‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪1....................................

‬‬

‫داستان‬
‫‪3‬‬‫‪0‬‬
‫اصحاب پیامبر ملسو هیلع هللا یلص‬
‫مضان مبارک‬
‫در(‪ )30‬روز رمضان‬
‫انتخاب‪:‬أبوشاکرمسلم‬
‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪2....................................‬‬

‫‪e‬‬
‫‪‬‬
‫المسلم‬
‫مؤسست‬
‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪3....................................‬‬
‫«َّ»داستاف در «َّ» ركز رمضاف‬ ‫عنوان کتاب‪:‬‬
‫داستاف های از اصحاب پیامرب صلی اهلل علیه كسلم‬ ‫موضوع‪:‬‬
‫أبوشاکرمشلم‬ ‫أثر‪:‬‬
‫اكؿ‬ ‫نوبت انتشار‪:‬‬
‫ََُْ‬ ‫سال انتشار‪:‬‬
‫‪https://t.me/QuraanWasonnatt‬‬ ‫منبع‪:‬‬

‫اين کتاب‪ ،‬از کتاخبانه موحدين در تلگرام دانلودشده است‬

‫چاج يوشش ایه کتاب‪ ،‬تشای َشمسلمان آصاد است‬

 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪4....................................‬‬
‫صفحه‬ ‫فهرست مطالب‬
‫مقدمه‪ٔ/.................................................................‬‬
‫سعید بن زيد رضي اهلل عنه‪ٖ/..............................................‬‬
‫سعید بن عامر صبحی‪ُٔ/.................................................‬‬
‫صحابی بزرگوار‪ ،‬خبیب كاسارت اك‪ ،‬كنبراهانش‪ِٗ/.........................‬‬
‫صحابی بزرگوار‪ ،‬عمر بن اػبطاب‪ّٕ/......................................‬‬
‫صحابی بزرگوار‪ ،‬ضماد بن ثعلبه ازدم‪ْٔ/..................................‬‬
‫صحابی بزرگوار‪ ،‬ابوجندؿ ك ابوبصری‪ْٖ/....................................‬‬
‫صحابی بزرگوار‪ ،‬اسامه بن زيد‪ّٓ/.........................................‬‬
‫صحابی بزرگوار‪ ،‬ابوذر غفاری‪ٕٔ/..........................................‬‬
‫صحابی بزرگوار‪ ،‬طفیل بن عمر الدكسی‪ٕٔ/................................‬‬
‫صحابی بزرگوار‪ ،‬عبداهلل بن حذافه سهمی‪ٕٕ/..............................‬‬
‫صحابی بزرگوار‪ ،‬ؾبزأة بن ثور‪ٕٗ/..........................................‬‬
‫صحابی بزرگوار‪ ،‬حنظله(غشیل اؼبالئکة)‪َُٔ/..............................‬‬
‫صحابی بزرگوار‪ ،‬ؿبمد بن مشلمه‪ُُْ/.....................................‬‬
‫صحابی بزرگوار‪ ،‬ابولبابه‪ُِٕ/.............................................‬‬
‫صحابی بزرگوار‪ ،‬شبامه بن أثاؿ‪ُّٕ/........................................‬‬
‫صحابی بزرگوار‪ ،‬عمرك بن صبوح‪ُْٓ/......................................‬‬
‫صحابیه بزرگوار‪ ،‬نشیبه مازنیه‪ُْٓ/.........................................‬‬
‫صحابیه بزرگوار‪ ،‬اظباء بنت أبی بکر‪ُٔٔ/..................................‬‬
‫صحابی بزرگوار‪ ،‬عبداهلل بن زبری‪ُِٕ/......................................‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪5....................................‬‬
‫صحابی بزرگوار‪ ،‬بالؿ كحشی‪ُٕٗ/........................................‬‬
‫صحابیه بزرگوار‪ ،‬حفصه بنت عمر‪ُّٖ/....................................‬‬
‫صحابی بزرگوار‪ ،‬جبری بن مطعم‪َِْ/......................................‬‬
‫صحابی بزرگوار‪ ،‬عمری بن كهب‪َِٔ/......................................‬‬
‫دك صحابی بزرگوار‪ ،‬عمركبن عاص ك خالد بن كلید‪ُِْ/....................‬‬
‫داستاف مردی بزرگوار‪ ،‬هرمزاف‪ُِٗ/........................................‬‬
‫صحابی بزرگوار‪ ،‬مصعب بن عمری‪ِِٖ/....................................‬‬
‫صحابی بزرگوار‪ ،‬عمری‪ِّٓ/...............................................‬‬
‫صحابی بزرگوار‪ ،‬عبدالرضبن بن عوؼ‪ِّٕ/.................................‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪6....................................‬‬
‫مقدمه‬

‫إن الحمد هلل وحمدي َوستعيىً‪َ ،‬وستغفري َوتُة إليهً‪،‬‬

‫َوعُذ ببهلل مه شرَر أوفسىب َمه سيئبث أعمبلىب‪ ،‬مه يٍهدي‬
‫لههً‪َ ،‬ص ه ا اهلل‬ ‫اهلل فههم م هه‪ ،‬لههً‪َ ،‬مههه ي ه ‪ ،‬فههم ٌههب‬
‫َس م ع ا وبيىب محمهد َع ها هلهً َصهحبً أنمعهيه‪ ...‬أمهب‬
‫بعد‪:‬‬
‫متأسػػفانه زمانیکػػه رمضػػاف ف ػرا مػػی رسػػد‪ ،‬لويزي ػوف هػػا بػػه پنػػش كنشػػر س ػرياؿ‬
‫هػػای ـبتلفػػی مػػی پردازنػد‪ ،‬كدر ايػػن س ػرياؿ هػػا در نقػػش پیػػامرباف كاصػػحاب پیػػامرب‬
‫صلی اهلل علیه كسلم ظاهر می شػوند!‪ ،‬قطػ نظػر از اينکػه در يکػل چنػ کػاری را‬
‫علمػای اسػالـ حػراـ دانشػته انػد‪ ،1‬ديػد مػی شػود کػه بػر عکػز نایػزی را کػه مػػا‬
‫در اريخ مشػتند كثقػه دارس سػاخته انػد‪ ،‬پیػامرباف را بػی حیػا معرفػی کػرد ‪ ،‬كبعضػی‬
‫را عاش ػػب‪ ،‬كبعض ػػی را حیل ػػه گ ػػر‪ ،‬كبعض ػػی از اص ػػحاب پی ػػامرب را قا ػػل كغاص ػػب‪،‬‬
‫كبعضی را زانی كمزنیه ك‪( ...‬العیاذباهلل) به مبايش می گذارند‪.‬‬
‫اغبمدهلل بػه عنػواف يػا داعػی‪ ،‬كؿبػب پیػامرباف كاصػحاب پیػامرب‪ ،‬عػزـ گػرد كری‬
‫«َّ»داسػػتاف اصػػحاب پیػػامرب صػػلی اهلل علیػػه كسػػلم را مبػػودـ‪ ،‬ػػا عػػوض س ػرياؿ‬
‫هػػای سراسػػر دركغ ػ كکمػػت‪ ،‬ايػػن کتػػاب ذهب ػی را در «َّ» ركز رمضػػاف مػػورد‬
‫مطالعه قرار دهند‪.‬‬
‫اما مطالعػه ايػن کتػاب رػا را از ػالكت قر نکػرس ن ػذارد‪ ،‬هػدؼ از صبػ كری‬
‫اين کتاب اينشػت کػه نبػاف غبظػا ی قیمتػی ػانرا کػه صػرؼ سباشػايی سػرياؿ هػا مػی‬

‫ُ در اين مورد رسالهی به اسم‪«:‬حکم سباشايی سرياؿ های پیامرباف كصحابه» نوشتم‪ ،‬لطفان به ف مراجعه کنید‪.‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪7....................................‬‬
‫کنیػػد‪ ،‬داسػػتاف هػػای مشػػتند كثقػػه كبیدارکننػػد را در ايػػن کتػػاب خبوانیػػد‪ ،‬ػػا ركحیػػه‬
‫اف از شد ‪ ،‬كدر نقش قدـ ناف ر ركيد‪.‬‬
‫ناگفتػ ػػه مبانػ ػػد کػ ػػه مػ ػػن از ديػ ػػری صػ ػػمیم داشػ ػػتم کػ ػػه برخػ ػػی از داسػ ػػتاف هػ ػػای‬
‫اصػػحاب پیػػامرب علیػػه الشػػالـ را از مصػػادر اصػػلی کتػػب امعػػالـ‪ ،‬خػػه بػػه خػػه‬
‫كصػػفحه بػػه صػػفحه رصبػػه مبػػاس‪ ،‬امػػا «قػػدر اهلل ماشػػاء فىػ ىعػ ىػل»‪ ،‬مريضػػی کػػه عايػػد‬
‫حامل گرديد‪ ،‬نتوانشتم از مصادر اسػتفاد کػنم‪ ،‬پػز از مراجػ ذهبػی ماننػد کتػب‪:‬‬
‫د ي ػػار یش ػػتی‪ ،‬قهرم ػػانی از عص ػػر پی ػػامرب ص ػػلی اهلل علی ػػه كس ػػلم‪ ،‬داس ػػتاف اس ػػالـ‬
‫ص ػػحابه‪ ،‬ضباس ػػه س ػػازاف ػػاريخ‪ ،‬ي ػػاراف جػ ػواف پی ػػامرب ص ػػل اهلل علی ػػه ك ل ػػه كس ػػلم‪،‬‬
‫ص ػػويری از زن ػػدگانی ص ػػحابه‪ ،‬ب ػػانواف ص ػػحابه‪ ،‬ص ػػحابیات ح ػػوؿ الرس ػػوؿ كغ ػػری‬
‫استفاد کردـ‪ ،‬امید که یرتين بديلی باشد برای را ك خانواد های عزيز اف‪.‬‬
‫از پركردگػ ػػار يکتػ ػػا اهلل ك خػ ػػالب بش ػ ػريت ‪-‬سػ ػػبحانه ك عػ ػػاى‪ -‬مشػ ػػألت دارـ ايػ ػػن‬
‫کوشػػش نػػاچیز م ػرا در ػرازكم حشػػنات ك نیکػػي هػػام ايػػن بنػػد نػػاچیز ك سػػاير‬
‫ب ػرادراف عزيػػزم کػػه در ص ػػحیآ ك بػػازن رم ف نبکػػارم مب ػػود انػػد ق ػرار دهػػد! از‬
‫بارگا رب العزت كاعبالؿ برام را خوانند عزيز ك دكسػتا کػه در بػه شبػر رسػیدف‬
‫اين کتاب نقشي داشته اند‪ ،‬ك برام سبامي برادراف ك خػواهراف مشػلماف طػوؿ عمػر‬
‫ك سعادت در دك جهاف استدعا دارـ‪.‬‬
‫صل كسلِّم عل عبدؾ كرسولك ؿبمد كعل له كأصػحابه أصبعػ ‪ ،‬كالتػابع‬ ‫اللهم ِّ‬
‫ؽبم بإحشاف إى يوـ الدين‪.‬‬

‫أبُشبکرمس م‬
‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪8....................................‬‬

‫«‪»1‬‬
‫داستان صحابی بسرگوار‪:‬‬
‫«سعيذ ته صیذ سضي اهلل عىٍ»‬

‫هٌابع‪:‬‬
‫‪ -1‬سیرت ابي ّشام‬
‫‪ -2‬دُ یار بْشتی‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪9....................................‬‬
‫اس ػتاد عب ػػداؼبنعم هػػاری داس ػػتاف جػػالبی از اك را در کت ػػاب‪«:‬د يػػار یش ػػتی»‬
‫چن می نويشد‪:‬‬
‫اهلل متعاؿ فرمود است‪:‬‬
‫ػك الٍ يقػ ٍػر ىف لًتى ٍش ػ ىق م إًم ىػ ٍذشًىرةن لً ىمػ ٍػن ىىبٍ ىش ػ م ىػٍن ػ ًزيالن ًفبػ ٍػن‬
‫﴿طػػه م ىمػػا أىنٍػىزلٍنىػػا ىعلىٍیػ ى‬
‫ً‬
‫استىػ ىول﴾ (طػه‪.)ٓ-ُ :‬‬ ‫ض ىكالش ىم ىاكات الٍعيلى م الر ٍضبى ين ىعلى الٍ ىع ٍر ًش ٍ‬ ‫ىخلى ىب ٍاْل ٍىر ى‬
‫((قر ف نفرستاد اس ا و خود را در زضبت بینػدازم‪ ،‬قػر ف ػذشرم اسػت بػرام‬
‫شش ػػا ش ػػه م ػػي رس ػػند‪ ،‬ا ز س ػػوم فري ػػدگار زمػ ػ ك ظبا ػػا ف ػػرك فرس ػػتاد ش ػػد‬
‫‪2‬‬
‫است‪ .‬اك رضبن كبر عرش مشتقر است))‬
‫مسلمان پرىيزگار‬
‫سػعید بػن زيػد رضػي اهلل عنػه خػػرب رسػالت كدعػوت ؿبمػد صػلي اهلل علیػه كسػػلم‬
‫را شػػنید ك اسػػالـ كرد‪ ،‬نبشػػرش فاطمػػه بنػػت خطػػاب نیػػز مشػػلماف شػػد ػػا چػػوف‬
‫مشػػلماف شػػدند از خبػػاب بػػن ارت شػػه يرػػي از مهػػاجرين بػػود خواسػػتند ػػا بػػه ػػا‬
‫قر ف بیاموزد‪ .‬نبشر سعید خواهر عمر بن خطاب بود‪.‬‬
‫در يرػػي از ركزهػػا عمػػر از خانػػه بػػریكف رفتػػه بػػود مػػردم از بػ زهػػر عمػػر رضػػي‬
‫اهلل عنه را ديد به اك گفت‪ :‬شجا مي ركم ام عمر!‬
‫عمر گفت‪ :‬مي خواهم ؿبمد را به قتل برسامن!!‬
‫مردگفت‪ :‬اگر ؿبمد را برشي چ ونه از دسػت بػ هاشػم كبػ زهػر در امػاف‬
‫دبا ؟!‬
‫عمر گفت‪ :‬به نظر من و هم يب دين شد ام كدينت را رها شرد ام‪.‬‬

‫ِ مهم ػرتين مراج ػ در سػػریت عبار نػػد از‪ :‬طبقػػات ابػػن سػػعد ج ّ ص ِٖٔ‪ ،‬الريػػاض النضػػرة ج ْ ص ّّٗ ج ٖ‪ ،‬امسػػتیعاب ج ِ ص ِ‪،‬‬
‫كسری ابن هشاـ‪.‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪13....................................‬‬
‫مردگفت‪ :‬يا خرب عجیيب را به اطالع و نرسامن؟!!‬
‫عمر عجب شرد كگفت‪ :‬ف خرب چیشت؟ ب و!‬
‫مػػرد گفػػت‪ :‬دامػػاد كخ ػواهرت فاطمػػه مشػػلماف شػػد انػػد كديػ را شػػه ػػو بػػر ف‬
‫هشيت رها شرد اندّ‪.‬‬
‫عمػػر از ايػػن سػػنن بػػه شػػدت خشػػم شػػد كبػػدكف اينرػػه چیػػزم ب ويػػد بػػه‬
‫سوم خانه خواهرش فاطمه كدامادش سعید حرشت شػرد‪ ،‬عمػر چػوف بػه خانػه ػا‬
‫رسید خباب بن ارت شه معلم ا بود كبه ا قػر ف مػي موخػت در داخػل خانػه‬
‫پنهاف شد‪ ،‬عمر گفػت‪ :‬ايػن زمزمػه چػه بػود شػه ازخانػه رػا ب ػوش مػي رسػید؟ ػا‬
‫سور طه را مي خواندند‪.‬‬
‫سعید كنبشرش فاطمه شه خواهر عمر بود گفتند‪ :‬با نبدي ر حرؼ مي زدس‪.‬‬
‫عمر گفت‪ :‬شايد را مشلماف شد ايد!‬
‫دامادش سعید بن زيد گفت‪ :‬ام عمر‪ ،‬چه مي گويي اگػر ديػن ػو حػب نباشػد‬
‫كما دي را بر حب است بپذيرس؟‬
‫عمر به سعید ضبله شرد كضربه شديدم بػر اك كارد سػاخت‪ ،‬فاطمػه بػرام دفػاع‬
‫از نبشػػرش دخالػػت شػػرد‪ ،‬عمػػر چنػػاف ض ػربه ؿبرمػػي بػػه خ ػواهرش زد شػػه خػػوف از‬
‫چهر اش جارم شد فاطمه فرياد زد ك بػه عمػر گفػت‪ :‬ام عمػر! حػب در ديػن ػو‬
‫نیشػت مػػن شػػهادت مػػي دهػػم شػػه هػی معبػػودم جػػز اهلل نیشػػت كگػواهي مػػي دهػػم‬
‫شه ؿبمد پیامرب اهلل است‪.‬‬
‫عمػػر ايشػػتاد كبعػػد از انػػدشي امػػل گفػػت‪ :‬قػػر ف را بیاكريػػد ػػا شمػػي خب ػوامن‪ ،‬امػػا‬
‫سػػعید كنبشػػرش گفتنػػد ػػو بايػػد ابتػػدا كضػػو ب ػػریم بعػػد قػػر ف را خب ػوا عمػػر كضػػو‬

‫ّ طبقات ابن سعد ج ّ ص ِٖٔ‪.‬‬

 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪11....................................‬‬
‫گرفت كسور طػه را ػالكت شػرد كاز خوانػدف قػر ف بشػیار متػاثر شػد‪ .‬عمػر گفػت‪:‬‬
‫مػرا راهنمػػايي شنیػػد ػػا نػػزد ؿبمػػد صػػلي اهلل علیػػه كسػػلم بػػركـ‪ ،‬سػػپز عمػػر بػػه خانػػه‬
‫پیامرب صلي اهلل علیه كسلم رفت كاسالـ كرد ك اهلل بػه سػبب مشػلماف شػدف عمػر‬
‫اسالـ را قدرت خبشید‪ ،‬كسعید بن زيد سبب اسالـ كردف عمر شد‪.‬‬
‫سعيد را بشناسيم‬
‫مػػورخ معتمػػد در مػػورد اك چن ػ مػػي گوينػػد‪ :‬اك سػػعید بػػن زيػػد بػػن عمػػرك بػػن‬
‫نفیػػل ب ػػن عبػػدالعزم‪ .‬نش ػػبتش بػػه شع ػػب بػػن ل ػ م بػػن غال ػػب م ػػي رس ػػد‪ ،‬شنی ػػه اش‬
‫ابوامعور قريشي عدكم است‪.‬‬
‫پدرش زيد در دكراف جاهلیت هن امي شه قريش گوسفنداف را برام بت هػا بػه‬
‫قص ػػد عب ػػادت س ػػر م ػػي بريدن ػػد اي ػػن عم ػػل ن ػػاف را مب ػػي پش ػػنديد‪ ،‬اك م ػػي گف ػػت‪:‬‬
‫((گوسػ ػػفند را اهلل فريػ ػػد ك از ظبػ ػػاف ب ػ ػرايش بػ ػػاراف مػ ػػي فرسػ ػػتد كدر زم ػ ػ ب ػ ػرايش‬
‫گیاهاف را مي ركياند كرا گوسفند را برام غری خدا سر مي بريد!!))ْ‪.‬‬
‫سعید بن زيد يري از د نفرم است شه پیامرب صلي اهلل علیػه كسػلم بػه یشػيت‬
‫بػػودف ػػا گ ػواهي داد اسػػت كاك را از سػػابق كاكل ػ كبػػدرم اسػػت ك از ششػػا‬
‫است شه خداكند در قر ف فرمود است من از ا ك ا از من خشنودـٓ‪.‬‬
‫در بشیارم از جن ها كصحنه ها نبرا پیامرب صلي اهلل علیه كسلم بػود اسػت‬
‫در ؿباصر دمشب كفتآ ف حضور داشت‪ .‬بعد از فتآ دمشب ابوعبیػد بػن جػراح‬

‫ْ خبػػارم ايػػن حػػديط را بطػػور شامػػل بػػه رػػار ِّٖٔ بػػاب حػػديط زيػػد ركايػػت شػػرد اسػػت كدر الػػذبائآ مػػا ذبػػآ علػػي النصػػب بػػه رػػار ْٗٗٓ‬
‫ركايت مبود است‪.‬‬
‫ٓ امستیعاب ابن عبدالرب ج ْ ص ُٖٖ‪ ،‬امصابة ج ْ ص ُٖٖ‪.‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪12....................................‬‬
‫اك را امػػری دمشػػب مقػػرر شػػرد‪ ،‬كاكل ػ فػػردم از امػػت اسػػالمي اسػػت شػػه بػػه عن ػواف‬
‫نائب خلیفه در دمشب حرمرا مبودٔ‪.‬‬
‫سػػعید بػػن زيػػد مػػردم قػػد بلنػػد دارام سػػر كريػػش گنجػػاف كچهػػر اش گنػػدم وف‬
‫ٕ‬
‫بود‪.‬‬
‫مهاجر مجاىد‬
‫سعید بن زيد كنبشرش چوف دي ر مشػلماناف از مرػه بػه مدينػه هجػرت شردنػد‬
‫كدر مدينه پیش رفاعه بن اؼبنذر اقامت گزيدند‪ .‬اك كنبشرش زندگي جديد خػود را‬
‫بػػا بػرادراف كخػواهراف مهػػاجر ك انصػػار در مدينػػه غػػاز شردنػػد‪ .‬اهلل از نبػػه مهػػاجرين‬
‫كانصار راضي باد كاهلل باغهام یشػت را شػه ػر فػراكا در ف جػارم اسػت بػرام‬
‫ػػا مهیػػا مبػػود اسػػت‪ ،‬در صػػحیح دك حػػديط از اك ركايػػت شػػد اسػػت ك يػػك‬
‫حديط را به نهايي خبارم ركايت شرد است‪.‬‬
‫از احاديثي شه سعید بن زيد از پیامرب صلي اهلل علیػه كسػلم ركايػت مبػود يرػي‬
‫ايػػن اسػػت شػػه‪(( :‬هػػر ششػػي يػػك كجػػب زمػ را بػػه نػػاحب از ششػػي ب ػػرید خداكنػػد‬
‫هفت زم را به گردنش طوؽ مي مبايد كهر ششي شه به خاطر مالش ششػته شػود‬
‫شهید است))ٖ‪.‬‬
‫كنیػػز سػػعید از پیػػامرب صػػلي اهلل علیػػه كسػػلم ركايػػت میرنػػد شػػه پیػػامرب صػػلي اهلل‬
‫علیه كسلم فرمود‪ :‬شو حراء ثابت باش ركم و قرار نػدارد م ػر پیػامرب يػا صػديقي‬
‫يػػا شػػهیدم‪ .‬بعػػدا سػػعید نػػه نفػػر را نػػاـ بػػرد شػػه ركم ح ػرا ق ػرار داشػػتند شػػه عبػػارت‬
‫بودند از‪ :‬پیامرب صلي اهلل علیه كسلم‪ ،‬ابوبرر‪ ،‬عمر‪ ،‬عثمػاف‪ ،‬علػي‪ ،‬طلحػه‪ ،‬زبػری‪،‬‬

‫ٔ امستیعاب ابن عبدالرب ج ْ ص ُٖٖ‪ ،‬امصابة ج ْ ص ُٖٖ‪.‬‬

‫ٕ الرياض النضرة ج ْ ص ّّٗ ج دكـ‪.‬‬
‫ٖ خبارم باب اؼبظامل ش ِِْٓ‪.‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪13....................................‬‬
‫عبػػدالرضبن بػػن عػػوؼ كسػػعد بػػن مالػػك‪ .‬سػػعید گفػػت‪ :‬اگػػر مػػي خواسػػتم اسػػم نفػػر‬
‫دهم را بربـ اك را هم می فتم‪ .‬منظورش ازنفر دهم خودش بودٗ‪.‬‬
‫دعاي پذيرفتو شده‬
‫سػػعید بػػن زيػػد صػػحايب م ػ د داد شػػد بػػه یشػػت‪ ،‬دعػػايش پذيرفتػػه مػػي شػػد‬
‫كهن ػػامي ش ػػه مظلومان ػػه دس ػػت ب ػػه دع ػػا بلن ػػد م ػػي ش ػػرد اهلل دع ػػايش را رد مبیر ػػرد‪.‬‬
‫ركايػػت مػػي شػػود شػػه ز شػػه اركم بػػن اكيػػز خوانػػد مػػي شػػد نػػزد فرمانػػدار مدينػػه‪،‬‬
‫ابػػن خػػرـ مػػد كبػػه اك گفػػت‪ :‬ام اباعبػػداؼبلك سػػعید بػػن زيػػد دي ػوارم در زمی ػ شػػه‬
‫متعلػػب بػػه مػػن اسػػت بنػػا شػػرد اسػػت بػػا اك حػػرؼ بػػزف شػػه ازحػػب مػػن دسػػت بػػردارد‬
‫كاگر نه سوگند به اهلل شه فردا در مشػجد پیػامرب صػلي اهلل علیػه كسػلم خػواهم مػد‬
‫كمیاف مردـ اعالـ مي شنم شه حب مرا خورد است‪.‬‬
‫ابن خرـ به اك گفت‪ :‬صحايب پیامرب صلي اهلل علیه كسػلم را اذيػت نرػن اك بػر‬
‫و ظلم نررد كحب و را ن رفته است‪.‬‬
‫اما ف زف در هر شجا شه مي رفت از سػعید شػرايت مػي شػرد‪ ،‬نػزد عمػار بػن‬
‫عمر كعبد اهلل بن سلمه رفت كاز سعید شرايت شػرد ػا نػزد سػعید شػه در عقیػب‬
‫در زمینش بود رفتند‪ .‬سعید به ا گفت‪ :‬برام چػه مػد ايػد؟ گفتنػد‪ :‬اركم بنػت‬
‫اكيػز مػػد كگمػاف مػػي بػرد شػػه ػو زمػ اك را حصػار ششػػید ام كحػب اك را گرفتػػه‬
‫ام كسػػوگند خػػورد شػػه اگػػر ػػو از زم ػ دسػػت بػػر نػػدارم صػػبآ فػػردا در مشػػجد‬
‫پیامرب صلي اهلل علیه كسلم بیايد ك درمیاف مردـ ا ز ػو شػرايت شنػد بنػابر ايػن مػا‬
‫مد اس ا و را خرب شنیمَُ‪.‬‬

‫ٗ ابن ماجه‪ ُّْ ،‬درمقدمه باب فضائل العشرة‪ ،‬كاضبد ج ُ ص ُٕٖ‪.‬‬

‫َُ امستیعاب ج ِ ص َٕٔ‪ ٖ ،‬ط‪ .‬دار الرتاب العريب‪.‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪14....................................‬‬
‫سػػعید رضػػي اهلل عنػػه گفػػت‪ :‬مػػن از پیػػامرب صػػلي اهلل علیػػه كسػػلم شػػنید اـ شػػه‬
‫مي گفت‪ :‬هرششػي يػك كجػب از زمػ ششػي دي ػر را بػه نػاحب ب ػرید‪ ،‬اهلل هفػت‬
‫زم را ركز قیامت به گردنش خواهد كىبتُُ‪.‬‬
‫سپز سعید افزكد ‪ :‬اك بیايد ك ناه مي خواهد ب رید‪ ،‬بار اؽبی اگػر اك دركغ‬
‫مي گويد اك را مبي واف ا چشمهايش را شور نررد ام‪ ،‬كدر اثر شػورم در جػام‬
‫بیفتد كنباقبا دفن شود‪.‬‬
‫در ايػػن هن ػػاـ عمػػار بػػن عمػػرك كنبػراهش برگشػػتند ك ف زف را بػػه ناػػه سػػعید‬
‫گفته بود خرب شردند‪ ،‬اك ديوار سعید را زبريب شرد ك قبا خانه ام سػاخت‪ ،‬ديػرم‬
‫ن ذشػػت شػػه ف زف شػػور شػػد شػػب بلنػػد مػػي شػػد شنیػػزم داشػػت شػػه دسػػت اك را‬
‫مػػي گرفػػت ػػا اك شػػارگراف را بیػػدار شنػػد‪ ،‬در يرػػي از شػػبها از خ ػواب بلنػػد شػػد ك‬
‫شنیػزش را بیػدار نرػرد ك از خانػػه بػریكف رفػت كنبانػاف مػػي رفػت ػا اينرػه در چػػا‬
‫افتاد كمرد‪ .‬خالصه اينره سعید مردم مشػتجاب الػدعاء یشػيت كؾباهػد بػود ك در‬
‫معرشه هػام جنػو كفػتآ شػهرها نبػرا مشػلم شػرشت مػي شػرد‪ ،‬در جنػو يرمػوؾ‬
‫يرػػي از س ػربازاف لشػػرر اسػػالـ بػػود‪ .‬از يرػػي از ب ػرادراف مشػػلمانش شػػنید شػػه بػػه‬
‫فرمانػد لشػرر ابوعبیػد مػي گفػت‪ :‬مػػن صػمیم قطعػي بػرام شػهادت در را خػػدا‬
‫گرفته كدر اين غبظه مي خواهم شهید بشوـ‪ ،‬يا و پیغامي بػرام پیػامرب صػلي اهلل‬
‫علیه كسلم ندارم شه بفرسيت؟! ابوعبید گفت‪ :‬بله! ازطرؼ من ك مشلم پیػامرب‬
‫را سػالـ شػػن ك بػػه اك ب ػػو‪ :‬ام پیػػامرب اهلل! ناػػه پركردگارمػػاف بػػه مػػا كعػػد داد مػػا‬
‫ف را يافتیمُِ‪.‬‬

‫ُُ مشلم در اؼبشاقاة باب ربرس ظلم كغصب امرض به ش َُُٔ ركايت شرد است‪.‬‬
‫ُِ اريخ طربم ج ْ‪.‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪15....................................‬‬
‫سػػعید بػػن زي ػػد شػػه در نزدي ػػك ف م ػػرد كابوعبیػػد ق ػرار داش ػػت ايػػن گفت ػػو را‪،‬‬
‫سعید مي گويػد‪ :‬ديػرم از سػنناف اك ن ذشػت شػه مػن اك را ديػدـ شػه رشػریش را‬
‫از نیاـ ششید ك به سوم درناف خػدا مػي ػازد‪ .‬مػن بػه هیجػاف مػدـ كخػود را بػه‬
‫زم ػ ان ػػداختم ك دك زان ػػو نشش ػػتم كنی ػػز را راس ػػت ش ػػردـ كير ػػي از اس ػػب سػ ػواراف‬
‫درػػن را شػػه بػػه س ػػوم مػػن م ػػي مػػد از پػػام در كردـ‪ ،‬سػػپز بػػر درػػن ضبلػػه كر‬
‫شػػدـ‪ ،‬خداكنػػد ػػرس را از مػػن بػػریكف شػػرد بػػود كنبػػه مػػردـ بػػر ركمیهػػا يػػورش بردنػػد‬
‫ك ا را شرشت دادند‪.‬‬
‫سػػعید ايػػن چن ػ افتنػػار جهػػاد در ف ركز حشػػاس كجنػػو يرمػػوؾ را بدسػػت‬
‫كرد‪.‬‬
‫وفات سعيد رضي اهلل عنو‬
‫در ركز صبع ػ ػػه س ػ ػػاؿ پنج ػ ػػا كي ػ ػػك هج ػ ػػرم س ػ ػػعید ب ػ ػػن زي ػ ػػد در منطق ػ ػػه عقی ػ ػػب‬
‫درگذش ػػت‪ .‬جن ػػاز اك را بػ ػرام خ ػػاؾ س ػػپارم ب ػػه قربس ػػتاف بقیػ ػ كردنػ ػد بش ػػیار از‬
‫اصػػحاب پیػػامرب صػػلي اهلل علیػػه كسػػلم شػػه سػػعد بػػن ايب كقػػاص كعبػػداهلل بػػن عمػػر‬
‫رضػػي اهلل عنهمػػا نیػػز در میػػاف شػػاف بػػه چشػػم مػػي خوردنػػد بػرام اهلل حػػافظي بػرادر‬
‫مشلماف خود در شیی جناز اش حضور داشتند‪.‬‬
‫رضبػػت اهلل بػػر سػػعید بػػن زيػػد شػػه حػػب بػػر زبػػانش جػػارم بػػود مػػالش را در را اهلل‬
‫خػػرج میرػػرد كه ػوام نفػػز را زيػػر پػػا گذاشػػته بػػود‪ ،‬كدر بػػدر ش ػريك بػػود ك بػػه دنیػػا‬
‫كرياست يب عالقه بود كاز فتنه كشرارت دكرم مبود‪.‬‬
‫رضبت بیرراف اهلل بر سعید بن زيد باد‪.‬‬
‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪16....................................‬‬

‫«‪»2‬‬
‫داستان صحابی بسرگوار‪:‬‬
‫« سعيذ ته عامش جمحي»‬

‫هٌبع‪:‬‬
‫قْرهاًی از عصر پیاهبر صلی اهلل علیِ ٍسلن‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪17....................................‬‬
‫«سػ ػ ػػعید بػ ػ ػػن عػ ػ ػػامر مػ ػ ػػردی بػ ػ ػػود ک ػ ػ ػػه خػ ػ ػػرت را ب ػ ػ ػػه دنیػ ػ ػػا خريػ ػ ػػد ك رض ػ ػ ػػای‬
‫اهلل ك رسوؿ را بر نبه لذايذ دنیا رجیآ داد»‪[ .‬م رخ ]‬
‫سػػعید فرزنػػد عػػامر صبح ػی کػػه هنػػوز در عنف ػواف ج ػوانی ق ػرار داشػػت‪ ،‬يکػػی از‬
‫هػزاراف نػػی بػػود کػػه بػػه دعػػوت سػػردمداراف مشػرحم قػريش در میػػداف ؿباکمػػه خبیػػب‬
‫فرزنػػد عػػدی‪ ،‬يکػػی از اصػػحاب گرانقػػدر پیػػامرب صػػلی اهلل علیػػه كسػػلم اسػػالـ کػػه‬
‫اسػػری دسػػتشػػاف گرديػػد بػػود‪ ،‬در منطقػػهی ػػنعیم (درنزديکػػی مکػػه) حضػػور يافتػػه‬
‫بود‪.‬‬
‫اك ک ػػه ايٌػػاـ ج ػ ػوانی خ ػػود را پش ػػت س ػػر م ػػیگذاش ػػت ك از ن ػػریكی اهلل دادی‬
‫جوانی برخوردار بود‪ ،‬وانشت بػا كجػود نبػه موانػ ‪ ،‬در جلػو صػفوؼ جلػو کنػد ك‬
‫در رديػػز بزرگػػاف ق ػريش‪ ،‬امثػػاؿ ابػػی سػػفیاف فرزنػػد حػػرب ك صػػفواف فرزنػػد امیٌػػه ك‬
‫دي ر سراف منطقه قرار گرید ا بتواند صحنه هولنػاحم ؿباکمػه خبیػب را کػه وسػه‬
‫زنػػاف‪ ،‬اطفػػاؿ ك جوانػػاف‪ ،‬بػػا شػػور ك هلهلػػهی فراكانػػی بػػه ظبػػت میػػداف اعػػداـ سػػوؽ‬
‫داد میشد‪ ،‬از نزديا مشاهد مبايد ك به اين كسیله وانشته باشػند انتقػاـ کشػته‬
‫شدگاف جنو بدر را از ؿبمد صلی اهلل علیه كسلم ب ریند‪.‬‬
‫سػعید بػا كجػػود قامػت بلنػػدش برخاسػت ػػا صػحنه را دقیقػػرت مشػاهد مبايػػد‪ .‬اك‬
‫درحالیکه حرکت خبیب را به ظبت چوبه دار زير نظر داشت‪ ،‬نػدای خبیػب را از‬
‫میػػاف ف نبػػه شػػور ك غوغػػايی کػػه در ف حػػاؿ ك ه ػوا از زنػػاف ك اطفػػاؿ بلنػػد بػػود‬
‫میشػػنید کػػه می فػػت‪« :‬اگػػر میتوانیػػد غبظػػهای رهػػاس س ػازيد ػػا دك رکعػػت مبػػاز بػػه‬
‫پیش ا اهلل ي انه ادا مباس»‪.‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪18....................................‬‬
‫اك کػػه عاشػػب ك شػػیفته شػػهادت بػػود‪ ،‬در ايػػن انديشػػه بػػود کػػه چػػه چیػػز ػػش‬
‫خشػػم مشػػرک را شػػعله كر ػػر میشػػازد‪ ،‬نػػاف بػػا شػػنیدف ايػػن پاسػػخ نبػػه بػػا هػػم فريػػاد‬
‫زدند‪ :‬اعدامش کنید‪ ،‬اعدامش کنید‪.‬‬
‫سعید که از مشاهد اين صحنه سنت در رنػ بػود‪ ،‬بػا دقتػی کػه در حرکػات‬
‫خبیب داشت‪ ،‬ديد که از بامی چوبه دار چشم بػر ظبػاف دكختػه ك راز ك نیػازش‬
‫را با خدای خود چن زمزمه میکند‪:‬‬
‫ِ ِ‬ ‫أح ِ‬
‫َحدا»‪.‬‬ ‫نهم أ َ‬ ‫ص ِهم َع َددا َواقتُ ُ‬
‫لهم بَ َددا َوال تُغادر م ُ‬ ‫ّله َّم ْ‬
‫«اَل ُ‬
‫«پركردگارا! فرد فردشاف را حشاب کن‪ ،‬نها نها هالکشػاف سػاز ك حتػی يػا‬
‫نفراز فها را زند باقی م ذار»‪.‬‬
‫اين خرين غبظات عمر خبیب است که با پیکر گلرنػو بػه لقػاءاهلل میپیونػدد‬
‫ك جػػاف بػػه جػػاف ف ػرين شػػلیم میکنػػد‪ .‬مشػػرک بػػر حشػػب معمػػوؿ‪ ،‬بػػه مکػػه بػػاز‬
‫گشػػتند ك مػػركر ايػػاـ ك بػػركز ح ػوادث‪ ،‬دي ػػر جريػػاف اعػػداـ خبیػػب را اذهػػاف فهػػا‬
‫زدكد ك نرا به كرطػهی فراموشػی انػداخت‪ ،‬امػا سػعید جػواف کػه سػنت ربػت ػأثری‬
‫حادثػػه ف ركز ق ػرار گرفتػػه بػػود‪ ،‬غبظػػهای از خػػاطر غػػم ان یػػز اعػػداـ خبیػػب فػػارغ‬
‫نبود ك ف صحنه دػبراش را در خواب ك بیداری میديد‪.‬‬
‫هنوز فراموش نکرد بود‪ ،‬که خبیب در پیش چشمانش‪ ،‬در پػای چوبػه دار بػا‬
‫رامش کامل دك رکعت مباز را در پیش ا خداكند ادا کرد‪ .‬زمزمهی صػدای اك کػه‬
‫نػػابودی ك هالکػػت مشػػرک را از اهلل خػػود میطلبػػد‪ ،‬هنػػوز در گوشػػش میپیاػػد‪.‬‬
‫صور اين جرياف‪ ،‬هرغبظه سػعید را کػاف میػداد ك اك از شػدت ف برخػود میلرزيػد‬
‫که مبادا هدؼ صاعقهای قرار گرید ك يػا صػنر غظیمػی از ظبػاف بػر سػرش فػركد‬
‫يد!‪.‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪19....................................‬‬
‫خبیػػب بػػا ب ػػه مبػػايش گذاشػػخ اخ ػػالص ك شػػهامت خ ػػود‪ ،‬وانش ػػت بػػه عن ػواف‬
‫یػرتين معلػم‪ ،‬ناػه را کػه سػعید مبیدانشػت‪ ،‬بػه اك بیػاموزد ك بػر صػفحهی ذهػن اك‬
‫نقػػش کنػػد کػػه‪ :‬زنػػدگی كاقعػػی‪ ،‬جػػز عقیػػد ك جهػػاد نیشػػت ك در را بلیػ عقیػػد ‪،‬‬
‫ػػا خ ػرين نفػػز بايػػد اسػػتقامت کػػرد‪ .‬بػػدين ر یػػب عم ػالن اثبػػات مبػػود کػػه بػػا ايبػػاف‬
‫راسخ‪ ،‬می واف کارهای حریت ان یز ك معجز سا را به انشا ا موخت‪.‬‬
‫برداشػػت دي ػػری کػػه سػػعید از جريػػاف ايػػن كاقعػػه مبػػود ايػػن بػػود کػػه‪ :‬مػػردی کػػه‬
‫اصحاب اك‪ ،‬به اين صورت به اك عشب میكرزند‪ ،‬در نبو ش جايی بػرای شػا ك‬
‫رديد باقی مبیماند‪.‬‬
‫در اينجاسػػت کػػه ركزهػػای سػػعادت سػػعید ف ػرا مریسػػد ك بػػا لطػػز اهلل عشػػب ك‬
‫ؿببػػت اسػػالـ در دلػػش جوانػػه میزنػػد ك بػػا قلػػب ماممػػاؿ از صػػدؽ ك صػػفا‪ ،‬در بػ‬
‫صبحػی از مػػردـ‪ ،‬ايبػػاف ك دلبشػػت ی خػػود را بػػه اسػػالـ اعػػالف مػػیدارد ك از بيتػػاف ك‬
‫خداياف ساخته كپرداخته قريش‪ ،‬ابراز نفر ك انزجار میمبايد‪.‬‬
‫دي ػػر مکػػه جػػای امنػػی بػرای سػػعید نیشػػت‪ .‬نػػاگزير را هجػػرت بػػه مدينػػه را در‬
‫پػػیش مػػیگرید ك بػػه شػػرؼ صػػحبت ك مالزمػػت پیػػامرب اکػػرـ صػػلی اهلل علیػػه كسػػلم‬
‫نايػػل میشػػود‪ .‬سػػعید در غػػزك خیػػرب كسػػاير غػػزكات بعػػدی‪ ،‬رسػػوؿ اهلل صػػلی اهلل‬
‫علیػه كسػػلم را نبراهػی میمبايػػد ك در غبظػات حشػػاس فػراؽ کػػه پیػامرب گرامػػی صػػلی‬
‫اهلل علیػه كسػلم بػه رفیػػب اعلػی میپیونػدد‪ ،‬بػا سػػعید بػن عػامر در حالػت رضػػايت ك‬
‫خشنودی كداع میکند‪.‬‬
‫سعید بعد از كفات پیامرب اسالـ مانند رشری قاطعی در دست خلفػای پیػامرب‬
‫(ابوبکر ك عمرب) ؿبشػوب میشػود‪ .‬زنػدگی سراسػر مینتػه بػا زهػد ك قػوای اك‪،‬‬
‫یرتين مبونهی م من کاملی را نشاف میدهد که خػرت را بػه دنیػا خريػد ك رضػای‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪23....................................‬‬
‫پركردگػػارش را بػػر نبػػه لذايػػذ دنیػػا ػػرجیآ میدهػػد‪ .‬خلفػػای پیػػامرب بزرگ ػوار اسػػالـ‪،‬‬
‫کػػامالن از صػػداقت ك راسػػتی سػػعید گػػاهی داشػػتند‪ ،‬مقػػاـ ك منزلػػت اك را شػػناخته‬
‫بودند ك به نصايآ ك سنناف ارزرندش گوش میدادند‪.‬‬
‫در غ ػاز فػػويا امػػور خالفػػت بػػه عم ػربن اػبطػػاب‪ ،‬ركزی جهػػت بػػازگو مبػػودف‬
‫نصايآ خود‪ ،‬كارد منػزؿ خلیفػه شػد ك بػه اك چنػ خطػاب کػرد‪ :‬ای عمػر! وصػیه‬
‫اـ بػه ػو ايػػن اسػت کػػه در رسػاندف حػػب مػردـ بػػه مػردـ ك پايبػػاؿ مبػودف حػػب اهلل در‬
‫برابر مردـ‪ ،‬از خدا برتسی كلی از مردـ مرتس ك خػالؼ گفتػهات عمػل مکػن‪ ،‬زيػرا‬
‫یرتين سنن نشت که در عمل صديب گردد‪.‬‬
‫ای عمر! به امور کشانی وجه کن کػه خػدا ػورا كلػی امػر نػاف گردانیػد اسػت‬
‫اع ػػم از اقرب ػػا ك رعی ػػت‪ ،‬ب ػرای ن ػػاف نی ػػز نا ػػه را ک ػػه بػ ػرای نف ػػز ك عی ػػاؿ خ ػػويش‬
‫دكس ػػت می ػػداری دكس ػػت ب ػػدار‪ ،‬ك نا ػػه راک ػػه ب ػ ػرای نف ػػز ك عی ػػاؿ خ ػػويش ب ػػد‬
‫میػداری‪ ،‬بػرای نػػاف نیػز بػػد ك ناپشػػند بػدار‪ .‬نبػػه مػػردـ را بػه حػػب شػػويب کػػن ك در‬
‫را خدا از مالمت مالمت راف هراسی نداشته باش‪.‬‬
‫عمػػر درپاسػػخ بػػه سػػننانش فرمػػود‪ :‬ای سػػعید! چػػه کشػػی میتوانػػد ايػػن امػػور را‬
‫رعايت کند؟‪.‬‬
‫سعید گفت‪ :‬قدرت رعايت اين امور را مػردی ماننػد ػو کػه اهلل اك را كلػی امػور‬
‫اين امت گردانید ك در ب اك ك اهلل‪ ،‬کز دي ری حايل نیشت‪ ،‬دارد‪.‬‬
‫خلیفػػه مشػػلم کػػه نب ػوار در جشػػتجوی چنػ اشػػناص دلشػػوزی ب ػرای امػػت‬
‫اسالمی بود‪ ،‬در خاسبه سنناف سعید از اك قاضػای نبکػاری در امػور خالفػت را‬
‫مبود ك امارت اهل (ضبػ)) را بػه كی پیشػنهاد کػرد‪ .‬سػعید کػه نشػبت بػه ايػن امػور‬
‫سنت بیعالقه بود‪ ،‬کانی خورد ك بدكف درنو گفت‪:‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪21....................................‬‬
‫‪ -‬ای عمػػر! ػػو را بػػه اهلل سػػوگند مػػیدهم‪ ،‬م ػرا مايػػل بػػه دنیػػا ك امػػور دنیػػايی‬
‫م رداف ا باعط باهی خرمت ن ردد‪.‬‬
‫خلیفه با شنیدف اين پاسخ بر شفت ك بػا غبػن نػدی گفػت‪ - :‬هػالحم شػويد!‬
‫بػػار سػػن خالفػػت ك كارسػػی بػػه امػػور مشػػلماناف را بػػر دكشػػم اديػػد‪ ،‬ن ػػا هػػر‬
‫يػا از رػا بػه نػوعی از قبػوؿ کارهػا شػانه خػالی میکنػد ك از مػن کنػار مػػیگرید؟‬
‫به خداسوگند! اين كظیفه به و كاگذار خواهد شد‪.‬‬
‫سػػعید کػػه جػػز پػػذيرفخ امػػر خلیفػػه‪ ،‬چػػار ای دي ػػری در خػػود نديػػد‪ ،‬ؾببػػور شػػد‬
‫به خواست خلیفه ن بدهد ك مش كلیت را عهد دار شود‪ .‬بػا انتصػاب سػعید بػه‬
‫عنػواف امػػری ضبػػ)‪ ،‬خلیفػػه عػػزـ کػػرد ػػا حقػػوؽ ك مزايػػايی را بػرايش عیػ مبايػػد‪ ،‬امػػا‬
‫سعید از قبوؿ ف ابا کرد ك گفت‪« :‬ای امػری م منػاف! مػن بػه گػرفخ حقػوؽ نیػازی‬
‫نػػدارـ‪ .‬اگػػر چیػػزی از بیػػت اؼبػػاؿ مشػػلم بػػه مػػن اختصػػاص داد شػػود‪ ،‬زايػػد از‬
‫حاجت من خواهد بود»‪.‬‬
‫ديری مبیگذرد که سعید جهت اقباـ كظیفهی خود كارد ضب) میشود ك کػار‬
‫خػػود را غػػاز میمبايػػد‪ .‬مػػد ی می ػػذرد عػػدادی از مشػػلماناف معتمػػد ك سرشػػناس‬
‫ضبػػ)‪ ،‬جهػػت درمیػػاف گذاشػػخ بعضػػی نیازهػػای خػػود‪ ،‬نػػزد خلیفػػه می ينػػد‪ .‬خلیفػػه‬
‫در ضػػمن مالقػػا ی کػػه بػػا ايشػػاف اقبػػاـ میدهػػد‪ ،‬خواسػػتار لیشػػت اسػػامی فق ػراء ك‬
‫ن دسػػتاف منطقػػه فهػػا میگػػردد‪ ،‬ػػا حاجػػت فهػػا را بػػر كرد سػػازد‪ .‬لیشػػت فػػوران‬
‫ر یب ك قدس خلیفه میشود‪ .‬امری م مناف در يا نظر‪ ،‬چشمش به نػاـ سػعیدبن‬
‫عػػامر میافتػػد کػػه در زمػػر ی فق ػرای منطقػػه رديػػز شػػد اسػػت‪ .‬خلیفػػه بػػا عجػػب‬
‫میپرسد!‪.‬‬
‫‪ -‬سعیدبن عامر کیشت؟‪.‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪22....................................‬‬
‫امری ما‪.‬‬ ‫‪-‬‬
‫يا امری را‪ ،‬از صبله فقراست؟‪.‬‬ ‫‪-‬‬
‫ری! س ػػوگند ب ػػه اهلل ركزه ػػا م ػػیگ ػػذرد‪ ،‬ام ػػا در خان ػػه اك ػػش ب ػػه چش ػػم‬ ‫‪-‬‬
‫مبیخورد‪.‬‬
‫خلیفه با شنیدف اين صبله اشا از چشمانش سرازير شد ‪ ،‬نقدر میگريد ػا‬
‫ريشش با ب چشمش ر میشود‪ .‬سپز مبل هزار دينار را در کیشػهای قػرار داد‬
‫دسػػتور میدهػػد‪ :‬سػػالـ م ػرا بػػه سػػعید برسػػانید ك ايػػن مبل ػ را از جانػػب مػػن بػػه اك‬
‫بدهید ا بداف حاجت خود را بر كرد مبايد‪.‬‬
‫مباين ػػدگاف ب ػػه ضب ػػ) بازگش ػػتند كپی ػػاـ خلیف ػػه را ب ػػا مبل ػ پػ ػولی ک ػػه بػ ػرای س ػػعید‬
‫فرستاد شد بػود‪ ،‬نػزد اك بردنػد‪ .‬سػعید کػه چشػمش بػه کیشػه پػوؿ افتػاد‪ ،‬حػالتش‬
‫دگرگ ػػوف گش ػػت ك بالدرن ػػو ي ػػه کريب ػ ػه‪ {:‬إًنالًل ػ ًػه ىكإًن ػػا إًلىٍی ػ ًػه ىر ًاجعي ػػو ىف} [البق ػػرة‪:‬‬
‫ُٔٓ]‪.‬‬
‫«ما از ف اهلل هشتیم كبه سوی اك باز میگردس»‪.‬‬
‫را کػػه معمػػومن در كقػػت كقػػوع مصػػیبتها کػرار میشػػود‪ ،‬ػػالكت مبػػود‪ .‬بػػه طػػوری‬
‫که گويی مصیبتی براك نازؿ شد ك يا كاقعه بز عظیمی ا فاؽ افتاد است‪.‬‬
‫نبشرش با شنیدف الكت اين يه‪ ،‬عجالتان از قضیه چن جويا شد ك گفت‪:‬‬
‫‪ -‬سعید! چه ا فاقی افتاد ‪ ،‬يا امریاؼب من كفات مبود است؟!‬
‫ا فاؽ بزرگرت افتاد است‪.‬‬ ‫‪-‬‬
‫يا لشکرياف اسالـ به شکشت يا مصیبتی مواجه گشتهاند؟!‬ ‫‪-‬‬
‫ا فاقی بزرگرت ازين هم رخ داد است‪.‬‬ ‫‪-‬‬
‫چه ا فاقی بزرگرت از اين خواهد بود؟!‬ ‫‪-‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪23....................................‬‬
‫‪ -‬بػػرمن پػػوؿ ك دنیػػا كارد شػػد اسػػت ػػا خػرمت را خػراب سػػازد ك در خانػػهاـ‬
‫فتنه اهباد مبايد‪.‬‬
‫نبشػػرش کػػه از كاقعیػػت امػػر گػػاهی نداشػػت‪ ،‬گفػػت‪ :‬خػػود را از شػ ٌػر ف قبػػات‬
‫بد ‪.‬‬
‫‪ -‬يا من را در اين را ياری میکنی؟!‬
‫‪ -‬چرا که نه!!‪.‬‬
‫سعید با ياری نبشرش پوؿ را در کیشههای ـبتلز جا داد ك در بػ فقػراء ك‬
‫ن دستاف منطقه وزي مبود‪ .‬كقتی زيادی از ايػن جريػاف مبیگػذرد کػه خلیفػه عػازـ‬
‫ديار شاـ میگردد ا از احواؿ مشلماناف قبا از نزديا جويػا شػود‪ .‬در ف زمػاف‬
‫ضب) را يک ىويفه (که صغری کوفػه اسػت) مینامیدنػد‪ .‬چػوف اهػل ضبػ) ماننػد اهػل‬
‫مشمی گرديد بود‪.‬‬ ‫کوفه‪ ،‬از امرای خود خیلی شکايت میکردند‪ ،‬به اين ناـ ٌ‬
‫خلیفه كارد ضب) میشػود ك بعػد از مالقػات ـبتصػری بػا مػردـ ف‪ ،‬از احػواؿ ك‬
‫ط ػػرز ک ػػار امریش ػػاف جوي ػػا ش ػػد‪ .‬اه ػػل ضب ػػ) ک ػػه ع ػػادت ش ػػکايت ف ػػوؽ الع ػػاد ای‬
‫داشتند‪ ،‬بالدرنو چهػار مػاد شػکايت از دسػت سػعید را بػه خلیفػه قػدس کردنػد‬
‫که هر کداـ بزرگرت از دي ری بود‪.‬‬
‫عم ػربن اػبطػػاب جريػػاف بعػػدی كاقعػػه را چن ػ ركايػػت میمبايػػد‪ :‬ؿبفلػػی جهػػت‬
‫كارس ػػی ام ػػور ك سػ ػ اؿ كجػ ػواب برگػ ػزار ش ػػد ك س ػػعید ب ػػا اه ػػل ضب ػػ) در ف ؿبف ػػل‬
‫حضػػور بػػه هػػم رسػػاندند‪ ،‬امػػا مػػن نشػػبت بػػه اعتمػػاد کػػاملی کػػه بػػه سػػعید داشػػتم‬
‫مطمئ ػ ب ػػودـ ک ػػه ب ػػه خواس ػػت خ ػػدای ب ػػزر اي ػػن اعتم ػػاد ك حش ػػن نظ ػػرـ از كی‬
‫سلب لبواهد گشت‪.‬‬
‫ابتدا طرؼ سننم را اهل ضب) قرار داد گفتم‪:‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪24....................................‬‬
‫‪ -‬را از امری اف چه شکايا ی داريد؟‬
‫اه ػػل ضبػ ػػ)‪ :‬ػػا قشػ ػػمتی از ٌاكؿ ركز ن ػػذرد بػ ػػر س ػػرکار ك كظیفػ ػػهاش حاضػ ػػر‬
‫مبیشود‪.‬‬
‫خلیفه‪ :‬سعید! را طرؼ س اؿ قرار گرفتهايد‪ ،‬لطفان جواب بدهید‪.‬‬
‫س ػػعید بع ػػد از ي ػػا مک ػػط کو ػػا ‪« :‬ب ػػه خ ػػدا س ػػوگند! دكس ػػت نداش ػػتم اي ػػن‬
‫موضوع به طور عمومی مطرح شود‪ٌ ،‬اما اکنػوف کػه چػار ای جػز گفػخ ف نیشػت‪،‬‬
‫بايػػد ب ػػوس کػػه بػػه خػػاطر نداشػػخ خػػدمتکاری در خانػػه‪ ،‬صػػبحها طبػػری مػػیکنم ك‬
‫غبظػػا ی از كقػػتم‪ ،‬بػػه انتظػػار مػػاد شػػدف ف میگػػذرد‪ ،‬ػػا اينکػػه بػػا صػػرؼ كقػػت‬
‫برای پنخ ف‪ ،‬بعدان كضو میسازـ ك رهشپار سر کار میگردـ»‪.‬‬
‫خلیفه‪ :‬دي ر چه شکايتی از امری اف داريد؟‪.‬‬
‫اهل ضب)‪ :‬امری ما در شب پاسن وی مشػکالت مػا مبیباشػد ك کشػی را بػه‬
‫حضور مبیپذيرد‪.‬‬
‫خلیفه؟ را چه پاسنی به اين شکايت داريد‪ ،‬سعید!‪.‬‬
‫سعید‪ :‬گرچه اعػالف ايػن كاقعیػت را هػم خػوب مبػیبینم‪ٌ ،‬امػا اکنػوف کػه چػار ای‬
‫جػػز گفػػخ نػػدارـ‪ ،‬بايػػد ب ػػوس مػػن ركز را در خػػدمت مػػردـ ك شػػب را بػػه طاعػػت‬
‫پركدگار اختصاص داد اـ‪.‬‬
‫خلیفه‪ :‬اهل ضب)! اگر شکايت دي ری هم داريد‪ ،‬ب ويید!‪.‬‬
‫اهل ضب)‪ :‬امری ما در هر ما يػا ركز از اقبػاـ كظیفػه سػرباز زد از خانػهاش‬
‫بریكف مبی يد‪.‬‬
‫خیلفه‪ :‬سعید! را چه جوابی داريد؟‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪25....................................‬‬
‫سػػعید‪ :‬نبػػانطوری کػػه قػػبالن ػػذکر دادـ! مػػن نػػه خػػادمی در خانػػه دارـ ك نػػه غػػری‬
‫از اين لباسی که در نم مشاهد میکنید‪ ،‬لباس دي ػری‪ .‬پػز در هػر مػا يکػركز‬
‫بػػا شش ػػخ ك خش ػػا شػػدف ف‪ ،‬قش ػػمتی از ف ركز میگ ػػذرد ك در خ ػػر ركز در‬
‫خدمت مردـ حاضر میشوـ‪.‬‬
‫خلیفه‪ :‬يا شکايت دي ری هم داريد؟‪.‬‬
‫اهل ضب)‪ :‬بعضی مواقػ حالػت بیهوشػی بػر اك مشػله مػیشػود ك در حضػور‬
‫مردـ از هوش میركد‪.‬‬
‫خلیفه‪ :‬اين بیهوشی و چه عاملی دارد سعید!‪.‬‬
‫سػػعید‪ :‬مػػن در زمػػانی کػػه مشػرحم بػػودـ‪ ،‬در میػػداف اعػػداـ خبیػػب فرزنػػد عػػدی‪،‬‬
‫ک ػػه وس ػػه مش ػػرک ق ػريش ص ػػورت گرف ػػت حض ػػور داش ػػتم‪ .‬در ف ركز ح ػػالتی را‬
‫مشػػاهد مبػػودـ کػػه يػػاد كری ف نب ػوار م ػرا بػػه ايػػن رنػ میکشػػاند‪ .‬مػػن صػػحنه را‬
‫طوری ديدـ که اك را زند يمثػػله کردند ك اعضای بدنش را قطعه قطعه از هػم جػدا‬
‫ساختند‪ .‬در چنػ حػالتی کػه خػوف سبػاـ بػدنش را پوشػاند بػود‪ ،‬از كی پرسػیدند‪:‬‬
‫يا راضی هشتی ا ؿبمد به جای و باشد ك و ازين حالت قبات يابی؟‪.‬‬
‫خبیػػب در حالیکػػه خػػوف از پیکػػرش جػػاری بػػود پاسػػخ داد‪ :‬خػػری! سػػوگند بػػه‬
‫خدا راضی نیشتم با سالمتی کامل نزد اهل ك عیامل برگردـ‪ ،‬درحػالی کػه خػاری بػه‬
‫پای ؿبمد صلی اهلل علیه كسلم فرك ركد ك اكرا اذيت کند‪.‬‬
‫قشم به خدا! هر كقػت ف صػحنه هولنػاحم را بػه يػاد مػی كرـ‪ ،‬کػه چ ونػه مػن‬
‫ب ػػه قب ػػات خبی ػػب نش ػػتافتم ك اك را ي ػػاری نک ػػردـ‪ ،‬ب ػػا خ ػػود چنػ ػ میانديش ػػم ک ػػه‬
‫خداكنػػد م ػرا لبواهػػد خبشػػید ك بػػا چن ػ صػػوری حالػػت بیهوشػػی بػػر مػػن مشػػتولی‬
‫میگردد‪.‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪26....................................‬‬
‫خلیف ػػه در پاي ػػاف گفت ػػو ب ػػا نظ ػػر نیک ػػی ک ػػه از قب ػػل نش ػػبت ب ػػه س ػػعید داش ػػت‬
‫گفػػت‪ :‬پركردگػػارا! ػػورا سپاسػ زارـ کػػه اعتمػػاد ك نظػػر نیػػا مػػن را در حػػب سػػعید‪،‬‬
‫از من سلب نکردی‪.‬‬
‫بع ػػد از ف مبلػ ػ هػ ػزار دين ػػار را در کیش ػػهای قػ ػرار داد بػ ػرايش فرس ػػتاد‪ .‬نبش ػػر‬
‫سعید‪ ،‬با مشػاهد ايػن مبلػ خػدا را شػکر گفػت کػه از برکػت کػار سػعید صػاحب‬
‫پولی شد اند ك از سعید خواست ا از ايػن مبلػ در رفػ نیازمنديهايشػاف اسػتفاد‬
‫مبايػد‪ ،‬كلػػی سػػعید کػه بػػه هػػی كجػػه حاضػر بػػه اسػػتفاد از پػوؿ بیػػت اؼبػػاؿ مشػػلم‬
‫نب ػػود‪ ،‬از نبش ػػرش پرس ػػید‪ « :‬ي ػػا مناس ػػب نیش ػػت اي ػػن پ ػػوؿ را در را ی ػػرتی از را‬
‫پیشنهادی و به مصرؼ برسانیم؟»‪.‬‬
‫‪ -‬چه راهی؟‪.‬‬
‫‪ -‬به کشی اين پػوؿ را مػیدهم کػه از طػرؼ اك بػه مػا رسػید اسػت ك مػا بػه‬
‫اك نیاز کامل دارس‪.‬‬
‫‪ -‬چه کشی؟‪.‬‬
‫‪ -‬به خدا قرض اغبشنه میدهیم‪.‬‬
‫کار بز نیکويی است‪ .‬خداكنػد در برابػر ف بػه ػو پػاداش نیػا خواهػد‬ ‫‪-‬‬
‫داد‪.‬‬
‫بػػه ايػػن ص ػػورت سػػعید ب ػػه ا فػػاؽ نبش ػػرش ف مبل ػ را در کیشػػههای جداگان ػػه‬
‫گذاشته به يکی از فرزنػدانش چنػ دسػتور میدهػد‪ :‬ايػن مبلػ را بػه ايتػاـ فػالف ك‬
‫ايػن را بػه بیػو فػالف ك ايػن را بػه مشػاک فػالف خػانواد ك ايػن را بػه معلػول فػػالف‬
‫خانواد بدهید‪.‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪27....................................‬‬
‫اكج‬
‫گرچ ػ ػػه سرگذش ػ ػػت سراس ػ ػػر اخ ػ ػػالص ك ق ػ ػ ػوای س ػ ػػعیدبن ع ػ ػػامر نب ػ ػػه در ً‬
‫موزنػػدگی اسػػت‪ ،‬امػػا در اينجػػا‪ ،‬فقػػه بػػه چنػػد نکتػػهی جالػػب ف ـبتصػػر اشػػار‬
‫میکنیم‪:‬‬
‫‪ .۱‬اك بػ ػ ػػر اسػ ػ ػػاس فرمػ ػ ػػود پیػ ػ ػػامرب اسػ ػ ػػالـ صػ ػ ػػلی اهلل علیػ ػ ػػه كسػ ػ ػػلم «اَلد د د د ّدي ُ‬
‫َّصيحةُ»(ُّ)«دين خریخواهی ك وصیه است»‪.‬‬ ‫الن َ‬
‫كظیفه خػود میدانػد ػا خلیفػه مشػلم عمػربن اػبطػاب را بػه قػوی‪ ،‬عػدالت ك‬
‫رسػاندف حػب مػردـ بػه فهػا وصػیه مبايػد ك مشػ كلیت خػود را در ايػن امػر مهػم بػه‬
‫اقب ػ ػػاـ رس ػ ػػاند‪ .‬خلیف ػ ػػه مش ػ ػػلماناف ه ػ ػػم ب ػ ػػه گ ػ ػػوش ج ػ ػػاف نص ػ ػػاوبش را میش ػ ػػنود ك‬
‫میپػػذيرد‪ ،‬امػػا كای بػػه حػػاؿ نػػانی کػػه بػػا ق ػرار گػػرفخ در مشػػند قػػدرت‪ ،‬خػػود را از‬
‫شنیدف ك پذيرفخ نصايآ دي ػراف بینیاز میدانند‪.‬‬
‫‪ .۲‬سػػعید عالقػػه ك دلبشػػت ی بػػه زرؽ ك بػػرؽ دنیػػا نداشػػت ك از قبػػوؿ هػػر نػػوع‬
‫مقاـ ك منصبی سرباز میزد‪ ،‬امػا در صػورت قاضػای كلػی امػر مشػلم مجػرـ بػه‬
‫قبوؿ ف ن در داد‪.‬‬
‫‪ .۳‬سػػعید درمقػػاـ امػػارت ضبػػ) قػرار مػػیگرید‪ ،‬كلػػی اخػػذ حقػػوؽ از بیػػت اؼبػػاؿ‬
‫مشلم را مبیپذيرد‪ .‬اك خود را با نبه مشکالت اقتصادی اش از اخذ معاش بػی‬
‫نیػػاز میدانػػد‪ ،‬امػػا ركزی اظبػػش در لیشػػت اسػػامی فقػرای منطقػػه رديػػز میشػػود ك‬
‫بیش از يا دست لباس ندارد‪ ،‬افشوس بػه حػاؿ نػانی کػه بیػت اؼبػاؿ مشػلم را‬
‫سرمايه ای شنصی خود قلمداد میکنند‪.‬‬
‫‪ .۴‬سعید به پریكی از فرمود اهلل‪:‬‬

‫ُّ‪ -‬اين حديط از طريب متعددی ركايت شد است‪ .‬اماـ نوكی نیز ف را در اربع خود كرد است‪.‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪28....................................‬‬
‫«كايش ػػاف را ب ػػر خ ػػود ػػرجیآ میدهن ػػد‪ ،‬ه ػػر چن ػػد ک ػػه خ ػػود س ػػنت نیازمن ػػد‬
‫باشند»‪[:.‬اغبشر‪]ٗ :‬‬
‫ب ػػا نک ػػه فق ػػر ك ن دس ػػتی دامن ػػریش ش ػػد ب ػػود‪ ،‬هرگ ػػا چی ػػزی ب ػػه دس ػػتش‬
‫قش ػػیم‬ ‫میرس ػػید دي ػ ػراف را برخ ػػود ػػرجیآ م ػػیداد ك ف را بػ ػ فقػ ػراء ك معلػ ػول‬
‫میمبود‪.‬‬
‫‪14‬‬
‫اهلل به سعید بن عامر صبحی اجر ك پاداش نیا عنايت فرمايد!‬

‫ُْ برگرفته از کتاب‪« :‬قهرمانا از عصر پیامرب ‪ -‬صل اهلل علیه كسلم –(ُٕ)‪.‬‬
‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪29....................................‬‬

‫«‪»3‬‬
‫داستان صحابی بسرگوار‪:‬‬
‫« خثية ياساست اي‪ ،‬يَمشاَاوش»‬

‫هٌبع‪:‬‬
‫قْرهاًاًی از عصر پیاهبر صلی اهلل علیِ ٍسلن‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪33....................................‬‬
‫‪15‬‬
‫به اهلل قشم هی عهد ك پیماف را از مشرک مبیپذيرـ‬
‫شػػیخ ؿبمػػد اب ػراهیم یػػی در کتػػاب‪« :‬قهرمانػػا از عصػػر پیػػامرب ‪ -‬صػػل اهلل‬
‫علیه كسلم ‪ »-‬می نويشد‪:‬‬
‫درساؿ سوـ هجرت‪ ،‬بعد از جنو ايحد گركهی از قبیله (عضل) ك (قار ) نػزد‬
‫پیامرب اسالـ مدند ك با ظاهر به اسالـ گفتند‪ :‬ای رسوؿ خػدا! در قبیلػههای مػا‬
‫افراد زيادی هشتند که به اسالـ گركيد اند‪ .‬اين مشأله اهبػاب میکنػد‪ .‬عػد ای از‬
‫اصػحاب خػػود را جهػت علػػیم ديػػن ك قرائػت قػػر ف بػا مػػا بفرسػػتید ػا در امػػور ديػػن‬
‫ما را رهنموف باشند‪.‬‬
‫پیامرب اکرـ صل اهلل علیه كسلم که اين موضػوع را قػدمی در را انتشػار اسػالـ‬
‫میدانشػػتند صػػمیم گرفتنػػد گركهػػی از يػػاراف گرامػػی خػػود بػػه نامهػػای مرثػػدبن ابػػی‬
‫مرثد‪ ،‬خالدبن بکری‪ ،‬عاصم بن ثابػت‪ ،‬خبیػب بػن عػدی‪ ،‬زيػد بػن دثػػنه‪ ،‬ك عبػداهلل‬
‫بن طارؽ را ربت امارت مرثد بن مرثػد‪ ،‬نبػرا فهػا بفرسػتد‪ .‬مشػافراف بعػد از طػی‬
‫مشافتی چند‪ ،‬به منطقه (رجی ) که ب عشفاف ك مکه كاق شد است رسیدند‪.‬‬
‫اين نقشػه کػه از طػرؼ مشػرک براسػاس غػدر ك خیانػت طػرح ريػزی شػد بػود‪،‬‬
‫بػػا رسػػیدف اصػػحاب پیػػامرب صػػل اهلل علیػػه كسػػلم بػػه منطقػػهی رجی ػ ‪ ،‬عضػػلیها ك‬
‫قار ایها‪ ،‬قبیله هذيل را کػه در ايػن منطقػه سػکونت داشػتند بػه کمػا طلبیدنػد‪.‬‬
‫هذيلیها بالدرنو با رشریهای خود اطراؼ مرثد ك نبراهاف اك را احاطه کردنػد ك‬
‫از ايشاف خواستػند ا بدكف جنو خود را شلیم مبايند ك عهد کردند کػه فهػا را‬
‫به قتل نرسانند‪ .‬هدؼ فها نها بدست كردف چیزی از اهل مکه است‪.‬‬

‫ُٓ [حیات الصحابه‪]۲ :‬‬

 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪31....................................‬‬
‫در ايػػن میػػاف مرثػػد‪ ،‬عاصػػم ك خالػػد رشػػریهای خػػود را کشػػید گفتنػػد‪ :‬سػػوگند‬
‫بػػه خػػدا! مػػیجن یم ػػا کشػػته شػػوس‪ ،‬امػػا عهػػد كمیثػػاؽ اه ػػل ش ػرحم را مبیپػػذيرس‪.‬‬
‫هرس ػػه ػػن دس ػت ب ػػه قبض ػػه رش ػػری ب ػػرد ك ػػا موق ػ ش ػػهادت جن یدن ػػد‪ .‬بع ػػد از‬
‫شػػهادت عاصػػم‪ ،‬هػػذيلیها خواسػػتند سػػر عاصػػم را از ػػنش جػػدا کننػػد ك ف را بػػه‬
‫سػػالفته دخػػرت سػػعد بػػن شػػهید‪ -‬کػػه نػػذر کػػرد بػػود خبػػاطر کشػػته شػػدف دك فرزنػػدش‬
‫درجنو ايحد‪ ،‬با کاسه سر عاصم شراب بنوشد‪ -‬بفركشند‪ ،‬اما به اراد خداكند‪،‬‬
‫امػػر خػػارؽ العػػاد ای بػػه كقػػوع پیوسػػت‪ .‬بػػه ايػػن صػػورت کػػه زنبورهػػا اط ػراؼ پیکػػر‬
‫مطهر عاصم را احاطه کرد ك مان جدا مبودف سػر اك شػدند‪ .‬هػذيلیها کػه بػه ايػن‬
‫مان برخوردف‪ ،‬گفتند‪ :‬اکنػوف ب ذاريػد ػا شػب فرابرسػد‪ .‬در ػاريکی شػب زنبورهػا‬
‫اطػراؼ اك را رهػػا خواهنػػد کػػرد‪ ،‬امػػا قبػػل از فرارسػػیدف شػػب‪ ،‬بػػه امػػر خداكنػػد پیکػػر‬
‫پاحم عاصم وسه سیالب از چشم درناف غايب شد گشته ك مدفوف گرديد‪.‬‬
‫عاصم در زندگی خود‪ ،‬با خػدا پیمػاف بشػته بػود کػه نػه مشػرکی اك را ؼبػز کنػد‬
‫ك نػػه اك مشػػرکی را ؼبػػز مبايػػد‪ .‬عمػػر بػػا شػػنیدف خػػرب شػػهادت ك کیفیػػت پاسػػداری‬
‫زنبػوراف از پیکػػر پػػاحم عاصػم گفػػت‪ :‬اهلل بنػػد ی مػ منش را حفػػی میکنػػد‪ .‬عاصػػم‬
‫در زنػػدگی نػػذر کػػرد بػػود کػػه نػػه مشػػرکی اك را ؼبػػز کنػػد ك نػػه اك مشػػرکی را ؼبػػز‬
‫مبايد‪ .‬اهلل نباناف که در قید حیا ش اك را از لوث مشػرک در امػاف داشػت‪ ،‬بعػد‬
‫از مر هم اك را مصئوف ن ه داشت‪.‬‬
‫امػػا زيػػد فرزنػػد دثنػػه‪ ،‬خبیػػب فرزنػػد عػػدی ك عبػػداهلل فرزنػػد طػػارؽ خػػود را بػػدكف‬
‫جنػو شػلیم هػذيلیها مبودنػد‪ ،‬بػه امیػد نکػػه شػايد زنػد قبػات يابنػد‪ .‬هػذيلیها کػػه‬
‫اين عمل را ركی اهدافی اقباـ داد بودند‪ ،‬هر سه ن را به ظبت مکه بردند ػا بػا‬
‫اس ػرای خػػود کػػه نػػزد قريشػػیها بػػود‪ ،‬مبادلػػه مباينػػد‪ .‬در منطقػػه ظه ػراف‪ ،‬عبػػداهلل بػػن‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪32....................................‬‬
‫طػػارؽ دسػػتش را از ريشػػماف کشػػید ك دسػػت بػػه قبضػػه رشػػری بػػرد‪ ،‬امػػا هػػذيلیها بػػه‬
‫اك امػػاف نػػداد ك اك را سػػن باراف مبػػود ك بػػه شػػهادت رسػػاندند‪ .‬دك ػػن دي ػػر را بػػه‬
‫مکػػه بردنػػد ك بػػا دك اسػػری هػػذيلی کػػه نػػزد ق ػريش بػػود مبادلػػه مبودنػػد‪ .‬بػػه طػػوری کػػه‬
‫خبیب به حجریابن ابػی اهػاب ك زيػدبن دثنػه بػه دسػت صػفواف فرزنػد امیػه افتػاد ػا‬
‫فها را به انتقاـ پدرانشاف که در جنو بدر کشته شد بودند‪ ،‬به قتل برسانند‪.‬‬
‫صفواف بالدرنو زيد را جهت اعداـ به ( ػنعیم) برد‪ .‬در صبعػی کػه از مشػرک‬
‫در قبػػا گرد مػػد بودنػػد‪ ،‬ابوسػػفیاف حػػرب نیػػز بػػه چشػػم مینػػورد‪ .‬ابوسػػفیاف درايػػن‬
‫غبظات حشاس‪ ،‬به زيد رك مبود ك گفت‪:‬‬
‫‪ -‬ػػو را بػػه اهلل سػػوگند میػػدهم يػػا راضػػی هشػػتی بػػه ايػػن کػػه ؿبمػػد اکنػػوف در‬
‫جای و قرار داشت ا گردنش را میزدس‪ ،‬ك و نزد اهل ك عیالت میبودی؟‪.‬‬
‫زيد در پاسػخ گفػت‪« :‬سػوگند بػه خػدا! راضػی لبػواهم بػود در جػايی کػه ؿبمػد‬
‫اکنوف نششته است خاری به پايش فرك ركد ك من نزد اهل عیامل برگردـ»‪.‬‬
‫بعضی از م رخ اين گفته را به خبیب فرزند عدی نشبت داد اند‪ .‬البته بعیػد‬
‫نیشت که از هردكی فها س اؿ شد باشد ك فها اين جواب را گفته باشند‪.‬‬
‫ابوسفیاف با شنیدف اين پاسخ میگويػد‪ :‬در ركی زمػ کشػی پیػدا لبواهػد شػد‬
‫کػػه يػػارانش اكرا بػػه قػػدری کػػه اصػػحاب ؿبمػػد‪ ،‬ؿبمػػد را دكسػػت میدارنػػد‪ ،‬دكسػػت‬
‫داشته باشند‪.‬‬
‫از (ماكيػه) کنیػػز حجػریبن ابػػیاهػػاب کػػه بعػػدان اسػػالـ كرد‪ ،‬چنػ ركايػػت اسػػت‬
‫ک ػػه‪ :‬خبی ػػب در خان ػػه م ػػن ؿبب ػػوس ب ػػود‪ .‬ركزی اك را در ح ػػالتی دي ػػدـ ک ػػه خوش ػػه‬
‫ان وری به انداز ی سر انشػاف در دسػت داشػت ك از ف میخػورد‪ .‬در حػالی کػه‬
‫در مکه به طور قطعی ان ور كجود نداشت‪.‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪33....................................‬‬
‫هن ػػاـ اعػػداـ خبیػػب ف ػرا رسػػید‪ .‬اك از مػػن یغػػی جهػػت اصػػالح مػػوی بػػدنش‬
‫خواسػػت‪ .‬مػػن ی ػ را بػػه پش ػػرـ دادـ ك ب ػرای اك فرسػػتادـ‪ .‬قشػػم بػػه خ ػػدا! ب ػػا كارد‬
‫شدف پشرـ نزد خبیب‪ ،‬از متوجه شدـ که مر کب چه اشتباهی شدـ‪.‬‬
‫بػػا خػػودـ گفػػتم‪ ،‬شػػايد خبیػػب پش ػرباه را بػػا ف ی ػ بػػه قتػػل برسػػاند ك بػػه ايػػن‬
‫صػػورت اعػػداـ اك در براب ػػر قتػػل پش ػػرـ حال ػػت قصػػاص داش ػػته باشػػد‪ .‬م ػػن در ايػػن‬
‫انديشه بودـ که خبیب از باه س اؿ مبود‪ :‬يا مادرت که و را با اين یػ نػزد مػن‬
‫فرستاد‪ ،‬نرتسید که از اك انتقاـ ب ریـ ك و را به كسیله اين ی بکشم؟‪.‬‬
‫حشػاس اعػداـ خبیػب فػرا رسػید‪ .‬اك اكلػ کشػی بػود کػه قبػل از اعػداـ‬ ‫غبظات ٌ‬
‫دك رکع ػػت مب ػػاز خوان ػػد ك اي ػػن س ػػنت حش ػػنه را از خ ػػود ب ػػه يادگ ػػار گذاش ػػت‪ .‬در‬
‫خػرين دقػػايب عمػػر خػػود بػػا خػػدايش چنػ راز ك نیػػاز کػػرد‪ :‬پركردگػػارا! مػػا رسػػالت‬
‫رسػػوؿ ػػورا بلیػ کػػردس‪ .‬پػػز ناػػه کػػه نشػػبت بػػه مػػا اقبػػاـ میشػػود‪ ،‬بػػه اك برسػػاف‪.‬‬
‫پركردگػػارا! فػػرد فػػرد ايػػن درنػػاف را حشػػاب کػػن‪ ،‬ػػا ػػا فهػػا را هػػالحم سػػاز ك‬
‫هی فردی از فها را زند م ذار‪.‬‬
‫معاكيه می ويد‪ :‬در ركز ؿباکمهی خبیب فرزند عػدی‪ ،‬مػن بػا پػدرـ ابػو سػفیاف‬
‫در قبػػا حاضػػر بػػودـ‪ .‬در هن ػػاـ دعػػای خبیػػب‪ ،‬پػػدرـ م ػرا بػػه لػػو میانػػداخت ػػا‬
‫دعػػای اك در مػػن اثػػر نکنػػد زي ػرا گفتػػهانػػد‪ :‬كقتػػی کػػه علیػػه کشػػی دعػػا شػػود ك ف‬
‫شن) خود را لو اندازد‪ ،‬دعا بر اك اثر لبواهد کرد‪.‬‬
‫ابػػن عبٌػػاس گفتػػه اسػػت‪ :‬بػػا كصػػوؿ خػػرب شػػهادت مرثػػد كنبراهػػانش بػػه مدينػػه‪،‬‬
‫گركهػی از منػػافق گفتنػػد‪ :‬افشػػوس بػػه حػػاؿ اينهػػايی کػػه دكر از خانػػه شػػاف ك قبػػل‬
‫از نکه به نف صاحبشاف کاری را اقباـ دهند هالحم شدند‪.‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪34....................................‬‬
‫اغبىیى ػػاةً ال ػػدنٍػیىا‬
‫ػك قىػ ٍوليػػهي ًُّ ٍ‬ ‫ً‬ ‫اهلل در اي ػػن رابط ػػه فرم ػػود‪ { :‬ىكًم ػػن الن ػ ً‬
‫ػاس ىم ػ ٍػن يػي ٍعجبيػ ى‬
‫ض‬‫صػ ًػاـ (َِْ) ىكإًذىا ىػ ىػوى ىسػ ىػع ًُّ ٍاْل ٍىر ً‬ ‫كي ٍشػ ًه يد اللػػه علىػ مػػا ًُّ قىػ ٍلبًػ ًػه كهػػو أىلىػػد ًٍ‬
‫اػب ى‬ ‫ىي ى‬ ‫ىى ى‬ ‫ىي‬
‫ػاد (َِٓ) ىكإًذىا قًی ىػل لىػهي ا ًػب‬ ‫ً‬
‫ث ىكالن ٍش ىػل ىكاللػهي ىم يوبػب الٍ ىف ىش ى‬ ‫اغبى ٍػر ى‬
‫ك ٍ‬ ‫ً‬ ‫ً‬ ‫ً‬
‫لیيػ ٍف ًش ىد ف ىیها ىكيػي ٍهل ى‬
‫اس ىم ٍػن يى ٍشػ ًرم‬ ‫اد (َِٔ) ىكًم ىن الن ً‬ ‫اْل ًٍْث فىحشبه جهنم كلىبًٍئ ً‬
‫ز الٍم ىه ي‬ ‫ً ًً‬
‫ىخ ىذ ٍهي الٍعزةي ب ٍ ى ٍ ي ي ى ى ي ى ى‬ ‫اللهى أ ى‬
‫كؼ بًالٍعًبى ًاد} [البقرة‪]َِٕ-َِْ :‬‬ ‫ضاةً الل ًه ىكاللهي ىرءي ه‬ ‫ً‬
‫نػى ٍف ىشهي ابٍتغىاءى ىم ٍر ى‬
‫«درمی ػػاف م ػػردـ کش ػػی يافت ػػه میش ػػود ک ػػه س ػػنن اك در(ب ػػارۀ ام ػػور ك اس ػػباب‬
‫معػػاش) زنػػدگی دنیػػا‪ ،‬ػػو را بػػه ش ػ فت میانػػدازد ( ك فصػػاحت ك حػػالكت کػػالـ‬
‫اك‪ ،‬مايػػهی اعجػػاب ػػو میشػػود) ك اهلل را بر ناػػه در دؿ خػػود دارد گ ػوا مػػیگرید‬
‫(كادع ػػا میکن ػػد ک ػػه نا ػػه میگوي ػػد‪ ،‬مواف ػػب ب ػػا چی ػػزی اس ػػت ک ػػه در دركف پنه ػػاف‬
‫میدارد‪ ،‬ك گفتار ك کردارش يػا اسػت) ك حػاؿ نکػه اكسػر سػنت ػرين درنػاف‬
‫اس ػػت م ك هن ػػامی ک ػػه پش ػػت میکن ػػد ك م ػػیركد (كي ػػا ب ػػه رياس ػػت ك حک ػػومتی‬
‫مریسػػد)‪ ،‬در زمػ بػػه ػػالش میافتػػد ػػا در ف فشػػاد ك بػػاهی كرزد ك زرع ك نشػػل‬
‫(انشا ا ك حیوانػات) را نػابود کنػد ( ك بػا فشػاد ك بػاهی خػود‪ ،‬اقػوات ك امػواؿ ك‬
‫اركاح را از میػػاف بػػربد)‪ ،‬ك اهلل فشػػاد ك بػػاهی را دكسػػت مبػػیدارد م ك هن ػػامی کػػه‬
‫بػػه دك گفتػػه شػػود از خػػدا بػػرتس (ك اق ػواؿ ك افعػػاؿ را مطػػابب هػػم کػػن‪ ،‬ك بػػه جػػای‬
‫افشػػاد اصػػالح کػػن)‪ ،‬عظمػػت (ك لبػػوت‪ ،‬سػراپای) اكرا فػرا می ػػرید ك (غػػركر) گنػػا‬
‫اك را به بزهکاری كادار میکند‪ .‬پز دكزخ اك را بشػند اسػت ك چػه بػد جاي ػاهی‬
‫است»‪.‬‬
‫بیػػاف سرگذشػػت ك زنػػدگی اصػػحاب پیػػامرب بػػزر اسػػالـ کػػه ربیػػت يافتگػػاف‬
‫اصیل مکتب اسالـ ك مبود عینی ك كاقعی خه نبوت میباشند‪ ،‬نػه نهػا شػریين ك‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪35....................................‬‬
‫دؿ ان یز‪ ،‬بلکه غبظػه غبظػهی ف درسػهای اسػت مینتػه بػا صػداقت ك اخػالص‬
‫ك شهامت ك قوی‪ .‬فها بنا به فرمود اهلل‪:‬‬
‫يس ىػوةه ىح ىشػنىةه لً ىم ٍػن ىشػا ىف يػى ٍر يجػو اللػهى ىكالٍیى ٍػوىـ ٍاْلى ًخ ىػر‬ ‫ً ً‬
‫{ لىىق ٍد ىشا ىف لى ير ٍم ًُّ ىر يسػوؿ اللػه أ ٍ‬
‫ىكذى ىشىر اللهى ىشثً نریا }[اْلحزاب‪.]ُِ :‬‬
‫«سرمشػػب ك ال ػػوی زيبػػايی در (شػػیو ی پنػػدار ك گفتػػار ك کػػردار) پیغمػػرب خػػدا‬
‫ب ػرای رػػا كجػػود دارد‪ .‬ب ػرای کشػػانی کػػه (دارای سػػه كيگػػی باشػػند‪ ):‬بػػه خػػدا امیػػد‬
‫داشته‪ ،‬ك جويای قیامت باشند ك خدا را بشیار ياد کنند»‪.‬‬
‫فه ػػا زن ػػدگی خػ ػػود را براس ػػاس اخ ػػالؽ ك ركشهػ ػػای س ػػازند علیم ػػی پیػ ػػامرب‬
‫بزرگوار اسالـ بنػا سػاخته بودنػد ك ػا ػا يػات قػر ف را در زنػدگی خػود عملػی‬
‫میکردند‪.‬‬
‫در كاقع ػػه (رجیػ ػ ) م ػػیبینیم ک ػػه عاص ػػم ب ػػه مص ػػداؽ اي ػػن فرم ػػود خداكن ػػد ک ػػه‬
‫ً‬ ‫ً‬ ‫ً‬
‫ز} [التوبة‪.]ِٖ :‬‬ ‫میفرمايد‪{:‬يىا أىيػ ىهاالذ ى‬
‫ين ى ىمنيوا إمبىا الٍ يم ٍشريشو ىف ىقبى ه‬
‫«ای کشانیکه ايباف كرد ايد ! بیگماف مشػرکاف ( بػه سػبب کفػرك شرکشػاف‪،‬‬
‫از غباظ عقید ) پلیدند»‪.‬‬
‫در زنػػدگی بػػا خػػدا پیمػػاف میبندنػػد کػػه از ؼبػػز مشػػرکاف بپرهیػػزد‪ .‬بعػػد از مػػر‬
‫هم خداكند هم اك را از ؼبز مشرک ؿبفوظ میدارد‪.‬‬
‫خبیب بن عدی ك زيد فرزند دثػنه‪ ،‬عمالن بػه مشػرک نشػاف میدهنػد کػه پیغمػرب‬
‫را از خػػود ك اكمد خػػود دكسػػت ػػر میدارنػػد ك حاض ػرند در را ربقػػب رمافهػػای‬
‫كامی پیغمرب جاف بشپارند‪ ،‬اما خاری بػه پػای پیغمػرب زاری نرسػاند‪ ،‬هػر چنػد کػه‬
‫در عوض‪ ،‬حیا شاف سباـ شود‪.‬‬
‫در اينجا رديدی باقی مبیماند که فها ايباف به اين فرمود خداكند‪:‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪36....................................‬‬
‫«پیغمرب از خود م مناف نشبت بداناف اكلويت بیشرتی دارد»[اْلحزاب‪.]ٔ :‬‬
‫را در عمػػل نشػػاف دادنػػد كدر پاسػػنی کػػه بػػه مشػػرک میدهنػػد‪ ،‬میػزاف عالقػػه ك‬
‫ؿببت خود را نشبت به پیامرب ابراز داشته ك فها را به عجب كا میدارند‪.‬‬
‫پیامرب اسالـ نیز در اين بار میفرمايند‪:‬‬
‫جمعي »‪.‬‬ ‫ب إِلَ ِيو ِم والِ ِدهِ َوَولَ ِدهِ َوالن ِ‬
‫َّاس اَ َ‬ ‫َح ُد ُکم َحتَّی أَ ُکو َن أ َ‬
‫َح َّ‬ ‫ِ‬
‫«ال يُؤم ُ أ َ‬
‫«ايبانش کامػل نیشػت‪ ،‬کشػی کػه مػن در نػزد اك از پػدر ك فرزنػد ك نبػهی مػردـ‬
‫دي ر دكست داشتنی ر نباشم»‪.‬‬
‫شهامت خبیب که در غبظػات حشػاس مػر بػا کمػاؿ اطمینػاف مبػاز میخوانػد‬
‫ك مشػػرکاف را طػػرؼ خطػػاب ق ػرار داد ك گفػػت ‪ :‬اگػػر در حػػب مػػن گمػػاف مبیبرديػػد‬
‫کػػه از ػػرس مػػر مبػػازـ را طػػومنی مػػیکنم‪ ،‬دكسػػت داشػػتم نبانػػاف بػػه مبػػازـ ادامػػه‬
‫دهم‪ ،‬به راستی عجب كر است ك اين گونه اعماؿ جز از اكلیا خداسر مبیزند‪.‬‬
‫اكج اخالص ك ؿببت اكرا نشبت به خدا كدين اك نشػاف میدهػد‪.‬‬ ‫اين در كاق ً‬
‫در غبظا ی که به خػاطر خػدا بػه دسػت درنػاف خػدا پیکػرش قطعػه قطعػه میشػود‪،‬‬
‫بػػاز هػػم میخواهػػد جهػػت خشػػنودی ك کشػػب رضػػای خداكنػػد سػػر از سػػجد بػػر‬
‫ندارد ك به مبازش نباناف ادامه دهد‪ ،‬با نکه چند غبظه بعػد جػاف شػریينش را در‬
‫‪16‬‬
‫پیش ا اهلل قربانی میکند‬

‫ُٔ برگرفته از کتاب‪« :‬قهرمانا از عصر پیامرب ‪ -‬صل اهلل علیه كسلم –(ِٓ)‬
‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪37....................................‬‬

‫«‪»4‬‬
‫داستان صحابی بسرگوار‪:‬‬
‫«عمش ته الخطاب»‬

‫هٌبع‪:‬‬
‫داستاى اسالم صحابِ‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪38....................................‬‬
‫دش ػ ػػرت عب ػ ػػداهلل ب ػ ػػن عب ػ ػػدالعزيز اعبػ ػ ػربين در کت ػ ػػاب‪« :‬داسػ ػ ػتاف اس ػ ػػالـ ص ػ ػػحابه‬
‫ص‪ »ُٔ:‬می نويشد‪:‬‬
‫عمر يري از صناديدُٕ قريش بود ك در غاز امر‪ ،‬از اسالـ بیزار ك متنفر بػود‬
‫ك پیامرب صلی اهلل علیه كسلم ك مشلماناف را اذيت ميشرد‪.‬‬
‫اين خود عمر بن خطاب است شه برخي از اذيتهام دكراف جاهلیت خػود را‬
‫شػػه نشػػبت بػػه رسػػوؿ خػػدا صػػلی اهلل علیػػه كسػػلم ك بعضػػي از مشػػلماناف اعمػػاؿ‬
‫داشػػته اسػػت‪ ،‬بػػازگو مػػيشنػػد‪ .‬اك مػػيگويػػد‪ :‬مػػن از سرسػػنت ػرين مردمػػاف نشػػبت‬
‫بػػه رسػػوؿ خػػدا صػػلی اهلل علیػػه كسػػلم بػػودـ! در يػػك نیمػػركز گػػرـ ابشػػتا در يرػػي‬
‫از راههػػام مرػػه مػػيرفػػتم‪ ،‬ناگهػػاف مػػردم از ق ػريش بػػا مػػن برخػػورد شػػرد ك گفػػت‪:‬‬
‫شجا ميخواهي بركم ام ابن خطاب؟!‬
‫گفتم‪ :‬مػيخػواهم چنػ ك چنػاف شػنم (يعػ ؿبمػد را برشػم‪ ُٖ).‬گفػت‪ :‬از ػو‬
‫عجب ميشنم ام ابن خطػاب شػه مػيبیػنم ايػن امػر كارد خػانواد ات شػد ‪ ،‬حػاؿ‬
‫و ميگوييُٗ چناف ميشنم؟!‬
‫گفػػتم‪ :‬جريػػاف چیشػػت؟ گفػػت‪ :‬خ ػواهرت مشػػلماف شػػد اسػػت‪ .‬عمػػر گفػػت‪:‬‬
‫خشمناؾ بازگشتم ك در را شوبیدـ ك اين در حايل بود شه هن امي يػك يػا دك نفػر‬
‫مشلماف ميشدند ك نادار ك فقری ميبودند‪ ،‬پیامرب صلی اهلل علیه كسػلم ػا را بػه‬
‫ف مػػردم مػػيسػػپرد شػػه كضػػعیت مػػايل یػػرتم داشػػت ك ف دك نفػػر از مػػازاد طعػػاـ‬

‫ُٕ) در دكراف جاهلیت به ششي شه دارام شجاعت ك ثركت نبزماف بود‪ ،‬صنديد ميگفتند‪.‬‬
‫ُٖ ) در يري از ركايتهام اين داستاف مد است شه حضرت عمر دبنظور ششخ پیامربج از خانه خارج شد‪.‬‬
‫ُٗ) يع از و عجب ميشنم شه ميگويي مػيخػواهي ؿبمػد را برشػي‪ ،‬در حالیرػه اك از بػ هاشػم اسػت ك خويشػاكنداف خػود را شػه بػر ديػن‬
‫اك هشتند‪ ،‬كا مي ي؟!‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪39....................................‬‬
‫كم یرمنػػد مػػيشػػدند‪ .‬ك پیػػامرب صػػلی اهلل علیػػه كسػػلم دك مػػرد را بػػه شػػوهر خػواهرـ‬
‫پیوست داد بود‪.‬‬
‫هن امي شه در را شوبیدـ‪ ،‬گفتند‪ :‬شیشت؟ گفتم‪ :‬عمر بن خطاب‪.‬‬
‫ا سريعان خود را از من ـبفي شردنػد ك خػواهرـ برخاسػت ك در را بػركس‬ ‫ن ا‬
‫باز شرد‪.‬‬
‫گفػػتم‪ :‬ام درػػن جػػاف خػػودت‪ ،‬يػػا از ديػػن خػػودت منحػػرؼ شػػد ام؟ ك بػػا‬
‫چیزم شه در دستم بود‪ ،‬بر سرش شوبیدـ‪.‬‬
‫ن ػػا خػػوف ج ػارم شػػد‪ ،‬هن ػػامي شػػه خ ػواهرـ ف خػػوف را ديػػد‪ ،‬گريػػه شػػرد ك‬
‫گفػػت‪ :‬ام ابػػن خطػػاب ناػػه را شػػه اقبػػاـ م ػػيده ػػي‪ ،‬اقبػػاـ د ‪ ،‬مػػن از ديػػن ر ػػا‬
‫َِ‬
‫منحرؼ شد اـ!‬
‫ايػػن دامػػاد كم ك پشػػر عمػػويش سػػعید بػػن زيػػد اسػػت شػػه بعضػػي از اذيتهػػايي را‬
‫شه عمر به اك ك خواهرش‪ ،‬دخرت خطاب شرد است‪ ،‬بازگو ميشند‪.‬‬
‫اك مػػيگوي ػػد‪ :‬ام ش ػػاش م ػػيدي ػػدم ش ػػه عم ػػر م ػػن ك خ ػواهرش را خب ػػاطر اس ػػالـ‬
‫كردف چ ون ػػه اذي ػػت م ػػيش ػػرد‪ ،‬ن ػػا ش ػػه هن ػػوز مش ػػلماف نش ػػد ب ػػود‪ .‬ركاي ػػت از‬
‫ُِ‬
‫خبارم‪.‬‬

‫َِ) ركايت از اماـ اضبد در فضائل الصحابة (ّٕٔ) ك ركايت از غری اك‪ .‬در اسناد ف اسحاؽ حنی ك اسامة بن زيد بػن اسػلم كجػود دارد شػه‬
‫در هر دكم ا ضعفي غباظ ميشػود‪ .‬ك از حػديط مرسػل ؿبمػد بػن زيػد بػن عبػداهلل بػن عمػر شػاهدم بػر ف كجػود دارد شػه ابػن عائػذ در‬
‫شتػاب غػػزكات خػػودش ف را ركايػػت شػػرد ‪ ،‬چنانرػه در الشػػریة ابػػن سػػیدالناس ُ‪ ُِٔ /‬هػػم باشػم مػػيخػػورد ك اسػػنادش حشػػن اسػػت ك از‬
‫حػػديط مرسػػل زهػػرم دارام شػػاهد دكمػػي اسػػت در نػػزد عبػػداالرزاؽ (ُٖٕٗ) بػػا اسػػنادم صػػحیآ ك دارام شػػاهد سػػومي هػػم هشػػت از‬
‫حديط انز در نزد ابن سعد ّ‪ )ِٕٔ /‬ك رجالش ثقه هشتند‪ ،‬جز قاسم بػن عثمػاف شػه اك «ضػعیز» اسػت چنانرػه در اؼبیػزاف ك اللشػاف‬
‫مػػد اسػػت‪ .‬ك دارام شػواهد فػراكاف دي ػػرم اسػػت‪ .‬ن ػػا‪ :‬الشػػریة الذهبیػػة رػػار (ُْٗ)‪ .‬در شػػل ايػػن خػػرب‪ ،‬بػػا وجػػه بػػه شػواهدم شػػه دارد‪،‬‬
‫حشن است ك ف را با سبامیتش ذشر نرردـ زيرا ناػه شػه از اسػالـ كردف فػورم حضػرت عمػرط بعػد از زدف خػواهرش در ف كجػود دارد‪،‬‬
‫با سنن سعید شه بعد از ف مي يػد‪ ،‬در ضػاد اسػت ك شػايد بػه نبػ خػاطر اسػت شػه ذهػيب در « اؼبیػزاف » در بیػوگراُّ قاسػم بػن عثمػاف‬
‫گفته شه اك «جدان منرر است» ك از صبله چیزهايي شه أيید ميشند خر اين ركايت ثابت نشػد اسػت‪ ،‬ايػن اسػت شػه زهػرم در حػديط‬
‫مرسل سابب خود ف را ركايت نررد است‪.‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪43....................................‬‬
‫خباطر عداكت شديد عمر با اسػالـ ك مشػلماناف ك اذيػت كم نشػبت بػه ػا‪،‬‬
‫مشلماناف بعید ميدانشتند شه كم مشلماف شود‪.‬‬
‫از عبػػداهلل بػػن عامػػل بػػن ربیعػػه از مػػادرش لیلػػي‪ ،‬ركايػػت شػػد اسػػت اك گفػػت‪:‬‬
‫عم ػػر ب ػػن خط ػػاب‪ ،‬از نب ػػه م ػػردـ ب ػػه مرا ػػب ب ػػا م ػػا ‪ -‬خب ػػاطر مش ػػلماف ش ػػدمباف ‪-‬‬
‫درن ر بود! كقػيت مػاد شػدس بػه سػرزم حبشػه هجػرت شنػیم‪ ،‬عمػر بػن خطػاب‬
‫مػػد‪ ،‬در حالیرػػه مػػن بػػر ركم شػػرتـ بػػودـ ك مػػيخواسػػتم بػػه جانػػب حبشػػه حرشػػت‬
‫شنم گفت‪ :‬شجا ميركم ام مػادر عبػداهلل؟ گفػتم‪ :‬رػا در ار بػاط بػا دينمػاف مػا را‬
‫اذيت شرديد‪ ،‬لذا هم اشنػوف بػه سػرزمی مػيركس شػه در قبػا اذيػت نشػوس‪ .‬گفػت‪:‬‬
‫خدا نبراهتاف باشد! سپز رفت‪ .‬ن ا نبشرـ عامر بػن ربیعػه مػد ك مػن ناػه را‬
‫شػػه از نػػرـ شػػدف عمػػر ديػػد بػػودـ‪ ،‬بػرايش عريػػز شػػردـ‪ ،‬گفػػت‪ :‬يػػا امیػػد دارم شػػه‬
‫اك مشػػلماف شػػود‪ .‬خبػػدا مشػػلماف مبػػيشػػود ػػا هن ػػامي شػػه امغ خطػػاب مشػػلماف‬
‫ِِ‬
‫شود‪.‬‬
‫گذشته از اين‪ ،‬پیامرب صلی اهلل علیه كسلم برام عمر بن خطاب دعا مبود‪:‬‬
‫از ابػػن عمػػر ركايػػت اسػػت شػػه اك گفػػت‪ :‬پیػػامرب صػػلی اهلل علیػػه كسػػلم فرمػػود‪:‬‬
‫«اللهػ ػػم اعػ ػػز امسػ ػػالـ باحػ ػػب هػ ػػذين الػ ػػرجل الیػ ػػا‪ :‬بػ ػػأبی جهػ ػػل أك بعمػ ػػر بػ ػػن‬
‫اػبطػػاب» «خػػدايا اسػػالـ را بػػا ؿببػػوب ػرين ايػػن دك مػػرد در نػػزد خػػودت‪ ،‬قػػوم ك‬
‫عزسبنػػد سػػاز‪ :‬بػػا ابوجهػػل يػػا ب ػػا عمػػر بػػن خطػػاب» پػػز ؿبب ػػوب ػرين ػػا در نػػزد‬
‫خدام عزكجل عمر بن خطاب بود‪.‬‬

‫ُِ) صحیآ البنارم‪ ،‬مناقب امنصار (ِّٖٔ‪.)ّٖٕٔ ،‬‬

‫ِِ) ركايت از ابن اسحاؽ‪ ،‬اسالـ كردف عمر ص َُٔ ك از طريب اك‪ ،‬ركايت از ابن هشاـ ِ‪ ِّْ /‬ك طػربا ِٓ‪ ِٗ/‬ك رجػاؿ حػديط ػا‬
‫از درجه حشن پاي ر مبي يد‪ ،‬جز عبدالعزيز بن عبداهلل بن عامر شه فقه ابن حباف اك را موثب دانشته ك ن اهش شػود بػه‪ :‬لشػاف اؼبیػزاف ك‬
‫عجیل اؼبنفعه ك هیثمي اين اثر را در اجملم ٔ‪ ِْ/‬صحیآ دانشته ك دشرت كصي اهلل در شرح ك علػیقش بػر فضػايل صػحابه ُ‪ ِٕٗ/‬ف را‬
‫حشن دانشته است‪.‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪41....................................‬‬
‫عالك بر اين‪ ،‬كضعیيت برام عمػر پػیش مػد شػه در ف يػاق از قػر ف را شػنید‪.‬‬
‫ن ا مبهور بالغت ك اعجاز ف شد ك دانشت شه قر ف شػالـ اهلل عػايل اسػت ك‬
‫قوؿ هی انشا نیشت ك بعد از شنیدف ف‪ ،‬مشلماف شد‪:‬‬
‫از عمرا ركايت است شػه مػيگويػد‪« :‬يػا بػار قبػل از نرػه مشػلماف شػوـ‪ ،‬بػه‬
‫منظور عػرض بػه رسػوؿ خػدا از خانػه بػریكف شػدـ‪ .‬ديػدـ شػه ايشػاف قبػل از مػن بػه‬
‫مشػجداغبراـ مػػد اسػػت‪ .‬پشػت سػػرش ايشػػتادـ‪ .‬قرائػػت سػور حاقػػه را غػػاز شػػرد‪:‬‬
‫ن ا شم شم از ألیز ك پديد كرم قر ف متعجػب شػدـ ك گفػتم‪ :‬خبػدا ايػن شػاعر‬
‫اسػػت نبان ونػػه شػػه قػريش‪ ،‬گفتػػه اسػػت‪ .‬ن ػػا پیػػامرب صػػلی اهلل علیػػه كسػػلم يػػات‬
‫ػاع ور قىلً ػ ن‬
‫ػیال ىم ػػا‬ ‫ػوؿ ىش ػ ػ ًروس كم ػػا ه ػػو بًىق ػػوًؿ ىش ػ ً‬
‫ىى ي ى ٍ‬
‫زي ػػر را ػػالكت ش ػػرد‪ {:‬إًن ػػه لىىق ػػو يؿ رس ػ و‬
‫ي ٍ ىي‬
‫ػي ٍ ًمنيو ىف}‬
‫«اي ػػن (ق ػػر ف از س ػػوم خ ػػدا م ػػد اس ػػت ك) گفت ػػارم اس ػػت (ش ػػه) از (زب ػػاف)‬
‫ؿبمد ‪ ،‬پنش ك بلیػ ميشػود )‪ .‬ك سػنن هػی شػاعرم‬ ‫پیغمرب بزرگوارم (به ناـ ٌ‬
‫نیشػػت (چنػػاف شػػه رػػا گم ػػاف ميبريػػد‪ .‬اص ػالن) ر ػػا شمػػرت ايب ػػاف مي كريػػد (ك بػػه‬
‫دنباؿ حب ك حقیقت ميافتید)‬
‫ػیال ىمػػا ىػ ىذش يرك ىف (ِْ) ىػٍن ًزيػ هػل‬‫ػاه ون قىلًػ ن‬
‫گفػػتم‪ :‬شػػاهن اسػػت فرمػػود‪{ :‬كىم بًىقػػوًؿ ىشػ ً‬
‫ى ٍ‬
‫ىخػ ٍذنىا ًمٍنػهي بًػالٍیى ًم ً‬
‫ا ٍاْلىقىا ًك ًيل (ْْ) ىْل ى‬
‫ًمن ر ِّ ً‬
‫ب الٍ ىعالىم ى (ّْ) ىكلى ٍو ىػ ىقو ىؿ ىعلىٍیػنىا بػى ٍع ى‬ ‫ٍى‬
‫ً‬ ‫و‬ ‫ً‬ ‫ً‬ ‫ً‬ ‫ً‬
‫ين (ْٕ) ىكإًنػػهي‬ ‫ىحػػد ىعٍنػػهي ىحػػاج ًز ى‬
‫(ْٓ) يْث لىىقطى ٍعنىػا مٍنػػهي الٍػ ىػو ى (ْٔ) فى ىمػػا م ػٍن ير ٍم مػ ٍػن أ ى‬
‫لىتى ٍذشًىرةه لًٍل يمت ًق ى } (حاقه‪ )ْٖ - َْ :‬ا خر سور ‪.‬‬
‫« ك گفتػػه هػػی غیب ػػو ك شػػاه نیشػػت‪ .‬اص ػالن رػػا شمػػرت پنػػد ميگریيػػد (ك‬
‫ياد كر حب ك حقیقت ميگرديد ‪ ،‬ك درست ك نادرست را فرؽ مي یػد)‪( .‬بلرػه‬
‫شالمػػي اسػػت شػػه) از جانػػب پركردگػػار جهانیػػاف نػػازؿ شػػد اسػػت‪ .‬اگػػر پیغمػػرب‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪42....................................‬‬
‫پػػار ام سػػنناف را بػػه دركغ بػػر مػػا ميبشػػت‪ .‬مػػا دسػػت راسػػت اك را ميگػػرفتیم‪.‬‬
‫سپز ر دلش را پار ميشردس‪ .‬ك ششي از را مبي وانشػت مػان (ايػن شػار مػا‬
‫در بػ ػ ػػار ) اك شػ ػ ػػود (ك مػ ػ ػػر را از اك بػ ػ ػػاز دارد )‪ .‬مش ػ ػ ػلٌمان قػ ػ ػػر ف پنػ ػ ػػد ك انػ ػ ػػدرز‬
‫پرهیزگاراف است‪».‬‬
‫ِّ‬
‫عمر گويد‪ :‬ن ا اسالـ شامالن در دمل جام افتاد‪».‬‬
‫از عبداهلل بن عمر بن خطاب ركايت است شه اك ميگويد‪ :‬هن امي شػه عمػر‬
‫مشػػلماف شػػد‪ ،‬گفػػت‪ :‬چػػه ششػػي از ق ػريش‪ ،‬از نبػػه ػػا بیشػػرت سػػنناف را انتقػػاؿ‬
‫مػػيدهػػد؟ بػػه اك گفتػػه شػػد‪ :‬صبیػػل بػػن معمػػر صبحػػي‪ ،‬لػػذا عم ػرا صػػبح ا پػػیش اك‬
‫رفػػت‪ ِْ.‬عبػػداهلل گويػػد‪ :‬ك مػػن هػػم صػػبح ا دنبػػاؿ اك افتػػادـ ك ناػػه را شػػه اقبػػاـ‬
‫ميداد‪ ،‬ن ا ميشػردـ‪ ،‬ايػن در حػايل بػود شػه مػن پشػر باػهام بػودـ شػه هػر ناػه‬
‫را شه ميديدـ‪ ،‬ميفهمیدـ‪.‬‬
‫ػا اينرػػه نػزد اك مػػد ك بػه اك گفػػت‪ :‬ام صبیػػل! يػا دانشػػتهام شػه مػػن مشػػلماف‬
‫شد اـ‪ ،‬ك كارد دين ؿبمد صلی اهلل علیه كسلم گشتهاـ؟!‬

‫ِّ) ركايت از اماـ اضبد در مشندش ُ‪ ،ُٖ-ُٕ /‬از ابو شريآ از عمر ك اسػنادش صػحیآ ك مرسػل اسػت ن ػا‪ :‬اجملمػ ٗ‪ ،ِٔ/‬ك ايػن ركايػت‬
‫شػػاهدم ماننػػد خػػودش را دارد شػػه ابػػن ايب شػػیبه در مصػػنفش در شتػػاب اْلكائػػل ُْ‪ َُّ/‬رػػار ُِٖٕٕ ف را ركايػػت شػػرد ك اسػػنادش‬
‫ضعیز است‪ .‬ك از حديط مرسل زهرم دارام شاهد دي رم در نزد عبدالرزاؽ (ُٖٕٗ) با اسناد صحیآ اسػت‪ ،‬ك دارام شػاهد سػومي‬
‫اسػػت بػػه ماننػػد ف شػػه ابػػن اسػػحاؽ ف را ركايػػت شػػرد اسػػت چنانرػػه در سػػری ابػػن هاشػػم ِ‪ ّْٔ/‬مػػد اسػػت‪ .‬ك ام ػاـ اضبػػد در فضػػائل‬
‫الصحابه (ّْٕ) از طريب اك‪ ،‬ف را ركايت شرد است‪ .‬ابن اسحاؽ گفته است‪ :‬عبداهلل بن ابی قبیآ مري از يارانش عطاء ك ؾباهد يا از‬
‫ششي شه اين را ركايت مبود ‪ ،‬برام من بازگفته شه اسالـ عمر دربار ناه شه بداف سػنن گفتػهانػد‪ ،‬ايػن بػود شػه مػيگفػت‪ ...‬ك ف را ذشػر‬
‫شرد است‪.‬‬
‫در شل‪ ،‬ضعز ركايت اكؿ‪ ،‬قوم نیشت ك با ركايتهام بعدم قويت مييابد‪.‬‬
‫ُ) يعػ حضػػرت عمػػرط هن ػػامي شػه مشػػلماف شػػد‪ ،‬خواسػػت شػه اسػػالـ كردنػػش را شػػرار شنػد‪ ،‬لػػذا دنبػػاؿ ششػػي مػيگشػػت شػػه از نبػػه قػريش‬
‫بیشرت حرفها ك خربها را اعالف ميشرد‪ .‬ن ا اك را به صبیل راهنمػايي شردنػد‪ .‬ك ايػن بػود شػه حضػرت عمػرط صػبح ا بػه سػوم اك رفػت ك‬
‫اسالـ خود را به اك خرب داد‪.‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪43....................................‬‬
‫گويد‪ :‬خبدا صبیػل بػه اك پاسػني نػداد ػا اينرػه برخاسػت ك ردايػش را ششػید ك‬
‫به را افتاد ك عمر هم دنبالش افتاد ك من هم دنباؿ اك افتادـ‪.‬‬
‫هن ػػامي شػػه بػػه در مشػػجد رسػػید‪ ،‬بػػا بلنػػد رين صػػدايش فريػػاد زد‪ :‬ام صباعػػت‬
‫قػريش! ‪ -‬در حالیرػػه ػػا پریامػػوف شعبػػه در اقبمنهػػام خػػود بودنػػد‪ -‬گػػا باشػػید‬
‫شه ابن خطاب از دين را منحرؼ شد است‪.‬‬
‫عبػػداهلل گويػػد‪ :‬عمػػر هػػم از پشػػت سػػرش مػػيگفػػت‪ :‬دركغ مػػيگويػػد‪ .‬امػػا مػػن‬
‫مشلماف شد اـ‪ .‬ك شهادت داد اـ شه هی خدايي نیشػت جػز اهلل ك اينرػه ؿبمػد‬
‫رسػػوؿ اهلل عػػايل اسػػت ك ػػا بػػر عمػػر هجػػوـ كردنػػد‪ ،‬پیوسػػته بػػا هػػم زد ك خػػورد‬
‫شردنػػد ػػا اينرػػه خورشػػید بػػامم سرشػػاف ايشػػتاد ‪ -‬ػػا ظهػػر‪( -‬راكم)گويػػد‪ :‬عمػػر‬
‫خش ػػته ش ػػد ك نشش ػػت ك ػػا در شن ػػارش ايش ػػتادند‪ ،‬در حالیر ػػه اك م ػػيگف ػػت‪:‬‬
‫هرچه شه به نظر اف مي يػد‪ ،‬اقبػاـ دهیػد‪ ،‬بػه اهلل عػايل سػوگند مػيخػورـ شػه اگػر مػا‬
‫سیصد نفر ميبػودس‪ ،‬يػا ف (شعبػه) را بػرام رػا رهػا مػيشػردس‪ ،‬يػا رػا ف را بػرام‬
‫ما رؾ ميشرديد‪.‬‬
‫(راكم) گويد‪ :‬در حالیره ا در ف كضعیت بودند‪ ،‬ناگهاف پریمػردم قريشػي‬
‫شه عبػايي بلنػد ك پریاهػ رن ارنػو بػه ػن داشػت‪ ،‬پیػدا شػد‪ ،‬ػا اينرػه بػامم سػر‬
‫ا ايشتاد‪ .‬ك گفت‪ :‬را چه شار به اك داريد؟ گفتند‪ :‬عمر منحرؼ شػد اسػت‪.‬‬
‫گفػػت‪ :‬از اك چػػه مػػيخواهیػػد؟ مػػردم اسػػتشػػه چیػػزم بػرام خػػود انتنػػاب مبػػود ‪،‬‬
‫رػػا چػػه مػػيخواهیػػد؟ بنظػػر رػػا ب ػ عػػدم (شػػه ػػری ك عشػػری عمػػر بػػن خطػػاب‬
‫هشتند) را را به حاؿ خود كا ميگذارند اگر را به اك سیيب برسانید يػا خبواهیػد‬
‫اك را برشید؟‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪44....................................‬‬
‫ِٓ‬
‫شارم به اين مرد نداشته باشید!‬
‫از ابن مشعود ركايت اسػت شػه مػيگويػد‪ :‬از زمػا شػه عمػر مشػلماف شػد‪ ،‬مػا‬
‫پیوسػػته عزسبنػػد بػػودس‪ ،‬قبػػل از اينرػػه عمػػر مشػػلماف شػػود‪ ،‬مػػا حػػيت مبػػي وانشػػتیم در‬
‫شعبه مباز خبوانیم‪ ،‬هن امي شه عمر مشلماف شد‪ ،‬با ا مبارز شرد‪ ،‬ػا جػايي شػه‬
‫ِٔ‬
‫ما را رها شردند ا مباز خبوانیم‪.‬‬

‫ِٓ) ركايػػت از ابػػن اسػػحاؽ (ص ُْٔ) ك از طريػػب اك‪ ،‬ركايػػت از امػػاـ اضبػػد در فضػػائل الصػػحابة (ِّٕ)‪ ،‬ك ابػػن حبػػاف (امحشػػاف‪)ٖٕٔٗ ،‬‬
‫گويػػد‪ :‬نػػاف از ابػػن عمػػر ب ػراس عريػػز کػػرد‪ .‬ك اسػػنادش حشػػن اسػػت‪ .‬ك ابػػن شثػػری هػػم در الشػػریة ِ‪ ُّ/‬ف را حشػػن ك يب نقػػ) دانشػػته‬
‫است‪ .‬ك ركايت زهرم شه در نزد عبدالرزاؽ (ُٖٕٗ) قرار دارد‪ ،‬بر مشػلماف شػدف حضػرت عمػرط‪ ،‬بػه ػر یيب شػه سػابقان ذشػر شػد‪ ،‬دملػت‬
‫دارد‪.‬‬
‫ِٔ) ركايت از ابن سعد ّ‪ َِٕ/‬با اسناد صحیآ‪ ،‬بر شرط خبارم‪ .‬ك خبارم جزء اكؿ ف را ركايت شرد (ّّٖٔ)‪.‬‬
‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪45....................................‬‬

‫«‪»5‬‬
‫داستان صحابی بسرگوار‪:‬‬
‫«ضماد ته ثعلثٍ اصدی»‬

‫هٌبع‪:‬‬
‫داستاى اسالم صحابِ‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪46....................................‬‬
‫دش ػ ػػرت عب ػ ػػداهلل ب ػ ػػن عب ػ ػػدالعزيز اعبػ ػ ػربين در کت ػ ػػاب‪« :‬داس ػ ػػتاف اس ػ ػػالـ ص ػ ػػحابه‬
‫ص‪ »ٖٓ:‬می نويشد‪:‬‬
‫ابن عباس ميگويد‪ :‬ضماد به مره مد ك از طايفه ازد شنوئه بود ك هػرشز را‬
‫شه دچار جن گرفت ي ميشد‪ ،‬بوسیله رقیه (افشوف) معاعبه ك درمػاف مػيشػرد‪ .‬از‬
‫انشا ام سفیه ك اضبقي از اهػل مرػه شػنید شػه مػي گفتنػد‪ :‬ؿبمػد ؾبنػوف ك ديوانػه‬
‫است‪ .‬ن ا اك گفػت‪ :‬چػه خػوب مػيشػد شػه مػن ايػن مػرد را مػيديػدـ‪ ،‬شػايد اهلل‬
‫اك را بر دستاف من شفا دهػد‪ .‬ابػن عبػاس گويػد‪ :‬كم بػا پیػامرب ص مالقػات شػرد ك‬
‫گفػػت‪ :‬ام ؿبمػػد‪ ،‬مػػن از ايػػن جػػن گرفت ػػي شػػه ػػو بػػه ف مبػػتال شػػد ام‪ ،‬رقیػػه ك‬
‫افش ػػوف م ػػيش ػػنم ك اهلل ه ػػرشز را ش ػػه خبواه ػػد‪ ،‬ب ػػر دس ػػتاف م ػػن ش ػػفا م ػػيده ػػد‪ .‬ي ػػا‬
‫ميخواهي برام و افشوف شنم ك و را معاعبه مباس؟‬
‫رسػػوؿ اهلل صػػلی اهلل علیػػه كسػػلم فرمػػود‪« :‬ضبػػد بػرام خػػدا اسػػت‪ ،‬اك را سػػتايش‬
‫مػػيشنػػیم ك از اك طلػػب يػػارم مػػيمبػػائیم‪ ،‬هػػرشز شػػه اهلل عػػايل اك را هػػدايت دهػػد‪،‬‬
‫گمػرا شننػػد ام نػػدارد ك هػػرشز شػػه اهلل عػػايل اك را گمػرا مبايػػد‪ ،‬هػػدايت دهنػػد ام‬
‫ندارد‪ .‬ك گواهي ميدهػم شػه هػی خػدايي جػز اهلل كجػود نػدارد‪ ،‬ي انػه اسػت ك يب‬
‫شريك ك ؿبمد بند ك رسوؿ اكست‪ ،‬اما بعد‪» ...‬‬
‫ابػػن عبػػاس گويػػد‪ :‬ضػػماد گفػػت‪ :‬ايػػن سػػنناف را دكبػػار بػرام مػػن بػػازگو‪ ،‬ن ػػا‬
‫پیامرب صلی اهلل علیػه كسػلم سػه بػار ف شلمػات را بػرام اك رػرار مبػود‪ .‬ابػن عبػاس‬
‫گويد‪ :‬ضماد گفت‪ :‬سنن شاهناف ك سنن ساحراف ك سنن شػاعراف را شػنید ‪-‬‬
‫اـ‪ ،‬نش ػػنید اـ ش ػػه ػػا چنػ ػ شلم ػػاق ش ػػه ػػو مػ ػيگ ػػويي‪ ،‬ف را گفت ػػه باش ػػند‪ .‬در‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪47....................................‬‬
‫حالیر ػػه ػػا ب ػػه ن ػػاعوسِٕ دري ػػا رس ػػید ان ػػد‪ .‬اب ػػن عب ػػاس گوي ػػد‪ :‬ض ػػماد گف ػػت‪« :‬‬
‫دستت را بیاكر ا با و بر سر اسالـ بیعت مباس‪».‬‬
‫ضػػماد گويػػد‪ :‬بػػا پیػػامرب صػػلی اهلل علیػػه كسػػلم بیعػػت مبػػودـ‪ .‬ن ػػا رسػػوؿ اهلل‬
‫صلی اهلل علیه كسلم فرمػود‪« :‬بػر قومػت هػم بػا مػن بیعػت شػن‪ ِٖ».‬ضػماد گفػت‪:‬‬
‫ك بر قومم هم با و بیعت شردـ‪.‬‬
‫(راكم) گويد‪ :‬پیامرب صلی اهلل علیه كسلم سػريهام را فرسػتاد‪ .‬ػا از شنػار قػوـ‬
‫ضػػماد گذشػػتند‪ .‬فرمانػػد ف س ػريه گفػػت‪ :‬يػػا از اينهػػا چیػػزم بدسػػت كرد ايػػد؟‬
‫مػػردم از ف صباعػػت گفػػت‪ :‬فتابػػهام از نػػاف بدسػػت كرد اـ‪ .‬كم گفػػت‪ :‬ف را‬
‫ِٗ‬
‫به ا باز پز د شه ا قوـ ضماد هشتند‪ .‬ركايت از مشلم‪.‬‬

‫ِٕ) نػاعوس قعػر يػا كسػه درياسػػت ك در بعضػي نشػنههػا نػاموس ك در بعضػػي دي ػر قػاموس اسػت شػه معنػػام نب ػي يرػي اسػت‪ .‬ن ػا ‪ :‬شػػرح‬
‫مشلم وسه نوكم ج ٔ ص ُٖٓ‪.ُٕٓ،‬‬
‫ِٖ) يع از طرؼ قومت هم با من بیعت شن‪ ،‬ك بدين ونه شه حضرت ضماد ا را به اسالـ دعوت شند‪ ،‬ا اينره كارد اسالـ شوند‪.‬‬
‫ِٗ) صحیآ مشلم‪ .‬اعبمعة باب زبفیز الصالة ك اػبطبة (ٖٖٔ)‪.‬‬
‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪48....................................‬‬

‫«‪»6‬‬
‫داستان صحابی بسرگوار‪:‬‬
‫« اتًجىذل ي اتًتصيش»‬

‫هٌبع‪:‬‬
‫حواسِ سازاى تاریخ‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪49....................................‬‬
‫در سػػاؿ شش ػػم هج ػػرم پی ػػامرب اک ػػرـ ص ػػل اهلل علی ػػه كس ػػلم ب ػػه قص ػػد عم ػػر از‬
‫مدينػػه بػػه سػػوم مکػػه حرکػػت کردنػػد‪ ،‬کفػػار مکػػه گػػا شػػدند ك ايػػن خػػرب را باعػػط‬
‫ذلػػت ك رس ػوايي خػػود دانشػػتند‪ .‬لػػذا بػػه اهبػػاد مزاضبػػت پرداختنػػد‪ ،‬رسػػوؿ اهلل صػػل‬
‫اهلل علیه كسلم در ؿبل حديبیه وقز کردنػد‪ .‬يػاراف فػداکار نیػز نبػرا ايشػاف بودنػد‬
‫ك هرگونه ايثارم را برام خود افتنار مي دانشتند‪ .‬لذا بػرام جنػو اعػالـ مػادگي‬
‫کردند‪ ،‬كيل رسوؿ اکػرـ صػل اهلل علیػه كسػلم مراعػات حػاؿ اهػل مکػه را کردنػد ك‬
‫ب ػه جنػػو رضػػايت ندادنػػد ك ب ػرام صػػلآ ك سػػازش‪ ،‬ػػالش ك کوشػػش کردنػػد‪ .‬بػػه‬
‫عبػػارت دي ػػر‪ :‬بػػا كجػػودم کػػه صػػحابه ک ػراـ مػػادگي کامػػل ك مزـ را ب ػرام شػػركع‬
‫جنػػو داشػػتند‪ ،‬ف رسػػوؿ اهلل صػػل اهلل علیػػه كسػػلم بػػه قػػدرم‪ ،‬حػػب اهػػل مکػػه را‬
‫رعايػػت کردنػػد کػػه سبػػاـ ش ػرايه نػػاف را در پیمػػاف صػػلآ پذيرفتنػػد‪ .‬صػػحابه ک ػراـ از‬
‫ايػػن شػػلیم ك پػػذيرش يب چػػوف ك چػرام شػرايه نػػاف بشػػیار ناراحػػت شػػدند ك ايػػن‬
‫امر بر ف ها گراف سباـ شد‪ ،‬كيل در مقابل فرماف ك مصلحت رسػوؿ اهلل صػل اهلل‬
‫علیه كسلم‪ ،‬سر شلیم فركد كردند زيرا ناف در هرحاؿ‪ ،‬از پیشػوام خػود پػریكم‬
‫مي کردند‪ .‬به نب جهت‪ ،‬دمكر مػردا نباػوف عمػر فػاركؽ رضػي اهلل عنػه چػار‬
‫ام جز شلیم ك پذيرش نداشتند‪.‬‬
‫يکي از موارد ك شرايه قػرارداد صػلآ ايػن بػود کػه‪« :‬هػرکز از کفػار‪ ،‬مشػلماف‬
‫شػػود ك بػػه مدينػػه هجػػرت کنػػد‪ ،‬مشػػلماناف اك را بػػه مکػػه بػػاز گرداننػػد ك چناناػػه‬
‫فردم از مشلماناف اهلل ناخواسته مر ػد شػود ك بػه مکػه ركد‪ ،‬بػه مدينػه بػاز گردانػد‬
‫لبواهد شد»‪.‬‬
‫ايػػن ق ػرارداد صػػلآ هنػػوز کمیػػل نشػػد بػػود کػػه ابػػو جنػػدؿ رضػػي اهلل عنػػه (کػػه‬
‫اسالـ كرد بود ك در مکه ربػت شػکنجه ك زار کفػار قػرار داشػت) در حػايل کػه‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪53....................................‬‬
‫زقبػػری بػػر پػػام داشػػت‪ ،‬افتػػاف ك خی ػزاف خػػود را بػػه لشػػکر رسػػاند ك انتظػػار داشػػت‬
‫مشلماناف از كم ضبايت کنند ك اك را از اين مصیبت ك شکنجه رهػا سػازند‪ .‬پػدر‬
‫كم سهیل که به مبايندگي از سوم کفار بػرام امضػام قػرارداد صػلآ بػه قبػا مػد‬
‫بػػود ك ػػا ف موق ػ هنػػوز مشػػلماف نشػػد بػػود (بعػػدان در فػػتآ مکػػه مشػػلماف شػػد)‬
‫سػػیلي ؿبکمػػي بػػه اك زد ك اص ػرار کػػرد‪ ،‬ػػا اك را بػػا خػػود بػػه مکػػه بػػاز گردانػػد‪ .‬ف‬
‫حضػػرت ‪ -‬صػػل اهلل علیػػه كسػػلم ‪ -‬فرمودنػػد‪ :‬هنػػوز قػرارداد صػػلآ کمیػػل ك امضػػا‬
‫نشػػد اسػػت‪ ،‬لػػذا بػػا ايػػن كض ػ اك را بػػه رػػا ربويػػل مبػػي دهػػیم‪ .‬كيل سػػهیل اص ػرار‬
‫زيادم کرد ك حاضر نشد از اك صرؼ نظر کند‪ ،‬ابوجنػدؿ رضػي اهلل عنػه در میػاف‬
‫مش ػػلماناف فري ػػاد ب ػػر كرد ک ػػه ام مش ػػلماناف! م ػػن مش ػػلماف ش ػػد ك مص ػػیبت ه ػػام‬
‫زيادم را ربمل کرد اـ‪ ،‬چ ونه دكبار بػه کفػار مکػه ربويػل داد شػوـ؟ مشػلماناف‬
‫بػػا مشػػاهد ايػػن منظػػر بشػػدت خشػػم ك انػػدكه شػػدند‪ ،‬كيل چػػار ام جػػز‬
‫اجرام فرماف رسوؿ اهلل صل اهلل علیه كسلم نداشتند‪ .‬لذا ابوجندؿ رضػي اهلل عنػه‬
‫بػػه دسػػتور پیػػامرب صػػل اهلل علیػػه كسػػلم بػػه مکػػه بػػاز گشػػت‪ ،‬پیػػامرب صػػل اهلل علیػػه‬
‫كس ػػلم ب ػػه كم ش ػػلي دادن ػػد ك فرمودن ػػد‪« :‬ب ػػزكدم اهلل را قب ػػاق بػ ػرام ر ػػا فػ ػراهم‬
‫خواهد کرد»‪.‬‬
‫بعد از امضام صلحنامه‪ ،‬يکػي دي ػر از کفػار بػه نػاـ ابػو بصػری رضػي اهلل عنػه‬
‫که مشػلماف شػد بػود‪ ،‬بػه مدينػه هجػرت کػرد‪ .‬کفػار بػرام بازگردانػدف كم دك نفػر‬
‫را بػػه ؿبضػػر رسػػوؿ اهلل صػػل اهلل علیػػه كسػػلم فرسػػتادند‪ .‬رسػػوؿ اهلل صػػل اهلل علیػػه‬
‫كسػػلم طبػػب ق ػرارداد اك را بػػه ف دك نفػػر ربويػػل داد‪ .‬ابوبصػػری رضػػي اهلل عنػػه اظهػػار‬
‫داشػػت‪ :‬يػػا رسػػوؿ اهلل! مػػن مشػػلماف شػػد ك بػػه اينجػػا مػػد اـ‪ ،‬رػػا چ ونػػه م ػرا‬
‫دكبػػار در داـ کفػػار اسػػری مػػي کنیػػد؟ رسػػوؿ اهلل صػػل اهلل علیػػه كسػػلم اك را شػػلي‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪51....................................‬‬
‫دادند ك به صرب ك شکیبايي دعوت کردند ك فرمودند‪« :‬بزكدم اهلل را قبػاق بػرام‬
‫ر ػػا فػ ػراهم خواه ػػد ک ػػرد»‪ .‬اب ػػو بص ػػری رض ػػي اهلل عن ػػه ب ػػا ف دك نف ػػر ب ػػه مک ػػه ب ػػاز‬
‫گشت‪ ،‬در میاف را به يکي از ف دك نفر گفت‪ :‬ايػن رشػری رػا بشػیار بػا ارزش‬
‫ك قابل وجه به نظر مي رسد‪( .‬گاهي يا سنن هػم باعػط فنػر ك غػركر دمػي‬
‫مي شود) اك رشری را از غالؼ بریكف كرد ك اظهار داشػت‪ :‬رم‪ ،‬مػن ايػن را بػر‬
‫ركم افراد زيادم زمايش کرد اـ‪ ،‬ن ا رشری را با غركر سبػاـ بػه ابػو بصػری رضػي‬
‫اهلل عنػه داد‪ .‬ابػو بصػری رضػي اهلل عنػه بػػا نبػاف رشػری کػارش را سبػاـ کػرد ك دمػػار از‬
‫ركزگارش بػر كرد‪ .‬رفیػب دي ػرش کػه ايػن صػحنه را ديػد‪ ،‬پػا بػه فػرار گذاشػت ك خػود‬
‫را بػػه ؿبضػػر رسػػوؿ اکػػرـ صػػل اهلل علیػػه كسػػلم رسػػاند ك اظهػػار داشػػت‪ :‬رفػػیقم بػػه‬
‫قتػػل رسػػید ك حػػام نوبػػت مػػن خواهػػد بػػود‪ .‬چنػػد غبظػػه بعػػد‪ ،‬ابػػو بصػػری رضػػي اهلل‬
‫عنػػه كارد شػػد ك عػػرض کػػرد‪ ،‬ام رسػػوؿ اهلل! رػػا بػػر ق ػرارداد عمػػل کرديػػد ك م ػرا بػػه‬
‫مکه باز گردانديد كيل من هیا ونػه قػراردادم بػا ايػن هػا نداشػته اـ‪ .‬ايػن هػا قصػد‬
‫داشتند ا مرا از دين برگردانند‪ ،‬لذا من اين عمل را اقباـ داد اـ‪ .‬رسوؿ اهلل صػل‬
‫اهلل علیه كسػلم فرمودنػد‪ :‬ايػن کػار جنػو افػركزم اسػت‪ ،‬کػاش بػا كم نبکػارم مػي‬
‫ک ػػردم‪ .‬ابوبص ػػری رض ػػي اهلل عن ػػه از ط ػػرز ک ػػالـ رس ػػوؿ اهلل ص ػػل اهلل علی ػػه كس ػػلم‬
‫فهمیػػد‪ ،‬کػػه چناناػػه حػػام کشػػي بػػه دنبػػالش بیايػػد دكبػػار بػػه مکػػه بػػاز گردانػػد مػػي‬
‫شود‪.‬‬
‫بػػه نب ػ جهػػت را دريػػا را در پػػیش گرفػػت ك از مدينػػه بػػه سػػوم سػػاحل دريػػا‬
‫رفت ك در قبا اقامت گزيد‪ ،‬اهل مکػه از مػاجرا گػا شػدند‪ .‬ابوجنػدؿ رضػي اهلل‬
‫عنه هم که از حديبیه باز گرداند شد بػود‪ ،‬ـبفیانػه از مکػه خػارج شػد ك نػزد ابػو‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪52....................................‬‬
‫بصػری رضػي اهلل عنػه در سػاحل مػد‪ .‬بػػدين طريػب عػداد زيػادم از مشػلماناف مکػػه‬
‫را ساحل را در پیش گرفتند ك به ابو بصری رضي اهلل عنه پیوستند‪.‬‬
‫در مدت کو اهي‪ ،‬گركهي در قبػا گػرد مدنػد کػه بػر اثػر نبػودف نػاف ك نفقػه بػا‬
‫مشػػکالت بشػػیارم ركبػػرك شػػدند‪ .‬س ػراقباـ‪ ،‬صػػمیم گرفتنػػد ػػا کػػاركاف هػػام ق ػريش‬
‫مکه را که به نػاف ظلػم ك سػتم فػراكا ركا داشػته بودنػد‪ ،‬مػورد ضبلػه ك غػارت قػرار‬
‫دهنػػد‪ ،‬خالصػػه بػػا ايػػن عمػػل خػػود عرصػػه را بػػر کفػػار مکػػه نػػو کردنػػد ك ب ػرام‬
‫کاركاف ف ها مزاضبت اهباد مي کردند‪ ،‬ا ايػن کػه کفػار مکػه مضػطرب ك پريشػاف‬
‫شػػد ك هیػػأق را بػػه ؿبضػػر رسػػوؿ اهلل صػػل اهلل علیػػه كسػػلم فرسػػتادند ك بػػا زارم ك‬
‫اظهار عجز ك نا وا ك ياد كرم صله رضبي ك با كاسطه قرار دادف ناـ اهلل‪ ،‬اظهػار‬
‫داشتند‪« :‬بػرام رضػام اهلل جلػو ايػن دسػته از مشػلم گرفتػه شػود ك ف هػا را نػزد‬
‫خود در مدينه بطلبید ا ربت اين معاهد قرار گرینػد ك را ايػاب ك ذهػاب مػا نیػز‬
‫بػػاز شػػود»‪ .‬رسػػوؿ اهلل صػػل اهلل علیػػه كسػػلم نامػػه ام بػػه ابػػو بصػػری رضػػي اهلل عنػػه‬
‫نوشػػتند ك در ف بػػه كم اجػػاز دادنػػد ػػا بػػه مدينػػه كارد شػػود‪ ،‬كقػػيت نامػه رسػػوؿ اهلل‬
‫صل اهلل علیه كسلم به كم رسید‪ ،‬اك در بشرت مر افتاد بود‪ .‬نامه گرامي پیػامرب‬
‫صػػل اهلل علیػػه كسػػلم را بػػه دسػػت گرفػػت ك در نبػػاف حػػاؿ جػػاف بػػه جػػاف ف ػرين‬
‫َّ‬
‫سپرد‬
‫اگر دمي بر دين ك ي خويش ؿبکم ك استوار باشد به شػرطي کػه ف ديػن‪،‬‬
‫ديػن صػحیحي باشػػد‪ ،‬هػی قػػدرت ك نریكيػي مبػي وانػػد بػا اك مبػػارز کنػد ك اهلل هػػم‬
‫كعػد کػػرد اسػػت کػػه بػه کمػػا مشػػلماف بشػػتابد بػه شػػرطي کػػه اك مشػػلماف كاقعػػي‬
‫باشد‪.‬‬

‫َّ) صحیآ البنارم ك فتآ البارم‪.‬‬

‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪53....................................‬‬

‫«‪»7‬‬
‫داستان صحابی بسرگوار‪:‬‬
‫« اسامٍ ته صیذ »‬

‫هٌبع‪:‬‬
‫یاراى جَاى پیاهبر صلى اهلل علیِ ٍآلِ ٍسلن‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪54....................................‬‬
‫اسػػتاد يوسػػز عبػػدالررس عشػػا در کتػػاب‪« :‬يػػاراف ج ػواف پیػػامرب ‪ -‬صػػل اهلل‬
‫علیه ك له كسلم – ص‪ »ُْ:‬می نويشد‪:‬‬
‫ؿبمد اسػامه ابػن زيػد بػن حارثػه‪ ،‬از شنانػه عػوؼ بػود هفػت سػاؿ قبػل از‬
‫اك ابو ٌ‬
‫هجرت پیامرب صلی اهلل علیه كسلم در مره بدنیا مد‪.‬‬
‫پدر ك مادرش مشلماف بودند‪ .‬رسوؿ اشػرـ صػلی اهلل علیػه كسػلم ػا را از نبػه‬
‫مردـ بیشرت دكست داشت‪ ،‬پدرش زيد بن حارثه از اكل ششػا بػود شػه مشػلماف‬
‫شدند‪.‬‬
‫غالـ زاد شرد خدهبه بود‪ .‬زما شه خدهبه به نبشرم پیػامرب در مػد اك را زاد‬
‫شػرد ك بػه پیػامرب صػلی اهلل علیػه كسػػلم اهػداء شردنػد‪ ،‬پیػامرب صػلی اهلل علیػه كسػػلم‬
‫اك را بشیار دكست ك گرامي ميداشت ك با اك بشیار خوب رفتار مػيشػرد‪ ،‬زمػا‬
‫شػػه بعػػد از سػػاؽبا دكرم‪ ،‬پػػدر ك مػػادرش را مالقػػات شػػرد ك نػػاف از اك درخواسػػت‬
‫شردند شه نزدشاف دباند‪ ،‬ماندف نزد پیامرب صلی اهلل علیه كسػلم را ػرجیآ داد ‪ ،‬بػه‬
‫ناف جواب رد داد‪ .‬مادر اك اـ ايبن حبشي شه اظبػش برشػه بػود‪ ،‬شنیػز مػادر رسػوؿ‬
‫اشرـ صػلی اهلل علیػه كسػلم منػه بنػت كهػب بػود‪ .‬ك هن ػاـ كفػات نبػراهش بػود‪ ،‬ك‬
‫ؿبمػػد صػلی اهلل علیػػه كسػلم شػه هن ػػاـ كفػات مػػادرش باػهام خردسػػاؿ بػػود‪،‬‬
‫اك بػا ٌ‬
‫نزد پػدربزرگش عبػداؼبطلب بػه مرػه بازگشػت ك ػا مػدق پػركرش ك ن هػدارم رسػوؿ‬
‫اشرـ صلی اهلل علیه كسلم را به عهد داشت‪.‬‬
‫نيكي اسامو با مادرش‪:‬‬
‫ؿبمػػد بػػن س ػریين مػػيگويػػد‪ :‬قیمػػت يػػك لب ػػل در زم ػػاف خالفػػت عثمػػاف ه ػزار‬
‫ٌ‬
‫درهم بود‪ .‬ديد شد شه اسػامه بػن زيػد بػه منظػور بػریكف كردف مغػز درخػت خرمػا‪،‬‬
‫لبلي را ره پار ميشرد ك مغزش را بریكف كرد ‪ ،‬به مادرش ميداد‪.‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪55....................................‬‬
‫بػه اك گفتنػػد‪ :‬چػػه چیػػزم ػػو را كادار بػػه ايػن شػػار مػػيشنػػد در صػػورق شػػه قیمػػت‬
‫ي ػػك لب ػػل هػ ػزار دره ػػم اس ػػت‪ ،‬ج ػ ػواب دادن ػػد‪ :‬م ػػادرـ از م ػػن مغ ػػز درخ ػػت خرم ػػا‬
‫(شوش) خواسته ك اك از من هی چیزم مبيخواهد م ر اينره به اك ميدهم‪.‬‬
‫پيامبر اسامو را پشت سرش در كنارش مينشاند‪:‬‬
‫زيد پدر اسامه به رسوؿ اشرـ صػلی اهلل علیػه كسػلم خیلػي نزديػك ك عزيػز بػود‪.‬‬
‫به انداز ام شه مردـ اك را زيد بن ؿبمد صلی اهلل علیه كسلم ميگفتند‪ ،‬ػا ايػن شػه‬
‫ه ًعن ػ ىػد الل ػ ًػه} [احػ ػزاب‪.]ٓ :‬‬
‫ػوه ٍم ًْلبىػػائً ًه ٍم يه ػ ىػو أىقٍ ىش ػ ي‬
‫اي ػػن ي ػػه ن ػػازؿ ش ػػد‪ٍ { :‬ادعي ػ ي‬
‫« نػاف را بػػه اسػم پدرانشػػاف صػدا بزنیػػد‪ .‬ايػن بػػا انصػاؼ ػػر اسػت نػػزد خػدا» اسػػامه‬
‫بن زيد س حب ك دكست رسوؿ خػدا ك پشػر دكسػت رسػوؿ خػدا صػلی اهلل علیػه‬
‫كسػػلم بػػود‪ ،‬رسػػوؿ خػػدا صػلی اهلل علیػػه كسػػلم گػػاهي اك را بػػه نبػرا خػػودش مػػيبػػرد‬
‫قبػل از جريػاف غػزك بػػدر‪ ،‬رسػوؿ اشػرـ صػلی اهلل علیػه كسػلم كقػػيت بػه عیػادت سػػعد‬
‫بن ايب عباد شريز برد‪ ،‬اسامه را پشت سرش سوار مبود ‪ ،‬نبرا خود مػيبردنػد‪.‬‬
‫در راهػػي شػػه مػػيرفػػت‪ ،‬عبػػداهلل ابػػن ايب نششػػته بػػود ك ايػػن كاقعػػه قبػػل از اسػػالمش‬
‫ب ػػود‪ .‬رس ػػوؿ خ ػػدا ص ػلی اهلل علی ػػه كس ػػلم ػػا را بػػه اس ػػالـ دع ػػوت داد‪ .‬اك پی ػػامرب‬
‫صلی اهلل علیػه كسػلم را اذيػت ك زار رسػانید زمػا شػه رسػوؿ خػدا صػلی اهلل علیػه‬
‫كسػػلم بػػر سػػعد كارد شػػد گفػػت‪ :‬ام رسػػوؿ خػػدا ص ػلی اهلل علیػػه كسػػلم از عبػػداهلل‬
‫ابن ايب درگذر ك اك را مورد مغفرت قػرار بػد ‪ .‬خداكنػد بػه ػو ناػه را شػه مشػاهد‬
‫مػػيشػ عطػػا شػػرد اسػػت‪ ،‬اهػػل يثػػرب قبػػل از مشػػلماف شػػدف شػػاف صبػ شػػدند ػػا‬
‫عبػػداهلل اب ػػن ايب را ػػاج گ ػػذارم شنن ػػد ام ػػا زمػػا ش ػػه اي ػػن مش ػػئله بوس ػػیله حق ػػي ش ػػه‬
‫خداكنػػد بػػه رػػا عنايػػت شػػرد‪ ،‬خاسبػػه يافػػت‪ ،‬اك خشػػم ك در اثػػر نبػػاف نػػاراحيت‬
‫اين حرشت ناشايشته را شه مشاهد شػردم‪ ،‬اقبػاـ داد‪ ،‬ك راكم ايػن حػديط اسػامه‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪56....................................‬‬
‫اسػت اك شنصػي سػػیا چهػر ك ػػن بیػ امػػا راسػت شػػردار‪ ،‬پاشػدامن‪ ،‬خػػدا رس‪،‬‬
‫پرهیزگار‪ ،‬متواض ‪ ،‬باهوش ك فرك ن‪ ،‬ـبل) در دين‪ ،‬ك با الفت ك ؿببت بود‪.‬‬
‫محبت پيامبر صلی اهلل عليو وسلم با اسامو‪:‬‬
‫رسوؿ اشرـ صلی اهلل علیه كسلم از شوچري ك ابتدام زندگي پػاؾ ك اسػالمي‪،‬‬
‫اسامه را بشیار دكست ميداشت اك را بر ميداشت ك ركم زانويش مي نشػاند ك‬
‫حشػػن بػػن علػػي را ركم زانػػوم دي ػػر‪ ،‬سػػپز هػػر دك را بػػه سػػینه اش مػػيچشػػپاند ك‬
‫ميگفت‪ :‬بار خدايا هر دك نفرشاف را دكسػت دارـ ػو هػم نػاف را دكسػت بػدار‪.‬‬
‫يك مر به اسامه س شنار در لغزش خورد ك افتاد ك پیشانیش زطبي شد ك خػوف از‬
‫ف بػػریكف مػػد‪ ،‬پیػػامرب ص بػػا ديػػدف اك ناراحػػت شػػد ك بػػه عايشػػه ؿ اشػػار شػػرد ػػا‬
‫خػػوف را از زطبػػش پػػاؾ شنػػد‪ ،‬امػػا اك بػػه ايػػن شػػار راضػػي نشػػد پیػػامرب صػلی اهلل علیػػه‬
‫كسػػلم شنصػان بلنػػد شػػد ‪ ،‬زطبػػش را دمػػي بشػػت در حػػايل شػػه خػػوف فػوار مػػيزد ك‬
‫با سنناف خوش اك را شلي يا نوازش ميشرد‪.‬‬
‫پیػػامرب صػلی اهلل علیػػه كسػػلم نبػوار اسػػامه را دكسػػت داشػػتند ك زمػػا شػػه اك بػػه‬
‫جػوا رسػػید ك جػوا قػػوم ك نریكمنػػد بػػود زنػػدگا اش را در خػػدمت رسػػوؿ خػػدا‬
‫صلی اهلل علیه كسلم ك دعوت به اسالـ سپرم ميشرد‪.‬‬
‫بارم حریم ابن حزاـ شه يري از افراد ؿببوب ك ثركسبند قػريش بػود يػك پػریاهن‬
‫گرانقیمت ك با ارزش بػه رسػوؿ خػدا صػلی اهلل علیػه كسػلم هديػه داد‪ .‬رسػوؿ خػدا‬
‫صػلی اهلل علیػػه كسػػلم نػرا نپػػذيرفت‪ ،‬چػػوف ػػا ف زمػػاف حرػػیم مشػػرؾ بػػود ك هنػػوز‬
‫مشػػلماف نشػػد ب ػػود‪ .‬لػػذا رس ػػوؿ اهلل ص ػلی اهلل علیػػه كسػػلم در ازام قیم ػػت ف را‬
‫خريػػد‪ ،‬رسػػوؿ خػػدا فقػػه يربػػار ركز صبعػػه نػػرا پوشػػید بعػػد ن ػرا بػػه اسػػامه بػػن زيػػد‬
‫دادند‪.‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪57....................................‬‬
‫اسػامه بػن زيػد مػػيفرماينػد‪ :‬ركزم نػزد رسػوؿ خػػدا صػلی اهلل علیػه كسػلم نششػػته‬
‫بودـ شه علي ك عباس مدند ك اجاز كركد ميخواسػتند‪ ،‬بػه رسػوؿ خػدا صػلی اهلل‬
‫علیه كسلم گفتم شه‪ :‬علي ك عباس اجاز مػيخواهنػد‪ .‬گفػت‪ :‬يػا مػيدا چػرا بػه‬
‫اينجا مد اند؟ گفتم‪ :‬نه پیامرب صػلی اهلل علیػه كسػلم فرمػود‪ :‬مػن مػيدامن‪ .‬بػه ػا‬
‫اجاز بد بیايند‪ ،‬بعد از داخل شدف گفتند‪ :‬ام رسوؿ خدا صلی اهلل علیػه كسػلم‬
‫نزد و مد اس ا از و س اؿ شنیم شه شداـ شن) از خانواد ات نػزد ػو ؿببػوبرت‬
‫ؿبم ػد‪ .‬گفتنػػد‪ :‬مػػا نیامػػد اس شػػه از خػػانواد ات س ػ اؿ‬
‫اسػػت؟ فرمػػود‪ :‬فاطمػػه بنػػت ٌ‬
‫شنیم فرمود‪ :‬ؿببوبرتين مردـ نزد من ف ششي است شه خدا بر اك انعاـ شػرد ك مػن‬
‫هم بر اك انعاـ شرد اـ يع ‪ :‬اسامه بن زيد‪..‬‬
‫شركت كردن اسامو در معركو و غزوات‪:‬‬
‫اكل ػ بػػار شػػه اسػػامه مبػػادرت بػػه شػػرشت در جن هػػا شػػرد جنػػو احػػد بػػود‪ ،‬اك‬
‫نب ػرا ع ػػدادم از با ػػهه ػػا ش ػػه اراد جه ػػاد داش ػػتند خ ػػدمت پی ػػامرب ص ػلی اهلل علی ػػه‬
‫كسػػلم حاضػػر شػػدند ك خواسػػتار اجػػاز شػػرشت در جنػػو را شػػدند‪ ،‬پیػػامرب ص ػلی‬
‫اهلل علیه كسلم ا را خباطر شوچري ك شم س اجػاز ندادنػد‪ ،‬اسػامه برگشػت در‬
‫حايل شه اشك از چشمانش سػرازير بػود‪ .‬امػا كقػيت جنػو خنػدؽ فػرا رسػید دكبػار‬
‫برام اجاز شرشت در جنػو خػدمت پیػامرب صػلی اهلل علیػه كسػلم رسػید در حػايل‬
‫شه خودش را بلند ميشرد‪ .‬سر پا ايشتاد بود چناف كامبود ميشػرد شػه قػدش بلنػد‬
‫ك سنش زياد است‪ .‬رسوؿ خدا صػلی اهلل علیػه كسػلم بػه حػالش ػرحم مبػود ك اك‬
‫را اجػػاز دادنػػد ػػا در غػػزك شػػرشت شنػػد‪ ،‬ك اسػػامه هن ػػاـ دخػػوؿ پیػػامرب ص ػلی اهلل‬
‫علی ػػه كس ػػلم در مر ػػه نب ػرا اك بودن ػػد ك ب ػػه هن ػػاـ جن ػػو اح ػػد ش ػػه مش ػػلماناف ب ػػا‬
‫شرشػػت مواجػػه شػػدند در شنػػار پیػػامرب ص ػلی اهلل علیػػه كسػػلم بػػود ك ف موقػ ػػز‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪58....................................‬‬
‫عػػداد شمػػي از صػػحابه ششػػي دي ػػر در شنػػار پیػػامرب ص ػلی اهلل علیػػه كسػػلم نبػػود‪.‬‬
‫هن اـ جنو مو ه زير پرچم پػدرش زيػد بػن حارثػه در حػايل شػه هیجػد سػاؿ سػن‬
‫داشت با درناف اسالـ جن ید ك شهادت پدرش را با چشم هام خػود مشػاهد‬
‫ش ػػرد ك بع ػػد از اك رب ػػت فرمان ػػدهي جعف ػػر ك اب ػػن ركاح ػػه ك خال ػػد‪ ،‬ير ػػي بع ػػد از‬
‫دي ػػرم مػػيجن یػػد‪ ،‬اسػػامه ك بػػالؿ بػػه هن ػػاـ حج ػة الػػوداع نب ػرا پیػػامرب ص ػلی اهلل‬
‫علیػه كسػلم بودنػد ك يرػػي از نػاف مهػػار شػػرت پیػامرب صػلی اهلل علیػه كسػػلم را گرفتػػه‬
‫بود ك دي رم رسوؿ اهلل صلی اهلل علیه كسلم را با لباسش سايه مػيشػرد‪ .‬ػا نرػه‬
‫پیامرب صلی اهلل علیه كسلم صبر عقبه را زدند‪.‬‬
‫لشكر اسامو‪:‬‬
‫پیامرب صلی اهلل علیه كسلم به اسػامه بػن زيػد دسػتور دادنػد شػه بػه اهػل ايبػ در‬
‫فلشػػط ك قلعػػه الػػداركـ نزديػػك غػػز ك منطقػػه البلقػػاء ضبلػػه شنػػد‪ ،‬بعػػد فرمػػود‪ :‬بػػرك‬
‫بناـ خدا‪ ،‬اسامه نبػرا پػرچم ك لشػررش در مرػا بنػاـ يجػرؼ نزديػك مدينػه رفػت‬
‫ك نبه سربازاف پز از ماد شدف به لشرر ملحب ميشدند بزرگػاف صػحابه ماننػد‬
‫ابػػوبرر‪ ،‬عمػػر ك ابوعبیػػد ‪ ،‬ك سػػعد ابػػن ايب كقػػاص ك سػػعید بػػن زيػػد‪ ،‬ك قتػػاد ابػػن‬
‫نعماف در اين غزك فرا خواند شدند‪.‬‬
‫عیاش ابن ربیعه ك بعضػي صػحابه گفتنػد‪ :‬ايػن باػه از مهػاجرين اكؿ هػم شػار‬
‫ميگرید‪ .‬ك اين گفت و بػه ظبػ رسػوؿ خػدا صػلی اهلل علیػه كسػلم هػم رسػید پیػامرب‬
‫ص ػلی اهلل علیػػه كسػػلم بػػر بػػامم منػػرب ش ػريز بػػرد ك ضبػػد ك عريػػز خػػدا را بیػػاف‬
‫شردنػػد ك بعػػد فرمودنػػد‪ :‬ام مػػردـ چػػه سػػنناف ك ايػراداق پریامػػوف فرمانػػدهي اسػػامه‬
‫ب ػوش مػن مػيرسػد‪ ،‬بػػه خػدا سػوگند اگػر رػػا دربػار فرمانػدهي اك معػرتض هشػػتید‬
‫رػػا قػػبالن دربػػار فرمانػػدهي پػػدر اك نیػػز اعػرتاض داشػػتید بػػه خػػدا قشػػم شػػه پػػدرش بػػه‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪59....................................‬‬
‫ام ػػارت ك فرمانػ ػػدهي شايشػ ػػت ي داشػ ػػت ك اك نیػ ػػز شايشػ ػػت ي دارد‪ .‬در نػ ػػزد مػ ػػن‬
‫پدرش از برگزيدگاف را است‪ .‬بعد رسوؿ خدا صلی اهلل علیه كسلم از منػرب پػاي‬
‫مػد ك داخػػل خانػػهام شػػد ك ف ركز شػػنبه دهػػم ربیػ اْلكؿ سػػاؿ يػػازدهم هجػػرم‬
‫بود‪ .‬مشلمانا شه از لشرر اسامه بودند مدند پیش پیامرب صلی اهلل علیػه كسػلم‬
‫ك خػػداحافظي شردن ػػد ك رس ػػوؿ خػػدا ص ػلی اهلل علی ػػه كسػػلم م ػػيفرم ػػود‪ :‬بركي ػػد ام‬
‫لشػػرر ك س ػربازاف اسػػامه‪ ،‬مػػردـ بػػه لشػػرر رفتنػػد ك شػػب شػػنبه را خوابیدنػػد ك ركز‬
‫يرشػنبه اسػامه خػدمت پیػامرب صػلی اهلل علیػه كسػلم رسػید ك پیػامرب صػلی اهلل علیػه‬
‫كسػلم بیمػػار ك بػدحاؿ بػػود ك بیمػػاريش شػدت گرفػػت اشػػرهام اسػامه جػػارم شػػد‬
‫ك بػػر ركم رسػػوؿ اهلل ص ػلی اهلل علیػػه كسػػلم افتػػاد ك اك را بوسػػه داد‪ .‬رسػػوؿ خػػدا‬
‫صلی اهلل علیه كسلم صحبت مبيشػرد دسػتهايش را بطػرؼ ظبػاف بلنػد شػرد ك بعػد‬
‫بػػه سػػر اسػػامه مالیػػد‪ ،‬اسػػامه فهمیػػد شػػه رسػػوؿ خػػدا صػلی اهلل علیػػه كسػػلم بػرام اك‬
‫دعػػا مػػيشنػػد‪ ،‬بعػػد بػػه ؿبػػل لشػػررش بازگشػػت‪ .‬رسػػوؿ خػػدا ص ػلی اهلل علیػػه كسػػلم‬
‫ركز دكشنبه دكازدهم ربی اْلكؿ ساؿ يازدهم هجرم كفات شردند‪.‬‬
‫«إنا هلل كإنا إلیه راجعوف»‬
‫ابوبكر لشكر اسامو را ميفرستد‪:‬‬
‫كق ػػيت اع ػ ػراب از خ ػػرب رحل ػػت رس ػػوؿ اهلل ص ػ ػلی اهلل علی ػػه كس ػػلم گ ػػا ش ػػدند‬
‫عػػدادم از ديػػن برگشػػتند ك مر ػػد شػػدند‪ .‬حضػرت ابػػوبرر س بػػه اسػػامه فرمػػود‪ :‬بػػه‬
‫نباف سو شه رسوؿ اهلل صلی اهلل علیه كسلم به و دستور داد اسػت حرشػت شػن‪،‬‬
‫بعضػػي از صػػحابه گفتنػػد‪ :‬ام خلیفػػه رسػػوؿ خػػدا ص ػلی اهلل علیػػه كسػػلم بعضػػي از‬
‫اع ػراب علیػػه ػػو متفػػرؽ شػػدند‪ ،‬ػػو بػػا ايػػن لشػػرر پراشنػػد مبػػي ػوا شػػارم بر ػ ‪،‬‬
‫ب ذار ايناف علیه مر دين ماد باشند ا بوسیله شػاف مر ػدين را از بػ بػربم‪ ،‬زيػرا‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪63....................................‬‬
‫اهل مدينه از ضبله ناف در اماف نیشػتند در حػايل شػه زنػاف ك شودشػاف نیػز در قبػا‬
‫هشػػتند (زنػػدگي مػػيشننػػد) اگػػر ػػو در مػػورد غػػزك ركـ حػػام صػػرب ش ػ ػػا ايػػن شػػه‬
‫اسػػالـ قػػوم گػػردد ك مر ػػدين بػػه اسػػالـ برگردنػػد يػػا بوسػػیله رشػػری هػػالؾ گردنػػد بعػػد‬
‫لش ػػرر اس ػػامه را اعػ ػزاـ دارم‪ ،‬اب ػػوبرر فرم ػػود‪ :‬قش ػػم ب ػػه ذاق ش ػػه ج ػػامن در اختی ػػار‬
‫اكسػػت اگػػر گمػػاف مػػيشػػردـ شػػه درنػػدگاف م ػرا در مدينػػه مػػيخورنػػد بػػاز هػػم لشػػرر‬
‫اسػػامه را از رفػػخ من ػ مبػػيشػػردـ‪ ،‬چػػه ضػػركرق دارد شػػه لشػػرر برگػػردد در حالیرػػه‬
‫رسػػوؿ خػػدا ص ػلی اهلل علیػػه كسػػلم ش ػه بػػر اك كحػػي نػػازؿ مػػيشػػود فرمػػود‪ :‬لشػػرر‬
‫اسامه را بفرستید‪ ،‬ك ابوبرر از اسامه برام عمر اجاز خواست شه نبػرا اك دبانػد‪،‬‬
‫ك نا را شه از فرماندهي اسامه ناراضي بودند بنزد خػود طلبیػد ك بػر نػاف خشػم‬
‫ش ػػرد ك ب ػػریكف ران ػػد ك ح ػػيت ي ػػك نف ػػر ه ػػم از لش ػػرر ب ػػاقي مبان ػػد‪ ،‬ك اب ػػوبرر نبػ ػرا‬
‫مشػػلماناف ب ػرام بدرقػػه لشػػرر بػػریكف مدنػػد‪ ،‬ابػػوبرر پیػػاد بػػود ك اسػػامه س ػوار‪ ،‬ك‬
‫اسػػامه فرمػػود‪ :‬ام خلیفػػه رسػػوؿ خػػدا! يػػا رػػا س ػوار شػػويد يػػا مػػن پیػػاد مػػيشػػوـ‪.‬‬
‫فرمود‪ :‬به خدا پیػاد نشػو ك مػن هػم سػوار مبػيشػوـ‪ ،‬چػرا غبظػهام پاهػاس را در را‬
‫خدا غبار لود نرنم زيرا ؾباهد در مقابل هػر قػدمي شػه بػر مػيدارد هفتصػد نیرػي‬
‫ب ػرايش نوشػػته مػػيشػػود ك ػػا هفتصػػد درجػػه رفی ػ داد مػػيشػػود ك هفتصػػد گنػػا از‬
‫گناهػػانش شػػم می ػػردد‪ .‬قبػػل از برگشػػخ بػػه اسػػامه ك لشػػرريانش كصػػیت شردنػػد ك‬
‫فرمودند‪ :‬ام مردـ را را به د صفت نصیحت ميشنم ا را از من يػاد ب ریيػد‪:‬‬
‫خیانػػت نرنی ػػد‪ ،‬فري ػػب ندهی ػػد‪ ،‬لبله ػػا را قط ػ نرنی ػػد ك نش ػػوزانید ك درخ ػػت می ػػو‬
‫دارم را قط ػ نرنیػػد م ػػر خبػػاطر غػػذا خػػوردف‪ ،‬از شنػػار ششػػا مػػيگذريػػد شػػه در‬
‫عباد ػػا ك ص ػوام كقػػت مػػيگذراننػػد ك عبػػادت مػػيشننػػد نػػاف را بػػه ديػػن اسػػالـ‬
‫دعػػوت دهیػػد ك بػػا نػػاـ خػػدا از حػػب دفػػاع شنیػػد سػػپز بػػه اسػػامه فرمػػود‪ :‬ديػػن ك‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪61....................................‬‬
‫امانػت ك خاسبػه اعمالػػت را بػه خػػدا مػيسػػپارـ ك عػداد لشػػرر اسػامه سػػه هػزار نفػػر‬
‫بود شه در ب ناف هػزار نفػر اسػب سػوار كجػود داشػت جنػو بػه نفػ مشػلماناف‬
‫خاسبػػه يافػػت ك لشػػرر پػػریكز شػػد ك غنیمػػت زيػػادم بػػه دسػػت مػػد‪ ،‬خداكنػػد اك ك‬
‫لشػػرر را سػػامل ك موفػػب بػػه مدينػػه برگردانػػد‪ ،‬مشػػلماناف فرمودنػػد‪ :‬لشػػررم شػػه ماننػػد‬
‫لشرر اسامه سامل برگردد ا حام نديد اس‪ ،‬اسػامه هن ػاـ رفػت ك برگشػت بػه نػزد‬
‫قبػػايلي شػػه بػػر اسالمشػػاف ثابػػت ك بػػاقي بودنػػد رفػػت ك بػػه نػػاف بشػػارت داد ك بػػر‬
‫قبايػػل دي ػػرم شػػه گمػػاف مػػيشردنػػد شػػه مشػػلماناف دچػػار هػػرج ك مػػرج ك ضػػعیز‬
‫هشتند گذشت هػر چنػد شػه ايػن قبايػل قصػد ار ػداد را داشػتند كيل كقػيت قػدرت ك‬
‫وانػػايي لشػػرر اسػػامه را ديدنػػد گفتنػػد‪ :‬اگػػر مشػػلماناف در مدينػػه قػػدرت ك وانػػايي‬
‫نداشػػتند ك در میػػاف ػػا ضػػعز ك ػػرس بػػود ايػػن لشػػرر را بػػه طػػرؼ جنػػو ركـ‬
‫ركانه مبيشردند ك اگر ابوبرر نیازم به اين لشرر برام جنػو مر ػدين داشػت ايػن‬
‫لشػػرر را بػػه جنػػو مر ػػدين م ػػيفرسػػتاد‪ .‬بػػه نب ػ علػػت ف قبايػػل بػػر اسالمشػػاف‬
‫ثاب ػػت ماندن ػػد‪ .‬ك مر ػػد نش ػػدند‪ .‬اس ػػامه س بع ػػد از اي ػػن غ ػػزك موف ػػب ك پ ػػریكز‪ ،‬در‬
‫كادم قػػرم نزديػػك مدينػػه سػػرونت شػػرد‪ ،‬بعػػد مشػػرنش را بػػه دمشػػب منتقػػل شػػرد‬
‫سپز به مدينه برگشت‪.‬‬
‫تجليل عمر از اسامو‪:‬‬
‫عمر با لشرر اسامه شه پیامرب صلی اهلل علیه كسلم ميخواست اك را به شاـ‬
‫اعزاـ دارند ـبالز بود‪ .‬پیامرب صلی اهلل علیه كسلم قبل از اين شه لشرر اسامه را‬
‫ركانه شنند كفات شردند پز از كفات رسوؿ اشرـ صلی اهلل علیه كسلم ابوبرر‬
‫لشرر اسامه را به جايي شه پیامرب صلی اهلل علیه كسلم مي خواست فرستاد كيل‬
‫عمر نباناف ـبالز بود‪ٌ .‬اما ايشاف بعدها نبیشه امارت ك فرماندهي اسامه را‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪62....................................‬‬
‫ياد ميشرد ك به اك مي گفت‪ :‬فرين ك مرحبا به امریـ‪ ،‬عمر به هن اـ خالفتش‬
‫برام نبه مردـ هدايايي در نظر گرفته بود ك به هن اـ قشیم درجات‪ ،‬اكضاع هر‬
‫شز را رعايت ميشرد زما شه نوبت پشرش عبداهلل بن عمر رسید سهمش را‬
‫داد سپز نوبت به اسامه بن زيد رسید ك سهم اك را دك برابر سهم پشرش‬
‫عبداهلل داد‪ .‬عبداهلل ميدانشت شه پدرش به مردـ به حشب خدمتشاف ك سابقه‬
‫شارم‪ ،‬در اسالـ عطا ك هدايا مي دهد‪ ،‬به نب علت نشبت به منزلت خودش‬
‫ناراحت شد ك از پدرش س اؿ شرد‪ ،‬چرا اسامه را بر من فضیلت دادم‪ ،‬در‬
‫حايل شه من نبرا پیامرب صلی اهلل علیه كسلم حاضر بودـ جايي شه اك حاضر‬
‫نبود؟ عمر جواب داد‪ :‬اسامه نزد رسوؿ خدا صلی اهلل علیه كسلم از و‬
‫ؿببوب ر بود ك پدرش نزد رسوؿ خدا صلی اهلل علیه كسلم از پدر و ؿببوب ر‬
‫بود‪.‬‬
‫چكار ميكني با ال إلو إال اهلل‪:‬‬
‫پیامرب صلی اهلل علیه كسلم دك ساؿ قبػل از كفػا ش اسػامه را لبشػت بػار بػرام‬
‫فرمانػػدهي لشػػررم خبػػاطر نػػربد بػػا مشػػرش فرسػػتاد ك اسػػامه در ف مأموريػػت موفػػب‬
‫شػػد ك خػػرب ف بػػه پیػػامرب ص ػلی اهلل علیػػه كسػػلم رسػػید ك بش ػػیار خوش ػػحاؿ شػػد‪،‬‬
‫اسامه ميفرماينػد‪ :‬نػزد رسػوؿ خػدا صػلی اهلل علیػه كسػلم رسػیدـ در حػايل شػه مػ د‬
‫دهند فتآ جلو ر مد بود‪.‬‬
‫از خوشػػحايل چهػػر مبػػارشش مػػيدرخشػػید م ػرا بػػه خػػودش نزديػػك شػػرد سػػپز‬
‫فرمػػود‪ :‬قضػػیه را بػراس عريػػز شػػن‪ .‬ناػػه رخ داد بػػود عريػػز شػػردـ ك گفػػتم‪ :‬زمػػا‬
‫شه لشرر درن شرشت خورد‪ ،‬مردم را ديدـ با نیز سػوم اك ضبلػه بػردـ گفػت‪:‬‬
‫م إلػػه إم اهلل مػػن اك را كؿ نرػػردـ ك اك را ششػػتم‪ .‬چهػػر مبػػارؾ رسػػوؿ خػػدا ص ػلی‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪63....................................‬‬
‫اهلل علیػػه كسػػلم غیػػری شػػرد ك گفػػت‪ :‬كام بػػر ػػو اسػػامه چرػػار مػػيشػ بػػا م إلػػه إم‬
‫اهلل شه اك گفتػه‪ ،‬يػا گفػت‪ :‬چػه ششػي ػو را در مقابػل م إلػه إم اهلل شمػك مػيشنػد‬
‫ك ف را نب ػوار ب ػرام مػػن ر ػرار م ػػيشػػرد ػػا ح ػ ٌدم شػػه دكسػػت داشػػتم شػػاش ش ػػل‬
‫اعمػػامل از ب ػ مػػيرفػػت ك از سػػر نػػو اسػػالـ مػػي كردـ‪ ،‬اسػػامه مػػيگويػػد‪ :‬بعػػد از‬
‫شػػنیدف سػػنن رسػػوؿ خػػدا صػلی اهلل علیػػه كسػػلم گفػػتم‪ :‬قشػػم بػػه خػػدا هرگػػز شلمػػه‬
‫گويي را به قتل مبيرسامن شه م إله إم اهلل ب ويد‪.‬‬
‫احاديػػط پیػػامرب ص ػلی اهلل علیػػه كسػػلم شػػه اسػػامه ف را ركايػػت شػػرد يػػا در ف‬
‫ركايات ناـ اسامه ذشر شد است‬
‫از حضرت عايشه ؿ مركم اسػت‪ ،‬مػيگوينػد‪ :‬زمػا شػه رسػوؿ خػدا صػلی اهلل‬
‫علی ػػه كس ػػلم هج ػػرت فرمودن ػػد م ػػا (نبشػ ػراف) ك دخػ ػرتانش را در مر ػػه گذاش ػػت ك‬
‫رفػت‪ ،‬بعػد از ايػن شػه مػػدق قبػا مانػد زيػد بػػن حارثػه ك غالمػش ابورافػ را نبػػرا اك‬
‫فرسػتاد ك دك شػػرت نیػز بػػه اك دادنػد ك ابػػوبرر عبػػداهلل بػن اريقػػه را بػا دك شػػرت نبػرا‬
‫اك شػػرد بػػه پشػػرش عبػػداهلل بػػن ايب برػػر نامػػه نوشػػت شػػه مػػادرـ اـ ركمػػاف ك م ػرا ك‬
‫خواهرـ اظبا ك زيد ك اـ ايبن ك اسامه را بر شرت سوار شرد به مدينه انتقاؿ دهد‪.‬‬
‫ىنگاميكو پيامبر صلی اهلل عليو وسلم بو جهداد نميرفدت اسدلحو اش را بدو‬
‫اسامو ميداد‪:‬‬
‫اماـ اضبد از جبله بن حارثه س ركايت ميشند شه هرگػا رسػوؿ خػدا صػلی اهلل‬
‫علیه كسلم به جهاد شريز مبيبرد اسلحه اش را به علي يا اسامه ميداد‪.‬‬
‫ديدگاه اسامو درباره حديث افك‪:‬‬
‫عايش ػػه ص ػػديقه هن ػػاـ بازگش ػػت از غ ػػزك ب مص ػػطلب ب ػػدلیل اي ػػن ش ػػه دنب ػػاؿ‬
‫گردنبنػػد گػػم شػػد رفتػػه بػػود از لشػػرر عقػػب مانػػد پػػز از قضػػام حاجػػت كقػػيت بػػه‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪64....................................‬‬
‫جام خػود بازگشػت متوجػه شػد شػه قافلػه رفتػه اسػت ناراحػت شػد‪ ،‬نبیشػه بعػد از‬
‫رفػػخ لشػػرر‪ ،‬پیػػامرب ص ػلی اهلل علیػػه كسػػلم چنػػد نفػػر را عی ػ شػػرد بودنػػد ػػا اگػػر‬
‫ششي جا ماند باشد اك را به لشرر برساند‪ ،‬كقيت عايشه نػاف را ديػد چػادرش را‬
‫به خودش پیاید ك از جايش حرشت نرػرد‪ .‬كقػيت صػفواف بػن معطػل از شنػارش رد‬
‫شد سػیاهي اش را ديػد چػوف در شػوچري اك را ديػد بػود اك را شػناخت ك گفػت‪:‬‬
‫«إنػا هلل كإنػػا إلیػػه راجعػوف» نبشػػر پیػػامرب صػلی اهلل علیػػه كسػػلم اهلل بػر ػػو رحػػم شنػػد‬
‫چػه چیػػز باعػػط شػػد شػػه عقػػب دبانیػػد‪ ،‬بعػػد شػػرتش را بػػه اك نزديػػك شػػرد ك گفػػت‪:‬‬
‫سوار شو ك خودش به عقب برگشت‪ ،‬عايشه سػوار شػد ك اك مهػار شػرت را گرفػت‬
‫ك بػػا سػػرعت بػػه دنبػػاؿ لشػػرر بػػه را افتػػاد‪ .‬هن ػػامي بػػه نػػاف رسػػید شػػه قافلػػه كارد‬
‫مدينػػه شػػد بػػود زمػػا شػػه مػػردـ صػػفواف را ديدنػػد اهػػل لشػػرر ناراحػػت شػػدند ك‬
‫عايشػه در مػػورد ناػػه گفتػػه مػػيشػػد اطالعػػي نداشػػت‪ ،‬رسػػوؿ خػػدا صػلی اهلل علیػػه‬
‫كسلم در اين مورد از اسامه س اؿ شرد‪ .‬اك عايشه را بػه خػری يػاد شػرد ك گفػت‪ :‬بػه‬
‫جػػز خػػری ك نیرػػي چیػػز دي ػػرم در مػػورد اك مبػػيدامن‪ ،‬سػػپز فرمػػود‪ :‬يػػا رسػػوؿ اهلل!‬
‫در مورد خانواد را مػا ػز خػری ك نیرػي چیػزم دي ػر مبػيدانػیم ك ايػن حػديط ك‬
‫قضیه افك ك دركغ ك شايعهام باطل است ك هی حقیقيت ندارد‪.‬‬
‫قصو زن مخزومي‪:‬‬
‫در خبػارم از عػرك ركايػت شػد ز در زمػػاف رسػوؿ خػدا صػلی اهلل علیػه كسػػلم‬
‫در غزك فتآ مره دزدم شرد قومش نػزد اسػامه رفتنػد ػا از اك شػفاعت شنػد‪ .‬كقػيت‬
‫اسػػامه بػػا رسػػوؿ خػػدا ص ػلی اهلل علیػػه كسػػلم در مػػورد اك صػػحبت شػػرد ك شػػفاعت‬
‫خواسػػت چهػػر رسػػوؿ خػػدا ص ػلی اهلل علیػػه كسػػلم از شػػدت نػػاراحيت غیػػری شػػرد ك‬
‫سػػرخ شػػد ك فرمػػود‪ :‬يػػا بػػا مػػن در مػػورد حػػدم از حػػدكد خػػدا صػػحبت مػػيشػ ك‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪65....................................‬‬
‫شفاعت مػيخػواهي اسػامه گفػت‪ :‬ام رسػوؿ خػدا صػلی اهلل علیػه كسػلم بػرام مػن‬
‫طلب مغفرت شن ك مرا ببنش‪.‬‬
‫بػػه (موق ػ ) شػػاـ رس ػػوؿ خػػدا ص ػلی اهلل علیػػه كس ػػلم بػػه منػػرب رفتػػه ك خطب ػػهام‬
‫خواندند ك در ف ثنػا ك عريػز خػدا را بیػاف شردنػد ك بعػد فرمودنػد‪ :‬نػا شػه قبػل‬
‫از را بودند به اين دلیل هالؾ شدند شػه هرگػا در میػاف نػاف انشػا قػوم دزدم‬
‫م ػػيش ػػرد اك را ػػرؾ م ػػيشردنػ ػد ك اگ ػػر ض ػػعیفي دزدم م ػػيش ػػرد ب ػػر اك ح ػػد ج ػػارم‬
‫مػػيشردنػػد‪ .‬قشػػم بػػه ذاق شػػه جػػاف ؿبمػػد ص ػلی اهلل علیػػه كسػػلم در اختیػػار اكسػػت‬
‫اگر فاطمه بنت ؿبمد صلی اهلل علیه كسلم دزدم شرد بود دستش «معػاذ اهلل» را‬
‫قط ميشردـ‪ .‬سپز رسوؿ خػدا صػلی اهلل علیػه كسػلم در مػورد ف ز شػه دزدم‬
‫شرد بود دستور داد شه دستش قط شرد شود ك بعدان ف زف خوب وبه شرد‪.‬‬
‫گفتگو ميان عبداهلل ب عبداهلل و پدرش‪:‬‬
‫طربا از اسامه بن زيد ركايت ميشند شػه فرمػود‪ :‬زمػا شػه رسػوؿ خػدا از بػ‬
‫مصػػطلب بػػر مػػيگشػػت‪ ،‬عبػػداهلل بػػن عبػػداهلل بػػن ايب ايشػػتاد ك رشػػریش را علیػػه‬
‫پدرش از نیاـ ششید ك فرمود‪ :‬قشم به خدا رشریـ را در نیاـ لبواهم شرد ػا زمػا‬
‫شه ن ويي شه ؿبمد فرد باعزق است ك مػن فػرد ذلیلػي هشػتم‪ ،‬پػدرش گفػت‪ :‬كام‬
‫بػر ػػو ؿبمػػد فػػرد بػػاعزق اسػت ك مػػن فػػرد ذلیلػػي هشػػتم‪ ،‬خػرب ايػػن داسػػتاف بػػه ؿبمػػد‬
‫رسید پیامرب صػلی اهلل علیػه كسػلم از ايػن شػار خشػنود شػد ك از ايػن شػارش شػرر‬
‫شرد‪.‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪66....................................‬‬
‫قصو بيماري آبلو اسامو‪:‬‬
‫اكل بار شػه اسػامه بػه مدينػه رفػت دچػار بیمػارم بلػه شػد ك اك در ف هن ػاـ‬
‫پش ػػر با ػػهام ب ػػود ش ػػه مب ػػي وانش ػػت بیػ ػ اش را پ ػػاؾ شن ػػد ب بیػ ػ ركم لبه ػػايش‬
‫ميرىبت‪.‬‬
‫عايشػه از كم دكرم مػػيشػػرد در نب ػ حػػاؿ رسػػوؿ خػػدا صػلی اهلل علیػػه كسػػلم‬
‫كارد شد چهر ك صورت اسامه را سبیػز شػرد ك بوسػه داد‪ .‬عايشػه كقػيت پیػامرب صػلی‬
‫اهلل علیػػه كسػػلم را در ف حالػػت ديػػد فرمػػود‪ :‬بػػه خػػدا قشػػم بعػػد از ايػػن هرگػػز اك را‬
‫از خودـ مبيدامن‪.‬‬
‫با مردي كو ال إلو إال اهلل ميگويد ىرگز نميجنگم‪:‬‬
‫اسامه بن زيد ميفرمايند‪ :‬هرگز با مردم شه م إلػه إم اهلل مػيگويػد مبػيجػن م‪.‬‬
‫سعد بن مالك بعد از شػنیدف ايػن سػنن اسػامه گفػت مػن نیػز بػا مػردم شػه م إلػه‬
‫إم اهلل ميگويد مبيجن م‪ .‬شنصي خطاب به ف دك گفت يػا خداكنػد نفرمػود‬
‫[ك بػػا نػػاف مبػػارز شنیػػد ػػا اينرػػه نباشػػد هػػی فتنػػهام ك باشػػد ديػػن نبػػه اش ب ػرام‬
‫خداكن ػد] گفتنػػد‪ :‬جهػػاد شػػردس ػػا اينرػػه فتنػػه بػػاقي مبانػػد ك ديػػن از ف خداكنػػد‬
‫باشد‪.‬‬
‫اسػػامه بػػر نبػ اشتفػػاء شػػرد ك بػػه هن ػػاـ اخػػتالؼ علػػي ك معاكيػػه را يبطػػرُّ را‬
‫انتناب مبود‪.‬‬
‫اسامه در منطقهام بناـ جرؼ در اطراؼ مدينه منور ساؿ ْٓ هجػرم كفػات‬
‫شرد‪.‬‬
‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪67....................................‬‬

‫«‪»8‬‬
‫داستان صحابی بسرگوار‪:‬‬
‫« اتًرس غفاسی»‬

‫هٌبع‪:‬‬
‫یاراى پیاهبر صلی اهلل علیِ ٍسلن‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪68....................................‬‬
‫استاد رأفت باشا در زندگی نامه ای شاف می نويشد‪:‬‬
‫قبیل ػ ػه «غفػ ػػار» در در كداف ک ػ ػػه مک ػ ػػه را ب ػ ػػه دنیػ ػػای خ ػ ػػارج مربػ ػػوط میس ػ ػػازد‬
‫سکونت داشته ك مشتقر بودند‪.‬‬
‫كسػػیله ام ػرار معػػاش قبیل ػه غفػػار‪ ،‬عبػػارت بػػود از در مػػد نػػاچیزی کػػه از کػػاركاف‬
‫بازرگاناف قريش که از مکه به شاـ رفت ك مد داشتند‪ ،‬به دست می كردند‪.‬‬
‫گ ػ ػػاهی اكق ػ ػػات ک ػ ػػه اي ػ ػػن کاركا ػ ػػا ػ ػػا را راض ػ ػػی مبیکردن ػ ػػد‪ ،‬ك مق ػ ػػدار م ػ ػػورد‬
‫درخواسػػت ػػا را مبیپرداختنػػد‪ ،‬غفاريهػػا را را بػػر نػػاف گرفتػػه ك بػػه راهزنػػی دسػػت‬
‫میزدند‪ .‬ك قو ی به دست می كردند‪.‬‬
‫جندب بنجنادة مکنی بػه ابػوذر‪ ،‬يکػی از فرزنػداف ايػن قبیلػه بػود‪ ،‬كلػی كی بػه‬
‫عکػػز دي ػػر افػراد قبیلػػه‪ ،‬قلبػػی پػػر جػرأت داشػػت ك بػػا بر ػػری عقػػل ك دكرانديشػػی‪،‬‬
‫از دي راف فبتاز بود‪.‬‬
‫ك نیػػز از ايػػن بتهػػای مػػورد قػػديز ك پرسػػتش اع ػراب‪ ،‬دلػػی پػػر خػػوف ك قروب ػه‬
‫ن ی داشت ك از فشػاد ك بیارزشػی ديػن ك معتقػدات اعػراب نیػز منزجػر ك متنفػر‬
‫بود‪.‬‬
‫ك از طرفػػی نبیشػػه منتظػػر ك چشػػم بػػه را ظهػػور پیػػامربی ػػاز بػػود‪ ،‬کػػه مغػػز ك‬
‫قل ػػوب م ػػردـ را ص ػػیقلی داد ك از عقػػل ك ش ػػعور معرف ػػت فبلػػو مباي ػػد‪ .‬ك ػػا را از‬
‫اريکی ك جهالت کفر رهانید ‪ ،‬ك به نور حب ك خدا پرستی هدايت مبايد‪.‬‬
‫نبػػانطور ک ػػه انتظ ػػار داش ػػت‪ ،‬اخب ػػار ظه ػػور پی ػػامربی جديػػد در مک ػػه ب ػػه گ ػػوش‬
‫ابوذر ػ باديػه نشػ ػ رسػید ك بػه منظػور ربقیػب در ايػن مػورد‪ ،‬بػه بػرادرش «انػیز»‬
‫گفت‪ :‬پدر بیامرز! زكد باش هر چه زكد ر به مکػه بشػتاب ك در مػورد اخبػار ايػن‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪69....................................‬‬
‫مرد که گمػاف میکنػد پیػامرب اسػت‪ ،‬ك از ظبػاف كحػی بػر اك نػازؿ مػی شػود ربقیػب‬
‫کن‪ ،‬ك به سننانش گوش کن ك خربش را براس بیاكر‪.‬‬
‫انیز بیدرنو به مکه رفت‪ ،‬ك با پیامرب صػلی اهلل علیػه كسػلم مالقػات کػرد ك‬
‫سػػننانش را گػػوش داد ك برگشػػت‪ .‬ابػػوذر نب ػ کػػه ديػػد انػػیز برگشػػته اسػػت‪ ،‬بػػا‬
‫اشتیاؽ فراكاف به ديدنش رفت ك از انیز پرسید‪:‬‬
‫مردـ دربار اك چه میگويند؟‬
‫انیز گفت‪:‬‬
‫مردـ میگويند‪ :‬ساحر است ك جادكگر‪ ،‬کاهن است ك شاعر‪.‬‬
‫ابوذر گفت‪:‬‬
‫افشوس کػه درد مػرا دكا نیػاكردی ك کػارـ را برگػزار نکػردی‪ .‬يػا می ػوانی مراقػب‬
‫زف ك عیامل باشی‪ ،‬ا خودـ بركـ ك دربارة موضوع ربقیب ك بررسی کنم؟‬
‫انیز گفت‪:‬‬
‫باشد‪ ،‬اما بايد مواظب مردـ مکه باشی‪ ،‬حتمان از ا حذر کن‪.‬‬
‫ابػػوذر وشػه خػػود را بػػا مشػػکی کوچػػا برداشػػت‪ ،‬ك بامػػداد فػػردای ف ركز بػػه‬
‫منظػور مالقػػات بػػا پیػػامرب صػػلی اهلل علیػػه كسػػلم ك ربقیػػب موضػػوع‪ ،‬خػػود عػػازـ مکػػه‬
‫شد‪.‬‬
‫ابػػوذر كارد مکػػه شػػد‪ ،‬امػػا از مػػردمش بػػیم ك ه ػراس داشػػت‪ .‬اك خػػرب ن رانػػی ك‬
‫شػػفت ی ق ػريش را در مػػورد بتهايش ػػاف شػػنید ب ػػود‪ .‬شػػنید ب ػػود‪ :‬هػػرکز بػػه خ ػػود‬
‫اجػػاز دهػػد‪ ،‬از ؿبمػػد صػػلی اهلل علیػػه كسػػلم پػػریكی کنػػد‪ ،‬ب ػدكف شػػا خػػود را در‬
‫معرض شکنجه ك زار بیاماف قريش قرار میدهد‪.‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪73....................................‬‬
‫بنابراين لبواست دربار ؿبمد صلی اهلل علیػه كسػلم از کشػی سػ اؿ ك ربقیػب بػه‬
‫عمل كرد‪ ،‬چوف مبیدانشت چه کشػی هػوادار ك پػریك ؿبمػد صػلی اهلل علیػه كسػلم‬
‫است ك چه کشی درن اك؟‪.‬‬
‫كقتػػی شػػب ف ػرا رسػػید‪ ،‬ابػػوذر در مشػػجد دراز کشػػید کػػه خبوابػػد‪ ،‬در ف اثنػػاء‬
‫عل ػػیبن اب ػػی طال ػػب از کن ػػارش گذش ػػت‪ ،‬ك اك را ن ػػا ک ػػرد‪ ،‬دانش ػػت ک ػػه غري ػػب‬
‫است‪ ،‬لذا به اك گفت‪:‬‬
‫قػػا بلنػػد شػػو بػػا مػػن بیػػا بػػركس منػػزؿ‪ .‬ابػػوذر بػػا اك مػػیركد‪ ،‬ك ف شػػب را نػػزد اك‬
‫میخوابد‪ .‬فردا بدكف اينکه از يکػدي ر چیػزی بپرسػند‪ ،‬ابػوذر مشػا ب ك سػفر‬
‫وشه ك زادش را بر میدارد ك به مشجد برمیگردد‪.‬‬
‫ابوذر ركز دكـ را هم بدكف شنائی با پیامربص به سػر میبػرد ك كقتػی شػب فػرا‬
‫میرسػػید‪ ،‬بػػاز در مشػػجد دراز میکشػػد‪ .‬ايػػن بػػار نیػػز علػػی از کنػػارش میگػػذرد ك‬
‫میگويد‪:‬‬
‫قا م ر را منزؿ را بلد نبودی؟!‬
‫سپز اك را نبرا خود میبرد‪ ،‬ك شب دكـ را نیػز در منػزؿ اك میخوابػد ك فػردا‬
‫صبآ بدكف اينکه چیزی از هم بپرسند‪ ،‬از هم جدا میشوند‪.‬‬
‫شب سوـ که علػی اك را بػه منػزؿ میبػرد‪ ،‬از اك میپرسػد‪ ،‬يػا بػه مػن مبیگػوئی‬
‫چرا به مکه مد ای؟‬
‫ابوذر گفت‪:‬‬
‫اگػػر قػػوؿ بػػدهی در رسػػیدف بػػه هػػدؼ م ػرا يػػاری ك راهنمػػائی کنػػی‪ ،‬میگ ػوس‪،‬‬
‫علی هم قوؿ داد‪ .‬ابوذر میگفت‪:‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪71....................................‬‬
‫من از را دكر به مکه مد ك میخػواهم ايػن پیػامرب جديػد را مالقػات کػنم‪ ،‬ك‬
‫سننانش را بشنوـ‪.‬‬
‫از شػػنیدف ايػػن سػػنناف‪ ،‬چهػػر علػػی شػػاد ك ش ػ فته شػػد‪ ،‬ك گفػػت‪ :‬بػػه خػػدا‬
‫قشم اك كاقعان پیامرب خداست ‪ ...‬كاقعان ‪ ...‬كاقعان‪.‬‬
‫بنػػابراين فػػردا صػػبآ‪ ،‬پشػػت سػػرمن بیػػا‪ .‬هرجػػا کػػه رفػػتم ػػو هػػم بیػػا‪ ،‬ك اگػػر ديػػدـ‬
‫خط ػػری ػػو را کدي ػػد میکن ػػد‪ ،‬میايش ػػتم ك كامب ػػود م ػػیکنم ب ده ػػاف ب ػػه زم ػ ػ‬
‫میانػػدازـ‪ ،‬ك اگػػر حرکػػت کػػردـ ػػو هػػم دنبػػامل بیػػا‪ ،‬ك هرجػػا کػػه رفػػتم ػػو هػػم داخػػل‬
‫شو‪.‬‬
‫از شػػوؽ ديػػدار پیػػامرب صػػلی اهلل علیػػه كسػػلم ابػػوذر در طػػوؿ شػػب حتػػی يػػا‬
‫غبظه خوابش نربد‪ ،‬از بز کػه مشػتاؽ بػود چیػزی را بشػنود کػه بػه پیػامرب صػلی اهلل‬
‫علیه كسلم كحی میشود‪ .‬دلش شور میزد‪.‬‬
‫فػػردا علػػی مهمػػانش را بػػه منػػزؿ پیػػامرب صػػلی اهلل علیػػه كسػػلم بػػرد‪ .‬علػػی از جلػػو‬
‫میرف ػػت ك اب ػػوذر ب ػػدكف اينک ػػه ب ػػه چی ػػزی وج ػػه کن ػػد‪ ،‬پش ػػت س ػػرش را میرف ػػت‪،‬‬
‫نبینکه كارد منزؿ پیامرب صلی اهلل علیه كسلم شدند‪ ،‬ابوذر گفت‪:‬‬
‫الشالـ علیا يا رسوؿاهلل‪.‬‬
‫پیامرب صلی اهلل علیه كسلم در جواب فرمود‪:‬‬
‫وعليک سالم اهلل ورحمتو وبرکاتو‪.‬‬
‫ب ػػدين ر ی ػػب‪ ،‬معل ػػوـ میش ػػود اكل ػ فرديک ػػه ب ػػه پی ػػامرب ص ػػلی اهلل علی ػػه كس ػػلم‬
‫سػػالـحت ربیػػه اسػػالـ داد‪ ،‬ابػػوذر بػػود‪ ،‬ك سػػپز شػػیوع ك عمومیػػت يافػػت ك متػػداكؿ‬
‫شد‪.‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪72....................................‬‬
‫پیػػامرب صػػلی اهلل علیػػه كسػػلم بػػه ابػػوذر رك کػػرد ك اك را بػػه ديػػن اسػػالـ دعػػوت‬
‫کػػرد‪ ،‬ك يػػات قػػر ف را ب ػرايش قرائػػت کػػرد‪ ،‬ػػا اينکػػه ابػػوذر کلم ػه حػػب را بػػه زبػػاف‬
‫كرد ك قبل از اينکػه از جػای خػود کػاف خبػورد بػه ديػن جديػد كارد شػد‪ ،‬پػز اك‬
‫چهارم يا پنجم فردی است که به اسالـ مشرؼ شدند‪.‬‬
‫رشتة سنن را به ابوذر میدهیم که خود بقیه داستانش را برايباف عريز کند‪.‬‬
‫میگويد‪:‬‬
‫بعػػد از ف‪ ،‬م ػػد ی در مک ػػه در خػػدمت پی ػػامرب ص ػػلی اهلل علیػػه كس ػػلم مان ػػدـ‪،‬‬
‫اسالـ را به من موخت ك قشمتی از قر ف را به من ياد داد‪ ،‬ك سپز فرمود‪:‬‬
‫موضػػوع اسػػالـ خػػود را در مکػػه‪ ،‬بػػه هػػیاکز ن ػػو‪ ،‬می رسػػم ػػو را بػػه قتػػل‬
‫برسانند‪ ،‬اما من گفتم‪:‬‬
‫قشػػم بػػه ذا ػػی کػػه جػػامن را در اختیػػار دارد‪ ،‬ػػا بػػه مشػػجد نػػركـ ك در حضػػور‬
‫قريش دعوت حب را صراحتان اعالـ نکػنم‪ ،‬از مکػه بػریكف مبػیركـ‪ .‬پیػامرب صػلی اهلل‬
‫علیه كسلم سکوت کرد‪.‬‬
‫ن ػا بػه مشػجد مػدـ‪ ،‬ديػدـ قػريش نششػتهانػد ك سػرگرـ صػحبتند‪ ،‬خػود را بػػه‬
‫كس ػػه ان ػػداختم ك ب ػػا سب ػػاـ ق ػػدرت‪ ،‬بان ػػو برداش ػػتم ك گف ػػتم‪ :‬ای صباع ػػت ق ػ ػريش‬
‫بش ػػنويد‪ :‬م ػػن گػ ػواهی م ػػیدهم‪ ،‬ج ػػز اهلل پركردگ ػػاری نیش ػػت ك ؿبم ػػد پی ػػامرب خ ػػدا‬
‫است‪.‬‬
‫بػػه ؿبػػا اينکػػه ايػػن سػػنناف بػػه گػػوش صباعػػت خػػورد‪ ،‬نبػػه شػػفته ك مضػػطرب‬
‫شػػد ك از جػػای خػػود برخاسػػتند ك گفتنػد‪ :‬ايػػن بػػیدين مر ػػد را ب ریيػػد‪ .‬نب ػػی بػػه‬
‫م ػػن ضبل ػػهكر ش ػػدند ك م ػرا ب ػػه قص ػػد کش ػػخ میزدن ػػد ام ػػا عب ػػاس ب ػػن عب ػػداؼبطلب‪،‬‬
‫عمػػوی پیػػامرب صػػلی اهلل علیػػه كسػػلم‪ ،‬بػػه دادـ رسػػید‪ ،‬خػػود را ركی مػػن کشػػید کػػه‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪73....................................‬‬
‫ضبايتم کند‪ ،‬بػه ػا گفػت‪ :‬كای بػر رػا خػاحم بػر سػر اف! میخواهیػد يػا نفػر از‬
‫ػ ػػا‬ ‫بن ػ ػػی غف ػ ػػار را بکش ػ ػػید‪ ،‬در حالیک ػ ػػه‪ ،‬ک ػ ػػاركاف ك قافل ػ ػػههای ر ػ ػػا از س ػ ػػرزم‬
‫میگذرد؟ ن ا دست از سرـ برداشتند‪.‬‬
‫كقتػػی حػػامل جػػا مػػد ك یبػػود يػػافتم نػػزد پیػػامرب صػػلی اهلل علیػػه كسػػلم مػػدـ‪ .‬م ػرا‬
‫دي ػػد فرم ػػود‪ :‬م ػػر ب ػػه ػػو ن ف ػػتم‪ :‬اس ػػالمت را ش ػػکار مک ػػن؟ ع ػػرض ک ػػردـ‪ :‬ي ػػا‬
‫رسوؿاهلل! يا احتیاج ركحی‪ ،‬دركنی ك ركانی بود که ف را بر كردـ‪ .‬فرمود‪ :‬ابػوذر‬
‫بػػه میػػاف قبیل ػه خػػودت برگػػرد‪ ،‬ك ناػػه را کػػه ديػػدی ك شػػنیدی ب ػرای ػػا ب ػػو ك‬
‫عريػز کػن ك ػػا را بػه ديػػن خػود خبػواف‪ .‬امیػدكارـ خداكنػػد كجػود ػػو را مفیػد قػرار‬
‫دهد‪ ،‬ك پاداش خریت دهد‪.‬‬
‫هركقت خرب ظهور ك پریكزی مرا شنیدی پیش من بیا‪.‬‬
‫ابػوذر چنػ ادامػػه داد‪ :‬بػػه عجلػػه خػػود را بػػه ؿبػػل اسػػتقرار قبیلػػهاـ رسػػاندـ‪ .‬اكؿ‬
‫برادرـ انیز‪ ،‬به مالقامت مد ك پرسید چه کار کردی؟‬
‫گفتم‪ :‬چػه کػار کػردـ‪ ،‬مشػلماف شػدـ ك پیػامربی ؿبمػد را صػلی اهلل علیػه كسػلم‬
‫صديب کردـ‪.‬‬
‫ديری نپايید خداكند‪ ،‬سینه ك قلب اك را ماد پذيرش نور حب کرد ك گفت‪:‬‬
‫مػػن از ديػػن ػػو دكری مبیجػػوس‪ ،‬مػػن هػػم مشػػلماف میشػػوـ ك ديػػن ؿبمػػد صػػلی‬
‫اهلل علیػه كسػلم را صػػديب مػیکنم‪ .‬بعػػد از ف دك نفػری پػػیش مادرمػاف رفتػػیم ك اك‬
‫را به دين اسالـ دعوت کردس‪ .‬اك هم گفت‪ :‬چرا از ديػن رػا دكری جػوس اك هػم‬
‫مشلماف شد‪.‬‬
‫از ف ػػاريخ بػػه بعػػد‪ ،‬خػػانواد م ػ من ابػػوذر‪ ،‬مػػداـ مػػردـ قبیل ػه غفػػار را بػػه ديػػن‬
‫خدا دعوت میکردند‪ .‬ك در اين مػورد کو ػاهی ك سػهل ان ػاری بػه خػرج ندادنػد‪،‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪74....................................‬‬
‫ا اينکه صب کثریی از برکت الش ػا‪ ،‬بػه اسػالـ مشػرؼ شػدند‪ ،‬ك مبػاز را اقامػه‬
‫کردند‪.‬‬
‫اما صبعی از قبیله مذکور گفتند‪:‬‬
‫ما بر دين خود خواهیم ماند‪ ،‬ك هركقت پیامرب صػلی اهلل علیػه كسػلم بػه مدينػه‬
‫مػػد‪ ،‬مػػاهم مشػػلماف میشػػوس‪ ،‬ك راسػػت هػػم گفتنػػد‪ ،‬چػػوف زمػػانی کػػه پیػػامرب صػػلی‬
‫اهلل علیػػه كسػػلم بػػه مدينػػه مػػد‪ ،‬ػػا نػػزد پیػػامرب مشػػلماف شػػدند‪ .‬پیػػامرب صػػلی اهلل‬
‫علیه كسلم دربار ا چن فرمود است‪:‬‬
‫خداكند غفار را ببنشايد‪ ،‬ك خداكند ا را سالمت بدارد که اسالـ كردند‪.‬‬
‫ا بعد از جنػو بػدر ك احػد ك خنػدؽ‪ ،‬ابػوذر نبػانطور باديػه نشػ مانػد‪ .‬بعػد‬
‫از ف بػػه مدينػػه مػػد‪ ،‬ك كقػػت خػػود را كقػػز خػػدمت پیػػامرب صػػلی اهلل علیػػه كسػػلم‬
‫مبود ك از پیامرب صلی اهلل علیه كسػلم اجػاز خواسػت‪ ،‬خػدمتش را بػه عهػد گػرید‪.‬‬
‫پیػػامرب صػػلی اهلل علیػػه كسػػلم هػػم بػػه اك اجػػاز داد ك بػػه صػػحبت ك خػػدمت پیػػامرب‬
‫صلی اهلل علیه كسلم نايل ك سعادسبند شد‪.‬‬
‫پیػػامرب صػػلی اهلل علیػػه كسػػلم نبیشػػه خػػاطرش را گرامػػی میداشػػت ك اك را بر ػػر‬
‫میدانشػت‪ ،‬ك هػر كقػت بػه اك میرسػػید بػا اك مصػافحه میکػرد‪ ،‬ك بػا اك خػػوش ك‬
‫بش میکرد‪ ،‬ك شاد ك خرسند میشد‪.‬‬
‫بع ػػد از اينک ػػه پی ػػامرب ص ػػلی اهلل علی ػػه كس ػػلم فرم ػػاف خ ػػدا را لبی ػػا گف ػػت ك ب ػػه‬
‫لقػػاءاهلل پیوسػػت ابػػوذر قػػدرت ربمػػل مانػػدف در مدينػػه را نداشػػت‪ ،‬کػػه ازصػػحبت‬
‫سػػركرش‪ ،‬ك از گفتػػارپر بػػرکتش ؿبػػركـ گشػػته بػػود بػػه ايػػن سػػبب بػػه بادي ػه شػػاـ کػػو‬
‫کرد‪ ،‬ك در طوؿ خالفت ابوبکر صديب ك عمر فاركؽ‪ ،‬نباقبا مقیم شد‪.‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪75....................................‬‬
‫ركزی يػػا نفػػر نػػزد ابػػوذر مػػیركد‪ ،‬ك در منػػزؿ هرچػػه ن ػػا میکنػػد‪ ،‬كسػػايلی‬
‫مبیبیند میپرسد‪ :‬ابوذر‪ ،‬كسايل منزلتاف کجاست؟‬
‫ابػػوذر میگويػػد‪ :‬در قبػػا (يعنػػی خػػرت) منزلػػی دارس‪ ،‬ك هرچػػه كسػػیله خػػوب‬
‫داشته باشیم به قبا میفرستیم‪.‬‬
‫مرد که منظور ابوذر را میفهمد میگويد‪:‬‬
‫ػػا زمػػانی کػػه در ايػػن خانػػه (يعنػػی دنیػػا) هشػػتی كسػػايل كاب ػزار ضػػركرت داری‪،‬‬
‫ابوذر در جواب گفت‪ :‬اما صاحبنانه مبیگذارد در ف دبانیم‪.‬‬
‫امریشاـ سیصد دينار برايش فرستاد بػود‪ ،‬ك گفتػه بػود‪ :‬بػا ايػن پػوؿ احتیاجػات‬
‫خػ ػػود را برطػ ػػرؼ کػ ػػن‪ .‬امػ ػػا ابػ ػػوذر پػ ػػوؿ را پػ ػػز فرسػ ػػتاد ك گفتػ ػػه بػ ػػود‪ :‬اك از م ػ ػن‬
‫ضعیز ر بند خدا پیدا نکرد بود که برايش می داد؟‬
‫در سػػاؿ سػػی ك شػػش هجػػری‪ ،‬دسػػت اجػػل‪ ،‬ريش ػه حیػػات عابػػد زاهػػد را کػػه‬
‫پیامرب صلی اهلل علیه كسلم در بار اش گفته بود‪:‬‬
‫«ركی ايػػن کػػر خػػاکی ك زيػػر ايػػن چػػرخ نیل ػػوف‪ ،‬مػػردی صػػادقرت از ابػػوذر پیػػدا‬
‫مبیشود»ُّ برکند‪.‬‬

‫ُّ‪ -‬برای مزيد اطالع می واف به مناب زير مراجعه مبود‪:‬‬

‫ِػ امستیعاب ِ‪ْٔٔ.-ْٔٓ/‬‬
‫ْػ ذبريد أظباء الصحابة ِ‪ُٕٓ./‬‬
‫ٔػ حلیة اْلكلیاء ُ‪َُٕ.-ُٓٔ/‬‬
‫ٖػ طبقات العراقی ‪ِّ.‬‬
‫َُػ شذرات الذهب ُ‪ّٗ./‬‬
‫ُِػ زعماء اْلسالـ ُٕٔ‪.ُّٕ-‬‬
‫ُػ اْلصابة (ط‪ .‬الشعاد) ّ‪ّٔ.-َٔ/‬‬
‫ّػ کذيب التهذيب ِ‪.َِْ/‬‬
‫ٓػ ذکرة اغبفاظ ُ‪.ُٔ-ُٓ/‬‬
‫ٕػ صفة الصفوة ُ‪ِْٓ.-ِّٖ/‬‬
‫ٗػ اؼبعارؼ َُُ‪.ُُُ-‬‬
‫ُُػ العرب ُ‪.ّّ/‬‬
‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪76....................................‬‬

‫«‪»9‬‬
‫داستان صحابی بسرگوار‪:‬‬
‫« طفيل ته عمش الذيسي»‬

‫هٌبع‪:‬‬
‫یاراى پیاهبر صلی اهلل علیِ ٍسلن‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪77....................................‬‬
‫استاد رأفت باشا می نويشد‪:‬‬
‫در عهد ك زماف جاهلیت طفیل بن عمػرك دكسػی‪ ،‬رئػیز قبیلػه دكس‪ ،‬يکػی از‬
‫اشراؼ با ناـ ك نشاف ك يکی از معدكد مرداف نامدار عرب بود‪...‬‬
‫سػػفر مهمػػافداريش هرگػػز صب ػ مبػػی شػػد‪ ،‬در خانػػهاش‪ ،‬بػػه ركی هػػر مشػػافر ك‬
‫ره ذری باز بود‪ ،‬گرسنه را سری‪ ،‬ك شفته ك هراسید را امنیت‪ ،‬ك پناهنػد را پنػا‬
‫ك امػ ػػاف مػ ػػیداد‪ .‬در کنػ ػػار ايػ ػػن خصػ ػػلتها ك صػ ػػفتهای پشػ ػػنديد ك نیکػ ػػو‪ ،‬مػ ػػردی‬
‫اديب‪ ،‬خوش بیاف‪ ،‬لبیب ك یزهوش ك شاعری خوش ذكؽ‪ ،‬ك بػا احشػاس لطیػز‬
‫ك باشعور كدارای عاطفهای رقیب ك باريا ب بود! به شریينی ك لنی بیاف شنا‬
‫ك از اعجاز کلمات مطل بود‪.‬‬
‫يکبػار بػػه قصػػد مراسػػم طػواؼ کعبػػه‪ ،‬سػػرزم ك ديػػار قػػوـ خػػود را (کامػػه) ػرحم‬
‫مبػػود ك بػػه طػػرؼ مکػػه رحػػل سػػفر بربشػػت‪ .‬زمػػانی كارد مکػػه شػػد کػػه ػػش ن ػزاع ك‬
‫ستیز در ب ؿبمد صلی اهلل علیه كسلم ك کفار قريش‪ ،‬مشتعل بود‪.‬‬
‫هر يا الش ك سعی میکرد هوادار ك انصػار بیشػرتی بػه طػرؼ خػود بکشػد‬
‫ك هر گػرك در پػی ف بػود کػه يػاراف بیشػرتی بػه خػود جػذب کنػد‪ .‬ؿبمػد صػلی اهلل‬
‫علیه كسػلم مػردـ را بػه ديػن خػدا میخوانػد‪ ،‬ك سػالح بػرانش عبػارت بػود از‪ :‬ايبػاف‬
‫اس ػػتوار ك پ ػػریكی ک ػػردف از ح ػػب‪ .‬کف ػػار ق ػريش ب ػػا ب ػػه ک ػػارگریی هرگون ػػه س ػػالحی در‬
‫مقابل دعو ش مقاكمت میکردند به هر كسیلة فبکػن مػردـ را از گركيػدف ك پػریكی‬
‫از ؿبمد صلی اهلل علیه كسلم باز میداشتند‪.‬‬
‫طفیل كقتی به مکه رسید ك چشم باز کػرد ديػد ناخواسػته ك بػدكف مػادگی در‬
‫اين معرکه درگری شد است‪ .‬ك بدكف قصد ك اراد در كسه ف قرار گرفته است‪.‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪78....................................‬‬
‫طفیل به خاطر چن هدؼ ك منظوری به مکه نیامد بود‪ ،‬ك مشػأله نػزاع در‬
‫ب ؿبمد صلی اهلل علیه كسلم ك قريش اصالن به خاطرش خطور نکرد بود‪.‬‬
‫در رابطػػه بػػا ايػػن ن ػزاع ك سػػتیز‪ ،‬طفیػػل داسػػتانی فرامػػوش نشػػدنی دارد کػػه بػػاهم‬
‫اين قصه ش فت ان یز ك عجیب را میشنوس‪.‬‬
‫طفیػل گفتػػه اسػػت‪ :‬بػػه ؿبػػا ايػػن کػػه مػػن كارد مکػػه شػػدـ ك بزرگػػاف قػريش‪ ،‬مػػرا‬
‫ديدن ػػد‪ ،‬ب ػػه اس ػػتقبامل م ػػد ك ب ػػه گرم ػػی ب ػػه م ػػن خ ػػوش م ػػد گفتن ػػد‪ ،‬ك ب ػػه ط ػػوری‬
‫شايشته از من پذيرايی کرد ك مقامم را گرامی داشتند‪.‬‬
‫بعد از ف سراف ك بزرگاف ناف در اطراؼ من گػرد مدنػد ك گفتنػد‪ :‬طفیػل! ػو‬
‫كقتػػی بػػه شػػهر مػػا كارد شػػد ای کػػه ايػػن مػػرد ادعػػای پیػػامربی دارد‪ ،‬کػػار مػػا را ابػػرت ك‬
‫خراب کػرد ‪ ،‬صبػ مػا را بػه هػم زد ك كحػدت ك ا فػاؽ مػا را پراکنػد مبػود اسػت‪.‬‬
‫ك ما فقه از ف بیم دارس باليی که بر سر ما مد اسػت‪ ،‬بػرای ػو ك موقعیػت ك‬
‫مقاـ ك رياست ك قومت هم پیش يد‪ .‬از اين رك ما به و وصػیه مػیکنیم‪ :‬بػه اك‬
‫نزديا نشوی‪ ،‬با اك سباس ن ریی ك صحبت نکنػی‪ ،‬ك اصػالن بػه گفتػههايش گػوش‬
‫ندهی زيرا زبانی دارد‪ ،‬مانند سحر ك جػادك ك پػدر ك فرزنػد ك بػرادر ك بػرادراف زف‬
‫ك شوهر را از هم جدا میکند‪ .‬ك مار را از سوراخ بریكف میکشد!‬
‫طفیل در ادامه سننانش چن بیاف کرد‪:‬‬
‫ب ػػاكر کنی ػػد‪ ،‬ػػا نق ػػدر از گفت ػػههای عجی ػػب ك غري ػػب ؿبم ػػد ص ػػلی اهلل علی ػػه‬
‫كسلم به گوش من خواندند ك به حػدی در مػورد اعمػاؿ شػ فتان یزش گفتنػد ك‬
‫دربػػارة ف مػػن ك قػػومم را رسػػاند ك بػػر حػػذر داشػػتند صػػمیم گػػرفتم بػػا اك سبػػاس‬
‫ن ریـ‪ ،‬نزديکش نشوـ‪ ،‬اصالن با اك صحبت نکنم ك دـبور نشػوـ‪ ،‬چیػزی ن ػوس ك‬
‫چیزی نشنوـ! از اين رك كقتی به طواؼ کعبه ك ربحم جشخ از بتهايش‪ ،‬کػه هػر‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪79....................................‬‬
‫سػػاله بػػه ط ػواؼ ك زيػػارت ػػا می مػػدس‪ ،‬ك ػػا را بػػزر ك گرامػػی میداشػػتیم‪ ،‬بػػه‬
‫مشػػجد مػػدـ‪ ،‬پنبػػه را در گوشػػهاس گذاشػػتم کػػه مبػػادا چیػػزی از اق ػواؿ ؿبمػػد صػػلی‬
‫اهلل علیه كسلم به گوشم خبورد‪.‬‬
‫كقتی كارد مشجد شدـ‪ ،‬در کعبه‪ ،‬ؿبمػد صػلی اهلل علیػه كسػلم را در حػاؿ مبػاز‬
‫ايشتاد ديدـ مبازی را میخوانػد کػه بػا مبػاز مػا متفػاكت ك عبػاد ی بػه جػا مػی كرد‬
‫کػػه بػػا عبػػادت مػػا فػػرؽ داشػػت‪ .‬منظػػر اك م ػرا ربػػت ػػأثری ق ػرار داد ك مػرا بػػه طػػرؼ‬
‫خود کشید ك عباد ش مرا کاف داد‪ .‬بدكف اراد ك کم کم به اك نزديا شػدـ‪ ،‬ػا‬
‫بػػه کنػػارش رسػػیدـ‪ .‬قػػدير خ ػدا چنػػاف بػػود کػػه مقػػداری از گفتػػههای اك را بشػػنوـ‪،‬‬
‫گفتاری نیکو ك پشنديد ك پر معنی از اك شنیدـ‪ ،‬ك در دؿ خود گفتم‪:‬‬
‫طفیػػل! مػػادر بػػه عزايػػت بنشػػیند‪ ،‬ػػو کػػه مػػردی اديػػب‪ ،‬بػػاهوش‪ ،‬خػػوش ذكؽ ك‬
‫شػػاعر هشػػتی ك نیػػا ك بػػد را خػػوب شػػنی) میدهػػی‪ ،‬دي ػػر چ ػرا خػػود را از‬
‫شػػنیدف سػػنناف اي ػػن مػػرد من ػ ك ؿب ػػركـ میکن ػػی؟ اگ ػػر ناػػه را ک ػػه ارائػػه میده ػػد‬
‫خوب باشد‪ ،‬میپذيری ك اگر خوب نباشد‪ ،‬ف را رد میکنی‪.‬‬
‫طفیل چن ادامه داد‪:‬‬
‫مد ی وقز کردـ‪ ،‬ا پیامرب صلی اهلل علیه كسلم به منػزؿ برگشػت‪ ،‬پشػت سػر‬
‫اك بػػه را افتػػادـ‪ ،‬نب ػ کػػه كارد خانػػه شػػد مػػن هػػم كارد شػػدـ ك گفػػتم ای ؿبمػػد!‬
‫قبیله ك قوـ و دربػار ػو بػه مػن چنػ ك چنػاف گفتنػد‪ .‬بػه خػدا قشػم نقػدر مػرا از‬
‫ػو ك مالقػػات بػػا ػو بػػر حػػذر داشػته ك رسػػاندند‪ ،‬کػػه پنبػه را در گوشػػهاس ػػادـ ػػا‬
‫سنناف را را نشػنوـ‪ ،‬امػا بعػدان خػدا چنػاف خواسػت‪ ،‬کػه قشػمتی از گفتػههايت را‬
‫شنیدـ ك ف را نیکو يافتم‪.‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪83....................................‬‬
‫حػػاؿ مػػد اـ دسػػتور ك فرمػػاف خػػود را بػػر مػػن عرضػػه بػػدار‪ ،‬اك هػػم امػػر خػػود را‬
‫عرضه کرد‪ ،‬ك سور های اخػالص ك فلػب را بػراس خوانػد‪ .‬قشػم بػه خػدا ػا ف موقػ‬
‫سننانی از گفتار اك یرت ك کاری از کار اك عادمنه ر نديد بودـ‪.‬‬
‫سپز دسػتم را بػه طػرفش دراز کػردـ ك گػواهی دادـ کػه جػز اهلل خػدائی نیشػت‬
‫ك ؿبقق ػان ؿبم ػػد ص ػػلی اهلل علی ػػه كس ػػلم پی ػػامرب خداس ػػت‪ .‬ب ػػدين ر ی ػػب‪ ،‬ب ػػه اس ػػالـ‬
‫مشرؼ شدـ ك بداف گركيدـ‪.‬‬
‫ن ا چن سنن را دنباؿ کرد‪:‬‬
‫مػػد ی در مکػػه اقامػػت کػػردـ‪ ،‬مشػػايل اسػػالـ را مػػوختم‪ ،‬ك هػػر چػػه مقػػدكر ك‬
‫میشػػر شػػد از قػػر ف حفػػی کػػردـ‪ ،‬زمػػانی صػػمیم گػػرفتم بػػه میػػاف قػػوـ ك قبیل ػه خػػود‬
‫برگػػردـ‪ ،‬گفػػتم‪ :‬يػػا رسػػوؿاهلل مػػن فرمػػانركای عشػػری خػػود هشػػتم‪ ،‬حػػاؿ میخ ػواهم‬
‫برگردـ ك ا را به ديػن اسػالـ خبػوامن‪ ،‬ػو هػم در پیشػ ا خػدا دعػا کػن کػه بػه مػن‬
‫دلیل ك يتی عطا فرمايد‪ .‬پیامرب صلی اهلل علیه كسلم فرمود‪:‬‬
‫بارخدايا! به اك دلیل ك يهای عطا فرما‪.‬‬
‫ن ػػا بػػه سػػوی قبیلػػهاـ حرکػػت کػػردـ‪ ،‬نبػ کػػه بػػه ؿبلػػی مشػػرؼ بػػر منػػازؿ ػػا‬
‫رسػیدـ‪ ،‬ناگهػاف نػوری ماننػد چػراغ در پیشػانیم مبايػاف شػد‪ ،‬گفػتم‪ :‬بارخػدايا! ف را‬
‫در غری صورمت قرار د می رسم گماف کنند به کیفػر برگشػخ از ديػن ػا بػه چنػ‬
‫مکافا ی گرفتار شد اـ‪ .‬نور به نوحم شالقم منتقل شد‪ ،‬كقتی از ثنیػه سػرازير شػدـ‬
‫مػػردـ ف را ماننػػد رعػػی كىبتػػه‪ ،‬در نػػوحم شػػالقم میديدنػػد‪ ،‬كقتػػی بػػه منػػزؿ رسػػیدـ‬
‫پدرـ که پریمرد ساػبورد ای بود پیشم مد‪ ،‬به اك گفتم‪:‬‬
‫پ ػػدر ج ػػاف! از م ػػن کن ػػار ب ریي ػػد ك دكر ش ػػويد‪ ،‬پ ػػز از اي ػػن م ػػن ك ػػو ب ػػاهم‬
‫ار باطی ندارس‪ ،‬پدر گفت‪ :‬چرا پشرـ؟‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪81....................................‬‬
‫گفػػتم‪ :‬پػػدر جػػاف! خػػر مػػن مشػػلماف شػػد ك پػػریك ديػػن ؿبمػػد صػػلی اهلل علیػػه‬
‫كسلم گشتهاـ‪.‬‬
‫گفت‪ :‬پشرـ هر دينی را که بپذيری من هم نباف دين را دارـ‪.‬‬
‫گفػػتم‪ :‬بنػػابراين اكؿ خػػود را بشػػوی ك پػػاکیز کػػن ك لباسػػت را سبیػػز کػػن‪ ،‬ن ػػا‬
‫بیا ا ناه را که موختهاـ به را هم ب وس‪.‬‬
‫پػػدر رفػػت ك غشػػل کػػرد ك بػػا لبػػاس پػػاکیز برگشػػت‪ .‬مػػن هػػم اسػػالـ را بػػر اك‬
‫عرضػػه کػػردـ پػػدر پػػذيرفت ك مشػػلماف شػػد‪ .‬بعػػد از پػػدرـ‪ ،‬نبشػػرـ مػػد بػػه اك هػػم‬
‫گفتم‪ :‬از من دكر شو که دي ر باهم رابطهای ندارس‪ ،‬ك کنار بکش‪ ،‬گفت‪:‬‬
‫سركرـ چرا؟‬
‫گفتم‪ :‬دين اسالـ من ك و را از هم جدا کػرد اسػت‪ ،‬مػن مشػلماف شػد اـ ك‬
‫از ديػػن ؿبمػػد صػػلی اهلل علیػػه كسػػلم پػػریكی مػػیکنم‪ .‬اك هػػم گفػػت‪ :‬ػػو هػػر دينػػی را‬
‫اختیار کنی من هم نباف دين را میپذيرـ‪ .‬گفػتم‪ :‬پػز بلنػد شػو ك بػرك بػا ب ذی‬
‫شػػری خػػود را بشػػوی ‪( -‬ذی شػػری بػػت قبیل ػه دكس اسػػت ك در کنػػار ف چشػػمه‬
‫سػػاری از کػػو جػػاری میشػػود) ‪-‬گفػػت‪ :‬عزيػػزـ می رسػػی از جانػػب ذیشػػری بػػه‬
‫دخرتـ صدمهای برسد؟‬
‫گفػػتم‪ :‬مػػرد شػػوی ػػو ك ذیشػػری ‪ ،‬بػػه ػػو گفػػتم‪ :‬بػػرك ف جػػا ك دكر از انظػػار‬
‫مػ ػػردـ خػ ػػود را بشػ ػػوی‪ .‬مػ ػػن ضػ ػػم مػ ػػیکنم کػ ػػه ايػ ػػن سػ ػػنو ػ ػػری دؿ مبی وانػ ػػد‬
‫هی کػاری بکنػػد‪ .‬زمن رفػت غشػػل کػػرد برگشػت‪ .‬اسػػالـ را بػػه اك هػم عرضػػه کػػردـ‪،‬‬
‫اك هم پذيرفت ك مشلماف شد‪.‬‬
‫سپز به دعوت قبیله دكس پػرداختم جػز ابػوهرير کػه فػوران مشػلماف شػد‪ ،‬بقیػه‬
‫قوـ أخری ك علل كرزيدند‪.‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪82....................................‬‬
‫طفیػػل گفػػت‪ :‬نبػرا ابػػوهرير بػػه مکػػه نػػزد پیػػامرب صػػلی اهلل علیػػه كسػػلم مػػدـ‪ .‬از‬
‫م ػػن پرس ػػید‪ :‬ب ػػا خ ػػود چ ػػه داری؟ گف ػػتم‪ :‬دؽب ػػای ػػری ك قف ػػل ش ػػد ك کف ػػر ش ػػديد‬
‫قبیله‪ ...‬فشب ك عصیاف ك نافرمانی بػر قلػب ك مغػز قبیلػه دكس چػری شػد اسػت‪.‬‬
‫پیامرب صلی اهلل علیه كسلم برخاست‪ .‬كضو گرفت ك مباز خواند‪ .‬ن ا دسػتش را‬
‫به طرؼ ظباف برگرفت‪.‬‬
‫ابوهرير میگفت‪:‬‬
‫كقتػػی پیػػامرب صػػلی اهلل علیػػه كسػػلم را بػػا چنػػاف كصػػفی ديػػدـ رسػػیدـ قبیلػػهاـ را‬
‫نفرين کند ك نبه هالحم شوند‪ ،‬لذا در دؿ خػود گفػتم‪ :‬كای بػر قبیلػهاـ! امػا پیػامرب‬
‫صػػلی اهلل علیػػه كسػػلم داشػػت میگفػػت‪ :‬بػػار خػػدايا! دكس را هػػدايت فرمػػا‪ ،‬بػػار‬
‫خدايا دكس را هػدايت فرمػا‪ ،‬بػار خػدايا دكس را هػدايت فرمػا‪ ،‬ن ػا بػه طفیػل رك‬
‫کػرد ك گفػت‪ :‬برگػػرد پػیش قبیلػهات ػػا را بػه اسػالـ دعػػوت کػن‪ ،‬بػا ػػا بػه رفػػب ك‬
‫نرمش مدارا کن‪.‬‬
‫طفیل در ادامه سرگذشت ك داستانش گفت‪:‬‬
‫ػػا زمػػانی کػػه پیػػامرب صػػلی اهلل علیػػه كسػػلم بػػه مدينػػه مهػػاجرت کػػرد ك ػػا بعػػد از‬
‫جن هػػای بػػدر ك احػػد ك خنػػدؽ مػػن در سػػرزم دكس‪ ،‬مػػداكـ‪ ،‬مػػردـ را بػػه ديػػن‬
‫اسػػالـ میخوانػػدـ‪ ،‬در ف موقػ بػػا هشػػتاد خػػانواد مشػػلماف نیکػػو از قبیلػه دكس‪،‬‬
‫پػػیش پیػػامرب صػػلی اهلل علیػػه كسػػلم مػػدس‪ .‬پیػػامرب صػػلی اهلل علیػػه كسػػلم از ديػػدف مػػا‬
‫بشیار مشركر گشت ك از غناس خیرب برای ما هم سهم مقػرر مبػود ك مػا گفتػیم‪ :‬يػا‬
‫رسوؿاهلل! بعد از اين‪ ،‬در هر غػزك ای مػا را در جنػاح چػش لشػکريانت قػرار د ك‬
‫ش ػػعار م ػػا را (م ػػربكر) عیػ ػ فرم ػػا‪ .‬طفی ػػل گفت ػػه اس ػػت‪ :‬از ف زم ػػاف ػػا كقت ػػی ک ػػه‬
‫خداكند فتآ مکه را برای ما میشر فرمود‪ ،‬من هرگز خدمت پیامرب را ػرحم نکػردـ‪،‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪83....................................‬‬
‫در نباف اكقات گفتم‪ :‬يا رسػوؿاهلل! اجػاز د کػه بػركـ «ذیالکفػ » بػت عمػركبن‬
‫ضبمه را ػش بػزمن‪ .‬پیػامرب صػلی اهلل علیػه كسػلم اجػاز داد ك مػن هػم بػا گركهػی از‬
‫طايفػػة خػػود بػػه ف جػػا حرکػػت کػػردـ‪ ،‬كقتػػی بػػه ف جػػا رسػػیدس ك خواسػػتیم بػػت را‬
‫ػػش ب ػزنیم‪ ،‬صبعػػی از زف ك مػػرد ك اطفػػاؿ در اط ػراؼ مػػا صب ػ شػػدند‪ .‬ػػا انتظػػار‬
‫داشػػتند بػػه مصػػیبتی گرفتػػار شػػوس ك در صػػور ی کػػه بػػه «ذیالکف ػ » صػػدمهای‬
‫كارد كرس‪ ،‬صػػاعقه مػػا را زد ك نػػابود خػواهیم شػػد‪ ،‬امػػا طفیػػل در حضػػور افػرادی‬
‫کػػه بػػت را پرسػػتش میکردنػػد‪ ،‬بػػه طػػرؼ بػػت مػػد ك ػػش را در قلػػب ف ركشػػن‬
‫مبود‪ ،‬ك چن خواند‪:‬‬
‫ای ذیالکف ‪ ،‬هرگز و را نپرستیدـ‪ .‬میالد ما قبل از میالد و بود‪.‬‬
‫ديدی در قلبت ش افركختم‪.‬‬
‫نب که زبانههای ش‪ ،‬بت را در کػاـ خػود فػرك بػرد‪ ،‬بقايػای کفػر از سػرزم‬
‫قبیلػه دكس هػػم رخػت بػػر بشػػت‪ ،‬ك سبػػاـ اف ػراد قبیلػػه بػػه شػػیو پشػػنديد ك نیکػػو بػػه‬
‫اسالـ رك كرد ك به ف گركيدند‪.‬‬
‫بعػػد از نػػاف ػػا زمػػانی کػػه ركح مطهػػر ك پػػر فتػػوح پیػػامرب اکػػرـ صػػلی اهلل علیػػه‬
‫كسلم به پنا پركردگار پركاز کرد‪ ،‬طفیل‪ ،‬نی خػدمت پیػامرب صػلی اهلل علیػه كسػلم‬
‫را رحم ن فت‪:‬‬
‫بعػد از رحلػػت رسػوؿ صػػلی اهلل علیػه كسػػلم زمػػانی کػه خالفػػت بػه رفیػػب صػػديب‬
‫پی ػػامربص رس ػػید‪ ،‬طفی ػػل خ ػػود ك رش ػػری ك پش ػػرش را در خ ػػدمت جانشػ ػ پی ػػامرب‬
‫صلی اهلل علیه كسلم قرار داد‪.‬‬
‫ك مػػوقعی کػػه ػػش جنػػو ك فتن ػه رد (برگشػػخ از ديػػن) شػػعلهكر شػػد‪ ،‬طفیػػل‬
‫نبرا پشرش‪ ،‬عمرك‪ ،‬در پیشاپیش سپاهیاف وحید با مشلماناف بػه جنػو مشػیلمه‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪84....................................‬‬
‫کذاب رفتند‪ .‬در را يبامه بود که خوابی ديد ك به نبراهػانش گفػت‪ :‬خػوابی ديػدـ‬
‫ف را عب ػػری کنی ػػد‪ .‬گفتن ػػد‪ :‬خداكن ػػد ف را ب ػػه خ ػػری عب ػػری کن ػػد‪ .‬خواب ػػت را ب ػػازگو‪.‬‬
‫گفت‪:‬‬
‫در خواب‪ ،‬سر خود را راشید ديدـ‪ ،‬ك پرند ای از دهامن پػركاز کػرد‪ ،‬زنػی مػرا‬
‫در شػػکم خػػود جػػا داد‪ .‬ك پشػػرـ‪ ،‬عمػػرك‪ ،‬بػػا شػػويش ك اضػػطراب مػرا میجشػػت‪،‬‬
‫كلی پرد ای میاف ما دك نفر حايل شد‪ ،‬گفتند‪ :‬اف شاءاهلل خری است‪.‬‬
‫امػػا خػػودش گفػػت‪ :‬امػػا مػػن خػػودـ‪ ،‬عبػػری ف را يافتػػهاـ راشػػیدف سػػرـ بػػه معنػػی‬
‫قطػ ػ ش ػػدف ف اس ػػت‪ .‬ك پرن ػػد ای ک ػػه از ده ػػامن ب ػػریكف پري ػػد‪ .‬ركح ػػم ب ػػود ک ػػه از‬
‫قالب‪ ،‬در رفت‪ .‬ك زنی که مػرا در شػکم خػود جػا داد زمػ اسػت کػه قػربـ در ف‬
‫حفر شد ك در دؿ ف دفن میشوـ‪ .‬از خداكنػد سبنػا دارـ شػهید شػوـ‪ .‬ك ايػن کػه‬
‫پش ػ ػػرـ بش ػ ػػتاب مػ ػ ػرا میجش ػ ػػت ك اي ػ ػػن معن ػ ػػی ف اس ػ ػػت ک ػ ػػه اك ه ػ ػػم ش ػ ػػهاد ی را‬
‫میجويد‪ ،‬خبواست خدا‪ ،‬من بداف نايل میشوـ‪ .‬بعدان اك هم به ف نايل می يد‪.‬‬
‫در نبػػاف جنػػو يبامػػه‪ ،‬صػػحابی عالیقػػدر‪ ،‬طفیػػل بػػن عمػػرك دكسػػی‪ ،‬عظیمػرتين‬
‫دمكری را از خػػود نشػػاف داد ػػا غبظػػهای کػػه در میػػداف کػػارزار شػػهید شػػد‪ ،‬جانانػػه‬
‫ك قهرمانان ػػه جن ی ػػد‪ ،‬ك بع ػػد از اك پش ػػرش ب ػػه ن ػػربد ادام ػػه داد ػػا اي ػػن ک ػػه زخ ػػم ك‬
‫جراحػػت اك را از پػػای در كرد‪ ،‬ك کػػز دسػػت راسػػتش را از دسػػت داد‪ .‬هن ػػامی‬
‫که به مدينه برگشت پیکر پدر ك کز دست خود را در يبامه به جا گذاشت‪.‬‬
‫در زم ػػاف خالف ػػت عمػ ػربن اػبط ػػاب‪ ،‬ركزی عم ػػركبن طفی ػػل پ ػػیش عم ػػر رف ػػت‬
‫صبعػػی در ؿبضػػر عمػػر بودنػػد کػػه ب ػرايش غػػذا كردنػػد‪ ،‬عمػػر حاض ػرين را بػػه خػػوردف‬
‫دعػػوت کػػرد‪ ،‬امػػا عمػػرك از خػػوردف امتنػػاع کػػرد‪ ،‬عمػػر گفػػت‪ :‬چ ػه شػػد ؟ شػػايد از‬
‫دسػ ػػتت خجالػ ػػت کشػ ػػیدی از خػ ػػوردف غػ ػػذا ابػ ػػا مبػ ػػودی‪ .‬عمػ ػػرك گفػ ػػت‪ :‬بلػ ػػه‪ ،‬يػ ػػا‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪85....................................‬‬
‫امریاؼب من چن اسػت‪ .‬عمػر گفػت‪ :‬بػه خػدا قشػم ػا ف دسػت قطػ شػد را در‬
‫غػػذا فػػرك نػػربی مػػن ف را مبیخػػورـ‪ .‬بػػه خػػدا قشػػم جػػز ػػو احػػدی دي ػػر نیشػػت کػػه‬
‫قشمتی از بدنش در یشت باشد‪ ،‬منظورش نباف دست قط شد بود‪.‬‬
‫عمرك زمانی که از پػدر جػدا شػد‪ ،‬نبیشػه خػواب شػهادت را میديػد‪ ،‬ك زمػانی‬
‫ػػش جنػػو يرمػػوحم زبانػػه کشػػید‪ ،‬عمػػرك هػػم ماننػػد دي ػػر يػػاراف بػػه میػػداف کػػارزار‬
‫شتافت ك مانند پدرش ا غبظهای که شربت شهادت را نوشید ك به رزكی ديػرين‬
‫خود رسید‪ ،‬با گردف برافراشته قهرمانانه جن ید‪.‬‬
‫خداكند طفیل بػن عمػرك دكسػیب را بػه رضبػت خػود شػاد کنػد‪ ،‬کػه خػود شػهید‬
‫شد ك پدر شهید هم بود‪.‬‬
‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪86....................................‬‬

‫«‪»10‬‬
‫داستان صحابی بسرگوار‪:‬‬
‫« عثذاهلل ته حزافٍ سُمي»‬

‫هٌبع‪:‬‬
‫یاراى پیاهبر صلی اهلل علیِ ٍسلن‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪87....................................‬‬
‫استاد رأفت باشا می نويشد‪:‬‬
‫قهرمػػاف ايػػن داسػػتاف مػػردی اسػػت از يػػاراف صػػادؽ پیػػامرب صػلی اهلل علیػػه كسػػلم‬
‫بػه نػػاـ عبػػداهلل بػػن حذافػػه سػػهمی‪ .‬ػاريخ می وانشػت‪ ،‬ماننػػد میلیو ػػا عػػرب قبػػل از‬
‫اك‪ ،‬از کنارش ب ذرد ك اك را ناديد ب رید ك به گوشة فراموشی بشپارد!‬
‫امػػا اسػػالـ بػػا عظمػػت ب ػرای عبػػداهلل بػػن حذافػػه سػػهمی فرصػػت ك ؾبػػالی ف ػراهم‬
‫كرد‪ :‬کػه بػػا دك نفػػر از بػزر زمامػػداراف ك شػػاهاف مقتػدر دنیػػای ف ايػػاـ‪ ،‬مالقػػات‬
‫کنػ ػػد‪ ،‬ك نػ ػػامش جاكدانػ ػػه دبان ػ ػد‪ .‬يکػ ػػی کشػ ػػری‪ ،‬پادشػ ػػا فػ ػػارس‪ ،‬ك دي ػ ػػری ػ ػزار‬
‫(قیصر)‪ ،‬فرمانركای ركـ بود‪.‬‬
‫عبػػداهلل در مالق ػػات ب ػػا هػػر ي ػػا از ػػا داس ػػتانی ش ػػنیدنی ك جال ػػب دارد ک ػػه‬
‫هنوز حافظه زماف ف را به خاطر دارد‪ .‬ك زباف اريخ ف را بازگو میکند‪.‬‬
‫داستاف مالقات عبداهلل بن حذافه با پادشا فارس را به قرار زير میخوانیم‪:‬‬
‫در ساؿ ششم هجرت‪ ،‬موقعی که پیامرب صلی اهلل علیه كسلم صػمیم گرفػت‪،‬‬
‫وسه ياراف خػود نامػههايی بػه پادشػاهاف عجػم بفرسػتد‪ ،‬ك نػاف را بػه ديػن اسػالـ‬
‫دعوت کند‪.‬‬
‫از ف ج ػ ػػايی ک ػ ػػه پی ػ ػػامرب ص ػ ػلی اهلل علی ػ ػػه كس ػ ػػلم ب ػ ػػه خط ػ ػرات ك انبی ػ ػػت اي ػ ػػن‬
‫مأموريت‪ ،‬کامالن كاقز بود ك میدانشت اين پیکها به کشورهای دكر دسػت ك نػا‬
‫شنا خواهند رفت ك هی معلومات قبلی دربار ؿبل مأموريػت خػود ندارنػد‪ ،‬نػه بػا‬
‫زبػ ػػاف ك فرهنػ ػػو مػ ػػردـ ف مػ ػػرز ك بػ ػػوـ شػ ػػنائی دارن ػ ػػد ك نػ ػػه از طبیع ػ ػػت ك م ػ ػزاج‬
‫شػػاهانش چیػػزی میداننػػد‪ ،‬میدانشػػت ايػػن قاصػػداف كظػػايفی بػػز خطػػری بػػه عهػػد‬
‫خواهنػػد داشػػت‪ ،‬از پادشػػاهاف میخواهنػػد کػػه از ديػػن ك قػػدرت ك سػػلطنت خػػود‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪88....................................‬‬
‫ػػا‬ ‫صػػرفنظر کننػػد‪ ،‬ك ديػػن ملتػػی را بپذيرنػػد کػػه ػػا ديػػركز رعیػػت ك فرمػػانرب ك ػػاب‬
‫بود اند!‬
‫میدانش ػػت س ػػفری اس ػػت فوؽالع ػػاد پ ػػر ـب ػػاطر ك ه ػػرکز ب ػػركد فبک ػػن اس ػػت‬
‫برن ردد‪ ،‬ك هرکز برگردد‪ ،‬ان ار ولدی دي ر يافته است‪.‬‬
‫به نب علت پیامرب صلی اهلل علیه كسلم ياراف خود را در ؾبلشػی گػردهم كرد‬
‫ك س ػػننانی اي ػراد ک ػػرد‪ ،‬بع ػػد از س ػػپاس ك س ػػتايش خ ػػدای پ ػػاحم ك ي ان ػػه ك گف ػػخ‬
‫شهدحت چن اظهار داشت‪:‬‬
‫من قصد دارـ چند نفر از را را نػزد شػاهاف عجػم بفرسػتم‪ ،‬ك رػا نبايػد ماننػد‬
‫قػػوـ بنیاس ػرائیل کػػه بػػا عیشػػی بػػن مػػرس از در ـبالفػػت در مدنػػد‪ ،‬بػػا مػػن ـبالفػػت‬
‫کنیػػد‪ .‬يػػاراف پیػػامرب ص ػلی اهلل علیػػه كسػػلم يػػا صػػدا گفتنػػد‪ :‬يػػا رسػػوؿاهلل! مػػا در‬
‫اطاع ػػت ك اج ػ ػرای اكامر ػػا ج ػػاف در ب ػػدف دارس‪ ،‬م ػػاد هش ػػتیم ك فرم ػػاف ب ػػردارس‪،‬‬
‫می وانی به هر جا که میل داری ك میخواهی ما را بفرستی‪.‬‬
‫پػػز از ف پیػػامرب ص ػلی اهلل علیػػه كسػػلم از میػػاف ػػا شػػش نفػػر را برگزيػػد‪ ،‬کػػه‬
‫نامػػهها را بػػه شػػاهاف عػػرب ك عجػػم برس ػػانند‪ .‬يکػػی از ف ش ػػش نفػػر عبػػداهلل بػػن‬
‫حذافػػه سػػهمی بػػود کػػه مأموريػػت يافػػتحت نام ػه پیػػامرب ص ػلی اهلل علیػػه كسػػلم را بػػه‬
‫پادشا فارس برساند‪.‬‬
‫عبػداهلل كسػیله سػػفرش را مػاد کػرد ك از زف ك فرزنػػدش خػداحافظی مبػود ك بػػا‬
‫وشة نه چنداف مهم به سوی مقصد‪ ،‬زاد سفر را ماد کرد‪ ،‬عبػداهلل يکػه ك نهػا‬
‫کػػو ك دشػػت ك صػػحرا را در نورديػػد‪ ،‬ك جػػز خػػدا کشػػی را نب ػرا نداشػػت‪ ،‬ػػا بػػه‬
‫سرزم فارس رسید‪.‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪89....................................‬‬
‫بػػه خػػدمتکاراف ك ؿبافظػػاف کشػػری اطػػالع داد‪ :‬کػػه نامػػهای مهػػم ب ػرای پادشػػا‬
‫دارد‪ ،‬ك اجػػاز حضػػور خواسػػت‪ .‬در نبػػاف زمػػاف‪ ،‬شػػا دسػػتور ذيػػن بنػػدی ػػامر را‬
‫داد ك بزرگاف ك دربارياف فػارس را دعػوت داد بػود‪ .‬مػوقعی کػه نبػه حاضػر شػدند‬
‫به عبداهلل بن حذافه اجاز كركد دادند‪ .‬عبداهلل در حالی که رلهای به دكر خػود‬
‫پیااند ك عبای ضنیمش را بػه دكش داشػت‪ .‬بشػادگی يػا عػرب معمػولی امػا‬
‫ب ػػا گردن ػػی برافراش ػػته ك ق ػػامتی راس ػػت ک ػػه ع ػػزت اس ػػالـ از سب ػػاـ اعض ػػايش ف ػػوراف‬
‫میکػ ػػرد‪ ،‬ك قلػ ػػبش از نػ ػػور عظمػ ػػت ايبػ ػػافحت ماممػ ػػاؿ ك فػ ػػركزاف بػ ػػود‪ .‬بػ ػػه حضػ ػػور‬
‫فرمانركای فارس بار يافت‪.‬‬
‫نبػ کػػه کشػػری اك را ديػػد‪ ،‬بػػه يکػػی از خادمػػانش اشػػار کػػرد کػػه نامػػه را از اك‬
‫ب ػػرید‪ ،‬كلػػی عبػػداهلل گفػػت‪ :‬نػػه! پیػػامرب ص ػلی اهلل علیػػه كسػػلم دسػػتور داد اسػػت‪،‬‬
‫نامه را به دست شن) خودت دهم ك من مبی وامن از فرماف اك زبلز كرزـ‪.‬‬
‫کشػػری گفػػت‪ :‬ب ذاريػػد نػػزد مػػن بیايػػد‪ ،‬عبػػداهلل نزديػػا کشػػری رفػػت ك نامػػه را‬
‫به دستش داد‪ .‬ن ا کشری منشی عػرب اهػل حػری را خواسػت ك گفػت‪ :‬نامػه را‬
‫در حضورش باز کند ك ف را برايش خبواند‪ .‬در نامه چن نوشته بود‪:‬‬
‫ب ػػه ن ػػاـ خداكن ػػد خبش ػػند مهرب ػػاف‪ .‬از ؿبم ػػد‪ ،‬پی ػػامرب خ ػػدا‪ ،‬ب ػػه کش ػػری پادش ػػا‬
‫فارس‪ ،‬دركد بر کشی باد که را هدايت را پیش گرفته است‪.‬‬
‫کشػػری بػػه ؿبػػا ايػػن کػػه ػػا ايػػن جػػا از مفهػػوـ نامػػه مطل ػ شػػد‪ ،‬ػػش قهػػر ك‬
‫غػػیی در سػػینهاش زبانػػه کشػػید‪ .‬صػػور ش برافركختػػه ك قرمػػز ك رگهػػای گػػردنش متػػورـ‬
‫شػػدند چػػوف‪ ،‬کشػػر شػػأف خػػود دانشػػت کػػه پیػػامرب صػلی اهلل علیػػه كسػػلم‪ ،‬اكؿ نػػاـ‬
‫خ ػػود را كرد ب ػػود ل ػػذا نام ػػه را از دس ػػت منش ػػی گرف ػػت ك ب ػػدكف اي ػػن ک ػػه بقی ػ ػه‬
‫مضػػموف ف را بفهمػػد‪ .‬ن ػرا پػػار کػػرد ك فريػػاد برکشػػید‪ :‬يػػا شايشػػته اسػػت بػػرد ك‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪93....................................‬‬
‫رعیػػتم بػػه مػػن چنػ بنويشػػد؟ دسػػتور داد عبػػداهلل را از ؾبلػػز بػػریكف کننػػد‪ .‬عبػػداهلل‬
‫هم از ؾبلز خارج شد‪.‬‬
‫عب ػ ػػداهلل ب ػ ػػن حذاف ػ ػػه كقت ػ ػػی از ؾبل ػ ػػز کش ػ ػػری ب ػ ػػریكف م ػ ػػد‪ ،‬مبیدانش ػ ػػت چ ػ ػػه‬
‫سرنوشتی انتظارش را میکشد‪ .‬يا کشته میشود؟ يا اك را زاد میگذارند؟‬
‫اما اك معطل نکرد ك گفت‪:‬‬
‫مػػن کػػه نام ػه پیػػامرب ص ػلی اهلل علیػػه كسػػلم را رسػػاند ك مأموريػػت خػػود را اقبػػاـ‬
‫داد اـ‪ ،‬دي ر براس مهم نیشت چه باليی بر سرـ می يد‪ .‬لذا بر اسبش سوار شػد‬
‫ك به سرعت اخت ك هرچه سري ر از فجا دكر شد‪.‬‬
‫كقتػػی قهػػر ك غضػػب کشػػری فػػرك نششػػت‪ ،‬دسػػتور احضػػار عبػػداهلل را داد امػػا‬
‫دي ػر ديػػر شػد بػػود‪ ،‬اك را نیافتنػد بػػه جشػتجويش پرداختنػػد‪ ،‬كلػی اثػػری از كی را‬
‫به دست نیاكردند‪.‬‬
‫در مشری جزير العرب اك را عقیب کردند‪ .‬اما ديػر شػد بػود‪ ،‬اك پػیش افتػاد ك‬
‫دكر شد بود‪.‬‬
‫كقتی به خدمت پیامرب صلی اهلل علیه كسلم باز مد‪ ،‬داسػتاف را عريػز کػرد ك‬
‫گفػػت‪ :‬کشػػری نامػػه را پػػار کػػرد‪ .‬پیػػامرب ص ػلی اهلل علیػػه كسػػلم اك را نف ػرين کػػرد ك‬
‫فرمود‪ :‬خداكند ملکش را كيراف کند‪.‬‬
‫كل ػػی در خرامم ػػر کش ػػری ب ػػه ح ػػاکم دس ػػت نش ػػاند خ ػػود در يب ػػن «ب ػػازاف»‬
‫نوشت‪ :‬که فوران دك مرد قوی ك نریكمند بفرستد‪ ،‬ك اين مرد را که در حجػاز ظهػور‬
‫کرد ك چناف جشار ی مبػود اسػت‪ ،‬بیاكرنػد! بػازاف در اجػرای امػر کشػری دك نفػر‬
‫از مقتػػدر رين ك ی ػرتين مػػرداف خػػود را بػػا نام ػه جلػػب پیػػامرب ص ػلی اهلل علیػػه كسػػلم‬
‫اعػزاـ داشػػت ك دسػػتور داد بػػدكف فػػوت كقػػت‪ ،‬اك را پػػیش کشػػری بربنػػد‪ .‬بػػازاف در‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪91....................................‬‬
‫ضػػمن از مػػأموراف خػػود خواسػػته بػػود کػػه دربػػار كضػ ك خػػرب پیػػامرب صػلی اهلل علیػػه‬
‫كسلم ربقیػب کننػد ك بعػد از کشػب معلومػات مزـ‪ ،‬پیػامرب صػلی اهلل علیػه كسػلم را‬
‫جلب کرد ك بربند‪.‬‬
‫م ػػأموراف ب ػػازاف ب ػػا عجل ػػه ك ش ػػتاب را حج ػػاز را پ ػػیش گرفتن ػػد در ط ػػائز ب ػػا‬
‫کاركانی از بازرگاناف قريش برخورد کردند‪ ،‬ك دربار ؿبمػد صػلی اهلل علیػه كسػلم بػه‬
‫پػػرس ك جػػو ك ربقیػػب پرداختنػػد‪ .‬کاركانیػػاف بػػه ػػا گفتنػػد‪ :‬ؿبم ػد در يثػػرب اسػػت‪.‬‬
‫کاركانیػػاف سػػنت خوشػػحاؿ شػػدند ك مشػػركر بػػه مکػػه برگشػػتند ك بػػه مػػردـ ق ػريش‬
‫بشارت داد ك ربيا میگفتند‪.‬‬
‫ا اظهار میداشتند‪ :‬چشمتاف ركشػن‪ ،‬بػامخر کشػری بػه سػراغ ؿبمػد مػد ك‬
‫شر اك را از سر را کم میکند‪.‬‬
‫مأموراف به مدينه رسیدند ك نزد پیامرب صلی اهلل علیػه كسػلم رفتنػد ك نامػه بػازاف‬
‫را بػػه اك دادنػػد‪ ،‬ك گفتنػػد‪ :‬شاهنشػػا ! کشػػری بػػه پادشػػا مػػا «بػػازاف» دسػػتور داد‬
‫است‪ :‬که مأمور بفرستد ك را را نزدش بربند‪ .‬حاؿ ما مد اس‪ ،‬هرچه زكد ػر خػود‬
‫را ماد ك با ما حرکػت کػن‪ ،‬ضػمنان در صػور ی کػه مطیػ باشػی ك نبػرا مػا بیػايی‪،‬‬
‫ما شفاعت و را در پیش اهش (کشری) میکنیم ك مبیگػذارس صػدمهای بػه رػا‬
‫برسػد‪ ،‬ك در غػػری ايػػن صػػورت‪ ،‬رػػا از قهػػر ك غضػػب ك قػػدر ش بػػا خػػرب هشػػتی کػػه‬
‫می واند به سانی هم و ك هم قومت را هالحم ك نابود کند‪.‬‬
‫پی ػػامرب ص ػ ػلی اهلل علی ػػه كس ػػلم لبنن ػػدی زد ك فرم ػػود‪ :‬فع ػ ػالن ب ػػه من ػػزؿ بركي ػػد ك‬
‫اس ػرتاحت کنیػػد ك فػػردا بیايیػػد‪ .‬فػػردای ف ركز كقتػػی مػػأموراف نػػزد پیػػامرب ص ػلی اهلل‬
‫علیه كسلم مدند ك گفتند‪ :‬يا ماد هشتی با ما به مالقات کشری بیايی؟‬
‫پیامرب صلی اهلل علیه كسلم در جواب فرمودند‪:‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪92....................................‬‬
‫از ايػػن بػػه بعػػد‪ ،‬دي ػػر کشػػری را لبواهیػػد ديػػد‪ .‬خداكنػػد اك را هػػالحم ك نػػابود‬
‫کػػرد‪ ،‬زيػرا پشػػرش‪ ،‬شػػریكيه بػػر اك شػػوريد ك در فػػالف شػػب فػػالف مػػا بػػه اك دسػػت‬
‫يافت ك اك را به قتل رساند‪ .‬مأموراف‪ ،‬سراسیمه ك دستپاچه ك مضطرب گشته‪ ،‬بػه‬
‫سػػیمای پیػػامرب صػلی اهلل علیػػه كسػػلم خػػری شػػدند ك ػػرس ك ه ػراس س ػراپای ػػا را‬
‫گرفته گفتند‪:‬‬
‫میدانی چه میگويی؟ يا حاضری اين را برای «بازاف» بنويشی؟ پیامرب صػلی‬
‫اهلل علیه كسػلم فرمودنػد‪ :‬بلػه‪ ،‬رػا بػه اك ب ويیػد‪ :‬ديػن مػن در ينػد ‪ ،‬قلمػرك ملػا‬
‫کشری را خواهد گرفت‪ .‬در صور ی که اك دين اسالـ را بپذيرد‪ ،‬مػا سػرزم ربػت‬
‫فرم ػ ػػانش را ب ػ ػػه اك كاگ ػ ػػذار م ػ ػػیکنیم ك اك را پادش ػ ػػا ق ػ ػػوـ ك مل ػ ػػت خ ػ ػػودش قػ ػ ػرار‬
‫میدهیم‪.‬‬
‫مأموراف از خػدمت پیػامرب صػلی اهلل علیػه كسػلم مػرخ) شػدند ك نػزد «بػازاف»‬
‫بػػاز مدنػػد ك مػػاجرا را بػػه اك گ ػزارش کردنػػد‪ .‬بػػازاف گفػػت‪ :‬اگػػر ناػػه ؿبمػػد گفتػػه‬
‫است حقیقت داشته باشد‪ ،‬معلوـ میشود که اك كاقعان پیامربخدا میباشد‪ .‬ك اگػر‬
‫كاقعیت نداشته باشد‪ ،‬دربار اك صمیم میگریس‪ .‬اما طولی نکشػید کػه از جانػب‬
‫شریكيه‪ ،‬نامهای به دست بازاف رسید‪ .‬در نامه نوشته بود‪:‬‬
‫اما بعد‪ :‬من کشری را کشتم‪ ،‬ك بدانید فقه به انتقػاـ ملػت خػود اك را کشػتم‪،‬‬
‫چػػوف کشػػری رىبػػخ خػػوف اشػراؼ ك بزرگػػاف را مبػػاح ك زنػػاف را بػػه اسػػارت میبػػرد ك‬
‫ام ػواؿ مػػردـ را بػػه ػػاراج غصػػب میکػػرد‪ ،‬از ايػػن رك بػػه ؿبػػا ايػػن کػػه ايػػن نامػػه را‬
‫دريافت کردی‪ ،‬اطاعت خود ك من بعه ات را از من اعالـ کنید‪.‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪93....................................‬‬
‫كلی نب که بػازاف نامػه شػریكيه را خوانػد ك صػدؽ گفتػار پیػامرب صػلی اهلل علیػه‬
‫كسػػلم بػػر اك ثابػػت شػػد‪ ،‬نامػػه را ب وشػػهای انػػداخت ك اسػػالـ خػػود را اعػػالـ کػػرد‪.‬‬
‫فارسیانی که در نباف ؾبلز حضور داشتند نب ی با اك مشلماف شدند‪.‬‬
‫داسددتان مالقددات عبددداهلل بد حذافددو بددا کسددر چ پادشدداه فددارس چنددي بددود‪.‬‬
‫امددا داسددتان مالقدداتز بددا تدزار بددزرا رومچ در زمددان خالفددت عمددر بد الخ دداب‬
‫اتفاق افتاد کو داستانی است بسيار جالب و ىيجانانگيز و شگفتآور‪.‬‬
‫در سػػاؿ هیجػػد هجػػری‪ ،‬عمػػر بػػن اػبطػػاب خلیفػه كقػػت مشػػلماناف بػػه منظػػور‬
‫مقابله ك جنو با ركمیاف‪ ،‬سػپاهی گشػیل داشػت کػه يکػی از افػراد ف عبػداهلل بػن‬
‫حذافػ ػػه سػ ػػهمی بػ ػػود‪ .‬داسػ ػػتاف ك قصػ ػػه ك خػ ػػرب صػ ػػدؽ ايبػ ػػاف ك رسػ ػػوخ عقیػ ػػد ك‬
‫جانبازی سربازاف اسالـ‪ ،‬در را ديػن خػدا ك پیػامرب صػلی اهلل علیػه كسػلم بػه گػوش‬
‫زار رسید بود‪.‬‬
‫از اين جهت‪ ،‬زار به افراد سپاهیاف خود دستور داد بود‪ :‬که اگر از سػربازاف‬
‫اسػػالـ‪ ،‬کشػػی اسػػری شػػد‪ ،‬اك را زنػػد ن ػػه دارنػػد ك نػػزد ػزارش بربنػػد‪ .‬قػػدير خػػدا‬
‫چن بود کػه عبػداهلل بػن حذافػه‪ ،‬بػه دسػت ركمیػاف اسػری شػد‪ .‬اك را نػزد فرمػانركای‬
‫خ ػػود بردن ػػد ك گفتن ػػد‪ :‬اي ػػن ي ػػا نف ػػر از ي ػػاراف ق ػػديبی ؿبم ػػد اس ػػت ك ج ػػزك اكلػ ػ‬
‫افرادی است که به اسالـ گركيدند‪ .‬هم اکنوف به دست ما اسری شد است ك مػا‬
‫هم بػه منظػور اجػرای امػر‪ ،‬اك را بػه نػزد پادشػا كرد اس‪ .‬پادشػا مػد ی بػه عبػداهلل‬
‫خری شد ك سپز گفت‪ :‬من چیزی به را پیشنهاد میکنم‪.‬‬
‫عبداهلل پرسید‪ :‬چه چیزی؟‬
‫ػزار گفػػت‪ :‬پیشػػنهاد مػػیکنم کػػه بػػه ي ػ نص ػرانی در يػػی‪ ،‬ك اگػػر ف را قبػػوؿ‬
‫کنی‪ ،‬با احرتاـ ك اعزاز زاد میشوی‪.‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪94....................................‬‬
‫اسری ركمیاف با کماؿ خونشردی ك عزت ك كقار مصمم گفػت‪ :‬هیهػات! مػر‬
‫هزار بار براس شریين ر است از ناه که از من میخػواهی‪ .‬سػپز ػزار گفػت‪ :‬ػو‬
‫را مردی با شهامت ك هوشیار میبینم‪ .‬اگػر پیشػنهادـ را قبػوؿ کنػی‪ ،‬ػرا مشػاكر ك‬
‫شريا خود میکنم ك سلطنتم را با و قشیم میکنم‪.‬‬
‫اسری که در غل ك زقبری بود لبنندی زد ك گفت‪:‬‬
‫بػػه خػػدا قشػػم اگػػر سبػػاـ ملػػا خػػود ك ناػػه را کػػه اعػراب دارنػػد‪ ،‬بػػه مػػن بػػدهی‬
‫کػػه فقػػه يػػا غبظػػه از ديػػن ؿبمػػد صػلی اهلل علیػػه كسػػلم ركي ػػرداف شػػوـ‪ ،‬ك ف را‬
‫رحم مباس‪ ،‬قبوؿ لبواهم کرد‪.‬‬
‫زار گفت‪ :‬و را میکشم‪.‬‬
‫اسری گفت‪ :‬هر طور دلت میخواهد!‬
‫ػزار دسػػتور داد اك را بػػه چوب ػه دار بشػػتند‪ ،‬ك بػػه زبػػاف ركمػػی بػػه جوخ ػه اعػػداـ‬
‫دس ػػتور داد ب ػػه نزدي ػػا دس ػػتهايش ریان ػػدازی کنن ػػد‪ ،‬در نب ػػاف هن ػػاـ خ ػػود ػ ػزار‬
‫نصرانیت را به اك پیشنهاد میکرد‪ ،‬ك بعد از مد ی دستور داد به اطػراؼ پاهػايش‬
‫ریاندازی کنند ك بػاز برگشػخ از ديػن اسػالـ را بػه اك پیشػنهاد میکػرد‪ ،‬امػا عبػداهلل‬
‫به شدت امتناع میكرزيد‪.‬‬
‫بعػد از ف دسػتور داد‪ :‬دسػت از اك بردارنػػد ك اك را از چوبػه دار پػاي بیاكرنػػد‬
‫ك دسػػتور داد دي ػػی بػػزر كردنػػد ك در ف ركغػػن رىبتنػػد ك ركی ػش ادنػػد ػػا‬
‫خوب به جػوش مػد‪ ،‬سػپز فرمػاف داد دك نفػر از اسػرای مشػلماناف را بیاكرنػد‪ ،‬ك‬
‫ف دك را در ديػو ركغػػن داغ بیندازنػػد‪ ،‬گوشػت بػػدف ف دك در ركغػػن داغ‪ ،‬ذكب‬
‫شد ك استنوانشاف ػبت بریكف زد ‪ ،‬مباياف گشت پػز از ف بػه عبػداهلل رك کػرد‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪95....................................‬‬
‫ك اك را به دين نصاری خواند‪ ،‬امػا عبػداهلل‪ ،‬ايػن بػار شػديد ر از قبػل پیشػنهادش را‬
‫رد کرد‪.‬‬
‫م ػ ػػوقعی ک ػ ػػه از اك م ػ ػػأيوس ك نومی ػ ػػد ش ػ ػػد‪ ،‬دس ػ ػػتور داد اك را در دي ػ ػػو ركغ ػ ػػن‬
‫بیندازنػػد‪ ،‬نبػ کػػه اك را بػػه طػػرؼ ديػػو بردنػػد‪ ،‬اشػػا از چشػػمانش سػرازير شػػد‪،‬‬
‫مػػرداف ػزار موض ػػوع را بػػه استحض ػػار پادش ػػا رسػػاندند ك گفتن ػػد‪ :‬اس ػػری دارد گري ػػه‬
‫میکند‪.‬‬
‫ػزار بػػه گمػػاف ايػػن کػػه بی ػػاب شػػد اسػػت‪ ،‬گفػػت‪ :‬اك را پػػیش مػػن بػػاز كريػػد‪:‬‬
‫كقتی عبداهلل در مقابل زار قرار گرفت‪ ،‬زار بػاز نصػرانیت را بػه اك پیشػنهاد کػرد‪،‬‬
‫اما عبداهلل به شدت امتناع مبود‪.‬‬
‫زار بر شفته گفت‪ :‬خاحم بر سرت پز چرا گريه میکردی؟‬
‫عب ػػداهلل ب ػػه رام ػػی گف ػػت‪ :‬در دؿ ب ػػه خ ػػود گف ػػتم اکن ػػوف مػ ػرا‪ ،‬در اي ػػن دي ػػو‬
‫میاندازند ك خواهم مرد‪ ،‬ای کاش به عداد موهػای بػدمن جػاف میداشػتم ك نبػه را‬
‫در را خدا در اين ديو میانداختند!‬
‫طاغوت ركـ حریت زد گفت‪:‬‬
‫می وانی سر مرا ببوسی ك زادت کنم؟‬
‫عبداهلل گفت‪ :‬من ك دي ر اسریاف اسالـ نبه؟‬
‫گفت‪ :‬و ك ساير اسریاف اسالـ نبه‪.‬‬
‫عبػػداهلل گفػػت‪ :‬پػػیش خػػودـ فکػػر کػػردـ ك گفػػتم‪ :‬سػػر يکػػی از درنػػاف خػػدا را‬
‫میبوسػ ػػم ك در عػ ػػوض ف‪ ،‬خػ ػػود ك سبػ ػػاـ اس ػ ػریاف مشػ ػػلماف را‪ ،‬زاد مػ ػػیکنم‪ ،‬بػ ػػد‬
‫معاملػػهای نیشػػت‪ .‬ن ػػا پػػیش اك رفتػػه ك سػػرش را بوسػػیدـ‪ ،‬امپراطػػور ركـ هػػم بػػه‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪96....................................‬‬
‫كعػػد خػػود كفػػا کػػرد ك دسػػتور داد‪ :‬ػػا سبػػاـ اسػریاف اسػػالـ را حاضػػر کننػػد ك نػػزد اك‬
‫بیاكرند‪ ،‬موقعی نبه را حاضر کردند نبه را به عبداهلل شلیم کرد ك زاد شدند‪.‬‬
‫عبػػداهلل بػػن حذافػػه سػػهمی كقتػػی نػػزد عمػربن اػبطػػاب مػػد ك داسػػتاف را عريػػز‬
‫کػػرد‪ ،‬عمػػر فػػاركؽ بػػیش از حػػد صػػور‪ ،‬شػػاد ك مشػػركر شػػد‪ ،‬ك كقتػػی اسػریاف زاد‬
‫شػػد ك از بنػػد رسػػته را ن ػػا کػػرد‪ ،‬گفػػت‪ :‬شايشػػته اسػػت هػػر فػػردی مشػػلماف سػػر‬
‫عبػػداهلل را ببوسػػد ك مػػن خ ػػودـ اكؿ ايػػن کػػار را م ػػیکنم‪ ،‬ن ػػا برخاس ػػت ك س ػػر‬
‫عبداهلل را بوسید‪.‬‬
‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪97....................................‬‬

‫«‪»11‬‬
‫داستان مردی بسرگوار‪:‬‬
‫« مجزأة به ثُر»‬

‫هٌبع‪:‬‬
‫یاراى پیاهبر صلی اهلل علیِ ٍسلن‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪98....................................‬‬
‫استاد رأفت باشا می نويشد‪:‬‬
‫اينػػا قهرمػػانی از س ػربازاف بػػا افتنػػار ك س ػربلند خػػدا را میبینیػػد کػػه ب ػا قلبػػی‬
‫گند از شادی ك شعز‪ ،‬گرد ك غبار نربد ك سفر قادسیه را از خود میزداينػد ك‬
‫از پریكزی خدادادی شاد ك مشركرند‪.‬‬
‫بػػه بػرادراف خػػود غبطػػه ك حشػػادت میكرزنػػد کػػه‪ ،‬بػػه افتنػػار ك پػػاداش شػػهادت‬
‫نايل مدنػد‪ .‬ك بػا اشػتیاؽ ك بیصػربی‪ ،‬خػود را مػادة نػربدی دي ػر میکردنػد‪ ،‬کػه‬
‫ش فتی ك شکو ك عظمتش‪ ،‬نبرتاز نربد قادسیه‪ ،‬يا بام ر از ف باشد‪.‬‬
‫چشػػم بػػه انتظػػار ك گػػوش بػػه فرمػػاف دسػػتور خلیف ػه رسػػوؿخدا عم ػربن خطػػاب‬
‫هشػػتند‪ ،‬کػػه فرمػػاف ادام ػه جهػػاد ك برکنػػدف ريشػػه ك بنیػػاف کػػاخ خشػػركی را صػػادر‬
‫کند‪.‬‬
‫انتظػػار ك اشػػتیاؽ ف قهرمانػػاف گػػردف فػراز ك سػربلند زيػػاد طػػوؿ نکشػػید‪ .‬اينػا‬
‫پیا فاركؽ از مدينه می يد‪ ،‬ك با خود فرماف خلیفه را كرد اسػت‪ .‬کػه بػه كالػی‬
‫کوفػػه‪ ،‬ابوموسػػی اشػػعری دسػػتور داد اسػػت‪ :‬بػػا سػػپاهیاف خػػود حرکػػت کنػػد‪ ،‬ك بػػه‬
‫سربازانی که از بصػر می ينػد ملحػب شػوند‪ ،‬ػا بػه يػاری ك معاكنػت هػم بػه عقیػب‬
‫ك کارسػػازی «هرم ػزاف» بػػه طػػرؼ اه ػواز بشػػتابند ك ک ػار اك را يکشػػر کننػػد‪ :‬شػػرت‬
‫(شوشػػرت) ن ػ ػػاج خشػػركی ك در ناسػػفته ك يتػػیم سػػرزم فػػارس را زاد کننػػد ك‬
‫ب شايند‪.‬‬
‫خلیفػه‪ ،‬در فرمػانش بػه ابوموسػػی نوشػته بػود‪ ،‬جن ػػاكر قهرمػاف ك نشػتو ‪ ،‬ؾبػزأ‬
‫بن ثور سدكسی‪ ،‬رئیز ك امری فرمانركای قبیله بنی بکر را‪ ،‬با خود بربد‪.‬‬
‫ابوموسػػی اشػػعری فرمػػاف خلیفػه مشػػلماناف را امتثػػاؿ مبػػود‪ .‬سػػپا خػػود را مػػاد‬
‫ک ػػرد‪ ،‬ك ؾبػ ػزأ ب ػػن ث ػػور سدكس ػػی را ب ػػر میمن ػػة جن ػػاح چ ػػش قػ ػرار داد‪ .‬ك ب ػػه س ػػپا‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪99....................................‬‬
‫مش ػػلم ک ػػه از بص ػػر می م ػػد‪ ،‬پیوس ػػت‪ ،‬دك س ػػپا ب ػػا ه ػػم ب ػػه عن ػ ػواف غازي ػػاف ك‬
‫جهادگراف را خدا حرکت کردند‪.‬‬
‫در مشری خود‪ ،‬شهرها را يکی بعد از دي ری زاد کرد ك قلعػهها را گشػود ك‬
‫پاکشػػازی میکردنػػد‪« ،‬هرم ػزاف» شکشػػت خػػورد در پیشػػاپیش ػػا ف ػرار کػػرد از‬
‫ؿبلػػی بػػه ؿبلػػی دي ػػر میگرىبػػت‪ .‬ػػا س ػراقباـ بػػه شػػهر شوشػػرت رسػػید‪ ،‬ك بػػه د ك‬
‫پناه اههای ف پنا برد ك در ف پنا گرفت‪.‬‬
‫شهر « شرت» (شوشرت) که هرمزاف بػه ف پنػا بػرد بػود‪ ،‬زيبػا رين شػهر فبلکػت‬
‫فػػارس بػػود‪ .‬ك طبیعػػت ك منػػاظر ف بػػا صػػفا رين ك دؿان یز ػرين طبیعػػت ك منظػػر‬
‫بػػود‪ .‬از اسػػتحکاـ بػػرج ك بػػارك ك د هػػايش‪ ،‬اسػػتوار رين ك ؿبکم ػرتين قلعػػه ك د را‬
‫داشت‪.‬‬
‫عالك بر ايػن‪ ،‬شػهری باسػتانی ك ػارىبی هػم بػود‪ ،‬کػه ثػار ػارىبی ديػرين را در‬
‫قلػػب خػػود ن ػػه داشػػته ب ػود‪ .‬ايػػن شػػهر در ؿبلػػی مر ف ػ ‪ ،‬بػػه شػػکل ك پیکػػر اسػػبی‬
‫ساخته شد بود‪ .‬ركدخانهای به ناـ دجیل ف را مشركب ك سری ب میکرد‪.‬‬
‫شػػاپور (يکػػخ از پادشػػاهاف فػػارس)‪ ،‬بػػام ر از ش ػػهر‪ ،‬سػػد ك ب ػػریی سػػاخته‬
‫ب ػػود‪ ،‬ػػا ب ػػه كس ػػیله ف ب ركدخان ػػه از طري ػػب کاناؽب ػػای زيرزمین ػػی ب ػػه داخ ػػل ش ػػهر‬
‫ه ػػدايت گ ػػردد‪ .‬س ػػد شوش ػػرت (ش ػػادركاف) ك کاناؽب ػػايش‪ ،‬از أسیش ػػات ك بناه ػػای‬
‫شػ فتان یز بػػه رػػار می مػػد‪ .‬بػػا سػػن های عظػػیم ك ؿبکػػم سػػاخته شػػد بػػود‪ ،‬ك‬
‫ستو ای ضنیم ك ؿبکم هن ف را ن هداری میکرد‪.‬‬
‫در اطػ ػراؼ شوش ػػرت ديػ ػوار ك حص ػػاری مر فػ ػ کش ػػید بودن ػػد ک ػػه مانن ػػد حلقػ ػه‬
‫ان شرتی شهر را احاطه میکرد ك در بر میگرفت‪.‬‬
‫م رخاف در مورد ف چن نوشتهاند‪:‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪133....................................‬‬
‫اكل ك بزرگرتين حصار ك ديواری است که ركی اين کر خػاکی بنػا ك احػداث‬
‫شد است‪.‬‬
‫سػػپز هرم ػزاف‪ ،‬در پشػػت دي ػوار‪ ،‬خنػػدقی كسػػی ك عظػػیم حفػػر کػػرد بػػود کػػه‬
‫عبػ ػػور از ف مقػ ػػدكر ك میشػ ػػر نبػ ػػود‪ .‬ك در پشػ ػػت حصػ ػػار‪ ،‬ی ػ ػرتين ك زبػ ػػد رين ك‬
‫شجیعرتين سربازاف فارس را گماشته بود‪.‬‬
‫سػػپا مشػػلماناف در پشػػت خنػػدؽ‪ ،‬اردك زد ك شوشػػرت را ؿباصػػر کردنػػد‪ ،‬امػػا‬
‫بػ ػػه م ػ ػػدت هیج ػ ػػد م ػ ػػا ‪ ،‬نتوانش ػ ػػتند ف را ب ش ػ ػػايند‪ ،‬ك از حص ػ ػػار ك خن ػ ػػدؽ ف‬
‫ب ذرنػػد‪ .‬در خػػالؿ مػػدت ؿباصػػر طػػومنی هشػػتاد مر بػػه بػػا سػػپاهیاف فػػارس درگػػری‬
‫شدند‪.‬‬
‫درگػػریی ك نػػربد‪ ،‬معمػػومن‪ ،‬بػػا مبػػارز ك میدانػػداری س ػواراف طػػرف شػػركع شػػد ك‬
‫سپز به جن ی شديد ك خون بديل میگشت‪.‬‬
‫در اي ػ ػػن درگریيه ػ ػػا‪ ،‬ؾبػ ػ ػزأ بن ث ػ ػػور امتح ػ ػػاف خ ػ ػػود را داد ك دمكری ك رش ػ ػػادت‬
‫شايانی را به مبايش میگذاشت که عقل ك خرد خردمنداف را ربت أثری قػرار داد‬
‫ك دكست ك درن‪ ،‬هردك‪ ،‬از شػجاعت اك‪ ،‬ان شػت حػریت بػه دنػداف میگزيدنػد‬
‫ك ش فت زد میشدند‪.‬‬
‫در ايػػن نربدهػػا‪ ،‬ؾب ػزأ وانش ػػت‪ ،‬يکص ػػد ػػن از زبػػد قهرمان ػػاف جن ػػاكر دل ػػری‬
‫درػػن را بػػه خػػاحم ك خػػوف بکشػػد‪ .‬نػػاـ ؾب ػزأ بػػه سػػر زبا ػػا افتػػاد‪ ،‬بػػه طػػوری کػػه‪،‬‬
‫حتػػی اظبػػش در صػػفوؼ درػػن رعػػب ك ه ػراس اهبػػاد کػػرد ك در ضػػمری ك ركحی ػه‬
‫مشلماناف‪ ،‬غركر ك افتنار ك عزت بر میان ینت‪.‬‬
‫بعػػد از چنػػاف مػواقعی‪ ،‬افػراد نػػا شػػنا دريافتنػػد‪ :‬چػرا امریاؼبػ من اصػرار داشػػت‪،‬‬
‫اين قهرماف نشتو در صفوؼ سپا جهادگراف باشد‪.‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪131....................................‬‬
‫در خػرين نػربد‪ ،‬ايػن هشػتاد بػار درگػریی مشػلماناف بشػاف شػری شػرز جانانػه بػه‬
‫لشرکیاف درن‪ ،‬ضبلهكر شدند که در نتیجه درن ناچار شد از سػن ر بػریكف يػد‬
‫ك پلهػػای ركی خنػػدؽ را بکشػػد ك قبػػا را زبلیػػه کنػػد ك خػػود بػػه داخػػل شػػهر پنػػا‬
‫برد‪ ،‬ك دركاز های ؿبکم ك د های شنری ناپذير را به ركی ناف ببندد‪.‬‬
‫پز از اين صرب ك شکیبايی دراز مدت‪ ،‬كض مشلماناف بد ك بػد ر شػد‪ ،‬زيػرا‬
‫پارسیاف از بػامی د هػا بػارانی از ػری بػر نػاف فػرك میرىبتنػد کػه بػه نػدرت بػه خطػا‬
‫میرفت ك از بامی حصارها زقبری های از هن می كىبتنػد کػه بػر سػر هػر يػا از‬
‫ا چن کهای گداخته‪ ،‬نصػب کػرد بودنػد‪ .‬ك هػر كقػت يکػی از سػربازاف اسػالـ‬
‫قصد صعود يا نزديػا شػدف بػه ديوارهػا را میکػرد‪ ،‬چن ػا گداختػه را در بػدنش‬
‫فػػرك میکردنػػد‪ .‬ك اك را بػػه طػػرؼ خػػود مػػی کشػػیدند‪ ،‬کػػه در نتیجػػه بػػدنش کبػػاب‬
‫شد ك گوشت برشته نش فرك میرىبت ك جاف میداد‪.‬‬
‫كضػ مشػػلماناف‪ ،‬سػػنت ك مشػػکل شػػد ‪ ،‬دسػػت ضػػرع ك دعػػا را بػػه پیشػ ا‬
‫خدا بلند کرد ك با قلبی فبلو از خشوع‪ ،‬از خػدا میخواسػتند‪ :‬درياػه گشػايش ك‬
‫فرجی برايشاف باز کند‪ ،‬ك ناف را بر درن چری ك پریكز فرمايد‪.‬‬
‫در حالی که ابوموسی‪ ،‬دربار قلعه ك حصار شوشرت میانديشید ك از گشػودف‬
‫ف نومیػػد شػػد بػػود‪ ،‬ناگهػػاف از بػػامی بػػرج‪ ،‬ػػریی پػػیش پػػايش افتػػاد‪ ،‬كقتػػی در ف‬
‫دقی ػػب ش ػػد‪ :‬دي ػػد نام ػػهای نبػ ػرا دارد‪ ،‬ف را برداش ػػت‪ .‬در نام ػػه چنػ ػ م ػػد ب ػػود‪:‬‬
‫ایگػرك مشػػلماناف‪ ،‬مػن بػػه رػا اعتمػػاد ك اطمینػاف پیػػدا کػرد اـ‪ ،‬از رػػا بػرای جػػاف‬
‫ك م ػػاؿ ك خ ػػانواد خ ػػود ام ػػاف میخػ ػواهم‪ ،‬اگ ػػر ب ػػه م ػػن ػػأم دهی ػػد م ػػن ه ػػم در‬
‫مقابل‪ ،‬را را به نقطه ؿبل نفوذ به شهر راهنمايی میکنم‪.‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪132....................................‬‬
‫ابوموس ػػی ام ػػاف نام ػػهای بػ ػرای ص ػػاحب نام ػػه نوش ػػت ك ب ػػه نب ػػاف طري ػػب بػ ػرايش‬
‫پر اب کرد‪.‬‬
‫ص ػ ػػاحب ػ ػػری‪ ،‬ک ػ ػػه از ص ػ ػػداقت ك پایبن ػ ػػدی مش ػ ػػلماناف ب ػ ػػه عه ػ ػػد ك پیم ػ ػػاف‪،‬‬
‫اطمینػػاف داشػػت نب ػ کػػه شػػب‪ ،‬پػػرد ػػری خػػود را بػػر نبػػه جػػا کشػػید خػػود را بػػه‬
‫اردكگ ػػا مش ػػلماناف کش ػػاند‪ ،‬ك سرگذش ػػت خ ػػود را بػ ػرای ابوموس ػػی عري ػػز ک ػػرد ك‬
‫چنػ ػ گف ػػت‪ :‬م ػػا از بزرگ ػػاف ك اشػ ػراؼ ق ػػوـ هش ػػتیم‪ ،‬هرمػ ػزاف‪ ،‬بػ ػرادرـ را کش ػػت ك‬
‫دسػػت ذبػػاكز بػػه مػػاؿ ك خػػانواد اش دراز کػػرد‪ .‬مشػػلمان کینػه مػرا در دؿ دارد‪ .‬حتػػی‬
‫از جاف خود ك فرزندامن اطمیناف ندارـ‪.‬‬
‫بنابراين عدالت ك دادگػری رػا را بػر ظلػم ك سػتم اك ػرجیآ دادـ‪ .‬ك درسػتی ك‬
‫پايبندی را را به عهد ك پیماف بر ر دانشتم‪ .‬صمیم گػرفتم‪ ،‬رػا را از نقطػه ـبفػی‬
‫ك سری نفوذ به شػهر شوشػرت مطلػ مبػاسحت کػه بتوانیػد از قبػا بػه داخػل شػهر رخنػه‬
‫کنید‪.‬‬
‫برای اين منظور يػا نفػر بػا شػهامت ك دانػا‪ ،‬کػه شػناگری مػاهر هػم باشػد‪ ،‬بػا‬
‫من بفرستید‪ :‬ا را ـبفی را به اك نشاف دهم‪.‬‬
‫ابوموسػػی ؾب ػزأ بػػن ثػػور سدكسػػی را خواسػػت‪ ،‬ك راز را بػػا اك در میػػاف ػػاد ك‬
‫گفػت‪ :‬از صباعػػت خػػودت يػا نفػػر شػػناگر ك بػا شػػهامت ك وانػػا ك عاقػل بػػه مػػن‬
‫معرفی کنید‪.‬‬
‫ؾبػ ػزأ در جػ ػواب پیش ػػنهاد ابوموس ػػی گف ػػت‪ :‬اگ ػػر ام ػػری اج ػػاز بده ػػد‪ ،‬خ ػػودـ‬
‫حاضرـ اين مأموريت را به عهد ب ریـ‪.‬‬
‫ابوموسػػی گفػػت‪ :‬در صػػور ی کػػه خػػود مايػػل ك خواسػػتار باشػػی چػػه یػػرت‪ ،‬پػػز‬
‫وکل به خدا برك‪...‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪133....................................‬‬
‫سػػپز بػػه اك وصػػیه کػػرد‪ ،‬مشػػری را بػػه دقػػت بػػه خػػاطر بشػػپارد‪ ،‬ك ؿبػػل كركد ك‬
‫دركاز هػػا را بػػه خػػوبی شناسػػايی کنػػد‪ .‬ك ؿبػػل اقامػػت هرم ػزاف را مشػػن) مبايػػد‪ ،‬ك‬
‫کامالن اك را شناسايی کند اما نبايد به غری از اينها هی اقدامی به عمل كرد‪.‬‬
‫ؾبزأ بن ثور‪ ،‬پاسػی از شػب گذشػته نبػرا راهنمػای فارسػش بػه را افتػاد‪ ،‬اك را‬
‫به کانالی زيرزمینی هدايت کرد‪ ،‬که شهر ك ركدخانه را به هم كصل میکرد‪.‬‬
‫در بعضی جاها کاناؿ به حػدی كسػی ك گشػاد میشػد کػه انشػاف می وانشػت‬
‫بػػا قػػامتی راسػػت در ب را بػػركد‪ ،‬ك گػػاهی کػػم ار فػػاع ك نػػو میشػػد کػػه انشػػاف‬
‫ناچػػار مػػی شػػد شػػناکناف از ف عبػػور کنػػد‪ .‬ك در بعضػػی نقػػاط بػػه شػػعبا ی چنػػد‬
‫قشیم گشته ك گاهی سرباميی میرفت ك در جای دي ر مشتقیم ك نبوار بود‪.‬‬
‫کاناؿ‪ ،‬ا نقطه نفوذ به شهر بدين ر یب ادامػه داشػت‪ .‬راهنمػا‪ ،‬خػود هرمػزاف‬
‫‪ -‬قا ػػل بػ ػرادرش‪ -‬را ب ػػه ؾبػ ػزأ ] نش ػػاف داد ك ؿب ػػل اقام ػػت ك اختف ػػای اك را دقیقػ ػان‬
‫مشن) کرد‪.‬‬
‫كقتػػی ؾب ػزأ هرم ػزاف راديػػد‪ ،‬خواسػػت بػػا ػػریی گلػػويش را سػػوراخ کنػػد ك اك را بػػه‬
‫قتػل برسػػاند‪ ،‬امػػا فػػوران وصػیة ابوموسػػی بػػه خػػاطرش افتػػاد کػه گفتػػه بػػود (دسػػت) بػػه‬
‫هػػی کػػاری نزنػػد‪ ،‬جلػػوی خواسػػت خػػود را گرفػػت ك بػػر خػػود مشػػله شػػد‪ .‬قبػػل از‬
‫طلوع فجر از نباف راهی که رفته بود‪ ،‬برگشت‪.‬‬
‫ابوموسی‪ ،‬از ب سربازاف با شهامت‪ ،‬زبد ‪ ،‬چابا‪ ،‬پرمقاكمػت ك دلػری خػود‪،‬‬
‫سیصػػد نفػػر را برگزيػػد‪ ،‬ك فرمانػػدهی ػػا را بػػه ؾب ػزأ بػػن ثػػور سػػپرد‪ ،‬سػػپز ػػا را‬
‫بدرقه کرد ك سفارش مزـ را داد‪.‬‬
‫ك گفخ کبری را رمػز قػرار دادنػد کػه بػا شػنیدف ف از داخػل‪ ،‬سػربازاف از بػریكف‬
‫برای شنری شهر اقداـ کنند‪.‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪134....................................‬‬
‫ؾبزأ به افرادش دستور داد‪ :‬ا می وانند لباس کمرت بپوشند ػا بػر اثػر جػذب ك‬
‫حجػػم ب در ف‪ ،‬بػػر ػػا سػػن نشػػود ك بػػه نػػاف هشػػدار داد‪ :‬کػػه جػػز رشػػری‬
‫هی گونػػه سػػالحی بػػا خػػود نداشػػته باشػػند‪ ،‬ك وصػػیه کػػرد رشػػریها را نیػػز در زيػػر‬
‫لبػػاس خػػود ـبفػػی کننػػد‪ .‬س ػربازاف نب ػ کػػه نصػػز اكؿ از شػػب گذشػػت بػػا ايبػػانی‬
‫راسخ ك گامهايی استوار ك قلبهايی مطمئن حرکت کردند‪.‬‬
‫ؾبزأ بػن ثػور ك سػربازاف قهرمػاف ربػت فرمػانش در حػدكد دك سػاعت متػوالی بػا‬
‫مانعهػػا ك مشػػکلها‪ ،‬در ايػػن کانػػاؿ خطػػری ك مهػػم بػػه مبػػارز برخاسػػتند‪ ،‬زمػػانی ػػا‬
‫غال ػػب می مدن ػػد‪ ،‬ك گ ػػاهی کان ػػاؿ‪ .‬كقت ػػی ب ػػه نقط ػه نف ػػوذ ب ػػه ش ػػهر رس ػػیدند ؾبػ ػزأ‬
‫متوجػػه شػػد‪ ،‬کانػػاؿ دكيشػػت ك بیشػػت نفػػر از افػرادش را فػػرك بلعیػػد اسػػت ك فقػػه‬
‫هشتاد نفر برايش باقی ماند است!‬
‫نبػ ػ ک ػػه ؾبػ ػزأ ك ي ػػارانش پايش ػػاف ب ػػه زمػ ػ ش ػػهر رس ػػید‪ ،‬رش ػػریها را از نی ػػاـ‬
‫برکشػػیدند ك بػػه ؿبافظػػاف ك ن هبانػػاف د ‪ ،‬ضبلػػه بردنػػد ك رشػػریها را در سػػینة ػػا‬
‫جا داد ك فرك کردند‪.‬‬
‫پػػز از ف بػػه طػػرؼ دركاز هػػا شػػتافتند ك کبػػری گويػػاف‪ ،‬گشػػودف ػػا را غػػاز‬
‫کردن ػػد‪ .‬كاز کب ػػری ن ػػاف از داخ ػػل ب ػػا كاز کب ػػری برادرانش ػػاف در ب ػػریكف ب ػػاهم در‬
‫مینت‪.‬‬
‫در هوای گر ك میشی بامداداف‪ ،‬سیل سپاهیاف اسالـ به طػرؼ شػهر سػرازير‬
‫شد‪.‬‬
‫داير ش نربد در ب ناف ك درنػاف خػداگرـ ك گػرمرت شػد‪ ،‬ك سػیای جنػو‬
‫خػػون طػػوری بػػه گػػردش در مػػد کػػه از کثػػرت کشػػته ك رعػػب ك هػػوؿ ك ه ػراس‪،‬‬
‫اريخ نظریش را کمرت ديد بود‪.‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪135....................................‬‬
‫در گرمػػاگرـ نػػربد ؾب ػزأ بػػن ث ػػور‪ ،‬هرم ػزاف را در مق ػػرش ديػػد‪ ،‬ب ػػدكف معطلػػی ب ػػه‬
‫طػرفش شػػتافت‪ ،‬بػػا رشػری بػػه اك ضبلػػه كر شػػد‪ ،‬امػا در میػػاف موجهػػای جن جويػػاف‬
‫از ديػػد ناپديػػد گشػػت ك کػػر ك فػػر جن جويػػاف اك را در خػػود فػػرك بػػرد‪ .‬ك در انبػػو‬
‫صبعیت گم شد‪.‬‬
‫پز از چند غبظه باری دي ر هرمزاف از بػ صبعیػت سػر بػریكف كرد ك پديػدار‬
‫گشت‪ .‬اين بار نیز ؾبزأ به اك ضبله كر شد‪...‬‬
‫ؾب ػزأ ك هرم ػزاف ب ػػا رش ػری ب ػػه يک ػػدي ر هج ػػوـ كردن ػػد‪ ،‬ه ػػر ي ػػا ب ػػه دي ػػری‬
‫ض ػربهای ؿبک ػػم زد‪ .‬ام ػػا رش ػػری ؾبػ ػزأ ب ػػه ه ػػدؼ لب ػػورد ك برگش ػػت‪ ،‬در ح ػػالی ک ػػه‬
‫رشری هرمزاف به هدؼ اصابت کرد ك کاری شد‪.‬‬
‫ک ػ ػػه در نتیج ػ ػػه‪ ،‬قهرم ػ ػػاف سلحش ػ ػػور اس ػ ػػالـ نق ػ ػػش زم ػ ػ معرک ػ ػػه گش ػ ػػت‪ ،‬ام ػ ػػا‬
‫چشمانش از پریكزی که به دست اك ربقػب يافتػه بػود‪ ،‬ركشػن شػد‪ .‬سػربازاف اسػالـ‬
‫ػػا خداكنػػد پػػریكزی قطعػػی را نصػػیب نػػاف کػػرد‪ ،‬نػػربد را ادامػػه دادنػػد ك هرم ػزاف بػػه‬
‫اسارت در مد‪.‬‬
‫پیػػا خ ػػوش خػػرب بػػه ط ػػرؼ مدينػػه ركاف شػػد‪ ،‬ك م ػ د پػػریكزی را ب ػرای ف ػػاركؽ‬
‫برد‪.‬‬
‫سپا فا آ اسالـ‪ ،‬هرمزاف را در حالی کػه ػاج جواهرنشػاف بػر سػر ك سردكشػی‬
‫زربف ػػت ب ػػر دكش داش ػػت‪ ،‬در پیش ػػاپیش خ ػػود م ػػی ب ػػرد ػػا خلیفػ ػه مش ػػلم ف را‬
‫مشػػاهد کنػػد‪ .‬م ػ د كراف‪ ،‬در کنػػار ايػػن دسػػتاكرد ك ارمغػػاف‪ ،‬بػػه خػػاطر از دسػػت‬
‫دادف قهرمانی نشتو به ناـ ؾبزأة بن ثور‪ ،‬به خلیفه مشلماناف شلیت گفتند‪.‬‬
‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪136....................................‬‬

‫«‪»12‬‬
‫داستان صحابی بسرگوار‪:‬‬
‫« حىظلٍ»‬

‫هٌبع‪:‬‬
‫با یاراى پیاهبر صلی اهلل علیِ ٍسلن‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪137....................................‬‬
‫استاد ؿبمد نقدی در کتابش‪« :‬با ياراف پیامرب» می نويشد‪:‬‬
‫شػػب عركسػػی اسػػت‪ .‬دامػػاد از پیػػامرب اجػػاز خواسػػته کػػه جشػػن شػػب زفػػاؼ را‬
‫در مدينػػه برگػزار کنػػد‪ ،‬ك ركز بعػػد بػػه میػػداف نػػربد بػرای رزـ بػػا کفػػار در جنػػو احػػد‬
‫حاضر شود‪.‬‬
‫عػػركس «جميلددو» دخػػرت سردسػػته منػػافق مدينػػه «عبػػداهلل بػػن ايبػىػی)ِّ ك دامػػاد‬
‫«حنظله» پشر «ابوعامر»ّّ فاسب کافر است‪.‬‬
‫پدر حنظله درنی را ا بداف جا رساند که بػه مکػه رفتػه‪ ،‬کفػار قػريش را بػرای‬
‫جن ػػو ب ػػا پی ػػامرب صػ ػلی اهلل علی ػػه كس ػػلم بران ینت ػػه ك نبػ ػرا ن ػػاف بػ ػرای جن ػػو ب ػػا‬
‫مشلماناف به مدينه مد ك اکنوف در سپا ناف است‪.‬‬
‫پدر عػركس هػم از منافقػانی اسػت کػه در فرصػتهای مناسػب بػه پیػامرب صػلی‬
‫اهلل علیػػه كسػػلم ك يػػارانش ضػربه زد ك اکنػػوف هػػم بػػه فرقػػهافکنی بػ سػػپا اسػػالـ‬
‫پرداخته ك سیصد نفرّْ از ياراف پیػامرب صػلی اهلل علیػه كسػلم را از جنػو بػا کفػار‬
‫منصرؼ کرد ك از ب را به شهر برگرداند است‪.‬‬
‫پیامرب صلی اهلل علیه كسلم «ابػن اـ مکتػوـ»ّٓ را بػرای اقامػه مبػاز در مدينػه بػه‬
‫جػػای خػػود گذاشػػت ك بػػا ه ػزار ػػن از مشػػلماناف بػػه سػػوی احػػدّٔ‪ ،‬ؿبػػل اسػػتقرار‬

‫ِّ‪« -‬عبداهلل بن ايبىی» رئیز قبیله خزرج مدينػه بػود‪ .‬بػا مػدف پیػامرب بػه مدينػه‪ ،‬موقعیػت اجتمػاعی خػود را از دسػت داد ك بػا نفػاؽ بػه درنػی بػا‬
‫پیامرب برخاست‪ .‬در قر ف ؾبید يا ی در مذمت اك كارد شد است‪ .‬الوافی بالوفیات ج ُٕ‪ ُِ-ُُ/‬چاپ بریكت‪.‬‬
‫ّّ‪« -‬ابوعامر» از افراد قبیله اكس مدينه بود‪ .‬در زماف جاهلیت به راهب معػركؼ بػود ك پػز از ظهػور اسػالـ بػه درنػی بػا پیػامرب پرداخػت ك بػه‬
‫کفػػار مکػػه پیوسػػت‪ .‬پیػػامرب اك را فاسػػب نامیػػد‪ .‬زمػػانی کػػه مکػػه بػػه دسػػت مشػػلماناف فػػتآ شػػد‪ ،‬ابوعػػامر بػػه سػػرزم ركـ گرىبػػت ك بػػه هرقػػل‬
‫پادشا ف جا پناهند شد‪ ،‬ك در ساؿ ٗ يا َُ هجری در حاؿ کفر از دنیا رفت‪ .‬أسد الغابة ج ِ‪ ٔٔ/‬چاپ دارالشعب‪.‬‬
‫ّْ‪ -‬الركض اْلنز‪ ،‬ج ّ‪ ُْٗ/‬چاپ مکتبة الکلیات اْلزهرية‪.‬‬
‫ّٓ‪ -‬سریة ابن هشاـ‪ ،‬ج ّ‪ ْٔ/‬چاپ الػمکتبة العلمیة ػ بریكت‪.‬‬
‫ّٔ‪« -‬احد» ناـ کوهی است که در فاصله قريبا ٔ کیلومرتی شهر مدينه است ك جنػو پیػامرب بػا کفػار مکػه در سػاؿ سػوـ هجػری در کنػار ف‬
‫كاق شد ك به نب مناسبت به جنو احد مشهور گرديد است‪.‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪138....................................‬‬
‫کفػػار ق ػريش عزيبػػت مب ػػود‪ .‬اك ب ػػه حنظلػػه اج ػػاز داد ػػا در مدين ػػه دبان ػػد ك پ ػػز از‬
‫مراسم عركسی به سپا اسالـ بپیوندد‪.‬‬
‫سػػکوت سػػن ینی شػػهر مدينػػه را فراگرفتػػه‪ ،‬نب ػه ذهنهػػا متوجػػه احػػد ك جن ػػی‬
‫است که فردا در فجا غاز خواهد شد‪.‬‬
‫در كجػػود حنظلػػه هػػم غوغػػايی بػػه پاسػػت‪ .‬عشػػب حضػػور در جبهػػه ك نػػربد بػػا‬
‫کفػػار در رکػػاب پیػػامرب ص ػلی اهلل علیػػه كسػػلم ‪ ،‬غبظػػهای اك را راـ مبیگػػذارد‪ .‬امػػا‬
‫چه کند؟ چوف چن شبی را از قبل برای جشن عركسی برگزيد اند‪.‬‬
‫شب فػرا رسػید ك چػادر سػیاهش را نبػه جػا ػن کػرد‪ .‬غوغػای ركز هػم فػركکش‬
‫کػػرد ك شػػهر غػػرؽ در یػػت ك سػػکوت شػػد‪ .‬نهػػا خانػػهای کػػه رفتك مػػد بیشػػرتی‬
‫داشت ك شلوغ بود‪ ،‬خانه حنظله بود‪.‬‬
‫حنظل ػػه جش ػػمش در می ػػاف صبػ ػ ‪ ،‬ام ػػا ركح ػػش در کن ػػار پی ػػامرب صػ ػلی اهلل علی ػػه‬
‫كسلم ك يارانش بود‪.‬‬
‫با سباـ شدف جشن‪ ،‬خانواد های عركس ك داماد ا را نها گذاشتند‪.‬‬
‫اين دك زكج جواف ك با ايباف با يا دنیا رؤيای شریين زنػدگی مشػرتحم خػود را‬
‫غاز کردند‪.‬‬
‫سحرگاهاف نوای ملکو ی اذاف در مدينه طن انداز شد‪.‬‬
‫حنظله ك نبشرش به مباز ايشتادند‪.‬‬
‫خدا میداند حنظله چه حالی داشت‪.‬‬
‫مبػازش ػاز سبػػاـ شػد بػود کػػه برخاسػت ػا از نبشػػرش خػداحافظی کنػد ك عػػازـ‬
‫میداف نربد شودّٕ‪.‬‬

‫ّٕ‪ -‬مغازی كاقدی‪ ،‬ج ُ‪ ِّٕ/‬چاپ م سشه علمی بریكت‪.‬‬

 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪139....................................‬‬
‫اما صبیله دامنش را چشبید که‪:‬‬
‫کجا؟ ماقل ب ذار صبآ شود!‬
‫حنظلػػه در برابػػر خواسػػته مشػػركع نبشػػر جػوانش شػػلیم شػػد ك دكبػػار در بشػػرت‬
‫رمید‪.‬‬
‫سػػاعا ی گذشػػت‪ .‬ناگهػػاف صػػدای فريػػاد کشػػی کػػه باقیمانػػد های در شػػهر را‬
‫برای حضور در جبهه فرامیخواند‪ ،‬سکوت شهر را در هم شکشت ك حنظلػه را‬
‫هم متوجه خود کردّٖ‪.‬‬
‫حنظلػػه برخاسػػت کػػه خػػود را مػػاد کنػػد‪ ،‬نبشػػرش هػػم ب كرد ػػا اك غشػػل‬
‫کند‪.‬‬
‫حنظلػػه يػػا طػػرؼ بػػدنش را بیشػػرت نشش ػػته ب ػػود کػػه دكبػػار فري ػػاد درخواس ػػت‬
‫کمػػا‪ ،‬ش ػریاز افکػػارش را پػػار کػػرد‪ .‬صػػربش لربيػػز شػػد ك عنػػاف طاقػػت از دسػػت‬
‫بداد‪.‬‬
‫غشل را نیمه سبػاـ گذاشػت ك بػا عجلػه لبػاس پوشػید ك بػه سػوی در شػتافت ػا‬
‫ركانة میداف نربد شود‪.‬‬
‫صبیلػػه بیص ػربانه پریاهػػنش را چشػػبید ك در حػػالی کػػه نفػػز در سػػینهاش حػػبز‬
‫شد بود ك از شدت بغػا بػه سػنتی سػنن میگفػت‪ ،‬بػا چشػماف پػر از اشػا‬
‫اك را سوگند داد که‪:‬‬
‫حنظله ‪ ...‬غبظػهای صػرب کػن! ك فػوران بػریكف دكيػد ك چهػار نفػر از پریمردانػی را‬
‫کػػه بػػه خػػاطر فرسػػودگی ك مػػرض از شػػرکت در جنػػو معػػذكر بودنػػد بػػا خػػود بػػه‬
‫داخل خانه كردّٗ‪.‬‬

‫ّٖ‪ -‬الركض اْلنز‪ ،‬ج ّ‪ ُْٔ/‬چاپ مکتبة الکلیات امزهرية‪.‬‬

 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪113....................................‬‬
‫حنظله با ديدف ا‪ ،‬يکه خورد ك پرسید‪:‬‬
‫صبیله! چه میکنی؟ و با اينها چه کار داری؟!‪.‬‬
‫صبیله گفت‪ :‬خواستم ا شاهد باشند که و نبشػر مػن هشػتی کػه اگػر طفلػی‬
‫به دنیا مد ‪...‬‬
‫حنظلػػه نبػػه چیػػز را فهمیػػد‪ .‬از شػػرـ سػػرش را پػػاي انػػداخت ك در حػػالی کػػه‬
‫قطر های اشا گونههايشاف را خیز کرد بود با ن ا يکدي ر را كداع کردند‪.‬‬
‫حنظله با شتاب میرفت‪ ،‬اما صبیله بی ػاب از فػراؽ اك بػرای مػد ی چػوف مػیخ‬
‫به زم چشبید بود ك با ن اهش اك را بدرقه میکرد‪.‬‬
‫كقتػػی حنظلػػه از ديػػد ها پنه ػػاف شػػد‪ ،‬صبیلػػه ب ػػا دس ػػت اش ػػاهای ص ػػور ش را‬
‫پاحم کرد ك از متوجه اطرافیاف گرديد‪.‬‬
‫نبش ػػايهها اك را دكر کردن ػػد ك پرس ػػیدند‪ :‬صبیل ػػه‪ ،‬اي ػػن چ ػػه ک ػػاری ب ػػود ک ػػه ػػو‬
‫کردی؟‬
‫ك اك در پاسخ گفت‪:‬‬
‫ديشػب در خػواب ديػػدـ ظبػاف شػػکافته شػػد ك حنظلػه كارد ظبػػاف شػػد‪ .‬سػػپز‬
‫ف شکاؼ به هم مد‪ .‬با خود گفتم حتمان اين نشػانه شػهادت اكسػت‪ ،‬پػز یػرت‬
‫است شاهد ب ریـ ا خدای نکرد بعدان اختالفی پیش نیايدَْ‪.‬‬
‫با رفخ حنظله غم نهايی ك جدايی برای صبیله بشیار سن ك دشػوار بػود ك‬
‫غبظهای از ياد نبشرش غافل مبیشد‪.‬‬
‫حنظله به میداف جنو رسید بود‪.‬‬

‫ّٗ‪ -‬مغازی كاقدی‪ ،‬ج ُ‪.ِّٕ/‬‬

‫َْ‪ -‬نباف‪.‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪111....................................‬‬
‫پیامرب صلی اهلل علیه كسلم مشغوؿ نظیم صفوؼ لشکر اسالـ بودُْ‪.‬‬
‫ابوسفیاف‪ ،‬سردسته کفار رجز میخواند ك مبارز میطلبید‪.‬‬
‫حنظلػػه کػػه بػرای ديػػدف چنػ صػػحنهای غبظػػه رػػاری میکػػرد‪ ،‬بیصػربانه بػػر اك‬
‫ضبلػػه بػػرد ك بػػا رشػػری اسػػبش را زطبػػی کػػرد‪ .‬اسػػب رـ کػػرد‪ ،‬ك ابوسػػفیاف نقػػش بػػر‬
‫زم شد ك فرياد بر كرد‪ :‬ای گرك قريش‪ ،‬من ابوسفیامن‪ ،‬مرا دريابید‪.‬‬
‫حنظله بار دي ر يورش برد ا کار اك را يکشر کندِْ‪.‬‬
‫با شػنیدف صػدای ابوسػفیاف يػارانش بػه سػوی اك شػتافتند‪ .‬در ايػن فاصػله يکػی‬
‫از کفار نیز خود را در بدف حنظله نشاند‪.‬‬
‫حنظله با نب حاؿ به سوی ف کافر شتافت ك اك را به درحم كاصل کرد‪.‬‬
‫ابوسػػفیاف ه ػػم از اي ػػن فرص ػػت اس ػػتفاد ک ػػرد ك در می ػػاف انب ػػو لش ػػکر‪ ،‬خ ػػود را‬
‫پنهاف مبود‪.‬‬
‫خػػونريزی زيػػاد‪ ،‬رمػػب از جػػاف حنظلػػه کشػػید ك نقػػش بػػر زم ػ بشػػد ك يػػا نبػػاف‬
‫حاؿ جاف به جاف فرين شلیم کرد‪.‬‬
‫پی ػػامرب صػ ػلی اهلل علی ػػه كس ػػلم هن ػػامی ک ػػه حنظل ػػه ش ػػهید ش ػػد‪ ،‬ب ػػه اص ػػحاب‬
‫فرمود‪:‬‬
‫من مالئکه را ديدـ کػه بػ زمػ ك ظبػاف‪ ،‬بػا بػی زمؿ در ظرؼهػای نقػر ای‬
‫اك را غشل میدهندّْ‪.‬‬
‫يکی از ياراف پیامرب صلی اهلل علیه كسلم گفت‪:‬‬

‫ُْ‪ -‬نباف‪.‬‬
‫ِْ‪ -‬نباف‪.‬‬
‫ّْ‪ -‬نباف ج ُ‪.ِْٕ/‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪112....................................‬‬
‫غبظػػة شػػهادت حنظلػػه‪ ،‬مػػن بػػه جنػػاز اش نزديػػا شػػدـ‪ ،‬ديػػدـ قط ػرات ب از‬
‫موهای سر ك صور ش میچکدْْ‪ .‬اما هرچه در ف اطػراؼ ن ػا کػردـ نشػانی از‬
‫ب نیافتم‪ .‬اين قضیٌه را برای پیامرب صلی اهلل علیه كسلم بازگو کردـ‪.‬‬
‫پیامرب صلی اهلل علیه كسلم کشػی را بػه سػراغ نبشػرش فرسػتاد ك از اك در مػورد‬
‫حنظله س اؿ کرد‪.‬‬
‫نبش ػ ػػرش صبیل ػ ػػه گف ػ ػػت‪ :‬حنظل ػ ػػه كقت ػ ػػی از خان ػ ػػه ب ػ ػػه می ػ ػػداف جن ػ ػػو میرف ػ ػػت‬
‫ن ذاشت غشلش سباـ شود ك با حاؿ جنابت كارد میداف نربد شدْٓ‪.‬‬
‫در میػػداف رزـ بػػدف حنظلػػه کنػػار پیکػػر ضبػػز ك عبػػداهلل بػػن ىج ٍحػػش ق ػرار گرفتػػه‬
‫بود‪.‬‬
‫ابوعػػامرْٔ پػػدر حنظلػػه هن ػػامی کػػه از کنارشػػاف میگذشػػت‪ ،‬ن ػػاهی بػػه بػػدف‬
‫پشرش کرد ك خطاب به اك گفت‪:‬‬
‫فرزندـ! اگر من بودـ‪ ،‬ػو را از نبکػاری بػا پیػامرب صػلی اهلل علیػه كسػلم برحػذر‬
‫میداشتم‪.‬‬
‫ب ػػه خ ػػدا س ػػوگند‪ ،‬ػػو فرزن ػػد خ ػػوبی بػ ػرای پ ػػدرت ب ػػودی‪ ،‬در زن ػػدگی اخالق ػػی‬
‫پش ػػنديد داش ػػتی‪ ،‬در مرگ ػػت ه ػػم ب ػػا بزرگ ػػاف قوم ػػت کش ػػته ش ػػد ای‪ ،‬ك اگ ػػر خ ػػدا‬
‫جزای خریی بدهد و نیز از ف بینصیب لبواهی بود‪.‬‬
‫سپز رك کرد به لشکر قريش ك فرياد بر كرد که‪:‬‬
‫هاف! مواظب باشید‪ .‬گرچه حنظله بػا مػن ـبػالز بػود امػا هرگػز نبايػد بػدنش را‬
‫يمثله کنیدْٕ‪.‬‬

‫ْْ‪ -‬نباف ج ُ‪.ِْٕ/‬‬

‫ْٓ‪ -‬نباف‪ ،‬ج ُ‪.ِْٕ/‬‬
‫ْٔ‪ -‬أنشاب اْلشراؼ ج ُ‪ ،َّّ-ِّٗ/‬ربقیب دکرت ؿبمد ضبیداهلل‪ ،‬چاپ داراؼبعارؼ مصر‪.‬‬
‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪113....................................‬‬
‫بعدها از حنظله پشری به دنیا مد که نشل اك به بنوحنظله معركؼ شدند‪.‬‬

‫ْٕ‪ -‬نباف‪.‬‬
‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪114....................................‬‬

‫«‪»13‬‬
‫داستان صحابی بسرگوار‪:‬‬
‫« محمذ ته مسلمٍ»‬

‫هٌبع‪:‬‬
‫با یاراى پیاهبر صلی اهلل علیِ ٍسلن‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪115....................................‬‬
‫امركز می خواهیم از ؿبمد بن مشلمه حبرفیم‬
‫‪48‬‬

‫رسوؿاهلل صلی اهلل علیه كسلم فرمود‪« :‬من سب نبیان قيتل»‬

‫پیػػامرب صػػلی اهلل علیػػه كسػػلم فرمػػود‪« :‬هػػر کػػز بػػه پیػػامربی اهانػػت کنػػد جػزايش‬
‫قتل است»ْٗ‪.‬‬
‫استاد ؿبمد نقدم در کتابش ‪«:‬بػا يػاراف پیػامرب ‪ -‬صػل اهلل علیػه ك لػه كسػلم‪-‬‬
‫صُِ» می نويشد‪:‬‬
‫جنػػو بػػدر ػػاز سبػػاـ شػػد ب ػػود‪ .‬در ايػػن جن ػػو مشػػلماناف بػػه پػػریكزی بزرگ ػػی‬
‫متحم ػػل زي ػػاف بش ػػیاری ش ػػد‬
‫دس ػػت يافت ػػه بودن ػػد ك کف ػػار ه ػػم شکش ػػت خ ػػورد ‪ٌ ،‬‬
‫بودنػػد‪ .‬عػػداد هفتػػاد نفػػر از بزرگػػاف ك اش ػراؼ ػػا کشػػته ك هفتػػاد نفػػر هػػم اسػػری‬
‫شد بودند‪.‬‬
‫خ ػػرب پ ػػریكزی مش ػػلماناف ب ػػه كس ػػیله «زي ػػدبن حارث ػػه»َٓ ب ػػه مدين ػػه رس ػػید‪ ،‬ك ب ػػا‬
‫رسیدف اين خرب‪ ،‬شهر مدينه يکپارچه شور ك شادی شد‪.‬‬
‫ايسرا را با دستهای بشته در اكج ذلت كارد مدينه کردند‪.‬‬
‫ب ػػا دي ػػدف ايس ػ ػرا ك كض ػ ػ خفتب ػػار نػ ػػاف‪ ،‬يرع ػػب ك كحش ػػت شػ ػػديدی در دؿ‬
‫منافقاف ك مشرکاف ك يهود اهباد شد‪.‬‬

‫ْٖ‪« -‬ؿبمػػدبن مشػػلمه» از انصػػار ك از اف ػراد قبیلػػه «اكس» بػػود‪ .‬در جنػػو بػػدر ك احػػد ك سػػاير جنوهػػای پیػػامرب شػػرکت جشػػت ػػز جنػػو‬
‫بوحم‪ ،‬که پیػامرب بػرای رفػخ بػه جنػو بػوحم‪ ،‬اك را جػای خػود در مدينػه گذاشػت‪ .‬ؿبمػدبن مشػلمه در مدينػه میزيشػت ك نبػاف جػا از دنیػا‬
‫رفت‪ .‬أسدالغابة‪ ،‬ج ٓ‪ ،‬ص ُُِ‪ ،‬چاپ دارالشعب‪.‬‬
‫ْٗ‪ -‬أحکاـ أهل الذمة‪ ،‬ج ِ‪ ،‬ص َٕٖ»‪.‬‬
‫َٓ‪« -‬زيدبن حارثه» يا پشر خواند پیامرب صلی اهلل علیه كسػلم ‪ ،‬از اصػحابی بػود کػه از کػودکی در خانػه پیػامرب صػلی اهلل علیػه كسػلم رشػد کػرد‬
‫ك از اكلػ کشػانی بػود کػه پػز از علػی ك حضػرت خدهبػه‪ ،‬نبشػػر پیػامرب صػلی اهلل علیػه كسػلم ‪ ،‬اسػالـ كرد‪ .‬اك در سػاؿ هشػتم هجػری بػػا‬
‫سپا اسالـ برای جنو مو ه به شاـ رفت ك در ف جنو شهید شد‪ .‬أسدالغابة‪ ،‬ج ِ‪ ،‬ص ُِٖ‪.‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪116....................................‬‬
‫«کعب بن اشرؼ»ُٓ يهودی زاد ای که نبػوار در درنػی بػا اسػالـ بػه زار ك‬
‫اذيت پیامرب صلی اهلل علیه كسلم ك يارانش میپرداخت ك در اشعار خود بػه نػاف‬
‫اهانت میکرد‪ ،‬با ديدف ايسرا بشیار بر شفت‪.‬‬
‫اك يػػاراف خػػود را خطػػاب کػػرد ك گفػػت‪ :‬خػػاحم برسػػر اف! امػػركز دؿ زمػ ب ػرای‬
‫را از ركی ف سزاكار ر است‪ .‬اينها اشراؼ ك بزرگاف مردمند کػه يػا کشػته شػد ك‬
‫يا اسری گشتهاند‪ ،‬دي ر چه چیزی برای را باقی ماند ؟!‪.‬‬
‫ك ناف پاسخ دادند‪ :‬درنی با پیامرب صلی اهلل علیه كسلم‪ ،‬ا زند اس‪.‬‬
‫کعب گفت‪ :‬بیچار ها! را که هشتید؟ اك نبػه قػريش را ل ػدماؿ کػرد ك ايػن‬
‫بال را به سرشاف كرد !‪.‬‬
‫بايد چار ای انديشید‪.‬‬
‫ك بعد رك کرد به ا ك گفت‪ :‬مػن خػود بػه مکػه مػیركـ‪ ،‬در میػاف قػريش‪ ،‬هػم‬
‫بػػر کشػػتههای ػػا میگػػرس ك هػػم نػػاف را رغیػػب مػػیکنم‪ ،‬شػػايد ب ػرای جنػػو بػػا‬
‫پیامرب صلی اهلل علیه كسلم ماد شوند ا خودـ هم در رکابشاف ن م‪.‬‬
‫کعػػب بػػه مکػػه رفػػت ك در خان ػه يکػػی از مشػػرک بػػه نػػاـ «ابػػو كداعػػه» رحػػل‬
‫اقامت افکند‪.‬‬
‫خرب شکشت لشػکر قػريش ك کشػته شػدف سػراف ف‪ ،‬شػهر مکػه را در یػت ك‬
‫حریت ك مامت فرك برد بود ك در نبه خانهها فرياد ناله ك شیوف به پا بود‪.‬‬

‫ُٓ‪« -‬کعب بن اشرؼ» پدرش از اعراب قبیله طی بود‪ .‬در جاهلیت قتلی مر کب شد بود‪ ،‬به مدينػه مػد ك بػا يهػود بنینضػری هػم پیمػاف شػد‬
‫ك از ب ناف نبشػری برگزيػد‪ .‬حاصػل ايػن ازدكاج‪ ،‬کعػب بػود‪ ،‬اك فػردی بلنػد قػد‪ ،‬قػوی‪ ،‬زيبػا بػود ك شػعر هػم خػوب میسػركد‪ .‬کعػب دارای‬
‫ثػركت زيػادی بػود‪ ،‬کػه هػم بػه علمػای يهػود ك هػم بػه کفػار قػريش بػرای جنػو بػا مشػلم کمػا میکػرد‪ .‬فتآالبػػاری‪ ،‬ج ّ‪ ،‬ص ِٗٔ‪ .‬ك‬
‫سری حلبیه‪ ،‬ج ّ‪ ،‬ص ُْٔ‪.‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪117....................................‬‬
‫کعب با اظهار نبدردی‪ ،‬خود را در سو کفار شريا دانشػت ك بػا سػركدف‬
‫اشعار ربريا میز‪ ،‬نبوار ناف را برای جنو با پیامرب صلی اهلل علیػه كسػلم مػاد‬
‫میکرد‪.‬‬
‫اشعار کعب دست به دست ك دهاف به دهاف میگشت‪.‬‬
‫حشػػاف بػػن ثابػػت»ِٓ شػػاعر بػػزر‬
‫كقتػػی اشػػعار اهانػػت میز کعػػب بػػه گػػوش « ٌ‬
‫صدراسالـ رسید‪ ،‬حشاف با سركدف اشعار ضباسی‪ ،‬جواب دندافشػکنی بػه کعػب‬
‫میداد‪.‬‬
‫حش ػػاف ب ػػه مک ػػه رس ػػید‪ .‬نبش ػػر «اب ػػو كداع ػػه» ب ػػا ش ػػنیدف اش ػػعار‬
‫كاز اش ػػعار ٌ‬
‫حشاف‪ ،‬اثاث کعب را از خانه بریكف رىبت ك رك به شوهرش کرد ك گفت‪:‬‬
‫ما را چه با اين يهودی!‪.‬‬
‫حشاف با ما چه کرد است؟‬ ‫يا مبیبینی ٌ‬
‫کعب چار ای نديد جز اين که جايش را عوض کند‪.‬‬
‫حشػػاف خػػرب مػػیداد ك اك‬
‫غیػػری مکػػاف کعػػب را پیػػامرب صػػلی اهلل علیػػه كسػػلم بػػه ٌ‬
‫اشعار از ای میسركد‪.‬‬
‫س ػراقباـ کعػػب پػػز از ربريػػا کفػػار ك ب ػران ینخ نػػاف ب ػرای جنػػو بػػا پی ػامرب‬
‫صلی اهلل علیه كسلم ‪ ،‬به مدينه بازگشت‪.‬‬
‫خرب برگشت کعب به پیامرب صلی اهلل علیه كسلم رسید‪.‬‬
‫پیامرب صلی اهلل علیه كسلم دست به دعا برداشت که‪:‬‬
‫خداكندا! ما را از شر کعب راحت کن‪ ،‬اك به مقدسات ما اهانت میکند‪.‬‬

‫ِٓ‬
‫حشاف بن ثابت» فردی اديب ك شاعر ك از اصػحاب پیػامرب صػلی اهلل علیػه كسػلم بػود‪ .‬اك شصػت سػاؿ از عمػر خػود را در جاهلیػت‪ ،‬ك‬
‫‪ٌ «-‬‬
‫شصت ساؿ در اسالـ گذراند‪ .‬كی نبوار در اشعار خود از پیامرب صلی اهلل علیه كسلم ك دين اسالـ دفاع میکرد‪.‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪118....................................‬‬
‫کعػػب بػػا کمػػاؿ كقاحػػت ك بیشػػرمی پػػا را از ايػػن هػػم فرا ػػر گذاشػػت ك از ف‬
‫پ ػػز در اش ػػعار خ ػػود‪ ،‬ن ػػاـ زن ػػاف عفی ػػز مش ػػلماف را م ػػی كرد ك ب ػػه ن ػػاف اهان ػػت‬
‫میکرد‪.‬‬
‫پیامرب صلی اهلل علیه كسلم چار ای نديد‪ ،‬جز اين که کار اك را يکشر کند‪.‬‬
‫ركزی به اصحاب فرمود‪:‬‬
‫چه کشی مادگی دارد ما را از شر کعب راحت کند؟‬
‫اك درنػػی خػػود را علنػػی کػػرد ‪ ،‬بػػا ـبػػالف مػػا نبکػػاری میکنػػد ك کفػػار را بػرای‬
‫جنو با ماد کرد اسػت‪ ،‬اهلل بػه كسػیله جربئیػل مػرا از کارهػای اك بػاخرب سػاخته‬
‫است‪.‬‬
‫يکی از اصحاب به ناـ «ؿبمدبن ىم ٍشلى ىمه» گفت‪:‬‬
‫يػا رسػوؿاهلل! مػن اك را خػواهم کشػت‪ .‬ك از پیػامرب صػلی اهلل علیػه كسػلم اجػاز‬
‫خواست ا برای اين کار دبریی بینديشد‪.‬‬
‫دك س ػ ػػه ركز گذش ػ ػػت‪ .‬ؿبم ػ ػػدبن مش ػ ػػلمه ن ػ ػػه چی ػ ػػزی میخ ػ ػػورد ك ن ػ ػػه چی ػ ػػزی‬
‫می شامید‪.‬‬
‫اين خرب به گوش پیامرب صلی اهلل علیه كسلم رسید‪.‬‬
‫پیػػامرب صػػلی اهلل علیػػه كسػػلم اك را خواس ػػت‪ ،‬ك بػػه اك گفػػت‪ :‬شػػنید اـ چی ػػزی‬
‫مبیخوری؟‬
‫ؿبم ػػدبن مشػ ػػلمه پاسػ ػػخ داد‪ :‬ي ػػا رسػ ػػوؿاهلل! بػ ػػه ر ػػا ق ػ ػولی داد اـ‪ ،‬مبػ ػػیدامن از‬
‫عهد اش بر می س يا نه؟‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪119....................................‬‬
‫پیامرب صلی اهلل علیه كسػلم فرمػود‪ :‬ػو ػالش خػود را بػه کػارگری‪ ،‬ك در ايػن بػار‬
‫با «سعدبن معاذ»ّٓ هم مشورت کن‪.‬‬
‫سػػعدبن معػػاذ از اصػػحاب خػػوب پیػػامرب صػػلی اهلل علیػػه كسػػلم ك رئػػیز قبیل ػه‬
‫«اكس» بود‪.‬‬
‫ؿبم ػػدبن مش ػػلمه م ػػاجرا را ب ػػا س ػػعد در می ػػاف گذاش ػػت‪ .‬ػػا بػ ػرای اي ػػن ک ػػار‪،‬‬
‫گركهػػی پػػن نفػػر از قبیل ػه اكس شػػکیل دادنػػد‪ .‬در ايػػن گػػرك «ابونائلػػه»ْٓ ب ػرادر‬
‫رضاعی کعب که اك هم اديب ك شاعر بود‪ ،‬شرکت داشت‪.‬‬
‫گػػرك ‪ ،‬صػػمیم خػػود را گرفػػت‪ .‬ابتػػدا ابونائلػػه را بػرای جلػػب اطمینػػاف کعػػب نػػزد‬
‫اك فرستادند‪.‬‬
‫خانه کعب در قلعهای بریكف از شهر مدينه بود‪.‬‬
‫ابونائلػػه ش ػػبانه بػػر کعػػب كارد شػػد‪ .‬کعػػب بػػا صبعػػی از دكسػػتانش شبنش ػػینی‬
‫داشػػت‪ .‬اك بػػا ديػػدف ابونائلػػه يکػػه خػػورد ك احشػػاس کػػرد شػػايد وطئػػهای در کػػار‬
‫باشد‪.‬‬
‫لذا با عجب پرسید‪ :‬چه عجب به ديدار ما مد ای؟!‪.‬‬
‫ابونائله گفت‪ :‬برای ما حاجتی پیش مد که از دست و بر كرد میشود‪.‬‬
‫کعػ ػػب کػ ػػه رنػ ػػو خػ ػػود را باختػ ػػه بػ ػػود‪ ،‬بػ ػػه اك گفػ ػػت‪ :‬نزديػ ػػا بیػ ػػا ببیػ ػػنم چػ ػػه‬
‫میگويی‪.‬‬

‫ّٓ‪« -‬سعدبن معاذ» از انصار ك رئیز قبیله اكس بود‪ .‬هن امی که پیامرب صلی اهلل علیه كسلم‪ ،‬مصعب بػن عمػری را بػرای بلیػ اسػالـ بػه مدينػه‬
‫فرستاد‪ ،‬سعد به دست اك مشلماف شد‪ .‬اك به افراد قبیلهاش گفت‪ :‬بر من حراـ باد حرؼ زدف با را ػا ايػن کػه اسػالـ اختیػار کنیػد‪ .‬از ف‬
‫پز نبه مشلماف شدند‪.‬‬
‫سعد بن معاذ در جنوهای بدر ك احد ك خندؽ شرکت داشت‪ .‬أسدالغابة‪ ،‬ج ِ‪ ،‬ص ّّٕ‪.‬‬
‫ْٓ‪« -‬ابونائلػػه» از يػػاراف پیػػامرب صػػلی اهلل علیػػه كسػػلم بػػود‪ .‬اك در جنػػو بػػدر شػػرکت جشػػت‪ .‬مػػردی اديػػب ك شػػاعر بػػود ك در ریانػػدازی بشػػیار‬
‫ماهر‪ .‬در زماف خلیفه دكـ در عراؽ کشته شد‪ .‬أسدالغابة‪ ،‬ج ِ‪ ،‬ص ّّٓ‪.‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪123....................................‬‬
‫ابونائله نزديا شد‪ .‬ا قدری با هم صحبت کردند‪.‬‬
‫ابونائله به ياد گذشته اشعاری خواند‪ .‬کمکم رس کعب فركرىبت‪.‬‬
‫ابونائلػػه بػرای اطمینػػاف بیشػػرت‪ ،‬بػػاز بػػه خوانػػدف شػػعر ادامػػه داد‪ .‬کعػػب چنػػد بػػار‬
‫از اك‪ ،‬راج ػ ػ ب ػ ػػه ح ػ ػػاجتش س ػ ػ اؿ ک ػ ػػرد‪ ،‬ام ػ ػػا ابونائل ػ ػػه از گف ػ ػػتكگو در اي ػ ػػن ب ػ ػػار‬
‫خودداری کرد‪.‬‬
‫کعب گفت‪ :‬نکند میخواهی اينها بركند بعد حاجتت را بیاف کنی؟‬
‫دكستاف کعب‪ ،‬با شنیدف اين سنن کمکم ؾبلز را رحم کردنػد ك ػا را نهػا‬
‫گذاشتند‪.‬‬
‫ابونائله گفت‪ :‬راسػتش مبیخواسػتم اينهػا حرؼهػای مػا را بشػنوند‪ .‬فگػا ايػن‬
‫چن ادامه داد‪:‬‬
‫از مػػوقعی کػػه ايػػن مػػرد (پیػػامرب) در بػ مػػا مػػد ‪ ،‬بیاػػارگی مػػا زيػػاد شػػد ‪ ،‬نبػه‬
‫قوـ عرب با مػا در افتاد انػد‪ ،‬را هػا بػر مػا بشػته شػد ك زنػدگیماف بػه سػنتی ادار‬
‫میشود‪.‬‬
‫اك مر ب از ما صدقه میخواهد‪ ،‬در حالی که خودماف چیزی ندارس خبورس‪.‬‬
‫کعب که از شنیدف اين سنناف خوشحاؿ شد بود‪ ،‬گفت‪:‬‬
‫من که از قبل به را میگفتم اين چن میشود‪ ،‬ك ديديد که شد‪.‬‬
‫ابونائل ػػه ه ػػم فرص ػػت را مناس ػػب دي ػػد ك گف ػػت‪ :‬ػػاز م ػػن نه ػػا نیش ػػتم‪ ،‬بلک ػػه‬
‫دكستانی دارـ که با من هم عقید اند‪ ،‬ا هم بیمیل نیشتند پیش و بیايند‪.‬‬
‫مػػا میخ ػواهیم قػػدری گنػػدـ يػػا خرمػػا از ػػو خبػػرس‪ ،‬امػػا دؼبػػاف میخواهػػد بػػا مػػا‬
‫خػػوب معاملػػه کنػػی ك بػػر مػػا سػػنت ن ػػریی‪ .‬البتػػه مػػا پػػوؿ نػػدارس‪ ،‬امػػا كثیقػػههايی‬
‫پیش و میگذارس که و را کفايت کند‪.‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪121....................................‬‬
‫کعب گفت‪ :‬گرچه دمل مبیخواست و را در چنػ كضػعی ببیػنم‪ ،‬چػوف مػن ك‬
‫و با هم از يا پشتاف شری خورد اس‪ ،‬اما اکنوف جز خرما چیز دي ری ندارـ‪.‬‬
‫ابونائله گفػت‪ :‬راسػتی ايػن مطػالبی را کػه دربػار پیػامرب صػلی اهلل علیػه كسػلم بػه‬
‫و گفتم‪ ،‬نبايد کشی بداند‪.‬‬
‫کعػػب گفػػت‪ :‬خػػاطرت صب ػ باشػػد کػػه حتػػی يػػا کلمػػه از ف را جػػايی مطػػرح‬
‫مبیکنم‪ .‬ك در حالی که با صدای بلند میخنديد گفت‪:‬‬
‫ابونائله! خوشحامل کردی‪ ،‬خوب حام ب و ببینم كثیقه را چیشت؟‬
‫يا حاضريد زفهايتاف را كثیقه ب ذاريد؟‬
‫ابونائله گفت‪ :‬چ ونه زفهايباف را پیش و ب ذارس در حالی که و از جوانػاف‬
‫زيباركی يثربی؟‬
‫کعب گفت‪ :‬پز پشرهايتاف را‪.‬‬
‫ابونائله با عجب گفت‪ :‬کعب میخواهی ما را در ب عرب رسوا کنی؟‬
‫کعب گفت‪ :‬پز خر چی؟‬
‫ابونائله گفت‪ :‬ما اسلحههای خود را پیش و كثیقه میگذارس‪.‬‬
‫کعب گفػت‪ :‬خػوب پیشػنهادی اسػت‪ ،‬چػوف بػا ايػن کػار حتمػان بػه كعػد خػود‬
‫كفػػا خواهیػػد کػػرد ك ب ػرای رهػػايی س ػػالحهايتاف‪ ،‬بػػه موق ػ ب ػػدهی خ ػػود را خواهی ػػد‬
‫پرداخت‪.‬‬
‫ابونائله موضوع سالح را به اين خاطر مطرح کرد که اگر فردا شب نبه مشػلآ‬
‫به ديدار کعب مدند اك كحشت نکند‪.‬‬
‫حرؼه ػ ػػا سب ػ ػػاـ ش ػ ػػد‪ ،‬قػ ػ ػرار را گذاش ػ ػػتند ك ابونائل ػ ػػه خ ػ ػػداحافظی ک ػ ػػرد ك پ ػ ػػیش‬
‫دكستانش مد ك ناه ب اك ك کعب گذشته بود برای نبه بازگو کرد‪.‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪122....................................‬‬
‫فردا شب‪ ،‬خدمت پیامرب صلی اهلل علیه كسلم رسػیدند‪ ،‬گػزارش کػار را دادنػد‪.‬‬
‫پیػػامرب صػػلی اهلل علیػػه كسػػلم ػػا کنػػار «بقیػ »ٓٓ ػػا را نبراهػػی کػػرد ك سػػفارشهای‬
‫مزـ را مبود ك گفت‪ :‬بركيد به امید خدا‪.‬‬
‫اصحاب به طرؼ قلعههای يهود ك ؿبل سکونت کعب رهشپار شدند‪.‬‬
‫ظبػػاف صػػاؼ ك شػػفاؼ بػػود‪ .‬مػػا بػػا قػػرص کامػػل میدرخشػػید‪ .‬هیػػاهوی ركز‪،‬‬
‫فركکش کرد بود ك مدينه در خواب رمید بود‪.‬‬
‫يػػاراف پیػػابر صػػلی اهلل علیػػه كسػػلم بػػا عزمػػی راسػػخ ك خوشػػحاؿ از ايػػن کػػه بػرای‬
‫اقبػػاـ چن ػ مش ػ كلیتی برگزيػػد شػػد بودنػػد‪ ،‬مدينػػه را پش ػػت سرگذاش ػػته بػػه می ػػاف‬
‫قلعهها ك برجهای يهود در خارج شهر رسید بودند‪.‬‬
‫ب ػػوی خ ػػوش عل ػػز‪ ،‬نب ػرا ب ػػا نش ػػیم مرط ػػوب از مب ػػهمی لب ػػله ػػا میكزي ػػد‪ .‬ب ػػه‬
‫نزديػػا قلعػػة ؿبػػل سػػکونت کعػػب رسػػیدند‪ .‬ابونائلػػه طبػػب ق ػرار قبلػػی جلػػو رفػػت ك‬
‫کعب را صدا زد‪.‬‬
‫کعػ ػػب‪ ،‬ػ ػػا از جػ ػػا برخاسػ ػػت‪ ،‬نبشػ ػػر ج ػ ػوانش دامػ ػػن اك را چشػ ػػبید کػ ػػه کجػ ػػا‬
‫میركی؟‬
‫کعب گفت‪ :‬قراری دارـ‪.‬‬
‫نبشػػرش گفػػت‪ :‬کعػػب‪ ،‬ػػو مػػردی جن جػػو هشػػتی‪ ،‬مػػرداف جن جػػو در چن ػ‬
‫ساعا ی از شب‪ ،‬منزؿ خود را رحم مبیکنند‪.‬‬
‫کعػػب گفػػت‪ :‬اك ب ػرادرـ ابونائلػػه اسػػت‪ ،‬بػػه خػػدا سػػوگند بػػه قػػدری م ػرا دكسػػت‬
‫دارد که اگر بداند من خوامب‪ ،‬هرگز بیدارـ مبیکند‪.‬‬

‫ٓٓ‪« -‬بقی » ناـ ؿبل كسػیعی اسػت کػه در ف درختػاف ـبتلػز میركيیػد ‪ ،‬امػا اکنػوف قربسػتاف عمػومی شػهر مدينػه اسػت‪ .‬معجػم البلػداف‪ ،‬ج ُ‪،‬‬
‫ص ّْٕ‪ ،‬ك لشاف العرب ج ٖ‪ ،‬ص ُٖ‪.‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪123....................................‬‬
‫زف در پاسخ اك گفت‪ :‬مرد‪ ،‬از اين صدا بوی خوف می يد!‪.‬‬
‫کعب‪ ،‬با شدت دست اك را کنار زد ك گفت‪:‬‬
‫اگر جوامبرد برای زد ك خورد هم دعوت شود‪ ،‬میركد‪.‬‬
‫نبشرش گفت‪ :‬پز از نب بام با اك گفتكگو کن‪.‬‬
‫کعب اعتنايی نکرد‪.‬‬
‫زف در حالی که به شدت رسید بود‪ ،‬گفت‪:‬‬
‫ماقل دك سه نفر را خرب کن ك با ا برك‪.‬‬
‫اما کعب از برج پاي مد ك به ديدار ا شتافت‪.‬‬
‫ا را به گرمی پذيرفت ك با هم به گفتكگو نششتند‪.‬‬
‫ساعتی به خواندف شعر گذشت‪ .‬ابونائله به کعب پیشنهاد کرد‪:‬‬
‫اگػػر مػوافقی بػػركس بػػه طػػرؼ « ىشػ ٍػر يج العجػػوز»ٔٓ ‪ -‬در پػػریزف ‪ -‬ك بقیػه شػػب را‬
‫فجا ب ذرانیم‪.‬‬
‫کعب با خوشحالی پذيرفت ك به طرؼ در ركاف شدند‪.‬‬
‫به نزديکی در رسید بودند‪ ،‬ابونائله ان شتاف خود را به داخل موهػای پشػت‬
‫سرکعب فرك برد ك ف را بويید ك گفت‪ :‬به به‪ ،‬چه بوی خوشی!‪.‬‬
‫کعب‪ ،‬اين عطرها را از کجا می كری؟‬
‫کعب گفت‪ :‬و که میدانی یرتين عطرها نزد من است‪.‬‬
‫کعػػب‪ ،‬مػػردی بلنػػدقامت‪ ،‬زيبػػا ك دارای موهػػای ؾبعػػد بػػود‪ .‬اك بػػا ثػػركت زيػػادی‬
‫که داشت میکوشید نبیشه لباسهای فاخر ك عطرهای خوب داشته باشد‪.‬‬

‫ٔٓ‪ -‬شرج به معنی براهه‪ ،‬در يا مشری سیل است که از میاف سػن الخ میگػذرد ك بػه دشػت نػرـ ك نبػوار میرسػد‪ .‬شػرج العجػوز‪ ،‬نػاـ ؿبلػی در بػریكف‬
‫شهر مدينه بود است‪ .‬معجم البلداف‪ ،‬ج ّ‪ ،‬ص ّّْ ك لشاف العرب‪ ،‬ج ِ‪ ،‬ص َّٔ ك َّٕ‪.‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪124....................................‬‬
‫به داخل در رسید بودند‪ .‬ابونائل سػاعتی بعػد دكبػار موهػای کعػب را نػوازش‬
‫کرد ا اك خیاؿ بدی نکند‪.‬‬
‫ك برای خػرين بػار بػا دسػت راسػت از بػیخ موهػای سػرکعب را ؿبکػم گرفػت ك‬
‫فرياد زد‪ :‬بکشید درن خدا را!‪.‬‬
‫نبه با رشریهای خود به اك ضبله کردند‪.‬‬
‫کعب سنت به ابونائلػه چشػبید‪ ،‬ؿبمػدبن مشػلمه يػادش مػد کػارد یػزی نبػرا‬
‫دارد‪.‬‬
‫کارد را کشید ك ؿبکم زير شکم کعب فرك برد‪.‬‬
‫کعػػب نقػػش زمػ شػػد ك فريػػادی بػػر كرد کػػه از صػػدای ف‪ ،‬نبػه برجهػػای يهػػود‬
‫اطراؼ‪ ،‬چراغها را ركشن کرد ك به دنباؿ صدا دكيدند‪.‬‬
‫ؿبمػػدبن مشػػلمه ك يػػارانش کػػه مطمػػئن شػػد بودنػػد کعػػب کشػػته شػػد ‪ ،‬ؿبػػل را‬
‫رحم کردند ك با احتیاط از ف جا دكر شدند‪.‬‬
‫مش ػ ػ ػػری برگش ػ ػ ػػت ػ ػ ػػا ب ػ ػ ػػه س ػ ػ ػػوی مدين ػ ػ ػػه‪ ،‬از می ػ ػ ػػاف ؿبل ػ ػ ػػههای يهودینشػ ػ ػ ػ‬
‫میگذشت‪ ،‬که يکی را پز از دي ری پشت سر گذاشػتند‪ .‬در بػ را ‪ ،‬يکػی از‬
‫اصػػحاب بػػه نػػاـ «حددارب ب د اوس»ٕٓ کػػه پػػايش زطبػػی شػػد بػػود‪ ،‬عقػػب مانػػد‬
‫بػػود‪ .‬قػػدری نششػػتند ػػا اك هػػم رسػػید‪ ،‬امػػا بػػه قػػدری خػػوف از بػػدنش رفتػػه بػػود کػػه‬
‫دي ر واف را رفخ نداشت‪ .‬اك بقیه را خطاب کرد که‪ :‬دكستاف! پیػامرب صػلی اهلل‬
‫علیه كسلم را که ديديد سالـ مرا هم به اك برسانید‪.‬‬

‫ٕٓ‪« -‬حارث بن اكس» از گرك انصار ك از اصحاب پیامرب صلی اهلل علیه كسػلم بػود‪ .‬در جنػو بػدر ك احػد حضػور داشػت‪ ،‬ك در جنػو احػد‬
‫شػهید شػػد‪ .‬سػػعد بػن معػػاذ عمػػوی اك بػود‪ ،‬ك بػػه دسػػتور اك نبػرا بػػا ؿبمػػدبن مشػلمه در قتػػل کعػػب شػرکت جشػػت‪ .‬أسػػد الغابػػة‪ ،‬ج ُ‪ ،‬ص‬
‫َّٖ‪.‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪125....................................‬‬
‫ػػا بػػا شػػنیدف ايػػن سػػنن‪ ،‬دلشػػاف بػػه رحػػم مػػد‪ ،‬اك را کػػوؿ کردنػػد ك بػػا خػػود‬
‫بردند ا به مدينه رسیدند‪.‬‬
‫کنار بقی که رسیدند‪ ،‬نبه با هم فرياد کبری سردادند‪.‬‬
‫پیػػامرب صػػلی اهلل علیػػه كسػػلم ب ػرای مبػػاز شػػب برخاسػػته بػػود‪ .‬از شػػنیدف صػػدای‬
‫کبری ا فهمید که کعب را کشتهاند‪.‬‬
‫نب ی به سوی خانه پیامرب صلی اهلل علیه كسلم رفتند‪ .‬ديدند پیػامرب صػلی اهلل‬
‫علیه كسلم جلوی درب مشجد ايشتاد است‪.‬‬
‫پیامرب صلی اهلل علیه كسلم رك کرد به ا ك گفت‪ :‬رك سفید شديد‪.‬‬
‫ك ا در پاسخ گفتند‪ :‬ركی را سفید باد يا رسوؿاهلل‪.‬‬
‫پیامرب صلی اهلل علیه كسلم ضبد ك شکر خدای را به جا كرد‪.‬‬
‫حارث را به نزد پیامرب صلی اهلل علیه كسلم كردند‪.‬‬
‫پیامرب صلی اهلل علیه كسلم با دسػتاف مبػارحم خػود زخػم پػای اك را نػوازش کػرد‪،‬‬
‫جراحت از ف رف شد‪.‬‬
‫فردا خرب قتل کعب به نی در نبه جا پیاید‪.‬‬
‫كحشػػت عجیبػػی بػػه يهوديػػاف دسػػت داد‪ .‬عػػد ای از بزرگػػاف ػػا پػػیش پیػػامرب‬
‫صلی اهلل علیه كسلم مدند که‪:‬‬
‫يا رسوؿاهلل! ديشب کعب بدكف گنا کشته شد ‪ ،‬اك يکی از بزرگاف ما بود‪.‬‬
‫پیامرب صلی اهلل علیه كسلم در پاسخ ا فرمود‪:‬‬
‫اگر کعب مثل بقیه زندگی میکرد‪ ،‬کشػی بػا اك کػاری نداشػت‪ ،‬امػا از اك زار‬
‫بشػػیاری بػػه مػػا رسػػید‪ .‬اك در شػػعرهای خػػود بػػه مػػا اهانػػت میکػػرد ك بػػا درنػػاف مػػا‬
‫نبکاری داشت‪.‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪126....................................‬‬
‫از امركز به بعد‪ ،‬هرکػداـ از رػا چنػ ركشػی داشػته باشػد سػركکارش بػا رشػری‬
‫استٖٓ‪.‬‬

‫ٖٓ‪ -‬شػرح ايػن كاقعػه در کتابهػای ػاريخ ك سػری ك مغػازی‪ ،‬ربػت عنػواف‪« :‬سػريه ؿبمػدبن مشػلمه» ك يػا «قتػل کعػب بػن اشػرؼ» مػد ‪ .‬در ايػػن‬
‫نوشتار به مصادر ذيل مراجعه شد است‪:‬‬
‫ُ‪ -‬أحکاـ أهل الذمة‪ ،‬ج ِ‪ ،‬ص ِٖٓ ك ٖٖٔ‪.‬‬
‫ِ‪ -‬أسدالغابة‪ ،‬ج ُ‪ ،‬ص َّٖ‪ .‬ج ٓ‪ ،‬ص ُِ ك ج ٔ‪ ،‬ص ُُّ‪.‬‬
‫ّ‪ -‬سری أعالـ النبالء‪ ،‬ج ِ‪ ،‬ص ّٗٔ ا ّّٕ ك ُِٓ‪.‬‬
‫ْ‪ -‬طبقات ابن سعد‪ ،‬ج ِ‪ ،‬ص ُّ‪.‬‬
‫ٓ‪ -‬سریة ابن هشاـ‪ ،‬ج ِ‪ ،‬ص َّْ‪.‬‬
‫ٔ‪ -‬مغازی كاقدی‪ ،‬ج ُ‪ ،‬ص ُْٖ‪.‬‬
‫ٕ‪ -‬اريخ طربی‪ ،‬ج ِ‪ ،‬ص ْٕٖ‪.‬‬
‫ٖ‪ -‬دمئل النبوة‪ ،‬ج ّ‪ ،‬ص ُٕٖ‪.‬‬
‫ٗ‪ -‬فتآالباری‪ ،‬ج ّ‪ ،‬ص ِٗٔ ا ِِٕ‪.‬‬
‫َُ‪-‬البداية كالنهاية‪ ،‬ج ْ‪ ،‬ص ٓ‪.‬‬
‫ُُ‪-‬معجم البلداف‪ ،‬ج ُ‪ ،‬ص ّْٕ ك ج ّ‪ ،‬ص ّّْ‪.‬‬
‫ُِ‪-‬لشاف العرب‪ ،‬ج ِ‪ ،‬ص َّٔ ك َّٕ ك ج ٖ‪ ،‬ص ُٖ‪.‬‬
‫ُّ‪-‬سری حلبیه‪ ،‬ج ّ‪ ،‬ص ُْٔ ا ُِٓ‪.‬‬
‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪127....................................‬‬

‫«‪»14‬‬
‫داستان صحابی بسرگوار‪:‬‬
‫«اتًلثاتٍ»‬

‫هٌبع‪:‬‬
‫با یاراى پیاهبر صلی اهلل علیِ ٍسلن‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪128....................................‬‬
‫استاد ؿبمد نقدم در کتابش ‪«:‬بػا يػاراف پیػامرب ‪ -‬صػل اهلل علیػه ك لػه كسػلم‪-‬‬
‫صُِ» می نويشد‪:‬‬
‫پیػػامرب صػػل اهلل علیػػه ك لػػه كسػػلم ك يػػارانش ػػاز از «جنػػو اح ػزاب»ٗٓ فػػارغ‬
‫شد ك به مدينه برگشته بودند‪.‬‬
‫ا سػالحهای خػود را بػر زمػ ػاد ك لبػاس رزـ را از ػن بػه در كرد بودنػد‪.‬‬
‫ش ػػهر ه ػػم حال ػػت ع ػػادی خ ػػود را ب ػػاز يافت ػػه ب ػػود ك مش ػػلماناف مث ػػل نبیش ػػه م ػػاد‬
‫میشدند ا نبرا پیامرب صل اهلل علیه ك له كسلم مباز ظهر را ب زارند‪.‬‬
‫ظهػػر ف ػرا رسػػید‪ ،‬ه ػوا بػػه شػػدت گػػرـ شػػد بػػود‪ .‬از نبػػه سػػوی شػػهر مػػردـ ب ػرای‬
‫اقام ػػة مب ػػاز ب ػػه مش ػػجد می مدن ػػد‪ .‬ص ػػدای اذاف ب ػػالؿ در ش ػػهر طن ان ػػداز ش ػػد‪.‬‬
‫مشػػلماناف فريض ػه مقػػدس ظه ػػر را بػػه جػػای كردنػػد‪ .‬غبظ ػػا ی از برگ ػزاری مب ػػازظهر‬
‫ن ذشته بود که جربئیل به فرماف خداكند بر پیامرب صل اهلل علیه ك له كسػلم نػازؿ‬
‫ش ػػد‪ ،‬ك پی ػػامرب ص ػػل اهلل علی ػػه ك لػ ػػه كس ػػلم م ػػأمور ش ػػد کػ ػػه اي ػػن ب ػػار ب ػػا «يهػ ػػود‬
‫بنػػیقػيىريٍظىػػه» بػػه خػػاطر پیمافشػػکنی بػػه مبػػارز برخاسػػته ك شػػهر مدينػػه را از لػػوث‬
‫كجودشاف پاحم کند‪.‬‬
‫«بػػالؿ»َٔ بػػه دسػػتور پیػػامرب صػػل اهلل علیػػه ك لػػه كسػػلم در شػػهر نػػدا سػػر داد‬
‫که‪:‬‬
‫ای مػػردـ! هػػر کػػه صػػدای م ػرا میشػػنود ك از پیػػامرب صػػل اهلل علیػػه ك لػػه كسػػلم‬
‫اطاعت میکند‪ ،‬مباز عصر را بايد در «ؿبله بنیقريظه» به جای كرد‪.‬‬

‫ٗٓ‪ -‬در کتابهای اريخ ك سری از اين جنو‪ ،‬گاهی به ناـ «احزاب» ك گاهی به ناـ «خنػدؽ» يػاد شػد ‪ ،‬چػوف در ايػن جنػو‪ ،‬نبػه گرك هػا ك‬
‫احزاب برعلیه مشػلماناف نبکػاری کػرد ك حضػور داشػتهاند‪ ،‬احػزاب نامیػد شػد‪ .‬ك از طرفػی چػوف پیػامرب صػل اهلل علیػه ك لػه كسػلم در ايػن‬
‫جنو‪ ،‬اطراؼ مدينه خندقی حفر مبود‪ ،‬به ناـ خندؽ نامید شد‪.‬‬
‫َٔ‪ -‬شرح الػمواهب اللدنیة‪ ،‬ج ِ‪ ،‬ص ُْٕ ك مغازی كاقدی‪ ،‬ج ِ‪ ،‬ص ْٕٗ‪.‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪129....................................‬‬
‫ك بدين ر یب مشلماناف با اين که هنوز خشت ی جنػو احػزاب از نشػاف بػه‬
‫در نرفته بود‪ ،‬از سوی پیػامرب صػل اهلل علیػه ك لػه كسػلم ك بػه فرمػاف خداكنػد بػرای‬
‫نربدی دي ر دعوت شدند‪.‬‬
‫نربدی که در ف بايد خرين منه فشػاد را خػراب کػرد ك فتنػهگراف يهػود را کػه‬
‫با مشرک ك کفار نبکاری کػرد ك بػرخالؼ عهدشػاف در جنػو احػزاب بػر علیػه‬
‫مشلماناف شرکت جشته بودند‪ ،‬سرکوب کنند‪.‬‬
‫چهر شهر يکبار عوض شد‪ .‬رزمندگاف باايباف ك جاف برکز‪ ،‬گوش بػه فرمػاف‬
‫پیامرب صػل اهلل علیػه ك لػه كسػلم خػود را مػاد رزـ کردنػد‪ .‬نػاف دسػته دسػته بػرای‬
‫اعالف مادگی به سوی پیامرب صل اهلل علیه ك له كسلم ركاف شدند‪.‬‬
‫پیامرب صل اهلل علیه ك له كسلم نیز خود لباس رزـ بر ن کرد ‪ ،‬سػالح خػويش‬
‫را برگرفػػت‪ .‬پػػرچم نػػربد را بػػه دسػػت «علػػی» داد‪ ،‬ك اك را پیشػػاپیش سػػپا اسػػالـ بػػه‬
‫ظبت ؿبل استقرار يهودياف بنیقريظه کػه در بػریكف شػهر مدينػه بػود ركانػه سػاخت‪.‬‬
‫بقیه هم پشت سر علی به را افتادند‪.‬‬
‫سػػپا اسػػالـ متشػػکل از قريػػب سػػه هػزار نفػػر پیػػاد ك سػوار ُٔ‪ ،‬بػػا عزمػػی راسػػخ‬
‫ب ػػه پ ػػیش میرفتن ػػد ک ػػه خ ػػرب ضبل ػػه ب ػػه گ ػػوش يهودي ػػاف پیمافش ػػکن رس ػػید‪ ،‬نب ػػی‬
‫كحش ػػتزد ب ػػه دركف د ه ػػا ك قلع ػػههای خ ػػود رفت ػػه ك دربه ػػا را ؿبک ػػم از پش ػػت‬
‫بش ػػتند‪ ،‬س ػػپز در اكج ض ػػعز ك زب ػػونی از پنجر ه ػػا ك ركزن ػػهها ب ػػه ناسػ ػزاگويی ك‬
‫اهانت به پیامرب صل اهلل علیه ك له كسلم ك يارانش پرداختند‪.‬‬
‫علی با مشاهد اين كض ك به خاطر اين کػه بػه كجػود نػازن پیػامرب صػل اهلل‬
‫علیػػه ك لػػه كسػػلم بیاحرتامػػی نشػػود بػػه اسػػتقباؿ پیػػامرب صػػل اهلل علیػػه ك لػػه كسػػلم‬

‫ُٔ‪ -‬از اين عداد فقه ّٔ نفر سوار بودند‪ .‬شرح مواهب‪ ،‬ج ِ‪ ،‬ص ُْٖ ك مغازی كاقدی‪ ،‬ج ِ‪ ،‬ص ْٕٗ‪.‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪133....................................‬‬
‫شػػتافت ػػا اك را از ايػػن امػػر گػػا کنػػد‪ .‬در مشػػری را ‪ ،‬پیػػامرب صػػل اهلل علیػػه ك لػػه‬
‫كسلم اك را دلداری داد که ن راف مباش‪ ،‬ا با ديػدف مػن سػاکت خواهنػد شػد ك‬
‫چیزی لبواهند گفت‪.‬‬
‫پیامرب صل اهلل علیه ك لػه كسػلم در کنػار چػا بػی کػه متعلػب بػه بنیقريظػه بػود‬
‫اقامت گزيد ك بقیه هم کمکم به اك ملحب شدند‪.‬‬
‫خػرين گػػرك رزمنػػدگاف هػػم رسػػیدند ك حلػػب صػػل اهلل علیػػه ك لػػه كسػػلم ؿباصػػر‬
‫کام ػػل ش ػػد‪ .‬نبػ ػه را ه ػػای نف ػػوذی ك ار ب ػػاطی بش ػػته ش ػػد ب ػػود ك ه ػػر ركزی ک ػػه از‬
‫ؿباصر يهودياف میگذشت بر شدت ناراحتی ناف افزكد میشد‪.‬‬
‫ؿباصر قريب بیشت ك پػن شػبانه ركز بػه طػوؿ اقبامیػدِٔ‪ .‬ػا دي ػر ربمػل ك‬
‫شػ ػػکیبايی خػ ػػود را از دسػ ػػت داد بودنػ ػػد‪ .‬خػ ػػوؼ سبػ ػػاـ شػ ػػدف ذكقػ ػػه ك نرسػ ػػیدف‬
‫امکانػػات دفػػاعی‪ ،‬ػػا را کالفػػه کػػرد بػػود‪ .‬مػػوج اضػػطراب ك دؽبػػر نبػػه را فراگرفتػػه‬
‫بود‪ .‬بامخر بايد چار ای میانديشیدند‪.‬‬
‫رئیز ناف «کعػب بػن اسػد» بػرای رهػايی از ايػن مهلکػه پیشػنهادا ی داد‪ ،‬امػا‬
‫يهودياف عبوج ك معاند هی کداـ را نپذيرفتند‪.‬‬
‫هر غبظػه بػر شػدت ن رانیشػاف افػزكد میشػد‪ .‬سػراقباـ كقتػی از نبػه جػا قطػ‬
‫امید کردنػد ك مطمػئن شػدند کػه هػی راهػی بػرای قبا شػاف كجػود دارد جػز ايػن کػه‬
‫بػػر حکػػم پیػػامرب صػػل اهلل علیػػه ك لػه كسػػلم گػػردف نػػد‪ ،‬مباينػػد ای نػػزد پیػػامرب صػػل‬
‫اهلل علیػػه ك ل ػػه كس ػػلم فرس ػػتادند ك از اك خواسػػتند «ابولباب ػػه» را ب ػرای مش ػػورت ب ػػه‬
‫نزدشاف بفرستد‪.‬‬

‫ِٔ‪ -‬الركض اْلنفز ج ّ‪ ،‬ص ِٕٔ‪.‬‬

 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪131....................................‬‬
‫ابولباب ػػه از بزرگ ػػاف ك نقب ػػای مدين ػػه ب ػػود‪ .‬اك دارای سػ ػوابقی درخش ػػاف ب ػػود‪ .‬در‬
‫جنو بدر ك احد شػرکت جشػته بػود ك از صبلػه کشػانی بػود کػه در دعػوت پیػامرب‬
‫صل اهلل علیه ك له كسلم به مدينه نقػش بشػزايی داشػت ك در «بیعػت عقبػه» هػم‬
‫حضور پیدا کرد بود‪.‬‬
‫اك از افراد «قبیله اكس» بودّٔ‪ .‬ك چوف قبیلة اكس با يهودياف مدينػه همپیمػاف‬
‫بودند به نب خاطر ا اك را برای مشورت برگزيد بودند‪.‬‬
‫پیامرب صل اهلل علیه ك له كسلم ابولبابه را به نزدشاف فرستاد‪.‬‬
‫بػػا كركد ابولبابػػه بػػه داخػػل قلعػػه‪ ،‬يکبػػار نبػػه بػػه اسػػتقباؿ اك شػػتافتند‪ .‬زنػػاف ك‬
‫ػجهزناف ك گريػػهکناف اط ػرافش حلقػػه زدنػػد‪ .‬بػػا مشػػاهد ايػػن كضػػعیٌت‬ ‫کودکػػاف ضػ ٌ‬
‫عواط ػػز ك احشاسػ ػػات دركنػ ػػی ابولباب ػػه جوشػ ػػیدف گرفػ ػػت ك س ػػنت ربػ ػػت ػ ػػأثری‬
‫حامت کودکاف ك زناف قرار گرفته‪ ،‬عناف اختیار از کز بداد‪.‬‬
‫رئیز ا کعب اك را مورد خطاب قرار داد گفت‪:‬‬
‫ای ابولبابه! و خود میدانی که ما در نبه جنوها ك گرفتاریهػا ػو ك قومػت‬
‫را کما کرد اسْٔ‪ .‬اْلف كض ما را مشاهد میکنی‪ ،‬يا ػو صػالح میدانػی کػه‬
‫ما هر چه پیامرب صل اهلل علیه ك له كسلم حکم کند بپذيرس؟‬
‫ابولبابػػه کػػه بػػا ديػػدف كض ػ رقٌتبػػار نػػاف منقلػػب شػػد بػػود در پاسػػخ گفػػت‪:‬‬
‫ری‪ ،‬ك با دست خود به گلويش اشار کرد کػه‪ :‬حتػی بػا قبػوؿ حکػم پیػامرب صػل‬
‫اهلل علیه ك له كسلم هم‪ ،‬سرهای را قط خواهد شد‪.‬‬

‫ّٔ‪ -‬أسد الغابة‪ ،‬ج ٔ‪ ،‬ص ِٓٔ‪ ،ِٕٔ-‬چاپ دارالشعب‪.‬‬

‫ْٔ‪ -‬مغازی كاقدی‪ ،‬ج ِ‪ ،‬ص َٔٓ‪.‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪132....................................‬‬
‫ك ب ػػدين كس ػػیله ابولباب ػػه خیان ػػت بزرگ ػػی را مر ک ػػب ش ػػد ک ػػه ػػا را از ص ػػمیم‬
‫پیامرب صل اهلل علیه ك له كسلم گا ساخت‪.‬‬
‫خداكند به كسیله جربئیػل خػرب خیانػت ابولبابػه را بػه پیػامرب صػل اهلل علیػه ك لػه‬
‫كسلم رساندٓٔ‪.‬‬
‫ابولبابػػه هػػم کػػه خػػودش میدانشػػت چػػه اشػػتبا بزرگػػی مر کػػب شػػد ‪ ،‬از نبػػاف‬
‫غبظػه اكؿ دچػػار دؽبػػر ك اضػػطراب عجیبػػی شػػد‪ .‬سراسػػر كجػػودش فريػػاد نػػدامت ك‬
‫پش ػػیمانی ب ػػود‪ .‬در ح ػػالی ک ػػه ل ػػرز ب ػػر ان ػػدامش افت ػػاد ب ػػود ك موه ػػای ص ػػور ش ب ػػا‬
‫اشػػا ديػػدگانش خػػیز شػػد ك قط ػرات اشػػا از ؿباسػػنش میچکیػػدٔٔ‪ ،‬بػػدكف‬
‫خداحافظی ك با شتاب قلعه را رحم کرد‪.‬‬
‫يهودياف پیمافشکن هر چه اك را صدا زدند که‪:‬‬
‫ابولبابه و را چه شد؟! به کجا میركی؟!‪.‬‬
‫اك نبافطور که به راهش ادامه میداد‪ ،‬پاسخ داد‪:‬‬
‫هم به خدا ك هم به رسوؿ اك خیانت کردـ‪.‬‬
‫در بػػریكف قلعػػه مػػردـ در انتظػػار برگشػػت اك غبظػػهراری میکردنػػد ػػا از نتیجػػة‬
‫مذاکرات گا شوند‪ ،‬اما اك راهی ـبفی را از پشت قلعه برگزيد ك يکشػر خػود را‬
‫بػػه مشػػجد پیػػامرب صػػل اهلل علیػػه ك لػػه كسػػلم رسػػانید ك بػػا طنػػاب خػػود را بػػه يکػػی‬
‫از ستوفهای چوبی مشػجد کػه از سػاقة لبػلٕٔ بػود بشػت‪ ،‬ك سػوگند يػاد کػرد کػه‬

‫وؿ ىكىزبيونيوٓاٍ أ ىىمنىتً يرمٓ ىكأىنتيمٓ ى ٓلى يمو ىف ِٕ﴾ [اْلنفاؿ‪.]ِٕ :‬‬
‫ين ءى ىامنيواٍ ىم ىزبيونيواٍ ٱللهى ىكٱلر يس ى‬ ‫ً‬ ‫ٓٔ‬
‫مٓأىيػ ىها ٱلذ ى‬
‫‪ ﴿-‬ى‬
‫يعػ ‪« :‬ال اهػػل ايبػػاف! [بػػا فػػاش شػ ً‬
‫ػردف اسػرار ك جاسوسػ بػرال درػػن] بػػه خػػدا ك پیػػامرب خیانػػت نرنیػػد‪ ،‬ك بػػه امانػػتهػػال میػػاف خػػود هػػم‬
‫خیانت نورزيد‪ ،‬در حاى شه م دانید [خیانت‪ ،‬عمل بشیار زشت است]»‪.‬‬

‫ٔٔ‪ -‬شرح الػمواهب اللدنیة‪ ،‬ج ِ‪ ،‬ص ُِٓ‪.‬‬

‫ٕٔ‪ -‬سریة ابن هشاـ‪ ،‬ج ِ‪ ،‬ص ِْٖ‪.‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪133....................................‬‬
‫هرگز از اين مکاف بػریكف مبػیركـ ػا ايػن کػه يػا دبػریـ ك يػا وبػهاـ بػه كسػیلة پركردگػار‬
‫پذيرفته شود‪.‬‬
‫نبان ػ بػػا خػػود عهػػد کػػرد کػػه ػػا زنػػد اسػػت بػػه ؿبلػػی کػػه در ف ايػػن گنػػا را‬
‫مر کب شد قدـ ن ذارد‪.‬‬
‫چوف مد ی گذشت ك خرب ندامت ابولبابه به پیامرب صػل اهلل علیػه ك لػه كسػلم‬
‫رسید‪ ،‬پیامرب صل اهلل علیه ك له كسلم فرمود‪:‬‬
‫اگر اك پیش من می مد ك وبه میکرد‪ ،‬مػن از خداكنػد بػرای اك طلػب مػرزش‬
‫میمبودـ‪ ،‬اما اك چوف خود به اين کار اقداـ کرد ‪ ،‬بايد در انتظار رضبػت حضػرت‬
‫حب باشد‪.‬‬
‫مدت شش شبانهركزٖٔ ابولبابه با ربمل گرسن ی ك شػن ی در گرمػای شػديد‬
‫بػػه سػػر میبػػرد ك نهػػا اكقػػات مبػػاز ب ػرای كضػػو سػػاخخ ك کارهػػای ضػػركری گػػاهی‬
‫نبشػػرش ك گ ػػاهی دخ ػػرتش بن ػػدها را از دس ػػت ك پ ػػای اك ب ػػاز میکردن ػػد ك دكب ػػار‬
‫میبشتند‪.‬‬
‫ػػا ايػػن کػػه سػػحرگاهاف‪ ،‬جربئیػػل خػػرب پػػذيرش وبػه ابولبابػػه را بػػه پیػػامرب صػػل اهلل‬
‫علیه ك له كسلم ابالغ کردٗٔ‪.‬‬

‫ٖٔ‪ -‬سریة ابن هشاـ‪ ،‬ج ّ‪ ،‬ص ِْٖ‪.‬‬

‫یم َُِ﴾ [التوبة‪.]َُِ :‬‬ ‫ً‬ ‫ً ً‬ ‫ٗٔ‪﴿ -‬كءاخرك ىف ٱعرتفيواٍ بً يذنيویًًم خلىطيواٍ عمال ً‬
‫وب ىعلىیهم إف ٱللهى ىغ يفور رح ه‬
‫اخىر ىسیِّئنا ىع ىش ٱللهي أىف يىػتي ى‬
‫صلحا ىكءى ى‬
‫ىى ى‬ ‫ى‬ ‫ىى‬ ‫ى ى ىي‬

‫يع ‪« :‬ك گركه دي ر‪ ،‬به گناهاف خود اعرتاؼ شردند ك شار خوب ك بد را به هم مینتند امیػد مػ ركد شػه خداكنػد وبػه ػا را بپػذيرد بػه‬
‫يق ‪ ،‬خداكند مرزند ك مهرباف است!»‪.‬‬

‫در مػورد شػأف نػػزكؿ ايػن يػػه بػ مفشػرين اخػػتالؼ اسػت کػػه يػا در مػورد کشػػانی اسػت کػػه از شػرکت در جنػو بػػوحم سػرباز زدنػػد‪ ،‬کػه از صبلػػه‬
‫ناف ابولبابه بود‪ ،‬ك يا اين که در خصوص ابولبابه ك غزكة بنیقريظه است‪.‬‬
‫فشری بیاف‪ ،‬ج ٓ‪ ،‬ص َِٗ ك اعبام ْلحکاـ القر ف‪ ،‬ج ٖ‪ ،‬ص ُِْ ك ِِْ‪.‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪134....................................‬‬
‫پیػػامرب صػػل اهلل علیػػه ك لػػه كسػػلم ف شػػب در منػػزؿ اـسػػلمه بػػود‪ .‬اـسػػلمه ديػػد‬
‫پیامرب صل اهلل علیه ك له كسلم بشم بر لب دارند‪ ،‬سبب را س اؿ کرد‪.‬‬
‫پیامرب صل اهلل علیه ك له كسلم در پاسخ فرمودند‪ :‬وبه ابولبابه پذيرفته شد ‪.‬‬
‫اـسلمه از پیامرب صل اهلل علیه ك لػه كسػلم اجػاز خواسػت ػا ابولبابػه را بػاخرب‬
‫سازد‪.‬‬
‫پیامرب صل اهلل علیه ك له كسلم موافقت مبود‪.‬‬
‫اـس ػػلمه در می ػػاف درگ ػػا درب خان ػػه ک ػػه ب ػػه مش ػػجد را داش ػػت ايش ػػتاد ك ب ػػه‬
‫ابولبابه بشارت داد که وبهات پذيرفته شد‪.‬‬
‫بػػا شػػنیدف ايػػن خػػرب‪ ،‬شػػب زنػػد داراف بیػػداردؿ کػػه در اط ػراؼ مشػػجد مشػػغوؿ‬
‫نیػػايش ك راز ك نیػػاز بػػا معبػػود خػػود بودنػػد‪ ،‬هجػػوـ بردنػػد کػػه بنػػدها را از دسػػت ك‬
‫پای ابولبابه باز کنند‪.‬‬
‫ابولبابه سوگند ياد کرد که هرگز مبیگذارـ‪ ،‬ا اين که پیامرب صل اهلل علیه ك لػه‬
‫كسلم مرا از اين بند رهايی دهد‪.‬‬
‫ف ش ػػب‪ ،‬مش ػػجد پی ػػامرب ص ػػل اهلل علی ػػه ك ل ػػه كس ػػلم ح ػػاؿ ك هػ ػوای دي ػػری‬
‫داش ػػت‪ ،‬گ ػػويی در ك دي ػ ػوار مش ػػجد فري ػػاد ش ػػبیآ ك ق ػػديز پركردگ ػػار رؤكؼ ك‬
‫مهربػاف را داشػػتند‪ .‬مبػػازگزاراف از شػػنیدف ايػن خػػرب بػػه كجػػد مػد ‪ ،‬از خػػود بػػی خػػود‬
‫شد بودند‪ ،‬اشا شوؽ بیاختیار از ديدگانشاف جاری بود‪.‬‬
‫نبه چوف ابولبابه خود را مشموؿ رضبت حػب میپنداشػتند‪ .‬ايػن انديشػهای بػود‬
‫که در ف غبظات در ذهن يا يا ا خلجاف داشت‪.‬‬
‫صدای ناله ك اًنابه ناف در مشجد طن افکند بود‪.‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪135....................................‬‬
‫ابولبابه هم با اين که گرسن ی ك شن ی رمب از جشم ك جانش کشػید بػود‪،‬‬
‫گػػويی ركحػػی ػػاز در کالبػػدش دمیػػد شػػد ‪ ،‬منقلػػب شػػد بػػود‪ .‬شػػوری در دؿ ك‬
‫زمزمػهای بػر لػب داشػت‪ .‬اك چػػوف رػ ‪ ،‬در كزش نشػیم رضبػت اؽبػی میسػػوخت ك‬
‫بر صبعی که اطرافش حلقه زد بودند‪ ،‬ركشنی میخبشید‪.‬‬
‫اصحاب‪ ،‬کم کػم خػود را مػاد میکردنػد کػه مبػاز صػبآ را بػا پیػامرب صػل اهلل‬
‫علیه ك له كسلم ب زارند‪.‬‬
‫ناگا فردی از میاف صب فرياد زد‪:‬‬
‫پیامرب صل اهلل علیه ك له كسلم مد! پیامرب صل اهلل علیه ك له كسلم مد!‪.‬‬
‫با كركد پیػامرب صػل اهلل علیػه ك لػه كسػلم بػه مشػجد‪ ،‬شػور ك هیجػاف اصػحاب‬
‫به اكج رسید‪.‬‬
‫پیامرب صل اهلل علیه ك له كسػلم در میػاف انبػو مػردـ‪ ،‬راـ راـ بػه طػرؼ ابولبابػه‬
‫پیش مد‪.‬‬
‫سباـ سرها به سوی ابولبابه چرخید‪.‬‬
‫ديدگاف مشتاؽ به چهر ابولبابه دكخته شد بود‪.‬‬
‫نششتهها برخاستند‪ ،‬ك ايشتاد ها قد میکشیدند ا یرت ببینند‪.‬‬
‫پیامرب صل اهلل علیه ك له كسلم رك به ركی ابولبابه ايشتاد‪.‬‬
‫هیبت ك شکو اين منظر برای غبظهای نفزها را در سینهها حبز کرد‪.‬‬
‫دؿ در سػػینه ابولبابػػه بػػه طػػپش در مػػد بػػود‪ .‬اك اشػػاريزاف‪ ،‬از شػػرـ سػػرش را‬
‫خم کرد ك کوشید ن اهش با ن ا پیامرب صل اهلل علیه ك له كسلم القی نکند‪.‬‬
‫دستاف مبارحم پیامرب صل اهلل علیه ك له كسلم گر را از طناب گشود‪.‬‬
‫فرياد کبری از هر سوی مشجد به ظباف برخاست‪.‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪136....................................‬‬
‫ابولبابػ ػػه بػ ػػا دسػ ػػتاف بػ ػػاز شػ ػػد ‪ ،‬صػ ػػورت خػ ػػود را گرفتػ ػػه بػ ػػود ك در حػ ػػالی کػ ػػه‬
‫اشاهايش را پاحم میکرد سعی داشت جلوی ًهب ًهب گريهاش را ب رید‪...‬‬
‫ك بدينساف «مشجدالنبی» يکی از به يادماندنی رين خاطر ها را بػرای نبیشػه‬
‫در دؿ خود ثبت کردَٕ‪.‬‬

‫َٕ‪ -‬شػرح ايػن داسػتاف ػ بػا اختالفػػا ی در نقػل ػ در منػاب ػارىبی در ذيػل غػزكة بنیقريظػه ك در کتػب فشػری در ذيػل يػه ّٕ سػور انفػاؿ ك يػػه‬
‫َُّ سور وبه مد ‪.‬‬
‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪137....................................‬‬

‫«‪»15‬‬
‫داستان صحابی بسرگوار‪:‬‬
‫«ثمامٍ ته أثال»‬

‫هٌبع‪:‬‬
‫تصَیری از زًدگاًی صحابِ‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪138....................................‬‬
‫اسػ ػػتاد عبػ ػػدالرضبن رأف ػ ػػت باشػ ػػا در کتػ ػػابش‪ « :‬ص ػ ػػاكيرم از‪ :‬زن ػ ػػدگي صػ ػػحابه‬
‫ص‪ »ْٔ:‬می نويشد‪:‬‬
‫(ششي شه ؿباصر اقتصادم را بر قريش اعماؿ شرد‪).‬‬
‫در سػػاؿ ششػػم هجػػرم پیػػامرب اشػػرـ صػػل اهلل علیػػه ك لػػه كسػػلم صػػمیم گرفػػت‬
‫دامنهء دعو ش را گشػرتش دهػد‪ ،‬بػدين جهػت هشػت عػدد نامػه وسػه اصػحابش‬
‫به پادشاهاف عرب ك عجم فرستاد ك از اين طريب فها را بػه اسػالـ دعػوت مبػود‪،‬‬
‫از صبلهء اين پادشاهاف يري شبامه بن أثاؿ حنفي بود‪.‬‬
‫يب ردي ػػد‪ ،‬شبام ػػه در جاهلی ػػت‪ ،‬رئیش ػػي از ركس ػػام ع ػػرب ك س ػػیدم از س ػػادات‬
‫مػػورد وجػػه ب ػ حنفیػػه ك پادشػػاهي از پادشػػاهاف يبام ػه بػػود ك از صبلػػه ششػػا بػػه‬
‫رار ميرفت شه هرگز دستورش رد مبيشد‪.‬‬
‫شبامه نامهء رسوؿ اشرـ صل اهلل علیه ك لػه كسػلم را شػه بػرايش فرسػتاد بػود بػا‬
‫حقػػارت ك بػػا يب ػػوجهي ربويػػل گرفػػت غػػركرش اك را بػػر ف داشػػت شػػه از شػػنیدف‬
‫حػب ركگػرداف شػػود ك بعػد شػیطاف بػػر اك چػری گشػت ك اك را كادار بػػه صػمیم قتػػل‬
‫پیامرب ك خفه شردف دعو ش مبود‪ .‬بدين جهت اك به دنباؿ فرصيت بود شه پیػامرب را‬
‫غػػافل ری شنػػد ك شػػارش را خاسبػػه دهػػد س ػراقباـ ف غبظػػه را يافػػت شػػه ايػػن صػػمیم‬
‫شوـ را عملي سازد ك اگر يري از عموهام شبامػه اك را از ايػن شػار بػاز مبيداشػت‬
‫فبرػػن بػػود ايػػن جػػرـ شػػنی ا فػػاؽ افتػػد امػػا اهلل پیػػامربش را در ف خػرين غبظػػات از‬
‫شر اك قبات داد‪.‬‬
‫ب ػػا كج ػػودم ش ػػه شبام ػػه از دس ػػت درازم ب ػػه پی ػػامرب ص ػػل اهلل علی ػػه ك ل ػػه كس ػػلم‬
‫منصػػرؼ شػػد امػػا از اصػػحاب پیػػامرب دسػػت بػػردار ن شػػت ك منتظػػر فرصػػت بػػود‪،‬‬
‫ػػا اينر ػػه ب ػػه ع ػػدادم از اص ػػحاب دس ػػت ياف ػػت ك فه ػػا را ب ػػه ب ػػد رين ش ػػرل ب ػػه‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪139....................................‬‬
‫شػػهادت رسػػانید‪ .‬چػػوف ايػػن خػػرب بػػه پیػػامرب رسػػید دسػػتور قتػػل اك را صػػادر شػػرد‪.‬‬
‫ديػػرم ن شػػت شػػه شبامػػه صػػمیم گرفػػت ب ػرام ادام عمػػر بػػه مرػػه بػػركد بنػػابراين از‬
‫سػػرزم يبامػػه بػػه طػػرؼ مرػػه بػػه را افتػػاد‪ ،‬اك قصػػد داشػػت شعبػػه را ط ػواؼ شنػػد ك‬
‫برام خشنودم بتها قربا ذبآ شند‪.‬‬
‫هن امي شه به مره رسید ا فاؽ غػری منتظػر ام بػرايش پػیش مػد بػدين صػورت‬
‫شه گركهي از اصحاب اطراؼ مدينه در حػاؿ گشػت ز بودنػد ك از شػهر مدينػه‬
‫حرامشت ميشردند ا خطرم متوجه ف نشود از قضا شبامه بػه چنػو فهػا افتػاد‬
‫ك فه ػػا اك را دس ػػت ری شردن ػػد ك در ح ػػايل ش ػػه شش ػػي اك را مبيش ػػناخت اك را ب ػ ػه‬
‫مدينه كردند سراقباـ اك را به ستو از ستوفهام مشجد بشػتند ك منتظػر ماندنػد‬
‫ػػا پیػػامرب صػػل اهلل علیػػه ك لػػه كسػػلم شنص ػان بػػه شػػار ايػػن اسػػری رسػػیدگي شننػػد ك‬
‫دستور مزـ را صادر فرمايند‪.‬‬
‫كقػػيت پیػػامرب بػػه مشػػجد مػػد ك خواسػػت كارد مشػػجد شػػود چشػػمش بػػه شبامػػه‬
‫افتاد شه به ستو بشته شد بود‪ ،‬ايشاف خطاب به اصحاب فرمودند‪:‬‬
‫‪ -‬يا ميدانید چه ششي را گرفتار شرد ايد؟!‬
‫‪ -‬نه‪ ،‬ام رسوؿ خدا‪.‬‬
‫‪ -‬اين شن) شبامه بن أثاؿ حنفي است‪ ،‬مواظب باشید با اك بػه خػويب رفتػار‬
‫شنید‪.‬‬
‫بعد به طرؼ خانه برگشت ك دسػتور داد غػذايي شػه در منػزؿ دارنػد بػرام شبامػه‬
‫بفرسػػتند ك سػػپز امػػر شػػرد شػػرتش را بدكشػػند ك هػػر صػػبآ ك شػػاـ ب ػرام شبامػػه شػػری‬
‫بربند‪ .‬با كجود اين هنوز پیامرب با اك مالقات ك صحبت نررد بود‪.‬‬
‫ركزم پیامرب به طرؼ شبامه رفت ا به دري اك را به اسالـ دعوت دهد‪.‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪143....................................‬‬
‫پیامرب صل اهلل علیه ك له كسلم فرمودند‪:‬‬
‫‪ -‬ام شبامه در چه حايل؟‬
‫‪ -‬خومب‪ ...‬اگر مرا برشي حب دارم زيرا در كاق ششػي را ميششػي شػه خػوف‬
‫رػا بػػر گػردف اكسػػت ك اگػر احشػػاس شػ ك مػرا عفػػو مبػايي شػػرر گػذار ػػو خػواهم‬
‫بود‪ .‬ك اگر ماؿ ميخواهي هر چقدر خبواهي به را ميدهم‪.‬‬
‫پیػػامرب صػػل اهلل علیػػه ك لػػه كسػػلم چیػػزم بػػه اك ن فػػت ك ػػا دك ركز اك را بػػه‬
‫حػػاؿ خػػود گذاشػػت در ايػػن مػػدت‪ ،‬مر ػػب بػرام اك ب ك غػػذا مي كردنػػد ك شػػری‬
‫شرت هم بػه اك ميرسػید‪ .‬دك ركز شػه گذشػت بػاز پیػامرب صػل اهلل علیػه ك لػه كسػلم‬
‫از شبامه سػواؿ شػرد شػه چػه هشػت نػزد ػو ام شبامػه؟ اك جػواب داد‪ :‬چیػزم نیشػت‬
‫م ػر ناػه قػػبالن گفػتم اگػر مػرا برشػي حػػب دارم چػوف مػن افػػراد زيػادم از رػػا را‬
‫ششته اـ اگر مرا ببنشي از رػا شػرر ك قػدردا مػيشنم ك اگػر مػاؿ ميخػواهي‬
‫حاضػػرـ هػػر چػػه خب ػواهي بػػه رػػا بػػدهم پیػػامرب صػػل اهلل علیػػه ك لػػه كسػػلم چیػػزم‬
‫ن فت ك به خانه برگشت‪ .‬ركز بعد شه بػه سػراغش مػد‪ ،‬فرمودنػد چیشػت نػزد ػو‬
‫ام شبامػػه؟ جػواب داد‪ :‬ناػػه قػػبالن گفػػتم‪ ...‬اگػػر عفػػو ش ػ شػػرر گػػذار ػػو خ ػواهم‬
‫بود ك اگر مرا برشي مرد ؾبرمي را ششتهام‪...‬‬
‫در اين غبظه پیامرب رك به اصحابش شرد ك فرمود‪ :‬زادش شنید‪.‬‬
‫شبام ػػه از مش ػػجد الن ػػيب ب ػػریكف رف ػػت ك شن ػػار درخ ػػيت ش ػػه در نزدير ػػي بقیػ ػ ب ػػود‬
‫رس ػػید‪ ،‬ايش ػػتاد قب ػػا ب كج ػػود داش ػػت‪ .‬سػ ػواريش را خوابان ػػد ك از ف ب كض ػػو‬
‫گرفػػت ك خػػود را ششتشػػو داد ك از نبػػاف راهػػي شػػه مػػد بػػود بػػه طػػرؼ مشػػجد‬
‫الب برگشت‪.‬‬
‫به ؿبا اينره قبا رسید يبدرنو در صبعي از مشلم فرياد زد‪:‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪141....................................‬‬
‫«أشهد أف م اله ام اهلل ك أشهد أف ؿبمدان عبد ك رسوله‪.»...‬‬
‫بعػد از ف بشػػوم پیػػامرب شػتافت ك گفػػت‪ :‬ام پیػػامرب بػه خػػدا سػػوگند‪ ،‬بػػر ركم‬
‫زم ػ چهػػر ام مبغػػوض ػػر از چهػػر ء ػػو پػػیش مػػن نبػػود‪ .‬كيل اشنػػوف چهػػر ء ػػو‬
‫ؿببوب رين چهر ها نزد من است به خدا دين و مبغوض رين دين پیش من بػود‬
‫كيل اينك ؿببوب رين دين نزد من ميباشد به خػدا شػهر ػو بػد رين شػهر نػزد مػن‬
‫بود كيل اشنوف یرتين شهر نزد من قرار گرفت‪ .‬ك بعػد اضػافه شػرد‪ :‬مػن عػدادم از‬
‫اصحاب و را ششتهاـ‪ ،‬اينك هر چه بر من كاجب ميش ميپذيرـ‪.‬‬
‫رسوؿ اشرـ صل اهلل علیه ك له كسلم فرمودنػد‪« :‬ام شبامػه هػی مالمػيت بػر ػو‬
‫نیشت چوف اسالـ امور قبلػي را از بػ ميبػرد» ك بعػد پیػامرب صػل اهلل علیػه ك لػه‬
‫كسلم اك را به خریم شه با اسالـ كردنش برام اك مقرر شد بود بشارت داد‪.‬‬
‫از شنیدف سنناف پیامرب صل اهلل علیه ك له كسلم چهػر ء شبامػه بػاز ك گشػاد‬
‫شػػد ك خطػػاب بػػه پیػػامرب صػػل اهلل علیػػه ك لػػه كسػػلم گفػػت‪ :‬بػػه خػػدا مػػن بايػػد از‬
‫مشػػرش چنػػدين برابػػر شػػه از رػػا ششػػته اـ هػػالؾ سػػازـ‪ .‬ب ػدين منظػػور مػػن خػػود ك‬
‫رشریـ ك هر شه با مػن هشػت نبػه را در را نصػرت ػو ك ديػن ػو برػار مػيگریـ‪.‬‬
‫بعد از پیػامرب صػل اهلل علیػه ك لػه كسػلم سػواؿ شػرد شػه مػن قصػد ػا كردف عمػر‬
‫را داشتم شه سپاهیانت مرا اسری گرفتند اشنػوف بايػد چرػار برػنم؟ پیػامرب صػل اهلل‬
‫علی ػػه ك ل ػػه كس ػػلم فرمػ ػود‪ :‬ب ػػرك ك عم ػػر ام را ػػام كر ام ػػا طب ػػب ركش خ ػػدا ك‬
‫رسوؿ‪ ،‬ك بعد طريقهء عمر را به اك نشاف داد‪.‬‬
‫شبامػػه بػػه را افتػػاد ػػا اينرػػه بػػه «بطػػن مرػػه» رسػػید در قبػػا ايشػػتاد ك بػػا صػػدام‬
‫بلند فرياد بر كرد‪« :‬لبیك اللهم لبیػك‪ ...‬لبیػك م شػريك لػك لبیػك‪ ...‬إف اغبمػد‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪142....................................‬‬
‫ك النعمة لك كاؼبلك م شريك لك»‪ .‬اك اكل فرد از مشلماناف ركم زم بػود شػه‬
‫لبیك گوياف كارد مره شد‪.‬‬
‫صػدام لیبػه خوانػدف اك بػه گػوش قػريش رسػید‪ ،‬فهػا را خشػم ك كحشػػت‬
‫زد شػػرد فهػػا بالفاصػػله رشػػریها را از غػػالؼ ششػػیدند ك بػػه طػػرؼ صػػدا شػػتافتند‬
‫ا ششي را شه چن صدام ناپشند ك غری ؾباز را بلند شرد دست ری شنند‪.‬‬
‫فهػػا بػػه سػػوم شبامػػه مدنػػد ك اك در حػػايل شػػه بػػا غػػركر خاصػػي بػػه فهػػا ن ػػا‬
‫ميشرد‪ ،‬با صدام بلند لبیك ميگفػت‪ .‬يرػي از جوانػاف قػريش خواسػت ػریم بػه‬
‫طػػرؼ اك پر ػػاب شنػػد امػػا بالفاصػػله دسػػت اك را گرفتنػػد‪ :‬يػػا مػػيدا اك چػػه ششػػي‬
‫است؟ اك شبامه بن أثاؿ پادشا يبامه است‪ ...‬بػه خػدا اگػر بػه اك سػوء قصػد شػ‬
‫قومش را را ؿباصر ء اقتصادم شرد ك لبواهند گذاشت مواد غذايي به رػا برسػد‬
‫ك در نتیجه را را از گرسن ي خواهند گشت‪.‬‬
‫ا با شنیدف اين سنناف رشریها را غالؼ شردند به سػوم شبامػه مدنػد ك بػا‬
‫اك صحبت شردند‪ « :‬ػو را چػه شػد ام شبامػه؟ يػا يبديػن شػدی ك ديػن پػدرانت را‬
‫رؾ داد ام؟!» اك جواب داد‪:‬‬
‫«يبديػػن نشػػد اـ بلرػػه یػرتين ديػػن را انتنػػاب شػػرد اـ‪ .‬مػػن بػػه ديػػن ؿبمػػد صػػل‬
‫اهلل علیه ك له كسلم گركيدـ‪ ».‬سپز ادامه داد‪ :‬قشم به پركردگار اين بیعت‪ ،‬بعػد‬
‫از اينرػػه بػػه يبامػػه برگػػردـ اجػػاز لب ػواهم داد يػػك دانػػه گنػػدـ شػػه نػػاف بپزيػػد يػػا هػػی‬
‫فػػر كرد خػػوراشي بػػه رػػا برسػػد م ػػر زمػػا شػػه نبػػهء رػػا پػػریك ديػػن ؿبمػػد صػػل اهلل‬
‫علیه ك له كسلم شويد‪.‬‬
‫شبامه در انظار قريش عمر ء خود را ناناف شػه رسػوؿ اهلل دسػتور داد بػود ػا‬
‫كرد ك قربػػا خػػود را بػػه خػػاطر رضػػام خػػدا ذبػػآ شػػرد نػػه ب ػرام بتهػػا ك معبػػوداف‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪143....................................‬‬
‫باطلهء دي ر‪ ،‬ك سپز بػه سػرزمینش رهشػپار شػد ك در قبػا بػه قػومش دسػتور داد‬
‫صػػادرات م ػواد غػػذايي را ب ػرام ق ػريش قط ػ شننػػد فه ػػا هػػم دسػػتور را پذيرفتنػػد ك‬
‫صادرات مواد غذايي برام اهل مره قط شد‪.‬‬
‫ؿباصػر ء اقتصػادم شػم شػم بػر قػريش فشػار كرد در اثػر ف قیمػتهػا بػام رفػػت‬
‫گرسػ ػن ي ب ػػر م ػػردـ س ػػايه اف ن ػػد ك فه ػػا را ب ػػه س ػػتو كرد ػػا ج ػػايي ش ػػه خ ػػود ك‬
‫فرزنداف خود را از شدت گرسن ي در معرض هالشت ميديدند‪.‬‬
‫در اي ػػن هن ػػاـ نام ػػهام ب ػػدين مض ػػموف ب ػػه پی ػػامرب ص ػػل اهلل علی ػػه ك ل ػػه كس ػػلم‬
‫نوشػػتند‪« :‬كعػػد ء ػػو ايػػن بػػود شػػه بػػا مػػا صػػلهء رحػػم داشػػته باشػػي ك بػػر ف شػػويب‬
‫شػ ‪ .‬حػػاؿ نرػػه رػػا قط ػ رحػػم شرديػػد پػػدراف را بػػا رشػػری ششػػيت ك باػػهها را از‬
‫گرسن ي ميششي‪ ،‬شبامه بن أثاؿ صدكر مػواد خػوراشي را بػه طػرؼ مػا قطػ شػرد‬
‫ك ما را در ن نا قرار داد است‪ ،‬لذا اگر فبرن است به اك دستور دهیػد ناػه را‬
‫شه ما احتیاج دارس برام ما صادر شند‪».‬‬
‫رسوؿ اشرـ صل اهلل علیه ك له كسلم بعد از دريافت نامه بػه شبامػه نوشػت شػه‬
‫صػػدكر م ػواد خػػوراشي را ب ػرام فهػػا اجػػاز دهػػد ك شبامػػه هػػم صػػدكر م ػواد را ب ػرام‬
‫فها زاد اعالـ شرد‪.‬‬
‫ػػا زمػػا شػػه شبامػػه زنػػد بػػود بػػر ديػػنش ثابػػت قػػدـ ك بػػر عهػػد رس ػولش پايػػدار‬
‫ماند‪ .‬هن امي شه رسوؿ اشرـ صل اهلل علیه ك له كسلم به رفیػب اعلػی پیوسػت ك‬
‫عربه ػػا ب ػػه ص ػػورت ف ػػردم ك گركه ػػي از دي ػػن خ ػػارج ميش ػػدند ك از ط ػػرؼ دي ػػر‬
‫مشػیلمه سػر بػػر كرد ك بػا ادعػام نبػػوت مػردـ را بػػه سػوم خػود فراخوانػػد شبامػه بػػه‬
‫مقابله با اك بر خواست ك خطاب به قػومش گفػت‪ :‬ام بػ حنیفػه برتسػید از ايػن‬
‫امر اريك شه هػی ركشػنايي در ف كجػود نػدارد‪ ،‬بپرهیزيػد بػه خػدا قشػم ششػي شػه‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪144....................................‬‬
‫اين را قبوؿ شند برايش سراسر بدخبيت ك شقاكت ازيل اسػت ششػي شػه ايػن را قبػوؿ‬
‫نررد برايش زمايش بزر خواهد بود بعد ادامه داد‪ :‬ام ب حنیفه دك نيب با هػم‬
‫در يك زمػاف صبػ مبيشػوند ؿبمػد صػل اهلل علیػه ك لػه كسػلم رسػوؿ خداسػت شػه‬
‫پیػػامربم بعػػد از اك لبواهػػد مػػد ك ششػػي در نبػػوت بػػا اك شػريك لبواهػػد شػػد سػػپز‬
‫ػب ًمػ ىػن ٱللػ ًػه ٱل ىع ًزي ػ ًز ٱل ىعلًػػی ًم ِ ىغػػافً ًر‬ ‫ايػػن يػػت را ػػالكت شػػرد‪﴿ :‬حػػمُ ىن ًزيػػل ٱل ًرتىػ ً‬
‫ي‬
‫ػاب ًذم ٱلط ػ ػ ػ ػػوًؿ ىم إًلىػ ػ ػ ػػهى إًم يه ػ ػ ػ ػ ىػو إًلىی ػ ػ ػ ػ ًػه‬ ‫ب ش ػ ػ ػ ػ ًػد ً‬
‫يد ٱلعً ىق ػ ػ ػ ػ ً‬ ‫ب ىكقىابًػ ػ ػ ػ ًػل ٱلت ػ ػ ػ ػػو ً ى‬
‫ٱل ػ ػ ػ ػػذن ً‬
‫صػ ػػریي﴾[اؼب من‪ .]ّ-ُ:‬ك گفػ ػػت شػ ػػالـ خ ػ ػػدا شجػ ػػا ك شػ ػػالـ مشػ ػػیلمه شجػ ػػا شػ ػػه‬ ‫ٱؼب ً‬
‫ى‬
‫ميگويد‪« :‬يا ضفدع نقي ما نق م الشراب سبنع كم اؼباء ردرين»(ُٕ)‪.‬‬
‫سپز به نبرا افرادم شه بر دين باقي ماند بودند از قومش شنار گرفػت ك بػه‬
‫جهاد علیه مر دين پرداخت ك به قويت دين خػدا مشػغوؿ شػد‪ .‬خداكنػد اك را از‬
‫طػػرؼ اسػػالـ ك مشػػلم پاداشػػت خػػويب بدهػػد‪ ،‬ك اك را بػػا یشػػيت شػػه بػػه متقیػػاف‬
‫كعد داد است بنوازد(ِٕ)‪.‬‬

‫ب را ری ك شدر ش ‪.‬‬
‫ُٕ‪ -‬ام قورباغه هر چه مي وا سر ك صدا شن‪ ،‬نه مي وا مان نوشیدف ب شوم ك نه مي وا‬
‫ِٕ‪ -‬برام اطالع بیشرت در مورد شبامه مراجعه شود به‪:‬‬
‫ُ‪ .‬امصابه ُّ سبیز الصحابه مبن حجر ُ‪ َِْ/‬طبعه مصطفي ؿبمد‪.‬‬
‫ِ‪ .‬امستیعاب ُّ اظباء امصحاب مبن عبدالرب‪َّٗ-َّٓ/ُ :‬‬
‫ّ‪ .‬الشری النبويه مبن هشاـ‬
‫ْ‪ .‬امعالـ للزرشلي ِ‪.ٖٔ/‬‬
‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪145....................................‬‬

‫«‪»16‬‬
‫داستان صحابی بسرگوار‪:‬‬
‫«عمشي ته جمًح»‬

‫هٌبع‪:‬‬
‫تصَیری از زًدگاًی صحابِ‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪146....................................‬‬
‫اسػ ػػتاد عبػ ػػدالرضبن رأف ػ ػػت باشػ ػػا در کتػ ػػابش‪ « :‬ص ػ ػػاكيرم از‪ :‬زن ػ ػػدگي صػ ػػحابه‬
‫ص‪ »َِ:‬می نويشد‪:‬‬
‫(پریمردم شه قصد شرد با پام لن ش در یشت گردش شند‪).‬‬
‫عمرك بن صبػوح رضػ اهلل عنػه در زمػاف جاهلیػت از حاشمػاف مدينػه ك سػردار‬
‫قبیلهء ب سلمه ك يري از افراد سناكسبند ك با مركت مدينه بود‪.‬‬
‫رسم اشراؼ زماف جاهلیت بر اين بود شه هر شداـ بػيت بػرام خػودش در خانػه‬
‫داشػػت شػػه هػػر صػػبآ ك شػػاـ از ف برشػػت حاصػػل ميشػػرد ك در موقػ معػ ب ػرام‬
‫ف قربا ميشرد ك در مشرالت زندگي به ف پنا ميبرد‪.‬‬
‫ب ػػت عم ػػرك ب ػػن صب ػػوح «من ػػات» ن ػػاـ داش ػػت ش ػػه ف را از چوی ػػام گرانقیم ػػت‬
‫ساخته بود‪ .‬اك بیش از حد به بتش وجه ميشرد ك بیش از انداز به ف ركغػن ك‬
‫مواد خوشبوم نفیز ميمالید‪.‬‬
‫سػػن عمػػرك بػػن صبػػوح رض ػ اهلل عنػػه از شصػػت سػػاؿ ذبػػاكز شػػرد بػػود شػػه بػػا‬
‫ػػالش مبل ػ اكؿ مصػػعب بػػن عمػػری رض ػ اهلل عنػػه نػػور ايبػػاف خانػػههام مدينػػه را‬
‫يري پز از دي رم ركشن ميشرد‪ .‬در اين راسػتا سػه ػن از اكمد اك معػوذ‪ ،‬معػاذ‬
‫ك خػػالد رض ػ اهلل عنػػه ك هػػم سػػن ك سػػاؿ فهػػا معػػاذ بػػن جبػػل رض ػ اهلل عنػػه‬
‫ايبػػاف كردنػػد‪ .‬مادرشػػاف هنػػد هػػم بػػا ايػػن سػػه فرزنػػد ايبػػاف كرد كيل هنػػوز عمػػرك بػػن‬
‫صبوح از ايباف كردف فها خرب نداشت‪.‬‬
‫زكجػػهاش هنػػد متوجػػه شػػد شػػه ديػػن اسػػالـ میػػاف مػػردـ مدينػػه ركاج پیػػدا شػػرد ك‬
‫ششػػي از اش ػراؼ ك بزرگػػاف مدينػػه بػػت پرسػػت بػػاقي مبانػػد اسػػت ػػز شػػوهرش ك‬
‫عد ء قلیلي شه نباناف به شرششاف ادامه ميدهند‪.‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪147....................................‬‬
‫ؿببػػت ك بزرگػػي عمػػرك بػػن صبػػوح در قلػػب زكجػػهاش سػػايه اف نػػد بػػود‪ ،‬لػػذا اك‬
‫ن ػراف بػػود شػػه مبػػادا عمػػرك بػػن صبػػوح بػػر شفػػر دبػػرید ك طعمػػهء ػػش جهػػنم گػػردد‪،‬‬
‫عمػػرك بػػن صبػػوح هػػم بػػه نوبػػهء خػػود از ايػػن بیمنػػاؾ بػػود شػػه مبػػادا فرزنػػدانش ديػػن‬
‫پدراف ك پدربزرگاف خود را ػرؾ شننػد ك از مصػعب بػن عمػری رضػ اهلل عنػه پػریكم‬
‫مباين ػػد زي ػ ػرا مص ػػعب ب ػػن عم ػػری وانش ػػته ب ػػود در م ػػدت شو ػػاهي ع ػػد ء زي ػػادم را‬
‫مشلماف شند‪ .‬عمرك بن صبوح خطاب به نبشػرش چنػ گفػت‪ :‬ام هنػد! مواظػب‬
‫باش فرزندانت با اين فرد سباس ن ریند ا زما شه خػوب در مػورد ايػن فػرد بررسػي‬
‫نرنیم‪ .‬هند‪ :‬چشم‪ ،‬اطاعت ميشود‪ .‬كيل فبرن است به ناػه شػه فرزنػدت معػاذ‬
‫رض اهلل عنه از اين مرد حرايت ميشند گوش ش ؟‬
‫عمػرك بػػن صبػػوح‪ :‬كام بػػر ػػو! يػػا معػاذ رضػ اهلل عنػػه از ديػػنش برگشػػته ك مػػن‬
‫هنوز خرب ندارـ؟‬
‫ايػػن زف صػػا بػػا شػػفقت بػػه شػػوهرش گفػػت‪ :‬نػػه‪ ،‬هرگػػز‪ ،‬كيل در بعضػػي ؾبػػالز‬
‫اين داعي نششته ك چیزهايي از اك حفی شرد است‪.‬‬
‫عمرك بن صبوح‪ :‬اك را بیاكريد‪.‬‬
‫كقيت معاذ جلويش حاضر شػد بػه اك گفػت‪ :‬ام معػاذ‪ ،‬ب ػو ببیػنم ايػن مػرد چػه‬
‫ميگويد؟‬
‫ب الٍ ىعػالى ًم ى (ِ)‬ ‫اغبى ٍم يػد لًل ًػه ىر ِّ‬
‫معاذ شركع شرد‪ ﴿ :‬بً ٍش ًم الل ًه الر ٍضبى ًن الػرًحی ًم (ُ) ٍ‬
‫ػاؾ نى ٍشػػتىعً ي (ٓ) ٍاه ػ ًػدنىا‬ ‫ػاؾ نػى ٍعبيػ يػد ىكإًيػ ى‬ ‫ػك يىػ ٍػوًـ ال ػػدِّي ًن (ْ) إًيػ ى‬ ‫الػػر ٍضبى ًن الػػرًحی ًم (ّ) مالًػ ً‬
‫ى‬
‫ضػ ً‬
‫ػوب ىعلىػ ٍػی ًه ٍم ىكىم‬ ‫ً‬ ‫ً‬ ‫ً‬
‫ػت ىعلىػ ٍػی ًه ٍم ىغػ ًٍػری الٍ ىم ٍغ ي‬
‫ين أىنٍػ ىع ٍم ػ ى‬
‫یم (ٔ) ص ػ ىػرا ىط الػػذ ى‬ ‫الصػ ىػرا ىط الٍ يم ٍش ػػتىق ى‬
‫ِّ‬
‫الضالِّ ى (ٕ) ﴾‪.‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪148....................................‬‬
‫عمرك بن صبوح رض اهلل عنه چه شػالـ دلنشػ ك زيبػايي! يػا نبػهء سػننانش‬
‫چن اند؟‬
‫معػػاذ رض ػ اهلل عنػػه رم‪ ،‬از ايػػن هػػم یرتنػػد‪ .‬يػػا ميشػػود بػػا اك بیعػػت ش ػ ؟‬
‫نبهء قوـ و با اك بیعت شرد اند‪.‬‬
‫پػػری مػػرد شمػػي سػػاشت مانػػد ك بعػػد گفػػت‪ :‬مػػن ػػا زمػػا شػػه بػػا منػػات مشػػورت‬
‫نرنم دست به هی شارم مبيزمن‪ ،‬ببینم اك چه ميگويد‪.‬‬
‫در ايػػن هن ػػاـ فرزنػػد ج ػوانش ادامػػه داد‪ :‬اك شػػه چػػويب يبجػػاف اسػػت ك چیػػزم‬
‫مبيفهمػػد ك مبي وانػػد حػػرؼ بزنػػد‪ .‬پػػری مػػرد بػػا نػػدم ج ػواب داد‪ :‬گفػػتم شػػه بػػدكف‬
‫مشورت اك هی شارم مبيشنم‪.‬‬
‫عم ػػرك ب ػػن صب ػػوح رض ػ اهلل عن ػػه ب ػػه ط ػػرؼ من ػػات رف ػػت‪ .‬فه ػػا معم ػػوم كق ػػيت‬
‫ميخواسػػتند بػػا اك حػػرؼ بزننػػد پػػری ز را پشػػتش مينشػػانیدند ك گمػػاف ميشردنػػد‬
‫ناه را شه پری زف بر زباف مي كرد بت به اك اؽباـ ميشنػد‪ .‬عمػرك بػن صبػوح بػا قػد‬
‫درازش جلػػوم بػػت قػرار گرفػػت ك بػػر پػػام سػػاؼبش ریػػه داد زيػرا پػػام دي ػػرش زيػػاد‬
‫ش بود‪ .‬یرتين ثناها را نثار اك شرد ك گفت ام منات! بدكف شػك شػه ايػن داعػي‬
‫شه به نبرا گركهي از مره مد جز با و با ششي دي ر ناسازگارم ندارد‪...‬‬
‫اك مػػد اسػػت ػػا مػػا را از عبػػادت ػػو بػػاز دارد‪ .‬ك مػػن بػػا كجػػود نرػػه سػػنناف‬
‫زيبايش را شنیدـ لبواستم با اك بیعػت شػنم ػا زمػا شػه بػا ػو مشػورت نرػنم‪ .‬نظػر‬
‫را چیشت؟‬
‫منات چیزم به اك ن فت‪.‬‬
‫عمرك بن صبوح‪ :‬شايد ناراحت شد ام‪...‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪149....................................‬‬
‫من بعد از اين شارم شه و را ناراحت شند اقبػاـ مبػيدهم‪ .‬اشػرايل نػدارد چنػد‬
‫ركز و را به حاؿ خود ميگذارـ ا خشمت فرك نشیند‪.‬‬
‫پش ػ ػراف عم ػ ػػرك ب ػ ػػن صب ػ ػػوح از میػ ػ ػزاف عالق ػ ػػهء پ ػ ػػدر ب ػ ػػه من ػ ػػات گ ػ ػػا بودن ػ ػػد ك‬
‫ميدانشػػتند شػػه چ ونػػه بػػا گذشػػت زمػػاف اك جزي ػي از منػػات شػػد اسػػت‪ .‬كيل شػػم‬
‫شم متوجه شدند شه از منزلت منػات در قلػب پػدر شاسػته ميشػود لػذا فهػا مزـ‬
‫دانشتند شه به طريقي منات را از ن ا پػدر بیندازنػد ك نهػا در ايػن صػورت اسػت‬
‫شه اك به طرؼ اسالـ ك ايباف خواهد مد‪.‬‬
‫پش ػراف عمػػرك بػػا دكستشػػاف معػػاذ‪ ،‬شػػب هن ػػاـ مدنػػد ك منػػات را از جػػايش‬
‫بلند شرد ك داخل چالهام شه شغاؿ دادف بنوسلمه بود‪ ،‬انداختند ك بدكف اينرػه‬
‫ششػػي بػػا خػػرب شػػود بػػه خانههايشػػاف بازگشػػتند‪ .‬صػػبآ‪ ،‬عمػػرك بػػه رامػػي بػػه طػػرؼ‬
‫بتش رفت ا به اك سالـ دهد اما از بت خربم نبود‪ .‬فرياد بر كرد‪:‬‬
‫كام بر را! چه ششي ديشب به خدام من ذباكز شرد است؟‬
‫ششي به اك جواب نداد‪.‬‬
‫داخػػل ك خػػارج خانػػه را گشػػت در حػػايل شػػه عصػػبا بػػود ك کديػػد ميشػػرد ػػا‬
‫نره ف را در چاله پیدا شرد شه كاگػوف انداختػه شػد بػود‪ .‬ف را سبیػز شػرد ك مػواد‬
‫خوشبو زد ك دكبار سر جايش گذاشت ك گفت‪:‬‬
‫بػػه خػػدا اگػػر ميدانشػػتم چػػه ششػػي بػػا ػػو ايػػن شػػار را شػػرد رس ػوايش ميشػػردـ‪.‬‬
‫شػػب دكـ دكبػػار جوانػػاف بػػر سػػر منػػات رىبتنػػد ك نبػػاف بػػالم شػػب گذشػػته را بػػر‬
‫سرش كردند‪.‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪153....................................‬‬
‫هن ػػاـ صػػبآ پریمػػرد دكب ػػار بػػه دنبػػاؿ منػػات رف ػػت ك پػػز از جشػػتجوم زي ػػاد‬
‫دكبار ف را در چاله‪ ،‬غشػته بػا شثافػت يافػت‪ ،‬ف را برداشػت پػاؾ ك صػاؼ شػرد‬
‫ك عطر زد ك سر جايش گذاشت‪.‬‬
‫جوانػػاف هػػر ركز ايػػن عمػػل را ر ػرار ميشردنػػد‪ .‬كقػػيت عمػػرك بػػه نػػو مػػد بػػه‬
‫خواب ػػاهش رفػ ػػت ك رشػ ػػریش را كرد بػ ػػه گػ ػػردف بػ ػػت كي ػ ػزاف شػ ػػرد ك گفػ ػػت‪ :‬ام‬
‫من ػػات! ب ػػه خ ػػدا م ػػن مب ػػيدامن چ ػػه شش ػػي ب ػػا ػػو اي ػػن ش ػػار را ميشن ػػد كيل ػػو اك را‬
‫مػػيبی اگػػر شػػارم از دسػػتت بػػر مي يػػد از خػػودت مواظبػػت شػػن ايػن هػػم رشػػری‪،‬‬
‫بعد رفت ك خوابید‪...‬‬
‫نب شه پشراف مطمئن شدند شه پدر غرؽ در خواب شد سراسػیمه بػه طػرؼ‬
‫بت مدند رشری را از گردف بت برداشتند ك بػت را در خػارج از منػزؿ بػا سػ ي‬
‫مرد بشتند ك هر دك را در چا ب سلمه‪ ،‬ؿبل شثافتها انداختند‪.‬‬
‫پریمرد بیدار شد‪ ،‬از بػت خػربم نبػود بػه جشػتجوم ف پرداخػت‪ ،‬سػراقباـ ديػد‬
‫شه نبػرا سػ ي بشػته شػد ك در چػا سػرن وف افتػاد اسػت رشػری هػم نبػراهش‬
‫نیشت‪ .‬اين بار ف را بریكف نیاكرد ك به حاؿ خود گذاشت ك اين شعر را بر زبػاف‬
‫كرد‪:‬‬
‫أن ػ ػػت كشل ػ ػػب كس ػ ػػه بئ ػ ػػر ُّ ق ػ ػػرف‬ ‫كاهلل لػ ػ ػ ػ ػػو شنػ ػ ػ ػ ػػت إؽب ػ ػ ػ ػ ػان مل رػ ػ ػ ػ ػػن‬

‫«به خدا و اگر اله ميبودم‬

‫هرگز به نبرا س ي در كسه چا مبيافتادم‬
‫سپز عمرك‪ ،‬يبدرنو اسالـ كرد‪.‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪151....................................‬‬
‫عمػػرك رض ػ اهلل عنػػه ف چن ػػاف ش ػریي اس ػػالـ را چشػػید ش ػػه نبیشػػه ب ػرام ف‬
‫غبظاق شه در شرؾ گذراند بػود‪ ،‬ان شػت حشػرت بػه دنػداف ميگزيػد‪ ،‬اك بػا سبػاـ‬
‫قوا‪ ،‬با جشم ك ركحش به دين جديػد ركم كرد ك خػود ك مػاؿ ك فرزنػدانش را در‬
‫را اطاعت رسوؿ صل اهلل علیه ك له كسلم در كرد‪.‬‬
‫ديرم ن ذشت شه جنو احد شركع شػد‪ ،‬عمػرك بػن صبػوح سػه پشػرش را ديػد‬
‫شػه خػود را بػرام مقابلػه بػا درنػاف خػدا مػاد ميشننػد‪ ،‬فهػا ماننػد شػری يػاف بػه‬
‫ايػػن طػػرؼ ك ف طػػرؼ ميرفتنػػد ك قلػػبهايشػػاف از ش ػوؽ رسػػیدف بػػه شػػهادت ك‬
‫رضػػام خػػدا مي پیػػد‪ .‬ديػػد ايػػن منظػػر اك را بػػر سػػر غػػریت كرد صػػمیم گرفػػت بػػا‬
‫فها به جهاد بركد اما پشرانش با صمیم اك ـبالفت شردند‪.‬‬
‫اك پریمػػرد مشػ بػػود ك بػػا ايػػن حػػاؿ پػػايش خیلػػي ميلن یػػد ك خداكنػػد اك را از‬
‫صبلػػهء معػػذكرين قػرار داد بػػود‪ .‬فهػػا گفتنػػد‪ :‬ام پػػدر! خداكنػػد ػػو را معػػذكر قػرار‬
‫داد اسػػت‪ ،‬چ ػرا خػػودت را در اقبػػاـ شػػارم شػػه خداكنػػد ػػو را از ف معػػاؼ شػػرد‬
‫است به زضبت مياندازم؟‬
‫پریمرد خشم شد ك پػیش رسػوؿ اهلل صػل اهلل علیػه ك لػه كسػلم رفػت ك از‬
‫فهػػا شػػرايت شػػرد‪ :‬ام پیػػامرب خػػدا! پش ػرامن ميخواهنػػد م ػرا از ايػػن شػػار خػری بػػاز‬
‫دارند به اين دلیل شه من لنو هشتم به خدا من ميخواهم با نب پام لنػو در‬
‫جنت قدـ بزمن‪.‬‬
‫پیػػامرب بػػه پشػرانش فرمػػود‪ :‬اك را ب ذاريػػد شػػايد خداكنػػد بػػه اك شػػهادت نصػػیب‬
‫شند‪.‬‬
‫پش ػراف بػػه اطاعػػت از رسػػوؿ اهلل صػػل اهلل علیػػه ك لػػه كسػػلم اك را گذاشػػتند ك‬
‫چیزم ن فتند‪.‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪152....................................‬‬
‫نب ػ شػػه كقػػت حرشػػت لشػػرر ف ػرا رسػػید عمػػرك از زنػػش خػػداحافظي شػػرد امػػا‬
‫چناف شه گويا دكبار بر مبيگردد‪...‬‬
‫سػػپز رك بػػه قبلػػه دسػػتها را ب ػرام دعػػا بػػه طػػرؼ ظبػػاف بلنػػد شػػرد‪ :‬بػػار اؽبػػا!‬
‫شهادت را نصیب من ب رداف ك مػرا ناشػاـ بػه اهلػم بػر م ػرداف‪ .‬بعػد از ف بػه را‬
‫افتاد در حايل شه سه پشرش ك صب شثریم از بنوسلمه در اطػراؼ اك بودنػد‪ .‬كقػيت‬
‫جنو شدت گرفػت ك مػردـ از شنػار رسػوؿ اهلل صػل اهلل علیػه ك لػه كسػلم متفػرؽ‬
‫شدند عمرك در صز مقدـ بود ك با پام ساؼبش ميپريد ك ميگفت‪:‬‬
‫من مشتاؽ جنتم‪ ،‬مػن مشػتاؽ جنػتم‪ ،‬پشػرش خػالد پشػت سػر اك بػود‪ .‬پػدر ك‬
‫پشػػر هػػر دك پیوسػػته از رسػػوؿ اشػػرـ صػػل اهلل علیػػه ك لػػه كسػػلم دفػػاع ميشردنػػد ػػا‬
‫اينر ػػه ه ػػر دك در می ػػداف مب ػػارز ير ػػي پ ػػز از دي ػػرم ب ػػر زم ػ افتادن ػػد ك ش ػػهید‬
‫شدند‪.‬‬
‫جنػػو سبػػاـ شػػد ك رسػػوؿ اهلل صػػل اهلل علیػػه ك لػػه كسػػلم بػػه صب ػ كرم شػػهدا‬
‫پرداختند ا فها را به خاؾ بشپارند در نب اثناء به اصحاب خود گفت‪:‬‬
‫فها را با نب خوف ك جراحاق شه دارند در قػرب ب ذاريػد‪ .‬مػن بػر فهػا گػوا‬
‫خواهم بود ك بعد ادامه داد‪:‬‬
‫هی مشػلما در را خػدا زطبػي مبيشػود م ػر اينرػه در ركز قیامػت در حػايل‬
‫ؿبشػػور ميشػػود شػػه خػػوف از بػػدنش ميچرػػد ك رنػػو ف ماننػػد زعف ػراف ك بػػويش‬
‫مانند مشك معطر خواهد بود‪ .‬دكبار اضافه شرد عمرك بن صبػوح را بػا عبػداهلل بػن‬
‫عمرك دفن شنید چوف ف دك در دنیا دكست صمیمي ك شنار هم بودند‪.‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪153....................................‬‬
‫خداكند از عمرك بن صبوح ك نبراهانش ك ساير شهدام احد راضػي بػاد ك قػرب‬
‫فها را ركشن ب رداند(ّٕ)‪.‬‬

‫ّٕ‪ -‬جهت اطالعات بیشرت از زندگي عمرك بن صبوح مراجعه شود به‪:‬‬
‫ُ‪ .‬امصابه الرتصبه‪ٕٓٗٗ :‬‬
‫ِ‪ .‬صفه الصفو ‪ِٔٓ/ُ :‬‬
‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪154....................................‬‬

‫«‪»17‬‬
‫داستان صحابیه بسرگوار‪:‬‬
‫«وسيثٍ ماصويٍ»‬

‫هٌبع‪:‬‬
‫باًَاى صحابِ‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪155....................................‬‬
‫ؿبمد رسوؿ اهلل صلی اهلل علیه كسلم در موردش فرمود‪:‬‬
‫در ركز احد به هر طرؼ که ن ا میکردـ راست ك چش اـعمػار را میديػدـ‬
‫که به دفاع از من میجن ید‪.‬‬
‫اسػ ػػتاد عبػ ػػدالرضباف رأف ػ ػػت باشػ ػػا در کتػ ػػاب‪« :‬ب ػ ػػانواف ص ػ ػػحابه ص‪ »ّْ:‬م ػ ػػی‬
‫نويشد‪:‬‬
‫«كعد ديػدار رػا بػا رسػوؿ اهلل صػلی اهلل علیػه كسػلم در عقبػه اسػت در اكلػ‬
‫قشمت از شب»‪.‬‬
‫ايػػن صبلػػهای بػػود کػػه ـبفیانػػه مصػػعب بػػن عمػػری در گػػوش يکػػی از مشػػلماناف‬
‫يثرب خواند اما اين گفته به سػرعت ك نرمػی ك رامػی نشػیم نبػه جػا را درنورديػد ك‬
‫گوش نبه مشلماناف يثرب را نواخت‪.‬‬
‫مشػػلمانانی کػػه از مدينػػه ك در میػػاف گرك هػػای مشػػرک کػػه از اطػراؼ بػػه سػػوی‬
‫مک ػػه ركاف بودن ػػد ب ػػه را افتػ ػػاد بودن ػػد اي ػػن صبل ػػه را کػ ػػامالن ب ػػه خ ػػاطر سػ ػػپردند ك‬
‫مشتاقانه انتظار اين غبظه مبارحم ك ركحخبش را میکشیدند‪.‬‬
‫شػػب ف ػرا رسػػید ك حجػػاج مشػػرک خػػود را بػػه بشػػرتها سػػپرد ك بػػه خ ػواب پنػػا‬
‫كردند‪.‬‬
‫ا بعد از يا ركز پر الش ك بشیار خشتهکنند که به طواؼ پریامػوف بتهػا‬
‫ك قربانی برای فها سپری کرد بودند در خواب عمیقی فرك رفتند‪.‬‬
‫امػػا مشػػلماناف يثػػرب‪ ،‬يػػاراف مصػػعب بػػن عمػػری غبظػػهای نیاسػػودند ك چشػػم فػػرك‬
‫بشتند‪.‬‬
‫به راستی چ ونه می وانشتند خبوابند ك چشم فرك بندند؟!‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪156....................................‬‬
‫ػػايی ک ػػه ص ػػحراها ك بیابافه ػػای ط ػػومنی ك ب ػػی ب ك عل ػػز را ب ػػه س ػ ػنتی‬
‫پیمودند ك در انتظار ديدار با ؿببوب غبظػهراری میکردنػد ك از فػرط خوشػحالی‬
‫قلبهای ناف میطپیػد ك شػوؽ ديػدار پیػامرب ؿببوبشػاف فهػا را در كضػعی قػرار‬
‫داد ب ػػود ک ػػه از ف ػػرط س ػػركر ك ش ػػادمانی نزدي ػػا ب ػػود ک ػػه دؿهاش ػػاف بش ػػکافد ك‬
‫ركحشػػاف از حصػػار لوهػػا خػػود را برهانػػد ك بػػه ؿببػػوب برسػػاند بػػه راسػػتی چ ونػػه‬
‫اين افراد می وانشتند خبوابند؟!‬
‫ری‪ ،‬بیشػػرت نػػاف قبػػل از اينکػػه سػػعادت ك شػػرؼ مالقػػات را دريابنػػد مشػػرؼ‬
‫به اسالـ شد بودند‪.‬‬
‫ك قبػػل از اينکػػه ديدگافشػػاف بػػا سػػرمه ديػػدار ف حضػػرت شػػنا گػػردد بػػه ف‬
‫حضرت دؿ بشته ك اسری عشقش شد بودند‪.‬‬
‫در يکػػی از ركزهػػای میػػانی ش ػريب ك نزديػػا بػػه نیمػػه شػػب‪ ،‬در ؿبلػػی بػػه نػػاـ‬
‫عقبه که در منی قرار داشػت‪ ،‬بػه دكر از ديػدگاف قػريش‪ ،‬ايػن ديػدار ك مالقػات بػه‬
‫منصه ظهور پیوست‪.‬‬
‫ايػػن گػػرك مرکػػب از ِٕ ػػن مػػرد بودنػػد کػػه در ؿبضػػر رسػػوؿ اهلل صػػلی اهلل علیػػه‬
‫كسلم حاضر شػدند يکػی يکػی می مدنػد ك دسػت در دسػت مبػارحم پیػامرب صػلی‬
‫اهلل علیه كسلم می ادنػد ك بػا رسػوؿ اهلل صػلی اهلل علیػه كسػلم بیعػت میمبودنػد ػا‬
‫از رس ػػوؿ اهلل ص ػػلی اهلل علی ػػه كس ػػلم نبانن ػػد زن ػػاف ك فرزن ػػداف خ ػػويش حفاظ ػػت ك‬
‫ضبايت مبايند‪.‬‬
‫چوف بیعت مردهػا سبػاـ شػد فگػا دك زف پػیش مدنػد ك بػا نبػاف شػرط کػه در‬
‫بیعػػت مردهػػا بػػود بػػا رسػػوؿ اهلل صػػلی اهلل علیػػه كسػػلم بیعػػت کردنػػد ف هػػم بػػدكف‬
‫مصافحه زيرا رسوؿ اهلل صلی اهلل علیه كسلم هرگز با زفها مصافحه مبیکردند‪.‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪157....................................‬‬
‫ايػػن دك زف عبػػارت بودنػػد از اـ منیػ ك نشػػیبه بنػػت کعػػب کػػه بػػا کنیػػه اـ عمػػار‬
‫شهرت داشت‪.‬‬
‫اـ عمػار بػػه مدينػػه بازگشػػت اك بػػهخاطر کرامػػت ك شػػرفی کػػه خداكنػػد بػػا ديػػدار‬
‫ك مالق ػػات رس ػػوؿ بزرگػ ػوار اس ػػالـ ص ػػلی اهلل علی ػػه كس ػػلم ب ػػه اك عناي ػػت ک ػػرد ب ػػود‬
‫بشیار خوشحاؿ بود ك در جشم مبیگنجید‪.‬‬
‫اك بشػیار مصػػمم بػػود ك عػػزمش را جػػزـ کػػرد ػا بػػه شػػركط ك مػواد بیعػػت پايبنػػد‬
‫باشد ركزها به سرعت برؽ سپری میشد ا اينکػه ركز احػد فػرا رسػید ك اـ عمػار‬
‫در اين ركز از خود شهامت ك شجاعت خاصی نشاف داد‪.‬‬
‫اـ عمػار رهشػػپار میػػداف احػد شػػد ػػا بػا مشػػکی کػػه بػر دكش میکشػػید هػػدؼ‬
‫برسانی به ؾباهدين را عملی مبود ك به کماؿ برساند‪.‬‬
‫اك بان ػػدهای پانش ػػماف ك لػ ػوازـ کماه ػػای اكلی ػػه را نبػ ػرا داش ػػت ػػا در مواقػ ػ‬
‫ضركرت به مداكا ك پانشماف زطبیها بپردازد‪.‬‬
‫عجبػػی نػػدارد کػػه اك اينکػػار را بکنػػد زي ػرا نبشػػر ك سػػه ػػن از ج رگوش ػ اف ك‬
‫کشانی که ؿببت قلبی اك را بدست كرد بودند در اين معرکه حضػور داشػتند کػه‬
‫عبار ند از رسوؿ اهلل صلی اهلل علیه كسلم ك دك فرزندش حبیب ك عبداهلل‪.‬‬
‫عػػالك بػػر اينهػػا ب ػرادراف مشػػلماف ك دينػػیاش نیػػز حضػػور داشػػتند کػػه بػػهخاطر‬
‫دفاع از دين خدا ك ضبايت از پیامربش قد برافراشته بودند‪.‬‬
‫در ركز احد حادثه عجیبی رخ داد‪.‬‬
‫اـ عمار میديد که چ ونه نصرت ك پریكزی مشلماناف چهر عوض کػرد ك بػه‬
‫شکشت مبدؿ شد‪.‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪158....................................‬‬
‫اك مش ػػاهد میک ػػرد ک ػػه چ ون ػػه مش ػػلماناف يک ػػی بع ػػد از دي ػػری ب ػػه ف ػػیا‬
‫شػػهادت نايػػل می ينػػد ك رػػار کشػػتههای مشػػلماناف هػػر غبظػػه افػػزكف میگػػردد اك‬
‫میديد که چ ونه لرز بر قدـهای مشلماناف افتػاد ك از پریامػوف رسػوؿ اهلل صػلی‬
‫اهلل علیػه كسػػلم فاصػله گرفتنػػد ك متفػرؽ شػػدند ك فقػه عػػداد د نفػر ك يػػا در نبػ‬
‫حدكد در کنار رسوؿ اهلل صلی اهلل علیه كسلم حضور دارند‪.‬‬
‫ك مهم ػر اينکػه‪ ،‬ايػن مشػئله يکػی از کفػػار را ػا ف حػد گشػتاخ کػرد ػا فريػػاد‬
‫بر كرد که‪:‬‬
‫ؿبمد کشته شد ‪ ...‬ؿبمد کشته شد ‪...‬‬
‫اينجػػا بػػود کػػه اـ عمػػار ػػاب ك ربمػػل نیػػاكرد‪ ،‬مشػػا ب را زمػ انػػداخت ك‬
‫نبانند يوزپلن ی که باههايش در خطر افتاد ‪ ،‬خود را به قلب معرکه زد‪.‬‬
‫رش ػ ػ ػػته س ػ ػ ػػنن را ب ػ ػ ػػه اـ عم ػ ػ ػػار میس ػ ػ ػػپارس ػ ػ ػػا از اي ػ ػ ػػن غبظ ػ ػ ػػات حش ػ ػ ػػاس ك‬
‫سرنوشتسػػاز برايبػػاف سػػنن ب ويػػد زي ػرا صػػويری کػػه اك ارائػػه میدهػػد از دقػػت ك‬
‫ظرافت خاصی برخوردار است اك چن میگويد‪:‬‬
‫ابتػػدای ركز بػػود کػػه رهشػػپار میػػداف احػػد شػػدـ مشػػکی نیػػز بػػر دكش داشػػتم کػػه‬
‫كظیفػه برسػانی بػه ؾباهػػدين را بػه عهػد ب ػریـ ػػا اينکػه بػه رسػوؿ اهلل صػػلی اهلل‬
‫علیه كسلم رسیدـ قدرت ك پریكزی را قرين ك نبرا پیامرب ك يارانش ديدـ‪.‬‬
‫امػا بػػه زكدی كضػ عػػوض شػػد مشػػلماناف از پریامػػوف رسػػوؿ اهلل صػػلی اهلل علیػػه‬
‫كسلم فاصله گرفته ك متفرؽ شدند کشی باقی مباند بود به جز عػدادی از مػرداف‬
‫که بال بر د نفر بودند‪.‬‬
‫من ك نبشر ك فرزندـ بداف سػو شػتافتیم ك بػه دكر پیػامرب صػلی اهلل علیػه كسػلم‬
‫حلقػػه زدس ك سبػػاـ قػػدرت ك ػواف ك ذبهی ػزات خػػود را در دفػػاع از رسػػوؿ اهلل صػػلی‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪159....................................‬‬
‫اهلل علیه كسلم بهکار بردس در اين هن اـ پیامرب صلی اهلل علیه كسػلم چشػمش بػه‬
‫من افتاد رسوؿ اهلل صلی اهلل علیه كسلم متوجه شد کػه مػن سػپری نػدارـ کػه بػا ف‬
‫در مقابل ضربات سهم رشریهای درن از خود دفاع کنم‪.‬‬
‫ك از طرفػػی پیػػامرب صػػلی اهلل علیػػه كسػػلم شنصػػی را ديػػد کػػه در حػػاؿ گريػػز ك‬
‫فرار از معرکه است سپری نیز نبػرا دارد پیػامرب صػلی اهلل علیػه كسػلم بػه اك گفػت‪:‬‬
‫سپرت را بینداز ا فرد جن جوئی از ف استفاد کند‪.‬‬
‫ف فرد نیز سپرش را انداخت ك رفت‪.‬‬
‫مػػن سػػپر را برداشػػتم ف را سػػپری ب ػرای رسػػوؿ اهلل ص ػػلی اهلل علیػػه كسػػلم ق ػرار‬
‫دادـ مػػن همچنػػاف بػػا رشػػری زدف ك ػػری انػػداخخ بػػه دفػػاع از پیػػامرب صػػلی اهلل علیػػه‬
‫كسلم مشغوؿ بودـ ا اينکه زخمهای كارد بر بدمن مرا عاجز مبود‪.‬‬
‫در چنػ غبظػػهای ابػػن قمیئػػه خبیػػط نباننػػد شػػرتی خشػػم بػػه هیجػػاف مػػد‬
‫بود ك فرياد میکشید‪ :‬ؿبمد کجاست؟ ؿبمد را به من نشاف دهید‪.‬‬
‫مػػن ك مصػػعب ابػػن عمػػری پػػیش رفتػػه ك سػػد را اك شػػدس بػػا اكلػ ضبػػالت ك در‬
‫اكل غبظات مصعب را با رشری زد ك شهید مبود‪.‬‬
‫سپز ضربه ؿبکمی بر من كارد كرد که به گردمن اصػابت مبػود ك زخػم بػزر ك‬
‫عمیقی از خود بر جای اد‪.‬‬
‫من نیز به اك هجوـ كرد ك ضربا ی چند بػر اك كارد سػاختم امػا بػر ايػن درػن‬
‫خدا کاری نشد ك به اك اثر نکرد چرا که دك زر ك لباس رزمی بر ن داشت‪.‬‬
‫سپز نشیبه میافزايد‪ :‬درست در ف هن ػاـ کػه فرزنػدـ در دفػاع از رسػوؿ اهلل‬
‫صػػلی اهلل علیػػه كسػػلم مبػػارز میکػػرد يکػػی از مشػػرک ضػربه ؿبکمػػی بػػر بػػازكی اك‬
‫كارد ساخت که نزديا بود بازكيش قط شود‪.‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪163....................................‬‬
‫از زخم عمیب ك بزرگش خوف فوار میکرد‪.‬‬
‫من به طرؼ اك رفتم ك زطبش را داكمی کرد ك پانشماف مبودـ ك به اك گفتم‪:‬‬
‫پشرـ بلند شو ك با اين گرك ظامل مبارز کن‪.‬‬
‫در اي ػػن هن ػػاـ رس ػػوؿ اهلل ص ػػلی اهلل علی ػػه كس ػػلم ن ػػاهی ب ػػه م ػػن ان ػػداخت ك‬
‫گفت‪:‬‬
‫چه کشی صرب ك استقامت و را دارد ای اـ عمار ؟!‬
‫ناگهػػاف نبػػاف فػػردی کػػه فرزنػػدـ را ؾبػػركح سػػاخته بػػود مبايػػاف گشػػت رسػػوؿ اهلل‬
‫ص ػػلی اهلل علی ػػه كس ػػلم ب ػػه م ػػن گف ػػت‪ :‬ای اـ عم ػػار اي ػػن نب ػػاف کش ػػی اس ػػت ک ػػه‬
‫فرزندت را ؾبركح سػاخت مػن نیػز فػوران را را بػر اك بشػتم ك ضػربه ؿبکػم ك سػنتی‬
‫ب ػػر س ػػاقش كارد كردـ اك ب ػػر زمػ ػ افت ػػاد ب ػػه س ػػرعت متوج ػػه اك ش ػػدس ك ب ػػا ػػری ك‬
‫رشری اك را مورد ضبله قرار دادس ا اينکه به درحم كاصل شد‪.‬‬
‫رسػػوؿ اهلل صػػلی اهلل علیػػه كسػػلم در حػػالی کػػه بشػػم بػػر لػػب داشػػتند رك بػػه مػػن‬
‫کرد ك گفتند‪:‬‬
‫ای اـ عمػار ‪ ،‬يقینػان از اك انتقػػاـ خػوبی گرفتػػی‪ ،‬سػػپاس بیکػراف خداكنػػدی را کػػه‬
‫و را در مقابل اك پریكز ساخت ك وانشتی انتقاـ فرزندت را به چشم ببینی‪.‬‬
‫فرزنػػداف اـ عمػػار در شػػجاعت ك خبشػػش ك ايث ػار ك فػػداکاری از پػػدر ك مػػادر‬
‫خود دست کمی نداشتند‪.‬‬
‫فرزنداف‪ ،‬رازدار ك مبونههای کامل ك يینه سباـمبای پدر ك مادرشاف هشتند‬
‫فرزنػػدش عبػػداهلل سػػنن میگويػػد‪ :‬نب ػرا رسػػوؿ اکػػرـ صػػلی اهلل علیػػه كسػػلم در‬
‫غػزك احػػد شػرکت داشػػتم چػوف مػػردـ از پیػامرب صػػلی اهلل علیػه كسػػلم دكر شػػدند ك‬
‫فاصػػله گرفتنػػد مػػن ك مػػادرـ نزديػػا پیػػامرب صػػلی اهلل علیػػه كسػػلم رفتػػه ك بػػه دفػػاع از‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪161....................................‬‬
‫رسوؿ اهلل صلی اهلل علیه كسلم پرداختیم رسوؿ اهلل صلی اهلل علیه كسػلم فرمودنػد‪:‬‬
‫فرزند اـ عمار ؟‬
‫مػػن گفػػتم بلػػه يػػا رسػػوؿ اهلل ص ػػلی اهلل علیػػه كسػػلم رسػػوؿ اهلل صػػلی اهلل علیػػه‬
‫كسلم فرمودند‪ :‬بزف ‪...‬‬
‫مػػن بػػه سػػرعت سػػن ی را برداشػػته ك حوالػػه يکػػی از مشػػرک مبػػودـ کػػه در جلػػو‬
‫رسوؿ اهلل صلی اهلل علیه كسلم قرار داشت سنو بػه ف مشػرحم برخػورد کػرد ك بػه‬
‫زم ػ افتػػاد سػػنوها را پشتسػػر هػػم يکػػی پػػز از دي ػػری حوالػػهاش میمبػػودـ ػػا‬
‫اينکه خرمنی از سنو بر ركی جشد پلیدش انباشته شد ك پیامرب صػلی اهلل علیػه‬
‫كسلم نظار میمبود ك بشم بر لب داشت‪.‬‬
‫ناگهاف رسوؿ اهلل صلی اهلل علیه كسلم متوجه شدند که زخم عمیقی بػر گػردف‬
‫مػ ػػادرـ كارد مػ ػػد ك خػ ػػوف ف ػ ػوار میزن ػ ػػد رك ب ػ ػه مػ ػػن کػ ػػرد ك گفػ ػػت‪ :‬مػ ػػادرت ‪...‬‬
‫مادرت‪...‬‬
‫زطبػػش را مػػداكا ك پانشػػماف ک ػػن خداكنػػد بػػر خ ػػانواد ر ػػا برکػػت ف ػػرك فرس ػػتد‬
‫مػػادرت از فػػالف ك ف ػػالف ف ػػرد مق ػػاـ ب ػػام ری دارد‪ ،‬خداكن ػػد بػػه خ ػػانواد رػػا رح ػػم‬
‫مبايػػد‪ .‬مػػادرـ رك بػػه پیػػامرب صػػلی اهلل علیػػه كسػػلم کػػرد ك گفػػت‪ :‬يػػا رسػػوؿ اهلل صػػلی‬
‫اهلل علیػػه كسػػلم دعػػا کػػن ك از خداكنػػد خبػوا ػػا مػػا را در رػػار نبراهانػػت در جنػػت‬
‫قرار دهد پیامرب صلی اهلل علیه كسلم نیز دعػا فرمودنػد‪ :‬پركردگػارا فهػا را در رػار‬
‫نبراهامن در جنت قرار د ‪.‬‬
‫مادرـ گفت‪ :‬از اين ركز به بعد‪ ،‬ك بعػد از دعػا هػر سرنوشػتی کػه در دنیػا بػراس‬
‫كرؽ خبورد براس انبیت چندانی ندارد‪.‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪162....................................‬‬
‫اـ عمار از میداف احد بازگشت اك زخم بزر ك عمیقػی برداشػته بػود ك هديػه‬
‫ك سػػوغات بشػػیار مهػػم ك باارزشػػی نب ػرا داشػػت دعػػای پربرکػػت ك مقبػػوؿ رسػػوؿ‬
‫کرس صلی اهلل علیه كسلم پیامرب نیز بعػد از بازگشػت از احػد میفرمودنػد‪ :‬در ركز‬
‫احػػد بػػه هػػر طػػرؼ کػػه ن ػػا میکػػردـ راسػػت ك چػػش‪ ،‬اـعمػػار را میديػػدـ کػػه بػػه‬
‫دفاع از من مشغوؿ است‪.‬‬
‫ركز احػػد بػرای اـ عمػػار سبػرين ك ذبربػػه نظػػامی خػػوبی بػػود ك مهػػارت فوؽالعػػاد‬
‫ك باميی به دست كرد‪.‬‬
‫اك در اين جنو مز ك شریينی جهاد در را خدا را چشػید ك احشػاس کػرد از‬
‫اينرك مبی وانشت از ايػن لػذت بػزر فاصػله ب ػرید ك بػه راحتػی از کنػارش ب ػذرد‬
‫سرنوش ػػت بػ ػرای اـ عم ػػار چن ػ ػ كرزؽ خ ػػورد ب ػػود ػػا ش ػػرؼ حض ػػور در بیش ػػرت‬
‫معرکهها ك هم رکابی رسوؿ اهلل صلی اهلل علیه كسلم را دريابد‪.‬‬
‫اك در حديبی ػػه‪ ،‬خی ػػرب‪ ،‬عم ػػر القض ػػاء‪ ،‬حنػ ػ ك بیع ػػه الرضػ ػواف ش ػػرؼ حض ػػور‬
‫داشت‪.‬‬
‫ری! حضور اـ عمار در سبامی اين صحنهها با حضػورش در جنػو يبامػه کػه‬
‫در زماف خالفت صديب اکرب ا فاؽ افتاد قابل مقايشه نیشت‪.‬‬
‫داسػػتاف اـ عمػػار در ركز جنػػو يبامػػه ريشػػه در عهػػد ك زمػػاف رسػػوؿ اهلل صػػلی‬
‫اهلل علیه كسلم دارد فرزند اـ عمار به ناـ حبیب بػن زيػد بػه عنػواف سػفری پیػامرب بػه‬
‫سوی مشیلمه کذاب فرستاد شد‪.‬‬
‫مشیلمه به حبیب خیانػت کػرد ك اك را بػه كضػ فجیػ ك دردنػاکی بػه شػهادت‬
‫رساند‪.‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪163....................................‬‬
‫داسػػتاف از ايػػن ق ػرار بػػود کػػه ابتػػداءان مشػػیله حبیػػب را بػػه زقبػػری بشػػت ك در بنػػد‬
‫کشید ك به اك گفت‪ :‬يا شهادت میدهػی کػه ؿبمػد صػلی اهلل علیػه كسػلم رسػوؿ‬
‫ك فرستاد خدا است؟‬
‫اك گفت‪ :‬بله‪.‬‬
‫ؾبػػددان پرسػػید‪ :‬يػػا شػػهادت میدهػػی کػػه مػػن رسػػوؿ خػػدا صػػلی اهلل علیػػه كسػػلم‬
‫هشتم؟‬
‫حبیب در جواب گفت‪ :‬گفتههای و را مبیشنوـ‪.‬‬
‫ف ملعوف يکی از اعضای بدنش را قط کرد‪.‬‬
‫مش ػػیلمه نبػ ػوار نب ػػاف س ػػئواؿ را مط ػػرح میس ػػاخت ك نب ػػاف جػ ػواب را درياف ػػت‬
‫میمبود بدكف هی کم ك کاستی‪.‬‬
‫ك هربػػار کػػه سػػئواؿ میکػػرد يکػػی از اعضػػاء اك را قط ػ میمبػػود ػػا اينکػػه ركح‬
‫پاکش پركاز کرد ك بعد از ربمل شکنجههای دردناحم ك بنیػانکنی کػه صػنر ها را‬
‫به لرز میافکند ركح مطهرش به ملکوف اعلی پیوست‪.‬‬
‫نش ػػیبه خ ػػرب ش ػػهادت فرزن ػػد را وس ػػه شنص ػػی درياف ػػت مب ػػود اك بیدرن ػػو ك‬
‫بدكف هی کم ك کاستی گفػت‪ :‬مػن بػرای چنػ ركزی اك را پػركرش ك ربیػت کػردـ‬
‫ك جويای اجر ك پاداش اين مصیبت نزد پركردگارـ هشتم‪.‬‬
‫اك کشػػی بػػود کػػه در کػػوچکی ك در شػػب عقبػػه بػػا پیػػامرب صػػلی اهلل علیػػه كسػػلم‬
‫بیعت مبود ك در بزرگی بر عهد ك پیماف خود كفا کرد‪.‬‬
‫اگػػر خداكنػػد بػػه مػػن قػػدرت دهػػد ك دسػػتم بػػه مشػػیلمه برسػػد دخ ػرتانش را در‬
‫عذابش خواهم نشاند‪ .‬اما ديری نپائید که اين رزكی نشیبه ربقب يافت‪.‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪164....................................‬‬
‫م ػ ذف رسػػوؿ اهلل صػػلی اهلل علیػػه كسػػلم اعػػالف عػػاـ مبػػود کػػه بشػػتابید بػػه سػػوی‬
‫جنو ك مبارز با پیامرب دركغ ‪ ،‬مشیلمه کذاب‪.‬‬
‫با اين اعالف‪ ،‬مشلماناف به سرعت مػاد شػدند ك بػه را افتادنػد ػا در مقابػل‬
‫اين ملعوف صز رائی کنند‪.‬‬
‫اـ عمار اين بانوی قهرماف ك مبارز ك فرزندش عبداهلل بن زيد نیز در میاف ايػن‬
‫لشکر به چشم میخوردند‪.‬‬
‫دك لشػػکر در مقابػػل هػػم صػػز رائی کردنػػد جنػػو سػػنتی درگرفػػت ك شػػش‬
‫شعلهكر شد در اين میاف چند نفر بودند که مشیلمه را زير نظػر داشػتند ك مرتصػد‬
‫كقتػػی بودنػػد کػػه مشػػیلمه را بػػه هالکػػت برسػػانند در رأس ايػػن گػػرك اـ عمػػار ق ػرار‬
‫داشت زيرا اك میخواست انتقاـ فرزند شهیدش را از اك ب رید‪.‬‬
‫كحشػػی بػػن حػػرب‪ ،‬کشػػی کػػه ضبػػز را در ركز احػػد بػػه شػػهادت رسػػاند نیػػز از‬
‫اعضاء اين گرك چند نفر به حشاب می مد‪.‬‬
‫اك که شرؼ ايباف را دريافته بػود میخواسػت بػا کشػخ بػد رين انشػافهای ركی‬
‫زم جرباف گنػا ك معصػیت بزرگػی را بکنػد کػه در زمػاف جاهلیػت ك شػرحم‪ ،‬خػوف‬
‫يکی از یرتين انشافها را بر زم رىبته بود‪.‬‬
‫اـ عم ػػار در اي ػػن معرک ػػه دس ػػتش قطػ ػ ش ػػد ك ب ػػه عل ػػت جراح ػػات س ػػنت ك‬
‫عمیقػػی کػػه برداشػػته بػػود بیش ػرتين قػػدرت ك نػػریكی خػػود را از دسػػت داد بػػود از‬
‫اينرك نتوانشت خود را به مشیلمه برساند ك انتقاـ فرزندش را از اك ب رید‪.‬‬
‫امػػا كحشػػی بػػن حػػرب ك ابودجانػػه‪ ،‬کشػػی کػػه رشػػری رسػػوؿ اهلل صػػلی اهلل علیػػه‬
‫كس ػػلم را بدس ػػت داش ػػت اي ػػن مه ػػم را ب ػػه اسب ػػاـ رس ػػاندند خ ػػود را ب ػػه ف ملع ػػوف‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪165....................................‬‬
‫رسػػاندند ك نباهنػػو ك همزمػػاف يػػا هػػم بػػه سػػوی اك ضبلػػه بردنػػد كحشػػی بػػه سػػويش‬
‫نیز انداخت ك ابودجانه با رشری ضربه سهم ینی را بر اك كارد كرد‪.‬‬
‫ك در چشم به هم زدنی نقش زم شد ك به درحم كاصل شد‪.‬‬
‫بعد از پاياف جنو يبامه اـ عمػار بػا نهػا فرزنػدش ك بػا دسػت بريػد بػه مدينػه‬
‫بازگشت‪.‬‬
‫اك اجػػر ك پػػاداش ك عػػوض دسػػت بريػػد اش را در بارگػػا بػػا عظمػػت پركردگػػار‬
‫جشتجو میکرد به نباف كبوی که در زماف شهادت فرزندش عمل مبود‪.‬‬
‫ك چرا چن نباشد؟! يا اك نبود که به رسوؿ اهلل صلی اهلل علیه كسلم گفػت‪:‬‬
‫ای رسوؿ خدا برای ما دعا کػن ك از پركردگػار خبػوا ػا در یشػت نبػرا ػو باشػیم‬
‫ك پیامرب صلی اهلل علیه كسلم نیز دعا فرمودند؟ پركردگػارا نػاف را در رػار نبراهػامن‬
‫در یشػػت قػرار د ك بعػػد از ايػػن اـ عمػػار گفػػت‪ :‬بعػػد از ايػػن دعػػا هػػر مصػػیبت ك‬
‫سرنوشتی که در دنیا براس رقم خبورد براس هی انبیتی ندارد‪.‬‬
‫خداكند از اـ عمار راضی گردد ك اك را راضی گردانػد در حقیقػت اك يکػی از‬
‫بػػانواف مبونػػه عصػػر نبػػوت ك سرمشػػب ك ال ػػوی مناسػػبی در جهػػاد ك اسػػتقامت در‬
‫ْٕ‬
‫را خدابه حشاب می يد‪.‬‬

‫ْٕ‪ -‬برای اطالع بیشرت در مورد زندگینامه اـ عمار مراجعه شود به ‪ :‬الطبقات الکربی مبن سعد‪ َُّ/ٖ ،‬امستیعاب علی هػامش امصػابه‪،‬‬
‫ْ‪ ْٕٓ/‬امصابه‪ ْٕٗ/ْ ،‬صفه الصفو ‪ ّْ/ِ ،‬امتاع امظباع‪ ُْٖ/ُ ،‬کذيب التهذيب‪.ْٓٓ/ُِ ،‬‬
‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪166....................................‬‬

‫«‪»18‬‬
‫داستان صحابیه بسرگوار‪:‬‬
‫«اسماء تىت أتي تکش »‬

‫هٌبع‪:‬‬
‫باًَاى صحابِ‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪167....................................‬‬
‫اسػ ػػتاد عبػ ػػدالرضباف رأف ػ ػػت باشػ ػػا در کتػ ػػاب‪« :‬ب ػ ػػانواف ص ػ ػػحابه ص‪ »ْٗ:‬م ػ ػػی‬
‫نويشد‪:‬‬
‫اظبػػاء صػػد سػػاؿ سبػػاـ عمػػر بػػا برکػػت داشػػت بػػا ايػػن حػػاؿ هػػی دنػػدانی از اك‬
‫نیفتاد ك در عقل ك خردش خدشهای كارد نیامد‪ « .‬اريخن اراف»‬
‫اين بانوی عالیقدر ك بػا عظمػت صػحابی‪ ،‬از چنػد جهػت شػرافت ك بزرگػواری‬
‫را به ارث برد است‪ .‬صلی اهلل علیه كسلم‬
‫پػػدرش صػػحابی‪ ،‬پػػدربزرگش صػػحابی‪ ،‬خػواهرش صػػحابی‪ ،‬شػػوهرش صػػحابی ك‬
‫فرزندش نیز صحابی هشتند‪.‬‬
‫ك نب سند برای افتنار ك شرافت نشبی کافیشت‪.‬‬
‫پػػدرش ابػػوبکر صػػديب میباشػػد دكس ػػت رسػػوؿ کػػرس در زنػػدگی ك خلیفػػه ك‬
‫جانش رسوؿ اهلل صلی اهلل علیه كسػلم بعػد از كفػات ك پػدربزرگش ابوقحافػه پػدر‬
‫بزرگ ػوار ابػػوبکر صػػديب میباشػػد ك امػػا خ ػواهرش عايشػػه اسػػت ف بػػانوی پػػاحم ك‬
‫پاکیز ‪ ،‬ف کشی که برائتش را قر ف به صراحت اعالـ فرمود‪.‬‬
‫ك شػػوهرش‪ ،‬ح ػواری ك نصػػرتدهند رسػػوؿ خػػدا صػػلی اهلل علیػػه كسػػلم اسػػت‬
‫يعنی زبری بن عواـ ك فرزندش عبداهلل بن زبری میباشد‪.‬‬
‫ك بػه عبػار ی رسػا ك یػرت اك اظبػاء دخػرت ابػوبکر صػديب میباشػد ك نبػ رشػته‬
‫نشبی در راستای شرافت ك کرامت نشبی اك کافی است‪.‬‬
‫اظبػػاء کشػػی اسػػت کػػه از پیش ػ اماف بػػه سػػوی اسػػالـ بػػه رػػار می يػػد بػػه جػػز‬
‫هفػػت ػػن از زنػػاف ك مػػرداف صػػحابه کشػػی در بدسػػت كری ايػػن فضػػیلت بػػزر از‬
‫اك پیش اـ نبود است‪.‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪168....................................‬‬
‫اظباء به لقب ذات النطاق شهرت يافت زيرا اك در ركزی که پیػامرب صػلی اهلل‬
‫علیه كسلم ك ابوبکر صديب بػه سػوی مدينػه هجػرت کردنػد ذكقػه ك وشػه سػفر را‬
‫برايشػػاف ف ػراهم كرد ك مش ػػکی از ب پػػر مب ػػود ػػا نب ػرا داش ػػته باش ػػند امػػا چی ػػزی‬
‫نیافػػت کػه بػػا ف رؼ غػػذا ك دهػػاف مشػػا ب را ببنػػدد از ايػػنرك کمربنػػد خػػود را‬
‫دك نصػز مبػود بػا يػػا قشػمت دهانػه مشػا ك بػػا قشػمت دي ػر ظػرؼ وشػػهداف‬
‫را ؿبکم ساخت‪.‬‬
‫پیػػامرب صػػلی اهلل علیػػه كسػػلم نیػػز در حػػب اك ايػػن دع ػػا را ک ػػرد کػػه خداكن ػػد در‬
‫عوض اين کمربند اك را در یشت دك کمربند عنايت فرمايد‪.‬‬
‫ك از ف ركز به (ذات النطاق ) شهرت يافت‪.‬‬
‫زبری بن عواـ با اك ازدكاج کرد اك بشیار ن دست ك فقری بػود خػادمی نداشػت‬
‫که کمر به خدمت اك ببندد ك ماؿ ك سرمايهای هم نداشت ػا سػايش ك راحتػی‬
‫خانواد اش را فراهم سازد به جز يا اسب که پركرشش داد بود‪.‬‬
‫اظباء برای زبری نبشری نیکوسریت ك صاغبی بود کمر به خدمت اك بشػته بػود‬
‫ك بػػه خػػوبی از پػػز پػػركرش ك کیػػه ذكقػػه اسػػبش برمی مػػد ك هشػػتههای خرمػػا را‬
‫جه ػػت غذي ػػه اس ػػبش رد میمب ػػود ك مهی ػػا میس ػػاخت ػػا اينک ػػه خداكن ػػد فرج ػػی‬
‫گشاد ك مرضبتی فرمود ك در رار ثركسبنداف صحابه قرار گرفت‪.‬‬
‫اظباء كقتػی وفیػب ف را يافػت ػا بػه خػاطر ديػن خػدا ك سػامل مانػدف عقیػد اش‬
‫بػػه سػػوی مدينػػه هجػػرت مبايػػد‪ ،‬حاملػػه بػػود ك عبػػداهلل را در شػػکم داشػػت امػػا ايػػن‬
‫حال ػ ػػت م ػ ػػان ح ػ ػػرکتش در اي ػ ػػن مش ػ ػػری مب ػ ػػارحم نش ػ ػػد ك س ػ ػػنتیها ك مش ػ ػػکالت‬
‫طاقتفرسای اين سفر طومنی را با جاف ك دؿ خريد‪.‬‬
‫به ؿبا اينکه به ؿبل قباء رسید كض ضبل مبود ك فرزندش به دنیا مد‪.‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪169....................................‬‬
‫مشػلماناف بػػا گفػخ کبػػری ك م الػه ام اهلل از ايػػن مولػود مبػػارحم اسػتقباؿ مبودنػػد‬
‫ك اظهػػار سػػركر ك شػػادمانی کردنػػد زي ػرا اك اكل ػ مولػػود در میػػاف مهػػاجرين بػػود کػػه‬
‫در مدينه ديد به جهاف گشود‪.‬‬
‫اظبػػاء نورس ػػید اش را بػػه غ ػػوش گرفػػت ك در ؿبض ػػر رسػػوؿ اهلل ص ػػلی اهلل علیػػه‬
‫كسلم حاضر شد ك اك را در داماف ف حضرت اد‪.‬‬
‫رسػػوؿ اهلل صػػلی اهلل علیػػه كسػػلم مقػػداری از ب دهػػاف مبارکشػػاف را در دهػػاف‬
‫ف نػػوزاد ق ػرار دادنػػد ك چیػػزی را جويدنػػد ك بػػه کػػاـ اك مالیدنػػد ك در حػػب اك دعػػا‬
‫کردنػػد بػػدين ر یػػب اكل ػ چیػػزی کػػه كارد معػػد اك شػػد ك بػػا ف غذيػػه کػػرد ب‬
‫دهاف مبارحم رسوؿ اهلل صلی اهلل علیه كسلم بود‪.‬‬
‫فضػػائل ك مکػػارـ اخالقػػی در سػػطحی بػػام‪ ،‬قبابػػت ك بزرگ ػواری‪ ،‬خردمنػػدی ك‬
‫انديش ػػه س ػػامل ك‪ ...‬از ص ػػفات ك كيگیه ػػای برجش ػػته اظب ػػاء ب ػػه حش ػػاب می ين ػػد‬
‫صفا ی که به جز در عػداد ان شػتراری از مػرداف در كجػود دي ػر کشػی يافػت‬
‫مبیشد‪.‬‬
‫كی در سناكت ك احشاف ضرباؼبثل بود ك زبافزد خاص ك عاـ‪.‬‬
‫پشرش عبػداهلل در ايػن مػورد میگويػد‪ :‬در میػاف سبػامی زنػاف‪ ،‬خالػهاـ عايشػه ك‬
‫م ػ ػػادرـ اظب ػ ػػاء نش ػ ػػبت ب ػ ػػه دي ػ ػ ػراف از س ػ ػػناكت بیش ػ ػػرتی برخ ػ ػػوردار بودن ػ ػػد ك در‬
‫نیکوکاری پیش اـ اما سناكت ك احشاف اين دك ن با هم فاكت داشت‪.‬‬
‫خالهاـ هر چیزی که به دستش می مػد ذخػری میکػرد ك چػوف بػه مقػدار کػافی‬
‫ك به انداز مزـ صب كری میشد فگا نبه مايبلا خويش را در میػاف نیازمنػداف‬
‫ك مشتمنداف قشیم میمبود‪.‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪173....................................‬‬
‫ك امػػا مػػادرـ مبیگذاشػػت مػػاؿ ك سػػرمايهاش‪ ،‬شػػب را در خانػػهاش سػػپری مبايػػد‬
‫فیالفور ف ماؿ را به هر مقدار که میبود در میاف نیازمنداف قشیم میمبود‪.‬‬
‫عػػالك بػػر ايػػن اظبػػاء از درايػػت ك زيرکػػی ك مهػػارت خاصػػی برخػػوردار بػػود ك در‬
‫مواق حشاس نیز صرفا ش زيرکانه بود‪.‬‬
‫از صبلػه زمػانی کػه صػديب اکػرب بػه نبػرا پیػامرب راهػی سػفر هجػرت شػدند نبػه‬
‫دارائیها ك امواؿ خود را که بال بر شش هزار درهم بود نبػرا کػرد ك چیػزی بػرای‬
‫خانواد خود باقی ن ذاشت‪.‬‬
‫ابوقحانه پدر صديب که ا ف زماف مشرحم بود‪ ،‬كقتی از سػفر پشػرش اطػالع‬
‫يافت به خانه صديب مد ك به اظباء گفت‪ :‬قشػم بػه خػدا! مػن گمػاف مػیکنم کػه‬
‫ابوبکر نبػافطور کػه رػا را بػیکز ك نهػا گذاشػته از نظػر مػالی نیػز رػا را دسػت‬
‫خالی رها مبود است ك به را اجحاؼ کرد است‪.‬‬
‫اظبػػاء گفػػت‪ :‬ای پػػدر‪ ،‬هرگػػز چنػ نیشػػت اك سػػرمايه ك امػواؿ زيػػادی بػرای مػػا‬
‫باقی گذاشته است‪.‬‬
‫با گفخ اين سنن به سرعت از جا برخاست ك مقدار زيػادی سػنو در نبػاف‬
‫ؿبلػػی کػػه دارائیهػػا ك ام ػواؿ ابػػوبکر ن هػػداری میشػػد ق ػرار داد ك چػػادری ركی ف‬
‫انداخت ك سپز دست پدربزرگش را که نابینػا بػود گرفػت ك گفػت‪ :‬ای پػدربزر ‪.‬‬
‫بب چقدر ماؿ ك دارائی در اينجا كجود دارد‪.‬‬
‫اك نی ػػز دس ػػت را ب ػػدافجا ب ػػرد ك بع ػػد از ؼب ػػز ف گف ػػت‪ :‬بش ػػیار خ ػػوب‪ ،‬اي ػػن‬
‫س ػػرمايه بش ػػیار زي ػػادی اس ػػت ک ػػه ب ػرای ر ػػا ره ػػا مب ػػود ك ک ػػار بش ػػیار خ ػػوبی ک ػػرد‬
‫است‪.‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪171....................................‬‬
‫اظبػاء بػػه اينصػػورت میخواسػػت پريشػػانی دركنػی ايػػن پریمػػرد را برطػػرؼ سػػازد ك‬
‫اك را ؾببور نشازد ا دست کمکی به سويش دراز کند ك بػه اك احشػانی مبايػد زيػرا‬
‫اك مبیخواست ك مناسػب بػا شنصػیت اسػالمی خػويش مبیديػد کػه زيػر بػار منػت‬
‫يا مشرحم حتی اگر پدربزرگش هم باشد‪ ،‬قرار ب رید‪.‬‬
‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪172....................................‬‬

‫«‪»19‬‬
‫داستان صحابی بسرگوار‪:‬‬
‫«عثذاهلل ته صتيش »‬

‫هٌبع‪:‬‬
‫باًَاى صحابِ‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪173....................................‬‬
‫داس ػػتاف از اي ػػن قػ ػرار اس ػػت ک ػػه بع ػػد از كف ػػات يزي ػػد ب ػػن معاكي ػػه مش ػػلماناف ب ػػا‬
‫عبػ ػػداهلل بػ ػػن زبػ ػػری بیعػ ػػت کردنػ ػػد ك اك را بػ ػػه عن ػ ػواف خلیفػ ػػه مشػ ػػلم برگزيدنػ ػػد‪ .‬ك‬
‫فرمػ ػػانركايی ك حکومػ ػػت سػ ػػرزم های حجػ ػػاز‪ ،‬مصػ ػػر‪ ،‬ع ػ ػراؽ‪ ،‬خراسػ ػػاف ك بیشػ ػػرت‬
‫سرزم های شاـ به عهد اك قرار گرفت‪.‬‬
‫بنػی امیػػه نتوانشػػتند ايػن مشػػئله را ربمػػل کننػد از ايػػنرك لشػػکر بشػیار بزرگػػی کػػه‬
‫فرمانػػدهی حجػػاج بػػن يوسػػز ثقفػػی کػػه در ف اف ػراد جنػػو زمػػود ك ؾبػػرب ك ػػا‬
‫دنػػداف مشػػلحی حضػػور داشػػتند را ػػدارحم ديػػد ك بػرای جنػػو بػػا عبػػداهلل بػػن زبػػری‬
‫ذبهیز مبودند‪.‬‬
‫جنو بشػیار سػنت‪ ،‬بنیػافکن ك نابودکننػد ای میػاف دك لشػکر شػعلهكر شػد‬
‫ابػػن زبػػری در ايػػن جنػػو از خػػود مردان ػػی ك شػػهامت خاص ػػی نشػػاف داد کػػه در‬
‫شأف يا قهرماف ك مبارزی چوف اك بود‪.‬‬
‫اما رفتهرفته ياراف ك پریكانش از اك دكر شدند ك دكر ك اطرافش را خػالی کردنػد‬
‫ك اك را نها گذاشتند‪.‬‬
‫سػراقباـ ؾببػػور شػػد بػا عػػداد انػػدکی کػه هنػػوز پریامػػوف اك كجػود داشػػتند بػػه بیػػت‬
‫اهلل اغب ػ ػراـ پن ػ ػػا كرد ك خ ػ ػػود را در پن ػ ػػا کعب ػ ػػه معظ ػ ػػم ق ػ ػرار داد س ػ ػػاعا ی قب ػ ػػل از‬
‫ش ػػهادت‪ ،‬ن ػػزد م ػػادرش اظب ػػاء ش ػػرفیاب ش ػػد ‪ -‬اظب ػػاء پ ػػری ش ػػد ب ػػود ك از دي ػػدگاف‬
‫نابینا‪ -‬عبداهلل به اك گفت‪ :‬ای مادر الشالـ علیا ك رضبه اهلل ك برکا ه‪.‬‬
‫مادر در جواب گفت‪ :‬ك علیا الشالـ ای عبداهلل‪.‬‬
‫صػػنر های بزرگػػی کػػه وسػػه منجنیبهػػای حجػػاج بػػه سػػوی لشػػکريانت پر ػػاب‬
‫میشػػود ػػا فجػػا شػػدت دارد کػػه مکػػه ك پریامػػوف ف را بػػه لػػرز افکنػػد اسػػت در‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪174....................................‬‬
‫چنػ ػ غبظ ػػات حش ػػاس ك سرنوشتس ػػازی اينج ػػا چک ػػار میکن ػػی ك چ ػػه چی ػػزی‬
‫باعط شد بدينجا بیايی؟!‬
‫عبداهلل گفت‪ :‬مدـ ا با را مشورت کنم‪.‬‬
‫مادر گفت‪ :‬با من مشورت کنی!! در چه موردی؟!‬
‫عبػػداهلل گفػػت‪ :‬مػػردـ م ػرا نهػػا گذاشػػتهاند ك از پریامػػوف مػػن دكر گشػػتهاند يػػا از‬
‫حجاج رسید اند ك يا اينکه چشم طم به امواؿ اك دكختهاند‪.‬‬
‫حتػػی فرزنػػداف ك خػػانواد اـ از مػػن فاصػػله گرفتهانػػد ك بػػه جػػز چنػػد ػػن از مػػرداف‬
‫کشی نبرا من نیشت اينها هم هرچند دلری ك شجاع باشػند ك از خػود شػهامت‬
‫ك اسػتقامت نشػاف دهنػػد لبواهنػد وانشػػت از يػا يػا دك سػػاعت اسػتقامت نشػػاف‬
‫دهند ك اب ك ربمل داشته باشند‪.‬‬
‫ك از طرفػی دي ػر فرسػتادگاف بنػی امیػه بػا مػن بػه گفت ػو مینشػینند ك حاضػرند‬
‫سباـ خواستههای دنیوی مرا بر كرد سازند با اين شرط که من سػالح خػويش را بػه‬
‫زمػ ػ بین ػػدازـ ك ب ػػا عب ػػداؼبلا ب ػػن م ػػركاف بیع ػػت ک ػػنم مش ػػورت ر ػػا در اي ػػن م ػػورد‬
‫چیشت؟ چه کاری بايد بکنم؟‬
‫ايػػن بػػانوی بػػا ايبػػاف در ج ػواب فرزنػػدش گفػػت‪ :‬ای عبػػداهلل! ايػػن چیػػز بشػػت ی‬
‫کامل به خودت دارد ك ػو خػود را یػرت میشناسػی‪ ،‬اگػر خػود معتقػدی کػه مشػری‬
‫حب را میپیمائی ك مردـ را به سػوی حػب فرامیخػوانی پػز صػرب کػن ك مبػارز کػن‬
‫نب ػػافطور ک ػػه ياران ػػت زي ػػر پرد ػػت مب ػػارز کردن ػػد ك ب ػػه ش ػػهادت رس ػػیدند ك اگ ػػر‬
‫چنافچه میخواهی به خواستههای دنیويت برسػی پػز بػداف کػه ػو انشػاف بشػیار‬
‫ب ػػد ك نازيب ػػايی هش ػػتی خ ػػودت را ب ػػه هالک ػػت افکن ػػدی ك پریكان ػػت را نی ػػز ه ػػالحم‬
‫ساختی‪.‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪175....................................‬‬
‫عبداهلل گفت‪ :‬بايد بدانی که من امركز حتمان کشته خواهم شد‪.‬‬
‫مادر گفت‪ :‬اينکػه بػا عػزت ك شػرافت کشػته شػوی یػرت از ف اسػت کػه خػود‬
‫را شلیم حجاج کنی ك باههای بنی امیه با سر و بازی کنند‪.‬‬
‫عبداهلل گفت‪ :‬من از مر مبی رسػم از ايػن بػیم دارـ کػه مػرا مثلػه کننػد ك گػوش‬
‫ك بینی مرا بربند‪.‬‬
‫مادر‪ :‬بعد از کشته شدف رسػی كجػود نػدارد گوسػفند ذبػآ شػد از پػار شػدف‬
‫شکم احشاس درد مبیکند‪.‬‬
‫عبداهلل بشیار خوشحاؿ شد ك گفت‪ :‬سراسر كجػودت ای مػادر مبػارحم اسػت‬
‫ك چقدر كيگیها ك صفات مبارکی را دارا هشتی‪.‬‬
‫بداف ای مػادر! مػن مػد اـ ػا در ايػن غبظػات حشػاس ايػن سػنناف را از زبػاف‬
‫را بشنوـ ك چیزی جز اين نیشت‪.‬‬
‫خداكنػػد میدانػػد کػػه سشػػتی ك ضػػعز در مػػن را نیافتهانػػد ك حضػػرت حػػب را‬
‫در ايػػن مػػورد گ ػوا مػػیگریـ کػػه مػػن هػػدفم دكسػػتی دنیػػا ك بػػه دسػػت كری دنیػػا ك‬
‫زيبائیه ػػای ف نب ػػود اس ػػت بلک ػػه ه ػػدفم اي ػػن اس ػػت ک ػػه از ذب ػػاكز ب ػػه ح ػػرس ح ػػب‬
‫جلوگریی مباس ك فقه به خاطر رضای حب قیاـ مباس‪.‬‬
‫ك اين ػػا ای م ػػادر م ػػن نب ػػاف راه ػػی را خ ػ ػواهم رف ػػت ک ػػه ػػو از ص ػػمیم قل ػػب‬
‫دكسػػتش مػػیداری اگػػر مػػن کشػػته شػػدـ انػػدكه مبػػاش رضػػای حػػب را ػػوی ك‬
‫خودت را در پنا ف ذات باعظمت قرار بد ‪.‬‬
‫مادر‪ :‬من زمانی ناراحت میشوـ که در را باطل جاف ببازی ك کشته شوی‪.‬‬
‫عبػػداهلل‪ :‬مطمػػئن بػػاش ای مػػادر کػػه فرزنػػدت در زنػػدگی هرگػػز مر کػػب کارهػػای‬
‫ناپشػػند ك خػػدای نکػػرد فاحشػػه نشػػد اسػػت ك در مػػورد احکػػاـ خداكنػػدی از اك‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪176....................................‬‬
‫ذباكز ك نافرمانی سرنزد ك هی گا در امانػت خیانػت نکػرد ك بػه بػرادر مشػلماف‬
‫ك همپیمػػاف خػػويش ظلػػم ك سػػتم را ركا نداشػػته ك در مقابػػل رضػػای پركردگػػار هػػی‬
‫چیزی برای اك حائز انبیت نبود است‪.‬‬
‫خداكنػػد را گ ػوا مػػیگریس ايػػن گفتػػهها بػػدين خػػاطر نیشػػت کػػه خػػود را معصػػوـ‬
‫جلػػو داد ك نفػػز خػػويش را زکیػػه مبػػاس بلکػػه بػػداف جهػػت اسػػت کػػه مطمػػئن ك‬
‫سود خاطر شوی ك در مقابل مصیبت صبور باشی ك شکیبا‪.‬‬
‫مػػادر گفػػت‪ :‬سػػپاس میگػػوس خداكنػػدی را کػػه ػػو را بػػر نبػػاف را ك ركشػػی قػرار‬
‫داد که مورد ؿببت من است ك خودش ف را میپشندد‪.‬‬
‫سػػپز افػػزكد‪ :‬فرزنػػدـ! بػػه مػػن نزديػػا شػػو ػػا ػػو را ببػػوس ك دسػػتی بػػر بػػدنت‬
‫بکشػػم مػػن فکػػر م ػیکنم کػػه بػػه احتمػػاؿ قػػوی ايػػن خ ػرين مالقػػا ی اسػػت کػػه در‬
‫میػػاف مػػا صػػورت مػػیگرید بػػا شػػنیدف ايػػن سػػنناف عبػػداهلل خػػود را بػػه دسػػت ك پػػای‬
‫م ػػادر ان ػػداخت ك مش ػػتاقانه اك را میبوس ػػید ك م ػػادر نی ػػز س ػػر ك گ ػػردف ك س ػػیمای‬
‫مبارحم فرزندش را میبوئید ك بوسه میزد‪.‬‬
‫ك دستهای مبارحم ك فبلو از مهر ك ؿببتش را بر بدف فرزند میکشید‪.‬‬
‫دسػتها را از بػدنش برداشػت ك پرسػید؟ ای عبػداهلل ايػن چػه لباسػی اسػت کػػه‬
‫پوشیدی؟‬
‫عبداهلل! لباس ـبصوص جنو است‪.‬‬
‫مػػادر! کشػػی کػػه میخواهػػد بػػه شػػهادت برسػػد ايػػن لبػػاس را نبايػػد بػػه ػػن داشػػته‬
‫باشد‪.‬‬
‫عبداهلل! من بداف جهت اين لبػاس را پوشػیدـ ػا اطمینػاف خػاطر بیػابی ك قلػب‬
‫را شک يابد‪.‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪177....................................‬‬
‫م ػػادر! اي ػػن لب ػػاس را از ن ػػت ب ػػریكف ک ػػن ػػا ب ػػا ش ػػجاعت ك ش ػػهامت بیش ػػرت ك‬
‫زادانه مبارز کنی ك بر حرکات خود مشله باشی‪.‬‬
‫اين لباس را از ن بریكف کن ك در عوض ف شلواری بلند ك دراز را بر ػن کػن‬
‫ا در صور ی که به شهادت برسی عور ت کشز نشود ك بدنت ظاهر ن ردد‪.‬‬
‫عبداهلل لباسهای ـبصوص جنو را از ػن کشػید ك شػلوار بلنػدش را پوشػید ك‬
‫رهشپار حرـ شد ا به مبارز خود ادامه دهد‪.‬‬
‫اك در خ ػرين غبظػػات بػػه مػػادرش گفػػت‪ :‬ای مػػادر از دعػػا کػػردف در حػػب مػػن‬
‫کو اهی مکن‪.‬‬
‫مػادر مطػابب بػا ايػػن درخواسػت دسػتهای كبیػز كلػػی نریكمنػد از ايبػانش را بػػه‬
‫سوی ظباف بلند کرد ك از خداكند چن خواست‪:‬‬
‫پركردگػػارا بػػه خػػاطر قیاـهػػای طػػومنی ك زاری ك التماسػػی کػػه در ػػاريکی شػػب‬
‫در ف هن ػػاـ کػػه مػػردـ نبػػه در خ ػواب بودنػػد داشػػت بػػاراف رضبتػػت را بػػر اك فػػرك‬
‫فرست‪.‬‬
‫خداكنػػدا! بػػه برکػػت شػػن یها ك گرسػػن یهايی کػػه در صػػحرای سػػوزاف ك در‬
‫هػوای بشػػیار گػػرـ ك سػػوزاف مکػػه بػػا دهػػاف ركز متحمػػل میشػػد اك را غريػػب رضبػػت‬
‫گرداف ك مورد لطز قػرار بػد ‪ .‬پركردگػارا‪ :‬بػه خػاطر نیکػی ك احشػاف اك بػه پػدر ك‬
‫مادر‪ ،‬لطز ك رضبتت را شامل حاؿ اك گرداف‪.‬‬
‫بارخػػدايا! مػػن اك را بػػه رػػا سػػپردـ ك راضػػیم بػػه رضػػا ك قضػػای رػػا م ػرا اجػػر ك‬
‫پاداش صابرين عنايت فرما‪.‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪178....................................‬‬
‫بعػػد از ايػػن دعػػا از مػػادر جػػدا شػػد ك بػػه سػػوی میػػداف جنػػو شػػتافت‪ .‬ری!‬
‫خورشید نباف ركز غركب نکػرد بػود کػه عبػداهلل گػل كجػودش پرپػر شػد ك بػه جػوار‬
‫حب شتافت ك به لقاء اهلل پیوست‪.‬‬
‫شانزد ركز بعد از شهادت عبداهلل‪ ،‬اظباء مادرش ديد از جهاف فرك بشػت ك‬
‫به فرزندش پیوست ك در جوار حب قرار گرفت اظباء صد ساؿ سبػاـ عمػر بػا برکػت‬
‫داشػػت بػػا اينحػػاؿ هػػی دنػػدانی از اك نیفتػػاد ك در عقػػل ك خػػردش خدشػػهای كارد‬
‫ٕٓ‬
‫نیامد‪.‬‬

‫ٕٓ‪ -‬بػرای اطػالع بیشػرت در مػورد زندگینامػه اظبػاء دخػرت ابػوبکر صػػديب رجػوع شػود بػه ‪ :‬امصػابه‪ ِِٗ/ْ ،‬امسػتیعاب علػی هػامش امصػػابه‪،‬‬
‫ْ‪ ِِّ/‬صػػفه الصػػفو ‪ ِّ-ُّ/ِ ،‬ػػاريخ امسػػالمی للػػذهبی‪ ُّٕ-ُّّ/ّ ،‬اعػػالـ النشػػاء لکحالػػه‪ ّٔ/ُ ،‬عبػػداهلل بػػن زبػػری مػػن‬
‫سلشػػله اعػػالـ العػػرب للػػدکتور اػبربػػوطی سػػری اعػػالـ النػػبالء‪ َِٖ/ِ ،‬النج ػوـ الزاهػػر ‪ ُٖٗ/ُ ،‬اسػػد الغابػػه‪ ّّٗ-ِّٗ/ٓ ،‬کػػذيب‬
‫التهذيب‪ ّٕٗ/ُِ ،‬شذرات الذهب‪ َٖ/ُ ،‬البدايه ك النهايه‪ ّْٔ/ٖ ،‬قالئد اعبمالف‪ ُْٗ ،‬اؼبنرب‪.ََُ-ْٓ-ِِ ،‬‬
‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪179....................................‬‬

‫«‪»20‬‬
‫داستان صحابی بسرگوار‪:‬‬
‫«تالل يحشي»‬

‫هٌبع‪:‬‬
‫داستاى اسالم صحابِ‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪183....................................‬‬
‫دش ػ ػػرت عب ػ ػػداهلل ب ػ ػػن عب ػ ػػدالعزيز اعبػ ػ ػربين در کت ػ ػػاب‪« :‬داس ػ ػػتاف اس ػ ػػالـ ص ػ ػػحابه‬
‫ص‪ »ِِٖ:‬می نويشد‪:‬‬
‫سلیماف بن يشار از جعفر بن عمرك بن امیػه نقػل مػيشنػد شػه اك مػيگويػد‪ :‬بػا‬
‫عبیداهلل بن عدم بػن خیػار‪ ،‬نبشػفر شػدـ‪ .‬كقػيت شػه بػه ضبػ) رسػیدس‪ ،‬عبػداهلل بػن‬
‫عػػدم بػػه مػػن گفػػت‪ :‬يػػا دكسػػت دارم شػػه پػػیش كحشػػي بػػركس ك دربػػار چ ػػون ي‬
‫ششػػخ ضبػػز از اك س ػ اؿ شن ػػیم؟ گفػػتم‪ :‬رم‪( .‬اي ػػن در حػػايل ب ػػود شػػه كحشػػي در‬
‫ضبػػ) سػػرونت داشػػت) در مػػورد اك از مػػردـ س ػ اؿ شػػردس‪ .‬بػػه مػػا گفتنػػد‪ :‬اك قبػػا‬
‫در سػػايه قصػػرش نششػػته اسػػت‪ .‬گػػويي شػػوز بزرگػػي بػػود‪( .‬راكم) گويػػد‪ :‬مػػدس ػػا‬
‫اينره شمي بامم سرش ايشػتادس‪ ،‬سػپز بػه اك سػالـ شػردس‪ .‬اك هػم جػواب سػالـ‬
‫ما را داد‪.‬‬
‫(راكم) گويػػد‪ :‬عبیػػداهلل عمامػػهاش را طػػورم بػػر سػػر ك صػػور ش ششػػید بػػود شػػه‬
‫كحشي فقػه چشػماف ك پاهػام اك را مػيديػد‪ .‬ن ػا عبیػداهلل گفػت‪ :‬ام كحشػي!‬
‫يا مرا ميشناسي؟ گويد‪ :‬ن اهي به اك شرد ك گفت‪ :‬نػه خبػدا جػز اينرػه مػن مػي‪-‬‬
‫دامن شه عدم بن خیار با ز بػه نػاـ اـ قتػاؿ بنػت ابػوالعی) ازدكاج شػرد ك ف زف‬
‫پشػػرم ب ػرام اك بػػه دنیػػا كرد شػػه مػػن دنبػػاؿ ششػػي مػػيگشػػتم شػػه ف پشػػر را شػػری‬
‫دهػػد‪ .‬لػػذا ف پشػػر باػػه ك مػػادرش را بػػا خػػودـ برداشػػتم ك ف را بػػه مػػادرش دادـ‪.‬‬
‫گػػويي حػػام شػػه دارـ بػػه پاهايػػت ن ػػا مػػيشػػنم (نبػػاف دكراف اسػػت ك ػػو خػػود ف‬
‫پشر هشيت)‬
‫گويػد‪ :‬ن ػا عبػداهلل عمامػهاش را از صػػور ش برداشػت ك چهػر خػود را نشػػاف‬
‫داد ك گفػػت‪ :‬يػػا در مػػورد چ ػػون ي قتػػل ضبػػز چیػػزم بػػه مػػا مبػػيگػػويي؟ گفػػت‪:‬‬
‫چرا‪ ،‬ضبز در جنو بدر طعیمه بن عدم بن خیار را بػه قتػل رسػاند‪ .‬ن ػا اربػامب‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪181....................................‬‬
‫جبری بن مطعم به من گفت‪ :‬اگر ضبز را در مقابل عموس (يع بػه ػالُّ قتػل اك)‬
‫برشػػي‪ ،‬ػػو را زاد خ ػواهم شػػرد‪( .‬راكم) گويػػد‪ :‬كقػػيت شػػه مػػردـ در سػػاؿ عین ػ ‪-‬‬
‫عینػ نػػاـ شػػوهي در مقابػػل احػػد اسػػت شػػه در ام میػػاف ػػا فاصػػله انداختػػه اسػػت‬
‫‪( -‬بػػه منظػػور نػػربد) خػػارج شػػدند‪ ،‬مػػن هػػم نب ػرا مػػردـ ب ػرام جنػػو بػػریكف مػػدـ‪.‬‬
‫كقػيت شػه بػرام مبػارز صػز ششػیدند‪ً ،‬سػباع از میػاف (صػفوؼ ػا) خػارج شػد ك‬
‫جلػو مػػد ك گفػػت‪ :‬يػػا حريفػػي هشػػت شػػه بتوانػػد بػػا مػػن مبػػارز شنػػد؟ ن ػػا ضبػػز‬
‫بن عبداؼبطلب به قصد مبارز با اك جلو مد ك گفت‪ :‬ام سباع‪ ،‬ام پشػر اـ مبػار‬
‫ٕٔ‬
‫يػػا بػػا خػػدا ك رسػػوؿ خػػدا صػػلی اهلل علیػػه كسػػلم‬
‫(ز شػه زنػػاف را ختنػػه مػػيشنػػد)‬
‫در ميش ؟‬
‫گويد‪ :‬سپز به اك ضبله شرد ك اك را به قتل رساند‪.‬‬
‫گويد‪ :‬من در پشت صنر ام برام ششخ ضبز شمػ شػرد بػودـ‪ .‬كقػيت شػه بػه‬
‫مػػن نزديػػك شػػد‪ ،‬نیػػز شو ػػاهم را بػػه سػػوم اك پر ػػاب شػػردـ‪ .‬نیػػز بػػه نػػافش اصػػابت‬
‫شػػرد طػػورم شػػه از میػػاف دك شفلػػش بػػریكف مػػد ك ضبػػز اين ونػػه بػػه شػػهادت رسػػید‪.‬‬
‫كقػيت شػه مػردـ بازگشػتند‪ ،‬مػن هػم نبػرا بػا نػاف بازگشػتم ك در مرػه اقامػت گزيػدـ‪،‬‬
‫ػػا اينرػػه اسػػالـ در ف اشػػاعه ك گشػػرتش پیػػدا شػػرد‪ .‬سػػپز بػػه طػػائز رفػػتم‪ .‬اهػػايل‬
‫طائز پیرهايي را جهت مذاشر با پیػامرب صػلی اهلل علیػه كسػلم فرسػتادند‪ .‬بػه مػن‬
‫هػػم گفتنػػد‪ :‬پیػػامرب صػػلی اهلل علیػػه كسػػلم پیرهػػا را اذيػػت مبػػيشنػػد ك سػػیيب بػػه ػػا‬
‫مبيرساند‪.‬‬

‫ٕٔ) با اين صبله از اك عیب جويي ميشند‪.‬‬

 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪182....................................‬‬
‫گويد‪ :‬من هم نبرا ناف خارج شدـ ا اينره به خدمت پیامرب صػلی اهلل علیػه‬
‫كسػػلم رسػػیدـ‪ ٕٕ.‬كقػػيت شػػه مػرا ديػػد‪ ،‬فرمػػود‪ « :‬ػػو كحشػػي هشػػيت؟ » گفػػتم‪ :‬رم‪،‬‬
‫فرمػػود‪ « :‬ػػو ضبػػز را ششػػيت؟» گفػػتم‪ :‬جريػػاف نانػػاف اسػػت شػػه خػػرب ف بػػه رػػا‬
‫رسید است‪ .‬گفت‪ :‬يػا مػي ػوا چهػر ات را از مػن پنهػاف شػ (يعػ خػود را در‬
‫برابػػر مػػن ظػػاهر نشػػازم)؟ » گويػػد‪ :‬مػػن هػػم از خػػدمت ايشػػاف بػػریكف مػػدـ‪ ،‬كقػػيت‬
‫شػػه پیػػامربص از دنیػػا رخػػت بربشػػتند‪ ،‬مشػػیلمه شػػذاب ظهػػور شػػرد‪ .‬گفػػتم‪ :‬بػػه سػػوم‬
‫مشػػیلمه عػػازـ مػػيشػػوـ ػػا شػػايد بػػا ششػػخ اك بت ػوامن ششػػخ ضبػػز را ج ػرباف ك ػػالُّ‬
‫شنم‪ .‬گويػد‪ :‬نبػرا بػا مشػلماناف بػه سػوم اك عػازـ شػدس‪ .‬ك مػاجرايش ن ونػه شػد‬
‫شػػه مػػيدانیػػد (جن ػػي در گرفػػت ك عػػداد زيػػادم از صػػحابه بػػه شػػهادت رسػػیدند)‬
‫ناگهػػاف در ف گػػری ك دار چشػػمم بػػه مػػردم افتػػاد شػػه در شػػراؼ ديػوارم ايشػػتاد‬
‫بػود ك موهػػام كلیػػد ام داشػػت ػػا جػػايي شػػه گويػػا شػػرتم خاششػػرتم رنػػو اسػػت‪.‬‬
‫پز نیز شو اهم را به سوم اك پر اب شػردـ‪ ،‬نیػز بػه سػینهاش اصػابت شػرد طوريرػه‬
‫از میاف شانههايش بریكف مػد‪ ،‬ن ػا مػردم از انصػار بػه سػوم اك ضبلػه شػرد ك بػا‬
‫رشری بر فرؽ سرش زد‪.‬‬
‫سػػلیماف بػػن يشػػار گويػػد‪ :‬از عبػػداهلل بػػن عمػػر شػػنیدـ شػػه مػػيگفػػت‪ :‬شنیػػزم بػػر‬
‫ركم پش ػػت ب ػػاـ خانػ ػػه گف ػػت‪ :‬افش ػػوس بػ ػػر امریاؼب ػ ػ من ٖٕ!! ف بن ػػد سػ ػػیا اك را‬
‫ششت‪ .‬ركايت از خبارم‬

‫ٕٕ) ركايػت از طیالشػي (ُُّْ) مػػد اسػت‪ « :‬كقػػيت شػه رسػوؿ خػػدا شػريز كردنػػد‪ ،‬خواسػتم شػػه از ايشػاف فػرار شػػنم ك بػه شػػاـ بػركـ‪ .‬ن ػػا‬
‫مػردم پػػیش مػن مػػد ك گفػت‪ :‬كام بػػر ػو ام كحشػػي! خبػدا هرششػػي شػه نػػزد ؿبمػد مػػي يػد ك شػػهاد را مػيگويػػد‪ ،‬ؿبمػد هػػی شػارم بػػا اك‬
‫نػػدارد‪ .‬بػػا شػػنیدف ايػػن سػػنن‪ ،‬مػػن هػػم بػػه خػػدمت ايشػػاف رسػػیدـ‪ .‬ك نبػ شػػه بػػامم سػػر ايشػػاف ايشػػتادـ شلمػػه شػػهاد را بػػر زبػػاف جػػارم‬
‫ساختم‪ » .‬ك مانند اين ركايت در ركايت ابن اسحاؽ از طربا (ِْٕٗ) ك غری اك مد است‪.‬‬
‫ٖٕ) اين از باب ندب است ك افرادش به مشلمه شذاب ميگفتند‪ :‬امریاؼب من !! چرا شه اك متويل امور ياراف ك پریكانش بود‪.‬‬
‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪183....................................‬‬

‫«‪»21‬‬
‫داستان صحابیه بسرگوار‪:‬‬
‫«حفصٍ تىت عمش»‬

‫هٌبع‪:‬‬
‫صحابیات حَل الرسَل‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪184....................................‬‬
‫استاد ؿبمود اؼبصػرم أبػو عمػار در کتػاب (صػحابیات حػوؿ الرسػوؿ) ص‪ِٖ:‬‬
‫می نويشد‪:‬‬
‫اك بشػػیار ركز دار ك شػػب زنػػد دار اسػػت ك نبشػػر ػػو (پیػػامرب ص) در یشػػت‬
‫است‬
‫ما بیشرت ك بیشرت نزديا میشوس ا بوی خوش گيلی از گلشتاف خانواد عمػر‬
‫را استنشاؽ کنیم‪.‬‬
‫قرار مػا بػا اـاؼبػ من حفصػه دخػرت عمػر بػن خطػاب ‪ -‬خداكنػد از اك ك پػدرش‬
‫راض ػػی ب ػػاد! ‪ -‬میباش ػػد‪ .‬ف گيل ػػی ک ػػه خداكن ػػد مک ػػارـ ك فض ػػايل را در اك صب ػ ػ‬
‫گردانی ػػد ‪ ،‬مک ػػارـ ك فض ػػايلی ک ػػه قل ػػم از كص ػػز ف ي ػػا از ص ػػرؼ ذک ػػرش ن ػػا واف‬
‫است‪.‬‬
‫پدرش‪ ،‬فاركؽ اين امت است‪.‬‬
‫اك م ػػردی ب ػػزر ك وامبن ػػد اس ػػت‪ .‬وامبن ػػد در ع ػػدالت ك مهرب ػػانی ك ؿببػ ػػت ك‬
‫رضبت‪.‬‬
‫اك مػػردی اسػػت کػػه جزيرةالعػػرب اك را بػػه دنیػػا كرد ك اسػػالـ اك را ربیػػت کػػرد‬
‫ك پركرش داد است‪.‬‬
‫اك عباد ػػذار ك كارعػػی اسػػت کػػه عبػػاد ش از غبػػاظ رب ػرحم ك ذکػػاكت ك عمػػل‬
‫فوراف میکند‪.‬‬
‫اك استاد ك معلمػی اسػت کػه بشػیاری از مفػاهیم زنػدگی را صػحیآ کػرد ك از‬
‫اخػػالؽ ك س ػػلوحم خ ػػود‪ ،‬لبػػاس عظم ػػت ك شػػکو بػػر ػػن حیػػات ک ػػرد اسػػت‪ .‬اك‬
‫پیشوای متقیاف است‪.‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪185....................................‬‬
‫اك م ػػردی اس ػػت ک ػػه ال ػػو ك سرمش ػػقی ب ػػه نب ػػه م ػػردـ داد ک ػػه هی گ ػػا کهن ػػه‬
‫مبیشػػود‪ .‬ال ػػويی کػػه در حػػاکمی بػػزر ذبلػػی پیػػدا کػػرد کػػه دنیػػا بػػر سػػتانه درش‪،‬‬
‫پربرکت ك پػرخری شػد ك پػر از غنػاس ك چیزهػای حػالؿ ك پػاکیز شػد اسػت پػز‬
‫عمػػر بػػه زيبػػايی هرچػػه بیشػػرت ػػا را رهػػا کػػرد ك بزرگوارانػػه بػػه مػػردـ داد‪ .‬چیزهػػای‬
‫حالؿ ك پاکیز دنیا را به نػاف قػدس مػیدارد ك چیزهػای ناپشػند ك گمػرا کننػد را‬
‫از ناف دكر میکند ا جايی که كقتی دستانش را از عاليب ك علقػات ايػن سػرای‬
‫فػػانی فػػوت میکنػػد‪ ،‬در كقػػت گرمػػای مرگبػػار ظهػػر پشػػت سػػر شػػرتی کػػه از ام ػواؿ‬
‫صدقه است گاـ بر میدارد از رس اينکه مبادا از ب ركد‪.‬‬
‫يا طبید بامی ديو ايشتاد ا مقداری غذای پػاحم بػرای زنػی غريػب کػه درد‬
‫زايباف به سراغش مد ‪.‬‬
‫ي ػ ػػا ب ػ ػرای کودک ػ ػػانی ک ػ ػػه از گرس ػ ػػن ی در ػ ػػاريکی ش ػ ػ ً‬
‫ػب بش ػ ػػیار اري ػ ػػا گري ػ ػػه‬
‫میکنند‪ ،‬بپزد‪.‬‬
‫اك مردی است که يات قر ف چندين بار موافب رأی ك گفتهاش نازؿ شد‪.‬‬
‫اك مػردی اسػػت کػػه اسػػالـ كردنػػش‪ ،‬مايػػه فػػتآ ك پػػریكزی اسػػالـ‪ ،‬هجػػر ش مايػػه‬
‫نصرت ك پریكزی اسالـ‪ ،‬ك خالفتش مايه عدالت برای مشلماناف بود‪.‬‬
‫اك فاركؽ امت اسالـ‪ ،‬عمر بن خطاب است(ٕٗ)‪.‬‬
‫عمػػويش‪ ،‬زيػػد بػػن خطػػاب اسػػت‪ ،‬کشػػی کػػه در جنػػو بػػدر ك مقػػاط حشػػاس‬
‫حضػور يافػػت‪ .‬ػ ك در جنػػو يبامػػه بػػه شػػهادت رسػػید ػ اك مػػردی اسػػت کػػه عمػػر‬
‫دربار اش میگويػد‪ :‬زيػد در دك کػار نیکػو از مػن پیشػی گرفػت‪ :‬قبػل از مػن اسػالـ‬

‫ٕٗ‪ -‬ائمة اؽبدی كمصابیآ الدجی‪ ،‬اثر شیخ ؿبمد حشاف ك عوض اعبزار‪ ،‬ص ِِٗ‪.‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪186....................................‬‬
‫كرد ك قب ػػل از م ػػن ب ػػه ش ػػهادت رس ػػید‪ .‬همچنػ ػ درب ػػار اش میگوي ػػد‪ :‬ب ػػاد ص ػػبا‬
‫نوزيد م ر اينکه زيد بن خطاب را به ياد من كرد است‪.‬‬
‫مػػادرش‪ ،‬زينػػب بنػػت مظعػػوف خ ػواهر صػػحابی جلیلالقػػدر‪ ،‬عثمػػاف بػػن مظعػػوف‬
‫اسػػت کشػػی کػػه كقتػػی كفػػات يافػػت‪ ،‬پیػػامرب ؿببػػوب صػػلی اهلل علیػػه كسػػلم کنػػار‬
‫جنػػاز اش حضػػور يافػػت ك اك را بوسػػید ك اشػػاهايش بػػر رخشػػار عثمػػاف جػػاری‬
‫شػػد‪ )َٖ(...‬ك عثم ػػاف اكل ػ کش ػػی اس ػػت ک ػػه در قربس ػػتاف بقی ػ بػػه خ ػػاحم س ػػپرد‬
‫شػػد‪ ...‬ك کشػػی اسػػت کػػه كقتػػی دخػػرت رس ػػوؿ اهلل ص ػػلی اهلل علیػػه كسػػلم كفػػات‬
‫اغبىًقػ بً ىشػلى ًفنىا ٍ‬
‫اػبػى ًٍػری عيثٍ ىمػػا ىف بٍػ ًن‬ ‫يافػػت‪ ،‬پیػػامرب صػػلی اهلل علیػػه كسػػلم بػػه اك گفػػت‪ٍ « :‬‬
‫وف»(ُٖ)‪« :‬به پیشینیاف خری ما‪ ،‬عثماف بن مظعوف ملحب شو»‪.‬‬ ‫مظٍع و‬
‫ى ي‬
‫عمهاش‪ ،‬فاطمه بنت خطابل است‪ .‬اك يکػی از زنػانی اسػت کػه از پیشػ اماف‬
‫ك سػػابق بػػه سػػوی اسػػالـ بػػود اسػػت‪ .‬شػػوهرش سػػعید بػػن زيػػد يکػػی از د نفػػری‬
‫است که از طرؼ خداكند به یشت م د داد شد اند‪.‬‬
‫برادرش‪ ،‬ف عابد ك زاهد ك پرهیزگػار ك كارع ك عػامل‪ ،‬عبػداهلل بػن عمػرؿ اسػت‬
‫کش ػػی ک ػػه پی ػػامرب ص ػػلی اهلل علی ػػه كس ػػلم درب ػػار اش میفرماي ػػد‪« :‬إف عب ػػداهلل رج ػػل‬
‫صا »(ِٖ)‪« :‬نبانا عبداهلل مردی صا است»‪.‬‬
‫ك مادرماف عايشه دربار اش میگويد‪ :‬کشی را نديد اـ که به انداز عبػداهلل بػن‬
‫عمر پايبند سنت باشد(ّٖ)‪.‬‬

‫اضبػد در مشػند خػود‪ ْ/ّ ،ْ/ٔ ،‬ف را‬ ‫َٖ‪ -‬رمذی به رار ٖٗٗ ف را ركايت کرد ك میگويػد کػه حػديثی حشػن صػحیآ اسػت‪ .‬هػم چنػ‬
‫ركايت کرد است‪ .‬ك اين حديط با وجه به شاهدی که نزد بزار دارد‪ ،‬حشن است‪.‬‬
‫ُٖ‪ -‬اضبد ك ابن سعد ك حاکم ف را ركايت کرد اند‪ .‬حاکم دربار ف سکوت اختیار کرد ك ذهبی میگويد‪ :‬سندش صا است‪.‬‬
‫ِٖ‪ -‬متفػػب علیػػه‪ .‬خبػػاری در مبحػػط «اؼبناقػػب»‪ ،‬بػػاب‪« :‬مناقػػب عبػػداهلل بػػن عمػػر بػػن اػبطػػاب ـ رػػار ُّْٕ كمشػػلم در مبحػػط «فضػػائل‬
‫الصحابة»‪ ،‬باب‪« :‬فقه فضائل عبداهلل بن عمر ـ‪ ،‬به رار ِْٖٕ ف را ركايت کرد اند‪.‬‬
‫ّٖ‪ -‬سری أعالـ النبالء‪ ،‬اثر ذهبی‪.ُُِ/ّ ،‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪187....................................‬‬
‫پز يا کشی می واند با قلػم يػا زبػانش از عظمػت ف نبػه فضػايل ك مکػارـ ك‬
‫افتنارات عبری کند؟!!!‪.‬‬
‫نشأت مبارک‬
‫پػػز از ايػػن مقدمػػه راج ػ بػػه خػػانواد عمػػر کػػه مادرمػػاف حفصػػه در ف بػػزر‬
‫ش ػػد می ػ ػوانیم ص ػػور کن ػػیم چ ون ػػه حفص ػػه نش ػػأ ی مب ػػارحم داش ػػت ك در س ػػايه‬
‫ؿبیطی زندگی میکرد که خیلی به ندرت می وانیم نظریی برای ف بیابیم‪.‬‬
‫حفصػػه زمػػانی بػػه دنیػػا مػػد کػػه ق ػريش بنػػای کعبػػه را بازسػػازی میکردنػػد‪ .‬ايػػن‬
‫كاقع ػػه پ ػػن س ػػاؿ قب ػػل از بعث ػػت پی ػػامرب ص ػػلی اهلل علی ػػه كس ػػلم ب ػػود‪ .‬ف زم ػػانی ک ػػه‬
‫پیػامرب صػػلی اهلل علیػه كسػػلم بػػا رأی درسػت ك بصػػریت فوؽالعػاد ك درايػػت خػػاص‬
‫خود‪ ،‬اختالؼ ك نزاع میاف قريش بػر سػر قػرار دادف «حجػر اْلسػود» در جػايش‪،‬‬
‫را خاسبه داد‪.‬‬
‫حفصػػه علػػم ك ادبیػػات را دكسػػت میداشػػت‪ ،‬ك نوشػػخ را از «شػػفاء» دخػػرت‬
‫عبداهلل‪ ،‬ف زف قريشی ك عدكی ياد گرفت‪ .‬ك پیوسته به دنباؿ علػم بػود ػا اينکػه‬
‫يکی از زناف فصیآ در میاف قريش شد‪.‬‬
‫ىمانا اسالم آوردن عمر مايو فتح و پيروز اسالم بود‬
‫كقتػی کػه خورشػػید اسػالـ بػػر سػرزم جزيػرة العػػرب طلػوع کػػرد ك عمػر همچنػػاف‬
‫بػػر ش ػرحم بػػود‪ ،‬پیػػامرب صػػلی اهلل علیػػه كسػػلم رزك میکػػرد کػػه عمػػر اسػػالـ كرد ػػا‬
‫شػػوکت ك اقتػػداری علیػػه مشػػرکاف باشػػد ك نػػاف را برتسػػاند‪ .‬پیػػامرب صػػلی اهلل علیػػه‬
‫ػك بًػأًىيب ىج ٍهػ وػل أ ٍىك‬
‫ػب ىهػ ىذيٍ ًن الػػر يجلى ٍ ً إًلىٍیػ ى‬
‫ىحػ ِّ‬ ‫ً‬ ‫كسػػلم میفرمػػود‪« :‬الل يهػػم أى ًعػػز ًٍ‬
‫اْل ٍسػ ىػال ىـ بأ ى‬
‫ىحب يه ىمػ ػػا إًلىٍیػ ػ ًػه عي ىمػ ػ يػر»(ْٖ)‪« :‬خػ ػػدايا! اسػ ػػالـ را بػ ػػا‬ ‫ػاؿ ىكىشػ ػػا ىف أ ى‬
‫اػبىطػ ػ ً‬
‫ػاب قىػ ػ ى‬ ‫بًعي ىمػ ػ ىػر بٍػ ػ ًن ٍ‬

‫ْٖ‪ -‬رمذی به رار ّّٖٔ ف ار ركايتکرد ‪ ،‬ك لبانی در «صحیآ سنن الرتمذی» به رار َِٕٗ ف ار صحیآ دانشته است‪.‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪188....................................‬‬
‫ؿببوب رين ايػن دك مػرد در نظػرت عػزت د ‪ :‬بػا ابوجهػل بػن هشػاـ‪ ،‬يػا بػا عمػر بػن‬
‫خطػػاب‪ .‬راكی گوي ػػد‪ :‬ؿبب ػػوب رين ف دك م ػػرد در ن ػػزد خداكن ػػد عم ػػر ب ػػن خط ػػاب‬
‫بود»‪ .‬يعنی عمر بن خطاب اسالـ كرد ك خداكند به كسیله اك اسػالـ را عػزت ك‬
‫اقتدار داد‪.‬‬
‫اسالـ كردف عمر سبب بزرگی برای ظهور ك قػدرت ك ػواف اسػالـ بػود‪ .‬چػوف‬
‫عمػػر در ػواف ك قػػدرت ك شػػجاعت برجش ػػته ب ػػود‪ ،‬ك بػػه خػػاطر خػػدا از مالمػػت‬
‫هی مالمت کنند ای مبی رسید‪.‬‬
‫عب ػػداهلل ب ػػن مش ػػعود میگوي ػػد‪ :‬نبان ػػا اس ػػالـ كردف عم ػػر‪ ،‬ماي ػػه ف ػػتآ ك پ ػػریكزی‬
‫اسالـ بود‪ ،‬ك هجر ش مايه نصػرت ك پػریكزی اسػالـ بػود‪ ،‬ك خالفػتش مايػه رضبػت‬
‫بود‪ .‬ما کنار کعبه مباز مبیخواندس ا اين که عمر اسالـ كرد‪ .‬پػز كقتػی کػه عمػر‬
‫اسالـ كرد‪ ،‬با قريش پیکار ك مبارز کرد ا اين که کنار کعبه مباز خواند ك مػا هػم‬
‫نبراهش مباز خواندس(ٖٓ)‪.‬‬
‫ايػػن چن ػ اسػػالـ كارد ايػػن خانػػه مبػػارحم شػػد ػػا پناه ػػاهی ؿبکػػم شػػود کػػه از‬
‫اسالـ ك مشلماناف پشتیبانی ك ضبايت کند‪.‬‬
‫حم عمر در سايه اين ديػن عظػیم ك در کنػار ايػن پیػامرب‬ ‫اين چن ‪ ،‬خانواد مبار ً‬
‫گرامی صلی اهلل علیه كسلم زندگی کرد‪ ،‬ا از سرچشػمه پػاحم سػریاب شػوند ك از‬
‫سػػنت ك سػػریت ك اخػػالؽ ك عبػػادت ك س ػػلوحم ك مهػػر ك ؿببػػت پیػػامرب صػػلی اهلل‬
‫علیه كسلم ياد ب ریند‪.‬‬

‫ٖٓ‪ -‬ابن سعد در «الطبقات»‪ َِٕ/ُ ،‬ك حاکم در «اؼبشتدرحم»‪ ْٖ-ّٖ/ّ ،‬ف را ركايت کرد انػد‪ .‬ك حػاکم میگويػد‪ :‬اسػناد ايػن حػديط‬
‫صحیآ است كلی خباری كمشلم ف را ركايت نکرد اند‪ ،‬ك ذهبی هم با اك موافقت کرد است‪.‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪189....................................‬‬
‫ازدواج حفصو با ُخنيس‬
‫كقت ػػی حفص ػػه ب ػػه س ػػن بل ػػوغ رس ػػید‪ ،‬يک ػػی از پیشػ ػ اماف ك س ػػابق ب ػػه س ػػوی‬
‫اسالـ‪ ،‬به ناـ « يخنیز بن حذافه» برادر «عبػداهلل بػن حذافػه» بػه خواسػت اری اك‬
‫مد‪ .‬پز يخنیز با حفصه ازدكاج کرد‪ .‬ك حفصه نبػرا اك در خوشػبنتی زيػاد در‬
‫سايه ايباف ك اطاعت زندگی کرد‪.‬‬
‫يخنیز قبل از فکه پیامرب صلی اهلل علیه كسلم داخل خانػه ارقػم بػن ابػواْلرقم‬
‫شود‪ ،‬اسالـ كرد ك اسالـ كردنش به دست ابوبکر صديب بود‪.‬‬
‫بو سو اهلل بشتابيد‬
‫اذيػػت ك زار مشػػرکاف بػػه اصػػحاب پیػػامرب ؿببػػوب صػػلی اهلل علیػػه كسػػلم شػػدت‬
‫يافػػت‪ ،‬پػػز پیػػامرب صػػلی اهلل علیػػه كسػػلم بػػه اصػػحاب ك يػػارانش اشػػار کػػرد کػػه بػػه‬
‫سرزم حبشه هجرت کنند‪ .‬يخنیز هم از صبله افرادی بود کػه بػه حبشػه هجػرت‬
‫کػػرد ك سػػپز بػػه مکػػه بازگشػػت‪ .‬كقتػػی کػػه ديػػد اذيػػت ك زار ك شػػکنجه مشػػرکاف‬
‫ركز بػػه ركز زيػػاد میشػػود‪ ،‬نبشػػرش حفصػػه را بػػا خػػود برداشػػت ك بػػه يثػػرب (مدينػػه‬
‫منػػور ) هجػػرت کردنػػد پػػز از فکػػه پیػػامرب صػػلی اهلل علیػػه كسػػلم بػػه اصػػحاب ك‬
‫يػػارانش اجػػاز داد کػػه بػػه مدينػػه هجػػرت کننػػد‪ .‬فجػػا ايػػن دك زكج در کنػػار انصػػار‬
‫زن ػػدگی کردن ػػد ك خوش ػػبنتی ك سعادتش ػػاف ب ػػا هج ػػرت پی ػػامرب ص ػػلی اهلل علی ػػه‬
‫كسػػلم بػػه مدينػػه ‪ -‬شػػهری کػػه بػػا مػػدف پیػػامرب صػػلی اهلل علیػػه كسػػلم هػػر چیػػزی در‬
‫دكر ك بر ف نورانی شد ‪ -‬زياد شد‪ .‬خدايا! زندگی نبرا پیامرب ؿببػوب) چػه قػدر‬
‫زيباست!‪.‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪193....................................‬‬
‫فراق دردناک‬
‫در غػػزك بػػدر کػػه خداكنػػد در ف‪ ،‬نصػػرت ك عػػزت ك پػػریكزی ب ػرای مشػػلماناف‬
‫قدير کرد بود‪ ،‬يخنیز از قهرماناف اين جنػو بػود‪ .‬اك از اعمػاؽ قلػبش شػهادت‬
‫را رزك میکػػرد‪ .‬كقتػػی کػػه در ف غػػزك شػػرکت کػػرد‪ ،‬زخمهػػای زيػػادی در بػػدنش‬
‫اهباد شد اما با كجود ف همچناف مبارز میکرد ا کالـ ك ديػن خداكنػد‪ ،‬غالػب‪،‬‬
‫ك ي کافراف مغلوب باشد‪ .‬پز از پاياف يافخ غزك بدر يخنػیز ؾبػركح بػه مدينػه‬
‫بازگشت‪.‬‬
‫ايػػن صػػحابی جلیلالقػػدر كفػػات يافػػت کشػػی کػػه جػػاف خػػود را در را خداكنػػد‬
‫باخػػت ك بػػه بزر ػرين فضػػیلت ك افتنػػار دسػػت يافػػت پیػػامرب ؿببػػوب صػػلی اهلل‬
‫علیػػه كسػػلم بػػر اك مبػػاز جنػػاز خوانػػد ك اك را در قربسػػتاف بقی ػ کنػػار قػػرب صػػحابی‬
‫جلیلالقدر عثماف بن مظعوف به خاحم سپرد‪.‬‬
‫اين چن فراؽ ك دكری دردناحم مد ‪ ...‬ك اين چن حفصه کػه هنػوز جػواف‬
‫بود‪ ،‬بیػو شػد‪ .‬ك بػرای مػر شػوهرش بشػیار انػدكه شػد ػا جػايی نزديػا بػود‬
‫قلػػبش پػػار شػػود امػػا اك در اكج سػػعادت ك خوشػػبنتی بػػود‪ ،‬چػػوف شػػوهرش مػػر‬
‫کريبان ػػهای داش ػػت ك زخمه ػػايش ک ػػه نب ػػهاش ب ػػه خ ػػاطر خ ػػدا ب ػػود‪ ،‬بػ ػرايش گػ ػواهی‬
‫میدهند‪.‬‬
‫اي چني حفصو مادر مؤمنان شد‬
‫عم ػػر بػ ػرای دخ ػػرت جػ ػوانش ک ػػه در س ػػن هیجد س ػػال ی بی ػػو ش ػػد‪ ،‬متأس ػػز ك‬
‫ناراحػػت شػػد‪ .‬ايػػن مشػػأله عمػػر را دردمنػػد میکػػرد کػػه بیػػو گی‪ ،‬ج ػوانی حفصػػه را‬
‫میربايد ك زندگیاش را میمکد‪ .‬ك هر كقت داخػل خانػهاش میشػد ك دخػرتش را‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪191....................................‬‬
‫اندكه میديد‪ ،‬احشاس درد ك ناراحتی میکرد‪ .‬پز از فکػر طػومنی صػالح‬
‫ديد که شوهری را برايش انتناب کند ا در کنارش راـ گرید(ٖٔ)‪.‬‬
‫پػػدرش اك را بػػه ابػػوبکر پیشػػنهاد کػػرد امػػا ابػػوبکر ج ػوابی بػػه اك نػػداد‪ .‬اك را ب ػه‬
‫عثمػػاف پیشػػنهاد کػػرد‪ ،‬عثمػػاف گفػػت‪ :‬در نظػػر دارـ ايػػن ركزهػػا ازدكاج نکػػنم‪ .‬پػػز‬
‫عم ػػر از ف دك دػب ػػور ش ػػد ك دل ػػش شکش ػػت‪ ،‬ك ش ػػکايت ح ػػالش را ن ػػزد پی ػػامرب‬
‫صلی اهلل علیػه كسػلم بػرد‪ ،‬پیػامرب صػلی اهلل علیػه كسػلم فرمػود‪« :‬يتػزكج حفصػة مػن‬
‫هػػو خػػری مػػن عثمػػاف كيتػػزكج عثمػػاف مػػن هػي خػػری مػػن حفصػػة»‪« :‬کش ػی یػػرت از‬
‫عثم ػ ػػاف ب ػ ػػا حفص ػ ػػه ازدكاج میکن ػ ػػد ك عثم ػ ػػاف ب ػ ػػا کش ػ ػػی ی ػ ػػرت از حفص ػ ػػه ازدكاج‬
‫میکند»‪ .‬سپز پیامرب صلی اهلل علیه كسػلم از حفصػه خواسػت اری کػرد ك عمػر‪،‬‬
‫حفصه را به ازدكاج اك در كرد(ٕٖ)‪.‬‬
‫ك رسوؿ اهلل صلی اهلل علیه كسلم دخرتش‪ ،‬اـ کلثوـ را پػز از كفػات خػواهرش‬
‫رقیه به ازدكاج عثماف در كرد‪.‬‬
‫كقتی که عمر‪ ،‬حفصه را به ازدكاج پیامرب صلی اهلل علیػه كسػلم در كرد‪ ،‬ابػوبکر‬
‫اك را ديػػد ك عػػذرخواهی کػػرد ك گفػػت‪ :‬از مػػن دػبػػور نشػػو‪ ،‬چػػوف رسػػوؿ اهلل صػػلی‬
‫اهلل علیه كسلم از حفصه ياد کرد بود ك درست نبود کػه مػن رازش را افشػا کػنم ك‬
‫اگ ػ ػ ػػر پی ػ ػ ػػامرب ص ػ ػ ػػلی اهلل علی ػ ػ ػػه كس ػ ػ ػػلم اك را ره ػ ػ ػػا میک ػ ػ ػػرد‪ ،‬قطعػ ػ ػ ػان ب ػ ػ ػػا اك ازدكاج‬
‫میکردـ(ٖٖ)‪.‬‬

‫ٖٔ‪ -‬صور من سری الصحابیات‪ ،‬ص ُُّ‪.‬‬

‫ٕٖ‪ -‬خباری در مبحط «النکاح»‪ ُّٓ-ُِٓ/ٗ ،‬ك ابن سعد در «الطبقات»‪ ِٖ/ٖ ،‬ف را ركايت کرد اند‪.‬‬
‫ٖٖ‪ -‬حديثی صحیآ است‪ .‬خباری در مبحط «النکاح»‪ ،‬باب ‪« :‬عرض اْلنشاف ابنته أك أخته علی أهل اػبػری»‪ ،‬بػه رػار ُِِٓ ف را ركايػت‬
‫کرد است‪ .‬ك اين قشمتی از حديط قبلی است‪.‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪192....................................‬‬
‫رس ػػوؿ اهلل ص ػػلی اهلل علی ػػه كس ػػلم س ػػاؿ س ػػوـ هج ػػری‪ ،‬قب ػػل از جن ػػو ايح ػػد ب ػػا‬
‫حفصه ازدكاج کرد‪ ،‬ك چهارصد درهم را به عنواف مهريػه بػه اك داد‪ .‬ك ايػن ازدكاج‪،‬‬
‫بزر رين اکراـ ك افتنار ك منت ك احشاف برای حفصه ك پدرش بود‪.‬‬
‫جايگاه واال حفصو‬
‫حفصػػه جاي ػػا كاميػػی را در قلػػب پیػػامرب صػػلی اهلل علیػػه كسػػلم اشػػغاؿ کػػرد‪،‬‬
‫بلکه جاي ا اك میاف نبشراف پیامرب صلی اهلل علیه كسلم هم كام بود‪.‬‬
‫ػػا جػػايی کػػه مادرمػػاف عايشػػه دربػػار اش میگفػػت‪ :‬اك کشػػی بػػود کػػه از میػػاف‬
‫نبشراف پیامرب صلی اهلل علیه كسلم‪ ،‬در جاي ا ك منزلت رقیب من بود(ٖٗ)‪.‬‬
‫البت ػ ػػه زن ػ ػػدگی نبش ػ ػراف پ ػ ػػاحم پی ػ ػػامرب ص ػ ػػلی اهلل علی ػ ػػه كس ػ ػػلم خ ػ ػػالی از برخ ػ ػػی‬
‫احشاسػ ػػات ك عواطػ ػػز بشػ ػػری نبػ ػػود احشاسػ ػػات ك ع ػ ػواطفی کػ ػػه حشػ ػػادت يػ ػػا‬
‫همچشمی ك امثػاؿ ػا را بػه دنبػاؿ دارد‪ ،‬از ايػن رك پیػامرب ؿببػوب صػلی اهلل علیػه‬
‫كسلم امور زنػدگیاش را بػا ربیػت ربػانی در خانػهاش نبػرا نبشػرانش ك نبػرا يػاراف‬
‫ك امتش ساماف میداد ك نب ی را به سوی طريب صحیآ هدايت میکرد(َٗ)‪.‬‬
‫با يک مثالچ م لب روش میشود‬
‫ايػػن موض ػ گریی اسػػت کػػه ب ػرای مػػا ركشػػن میسػػازد چ ونػػه حشػػادت گػػاهی‬
‫اكق ػػات می ػػاف نبشػ ػراف پی ػػامرب ؿبب ػػوب ص ػػلی اهلل علی ػػه كس ػػلم ظ ػػاهر میش ػػد ‪ ...‬ك‬
‫چ ونػػه پیػػامرب صػػلی اهلل علیػػه كسػػلم ف امػػور را بػػا حکمػػت ك فکػػر ك انديشػػه ك‬
‫مهر ك ؿببت ساماف میداد‪.‬‬

‫ٖٗ‪ -‬الشری‪ ،‬اثر ذهبی‪.ِِٕ/ِ ،‬‬

‫َٗ‪ -‬نشاء مبشرات باعبنة‪ ،‬ص َّّ‪.‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪193....................................‬‬
‫در ص ػػحیآ خب ػػاری ك ص ػػحیآ مش ػػلم از ركاي ػػت عايش ػػه م ػػد ک ػػه كی گوي ػػد‪:‬‬
‫رسوؿ اهلل صلی اهلل علیػه كسػلم نػزد زينػب بنػت جحػش عشػل میخػورد ك کنػار اك‬
‫میمانػػد‪ .‬مػػن ك حفصػػه بػػا هػػم نبدسػػتی کػػردس کػػه پیػػامرب صػػلی اهلل علیػػه كسػػلم نػػزد‬
‫هر کداـ از ما بیايد‪ ،‬بػه اك ب ويػد گیػا مغػافری خػورد ای؟ مػن بػوی گیػا مغػافری را‬
‫ػت‬ ‫ً‬
‫از ػػو احش ػػاس م ػػیکنم‪ .‬پی ػػامرب ص ػػلی اهلل علی ػػه كس ػػلم فرم ػػود‪« :‬مى ىكلىر ػ ِّػّ يشٍن ػ ي‬
‫ػود لىػػه كقىػ ٍد حلى ٍفػػت مى يزبٍػً ًػربل بًػ ىذلً ً‬ ‫ػب ابٍػنىػ ًػة ىج ٍحػ و‬ ‫ً‬
‫ك‬ ‫ػش فىػلىػ ٍػن أىعيػ ى ي ى ى ي‬ ‫أى ٍشػ ىػر ي‬
‫ب ىع ىشػالن عٍنػ ىػد ىزيٍػنىػ ى‬
‫ىح نػدا»(ُٗ)‪« .‬نػه‪ ،‬كلػی نػزد زينػػب بنػت جحػش عشػل خػػورد اـ‪ ،‬امػا از ايػن بػه بعػػد‬ ‫أى‬
‫دي ػ ػػر ايػ ػػن کػ ػػار را مبػ ػػیکنم ك ػ ػػو را سػ ػػوگند مػ ػػیدهم کػ ػػه ايػ ػػن خػ ػػرب را بػ ػػه کشػ ػػی‬
‫ن ويی»‪.‬‬
‫ك نشػػائی ك حػػاکم(ِٗ) از ركايػػت انػػز كرد انػػد کػػه رسػػوؿ اهلل صػػلی اهلل علیػػه‬
‫كسػػلم‪ ،‬کنی ػزی داشػػت کػػه بػػا اك نزديک ػػی میکػػرد‪ .‬عايشػػه ك حفصػػه مػػداـ ػػالش‬
‫کردند ا اينکه پیامرب ص ف کنیز را بر خود حراـ کرد‪ .‬فگا خداكنػد ايػن يػه‬
‫را نػػازؿ کػػرد‪﴿ :‬يأىيػهػػا ٱلنػًػيب ًمل يربػِّػرـ مػػا أىحػػل ٱللػػه لىػػك ىبتغًػػي مرضػػات أ ً‬
‫ػك ىكٱللػػهي‬
‫ىزكجػ ى‬
‫ي ى ى ى ى ى ى‬ ‫ى ىيى ى‬ ‫ى ى‬
‫ىغ يفػػور رًحػػیم ُ﴾ [التحػػرس‪« .]ُ :‬ای پیػػامرب! چػرا چیػػزی را کػػه خػػدا بػػر ػػو حػػالؿ‬
‫ک ػػرد ب ػػه خ ػػاطر جل ػػب رض ػػايت نبشػ ػرانت ب ػػر خ ػػود حػ ػراـ میکن ػػی؟ ك خداكن ػػد‬
‫مرزند ك رحیم است»(ّٗ)‪.‬‬

‫ً‬ ‫ُٗ‬
‫ػك﴾ رػػار ُِْٗ ك مشػػلم در مبحػػط «الطػػالؽ»‪ ،‬بػػاب‪:‬‬ ‫‪ -‬متفػػب علیػػه‪ .‬خبػػاری در مبحػػط « فشػػری القػػر ف»‪ ،‬بػػاب ‪﴿ :‬يىأىيػ ىهػػا ٱلنػًػيب ملى يربىػ ِّػريـ ىمػػا أ ى‬
‫ىحػػل ٱللػػهي لىػ ى‬
‫«كجوب الکفارة علی من حرـ امرأ ه كمل ينو الطالؽ»‪ ،‬به رار ُْْٕ ف ار ركايت کرد اند‪.‬‬
‫ِٗ‪ -‬حاکم در «اؼبشػتدرحم»‪ ّْٗ/ِ ،‬ف را ركايػت کػرد اسػت‪ .‬ك حػافی ابػن حجػر در «فػتآ البػاری»‪ ،‬اسػنادش را صػحیآ دانشػته پػز از ف‬
‫که ف را به نشائی نشبت داد است‪ .‬میگوس‪ :‬اين حديط نزد نشائی در مبحط «التفشری»‪ ،‬به رار ِٕٔ كجود دارد‪.‬‬
‫ّٗ‪ -‬هی اشکالی ندارد که اسباب نزكؿ يا يه‪ ،‬متعدد باشد چوف فبکن است اموری چند ركی دهد ك يه راج به نبهشاف نازؿ شود‪.‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪194....................................‬‬
‫حفصددو ب درا بددو دسددت آوردن خشددنود پيددامبر محبددوب صددلی اهلل عليددو‬
‫وسلم مسابقو میدىد‬
‫حفصػه نبػرا بػا پیػػامرب ؿببػوب صػلی اهلل علیػه كسػػلم زيبػا رين ركزهػای عمػػرش را‬
‫گذراند‪ .‬هر ركز علم ك فقه ك طاعتش برای خداكند زياد میشػد‪ .‬چػرا زيػاد نشػود‬
‫در حالی که اك از منب ك سرچشمه زمؿ علم نبوی سریاب میشد؟‬
‫حفصػ ػػه بػ ػػا نبش ػ ػراف پی ػ ػػامرباف ص ػ ػػلی اهلل علیػ ػػه كس ػ ػػلم ب ػ ػرای بػ ػػه دس ػ ػػت كردف‬
‫خشػ ػػنودیاش مشػ ػػابقه مػ ػػیداد‪ .‬اك از هػ ػػی الشػ ػػی جهػ ػػت خوشػ ػػبنت کػ ػػردف ك‬
‫مشركر کردف پیامرب صلی اهلل علیه كسػلم دريػ مبیکػرد‪ .‬ك هػر غبظػه از عمػرش کػه‬
‫سػػپری میشػػد در حػػالی کػػه در کنػػار پیػػامرب صػػلی اهلل علیػػه كسػػلم بػػود‪ ،‬بیشػػرت ك‬
‫بیشػػرت بػػه خداكنػػد نزديػػا میشػػد‪ .‬اك از پیػػامرب ؿببػػوب صػػلی اهلل علیػػه كسػػلم هػػر‬
‫طاعت ك عباد ی که اك را به خداكند نزديا کند‪ ،‬ياد گرفته بود‪.‬‬
‫زندگی زناشويی که باعط میشود خوشبنتی بر ركی خانه باؿ ب شػايد‪ ،‬ايػن‬
‫چن است‪.‬‬
‫حفصو ىمسر پيامبر صلی اهلل عليو وسلم در بهشت است‬
‫در ركزی از ركزها پیامرب ؿببػوب حفصػه را طػالؽ داد‪ ،‬ك دؿ حفصػه شکشػت‬
‫ك سبػػاـ دنیػػا در برابػػر چشػػمانش ػػار شػػد ك اك بػػاكر مبیکػػرد کػػه شػػوهر ك ؿببػػوب ك‬
‫پیػامربش صػلی اهلل علیػه كسػلم اك را طػالؽ داد اسػت ‪ ...‬ناگهػاف جربئیػل فرمػػانی‬
‫را از خداكنػػد متعػػاؿ ک ػػه هف ػػت طبق ػػه ظب ػػاف را میش ػػکافت‪ ،‬نػػازؿ ک ػػرد ػػا پی ػػامرب‬
‫ؿببػػوب صػػلی اهلل علیػػه كسػػلم را امػػر کنػػد بػػه اينکػػه بػػه سػػوی حفصػػه رجػػوع کنػػد ك‬
‫باری دي ر حفصه را نزد خود برگرداند‪.‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪195....................................‬‬
‫در حػػديثی مػػد کػػه پیػػامرب صػػلی اهلل علیػػه كسػػلم حفصػػه را يػػا طػػالؽ داد‪،‬‬
‫سپز بنا به دستور جربئیل به اك‪ ،‬حفصه را برگرداند(ْٗ)‪ ،‬ك جربئیل گفػت‪« :‬إ ػا‬
‫صػ ٌػوامة‪ٌ ،‬قوامػػة‪ ،‬كه ػي زكجت ػك ُّ اعبنػػة»‪« :‬اك بشػػیار ركز دار ك شػػب زنػػد دار‪ ،‬ك‬
‫نبشر و در یشت است»‪.‬‬
‫اين عجب فضیلت ك افتناری است کػه سبػاـ فضػايل ك مناقػب در برابػر ف از‬
‫ركی خجالػػت ك شرمشػػاری میگريزنػػد‪ .‬ايػػن‪ ،‬قػػدر ك منزلػػت مادرمػػاف حفصػػه نػػزد‬
‫خداست‪.‬‬
‫علم و فقو حفصو‬
‫مادرمػػاف حفصػػه بػػه علػػم ك فقػػه ك ق ػوا معػػركؼ بػػود‪ .‬ك ايػػن صػػفات‪ ،‬جاي ػػا‬
‫کريبانهای به اك نزد رسوؿ اهلل صلی اهلل علیػه كسػلم داد بػود‪ .‬ك نبػاف جاي ػا در‬
‫عصر خالفت راشد به كي در زماف خالفت پدرش‪ ،‬عمػر همچنػاف ؿبفػوظ بػود‪.‬‬
‫ك بشػػیار پػػیش می مػػد کػػه عمػػر بػػه راء ك نظػرات فقهػػی حفصػػه کیػػه میکػػرد از‬
‫ف صبلػػه س ػػئواؿ عم ػػر از حفص ػػه ب ػػود کػػه‪ :‬ح ػػداکثر م ػػد ی ک ػػه زف می وان ػػد دكری‬
‫ش ػ ػػوهرش را ربم ػ ػػل کن ػ ػػد‪ ،‬چ ػ ػػه ق ػ ػػدر اس ػ ػػت؟ حفص ػ ػػه گف ػ ػػت‪ :‬ش ػ ػػش ي ػ ػػا چهارم ػ ػػا‬
‫است(ٓٗ)‪.‬‬
‫اـاؼبػ من حفصػػه در زمینػػه حػػديط نبػػوی ك عبػػادت مرجػ بشػػیاری از صػػحابه‬
‫بػػود‪ .‬بػرادرش عبػػداهلل بػػن عمػػر کشػػی کػػه در نبػػه چیػػز از رسػػوؿ اهلل صػػلی اهلل علیػػه‬
‫كس ػػلم پ ػػریكی میک ػػرد‪ ،‬فچ ػػه را ک ػػه حفص ػػه در خان ػػه رس ػػوؿ اهلل ص ػػلی اهلل علی ػػه‬
‫كسػػلم ديػػد بػػود‪ ،‬از اك دريافػػت میکػػرد‪ .‬عػػالك بػػر ف‪ ،‬ابػػوبکر صػػديب اـاؼبػ من‬

‫ْٗ‪ -‬ابوداكد به رار ِِّٖ ك ابن ماجه به رار َُِٔ ف را ركايت کرد اند‪ .‬ك ارناؤكط میگويد‪ :‬حديثی صحیآ است‪.‬‬
‫ٓٗ‪ -‬حیاة الصحابة‪ ْٕٔ/ُ ،‬ك الدر اؼبنثور‪.ِٔٓ/ُ ،‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪196....................................‬‬
‫حفصه را از میاف نبشراف پیامرب صلی اهلل علیه كسلم انتنػاب کػرد بػود ػا حػافی‬
‫قر نی باشد که ابوبکر ف را صب كری مبود بود‪ .‬شػايد انتنػاب حفصػه بػرای ايػن‬
‫کار از جانب ابوبکر بػه خػاطر ف صػفا ی باشػد کػه در كجػود حفصػه صبػ شػد‬
‫بود صفا ی از قبیل قوا‪ ،‬علم ك دانش ك ركز داری‪ .‬البته ناگفته مبانػد کػه حفصػه‬
‫در عصػػر خػػود قرائػػت خیلػػی خػػوبی داشػػت‪ .‬مػػرداف کمػػی بودنػػد کػػه در قرائػػت ك‬
‫کتابػػت معػػركؼ شػػد باشػػند‪ ،‬پػػز در میػػاف زنػػاف كضػػعیت چ ونػػه بايػػد باشػػد؟‬
‫اـاؼب من حفصه‪ ،‬شاگرد قبیػب نبػوی بػود کػه بشػیاری از احکػاـ نبػوی را بػه مػردـ‬
‫رساند(ٔٗ)‪.‬‬
‫وفات پيامبر محبوب صلی اهلل عليو وسلم‬
‫حفص ػػه همچن ػػاف مبون ػػهای از نبش ػػر باكف ػػا ك ص ػػادقی ب ػػود ک ػػه از ه ػػی الش ػػی‬
‫جهت خوشبنت کردف شوهرش دري مبیکرد‪.‬‬
‫خوشػػبنتی مػػداـ بػػر ركی ايػػن خانػػه مبػػارحم خیمػػه زد بػػود ػػا اي ػن کػػه ف ركز‬
‫مػػد کػػه سبػػاـ هشػػتی ػػار شػػد كقتػػی کػػه پیػػامرب ؿببػػوب صػػلی اهلل علیػػه كسػػلم كفػػات‬
‫يافت‪ .‬قلب حفصه به خاطر كفػات پیػامرب صػلی اهلل علیػه كسػلم کشػی کػه شػوهر‬
‫ك ؿببوب ك پیامربش بود‪ ،‬پر از غم ك اندك شد‪.‬‬
‫حفص ػػه پ ػػز از كف ػػات پی ػػامرب ؿبب ػػوب ص ػػلی اهلل علی ػػه كس ػػلم در عص ػػر خ ػػود‪،‬‬
‫همچناف عباد ذار برای خداكند بػود ػا جػايی کػه دكر ك نزديػا نبػه بػه فضػل ك‬
‫بر ریاش در مباز ك عبادت گواهی میدادند‪.‬‬

‫ٔٗ‪ -‬نشاء مبشرات باعبنة‪ ،‬ص ّّٔ‪.‬‬

 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪197....................................‬‬
‫عمر فاروق خالفت را عهدهدار میشود‬
‫كقتی که عمر فاركؽ خالفت مشلماناف را عهد دار شػد‪ ،‬حفصػه هػی غیػریی‬
‫نکػرد بلکػػه همچنػاف در زهػػد ك پارسػػايی ك بینػوايی زنػػدگی میکػرد ركز بػػه ركز بػػه‬
‫خػػاطر کثػػرت ركز ك شػػب زنػػد داری بػػه خداكنػػد متعػػاؿ نزديػػا میشػػد‪ ،‬چػػوف اك‬
‫بػػه يقػ میدانشػػت کػػه سػػلطنت پػػدرش بػػه اك هػػی نفعػػی مبیرسػػاند ك نهػػا عمػػل‬
‫صػػا ك نیػػا بػػه اك نفػ میرسػػاند عملػػی کػػه حفصػػه بػػا ف در پیشػ ا خداكنػػد‬
‫حاضر میشود‪.‬‬
‫حفصػ ػػه همچنػ ػػاف ؾبػ ػػد ك افتنػ ػػارات ك زهػ ػػد ك پارسػ ػػايی ك ق ػ ػوا ك عػ ػػدالت ك‬
‫فتوحات پدرش را مشاهد میکرد ا اينکه ف ركز فرا رسػید کػه عمػر بػا ضػربات‬
‫جنايتکارانػه از رشػری ابول لػ ؾبوسػی ػ علیػه اللعنػة ػ بػه قتػل رسػید‪ .‬ك عمػر فػاركؽ‬
‫در غبظػػات خػػر عمػػر پػػر از بػػذؿ ك خبشػػش ك ايثػػار ك فػػداکاریاش بػػر بشػػرت مػػر‬
‫خوابیػػد‪ .‬دخػػرتش حفصػػه بػػر اك داخػػل شػػد ك يػػا سػػاعت بػػه خػػاطر مػػرگش گريػػه‬
‫کرد‪ .‬سپز بریكف رفت در حالی که پدرش را به خدا میسپرد‪.‬‬
‫به عبداهلل بن عباس گفتند‪ :‬راج به عمر چه میگويی؟‬
‫گفت‪ :‬رضبت خداكند بر ابوحف)! به خدا قشػم‪ ،‬اك يػاكر ك پشػتیباف اسػالـ‪،‬‬
‫پناه ا يتیماف‪ ،‬مکاف ايباف‪ ،‬ياریگر ضعیفاف‪ ،‬ك سن ر خلفا بود‪ .‬اك کشػی بػود‬
‫که نیکیها به اك ختم میشد‪ .‬عمػر پناه ػا حػب ك يػاریگر مػردـ بػود‪ .‬بػا صػرب‬
‫ك پايػػداری ك ربمػػل ك قػوا حػػب خداكنػػد را بػػر پػػای داشػػت ػػا ديػػن را پػػریكز کػػرد ك‬
‫سػػرزم ها را ف ػػتآ مبػػود‪ ،‬ك نػػاـ خػػدا ب ػػر پػػهها ك کو هػػا ك مکافهػػای مر ف ػ بػػرد‬
‫میشػ ػػد‪ .‬در فراخ ػ ػػی ك ن دس ػ ػػتی ب ػ ػرای خ ػ ػػدا عظم ػ ػػت قائ ػ ػػل ب ػ ػػود ك در ه ػ ػػر ف‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪198....................................‬‬
‫شػػکرگذار خػػدا بػػود‪ .‬خداكنػػد نػػدامت ك پشػػیمانی را ػػا ركز قیامػػت شػػامل حػػاؿ‬
‫کشانی گرداند که اك را میرقبانند ك درن اك هشتند(ٕٗ)‪.‬‬
‫امانت قرآن بر دوشىا حفصو حمل شد‬
‫مادرمػػاف حفصػػه امانػػت ق ػػر ف را ب ػػر دكشه ػايش ضبػػل ک ػػرد‪ .‬اك کشػػی ب ػػود کػػه‬
‫ابوبکر كی را انتناب کرد ا قر نػی را کػه زيػد بػن ثابػت صبػ كری کػرد‪ ،‬ن هػداری‬
‫کند‪.‬‬
‫ك ف مصػػحزهايی کػػه قػػر ف در ف صب ػ كری شػػد‪ ،‬ػػا عهػػد خالفػػت عثمػػاف‬
‫همچناف نزد حفصه بود ا اينکه عثماف ا را در يا مصحز صب كری کرد‪.‬‬
‫اي ىم ماجرا جمعآور قرآن‬
‫اب ػػوبکر سػػپاهی را ب ػػه فرمان ػػدهی خال ػػد بػػن كلی ػػد نب ػرا صب ػ کثػػریی از ص ػػحابه‬
‫جهػػت پیکػػار بػػا «مش ػػیلمه کػػذاب» ‪ -‬نف ػرين خ ػػدا بػػر كی بػػاد! ‪ -‬ػػدارحم ديػػد‪.‬‬
‫مشػػلماناف بػػا كی بػػه شػػدت جن یدنػػد ػػا اينکػػه خداكنػػد اك را خػوار کػػرد ك کشػػته‬
‫شػػد‪ ...‬در ضػػمن ف جنػػو‪ ،‬عػػداد زيػػادی از حػػامالف ك حافظػػاف قػػر ف بػػه قتػػل‬
‫رس ػ ػػیدند‪ .‬ع ػ ػػد ای میگوين ػ ػػد‪ :‬اي ػ ػػن افػ ػ ػراد هفتص ػ ػػد نف ػ ػػر بودن ػ ػػد ك بعض ػ ػػی دي ػ ػػر‬
‫میگوينػػد‪ ،‬بیشػػرت از هفتصػػد نفػػر بودنػػد‪ .‬ايػػن جنػػو در مکػػانی بػػه نػػاـ يبامػػه بػػود‪.‬‬
‫از اينجػػا انديشػػه صب ػ كری قػػر ف پػػیش از فکػػه بػػاقی حافظػػاف کشػػته شػػوند‪ ،‬بػػه‬
‫ذهن ابوبکر رسید‪.‬‬
‫اينػا مػػاجرا را از زبػػاف کا ػب كحػػی رسػػوؿ اهلل صػػلی اهلل علیػه كسػػلم ‪ ،‬زيػػد بػػن‬
‫ثابت میشنوس(ٖٗ)‪.‬‬

‫ٕٗ‪ -‬الرياض النضرة‪.ّٓ/ُ ،‬‬

‫ٖٗ‪ -‬ائمة اؽبدی ك مصابیآ الدجی‪ ،‬اثر شیخ ؿبمد حشاف ك عوض اعبزار‪ ،‬ص َِّ ك َِٓ‪.‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪199....................................‬‬
‫زيػػد میگويػػد‪ :‬ابػػوبکر صػػديب پػػز از جنػػو يبامػػه کشػػی را نػػزد مػػن فرسػػتاد‪.‬‬
‫ديدـ که عمر بػن خطػاب نػزدش اسػت‪ .‬ابػوبکر صػديب گفػت‪ :‬عمػر نػزد مػن مػد‬
‫ك گفت‪ :‬در جنو يبامه عداد زيادی از قارياف قر ف به قتل رسػید اند ك می رسػم‬
‫کػػه در جاهػػای دي ػػری‪ ،‬دي ػػر قاريػػاف بػػه قتػػل برسػػند ن ػػاق بشػػیاری از قػػر ف از‬
‫ب میركد‪ ،‬ك نظر من اين است که به صب كری قر ف دستور دهی‪.‬‬
‫به عمر گفتم‪ :‬چ ونه کاری کنیم که رسوؿ اهلل ص نکرد است؟!‪.‬‬
‫عمر گفت‪ :‬به خدا‪ ،‬اين خری است‪.‬‬
‫پیوس ػػته عم ػػر ب ػػه م ػػن مراجع ػػه میک ػػرد ػػا اينک ػػه خداكن ػػد س ػػینهاـ را بػ ػرای ف‬
‫گشود‪ ،‬ك من هم نظر عمر را داشتم‪.‬‬
‫در ركايتػػی دي ػػر مػػد اسػػت‪ :‬زيػػد میگويػػد‪ :‬ابػػوبکر بػػه مػػن گفػػت‪« :‬ايػػن مػػرد‬
‫(عمر) مرا برای کاری فرا خواند ‪ ،‬ك و کا ب كحی هشتی اگر و هم نظر عمػر‬
‫را داشػػته باشػػی از رػػا بعیػػت مػػیکنم ك اگػػر خػػالؼ نظػػر اك را داشػػته باشػػی ك‬
‫مواف ػػب م ػػن باش ػػی‪ ،‬ف ک ػػار را مب ػػیکنم»‪ .‬س ػػنن عم ػػر را ب ػراس گف ػػت ك م ػػن ف را‬
‫انکار کردـ(ٗٗ)‪.‬‬
‫زيػػد میگويػػد‪ ،‬ابػػوبکر گفػػت‪ :‬ػػو مػػرد ج ػواف ك خردمنػػدی هشػػتی ك مػػا ػػو را‬
‫قبػػوؿ دارس‪ ،‬ك ػػو كحػػی را ب ػرای رسػػوؿ اهلل صػػلی اهلل علیػػه كسػػلم مینوشػػتی‪ ،‬پػػز‬
‫شركع به صب كری قر ف کن‪.‬‬

‫ٗٗ‪ -‬ابػػن بطػػاؿ میگويػػد‪ :‬ابتػػدا ابػوبکر ف ار انکػػارکػػرد‪ ،‬سػػپز زيػػد بػػن ثابػػت ف ار انکػػار مبػػود‪ ،‬چػػوف ف دك رسػػوؿ اهلل ص ار نديدنػػدکػػه انديشػػه صبػ كری قػػر ف ار‬
‫داشته باشد ك ايػن کػار بػه خػاطر احتیػاط بیشػرت بػرای ديػن بػود همچنػافکػه پیػامرب ص ايػن احتیػاط ار رعايػتکردنػد‪ .‬امػا كقتػیکػه عمػر فايػد فکػار ار برايشػاف‬
‫خاطرنشػاف سػػاختکػػه ايػػنکػػار بػرای ايػػن اسػػتکػػه ايػػن ػػرس كجػػود داردکػه اگػػر قػػر ف صبػ كری نشػػود‪ ،‬كضػػعیت در ينػػد غیػػریکنػػد ك قاريػػاف قػػر ف نب ػػی از‬
‫ب ركند ف كقت بشیاری از قر ف از ب میركد‪ .‬پز ابوبکر ك زيد به قوؿ عمر‪ ،‬رجوع کردند ك ف ار پذيرفتند فتآ الباری‪.َّٔ/ٖ ،‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪233....................................‬‬
‫به خدا قشم‪ ،‬اگر مرا ؾببور میکردند که کوهی را جابهجا کنم هرگػز بػه انػداز‬
‫فچ ػػه ک ػػه ب ػػه م ػػن دس ػػتور داد ان ػػد ک ػػه ق ػػر ف را صبػ ػ كری ک ػػنم‪ ،‬ب ػػر م ػػن س ػػن ینی‬
‫مبیکند‪ .‬گفتم‪ :‬چ ونػه کػاری میکنیػد کػه رسػوؿ اهلل صػلی اهلل علیػه كسػلم نکػرد‬
‫است؟ گفت‪ :‬به خدا‪ ،‬اين خری است‪.‬‬
‫ك ابوبکر مداـ بػه مػن مراجعػه میکػرد ػا اينکػه خداكنػد سػینهاـ را بػرای کػاری‬
‫گشػ ػػود کػ ػػه سػ ػػینه ابػ ػػوبکر ك عمػ ػػر ب را ب ػ ػرای ف گشػ ػػود‪ .‬از ايػ ػػن رك شػ ػػركع بػ ػػه‬
‫صب ػ كری قػػر ف از ركی شػػاخههای خرمػػا کػػه بػػر را انداختػػه ك راسػػت ك باريػػا‬
‫ش ػػد ‪ ،‬ك از ركی س ػػنوهای ن ػػازحم ك س ػػینههای حافظ ػػاف ق ػػر ف ب ػػود‪ ،‬مب ػػودـ ػػا‬
‫اينک ػػه خ ػػر س ػػور وب ػػه را ن ػػزد ابوخزيب ػػه انص ػػاری دي ػػدـ ک ػػه غ ػػری از اك ن ػػزد کش ػػی‬
‫نديدـ‪ .‬ف هم اين يات است‪﴿ :‬لىىقد ىجاءى يشم ىر يسوؿ ِّمػن أىن يف ًشػ يرم ىع ًزي هػز ىعلىػيٓ ًق‬
‫ي) ىعلى ػػی يرم بًػ ػٱؼب ًمنً ى ىرءيكؼ رًح ػػیم ُِٖ﴾ [التوب ػػة‪« .]ُِٖ :‬ب ػػه‬ ‫ه‬ ‫ىم ػػا ىعنً ػػتم ىحػ ػ ًر‬
‫ي‬
‫يق ػ ‪ ،‬رسػػوى از خػػود رػػا بشػػويتاف مػػد کػػه رقبهػػال رػػا بػػر اك سػػنت اسػػت ك‬
‫اصرار بر هدايت را دارد ك نشبت به م مناف‪ ،‬رئوؼ ك مهرباف است»‪.‬‬
‫ف ص ػػحیفهها ن ػػزد اب ػػوبکر ػػا زم ػػاف كف ػػا ش ب ػػود‪ ،‬س ػػپز ن ػػزد عم ػػر در ط ػػوؿ‬
‫حیا ش بود‪ ،‬ك سپز نزد حفصه دخرت عمر بود(ََُ)‪.‬‬
‫در زمػاف عثمػػاف‪ ،‬کشػػی را نػزد حفصػػه فرسػػتاد کػه ف صػػحیفهها را از اك ب ػػرید‬
‫ا قر ف را در يا مصحز صب كری کند‪.‬‬
‫از انز بػن مالػا ركايػت شػد اسػت کػه‪ :‬حذيفػه بػن يبػاف نػزد عثمػاف مػد‪ ،‬ك‬
‫حذيفه ف موق با مردـ شاـ در فتآ ارمنشتاف ك بػا مػردـ عػراؽ در فػتآ ذرباهبػاف‬

‫ََُ‪ -‬حػػديثی صػػحیآ اسػػت‪ .‬خبػػاری در مبحػػط «فضػػائل القػػر ف»‪ ،‬بػػاب ‪« :‬صبػ القػػر ف»‪ ،‬رػػار ْٖٔٗ رمػػذی در مبحػػط «التفشػػری» رػػار‬
‫َُّّ ك نشائی در مبحط «اؼبناقب»‪ ِّٗ/ٓ ،‬ف را ركايت کرد اند‪.‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪231....................................‬‬
‫جنػ ػػو میکػ ػػرد‪ .‬اخػ ػػتالؼ مشػ ػػلماناف در قرائػ ػػت‪ ،‬حذيفػ ػػه را رسػ ػػانید از ايػ ػػن رك‬
‫داد ايػػن امػػت بػػرس قبػػل از فکػػه در‬‫حذيفػػه بػػه عثمػػاف گفػػت‪ :‬ای امریم منػػاف! بػػه ً‬
‫قػػر ف اخػػتالؼ داشػػته باشػػند همچنػػاف کػػه يهوديػػاف ك مشػػیحیاف در کتػػاب ظبػػانی‬
‫خودشػػاف اخػػتالؼ داشػػتند‪ .‬عثمػػاف کشػػی را نػػزد حفصػػه فرسػػتاد کػػه ف صػػحیفهها‬
‫را بػ ػرای م ػػا بفرس ػػت ػػا ػػا را در ي ػػا مص ػػحز صبػ ػ كری کن ػػیم س ػػپز ب ػػه ػػو‬
‫برمیگردانیم‪ .‬حفصه ف صحیفهها را بػرای عثمػاف فرسػتاد‪ .‬فگػا عثمػاف بػه زيػد‬
‫بػػن ثابػػت ك عبػػداهلل بػػن زبػػری ك سػػعد بػػن عػػاص ك عبػػدالرضبن بػػن حػػارث بػػن هشػػاـ‬
‫دسػػتور داد کػػه ف صػػحیفهها را در يػػا مصػػحز صب ػ كری کننػػد‪ .‬نػػاف نیػػز ايػػن‬
‫کار را کردند‪ .‬عثماف به ف سه نفر قريشػی گفػت‪ :‬هرگػا رػا ك زيػد بػن ثابػت در‬
‫چیزی از قر ف اختالؼنظػر داشػتید‪ ،‬ف را بػه زبػاف قػريش بنويشػید‪ ،‬چػوف قػر ف بػه‬
‫زبػػاف رػػا نػػازؿ شػػد اسػػت‪ .‬نػػاف کػػار صب ػ كری قػػر ف در يػػا مصػػحز را شػػركع‬
‫کردن ػػد ػ ػػا اينکػ ػػه صػ ػػحیفهها را در يػ ػػا مصػ ػػحز كاحػ ػػد ك يػ ػػا قرائػ ػػت كاحػ ػػد‬
‫نش ػػنهبرداری کردن ػػد‪ .‬عثم ػػاف ص ػػحیفههای قبل ػػی را ب ػػه حفص ػػه برگردان ػػد‪ .‬ك از ف‬
‫مصػػحفی کػػه صبػ كری کػػرد بودنػػد‪ ،‬بػػه هػػر يػػا از نػواحی فرسػػتاد‪ ،‬ك دسػػتور داد‬
‫که هر فچه از قر ف در غری از اين مصحز باشد‪ ،‬سوزاند شود(َُُ)‪.‬‬
‫اينک زمان رحلت فرا رسيده‬
‫در ساؿ چهل ك يا هجری‪ ،‬اـاؼب من حفصػه احشػاس نزديػا شػدف ديػدار‬
‫بػػا خػػدا ك دكسػػتاف خػػدا کػػرد‪ .‬هنػػوز چنػػد ركزی از مػػا شػػعباف نبػػاف سػػاؿ ن ذشػػته‬
‫بود که به رفیب اعلی پیوست(َُِ)‪.‬‬

‫َُُ‪ -‬حػديثی صػحیآ اسػػت‪ .‬خبػاری در مبحػط «فضػػائل القػر ف»‪ ،‬بػاب ‪« :‬صبػ القػر ف عػن انػػز بػن مالػا‪ ،»‬بػػه رػار ْٕٖٗ ف را ركايػػت‬
‫کرد است‪.‬‬
‫َُِ‪ -‬صفة الصفوة‪ َْ/ِ ،‬كالطبقات‪.ٖٔ/ٖ ،‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪232....................................‬‬
‫خرب در سراسر شهر پنش گرديد که پاسدار قر ف نبشر پیامرب صػلی اهلل علیػه‬
‫كسلم كفات يافػت‪ .‬ك صػحابه کػراـ در پیشػاپیش نػاف ابػوهرير ك ابوسػعید خػدری‬
‫ب برای شیی جناز كی مدند‪.‬‬
‫كال ػػی مدين ػػه در ف موق ػ ػ م ػػركاف ب ػػن حک ػػم ب ػػر اك مب ػػاز جن ػػاز خوان ػػد‪ .‬ك در‬
‫قربسػػتاف بقیػ بػػه خػػاحم سػػپرد شػػد‪ .‬بػرادرش عبػػداهلل‪ ،‬ك برادرزاد هػػايش‪ ،‬عاصػػم ك‬
‫سػػامل ك عبػػداهلل ك ضبػػز بػػر سػػر قػػربش مدنػػد‪ .‬حفصػػه هن ػػاـ كفػػات شصػػت ك سػػه‬
‫ساؿ سن داشت‪ .‬ك راج بػه مػاؿ ك صػدقه دادف خبشػی از ف بػه بػرادرش عبػداهلل‬
‫كصیت کرد‪.‬‬
‫ايػػن چن ػ مادرمػػاف حفصػػه پػػز از حیػػا ی طػػومنی ك پػػر از عبػػادت ك بػػذؿ ك‬
‫خبشػػش ك ايثػػار ك فػػداکاری رحلػػت يافػػت ‪ ...‬مادرمػػاف رحلػػت يافػػت‪ ،‬کشػػی کػػه‬
‫ابػػونعیم دربػػار اش میگويػػد‪ :‬اك بشػػیار ركز دار ك شػػبزند دار ك بیاعتنػػا بػػه نفػػز‬
‫لوامهاش‪ ،‬حفصه بنت عمر بن خطاب‪ ،‬كارث صحیفه جام قر ف بود(َُّ)‪.‬‬
‫حفصػػه رحلػػت يافػػت ػػا بػػه شػػوهر ك ؿببػػوب ك پیػػامربش ؿبمػػد صػػلی اهلل علیػػه‬
‫كس ػ ػػلم در یش ػ ػػت رضب ػ ػػاف ملح ػ ػػب ش ػ ػػود ‪ ...‬ری‪ ،‬اك کش ػ ػػی اس ػ ػػت ک ػ ػػه جربئی ػ ػػل‬
‫دربػار اش بػه پیػامرب صػلی اهلل علیػه كسػلم گفػت‪« :‬إ ػا ص ٌػوامة ٌقوامػة كهػي زكجتػك‬
‫ُّ اعبنة»‪« :‬اك بشیار ركز دار ك شبزند دار‪ ،‬ك نبشر و در یشت است»‪.‬‬
‫خداكنػػد از اك راضػػی بػػاد ك اك را راضػػی ك خشػػنود گردانػػد ك اك را در نبراهػػی‬
‫پی ػػامرب ؿبب ػػوب صػ ػلی اهلل علی ػػه كس ػػلم در یش ػػت ك ج ػػای رضب ػػتش قػ ػرار ده ػػد‪ ،‬ب ػػه‬
‫راستی اك سرپرست ف ك قادر بر ف است‪.‬‬

‫(َُّ)‪ -‬اغبلیة ِ‪.َٓ/‬‬

‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪233....................................‬‬

‫«‪»22‬‬
‫داستان صحابی بسرگوار‪:‬‬
‫«جثيش ته مطعم»‬

‫هٌبع‪:‬‬
‫داستاى اسالم صحابِ‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪234....................................‬‬
‫دش ػ ػػرت عب ػ ػػداهلل ب ػ ػػن عب ػ ػػدالعزيز اعبػ ػ ػربين در کت ػ ػػاب‪« :‬داس ػ ػػتاف اس ػ ػػالـ ص ػ ػػحابه‬
‫ص‪ »ُْٗ:‬می نويشد‪:‬‬
‫جبری بن مطعم بن عدم ميگويد‪ :‬رسوؿ اهلل صلی اهلل علیػه كسػلم در (مبػاز)‬
‫مغرب سور طور را ميخواند‪ ،‬هن امي شه به يات زير رسید‪:‬‬
‫ض‬ ‫ً‬ ‫{أىـ خلً يقوا ًمن ىغ ًری شي وء أىـ هم ٍ ً‬
‫اػبػىال يقو ىف (ّٓ) أ ٍىـ ىخلى يقػوا الش ىػم ىاكات ىك ٍاْل ٍىر ى‬ ‫ٍ ٍ ىٍ ٍ يي‬ ‫ٍ ي‬
‫صػ ٍػی ًط يرك ىف} (طػػور‪ ّٓ :‬ػ ػ‬ ‫ً‬
‫بىػ ٍػل ىم ييوقنيػػو ىف (ّٔ) أ ٍىـ ًعٍنػ ىػد يه ٍم ىخػ ىػزائً ين ىربػِّ ى‬
‫ػك أ ٍىـ يهػ يػم الٍ يم ى‬
‫ّٕ)‬
‫« يا ايشاف (نب جورم از عدـ سر بر كرد اند ك) بدكف هی گونػه خػالقي‬
‫فريػ ػػد شػ ػػد اند؟ ك يػ ػػا ايػ ػػن شػ ػػه (خودشػ ػػاف خويشػ ػػخ را فريد انػ ػػد ك) خودشػ ػػاف‬
‫فريدگارنػػد؟ يػػا ايػػن شػػه نػػاف ظبا ػػا ك زم ػ را فريد انػػد؟! بلرػػه ايشػػاف طالػػب‬
‫يق نیشتند‪ .‬يػا گنجینػههام پركردگػارت نػزد ايشػاف ك در اختیػار نػاف اسػت ( ػا‬
‫هر گونه شه خبواهند قضاكت شنند ك نبوت را به اين بدهند ك به ف ندهنػد؟) يػا‬
‫اي ػػن ش ػػه ايش ػػاف (ب ػػر نب ػػه چی ػػز جه ػػاف) س ػػیطر دارن ػػد (ك ارب ػػاب ك فرمان ػػد ش ػػل‬
‫شائنات هشتند؟ )»‪.‬‬
‫نزديك بػود شػه قلػبم (بػدر يػد) ك پػركاز شنػد‪ .‬ركايػت از خبػارم ك مشػلم‪ َُْ.‬ك‬
‫خبػػارم در ركايػػت دي ػػرم افػػزكد « ك ايػػن اكلػ كقػػيت بػػود شػػه ايبػػاف در قلػػبم جػػام‬
‫َُٓ‬
‫گرفت‪».‬‬

‫َُْ) صػػحیآ البنػػارم (ْْٖٓ) ك صػػحیآ اؼبشػػلم (ّْٔ) ك ايػػن لفػػی اضػػافه « هن ػػامي شػػه بػػه يػػات زيػػر رسػػید ‪ » ...‬در نػػزد مشػػلم كجػػود‬
‫نػػدارد‪ ،‬بلرػػه فقػػه خبػػارم ف را از ضبیػػدم‪ ،‬از سػػفیاف ركايػػت شػػرد ‪ ،‬اك گفتػػه‪ :‬از زهػػرم‪ ،‬از ؿبمػػد بػػن جبػػری ك اك از پػػدرش بػرام مػػن عريػػز‬
‫شرد ك حديط را بدين ر یب ذشر مبود است‪ ،‬سپز گفته‪ :‬سفیاف گويد‪ :‬من فقػه از زهػرم شػنیدـ شػه از ؿبمػد بػن جريػر ك اك از پػدرش‬
‫ركايت شرد شه از پیامرب شنیدـ شه در مباز مغرب طور را ميخواند‪ .‬من ف زيادق را شه به من گفتهاند‪ ،‬نشنید اـ‪.‬‬
‫َُٓ) صحیآ البنارم (َِّْ)‪.‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪235....................................‬‬
‫نبان ػ جبػػری مػػيگويػػد‪ :‬پیػػامرب صػػلی اهلل علیػػه كسػػلم در مػػورد اس ػریاف جنػػو‬
‫بػػدر فرمودنػػد‪« :‬اگػػر مطعػػم بػػن عػػدم زنػػد مػػيبػػود ك دربػػار ايػػن گنديػػد هػػا بػػا مػػن‬
‫سػ ػػنن مػ ػػيگفػ ػػت‪ ،‬خبػ ػػاطر اك ػ ػػا را زاد مػ ػػيشػ ػػردـ‪ َُٔ» .‬ركاي ػ ػػت از خبػ ػػارم ك‬
‫َُٖ‬
‫مشلمَُٕ ك ركايت از طربا ك اك افزكد ‪ :‬در ف هن اـ جبری مشلماف شد‪.‬‬

‫َُٔ) در جام امصوؿ ٖ‪ َِٓ /‬گفتػه اسػت‪ « :‬مػراد از گنديػد هػا ف اسػریاف اسػت‪ .‬چػوف ػا شػافر ك مشػرؾ هشػتند ك مشػرشاف قبػز مػي‪-‬‬
‫باشند‪ .‬لذا پیامربص بصورت استعار ؾبازم لفی گنديد ها را برام ا برار گرفت‪» .‬‬
‫َُٕ) صحیآ البنارم (َِْْ)‪.‬‬
‫َُٖ) اؼبعجم الربری (َُٕٓ) ك در اسناد ف ضعفي كجود دارد ك هیثمي در اجملم ٗ‪ ّٕٕ/‬گفته است‪ « :‬اسنادش حشن است‪».‬‬
‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪236....................................‬‬

‫«‪»23‬‬
‫داستان صحابی بسرگوار‪:‬‬
‫«عميش ته يَة»‬

‫هٌبع‪:‬‬
‫داستاى اسالم صحابِ‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪237....................................‬‬
‫عػػركۀ بػػن زبػػری مػػيگويػػد‪ :‬چنػػد ركز بعػػد از فاجعػػهام شػػه در جنػػو بػػدر ب ػرام‬
‫شفار پیش مد‪ ،‬عمػری بػن كهػب يصبحػي بػا صػفواف بػن امیػه در حجػر (نػاـ مرػا‬
‫در شعبه) دكر هم نششتند‪.‬‬
‫عمری بن كهب يرػي از شػیطا ام قػريش بػود ك از صبلػه ششػا بػود شػه رسػوؿ‬
‫خػػدا صػػلی اهلل علیػػه كسػػلم ك صػػحابه را بشػػیار اذيػػت مػػيشػػرد‪ ،‬مشػػلماناف مرػػه از‬
‫دسػػت اك بػػه سػػتو مػػد بودنػػد‪ ،‬پشػػرش كهػػب بػػن عمػػری هػػم در زمػػر اسػریاف بػػدر‬
‫قػرار داشػػت‪ ،‬عمػػری مػػاجرام قلیػػب بػػدر ك فاجعػػهام را شػػه بػػر سػػر ػػا مػػد بػػود‪،‬‬
‫مطػػرح شػػرد‪( .‬قلیػػب نػػاـ نبػػاف چػػاهي اسػػت شػػه مشػػلماناف در جنػػو بػػدر حػػدكد‬
‫هفتػػاد نفػػر از ششػػته شػػدگاف مشػػرش را در ف انداختنػػد) صػػفواف (بعػػد از شػػنیدف‬
‫ايػػن مصػػايب) گفػػت‪ « :‬قشػػم بػػه خػػدا بعػػد از ػػا هػػی خػػری ك لػػذق در زنػػدگي‬
‫كجود ندارد»‪.‬‬
‫عمػػری بػػه اك گفػػت‪ « :‬ػػو شػػامالن راسػػت مػػيگػػويي‪ ،‬خبػػدا اگػػر مػػن مقػػركض مبػػي‪-‬‬
‫بودـ‪ ،‬ف هم قرضي شه اينػك ػواف پرداخػت ف را نػدارـ ك اگػر از ايػن مبػي رسػیدـ‬
‫شه خانواد اـ بعد از من لز شوند‪ ،‬فوران به سراغ ؿبمػد مػيرفػتم ػا اك را برشػم‪.‬‬
‫من برام رفخ پیش اك نیز یانهام دارـ ك ف اينره پشرـ به دست ا اسػری شػد‬
‫َُٗ‬
‫است‪».‬‬
‫زبری گويد‪ « :‬صػفواف ايػن فرصػت را غنیمػت رػرد كگفػت‪ :‬پرداخػت قرضػهايت‬
‫را مػػن بػػه عهػػد مػػيگػػریـ‪ .‬خػػانواد ات را هػػم پػػیش خػػانواد خػػودـ مػػي كرـ ك ػػا‬

‫ُ) منظورش اين است شه پیامربص ك يارانش ميدانند شه اك به چه هدُّ پیش ا ميركد‪ ،‬م ر نه اين شػه پشػرش در دسػت ػا اسػری اسػت ك‬
‫ا گماف ميبرند شه اك مد ا جهت زاد شردف پشرش فديه بپردازد‪.‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪238....................................‬‬
‫زما شه زنػد باشػند‪ ،‬از ػا ن هػدارم مػيشػنم ك بػه ػا مػيرسػم ك هػی چیػزم‬
‫مبي واند مرا از سرپرسيت ك ن هدارم از ا نا واف سازد‪» .‬‬
‫ن ػػا عمػػری بػػه اك گفػػت‪ :‬پػػز ايػػن راز ب ػ مػػن ك ػػو باشػػد ك ششػػي را از ايػػن‬
‫جرياف مطل مرن!‬
‫صفواف گفت‪ « :‬بشیار خوب‪ ،‬حتمان اين شار را خواهم شرد‪».‬‬
‫زبػػری گويػػد‪ :‬بعػػد از ايػػن گفت وهػػا عمػػری دسػػتور داد ػػا رشػػریش را یػػز شردنػػد ك‬
‫ف را به سم لود ساختند‪ ،‬سپز عمری به سوم مدينه حرشت مبػود ك خػود را بػه‬
‫قبا رساند‪.‬‬
‫در حالیره عمر نبرا بػا ػ چنػد از صػحابه دربػار جنػو بػدر صػحبت مػي‪-‬‬
‫شردنػد ك اينرػػه اهلل عػػالی بػا پػػریكزم در ف‪ ،‬چ ونػػه ػا را مػػورد اشػراـ قػرار داد ك‬
‫درنػػاف را خ ػوار ك ذلیػػل سػػاخت‪ ،‬ناگهػػاف چشػػمش بػػه عمػػری بػػن كهػػب افتػػاد شػػه‬
‫ش ػػرتش را در شن ػػار در مش ػػجد خوابان ػػد ك مش ػػلآ ب ػػه رش ػػری اس ػػت‪ ،‬عم ػػر ف ػػوران‬
‫گفػػت‪ :‬ايػػن سػػو‪ ،‬درػػن خػػدا عمػػری بػػن كهػػب اسػػت‪ ،‬حتمػان صػػمیم بػػدم دارد‪،‬‬
‫اين نباف ششي است شه ما را به جاف هػم انػداخت ك عػداد مػا را در جنػو بػدر‬
‫برام درن زبم زد بود‪.‬‬
‫سػػپز عمػػر بػػه خػػدمت پیػػامرب صػػلی اهلل علیػػه كسػػلم مػػد ك گفػػت‪ :‬ام پیػػامرب‬
‫خدا! اين درن خدا عمری بن كهب است شه مشلآ به رشری مد است‪.‬‬
‫پیػػامرب صػػلی اهلل علیػػه كسػػلم فرمػػود‪ :‬اك را پػػیش مػػن بیاكريػػد! زبػػری گويػػد‪ :‬عمػػر‬
‫مد ك بند رشریش را شػه بػر گػردنش كيػزاف بػود‪ ،‬گرفػت ك اك را ششػید‪ .‬سػپز بػه‬
‫چند ن از انصار شه پریاموف اك بودند گفػت‪ :‬بركيػد ك شنػار رسػوؿ خػدا صػلی اهلل‬
‫علیػػه كسػػلم بنشػػینید ك شػػامالن مواظػػب ايػػن خبیػػط باش ػػید چ ػرا شػػه قابػػل اعتمػػاد‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪239....................................‬‬
‫نیشػػت‪ .‬سػػپز اك را پػػیش رس ػػوؿ خػػدا ص ػػلی اهلل علیػػه كسػػلم كرد‪ ،‬هن ػػامي ش ػػه‬
‫پیػػامرب صػػلی اهلل علیػػه كسػػلم اك را ديػػد در حالیرػػه عمػػر بنػػد رشػػری ك گريبػػانش را‬
‫گرفته است‪ ،‬فرمود‪ « :‬ام عمر اك را زاد شن! ام عمری نزديك بیا! »‬
‫عمػػری نزديػػك شػػد‪ ،‬سػػپز گفػػت‪« :‬انعمػوا صػػباحان» «صػػبآ خبػػری!» ػ در دكراف‬
‫جاهلیت مردـ اين ونه سػالـ مػيدادنػد ‪ -‬ن ػا رسػوؿ خػدا صػلی اهلل علیػه كسػلم‬
‫فرمػػود‪ :‬ام عمػػری اهلل عػػالی بػػا سػػالمي مػػا را مػػورد اشػراـ قػرار داد شػػه از سػػالـ ػػو‬
‫یرت است ك ف « الشالـ علیك » است شه سالـ یشتیاف ميباشد‪.‬‬
‫عمری گفت‪ :‬خبدا ام ؿبمد اين سنناف برام من از ك جديد هشتند‪.‬‬
‫پی ػػامرب ص ػػلی اهلل علی ػػه كس ػػلم فرم ػػود‪« :‬ام عم ػػری! چػ ػرا ب ػػه اينج ػػا م ػػد ام؟»‬
‫گفت‪ :‬خباطر اين اسریم شه در دسػت راسػت مػد اـ‪ .‬پػز در حػب اك لطػز ك‬
‫احشاف شنید!‬
‫پیػػامرب صػػلی اهلل علیػػه كسػػلم فرمػػود‪« :‬پػػز ايػػن رشػػری در گردنػػت چرػػار مػػي‪-‬‬
‫شنػػد؟» گفػػت‪ :‬خداكنػػد ايػػن رشػػریها را رس ػوا شنػػد‪ ،‬يػػا م ػػا را از چی ػػزم يب نیػػاز‬
‫شرد اند؟‬
‫پیامرب صلی اهلل علیه كسلم فرمود‪ « :‬راستش را ب و‪ ،‬چرا به اينجا مد ام؟»‬
‫گفت‪ :‬فقه برام اين منظور مد اـ‪.‬‬
‫پیػػامرب صػػلی اهلل علیػػه كسػػلم فرمػػود‪ « :‬خػػری‪ ،‬اينطػػور نیشػػت شػػه ػػو مػػيگػػويي‪،‬‬
‫بلرػػه ػػو نبػرا بػػا صػػفواف بػػن امیػػه در حجػػر شعبػػه نششػػتید ك دربػػار ششػػته شػػدگاف‬
‫قريش در قلیب‪ ،‬با هم گفت و شرديػد‪ .‬سػپز ػو گفػيت‪ :‬اگػر مػن مقػركض مبػيبػودـ‬
‫ك مشػػئولیت خػػانواد بػػر عهػػد مػػن مبػػيبػػود‪ ،‬بػػه س ػراغ ؿبمػػد مػػيرفػػتم ك اك را مػػي‪-‬‬
‫ششتم‪ .‬ن ا صفواف مشئولیت قرضها ك خانواد ات را بر عهد گرفػت‪ ،‬مشػركط‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪213....................................‬‬
‫بػػر اينرػػه ػػو مػرا برشػػي‪ ،‬كيل اهلل عػػالی مبػػيگػػذارد شػػه ػػو ايػػن صػػمیمت را عملػػي‬
‫سازم‪».‬‬
‫عمری گفت‪ :‬شهادت ميدهم شه و رسوؿ خدا هشيت‪ ،‬ام رسوؿ خػدا مػا در‬
‫گذشػ ػػته اخبػ ػػارم شػ ػػه رػ ػػا ف را از ظبػ ػػاف برايبػ ػػاف مػ ػػي كردم ك كحػ ػػي ك سػ ػػركش‬
‫ظبػا ام شػه بػر ػو نػػازؿ مػيشػد را رػذيب مػيشػػردس‪ ،‬كيل در ايػن جريػاف بػه جػػز‬
‫من ك صفواف بن امیه شز دي رم حضور نداشته است‪ .‬قشم به خدا حام بػرام‬
‫مػػن ثابػػت شػػد شػػه فقػػه اهلل عػػالی ػػو را از ايػػن جريػػاف بػػاخرب سػػاخته اسػػت‪ .‬پػػز‬
‫ضبد ك ستايش برام اهلل شه مرا به اسالـ هػدايت داد ك مػرا بػه اينجػا كرد‪ .‬سػپز‬
‫شلمه شهادت را بر زباف كرد‪.‬‬
‫ن ا رسوؿ خدا صػلی اهلل علیػه كسػلم فرمػود‪ « :‬برادر ػاف (عمػری) را بػه خػويب‬
‫با دين شنا سازيد ك قػر ف را بػه اك يػاد بدهیػد ك اسػریش را زاد مبائیػد‪ » .‬صػحابه‬
‫هم اين شار را شردند‪ .‬بعد از ف عمری گفت‪ :‬من قبالن الش مػيشػردـ شػه نػور اهلل‬
‫عالی را خاموش سازـ ك در عػ حػاؿ بػرام ششػا شػه بػر ديػن اهلل عػالی بودنػد‪،‬‬
‫اهبػاد مزاضبػت ك اذيػت فػراكا مػيشػردـ‪ .‬حػػاؿ دكسػت دارـ شػه رػػا بػه بنػد اجػػاز‬
‫دهید شه به مرػه بػركـ‪ .‬ك اهػايل قبػا را بػه سػوم اهلل ك رسػولش ك بػه سػوم اسػالـ‬
‫دعػػوت مبػػاس‪ ،‬شػػايد اهلل عػػالی ػػا را هػػدايت دهػػد‪ .‬در غػػری ايػػن صػورت‪ ،‬چنانرػػه‬
‫قبالن يارانت را خباطر دينشاف اذيت ميشردـ‪ ،‬اين بار ا را خبػاطر دينشػاف اذيػت‬
‫ميمباس‪.‬‬
‫عركۀ بن زبػری گويػد‪ :‬پیػامرب صػلی اهلل علیػه كسػلم بػه اك اجػاز داد ك اك خػود را‬
‫به مره رساند‪.‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪211....................................‬‬
‫ك در ف سػػوم صػػفواف بػػن امیػػه پػػز از خػػركج عمػػری بػػن كهػػب (جهػػت ششػػخ‬
‫پیػامرب صػلی اهلل علیػػه كسػلم) بػه مػػردـ مػيگفػػت‪ :‬ام مػردـ مػن رػػا را بػه حادثػػهام‬
‫خوش خرب ميدهم شه چند ركز دي ر ا فاؽ ميافتد‪ .‬با شنیدف ف حادثػه ركيػداد‬
‫بدر را فراموش خواهید شرد‪.‬‬
‫صػفواف پیوسػته از مشػافرا شػػه از مدينػه بػه مرػه مػػي مدنػد دربػار عمػری سػ اؿ‬
‫مػػيشػػرد ػػا اينرػػه مشػػافرم از را رسػػید ك جريػػاف مشػػلماف شػػدف عمػػری را ب ػرام اك‬
‫بػازگو شػرد‪ .‬ن ػا صػفواف سػوگند خػورد شػه هػی كقػت بػا اك حػرؼ نزنػد ك بػه نفػ‬
‫َُُ‬
‫اك هرگز شارم نرند‪.‬‬
‫داستاف مشلماف شدف دك مرد شه به شهادت رسیدند در حالیرػه اصػالن مبػازم‬
‫لبواند بودند‪.‬‬
‫از ابػػوهرير ركايػػت شػػد شػػه كم (بػػه يػػارانش) گفػػت‪ :‬شػػداـ مشػػلماف اسػػت شػػه‬
‫كارد یش ػػت ش ػػد ‪ ،‬در حالیر ػػه اصػ ػالن مب ػػازم لبوان ػػد اس ػػت؟ هن ػػامي ش ػػه م ػػردـ‬
‫ندانشػػتند شػػه اك چػػه ششػػي اسػػت‪ ،‬از اك پرسػػیدند شػػه اك چػػه ششػػي اسػػت؟ اك هػػم‬
‫گفت‪ :‬اصریـ بن عبدامشهل‪ ،‬عمرك بن ثابت بن كقش‪.‬‬
‫حص ػ ش ػػه ير ػػي از راكي ػػاف اي ػػن ركاي ػػت اس ػػت‪ ،‬م ػػيگوي ػػد‪ :‬ب ػػه ؿبم ػػودبن لبی ػػد‬
‫گفػػتم‪ :‬كضػػعیت اصػػریـ چ ونػػه بػػود؟ گفػػت‪ :‬قػػومش اك را مر ػػب بػػه اسػػالـ دعػػوت‬
‫مػػيشردنػػد‪ ،‬كيل اك از پػػذيرفخ ف امتنػػاع مػػيشػػرد‪ .‬هن ػػامي شػػه رسػػوؿ خػػدا صػػلی‬
‫اهلل علیه كسلم به جنػو احػد رهشػپار شػد‪ ،‬بػه يربػار اسػالـ در نظػرش خوشػايند‬

‫َُُ) ركايت از ابن اسحاؽ ػ چنانره در سری ابن هشاـ ُ‪ُٔٔ/‬ػّٔٔ مد ميگويد ؿبمد جعفر از عركة بن زبػری بػراس عريػز شػرد شػه‪ ،...‬ك‬
‫اسنادش صحیآ ك مرسل ميباشػد ك چنانرػه در امصػابة مػد ‪ ،‬موسػي بػن عقبػه از ابػن شػهاب ف را بطػور مرسػل ركايػت شػرد ك اسػنادش‬
‫صحیآ است ك طربا در الربری‪ُٔ/‬ػِٔ ركاييت به مانند ف را بػا انػدشي فػاكت در الفػاظ از طريػب ابػوعمراف جػو نقػل شػرد ك گفتػه‪ :‬ف‬
‫را فقه از طريب انز ميشناسم ك اسناد ف حشن است اگر در مػورد ابػو عمػراف شػك مبػيداشػت‪ .‬ك ايػن ركايتهػا يرػدي ر را قويػت مػي‪-‬‬
‫حشن لغری است‪.‬‬‫شنند‪ .‬ركم اين حشاب‪ ،‬اين حديط با ؾبموع طيرؽ ركايتش ى‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪212....................................‬‬
‫جلػو شػرد ك مشػلماف شػد‪ ،‬سػپز رشػریش را برداشػت ك حرشػت شػرد ػا اينرػه بػػه‬
‫میػػداف جنػػو رسػػید ك بػػا مشػػرشاف بػػه جنػػو پرداخػػت‪ ،‬ػػا اينرػػه در اثػػر زطبػػي شػػه‬
‫خورد‪ ،‬نتوانشػت بػه نػربد ادامػه دهػد‪ .‬ؿبمػود بػن لبیػد گويػد‪ :‬در حالیرػه مػرداف بػ‬
‫عبدامشهل دنباؿ ششػتههػام خودشػاف در جنػو مػيگشػتند‪ ،‬ناگهػاف چشمشػاف‬
‫بػه اصػػریـ افتػػاد‪ ،‬گفتنػد‪ :‬خبػػدا ايػػن اصػریـ اسػػت‪ ،‬چػرا مػد ؟ مػػا در حػػايل اك را ػػرؾ‬
‫شردس شه منرر اسػالـ بػود ك مشػلماف نشػد بػود‪ ،‬لػذا از علػت مػدف اك پرسػیدند‬
‫كگفتن ػػد‪ :‬ام عم ػػرك چ ػػه چی ػػز ػػو را ب ػػه اينج ػػا كرد اس ػػت؟ ي ػػا خب ػػاطر ػػرحم ك‬
‫دلبشػػت ي ب ػػه قوم ػػت بػػه اينج ػػا م ػػد ام يػػا ب ػػه خ ػػاطر ش ػػوؽ ك عالق ػػه ب ػػه اس ػػالـ؟‬
‫گفػػت‪ :‬خبػػاطر عالقػه بػػه اسػػالـ بػػود شػػه بػػه اينجػػا مػػد اـ‪ .‬مػػن بػػه اهلل ك بػػه رسػػوؿ‬
‫اهلل ايباف كردـ ك مشػلماف شػدـ‪ .‬سػپز رشػریـ را برداشػتم ك نبػرا بػا رسػوؿ خػدا‬
‫صػػلی اهلل علیػػه كسػػلم حرشػػت شػػردـ‪ .‬سػػپز بػػه نب ػرا ايشػػاف جهػػاد شػػردـ‪ ،‬ػػا اينرػػه‬
‫زطبي شدـ‪.‬‬
‫سپز ديرم نپائیػد شػه بػر دسػتاف ػا فػوت شػرد‪ .‬اصػحاب مػاجرام اك را بػرام‬
‫رسوؿ خدا صلی اهلل علیه كسػلم عريػز شردنػد‪ ،‬رسػوؿ خػدا صػلی اهلل علیػه كسػلم‬
‫فرمود‪:‬‬
‫ُُُ‬
‫« انو لم اىل الجنة »‪« ،‬براسيت شه اك اهل یشت است‪».‬‬
‫ب ػراء بػػن عػػازب مػػيگويػػد‪ :‬مػػردم شػػه بػػا زر ك غػػری ف بػػدف خػػود را پوشػػاند‬
‫بػػود‪ ،‬بػػه خػػدمت پیػػامرب صػػلی اهلل علیػػه كسػػلم مػػد ك گفػػت‪ :‬ام رسػػوؿ خػػدا يػػا‬
‫جهػػاد شػػنم يػػا مشػػلماف شػػوـ؟ پیػػامرب صػػلی اهلل علیػػه كسػػلم فرمػػود‪ « :‬اكؿ مشػػلماف‬

‫ُُُ) ركايػػت از ابػػن اسػػحاؽ بػػا سػػند حشػػن چنانرػػه در سػػری ابػػن هشػػاـ مػػد ‪ .‬ك حػػافی ابػػن حجػػر در امصػػابة ِ‪ ُٓٗ/‬ف را حشػػن دانشػػته‬
‫است‪ ،‬ك ابوداكد حديثي به مانند ف را در (ِّٕٓ) ك حاشم در ّ‪ ِٖ/‬با سند صحیآ ركايت شرد انػد‪ .‬ك حػافی ابػن حجػر ايػن حػديط‬
‫ركاييت ا را در امصابة حشن دانشته است‪.‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪213....................................‬‬
‫شػػو‪ ،‬سػػپز جهػػاد ك نػػربد شػػن» اك گفػػت‪ :‬شػػهادت مػػيدهػػم شػػه هػػی خػػدايي جػػز‬
‫اهلل كج ػػود ن ػػدارد ك اينرػػه ػػو بنػػد ك فرس ػػتاد اك هشػػيت‪ .‬س ػػپز جل ػػو رف ػػت ك ب ػػه‬
‫جنو پرداخت ا اينرػه شػهید شػد‪ .‬ن ػا پیػامرب صػلی اهلل علیػه كسػلم فرمػود‪« :‬‬
‫ُُِ‬
‫اين شن) عمل اندشي اقباـ داد‪ ،‬كيل پاداش فراكا دريافت شرد‪».‬‬

‫ُُِ) صحیآ البنارم (َِٖٖ) ك صحیآ مشلم (ََُٗ)‪.‬‬

‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪214....................................‬‬

‫«‪»24‬‬
‫داستان دو صحابی بسرگوار‪:‬‬
‫« عمشيته عاص ي خالذ ته يليذ»‬

‫هٌبع‪:‬‬
‫صحابیات حَل الرسَل‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪215....................................‬‬
‫عمػػركبن عػػاص بػػن كائػػل سػػهمي قريشػػي مػػيگويػػد‪« :‬كقػػيت مػػا از غػػزك خنػػدؽ‬
‫بازگشػػتیم‪ ،‬اف ػرادم از قػريش را شػػه از مػػن حػػرؼ شػػنوم داشػػتند ك مقػػاـ ك جاي ػا‬
‫مػرا مالحظػػه مػػيشردنػػد‪ ،‬صب ػ شػػردـ‪ .‬بػػه ػػا گفػػتم‪ :‬خبػػدا مػػيدانیػػد شػػه مػػن بػػر ايػػن‬
‫باكرـ شه دين ؿبمد نبه ئ هػا را بػه سػرعت مغلػوب خػود مػيسػازد‪ ،‬مطلػيب شػه بػه‬
‫ذهػػنم رسػػید ك مػػيخ ػواهم نظػػر رػػا را دربػػار ف بدامن‪.‬گفتنػػد‪ :‬موضػػوع چیشػػت؟‬
‫گفػػتم‪ :‬بنظػػرـ یػػرت اسػػت شػػه سػراغ قباشػػي بػػركس ك در نػػزد اك دبػػانیم‪ .‬اگػػر ؿبمػػد بػػر‬
‫قػػوـ مػػا پػػریكز شػػد مػػا در نػػزد قباشػػي هشػػتیم (ك زيػػا بػػه مػػا مبػػيرسػػد) مػػا اگػػر زيػػر‬
‫دست قباشي باشیم یرت از ف است شه زير دستاف ؿبمػد باشػیم‪ .‬ك اگػر هػم قػوـ‬
‫م ػػا غال ػػب ش ػػدند‪ ،‬ػػا م ػػا را م ػػيشناس ػػند ك ج ػػز خ ػػری ك احش ػػاف چی ػػزم از ػػا‬
‫مشاهد لبواهیم شرد‪ .‬ا گفتند‪ :‬پیشنهاد بشیار خويب است! به ا گفػتم‪ :‬پػز‬
‫اش ػػیائي را صبػ ػ كرم شنی ػػد ػػا ب ػػه اك هدي ػػه ب ػػدهیم‪( .‬در ف زم ػػاف بػ ػرام قباش ػػي‬
‫پوسػػتهػػام چرمػػي دكسػػت داشػػت ػرين هػػدايايي بودنػػد شػػه از سػػرزم مػػا بػػه اك‬
‫هديػػه داد مػػيشػػد) مػػا هػػم پوس ػػتهام زي ػػادم ب ػرام اك صب ػ كرم ش ػػردس‪ ،‬از مرػػه‬
‫خػػارج شػػدس ػػا اينرػػه بػػه خػػدمت اك رسػػیدس‪ .‬خبػػدا قشػػم مػػا در نػػزد اك بػػودس شػػه‬
‫عمركبن امیه ضمرم نزد قباشي مد‪( ،‬رسوؿ خػدا اك را پػیش قباشػي فرسػتاد بػود‬
‫ا در مورد جعفر ك يارانش با قباشي صحبت شند‪.‬‬
‫عمػػرك بػػن عػػاص گفػػت‪ :‬عمػػركبن امیػػه پػػیش قباشػػي مػػد بعػػد از نػػزد اك خػػارج‬
‫شد‪ ،‬بػه يػارامن گفػتم‪ :‬ايػن عمػركبن امیػه اسػت اگػر مػن نػزد قباشػي بػركـ ك عمػرك را‬
‫از اك مطالب ػػه ش ػػنم ك قباش ػػي نی ػػز اك را ربوي ػػل م ػػن ده ػػد ك گ ػػردنش را بػ ػزمن‪ ،‬ن ػػا‬
‫قػريش چنػ صػػور مػيشننػػد شػػه مػػن ػام ػػا شػػار مهمػي اقبػػاـ داد اـ شػػه اثػػر ف‬
‫مباياف است‪.‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪216....................................‬‬
‫سػػپز نػػزد قباشػػي رفػػتم ك طبػػب معمػػوؿ ب ػرام اك سػػجد بػػردـ‪ .‬اك گفػػت‪ :‬ام‬
‫دكسػػت مػػن! خػػوش مػػدم‪ ،‬از سػػرزم خػػودت چػػه هديػػهام ب ػراس كرد ام؟ مػػن‬
‫گفتم‪ :‬ام پادشػا چرمهػام زيػادم را بػرام رػا هديػه كرد اـ‪ .‬سػپز ػا را بػه اك‬
‫ق ػػدس ش ػػردـ‪ .‬پادش ػػا از دي ػػدف ه ػػدايا بش ػػیار خوش ػػحاؿ ش ػػد ك ػػا را پش ػػنديد‪.‬‬
‫سپز به اك گفتم‪ :‬ام پادشا من مردم را ديدـ شه از پػیش رػا خػارج شػد‪ .‬ك اك‬
‫فرستاد مػردم اسػت شػه درػن مػا مػيباشػد‪ .‬اك را ربويػل مػن بػد ػا اك را برشػم‪.‬‬
‫چرا شه اك سراف ك بزرگاف ما را به قتل رساند است‪.‬‬
‫عمركبن عاص گويػد‪ :‬بػا شػنیدف ايػن سػنن پادشػا چنػاف بػه خشػم مػد شػه از‬
‫شدت خشم دستش را بر بی اش زد طورم شه من گماف شػردـ بیػ اش شرشػت‪.‬‬
‫در ف غبظه من چناف رسیدـ شه اگر زم دهػاف بػاز مػيشػرد‪ ،‬مػن از ػرس دركف‬
‫ُُّ‬
‫ف ميرفتم‪.‬‬
‫سػػپز بػػه اك گفػػتم‪ :‬ام پادشػػا ! اگػػر مػػن مػػيدانشػػتم شػػه رػػا ايػػن خواسػػته را‬
‫مبػػيپشػػنديد‪ ،‬هرگػػز ف را مطػػرح مبػػيش ػػردـ‪ .‬پادشػػا گفػػت‪ :‬رػػا فرسػػتاد مػػردم را‬
‫برام ششخ از من ميطلبیدشه ناموسُُْ اشرب (يع جربئیل) پیش اك مي يػد‪ .‬ف‬
‫ناموس اشرب شه پیش از اك نزد موسي مي مد‪.‬‬
‫گفػػتم‪ :‬ام پادشػػا ‪ ،‬يػػا اك كاقع ػان ايػػنگونػػه اسػػت شػػه رػػا مػػيگوئیػػد؟ پادشػػا‬
‫گفػت‪ :‬كام بػػر ػػو ام عمػرك! سػػننم را بپػػذير ك از اك پػػریكم شػن زيػرا خبػػدا قشػػم‬
‫شػػه اك برحػػب اسػػت ك چنػػاف بػػر ـبالفػػانش پػػریكز خواهػػد شػػد شػػه موسػػي بػػن عمػراف‬
‫بر فرعوف ك لشرريانش پریكز شد است‪.‬‬

‫ُُّ) يري از عادت حبشیاف اين بود شه كقيت عصبا ميشدند ػ به منظور اظهار خشمشاف ػ دستشاف را بر بینیشاف ميزدند‪.‬‬
‫ُُْ ) ناموس در لغت‪ :‬صاحب سػر خػری اسػت ك جاسػوس نقطػه مقابػل ف اسػت شػه صػاحب سػر شػر اسػت ك مػراد در اينجػا جربئیػل اسػت‬
‫چوف اهلل عايل اك را به كحي اختصاص داد است‪.‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪217....................................‬‬
‫گويػػد‪ :‬گفػػتم‪ :‬يػػا رػػا حاض ػريد شػػه از طػػرؼ اك بػػا مػػن بػػر سػػر اسػػالـ بیعػػت‬
‫شنی ػػد؟ گف ػػت‪ :‬رم‪ .‬س ػػپز دس ػػتش را ب ػػاز ش ػػرد ك از ط ػػرؼ اك ب ػػر اس ػػالـ ب ػػا م ػػن‬
‫بیعػػت شػػرد‪ .‬سػػپز بػػه س ػراغ دكسػػتامن رفػػتم درحالیرػػه نظػػرـ شػػامالن بػػا نظػػر سػػابقم‬
‫عوض شد بود‪ .‬البته اسالمم را از ا ـبفي ن ا داشتم‪.‬‬
‫سػپز بػه قصػد مالقػػات بػا رسػوؿ خػدا صػػلی اهلل علیػه كسػلم ك پػذيرفخ اسػػالـ‬
‫ركانه مدينػه شػدـ‪ .‬در را بػا خالػدبن كلیػد مالقػات شػردـ‪ .‬ك ايػن جريػاف شمػي قبػل‬
‫از فػػتآ مرػػه بػػود‪ .‬خالػػد از طػػرؼ مرػػه مػػي مػػد‪ .‬گفػػتم‪ :‬بػػه شجػػا مػػيركم ام ابػػو‬
‫سلیماف؟ گفت‪ :‬خبدا را براس ركشػن شػد اسػت‪ .‬ايػن مػرد قطعػان پیػامرب خداسػت‪،‬‬
‫خبػػدا مػػيركـ مشػػلماف مػػيشػػوـ‪ .‬ػػا شػػي ايػػن سػػو ك ف سػػو بػػدكس؟ گفػػتم‪ :‬خبػػدا مػػن‬
‫هم به قصد پذيرفخ اسالـ مد اـ‪.‬‬
‫عمركبن عاصگويد‪ :‬بدين ر یب به خػدمت پیػامرب خػدا صػلی اهلل علیػه كسػلم‬
‫رسیدس‪ ،‬ن ا خالد بػن كلیػد جلػو رفػت ك مشػلماف شػد ك بیعػت داد‪ .‬سػپز مػن‬
‫نزديك شدـ ك گفػتم‪ :‬ام رسػوؿ خػدا‪ ،‬مػن بػه ايػن شػرط بػا رػا بیعػت مػيشػنم شػه‬
‫گناهػاف گذشػته مػن مرزيػد شػود‪( .‬البتػه در مػورد گناهػاف ينػد اـ چیػزم بػه ذهػػنم‬
‫نرسید) ن ا رسػوؿ خػدا فرمػود‪« :‬ام عمػرك! بیعػت شػن زيػرا اسػالـ سبػاـ گناهػاف‬
‫گذشػػته را از ب ػ مػػيبػػرد ك هجػػرت نیػػز گناهػػاف پػػیش از خػػود را ؿبػػو مػػيسػػازد‪».‬‬
‫ُُٓ‬
‫گويد‪ :‬ن ا با پیامربص بیعت شردـ سپز بازگشتم‪.‬‬

‫ُُٓ) ركايت از اماـ اضبد (ُٕٕٕٕ) ك خبارم در ارىبش ِ‪ ُِّ ،ُُّ/‬ك طحاكم در اؼبشرل (َٕٓ) ك حاشم ّ‪ ِٖٗ ،ِٕٗ/‬ك ْْٓ‬
‫ك سند ف در رابطه با شواهد (اين حػديط) بػه درجػه حشػن رسػید اسػت ك سػاعا در الفػتآ الربػا ُِ‪ ُّٗ /‬گفتػه اسػت‪ « :‬سػند ف‬
‫خوب است » ك اماـ اضبد بعد از ركايت سابب‪ ،‬از ابػن اسػحاؽ ركايػت شػرد شػه اك مػيگويػد‪ :‬ششػي شػه در نظػر مػن مػورد اکػاـ نیشػت بػه‬
‫من گفته شه هن امي شه عمركبن عاص ك خالد بن كلید مشلماف شدند‪ ،‬عثماف بن طلحه هم نبرا با ناف بود‪.‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪218....................................‬‬

‫كاقدم اين حديط را بطور مفصل در مغازيش ِ‪ُْٕ/‬ػْْٕ ركايت شرد است ك بیهقػي هػم در الػدمئل ْ‪ ّّْ/‬ػّْٔ‪ ،‬از طريػب كاقػدم‪ ،‬ايػن‬
‫حػػديط را ركايػػت شػػرد اس ػت‪ .‬ك كاقػػدم اگرچػػه مػػرتكؾ اغبػػديط اسػػت امػػا گركهػػي از اهػػل علػػم بػػه ركايػػت اك اعتمػػاد شػػرد انػػد ماننػػد شػػیخ‬
‫امسالـ ابن یمیه در الصارـ اؼبشلوؿ ك ذهيب در اؼبیزاف ُّ اؼبغازم ك الشری‪.‬‬
‫در شل اين حديط با ؾبموع اين اسانید به درجه حشن يا نزديك به ف ميرسد‪ .‬ك داستاف مشلماف شػدف حضػرت عمػرك ػ بصػورت نهػايي ػ شػه‬
‫اف شاءاهلل در دنباله نب داستاف مي يد‪ ،‬به ف گواهي ميدهد ك ف را أيید ميشند‪.‬‬
‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪219....................................‬‬

‫«‪»25‬‬
‫داستان مردی بسرگوار‪:‬‬
‫«َشمضان»‬

‫هٌبع‪:‬‬
‫صحابیات حَل الرسَل‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪223....................................‬‬
‫رهمزان‪(116‬يكي از فرماندهاهن اريان )‬
‫انػػز بػػن مالػػك مػػيگويػػد‪ :‬ابوموس ػػي‪ ،‬هرم ػزاف را بػػه نب ػرا مػػن پػػیش عمػػر بػػن‬
‫ُُٕ‬
‫خطاب فرستاد چرا شه هرمزاف داكرم ك حرمیت عمر را خواسته بود‪.‬‬
‫انػػز گويػػد‪ :‬كقػػيت شػػه اك را بػػه خػػدمت عمػػر كردـ‪ ،‬عمػػر شػػركع شػػرد بػػه سػػنن‬
‫گفخ با اك‪ ،‬كيل هرمزاف هی جوايب به اك مبػيداد‪ .‬راكم گويػد‪ :‬عمػر بػه اك گفػت‪:‬‬
‫حػػرؼ بػػزف! اك گفػػت‪ :‬يػػا سػػنن شنصػػي زنػػد يػػا سػػنن شنصػػي مػػرد ؟ (يع ػ‬
‫يػػا زنػػد مػػيمػػامن يػػا م ػرا مػػيششػػي) عمػػر گفػػت‪ :‬حػػرؼ بػػزف اشػػرايل نػػدارد (يع ػ‬
‫چیػػزم ػػو را کديػػد مبػػيشنػػد) هرمػزاف گفػػت‪ :‬ام صباعػػت عػػرب! حػػاؿ مػػا ك رػػا ‪-‬‬
‫ا زما شه خػدا دسػت مػا را در مػورد رػا بػاز گذاشػت ‪ -‬اين ونػه بػود شػه مػا رػا‬
‫را بػػه بردگػػي مػػيگػػرفتیم ك رػػا را بعیػػد مػػيشػػردس ك زمػػا شػػه اهلل بػػا رػػا نبػرا شػػد‬
‫(يع را را شمك شرد)‪ ،‬ما هی راهي برام ربقری ك شرشت را نداشتیم‪.‬‬
‫راكم گويػػد‪ :‬عمػػر گفػػت‪ :‬ػػو چػػه مػػيگػػويي ام انػػز؟ گفػػتم‪ :‬ام امػػری م منػػاف!‬
‫پشػػت سػػرـ قػػدرت بػػزر ك عػػداد ف ػراكا از (سػػپا هرم ػزاف) را بػػه ج ػام گذاشػػتم‪.‬‬
‫اگػػر اك را برشػػي‪ ،‬ايػػن اف ػراد از زنػػد مانػػدف نػػا امیػػد شػػد ‪ ،‬خواهنػػد جن یػػد ( ػػا‬
‫شش ػػته نش ػػوند) ك اگ ػػر اك را زن ػػد ب ػػاقي ب ػػذارم‪ ،‬ف صباع ػػت نش ػػبت ب ػػه (عف ػػو‬
‫مشلماناف) طم حاصل مبود ك شلیم ميشوند‪.‬‬

‫ُُٔ ) هرمزاف اگرچه صػحايب نبػود‪ ،‬كيل نويشػندگاف شتایػام مربػوط بػه صػحابه (اك را شػه جػزك ـبضػرماف اسػت) ـبضػرماف را‪ ،‬در ضػمن شتایػام‬
‫مربوط به صحابه ذشر ميشنند‪ ،‬من هم در اين بار ‪ ،‬از ا پریكم مبودـ‪.‬‬
‫ُُٕ ) جرياف از اين قرار است شه هرمزاف كقيت شه وسه مشلماناف در شهر شرت مورد ؿباصػر قػرار گرفػت‪ ،‬زمػا حاضػر شػد شػلیم ػا شػود‬
‫شػػه نػػه حاضػػر شػػوند اك را ربويػػل عمػػر بدهنػػد ك حضػػرت عمػػر در مػػورد اك حرػػم ك قضػػاكت مبايػػد‪ ،‬چنانرػػه ابػػن ايب شػػیبه (َُٔٔٓ) در‬
‫ركايت طويلي اين ماجرا را ذشر شرد است‪.‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪221....................................‬‬
‫عمػر گفػت‪ :‬ام انػػز! شػرـ شػن! (م ػػر مبػيدا ) شػه اك بػراء بػن مالػك ك ؾبػزأة‬
‫بن ثور را ششته است‪.‬‬
‫انػػز گويػػد‪ :‬بعػػد از ف‪ ،‬عمػػر گػػويي خواسػػت اك را برشػػد‪ .‬انػػز گويػػد‪ :‬مػػن‬
‫گفتم‪ :‬هػی راهػي بػرام ششػخ اك كجػود نػدارد چػرا شػه رػا بػه اك گفػيت‪ « :‬حػرؼ‬
‫بػػزف! اشػػرايل نػػدارد‪ » .‬عم ػػر گفػػت‪ :‬ب ػرام ايػػن ح ػػرُّ شػػه زدم ي ػػا بايػػد شػػاهدم‬
‫بیاكرم يا اينره و را ؾبازات ميشنم‪ .‬انز گويد‪ :‬از خدمت اك خارج شدـ‪.‬‬
‫(در را ) بػػا زبػػری بػػن ع ػواـ برخػػورد شػػردـ‪ .‬ديػػدـ شػػه اك هػػم ناػػه را شػػه مػػن (در‬
‫اين ار باط) به خاطر سپرد اـ‪ ،‬به خاطر سپرد است‪ .‬گويد‪ :‬كم نػزد عمػر مػد ك‬
‫به ساف من گواهي داد شه عمر چن حرُّ را گفته اسػت‪ .‬ن ػا عمػر‪ ،‬هرمػزاف را‬
‫رها شرد ك اك هم مشلماف شد ك عمػر بػرام كم (از بیػت اؼبػاؿ) مشػتمرم سػالیانه‬
‫ُُٖ‬
‫عی شرد‪.‬‬
‫جبری بن حیه ميگويد‪ :‬عمر مردـ را برام جهاد با مشرشاف به شػهرهام بػزر‬
‫فرس ػػتاد‪ .‬هرم ػزاف مش ػػلماف ش ػػد‪ .‬عم ػػر گف ػػت‪ :‬در م ػػورد اي ػػن جن ه ػػاس از ػػو نظ ػػر‬
‫خ ػواهي مػػيشػػنمُُٗ هرم ػزاف گفػػت‪ :‬بلػػي‪ ،‬مثػػاؿ جنػػو ك مثػػاؿ ششػػا شػػه درنػػاف‬

‫ُُٖ) يع ػ پػػويل را از بیػػت اؼبػػاؿ مشػػلم بػػه اك داد ك ف پػػوؿ را بعن ػواف مشػػتمرم هػػر سػػاله اك ق ػرار داد‪ .‬اف ػراد زيػػر ايػػن دك ركايػػت را اسػػتنراج‬
‫شػػرد انػػد‪ :‬شػػافعي در مشػػندش ص ُّٕ‪ ،‬ابػػن ايب شػػیبه در اعبهػػاد (ُِْٗٓ) ك در التػػاريخ (ُُٔٔٓ)‪ ،‬ابػػو عبیػػد در امم ػواؿ (َّْ‪،‬‬
‫َّٓ) سعید بػن منصػور در بػاب قتػل اْلسػارم (َِٕٔ)‪ ،‬قاضػي اظباعیػل بػن اسػحاؽ‪ ،‬ك اظباعیػل بػن جعفػر در فوائػدش چنانرػه در فػتآ‬
‫الب ػػارم ٔ‪ ،ِٕٓ /‬ك امص ػػابة ّ‪ ،ْٖٓ/‬م ػػد ك از طري ػػب ف ح ػػافی در التعلی ػػب ّ‪ ْْٖ/‬ك اس ػػنادش ص ػػحیآ اس ػػت‪ ،‬ك ركاي ػػت از خب ػػارم‬
‫درصحیحش بصورت ـبتصر ك بصورت علیقيشه ف را مشلم ميداند‪ ،‬در اعبزية باب ُُ‪.‬‬
‫ُُٗ) در ركايت ابن ايب شیبه چنانره در فتآ البارم ٔ‪ ،ِْٔ/‬مد است‪ ،‬ميخوانیم‪ « :‬عمر در مورد ضبله بػه فػارس ك اصػفهاف ك ذرباهبػاف‬
‫با هرمزاف مشػورت شػرد‪ » .‬ابػن حجػر در فػتآ البػارم گفتػه اسػت‪ « :‬يعػ ضبلػه بػه شػدامیك از ػا را شػركع شنػد‪ .‬ك ايػن نشػاف مػيدهػد شػه‬
‫منظور اين است شه حضرت عمر در مورد جهػات ـبصوصػي از كم نظرخػواهي شػرد ‪ ،‬ك هرمػزاف اهػل ف منػاطب بػود ك یػرت از دي ػراف از‬
‫چند ك چوف ا خرب داشته است‪ .‬بر اين اساس اين سنن هرمزاف (سر ششرم است ك باؿ قیصر اسػت ك بػاؿ دي ػر فػارس اسػت » شػه‬
‫در حػديط ايػن بػاب مػد اسػػت‪ ،‬جػام گفت ػو دارد‪ .‬ك طػربم ف را چنػ ركايػت شػرد ‪ « :‬فػارس امػركز‪ ،‬سػػر ك دك بػاؿ اسػت » ك ايػن بػػا‬
‫ركايت ابن شیبه شه اكيل ر است‪ ،‬نبنوا دارد ك موافب است‪» ...‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪222....................................‬‬
‫مشلماناف هشتند ماننػد پرنػد ام اسػت شػه يػك سػر ك دك بػاؿ ك دك پػا دارد‪ .‬پػز‬
‫اگر يري از باؽبايش بشرند‪ ،‬با دك پا ك يك باؿ ك سر‪ ،‬بلند ميشود ك اگػر بػاؿ‬
‫دي رش هم بشرند‪ ،‬با دك پا ك سر‪ ،‬بلند ميشود‪ .‬امػا اگػر سػرش بشػرند‪ ،‬پاهػا‪،‬‬
‫باؽبا ك سرش‪ ،‬نبه از ب ميركند‪ .‬پز ششرم‪ ،‬سر است ك قیصر يك باؿ اسػت‬
‫ك فارس باؿ دي ر ف ميباشد‪ َُِ.‬به مشلماناف دستور دهید ا به سػوم ششػرم‬
‫بركند‪.‬‬
‫جبػػری بػػن حیػػه گفػػت‪ :‬ن ػػا عمػػر بػػا جػػديت هػػر چػػه سبػػاـ ػػر مػػا را فػرا خوانػػد ك‬
‫نعمػػاف بػػن مقػػرف را بعنػواف مباينػػد مػػا عیػ مبػػود‪ .‬سػػپز بػػه را افتػػادس ػػا اينرػػه بػػه‬
‫سػػرزم درػػن رسػػیدس‪ .‬قبػػا بػػا فرمانػػدار ششػػرم شػػه بػػا چهػػل هػزار ػػن بػػریكف مػػد‬
‫بػػود‪ ،‬مواجػػه شػػدس‪ .‬مرتصبػػي برخاسػػت ك گفػػت‪ :‬يرػػي را بفرسػػتید ػػا بػػا اك سػػنن‬
‫ب ويد‪.‬‬
‫مغ ػػری گف ػػت‪ :‬هرچ ػػه م ػػيخ ػواهي‪ ،‬بپ ػػرس‪ .‬گف ػػت‪ :‬ر ػػا ش ػػه هش ػػتید؟ گف ػػت‪ :‬م ػػا‬
‫گركهي از عرب هشتیم شه به شدت گرفتػار شػقاكت ك بػدخبيت بػود اس‪ .‬از شػدت‬
‫گرس ػػن ي پوس ػػت حیوان ػػات ك هش ػػته خرم ػػا را م ػػيمری ػػدس ك لباس ػػهام م ػػويي ك‬
‫پشمي‪ ،‬ميپوشیدس ك سن ها ك درختاف را عبادت ميشردس‪ .‬در ايػن حالػت بشػر‬
‫مػيبػردس شػه پركردگػار ظبا ػا ك زمػ هػا ػ عػايل ذشػر ك جلٌػت عظمتػه ػ پیػامربم را‬
‫شه پدر ك مادرش را ميشناسیم‪ ،‬از میاف ما به سػوم مػا فرسػتاد‪ .‬ن ػا پیػامرب مػا‬
‫شػػه فرسػػتاد پركردگػػار ماسػػت بػػه مػػا دسػػتور داد شػػه بػػا رػػا ن ػػیم ػػا نهػػا خػػدا را‬
‫عبادت شنید يا جزيه بدهید‪ .‬پیامرب ما پیاـ پركردگػار مػا را بػه مػا رسػانید شػه هريػك‬
‫از مػػا ششػػته شػػود بػػه یشػػيت مػػيركد شػػه هرگػػز نعمتهػػايي ماننػػد ف را ششػػي نديػػد‬

‫َُِ) به حاشیه فوؽ مراجعه شود‪.‬‬

 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪223....................................‬‬
‫اس ػػت‪ .‬ك ه ػػرشز از م ػػا زن ػػد دبان ػػد‪ ،‬ب ػػر ر ػػا حروم ػػت خواه ػػد ش ػػرد‪ .‬ركاي ػػت از‬
‫ُُِ‬
‫خبارم‪.‬‬

‫ُُِ) صحیآ البنارم (ُّٗٓ)‪.‬‬

‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪224....................................‬‬

‫«‪»26‬‬
‫داستان صحابی بسرگوار‪:‬‬
‫«حمضٌ»‬

‫هٌبع‪:‬‬
‫حواسِ سازاى تاریخ‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪225....................................‬‬
‫ضب ػػز ‪ ،‬عم ػػوی رس ػػوؿ اک ػػرـ ص ػػلی اهلل علی ػػه كس ػػلم در غ ػػزك اح ػػد ب ػػه ش ػػهادت‬
‫رسػػید‪ .‬کػػافراف سػػن دؿ گػػوش ك بینػػی اك را مثلػػه کردنػػد‪ ،‬سػػینهاش را پػػار کردنػػد ك‬
‫قلبش را بػریكف كردنػد‪ُِِ.‬ك انػواع ك اقشػاـ ظلػم ك سػتم را بػر كی ركا داشػتند‪ .‬در‬
‫پاي ػ ػػاف جن ػ ػػو‪ ،‬رس ػ ػػوؿ اک ػ ػػرـ ص ػ ػػلی اهلل علی ػ ػػه كس ػ ػػلم كس ػ ػػاير ص ػ ػػحابه در ص ػ ػػدد‬
‫جشػػتجوی اجشػػاد شػػهدا ك ؾبركحػػاف بر مدنػػد ػػا ر یػػب کفػ ‪ ،‬ذبهیػػز ك مػػداكای‬
‫ناف را بدهند‪ .‬در جرياف جشتجوی اجشػاد شػهدا‪ ،‬جشػد ضبػز پیػدا شػد‪ ،‬رسػوؿ‬
‫اکرـ صلی اهلل علیه كسلم كقتی ضبػز را ديدنػد‪ ،‬ناراحػت شػدند ك چػادری ركی اك‬
‫کشػػیدند‪ .‬ديػػری ن ذشػػت کػػه خػواهر ضبػػز يعنػػی صػػفیه مػػد ػػا جشػػد ب ػرادرش را‬
‫زيارت کند‪ .‬رسوؿ اکرـ صلی اهلل علیه كسلم با اين يق کػه صػفیه زف اسػت ك بػا‬
‫وجه به عواطػز ك احشاسػات‪ ،‬ػاب ك ػواف ديػدف جشػد بػرادرش را نػدارد‪ ،‬اك را‬
‫از زيػػارت جشػػد ب ػرادرش من ػ کردنػػد‪ .‬زبػػری فرزنػػد صػػفیه بػػه مػػادرش گفػػت‪ :‬رسػػوؿ‬
‫اکػرـ صػػلی اهلل علیػه كسػػلم ػو را از زيػػارت جشػػد بػرادرت منػ مبػود اسػػت‪ .‬صػػفیه‬
‫گف ػػت‪ :‬ش ػػنید اـ ک ػػه گ ػػوش ك بین ػػی ب ػ ػرادرـ در را اهلل قط ػ ػ ش ػػد اس ػػت‪ ،‬چن ػ ػ‬
‫ف ػػداکاری را در را اهلل ب ػرای خ ػػود زي ػػاف كر مب ػػیدان ػػیم‪ .‬م ػػا در براب ػػر اي ػػن ف ػػداکاری‬
‫خشػػنود هشػػتیم ك از خداكنػػد امیػػد اجػػر ك ث ػواب اخػػركی دارس ك اف شػػاءاهلل صػػرب‬
‫خػواهیم مبػػود‪ .‬زبػػری ايػػن احشاسػػات را ب ػرای رسػػوؿ اکػػرـ بػػاز گفػػت‪ .‬رسػػوؿ اکػػرـ‬
‫صػػلی اهلل علیػػه كسػػلم كقتػػی ايػػن ج ػواب را شػػنیدند‪ ،‬بػػه كی اجػػاز زيػػارت دادنػػد‪.‬‬
‫صفیه مد‪ ،‬جشد بػرادرش‪ ،‬ضبػز را زيػارت کػرد‪« ،‬إنػا هلل كإنػا إلیػه راجعػوف» خوانػد‬
‫ك برايش استغفار مبود‪.‬‬

‫ُِِ) البته م رخ پار کردف سینه كکشیدف قلب اك را ثقه مبی دانند‪.‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪226....................................‬‬
‫در ركايتی دي ر چن مد است‪ :‬در ؿبلی در احػد‪ ،‬کػه اجشػاد شػهدا را در‬
‫قبا گذاشته بودند‪ ،‬زنی به سػرعت بػه طػرؼ جناز هػا میدكيػد‪ .‬رسػوؿ اکػرـ صػلی‬
‫اهلل علیػػه كسػػلم فرمودنػػد‪ :‬ايػػن زف را از نزديػػاشػػدف بػػه جناز هػػا من ػ کنیػػد‪ .‬زبػػری‬
‫میگويػػد‪ :‬مػػن اك را شػػناختم ك میدانشػػتم کػػه اك مػػادر مػػن اسػػت‪ .‬مػػن بػػه سػػرعت‬
‫اك را من کردـ‪ ،‬كلی اك از من قوی ر بػود‪ .‬مشػتی بػه مػن زد ك گفػت‪ :‬عقػب بػرك‪.‬‬
‫عرض کردـ که رسوؿ اکرـ صلی اهلل علیه كسلم را را از نزدياشػدف بػه جناز هػا‬
‫من کردند‪ ،‬با شنیدف اين سنن بالفاصله ايشػتاد‪ ،‬بعػد دك کػه پارچػه بػریكف كرد‬
‫ك گفػػت‪ :‬ايػػن پارچػػه را بػرای کفػػن بػرادرـ كردـ‪ ،‬زيػرا خػػرب شػػهادت اك را شػػنید اـ‪.‬‬
‫اك بايػد در ايػػن پارچػػه کفػػن شػػود‪ .‬مشػػغوؿ کفػػن ضبػػز بػػودس کػػه در نزديکػػی ايشػػاف‬
‫جشد يا شهید دي ر به ناـ سهیل که از انصار بود‪ ،‬پیدا شد‪ .‬سػهیل نیػز نبػاف‬
‫حالت ضبز را داشت‪ .‬مػا احشػاس شػرمندگی میکػردس از ايػن کػه ضبػز را در دك‬
‫پارچػه کفػن کنػیم ك سػهیل بػدكف کفػن دبانػد‪ .‬لػذا صػمیم گػرفتیم کػه هرکػػداـ را در‬
‫يػػا پارچػػه کفػػن کنػػیم‪ .‬يکػػی از ايػػن دك کػػه‪ ،‬پارچػػه کوچػػا بػػود ك کػػه دي ػػر‬
‫بػػزرگرت‪ .‬قرعػػهانػػدازی کػػردس‪ ،‬پارچػػه بػػزرگرت بػػه نػػاـ سػػهیل در مػػد ك پارچػػه کوچػػا بػػه‬
‫ناـ ضبػز ‪ .‬پارچػهای کػه قػرار بػود ضبػز در ف کفػن شػود بػه قػدری کوچػا بػود کػه‬
‫اگػػر سػػر اك را میپوشػػاندس پاهػػا ػبػػت میشػػدند ك اگػػر پاهػػا را میپوشػػاندس‪ ،‬سػػر‬
‫ب ػػدكف کف ػػن میمان ػػد‪ .‬رس ػػوؿ اک ػػرـ ص ػػلی اهلل علی ػػه كس ػػلم فرمودن ػػد‪« :‬س ػػرش را ب ػػا‬
‫پارچه بپوشید ك قشمت پاها را به كسیله ای بر درختاف بپوشانید»(ُِّ)‪.‬‬
‫بنػػابر ركايػػت ابػػن سػػعد‪ ،‬صػػفیه دك کػػه پارچػػه را برداشػػته نػػزد ب ػرادرش رسػػید‪،‬‬
‫جشػػد يػػا شػػهید را کػػه از انصػػار بػػود‪ ،‬ديػػد کػػه در کنػػار جشػػد ضبػػز افتػػاد بػػود‪.‬‬

‫(ُِّ)‪ -‬طبیز‪.‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪227....................................‬‬
‫صمیم گرفته شد که هرکداـ در يا که پارچه کفن شود‪ ،‬کفن ضبػز بػزرگرت بػود‪.‬‬
‫در ركاي ػػت اب ػػن س ػػعد ـبتص ػ ػران ذک ػػر ش ػػد ك در ركاي ػػت طب ػػیز ش ػػرح ك جزئی ػػات‬
‫بیشرتی را دربر دارد‪.‬‬
‫ری‪ ،‬اين بود کفن عموی رسوؿ اهلل صلی اهلل علیه كسلم کػه سػركر دك جهػاف‬
‫هشتند‪ .‬جرياف کفن نیز چن بػود‪ ،‬کػه يػا زف دك کػه پارچػه بػرای کفػن بػرادرش‬
‫دارحم میبیند كلی اين امر برايش قابػل ربمػل نیشػت کػه بػرادرش را بػه طػور کامػل‬
‫کفػػن کنػػد ك شػػهید طايفػػه انصػػار بػػدكف کفػػن دبانػػد‪ ،‬بلکػػه پارچػػه کفػػن میػػاف دك‬
‫شهید قشیم میشود‪ .‬پارچه کوچکرت در قرعهکشی نصیب شهیدی میگردد کػه‬
‫از چندين جهات از شهید دي ر برجشػته ر اسػت‪ .‬ری‪ ،‬مػدعیاف طرفػدار حقػوؽ‬
‫بش ػػر ك کش ػػانی ک ػػه خ ػػود را ح ػػامی مشتض ػػعفاف میدانن ػػد اگ ػػر در ادعاه ػػایش ػػاف‬
‫صداقت دارند‪ ،‬بايد از چن شنصیتهػای كاممقػاـ کػه نهػا م ً‬
‫ػرد گفتػار نبودنػد‪،‬‬
‫بلکه ناه را که میگفتند در عمل نیز ثابت میکردند‪ ،‬پػریكی کننػد‪ .‬ری‪ ،‬نػاف‬
‫چناف كاممقاـ بودند که مػا اگػر خػود را بػه نػاف نشػبت دهػیم ك مػدعی بعیػت از‬
‫(ُِْ)‪.‬‬
‫ناف شوس‪ ،‬احشاس شرمندگی خواهیم کرد‬

‫(ُِْ)‪ -‬ازکتاب‪« :‬ضباسه سازاف اريخ»‬

‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪228....................................‬‬

‫«‪»27‬‬
‫داستان صحابی بسرگوار‪:‬‬
‫« مصعة ته عميش»‬

‫هٌبع‪:‬‬
‫حواسِ سازاى تاریخ‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪229....................................‬‬
‫مصعب بن عمری قبل از اين کػه بػه غػوش اسػالـ در يػد‪ ،‬بشػیار نػاز پػركرد ك‬
‫چشػػم ك چ ػراغ يػػا خانػػداف متمػػوؿ ك ثركسبنػػد بػػود‪ .‬پػػدرش در نبػػاف زمػػاف ب ػرايش‬
‫لباسهای بشیار نفیز ك گرافقیمت میخريد‪ .‬نوجػواف بػود ك فػوؽ العػاد در رفػا‬
‫ك سػػايش زنػػدگی میکػػرد‪ ،‬در ركزهػػای غػػازين دعػػوت اسػػالمی مشػػرؼ بػػه اسػػالـ‬
‫شػػد كلػػی مشػػلمافبػػودنش را از خػػانواد خػػود پنهػػاف داشػػت‪ .‬كقتػػی خػػانواد اك از‬
‫مشلمافشدف اك اطالع يافتند‪ ،‬دسػت ك پاهػای اك را بشػتند ك اسػری کردنػد‪ .‬چنػد‬
‫ركز در نبػ ػ حال ػػت س ػػپری ش ػػد‪ ،‬در ص ػػدد فرص ػػت مناس ػػب ب ػػود ػػا فػ ػرار کن ػػد‪.‬‬
‫باْلخر موفب به فرار شد ك به مهاجرينی که عازـ حبشه بودند پیوست‪ .‬سػپز از‬
‫هجػ ػػرت حبشػ ػػه برگشػ ػػت ك ب ػ ػػه مدين ػ ػػه منػ ػػور هجػ ػػرت کػ ػػرد‪ ،‬ك در ايػ ػػت فقػ ػػر ك‬
‫ن دستی زندگی گذراند‪.‬‬
‫ركزی رسوؿ اکػرـ صػلی اهلل علیػه كسػلم اك را در حػالی ديدنػد کػه نهػا لباسػش‬
‫يا چادرکهنه بود که چند پیوند نیز داشت‪ ،‬حتی يػا پیونػدش بػه جػای پارچػه‪،‬‬
‫چػػرـ بػػود‪ .‬رسػػوؿ اکػػرـ صػػلی اهلل علیػػه كسػػلم كقتػػی حالػػت فعلػػی كی را بػػا ش ػرايه‬
‫قبلی مقايشه کردند‪ ،‬اشا در چشمهايشاف حلقه زد‪.‬‬
‫پرچم اسالـ در جرياف غػزك احػد در دسػت كی بػود‪ ،‬زمػانی کػه مشػلماناف در‬
‫ايت پريشانی پراکنػد شػدند ك ثابػتقػدـ ك پػا برجػا میرزمیػد‪ .‬يکػی از سػپاهیاف‬
‫لش ػػکر کف ػػر نزدي ػػا م ػػد ك دس ػػت اك را قطػ ػ ک ػػرد ػػا پ ػػرچم از دس ػػتش بیفت ػػد ك‬
‫مشػػلماناف بػػا شکشػػت کامػػل مواجػػه شػػوند‪ .‬مصػػعب پػػز از ايػػن کػػه يػػا دسػػتش‬
‫قط شػد‪ ،‬بالفاصػله پػرچم را در دسػت دي ػر گرفػت‪ .‬فػرد مهػاجم دسػت دي ػرش‬
‫را نیز قط کرد‪ ،‬مصػعب دك بػازكی قطػ شػد ك زطبػی را بػه هػم كصػل کػرد ك بػه‬
‫کمػػا س ػػینه پػػرچم را ن ػػا داش ػػت ك ن ذاشػػت‪ ،‬پ ػػرچم اس ػػالـ ب ػػر زم ػ بیفت ػػد‪.‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪233....................................‬‬
‫درن اك را نشػانه گرفػت ك اك در اثػر اصػابت يػا ػری بػه شػهادت رسػید‪ ،‬كلػی ػا‬
‫زند بود ن ذاشت پرچم اسالـ بر زم بیفتد‪ .‬سپز پرچم بر زمػ افتػاد ك يکػی‬
‫دي ػػر از س ػػپاهیاف اس ػػالـ ف را در دس ػػت گرف ػػت‪ .‬كقت ػػی میخواس ػػتند اك را دف ػػن‬
‫کنند نها لباسش (که کفن اك نیز قػرار گرفػت) نبػاف يػا چػادر بػود كلػی ف هػم‬
‫کػافی نبػود‪ .‬يعنػػی اگػر سرپوشػاند میشػػد پاهػا ػبػت ك اگػػر پاهػا پوشػاند میشػػد‬
‫سر ػبت ك پاها با بر درختاف کفن داد شد(ُِٓ)‪.‬‬
‫ری‪ ،‬اين زندگی متعلب به کشی است که در دكراف قبػل از اسػالـ‪ ،‬لبػاسهػای‬
‫بشیار باارزش ك گرافقیمت بػر ػن میکػرد ك در ايػت رفػا ك سػايش میزيشػت‬
‫ك اين که کفن کامل نیز نصیب اك مبیشود ك چناف عزـ ك ارادۀ هنػ داشػت کػه‬
‫ػا خػرين رمػب زنػدگی ن ذاشػػت پػرچم اسػالـ بػر زمػ بیفتػد‪ .‬هػردك دسػتش بريػػد‬
‫شدند كلی پرچم را رهػا نکػرد‪ ،‬بلکػه بػه کمػا سػینه ك بازكهػای قطػ شػد ‪ ،‬ف را‬
‫ن ا داشػت‪ .‬بشػیار در نػاز ك نعمػت پػركرش يافتػه بػود كلػی ايبػانش چنػاف قػوی ك‬
‫ؿبکػػم بػػود کػػه چیػػز دي ػػری مبی وانشػػت در ف خلػػل ك رخنػػه اهبػػاد کنػػد‪ .‬از پػػوؿ‪،‬‬
‫(ُِٔ)‪.‬‬
‫ثركت ك هر متاع دنیوی دكر بود ك به قويت ايباف میپرداخت‬

‫(ُِٓ)‪ -‬قرۀ‪.‬‬
‫(ُِٔ)‪ -‬ازکتاب‪« :‬ضباسه سازاف اريخ»‬
‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪231....................................‬‬

‫«‪»28‬‬
‫داستان زنی بسرگوار‪:‬‬
‫« خىساء ي پسشاوش»‬

‫هٌبع‪:‬‬
‫حواسِ سازاى تاریخ‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪232....................................‬‬
‫خنشػػاء شػػاعر ای بشػػیار بلندپايػػه از میػػاف بػػانواف دكراف پیػػامرب صػػلی اهلل علیػػه‬
‫كسػلم بػػود‪ ،‬نبػرا بػػا چنػػد ػػن از افػراد فػامیلش بػػه مدينػػه رفتػػه ك در قبػػا مشػػرؼ بػػه‬
‫اسػػالـ شػػد‪ .‬ابػػن اثػػری‪ :‬میگويػػد‪ :‬سبػػاـ علمػػاء ك دانشػػمنداف اسػػالمی بػػر ايػػن نکتػػه‬
‫ا فػػاؽ دارنػػد کػػه از میػػاف بػػانواف‪ ،‬شػػاعری یػػرت از خنشػػاء مػػادر نزايیػػد اسػػت‪ .‬در‬
‫جنػػو قادسػػیه‪ ،‬کػػه در دكراف خالفػػت عمػػر بػػه كقػػوع پیوسػػت‪ ،‬خنشػػاء نب ػرا بػػا‬
‫چهػػار فرزنػػدش شػػرکت داشػػت‪ .‬يػػا ركز قبػػل از شػػركع جنػػو‪ ،‬فرزنػػدانش را در‬
‫م ػػورد ش ػػرکت در جه ػػاد پن ػػد ك ان ػػدرز مػ ػیداد ك فرم ػػود‪« :‬فرزن ػػداف عزي ػػز! ر ػػا ب ػػا‬
‫رضايت خاطر خود اف مشػلماف شػديد ك بػا خشػنودی هجػرت کرديػد‪ .‬سػوگند بػه‬
‫خػػدايی کػػه جػػز اك معبػػودی كجػػود نػػدارد‪ ،‬قطع ػان چن ػ اسػػت نبان ونػػه کػػه رػػا از‬
‫يػػا مػػادر متولػػد شػػد ايػػد‪ ،‬پػػدر رػػا نیػػز يکػػی اسػػت‪ ،‬مػػن نػػه در حػػب پػػدر رػػا‬
‫خیانػػت کػػردـ ك نػػه موجبػػات رس ػوايی دايیهػػای رػػا را ف ػراهم کػػردـ نػػه کرامػػت ك‬
‫شرافت را را ـبدكش ساختم ك نه موجب بدنامی نشػب رػا شػدـ‪ .‬رػا میدانیػد‬
‫ک ػػه خداكن ػػد در جن ػػو ب ػػا کف ػػار ب ػرای مش ػػلماناف چق ػػدر اج ػػر ك پ ػػاداش گذاش ػػته‬
‫اسػػت‪ ،‬بايػػد بدانیػػد کػػه زنػػدگی جػػاكداف اخػػركی‪ ،‬بػػه مرا ػػب یػػرت از زنػػدگی ناپايػػدار‬
‫دنیوی است‪ .‬خداكند میفرمايند‪:‬‬
‫صػ ػػابًيركاٍ ىكىرابًطيػ ػواٍ ىكٱ ػ يق ػ ػواٍ ٱللػ ػػهى لى ىعل يرػ ػػم يفلً يحػ ػػو ىف‬ ‫ً‬ ‫ً‬
‫﴿يىأىيػ ىه ػػا ٱلػ ػػذ ى‬
‫ين ءى ىامنيػ ػواٍ ٱص ػ ػربيكاٍ ىك ى‬
‫ََِ﴾ [ ؿ عمػ ػراف‪« ]ََِ :‬ای مومن ػػاف! ش ػػکیبايی کنی ػػد ك پاي ػػداری مبايی ػػد ك‬
‫برای جهاد ماد باشید ك قوای اؽبی پیشه کنید ا رست ار شويد»‪.‬‬
‫لػػذا فػػردا صػػبآ كقتػػی صػػحیآ ك سػػامل بیػػدار شػػديد بػػا دقػػت کامػػل در جنػػو‬
‫شػػرکت کنیػػد ك ب ػرای مقابلػػه بػػا درػػن از خداكنػػد يػػاری ويیػػد ك بػػه جلػػو حرکػػت‬
‫کنید‪ .‬هرگا ديديد که جنو به اكج خود رسػید اسػت ك ػش ف شػعلهكر شػد‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪233....................................‬‬
‫اسػػت خػػود را در حببوحػػه ای معرکػػه برسػػانید ك بػػا فرمانػػد لشػػکر کفػػر بػػه جنػػو‬
‫برخیزيد‪ .‬اف شاءاهلل با موفقیت سباـ در یشت خواهید رفت»(ُِٕ)‪.‬‬
‫صبآ ركز بعد موقعی که جنو شركع شد‪ ،‬هرچهار فرزند به ر یب يکی پػز‬
‫از دي ػ ػػری كارد معرکػ ػػه شػ ػػد وص ػ ػػیههای مػ ػػادر را در قالػ ػػب اش ػ ػػعار سػ ػػركد ‪ ،‬در‬
‫راسػػتای رمافهػػای پػػاحم خػػود حرکػػت میکػػرد‪ .‬كقتػػی يکػػی از نػػاف جػػاـ شػػهادت‬
‫نوشػػید‪ ،‬دي ػػری جلػػو رفػػت ك ػػا سػػرحد شػػهادت جن یػػد‪ .‬كقتػػی هرچهػػار فرزنػػد‬
‫شهید شدند ك خرب شهادتشاف بػه خنشػاء رسػید‪ ،‬گفػت‪« :‬سػپاس خػدايی را کػه‬
‫بػا شػػهادت چهػار پشػػرـ بػه مػػن سػربلندی‪ ،‬افتنػػار ك بالنػدگی عنايػػت فرمػود‪ .‬امیػػد‬
‫بػػر ف اسػػت کػػه زيػػر سػػايه الطػػاؼ اؽبػػی مػػن نیػػز بػػا ايػػن چهػػار پشػػرـ نب ػرا خ ػواهم‬
‫بود»(ُِٖ)‪.‬‬
‫مػػادرانی کػػه بنػػدگی ك اطاعػػت خداكنػػد متعػػاؿ را پذيرفتنػػد‪ ،‬چن ػ شػػهامت ك‬
‫رشػػادت را از خػػود نشػػاف دادنػػد‪ .‬ری‪ ،‬ايػػن خنشػػاء بػػود‪ ،‬کػػه بػػه هرچهػػار پشػػرش‬
‫وصػػیه کػػرد ػػا در عمػػب ػػش جنػػو بػػركد ك جػػاـ شػػهادت را بنوشػػند ك كقتػػی کػػه‬
‫(ُِٗ)‪.‬‬
‫هرچهار فرزند شهید شدند‪ ،‬سپاس خدا را ای كرد‬

‫(ُِٕ)‪ -‬بیاف القر ف‪.‬‬

‫(ُِٖ)‪ -‬أسد الغابه‪.‬‬
‫(ُِٗ)‪ -‬ازکتاب‪« :‬ضباسه سازاف اريخ»‬
‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪234....................................‬‬

‫«‪»29‬‬
‫داستان صحابی بسرگوار‪:‬‬
‫«عميش»‬

‫هٌبع‪:‬‬
‫حواسِ سازاى تاریخ‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪235....................................‬‬
‫عمػػری کػػودکی خردسػػاؿ ك غػػالـ شنصػػی بػػه نػػاـ «ابػػی اللحػػم» بػػود‪ .‬عالقػػه‬
‫شػػرکت در جهػػاد در ف زمػػاف در هػػر مػػرد ك زف‪ ،‬بػػزر ك کوچػػا كجػػود داشػػت‪.‬‬
‫عمػػری در غػػزك خیػػرب قاضػػای شػػرکت کػػرد ك دي ػراف نیػػز نػػزد رسػػوؿ اهلل صػػلی اهلل‬
‫علیه كسلم برايش سفارش کردند ا اجاز شرکت در غزك با اك داد شػود‪ .‬رسػوؿ‬
‫اهلل صلی اهلل علیه كسلم به اك اجاز دادند ك يا رشری نیز به اك عنايت کردنػد‪.‬‬
‫عمػػری رشػػری را بػػر گػػردف خػػود كىبػػت‪ ،‬امػػا رشػػری بػػزر ك قػػد اك کو ػػا بػػود‪ ،‬لػػذا‬
‫رش ػػری ب ػػر ركی زمػ ػ کش ػػید میش ػػد‪ .‬ب ػػا نبػ ػ ح ػػاؿ موف ػػب ش ػػد در غ ػػزك خی ػػرب‬
‫شرکت کند‪ ،‬از اين که کودحم ك غالـ بود‪ ،‬سهم کاملی در غنیمت به اك نرسػید‪،‬‬
‫البته مقداری کام به طور عطیه ك جايز به اك داد شد(َُّ)‪.‬‬
‫اف ػرادی ماننػػد عمػػری میدانشػػتند کػػه سػػهم کػػاميی از مػػاؿ غنیمػػت ندارنػػد‪ ،‬بػػا‬
‫اين كجػود‪ ،‬شػور ك شػوؽ شػرکت در جهػاد در قلػب نػاف كجػود داشػت‪ .‬حتػی بػه‬
‫دي راف متوسل میشدند ا در حب ناف در بار شػرکت در جهػاد سػفارش شػود‪.‬‬
‫اين عشب ك عالقه دلیلی جػز يقػ ك بػاكر کامػل نػاف‪ ،‬در بػار كعػد های راسػت‬
‫اهلل ك رسولش ندارد‪.‬‬
‫عمػػری بػػن كقػػاص يکػػی از صػػحابه نوج ػواف در غػػاز‪ ،‬مشػػرؼ بػػه اسػػالـ شػػد‬
‫بود‪ ،‬ك برادر سعد بن ابی كقاص‪ ،‬صحابی نامدار رسوؿ اهلل صلی اهلل علیه كسػلم‬
‫اسػػت‪ .‬سػػعد بػػن ابػػی كقػػاص میگويػػد‪ :‬م ػػردـ در حػػاؿ مػػادگی ب ػرای غػػزك بػػدر‬
‫بودنػػد‪ ،‬ب ػرادرـ عمػػری را ديػػدـ کػػه بػػه ايػػن سػػو ك ف سػػو خػػود را پنهػػاف میکنػػد ػػا‬
‫کشػی اك را نبینػػد‪ .‬مػن از ايػػن حرکػػت اك بػه شػ فت مػػدـ ك دلیػل را جويػػا شػػدـ‪.‬‬
‫اك گفت‪ :‬خود را پنهاف مػیکنم ػا رسػوؿ اهلل صػلی اهلل علیػه كسػلم مػرا نبینػد‪ ،‬زيػرا‬

‫(َُّ)‪ -‬ابوداكد‪.‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪236....................................‬‬
‫اگػػر ن ػػا مبػػارحم ايشػػاف بػػر مػػن بیفتػػد‪ ،‬فبکػػن اسػػت بػػه گمػػاف ايػػن کػػه مػػن از نظػػر‬
‫سػػنی شايشػػته شػػرکت در جهػػاد نیشػػتم‪ ،‬مػرا از رفػػخ بػػه جبهػػه جنػػو منػ کننػػد ك‬
‫ن ا من به رزكس که شرکت در جهػاد اسػت مبیرسػم ك از قافلػه شػهیداف عقػب‬
‫میمامن‪.‬‬
‫كقتػػی لشػػکر مػػاد حرکػػت شػػد‪ ،‬ايػػن صػػور عمػػری ربقػػب يافػػت ك رسػػوؿ اهلل‬
‫صػػلی اهلل علیػػه كس ػػلم بػػه دلیػػل نداش ػػخ ش ػرايه سػػنی مزـ‪ ،‬ايش ػػاف را از رفػػخ ب ػػه‬
‫جهػػاد من ػ کردنػػد‪ .‬امػػا ان یػػز رفػػخ بػػه جهػػاد بػػر كی غالػػب مػػد‪ ،‬شػػركع بػػه گريػػه‬
‫ک ػػرد‪ .‬رس ػػوؿ خ ػػدا ص ػػلی اهلل علی ػػه كس ػػلم كقت ػػی از ف ػػرط عش ػػب ك گري ػػه اك مطلػ ػ‬
‫شػػدند‪ ،‬اجػػازۀ شػػرکت را بػػه كی دادنػػد‪ .‬در جنػػو شػػرکت کػػرد ك بػػه رزكی خػػود‬
‫ک ػ ػػه ش ػ ػػهادت در را اهلل ب ػ ػػود ناي ػ ػػل م ػ ػػد‪ .‬بػ ػ ػرادرش‪ ،‬س ػ ػػعد میگوي ػ ػػد‪ :‬ب ػ ػػه دلی ػ ػػل‬
‫کوچابودف اك ك درازبودف رشری‪ ،‬بند رشری را در چند جػا گػر زدـ ػا بػه زمػ‬
‫لبورد ك مان فعالیت جهادی كی نشود‪.‬‬
‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪237....................................‬‬

‫«‪»30‬‬
‫داستان صحابی بسرگوار‪:‬‬
‫« عثذالشحمه ته عًف»‬

‫هٌبع‪:‬‬
‫دُ یار بْشتی‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪238....................................‬‬
‫اـ اؼب من عايشه صديقه رضي اهلل عنها میفرمايد‪:‬‬
‫اهلل برشػػت دهػػد ناػػه را بػػه اك در دنیػػا داد اسػػت كالبتػػه پػػاداش خػػرت بػػزرگرت‬
‫است‪ ،‬مػن از پیػامرب صػلي اهلل علیػه كسػلم شػنید اـ شػه مػي گفػت‪ :‬عبػدالرضبن بػن‬
‫عوؼ در حايل شه به خود پیاید كنششته كارد یشت خواهد شدُُّ‪.‬‬
‫اماـ يزهری رضبه اهلل میگويد‪:‬‬
‫اهػل مدينػه كابشػته ك عی ً‬
‫ػاؿ عبػدالرضبن بػن عػوؼ‪ 132‬ػ رضػی اهلل عنػه ػ بودنػد‪.‬‬
‫بػػه يػػا سػػوـ نػػاف قػػرض مػػیداد‪ ،‬قػػرض يػػا سػػوـ نػػاف را ادا میکػػرد‪ ،‬ك بػػه يػػا‬
‫سوـ دي ر کما میکرد ك اك را از بردگانش شنی) مبیدادند‪ ،‬يعنػی بػه سػبب‬
‫واض ك سادگیاش در لباس‪.133‬‬
‫اما او کيست؟‬
‫بػػا شػػاركا مبػػارشش مدينػػه رػػاف خػػورد كشػػنهام ركاف بػػه ه ػوا برخاسػػت كمػػردـ‬
‫ص ػػدام شػ ػرتاف را م ػػي ش ػػنیدند نب ػػه ب ػػه ش ػػاركاف ش ػػرتها خ ػػری ش ػػد بودن ػػد‪ ،‬م ػػدق‬
‫گذشت امػا بػازهم قطػار شػرتاف سبػاـ مبػي شػد‪ ،‬مػردـ از هػم مػي پرسػیدند‪ :‬ايػن سػر‬
‫كصػػدا كهیػػاهو چیشػػت؟ خػػرب رس ػػید ش ػػه ايػػن شػػاركاف قافل ػػه عبػػدالرضبن بػػن ع ػػوؼ‬
‫اسػػت‪ ،‬شػػاركاف از هفتصػػد شػػرت شػػریل مػػي يافػػت شػػه ان ػواع شػػام كغػػذا كدي ػػرم‬
‫نیازمنديهام مردـ را بػار داشػت‪ .‬كقػيت عايشػه پرسػید‪ :‬ايػن صػدام چیشػت؟ بػه اك‬
‫گفته شد شاركاف عبدالرضبن بن عوؼ است‪ .‬هفتصػد شػرت از گنػدـ ك رد ك غػذا‪،‬‬
‫بر پشت دارند‪.‬‬

‫ُُّ اضبد در مناقب ركايت شرد است‪ .‬الرياض النضرة ج ِ ص ّٓ چاپ العلمیه مالحظه شنید‪.‬‬
‫ُِّ الرياض النضرة ُّ مناقب العشرة از ؿبب طربم‪ ،‬سری اعالـ النبالء ج ُ ص ٖٔ رصبػه ْ‪ ،‬امصػابه ج ِ ص ُّّ‪ ،‬صػحیآ خبػارم كمشػلم‬
‫مناب استفاد شد در سریت عبدالرضبن بن عوؼ هشتند‪.‬‬
‫ُّّ منب ‪ :‬سری أعالـ النبالء ج ػُ ص ػٖٔٓ ك ٗٔٓ‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪239....................................‬‬
‫عايشه گفت‪ :‬اهلل به ناه در دنیػا بػه اك داد برشػت بدهػد‪ ،‬امػا پػاداش خػرت‬
‫بزرگرت است من از پیامرب صلي اهلل علیه كسلم شنید اـ شه مي گفػت‪ :‬عبػدالرضبن‬
‫بن عوؼ در حايل شه به خود پیاید كنششته كارد یشت خواهد مي شودُّْ‪.‬‬
‫كقبػػل از مػػدف شػػرتهام نػػر كمػػاد ب ػػه عبػػدالرضبن بػػن ع ػػوؼ م ػ د یشػػت داد‬
‫كگفتػػه اـ اؼب ػ من شػػه اك را م ػ د یشػػت داد بػػود بػػه اطػػالع عبػػدالرضبن بػػن عػػوؼ‬
‫رس ػػید‪ ،‬عب ػػدالرضبن ب ػػن ع ػػوؼ چ ػػوف اي ػػن مػ ػ د را ش ػػنید خ ػػودش را ش ػػتاباف ن ػػزد اـ‬
‫اؼب من عايشه رساند كگفت‪ :‬مادرـ! يػا ػو ايػن را از پیػامرب صػلي اهلل علیػه كسػلم‬
‫شنید ام؟! اـ اؼب من عايشه رضي اهلل عنها گفت‪ :‬بله‪.‬‬
‫عبػػدالرضبن بشػػیار خوشػػحاؿ شػػد ك ازشػػادم در پوسػػتش مبػػي گنجیػػد كگفػػت‪:‬‬
‫مػػن ايشػػتاد كارد یشػػت مػػي شػػوـ پػػز ػػو را گ ػوا مػػي گػػریـ شػػه سبػػاـ ايػػن شػػاركاف‬
‫شرتها با بارشاف در را اهلل صدقه مي باشدُّٓ‪ .‬اين م د به عنواف ان یػز كؿبرشػي‬
‫بود شه عبدالرضبن بن عوؼ سبػاـ مػالش را در بػاقي مانػد زنػدگي اش نبػوار در را‬
‫اهلل صػػدقه شنػػد‪ ،‬در ركايػػت مػػد اسػػت شػػه اك چهػػل هػزار سػػره طػػال كچهػػل هػزار‬
‫نقػػر در را خػػدا صػػدقه شػػرد كپانصػػد اسػػب در اختیػػار ؾباهػػدين را خػػدا ق ػرار داد‬
‫كنیػ ػػز ه ػ ػزار كپانصػ ػػد شػ ػػرت ب ػ ػرام س ػ ػوارم ؾباهػ ػػدين در اختیارشػ ػػاف گذاشػ ػػت‪ .‬امػ ػػا‬
‫عبدالرضبن شه به یشت كعد داد شد بود چه ششي است؟‬
‫خواننده گرامی‪:‬‬
‫عبدالرضبن بن عوؼ يري از د نفر م د داد شد به یشت اسػت كيرػي از‬
‫اعض ػػام ش ػػورام ش ػػش نف ػػر ام ب ػػود ش ػػه عم ػػر ب ػػن خط ػػاب رض ػػي اهلل عن ػػه بػ ػرام‬

‫ُّْ سری اعالـ النبالء ج ُ ص ٕٔ‪.‬‬

‫ُّٓ با اندشي صرؼ از الرياض النضرة ص َّٓ‪.‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪243....................................‬‬
‫خالفػت بعػد از خػػود انتنػاب مبػػود اسػت‪ ،‬كيرػي از هشػػت نفػرم اسػػت شػه قبػػل‬
‫از دي ػ ػ ػراف اس ػ ػػالـ را پذيرفتن ػ ػػدُّٔ‪ .‬در دكراف جاهلی ػ ػػت اظب ػ ػػش عب ػ ػػد عم ػ ػػرك ي ػ ػػا‬
‫عبدالرعبه بود كپیامرب صلي اهلل علیه كسلم اك را عبدالرضبن نامید‪.‬‬
‫عبػػدالرضبن بػػن عػػوؼ د سػػاؿ بعػػد از عػػاـ الفیػػل در قبیلػػه زهػػر بػػن شػػالب بػػه‬
‫دنیا مػد‪ ،‬مػادرش شػفاء بنػت عػوؼ بػود شػه نشػبش بػه زهػر بػن شػالب مػي رسػد‪.‬‬
‫پػ ػػدر كمػ ػػادرش زهػ ػػرم هشػ ػػتند‪ ،‬مػ ػػادرش بػ ػػه اسػ ػػالـ مشػ ػػرؼ شػ ػػد كهجػ ػػرت شػ ػػرد‪.‬‬
‫عبدالرضبن بر ادب كخويب اخالؽ ربیت شد اك عريب اصیل كدارام اخػالؽ اصػیل‬
‫عػريب بػود‪ ،‬در شػػودشي از پرسػتش بتهػا دكرم میرػػرد بػه ؾبػالز ؽبػػو كموسػیقي مرػػه‬
‫شػػرشت مبػػي شػػرد‪ ،‬شتایػػام سػػریت اك را اين ونػػه عريػػز شػػرد انػػد‪ :‬اك دارام چهػػر‬
‫ام زيب ػػا‪ ،‬قدبلن ػػد ن ػػازؾ پوس ػػت‪ ،‬س ػػفید رن ػػو ماي ػػل ب ػػه س ػػرخي ب ػػود‪ ،‬موه ػػام س ػػر‬
‫كريشش را رنو مبػي زد قػدمهايش شلفػت كان شػتانش نیػز چنػ بودنػد در جنػو‬
‫ؾبركح شد كبر اثر ف مي لن یدُّٕ‪.‬‬
‫عبػدالرضبن بػػن عػوؼ بدسػػت ابػوبرر رضػػي اهلل عنػه مشػػلماف شػد قبػػل از نرػػه‬
‫پیامرب صلي اهلل علیه كسلم به خانه ارقم بن ايب ارقم بیايدُّٖ‪.‬‬
‫بعد از اينره پیامرب صلي اهلل علیه كسلم به مشلم اجاز هجرت بػه مدينػه را‬
‫داد‪ ،‬عبدالرضبن نیز از مره هجرت شرد اك پیشاپیش مهاجري شه بػرام خػدا مرػه‬
‫را ػػرؾ كبػػه سػػوم مدينػػه هجػػرت مػػي شردنػػد‪ ،‬قػرار داشػػت‪ .‬در مدينػػه‪ ،‬پیػػامرب صػػلي‬
‫اهلل علیه كسلم میػاف اك كسػعد بػن ربیػ انصػارم عقػد بػرادرم برقػرار شػرد‪ ،‬سػعد بػن‬
‫ربی ػ بػػه عبػػدالرضبن بػػن عػػوؼ گفػػت‪ :‬ام عبػػدالرضبن بػػن عػػوؼ‪ ،‬مػػن از نبػػه اهػػايل‬

‫ُّٔ سریاعالـ النبالء ج ُ ص ٗٔ‪ ٖٔ-‬رصبه ْ‪.‬‬

‫ُّٕ امصابة ج ِ ص ُّّ‪.‬‬
‫ُّٖ الرياض النضرة ص َِّ‪.‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪241....................................‬‬
‫مدينػػه بیشػػرت مػػاؿ دارـ‪ ،‬مػػن دك ػػا بػػاغ كدك ػػا زف دارـ‪ ،‬ن ػػا شػػن شػػداـ بػػاغ را بیشػػرت‬
‫مػػي پشػػندم ػػا ف را بػػه ػػو بػػدهم كشػػداـ زمن را بیشػػرت مػػي پشػػندم ػػا ف را طػػالؽ‬
‫بدهم ك و بػا اك ازدكاج شػ ‪ .‬عبػدالرضبن بػه بػرادر انصػارم خػود گفػت‪ :‬خداكنػد بػه‬
‫خانواد كمالت برشػت بدهػد مػرا بػه بػازار راهنمػايي شػن ػا ششػب كشػار شػنم‪ ،‬سػعد‬
‫بػػن ربیػ اك را بػػه بػػازار راهنمػػايي شػػرد كعبػػدالرضبن ذبػػارت را شػػركع شػػرد كاز ذبػػارت‬
‫سػػود مػػي بػػرد كقشػػميت از سػػودش را پػػز انػػداز مػػي مبػػود‪ .‬چنػػد ركزم ن ذشػػت ػػا‬
‫اينرػػه پػػوؿ ازدكاج خػػود را پػػز انػػداز شػػرد كازدكاج مبػػود‪ ،‬سػػپز خػػود را پیشػػاپیش‬
‫پیػػامرب صػػلي اهلل علیػػه كسػػلم رسػػاند در حػػايل شػػه بػػوم خوشػػبويي كعطػػر از اك بػػه‬
‫مشػػاـ مػػي رسػػید‪ .‬پیػػامرب صػػلي اهلل علیػػه كسػػلم بػػه اك گفػػت‪ :‬چػػه شػػد عبػػدالرضبن!‬
‫عبػدالرضبن گفػػت‪ :‬ازدكاج شػرد اـ‪ .‬پیػػامرب صػلي اهلل علیػػه كسػلم فرمػػود‪ :‬بػه نبشػػرت‬
‫چه مهريه داد ام؟‬
‫عبػػدالرضبن گفػػت‪ :‬بػػه انػػداز كزف يػػك هشػػته خرمػػا بػػه اك طػػال داد اـ‪ .‬پیػػامرب‬
‫صػػلي اهلل علیػػه كسػػلم فرمػػود‪ :‬كلیمػػه شػػن گرچػػه يػػك گوسػػفند باشػػد‪ ،‬خداكنػػد در‬
‫مالت برايت برشت بدهد‪.‬‬
‫عبػدالرضبن مػي گويػد‪ :‬بػه برشػػت دعػام پیػامرب صػلي اهلل علیػػه كسػلم دنیػا بػه مػػن‬
‫ركم كرد طورم شه اگر سػن ي را از زمػ بلنػد مػي شػردـ انتظػار داشػتم شػه زيػرش‬
‫طال يا نقر ام باشد‪.‬‬
‫كسي كو باجان ومالز جهاد مي كرد‬
‫عبدالرضبن بن عوؼ ؾباهػد بزرگػي بػود‪ ،‬در جنػو بػدر حػب جهػاد در را خػدا‬
‫را ادا شػػرد‪ ،‬درػػن خػػدا‪ ،‬عمػػری بػػن عثمػػاف بػػن شعػػب سبیمػػي را بػػه قتػػل رسػػاند‪ .‬در‬
‫جنػػو احػػد نبانػػاف ثابػػت قػػدـ ك پابرجػػا بػػود كهن ػػامي شػػه مشػػلماناف شرشػػت‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪242....................................‬‬
‫خػػورد كپػػا بػػه ف ػرار گذاشػػتند اك در شنػػار پیػػامرب صػػلي اهلل علیػػه كسػػلم بػػاقي مانػػد‬
‫كمقاكمت شرد‪.‬‬
‫بعػػد از اينرػػه جنػػو بػػه پايػػاف رسػػید بػػیش از بیشػػت زخػػم شػػه بعضػػي خطرنػػاؾ‬
‫بودند بر بدنش مباياف بود‪.‬‬
‫ايػػن جهػػاد جػػا اك بػػود‪ ،‬امػػا جهػػاد مػػايل اش از حػػد گذشػػته بػػود‪ ،‬اك كقػػيت از‬
‫پیػػامرب صػػلي اهلل علیػػه كسػػلم شػػنید شػػه مػػي خواهػػد لشػػررم را ؾبهػػز مبايػػد ك مػػي‬
‫گفػػت‪(( :‬در را خػػدا صػػدقه بدهیػػد مػػي خ ػواهم لشػػررم را بػػه جػػايي بفرسػػتم))‪.‬‬
‫در ايػػن هن ػػاـ عبػػدالرضبن دكاف دكاف بػػه خانػػه اش رفػػت كچهػػار ه ػزار درهػػم مػػاد‬
‫شػػرد كگفػػت‪ :‬پیػػامرب خػػدا صػػلي اهلل علیػػه كسػػلم مػػن چهػػار ه ػزار درهػػم داشػػتم دك‬
‫هزار را به خداس قرض مي دهم كدك هزار را برام خانواد اـ باقي گذاشتم‪.‬‬
‫پیػػامرب خػػدا صػػلي اهلل علیػػه كسػػلم فرمػػود‪(( :‬خداكنػػد بػػه ناػػه خبشػػش شػػرد ام‬
‫برشت بدهد كبه ناه برام خود باقي گذاشته ام برشت بدهد))‪.‬‬
‫در غزك بوؾ عبدالرضبن بن عوؼ دكيشت اكقیه طال شمك شرد‪.‬‬
‫عمػر بػن خطػػاب رضػي اهلل عنػه بػػه پیػامرب صػػلي اهلل علیػه كسػلم گفػػت‪ :‬بػه نظػػر‬
‫من عبدالرضبن بن عوؼ مر رب گناهي شد چػوف بػرام خػانواد اش چیػزم بػاقي‬
‫ن ذاش ػػته اس ػػت‪ ،‬پی ػػامرب از عب ػػدالرضبن ب ػػن ع ػػوؼ پرس ػػید‪ :‬ي ػػا بػ ػرام خ ػػانواد ات‬
‫چیػػزم بػػاقي گذاشػػته ام ام عبػػدالرضبن؟ عبػػدالرضبن گفػػت‪ :‬بلػػه ب ػرام ػػا بیشػػرت‬
‫كی ػػرت از نا ػػه انف ػػاؽ مب ػػود اـ گذاش ػػته اـ‪ ،‬پی ػػامرب ص ػػلي اهلل علی ػػه كس ػػلم فرم ػػود‪:‬‬
‫چقدر گذاشته ام؟ عبدالرضبن بن عػوؼ گفػت‪ :‬ناػه خداكنػد كپیػامربش از ركزم‬
‫كخويب كپاداش كعد داد اند ف را برايشاف گذاشته اـ‪.‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪243....................................‬‬
‫مقام بلند عبدالرحم رضي اهلل عنو‬
‫خداكند مػي خواسػت عبػدالرضبن بػن عػوؼ را اشػراـ شنػد‪ ،‬اك مبػاز مػي خوانػد ك‬
‫پیش مباز مردـ بػود ك پیػامرب صػلي اهلل علیػه كسػلم بػه اك اقتػدا شػرد كپشػت سػر اك‬
‫مباز خواند‪ .‬در جنو بوؾ كقت مباز فػرا رسػید ك پیػامرب صػلي اهلل علیػه كسػلم در‬
‫ف غبظه حضور نداشت‪ ،‬عبدالرضبن بػن عػوؼ پػیش مبػاز مػردـ شػد ك نزديػك بػود‬
‫ش ػػه رشع ػػت اكؿ سب ػػاـ ش ػػود پی ػػامرب ص ػػلي اهلل علی ػػه كس ػػلم س ػػر رس ػػید ك ب ػػه ص ػػز‬
‫مبازگزاراف پیوست عبدالرضبن خواسػت عقػب بیايػد امػا پیػامرب صػلي اهلل علیػه كسػلم‬
‫اك را اشار شرد شه در جايش دباند ك نباناف اماـ مردـ در مبػاز باشػد كعبػدالرضبن‬
‫مبػػاز خوانػػد كپیػػامرب صػػلي اهلل علیػػه كسػػلم پشػػت سػػر اك مبػػاز را ادا شػػرد ك بػػه اك در‬
‫مباز اقتدا مبودُّٗ‪.‬‬
‫وفات عبدالررحم رضي اهلل عنو‬
‫عب ػػدالرضبن ب ػػن ع ػػوؼ هن ػػاـ كف ػػا ش ع ػػداد زي ػػادم از بردگ ػػانش را زاد ش ػػرد‬
‫ككصػػیت شػػرد شػػه بػػه هػػر فػػردم از اهػػل بػػدر چهػػار صػػد دينػػار طػػال بدهنػػد ك عػػداد‬
‫افرادم شه ف زماف بدرم بودند صد نفر بػود شػه هػر يػك چهػار صػد دينػار گرفػت‬
‫كنیز كصیت شرد شه به هر يك از نبشراف پیامرب ماؿ زيادم بدهند‪.‬‬
‫عايشه گفت‪ :‬خداكند اك را از چشمه سلشبیل شه در یشت است بنوشاند‪.‬‬
‫اك طػػال كنقػػر زيػػادم از خػػود بػػه جػػام گذاشػػت ايػػن نبػػه مػػاؿ كثػػركت اك را بػػه‬
‫فتنه مبتال نررد بود‪ ،‬جناز اش را سعد بن ايب كقاص دايي پیامرب بػه دكش گرفػت‬
‫كعثمػػاف رضػػي اهلل عنػػه بػػر اك مبػػاز خوانػػد كحضػػرت علػػي رضػػي اهلل عنػػه در جنػػاز‬

‫ُّٗ ايػػن حػػديط را مشػػلم دربػػاب الطهػػار بػػه رػػار ُٖ ركايػػت مبػػود اسػػت‪ ،‬كاضبػػد ج ْ ص ِْٗ‪ ،‬كخبػػارم (ُِٖ) در الوضػػوء ركايػػت شػػرد‬
‫است‪.‬‬
 ‫‪33‬داستاناصحابپیامبرملسو هیلع هللا یلص‪،‬در‪33‬روزرمضان‪244....................................‬‬
‫اش شػ ػػرشت کػ ػػرد ك می ف ػ ػػت‪ :‬اك ص ػ ػػفام دنیػ ػػا كخػ ػػويب ف را درياف ػ ػػت كاز شج ػ ػػي‬
‫كاكبراؼ دنیا دكر بود‪.‬‬
‫رضبت اهلل بر عبدالرضبن بن عوؼ باد‪.‬‬

‫ختم کتاب بعون اهلل‪ 3 ،‬روز قبل از رمضان‪0011‬‬