DOĞRU AKIM DEVRELERİ SORU ÇÖZÜMLERİ

1) Şekildeki devrede verilen değerleri göz önüne alarak üretecin gücünü ve  değerini bulunuz.

ÇÖZÜM:

Gücü verilen, 4 luk direnç üzerindeki akım; Üretecin gücü;

36
P  i 2 R  36W  i 2 .4  i 2   i  3A
4 P  .i T
Ana kol akımı; iT  4.3  12A

Paralel bağlı eşdeğer direnç;  P  120.12  1440W

1 1 1 1 1
     R eş  1
Reş 4 4 4 4

 R eş  1  4  5  10

  i T .R eş    12.10  120V

2) Şekilde verilen devrede,

a) i1, i2, i3 akım değerlerini bulunuz.
b) Vab potansiyel farkı kaç volt tur.

ÇÖZÜM: a)

1) i1  i 2  i3 Düğüm Yasası

2) 18  6i3  4i 2  8  0 D.T

3) 12i1  4i 2  8  0 D.T

1) ve 2)’den 26  6(i1  i 2 )  4i 2  0  26  6i1  6i 2  4i 2  0

4)  26  6i1  10i 2  0
3) ve 4)’den
12i1  4i 2  8  0
2/ 26  6i1  10i 2  0
12i1  4.2,5  8  0  i1  0,16A
12i1  4i 2  8  0

52  12i1  20i 2  0 i1  i 2  i3 den

12i1  4i 2  8  0  0,16  2,5  i3
 i3  2,66A
 i 2  2,5A

b)

Va -4i2 + 8 = Vb
Va - Vb = -8 + 4i2
Vab = -8 + 4x2,5
Vab = 2 V

3) Şekildeki devrede verilen değerleri göz önüne alarak uzunca bir süre sonra her koldaki akımı ve
kapasitör üzerinde biriken yükü bulunuz.

ÇÖZÜM:

Kapasitör tam olarak yüklenince; c düğüm noktası için i1  i5  i 2  i3

i5  0  0,33  0  2  i3
 i3  1, 67A
(abca) döngüsünde;
a düğüm noktası için; i 4  i 2  i3
8  4i 2  0  i 2  2A
 i 4  2  1, 67
(adeca) döngüsünde;
 i 4  0,33A
8  9  3i1  0  i1  0,33A

Kapasitör üzerindeki yük için; (dfgced) döngüsünden;

 2i5  Vfg  7  9  3i1  0 Q  CV
2.0  Vfg  7  9  3(0,33)  0 Q  5.106.1
 Vfg 1V Q  5.106 C  5C

4) Şekildeki devrede verilen değerleri göz önüne alarak uzunca

bir süre sonra her koldaki akımı ve kapasitör üzerinde biriken
yükü bulunuz.

ÇÖZÜM: Kondansatör tam olarak dolunca i4 = 0 A

i1  i 2  i3

20  6i 2  5i3  0

5i1  6i 2  10  0

20  6i 2  5(i1  i 2 )  0  20  6i 2  5i1  5i 2  0

 20  5i1  11i 2  0

20  5i1  11i 2  0 5i1  6i 2  10  0

5i1  6i 2  10  0 5i1  6.0,59  10  0
 i1  2, 7A
20  5i1  11i 2  0
i1  i 2  i3
5i1  6i 2  10  0
 2, 7  0,59  i3
 i 2  0,59A  i3  3, 29A

Kapasitör tam olarak yüklenince

i 4  0  i5  i1

V  2i1  10 Q  CV  Q  5.106.4, 6
V  2.2, 7  10  Q  23.106 C  23C
V  4, 6V
5) İki sığa seri bağlıyken 12 V’luk bir batarya ile
yüklenmişlerdir.
a. Yükleme devresinin zaman sabiti nedir ?
b. Devre birinci halde belirlenen zaman süresince kapalı
tutulduktan sonra S anahtarı açılacak olursa, 6 μF’lık
sığanın uçlarındaki gerilim ne olur ?

ÇÖZÜM:

a) Yükleme devresinin zaman sabiti;

R eş  1  5  6 RC  t  t  6.2x106

1 1 1  t  12x106 s  12s
   Ceş  2F
Ceş 3 6

b) S anahtarı açılırsa, 6 μF’lık sığanın uçlarındaki gerilim;


q  C 1  e
t
RC

 
6
12x10
q  12.2x106 1  e 6.2x106

 
q  15,12C

q 15,12x106
V3F   V3F   5, 04V
C3 3x106
q 15,12x106
V6F   V6F   2,52V
C6 6x106
6)

a) Şekildeki devrede S anahtarı a-konumuna getirildikten 18 s sonra 3 F lık kondansatörde

biriken yük miktarını bulunuz.
b) S anahtarı a-konumunda uzunca bir süre tutulursa kondansatör üzerindeki yük miktarı ne olur?
c) S anahtarı b-konumuna getirilince 3 F lık kondansatör üzerindeki yükün yarıya düşmesi için
ne kadar süre geçer?
ÇÖZÜM:

a)
R eş  2  10  12

 t
  
6
18x10
q  C 1  e RC 6
 q  20.3x10 1  e 12.3x106

 
6
 q  23,1x10 C  23,1C

b)

q  C.V  q  3x106.20  q  60x106 C  60C

c) R  10  2  12
eş

1 1 1
   Ceş  2F
Ceş 3 6

t q0 t
q  q0e RC

t
 q 0 e RC  ln 1  ln e 12.2x106
2 2
 t  16, 63x106 s
 t  16, 63s

7) Şekil 6.34 de ki devrede uzunca bir süre sonra,

a. Kondansatör üzerindeki gerilim nedir ?
b. Batarya devreden çıkarılırsa kondansatör
üzerindeki gerilimin 1 / 10 ‘a düşmesi için
geçen süre
nedir ?

ÇÖZÜM: a)

i1 i2 R4,1 = 4+1= 5 Ω
R2,8 = 2+8= 10 Ω

Reş = 5*10/5+10

Reş = 10/3 Ω
 V  i.R eş  10  i. 10  i  3A
3

c-den kola ayrılan akımlar;

10  i1.5  i1  2A

10  i 2 .10  i 2  1A

Va + 2x1-8x1 = Vb

Va - Vb = 8 – 2

Vab = 6 V

Vab = VC = 6 V

b) Batarya devreden çıkarılırsa, yeni devre;

R1,8 = 1 + 8 = 9 Ω

R4,2 = 4 + 2 = 6 Ω

Reş = 9*6/9+6

Reş = 18/5 Ω

t
18 t
t V .1x106
V  V0e
18
RC
 0  V0e 5 1
 ln  ln e 5
.1x106
10 10
t
 2,3    t  8, 28x106 s  8, 28s
18
.1x106
5