‫صد حدیث ‪ ،‬صد مسئلو از زباف رسوؿ اهلل ملسو هیلع هللا یلص‪)1(.........................................

‬‬
‫صد حدیث ‪ ،‬صد مسئلو از زباف رسوؿ اهلل ملسو هیلع هللا یلص‪)2(.........................................‬‬

‫‪g‬‬
‫چاپ ووشر ایه کتاب ‪ ،‬برای هرمسلمان آزاد است‬
‫این کتاب از کتابخانه اقراء در تلگرام دانلود شده است‬
‫اینجا کلیک کنید‬
‫‪https://t.me/iqraaLib‬‬
 ‫صد حدیث ‪ ،‬صد مسئلو از زباف رسوؿ اهلل ملسو هیلع هللا یلص‪)4(.........................................‬‬
‫صفحو‬ ‫فهرست مطالب‬
‫در قیامت ىرشخص بر اساس نیتش زنده می شود‪ٔٓ..….............……:‬‬
‫طلب شهادت بو نیت نیک ‪ ،‬عنی شهادت است‪ٔٓ..........................:‬‬
‫توبو بو درگاه اهلل‪ ،‬لذت از اِياف است‪ٔٔ......................................:‬‬
‫اهلل از توبو بنده اش خوشهاؿ می شود‪ٔٔ.....................................:‬‬
‫مهو کار ىای مسلماف برایش خری است‪ٕٔ....................................:‬‬
‫از فوائد راستگویی ‪ ،‬واضرار درغگویی‪ٔٗ.....................................:‬‬
‫آنچو کو ترا در شک وشبهات فرا می خواند‪ ،‬آنرا ترک کن‪ٖٔ..................:‬‬
‫دع ػػوتگر دی ػػن اهلل ب ػػاش‪ ،‬ى ػػی ابرق ػػدرتی برای ػػت ض ػػرر رس ػػانیده ػػی تواند‪ :‬ت ػػحیح‬
‫عقیده)‪ٔٗ..................................................................‬‬
‫زیبایی دنیا‪ ،‬مشا را فریب ندىد!‪ٔ٘...........................................:‬‬
‫درمشکالتت این دعای پیامرباف را خبواف‪ ،‬تا ذمات یابی‪ٔٙ.....................:‬‬
‫در دین ودنیا‪ ،‬میانو رو باشید نو افراطی وتفریطی‪ٔٙ...........................:‬‬
‫ىرعملی جنت رفنت تانرا ضمانت می کند‪ ،‬فورا آنرا اذماـ دىید‪ٔٚ...............:‬‬
‫آف ص ػ ػػدقو مػ ػػورد قبػ ػػوؿ اهلل ق ػ ػرار میگػ ػػرید کػ ػػو درحالػ ػػت صػ ػػحت منػ ػػدی ات آنػ ػ ػرا ادا‬
‫ایی‪ٔٚ...................................................................:‬‬
‫چگونو بو اهلل نزدیک می شومی؟!‪ٔٛ..........................................:‬‬
‫اهلل منتظ ػػر اس ػػت ک ػػو چ ػػو وق ػػت ب ػػو س ػػویش ب ػػر میگ ػػردی ت ػػا وی ب ػػو س ػػویت نزدی ػػک‬
‫گردد‪ٜٔ...................................................................:‬‬
 ‫صد حدیث ‪ ،‬صد مسئلو از زباف رسوؿ اهلل ملسو هیلع هللا یلص‪)5(.........................................‬‬
‫دو نعمتػ ػػی کػ ػػو ازآف متتسػ ػػفانو) اسػ ػػتفاده درسػ ػػت ػ ػػی گػ ػػردد وانسػ ػػاف قػ ػػدرش را ػ ػػی‬
‫داند‪ٜٔ....................................................................:‬‬
‫درجوانی توبو مورد قبوؿ اهلل میشود نو درکهن سالی‪ٕٓ.........................:‬‬
‫هبرتین اعماؿ حمبوب نزد رب العاملنی‪ٕٓ.......................................:‬‬
‫اهلل عمل اندکی را دوست دارد کو مهیشو اذماـ شود ‪ ،‬نو اعماؿ یکػو زیػاد اذمػاـ شػود‬
‫اما انساف را خستو کند‪ٕٔ...................................................:‬‬
‫اگرکسی عبادتش فراموشش شود یا خوابش بربد چو وقت آنرا اذماـ دىد؟!‪ٕٕ....:‬‬
‫از زیاد سواؿ ىای ناحق دوری کنید‪ٕٕ.......................................:‬‬
‫نتیجو دنیوی خمالفت بو سنت ىای پیامرب ملسو هیلع هللا یلص‪ٕٕ..............................:‬‬
‫درخطبػػو وسػػخنرانی‪ ،‬خشػػم شػػدف ‪ ،‬وبلنػػد شػػدف صػػدا سػػنت پیػػامرب صػػلی اهلل علیػػو‬
‫وسلم است‪ٕٖ.............................................................:‬‬
‫اگر بو گمراىی مردـ را دعوت کنی‪ ،‬ىرانػدازه مػردـ آنػرا اذمػاـ دىنػد ح ػو ای از گنػاه‬
‫برایت مقدراست!‪ٕٗ........................................................:‬‬
‫وعده بپسار کو ن یحت کننده میباشی!‪ٕٗ...................................:‬‬
‫آنچو برای خود ی پسندی‪ ،‬برای دیگراف ىم نپسند!‪ٕ٘......................:‬‬
‫یاراف ونزدیکاف امروزی پیامرب ملسو هیلع هللا یلص کیست ؟!‪ٕ٘................................:‬‬
‫نشانو ىای شناخت منافق‪ٕ٘................................................:‬‬
‫از ظلم وستم دوری کنید‪ٕٙ.................................................:‬‬
‫عدالت رب العاملنی در روز حساب‪ٕٚ.......................................:‬‬
 ‫صد حدیث ‪ ،‬صد مسئلو از زباف رسوؿ اهلل ملسو هیلع هللا یلص‪)6(.........................................‬‬
‫درس ػ ػػرزمنی مسػ ػػلماناف‪ ،‬ى ػ ػػی مسػ ػػلمانی س ػ ػػالح خػ ػػود را درب ػ ػػنی مسػ ػػلماناف ای ػ ػػاف‬
‫نکند!‪ٕٚ..................................................................:‬‬
‫اینگونو باید مؤمناف با مهدیگر باشند!‪ٕٛ.....................................:‬‬
‫قباحت کسیکو اطفاؿ خویش را ی بوسد‪ٕٛ.................................:‬‬
‫کسػیکو گناىػاف خػویش را آشػکارا وعلنػی اذمػػاـ مػی دىػد‪ ،‬ىرگػز مػورد ر ػت اهلل قػرار‬
‫ی گرید‪ٕٜ................................................................:‬‬
‫شخص گنهکار را دعای بد نکنید!‪ٕٜ.......................................:‬‬
‫فضیلت دور کردف غم ‪ ،‬وتنگی از مؤمن‪ٖٔ...................................:‬‬
‫اگر برای برادر تاف کمک ی توانید ‪ ،‬دیگراف را امر بو کمک کنید‪ٖٔ...........:‬‬
‫بعضی از صدقو ىایی کو در تواف ىرشخص است‪ٖٔ..........................:‬‬
‫آیا مشا را از اىل هبشت خرب نکنم ؟‪ٖٕ......................................:‬‬
‫و یتیماف را جستجو کنید‪ٖٕ................................................:‬‬
‫ای مرداف! از اهلل برتسید‪ ،‬زناف تاف را آزار واذیت نکنید‪ٖٖ.....................:‬‬
‫زف باید‪ ،‬آنچو کو شوىرش می گوید اذماـ دىد‪ٖٗ.............................:‬‬
‫زف بدوف اجازه شوىرش‪ ،‬روزه گرفتو ی تواند‪ٖ٘...............................:‬‬
‫هبرتین مالی کو آنرا خرچ میکنی‪ ،‬باید باالی خانواده ات باشد‪ٖ٘...............:‬‬
‫اگر مهسایو ات از شر وفتنو ات در اماف نیست‪ ،‬بداف کو اِياف نداری‪ٖٙ........:‬‬
‫پدر ومادرت زنده است‪ ،‬ولیکن ىنوز ىم هبشتی نیستی؟!‪ٖٚ...................:‬‬
‫بزرگرتین گناىاف کبریه‪ٖٚ.....................................................:‬‬
 ‫صد حدیث ‪ ،‬صد مسئلو از زباف رسوؿ اهلل ملسو هیلع هللا یلص‪)7(.........................................‬‬
‫حق پدر ومادر بعد از مرگ ایشاف باالی ما‪ٖٛ................................:‬‬
‫باىم اختالؼ نکنید‪ٖٛ.....................................................:‬‬
‫اگر میخواىی درقیامت با چو کسی باشی‪ ،‬پس در دنیا آنرا انتخاب کن‪ٖٜ......:‬‬
‫گروىی کو زیر سایو ای ر ت اهلل قرار می گریند‪ٖٜ............................:‬‬
‫وقتل این شخص با چننی صفات حراـ است‪ٗٓ...............................:‬‬
‫مراح ػػل خلق ػػت انس ػػاف واینک ػػو چ ػػو زم ػػانی نی ػػک خب ػػت ب ػػودف وب ػػدخبت ب ػػودف معل ػػوـ‬
‫میشود‪ٗٔ..................................................................:‬‬
‫واینگونو جهنم حالت دارد‪ٕٗ...............................................:‬‬
‫سبک ترین عذاب برای فرد جهنمی اینگونو است‪ٕٗ..........................:‬‬
‫یک نیکی کن‪ ،‬اهلل آنرا ده نیکی حساب میکند‪ٖٗ............................:‬‬
‫انساف صاحل وانساف غریصاحل ىنگاـ بردف آف طرؼ قربستاف چننی می گوید‪ٗٗ...:‬‬
‫قرآف وقتی لذت خبش می شود‪ ،‬کو درآف از چشماف آب بریزد‪ٗٗ...............:‬‬
‫اگر می دانستید‪ ،‬گریو ىای تانرا زیاد وخنده ىای تانرا اندک می کردید!‪ٗ٘......:‬‬
‫آنچو کو پیامرب بر خود وامتش ترس وىراس داشت‪ٗ٘..........................:‬‬
‫گدا سوالگر) متوجو باش کو‪ٗٙ..............................................:‬‬
‫مزدوری کنید‪ ،‬ولیکن گدایی نکنید‪ٗٚ........................................:‬‬
‫حتی با صدقو دادف یک عدد خرما‪ ،‬از آتش جهنم برتسید‪ٗٚ..................:‬‬
‫فرشتو می گوید‪ :‬اهلی! از انساف دمسک اماـ دارایی اش را بگری‪ٗٚ...............:‬‬
‫در دنیاء مانند یک رىگذر باشیم‪ٗٛ.........................................:‬‬
‫صد حدیث ‪ ،‬صد مسئلو از زباف رسوؿ اهلل ملسو هیلع هللا یلص‪)8(.........................................‬‬
‫حتی یک شب را بدوف وصیت نامو نگذار!‪ٗٛ...............................:‬‬
‫ىنگامیکو زیارت قبور رفتی‪،‬بگو‪ٜٗ..........................................:‬‬
‫آیا میتواف مرگ طلب کرد؟‪٘ٓ.................................................‬‬
‫نیکی وبدی چیست؟!‪٘ٓ...................................................:‬‬
‫در وقت فتنو ىا چو باید کرد؟!‪٘ٓ...........................................:‬‬
‫بر مهدیگر فخر نورزید‪٘ٔ...................................................:‬‬
‫متکربین‪ ،‬اىل جهنم‪٘ٔ.....................................................:‬‬
‫گفتگوی هبشت وجهنم‪ٕ٘..................................................:‬‬
‫مثل پیامرب باش!‪ٕ٘.........................................................:‬‬
‫پیامرباسالـ ىرگز کسی را لت وکوب ی کرد‪ٕ٘...............................:‬‬
‫باالی مردـ در عبادات فشار نیاورید‪ٖ٘......................................:‬‬
‫حاکماف وپادشاىاف ظامل متوجو باشید کو‪٘ٗ.................................:‬‬
‫اطاعت امری‪،‬مسلماف واجب است‪٘ٗ........................................:‬‬
‫ىرگز چوگی حکومت)‪ ،‬منسب ومقاـ را طلب نکنید‪٘ٗ.......................:‬‬
‫حیاء اِياف را می آورد‪٘٘....................................................:‬‬
‫قباحت مردی کو اسرار مهسر خود را فاش می سازد‪٘ٙ........................:‬‬
‫کارىای نیک را کوچک نشمار‪٘ٚ...........................................:‬‬
‫در دعوت خستو نشو‪ ،‬حرؼ ىایت را تکرار بگو‪٘ٚ..........................:‬‬
‫حرؼ ىای دارای پر از لغت نزنید کو کسی آنرا نفهمد‪٘ٚ.....................:‬‬
 ‫صد حدیث ‪ ،‬صد مسئلو از زباف رسوؿ اهلل ملسو هیلع هللا یلص‪)9(.........................................‬‬
‫گردف مهدیگر را نزنید‪٘ٚ....................................................:‬‬
‫با زیاد سخنرانی وحرؼ زدف‪ ،‬مردـ را خستو نسازید‪٘ٚ.........................:‬‬
‫پیامرباسالـ اینگونو می خندید‪٘ٛ............................................:‬‬
‫بو مجاعت‪ ،‬آىستو ‪ ،‬آىستو برومی نو سریع‪٘ٛ..................................:‬‬
‫ىرگاه کسی در سفر می رفت برایش بگوییم‪ٜ٘................................:‬‬
‫ىر عمل نیک را‪ ،‬از راست شروع کنید‪ٜ٘....................................:‬‬
‫خواىش ما از مشا عزیزاف‪ٙٓ..................................................‬‬
 ‫صد حدیث ‪ ،‬صد مسئلو از زباف رسوؿ اهلل ملسو هیلع هللا یلص‪)11(.........................................‬‬
‫دس قیاهت ّشضخص تش اساس ًیتص صًذُ هی ضَد‪:‬‬
‫ِ‬
‫نی أ ُّْـ َعْبػػد اللَّػ ِػو َع َ‬
‫ش‬ ‫ِِ‬
‫ائش ػ َ قالػػت‪ :‬قػػاؿ رسػػوؿ اهلل ملسو هیلع هللا یلص‪« :‬یػَ ْغػ ُػزو َجػ ْػی ٌ‬ ‫‪َ -1‬و َعػ ْػن أ ُّْـ الْ ُمػ ْػؤمن َ‬
‫ِِ ِ ِ‬ ‫ببیػداءَ ِم َػن األ َْر ِ‬
‫ػوؿ‬
‫ػت یَػا َر ُس َ‬ ‫ػت‪ :‬قػُلْ ُ‬ ‫ض ُيُْ َسػ ُ بػت ََّوهلم َوآخػ ِرى ْم»‪ .‬قَالَ ْ‬ ‫الْ َك ْعبَ َ فَِإذَا َكانُوا ْ‬
‫آخ ِرِىم وفِی ِهم أَسػواقُػهم ومػن لَػی ِ‬ ‫ِِ ِ‬ ‫َّ ِ‬
‫ػاؿ‪ُ« :‬يُْ َسػ ُ‬ ‫ػنه ْم‪،‬؟ قَ َ‬ ‫سم ُ‬ ‫اللو‪َ ،‬كْی َ ُيُْ َس ُ بَت ََّوهلم َو ْ َ ْ ْ َ ُ ْ َ َ ْ ْ َ‬
‫ي»‪..‬‬ ‫ظ الْبُ َخا ِر ّْ‬ ‫آخ ِرِى ْم‪ُ ،‬ثَّ یػُبْػ َعثُوف َعلَى نِیَّاِتِِ ْم» ُمتَّػ َف ٌق َعلَیْ ِو‪ :‬ىذا لَ ْف ُ‬ ‫بِت ََّوهلِِم و ِ‬
‫َ‬
‫یعنی‪« :‬از مادر مؤمناف‪ ،‬اـ عبداهلل عایشو روایت شده است کو پیامرب صلی هللا هل‬
‫وسللل فرمودنػػد‪« :‬یػػک لشػػکر بػػو جن ػ کعبػػو میآیػػد و مػػوقعی کػػو در صػػحرایی از‬
‫زمػػنی ىسػػتند‪ ،‬زمػػنی مهػػوی آهنػػا را میبلعػػد»؛ عایشػػو میگویػػد‪ :‬گفػػتم‪ :‬ای رسػػوؿ اهلل‬
‫ملسو هیلع هللا یلص! چگونو زمنی مهوی آهنا را میبلعػد در حػالی کػو بازاریػاف و کسػانی غػری از افػراد‬
‫آف لشػػکر‪ ،‬در میػػاف آهنػػا وجػػود دارنػػد؟ فرمودنػػد‪« :‬مهػػوی آهنػػا در زمػػنی فػػرو میرونػػد‪،‬‬
‫سػػپس روز قیامػػت‪ ،‬ىػػر کػػداـ بػػر نیػػت خودشػػاف زنػػده میشػػوند بػػا ىػػر کػػداـ مطػػابق‬
‫نیت خود رفتار میشود)» رواه البخاری)‪.‬‬
‫طلة ضْادت تِ ًیت ًیک ‪ ،‬ػیي ضْادت است‪:‬‬
‫الشػ َػه َادة بِ ِ ػ ْد ٍؽ‬ ‫‪« -2‬عػػن أبػػی َِابِػ ٍ‬
‫ػت‪ ،‬قػػاؿ ‪ ،‬ؽ النبػػی ملسو هیلع هللا یلص‪َ « :‬مػ ْػن َسػت ََؿ اللَّػػوَ‪ ،‬تعػ َ‬
‫ػاَ ّْ‬ ‫َْ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫ات َعلَى فراشو»» رواه مسلم)‪.‬‬ ‫بػَلَّغوُ اللَّوُ َمنَازَؿ الش َ‬
‫ُّهداء‪ ،‬وإ ْف َم َ‬
‫یعنػی‪« :‬از ابوِابػت روایػػت شػده اسػت کػػو پیػامرب ملسو هیلع هللا یلص فرمودنػد‪« :‬کسػػی کػو صػػادقانو‪،‬‬
‫ش ػ ػ ػػهادت را از اهلل خبواىػ ػ ػػد‪ ،‬اهلل او را بػ ػ ػػو درجػ ػ ػػوی شػ ػ ػػهدا میرسػ ػ ػػاند؛ اگرچ ػ ػ ػػو در‬
‫رختخواب خود مبرید»»‪.‬‬
 ‫صد حدیث ‪ ،‬صد مسئلو از زباف رسوؿ اهلل ملسو هیلع هللا یلص‪)11(.........................................‬‬
‫تَتِ تِ دسگاُ اهلل‪ ،‬لزت اص ایواى است‪:‬‬
‫‪« -3‬وعن األَ َغّْر بْن یَسار امل ِزِنّْ قاؿ‪ :‬قاؿ رسػوؿ اهلل ملسو هیلع هللا یلص‪« :‬یػا أَیُّهػا النَّػاس تُوبػُوا إَِ‬
‫ُ‬
‫َتوب يف الیَػ ْوِـ مائ َمَّرة»» رواه مسلم‪.‬‬ ‫فروهُ فِإِن أ ُ‬
‫ِ‬
‫اللَّو و ْ‬
‫استغْ ُ‬
‫یعنی‪« :‬از اعزبن یسار مزنی روایت شده است کو پیامرب ملسو هیلع هللا یلص فرمودند‪« :‬ای مردـ! بو‬
‫درگ ػػاه اهلل توب ػػو کنی ػػد و از او آم ػػرزش خبواىی ػػد ک ػػو م ػػن ى ػػر روز‪ ،‬ص ػػد مرتب ػػو توب ػػو و‬
‫استغفار میکنم»»‪.‬‬
‫اهلل اص تَتِ تٌذُ اش خَضْال هی ضَد‪:‬‬
‫ي خػ ِ‬
‫ػادِـ رسػػوؿ اهلل ملسو هیلع هللا یلص ‪ ،‬قػػاؿ‪ :‬قػػاؿ‬ ‫ٍِ‬
‫‪« -4‬وعػ ْػن أيب َْػ َػزَة أَنَػػس بػػن َمالػػِ األَنْ َ ػػا ِر ّْ َ‬
‫َرض‬‫ب َعلَػػى بعِػ ِریهِ وقػد أَضػلَّوُ يف أ ٍ‬ ‫َح ِػد ُك ْم سػق َ‬ ‫ِ ِِ ِ‬
‫رسػوؿ اهلل ملسو هیلع هللا یلص‪ :‬للَّػوُ أَفْػػر ُح بتْوبػ َعْبػده مػ ْػن أ َ‬
‫متفق علیو‪.‬‬ ‫ٍ‬
‫فَالة» ٌ‬
‫َح ِػد ُك ْم كػاف‬ ‫َشد فرحاً بِتػوبػ ِ عب ِػدهِ ِحػنی یت ِ ِ ِ‬
‫ػوب إلْیػو م ْػن أ َ‬ ‫ُ ُ‬ ‫َ ْ َْ‬ ‫‪ -5‬ويف روای ل ُػم ْسل ٍم‪« :‬للَّوُ أ ُّ‬
‫ػجرًة‬ ‫ض فالةٍ‪ ،‬فانْفلتت ِمْنو وعلَیها طعامو وشرابو فػتَیِ ِ‬ ‫احلَتِ ِو بِت َْر ٍ‬ ‫علَى ر ِ‬
‫س مْنػ َهػا‪ ،‬فػتَتَى َش َ‬ ‫ُ ُ َ ُُ َ‬ ‫ْ ُ ْ‬ ‫َ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫ِ إ ْذ ُى َػو هبػا قَائمػ عنْ َػدهُ‪،‬‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ّْ‬ ‫ِ‬
‫ػس م ْػن َراحلتػو‪ ،‬فَػبَػْینمػا ى َػو َكػ َذل َ‬‫فاضطَ َج َع يف ظل َها‪ ،‬وقػد أَی َ‬ ‫ْ‬
‫ػاؿ ِمػن ِشػدَّةِ ال َفػرِح‪ :‬اللَّه َّػم أَنػت عب ِػدي وأَنػا ربُّػِ‪ ،‬أَخطَػتَ ِمػن ِشػدَّةِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫ْ‬ ‫َ ْ‬ ‫ْ‬ ‫ُ‬ ‫فَتَخذ خبطام َها ُثَّ قَ َ ْ‬
‫الفرح»‪.‬‬
‫یعنػػی‪« :‬از ابػػو زه انػػس بػػن مالػػک ان ػػاری خػػادـ پیػػامرب ملسو هیلع هللا یلص روایػػت شػػده اسػػت کػػو‬
‫پی ػػامرب ملسو هیلع هللا یلص فرمودن ػػد‪« :‬اهلل از توب ػػوی بن ػػدهاش‪ ،‬خوش ػػحاؿتر از یک ػػی از مشاس ػػت ک ػػو‬
‫شرتش را‪ -‬کو قبالً در بیابانی گم کرده است‪ -‬ناگاه‪ ،‬بیاید»‪.‬‬
‫صد حدیث ‪ ،‬صد مسئلو از زباف رسوؿ اهلل ملسو هیلع هللا یلص‪)12(.........................................‬‬
‫در روایتػػی دیگػػر از مسػػلم آمػػده اسػػت‪« :‬یکػػی از مشػػا کػػو در بیابػػانی‪ ،‬بػػر شػػرت خػػود‬
‫سوار باشد و شرت‪ -‬کو آب و غذایش را ىػم بػر پشػت دارد‪ -‬از او برمػد و فػرار کنػد‬
‫و او‪ ،‬از یػػافنت آف مػػتیوس شػػود و ب ػرای رفػػع خسػػتگی) ب ػػو زیػػر درختػػی ب ػػرود و در‬
‫سػػایوی آف‪ ،‬نػػا امیػػد از شػػرت و توشػػو) اش‪ ،‬دراز بکشػػد و در چنػػنی حػػالی ناگهػػاف‬
‫شرت خػود را پػیش خػود‪ ،‬ایسػتاده ببینػد و مهػار شػرت را بگػرید و از شػدت خوشػحالی‬
‫و شادی زیاد‪ ،‬بو اشتباه بگوید‪ :‬اهلی! تػو‪ ،‬بنػدهی منػی و مػن‪ ،‬اهلل تػو ىسػتم! اهلل از‬
‫توب ػػو بن ػػدهاش‪ -‬وقت ػػی ک ػػو ب ػػو درگ ػػاه او توب ػػو میکن ػػد‪ -‬خوش ػػحاؿتر از چن ػػنی کس ػػی‬
‫است» رواه مسلم)‪.‬‬
‫ّوِ کاس ّای هسلواى تشایص خیش است‪:‬‬
‫ألم ِر الْ ُم ْؤِم ِن‬
‫وؿ اهلل ملسو هیلع هللا یلص‪َ « :‬ع َجباً ْ‬
‫اؿ َر ُس ُ‬
‫اؿ‪ :‬قَ َ‬ ‫ب ب ِن ِسنَ ٍ‬
‫اف قَ َ‬ ‫ص َهْی ِ ْ‬
‫‪َ « -6‬و َع ْن أيب ََْي ََي ُ‬
‫ِ‬ ‫إِ َّف أَمػػره ُكلَّػػو لَػػو خی ػػر‪ ،‬ولَػػیس َذلِػ ِ ٍ‬
‫ػِ أل َحػػد إِالَّ ل ْل ُمػ ْػؤمن‪ :‬إِ ْف أ َ‬
‫َصػػابػَْتوُ َسػ َّػراءُ َش ػ َكَر فَ َكػػا َف‬ ‫ْ َُ ُ ُ َ ْ ٌ َ ْ َ َ‬
‫خریاً لَوُ»» رواه مسلم‪.‬‬ ‫صبَػَر فَ َكا َف ْ‬
‫ضَّراءُ َ‬ ‫َخ ْریاً لَوُ‪َ ،‬وإِ ْف أ َ‬
‫َصابػَْتوُ َ‬
‫یعنػػی‪« :‬از ابػػوَيیی صػػهیب بػػن سػػناف روایػػت شػػده اسػػت کػػو پیػػامرب ملسو هیلع هللا یلص فرمودنػػد‪ :‬از‬
‫حػػاؿ مسػػلماف تعجػػب مػػیکنم کػػو مهػػوی کارىػػایش بػرای او خػػری اسػػت و ایػػن وضػػع‬
‫تنها برای مؤمن اسػت کػو اگػر چیػزی کػو مایػوی شػادی و سػود اسػت‪ ،‬بػرای او پػیش‬
‫آیػػد‪ ،‬شػػکر میکنػػد و خػػری او در آف اسػػت و اگػػر ضػػرر و سػػختی) ب ػرای او پػػیش‬
‫آید‪ ،‬صرب میکند و خری او در آف است»‪.‬‬
‫صد حدیث ‪ ،‬صد مسئلو از زباف رسوؿ اهلل ملسو هیلع هللا یلص‪)13(.........................................‬‬
‫اص فَائذ ساستگَیی ‪ٍ ،‬اضشاس دسغگَیی‪:‬‬
‫ود ع ػػن النَّػ ػِ َّ ملسو هیلع هللا یلص ق ػػاؿ‪« :‬إِ َّف ال َّػ ػ ْد َؽ یػَ ْه ػ ِػدي إِ ََ الْ ػ ِ ّْ‬
‫ػرب َوإِ َّف الْ ػ ِ َّ‬
‫ػرب‬ ‫‪« -8‬ع ػػن ابػ ػ ِن مس ػػع ٍ‬
‫َ ْ َُْ‬
‫ب‬ ‫ِ‬ ‫َّ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َّ‬ ‫ِ‬ ‫یػَ ْه ػ ِػدي إِ ََ اََّنَّػ ػ ِ‪َ ،‬وإِ َّف َّ‬
‫ػب عنْ ػ َػد الل ػػو ص ػػدّْیقاً‪ ،‬وإف الْ َك ػػذ َ‬ ‫الر ُج ػ َل لی ْ ػ ُػد ُؽ َح ػ َّػت یُكتَػ َ‬
‫ػب ِعْن َػد‬ ‫ِ‬ ‫ور یػَ ْه ِدي إِ ََ النَّا ِر‪َ ،‬وإِ َّف َّ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬
‫ب َح َّت یُكتَ َ‬ ‫الر ُج َل لَیَكْذ ُ‬ ‫الفجوِر َوإ َّف ُ‬
‫الفج َ‬ ‫یػَ ْهدي إ ََ ُ‬
‫ِ‬
‫متفق علیو‪.‬‬‫اللَّو َك َّذاباً»» ٌ‬
‫یعن ػػی‪« :‬از ابنمس ػػعود روای ػػت ش ػػده اس ػػت ک ػػو پی ػامرب ملسو هیلع هللا یلص فرمودن ػػد‪ :‬راس ػػتی‪ ،‬بوس ػػوی‬
‫نیکػی و نیکػی‪ ،‬بوسػوی هبشػت ىػػدایت میکنػد و شػخص مهچنػاف راسػتی میگزینػػد‬
‫و راست میگوید تا این کػو نػزد اهلل بػوعنواف شػخص بسػیار راسػتگو‪ ،‬نوشػتو میشػود‬
‫و دروغ‪ ،‬انسػػاف را بػػوکار بػػد میکشػػاند و کػػار بػػد‪ ،‬او را بػػو آتػػش سػػوؽ میدىػػد و‬
‫شخص مهچناف دروغ میگوید تػا ایػن کػو نػزد اهلل بػو عنػواف شػخص بسػیار دروغگػو‪،‬‬
‫نوشتو میشود»‪.‬‬
‫آًچِ کِ تشا دس ضک ٍضثْات فشا هی خَاًذ‪ ،‬آًشا تشک کي‪:‬‬
‫حفظْػػت ِمػػن رسػ ِ‬
‫ػوؿ اللَّػػو‬ ‫ػاؿ ِ‬ ‫‪َ « -9‬عػ ْػن أيب ُحمَ َّمػ ٍػد ا ْنَس ػ ِن بْػ ِن َعلِػ ّْ بْػ ِن أيب طَالػِ ٍ‬
‫ػب ‪ ،‬قَػ َ‬
‫ُ ْ‬
‫ِ‬
‫ػِ‪ ،‬فَ ػِإ َّف ال ّْ ػ ْد َؽ طُمتنینَ ػ ٌ‪َ ،‬والْ َكػػذ َ‬
‫ب ِریب ػ ٌ»» رواه‬ ‫ػِ إِ ََ َمػػا ال یَریبُػ َ‬
‫ملسو هیلع هللا یلص‪َ « :‬د ْع مػػا یَِریبُػ َ‬
‫صحیح‪.‬‬ ‫حدیث‬
‫ٌ‬ ‫الرتمذي وقاؿ‪:‬‬ ‫ِ‬
‫ٌ‬ ‫ْ‬
‫یعنػػی‪« :‬از ابػػو حممػػد حسػػن بػػن علػػی بػػن ابیطالػػب روایػػت شػػده اسػػت کػػو گفػػت‪ :‬از‬
‫پیػػامرب ملسو هیلع هللا یلص بػػویاد مػػیآورـ کػػو فرمودنػػد‪« :‬آنچػػو را کػػو تػػو را بػػو شػػک میانػػدازد‪ ،‬ب ػرای‬
‫ک ػػاری ک ػػو ت ػػو را ب ػػو ش ػػک یان ػػدازد‪ ،‬ت ػػرک ک ػػن‪ ،‬زیػ ػرا راس ػػتی موج ػػب) اطمین ػػاف و‬
‫آرامش‪ ،‬و دروغ موجب) تزلزؿ و شک است»»‪.‬‬
‫صد حدیث ‪ ،‬صد مسئلو از زباف رسوؿ اهلل ملسو هیلع هللا یلص‪)14(.........................................‬‬
‫دػَتگش دیي اهلل تاش‪ّ ،‬یچ اتشقذستی تشایت ضشس سساًیذُ‬
‫ًوی تَاًذ‪:‬‬
‫(تصحیح ػقیذُ)‬
‫ػالـ إِ ِّْن‬
‫ػت َخلْػ ػ َ النَّػ ػِ ّْ ملسو هیلع هللا یلص ْیوم ػاً فَق ػػاؿ‪« :‬یَػػا ُغ ػ ُ‬ ‫ػاس‪ ،‬ق ػػاؿ‪ُ « :‬كْن ػ ُ‬ ‫‪« -11‬ع ػػن ابػ ػ ِن عبَّػ ٍ‬
‫ِ‬ ‫ػِ ِ‬ ‫ػات‪ِ « :‬‬ ‫ػِ َكلِمػ ٍ‬
‫اس ػتَؿ‬‫ت فَ ْ‬ ‫ػِ‪ ،‬إِذَا َسػتَلْ َ‬ ‫اح َفػػظ اللَّػػوَ ََػ ْدهُ ََُ َ‬
‫اىػ َ‬ ‫اح َفػػظ اللَّػػوَ ََْي َفظْػ َ ْ‬ ‫ْ‬ ‫أُعلّْمػ َ َ‬
‫ِ‬ ‫اللَّػػو‪ ،‬وإِ َذا اسػ ػتػعْنت فَ ِ‬
‫ػوؾ‬
‫فع ػ َ‬ ‫ػت َعلَ ػػى أَ ْف یْن ُ‬‫اس ػػتَع ْن بِاللَّ ػػو‪ ،‬واعلَ ػ ْػم‪ :‬أ ََّف األ َُّمػ ػ َ لَػػو اجتَمع ػ ْ‬ ‫َ ْ ََ َ ْ‬
‫ٍ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ٍ‬ ‫ِ ٍ‬
‫ض ُّػروؾ ب َشػ ْ ء‪،‬‬ ‫اجتَ َم ُعػوا َعلَػى أَ ْف یَ ُ‬ ‫ِ‪ ،‬وإف ْ‬ ‫ِ‬ ‫وؾ إِالَّ بِ َش ْ ء قَد َكتَبَوُ اللوُ لَ َ‬
‫َّ‬ ‫فع َ‬ ‫بش ْ ء‪َ ،‬ملْ یػَنْ ُ‬
‫ِ‬ ‫وؾ إِالَّ ب َشػ ٍء قػػد َكتَبػػو اللَّػػو علیػ َ ِ ِ‬
‫ػح ُ »»‪ .‬رواهُ‬ ‫وج َّفػػت ال ُّػ ُ‬‫ػالـ‪َ ،‬‬ ‫ػِ‪ُ ،‬رف َعػػت األقْػ ُ‬ ‫ْ‬ ‫َُ‬ ‫ضػُّػر َ َ ْ‬ ‫َملْ یَ ُ‬
‫حیح‪.‬‬
‫ص ٌ‬ ‫حسن َ‬
‫حدیث ٌ‬ ‫ٌ‬ ‫اؿ‪:‬‬‫مذي وقَ َ‬‫الرت ُّ‬‫ّْ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬
‫ؼ إِ ََ اللَّػػو يف َّ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫ويف روایػ غػ ِری التػ ّْْرمػ ّْ‬
‫الر َخػػاء یع ِرفْػ َ‬
‫ػِ‬ ‫ػِ‪ ،‬تَػ َعػَّػر ْ‬ ‫ػذي‪« :‬احفػػظ اللَّػػوَ ََػ ْدهُ أ ََم َامػ َ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫يف ّْ ِ‬
‫ِ ملْ یَ ُكػػن لیُ ْخ ِطئَػ َ‬
‫ػِ‬ ‫َصػػابَ َ‬
‫َخطَ ػت ََؾ َملْ یَ ُكػ ْػن لیُ ػػیبَِ‪َ ،‬وَمػػا أ َ‬ ‫الشػػدة‪ ،‬و ْاعلَػ ْػم أَ ّف َمػػا أ ْ‬
‫و ْاعلَ ْم أ ّف النَّ ْ َر َم َع ال َّ ِْرب‪ ،‬وأ ََّف الْ َفَر َج َم َع الْ َك ْرب‪ ،‬وأ ََّف َم َع الْ ُعس ِر یُ ْسراً»‪.‬‬
‫یعنػػی‪ :‬از «ابنعبػػاس روایػػت شػػده اسػػت کػػو گفػػت‪ :‬مػػن روزی سػوار بػػر اسػػب پیػػامرب‬
‫ملسو هیلع هللا یلص در پشػػت سػػر ایشػػاف نشسػػتو بػػودـ‪ ،‬فرمودنػػد‪« :‬ای پسػػرـ! چنػػد کلمػػو را بػػو تػػو‬
‫میآموزـ‪ :‬اهلل را بو یاد داشتو باش تا او نیز حافظ و نگهدار تو باشػد؛ مراقػب اوامػر‬
‫اهلل باش تا در مقابل خػود او را بیػابی‪ .‬ىػر گػاه چیػزی میخػواىی‪ ،‬از اهلل خبػواه و ىػر‬
‫گاه یاری میجویی‪ ،‬از اهلل جبوی و بداف کو اگر مهوی مػردـ مجػع شػوند کػو نفعػی بػو‬
‫تػػو برسػػانند‪ ،‬یتواننػػد‪ ،‬مگػػر آنچػػو کػػو خػػدا بػرای تػػو مقػػدر کػػرده اسػػت و اگػػر مهػػوی‬
‫مػػردـ مجػػع شػػوند کػػو ضػػرری بػػو تػػو برسػػانند‪ ،‬یتواننػػد‪ ،‬مگػػر آنچػػو کػػو اهلل ب ػرای تػػو‬
‫صد حدیث ‪ ،‬صد مسئلو از زباف رسوؿ اهلل ملسو هیلع هللا یلص‪)15(.........................................‬‬
‫مق ػػدر ک ػػرده اس ػػت‪ ،‬زیػ ػرا ک ػػو) قلمى ػػا از نوش ػػنت ب ػػاز ایس ػػتادهاند و نام ػػوىا خش ػػک‬
‫شػػدهاند‪ .‬مه ػػو چی ػػز و ى ػػر سرنوش ػػت و ح ػػالی‪ ،‬ب ػػو تق ػػدیر اهلل و ب ػػو قل ػػم مالیک ػػو در‬
‫کتابىػػای سرنوشػػت آدمیػػاف‪ ،‬نوشػػتو و معلػػوـ شػػده اسػػت و کسػػی تػواف تغیػػری آف را‬
‫ندارد)»»‪.‬‬
‫در روایت غری ترمذی‪ ،‬آمده است‪« :‬اهلل را بو یاد داشتو باش تا در برابر خود‪ ،‬او را‬
‫بیابی‪ ،‬در ىنگاـ آسایش و آسودگی‪ ،‬اهلل را بو یاد داشتو باش تا در موقػع سػختی و‬
‫دش ػواری‪ ،‬ح ػػافظ و نگه ػػدار ت ػػو باش ػد و ب ػػداف ک ػػو آنچ ػػو ک ػػو ب ػرای ت ػػو مق ػػدر نش ػػده‬
‫است‪ ،‬مطمئناً بو تو یرسد و آنچو کو برای تو مقدر شده است‪ ،‬دمکن نیست کػو‬
‫از تػػو بگػػذرد و حتمػاً بػػو تػػو میرسػػد‪ .‬مهانػػا فػػتح و پػػریوزی‪ ،‬بػػا صػػرب‪ ،‬و موفقیػػت‪ ،‬بػػا‬
‫ز ت و مشقت مهراه است و با ىر سختی و دشواری‪ ،‬آساش و آسودگی است»‪.‬‬
‫صیثایی دًیاء ضوا سا فشیة ًذّذ!‪:‬‬
‫إف الػ ُّػدنْیا حلْػوةٌ ِ‬ ‫ادػُ ْد ِر ّْ‬ ‫‪« -11‬عػن أيب سػ ٍ‬
‫وإف اللَّػػوَ‬
‫خضػ َػرةٌ‪َّ ،‬‬ ‫َُ‬ ‫ي عػػن النػ ّْ ملسو هیلع هللا یلص قػاؿ‪َّ « :‬‬ ‫ػعید ْ‬ ‫َ‬ ‫َْ‬
‫الدنْػیا واتَّػ ُقػوا النّْس ِ‬
‫ػاء‪ .‬فَػِإ َّف أ ََّو َؿ فِْتنػ ِ بػَ ِ‬ ‫ُّ‬ ‫ا‬
‫و‬ ‫َّق‬ ‫ت‬ ‫ا‬ ‫ُم ْستَ ْخلِ ُف ُك ْم َ ْ ُ َ ْ َ َ ْ َ ُ َ َ‬
‫ف‬ ‫‪.‬‬ ‫ف‬ ‫و‬ ‫ل‬‫م‬ ‫ع‬ ‫ػ‬‫ت‬ ‫ی‬ ‫ك‬ ‫ر‬ ‫ظ‬ ‫ن‬ ‫فی‬ ‫ا‪.‬‬ ‫یه‬‫ِ‬‫ف‬
‫َ‬ ‫َ‬
‫النساء»» رواه مسلم‪.‬‬ ‫ت يف َ‬ ‫ائیل َكانَ ْ‬
‫إسَر َ‬
‫ْ‬
‫یعنی‪« :‬از ابوسػعید خػدری روایػت شػده اسػت کػو پیػامرب ملسو هیلع هللا یلص فرمودنػد‪« :‬دنیػا‪ ،‬شػریین‬
‫و سبز است و اهلل مشا را در آف جانشنی و وارث خود قرار داده است و بػو رفتارتػاف‬
‫نگاه میکند کو چگونػو اسػت و چگونػو عمػل میکنیػد‪ ،‬بنػابراین از دنیػا و فتنػوی)‬
‫زناف بپرىیزید‪ ،‬زیرا اولنی فتنوی بنیاسرائیل از زناف بود»»‪.‬‬
‫صد حدیث ‪ ،‬صد مسئلو از زباف رسوؿ اهلل ملسو هیلع هللا یلص‪)16(.........................................‬‬
‫دسهطکالتت ایي دػای پیاهثشاى سا تخَاى‪ ،‬تا ًجات یاتی‪:‬‬
‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َّ ِ‬
‫ػنی أُلْقػى‬ ‫یم ح َ‬ ‫حسبُػنَا اللوُ ون ْع َػم الْوكی ُػل قَا َهلَػا إبْػراى ُ‬‫‪« -12‬عن ابْ ِن َعبَّاس أیضاً قاؿ‪ْ « :‬‬
‫ِ‬ ‫يف النَّػػا ِر‪َ ،‬وقاهلػَػا ُحم َّم ػ ٌد ملسو هیلع هللا یلص حػ ِ َ‬
‫اخ َشػ ْػوُى ْم فَػ َػز َاد ُى ْم‬ ‫ػنی قَػػالُوا‪« :‬إ َّف النَّػ َ‬
‫ػاس قَػ ْد َمج ُع ػوا لَ ُكػ ْػم فَ ْ‬
‫یل»» رواه البخارى‪.‬‬ ‫ِ‬ ‫َّ ِ‬
‫إِياناً وقَالُوا‪َ :‬ح ْسبُػنَا اللوُ َون ْع َم الْوك ُ‬
‫حسػ‬ ‫ِ‬ ‫آخر قَػوؿ إبر ِاىیم ِح ِ‬ ‫ِ‬ ‫ويف روای لو عن ابْ ِن َعبَّ ٍ‬
‫نی ألْق يف النَّػار « ْ‬ ‫اس قاؿ‪َ « :‬كا َف َ ْ ْ َ َ‬
‫یل»»‪.‬‬ ‫ِ‬ ‫َّ ِ‬
‫عم الْ َوك ُ‬
‫اللوُ َون َ‬
‫﴿حسػ ػبُػنَا ٱللَّ ػػوُ َونِعػ ػ َم‬
‫یعن ػػی‪« :‬از ابنعب ػػاس روای ػػت ش ػػده اس ػػت ک ػػو گف ػػت‪ :‬مجل ػػوی َ‬
‫ٱل َوكِیػ ُػلٖ‪[ ﴾ٔٚ‬آؿ عم ػراف‪ ]ٖٔٚ :‬را اب ػراىیم‪ -‬وقتػػی کػػو در آتػػش انداختػػو شػػد‪ ،‬بػػو‬
‫زبػاف آورد ‪ -‬و پیػػامرب ملسو هیلع هللا یلص نیػػز ىنگػامی کػػو مػػردـ بػو او گفتنػػد‪« :‬مػػردـ مهػو بػػر ضػػد مشػػا‬
‫مجػػع شػػدهاند‪ ،‬از آنػػاف برتسػػید و مسػػلمنی‪ ،‬بػػو جػػای تػػرس) اِيانشػػاف بیشػػرت گردیػػد و‬
‫یلٖ‪﴾ٔٚ‬؛ آف را فرمود»»‪.‬‬ ‫ِ‬ ‫َّ ِ‬
‫﴿حسبُػنَا ٱللوُ َونع َم ٱل َوك ُ‬ ‫گفتند‪َ :‬‬
‫دس دیي ٍدًیا‪ ،‬هیاًِ سٍ تاضیذ ًِ افشاطی ٍتفشیطی‪:‬‬
‫‪« -13‬وعػ ْػن أيب ُىریْػػرة‪ :‬قػػاؿ قػػاؿ رسػػوؿ اللَّػػو ملسو هیلع هللا یلص‪« :‬قَػػا ِربُوا وسػػد ُ‬
‫ّْدوا‪ ،‬و ْاعلَ ُم ػوا أَنػَّػو لَػ ْػن‬
‫وؿ اللَّو؟ قاؿ‪« :‬وال أَنَػا إال أ ْف یتَػغَ َّمػدِن‬ ‫رس َ‬ ‫ِ‬
‫یْن ُجو أح ٌد مْن ُك ْم بعملو» قَالوا‪ :‬وال أنْت یَا ُ‬
‫فض ٍل»» رواه مسلم‪.‬‬ ‫اللَّو َبر ْ ٍ منْو َو ْ‬
‫یعنػػی‪« :‬از ابػػوىریره روایػػت شػػده اسػػت کػػو پیػػامرب ملسو هیلع هللا یلص فرمودنػػد‪ « :‬در کارىػػای دیػػن و‬
‫دنیای خػود) میانػورو و درسػتکار و حمکػم و پایػدار باشػید و بدانیػد کػو ىی کػداـ از‬
‫مشا با عمل خود ذمات ییابػد»‪ .‬حاضػرین گفتنػد‪ :‬ای رسػوؿ اهلل ملسو هیلع هللا یلص! مشػا نیػز ذمػات‬
‫صد حدیث ‪ ،‬صد مسئلو از زباف رسوؿ اهلل ملسو هیلع هللا یلص‪)17(.........................................‬‬
‫ییابیػد؟ پیػامرب ملسو هیلع هللا یلص فرمودنػػد‪« :‬بلػو‪ ،‬مػن نیػػز مهػنی طػػور ىسػتم‪ ،‬مگػر ایػػن کػو فضػػل و‬
‫ر ت اهلل شامل حامل شود»»‪.‬‬
‫ّشػولی سا کِ جٌت سفتي تاًشا ضواًت هی کٌذ‪ ،‬فَسا آًرشا‬
‫اًجام دّیذ‪:‬‬
‫ػتین أَنَػػا؟‬ ‫‪« -14‬عػػن جػػابر قػػاؿ‪ :‬قػػاؿ رجػػل للن ػ ملسو هیلع هللا یلص یػػوـ أ ٍ‬
‫ػت فػ َ‬
‫ػت إ ْف قُتلػ ُ‬ ‫ُحػػد‪ :‬أرأیػ َ‬
‫َ ُ‬ ‫ٌ ّْ‬
‫متفق علیو‪.‬‬ ‫تل» ٌ‬ ‫كن يف یَ ِدهِ‪ُ ،‬ثَّ قاتل َّ‬
‫حت قُ َ‬
‫اَّنَّ ِ» فتلْقى َامر ٍ‬
‫ات َّ‬ ‫قاؿ‪« :‬يف ْ‬
‫یعنی‪« :‬از جابر روایت شده اسػت کػو گفػت‪ :‬مػردی روز جنػ احػد بػو پیػامرب صللی‬
‫هللا هل وسل گفت‪ :‬اگر من کشتو شوـ‪ ،‬کجا خواىم بود؟ پیػامرب ملسو هیلع هللا یلص فرمودنػد‪« :‬در‬
‫هبشػت»‪ ،‬و مػػرد چنػػد دانػػوی خرمػػا را کػػو در دسػػت داشػػت‪ ،‬بػػو زمػػنی انػػداخت و بػػو‬
‫جن پرداخت تا بو شهادت رسید»‪.‬‬
‫آى صذقِ هَسد قثَل اهلل قشاس هیگیشد کِ دسحالت صرحت‬
‫هٌذی ات آًشا ادا ًوایی‪:‬‬
‫ػوؿ اللَّػ ػ ِو‪ُّ ،‬‬
‫أي‬ ‫‪« -15‬ع ػػن أيب ُىری ػػرةَ ق ػػاؿ‪ :‬ج ػػاءَ رج ػ ٌػل إَ النػ ػ ّْ ملسو هیلع هللا یلص ‪ ،‬فق ػػاؿ‪ :‬ی ػػا رس ػ َ‬
‫ػحیح َْْشػػى الْفقػ َػر‪ ،‬وتتْ ُمػ ُػل‬ ‫ػحیح َشػ ٌ‬
‫َّؽ وأنْػػت صػ ٌ‬ ‫أج ػراً؟ قػػاؿ‪« :‬أ ْف تَ َػػد َ‬ ‫ال َّػػدق ِ ْ‬
‫أعظػ ُػم ْ‬
‫ػالف َك ػ َذا‪ ،‬وقَػ ْد كػػاف‬ ‫ػالف كػػذا ولفػ ٍ‬
‫ػت ا ْنلُ ُقػػوـ‪ .‬قُلػػت‪ :‬ل ُفػ ٍ‬ ‫الْغػػو‪ ،‬وال امُِْهػػل حػ َّػت إذا بلَغػ ِ‬
‫َ‬ ‫ْ‬
‫متفق علیو‪.‬‬
‫ل ُفالف»» ٌ‬
‫یعنی‪« :‬از ابوىریره روایت شده اسػت کػو مػردی نػزد پیػامرب ملسو هیلع هللا یلص آمػد و سػؤاؿ کػرد‪ :‬ای‬
‫رسػ ػػوؿ اهلل ملسو هیلع هللا یلص! چػ ػػو ص ػػدقوای از نػ ػػاظ اج ػػر‪ ،‬بزرگتػ ػػر اس ػػت؟ پیػ ػػامرب ملسو هیلع هللا یلص فرمودنػ ػػد‪:‬‬
‫«صدقوای کو تو‪ ،‬در حالی کو خود سامل و تندرست و عالقومند بػو آف باشػی و از‬
‫صد حدیث ‪ ،‬صد مسئلو از زباف رسوؿ اهلل ملسو هیلع هللا یلص‪)18(.........................................‬‬
‫فقر برتسػی و آرزوی ِػروت داشػتو باشػی‪ ،‬آف را ببخشػی‪ .‬و صػدقو دادف را تػا ىنگػاـ‬
‫مرگ‪ ،‬بو تتخری نیانػدازی و آف وقػت بگػویی‪ :‬فػالف مػاؿ مػن بػرای فػالف کػس و فػالف‬
‫قسمت دیگػر بػرای آف دیگػری باشػد؛ در حػالی کػو آف مػاؿ دیگػر از آف ورِػوی تػو‬
‫میباشد و ماؿ تو نیست)»»‪.‬‬
‫چگًَِ تِ اهلل ًضدیک هی ضَین؟!‪:‬‬
‫‪« -16‬عػػن أيب ىریػػرة قػػاؿ قػػاؿ رسػػوؿ اللَّػػو ملسو هیلع هللا یلص‪« :‬إِ َّف اللَّػػو تعػػاَ قػػاؿ‪ :‬مػ ْػن عػػادى‬
‫ضػػت علیْػ ِػو‪،‬‬ ‫ولیِّػاً‪ .‬فقػ ْد آذنتػػو بػػا ْنرب‪ .‬ومػػا تقػػرب إِ َ عبػ ِػدي بِشػ ٍء أَحػ َّ ِ‬
‫ػب إِ َ َ دمػَّػا افْػتَػَر ْ‬ ‫ْ‬ ‫َّ َ َّ ْ‬ ‫ُ ْ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬
‫ػمع‬
‫یسػ ُ‬ ‫ػت عػػوُ الَّػػذي ْ‬ ‫َ بالنَّوافػػل َحػ َّػت أُحبَّػػو‪ ،‬فَػِإذا أَحبَْبتُػػو ُكْنػ ُ‬
‫ب إِ َّ‬
‫ومػػا یَػز ُاؿ عبػػدي یتقػَّػر ُ‬
‫بػػو‪ ،‬وبَ ػػره الػػذي یُب ِ ػ ُػر بِػ ِػو‪ ،‬ویػ َػدهُ الػػا یَػػبْ ِطش ِهبػَػا‪ ،‬وِرجلَػػوُ الػػا ِيْ ِشػ هبػػا‪َ ،‬وإِ ْف سػتَل ِ‬
‫یذنو»» رواه البخاری‪.‬‬ ‫أَعطَیتو‪ ،‬ولَئِ ِن استػعاذَِِن أل ِ‬
‫ُع َّ‬ ‫َْ َ‬ ‫ُ‬
‫یعنی‪« :‬از ابوىریره روایت شػده اسػت کػو پیػامرب ملسو هیلع هللا یلص فرمودنػد‪« :‬اهلل متعػاؿ میفرمایػد‪:‬‬
‫ىر کس با یک ولی و دوست من دمشنی کند او را بیازارد)‪ ،‬من با او اعالف جن‬
‫میکنم‪ ،‬و حمبوبترین چیز نزد من کو عبػدـ بػو وسػیلوی آف بػو مػن نزدیػک میشػود‪،‬‬
‫اعمػػالی اسػػت کػػو بػػر او فػػرض کػػردهاـ و بنػػدهی مػػن مهیشػػو بػػا اذمػػاـ دادف سػػنتىا بػػو‬
‫مػػن نزدیػػک میش ػػود تػػا آف ک ػػو او را دوسػػت مػػیدارـ و چ ػػوف او را دوسػػت داش ػػتم‪،‬‬
‫گػػوش او خ ػواىم شػػد کػػو بػػا آف میشػػنود و چشػػم او میشػػوـ کػػو بػػا آف میبینػػد و‬
‫دست او خواىم شد کػو بػا آف لػو و دفػاع میکنػد و پػای او میشػوـ کػو بػا آف راه‬
‫میرود و اگر از مػن چیػزی خبواىػد‪ ،‬بػو او عطػا مػیکنم‪ ،‬و اگػر از شػر چیػزی بػو مػن‬
‫پناه جوید‪ ،‬او را پناه میدىم»»‪.‬‬
‫صد حدیث ‪ ،‬صد مسئلو از زباف رسوؿ اهلل ملسو هیلع هللا یلص‪)19(.........................................‬‬
‫اهلل هٌتظش است کِ چِ ٍقت تِ سَیص تش هیگشدی تا ٍی تِ‬
‫سَیت ًضدیک گشدد‪:‬‬
‫فیمػػا ْیرِویػ ِػو عػ ْػن ربػ ِػو أل قػػاؿ‪« :‬إِذَا تقػػرب الْ ْعبػ ُػد إِ َّ‬
‫‪« -17‬عػػن أَنػػس عػػن الن ػ ملسو هیلع هللا یلص َ‬
‫ِ‬
‫ػت منػػو باعػاً‪ ،‬وإِذا أَتػ ِػاِن ِيَْشػ أ ْ‬
‫َتیتُػػوُ‬ ‫تقربْػ ُ‬ ‫ػت إِلَْیػ ِػو ِذراعػاً‪ ،‬وإِ َذا تقػَّػرب إِ ََّ ذراعػاً َّ‬ ‫ِشػ ْػرباً تَ َّ‬
‫قربْػ ُ‬
‫ىرَولَ »» رواه البخاری‪.‬‬ ‫ْ‬
‫‪« .ٜٙ‬از انػ ػػس روایػ ػػت شػ ػػده اسػ ػػت کػ ػػو پیػ ػػامرب ملسو هیلع هللا یلص در آنچػ ػػو از اهلل نقػ ػػل میکنػ ػػد‪،‬‬
‫فرمودند کو اهلل متعاؿ میفرمایػد‪ :‬ىرگػاه بنػده اـ یػک وجػب بػو مػن تقػرب جویػد‪ ،‬مػن‬
‫یػػک گػػز بػػو وی نزدیػػک میگػػردـ و چػػوف یػػک گػػز بػػو مػػن تقػػرب جویػػد مػػن یػػک بػػاع‬
‫اندازهء کردف ىر دو دست بو اصطالح خود مانی بدخشاف‪ :‬قالچ) بو وی نزدیػک‬
‫میشوـ و ىرگاه بو آىستگی سومی آید‪ ،‬بطرؼ او میدوـ»‪.‬‬
‫دٍ ًؼوتی کِ اصآى(هتأسفاًِ) استفادُ دسست ًوی گرشدد‬
‫ٍاًساى قذسش سا ًوی داًذ‪:‬‬
‫‪« -18‬عػػن ابػػن عبػػاس قػػاؿ‪ :‬قػػاؿ رسػػوؿ اللَّػػو ملسو هیلع هللا یلص‪« :‬نِعمتػ ِ‬
‫ػاف مغبػػو ٌف فیهمػػا كثػػری مػػن‬ ‫ْ‬
‫الناس‪ :‬ال ح والفراغ»» رواه مسلم‪.‬‬
‫یعنػػی‪« :‬از ابنعبػػاس روایػػت شػػده اسػػت کػػو پیػػامرب ملسو هیلع هللا یلص فرمودنػػد‪« :‬دو نعمػػت ىسػػتند‬
‫ک ػػو بیش ػػرت م ػػردـ در آهن ػػا ب ػػو اش ػػتباه میافتن ػػد و زی ػػاف میبینن ػػد ق ػػدر و ارزش آهن ػػا را‬
‫یدانند تا زمانی کو از دست میروند)؛ ٔ‪ -‬تندرستی ٕ‪ -‬فراغت»»‪.‬‬
‫صد حدیث ‪ ،‬صد مسئلو از زباف رسوؿ اهلل ملسو هیلع هللا یلص‪)21(.........................................‬‬
‫دسجَاًی تَتِ هَسد قثَل اهلل هیطَد ًِ دسکْي سالی‪:‬‬
‫‪ -19‬عن أَِيب ىریرة ‪ ،‬عن النَّػِ ملسو هیلع هللا یلص قػاؿ‪« :‬أعػ َذر اللَّػو إَ امػ ِر ٍ‬
‫أخ َػر أجلَػو حػت بلَػ َ‬ ‫ىء َّ‬ ‫ْ َ ُ ْ‬ ‫ّْ‬
‫ّْنی سن ً»» رواه البخارى‪.‬‬ ‫ِ‬
‫ست َ‬
‫یعنی‪« :‬از ابػوىریره روایػت شػده اسػت کػو پیػامرب ملسو هیلع هللا یلص فرمودنػد‪« :‬اهلل وقتػی مػرگ کسػی‬
‫را تػا ش ػت سػػالو گػیش بػو تػػتخری انػدازد‪ ،‬فرصػػت زیػادی بػرای عػػذرخواىی و توبػو بػػو‬
‫او داده است»»‪.‬‬
‫علمػػا گفتوانػػد‪ :‬معنػػی آف ایػػن اسػػت کػػو چػػوف تػػا ایػػن مػػدت بػػو او مهلػػت داده‪ ،‬دیگػػر‬
‫جای عذری برای او نگذاشتو است‪.‬‬
‫تْتشیي اػوال هحثَب ًضد سب الؼالویي‪:‬‬
‫ِ‬ ‫ػوؿ اللَّػو‪ُّ ،‬‬ ‫ب بػ ِن ُجنَ َ‬ ‫ذر جْن َػد ِ‬
‫ض ُػل؟‬ ‫األعمػاؿ أفْ َ‬
‫أي ْ‬ ‫ػاد َة قػاؿ‪ :‬قلػت یػا رس َ‬ ‫‪ -21‬عن أَِيب ٍّ ُ‬
‫الرقَػ ِ‬ ‫ِِ‬ ‫ِ ِ‬
‫ضػ ُػل؟ قػػاؿ‪« :‬أنْػ َف ُسػ َػها‬
‫ػاب أفْ َ‬ ‫أي ّْ‬
‫ػت‪ُّ :‬‬ ‫ػاد ِيف َس ػبِیلو»‪ .‬قػُلْػ ُ‬ ‫قػػاؿ‪« :‬ا ِإلِيػػا ُف بِاللَّػػو‪َ ،‬واَّ َهػ ُ‬
‫إلخَر َؽ»‬ ‫ِعْند أىلِها‪ ،‬وأكثَػرىا ََثَناً»‪ .‬قُػلْت‪ :‬فَِإ ْف َمل أفْعل؟ قاؿ‪« :‬تُعنی ِ‬
‫صانعاً ْأو تَ ْ نَ ُع ْ‬ ‫ُ َ‬ ‫ْ ْ‬ ‫ُ‬ ‫َُ‬ ‫َْ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬
‫ت َعػ ْػن بػَ ْع ػ الْعمػػل؟ قػػاؿ‪« :‬تَ ُك ػ ُّ َشػ َّػرَؾ َعػػن‬ ‫ضػ ُػع ْف ُ‬
‫ػت إ ْف َ‬ ‫َّ‬
‫ػت‪ :‬یػػا رسػػوؿ اللػػو َأرأیػ َ‬ ‫قػُلْػ ُ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬
‫متفق علیو‪.‬‬
‫ِ»» ٌ‬ ‫ِ على نَفس َ‬ ‫َّاس فَِإ َّهنا صدق ٌ مْن َ‬ ‫الن ِ‬
‫یعنػػی‪« :‬از ابػػوذر جنػػدب بػػن جنػػاده روایػػت شػػده اسػػت کػػو گفػػت‪ :‬گفػػتم‪ :‬ای رسػػوؿ‬
‫اهلل! چو عملی هبرت است؟ فرمودند‪« :‬اِياف بو اهلل و جهاد در راه او»‪ .‬گفتم‪ِ :‬واب‬
‫آزاد کػ ػػردف چػ ػػو بػ ػػردهای بیشػ ػػرت اسػ ػػت؟ فرمودنػ ػػد‪« :‬هبػ ػرتین و پرقیمػ ػػتترین آهنػ ػػا ن ػ ػزد‬
‫صػػاحبش»‪ ،‬گفػػتم‪ :‬اگػػر چنػػنی نکػػردـ؟ گفػػت‪« :‬بػػو کسػػی کػػو کػػاری میکنػػد یػػا بػػو‬
‫س ػػازنده و ص ػػنعتکار کم ػػک ک ػػن ی ػػا بػ ػرای کس ػػی ک ػػو ص ػػنعت و ک ػػارش را درس ػػت‬
‫صد حدیث ‪ ،‬صد مسئلو از زباف رسوؿ اهلل ملسو هیلع هللا یلص‪)21(.........................................‬‬
‫یتواند اذماـ دىد‪ ،‬کار کن»؛ گفتم‪ :‬ای رسوؿ اهلل! اگر از این کارىػا نػاتواف باشػم؟‬
‫گفت‪« :‬شر خود را از مردـ دور کن کو آف خود از جانب تو صدقو است»‪..‬‬
‫اهلل ػول اًذکی سا دٍست داسد کِ ّویطِ اًجام ضَد ‪ًِ ،‬‬
‫اػوال یکِ صیاد اًجام ضَد اها اًساى سا خستِ کٌذ‪:‬‬
‫وعنْػػدىا ْام ػرأَةٌ قػػاؿ‪ :‬مػ ْػن َىػ ِػذهِ؟ قالػػت‪:‬‬ ‫‪« -21‬عػػن عائش ػ َ أَف الن ػ ملسو هیلع هللا یلص دخػػل علیهػػا ِ‬
‫ََ ْ‬
‫قاؿ‪َ « :‬مو علی ُك ْم ِمبا تُ ِطی ُقوف‪ ،‬فَػ َواللَّو ال ِيََ ُّل اللَّوُ َّ‬
‫حت امََلُّػوا‬ ‫الِتَا َ‬ ‫ى ِذهِ فُالنَ تَ ْذ ُكر ِمن ص ِ‬
‫ُ ْ َ‬ ‫َ‬
‫متفق علیو‪.‬‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫صاحبُوُ علَْیو»» ٌ‬ ‫داوَـ َ‬ ‫ب الدّْین إلَْیو ما َ‬ ‫َح ُّ‬
‫وَكا َف أ َ‬
‫یعنی‪« :‬از عایشو روایت شده اسػت کػو گفػت‪ :‬پیػامرب ملسو هیلع هللا یلص بػر عایشػو وارد شػد و زنػی‬
‫نػػزد او بػػود‪ ،‬فرمودنػػد‪« :‬ایػػن زف کیسػػت؟» عایشػػو ج ػواب داد‪ :‬فػػالف زف اسػػت‪ ،‬در‬
‫باره ازش صحبت میکند؛ پیامرب ملسو هیلع هللا یلص فرمودند‪« :‬بس کن! آنچو میتوانیػد و طاقػت‬
‫میآوریػػد‪ ،‬اذمػػاـ دىیػػد کػػو بػػو اهلل سػػوگند‪ ،‬اهلل خسػػتو یشػػود ِػواب و پػػاداش اعمػػاؿ‬
‫مشػ ػػا قطػ ػػع یشػ ػػود) مگػ ػػر وقتػ ػػی کػ ػػو مشػ ػػا از عبػ ػػادت) خسػ ػػتو شػ ػػوید»‪ .‬و دوسػ ػػت‬
‫داشػتنیترین اعمػاؿ دینػی نػزد پیػامرب ملسو هیلع هللا یلص آف اعمػػالی بػود کػو صػاحبش بػر آف مػػداومت‬
‫کند»‪.‬‬
‫اگشکسی ػثادتص فشاهَضص ضَد یا خَاتص تثشد چِ ٍقت‬
‫آًشا اًجام دّذ؟!‪:‬‬
‫‪« -22‬وعػػن عمػ َػر بػػن ادطػػاب قػػاؿ‪ :‬قػػاؿ رسػػوؿ اللَّػػو ملسو هیلع هللا یلص‪« :‬مػ ْػن نَػ َاـ َعػ ْػن ِح ْزبِػ ِػو ِمػ َػن‬
‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ٍِ‬
‫ػنی صػالة الْ َفجػر َوصػػالة الظهػ ِر‪ُ ،‬كتػب لَػوُ كتَ ػا قػرأَهُ‬ ‫اللَّْیل‪ ،‬أَو َع ْن َش ْ ء مْنوُ فَػ َقػرأَه مػا ب َ‬
‫ِمن اللَّْی ِل»» رواه مسلم‪.‬‬
‫صد حدیث ‪ ،‬صد مسئلو از زباف رسوؿ اهلل ملسو هیلع هللا یلص‪)22(.........................................‬‬
‫یعنػػی‪« :‬از عم ػربن خطػػاب روایػػت شػػده اسػػت کػػو پیػػامرب ملسو هیلع هللا یلص فرمودنػػد‪« :‬کسػػی کػػو‬
‫خػواب بػػر او غلبػػو کن ػد و نتوانػػد حػػزب خػػود مقػػدار معػػنی از قػػرآف کػػو بػرای تػػالوت‬
‫شػػبانو در نظػػر گرفتػػو) را خبوانػػد یػػا امػػاـ کنػػد‪ ،‬و مػػابنی ػػاز صػػبح و ظهػػر آف را جػرباف‬
‫کند‪ِ ،‬واب آف را مانند این کو در شب اذماـ داده باشد‪ ،‬در مییابد»»‪.‬‬
‫اص صیاد سَال ّای ًاحق دٍسی کٌیذ‪:‬‬
‫ػِ مػػن َكػػا َف‬ ‫‪« -23‬عػ ْػن أَِيب ُىَریْػ َػرةَ عػػن النػ ّْ ملسو هیلع هللا یلص قػػاؿ‪َ « :‬د ُعػ ِػوِن مػػا تَػ َػركتُ ُك ْم‪ :‬إَِّ ػػا أ َْىلَػ َ‬
‫ػاجتَنِبُوهُ‪َ ،‬وإِذا‬ ‫ٍ‬ ‫ِ‬ ‫قبل ُكم َكثْرةُ سؤ ِاهلم‪ ،‬و ِ‬
‫هم‪ ،‬فَػِإذا نػَ َهیْػتُ ُك ْم ع ْػن َشػ ْ ء ف ْ‬ ‫اخػتالفػُ ُه ْم َعلَػى أَنْبیػائ ْ‬ ‫َُ ْ َ ْ‬ ‫ْ‬
‫ِ‬
‫متفق علیو‪.‬‬‫استَطَ ْعتُ ْم»» ٌ‬ ‫أ ََم ْرتُ ُك ْم بت َْم ٍر فَتْتُوا مْنوُ ما ْ‬
‫یعنی‪ :‬از ابوىریره روایت شده است کو پیامرب ملسو هیلع هللا یلص فرمودند‪« :‬مػرا بػا مهػاف دسػتورات و‬
‫وظایفی کو برای مشا گذاشتواـ‪ ،‬بگذارید‪ ،‬بو حقیقت آنچو کو امتىای پیش از مشا‬
‫را ىالک و نابود گردانید‪ ،‬زیاد سؤاؿ کردف و خمالفت آناف با پیامرباف خود بود؛ پػس‬
‫ى ػػر گ ػػاه مش ػػا را از چی ػػزی هن ػػی ک ػػردـ‪ ،‬از آف دوری کنی ػػد‪ ،‬و چ ػػوف فرم ػػاف اذم ػػاـ دادف‬
‫کاری را بو مشا دادـ‪ ،‬ىر قدر از آف را کو میتوانید‪ ،‬اذماـ دىید»‪.‬‬
‫ًتیجِ دًیَی هخالفت تِ سٌت ّای پیاهثش ملسو هیلع هللا یلص ‪:‬‬
‫ػاس سػلَم َ بػ ِن َعمػػرو بػػن األَ ْكػػوِع ‪ ،‬أ ََّف رجػالً أَ َكػػل ِعنْػ َػد رسػ ِ‬
‫ػوؿ اللَّػػو‬ ‫‪ -24‬وعػػن أَِيب إِیػَ ٍ‬
‫َ‬ ‫َُ‬ ‫َ‬ ‫ْ ْ‬
‫منعوُ إِالَّ‬
‫استطعت» ما َ‬ ‫َ‬ ‫قاؿ‪« :‬ال‬ ‫یع‪َ .‬‬ ‫َستَط ُ‬
‫اؿ‪ :‬ال أ ِ‬
‫ْ‬ ‫ینِ» قَ َ‬ ‫یم َ‬ ‫فقاؿ‪ُ « :‬كل بِ ِ‬
‫ْ‬ ‫ملسو هیلع هللا یلص بِ ِش َمالِِو َ‬
‫فعها إِ ََ فِ ِیو» رواه مسلم‪.‬‬ ‫ِ‬
‫الْكبْػُر فَ َما َر َ‬
‫یعنی‪« :‬از ابوایاس سلمو بن عمرو بن اکوع روایػت شػده اسػت کػو گفػت‪ :‬مػردی نػزد‬
‫پی ػػامرب ملسو هیلع هللا یلص ب ػػا دس ػػت چػ ػ غ ػػذا میخ ػػورد‪ ،‬پی ػػامرب ملسو هیلع هللا یلص فرمودن ػػد‪« :‬ب ػػا دس ػػت راس ػػت‬
‫صد حدیث ‪ ،‬صد مسئلو از زباف رسوؿ اهلل ملسو هیلع هللا یلص‪)23(.........................................‬‬
‫خبػػور»‪ ،‬گفػػت‪ :‬یت ػواپ‪ ،‬پیػػامرب ملسو هیلع هللا یلص فرمودنػػد‪« :‬اهلل کنػػد کػػو نت ػوانی!»‪ ،‬و چیػػزی جػػز‬
‫تکػػرب مػػانع اطاعػػت آف مػػرد از پیػػامرب ملسو هیلع هللا یلص نبػػود؛ بعػػد از آف‪ ،‬دسػػت راسػػتش بوسػػوی‬
‫دىانش بلند یشد»‪.‬‬
‫دسخطثِ ٍسخٌشاًی‪ ،‬خطن ضذى ‪ٍ ،‬تلٌذ ضرذى صرذا سرٌت‬
‫پیاهثش ملسو هیلع هللا یلص است‪:‬‬
‫وعػػال‬ ‫ت عْیػنَػػاهُ‪َ ،‬‬ ‫ػوؿ اللَّػػو ملسو هیلع هللا یلص ‪ ،‬إِ َذا َخطَػػب ا ْ ػ َّػر ْ‬
‫‪« -25‬وعػػن جػػاب ٍر ‪ ،‬قػػاؿ‪ :‬كػػاف رسػ ُ‬
‫ػوؿ‪:‬‬‫وم َّسػػا ُك ْم» َوی ُقػ ُ‬ ‫ص ػبَّ َح ُك ْم َ‬
‫ػوؿ‪َ « :‬‬ ‫ش یػَ ُقػ ُ‬ ‫ضػػبوُ‪ ،‬حػ َّػت َكتَنػَّػوُ ُمنْػ ِػذ ُر َجػ ْػی ٍ‬‫صػ ْػوتُوُ‪َ ،‬وا ْشػػتَ َّد َغ َ‬
‫ػوؿ‪« :‬أ ََّمػػا‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫ُصػبُػ َعْیو‪ ،‬السػػبَابَ ‪َ ،‬والْ ُو ْسػطَى‪َ ،‬ویػَ ُقػ ُ‬ ‫ِ‬
‫ػاتنی» َویػَ ْقػػر ُف بػػنی أ ْ‬ ‫السػػاع ُ َك َهػ ْ‬
‫ػت أَنػَػا و َّ‬ ‫«بُعثْػ ُ‬
‫ي ُحم ّْم ػػد ص‪َ ،‬و َش ػ َّػر األ ُُم ػػوِر‬ ‫بػع ػ ُػد‪ ،‬فَػ ػِإ َّف خ ػػری ا ْن ػ َ ِ‬
‫وخْیػ ػ َػر ا ْهلػَػ ْدى ىػ ػ ْد ُ‬ ‫ػاب اللَّ ػػو‪َ ،‬‬ ‫ػدیث كتَ ػ ُ‬ ‫َ َ َ‬ ‫َْ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ٍ‬
‫وؿ‪« :‬أَنَا أ َْوََ بُ ُك ّْػل ُم ْػؤمن م ْػن نػَ ْفسػو‪َ .‬م ْػن تَػ َػرؾ َمػاال‬ ‫ضاللَ ٌ» ُثَّ ی ُق ُ‬ ‫ُْحمدَِاتُػ َها وُك َّل بِ ْد َع َ‬
‫فَ ِ ِ‬
‫وعلَ َّ »» رواه مسلم‪.‬‬ ‫ضیَاعاً‪ ،‬فَِإ َّ َ‬ ‫ألىلو‪َ ،‬وَم ْن تَػَرَؾ َدیْناً أ َْو َ‬ ‫ْ‬
‫یعنػػی‪« :‬از جػػابر روایػػت شػػده اسػػت کػػو گفػػت‪ :‬پیػػامرب ملسو هیلع هللا یلص در حػػنی خطبػػو خوانػػدف‪،‬‬
‫چشمانش سػرخ میشػد و صػدایش بػاال میگرفػت و خشػمش شػدید میشػد‪ ،‬چنػاف‬
‫کػو گػػویی ترسػانندهی دیدهباف)لشػػکر اسػت و آهنػػا را از نزدیػک شػػدف لشػکر دمشػػن‬
‫میترساند و میگوید‪« :‬مواظب باشید! صبح بػر مشػا فػرود آمػد! دمشػن‪ ،‬شػاـ بػر مشػا‬
‫لوور شد» و در چننی حػالی) میفرمػود‪ :‬مػن مبعػوث شػدـ در حػالی کػو فاصػلواـ‬
‫بػػا قیامػػت‪ ،‬مثػػل ایػػن دوتاسػػت»‪ ،‬و دو انگشػػت سػػبابو و وسػػطی را در کنػػار ىػػم‪ ،‬بػػا‬
‫ىم نشاف میداد و میفرمود‪« :‬هبرتین سػخن‪ ،‬کتػاب اهلل و هبػرتین راه‪ ،‬راه حممػد صللی‬
‫هللا هل ل وسللل اسػػت و بػػدترین کارىػػا‪ ،‬امػػور تػػازه وارد در دیػػن) اسػػت و ىػػر بػػدعتی‬
‫صد حدیث ‪ ،‬صد مسئلو از زباف رسوؿ اهلل ملسو هیلع هللا یلص‪)24(.........................................‬‬
‫خمال قرآف و سنت) گمراىی است»؛ فرموند‪« :‬من نسػبت بػو ىػر مػؤمنی از نفػس‬
‫خودش‪ ،‬برتر و شایستوتر ىستم؛ ىر کس مبػرید) و مػالی را بػو جػا بگػذارد‪ ،‬آف مػاؿ‬
‫مربوط بو بازماندگاف و وارِػاف اوسػت ىػر کػس مبػرید و) قػرض یػا زف و فرزنػدی را بػو‬
‫جا بگذارد‪ ،‬سرپرستی عیاؿ و فرزنداف او و ادای قرضش بر عهدهی من است»‪.‬‬
‫اگش تِ گوشاّی هشدم سا دػَت کٌی‪ّ ،‬شاًذاصُ هشدم آًشا‬
‫اًجام دٌّذ حصِ ای اص گٌاُ تشایت هقذساست!‪:‬‬
‫ػوؿ اللَّػػو ملسو هیلع هللا یلص ق ػػاؿ‪« :‬م ػ ْػن َد َع ػػا إِ ََ ُى ػ ًػدى َك ػػا َف لَػػوُ ِم ػ َػن‬
‫‪« -26‬وع ػػن أَِيب ىری ػػرة أَف رس ػ َ‬
‫ضالَلٍَ َكا َف‬ ‫األَج ِر ِمثْل أُجوِر من تَبِعو ال یْنػ ُقص ذلِِ ِمن أ ِ‬
‫وم ْن َد َعا إِ ََ َ‬ ‫ُجوِرىم َشْیئاً‪َ ،‬‬ ‫ُ َ ْ ُ‬ ‫ْ ُ ُ ْ َُ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِِ‬
‫ذلِ م ْن آَِامه ْم َشیْئاً»» رواه مسلم‪.‬‬ ‫ص َ‬ ‫َعلَیْو م َن ا ِإل ِْث مثْ ُل آَِاـ َم ْن تَب َعوُ ال ین ُق ُ‬
‫یعنی‪« :‬از ابوىریره روایت شػده اسػت کػو پیػامرب ملسو هیلع هللا یلص فرمودنػد‪« :‬کسػی کػو بػو ىػدایت‬
‫دعوت کند‪ ،‬برای او اجری مهاننػد اجػر پػریوانش در آف ىػدایت وجػود دارد و از اجػر‬
‫آهنا نیز چیزی کم یشود‪ ،‬و کسی کو بو گمراىػی و گنػاه دعػوت کنػد‪ ،‬گنػاىش مثػل‬
‫گناىاف پریوانش در آف گناه است و از گناه آهنا نیز چیزی کم یشود»»‪.‬‬
‫ٍػذُ تپساس کِ ًصیحت کٌٌذُ هیثاضی!‪:‬‬
‫سوؿ اللَّو ملسو هیلع هللا یلص علػى‪ :‬إِقَ ِػاـ ال َّػالَةِ‪ ،‬وإِیت ِ‬ ‫ِ‬
‫ػاء‬‫َ‬ ‫َ‬ ‫‪َ «-27‬ع ْن جریر بْ ِن عبد اللَّو قاؿ‪ :‬بَایػَ ْع ُ‬
‫ت َر َ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬
‫متفق علیو‪.‬‬‫كل ُم ْسل ٍم» ٌ‬ ‫الزَكاةِ‪َ ،‬والنُّ ْ ِح ل ّْ‬
‫َّ‬
‫یعنی‪« :‬از جریربن عبداهلل روایػت شػده اسػت کػو گفػت‪ :‬بػا پیػامرب ملسو هیلع هللا یلص بػر اقامػوی ػاز‬
‫و دادف زکات و ن یحت و خریخواىی برای ىر فرد مسلماف‪ ،‬بیعت کردـ»»‪.‬‬
‫صد حدیث ‪ ،‬صد مسئلو از زباف رسوؿ اهلل ملسو هیلع هللا یلص‪)25(.........................................‬‬
‫آًچِ تشای خَد ًوی پسٌذی‪ ،‬تشای دیگشاى ّن ًپسٌذ!‪:‬‬
‫َخیػ ِػو َمػػا َُيػ ُّ‬
‫ػب‬ ‫ِ‬ ‫ب أل ِ‬
‫َحػ ُد ُك ْم َحػ َّػت َُِيػ َّ‬ ‫ِ‬
‫‪َ « -28‬عػ ْػن أَنػَػس عػػن النػ ّْ ملسو هیلع هللا یلص قػػاؿ‪« :‬الَ یُػ ْػؤم ُن أ َ‬
‫متفق علیو‪.‬‬ ‫ِ ِِ‬
‫لنَػ ْفسو»» ٌ‬
‫یعنػػی‪« :‬از انػػس روایػػت شػػده اسػػت کػػو پیػػامرب ملسو هیلع هللا یلص فرمودنػػد‪« :‬ىی کػػداـ از مشػػا اِيػػاف‬
‫کامػػل نػػدارد‪ ،‬تػػا آفگػػاه کػػو ىرچػػو را بػرای خػػود دوسػػت دارد‪ ،‬بػرای بػرادر دینػػی خػػود‬
‫نیز دوست بدارد»»‪.‬‬
‫یاساى ًٍضدیکاى اهشٍصی پیاهثش کیست ملسو هیلع هللا یلص ؟!‪:‬‬
‫ػوؿ اللَّػػو ملسو هیلع هللا یلص قػػاؿ‪« :‬مػا ِمػػن نَػِ بعثػػو اللَّػػو يف أ َُّمػ ٍ قَػبلػِ‬ ‫‪« -29‬عػن ابػ ِن مسػػع ٍ‬
‫ود أ ََّف رسػ َ‬
‫ْ‬ ‫َ َ ٍّ َ َ ُ‬ ‫ُْ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِِ‬
‫َّ‬ ‫ِ‬
‫اب یَتخػذوف ب ُسػنَّتو وی ْقت ُػدوف بػت َْمره‪ُ ،‬ثَّ إهنػا َْْلُػ ُ‬ ‫ْ‬ ‫ػح ٌ‬ ‫إِالَّ كاف لَو مػن أ َُّمتػو حواریُّػوف وأ ْ‬
‫َص َ‬
‫ػوؼ ی ُقولػُػوف مػاالَ ی ْفعلُػو َف‪ ،‬وی ْفعلُػوف مػػاالَ یػػؤمروف‪ ،‬فَمػن جاىػدىم بِیػػدهِ‬ ‫ىم ُخلُ ٌ‬ ‫ِ ِ‬
‫ُ َ‬ ‫َْ‬ ‫َ َ َُْ‬ ‫َ‬ ‫م ْػن ْبعػد ْ‬
‫دى ْم بِلِسانِِو فَػ ُهو ُم ْؤِم ٌن‪ ،‬ولیس‬ ‫اى ُ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬
‫فَػ ُهو ُم ْؤم ٌن‪َ ،‬وَم ْن جاىدىم ب َقلْبِو فَػ ُهو ُم ْؤم ٌن‪َ ،‬‬
‫وم ْن َج َ‬
‫ِ‬
‫دؿ»» رواه مسلم‪.‬‬ ‫وراء ذلِِ ِمن ا ِإل ِ‬
‫ِياف حبَّ ُ خر ٍ‬
‫ْ‬ ‫َ‬
‫یعنی‪ :‬از «ابنمسعود روایت شده است کػو پیػامرب ملسو هیلع هللا یلص فرمودنػد‪« :‬ىػر پیػامربی کػو اهلل‬
‫قبل از من برای امتی مبعوث کرده است‪ ،‬در بنی امتش‪ ،‬دوستاف و یارانی نزدیػک و‬
‫خمل ػ ػػص داشػ ػػتو اسػ ػػت کػ ػػو سػ ػػنت و رفتػ ػػار او را در پػ ػػیش میگرفتنػ ػػد و ب ػ ػػو اوام ػ ػػر و‬
‫سػنتىای او اقتػدا میکردنػد‪ ،‬و سػپس کسػانی بعػد از آنػاف جانشػیناف میشػدند کػو‬
‫بو گفتوی خود عمل یکردند و کاری میکردند کو بو آف امر نشده بودنػد‪ ،‬چنػنی‬
‫کسػػانی در امػػت مػػن ىػػم خواىنػػد بػػود) ىػػر کػػس بػػا دسػػت عملػػی) بػػا آهنػػا جهػػاد و‬
‫مبارزه کند‪ ،‬مؤمن و ىر کػس بػا زبػانش قػولی) بػا آهنػا مبػارزه کنػد‪ ،‬مػؤمن و ىػر کػس‬
‫صد حدیث ‪ ،‬صد مسئلو از زباف رسوؿ اهلل ملسو هیلع هللا یلص‪)26(.........................................‬‬
‫در دؿ خود قلبی) با آهنا خمالفت کند‪ ،‬مػؤمن اسػت و بعػد از خمالفػت سػوـ قلبػی)‬
‫حتی بو اندازهی دانو خردلی ذرهای) اِياف وجود ندارد»»‪.‬‬
‫ًطاًِ ّای ضٌاخت هٌافق‪:‬‬
‫ِ‬
‫ػالث‪ :‬إِذَا َح ػػد َ‬
‫َّث‬ ‫ػوؿ اللَّ ػػو ملسو هیلع هللا یلص ق ػػاؿ‪« :‬آیَػ ػ ُ املنَ ػػاف ِق َِػ ٌ‬
‫‪« -31‬ع ػػن أَيب ىری ػػرة ‪ ،‬أف رس ػ َ‬
‫ُ‬ ‫ِ‬
‫متفق علیو‪.‬‬ ‫َخلَ َ ‪ ،‬وإِذَا ْأؤُام َن َخا َف»» ٌ‬ ‫ب‪َ ،‬وإِذَا َو َع َد أ ْ‬
‫َك َذ َ‬
‫یعنػػی‪« :‬از ابػػوىریره روایػػت شػػده اسػػت کػػو پیػػامرب ملسو هیلع هللا یلص فرمودنػػد‪« :‬نشػػانوی منػػافق و‬
‫نفاؽ) سو چیز است‪ -ٔ :‬ىنگامی کو صحبت کنػد‪ ،‬دروغ میگویػد؛ ٕ‪ -‬ىنگػامی‬
‫کو وعدهای دىد‪ ،‬بو آف وفا یکند؛ ٖ‪ -‬ىنگػامی کػو چیػزی را بػو عنػواف امانػت بػو‬
‫او بسپارند‪ ،‬در آف خیانت میکند»»‪.‬‬
‫‪ -31‬در روایتی دیگر حدیث این را ىم اضافو دارد)‪ « :‬ىر کػس ایػن سػو صػفت‬
‫را داشتو باشد‪ ،‬منافق است)‪ ،‬ىر چند کو روزه بگرید و از خبوانػد یػا گمػاف کنػد کػو‬
‫مسلماف است»‪.‬‬
‫اص ظلن ٍستن دٍسی کٌیذ‪:‬‬
‫ػوؿ اللَّػػو ملسو هیلع هللا یلص قػػاؿ‪« :‬اتَّػ ُق ػوا الظُّلْػ َػم فَػِإ َّف الظُّلْػ َػم ظُلُ َمػ ٌ‬
‫ػات یَػ ْػوَـ‬ ‫‪« -32‬وعػػن جػػابر أَف رسػ َ‬
‫ػِ مػ ػَ ْن َك ػػا َف قَػ ػْبػلَ ُك ْم‪ ،‬لَ ُه ػ ْػم عل ػػى أَ ْف سػ ػ َف َكوا‬‫ػح أ َْىلَػ َ‬ ‫ػح فَ ػِإ َّف ُّ‬
‫الش ػ َّ‬ ‫الْ ِقیَ َام ػ ِ‪ ،‬واتَّػ ُق ػوا ُّ‬
‫الش ػ َّ‬
‫استَحلُّوا َحما ِرَم ُه ْم»» رواه مسلم‪.‬‬ ‫ِ‬
‫دماءَ ُى ْم و ْ‬
‫یعنی‪« :‬از جػابر روایػت شػده اسػت کػو پیػامرب ملسو هیلع هللا یلص فرمودنػد‪ :‬از ظلػم بپرىیزیػد؛ زیػرا کػو‬
‫ظلػػم در روز قیامػػت‪ ،‬تػػاریکی اسػػت و از خبػػل و آز دوری کنیػػد؛ زیػرا خبػػل‪ ،‬امتىػػای‬
‫صد حدیث ‪ ،‬صد مسئلو از زباف رسوؿ اهلل ملسو هیلع هللا یلص‪)27(.........................................‬‬
‫پیش از مشا را ىػالک کػرد و آهنػا را واداشػت کػو خػوف یکػدیگر را بریزنػد و حراـىػا را‬
‫حالؿ کنند»»‪.‬‬
‫ػذالت سب الؼالویي دس سٍص حساب‪:‬‬
‫ِ‬
‫ػوؽ إِ ََ أ َْىل َه ػػا یػَ ػ ْػوَـ‬
‫ػوؿ اللَّ ػػو ملسو هیلع هللا یلص ق ػػاؿ‪« :‬لَتُػ ػ َػؤُّد َّف ا ْنُُق ػ َ‬
‫‪« -33‬وع ػػن أَِيب ىری ػػرة أَف رس ػ َ‬
‫اََّلْ َحاء ِم َن الشَّاةِ الْ َق ْرنَاء»» رواه مسلم‪.‬‬ ‫قیام ِ َح َّت یػُ َق َاد للشَّاةِ ْ‬
‫الْ َ‬
‫یعنی‪« :‬از ابوىریره روایػت شػده اسػت کػو پیػامرب ملسو هیلع هللا یلص فرمودنػد‪« :‬بػوطور قطعػی در روز‬
‫قیامت‪ ،‬مهوی حقوؽ بو صاحبانشاف برگردانػده خواىػد شػد‪ ،‬چنػاف کػو بػرای گوسػفند‬
‫بیشاخ‪ ،‬از گوسفند شاخدار‪ ،‬ق اص گرفتو میشود»»‪.‬‬
‫دسسشصهیي هسلواًاى‪ّ ،‬یچ هسلواًی سالح خَد سا دستریي‬
‫هسلو اًاى ًوایاى ًکٌذ!‪:‬‬
‫‪ -34‬وعػ ػػن أبػ ػػی موسػ ػػی قػ ػػاؿ‪« :‬قػ ػػاؿ رسػ ػػوؿ اللَّػ ػػو ملسو هیلع هللا یلص‪َ « :‬مػ ػػن َمػ ػ َّػر ِيف َشػ ػ ػ ْ ٍء ِم ػ ػ ْػن‬
‫كف ِػو أَ ْف یُ ِ ػیب‬ ‫ػاهلَا بِ ّْ‬ ‫ػِ‪ ،‬أَو لِیػ ْقػبِ علَػى نِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫اج ِدنَا‪ ،‬أَو أ ِ‬ ‫مس ِ‬
‫وم َعو نػَْب ٌل فَػلْیُ ْمس ْ ْ َ ْ َ‬ ‫َس َواقنَا‪َ ،‬‬
‫ْ ْ‬ ‫ََ‬
‫ٍ‬ ‫ِ‬
‫نی منْػ َها ب َش ْ ء»» متفق علیو‪.‬‬‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫َحداً م َن الْ ُم ْسلم َ‬
‫أَ‬
‫یعنػػی‪« :‬از ابوموسػػی روایػػت شػػده اسػػت کػػو پیػػامرب ملسو هیلع هللا یلص فرمودنػػد‪« :‬ىػػر کػػس کػػو در‬
‫مسػػاجد یػػا بازارىػػای مػػا عبػػور کنػػد و مهػراه او تریىػػایی باشػػد یػػا چیػػزی ماننػػد آف کػػو‬
‫سبب آزار مردـ میشود)‪ ،‬باید نوک آف را با ک دستش بگرید کو مبادا بػو یکػی از‬
‫مسلماناف برخورد کند و بو او آسیبی برساند»»‪.‬‬
‫صد حدیث ‪ ،‬صد مسئلو از زباف رسوؿ اهلل ملسو هیلع هللا یلص‪)28(.........................................‬‬
‫ایٌگًَِ تایذ هؤهٌاى تا ّوذیگش تاضٌذ!‪:‬‬
‫نی ِيف‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ػاف بػ ػ ِن ِ‬
‫بشػ ػ ٍری ق ػػاؿ‪ :‬ق ػػاؿ رس ػ ُ‬ ‫‪« -35‬وع ػػن النػُّعم ػ ِ‬
‫ػوؿ اللَّ ػػو ملسو هیلع هللا یلص‪« :‬مثَ ػ ُػل الْ ُم ػ ْػؤمن َ‬ ‫َْ‬
‫ضو تَداعى لو سائِر ا َّْسدِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِِ‬ ‫ِ‬
‫تَػ َو ّْادى ْم وتَػَرا ُ ه ْم وتَعاطُفه ْم‪َ ،‬مثَ ُل ا ََّْ َسد إذَا ا ْشتَ َكى منْوُ عُ ْ ٌ َ ُ ُ‬
‫متفق علیو‪.‬‬
‫انُ َّمى»» ٌ‬ ‫بالس َه ِر و ْ‬
‫َّ‬
‫یعنی‪« :‬از نعماف بن بشری روایػت شػده اسػت کػو پیػامرب ملسو هیلع هللا یلص فرمودنػد‪« :‬مثػاؿ مؤمنػاف‬
‫در دوسػتی و مهربػانی و دلسػوزی و رحػم و توجػو کػردف بػو مهػدیگر‪ ،‬مثػل بػدف اسػت‬
‫کو ىر گاه عضوی از آف‪ ،‬از درد بنالد‪ ،‬سایر اعضا در بیداری و تب و حػرارت‪ ،‬بػا‬
‫او مهدرد میشوند»»‪.‬‬
‫قثاحت کسیکِ اطفال خَیص سا ًوی تَسذ‪:‬‬
‫ِ‬
‫‪« -36‬وعػػن أَيب ُىریْػ َػرَة قػػاؿ‪ :‬قبَّػػل النَّ ػِ ُّ ملسو هیلع هللا یلص ا ْنسػ َػن ابػػن َعل ػ ٍّ ‪َ ،‬وعْنػ َػدهُ األَقْػػر ُ‬
‫ع بْػ ُػن‬
‫ػت ِمػْنػ ُه ْم أَحػػداً فنَظَػػر إِلَْیػ ِػو رسػ ُ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َحػػابِ ٍ‬
‫ػوؿ‬ ‫س‪ ،‬فقػػاؿ األَقْػ َػرعُ‪ :‬إِ َّف ِ َعشػػرةً مػ َػن الْولَػػد مػػا قَػبَّلػ ُ‬
‫متفق علیو‪.‬‬ ‫حم ال یػُْر َح ْم»» ٌ‬ ‫اللَّو ملسو هیلع هللا یلص فقاؿ‪َ « :‬من ال یػَْر ْ‬
‫یعنی‪« :‬از ابوىریره روایت شده است کو گفت‪ :‬پیامرب ملسو هیلع هللا یلص حسػن بػن علػی را بوسػید‪،‬‬
‫«اق ػػرع ب ػػن ح ػػابس» ک ػػو در خ ػػدمت او ب ػػود‪ ،‬گف ػػت‪ :‬م ػػن ده فرزن ػػد دارـ کػ ػػو ىرگػ ػػز‬
‫ىی کػػداـ از آهنػػا را نبوسػػیدهاـ‪ ،‬پیػػامرب ملسو هیلع هللا یلص بػػو او نگػػاه کردنػػد و فرمودنػػد‪« :‬ىػػر کػػس‬
‫رحم نکند‪ ،‬بو او رحم یشود»»‪.‬‬
‫صد حدیث ‪ ،‬صد مسئلو از زباف رسوؿ اهلل ملسو هیلع هللا یلص‪)29(.........................................‬‬
‫کسیکِ گٌاّاى خَیص سا آضکاسا ٍػلٌی اًجام هی دّرذ‪،‬‬
‫ّشگض هَسد سحوت اهلل قشاس ًوی گیشد‪:‬‬
‫‪ -37‬وعنػػو قػػاؿ‪ ِ « :‬عػػت رسػػوؿ اللَّػػو ملسو هیلع هللا یلص یقػػوؿ‪ُ « :‬كػ ُّػل أ ََّمػ ِػا م َعػ ً ِ‬
‫ػاَّ إالَّ املُجػػاىر َ‬
‫ین‪،‬‬ ‫ُ‬
‫ػبح َوقَػ ْد َس َػرتهُ اللَّػو َعلَْی ِػو فَی ُق ُ‬
‫ػوؿ‪:‬‬ ‫الر ُج ُػل باللی ِػل َ‬
‫عمػالً‪ُ ،‬ثَّ یُ ْ َ‬
‫ِ‬ ‫ِ ِ‬
‫وإ َّف من املُجاىرة أَف َ‬
‫یعم َػل َّ‬
‫ػبح یَ ْكشػ ُ ِسػْتػَر اللَّػو»»‬ ‫ت الْبَا ِر َح َ ك َذا َوَك َذا‪َ ،‬وقَ ْد بَ َ‬
‫ػات یَ ْسػرتهُ ربُّػوُ‪ ،‬ویُ ْ ُ‬
‫ِ‬
‫یَا فال ُف َعملْ ُ‬
‫متفق علیو‪.‬‬
‫یعنی‪« :‬از ابوىریره روایت شػده اسػت کػو پیػامرب ملسو هیلع هللا یلص شػنیدـ کػو میفرمػود‪« :‬امػاـ امػت‬
‫من مورد عفو اهلل قرار میگریند مگر جماىرتکنندگاف؛ و جمػاىرت آشػکار و اعػالف‬
‫کردف گناىاف)‪ ،‬این است کو شخ ػی در شػب‪ ،‬عملػی مرتکػب شػود و چػوف صػبح‬
‫میشود‪ ،‬در حالی کػو اهلل عمػل او را پوشػانده اسػت‪ ،‬خػود او میگویػد‪ :‬ای فالنػی!‬
‫دیشب من چننی و چنػاف کػردـ؛ و در حػالی شػب را سػپری میکنػد کػو اهلل عمػل او‬
‫را پنهػػاف ػػوده اسػػت و او صػػبح میکنػػد و پػػردهی سػػرت اهلل را از روی خػػود برمػػیدارد‬
‫و عملی را کو اهلل پنهاف وده است‪ ،‬آشکار می اید)»»‪.‬‬
‫ضخص گٌْکاس سا دػای تذ ًکٌیذ!‪:‬‬
‫اضػ ػربُوهُ» ق ػػاؿ أَبُػػو‬ ‫‪ -38‬وعن ػػو ق ػػاؿ‪« :‬أُِِتَ النَّ ػِ ُّ ملسو هیلع هللا یلص بِرج ػ ٍػل قَ ػ ْد ش ػ ِرب َ‪ْ:‬ػ ػراً ق ػػاؿ‪ْ « :‬‬
‫ب بِثوبِ ِػو‪ .‬فَػلَ َّمػا انْ َ َػر َ‬ ‫ب بِنَػ ْعلػو‪ ،‬و َّ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫ؼ قَػاؿ ْبعػ ُ‬ ‫الضػا ِر ُ‬ ‫الضػا ِر ُ‬ ‫ب بِیػده و َ‬ ‫ُىَریْرَة‪ :‬فمنَّا الضَّا ِر ُ‬
‫َخز َاؾ اللَّو‪ ،‬قاؿ‪ :‬ال ت ُقولُوا َى َكذا ال تُعِینُوا علیو الشَّیْطاف» رواه البخاری‪.‬‬ ‫ِ‬
‫الْ َقوـ‪ :‬أ ْ‬
‫یعنی‪« :‬از ابوىریره روایت شده است کو گفت‪ :‬شخ ی را نػزد پیػامرب ملسو هیلع هللا یلص آوردنػد کػو‬
‫شػراب خػػورده بػػود‪ ،‬پبػػامرب ملسو هیلع هللا یلص فرمودنػػد‪« :‬او را بزنیػػد!» ابػػوىریره میگویػػد‪ :‬بعضػػی از‬
‫صد حدیث ‪ ،‬صد مسئلو از زباف رسوؿ اهلل ملسو هیلع هللا یلص‪)31(.........................................‬‬
‫مػػا‪ ،‬بػػا دسػػت خػػود او را مػػیزد‪ ،‬و بعضػػی بػػا کفػػش خػػود و برخػػی بػػا لباسػػش؛ وقتػػی‬
‫رفػػت‪ ،‬یکػػی از حاض ػراف گفػػت‪ :‬اهلل ت ػػو را خ ػوار و رس ػوا کنػػد! پبػػامرب ملسو هیلع هللا یلص فرمودن ػػد‪:‬‬
‫«چننی نگویید و شیطاف را بو ضرر او کمک نکنید»»‪.‬‬
‫فضیلت دٍس کشدى غن ‪ٍ ،‬تٌگی اص هؤهي‪:‬‬
‫‪« -39‬وعػػن أَيب ىریػػرة ‪ ،‬عػػن الن ػ ّْ ملسو هیلع هللا یلص قػػاؿ‪« :‬مػػن نػَ َّفػػس عػػن مػػؤمن ُك ْربػ مػ ْػن ُكػػرب‬
‫یوـ الْ ِق ِ‬ ‫الدنْیا‪ ،‬نفَّس اللَّو عْنو ُكرب من ُكرب ِ‬
‫یس َػر اللَّػو ْ‬
‫علیػو‬ ‫یسَر علػى ُم ْعسػ ٍر َّ‬ ‫ومن َّ‬
‫یام ‪ْ ،‬‬ ‫َ‬ ‫ْ ْ َ‬ ‫ُّ‬
‫اخخػرةِ‪ ،‬وم ْػن َسػ َػرت ُم ْسػلِماً َسػرتهُ اللَّػو ِيف الػػدنْیا واخخػرة‪ ،‬واللَّػو ِيف ع ْػو ِف العبْػػد‬‫يف ال ُّػدنْػیا و ِ‬
‫َ‬
‫سهل اللَّو لوُ بػو طریقػ ًا‬ ‫فیو ِعلْماً َّ‬‫َخیو‪ ،‬ومن سلِ طَریقاً یلْتمس ِ‬
‫َ ُ‬ ‫ْ‬
‫ما كا َف العب ُد يف عوف أ ِ‬
‫ْ‬ ‫ْ‬
‫َّ‬ ‫ِ‬ ‫َّ‬ ‫ِ‬ ‫ٍ‬ ‫ِ‬
‫دارسونوُ‬ ‫اب اللو‪ ،‬ویػَتَ ُ‬ ‫تعاَ‪ ،‬یْتػلُوف كتَ َ‬
‫من بػُیُوت اللو َ‬ ‫اجتَ َم َع ْقوٌـ يف بیْت ْ‬ ‫إَ اَّنَّ ‪ .‬وما ْ‬
‫ػرى ُم اللَّػػو‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫الر ْ ػ ُ‪َّ ،‬‬
‫وحفػْتػ ُه ُم الػػمالئ َك ُ‪ ،‬وذ َك ُ‬ ‫السػػكین ُ‪ ،‬و َغشػیَْتػ ُه ُم َّ‬ ‫ػت علػیهم َّ‬ ‫بْی ػنَػ ُه ْم إالَّ نػََزلَػ ْ‬
‫ومن بَطَّتَ بو َعملُوُ ملْ یُسر ْع بو نَ َسبُوُ»» رواه مسلم‪.‬‬ ‫فیم ْن عنده‪ْ .‬‬ ‫َ‬
‫یعنػػی‪« :‬از ابػػوىریره روایػػت شػػده اسػػت کػػو پیػػامرب ملسو هیلع هللا یلص فرمودنػػد‪« :‬ىػػر کػػس تنگػػی از‬
‫تنگػػی ىػػا و غمػػی از غمىػػای دنیػػا را از مػػؤمنی برطػػرؼ کنػػد‪ ،‬اهلل تنگػػی و غمػػی از‬
‫تنگیىا و غمىای قیامت را از او برطرؼ میکند و ىر کس با بدىکار تنگدستی‪،‬‬
‫آسافگریی کند‪ ،‬اهلل در دنیا و آخرت با او آسػافگریی میکنػد و کسػی کػو عیػب)‬
‫مسلمانی را بپوشػاند‪ ،‬اهلل در دنیػا و آخػرت عیػوب و گناىػاف) او را میپوشػاند؛ اهلل‬
‫یػػار بنػػده اسػػت تػػا وقتػػی کػػو بنػػده یػػار ب ػرادر خػػود باشػػد‪ ،‬و ىػػر کػػس راىػػی را ب ػرای‬
‫جس ػػتجوی عل ػػم در پ ػػیش بگ ػػرید‪ ،‬اهلل ب ػػا آف‪ ،‬راى ػػی بوس ػػوی هبش ػػت بػ ػرای او مهػ ػوار‬
‫می اید؛ و ىر گاه عدهای در یکی از خانوىای اهلل مساجد) مجع شدند کو کتاب‬
‫صد حدیث ‪ ،‬صد مسئلو از زباف رسوؿ اهلل ملسو هیلع هللا یلص‪)31(.........................................‬‬
‫اهلل را تػػالوت کننػػد و بػػو مهػػدیگر آف را تعلػػیم دىنػػد‪ ،‬آرامػػش بػػر آهنػػا وارد میشػػود و‬
‫ر ػػت اهلل آهن ػػا را فػ ػرا م ػػیگرید و مالیک ػػو آن ػػاف را ف ػػرو میپوش ػػانند و اهلل در زم ػػرهی‬
‫کسػػانی ک ػػو مه ػواره در حض ػػور او ىس ػػتند‪ ،‬از آنػػاف ی ػػاد میکن ػػد؛ و کس ػػی ک ػػو عم ػػل‬
‫خریش نتواند بو او کمػک کنػد‪ ،‬عملػی نداشػتو باشػد‪ ،‬یػا عملػش خال ػانو و مقبػوؿ‬
‫نباشد)‪ ،‬نسب او ىی فایدهای برای او ندارد و بو دادش یرسد»»‪.‬‬
‫اگش تشای تشادس تاى کوک ًوی تَاًیذ ‪ ،‬دیگشاى سا اهش ترِ‬
‫کوک کٌیذ‪:‬‬
‫ٍ‬
‫ػب حاج ػ أَقْػبَػ َػل‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫‪« -41‬وعػػن أَيب موسػػى األَشػػعري قػػاؿ‪ :‬كػػاف الن ػ ملسو هیلع هللا یلص إ َذا أَتَػػاهُ طالػ ُ‬
‫ػب»» متفػق‬ ‫ضػ اللَّػو َعلَػى لِسػاف نَبِیّْ ِػو مػا أَح َّ‬ ‫علَى جلسائِِو فقاؿ‪« :‬ا ْشػ َفعوا تُػؤجروا ویػ ْق ِ‬
‫ُ َُ َ‬ ‫َ ُ‬
‫علیو‪.‬‬
‫یعنی‪« :‬از ابوموسی اشعری روایت شده اسػت کػو گفػت‪ :‬ىػر وقػت‪ ،‬یػک نیازمنػد بػو‬
‫ن ػ ػػزد پی ػ ػػامرب ملسو هیلع هللا یلص میآمػ ػػد‪ ،‬ایشػ ػػاف بػ ػػو حاض ػ ػراف در جلسػ ػػو رو میکػ ػػرد و میفرم ػ ػػود‪:‬‬
‫«شفاعت کنید در حل مشکل این فرد واسطو شوید) تا پاداش یابیػد و اهلل ىػر چػو‬
‫را کو دوست داشتو باشد»»‪.‬‬
‫تؼضی اص صذقِ ّایی کِ دس تَاى ّشضخص است‪:‬‬
‫ػاس علَی ػػوِ‬ ‫ِ‬
‫‪« -41‬وع ػػن أَيب ىری ػػرة ق ػػاؿ‪ :‬ق ػػاؿ رس ػػوؿ اللَّػػو ملسو هیلع هللا یلص‪ُ « :‬ك ػ ُّػل ُس ػػالمى م ػ َػن النَّػ ِ َ ْ‬
‫الر ُجػ َػل ِيف َدابَّتِػ ِػو‬
‫ػنی َّ‬ ‫ِ‬ ‫الشػ ْػمس‪ :‬تَػ ْعػ ِػد ُؿ بػ ْػنی االِْػنَػ ْ ِ‬ ‫ِِ‬ ‫ٍ‬
‫صػػدقَ ٌ‪َ ،‬وتُعػ ُ‬ ‫ػنی َ‬ ‫صػ َػدقَ ٌ ُكػ َّػل یػ ْػوـ تَطْلُػ ُػع فیػػو َّ ُ‬
‫َ‬
‫فَتح ِملُو علَیػها‪ ،‬أَو تَػرفَع لَػو علَیػهػا متاعػو صػدقَ ٌ‪ ،‬والْ َكلِمػ ُ الطَّیبػ ُ صػدقَ ٌ‪ ،‬وب ُك ّْػل خطْػوةٍ‬
‫َ َ‬ ‫َ َ‬ ‫ْ ُ َ ْ َ ْ ْ ُ ُ َ ْ َ ََ ُ َ‬
‫صدقَ ٌ‪َ ،‬وُامِی ُ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫ص َدقَ ٌ»» متفق علیو‪.‬‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َّ‬ ‫ِ‬
‫ب األَذَى َعن الطریق َ‬ ‫امَْش َیها إِ ََ ال َّ الة َ‬
‫صد حدیث ‪ ،‬صد مسئلو از زباف رسوؿ اهلل ملسو هیلع هللا یلص‪)32(.........................................‬‬
‫یعنػػی‪« :‬از ابػػوىریره روایػػت شػػده اسػػت کػػو پیػػامرب ملسو هیلع هللا یلص فرمودنػػد‪« :‬ىػػر روز کػػو آفتػػاب‬
‫طلوع میکند‪ ،‬بر ىر مف ل از مفاصػل بػدف انسػاف‪ ،‬صػدقوای الزـ اسػت؛ اگػر بػنی‬
‫دو نفػر بػػو عػدالت حکػػم کنػػی‪ ،‬صػدقوای اسػػت‪ ،‬یػا اگػػر بػػو مػردی کمػػک کنػی کػػو بػػو‬
‫مػػرکبش سػوار شػػود یػػا بػػارش را بػرایش روی مرکػػب بگػػذاری‪ ،‬صػػدقوای اسػػت‪ ،‬سػػخن‬
‫نیکو زباف خوش‪ ،‬سالـ و دعا و‪ )...‬صدقوای است‪ ،‬در ىػر قػدمی کػو بػرای ادای‬
‫ػػاز برمػػیداری‪ ،‬صػػدقوای اسػػت و ایػػن کػػو خػػار و خاشػػاک یػػا چیػػزی را کػػو موجػػب‬
‫اذیت و آزار عابراف است) از سر راه برداری‪ ،‬صدقوای است»»‪.‬‬
‫آیا ضوا سا اص اّل تْطت خثش ًکٌن ؟‪:‬‬
‫ُخػِػربُُك ْم بِت َْىػ ِػل‬
‫ػوؿ‪« :‬أَال أ ْ‬ ‫ػوؿ اللَّػػو ملسو هیلع هللا یلص یقػ ُ‬
‫ػت رسػ َ‬
‫وىػػب قػػاؿ‪ :‬ع ُ‬ ‫‪« -42‬عػن َحا ِرَِػ بْػ ِن ْ‬
‫ض ّْع ٍ لَ ْو أَقْ َسم َعلَى اللَّو َّ‬ ‫ِ‬
‫ُخِربُُك ْم بَت َْى ِل النَّا ِر؟ ُك ُّل ُعتُ ٍّل‬
‫ألبره‪ ،‬أَالَ أ ْ‬ ‫ضعی ٍ ُمتَ َ‬ ‫اَّنَّ ؟ ُك ُّل َ‬
‫متفق علیو‪.‬‬ ‫اظ ُمستَكٍِ‬‫ٍ‬
‫ْرب»» ٌ‬ ‫َج َّو ْ‬
‫یعنػػی‪« :‬از حارِػػو بػػن وىػػب روایػػت شػػده اسػػت کػػو گفػػت‪ :‬از پیػػامرب ملسو هیلع هللا یلص شػػنیدـ کػػو‬
‫میفرمود‪« :‬آیا مشا را از اىل هبشت با خرب کنم؟ ىػر انسػاف ضػعیفی کػو مػردـ نیػز او‬
‫را ضػػعی ببیننػػد و نقػػری کننػػد‪ ،‬کسػػی کػػو اگػػر اهلل را ب ػرای چیػػزی سػػوگند دىػػد‪ ،‬اهلل‬
‫حتم ػاً سػػوگند او را راسػػت و مق ػػودش را بػػرآورده میکنػػد؛ آیػػا مشػػا را از اىػػل آتػػش‬
‫دوزخ) آگاه سازـ؟ ىر انساف تندخو و سنگدلی کو مرتب بو مجعآوری مػاؿ بپػردازد‬
‫و خبشش نکند و برتریطلب و متکرب باشد»»‪.‬‬
‫صد حدیث ‪ ،‬صد مسئلو از زباف رسوؿ اهلل ملسو هیلع هللا یلص‪)33(.........................................‬‬
‫ٍ یتیواى سا جستجَ کٌیذ‪:‬‬
‫ِ‬
‫ػعد س قػػاؿ‪ :‬قػػاؿ رسػػوؿ اللَّػػو ص‪« :‬أَنَػػا وكافػ ُػل الْیتػػی ِم يف‬ ‫ػهل بػػن سػ ٍ‬ ‫‪« -43‬وعػػن سػ ِ‬
‫السبَّابَِ َوالْ ُو ْسطَى‪ ،‬وفَػَّر َج بػَْیػنَػ ُه َما» رواه البخاری‪.‬‬ ‫اَّنَّ ِ َى َك َذا» وأ َ‬
‫َشار بِ َّ‬
‫یعنػػی‪« :‬از سػػهلبن سػػعد روایػػت شػػده اسػػت کػػو پیػػامرب ملسو هیلع هللا یلص فرمودنػػد‪« :‬مػػن و کفیػػل‬
‫عهػػدهدار) یتػػیم‪ ،‬در هبشػػت‪ ،‬ایػػن چنػػنی ىسػػتیم» و بػػو دو انگشػػت سػػبابو و میانػػو‬
‫اشاره ود و آهنا را از ىم جدا کرد»‪.‬‬
‫ای هشداى! اص اهلل تتشسیذ‪ ،‬صًاى تاى سا آصاس ٍاریت ًکٌیذ‪:‬‬
‫ػوؿ اللَّػػو ملسو هیلع هللا یلص‪« :‬استوص ػوا بِالنّْس ػ ِ‬
‫ػاء خ ػ ْػریاً‪ ،‬فػ ػِإ َّف‬ ‫‪« -44‬وع ػػن أيب ىری ػػرة ق ػػاؿ‪ :‬ق ػػاؿ رس ػ ُ‬
‫ُْْ‬
‫الضػػل ِع أَعػػاله‪ ،‬فَػِإ ْف ذَىبػ ِ‬ ‫ِ‬ ‫الػػمرأَةَ خلِ َقػ ْ ِ ِ‬
‫یمػػوُ َكسػ ْػرتَوُ‪،‬‬ ‫ػت تُق ُ‬‫َ‬ ‫ػوج مػػا يف ّْ ْ ُ‬ ‫ػت مػ ْػن ضػلَ ٍع‪َ ،‬وإ َّف أ َْعػ َ‬ ‫ْ ُ‬
‫یزؿ أَعوج‪ ،‬فاستوصوا بِالنّْس ِ‬
‫متفق علیو‪.‬‬ ‫ٌ‬ ‫»»‬ ‫اء‬ ‫َ‬ ‫ُْ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬ ‫وإِ ْف تركتَ ُ ْ‬
‫مل‬ ‫‪،‬‬ ‫و‬
‫ِ‬
‫متعت‬ ‫كسرتَػ َها‪ ،‬وإِف استَ ْ‬ ‫ِ‬
‫ػمرأَةُ كالضل ِع إ ْف أَقَ ْمتَها ْ‬ ‫‪ -45‬ويف روای يف ال حیحنی‪« :‬ال ْ‬
‫وج»‪.‬‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫متعت وفیها َع ٌ‬ ‫ا‪،‬استَ ْ‬
‫هبَ ْ‬
‫لِ علَى طریقػ ٍ‪،‬‬ ‫ِ‬ ‫‪ -46‬ويف روای لػمسل ٍم‪« :‬إِ َّف الػمرأَةَ خلِ ْ ِ ِ‬
‫یم َ‬ ‫قت من ضلَ ٍع‪ ،‬لَ ْن تَ ْستق َ‬ ‫ْ ُ‬
‫قیمهػػا كسػرتَػ َها‪َ ،‬وَك ْسػ ُػرَىا‬ ‫ِ‬ ‫فَػِإ ْف اسػػتمتعت ِهبػػا‪ ،‬اسػػتمتػع ِ ِ‬
‫ت هبػَػا وفیهػػا َ ٌ ْ َ َ ْ َ ُ ُ‬
‫ت‬ ‫ػت‬ ‫ػ‬‫ب‬ ‫ى‬ ‫ذ‬ ‫ف‬ ‫إ‬ ‫و‬ ‫‪،‬‬ ‫ػوج‬‫ػ‬‫ع‬ ‫ْ َ َْ َْ َ‬
‫طالقُها»‪.‬‬
‫یعنػػی‪« :‬از ابػػوىریره روایػػت شػػده اسػػت کػػو پیػػامرب ملسو هیلع هللا یلص فرمودنػػد‪« :‬بػػو وصػػیت مػػن در‬
‫مورد خوش رفتاری با زناف توجػو و آف را رعایػت کنیػد‪ ،‬زیػرا زف از دنػدهی کػ آفریػده‬
‫ش ػػده اس ػػت و ک ت ػرین حم ػػل دن ػػده‪ ،‬بلن ػػدترین نقط ػػوی آف اس ػػت‪ ،‬اگ ػػر خبػ ػواىی آف را‬
‫راس ػػت کن ػػی‪ ،‬میش ػػکند و اگ ػػر آف را ب ػػوخود واگ ػػذاری و ت ػػرک کن ػػی‪ ،‬مهچن ػػاف ک ػ ػ‬
‫صد حدیث ‪ ،‬صد مسئلو از زباف رسوؿ اهلل ملسو هیلع هللا یلص‪)34(.........................................‬‬
‫میماند؛ پس توصیوی من پیشو کردف خوشػخویی و صػرب) در مػورد زنػاف را قبػوؿ و‬
‫رعایت کنید»»‪.‬‬
‫در روایتی دیگر در صحیحنی آمػده اسػت‪« :‬زف ماننػد دنػدهی کػ اسػت‪ ،‬اگػر او را‬
‫راسػػت کنػػی‪ ،‬آف را میشػػکنی و اگػػر در مهػػاف حػػاؿ) از وی هبرهمنػػد شػػوی‪ ،‬هبرهمنػػد‬
‫شدهای‪ ،‬در حالی کو کجی باقی است»‪.‬‬
‫در روایتػی دیگػػر از مسػلم آمػػده اسػت‪« :‬زف از دنػػدهای خلػػق شػده کػػو ىرگػز بػػا ىػػی‬
‫روشی بو دست تو راست یشود‪ ،‬پس اگر با مهاف حاؿ) از وی هبره بگػریی‪ ،‬هبػره‬
‫گرفتػ ػػوای و کجػ ػػی او بػ ػػاقی اسػ ػػت و اگػ ػػر خبػ ػواىی او را راسػ ػػت کنػ ػػی‪ ،‬میشػ ػػکند و‬
‫شکستش‪ ،‬طالؽ اوست»‪.‬‬
‫صى تایذ‪ ،‬آًچِ کِ ضَّشش هی گَیذ اًجام دّذ‪:‬‬
‫الر ُجػ ُػل ْامرأَتَػوُ إِ ََ فَِر ِاشػ ِػو‬ ‫‪« -47‬وعػن أيب ىریػرة قػػاؿ‪ :‬قػاؿ رسػػوؿ اللَّػو ملسو هیلع هللا یلص‪« :‬إِ َذا َ‬
‫دعػا َّ‬
‫متفق علیو‪.‬‬ ‫بح»» ٌ‬ ‫نتها الػمالئ َك ُ َح َّت تُ ْ َ‬ ‫فلَ ْم تَتْتِِو فَػبَات َغ ْ‬
‫ضبا َف َعلَْیػ َها لَ َع َ‬
‫جهػػا لَعنْتػ َهػػا املالئِ َك ػ ُ َحػ َّػت‬ ‫ِ ِ‬
‫اش َزْو َ‬ ‫‪ -48‬ويف روای ػ لػهم ػػا‪« :‬إِ َذا بَاتَػ ْ‬
‫ػت املػَْػرأَةُ َىػػاجَرًة فػ َػر َ‬
‫َ‬
‫تُ ْ بِ َح»‪.‬‬
‫ِِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫‪ -49‬ويف روایػ ٍ قػػاؿ رسػ ُ‬
‫ػوؿ اهلل ملسو هیلع هللا یلص‪« :‬والَّػػذي نػَ ْفسػ بِیَػػده َمػػا مػػن َر ُجػ ٍػل یَػ ْدعُو ْامَرأَتَػػوُ‬
‫ضى َعْنها»‪.‬‬ ‫إِ ََ فِر ِاش ِو فَػتتَْب علَی ِو إِالَّ َكا َف الَّذي يف َّ ِ ِ‬
‫السماء َساخطاً َعلَْیػ َها َح َّت یػَْر َ‬ ‫َ ََ َْ‬
‫یعنی‪« :‬از ابوىریره روایػت شػده اسػت کػو پیػامرب ملسو هیلع هللا یلص فرمودنػد‪« :‬ىػر گػاه مػرد‪ ،‬زنػش را‬
‫بو بسرت خود فرا خواند و زف نیاید و مرد‪ ،‬شػب را در حػاؿ خشػم و نارضػایتی از او‬
‫سپری کند‪ ،‬فرشتگاف تا ىنگاـ صبح‪ ،‬او را لعنت میکنند»»‪.‬‬
‫صد حدیث ‪ ،‬صد مسئلو از زباف رسوؿ اهلل ملسو هیلع هللا یلص‪)35(.........................................‬‬
‫در روایتػػی دیگػػر از خبػػاری و مسػػلم آمػػده اسػػت‪« :‬ىػػر گػػاه زف‪ ،‬در حػػالی کػػو بسػػرت‬
‫ش ػػوىرش را ت ػػرک گفت ػػو اس ػػت‪ ،‬ش ػػب را س ػػپری کن ػػد‪ ،‬فرش ػػتگاف او را ت ػػا ص ػػبح نفػ ػرین‬
‫میکنند»‪.‬‬
‫در روایتی دیگر‪ ،‬پیامرب ملسو هیلع هللا یلص فرمودند‪« :‬سوگند بو کسی کػو روح مػن در دسػت قػدرت‬
‫اوسػػت‪ ،‬ىػػر مػػردی‪ ،‬زنػػش را بػػو بسػػرت خػػود فػرا خبوانػػد و زف ابػػا کنػػد‪ ،‬آف کػػس کػػو در‬
‫آ ػػاف اسػػت اهلل) از چنػػنی زنػػی خشػػمگنی خواىػػد بػػود‪ ،‬تػػا وقتػػی کػػو شػػوىرش از او‬
‫راضی میشود»‪.‬‬
‫صى تذٍى اجاصُ ضَّشش‪ ،‬سٍصُ گشفتِ ًوی تَاًذ‪:‬‬
‫ٍ‬
‫ػوـ‬ ‫‪« -51‬وع ػػن أيب ىری ػػرة أَیض ػ ػاً أَف رس ػػوؿ اللَّػ ػػو ملسو هیلع هللا یلص ق ػػاؿ‪« :‬ال ََيػ ػ ُّػل ْ‬
‫المػ ػ َػرأَة أَ ْف تَ ُػ ػ َ‬
‫وزوجهػ ػػا شػ ػ ِ‬
‫ػاى ٌد إِال بِِإ ْذنػِ ػ ِػو‪َ ،‬وال تَػ ػتْذَ ْف يف بػَْیتِػ ػ ِػو إِالَّ بِِإذنػِ ػ ِػو»» متفػ ػ ٌػق علیػ ػػو‪ ،‬وىػ ػػذا لفػ ػػظ‬ ‫ََ ْ ُ َ َ‬
‫البخاري‪.‬‬
‫یعنی‪« :‬از ابوىریره روایت شده است کو پیامرب ملسو هیلع هللا یلص فرمودند‪« :‬برای زف حالؿ نیست‬
‫کػػو ب ػػا حض ػػور شػػوىرش‪ ،‬ب ػػدوف اج ػػازهی وی‪ ،‬روزه س ػػنت) بگػػرید و ای ػػن ک ػػو ب ػػدوف‬
‫اجازهی شوىرش‪ ،‬اجازهی ورود کسی را بو خانوی شوىرش بدىد»»‪.‬‬
‫تْتشیي هالی کِ آًشا خشچ هیکٌی‪ ،‬تایذ تاالی خاًَادُ ات‬
‫تاضذ‪:‬‬
‫ػوؿ اللَّػو‬‫الر ن ِػَوبا َف بن ُْجب ُد َد مػوََ رس ِ‬ ‫اؿ لو‪ :‬أيب ِ‬
‫عبد َّ‬ ‫عبد اللَّ ِو َویػُ َق ُ‬ ‫‪« -51‬وعن أيب ِ‬
‫َْ‬ ‫ْ ْ‬
‫ػار یػُْن ِف ُقػػوُ َعلَػػى ِعیالِػ ِػو‪،‬‬ ‫ػوؿ اللَّػػو ملسو هیلع هللا یلص‪« :‬أَفْضػػل ِدینَػػا ٍر یػ ْن ِف ُقػػو َّ ِ‬
‫الر ُجػ ُػل دینَػ ٌ‬ ‫ُ ُ‬ ‫َُ‬ ‫ملسو هیلع هللا یلص قػػاؿ‪ :‬قػػاؿ رسػ ُ‬
‫صد حدیث ‪ ،‬صد مسئلو از زباف رسوؿ اهلل ملسو هیلع هللا یلص‪)36(.........................................‬‬
‫َصػػحابو يف سػبِ ِیل اللَّػ ِػو»»‬ ‫ودینػ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ػار یػُنْ ِف ُقػػوُ َعلَػػى دابَّتِػ ِػو يف سػ ِ‬ ‫ِ‬
‫ػبیل اللَّػػو‪ٌ َ ،‬‬
‫ػار یػُنْف ُقػػوُ علَػػى أ ْ‬ ‫َودینَػ ٌ‬
‫رواه مسلم‪.‬‬
‫یعنی‪« :‬از ابوعبداهلل‪ -‬یا ابو عبدالر ن‪ِ -‬وباف بن جبدد خادـ پیامرب ملسو هیلع هللا یلص روایت شده‬
‫اسػػت کػػو پیػػامرب ملسو هیلع هللا یلص فرمودنػػد‪« :‬هب ػرتین مػػالی کػػو مػػرد خػػرج میکنػػد‪ ،‬مػػالی اسػػت کػػو‬
‫خػػرج خػػانوادهاش می ایػػد و مػػالی اسػػت کػػو در راه خػػدا ب ػرای مػػرکبش خػػرج و مػػالی‬
‫است کو برای یارانش در راه خدا صرؼ میکند»»‪.‬‬
‫اگش ّوسایِ ات اص ضش ٍفتٌِ ات دس اهاى ًیست‪ ،‬ترذاى کرِ‬
‫ایواى ًذاسی‪:‬‬
‫‪« -52‬وعن أيب ىریرة أَف النػ ملسو هیلع هللا یلص قػاؿ‪« :‬واللَّ ِػو ال یػُ ْػؤِم ُن‪ ،‬واللَّ ِػو ال یػُ ْػؤِم ُن» قِی َػل‪ :‬م ْػن‬
‫جارهُ بػَ َوائَِقوُ»» متفق علیو‪.‬‬ ‫من ُ‬ ‫َّ‬
‫رسوؿ اللَّو؟ قاؿ‪« :‬الذي‪ :‬ال یتْ ُ‬
‫یا َ ِ‬
‫جارهُ َبوائِقوُ»‪.‬‬ ‫من ُ‬ ‫ٍ‬
‫‪ -53‬ويف روای لػمسلم‪« :‬ال یَ ْد ُخ ُل اَّنَّ َم ْن ال یتْ ُ‬
‫یعنػػی‪« :‬از ابػػوىریره روایػػت شػػده اسػػت کػػو پیػػامرب ملسو هیلع هللا یلص فرمودنػػد‪« :‬بػػو اهلل سػػوگند اِيػػاف‬
‫ندارد‪ ،‬بو اهلل سوگند اِياف ندارد‪ ،‬بو اهلل سوگند اِيػاف نػدارد!»‪ ،‬سػؤاؿ شػد‪ :‬ای رسػوؿ‬
‫اهلل! چو کسی اِياف ندارد؟ فرمودند‪« :‬کسی کو مهسایواش از خطر شرارت و فتنػوی‬
‫او اِين نباشد»»‪.‬‬
‫پذس ٍهادست صًذُ است‪ٍ ،‬لیکي ٌَّص ّن تْطتی ًیستی؟!‪:‬‬
‫َدرَؾ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫‪« -54‬وعنػو عػن النػ ملسو هیلع هللا یلص قػاؿ‪« :‬رغػم أَنْػ ُ ‪ُ ،‬ث رغػم أَنْػ ُ ‪ُ ،‬ثَّ َرغػػم أَنػ َمػ ْػن أ ْ‬
‫خل اََّنَّ َ»» رواه مسلم‪.‬‬ ‫لم ی ْد ِ‬ ‫َحد ُمهَا أ َْو كِ ُ‬
‫المها‪ ،‬فَ ْ‬ ‫أَبَویِْو ِعْن َد الْ ِك ِرب‪ ،‬أ ُ‬
‫صد حدیث ‪ ،‬صد مسئلو از زباف رسوؿ اهلل ملسو هیلع هللا یلص‪)37(.........................................‬‬
‫یعنی‪« :‬از ابوىریره روایت شده است کو پیامرب ملسو هیلع هللا یلص فرمودند‪« :‬خػوار و خػاک بػر سػر‬
‫اسػػت‪ ،‬خػوار و خػػاک بػػر سػػر اسػػت‪ ،‬خػوار و خػػاک بػػر سػػر اسػػت کسػػی کػػو پػػدر و‬
‫مادرش‪ -‬یکی یا ىر دو نفرشاف‪ -‬را زنده و بو ویژه) در حاؿ پریی آهنػا ببینػد و بػا‬
‫خدمت آهنا) داخل هبشت نشود»»‪.‬‬
‫تضسگتشیي گٌاّاى کثیشُ‪:‬‬
‫‪« -55‬وع ػػن أيب بك ػػرةَ نُفی ػػع بػ ػ ِن ان ػ ِ‬
‫ػوؿ اللَّ ػػو ملسو هیلع هللا یلص‪« :‬أَال أُنػَبّْ ػػئُ ْ‬
‫كم‬ ‫ػارث ق ػػاؿ‪ :‬ق ػػاؿ رس ػ ُ‬ ‫ْ‬
‫ِ‬
‫ػوؽ الْوالػدیْن‬ ‫ِ‬ ‫َّ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫رسوؿ اللو‪ :‬قاؿ‪« :‬اإل ْشر ُاؾ باللػو‪ ،‬وعُ ُق ُ‬ ‫َّ‬ ‫بِت ْك َِرب الْ َكبائِِر؟» ِالِاً قُلنا‪ :‬بلَى یا َ‬
‫ػهادة الػ ُّػزوِر» فَمػػا َزاؿ ی َكّْرُرَىػػا حػ َّػت‬ ‫ِ‬
‫ػس‪ ،‬فقػػاؿ‪« :‬أَال وقػ ْػو ُؿ الػ ُّػزوِر وشػ ُ‬ ‫وكػػاف ُمتَّكئ ػاً فَجلَػ َ‬
‫سكت»» متفق علیو‪.‬‬ ‫ْ‬ ‫قُلنَا‪ :‬لیْتوُ‬
‫یعنی‪« :‬از ابوبکره نفیع بن حارث روایت شده است کو پیػامرب ملسو هیلع هللا یلص سػو بػار فرمودنػد‪:‬‬
‫«آیا مشا را از بزرگرتین گناه کبػریه آگػاه کػنم؟» گفتػیم‪ :‬بلػو‪ ،‬ای رسػوؿ خػدا! فرمونػد‪:‬‬
‫«ش ػػرک ب ػػو اهلل و نافرم ػػانی و آزار پ ػػدر و م ػػادر»‪ ،‬پی ػػامرب ملسو هیلع هللا یلص وقت ػػی ای ػػن را فرمودن ػػد)‬
‫تکیو زده بودند‪ ،‬آف گاه نشست و فرمودند‪« :‬آگاه باشید! دیگری) سخن دروغ و‬
‫شػػهادت باطػػل اسػػت»‪ ،‬و ایػػن مجلػػو را مهچنػػاف تک ػرار میفرمػػود تػػا ایػػن کػػو بػػا خػػود‬
‫گفتیم‪ :‬کاش سکوت میفرمود!»‪.‬‬
‫حق پذس ٍهادس تؼذ اص هشگ ایطاى تاالی ها‪:‬‬
‫ي قػػاؿ‪:‬‬ ‫ػاع ِد ّْ‬
‫السػ ِ‬ ‫‪« -56‬وعػػن أيب أُسػػید بضػػم ال ػػهمزة وفػػتح السػػنی مالػ ِ‬
‫ػِ ب ػ ِن ربِ َیع ػ َ َّ‬ ‫َْ‬
‫ػوؿ اللَّػو‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫بػینا َْرمن جلُ ِ‬
‫ػاؿ‪ :‬یارس َ‬ ‫رج ٌػل م ْػن بػ َسػلَم فق َ‬ ‫ػوس عْن َػد رسػوؿ اللَّػو ملسو هیلع هللا یلص إذ جػاءَهُ ُ‬‫َْ ُ ُ ٌ‬
‫ِ‬ ‫ِِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫َبرُمهَػػا بػػو بَعػ َػد َم ْوِت َمػػا؟ فقػػاؿ‪« :‬نػَ َعػ ْػم‪ ،‬ال َّ ػالَة علَیْه َمػػا‪،‬‬ ‫َىػ ْػل بقػػى ِمػػن بِػ ّْػر أَبػ َّ‬
‫ػوي شػػىءٌ أ ُّ‬
‫صد حدیث ‪ ،‬صد مسئلو از زباف رسوؿ اهلل ملسو هیلع هللا یلص‪)38(.........................................‬‬
‫وصػ ػ ُػل إِالَّ هبِِ َمػ ػػا‪ ،‬وإِ َكػ ػ َػر ُاـ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِِ‬ ‫و ِ‬
‫االسػ ػػتغْ َف ُار َهلُمػ ػػا‪ ،‬وإِنْفػ ػػاذُ َع ْهػ ػػدمها‪ ،‬وصػ ػػل ُ الػ ػ َّػرح ِم الػ ػػا ال تُ َ‬
‫ْ‬
‫ص ِدیقهما»» رواه أبو داود‪.‬‬ ‫َ‬
‫یعنی‪« :‬از ابن اسػید مالػک بػن ریبعػو سػاعدی روایػت شػده اسػت کػو گفػت‪ :‬یکبػار‬
‫وقت ػػی ک ػػو م ػػا ن ػػزد پی ػػامرب ملسو هیلع هللا یلص نشس ػػتو ب ػػودمی‪ ،‬م ػػردی از بنیس ػػلمو پ ػػیش ایش ػػاف آم ػػد و‬
‫گفػػت‪ :‬ای رسػػوؿ اهلل! آیػػا از نیکوکػػاری و احسػػاف نسػػبت بػػو پػػدر و مػػادرـ چیػػزی‬
‫مانػػده اسػػت کػػو بػػو وسػػیلوی آف‪ ،‬بعػػد از مرگشػػاف‪ ،‬بػػو ایشػػاف نیکػػی کػػنم؟ پیػػامرب ملسو هیلع هللا یلص‬
‫فرمودن ػػد‪« :‬بل ػػو‪ ،‬دع ػػای خ ػػری ک ػػردف بػ ػرای آهن ػػا‪ ،‬طل ػػب مغف ػػرت بػ ػرای آن ػػاف‪ ،‬اجػ ػرای‬
‫پیمافىا و وصیتىای ایشاف بعد از مرگشاف‪ ،‬صلوی ر ی کو جز بو وسیلوی آناف‬
‫امکافپذیر نیست و بزرگداشت دوستاف آناف»»‪.‬‬
‫تاّن اختالف ًکٌیذ‪:‬‬
‫اسػتَػ ُووا‬
‫ػوؿ‪ْ « :‬‬ ‫ػح منَاكِبَػنَػػا يف ال َّػػالةِ َویػَ ُقػ ُ‬
‫ػوؿ اللَّػػو ملسو هیلع هللا یلص ِيْسػ ُ‬
‫‪ -57‬وعنػػو قػػاؿ‪« :‬كػػاف رسػ ُ‬
‫ػوهنم‪ُ ،‬ثَّ‬‫ین یػَلُ َ‬ ‫َّ ِ‬ ‫وال ْْتلِ ُفوا‪ ،‬فَػتَ ْختَلِ َ قػُلُوب ُكم‪ ،‬لِیلِ ِمػن ُكم أُولػوا األ ْ ِ‬
‫ُّهػى‪ُ ،‬ثَّ الػذ َ‬ ‫َحػالـ والنػ َ‬ ‫ْ‬ ‫ُ ْ َ‬ ‫َ‬
‫یلوهنم»» رواه مسلم‪.‬‬ ‫َ‬ ‫الذین‬
‫یعنی‪« :‬از ابومسعود روایت شده است کو گفت‪ :‬پیامرب ملسو هیلع هللا یلص در از بػر شػانوىای مػا‬
‫دست میکشید و آهنا را در کنار ىم قرار میداد) و میفرمػود‪« :‬مسػاوی و راسػت‬
‫بایس ػػتید و اخ ػػتالؼ نداش ػػتو باش ػػید ک ػػو دؿى ػػای مش ػػا نی ػػز دچ ػػار تفرق ػػو و اخ ػػتالؼ‬
‫میگ ػػردد‪ ،‬در پش ػػت س ػػر م ػػن‪ ،‬ابت ػػدا بالغ ػػاف و کام ػػل م ػػرداف‪ ،‬بع ػػد ع ػػاقالف و س ػػپس‬
‫کسػػانی کػػو درجػػوی بعػػد از آنػػاف ىسػػتند‪ ،‬برحسػػب مراتػػب خػػود‪ ،‬پشػػت سػػر مػػا)‬
‫بایستند»»‪.‬‬
‫صد حدیث ‪ ،‬صد مسئلو از زباف رسوؿ اهلل ملسو هیلع هللا یلص‪)39(.........................................‬‬
‫اگش هیخَاّی دسقیاهت تا چِ کسی تاضی‪ ،‬پس دس دًیا آًشا‬
‫اًتخاب کي‪:‬‬
‫ػب»» متفػػق‬ ‫َحػ َّ‬ ‫‪« -58‬وعػػن أيب موسػػى األَ ْشػ َػع ِر ّْ‬
‫ي أَف النَّػِ َّ ملسو هیلع هللا یلص قػػاؿ‪« :‬املػَْػرءُ َمػ َػع َمػ ْػن أ َ‬
‫علیو‪.‬‬
‫‪ -59‬ويف روای ػ ‪« :‬ق ػػاؿ قی ػػل للن ػ ملسو هیلع هللا یلص الرج ػػل َي ػػب الق ػػوـ َولَ ّم ػػا یلح ػػق هب ػػم؟ ق ػػاؿ‪:‬‬
‫«الػمرء مع من أحب»»‪.‬‬
‫یعنػػی‪« :‬از ابوموسػػی اشػػعری روایػػت شػػده اسػػت کػػو پیػػامرب ملسو هیلع هللا یلص فرمودنػػد‪« :‬شػػخص بػػا‬
‫کسی حمشور) است کو او را دوست دارد»»‪.‬‬
‫در روایتػػی دیگػػر آمػػده اس ػػت‪« :‬ابوموسػػی گفػػت‪ :‬بػػو پی ػػامرب ملسو هیلع هللا یلص گفتػػو شػػد‪ :‬انس ػػاف‪،‬‬
‫گروىػ ػػی را دوسػ ػػت دارد و ىن ػػوز در عمػ ػػل) ب ػػو آف گػ ػػروه نپیوس ػػتو اسػ ػػت حػ ػػاؿ او‬
‫چگونػػو اسػػت)؛ پیػػامرب ملسو هیلع هللا یلص فرمودنػػد‪« :‬شػػخص در روز قیامػػت)‪ ،‬بػػا کسػػی حمشػػور)‬
‫است کو او را دوست دارد»»‪.‬‬
‫گشٍّی کِ صیش سایِ ای سحوت اهلل قشاس هی گیشًذ‪:‬‬
‫‪« -61‬وعن أيب ىریرة عن الن ملسو هیلع هللا یلص قاؿ‪« :‬سْبػ َع ٌ یُ ِظلُّ ُهػم اللَّػو يف ِظلّْ ِػو یػَ ْػوَـ ال ظ َّػل إِالَّ‬
‫ِ‬
‫ِ ِِ‬ ‫ػاد ٌؿ‪ ،‬و َشػاب نَ َشػتَ يف ِعب ِ ِ‬ ‫ِظلُّػو‪ :‬إِمػاـ ع ِ‬
‫ور ُجػػالف‬ ‫ػادة اللَّػو أل‪َ ،‬وَر ُج ٌػل قَػلْبُػوُ َمعلَّ ٌػق باملَ َسػاجد َ‬ ‫ََ‬ ‫َ ٌ‬ ‫ُ ٌ‬
‫ػاؿ‪ ،‬فقػاؿ‪:‬‬ ‫ب و َمجَ ٍ‬ ‫ات َمْن ِ ٍ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َّ‬
‫َ‬ ‫َنَابَّا يف ال ْ َ َ َ َ ْ َ َ َ َّ َ َ ْ َ ُ ٌ َ َ ْ ُ ْ َ ٌ َ ُ‬
‫ذ‬ ‫ة‬‫َ‬‫أ‬
‫ر‬ ‫ام‬ ‫و‬ ‫ت‬ ‫ع‬ ‫د‬ ‫ل‬ ‫ج‬ ‫ور‬ ‫‪،‬‬ ‫و‬ ‫ی‬ ‫ل‬
‫َ‬ ‫ع‬ ‫ا‬ ‫ق‬
‫ر‬ ‫ف‬ ‫ػ‬‫ت‬‫و‬ ‫‪،‬‬ ‫و‬ ‫ی‬‫َ‬‫ل‬‫ع‬ ‫ا‬ ‫ع‬ ‫م‬ ‫ت‬ ‫اج‬ ‫و‬ ‫ل‬
‫اىػػا َحػ َّػت ال تَػ ْعلَػ َػم ِمشَالُػػوُ مػػا تػُنْ ِفػ ُػق َِيِینُػػوُ‪،‬‬
‫َخ َف َ‬
‫ٍ‬ ‫إِ ِّْن أَخػ ُ‬
‫ػاؼ اللَّػػو‪َ ،‬وَر ُجػ ٌػل تَ َػػد َ‬
‫َّؽ ب َػ َػدقَ ‪ ،‬فَت ْ‬
‫ِ‬
‫متفق علیو‪.‬‬
‫ت َعْیػنَاهُ»» ٌ‬ ‫اض ْ‬‫َوَر ُج ٌل ذَ َكَر اللَّوَ َخالیاً فَػ َف َ‬
‫صد حدیث ‪ ،‬صد مسئلو از زباف رسوؿ اهلل ملسو هیلع هللا یلص‪)41(.........................................‬‬
‫یعنی‪« :‬از ابوىریره روایت شده است کػو پیػامرب ملسو هیلع هللا یلص فرمودنػد‪« :‬ىفػت نفػر ىسػتند کػو‬
‫اهلل در روزی ک ػػو ج ػػز س ػػایوی او س ػػایوای نیس ػػت‪ ،‬ایش ػػاف را در س ػػایوی خ ػػود پن ػػاه‬
‫میدى ػػد‪ -ٕ :‬ح ػػاکم ع ػػادؿ ٕ‪ -‬ج ػوانی ک ػػو در عب ػػادت اهلل متع ػػاؿ رش ػػد و نش ػػتت‬
‫یافتػػو باشػػد؛ ٖ‪ -‬مػػردی کػػو دلػػش بػػو مسػػجد وابسػػتو اسػػت؛ ٗ‪ -‬دو مػػرد کػػو ب ػرای‬
‫رض ػػای اهلل مه ػػدیگر را دوس ػػت دارن ػػد و ب ػػا آف حمب ػػت‪ ،‬ب ػػا ى ػػم مج ػػع و از ى ػػم جػ ػػدا‬
‫میشوند؛ ٘‪ -‬مردی کو زنی صػاحبمقاـ و زیبػا‪ ،‬او را پػیش خػودش خبوانػد و او در‬
‫جػواب بگویػػد‪ :‬مػن از اهلل میترسػػم؛ ‪ -ٙ‬مػردی کػػو صػدقو دىػػد و آف را چنػاف پنهػػاف‬
‫کنػػد‪ ،‬کػػو دسػػت چػ او از انفػػاؽ دسػػت راسػػتش بػػیخرب باشػػد؛ ‪ -ٚ‬مػػردی کػػو در‬
‫حالت تنهایی و خلوت‪ ،‬اهلل را یاد کند و چشمانش پر از اشک گردد‪.‬‬
‫ٍقتل ایي ضخص تا چٌیي صفات حشام است‪:‬‬
‫ِ‬
‫ػوؿ‪:‬‬ ‫ػوؿ اللَّػػو ملسو هیلع هللا یلص یػَ ُقػ ُ‬
‫ػت رسػ َ‬ ‫‪« -61‬وعػػن أيب عبػػد اللَّػػو طَػػا ِرِؽ بػػن أ َ‬
‫ُشػ ْػی ٍم‪ ، ،‬قػػاؿ‪ :‬عػ ُ‬
‫ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫« َمػ ْػن قػػاؿ ال إِلػػوَ إِالَّ اللَّػػوُ حممػػداً رسػ ُ‬
‫ػوؿ اللَّػػو‪َ ،‬وَك َفػ َػر مبػػا یػُ ْعبَػ ُػد مػ ْػن ُدوف اللَّػػو‪َ ،‬حػ ُػرَـ مالُػػوُ‬
‫َوَد ُموُ‪َ ،‬و ِحسابُوُ على اللَّو تعاَ»» رواه مسلم‪.‬‬
‫یعن ػی‪« :‬از ابوعب ػػداهلل ط ػػارؽ ب ػػن اش ػػیم روای ػػت ش ػػده اس ػػت ک ػػو گف ػػت‪ :‬از پی ػػامرب ملسو هیلع هللا یلص‬
‫شنیدـ کو میفرمود‪« :‬ىر کس بگوید‪ :‬ال الو اال اهلل جز اهلل‪ ،‬ىی معبػودی نیسػت)‬
‫و مهوی آنچو را کو عبادت میشود‪ -‬جز اهلل‪ -‬انکار کرد و بو آف کافر شػد‪ ،‬مػاؿ و‬
‫خوف او حراـ و حساب اعماؿ پنهاف و دروف) او با اهلل است»»‪.‬‬
‫صد حدیث ‪ ،‬صد مسئلو از زباف رسوؿ اهلل ملسو هیلع هللا یلص‪)41(.........................................‬‬
‫هشاحل خلقت اًساى ٍایٌکِ چِ صهاًی ًیک تخرت ترَدى‬
‫ٍتذتخت تَدى هؼلَم هیطَد‪:‬‬
‫دوؽ‪:‬‬
‫ػاد ُؽ الػػم ُ‬ ‫ػوؿ اللَّػػو ملسو هیلع هللا یلص ‪ ،‬وىػػو ال َّػ ِ‬
‫ػعود ‪ ،‬قػػاؿ‪ :‬حػػدِنا رسػ ُ‬ ‫‪« -62‬عػػن ابػ ِن مسػ ٍ‬
‫ِ‬
‫ػنی یػَ ْومػاً نُطْ َفػ ً‪ُ ،‬ثَّ یَ ُكػػو ُف َعلَ َقػ ً ِمثْػ َػل ذلػ َ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ‬
‫ػِ‪،‬‬ ‫َحػ َد ُك ْم ُْْ َمػ ُػع َخلْ ُقػػوُ يف بَطْػػن أ ُّْمػػو أَْربَعػ َ‬ ‫«إ َّف أ َ‬
‫ػات‪:‬‬‫ػِ‪ ،‬فَػی ػْنػ ُفا فِیػ ِػو ال َّػروح‪ ،‬وی ػ ْػؤمر بِػتَرب ِع َكلِمػ ٍ‬ ‫ِ‬
‫َ َ ُ َ ُ َْ‬ ‫ػِ‪ُ ،‬ثَّ یػُْر َسػ ُػل املَلَ ُ َ ُ‬ ‫ضػغَ ً مثْػ َػل ذل َ‬ ‫ُثَّ یَ ُكػو ُف ُم ْ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ ِِِ‬
‫عمل ػػو‪َ ،‬و َش ػػق ّّ أ َْو س ػػعی ٌد‪ .‬فَػ ػ َػو الَّػ ػذي ال إل ػػو َغْیػ ػ ُػرهُ إ َّف أ َ‬
‫َحػ ػ َد ُك ْم‬ ‫ب َكْت ػػب رزقػ ػ ‪َ ،‬وأَجل ػػو‪َ ،‬و َ‬
‫ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫ػاب‪،‬‬‫ػبق َعلَْیػػو الْكتػ ُ‬ ‫لَیَػ ْع َمػ ُػل َع َمػ َػل أ َْىػ ِػل اََّنَّػ َحػ َّػت َمػػا یَ ُكػػو ُف بػَْیػنَػػوُ وبػَْیػنَػ َهػػا إِالَّ ذراعٌ‪ ،‬فَػیَ ْسػ ُ‬
‫َح َد ُك ْم لَیَػ ْع َم ُل بِ َع َم ِل أ َْى ِل النَّا ِر َح َّت َما یَ ُكو ُف‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫فَػیَػ ْع َم ُل ب َع َم ِل أ َْىل النَّا ِر‪ ،‬فَػیَ ْد ُخلُ َها‪َ ،‬وإ َّف أ َ‬
‫اب فَػیَػ ْع َم ُل بِ َع َم ِل أ َْى ِل اََّنَّ ِ فَػیَػ ْد ُخلُ َها»» متف ٌػق‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ‬
‫بػَیْػنَوُ َوبػَیْػنَػ َها إِالَّ ذ َراعٌ‪ ،‬فَػیَ ْسبِ ُق َعلَیْو الْكتَ ُ‬
‫علیو‪.‬‬
‫یعن ػػی‪« :‬از ابنمس ػػعود روای ػػت ش ػػده اس ػػت ک ػػو گف ػػت‪ :‬پب ػػامرب ملسو هیلع هللا یلص‪ -‬ک ػػو پی ػػامرب م ػػورد‬
‫ت دیق بودند‪ -‬برای ما فرمودند‪« :‬آفرینش ىر کداـ از مشا در شػکم مػادرش‪ ،‬چنػنی‬
‫مج ػػع و اذم ػػاـ میش ػػود‪ :‬چه ػػل روز نطف ػػو اس ػػت‪ ،‬آفگ ػػاه در چه ػػل روز دیگ ػػر‪ ،‬علق ػػو‬
‫خػػوف بسػػتو) میشػػود‪ ،‬سػػپس در چهػػل روز دیگػػر بػػو صػػورت ُمضػػغو پػػاره گوشػػت‬
‫قابػػل جویػػدف) در میآیػػد‪ ،‬سػػپس فرشػػتو‪ ،‬فرسػػتاده میشػػود و در او جػػاف میدمػد کػػو‬
‫چهػػار مػػورد رزؽ و اجػػل و عمػػل و سػػعادت یػػا شػػقاوت او را بنویسػػد‪ ،‬و سػػوگند بػػو‬
‫کسػػی کػػو جػػز او اهل ػی نیسػػت‪ ،‬یکػػی از مشػػا بػػو عمػػل اىػػل هبشػػت رفتػػار میکنػػد تػػا‬
‫اندازهای کو میاف او و هبشت‪ ،‬تنها یػک ذراع نػیم مػرت) بػاقی میمانػد‪ ،‬امػا نوشػتوی‬
‫اوؿ تقدیر) بر او سبقت میورزد و آفگػاه او چػوف عمػل دوزخیػاف عمػل میکنػد و‬
‫صد حدیث ‪ ،‬صد مسئلو از زباف رسوؿ اهلل ملسو هیلع هللا یلص‪)42(.........................................‬‬
‫وارد جهنم میشػود و یکػی از مشػا بػو عمػل اىػل آتػش رفتػار میکنػد تػا آذمػا کػو میػاف‬
‫او و دوزخ‪ ،‬تنها یک ذراع فاصلو میمانػد ولػی نوشػتوی اوؿ بػر او سػبقت مػیورزد و‬
‫آفگاه او چوف عمل هبشتیاف عمل میکند و وارد هبشت میشود»»‪.‬‬
‫ٍایٌگًَِ جٌْن حالت داسد‪:‬‬
‫َّم یػَ ْوَمئِ ٍػذ َهلَػا َسػْبػ ُعو َف أَلْػ َ ِزَم ٍػاـ‪،‬‬ ‫ِ‬ ‫‪ -63‬وعنو قػاؿ‪« :‬قػاؿ رس ُ َّ‬
‫ػوؿ اللػو ملسو هیلع هللا یلص‪ :‬یػُ ْػؤتَى جبَ َهػن َ‬
‫ِ َُُّْرونػَ َها»» رواه مسلم‪.‬‬ ‫مع ُك ّْل ِزم ٍاـ سبػعو َف أَلْ َ ملَ ٍ‬
‫َ‬ ‫َ َْ ُ‬ ‫ََ‬
‫یعنػػی‪« :‬از ابػػن مسػػعود روایػػت شػػده اسػػت کػػو پیػػامرب ملسو هیلع هللا یلص فرمودنػػد‪« :‬دوزخ‪ ،‬در روز‬
‫قیامت آورده میشود‪ ،‬در حالی کو ىفتاد ىزار مهار دارد و با ىر مهار‪ ،‬ىفتاد ىػزار‬
‫فرشتو ىست کو آف را میکشند»»‪.‬‬
‫سثک تشیي ػزاب تشای فشد جٌْوی ایٌگًَِ است‪:‬‬
‫ػت رسػوؿ اللَّػو ملسو هیلع هللا یلص ‪ ،‬یقػوؿ‪« :‬إِ َّف أ َْى َػو َف‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫‪« -64‬وعن النػ ِ‬
‫ُّع َماف ب ِن بَشػ ٍری‪ ، ،‬قػاؿ‪ :‬ع ُ‬ ‫ْ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫دمیػو مجَْرتَػاف ی ْغلػ مْنػ ُه َمػا د َما ُغػوُ‬ ‫َ‪ِ َ:‬‬
‫ػص قَ ْ‬ ‫وض ُػع يف أ ْ‬ ‫أ َْى ِل النَّا ِر َع َذاباً یػَ ْوَـ الْق َ‬
‫یام لََر ُج ٌػل یُ َ‬
‫َش ُّد ِمنْو َع َذاباً‪َ ،‬وإِنَّو أل َْىونػُ ُه ْم ع َذاباً»» متفق علیو‪.‬‬ ‫َما یَرى أ ََّف أَحداً أ َ‬
‫‪« -65‬از نعمػػاف بػػن بشػػری روایػػت شػػده اسػػت کػػو گفػػت‪ :‬از پیػػامرب صلللی هللا هل ل‬
‫وسللل شػػنیدـ کػػو میفرمػػود‪« :‬سػػبکترین عػػذاب اىػػل دوزخ‪ ،‬عػػذاب مػػردی اسػػت کػػو‬
‫زی ػػر ف ػػرو رفتگ ػػی دو پ ػػای او‪ ،‬دو اخگ ػػر آت ػػش گرفت ػػو میش ػػود ک ػػو مغ ػػزش از ش ػػدت‬
‫ح ػرارت آهنػػا جػػوش میزنػػد و ت ػػور یکنػػد کػػو عػػذابی سػػخت تػػر از آف باشػػد‪ ،‬در‬
‫حالی کو او دارای خفی ترین عذاب دوزخیاف است»»‪.‬‬
‫صد حدیث ‪ ،‬صد مسئلو از زباف رسوؿ اهلل ملسو هیلع هللا یلص‪)43(.........................................‬‬
‫یک ًیکی کي‪ ،‬اهلل آًشا دُ ًیکی حساب هیکٌذ‪:‬‬
‫ػوؿ اللَّػو عزوجػل‪ :‬مػن جػاء بِانسػنَ ‪ِ،‬‬
‫َْ َ ََ‬ ‫‪« -66‬وعن أيب َذ ٍّر ‪ ،‬قػاؿ‪ :‬قػاؿ النػ ُّ ملسو هیلع هللا یلص‪« :‬یق ُ ُ‬
‫السػیّْئَ ِ‪ ،‬فَ َج َػزاءُ َسػیّْئَ ٍ َسػیّْئَ ٌ ِمثْػلُ َهػا أ َْو أَ ْغ ِف ُػر‪َ .‬وَم ْػن‬
‫وم ْػن جػاءَ بِ َّ‬ ‫ِ‬
‫فَػلَوُ َع ْشُر أ َْمثَالػها أ َْو أ َْزیَ ُد‪َ ،‬‬
‫ػت ِمْنػػوُ باعػاً‪َ ،‬وَمػ ْػن‬ ‫تَػ َقػ َّػرب ِمػ ّْ ِشػػرباً‪ ،‬تَػ َقَّربػػت ِمْنػػو ِذراعػاً‪ ،‬ومػػن تَػ َقػ َّػر ِ‬
‫ذراع ػاً‪ ،‬تَػ َقَّربْػ ُ‬
‫ب مػ ّْ َ‬ ‫ْ َ‬ ‫ْ ُ ُ َ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫أَتػػاِن ِيشػ ‪ ،‬أَتَػیْتُػػوُ َى ْرولَػ ً‪َ ،‬وَمػ ْػن لَقیَػ ب ُقػ َػراب األ َْرض َخطیئَػ ً الَ یُ ْشػرُؾ يب َشػػیْئاً‪ ،‬لَقیتُػػوُ‬
‫مبثْلِها م ْغ ِفَرًة»» رواه مسلم‪.‬‬
‫یعنػی‪« :‬از ابػػوذر روایػت شػػده اسػػت کػو پیػػامرب ملسو هیلع هللا یلص فرمودنػد‪« :‬اهلل عزوجػػل میفرمایػػد‪:‬‬
‫ىػػر کػػس کػػار نیکػػی بکنػػد‪ ،‬ده برابػػر آف پػػاداش نیػػک مییابػػد یػػا پاداشػػش را بیشػػرت‬
‫میکنم و ىر کس عمل بدی اذماـ دىد‪ ،‬جزای آف یک بدی مانند آف است یا این‬
‫کػو او را میخبشػػم‪ ،‬و ىػػر کػػس یػػک وجػػب بػػو مػػن نزدیػػک شػػود‪ ،‬مػػن یػػک ذراع نػػیم‬
‫مرت) بو او نزدیک میشوـ و کسی کو بو اندازهی ذراعی بو من نزدیک گػردد‪ ،‬مػن بػو‬
‫انػػدازهی فاصػػلوی دو دسػػت بػػاز و کشػػیده بػػو او نزدیػػک میشػػوـ‪ ،‬و ىػػر کػػس بػػا راه‬
‫رف ػنت بوس ػػوی مػػن بیای ػػد‪ ،‬ب ػػا قػػدـىای بلن ػػد بوسػػوی او م ػػیروـ و ى ػػر کػػس ب ػػا وج ػػود‬
‫داشػػنت مقػػدار ظرفیػػت زمػػنی‪ ،‬گنػػاه‪ ،‬در حػػالی بػػا مػػن مالقػػات کنػػد کػػو بػػو مػػن شػػرکی‬
‫ن ػ ػػورزد‪ ،‬مػ ػػن بػ ػػو مهػ ػػاف می ػ ػزاف مغفػ ػػرت بػ ػػو انػ ػػدازهی ظرفیػ ػػت زمػ ػػنی)‪ ،‬او را مالق ػ ػػات‬
‫میکنم»‪.‬‬
‫صد حدیث ‪ ،‬صد مسئلو از زباف رسوؿ اهلل ملسو هیلع هللا یلص‪)44(.........................................‬‬
‫اًساى صالح ٍاًساى غیشصرالح ٌّگرام ترشدى آى طرشف‬
‫قثشستاى چٌیي هی گَیذ‪:‬‬
‫ػازةُ‬ ‫ػوؿ اللَّ ػػو ملسو هیلع هللا یلص ق ػػاؿ‪« :‬إذا و ِض ػ ِ‬
‫ي ‪ ،‬أ ََّف رس ػ َ‬‫‪« -67‬وع ػػن أيب َس ػػعید اد ػػد ِر ّْ‬
‫ػعت اََّنَ ػ َ‬ ‫ُ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬
‫ّْموِن‪،‬‬ ‫ّْموِن قَػد ُ‬
‫ػت‪ :‬قَػد ُ‬
‫ػت صػانَ ً قالَ ْ‬ ‫ػاؿ َعلػى أ َْعنَػاقه ِم‪ ،‬فَػِإ ْف كانَ ْ‬‫الرج ُ‬
‫َّاس أَو ّْ‬
‫تملَ َها الن ُ‬
‫اح َ‬
‫وْ‬
‫ػوِتا ُك ُّػل شػ ٍء إالَّ‬
‫ص َ‬‫ت‪ :‬یا ویْػلَ َها‪ ،‬أَیْ َن تَ ْذ َىبُو َف َهبا؟ یَ ْس َػم ُع َ‬
‫ٍ‬
‫ت َغری صان ‪ ،‬قالَ ْ‬ ‫َوإ ْف كانَ ْ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬
‫ا ِإلنْ َسا ُف‪َ ،‬ولَ ْو َ َعوُ لَ َ ع َق»» رواه البخاری‪.‬‬
‫یعنی‪« :‬از ابوسعید خدری روایت شده است کو پیامرب ملسو هیلع هللا یلص فرمودند‪« :‬وقتی جنازهای‬
‫ب ػرای بػػردف بػػو قػػرب آمػػاده و بػػر زمػػنی گذاشػػتو شػػد و مػػردـ آف را بػػر دوش خػػود ػػل‬
‫کردنػػد‪ ،‬اگػػر صػػاحل باشػػد میگویػػد‪ :‬زود مػرا بربیػػد! مػرا پػػیش بربیػػد! و اگػػر غػػری صػػاحل‬
‫باشػػد‪ ،‬میگویػػد‪ :‬وای بػػر مػػن! او را مػرا) کجػػا میبریػػد؟ کػػو ىػػر چیػػزی جػػز انسػػاف‪،‬‬
‫صدای آف را میشنود و اگر انساف بشنود‪ ،‬از ىوؿ آف بیهوش میشود میمرید)»‪.‬‬
‫قشآى ٍقتی لزت تخص هی ضَد‪ ،‬کِ دسآى اص چطواى آب‬
‫تشیضد‪:‬‬
‫ٍ‬
‫ػت‪ :‬یػػا‬ ‫ػاؿ‪ :‬قػػاؿ الن ػ ُّ ملسو هیلع هللا یلص‪« :‬اقْ ػ َػرأْ عل ػ َّ ال ُقػػرآ َف» قلػ ُ‬
‫وعػػن أبػػن َمسػػعود ‪ ،‬قػ َ‬ ‫‪َ « -68‬‬
‫ِ‬ ‫قاؿ‪« :‬إِِن أ ُِح ُّ‬
‫ػب أَ ْف أَ َْ َعػوُ مػ ْن َغ ِْػریي» فق َػرأ ُ‬
‫ْت‬ ‫ِ أُنْ ِزَؿ؟‪َ ،‬‬
‫ِ‪َ ،‬و َعلَْی َ‬‫وؿ اللَّو‪ ،‬أَقْػَرأُ َعلَْی َ‬
‫رس َ‬ ‫ُ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫ت إَ ىذه اخی ‪﴿ :‬فَ َكیػ َ إِ َذا جئنَػا مػن ُك ّْػل أ َُّمػ بِ َشػ ِهید‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ئ‬ ‫ج‬‫ِ‬ ‫حت‬ ‫ّْساء‪،‬‬ ‫ن‬ ‫ال‬ ‫ة‬‫سور‬
‫ََ‬ ‫علیو‬
‫ُْ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬
‫ػت‬
‫ِ اخ َف» فَالْتَػ َف ُّ‬ ‫ِ َعلَى َى ُؤَالء َشهیدٗأٗ﴾ [النسػاء‪ .]ٗٔ :‬قػاؿ‪َ « :‬ح ْسػبُ َ‬ ‫ِ‬ ‫َوجئنَا بِ َ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫إِ ْلیو‪ .‬فَِإ َذا عْیناهُ تَ ْذ ِرفاف» ٌ‬
‫متفق علیو‪.‬‬
‫صد حدیث ‪ ،‬صد مسئلو از زباف رسوؿ اهلل ملسو هیلع هللا یلص‪)45(.........................................‬‬
‫یعنی‪« :‬از ابنمسعود روایت شده اسػت کػو گفػت‪ :‬پیػامرب ملسو هیلع هللا یلص بػو مػن فرمودنػد‪«:‬بػرای‬
‫مػػن قػػرآف خب ػواف»‪ ،‬گفػػتم‪ :‬ای رسػػوؿ اهلل! مػػن ب ػرای مشػػا قػػرآف خب ػواپ‪ ،‬در صػػورتی کػػو‬
‫قػػرآف بػػر مشػػا نػػازؿ شػػده اسػػت؟! فرمودنػػد‪« :‬مػػن دوسػػت دارـ کػػو آف را از غػػری خػػود‬
‫بشنوـ» و من‪ ،‬سورهی نساء را برای پیامرب ملسو هیلع هللا یلص تالوت کردـ تا بو این آیو رسیدـ‪:‬‬
‫ػِ َعلَػى َىػ ُؤَال ِء َشػ ِهیدأٗ﴾ [النسػػاء‪:‬‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫﴿فَ َكیػ َ إِ َذا جئنَػػا ِمػن ُكػ ّْػل أ َُّمػ ِ بِ َشػ ِهید َوجئنَػا بِػ َ‬
‫ٔٗ]‪.‬‬
‫« ای پی ػػامرب ملسو هیلع هللا یلص) ح ػػاؿ این ػػاف چگون ػػو خواى ػػد ب ػػود‪ ،‬آفگ ػػاه ک ػػو از ى ػػر ملت ػػی گ ػواىی‬
‫بیاورمی و تو را نیز شاىدی بر ایناف بیاورمی؟!»‪.‬‬
‫آفگػ ػػاه فرمودنػ ػػد‪« :‬کػ ػػافی اسػ ػػت!»‪ ،‬بػ ػػو طػ ػػرؼ ایشػ ػػاف برگشػ ػػتم و نگػ ػػاه ک ػ ػػردـ‪ ،‬از‬
‫چشمىای مبارکش اشک میبارید»‪.‬‬
‫اگش هی داًستیذ‪ ،‬گشیِ ّای تاًشا صیاد ٍخٌذُ ّرای تراًشا‬
‫اًذک هی کشدیذ!‪:‬‬
‫فقاؿ‪:‬‬ ‫ب‪َ ،‬‬ ‫ت ِمثْػلَ َها قَ ُّ‬ ‫ِ‬
‫وؿ اللَّو ملسو هیلع هللا یلص ُخطْبَ ً َما َ ْع ُ‬
‫ب َر ُس ُ‬
‫قاؿ‪َ :‬خطَ َ‬
‫‪« -69‬وعن أنس ‪َ ،‬‬
‫ض ِحكْتُم قَلِیالً ولَب َكیتُم كثریاً» قاؿ‪ :‬فَػغَطَّى أَصحاب رس ِ‬
‫ػوؿ اللَّ ِػو‬ ‫ْ َ ُ َُ‬ ‫ََ ْ ْ‬ ‫لمو َف ما أ َْعلَ ُم لَ َ ْ‬
‫«لَ ْو ْتع ُ‬
‫متفق علیو‪.‬‬ ‫ِ‬
‫نی»» ٌ‬ ‫ػهم َخن ٌ‬
‫وى ُه ْم ول ْ‬‫ملسو هیلع هللا یلص ُو ُج َ‬
‫یعنی‪« :‬از انس روایت شده است کو گفت‪ :‬پیامرب ملسو هیلع هللا یلص خطبوای خواند کو ىرگز مثل‬
‫آف را نشنیده بودـ و در ضمن آف فرمودند‪« :‬اگر آنچو من مػیداپ‪ ،‬مشػا میدانسػتید‬
‫کمرت میخندیدید و بیشرت گریو میکردید»‪ ،‬آفگاه اصحاب پیػامرب ملسو هیلع هللا یلص صػورتىای‬
‫خود را پوشیدند و در گلو گریستند»‪.‬‬
‫صد حدیث ‪ ،‬صد مسئلو از زباف رسوؿ اهلل ملسو هیلع هللا یلص‪)46(.........................................‬‬
‫آًچِ کِ پیاهثش تش خَد ٍاهتص تشس ٍّشاس داضت‪:‬‬
‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ػاؿ رسػ ُ ِ‬
‫ػوؿ اللَّػػو ملسو هیلع هللا یلص‪« :‬الَیَل ػ ُ النَّػ َ‬
‫ػار َر ْجػ ٌػل بَ َكػػى مػ ْػن‬ ‫‪« -71‬وعػػن أيب ىریػػرة ‪ ،‬قػػاؿ‪ :‬قػ َ ُ‬
‫ِ‬
‫َّم»»‬ ‫ودخػا ُف َج َهػن َ‬‫ػار يف َسػبِ ِیل اللَّػو ُ‬ ‫الض ْػرع َوال َْْتَم ُػع غُبَ ٌ‬
‫َب يف َّ‬ ‫ود اللَّ َُ‬‫َخ ْشیَ اللَّو َح َّت یػَ ُع َ‬
‫صحیح‪.‬‬
‫ٌ‬ ‫حسن‬
‫حدیث ٌ‬ ‫ٌ‬ ‫رواه الرتمذي وقاؿ‪:‬‬
‫ِِ‬ ‫یعنی‪« :‬وعن أيب ٍ‬
‫لسنَا َح ْولَػوُ‬ ‫س رسوؿ اللَّو ملسو هیلع هللا یلص َعلى املنْ َرب‪َ ،‬و َج ْ‬ ‫قاؿ‪َ :‬جلَ َ‬
‫اددري‪َ ،‬‬ ‫ّْ‬ ‫سعید‬
‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫نتهػػا»»‬ ‫ػاؼ َعلَػ ْػی ُكم مػ ْػن بػَ ْعػػدي َمػا یػُ ْفػػتَ ُح َعلَػ ْػی ُك ْم مػػن َزْىػ َػرِة الػػدُّنیَا َوزیَ َ‬
‫َخػ ُ‬‫فقػاؿ‪« :‬إِ َّف دمػَّػا أ َ‬
‫متفق عیو‪.‬‬
‫ٌ‬
‫یعنی‪« :‬از ابوسعید خدری روایػت شػده اسػت کػو گفػت‪ :‬پیػامرب ملسو هیلع هللا یلص بػر منػرب نشسػتند‬
‫و ما ىم گرد او نشستیم‪ ،‬آفگاه فرمودند‪« :‬از مجلوی آنچو کو بػرای بعػد از خػودـ‪،‬‬
‫از آف بػ ػػر مشػ ػػا میترسػ ػػم‪ ،‬آف چیػ ػػزی از نعمػ ػػت و زیبػ ػػایی و جاذبػ ػػوی دنیاس ػ ػػت کػ ػػو‬
‫درىای) آف بر مشا گشوده شود»»‪.‬‬
‫گذا(سَالگش) هتَجِ تاش کِ‪:‬‬
‫َحػ ِػد ُك ْم َحػػت یػَلْقػػى اللَّػػو‬ ‫ِ‬
‫‪« -71‬وعػػن ابػػن عمػػر أ ََّف النػ َّ ملسو هیلع هللا یلص قػػاؿ‪« :‬الَ تَػ َػز ُاؿ املَسػتَلَ ُ بت َ‬
‫ِ‬
‫س يف َو ْج ِهو ُم ْزع ُ َنْ ٍم»» ٌ‬
‫متفق علیو‪.‬‬ ‫تعاَ ولَْی َ‬
‫یعن ػػی‪« :‬از ابنعم ػػر روای ػػت ش ػػده اس ػػت ک ػػو پی ػػامرب ملسو هیلع هللا یلص فرمودن ػػد‪« :‬حال ػػت گ ػػدایی و‬
‫سؤاؿ از یکی از مشػا زایػل یشػود تػا وقتػی کػو اهلل را مالقػات میکنػد‪ ،‬در حػالی کػو‬
‫در صورت او یک قطعو گوشت نیست آبرو و عزتی پیش اهلل ندارد)»»‪.‬‬
‫صد حدیث ‪ ،‬صد مسئلو از زباف رسوؿ اهلل ملسو هیلع هللا یلص‪)47(.........................................‬‬
‫هضدٍسی کٌیذ‪ٍ ،‬لیکي گذایی ًکٌیذ‪:‬‬
‫ِ‬
‫َحػ ُد ُكم ُح َزمػ ً علػى‬ ‫رسوؿ اللَّػو ملسو هیلع هللا یلص‪« :‬ألَ ْف َيتَط َ‬
‫ػب أ َ‬ ‫‪« -72‬وعن أيب ُىریرة قاؿ‪ :‬قاؿ ُ‬
‫متفق علیو‪.‬‬
‫َحداً‪ ،‬فَػیُػ ُعطیَو أَو ِينَػ َعوُ»» ٌ‬ ‫ظَه ِره‪َ ،‬خْیػٌر من أَ ْف یَستَؿ أ َ‬
‫یعنی‪« :‬از ابوىریره روایت شده است کو پیػامرب ملسو هیلع هللا یلص فرمودنػد‪« :‬اگػر یکػی از مشػا یػک‬
‫پشػػتو ىیػػزـ بػػر پشػػت بیػػاورد‪ ،‬بػرای او هبػػرت اسػػت از ایػػن کػػو‪ ،‬از کسػػی چیػػزی خبواىػػد‪،‬‬
‫چو بو او بدىد یا ندىد»»‪.‬‬
‫حتی تا صذقِ یک ػذد خشها‪ ،‬اص آتص جٌْن تتشسیذ‪:‬‬
‫ػار َولَ ْػو بِ ِش ّْػق َامػَػرةٍ»»‬ ‫وعػن َع ِػد ّْ‬
‫ي بػ ِن حػان أَف رسػوؿ اللَّػو ملسو هیلع هللا یلص قػاؿ‪« :‬اتَّػ ُقػوا النَّ َ‬ ‫‪َ « -73‬‬
‫متفق علیو‪.‬‬
‫ٌ‬
‫یعنی‪« :‬از عدی بن حان روایػت شػده اسػت کػو پیػامرب ملسو هیلع هللا یلص فرمودنػد‪« :‬از آتػش دوزخ‬
‫بپرىیزیػد در بػنی خػود و آتػش دوزخ‪ ،‬حجػاب و مػػانعی قػرار دىیػد)‪ ،‬ىػر چنػد کػو بػػو‬
‫خرمایی باشد»»‪.‬‬ ‫وسیلوی خبشیدف) ن‬
‫فشضتِ هی گَیذ‪ :‬الْی! اص اًساى هوسک توام داسایی اش سا‬
‫تگیش‪:‬‬
‫ػاد فِی ِػو إِالَّ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ٍ‬
‫‪« -74‬وعن أيب ُىریرة قاؿ‪ :‬قػاؿ رسػوؿ اللَّػو ملسو هیلع هللا یلص‪َ « :‬مػا م ْػن یػَ ْػوـ یُ ػبِ ُح العب ُ‬
‫اخخػ ُػر‪ :‬اللَّ ُهػ َّػم أَعػ ِػب‬ ‫َحػ َػد ُمهَا‪ :‬اللَّ ُهػ َّػم أَعػ ِػب ُمْن ِفقػاً َخلَفػاً‪َ ،‬ویػَ ُقػ ُ‬
‫ػوؿ َ‬ ‫ػوؿ أ َ‬
‫ػاف یػْنػ ِز ِ‬
‫الف‪ ،‬فَػیَػ ُقػ ُ‬ ‫ِ‬
‫َملَ َكػ َ‬
‫متفق علیو‪.‬‬‫ُمػمسكاً تَػلَفاً»» ٌ‬
‫یعنػػی‪« :‬از ابػػوىریره روایػػت شػػده اسػػت کػػو پیػػامرب ملسو هیلع هللا یلص فرمودنػػد‪« :‬ىػػر روز کػػو بنػػدگاف‬
‫صبح میکننػد‪ ،‬دو فرشػتو پػاینی میآینػد؛ یکػی از آهنػا میگویػد‪ :‬اهلػی! بػو خبشػنده و‬
‫صد حدیث ‪ ،‬صد مسئلو از زباف رسوؿ اهلل ملسو هیلع هللا یلص‪)48(.........................................‬‬
‫خرجکننػػده‪ ،‬ع ػػوض عط ػػا ک ػػن و دیگ ػػری میگوی ػػد‪ :‬خداون ػػدا! ب ػػو خبی ػػل و خ ػػودداری‬
‫کننده از خرج‪ ،‬تل و ضرری برساف»»‪.‬‬
‫دس دًیاء هاًٌذ یک سّگزس تاضین‪:‬‬
‫ػاؿ‪ُ « :‬ك ػ ْػن يف ال ػ ُّػدنْػیَا‬ ‫ػوؿ اللَّػػو ملسو هیلع هللا یلص ِمب ِ‬
‫نك ػِ فَػ َق ػ َ‬ ‫َخ ػ َذ َرس ػ ُ‬
‫‪« -75‬وع ػػن اب ػػن عم ػػر ق ػػاؿ‪ :‬أ َ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫اح‪،‬‬‫ػیت‪ ،‬فَػال تَػنْتَظػ ِر ال َّػبَ َ‬‫َمس َ‬‫عابر َسب ٍیل» َوَكا َف ابْ ُن عُ َم َػر یقػوؿ‪ :‬إذا أ َ‬ ‫یب أَو ُ‬ ‫َِّ َغ ِر ٌ‬
‫َكتَن َ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫ػِ»‬ ‫ػِ ملوتػ َ‬
‫َ‬
‫ِ لَ َمَرضػػِ َومػػن َحیَاتػ َ‬ ‫ػحت َ‬ ‫ت‪ ،‬فَػػال تَػْنتَظػ ِر امل َسػػاءَ‪ ،‬وخػػذ مػػن صػ َّ‬
‫َ‬ ‫َوإِذَا أ ْ‬
‫َصػػبَ ْح َ‬
‫رواه البخاری‪.‬‬
‫یعنی‪« :‬از ابنعمر روایت شده است کو گفت‪ :‬پیامرب ملسو هیلع هللا یلص ىردو شانوی مرا گرفتند و‬
‫فرمودند‪« :‬در دنیا چناف باش کو گویی غریب یا عابری در راه ىستی»‪.‬‬
‫و ابنعمر میفرمود‪ :‬وقتی غروب کردی‪ ،‬در انتظار صبح نباش و وقتی صبح کػردی‪،‬‬
‫در انتظػػار غػػروب نبػػاش و در تندرسػػتی‪ ،‬چیػػزی را ب ػرای ایػػاـ بیمػػاری و در زن ػػدگی‪،‬‬
‫چیزی را برای مرگ آماده کن»‪.‬‬
‫حتی یک ضة سا تذٍى ٍصیت ًاهِ ًگزاس!‪:‬‬
‫وصػ فِیػ ِػو‪.‬‬ ‫يء مسػػلِ ٍم لَػػو َشػ ء ی ِ‬‫ٍ‬
‫ُ ٌُ‬ ‫‪« -76‬وعنػػو أ ََّف رسػػوؿ اللَّػػو ملسو هیلع هللا یلص قػػاؿ‪« :‬مػػا َحػ ُّػق ْامػ ِر ُ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬
‫متفق علیو‪ .‬ىذا لفظ البخاري‪.‬‬ ‫نی إِالَّ َوَوصیَّتُوُ َمكْتُوبٌَ عنْ َدهُ»» ٌ‬ ‫یبِ ُ‬
‫یت لَْیػلَتَػ ْ ِ‬
‫ٍ‬
‫ت َعلَ َّ لَْیػلَ ٌ ُمن ُذ‬‫الث لَیَ ٍاؿ» قاؿ ابن عمر‪َ :‬ما َمَّر ْ‬ ‫یت َِ َ‬ ‫‪ -77‬ويف روای لػمسل ٍم‪« :‬یَبِ ُ‬
‫ِ إِالَّ َو ِعنْ ِدي َو ِصیَِّا»‪.‬‬ ‫ِ‬
‫رسوؿ اللَّو ملسو هیلع هللا یلص قاؿ ذل َ‬
‫عت َ‬ ‫َ ُ‬
‫ِ‬
‫صد حدیث ‪ ،‬صد مسئلو از زباف رسوؿ اهلل ملسو هیلع هللا یلص‪)49(.........................................‬‬
‫یعنػػی‪« :‬از ابنعمػػر روایػػت شػػده اسػػت کػػو پیػػامرب ملسو هیلع هللا یلص فرمودنػػد‪« :‬بػرای مػػرد مسػػلمانی‬
‫کػػو چیػػزی ب ػرای وصػػیت کػػردف دارد‪ ،‬حػػق و روا نیسػػت کػػو دو شػػب را بػػدوف اینکػػو‬
‫وصیتنامواش نوشتو شده و پیشش حاضر باشد‪ ،‬سپری کند»»‪.‬‬
‫در روایتی دیگر از مسلم آمده است‪«« :‬سو شب را بگذرانػد»‪ .‬ابنعمػر میگویػد‪:‬‬
‫وقتػػی کػػو ای ػػن فرمػػودهی پیػػامرب ملسو هیلع هللا یلص را ش ػػنیدهاـ‪ ،‬یػػک شػػب ب ػػدوف وصػػیتنامو‪ ،‬بػػر م ػػن‬
‫نگذشتو است»»‪.‬‬
‫ٌّگاهیکِ صیاست قثَس سفتی‪،‬تگَ‪:‬‬
‫‪« -78‬وعػػن بػَُریْػ َػدةَ ‪ ،‬قػػاؿ‪َ :‬كػػا َف النَّ ػِ ُّ ملسو هیلع هللا یلص یػُ َعلّْ ُم ُهػ ْػم إِذا َخَر ُج ػوا إَِ املقػػابِ ِر أَ ْف یػَ ُقػ َ‬
‫ػوؿ‬
‫َ‬
‫نی َوإِنػَّػا إِ ْف َشػػاءَ اللَّػػوُ بِ ُكػ ْػم‬ ‫ِِ‬ ‫ِِ‬ ‫ِ‬ ‫قَػػائِلُ ُهم‪َّ « :‬‬
‫ػالـ َعلَػػی ُك ْم أ َْىػػل الػػدّْیا ِر مػ َػن املػُ ْػؤمن َ‬
‫نی واملُ ْسػػلم َ‬ ‫السػ ُ‬
‫َست َُؿ اللَّو لَنَا َولَ ُك ُم العافِیَ َ»» رواه مسلم‪.‬‬ ‫ِ‬
‫الَح ُقو َف‪ ،‬أ ْ‬
‫یعنی‪« :‬از بریده روایت شده است کو پیامرب ملسو هیلع هللا یلص بو اصحابش یاد میداد کو وقتی بػو‬
‫ق د زیارت قربستافىا بریوف رفتند‪ ،‬بگویند‪« :‬سالـ بػر مشػا بػاد‪ ،‬ای سػاکناف و اىػل‬
‫ای ػػن) جایگ ػػاه‪ ،‬از م ػػؤمننی و مس ػػلمنی! قطعػ ػاً م ػػا ى ػػم ‪-‬افش ػػاءاهلل‪ -‬ب ػػو مش ػػا ملح ػػق‬
‫میشومی؛ از اهلل برای خودماف و مشا‪ ،‬عافیت و رستگاری را مستلت میکنم»»‪.‬‬
‫آیا هیتَاى هشگ طلة کشد؟‬
‫ػنی أَحػ ُد ُكم املػػو ِ‬
‫َصػػابَوُ‬
‫ضػ ٍّػر أ َ‬ ‫ػوؿ اللَّػػو ملسو هیلع هللا یلص‪ :‬ال یػَتَ َمنَّػ َ َّ َ ُ َْ َ‬
‫تل ُ‬ ‫ػاؿ رسػ ُ‬ ‫ػس قػػاؿ‪ :‬قػ َ‬ ‫‪« -79‬وعػػن أنػ ٍ‬
‫ػت انیػاةُ خػریاً ‪ ،‬وتَػػوفَّ إِذا كانَ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫ػت‬ ‫َ‬ ‫َحیِػ مػا كانَ َ َ ْ‬ ‫فَِإ ْف كا ْف البُ َّد فاعالَ‪ ،‬فَػلْیَػ ُقل‪ :‬اللَّ ُه َّم أ ْ‬
‫متفق علیو‪.‬‬ ‫الوفاةُ َخریاً » ٌ‬
‫صد حدیث ‪ ،‬صد مسئلو از زباف رسوؿ اهلل ملسو هیلع هللا یلص‪)51(.........................................‬‬
‫یعنػی‪« :‬از انػػس روایػػت شػػده اسػػت کػو گفػػت‪ :‬پیػػامرب ملسو هیلع هللا یلص فرمودنػػد‪« :‬ىی یػػک از مشػػا‬
‫ىرگز بوخاطر ضرر و م یبتی کو بو او رسیده است‪ ،‬امنای مرگ نکنػد و اگػر ناچػار‬
‫شػػد چنػػنی کنػػد‪ ،‬از روی ناچػػاری چیػػزی میگویػػد)‪ ،‬بایػػد بگویػػد‪ :‬اهلػػی! اگػػر زنػػدگی‬
‫برای من خوب است‪ ،‬مرا زنده نگو دار و اگر مرگ بو خری و صالح من است‪ ،‬مػرا‬
‫مبریاف»»‪.‬‬
‫ًیکی ٍتذی چیست؟!‪:‬‬
‫اس ب ِن َ عا َف عن الن ّْ ملسو هیلع هللا یلص قػاؿ‪« :‬الػربُّ ُحس ُػن ادُلُ ِػق َوا ِإلثُ مػا ح َ‬
‫ػاؾ‬ ‫‪« -81‬وعن النػ ََّّو ِ‬
‫ِ ِ‬
‫َّاس»» رواه مسلم‪.‬‬ ‫ِ‪ ،‬وَك ِرْى َ‬
‫ت أَ ْف یَطّل َع َعلَْیو الن ُ‬ ‫يف ن ْف ِس َ‬
‫یعنی‪« :‬از نواس بن عاف روایت شده است کػو پیػامرب ملسو هیلع هللا یلص فرمودنػد‪« :‬نیکػی عبػارت‬
‫از خوشػػرویی و خوشرفتػػاری اسػػت و گنػػاه و بػػدی‪ ،‬آف اسػػت کػػو در دروف تػػو تػػردد‬
‫پیدا کن د دلت بر درسػتی آف ِابػت نباشػد) و دوسػت نداشػتو باشػی کػو مػردـ بػر آف‬
‫مطلع شوند»»‪.‬‬
‫دس ٍقت فتٌِ ّا چِ تایذ کشد؟!‪:‬‬
‫ػِ أَ ْف یَ ُكػػو َف َخْی ػ َػر‬ ‫ػوؿ اللَّػػو ملسو هیلع هللا یلص‪« :‬ی ِ‬
‫وشػ َ‬ ‫ُ‬ ‫ػاؿ‪« :‬قػػاؿ رسػ ُ‬
‫‪ -81‬وعػػن ابػػی سػػعید ادػػدری قػ َ‬
‫نت»» رواه‬ ‫الفػ ِ‬‫مػػاؿ املسػػلِم َغػػنم یػتَّبػػع هبػػا شػػع اَِّبػػاؿ‪ .‬ومواقِػػع الْ َقطْػ ِر‪ ،‬ی ِفػُّػر بِدینِػ ِػو مػػن ِ‬
‫َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ ُْ ٌَ َ ُ َ َ َ َ َ‬
‫البخاری‪.‬‬
‫یعنی‪« :‬از ابوسعید خدری روایت شده است کو پیامرب ملسو هیلع هللا یلص فرمودنػد‪« :‬نزدیػک اسػت‬
‫زمػانی برسػد) کػو هبػرتین ِػروت شػخص مسػلماف‪ ،‬گوسػفندی باشػد کػو وی بػو دنبػاؿ‬
‫صد حدیث ‪ ،‬صد مسئلو از زباف رسوؿ اهلل ملسو هیلع هللا یلص‪)51(.........................................‬‬
‫آف بو قلوی کوهىا و حملىػای بػارش بػاراف مػیرود و بػو ایػن وسػیلو)‪ ،‬دیػن خػویش را‬
‫از فتنوىا رىا میسازد»»‪.‬‬
‫تش ّوذیگش فخش ًَسصیذ‪:‬‬
‫َوح ػػى إِ َّ أَ ْف‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫‪« -82‬وع ػػن ِعیَػ ِ‬
‫ػاض ب ػ ِن َػػا ٍر ق ػػاؿ‪ :‬ق ػػاؿ رس ػػوؿ اللَّػػو ملسو هیلع هللا یلص‪« :‬إف اللَّػػو أ َ‬
‫َح ٍد»» رواه مسلم‪.‬‬ ‫َح ٌد على أ َ‬
‫ِ‬ ‫ٍ‬
‫َح ٌد َعلى أَحد‪ ،‬وال یَبغ َ أ َ‬ ‫اض ُعوا حت ال یػَ ْف َخَر أ َ‬
‫تَو َ‬
‫یعنػػی‪« :‬از عیػػاضبن ػػار روایػػت شػػده اسػػت کػػو پیػػامرب ملسو هیلع هللا یلص فرمودنػػد‪« :‬اهلل بػػو مػػن‬
‫وحی فرمود کو نسبت بو مهدیگر متواضع باشید‪ ،‬تا کسی بر دیگػری تفػاخر نکنػد و‬
‫یکی بر دیگری ستم روا ندارد»»‪.‬‬
‫هتکثشیي‪ ،‬اّل جٌْن‪:‬‬
‫ُخ ِػربُُك ْم بِت َْى ِػل‬ ‫وؿ اللَّػو ملسو هیلع هللا یلص یق ُ‬ ‫ِ‬ ‫وى ٍ‬
‫ػوؿ‪« :‬أَالَ أ ْ‬ ‫رس َ‬
‫ت ُ‬ ‫ب قاؿ‪ْ َ :‬ع ُ‬ ‫‪« -83‬وعن َحارَِ َ ب ِن ْ‬
‫متفق علیو‬ ‫اظ ُمستَكٍِ‬ ‫ٍ‬ ‫ِ‬
‫ْرب»» ٌ‬ ‫النَّار؟‪ُ :‬ك ُّل عُتُ ٍّل َج َّو ْ‬
‫یعنػػی‪« :‬از حارِػػو بػػن وىػػب روایػػت شػػده اسػػت‪ :‬از پیػػامرب ملسو هیلع هللا یلص شػػنیدـ میفرمػػود‪« :‬آیػػا‬
‫مشػا را از اىػػل آتػػش دوزخ) آگػػاه سػازـ؟ ىػػر انسػػاف تنػػدخو و سػنگدلی کػػو مرتػػب بػػو‬
‫مجعآوری ماؿ بپردازد و خبشش نکند و برتری طلب و متکرب باشد»»‪.‬‬
‫گفتگَی تْطت ٍجٌْن‪:‬‬
‫ػار‪،‬‬ ‫ِ‬ ‫‪« -84‬وع ػػن أيب س ػ ٍ‬
‫احتَ َّج ػػت اََّنَّػ ػ ُ والنَّ ػ ُ‬‫ػدري ‪ ،‬ع ػػن النػ ػ ّْ ملسو هیلع هللا یلص ق ػػاؿ‪ْ « :‬‬
‫ػعید ادُػ ّْ‬
‫وم َسػػاكِینُػ ُه ْم‪.‬‬ ‫ػاس َ‬‫ضػ َػعفاءُ النَّػ ِ‬
‫يف ُ‬ ‫ػت اَّنَّػ ُ‪َّ :‬‬‫يف اَّبَّػارو َف واملتَ َكبّْػػرو َف‪ ،‬وقالَػ ِ‬
‫ُ ُ‬ ‫ػار‪ُ َ َّ :‬‬‫فقالػػت النَّػ ُ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫ضى اللَّو بْیػنَػ ُهما‪ :‬إِنَِّ اَّنَّ ُ ر ْ َا‪ ،‬أ َْرحم بِِ من أ َ ِ‬
‫ب‬‫ػار عػ َذايب‪ ،‬أ َُع ّْػذ ُ‬ ‫َشػاءُ وإنَّػِ النَّ ُ‬ ‫َُ َْ‬ ‫َ َ‬ ‫َ‬ ‫فَػ َق َ‬
‫َشاءُ‪ ،‬ولِ ِكلَْی ُكما عل َّ ِملْ ُؤىا»» رواهُ مسلم‪.‬‬ ‫ِ َم ْن أ َ‬ ‫بِ ِ‬
‫صد حدیث ‪ ،‬صد مسئلو از زباف رسوؿ اهلل ملسو هیلع هللا یلص‪)52(.........................................‬‬
‫یعنػػی‪« :‬از ابوسػػعید خػػدری روایػػت شػػده اسػػت کػػو پیػػامرب ملسو هیلع هللا یلص فرمودنػػد‪« :‬هبشػػت و‬
‫دوزخ با ىم بگومگو کردنػد و دوزخ گفػت‪ :‬قدرامنػداف و متکػرباف در مػن جػای دارنػد‬
‫و هبشػػت گفػػت‪ :‬بیچارگػػاف و مسػػکیناف در مػػن جػػای دارنػػد؛ آفگػػاه اهلل میػػاف آهنػػا‬
‫قضػاوت ػػود و فرمػود‪ :‬تػو هبشػت‪ ،‬ر ػػت مػن ىسػػتی و بػو وسػػیلوی تػو‪ ،‬بػػو ىػر کػػس‬
‫کو خبواىم‪ ،‬رحم میکنم و تو دوزخ‪ ،‬عػذاب مػن ىسػتی و بػو وسػیلو تػو‪ ،‬ىػر کػس را‬
‫کو خبواىم‪ ،‬عذاب میدىم و پر شدف ىر دوی مشا بر عهدهی من است»»‪.‬‬
‫هثل پیاهثش تاش!‪:‬‬
‫ػوؿ اللَّػو صللی هللا هل ل‬ ‫‪« -85‬وعن عبد اللَّ ِو بن عمرو بػن العػاص قػاؿ‪ :‬مل یكػن رس ُ‬
‫ِ ِ‬ ‫وسل فَ ِ‬
‫َخالقػاً»» متف ٌػق‬ ‫ػوؿ‪« :‬إِ َّف مػن خیػا ِرُكم أ ْ‬
‫َح َسػنَ ُكم أ ْ‬ ‫احشاً وال ُمتَػ َف ّْحشػاً‪ .‬وكػا َف یػَ ُق ُ‬
‫علیو‪.‬‬
‫یعن ػػی‪« :‬از عبػ ػػداهلل ب ػػن عمػ ػػروبن عػ ػػاص روای ػػت شػ ػػده اسػ ػػت ک ػػو گفػ ػػت‪ :‬پیػ ػػامرب ملسو هیلع هللا یلص‬
‫بػػداخالؽ و دشػػناـ دىنػػده و بػػددىن نبػػود و میفرمػػود‪« :‬از هبػرتین مشػػا‪ ،‬کسػػی اسػػت‬
‫کو اخالقش زیباتر و هبرت باشد»»‪.‬‬
‫پیاهثشاسالم ّشگض کسی سا لت ٍکَب ًوی کشد‪:‬‬
‫ػب بِیَػ ِػدهِ‪ ،‬وال ْامػرأَةً وال‬
‫ب رسػػوؿ اللَّػو ملسو هیلع هللا یلص َشػػیْئاً قَ ُّ‬‫‪ -86‬وعػن عائشػ قالػت‪« :‬مػػا ض َػر َ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫ػب فَػیَنػتَقم م ْػن صػاحبِو إِالَّ أَ ْف‬ ‫اى َد يف َسبِیل اللَّ ِو‪ ،‬وما نیل مْنػوُ شػ ء قَ ُّ‬
‫ِ‬ ‫خادماً‪ ،‬إِالَّ أَ ْف ُْ ِ‬
‫ِ‬
‫َ‬
‫ِ َش ء ِمن َحمَا ِرِـ اللَّ ِو تعاَ‪ :‬فَػیَػنْتَ ِق َم للَّ ِو تعاَ» رواه مسلم‪.‬‬ ‫یُنتَػ َه َ‬
‫یعنی‪« :‬از عایشو روایت شده است کو گفت‪ :‬پیامرب ملسو هیلع هللا یلص ىرگز بػا دسػت خػود چیػزی‬
‫یا زنی یا خدمتکاری را آزاری نرسانید‪ ،‬مگر در زمانی کو در راه خدا جهػاد میکػرد‬
‫صد حدیث ‪ ،‬صد مسئلو از زباف رسوؿ اهلل ملسو هیلع هللا یلص‪)53(.........................................‬‬
‫و ىرگػز بػوخاطر ضػرری کػو بػو او وارد شػػد‪ ،‬از صػاحبش انتقػاـ نگرفػت‪ ،‬مگػر اینکػػو‬
‫چیػ ػػزی از حمػ ػػارـ و حػ ػػدود اهلل شکسػ ػػتو میشػ ػػد کػ ػػو در آف صػ ػػورت بػ ػرای اهلل انتقػ ػػاـ‬
‫میگرفت»‪.‬‬
‫تاالی هشدم دس ػثادات فطاس ًیاٍسیذ‪:‬‬
‫ػدري قػػاؿ‪َ :‬جػػاءَ َر ُجػ ٌػل إَ الن ػ ّْ ملسو هیلع هللا یلص ‪،‬‬
‫‪« -87‬وعػػن أيب مسػػعود عقب ػ بػػن عمػػرو البػ ّْ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ٍ‬ ‫ِ‬ ‫َخر عػػن ِ‬
‫فمػػا رأیػػت النػ‬ ‫أجػ ِػل فػػالف م ػما یُطیػػل بنَػػا‪َ ،‬‬ ‫صػػالة ال ُّػ ْػب ِح مػػن ْ‬ ‫إِن ألتَػت َّ َ َ‬ ‫فقػػاؿ‪ّْ :‬‬
‫إف ِمػػنكم‬ ‫َیهػػا النَّػػاس‪َّ :‬‬ ‫ٍ‬ ‫ِ‬ ‫موعظَػ ٍ قَػ ُّ‬
‫ضػػب يف ِ‬ ‫ِ‬
‫ػب یَومئػػذ‪ ،‬فقػػاؿ‪ :‬یػَػا أ َ‬‫ػب أَشػ َّػد دمػَّػا َغضػ َ‬ ‫ملسو هیلع هللا یلص َغ َ‬
‫اج ػ ِ» متفػػق‬ ‫ِِ‬ ‫منػ ّْف ػرین‪ ،‬ف ػتَیُّ ُكم أ ََّـ النَّػػاس فَلیػ ِ‬
‫ػوجز‪ ،‬فػ َّ ِ‬
‫ػغری وذا انَ َ‬ ‫ػری وال َّػ َ‬
‫ػإف مػ ْػن ورائػػو ال َكبػ َ‬ ‫َ ُ‬ ‫ْ‬ ‫َُ‬
‫علیو‪.‬‬
‫یعنػی‪« :‬از ابومسػػعود عقبػػو بػػن عمػػرو بػػدری روایػت شػػده اسػػت کػػو گفػػت‪ :‬مػػردی نػػزد‬
‫پیػ ػػامرب ملسو هیلع هللا یلص آم ػػد و گف ػػت‪ :‬مػ ػػن‪ ،‬ب ػػو خ ػػاطر ف ػػالف شػ ػػخص‪ ،‬ػػاز صػ ػبح را ب ػػو تػ ػػتخری‬
‫میانػػدازـ‪ ،‬از بػػس کػػو او در امػػامتش ػػاز را طػػوؿ میدىػػد و مػػا را نگػػو مػػیدارد)!‬
‫ابومسػػعود میگویػػد‪ :‬پیػػامرب ص وقتػػی ایػػن سػػخن را شػػنید‪ ،‬چنػػاف ع ػػبانی شػػد کػػو)‬
‫مػػن‪ ،‬ىرگػػز ایشػػاف را در ىػػی موعظػػوای بػػو شػػدت ع ػػبانیت آف روز ندیػػده بػػودـ‪ ،‬و‬
‫آفگاه فرمودند‪« :‬ای مردـ! بعضی از مشا گریزاننده ی مردـ) و اْاد کنندهی نفرت‬
‫در آهنػػا) ىسػػتید؛ از ایػػن پػػس‪ ،‬ىػػر کػػداـ از مشػػا‪ ،‬ب ػرای مػػردـ امامػػت کػػرد‪ ،‬ػػازش را‬
‫کوتاه کند و تنها بو اندازه ای مباند کو واجبات ازش تػرک نشػود)‪ ،‬زیػرا در پشػت‬
‫سر او‪ ،‬سادورده و بچو و کسی کو کار دارد‪ ،‬ىست»»‪.‬‬
‫صد حدیث ‪ ،‬صد مسئلو از زباف رسوؿ اهلل ملسو هیلع هللا یلص‪)54(.........................................‬‬
‫حاکواى ٍپادضاّاى ظالن هتَجِ تاضیذ کِ‪:‬‬
‫ِ‬ ‫ِ‬
‫ػت رسػػوؿ اللَّػو ملسو هیلع هللا یلص یقػػوؿ‪« :‬مػػا مػػن‬ ‫‪« -89‬وعػن أيب یػَ ْعلػػى َم ْعقػػل بػػن یَ َسػا ٍر قػػاؿ‪ :‬عػ ُ‬
‫اش لَِر ِعیَّتِ ِػو‪ ،‬إالَّ َح َّػرَـ اللَّػو علَی ِػو اََّنَّػ َ»»‬
‫وى َو َغ ٌ‬
‫وت ُ‬
‫یوـ َِي ُ‬
‫وت َ‬
‫ِِ‬ ‫ٍ‬
‫عبد یسرتعیو اللَّو رعیَّ ً‪ِ ،‬يَُ ُ‬
‫متفق علیو‪.‬‬
‫ٌ‬
‫یعنی‪« :‬از ابویعلی َمعقل بن یسار روایت شده اسػت کػو گفػت‪ :‬از پیػامرب ملسو هیلع هللا یلص شػنیدـ‬ ‫ِ‬
‫کو میفرمػود‪« :‬ىػر بنػدهای کػو اهلل رعیتػی گروىػی) را بػو او سػپرده باشػد و او روزی‬
‫کػػو مػػیمرید در حػػالی مبػػرید کػػو نسػػبت بػػو زیردسػػتانش خیانتکػػار بػػوده اسػػت‪ ،‬قطعػاً‬
‫اهلل هبشت را بر او حراـ میگرداند»»‪.‬‬
‫اطاػت اهیش‪،‬هسلواى ٍاجة است‪:‬‬
‫ِ‬ ‫‪« -91‬وعػػن ابػػن عمػػر َعػػن الن ػ ملسو هیلع هللا یلص قػػاؿ‪َ « :‬علػػى املػ ْػرِء امل ْسػػلِم َّ‬
‫السػ ْػم ُع والطَّ َ‬
‫اع ػ ُ فیمػػا‬
‫ِ ِ ٍِ َ ُ‬ ‫ِ ٍِ‬ ‫أَح َّ ِ‬
‫متفق علیو‪.‬‬‫طاع َ»» ٌ‬ ‫ب وكَرَه‪ ،‬إِالَّ أ ْف یػُ ْؤَمَر مبَْع یَ فَإذا أُمر مب ْع یَ فَالَ َْ َع َوال َ‬ ‫َ‬
‫یعنػػی‪« :‬از ابنعمػػر روایػػت شػػده اسػػت کػػو پیػػامرب ملسو هیلع هللا یلص فرمودنػػد‪« :‬بػػر مسػػلماف‪ ،‬گػػوش‬
‫دادف بػػو فرمػػاف و اطاعػػت فرمانروایػػاف‪ ،‬در ىػػر چػػو دوسػػت دارد یػػا نػػدارد خ ػواه آف‬
‫فرمافىػػا را بپسػػندد‪ ،‬خػواه نپسػػندد) واجػػب اسػػت‪ ،‬مگػػر ایػػن کػػو بػػو گنػػاىی خػػالؼ‬
‫شرعی) امر شود کػو ىػر گػاه بػو مع ػیت و گنػاه امػر شػود‪ ،‬دیگػر ىػی گػوش دادف و‬
‫اطاعتی در کار او واجب نیست»»‪.‬‬
‫ّشگض چَگی(حکَهت)‪ ،‬هٌسة ٍهقام سا طلة ًکٌیذ‪:‬‬
‫‪« -91‬وعن أيب سعید عبد الر ِن بن َُػرَة ‪ ،‬قػاؿ‪ :‬قػاؿ رسػوؿ اللَّػو ملسو هیلع هللا یلص‪« :‬یَػا َعب َػد‬
‫ٍ‬ ‫ِ‬
‫ػت علَیهػػا‪،‬‬ ‫ػِ إف أ ُْعطیتَهػػا َعػػن َغػ ِْػری مس ػتَلَ أُعنػ َ‬ ‫ػارةَ‪ ،‬فَإنػَّ َ‬
‫الػ َّػر ن بػػن ػُ َػرةَ‪ :‬ال تَس ػتَؿ اإلمػ َ‬
‫صد حدیث ‪ ،‬صد مسئلو از زباف رسوؿ اهلل ملسو هیلع هللا یلص‪)55(.........................................‬‬
‫ت َعلى َِيِنی‪ ،‬فَػَرأَیت َغریىا َخػریاً ِم َنهػا‪،‬‬
‫لت إلَیْها‪ ،‬وإذَا َحلَ ْف َ‬
‫ٍ ِ‬ ‫ِ‬
‫وإف أُعطیتَها َعن مستَل ُوك َ‬
‫ت الذي ُىو خریٌ‪ ،‬وكفّْر َعن َِيینِ َ‬
‫متفق علیو‪.‬‬ ‫فَتْ ِ‬
‫ِ»» ٌ‬
‫یعنی‪ :‬از «ابوسعید عبدالر ن بن ره روایت شده است کو گفت‪ :‬پیامرب ملسو هیلع هللا یلص بو مػن‬
‫فرمودند‪« :‬ای عبدالر ن بن ره! خواستار حکومت نشػو‪ ،‬زیػرا اگػر بػدوف خواسػت‬
‫خودت بو تػو داده شػود‪ ،‬در آف از جانػب خػدا یػاری میشػوی و اگػر بػو خواسػت و‬
‫تقاضای خودت بو تو داده شود‪ ،‬بو تو واگذار میشػود بػدوف کمػک و یػاری اهلل و‬
‫در آف رىػا و تنهػػا خػواىی شػػد) و اگػػر بػر اذمػػاـ دادف کػػاری سػوگند خػػوردی و سػػپس‬
‫کاری غری از آف را‪ ،‬هبرت از آف دیدی‪ ،‬کار هبػرت را اذمػاـ بػده و بػرای سػوگندت کفػاره‬
‫بپرداز»»‪.‬‬
‫حیاء ایواى سا هی آٍسد‪:‬‬
‫َخػػاهُ‬
‫ظأَ‬‫ػوؿ اللَّػػو ملسو هیلع هللا یلص َمػَّػر َعلَػى َر ُجػ ٍػل ِمػ َػن األَنْ َػا ِر َوُىػ َػو یَعِػ ُ‬
‫‪« -92‬عػن ابْػ ِن ُع َمػ َػر أ ََّف رس َ‬
‫متفق علیو‪.‬‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫وؿ اللَّو ص‪َ « :‬د ْعوُ فِإ َّف انیاءَ م َن ا ِإلِياف»» ٌ‬ ‫رس ُ‬ ‫اؿ ُ‬ ‫يف انَیَ ِاء‪ ،‬فَػ َق َ‬
‫یعنػػی‪« :‬از ابنعمػػر روایػػت شػػده اسػػت کػػو پیػػامرب ملسو هیلع هللا یلص بػػر مػػردی از ان ػػار گذشػػت کػػو‬
‫برادرش را از شرـ و حیا هنی میکرد و میگفت‪ :‬بو اندازهای حیا میکنی کو مورد‬
‫امسخر قرار میگریی)‪ ،‬پیامرب ملسو هیلع هللا یلص فرمودند‪« :‬او را بو حاؿ خودش بگػذار و از فػرط‬
‫حیا او را منع نکن) زیرا کو حیا جزئی از اِياف است»»‪.‬‬
‫صد حدیث ‪ ،‬صد مسئلو از زباف رسوؿ اهلل ملسو هیلع هللا یلص‪)56(.........................................‬‬
‫قثاحت هشدی کِ اسشاس ّوسش خَد سا فاش هی ساصد‪:‬‬
‫ِ‬ ‫َش ّْػر النَّ ِ‬
‫ػاس عْن َػد‬ ‫إف ِم ْػن أ َ‬
‫ي قػاؿ‪ :‬قػاؿ رسػوؿ اللَّػو ملسو هیلع هللا یلص‪َّ « :‬‬‫‪« -93‬وعن أيب سعید ادػُ ْد ِر ّْ‬
‫فضػ ػ إلَی ػ ِػو ُثَّ یػَنْ ُش ػ ُػر ِس ػ َّػرَىا»» رواه‬ ‫فض ػ إَ امل ػػرأَةِ وتُ ِ‬
‫الرج ػػل ی ِ‬ ‫اللَّػ ِػو منْ ِزلَػ ػ ی ػػوـ الْ ِق ِ‬
‫َْ َ‬ ‫یامػ ػ َّ ُ ُ‬ ‫َ‬ ‫َ َْ‬
‫مسلم‪.‬‬
‫یعنػ ػػی‪« :‬از ابوسػ ػػعید خػ ػػدری روایػ ػػت شػ ػػده اسػ ػػت کػ ػػو گفػ ػػت‪ :‬پیػ ػػامرب ملسو هیلع هللا یلص فرمودنػ ػػد‪:‬‬
‫«صاحب بدترین منزلت از مردـ در نزد اهلل در روز قیامت‪ ،‬مػردی اسػت کػو بػا زنػش‬
‫مهبسرت میشود و زنش با او مهبسرت میشود و آفگاه سر زف را فاش میکند»»‪.‬‬
‫کاسّای ًیک سا کَچک ًطواس‪:‬‬
‫‪« -94‬وعن أيب ذَ ٍّر قاؿ‪ :‬قاؿ رسوؿ اللَّو ملسو هیلع هللا یلص‪« :‬ال نْ ِقر َّف ِمن املعػر ِ‬
‫وؼ َش ْػیئاً‪َ ،‬ولَ ْػو‬‫َ َ ُْ‬
‫اؾ بَِو ْج ٍو طَلِ ٍیق»» رواه مسلم‪.‬‬
‫أخ َ‬
‫أَ ْف تَػلْ َقى َ‬
‫«از ابوذر روایت شػده اسػت کػو پیػامرب ملسو هیلع هللا یلص بػو مػن فرمودنػد‪« :‬ىػی جزیػی از کارىػای‬
‫نیػػک را کوچػػک نشػػمار؛ حتػػی ایػػن را کػػو بػرادر نسػػبی یػػا دینػػی و سػػببی) خػػود را بػػا‬
‫خوشرویی مالقات کنی»»‪.‬‬
‫دس دػَت خستِ ًطَ‪ ،‬حشف ّایت سا تکشاس تگَ‪:‬‬
‫ِ ٍ‬
‫‪« -95‬عػػن أنػػس أف الن ػ ملسو هیلع هللا یلص كػػا َف إذا تَ َكلّػػم بِكل َم ػ َ‬
‫أعادىػػا َِالِػاً َحػ َّػت تػُ ْف َهػػم َعنػػوُ‪،‬‬
‫وإذا أتَى َعلى قَػ ْوٍـ فَ َسلَّ َم َعلَْی ِه ْم َسلَّ َم علَْی ِه ْم َِالِاً» رواه البخاري‪.‬‬
‫یعنػػی‪« :‬از انػػس روایػػت شػػده اسػػت کػػو گفػػت‪ :‬پیػػامرب ملسو هیلع هللا یلص ىػػر گػػاه سػػخنی میفرمػػود‪،‬‬
‫اگػػر مقػػاـ و حػػاؿ اْػػاب میکػػرد) سػػو بػػار آف را تک ػرار میفرمػػود تػػا از او فهمیػػده‬
‫صد حدیث ‪ ،‬صد مسئلو از زباف رسوؿ اهلل ملسو هیلع هللا یلص‪)57(.........................................‬‬
‫ش ػػود و ى ػػر گ ػػاه ب ػػر ع ػػدهای وارد میش ػػد و ب ػػر آن ػػاف س ػػالـ میک ػػرد‪ ،‬س ػػو ب ػػار س ػػالـ‬
‫میفرمود بو خاطر کثرت حضار یا احتماؿ غفلت و نشنیدف آهنا)»‪.‬‬
‫حشف ّای داسای پش اص لغت ًضًیذ کِ کسی آًشا ًفْوذ‪:‬‬
‫ػالـ رسػػوؿ اللَّػػو ملسو هیلع هللا یلص كالمػاً فَ ْ ػػال ی ْف َه ُمػػوُ ُكػ ُّػل َمػػن‬
‫‪« -96‬وعػػن عائشػ قالػػت‪ :‬كػػاف كػ ُ‬
‫یَ ْس َم ُعوُ» رواه أبو داود‪.‬‬
‫یعنػػی‪« :‬از عایشػػو روایػػت شػػده اسػػت کػػو گفػػت‪ :‬س ػخن پیػػامرب ملسو هیلع هللا یلص سػػخنی روشػػن و‬
‫آشکار بود کو ىر کس آف را میشنید‪ ،‬میفهمید»‪.‬‬
‫گشدى ّوذیگش سا ًضًیذ‪:‬‬
‫حج ػ ػ ِ الْػ ػ َػوَداع‪:‬‬ ‫‪« -97‬ع ػػن َجریػ ػػر ب ػػن عبػ ػ ِػد اللَّ ػػو قػ ػػاؿ‪ :‬قػ ػػاؿ رسػ ػػوؿ اللَّ ػػو ملسو هیلع هللا یلص يف َّ‬
‫ضػ ُك ْم ِرقَػاب بػَ ْعػ ٍ »»‬ ‫ب بػَ ْع ُ‬ ‫َّاس» ثَّ قاؿ‪« :‬ال ْترِج ُعوا ْبع ِدي ُكفَّاراً ْ‬
‫یضػ ِر ُ‬
‫« ِ ِ‬
‫استَػْن ت الن َ‬
‫ْ‬
‫متفق علیو‪.‬‬
‫ٌ‬
‫یعنػ ػ ػػی‪« :‬از جریػ ػ ػػر بػ ػ ػػن عبػ ػ ػػداهلل روایػ ػ ػػت شػ ػ ػػده اسػ ػ ػػت کػ ػ ػػو گفػ ػ ػػت‪ :‬پی ػ ػ ػػامرب ملسو هیلع هللا یلص در‬
‫«حج الوداع» بو مػن گفػت‪« :‬بػو مػردـ بگػو کػو سػاکت و خػاموش باشػند و گػوش‬
‫دىند)» و سپس فرمودند‪« :‬بعد از من کافرانی نشوید عملتػاف ماننػد کػافراف نشػود)‬
‫کو بعضی از مشا گردف بعضی دیگر را بزنید»»‪.‬‬
‫تا صیاد سخٌشاًی ٍحشف صدى‪ ،‬هشدم سا خستِ ًساصیذ‪:‬‬
‫‪:‬ػ ٍ‬ ‫ػذكرنَا يف ُكػػل َِ‬ ‫ٍ‬ ‫ِ ِِ‬
‫ػیس‬ ‫مسػ ُػعود یػُ ّْ ُ‬ ‫‪« -98‬عػػن أيب وائػ ٍػل َشػػقیق بػ ِن َسػلَ َم َ قػػاؿ‪َ :‬كػػا َف ابْػ ُػن ْ‬
‫ٍ‬ ‫ػاؿ لػػو رجػػل‪ :‬یػػا أَبػػا ِ‬
‫ػِ ذَ َّك ْرتَػنَػػا ُكػ َّػل یَػ ْػوـ‪ ،‬فقػػاؿ‪ :‬أمػػا إِنػَّػوُ‬
‫ت أَنػَّ َ‬ ‫عبػػد الػ َّػر ْ ِن لػ ْ‬
‫ػودد ُ‬ ‫مػػرة‪ ،‬فَػ َقػ َ ُ َ ُ ٌ َ َ ْ‬
‫صد حدیث ‪ ،‬صد مسئلو از زباف رسوؿ اهلل ملسو هیلع هللا یلص‪)58(.........................................‬‬
‫املو ِعظػ ِ‪َ ،‬كمػَا َكػا َف رسػوؿ اللَّػو ص‬‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َِينع ِم ْػن ذل َ‬
‫ػِ أِن أ ْك َػرهُ أ ْف أملَّ ُك ْػم وإ ِّْن أَْ َّػولُ ُك ْم ب ْ‬
‫متفق علیو‪.‬‬ ‫الس ِ‬
‫آم علَْیػنَا» ٌ‬ ‫یػَتَ َخ َّولُنَا هبا َخمافَ َ َّ َ‬
‫یعنػػی‪« :‬از ابػػی وائػػل شػػقیق بػػن سػػلمو روایػػت شػػده اسػػت کػػو گفػػت‪ :‬ابنمسػػعود ىػػر‬
‫پن شنبو یػک بػار مػا را موعظػو میگفػت و پنػد و انػدرز مػیداد‪ ،‬مػردی بػو او گفػت‪:‬‬
‫ای ابوعبدالر ن! دوست دارـ کو ىر روز مػا را پنػد و انػدرز دىػی‪ ،‬گفػت‪ :‬چیػزی کػو‬
‫مرا از ایػن کػار منػع میکنػد‪ ،‬ایػن اسػت کػو مػن بػدـ میآیػد کػو مشػا را خسػتو و ملػوؿ‬
‫ک ػ ػػنم و حػ ػػاؿ مشػ ػػا در ىنگػ ػػاـ موعظػ ػػو در نظػ ػػر دارـ طػ ػػوری موعظػ ػػو م ػ ػػیکنم کػ ػػو‬
‫بیحوص ػػلو و خس ػػتو نش ػػوید)‪ ،‬چن ػػاف ک ػػو پی ػػامرب ملسو هیلع هللا یلص در موعظ ػػو‪ ،‬مهیش ػػو ح ػػاؿ م ػػا را‬
‫رعایت میفرمود‪ ،‬مبادا کو ما خستو شومی»‪.‬‬
‫پیاهثشاسالم ایٌگًَِ هی خٌذیذ‪:‬‬
‫بض ِ‬
‫ػاحكاً ح َّػت تُػرى‬ ‫ت رسوؿ اللَّو ملسو هیلع هللا یلص ُم ْستَ ْج ِمعاً قَ ُّ َ‬ ‫‪«-99‬وعن عائش قالت‪َ :‬ما َرأَیْ ُ‬
‫ِ‬
‫منو َهلََواتُو‪ ،‬إَِّ ا كا َف یػَتَبَ َّس ُم» ٌ‬
‫متفق علیو‪.‬‬
‫یعنػی‪« :‬از عایشػػو روایػػت شػػده اسػػت کػػو گفػت‪ :‬ىرگػػز پیػػامرب ملسو هیلع هللا یلص را ندیػػدـ کػػو بػػا امػػاـ‬
‫ظرفی ػػت و) آفچن ػػاف ک ػػو زب ػػاف کوچ ػػک داخ ػػل دى ػػاف) ایش ػػاف دی ػػده ش ػػود‪ ،‬خبن ػػدد‪،‬‬
‫بلکو) ایشاف در موقع خنده)‪ ،‬فقب تبسم میفرمود»‪.‬‬
‫تِ جواػت‪ ،‬آّستِ ‪ ،‬آّستِ تشٍین ًِ سشیغ‪:‬‬
‫ػت ال َّػالة‪،‬‬ ‫‪« -111‬وعن أيب ىریرة س قاؿ‪ :‬عت رسػوؿ اللَّػو ملسو هیلع هللا یلص یقػوؿ‪« :‬إذا أُقِیم ِ‬
‫َ‬ ‫ُ‬
‫السػكینَ ‪ ،‬فَمػا أ َْد َرْكػتُ ْم فَ َػلُّوا‪،‬‬ ‫ِ‬ ‫وعلَػیكم َّ‬ ‫وىػا َوأَنُػت ْم امْ ُشػو َف‪َ ،‬‬ ‫فَال تَتْتُ َ‬
‫وىا وأنْػػتُ ْم تَ ْس َػع ْو َف‪ ،‬وأُتُ َ‬
‫َوَما فَاتَ ُك ْم فَتَامُّوا»» ٌ‬
‫متفق علیو‪.‬‬
‫صد حدیث ‪ ،‬صد مسئلو از زباف رسوؿ اهلل ملسو هیلع هللا یلص‪)59(.........................................‬‬
‫یعنػػی‪« :‬از ابػػوىریره س روایػػت شػػده اسػػت از پیػػامرب ملسو هیلع هللا یلص شػػنیدـ کػػو میفرمػػود‪« :‬ىرگػػاه‬
‫از بر پا شد‪ ،‬با عجلػو و دویػدف بوسػوی آف نرویػد‪ ،‬بلکػو بػو شػیوهی راه رفػنت و بػا‬
‫وقار مؤدبانو) بروید و در آف شرکت کنید و متانت و آرامش را رعایت کنید؛ آفگاه‬
‫بػػو ىػػر مقػػدار از مجاعػػت کػػو رسػػیدید‪ ،‬آف را خبوانیػػد و ىػػر مقػػداری مجاعػػت بػػر مشػػا‬
‫فوت شد و نرسیدید‪ ،‬آف را اماـ کنید»»‪.‬‬
‫ّشگاُ کسی دس سفش هی سفت تشایص تگَیین‪:‬‬
‫ػوؿ لِ َّلر ُج ِػل إِذَا‬
‫‪« -111‬وعن سامل ب ِن َعبْ ِد اللَّو ب ِن عُ َمَر أ ََّف عب َػد اللَّػو بػ ِن عُ َم َػر َكػا َف یػَ ُق ُ‬
‫دع اللَّػو‬
‫َسػتَػ ْو ُ‬ ‫ػوؿ‪ :‬أ ْ‬
‫ود ُعنَػا فی ُق ُ‬ ‫ػوؿ اللَّػو ملسو هیلع هللا یلص یُ ّْ‬
‫كمػا َكػا َف رس ُ‬
‫ِ َ‬ ‫أ ََر َاد سفراً‪ْ :‬اد ُف ِم ّْ َح َّت أ َُوّْد َع َ‬
‫ِ» رواه الرتمذي‪ ،‬وقاؿ‪ :‬حدیث حسن صحیح‪.‬‬ ‫ِ‬ ‫ِ‪ِ ،‬‬ ‫ِ‬
‫یم َع َمل َ‬ ‫وخ َوات َ‬
‫ِ‪َ ،‬وأَمانػَتَ َ َ‬ ‫دینَ َ‬
‫یعنی‪« :‬از سامل بن عبداهلل بن عمر روایت شده است کو گفت‪ :‬عبػداهلل بػن عمػر بػو‬
‫ىػػر مػػردی کػػو ق ػػد سػػفر داشػػت‪ ،‬میگفػػت‪ :‬بػػو مػػن نزدیػػک شػػو تػػا چنػػاف کػػو پیػػامرب‬
‫ملسو هیلع هللا یلص بػ ػػا مػ ػػا وداع میفرم ػػود‪ ،‬بػ ػػا تػ ػػو وداع ک ػػنم‪ ،‬سػ ػػپس میگف ػػت‪« :‬دیػ ػػن و امانػ ػػت و‬
‫خااموی کارىایت را بو اهلل میسپارـ»»‪.‬‬
‫ّش ػول ًیک سا‪ ،‬اص ساست ضشٍع کٌیذ‪:‬‬
‫ػوؿ اللَّػػو ملسو هیلع هللا یلص یػُ ْع ِجبُػػوُ التَّػ ُّ‬
‫ػیم ُن يف ش ػػتنِو ُكلّْػػو‪ :‬يف‬ ‫ػت‪َ :‬كػػا َف رس ػ ُ‬
‫‪«-112‬وعػػن عائش ػ قالَػ ْ‬
‫متفق علیو‪.‬‬ ‫ِ‬ ‫طُه ِوِرِه‪ ،‬وتَ ُّ ِ ِ‬
‫رجلو‪َ ،‬وتَػنَػ ُّعلو» ٌ‬ ‫ُ َ‬
‫یعنی‪« :‬از عایشو روایت شده است کو گفػت‪ :‬پیػامرب ملسو هیلع هللا یلص شػروع و اذمػاـ از راسػت و‬
‫جلػػو انػػداخنت آف را در امػػاـ کارىػػایش در غسػػل و وضػػو و شػػانو کػػردف مػػوی سػػر و‬
‫پوشیدف کفش خویش‪ ،‬دوست میداشت»‪.‬‬