهای اروپایی مانند دیگر کشورها در سالهای اخیر بیسابقه‬
‫بوده است‪ .‬طبق ارقام نهادهای بیناملللی بیش از ‪ 423‬هزار پناهجوی افغان در کشورهای اروپایی حضور‬
‫دارند‪ .‬این افراد برای رسیدن به این کشورها هزینههای جانی و مالی هنگفتی را متحمل شدهاند؛ از این‬
‫رو‪ ،‬برخورد با آنان نیازمند رعایت معیارات حقوق بشی است‪ .‬حکومت وحدت ملی با تأکید بر ناقص‬
‫بودن پیکر جامعه افغانی تا بازگشت آبرومندانه شهروندان به خاک کشور‪ ،‬سعی در ایجاد مدیریت‬
‫مشرتک با کشورهای اروپایی در این زمینه داشته است‪ .‬در این راستا دستاوردهای زیر حاصل شده است‪:‬‬
‫جلوگیری از اخراج اجباری پناهجویان و ارائه خدمات لزم در نتیجه ‪ 611‬جلسه کاری وزارت امور‬ ‫‪‬‬
‫مهاجرین و عودتکنندگان با نهادهای ملی و بیناملللی؛‬
‫تغییر تصمیم کشورهای اروپایی از اخراج بدون قید و رشط یکصد هزار پناهجوی افغان؛‬ ‫‪‬‬
‫امضای سند «راه مشرتک پیش رو» با اتحادیه اروپا‪ ،‬دو اعالمیه جداگانه با دولتهای آملان و فنلند و‬ ‫‪‬‬
‫یادداشت تفاهم با سویدن در سال ‪6161‬؛‬
‫بازنگری تفاهمنامه منعقده با اسرتالیا در مورد حامیت حقوقی از مهاجرین و پناهندگان و آمادهسازی‬ ‫‪‬‬
‫تفاهمنامه با اتریش جهت مطرح ساخنت آنها با جانب مقابل؛‬
‫کاهش اخراج پناهجویان افغان از کشورهای اروپایی به ‪ 521‬تن در سال ‪ 6161‬و ‪ 211‬تن در سال ‪6163‬‬ ‫‪‬‬
‫پس از بررسی کیسهایشان؛‬

‫‪171‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫امتناع از پذیرش ‪ 94‬پناهجوی اخراجی از هالند‪ ،‬ناروی‪ ،‬دمنارک‪ ،‬سویدن‪ ،‬انگلستان و آملان برخالف‬ ‫‪‬‬
‫تفاهمنامههای سهجانبه که با اخذ رضایتشان دوباره بازگردانده شدند‪.‬‬

‫‪ -1-1‬رسیدگی به امور مهاجرین در پاکستان‬

‫در چارچوب «اسرتاتیژی راهحلهای منطقهیی» نشستهای کمیسیونهای سهجانبه افغانستان‪ ،‬پاکستان و‬
‫کمیشرنی عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان به منظور رسیدگی به مشکالت ‪ 6.34‬میلیون افغان‬
‫در پاکستان‪ ،‬دایر میگردد که آخرین نشست آن تاکنون‪ ،‬در دسمرب ‪ 6163‬در استانبول برگزاری گردید‪.‬‬
‫در این چارچوب و تالشهای دیگر‪ ،‬دستاوردهای زیر حاصل شده است‪:‬‬
‫رفع برخورد سیاسی با پدیده مهاجرت؛‬ ‫‪‬‬
‫ثبت و راجسرت بیش از ‪ 311‬هزار مهاجر بدون اسناد مهاجرت؛‬ ‫‪‬‬
‫متدید اقامت ‪ 6.4‬میلیون مهاجر دارای کارت مهاجرت الی پایان سال ‪6162‬؛‬ ‫‪‬‬
‫ایجاد رژیم ویزه برای تاجران و رسمایهگذاران‪ ،‬محصالن‪ ،‬مریضان و افراد ازدواجکرده با اتباع پاکستان؛‬ ‫‪‬‬
‫رهایی ‪ 511‬مهاجر افغان زندانی در سال ‪6939‬؛‬ ‫‪‬‬
‫و فراهمسازی زمینه اعزام مهاجرین به حج و اعزام ‪ 644‬تن در سال ‪.6931‬‬ ‫‪‬‬

‫‪ -1-1‬رسیدگی به امور مهاجرین در ایران‬

‫ایران اکنون بالترین رقم مهاجرین و پناهندگان افغان (‪ 6.61‬میلیون) را در سطح جهان میزبانی میکند‪.‬‬
‫افغانستان با جانب ایران همهساله نشستهای سهجانبه را در چارچوب «اسرتاتیژی راهحلهای منطقهیی»‬
‫با حضور کمیشرنی عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان برگزار میکند‪ .‬در این چارچوب و‬
‫تالشهای دیگر دستاوردهای زیر حاصل شده است‪:‬‬
‫متدید کارتهای آمایش (پناهندگی موقت) ‪ 242‬هزار مهاجر در سالهای ‪ 6939‬الی ‪6931‬؛‬ ‫‪‬‬
‫متدید پاسپورت و اقامت ‪ 451‬هزار مهاجر در دو دوره ششماهه و هشتماهه در سالهای ‪ 6934‬و‬ ‫‪‬‬
‫‪6935‬؛‬
‫کسب توافق قانومنند ساخنت حضور افغانهای بدون مدرک در ایران و ثبت بیش از ‪ 311‬هزار مهاجر‬ ‫‪‬‬
‫در این مورد؛‬
‫شمولیت ‪ 32‬هزار طفل افغان بدون مدرک در مکاتب عالوه بر ‪ 911‬هزار متعلم دارای مدرک؛‬ ‫‪‬‬
‫معافیت متعلمین از هزینههای شمولیت در مکاتب؛‬ ‫‪‬‬
‫توافق در اخذ معلومات مهاجرین ثبتشده‪ ،‬پناهندگان و متخصصین مهاجر از دیتابیس ایران؛‬ ‫‪‬‬
‫توظیف تیم تثبیت هویت و توزیع پاسپورت الکرتونیک که توزیع ‪ 69.2‬هزار پاسپورت و ‪ 1.3‬هزار‬ ‫‪‬‬
‫تذکره انجام شده است؛‬

‫‪170‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫فراهم شدن زمینه سفر مهاجرین به افغانستان با اخذ خروجی بامراجعت بدون ابطال کارت آمایش؛‬ ‫‪‬‬
‫فراهمسازی زمینه اعزام مهاجرین به حج و اعزام ‪ 663‬مهاجر به حج در سال ‪6931‬؛‬ ‫‪‬‬

‫‪ -1-1‬رفع مشکل پاسپورت مهاجرین در کشورهای خلیج‬

‫مهاجرین افغان در کشورهای عربی حوزه خلیج‪ ،‬برای سالها در زمینه اسناد هویتی خود با مشکل مواجه‬
‫بودند‪ .‬حکومت وحدت ملی توانست برای افغانهای مهاجر پاسپورت تابعیت افغانستان را توزیع منوده‬
‫و سهولتهای لزم را برای آنان فراهم مناید‪.‬‬
‫اکنون زمینه ثبت نام اتباع افغان مقیم در کشورهای حوزه خلیج به منظور صدور تذکره و پاسپورت برای‬
‫آنان فراهم شده است و همچنین دیتابیس آنالین برای ثبت این افراد ایجاد شده است‪.‬‬

‫‪ -1‬عودت و بیجاشدگی‬
‫حکومت وحدت ملی با سیل عظیم بازگشت مهاجرین مواجه بوده است و تا جدی ‪ 6931‬بازگشت ‪6.65‬‬
‫میلیون عودتکننده را موفقانه مدیریت منود‪ .‬برای اسکان عودتکنندگان پروژههای انکشافی را‬
‫شهرکهای مربوط آغاز منود و توانست ‪ 41‬پروژه انکشافی شامل رسک‪ ،‬برق‪ ،‬آبرسانی و‪ ...‬را تطبیق کند‪.‬‬
‫همچنین ‪ 461.3‬هزار خانواده بیجاشده داخلی را ثبت کرده و از این شامر برگشت ‪ 312‬هزار خانواده به‬
‫محالت اصلیشان را تنظیم منوده است‪ .‬در عین حال حکومت برنامه ادغام بیجاشدگان در محل‬
‫بیجاشدگی را نیز روی دست گرفته و بر ارائه خدمات اساسی به جای خدمات بشی تأکید منوده است‪.‬‬
‫قابل یادآوری است که مبلغ ‪ 661.5‬میلیون دالر کمکهای نقدی و غیرنقدی نیز برای عودتکنندگان و‬
‫بیجاشدگان داخلی توزیع شده است‪.‬‬

‫‪ -1-3‬عودتکنندگان و اسکان‬
‫اقدامات حکومت برای فراهم منودن زمینه بازگشت آبرومندانه و اسکان عودتکنندگان با کار روی‬
‫شهرکهای عودتکنندگان و اجرای پروژههای انکشافی در آنها صورت گرفته است که موارد عمده آن‬
‫عبارتند از‪:‬‬
‫انتقال ‪ 616.4‬هزار جریب زمین مطابق قانون تنظیم امور زمینداری؛‬ ‫‪‬‬
‫اختصاص ‪ 16‬شهرک در ‪ 63‬ولیت به مساحت ‪ 616.3‬هزار جریب زمین برای اسکان؛‬ ‫‪‬‬
‫توزیع ‪ 1513‬منره زمین در ‪ 66‬ولیت و خطاندازی ‪ 3‬هزار منره رهایشی در ولیات سمنگان‪ ،‬هرات‪،‬‬ ‫‪‬‬
‫جوزجان‪ ،‬پروان‪ ،‬بلخ‪ ،‬کابل‪ ،‬کندز‪ ،‬ننگرهار‪ ،‬لغامن و لوگر؛‬
‫اجرای داوطلبی ساحات تجاری شهرکهای مهاجرین ننگرهار‪ ،‬خوست و پروان به سکتور خصوصی؛‬ ‫‪‬‬
‫افتتاح شهرک دشت باباصاحب لغامن در ‪ 9‬هزار جریب برای ‪ 69‬هزار فامیل؛‬ ‫‪‬‬

‫‪171‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫افتتاح شهرک مهاجرین بامیان در ‪ 335‬جریب زمین برای ‪ 535‬فامیل؛‬ ‫‪‬‬

‫آغاز کار عملی شهرکهای رهایشی در ولسوالی بهسود ولیت ننگرهار‪ ،‬باریکآب‪ ،‬گوسفنددره و‬ ‫‪‬‬
‫کوه قورغ؛‬
‫تکمیل احداث ‪ 5‬کیلومرت رسک و ‪ 5‬پلچک شهرک یکاولنگ ولیت بامیان؛‬ ‫‪‬‬
‫تکمیل احداث ‪ 6446‬کیلومرت رسک شهرک مهاجرین بنی ورسک ولیت پروان؛‬ ‫‪‬‬
‫تکمیل احداث ‪ 4،6‬کیلومرت رسک و ‪ 6‬پلچک شهرک مهاجرین البیرونی ولیت غزنی؛‬ ‫‪‬‬
‫تکمیل احداث ‪ 9،6‬کیلومرت رسک و ‪ 93‬پلچک شهرک مهاجرین قلموال ولیت خوست؛‬ ‫‪‬‬
‫بهرهبرداری از شش حلقه چاه نیمهعمیق با سیستم سولر و متدید شبکه آبرسانی شهرک باریکآب‬ ‫‪‬‬
‫ولیت کابل؛‬
‫تکمیل کار چاه عمیق‪ ،‬ذخیره آب‪ ،‬متدید شبکه آبرسانی و احاطه دیوار چاه شهرک دشت مور ولیت‬ ‫‪‬‬
‫دایکندی؛‬
‫تکمیل کار شبکه آبرسانی شهرک مهاجرین ولسوالی لعل رسجنگل ولیت غور؛‬ ‫‪‬‬
‫تکمیل کار حفر ‪ 66‬حلقه چاههای نیمهعمیق شهرک عسقالن ولیت کندز؛‬ ‫‪‬‬
‫تکمیل دیوار احاطوی چاه عمیق شهرک خواجه الوان ولیت بغالن؛‬ ‫‪‬‬
‫تکمیل دیوار احاطوی چاه عمیق شهرک رباط ولیت پکتیا؛‬ ‫‪‬‬
‫تکمیل ‪ 35‬درصدی کار چاه آب آشامیدنی شهرک پنجوای ولیت قندهار؛‬ ‫‪‬‬
‫تکمیل ‪ 35‬درصدی تحکیمکاری جویچههای شهرک مهاجرین یکاولنگ؛‬ ‫‪‬‬
‫تکمیل ‪ 35‬درصدی کار شبکه آبرسانی شهرک مهاجرین لوگر؛‬ ‫‪‬‬
‫طی مراحل شبکه آبرسانی شهرک زابل و چاه تست در لغامن؛‬ ‫‪‬‬
‫تکمیل کار پروژه برق آفتابی شهرک رباط ولیت پکتیا؛‬ ‫‪‬‬
‫قرار داد تأمین برق شهرک امیر شنسب غوری با سیستم سولر در ولیت غور؛‬ ‫‪‬‬
‫آموزش حرفوی و تخنیکی بیش از ‪ 9343‬هزار تن در ‪ 61‬ولیت الی سنبله ‪6931‬؛‬ ‫‪‬‬
‫و ایجاد دفرت وزارت امور مهاجرین در میدان هوایی بیناملللی حامد کرزی برای پذیرایی از‬ ‫‪‬‬
‫عودتکنندگان و نظارت بر پروسه برگشت‪.‬‬

‫‪171‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫تصویر ‪ - 31‬شهرکهای عودتکنندگان شاهد تطبیق پروژههای زیربنایی مانند رسک هستند‬

‫‪ -1-1‬بیجاشدگان‬
‫پالیسی حکومت در مورد بیجاشدگی‪ ،‬گذاشنت نقطه پایان به آن میباشد‪ .‬از این رو کوشش منوده که‬
‫برنامه ها را به سمتی سوق دهد که منجر به بازگشت‪ ،‬ادغام و اسکان آنان شده و کمکهای بشی مبدل‬
‫به اجرای خدمات اساسی شود‪ .‬بخش عمده عملکرد حکومت در این زمینه عبارتند از‪:‬‬
‫تغییر روشهای کاری از جمله توجه بیشتر به پروسه ختم بیجاشدگی از طریق خدمات اساسی به جای‬ ‫‪‬‬
‫خدمات بشی؛‬
‫وضاحت در لیحه وظایف وزارت امور مهاجرین با سایر نهادهای ملی و بیناملللی در عرصه حیات‬ ‫‪‬‬
‫اقتصادی‪ ،‬اجتامعی و فرهنگی بیجاشدگان داخلی؛‬
‫تشکیل گروههای کاری مؤظف ملی بیجاشدگان داخلی در ‪ 94‬ولیت؛‬ ‫‪‬‬
‫تثبیت ‪ 461.3‬هزار خانواده بیجاشده و تنظیم برگشت ‪ 631‬هزار خانواده؛‬ ‫‪‬‬
‫استقرار پایدار ‪ 3‬هزار بیجاشده دوامدار در ولیت هرات تحت برنامه معیشت پایدار؛‬ ‫‪‬‬
‫آغاز برنامه ادغام بیجاشدگان در ولیات دومی (محل بیجاشدگی)؛‬ ‫‪‬‬
‫ایجاد سهولت در اخذ تذکره تابعیت در محل بیجاشدگی؛‬ ‫‪‬‬
‫رفع مشکل نداشنت تذکره تابعیت در شمولیت اطفال بیجاشده به مکاتب؛‬ ‫‪‬‬
‫ارتقای سطح خدمات صحی با ایجاد کلینیکهای سیار؛‬ ‫‪‬‬
‫ساخت ‪ 6111‬باب شلرت و خدمات اساسی به ارزش ‪ 61‬میلیون یورو در ننگرهار و هرات و کابل؛‬ ‫‪‬‬

‫‪171‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫امضای تفاهمنامهها به خاطر حل مشکالت آنی (رسپناه موقت‪ ،‬آب آشامیدنی‪ ،‬مواد غذایی‪ ،‬خدمات‬ ‫‪‬‬
‫صحی‪ ،‬تعلیم و تربیه) و خدمات اساسی زیربنایی (مرغداری‪ ،‬پروسس میوه‪ ،‬ایجاد کانالهای آب‪،‬‬
‫توزیع ماشین جوجهکشی‪ ،‬اعامر پلچک)؛‬
‫تنظیم مساعدتهای زمستانی؛‬ ‫‪‬‬
‫و ترسیع دسرتسی خانوادههای بیجاشده به مواد غذایی و غیرغذایی و توزیع مساعدت بشی به‬ ‫‪‬‬
‫‪ 416.6‬هزار خانواده بیجاشده (‪ 9.69‬میلیون تن) شامل غذایی‪ ،‬غیرغذایی‪ ،‬مواد محروقاتی‪ ،‬و پول نقد‬
‫‪ 1‬الی ‪ 91‬هزار افغانی‪.‬‬

‫ث – حامیتهای اجتامعی‬
‫بر همگان واضح است که نابسامانیهای دهههای اخیر‪ ،‬وضعیت اجتامعی جامعه را در حالتی نامناسبی‬
‫قرار داده است‪ .‬بخش عمدهای از جمعیت کشور زیر خط فقر زندگی میکند و تنها قسمت اندکی از‬
‫کسانی که در این مجموعه قرار ندارند‪ ،‬از وضعیت رفاهی نسبتا ً خوبی برخوردارند‪ .‬با این احوال‪،‬‬
‫حامیتهای اجتامعی از اقشار فقیر و بیبضاعت جامعه رضوری است‪ .‬بهرتین راه برای کاهش فقر و‬
‫بهبود وضعیت اجتامعی‪ ،‬اتخاذ سیاست انکشاف متوازن است که در حکومت وحدت ملی با جدیت‬
‫تعقیب میشود‪ .‬همچنین رسیدگی به وضعیت معلولین‪ ،‬خانواده شهدا‪ ،‬اطفال و متقاعدین بخش دیگری‬
‫است که برنامههای عملی خود را داشته است‪ .‬در عناوین قبلی این بخش‪ ،‬و دیگر بخشهای این فصل‪،‬‬
‫متناسب به موضوع به حامیتهای صورت گرفته از اقشار مختلف جامعه‪ ،‬از جمله زنان‪ ،‬پرداخته شده‬
‫است‪ .‬در زیر این عنوان به برخی موارد دیگر به اختصار اشاره میشود‪.‬‬

‫‪ -3‬انکشاف متوازن‬
‫انکشاف متوازن از جمله اولویتهای حکومت وحدت ملی بوده است‪ .‬محرومیت از تعلیم و تربیه‪ ،‬عدم‬
‫رشد اقتصادی‪ ،‬نداشنت دسرتسی به خدمات عامه و‪ ...‬در مورد هیچ ولیت و منطقهای در قلمرو‬
‫جغرافیایی افغانستان قابل قبول نیست‪ .‬در این راستا شکسنت حرص زندان جغرافیایی مناطق مرکزی از‬
‫جمله برنامههای کاری حکومت بوده است‪ .‬دسرتسی این مناطق به برق‪ ،‬خدمات صحی‪ ،‬رسک و‪ ...‬در‬
‫دوره حکومت وحدت ملی بیش از هر زمان دیگری مورد توجه بوده است‪ .‬عقد قرارداد و آغاز کار عملی‬
‫تکمیل پروژههای رسکهای حلقوی‪ ،‬متدید لینهای برق و ایجاد سباستیشنها از جمله این فعالیتها‬
‫بوده است‪ .‬همچنین افتتاح میدان هوایی و شفاخانهها از دیگر اقدامات قابل توجه است‪.‬‬
‫در زمینه خدمات صحی میتوان به ولیت دایکندی اشاره منود‪ .‬طبق راپور بانک جهانی در این ولیت‬
‫مرگ و میر اطفال از ‪ 63‬مورد از یک هزار در سال ‪ 6165‬به ‪ 63‬مورد از یک هزار در سال ‪ 6163‬کاهش‬

‫‪172‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫یافته است‪ .‬همچنین مرگ و میر مادران در همین دوره از ‪ 923‬مورد در یکصد هزار به ‪ 621‬مورد کاهش‬
‫یافته است‪ .‬این ارقام در سطح ملی به ترتیب ‪ 31‬در یک هزار و ‪ 963‬در یکصدهزار میباشد‪.‬‬
‫در مورد افزایش دسرتسی متوازن به تعلیم و تربیه‪ ،‬افزایش میزان سطح سواد در سطح ملی از ‪ 91‬درصد‬
‫به ‪ 92‬درصد از طریق دسرتسی متوازن به تعلیم قابل توجه است‪ .‬تطبیق برنامهها در ولیات ارزگان‪ ،‬پکتیا‪،‬‬
‫هلمند‪ ،‬پکتیکا‪ ،‬زابل و بادغیس نیز سبب رشد ‪ 6‬درصدی در شمولیت دخرتان در این مکاتب شده است‪.‬‬
‫در این راستا ‪ 6261‬معلم زن در سال ‪ 6931‬برای این ولیات استخدام شده است‪.‬‬

‫‪ -3-3‬برنامههای احیا و انکشاف دهات‬

‫در خصوص بهبود ترانسپورت روستانشینان‪ 3355 ،‬پروژه به هزینه نزدیک به ‪ 911‬میلیون دالر اجرا شده‬
‫که دسرتسی ‪ 6.3‬میلیون روستای را به شهر‪ ،‬مرکزهای درمانی‪ ،‬خدمات اجتامعی و انتقال رسیع‬
‫فرآوردههای زراعتیشان افزایش داده است‪ .‬همچنین با تطبیق ‪ 3336‬پروژه در بخش آبیاری و ساخت‬
‫کانالها با هزینه ‪ 634‬میلیون دالر‪ ،‬کیفیت فرآوردههای زراعتی و باغداری ‪ 9.1‬میلیون روستایی بهرت شده‬
‫است‪.‬‬

‫‪ 6649‬پروژه به هزینه نزدیک به ‪ 92‬میلیون دالر زمینه بهرهگیری برق از منابع سبز را برای روستانشینان‬
‫فراهم منوده است‪ .‬در این چارچوب‪ ،‬دستگاههای تولیدی در مجموع ‪ 69.6‬میگاوات برق را فراهم‬
‫میکنند که ‪ 945‬هزار روستایی از آن مستفید شدهاند‪.‬‬

‫در بخش تعلیم و تربیه ‪ 333‬مکتب با هزینه ‪ 62.6‬میلیون دالر برای ‪ 653‬هزار دانشآموز روستایی ساخته‬
‫شده و در بخش صحی نیز برای ‪ 6‬شفاخانه و ‪ 16‬کلینیک با هزینه ‪ 4.6‬میلیون دالر در روستاها عامرت‬
‫ساخته شده است‪.‬‬
‫برخی از فعالیتها و دستاوردهای حکومت در مورد ولیات کمرتانکشافیافته‪:‬‬
‫پروژههای احیا و انکشاف دهات شامل آبیاری‪ ،‬آب آشامیدنی‪ ،‬صحت‪ ،‬تعلیم و تربیه‪ ،‬انکشاف محل‪،‬‬ ‫‪‬‬
‫ترانسپورت‪ ،‬برق و ارتقای ظرفیت در ولیات کمرتانکشافیافته به تفکیک ولیات در ادامه فهرست‬
‫شده است‪.‬‬
‫بامیان‪ 269 :‬پروژه به ارزش مجموعی ‪ 65.3‬میلیون دالر امریکایی تطبیق شده است که میزان‬ ‫‪o‬‬
‫رسمایهگذاری روی هر فرد روستایی از ‪ 32‬دالر به ‪ 669‬دالر افزایش یافته است‪.‬‬
‫دایکندی‪ 332 :‬پروژه به ارزش مجموعی ‪ 63‬میلیون دالر امریکایی تطبیق شده است که‬ ‫‪o‬‬
‫میزان رسمایهگذاری روی هر فرد دهاتی از ‪ 43‬دالر به ‪ 29‬دالر افزایش یافته است‪.‬‬
‫غور‪ 213 :‬پروژه به ارزش مجموعی ‪ 69.61‬میلیون دالر امریکایی تطبیق شده است که میزان‬ ‫‪o‬‬
‫رسمایهگذاری روی هر فرد دهاتی از ‪ 25‬دالر به ‪ 662‬دالر افزایش یافته است‪.‬‬

‫‪176‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫نورستان‪ 663 :‬پروژه به ارزش مجموعی ‪ 61.699‬میلیون دالر امریکایی تطبیق شده است که‬ ‫‪o‬‬
‫میزان رسمایهگذاری روی هر فرد دهاتی از ‪ 53‬دالر به ‪ 669‬دالر افزایش یافته است‪.‬‬
‫پکتیکا‪ 611 :‬پروژه به ارزش مجموعی ‪ 4‬میلیون دالر امریکایی تطبیق شده است که میزان‬ ‫‪o‬‬
‫رسمایهگذاری روی هر فرد دهاتی از ‪ 93‬دالر به ‪ 41‬دالر افزایش یافته است‪.‬‬
‫ارزگان‪ 515 :‬پروژه به ارزش مجموعی ‪ 69.649‬میلیون دالر امریکایی تطبیق شده است که‬ ‫‪o‬‬
‫میزان رسمایهگذاری روی هر فرد دهاتی از ‪ 616‬دالر به ‪ 632‬دالر افزایش یافته است‪.‬‬
‫کرن ‪ 932 :‬پروژه به ارزش مجموعی ‪ 69.611‬میلیون دالر امریکایی تطبیق شده است که‬ ‫‪o‬‬
‫میزان رسمایهگذاری روی هر فرد روستایی از ‪ 615‬دالر به ‪ 694‬دالر افزایش یافته است‪.‬‬
‫بادغیس‪ 539 :‬پروژه به ارزش مجموعی ‪ 93‬میلیون دالر امریکایی تطبیق شده است که میزان‬ ‫‪o‬‬
‫رسمایهگذاری روی هر فرد دهاتی از ‪ 21‬دالر به ‪ 654‬دالر افزایش یافته است‪.‬‬
‫نیمروز‪ 946 :‬پروژه به ارزش مجموعی ‪ 61.196‬میلیون دالر امریکایی تطبیق شده است که‬ ‫‪o‬‬
‫میزان رسمایهگذاری روی هر فرد از ‪ 33‬دالر به ‪ 653‬دالر افزایش یافته است‪.‬‬
‫زابل‪ 146 :‬پروژه به ارزش مجموعی ‪ 64.4‬میلیون دالر امریکایی تطبیق شده است که میزان‬ ‫‪o‬‬
‫رسمایهگذاری روی هر فرد از ‪ 61‬دالر به ‪ 34‬دالر افزایش یافته است‪.‬‬
‫فراه‪ 513 :‬پروژه به ارزش مجموعی ‪ 64.566‬میلیون دالر امریکایی تطبیق شده است که میزان‬ ‫‪o‬‬
‫رسمایهگذاری روی هر فرد از ‪ 51‬دالر به ‪ 21‬دالر افزایش یافته است‪.‬‬
‫غزنی‪ 331 :‬پروژه به ارزش مجموعی ‪ 61.932‬میلیون دالر امریکایی تطبیق شده است که‬ ‫‪o‬‬
‫میزان رسمایهگذاری روی هر فرد از ‪ 63‬دالر به ‪ 46‬دالر افزایش یافته است‪.‬‬
‫میدان وردک ‪ 364 :‬پروژه به ارزش مجموعی ‪ 61.396‬میلیون دالر امریکایی تطبیق شده‬ ‫‪o‬‬
‫است که میزان رسمایهگذاری روی هر فرد از ‪ 43‬دالر به ‪ 13‬دالر افزایش یافته است‪.‬‬

‫‪ -3-1‬پروژههای فواید عامه در والیات کمرتانکشافیافته‬

‫بیش از ‪ 31‬پروژه انکشافی فواید عامه در ولیات کمرتانکشافیافته تطبیق شدهاند‪ .‬تعداد این پروژهها در‬
‫ولیات مربوط عبارتند از‪:‬‬
‫بادغیس‪ ۲ :‬پروژه انکشافی؛‬ ‫‪o‬‬
‫بامیان‪ ۳ :‬پروژه انکشافی؛‬ ‫‪o‬‬
‫بدخشان‪ ۲ :‬پروژه انکشافی؛‬ ‫‪o‬‬
‫پکتیا‪ ۲ :‬پروژه انکشافی؛‬ ‫‪o‬‬
‫دایکندی‪ ۵۲ :‬پروژه انکشافی؛‬ ‫‪o‬‬
‫زابل‪ ۵ :‬پروژه انکشافی؛‬ ‫‪o‬‬
‫سمنگان‪ ۵ :‬پروژه انکشافی؛‬ ‫‪o‬‬

‫‪177‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫غور‪ ۳ :‬پروژه انکشافی؛‬ ‫‪o‬‬

‫فراه‪ ۵۳ :‬پروژه انکشافی؛‬ ‫‪o‬‬
‫نورستان‪ ۳ :‬پروژه انکشافی؛‬ ‫‪o‬‬
‫نیمروز‪ ۱ :‬پروژه انکشافی؛‬ ‫‪o‬‬
‫هلمند‪ ۵ :‬پروژه انکشافی‪.‬‬ ‫‪o‬‬

‫‪ -3-1‬ترانسپورت هوایی در والیات کمرتانکشافیافته‬

‫ترانسپورت هوایی از اهمیت ویژهای برای انکشاف ولیات برخوردار است‪ .‬در این زمینه میتوان به‬
‫میدانهای هوایی ‪ 2‬ولیتی که در گذشته کمرت انکشاف یافتهاند اشاره منود‪.‬‬
‫میدان هوایی نیمروز به هزینه بیش از ‪ 159‬میلیون افغانی از بودجه دولت ساخته شده‬ ‫‪o‬‬
‫است‪ .‬طول خط رنوی آن ‪ 6341‬مرت و عرض آن ‪ 45‬مرت میباشد‪ .‬این میدان به صورت پخته‬
‫و اساسی ساخته شده و ساحه ‪ 6611‬در ‪ 51‬مرت پارکینگ نیز برای آن در نظر گرفته شده‬
‫است‪ .‬با توجه به نقل و انتقالت کال از مسیر بندر چابهار‪ ،‬میدان هوایی نیمروز از اهمیت‬
‫فوقالعاده اسرتاتیژیک و اقتصادی برای افغانستان برخوردار است‪ .‬در میدان هوایی ولیت‬
‫نیمروز تعمیر اطفائیه و ترمینل نیز در نظر گرفته شده است‪ .‬بودجه ساخت آن به ارزش ‪6‬‬
‫میلیون دالر در بودجه انکشافی سال ‪ 6931‬شامل میباشد‪.‬‬
‫میدان هوایی فراه به مرصف مجموعی ‪ 1.5‬میلیون دالر از بودجه دولت با خط رنوی به‬ ‫‪o‬‬
‫طول ‪ 6311‬مرت و عرض ‪ 95‬مرت ساخته شده است‪ .‬پروازها در این میدان هوایی عمالً آغاز‬
‫شده ولی رسامً افتتاح نشده است‪ .‬خط رنوی آن متدید و ترمینل آن نیز ساخته میشود که‬
‫تفاهمنامه آن با مؤسسه خیریه الغرافه قطر به امضا رسیده است‪ 211 .‬مرت خط رنوی و اعامر‬
‫ترمینل با ظرفیت ‪ 451‬مسافر تکمیل شده و یک عراده موتر اطفائیه برای میدان هوایی فراه‬
‫تهیه گردیده است‪.‬‬
‫میدان هوایی کندز شاهد تکمیل کار ساخت ترمینل با مرصف ‪ 12‬میلیون افغانی بوده که‬ ‫‪o‬‬
‫آماده بهرهبرداری است‪ .‬بازسازی خط رنوی این میدان هوایی از قوس ‪ 6935‬آغاز شده‬
‫است‪ .‬قیمت مجموعی پروژه مذکور ‪ 923‬میلیون افغانی است که خط رنوی آن ‪ 161‬مرت به‬
‫صورت اساسی خاکبرداری شده است و متدید میشود‪.‬‬
‫میدان هوایی محلی ولسوالی جاغوری والیت غزنی در سال ‪ 6935‬تکمیل شد‪ .‬خط‬ ‫‪o‬‬
‫رنوی آن خامه‪ ،‬رمپ و تکسوی این میدان با هزینه ‪ 61.6‬میلیون افغانی تکمیل شده است‪.‬‬
‫توسعه آن به طول ‪ 451‬مرت با هزینه ‪ 491‬هزار دالر روی دست است‪.‬‬

‫‪178‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫میدان هوایی دایکندی احاطه شده است‪ .‬کار ساخت میدان هوایی جدید زیر بررسی و‬ ‫‪o‬‬
‫تحلیل تیم تخنیکی اداره مستقل هوانوردی ملکی قرار دارد‪.‬‬
‫میدان هوایی زابل از خط رنوی به طول ‪ 6351‬مرت و عرض ‪ 95‬مرت به هزینه ‪ 65.5‬میلیون‬ ‫‪o‬‬
‫افغانی برخوردار شده است‪ .‬ترمینل این میدان هوایی زیر کار است که ‪ 63‬میلیون افغانی‬
‫هزینه دارد‪.‬‬
‫میدان هوایی خوست در سال ‪ 6935‬از خط رنوی به طول ‪ 6311‬مرت و عرض ‪ 45‬مرت‬ ‫‪o‬‬
‫برخوردار شد‪ .‬بودجه خط رنوی‪ ،‬رمپ و تکسوی آن ‪ 363.5‬میلیون افغانی میباشد‪.‬‬
‫میدان هوایی میمنه والیت فاریاب از مرحله تدارکات گذشته و کار آن جریان دارد‪.‬‬ ‫‪o‬‬

‫‪ -3-3‬شهرسازی در والیات کمرتانکشافیافته‬

‫‪ 92‬پالن اسرتاتیژیک توسط وزارت شهرسازی و مسکن در ‪ 63‬ولیت تکمیل شده که از آن جمله موارد‬
‫زیر میباشد‪:‬‬
‫فیضآباد و ارگوی بدخشان؛‬ ‫‪o‬‬
‫خواجه دوکوه و شربغان جوزجان؛‬ ‫‪o‬‬
‫سیدآباد‪ ،‬چک و نرخ میدان وردک؛‬ ‫‪o‬‬
‫رشن پکتیکا؛‬ ‫‪o‬‬
‫محمد آغه‪ ،‬خوشی و برکی برک لوگر؛‬ ‫‪o‬‬
‫روی دو آب سمنگان؛‬ ‫‪o‬‬
‫پالن اصالحی اسرتاتیژیک شهر زرنج نیمروز؛‬ ‫‪o‬‬
‫جغتو و مقر غزنی؛‬ ‫‪o‬‬
‫تگاب و محمودراقی کاپیسا؛‬ ‫‪o‬‬
‫پارون نورستان؛‬ ‫‪o‬‬
‫نیلی‪ ،‬گیتی‪ ،‬کجران و اشرتلی دایکندی؛‬ ‫‪o‬‬
‫جاچجی آریوب‪ ،‬سمکنی‪ ،‬سیدکرم و گردیز پکتیا؛‬ ‫‪o‬‬
‫و میمنه‪ ،‬قرم قول و اندخوی فاریاب‪.‬‬ ‫‪o‬‬

‫همچنین ماسرتپالن و ساختار پالن عمومی شهری پل علم لوگر تکمیل شده است و خطاندازی ‪65‬‬
‫شهرک در ‪ 3‬ولیت از جمله تخار‪ ،‬دایکندی‪ ،‬فراه‪ ،‬پکتیکا‪ ،‬لوگر‪ ،‬کندز و بامیان انجام شده است‪.‬‬

‫‪179‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫‪ -1‬دستاوردهای دفرت خانم اول‬

‫با ایجاد حکومت وحدت ملی برای نخستین بار در افغانستان «دفرت خانم اول» ایجاد شد‪ .‬این دفرت با در‬
‫پیش گرفنت شعار «گوش دادن‪ ،‬تسهیل کردن‪ ،‬حامیت کردن» به رهربی خانم اول کشور قش نیازمند‪،‬‬
‫زنان و جوانان را تحت پوشش فعالیتهای خود قرار داده و همچنین در راستای احیای مجدد فرهنگ و‬
‫عنعنات افغانی‪ ،‬متدن اسالمی‪ ،‬قربانیان جنگ و دورمنای صلح برنامههای خود را تنظیم منوده است‪.‬‬

‫بیبیگل غنی‪ ،‬خانم اول افغانستان‪ ،‬با اشرتاک در کنفرانسهای مختلف بیرون از کشور به حیث سفیر‬
‫سیار افغانستان داعیه مردم افغانستان به خصوص زنان را بلند نگه داشته است‪ .‬از جمله بحث روی‬
‫موضوع سمپوزیم کابل در کنفرانس بروکسل‪ ،‬به تعهد دوباره جامعه بیناملللی در راستای توامنندسازی‬
‫زنان منجر شد‪ .‬خانم اول به مناسبتهای گوناگون به ولیات افغانستان سفر منوده؛ چنان که روز زن را‬
‫در هرات تجلیل منود و نیز به بررسی اوضاع زنان در ولیت غور پرداخت‪ .‬خانم اول مالقاتهای متعددی‬
‫را با اقشار مختلف جامعه از جمله جوانان‪ ،‬زنان‪ ،‬مردم و‪ ...‬انجام داده به بررسی وضعیت اجتامعی و‬
‫مشکالت آنان پرداخته و از فعالیتهای اجتامعی مؤثر حامیت منوده است‪.‬‬

‫بازدید از زندانیان زن و بررسی مشکالتشان منجر به صدور فرامین شامره ‪ 31 ،16‬و ‪ 633‬رئیس‬
‫جمهوری اسالمی افغانستان درباره عفو زندانیان شد که نتیجه آن آزادی ‪ 693‬تن و تخفیف حبس ‪661‬‬
‫تن دیگر گردید‪ .‬حامیت خانم اول در افتتاح زندان زنانه پلچرخی نیز قابل یادآوری است‪.‬‬
‫در ادامه تالشها نسبت به دسرتسی مردم به خدمات صحی بهرت‪ ،‬دخرتی که دستش را در اثر ابتال به‬
‫رسطان از دست داده بود‪ ،‬جهت تداوی به هند اعزام شد‪ .‬تأسیس «بنیاد مجادله علیه رسطان» که اولین‬
‫بنیاد تشخیص و تداوی امراض رسطانی در کشور میباشد نیز با تالشهای دفرت خانم اول صورت پذیرفت‬
‫و صندوق وجهی این بنیاد افتتاح شد‪ .‬همچنین تخصیص یک قطعه زمین از طرف رسهمیاشت برای‬
‫بنیادگذاری شفاخانه امراض رسطانی در نتیجه فعالیتهای این دفرت حاصل شد‪.‬‬
‫معتادین بخش دیگری از اقشار نیازمند توجه میباشند که دفرت خانم اول به حامیت از آنان جهت تداوی‬
‫و بازگشتشان به جامعه‪ ،‬پرداخته است‪ .‬این دفرت سهم بارزی در تأسیس شفاخانه معتادین امید در‬
‫ساحه کمپ فینکس داشت که صدها تن تحت تداوی و ‪ 611‬تن مشغول فراگیری آموزشهای حرفوی‬
‫در آن میباشند‪ .‬همچنین برای زنان مبتال به اعتیاد در همکاری وزارتهای مبارزه علیه مواد مخدر‪،‬‬
‫صحت عامه و کار و امور اجتامعی‪ ،‬مرکز ‪ 312‬بسرت تداوی زنان معتاد در کابل افتتاح شد‪.‬‬
‫دریافت جواز اعامر مجدد شفاخانه بزرگ ابوعلی سینای بلخی در مزاررشیف با هزینه ‪ 65‬میلیون یورو‬
‫از سوی آملان‪ ،‬از دیگر حامیتهای دفرت خانم اول است‪.‬‬

‫‪181‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫در حامیت این دفرت از زنان افغان میتوان به سه مورد زیر اشاره کرد‪:‬‬
‫برگزاری موفقانه سمپوزیم رسارسی «توامنندی زنان» با هدف جلب کمکهای جامعه جهانی با فیصله‬ ‫‪‬‬
‫روی‪:‬‬
‫ایجاد اتاق تجارت برای زنان؛‬ ‫‪o‬‬
‫برگزاری سمپوزیم در ولیات؛‬ ‫‪o‬‬
‫افتتاح بنیاد مجادله علیه رسطان؛‬ ‫‪o‬‬
‫و آموزش ‪ 91‬هزار معلم‪.‬‬ ‫‪o‬‬
‫برگزاری موفقانه سمپوزیم رسارسی «زنان افغان پیامآوران صلح» با هدف احیای مجدد فرهنگ صلح‪،‬‬ ‫‪‬‬
‫همدیگرپذیری و احرتام متقابل در خانواده و اجتامع افغانستان میان اقشار مختلف با فیصلههای عمده‪:‬‬
‫تجدید نظر و گنجانیدن مضمون تعلیامت صلح در نصاب تعلیمی؛‬ ‫‪o‬‬
‫تطبیق شمولیت ‪ ۱۳‬درصدی زنان در برنامه ملی میثاق شهروندی و گنجانیدن برنامههای‬ ‫‪o‬‬
‫صلح؛‬
‫تطبیق و راپوردهی از پالن عمل ملی افغانستان در مورد قطعنامه ‪ ۵۲۳۱‬شورای امنیت سازمان‬ ‫‪o‬‬
‫ملل متحد؛‬
‫حامیت از نقش زنان در مورد ترویج و تبلیغ فرهنگ صلح و همدیگرپذیری توسط ادارات‬ ‫‪o‬‬
‫مربوط؛‬
‫اعامر کلینیکهای رواندرمانی جهت تداوی مترضرین جنگ و خشونت مخصوصا ً زنان‬ ‫‪o‬‬
‫و اطفال؛‬
‫طرح و تطبیق اسرتاتیژیهای منطقهیی برای ایجاد صلح در منطقه؛‬ ‫‪o‬‬
‫و حامیت از نقش زنان در سطح خانواده و اجتامع به خاطر ترویج صلح اجتامعی‪.‬‬ ‫‪o‬‬
‫همکاری در ایجاد اولین اتاق مستقل تجارت زنان در افغانستان که تاکنون ‪ 451‬عضو دارد‪ ،‬با اهداف‪:‬‬ ‫‪‬‬
‫دادخواهی و رسیدگی به مشکالت زنان تجارتپیشه؛‬ ‫‪o‬‬
‫حامیت و بهبود تشبثات زنان افغان و وصل زنان به بازارهای داخلی و خارجی؛‬ ‫‪o‬‬
‫و بلند بردن ظرفیت و مهارتهای تجاری زنان افغان جهت افزایش زنان در فعالیتهای‬ ‫‪o‬‬
‫اقتصادی رسمی‪.‬‬

‫‪ -1‬رسیدگی به معلولین و خانواده شهدا‬

‫در مورد رسیدگی به معلولین و خانوادههای شهدا اقدامات مؤثری از سوی رهربی دولت صورت گرفته‬
‫است‪ .‬شخص وی همواره از مجروحین و همچنین خانوادههای شهدا دلجویی منوده و به عیادت آنان‬
‫شتافته است‪ .‬این اقدامات تنها ابعاد معنوی نداشته است‪ .‬وی هدایات لزم به منظور تخصیص منابع مالی‬

‫‪180‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫و امکانات به خانواده شهدا و نیز معلولین را صادر منوده که منونه مشخص آن تخصیص آپارمتان در‬
‫شهرک رهایشی است که به همکاری چین ساخته خواهد شد‪.‬‬
‫خدمات صحی به معلولین نیز در ابعاد مختلف آن صورت گرفته است که میتوان به مستفید شدن ‪1664‬‬
‫معلول از خدمات ارتوپیدی در سال ‪ 6935‬و نیز ‪ 9551‬معلول دیگر از خدمات فزیوتراپی یاد کرد‪.‬‬
‫همچنین ‪ 6513‬تن از آنان از قالبهای ارتوپیدی و وسایل کمکی بهرهمند شدهاند‪ .‬برای ‪ 6656‬معلول‬
‫اعضای مصنوعی توزیع شده است و ‪ 6155‬نابینا با عملیات پرده چشم بینایی خود را بازیافتهاند‪ .‬در این‬
‫بخش میتوان به اتصال انستیتوت نابینایان به فایرب نوری نیز یاد کرد‪.‬‬
‫توزیع بیش از ‪ 34‬هزار بستههای کمکی نقدی و غیرنقدی به خانوادههای بیبضاعت از جمله ورثه شهدا‬
‫و معلولین بخش دیگری از کمکهای بشی بوده است‪.‬‬
‫همچنین اسرتاتیژی ملی معلولیت و توانبخشی فزیکی جهت عرضه خدمات باکیفیت معلولیت و بازتوانی‬
‫فزیکی نهایی شده است‪.‬‬

‫‪ -3‬رسیدگی به وضعیت اطفال‬

‫‪ 19‬پرورشگاه خصوصی دولتی و خصوصی خدمات اعاشه‪ ،‬اباته‪ ،‬آموزش و پرورش را به شکل منظم‬
‫برای اطفال بیرسپرست و معروض به خطر ارائه کردهاند‪ .‬همچنین ‪ 6624‬طفل یتیم از برنامه کفالت ایتام‪،‬‬
‫بهرهمند شدهاند‪.‬‬
‫شبکههای عملکرد محافظت اطفال )‪ (CPAN‬از طرف سازمان کشورهای همکاریهای منطقهیی‬
‫(سارک) به حیث یک سیستم فعال در حامیت و حفاظت اطفال در منطقه شناخته شده است‪ .‬این‬
‫شبکهها قضایای خشونت علیه اطفال را ثبت و پس از آن تعقیب و رسیدگی میکند تا راهحل اساسی‬
‫برای مصونسازی اطفال دریافت گردد‪ .‬میزان قضایای ثبتشده از این طریق ‪ 654266‬در پنج سال اخیر‬
‫است‪.‬‬
‫در هر شبکه ‪ CPAN‬ولیتی‪ 45 – 95 ،‬تن عضو و در هر شبکه ‪ CPAN‬ولسوالی ‪ 65 – 61‬تن عضو‬
‫رضاکار و رسمی طور هامهنگ و مستمر برای محافظت اطفال کار میکنند‪ .‬در مجموع ‪ 9591‬عضو‬
‫رسمی و رضاکار در این شبکهها عضوند‪.‬‬
‫دستاوردها در چارچوب این شبکهها در سالهای ‪ 6931 – 6939‬به رشح زیر است‪:‬‬
‫‪ 5363‬قضیه خشونت علیه اطفال در معرض خطر رسیدگی شده که ‪ 135‬قضیه آن جلوگیری از کارهای‬ ‫‪‬‬
‫شاقه و اجباری اطفال میباشد‪.‬‬

‫‪181‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫در هر ولیت در بیش از ‪ 65‬قریه‪ 91 – 65 ،‬تن در هر مباحثه اجتامعی اشرتاک منوده تا بعد از آگاهی‬ ‫‪‬‬
‫آنان از حقوق و محافظت اطفال به هامهنگی و مدیریت سیستامتیک در سطح قریهجات برای‬
‫مشکالت محافظتی اطفال راهحل مناسب را دریافت و از طرف اهالی تطبیق و در نهایت اطفال‬
‫محافظت شوند‪ .‬اشرتاککنندگان این فعالیت به ‪ 69611‬تن میرسد‪.‬‬
‫از طریق اعضای شبکههای عملکرد محافظت اطفال و اعضای مباحثات اجتامعی‪ ،‬همهساله در هر‬ ‫‪‬‬
‫ولیت برای ‪ 311 – 111‬تن از متنفذین‪ ،‬علام‪ ،‬کارمندان ذیدخل‪ ،‬فعالن محافظت اطفال‪ ،‬حامیان‬
‫حقوق مدنی و اشخاص رضاکار طور مستقیم در مورد حقوق و محافظت اطفال آگاهی داده شده‬
‫است‪ .‬شامر مستفیدشوندگان این برنامه ‪ 61211‬تن به شکل مستقیم میباشد‪.‬‬

‫دیگر دستاوردها در بخش اطفال شامل موارد زیر است‪:‬‬

‫نهاییسازی قانون جامع حامیت اطفال پس از نظرسنجیها‪ ،‬جمعآوری دیدگاههای متخصصین و‬ ‫‪‬‬
‫ارسال آن به پارملان کشور برای تصویب‪.‬‬
‫برگزاری برنامههای کنفرانس‪ ،‬سمینار‪ ،‬کنرستهای موسیقی برای اطفال‪ ،‬منایشگاه عکس‪ ،‬مسابقات‬ ‫‪‬‬
‫ورزشی بایسکلرانی اطفال‪ ،‬تیاتر خیابانی و تهیه و نش فلمهای مستند در مورد اطفال‪ ،‬از ‪ ۳۳‬نوامرب الی‬
‫‪ ۲۳‬نوامرب ‪.۳۳۵۲‬‬
‫تطبیق پروژه تحقیقی مطالعاتی حامیت از اطفال آسیبپذیر در کابل و قندهار که با ‪ 61‬هزار طفل و‬ ‫‪‬‬
‫فامیل در کابل و ‪ 2‬هزار طفل و فامیل در قندهار مصاحبه شده و فورمهای تخنیکی برای تحلیل وضعیت‬
‫اطفال در سطح کشور‪.‬‬
‫فعال ساخنت مرکز حامیوی اطفال قاچاقشده و قربانیان قاچاق و اختطاف انسان در سطح کشور‬ ‫‪‬‬
‫غرض ارائه خدمات به قربانیان‪.‬‬
‫ایجاد ریاست عمومی رسیدگی به تخلفات اطفال در لویسارنوالی‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫تهیه و ترتیب طرح منع عمل گدایی همراه با طرح بودجه و پالن تطبیقی آن‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫ترتیب فورم تحقیق اجتامعی برای ‪ 361‬طفل تحت حجز و ارجاع آن به سارنوالی اختصاصی اطفال‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫فراهمسازی زمینه ادغام مجدد ‪ 293‬طفل در معرض خطر در مرکز و ولیات بعد از خانهپری فارمهای‬ ‫‪‬‬
‫ادغام با اخذ ضامنت رسپرستشان‪.‬‬
‫ادغام ‪ 654‬طفل دیپورتشده دخرت و پرس از عربستان سعودی و ترکیه با اقاربشان بعد از ارائه وثیقه‬ ‫‪‬‬
‫رشعی‪.‬‬
‫آغاز کمپاین جلوگیری از ازدواجهای اجباری و قبل از وقت و مهاجرتهای غیرقانونی در افغانستان‬ ‫‪‬‬
‫مطابق به روز جهانی کودک و چاپ و توزیع یکصد هزار بروشور و ستکیر پیرامون ازدواجهای اجباری‬
‫و قبل از وقت و مهاجرتهای غیرقانونی‪.‬‬

‫‪181‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫راهاندازی بیش از ده دوره آموزشی تخنیکی در مورد تطبیق قانون رسیدگی به تخلفات اطفال و‬ ‫‪‬‬
‫تفاهمنامه نهجانبه‪.‬‬
‫حامیت و نظارت بیش از ‪ 92.2‬هزار طفل پرس و دخرت توسط مؤسسات غیردولتی که با وزارت کار‪،‬‬ ‫‪‬‬
‫امور اجتامعی و شهدا و معلولین تفاهمنامه همکاری امضا منودهاند‪.‬‬
‫معرفی ‪ 33‬طفل معتاد به مواد مخدر به منظور تداوی به شفاخانههای تداوی اطفال معتاد‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫کمک نقدی به ‪ 66366‬فامیل دارای اطفال زیر سن ‪ 5‬سال در ولسوالیهای نورگل و خاص کرن ولیت‬ ‫‪‬‬
‫کرن‪ ،‬یکاولنگ ولیت بامیان ‪ ،‬دولتیار ولیت غور‪ ،‬و سمکنی ولیت پکتیا در سالهای ‪ 6934‬و ‪.6935‬‬

‫‪ -1‬پیشربد امور متقاعدین‬

‫امور مربوط به متقاعدین در چارچوب وزارت کار‪ ،‬امور اجتامعی و شهدا و معلولین رسیدگی میشود‪.‬‬
‫با توجه به تعداد متقاعدین و پرداخت مالی به آنان‪ ،‬این بخش معروض به فساد بوده که در گذشته آنان‬
‫با مشکالت عمدهای مواجه بودهاند‪ .‬اکنون با روی دست گرفته شدن سیستمهای بایومرتیک و‬
‫بانکیسازی سطح رضایت در پرداخت حقوق این قش جامعه افزایش یافته است‪ .‬اکنون در نتیجه‬
‫اصالحات اعاملشده تعداد مراجعین از ‪ 6111‬تن به ‪ 411‬تن در روز کاهش یافته است‪ .‬اقدامات‬
‫صورتگرفته در این بخش را میتوان به اختصار فهرست منود‪:‬‬
‫تطبیق ‪ 611‬درصدی سیستم جدید تقاعد روی ‪ 6644391‬متقاعد در مرکز؛‬ ‫‪‬‬
‫ثبت بایومرتیک ‪ 314661‬متقاعد (‪ 29‬درصد) در مرکز و توسعه آن در شش زون ننگرهار‪ ،‬بلخ‪ ،‬قندهار‪،‬‬ ‫‪‬‬
‫پکتیا‪ ،‬کندز و هرات در سال ‪6931‬؛‬
‫تکمیل پروسه بانکیسازی و پرداخت حقوق متقاعدین از طریق حسابات بانکی در مرکز و ولیات؛‬ ‫‪‬‬
‫اتصال و آموزش ‪ 55‬واحد بودجوی و ‪ 63‬واحد دومی دارای مدیریت سوانح مستقل‪ ،‬جهت ارسال‬ ‫‪‬‬
‫اسناد متقاعدین نوتثبیت به صورت آنالین؛‬
‫آغاز پروسه تطبیقات بانکی با بانکهای خصوصی؛‬ ‫‪‬‬
‫اتخاذ اقدامات لزم جهت جلوگیری از کمیشنکاری و سوءاستفاده از تراکم مراجعین؛‬ ‫‪‬‬
‫ایجاد میکانیزم جهت رسیدگی بهموقع شکایات متقاعدین؛‬ ‫‪‬‬
‫تسوید طرح اصالحات بنیادی خزینه تقاعد و آغاز سادهسازی پروسهها؛‬ ‫‪‬‬
‫ادامه کار تیم عملیاتی در اوقات غیررسمی و ایام تعطیل جهت ترسیع امور‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫نتیجهگیری‬
‫در بخش ارائه خدمات اجتامعی به شهروندان تالشهای جدی صورت گرفته که در بسیاری از بخشها‬
‫نتایج آن محسوس و قابل مالحظه است؛ در سکتور صحت افغانستان – با وجود گسرتدگی مشکالت –‬

‫‪181‬‬
‫فصل دوم‪ :‬اقدامات و دستاوردها‬

‫گامهای درخور توجهی از جمله مدیریت نظام صحی‪ ،‬رسوی دموگرافی و صحی‪ ،‬ایجاد شورای عالی‬
‫طبی به منظور هامهنگی و نظارت بیشتر و‪ ...‬قابل ذکر است‪.‬‬
‫افزایش دسرتسی شهروندان به آب آشامیدنی صحی‪ ،‬کاهش آمار مرگ و میر مادران‪ ،‬نوزادان و اطفال‪،‬‬
‫انجام بررسیهای گسرتده در سکتور معارف و راهاندازی تالشهای همهجانبه جهت اصالح مطلوب آن‪،‬‬
‫تأمین شفافیت در امتحان کانکور وزارت تحصیالت عالی‪ ،‬ارائه خدمات بهرت به محصلین پوهنتونهای‬
‫دولتی‪ ،‬توجه جدی به توامنندسازی زنان و ارائه خدمات حقوقی و قضایی به آنان‪ ،‬رسیدگی به مشکالت‬
‫مهاجرین در خارج کشور و بیجاشدگان داخلی‪ ،‬توجه به خانوادههای معظم شهدا و معلولین و‪ ...‬بخشی‬
‫از فعالیتهای اساسی حکومت در بخش خدمات اجتامعی به حساب میرود‪.‬‬
‫به صورت کلی میتوان گفت که انکشاف اجتامعی در این دوره تحرک نسبتاً خوبی داشته و در سالهای‬
‫پیش رو بهرت خواهد بود‪.‬‬

‫‪182‬‬
‫فصل سوم‬
‫شوراهای عالی‬
‫هامن گونه که در فصل اول اشاره شد‪ ،‬یکی از تغییرات عمده در دولتداری افغانستان‪ ،‬اتخاذ رویکردهای‬
‫کاری نو و مدرن مبتنی بر ارزشهاست‪ .‬از جمله این تغییرات مؤثر‪ ،‬ایجاد شوراهای عالی برای رسیدگی‬
‫بهرت و ایجاد هامهنگی بیشتر در بخشهای مختلفی است که شهروندان توقع ایجاد تغییرات ملموس‬
‫در آنها را دارند؛ حکومت وحدت ملی شوراهای عالی را به ریاست رئیس جمهوری اسالمی افغانستان و‬
‫عضویت دایمی رئیس اجرایی و رئیس دفرت رئیسجمهور برای این منظور ایجاد منوده است‪ .‬اعضای‬
‫شوراها متناسب به ساحه مورد توجه شورا از مسؤولین نهادهای دولتی و در صورت لزوم غیردولتی انتخاب‬
‫شدهاند‪.‬‬
‫در این فصل به معرفی شوراهای عالی و اهداف و وظایف آنان پرداخته میشود‪.‬‬

‫‪ – 6‬شورای عالی توسعه شهری‬

‫هدف‪:‬‬
‫شورای عالی توسعه شهری به هدف تقویت ظرفیت و ایجاد هامهنگی بیشتر میان سکتور شهری‪ ،‬جهت‬
‫جمعآوری معلومات‪ ،‬طرح و تدوین پالیسیهای جامع و تشیک مساعی در انجام فعالیتهای عمرانی‬
‫و انکشاف شهری در یک چارچوب ملی برای توسعه شهرها‪ ،‬ایجاد گردیده است‪ .‬سکرتریت این شورا‬
‫را وزارت شهرسازی و مسکن به عهده دارد‪.‬‬

‫وظایف‪:‬‬
‫طرح و تصویب پالیسیها‪ ،‬قوانین‪ ،‬مقررات‪ ،‬طرزالعملها و پالنهای شهری‬ ‫‪‬‬
‫آوردن اصالحات در نظام مدیریتی ادارههای سکتور شهری‬ ‫‪‬‬
‫ایجاد هامهنگی در سکتور شهری و رفع تداخل وظیفوی میان ادارات مربوط این سکتور‬ ‫‪‬‬
‫طرح و تصویب پروژهها و برنامههای توسعه شهری‬ ‫‪‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫تصویب پالنهای زیربنایی شهرها و شهرکها و مجتمعهای اداری‪ ،‬رهایشی‪ ،‬صنعتی و تجارتی‬ ‫‪‬‬
‫تشویق و حامیت از سکتور خصوصی در عرصهی تطبیق پروژههای شهری‪ ،‬بهویژه مشارکت عامه و‬ ‫‪‬‬
‫خصوصی‬

‫اعضا‪:‬‬
‫‪ .6‬وزیر شهرسازی و مسکن‬
‫‪ .6‬وزیر مالیه‬
‫‪ .9‬وزیراقتصاد‬
‫وزیر فواید عامه‬ ‫‪.4‬‬
‫‪ .5‬وزیر ترانسپورت‬
‫مشاور ارشد مقام عالی ریاست جمهوری در امور زیربناها‪ ،‬منابع بشی و مواصالت‬ ‫‪.1‬‬
‫‪ .3‬شاروال کابل‬
‫‪ .2‬رئیس اداره مستقل اراضی‬
‫‪ .3‬معین امور شاروالیهای اداره ارگانهای محلی‬
‫‪ .61‬رئیس رشکت برشنا‬
‫‪ .66‬رئیس رشکت آبرسانی و کانالیزاسیون‬
‫‪ .66‬رئیس انجمن مهندسان و انجینیران افغانستان‬
‫‪ .69‬رئیس کمیسیون مواصالت و مخابرات ولسی جرگه‬
‫‪ .64‬معاون کمیسیون مواصالت و مخابرات ولسی جرگه‬

‫‪ – 6‬شورای عالی اقتصاد‬

‫هدف‪:‬‬
‫شورای عالی اقتصاد به منظور تعیین پالیسیها و اتخاذ تصامیم و اقدامات اصالحی‪ ،‬جهت ایجاد رفاه و‬
‫انکشاف اقتصادی کشور‪ ،‬ترتیب بودجه ملی به اساس برنامههای اصالحی و اولویتهای حکومت‪،‬‬
‫همکاری با سکتور خصوصی و جلب رسمایهگذاری در سکتورهای مختلف ایجاد شده است‪.‬‬

‫وظایف‪:‬‬
‫تعیین خطوط اساسی پالیسیهای مالی و اقتصادی و اولویتهای انکشافی کوتاهمدت‪ ،‬میانمدت و‬ ‫‪‬‬
‫درازمدت جهت رهنامیی در ساختار بودجه ملی‬

‫‪191‬‬
‫فصل سوم‪ :‬شوراهای عالی‬

‫ارزیابی و اتخاذ تصمیم در مورد طرحها و اصالحات اقتصادی در سطح کشور‬ ‫‪‬‬
‫هامهنگی پالیسیها و برنامهها در سکتور انکشافی و اقتصادی‬ ‫‪‬‬
‫رهنامیی جهت ایجاد فضای مناسب برای تشویق و رشد رسمایهگذاری‬ ‫‪‬‬
‫ارائه هدایات لزم در مورد پیگیری و هامهنگی برنامههای ملی دارای اولویت‪ ،‬برنامههای‬ ‫‪‬‬
‫همکاریهای اقتصادی منطقهیی و نشستهای اقتصادی ملی و بیناملللی‬

‫به منظور هامهنگی و آمادگی لزم برای تدویر جلسات شورای عالی اقتصاد و نیز پیگیری تطبیق تصامیم‬
‫شورا و تنظیم امور تخنیکی‪ ،‬وزارت مالیه وظایف دارالنشا (سکرتریت) شورای عالی اقتصاد را به پیش‬
‫میبرد‪.‬‬

‫اعضا‪:‬‬
‫‪ .6‬مشاور امنیت ملی‬
‫‪ .6‬معاون اول رئیس اجرایی‬
‫‪ .9‬وزیر امور خارجه‬
‫وزیر مالیه‬ ‫‪.4‬‬
‫‪ .5‬وزیر تجارت و صنایع‬
‫وزیر اقتصاد‬ ‫‪.1‬‬
‫‪ .3‬وزیر معادن‬
‫‪ .2‬وزیر زراعت‪ ،‬آیباری و مالداری‬
‫‪ .3‬وزیر فواید عامه‬
‫‪ .61‬مشاور ارشد رئیسجمهور در امور زیربناها‪ ،‬منابع بشی و مواصالت‬
‫‪ .66‬رئیس عمومی بانک مرکزی‬
‫‪ .66‬رئیس اداره مرکزی احصائیه‬
‫‪ .69‬منایندگان سکتور خصوصی (سه نفر)‬
‫‪ .64‬مناینده اتاق تجارت‬
‫‪ .65‬مناینده اتحادیه صنعتکاران‬
‫‪ .61‬مناینده تاجران ملی به صورت دورانی طبق معیارات وضعشده‬

‫‪190‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫‪ – 9‬شورای عالی اصالحات اداری‬

‫هدف‪:‬‬
‫شورای عالی اصالحات اداری به منظور تأیید خطوط اساسی پالیسی جمهوری اسالمی افغانستان‪ ،‬برای‬
‫مدیریت نظام خدمات ملکی مطابق به مواد قانون اساسی و قوانین نافذه کشور‪ ،‬ایجاد گردیده است‪.‬‬
‫سکرتریت این شورا را کمیسیون مستقل اصالحات اداری و خدمات ملکی به عهده دارد‪.‬‬

‫وظایف‪:‬‬
‫بازنگری اصالحات اساسی در وظایف و ساختار تشکیالتی مورد نیاز ادارات دولتی‪ ،‬به ویژه در اداراتی‬ ‫‪‬‬
‫که خدمات اساسی را فراهم میسازد‬
‫تأیید پالیسیها و اسرتاتیژیهای لزم برای سیستم خدمات ملکی افغانستان برای ایجاد یک نظام‬ ‫‪‬‬
‫مسلکی‪ ،‬پایدار‪ ،‬غیروابسته و غیرسیاسی‬
‫تأبید سیستمها و مدیریت عمومی استخدام کارکنان خدمات ملکی‬ ‫‪‬‬
‫تأیید پالیسیها برای طرح قوانین و مقررات رضوری برای نظام خدمات ملکی و نظارت بر تطبیق آنها‬ ‫‪‬‬
‫به سطح ملی‬
‫تأیید سیستم مدیریت ارزیابی اجراءات کارکنان خدمات ملکی‬ ‫‪‬‬
‫تأیید میکانیزم شفاف‪ ،‬قابل اعتامد و مؤثر مدیریت رسیدگی به شکایات کارکنان خدمات ملکی‬ ‫‪‬‬
‫انکشاف پالیسی ملی ارتقای ظرفیت کارکنان‬ ‫‪‬‬
‫ترتیب و تأیید پالیسی معاشات و امتیازات قابل دوام و قابل پرداخت به کارکنان خدمات ملکی‬ ‫‪‬‬

‫البته قابل یادآوری است که در شش ماه آینده‪ ،‬این شورا در هر ماه‪ ،‬دو بار تشکیل جلسه خواهد داد‪ .‬در‬
‫قدم اول‪ ۵۳ ،‬وزارت کلیدی حکومت که در مرصف بودجه مسؤولیت بیشتر دارد‪ ،‬تحت مداقه و بررسی‬
‫قرار میگیرد تا وظیفه وزارت‪ ،‬ارتباط بین وظیفه و تشکیل وزارت‪ ،‬وضاحت لیحه وظایف‪ ،‬منطق تشکیل‬
‫و سادهسازی پروسهها به منظور بهبود در ارائه خدمات به مردم به صورت کلی روشن گردد‪.‬‬

‫اعضا‪:‬‬
‫‪ .6‬وزیر مالیه‬
‫‪ .6‬وزیر اقتصاد‬
‫‪ .9‬وزیر عدلیه‬
‫مشاور ارشد رئیسجمهور در امور زیربناها‪ ،‬منابع بشی و مواصالت‬ ‫‪.4‬‬

‫‪191‬‬
‫فصل سوم‪ :‬شوراهای عالی‬

‫‪ .5‬رئیس کمیسیون اصالحات اداری و خدمات ملکی‬

‫معاون اداره امور ریاست جمهوری‬ ‫‪.1‬‬

‫نظر به رضورت سایر اعضای کابینه به عنوان عضو پذیرفته میشوند‪.‬‬

‫‪ – 4‬شورای عالی قوای بشی‬

‫هدف‪:‬‬
‫شورای عالی قوای بشی به منظور ایجاد رفاه ملی‪ ،‬توسعه اقتصادی‪ ،‬ایجاد شغل و غنامندی کیفیت زندگی‬
‫شهروندان‪ ،‬ایجاد گردیده است تا از طریق انکشاف ابعاد مختلف رسمایه انسانی در کشور‪ ،‬برنامههای‬
‫ملی را ترتیب و تطبیق مناید‪ .‬تطبیق موفقانه این برنامهها‪ ،‬منتج به بهبود وضعیت رفاه ملی شهروندان و‬
‫گردش چرخه اقتصادی در کشور میگردد‪ .‬سکرتریت این شورا را دفرت مشاور رئیسجمهور در امور‬
‫زیربناها‪ ،‬منابع بشی و مواصالت به عهده دارد‪.‬‬

‫وظایف‪:‬‬
‫طرح پالن انکشافی برای بهبود کیفیت و مدیریت سامل تعلیم و تربیه و تحصیالت عالی در نهادهای‬ ‫‪‬‬
‫آموزشی افغانستان‬
‫ایجاد هامهنگی میان بازار کار و کادرهای تربیه شده در نهادهای تحصیلی از طریق نیازسنجی بازار‬ ‫‪‬‬
‫کار در افغانستان و کشورهای منطقه‬
‫ارائه پیشنهادات و مشورهها در مورد چگونگی تبدیل مأموریت دولت و دیدگاه رئیسجمهور به‬ ‫‪‬‬
‫اولویتهای اسرتاتیژیک برای رسمایه انسانی‬
‫ارزیابی قوانین تحصیلی‪ ،‬اسرتاتیژیها‪ ،‬پالنها و فعالیتهای وزارتهای عضو‪ ،‬پیرامون رسمایه انسانی‬ ‫‪‬‬
‫و ارائه نظریات و پیشنهادات مناسب‬
‫چگونگی تطبیق پروژههای رسمایه انسانی و ارائه گزارش از آنها به منظور بحث و اتخاذ تصامیم نهایی‬ ‫‪‬‬
‫ارائه مشورت در مورد پالنهای رسمایه انسانی و روشهای ارائه این خدمات‪ ،‬برنامهها و تقویت ارتباط‬ ‫‪‬‬
‫میان متام نهادهای کلیدی‬

‫اعضا‪:‬‬
‫‪ .6‬وزیر صحت عامه‬
‫‪ .6‬وزیر معارف‬
‫‪ .9‬وزیر تحصیالت عالی‬

‫‪191‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫وزیر کار‪ ،‬امور اجتامعی‪ ،‬شهدا و معلولین‬ ‫‪.4‬‬

‫‪ .5‬وزیر امور زنان‬
‫وزیر اقتصاد‬ ‫‪.1‬‬
‫‪ .3‬وزیر مالیه‬
‫‪ .2‬مشاورین امور فرهنگی و اجتامعی مقام عالی ریاست جمهوری‬
‫‪ .3‬رئیس اداره مرکزی احصائیه‬
‫‪ .61‬رئیس کمیسیون مستقل اصالحات اداری و خدمات ملکی‬

‫‪ – 5‬شورای عالی اراضی و آب‬

‫هدف‪:‬‬
‫شورای عالی اراضی و آب به منظور تصویب پالیسیها در مورد اصالحات مرتبط به امور زمینداری و‬
‫آب؛ ایجاد هامهنگی میان دوایر دولتی و بخش خصوصی و متویلکنندگان مربوط به سکتور زمینداری‬
‫و آب؛ رسیدگی به مسایل عمده و حاد امالک غصبشده دولتی و خصوصی و فراهمآوری سهولتها‬
‫در طرح و تطبیق پروژههای بزرگ ملی ایجاد گردیده است‪ .‬سکرتریت این شورا را ریاست عمومی اداره‬
‫مستقل اراضی به عهده دارد‪.‬‬

‫وظایف‪:‬‬
‫تصویب پالیسیها در مورد اصالحات مرتبط به امور زمینداری و آب و نظارت و حامیت از تطبیق مؤثر‬ ‫‪‬‬
‫و کامل آن‬
‫ایجاد هامهنگی میان دوایر دولتی و بخش خصوصی و متویلکنندگان مربوط به سکتور زمینداری و‬ ‫‪‬‬
‫آب‬
‫رسیدگی به مسایل عمده و حاد زمینهای غصبشده دولتی و خصوصی‬ ‫‪‬‬
‫فراهمآوری سهولتها در طرح و تطبیق پروژههای بزرگ ملی‬ ‫‪‬‬

‫اعضا‪:‬‬
‫‪ .6‬وزیر انرژی و آب‬
‫‪ .6‬وزیر معادن و پرتولیم‬
‫‪ .9‬وزیر مالیه‬
‫وزیر امور خارجه‬ ‫‪.4‬‬

‫‪191‬‬
‫فصل سوم‪ :‬شوراهای عالی‬

‫‪ .5‬وزیر امور شهرسازی‬

‫وزیر زراعت‪ ،‬آبیاری و مالداری‬ ‫‪.1‬‬
‫‪ .3‬وزیر احیا و انکشاف دهات‬
‫‪ .2‬وزیر اقتصاد‬
‫‪ .3‬وزیر عدلیه‬
‫‪ .61‬مشاور رئیسجمهور در امور زیربناها‪ ،‬منابع بشی و مواصالت‬
‫‪ .66‬مشاور رئیسجمهور در امور منابع طبیعی و محیط زیست‬
‫‪ .66‬مشاور رئیسجمهور در امور زراعت‬
‫‪ .69‬رئیس عمومی اداره مستقل اراضی‬
‫‪ .64‬رئیس عمومی اداره مرکزی احصائیه‬
‫‪ .65‬رئیس عمومی اداره مستقل ارگانهای محلی‬
‫‪ .61‬رئیس عمومی اداره ملی حفاظت محیط زیست‬
‫‪ .63‬مناینده سکتور خصوصی‬
‫‪ .62‬مناینده جامعه مدنی‬
‫‪ .63‬شاروال کابل‬
‫‪ .61‬رئیس رشکت آبرسانی و کانالیزاسیون‬
‫‪ .66‬رئیس اداره انکشاف زون پایتخت‬
‫‪ .66‬شاروالهای ولیات (به طور آنالین)‬

‫‪ – 1‬شورای عالی حاکمیت قانون و مبارزه علیه فساد اداری‬

‫هدف‪:‬‬
‫شورای عالی حاکمیت قانون و مبارزه علیه فساد اداری مطابق فرمان شامره ‪ ۳۳‬مورخ ‪ ۵۲۳۱/۱/۳۲‬مقام‬
‫عالی ریاستجمهوری به منظور اصالح و تقویت نظام عدلی و قضایی مبتنی بر حاکمیت قانون‪ ،‬رعایت‬
‫حقوق بش و دسرتسی به عدالت؛ اصالح قوانین و سایر اسناد تقنینی در راستای اهداف دولت جمهوری‬
‫اسالمی افغانستان و مبارزه مؤثر‪ ،‬قاطع و همهجانبه علیه انواع فساد اداری‪ ،‬تحت ریاست رئیس جمهوری‬
‫اسالمی افغانستان‪ ،‬ایجاد گردیده است‪ .‬سکرتریت این شورا را ریاست عمومی اداره امور ریاست‬
‫جمهوری به عهده دارد‪.‬‬

‫‪192‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫شورای عالی حاکمیت قانون و مبارزه علیه فساد اداری متشکل از دو کمیته فرعی است‪ .‬کمیتههای فرعی‬
‫این شورا‪ ،‬مصوبات و فیصلههای آن را تعقیب و اجرا منوده‪ ،‬درباره وظایف و فعالیتها و بهبود امور‬
‫مربوط به شورای عالی مشوره میدهد‪ .‬کمیتهها در ادامه توضیح داده میشود‪.‬‬

‫کمیته قوانین‬
‫این کمیته‪ 65 ،‬عضو دارد و تحت ریاست معاون دوم رئیسجمهور فعالیت میمناید‪ .‬مهمترین وظایف‬
‫این کمیته عبارت از تعیین اولویتهای تقنینی‪ ،‬بررسی اسناد تقنینی‪ ،‬ارائه مشوره درباره طرحهای قوانین‬
‫قبل از توشیح توسط رئیسجمهور است‪.‬‬

‫کمیته عدلی و قضایی‬

‫این کمیته ‪ 64‬عضو دارد و تحت ریاست معاون دوم رئیسجمهور دایر میگردد‪ .‬مهمترین وظایف این‬
‫کمیته عبارت از نظارت و پیشربد برنامه ملی اصالحات عدلی و قضایی و همکاری با مرکز عدلی و قضایی‬
‫میباشد‪.‬‬

‫وظایف‪:‬‬
‫اصالح و تقویت نظام عدلی و قضایی مبتنی بر حاکمیت قانون‬ ‫‪‬‬
‫گسرتش دسرتسی به عدالت‬ ‫‪‬‬
‫اصالح قوانین و سایر اسناد تقنینی‬ ‫‪‬‬
‫ایجاد هامهنگی ادارات در امر مبارزه با فساد اداری‬ ‫‪‬‬

‫اعضا‪:‬‬
‫‪ .6‬معاون دوم رئیسجمهور‬
‫‪ .6‬رئیس سرته محکمه‬
‫‪ .9‬لویسارنوال‬
‫مشاور امنیت ملی‬ ‫‪.4‬‬
‫‪ .5‬وزیر عدلیه‬
‫وزیر امور داخله‬ ‫‪.1‬‬
‫‪ .3‬رئیس عمومی امنیت ملی‬
‫‪ .2‬وزیر مالیه‬
‫‪ .3‬مشاور رئیسجمهور در امور شفافیت و مبارزه علیه فساد اداری‬
‫‪ .61‬رئیس کمیسیون مستقل نظارت بر تطبیق قانون اساسی‬

‫‪196‬‬
‫فصل سوم‪ :‬شوراهای عالی‬

‫‪ .66‬رئیس کمیسیون مستقل حقوق بش‬

‫‪ .66‬رئیس اداره مستقل ارگانهای محلی‬
‫‪ .69‬رئیس اداره عالی نظارت بر تطبیق اسرتاتیژی مبارزه علیه فساد اداری‬
‫‪ .64‬رئیس اداره عالی تفتیش‬

‫‪ – 3‬شورای عالی کاهش فقر‪ ،‬عرضه خدمات و مشارکت‬

‫شهروندی‬
‫هدف‪:‬‬
‫هدف ایجاد این شورا‪ ،‬کاهش و مشخص ساخنت عوامل فقر در کشور میباشد تا حکومت از طریق‬
‫برنامههای منظم به گونه اساسی در برابر فقر مبارزه کند‪ .‬سکرتریت این شورا را وزارت مالیه به عهده دارد‪.‬‬

‫وظایف‪:‬‬
‫تشخیص عوامل و انواع فقر‬ ‫‪‬‬
‫ایجاد میکانیزم درست و دقیق دریافت معلومات در مورد افراد معروض به فقر‬ ‫‪‬‬
‫تدوین پالیسیها به منظور کاهش فقر در هامهنگی کامل ادارات ذیربط‬ ‫‪‬‬
‫بازنگری پالیسیها و سیستم پرداخت معاشات کارمندان دولت و متقاعدین‬ ‫‪‬‬
‫درنظرگرفنت اصل انکشاف متوازن در تنظیم بودجه ملی‬ ‫‪‬‬

‫اعضا‪:‬‬
‫‪ .6‬وزیر مالیه‬
‫‪ .6‬وزیر امور مهاجرین و عودت کنندگان‬
‫‪ .9‬وزیر امور زنان‬
‫وزیر زراعت‪ ،‬آبیاری و مالداری‬ ‫‪.4‬‬
‫‪ .5‬وزیر انرژی و آب‬
‫رئیس اداره مستقل ارگانهای محلی‬ ‫‪.1‬‬
‫‪ .3‬وزیر معارف‬
‫‪ .2‬وزیر کار‪ ،‬امور اجتامعی‪ ،‬شهدا و معلولین‬
‫‪ .3‬وزیر تجارت و صنایع‬
‫‪ .61‬وزیر اطالعات و فرهنگ‬

‫‪197‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫‪ – 2‬شورای عالی امور مهاجرت‬

‫هدف‪:‬‬
‫هدف از ایجاد شورای عالی امور مهاجرت‪ ،‬سیاستگذاری و هامهنگیهای کالن ملی در راستای ایجاد‬
‫زمینه عودت داوطلبانه‪ ،‬تدریجی و باعزت و ادغام مجدد و پایدار پناهندگان‪ ،‬مهاجرین و بیجاشدگان‪،‬‬
‫متناسب با ظرفیتهای موجود در داخل کشور‪ ،‬مدیریت امور مهاجرت‪ ،‬ارائه خدمات حقوقی و اجتامعی‬
‫به مهاجرین و عودتکنندگان و جلب همکاریهای ملی و بیناملللی‪ ،‬بهویژه کشورهای میزبان میباشد‪.‬‬
‫سکرتریت این شورا را وزارت امور مهاجرین و عودتکنندگان به عهده دارد‪.‬‬

‫وظایف‪:‬‬
‫ایجاد دیدگاه و اراده ملی و بیناملللی برای مدیریت سامل و مؤثر امور مهاجرین و بیجاشدگان‬ ‫‪‬‬
‫تصویب پالیسیهای کوتاهمدت‪ ،‬میانمدت و درازمدت در رابطه به امور مهاجرین و بیجاشدگان‬ ‫‪‬‬
‫اتخاذ تصمیم در رابطه به تفاهمنامههای دو یا چندجانبه با دول خارجی در امور پناهندگان و‬ ‫‪‬‬
‫عودتکنندگان‬
‫تصویب پالیسی و پالن همهجانبه برای عودت و استقرار پایدار عودتکنندگان و فراهممنودن زمینه‬ ‫‪‬‬
‫اشتغال آنان‬
‫اتخاذ تصمیم درباره مشکالت اساسی عودتکنندگان‬ ‫‪‬‬
‫فراهم منودن زمینه تطبیق اسرتاتیژی راهحلهای منطقهیی‬ ‫‪‬‬
‫ایجاد صندوق حامیت مالی از پروسه عودت مهاجرین‬ ‫‪‬‬
‫اتخاذ تصمیم درباره تهیه پالیسی ترغیب و تشویق متخصصین افغان به عودت‪ ،‬با هدف تأمین نیازمندی‬ ‫‪‬‬
‫کشور به متخصصین در عرصههای مختلف‬
‫تعقیب و پیگیری فعالیتهای وزارتها و ادارات عضو در هر جلسه‬ ‫‪‬‬

‫اعضا‪:‬‬
‫‪ .6‬معاون دوم رئیسجمهور‬
‫‪ .6‬وزیر امور مهاجرین و بیجاشدگان‬
‫‪ .9‬وزیر زراعت و مالداری‬
‫وزیر امور داخله‬ ‫‪.4‬‬
‫‪ .5‬وزیر امور خارجه‬
‫وزیر احیا و انکشاف دهات‬ ‫‪.1‬‬

‫‪198‬‬
‫فصل سوم‪ :‬شوراهای عالی‬

‫‪ .3‬وزیر تحصیالت عالی‬

‫‪ .2‬وزیر معارف‬
‫‪ .3‬وزیر صحت عامه‬
‫‪ .61‬وزیر انرژی و آب‬
‫‪ .66‬وزیر شهرسازی و مسکن‬
‫‪ .66‬وزیر کار‪ ،‬امور اجتامعی و شهدا و معلولین‬
‫‪ .69‬وزیر امور زنان‬
‫‪ .64‬وزیر ارشاد‪ ،‬حج و اوقاف‬
‫‪ .65‬وزیر مالیه‬
‫‪ .61‬وزیر رسحدات و قبایل‬
‫‪ .63‬رئیس عمومی هالل احمر افغانی‬
‫‪ .62‬رئیس عمومی امنیت ملی‬
‫‪ .63‬رئیس مستقل اراضی‬
‫‪ .61‬رئیس مستقل ارگانهای محلی‬
‫‪ .66‬رئیس اداره ملی محیطزیست‬
‫‪ .66‬رئیس اداره مرکزی احصائیه‬
‫‪ .69‬رئیس رادیو و تلویزیون ملی‬

‫‪199‬‬
‫فصل چهارم‬
‫عضویت در نهادها و سازمانهای بیناملللی‬
‫نهادها و سازمانهای بیناملللی بخشی از جامعه جهانی هستند که نقش عمدهای در ایجاد نظم جهانی و‬
‫جهتدهی جامعه بشی دارند‪ .‬نهادهای بیناملللی ایجادکننده مجراهای کارهای مشرتک و حرکت اعضا‬
‫بر مبنای ارزشها و رویکردهای مشرتک است‪ .‬در عرصههای گوناگون نهادهای بیناملللی با دیدگاه‬
‫مشخص ایجاد شده و زمینهساز رسیدن اعضا به اهداف و منافع مشرتک تعریفشده میباشند‪.‬‬
‫سازمانها و نهادهای بیناملللی در حلقه پنجم سیاست خارجی حکومت وحدت ملی قرار دارند؛ لذا‬
‫ارتباطات و مناسبات با آنها در تحقق دورمنای سیاست خارجی مهم میباشد‪ .‬از این رو حکومت سعی‬
‫در کسب عضویت آن دسته از این نهادها بوده که میتوانند در رسیدن افغانستان به اهداف توسعهیی‬
‫تسهیلکننده باشند‪ .‬برای پیوسنت به این سازمانها افغانستان توانسته است معیارهای آنان را تکمیل منوده‬
‫و لزمههای پیوسنت به آنها را با انجام اصالحات در ساحه مورد نظر ایجاد مناید‪.‬‬
‫مثره کوشش افغانستان در این عرصه‪ ،‬عضویت در ‪ 69‬نهاد و سازمان بیناملللی زیر است که سبب تثبیت‬
‫و تحکیم جایگاه افغانستان به عنوان یک کشور مستقل در عرصه بیناملللی شده است‪:‬‬
‫‪ -6‬بانک رسمایهگذاری زیربنایی آسیا )‪(AIIB‬؛‬
‫‪ -6‬سازمان تجارت جهانی )‪(WTO‬؛‬
‫‪ -9‬سازمان جهانی گمرک )‪(WCO‬؛‬
‫‪ -4‬کمیسیون بیناملللی بندهای بزرگ )‪(ICOLD‬؛‬
‫‪ -5‬مرکز بیناملللی انرژی قابل تجدید )‪(IRENA‬؛‬
‫‪ -1‬انجمن بیناملللی آب )‪(IWA‬؛‬
‫‪ -3‬حکومتداری شهری جهان )‪(GC‬؛‬
‫‪ -2‬اتحادیه کشورهای مشرتکاملنافع مخابرات )‪(RCC‬؛‬
‫‪ -3‬شورای حقوق بش ملل متحد )‪(UNHRC‬؛‬
‫‪ -61‬مشارکت دولتداری باز )‪(OGP‬؛‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫‪ -66‬سازمان جهانی حکومتداری الکرتونیک )‪(WeGO‬؛‬

‫‪ -66‬شورای بیناملللی کرکت )‪(ICC‬؛‬
‫‪ -69‬و فدراسیون بیناملللی اسکی )‪.(ISF‬‬

‫بانک رسمایهگذاری زیربنایی آسیا )‪(AIIB‬‬

‫این بانک‪ ،‬یک مؤسسه مالی بیناملللی است که به پیشنهاد چین تأسیس شده است‪ .‬هدف این نهاد‬
‫توسعه چندجانبه‪ ،‬تأمین مالی پروژههای زیربنایی در منطقه آسیا است‪ .‬افغانستان در ‪ 5‬حمل ‪65( 6931‬‬
‫مارچ ‪ )6163‬عضو این بانک شد‪.‬‬
‫الحاق افغانستان به بانک رسمایهگذاری زیربنایی آسیا‪ ،‬همکاری منطقهیی در جهت حفظ رشد و توسعه‬
‫انکشاف اقتصادی و اجتامعی را به دنبال خواهد داشت‪.‬‬
‫پیوسنت افغانستان به این بانک‪ ،‬استقامت منطقهیی در مواجهه با بحرانهای مالی‪ ،‬انکشاف اجتامعی و‬
‫متویل پروژههای زیربنایی برای کشور را نیز در قبال دارد‪.‬‬

‫سازمان تجارت جهانی )‪(WTO‬‬

‫افغانستان بعد از تالشهای فراوان‪ ،‬رسانجام به تاریخ ‪ 61‬قوس ‪ 63( 6934‬نوامرب ‪ )6165‬عضویت رسمی‬
‫سازمان تجارتی جهان را به دست آورد‪.‬‬
‫در دهمین نشست وزیران اعضای این سازمان در شهر نایروبی‪ ،‬پایتخت کنیا‪ ،‬افغانستان به گونه کامل‬
‫عضو این سازمان شد‪ .‬افغانستان پیش از آن به حیث عضو ناظر این سازمان بود‪.‬‬
‫سازمان تجارت جهانی‪ ،‬یک سازمان بیناملللی است که قوانین جهانی تجارت را تنظیم و اختالفات بین‬
‫اعضا را حل و فصل میکند‪ .‬اعضای سازمان تجارت جهانی کشورهایی هستند که موافقتنامههای این‬
‫سازمان را امضا کردهاند‪ .‬مقر سازمان تجارت جهانی در جنیوای سوئیس است و اکنون ‪ 614‬عضو دارد‪.‬‬
‫رفع مشکالت ترانزيتى افغانستان با کشورهاى عضو اين سازمان‪ ،‬صدور کالها به کشورهاى عضو بدون‬
‫نیاز به موافقتنامه دوجانبه‪ ،‬افزایش اعتامد رسمايهگذاران خارجى‪ ،‬اثر مثبت بر رشد اقتصادى تا‬
‫‪ 6.5‬درصد از مزایای عضویت افغانستان در این سازمان جهانی است‪.‬‬

‫‪111‬‬
‫فصل چهارم‪ :‬عضویت افغانستان در نهادها و سازمانهای بیناملللی‬

‫سازمان جهانی گمرکات )‪(WCO‬‬

‫افغانستان در ‪ 63‬قوس ‪ 61( 6939‬دسمرب ‪ )6164‬عضو سازمان جهانی گمرکات شد‪ .‬این عضویت در پی‬
‫امضای تعهدنامهی کنوانسیون «آروشا» به منظور حکومتداری خوب و مدرنسازی گمرکات با سازمان‬
‫جهانی گمرک تحقق یافت‪ .‬امضای این تعهدنامه میتواند حکومت را در زمینهی رسیدن به اهدافی چون‬
‫ایجاد تسهیالت تجارتی‪ ،‬انجام اصالحات و مبارزه با فساد اداری کمک کند‪.‬‬
‫بر اساس این تعهدنامه‪ ،‬افغانستان در ده بخش رهربی و تعهد‪ ،‬چارچوب حقوقی‪ ،‬شفافیت‪ ،‬اتوماتسازی‪،‬‬
‫اصالحات و مدرن ساخنت‪ ،‬بررسی و تحقیق‪ ،‬طرز سلوک‪ ،‬مدیریت منابع بشی‪ ،‬فرهنگ اداری و‬
‫همچنین ارتباط مؤثر با سکتور خصوصی باید به سازمان جهانی گمرک پاسخگو باشد‪.‬‬
‫کنوانسیون آروشا ابزار قانونی سازمان جهانی گمرک در موارد حکومتداری خوب‪ ،‬یکپارچهسازی انجام‬
‫وظایف و مبارزه با فساد میباشد که در جولی ‪ ۵۳۳۲‬در شهر آروشای تانزانیا از سوی کشورهای عضو‬
‫سازمان تجارت جهانی ترتیب و به امضا رسید‪.‬‬
‫این سازمان ‪ ۵۲۳‬عضو دارد که تالش میکنند هامنند زنجیر به هم وصل بوده و جزئی از اقتصاد جهانی‬
‫باشند‪.‬‬
‫الحاق افغانستان به کنوانسیون آروشا کمک میکند که زیرساختها و ظرفیت منابع بشی در بخش‬
‫گمرکها تقویت شود تا ضمن جمعآوری عواید ملی‪ ،‬اقتصاد رشد یافته و افغانستان با گمرکهای‬
‫کشورهای همسایه متصل شود‪.‬‬
‫پیوسنت به کنوانسیون آروشا همچنین زمینهساز مبارزه با قاچاق کال‪ ،‬تسهیل تجارت قانومنند‪ ،‬مبارزه با‬
‫فساد در گمرکها‪ ،‬شفافیت قوانین گمرکی و ایجاد روابط باز و شفاف با جامعه تجاری میشود‪.‬‬
‫افغانستان در مقر سازمان جهانی گمرک در بروکسل یک مناینده خواهد داشت از این طریق رابطه میان‬
‫گمرک افغانستان و سایر کشورها تحکیم شود‪ .‬همکاریهای این سازمان با گمرک افغانستان‪ ،‬شامل‬
‫ظرفیتسازی کارمندان‪ ،‬مدرنسازی سیستم و اتصال گمرک کشور به جهان میباشد‪ .‬افغانستان مأموران‬
‫گمرکی خود را به هند‪ ،‬اوگاندا و آذربایجان خواهد فرستاد تا از تجارب موفق این کشورها بیاموزند‪.‬‬

‫‪112‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫کمیسیون بیناملللی بندهای بزرگ )‪(ICOLD‬‬

‫افغانستان در دو سال اخیر با برنامههای منسجم بندسازی و مدیریت آبها‪ ،‬توانست که معیارهای‬
‫کمیسیون بیناملللی بندهای بزرگ را تکمیل و در تاریخ ‪ 61‬رسطان ‪ 3( 6931‬جولی ‪ )6163‬عضویت‬
‫آن را کسب مناید‪.‬‬
‫در اعالمیه این کمیسیون آمده است‪« :‬افغانستان از دو سال به اینسو با برنامههای منسجم بندسازی و‬
‫مدیریت آبهای افغانستان‪ ،‬برای عضویت در کمیسیون بیناملللی بندهای بزرگ‪ ،‬معیارهای مورد نظر‬
‫را کسب منوده و به این ترتیب‪ ،‬عضویت افغانستان در این کمیسیون علمی بیناملللی تصویب است»‪.‬‬
‫هیئت افغانستان در این کمیسیون یک رئیس و یک منشی دارد‪ .‬ریاست هیئت افغانستان را وزارت انرژی‬
‫و آب عهدهدار است‪.‬‬
‫مرکز کمیسیون بیناملللی بندهای بزرگ در پاریس است‪ ۳۱ ،‬کمیته تخنیکی دارد و اعضای آن را‬
‫منایندگان کشورهای عضو تشکیل میدهند‪ .‬این نهاد بنياملللی در سال ‪ ۵۳۳۲‬میالدی ایجاد شده که‬
‫رعایت کامل مسایل ایمنی در ساخنت بندهای بزرگ‪ ،‬توجیهپذیری بندها به لحاظ اقتصادی و بررسی‬
‫تأثیرات منفی زیست محیطی بندها از اهداف آن گفته شده است‪.‬‬
‫این نهاد هر سه سال یکبار برای افزایش دانش بندسازی‪ ،‬کنگرههای بیناملللی را در یکی از کشورهای‬
‫عضو برگزار میکند‪.‬‬
‫افغانستان با کسب عضویت این نهاد جهانی میتواند که از همکاریهای تخنیکی و علمی لزم در بخش‬
‫بندسازی‪ ،‬بهره بگیرد‪ .‬افغانستان میتواند با کسب عضویت کمیسیون بیناملللی بندهای بزرگ‪ ،‬با توجه‬
‫به مقررات و قوانین آن‪ ،‬در چوکات معیارهای بیناملللی‪ ،‬آبها و منابع آن را به درستی مدیریت کند‪.‬‬

‫مرکز بیناملللی انرژی قابل تجدید )‪(IRENA‬‬

‫‪116‬‬
‫فصل چهارم‪ :‬عضویت افغانستان در نهادها و سازمانهای بیناملللی‬

‫منشور مرکز بیناملللی انرژی قابل تجدید )‪ (IRENA‬در ‪ 61‬جنوری ‪ 6113‬تصویب شد‪ .‬افغانستان این‬
‫منشور را در سال ‪ 6113‬به امضا رسانیده بود که پس از هفت سال‪ ،‬باآلخره روند الحاق افغانستان به حیث‬
‫یکصد و پنجاهمین کشور عضو مرکز در ‪ 62‬عقرب ‪ 63( 6935‬اگست ‪ )6161‬تکمیل گردید‪.‬‬
‫مرکز بیناملللی انرژی قابل تجدید که مقر آن در شهر ابوظبی امارات متحده عربی است‪ ،‬اعضا را در‬
‫دسرتسی پایدار و مصون به انرژی تجدیدپذیر مانند انرژیهای آبی‪ ،‬آفتابی‪ ،‬بایو و بادی حامیت میکند‬
‫تا رفاه و رشد اقتصادی پایدار و سازگار با محیط زیست در جهان تأمین گردد‪.‬‬
‫افغانستان با کسب عضویت این مرکز نهتنها از مساعدتهای تخنیکی‪ ،‬مشورتی و توسعه ظرفیت برای‬
‫استفاده بهینه از پوتانسیل بالی انرژی قابل تجدید بهرهمند خواهد شد‪ ،‬بلکه انتقال تکنالوژی در توسعه‬
‫انرژی قابل تجدید و رسمایهگذاری در این عرصه نیز در کشور تسهیل و تشویق خواهد شد‪.‬‬

‫انجمن بیناملللی آب )‪(IWA‬‬

‫هرچند افغانستان عضو رسمی کمیته بیناملللی آب نیست؛ اما بر اساس پیشنهاد حکومت در چهارمین‬
‫کنفرانس این انجمن در ترکیه (ثور ‪ ،)6931‬افغانستان میتواند به عنوان عضو غیررسمی این کمیته در‬
‫نشستهای آن حارض شود‪.‬‬
‫مترکز این نهاد بیناملللی بیشتر روی آبهای فرامرزی در سطح دنیا است که به حامیت شورای امنیت‬
‫ملل متحد به فعالیتهایش ادامه میدهد‪.‬‬

‫حکومتداری شهری جهان )‪(GC‬‬

‫پس از تالشهای زیاد در ایجاد پالیسیهای مشخص مسکنسازی و توسعه شهری در کشور و انجام‬
‫دهها فعالیت دیگر‪ ،‬حکومت افغانستان توانست در ‪ 62‬ثور ‪ 2( 6931‬می ‪ )6163‬عضویت شورای عالی‬
‫حکومتداری شهری جهان را با اکرثیت آرا از سوی کشورهای عضو به دست آورد‪.‬‬

‫‪117‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫شورای عالی حکومتداری شهری جهان همسو با بخش اسکان بش سازمان ملل متحد میباشد‪ .‬این شورا‬
‫‪ 52‬عضو فعال دارد که توسط کمیته اجتامعی – اقتصادی سازمان ملل متحد تعیین میشوند‪.‬‬
‫افغانستان میتواند با شامل ساخنت چالشهای سکتور شهری در اجندای این شورا‪ ،‬تقاضای‬
‫همکاریهای بیناملللی مناید‪.‬‬
‫رشیک ساخنت برنامههای سکتور شهری با دونرها‪ ،‬مسیر دادن برنامههای هبیتات‪ ،‬اتصال شهری افغانستان‬
‫با سایر ماملک عضو و ماملک اشرتاککننده و امضای تفاهمنامههای همکاریهای دوجانبه مانند‬
‫تفاهمنامه با بخش اسکان بش ملل متحد از دیگر سودمندیهای عضویت افغانستان در این شورا است‪.‬‬
‫مسأله عمده عضویت در شورای عالی حکومتداری شهری جهان در راستای شهرنشینی پایدار و اسکان‬
‫بش‪ ،‬تطبیق اجندای ‪ ۳۳‬ساله شهری است که در نشست سوم اسکان بشی سازمان ملل متحد در کشور‬
‫اکوادور ترتیب شد‪.‬‬

‫اتحادیه کشورهای مشرتکاملنافع مخابرات )‪(RCC‬‬

‫افغانستان از ثور ‪( 6935‬ماه می ‪ )6161‬به گونه رسمی عضو اتحادیه کشورهای مشرتکاملنافع مخابرات‬
‫)‪ (RCC‬گردید و وزیر مخابرات و تکنالوژی معلوماتی افغانستان عضو بورد رؤسای این اتحادیه شد‪.‬‬
‫عضویت در ‪ RCC‬و دیگر سازمانهای منطقهیی و فرامنطقهیی یکی از اهداف افغانستان میباشد تا ارائه‬
‫خدمات مخابراتی و انرتنتی در کشور بهبود یافته و در درازمدت‪ ،‬افغانستان مبدل به دهلیز ترانزیت دیتا‬
‫به جنوب آسیا و آسیای مرکزی گردد‪ .‬با تحقق این امر افغانستان نقش تاریخیاش را در قالب راه دیجیتلی‬
‫ابریشم احیا خواهد کرد‪.‬‬

‫شورای حقوق بش ملل متحد )‪(UNHRC‬‬

‫‪118‬‬
‫فصل چهارم‪ :‬عضویت افغانستان در نهادها و سازمانهای بیناملللی‬

‫‪ 691‬عضو شورای حقوق بش ملل متحد در نشست ‪ 64‬میزان ‪ 61( 6931‬اکتوبر ‪ )6163‬خویش‪ ،‬به‬
‫عضویت افغانستان در این شورا رأی تأیید دادند‪ .‬شش کشور نیپال‪ ،‬پاکستان‪ ،‬مالدیف‪ ،‬قطر‪ ،‬مالیزیا و‬
‫فیجی برای احراز یکی از چهار کرسی در شورای حقوق بش سازمان ملل متحد با افغانستان رقابت‬
‫میکردند که رسانجام افغانستان در انتخابات برنده است‪.‬‬
‫مناینده افغانستان در این شورا برای سه سال (‪ )6161 – 6162‬حضور خواهد داشت‪ .‬این شورا یکی از‬
‫ارکان فرعی سازمان ملل متحد است که به عنوان نهاد ناظر بر اعامل دول عضو عمل میکند‪.‬‬
‫باید گفت که دستاوردهای افغانستان از جمله انفاذ قانون منع شکنجه‪ ،‬قانون حامیت از طفل‪ ،‬نهاییسازی‬
‫کد جزای افغانستان‪ ،‬ایجاد سارنوالی منع خشونت علیه زنان در ولیات‪ ،‬گزینش اعضای کمیسیونهای‬
‫انتخاباتی و برنامه توامنندسازی زنان در روند تالشهای افغانستان به خاطر عضویت در شورای حقوق‬
‫بش ملل متحد تأثیرگذار بوده است‪.‬‬
‫عضویت در این شورا به اعتبار کشور خواهد افزود و حضور مناینده افغانستان به عنوان یک کشور‬
‫جنگزده حین تصمیمگیریهای جهانی‪ ،‬حصول دستاوردها را بهبود خواهد بخشید‪.‬‬

‫مشارکت دولتداری باز )‪(OGP‬‬

‫مشارکت دولتداری باز )‪ (Open Government Partnership‬یک ابتکار بیناملللی است که در ‪61‬‬
‫سپتمرب سال ‪ 6166‬توسط کشورهای برازیل‪ ،‬اندونیزیا‪ ،‬مکزیک‪ ،‬ناروی‪ ،‬فلیپین‪ ،‬افریقای جنوبی‪،‬‬
‫انگلستان و ایالت متحده امریکا آغاز شده است‪ .‬این حرکت بیناملللی از سوی یک کمیته متشکل از‬
‫منایندگان دولتها و ارگانهای غیردولتی رهربی میشود‪ .‬تا اکنون ‪ 35‬کشور توانسته عضویت مشارکت‬
‫دولتداری باز را کسب کنند‪.‬‬
‫دیدگاه مشارکت دولتداری باز‪ ،‬بهبود کیفیت پالیسیها و خدمات عامه از طریق ارتقای شفافیت و‬
‫حسابدهی و تأمین مشارکت عامه در طرح و تطبیق پالیسیهای ملی دولتهای عضو است‪.‬‬
‫عضویت در مشارکت دولتداری باز چهار معیار دارد‪ :‬شفافیت مالی؛ دسرتسی به اطالعات؛ ثبت و نش‬
‫داراییهای مأموران خدمات عامه؛ و مشارکت شهروندان در تصمیمگیریها‪.‬‬

‫‪119‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫دولتهای عضو با تدوین برنامه عمل ملی خویش تعهداتی را در راستای تقویت میکانیزمهای‬
‫حسابدهی‪ ،‬ارتقای شفافیت و تأمین مشارکت عامه در طرح و تطبیق پالیسیها‪ ،‬با مشارکت نهادهای‬
‫غیردولتی تطبیق میکنند‪.‬‬
‫افغانستان توانست با تکمیل ‪ 22‬درصد معیارها‪ ،‬عضویت مشارکت دولتداری باز را در تاریخ ‪ 62‬قوس‬
‫‪ 2( 6935‬دسمرب ‪ )6161‬کسب مناید‪ .‬حکومت برنامه عمل ملی را در مشارکت نهادهای مدنی شامل‬
‫‪ 6+61‬تعهد تدوین منوده و آن را تطبیق خواهد کرد‪.‬‬

‫سازمان جهانی حکومتداری الکرتونیک )‪(WeGO‬‬

‫شاروالی کابل برای اولین بار در چهارمین نشست سازمان ویگو که در روسیه به تاریخ ‪ 1‬رسطان ‪6931‬‬
‫(‪ 63‬جون ‪ )6163‬برگزار شد‪ ،‬توانست عضویت این سازمان را کسب کند‪.‬‬
‫سازمان جهانی حکومتداری الکرتونیکی شامل ‪ 666‬شهر و ‪ 5‬انستیتوت تکنالوژی معلوماتی و مخابراتی‬
‫است‪ .‬دفرت مرکزی آن در کوریای جنوبی در شهر سئول و دفاتر منطقهیی آن در چین و روسیه میباشد‪.‬‬
‫این سازمان در راستای بهبود زندگی شهروندان با بهرهگیری از حکومتداری الکرتونیکی و تکنالوژی‬
‫معلوماتی فعالیت دارد‪.‬‬

‫شورای بیناملللی کرکت )‪(ICC‬‬

‫تیم ملی کرکت کشور با کسب موفقیتهای چشمگیر در سالهای اخیر‪ ،‬توانست در یکم رسطان ‪6931‬‬
‫(‪ 66‬جون ‪ )6163‬به شورای بیناملللی کرکت راه پیدا کند که در نتیجه آن میتواند در بازیهای «تست‬
‫کرکت» رشکت کند‪ .‬شورای جهانی کرکت در لندن برای دریافت عضویت دایمی افغانستان و ایرلند‬
‫صندوق گذاشت و اعضای این شورا به اتفاق آرا به این دو کشور رأی تأیید دادند‪ .‬اکنون تعداد‬
‫کشورهایی که در سطح بالی کرکت بیناملللی با هم رقابت میکنند به ‪ ۵۳‬کشور میرسد‪ .‬در ‪ ۵۲‬سال‬
‫گذشته‪ ،‬این نخستین بار است که دو کشور تازه به این شورا راه مییابند‪.‬‬

‫‪101‬‬
‫فصل چهارم‪ :‬عضویت افغانستان در نهادها و سازمانهای بیناملللی‬

‫با عضویت در این شورا‪ ،‬افغانستان طی ‪ ۲‬سال آینده‪ ،‬کمک سالنهای معادل‪ 4.6‬میلیون دالر از شورای‬
‫جهانی دریافت خواهد کرد‪.‬‬

‫فدراسیون بیناملللی اسکی )‪(ISF‬‬

‫عضویت افغانستان در فدراسیون بیناملللی اسکی در پنجاهمین کنگره بیناملللی اسکی در شهر کانکون‬
‫مکزیک به تاریخ ‪ 66‬جوزا ‪ 61( 6935‬جون ‪ )6161‬به تصویب رسید‪.‬‬
‫فدراسیون بیناملللی اسکی که مرکز آن در سوئیس است‪ ،‬مهمترین نهاد ناظر برگزاری مسابقات زمستانی‬
‫در جهان است‪ .‬در حال حارض این فدراسیون ‪ ۵۵۲‬کشور عضو دارد‪.‬‬
‫ولیت کوهستانی بامیان در سالهای اخیر شاهد برگزاری چندین مسابقه اسکی با اشرتاک ورزشکاران‬
‫افغان و خارجی بوده است‪ .‬در ماه مارچ سال ‪ ،6161‬ششمین دور مسابقات اسکی افغانستان با حضور‬
‫اسکیبازان داخلی و خارجی در این ولیت برگزار شد‪ .‬این مسابقات هر ساله در دامنههای کوه بابا در‬
‫مرکز ولیت بامیان‪ ،‬با حامیت نهادهای بیناملللی برگزار میشود‪.‬‬

‫‪100‬‬
‫فصل پنجم‬
‫قضاوتهای بیناملللی‬
‫قضاوتهای جامعه جهانی در مقاطع مختلف از حکومت وحدت ملی و مسیری که در آن در حرکت‬
‫است‪ ،‬چشمانداز روشنی نسبت به آنچه در سه سال گذشته تحقق یافته و آنچه در آینده پیش رو داریم‬
‫به دست میدهد‪ .‬این فصل شامل بخشی از گزارشهای نهادهای بیناملللی و مسؤولین سازمانها و یا‬
‫حکومتها درباره افغانستان و حکومت وحدت ملی است که هر یک زیر عنوانی انتخابشده از میان‬
‫منت‪ ،‬جای گرفته است‪.‬‬

‫فراتر از گفتار‬
‫ارائه معلومات نیکوالس هایسم‪ ،‬مناینده ویژه رسمنشی سازمان ملل متحد برای افغانستان‬
‫به شورای امنیت سازمان ملل متحد‬
‫نیویارک | ‪ ٥٤‬جون ‪٥٧٤٣‬‬
‫ما شاهد پیشفتهایی در عرصه اقتصادی‪ ،‬از جمله جمعآوری عواید‪ ،‬برآورده کردن معیارهای‬ ‫‪‬‬
‫صندوق بیناملللی پول‪ ،‬ترتیب پالنهای وسطمدت دقیق اصالحی و همچنین توسعه اقتصادی‬
‫تحت رشایط دشوار بودهایم‪.‬‬
‫پیشفتهای روشنی در عرصه مدیریت مالی عامه نیز صورت گرفته است‪ .‬اکنون‪ ،‬برخالف دو سال‬ ‫‪‬‬
‫گذشته‪ ،‬هراسی از عدم پرداخت معاشات کارمندان دولت نداریم‪.‬‬
‫موافقتنامه توسعه بندر چابهار‪ ،‬زمینه را برای یک دهلیز جدید تجاری منطقهیی فراهم خواهد کرد‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫انکشافات اخیر به دنبال آغاز کار پروژه خط لوله گاز تاپی صورت گرفته است‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫تطبیق پروژههایی با این مقیاس‪ ،‬نیازمند زمان است؛ اما دارای ظرفیت حقیقی برای مبدل ساخنت‬ ‫‪‬‬
‫افغانستان به محور منطقهیی که آرزویش را دارد‪ ،‬میباشد‪.‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫تالشهای زیادی برای برآورده ساخنت انتظارات دونرها صورت گرفته است‪ ،‬طوری که شاهد‬ ‫‪‬‬
‫پیشفتهایی در تجدید شاخصهای پاسخگویی متقابل و فراهم کردن چارچوب انکشافی در‬
‫افغانستان هستیم‪.‬‬
‫تالشها برای مبارزه با فساد‪ ،‬فراتر از گفتار‪ ،‬در حال انجام است‪ .‬ایجاد شورای عالی حاکمیت قانون‬ ‫‪‬‬
‫و مبارزه با فساد توسط رئیسجمهور غنی‪ ،‬نخستین گام در این راستا میباشد؛ به همین ترتیب ایجاد‬
‫مرکز عدلی و قضایی مبارزه با فساد نیز گام دیگری در راستای مبارزه با فساد محسوب میگردد‪.‬‬
‫تقرر لویسارنوال جدید گام مثبت دیگری است‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫هر روز مستحکمتر‬

‫افغانستان ‪٥٧٤٣‬؛ تحوالت آشفته‬
‫گزارشی از رادا کومار‪ ،‬ریچارد والیس‪ ،‬جاسنیت اوالک‬
‫بانک جهانی رقم تولید ناخالص داخلی در سال ‪ 6165‬را ‪ 6.3‬درصد تخمین میکند در حالی که‬ ‫‪‬‬
‫این رقم در سال ‪ 6.9 ،6164‬درصد بوده است‪ .‬براساس پیشبینی بانک جهانی این رقم رشد‪ ،‬با‬
‫افزایش تدریجی در هر سال‪ ،‬در سال ‪ 6162‬به ‪ 5‬درصد خواهد رسید؛‬
‫بسیاری از همسایگان افغانستان در مورد حامیت از حکومت وحدت ملی توافق نظر دارند و‬ ‫‪‬‬
‫معتقدند که باید در زمینه امنیت با افغانستان همکاری شود؛ یک تغییر قابلمالحظه از موقف‬
‫کشورهای حایل صورت گرفته است‪.‬‬
‫بسیاری از همسایگان افغانستان وادار به همکاری در پروژههای اتصال اقتصادی پالنشده بین‬ ‫‪‬‬
‫افغانستان و آسیای میانه‪ ،‬و آسیای میانه‪ ،‬افغانستان و آسیای جنوبی شدهاند‪.‬‬
‫تحلیلگران منطقهیی بر این باورند که در وضعیت کنونی‪ ،‬حکومت وحدت ملی یگانه گزینه‬ ‫‪‬‬
‫امکانپذیر برای افغانستان میباشد‪.‬‬
‫تالشهای افغانستان برای افزایش منابع ملکی در جریان است؛ زیرا جریان کمکها کاهش مییابند‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫تجارت افغانستان با کشورهای همسایهاش به صورت منظم افزایش یافته است؛ اما موازنه تجارت‪،‬‬ ‫‪‬‬
‫اغلب به نفع همسایگان که باثباتترند (به استثنای هند) میباشد‪.‬‬
‫افغانها در این نظریه که نهادهای نظام جمهوری باید باقی مبانند‪ ،‬همآوازند‪ .‬افغانها به هر اندازهای‬ ‫‪‬‬
‫که خشمگین باشند‪ ،‬به دنبال رسنگونی قدرت(حکومت) نیستند‪ .‬حقیقتی که تقدس ارگ ریاست‬

‫‪106‬‬
‫فصل پنجم‪ :‬قضاوتهای بیناملللی‬

‫جمهوری در جریان اعرتاضات اخیر در کابل مورد احرتام قرار گرفت‪ ،‬بسیار خوشبینکننده است‪.‬‬
‫این یعنی مفهوم مستحکمی از افغانستان‪ ،‬که به عنوان «یک کشور» وجود دارد‪.‬‬
‫صحبت روی «بدیل» حکومت وحدت ملی‪ ،‬مأیوسکننده است‪ .‬حکومت وحدت ملی با گذشت‬ ‫‪‬‬
‫هر روز در حال رشد و مستحکم شدن است‪ .‬رئیسجمهور و رئیس اجرایی از نزدیک با هم کار‬
‫میکنند و هر دوی آنان از تهدیدها آگاه هستند‪ .‬رئیسجمهور غنی به تکتک کشورهای همسایه‬
‫عمده افغانستان سفر کرده تا روی آنچه در درازمدت به نفع آنهاست‪ ،‬بحث کند‪.‬‬
‫نیروهای ملی امنیتی و دفاعی افغانستان با حامیت بسیار مهم غرب‪ ،‬طالبان را رسنگون کردند‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫اگرچه عقبنشینیها و خسارات تاکتیکی وجود داشته؛ اما نیروهای ملی امنیتی و دفاعی افغانستان‬ ‫‪‬‬
‫در سطح اسرتاتیژیک برنده هستند‪ .‬حامیت مردمی و مشوعیت این نیروها موفقیتآمیز است‪.‬‬
‫اکنون کشورهای همسایه افغانستان درک میکنند که چالشهای امنیتی در منطقه‪ ،‬تنها باعث نگرانی‬ ‫‪‬‬
‫افغانستان نه؛ بلکه مستلزم همکاری از جانب همسایگان و با همسایگان این کشور نیز میباشد‪.‬‬

‫بهبود ساختار نهادهای امنیتی و دفاعی‬

‫بهبود وضعیت امنیتی و ثبات در افغانستان ‪ /‬دسمرب ‪٥٧٤٢‬‬
‫گزارش وزارت دفاع ایاالت متحده به کانگرس‪،‬بر اساس جز ‪ ٤٥٥٢‬قانون اختیارات دفاع ملی ایاالت متحده امریکا‬
‫برای سال مالی ‪٥٧٤٢‬‬
‫کارل لیوِن و هوارد پی باک مککئون‬
‫نیروهای ملی امنیتی و دفاعی افغانستان نشان دادهاند‪ ،‬زمانی که عملیاتهای پالنشده و‬ ‫‪‬‬
‫پیشبینیشده را رهربی میکنند‪ ،‬توامنندی پاکسازی مؤثر ساحات را از وجود نیروهای شورشی‬
‫دارند‪.‬‬
‫قوای هوایی افغانستان همچنان در حال بهبود تواناییهایشان در زمینه فراهمآوری انتقالت هوایی‪،‬‬ ‫‪‬‬
‫اجرای عملیاتهای تخلیه (رسبازان شهید و زخمی از میدانهای نربد) و هدفگیری و فیر از هوا‬
‫میباشند‪.‬‬
‫تطبیق ابتدایی سیستمهای الکرتونیکی مدیریت پرسونل‪ ،‬پرداخت معاش و همچنین اصالحات در‬ ‫‪‬‬
‫روندهای بودجهسازی و برنامهسازی در جریان دوره گزارشدهی کنونی‪ ،‬گامهای مثبت در راستای‬
‫تغییر نهادی در ساختار وزارتهای دفاع و امور داخله بوده است‪.‬‬

‫‪107‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫حکومت افغانستان‪ ،‬به طور خاص وزارت دفاع‪ ،‬پیشفتهای امیدوارکنندهای به منظور گام برداشنت‬ ‫‪‬‬
‫در راستای پاسخگو ساخنت ناقضین فاحش حقوق بش(‪ )GVHR‬داشتهاند‪.‬‬

‫اجندای اصالحی همهجانبه‬

‫ارزیابی سیستم شفافیت ملی؛ افغانستان ‪٥٧٤٢‬‬
‫دیدهبان شفافیت افغانستان‬
‫حکومت تعهداتش را در راستای مبارزه با فساد از طریق یک اجندای اصالحی همهجانبه روشن‬ ‫‪‬‬
‫ساخته است‪.‬‬
‫‪ ‬حکومت در برخی عرصهها‪ ،‬پیشفتهایی داشته و نشان داده است که هر جا اراده سیاسی برای‬
‫اصالحات وجود داشته باشد‪ ،‬تغییر امکانپذیر است؛ که یک منونه آن‪ ،‬تدارکات عامه است‪.‬‬
‫حکومت جدید‪ ،‬اداره تدارکات ملی را در اکتوبر ‪ 6164‬برای بررسی فعالیتهای تدارکاتی در‬
‫سکتور دولتی با پالیسی عدم تحمل در قبال فساد‪ ،‬ایجاد کرد‪ .‬بر اساس گفتههای حکومت و این‬
‫اداره‪ ،‬تاکنون ‪ 31‬میلیون دالر از پولهای مالیهدهندگان‪ ،‬رصفهجویی گردیده و بیش از پنجاه رشکت‬
‫در لست سیاه قرار گرفتهاند‪.‬‬

‫اصالحات کلیدی‬
‫از وعده تا عمل؛ مروری بر تعهدات مبارزه با فساد افغانستان ‪٥٧٤٣ /‬‬
‫سازمان شفافیت بینامللل‬
‫تالش هایی در راستای بهبود گزینش و عملکرد قضات صورت گرفته است‪ .‬حکومت در حدود‬ ‫‪‬‬
‫‪ 65‬درصد از سیستم قضایی را به شمول قضات استیناف در ‪ 99‬ولیت‪ ،‬از مجموع ‪ 94‬ولیت‪ ،‬به‬
‫هدف تقویت استقاللیت قضایی از طریق تضعیف منودن روابط بین قضات و اشخاص بانفوذ‬
‫محلی‪ ،‬تبدیل کرده است‪.‬‬
‫شواهدی از موفقیت و رصفهجویی کمیسیون تدارکات ملی با در دست گرفنت روندهای تدارکات‬ ‫‪‬‬
‫عامه و قراردادها در جریان جلسات هفتهوار بررسی قراردادهای دولتی‪ ،‬به منظور حسابدهی‪ ،‬وجود‬
‫دارد‪.‬‬

‫‪108‬‬
‫فصل پنجم‪ :‬قضاوتهای بیناملللی‬

‫اداره تدارکات ملی به طور موفقیتآمیزی تعدادی اصالحات کلیدی از جمله قانون ملی تدارکات‬ ‫‪‬‬
‫را انجام داده است‪.‬‬

‫بهبود شاخصهای مالی‬

‫گزارش «مترکز اقتصادی آسیای جنوبی» ‪ /‬بهار ‪٥٧٤٣‬‬
‫بانک جهانی‬
‫اخیرا ً شاخصهای مالی در افغانستان بهبود یافتهاند که به موجب آن بعد از رکود ‪ 2.5‬درصدی در‬ ‫‪‬‬
‫سال ‪ ،6164‬عواید به میزان ‪ 66‬درصد افزایش یافته و تولید ناخالص داخلی را به (‪ )61.1‬درصد بال‬
‫برده است‪.‬‬

‫کاهش کشت خشخاش‬

‫افغانستان؛ رسوی مواد مخدر ‪٥٧٤٢ /‬‬
‫چکیده مدیریتی‬
‫دفرت مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد (‪)UNODC‬‬
‫ِ‬
‫کاهش کشت در سال ‪ 6165‬بودند که از میان آنها‬ ‫متامی سه منطقه عمده کشت خشخاش‪ ،‬شاهد‬ ‫‪‬‬
‫بیشترین کاهش در مناطق رشقی (‪ 41‬درصد و بهصورت عمده در ولیت ننگرهار)‪ ،‬و به تعقیب‬
‫آن در مناطق جنوبی و غربی به ترتیب با ‪ 61‬و ‪ 61‬درصد رومنا گردیده است؛ اما کشت در مناطق‬
‫مرکزی و شاملی به ترتیب با ‪ 92‬و ‪ 654‬درصد‪ ،‬افزایش قابلمالحظه داشته است‪ .‬منطقه شامل رشقی‬
‫با کاهش ‪ 5‬درصدی‪ ،‬از ساحاتی محسوب میگردد که به صورت دوامدار تحت کشت خشخاش‬
‫قرار دارند؛ (یعنی تغییر چندانی در این ساحات به چشم منیخورد‪).‬‬
‫در بسیاری از ولیات زیر کشت خشخاش‪ ،‬کشت آن کاهش یافته؛ مانند ننگرهار (‪ 45‬درصد)‪،‬‬ ‫‪‬‬
‫نیمروز (‪ 41‬درصد)‪ ،‬قندهار (‪ 92‬درصد)‪ ،‬فراه (‪ 69‬درصد)‪ ،‬هلمند (‪ 61‬درصد) و بدخشان‬
‫(‪ 4‬درصد)‪ .‬در حالی که کشت آن در بادغیس و ارزگان به ترتیب ‪ 663‬و ‪ 66‬درصد افزایش یافته‬
‫است‪.‬‬

‫‪109‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫مکاتب مصون‬
‫معارف در خطوط اول نربد؛ استفاده نظامی از مکاتب در والیت بغالن افغانستان ‪٥٧٤٣ /‬‬
‫دیدهبان حقوق برش‬
‫افغانستان یکی از نخستین کشورهای جهان بود که در ‪ 63‬می سال ‪ ،6165‬به اعالمیه مکاتب مصون‬ ‫‪‬‬
‫(‪ )Safe Schools Declaration‬پیوست و خود را متعهد به اتخاذ بعضی اقدامات بهمنظور تقویت‬
‫روند جلوگیری از حمالت بر شاگردان‪ ،‬معلمین و مکاتب و پاسخ در برابر آن حمالت‪ ،‬منود‪ .‬این‬
‫اقدامات عبارت از جمعآوری معلومات معترب در مورد حمالت و استفاده نظامی از مکاتب و‬
‫پوهنتونها؛ فراهمآوری کمک برای قربانیان حمالت؛ تحقیقات در مورد ادعاهایی مبنی بر نقض‬
‫قوانین ملی و بیناملللی و تعقیب عدلی و قضایی مجرمین در زمان مقتضی با توسعه و ترویج‬
‫رویکردهای «حساسیت نسبت به جنگ» برای آموزش؛ و تالش برای ادامه روند تعلیم و تربیه در‬
‫جریان درگیریهای مسلحانه میباشد‪.‬‬
‫به واسطه پیوسنت به اعالمیه مکاتب‪ ،‬افغانستان همچنین اقدام به تأیید رهنمودهایی برای محافظت‬ ‫‪‬‬
‫مکاتب و پوهنتونها از استفاده نظامی در جریان درگیریهای مسلحانه منوده و تعهد منوده که آنها‬
‫را تا جایی که امکان دارد و اقتضا میکند‪ ،‬در پالیسی داخلی و چارچوبهای عملیاتی شامل سازد‪.‬‬

‫مسیر درست‬
‫رسوی مردم افغانستان‬
‫افغانستان در سال ‪٥٧٤٢‬‬
‫بنیاد آسیا (‪)TAF‬‬
‫دلگرمکننده است که امسال با وجود افت روحیهی ملی‪ 35 ،‬درصد از افغانها اظهار میکنند که به‬ ‫‪‬‬
‫صورت عموم از زندگیشان راضی هستند‪.‬‬
‫آنانی که میگویند کشور در مسیر درست در حرکت است‪ ،‬دلیل آن را بازسازی میدانند‬ ‫‪‬‬
‫(‪ 96.2‬درصد) و به تعقیب آن ‪ 62.5‬درصد امنیت خوب را دلیل آن میدانند‪ .‬تعداد کسانی که‬
‫حکومتداری خوب را دلیل حرکت کشور در مسیر درست میدانند‪ ،‬از سال ‪ 6164‬تا کنون ‪ 4‬درصد‬
‫افزایش یافته است‪ .‬امنیت خوب احتاملً به عنوان دلیلی از سوی افغانهای ساکن در مناطق مرکزی‬
‫‪ /‬هزارهجات (‪ 93.3‬درصد)‪ ،‬جنوب غرب (‪ 99.3‬درصد) و مناطق رشقی (‪ 63.3‬درصد) بیان میشود‪،‬‬

‫‪111‬‬
‫فصل پنجم‪ :‬قضاوتهای بیناملللی‬

‫در حالی که مناطق دیگر به احتامل زیاد بازسازی را به عنوان دلیل عمده خوشبینیشان بیان‬
‫میکنند‪.‬‬
‫امسال‪ ،‬از مجموع ‪ 34.3‬درصد افغانها‪ 62.1 ،‬درصد آنها (از عملکرد حکومت) بسیار راضی و‬ ‫‪‬‬
‫‪ 41.9‬درصد آنان تا حدودی راضی هستند‪ .‬در حالی که درصد مردان و زنانی که اظهار رضایت و‬
‫خرسندی میکنند‪ ،‬ارقام (تقریبا ً) مشابه به ترتیب ‪ 35.1‬و ‪ 34.9‬درصد را نشان میدهند؛ افغانهای‬
‫ساکن در مناطق شهری (‪ 26.6‬درصد) به صورت قابلمالحظهای بیشتر از ساکنین مناطق روستایی‬
‫(‪ 36.2‬درصد) اظهار خشنودی میکنند‪.‬‬

‫خدمات صحی به زندانیان‬

‫ارزیابی خدمات صحی در زندانهای افغانستان ‪ /‬مارچ ‪٥٧٤٣‬‬
‫دفرت مأموریت سازمان ملل متحد در افغانستان (‪)UNAMA‬‬
‫با وجود اینکه نتیجه مجموعی گزارشها‪ ،‬حکایت از پیشفتهایی در بخشهای عمده و کلیدی‬ ‫‪‬‬
‫(ارائه خدمات صحی در زندانها) دارد‪ ،‬کار زیادی باقی مانده که باید انجام شود‪.‬‬
‫بر اساس تفاهمنامه‪ ،‬زندانیان تقریبا ً در متامی زندانهای افغانستان به خدمات صحی ابتدایی در‬ ‫‪‬‬
‫کلینیکهای زندانهای وزارت امور داخله و یا با فرستادن زندانیان به شفاخانههای ملکی وزارت‬
‫صحت عامه‪ ،‬دسرتسی دارند‪.‬‬

‫حرکت رو به جلوی سیاسی‬

‫بیانیه جرنال لوید جی‪ .‬آستین سوم‪ ،‬قوماندان قوماندانی مرکزی ایاالت متحده‬
‫در مقابل کمیته خدمات مسلحانه سنای امریکا درباره موقف قوماندانی مرکزی ایاالت متحده ‪ ٥٣ /‬مارچ ‪٥٧٤٢‬‬
‫امروز‪ 961 ،‬هزار افغان نیرویهای ملی امنیتی و دفاعی افغانستان را تشکیل میدهند‪ .‬آنان‪ ،‬نه ما‪،‬‬ ‫‪‬‬
‫رهربی عملیاتهای امنیتی را به عهده دارند و توانستهاند که سطح خشونت را به صورت نسبی در‬
‫رسارس کشور پایین نگه دارند‪.‬‬
‫لزم به یادآوری است که اردوی ملی افغانستان همواره در رده با احرتامترین نهاد کشور قرار میگیرد‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫این محبوبیت به اندازه گسرتدهای بازتابدهنده کیفیت زندگی بهرتی است که در حال حارض‬

‫‪110‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫بسیاری از افغانها تجربه میکنند ؛ زیرا اکنون کشور به صورت فزایندهای مصونتر و باثباتتر‬
‫میگردد‪.‬‬
‫در سالهای اخیر‪ ،‬اوسط سن در افغانستان بهبود یافته و میزان مرگ و میر کودکان کاهش یافته است‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫همچنین‪ ،‬فرصتها برای زنان افغان توسعه یافته است‪ .‬زنان در حال حارض یک چهارم قوه کار و‬ ‫‪‬‬
‫‪ 62‬درصد پارملان را تشکیل میدهند و آموزش و سطح سواد آنان افزایش یافته است‪.‬‬
‫خوشبختانه‪ ،‬بعد از انتخابات پرچالش‪ ،‬افغانستان یک حرکت رو به جلوی سیاسی را زیر چرت‬ ‫‪‬‬
‫حکومت وحدت ملی به رهربی رئیسجمهور ارشف غنی و رئیس اجرایی داکرت عبدهللا عبدهللا آغاز‬
‫منوده است‪ .‬هر دو رهرب اولویتهای مشابه و باورهای مشرتک دارند و نشان دادهاند که به شدت‬
‫خواستار موفقیت حکومت وحدت ملی میباشند‪ .‬آنان به صورت فعال با فسادی که یک عامل‬
‫بازدارنده عمده در مقابل موفقیت حکومت جمهوری اسالمی افغانستان است‪ ،‬مبارزه میکنند‪.‬‬
‫مسؤولیتی که آنان به عهده گرفتهاند‪ ،‬آسان نبوده‪ ،‬اگرچه من کامالً باورمند هستم که آنان میتوانند‬
‫با هم مؤثر واقع شوند‪.‬‬

‫توانایی نیروهای دفاعی و امنیتی‬

‫بهبود امنیت و ثبات در افغانستان ‪ /‬جون ‪٥٧٤٣‬‬
‫وزارت دفاع ایاالت متحده امریکا‬
‫نیروهای ملی دفاعی و امنیتی افغانستان از خود توانایی نشان دادهاند و رهربی این نیروها‪ ،‬به صورت‬ ‫‪‬‬
‫گسرتده‪ ،‬برای اجرای اصالحات دشوار اما الزامی‪ ،‬تعهد منودهاند‪.‬‬
‫قوای خاص امنیتی افغانستان همچنان توامنندترین عنرص در صفوف نیروهای افغانستان و از جمله‬ ‫‪‬‬
‫بهرتین قوای عملیات خاص در منطقه هستند‪ .‬علیرغم همکاری قوای امریکایی و حامیتهای‬
‫تجهیزاتی از این نیروها در عملیاتهای ضدتروریزم‪ ،‬قوای خاص امنیتی افغانستان توامنندی انجام‬
‫عملیاتهای مستقل‪ ،‬با اتکا بر هوش ذاتی و امتیازات حامیت هوایی را دارند‪ .‬به خاطر مهارت قوای‬
‫خاص افغان‪ ،‬نیروهای دفاعی و امنیتی افغانستان از قطعات قوای خاص برای مجموعه مأموریتهای‬
‫متداول استفاده بیش از حد میکنند‪ .‬صالحات پولیس محلی افغان به رهربی وزارت امور داخله در‬
‫جریان دوره گزارشدهی کنونی به خاطر بهبود مؤثریت و پاسخگویی پولیس محلی به عنوان بخشی‬
‫از نیروهای امنیتی‪ ،‬ادامه یافته است‪.‬‬

‫‪111‬‬
‫فصل پنجم‪ :‬قضاوتهای بیناملللی‬

‫قوای هوایی افغان‪ ،‬تواناییهایشان را در زمینه فراهمآوری حملونقل هوایی و خارج ساخنت‬ ‫‪‬‬
‫زخمیها از میدان جنگ و فیرهای منظم از هوا‪ ،‬بهبود بخشیدهاند‪.‬‬

‫مبارزه با افراطگرایی خشونتآمیز‬

‫گزارشهای کشوری درباره تروریزم ‪ /‬سال ‪ – ٥٧٤٣‬جوالی ‪ ٥٧٤٠‬صفحات ‪ ٥٦٢‬الی ‪٥١٧‬‬
‫نرشات وزارت امور خارجه ایاالت متحده امریکا ‪ -‬اداره مبارزه با تروریزم‬
‫مبارزه با افراطگرایی خشونتآمیز (‪ :)CVE‬از زمان تحویل گرفنت اداره ریاست جمهوری در سال‬ ‫‪‬‬
‫‪ ،6164‬رئیسجمهور غنی بهصورت فعال به تالشهایی در راستای مبارزه با افراطگرایی‬
‫خشونتآمیز پرداخته و از شورای علام‪ ،‬دانشمندان و مقامات نامی در حوزه اسالمی درخواست‬
‫منوده که حمالت شورشیان را محکوم منایند و ندای صلح را در مساجد رسارس کشور بلند کنند‪.‬‬
‫رئیسجمهور و رئیس اجرایی در آغاز حکومت وحدت ملی با گروههای جامعه مدنی برای درک‬
‫چالشهای افراطگرایی خشونتآمیز ارتباط برقرار کردند تا راهکارهایی را برای مبارزه با این‬
‫چالشها جستجو کنند‪ .‬در تالش برای کاهش نارضایتی‪ ،‬رئیسجمهور غنی همچنین از تعدادی‬
‫زندانها و تأسیسات توقیفخانهها به خاطر رسیدگی به شکایات زندانیان درباره وضعیت بد و‬
‫برنامههای عفو غیرمنصفانه دیدن منود‪ .‬همچنین‪ ،‬مقامات حکومتی و رهربان مذهبی افغانستان در‬
‫کنفرانسی در مرکز هدایه‪ ،‬یک مرکز بیناملللی عالی مبارزه با افراطگرایی خشونتآمیز در ابوظبی‬
‫اشرتاک منودند‪.‬‬
‫همکاری بیناملللی و منطقهیی‪ :‬حکومت افغانستان همواره بر نیاز به تقویت همکاری مشرتک‬ ‫‪‬‬
‫برای مبارزه با تروریزم و افراطگرایی خشونتآمیز از طریق مجمعهای مختلف دوجانبه و چندجانبه‪،‬‬
‫تأکید منوده است‪ .‬منونه قابلتوجه آن کنفرانس قلب آسیا ‪ -‬پروسه استانبول میباشد که در آن‬
‫کشورهای منطقه به همکاری در راستای مبارزه با تروریزیم متعهد شدهاند‪ .‬افغانستان‪ ،‬ترکیه و امارات‬
‫متحده عربی در این روند‪ ،‬ابزار اعتامدسازی مبارزه با تروریزم را رهربی میکنند‪ .‬حکومت افغانستان‬
‫از نزدیک با دفرت منایندگی ملل متحد در افغانستان (یوناما) و مرکز دیپلوماسی پیشگیرانه منطقهیی‬
‫سازمان ملل متحد برای آسیای میانه به منظور تسهیل همکاریهای منطقهیی‪ ،‬روی مجموعهای از‬
‫مسایل از جمله مبارزه با تروریزم کار میکند‪ .‬همچنین افغانستان به عنوان یک دولت ناظر در‬
‫سازمانهای امنیتی جهانی مانند سازمان همکاریهای شانگهای (‪ )SCO‬و سازمان پیامن امنیت‬

‫‪111‬‬
 ‫نگاهی به دستاوردهای سهساله حکومت وحدت ملی‬

‫جمعی (‪ )CSTO‬حضور دارد‪ .‬افغانستان بهعنوان شصت و ششمین عضو به ائتالف جهانی شکست‬
‫داعش پیوست‪.‬‬

‫پیرشفت در انکشاف اجتامعی و اقتصادی‬

‫ارتباطات مشرتک با شورا و پارملان اروپا ‪ -‬ارکان اسرتاتیژی اتحادیه اروپا درباره افغانستان ‪ ٥١ /‬جوالی ‪٥٧٤٠‬‬
‫مناینده عالی اتحادیه اروپا در امور خارجه و پالیسی امنیتی‬
‫افغانستان‪ ،‬در کنار دستیابی به نتایج قابلمالحظه در دسرتسی به خدمات صحی و معارف ابتدایی و‬ ‫‪‬‬
‫همچنین منایندگی از زنان و توامنندسازی آنان طی یک و نیم دههی گذشته‪ ،‬در عرصهی انکشاف‬
‫اجتامعی و اقتصادی نیز پیشفتهایی داشته است‪ .‬رسانهی تولید ناخالص داخلی پنج برابر گردیده‬
‫و اوسط عمر‪ ،‬تقریبا ً ‪ 65‬سال افزایش یافته است‪.‬‬

‫آمادگیهای انتخاباتی‬
‫وضعیت در افغانستان و پیامدهای آن برای امنیت و صلح بیناملللی ‪ ٤٢ /‬جون ‪٥٧٤٠‬‬
‫گزارش رسمنشی‬
‫حکومت وحدت ملی‪ ،‬پیشفتهایی در زمینه اصالحات دارای اولویت و تقرر افراد بلندرتبه داشته‬ ‫‪‬‬
‫است‪ .‬مقامات افغان آمادگیهای انتخاباتی را با تصویب بسته ارزیابیهای مراکز رأیدهی ترسیع‬
‫منودهاند‪ .‬هرچند دوره گزارشدهی‪ ،‬تحتالشعاع بازگشت گلبدین حکمتیار (رهرب حزب اسالمی)‬
‫به افغانستان قرار گرفته بود؛ حکومت به بعضی پیشفتها در مورد آمادگیهای انتخاباتی در جریان‬
‫دوره گزارشدهی‪ ،‬دست یافته است‪ .‬در ماه اپریل‪ ،‬کمیسیون مستقل انتخابات‪ ،‬بسته ارزیابی مرکز‬
‫رأیدهی را که شامل پالن عملیاتی‪ ،‬طرزالعملها و بودجه بود‪ ،‬تأیید منود‪ .‬این ارزیابی یکی از‬
‫پیشنهادات کمیسیون ویژه اصالحات انتخاباتی را برآورده میسازد‪ .‬در اول مارچ‪ ،‬رئیسجمهور یک‬
‫متصدی انتخاباتی مهم را برای رهربی دارالنشاء کمیسیون مستقل انتخابات‪ ،‬که از ماه جون سال‬
‫‪ 6164‬تا این زمان خالی مانده بود‪ ،‬برگزید‪ .‬در عین حال‪ ،‬کمیسیون شکایات انتخاباتی به تسوید‬
‫پالیسی جندر با هدف بهبود یافنت منایندگی زنان در این کمیسیون آغاز منوده و روند استخدام را‬
‫رشوع منود‪.‬‬

‫‪111‬‬
‫فصل پنجم‪ :‬قضاوتهای بیناملللی‬

‫پیرشفت در مبارزه با فساد‬

‫وضعیت در افغانستان و پیامدهای آن برای امنیت و صلح بیناملللی ‪ ٤٢ /‬جون ‪٥٧٤٠‬‬
‫گزارش رسمنشی عمومی‬
‫در ‪ 65‬اپریل‪ ،‬یوناما نخستین گزارش مبارزه با فساد را تأیید میکند که پیشفت حکومت در زمینه‬ ‫‪‬‬
‫تالشهای مبارزه با فساد‪ ،‬مانند ایجاد شورای عالی حاکمیت قانون و مبارزه علیه فساد اداری؛ ایجاد‬
‫مرکز عدلی و قضایی مبارزه با فساد؛ تعیین یک کمیته ردهبال به منظور کار روی اسرتاتیژی ملی‬
‫مبارزه با فساد؛ تکمیل پالنهای مبارزه با فساد توسط پنج وزارت عایداتی؛ پیشفت در بهبود کنرتول‬
‫مدیریت مالی عامه؛ و افزایش شفافیت در روندهای تدارکاتی را در خود دارد‪.‬‬

‫محو شکنجه‬
‫نحوه رفتار با بازداشتشدگان مربوط به (جنایات‪/‬جرایم) جنگی ‪ -‬تطبیق پالن عمل ملی افغانستان برای محو‬
‫شکنجه ‪ /‬اپریل ‪٥٧٤٠‬‬
‫یوناما ‪ -‬دفرت کمیشرنی عالی حقوق برش سازمان ملل متحد‬
‫یوناما از پالن عمل ملی افغانستان برای محو شکنجه در زمان انتشار آن در سال ‪ ،6165‬به عنوان یک‬ ‫‪‬‬
‫گام مثبت و سازنده از سوی حکومت‪ ،‬استقبال منود‪.‬‬

‫کسب ‪ 31‬امتیاز در شفافیت‬

‫سازمان شفافیت بینامللل ‪٥٧٤٣ /‬‬
‫گزارش سالنه سازمان شفافیت بینامللل در مورد فساد اداری و اقتصادی در کشورهای مختلف در‬ ‫‪‬‬
‫سال ‪ 616۱‬که امروز (چهارشنبه‪ ۱ ،‬دلو) منتش شده است‪ ،‬کشورهای مختلف را در ‪ 631‬رده‬
‫طبقهبندی کرده است‪ .‬افغانستان با کسب ‪ ۵۱‬امتیاز در سال ‪ ۳۳۵۱‬در رتبه ‪ 613‬قرار گرفته است‪ .‬در‬
‫سال ‪ ،۳۳۵۱‬افغانستان در رده ‪ ۵۱۱‬در میان ‪ 612‬رده قرار داشت و در سالهای ‪ ۳۳۵۳‬تا ‪ ۳۳۵۳‬به‬
‫ترتیب ‪۵۳‬و ‪ ۲‬و ‪ ۲‬امتیاز به دست آورده بود‪.‬‬

‫‪112‬‬
 ‫فهرست منودارها‬
‫منودار ‪ -6‬مقایسه رشد اقتصادی در سه سال اخیر ‪36 .....................................................................‬‬
‫منودار ‪ -6‬پیشبینی رشد اقتصادی طی سه سال آینده ‪36 ...............................................................‬‬
‫منودار ‪ - 9‬مقایسه نرخ تورم افغانستان در سه سال اخیر ‪39 ..............................................................‬‬
‫منودار ‪ -4‬مقایسه عواید سالنه حکومت در سه سال اخیر به افغانی ‪34 .............................................‬‬
‫منودار ‪ - 5‬مقایسه ساحه کشت و میزان برداشت زعفران در افغانستان به کیلوگرام و هکتار ‪616 ............‬‬
‫منودار ‪ -1‬مقدار مساحت باغهای میوه به هکتار در ‪ 64‬سال اخیر ‪616 ..............................................‬‬
‫منودار ‪ -3‬مقایسه تولید عسل در سالهای اخیر به تن ‪615 ..............................................................‬‬
‫منودار ‪ - 2‬مقایسه تولید شیر اتحادیههای لبنیات در سالهای اخیر به لیرت ‪611 ...................................‬‬
‫منودار ‪ -3‬مقایسه تولید لبنیات اتحادیههای کوپراتیفی در سه سال اخیر به کیلوگرام ‪ /‬لیرت ‪613 .............‬‬
‫منودار ‪ - 61‬مقایسه برداشت سویابین در سالهای اخیر به تن ‪661 ...................................................‬‬
‫منودار ‪ - 66‬مقایسه سهم صادرات و واردات در سالهای اخیر به دالر ‪691 .......................................‬‬
‫منودار ‪ - 66‬مقایسه پوشش کمپاین واکسین‪ ،‬تعداد وقایع مثبت و ولسوالیهای معروض به خطر پولیو در‬
‫سالهای اخیر ‪699 ...................................................................................................................‬‬
‫منودار ‪ -69‬مقایسه مراقبتهای قبل از ولدت و تسهیالت صحی حین ولدت در سالهای اخیر ‪694 ...‬‬
‫منودار ‪ -64‬مقایسه کمی مکاتب و مراکز تعلیمی در سالهای اخیر ‪644 ...........................................‬‬
‫منودار ‪ - 65‬مقایسه شامر پوهنتونها و لیلیهها در سالهای اخیر ‪641 ...............................................‬‬
‫منودار ‪ -61‬تعداد دیپارمتنتهای نو تأسیس در مقاطع مختلف طی سه سال اخیر ‪643 .......................‬‬
‫منودار ‪ -63‬مقایسه شامر سیتهای محصل در تحصیالت عالی دولتی در سالهای اخیر ‪643 .............‬‬
‫منودار ‪ -62‬مقایسه شامر استادان زن در پوهنتونهای دولتی طی سالهای اخیر ‪643 ..........................‬‬
‫منودار ‪ -63‬مقایسه درجه تحصیل نیروی انسانی وزارت امور مهاجرین و عودتکنندگان در سالهای‬
‫‪ 6939‬و ‪615 .................................................................................................................. 6931‬‬
‫منودار ‪ - 61‬مقایسه مقدار و مرصف بودجه انکشافی وزارت امور مهاجرین و عودتکنندگان در چهار‬
‫سال اخیر ‪613 .........................................................................................................................‬‬
‫منودار ‪ -66‬مقایسه حجم مالی پروژههای انکشافی شهرکهای عودتکنندگان در سالهای اخیر ‪612 ..‬‬
 ‫فهرست تصاویر‬

‫تصویر ‪ - 6‬عیادت رئیسجمهور محمد ارشف غنی از مجروحین نیروهای امنیتی و دفاعی ‪63 ..............‬‬
‫تصویر ‪ - 6‬نشست مشورتی رئیسجمهور با علام ‪63 ......................................................................‬‬
‫تصویر ‪ - 9‬رئیسجمهور محمد ارشف غنی با زایرین بیتهللا رشیف در میدان هوایی دیدار میکند ‪91 .‬‬
‫تصویر ‪– 4‬اقشار مختلف جامعه در جلسات رودررو با رئیسجمهور غنی به بحث روی مسایل مختلف‬
‫میپردازند ‪96 ..........................................................................................................................‬‬
‫تصویر ‪ - 5‬فعالین آزادی بیان در حکومت وحدت ملی با تفویض مدال ارجگذاری میشوند ‪99 ..........‬‬
‫تصویر ‪ -1‬زمینه اشرتاک سکتور خصوصی‪ ،‬جامعه مدنی و ناظران بیناملللی در جلسات تصمیمگیری‬
‫فراهم شده است‪95 ..................................................................................................................‬‬
‫تصویر ‪ - 3‬پروژه رسک درهصوف ‪ -‬یکاولنگ از سوی رهربی دولت افتتاح میشود ‪91 .......................‬‬
‫تصویر ‪ - 2‬مخرتعین جوان فرصت دارند که دستاوردهای خود را برای مقامات به منایش بگذارند ‪93 ...‬‬
‫تصویر ‪ – 3‬شاروالن ولیات در جلسات شورای عالی توسعه شهری حضور مییابند و تجارب خود را‬
‫به اشرتاک میگذارند ‪92 ...........................................................................................................‬‬
‫تصویر ‪ - 61‬سمپوزیمهای رسارسی زنان در ارگ ریاستجمهوری تدویر میشوند ‪93 .......................‬‬
‫تصویر ‪ - 66‬جلسات هامهنگی سخنگویان حکومتی برای توسعه دسرتسی به اطالعات به شکل منظم‬
‫تدویر میشوند ‪46 ...................................................................................................................‬‬
‫تصویر ‪ - 66‬ریکا‪ 3‬زمینه امضای موافقتنامه راه لجورد را فراهم کرد ‪51 ..........................................‬‬
‫تصویر ‪ - 69‬نشستهای پروسه استانبول‪ ،‬جایگاه افغانستان را به مثابه قلب آسیا تسجیل منوده است ‪59 .‬‬
‫تصویر ‪ - 64‬گسرتش روابط افغانستان و ترکمنستان منجر به امضای موافقتنامههای مهم بین دو کشور‬
‫شده است ‪52 ..........................................................................................................................‬‬
‫تصویر ‪ - 65‬جایگاه افغانستان در سیاست خارجی چین به شکل بیسابقه تقویت شده است ‪53 ...........‬‬
‫تصویر ‪ - 61‬هند به عنوان دوست و رشیک اسرتاتیژیک روابط مستحکمتری با افغانستان دارد ‪16 ........‬‬
‫تصویر ‪ - 63‬همکاریهای مشرتک افغانستان و تاجکستان بیشتر از گذشته توسعه یافته است ‪16 .........‬‬
‫تصویر ‪ -62‬ازبکستان نسبت به افغانستان دیدگاه مثبتی دارد و موافقتنامههای مهمی را امضا منود ‪14 ..‬‬
‫تصویر ‪ -63‬مناسبات جمهوری اسالمی افغانستان با جمهوری اسالمی ایران بر توسعه همکاریها استوار‬
‫است ‪13 .................................................................................................................................‬‬
‫تصویر ‪ - 61‬افغانستان بر مناسبات مبتنی بر روابط دولت با دولت با پاکستان تأکید میمناید ‪12 ............‬‬
‫تصویر ‪ - 66‬عربستان سعودی از جایگاه خاص در سیاست خارجی افغانستان برخوردار است ‪13 .........‬‬
‫تصویر ‪ -66‬رئیسجمهور غنی از رئیسجمهور ترکیه در ارگ ریاست جمهوری پذیرایی میکند ‪31 .....‬‬
‫تصویر ‪ - 69‬تحکیم مناسبت با آذربایجان از دستاوردهای سیاست خارجی افغانستان است ‪36 .............‬‬
‫تصویر ‪ - 64‬افغانستان حضور فعال در سازمان همکاری اسالمی دارد ‪39 ...........................................‬‬
‫تصویر ‪ - 65‬حکومت وحدت ملی در کنفرانس لندن توانست تعهد مجدد جامعه جهانی را در حامیت‬
‫از افغانستان دریافت کند ‪32 ......................................................................................................‬‬
‫تصویر ‪ - 61‬حکومت از هیئت شورای امنیت ملل متحد در ارگ ریاست جمهوری پذیرایی منود‪21 ....‬‬
‫تصویر ‪ -63‬حکومت وحدت ملی از کنفرانس بروکسل بیشترین استفاده را در دریافت حامیت جامعه‬
‫جهانی کرد ‪26 .........................................................................................................................‬‬
‫تصویر ‪ – 62‬افغانستان از نشست لندن به حیث فرصت خوبی برای جلب اعتامد جامعه جهانی بهره برد‬
‫‪26 ........................................................................................................................................‬‬
‫تصویر ‪ -63‬افغانستان توانست عضویت شورای حقوق بش ملل متحد را به دست آورد ‪29 ..................‬‬
‫تصویر ‪ - 91‬پس از سالها حکومت وحدت ملی توانست عضویت افغانستان در سازمان تجارت جهانی‬
‫را تحقق بخشد ‪31 ....................................................................................................................‬‬
‫تصویر ‪ - 96‬رسمایهگذاریهای خصوصی به سمت فابریکهسازی هدایت داده شده است ‪ /‬افتتاح فابریکه‬
‫ذوب آهن خان استیل ‪33 ..........................................................................................................‬‬
‫تصویر ‪ - 96‬تعهدات مالی جذبشده در کنفرانس بروکسل از دستاوردهای عمده حکومت وحدت ملی‬
‫است ‪32 .................................................................................................................................‬‬
‫تصویر ‪ - 99‬رئیسجمهور غنی و صدراعظم هند بهرهبرداری از بند دوستی افغان – هند (سلام) را در‬
‫ولیت هرات را افتتاح منودند ‪666 ............................................................................................‬‬
‫تصویر ‪ -94‬بند دوستی افغان ‪ -‬هند (سلام) ‪ 46‬میگاوات برق تولید میکند ‪663 ..................................‬‬
‫تصویر ‪ - 95‬اضافهستانی قبلی مالکین آپارمتانهای جدید مکروریان توسط حکومت وحدت ملی به‬
‫آنان پس داده شد‪666 ..............................................................................................................‬‬
‫تصویر ‪ - 91‬افغانستان از خطوط آهن برای تجارت بهره میگیرد ‪665 ...............................................‬‬
‫تصویر ‪ - 93‬رؤسای جمهور افغانستان و ترکمنستان خطآهن آتامراد ‪ -‬آقینه را افتتاح میکنند ‪662 ........‬‬
‫تصویر ‪ - 92‬شورای امنیت ملی پالن چهارساله امنیتی را تصویب منود‪692 .......................................‬‬
‫تصویر ‪ – 93‬نیروهای امنیتی و دفاعی از مورال قوی برخوردارند ‪646 ...............................................‬‬
‫تصویر ‪ - 41‬رئیسجمهور غنی در محفل تجلیل از «روز ملی نیروهای امنیتی و دفاعی کشور» تعریف‬
‫واضح از دشمن ارائه کرد ‪644 ...................................................................................................‬‬
‫تصویر ‪ - 46‬قوای هوایی افغانستان مجهز به هلیکوپرتهای بلک هاک شده است ‪641 .........................‬‬
‫تصویر ‪ - 46‬در نتیجه پروسه صلح افغانی رئیسجمهور افغانستان موافقتنامه صلح با گلبدین حکمتیار‬
‫را امضا منود ‪656 .....................................................................................................................‬‬

‫‪111‬‬
‫تصویر ‪ - 49‬کد جزا دستاوردی است که با رویکرد مدرنسازی قوانین افغانستان حاصل شد‪651 ..........‬‬
‫تصویر ‪ - 44‬پروسه استخدام بستهای خالی اداره تذکره الکرتونیکی توسط کمیسیون اصالحات اداری‬
‫و خدمات ملکی انجام شد‪614 ..................................................................................................‬‬
‫تصویر ‪ - 45‬در چهارمین کنفرانس رسارسی سارنوالن رئیسجمهور بر اهمیت دسرتسی متام ولسوالیها‬
‫به سارنوالی تأکید منود‪634 .......................................................................................................‬‬
‫تصویر ‪ - 41‬اعضای کمیسیونهای انتخاباتی مراسم تحلیف را ادا منودند ‪631 ...................................‬‬
‫تصویر ‪ - 43‬کانکور تحصیالت عالی از شفافیت بیشتری نسبت به گذشته برخوردار است ‪632 ...........‬‬
‫تصویر ‪ -42‬سطح رضایت حاجیان از پروسه حج افزایش یافته است ‪633 ..........................................‬‬
‫تصویر ‪ -43‬مسؤولین افغانپست از روند توزیع پاسپورت در پستهخانهها نظارت میکنند ‪626 ..............‬‬
‫تصویر ‪ - 51‬آسانخدمت در حال رشد رسیع میباشد‪626 .............................................................‬‬
‫تصویر ‪ - 56‬بر پایه شاخص توسعه حکومتداری الکرتونیک (‪ )EGDI‬افغانستان در حکومتداری‬
‫الکرتونیک پیشفت خوبی داشته است ‪624 .................................................................................‬‬
‫تصویر ‪ - 56‬شورای عالی حاکمیت قانون و مبارزه علیه فساد اداری‪ ،‬اسرتاتیژی ملی مبارزه علیه فساد‬
‫اداری را تصویب کرد ‪623 ........................................................................................................‬‬
‫تصویر ‪ - 59‬کمیسیون تدارکات ملی از ابتکارات اساسی رهربی جمهوری اسالمی افغانستان در مبارزه با‬
‫فساد میباشد ‪635 ....................................................................................................................‬‬
‫تصویر ‪ - 54‬ویبسایت اداره تدارکات ملی دریچه دسرتسی به اطالعات در این عرصه است ‪631 ........‬‬
‫تصویر ‪ - 55‬مرکز عدلی و قضایی مبارزه با فساد اداری‪ ،‬به قضایای بزرگ فساد رسیدگی میکند ‪633 ....‬‬
‫تصویر ‪ - 51‬اسرتاتیژی ملی دسرتسی به اطالعات رومنایی شد‪665 ..................................................‬‬
‫تصویر ‪ - 53‬کمیته مشرتک هامهنگی امنیت و مصونیت خربنگاران و رسانهها بر دوسیههای خشونت علیه‬
‫خربنگاران توجه دارد ‪663 .........................................................................................................‬‬
‫تصویر ‪ - 52‬رئیسجمهور مدالهای عالی دولتی را بر سینه فعالین عرصه آزادی بیان نصب میکند ‪662‬‬
‫تصویر ‪ - 53‬پالن عمل ملی مشارکت دولتداری باز افغانستان شامل ‪ 6+61‬تعهدترتیب شده است‪666 ...‬‬
‫تصویر ‪ - 11‬رسوی دموگرافی و صحت افغانستان با مالکیت افغانها اجرا شد‪664 ..............................‬‬
‫تصویر ‪ -16‬شفاخانه شیخ زاید پس از ‪ 66‬سال افتتاح شد و ارائه خدمات را آغاز کرد ‪663 ..................‬‬
‫تصویر ‪ -16‬شفاخانه بامیان از کمکهای بنیاد آغاخان به بهرهبرداری سپرده شد ‪691 ..........................‬‬
‫تصویر ‪ – 19‬در سطح ملی دسرتسی مردم به آب آشامیدنی صحی به ‪ 15‬درصد افزایش یافته است ‪696‬‬
‫تصویر ‪ - 14‬سطح پوشش واکسین پولیو در افغانستان ‪ 65‬درصد افزایش یافته است ‪695 ......................‬‬
‫تصویر ‪ - 15‬رئیسجمهور از ورزشکاران مدالآور از مسابقات ‪ 6163‬ترکمنستان قدردانی منود ‪693 .....‬‬
‫تصویر ‪ - 11‬رئیسجمهور و خانم اول در افتتاح مرکز ملی تداوی و آموزشهای حرفوی معتادین اشرتاک‬
‫منودند ‪641 ............................................................................................................................‬‬

‫‪110‬‬
‫تصویر ‪ -13‬رئیسجمهور در خطاب به مسؤولین شهری و شاروالن بر حفظ مشخصههای تاریخی‬
‫شهرهای افغانستان تأکید می کند ‪651 .........................................................................................‬‬
‫تصویر ‪ -12‬خانم اول در افتتاح اتاق تجارت و صنایع زنان افغانستان اشرتاک منود ‪651 .......................‬‬
‫تصویر ‪ - 13‬رئیسجمهور و خانم اول ضمن دیدار با تیم دخرتان روباتساز افغانستان‪ ،‬آنان را متجید‬
‫منودند ‪611 ............................................................................................................................‬‬
‫تصویر ‪ - 31‬شهرکهای عودتکنندگان شاهد تطبیق پروژههای زیربنایی مانند رسک هستند ‪634 .........‬‬

‫‪111‬‬