‫‪1‬‬

‫تولید اجتماعی‪ :‬در باب داللتهای نظرگاهِ «از پایین»‬

‫‪1‬‬
‫مقاومت بر قدرت تقدم دارد‬

‫مایکل هارت و آنتونیو نگری‬

‫ترجمۀ فؤاد حبیبی‬

‫دیىار بلًذی آوجاطت که طؼی دارد هتىلفن طاسد‬

‫ػالهتی بز آو حک ػذه اطت که هیگىیذ‪ :‬هالکیت خـىؿی‪،‬‬
‫لیک در پؼت آو چیشی يمغ يبظته اطت ــ‬
‫ایى طزسهیى بزای هى و تى طاخته ػذه‪.‬‬
‫ــ وودی گاتزی‪« ،‬ایى طزسهیى اس آو تىطت» (يظخۀ ‪)0491‬‬

‫سیزا همچًاو که هًظزهيگاراو بزای طزحریشی چؼنايذاس کىهها و بلًذیها در پظتی بز‬
‫کىهپایهها جای هیگیزيذ و بزای يظز کزدو در کىهپایهها بز بلًذی کىهها‪ ،‬بهز دریافت‬
‫يهاد هزدم بهتماهی يیش هیبایذ اس ػهزیاراو بىد و بزای دریافت يهاد ػهزیاراو به تماهی‪ ،‬اس‬
‫هزدم‪.‬‬
‫‪2‬‬
‫ــ هاکیاولی‪ ،‬ؽهشیاس‬

‫بایذ بزای اکتؼاف هاهیت هظئلۀ عیاعی خىدهاو به پژوهغ در باب‬

‫فزمهای کًىيی طلطۀ اجتماػی ّ‬
‫همت بگمارین‪ ،‬بهویژه در باب ػیىهایی که‬

‫‪ 1‬هًتؼزػذه در ؿفحۀ ايذیؼۀ روسياهۀ اػتماد‪ ،‬به تاریخ ‪0341/3/01‬‬

‫‪ 2‬هاکیاولی‪ ،‬يیکىلى (‪ )0349‬ؽهشیاس‪ ،‬تزجمۀ داریىع آػىری‪ ،‬ايتؼارات آگاه‪ ،‬تهزاو‪ ،‬چاپ پًجن‪ ،‬ؽ ‪.49‬‬
‫بزای افادۀ هؼًای هذ يظز يگزی و هارت‪« ،‬جلگه» را به «کىهپایه» تغییز دادم‪.‬‬
 ‫‪2‬‬

‫اهزوسه حکمزايی يىلیبزال و لذرت هالیه وجىه اطتثمار و کًتزل طزهایهدارايه را‬
‫ً‬ ‫ً‬
‫تىاها بظط هیدهذ و دگزگىو هیطاسد‪ .‬هظئله ؿزفا بز طز ػًاخت حزیفايماو‬
‫به هًظىر يبزد با آوها يیظت‪ .‬تحىالت جاهؼۀ طزهایهداری همىاره بزخی اس‬
‫طالحها را بزای پیکار فزاهن هیطاسد ــ تًها به ػزطی که بتىايین تؼخیؾ دهین‬
‫که چگىيه اس آوها اطتفاده کًین‪ .‬هزچًذ طزهایۀ هالی طاسوکارهای بیرحمايه و‬
‫طفتوطختتزی اس تـاحب و کًتزل را هیآفزیًذ‪ ،‬به وطایل جذیذ و‬
‫لذرتمًذتزی بزای هماوهت و دگزگىيی يیش هجال هیدهذ‪ .‬به طخى دیگز‪،‬‬
‫ّ‬
‫پژوهغ در فزمهای هؼاؿز طلطه همچًیى هیتىايذ ظزفیتها و ّلىای هىلذ‬
‫والؼی (و فشایًذهای) را بزای خىدآئیًیای آػکار طاسد که ايبىهخلك در حیات‬
‫روسايهاع اس آو بزخىردار اطت‪.‬‬
‫ولی رئالیظمی طیاطی که با لذرت آغاس هیکًذ تـىیزی طزوته اس جهاو به‬
‫ها هیدهذ و طیمای حزکات و جًبغهای والؼی تىطؼۀ اجتماػی را پًهاو‬
‫هیطاسد‪ .‬اگز با لذرت آغاس کًیذ‪ ،‬بهطزس ياگشیزی با هؼاهذۀ ؿزف لذرت کار را‬
‫به پایاو هیرطايیذ‪ .‬بهوالغ فزمهای کًىيی يىلیبزالیظن و فزهايزوایی هالی را بایذ‬
‫واکًؼهایی به پزوژههای آسادی فهن کزد‪ .‬به ػبارت دیگز‪ ،‬در لالب‬ ‫‏‬ ‫بههثابه‬
‫تلخیـی يظزی [بایذ گفت که] هماوهت همذم بز لذرت اطت‪ .‬ایى اؿل‬
‫روعػًاختی يه چًذاو ایى يکته را که هبارسات بزای آسادی اس حیث سهايی پیغ‬
‫اس [بًا کزدو] طاختارهای جذیذ روی هیدهًذ (هزچًذ اغلب ایى اهز يیش ؿادق‬
‫اطت)‪ ،‬بل بیؼتز ایى هطلب را بزجظته هیطاسد که هبارسات هشبىر بايی اؿلی‬
‫ابذاع و خاللیت اجتماػیايذ و‪ ،‬لذا هیتىاو گفت‪ ،‬در هؼًایی هظتیػًاختی‬
‫همذمايذ‪.‬‬
‫يخظتیى اؿل روعػًاختی رئالیظن طیاطی‪ :‬با ‏ايبىه‏خلك ‏آغاص ‏کًیذ‪.‬‬
‫هماوطىرکه هاکیاولی هیگىیذ‪ ،‬و اطپیًىسا يیش پض اس او‪ ،‬رئالیظن طیاطی‬
‫اطتذاللورسی را ضزوری هیطاسد‪ ،‬يه بز هبًای هزدم آيگىيه که آرسو دارین چًاو‬
‫ً‬
‫باػًذ‪ ،‬بل بز اطاص وضؼیت آوها چًاوکه والؼا هظتًذ‪« :‬بظیاری در باب‬
‫جمهىریها و پادػاهیهایی خیالپزداسی کزدهايذ که هزگش يه کظی دیذه اطت و‬
‫يه ػًیذه‪ .‬ػکاف هیاو سيذگی والؼی و سيذگی آرهايی چًذاو اطت که هزگاه‬
‫کظی والؼیت را به آرهاو بفزوػذ به جای پایظتى خىیغ راه يابىدی را در پیغ‬
 ‫‪3‬‬

‫هیگیزد‪ )0(».‬ایى بذاو هؼًاطت که بایذ جهاو را اس پاییى ببیًین‪ ،‬اس جایی که هزدم‬
‫هظتًذ‪ .‬اهزوسه‪ ،‬ايبىهخلك لادر به ايجام دادو چه کاری اطت؟ و پیؼاپیغ در‬
‫حال ايجام دادو چیظت؟ بایذ با تحلیلی هاتزیالیظتی اس ايفؼاالت ايبىهخلك‬
‫آغاس کًین‪.‬‬
‫يکتۀ کلیذی فزاچًگآوردو هاهیت اجتماػی فشایًذۀ تىلیذ در هؼًایی‬
‫َ‬
‫هضاػف اطت‪ :‬تىأها چگىيگی و چیظتی آيچه ايبىهخلك تىلیذ هیکًذ‪ .‬يخظت‪،‬‬
‫ايبىهخلك دروو و بیزوو روابط طزهایهدارايه در هیئت ػبکههای همیارايۀ‬
‫ً‬
‫تىطؼهیابًذه به طزسی اجتماػی تىلیذ هیکًذ‪ .‬و‪ ،‬در ثايی‪ ،‬تىلیذات آو ؿزفا‬
‫کاالهای هادی و غیزهادی يیظت‪ :‬ايبىهخلك خىد جاهؼه را تىلیذ و باستىلیذ‬
‫هیکًذ‪ .‬تىلیذ اجتماػی ايبىهخلك در ایى هؼًای هضاػف يه فمط ػالىدۀ ػىرع‬
‫بل همچًیى اص اطاص طاختى روابط اجتماػی بذیل اطت‪.‬‬

‫[نگریستن] «از پایین» به چه معناست؟‬

‫داػیۀ‏هاکیاولی‪،‬‏که‏باالتش‏يمل‏ؽذ‪،‬‏دس‏لالب‏واژگايی‏بظ‏هختقش‏بشداؽتی‏‬
‫تىاو‏هاهیت‏لذست‏آوهایی‏سا‏که‏‬
‫‏‬ ‫‏‬
‫داسد‪:‬‏تًها‏اص‏پاییى‏هی‬ ‫کاهل‏اص‏لذست‏سا‏بیاو‏هی‏‬
‫دس‏باال‏هغتًذ‏ؽًاعایی‏کشد؛‏تًها‏اص‏يظشگاه‏ؽهشويذاو‏هیتىاو‏هاهیت‏ؽهشیاس‏سا‏‬
‫‏‬
‫ؽًاخت‪،‬‏و‏تًها‏اص‏هًظش‏کاسگشاو‏هی‏تىاو‏اص‏عشؽت‏عشهایه‏آگاهی‏یافت‪.‬‏فشاص‏‬
‫يمیگزاسد‪،‬‏یؼًی‪،‬‏‬
‫هیخىايًذ ‏جایی‏بالی ‏ ‏‬ ‫هضبىس‏بشای‏آيچه‏بشخی‏«هاکیاولیغن»‏ ‏‬
‫والغ‪،‬‏هقلذت‏دولت‪.‬‏بهػکظ‪،‬‏لذست‏سا‏‬
‫‏‬ ‫بشای‏«خىدآئیًی‏اهش‏عیاعی»‏ ‏‬
‫یا‪،‬‏به‬
‫ايذ‪،‬‏کغايی‏که‏هیتىايًذ‏اص‏‬
‫‏‬ ‫‏‬
‫تىايًذ‏دسک‏و‏داوسی‏کًًذ‏که‏دس‏پائیى‬ ‫تًها‏آوهایی‏ ‏‬
‫هی‬ ‫‏‬
‫لذست ‏اطاػت ‏کًًذ ‏یا ‏دس ‏بشابش ‏آو ‏عش ‏به ‏ؽىسػ ‏بشداسيذ‪ .‬‏هاکیاولی‪ ،‬‏دس‏‬
‫عپیذهدهاو‏هذسيیته‪،‬‏اص‏هفهىم‏هذسو‏لذست‏دس‏همام‏لىیاتاو‏ساص‏صدایی‏کشد‪.‬‏بشای‏‬ ‫‏‬
‫تذمك ‏ػملی ‏ؽهىد ‏هاکیاولی ‏و ‏اضمذالل ‏تمام‏ػیاس ‏آو ‏بشداؽت ‏اسگايیک ‏اص‏‬
‫عالهای‏‬
‫لذست ‏ــ ‏یؼًی‪ ،‬‏تؼشیف ‏آو ‏به‏هًضلۀ ‏اهشی ‏خىدآئیى ‏و ‏یکپاسچه ‏ــ ‏ ‏‬
‫هفقلبًذی‏بشداؽت‏لذست‏دس‏لالب‏لغمی‏‬ ‫‏‬ ‫بغیاسی‏يیاص ‏بىد‪.‬‏هشچًذ‪،‬‏فشف‏‬
‫ً‬
‫به‏ؽماس‏هیسود‪ .‬‏‬
‫‏‬ ‫سابطه‏يمذا‏الذام‏فکشی‏جغىسايه‏ای‏‬
 ‫‪4‬‬

‫آوکه ‏بذايًذ‪ ،‬‏پا ‏جا ‏پای ‏هاکیاولی‏‬ ‫بغیاسی ‏اص ‏دايؼ‏پژوهاو‪ ،‬‏دتی ‏بی‏ ‏‬
‫گزاؽتهايذ‪.‬‏ای‪.‬‏پی‪.‬‏تاهپغىو‪،‬‏هاواسد‏صیى‪،‬‏گشوه‏هطالؼات‏صیشصهیًی‪،‬‏و‏بغیاسی‏‬ ‫‏‬
‫دیگش‏اص‏هىسخاو‏يؾاو‏دادهايذ‏که‏چگىيه‏يىؽتى ‏اص‏پاییى‪،‬‏اص‏يظشگاه ‏فشودعتاو‪،‬‏‬
‫‏‬
‫( ‪)2‬‬
‫تش‏اص‏تذىالت‏تاسیخی‏به‏دعت‏هیدهذ‪ .‬‏ویلیام‏ادواسد‏‬
‫‏‬ ‫‏‬
‫تش‏و‏جاهغ‬ ‫‏‬
‫دسکی‏سوؽى‬
‫دو‏بىآ‏به‏عیاق‏هؾابهی‏تقشیخ‏هیکًذ‏که‏يظشگاه‏فشودعتاو‏تىايی‏بالمىه‏سا‏بشای‏‬
‫‏‬
‫ؽًاختی ‏کاهل‏تش ‏اص ‏جاهؼه ‏ػشضه ‏هی‏داسد‪ .‬‏او ‏اػتماد ‏داسد‪ ،‬‏آگاهی ‏هضاػف‏‬
‫ً‬
‫عیاهپىعت ‏تىأها ‏هذًت ‏و ‏ػالهتی ‏اعت ‏دال ‏بش ‏بشتشی‪ :‬‏بذاو‏ها‏‬ ‫اهشیکاییهای ‏ ‏‬
‫‏‬
‫(‪)3‬‬
‫آوها ‏با ‏ؽًاخت ‏همضهاو ‏فشهًگ‏‬ ‫«ػطیۀ ‏پیؾگىیی» ‏اسصايی ‏ؽذه ‏اعت‪ .‬‏ ‏‬
‫هیبیًًذ‪ ،‬‏و ‏تاسیخ‏‬
‫عیاهپىعتی ‏و ‏فشهًگ ‏هغلط ‏عفیذپىعتی ‏جاهؼه ‏سا ‏کاهل‏تش ‏ ‏‬ ‫‏‬
‫بذوهایؾاو‏يمؼ‏بغته‏اعت‪.‬‏‬ ‫با‏خىدؽاو‏دمل‏هیکًًذ‪،‬‏تاسیخی‏که‏بش‏ ‏‬
‫‏‬ ‫علطه‏سا‏‬
‫يىیغذ‏که‏اهشیکایی‏عیاهپىعت‪:‬‏«دس‏همۀ‏‬
‫‏‬ ‫جیمض‏بالذویى‪،‬‏همشاعتا‏با‏دو‏بىآ‪،‬‏هی‏‬
‫(‪)4‬‬
‫هیکًذ‪ ».‬‏‬ ‫جًبههای ‏دیاتؼ ‏خاطشۀ ‏عکىی ‏دشاجی ‏[به ‏ػًىاو ‏بشده] ‏سا ‏افؾا ‏ ‏‬ ‫‏‬
‫يظشگاه ‏اص ‏پاییى ‏يظشگاه ‏هىسد ‏يیاص ‏طیف ‏وعیؼی ‏اص ‏پشوژه‏های ‏آصادی ‏اعت‪ ،‬‏و‏‬
‫چؾنايذاصی‏اعت‏که‏عؼی‏خىاهین‏کشد‏دس‏تذلیل‏خىدهاو‏آو‏سا‏ؽشح‏و‏بغط‏‬ ‫‏‬
‫(‪ )5‬‏‬
‫دهین‪.‬‬
‫با‏ایى‏دال‪ ،‬‏به‏ػمب‏بشگشدین‏و‏به‏سدیابی‏ایى‏اهش‏بپشداصین‏که‏چگىيه‏بشخی‏‬
‫دس‏بخؼ‏بضسگی‏اص‏تذلیل‏هاکیاولی‏با‏او‏همشأیايذ‏‬
‫‏‬ ‫اص‏يظشیهپشداصاو‏هذسو‏لذست‏‬
‫‏‬
‫پیاهذهای‏تذلیل‏هضبىس‏يمیدهًذ‪.‬‏بشای‏يمىيه‪،‬‏هاکظ‏‬
‫‏‬ ‫اها‏هشگض‏بهتماهی ‏تى‏به ‏‬
‫‏‬
‫یؽىد ‏که ‏لذست ‏(‪ )Macht‬‏با ‏علطه ‏(‪ )Herrschaft‬‏دس ‏سابطه‏ای‏‬ ‫وبش ‏هذػی ‏ه ‏‬
‫دیالکتیکی ‏اعت ‏به ‏يذىی ‏که ‏دس ‏دالی ‏که ‏لذست ‏«اهکاو ‏ایى ‏اعت ‏که ‏یک‏‬
‫کًؾگش ‏دس ‏سابطه‏ای ‏اجتماػی ‏دس ‏هىضؼی ‏باؽذ ‏که ‏خىاعت ‏خىیؼ ‏سا ‏به‏سغن‏‬
‫هماوهت‏[طشف‏همابل]‏پیؼ‏ببشد‪،‬‏فشفيظش‏اص‏هبًایی‏که‏چًیى‏اهکايی‏بش‏آو‏‬
‫‏‬
‫ابتًا‏داسد»‪،‬‏علطه‏«اهکايی‏اعت‏که‏گشوه‏هفشوضی‏اص‏اؽخاؿ‏‏اص‏یک‏فشهاو‏با‏‬
‫هیوسصيذ‪ )6(».‬‏ ‏‬
‫بذیىعاو ‏بشداؽتی ‏اص‏‬ ‫هذتىای ‏هؾخـ ‏هفشوضی ‏اطاػت ‏ ‏‬
‫وسد‏ياظش‏بش‏ایىکه‏چگىيه‏فشهايشوایی‏‬
‫‏‬ ‫ای‏عش‏بشهیآ‬
‫‏‬ ‫‏‬
‫والغ‪،‬‏ایذه‬ ‫‏‬
‫هؾشوػیت‏یا‪،‬‏به‬
‫بایذ ‏به‏وعیلۀ ‏سضایت ‏همیذ ‏گشدد‪ ،‬‏[یؼًی ‏لغمی] ‏يیاص ‏فشهايشوایی ‏به ‏باصيمایی‏‬
‫هًافغ ‏هطیغ‏ؽذگاو‪ ،‬‏چیضی ‏که ‏به ‏ایذۀ ‏«خىدآئیًی ‏اهش ‏عیاعی» ‏و ‏يغخۀ‏‬
 ‫‪5‬‬

‫هاکیاولی‏هیایغتذ)‏ؽکل‏‬
‫‏‬ ‫«سئالیغتی»‏اص‏هاکیاولیغن‏(که‏دس‏همابل ‏تفکش ‏خىد‏ ‏‬
‫دهذ‪.‬‏وبش‏اداهه‏هیدهذ‪ :‬‏‬
‫‏‬ ‫‏‬
‫هی‬
‫به ‏بیاو ‏هؾخـ‏تش‪ ،‬‏بذیى‏عاو ‏علطه ‏به ‏هؼًای ‏وضؼیتی ‏اعت ‏که ‏دس ‏آو‏‬
‫خىاعت‏تجلی‏یافته‏(فشهاو)‏فشهايشوا‏یا‏فشهايشوایاو‏بایذ‏بش‏طشص‏سفتاس‏دیگشی‏یا‏‬
‫دیگشاو‏(فشهايبشاو)‏يافز‏باؽذ‏و‏دس‏دمیمت‏چًاو‏بش‏سفتاس‏هضبىس‏اثش‏بگزاسد‏که‏‬
‫آوها ‏تا ‏دذ ‏به‏لذاظ ‏اجتماػی ‏هتًاعبی ‏چًاو ‏باؽذ ‏که ‏گىیی‏‬ ‫طشص ‏سفتاس ‏ ‏‬
‫فشهايبشاو‏هذتىای‏فشهاو‏هضبىس‏سا‏به‏خاطش‏خىدؽاو‏به‏افل‏ساهًمای‏سفتاسؽاو‏‬
‫بذل‏کشدهايذ‪.‬‏اگش‏اص‏عىی‏دیگش‏هاجشا‏به‏ایى‏اهش‏يگشیغته‏ؽىد‪،‬‏ایى‏وضؼیت‏‬ ‫‏‬
‫اطاػت‏خىايذه‏هیؽىد‪)7(.‬‏‏‏ ‏‬
‫‏‬

‫بذیىعاو ‏هفهىم ‏لذست‪ ،‬‏عًتض ‏دیالکتیکی ‏کشاتىط ‏(‪ )kratos‬‏و ‏اتىط‏‬ ‫‏‬
‫(‪ ،)ethos‬‏به ‏عًتض ‏هاکیاولیى ‏خىد ‏دعت ‏هی‏یابذ ‏ــ ‏يه ‏سابطه‏ای ‏ایذه‏آل‪ ،‬‏بل‏‬
‫عًتضی ‏هإثش ‏که ‏دس ‏آو ‏لذست ‏و ‏اطاػت ‏دس ‏ػیى ‏هماهًگی ‏ػمل ‏هی‏کًًذ‪.‬‏‬
‫هیصيذ‪.‬‏هًگاهی‏که‏‬ ‫بذیىتشتیب‏وبش‏دس‏پایاو‏پًبۀ‏تؼشیف‏لذست‏همچىو‏سابطه‏سا‏ ‏‬ ‫‏‬
‫فشهاو‏(‪)Herrschaft‬‏دس‏همام‏تجغن‏اطاػت‏گشاهی‏داؽته‏هی‏ؽىد‏هماوهت‏اص‏‬
‫دیذسط‏هذى‏هیگشدد‪ .‬‏‬
‫‏‬
‫هايا‏آسيت‏يیض‏تالػ‏هیکًذ‏تا‏به‏همابله‏با‏بشداؽت‏اسگايیک‏اص‏لذست‏بشآیذ‪،‬‏‬
‫‏‬
‫و‏لىیاتاو‏سا‏دس‏هن‏ؽکًذ‪.‬‏دس‏آثاس‏وی‪،‬‏يیض‪،‬‏لذست‏همچىو‏سابطه‏هطشح‏هی‏گشدد‏‬
‫يمیعاصد‪.‬‏به‏يضد‏او‪،‬‏هاکیاولی‏لهشهاو‏‬
‫اها‪،‬‏بشخالف‏وبش‪،‬‏او‏ایى‏سابطه‏سا‏هغذود ‏ ‏‬
‫تغییش ‏(‪ )mutation rerum‬‏دس ‏جهاو ‏هذغىب ‏هی‏ؽىد‪ .‬‏پیؼ ‏اص ‏هش ‏چیض‪ ،‬‏ایى‏‬
‫تغییشات‏دس‏تًاظش‏اعت‏با‏بشداؽتی‏اص‏هؾشوػیت‏که‏گؾىده‪،‬‏دس‏دال‏دگشگىيی‪،‬‏و‏‬
‫دسآویخته‏يه ‏با ‏ايىاع ‏آسهايی‏ثابت‏بل ‏با ‏فذاهای ‏عیاعی ‏گىياگىو ‏اعت‪ .‬‏ایى‏‬
‫گؾىدگی‏هماو‏چیضی‏اعت‏که‏وجه‏هؾخقۀ‏دهىکشاعی‏به‏ؽماس‏هی‏سود‪.‬‏آسيت‏‬
‫‪،‬‏سوایت‏تاسیخی‏بهظاهش‏اص‏پیؼ‏همذسی‏سا‏‬
‫‏‬ ‫دس‏[افطالح]‏هاکیاولیى ‏«لذظه»‬
‫هییابذ‏که‏یکشاعت‏اص‏ؽىسػ‏چىهپی‏دس‏فلىسايظ‏عذۀ‏چهاسدهن‏تا‏ؽىساهای‏‬ ‫‏‬
‫کاسگشاو ‏پطشصبىسگ ‏دس ‏اویل ‏عذۀ ‏بیغتن ‏بغط ‏و ‏گغتشػ ‏هی‏یابذ‪ .‬‏خىدکاهگی‏‬
‫هیچ‏هبًایی‏دس‏تفکش‏هاکیاولی‏يذاسد‪:‬‏او‏هشد‏ايمالب‏اعت‪،‬‏هشد‏تغییش‏هغتمش‪،‬‏‬
‫ً‬
‫لذست‏هإعظ‪.‬‏بهػکظ‪،‬‏هقلذت‏دولت‏فشفا‏هی‏تىايذ‏ػملکشد‏و‏تفغیشی‏‬
‫‏‬ ‫هشد‏‬
‫اص ‏لغمی ‏التذاس‏بغته ‏و ‏هغتمش‏باؽذ‪ .‬‏به ‏جای‏بًیايی‏ثابت‏اص ‏لذست‏ها ‏تشکیبی‏‬
 ‫‪6‬‬

‫گغتشده‏اص‏تفاوتهای‏عیاعی‏دس‏دال‏تؼاهل‏سا‏داسین‪.‬‏آسيت‏هی‏يىیغذ‪:‬‏«سوح‏‬
‫‏‬
‫دهذ‏که‏هیتىايذ‏بش‏آو‏‬
‫‏‬ ‫بًیاو‏عشصيذگی‏خىدػ‏سا‏اص‏سهگزس‏فضیلتی‏يؾاو‏هی‏‬
‫( ‪)8‬‬
‫تىايذ‏‏بًیاوها‏سا‏گغتشػ‏دهذ‪ ».‬‏آسيت‏دس‏بغتش‏ایى‏‬
‫‏‬ ‫بیفضایذ‏ــ‏سوح‏هضبىس‏هی‏‬
‫بذث ‏اسجاػات ‏هثبت ‏هکشسی ‏به ‏هاکیاولی ‏هی‏دهذ ‏و ‏به ‏يظش ‏هی‏سعذ ‏هفهىم‏‬
‫«خىدآئیًی‏اهش‏عیاعی»‏دس‏فشم‏بذبیًايۀ‏آو ‏سا ‏دوس‏ايذاخته‏اعت‪.‬‏لذست‏دس‏کف‏‬
‫عىژهها ‏يهاده ‏هی‏ؽىد‏و‏پشاکغیظ‏«دمیمی» ‏به ‏صػن ‏آسيت ‏بایذ‏اهشی ‏ػمىهی‏‬‫‏‬
‫)‏بهتماهی‏به‏دیات‏هذيی‏‬ ‫باؽذ‪،‬‏لغمی‏ػمل‏عیاعی‪ .‬‏دیات‏فؼال‏(‪ vita activa‬‏‬
‫گشه‏خىسده‏اعت‪،‬‏که‏دس‏ایى‏سابطه‏به‏ػىك‏تخت‏بىدو‏دیاتی‏اعت‏گؾىده‏به‏‬
‫عىی‏«دس‏هیاو‏بىدو»‏(‪،)inter-esse‬‏به‏عىی‏تؼاهالت‏ايغايی‪.‬‏‏‏‏ ‏‬
‫با ‏وجىد ‏ایى‪ ،‬‏يه ‏تذلیل ‏وبش ‏اص ‏لذست ‏(و ‏هؾشوػیت‏بخؾی ‏وی ‏به ‏سوابط‏‬
‫هبتًی‏بش‏صوس)‏و‏يه‏بشداؽت‏تىعؼهیافتۀ‏آسيت‏(اص‏هفهىم‏ػیًی‏هؾشوػیت‏دس‏آثاس‏‬
‫‏‬
‫اولیۀ‏او‏تا‏فشم‏دهىکشاتیک‏آو‏دس‏آثاس‏هتأخشػ)‏به‏تماهی‏لادس‏يیغت‏ها‏سا‏اص‏دایشۀ‏‬
‫تؼشیف‏هغلط‏هذسو‏اص‏لذست‏بیشوو‏بیاوسد‪.‬‏دس‏يهایت‪،‬‏همىاسه‏یک‏تى‏( ‪the‬‬
‫ظفش‏هییابذ‏و‏تؼالی‏‬
‫‏‬ ‫‪)One‬‏بش‏سوابط‏اجتماػی‏هىسد‏دسک‏هش‏دو‏هتفکش‏هزکىس ‏‬
‫فشهاو ‏بش ‏دسوو‏هايذگاسی ‏هماوهت‏های ‏آيتاگىيیغتی ‏چیشه ‏هی‏ؽىد‪ .‬‏آسيت ‏يه‏‬
‫بلکه‪،‬‏با‏وامگیشی‏اص‏افطالدی‏اص‏سیمىو‏‬
‫‏‬ ‫چًذاو‏یک‏هاکیاولی‏«هؾاوس‏ؽهشیاس»‏‬
‫ّ‬
‫هذشمساص ‏هؾیت» ‏اعت‪ .‬‏وبش ‏عاصوکاسهای‏‬ ‫آسوو‪ ،‬‏کغی ‏سا ‏به ‏ها ‏هی‏دهذ ‏که ‏« ‏‬
‫هیکًذ‪:‬‏ویژگی‏‬ ‫هؾشوػیت‏لذست‏سا‏بذوو‏بالی‏گزاؽتى‏هش‏بذیل‏همکًی‏هؼشفی‏ ‏‬
‫واجذ‏فشمهای‏تىلیذ‏عىبژکتیىیتۀ‏خاؿ‏‬ ‫‏‬ ‫هکايیکی ‏و‏ػیًی‏ػملکشد‏بىسوکشاتیک ‏‬
‫خىدػ‏اعت‪،‬‏لیکى‏وبش‏تأثیشات‪،‬‏ايفؼاالت‪،‬‏و‏دتی‏يىآوسی‏سا‏کًاس‏هی‏گزاسد‪،‬‏‬
‫(‪ )9‬‏‬
‫اص‏چًگ‏هذاعبه‏هیگشیضيذ‪».‬‬
‫‏‬ ‫یؼًی‏همۀ‏چیضهایی‏که‏«‬
‫بشخالف‏ایى‪،‬‏يمطۀ‏بًیادیًی‏که‏کاس‏هاکیاولی‏سا‏تؼشیف‏هی‏کًذ‏باصؽًاعی‏‬
‫لذست‏يه‏فمط‏دس‏دکن‏سابطه‏(که‏«خىدآئیًی‏اهش‏عیاعی» ‏سا‏اص‏دسوو‏هًهذم‏‬
‫هیکًذ)‏بل‏همچًیى‏يگشیغتى‏بذاو‏اص‏پاییى‏اعت‪.‬‏لذست‏همىاسه‏اص‏سوابط‏ثابت‏‬ ‫‏‬
‫طغیاو‏هیکًذ‏و‏‬
‫‏‬ ‫لبههای‏هیذاو‏تؼاسك‏اجتماػی ‏‬ ‫پا‏فشاتش‏هی‏گزاسد؛‏لذست‏اص‏ ‏‬
‫ايبىهخلك ‏آو‏هایی ‏سا ‏که ‏دس ‏لذستًذ ‏هی‏تشعايذ‪ ،‬‏و ‏عشهًؾاء‏‬
‫عشاصیش ‏هی‏ؽىد‪ .‬‏ ‏‬
‫کًًذه‪.‬‏ولتی‏هاکیاولی‏هیگىیذ‏‬
‫‏‬ ‫‏‬
‫و‏طغیاو‬ ‫تشعًاکیاػ‏يیشویی‏اعت‏ههاسياؽذيی ‏‬
‫‏‬
‫که ‏فمط ‏اص ‏کىهپایه ‏اعت ‏که ‏بلًذی‏های ‏کىهغتاو ‏لابل ‏سؤیت ‏و ‏تىفیف‏‬
 ‫‪7‬‬

‫هیؽىد‪،‬‏يه‏دس‏دال‏طشح‏هىضغ‏خادم‏فشوپایۀ‏ؽهشیاس‏اعت‏و‏يه ‏دس‏پی ‏اسائۀ‏‬ ‫‏‬

‫ً‬
‫تقىیش ‏ستىسیک ‏تملك‏گىیاو ‏لذستمًذاو‪ .‬‏وايگهی‪ ،‬‏ایى ‏تؼبیش ‏فشفا ‏يؾاو‏دهًذۀ‏‬
‫تش‏هیبیًذ‏ــ‏بل‏همچًیى‏‬
‫يظشگاهی‏هؼشفتؽًاختی‏يیغت‏ــ‏که‏لذست‏سا‏سوؽى‏ ‏‬
‫‏‬
‫عیشی‏اعت‏عیاعی‏که‏اص‏پاییى‏به‏عىی‏باال‏دعتايذس‏کاس‏عاختى‏‬
‫‏‬ ‫‏‬
‫ى‏خط‬ ‫ّ‏‬
‫هبی‬
‫بىهخلك ‏اعت ‏ولتی‪ ،‬‏چًاو‏که ‏اعپیًىصا ‏دس ‏«سعالۀ ‏عیاعی»‏‬‫اعت‪ .‬‏ایى ‏هغیش ‏اي ‏‬
‫ً‬
‫هیگى یذ‪،‬‏تىأها ‏دهىکشاعی‏سا‏دس‏همام‏ابضاسی‏دس‏ساه‏آصادی‏تفغیش‏هی‏کًذ‏و‏آصادی‏‬‫‏‬
‫هیکًذ‪ .‬‏‬
‫سا‏به‏هثابه‏هذقىل‏دهىکشاعی‏هطشح‏ ‏‬
‫دهذ‏تا‏ایى‏چالؼها‏دس‏همابل‏بشداؽت‏هغلط‏هذسو‏اص‏‬
‫‏‬ ‫‏‬
‫هیؾل‏فىکى‏اجاصه‏هی‬
‫لذست‏سا‏به‏ؽشوطی‏بشای‏[فهن‏و‏هىاجهه‏با]‏جهاو‏هؼافشهاو‏بذل‏عاصین‪.‬‏او‏دس‏‬
‫صیغتعیاعت‏(‪،)biopolitics‬‏به‏عال‏‪،9979‬‏‬ ‫‏‬ ‫گفتاسهایاػ‏دس‏باب‏‬
‫‏‬ ‫آغاص‏د ‏‬
‫سط‬
‫به ‏ایضاح ‏لغمی ‏تقمین ‏سوػ‏ؽًاختی ‏دعت ‏هی‏یاصد‪ :‬‏«هایلن ‏سک‏وساعت‏‬
‫کشداسهای‏‬
‫سویهها‏و‏ ‏‬‫خاطشيؾاو‏عاصم ‏که‏بشگضیذو‏عخى‏گفتى‏یا‏آغاص‏کشدو‏اص‏ ‏‬
‫دکىهتی ‏به‏وضىح‏و ‏سوؽًی ‏ؽیىه‏ای‏اعت ‏بشای ‏ػذم‏اتخار ‏هفاهیمی‏اص ‏لبیل‏‬
‫هثابه‏ابژههایی‏اولیه‪،‬‏‬
‫‏‬ ‫‏‬
‫جاهؼۀ‏هذيی‏به‬ ‫داکن‪،‬‏داکمیت‪،‬‏هشدم‪،‬‏عىژهها‪،‬‏دولت‪،‬‏و‏‬
‫‏‬
‫چگىيه‏هیتىايیذ‏دعت‏به‏يگاسػ‏تاسیخ‏بضيیذ‏اگش‏‬
‫‏‬ ‫افلی‪،‬‏و‏پیؾاپیؼ‏هغلن‪...‬‏‪.‬‏‬
‫به‏فىست‏پیؾیًی‏وجىد‏چیضهایی‏همايًذ‏دولت‪،‬‏جاهؼه‪،‬‏داکن‪،‬‏و‏عىژهها‏سا‏‬
‫‏‬
‫يپزیشیذ؟»(‪)91‬‏ایى‏يکته‏یک‏«هغیش‏اص‏پاییى»‏بغیاس‏سادیکال‏سا‏تؼشیف‏هی‏کًذ‪،‬‏و‏‬
‫ؽىد‪.‬‏دمیمت‏بش‏صهیى‏خاللهای‏بًا‏‬
‫‏‬ ‫‏‬
‫تىاو‏دیذ‏که‏ایى‏هغیش‏به‏کجا‏ختن‏هی‬ ‫‏‬
‫هی‬
‫سویهها‏و‏‬
‫هیؽىد‏که‏هغتی‏جذیذ‏سا‏هی‏آفشیًذ‪.‬‏بشای‏هثال‪،‬‏هباسصات‏دس‏ساه‏آصادی‏ ‏‬ ‫‏‬
‫کشداسهای‏«الصم»‏آصادی‏سا‏بغط‏و‏تىعؼه‏هی‏دهذ‪،‬‏آصادی‏ای‏که‏دمیمت‏سا‏خلك‏‬ ‫‏‬
‫اػ‏با‏يىآم‏چاهغکی‪،‬‏ولتی‏چاهغکی‏کًؼهای‏‬
‫‏‬ ‫‏‬
‫هیؾل‏فىکى‏دس‏هًاظشه‬ ‫هیکًذ‪ .‬‏‬
‫‏‬
‫پشولتاسیا‏سا‏هبتًی‏بش‏ػذالت‏هی‏دايذ‪،‬‏سابطۀ‏هضبىس‏سا‏هؼکىط‏هی‏عاصد‪:‬‏«هایلن‏به‏‬
‫ؽما ‏دس ‏لالب ‏تؼبیش ‏اعپیًىصا ‏پاعخ ‏بذهن ‏و ‏بگىین ‏پشولتاسیا ‏به ‏عبب ‏ػاداليه‏‬
‫ی‏هیؽىد‪.‬‏پشولتاسیا‏‬
‫پًذاؽتى‏جًگ‏ػلیه‏طبمۀ‏داکن‏يیغت‏که‏واسد‏چًیى‏جذال ‏‬
‫بذیى‏عبب‏با‏طبمۀ‏داکن‏هیجًگًذ‏که‪،‬‏بشای‏يخغتیى‏باس‏دس‏تاسیخ‪،‬‏هی‏خىاهذ‏‬
‫‏‬
‫لذست‏سا‏به‏دعت‏گیشد‪.‬‏و‏به‏عبب‏آو‏که‏لذست‏طبمۀ‏داکن‏سا‏عشيگىو‏خىاهذ‏‬
‫(‪ )99‬‏‬
‫عاخت‏چًیى‏جًگی‏سا‏ػاداليه‏هی‏دايذ‪».‬‬
 ‫‪8‬‬

‫با‏وجىد‏ایى‪،‬‏بغیاسی‏اص‏يظشیهپشداصاو‏اص‏پزیشػ‏ایى‏بیاو‏فىکى‏دسباسۀ‏لغمی‏‬
‫‏‬
‫وسصيذ!‏آوها‏به‏ػىك‏چًیى‏وايمىد‏‬
‫‏‬ ‫‏‬
‫ؽًاعی‏لذست‏اص‏پاییى‏خىدداسی‏هی‬ ‫‏‬
‫هؼشفت‬
‫هیکًًذ ‏که ‏فىکى ‏دس ‏دال ‏پیؼ ‏کؾیذو ‏بشداؽتی ‏خىدآئیى ‏و ‏تماهیت‏بخؼ ‏اص‏‬ ‫‏‬
‫لذست‏اعت‏که‪،‬‏با‏ايؼکاط‏بشداؽت‏هکتب‏فشايکفىست‪،‬‏به‏هیچ‏عىژه‏ای‏هجال‏‬
‫های‏وی‏دس‏دهههای‏‪61‬‏و‏‬
‫‏‬ ‫هماوهت‏يمیدهذ‪.‬‏اها‏ایى‏هطلب‏دتی‏دسباسۀ‏يىؽ‏ته‬
‫‏‬
‫کًذ‪.‬‏بهسغن‏چاسچىب‏عاختاسگشایايۀ‏لذستمًذ‏آثاس‏فىکى‏دس‏آو‏‬ ‫‏‬ ‫‏‬
‫يیض‏فذق‏يمی‬ ‫‪ 71‬‏‬
‫‪،‬‏او‏بهتذسیج‏هىفك‏به‏گغغتى‏اص‏لیذوبًذهای‏عاختاسگشایايه‏هی‏ؽىد‪.‬‏دس‏‬ ‫‏‬ ‫دوساو‬
‫هجادلهای ‏عفت‏وعخت ‏ػلیه ‏هشگىيه‏‬‫‏‬ ‫وهلۀ ‏يخغت‪ ،‬‏فىکى ‏اص ‏سهگزس ‏پیؾبشد ‏‬
‫ػملکشد‏تفشدبخؾايه ‏و‏هش‏يىػی‏اص‏تکشاس‏عىبژکتیىیتۀ‏دکاستی‪،‬‏و‏لزا‏اص‏طشیك‏‬
‫ؽىد‪،‬‏اهشی‏که‏بههثابه‏‬
‫‏‬ ‫‏‬
‫عىژه‪،‬‏هىفك‏به‏ايجام‏دادو‏ایى‏کاس‏هی‬ ‫«هغتمًذعاصی»‏‬
‫کاوػ‏و‏دفاسی‏دس‏[عادت]‏«ها»‏ــ‏سابطۀ‏هیاو‏هى‏و‏ها‏ــ‏يه‏فمط‏همچىو‏‬
‫لغمی ‏ؽذو‏بل ‏همچًیى ‏به ‏هًضلۀ ‏کاسبغتی‏اص ‏کثشت ‏ػشضه ‏هی‏گشدد‪ .‬‏بغط ‏و‏‬
‫فهىم‏لذستهای‏خ‏شد‏دس‏دهۀ‏‪9971‬‏اص‏عىی‏فىکى‏ب‏ؼذی‏جذیذ‏سا‏گؾىد‏‬ ‫‏‬ ‫تىعؼۀ‏ه‬
‫ً‬
‫که‏یمیًا ‏هفهىم‏لذست‏سا‏کلیت‏بخؾیذ‏اها‏به‏هیچ‏وجه‏بذاو‏عیمایی ‏خىدآئیى‏و‏‬
‫ػکظ‪،‬‏ؽشوع‏به‏تخشیب‏آو‏هیکًذ‪.‬‏يکتۀ‏ههن‏دس‏ایى‏‬
‫‏‬ ‫‏‬
‫دهذ‏ــ‏به‬ ‫‏‬
‫خىاه‏يمی‬‫‏‬
‫تماهیت‬
‫باسه‏آو‏اعت‏که‏ایى‏بشداؽتی‏سابطه‏ای‏اص‏لذست‏اعت‪ .‬‏‬
‫ایذ‏بهوالغ‏آثاس‏فىکى‏سا‏دس‏هیايۀ‏تًؼ‏های‏ػمذۀ‏عیاعی‏دهۀ‏‪71‬‏لشاس‏دهین‪.‬‏‬ ‫ب ‏‬
‫آثاس ‏او ‏اص ‏بغط ‏آيتاگىيیغن ‏اجتماػی ‏اص ‏کاسخايه‏ها ‏به ‏للمش ‏گغتشدۀ ‏اجتماػی‏‬
‫کًذ‏و‏به‏تذلیل‏فشمهای‏جذیذ‏عىژگی‏طی‏هباسصات‏هضبىس‏هی‏پشداصد‪.‬‏‬
‫‏‬ ‫‏‬
‫تبؼیت‏هی‬
‫ً‬
‫فىکى‏کاهال ‏داخل‏ایى‏وضؼیت‏اعت‪،‬‏و‏چًیى‏اعت‏که‏به‏«فشاعىی»‏هاسکظ‏‬
‫يغخههای‏التقادگشایايۀ‏هاسکغیغن‏(آو‏گىيه‏‬‫هیسود‪ .‬‏‏بهوضىح‪،‬‏بایذ‏به‏فشاعىی ‏ ‏‬ ‫‏‬
‫که ‏بشخی ‏اص ‏فؼاالو ‏بذاو‏تى ‏داده‏ايذ) ‏بشوین ‏و‏تفکش ‏هاسکغیغتی ‏سا ‏که ‏دس ‏اهش‏‬
‫اجتماػی‏تجلی‏یافته‏اعت‏باصیابین‪.‬‏دس‏يهایت‏ایى‏هماو‏چیضی‏اعت‏که‏هفهىم‏‬
‫هیپشداصد‪:‬‏يه‏يفی‏بل‏اتخار‏هجذد‏اهش‏التقادی‏‬ ‫صیغتعیاعت»‏به‏باصيمایی‏آو‏ ‏‬ ‫‏‬ ‫«‬
‫عاو‏دس‏اهش‏عىبژکتیى‪،‬‏دس‏عىژهؽذو‪.‬‏بًابشایى‏آيچه‏دس‏‬
‫‏‬ ‫‏‬
‫دس‏وجىه‏دیات‏ــ‏و‏بذیى‬
‫جًبؼهای ‏دهۀ ‏‪ 9971‬‏بغط ‏و ‏تىعؼه ‏یافت ‏دس ‏دسط‏گفتاسهای ‏فىکى ‏باصتاب‏‬ ‫‏‬
‫یافت ‏یا‏با ‏آو‏ها ‏دس ‏تىاصی‏لشاس ‏گشفت‪ ،‬‏دسط‏گفتاسهایی ‏که ‏به‏فشادت ‏ػالهت‏‬
 ‫‪9‬‬

‫گغغغتى‏اص‏چاسچىبهای‏عاختاسگشایايه‏و‏التقادگشایايه‏اص‏بشداؽت‏لذست‏به‏‬
‫‏‬
‫ؽماس‏هیسود‪ .‬‏‬
‫‏‬
‫پظ ‏با ‏ایى ‏دغاب ‏[يگشیغتى] ‏«اص ‏پاییى» ‏به ‏چه ‏هؼًاعت؟ ‏يخغت‪ ،‬‏ایى‏‬
‫هفهىم ‏به‏هؼًای‏تؼشیف‏کشدو‏لذست‏اص‏يظشگاه‏فشودعتايی‏اعت‏که‏ؽًاختؾاو‏‬
‫جا‏گشفتهايذ‏‬
‫‏‬ ‫آوها‏که‏دس‏«باال»‏‬
‫دس‏خالل‏هماوهت‏و‏هباسصه‏دس‏ساه‏آصادی‏اص‏عیطشۀ‏ ‏‬
‫د‪.‬‏آوها‏که‏دس‏پاییى‏لشاس‏داسيذ‏ؽًاخت‏کاهل‏تشی‏اص‏کل‏اجتماػی‏‬‫دگشگىو‏هیؽى ‏‬
‫‏‬
‫ايبىهخلك ‏دس ‏ساعتای‏‬
‫داسيذ‪ ،‬‏ػطیه‏ای ‏که ‏هی‏تىايذ ‏همچىو ‏هبًایی ‏به ‏الذام ‏ ‏‬
‫اص‏پاییى‏همچًیى‏خطعیشی‏‬
‫‏‬ ‫بشعاختى‏اهش‏هؾتشک‏خذهت‏بشعايذ‪ .‬‏[يگشیغتى] ‏‬
‫عاصد‪:‬‏پشوژهای‏يهادی‏که‏يه‏تًها‏اص‏يیشوی‏واژگىو‏عاختى‏‬
‫‏‬ ‫عیاعی‏سا‏هؾخـ‏هی‏‬
‫فشهايشوایی ‏بل ‏همچًیى‏اص ‏ظشفیت ‏بشعاختى ‏جاهؼه‏ای ‏اص ‏دیث‏عیاعی ‏بذیل‏‬
‫بشخىسداس‏اعت‪ .‬‏‬

‫منبع‪:‬‬
‫‪Hardt, Michael, and Negri, Antonio, 2017, Assembly, Oxford‬‬
‫‪University Press. pp, 77-83.‬‬

‫یادداشتها‪:‬‬
‫‪1. Niccolò Machiavelli, The Prince, trans. Peter Bonadella, Oxford‬‬
‫‪University Press, 2005, p. 53.‬‬

‫[هتزجن‪ :‬به يمل اس تزجمۀ آػىری‪ ،‬ؽ ‪].030‬‬

‫‪ .0‬بزای هثال بًگزیذ به‪:‬‬

‫‪E. P. Thompson, “History from Below,” Times Literary Supplement,‬‬

‫‪April 7, 1966, pp. 279–280.‬‬
‫‪3. W. E. B. Du Bois, The Souls of Black Folks, Dover, 1994, p. 2.‬‬
‫‪4. James Baldwin, “Encounter on the Seine,” Notes of a Native Son,‬‬
‫‪Beacon Press, 1955, pp. 119–167, quote on pp. 122–123.‬‬
‫‪ .4‬فیالمثل‪ ،‬بزای يظزیۀ دیذگاه فمیًیظتی‪ ،‬بًگزیذ به‪:‬‬
 11

Patricia Hill Collins, Black Feminist Thought, Routledge, 1991; and

Sandra Harding, ed., The Standpoint Theory Reader, Routledge, 2004.
6. Max Weber, Economy and Society, 2 volumes, ed. Guenther Roth
and Claus Wittich, University of California Press, 1978, volume 1, p.
53.
7. Weber, Economy and Society, volume 2, p. 946.
8. Hannah Arendt, On Revolution, Viking, 1963, p. 193.
ّ ‫ خىدع را «هحزمراس‬،‫ بزخالف هاکیاولی‬،‫ ریمىو آروو هذػی اطت که هارکض‬.4
»‫هؼیت‬
:‫ بًگزیذ به‬.‫تـىر هیکًذ‬

“Machiavelli and Marx” in Politics and History, trans. Miriam Conant,

Transaction, 1984, pp. 87–101, especially, pp. 92–93.
:‫ بًگزیذ به‬،‫بزای کًارگذاری تأثیزات اس طىی وبز‬
Economy and Society, volume 2, p. 975.

10. Michel Foucault, The Birth of Biopolitics, ed. Michel Senellart,

trans. Graham
Burchell, Picador, 2004, pp. 2–3.
11. Michel Foucault and Noam Chomsky, The Chomsky-Foucault
Debate: On Human Nature, New Press, 2006, p. 51.