‫چاپ پنجم‬

‫(‪)1‬‬ ‫دجال کيست؟ وچگىنه ظهىر خىاهد کرد؟‬

‫دجال‬
‫کیست؟ وچگونه خواهد آهد؟‬
‫و راه های اهاى از دجال‬

‫وشناخت اهام ههدی ویأجوج وهأجوج‬

‫ارث‪:‬ابوشاکرمسلم‬
 ‫(‪)2‬‬ ‫دجال کيست؟ وچگىنه ظهىر خىاهد کرد؟‬

‫‪d‬‬
‫شٌاخت کتاب‪:‬‬

‫دجال کیست؟ ٍشٌاخت یأجَج ٍهأجَج ٍاهام هْذی‬ ‫‪::‬‬ ‫ًام کتاب‬

‫‪ ::‬چگًَگی خزٍج دجال ٍراُ ّای اهاى اس ٍی‬ ‫هَضَع‬

‫‪ ::‬اتَشاکزهسلن‬ ‫ًَیسٌذُ‬

‫‪ ::‬پٌجن‬ ‫ًَتت اًتشار‬

‫‪8931 ::‬‬ ‫سال اًتشار‬

‫ًشز ٍچاج ایي کتاب تزای ّزهسلواى آساد است‬

‫این کتاب از کتاخبانو موحدین دانلود شده است‪.‬‬

 ‫(‪)3‬‬ ‫دجال کيست؟ وچگىنه ظهىر خىاهد کرد؟‬

‫صفحو‬ ‫فهرست مطالب‬

‫احادیث پیامرب اسالم در مورد دجال‪٘.........................................‬‬
‫چرا اهلل دجال را بو وجود آورد؟!‪٘.............................................‬‬
‫ترس پیامرب اسالم از دجال‪ٚ..................................................‬‬
‫چرا دجال «مسیح» نام گذاری شده؟!‪ٔٓ.....................................‬‬
‫اولػػک کسػػیرو در زنػػدگق نػػود یػػرن ىػػا بػػی دجػػال را دیػػده بػػود وپیػػامرب حرایػػت آنػرا‬
‫تأیید کرد ؟!‪ٕٔ..............................................................‬‬
‫ویژگق ىا وعالمات دجال‪ٔٗ.................................................‬‬
‫دجال از کجا نارج مق گردد؟!‪ٕٓ............................................‬‬
‫دجال در چو شهر ىای دانل شده منیتواند؟!‪ٕ٘...............................‬‬
‫راه ىای امان از فتنو دجال‪ٕ٘................................................‬‬
‫از کار ىای یرو دجال میتواند آنرا اذمام دىد‪ٖٙ................................‬‬
‫گروه ىایرو عقیده نروج دجال را ندارند‪ٖٜ...................................‬‬
‫آیا هبشت وجهنم دجال وایعق است؟!‪ٗٔ.....................................‬‬
‫دجال از کدام مران ظهور مق کند؟!‪ٖٗ......................................‬‬
‫دجال چگونو بو ىالکت مق رسد؟!‪ٗٗ.......................................‬‬
‫آیا ىرشخص میتواند با دجال مقابلو مناید؟! و اورا یتل مناید؟!‪ٖٛ................‬‬
‫دجال را چو کسق یتل میرند؟!‪ٗٛ............................................‬‬
‫عیسق علیو السالم چگونو از آمسان پایک مق گردد؟‪٘ٓ.........................‬‬
 ‫(‪)4‬‬ ‫دجال کيست؟ وچگىنه ظهىر خىاهد کرد؟‬

‫حرمت از نزول عیسق در آنر زمان ویتل دجال‪ٖ٘...........................‬‬

‫واما بعد از دجال وزمان عیسق علیو السالم‪٘٘.................................‬‬
‫مدت زندگق عیسق علیو السالم در روی زمک‪٘٘...............................‬‬
‫وظیفو عیسق علیو السالم بعد از کشنت دجال و نابودی یاجوج و ماجوج‪٘ٛ....:‬‬
‫چگونو امدن عیسق علیو السالم از آمسان‪ٙٔ...................................‬‬
‫خمتصری در مورد یأجوج ومأجوج(ایشان چو کسق اند)؟!‪ٕٙ....................‬‬
‫احادیث و روایات وارد شده درمورد امام مهدی‪ٙ٘.............................‬‬
 ‫(‪)5‬‬ ‫دجال کيست؟ وچگىنه ظهىر خىاهد کرد؟‬

‫احادیث پیاهثز اسالم در هَرد دجال‬

‫دجال از رتلو امػور یییػق اسػت کػو پیػامرب اسػالم از آن در احادیػث زیػادی ترسػانیده‬
‫اسػػت وعالمػػات آن ػرا یرػػا یػػو بیػػان کػػرده وچگػػونگق امػػان از اورا نیػػز تفصػػیل داده‬
‫است‪.‬‬

‫بو حتقی من تعداد احادیث صحیح درمورد دجال آمده«ٓ‪ »ٙ‬حدیث مق باشد‪.‬‬

‫کتػػاب« أحادیػػث وردت ف فتنػػد الػػدجال» مهػػو ایػػن «ٓ‪ »ٙ‬حػػدیث صػػحیح پنامػػون‬
‫دجال را ذکر منوده است ‪.‬‬

‫در این احادیث پیامرب اسالم مهو ی امػت را از فتنػو دجػال ترسػانیده اسػت کػو برنػق‬
‫از آهنا را در این رسالو بعدا ذکر نواىیم منود‪.‬‬

‫•┈┈┈┈┈•✿❁✿•┈┈┈┈┈•‬

‫چزا اهلل دجال را تِ ٍجَد آٍرد؟!‬

‫امػام نػووی در شػػرح مسػلم مقفرمایػد‪ :‬یایػػق عیػاض مقگویػد‪ :‬مهػػو احػادیهق کػو امػػام‬
‫مسلم و ینه درباره داستان دجال بیان کردهانػد بػرای اىػل سػنت پػنوان وایعػق پیػامرب‬
‫صلق اهلل علیو وسلم دلیل ىستند‪.‬‬
 ‫(‪)6‬‬ ‫دجال کيست؟ وچگىنه ظهىر خىاهد کرد؟‬

‫دجػػال کسػػق اسػػت کػػو نداونػػد بوسػػیلو او بنػػدگان را مقآزمایػػد تػػا منمنػػان حقیقػػق‬
‫ومنمنان ین حقیقق و کسانیرو فػرؽ شػوند کػو درحلقػات احادیػث نیػق علیػو السػالم‬
‫نشستند وآنانیرو حلقات دروس حدیث را ترک منودند‪.‬‬

‫و او را ب ػػر بس ػػیاری چیزى ػػا مس ػػلم ک ػػرده اس ػػت‪ .‬مانن ػػد‪ :‬زن ػػده ک ػػردن میت ػػق ک ػػو او را‬
‫مقکشد‪ ،‬ظاىر کػردن زییػایق سرسػیزی و شػادابق دنیػا و یحطػق آن‪ ،‬هبشػت و دوزخ‬
‫و هنرىػػای مربػػوط بػػو آهنػػا‪ ،‬دنیػػال رفػػنت نزانػػوىای زمػػک پشػػت سػػر وی‪ ،‬امػػر کػػردن بػػو‬
‫آمسانىػػا و باریػػدن آن‪ ،‬رویانیػػدن علػػر و اشػػجار بػػو دسػػتور وی‪ .‬مهػػو ایػػن کارىػػا بػػو‬
‫یدرت و مشیت نداوند بر دست دجال صورت مقگنند‪ .‬بعػد نداونػد ایػن یػدرت‬
‫را از او مػػقگند و او منقتوانػػد آن میتػػق را کػػو زنػػده کػػرده بػػود‪ ،‬بػػار دیگػػر برشػػد و‬
‫منقتوانػد بقیػػو کارىػػا را اذمػػام دىػػد‪ .‬کلسػػم او شرسػػتو مقشػػود و عیسػػق علیػػو السػػالم‬
‫او را مقکشػد و نداونػد منمنػان را در برابػر دجػال و فتنػو او اسػتوار و پػا برجػا نگػاه‬
‫مقدارند‪ .‬این است مذىب علمای اىل سنت و رتیع حمدثک و فقها‪.‬‬

‫مسػ ػػلمانان ان ػػدکق پ ػػی از ظه ػػور دج ػػال ب ػػو ی ػػدرت و ش ػػوکت بزرگ ػػق دسػ ػػت پیػ ػػدا‬
‫مقکننػػد و وارد جن ىػػای نطرنػػاکق مقشػػوند و بػػو پػػنوزی دسػػت مقیابنػػد‪ .‬دجػػال‬
‫ب ػرای نادتػػو دادن بػػو ایػػن یػػدرت بػػزرح کػػو بػػزرگ ین حرومػػت زمػػان نػػود را از پػػا در‬
‫آورده اس ػػت‪ .‬وارد عرص ػػو ن ػػربد مقش ػػود‪ .‬مس ػػلمانان در آن روزگ ػار یس ػػطنطنیو را ف ػػتح‬
‫مقکنند‪ .‬شػیاکک‪ ،‬مسػلمانان را نػدا مقدىػد کػو دجػال در نانػوىا و منػازل اػا وارد‬
‫شده و جانشک اا گشتو است‪.‬‬
 ‫(‪)7‬‬ ‫دجال کيست؟ وچگىنه ظهىر خىاهد کرد؟‬

‫مسلمانان اموال ینیمت را رىا سانتو و بو سوی نانوىای شػان بػر مقگردنػد‪ .‬بعػد‬
‫دجال در حالق بنون مقآید کو مسلمانان اسلحو را بػر زمػک نگذاشػ ‪‎‬تواند‪‎ ،‬ر ‪‎‬نید ‪‎‬‬
‫حالددع‪‎‬سی ددی‪‎‬سایددو‪‎‬ال ددمی‪‎‬نددا ‪ ‎‬ی‪‎‬شد ر‪‎‬م‪ ‎‬ددانانا ‪ ‎‬ا‪‎‬ر ‪‎‬حددا ‪ ‎‬ددارری‪‎‬م‪ ‎‬دد‪،‬ا ‪‎‬‬
‫جنگددی‪ ‎‬ی‪‎‬بیندد‪،‬ق‪‎‬عاًددا‪‎‬بددس‪‎‬ىددس‪ ‎‬ددانا ‪‎‬ماجددن‪‎‬اهددع‪‎‬سددو‪‎‬بددو‪‎‬ن مىددا ‪‎‬اهددم ی‪‎‬حا ل‪‎‬‬
‫پسچم‪‎‬جهار‪‎‬ر ‪ ‎‬اه‪‎‬اهلل ‪ ‎‬احد ‪‎‬شد ر‪‎‬م‪‎‬بدسا ‪‎‬رخدا‪‎‬جد‪،‬ا‪‎‬جهدار‪‎‬سند‪‎ ،‬ىسچند‪‎،‬سدو‪‎‬شدساخ ‪‎‬‬
‫م‪‎‬امضاع‪‎‬هخع‪‎‬م‪‎‬رش ا ‪‎‬باش‪،‬ق‪ ‎‬ری‪ ،‬این مهان چیزی اسػت کػو رسػول‪‎‬اهلل‪‎‬صدای‪‎‬اهلل‪‎‬‬
‫سایدو‪‎‬مهدام‪ ‎‬دا‪ ‎‬ا‪‎‬بد‪،‬ا ‪‎‬مصدیع‪‎‬اد ره‪‎‬اهدعق‪ ‎‬هد ‪‎‬اهلل‪‎‬صدای‪‎‬اهلل‪‎‬سایدو‪‎‬مهدام‪‎‬وس رندد‪‎ ،‬‬
‫اث ِاَ ًاًل یَا ِعیَ َاد اللَّ ِو اثػْیُتُوا)‬
‫اث ََیِینًا َو َع َ‬
‫َّام َوالْعَِر ِاؽ فَػ َع َ‬
‫ک الش ِ‬ ‫ٍ‬ ‫ِ‬
‫(إِنَّوُ‪َ‎‬یَُْر ُج م ْن َنلَّد بػَ ْ َ‬

‫(دجػػال در فاص ػلو میػػان دو کشػػور یعنػػق ع ػراؽ و شػػام ظهػػور مقکنػػد‪ .‬بػػو راسػػت و‬
‫چػ ػػد فسػ ػػاد را تػ ػػروی مقدىػ ػػد‪ .‬ای بنػ ػػدگان نداونػ ػػد ثابػ ػػت یػ ػػدم انیػ ػػد)‪ .‬مسػ ػػلم‪:‬‬
‫(ٕ‪ )ٕٕٕ٘/‬ااره‪.)ٕٜٖٚ( :‬‬

‫•┈┈┈┈┈•✿❁✿•┈┈┈┈┈•‬

‫تزس پیاهثز اسالم اس دجال‬

‫صػ ػلَّق اهللُ َعلَْی ػ ِػو َو َسػ ػلَّ َم‬ ‫در ح ػػدیث نػ ػواس ب ػػن مسع ػػان آم ػػده اس ػػت‪« :‬ذَ َک ػػر رس ػ ُ ِ‬
‫ػول اهلل َ‬ ‫َ َُ‬
‫ال ذَات َی َداةٍ‪ ،‬فَخفَّض فِ ِیو ورفَّع‪ ،‬حتَّػق ظَنَػنَّػاه فِػق کَاََِف ِػد النَّخ ِػل‪ ،‬فَػلَ َّمػا رحنَػا إِلَیػوِ‬
‫ُْ ْ‬ ‫ْ‬ ‫ُ‬ ‫َ َ ََ َ َ‬ ‫َّج َ َ‬ ‫الد َّ‬
‫ال َیػ َػداةً‪،‬‬ ‫َّج َ‬ ‫ت الػػد َّ‬ ‫ِ‬ ‫ػال‪َ « :‬مػػا َش ػأْنُ ُر ْم؟» یُػلْنَػػا‪ :‬یَػػا َر ُسػ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫ػول اهلل ذَ َکػ ْػر َ‬ ‫و فینَػػا‪ ،‬فَػ َقػ َ‬‫ؼ ذَل ػ َ‬
‫َعػ َػر َ‬
 ‫(‪)8‬‬ ‫دجال کيست؟ وچگىنه ظهىر خىاهد کرد؟‬

‫َنػ َػوفُنِق‬ ‫ِ ِِ‬ ‫َّضػ ِ ِ‬

‫َّج ِال أ ْ‬ ‫َّخػ ِػل‪ ،‬فَػ َق َ‬
‫ػال‪َ « :‬یْی ػ ُػر الػد َّ‬ ‫ت فیػػو َوَرفَّػ ْع َ‬
‫ػت‪َ ،‬حتَّػػق ظَنَػنَّػاهُ فػػق کَاَ َفػد الن ْ‬ ‫فَ َخف ْ َ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫ػامُرٌؤ‬ ‫یجػػوُ ُدونَ ُرػ ْػم‪َ ،‬وإِ ْن ََیْػ ُػر ْج َولَ ْسػ ُ‬
‫ػت فػػی ُر ْم‪ ،‬فَػ ْ‬ ‫ِ‬
‫َعلَػ ْػی ُر ْم‪ ،‬إ ْن ََیْػ ُػر ْج َوأَنػَػا فػػی ُر ْم‪ ،‬فَأَنػَػا َحج ُ‬
‫َح ِجی ُ نػَ ْف ِس ِو َواهللُ َنلِی َفتِق َعلَق ُک ِّل ُم ْسلِ ٍم» مسلم (‪.)ٕٜٖٚ‬‬

‫یعنػق ‪« :‬یػو روز صػیح پیػامرب نػدا نػػام دجػال را بػرد‪ .‬گػاىق صػدای را آرام وگػػاىق‬
‫بلنػػد مقکػػرد حتػػق مػػا گمػػان بػػردد در میػػان درنتػػان نرمػػا یػرار دارد‪ .‬ویتػػق مػػا نػػزد او‬
‫رفتػػیم مػػا را ترسػػان دیػػد و گفػػت‪ :‬چػرا اػػا چنػػک حػػالق داریػػد؟ گفتػػیم ای پیػػامرب نػػدا‬
‫اػػا ػػث دجػػال را کردیػػد و صػػدایتان گػػاىق آرام وگػػاىق بلنػػد مقشػػد حتػػق مػػا گمػػان‬
‫بردد کو در میان درنتان نرما است‪ .‬پیامرب فرمودند‪ :‬چیز دیگری یػن از دجػال مػرا‬
‫نسیت بو اا ترسانده است اگر دجال بیاید و من در میان اا باشػم مػن در مقابػل‬
‫او مقایسػػتم و از اػػا دفػػاع مػػقکنم امػػا اگػػر او بیایػػد و مػػن در میػػان اػػا نیاشػػم ىػػر‬
‫کػػا بایػػد مػػدافع نفػػا نػػودش باشػػد و بعػػد از مػػن نداونػػد حػػاف ىػػر مسػػلمانق‬
‫است»‪.‬‬

‫نرتػو یابػل ذکػر در حػدیث ایػػن نرتػو اسػت کػو ‪ :‬در زمػػانق کػو رسػول نػدا صػػلق اهلل‬
‫علیػػو وسػػلم در میػػان امػػت نیاشػػد و دجػػال ظهػػور کنػػد‪ ،‬ىرکسػػق بػػا اسػػتعانت از اهلل‬
‫متعال مق بایست از نویشػنت در مقابػل فتنػو دجػال حمافاػت منایػد تػا دیػن و اَیػان‬
‫سامل اند‪ ،‬و پیامرب صلق اهلل علیػو وسػلم در احادیػث دیگػری راىهػایق را بػرای دفػاع‬
‫و مقابلو با دجال بیان فرمودند‪ ،‬مهال در صحیح مسػلم از ام شػریو ریػق اهلل عنهػا‬
‫روایػػت شػػده ‪ :‬از رسػػول‪‎‬اهلل‪‎‬صددای‪‎‬اهلل‪‎‬سایددو‪‎‬مهددام‪‎‬شددنی‪،‬ی‪‎‬سددو‪ ‎‬ی‪‎‬وس د ر ‪«‎‬لَیَ ِفد َّدس َّ ‪‎‬النَّددا ُ ‪‎‬‬
 ‫(‪)9‬‬ ‫دجال کيست؟ وچگىنه ظهىر خىاهد کرد؟‬

‫َّجا ِ ‪‎‬وِددی‪‎‬الَِددا ِ‪ ‎»‎‬ددام‪)5492(‎‬ق‪‎‬خًنددی‪ «‎ ‎‬ددسری‪‎‬طددااس‪‎‬ادداج‪‎‬ا ‪‎‬رجددا ‪‎‬بد ‪‎‬دو‪‎‬‬

‫ِ د َدا‪‎‬الدد‪َّ ،‬‬
‫س ه‪‎‬ىا‪‎‬وسا ‪ ‎‬ی‪‎‬سنن‪»،‬ق‪‎‬‬

‫اگر مسلمان چاره نداشت سوای میػارزه و مقابلػو بػا دجػال آنگػاه بػر وی ًلزم اسػت‬
‫کو ثابت یدم اند و با استدًلل و حجت از ح دفاع کند‪ .‬دجػال ادعػای نػدایق‬
‫مق کند‪ ،‬و حتق دًلیلق برای آن اراَػو مػق دىػد‪ ،‬از اینػرو یرػق از روشػهای دفػاع در‬
‫مقابػػل دج ػػال آنس ػػت ک ػػو دج ػػال و ویژگیه ػػای او را بشناس ػػیم‪ ،‬و رس ػػول‪‎‬اهلل‪‎‬ص ددای‪‎‬اهلل‪‎‬‬
‫علیػػو وسػػلم تعلیمػػاتق را اػػای گذاشػػتو اسػػت کػػو وایعیػػت و حقیقػػت دجػػال را کػػامالً‬
‫روش ػػن مقس ػػازند‪ .‬م ػػهال دج ػػال جس ػػم اس ػػت و یاب ػػل رؤی ػػت و مش ػػاىده مقباش ػػد‪،‬‬
‫مقنورد و مقنوشد‪ .‬و نداوند در دنیا دیده منقشود و نیازی بو نػوردن و نوشػیدن‬
‫ندارد‪ .‬دجال از ناحیو چشم نقص و عیب دارد‪ ،‬کوری کػو در حػدیث آمػده اسػت‪:‬‬
‫«دج ػػال جػ ػوان و دارای موى ػػای پی ی ػػده و فرف ػػری اس ػػت‪ .‬ی ػػو چش ػػم او بقن ػػور ی ػػا‬
‫دمسوح است‪ .‬نو برجستو و نو فرورفتو است و من او را با عیدالعزی بن یطا تشػییو‬
‫مقکنم»‪.‬مسلم (‪.)ٕٜٖٚ‬‬

‫و در صػػحیح خبػػاری از انػػا ریػػق اهلل عنػػو از رسػػول‪‎‬اهلل‪‎‬صددای‪‎‬اهلل‪‎‬سایددو‪‎‬مهددام‪‎‬ن ددل‪‎‬‬

‫ا‬ ‫ِ َّ‬
‫اب أًََل إنَّوُ أ َْع َوُر َوإن َربَّ ُر ْم لَ ْػی َ‬ ‫ََ‬ ‫َ‬ ‫ش‪،‬ه است‪َ « :‬ما بُعِ َ‬
‫ث نَیِ ٌّق إًَِّل أَنْ َذر أ َُّمتَوُ ْاْل َْعور الْ َر َّذ َ ِ‬
‫وب َکافٌِر» خباری کتاب «الفنت» باب «ذکر الدجال»‪.‬‬ ‫ِ‬
‫ک َعْیػنَػْیو َمرْتُ ٌ‬ ‫بِأ َْع َوَر َوإِ َّن بػَ ْ َ‬
 ‫(‪)11‬‬ ‫دجال کيست؟ وچگىنه ظهىر خىاهد کرد؟‬

‫یعنق ‪:‬ىیچ پیامربی میعوث نشده است مگر اینرو امت را از اعور کػذاب بػر حػذر‬
‫داشتو است‪ .‬آگاه باشید کو دجػال اعػور اسػت و پروردگػار اػا اعػور نیسػت و میػان‬
‫دو چشم او کلمو کافر نوشتو شده است‪.‬‬

‫و کس ػػق ک ػػو دارای چن ػػک ویژگی ػػق باش ػػد‪ ،‬یطع ػاً دع ػوای الوىی ػػت و ربوبی ػػت او ک ػػذب‬
‫حمض و اف ا است‪ .‬رسول‪‎‬اهلل‪‎‬صای‪‎‬اهلل‪‎‬سایو‪‎‬مهام‪‎‬سایدو‪‎‬س دانی‪ ‎‬ا‪‎‬سدو‪‎‬ر ‪ ‎‬دا ‪ ‎‬هد ‪‎‬‬
‫رجددا ‪ ‎‬ندد‪،‬ه‪ ‎‬ی‪ ‎‬انندد‪‎،‬بددو‪‎‬عساوددع‪‎‬اماوددل‪‎‬هد ‪‎‬ه‪‎‬سهددت‪ ‎‬صددیو‪‎‬وس د ره‪‎‬اهددعق‪‎‬ر ‪‎‬حدد‪،‬خ ‪‎‬‬
‫ِ ِ ِ ِِ‬
‫‪‎‬جنَّدرَ َ‪‎‬م َجنَُّْددوُ‪‎‬ندَداَ ‪‎‬وَ َنددا‪‎‬‬ ‫ابددی‪‎‬ا ا ددو‪ ‎‬دد‪،‬ه‪‎‬اهددع ‪«‎‬إ َّ ‪ ‎‬ددا‪‎‬وْدنَْددو‪ًَ َ ‎ َّ َ ‎‬ددوُ َ‬
‫‪‎‬جنَّددر َ‪‎‬مندَدا ا‪‎‬وَدنَددا ُهُ َ‬
‫ر»‪.‬‬ ‫ََ َ َ َ‬ ‫علِ َق بِنَا ِرهِ فَػلْیَ ْستَغِ ْ‬
‫ث بِاللَّ ِو ولْیػ ْقرأْ فَػواتِح الْ َر ْه ِ‬ ‫اب ُ‪‎‬‬

‫یعنػػق ‪ :‬از رتلػػو فتنػػو دجػػال ایػػن اسػػت کػػو دوزخ او هبشػػت و هبشػػت او دوزخ اسػػت‪.‬‬
‫ىرکا بو دوزخ او میتال شد‪ ،‬از نداونػد متعػال کمػو جویػد و اوایػل سػوره کهػر را‬
‫تالوت کند‪ .‬ابن ماجو‪ ،‬ترمذی و حاکم با سند صحیح‪.‬‬

‫•┈┈┈┈┈•✿❁✿•┈┈┈┈┈•‬

‫چزا دجال «هسیح» ًام گذاری شذُ؟!‬

‫دجػػال مسػػیح نامیػػده شػػده اسػػت زی ػرا یرػػق از چشػػمهای کػػور اسػػت یػػا اینرػػو کػػل‬
‫زم ػػک را در م ػػدت چه ػػل روز ک ػػق ومس ػػح مقکن ػػد («النهای ػػد ف ػػق یری ػػب ا ػػدیث»‬
‫(ٗ‪ )ٖٕٚ – ٖٕٙ/‬و «لسان العرب» (ٕ‪.)ٜ٘٘ – ٜ٘ٗ/‬‬
 ‫(‪)11‬‬ ‫دجال کيست؟ وچگىنه ظهىر خىاهد کرد؟‬

‫ولػق یػػول اول راجحػ اسػػت زیػرا درحػػدیث آمػده اسػػت «ان الػدجال دمسػػوح العػػک»‬
‫«دجال یو چشم کور است» («صحیح مسػلم» کتػاب الفػنت و أشػراط السػاعد‬
‫باب ذکر الدجال (‪ – ٙٔ/ٔٛ‬با شرح نووی)‪.‬‬

‫ابن اًلثن مقگوید‪ :‬دجال را از آن جهت مسیح مقگویند کو یو چشم آن مسیح‬

‫(ىم سطح و دمسػوح) اسػت و مسػیح بػو کسػق مقگوینػد کػو یػو کػرؼ صػورت نػو‬
‫چشمق داشتو باشد‪ ،‬نو ابرو‪ ،‬مسیح بر وزن فعیل بػو معنػق مفعػول اسػت‪ .‬بػر نػالؼ‬
‫عیسػػق بػػن مػػرد علیػػو السػػالم او را آن جهػػت مسػػیح مقنامنػػد کػػو بػػا مسػػح کػػردن و‬
‫دست کشیدن بر بیماران‪ ،‬بیماری را شفا مقداد‪ .‬لذا مسیح در ح عیسػق بػن مػرد‬
‫علیو السالم فعیل بو معنػق فاعػل اسػت و در حػ دجػال بػو معنػق کػذاب و درویگػو‬
‫است‪.‬‬

‫ابػػن حجػػر مقفرمایػػد‪ :‬چػػون دجػػال ح ػ را بػػا باکػػل مقپوشػػاند و حقیقػػت را کتمػػان‬
‫مقکنػ ػػد‪ ،‬دجػ ػػال نامیػ ػػده مقشػ ػػود‪ .‬عربى ػػا مقگوینػ ػػد‪« :‬دجػ ػػل الیعػ ػػن بػ ػػالقطران اذا‬
‫یطاه» (ظرؼ را با آب کال پوشاند)‬

‫ابػ ػػن دریػ ػػد مقگویػ ػػد‪ :‬دجػ ػػال را از آن جهػ ػػت دجػ ػػال مقگوینػ ػػد کػ ػػو حػ ػ را بوسػ ػػیلو‬
‫دروی مقپوشاند و بعضقىا مقگویند‪ :‬وجو تسمیو دجال این است کػو بػو ایصػق‬
‫نق ػػاط زم ػػک س ػػفر مقکن ػػد‪ .‬ی ػػا ب ػػدان جه ػػت ک ػػو او ب ػػا س ػػفرىای ن ػػود دت ػػام زم ػػک را‬
‫مقپوشاند‪ .‬فتح الیاری‪.)ٜٔ/ٔٔ( :‬‬
 ‫(‪)12‬‬ ‫دجال کيست؟ وچگىنه ظهىر خىاهد کرد؟‬

‫اما دجال ‪ ،‬دجال از دجل گرفتو شده بو معنق فریب وننن ‪ ،‬یعنق او منمنان را با‬
‫اشیایق کو دارد فریب مق دىد ‪ ،‬رسول اهلل صػلق اهلل علیػو وسػلم میفرمایػد‪ :‬او مهػرای‬
‫ن ػػود جن ػػت وجه ػػنم دارد ‪ ،‬پ ػػا ا ػػا در جه ػػنم ان بروی ػػد زیػ ػرا جن ػػت آن جه ػػنم اهلل‬
‫وجنت آن جهنم اهلل مق باشد[مشراة]‪.‬‬

‫•┈┈┈┈┈•✿❁✿•┈┈┈┈┈•‬

‫اٍلیي کسیکِ در سًذگی خَد قزى ّا تیش دجال را دیدذُ‬

‫تَد ٍپیاهثز حکایت آًزا تأییذ کزد؟!‬

‫اوکسق نیست جز «دتیم داری» ریق اهلل عنو‪.‬‬

‫حسک بػن ذکػوان‪ ،‬از ابػن بریػده‪ ،‬از شػعیق‪ ،‬از فاکمػو بنػت یػیا کػو از سسػتک زنػان‬
‫مهػػاجر اسػػت‪ ،‬نقػػل مقکنػػد‪ :‬صػػدای منػػادی را شػػنیدم کػػو مػػردم را بػػو منػػاز رتاعػػت بػػا‬
‫پیامرب صلق اهلل علیو وسلم فرا مقنواند‪ .‬بو مسجد رفتػو و در صػر ابتػدایق بػانوان‪،‬‬
‫مه ػراه پیػػامرب صػػلق اهلل علیػػو وسػػلم منػػاز گ ػزاردم‪ .‬حضرتشػػان پػػا از منػػاز بػػا چهػػرهای‬
‫نندان بر منػرب نشسػت و دسػتور داد کػو ىػیچ فػردی از جػای حرکػت نرنػد‪ ،‬سػ ا‬
‫فرمود‪ :‬آیا مقدانید چرا اا را فرانواندم؟ مردم گفتند‪ :‬ندا و پیامربش هب مقداننػد‪.‬‬
‫پیامرب صلق اهلل علیو وسلم فرمود‪ :‬دتیم کػو مػردی نصػرانق بػود و اکنػون بیعػت کػرده و‬
‫اسػػالم آورده‪ ،‬بػراد حػػدیهق در مػػورد مسػیح دجػػال نقػػل کػػرده کػػو بػػا آن ػػو مػػن بػػو اػػا‬
 ‫(‪)13‬‬ ‫دجال کيست؟ وچگىنه ظهىر خىاهد کرد؟‬

‫مػقگفتم‪ ،‬مهخػوانق دارد‪ .‬او مقگویػػد کػػو بػػا سػق تػػن از مػػردان یییلػػو خلػػم و جػػذام بػػر‬
‫یػو کشػػتق سػوار شػػدد‪ .‬امػواج دریػػا مػا را بػػو جزیػرهای انػػدانت و در سػاحل پیػػاده‬
‫شػػدد‪ .‬در آن جزیػػره‪ ،‬حی ػوان عجیػػب و پرم ػػویق دیػػدد کػػو از زی ػػادی مػػو‪ ،‬س ػػر او از‬
‫دمػ ػ ش ػػنانتو منقش ػػد‪ .‬از او پرسػ ػیدد‪ :‬ت ػػو چ ػػو حیػ ػوانق ىس ػػتق؟! پاس ػػد داد‪ :‬م ػػن‬
‫جساسػػو چیسػػت؟ گفػػت‪ :‬بػػو ایػػن دیػػر و صػػومعو برویػػد کػػو‬ ‫جساسػػو ىسػػتم‪ .‬گفتػیم‪ّ :‬‬ ‫ّ‬
‫ش ػیطان درون آن اس ػػت‪ .‬م ػػا نی ػػز ب ػػو س ػػرعت ب ػػو س ػػوی دی ػػر روان ػػو ش ػػدد و در آنج ػػا‬
‫ناگه ػػان م ػػردی را دی ػػدد ک ػػو ت ػػاکنون ی ػػویتر و بزرحت ػػر از او ندی ػػده ب ػػودد‪ .‬دس ػػت و‬
‫پػػای در زذم ػن بػػود‪ .‬پرس ػیدد‪ :‬تػػو کیسػػتق؟ گفػػت‪ :‬نػػربم را نواىیػػد شػػنید! اول اػػا‬
‫بگویید کو کیستید؟! گفتیم‪ :‬ما عرب ىستیم و بو تفصیل‪ ،‬داسػتان یرؽشػدن کشػتق‬
‫را برای بازگو کردد‪ .‬س ا سناًلتق از ما کرد و پرسید‪ :‬در باره نرمای بیسان بػراد‬
‫بگویید‪ .‬آیا ذتر مقدىد؟ گفتیم آری‪ .‬گفت‪ :‬بو زودی ذتػرهاش دتػام نواىػد شػد‪ .‬حػال‬
‫از دریاچػػو کربی ػػو چػػو ن ػػرب؟! گفت ػیم‪ :‬چطػػور؟! گف ػػت‪ :‬آب دارد یػػا ن ػػو؟ گفت ػیم‪ :‬آب‬
‫فراوان ػق دارد‪ .‬گفػػت‪ :‬بػػو زودی نواىػػد نشػػرید! از چشػػمو زیػػر چػػو نػػرب؟ آیػػا آب‬
‫دارد؟! گفت ػیم‪ :‬ف ػراوان! گف ػػت‪ :‬آی ػػا م ػػردم آنج ػػا از آب چش ػػمو کش ػػاورزی مقکنن ػػد؟‬
‫گفت ػیم آری! اى ػػالق از چش ػػمو زراع ػػت مقکنن ػػد‪ .‬گفػػت‪ :‬از پی ػػامرب ام ػق چ ػػو ن ػػرب؟!‬
‫گفت ػیم‪ :‬در مرػػو ظهػػور کػػرده و اینػػو در یهػػرب (مدینػػو) سػػاکن اسػػت‪ .‬گفػػت‪ :‬آیػػا‬
‫عربىا با او جن کردند؟ گفتیم‪ :‬آری‪.‬‬
 ‫(‪)14‬‬ ‫دجال کيست؟ وچگىنه ظهىر خىاهد کرد؟‬

‫گفػػت‪ :‬نتیجػػو ایػػن جن ىػػا چػػو بػػوده؟! گفتػیم‪ :‬او بػػر عربىػای نزدیػػو نػػود پ ػنوز‬
‫شػػده و آنػػان از او اکاعػػت منودنػػد‪ .‬گفػػت‪ :‬ن ػن و مصػػلحتتان آن اسػػت کػػو پ ػنو او‬
‫باشید! من مسیح(دجال) ىستم و بػو زودی بػو مػن اجػازه ظهػور داده نواىػد شػد و‬
‫در زم ػک راه ن ػواىم افتػػاد و مهػػو جػػا‪ ،‬جػػز مرػػو و کییو(مدینػػو) را تنهػػا در چهػػل روز‬
‫مقپیماد زیرا ورود بو ایػن دو شػهر بػراد دمنػوع اسػت و ىرگػاه خبػواىم وارد آهنػا شػوم‪،‬‬
‫فرشتوای با اشن مانع ورودم مقشود و بر ىر روزنػق از آن‪ ،‬فرشػتگانق وجػود دارنػد‬
‫کو از آن پاسداری مقکنند‪.‬‬

‫فاکمو در روایت ادامو مقدىد‪ :‬پیامرب صلق اهلل علیو وسلم در حالقکو با عصای‬
‫بػػر منػػرب مقکوبیػػد‪ ،‬سػػو بػػار فرمػػود‪ :‬اینجػػا کییو(مدینػػو) اسػػت! آیػػا مػػن ایػػن سػػخن را‬
‫ییالً برایتان نگفتوام؟!‬

‫مردم جواب دادند‪ :‬آری! حضرت فرمود‪ :‬حدیث دتیم تنها از این جهت براد جالب‬
‫بود کو مشابو مهان چیزی بود کو ییالً برایتان گفتو بودم‪[.‬صحیح مسلم]‪.‬‬

‫•┈┈┈┈┈•✿❁✿•┈┈┈┈┈•‬

‫ٍیژگی ّا ٍعالها دجال‬

‫رسػػول اهلل صػػلق اهلل علیػػو وسػػلم در احادیػػث خمتلػػر عالمػػات دجػػال را مفصػػال بیػػان‬
‫کرده است تا منمنان با آن آشناَق کامل پیدا کنند‪.‬‬
 ‫(‪)15‬‬ ‫دجال کيست؟ وچگىنه ظهىر خىاهد کرد؟‬

‫وبرخی از آن عالئم‪:‬‬

‫دجال ادعای ربوبیت مقکند و جهت تروی باکلىای نود اعمػال نػارؽ العػاده را‬
‫اذمػػام مقدىػػد‪ ،‬حتػػق شخصػػق کػػو نػػزد او مقآیػػد گمػػان مقکنػػد جریػػان دجػػال بػػر وی‬
‫پنهان منقشود و باکل او تأثنی نػدارد‪ .‬امػا ویتػق اعمػال نػارؽ العػاده او را مقبینػد‪،‬‬
‫تسػػلیم مقشػػود و از او پػػنوی مقکنػػد‪ .‬در سػػنن ابػػق داود بػػا سػػند صػػحیح از عمػران‬
‫َّجا ‪‎‬‬ ‫بن حصک روایت شده کو رسول‪‎‬اهلل‪‎‬صای‪‎‬اهلل‪‎‬سایو‪‎‬مهام‪‎‬وس ر ‪ (‎‬دا َِ‬
‫‪‎‬مد َ ‪‎‬بالد‪َّ ،‬‬ ‫َ‬
‫دن‪َ ‎‬نددو‪ ‎‬ددُ ا ‪‎‬ویْ ًُددو ‪ ‎‬ددا‪‎‬خدَ د ًَ د ُ ‪‎‬بددو‪ ‎‬ددا‪‎‬‬ ‫وَدایدن د َ‪ ‎‬نددو ‪‎‬و د اهلل‪‎‬إِ ‪‎‬السجددل‪‎‬لی یددو‪‎‬مى د َ ِ‬
‫‪ ،‎‬د ُ‬ ‫َ‬
‫الش د د هاج ‪َ ‎‬م‪‎‬لَ َند ددا‪‎‬خَ ً د د ‪‎‬بد ددو‪ ‎‬د ددا‪‎‬الش د د هاج)‪‎‬ج د ددا ‪‎‬اًلصػ ػػول (ٓٔ‪ )ٖ٘ٙ/‬ا ػ ػػاره‬
‫(‪.)ٚٛٗٙ‬‬

‫(ىػ ػػرکا درب ػػاره دج ػػال مقش ػػنود بای ػػد از وی دوری کن ػػد‪ .‬ب ػػو ن ػػدا سػ ػػوگند‪ ،‬انسػ ػػان‬
‫مسلمان پی او مقآیػد و مقپنػدارد کػو مسػلمان اسػت‪ .‬ولػق ویتػق نػزد او مقآیػد از‬
‫شیهات القا شده او پنوی مقکند)‪.‬‬

‫ىرکا با دیت دجال را مورد مطالعو یرار دىد‪ ،‬یطعاً مقداند کػو دجػال باکػل اسػت‬
‫و صػػفات ربوبیػػت در آن حتق ػ نیافتوانػػد‪ .‬ىرچنػػد توسػػم او کارىػػای نػػالؼ عػػادت‬
‫صورت مقگند‪ ،‬چون دجال بشر و نػاتوان اسػت‪ .‬مقنػورد‪ ،‬مقنوشػد‪ ،‬مقنوابػد و‬
‫نیػػاز بػػو بػػول و یػػاَم دارد‪ .‬ىػػرکا چنػػک حػػالتق داشػػتو باشػػد‪ ،‬چگونػػو مقتوانػػد الػػو‪،‬‬
‫معیود و رب کاَنات باشد‪ .‬حال آنرو او نیازمند بو کاَنات است!!‬
 ‫(‪)16‬‬ ‫دجال کيست؟ وچگىنه ظهىر خىاهد کرد؟‬

‫با این وجود رسول‪‎‬اهلل‪‎‬صای‪‎‬اهلل‪‎‬سایو‪‎‬مهام‪‎‬ب یا ‪‎‬ا ‪‎‬سممی‪‎‬م‪‎‬مخژری‪‎‬ىا ‪ ‎ ‎‬ا‪‎‬بسا ‪‎‬‬

‫ددا‪‎‬بی ددا ‪‎‬وس د ره‪‎‬اه ددع‪ ‎‬ددا‪ ‎‬ددانانی‪‎‬س ددو‪‎‬رج ددا ‪‎‬ر ‪ ‎‬ددا ‪ ‎‬ددا‪ ‎‬ه د ‪ ‎‬ی‪‎‬سن دد‪‎ ،‬ام‪ ‎‬ا‪‎‬‬
‫شناجْو‪‎‬م‪‎‬ر ‪‎‬رای‪‎‬وسخن‪‎‬ام‪‎‬رسوْا ‪‎‬نش رق‪‎‬‬

‫ویژگیهای برجسته دجال ‪:‬‬

‫‪‎‬م‪‎‬‬
‫رسػػول‪‎‬اهلل‪‎‬صددای‪‎‬اهلل‪‎‬سایددو‪‎‬مهددام‪‎‬بددو‪‎‬ر نددو‪‎‬ا ‪‎‬رجددا ‪ ‎‬ا‪ً ‎‬سوددی‪‎‬سددسره‪‎‬اهددع‪‎‬سددو‪‎‬حددا ‪‎‬‬
‫سیفیدع‪‎‬م‪‎‬صددفاج‪‎‬م‪‎‬عیاوددو‪‎ ‎‬ام‪ ‎‬مشددا‪‎‬شدد‪،‬ه‪‎‬اهدعق‪‎‬ر ‪‎‬صددحی ‪‎‬طدا ‪‎‬ا ‪‎‬س دد‪،‬اهلل‪‎‬بددا‪‎‬‬
‫سنس‪ ‎‬ضی‪‎‬اهلل‪‎‬سنو‪ ‎‬ماخع‪‎‬ش‪،‬ه‪‎‬سو‪ ‎‬ه ‪‎‬اهلل‪‎‬صای‪‎‬اهلل‪‎‬سایو‪‎‬مهام‪‎‬رجا ‪ ‎‬ا‪‎‬ر نػواب‬
‫دیػػد و او را چنػػک توصػػیر فرمػػود‪ :‬مػػردی تنومنػػد و سػػرخ رنػ اسػػت‪ ،‬موىػػای سػػرش‬
‫پی یػػده و از یػػو چشػػم نابینػػا اسػػت‪ .‬چشػػم کػػور او بطػػرؼ بػػنون برجسػػتو و ماننػػد‬
‫دانػػو انگػػوری اسػػت کػػو روی آب مقباشػػد‪ .‬از ػػاظ سػػیما و صػػورت و ییافػػو تشػػابو‬
‫زی ػػادی ب ػػو اب ػػن یط ػػن نزاع ػػق دارد‪ .‬ص ػػحیح الیخ ػػاری‪ ،‬کت ػػاب الف ػػنت‪ .‬ف ػػتح الیػ ػػاری‪:‬‬
‫(ٖٔ‪.)ٜٓ/‬‬

‫از عیػػاده بػػن صػػامت روایػػت شػػده کػػو رسػػول‪‎‬اهلل‪‎‬صددای‪‎‬اهلل‪‎‬سایددو‪‎‬مهددام‪‎‬وس د ر ‪(‎‬إنددی‪‎‬‬

‫ح دد‪،‬مْعم‪‎‬س ددا‪‎‬ال دد‪،‬جا ‪‎‬حْ ددی‪‎‬جش ددیع‪‎ ‎‬ی‪ ً ‎‬ا د ا ‪ ‎ ‎‬ددی ‪‎‬ال دد‪،‬جا ‪ ‎‬ج ددل‪‎‬ع د ‪‎‬‬
‫وحج‪‎‬جً‪ ‎،‬س ‪ ‎‬ان ‪‎‬الًین إنو‪ ‎‬س ‪‎‬الً ‪‎‬لی ع‪‎‬بنا ئر‪‎‬می‪‎‬حجدسا‪‎ ،‬ماساند ا‪‎ ‎‬‬
‫اهلل‪‎‬سز‪‎‬مجل‪‎‬لیس‪‎‬ب س ‪‎‬م نعم‪‎‬لا‪ ‎‬سما‪ ‎‬بعم‪‎‬حْی‪‎‬مت ا)‪‎‬‬
 ‫(‪)17‬‬ ‫دجال کيست؟ وچگىنه ظهىر خىاهد کرد؟‬

‫(مػػن دربػػاره دجػػال بػرای اػػا صػػحیت کػػردم تػػا اینرػػو احتمػػال دادم متوجػػو نشػػدهاید‪.‬‬
‫اینو بو اا مقگػود کػو مسػیح دجػال مػرد کوتػاه یػدی اسػت‪ .‬موىػای پی یػده دارد‪.‬‬
‫یػػو چشػػم اسػػت و چشػػم او بػػق نػػور اسػػت‪ .‬بػػق ابػػرو اسػػت‪ ،‬برجسػػتو نیسػػت‪ .‬اگػػر‬
‫دچػػار مشػػرل شػػدید‪ ،‬بدانیػػد کػػو پروردگػػار اػػا یػػو چشػػم نیسػػت و تنهػػا در ییامػػت‬
‫یادر بو دیدن او نواىید بود)‪ .‬صحیح اجلامع الصغن‪ )ٖٔٛ/ٕ( :‬ااره‪.)ٕٗ٘٘(:‬‬

‫یک چشن بوودى دجوال ‪ :‬رسػول‪‎‬اهلل‪‎‬صدای‪‎‬اهلل‪‎‬سایدو‪‎‬مهدام‪‎‬بدس‪ ‎‬صدیت‪‎‬رم‪‎‬چشدم‪‎‬‬

‫رجد ددا ‪‎‬جیاد ددی‪ ‎‬اسید دد‪‎،‬وس د د ره‪‎‬اهد ددع ‪‎‬چ د د ‪‎‬ىد ددس‪‎‬چند دد‪‎،‬بْ اند دد‪‎،‬ا ‪‎‬هد دداخس‪‎‬ص د ددفاج‪‎‬م‪‎‬‬
‫ان‪‎،‬چشمهای را پنهػان کنػد‪ .‬چشػمىا در‬ ‫‪‎‬‬ ‫مخژری‪‎‬ىاخش‪‎‬ج ر‪ ‎‬ا‪ ‎‬ىا‪‎‬ها ر ‪‎‬ىسرز‪‎‬ای‪‎‬‬
‫معرض دید عموم یرار مقگنند‪ .‬ىرکا آهنا را مقبیند و ویژگقىای چشم آشرار و‬
‫پنه ػػان ش ػػدنق نیس ػػتند‪ .‬احادی ػػث گذش ػػتو اش ػػاراتق پنام ػػون معی ػػوب ب ػػودن چش ػػمىای‬
‫دجػػال داشػػتند‪ .‬در برنػػق روایػػات آمػػده اسػػت کػػو چشػػم اعػػور (کػػور) دجػػال چشػػم‬
‫راست است و در بعضػق روایػات چشػم اعػور چشػم چػد معرفػق شػده اسػت‪ .‬اعػور‬
‫بػ ػػودن چش ػػم راس ػػت بیشػ ػ مع ػػروؼ اس ػػت‪ ،‬چ ػػون اح ػػادیه متفػ ػ علی ػػو ىسػ ػػتند‪.‬‬
‫رسولاهلل‪‎‬صای‪‎‬اهلل‪‎‬سایو‪‎‬مهام‪‎‬چشم‪‎‬اسد ‪‎‬رجدا ‪ ‎‬ا‪‎‬بدو‪‎‬چشدم‪‎‬جدا ی‪‎‬م‪‎‬بی‪‎‬جاصدیع‪‎‬‬ ‫‪‎‬‬
‫ش یو‪‎‬سسره‪‎‬اهعق‪‎‬ر ‪‎‬ح‪،‬خثی‪، ‎‬ه‪‎‬سدو‪‎‬چشدم‪ ‎‬اهدع‪‎‬ام‪‎‬بسج دْو‪‎‬م‪‎‬عابدل‪‎‬پنهدا ‪‎‬سدسر ‪‎‬‬
‫ایباش‪،‬ق‪ ‎‬انن‪ ‎،‬ناعوای کو روی دیوار صاؼ و گچکاری شده بیفتد‪.‬‬ ‫‪‎‬‬
 ‫(‪)18‬‬ ‫دجال کيست؟ وچگىنه ظهىر خىاهد کرد؟‬

‫در صحیح مسلم از عیداهلل بن عمر ریػق اهلل عنػو دربػاره دجػال آمػده اسػت‪( :‬أ َْع َػوِر‬
‫ػک الْیُ ْمنَػػق َکأَنػ ََّهػػا ِعنَیَػدٌ کَافِیَػدٌ) خبػػاری کتػػاب « الفػػنت» بػػاب «دجػػال» فػػتح الیػػاری‬
‫الْ َعػ ْ ِ‬
‫(ٖٔ‪ .)ٜٓ/‬مسلم کتاب « الفنت» باب« ذکر دجال» (ٗ‪.)ٕٕٗٚ/‬‬

‫(چشم راست کور و مانند دانو انگوری است کو روی آب شنا مقکند)‬

‫در حدیث ابق سعید‪( :‬و عینو الیمنق عوراء جاحاو ًل حتفق کاهنػا ساعػو فػق حػاَم‬
‫جمصص‪ ،‬عینو الیسری کاهنا کوکب دری)‬

‫امػام نػػووی روایػات متعػػارض را اینگونػو توجیػػو منػػوده اسػت‪ :‬دتػػام روایػاتق کػػو حػػاکق از‬
‫اعػػور بػػودن دو چشػػم دجػػال ىسػػتند‪ ،‬بػػو درجػػو صػػحت رسػػیدهاند‪«.‬عػػوراء» بػػو معنػػق‬
‫معیوب بػودن چشػم اسػت‪ ،‬بنػا بػر ایػن توصػیر کػردن چشػم دجػال بػو عػور یعنػق ىػر‬
‫دو چشم مشرل دارند‪ .‬در بعضق روایات دیگر آمػده اسػت کػو چشػم راسػت او‬
‫کور اسػت و در برنػق روایػات دیگػر آمػده اسػت کػو چشػم چػد او کػور اسػت‪ .‬در‬
‫بعضق روایات آمده است‪« :‬احدامها کافئو» با مهزه بو معنق فایػد دیػد‪ .‬یعنػق چشػم‬
‫او دیػد نػدارد‪ .‬و دربػاره چشػم دیگػر او آمػده اسػت‪« :‬اًلنػری کافیػو» بػدون مهػزه بػو‬
‫معنػػق ظػػاىر و برجسػػتو‪ .‬پػػا دو چشػػم دجػػال بػػر اسػػاس اظهػػارات امػػام نػػووی یػػو‬
‫فایػػد نػػور و دیػػد و دیگػػری ىرچنػػد کػػور نیسػػت امػػا دارای انػػتالل و عیػػب اسػػت‪ .‬در‬
‫روایػػت مسػػلم آمػػده اسػػت‪ :‬چشػػمقکو فایػػد نػػور و دیػػد اسػػت‪ ،‬مهػػان چشػػم دمسػػوح‬
‫است‪ .‬روی آنرا جلدی کلفت پوشانده و توان دیدن را از آن گرفتو است‪.‬‬
 ‫(‪)19‬‬ ‫دجال کيست؟ وچگىنه ظهىر خىاهد کرد؟‬

‫رسولاهلل‪‎‬صای‪‎‬اهلل‪‎‬سایو‪‎‬مهام‪‎‬چشم‪‎‬بینداخش‪ ‎‬ا‪‎‬اخنگ ندو‪ ‎‬صدیت‪ ‎‬ی‪‎‬وس اخد‪‎ ،‬چشدم‪‎‬ام‪‎‬‬

‫‪‎‬‬
‫ه ز‪‎‬م‪ ‎‬انن‪‎،‬شیشو‪‎‬به نار مقرسد‪ .‬سلسلد احادیث الصحیحد (ٖ‪.)ٔٛٙ‬‬

‫هیاى دو چشن او کافر نوشوته شوده ا وت ‪ :‬عػالد دیگػری نیػز وجػود دارد‬
‫کو نداوند دجال را در پرتو آن معرفق منوده است‪ .‬الیتو این عالمت را تنها منمنػان‬
‫مقداننػد‪ .‬یعنػق آهنػایق کػو فایػد بصػنت ىسػتند‪ ،‬ایػن عػالد را منقشناسػند‪ .‬مناػور از‬
‫ای ػػن عالم ػػت رتل ػػوای اس ػػت ک ػػو م ػػنت آن «ک‪ ،‬ؼ‪ ،‬ر» مقباش ػػد ی ػػا «ک ػػافر»‪ .‬در‬
‫صحیح خباری از حضػرت انػا ریػق اهلل عنػو از رسػول‪‎‬اهلل‪‎‬صدای‪‎‬اهلل‪‎‬سایدو‪‎‬مهدام‪‎‬ن دل‪‎‬‬
‫اب‪ََ ‎‬ی‪‎‬إِنَّدوُ‪َ ‎‬سد َ ُ َ‪‎‬مإِ َّ ‪‎َ َ ‎‬‬ ‫ِ‬
‫ب ّّ ُک ْػم‬ ‫ش‪،‬ه‪‎‬اهدع ‪ َ (‎‬دا‪‎‬بًُد َ ‪‎‬نَِ َّلدی‪‎‬إَِّی‪َ ‎‬ند َأ َ ‪َْ َُّ ‎‬دوُ‪‎‬اََسد َ َ ‪‎‬ال َع َّدأ َ‬
‫ػوب َکػ ػػافٌِر) خبػ ػػاری کتػ ػػاب «الفػ ػػنت» بػ ػػاب «ذکػ ػػر‬ ‫ِ‬
‫ػک َعْیػنَػْیػ ػػو َمرْتُػ ػ ٌ‬ ‫ا بِػ ػأ َْع َوَر َوإِ َّن بَػ ػ ْ َ‬
‫لَػ ػ ْػی َ‬
‫الدجال»‪.‬‬

‫(ىػػیچ پیػػامربی میع ػوث نش ػػده اسػػت مگػػر اینرػػو ام ػػت را از اعػػور کػػذاب بػػر ح ػػذر‬
‫داشتو است‪ .‬آگاه باشید کو دجػال اعػور اسػت و پروردگػار اػا اعػور نیسػت و میػان‬
‫دو چشم او کلمو کافر نوشتو شده است)‪.‬‬

‫مشػػابو ایػػن حػػدیث‪ ،‬حػػدیهق اسػػت کػػو امػػام خبػػاری آن ػرا نقػػل کػػرده اسػػت‪ .‬بػػر اسػػاس‬
‫اظهارات امام نووی حمققک بػر ایػن عقیدهانػد کػو ایػن نوشػتو کػامال معلػوم و مشػخص‬
‫است‪ ،‬از رتلو عالَیقمقباشد کو معرؼ کفر یطعق‪ ،‬کذب و باکػل بػودن او اسػت‪.‬‬
 ‫(‪)21‬‬ ‫دجال کيست؟ وچگىنه ظهىر خىاهد کرد؟‬

‫و نداونػػد آن را بػرای ىػػر مػػنمن چػػو بػػا سػواد یػػا بقسػواد ظػػاىر مقکنػػد و از کسػػانق‬
‫کو یصد شقاوت و وایع شدن در فتنو او را داشتو باشد‪ ،‬پنهان مقدارد‪.‬‬

‫یایق عیاض انتالؼ بزرگان را در این مورد نقل مقکند و مقگویػد‪ :‬گروىػق گمػان‬
‫مقکنند کو نوشتو ظاىری و حقیقق است و برنق ىم بر این گمان ىستند کػو جمػاز‬
‫اسػػت و بػرای تأکیػػد دیػػدگاه نػػود بػػو ایػػن حػػدیث اسػػتدًلل مقکننػػد کػػو پیػػامرب صػػلق‬
‫اهلل علیو وسلم فرمود‪ :‬مهو منمنان آنرا مقنوانند با سواد باشػند یػا بقسػواد‪ ،‬ولػق ایػن‬
‫دیدگاه یعیر است‪ .‬شرح نووی بر مسلم (‪.)ٙٓ/ٔٛ‬‬

‫رسولاهلل‪‎‬صای‪‎‬اهلل‪‎‬سایدو‪‎‬مهدام‪‎‬وس د ره‪‎‬اهدع‪‎‬سدو ‪‎‬رجدا ‪‎‬س دیم‪‎‬‬

‫دجال وارث ندارد‪‎ :‬‬
‫(بیامیر)‪‎‬اهع‪‎‬م‪‎‬وس ن‪‎ ،‬ن‪،‬ا رق‪‎‬شسح‪‎‬ن م ‪‎‬بس‪ ‎‬ام‪)5595/9(‎‬ق‪‎ ‎‬‬
‫‪‎‬‬

‫•┈┈┈┈┈•✿❁✿•┈┈┈┈┈• ‪‎‬‬

‫دجال اس کجا خارج هی گزدد؟!‬

‫دجػال از مسػػت مشػػرؽ از نراسػػان واز میػػان یهودیػػان اصػػفهان نػػارج مقشػػود س ػ ا‬
‫روی زم ػػک س ػػفر مقکن ػػد و ب ػػو مه ػػو ش ػػهرىا ج ػػز مر ػػو و مدین ػػو وارد مقش ػػود‪( .‬چ ػػون‬
‫مالَرو از آهنا حراست مقکنند)‪.‬‬
 ‫(‪)21‬‬ ‫دجال کيست؟ وچگىنه ظهىر خىاهد کرد؟‬

‫در حػػدیث فاکمػػو بنػػت یػػیا پیػػامرب ‪-‬صػػلق اهلل علیػػو وسػػلم‪ -‬دربػػاره دجػػال فرمػػود‪:‬‬
‫«أًل إنو فق ر الشام أو ر الیمن ًل‪ ،‬بػل مػن ییػل اقشػرؽ مػاىو مػن ییػل اقشػرؽ مػا‬
‫ىو (وأومأ بیده إلق اقشرؽ)» («صحیح مسلم» (‪ – ٖٛ/ٔٛ‬با شرح نووی)‪.‬‬

‫اب ػػوبرر ص ػػدی ‪-‬ری ػػق اهلل عن ػػو‪ -‬مقگوی ػػد‪ :‬پی ػػامرب در ح ػػالق ک ػػو بػ ػرای م ػػا ح ػػدیث‬
‫مقگف ػػت فرم ػػود‪« :‬ال ػػدجال َی ػػرج م ػػن أرض باقش ػػرؽ یق ػػال ػػا نراس ػػان» («ج ػػامع‬
‫ال مذی» باب ما جاء من این َیرج دجال؟ (‪ – ٜٗ٘/ٙ‬با شرح حتفد اًلحوذی) ‪.‬‬

‫یعنق‪«:‬دجال در مست مشرؽ در جایق بو نام نراسان ظاىر مقشود»‪.‬‬

‫حرػػم ایػػن حػػدیث‪ :‬شػػید الیػػانق مقگویػػد‪ :‬حػػدیث صػػحیح اسػػت «صػػحیح اجلػػامع‬
‫الصغن» (ٖ‪( )ٔ٘ٓ/‬حدیث ‪)ٖٖٜٛ‬‬

‫انا ‪-‬ریق اهلل عنو‪ -‬کو پیامرب ‪-‬صلق اهلل علیو وسلم‪ -‬فرمػود‪َ« :‬یػرج الػدجال مػن‬
‫یهودید أصیهان‪ ،‬معو سیعون ألفاً من الیهود»‪.‬‬

‫«دجال از یهودیهای اصفهان نارج مقشود و ىفتاد ىزار نفر مهراه او ىستند»‪.‬‬

‫ابن حجر مقگوید‪ :‬اما اینرو دجػال از کجػا مقآیػد؟ یطعػاً از مسػت مشػرؽ مقآیػد»‬
‫(«فتح الیاری» (ٖٔ‪.)ٜٔ/‬‬
 ‫(‪)22‬‬ ‫دجال کيست؟ وچگىنه ظهىر خىاهد کرد؟‬

‫ابػػن کهػػن مػػق گویػػد‪ :‬ابتػػدای ظهػػورش از اصػػفهان در حملػػو یهودیهػػا اسػػت («النهایػػد ‪/‬‬
‫الفنت و اقالحم» (ٔ‪ )ٕٔٛ/‬حتقی د‪ .‬کو زینق‪).‬‬

‫•┈┈┈┈┈•✿❁✿•┈┈┈┈┈•‬

‫دجال در چِ شْز ّای داخل شذُ ًویتَاًذ؟!‬

‫دجػػال بػػا مهػػان ننن ػ نػػود میتوانػػد در دتػػام شػػهر ىػػا بػػرود وآذمػػا را ملػػوث منایػػد امػػا‬
‫دجػػال وارد مرػػو و مدینػػو منػػق شػػود‪ ،‬و ىنگػػام نػػروج دجػػال در آنرالزمػػان دنػػول بػػو‬
‫مرػػو و مدینػػو بػػر او حػرام اسػػت‪ ،‬و او جػػز ایػػن دو شػػهر بػػو مهػػو شػػهرىا یرػػق پػػا از‬
‫دیگری وارد نواىد شد‪.‬‬

‫در حدیث فاکمو بنت ییا ‪-‬ریق اهلل عنهػا‪ -‬آمػده اسػت دجػال گفػت‪ :‬مػن ظػاىر‬
‫مقشوم و روی زمک سفر نواىم کػرد و در مػدت چهػل روز جػز مرػو و مدینػو ىػیچ‬
‫شػهری منقمانػد مگػر اینرػو دانػل آن نػواىم شػد جػز مرػو و مدینػو کػو بػر مػن حػرام‬
‫شدهاند وىرگاه مقنواىم بو یرق از آهنا وارد شوم مالَروای اشن بدست روبػروی‬
‫مػ ػػن ی ػ ػرار مػ ػػقگند وىػ ػػیچ روزنػ ػػوای نیسػ ػػت کػ ػػو مالَرػ ػػوىا از آن حراسػ ػػت نرننػ ػػد»‬
‫(«صحیح مسلم» کتاب الفنت وأشراط الساعد‪ ،‬باب یصد اجلساسػد (‪ – ٖٛ/ٔٛ‬بػا‬
‫شرح نووی)‪.‬‬
 ‫(‪)23‬‬ ‫دجال کيست؟ وچگىنه ظهىر خىاهد کرد؟‬

‫و در روایػػات ص ػػحیح آمػػده اس ػػت کػػو دج ػػال وارد چهػػار مس ػػجد منقشػػود‪ .‬مس ػػجد‬
‫حرام‪ ،‬مسجد مدینو‪ ،‬مسجد کور و مسجد اًلیصق‪.‬‬

‫امام ازتد از جناد بن ابقامیو ازدری روایت مقکند او گفت‪ :‬من بػا مػردی از انصػار‬
‫نزد یرق از اصحاب پیامرب رفتیم و بو او گفتیم حدیهق کو از پیامرب ‪-‬صلق اهلل علیػو‬ ‫ِ‬
‫وسػلم‪ -‬دربػػارة دجػال شػػنیدهای براَیػان بػػازگو کػن‪ ...‬او حػػدیث را ذکػر کػػرد و گفػػت‪:‬‬
‫«دجػػال چهػػل روز در زمػػک مقمانػػد و بػػو ىػػر چشػػموای سػػر مقزنػػد امػػا بػػو چهػػار‬
‫مسػ ػػجد نزدیػ ػػو منقشػ ػػود‪ :‬مسػ ػػجدا رام‪ ،‬مسػ ػػجد کػ ػػور‪ ،‬مسػ ػجد مدینػ ػػو و مسػ ػػجد‬
‫اًلیصق» («الفتح الربانق» (ٕٗ‪ – ٚٙ/‬ترتیب الساعاتق)‪.‬‬

‫دج ػػال یص ػػد رف ػػنت ب ػػو مدین ػػو من ػػوره را مقکن ػػد‪ ،‬ام ػػا منقتوان ػػد وارد مدین ػػو ش ػػود‪ .‬زیػ ػرا‬
‫نداونػد متعػال مرػػو و مدینػو را از دجػػال و کػاعون حفاظػت کػػرده اسػت و حمافاػػت‬
‫ای ػػن دو ش ػػهر مق ػػدس را ب ػػو فرش ػػتگان س ػ رده اس ػػت‪ .‬در ص ػحیح خب ػػاری از حض ػػرت‬
‫ابػػوىریره حػػدیث مرفػػوعق نقػػل شػػده اسػػت کػػو در ورودی شػػهر مدینػػو منػػوره فرشػػتگان‬
‫گماشتو شدهاند تا از ورود دجال و کاعون جلوگنی کنند‪.‬‬

‫در صحیح خباری از انا ریق اهلل عنو روایت شده‪ :‬ترس و بیم دجال دانل مدینػو‬
‫منقشود‪ .‬آن روز مدینو منوره ىفػت دروازهی ورودی نواىػد داشػت‪ .‬بػر ىػر دروازهای‬
‫فرشتوای گماشتو شده است‪ .‬خباری‪ ،‬کتاب الفتک‪ .‬فتح الیاری (ٖٔ‪.)ٜٓ/‬‬
 ‫(‪)24‬‬ ‫دجال کيست؟ وچگىنه ظهىر خىاهد کرد؟‬

‫در سنن ترمذی و مسند ازتد از حضرت ابػوىریره ریػق اهلل عنػو روایػت شػده اسػت‪:‬‬
‫دجال از کرؼ شرؽ مقآید و یصد وارد شدن بو مدینو منوره را دارد ویتػق بػو پشػت‬
‫«احػد» مقرسػػد بػػا فرشػػتگان برنػػورد مقکنػػد‪ ،‬جهػػت و مسػػن نػػود را بػػو سػػوی شػػام‬
‫عوض مقکند و در آذما بو ىالکت مقرسد‪( .‬ترمذی این حدیث را صحیح دانسػتو‬
‫است)‪.‬‬

‫ا ِمػ ْػن‬ ‫در صػػحیح خبػػاری و مسػػلم از حضػػرت انػػا ریػػق اهلل عنػػو روایػػت شػػده‪( :‬لَػ ْػی َ‬
‫ػب إًَِّل َعلَیْ ِػو الْ َم َالَِ َرػدُ‬ ‫ِ ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫َّج ُ َِّ َّ‬ ‫بػَلَ ٍد إًَِّل َسػیَطَُنهُ الػد َّ‬
‫ا لَػوُ م ْػن ن َقاهبَػا نػَ ْق ٌ‬ ‫ال إًل َمرػدَ َوالْ َمدینَػدَ لَػیْ َ‬
‫ِج اللَّ ػػوُ ُک ػ َّػل َک ػػافِ ٍر‬ ‫ٍ‬
‫ث َر َج َف ػػات فَػیُ ْخػ ػر ُ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬
‫ػر الْ َمدینَػ ػدُ بِأ َْىل َه ػػا ثَػ َػال َ‬
‫ِّک َُُْر ُس ػػونػَ َها َُّْ تَػ ْر ُج ػ ُ‬
‫ص ػػاف َ‬
‫َ‬
‫َوُمنَافِ ٍ ) صحیح اجلامع (٘‪ )ٜٜ/‬ااره(ٕ٘‪.)ٚٚ‬‬

‫(ىیچ شهری نیست کو دجال وارد آن نشود‪ ،‬مگر مرو و مدینو‪ .‬در ورودی ایػن دو‬
‫ش ػ ػػهر فرشػ ػػتگانق گماشػ ػػتو شػ ػػدهاند و از آن حراسػ ػػت مقکننػ ػػد‪ .‬دجػ ػػال در منطقػ ػػو‬
‫شػػورهزار از ارایػػق مدینػػو نػػازل مقشػػود‪ .‬شػػهر مدینػػو سػػو بػػار بػػو لػػرزه در مقآیػػد‪ .‬ىػػر‬
‫کافر و منافقق کو در مدینػو زنػدگق مقکنػد‪ ،‬بػا ایػن سػو لػرزه از مدینػو بػنون شػده و‬
‫بو کرؼ دجال بو راه مقافتند)‪.‬‬

‫•┈┈┈┈┈•✿❁✿•┈┈┈┈┈•‬
 ‫(‪)25‬‬ ‫دجال کيست؟ وچگىنه ظهىر خىاهد کرد؟‬

‫راُ ّای اهاى اس فتٌِ دجال‬

‫پیامرب اسالم امت را بو اموری کو آنان را از فتنو دجػال حفػ مقکنػد ارشػاد کػرد او‬
‫امػػت را بػػر یػػانونق وایػػح و بػػدون اهبػػام تػػرک کػػرد‪ .‬کسػػق از آن منحػػرؼ منقشػػود جػػز‬
‫اینرو ىالک مقگردد‪ .‬ىیچ راه ننی نیود مگر امت رابػو آن راىنمػایق کػرد و ىػیچ‬
‫شری نیود مگر امت را از آن برحذر داشت‪.‬‬

‫یرق از مواردی کو پیامرب ‪-‬صلق اهلل علیو وسلم‪ -‬امت را از آن برحذر داشت فتنػو‬
‫مس ػػیح دج ػػال اس ػػت زیػ ػرا ب ػػزرگ ین فتن ػػوای اس ػػت ک ػػو ام ػػت اس ػػالمق ب ػػا آن مواج ػػو‬
‫مقشػػوند والیتػػو ىػػر پیػامربی امػػت را از فتنػػو مسػػیح دجػػال یػػو چشػػم برحػػذر داشػػتو‬
‫ولػػق حضػػرت حممػػد بیش ػ از سػػایر انییػػاء امػػت را از آن برحػػذر داشػػتو اسػػت چػػون‬
‫نداونػػد بسػػیاری از صػػفات دجػػال را بػػو پیػػامربش گفػػت تػػا امػػت را ب سػػاند چراکػػو‬
‫دجال از مهک امت نارج نواىد شد‪ .‬و حممد نامت انییاء است‪.‬‬

‫بعضق از ارشادات نیوی در زمینو حتػذیر امػت از فتنػو دجػال در ذیػل آورده مقشػود‪.‬‬
‫از نداوند بزرح نواستارد ما را از آن حف کند‪.‬‬

‫ٔ‪ -‬توسک به ا الم و هسلح شدى به ا ولهه ایوواى و شػنانت امسػاء‬

‫اهلل ا سنق کو نداوند در آهنا شریرق ندارد و مه نک معلػوم اسػت‪ .‬دجػال انسػانق‬
‫اسػػت کػػو مقنػػورد و مقآشػػامد‪ .‬ولػػق نداونػػد از آن منػػزه اسػػت‪ .‬دجػػال کػػور اسػػت‬
 ‫(‪)26‬‬ ‫دجال کيست؟ وچگىنه ظهىر خىاهد کرد؟‬

‫ولػػق نداونػػد چنػػک نیسػػت‪ .‬کسػػق نداونػػد را منقبینػػد تػػا پػػا از مػػرح ولػػق دجػػال را‬
‫مهو انساهنای منمن و کافر مقبینند‪.‬‬

‫ٕ‪ -‬پناه بردى بوه خودا از شور فتنوه دجوال خ ورو ما در نوواز بػو اسػتناد‬
‫احادیث صحیح پیامرب ‪-‬صلق اهلل علیو وسلم‪ -‬از رتلو حدیهق کو شیخان و نسایق‬
‫از عاَشو (ریق اهلل عنها) روایت مقکنند‪.‬‬

‫او مقگویػػد‪ :‬پیػػامرب ‪-‬صػػلق اهلل علیػػو وسػػلم‪ -‬در منػػاز ایػػن دعػػا را مقنوانػػد‪« .‬اللهػػم‬
‫إنق أعوذبو من عذاب القرب وأعوذبو من فتند اقسیح الدجال‪ ...‬ا دیث» (متفػ‬
‫علیو)‬

‫«پروردگارا از عذاب یرب و از فتنو مسیح دجال بو تو پناه مقبرم»‪.‬‬

‫مسلم از ابوىریره روایت مقکند گفت‪ :‬پیامرب ندا ‪-‬صلق اهلل علیو وسلم‪ -‬فرمود‪:‬‬

‫«إذا تشػػهد أحػػدکم فلیسػػتعذ بػػاهلل مػػن أربػػع‪ ،‬یقػػول‪ :‬اللهػػم إنػػق أعوذبػػو مػػن عػػذاب‬
‫جهػػنم وم ػػن ع ػػذاب الق ػػرب وم ػػن فتن ػػد افی ػػا واقم ػػات وم ػػن ش ػػر فتن ػػد اقس ػػیح ال ػػدجال»‬
‫(صحیح مسلم)‬
 ‫(‪)27‬‬ ‫دجال کيست؟ وچگىنه ظهىر خىاهد کرد؟‬

‫«ىرگػاه یرػق از اػا در منػاز تشػهد نوانػد از چهػار چیػز بػو نػدا پنػاه بػربد و بگویػػد‪:‬‬
‫پروردگػػارا از عػػذاب جهػػنم‪ ،‬عػػذاب یػػرب واز فتنػػو زنػػدگق و مػػرح و از شػ ّػر فتنػػو دجػػال‬
‫مسیح بو تو پناه مقبرم»‪.‬‬

‫شید ابن عهیمک نواندن این دعا را در مناز ىا واجب میداند‪.‬‬

‫ٖ‪ -‬حفظ آیاتی از ورة کهف‪ :‬پیػامرب نػدا فرمودنػد آیػات اول سػورة کهػر بػر‬
‫دجػػال نوانػػده شػػود‪ .‬در برنػػق روایػػات بػػو جػػای اول سػػورة کهػػر‪ ،‬آیػػات آنػػر سػػورة‬
‫کهر وارد شده است (ده آیو از اول یا ده آیو از آنر)‪.‬‬

‫مسػػلم از نػواس بػػن مسعػػان (درحػػدیث کػػوًلنق) روایػػت کػػرده اسػػت پیػػامرب ‪-‬صػػلق اهلل‬
‫علیػو وسػلم‪ -‬فرمػػود‪ ...« :‬مػن أدرکػػو مػنرم فلیقػرأ علیػػو فػواتح سػػورة کهػر» (صػػحیح‬
‫مسلم)‬

‫«‪ ...‬ىر یو از اا بو دجال رسید آیات اول سورة کهر را بر او خبواند»‪.‬‬

‫مسلم از ابودرداء ‪-‬ریق اهلل عنو‪ -‬نقل مقکند پیامرب فرمود‪:‬‬

‫«من حف عشر آیات من أول سورة الرهر‪ ،‬عصم من الدجال» أی‪ :‬من فتنتو‪.‬‬
 ‫(‪)28‬‬ ‫دجال کيست؟ وچگىنه ظهىر خىاهد کرد؟‬

‫«ىػ ػػر ک ػػا ده آی ػػو اول س ػػورة که ػػر را حفػ ػ داش ػػتو باش ػػد از فتن ػػو دج ػػال حمفػ ػػوظ‬
‫مقشػػود»‪ .‬مسػػلم مقگویػػد‪« :‬شػػعیو گفػػت‪ :‬آنػػر کهػػر و مهػػام گفػػت‪ :‬اول کهػػر»‬
‫(صحیح مسلم)‬

‫نػػووی مقگویػػد‪« :‬چػػون در اول سػػورة کهػػر دربػػارة ویػػایع عجیػػب و برنػػق از آیػػات‬
‫نداونػػد ػػث مقشػػود ىػػر کػػا در آهنػػا تػػدبر کنػػد بػػو فتن ػو دجػػال گرفتػػار منقگػػردد و‬
‫َّخػ ُذوا وجػود دارد» («شػرح‬ ‫چون در آنر آن ایػن آیػو َأَفَح ِسػب الَّ ِػذین َک َفػروا أَ ْن یػت ِ‬
‫َ‬ ‫َ ُ‬ ‫َ َ‬
‫نػػووی بػػر مسػػلم» (‪ .))ٜٖ/ٙ‬لػػذا ایػػن از نصوصػػیات سػػورة کهػػر اسػػت‪ .‬احادیػػث‬
‫وارده تشوی بو یراَت آن مقکنند نصوصاً در روز رتعو‪.‬‬

‫حػػاکم از ابوسػػعید نػػدری ‪-‬ریػػق اهلل عنػػو‪ -‬روایػػت مقکنػػد پیػػامرب ‪-‬صػػلق اهلل علیػػو‬
‫وسلم‪ -‬فرمود‪:‬‬

‫«إن من یرأ سورة الرهر یوم اجلمعد‪ ،‬أیاء لو مػن النػور مػا بػک اجلمعتػک» (صػحیح‬
‫‪« -‬مستدرک حاکم» (ٕ‪)ٖٙٛ/‬‬

‫«ى ػػر ک ػػا س ػػورة که ػػر را در روز رتع ػػو یراَ ػػت کن ػػد ب ػػک دو رتع ػػو ن ػػور ب ػػر او ن ػػازل‬
‫مقشود»‪.‬‬

‫شػػرق نیس ػػت س ػػورة کهػػر ش ػػأن عایم ػػق دارد و در آن آیػػات ب ػػدیعق مانن ػػد‪ :‬یص ػػو‬
‫اصػحاب الرهػػر‪ ،‬یصػػو موسػق و نضػػر‪ ،‬یصػػو ذیالقػرنک و بنػای سػػد بػػزرح توسػػم‬
 ‫(‪)29‬‬ ‫دجال کيست؟ وچگىنه ظهىر خىاهد کرد؟‬

‫او در برابر یػاجوج و مػأجوج‪ ،‬اثیػات دوبػاره زندهشػدن بعػد از مػرح و حشػر و نشػر‪،‬‬
‫نفػػد در صػػور و بیػػان حػػال زیانیػػارترین عػػامالن کسػػانق کػػو گمػػان مقکننػػد بػػر سػػر راه‬
‫ىدایتند اما در یاللت و کوری بسر مقبرند‪ ،‬وجود دارند‪ .‬لذا بر ىر مسلمانق ًلزم‬
‫اسػػت در یراَػػت ایػػن سػػوره و حف ػ و ترػرار آن نصوص ػاً در هبػ ین روز ىفتػػو یعنػػق‬
‫روز رتعو توانا باشد‪.‬‬

‫ٗ‪ -‬فرار از دجال و دوری از او‪ :‬در ایػن راسػتا هبػ ین راه ساکنشػدن در مرػو و‬
‫مدینػػو اسػػت چػػون دجػػال وارد مرػػو و مدینػػو منقشػػود‪ .‬پػػا ًلزم اسػػت ىنگػػام ظهػػور‬
‫دجال از او دور شود چون با یدرت فراوان امور نارؽالعػاده اذمػام مقدىػد‪ .‬و ىػر‬
‫او دمرن است انسان از او متأثر شود و پنو او گردد‪ .‬لػذا از نداونػد مقنػواىیم‬
‫ما و رتیع مسلمانان را از فتنو او ذمات دىند‪.‬‬

‫امام ازتد و ابوداود و حاکم از ابوالدمهاء روایػت مقکننػد کػو مقگویػد از عمػران بػن‬
‫حصک حدیهق شنیدم گفت پیامرب ‪-‬صلق اهلل علیو وسلم‪ -‬فرمود‪:‬‬

‫« من مسع بالػدجال فلینػأ عنػو‪ ،‬فػواهلل إن الرجػل لیأتیػو وىػو ُسػب أنػو مػنمن فیتیعػو دمػا‬
‫ییعث بو من الشیهات‪ ،‬أو قا ییعػث بػو مػن الشػیهات» («الفػتح الربػانق» (ٕٗ‪)ٚٗ/‬‬
‫و «س ػ ػػنن ابػ ػػوداود» (ٔٔ‪ – ٕٕٗ/‬بػ ػػا شػ ػػرح عػ ػػون اقعیػ ػػود) و «مسػ ػػتدرک ح ػ ػػاکم»‬
‫(ٗ‪ )ٖ٘ٔ/‬حاکم مقگوید‪ :‬این حدیث صحیح اًلسناد مطاب شرط مسلم است و‬
 ‫(‪)31‬‬ ‫دجال کيست؟ وچگىنه ظهىر خىاهد کرد؟‬

‫در صػػحیحک نیامػػده اس ػػت‪ .‬آلیػػانق ای ػػن حػػدیث را تصػػحیح ک ػػرده اسػػت «ص ػػحیح‬
‫اجلامع الصغن» (٘‪( )ٖٖٓ/‬حدیث ‪.)ٙٔٚٚ‬‬

‫«ىػػر کػػا اسػػم دجػػال (ظهػػور دجػػال) را شػػنید از او دور شػػود‪ ،‬سػػوگند بػػو نػػدا مػػرد‬
‫نزد او مقرود گمان مقکند منمن است و بر اثر شیهات از او پنوی مقکند‪.‬‬

‫بیش پنوان دجال از ایوام یهود‪ ،‬عجم‪ ،‬ترک و مه نک از یومیتهای خمتلر دیگرنػد‬
‫و یالب آنان را اعراب و زنان تشریل مقدىند‪.‬‬

‫مسػػلم از انػػا بػػن مالػػو ‪-‬ریػػق اهلل عنػػو‪ -‬روایػػت مقکنػػد پیػػامرب نػػدا ‪-‬صػػلق اهلل‬
‫علیػو وسػلم‪ -‬فرمػود‪« :‬یتیػع الػدجال مػن یهػود أصػیهان سػیعون ألفػاً علػیهم الطیالسػػد»‬
‫(«شرح نووی بر مسلم» (ٕ‪ )ٕٖٗ/‬و «فتح الیاری» (‪).)ٜٗٛ – ٗٛٛ/ٙ‬‬

‫«از دجال ىفتاد ىزار یهودی اصفهانق پنوی مقکنند کو عیایق خمصوص (ایرانیان)‬
‫بر تن دارند‪.‬‬

‫و در روایت ازتد آمده است «سیعون ألفاً علیهم التیجان» (صحیح مسلم)‬

‫«ىفتاد ىزار نفر کو تاج بر سر دارند»‪.‬‬

 ‫(‪)31‬‬ ‫دجال کيست؟ وچگىنه ظهىر خىاهد کرد؟‬

‫در حػػدیث ابػػوبرر آمػػد‪« :‬یتیعػػو أی ػوام کػ َّ‬

‫ػأن وجههػػم ا ػػان اقطریػػد» («الفػػتح الربػػانق‬
‫ترتیب اقسند» (ٕٗ‪ )ٖٚ/‬حدیث صحیح است «فتح الیاری» (ٖٔ‪.)ٕٖٛ/‬‬

‫«ایوامق از او پنوی مقکنند کو صورتشان مانند س ر برجستو است»‬

‫ابػػن کهػػن گفػػت‪« :‬ظػػاىراً – واهلل اعلػػم – مناػػور ایػػن اسػػت کػػو ترکهػػا یػػاوران دجػػال‬
‫ىستند‪.‬‬

‫در خبشق از حدیث کوًلنق ابوامامو آمده است «یرق از فتنوىای دجال این است‬
‫کػو بػػو اعرابػػق مقگویػػد اگػر مػػن پػدر و مػػادرت را زنػػده کػنم‪ .‬آیػػا گػواىق مقدىػػق مػػن‬
‫پروردگارت ىستم‪ .‬او مقگوید‪ :‬بلق‪ ،‬بعد شیطانق بو صورت پػدر ومػادرش درمقآیػد‬
‫و مقگوید ای فرزندم از او پنوی کػن‪ .‬او پروردگػار توسػت» (صػحیح ‪« -‬سػنن ابػن‬
‫ماجو»)‪.‬‬

‫برای مسلمانان جایز نیست کو نزد دجػال بیاینػد ىػر چنػد کػو بػر نػود اعتمػاد داشػتو‬
‫باشند‪ .‬زیرا دجال شیهات و حیلوىایق بػو مهػراه دارد کػو اَیػان را متزلػزل مقکننػد‪ .‬در‬
‫سػػنن ابػػق داود از عمػران بػػن حصػػک روایػػت شػػده کػػو رسػػول‪‎‬اهلل‪‎‬صددای‪‎‬اهلل‪‎‬سایددو‪‎‬مهددام‪‎‬‬
‫دن‪َ ‎‬ندَّدوُ‪ُ ‎‬ددُِ َا‪‎‬‬ ‫‪‎‬السجددل‪‎‬لَی ِید ِ‪‎‬دو‪‎‬مىد َ ِ‬
‫‪ ،‎‬د ُ‬
‫َّ ِ ِ‬
‫َ‪‎‬سنددوُ‪‎‬وَد َالاددو‪‎‬إ َّ َّ ُ َ َ َ ُ َ‬ ‫َّجا ِ ‪‎‬وَدایَدند َ‬
‫وس رندد‪ (‎ ،‬ددا َِ‬
‫‪‎‬مد َ ‪‎‬بِالدد‪َّ ،‬‬ ‫َ‬
‫الشیػه ِ‬ ‫ث بِِو ِ‬ ‫ات أَو لِ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫ات)‬ ‫ُّ‬
‫ْ َُ‬ ‫ن‬‫م‬ ‫ع‬ ‫ػ‬‫ی‬ ‫ػ‬‫ی‬ ‫ا‬ ‫م‬
‫ْ ُ َ ْ َ َْ َ ُ‬ ‫ه‬ ‫ػ‬‫ی‬ ‫الش‬
‫ُّ‬ ‫ن‬ ‫م‬ ‫و‬ ‫ب‬ ‫وَدیََِّْ ًُ ‪‎‬وُ دمَّا یػَْیػ َ ُ‬
‫ث‬ ‫ع‬
 ‫(‪)32‬‬ ‫دجال کيست؟ وچگىنه ظهىر خىاهد کرد؟‬

‫(ىرکا درباره دجال بشنود باید از وی دور باشػد‪ .‬بػو نػدا سػوگند مػرد مسػلمان نػزد‬
‫او مقآیػػد و نػػود را مػػنمن مقدانػػد امػػا از شػػیهات پػػنوی مقکنػػد)‪ .‬جػػامع اًلصػػول‬
‫(ٓٔ‪ )ٖ٘ٗ/‬ااره (‪.)ٚٛٗٙ‬‬

‫کسػػانق کػػو تػوان مقابلػػو و میػػارزه بػػا دجػػال را ندارنػػد‪ ،‬مقتواننػػد از مسػػن دجػػال فػرار‬
‫کنند و این عمل (فرار) در آن روزگار بػو کهػرت اذمػام مػقگند‪ .‬یعنػق بسػیاری از وی‬
‫فرار مقکنند‪.‬‬

‫در ص ػػحیح مس ػػلم از حض ػػرت ام ش ػریو ری ػػق اهلل عن ػػو روای ػػت ش ػػده‪ :‬از رس ػػول‪‎‬اهلل‪‎‬‬
‫صای‪‎‬اهلل‪‎‬سایو‪‎‬مهام‪‎‬شدنی‪،‬م کػو مقفرمػود‪ :‬مػردم خبػاکر ذمػات از دجػال بػو کوهىػا فػرار‬
‫مقکننػد‪ .‬اگػر مسػػلمان چػاره نداشػػت سػوای میػارزه و مقابلػػو بػا دجػػال آنگػاه بػػر وی‬
‫ًلزم است کو ثابت یدم اند و با استدًلل و حجت از ح دفػاع کنػد‪ .‬در حػدیهق‬
‫آمػػده اسػػت‪ :‬اگػػر دجػػال در زمػػانق کػػو مػػن میػػان اػػا ىسػػتم ظهػػور کنػػد‪ ،‬مػػن از اػػا‬
‫دفػػاع مػػقکنم‪ ،‬اگػػر زمػػانق ظهػػور کنػػد کػػو مػػن میػػان اػػا نیاشػػم‪ ،‬بایػػد ىػػر شػػخص از‬
‫نودش دفاع کند‪ .‬الیتو نداوند هب ین یاور و مددکار است‪.‬‬

‫آری‪ ،‬رس ػػول‪‎‬اهلل‪‎‬ص ددای‪‎‬اهلل‪‎‬سای ددو‪‎‬مه ددام‪‎‬سا ددم‪‎‬م‪ً ‎‬این ددا ی‪ ‎‬ا‪ ‎‬ددا ‪‎‬رأاش ددْو‪‎‬اه ددع‪‎‬س ددو‪‎‬‬
‫ماعًیددع‪‎‬م‪‎‬ح ی ددع‪‎‬رجددا ‪ ‎‬ا‪‎‬سددا م‪ ‎‬مشددا‪ ‎‬ی‪‎‬هددا ن‪،‬ق‪‎‬باخدد‪‎،‬بدد‪،‬انػػیم کػػو دجػػال جسػػم‬
‫اسػػت و یابػػل رؤیػػت و مشػػاىده مقباشػػد‪ ،‬مقنػػورد و مقنوشػػد‪ .‬و نداونػػد در دنیػػا‬
‫دیػػده منقشػػود و نیػػازی بػػو نػػوردن و نوشػػیدن نػػدارد‪ .‬دجػػال از ناحیػػو چشػػم نقػػص و‬
 ‫(‪)33‬‬ ‫دجال کيست؟ وچگىنه ظهىر خىاهد کرد؟‬

‫عیب دارد‪ ،‬کوری کو در حػدیث آمػده اسػت‪ :‬دجػال جػوان و دارای موىػای پی یػده‬
‫و فرفری است‪ .‬یو چشم او بقنور یا دمسوح است‪ .‬نػو برجسػتو و نػو فرورفتػو اسػت‬
‫و من او را با عیدالعزی بن یطا تشییو مػقکنم‪ .‬مسػلم‪ ،‬کتػاب الفػنت‪)ٕٕ٘ٗ/ٗ( :‬‬
‫ااره‪.)ٖٜٖٚ( :‬‬

‫و کس ػػق ک ػػو دارای چن ػػک ویژگی ػػق باش ػػد‪ ،‬یطع ػاً دع ػوای الوىی ػػت و ربوبی ػػت او ک ػػذب‬
‫حمض و اف ا است‪ .‬رسول‪‎‬اهلل‪‎‬صای‪‎‬اهلل‪‎‬سایو‪‎‬مهام‪‎‬سایدو‪‎‬س دانی‪ ‎‬ا‪‎‬سدو در زمػان ظهػور‬
‫دجػػال زنػػده مقماننػػد بػػو یراَػػت اواَػػل سػػوره کهػػر توصػػیو فرمػػوده اسػػت‪ .‬در حػػدیث‬
‫ابق امامو آمده است‪:‬‬

‫ػار فَ َم ْػن ابْػتُلِ َػق بِنَػا ِرهِ فَػ ْلیَ ْسػتَغِ ْ‬

‫ث بِاللَّ ِػو‬ ‫ِ ِ ِ ِِ‬
‫(إ َّن م ْن فْتػنَتو أ ََّن َم َعوُ َجنَّدً َونَ ًارا فَػنَ ُارهُ َجنَّػدٌ َو َجنَّتُػوُ نَ ٌ‬
‫ر)‬ ‫ولْیػ ْقرأْ فَػواتِح الْ َر ْه ِ‬
‫ََ َ َ َ‬

‫(از رتلػو فتنػػو دجػػال ایػػن اسػػت کػػو دوزخ او هبشػػت و هبشػػت او دوزخ اسػػت‪ .‬ىػػرکا‬
‫بو دوزخ او میتال شد‪ ،‬از نداوند متعال کمو جویػد و اوایػل سػوره کهػر را تػالوت‬
‫کنػػد)‪ .‬ابػػن ماجػػو‪ ،‬ترم ػػذی و حػػاکم بػػا س ػػند صػػحیح‪ .‬صػػحیح اجل ػػامع‪)ٕٚٗ/ٙ( :‬‬
‫ااره‪.)ٕٚٚ٘( :‬‬
 ‫(‪)34‬‬ ‫دجال کيست؟ وچگىنه ظهىر خىاهد کرد؟‬

‫در بعضق احادیث آمده است‪ :‬ىرکا ده آیو از سوره کهر را حف کنػد از دجػال‬
‫حمفػػوظ مقمانػػد‪ .‬در بعضػػق احادیػػث از اول سػػوره کهػػر و در بعضػػق دیگػػر از آنػػر‬
‫سوره کهر آمده است‪ .‬النهاید ًلبن کهن‪.)ٔ٘ٗ/ٔ( :‬‬

‫پاسػػد ایػػن س ػوال کػػو چ ػرا اوایػػل ی ػػا نادتػػو س ػوره که ػػر موجػػب ام ػػان از فتنػػو دج ػػال‬
‫مقشوند؟‬

‫بعضػػقىا مقگوینػػد‪ :‬زیػرا کػػو نداونػػد در کلیعػػو و مقدمػػو سػػوره کهػػر‪ ،‬آن چنػػد نفػػر‬
‫جػوان را از فتنػػو کػػایوتق کػػو در نػػابودی آنػػان برآمػػده بػػود‪ ،‬امػػان داد و ایػػن جریػػان در‬
‫آیػػاز سػػوره عن ػوان شػػده اسػػت‪ ،‬لػػذا کسػػق کػػو چنػػک ویػػعیتق دارد‪ ،‬یعنػػق ویػػعیت‬
‫مشػ اهبق بػػا اصػػحاب کهػػر دارد‪ ،‬نوانػػدن ایػػن آیػػو ىػػا بػػو تناسػػب تشػػییو بػػا صػػاحب‬
‫کهر موجب ذمات او از فتنو دجال مقشود‪.‬‬

‫بعضقىا مقگویند‪ :‬چون اول سوره کهر مشتمل بر عجایب و شگفتقىایق است‬
‫کو یلب یاری را تقویت مقکنند و آیاتق ىستند کو تالوت کننده را از ػاظ روحػق‬
‫تهییػػت مقکننػػد‪ .‬لػػذا ىرکسػػق آهنػػا را تػػالوت کنػػد‪ ،‬بػػا فتنػػو دجػػال گرفتػػار منقشػػود و‬
‫فتنػ ػػوىای دجػ ػػال را ن ػ ػػادر و شػ ػػگفت انگیػ ػػز منقدان ػ ػػد و دچػ ػػار یفلػ ػػت منقش ػ ػػود و‬
‫دسیسوىای دجال در وی اثر سواىند گذاشت‪.‬‬
 ‫(‪)35‬‬ ‫دجال کيست؟ وچگىنه ظهىر خىاهد کرد؟‬

‫از رتلػػو ع ػواملق کػػو مس ػػلمان را از دجػػال و فتن ػػو آن مصػػون م ػػقدارد‪ ،‬پنػػاه ب ػػردن ب ػػو‬
‫حرمک‪ ،‬مرو و مدینو است‪ .‬زیرا دانل شدن بو حرمک برای دجال دمنوع است‪.‬‬

‫از رتلػو عوامػػل ذمػػات دىنػػده از فتنػو دجػػال پنػػاه بػػردن بػو نداونػػد و نواسػػتار زتایػػت‬
‫از وی اسػػت‪ .‬رسػػول‪‎‬اهلل‪‎‬صددای‪‎‬اهلل‪‎‬سایددو‪‎‬مهددام‪ ‎‬ددانانا ‪ ‎‬ا‪‎‬بددو‪‎‬پندداه‪‎‬بددسر ‪‎‬م‪ ‎‬اخددع‪‎‬‬
‫ج اهددز‪‎‬ا ‪‎‬ج‪،‬امندد‪‎،‬ا ددس‪‎‬سددسره‪‎‬اهددعق‪‎‬ر ‪‎‬صددحی ‪‎‬طددا ‪‎‬ا ‪‎‬ساخشددو‪ ‎‬ضددی‪‎‬اهلل‪‎‬سنه ددا‪‎‬‬
‫ولاهلل‪‎‬ص ددای‪‎‬اهلل‪‎‬سای ددو‪‎‬مه ددام‪‎‬س ددو‪‎‬ش ددنی‪،‬ی‪‎‬ر ‪‎‬ا ددا ‪‎‬ا ‪‎‬‬
‫ماخ ددع‪‎‬ش دد‪،‬ه‪‎‬م‪ ‎‬ی‪‎‬ر خ دد‪‎ ،‬ا ‪‎ ‎‬‬
‫وْند ددو‪‎‬ىا ‪‎‬رجد ددا ‪‎‬پند دداه‪‎‬ج‪،‬امند دد‪ ‎،‬ا‪ ‎‬ی‪‎‬اا ید دد‪،‬ق‪‎‬ط د ددا ‪‎‬سْد دداب‪‎‬الفد ددزق‪‎‬و د ددْ ‪‎‬ال د ددا ‪‎‬‬
‫(‪)49/31‬ق‪‎‬‬

‫رسولاهلل‪‎‬صای‪‎‬اهلل‪‎‬سایو‪‎‬مهام‪‎‬نی ا ه‪‎‬بً‪‎،‬ا ‪ ‎‬شه‪‎ ،‬اخا‪‎‬رسا‪ ‎‬ا‪ ‎‬ی‪‎‬ج ان‪‎ ،‬‬

‫‪‎‬‬

‫« اللهم انا نعوذبو من عذاب جهنم‪ ،‬من عذاب القػرب و مػن فتنػد افیػا و اقمػات و‬
‫من فتنو اقسیح الدجال»‪.‬‬

‫•┈┈┈┈┈•✿❁✿•┈┈┈┈┈•‬
 ‫(‪)36‬‬ ‫دجال کيست؟ وچگىنه ظهىر خىاهد کرد؟‬

‫اس کار ّای یکِ دجال هیتَاًذ آًزا اًجام دّذ‬

‫بعضػػق از کارىػػای کػػو دجػػال آنػرا خبػػاکر دجػػل وفریػػب اذمػػام داده میتوانػػد وایػػن یػػدرت‬
‫ىا را یادر اصلق ورب العاقک برای دجال خباکری داده تا مػنمن وایعػق از مػنمن یػن‬
‫وایعق تفریو گردد‪.‬‬

‫صلَّق اللَّوُ َعلَْی ِو َو َسلَّ َم ثابت شػده اسػت کػو دجػال در آنػر زمػان ظهػور‬
‫از پیامرب اکرم َ‬
‫نواىػػد کػػرد‪ ،‬بػػو آمسػػان مقگویػػد‪ :‬بیػػار‪ ،‬آمسػػان شػػروع بػػو باریػػدن مقکنػػد‪ ،‬بػػو زمػػک‬
‫دسػػتور مقدىػػد کػػو سػػیزه و علف ػزار شػػود و زمػػک بالفاصػػلو سػػیزه و علػػر مقرویانػػد‪.‬‬
‫ش ػػخص م ػػنمنق را ب ػػو یت ػػل مقرس ػػاند و س ػ ا زن ػػدهاش مقگردان ػػد و مقگوی ػػد‪ :‬م ػػن‬
‫پروردگار تو ىستم‪ .‬آن بندهی منمن مقگوید‪ :‬دروغ گفتق‪ ،‬تو مهان کور دروغ گویق‬
‫ىسػػتق ک ػػو پیامربم ػػان درب ػػارهاش سػػخن گفت ػػو اس ػػت یس ػػم بػػو پروردگ ػػارم‪ ،‬درب ػػارهی ت ػػو‬
‫آگاىق و بصنمت بیش شػد‪ .‬دجػال بػار دیگػر یصػد کشػنت آن مػنمن را مقکنػد ولػق‬
‫منقتواند این کار را اذمام دىد‪ .‬او مه نک ادعای ندایق مقکند‪ ،‬حال آنکو پیػامرب‬
‫صػلَّق اللَّػػوُ َعلَیْػ ِػو َو َسػلَّ َم سػػو عالمػػت خمصػػوص وی را بػرای امػػت مشػػخص کػػرده‬
‫اکػػرم َ‬
‫است کو کذب و بطالن ادعاىای برمال مقشود‪:‬‬

‫اول‪ :‬چشم راست کور است و اهلل تعالق کور‪ ،‬نیست‪.‬‬

 ‫(‪)37‬‬ ‫دجال کيست؟ وچگىنه ظهىر خىاهد کرد؟‬

‫دوم‪ :‬بک دو چشم کلمو «کافر» نوشػتو شػده کػو ىػر مػنمن باسػواد و بػق سػوادی‬
‫مقتواند آن را خبواند‪.‬‬

‫سوم‪ :‬در دنیا یابل رؤیت است‪ ،‬حال آنکو ىیچ انسانق منقتواند در دنیا اهلل تعػالق‬
‫را مشاىده کند مگر پا از مرح‪.‬‬

‫ص ػلَّق اللَّػػوُ َعلَیْػ ِػو َو َس ػلَّ َم چنػػک روایػػت کػػرده‬

‫نػػواس بػػن مسعػػان ریػػق اهلل عنػػو از پیػػامرب َ‬
‫است‪:‬‬

‫ِ‬
‫وى ْم فَػیُػ ْنِمنُ ػػو َن بِ ػ ِػو َویَ ْس ػػتَ ِجییُو َن لَ ػػوُ فَػیَػ ػأْ ُمُر َّ‬
‫الس ػ َػماءَ فَػتُ ْم ِط ػ ُػر‬ ‫ِ‬
‫« فَػیَػ ػأْتق َعلَ ػػق الْ َق ػ ْػوم فَػیَػ ػ ْدعُ ُ‬
‫ت»‬ ‫ض فَػتُػْنیِ ُ‬
‫َو ْاْل َْر َ‬

‫«نػػزد مػػردم مقآیػػد و آهنػػارا ف ػرا مقنوانػػد و بػػو او اَیػػان مقآورنػػد‪ ،‬بػػو آمسػػان دسػػتور‬
‫مقدىػد کػػو بیػارد و آمسػػان مقبػػارد و بػو زمػػک امػر مقکنػػد تػػا (علػر) برویانػػد و زمػػک‬
‫صػلَّق اللَّػوُ َعلَْی ِػو َو َسػلَّ َم در ادامػو فرمػود‪ َُّْ « :‬یػَ ْد ُعو َر ُج ًػال‬ ‫چنک مقکند»‪ .‬پیػامرب اکػرم َ‬
‫ض َُّْ یَػ ْد ُعوهُ فَػیُػ ْقیِػ ُػل َویػَتَػ َهلَّػ ُػل‬ ‫السػ ْػی ِ‬
‫ر فَػیَػ ْقطَ ُعػػوُ َجػ ْػزلَتَػ ْ ِ‬
‫ک َرْمیَ ػدَ الْغَػ َػر ِ‬ ‫دمُْتَلِئًػػا َشػػیَابًا فَػیَ ْ‬
‫ض ػ ِربُوُ بِ َّ‬
‫و »‪ .‬مسلم (‪.)ٕٜٖٚ‬‬ ‫ض َح ُ‬ ‫َو ْج ُهوُ یَ ْ‬

‫«سػ ا مػػرد توامننػػد و جػوانق را گرفتػػو و بػػا یػػو یػربوی اشػػن بػػو دو نػػیم کػػرده و‬
‫ىػػر یطعػػوای را بػػو جػػایق مقانػػدازد کػػو فاصػػلوی بػػک دو یطعػػو بػػو انػػدازهی مسػػافت‬
 ‫(‪)38‬‬ ‫دجال کيست؟ وچگىنه ظهىر خىاهد کرد؟‬

‫شلیو تن بو ىدؼ است‪ .‬س ا او را صػدا مقزنػد کػو شػاداب و ننػدان بسػوی او‬
‫مقآید»‪.‬‬

‫ص ػلَّق اللَّػػوُ َعلَیْػ ِػو‬

‫در روایػػت دیگػػر مسػػلم‪ ،‬ابػػو سػػعید نػػدری ریػػق اهلل عنػػو از پیػػامرب َ‬
‫َو َسلَّ َم نقل کرده است‪:‬‬

‫و‬‫ػول لَػػوُ‪ :‬أَ ْش َػه ُد أَنػَّ َ‬

‫ػاس فَػیَػ ُق ُ‬ ‫ػاس أ َْو ِم ْػن َنػ ِْػن النَّ ِ‬ ‫« فَػیَ ْخ ُػر ُج إِلَیْ ِػو یػَ ْوَمئِػ ٍػذ َر ُج ٌػل ُى َػو َنْی ػ ُػر النَّ ِ‬
‫ال‪ :‬أ ََرأَیْػػتُ ْم‬
‫َّج ُ‬ ‫صػلَّق اللَّػوُ َعلَْی ِػو َو َسػلَّ َم َح ِدیهَػوُ فَػیَػ ُق ُ‬
‫ػول الػد َّ‬ ‫ال الَّ ِذی أَنیػرنَا رس ُ ِ‬
‫ول اللَّػو َ‬ ‫ْ ََ َ ُ‬ ‫َّج ُ‬
‫الد َّ‬
‫َحیَػیْتُػػوُ أَتَ ُشػ ُّػرو َن فِػػق ْاْل َْم ػ ِر؟ فَػیَػ ُقولُػػو َن‪ًَ :‬ل‪ ،‬فَػیَػ ْقتُػلُػػوُ َُّْ ُُْیِیػ ِػو‪ ،‬فَػیَػ ُقػ ُ‬
‫ػول‬ ‫ػت َى ػ َذا َُّْ أ ْ‬ ‫إِ ْن یَػتَػلْػ ُ‬
‫ال أَ ْن یػَ ْقتُػلَػػوُ‪،‬‬ ‫ػال‪ :‬فَػ ُِنیػ ُػد الػػد َّ‬
‫َّج ُ‬ ‫ػنةً ِمنِّػق ْاَ َن‪ ،‬یَػ َ‬ ‫ػم أ َ ِ‬
‫َشػ َّػد بَصػ َ‬ ‫ػت یَػ ُّ‬ ‫ِ ِ‬
‫ػک ُُْیِیػػو‪َ :‬واللَّػػو َمػػا ُکْن ُ‬ ‫ح َ‬
‫ِ‬
‫م َعلَْی ِو»‪ .‬مسلم (‪)ٕٜٖٛ‬‬ ‫فَ َال یُ َسلَّ ُ‬

‫« در آن روز مػػردی رو در روی او مقشػػود کػػو هب ػ ین مػػردم اسػػت‪ -‬یػػا گفػػت کػػو از‬
‫هب ینىاسػت‪ -‬و بػو دجػػال مقگویػد‪ .‬گػواىق مػػقدىم کػو تػو مهػػان دجػالق ىسػتق کػػو‬
‫صلَّق اللَّوُ َعلَْی ِو َو َسػلَّ َم یصػواش را بػرای مػا بیػان منػوده اسػت‪ .‬در ایػن ىنگػام‬
‫رسول اهلل َ‬
‫دجال مقگوید‪ :‬چو مقگویید‪ ،‬اگر این مرد را برشػم و دوبػاره زنػدهاش بگػردا‪ ،،‬آیػا‬
‫ب ػػاز ى ػػم در ک ػػارم ش ػػو مقکنی ػػد؟ م ػػردم مقگوین ػػد‪ :‬ن ػػو‪ .‬دج ػػال آن م ػػرد را گرفت ػػو و‬
‫مقکشػد و سػ ا زنػػدهاش مقکنػػد‪ .‬در ایػػن بػک شػػخص (مػػذکور) مقگویػػد‪ :‬سػػوگند‬
‫بػػو اهلل‪ ،‬اَن آگػػاىق و بصػػنمت دربػػارهی تػػو نسػػیت بػػو ییػػل بیشػ شػػد‪ .‬در ایػػن اػػو‬
‫دجال ارادهی کشنت او را مقکند اما راىق بو کشتن پیدا منقکند»‪.‬‬
 ‫(‪)39‬‬ ‫دجال کيست؟ وچگىنه ظهىر خىاهد کرد؟‬

‫بارد و‬
‫فنارهُ ماءٌ ٌ‬
‫نار ُ‬‫مه نک در صحیح مسلم روایت است‪« :‬أن مع ال ّدجال ماءٌ و ٌ‬
‫نار فال تَػ ْهلِ ُروا» خباری (ٖٓٔ‪ )ٚ‬و مسلم (ٖٗ‪)ٕٜ‬‬
‫ماءُه ٌ‬

‫«بقگمان دجال با نود آب و آت را بو مهراه دارد‪ ،‬آتش آب سرد و آبػ آتػ‬

‫است‪(.‬مواظب باشید) نویشنت را ىالک نسازید»‪.‬‬

‫ایػػن ص ػػفت آنػػری مه ػػان مػػوردی اس ػػت کػػو مقگوین ػػد‪ :‬نیػػال پ ػػردازی و چش ػػمبندی‬
‫اسػػت‪ .‬الیتػػو کارىػػای دیگػػرش وایعػػق اسػػت کػػو اهلل تعػػالق بوسػػیلوی آن مػػنمن و یػػن‬
‫منمن را از مهدیگر جدا مقگرداند‪.‬‬

‫•┈┈┈┈┈•✿❁✿•┈┈┈┈┈•‬

‫گزٍُ ّایکِ عقیذُ خزٍج دجال را ًذارًذ‬

‫کتابق در این مورد نوشػتو شػده بػو اسػم« إیامػد الربىػان ف الػرد علػ مػن أنوػر نػروج‬
‫اقهدي والدجال» منلر‪ :‬زتود بن عید اهلل التوجيري مق باشد‪.‬‬

‫نوارج و بعضق معتزلو کو منرر وجود دجال ىستند‪.‬‬

‫آهنػػا گم ػػان مقکنن ػػد ک ػػو جری ػػان دج ػػال یل ػػم اس ػػت چ ػػون دج ػػال ب ػػا چیزى ػػایق تأیی ػػد‬
‫مقشود کو در داَره معجزه یرار مقگنند و معجزه ىم خمصوص پیامربان است‪.‬‬
 ‫(‪)41‬‬ ‫دجال کيست؟ وچگىنه ظهىر خىاهد کرد؟‬

‫امػػا ایػػن دیػػدگاه صػػحیح نیسػػت چػػون دجػػال بػػا عػػرض کارىػػای نػػارؽ العػػاده مػػدعق‬
‫نیػوت نیسػت تػػا آن کارىػا معجػزه باشػػند و در حرػم تأییػد نیػػوت ادعػا شػوند‪ ،‬بلرػػو‬
‫او مػػدعق الوىی ػػت اس ػػت و در ع ػػک ادع ػػا ى ػػم دروغ مقگوی ػػد‪ ،‬چ ػػون دًلی ػػل نقص ػػق‬
‫مانند کور بودن و نیاز بو آب و یذا و یضای حاجػت و حرػاکق کلمػو «کفػر» بػر‬
‫پیشانی ‪ ،‬در وجود شوم او یافت مقشػود کػو نػایص الوىیػت ىسػتند‪ ،‬اگػر الػو باشػد‬
‫باید بتواند اینگونو نقصىا را از نود بر کرؼ سازد‪.‬‬

‫بنػػا بػػو ایػػن دًلیػػل و ادلػػو دیگػػر تنهػػا اف ػرادی در دام فریػػب او گرفتػػار مقشػػوند کػػو از‬
‫عقل و منطػ هبػره کػافق نػربده باشػند و جریػان جهػان را بػا ایػن ابػزار شػنانت بررسػق‬
‫ننمایند و اتیاع آهنا بػر اسػاس سػن کػردن شػرم و ذمػات از مػرح و بػو امنیػت رسػیدن‬
‫است نو بر اساس عقل و منط ‪.‬‬

‫از کرؼ دیگر چون کارىای او مانند سریع رفنت و ینه عقل آدمقرا متحن مقسازد‬
‫و یعیفان ىم ززتت تفرػر و تعمػ در کارىػا را بػو نػود منقدىنػد‪ ،‬نیلػق زود فریػب‬
‫مقنورنػػد و تسػػلیم وایػػع ناىنجػػار مقشػػوند‪ ،‬امػػا عػػایالن و انسػػانىا آگػػاه بػػا متوجػػو‬
‫شدن بو نقص و حدوثق کػو باالوىیػت تنػایض دارد نقشػو شػوم او را کشػر مقکننػد‬
‫و در دام فریب نرؽ عادت گرفتار منقشوند‪.‬‬

‫•┈┈┈┈┈•✿❁✿•┈┈┈┈┈•‬
 ‫(‪)41‬‬ ‫دجال کيست؟ وچگىنه ظهىر خىاهد کرد؟‬

‫آیا تْشت ٍجٌْن دجال ٍاقعی است؟!‬

‫از رتلػػو ابػزار فریػػب دجػػال چیػػزی شػػییو بػػو هبشػػت و دوزخ یػػا هنػػری شػػییو آب و هنػػری‬
‫شییو آتػ اسػت کػو آنػرا بػو مهػراه نػود دارد‪ .‬حقیقػت امػر نػالؼ وایعیػت مقباشػد‪.‬‬
‫آن ػػو را کػػو مػػردم بػػو صػػورت آت ػ مقبیننػػد‪ ،‬در وایػػع آب ننػػو اسػػت و حقیقػػت‬
‫آن و کو مردم آنرا آب ننو مقبینند‪ ،‬آت سوزان است‪.‬‬

‫در صػ ػػحیح خبػ ػػاری و مسػ ػػلم از حضػ ػػرت حذیفػ ػػو ریػ ػػق اهلل عنػ ػػو روایػ ػػت شػ ػػده کػ ػػو‬
‫رسولاهلل‪‎‬صای‪‎‬اهلل‪‎‬سایو‪‎‬مهام‪‎‬وس رن‪(‎ ،‬إِ َّ ‪ًَ َ ‎‬وُ‪‎َ ‎‬ا‪‎َ ،‬منَا ا‪‎‬وَدنَا ُهُ‪ َ ‎‬ا‪‎َ،‬بَا َِر َ‪‎‬مَ ُاؤهُ‪‎‬نَاَ )‪‎‬‬
‫‪‎‬‬

‫(دجال آب و آت با نود بو مهراه دارد‪ ،‬آتػ او را در وایػع ننػو اسػت و آب او‬

‫در وایػ ػػع آت ػ ػ اسػ ػػت) خبػ ػػاری کتػ ػػاب «الفػ ػػنت» بػ ػػاب « ذکػ ػػر دجػ ػػال» فػ ػػتح الیػ ػػاری‬
‫(ٖٔ‪ )ٜٓ/‬و مس ػ ػػلم کت ػ ػػاب « الف ػ ػػنت» ب ػ ػػاب « ذک ػ ػػر دچ ػ ػػال» (ٗ‪ )ٕٕٜٗ/‬اػ ػ ػػاره‬
‫(ٖٗ‪.)ٕٜ‬‬

‫روایات متعددی شییو روایت مذکور در صحاح و سایر کتب حدیث آمده است‪.‬‬

‫‪ََ(‎‬ندَدا‪َ ‎‬ساَد ُدم‪‎‬‬

‫در صػػحیح مسػػلم آمػػده اسػػت کػػو رسػػول‪‎‬اهلل‪‎‬صددای‪‎‬اهلل‪‎‬سایددو‪‎‬مهددام‪‎‬وس د ر َ‬
‫َ َ‪‎‬ما ‪َ ‎‬ج ُدس‪‎ َ َ ‎‬ال ًَد ِ ‪‎‬‬ ‫َّجا ِ ‪ ِ ‎‬نو‪ً ‎‬و‪‎‬ندَهسا ِ َ ِ‬ ‫ِِبَا‪‎ َ َ ‎‬ال‪َّ ،‬‬
‫َح ُد‪ُ ،‬نیَا‪‎ َ َ ‎‬ال ًَد ِ ‪ َ ‎‬دا‪َ ‎َ،‬بددیَ ُ‬ ‫‪َ‎‬ی ِسخَا ‪َ ‎‬‬ ‫ُ ََُ َ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ندَدا ‪َ ‎‬د َّ ِ‬
‫ض َُّْ لْیُطَػأْک ْ َرأ َ‬
‫ْسػػوُ‬ ‫َّهػ َػر الَّػػذی یَػ َػراهُ نػَ ً‬
‫ػارا َولْػیُػغَ ِّم ْ‬ ‫َح د َ‪‎،‬وَدایَد‪‎‬ت النػ ْ‬
‫َج ُج‪‎‬وَا َّ ددا‪َ ‎‬ر ََسد َّدا‪َ ‎‬‬ ‫َ‬
‫ب ِمْنوُ فَِإنَّوُ َماءٌ بَا ِرٌد) مسلم‪ ،‬کتاب الفنت‪ )ٕٕٕ٘/ٗ( :‬ااره‪.)ٕٜ/ٖٚ( :‬‬ ‫فَػیَ ْ َ َ‬
‫ر‬‫ش‬
 ‫(‪)42‬‬ ‫دجال کيست؟ وچگىنه ظهىر خىاهد کرد؟‬

‫(مػػن چیزىػػای مهػراه دجػػال را از نػػودش هبػ مػػقدا‪ .،‬او دو هنػػر جػػاری را بػػا نػػود بػػو‬
‫مهػراه دارد‪ .‬یػػو هنػػر در ظػػاىر آب گ ػوارا و سػػفید اسػػت و هنػػر دیگػػر در ظػػاىر آت ػ‬
‫شػػعلوور اسػػت‪ .‬اگػػر کسػػق از اػػا در زمػػان ظهػػور دجػػال زنػػده انػػد‪ ،‬آن ػػو را کػػو در‬
‫ظاىر آت است‪ ،‬انتیار کنػد‪ ،‬چشػم را پػایک گرفتػو و از آن بنوشػد‪ ،‬چػون آن آتػ‬
‫در وایع آب ننو است)‪.‬‬

‫در حدیهق دیگر امام مسلم آمده است کػو دجػال ظهػور مقکنػد‪ .‬آب و آتػ را بػو‬
‫نػػود مه ػراه دارد‪ .‬آن ػػو را کػػو مػػردم بصػػورت آب مقبیننػػد‪ ،‬در وایػػع آت ػ اسػػت کػػو‬
‫مقسػػوزاند و آن ػػو را کػػو مػػردم بصػػورت آت ػ مقبیننػػد‪ ،‬آب ننػػو و ش ػنین اسػػت‪.‬‬
‫ىرکا از اا زمان دجال را دریابد‪ ،‬آن و را کػو بصػورت آتػ مقبینػد‪ ،‬انتیػار کنػد‪،‬‬
‫زیرا در وایع آب شنین و پاکیزه است‪(.‬مسلم کتاب الفنت)‪.‬‬

‫از نصوص چنک بر مقآید کو مردم حقیقت اشیایق را کو دجػال بػو مهػراه نػود دارد‪،‬‬
‫منقشناسػند‪ .‬آن ػػو کػػو مقبیننػػد حرایػػت از وایعیػػت امػػر نػػدارد‪ .‬بلرػػو خمػالر وایعیػػت‬
‫اسػت‪ .‬لػػذا در احادیػث صػػحیح مسػػلم چنػک آمػػده اسػت‪( :‬إِنػَّػوُ َِجيػػقءُ َم َعػوُ ِمهْػ ُػل ا ْجلَنَّػ ِػد‬
‫َوالنَّػػا ِر فَػػالَّتِق‪ ،‬فػػالتق یقػػول‪ :‬اهنػػا اجلنػػد ى ػق النػػار) (دجػػال منونػػو هبشػػت و جهػػنم را بػػو‬
‫مهراه دارد‪ ،‬چیزی کو هبشت است در وایع دوزخ است)‪.‬‬

‫•┈┈┈┈┈•✿❁✿•┈┈┈┈┈•‬
 ‫(‪)43‬‬ ‫دجال کيست؟ وچگىنه ظهىر خىاهد کرد؟‬

‫دجال اس کذام هکاى ظَْر هی کٌذ؟!‬

‫دجػػال از مشػػرؽ زمػػک‪ ،‬از شػػهرىای فػػارس نراسػػان ظهػػور مقکنػػد‪ .‬در حػػدیهق کػػو‬
‫ترمذی‪ ،‬ابن ماجو‪ ،‬حاکم و ازتد و ییاء در خمتػار از حضػرت ابػوبرر صػدی ریػق‬
‫اهلل عنو روایت مقکنند چنک آمده است‪ ،‬رسول‪‎‬اهلل‪‎‬صای‪‎‬اهلل‪‎‬سایو‪‎‬مهام‪‎‬وس د ر ‪(‎‬إ ‪‎‬‬
‫ال‪،‬جا ‪‎‬خیسج‪ ‎‬ا‪ ‎‬ض‪‎‬باملشسق ‪‎‬خ دا ‪‎‬ادا ‪(‎‬جدسا ان) یتیعػو یػوم کػأن وجػوىهم ا ػان‬
‫اقطرید) سلسلد احادیث الصحیحد (ٔ‪.)ٜٔ٘‬‬

‫(کسػػانق از دجػػال تیعیػػت مقکننػػد کػػو چهرهىػػای شػػان ماننػػد سػ ر فػػرو رفتػػو سػػرخ و‬
‫گرد است)‪.‬‬

‫اما مسلمانان زمانق او را مقشناسند کو بػو میػان عػراؽ و شػام (سػوریو) مقرسػد‪ .‬در‬
‫حدیث نواس بن مسعان مقآید‪ :‬دجال در یو فاصػلو میػان دو کشػور‪ ،‬عػراؽ و شػام‬
‫ظهور مقکند بسوی چد و راست جهت تروی فتنػو مػقرود‪ ،‬ای بنػدگان نػدا (در‬
‫برابر فتنو دجال) ثابت یدم باشید‪ .‬صحیح مسلم‪ ،‬باب ذکر دجال‪ ،‬کتاب الفنت‪.‬‬

‫و اما مدت زمان ماندگاری او بر روی زمک ‪:‬‬

‫صػحابو ریػق اهلل عنػػو دربػاره مػػدت زمػان تویػر دجػػال سػوال کردنػػد‪ ،‬رسػول‪‎‬اهلل‪‎‬صددای‪‎‬‬
‫اهلل‪‎‬سایددو‪‎‬مهددام‪‎‬وس رندد‪‎ ،‬چهددل‪ ‎‬م ‪‎‬خددر‪ ‎‬م ‪‎‬بسابددس‪‎‬خددر‪‎‬هددا ‪‎‬م‪ ‎‬م ‪‎‬رمی‪‎‬بسابددس‪‎‬خددر‪‎‬‬
‫اه‪‎‬م‪ ‎‬م ‪‎‬هد ی‪‎‬بسابدس‪‎‬خدر‪‎‬ىفْدو‪‎‬م‪‎‬ب یدو‪ ‎‬م ىداخش‪ ‎‬انند‪ ‎،‬م ىدا ‪ً ‎‬ند لی‪ ‎‬دا‪‎‬ج اىند‪‎،‬‬
 ‫(‪)44‬‬ ‫دجال کيست؟ وچگىنه ظهىر خىاهد کرد؟‬

‫ب د رق‪‎‬ه د ا ‪‎‬شدد‪‎ ،‬ا ‪‎‬پیددا ‪‎‬جدد‪،‬ا‪‎‬صددای‪‎‬اهلل‪‎‬سایددو‪‎‬مهددام‪ ‎ ‎‬م ‪‎‬سددو‪‎‬بسابددس‪‎‬خددر‪‎‬هددا ‪‎‬‬

‫جد د اى ػػد ب ػػود آی ػػا منازى ػػای ی ػػو روز بػ ػرای م ػػا ک ػػافق اس ػػت؟ فرمودن ػػد‪ :‬ن ػػن‪ ،‬آن روز‬
‫کػػوًلنق را بػػا روزىػػای معم ػولق مقایسػػو منػػوده و بػػو مقػػدار ىػػر روز پػػن منػػاز نوانػػده‬
‫شود‪( .‬مسلم و ابو داود) جامع اًلصول‪ )ٖٗ٘/ٔٓ( :‬ااره‪.ٖٜٚٛ( :‬‬

‫پاسد رسول‪‎‬اهلل‪‎‬صای‪‎‬اهلل‪‎‬سایو‪‎ ‎‬مهام‪‎‬بو‪‎‬ه ا ‪‎‬صحابو‪ ‎‬نی‪‎‬بدس‪‎‬اخنعدو‪ ‎‬خدا‪‎‬پدنج‪‎‬ادا ‪‎‬ر ‪‎‬‬

‫‪‎‬خر‪ ‎‬م ‪‎‬سو‪‎‬بسابس‪‎‬خر‪‎‬ها ‪‎‬ج اى‪‎،‬بد ر ‪‎‬سفاخدع‪ ‎‬ی‪‎‬سند‪‎،‬خدا‪‎‬جد ‪‎‬حعاخدع‪‎‬ا ‪‎ ‎‬‬
‫را ر‪‎‬سددو‪ ‎‬م ىددا‪‎‬ح ی ْددا‪‎‬نددو‪ ‎‬ددا ا‪‎‬بددو‪‎‬اندد‪،‬ا ه‪‎‬خددر‪‎‬هددا ‪‎‬خددر‪ ‎‬دداه‪‎‬م‪‎‬خددر‪‎‬ىفْددو‪‎‬ا د ینی‪‎‬‬
‫‪‎‬یش ن‪،‬ق‪‎‬‬

‫حمفوظ ماندن مرو و مدینو منوره از دجال ‪.‬‬

‫•┈┈┈┈┈•✿❁✿•┈┈┈┈┈•‬

‫دجال چگًَِ تِ ّالکت هی رسذ؟!‬

‫ىالکت دجال توسم عیسق علیو السالم صورت نواىد گرفت‪.‬‬

‫سستک عملق کو عیسق بن مرد آن را اذمام مقدىد‪ ،‬مقابلو با دجػال اسػت‪ .‬عیسػق‬
‫علیو السالم بعد از نازل شدن بو بیت اققدس جایق کػو دجػال گروىػق از مسػلمانان‬
‫را حماصره کرده است‪ ،‬مقرود‪.‬‬
 ‫(‪)45‬‬ ‫دجال کيست؟ وچگىنه ظهىر خىاهد کرد؟‬

‫عیسق بن مرد علیو السالم بو مسلمانان دستور مقدىد تا باب را فتح کنند‪.‬‬

‫در مهک اثنا کو س اه اسالم آماده یتال مقشود‪ ،‬صر آرایق ناامقصػورت مػقگند‪،‬‬
‫منػػاز رتاعػػت برپػػا مقشػػود‪ .‬عیسػػق بػػن مػػرد علیػػو السػػالم فػػرود مقآیػػد‪ ،‬منػػاز را ایامػػو‬
‫مقکند‪.‬‬

‫در صػحیح مسػػلم از ابػػوىریره ریػػق اهلل عنػػو روایػت شػػده کػػو رسػػول‪‎‬اهلل‪‎‬صددای‪‎‬اهلل‪‎‬سایددو‪‎‬‬
‫اب‬ ‫ِ‬ ‫مهام‪‎‬وس د ر ‪(‎‬وَدِااَا‪ ‎‬ه‪‎‬س ‪‎‬د‪ُّ ،‬و اللَّ ِػو ذَاب َکمػا یػ ُذوب الْ ِملْ ِ‬
‫ػح فػق الْ َمػاء فَػلَ ْػو تَػَرَکػوُ ًَلنْػ َذ َ‬
‫ُ‬ ‫َ َ َ ُ‬ ‫َ ُ َُ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َّ‬ ‫َحتَّػػق یػَ ْهلِػ َ‬
‫ػو َولَ ِرػ ْػن یػَ ْقتُػلُػػوُ اللػػوُ بیَػػده فَػ ُػنیه ْم َد َمػػوُ فػػق َح ْربَتػػو) صػػحیح مسػػلم‪ ،‬کتػػاب‬
‫الفنت‪ )ٕٕٕٔ/ٗ( :‬ااره‪.)ٕٜٛٚ( :‬‬

‫(ویتػػق دا ػػن نداون ػػد «دج ػػال» عیس ػػق علی ػػو الس ػػالم را مقبین ػػد‪ ،‬مانن ػػد من ػػو ذوب‬
‫مقشود‪ .‬اگر عیسق او را رىا کند‪ ،‬ذوب مقشود تا از بک برود‪ .‬اما نداونػد توسػم‬
‫حضرت عیسػق او را بػو ىالکػت مقرسػاند و نػون دجػال را در نیػزه حضػرت عیسػق‬
‫بو مردم نشان مقدىد)‪.‬‬

‫رمػػز و راز ذوب شػػدن دجػػال از دیػػدن حضػػرت عیسػػق ایػػن اسػػت کػػو نداونػػد متعػػال‬
‫بو نفا عیسق علیو السالم بوی خمصوصق عنایت کرده است‪ .‬ىرگاه کػافر ایػن بػو را‬
‫استشمام کند‪ ،‬مقمند‪.‬‬
 ‫(‪)46‬‬ ‫دجال کيست؟ وچگىنه ظهىر خىاهد کرد؟‬

‫در سػػنن ابػػن ماجػػو‪ ،‬صػػحیح بػػن نزَیػػو و مسػػتدرک حػػاکم از ابػػق امامػػو روایػػت شػػده‬
‫کو رسو ‪‎‬لاهلل‪‎‬صای‪‎‬اهلل‪‎‬سایدو‪‎‬مهدام‪‎‬وس رند‪(‎ ،‬سی دی‪‎‬سایدو‪‎‬ال دمی‪‎‬معْدی‪‎‬بدس‪ ‎‬ی‪‎‬ردسرر ‪‎‬‬
‫‪‎‬یر خ دد‪‎ ،‬ر ‪ ‎‬ا ب ػػاز کنی ػػد‪ .‬در ح ػػالق در را ب ػػاز مقکنن ػػد ک ػػو دج ػػال ب ػػا ىفت ػػاد ىػ ػزار‬
‫یهػػودی ب ػػا اش ػػن مس ػػلح پش ػػت آن ایس ػػتادهاند‪ .‬ویت ػػق دج ػػال نگ ػػاى ب ػػو حض ػػرت‬
‫عیسق مقافتد مانند منو در آب ذوب مقشود و پا بو فػرار مقگػذارد‪ .‬عیسػق علیػو‬
‫السػػالم او را تعقیػػب مقکنػػد و نػػزد بػػاب ش ػریق او را مػػقگند و بػػو یتػػل مقرسػػاند‪.‬‬
‫نداونػػد بػػدین ترتیػػب یهػػود را شرسػػت مقدىػػد) صػػحیح جػػامع الصػػغن‪)ٕٚ٘/ٙ( :‬‬
‫ااره‪)ٕٚٚ٘( :‬‬

‫در سنن ابن ماجو‪ ،‬صحیح ابن نزَیو و مسػتدرک حػاکم بػا سػند صػحیح حػدیهق از‬
‫صػلِّق هبِِ ْػم‬ ‫ابق امامو نقل شده است‪( :‬وإِمامهم رجل ِ‬
‫َّم یُ َ‬ ‫صال ٌح فَػیَػْیػنَ َما إِ َم ُام ُه ْم یَ ْد تَػ َقػد َ‬ ‫َ َ ُُ ْ َ ُ ٌ َ‬
‫ص َیَْ ِش ػػق‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ُّ ِ‬
‫الص ْ َ َ َ َ َ َ َ ْ َ ُ َ ْ ُ ُ‬
‫ر‬ ‫ن‬ ‫ػ‬ ‫ػ‬ ‫ی‬ ‫ػام‬ ‫ػ‬ ‫م‬ ‫ا‬ ‫ػو‬ ‫ػ‬ ‫ل‬ ‫ذ‬ ‫ػع‬ ‫ػ‬ ‫ج‬ ‫ر‬ ‫ػ‬‫ف‬ ‫ح‬ ‫ػی‬‫ػ‬ ‫یس ػػق ابْػ ُػن َم ػ ْػرَدَ ُّ‬ ‫الص ػ ْػی َح إ ْذ نػَ ػ َػزَل َعلَ ػ ْػیه ْم ع َ‬
‫ػک َکتِ َفْی ِػو َُّْ یػَ ُق ُ‬ ‫اس فَػی ِ‬ ‫الْ َقه َقری لِیتػ َقد ِ‬
‫َّم‬
‫ػول لَػوُ تَػ َقػد ْ‬ ‫یسػق یَ َػدهُ بػَ ْ َ‬ ‫ض ُػع ع َ‬ ‫صػلِّق بِالنَّػ ِ َ َ‬ ‫یسػق یُ َ‬ ‫َّم ع َ‬ ‫ْ َ ََ َ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِِ‬ ‫ِ‬
‫السػ َػالم‬ ‫ػو‬ ‫ػ‬‫ی‬ ‫ل‬‫ع‬ ‫ػق‬ ‫ػ‬‫یس‬ ‫ع‬
‫ْ َ ُ ُ ْ َ َ ْ َ َ َ َ َ َ َ َْ َّ‬‫ػال‬ ‫ػ‬‫ی‬ ‫ؼ‬ ‫ػر‬‫ػ‬‫ص‬ ‫ن‬ ‫ا‬ ‫ا‬ ‫ذ‬‫إ‬ ‫ػ‬ ‫ف‬ ‫م‬ ‫ه‬‫ػام‬‫ػ‬‫م‬ ‫إ‬ ‫ػم‬ ‫ػ‬‫هب‬ ‫ق‬ ‫ِّ‬
‫ل‬ ‫ػ‬ ‫صػ ِّػل فَِإنػ ََّهػػا لَػ َ َ ْ َُ َ‬
‫ص‬ ‫ی‬ ‫ػ‬‫ف‬ ‫ػت‬ ‫ػ‬‫یم‬ ‫ُی‬ ‫أ‬ ‫ػو‬ ‫فَ َ‬
‫ر ُحمَلػػق‬ ‫ی ُکلُّهػػم ذُو سػ ْػی ٍ‬ ‫ِ‬
‫ػر یػَ ُهػػود ل ُ ْ َ‬ ‫ال َم َعػػوُ َسػْیػ ُعو َن أَلْػ َ‬ ‫َّج ُ‬
‫ػاب فَػیُػ ْفػػتَ ُح َوَوَراءَهُ الػػد َّ‬ ‫افْػتَ ُحػوا الْیَػ َ‬
‫ػول‬ ‫ِ‬
‫ػح فِػػق الْ َمػػاء َویػَْنطَلِػ ُ َىا ِربػًػا َویػَ ُقػ ُ‬ ‫ِ‬ ‫ػاج فَػِإ َذا نَاَػ َػر إِلَْیػ ِػو الػػد َّ‬
‫وب الْم ْلػ ُ‬ ‫اب َک َمػػا یَػ ُذ ُ‬ ‫ال َذ َ‬ ‫َّج ُ‬ ‫َو َس ٍ‬
‫الش ْػریِ ِّق‬
‫ػاب اللُّ ِّػد َّ‬ ‫یػربدً لَػن تَسػیِ َقنِق ِهبػا فَػی ْد ِرُکػوُ ِعنْ َػد ب ِ‬
‫َ‬ ‫َ ُ‬ ‫و َ َْ ْ ْ‬ ‫الس َالم إِ َّن لِػق فِیػ َ‬ ‫یسق َعلَْی ِو َّ‬ ‫ع َ‬
‫ِ‬
‫فَػیػ ْقتػلُو فَػیػه ِزم اللَّو الْیػهود فَ َال یػیػ َقق َشقء ِدمَّا نلَ اللَّو یػتػواری بِِو یػه ِ‬
‫ی إًَِّل أَنْطَػ َ اللَّػوُ‬ ‫ػود ٌّ‬ ‫َُ‬ ‫ْ ٌ َ َ ُ ََ َ َ‬ ‫َ ُ ُ َ ْ ُ ُ َ ُ َ َْ‬
 ‫(‪)47‬‬ ‫دجال کيست؟ وچگىنه ظهىر خىاهد کرد؟‬

‫ػج ِرِى ْم ًَل‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ‬

‫م َوًَل َدابػَّدَ إًَّل الْغَْریَ َػدةَ فَإنػ ََّهػا م ْػن َش َ‬‫ػجَر َوًَل َحػاَِ َ‬
‫َّقءَ ًَل َح َج َػر َوًَل َش َ‬
‫و الش ْ‬ ‫ذَلِ َ‬
‫ال یا عی َد اللَّ ِو الْمسلِم ى َذا یػه ِ‬ ‫ِ‬
‫ال ایْػتُػلْوُ)‬
‫ی فَػتَػ َع َ‬
‫ود ٌّ‬ ‫ُ ْ َ َ َُ‬ ‫تَػْنط ُ إًَِّل یَ َ َ َ ْ‬

‫(امام آهنا مػرد صػا ق اسػت‪ ،‬ویتػق امػام جلػو مػقرود تػا منػاز را ایامػو کنػد‪ ،‬عیسػق از‬
‫آمسان نازل مقشود‪ ،‬آن امام بو درون صر بر مقگردد تا عیسق امامػت مسػلمک را‬
‫بر عهده بگند‪ ،‬عیسق دست را بر دوش امام مقگذارد و مقگوید‪ :‬چػون بػرای تػو‬
‫یامت شده باید جلو بروید‪ ،‬امام جلو مقرود و برای مردم مناز را برپا مػقدارد‪ .‬ویتػق‬
‫منػاز بػػو پایػػان مقرسػػد‪ ،‬عیسػػق مقگویػػد‪ :‬در را بػاز کنیػػد‪ ،‬ویتػػق در بػػاز مقشػػود مػػردم‬
‫دجال را پشت در مقبینند کو ىفتػاد ىػزار یهػودی مسػلح بػو مهػراه دارد‪ ،‬ویتػق دجػال‬
‫ب ػ ػػو س ػ ػػوی عیسػ ػػق نگػ ػػاه مقکنػ ػػد ماننػ ػػد منػ ػػو در آب ذوب مقشػ ػػود‪ ،‬پ ػ ػػا بػ ػػو فػ ػ ػرار‬
‫مقگذارد‪......‬‬

‫مردم در باب شریق او را دستگن مقکنند و بو یتل مقرسانند‪ ،‬با مػرح دجػال یهػود‬
‫شرست مقنورد‪ ،‬مهو موجػودات از سػن گرفتػو تػا چػوب و در و دیػوار علیػو یهػود‬
‫ییػام مقکننػػد و نطػػاب بػػو مسػػلمک مقگوینػػد‪ :‬فػػالن یهػػودی پشػػت مػػن پنهػػان شػػده‬
‫بیػػا و او را بػػو یتػػل برسػػان‪ ،‬تنهػػا درنػػت «یریػػد» کػػو درنػػت یهػػودی اسػػت بػػا یهػػود‬
‫بایق مقماند)‪.‬‬

‫‪(‎‬ی‪‎‬‬
‫از ابوىریره ریق اهلل عنو روایت شده کو رسول‪‎‬اهلل‪‎‬صدای‪‎‬اهلل‪‎‬سایدو‪‎‬مهدام‪‎‬وس رند‪َ ،‬‬
‫ی‬ ‫َد ُ ی‪‎‬ال َّ اسرُ‪‎‬حَّْی‪‎‬خد َ ا ِل‪‎‬الن اِن َ ‪‎‬الیده ر‪‎‬وَدید ‪‎‬تُػلُهػم الْمسػلِمو َن حتَّػق َیَْتیِػ الْیػه ِ‬
‫ػود ُّ‬ ‫ُ َ َ ُ َ ُ ُ َُ َ َ ُ ْ ُ ْ ُ َ َ َ َُ‬
 ‫(‪)48‬‬ ‫دجال کيست؟ وچگىنه ظهىر خىاهد کرد؟‬

‫ی‬ ‫الشػػجر یػػا مسػػلِم یػػا عیػ َػد اللَّػ ِػو ىػ َذا یػهػ ِ‬
‫ػود ٌّ‬ ‫َ َُ‬ ‫ػول ا َْ َجػ ُػر أ َْو َّ َ ُ َ ُ ْ ُ َ َ ْ‬ ‫ػج ِر فَػیَػ ُقػ ُ‬
‫الشػ َ‬‫ِمػ ْػن َوَر ِاء ا َْ َجػ ِر َو َّ‬
‫ػود) (ییامػت برپػػا منقشػػود تػػا اینرػػو‬ ‫ػال فَایْػتػلْػػو إًَِّل الْغَریَػ َػد فَِإنَّػو ِمػػن َشػػج ِر الْیػهػ ِ‬ ‫ِ‬
‫ُ ْ َ َُ‬ ‫ْ‬ ‫َنلْفػق فَػتَػ َعػ َ ُ ُ‬
‫مس ػػلمانان ب ػػا یه ػػود یت ػػال نرنن ػػد و مس ػػلمانان یهودیه ػػا را مقکش ػػند حت ػػق ویت ػػق ک ػػو‬
‫یه ػ ػػودی پشػ ػػت سػ ػػن و درنػ ػػت نػ ػػود را پنهػ ػػان مقکننػ ػػد‪ .‬سػ ػػن و درن ػ ػػت ن ػ ػػدا‬
‫مقدىنػػد‪ :‬ای انسػػان‪ ،‬ای عیػػداهلل‪ ،‬ایػػن مػػرد یهػػودی اسػػت پشػػت مػػن نػػود را پنهػػان‬
‫کػػرده اسػػت‪ .‬بیػػا او را برػ ‪ .‬سػوای درنػػت یریػػد‪ ،‬چػػون یریػػد از درنتىػػای یهػػود‬
‫است‪( .‬یتال اقسلمک الیهود خباری)‪.‬‬

‫•┈┈┈┈┈•✿❁✿•┈┈┈┈┈•‬

‫آیا ّزشخص هیتَاًذ تا دجال هقاتلدِ ًوایدذ؟! ٍ اٍرا قتدل‬

‫ًوایذ؟!‬

‫نون دجػال فقػم وابسػتو بػو اشػن عیسػق علیػو السػالم اسػت وبػا ‪ ،‬ىػیچ کسػق بػو‬
‫جػػز عیسػػق علیػػو السػػالم منیتوانػػد اورا برشػػد ‪ ،‬زیػرا ایػػن در تقػػدیر نوشػػتو شػػده اسػػت‪.‬‬
‫در مشػػراة اقصػػابیح اػػاره حػػدیث(‪ )ٜ٘ٗٙ‬حػػدیث صػػحیح اسػػت کػػو پیػػامرب اسػػالم‬
‫بػرای عمػػر ریػػق اهلل عنػػو گفػػت‪ :‬تػوان کشػػنت دجػػال را نػػداری ونػػو بػػر آن تسػػلم شػػده‬
‫میتوانق بلرو آنرا فقم عیسق علیو السالم بو یتل مق رساند‪.‬‬

‫•┈┈┈┈┈•✿❁✿•┈┈┈┈┈•‬
 ‫(‪)49‬‬ ‫دجال کيست؟ وچگىنه ظهىر خىاهد کرد؟‬

‫دجال را چِ کسی قتل هیکٌذ؟!‬

‫مف ػػاد احادی ػػث ص ػػحیح ى ػػالک و ن ػػابودی دج ػػال توس ػػم عیس ػػق ب ػػن م ػػرد ص ػػورت‬
‫مػػقگند‪ .‬چػػون دجػػال در دتػػام نقػػاط زمػػک اتیػػاع و انصػػار دارد (جػػز مرػػو و مدینػػو)‬
‫وفتند او بسػیار وسػیع و نطرنػاک اسػت و جػز عػدة کمػق از مسػلمانان از آن ذمػات‬
‫منقیابنػػد‪ .‬و در ایػػن ىنگػػام عیسػػق ‪-‬علیػػو السػػالم‪ -‬بػػر منػػاره شػػریق در دمش ػ نػػازل‬
‫مقشود و بندگان منمن نػدا را دور نػودش رتػع مقکنػد و بػو مسػت دجػال مقرونػد‬
‫ک ػػو در ای ػػن ىنگ ػػام دج ػػال نی ػػز ب ػػو س ػػوی بیتاقق ػػدس م ػػقرود و در نزدیر ػػق «لُػ ػ ّد»‬
‫(شػػهری در فلسػػطک نزدیػػو بیتاققػػدس) بػػو ىػػم مقرسػػند‪ .‬ویتػػق دجػػال عیسػػق را‬
‫مقبیند مانند منو ذوب مقشود‪ .‬عیسق ‪-‬علیو السالم‪ -‬بو او مقگویػد‪« :‬مػن بایػد‬
‫ی ػ ػربوای ب ػػو ت ػػو ب ػػز‪ ،‬پ ػػا راه فػ ػرار ن ػػداری» عیس ػػق ب ػػو او مقرس ػػد و او را ب ػػو یتػ ػػل‬
‫مقرس ػ ػػاند و سػ ػػایر مػ ػػنمنک‪ ،‬س ػ ػ اىیان شرسػ ػػتنورده و ف ػ ػراری دجػ ػػال را تعقی ػ ػػب‬
‫مقکنند و درنت و سن مقگویند ای مسلمان این یهودی پشػت مػن خمفػق شػده‬
‫است بیا او را بو یتل برسان جز درنػت یریػد کػو جػزو درنػت یهودیػان اسػت (و بػو‬
‫س ػ ػػخن منقآیػ ػػد) («النهایػ ػػد ‪ /‬الفػ ػػنت واقالحػ ػػم» (ٔ‪ )ٕٜٔ – ٕٔٛ/‬حتقی ػ ػ د‪ .‬کػ ػػو‬
‫زینق‪. ).‬‬

‫•┈┈┈┈┈•✿❁✿•┈┈┈┈┈•‬
 ‫(‪)51‬‬ ‫دجال کيست؟ وچگىنه ظهىر خىاهد کرد؟‬

‫عیسی علیِ السالم چگًَِ اس آسواى پاییي هی گزدد؟‬

‫چگػػونگق ن ػػزول عیسػػق ‪-‬علی ػػو السػػالم‪ ،-‬بع ػػد از نػػروج دج ػػال و افسػػاد در زم ػػک‬
‫نداوند حضرت عیسق ‪-‬علیو السالم‪ -‬را بو زمک نػازل مقکنػد و نػزول او در شػرؽ‬
‫دمشػ ػ کن ػػار «من ػػاره الییض ػػاء» اس ػػت ک ػػو ب ػػر آن دو پارچ ػػو مػ ػزین و مل ػػون ب ػػو ورس‬
‫(یرمزرن ) و زعفران وجود دارد‪.‬‬

‫عیس ػػق ‪-‬علی ػػو الس ػػالم‪ -‬دو ک ػػر دس ػػت را روی با ػػای دو مالَر ػػو گذاش ػػتو اس ػػت‬
‫ویتػق سػرش را فػرود مػقآورد از آن یطرهىػای آب مقریػزد‪ .‬وىنگػامق کػو سػرش را بػػاًل‬
‫مقبػػرد یط ػرات آبػػق ماننػػد مرواریػػد و لنلػػن از او پػػایک مقافتػػد ىػػیچ کػػافری منقتوانػػد‬
‫ىوای نفا او را درک کند جز اینرو مقمند‪.‬‬

‫نػػزول او در میػػان اف ػرادی صػػورت مػػقگند کػػو در راه ح ػ یتػػال مقکننػػد و مهػػو رتػػع‬
‫شده اند تا بو جن دجال بروند پا ناگهان عیسق درىنگام ایامو مناز نازل مقشود‬
‫و امن آنان را امام یرار مقدىد و نود مهراه دیگران بو او ایتداء مقکند‪.‬‬

‫ابػن کهػن مقگویػػد‪« :‬ایػن یػػول مشػهورتر اسػت کػػو عیسػق در منػػاره الییضػاء شػػریق در‬
‫دمش ػ نػػازل مقشػػود‪ .‬در برنػػق کتػػب دیػػدهام کػػو او بػػر منػػاره الییضػػاء جػػامع دمش ػ‬
‫فػػرود مقآیػػد شػػاید ایػػن صػػحیحتر باشػػد چػػون در دمش ػ چیػػزی بػػو نػػام منػػاره شػػرییو‬
‫وجػػود نػػدارد جػػز منػػارهای کػػو در کنػػار مسػػجد جػػامع امػػوی در مشػػرؽ دمش ػ اسػػت‬
 ‫(‪)51‬‬ ‫دجال کيست؟ وچگىنه ظهىر خىاهد کرد؟‬

‫ظ ػػاىراً ای ػػن ی ػػول مناس ػػی اس ػػت چ ػػون در ىنگ ػػام ایامػ ػػو من ػػاز ن ػػازل مقش ػػود و امػ ػػام‬
‫مسػػلمانان بػػو او مقگویػػد ای روح اهلل امامػػت منػػاز رتاعػػت را ب ػػذیر عیسػػق مقگویػػد‬
‫اا امػام بشػو چػون بػرای اػا یامػت گفتوانػد‪ .‬و در روایتػق مقگویػد‪ :‬خبػاکر اح امػق‬
‫کػو ایػػن امػػت نػػزد نػػدا دارد امػػام را از نودتػػان یػرار داده اسػػت («صػػحیح مسػػلم» و‬
‫«النهاید الفنت و اقالحم» (ٔ‪ )ٔٗ٘-ٔٗٗ-‬حتقی در کو زینق‪).‬‬

‫در حػػدیث کػػوًلنق ن ػواس بػػن مسعػػان در زمینػػو نػػروج دجػػال و نػػزول عیسػػق ‪-‬علیػػو‬
‫السالم‪ -‬چنک آمده است‪« :‬ویتػق نداونػد مسػیح بػن مػرد را برانگیخػت کنػار منػاره‬
‫الییضػػاء شػریق دمشػ بػػک دو پارچػػو رنگػػق (مصػػیوغ بػػاورس و زعفػران) در حػػالق کػػو‬
‫کػػر دسػػت روی بالىػػای مالَرػػو امػػت نػػازل مقشػػود‪ .‬او ىػػر گػػاه سػػرش را پػػایک‬
‫مقآورد یطرهىای آب از آن مقریزد و ىر گاه سرش را باًل مػقگند دانػوىای لنلػن و‬
‫مرواریػػد از آن جػػدا مقشػػود‪ .‬ىػػیچ کػػافری منقتوانػػد ى ػوای نفػػا او را درک کنػػد واًل‬
‫مػػقمند‪ .‬ى ػوای نفس ػ تػػا آذمػػا چشػػم کػػار کنػػد بػػرد دارد‪ .‬پػػا بػػو تعقیػػب دجػػال‬
‫مقپػردازد تػػا اینرػو در کنػػار در «لػ ّد» او را مقیابػد و بػػو یتػػل مقرسػاند‪ .‬سػ ا یػػومق‬
‫کػػو نداونػػد آهنػػا را از دجػػال حفػ کػػرده اسػػت نػػزد عیسػػق مقآینػػد‪ .‬او صورتشػػان را‬
‫مسػػح مقکنػػد و دربػػارة درجاتشػػان در هبشػػت بػػا آهنػػا سػػخن مقگویػػد» («صػػحیح‬
‫مسلم») ‪.‬‬

‫•┈┈┈┈┈•✿❁✿•┈┈┈┈┈•‬
 ‫(‪)52‬‬ ‫دجال کيست؟ وچگىنه ظهىر خىاهد کرد؟‬

‫حکوت اس ًشٍل عیسی در آخز سهاى ٍقتل دجال‪...‬‬

‫علما دربارة حرمت نزول عیسق ‪-‬علیو السالم‪ -‬در آنر الزمان جدا از سػایر انییػاء‬
‫حتقی کردهاند و بو نتاَجق رسیدهاند از رتلو‪:‬‬

‫رد بر یهود کو مقگویند عیسق ‪-‬علیو السالم‪ -‬را کشتواند‪ .‬نداوند بدین کری‬
‫ٔ‪ّ -‬‬
‫کذب آهنا را آشرار مقکند و حضرت عیسق ‪-‬علیو السالم‪ -‬رَػیا آنػان دجػال و‬
‫یهودیان تابع را بو یتل مقرساند مهانگونو کو در ث یتال یهود توییح دادد‪.‬‬

‫حاف ابن حجر این یول را بر دیگر ایوال ترجیح مقدىد‪.‬‬

‫ٕ‪ -‬عیس ػػق در اذمی ػػل فض ػػل امػ ػػت حمم ػػد ‪-‬ص ػػلق اهلل علیػ ػػو وس ػػلم‪ -‬را دیػ ػػده اسػ ػػت‬
‫مهانطور کو نداوند مقفرماید‪:‬‬

‫اس ػتَػ َوی َعلَػػق ُسػػویِ ِو (فػػتح‪:‬‬

‫اس ػتَػ ْغلَ َ فَ ْ‬
‫ػَزَرهُ فَ ْ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬
‫َوَم ػهَػلُ ُه ْم فػػق ا ِ ْذمیػ ِػل َکػ َػزْرٍع أ ْ‬
‫َنػ َػر َج َش ػطْأَهُ فَػ َ‬
‫‪.)ٕٜ‬‬

‫«توص ػػیر ایش ػػان (اص ػػحاب) در اذمی ػػل ای ػػن اس ػػت ک ػػو مهانن ػػد کش ػػتزاری ىس ػػتند ک ػػو‬
‫جوان ػػوىای ن ػػود را ب ػػنون زده و آهن ػػا را ن ػػنو داده و س ػػخت من ػػوده و ب ػػر س ػػایوىای‬
‫نوی راست ایستاده باشد»‪.‬‬
 ‫(‪)53‬‬ ‫دجال کيست؟ وچگىنه ظهىر خىاهد کرد؟‬

‫لػػذا عیسػػق از نداونػػد نواسػػت او را جػػزو امػػت حممػػد ‪-‬صػػلق اهلل علیػػو وسػػلم‪ -‬یػرار‬
‫دىد پا نداوند دعای را استجابت کرد و او را مانػدگار کػرد تػا جمػدداً خبػاکر دیػن‬
‫ندا در آنر الزمان نازل شود‪.‬‬

‫ٖ‪ -‬نػػزول عیسػػق ‪-‬علیػػو السػػالم‪ -‬بػػو نػػاکر نزدیػػو شػػدن اجلػ اسػػت تػػا در زمػػک‬
‫دفػػن گ ػػردد چ ػػون نیای ػػد خملوی ػػات ن ػػاکق ن ػػارج از زم ػػک نن ػػد پ ػػا ن ػػزول او بع ػػد از‬
‫نروج دجال است تا او را ىالک گرداند‪( .‬س ا فوت کند)‬

‫ٗ‪ -‬عیسػػق نػػازل مقشػػود تػػا آنػػان را تر ػذیب کنػػد و دع ػوای سانتگقشػػان را ابطػػال‬
‫منایػػد‪ .‬و در آن زمػػان مهػػو ملتىػػا را جػػز امػػت اسػػالمق نػػابود مقکنػػد‪ .‬او صػػلیب را‬
‫مقشرند و نوک را مقکشد و جزیو را بر مقدارد‪.‬‬

‫٘‪ -‬انتصاص نزول در آنر الزمان بو عیسػق بػن مػرد بػو نػاکر ایػن اسػت کػو پیػامرب‬
‫فرمػػود‪« :‬مػػن از مه ػػو مػػردم بػػو عیس ػق نػػزدیر م و بػػک م ػػن و او ىػػیچ پیػػامربی وج ػػود‬
‫ندارد» («صحیح خباری»)‬

‫پػا پیػامرب نػدا نصوصػػقترین و نػزدیر ین فػرد بػو اوسػػت و عیسػق ‪-‬علیػو السػػالم‪-‬‬
‫مژده داده است کو پیػامربی بعػد از او نواىػد آمػد لػذا مػردم را بػو تصػدی و اَیػان بػو‬
‫َزتَ ُػد (صػر‪:‬‬ ‫ول یَأْتِق ِم ْن بػَ ْع ِدی ْ‬
‫امسُػوُ أ ْ‬ ‫او دعوت کرد‪ .‬نداوند مقفرماید‪ :‬ومیشِّرا بِرس ٍ‬
‫َ َُ ً َ ُ‬
‫‪.)ٙ‬‬
 ‫(‪)54‬‬ ‫دجال کيست؟ وچگىنه ظهىر خىاهد کرد؟‬

‫«و من مژدهدىنده ىستم بو پیامربی کو بعد از من مقآید و امس ازتد است»‪.‬‬

‫در حػػدیث آمػػده اسػػت «گفتنػػد ای پیػػامرب نػػدا ‪-‬صػػلق اهلل علیػػو وسػػلم‪ -‬در مػػورد‬
‫نفػػا نػػودت براَیػػان سػػخن بگػػو؟ پیػػامرب فرمػػود‪ :‬مػػن (نتیجػػو) دعػػای پػػدرم اب ػراىیم و‬
‫مژده عیسق ‪-‬علیهما السالم‪ -‬ىستم» (ابن اسحاؽ آن را در «السنه» روایت کػرده‬
‫اسػػت «هتػػذیب سػػنة ابػػن ىشػػام» (ص ٘ٗ) عیدالسػػالم ىػػارون‪ .‬ابػػن کهػػن مقگویػػد‪:‬‬
‫«اسناد آن نوب است»‪.‬‬

‫«تفسػ ػػن اب ػػن کهػ ػػن» (‪ )ٖٔٙ/ٛ‬و «مس ػػند امػ ػػام ازت ػػد» (ٗ‪ )ٕٔٚ/‬و (٘‪ ٕٕٙ/‬بػ ػػا‬
‫حاشیو منتخب الرنز)‬

‫عیسػػق ‪-‬علیػػو السػػالم‪ -‬بػػا ش ػریعت حضػػرت حممػػد ‪-‬صػػلق اهلل علیػػو وسػػلم‪ -‬حرػػم‬
‫مقکند و از پنوان او است یعنق او ىنگام نزول دین جدیدی را مهراه نػود منػقآورد‬
‫چػػون دیػػن اسػػالم نػػامت ادیػػان دیگػػر اسػػت و تػػا روز ییامػػت بػػایق مقمانػػد و نسػػد‬
‫منقگػػردد پػػا عیسػػق ‪-‬علیػػو السػػالم‪ -‬حػػاکمق از حاکمػػان ایػػن امػػت و جمػػدد دیػػن‬
‫اسالم است چرا کو پیامربی بعد از حممد ‪-‬صلق اهلل علیو وسلم‪ -‬وجود ندارد‪.‬‬

‫•┈┈┈┈┈•✿❁✿•┈┈┈┈┈•‬
 ‫(‪)55‬‬ ‫دجال کيست؟ وچگىنه ظهىر خىاهد کرد؟‬

‫ٍاها تعذ اس دجال ٍسهاى عیسی علیِ السالم‬

‫ٍهذ سًذگی عیسی علیِ السالم در رٍی سهیي‬

‫زمان عیسق ‪-‬علیو السالم‪ -‬زمان امنیت‪ ،‬سػالمت و نوشػق اسػت‪ .‬نداونػد در آن‬
‫باران فراوان نازل مقکند و زمک حاصلخیز و پر برکت مقشود و آب فوران مقکنػد‬
‫و حقد و کینو و بغض و حسد منقماند‪.‬‬

‫در حػػدیث کػػوًلنق ن ػواس بػػن مسعػػان دربػػارة دجػػال‪ ،‬نػػزول عیسػػق ‪-‬علیػػو السػػالم‪،-‬‬
‫نروج یاجوج و ماجوج در زمان عیسق و دعاء عیسق ‪-‬علیػو السػالم‪ -‬علیػو آنػان و‬
‫ىالک شدنشان توییح داده شده است‪ .‬این حدیث در ادامو مقگویػد‪ ْ« :‬یرسػل‬
‫اهلل مطػراً ًل یرػ ّػن منػػو بیػػت مػػدر وًل وبػػر فیغسػػل اْلرض حتػػق ی کهػػا کالزلفػػد ْ یقػػال‬
‫وردی برکت ػػو‪ ،‬فیومئ ػػذ تأک ػػل العص ػػابد م ػػن الرمان ػػد‪ ،‬ویس ػػتالّون‬
‫اْلرض انیت ػػق ذترت ػػو ّ‬
‫بقحفهػػا‪ ،‬وییػػارک فػػق الرسػػل‪ ،‬حتػػق إن اللقمػػد مػػن ا بػػل لترفػػق الفئػػام مػػن النػػاس‪،‬‬
‫اللقمػػد مػػن الیقػػر لترفػػق القییلػػد مػػن النػػاس‪ ،‬و اللقمػػد مػػن الغػػنم لترفػػق الفخػػذ مػػن‬
‫الناس» («صحیح مسلم»)‬

‫«س ا نداوند بارانق را مقفرستند نػو نانػو گلػق کفایػت مقکنػد و نػو نانػو پشػمق‬
‫زمػػک را مقشػػوید و آن را مهػػل آین ػػو مقکنػػد س ػ ا بػػو زم ػػک گفتػػو مقشػػود ذت ػرات و‬
‫نیات ػػات ن ػػود را بروی ػػان و برکت ػػت را برگ ػػردان در ای ػػن ىنگ ػػام ی ػػو رتاع ػػت ب ػػزرح از‬
 ‫(‪)56‬‬ ‫دجال کيست؟ وچگىنه ظهىر خىاهد کرد؟‬

‫ن ػػوردن ی ػػو ان ػػار س ػػن مقش ػػوند و پوس ػػت را س ػػایو ن ػػود یػ ػرار مقدىنػ ػػد‪ .‬و شػ ػػن‬
‫حیوانػػات اف ػزای مقیابػػد حتػػق شػػن یػػو ش ػ نػػو رسػػیده ب ػرای رتػػع زیػػادی از مػػردم‬
‫ک ػػافق اس ػػت‪ .‬و ش ػػن ی ػػو گ ػػاو ن ػػو رس ػػیده بػ ػرای ی ػػو یییل ػػو کافیس ػػت و ش ػػن ی ػػو‬
‫گوسفند نو رسیده برای یو نانوادة بزرح کافق است»‪.‬‬

‫امػام مسػػلم از ابػوىریره روایػػت مقکنػػد گفػت‪ :‬پیػػامرب ‪-‬صػػلق اهلل علیػو وسػػلم‪ -‬فرمػػود‪:‬‬
‫کن القػػالص فػػال‬ ‫ػعن اجلزیػػد ولت ػ ّ‬
‫لن عیسػػق بػػن مػػرد حرمػاً عػػادًلً‪ ...‬ولیضػ ّ‬
‫«و اهلل لین ػز ّ‬
‫ػذىء الشػػحناء والتیػػایض والتحاسػػد ولیػػدعو ّن إلػػق اقػػال فػػال یقیلػػو‬
‫یسػػعق علیهػػا ولتػ ّ‬
‫أحد»‬

‫«یسػػم بػػو نػػدا عیسػػق بػػن مػػرد بػػو عن ػوان حػػاکم عػػادل نػػازل مقشػػود‪ ...‬جزیػػو را بػػر‬
‫مػػقدارد ش ػ ج ػوان رىػػا مقشػػود و کسػػق بػػو آن آزار منقرسػػاند (امنیػػت کامػػل وجػػود‬
‫دارد) بغػ ػػض‪ ،‬کینػ ػػو‪ ،‬حسػ ػػادت از بػ ػػک مػ ػػقرود و مػ ػػردم بػ ػرای دریافػ ػػت مػ ػػال دع ػ ػوت‬
‫مقشوند ولق کسق اجابت منقکند»‪.‬‬

‫ن ػػووی مقگوی ػػد‪« :‬معن ػػق ای ػػن ح ػػدیث ای ػػن اس ػػت ک ػػو م ػػردم از امػ ػوال مه ػػدیگر دوری‬
‫مقکننػػد‪ .‬کسػػق سػػعق منقکنػػد ش ػ دیگػػری را مالػػو شػػود چػػون مػػال زیػػاد اسػػت و‬
‫نیازمندی کم و ییامت ىم نزدیو شده است»‪.‬‬
 ‫(‪)57‬‬ ‫دجال کيست؟ وچگىنه ظهىر خىاهد کرد؟‬

‫در برنق روایػات آمػده اسػت عیسػق ‪-‬علیػو السػالم‪ -‬بعػد از نػزول ىفػت سػال و در‬
‫برنق دیگر چهار سال در زمک بایق مقماند‪.‬‬

‫مسػلم از عیػػداهلل بػػن عمػر ‪-‬ریػػق اهلل عنهمػػا‪ -‬روایػػت مقکنػد‪« :‬نداونػػد عیسػػق بػػن‬
‫مرد را نازل مقکند‪ ...‬س ا مردم ىفت سال در زمک مقماننػد‪ .‬در ایػن مػدت بػک‬
‫دو نفػػر دان ػػق وجػػود ن ػػدارد س ػ ا نداونػػد ب ػػاد ننر ػػق را از ک ػرؼ ش ػػام مقفرس ػػتد‬
‫کس ػ ػ ػ ػػانق ک ػ ػ ػػو مهق ػ ػ ػػال ذرهای اَی ػ ػ ػػان در دل دارن ػ ػ ػػد ای ػ ػ ػػن ب ػ ػ ػػاد روحشػ ػ ػ ػػان را ی ػ ػ ػ ػػیض‬
‫مقکند»(«صحیح مسلم»)‬

‫و در روایت امام ازتد و ابو داود آمده اسػت‪« :‬فیمرػث فػق اْلرض أربعػک سػند‪ْ ،‬‬
‫یتػػوفّق ویصػػلق علیهػػا اقسػػلمون» «او در زمػػک چهػػل سػػال مقمانػػد سػ ا مػػقمند و‬
‫مسلمانان بر او مناز مقنوانند»‪ .‬ىر دو روایت صحیح ىسػتند و رتػع آهنػا مشػرل‬
‫است مگر اینرو روایت ىفت سال را بر مدت ایػامت بعػد از نػزول در آنػر الزمػان‬
‫زتل کنیم و آن را بو مدت مانػدن در زمػک ییػل از بػاًل رفتػن ایػافو منػاَیم (یعنػق‬
‫زمػػانق کػػو پیػػامرب بػػود) بنػػابراین عمػػر عیسػػق ‪-‬علیػػو السػالم‪ -‬در آن زمػػان سػػق و سػػو‬
‫سػال بػوده اسػت (و بعػد از نػزول در آنػر الزمػان ىفػت سػال نواىػد مانػد پػا رتعػاً‬
‫چهػػل سػػال روی زمػػک نواىػػد بػػود) («النهایػػد ‪ /‬الفػػنت و اقالحػػم» (ٔ‪ )ٔٗٙ/‬حتقیػ‬
‫د‪ .‬کو زینق‪. ).‬‬

‫•┈┈┈┈┈•✿❁✿•┈┈┈┈┈•‬
 ‫(‪)58‬‬ ‫دجال کيست؟ وچگىنه ظهىر خىاهد کرد؟‬

‫ٍظیفِ عیسی علیِ السالم تعذ اس کشدتي دجدال ٍ ًداتَدی‬

‫یاجَج ٍ هاجَج‪:‬‬

‫عیسػق بػػن مػػرد علیػو السػػالم دجػػال و فتنػو او را بػػو پایػػان مقرسػاند‪ ،‬سػ ا یػػاجوج و‬
‫ماجوج در زمان او ظهور مقکنند و بو کهػرت در سػرزمک فتنػو برپػا مقکننػد‪ .‬عیسػق‬
‫علیػػو السػػالم از پػػی پروردگػػار دعػػا مقکنػػد و دعػػای مسػػتجاب مقشػػود‪ .‬یػػاجوج و‬
‫ماجوج مهو مقمنند‪ .‬حتق یو فرد از آنان بایق منقماند‪ .‬آنگاه عیسق علیو السالم‬
‫برای اذمام رسالتق کو بػرای ادتػام آن تشػریر آورده اسػت نػود را آمػاده مقکنػد و آن‬
‫رس ػػالت مه ػػان حتر ػػیم شػ ػریعت مطه ػػر اس ػػالم و از ب ػػک ب ػػردن می ػػادی ی ػػالو و ادی ػػان‬
‫منحرفو است‪.‬‬

‫در صػ ػػحیح خبػ ػػاری و مسػ ػػلم از حضػ ػػرت ابػ ػػوىریره ریػ ػػق اهلل عنػ ػػو روایػ ػػت شػ ػػده کػ ػػو‬
‫‪(‎‬مالَّد ِدأ ‪‎‬ندَف ِ ددی‪‎‬بِیَد ِد‪،‬هِ‪‎‬لَیُ ِش د َع َّا‪‎ َ ‎‬خدَن د ِزَ ‪‎‬وِددی ُعم‪‎‬‬
‫رسػػول‪‎‬اهلل‪‎‬صددای‪‎‬اهلل‪‎‬سایددو‪‎‬مهددام‪‎‬وس د ر َ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫‪‎‬حَّْی‪‎‬‬
‫یَ‪‎‬ال َنا ُ َ‬ ‫ض َ ‪‎‬الزخَرَ َ‪‎‬مخَف َ‬ ‫ین َ‪‎‬مخدَ ُْ َل‪‎‬اْلن ِز َخس َ‪‎‬مخَ َ‬
‫ا‪‎‬س‪،‬ی‪‎‬وَدیَع َس‪‎‬ال َّا َ‬
‫‪‎‬ح َعن َ‬ ‫اب ُا‪ َ ‎‬سَمیَ َ‬
‫احػ َػدةُ َنیْ ػ ًػرا ِمػ ْػن الػ ُّػدنْػیَا َوَمػػا فِ َیهػػا) خبػػاری‬
‫السػػج َدةُ الْو ِ‬
‫‪‎‬حَّْددی‪‎‬ج َّ ُکػػو َن َّ ْ َ‬ ‫َح د َ‪‎َ ،‬‬
‫َی‪‎‬خدَ َداَددوُ‪َ ‎‬‬
‫کتاب «احادیث اًلنییاء» باب «نزول عیسق بن مرد» و مسلم (٘٘ٔ)‪.‬‬

‫(سػػوگند بػػو ذات یگانػػو نداونػػد کػػو جػػان مػػن در ییضػػو او اسػػت‪ ،‬نزدیػػو اسػػت آن‬
‫روز کو عیسق بن مرد بو عنوان حاکم عادل از آمسان بو نػزد اػا فػرود بیایػد‪ .‬صػلیب‬
‫را مقشرند و ننزیر را مقکشد و بػو جنػ پایػان مقدىػد و ثػروت فػراوان مقشػود‪.‬‬
 ‫(‪)59‬‬ ‫دجال کيست؟ وچگىنه ظهىر خىاهد کرد؟‬

‫حتق اگر بو کسق مال داده شود‪ .‬آن را منقپذیرد‪ .‬در آن روزگار یو سجده از دنیػا‬
‫و ما فیها هب نواىد بود)‪.‬‬

‫علػػت اینرػػو یػػو سػػجده از دنیػػا و مػػا فیهػػا نوشػػایندتر اسػت ایػػن اسػػت کػػو مػػردم بػػا‬
‫دیػػدن عیسػػق و آیػػات دیگػػر بػػو یقػػک مقرسػػند و یقػػک پیػػدا مقکننػػد کػػو ییامػػت ف ػرا‬
‫مقرسد‪.‬‬

‫در حػػدیهق دیگػػر کػػو امػػام مسػػلم آن را روایػػت کػػرده‪ ،‬آمػػده اسػػت‪( :‬لَیَػْن ػ ِزلَ َّن ابْػ ُػن َمػ ْػرَدَ‬
‫ص فَ َػال‬ ‫ِ‬ ‫اخلِنْ ِزیػر ولَیضػع َّن ِْ‬ ‫ْسػر َّن َّ ِ‬‫ِ‬ ‫ِ‬
‫اجل ْزیػَدَ َولَتُْتػ َػرَک َّن الْق َػال ُ‬ ‫یب َولَیَػ ْقػتُػلَ َّن ْ َ َ َ َ َ‬ ‫الصػل َ‬ ‫َح َر ًما َعػادًًل فَػلَیَر َ‬
‫ِ‬
‫اسػ ُػد َولَیَػ ْد ُع َو َّن إِلَػػق الْ َمػػال فَػ َػال یػَ ْقیَػلُػػوُ‬
‫َّح ُ‬
‫ض َوالت َ‬
‫ػحنَاءُ َوالتَّیَػػایُ ُ‬
‫الشػ ْ‬
‫ء َّ‬‫یُ ْسػ َػعق َعلَْیػ َهػػا َولَتَػ ْذ َى َ َّ‬
‫َح ٌد)‬ ‫أَ‬

‫(خبػػدا سػػوگند ابػػن مػػرد بػػو عنػوان حػػاکم عػػادل نػػزول مقکنػػد‪ ،‬صػػلیب را مقشػػرند و‬
‫ننزیر را مقکشد‪( .‬یعنق بو دین مسیح و یهود پایان مقدىد و بطالن آهنػا را اعػالم‬
‫مقکند) جزیو و مالیات را حذؼ مقکند (چون نیازی بو انذ مالیات و جزیو بایق‬
‫منقمانػػد یػػا اینرػػو سػوای اسػػالم از مػػردم چیػػزی دیگػػر را منقپػػذیرد) و شػ ىا آبسػػنت و‬
‫ده ماىو رىا کرده مقشوند‪ .‬بغض‪ ،‬حسد و کینو از بک مقروند‪ .‬مردم بو سوی مػال‬
‫ثروت دعوت مقشوند‪ .‬کسق کو مال را ب ػذیرد پیػدا منقشػود‪ ).‬امػام مسػلم در کتػاب‬
‫«اًلَیان» باب «نزول عیسق» (٘٘ٔ)‪.‬‬
 ‫(‪)61‬‬ ‫دجال کيست؟ وچگىنه ظهىر خىاهد کرد؟‬

‫در حدیهق دیگر پنامػون نػزول عیسػق‪ ،‬نػروج دجػال و مػرح یػاجوج و مػاجوج آمػده‬
‫اسػػت‪ ،‬در پایػػان دعػػای عیسػػق ىنگػػام شػػدت و نػػارحتق و اسػػتجابو پروردگػػار و بػػو‬
‫یسػ ػػق‬ ‫(َّْ یػهػ ػیِ ُ ِ َّ ِ ِ‬
‫م نَیػ ػ ُّػق اللػ ػػو ع َ‬ ‫ىػ ػػالک رسػ ػػیدن یػ ػػأجوج و مػ ػػأجوج بیػ ػػان شػ ػػده اسػ ػػت‪ْ َ ُ :‬‬
‫ض َم ْو ِی ػ َػع ِش ػ ٍْػرب إًَِّل َمػ ػ َ َهُ َزَمهُ ُه ػ ْػم َونػَْت ػ ػنُػ ُه ْم‬‫ض فَػ َػال َِجي ػ ُػدو َن فِ ػػق ْاْل َْر ِ‬‫ػحابُوُ إِلَػػق ْاْل َْر ِ‬‫َص ػ َ‬
‫َوأ ْ‬
‫ػت فَػػتَ ْح ِملُ ُه ْم‬ ‫ػاؽ الْیخ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫فَػیػر َی ِ َّ ِ ِ‬
‫َص َحابُوُ إِلَق اللَّو فَػیُػ ْرس ُل اللَّوُ کَیْػ ًػرا َکأ َْعنَ ُ ْ‬ ‫یسق َوأ ْ‬ ‫ب نَی ُّق اللو ع َ‬ ‫َْ ُ‬
‫ػت َمػ َػد ٍر َوًَل َوبَػ ٍر فَػیَػ ْغ ِسػ ُػل‬ ‫ُ َْ ُ‬‫ػ‬‫ی‬ ‫ػ‬‫ب‬ ‫ػو‬ ‫ػ‬‫ػث َشػػاء اللَّػػو َُّْ یػرِسػػل اللَّػػو مطَػػرا ًَل ی ُرػ ُّػن ِْ‬
‫ن‬ ‫م‬ ‫فَػتَطْػ َػر ُح ُ ْ َ ْ ُ َ ُ ُْ ُ ُ َ ً َ‬ ‫ػ‬‫ی‬ ‫ح‬ ‫م‬ ‫ه‬
‫ػو فَػیَػ ْوَمئِ ٍػذ تَأْ ُک ُػل‬ ‫ػو ورِّدی بػرَکتَ ِ‬ ‫ِ‬ ‫الزلََف ِد َُّْ یػ َق ُ ِ ِ ِِ‬
‫ال لػ ْ َْرض أَنْیتػق َذتََرتَ َ ُ ََ‬ ‫ُ‬ ‫ض َحتَّق یػَْتػُرَک َها َک َّ‬ ‫ْاْل َْر َ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫الر ْس ِػل َحتَّػق أ ََّن اللِّ ْق َحػدَ م ْػن اِْ ب ِػل‬ ‫ک فػق ِّ‬ ‫الرَّمانَػد َویَ ْسػتَالُّو َن بق ْحف َهػا َویػُیَ َ‬
‫ػار ُ‬ ‫صابَدُ م ْػن ُّ‬‫الْع َ‬
‫ػاس َواللِّ ْق َحػدَ ِم ْػن الْغَػنَ ِم‬ ‫ْفق الْ َقیِیلَدَ ِم ْػن النَّ ِ‬ ‫َّاس واللِّ ْقحدَ ِمن الْیػ َق ِر لَتر ِ‬ ‫ِ ِ ِ‬
‫لَتَرْفق الْفئَ َام م ْن الن ِ َ َ ْ َ َ‬
‫ْفق الْ َف ِخ َذ ِم ْن الن ِ‬
‫َّاس)‬ ‫لَتر ِ‬
‫َ‬

‫(بعػػد پیػػامرب نػػدا عیسػػق و یػػاران از آمسػػان نػػازل مقشػػوند‪ ،‬بانػػدازه یػػو وجػػب از‬
‫زمػػک را منقیابیػػد مگػػر اینرػػو بػػوی بػػد و تعفػػن ی ػاجوج و مػػاجوج و مقتػػولک آن را پػػر‬
‫کػػرده باشػػند‪ .‬عیسػػق پیػػامرب و یػػاران بػػو سػػوی اهلل دعػػا مقکننػػد‪ .‬نداونػػد پرنػػدگانق‬
‫کػػو دارای گردنىػػای بسػػیار درازی ىس ػػتند بػػو یػػاری و م ػػدد آهنػػا مقفرسػػتد‪ .‬آن مه ػػو‬
‫اجسػػاد مػػتعفن و بػػد بػػوی را برداشػػتو بػػو جاىػػای دور مقاندازنػػد‪ .‬س ػ ا نداونػػد بػػا‬
‫نازل کردن بارانق زمػک را چنػان شستشػو مقدىػد و چنػان صػاؼ و بػراؽ مقکنػد کػو‬
‫گػویق آینػو اسػت‪ .‬بعػد بػو زمػک امػػر مقشػود‪ :‬میوهىػای نػود را بػنون بیػاور و نػػن و‬
‫برکػػت نػػود را برگػػردان‪ .‬در آن روز یػػو انػػار چنػػد نفػػر را سػػن مقکنػػد‪ .‬در سػػایو آن‬
 ‫(‪)61‬‬ ‫دجال کيست؟ وچگىنه ظهىر خىاهد کرد؟‬

‫اسػ احت مقکننػػد‪ .‬شػػن چنػػان بػػا برکػػت مقشػػود کػػو رتاعػػت بزرگػػق از مػػردم از شػػن‬
‫یػػو شػ مقنورنػػد حتػػق یػػو گػػاو ىػػم شػػن دارد‪ ،‬شػػن گػػاوی بػرای یییلػػوای کفایػػت‬
‫مقکند و یو گوسفند شن رتعق را تأمک مقکند‪ ).‬مسلم ااره (‪.)ٕٜٖٚ‬‬

‫•┈┈┈┈┈•✿❁✿•┈┈┈┈┈•‬

‫چگًَِ اهذى عیسی علیِ السالم اس آسواى‬

‫در مػػورد نػػزول عیسػػق علیػػو السػػالم کػػو از عالمػػات بػػزرح ییامػػت نواىػػد بػػود‪ ،‬پیػػامرب‬
‫ػث أربَعِػػک‪ً ،‬ل‬ ‫ال ف ػػق َّأمتػػق فَػیَ ْم ُرػ ُ‬
‫َّج ُ‬
‫صػػلق اهلل علیػػو و سػػلم فرم ػػوده انػػد‪َ « :‬یْػ ُػر ُج الػػد َّ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫عث اللَّو تَعالق عی َسق ابْ َن َم ْردَ‬ ‫ک َعاما‪ ،‬فَ ْیی ُ‬ ‫ک َش ْهرا‪ْ ،‬أو ْأربَع َ‬ ‫ک یػَ ْوما‪ ،‬أو ْأربَع َ‬ ‫ْأدری ْأربَع َ‬
‫ػک اثْػنْ ػ ِ‬ ‫ِِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫ک‬ ‫ا بَػ ْ َ‬
‫ک لَػ ْػی َ‬
‫ػاس سػ ْػی َع سػػن َ‬ ‫وس ػلَّم فَػیَطْلُیُػػوُ فَػیُػ ْهل ُرػػو‪َ َُّّْ ،‬یَْ ُرػ ُ‬
‫ػث النَّػ ُ‬ ‫ص ػلّق اهللُ َعلَْیػػو َ‬
‫َ‬
‫عد َاوة » (روایت مسلم)‬
‫َ‬

‫" رسػػول اهلل صػػلق اهلل علیػػو وسػػلم فرمػػود‪ :‬دجػػال در امػػتم برآمػػده و چهػػل درنػ مػػق‬
‫کنػػد منػػق دا‪ ،‬کػػو چهػػل روز اسػػت‪ ،‬یػػا چهػػل سػػال‪ .‬بعػػد از آن نداونػػد عیسػػق علیػػو‬
‫السػػالم را مػػق فرسػػتد و آن را جسػػتجو کػػرده مػػق کشػػد‪ .‬بػػاز مػػردم ىفػػت سػػال کػػوری‬
‫زندگق مق کنند کو میان دو نفر دانق نیست "‪.‬‬

‫•┈┈┈┈┈•✿❁✿•┈┈┈┈┈•‬
 ‫(‪)62‬‬ ‫دجال کيست؟ وچگىنه ظهىر خىاهد کرد؟‬

‫هختصزی در هَرد یأجَج ٍهأجَج(ایشاى چِ کسی اًذ)؟!‬

‫یرق از نشانو ىای (کربای) برپا شدن ییامت ظهور یاجوج و ماجوج ىستند‬

‫نداوند مقفرماید‪:‬‬

‫ٍ ِ‬ ‫ِ‬
‫ب الْ َو ْعػ ُػد‬
‫وج َوُىػػم ِّمػػن ُکػ ِّػل َحػ َػدب یَنس ػلُو َن * َوایْػ ػ ََ َ‬ ‫وج َوَم ػأْ ُج ُ‬ ‫« َحتَّ ػق إِ َذا فُت َحػ ْ‬
‫ػت یَػأْ ُج ُ‬
‫ین َک َف ُػروا یَػا َویْػلَنَػا یَػ ْد ُکنَّػا فِػق َی ْفلَ ٍػد ِّم ْػن َىػ َذا بَ ْػل ُکنَّػا‬ ‫انصػدٌ أَبص َّ ِ‬
‫ػار الػذ َ‬
‫ِ‬ ‫ِ ِ‬
‫ا َْ ُّ فَإذَا ىػ َق َش َ ْ َ ُ‬
‫ک» (اْلنییاء ‪)ٜٚ-ٜٙ /‬‬ ‫ِِ‬
‫ظَالم َ‬

‫«تػػا زمػػانق کػػو یػػأجوج و مػػأجوج رىػػا مقگردنػػد و شػػتابان از ىػػر بلنػػدی و ارتفػػاعق‬
‫مقگذرنػػد [و موجػػب پریشػػانق و ىػػرج و مػػرج در زم ػک مقگردنػػد] * در ایػػن ىنگػػام‬
‫وع ػػده راس ػػتک ن ػػدا (روز ییام ػػت) فرامقرس ػػد و ب ػػو ناگ ػػاه چن ػػان وحش ػػتق ک ػػافران را‬
‫فرامػقگند و چشمىایشػػان از حرکػػت ایسػػتاده و فریادشػػان بلنػػد مقشػػود کػػو ای وای‬
‫بر ما‪ ،‬ما از این روز یافل بودد‪ .‬بلرو ما بو نود ظلم کردهاد»‪.‬‬

‫در حدیث نواسبن مسعان آمده است کو‪:‬‬

‫«بعػػد از اینرػػو عیسػػق‪ ،‬مس ػیح دجػػال را نػػزد دروازه شػػهر ل ػ ّد مقکشػػد‪ ،‬نداونػػد بػػو‬
‫عیسق علیو السالم وحق مقکند کو مردمق از بندگا‪ ،‬را نارج منػودهام کػو ىػیچ کػا‬
‫حتػق تػػو نیػػز یػػارای مقابلػػو بػػا آهنػػا را نػػدارد‪ .‬بنػػدگا‪ ،‬را بػػو کػػوه کػػور پنػػاه ده‪ ،‬نداونػػد‬
 ‫(‪)63‬‬ ‫دجال کيست؟ وچگىنه ظهىر خىاهد کرد؟‬

‫یػػأجوج و مػػأجوج را فرسػػتاده کػػو از ىػػر ت ػػوای س ػرازیر مقشػػوند‪ ،‬حضػػرت عیسػػق و‬
‫مهراىػػان بػػو نػػدا پنػػاه مقبرنػػد و نداونػػد کرمػق را مػػأمور آهنػػا کػػرده و آهنػػا را مه ػػون‬
‫مرح یو نفر نابود مقسازد و عیسق و یاران بو زمک برمقگردند‪ ،‬ولػق حتػق یػو‬
‫وجب از زمک را کو بوی گندیده و متعفن آهنػا درامػان مانػده باشػد نیػز پیػدا منقکننػد‬
‫کػػو دیگػػر بػػار عیسػػق و یػػاران بػػو نػػدا پنػػاه مقبرنػػد و نداونػػد پرنػػدگانق بػػا گردن ػق‬
‫مه ػػون گػػردن ش ػ ىای عایماجلهػػو و یػػوی ىیرػػل را مقفرسػػتد و آهنػػا را بػػو جػػایق کػػو‬
‫نػدا خبواىػػد انتقػال مقدىنػػد‪ ،‬سػ ا نداونػد بػػارانق را بػػو مػدت چهػػل روز مقفرسػػتد‬
‫کػػو بػػو مه ػػو نقػػاط زم ػک از شػػهرىا گرفت ػػو تػػا ص ػػحراىا مقرسػػد و زم ػک را بػػو ص ػػورتق‬
‫شستشو مقدىد کو مهل آیینو پاک و منزه مقگردد‪ ،‬بو زمک گفتػو مقشػود ذتراتػت را‬
‫برویػان و برکاتػػت را بػنون بریػز تػػا جػػایق کػو گروىػق از مػػردم از یػو انػػار مقنورنػػد و‬
‫زیر پوست نیػز سػایو مقگننػد» تػا آذمػا کػو فرمػود‪« :‬در ایػن حالػت نداونػد نسػیمق‬
‫لطیر و نوش مقفرستد کو بػو زیػر بغػل منمنػان نفػوذ کػرده و روحشػان را مػقگند و‬
‫فق ػػم فاس ػػدان و تیهر ػػاران مقمانن ػػد ک ػػو اًلغوار و حیوانص ػػفت ب ػػر یر ػػدیگر سػ ػوار‬
‫مقشوند و ییامت بر مهک مردمان بو پا مقشود»‪.‬‬

‫ابػػن که ػن مقگویػػد‪ :‬یػػأجوج و مػػأجوج دو کایفػػو ترکتیػػار و از سػػاللو آدم ىسػػتند‪(.‬‬

‫بعض ػق گفتوانػػد کػػو ایػػن دو یییلػػو از کشػػور چ ػک برمقنیزنػػد و آن ػػو ایػػن فری ػیو را‬
‫تقویػػت مقکنػػد ایػػن اسػػت کػػو ن ػژاد ملػػت چ ػک و ملػػت تػػرک یرػػق اسػػت و حت ػق در‬
‫اشرالشان نیز بو یردیگر شیاىت فراوانق دارند واهلل اعلم)‬
 ‫(‪)64‬‬ ‫دجال کيست؟ وچگىنه ظهىر خىاهد کرد؟‬

‫در ح ػػدیث ص ػػحیح آم ػػده اس ػػت ک ػػو «روز ییام ػػت نداون ػػد ب ػػو حض ػػرت آدم دس ػػتور‬
‫مقدىد کو جهنمیان را بو جهػنم بفرسػت‪ .‬آدم مقپرسػد‪ :‬چنػد درصػد را؟ مقفرمایػد‪:‬‬
‫از ىػػر یػػو ى ػزار نفػػر ‪ ٜٜٜ‬نفػػر را بػػو جهػػنم و یػػو نفػػر را بػػو هبشػػت بفرسػػت و آن‬
‫زمػانق اسػت کػو کودکػان از تػرس و وحشػػت پػن مقشػوند و زنػان حاملػو سػقم جنػک‬
‫مقکنند‪ ،‬ندا زده مقشػود‪ :‬مػژده دىیػد کػو یػأجوج و مػأجوج فدیػو اػا نواىنػد بػود و‬
‫در روایتػػق‪« :‬در میػػان اػػا دو یػػوم بػػو نامىػػای یػػأجوج و مػػأجوج ىسػػتند کػػو ىػػر جػػا‬
‫باشند‪ ،‬اکهریت را تشریل مقدىند»‪ (.‬بو روایت خباری‪ ،‬مسلم و ازتد‪) .‬‬

‫یػػأجوج و مػػأجوج گروى ػق از نوادگػػان یافػػث یرػػق از فرزنػػدان نػػوح ىسػػتند کػػو چػػون‬
‫مردم زمػک را مػورد آزار و اذیػت یػرار مقدادنػد‪ ،‬ذوالقػرنک آهنػا را دانػل سػدی حمیػوس‬
‫کػػرد تػػا نداونػػد اجػػازه نروجشػػان را صػػادر سػػازد‪ .‬نػػوح علیػػو السػػالم چهػػار فرزنػػد‬
‫داشت بو نامىای ‪ :‬حام‪ ،‬سام‪ ،‬یام و یافث‪ .‬یام کو مهان کنعان باشد کو در کوفػان‬
‫یرؽ شد و نسل کنونق بشر زاده سو فرزند دیگر وی ىستند‪ .‬از سػام‪ ،‬عػرب‪ ،‬فػارس‬
‫و رومیػػان بػػو وجػػود آمدنػػد‪ ،‬از یافػػث ترکى ػا و سػػقالیو و یػػأجوج و مػػأجوج پدیػػدار‬
‫شدند و از حػام ییطیػان و سػودان و بربریػان زاده شػدند‪ .‬ایػن نسػببندی در حػدیهق‬
‫از رسػػول اکػػرم صػػلق اهلل علیػػو وسػػلم بػػو روایػػت حػػاف ابػػوبرر بػزاز نقػػل شػػده اسػػت‪.‬‬
‫الیتو ابن عیدالرب آن را بو سیعد بن اقسیب رزتواهلل نسیت داده است واهلل اعلم}‬
 ‫(‪)65‬‬ ‫دجال کيست؟ وچگىنه ظهىر خىاهد کرد؟‬

‫آهنػػا بػػو شػػرل ترکىػػای امػػروزی ىسػػتند و روایػػات وارده در اینرػػو آهنػػا شػػییو سلىػػای‬
‫بلند یا نیلق کوتاه ید بوده یا گوشىایق دارند کو بػا آهنػا روی نػود را مقپوشػانند و‬
‫‪ ...‬مهواش روایاتق بدون دلیلق است کو ىیچ اساسق ندارد واهلل اعلم‪.‬‬

‫•┈┈┈┈┈•✿❁✿•┈┈┈┈┈•‬

‫احادیث ٍ رٍایا ٍارد شذُ درهَرد اهام هْذی‬

‫احادیػػث ص ػػحیحق دال ب ػػر ظه ػػور مه ػػدی وارد ش ػػدهاند‪ .‬برن ػػق از آهن ػػا ص ػراحتاً ن ػػام‬
‫مهدی را مقبرند‪ .‬وبرنق دیگر تنها اوصاؼ او را ذکر مقکنند ‪.‬‬

‫‪ ‬حاف أبو نعیم اْلصفهاين رزتو اهلل کتابق نوشتو است بو اسػم«اْلربعػون حػدیها‬
‫ف اقهدي» وأيب یعل الییضاوي عفا اهلل عنو آنرا ختری وتعلی منػوده اسػت ‪ ،‬الیتػو او‬
‫بو این نتیجو رسیده است کو چهل حدیث در مورد او روایت شده است‪.‬‬
‫‪ ‬عالمػػو حممػػد صػػاح ابػػن عهیمػػک در مػػورد س ػوالق (آیػػا احػػادیهق کػػو در بػػاره ی‬
‫نروج مهدی وارد شده اند صحیح ىستند یا نن؟) چنک مق فرماید ‪:‬‬

‫"احادیث وارد شده در مورد مهدی بو چهار نوع تقسیم مق شوند ‪:‬‬

‫‪ ‬یسم اول‪ :‬احادیث دروغ ‪.‬‬

‫‪ ‬یسم دوم‪:‬احادیث یعیر ‪.‬‬
 ‫(‪)66‬‬ ‫دجال کيست؟ وچگىنه ظهىر خىاهد کرد؟‬

‫‪ ‬یسم سوم‪ :‬احادیث حسن کو بدلیل اینرو کرؽ روایت آهنا زیاد است بو مرتیو‬
‫صحت رسیده اند یعنق (صحیح لغنه ) مق باشند ‪.‬‬

‫و برنق از علما گفتو اند کو در میان آن احادیث حسن‪ ،‬احادیهق وجود دارند کػو‬
‫صحیح لذاتو ( کو مرتیو باًلتر از صحیح لغنه است) مػق باشػد و ایػن یسػم چهػارم‬
‫را تشریل مق دىند‪.‬‬

‫*حدیث ابن مسعود‪ -‬ریق اهلل عنو – کو مرفوع است مق فرمایػد‪ " :‬لػو مل ییػ مػن‬
‫الػػدنیا إًل یػػوم لطػػول اهلل ذلػػو الیػػوم ‪ ،‬حتػػق ییعػػث فیػػو رجػالً منػػق أو مػػن أىػػل بیتػػق ‪،‬‬
‫یواکقء امسو امسق ‪ ،‬واسم أبیو اسم أبق ‪َ ،‬ی اْلرض یسطاً وعدًل کما ملئػت ظلمػاً‬
‫وج ػػوراً‪( ".‬أب ػػو داود (ٕ‪ ، )ٕٓٚ/‬وترم ػػذی ‪ ،‬وأزت ػػد ‪ ،‬وکربان ػػق در الری ػػن والص ػػغن ‪،‬‬
‫وأبو نعیم در " ا لید " ‪ ،‬ونطیب بغدادی در" تارید بغداد " از کری زر بن حیی‬
‫از ابػػن مسػػعود ‪ .‬وترمػػذی مػػق گویػػد‪ " :‬حسػػن صػػحیح " وذىیػػق ‪ " :‬صػػحیح " وابػػن‬
‫ماجػػد (ٕ‪ )٘ٔٚ/‬از علقمػػد از ابػػن مسػػعود وسػػند آن حسػػن اسػػت) یعنػػق‪( :‬اگػػر از‬
‫عمر دنیا جز روزی مناند اهلل آن را آن اندازه کوًلنق مػق گردانػد کػو در آن مػردی از‬
‫نسػػل مػػن یػػا از نسػػل اىػػل بیػػت مػػن در آن ییػػام کنػػد امس ػ مواف ػ اسػػم مػػن و اسػػم‬
‫پػدرش موافػ اسػم پػدرم مػػق باشػد‪ .‬زمػػک را پػر از عػػدل و داد مػق کنػػد مهانگونػو کػػو‬
‫پر از ظلم و ستم بود)‬
 ‫(‪)67‬‬ ‫دجال کيست؟ وچگىنه ظهىر خىاهد کرد؟‬

‫حدیث دیگری کو از ابو سعید ندری بػو دو کریػ روایػت شػده کػو اولػق را ترمػذی‬
‫و ابػػن ماجػػو و حػػاکم و ازتػػد اسػػتخراج کػػرده انػػد و ترمػػذی آن را حسػػن مػػق دانػػد و‬
‫ح ػػاکم آن را ب ػػو ش ػػرط مس ػػلم ص ػػحیح م ػػق دان ػػد و ذىی ػػق نی ػػز ب ػػا او مواف ػ اس ػػت و‬
‫وایعیت نیز مهانگونو است کػو فرمػوده انػد‪ ،‬کریػ دیگػری را ابػوداود و حػاکم کػو آن‬
‫را صحیح مق دانند‪ ،‬استخراج کرده اند و سػند آن حسػن اسػت‪ (.‬شػید الیػانق رزتػو‬
‫اهلل در جملد اقتمدن اًلسالمید«ٕٕ‪)»ٙٗٙ-ٕٙٗ/‬‬

‫صػػدی نػػان در اًلذاعػػو مػػق گویػػد‪ :‬احادیػػث در مػػورد مهػػدی بػػو کػػرؽ خمتلػػر یطعػاً‬
‫بس ػػیار زی ػػاد اس ػػت ک ػػو آن را ب ػػو ح ػػد تػ ػواتر رس ػػانده اس ػػت در س ػػننها و مس ػػندىا و‬
‫معجمها موجود است و ابن نلدون سخن را در آن بسیار کوًلنق کرده است ‪.‬‬

‫پا صدی نان مق گوید‪ :‬احادیث مهدی بعضق صحیح و بعضق از آهنا یعیر‬
‫مق باشػند و در کػول زمػان جریػان آن بػک عمػوم اىػل اسػالم مشػهور شػده اسػت‪ .‬و‬
‫آن این کو حتماً در آنر زمان مردی از اىل بیت نیق ظهور مق کند کو منیػد دیػن‬
‫نواى ػػد ب ػػود ‪ .‬ع ػػدل را ح ػػاکم و مس ػػلمانان وی را اکاع ػػت نواىن ػػد ک ػػرد و ب ػػر دت ػػام‬
‫دمالػػو اسػػالمق تسػػلم نواىػػد یافػػت واسػػم آن مهػػدی اسػػت‪ .‬و مهزمػػان بػػا او نػػروج‬
‫دجال و شرط ىای برپایق ییامػت مهانگونػو کػو در صػحیح آمػده روی نواىػد داد و‬
‫عیسػػق بعػػد از آن نػػازل مػػق شػػود ودجػػال را بػػو یتػػل مػػق رسػػاند و در منػػاز بػػو مهػػدی‬
‫ایتدا مینماید احادیث دجال و عیسق نیز مه نػک در حػد تػواتر مییاشػد و انرػار آن‬
‫ج ػػایز نیس ػػت‪ ،‬یای ػػق عالم ػػو ش ػػوکانق – رزت ػػو اهلل – نی ػػز آن را بیػ ػان داش ػػتو اس ػػت‬
 ‫(‪)68‬‬ ‫دجال کيست؟ وچگىنه ظهىر خىاهد کرد؟‬

‫چنانرػػو در تویػػیح احادیػػث مت ػواتر در مػػورد مهػػدی و دجػػال و مسػػیح آورده و مػػق‬
‫گوی ػػد‪ :‬احادی ػػث وارده در م ػػورد مه ػػدی ک ػػو امر ػػان اک ػػالع از آن باش ػػد ب ػػو پنج ػػاه‬
‫حػدیث مػق رسػد کػػو در آن احادیػث صػحیح‪ ،‬حسػن و یػػعیر یابػل جػربان موجػػود‬
‫اسػػت و بػػدون شػػو در حػػد ت ػواتر مػػق باشػػد و ىػػیچ شػػیهو ای در آن نیسػػت و بػػر‬
‫اساس دتام اصطالحات وارده در اصول وصر تواتر بػر چیزىػایق کػو نیلػق در مرتیػو‬
‫پػػایک ت ػػر از آن وج ػػود دارد ص ػػادؽ م ػػق باشػػد‪ .‬و آث ػػار رس ػػیده از اص ػػحاب در م ػػورد‬
‫مهدی نیز بسیار صریح و زیادند و در مرتیو مرفوع بودن یرار دارند چون جمػالق بػرای‬
‫اجتهػ ػ ػ ػ ػ ػ ػػاد در آهنػ ػ ػ ػ ػػا نیسػ ػ ػ ػ ػػت‪ ( .‬شػ ػ ػ ػ ػػید الیػ ػ ػ ػ ػػانق رزتػ ػ ػ ػ ػػو اهلل در جمل ػ ػ ػ ػ ػػد اقتم ػ ػ ػ ػ ػ ػػدن‬
‫اًلسالمید«ٕٕ‪.»ٙٗٙ-ٕٙٗ/‬‬

‫*از ابوس ػ ػػعید ن ػ ػػدری روای ػ ػػت ش ػ ػػده اس ػ ػػت پی ػ ػػامرب اهلل ‪-‬ص ػ ػػلق اهلل علی ػ ػػو وسػ ػ ػػلم‪-‬‬
‫فرمودند‪َ«:‬یرج فػق آنػر أمتػق اقهػدی‪ ،‬یسػقیو اهلل الغیػث وختػرج اْلرض نیاهتػا ویعطػق‬
‫اقػػال صػػحاحاً وترهػػر اقاشػػید‪ ،‬وتعاػػم اْلمػػد‪ ،‬یعػػی سػػیعاً أو ذتانیػاً» (یعنػػق‪ :‬حججػاً)‬
‫(«مس ػػتدرک ح ػػاکم» (ٗ‪ )٘٘ٛ – ٘٘ٚ/‬ح ػػاکم م ػػق گوی ػػد‪ :‬ای ػػن ح ػػدیث ص ػػحیح‬
‫ا سناد است و شیخک آنرا روایت نرردهاند‪ .‬ذىیق نیز موافػ اوسػت‪ .‬و آلیػانق آنػرا‬
‫تصػػحیح کػػرده اسػػت «سلسػػلد اْلحادیػػث الصػػحیحد» (م ٕ ‪ /‬ص ‪( )ٖٖٙ‬حػػدیث‬
‫ٔٔ‪.)ٚ‬‬
 ‫(‪)69‬‬ ‫دجال کيست؟ وچگىنه ظهىر خىاهد کرد؟‬

‫(در پایػػان عمػػر امػػتم مهػػدی ظهػػور مقکنػػد‪ ،‬نػػدا بػػو او بػػاران فػراوان و زمػػک حاصػػل‬
‫نیز مقخبشد‪ .‬ثروت زیاد مقشػود‪ .‬حیوانػات اىلػق افػزای مقیابنػد و امػت اسػالمق‬
‫بزرح مقگردد‪ .‬او ىفت یا ىشت سال بعد از ظهور زندگق مقکند)‬

‫*ابوسػػعید نػػدری مقگویػػد پیػػامرب اهلل ‪-‬صػػلق اهلل علیػػو وسػػلم‪ -‬فرمودنػػد‪« :‬أبشػػرکم‬
‫باقهػػدی ییعػػث علػػق انػػتالؼ مػػن النػػاس و زًلزل‪ ،‬فػػیم اْلرض یسػػطا وعػػدًل کمػػا‬
‫ملئت جوراً و ظلماً یریق عنو ساکن السماء وساکن اْلرض یقسم اقال صحاحاً»‪.‬‬

‫(اا را بو مهدی مژده مقدىم در زمانق کػو مػردم بػا ىػم انػتالؼ دارنػد و زلزلػوىای‬
‫زیػػادی روی مقدىػػد مهػػدی میعػػوث مقشػػود‪ .‬او زمػػک را بػػو ج ػای ظلػػم و سػػتم پػػر‬
‫ازعدل و داد مقکند‪ .‬ساکنان آمسان و زمک از (عملررد) او رایق ىسػتند و امػوال‬
‫را بطور درست وعادًلنو بک مردم تقسیم مقکند)‪.‬‬

‫مػػردی گفػػت معنػػق صػػحاحاً چیسػػت؟ پیػػامرب فرمودنػػد‪« :‬تقسػػیم عادًلنػػو» در ادامػػو‬
‫مقفرمایػػد‪« :‬اهلل ینػػق و بقنیػػازی را در جامعػػو پدیػػد مػػقآورد و عػػدل و مسػػاوات او‬
‫مهػػو را در برمػػقگند‪ .‬تػػا جػػایق کػػو ندادىنػػده نػػدا مقدىػػد چػػو کسػػق نیػػاز مػػالق دارد‬
‫جػػز یػػو نفػػر ىػػیچ کػػا جػواب منقدىػػد‪ .‬او مقگویػػد بػػو کػػرؼ انیػػاردار بػػرو و بػػو او‬
‫بگو مهدی بو تو دستور داده است بو من مال عطا کنق ‪.‬‬
 ‫(‪)71‬‬ ‫دجال کيست؟ وچگىنه ظهىر خىاهد کرد؟‬

‫انیاردار بو او مقگوید‪ :‬ىرچو مػال مقنػواىق بػردار ویتػق مػال را برداشػت و بػو منػزل‬
‫بػػرد بػػا نػػود مقگویػػد مػػن حریص ػ ین و آزمنػػدترین فػػرد امػػت حممػػد ‪-‬صػػلق اهلل علیػػو‬
‫وسلم‪ -‬بودم‪ .‬آیا فضل و احسان آنان مرا کفایت نررد ‪.‬‬

‫راوی مقگوید‪ :‬مال را بر مقدارد وبو جػای نػود بازمقگردانػد امػا آنػرا از او دریافػت‬
‫منقکنند و مقگویند ما چیزی را خبشیدد دوباره پا منقگند‪ .‬ابػن رونػد ‪ ٛ ،ٚ‬و یػا‬
‫‪ ٜ‬سػػال ادامػػو دارد و بعػػد حیػػات رو بػػو سػػختق و تلخػػق مػػقرود یػػا نػػن ونوشػػق از‬
‫زنػػدگق یطػػع مقگػػردد» («مس ػػند امػػام ازتػػد» (ٖ‪ – ٖٚ/‬ب ػػا منتخػػب کنػػز) ىیهم ػػق‬
‫مقگویػػد‪ :‬ترمػػذی و دیگػران از رتلػػو ابػػویعلق بػػا انتصػػار زیػػاد آنػػرا روایػػت کردهانػػد و‬
‫امػػام ازتػػد در چنػػد سػػند آنػرا نقػػل منػػوده اسػػت کػػو رجػػال ىػػر دو موثػػوؽ بػػو ىسػػتند‪.‬‬
‫«جممػ ػػع الزواَػ ػػد» (‪ )ٖٔٗ – ٖٖٔ/ٚ‬و «عقیػ ػػدة أىػ ػػل السػ ػػند واًلثػ ػػر ف ػ ػػق اقه ػ ػػدی‬
‫اقنتار» (ص ‪. )ٔٚٚ‬‬

‫این روایت دًللت مقکند بر اینرو بعد از مهدی شر و فتنو بزرگق رخ مقدىد ‪.‬‬

‫ٖ ‪-‬از علػق ‪-‬ریػق اهلل عنػو‪ -‬روایػت شػده اسػت گفػت‪ :‬پیػامرب اهلل‪-‬صػلق اهلل علیػػو‬
‫وسػػلم‪ -‬فرمودنػػد‪« :‬اقهػػدی منػػا أىػػل الییػػت یصػػلحو اهلل فػػق لیلػػد» («مسػػند ازتػػد»‬
‫(ٕ‪( )٘ٛ/‬حدیث ٘ٗ‪ )ٙ‬حتقی ازتػد شػاکر مقگویػد اسػناد حػدیث صػحیح اسػت‪.‬‬
‫و «سنن ابن ماجو» (ٕ‪)ٖٔٙٚ/‬‬
 ‫(‪)71‬‬ ‫دجال کيست؟ وچگىنه ظهىر خىاهد کرد؟‬

‫آلیػػانق حػػدیث را تصػػحیح کػػرده اسػػت «صػػحیح جػامع الصػػغن» (‪( )ٕٕ/ٙ‬حػػدیث‬
‫(ٔٔ‪)ٙٙ‬‬

‫»مهدی از اىل بیت است نداوند او را در یو شػب اصػالح مقکنػد»‪ .‬ابػن کهػن‬
‫مقگویػد‪ :‬یعنػػق‪ :‬توبػػو او را مقپػػذیرد‪ ،‬توفیػ و رشػػدش مقدىػػد وبػػو او ا ػػام مقکنػػد‪.‬‬
‫(«النهاید فق الفنت و اقالحم» (ٔ‪ )ٕٜ/‬حتقی د‪ .‬کو زینق)‬

‫برنق از احادیث دیگر در موردامام مهدی بطور فشرده ونالصو‪:‬‬

‫‪ ‬وع ػػن عی ػػد اهلل ب ػػن مس ػػعود ی ػػال ‪ :‬ی ػػال رس ػػول اهلل ص ػػل اهلل علی ػػو وس ػػلم ‪ً " :‬ل‬
‫تذىب الدنیا حىت َیلك العرب رجػل مػن أىػل بیػي یػواکءء امسػو امسػء " رواه ال مػذي‬
‫وأبػػو داود ‪ .‬وف روایػػد لػػو ‪ " :‬لػػو مل ییػ مػػن الػػدنیا إًل یػػوم لطػػول اهلل ذلػػك الیػػوم حػػىت‬
‫ییعػػث اهلل فیػػو رجػػال مػػي ‪ -‬أو مػػن أىػػل بیػػي ‪ -‬یػواک امسػػو امسػػء واسػػم أبیػػو اسػػم أيب‬
‫َی اْلرض یسطا وعدًل كما ملئت ظلما وجورا "‪.‬‬
‫‪ ‬أم سػػلمد یالػػت ‪ :‬مسعػػت رسػػول اهلل صػػل اهلل علیػػو وسػػلم یقػػول ‪ " :‬اقهػػدي مػػن‬
‫ع يت من أوًلد فاکمد " ‪ .‬رواه أبو داود‪.‬‬
‫‪ ‬وعن أيب سعید اخلدري یػال ‪ :‬یػال رسػول اهلل صػل اهلل علیػو وسػلم ‪ " :‬اقهػدي‬
‫مي أجل اجلیهد وأیىن اْلنر َی اْلرض یسطا وعدًل كما ملئت ظلمػا وجػورا َیلػك‬
‫سیع سنک " ‪ .‬رواه أبو داود‪.‬‬
 ‫(‪)72‬‬ ‫دجال کيست؟ وچگىنه ظهىر خىاهد کرد؟‬

‫‪ ‬ع ػػن الن ػػي ص ػػل اهلل علی ػػو وس ػػلم ف یص ػػد اقه ػػدي ی ػػال ‪ " :‬فیج ػػءء إلی ػػو الرج ػػل‬
‫فیقول ‪ :‬یا مهدي أعطي أعطي ‪ .‬یػال ‪ :‬فیحهػء لػو ف ثوبػو مػا اسػتطاع أن ُملػو " ‪.‬‬
‫رواه ال مذي‪.‬‬
‫‪ ‬عن أم سلمد عن الني صل اهلل علیػو وسػلم یػال ‪ " :‬یوػون انػتالؼ عنػد مػوت‬
‫نلیفد فیخرج رجل من أىل اقدیند ىاربا إىل مود فیأتیو الناس من أىل مود فیخرجوه‬
‫وىو كاره فییایعونو بک الركن واققام ییعث إلیو بعث من الشػام فیخسػر هبػم بالییػداء‬
‫ب ػػک مو ػػد واقدین ػػد ف ػػإذا رأى الن ػػاس ذل ػػك أت ػػاه أب ػػدال الش ػػام وعص ػػاَب أى ػػل العػ ػراؽ‬
‫فییایعونػػو ْ ینشػػأ رجػػل مػػن ی ػری أنوالػػو كلػػب فییعػػث إلػػیهم بعهػػا فیاهػػرون علػػیهم‬
‫وذلػك بعػث كلػػب ویعمػل النػػاس بسػند نیػػیهم ویلقػء ا سػػالم ارانػو ف اْلرض فیلیػػث‬
‫سیع سنک ْ یتوىف ویصلء علیو اقسلمون " ‪ .‬رواه أبو داود‪(.‬یعیر)‪.‬‬

‫وبااهلل التوفی‬

‫نتم رسالو باذن اهلل شب پن شنیو ‪ٖٜٔٛ‬‬

‫(‪)73‬‬ ‫دجال کيست؟ وچگىنه ظهىر خىاهد کرد؟‬
‫کتب تأليف وترجمه شده توسط «أبوشاکرمسلم»‬
‫پرس از اا پاسد از رسول اهلل ملسو هیلع هللا یلص‪.‬‬ ‫فتاوای اىل حدیث«مرمل»‬ ‫‪‬‬
‫زندگق نامو دک ذاکر نایو حفاو اهلل‪.‬‬ ‫رد برصدبدعت درجامعو‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫اهلل هلالج لج درکجاست؟‪.‬‬ ‫فتاوای عالمو ابن عهیمک[بو زبان فارسق]‬ ‫‪‬‬
‫چگونگق استفاده از موبایل واین نت‪.‬‬ ‫فتاوی شید عیدالعزیز ابن باز‬ ‫‪‬‬
‫احرام وآداب عاشورا‪.‬‬ ‫زندگق نامو امام ابن تیمیو وندمات او بو اسالم‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫اىل ا دیث ىم اىل النیق ملسو هیلع هللا یلص‪.‬‬ ‫(ٓ٘) احادیث باکل‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫امور نالؼ شریعت‪.‬‬ ‫احادیث باکل مشروة اقصابیح‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫توسل مشروع ونامشروع‪.‬‬ ‫ابوحنیفو رح واحناؼ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫حقوؽ زن در اسالم‪.‬‬ ‫(‪ )ٛ‬رکعت تراویح‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫دفاع از شهید«امام سیدیطب»‪.‬‬ ‫حقیقت موًلنای روم(مهنوی معنوی)‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫دفاع از ابوىریره‪.‬‬ ‫احرام ومساَل اعتراؼ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫سنة النیق ملسو هیلع هللا یلص برای جوانان‪.‬‬ ‫احرام ومساَل عیدین‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫حرم مسح برگردن‪.‬‬ ‫‪.‬‬ ‫شرست تصوؼ‬ ‫‪‬‬
‫مناز رسول اهلل ملسو هیلع هللا یلص‪.‬‬ ‫حرم مسح بر جراب‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫ارتاع علمای حممدی برکفر ابن عربق‪.‬‬ ‫ختری احادیث یعیر ومویوعق ریاض الصا ک‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫زنان ومردان لعنتق(زنان ومردان یرو رسول اهلل ملسو هیلع هللا یلص از آهنا بیزاری نود را اعالن منوده است)‪.‬‬ ‫زندگق نامو امام حممدبن عیدالوىاب‬ ‫‪‬‬
‫حرم جتلیل از میالد النیق ملسو هیلع هللا یلص‪.‬‬ ‫زندگق نامو و ‪ ،‬وایعات حنت انگیز امام ازتد‬ ‫‪‬‬
‫وجوب گذاشنت ری در اسالم‪.‬‬ ‫حرم نروج بارتاعت تیلیغ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫تررتو فارسق شروط الصالة‪.‬‬ ‫تفاوت ما با سلر صاح‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫زندگق نامو شید ازتد دیدات‪.‬‬ ‫سنگسارحرمق از احرام اهللهلالج لج‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫شرح فارسق عمدة اًلحرام‪.‬‬ ‫شرح افغانق ‪ ،‬بر اربعک نووی[دوجلد]‬ ‫‪‬‬
‫شنانت فریو ىای گمراه‪.‬‬ ‫معرفق تفاسن اسراَیلق وکتب یعیر‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫زندگق نامو ابوذر یفاری ریق اهلل عنو‪.‬‬ ‫حرم تعویذ دراسالم‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫دفاع از ام اقنمنک عاَشد ریق اهلل عنها‪.‬‬ ‫«ٓٓ٘»ایوال سلر الصاح‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫امام مهدی حقیقق ونیالق‪.‬‬ ‫یصو ىای شنین حممدی ملسو هیلع هللا یلص وسلر صاح‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫تررتو فارسق«رساَل فق الطهارة والصالة النیق ملسو هیلع هللا یلص»(منازتصویری)‪.‬‬ ‫«ٖٖ» سیب برای نشوع درمناز‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫ختری احادیث صحیح ویعیر«ذادالطالیک»‬ ‫القول الصحیح فق بیان مالیا بصحیح‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫ایوال اىل علم در کفر دشنام دىنده صحابو‪.‬‬ ‫جتلیل از روز نوروز در آَینو یرآن وحدیث‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫واجب بودن یاد گنی «زبان عربق»‬ ‫جامع اًلحادیث الصحیح (درمدرسو ی رسول اهلل ملسو هیلع هللا یلص )‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫زندگق نامو شید عیداهلل عزام رزتو اهلل‪.‬‬ ‫احرام ومساَل روزه ماه میارک رمضان‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫امریرا یاتل بشریت‪.‬‬ ‫یدس را چگونو از اسارت آزاد مناییم؟‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫سنة فارسق یاران رسول هللا ملسو هیلع هللا یلص‪.‬‬ ‫حالت سلر صاح در رمضان‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫زندگق نامو امام ابن ییم رزتو اهلل وندمات او بو اسالم‪.‬‬ ‫احرام ومساَل«زکات فطر»‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫دجال کیست و چگونو نارج مق گردد؟‬ ‫زندگق نامو زنان رسول اهلل ملسو هیلع هللا یلص‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫دانستنق ىایرو تاحاًل منیدانستید!‪.‬‬ ‫احرام ومساَل عید یربان‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫زندگق نامو شیح ناصر الدین آلیانق رزتو اهلل‪.‬‬ ‫ٓٓٔسوال وجواب پنامون زندگق حممد ملسو هیلع هللا یلص‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫حرم موسیقق دراسالم‪.‬‬ ‫حرم حیلو اسقاط‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫حرم تلویزیون در اسالم ‪.‬‬ ‫سیر افمدی علق عن اقاتریدی‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫عوامل شرست مسلمانان‪.‬‬ ‫احرام وفضاَل مسواک‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫حرمت کویانو دراسالم‪.‬‬ ‫داستان ىای از زندگق عمر خمتار‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫کیفیت وچگونگق ادای مناز وتر در روشناَق احادیث صحیح‬ ‫نوداریابق = ایرار وراه عالج از آن‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫(‪)74‬‬ ‫دجال کيست؟ وچگىنه ظهىر خىاهد کرد؟‬

‫برادران وخواهران گرامی!‬

‫مؤسسة المىحددين در ًظز دارد تا کتة ٍرسدالِ ّدای‬
‫هفیذ دعَتگزاى جْاى اسالهی را تِ ستاى ّای هختلد‬
‫تخش‬ ‫تِ چاج تزساًذ تا هسلواًاى اس دیي ٍاقعی ٍلذ‬
‫خَیش آگاّی حاصل ًوایٌذ ؛ پس ایي هزکش خیزیِ را‬
‫کوک ٍّوکاری ًواییذ‪.‬‬

‫)‬‫حساب عشیشی تاًدک(‪005501101764849‬‬

‫صفحِ فیسثَک(صفحِ رسوی اتَشاکزهسلن)‬

‫مردان کتابخوان ‪ ،‬جامعه ساز اند‪.‬‬