Ang kabihasnang Mesopotamia sa Kanlurang Asya
Sumer( 3500-2340 BCE)
Akkad (2340-2100 B.C.E.)
Babylonian (1792-1595
B.C.E.)
Assyrian (1813-605 B.C.E.)
Chaldean (612-539 B.C.E.)
Persian ( 539-330 BCE)
 Namalagi ang mga nomadikong Sumer sa mga lupaing sakahan ng lambak-ilog.
 Nabuo ang 12 lungsod estado (hal. Eridu, Kish, Lagash, Uruk, at Ur) na pinamunuan ng isang
hari.
 Tinawag na Ziggurat ang strukturang nagsilbing tahanan at templo ng mga patron o diyos na
makikita sa bawat lungsod.
 Naniwala sila sa maraming diyos at diyosa na anthropomorphic o may katangian at pag-
uugaling tao.
 Cuneiform (hugis-sinsel)ang paraan ng pagsulat na ginamitan ng stylus at clay o luwad na
lapida. Nag-alaga sila ng mga baka, tupa, kambing, at baboy.
 Madalas ang tunggalian ng mga lungsod-estado tungkol sa lupa at tubig kaya hindi nakabuo ng
isang matatag na pamahalaan ang mga Sumerian.
 Sinakop ni Sargon I (2334-2279 B.C.E.) ang mga lungsod-estado at itinatag ang kauna-unahang
imperyo sa daigdig.
 Si Sargon I ay mula sa hilagang bahagi ng Mesopotamia sa lungsod- estado ng Akkad o Agade.
 Isa sa pinakahuling mahusay na pinuno ng Akkadia si Naram-Sin (2254-2218 B.C.E).
 Noong 2100 B.C.E., panandaliang nabawi ng lungsod estado ng Ur ang kapangyarihan nito at
pinamunuan ang Sumer at Akkad.
 Bumagsak ang dinastiyang Ur sa pagsalakay ng mga Amorite at Hurrian sa Mesopotamia. Sa
loob ng sumunod na tatlong siglo, ang mga lungsod-estado sa katimugan, partikular ang Isin at
Larsa, ay nagtunggalian upang makontrol ang rehiyon
 Sinakop ni Hammurabi, pinuno ng lungsod ng Babylon, ang Mesopotamia.
 Ang Babylon ay naging kabisera ng imperyong Babylonia.
 Sa panahon ng kaniyang paghahari, nasakop ni Hammurabi ang mga kaharian sa hilaga,
kabilang ang kahariang Ashur.
 Nang mamatay si Hammurabi ay nagkawatak-watak ang kaharian ng Babylon.
 Noong 1595 B.C.E., sinalakay ng mga Hittite Anatolia ang Babylon bagamat naipagpatuloy pa
rin ng mga lungsod estado ang pamumuhay sa ilalim ng mga dayuhang pinuno.
 Ang mga Hittite ay orihinal na nagmula sa hilagang silangang bahagi ng Black Sea. Lumisan sila
at nanirahan sa Asia Minor (kasalukuyang Turkey).
 Noong 1120 B.C.E., nasupil ni Tiglath-Pileser I (1114-1076 B.C.E.) ang mga Hittite at naabot ng
puwersa ang baybayin ng Mediterranean at itinatag ang imperyong Assyrian.
 Noong ika-9 na siglo B.C.E., nagpadala sila ng mga ekspedisyong militar pakanluran upang
mapasakamay ang mahahalagang rutang pangkalakalan at makatanggap ng tributo.
 Isa si Ashurbanipal (circa 668-627 B.C.E.) sa mga haring kinakitaan ng maayos na pamamahala
sa kaniyang panahon.
 Pinabagsak ng mga Chaldean ang Assyria sa isang pagaalsa.
 Si Nabopolassar (612-605 B.C.E.) – ang nagtatag ng bagong imperyo ng Babylonia matapos
pangunahan ang isang pag-aalsa laban sa Assyria.
 Tuluyang naigupo ni Nebuchadnezzar II (605-562 B.C.E.), anak ni Nabopolassar ang natitirang
hukbo ng Assyria noong 609 B.C.E.
 Si Nebuchadnezzar II - ang pinuno ng imperyo nang natamo nito ang rurok ng kadakilaan. Siya
rin ang nagpagawa ng Hanging Gardens of Babylon para sa kaniyang asawa, kinilala ito ng mga
Greek bilang isa sa Seven Wonders of the Ancient World.
 Noong 539 B.C.E., ang Babylon ay nilusob ng hukbo ni Cyrus the Great ng Persia hanggang
tuluyang naging bahagi ng mas malawak na imperyo ng mga Persian ang Mesopotamia.
 Nagtatag ng isang malawak na imperyo ang mga Persian na tinawag na Imperyong
Achaemenid. Nasa Persia (kasalukuyang Iran) ang sentro ng imperyong ito.
 Sa ilalim ni Cyrus The Great (559-530 B.C.E.) – nagsimulang manakop ang mga Persian.
Napasailalim nila ang mga Medes at Chaldean ng Mesopotamia at Asia Minor (kasalukuyang
Turkey).
 Darius The Great (521-486 B.C.E.) – Umabot ang sakop hanggang India.
 Epektibo ang pangangasiwa ng mga pinunong Persian sa kanilang imperyo. Hinati ang imperyo
sa mga lalawigan o satrapy at pinamahalaan ng gobernador o satrap.
 Nagpagawa din dito ng isang Royal Road na tinatayang may habang 1677 milya o 2699 na
kilometro mula Sardis hanggang Susa.
 Napatanyag din ang mga Persian sa pagsulong ng relihiyong Zoroastrianism na itinatag ni
Zoroaster.