‫ریاضیات‬

‫خ‬ ‫ل‬ ‫ی‬ ‫کم‬ ‫ت‬ ‫ت‬ ‫مح‬

‫ا‬ ‫ت‬ ‫ـ‬ ‫س‬ ‫ا‬
‫وای  ی وژیۀ  مد رس ا عد داهی رد شــان‬
‫مت‬ ‫ّ‬ ‫ت‬ ‫هف‬
‫سط‬
‫پاهی م دورۀ اول و ه‬
‫ٔ‬
 ‫مرکز ملی رپورش استعدا داهی ردخشان‬

‫و دانش ژپواهن جوان‬

‫اين كتاب‪ ،‬به منظور فراهم كردن مواد آموزشي تكميلي‬

‫مورد نياز مدارس استعداد‌هاي درخشان‪ ،‬توسط‬
‫مركز ملي پرورش استعداد‌هاي درخشان و دانش‌پژو‌هان جوان‬
‫و دفتر تأليف كتاب‌‌هاي درسي عمومی و متوسطه نظري‬
‫طراحي و تأليف شده است‪.‬‬

‫ ‬
‫ریاضیات ـ محتوای تكميلي ويژۀ مدارس استعداد‌هاي درخشان‬ ‫نام کتاب‪ :‬‬ ‫ ‬
‫پايۀ هفتم دورۀ ا ّول متوسطه ـ ‪ ٧٢٣‬‬ ‫ ‬
‫محمود امانی طهرانی‪ ،‬محمد نستوه‪ ،‬كورش اميری‌نيا‪ ،‬سيده‌طاهره آقاميری‪،‬‬ ‫شناسه افزوده برنامه ریزی و تألیف‪ :‬‬ ‫ ‬
‫رضا گلشن مهرجردی‪ ،‬عباسعلی مظفری و ناصر جعفری (اعضای شورای برنامه ریزی)‬ ‫ ‬
‫محمد حسین احمدی‪ ،‬نرگس اخالقی نیا‪ ،‬عبدالرضا زارع شحنه‪ ،‬سعید صدری و علی قصاب ‬ ‫ ‬
‫(اعضای گروه تألیف)‬ ‫ ‬
‫واحد تحقیق‪ ،‬توسعه و آموزش ریاضی دفتر تألیف کتاب‌‌های درسی عمومی‬ ‫ ‬
‫و متوسطه نظری (نظارت) ـ عاطفه کشاورزی زفرقندی (ویراستار علمی)ـ سید اکبر ‬ ‫ ‬
‫میرجعفری(ویراستار ادبی)‬ ‫ ‬
‫احمدرضا امینی (مدیر امور فنی و چاپ) ـ حامد مشفق آرانی (طراح گرافیک‪ ،‬طراح جلد‬ ‫شناسه افزوده آماده سازی‪ :‬‬ ‫ ‬
‫و صفحه آرا)‬ ‫ ‬
‫تهران‪ :‬خیابان ایرانشهر شمالی ـ ساختمان شمارۀ ‪ ٤‬آموزش و پرورش (شهید موسوی)‬ ‫نشانی سازمان‪ :‬‬ ‫ ‬
‫تلفن‪٩ :‬ـ‪ ، ٨٨٨٣١١٦١‬دورنگار‪ ، ٨٨٣٠٩٢٦٦ :‬کد پستی‪١٥٨٤٧٤٧٣٥٩ :‬‬ ‫ ‬
‫وبگاه‪ www.chap.sch.ir :‬و ‪www.irtextbook.ir‬‬ ‫ ‬
‫شرکت افست‪ :‬تهران ـ کیلومتر ‪ ٤‬جادۀ آبعلی‪ ،‬پالک ‪ ،  8‬تلفن‪،77339093 :‬‬ ‫ناشر‪ :‬‬ ‫ ‬
‫دورنگار‪ ،77339097 :‬صندوق پستی‪  ٤979 :‬ـ ‪11155‬‬ ‫ ‬
‫شرکت افست «سهامی عام» (‪)www.Offset.ir‬‬ ‫چاپخانه‪ :‬‬ ‫ ‬
‫چاپ پنجم ‪1398‬‬ ‫سال انتشار و نوبت چاپ‪ :‬‬ ‫ ‬

‫حق چاپ محفوظ است‪.‬‬

‫‪ISBN 978-964-05-2404-6‬‬ ‫شابك ‪978-964-05-2404-6‬‬

 ‫س ِ‬
‫ س ُّر ُه»‬ ‫بنيان‌گذار كبير جمهوري اسالمي‪ ،‬حضرت امام خميني« ُق ّ ِد َ‬
‫ما در شرایط جنگ و محاصره توانسته‏ایم آن همه هنرآفرینی و اختراعات و پیشرفت‌‌ها داشته باشیم‪.‬‬
‫هلل در شرایط بهتر‪ ،‬زمینۀ کافی برای رشد استعداد و تحقیقات را در همۀ امور فراهم می‏سازیم‪.‬‬
‫ان‏شاءا ‏‬
‫مبارزۀ علمی برای جوانان‪ ،‬زنده‌کردن روح جست‌وجو و کشف واقعیت‌‌ها و حقیقت‌‌هاست‪.‬‬
 ‫ﺑﻪ ﻧﺎم ﺧﺪاوﻧﺪ ﺟﺎن آﻓﺮﯾﻦ‬

‫ﺳﺨﻨ ﺑﺎ ﻣﻌﻠﻢ‬

‫رﯾﺎﺿﯿﺎت )ﮐﻪ در زﺑﺎن ﭘﺎرﺳ ﻗﺪﯾﻢ »اﻧﮕﺎرِش« ﺧﻮاﻧﺪه ﻣ ﺷﺪ( را ﺑﯿﺸﺘﺮ داﻧﺶ ﺑﺮرﺳ ﮐﻤﯿﺘﻬﺎ‪ ،‬ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎ‪،‬‬
‫ﻓﻀﺎ و دﮔﺮﮔﻮﻧ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫دﯾﺪﮔﺎه دﯾ ﺮی رﯾﺎﺿ را داﻧﺸ ﻣ داﻧﺪ ﮐﻪ در آن ﺑﺎ اﺳﺘﺪﻻل ﻣﻨﻄﻘ از اﺻﻮل و ﺗﻌﺮﯾﻒﻫﺎ ﺑﻪ ﻧﺘﺎﯾﺞ‬

‫دﻗﯿﻖ و ﺟﺪﯾﺪی ﻣ رﺳﯿﻢ‪ .‬ﺑﺎ اﯾﻨﮑﻪ رﯾﺎﺿﯿﺎت از ﻋﻠﻮم ﻃﺒﯿﻌ ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻧﻤ رود‪ ،‬وﻟ ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎی وﯾﮋهای‬
‫ﺳﺮﭼﺸﻤﻪ ﻣ ﮔﯿﺮﻧﺪ و در ﻓﻀﺎﯾﯽ‬ ‫ﮐﻪ رﯾﺎﺿ داﻧﺎن ﻣ ﭘﮋوﻫﻨﺪ ﺑﯿﺸﺘﺮ از داﻧﺶﻫﺎی ﻃﺒﯿﻌ ﺑﻪوﯾﮋه ﻓﯿﺰﯾ‬
‫ﺟﺪا از ﻃﺒﯿﻌﺖ و ﻣﺤﺾﮔﻮﻧﻪ )ﻣﺠﺮد( ﮔﺴﺘﺮش ﭘﯿﺪا ﻣ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪﻃﻮریﮐﻪ ﻋﻠﻮم ﻃﺒﯿﻌ ﺑﺮای ﺣﻞ ﻣﺴﺎﺋﻞ‬
‫ﺧﻮد ﺑﻪ رﯾﺎﺿ ﺑﺎز ﻣ ﮔﺮدﻧﺪ ﺗﺎ ﺟﻮاﺑﺸﺎن را ﺑﺎ آن ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ و ﺑﺮرﺳ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺑﺴﯿﺎر ﺑﻪ رﯾﺎﺿﯿﺎت ﺗﮑﯿﻪ دارد وﻟ رﯾﺎﺿ داﻧﺎن ﮔﺎه ﺑﻪ‬ ‫ﻋﻠﻮم ﻃﺒﯿﻌ ‪ ،‬ﻣﻬﻨﺪﺳ ‪ ،‬اﻗﺘﺼﺎد و ﭘﺰﺷ‬
‫دﻻﯾﻞ ﺻﺮﻓﺎً رﯾﺎﺿ )و ﻧﻪ ﮐﺎرﺑﺮدی( ﺑﻪ ﺗﻌﺮﯾﻒ و ﺑﺮرﺳ ﺑﺮﺧ ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎ ﻣ ﭘﺮدازﻧﺪ‪.‬‬

‫‹‹‹‹‹‬

‫اﯾﻦ ﮐﺘﺎب ﮐﻪ در راﺳﺘﺎی اﺟﺮای ﺳﯿﺎﺳﺖ ﻏﻨ ﺳﺎزی ﺑﺮﻧﺎﻣﮥ درﺳ ﻣﺪارس اﺳﺘﻌﺪادﻫﺎی درﺧﺸﺎن‬
‫و ﻓﺮاﮔﯿﺮی ﺑﺮﻧﺎﻣﮥ درﺳ ﻣﻠ ﺟﻤﻬﻮری اﺳﻼﻣ اﯾﺮان ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪ‬ ‫و ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ اﺻﻞ ﯾ ﭙﺎرﭼ‬
‫ﺗﻌﻤﯿﻖ ﺑﺨﺶ ﻫﺎﯾﯽ از ﮐﺘﺎب درﺳ رﯾﺎﺿ ﭘﺎﯾﻪ ﻫﻔﺘﻢ ﻣ ﭘﺮدازد‪ .‬اﯾﻦ ﮐﺘﺎب ﺣﺎﺻﻞ ﻓﺮاﯾﻨﺪی ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺗ‬
‫ﺑﺎ ﺑﯿﺶ از ﭘﻨﺞ ﺳﺎل اﺳﺖ؛ ﺑﺎ اﯾﻦ ﻫﻤﻪ ﺗﯿﺰﺑﯿﻨ ﺻﺎﺣﺐﻧﻈﺮان در ﻫﻨﮕﺎم ﺗﺪرﯾﺲ در ﻧﻘﺪ ﻣﻨﺼﻔﺎﻧﮥ اﯾﻦ‬
‫ﮐﺘﺎب ﺑﺴﯿﺎر ﺿﺮوری اﺳﺖ‪ ،‬زﯾﺮا ﺑﯽﻧﻘﺼ اﯾﻦ ﮐﺘﺎب ﻫﯿﭻﮔﺎه در ﺗﺼﻮر ﻧﺒﻮده اﺳﺖ!‬

‫ﻓﺼﻞﻫﺎی ﮐﺘﺎب ﻣﺘﻨﺎﻇﺮ ﺑﺎ ﮐﺘﺎب درﺳ رﯾﺎﺿ اﺳﺖ و ﻣﺸﺨﺼﺎً دﺑﯿﺮ رﯾﺎﺿ ﻣﺠﺮب ﺧﻮاﻫﺪ ﻓﻬﻤﯿﺪ‬
‫ﮐﻪ ﺗﺪرﯾﺲ ﻫﺮ ﺑﺨﺶ را ﭼﻪ زﻣﺎﻧ آﻏﺎز ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﯾﻦ ﻫﻤﻪ ﮐﻠﯿﺪ واژهﻫﺎی ﺑﺨﺶﻫﺎی ﮐﺘﺎب ﺑﻪ ﺻﻮرت‬
‫ﻓﻬﺮﺳﺖوار ﺑﺪﯾﻦ ﺷﺮح اﺳﺖ‪:‬‬

‫ﻣﻌﻠﻢ‬ ‫‪ .١‬ﺗﻤﺮﯾﻦﻫﺎی اﯾﻦ ﮐﺘﺎب ﺑﺎ ﭘﯿﺶﻓﺮض اﺳﺘﻌﺪاد ﺑﺮﺗﺮ و ﻧﯿﺎز ﻣﺨﺎﻃﺒﯿﻦ ﻧﮕﺎﺷﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﯾ‬
‫ﺧﻼق ﻣ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺨﺎﻃﺒﯿﻦ ﺧﻮد را در ﻫﻨﮕﺎم ﺗﺪرﯾﺲ ﺑﺎ ﺑﺨﺸ از ﺗﻤﺮﯾﻦﻫﺎ ﺑﻪ ﭼﺎﻟﺶ ﻣﻔﻬﻮﻣ‬
‫ﺑ ﺸﺪ‪ .‬ﺗﻔﮑﺮ درﺑﺎرۀ ﻫﻤﮥ ﺗﻤﺮﯾﻦﻫﺎ در ﺳﺎل آﻣﻮزﺷ واﺟﺐ ﺗﻠﻘ ﻣ ﺷﻮد‪ ،‬و اﯾﻦ اﻣﺮ ﺷﺎﯾﺪ‬
‫در ﺗﻀﺎد ﺑﺎ ﻣﻌﺮﻓ ﮐﺘﺎبﻫﺎی دﯾ ﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺧﻼﻗﯿﺖ ﺧﻮد را ﺑﺎ ﺗﺪرﯾﺲ »اﯾﻦ ﮐﺘﺎب« ﺑﻪ ﺗﺼﻮﯾﺮ‬
‫ﺑ ﺸﯿﺪ!‬

‫‪ .٢‬دﯾﺮ زﻣﺎﻧ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻘﻮﻟﮥ ﮐﺎرﮔﺎه ﺑﺎزی در ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺗﺪرﯾﺲ ﻧﻘﺶ آﻓﺮﯾﻨ ﻣ ﮐﻨﺪ و ﮐﺘﺎب ﭘﯿﺶ رو‬
‫ﯾﺎ دو‬ ‫ﻧﯿﺰ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﻣﻮﺿﻮع‪ ،‬ﺑﺎ ﮐﺎرﮔﺎهﻫﺎی آﻣﻮزﺷ ﻏﻨ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣ ﺷﻮد زﻣﺎﻧ ﯾ‬
‫از آﻧﻬﺎ در ﻧﻈﺮ ﺑ ﯿﺮﯾﺪ؛ و ﻣ ﺎﻧ ﮐﻪ ﻣ ﺗﻮاﻧﺪ ﻓﻀﺎﯾﯽ ﺑﻪ ﺟﺰ ﻓﻀﺎی‬ ‫ﺟﻠﺴﻪای ﺑﺮای اﺟﺮای ﻫﺮﯾ‬
‫ﻣﺮﺳﻮم ﮐﻼﺳ ﺑﺎﺷﺪ را ﺑﻪ اﯾﻦ اﻣﺮ اﺧﺘﺼﺎص دﻫﯿﺪ‪.‬‬

‫‪ .٣‬ﺗﻐﯿﯿﺮات ﻓﺮﻫﻨﮓ آﻣﻮزﺷ ﻧﯿﺰ ﻣﺪ ﻧﻈﺮ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮای ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻧﺴﻞ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﻧﺨﺴﺖ دﯾﺪﮔﺎه‬
‫ﺧﻮد را ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﻨﺎﺳﺐ داد‪ .‬ﺑﺮای اﯾﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﺎب ﺑﺨﺸ ﺑﻪ ﻧﺎم ﮔﻔﺘﮕﻮ در اﯾﻦ ﮐﺘﺎب ﮔﺸﻮده ﺷﺪه‬
‫ﻧﻘﺪ ﻧﻈﺎم ﺗﻔﮑﺮ ﺗﺪرﯾﺲ ﻣﻌﻠﻤﯿﻦ در اﺧﺘﯿﺎر ﻗﺮار داده ﺷﻮد‪.‬‬ ‫اﺳﺖ‪ ،‬ﺗﺎ ﻋﯿﺎری ﺑﺮای ﺳﻨﮓ ﻣﺤ‬
‫ﻣﻌﻠﻢ ﻧﻬﺎد اﯾﺴﺘﺎﯾﯽ‬ ‫اﯾﻦ ﮔﻔﺘﮕﻮﻫﺎ آﯾﯿﻨﻪای اﺳﺖ ﺑﺮای ﻧﻤﻮد ﺳﺎﺧﺖ ارزشﻫﺎی رو ﺑﻪ رﺷﺪ‪ ،‬ﺗﺎ ﯾ‬
‫و ﭘﻮﯾﺎﯾﯽ ﺧﻮد را ﻣﺸﺎﻫﺪه ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ .۴‬ﺷﻤﺎرۀ ﺑﺮﺧ از ﻣﺴﺎﺋﻞ ﮐﺘﺎب ﺑﺎ رﻧﮓ ﺻﻮرﺗ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ رﻧﮓ ﺑﺮای اﻋﻼم ﻧﯿﺎز‬
‫زﻣﺎن ﺑﯿﺸﺘﺮی ﺑﺮای ﺗﻔﮑﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻌﻠﻢ ﺑﺎﯾﺪ در ﻫﻨﮕﺎم ﺣﻞ اﯾﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ زﻣﺎن ﺷﺎﯾﺴﺘﻪای ﺑﺮای‬
‫ﺳﺎل آﻣﻮزﺷ‬ ‫ﺗﻔﻬﯿﻢ روش ﺣﻞ و ﺗﻮﺻﯿﻒ اﯾﺪهﻫﺎ و راﻫ ﺎرﻫﺎی آن اراﺋﻪ دﻫﺪ؛ ﺗﺎ در ﻃﻮل ﯾ‬
‫داﻧﺶآﻣﻮزان ﻣﻨﻔﻌﻞ‪ ،‬در ﮐﻨﺎر ﺻﺪﻫﺎ ﻣﺴﺌﻠﮥ ﻣﻬﺎرﺗ ‪ ،‬ﺑﺎ ﺣﻞ ﭼﻨﺪ ﻣﺴﺌﻠﮥ ﭼﺎﻟﺶ ﺑﺮاﻧﮕﯿﺰ ﻫﻢ آﺷﻨﺎ‬
‫ﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺑﺮﻧﺎﻣﮥ‬ ‫‪ .۵‬ﺷﻤﺎرۀ ﺑﺮﺧ از ﻣﺴﺎﺋﻞ ﮐﺘﺎب ﺑﺎ رﻧﮓ ﺳﺒﺰ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ رﻧﮓ ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪۀ ﯾ‬
‫ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺗ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻋﺎﻣﻪ ﺑﻪ ﻧﺎم ﭘﺮوژه ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪ زﺑﺎن ﺗﻤﺜﯿﻞ اﮔﺮ ﺣﻞ ﻣﺴﺌﻠﮥ‬
‫ﭘﺮوژه ﺑﻪ‬ ‫ﻧﻘﺎﺷ ﻗﻄﻌﻪﻗﻄﻌﻪ ﺷﺪه ﺗﺸﺒﯿﻪ ﮐﻨﯿﻢ‪ ،‬اﻧﺠﺎم ﯾ‬ ‫رﯾﺎﺿ را ﺑﻪ ﺑﺎزﭼﯿﻨﺶ درﺳﺖ ﯾ‬
‫ﻧﻘﺎﺷ ﺧﻼﻗﺎﻧﻪ ﺑﺎ ﻣﻮﺿﻮع داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﻫﺮ دو ﺿﺮوری اﺳﺖ؛ زﯾﺮا‬ ‫ﻣﺜﺎﺑﮥ ﮐﺸﯿﺪن ﯾ‬
‫ﭘﺮ واﺿﺢ اﺳﺖ ﮐﻪ آﺣﺎد اﻧﺪﯾﺸﻤﻨﺪان ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﮐﺎری از ﺟﻨﺲ ﺣﻞ ﻣﺴﺌﻠﻪ را ﺑﻪﺧﻮﺑﯽ اﻧﺠﺎم‬
‫دﻫﻨﺪ‪ ،‬در ﺣﺎﻟ ﮐﻪ ﻧﺨﺒ ﺎن و ﺳﺮآﻣﺪان ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺧﻠﻖ آﺛﺎر ﺧﻼﻗﺎﻧﻪ و ﻣﺎﻧﺪﮔﺎر ﺑﭙﺮدازﻧﺪ‪.‬‬
 ‫ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻣﻄﺎﻟﺐ‬

‫‪١‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ﺻﻔﺮ‐ﺳﺮآﻏﺎز‬

‫‪٢‬‬ ‫ﺗﺮﺗﯿﺐ ﭼﻬﺎر ﻋﻤﻞ اﺻﻠ در ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت‬
‫‪۵‬‬ ‫ﮐﺎرﮔﺎه ﺑﺎزی‐ﻣﺜﻠﺚ ﻫﻤﺮﻧﮓ‬
‫‪۵‬‬ ‫ﺟﺎﯾﺰه ﻧﻮﺑﻞ و ﺟﺎﯾﺰه ﻓﯿﻠﺪز‬

‫‪٧‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ‪‐١‬راﻫﺒﺮدﻫﺎی ﺣﻞ ﻣﺴﺌﻠﻪ‬

‫‪٨‬‬ ‫ﮔﻔﺖوﮔﻮ‬
‫‪١٢‬‬ ‫ﻣﺴﺌﻠﻪﻫﺎ‬

‫‪٢٣‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ‪‐٢‬ﻋﺪدﻫﺎی ﺻﺤﯿﺢ‬

‫‪٢۴‬‬ ‫ﻣﻌﺮﻓ ﻋﺪدﻫﺎی ﻋﻼﻣﺖدار‬
‫‪٢۶‬‬ ‫ﺟﻤﻊ و ﺗﻔﺮﯾﻖ اﻋﺪاد ﺻﺤﯿﺢ‬
‫‪٣١‬‬ ‫ﮐﺎرﮔﺎه ﺑﺎزی‐دوز ﺑﺎ اﻋﺪاد ﺻﺤﯿﺢ‬
‫‪٣٢‬‬ ‫ﺿﺮب و ﺗﻘﺴﯿﻢ اﻋﺪاد ﺻﺤﯿﺢ‬
‫‪٣۴‬‬ ‫ﮔﻔﺖوﮔﻮ‬

‫‪٣٧‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ‪ ‐٣‬ﺟﺒﺮ و ﻣﻌﺎدﻟﻪ‬

‫‪٣٨‬‬ ‫اﻟ ﻮﻫﺎی ﻋﺪدی‬
‫‪۴٠‬‬ ‫ﺟﺎﻧﮕﻬﺪار‬
‫‪۴١‬‬ ‫ﻋﺒﺎرت ﺟﺒﺮی‬
‫‪۴۴‬‬ ‫ﻋﺒﺎرت ﺟﺒﺮی‬ ‫ﻣﻘﺪار ﻋﺪدی ﯾ‬
‫‪۴۵‬‬ ‫ﻣﻌﺎدﻟﻪ‬

‫‪۵١‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ‪‐۴‬ﻫﻨﺪﺳﻪ و اﺳﺘﺪﻻل‬

‫‪۵٢‬‬ ‫رواﺑﻂ ﺑﯿﻦ ﭘﺎرهﺧﻂﻫﺎ‬
‫‪۵٣‬‬ ‫رواﺑﻂ ﺑﯿﻦ زاوﯾﻪﻫﺎ‬
‫‪۵٨‬‬ ‫ﺗﺒﺪﯾﻞﻫﺎی ﻫﻨﺪﺳ و ﻫﻢﻧﻬﺸﺘ‬

‫‪۶٣‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ‪‐۵‬ﺷﻤﺎرﻧﺪهﻫﺎ و اﻋﺪاد اول‬

‫‪۶۴‬‬ ‫ﮔﻔﺖوﮔﻮ‬
‫‪۶۴‬‬ ‫ﻋﺪد اول‬
‫‪۶۶‬‬ ‫ﮐﺎرﮔﺎه ﺑﺎزی‐ﺷﻤﺎرﻧﺪه و ﻫﭗ‬
‫‪۶٧‬‬ ‫ﺷﻤﺎرﻧﺪه‬
‫‪٧٠‬‬ ‫ﻣﺴﺎﺑﻘﮥ ﺗﯿﺮاﻧﺪازی‬
‫‪٧١‬‬ ‫ﺷﻤﺎرﻧﺪۀ اول‬
‫‪٧٣‬‬ ‫ﺑﺰرگﺗﺮﯾﻦ ﺷﻤﺎرﻧﺪۀ ﻣﺸﺘﺮک‬
‫‪٧۵‬‬ ‫ﮐﻮﭼ ﺗﺮﯾﻦ ﻣﻀﺮب ﻣﺸﺘﺮک‬
‫‪٧٨‬‬ ‫ﮐﻦ!‬ ‫ﮐﺎرﮔﺎه ﺑﺎزی‐ﻧﻘﻄﻪ ﺑﺬار‐ﺷﻠﯿ‬
‫‪٨١‬‬ ‫ارﺗﺒﺎط ب‪.‬م‪.‬م و ک‪.‬م‪.‬م‬
‫‪٨٢‬‬ ‫ﺗﻤﺮﯾﻦﻫﺎی ﺗﮑﻤﯿﻠ‬

‫‪٨٧‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ‪‐۶‬ﺳﻄﺢ و ﺣﺠﻢ‬

‫‪٨٨‬‬ ‫رﯾﺎﺿﯿﺎت ﺳﯿﺐزﻣﯿﻨ !‬
‫‪٨٩‬‬ ‫ﻣ ﻌﺐ‬
‫‪٩٣‬‬ ‫ﭼﻬﺎر وﺟﻬ ﻣﻨﺘﻈﻢ‬
‫‪٩۴‬‬ ‫ﺷﻬﻮد ﻓﻀﺎﯾﯽ‬
‫‪٩۵‬‬ ‫ﻣﺤﺎﺳﺒﮥ ﺣﺠﻢﻫﺎی ﻣﻨﺸﻮری‬
‫‪٩٨‬‬ ‫ﻣﺴﺎﺣﺖ ﺟﺎﻧﺒﯽ و ﮐﻞ‬
‫‪٩٩‬‬ ‫ﺣﺠﻢ و ﺳﻄﺢ‬
‫‪١٠۴‬‬ ‫ﮐﺎرﮔﺎه ﺳﺎﺧﺖ ﺣﺠﻢ‐دوازده وﺟﻬ ﻣﻨﺘﻈﻢ‬

‫‪١٠۵‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ‪‐٧‬ﺗﻮان و ﺟﺬر‬

‫‪١٠۶‬‬ ‫ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺗﻮان‬
‫‪١٠٨‬‬ ‫ﻋﺒﺎرت ﺗﻮاندار‬ ‫ﻣﺤﺎﺳﺒﮥ ﯾ‬
‫‪١٠٩‬‬ ‫ﺳﺎده ﮐﺮدن ﻋﺒﺎرتﻫﺎی ﺗﻮاندار‬
‫‪١١٠‬‬ ‫ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎﯾﯽ از ﺗﻮان‬
‫‪١١۴‬‬ ‫ﺟﺬر و رﯾﺸﻪ‬

‫‪١١٧‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ‪‐٨‬ﺑﺮدار و ﻣﺨﺘﺼﺎت‬

‫‪١١٨‬‬ ‫ﮐﺎرﮔﺎه ﺑﺎزی‐ﻧﺒﺮد درﯾﺎﯾﯽ‬
‫‪١٢١‬‬ ‫درﯾﭽﻪای ﺑﻪ روﺑﻮﮐﺎپ‬
‫‪١٢۶‬‬ ‫ﻣﺨﺘﺼﺎت و ﺗﺒﺪﯾﻞﻫﺎی ﻫﻨﺪﺳ‬

‫‪١٢٩‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ‪‐٩‬آﻣﺎر و اﺣﺘﻤﺎل‬

‫‪١٣٠‬‬ ‫ﻧﻤﻮدارﻫﺎ و ﺗﻔﺴﯿﺮ ﻧﺘﯿﺠﻪﻫﺎ‬
‫‪١٣۴‬‬ ‫اﺣﺘﻤﺎل ﯾﺎ اﻧﺪازهﮔﯿﺮی ﺷﺎﻧﺲ‬
‫‪١٣٨‬‬ ‫اﺣﺘﻤﺎل و ﺗﺠﺮﺑﻪ‬

‫‪١۴١‬‬ ‫ﭘﯿﻮﺳﺖ‬
‫‪١۴٧‬‬ ‫ﮐﺘﺎبﻧﺎﻣﻪ‬
‫‪١۴٩‬‬ ‫درﺑﺎرۀ ﻃﺮح روی ﺟﻠﺪ‬
 
껾퓾
믾 �볾폾
 
㈆軾
쿾∆껾
돾
 ‫ﺳﺮآﻏﺎز‬

‫ﺗﺮﺗﯿﺐ ﭼﻬﺎر ﻋﻤﻞ اﺻﻠ در ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت‬

‫ﻋﺒﺎرت رﯾﺎﺿ ‪ ،‬ﺷﺎﻣﻞ اﻋﺪاد و ﻧﻤﺎدﻫﺎﯾﯽ از ﺟﻤﻠﻪ ﭘﺮاﻧﺘﺰ و ﭼﻬﺎر ﻋﻤﻞ اﺻﻠ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮای‬ ‫ﯾ‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﮥ ﻋﺒﺎرتﻫﺎی رﯾﺎﺿ ‪ ،‬ﻧﻤﺎدﻫﺎ را ﺑﻪﺗﺮﺗﯿﺐ زﯾﺮ ﺑﻪﮐﺎر ﻣ ﺑﺮﯾﻢ‪.‬‬

‫‪ .٣‬ﺟﻤﻊ ﯾﺎ ﺗﻔﺮﯾﻖ‬ ‫‪ .٢‬ﺿﺮب ﯾﺎ ﺗﻘﺴﯿﻢ‬ ‫‪ .١‬ﭘﺮاﻧﺘﺰ‬

‫ﻋﺒﺎرت‪ ،‬دو ﻧﻤﺎد دارای ﺗﺮﺗﯿﺐ ﻣﺴﺎوی ﺑﻮدﻧﺪ )ﻣﺜﻼ ﺿﺮب ﯾﺎ ﺗﻘﺴﯿﻢ(‪ ،‬اﺑﺘﺪا‬ ‫اﮔﺮ در ﯾ‬
‫ﻧﻤﺎدی را ﺑﻪﮐﺎر ﻣ ﺑﺮﯾﻢ ﮐﻪ در ﺳﻤﺖ ﭼﭗ ﻗﺮار دارد‪ .‬ﺑﻪ ﻣﺜﺎلﻫﺎی زﯾﺮ ﺗﻮﺟﻪ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫‪٣ kj‬‬
‫‪hkkik‬‬
‫‪• ١٢ ´ ۶ ˜ ٢ “ ١٢ ´ ٣ “ ٩‬‬

‫‪• ٧ ´ lo‬‬
‫‪١omo‬‬
‫‪ˆ o٢n ` ٣ ´ ۵ “ lo‬‬
‫‪٧omo‬‬
‫‪´ o٢n ` ٣ ´ ۵ “ lo‬‬
‫‪۵omo‬‬
‫‪` o٣n ´ ۵ “ ٨ ´ ۵ “ ٣‬‬
‫‪٢‬‬ ‫‪۵‬‬ ‫‪٨‬‬

‫‪• ٢ ` lo‬‬
‫‪۶omo‬‬
‫‪˜ o٣np١٨ ` lo‬‬
‫‪٣omo‬‬
‫‪ˆ o٢nq “ ٢ ` ٢p١٨ ` ۶q “ ٢ ` ٢ ˆ ٢۴ “ ٢ ` ۴٨ “ ۵٠‬‬
‫‪٢‬‬ ‫‪۶‬‬

‫‪• ٣ ˆ p١٣ ` ٧q ˜ p٨ ´ ٢q “ ٣ ˆ ٢٠ ˜ ۶ “ ۶٠ ˜ ۶ “ ١٠‬‬

‫ﻣﻮرد اﺿﺎﻓ اﺳﺖ(‪.‬‬ ‫‪ .١‬ﻋﺒﺎرتﻫﺎی ﺑﺮاﺑﺮ دو ﺳﺘﻮن را ﺑﻪﻫﻢ وﺻﻞ ﮐﻨﯿﺪ )ﯾ‬

‫‪• ۶ ˜ ٢p١ ` ٢q‬‬ ‫‪• ١٩‬‬

‫‪• ٣p۴ ` ٨q ˜ ٣‬‬ ‫‪• ۶‬‬
‫‪• ١٢ ˜ ۴ ` ٢p٣ ` ۵q‬‬ ‫‪• ٩‬‬
‫‪• ۴`٢ˆ٣´٨˜۴ˆ٢‬‬ ‫‪• ١‬‬
‫‪• ٢٨٠ ´ ۴٠ ˆ p١٢ ´ ١٠ ˜ ٢q‬‬ ‫‪• ١٢‬‬
‫‪• ٠‬‬
‫‪٢‬‬
 ‫ﺳﺮآﻏﺎز‬

‫‪ .٢‬ﺣﺎﺻﻞ ﻋﺒﺎرتﻫﺎی زﯾﺮ را ﺑﻪدﺳﺖ آورﯾﺪ‪.‬‬

‫‪) ٣۴ ´ ١٨ ` ٢‬اﻟﻒ‬ ‫‪) ٨ ˜ ۴ ˜ ٢‬ب‬

‫‪) ١٢ ´ ٨ ˜ ٢ ` ١‬ج‬ ‫‪) ١٠ ´ ۴ ˆ ٢ ` ٣‬د‬
‫‪) ٧ ` ٩ ˆ p٣ ` ٨q‬ھ‬ ‫‪) ۶٣ ˜ p١٠ ´ ٣q ˆ ٣‬و‬
‫‪) ١٢ ˆ ۶ ˜ ٣ ´ ٢ ˆ ۴‬ز‬ ‫‪) ٢١ ˜ p٣ ` ۴q ˆ ٣ ´ ٨‬ح‬
‫‪) ۵۵ ˜ ١١ ` ٧ ˆ p٢ ` ١۴q‬ط‬ ‫‪) ٢٧ ˜ p٣ ` ۶q ˆ ۵ ´ ١٢‬ی‬

‫‪ .٣‬در ﺷ ﻞ روﺑﻪرو‪ ،‬از ﻋﺪد ‪ ٢‬ﺷﺮوع ﺑﻪ ﺣﺮﮐﺖ ﮐﺮدهاﯾﻢ و‬

‫از ﺧﺎﻧﻪﻫﺎی ﻫﻤﺴﺎﯾﻪ رﻓﺘﻪاﯾﻢ‪ .‬ﺗﻮﺟﻪ‬ ‫در ﻫﺮ ﮔﺎم ﺑﻪ ﯾ‬
‫‪٢‬‬
‫‪٧‬‬ ‫ˆ‬ ‫ﺑﺎر وارد ﺷﻮﯾﻢ‪.‬‬ ‫ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ ﻣ ﺧﻮاﻫﯿﻢ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺧﺎﻧﻪ ﻓﻘﻂ ﯾ‬
‫“‬ ‫اﮔﺮ ﺑﻪﺗﺮﺗﯿﺐ ورود ﺑﻪ ﻫﺮ ﺧﺎﻧﻪ‪ ،‬ﻋﺪدﻫﺎ و ﻋﻤﻞﻫﺎ را ﭘﺸﺖ‬
‫‪١‬‬ ‫‪٣‬‬
‫`‬ ‫راﺑﻄﮥ ﺗﺴﺎوی ﺑﻪدﺳﺖ ﻣ آﯾﺪ‪:‬‬ ‫ﺳﺮﻫﻢ ﺑﻨﻮﯾﺴﯿﻢ‪ ،‬ﯾ‬

‫‪٢ ˆ ٣ ` ١ “ ٧.‬‬

‫راﺑﻄﮥ ﺗﺴﺎوی ﺑﻪدﺳﺖ آﯾﺪ‪.‬‬ ‫از ﺷ ﻞﻫﺎی زﯾﺮ‪ ،‬ﻣﺴﯿﺮی ﺑﯿﺎﺑﯿﺪ ﺗﺎ ﯾ‬ ‫اﻟﻒ( در ﻫﺮﯾ‬

‫‪٨‬‬ ‫`‬ ‫˜‬

‫“‬ ‫ˆ‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪٧‬‬ ‫‪۵‬‬ ‫‪١٠‬‬
‫‪٣‬‬ ‫‪۶‬‬ ‫“‬ ‫“‬
‫‪۴‬‬ ‫‪٢۴‬‬ ‫‪۵‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫‪۴‬‬ ‫`‬
‫´‬ ‫˜‬ ‫ˆ‬ ‫‪٢‬‬
‫ب( در ﻣﺜﺎل ﺑﺎﻻ‪ ،‬ﻣﺴﯿﺮ ﺳﺒﺰ رﻧﮓ ﺧﺎﺻﯿﺖ ﻋﺠﯿﺒﯽ دارد!‬
‫روی ﻣﺴﯿﺮ ﺳﺒﺰ رﻧﮓ اﻋﺪاد و ﻧﻤﺎدﻫﺎ ﺑﻪﺗﺮﺗﯿﺐ »‪«“» ،«١» ،«`» ،«٣» ،«ˆ» ،«٢‬‬
‫و »‪ «٧‬ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ در ﺟﻬﺖ ﻋﮑﺲ ﻣﺴﯿﺮ ﺳﺒﺰ رﻧﮓ اﻋﺪاد و ﻧﻤﺎدﻫﺎ را ﺑﻪﺗﺮﺗﯿﺐ‬
‫راﺑﻄﮥ ﺗﺴﺎوی‬ ‫ﺑﻨﻮﯾﺴﯿﻢ )»‪ «ˆ» ،«٣» ،«`» ،«١» ،«“» ،«٧‬و »‪ ،(«٢‬دوﺑﺎره ﯾ‬
‫ﺧﻮاﻫﯿﻢ داﺷﺖ )‪.(٧ “ ١ ` ٣ ˆ ٢‬‬
‫آﯾﺎ ﻣﺴﯿﺮﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ در ﺷ ﻞﻫﺎی ﺑﺎﻻ ﭘﯿﺪا ﮐﺮدهاﯾﺪ‪ ،‬اﯾﻦ ﺧﺎﺻﯿﺖ ﻋﺠﯿﺐ را دارﻧﺪ؟‬

‫‪٣‬‬
 ‫ﺳﺮآﻏﺎز‬

‫‪ .۴‬در زﯾﺮ‪ ،‬ﻋﺒﺎرت ‪ ٢ ˆ ٣ ` ١‬را ﻃﻮری ﭘﺮاﻧﺘﺰﮔﺬاری ﮐﺮدهاﯾﻢ ﮐﻪ ﺣﺎﺻﻞ ﻋﺒﺎرت ﺑﺮاﺑﺮ ‪٨‬‬

‫ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪٢ ˆ p٣ ` ١q “ ٨.‬‬

‫از ﻋﺒﺎرتﻫﺎی زﯾﺮ را ﻃﻮری ﭘﺮاﻧﺘﺰﮔﺬاری ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ ﺗﺴﺎوی ﺑﺮﻗﺮار ﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﻫﺮﯾ‬

‫‪) ٢٨ ˜ ٢ ˆ ٣ ` ١ “ ۴‬اﻟﻒ‬ ‫‪) ٢۴ ` ۶ ˜ ٣ ` ٢ “ ۶‬ب‬

‫‪) ١٨ ` ٣ ˆ ٢۵ ˜ ١۵ ´ ٣ “ ٢٠‬ج‬ ‫‪) ٣ ˆ ۴٠ ˜ ٨ ` ١٢ ˜ ۶ “ ١‬د‬

‫‪ .۵‬ﺟﺪول زﯾﺮ را ﺑﺎ اﻋﺪاد ﻗﺮﻣﺰرﻧﮓ ﻃﻮری ﭘﺮ ﮐﺮدهاﯾﻢ ﮐﻪ در ﻫﺮ ﺳﻄﺮ و ﺳﺘﻮن ﺗﺴﺎویﻫﺎ‬

‫ﺑﺮﻗﺮار ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻣﻌﻨﺎی ﺧﺎﻧﻪﻫﺎی ﺧﺎﮐﺴﺘﺮیرﻧﮓ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻋﺪاد و ﻧﻤﺎدﻫﺎی داﺧﻞ‬
‫اﯾﻦ ﺧﺎﻧﻪﻫﺎ در ﭘﺮاﻧﺘﺰ ﻗﺮار دارﻧﺪ‪.‬‬
‫‪۵‬‬ ‫‪ˆ ٢‬‬ ‫‪´ ۶‬‬ ‫‪“ ۴‬‬
‫`‬ ‫`‬ ‫ˆ‬ ‫`‬
‫‪٢‬‬ ‫‪ˆ ٨‬‬ ‫‪˜ ۴‬‬ ‫‪“ ۴‬‬
‫´‬ ‫˜‬ ‫˜‬ ‫˜‬
‫‪٣‬‬ ‫‪` ۵‬‬ ‫‪´ ۶‬‬ ‫‪“ ٢‬‬
‫“‬ ‫“‬ ‫“‬ ‫“‬
‫‪۴‬‬ ‫‪ˆ ٢‬‬ ‫‪´ ۴‬‬ ‫‪“ ۴‬‬

‫ﺑﺮای ﻣﺜﺎل‪ ،‬در ﺟﺪول ﺑﺎﻻ‪ ،‬در ﺳﺘﻮن ﺳﻮم )از ﺳﻤﺖ ﭼﭗ(‪ ،‬راﺑﻄﻪ اﯾﻦﮔﻮﻧﻪ اﺳﺖ‪:‬‬

‫‪p٢ ` ٨q ˜ ۵ “ ٢.‬‬

‫ﮐﻨﯿﺪ‪١ .‬‬ ‫رﻗﻤ ﭘﺮ‬ ‫از ﺟﺪولﻫﺎی زﯾﺮ را ﺑﺎ اﻋﺪاد ﯾ‬ ‫ﺑﺎ ﻗﺎﻧﻮن ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪه‪ ،‬ﻫﺮﯾ‬
‫˜‬ ‫‪“ ۶‬‬ ‫ˆ‬ ‫ˆ‬ ‫‪“ ٩‬‬‫´‬
‫`‬ ‫ˆ‬ ‫´‬‫`‬ ‫`‬ ‫`‬ ‫´‬ ‫´‬
‫`‬ ‫“ ‪´ ۴‬‬ ‫´‬ ‫“ ‪ˆ ۴‬‬
‫˜‬ ‫`‬ ‫´‬ ‫˜‬ ‫´‬ ‫´‬ ‫ˆ‬ ‫ˆ‬
‫´ ‪ˆ ٣‬‬ ‫“‬ ‫` ‪´ ۵‬‬ ‫“‬
‫“‬ ‫“‬ ‫“‬ ‫“‬ ‫“‬ ‫“‬ ‫“‬ ‫“‬
‫˜‬ ‫`‬ ‫“‬ ‫ˆ ‪١‬‬ ‫˜‬ ‫“‬

‫‪١‬‬
‫‪P.J. Carter, Advanced IQ tests, Kogan page, London, 2008, page 8.‬‬

‫‪۴‬‬
 ‫ﺳﺮآﻏﺎز‬

‫ﮐﺎرﮔﺎه ﺑﺎزی ‐ ﻣﺜﻠﺚ ﻫﻤﺮﻧﮓ‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ﻗﺮار داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬دو ﻧﻔﺮ ﺑﺎ دو ﺧﻮدﮐﺎر‪ ،‬ﺑﺎ رﻧﮓﻫﺎی آﺑﯽ و‬ ‫ﺷﺶ ﻧﻘﻄﻪ روی ﯾ‬
‫ﭘﺎرهﺧﻂ اﯾﻦ دو‬ ‫ﻗﺮﻣﺰ ﺑﺎزی را ﺷﺮوع ﻣ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﻧﻔﺮ اول دو ﻧﻘﻄﻪ را اﻧﺘﺨﺎب ﻣ ﮐﻨﺪ و ﺑﺎ ﯾ‬
‫ﻧﻘﻄﻪ را ﺑﻪﻫﻢ وﺻﻞ ﻣ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﻧﻔﺮ دوم ﻧﯿﺰ‪ ،‬دو ﻧﻘﻄﻪ را اﻧﺘﺨﺎب و ﺑﻪﻫﻢ وﺻﻞ ﻣ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﻫﺮﮐﺲ‬
‫ﮐﻪ اوﻟﯿﻦ ﻣﺜﻠﺚ ﻫﻤﺮﻧﮓ را ﺑﺴﺎزد ﺑﺎﺧﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺜﻠﺚ ﻫﻤﺮﻧﮓ ﻣﺜﻠﺜ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺳﻪ ﺿﻠﻌﺶ ﯾ‬
‫از ﺷﺶ ﻧﻘﻄﮥ داده ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫رﻧﮓ دارد و رأسﻫﺎی آن ﯾ‬

‫ﺑﺮای ﻣﺜﺎل‪ ،‬در ﺷ ﻞ زﯾﺮ ﻫﻨﻮز ﻫﯿﭻ ﻣﺜﻠﺚ ﻫﻤﺮﻧﮕ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ‪ .‬آﯾﺎ اﮔﺮ ﻧﻮﺑﺖ آﺑﯽ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺎزﻧﺪه اﺳﺖ؟ اﮔﺮ ﻧﻮﺑﺖ ﻗﺮﻣﺰ ﺑﺎﺷﺪ ﭼﻄﻮر؟‬

‫از دوﺳﺘﺎن ﯾﺎ اﻋﻀﺎی ﺧﺎﻧﻮاده اﯾﻦ ﺑﺎزی را اﻧﺠﺎم دﻫﯿﺪ و ﺳﻌ ﮐﻨﯿﺪ روﺷ ﭘﯿﺪا ﮐﻨﯿﺪ‬ ‫ﺑﺎ ﯾ‬
‫ﮐﻪ ﻫﻤﯿﺸﻪ ﺑﺮﻧﺪه ﺑﺎﺷﯿﺪ‪.‬‬

‫ﺟﺎﯾﺰه ﻧﻮﺑﻞ و ﺟﺎﯾﺰه ﻓﯿﻠﺪز‬

‫از ﺧﺒﺮﻫﺎی ﻣﻬﻢ ﻋﻠﻤ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﻫﺪای ﺟﺎﯾﺰهﻫﺎی ﻧﻮﺑﻞ اﺳﺖ‪ .‬ﺷﺶ ﺟﺎﯾﺰه ﮐﻪ‬ ‫ﻫﺮ ﺳﺎﻟﻪ ﯾ‬
‫و اﻗﺘﺼﺎد اﺳﺖ و دو ﺟﺎﯾﺰۀ دﯾ ﺮ ﺑﺮای‬ ‫ﭼﻬﺎر ﺟﺎﯾﺰۀ آن ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻋﻠﻮم ﻓﯿﺰﯾ ‪ ،‬ﺷﯿﻤ ‪ ،‬ﭘﺰﺷ‬
‫ﺻﻠﺢ و ادﺑﯿﺎت‪ .‬آﻟﻔﺮد ﻧﻮﺑﻞ )‪ ،(Alfred Nobel‬ﺷﯿﻤ دان ﺳﻮﺋﺪی‪ ،‬ﺑﺎ اﺧﺘﺮاع دﯾﻨﺎﻣﯿﺖ ﺛﺮوت‬
‫زﯾﺎدی ﺑﻪدﺳﺖ آورد ﮐﻪ اﻟﺒﺘﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ از راه ﻓﺮوش اﺳﻠﺤﻪ ﺑﻪدﺳﺖ آﻣﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻧﻮﺑﻞ وﺻﯿﺖ ﮐﺮد‬
‫ﮐﻪ ﺛﺮوﺗﺶ وﻗﻒ ﺟﺎﯾﺰهﻫﺎﯾﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ وﻗﻒ ﺻﻠﺢ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺷﺮوع ﻗﺮن ﺑﯿﺴﺘﻢ‪ ،‬اﻫﺪای ﺟﺎﯾﺰۀ‬
‫‪۵‬‬
 ‫ﺳﺮآﻏﺎز‬

‫ﻧﻮﺑﻞ ﺷﺮوع ﺷﺪ؛ وﻟ ﺑﺎ ﻧﮕﺎﻫ ﺑﻪ ﻗﺮن ﺑﯿﺴﺘﻢ و ﺟﻨﮓﻫﺎی ﺟﻬﺎﻧ ﻣ ﺗﻮان ﻧﺘﯿﺠﻪ ﮔﺮﻓﺖ ﮐﻪ‬
‫ﻣﺒﻠﻐ ﮐﻪ ﺑﻨﯿﺎد ﻧﻮﺑﻞ ﺧﺮج ﺻﻠﺢ ﮐﺮد ﺧﯿﻠ ﮐﻤﺘﺮ از ﻣﺨﺎرج ﺟﻨﮓ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺷﺎﯾﺪ ﺳﺆال ﮐﻨﯿﺪ‪ :‬ﭼﺮا ﺟﺎﯾﺰه ﻧﻮﺑﻞ ﺑﻪ رﯾﺎﺿﯿﺎت اﺧﺘﺼﺎص ﻧﻤ ﯾﺎﺑﺪ؟ اﯾﻦ ﺳﻮال ﭘﺎﯾﮥ داﺳﺘﺎنﻫﺎ‬
‫و رواﯾﺖﻫﺎی ﻓﺮاواﻧ ﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻌﺮوفﺗﺮﯾﻦ آﻧﻬﺎ رواﯾﺘ ﻋﺎﺷﻘﺎﻧﻪ اﺳﺖ! ﻣ ﮔﻮﯾﻨﺪ آﻟﻔﺮد‬
‫رﯾﺎﺿ دان‪ ،‬ﮐﯿﻨﻪای ﺑﺰرگ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ‬ ‫ﻧﻮﺑﻞ ﻋﺎﺷﻖ دﺧﺘﺮی ﻣ ﺷﻮد‪ ،‬وﻟ ازدواج آن دﺧﺘﺮ ﺑﺎ ﯾ‬
‫ﺷﺎﯾﻌﮥ ﺑﯽاﺳﺎس‬ ‫رﯾﺎﺿﯿﺎت در دل ﻧﻮﺑﻞ ﭘﺪﯾﺪ ﻣ آورد! اﻟﺒﺘﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﻮرﺧﺎن اﯾﻦ داﺳﺘﺎن را ﯾ‬
‫ﻣ داﻧﻨﺪ و ﺑﻪ ﻧﻈﺮ آﻧﻬﺎ ﺗﻨﻬﺎ دﻟﯿﻠ ﮐﻪ ﻧﻮﺑﻞ ﺟﺎﯾﺰهای ﺑﻪ رﯾﺎﺿﯿﺎت اﺧﺘﺼﺎص ﻧﺪاده‪ ،‬اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ‬
‫در زﻣﺎن او رﯾﺎﺿﯿﺎت ﻧﻘﺶ ﻣﺴﺘﻘﯿﻤ در ﻋﻠﻢ ﺷﯿﻤ ﻧﺪاﺷﺘﻪ و ﺷﯿﻤ ﻋﻠﻤ ﺑﻮده ﮐﺎﻣﻼ ﺗﺠﺮﺑﯽ‬
‫و ﺑﯿ ﺎﻧﻪ ﺑﺎ ﻓﺮﻣﻮلﻫﺎی رﯾﺎﺿﯿﺎت‪.‬‬

‫ﻓﻠﯿ ﺲ ﮐﻼﯾﻦ )‪ (Felix Klein‬و ﺟﺮج ﮐﺎﻧﺘﻮر )‪ (George Cantor‬رﯾﺎﺿ داﻧﺎن ﺑﺰرگ آﻟﻤﺎﻧ‬
‫ﻃﺮﺣ رﯾﺨﺘﻨﺪ ﺗﺎ ﻫﺮ ﭼﻨﺪ وﻗﺖ ﯾ ﺑﺎر رﯾﺎﺿ داﻧﺎن ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن ﮔﺮد ﻫﻢ آﯾﻨﺪ و ﺑﻪ ﺗﺒﺎدل ﻧﻈﺮ‬
‫ﺑﭙﺮدازﻧﺪ‪ .‬اوﻟﯿﻦ اﯾﻦ ﮔﺮدﻫﻤﺎﯾﯽ در اواﺧﺮ ﻗﺮن ﻧﻮزدﻫﻢ ﺑﺮﮔﺰار ﺷﺪ و ﭘﺲ از آن از ﺳﺎل ‪١٩٠٠‬‬

‫ﻫﺮ ﭼﻬﺎر ﺳﺎل ﯾ ﺑﺎر )ﺑﻪﺟﺰ در زﻣﺎن ﺟﻨﮓﻫﺎی ﺟﻬﺎﻧ ( اﯾﻦ ﮔﺮدﻫﻤﺎﯾﯽ ﮐﻪ »ﮐﻨﮕﺮۀ ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠ‬
‫رﯾﺎﺿ « ﻧﺎم دارد ﺑﺮﮔﺰار ﻣ ﺷﻮد و ﺑﺰرگﺗﺮﯾﻦ و ﻣﻬﻢﺗﺮﯾﻦ ﮔﺮدﻫﻤﺎﯾﯽ رﯾﺎﺿ داﻧﺎن ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬

‫در ﺳﺎل ‪ ١٩٢۴‬ﮐﻨﮕﺮه ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠ رﯾﺎﺿ در ﺗﻮرﻧﺘﻮ ﮐﺎﻧﺎدا ﺑﺮﮔﺰار ﺷﺪ‪ .‬در اﯾﻦ ﮐﻨﮕﺮه رﯾﺎﺿ داﻧﺎن‬
‫ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﺑﻪ دﺳﺘﺎوردﻫﺎی ﺑﺮﺟﺴﺘﮥ رﯾﺎﺿﯿﺎت دو ﻣﺪال ﻃﻼ اﻫﺪا ﺷﻮد‪ .‬دﺑﯿﺮ اﯾﻦ ﮐﻨﮕﺮه‬
‫ﺟﺎن ﻓﯿﻠﺪز )‪ ،(John Fields‬ﺑﻮدﺟﮥ ﻻزم را ﺑﺮای ﺑﻨﯿﺎن ﻧﻬﺎدن اﯾﻦ ﺟﺎﯾﺰه اﻫﺪا ﮐﺮد و ﺑﺮای‬
‫ﻧﺨﺴﺘﯿﻦﺑﺎر در ﺳﺎل ‪ ١٩٣۶‬اﯾﻦ ﺟﺎﯾﺰه ﺑﻪ دو رﯾﺎﺿ دان داده ﺷﺪ‪.‬‬

‫دو ﺟﺎﯾﺰه ﻧﻮﺑﻞ و ﻓﯿﻠﺪز ﺗﻔﺎوتﻫﺎی زﯾﺎدی ﺑﺎﻫﻢ دارﻧﺪ‪ .‬ﻣﺒﻠﻎ ﻣﺎدی ﺟﺎﯾﺰۀ ﻓﯿﻠﺪز اﺻﻼ ﻗﺎﺑﻞ‬
‫ﻣﯿﻠﯿﻮن دﻻری ﻧﻮﺑﻞ ﻧﯿﺴﺖ و ﺷﺮط ﺳﻨ زﯾﺮ ﭼﻬﻞ ﺳﺎل‪ ،‬رﺳﯿﺪن‬ ‫ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ ﺟﺎﯾﺰۀ ﺑﯿﺶ از ﯾ‬
‫ﺑﻪ ﺟﺎﯾﺰۀ ﻓﯿﻠﺪز را ﺧﯿﻠ دﺷﻮار ﻣ ﺳﺎزد‪.‬‬
‫ﻣﺮﯾﻢ ﻣﯿﺮزاﺧﺎﻧ ‪ ،‬رﯾﺎﺿ دان ﻣﻌﺮوف اﯾﺮاﻧ ﮐﻪ داﻧﺶآﻣﻮز ﻣﺮاﮐﺰ اﺳﺘﻌﺪادﻫﺎی درﺧﺸﺎن ﺑﻮده‬
‫اﺳﺖ‪ ،‬اوﻟﯿﻦ زﻧ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻪ درﯾﺎﻓﺖ ﺟﺎﯾﺰۀ ﻓﯿﻠﺪز ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪۶‬‬
 ‫ّ‬
‫راھﱪدھﺎیﺣﻞ ﻣﺴﺌﻠﻪ‬

‫ﮔﻔﺖوﮔﻮ‬

‫واﻗﻌﺎً اﯾﻨﺠﺎ ﻣﺪرﺳﮥ ﺗﯿﺰﻫﻮﺷﺎن اﺳﺖ؟!‬ ‫ﻣﻌﻠﻢ ‪:١‬‬

‫اﺗﻔﺎﻗ اﻓﺘﺎده اﺳﺖ؟‬ ‫ﻣﻌﻠﻢ ‪:٢‬‬

‫ﺧﯿﻠ از ﺑﭽﻪﻫﺎ ﺑﺎﻫﻮش ﻫﺴﺘﻨﺪ وﻟ ﺑﺎ ﺑﭽﻪﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ رﯾﺎﺿ ﻧﻤ ﻓﻬﻤﻨﺪ‪ ،‬ﭼﻪ ﮐﻨﻢ؟‬ ‫ﻣﻌﻠﻢ ‪:١‬‬

‫ﻣﺪارا!‬ ‫ﻣﻌﻠﻢ ‪:٢‬‬

‫ﻣﻦ اﺻﻼ ﺷﻮﺧ ﻧﻤ ﮐﻨﻢ‪ .‬ﻣ ﺧﻮاﻫﻢ ﻫﻤﮥ داﻧﺶآﻣﻮزاﻧﻢ رﯾﺎﺿ دان ﺷﻮﻧﺪ؟!‬ ‫ﻣﻌﻠﻢ ‪:١‬‬
‫ﻧﻤ داﻧﻢ ﻣ ﺗﻮاﻧﻢ از ﭘﺲ اﯾﻦ ﮐﺎر ﺑﺮآﯾﻢ ﯾﺎ ﻧﻪ؟‬

‫]درﺣﺎﻟ ﮐﻪ از ﺟﺎ ﺑﺮﻣ ﺧﺎﺳﺖ و ﺟﻤﻊ را ﺗﺮک ﻣ ﮐﺮد[ آﻗﺎ ﻣ ﺮ ﻣﺎ رﯾﺎﺿ داﻧﯿﻢ ﮐﻪ ﺑﺘﻮاﻧﯿﻢ‬ ‫ﻣﻌﻠﻢ ‪:٣‬‬
‫رﯾﺎﺿ دان ﺗﺮﺑﯿﺖ ﮐﻨﯿﻢ؟! رﯾﺎﺿ دان ﺧﻮدش ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣ ﺷﻮد‪ .‬ﻣﺜﻞ ﮔﯿﺎه وﺣﺸ !‬
‫ﻧﻬﺎﯾﺖ ﻫﻨﺮ ﻣﺎ ﭘﺮورش ﮔﯿﺎﻫﺎنِ ﮔﻞﺧﺎﻧﻪای اﺳﺖ!‬

‫ﻣﺸ ﻞ ﭼﯿﺴﺖ؟ درس رﯾﺎﺿ را ﻧﻤ ﻓﻬﻤﻨﺪ؟‬ ‫ﻣﻌﻠﻢ ‪:٢‬‬

‫ﺑﻌﻀ از داﻧﺶآﻣﻮزان ﺑﻠﺪ ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ ﻣﺴﺌﻠﻪﻫﺎ را ﺣﻞ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬وﻗﺘ ﻣﺴﺌﻠﻪ را ﻣ ﺑﯿﻨﻨﺪ‪،‬‬ ‫ﻣﻌﻠﻢ ‪:١‬‬
‫اﻧﮕﺎر ﻫﯿﭙﻨﻮﺗﯿﺰم ﻣ ﺷﻮﻧﺪ؛ زل ﻣ زﻧﻨﺪ و ﻫﯿﭻ ﺣﺮﮐﺘ ﻧﻤ ﮐﻨﻨﺪ!‬

‫ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺷﻤﺎ ﭼﻪ ﮐﺎر ﺑﺎﯾﺪ ﺑ ﻨﻨﺪ؟‬ ‫ﻣﻌﻠﻢ ‪:٢‬‬

‫ﺑﺎﯾﺪ از روشﻫﺎی ﺣﻞ ﻣﺴﺌﻠﮥ ﻓﺼﻞ اول اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﻌﻠﻢ ‪:١‬‬

‫ﭘﺲ ﻧﻈﺮ ﺷﻤﺎ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ اﮔﺮ ﻓﺼﻞ اول ﺧﻮب درس داده ﺷﻮد‪ ،‬ﻫﻤﮥ ﺑﭽﻪﻫﺎ‬ ‫ﻣﻌﻠﻢ ‪:٢‬‬
‫ﻣ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪﺧﻮﺑﯽ ﻣﺴﺎﺋﻞ رﯾﺎﺿ را ﺣﻞ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫‪٨‬‬
 ‫ّ‬
‫راھﱪدھﺎیﺣﻞ ﻣﺴﺌﻠﻪ‬

‫ﺑﻠﻪ‪ .‬دﻗﯿﻘﺎً‪.‬‬ ‫ﻣﻌﻠﻢ ‪:١‬‬

‫درﺳﺖ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺧﯿﻠ از ﻣﺴﺌﻠﻪﻫﺎ ﺑﺎ اﯾﻦ روشﻫﺎ ﺣﻞ ﻣ ﺷﻮﻧﺪ؛ وﻟ اﮔﺮ ﻣﻨﻈﻮر‬ ‫ﻣﻌﻠﻢ ‪:٢‬‬
‫ﺷﻤﺎ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ داﻧﺶآﻣﻮز ﺑﺎﯾﺪ اﯾﻦ روشﻫﺎ را ﺑﯿﺎﻣﻮزد ﺗﺎ ﺣﺪّاﻗﻞ روش ﻓﮑﺮ‬
‫ﮐﺮدن را ﯾﺎد ﺑ ﯿﺮد‪ ،‬ﺑﻨﺪه ﺑﺎ ﺷﻤﺎ ﻣﻮاﻓﻘﻢ؛ ﻧﻤ ﺧﻮاﻫﻢ از ﺑﭽﻪﻫﺎی ﮐﻢﮐﺎر ﮐﻼس‬
‫دﻓﺎع ﮐﻨﻢ‪ ،‬وﻟ ﺳﺆاﻟ دارم‪.‬‬

‫ﺑﻔﺮﻣﺎﯾﯿﺪ!‬ ‫ﻣﻌﻠﻢ ‪:١‬‬

‫ﻣ داﻧﯿﺪ ﻫﺪف از آﻣﻮزش »روش ﺣﻞ ﻣﺴﺌﻠﻪ« ﭼﯿﺴﺖ؟‬ ‫ﻣﻌﻠﻢ ‪:٢‬‬

‫اﯾﻨﮑﻪ ﺑﻪ ﺑﭽﻪﻫﺎ ﻓﮑﺮ ﮐﺮدن را آﻣﻮزش دﻫﯿﻢ‪.‬‬ ‫ﻣﻌﻠﻢ ‪:١‬‬

‫اﯾﻦ ﻣﻄﻠﺐ را ﻓﺮﻣﻮده ﺑﻮدﯾﺪ؛ ﺑﻨﺪه ﻧﯿﺰ ﻗﺒﻮل دارم؛ دﯾ ﺮ ﭼﻪ؟‬ ‫ﻣﻌﻠﻢ ‪:٢‬‬

‫اﯾﻨﮑﻪ داﻧﺶ آﻣﻮزان ﺑﯿﺎﻣﻮزﻧﺪ ﻫﻤﮥ ﻣﺴﺎﺋﻞ را ﺣﻞ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﻌﻠﻢ ‪:١‬‬

‫در اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﺑﺎ ﺷﻤﺎ ﻣﻮاﻓﻖ ﻧﯿﺴﺘﻢ!‬ ‫ﻣﻌﻠﻢ ‪:٢‬‬

‫ﭼﺮا؟‬ ‫ﻣﻌﻠﻢ ‪:١‬‬

‫ﻧﻤ ﺗﻮان ﻫﻤﮥ روشﻫﺎی ﺣﻞ ﻣﺴﺌﻠﻪ را ﯾﺎد داد!‬ ‫ﻣﻌﻠﻢ ‪:٢‬‬

‫ﭼﺮا؟ ﻫﺮ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺟﻮاب دارد‪ .‬ﺟﻮاﺑﺶ را ﻣ ﺗﻮان ﯾﺎد داد‪ .‬اﻟﺒﺘّﻪ اﮔﺮ ﻣﺨﺎﻃﺐ ﻋﺎﻗﻞ‬ ‫ﻣﻌﻠﻢ ‪:١‬‬
‫ﺑﺎﺷﺪ!‬

‫ﺑﻠﻪ‪ .‬اﮔﺮ ﺑﺘﻮان ﻣﺴﺌﻠﻪ را ﺣﻞ ﮐﺮد و ﻣﺨﺎﻃﺐ ﺑﺎﻫﻮش ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣ ﺗﻮان ﮔﻔﺖ آن‬ ‫ﻣﻌﻠﻢ ‪:٢‬‬
‫ﻣﺴﺌﻠﻪ ﭼ ﻮﻧﻪ ﺣﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ؛ وﻟ آﯾﺎ ﻣ ﺗﻮان روشﻫﺎﯾﯽ را ﻣﻌﺮﻓ ﮐﺮد ﺗﺎ ﺑﻪ‬
‫آﻧﻬﺎ ﻫﻤﮥ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺣﻞ ﺷﻮﻧﺪ؟‬ ‫ﮐﻤ‬

‫ﺑﻠﻪ‪ ...‬ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺑﻨﺪه ﻣ ﺗﻮان اﯾﻦ ﮐﺎر را اﻧﺠﺎم داد‪.‬‬ ‫ﻣﻌﻠﻢ ‪:١‬‬

‫ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻦ ﻧﻪ! ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻫﻤﮥ رﯾﺎﺿ دانﻫﺎ ﻫﻢ ﻧﻪ!‬ ‫ﻣﻌﻠﻢ ‪:٢‬‬

‫ﭼﺮا؟ ﭘﺲ ﻓﺼﻞ اول ﮐﺘﺎب درﺳ ﮐﻼ ﻧﺎﮐﺎرآﻣﺪ اﺳﺖ؟‬ ‫ﻣﻌﻠﻢ ‪:١‬‬

‫‪٩‬‬
 ‫ّ‬
‫راھﱪدھﺎیﺣﻞ ﻣﺴﺌﻠﻪ‬

‫اﺷﺘﺒﺎه ﺷﻤﺎ اﯾﻨﺠﺎﺳﺖ ﮐﻪ از اﯾﻦ ﻓﺼﻞ اﺳﺘﻔﺎدۀ ﻧﺎدرﺳﺖ ﻣ ﮐﻨﯿﺪ‪ .‬ﻓﺼﻞ اول روش‬ ‫ﻣﻌﻠﻢ ‪:٢‬‬
‫ﻓﮑﺮ ﮐﺮدن ﺑﻪ ﺑﻌﻀ از ﻣﺴﺎﺋﻞ را ﯾﺎد ﻣ دﻫﺪ؛ ﻧﻪ ﻫﻤﮥ ﻣﺴﺎﺋﻞ را‪ .‬اﯾﻦ ﻓﺼﻞ ﻣﻨﺎﺳﺐ‬
‫داﻧﺶآﻣﻮزان ﻧﺨﺒﻪ ﻧﯿﺴﺖ‪ .‬داﻧﺶآﻣﻮز ﻧﺨﺒﻪ ﺧﻮدش ﻣ ﺗﻮاﻧﺪ روش ﺣﻞ ﻣﺴﺌﻠﻪ را‬
‫ﭘﯿﺪا ﮐﻨﺪ‪ .‬اﻣﺎ دﯾ ﺮ داﻧﺶآﻣﻮزان ﻣ ﺗﻮاﻧﻨﺪ از روشﻫﺎی ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪه در اﯾﻦ ﻓﺼﻞ‬
‫ﺑ ﯿﺮﻧﺪ‪ .‬آﻧﻬﺎ ﺣﺘ ﻣ ﺗﻮاﻧﻨﺪ در ﺣﻞ ﻣﺴﺎﺋﻞ از داﻧﺶآﻣﻮزان ﻧﺨﺒﻪ ﺗﻘﻠﯿﺪ‬ ‫ﮐﻤ‬
‫ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺗﻘﻠﯿﺪ؟!‬ ‫ﻣﻌﻠﻢ ‪:١‬‬

‫ﻣﺜﻞ ﺧﯿﻠ از ﮐﺎرﻫﺎی دﯾ ﺮ ﺑﺸﺮ‪ .‬ﻣﺜﻼ وﻗﺘ ﮐﺴ ﺧﻮب ﻓﻮﺗﺒﺎل ﺑﺎزی ﻣ ﮐﻨﺪ‪،‬‬ ‫ﻣﻌﻠﻢ ‪:٢‬‬
‫ﺑﻘﯿﻪ از او ﺗﻘﻠﯿﺪ ﻣ ﮐﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺧﻮب ﻓﻮﺗﺒﺎل ﺑﺎزی ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬وﻗﺘ ﮐﺴ ﺧﻮب‬
‫ﺣﺮف ﻣ زﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻘﯿﻪ از او ﺗﻘﻠﯿﺪ ﻣ ﮐﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺧﻮب ﺣﺮف ﺑﺰﻧﻨﺪ‪ .‬اﻧﺴﺎنﻫﺎ‬
‫ﻋﻼﻗﻪﻣﻨﺪﻧﺪ ﮐﻪ از ﮐﺎرﻫﺎی ﺧﻮب دﯾ ﺮان‪ ،‬ﺗﻘﻠﯿﺪ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﺎﻧﻨﺪ آﻧﻬﺎ ﺣﺮف ﺑﺰﻧﺪ‪،‬‬
‫ﻣﺎﻧﻨﺪ آﻧﻬﺎ زﻧﺪﮔ ﮐﻨﻨﺪ و ﻣﺎﻧﻨﺪ آﻧﻬﺎ ﻓﮑﺮ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫دارﯾﺪ‪ .‬درﺳﺖ اﺳﺖ‬ ‫اﺷﺘﺒﺎه ﮐﻮﭼ‬ ‫اﯾﻦ ﺣﺮف ﺷﻤﺎ را ﻗﺒﻮل دارم؛ اﻣﺎ ﺷﻤﺎ ﯾ‬ ‫ﻣﻌﻠﻢ ‪:١‬‬
‫ﮐﻪ اﻧﺴﺎنﻫﺎی ﺑﺎﻫﻮش راهﺣﻞﻫﺎی ﺟﺎﻟﺐ رﯾﺎﺿ را ﮐﺸﻒ ﮐﺮدهاﻧﺪ؛ اﻣﺎ اﻻن ﺑﻘﯿﮥ‬
‫اﻧﺴﺎنﻫﺎ آﻣﻮﺧﺘﻪاﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ آن راهﺣﻞﻫﺎ ﻣﺴﺎﺋﻞ رﯾﺎﺿ را ﺣﻞ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﻨﺪه ﻫﻢ‬
‫ﻣﻌﻠّﻢ رﯾﺎﺿ ‪ ،‬وﻇﯿﻔﻪ دارم آن روشﻫﺎ را ﺑﻪ داﻧﺶآﻣﻮزاﻧﻢ ﯾﺎد ﺑﺪﻫﻢ‪.‬‬ ‫ﺑﻪﻋﻨﻮان ﯾ‬
‫وﻇﯿﻔﻪ دارم ﮐﻪ ﺷﺎﮔﺮداﻧﻢ را رﯾﺎﺿ دان ﮐﻨﻢ‪.‬‬

‫ﻣﻌﻠّﻢ رﯾﺎﺿ ‪ ،‬ﯾﺎد دادن ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ رﯾﺎﺿ و روشﻫﺎی ﺣﻞ ﻣﺴﺎﺋﻞ‬ ‫اﻟﺒﺘّﻪ وﻇﯿﻔﮥ ﯾ‬ ‫ﻣﻌﻠﻢ ‪:٢‬‬
‫ﻣﻌﻠّﻢ ﻧﻤ ﺗﻮاﻧﺪ ﻫﻤﮥ روشﻫﺎی ﺣﻞ ﻣﺴﺎﺋﻞ را ﯾﺎد ﺑﺪﻫﺪ‪.‬‬ ‫رﯾﺎﺿ اﺳﺖ؛ اﻣﺎ ﯾ‬

‫ﻣﺎه زﻣﺎن ﺻﺮف ﻣ ﮐﻨﯿﻢ و ﻫﻤﮥ روشﻫﺎ را ﯾﺎد ﻣ دﻫﯿﻢ‪.‬‬ ‫ﻣﻨﻈﻮر ﺷﻤﺎ ﭼﯿﺴﺖ؟ ﯾ‬ ‫ﻣﻌﻠﻢ ‪:١‬‬
‫ﺳﺎل!‬ ‫اﮔﺮ ﻧﺸﺪ‪ ،‬دو ﻣﺎه‪ .‬اﮔﺮ ﻧﺸﺪ ﯾ‬

‫ﻧﻪ‪ ،‬درﺳﺖ ﻧﯿﺴﺖ! ﻫﯿﭻوﻗﺖ ﻧﻤ ﺗﻮاﻧﯿﻢ اﯾﻦ ﮐﺎر را اﻧﺠﺎم دﻫﯿﻢ‪ .‬ﭼﻮن ﻫﯿﭻوﻗﺖ‬ ‫ﻣﻌﻠﻢ ‪:٢‬‬
‫رﯾﺎﺿ دان ﺟﺪﯾﺪ ﭘﯿﺪا‬ ‫ﻫﻤﮥ روشﻫﺎی ﺣﻞ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﮐﺸﻒ ﻧﻤ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﯿﺸﻪ ﯾ‬

‫‪١٠‬‬
 ‫ّ‬
‫راھﱪدھﺎیﺣﻞ ﻣﺴﺌﻠﻪ‬

‫ﻣ ﺷﻮد ﮐﻪ روش ﺟﺪﯾﺪی را ﺧﻠﻖ ﻣ ﮐﻨﺪ‪ .‬روشﻫﺎی زﯾﺎدی ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻫﻨﻮز‬

‫ﮐﺸﻒ ﻧﺸﺪهاﻧﺪ!‬

‫از ﮐﺠﺎ ﻣ داﻧﯿﺪ؟‬ ‫ﻣﻌﻠﻢ ‪:١‬‬

‫از آنﺟﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻫﻨﻮز ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺣﻞ ﻧﺸﺪۀ زﯾﺎدی در رﯾﺎﺿﯿﺎت وﺟﻮد دارد‪.‬‬ ‫ﻣﻌﻠﻢ ‪:٢‬‬

‫واﻗﻌﺎً؟‬ ‫ﻣﻌﻠﻢ ‪:١‬‬

‫ﻣﻌﻠّﻢ رﯾﺎﺿ ﮐﻪ ﻣ ﺧﻮاﻫﯿﺪ رﯾﺎﺿ دان ﺗﺮﺑﯿﺖ ﮐﻨﯿﺪ‪،‬‬ ‫ﯾﻌﻨ ﺷﻤﺎ ﺑﻪﻋﻨﻮان ﯾ‬ ‫ﻣﻌﻠﻢ ‪:٢‬‬
‫ﻧﻤ داﻧﯿﺪ ﭼﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺟﺎﻟﺒﯽ ﻫﻨﻮز ﺣﻞ ﻧﺸﺪهاﻧﺪ؟! ﮐﺎﻓ اﺳﺖ در اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ ﺟﺴﺖوﺟﻮ‬
‫ﮐﻨﯿﺪ‪.«Unsolved problem in math» :‬‬

‫]ﺑﺎ ﺗﻌﺠﺐ[ ا ! ﭼﻪ راه ﺣﻞ ﺧﻮﺑﯽ!‬ ‫ﻣﻌﻠﻢ ‪:١‬‬

‫ﻫﺮ ﻣﺴﺌﻠﻪ‪ ،‬ﺿﺮبآﻫﻨﮓ ﺧﺎص ﺧﻮدش را دارد‪،‬‬

‫ﻗﻄﻌﮥ ﻣﻮﺳﯿﻘ ‪.‬‬ ‫درﺳﺖ ﻣﺜﻞ ﯾ‬
‫ﻫﺮ وﻗﺖ آن ﺿﺮبآﻫﻨﮓ را ﺑ ﯿﺮی‪،‬‬
‫ﮐﻠّﯿﺖ ﻣﻔﻬﻮم آن ﻣﺴﺌﻠﻪ را ﻣ ﻓﻬﻤ ‪.‬‬
‫ﯾﻮﮐﻮ اوﮔﺎوا‪ ،‬ﺧﺪﻣﺘﮑﺎر و ﭘﺮوﻓﺴﻮر‪ ،‬ﺗﺮﺟﻤﮥ ﮐﯿﻬﺎن ﺑﻬﻤﻨ ‪.‬‬

‫‪١١‬‬
 ‫ّ‬
‫راھﱪدھﺎیﺣﻞ ﻣﺴﺌﻠﻪ‬

‫ﻣﺴﺌﻠﻪﻫﺎ‬

‫‪ .١‬ﻣﺴﺌﻠﻪ و راهﺣﻞ زﯾﺮ از ﮐﺘﺎب »ﺧﻼﻗﯿﺖ رﯾﺎﺿ « ‪ ١‬اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻣﺴﺌﻠﻪ‪ :‬دﻫﻘﺎﻧ ﭼﻨﺪ ﻣﺮغ و ﭼﻨﺪ ﺧﺮﮔﻮش ﺧﺎﻧﮕ دارد‪ .‬اﯾﻦ ﻣﺮغﻫﺎ و ﺧﺮﮔﻮشﻫﺎ روی‬

‫ﻫﻢ‪ ۵٠ ،‬ﺳﺮ و ‪ ١۴٠‬ﭘﺎ دارﻧﺪ‪ ٢ .‬اﯾﻦ دﻫﻘﺎن ﭼﻨﺪ ﻣﺮغ و ﭼﻨﺪ ﺧﺮﮔﻮش دارد؟‬

‫راهﺣﻞ‪ :‬دﻫﻘﺎن‪ ،‬ﺟﺎﻧﻮران ﺧﻮد را ﻣﺠﺒﻮر ﻣ ﮐﻨﺪ‪ ،‬در وﺿﻊ ﻏﺮﯾﺒﯽ ﻗﺮار ﺑ ﯿﺮﻧﺪ‪ :‬ﻫﺮ‬

‫ﭘﺎ اﯾﺴﺘﺎده اﺳﺖ و ﻫﺮ ﺧﺮﮔﻮش روی دوﭘﺎی ﻋﻘﺒﯽ ﺧﻮد‪ .‬ﺑﺎ اﯾﻦ ﺗﺼﻮر ﻏﺮﯾﺐ‪،‬‬ ‫ﻣﺮغ روی ﯾ‬

‫درﺳﺖ ﻧﺼﻒ ﻫﻤﮥ ﭘﺎﻫﺎ‪ ،‬ﯾﻌﻨ ‪ ٧٠‬ﻋﺪد‪ ،‬ﺷﺮﮐﺖ ﺧﻮاﻫﻨﺪ داﺷﺖ‪ .‬ﻋﺪد ‪ ٧٠‬را ﻣ ﺗﻮان‬

‫ﺑﻪﻋﻨﻮان ﺳﺮﻫﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬ﺑﻪﺷﺮﻃ ﮐﻪ ﻫﺮ ﻣﺮغ ﯾ ﺑﺎر و ﻫﺮ ﺧﺮﮔﻮش را دوﺑﺎر ﺑﻪﺣﺴﺎب‬

‫ﺑﯿﺎورﯾﻢ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ‪ ،‬اﮔﺮ از ﻋﺪد ‪ ٧٠‬ﺗﻌﺪاد ﮐﻞ ﻣﺮغﻫﺎ و ﺧﺮﮔﻮشﻫﺎ‪ ،‬ﯾﻌﻨ ‪ ۵٠‬را ﮐﻢ ﮐﻨﯿﻢ‪،‬‬

‫ﺗﻌﺪاد ﺧﺮﮔﻮشﻫﺎ ﺑﻪدﺳﺖ ﻣ آﯾﺪ؛ ﯾﻌﻨ ﺗﻌﺪاد ﺧﺮﮔﻮشﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺮاﺑﺮ اﺳﺖ ﺑﺎ‪:‬‬

‫‪٧٠ ´ ۵٠ “ ٢٠‬‬

‫و اﻟﺒﺘﻪ‪ ٣٠ ،‬ﻣﺮغ‪.‬‬

‫ﺑﻌﺪ از ﺧﻮاﻧﺪن راهﺣﻞ ﺑﺎﻻ‪ ،‬ﺳﻌ ﮐﻨﯿﺪ راهﺣﻞ دﯾ ﺮی ﺑﺮای اﯾﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ اراﺋﻪ دﻫﯿﺪ‪.‬‬

‫‪١‬ﺟﺮج ﭘﻮﻟﯿﺎ‪ ،‬ﺧﻼﻗﯿﺖ رﯾﺎﺿ ‪ ،‬ﺗﺮﺟﻤﮥ ﭘﺮوﯾﺰ ﺷﻬﺮﯾﺎری‪ ،‬اﻧﺘﺸﺎرات ﻓﺎﻃﻤ ‪ ،‬ﺻﻔﺤﮥ ‪.۶٠‬‬
‫‪٢‬دﻗﺖ ﮐﻨﯿﺪ در اﯾﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ دﺳﺖﻫﺎی ﺧﺮﮔﻮش ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﭘﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪١٢‬‬
 ‫ّ‬
‫راھﱪدھﺎیﺣﻞ ﻣﺴﺌﻠﻪ‬

‫‪ .٢‬ﺑﻪ ﭼﻬﺎر روش ﻣ ﺗﻮان ﻋﺪد ‪ ۴‬را ﺑﻪﺻﻮرت ﻣﺠﻤﻮع اﻋﺪاد ﻃﺒﯿﻌ ﮐﻮﭼ ﺗﺮ از آن ﻧﻮﺷﺖ‪:‬‬

‫‪۴ “ ١ ` ١ ` ١ ` ١,‬‬

‫‪۴ “ ١ ` ١ ` ٢,‬‬

‫‪۴ “ ١ ` ٣,‬‬

‫‪۴ “ ٢ ` ٢.‬‬
‫از اﻋﺪاد ‪ ۵ ،٣‬و ‪ ۶‬را ﺑﻪ ﭼﻨﺪ روش ﻣ ﺗﻮان ﺑﻪﺻﻮرت ﻣﺠﻤﻮع اﻋﺪاد ﻃﺒﯿﻌ‬ ‫ﻫﺮﯾ‬
‫ﮐﻮﭼ ﺗﺮ از ﺧﻮدﺷﺎن ﻧﻮﺷﺖ؟ ﻫﻤﮥ ﺣﺎﻟﺖﻫﺎی ﻣﻤ ﻦ را ﺑﻨﻮﯾﺴﯿﺪ‪.‬‬

‫‪ .٣‬ﻗﺎﻧﻮﻧ ﺑﺮای اﻟ ﻮی زﯾﺮ ﮐﺸﻒ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫‪١, ١١, ٢١, ١٢١١, ١١١٢٢١, ٣١٢٢١١, ١٣١١٢٢٢١, . . . .‬‬

‫اﮔﺮ ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻪ ﮐﺸﻒ اﯾﻦ ﻗﺎﻧﻮن ﻧﺸﺪﯾﺪ‪ ،‬ﻧﮕﺮان ﻧﺸﻮﯾﺪ!‬

‫رﯾﺎﺿ دان ﻣﻌﺮوف اﻧﮕﻠﯿﺴ ﻣﻌﺎﺻﺮ )ﺗﺼﻮﯾﺮ روﺑﻪرو(‪ ،‬ﺑﻪﻧﺎم‬
‫ﺟﺎن ﮐﺎﻧﻮی )‪ ،(John Conway‬وﻗﺘ ﺑﺮای اوﻟﯿﻦ ﺑﺎر ﺑﺎ اﯾﻦ‬
‫اﻟ ﻮ ﺑﺮﺧﻮرد ﮐﺮد‪ ،‬ﺑﻌﺪ از ﺳﺎﻋﺖﻫﺎ ﺗﻔﮑﺮ ﻧﺘﻮاﻧﺴﺖ آن را ﺣﻞ‬
‫از دوﺳﺘﺎﻧﺶ ﻗﺎﻧﻮن اﻟ ﻮ را ﺑﻪ او‬ ‫ﮐﻨﺪ؛ اﻣﺎ ﺑﻌﺪ از اﯾﻨﮑﻪ ﯾ‬
‫ﮔﻔﺖ‪ ،‬ﮐﺎﻧﻮی ﭘﯽ ﺑﺮد اﻃﻼﻋﺎت ﻻزم ﺑﺮای ﮐﺸﻒ ﻗﺎﻧﻮن اﻟ ﻮ‬
‫ﻧﻔﺮ ﻓﻘﻂ ﺑﻠﺪ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ ﻋﺪد ‪ ٣‬ﺑﺸﻤﺎرد!«‬ ‫اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ‪» :‬ﯾ‬
‫‪ .۴‬ﭘﺮوژه‪ .‬ﺑﺎ ‪ ٢‬ﻣﺮﺑﻊ‪ ،‬ﺣﺪاﮐﺜﺮ ‪ ٣‬ﻣﺮﺑﻊ ﻣ ﺗﻮان ﺳﺎﺧﺖ‪ .‬ﺷ ﻞ زﯾﺮ را ﺑﺒﯿﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫اﻟﻒ( ﺑﺎ ‪ ٣‬ﻣﺮﺑﻊ‪ ،‬ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﭼﻨﺪ ﻣﺮﺑﻊ ﻣ ﺗﻮان ﺳﺎﺧﺖ؟ ﺷ ﻞ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ را رﺳﻢ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫ب( ﺑﺎ ‪ ۴‬ﯾﺎ ‪ ۵‬ﻣﺮﺑﻊ ﭼﻄﻮر؟ ﺑﺎ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺑﻪ »‪ «www.webmath.ir‬ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺧﻮد را ارﺳﺎل‬

‫ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫‪١٣‬‬
 ‫ّ‬
‫راھﱪدھﺎیﺣﻞ ﻣﺴﺌﻠﻪ‬

‫‪ .۵‬ﻣﺴﺎﺑﻘﺎت ﺳﻪﮔﺎﻧﻪ از ﺳﻪ ﺑﺨﺶ ﺷﻨﺎ‪ ،‬دوﭼﺮﺧﻪﺳﻮاری‬

‫ورزﺷ ﺎران‬ ‫و دو ﺗﺸ ﯿﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬در اﻟﻤﭙﯿ‬
‫‪٣‬‬
‫ﻣﺴﯿﺮ را ﺷﻨﺎ ﻣ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ‬ ‫‪١٠٣‬‬
‫اﯾﻦ رﺷﺘﻪ‪ ،‬اﺑﺘﺪا‬
‫‪۴‬‬
‫ﺑﺎﻗ ﻣﺎﻧﺪه راه را رﮐﺎب ﻣ زﻧﻨﺪ و ﺑﻌﺪ ‪ ١٠‬ﮐﯿﻠﻮﻣﺘﺮ‬ ‫‪۵‬‬

‫ﻣ دوﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺧﻂ ﭘﺎﯾﺎن ﺑﺮﺳﻨﺪ‪ .‬ﻃﻮل ﻣﺴﯿﺮ ﻣﺴﺎﺑﻘﺎت‬

‫ﭼﻨﺪ ﮐﯿﻠﻮﻣﺘﺮ اﺳﺖ؟‬ ‫ﺳﻪﮔﺎﻧﻪ در اﻟﻤﭙﯿ‬
‫‪ .۶‬ﮔﻠ ﺷﻨﺒﻪ ﺷﺐ ‪ ١٢‬ﮐﺘﺎب ﻗﺼﻪ را ﺑﺮای ﻋﺮوﺳ ﻫﺎﯾﺶ‬
‫‪١‬‬
‫از ﺑﺎﻗ ﻣﺎﻧﺪۀ ﮐﺘﺎب‬ ‫‪٣‬‬
‫ﺧﻮاﻧﺪ‪ .‬ﯾ ﺸﻨﺒﻪ ﺷﺐ ﻧﯿﺰ‬
‫‪١‬‬
‫از ﺑﺎﻗ ﻣﺎﻧﺪۀ ﮐﺘﺎب را‬ ‫‪۴‬‬
‫را ﺧﻮاﻧﺪ و دوﺷﻨﺒﻪ ﺷﺐ‬
‫‪١‬‬
‫ﺑﺎﻗ ﻣﺎﻧﺪه‬ ‫‪۵‬‬
‫ﺑﺮای ﻋﺮوﺳ ﻫﺎ ﺧﻮاﻧﺪ‪ .‬ﺳﻪﺷﻨﺒﻪ ﺷﺐ‬
‫ﭼﻪ ﮐﺴﺮی از ﮐﺘﺎب را ﺑﺮای‬ ‫ﮔﻠ‬ ‫را ﺧﻮاﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻋﺮوﺳ ﻫﺎﯾﺶ ﻧﺨﻮاﻧﺪه اﺳﺖ؟‬
‫‪ .٧‬ﺑﻪ اﻟ ﻮی زﯾﺮ ﺗﻮﺟﻪ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫اﻟﻒ( ﺷ ﻞ ﭘﻨﺠﻢ اﯾﻦ اﻟ ﻮ را رﺳﻢ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫ب( در ﺷ ﻞ ﺑﯿﺴﺘﻢ اﯾﻦ اﻟ ﻮ‪ ،‬ﭼﻨﺪ ﮔﻠﻮﻟﻪ وﺟﻮد دارد؟‬

‫‪ .٨‬ﺑﻪ اﻟ ﻮی زﯾﺮ ﺗﻮﺟﻪ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫اﻟﻒ( ﺷ ﻞ ﭘﻨﺠﻢ اﯾﻦ اﻟ ﻮ را رﺳﻢ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫ب( در ﺷ ﻞ ﺑﯿﺴﺘﻢ اﯾﻦ اﻟ ﻮ‪ ،‬ﭼﻨﺪ ﮔﻠﻮﻟﻪ وﺟﻮد دارد؟ اﯾﻦ ﺗﻌﺪاد ﺑﺎ ﻋﺪدی ﮐﻪ در‬
‫ﻗﺴﻤﺖ »ب« ﻣﺴﺌﻠﮥ ﻗﺒﻞ ﺑﻪدﺳﺖ آوردﯾﺪ‪ ،‬ﭼﻪ راﺑﻄﻪای دارد؟‬

‫‪١۴‬‬
 ‫ّ‬
‫راھﱪدھﺎیﺣﻞ ﻣﺴﺌﻠﻪ‬

‫ج( ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷ ﻞﻫﺎی ﺻﻔﺤﻪ ﻗﺒﻞ و ﺷ ﻞﻫﺎی ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻗﺒﻞ‪ ،‬ﺣﺎﺻﻞ ﻋﺒﺎرت زﯾﺮ را‬
‫ﺑﻪدﺳﺖ آورﯾﺪ‪.‬‬

‫‪١ ` ٢ ` ٣ ` ¨ ¨ ¨ ` ۵١‬‬

‫‪ .٩‬ﻣ داﻧﯿﻢ ﮐﻪ ﺳﻦ ﻣﻮﻧﺎ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ﺗﻌﺪاد ﺷﻤﻊﻫﺎﯾﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در آﺧﺮﯾﻦ ﺟﺸﻦ ﺗﻮﻟﺪش روی‬
‫ﻗﺮار داده اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮ او ﻣﺠﻤﻮﻋﺎً ﺑﻪ ‪ ۶۶‬ﺷﻤﻊ روی ﮐﯿ ﻫﺎی ﺗﻮﻟﺪش ﻓﻮت ﮐﺮده‬ ‫ﮐﯿ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﮐﻨﻮن ﭼﻨﺪ ﺳﺎل ﺳﻦ دارد؟‬

‫‪ .١٠‬در ﻫﻨﺪوﺳﺘﺎن‪ ،‬راﻧﻨﺪﮔﺎن ﻋﺎﺷﻖ ﺑﻮق زدن ﻫﺴﺘﻨﺪ! ﻓﺮض‬

‫ﮐﻨﯿﺪ ﭘﺸﺖ ﭼﺮاغ ﻗﺮﻣﺰ‪ ،‬رﺳﻢ ﺑﺮ اﯾﻦ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﻧﻔﺮ اول‬
‫‪ ١‬ﺑﺎر ﺑﻮق ﺑﺰﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻧﻔﺮ دوم ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﺑﺎر ﮐﻪ ﺧﻮاﺳﺖ‬
‫ﺑﻮق ﺑﺰﻧﺪ‪ .‬ﻧﻔﺮ ﺳﻮم ﺑﻪ ﺗﻌﺪاد ﻣﺠﻤﻮع ﺑﻮقﻫﺎی ﻧﻔﺮ اول و‬
‫دوم ﺑﻮق ﺑﺰﻧﺪ‪ .‬ﻧﻔﺮ ﭼﻬﺎرم ﺑﻪ ﺗﻌﺪاد ﻣﺠﻤﻮع ﺑﻮقﻫﺎی ﻧﻔﺮ‬
‫اول و دوم و ﺳﻮم ﺑﻮق ﺑﺰﻧﺪ و ﻧﻔﺮ ﭘﻨﺠﻢ ﺑﻪ ﺗﻌﺪاد ﻣﺠﻤﻮع‬
‫ﺑﻮقﻫﺎی ﭼﻬﺎر ﻧﻔﺮ ﻗﺒﻠ ﺑﻮق ﺑﺰﻧﺪ و ¨ ¨ ¨‪.‬‬
‫ﭼﺮاغ‪ ،‬ﻧﻔﺮ دوم ‪ ٢‬ﺑﺎر ﺑﻮق ﺑﺰﻧﺪ و ‪ ۵‬ﻧﻔﺮ ﺑﻌﺪی ﺑﺎ ﻗﺎﻧﻮن ﺑﺎﻻ ﺑﻮق‬ ‫اﻟﻒ( اﮔﺮ ﭘﺸﺖ ﯾ‬
‫ﺑﺰﻧﻨﺪ‪ ،‬ﻧﻔﺮ آﺧﺮ ﭼﻨﺪ ﺑﺎر ﺑﻮق زده اﺳﺖ؟‬

‫ﭼﺮاغ‪ ،‬ﻧﻔﺮ دوم ‪ ۶‬ﺑﺎر ﺑﻮق زده ﺑﺎﺷﺪ و در ﻣﺠﻤﻮع ‪ ۵۶‬ﺑﺎر ﺻﺪای‬ ‫ب( اﮔﺮ ﭘﺸﺖ ﯾ‬
‫ﺑﻮق ﺷﻨﯿﺪه ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﭼﻨﺪ راﻧﻨﺪه ﺑﻮق زدهاﻧﺪ؟‬

‫ج( ‪ ۶‬ﻧﻔﺮ ﻣﺠﻤﻮﻋﺎً ‪ ١۶‬ﺑﺎر ﺑﻮق زدهاﻧﺪ‪ .‬ﻧﻔﺮ دوم ﭼﻨﺪ ﺑﺎر ﺑﻮق زده اﺳﺖ؟‬

‫‪١۵‬‬
 ‫ّ‬
‫راھﱪدھﺎیﺣﻞ ﻣﺴﺌﻠﻪ‬

‫‪ .١١‬اﻟﻒ( در ﺟﺎم ﺟﻬﺎﻧ ‪ ٣٢ ،٢٠١۴‬ﺗﯿﻢ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺗﯿﻢﻫﺎ در ﻣﺮﺣﻠﮥ اول ﺑﻪ ‪ ٨‬ﮔﺮوه‬
‫‪ ۴‬ﺗﯿﻢ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺷﺪﻧﺪ و در ﻫﺮ ﮔﺮوه ﻫﺮ ﺗﯿﻢ ﯾ ﺑﺎزی ﺑﺎ ﺳﻪﺗﯿﻢ دﯾ ﺮ اﻧﺠﺎم داد‪ .‬در‬
‫ﻣﺮﺣﻠﮥ اول ﺟﺎمﺟﻬﺎﻧ ‪ ،٢٠١۴‬ﭼﻨﺪ ﺑﺎزی اﻧﺠﺎم ﺷﺪ؟‬

‫ﺑﺮﺗﺮ ﻓﻮﺗﺒﺎل اﯾﺮان )ﺟﺎم ﺧﻠﯿﺞ ﻓﺎرس( ﺣﺎﺿﺮﻧﺪ‪.‬‬ ‫ب( در ﺳﺎل ‪ ١۶ ،١٣٩٣‬ﺗﯿﻢ در ﻟﯿ‬
‫ﭼﻨﺪ ﺑﺎزی اﻧﺠﺎم‬ ‫ﻫﺮ ﺗﯿﻢ ﺑﺎﯾﺪ دو ﺑﺎزی ﺑﺎ ﺗﯿﻢﻫﺎی دﯾ ﺮ اﻧﺠﺎم دﻫﺪ‪ .‬در اﯾﻦ ﻟﯿ‬
‫ﻣ ﺷﻮد؟‬

‫ج( ﭼﻪ ارﺗﺒﺎﻃ ﺑﯿﻦ ﻗﺴﻤﺖﻫﺎی »اﻟﻒ« و »ب« وﺟﻮد دارد؟‬

‫ﺧﻂ ﻫﻮاﯾﯽ داﯾﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﭼﻨﺪ ﺧﻂ‬ ‫د( ﮐﺸﻮری ‪ ٢٠‬ﺷﻬﺮ دارد ﮐﻪ ﻣﯿﺎن ﻫﺮ دو ﺷﻬﺮ ﯾ‬
‫ﻫﻮاﯾﯽ در اﯾﻦ ﮐﺸﻮر وﺟﻮد دارد؟‬

‫‪ .١٢‬در ﺑﺎزی »ﻣﺜﻠﺚ ﻫﻤﺮﻧﮓ« ﮐﻪ در ﻓﺼﻞ ﻗﺒﻞ ﺑﺎ آن آﺷﻨﺎ ﺷﺪﯾﺪ‪،‬‬

‫اﻟﻒ( اﮔﺮ ﻫﺮ ﻧﻘﻄﻪ را ﺑﻪ ﭘﻨﺞ ﻧﻘﻄﮥ دﯾ ﺮ وﺻﻞ ﮐﻨﯿﻢ‪ ،‬ﭼﻨﺪ ﭘﺎره ﺧﻂ رﺳﻢ ﮐﺮده اﯾﻢ؟‬

‫تدﯾ ﺮ ﭼﺮا اﯾﻦ ﺑﺎزی ﻧﻤ ﺗﻮاﻧﺪ ﻧﺘﯿﺠﮥ‬

‫ﻧﻔﺮ ﺑﺎزﻧﺪه اﺳﺖ؟ ﺑﻪﻋﺒﺎر ِ‬ ‫ب( ﭼﺮا ﻫﻤﯿﺸﻪ ﯾ‬
‫ﻣﺴﺎوی داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ؟‬

‫‪ .١٣‬ﺗﻌﺪادی ﮐﺒﻮﺗﺮ و ﻫﺸﺖﭘﺎ روی ﻫﻢ ‪ ۶٠‬ﺳﺮ و ‪ ٢١٠‬ﭘﺎ دارﻧﺪ‪ .‬ﭼﻨﺪ ﻫﺸﺖﭘﺎ دارﯾﻢ؟‬

‫‪ ،‬ﭼﻨﺪ‬ ‫‪ .١۴‬در ﺟﻌﺒﻪای ‪ ١٠٠‬ﻣﻬﺮه ﺑﻪ رﻧﮓﻫﺎی ﺳﻔﯿﺪ‪ ،‬ﻗﺮﻣﺰ و آﺑﯽ وﺟﻮد دارد‪ .‬در ﺗﺎرﯾ‬
‫ﻣﻬﺮه از ﺟﻌﺒﻪ ﺑﯿﺮون ﺑﯿﺎورﯾﻢ ﮐﻪ در ﺑﯿﻦ آﻧﻬﺎ ﺣﺪاﻗﻞ ‪ ١٠‬ﻣﻬﺮۀ ﻫﻤﺮﻧﮓ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ؟‬

‫‪١۶‬‬
 ‫ّ‬
‫راھﱪدھﺎیﺣﻞ ﻣﺴﺌﻠﻪ‬

‫‪ .١۵‬ﻧﺮﮔﺲ ﺗﻌﺪاد زﯾﺎدی ﻣ ﻌﺐﻣﺴﺘﻄﯿﻞ ﺑﺎ اﺑﻌﺎد ‪ ١ ˆ ٢ ˆ ٣‬دارد‪ .‬او ﻣ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﺎ ﭼﺴﺒﺎﻧﺪن‬

‫ﻣ ﻌﺐِ ﺗﻮﭘﺮ ﺑﺴﺎزد‪ .‬ﮐﻤﺘﺮﯾﻦ ﺗﻌﺪاد ﻣ ﻌﺐ‬ ‫ﺗﻌﺪادی از اﯾﻦ ﻣ ﻌﺐﻣﺴﺘﻄﯿﻞﻫﺎ ﺑﻪﻫﻢ‪ ،‬ﯾ‬
‫ﻣﺴﺘﻄﯿﻞﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻧﯿﺎز دارد‪ ،‬ﭼﻨﺪﺗﺎﺳﺖ؟‬

‫ﮐﺎﺷ ﺗﯿﺮه‬ ‫‪ .١۶‬روﺑﺎﺗ دارﯾﻢ ﮐﻪ ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺟﻠﻮ ﺣﺮﮐﺖ ﻣ ﮐﻨﺪ و ﻫﻨﮕﺎﻣ ﮐﻪ ﺑﻪ ﯾ‬
‫ﻣ رﺳﺪ‪ ٩٠ ،‬ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﭼﭗ ﺧﻮدش ﻣ ﭼﺮﺧﺪ‪ .‬ﺑﺮای ﻣﺜﺎل‪ ،‬اﮔﺮ روﺑﺎت را در زﻣﯿﻨ‬
‫ﺑﻪﺷ ﻞ زﯾﺮ در ﻧﻘﻄﮥ ‪ A‬رو ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺷﺮق ﺑ ﺬارﯾﻢ‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﻘﻄﮥ ‪ B‬ﻣ رﺳﺪ‪ .‬ﭼﻮن در ﻧﻘﻄﮥ‬
‫‪ B‬ﺑﻪ دﯾﻮار ﺑﺮﺧﻮرد ﮐﺮده اﺳﺖ‪ ،‬دﯾ ﺮ ﻧﻤ ﺗﻮاﻧﺪ ﺟﻠﻮ ﺑﺮود و ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻣ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪B‬‬
‫ﺷﻤﺎل‬

‫ﻏﺮب‬ ‫ﺷﺮق‬

‫ﺟﻨﻮب‬
‫‪A‬‬

‫در زﻣﯿﻨ ﺑﻪﺷ ﻞ زﯾﺮ روﺑﺎت را در ﻧﻘﻄﮥ ‪ C‬رو ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺷﺮق ﮔﺬاﺷﺘﻪاﯾﻢ‪ .‬ﻣ ﺧﻮاﻫﯿﻢ‬
‫از ﮐﺎﺷ ﻫﺎ را ﺑﺎﯾﺪ ﺗﯿﺮه ﮐﻨﯿﻢ؟‬ ‫روﺑﺎت ﺑﻪ ﻧﻘﻄﮥ ‪ D‬ﺑﺮﺳﺪ‪ .‬ﮐﺪامﯾ‬

‫ﺷﻤﺎل‬
‫‪C‬‬ ‫‪D‬‬

‫ﻏﺮب‬ ‫ﺷﺮق‬

‫ﺟﻨﻮب‬

‫‪١٧‬‬
 ‫ّ‬
‫راھﱪدھﺎیﺣﻞ ﻣﺴﺌﻠﻪ‬

‫‪ ٢۴ .١٧‬ﭘﺮﻧﺪه روی دو ﮐﺎﺑﻞ ﺑﺮق ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬وﻗﺘ‬

‫‪ ۶‬ﭘﺮﻧﺪه از ﮐﺎﺑﻞ دوم ﺑﻪ ﮐﺎﺑﻞ اول و ‪ ٩‬ﭘﺮﻧﺪه از‬
‫ﮐﺎﺑﻞ اول ﺑﻪ ﮐﺎﺑﻞ دوم ﭘﺮﯾﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺗﻌﺪاد ﭘﺮﻧﺪهﻫﺎی‬
‫ﮐﺎﺑﻞ اول ﻧﺼﻒ ﭘﺮﻧﺪهﻫﺎی ﮐﺎﺑﻞ دوم ﺷﺪ‪ .‬در‬
‫اﺑﺘﺪا ﭼﻨﺪ ﭘﺮﻧﺪه روی ﮐﺎﺑﻞ دوم ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ؟‬

‫‪ .١٨‬دﻫ ﺪهای ‪ ١٠٠‬ﺧﺎﻧﻪ دارد‪ .‬روی ﻫﺮ ‪ ٣‬ﺧﺎﻧﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ‪ ٢‬آﻧﺘﻦ وﺟﻮد دارد و روی ﻫﺮ ‪ ٢‬آﻧﺘﻦ‬
‫ﺣﺪاﻗﻞ ‪ ٣‬ﮐﻼغ ﻧﺸﺴﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ دﻫ ﺪه ﺣﺪاﻗﻞ ﭼﻨﺪ ﮐﻼغ آﻧﺘﻦﻧﺸﯿﻦ دارد؟‬

‫ﻧﻔﺮ‬ ‫ﻣﻬﺪ ﮐﻮدک ﺗﻌﺪادی ﻧﯿﻤ ﺖ وﺟﻮد دارد‪ .‬وﻗﺘ روی ﻫﺮ ﻧﯿﻤ ﺖ ﯾ‬ ‫‪ .١٩‬در ﯾ‬
‫ﻧﻔﺮ ﻣﺠﺒﻮر اﺳﺖ روی زﻣﯿﻦ ﺑﻨﺸﯿﻨﺪ! اﻣﺎ اﮔﺮ روی ﻫﺮ ﻧﯿﻤ ﺖ ‪ ٢‬ﻧﻔﺮ‬ ‫ﻣ ﻧﺸﯿﻨﺪ‪ ،‬ﯾ‬
‫ﺑﻨﺸﯿﻨﻨﺪ‪ ١ ،‬ﻧﯿﻤ ﺖ ﺧﺎﻟ ﻣ ﻣﺎﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﻬﺪ ﮐﻮدک ﭼﻨﺪ ﻧﯿﻤ ﺖ دارد؟‬

‫ﺗﻮت ﻓﺮﻧﮕ‬ ‫ﭘﺮﺗﻘﺎل ‪ ٣٠٠‬ﺗﻮﻣﺎن‪ ،‬و ﻗﯿﻤﺖ ﯾ‬ ‫ﮔﻼﺑﯽ ‪ ٢٠٠‬ﺗﻮﻣﺎن‪ ،‬ﻗﯿﻤﺖ ﯾ‬ ‫‪ .٢٠‬ﻗﯿﻤﺖ ﯾ‬
‫‪ ۴٠٠‬ﺗﻮﻣﺎن اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮ ‪ ٨‬ﻋﺪد از اﯾﻦ ﻣﯿﻮهﻫﺎ را ‪ ٢٣٠٠‬ﺗﻮﻣﺎن ﺧﺮﯾﺪه ﺑﺎﺷﯿﻢ‪ ،‬ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ‬
‫ﺗﻌﺪاد ﺗﻮت ﻓﺮﻧﮕ ﮐﻪ ﻣﻤ ﻦ اﺳﺖ ﺧﺮﯾﺪه ﺑﺎﺷﯿﻢ‪ ،‬ﭼﻨﺪﺗﺎﺳﺖ؟‬

‫‪١٨‬‬
 ‫ّ‬
‫راھﱪدھﺎیﺣﻞ ﻣﺴﺌﻠﻪ‬

‫‪ .٢١‬ﻋﺎﻃﻔﻪ ﺗﻌﺪادی ﭘﺴﺘﻪ داﺷﺖ ﮐﻪ ﻧﺘﻮاﻧﺴﺖ آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ ﻃﻮر‬

‫ﻣﺴﺎوی ﺑﯿﻦ ‪ ۶‬ﻧﻔﺮ از دوﺳﺘﺎﻧﺶ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﮐﻨﺪ‪ .‬او ﺳﺮاغ‬
‫ﺑﻬﻤﻦ آﻗﺎ ﭘﺴﺘﻪﭼ رﻓﺖ و ﻣﺎﺟﺮا را ﺑﺮای او ﺗﻮﺿﯿﺢ داد‪.‬‬
‫ﺑﻬﻤﻦ آﻗﺎ ﭘﺴﺘﻪﭼ ﮔﻔﺖ‪» :‬اﮔﻪ ‪ ٨‬ﺗﺎ ﭘﺴﺘﻪ از ﻣﻦ ﺑﺨﺮی‬
‫ﻣﺸ ﻠﺖ ﺣﻞ ﻣ ﺷﻪ‪ «.‬ﻫﺮ ﭘﺴﺘﻪ ‪ ١٠٠‬ﺗﻮﻣﺎن ﺑﻮد‪ ،‬وﻟ‬
‫ﻋﺎﻃﻔﻪ ﻓﻘﻂ ‪ ٣٠٠‬ﺗﻮﻣﺎن ﭘﻮل داﺷﺖ‪ .‬آﯾﺎ ﻣ ﺗﻮاﻧﯿﺪ ﺑﻪ‬
‫ﮐﻨﯿﺪ؟‬ ‫ﻋﺎﻃﻔﻪ ﮐﻤ‬
‫‪ .٢٢‬ﭘﺮوژه‪ .‬ﻣ ﺧﻮاﻫﯿﻢ ﭼﻨﺪ داﯾﺮه ﺑ ﺸﯿﻢ ﮐﻪ ﻫﻤﺪﯾ ﺮ را ﻗﻄﻊ ﻧﮑﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮای ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﺑﺎ ﮐﻤ‬
‫دو داﯾﺮه ﻓﻘﻂ ﺑﻪ دو ﺷﯿﻮه ﻣ ﺗﻮاﻧﯿﻢ اﯾﻦ ﮐﺎر را اﻧﺠﺎم دﻫﯿﻢ‪ .‬ﻫﺮ ﮐﺪام از اﯾﻦ دو راه‪ ،‬در‬
‫ﺷ ﻞﻫﺎی زﯾﺮ رﺳﻢ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫در ﻧﻈﺮ ﻣ ﮔﯿﺮﯾﻢ‪.‬‬ ‫ﺗﻮﺟﻪ ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ دو ﺣﺎﻟﺖ زﯾﺮ ﺑﺎ آﻧﮑﻪ ﻇﺎﻫﺮاً ﻣﺘﻔﺎوتاﻧﺪ‪ ،‬وﻟ آﻧﻬﺎ را ﯾ‬

‫اﮔﺮ ﭼﻬﺎر داﯾﺮه داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﻢ‪ ،‬ﺑﻪ ﭼﻨﺪ ﺷﯿﻮۀ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﻣ ﺗﻮاﻧﯿﻢ آﻧﻬﺎ را رﺳﻢ ﮐﻨﯿﻢ ﺑﻪﮔﻮﻧﻪایﮐﻪ‬
‫ﻫﻤﺪﯾ ﺮ را ﻗﻄﻊ ﻧﮑﻨﻨﺪ؟ ﻫﻤﮥ ﺣﺎﻟﺖﻫﺎ را رﺳﻢ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫ﺑﺎ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺑﻪ »‪ «www.webmath.ir‬ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺧﻮد را ارﺳﺎل ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫‪ .٢٣‬در ﮐﻨﺎر ﺟﺎدهای‪ ،‬ﺗﯿﺮﻫﺎی ﺳﯿﻤﺎﻧ ﺑﻪ ﻓﺎﺻﻠﻪﻫﺎی ﺑﺮاﺑﺮ ﻗﺮار دارﻧﺪ‪ .‬ﺣﺎﻣﺪ از ﺗﯿﺮ اول آﻏﺎز‬
‫ﺑﻪ ﺣﺮﮐﺖ ﮐﺮد و ﺑﻌﺪ از ‪ ۶‬دﻗﯿﻘﻪ از ﮐﻨﺎر ﺗﯿﺮ ﺷﺸﻢ ﮔﺬﺷﺖ‪ .‬اﮔﺮ ﺣﺎﻣﺪ ﺑﺎ ﻫﻤﯿﻦ ﺳﺮﻋﺖ‬
‫اداﻣﻪ دﻫﺪ‪ ،‬ﭘﺲ از ﭼﻨﺪ دﻗﯿﻘﻪ از ﮐﻨﺎر ﺗﯿﺮ ﺑﯿﺴﺖ و ﺷﺸﻢ ﻣ ﮔﺬرد؟‬

‫‪١٩‬‬
 ‫ّ‬
‫راھﱪدھﺎیﺣﻞ ﻣﺴﺌﻠﻪ‬

‫از ﺷﻤﺎرهﻫﺎﯾﺶ‪،‬‬ ‫‪ .٢۴‬ﻣﺠﻠﮥ ‪ Notices‬ﮐﻪ اﻧﺠﻤﻦ رﯾﺎﺿ آﻣﺮﯾ ﺎ آن را ﭼﺎپ ﻣ ﮐﻨﺪ‪ ،‬در ﯾ‬
‫اﻟ ﻮی ﻋﺪدی ﻣﻌﺮوف را ﺑﻪﻋﻨﻮان ﺗﺼﻮﯾﺮ روی ﺟﻠﺪ اﻧﺘﺨﺎب ﮐﺮده اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﯾ‬

‫اﻟﻒ( اﺑﺘﺪا اﻟ ﻮی ﻋﺪدی ﺑﺎﻻ را ﺑﻪدﻗﺖ ﻣﺸﺎﻫﺪه و ﻗﺎﻧﻮنِ آن را ﮐﺸﻒ ﮐﻨﯿﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ‬
‫ﺑﺎﺗﻮﺟﻪﺑﻪ ﻗﺎﻧﻮن اﻟ ﻮ‪ ،‬ﺳﻪ ﺳﺘﻮن ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﭼﭗ آن اﺿﺎﻓﻪ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫ب( ﺑﺎ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺑﻪ ‪ www.webmath.ir‬ﺑ ﻮﯾﯿﺪ ﮐﻪ ﻧﺎم ﭼﻪ رﯾﺎﺿ دانﻫﺎﯾﯽ را روی‬

‫اﯾﻦ اﻟ ﻮی ﻋﺪدی ﮔﺬاﺷﺘﻪاﻧﺪ؟‬

‫‪٢٠‬‬
 ‫ّ‬
‫راھﱪدھﺎیﺣﻞ ﻣﺴﺌﻠﻪ‬

‫‪ .٢۵‬ﺷ ﻞﻫﺎ را ﻃﻮری در ﺟﺪولِ ‪ ۴ ˆ ۴‬زﯾﺮ ﺑﭽﯿﻨﯿﺪ ﮐﻪ در ﻫﺮ ﺳﻄﺮ و ﻫﺮ ﺳﺘﻮن‪ ،‬ﻫﺮ رﻧﮓ و‬
‫ﻫﺮ ﺷ ﻞ ﯾ ﺑﺎر دﯾﺪه ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺑ ﯿﺮﯾﺪ‪.‬‬ ‫از ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺳﺨﺖ اﯾﻦ ﮐﺘﺎب از ﭘﺎﺳﺦ اﯾﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻣ ﺗﻮاﻧﯿﺪ ﮐﻤ‬ ‫ﺑﻌﺪﻫﺎ در ﺣﻞ ﯾ‬

‫‪ .٢۶‬در ﮐﺎدر زﯾﺮ‪ ،‬اﻋﺪاد ﺳﻤﺖ ﭼﭗ ﻋﻼﻣﺖ ” را ﻃﻮری داﺧﻞ داﯾﺮهﻫﺎ ﻗﺮار دادهاﯾﻢ ﮐﻪ‬
‫ﻣﺠﻤﻮع ﻋﺪدﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻫﺮ داﯾﺮه ﻣﺘﺼﻞاﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺮاﺑﺮ ﻋﺪد ﺳﻤﺖ راﺳﺖ ﻋﻼﻣﺖ ” ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮای ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﻋﺪد ‪ ١‬ﺑﻪ ﻋﺪدﻫﺎی ‪ ٧ ،۴‬و ‪٣‬‬
‫‪١ ” ١۴‬‬
‫‪١‬‬
‫ﻣﺘﺼﻞ اﺳﺖ‪ .‬ﭘﺲ ‪ ١ ” p۴ ` ٧ ` ٣q‬ﯾﺎ‬
‫‪٣”١‬‬
‫‪۴‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪ .١ ” ١۴‬ﻋﺪد ‪ ٣‬ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ‪ ١‬وﺻﻞ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪۴”٨‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ‪ .٣ ” ١‬ﻋﺪد ‪ ۴‬ﺑﻪ ‪ ١‬و ‪ ٧‬وﺻﻞ‬
‫‪٧‬‬
‫‪٧”۵‬‬
‫ﺷﺪه‪ ،‬ﭘﺲ ‪ ۴ ” p١ ` ٧q‬ﯾﺎ ‪ ۴ ” ٨‬و ‪.. . .‬‬

‫ﺑﺎﺗﻮﺟﻪﺑﻪ ﻗﺎﻧﻮن ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪه‪ ،‬داﯾﺮهﻫﺎی ﺧﺎﻟ را ﺑﺎ اﻋﺪاد ﻣﻨﺎﺳﺐ ﭘﺮ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫‪١”٩‬‬ ‫‪١ ” ١۴‬‬

‫‪٢ ” ١١‬‬ ‫‪٢”۶‬‬

‫‪٣ ” ١۶‬‬ ‫‪٣”١‬‬

‫‪۴”٣‬‬ ‫‪۴”۵‬‬

‫‪۵”۵‬‬ ‫‪۵”۵‬‬
‫‪۴‬‬
‫‪۶”۶‬‬ ‫‪۶”٣‬‬

‫‪٢١‬‬
 ‫ّ‬
‫راھﱪدھﺎیﺣﻞ ﻣﺴﺌﻠﻪ‬

‫‪ .٢٧‬ﻣ ﺧﻮاﻫﯿﻢ ﺑﺮﺧ از ﺧﺎﻧﻪﻫﺎی ﺟﺪول زﯾﺮ را رﻧﮓ ﮐﻨﯿﻢ ﺑﻪﻃﻮریﮐﻪ ﻫﺮ ﺧﺎﻧﻪ ﯾﺎ ﺧﻮدش‬
‫رﻧﮓ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ ﯾﺎ ﻫﻤﺴﺎﯾﻪاش رﻧﮕ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺣﺪاﻗﻞ ﭼﻨﺪ ﺧﺎﻧﻪ رﻧﮕ ﻣ ﺷﻮﻧﺪ؟ آﻧﻬﺎ را‬
‫ﺿﻠﻊ ﻣﺸﺘﺮک داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪(.‬‬ ‫رﻧﮓ ﮐﻨﯿﺪ‪) .‬دو ﺧﺎﻧﻪ ﻫﻤﺴﺎﯾﻪاﻧﺪ ﻫﺮﮔﺎه ﯾ‬

‫ﺑﺎزﯾ ﻦ ﻓﻮﺗﺒﺎل در ﺳﺎل ‪ ١٣۶٨‬ﺣﺪود ﺳﯿﺼﺪ ﻫﺰار ﺗﻮﻣﺎن ﺑﻮد‪.‬‬ ‫‪ .٢٨‬اﻟﻒ( دﺳﺘﻤﺰد ﺳﺎﻻﻧﮥ ﯾ‬
‫ﻣﯿﻠﯿﺎرد ﺗﻮﻣﺎن درآﻣﺪ ﺳﺎﻻﻧﻪ داﺷﺘﻪ‬ ‫در ﺳﺎل ‪ ١٣٩٢‬ﻫﺮ »ﻓﻮﺗﺒﺎﻟﯿﺴﺖ« ﺗﻘﺮﯾﺒﺎً ﯾ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬در اﯾﻦ ﻣﺪت دﺳﺘﻤﺰد ﺳﺎﻻﻧﮥ ﻓﻮﺗﺒﺎﻟﯿﺴﺖﻫﺎ ﭼﻨﺪ درﺻﺪ اﻓﺰاﯾﺶ ﯾﺎﻓﺘﻪ‬
‫اﺳﺖ؟‬

‫اﺳﺘﺎد داﻧﺸ ﺎه« ﻃﺮح و ﺳﭙﺲ ﺣﻞ‬ ‫ب( ﺷﺒﯿﻪ ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ را ﺑﺮای »ﺣﻘﻮق ﯾ‬
‫ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫‪٢٢‬‬
 ‫ٴ‬

‫ٴ‬

‫ٴ‬

‫ﮑﻞ‬‫رﺷ‬ ‫‪.‬د‬‫ﺳﺖ‬‫ا‬‫ﻪ‬
‫ﻨ‬‫ﯾ‬
‫ﻪﻣﺪ‬ ‫ﺑ‬‫ﻪ‬‫ﮑ‬‫زﻣ‬
‫ا‬‫م‬‫ﺮ‬‫ﮐ‬‫ا‬
‫ﻮل‬‫ﺳ‬‫ﺮتر‬ ‫ﺎﻫﺠ‬‫رﻣ‬‫ﻮ‬
‫رﮐﺸ‬ ‫ﯾﺦد‬‫ر‬
‫ﺎ‬‫ﺗ‬‫ٴ‬
‫ا‬
‫ﺒﺪ‬‫ﻣ‬
‫‪،‬‬
‫ﻪ‬‫ﻌ‬‫ﻗ‬
‫ا‬
‫ﯾﻦو‬ ‫ا‬‫ز‬
‫ا‬‫ﺧﻰ‬‫ﺮ‬
‫ﺑ‬‫‪.‬‬‫ﯿﺪ‬‫ﻨ‬
‫ﮐ‬‫هﻣﻰ‬‫ﻫﺪ‬
‫ﺎ‬‫اﻣﺸ‬
‫ﻠﻒر‬ ‫ﺘ‬
‫ﺎىﻣﺨ‬‫ﻫ‬‫د‬‫ا‬
‫ﯾﺪ‬‫و‬
‫زر‬‫ا‬‫ﺧﻰ‬‫ﺮ‬‫ﺑ‬‫ﯾﺦ‬
‫ر‬‫ﺎ‬‫ﺗ‬
‫ﻻ‬‫ﺎ‬‫ﺑ‬
‫ﺎﻫﻢ‬‫ﻤ‬
‫‪.‬ﺷ‬ ‫ﻧﺪ‬
‫ا‬‫ه‬
‫د‬‫ا‬
‫وىد‬ ‫ﺮر‬‫ﺒ‬
‫ﻣ‬‫ﺎ‬
‫ﯿ‬‫ﭘ‬‫ﺮت‬‫زﻫﺠ‬‫ا‬‫ﭘﺲ‬ ‫ﺮ‬‫ﮕ‬
‫ﯾ‬‫ﺧﻰد‬‫ﺮ‬‫ﺑ‬‫ﺮتو‬ ‫زﻫﺠ‬‫ا‬‫ﯿﺶ‬‫ﭘ‬‫ﺎ‬
‫ﻫ‬
‫ﺎى‬‫ﻫ‬
‫د‬‫ا‬‫ﯾﺪ‬‫و‬
‫ﯾﺦر‬‫ر‬‫ﺎ‬
‫ﻪﺗ‬‫ﯿﺪﮐ‬ ‫ﻨ‬
‫اﮐ‬‫ﯿﺪ‬
‫اﭘ‬‫ﻬﻰر‬‫ﺑ‬
‫ﺎ‬‫ﺎىﻣﺸ‬‫ﻫ‬‫ر‬‫ا‬
‫د‬‫ﻮ‬
‫ﻤ‬‫ﻧ‬‫ﯿﺪ‬‫ﻧ‬
‫ا‬
‫ﻮ‬‫ﺗ‬‫ﻮﻣﻰ‬‫ﺘﺠ‬‫ﺎﺟﺴ‬‫ﺑ‬
‫‪.‬‬‫ﺳﺖ‬‫ا‬‫ه‬‫د‬‫ا‬
‫ﺎند‬‫ﻧﺸ‬‫ﻮع‬‫ﻗ‬
‫ﯿﺐو‬ ‫ﺗ‬
‫ﺮ‬‫ﺗ‬‫ﻪ‬‫ﺑ‬
‫ا‬‫ﻠﻒر‬‫ﺘ‬
‫ﻣﺨ‬
 ‫ﻋﺪدھﺎی‬

‫ﻣﻌﺮﻓ ﻋﺪدﻫﺎی ﻋﻼﻣﺖدار‬

‫ﺑﺮگ آن در دﺳﺖ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺷﻤﺎرۀ ﺻﻔﺤﻪﻫﺎی ‪ ٢٩ ،١٢ ،١١‬و‬ ‫روزﻧﺎﻣﻪ ﻓﻘﻂ ﯾ‬ ‫‪ .١‬از ﯾ‬
‫‪ ٣٠‬روی آن دﯾﺪه ﻣ ﺷﻮد‪ .‬اﯾﻦ روزﻧﺎﻣﻪ ﭼﻨﺪ ﺻﻔﺤﻪ دارد؟‬

‫ﮐﻨﯿﺪ و »‪ «Change date and time settings...‬را‬ ‫‪ .٢‬اﮔﺮ روی ﺳﺎﻋﺖ وﯾﻨﺪوز ﮐﻠﯿ‬
‫اﻧﺘﺨﺎب ﮐﻨﯿﺪ‪ ،‬ﭘﻨﺠﺮۀ »‪ «Date and Time‬ﻇﺎﻫﺮ ﻣ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺎ اﻧﺘﺨﺎب ﮔﺰﯾﻨﻪ »‪Ad-‬‬

‫‪ «ditional Clocks‬ﻣ ﺗﻮاﻧﯿﺪ اﺧﺘﻼف ﺳﺎﻋﺖ ﺷﻬﺮﻫﺎی ﻣﻬﻢ ﺟﻬﺎن را ﺑﺎ ﺳﺎﻋﺖ ﻣﺒﺪأ‬
‫)ﮔﺮﯾﻨﻮﯾﭻ( ﺑﺒﯿﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫ﺑ ﯿﺮﯾﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺮای ﭘﺎﺳﺦ دادن ﺑﻪ ﭘﺮﺳﺶﻫﺎی زﯾﺮ از راﯾﺎﻧﮥ ﺧﻮد ﮐﻤ‬

‫اﻟﻒ( ﺗﻔﺎوت ﺳﺎﻋﺖ ﭼﻪ ﺷﻬﺮﻫﺎﯾﯽ ﺑﺎ ﮔﺮﯾﻨﻮﯾﭻ ‪ ٣:٣٠1‬اﺳﺖ؟‬

‫ب( در آﻣﺮﯾ ﺎ ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻋﺖ رﺳﻤ وﺟﻮد دارد؟‬

‫ﺗﺠﺎریاش در ﭘﺎرﯾﺲ ﮔﻔﺖوﮔﻮ‬ ‫ﺗﺎﺟﺮ ﻓﺮش در اﯾﺮان ﻣ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﺎ ﺷﺮﯾ‬ ‫ج( ﯾ‬

‫ﮐﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ زﻣﺎن ﮔﻔﺖوﮔﻮ ﺳﺎﻋﺖ ‪ ١٠‬ﺻﺒﺢ ﺑﻪ وﻗﺖ ﭘﺎرﯾﺲ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬او ﭼﻪ ﺳﺎﻋﺘ‬
‫ﺑﻪ وﻗﺖ ﺗﻬﺮان ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ او ﺗﻠﻔﻦ ﺑﺰﻧﺪ؟‬

‫‪٢۴‬‬
 ‫ﻋﺪدھﺎی‬

‫‪ .٣‬ﻧﺼﺮتآﻗﺎ ﻧﻘﺎش روی ﭘﻠﮥ وﺳﻂ ﻧﺮدﺑﺎﻧﺶ اﯾﺴﺘﺎده اﺳﺖ‪ .‬او ﺳﻪ ﭘﻠﻪ ﺑﺎﻻ ﻣ رود و ﺳﭙﺲ‬
‫ﻫﺸﺖ ﭘﻠﻪ ﭘﺎﯾﯿﻦ ﻣ آﯾﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﭼﻬﺎر ﭘﻠﻪ ﺑﺎﻻ ﻣ رود‪ .‬اﮐﻨﻮن اﮔﺮ ﻧﺼﺮتآﻗﺎ ﻫﻔﺖ ﭘﻠﻪ ﺑﺎﻻ‬
‫ﺑﺮود‪ ،‬روی آﺧﺮﯾﻦ ﭘﻠﮥ ﻧﺮدﺑﺎﻧﺶ ﻣ اﯾﺴﺘﺪ‪ .‬ﻧﺮدﺑﺎن ﻧﺼﺮتآﻗﺎ ﭼﻨﺪ ﭘﻠﻪ دارد؟‬

‫‪ .۴‬اﻟﻒ( روی ﻣﺤﻮر اﻋﺪاد ﺻﺤﯿﺢ‪ ،‬ﺑﯿﻦ ‪ ´١٫٢‬و ‪ ´١١٫۶‬ﭼﻨﺪ ﻋﺪد ﺻﺤﯿﺢ وﺟﻮد دارد؟‬

‫ب( روی ﻣﺤﻮر اﻋﺪاد ﺻﺤﯿﺢ‪ ،‬ﺑﯿﻦ ‪ ١٢٫٩‬و ‪ ´٣۴١٫٨‬ﭼﻨﺪ ﻋﺪد ﺣﺴﺎﺑﯽ و ﭼﻨﺪ ﻋﺪد‬
‫ﺻﺤﯿﺢ وﺟﻮد دارد؟‬

‫‪ .۵‬ﻣﺘﻦ زﯾﺮ را از ﮐﺘﺎب ﺗﺎرﯾﺦ رﯾﺎﺿﯿﺎت ‪ ١‬اﻧﺘﺨﺎب ﮐﺮدهاﯾﻢ‪.‬‬

‫رواﯾﺖ ﻣ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬وﻗﺘ ارﺷﻤﯿﺪس )‪ ٢١٢‐٢٨٧‬ﭘﯿﺶ از ﻣﯿﻼد( ﺑﻪ رﯾﺎﺿﯿﺎت ﻣ ﭘﺮداﺧﺖ‪،‬‬

‫ﺣﺘ ﮔﺮﺳﻨﮕ را از ﯾﺎد ﻣ ﺑﺮد‪ .‬در اﯾﻦ ﺑﺎره‪ ،‬ﻫﻤﯿﺸﻪ ﻣﺴﺘﺨﺪم ﺑﻪ او ﯾﺎدآوری ﻣ ﮐﺮد‪ .‬ﺑﺮای‬

‫ﻧﻤﻮﻧﻪ‪ ،‬ﯾ ﺑﺎر در وان ﺣﻤﺎم ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮد و ﺑﯽﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ زﻣﺎن و ﻣ ﺎن ﺑﺎ رﺳﻢ ﺷ ﻞﻫﺎی ﻫﻨﺪﺳ‬

‫آب ﺻﺎﺑﻮن‪ ،‬روی ﻣﺴﺌﻠﻪای ﻣ اﻧﺪﯾﺸﯿﺪ‪ .‬ﻧﺎﮔﻬﺎن ﻣﺴﺘﺨﺪم آﻣﺪ و ﻫﻤﮥ ﺷ ﻞﻫﺎی‬ ‫ﺑﻪ ﮐﻤ‬

‫ﻫﻨﺪﺳ را از ﺑﯿﻦ ﺑﺮد‪.‬‬

‫اﻟﻒ( ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺘﻦ ﺑﺎﻻ‪ ،‬ﺳﺎل ﺗﻮﻟﺪ ارﺷﻤﯿﺪس ﭼﻪ ﺳﺎﻟ اﺳﺖ؟‬

‫و ﺑﺮﻧﺪۀ ﻣﺪالِ ﻓﯿﻠﺪزِ ‪ ٢‬ﺳﺎل ‪٢٠١۴‬‬ ‫ب( ﻣﺮﯾﻢ ﻣﯿﺮزاﺧﺎﻧ )ﺗﺼﻮﯾﺮ زﯾﺮ(‪ ،‬رﯾﺎﺿ دان اﯾﺮاﻧ‬
‫ﻣﯿﻼدی اﺳﺖ‪ .‬او در ﺳﯿﺰدﻫﻢ اردﯾﺒﻬﺸﺖ ‪ ١٣۵۶‬ﻫﺠﺮی ﺷﻤﺴ در ﺗﻬﺮان ﺑﻪ دﻧﯿﺎ‬
‫آﻣﺪ‪ .‬ﻣﺮﯾﻢ ﻣﯿﺮزاﺧﺎﻧ ﭼﻨﺪ ﺳﺎل ﺑﻌﺪ از ﻓﻮت ارﺷﻤﯿﺪس ﺑﻪ دﻧﯿﺎ آﻣﺪه اﺳﺖ؟‬

‫‪١‬ﭘﺮوﯾﺰ ﺷﻬﺮﯾﺎری‪ ،‬ﺗﺎرﯾﺦ رﯾﺎﺿﯿﺎت‪ ،‬اﻧﺘﺸﺎرات ﻣﺪرﺳﻪ‪ ،‬ﺗﻬﺮان‪ ،‬ﭼﺎپ ﭘﻨﺠﻢ‪ ،١٣٨٧ ،‬ﺻﻔﺤﻪ ‪.٧٢‬‬
‫‪٢‬رﺟﻮع ﺷﻮد ﺑﻪ آﺧﺮ ﻓﺼﻞ ﺻﻔﺮم‪.‬‬

‫‪٢۵‬‬
 ‫ﻋﺪدھﺎی‬

‫ﺟﻤﻊ و ﺗﻔﺮﯾﻖ اﻋﺪاد ﺻﺤﯿﺢ‬

‫ﭘﺮﮔﺎر در دﺳﺖ ﺑ ﯿﺮﯾﺪ!‬ ‫ﻣﺤﻮر اﻋﺪاد ﺻﺤﯿﺢ رﺳﻢ ﮐﻨﯿﺪ و ﯾ‬ ‫‪ .١‬ﯾ‬

‫اﻟﻒ( ﺳﻮزن ﭘﺮﮔﺎر را روی ﻧﻘﻄﮥ ‪ ٢‬ﺑ ﺬارﯾﺪ و داﯾﺮهای ﺑﻪ ﺷﻌﺎع ‪ ۵‬رﺳﻢ ﮐﻨﯿﺪ‪ .‬اﯾﻦ داﯾﺮه‬
‫در ﭼﻪ ﻧﻘﺎﻃ ‪ ،‬ﻣﺤﻮر اﻋﺪاد را ﻗﻄﻊ ﻣ ﮐﻨﺪ؟‬

‫ب( اﺑﺘﺪا ﺳﻮزن ﭘﺮﮔﺎر را روی ﻧﻘﻄﮥ ‪ ´٣‬ﻗﺮار دﻫﯿﺪ و داﯾﺮهای ﺑﻪ ﺷﻌﺎع ‪ ٢‬رﺳﻢ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫داﯾﺮه در دو ﻧﻘﻄﻪ ﻣﺤﻮر را ﻗﻄﻊ ﻣ ﮐﻨﺪ؛ ﻧﻘﻄﮥ ﺳﻤﺖ ﭼﭗ را ‪ A‬و ﻧﻘﻄﮥ ﺳﻤﺖ‬
‫‪۴‬‬ ‫راﺳﺖ را ‪ B‬ﺑﻨﺎﻣﯿﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﺳﻮزن ﭘﺮﮔﺎر را روی ﻧﻘﻄﮥ ‪ A‬ﻗﺮار دﻫﯿﺪ و ﺑﻪ ﺷﻌﺎع‬
‫داﯾﺮهای رﺳﻢ ﮐﻨﯿﺪ؛ ﻧﻘﻄﮥ ﺳﻤﺖ راﺳﺖِ ﻣﺤﻞ ﺗﻘﺎﻃﻊ داﯾﺮه ﺑﺎ ﻣﺤﻮر را ‪ C‬ﺑﻨﺎﻣﯿﺪ‪.‬‬
‫اﮐﻨﻮن ﺳﻮزن ﭘﺮﮔﺎر را روی ﻧﻘﻄﮥ ‪ C‬ﺑ ﺬارﯾﺪ و دﻫﺎﻧﮥ ﭘﺮﮔﺎر را ﺑﻪاﻧﺪازۀ ﻓﺎﺻﻠﮥ ‪A‬‬

‫ﺗﺎ ‪ ،B‬ﺑﺎز ﮐﺮده‪ ،‬داﯾﺮهای رﺳﻢ ﮐﻨﯿﺪ‪ .‬ﻧﻘﻄﮥ ﺳﻤﺖ ﭼﭗِ ﻣﺤﻞ ﺗﻘﺎﻃﻊ اﯾﻦ داﯾﺮه ﺑﺎ‬
‫ﻣﺤﻮر ﭼﻪ ﻋﺪدی اﺳﺖ؟‬

‫‪ .٢‬ﺣﺎﺻﻞ ﻋﺒﺎرتﻫﺎی زﯾﺮ را ﺑﻪدﺳﺖ آورﯾﺪ‪.‬‬

‫‪) ٢ ´ ٣ ` ۴ ´ ۵ ` ٣ ´ ۴‬اﻟﻒ‬ ‫‪) ´١٢ ` ١٨ ´ ١۵ ´ ١٧ ` ١١‬ب‬

‫‪) ´٢٣ ` ١٠ ´ ١۴ ` ٧ ´ ٩٢ ` ٢٣‬ج‬ ‫‪) ١١ ´ ١٢ ` ٣۵ ´ ٩ ´ ٢۵‬د‬
‫‪) ١٢٣۴ ´ ۵۶٧٨ ` ٩١٣٢ ´ ۴۵٩١ ` ١٢٠٣ ´ ٩٧۴‬ھ‬
‫‪) ٣٧٨٢۴ ´ ۵١٢۴۵ ` ١۵٣ ´ ٩٨۴۶١ ` ٧۵٣۴١ ´ ٢٧۵۴٩ ` ۴٩٠٨‬و‬

‫اﻟ ﻮی ﻋﺪدی ﺑﺴﺎزﯾﺪ‪.‬‬ ‫از ﻗﺎﻧﻮنﻫﺎی زﯾﺮ‪ ،‬ﯾ‬ ‫‪ .٣‬ﺑﺮای ﻫﺮ ﯾ‬

‫اﻟﻒ( از ‪ ´١١‬ﺷﺮوع ﮐﻨﯿﺪ و ﻫﺮ ﻋﺪد را ﺑﺎ اﺿﺎﻓﻪ ﮐﺮدن ﻋﺪد ‪ ۴‬ﺑﻪ ﻋﺪد ﻗﺒﻠ ﺑﺴﺎزﯾﺪ‪.‬‬
‫‪٢۶‬‬
 ‫ﻋﺪدھﺎی‬

‫ب( از ‪ ۵‬ﺷﺮوع ﮐﻨﯿﺪ و در ﻫﺮ ﻣﺮﺣﻠﻪ ‪ ٢‬را از ﻋﺪد ﻗﺒﻠ ﮐﻢ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫ج( ﺑﺎ ‪ ´٢‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اوﻟﯿﻦ ﻋﺪد و ‪ ´۴‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان دوﻣﯿﻦ ﻋﺪد ﺷﺮوع ﮐﻨﯿﺪ‪ .‬در اداﻣﻪ ﻫﺮ‬
‫ﻋﺪد ﻣﺠﻤﻮع دو ﻋﺪد ﻗﺒﻞ از آن اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ .۴‬ﺟﺎﻫﺎی ﺧﺎﻟ را ﺑﺎ ﻋﻼﻣﺖﻫﺎی »`« و »´« ﻃﻮری ﭘﺮ ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ ﺣﺎﺻﻞ‬

‫‪١۵٨ ⃝ p´١۴١٨q ⃝ ١٢٧ ⃝ p´٩٨٣q‬‬

‫اﻟﻒ( ﮐﻤﺘﺮﯾﻦ ﻣﻘﺪار ﻣﻤ ﻦ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ب( ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﻣﻘﺪار ﻣﻤ ﻦ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ .۵‬ﻋﺒﺎرت زﯾﺮ را ﻃﻮری ﭘﺮاﻧﺘﺰ ﮔﺬاری ﮐﻨﯿﺪ ﺗﺎ ﺗﺴﺎوی ﺑﺮﻗﺮار ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪١٨ ` p´١٣q ´ p´٣q ´ ٧ ` ۴ “ ١١‬‬

‫‪ .۶‬اﻟﻒ( آﯾﺎ ﻣ ﺗﻮاﻧﯿﺪ ﺧﺎﻧﻪﻫﺎی ﺧﺎﻟ ﺟﺪول ﺳﻤﺖ راﺳﺖ را ﺑﺎ ﻋﺪدﻫﺎی ﻃﺒﯿﻌ ﻃﻮری ﭘﺮ‬
‫ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ ﻣﺠﻤﻮع ﻫﺮ ﺳﻄﺮ ﺑﺮاﺑﺮ ﺻﻔﺮ ﺷﻮد؟ ﺑﺎ ﻋﺪدﻫﺎی ﺻﺤﯿﺢ ﭼﻄﻮر؟‬

‫ب( آﯾﺎ ﻣ ﺗﻮاﻧﯿﺪ ﺟﺪول ﻣﯿﺎﻧ را ﺑﺎ ﭼﻬﺎر ﻋﺪد ﺻﺤﯿﺢ ﻣﺘﻔﺎوت ﻃﻮری ﭘﺮ ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ‬
‫ﻣﺠﻤﻮع ﻫﺮ ﺳﻄﺮ و ﻫﺮ ﺳﺘﻮن ﺑﺮاﺑﺮ ﺻﻔﺮ ﺷﻮد؟‬

‫ج( آﯾﺎ ﻣ ﺗﻮاﻧﯿﺪ ﺟﺪول ﺳﻤﺖ ﭼﭗ را ﺑﺎ اﻋﺪاد ‪t´۴, ´٣, ´٢, ´١, ٠, ١, ٢, ٣, ۴u‬‬

‫ﻃﻮری ﭘﺮ ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ ﻣﺠﻤﻮع ﺳﻄﺮﻫﺎ و ﺳﺘﻮنﻫﺎ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ؟ )ﺗﮑﺮار اﻋﺪاد ﻣﺠﺎز‬
‫ﻧﯿﺴﺖ‪(.‬‬

‫د( آﯾﺎ ﻣ ﺗﻮاﻧﯿﺪ ﺟﺪول ﺳﻤﺖ ﭼﭗ را ﺑﺎ اﻋﺪاد ﺻﺤﯿﺢ ﻃﻮری ﭘﺮ ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ ﻣﺠﻤﻮع‬
‫ﻫﺮ ﺳﻄﺮ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ ١‬و ﻣﺠﻤﻮع ﻫﺮ ﺳﺘﻮن ﺑﺮاﺑﺮ ‪ ´١‬ﺷﻮد؟‬

‫‪´٣‬‬

‫‪۵‬‬

‫‪٢٧‬‬
 ‫ﻋﺪدھﺎی‬

‫‪ .٧‬ﻓﺮض ﮐﻨﯿﺪ در آﺳﺎﻧﺴﻮر ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧ ﮐﻪ ‪ ۵٠‬ﻃﺒﻘﻪ دارد‪ ،‬اﯾﺴﺘﺎدهاﯾﺪ‪ .‬روی ﮐﻠﯿﺪﻫﺎی اﯾﻦ‬
‫آﺳﺎﻧﺴﻮر اﻋﺪاد ‪ ١‬ﺗﺎ ‪ ،۴٠‬ﺻﻔﺮ و ‪ ´١‬ﺗﺎ ‪ ´٩‬ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫اﻟﻒ( ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﻣﺴﺎﻓﺘ ﮐﻪ اﯾﻦ آﺳﺎﻧﺴﻮر ﻃ ﻣ ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﭼﻨﺪ ﻃﺒﻘﻪ اﺳﺖ؟‬

‫ب( اﮔﺮ در ﻃﺒﻘﮥ ‪ ٢٣‬ﺑﺎﺷﯿﺪ و ﮐﻠﯿﺪ ﻃﺒﻘﮥ ‪ ´٩‬را ﻓﺸﺎر دﻫﯿﺪ‪ ،‬ﭼﻨﺪ ﻃﺒﻘﻪ ﭘﺎﯾﯿﻦ ﻣ آﯾﯿﺪ؟‬

‫ج( اﮔﺮ در ﻃﺒﻘﮥ ‪ ´۵‬ﺑﺎﺷﯿﺪ و ‪ ١٨‬ﻃﺒﻘﻪ ﺑﺎﻻ ﺑﺮوﯾﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﺒﻘﮥ ﭼﻨﺪم ﻣ رﺳﯿﺪ؟‬

‫د( اﮔﺮ ‪ ٣٩‬ﻃﺒﻘﻪ ﭘﺎﯾﯿﻦ آﻣﺪه ﺑﺎﺷﯿﺪ و در ﻃﺒﻘﮥ ‪ ´٧‬ﻣﺘﻮﻗﻒ ﺷﻮﯾﺪ‪ ،‬اﺑﺘﺪا در ﻃﺒﻘﮥ ﭼﻨﺪم‬
‫ﺑﻮدهاﯾﺪ؟‬

‫‪١٢‬‬ ‫ھ( ﻓﺮض ﮐﻨﯿﺪ اﺑﺘﺪا ‪ ٢٩‬ﻃﺒﻘﻪ ﺑﺎﻻ رﻓﺘﻪ و ﺳﭙﺲ ‪ ٢٠‬ﻃﺒﻘﻪ ﭘﺎﯾﯿﻦ آﻣﺪه و ﺑﻌﺪ از آن‬
‫ﻃﺒﻘﻪ ﺑﺎﻻ رﻓﺘﻪ اﯾﺪ و در ﻃﺒﻘﻪ ‪ ٢٨‬ﻣﺘﻮﻗﻒ ﺷﺪه اﯾﺪ‪ .‬اﺑﺘﺪا در ﮐﺪام ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻮده اﯾﺪ؟‬

‫‪ .٨‬اﻟﻒ( ﺟﺎﻫﺎی ﺧﺎﻟ را ﺑﺎ ﻋﻼﻣﺖﻫﺎی »`« و »´« ﻃﻮری ﭘﺮ ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ ﺣﺎﺻﻞ ﻋﺒﺎرت‬
‫زﯾﺮ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ ١‬ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪١ ⃝ ٢ ⃝ ٣ ⃝ ۴ ⃝ ۵ ⃝ ۶ ⃝ ٧ ⃝ ٨ ⃝ ٩ ⃝ ١٠‬‬

‫ب( ﭼﺮا ﻧﻤ ﺗﻮان ﺟﺎﻫﺎی ﺧﺎﻟ را ﺑﺎ ﻋﻼﻣﺖﻫﺎی »`« و »´« ﻃﻮری ﭘﺮ ﮐﺮد ﮐﻪ‬
‫ﺣﺎﺻﻞ ﻋﺒﺎرت ﺑﺎﻻ ﺑﺮاﺑﺮ ﺻﻔﺮ ﺑﺎﺷﺪ؟‬

‫ﻣﺜﻠﺚ ﻋﺪدی ﻣﺸﻬﻮر آﺷﻨﺎ ﺷﺪﯾﺪ‪ .‬اﮔﺮ اﻋﺪاد ﻫﺮ ﺳﻄﺮ اﯾﻦ ﻣﺜﻠﺚ را‬ ‫‪ .٩‬در ﻓﺼﻞ اول ﺑﺎ ﯾ‬
‫در ﻣﯿﺎن ﻗﺮﯾﻨﻪ ﮐﻨﯿﻢ‪ ،‬اﻟ ﻮی زﯾﺮ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﯾ‬

‫اﻟﻒ( ﺳﻄﺮ ﭘﻨﺠﻢ و ﺷﺸﻢ ﻣﺜﻠﺚ روﺑﻪرو را ﺑﻨﻮﯾﺴﯿﺪ‪.‬‬

‫‪´١‬‬ ‫‪١‬‬
‫ب( ﻣﺠﻤﻮع اﻋﺪاد ﺳﻄﺮ ﺷﺸﻢ و ﺳﭙﺲ ﺳﻄﺮ‬
‫‪´١‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫‪´١‬‬
‫ﻫﻔﺘﻢ اﯾﻦ ﻣﺜﻠﺚ را ﺑﻪدﺳﺖ آورﯾﺪ‪.‬‬
‫‪´١‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪´٣‬‬ ‫‪١‬‬ ‫ج( آﯾﺎ ﻣ ﺗﻮاﻧﯿﺪ ﻣﺠﻤﻮع اﻋﺪاد ﺳﻄﺮ ﻫﺰارم اﯾﻦ‬
‫ﻣﺜﻠﺚ را ﺣﺪس ﺑﺰﻧﯿﺪ؟ ﺳﻄﺮ ﻫﺰار و ﯾ ﻢ را‬
‫‪´١‬‬ ‫‪۴‬‬ ‫‪´۶‬‬ ‫‪۴‬‬ ‫‪´١‬‬
‫ﭼﻄﻮر؟‬

‫‪٢٨‬‬
 ‫ﻋﺪدھﺎی‬

‫ﺑﺮﺗﺮ ﻓﻮﺗﺒﺎل اﯾﺮان )ﺟﺎم ﺧﻠﯿﺞ ﻓﺎرس( در ﭘﺎﯾﺎن‬ ‫‪ .١٠‬ﺟﺪول زﯾﺮ‪ ،‬ردهﺑﻨﺪی ﺗﯿﻢﻫﺎی ﻟﯿ‬
‫ﻧﯿﻢﻓﺼﻞ ﺳﺎل ‪ ١٣٩١‬اﺳﺖ‪.‬‬

‫اﻣﺘﯿﺎز‬ ‫ﺗﻔﺎﺿﻞ ﮔﻞ‬ ‫ﮔﻞ ﺧﻮرده‬ ‫ﮔﻞ زده‬ ‫ﺗﯿﻢﻫﺎ‬ ‫رﺗﺒﻪ‬

‫‪٣١‬‬ ‫‪١٠‬‬ ‫‪١٨‬‬ ‫‪٢٨‬‬ ‫ﺳﭙﺎﻫﺎن‬ ‫‪١‬‬

‫‪٣١‬‬ ‫‪٧‬‬ ‫‪١٨‬‬ ‫اﺳﺘﻘﻼل‬ ‫‪٢‬‬

‫‪٢٩‬‬ ‫‪١٠‬‬ ‫‪١٩‬‬ ‫‪٢٩‬‬ ‫ﻓﻮﻻد‬ ‫‪٣‬‬

‫‪٢٩‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪١٧‬‬ ‫‪٢٠‬‬ ‫ﻣﻠﻮان‬ ‫‪۴‬‬

‫‪٢٩‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪١۴‬‬ ‫‪١٧‬‬ ‫راه آﻫﻦ‬ ‫‪۵‬‬

‫‪٢٨‬‬ ‫‪١٠‬‬ ‫‪١٧‬‬ ‫‪٢٧‬‬ ‫ﺗﺮاﮐﺘﻮرﺳﺎزی‬ ‫‪۶‬‬

‫‪٢۶‬‬ ‫‪۴‬‬ ‫‪١۴‬‬ ‫‪١٨‬‬ ‫ﺳﺎﯾﭙﺎ‬ ‫‪٧‬‬

‫‪٢۴‬‬ ‫‪٨‬‬ ‫‪١٣‬‬ ‫‪٢١‬‬ ‫ﻓﺠﺮﺳﭙﺎﺳ‬ ‫‪٨‬‬

‫‪٢۴‬‬ ‫‪١‬‬ ‫‪١١‬‬ ‫‪١٢‬‬ ‫ﻣﺲ‬ ‫‪٩‬‬

‫‪٢٢‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫‪١٨‬‬ ‫‪٢٠‬‬ ‫ﻧﻔﺖ ﺗﻬﺮان‬ ‫‪١٠‬‬

‫‪٢٢‬‬ ‫‪٢٢‬‬ ‫‪١٧‬‬ ‫داﻣﺎش ﮔﯿﻼن‬ ‫‪١١‬‬

‫‪٢١‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪١٧‬‬ ‫ﭘﺮﺳﭙﻮﻟﯿﺲ‬ ‫‪١٢‬‬

‫‪٢١‬‬ ‫‪١‬‬ ‫‪١۶‬‬ ‫‪١٧‬‬ ‫ﺻﺒﺎی ﻗﻢ‬ ‫‪١٣‬‬

‫‪٢٠‬‬ ‫‪´١۶‬‬ ‫‪١۶‬‬ ‫ﭘﯿ ﺎن‬ ‫‪١۴‬‬

‫‪١٧‬‬ ‫‪´٣‬‬ ‫‪١۵‬‬ ‫آﻟﻮﻣﯿﻨﯿﻮم‬ ‫‪١۵‬‬

‫‪١٣‬‬ ‫‪´١١‬‬ ‫‪٢٧‬‬ ‫‪١۶‬‬ ‫ذوب آﻫﻦ‬ ‫‪١۶‬‬

‫‪١١‬‬ ‫‪٢٨‬‬ ‫‪١۶‬‬ ‫ﻧﻔﺖ آﺑﺎدان‬ ‫‪١٧‬‬

‫‪٩‬‬ ‫‪´١۵‬‬ ‫‪٢۶‬‬ ‫ﮔﻬﺮ دورود‬ ‫‪١٨‬‬

‫اﻟﻒ( ﺧﺎﻧﻪﻫﺎی ﺧﺎﻟ ﺟﺪول ﺑﺎﻻ را ﺑﺎ اﻋﺪاد ﻣﻨﺎﺳﺐ ﭘﺮ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫ب( ﻣﺠﻤﻮع ﺗﻔﺎﺿﻞ ﮔﻞ ﻫﻤﮥ ﺗﯿﻢﻫﺎ را ﺑﯿﺎﺑﯿﺪ‪.‬‬

‫‪٢٩‬‬
 ‫ﻋﺪدھﺎی‬

‫‪ .١١‬ﺟﺎی ﺧﺎﻟ را ﻃﻮری ﭘﺮ ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ ﻣﺠﻤﻮع اﻋﺪاد دو ﺳﻄﺮ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺑﺮاﺑﺮ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪١‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪۴‬‬ ‫‪۵‬‬ ‫‪۶ ٩٧٠‬‬

‫‪´١ ´٢ ´٣ ´۴ ´۵ ´۶‬‬

‫‪ .١٢‬اﻟﻒ( در ﺟﺪول زﯾﺮ‪ ،‬در ﺳﻄﺮ اول ﻋﺪد ﺻﻔﺮ را در ﺧﺎﻧﮥ وﺳﻂ ﻗﺮار دادهاﯾﻢ و اﻋﺪاد‬
‫ﺻﺤﯿﺢ دﯾ ﺮ را ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﻗﺒﻞ و ﺑﻌﺪ از آن ﻧﻮﺷﺘﻪاﯾﻢ‪ .‬در ﺳﻄﺮ دوم ﻋﺪد ‪ ٢‬را در‬
‫ﺧﺎﻧﮥ وﺳﻂ ﻗﺮار دادهاﯾﻢ‪ .‬اﻋﺪاد ﺻﺤﯿﺢ را ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﻗﺒﻞ و ﺑﻌﺪ از ‪ ٢‬ﻗﺮار دﻫﯿﺪ‪.‬‬
‫ﻋﺪدی ﮐﻪ در ﺧﺎﻧﮥ ﭘﺎﯾﯿﻦ ﻋﺪد ‪ ´٣‬ﻧﻮﺷﺘﻪاﯾﺪ‪ ،‬ﭼﯿﺴﺖ؟‬
‫‪´٣ ´٢ ´١ ٠‬‬ ‫‪١‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫‪٣‬‬

‫‪٢‬‬

‫ب( اﮔﺮ ﺟﺪول ﺑﺎﻻ را از ﭼﭗ و راﺳﺖ ﺑﺎ ﻗﺎﻧﻮن ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪه اداﻣﻪ دﻫﯿﻢ‪ ،‬ﻋﺪدی ﮐﻪ در‬
‫ﺧﺎﻧﮥ ﭘﺎﯾﯿﻦ ‪ ١٠٠‬ﻗﺮار ﻣ ﮔﯿﺮد ﭼﯿﺴﺖ؟ ﭼﻪ ﻋﺪدی در ﺧﺎﻧﮥ ﺑﺎﻻی ‪ ´٨٨‬ﻗﺮار ﺧﻮاﻫﺪ‬
‫داﺷﺖ؟‬

‫ج( ﺧﺎﻧﻪﻫﺎی ﺧﺎﻟ ﺟﺪول زﯾﺮ را ﺑﺎ ﻗﺎﻧﻮن ﻗﺴﻤﺖ »اﻟﻒ« ﭘﺮ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫‪¨ ¨ ¨ ´٢ ´١‬‬ ‫‪٠‬‬ ‫‪١‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫¨¨¨‬ ‫‪٩١‬‬

‫‪´٢٣٧‬‬ ‫¨¨¨‬ ‫¨¨¨‬ ‫‪´٩‬‬

‫د( در ﺟﺪول ﺑﺎﻻ در ﻫﺮ ﺳﺘﻮن دو ﻋﺪد وﺟﻮد دارد‪ .‬ﺗﻔﺎﺿﻞ ﻫﺮ دو ﻋﺪد را در زﯾﺮ آن‬
‫دو ﻋﺪد ﺑﻨﻮﯾﺴﯿﺪ‪ .‬اﻋﺪادی ﮐﻪ در ردﯾﻒ ﺳﻮم ﻧﻮﺷﺘﻪ اﯾﺪ‪ ،‬ﭼﻪ راﺑﻄﻪ ای ﺑﺎ ﯾ ﺪﯾ ﺮ‬
‫دارﻧﺪ؟‬
‫‪ .١٣‬در ﺷ ﻞ روﺑﻪرو‪ ،‬ﺷﺶ ﭘﺎرهﺧﻂ )ﺑﺎ رﻧﮓﻫﺎی ﻣﺘﻔﺎوت(‬
‫ﺳﻪ داﯾﺮه ﻗﺮار دادهاﯾﻢ‪.‬‬ ‫رﺳﻢ ﮐﺮدهاﯾﻢ و ﺳﭙﺲ روی ﻫﺮﯾ‬
‫‪٩‬‬ ‫آﯾﺎ ﻣ ﺗﻮاﻧﯿﺪ داﯾﺮهﻫﺎی ﺧﺎﻟ را ﺑﺎ اﻋﺪاد ﺻﺤﯿﺢ ﻃﻮری ﭘﺮ‬
‫ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ ﻣﺠﻤﻮع ﺳﻪ ﻋﺪدِ روی ﻫﺮ ﭘﺎرهﺧﻂ ﺑﺮاﺑﺮ ﺻﻔﺮ ﺷﻮد؟‬

‫‪٣٠‬‬
 ‫ﻋﺪدھﺎی‬

‫ﮐﺎرﮔﺎه ﺑﺎزی ‐ دوز ﺑﺎ اﻋﺪاد ﺻﺤﯿﺢ‬

‫در ﺟﺪول زﯾﺮ‪ ،‬دﺳﺘﻪﻫﺎی ﺳﻪﺗﺎﯾﯽ ﻋﺪدﻫﺎ را ﺑﻪﺻﻮرت اﻓﻘ ‪ ،‬ﻋﻤﻮدی ﯾﺎ ﻣﻮرب در ﻧﻈﺮ ﺑ ﯿﺮﯾﺪ‪.‬‬
‫راﺑﻄﮥ‬ ‫ﻣ ﺗﻮان ﺑﯿﻦ ﺑﺮﺧ از اﯾﻦ دﺳﺘﻪﻫﺎی ﺳﻪﺗﺎﯾﯽ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻋﻼﻣﺖﻫﺎی »`« ﯾﺎ »´«‪ ،‬ﯾ‬
‫ﺗﺴﺎوی ﺑﺮﻗﺮار ﮐﺮد‪.‬‬
‫‪´٣‬‬ ‫‪´١‬‬ ‫‪´٣‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫‪۶‬‬ ‫‪´۴‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪١‬‬ ‫‪۵‬‬ ‫‪١‬‬
‫‪´٣‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫‪´۴‬‬ ‫‪´١‬‬ ‫‪۵‬‬ ‫‪´٣‬‬ ‫‪۴‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫‪´١‬‬ ‫‪٣‬‬
‫‪´٢‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫‪´۴‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪١‬‬ ‫‪٠‬‬ ‫‪´۵‬‬ ‫‪٧‬‬ ‫‪٠‬‬ ‫‪۴‬‬
‫‪۴‬‬ ‫‪´١‬‬ ‫‪´٢‬‬ ‫‪۶‬‬ ‫‪٧‬‬ ‫‪٠‬‬ ‫‪´٣‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪´۴‬‬ ‫‪´٢‬‬
‫‪´١‬‬ ‫‪´٣‬‬ ‫‪´۵‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪´١‬‬ ‫‪١‬‬ ‫‪١‬‬ ‫‪٠‬‬ ‫‪٣‬‬
‫‪´٢‬‬ ‫‪٧‬‬ ‫‪´۵‬‬ ‫‪١‬‬ ‫‪٠‬‬ ‫‪´۴‬‬ ‫‪۴‬‬ ‫‪´٢‬‬ ‫‪´٣‬‬ ‫‪١‬‬
‫‪´٣‬‬ ‫‪١‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪۴‬‬ ‫‪۵‬‬ ‫‪۶‬‬ ‫‪´۶‬‬ ‫‪٠‬‬ ‫‪۵‬‬ ‫‪٧‬‬
‫‪´٧‬‬ ‫‪´١‬‬ ‫‪۶‬‬ ‫‪´٨‬‬ ‫‪١‬‬ ‫‪´۶‬‬ ‫‪´۵‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫‪۶‬‬
‫‪٢‬‬ ‫‪´۵‬‬ ‫‪´۶‬‬ ‫‪´٣‬‬ ‫‪´١‬‬ ‫‪١‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫‪´۵‬‬ ‫‪٢‬‬
‫‪´١‬‬ ‫‪´۴‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪٠‬‬ ‫‪´٣‬‬ ‫‪´١‬‬ ‫‪´٢‬‬ ‫‪۵‬‬ ‫‪´٢‬‬ ‫‪´٣‬‬
‫ﺑﺮای ﻣﺜﺎل در ﺟﺪول ﺑﺎﻻ‪ ،‬ﺳﻪﺗﺎﯾﯽ ‪ ١ ،٣‬و ‪ ´٢‬ﺑﺎﻫﻢ اﯾﻦ ﺗﺴﺎوی را ﻣ ﺳﺎزﻧﺪ‪:‬‬

‫‪١ ´ ٣ “ ´٢‬‬

‫و ﺳﻪﺗﺎﯾﯽ ‪ ٧ ، ٢ ،´۵‬اﯾﻦ ﺗﺴﺎوی را‪:‬‬

‫‪٧ ` p´۵q “ ٢.‬‬

‫ﺗﺴﺎوی ﺑﻨﻮﯾﺴﯿﺪ‪ .‬ﻫﺮﮐﺲ‬ ‫از دوﺳﺘﺎن ﺧﻮد ﺑﺎزی ﮐﻨﯿﺪ و در ﻫﺮ ﻧﻮﺑﺖ ﯾ‬ ‫ﻣﺮﺣﻠﮥ اول‪ .‬ﺑﺎ ﯾ‬
‫ﺗﺴﺎوی ﺑﯿﺎﺑﺪ‪ ،‬ﻧﻮﺑﺘﺶ را از دﺳﺖ ﻣ دﻫﺪ‪.‬‬ ‫ﻧﺘﻮاﻧﺪ در ﮐﻤﺘﺮ از ‪ ٣٠‬ﺛﺎﻧﯿﻪ ﯾ‬
‫اﻣﺘﯿﺎز ﻫﺮ ﺑﺎزﯾ ﻦ ﺗﻌﺪاد ﺗﺴﺎویﻫﺎی درﺳﺘ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﻮﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺟﺪول ‪ ۶ ˆ ۶‬را ﺑﺎ ﻋﺪدﻫﺎی ‪،١ ،´١ ،´٢ ،´٣ ،´۴ ،´۵‬‬ ‫ﻣﺮﺣﻠﮥ دوم‪ .‬ﻫﺮ ﺑﺎزﯾ ﻦ ﺑﺎﯾﺪ ﯾ‬
‫‪ ۴ ،٣ ،٢‬و ‪ ۵‬در ﻣﺪت ﭼﻬﺎر دﻗﯿﻘﻪ ﭘﺮ ﮐﻨﺪ ﺑﻪﮔﻮﻧﻪایﮐﻪ ﻋﺪدﻫﺎی ﺧﺎﻧﻪﻫﺎی ﻫﻤﺴﺎﯾﻪﻫﺎی ﻫﺮ ﺧﺎﻧﻪ‬
‫ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫‪٣١‬‬
 ‫ﻋﺪدھﺎی‬

‫ﺑﺮای ﻣﺜﺎل‪ ،‬در ﺟﺪول زﯾﺮ‪ ،‬ﻋﺪدﻫﺎی ﺧﺎﻧﻪﻫﺎی ﻫﻤﺴﺎﯾﮥ ﺧﺎﻧﮥ ‪ ١‬ﻣﺘﻔﺎوتاﻧﺪ‪ .‬دو ﺧﺎﻧﻪ‬
‫ﺿﻠﻊ ﻣﺸﺘﺮک داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻫﻤﺴﺎﯾﻪاﻧﺪ ﻫﺮﮔﺎه ﯾ‬

‫‪´٣‬‬ ‫‪´١‬‬ ‫‪´٢‬‬

‫‪٢‬‬ ‫‪١‬‬ ‫‪´۵‬‬
‫‪۴‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪۵‬‬

‫ﺑﻌﺪ از اﯾﻨﮑﻪ ﻫﺮ ﺑﺎزﯾ ﻦ ﺟﺪول ‪ ۶ ˆ ۶‬زﯾﺮ را ﺑﺎ ﻗﺎﻧﻮن ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪه ﭘﺮ ﮐﺮد‪ ،‬آن را ﺑﻪ ﺣﺮﯾﻔﺶ ﺑﺪﻫﺪ‬
‫ﺗﺎ او ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺮﺣﻠﮥ اول ﺗﺴﺎویﻫﺎ را ﭘﯿﺪا ﮐﻨﺪ و ﭘﺎﯾﯿﻦ ﺟﺪول ﺑﻨﻮﯾﺴﺪ‪ .‬ﺑﺎزﯾ ﻨ ﮐﻪ در ﺟﺪول‬
‫ﺣﺮﯾﻔﺶ ﺗﺴﺎویﻫﺎی ﺑﯿﺸﺘﺮی ﭘﯿﺪا ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺮﻧﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺣﺬﻓ در ﮐﻼس ﺑﺮﮔﺰار ﮐﻨﯿﺪ‪ .‬ﻧﻔﺮات اول‪ ،‬دوم و ﺳﻮم ﺑﻪ‬ ‫اﯾﻦ ﺑﺎزی را ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻟﯿ‬
‫ﺗﺮﺗﯿﺐ اﻓﺰاﯾﺶ ‪ ١ ،١٫۵‬و ‪ ٠٫۵‬ﻧﻤﺮۀ ﻣﯿﺎن ﺗﺮم رﯾﺎﺿ ﺟﺎﯾﺰه ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬

‫ﺿﺮب و ﺗﻘﺴﯿﻢ اﻋﺪاد ﺻﺤﯿﺢ‬

‫‪ .١‬اﻟﻒ( ﺟﺎﻫﺎی ﺧﺎﻟ را ﺑﺎ دو ﻋﺪد ﺻﺤﯿﺢ ﭘﺮ ﮐﻨﯿﺪ ﺑﻪﻃﻮریﮐﻪ ﺗﺴﺎوی ﺑﺮﻗﺮار ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪⃝ ˆ٣ ´ ⃝ ˆp´٢q “ ٨‬‬

‫`‬ ‫` ˘‬ ‫˘‬

‫ب( ﺑﺮای »اﻟﻒ« ﺟﻮاﺑﯽ دﯾ ﺮ ﺑﯿﺎﺑﯿﺪ‪.‬‬

‫‪٣٢‬‬
 ‫ﻋﺪدھﺎی‬

‫‪ .٢‬ﺗﻤﺎم ﺟﻔﺖ ﻋﺪدﻫﺎی ﺻﺤﯿﺤ را ﭘﯿﺪا ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ ﺣﺎﺻﻞﺿﺮب آﻧﻬﺎ ‪ ١٨‬ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫از ﻋﺒﺎرتﻫﺎی زﯾﺮ را ﺑﻪدﺳﺖ آورﯾﺪ‪.‬‬ ‫‪ .٣‬ﺣﺎﺻﻞ ﻫﺮﯾ‬

‫‪) p´٢١ ˜ ٣q ˆ p´۴٢ ˜ ۶q ˆ ´ ۶٣ ˜ p´٩q ` ٧‬اﻟﻒ‬

‫`‬ ‫˘‬

‫‪) p´٨ ` ۴q ˆ p´٨q ˆ ۴ ˆ p´٨ ˜ ۴q ` p´٨ ´ ۴q‬ب‬

‫‪) ۵ ´ ٢ ` ۵ ˆ p´٢q ´ ۵ ´ p´٢q ˜ ٢ ´ p´۵q‬ج‬
‫`‬ ‫˘‬ ‫`‬ ‫˘‬ ‫`‬ ‫˘‬

‫‪) ´p١۶ ˆ ٣q ˜ p´٢۴ ˆ ٢q ´ ١٢ ˆ p´۵q ˜ ١۵ ´ p´١٨q‬د‬

‫`‬ ‫˘‬

‫‪) ´١۶ ˜ ٣ ˆ p٣ ˜ ١۶q ˆ p´١۶ ˆ ٣q ´ ١۶ ´ p´٣q ˜ p´٣ ´ ١۶q‬ھ‬

‫`‬ ‫˘‬

‫‪) ١٨ ˆ ٧ ˆ ٢١ ˜ p´٣q ˜ ۴٢ ` p´٩١q ˜ ١٣ ´ ٣ ˆ p´١٧q‬و‬

‫`‬ ‫˘‬ ‫`‬ ‫˘‬

‫‪) ۵١٢ ˜ p´٢q ˜ p´٢q ˜ p´٢q ˜ p´٢q ˜ p´٢q‬ز‬

‫‪) ٨ ˆ p´٣q ˜ p´۶q ˆ p´٢q ˜ p´۴q ` ١١‬ح‬

‫‪ .۴‬اﺑﺘﺪا ﺟﺪولﺿﺮب زﯾﺮ را ﮐﺎﻣﻞ ﮐﻨﯿﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ اﻋﺪاد روی ﻣﺴﯿﺮِ ﻗﺮﻣﺰرﻧﮓ را ﺑﻪﺗﺮﺗﯿﺐ‬
‫ﺟﻤﻊ ﺑﺰﻧﯿﺪ‪ .‬ﺣﺎﺻﻞﺟﻤﻊ ﭼﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ؟‬

‫ˆ‬ ‫‪´٣ ´٢ ´١‬‬ ‫‪٠‬‬ ‫‪١‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫‪٣‬‬

‫‪´٣‬‬

‫‪´٢‬‬

‫‪´١‬‬

‫‪٠‬‬

‫‪١‬‬

‫‪٢‬‬

‫‪٣‬‬

‫‪ .۵‬اﺧﺘﻼف دﻣﺎی دو ﺟﺴﻢ ‪ ٨‬درﺟﻪ اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮ ﻣﺠﻤﻮع دﻣﺎی اﯾﻦ دو ﺟﺴﻢ ‪ ´٢٠‬درﺟﻪ‬
‫ﭼﻨﺪ درﺟﻪ اﺳﺖ؟‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬دﻣﺎی ﻫﺮﯾ‬

‫‪٣٣‬‬
 ‫ﻋﺪدھﺎی‬

‫از ﻋﺒﺎرتﻫﺎی زﯾﺮ را ﻃﻮری ﭘﺮاﻧﺘﺰﮔﺬاری ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ ﺗﺴﺎوی ﺑﺮﻗﺮار ﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪ .۶‬ﻫﺮﯾ‬

‫‪) ۶ ´ ۵ ˆ ١ ´ ٢ ˆ ٣ ´ ۴ “ ´٩‬اﻟﻒ‬
‫‪) ٢٠٠ ˜ ٢ ˆ ۵ ´ p´١٠q ˜ p´٣q ˆ ١٧ “ ´١٠‬ب‬
‫‪) ١٨ ˜ p´٩q ˆ p´٢٠q ˆ ٢٠ ˜ p´١٠q ´ p´٣٠q ˜ ۵ “ ´٢٨‬ج‬

‫آزﻣﻮن ﺗﺴﺘ ‪ ،‬ﺑﺮای ﻫﺮ ﭘﺎﺳﺦ درﺳﺖ ‪ ۴‬ﻧﻤﺮۀ ﻣﺜﺒﺖ و ﺑﺮای ﻫﺮ ﭘﺎﺳﺦ ﻧﺎدرﺳﺖ‪،‬‬ ‫‪ .٧‬در ﯾ‬
‫‪ ٢‬ﻧﻤﺮۀ ﻣﻨﻔ در ﻧﻈﺮ ﻣ ﮔﯿﺮﻧﺪ‪ .‬داﻧﺶآﻣﻮزی از ‪ ٧٠‬ﭘﺮﺳﺶ آزﻣﻮن‪ ،‬ﺑﻪ ‪ ۵۶‬ﭘﺮﺳﺶ ﭘﺎﺳﺦ‬
‫درﺳﺖ داده و ﺑﻪ ‪ ۵‬ﭘﺮﺳﺶ ﺟﻮاب ﻧﺪاده اﺳﺖ‪ .‬ﻧﻤﺮۀ ﻧﻬﺎﯾﯽ اﯾﻦ داﻧﺶآﻣﻮز ﭼﻨﺪ ﻣ ﺷﻮد؟‬
‫اﯾﻦ ﻧﻤﺮه ﭼﻘﺪر از ﻧﻤﺮۀ ﮐﺎﻣﻞ ﮐﻤﺘﺮ اﺳﺖ؟‬

‫ﮔﻔﺖوﮔﻮ‬

‫ﻣﻦ ﻓﮑﺮ ﻣ ﮐﻨﻢ اﯾﻦ ﺟﻠﺴﻪ‪ ،‬آﺧﺮﯾﻦ ﺟﻠﺴﮥ ﺗﺪرﯾﺲ اﯾﻦ ﻓﺼﻞ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻣﻌﻠﻢ ‪:٢‬‬

‫ﭼﻪ ﻓﺎﯾﺪهای دارد ﮐﻪ اﯾﻦﻗﺪر زود اﯾﻦ ﻓﺼﻞ را ﺗﻤﺎم ﻣ ﮐﻨﯿﺪ؟!‬ ‫ﻣﻌﻠﻢ ‪:١‬‬

‫ﻧﻪ! زود ﻧﯿﺴﺖ! ﺗﺮﺟﯿﺢ ﻣ دﻫﻢ وﻗﺖ ﮐﻼس را ذﺧﯿﺮه ﮐﻨﻢ ﺗﺎ در ﻓﺼﻞ‬ ‫ﻣﻌﻠﻢ ‪:٢‬‬
‫ﺑﻌﺪی ﭼﻨﺪ ﻣﺴﺌﻠﮥ ﭼﺎﻟﺶﺑﺮاﻧﮕﯿﺰ ﻣﻄﺮح ﮐﻨﻢ‪.‬‬

‫ﺗﻤﺮﯾﻦ ﺑﯿﺸﺘﺮ! راز ﻣﻮﻓّﻘﯿﺖ داﻧﺶآﻣﻮزان ﻣﻦ‪ ،‬ﺗﻤﺮﯾﻦ ﺑﯿﺸﺘﺮ اﺳﺖ!‬ ‫ﻣﻌﻠﻢ ‪:١‬‬

‫ﺷﻤﺎ واﻗﻌﺎً در اﯾﻦ ﺗﻤﺮﯾﻦﻫﺎی ﺑﯿﺸﺘﺮ‪ ،‬ﻣﻔﻬﻮم ﺟﺪﯾﺪی را ﺑﻪ داﻧﺶآﻣﻮزان ﯾﺎد‬ ‫ﻣﻌﻠﻢ ‪:٢‬‬
‫ﻣ دﻫﯿﺪ؟‬

‫ﻧﻪ! ﻣﻔﻬﻮم ﺟﺪﯾﺪی در ﮐﺎر ﻧﯿﺴﺖ! ﻣﻦ ﺑﺮ ﺧﻼف ﺷﻤﺎ ﮐﻪ ﺑﯿﺴﺖ ﺗﺎ ﺗﻤﺮﯾﻦ‬ ‫ﻣﻌﻠﻢ ‪:١‬‬
‫ﻣ دﻫﯿﺪ‪ ،‬ﻣﻌﺘﻘﺪم ﺑﺎﯾﺪ دوﯾﺴﺖ ﺗﺎ ﺗﻤﺮﯾﻦ داد!‬
‫‪٣۴‬‬
 ‫ﻋﺪدھﺎی‬

‫ﭼﺮا؟‬ ‫ﻣﻌﻠﻢ ‪:٢‬‬

‫ﺗﺎ ﻣﻄﻠﺐ ﺑﺮای داﻧﺶآﻣﻮزاﻧﻢ ﺑﻪﻃﻮر ﮐﺎﻣﻞ ﺟﺎ ﺑﯿﻔﺘﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﻌﻠﻢ ‪:١‬‬

‫ﻣﻬﺎرت ﺟﺎ ﺑﯿﻔﺘﺪ؟‬ ‫ﯾﻌﻨ ﺷﻤﺎ ﻣﻌﺘﻘﺪﯾﺪ ﮐﻪ دوﯾﺴﺖ ﺗﺎ ﺗﻤﺮﯾﻦ ﻻزم اﺳﺖ ﺗﺎ ﯾ‬ ‫ﻣﻌﻠﻢ ‪:٢‬‬

‫ﺑﻠﻪ؛ دوﯾﺴﺖﺗﺎ؛ ﺣﺘّ ﺑﯿﺸﺘﺮ‪ ،‬ﺳﯿﺼﺪﺗﺎ‪.‬‬ ‫ﻣﻌﻠﻢ ‪:١‬‬

‫ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﺟﺪﯾﺪ ﺑﻪدﺳﺖ ﺑﯿﺎورد‪ ،‬در‬ ‫ﮐﻪ ﺑﺨﻮاﻫﺪ ﯾ‬ ‫ﺑﻨﺪه ﺷﻨﯿﺪهام ﻫﺮ آدﻣ‬ ‫ﻣﻌﻠﻢ ‪:٢‬‬
‫اﺑﺘﺪا ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﺗﻤﺮﯾﻦ دارد‪ .‬ﻫﻢ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﺗﻤﺮﯾﻦ دارد و ﻫﻢ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪش ﮐﻢﮐﻢ آن ﻣﻬﺎرت را ﻣ آﻣﻮزد‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻣ ﻓﻬﻤﺪ ﮐﻪ ﻣ ﺗﻮاﻧﺪ آن ﮐﺎر را‬
‫دارد‪ .‬ﺑﻌﺪ ﺷ ﺶ ﺑﺮﻃﺮف ﻣ ﺷﻮد و ﻣ ﻓﻬﻤﺪ ﮐﻪ‬ ‫اﻧﺠﺎم دﻫﺪ؛ اﻣﺎ ﻫﻨﻮز ﺷ‬
‫ﯾﺎد ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ذﻫﻨﺶ ﻣ ﮔﻮﯾﺪ‪» :‬ﺗﻮ دﯾ ﺮ ﯾﺎد ﮔﺮﻓﺘﻪای«‪ .‬اﻧﮕﺎر ﻣﻐﺰش‬
‫ﻫﺸﺪار ﻣ دﻫﺪ ﮐﻪ ﯾﺎد ﮔﺮﻓﺘﻪای‪ .‬آن وﻗﺖ اﺳﺖ ﮐﻪ اﮔﺮ ﺑﻪ او ﺑ ﻮﯾﯿﻢ ﺑﺎز ﻫﻢ‬
‫ﺗﻤﺮﯾﻦ ﮐﻦ‪ ،‬ﻣﻐﺰش ﺟﻮاب ﻣ دﻫﺪ‪» :‬دﯾ ﺮ ﮐﺎﻓ اﺳﺖ! ﺑﺲ اﺳﺖ!«‬

‫ﺷﻤﺎ ﻓﮑﺮ ﻣ ﮐﻨﯿﺪ ﺑﺎ ﺑﯿﺴﺖﺗﺎ ﺗﻤﺮﯾﻦ ﯾﺎد ﻣ ﮔﯿﺮﻧﺪ؟‬ ‫ﻣﻌﻠﻢ ‪:١‬‬

‫اﺻﻼ ﭼﻨﯿﻦ ﻓﮑﺮی ﻧﻤ ﮐﻨﻢ‪ .‬ﻣﻦ ﭼﻨﺪ ﺗﺎ ﺗﻤﺮﯾﻦ ﻣﻄﺮح ﻣ ﮐﻨﻢ‪ .‬اﮔﺮ ﯾﺎد‬ ‫ﻣﻌﻠﻢ ‪:٢‬‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻣ ﮔﻮﯾﻢ ﮐﺎﻓ اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮ ﻧﻪ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺗﻤﺮﯾﻦ ﺣﻞ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﻌﻤﻮﻻ‬
‫داﻧﺶآﻣﻮزان ﺑﺎﻫﻮشﺗﺮ ﺑﻪ ﺗﻤﺮﯾﻨﺎت ﻣﻬﺎرﺗ ﮐﻤﺘﺮی ﻧﯿﺎز دارﻧﺪ؛ اﻟﺒﺘّﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ‬
‫ﺿﻌﯿﻒﻫﺎ ﻧﯿﺰ ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺖ‪ .‬ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﺗﻤﺮﯾﻦﻫﺎی ﺑﯿﺸﺘﺮی داد؛ وﻟ در‬
‫ﮐﻨﺎر اﯾﻦ ﺗﻤﺮﯾﻦﻫﺎی اﺿﺎﻓﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ اﺷﺘﺒﺎﻫﺎت ﮔﺬﺷﺘﻪﺷﺎن را ﻧﯿﺰ ﯾﺎدآوری‬
‫ﮐﺮد ﺗﺎ دﯾ ﺮ اﺷﺘﺒﺎه ﻗﺒﻠ را ﺗﮑﺮار ﻧﮑﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫اﻣﺎ وﻗﺘ ﻣﻦ ﺗﻤﺮﯾﻦ زﯾﺎد ﻣ دﻫﻢ‪ ،‬اﻃﻤﯿﻨﺎن ﺑﯿﺸﺘﺮی دارم ﮐﻪ داﻧﺶآﻣﻮزاﻧﻢ‬ ‫ﻣﻌﻠﻢ ‪:١‬‬
‫ﯾﺎد ﺑ ﯿﺮﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺧﺪﻣﺖ ﺷﻤﺎ ﻋﺮض ﮐﺮدم‪ .‬اﮔﺮ ﮐﺴ ﻣﻬﺎرﺗ را ﯾﺎد ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ و از او دوﺑﺎره‬ ‫ﻣﻌﻠﻢ ‪:٢‬‬
‫و دوﺑﺎره و دوﺑﺎره‪ ،‬ﻫﻤﺎن ﻣﻬﺎرت را ﺑﺨﻮاﻫﻨﺪ ﺗﻤﺮﯾﻦ ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﻓﺮﯾﺎد اﻋﺘﺮاﺿﺶ‬

‫‪٣۵‬‬
 ‫ﻋﺪدھﺎی‬

‫ﺑﻠﻨﺪ ﻣ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻣﻦ ﮐﻪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺣﺎل ﭼﯿﺰی ﺑﻪ ﻧﺎم اﻋﺘﺮاض در ﮐﻼﺳﻢ ﻧﺸﻨﯿﺪهام‪.‬‬ ‫ﻣﻌﻠﻢ ‪:١‬‬

‫ﺷﺎﯾﺪ آﻧﻬﺎ در ﻣﻐﺰﺷﺎن اﻋﺘﺮاض ﻣ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﻌﻠﻢ ‪:٢‬‬

‫ﺣﺘّ اﮔﺮ اﯾﻦﻃﻮر ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻦ ﺑﺎزﻫﻢ ﮐﻮﺗﺎه ﻧﻤ آﯾﻢ‪ .‬رﯾﺎﺿ ﯾﻌﻨ ﺗﻤﺮﯾﻦ زﯾﺎد؛‬ ‫ﻣﻌﻠﻢ ‪:١‬‬
‫آنﻗﺪر ﮐﻪ ﻣﻦ ﻣﻌﻠّﻢ ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺑﺎﺷﻢ ﻫﻤﻪ ﯾﺎد ﮔﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺑﻪ ﻧﻈﺮم ﺗﻤﺮﯾﻦﻫﺎی ﺗﮑﺮاری و ﺑﯿﻬﻮده ﺑﺮای ﺑﻌﻀ ﻫﺎ ﻣﺨﺮب ﺧﻼﻗﯿﺖ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻣﻌﻠﻢ ‪:٢‬‬
‫ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻣ ﺷﻮﯾﺪ؟!‬

‫]در ﺣﺎﻟ ﮐﻪ ﺳﺮش را ﻣ ﺧﺎراﻧﺪ[ ﺑﺎﻻﺧﺮه ﻣﻦ ﻣﻌﻠّﻢ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ زور ﻫﻢ ﮐﻪ ﺷﺪه ﺑﻪ‬ ‫ﻣﻌﻠﻢ ‪:١‬‬
‫داﻧﺶآﻣﻮزاﻧﻢ ﻣﻬﺎرتﻫﺎی ﻻزم را ﯾﺎد ﺑﺪﻫﻢ‪.‬‬

‫از وﯾﮋﮔ ﻫﺎی ﭘﺮوﻓﺴﻮر ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﻣ ﺷﺪ ﻣﻌﻠّﻤ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﯾﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ‬ ‫ﯾ‬
‫ﻫﯿﭻوﻗﺖ از ﮔﻔﺘﻦ »ﻧﻤ داﻧﻢ« اﺑﺎﯾﯽ ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﺑﺮای ﭘﺮوﻓﺴﻮر ﭘﺬﯾﺮش اﯾﻨﮑﻪ ﺳﺆاﻟ‬
‫را ﻧﻤ داﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﯿﭻوﺟﻪ ﻣﺎﯾﮥ ﺷﺮﻣﺴﺎری ﻧﺒﻮد و در ﻋﻮض اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﮔﺎﻣ ﺑﻪ ﺳﻮی‬
‫رﺳﯿﺪن ﺑﻪ ﺣﻘﯿﻘﺖ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺮای ﭘﺮوﻓﺴﻮر ﯾﺎد دادن اﯾﻨﮑﻪ ﭼﻪ ﭼﯿﺰﻫﺎﯾﯽ ﻫﻨﻮز ﻣﻌﻠﻮم ﻧﺒﻮد‬
‫ﯾﺎ ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﻫﻤﺎنﻗﺪر ﺿﺮوری ﻣ ﻧﻤﻮد ﮐﻪ آﻣﻮزش ﻣﻄﺎﻟﺐ ﻣﻌﻠﻮم و ﺛﺎﺑﺖ ﺷﺪه‪.‬‬
‫ﯾﻮﮐﻮ اوﮔﺎوا‪ ،‬ﺧﺪﻣﺘﮑﺎر و ﭘﺮوﻓﺴﻮر‪ ،‬ﺗﺮﺟﻤﮥ ﮐﯿﻬﺎن ﺑﻬﻤﻨ‬

‫‪٣۶‬‬
 ‫ﻓﺼﻞ‪2‬‬
‫ﺮو‬‫ﺒ‬
‫ﺟ‬
‫ﻪ‬
‫ﻟ‬‫د‬‫ﺎ‬
‫ﻌ‬‫ﻣ‬

‫ﻣﻰ‬‫ز‬
‫ر‬‫ا‬
‫ﻮ‬‫‪.‬ﺧ‬‫ﺪ‬‫ﻨ‬‫ﺳ‬‫ﺎ‬
‫ﻨ‬‫ﺷ‬‫ﺮﻣﻰ‬‫ﺒ‬
‫رﺟ‬ ‫ﺪ‬‫ﭘ‬
‫ان‬‫ﻮ‬‫ﻨ‬
‫ﻋ‬‫ﻪ‬‫ﺑ‬‫ﺎ‬
‫ﯿ‬‫ﻧ‬
‫ﺎىد‬‫ﻪﺟ‬‫ﻤ‬‫رﻫ‬‫اد‬
‫ﻣﻰر‬‫ز‬‫ر‬
‫ا‬‫ﻮ‬
‫ﺪﺧ‬ ‫ﻤ‬
‫ﻣﺤ‬
‫ز‬‫ا‬
‫ﺰ‬‫ﯿ‬‫ﻧ‬‫‪a‬‬‫‪l‬‬‫‪g‬‬‫‪e‬‬
‫‪b‬‬‫‪r‬‬‫ﺎ‪a‬‬‫ﯾ‬‫ﺮ‬‫ﺒ‬
‫هﺟ‬‫ژ‬‫ا‬
‫ﻪو‬‫«ﮐ‬‫ﻪ‬‫ﻠ‬‫ﺑ‬
‫ﺎ‬
‫ﻘ‬‫ﻤ‬‫ﻟ‬
‫ا‬‫ﺮو‬‫ﺒ‬
‫ﺟ‬‫ان»‬‫ﻮ‬‫ﻨ‬
‫ﺎﻋ‬‫ﺑ‬‫د‬
‫ﺮ‬‫ﯿﻒﮐ‬‫ﻟ‬‫ٴ‬
‫ﺎ‬
‫ﺗ‬‫ﺑﻰ‬
‫ﺎ‬‫ﺘ‬
‫ﮐ‬
‫ه‬
‫ﻮ‬‫ﯿ‬‫ﺎنﺷ‬‫ﯿ‬‫ﺋ‬
‫ﺎ‬‫ﭘ‬
‫و‬‫ر‬
‫ا‬‫ﺪ‬‫ﻋﺚﺷ‬ ‫ﺎ‬‫ﺑ‬
‫ﺎ‬‫ﭘ‬
‫و‬‫ر‬‫ا‬
‫ر‬‫ﺎبد‬‫ﺘ‬‫ﯾﻦﮐ‬‫ا‬‫ﻪ‬‫ﻤ‬
‫ﺟ‬‫ﺮ‬‫ﺗ‬‫‪.‬‬
‫ﺳﺖ‬ ‫ا‬
‫ه‬‫ﺪ‬‫ﺷﺖﺷ‬ ‫ا‬
‫د‬‫ﺮ‬‫ﺑ‬
‫آن‬
‫ﺑﻰ‬
‫ﺮ‬‫ﻋ‬‫‪-‬‬‫ﺪى‬ ‫ﻨ‬
‫ﻪﻫ‬‫ﻠﻰﮐ‬‫ﻌ‬‫ﻓ‬
‫ه‬‫ﻮ‬‫ﯿ‬
‫ﻪﺷ‬ ‫ﺑ‬
‫ﺪو‬ ‫ﻧ‬
‫ر‬‫ا‬
‫ﺬ‬‫ﮕ‬‫ﺑ‬
‫ر‬‫ﺎ‬‫ﻨ‬
‫دﮐ‬‫ﻮ‬‫ﺑ‬‫ﻣﻰ‬‫و‬
‫ﻪر‬‫اﮐ‬
‫ﺎر‬‫ﻫ‬
‫د‬‫ﺪ‬‫ﺘﻦﻋ‬‫ﺷ‬‫ﻮ‬‫ﻧ‬
‫م‬‫ﺎ‬
‫ﺎبﮔ‬ ‫زﺣﺴ‬‫ا‬‫ﺮ‬‫ﺒ‬
‫ﺘﻦﺟ‬ ‫ﺧ‬‫ﺎ‬
‫ﺰﺳ‬ ‫ﯾ‬
‫ﺎ‬
‫ﻤ‬‫ﺘ‬‫ﺎﻣ‬
‫ﺑ‬‫ﻣﻰ‬‫ز‬‫ر‬‫ا‬
‫ﻮ‬‫‪.‬ﺧ‬‫ﺪ‬‫ﻧ‬
‫ر‬‫و‬
‫ﺎ‬‫ﯿ‬
‫ﺑ‬‫وى‬‫در‬‫ﻮ‬
‫ﺷ‬‫هﻣﻰ‬‫ﺪ‬‫ﯿ‬‫ﻣ‬
‫ﺎ‬‫ﻧ‬
‫‪.‬‬
‫ﺷﺖ‬ ‫ا‬
‫د‬‫ﺮ‬‫ﺑ‬‫ﺎت‬‫ﯿ‬
‫ﺎﺿ‬‫ﯾ‬
‫ﺪر‬‫ﯾ‬
‫ﺮ‬‫ﺗﺠ‬‫ر‬‫اد‬
‫ﮔﻰر‬‫ر‬‫ﺰ‬‫ﺑ‬
 ‫ﺟﱪوﻣﻌﺎدﻟﻪ‬

‫اﻟ ﻮﻫﺎی ﻋﺪدی‬

‫‪ .١‬ﺷ ﻞﻫﺎی زﯾﺮ‪ ،‬دو اﻟ ﻮی ﭼﻮبﮐﺒﺮﯾﺘ را ﻧﺸﺎن ﻣ دﻫﻨﺪ‪ .‬اﻟ ﻮی اول را ﻣ ﻌﺒﯽ و اﻟ ﻮی‬
‫دوم را ﻣﺮﺑﻌ ﻣ ﻧﺎﻣﯿﻢ‪.‬‬

‫)‪(١‬‬ ‫)‪(٢‬‬ ‫)‪(٣‬‬

‫)‪(١‬‬ ‫)‪(٢‬‬ ‫)‪(٣‬‬

‫از دو اﻟ ﻮی ﺑﺎﻻ‪ ،‬ﺑﺎﺗﻮﺟﻪﺑﻪ ﭼﻮبﮐﺒﺮﯾﺖﻫﺎی ﺷ ﻞﻫﺎی )‪ (٢) ،(١‬و‬ ‫اﻟﻒ( ﺑﺮای ﻫﺮﯾ‬
‫)‪ ،(٣‬ﺷ ﻞ )‪ (۴‬و ﺷ ﻞ )‪ (۵‬را رﺳﻢ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫ب( ﺗﻌﺪاد ﭼﻮبﮐﺒﺮﯾﺖﻫﺎی ﺷ ﻞ ‪n‬اُم ﻫﺮ اﻟ ﻮ را ﺑﺮﺣﺴﺐ ‪ n‬ﺑﯿﺎﺑﯿﺪ‪.‬‬

‫ج( ﺑﺎﺗﻮﺟﻪﺑﻪ راﺑﻄﻪﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ در ﻗﺴﻤﺖ ﻗﺒﻞ ﺑﻪدﺳﺖ آوردﯾﺪ‪ ،‬ﺗﻌﺪاد ﭼﻮبﮐﺒﺮﯾﺖﻫﺎی‬

‫از اﻟ ﻮﻫﺎ را ﭘﯿﺪا ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬ ‫ﺷ ﻞ )‪ (٢٠‬ﻫﺮﯾ‬

‫د( آﯾﺎ ﻣ ﺗﻮاﻧﯿﺪ ﺷ ﻠ از اﻟ ﻮی ﻣ ﻌﺒﯽ ﺑﯿﺎﺑﯿﺪ ﮐﻪ ﺗﻌﺪاد ﭼﻮبﮐﺒﺮﯾﺖﻫﺎی آن ﺑﺎ ﺗﻌﺪاد‬

‫ﺷ ﻞ از اﻟ ﻮی ﻣﺮﺑﻌ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎﺷﺪ؟‬ ‫ﭼﻮبﮐﺒﺮﯾﺖﻫﺎی ﯾ‬

‫‪٣٨‬‬
 ‫ﺟﱪوﻣﻌﺎدﻟﻪ‬

‫اﻟ ﻮ را ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬ ‫‪ .٢‬در زﯾﺮ‪ ،‬ﭼﻬﺎر ﺷ ﻞ از ﯾ‬

‫اﻟﻒ( ﺷ ﻞ ﭘﻨﺠﻢ و ﺷﺸﻢ اﯾﻦ اﻟ ﻮ را رﺳﻢ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫ب( در ﺷ ﻞ ‪n‬اُم اﯾﻦ اﻟ ﻮ ﭼﻨﺪ داﯾﺮۀ ﺗﻮﭘﺮ ﻗﺮﻣﺰ وﺟﻮد دارد؟‬

‫از اﻟ ﻮﻫﺎی زﯾﺮ ﭼﯿﺴﺖ‪ .‬دﻟﯿﻞ ﺣﺪس ﺧﻮد را‬ ‫‪ .٣‬ﺣﺪس ﺑﺰﻧﯿﺪ ﮐﻪ ﺟﻤﻠﮥ ﻫﺰارم ﻫﺮﯾ‬
‫ﺑﻨﻮﯾﺴﯿﺪ‪.‬‬

‫‪) ١, ٣, ۵, ٧, ٩, ١١, . . .‬اﻟﻒ‬ ‫‪) ١, ۴, ٧, ١٠, ١٣, ١۶, . . .‬ب‬

‫‪) ٣, ٨, ١٣, ١٨, ٢٣, ٢٨, . . .‬ج‬ ‫‪) ´٧, ´٣, ١, ۵, ٩, ١٣, . . .‬د‬
‫‪) ٢, ´۵, ´١٠, ١۶, ´٢۶, ´٣٧, . . .‬ھ‬ ‫‪) ١, ۴, ٩, ١۶, . . .‬و‬
‫‪) ٧, ٨, ١٣, ١۴, ١٩, ٢٠, ٢۵, ٢۶, . . .‬ز‬ ‫‪) ٢, ۴, ٨, . . .‬ح‬
‫‪١ ١ ١‬‬ ‫‪١‬‬ ‫‪١‬‬ ‫‪١‬‬
‫)ط‬ ‫‪, ,‬‬ ‫‪,‬‬ ‫‪,‬‬ ‫‪,‬‬ ‫‪,...‬‬
‫‪٢ ۶ ١٢ ٢٠ ٣٠ ۴٢‬‬
‫‪ .۴‬ﺟﺪولﻫﺎی زﯾﺮ را ﺑﻪدﻗﺖ ﺑﺒﯿﻨﯿﺪ‪ .‬ﻫﻤﮥ ﻋﺪدﻫﺎی ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه ﺟﺪول ﺳﻤﺖ راﺳﺖ ﻧﺘﯿﺠﮥ‬
‫ﻗﺎﻧﻮﻧ اﺳﺖ ﮐﻪ روی ﻋﺪدﻫﺎی ﺟﺪول ﺳﻤﺖ ﭼﭗ اﻋﻤﺎل ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪´۵‬‬ ‫‪´٨‬‬ ‫‪٧‬‬ ‫‪۴‬‬ ‫‪٩‬‬ ‫‪٣٠‬‬ ‫‪٢۴‬‬ ‫‪´٢٨‬‬ ‫‪٢٨‬‬ ‫‪٠‬‬

‫‪۶‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪۴‬‬ ‫‪´٧‬‬ ‫‪٠‬‬ ‫‪١١‬‬ ‫‪١١‬‬ ‫‪´٣ ´١١ ´٩‬‬

‫ﺑﺎ ﮐﺸﻒ و اﻋﻤﺎل اﯾﻦ ﻗﺎﻧﻮن روی ﻋﺪدﻫﺎی ﺟﺪولِ ﺳﻤﺖ ﭼﭗ زﯾﺮ‪ ،‬ﺧﺎﻧﻪﻫﺎی ﺧﺎﻟ را‬
‫ﭘﺮ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫‪١‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫‪´٣‬‬ ‫‪۵‬‬ ‫‪´٨‬‬

‫‪٢‬‬ ‫‪´٢‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫‪۴‬‬ ‫‪´١‬‬

‫‪٣٩‬‬
 ‫ﺟﱪوﻣﻌﺎدﻟﻪ‬

‫ﺟﺎﻧﮕﻬﺪار‬

‫ﻣ ﺧﻮاﻫﯿﻢ ﻣﻔﻬﻮﻣ را ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﻨﯿﻢ ﺑﻪ ﻧﺎم »ﺟﺎﻧﮕﻬﺪار«‪.‬‬

‫ﺟﺎﻧﮕﻬﺪار ﻣﻮﺟﻮدی اﺳﺖ ﮐﻪ ﺟﺎ ﻧﮕﻪ ﻣ دارد!! اﯾﻦ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺳﺎدهﺗﺮ از آن اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺨﻮاﻫﯿﻢ‬
‫ﻣﺜﺎل از ﺟﺎﻧﮕﻬﺪار ﻣ آورﯾﻢ‪.‬‬ ‫آن را ﺷﺮح دﻫﯿﻢ‪ .‬در اداﻣﻪ ﯾ‬

‫ﺗﯿﻢ ﺑﺮای ﺷﺮﮐﺖ در ﻣﺴﺎﺑﻘﺎت ﻓﻮﺗﺴﺎل ﺑﻪ‬ ‫دارﯾﻮش ﮐﺎﭘﯿﺘﺎن ﺗﯿﻢ ﻓﻮﺗﺴﺎل ﮐﻼس‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﯾ‬
‫ﻣﺴﺌﻮﻻن ﻣﺪرﺳﻪ ﻣﻌﺮﻓ ﮐﻨﺪ‪ .‬وﻟ او در اﻧﺘﺨﺎب دروازهﺑﺎن دﭼﺎر ﻣﺸ ﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬دارﯾﻮش‬
‫ﻧﻔﺮ را ﻣﻌﺮﻓ ﮐﻨﺪ؛ وﻟ ﺗﻌﺪاد ﮐﺴﺎﻧ ﮐﻪ ﻣ ﺗﻮاﻧﻨﺪ دروازهﺑﺎن‬ ‫ﺑﺮای ﭘﺴﺖ دروازهﺑﺎﻧ ﺑﺎﯾﺪ ﯾ‬
‫را اﻧﺘﺨﺎب ﮐﻨﺪ‪ .‬ﻣﺴﺌﻮﻻن‬ ‫ﺑﺎﺷﻨﺪ زﯾﺎد اﺳﺖ‪ .‬او ﺑﺎﯾﺪ از ﺑﯿﻦ ﺳﻬﻨﺪ‪ ،‬ﻫﻮﻣﻦ‪ ،‬ﺳﺮوش و ﻣﺤﻤﺪ ﯾ‬
‫ﻣﺪرﺳﻪ ﻫﻢ ﮔﻔﺘﻪاﻧﺪ دارﯾﻮش ﺳﺮﯾﻊﺗﺮ ﺗﯿﻢ ﺧﻮد را ﻣﻌﺮﻓ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ دارﯾﻮش ﺗﯿﻢ را ﺑﺪون‬
‫دروازهﺑﺎن ﻣﻌﺮﻓ ﮐﺮد و از ﻣﺴﺌﻮﻻن ﻣﺪرﺳﻪ درﺧﻮاﺳﺖ ﮐﺮد ﮐﻪ ﺑﻌﺪاً دروازهﺑﺎن را ﻣﻌﺮﻓ ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫ذﺧﯿﺮه‬ ‫ذﺧﯿﺮه‬ ‫ﻣﻬﺎﺟﻢ‬ ‫ﻫﺎﻓﺒ‬ ‫ﻫﺎﻓﺒ‬ ‫ﻣﺪاﻓﻊ‬ ‫دروازهﺑﺎن‬

‫ﻣﺤﺴﻦ‬ ‫ﻓﺮﺷﺎد‬ ‫ﻋﻠﯿﺮﺿﺎ‬ ‫اﺣﺴﺎن‬ ‫ﺑﺮدﯾﺎ‬ ‫دارﯾﻮش‬ ‫‪X‬‬

‫در اﯾﻨﺠﺎ ‪ X‬ﺟﺎﻧﮕﻬﺪار اﺳﺖ‪ .‬ﮐﺴﺎﻧ ﮐﻪ ﻣ ﺗﻮاﻧﻨﺪ در ﺟﺎی ‪ X‬ﻗﺮار ﺑ ﯿﺮﻧﺪ‪ ،‬ﻋﺒﺎرتاﻧﺪ از‬
‫ﺟﺎﻧﮕﻬﺪار اﺳﻤ اﺳﺖ؛ ﯾﻌﻨ ﻣﻮﺟﻮداﺗ ﮐﻪ‬ ‫ﺳﻬﻨﺪ‪ ،‬ﻫﻮﻣﻦ‪ ،‬ﺳﺮوش و ﻣﺤﻤﺪ؛ ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ‪ X‬ﯾ‬
‫ﻣ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﺟﺎی ‪ X‬ﻗﺮار ﺑ ﯿﺮﻧﺪ اﺳﺎﻣ داﻧﺶآﻣﻮزان ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫در رﯾﺎﺿﯿﺎت ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺟﺎﻧﮕﻬﺪارﻫﺎ ﺑﺎ ﺣﺮوف اﻧﮕﻠﯿﺴ ﻧﺸﺎن داده ﻣ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ اﯾﻦ‬
‫ﺟﺎﻧﮕﻬﺪارﻫﺎ »ﻣﺘﻐﯿﺮ« ﻣ ﮔﻮﯾﻨﺪ‪.‬‬

‫‪۴٠‬‬
 ‫ﺟﱪوﻣﻌﺎدﻟﻪ‬

‫ﻋﺒﺎرت ﺟﺒﺮی‬

‫‪ .١‬ﻋﺒﺎرتﻫﺎی ﺟﺒﺮی زﯾﺮ را ﺳﺎده ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫‪) ١٨x ` ١٠y ´ ٨x ` y ´ ٣x‬اﻟﻒ‬ ‫‪) ٨pa ´ ٢yq ` ۴p۴y ´ ٢aq‬ب‬

‫‪) ٣px ´ ٢zq ´ p٨x ´ ۴zq ´ ٣px ´ ٢zq‬ج‬

‫‪ .٢‬ﺟﺎﻫﺎی ﺧﺎﻟ را ﺑﺎ ﻋﺒﺎرتﻫﺎی ﺟﺒﺮی ﻣﻨﺎﺳﺐ ﭘﺮ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫‪) ١٢m ` ¨ ¨ ¨ ´ ٣k ` ¨ ¨ ¨ “ ٣m ` ٣k‬اﻟﻒ‬

‫‪) ۶p٢x ` ¨ ¨ ¨ q ´ ٢p¨ ¨ ¨ ` ٣yq “ ۶x ` ۶y‬ب‬

‫‪ .٣‬از ﻣﺪرﺳﮥ ﺣﻠ ﺗﺎ ﺷﻬﺮک ﺑﻬﺎر ‪ ١٢٠٠‬ﻣﺘﺮ‪ ،‬از ﻣﺪرﺳﮥ ﻋﻼﻣﻪ ﺗﺎ ﺷﻬﺮک ﺑﻬﺎر ‪ ٩٠٠‬ﻣﺘﺮ و از‬
‫ﻣﺪرﺳﮥ ﺣﻠ ﺗﺎ ﻣﺪرﺳﮥ ﻋﻼﻣﻪ ‪ ۶٠٠‬ﻣﺘﺮ اﺳﺖ‪.‬‬

‫اﻟﻒ( اﮔﺮ ﺻﺒﺢﻫﺎ ‪ a‬داﻧﺶآﻣﻮز از ﺷﻬﺮک ﺑﻬﺎر ﺑﻪ ﻣﺪرﺳﮥ ﺣﻠ و ‪ b‬داﻧﺶآﻣﻮز از ﺷﻬﺮک‬

‫ﺻﺒﺢ ﭼﻨﺪ ﻣﺘﺮ ﭘﯿﺎدهروی ﺗﻮﺳﻂ‬ ‫ﺑﻬﺎر ﺑﻪ ﻣﺪرﺳﮥ ﻋﻼﻣﻪ ﺑﺮوﻧﺪ‪ ،‬در ﻣﺠﻤﻮع در ﯾ‬
‫ﻫﻤﮥ داﻧﺶآﻣﻮزان ﺻﻮرت ﻣ ﮔﯿﺮد؟‬

‫داﻧﺶآﻣﻮزان ﺣﻠ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻋﻼﻣﻪ ﺑﺮوﻧﺪ و از آﻧﺠﺎ ﺑﻪ ﺷﻬﺮک‬ ‫‪١‬‬

‫‪٢‬‬
‫ب( اﮔﺮ در ﻋﺼﺮ‬
‫ﺑﺮﮔﺮدﻧﺪ و ﺑﻘﯿﮥ داﻧﺶآﻣﻮزان ﺣﻠ ﺑﻪ ﺷﻬﺮک ﺑﺮﮔﺮدﻧﺪ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺗﻤﺎم داﻧﺶآﻣﻮزان‬
‫ﺑﻌﺪازﻇﻬﺮ ﭼﻨﺪ‬ ‫ﻋﻼﻣﻪ ﺑﻪ ﺷﻬﺮک ﺑﺮﮔﺮدﻧﺪ‪ ،‬در ﻣﺠﻤﻮع ﻫﻤﮥ داﻧﺶآﻣﻮزان در ﯾ‬
‫ﻣﺘﺮ ﭘﯿﺎدهروی اﻧﺠﺎم ﻣ دﻫﻨﺪ؟‬

‫ﻋﺪد در ﻧﻈﺮ ﺑ ﯿﺮﯾﺪ‪ ١١ .‬واﺣﺪ ﺑﻪ آن اﺿﺎﻓﻪ ﮐﻨﯿﺪ‪ .‬ﻣﺠﻤﻮع را در ‪ ٢‬ﺿﺮب ﮐﻨﯿﺪ و‬ ‫‪ .۴‬ﯾ‬
‫از ﺣﺎﺻﻞﺿﺮب ‪ ٢٠‬واﺣﺪ ﮐﻢ ﮐﻨﯿﺪ‪ .‬آﻧﭽﻪ را ﮐﻪ ﺑﻪدﺳﺖ آﻣﺪه در ‪ ۵‬ﺿﺮب ﮐﻨﯿﺪ و از‬
‫ﺣﺎﺻﻞﺿﺮب‪ ١٠ ،‬ﺑﺮاﺑﺮ ﻋﺪدی ﮐﻪ در اﺑﺘﺪا در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﯾﺪ‪ ،‬ﮐﻢ ﮐﻨﯿﺪ‪ .‬ﺣﺎﺻﻞ ﺑﺮاﺑﺮ‬
‫ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از راﺑﻄﻪﻫﺎی ﺟﺒﺮی ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ ﮐﻪ ﭼﺮا ﻫﻤﯿﺸﻪ ﺑﻪ ﻋﺪد ‪١٠‬‬ ‫‪ ١٠‬ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻣ رﺳﯿﺪ‪.‬‬

‫‪۴١‬‬
 ‫ﺟﱪوﻣﻌﺎدﻟﻪ‬

‫ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺻﻔﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﯾﻦ ﺳﻪ رﻗﻢ ﺷﺶ‬ ‫‪ .۵‬ﺳﻪ رﻗﻢ اﻧﺘﺨﺎب ﮐﻨﯿﺪ ﺑﻪﻃﻮریﮐﻪ ﻫﻤ‬
‫ﻋﺪد دو رﻗﻤ ﻣﺨﺘﻠﻒ درﺳﺖ ﮐﻨﯿﺪ‪ .‬ﻣﺠﻤﻮع اﯾﻦ ﻋﺪدﻫﺎی دو رﻗﻤ را ﺑﺮ ﻣﺠﻤﻮع ﺳﻪ‬
‫رﻗﻢ اﻧﺘﺨﺎﺑﯽ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﮐﻨﯿﺪ‪ .‬ﺣﺎﺻﻞ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ ٢٢‬ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از راﺑﻄﻪﻫﺎی ﺟﺒﺮی‬
‫ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ ﮐﻪ ﭼﺮا ﻫﻤﯿﺸﻪ ﺑﻪ ﻋﺪد ‪ ٢٢‬ﻣ رﺳﯿﺪ‪.‬‬

‫‪ .۶‬در ﺷﻬﺮ ﻋﺠﺎﯾﺐ ﻗﯿﻤﺖ ﻫﺮ ﻣﯿﻮه ‪ ،x‬ﻫﺮ ﻏﺬا ‪ y‬و ﻫﺮ ﻧﻮﺷﯿﺪﻧ ‪ z‬اﺳﺖ‪ .‬ﺟﺪول زﯾﺮ ﻧﺸﺎن‬
‫ﻣ دﻫﺪ ﮐﻪ آﻗﺎی ﺷ ﻤﻮ در ﺳﻪ روز ﮔﺬﺷﺘﻪ ﭼﻪ ﺧﻮراﮐ ﻫﺎﯾﯽ ﺧﻮرده اﺳﺖ‪ .‬اﺑﺘﺪا ﺟﺪول‬
‫را ﮐﺎﻣﻞ ﮐﻨﯿﺪ و ﺳﭙﺲ ﺑ ﻮﯾﯿﺪ ﮐﻪ آﻗﺎی ﺷ ﻤﻮ در اﯾﻦ ‪ ٣‬روز ﭼﻘﺪر ﭘﻮل ﺑﺎﺑﺖ ﺷ ﻢ ﺧﺮج‬
‫اﺳﺖ‪١ .‬‬ ‫ﺧﻮد ﮐﺮده‬
‫ﻗﯿﻤﺖ‬ ‫ﺗﻌﺪاد دﻓﻌﺎت ﻣﺼﺮف‬ ‫ﻧﻮع ﺧﻮراﮐ‬
‫‪ ۴‬ﺑﺎر‬ ‫ﺳﯿﺐ‬
‫‪ ٢‬ﺑﺎر‬ ‫ﭼﻠﻮﮐﺒﺎب‬
‫‪ ۶‬ﺑﺎر‬ ‫ﺷﺮﺑﺖ‬
‫‪ ٩‬ﺑﺎر‬ ‫ﻧﻮﺷﺎﺑﻪ‬
‫‪ ١٣‬ﺑﺎر‬ ‫ﭘﯿﺘﺰا‬
‫‪ ١‬ﺑﺎر‬ ‫ﮔﻼﺑﯽ‬
‫‪ ١٨‬ﺑﺎر‬ ‫ﺧﯿﺎر‬
‫‪ ٣‬ﺑﺎر‬ ‫آبﭘﺮﺗﻘﺎل‬
‫‪ ۵‬ﺑﺎر‬ ‫ﻣﻮز‬
‫‪ ١۵‬ﺑﺎر‬ ‫اُﻣﻠﺖ‬
‫‪ .٧‬در ﭘﺎرﮐﯿﻨﮓ ﻻﻟﻪ‪ ،‬ﺗﻌﺪاد دوﭼﺮﺧﻪﻫﺎ را ‪ ،x‬ﺗﻌﺪاد ﺳﻪﭼﺮﺧﻪﻫﺎ را ‪ y‬و ﺗﻌﺪاد ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎ را‬
‫‪ z‬در ﻧﻈﺮ ﻣ ﮔﯿﺮﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻋﺒﺎرت ﺟﺒﺮی‬ ‫اﻟﻒ( ﺗﻌﺪاد وﺳﺎﺋﻞ ﻧﻘﻠﯿﻪای ﮐﻪ در ﭘﺎرﮐﯿﻨﮓ ﻻﻟﻪ ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺖ را ﺑﺎ ﯾ‬
‫ﻧﺸﺎن دﻫﯿﺪ‪.‬‬

‫‪١‬ﺣ ﺎﯾﺖ آﺧﺮ اﯾﻦ ﻓﺼﻞ را ﺑﺨﻮاﻧﯿﺪ!‬

‫‪۴٢‬‬
 ‫ﺟﱪوﻣﻌﺎدﻟﻪ‬

‫ب( اﮔﺮ در ﭘﺎرﮐﯿﻨﮓ ﻻدن ‪ ٣‬ﺑﺮاﺑﺮ ﭘﺎرﮐﯿﻨﮓ ﻻﻟﻪ دوﭼﺮﺧﻪ‪ ٢ ،‬ﺑﺮاﺑﺮ ﭘﺎرﮐﯿﻨﮓ ﻻﻟﻪ ﺳﻪﭼﺮﺧﻪ‬
‫و ﻧﺼﻒ ﭘﺎرﮐﯿﻨﮓ ﻻﻟﻪ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻣﻮﺟﻮد ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺗﻌﺪاد وﺳﺎﯾﻞ ﻧﻘﻠﯿﻪای را ﮐﻪ در ﻫﺮ‬
‫ﻋﺒﺎرت ﺟﺒﺮی ﻧﺸﺎن دﻫﯿﺪ‪.‬‬ ‫دو ﭘﺎرﮐﯿﻨﮓ ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺎ ﯾ‬

‫ج( در ﻫﺮ دو ﭘﺎرﮐﯿﻨﮓ ﭼﻨﺪ ﭼﺮخ ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺖ؟‬

‫‪ .٨‬ﻣ ﺧﻮاﻫﯿﻢ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺧﺎﺻﯿﺖ ﭘﺨﺸ ﺑﺮرﺳ ﮐﻨﯿﻢ ﮐﻪ ﭼﺮا ﺣﺎﺻﻞﺿﺮب ﻫﺮ دو ﻋﺪد‬
‫ﻋﺪد ﻣﺜﺒﺖ در ﻋﺪدی‬ ‫ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﺣﺎﺻﻞﺿﺮب ﯾ‬ ‫ﻣﻨﻔ ‪ ،‬ﻋﺪدی ﻣﺜﺒﺖ اﺳﺖ‪ .‬اﺑﺘﺪا ﺑﺎ ﯾ‬
‫ﻣﻨﻔ را ﺑﺮرﺳ ﻣ ﮐﻨﯿﻢ‪.‬‬

‫اﻟﻒ( ﺑﺎ ﭘﺮ ﮐﺮدن ﺟﺎﻫﺎی ﺧﺎﻟ ﺑﺎ ﻋﺪدﻫﺎی ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻧﺸﺎن دﻫﯿﺪ‪.٢ ˆ p´۶q “ ´١٢ :‬‬
‫‪,‬‬
‫‪٢ ˆ p´۶ ` ۶q “ ٢ ˆ ¨ ¨ ¨ ` ٢ ˆ ¨ ¨ ¨.‬‬
‫‪/‬‬
‫¨ ¨ ¨ “ ¨ ¨ ¨ ˆ ‪ùñ ٢ ˆ ¨ ¨ ¨ ` ٢‬‬
‫¨ ¨ ¨ “ ¨ ¨ ¨ ˆ ‪٢ ˆ p´۶ ` ۶q “ ٢‬‬
‫‪/‬‬
‫‪-‬‬

‫‪ùñ ٢ ˆ p´۶q “ ´١٢.‬‬

‫ب( ﺑﺎ ﭘﺮ ﮐﺮدن ﺟﺎﻫﺎی ﺧﺎﻟ ﺑﺎ ﻋﺪدﻫﺎی ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻧﺸﺎن دﻫﯿﺪ‪.´٢ ˆ p´۶q “ ١٢ :‬‬
‫‪,‬‬
‫‪´٢ ˆ p´۶ ` ۶q “ ´٢ ˆ ¨ ¨ ¨ ` p´٢q ˆ ¨ ¨ ¨/‬‬
‫‪.‬‬
‫¨ ¨ ¨ “ ¨ ¨ ¨ ˆ ‪ùñ ´٢ ˆ ¨ ¨ ¨ ` p´٢q‬‬
‫¨ ¨ ¨ “ ¨ ¨ ¨ ˆ ‪´٢ ˆ p´۶ ` ۶q “ ´٢‬‬
‫‪/‬‬
‫‪-‬‬

‫‪ùñ ´٢ ˆ p´۶q “ ١٢.‬‬

‫ج( اﮔﺮ ‪ a‬و ‪ b‬دو ﻋﺪد ﻣﺜﺒﺖ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﻧﺸﺎن دﻫﯿﺪ ‪.p´aqp´bq “ ab‬‬

‫‪۴٣‬‬
 ‫ﺟﱪوﻣﻌﺎدﻟﻪ‬

‫ﻋﺒﺎرت ﺟﺒﺮی‬ ‫ﻣﻘﺪار ﻋﺪدی ﯾ‬

‫از ﻗﺴﻤﺖﻫﺎی زﯾﺮ‪ ،‬ﺑﺎﺗﻮﺟﻪﺑﻪ ﺳﺘﻮن اول‪ ،‬ﺟﺎﻫﺎی ﺧﺎﻟ را ﺑﺎ اﻋﺪاد ﻣﻨﺎﺳﺐ ﭘﺮ‬ ‫‪ .١‬در ﻫﺮﯾ‬
‫ﮐﻨﯿﺪ‪ .‬ﻧﻤﺎد » ¨ ¨ ¨« ﯾﻌﻨ روﻧﺪ ﻫﺮ ﺳﻄﺮ ﺑﺎ ﻫﻤﺎن اﻟ ﻮ اداﻣﻪ دارد‪.‬‬

‫اﻟﻒ(‬
‫‪x‬‬ ‫‪٠‬‬ ‫‪١‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪۴‬‬ ‫‪. . . ١٢ ١٣‬‬

‫‪٢x ´ ١‬‬ ‫‪...‬‬

‫ب(‬
‫‪x‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪۴‬‬ ‫‪۵‬‬ ‫‪۶‬‬ ‫‪٧‬‬ ‫‪. . . ٢٣ ٢۴‬‬
‫‪xpx ´ ١q‬‬ ‫‪...‬‬

‫ج(‬
‫‪x‬‬ ‫‪١‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪۴‬‬ ‫‪۵‬‬ ‫‪...‬‬ ‫‪٩‬‬ ‫‪١٠‬‬
‫‪۴x.x ` ٢‬‬ ‫‪...‬‬

‫د(‬
‫‪x‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪۴‬‬ ‫‪۵‬‬ ‫‪۶‬‬ ‫‪. . . ١٢ ١٣‬‬
‫‪x.x ` x‬‬ ‫‪...‬‬

‫از ﻗﺴﻤﺖﻫﺎی زﯾﺮ ﻣﺸﺨﺺ ﮐﻨﯿﺪ ﻣﺴﺎﺣﺖ ﻫﺮ ﺷ ﻞ ﺑﺮﺣﺴﺐِ ﭼﻪ ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎﯾﯽ‬ ‫‪ .٢‬در ﻫﺮﯾ‬
‫ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ و ﻫﺮ ﻣﺘﻐﯿﺮ ﻧﺸﺎندﻫﻨﺪۀ ﭼﯿﺴﺖ؟‬

‫‪: xy‬ﻣﺴﺎﺣﺖ ﻣﺴﺘﻄﯿﻞ )اﻟﻒ‬ ‫‪: ah‬ﻣﺴﺎﺣﺖ ﻣﺘﻮازیاﻻﺿﻼع )ب‬

‫‪:‬ﻣﺴﺎﺣﺖ ﻟﻮزی )ج‬ ‫‪ab‬‬
‫‪٢‬‬
‫‪: ١٢ pa ` bqh‬ﻣﺴﺎﺣﺖ ذوزﻧﻘﻪ )د‬

‫‪۴۴‬‬
 ‫ﺟﱪوﻣﻌﺎدﻟﻪ‬

‫‪ .٣‬ﺑﺮای ﻣﻘﺎدﯾﺮ داده ﺷﺪه در ﻫﺮ ﻗﺴﻤﺖ‪ ،‬ﻣﺴﺎﺣﺖ ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺷﺪه را ﺑﻪدﺳﺖ آورﯾﺪ‪.‬‬

‫اﻟﻒ( ﻣﺴﺎﺣﺖ ﻣﺴﺘﻄﯿﻠ ﺑﻪ ﻃﻮل ‪ ۵‬و ﻋﺮض ‪.٣‬‬

‫ب( ﻣﺴﺎﺣﺖ ﻣﺘﻮازیاﻻﺿﻼﻋ ﺑﺎ ﻃﻮل ﻗﺎﻋﺪه ‪ ٢‬و ارﺗﻔﺎع ‪.۵‬‬

‫ﻟﻮزی ﺑﺎ ﻃﻮل ﻗﻄﺮﻫﺎی ‪ ١٣‬و ‪. ۵۴‬‬ ‫ج( ﻣﺴﺎﺣﺖ ﯾ‬

‫د( ﻣﺴﺎﺣﺖ ذوزﻧﻘﻪای ﺑﺎ ﻃﻮل ﻗﺎﻋﺪهﻫﺎی ‪ ١٢‬و ‪ ،۴‬و ارﺗﻔﺎع ‪.٣‬‬

‫ﻣﻌﺎدﻟﻪ ‪١‬‬

‫‪ .١‬ﻋﺒﺎرتﻫﺎی ﺳﻤﺖ راﺳﺖ ﭼﻪ ﺗﻔﺎوﺗ ﺑﺎ ﻋﺒﺎرتﻫﺎی ﺳﻤﺖ ﭼﭗ دارﻧﺪ؟‬

‫‪‚ ٢x ` ٢y‬‬ ‫‪■ ٢x ` ۶ “ ٢۴‬‬

‫‪١‬‬
‫‚‬ ‫‪٢‬‬
‫‪ah‬‬ ‫‪■ S “ ٢۵ h‬‬

‫از ﻣﺴﺎﺋﻞ زﯾﺮ را ﺣﻞ ﮐﻨﯿﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﻣﺸﺨﺺ ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ ﭘﺎﺳﺦ ﺷﻤﺎ در ﻫﺮ‬ ‫‪ .٢‬اﺑﺘﺪا ﻫﺮ ﯾ‬
‫از ﻋﺒﺎرتﻫﺎی ﺗﻤﺮﯾﻦ ﻗﺒﻞ ﺑﺮاﺑﺮ ﯾﺎ ﻣﻌﺎدل اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﺑﺎ ﮐﺪامﯾ‬

‫اﻟﻒ( اﮔﺮ ﻃﻮل و ﻋﺮض ﻣﺴﺘﻄﯿﻠ را ﺑﻪﺗﺮﺗﯿﺐ ﺑﺎ ﻧﻤﺎدﻫﺎی ‪ x‬و ‪ y‬ﻧﺸﺎن دﻫﯿﻢ‪ ،‬ﻣﺤﯿﻂ‬
‫اﯾﻦ ﻣﺴﺘﻄﯿﻞ را ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ‪ x‬و ‪ y‬ﺑﻨﻮﯾﺴﯿﺪ‪.‬‬

‫ب( ﻃﻮل ﻣﺴﺘﻄﯿﻠ را ﺑﺎ ﻧﻤﺎد ‪ x‬ﻧﺸﺎن ﻣ دﻫﯿﻢ‪ .‬اﮔﺮ ﻋﺮض و ﻣﺤﯿﻂ اﯾﻦ ﻣﺴﺘﻄﯿﻞ‬
‫ﺑﻪﺗﺮﺗﯿﺐ ‪ ٣‬و ‪ ٢۴‬واﺣﺪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻌﺎدﻟﻪای ﺑﻨﻮﯾﺴﯿﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺣﻞ آن ﺑﺘﻮان ﻃﻮل ﻣﺴﺘﻄﯿﻞ‬
‫را ﺣﺴﺎب ﮐﺮد‪.‬‬

‫‪١‬ﻣﺴﺎﺋﻞ اﯾﻦ ﺑﺨﺶ ﺗﻤﺮﯾﻦﻫﺎﯾﯽ در ﺟﻬﺖ ﻧﻮﺷﺘﻦ و ﺣﻞ ﻣﻌﺎدﻟﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻤ ﻦ اﺳﺖ اﯾﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ از روشﻫﺎی‬
‫ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ )اﺑﺘﺪاﯾﯽ و ﯾﺎ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪاﻧﻪ( ﺣﻞ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬وﻟ ﺑﻪ ﻫﯿﺞ وﺟﻪ ﮔﻤﺎن ﻧﮑﻨﯿﺪ اﺳﺘﻔﺎده از روشﻫﺎی ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﻫﻤﯿﺸﻪ‬
‫در رﯾﺎﺿﯿﺎت راﻫ ﺸﺎ و آﺳﺎن ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬

‫‪۴۵‬‬
 ‫ﺟﱪوﻣﻌﺎدﻟﻪ‬

‫ج( ﻣﺴﺎﺣﺖ و ارﺗﻔﺎع ﻣﺜﻠﺚ ﻣﺘﺴﺎویاﻟﺴﺎﻗﯿﻨ را ﺑﻪﺗﺮﺗﯿﺐ ﺑﺎ ﻧﻤﺎدﻫﺎی ‪ S‬و ‪ h‬ﻧﺸﺎن‬

‫ﻣ دﻫﯿﻢ‪ .‬اﮔﺮ ﻗﺎﻋﺪه اﯾﻦ ﻣﺜﻠﺚ ‪ ۵‬واﺣﺪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬راﺑﻄﻪ ﺑﯿﻦ ﻣﺴﺎﺣﺖ و ارﺗﻔﺎع اﯾﻦ‬
‫ﻣﺜﻠﺚ ﭼﯿﺴﺖ؟‬

‫د( اﮔﺮ ﻗﺎﻋﺪه و ارﺗﻔﺎع ﻣﺜﻠﺜ را ﺑﻪﺗﺮﺗﯿﺐ ﺑﺎ ﻧﻤﺎدﻫﺎی ‪ a‬و ‪ h‬ﻧﺸﺎن دﻫﯿﻢ‪ ،‬ﻣﺴﺎﺣﺖ‬
‫اﯾﻦ ﻣﺜﻠﺚ را ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ‪ a‬و ‪ h‬ﺑﻨﻮﯾﺴﯿﺪ‪.‬‬

‫‪h‬‬

‫‪a‬‬

‫ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺑﺴﺎزﯾﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ آﻧﻬﺎ را ﺣﻞ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬ ‫از ﻣﻌﺎدﻟﻪﻫﺎی زﯾﺮ ﯾ‬ ‫‪ .٣‬اﺑﺘﺪا ﺑﺮای ﻫﺮﯾ‬

‫‪) ۵t ´ ۴ “ ١۶‬اﻟﻒ‬ ‫‪) ´٣m ´ ٢ “ ١٣‬ب‬

‫‪) ´١٢x ` ١٣ “ ١‬ج‬ ‫‪) ١٢ “ ۶ ´ ٢x‬د‬
‫‪) ٢b “ ٨b ´ ١٨‬ھ‬ ‫‪) ۵z ` ٢ “ ٣z ´ ۵‬و‬
‫‪) ٣g ` ۴ ´ g ` ١ “ ٣ ´ ۴g‬ز‬

‫ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﮔﺮﺑﻪای ﮐﻪ ﺑﺎ آن ‪ ١۵٠‬ﻣﺘﺮ ﻓﺎﺻﻠﻪ دارد‪ ،‬ﺷﺮوع ﺑﻪ دوﯾﺪن ﻣ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﮔﺮﺑﻪ در‬ ‫‪ .۴‬ﺳ‬
‫ﺑﻪ ﮔﺮﺑﻪ ﻣ رﺳﺪ؟‬ ‫در ﻫﺮ ﺛﺎﻧﯿﻪ ‪ ۴‬ﻣﺘﺮ ﻣ دود‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﭼﻨﺪ ﺛﺎﻧﯿﻪ ﺳ‬ ‫ﻫﺮ ﺛﺎﻧﯿﻪ ‪ ٢‬ﻣﺘﺮ و ﺳ‬

‫‪ .۵‬اﮔﺮ ﻋﺪد ‪ ٧٢‬ﺑﻪ ﺳﻪ ﻗﺴﻤﺖ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﻋﺪدﻫﺎی ‪ ۴ ،٢‬و ‪ ۶‬ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺷﻮد‪ ،‬ﮐﻮﭼ ﺗﺮﯾﻦ‬
‫ﻗﺴﻤﺖ ﺑﺮاﺑﺮ ﭼﻪ ﻋﺪدی ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ؟‬

‫‪۴۶‬‬
 ‫ﺟﱪوﻣﻌﺎدﻟﻪ‬

‫ﺑﺎزﯾ ﻦ ﭼﻬﺎر‬ ‫ﺑﺎزی‪ ،‬ﺟﺮﯾﻤﮥ ﻫﺮ ﺧﻄﺎ ﺳﻪ ﺑﺮاﺑﺮ ﺟﺮﯾﻤﮥ ﺧﻄﺎی ﻗﺒﻠ اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮ ﯾ‬ ‫‪ .۶‬در ﯾ‬
‫ﺑﺎر ﺧﻄﺎ ﮐﻨﺪ و در ﻣﺠﻤﻮع ‪ ۴٠٠٠٠‬ﺗﻮﻣﺎن ﺟﺮﯾﻤﻪ ﺷﻮد‪ ،‬ﺟﺮﯾﻤﮥ اوﻟﯿﻦ ﺧﻄﺎی اﯾﻦ ﺑﺎزﯾ ﻦ‬
‫ﭼﻘﺪر ﺑﻮده اﺳﺖ؟‬

‫ﺑﺴﺘﻪ ﺷ ﻼت را ﺗﺎ آﺧﺮ ﺧﻮردهاﻧﺪ‪ .‬ﺗﻌﺪاد‬ ‫‪ .٧‬ﻧﯿﻨﺎ‪ ،‬ﻣﺮﯾﻢ و ﻓﺮزاﻧﻪ ﺳﻪ ﺧﻮاﻫﺮﻧﺪ ﮐﻪ ﯾ‬

‫ﺑﯿﺸﺘﺮ از دو ﺑﺮاﺑﺮ ﺗﻌﺪاد ﺷ ﻼتﻫﺎﯾﯽ اﺳﺖ‬ ‫ﺷ ﻼتﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻧﯿﻨﺎ ﺧﻮرده اﺳﺖ‪ ،‬ﯾ‬
‫ﮐﻪ ﻣﺮﯾﻢ ﺧﻮرده اﺳﺖ‪ .‬ﺗﻌﺪاد ﺷ ﻼتﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻓﺮزاﻧﻪ ﺧﻮرده اﺳﺖ‪ ،‬ﭘﻨﺞ ﻋﺪد ﮐﻤﺘﺮ از‬
‫ﺳﻪ ﺑﺮاﺑﺮ ﺗﻌﺪاد ﺷ ﻼتﻫﺎﯾﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺮﯾﻢ ﺧﻮرده اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮ ﻧﯿﻨﺎ و ﻓﺮزاﻧﻪ ﺑﻪ ﺗﻌﺪاد‬
‫ﻣﺴﺎوی ﺷ ﻼت ﺧﻮرده ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺮﯾﻢ ﭼﻨﺪ ﺷ ﻼت ﺧﻮرده اﺳﺖ؟ ﻧﯿﻨﺎ و ﻓﺮزاﻧﻪ ﭼﻨﺪ‬
‫ﺷ ﻼت ﺧﻮردهاﻧﺪ؟‬

‫‪ .٨‬دو ﺧﻮدرو ﻫﻢزﻣﺎن از ﺗﻬﺮان ﺑﻪ ﺳﻤﺖ زاﻫﺪان ﺣﺮﮐﺖ ﮐﺮدﻧﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﺧﻮدرو اول ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ‬
‫‪ ١٠٠‬ﮐﯿﻠﻮﻣﺘﺮ ﺑﺮ ﺳﺎﻋﺖ و ﺧﻮدرو دوم ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ ‪ ١١۵‬ﮐﯿﻠﻮﻣﺘﺮ ﺑﺮ ﺳﺎﻋﺖ ﺣﺮﮐﺖ ﮐﻨﻨﺪ‪،‬‬
‫ﺑﻌﺪ از ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻋﺖ ﻓﺎﺻﻠﮥ اﯾﻦ دو ﺧﻮدرو از ﻫﻢ ‪ ١٣۵‬ﮐﯿﻠﻮﻣﺘﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ؟‬

‫‪۴٧‬‬
 ‫ﺟﱪوﻣﻌﺎدﻟﻪ‬

‫‪ .٩‬ﻋﻠ و رﺿﺎ در ﻣﻐﺎزۀ ﭘﺪرﺷﺎن ﺳﺒﺪﻫﺎی ﺣﺼﯿﺮی درﺳﺖ ﻣ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﻋﻠ ﭘﺴﺮ ﺑﺰرگﺗﺮ‪،‬‬
‫روزی ‪ ۵‬ﺳﺒﺪ ﺑﯿﺸﺘﺮ از رﺿﺎ ﻣ ﺳﺎزد‪ .‬اﮔﺮ ﻋﻠ ‪ ٣‬روز و رﺿﺎ ‪ ۶‬روز ﮐﺎر ﮐﻨﺪ‪ ،‬روی ﻫﻢ‬
‫‪ ۶٠‬ﻋﺪد ﺳﺒﺪ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﻨﯿﺪ ﻫﺮ ﮐﺪام روزی ﭼﻨﺪ ﺳﺒﺪ ﻣ ﺑﺎﻓﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻧﻔﺮ ﺗﻌﺪادی ﺟﻌﺒﻪ دارد و در آن ﺟﻌﺒﻪﻫﺎ ﻣ ﺧﻮاﻫﺪ ﮐﺘﺎبﻫﺎﯾﺶ را ﻗﺮار دﻫﺪ‪ .‬اﮔﺮ‬ ‫‪ .١٠‬ﯾ‬
‫‪۶٠‬‬ ‫در ﻫﺮ ﺟﻌﺒﻪ ‪ ۴٠‬ﮐﺘﺎب ﻗﺮار دﻫﺪ‪ ١٨٠ ،‬ﮐﺘﺎب روی زﻣﯿﻦ ﻣ ﻣﺎﻧﺪ‪ .‬اﮔﺮ در ﻫﺮ ﺟﻌﺒﻪ‬
‫ﮐﺘﺎب ﻗﺮار دﻫﺪ‪ ٣ ،‬ﺟﻌﺒﻪ ﺧﺎﻟ ﺑﺮاﯾﺶ ﺑﺎﻗ ﻣ ﻣﺎﻧﺪ‪ .‬او ﭼﻨﺪ ﺟﻌﺒﻪ و ﭼﻨﺪ ﮐﺘﺎب دارد؟‬

‫‪ .١١‬اﯾﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ را ﺑﺒﯿﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫ﭼﺎدر ﻣﻠّ‬

‫ﭼﺎدر ﻣﻠ ﮐﻪ آن را ﺑﻨﯿﺎد ﻣﻠ‬ ‫ﻓﺎﻃﻤﻪ ﻗﺼﺪ دارد ﺑﺎ ﺟﻤﻊ ﮐﺮدن ﭘﻮل ﺧﻮد ﯾ‬
‫ﻣﺪ و ﻟﺒﺎس اﺳﻼﻣ ‐اﯾﺮاﻧ ﻣﻌﺮﻓ ﮐﺮده اﺳﺖ‪ ،‬ﺧﺮﯾﺪاری ﮐﻨﺪ‪ .‬ﻗﯿﻤﺖ اﯾﻦ‬
‫ﻣﺘﺮ ﭼﺎدر و ‪ s‬ﻫﺰﯾﻨﮥ دوﺧﺖ ﭼﺎدر‬ ‫ﭼﺎدر ‪ ۵d ` s‬اﺳﺖ ﮐﻪ در آن ‪ d‬ﻗﯿﻤﺖ ﯾ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮ )ﭘﺎرﭼﮥ( ﭼﺎدر را ﻣﺘﺮی ‪ ١٠ ٠٠٠‬ﺗﻮﻣﺎن ﺧﺮﯾﺪه ﺑﺎﺷﺪ و ﻫﺰﯾﻨﮥ دوﺧﺖ‬
‫آن ‪ ٢٠ ٠٠٠‬ﺗﻮﻣﺎن ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﭘﻮل ﭼﺎدر ﻓﺎﻃﻤﻪ ﭼﻘﺪر ﻣ ﺷﻮد؟‬

‫ﻣﺘﺮ ﭘﺎرﭼﻪ‬ ‫در اﯾﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻗﯿﻤﺖ ﭼﺎدر اﯾﻦﻃﻮر ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣ ﺷﻮد‪ :‬ﭘﻨﺞ ﺑﺮاﺑﺮ ﻗﯿﻤﺖ ﯾ‬
‫ﺑﻪﻋﻼوۀ ﻫﺰﯾﻨﮥ دوﺧﺖ ﭼﺎدر‪.‬‬

‫ﻓﺎﻃﻤﻪ ﻣ ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻫﺮ ﺟﻨﺲ ﭘﺎرﭼﻪای را ﮐﻪ دوﺳﺖ داﺷﺖ‪ ،‬ﺳﻔﺎرش دﻫﺪ‪ .‬دراﯾﻦﺻﻮرت‬

‫ﻗﯿﻤﺖ ﭘﺎرﭼﻪ ﻣﻤ ﻦ ﺑﻮد ﮔﺮانﺗﺮ ﯾﺎ ارزانﺗﺮ ﺷﻮد‪ .‬ﻫﺰﯾﻨﮥ دوﺧﺖ را ﻫﻢ ﺧﯿﺎط ﺗﻌﯿﯿﻦ‬
‫ﻣ ﮐﺮد‪ .‬ﺧﯿﺎط ﻣ ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻫﺮ ﻣﻘﺪار ﺛﺎﺑﺘ ﮐﻪ ﻣ ﺧﻮاﺳﺖ اﻋﻼم ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫اﻟﻒ( ﻋﺪد ‪ ۵‬در اﯾﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻧﺸﺎندﻫﻨﺪۀ ﭼﯿﺴﺖ؟‬

‫ب( ﻫﺰﯾﻨﻪ دوﺧﺖ ﭼﺎدر ﺑﺎ ﺑﺎﻻ رﻓﺘﻦ ‪ d‬زﯾﺎد ﻣ ﺷﻮد ﯾﺎ ﺑﺎ ﺑﺎﻻ رﻓﺘﻦ ‪s‬؟‬

‫ﺧﯿﺎﻃ ﺑﻪﺻﻮرت ‪ ۵d ` sr‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺷﻤﺎ ‪r‬‬ ‫ج( اﮔﺮ ﻗﯿﻤﺖ ﭼﺎدر در ﯾ‬
‫ﻧﺸﺎﻧﮕﺮ ﭼﯿﺴﺖ؟‬

‫‪۴٨‬‬
 ‫ﺟﱪوﻣﻌﺎدﻟﻪ‬

‫ﺧﯿﺎﻃ ﺑﻪﺻﻮرت ‪ cd ` s‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺷﻤﺎ ‪c‬‬ ‫د( اﮔﺮ ﻗﯿﻤﺖ ﭼﺎدر در ﯾ‬
‫ﻧﺸﺎﻧﮕﺮ ﭼﯿﺴﺖ؟‬

‫´ ‪ p۵d ` sqt‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ‬ ‫‪١‬‬

‫‪١٠‬‬
‫‪t‬‬ ‫ﺗﻮﻟﯿﺪی ﭼﺎدر ﺑﻪﺻﻮرت‬ ‫ﭼﺎدر در ﯾ‬ ‫ھ( ﻗﯿﻤﺖ ﯾ‬
‫ﻣ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺷﻤﺎ در اﯾﻦ راﺑﻄﻪ ‪ t‬ﺑﯿﺎﻧﮕﺮ ﭼﯿﺴﺖ؟ ﻋﻼﻣﺖ »´« ﻧﺸﺎن از ﭼﻪ‬
‫اﺗﻔﺎﻗ در ﻣﺤﺎﺳﺒﮥ ﻗﯿﻤﺖ ﭼﺎدر ﻣ دﻫﺪ؟‬

‫ﺧﯿﺎط ﺧﻼق‪ ،‬راﺑﻄﻪای ﺑﺮای ﻗﯿﻤﺖ ﭼﺎدر اراﺋﻪ دﻫﯿﺪ ﮐﻪ ﻫﻢ ﺷﻤﺎ و‬ ‫و( ﺑﻪﻋﻨﻮانِ ﯾ‬
‫ﻫﻢ ﻣﺸﺘﺮیﻫﺎﯾﺘﺎن راﺿ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ .١٢‬دﺧﺘﺮ داﻧﺸﺠﻮی ‪ ١٨‬ﺳﺎﻟﻪای از ﻣﻦ ﭘﺮﺳﯿﺪ‪ :‬دﯾﺮوز‪ ،‬در ﺟﺸﻦ ﺗﻮﻟﺪ ﭼﻬﻠﻤﯿﻦ ﺳﺎل ﺷﻤﺎ‪،‬‬
‫ﺳﻪ دﺧﺘﺮ ﭘﯿﺮاﻣﻮن ﺷﻤﺎ را ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬آﻧﺎن ﭼﻪ ﮐﺴﺎﻧ ﺑﻮدﻧﺪ؟‬

‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬آﻧﺎن دﺧﺘﺮان ﻣﻦ ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬

‫ﮔﻔﺖ‪ :‬آﻧﺎن ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻟﻪاﻧﺪ؟‬

‫ﻣﺴﺌﻠﻪ درﺑﯿﺎورم؛ ﺣﺎﺻﻞﺿﺮب ﺳﻦ آﻧﻬﺎ ﺑﺮاﺑﺮ اﺳﺖ‬ ‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﺑ ﺬار آن را ﺑﻪﺻﻮرت ﯾ‬
‫ﺑﺎ ﺣﺎﺻﻞﺿﺮب ﺳﻦ ﻣﻦ و ﺷﻤﺎ‪ ،‬و ﻣﺠﻤﻮع ﻋﻤﺮﺷﺎن ﺑﻪ اﻧﺪازۀ ﺗﻔﺎوت ﺳﻦ ﻣﻦ ﺑﺎ ﺳﻦ‬
‫ﺷﻤﺎﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺧﻮاﻫﺮ ﮐﻮﭼ‬

‫دﺧﺘﺮ داﻧﺸﺠﻮ‪ ،‬در ﺣﺎﻟ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻣ اﻧﺪﯾﺸﯿﺪ‪ ،‬رﻓﺖ و ﭘﺮﺳﺶﮐﻨﺎن ﺑﺎزﮔﺸﺖ‪.‬‬

‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬آرام ﺑﺎش‪ ،‬ﻣﻦ ﻣ داﻧﻢ ﺷﻤﺎ ﻣﯿﺎن دو ﭘﺎﺳﺦ ﺳﺮﮔﺮدان و ﺣﯿﺮان ﻫﺴﺘﯿﺪ‪ ،‬وﻟ ﺑﺪان‬
‫در ﻣﯿﺎن دﺧﺘﺮاﻧﻢ دوﻗﻠﻮ ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ‪ ،‬در ﻣﯿﺎن دﺧﺘﺮان ﺷﻤﺎ ﮐﺴ ﻫﻤﺴﻦ و ﺳﺎل ﻣﻦ ﻧﯿﺴﺖ‪.‬‬

‫دﺧﺘﺮ داﻧﺸﺠﻮ‬ ‫ﺧﺐ‪ ،‬ﺣﺎﻻ ﺑ ﻮﯾﯿﺪ ﺳﻦ دﺧﺘﺮان ﻣﻦ ﭼﻘﺪر اﺳﺖ؟ و ﺳﻦ ﺧﻮاﻫﺮ ﮐﻮﭼ‬
‫اﺳﺖ؟ ‪١‬‬ ‫ﭼﻘﺪر‬

‫‪١‬اﺣﻤﺪ ﺳﻠﯿﻢ ﺳﻌﺪان‪ ،‬ﻟﺬت اﻧﺪﯾﺸﮥ رﯾﺎﺿ ‪ ،‬ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺳﺘﺎر ﻋﻮدی‪ ،‬اﻧﺘﺸﺎرات ﻋﻠﻤ و ﻓﺮﻫﻨﮕ ‪ ،‬ﺗﻬﺮان‪،١٣٨٣ ،‬‬
‫ﺻﻔﺤﻪ ‪.۶٠‬‬

‫‪۴٩‬‬
 ‫ﺟﱪوﻣﻌﺎدﻟﻪ‬

‫ﺣ ﺎﯾﺘ از ﮔﻠﺴﺘﺎن ﺳﻌﺪی‬

‫ﻢ ﻃﺒﯿﱮ ﺣﺎذق ﺑﻪﺧﺪﻣﺖ ﺣﻀﺮت ﻤﺪ ﻣﺼﻄﱼ )ص(‬ ‫ﯽ از ﻣﻠﻮک‬ ‫ﯾ‬

‫ﻓﺮﺳﺘﺎد‪ .‬ﺳﺎﱃ در دﯾﺎر ﻋﺮب د و ﮐﴗ ﺮﺑﻪ ﭘﯿﺶ او ﻧﯿﺎورد و ﻣﻌﺎ ﻪ از وی‬

‫را ﺑﺮای ﻣﻌﺎ ﺖ ا ﺎب‬ ‫د ﮐﻪ ﻣﺮﯾﻦ‬ ‫در ﻮاﺳﺖ‪ .‬ﭘﯿﺶ ﭘﯿﻐﻤﱪ آﻣﺪ و ﮔﻠﻪ‬

‫ﻣﻌﲔ اﺳﺖ‬ ‫ﺮد ﺗﺎ ﺧﺪﻣﱴ ﮐﻪ ﺑﺮ‬ ‫ﻓﺮﺳﺘﺎدهاﻧﺪ و در اﯾﻦ ﻣﺪت ﮐﴗ اﻟﺘﻔﺎﰐ ﻧ‬

‫ﺑﻪﺟﺎی آورد‪ .‬رﺳﻮل ﻋﻠﯿﻪاﻟﺴﻼم ﮔﻔﺖ‪ :‬اﯾﻦ ﻃﺎ ﻪ را ﻃﺮ ﱴاﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﺎ اﺷﺘﮫﺎ‬

‫ﲓﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫ﻏﺎﻟﺐ ﻮد ﻮرﻧﺪوھﻨﻮزاﺷﺘﮫﺎﺑﺎﻗﯽ دﮐﻪدﺳﺖازﻃﻌﺎمﺑﺪارﻧﺪ‪.‬ﺣ‬

‫اﯾﻦاﺳﺖﻣﻮﺟﺐﺗﻨﺪرﺳﱴ‪.‬زﻣﲔﺑﺒﻮﺳﯿﺪوﺑﺮﻓﺖ‪.‬‬
‫َ‬
‫ﺸﺖﺳﻮیﻟﻘﻤﻪدراز‬ ‫ﯾﺎﺳﺮاﻧ‬ ‫ﲓ آﻏﺎز‬ ‫ﻪ ﮐﻨﺪ ﺣ‬ ‫ﻦ آﻧ‬
‫ﺎن آﯾﺪ‬ ‫ﯾﺎ ز ﻧﺎﺧﻮردﻧﺶ‬ ‫ﻔﺘﻨﺶ ﺧﻠﻞ زاﯾﺪ‬ ‫ﮐﻪ ز ﻧﺎ‬

‫ﺧﻮردﻧﺶ ﺗﻨﺪرﺳﱴ آرد ﺑﺎر‬ ‫د ﮔﻔﺘﺎر‬ ‫ﻤﺘﺶ‬ ‫ﻻﺟﺮم ﺣ‬

‫‪۵٠‬‬
 ‫ھﻨﺪﺳﻪواﺳﺘﺪﻻل‬

‫رواﺑﻂ ﺑﯿﻦ ﭘﺎرهﺧﻂﻫﺎ‬

‫‪ .١‬ﻫﻤﻪ ﭘﺎرهﺧﻂﻫﺎی ﻣﻮﺟﻮد در ﺷ ﻞ زﯾﺮ را ﻧﺎم ﺑﺒﺮﯾﺪ‪.‬‬

‫‪A‬‬ ‫‪B‬‬ ‫‪C‬‬ ‫‪D‬‬ ‫‪E‬‬

‫‪ .٢‬ﭼﻨﺪ ﻣﺜﻠﺚ ﺑﺎ ﻣﺤﯿﻂ ‪ ٧‬واﺣﺪ ﻣ ﺗﻮان رﺳﻢ ﮐﺮد ﺑﻪﻃﻮریﮐﻪ ﻃﻮل ﺿﻠﻊﻫﺎی آﻧﻬﺎ ﻋﺪدﻫﺎی‬
‫از ﻣﺜﻠﺚﻫﺎ را رﺳﻢ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬ ‫ﺻﺤﯿﺢ ﺑﺎﺷﻨﺪ؟ ﻫﺮﯾ‬

‫‪ .٣‬روی ﻣﺤﻮر زﯾﺮ‪ ،‬ﭼﻨﺪ ﻧﻘﻄﻪ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ‪ ،D‬وﺟﻮد دارد ﺑﻪﻃﻮریﮐﻪ ‪AB “ CD‬؟‬
‫‪A‬‬ ‫‪B‬‬ ‫‪C‬‬
‫‪´۵‬‬ ‫‪´۴‬‬ ‫‪´٣‬‬ ‫‪´٢‬‬ ‫‪´١‬‬ ‫‪٠‬‬ ‫‪١‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪۴‬‬ ‫‪۵‬‬ ‫‪۶‬‬

‫‪ .۴‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻋﺪاد و ﻧﻤﺎدﻫﺎی ﺑﻪ ﮐﺎر رﻓﺘﻪ در ﺷ ﻞﻫﺎی زﯾﺮ‪ ،‬ﭼﺮا در ﻫﺮ ﺷ ﻞ ‪P R “ QS‬؟‬
‫آﯾﺎ اﺳﺘﺪﻻﻟ وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﺑﺮای ﻫﺮ ﺳﻪ ﺷ ﻞ درﺳﺖ ﺑﺎﺷﺪ؟‬
‫‪٢‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫‪١٫۵‬‬ ‫‪١٫۵‬‬

‫‪P‬‬ ‫‪Q‬‬ ‫‪R‬‬ ‫‪S‬‬ ‫‪P‬‬ ‫‪Q‬‬ ‫‪R S‬‬ ‫‪P‬‬ ‫‪Q‬‬ ‫‪R‬‬ ‫‪S‬‬
‫ﺧﻂ ﻗﺮار دارﻧﺪ ﺑﻪﻃﻮریﮐﻪ ‪ S‬ﺑﯿﻦ ‪ R‬و ‪ ،Q‬و ‪ Q‬ﺑﯿﻦ ‪P‬‬ ‫‪ .۵‬ﻧﻘﺎط ‪ R ،Q ،P‬و ‪ S‬روی ﯾ‬
‫و ‪ S‬ﻗﺮار دارد‪.‬‬

‫اﻟﻒ( ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﻮﺿﯿﺤﺎت ﺑﺎﻻ‪ ،‬ﺷ ﻞ ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ رﺳﻢ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫ب( اﮔﺮ ‪ ،P S “ RQ‬ﭼﺮا ‪ RS “ P Q‬؟‬

‫ﺧﻂ ﻗﺮار دارﻧﺪ ﺑﻪﻃﻮریﮐﻪ ‪ AB “ x‬و ‪.AC “ BD “ y‬‬ ‫‪ .۶‬ﻧﻘﺎط ‪ C ،B ،A‬و ‪ D‬روی ﯾ‬
‫از ﻗﺴﻤﺖﻫﺎی زﯾﺮ‪ ،‬اﺑﺘﺪا ﺷ ﻞ ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ رﺳﻢ ﮐﻨﯿﺪ و ﺳﭙﺲ ﻋﺒﺎرت ﺟﺒﺮی‬ ‫در ﻫﺮﯾ‬
‫ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺷﺪه را ﺑﻪدﺳﺖ آورﯾﺪ‪.‬‬

‫اﻟﻒ( اﮔﺮ ﻧﻘﻄﮥ ‪ C‬ﺑﯿﻦ دو ﻧﻘﻄﮥ ‪ A‬و ‪ ،D‬و ﻧﻘﻄﮥ ‪ D‬ﺑﯿﻦ دو ﻧﻘﻄﮥ ‪ B‬و ‪ C‬ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬آﻧﮕﺎه‬
‫‪ CD‬را ﺑﺮﺣﺴﺐِ ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎی ‪ x‬و ‪ y‬ﺑﻨﻮﯾﺴﯿﺪ‪.‬‬

‫ب( اﮔﺮ ﻧﻘﻄﮥ ‪ A‬ﺑﯿﻦ دو ﻧﻘﻄﮥ ‪ C‬و ‪ ،D‬و ﻧﻘﻄﮥ ‪ D‬ﺑﯿﻦ دو ﻧﻘﻄﮥ ‪ A‬و ‪ B‬ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬آﻧﮕﺎه‬
‫ﻋﺒﺎرت ﺟﺒﺮی ﺑﺎ ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎی ‪ x‬و ‪ y‬ﺑﻨﻮﯾﺴﯿﺪ‪.‬‬ ‫‪ CD‬را ﺑﻪﺻﻮرت ﯾ‬
‫‪۵٢‬‬
 ‫ھﻨﺪﺳﻪواﺳﺘﺪﻻل‬

‫ج( اﮔﺮ ﻧﻘﻄﮥ ‪ A‬ﺑﯿﻦ دو ﻧﻘﻄﮥ ‪ C‬و ‪ ،D‬و ﻧﻘﻄﮥ ‪ B‬ﺑﯿﻦ دو ﻧﻘﻄﮥ ‪ A‬و ‪ D‬ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬آﻧﮕﺎه‬
‫‪ CD‬را ﺑﺮﺣﺴﺐِ ‪ x‬و ‪ y‬ﺑﻪدﺳﺖ آورﯾﺪ‪.‬‬

‫ﺧﻂ راﺳﺖ ﻗﺮار دارﻧﺪ و ﻧﻘﻄﮥ ‪ O‬وﺳﻂ ﻫﺮ دو ﭘﺎرهﺧﻂ‬ ‫‪ .٧‬دو ﭘﺎرهﺧﻂ ‪ AB‬و ‪ CD‬روی ﯾ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬اﺑﺘﺪا ﺷ ﻞ )ﺷ ﻞﻫﺎی( ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ رﺳﻢ ﮐﻨﯿﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ‪،‬‬

‫اﻟﻒ( ﺛﺎﺑﺖ ﮐﻨﯿﺪ ‪.AC “ BD‬‬

‫ب( ﺛﺎﺑﺖ ﮐﻨﯿﺪ ‪.AD “ BC‬‬

‫رواﺑﻂ ﺑﯿﻦ زاوﯾﻪﻫﺎ‬

‫‪ .١‬ﻫﻤﮥ زاوﯾﻪﻫﺎی ﺣﺎده ﻣﻮﺟﻮد در ﺷ ﻞ زﯾﺮ را ﻧﺎم ﺑﺒﺮﯾﺪ‪.‬‬

‫‪t‬‬
‫‪k‬‬
‫‪v‬‬
‫‪r‬‬

‫‪O‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪ .٢‬در ﺷ ﻞ زﯾﺮ‪ .T PpR “ S PpQ “ ٩٠ ،‬ﺛﺎﺑﺖ ﮐﻨﯿﺪ ‪.T PpS “ RPpQ‬‬

‫‪S‬‬
‫‪T‬‬
‫‪R‬‬

‫‪Q‬‬
‫‪P‬‬

‫‪ .٣‬اﻟﻒ( ﻣﺘﻤﻢ زاوﯾﮥ ‪ ٢٨‬درﺟﻪ را ﺑﻪدﺳﺖ آورﯾﺪ‪.‬‬

‫ب( اﺧﺘﻼف ﻣ ﻤﻞ و ﻣﺘﻤﻢ زاوﯾﮥ ‪ ٢٨‬درﺟﻪ ﭼﻘﺪر اﺳﺖ؟‬

‫ج( اﺧﺘﻼف ﻣ ﻤﻞ و ﻣﺘﻤﻢ زاوﯾﮥ ‪ ٧٧‬درﺟﻪ را ﺑﻪدﺳﺖ آورﯾﺪ‪.‬‬

‫د( آﯾﺎ اﺧﺘﻼف ﻣ ﻤﻞ و ﻣﺘﻤﻢ ﻫﺮ زاوﯾﻪ ﻋﺪدی ﺛﺎﺑﺖ اﺳﺖ؟ ﭼﺮا؟‬

‫‪۵٣‬‬
 ‫ھﻨﺪﺳﻪواﺳﺘﺪﻻل‬

‫‪.AOC‬‬
‫‪ .۴‬اﻟﻒ( دو ﭘﺎرهﺧﻂ ‪ AB‬و ‪ CD‬ﯾ ﺪﯾ ﺮ را در ‪ O‬ﻗﻄﻊ ﮐﺮدهاﻧﺪ ﺑﻪﻃﻮریﮐﻪ ‪p “ ٧٠‬‬

‫‪ B OD‬ﭼﻨﺪ درﺟﻪ اﺳﺖ؟‬

‫‪ B OC‬و ‪p‬‬
‫‪p ،AOD‬‬
‫از زاوﯾﻪﻫﺎی ‪p‬‬ ‫ﻫﺮﯾ‬

‫‪.AOC‬‬
‫ب( دو ﭘﺎرهﺧﻂ ‪ AB‬و ‪ CD‬ﯾ ﺪﯾ ﺮ را در ‪ O‬ﻗﻄﻊ ﮐﺮدهاﻧﺪ ﺑﻪﻃﻮریﮐﻪ ‪p “ x‬‬

‫‪ B OD‬را ﺑﺮﺣﺴﺐِ ‪ x‬ﺑﻪدﺳﺖ آوردﯾﺪ‪.‬‬

‫‪ B OC‬و ‪p‬‬ ‫از زاوﯾﻪﻫﺎی ‪p‬‬
‫‪p ،AOD‬‬ ‫ﻫﺮﯾ‬

‫‪ .۵‬اﻟﻒ( اﮔﺮ زاوﯾﻪای ‪ ۴۵‬درﺟﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬زاوﯾﮥ ﻣ ﻤﻞ آن ﭼﻨﺪ درﺟﻪ اﺳﺖ؟‬

‫ب( اﮔﺮ زاوﯾﻪای ‪ x‬درﺟﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬زاوﯾﮥ ﻣ ﻤﻞ آن ﺑﺮﺣﺴﺐ ‪ x‬ﭼﻘﺪر اﺳﺖ؟‬

‫ج( ﻣﺠﻤﻮع دو زاوﯾﻪ )ﺑﻪ اﻧﺪازهﻫﺎی ‪ a‬و ‪ ٧۵ (b‬درﺟﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺠﻤﻮع ﻣ ﻤﻞﻫﺎی اﯾﻦ‬
‫دو زاوﯾﻪ ﭼﻨﺪ درﺟﻪ اﺳﺖ؟‬

‫‪ .۶‬در ﻃﻮل ﺷﺒﺎﻧﻪروز‪ ،‬ﭼﻨﺪ ﺑﺎر زاوﯾﮥ ﺑﯿﻦ ﻋﻘﺮﺑﻪﻫﺎی ﺳﺎﻋﺖﺷﻤﺎر و دﻗﯿﻘﻪﺷﻤﺎر ‪ ٩٠‬درﺟﻪ‬
‫ﻣ ﺷﻮد؟‬

‫‪ .٧‬در ﺷ ﻞ زﯾﺮ‪ ،‬ﻧﻘﻄﮥ ‪ D‬را ﭼﻨﺎن ﺑﯿﺎﺑﯿﺪ ﮐﻪ ‪ AB “ ED‬و دو زاوﯾﮥ ‪ ABC‬و ‪DEF‬‬

‫ﻣ ﻤﻞ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫‪A‬‬

‫‪C‬‬ ‫‪B‬‬ ‫‪E‬‬ ‫‪F‬‬

‫از ﺷ ﻞﻫﺎی زﯾﺮ‪ x ` y ،‬ﭼﻘﺪر اﺳﺖ؟‬ ‫‪ .٨‬در ﻫﺮﯾ‬

‫‪x‬‬ ‫‪y‬‬

‫‪y‬‬ ‫‪١٣۵‬‬ ‫‪x‬‬

‫‪y x‬‬ ‫‪x‬‬

‫‪y‬‬ ‫‪٣y‬‬
‫‪x‬‬ ‫‪٣x‬‬ ‫‪y‬‬

‫‪۵۴‬‬
 ‫ھﻨﺪﺳﻪواﺳﺘﺪﻻل‬

‫‪C‬‬
‫‪.DAB‬‬ ‫‪ C AB‬و ‪p‬‬
‫‪p “ DBA‬‬ ‫‪ .٩‬در ﺷ ﻞ روﺑﻪرو‪p ،‬‬
‫‪p “ C BA‬‬

‫‪D‬‬ ‫‪C BD‬؟ آﯾﺎ ﻣ ﺗﻮان ﻧﺘﯿﺠﻪ ﮔﺮﻓﺖ ‪ AD‬و‬ ‫ﭼﺮا ‪p‬‬
‫‪p “ C AD‬‬

‫‪ BD‬ﺑﻪﺗﺮﺗﯿﺐ ﻧﯿﻢﺳﺎز زاوﯾﻪﻫﺎی ‪ A‬و ‪ B‬ﻫﺴﺘﻨﺪ؟‬

‫‪A‬‬ ‫‪B‬‬
‫‪ .١٠‬دو زاوﯾﮥ ‪ AOB‬و ‪ BOC‬ﻣ ﻤﻞاﻧﺪ‪ .‬اﮔﺮ ‪ Ox‬ﻧﯿﻢﺳﺎز زاوﯾﮥ ‪ AOB‬و ‪ Oy‬ﻧﯿﻢﺳﺎز زاوﯾﮥ‬
‫‪ xOy‬ﻗﺎﺋﻤﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ BOC‬ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺛﺎﺑﺖ ﮐﻨﯿﺪ ‪p‬‬

‫‪ Z OY‬و‬
‫‪ .١١‬ﺳﻪ ﭘﺎرهﺧﻂ ‪ ZW ،LK‬و ‪ XY‬در ﻧﻘﻄﮥ ‪ O‬ﻫﻤﺮس ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ OK .‬ﻧﯿﻢﺳﺎز ‪p‬‬

‫‪ LOW‬اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪p “ ۴٠‬‬

‫اﻟﻒ( ﺑﺎﺗﻮﺟﻪﺑﻪ اﻃﻼﻋﺎت داده ﺷﺪه‪ ،‬ﺷ ﻞ ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ رﺳﻢ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫از آﻧﻬﺎ‬ ‫ب( در ﺷ ﻠ ﮐﻪ رﺳﻢ ﮐﺮدهاﯾﺪ‪ ،‬ﭼﻨﺪ زاوﯾﮥ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﺑﻪ رأس وﺟﻮد دارد‪ .‬ﻫﺮﯾ‬
‫را ﻧﺎم ﺑﺒﺮﯾﺪ‪.‬‬

‫ج( اﻧﺪازۀ زاوﯾﻪﻫﺎی ‪ ZOX ،XOL‬و ‪ ZOY‬را ﺑﻪدﺳﺖ آورﯾﺪ‪.‬‬

‫زاوﯾﻪ ﻣﺜﻠﺜ از زاوﯾﮥ دوم ‪ ٢۵‬درﺟﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ و اﻧﺪازۀ زاوﯾﮥ ﺳﻮم ‪ ٩‬واﺣﺪ ﮐﻤﺘﺮ‬ ‫‪ .١٢‬اﻧﺪازۀ ﯾ‬
‫از ﺳﻪ زاوﯾﮥ اﯾﻦ ﻣﺜﻠﺚ را ﺑﯿﺎﺑﯿﺪ‪.‬‬ ‫از دو ﺑﺮاﺑﺮ زاوﯾﮥ دوم اﺳﺖ‪ .‬اﻧﺪازۀ ﻫﺮﯾ‬
‫‪C‬‬ ‫‪ .١٣‬در ﺷ ﻞ روﺑﻪرو‪ AP ،Cp “ ٧٠ ،‬ﻧﯿﻢﺳﺎز زاوﯾﮥ ‪ A‬و‬
‫‪٧٠‬‬
‫‪ BP‬ﻧﯿﻢﺳﺎز زاوﯾﮥ ‪ B‬اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪P‬‬
‫‪ P AB‬ﭼﻘﺪر اﺳﺖ؟‬ ‫اﻟﻒ( ﻣﻘﺪار ‪p‬‬
‫‪p ` P BA‬‬

‫‪A‬‬ ‫‪B‬‬ ‫ب( زاوﯾﮥ ‪ AP B‬ﭼﻨﺪ درﺟﻪ اﺳﺖ؟‬

‫‪ .١۴‬در ﺷ ﻞ زﯾﺮ ﺳﻪ ﭘﺎرهﺧﻂ ‪ CF ،BE‬و ‪ DJ‬در ﻧﻘﻄﮥ ‪ A‬ﻫﻤﺮساﻧﺪ‪ .‬اﮔﺮ ‪p “ ١٢۴‬‬
‫‪B AD‬‬

‫‪ E AF‬ﭼﻘﺪر اﺳﺖ؟‬
‫‪ DAF‬ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﻧﺪازۀ زاوﯾﮥ ‪p‬‬
‫و ‪p “ ١٠٨‬‬
‫‪D‬‬

‫‪E‬‬
‫‪C‬‬
‫‪A‬‬
‫‪F‬‬
‫‪B‬‬
‫‪J‬‬

‫‪۵۵‬‬
 ‫ھﻨﺪﺳﻪواﺳﺘﺪﻻل‬

‫‪ .١۵‬در ﺷ ﻞ زﯾﺮ‪ QN ،‬ﺑﺮ ‪ P S‬و ‪ QM‬ﺑﺮ ‪ P T‬ﻋﻤﻮد اﺳﺖ‪ .‬ﭼﺮا زاوﯾﻪﻫﺎی ‪ P‬و ‪Q‬‬

‫ﻫﻢاﻧﺪازهاﻧﺪ؟‬
‫‪Q‬‬
‫‪S‬‬
‫‪X‬‬ ‫‪N‬‬

‫‪P‬‬ ‫‪T‬‬
‫‪M‬‬

‫‪ .١۶‬اﮔﺮ زاوﯾﻪﻫﺎی ﻣﺜﻠﺜ ﺑﻪﺻﻮرت زﯾﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬اﻧﺪازه زاوﯾﮥ ﺳﻮم ﭼﻘﺪر اﺳﺖ؟‬

‫ب( ‪ ٩٠‬و ‪.n‬‬ ‫اﻟﻒ( ‪ ١٣۴‬و ‪.٢۶‬‬

‫‪ u‬و ‪.v‬‬ ‫د(‬ ‫ج( ‪ ۶٠ ` a‬و ‪.۶٠ ´ a‬‬

‫‪ .١٧‬در ﻣﺜﻠﺚ ‪ ،ABC‬اﻧﺪازۀ زاوﯾﮥ ‪ A‬ﺳﻪ ﺑﺮاﺑﺮ اﻧﺪازۀ زاوﯾﮥ ‪ B‬و ﻧﺼﻒ اﻧﺪازۀ زاوﯾﮥ ‪ C‬اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﻧﺪازۀ زاوﯾﮥ ‪ A‬ﭼﻘﺪر اﺳﺖ؟‬

‫‪ ،B AC‬آﻧﮕﺎه اﻧﺪازۀ زاوﯾﮥ ‪CAD‬‬

‫‪ E AD‬و ‪p “ ٢x ` ۵‬‬
‫‪ .١٨‬در ﺷ ﻞ زﯾﺮ‪ ،‬اﮔﺮ ‪p “ ٣x ´ ١۵‬‬

‫ﭼﻘﺪر اﺳﺖ؟‬
‫‪D‬‬ ‫‪C‬‬

‫‪A‬‬
‫‪E‬‬ ‫‪B‬‬

‫‪ RW‬ﭼﻨﺪ درﺟﻪ اﺳﺖ؟‬

‫‪ .١٩‬در ﺷ ﻞ زﯾﺮ‪x T ،‬‬

‫‪۴۶‬‬

‫‪W‬‬

‫‪x‬‬ ‫‪y‬‬
‫‪x‬‬ ‫‪y‬‬
‫‪R‬‬ ‫‪T‬‬

‫‪۵۶‬‬
 ‫ھﻨﺪﺳﻪواﺳﺘﺪﻻل‬

‫از دﯾﻮارهﻫﺎی‬ ‫‪ .٢٠‬در ﺷ ﻞ‪ ،‬ﻣﺴﯿﺮ ﺗﻮپ ﺑﯿﻠﯿﺎردی را ﻧﺸﺎن دادهاﯾﻢ ﮐﻪ ﺑﺎ زاوﯾﮥ ‪ ٣۵‬ﺑﻪ ﯾ‬
‫ﻣﯿﺰ ﺑﯿﻠﯿﺎرد ﻣ ﺧﻮرد و ﻣﺴﯿﺮش را اداﻣﻪ ﻣ دﻫﺪ‪ .‬اﮔﺮ زاوﯾﮥ ﺑﺮﺧﻮرد ﺗﻮپ ﺑﻪ ﻣﯿﺰ ﺑﺎ زاوﯾﮥ‬
‫دور ﺷﺪن ﺗﻮپ از ﻣﯿﺰ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ x ،‬را ﺑﯿﺎﺑﯿﺪ‪.‬‬
‫‪N‬‬ ‫‪D‬‬
‫‪٧۵‬‬
‫‪L‬‬ ‫‪x‬‬ ‫‪ă‬‬
‫‪ă‬‬

‫‪H‬‬

‫‪ą‬‬ ‫‪ą‬‬
‫‪٣۵‬‬
‫‪K‬‬ ‫‪T‬‬
‫‪A‬‬ ‫‪ .٢١‬در ﺷ ﻞ روﺑﻪرو‪.Ap “ ١١٠ ،‬‬
‫‪x‬‬
‫‪y‬‬
‫‪z‬‬ ‫اﻟﻒ( ﻣﻘﺪار ‪ x ` y‬را ﺑﯿﺎﺑﯿﺪ‪.‬‬
‫‪y x‬‬
‫‪B‬‬
‫‪D‬‬
‫‪C‬‬ ‫ب( ﻣﻘﺪار ‪ z‬ﭼﻘﺪر اﺳﺖ؟‬
‫‪.ACB‬‬ ‫‪ .B‬ﺛﺎﺑﺖ ﮐﻨﯿﺪ ‪p‬‬
‫‪p “ E DC‬‬ ‫‪p “ B CD‬‬ ‫‪ .٢٢‬در ﺷ ﻞ زﯾﺮ‪p “ ٩٠ ،‬‬
‫‪p “ DEC‬‬
‫‪B‬‬ ‫‪A‬‬
‫‪E‬‬

‫‪C‬‬ ‫‪D‬‬

‫از ﺷ ﻞﻫﺎی زﯾﺮ‪ ،‬ﻣﻘﺪار ‪ x‬و ‪ y‬را ﺑﯿﺎﺑﯿﺪ‪.‬‬ ‫‪ .٢٣‬در ﻫﺮ ﯾ‬

‫‪٢٨‬‬ ‫‪۴٧ y‬‬
‫‪x‬‬
‫‪٣x‬‬

‫‪٨٢‬‬ ‫‪۴۵‬‬
‫‪٢x‬‬

‫‪۴٠‬‬
‫‪x‬‬
‫‪٣٢‬‬

‫‪x ` ١۵‬‬ ‫‪٣x ´ ١۵‬‬ ‫‪x ` ١۴‬‬

‫‪٧٠‬‬

‫‪٢x‬‬ ‫‪x‬‬
‫‪٣٠‬‬

‫‪y‬‬

‫‪۵٠‬‬
‫‪۶٠‬‬ ‫‪x‬‬

‫‪۵٧‬‬
 ‫ھﻨﺪﺳﻪواﺳﺘﺪﻻل‬

‫ﺗﺒﺪﯾﻞﻫﺎی ﻫﻨﺪﺳ و ﻫﻢﻧﻬﺸﺘ‬

‫ﻧﮑﺘﻪ‪ .‬دو ﻧﺎمﮔﺬاری ‪ ABCD‬و ‪ CADB‬ﺷ ﻞﻫﺎی ﯾ ﺴﺎﻧ را ﻧﺸﺎن ﻧﻤ دﻫﻨﺪ! در‬
‫ﺿﻠﻊ ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ درﺣﺎﻟ ﮐﻪ در ﭼﻬﺎرﺿﻠﻌ‬ ‫ﭼﻬﺎرﺿﻠﻌ ‪ ،ABCD‬دو رأس ‪ A‬و ‪ C‬روی ﯾ‬
‫ﺿﻠﻊ ﻗﺮار دارﻧﺪ‪ .‬ﺷ ﻞﻫﺎی زﯾﺮ اﯾﻦ ﻣﻄﻠﺐ را روﺷﻦ‬ ‫‪ CADB‬دو رأس ‪ A‬و ‪ C‬روی ﯾ‬
‫ﻣ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫‪D‬‬ ‫‪C‬‬ ‫‪B‬‬ ‫‪D‬‬

‫‪A‬‬ ‫‪B‬‬ ‫‪C‬‬ ‫‪A‬‬

‫ﺿﻠﻊاﻧﺪ‪.‬‬ ‫در ﻧﺎم ﭼﻨﺪﺿﻠﻌ ﻫﺎ ﻫﺮ دو ﺣﺮف ﮐﻨﺎرﻫﻢ ﻧﺸﺎندﻫﻨﺪۀ دو رأس روی ﯾ‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ ﺷ ﻞ ﺳﻤﺖ راﺳﺖ ﺑﺎﻻ را ﻣ ﺗﻮان ﺑﻪﺻﻮرتﻫﺎی ‪ DBCA ،ADBC‬ﯾﺎ‬
‫‪ CBDA‬ﻧﯿﺰ ﻧﺎمﮔﺬاری ﮐﺮد‪.‬‬
‫‪ .١‬در ﮐﺪام ﻗﺴﻤﺖﻫﺎ‪ ،‬دو ﭼﻬﺎرﺿﻠﻌ داده ﺷﺪه ﯾ ﺴﺎن ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ؟‬

‫ب( ‪ BCDA‬و ‪.BADC‬‬ ‫اﻟﻒ( ‪ ABCD‬و ‪.CDAB‬‬

‫‪ .٢‬در ﮐﺪام ﻗﺴﻤﺖ‪ ،‬دو ﭘﻨﺞﺿﻠﻌ داده ﺷﺪه ﯾ ﺴﺎن ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ؟‬

‫ب( ‪ CDEAB‬و ‪.DEABC‬‬ ‫اﻟﻒ( ‪ ABCDE‬و ‪.ABCED‬‬

‫‪ CADBE‬و ‪.ECDBA‬‬ ‫د(‬ ‫‪ CAEDB‬و ‪.DBCAE‬‬ ‫ج(‬

‫‪ .٣‬در ﭼﻬﺎرﺿﻠﻌ ‪ ABCD‬دو ﻣﺜﻠﺚ ‪ ABD‬و ‪ BCD‬ﻫﻢﻧﻬﺸﺖاﻧﺪ‪.‬‬

‫از راﺑﻄﻪﻫﺎی زﯾﺮ ﻫﻤﻮاره درﺳﺖ اﺳﺖ؟‬ ‫اﻟﻒ( ﺑﺎ ذﮐﺮ دﻟﯿﻞ ﻣﺸﺨﺺ ﮐﻨﯿﺪ ﮐﺪامﯾ‬

‫‪• B AD‬‬
‫‪p “ B CD‬‬
‫‪p‬‬ ‫‪• ABD‬‬
‫‪p “ C DB‬‬
‫‪p‬‬ ‫‪• AB “ CD‬‬

‫از راﺑﻄﻪﻫﺎی زﯾﺮ ﻫﻤﻮاره درﺳﺖ اﺳﺖ؟‬ ‫‪ ،ABD‬آﻧﮕﺎه ﮐﺪامﯾ‬ ‫ب( اﮔﺮ ‪p‬‬
‫‪p “ C BD‬‬

‫‪• AB “ CD‬‬ ‫‪• AB “ BC‬‬ ‫‪• AD “ BC‬‬

‫از راﺑﻄﻪﻫﺎی زﯾﺮ ﻫﻤﻮاره درﺳﺖ اﺳﺖ؟‬ ‫ج( اﮔﺮ ‪ ،AB “ CD‬آﻧﮕﺎه ﮐﺪامﯾ‬

‫‪• ADB‬‬
‫‪p “ C BD‬‬
‫‪p‬‬ ‫‪• ABD‬‬
‫‪p “ C BD‬‬
‫‪p‬‬

‫‪۵٨‬‬
 ‫ھﻨﺪﺳﻪواﺳﺘﺪﻻل‬

‫‪ .۴‬در ﭼﻬﺎرﺿﻠﻌ ‪ IRAN‬دو ﻣﺜﻠﺚ ‪ IRA‬و ‪ IN A‬ﻫﻢﻧﻬﺸﺖاﻧﺪ‪.‬‬

‫اﻟﻒ( اﮔﺮ ﺑﺪاﻧﯿﻢ ‪ ،IR “ AN‬آﻧﮕﺎه ﭼﻪ ﺗﺒﺪﯾﻞﻫﺎﯾﯽ ﻣﺜﻠﺚ ‪ IRA‬را ﺑﻪ ﻣﺜﻠﺚ ‪IN A‬‬

‫ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣ ﮐﻨﺪ؟‬

‫ب( اﮔﺮ ﺑﺪاﻧﯿﻢ ‪ ،IR “ IN‬آﻧﮕﺎه ﭼﻪ ﺗﺒﺪﯾﻞﻫﺎﯾﯽ ﻣﺜﻠﺚ ‪ IRA‬را ﺑﻪ ﻣﺜﻠﺚ ‪IN A‬‬

‫ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣ ﮐﻨﺪ؟‬

‫از ﺷ ﻞﻫﺎی زﯾﺮ‪ ،‬دو ﺟﻔﺖ ﻣﺜﻠﺚ ﻫﻢﻧﻬﺸﺖ وﺟﻮد دارد‪ .‬آن ﻣﺜﻠﺚﻫﺎ را ﻧﺎم‬ ‫‪ .۵‬در ﻫﺮﯾ‬
‫ﺑﺒﺮﯾﺪ و ﻣﺸﺨﺺ ﮐﻨﯿﺪ ﺑﺎ ﭼﻪ ﺗﺒﺪﯾﻞﻫﺎﯾﯽ ﺑﻪ ﯾ ﺪﯾ ﺮ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ اﺟﺰای ﺑﺮاﺑﺮ‬
‫آﻧﻬﺎ را ﻣﺸﺨﺺ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫‪B‬‬ ‫‪A‬‬
‫‪E‬‬ ‫‪C‬‬
‫‪F‬‬
‫‪A E‬‬ ‫‪D C‬‬ ‫‪B‬‬ ‫‪D‬‬

‫‪ .۶‬در ﺷ ﻞ زﯾﺮ ﮐﺪام ﻣﺜﻠﺚﻫﺎ ﻫﻢﻧﻬﺸﺖاﻧﺪ؟ ﺗﺒﺪﯾﻞﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ ﯾ ﺪﯾ ﺮ ﺗﺒﺪﯾﻞ‬

‫ﻣ ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﺑﯿﺎﺑﯿﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ اﺟﺰای ﺑﺮاﺑﺮ دو ﻣﺜﻠﺚ ﻫﻢﻧﻬﺸﺖ را ﻣﺸﺨﺺ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫‪A‬‬
‫‪D‬‬
‫‪I‬‬
‫‪F‬‬
‫‪B‬‬
‫‪G‬‬
‫‪C‬‬
‫‪H‬‬ ‫‪E‬‬

‫‪ .٧‬در ﺷ ﻞ روﺑﻪرو‪ ،‬دو ﻧﻘﻄﮥ ‪ P‬و ‪ Q‬را روی اﺿﻼع‬

‫‪C‬‬ ‫زاوﯾﻪ ‪ S‬ﻃﻮری ﺑﯿﺎﺑﯿﺪ ﮐﻪ دو ﻣﺜﻠﺚ ‪ ABC‬و ‪P QS‬‬

‫ﻫﻢﻧﻬﺸﺖ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺗﺒﺪﯾﻞﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ دو ﻣﺜﻠﺚ را ﺑﻪ‬

‫‪A‬‬
‫ﯾ ﺪﯾ ﺮ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣ ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﺑﯿﺎﺑﯿﺪ و ﺳﭙﺲ اﺟﺰای ﺑﺮاﺑﺮ‬
‫‪B‬‬ ‫را ﻣﺸﺨﺺ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫‪S‬‬

‫‪۵٩‬‬
 ‫ھﻨﺪﺳﻪواﺳﺘﺪﻻل‬

‫‪B‬‬ ‫‪ .٨‬در ﺷ ﻞ روﺑﻪرو‪ ،‬ﻧﻘﻄﮥ ‪ N‬را ﻃﻮری ﺑﯿﺎﺑﯿﺪ ﮐﻪ دو‬

‫ﻣﺜﻠﺚ ‪ ABC‬و ‪ GM N‬ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺗﺒﺪﯾﻞﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ‬
‫‪A‬‬
‫‪C‬‬ ‫دو ﻣﺜﻠﺚ را ﺑﻪ ﯾ ﺪﯾ ﺮ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣ ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﺑﯿﺎﺑﯿﺪ و ﺳﭙﺲ‬
‫‪G‬‬
‫اﺟﺰای ﺑﺮاﺑﺮ را ﻣﺸﺨﺺ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫‪M‬‬

‫‪ .٩‬در ﺷ ﻞ روﺑﻪرو‪ ،‬ﭼﻨﺪ ﻧﻘﻄﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ‪ D‬ﻣ ﺗﻮان ﯾﺎﻓﺖ‬

‫ﺑﻪﻃﻮریﮐﻪ دو ﻣﺜﻠﺚ ‪ ABC‬و ‪ ABD‬ﻫﻢﻧﻬﺸﺖ‬
‫‪A‬‬ ‫‪B‬‬
‫ﺑﺎﺷﻨﺪ؟ در ﻫﺮ ﺣﺎﻟﺖ ﺗﺒﺪﯾﻞﻫﺎ را ﻣﺸﺨﺺ ﮐﻨﯿﺪ و‬
‫‪C‬‬ ‫اﺟﺰای ﺑﺮاﺑﺮ را ﺑﯿﺎﺑﯿﺪ‪.‬‬

‫آزﻣﻮن ﻣﺴﺌﻠﮥ زﯾﺮ ﻣﻄﺮح ﺷﺪه ﺑﻮد‪.‬‬ ‫‪ .١٠‬در ﯾ‬

‫ﺷ ﻞ زﯾﺮ را ﺑﻪ ﭼﻬﺎر ﺷ ﻞ ﻫﻢﻧﻬﺸﺖ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫ﺷ ﻞﻫﺎی زﯾﺮ‪ ،‬ﭘﺎﺳﺦ ﭼﻬﺎر ﻧﻔﺮ از داﻧﺶآﻣﻮزان را ﻧﺸﺎن ﻣ دﻫﺪ‪.‬‬

‫ﮐﺪام ﭘﺎﺳﺦ درﺳﺖ و ﮐﺪام ﻧﺎدرﺳﺖ اﺳﺖ؟ درﺑﺎرۀ ﭘﺎﺳﺦﻫﺎی درﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺸﺨﺺ ﮐﻨﯿﺪ‬
‫ﭼﻪ ﺗﺒﺪﯾﻞﻫﺎﯾﯽ ﺷ ﻞﻫﺎی ﻫﻢﻧﻬﺸﺖ را ﺑﻪ ﯾ ﺪﯾ ﺮ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫‪۶٠‬‬
 ‫ھﻨﺪﺳﻪواﺳﺘﺪﻻل‬

‫)ﯾﺎ ﭼﻨﺪ( ﺿﻠﻊ ﻣﺮﺑﻊﻫﺎی واﺣﺪ ﺑﻪ‬ ‫‪ .١١‬ﺑﻪ ﺷ ﻞﻫﺎﯾﯽ در ﺻﻔﺤﻪ ﮐﻪ از ﺑﻪﻫﻢ ﭼﺴﺒﺎﻧﺪن ﯾ‬
‫ﯾ ﺪﯾ ﺮ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﭼﻨﺪﺧﺎﻧﻪای ﻣ ﮔﻮﯾﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮای ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﺳﻪ ﺷ ﻞ زﯾﺮ‪ ،‬ﭼﻨﺪﺧﺎﻧﻪای‬
‫)‪‐۴‬ﺧﺎﻧﻪای( ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫وﻟ ﺳﻪ ﺷ ﻞ زﯾﺮ ﭼﻨﺪﺧﺎﻧﻪای )‪‐۴‬ﺧﺎﻧﻪای( ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫اﻟﻒ( ﭼﻨﺪ ‪‐۴‬ﺧﺎﻧﻪای ﻏﯿﺮِﻫﻢﻧﻬﺸﺖ وﺟﻮد دارد؟‬

‫ب( ﭼﻨﺪ ‪‐۵‬ﺧﺎﻧﻪای ﻏﯿﺮِﻫﻢﻧﻬﺸﺖ وﺟﻮد دارد؟‬

‫ﺣﺪاﻗﻞ ده ‪‐۶‬ﺧﺎﻧﻪای‬ ‫ج( ﺳ وﭘﻨﺞ ‪‐۶‬ﺧﺎﻧﻪای ﻏﯿﺮِﻫﻢﻧﻬﺸﺖ وﺟﻮد دارد‪.‬‬

‫ﻏﯿﺮِﻫﻢﻧﻬﺸﺖ رﺳﻢ ﮐﻨﯿﺪ و آﻧﻬﺎ را ﺑﺎ ﭘﻨﺞ ﻧﻔﺮ از ﻫﻤ ﻼﺳ ﻫﺎﯾﺘﺎن ﺑﻪ اﺷﺘﺮاک‬
‫ﺑ ﺬارﯾﺪ‪ .‬آﯾﺎ از اﯾﻦ ﺟﻮابﻫﺎ‪ ،‬ﺳ وﭘﻨﺞ ‪‐۶‬ﺧﺎﻧﻪای ﻏﯿﺮِﻫﻢﻧﻬﺸﺖ ﺣﺎﺻﻞ ﻣ ﺷﻮد؟‬

‫از ﺷ ﻞﻫﺎی زﯾﺮ را ﺑﻪ ﺳﻪ ﭼﻨﺪﺿﻠﻌ ﻫﻢﻧﻬﺸﺖ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﮐﻨﯿﺪ‪) .‬ﺧﻄﻮط ﺧﺎﮐﺴﺘﺮی‬ ‫‪ .١٢‬ﻫﺮﯾ‬
‫داﺧﻞ ﺷ ﻞ ﻣ ﺗﻮاﻧﻨﺪ اﯾﻦ ﮐﺎر را آﺳﺎنﺗﺮ ﮐﻨﻨﺪ!( در ﻫﺮ ﻣﻮرد ﻣﺸﺨﺺ ﮐﻨﯿﺪ ﭼﻪ‬
‫ﺗﺒﺪﯾﻞﻫﺎﯾﯽ ﭼﻨﺪﺿﻠﻌ ﻫﺎی ﻫﻢﻧﻬﺸﺖ را ﺑﻪ ﯾ ﺪﯾ ﺮ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫‪۶١‬‬
 ‫ھﻨﺪﺳﻪواﺳﺘﺪﻻل‬

‫از ﭼﻨﺪﺿﻠﻌ ﻫﺎی زﯾﺮ را ﺑﻪ دو ﭼﻨﺪﺿﻠﻌ ﻫﻢﻧﻬﺸﺖ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺮش‪ ،‬ﻫﺮﯾ‬ ‫‪ .١٣‬ﺑﺎ ﯾ‬
‫)ﺧﻄﻮط ﺧﺎﮐﺴﺘﺮی داﺧﻞ ﺷ ﻞ ﻣ ﺗﻮاﻧﻨﺪ اﯾﻦ ﮐﺎر را آﺳﺎنﺗﺮ ﮐﻨﻨﺪ!( در ﻫﺮ ﻣﻮرد‬
‫ﮐﻨﻨﺪ‪١ .‬‬ ‫ﻣﺸﺨﺺ ﮐﻨﯿﺪ ﭼﻪ ﺗﺒﺪﯾﻞﻫﺎﯾﯽ ﭼﻨﺪﺿﻠﻌ ﻫﺎی ﻫﻢﻧﻬﺸﺖ را ﺑﻪ ﯾ ﺪﯾ ﺮ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣ‬

‫‪ .١۴‬ﭘﺮوژه‪ .‬ﺑﺎ اﯾﺪه ﮔﺮﻓﺘﻦ از دو ﻣﺴﺄﻟﻪ ‪ ١٢‬و ‪ ١٣‬ﺑﺎﻻ‪ ،‬دو ﭘﺮوژه ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﻨﯿﺪ و درﺑﺎرۀ آن ﻓﮑﺮ‬
‫ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫ﺻﻮرت ﭘﺮوژه و ﭘﺎﺳﺦ ﺧﻮد را ﺑﺎ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺑﻪ »‪ «www.webmath.ir‬ارﺳﺎل ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫‪١‬‬
‫‪P.J. Carter, Advanced IQ tests, Kogan page, London, 2008, page 70.‬‬

‫‪۶٢‬‬
5
 ‫ﴰﺎرﻧ ھﺎواﻋﺪاداول‬

‫ﮔﻔﺖوﮔﻮ‬

‫ﻫﻪﻫﻪﻫﻪ!‬ ‫ﻣﻌﻠﻢ رﯾﺎﺿ ‪:‬‬

‫ﻣ ﺧﻮﻧ ؟ ﻣﺎ رو ﻫﻢ ﺑﯽﻧﺼﯿﺐ ﻧﺬار‪.‬‬ ‫ﭼ ﺷﺪه؟ ﺟ‬ ‫ﻣﻌﻠﻢ ورزش‪:‬‬

‫ﻧﻪ! ﻣﻄﻠﺒﯽ درﺑﺎرۀ »اﻟ ﺴﺎﻧﺪر ﮔﺮوﺗﻨﺪﯾ « ﻣ ﺧﻮﻧﻢ‪ .‬اﯾﻨﺠﺎ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﮐﻪ ﯾﻪ روز‬ ‫ﻣﻌﻠﻢ رﯾﺎﺿ ‪:‬‬
‫در ﺣﺎل ﺳﺨﻨﺮاﻧ ﮔﻔﺘﻪ‪» :‬ﯾﻪ ﻋﺪد اول در ﻧﻈﺮ ﺑ ﯿﺮﯾﺪ‪ ،‬ﻣﺜﻞ ‪«!۵١‬‬

‫اﻟ ﺴﺎﻧﺪر ﭼ ؟‬ ‫ﻣﻌﻠﻢ ورزش‪:‬‬

‫ﮔﺮوﺗﻨﺪﯾ ‪ .‬ﯾﻪ رﯾﺎﺿ دان ﺑﺰرﮔﻪ!‬ ‫ﻣﻌﻠﻢ رﯾﺎﺿ ‪:‬‬

‫ﺣﺎﻻ ﭼﺮا ﺧﻨﺪﯾﺪی؟‬ ‫ﻣﻌﻠﻢ ورزش‪:‬‬

‫ﭼﻮن ‪ ۵١‬ﻋﺪد اول ﻧﯿﺴﺖ!‬ ‫ﻣﻌﻠﻢ رﯾﺎﺿ ‪:‬‬

‫اﯾﻦ ﺧﯿﻠ ﺳﺨﺘﻪ ﮐﻪ ﺗﺸﺨﯿﺺ ﺑﺪن ‪ ۵١‬ﻋﺪد اوﻟﻪ ﯾﺎ ﻧﻪ؟‬ ‫ﻣﻌﻠﻢ ورزش‪:‬‬

‫اﻟ ﺴﺎﻧﺪر ﮔﺮوﺗﻨﺪﯾ‬

‫ﻧﻪ!! ﺧﯿﻠ ﻫﻢ آﺳﻮﻧﻪ‪ .‬ﻫﻤﯿﻨﻪ ﮐﻪ ﺧﻨﺪهداره!‬ ‫ﻣﻌﻠﻢ رﯾﺎﺿ ‪:‬‬

‫ﺧﺐ ﺑﺒﺨﺸﯿﺪ؛ اﯾﻨﮑﻪ اﺻﻼ ﺧﻨﺪه ﻧﺪاره‪ .‬ﯾﻪ ﻧﻔﺮ ﮐﻪ ادﻋﺎ ﻣ ﮐﻨﻪ رﯾﺎﺿ داﻧﻪ ﯾﻪ‬ ‫ﻣﻌﻠﻢ ورزش‪:‬‬
‫ﭼﯿﺰ آﺳﻮن رو ﻧﺘﻮﻧﺴﺘﻪ ﺗﺸﺨﯿﺺ ﺑﺪه؛ ﺣﺘﻤﺎً ﯾﺎرو ﻣﺘﻘﻠﺐ ﺑﻮده!‬

‫ﯾﻪ رﯾﺎﺿ دان ﺗﺮازِ اوﻟﻪ‪ .‬وﺳﻂ‬ ‫ﻧﻪ! ﻫﻤﮥ رﯾﺎﺿ دانﻫﺎ ﻣ دوﻧﻦ ﮐﻪ ﮔﺮوﺗﻨﺪﯾ‬ ‫ﻣﻌﻠﻢ رﯾﺎﺿ ‪:‬‬
‫ﯾﻪ ﺑﺤﺚِ ﺧﯿﻠ ﺳﻨﮕﯿﻦ‪ ،‬ﯾﻪ دﻓﻌﻪ ﺣﻮاﺳﺶ ﭘﺮت ﻣ ﺷﻪ و اﯾﻦ اﺷﺘﺒﺎه ازش ﺳﺮ‬
‫ﻣ ﮐﻨﻦ‪.‬‬ ‫ﻣ زﻧﻪ‪ .‬رﯾﺎﺿ دانﻫﺎی ﺑﺰرگ ﻫﻢ ﮔﺎﻫ اﺷﺘﺒﺎهﻫﺎی ﮐﻮﭼﯿ‬

‫ﻋﺪد اول‬

‫ﮔﻔﺘﻪ‬ ‫‪ .١‬ﺑﺎﺗﻮﺟﻪﺑﻪ ﮔﻔﺖوﮔﻮی ﺑﺎﻻ‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺷﻤﺎ ﭼﺮا رﯾﺎﺿ دان ﺑﺰرﮔ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮔﺮوﺗﻨﺪﯾ‬
‫‪ ۵١‬ﻋﺪد اول اﺳﺖ؟‬
‫‪۶۴‬‬
 ‫ﴰﺎرﻧ ھﺎواﻋﺪاداول‬

‫‪ .٢‬ﻋﺪدﻫﺎی ‪ ١‬ﺗﺎ ‪) ٢۵‬و ﻫﺮﮐﺪام ﯾ ﺑﺎر( را در ‪ ٢۵‬ﺧﺎﻧﮥ ﺟﺪول‬

‫‪١‬‬ ‫‪٢٢ ١۵‬‬ ‫‪٢١‬‬
‫‪١٨‬‬ ‫روﺑﻪرو ﻃﻮری ﻗﺮار دﻫﯿﺪ ﮐﻪ ﻣﺠﻤﻮع ﻫﺮ دو ﻋﺪد ﻫﻤﺴﺎﯾﻪ‪،‬‬
‫‪١٢‬‬ ‫‪٧‬‬ ‫ﻋﺪد اول ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪۵‬‬ ‫ﺑﻪ دو ﻋﺪد ﻫﻤﺴﺎﯾﻪ ﻣ ﮔﻮﯾﯿﻢ ﻫﺮﮔﺎه ﺧﺎﻧﻪﻫﺎی آﻧﻬﺎ در ﯾ‬
‫‪٢٣ ١۴‬‬ ‫‪۶‬‬ ‫‪٢۵‬‬
‫ﺿﻠﻊ ﻣﺸﺘﺮک ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ .٣‬اﻟ ﻮی ﻋﺪدی زﯾﺮ‪ ٣ ،‬ﻋﻀﻮ دارد‪.‬‬

‫‪٣, ۵, ٧.‬‬

‫ﻫﻤﮥ اﻋﻀﺎی اﯾﻦ دﻧﺒﺎﻟﻪ‪ ،‬ﻋﺪد اولاﻧﺪ و اﺧﺘﻼف ﻫﺮ دو ﻋﻀﻮ ﻣﺘﻮاﻟ آن ﯾ ﺴﺎن اﺳﺖ‪.‬‬

‫اﻟ ﻮی ﻋﺪدی ﺑﺎ ‪ ۵‬ﻋﻀﻮ ﺑﯿﺎﺑﯿﺪ ﮐﻪ ﻫﻤﮥ اﻋﻀﺎی آن ﻋﺪد اول ﺑﺎﺷﻨﺪ و اﺧﺘﻼف‬ ‫اﻟﻒ( ﯾ‬
‫ﻫﺮ دو ﻋﻀﻮ ﻣﺘﻮاﻟ آن ﯾ ﺴﺎن ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫اﻟ ﻮی ﻋﺪدی ﺑﺎ ‪ ۶‬ﻋﻀﻮ ﺑﯿﺎﺑﯿﺪ ﮐﻪ ﻫﻤﮥ اﻋﻀﺎی آن ﻋﺪد اول ﺑﺎﺷﻨﺪ و اﺧﺘﻼف‬ ‫ب( ﯾ‬
‫ﻫﺮ دو ﻋﻀﻮ ﻣﺘﻮاﻟ آن ﯾ ﺴﺎن ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫اﻟ ﻮی ﻋﺪدی ﺑﺎ ‪ ١٠‬ﻋﻀﻮ وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﻫﻤﮥ اﻋﻀﺎی آن ﻋﺪد اول ﺑﺎﺷﻨﺪ‬ ‫ج( آﯾﺎ ﯾ‬
‫و اﺧﺘﻼف ﻫﺮ دو ﻋﻀﻮ ﻣﺘﻮاﻟ آن ﯾ ﺴﺎن ﺑﺎﺷﺪ؟‬
‫از ﻣﺸﻬﻮرﺗﺮﯾﻦ رﯾﺎﺿ داﻧﺎن ﻣﻌﺎﺻﺮ‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﺎم ﺗﺮﻧﺲ ﺗﺎﺋﻮ‬ ‫ﯾ‬
‫)‪ ،(Trence Tao‬در ﺳﺎل ‪ ٢٠٠۴‬ﻣﯿﻼدی ﺛﺎﺑﺖ ﮐﺮد ﮐﻪ ﺑﺮای‬
‫اﻟ ﻮی ﻋﺪدی ﺑﺎ ‪ n‬ﻋﻀﻮ ﯾﺎﻓﺖ‬ ‫ﻫﺮ ‪ n‬داده ﺷﺪه ﻣ ﺗﻮان ﯾ‬
‫ﺑﻪﻃﻮریﮐﻪ ﻫﻤﮥ اﻋﻀﺎی آن ﻋﺪد اول و اﺧﺘﻼف ﻫﺮ دو ﻋﻀﻮ‬
‫ﻣﺘﻮاﻟ ﻣﻘﺪاری ﺛﺎﺑﺖ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ .۴‬ﻗﺎﻧﻮن اﻟ ﻮی ﻋﺪدی زﯾﺮ را ﮐﺸﻒ ﮐﻨﯿﺪ و ‪ ١٠‬ﻋﺪد ﺑﻌﺪی آن را ﺑﻨﻮﯾﺴﯿﺪ‪.‬‬

‫‪٠, ١, ٢, ٢, ٣, ٣, ۴, ۴, ۴, ۴, ۵, ۵, ۶, ۶, ۶, ۶, ٧, ٧, . . . .‬‬

‫راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ‪ :‬ﺗﻌﺪاد اﻋﺪاد اول ﮐﻮﭼ ﺗﺮ ﯾﺎ ﻣﺴﺎوی ﻫﺮ ﻋﺪد ﻃﺒﯿﻌ را ﺑﺸﻤﺎرﯾﺪ‪.‬‬

‫‪۶۵‬‬
 ‫ﴰﺎرﻧ ھﺎواﻋﺪاداول‬

‫ﮐﺎرﮔﺎه ﺑﺎزی‐ﺷﻤﺎرﻧﺪه و ﻫﭗ‬

‫‪ .١‬ﺑﺎزی ﺷﻤﺎرﻧﺪهﻫﺎ‬

‫ﻋﺪد اﻧﺘﺨﺎب ﻣ ﮐﻨﺪ و ﻫﻤﮥ‬ ‫ﺑﺎزی دو ﻧﻔﺮه اﺳﺖ‪ .‬ﻧﻔﺮ اول‪ ،‬از ﺟﺪول زﯾﺮ ﯾ‬ ‫اﯾﻦ ﺑﺎزی‪ ،‬ﯾ‬
‫ﺷﻤﺎرﻧﺪهﻫﺎی آن ﻋﺪد را ﺧﻂ ﻣ زﻧﺪ و ﺑﻪ ﺗﻌﺪاد اﻋﺪادی ﮐﻪ ﺧﻂ زده اﺳﺖ‪ ،‬اﻣﺘﯿﺎز ﮐﺴﺐ ﻣ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻧﻔﺮ دوم ﻋﺪدی ﺧﻂ ﻧﺨﻮرده را اﻧﺘﺨﺎب ﻣ ﮐﻨﺪ و ﻫﻤﮥ ﺷﻤﺎرﻧﺪهﻫﺎی ﺧﻂ ﻧﺨﻮردۀ آن را ﺧﻂ‬
‫ﻣ زﻧﺪ و ﺑﻪ ﺗﻌﺪاد اﻋﺪادی ﮐﻪ ﺧﻂ زده اﺳﺖ‪ ،‬اﻣﺘﯿﺎز ﻣ ﮔﯿﺮد‪ .‬اﯾﻦ ﮐﺎر ﺑﻪ ﻧﻮﺑﺖ اداﻣﻪ ﭘﯿﺪا ﻣ ﮐﻨﺪ‬
‫ﺗﺎ ﻫﻤﮥ ﻋﺪدﻫﺎی ﺟﺪول ﺧﻂ ﺑﺨﻮرﻧﺪ‪ .‬در ﭘﺎﯾﺎن ﮐﺴ ﮐﻪ اﻣﺘﯿﺎز ﺑﯿﺸﺘﺮی دارد‪ ،‬ﺑﺮﻧﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺗﻮﺟﻪ‪ .‬اﮔﺮ ﺑﺎزﯾ ﻨ ﻋﺪدی اﻧﺘﺨﺎب ﮐﻨﺪ و ﺷﻤﺎرﻧﺪهﻫﺎی آن ﻋﺪد را ﺑﻪ اﺷﺘﺒﺎه ﺧﻂ ﺑﺰﻧﺪ‪ ،‬رﻗﯿﺐ‬
‫او ﻣ ﺗﻮاﻧﺪ در ﻧﻮﺑﺖ ﺧﻮد دو ﻋﺪد اﻧﺘﺨﺎب ﮐﻨﺪ!‬

‫‪١‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪۴‬‬ ‫‪۵‬‬ ‫‪۶‬‬ ‫‪٧‬‬ ‫‪٨‬‬ ‫‪٩‬‬ ‫‪١٠‬‬

‫‪١١‬‬ ‫‪١٢‬‬ ‫‪١٣‬‬ ‫‪١۴‬‬ ‫‪١۵‬‬ ‫‪١۶‬‬ ‫‪١٧‬‬ ‫‪١٨‬‬ ‫‪١٩‬‬ ‫‪٢٠‬‬

‫‪٢١‬‬ ‫‪٢٢‬‬ ‫‪٢٣‬‬ ‫‪٢۴‬‬ ‫‪٢۵‬‬ ‫‪٢۶‬‬ ‫‪٢٧‬‬ ‫‪٢٨‬‬ ‫‪٢٩‬‬ ‫‪٣٠‬‬

‫‪٣١‬‬ ‫‪٣٢‬‬ ‫‪٣٣‬‬ ‫‪٣۴‬‬ ‫‪٣۵‬‬ ‫‪٣۶‬‬ ‫‪٣٧‬‬ ‫‪٣٨‬‬ ‫‪٣٩‬‬ ‫‪۴٠‬‬

‫‪۴١‬‬ ‫‪۴٢‬‬ ‫‪۴٣‬‬ ‫‪۴۴‬‬ ‫‪۴۵‬‬ ‫‪۴۶‬‬ ‫‪۴٧‬‬ ‫‪۴٨‬‬ ‫‪۴٩‬‬ ‫‪۵٠‬‬

‫‪۵١‬‬ ‫‪۵٢‬‬ ‫‪۵٣‬‬ ‫‪۵۴‬‬ ‫‪۵۵‬‬ ‫‪۵۶‬‬ ‫‪۵٧‬‬ ‫‪۵٨‬‬ ‫‪۵٩‬‬ ‫‪۶٠‬‬

‫‪۶١‬‬ ‫‪۶٢‬‬ ‫‪۶٣‬‬ ‫‪۶۴‬‬ ‫‪۶۵‬‬ ‫‪۶۶‬‬ ‫‪۶٧‬‬ ‫‪۶٨‬‬ ‫‪۶٩‬‬ ‫‪٧٠‬‬

‫‪٧١‬‬ ‫‪٧٢‬‬ ‫‪٧٣‬‬ ‫‪٧۴‬‬ ‫‪٧۵‬‬ ‫‪٧۶‬‬ ‫‪٧٧‬‬ ‫‪٧٨‬‬ ‫‪٧٩‬‬ ‫‪٨٠‬‬

‫‪٨١‬‬ ‫‪٨٢‬‬ ‫‪٨٣‬‬ ‫‪٨۴‬‬ ‫‪٨۵‬‬ ‫‪٨۶‬‬ ‫‪٨٧‬‬ ‫‪٨٨‬‬ ‫‪٨٩‬‬ ‫‪٩٠‬‬

‫‪٩١‬‬ ‫‪٩٢‬‬ ‫‪٩٣‬‬ ‫‪٩۴‬‬ ‫‪٩۵‬‬ ‫‪٩۶‬‬ ‫‪٩٧‬‬ ‫‪٩٨‬‬ ‫‪٩٩‬‬ ‫‪١٠٠‬‬

‫‪ .٢‬ﻫﭗ ﻋﺪد اول‬

‫ﻫﻤﻪ داﻧﺶآﻣﻮزان داوﻃﻠﺐ ﻣ ﺗﻮاﻧﻨﺪ در اﯾﻦ ﺑﺎزی ﺷﺮﮐﺖ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﻌﻠﻢ ﻋﺪدی ﻃﺒﯿﻌ ﺑﯿﻦ ‪ ١‬ﺗﺎ‬
‫‪ ١٠٠‬اﻧﺘﺨﺎب ﻣ ﮐﻨﺪ و ﺑﺎزی ﻫﭗ از اﯾﻦ ﻋﺪد ﺷﺮوع ﻣ ﺷﻮد‪ .‬ﻫﺮ داﻧﺶآﻣﻮز در ﻧﻮﺑﺘﺶ )ﺑﺪون‬
‫‪۶۶‬‬
 ‫ﴰﺎرﻧ ھﺎواﻋﺪاداول‬

‫ﻣ ﺚ( ﻋﺪد ﻃﺒﯿﻌ ﺑﻌﺪی را ﻣ ﮔﻮﯾﺪ اﻣﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪﺟﺎی اﻋﺪاد اول ﺑ ﻮﯾﺪ‪» :‬ﻫﭗ«! ﻫﺮ ﮐﺴ‬
‫ﻋﺪدی اول را ﺑﻪ زﺑﺎن آورد‪ ،‬ﺑﺎزﻧﺪه اﺳﺖ و ﻣﻌﻠﻢ ﭘﺲ از ﺧﺎرج ﺷﺪن داﻧﺶآﻣﻮز ﺑﺎزﻧﺪه از ﺑﺎزی‪،‬‬
‫ﻋﺪد ﺑﯿﻦ ‪ ١‬ﺗﺎ ‪ ١٠٠‬ﺷﺮوع ﺧﻮاﻫﺪ ﮐﺮد‪ .‬ﺑﺮای اﯾﻨﮑﻪ ﺷﺮﮐﺖﮐﻨﻨﺪﮔﺎن در‬ ‫دوﺑﺎره ﺑﺎزی را ﺑﺎ ﯾ‬
‫اﯾﻦ ﻣﺴﺎﺑﻘﻪ ﺷﺮاﯾﻂ ﺑﺮاﺑﺮی داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻌﻠﻢ ﻣ ﺗﻮاﻧﺪ ﻫﺮ ﭼﻨﺪ وﻗﺖ ﯾ ﺒﺎر ﻋﺪدی ﺟﺪﯾﺪ را‬
‫داﻧﺶآﻣﻮز اداﻣﻪ ﻣ ﯾﺎﺑﺪ‪ .‬ﭘﺎداش‬ ‫ﺑﺮای اداﻣﻪ ﻣﺴﺎﺑﻘﻪ اﻋﻼم ﮐﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺑﺎزی ﺗﺎ ﺑﺎﻗ ﻣﺎﻧﺪن ﺗﻨﻬﺎ ﯾ‬
‫ﻧﻤﺮه اﻣﺘﺤﺎن ﻣﯿﺎنﺗﺮم رﯾﺎﺿ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﺮﻧﺪه اﻓﺰاﯾﺶ ﯾ‬

‫ﺷﻤﺎرﻧﺪه‬

‫‪ .١‬در ﺑﺎزی ﺷﻤﺎرﻧﺪهﻫﺎ‪،‬‬

‫اﻟﻒ( ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ اﻧﺘﺨﺎب ﺑﺮای ﮐﺴ ﮐﻪ ﺑﺎزی را ﺷﺮوع ﻣ ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﭼﻪ ﻋﺪدی اﺳﺖ؟‬

‫ب( اﮔﺮ ﻧﻔﺮ اول ﺑﺎ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ اﻧﺘﺨﺎب ﺑﺎزی را ﺷﺮوع ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ اﻧﺘﺨﺎب ﺑﺮای ﻧﻔﺮ دوم‬
‫ﭼﻪ ﻋﺪدی اﺳﺖ؟‬

‫‪ .٢‬در ﺷ ﻞ زﯾﺮ دو ﻓﻠﺶ ﻣ ﺑﯿﻨﯿﺪ‪ .‬از ﻓﻠﺶ ﺑﺎﻻﯾﯽ وارد ﺟﺪول ﻣ ﺷﻮﯾﻢ و از ﻓﻠﺶ ﭘﺎﯾﯿﻨ‬
‫ﺧﺎرج‪ .‬در ﻫﺮ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﮥ ﻫﻤﺴﺎﯾﻪ ﻣ روﯾﻢ ﺑﺎ اﯾﻦ ﺷﺮط ﮐﻪ ﻋﺪد ﺧﺎﻧﮥ ﻫﻤﺴﺎﯾﻪ‬
‫ﺷﻤﺎرﻧﺪۀ ﻋﺪد ﺧﺎﻧﻪای ﮐﻪ داﺧﻞ آن ﻫﺴﺘﯿﻢ ﺑﺎﺷﺪ ﯾﺎ ﺑﺮﻋﮑﺲ‪ .‬ﻣﺴﯿﺮی ﭘﯿﺪا ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ از‬
‫ﺿﻠﻊ‬ ‫ﻓﻠﺶ ﺑﺎﻻﯾﯽ وارد ﺷﻮﯾﻢ و از ﻓﻠﺶ ﭘﺎﯾﯿﻨ ﺧﺎرج‪ .‬دو ﺧﺎﻧﻪ ﻫﻤﺴﺎﯾﻪاﻧﺪ ﻫﺮﮔﺎه در ﯾ‬
‫ﻣﺸﺘﺮک ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫‪١٨‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪١٢‬‬ ‫‪۴‬‬ ‫‪٢٠ ١٠٠‬‬

‫‪٩‬‬ ‫‪٣٩‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪٢١ ۴٠‬‬ ‫‪٨‬‬

‫‪۶٣‬‬ ‫‪٧‬‬ ‫‪٢٨ ۵۶ ٣٠ ١٢‬‬

‫‪۴۵ ٩١ ١٣ ١۶ ١٠‬‬ ‫‪٢‬‬

‫‪١۵‬‬ ‫‪۶‬‬ ‫‪٧٨ ۶٨‬‬ ‫‪۴‬‬ ‫‪۴۶‬‬

‫‪٣ ١٠٢ ۵١ ١٧ ٩٢ ٢٣‬‬

‫‪۶٧‬‬
 ‫ﴰﺎرﻧ ھﺎواﻋﺪاداول‬

‫‪ .٣‬ﺗﻌﺪادی ﻋﺪد ﻃﺒﯿﻌ ﻣﺘﻔﺎوت روی ﮐﺎﻏﺬ ﻣ ﻧﻮﯾﺴﯿﻢ‪ .‬دو ﻋﺪد ‪ a‬و ‪ b‬از آﻧﻬﺎ را در ﻧﻈﺮ‬
‫ﻣ ﮔﯿﺮﯾﻢ‪ .‬اﮔﺮ ‪ a‬ﺷﻤﺎرﻧﺪۀ ‪ b‬ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﭘﯿ ﺎﻧ از ‪ a‬ﺑﻪ ‪ b‬رﺳﻢ ﻣ ﮐﻨﯿﻢ‪ .‬اﮔﺮ ﺗﻤﺎم ﭘﯿ ﺎنﻫﺎی‬
‫ﻣﻮﺟﻮد ﺑﯿﻦ اﻋﺪاد روی ﮐﺎﻏﺬ را رﺳﻢ ﮐﻨﯿﻢ‪ ،‬از آن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان »ﻧﻤﻮدار ﮐﺸﯿﺪن« ﯾﺎد ﻣ ﮐﻨﯿﻢ‪.‬‬

‫اﻟﻒ( ﺑﺮای ﻋﺪدﻫﺎی زﯾﺮ‪ ،‬ﻧﻤﻮدار ﺑ ﺸﯿﺪ‪.‬‬

‫‪٣۴‬‬ ‫‪۶‬‬ ‫‪٣۵‬‬

‫‪۵‬‬
‫‪٧٧‬‬
‫‪٢‬‬

‫‪١٨‬‬ ‫‪۶۵‬‬

‫ب( ﺑﯿﮋن ﻧﻤﻮدار زﯾﺮ را رﺳﻢ ﮐﺮد‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻫﺮ ﭼﻪ ﺗﻼش ﮐﺮد ﺳﻪ ﻋﺪد ﭘﯿﺪا ﮐﻨﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ‬
‫ﻧﻤﻮدار ﺑﺮای آن ﺳﻪ ﻋﺪد درﺳﺖ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻧﺘﻮاﻧﺴﺖ‪ .‬ﭼﺮا ﺗﻼش ﺑﯿﮋن ﺑﯽﻓﺎﯾﺪه ﺑﻮد؟‬

‫از ﻧﻤﻮدارﻫﺎی زﯾﺮ را ﺑﺎ ﻋﺪدﻫﺎی ﻃﺒﯿﻌ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﭘﺮ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬ ‫ج( ﻫﺮﯾ‬

‫‪۶٨‬‬
 ‫ﴰﺎرﻧ ھﺎواﻋﺪاداول‬

‫‪ .۴‬ﭘﺴﺮﺧﺎﻟﻪ‪ ١ ،‬ﻧﺎم ﺧﻮد را ﺑﻪ ﺷ ﻞ زﯾﺮ ﻧﻮﺷﺖ و ﺳﭙﺲ ﺑﺎ ﻗﺎﻧﻮﻧ ‪ ،‬روی ﻫﺮ ﻧﻘﻄﻪ ﻋﺪدی‬
‫ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻗﺮار داد‪.‬‬

‫‪٧٩‬‬ ‫‪۶٧‬‬

‫‪٩٧ ˆ ١٠١‬‬ ‫‪٧١‬‬

‫‪١٠١ ˆ ٨٩‬‬
‫‪۵٩ ˆ ۶١‬‬ ‫‪٢٩‬‬ ‫‪١٣‬‬ ‫‪١٧‬‬ ‫‪٣‬‬
‫‪٨٣ ˆ ٨٩ ˆ ٩٧‬‬
‫‪۶١‬‬
‫‪٢ ˆ ١١‬‬
‫‪٧٣ ˆ ٨٣‬‬
‫‪٧٣ ˆ ٧٩‬‬ ‫‪۵٩ ˆ ۵٣‬‬ ‫‪٧ ˆ ١٧ ˆ ٢٣‬‬ ‫‪٣ ˆ ٢٣‬‬
‫‪۶٧ ˆ ۵٣‬‬

‫‪٢ ˆ ٢٩ ˆ ۵‬‬

‫‪۵ ˆ ٧ ˆ ١٣‬‬
‫‪٣١‬‬ ‫‪٣٧‬‬
‫‪۴١‬‬
‫‪١١‬‬

‫اﻟﻒ( ﻗﺎﻧﻮن ﭘﺴﺮﺧﺎﻟﻪ را ﮐﺸﻒ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫ب( آﯾﺎ ﭘﺴﺮﺧﺎﻟﻪ‪ ،‬ﻫﻤﮥ ﻋﺪدﻫﺎی اول دورﻗﻤ را ﺑﺮای ﻧﻮﺷﺘﻦ »ﭘﺴﺮﺧﺎﻟﻪ« ﺑﻪﮐﺎر ﺑﺮده‬
‫اﺳﺖ؟‬

‫ج( ﺷﻤﺎ ﻫﻢ ﻧﺎم ﺧﻮد را ﺑﺎ ﻗﺎﻧﻮن ﭘﺴﺮﺧﺎﻟﻪ ﺑﻨﻮﯾﺴﯿﺪ‪.‬‬

‫‪ .۵‬اﮔﺮ ‪ p‬ﻋﺪدی اول ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬آﻧﮕﺎه ﻋﺒﺎرت ﺟﺒﺮی ‪ ١ ˆ ٢ ˆ ٣ ˆ ¨ ¨ ¨ pp ´ ١q ` ١‬ﺑﺮ ﻋﺪد ‪p‬‬

‫ﺑﺨﺶﭘﺬﯾﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺮای ﻣﺜﺎل‪ ،‬اﮔﺮ ‪ p “ ۵‬ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬آﻧﮕﺎه ‪١ ˆ ٢ ˆ ٣ ˆ ۴ ` ١‬؛ ﯾﻌﻨ ‪ ٢۵‬ﺑﺮ ‪ ۵‬ﺑﺨﺶﭘﺬﯾﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫از اﻋﺪاد زﯾﺮ ﻧﯿﺰ درﺳﺘ ﻋﺒﺎرت ﻓﻮق را ﺑﺮرﺳ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺮای ﻫﺮﯾ‬

‫‪) p “ ٧‬اﻟﻒ‬ ‫‪) p “ ١١‬ب‬ ‫‪) p “ ١٣‬ج‬

‫‪١‬ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ از ﻣﺠﻤﻮﻋﮥ ﺗﻠﻮﯾﺰﯾﻮﻧ ﮐﻼهﻗﺮﻣﺰی ﺑﻪ ﮐﺎرﮔﺮداﻧ اﯾﺮج ﻃﻬﻤﺎﺳﺐ‪.‬‬

‫‪۶٩‬‬
 ‫ﴰﺎرﻧ ھﺎواﻋﺪاداول‬

‫ﻣﺴﺎﺑﻘﮥ ﺗﯿﺮاﻧﺪازی‬

‫ﺳﯿﺒﻞ و ﺗﻌﺪادی دارت دارﻧﺪ‪ .‬داﺧﻞ ﺳﯿﺒﻞ‪ ،‬ﻋﺪدﻫﺎی ‪ ۵ ،٣ ،٢‬و ‪ ٧‬ﻧﻮﺷﺘﻪ‬ ‫ﺳﺘﺎره و ﺳﭙﯿﺪه ﯾ‬
‫ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺳﺘﺎره و ﺳﭙﯿﺪه ﺑﺎ ﻗﺎﻧﻮنﻫﺎی زﯾﺮ ﺷﺮوع ﺑﻪ ﺑﺎزی ﻣ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫‚ ﻫﺮ ﻧﻔﺮ ‪ ۵‬دارت ﭘﺮﺗﺎب ﻣ ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫‚ اﻣﺘﯿﺎز ﻧﻬﺎﯾﯽ ﻫﺮ ﻧﻔﺮ ﺣﺎﺻﻞ ﺿﺮب اﻣﺘﯿﺎز ‪ ۵‬ﭘﺮﺗﺎﺑﺶ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‚ اﻣﺘﯿﺎز دارﺗ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻋﺪدﻫﺎی ‪ ۵ ،٣ ،٢‬و ‪ ٧‬ﺑﺮﺧﻮرد ﻧﮑﻨﺪ‪ ١ ،‬اﺳﺖ‪.‬‬

‫‚ اﻣﺘﯿﺎز ﻧﻬﺎﯾﯽ ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺑﯿﺸﺘﺮ از ‪ ۶٩‬ﺷﻮد! اﮔﺮ ﺑﯿﺸﺘﺮ از ‪ ۶٩‬ﺷﺪ‪ ،‬اﻣﺘﯿﺎز ﻧﻬﺎﯾﯽ ﺻﻔﺮ اﺳﺖ!‬

‫ﺑﺎﺗﻮﺟﻪﺑﻪ ﻗﺎﻧﻮنﻫﺎی ﺑﺎﻻ ﺑﻪ ﭘﺮﺳﺶﻫﺎی زﯾﺮ ﭘﺎﺳﺦ دﻫﯿﺪ‪:‬‬

‫‪ .١‬اﮔﺮ دارتﻫﺎی ﺳﺘﺎره اﻣﺘﯿﺎزﻫﺎی ‪ ١ ،٢ ،٣ ،٢‬و ‪ ۵‬ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬اﻣﺘﯿﺎز ﻧﻬﺎﯾﯽ ﺳﺘﺎره ﭼﻘﺪر‬
‫اﺳﺖ؟‬

‫ﺑﻪ ﺑﺰرگ‬ ‫‪ .٢‬اﮔﺮ اﻣﺘﯿﺎز ﻧﻬﺎﯾﯽ ﺳﭙﯿﺪه ‪ ۵٠‬ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﻣﺘﯿﺎز ﻫﺮ ﭘﺮﺗﺎب ﺳﭙﯿﺪه را از ﮐﻮﭼ‬
‫ﺑﻨﻮﯾﺴﯿﺪ‪.‬‬

‫از ﻋﺪدﻫﺎی زﯾﺮ ﻣ ﺗﻮاﻧﻨﺪ اﻣﺘﯿﺎز ﻧﻬﺎﯾﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ؟ ﺑﺮای ﻫﺮ ﮐﺪام دﻟﯿﻞ ﺑﯿﺎورﯾﺪ‪.‬‬ ‫‪ .٣‬ﮐﺪامﯾ‬

‫‪) ١۶‬اﻟﻒ‬ ‫‪) ٢٧‬ب‬ ‫‪) ٢٩‬ج‬ ‫‪) ٣٢‬د‬

‫‪) ۵۴‬ھ‬ ‫‪) ۴٨‬و‬ ‫‪) ۶۴‬ز‬ ‫‪) ٧٢‬ح‬

‫‪ .۴‬ﭘﺮﺗﺎب اول ﺳﺘﺎره ﺑﻪ ﺳﯿﺒﻞ ﻧﺨﻮرد! ﺣﺎل اﮔﺮ ﺳﺘﺎره ﺑﺨﻮاﻫﺪ )و ﺑﺘﻮاﻧﺪ!( ﺑﻪ ﻫﺮ ﻋﺪد‬
‫دارت ﺑﺮﺧﻮرد ﮐﻨﺪ‪ ،‬اﻣﺘﯿﺎز ﻧﻬﺎﯾﯽ او ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﭼﯿﺴﺖ؟‬ ‫داﺧﻞ ﺳﺒﯿﻞ‪ ،‬ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﯾ‬
‫‪٧٠‬‬
 ‫ﴰﺎرﻧ ھﺎواﻋﺪاداول‬

‫‪ .۵‬ﺳﭙﯿﺪه ﺑﻌﺪ از ‪ ۴‬ﭘﺮﺗﺎب‪ ،‬اﻣﺘﯿﺎزی ﮐﻤﺘﺮ از ‪ ۴٠‬ﺑﻪدﺳﺖ آورد و ﻓﻬﻤﯿﺪ ﮐﻪ اﮔﺮ دارت‬
‫ﺑﻌﺪیاش را ﺧﺎرج از ﺳﯿﺒﻞ ﻧﺰﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺘﯿﺎز ﻧﻬﺎﯾﯽاش ﺻﻔﺮ ﻣ ﺷﻮد‪ ۴ .‬دارت ﺳﭙﯿﺪه را‬
‫روی ﺳﯿﺒﻞ ﻧﻘﺎﺷ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫‪ .۶‬ﺳﭙﯿﺪه ﺑﻌﺪ از ‪ ۵‬ﭘﺮﺗﺎب‪ ،‬اﻣﺘﯿﺎزش ‪ ۶٣‬ﺷﺪ‪ .‬آﯾﺎ ﺳﺘﺎره ﻣ ﺗﻮاﻧﺴﺖ اﻣﺘﯿﺎز ﺑﯿﺸﺘﺮی ﺑ ﯿﺮد؟‬

‫‪ .٧‬اﮔﺮ ﺳﺘﺎره از ﭘﺮﺗﺎب اول اﻣﺘﯿﺎز ‪ ٢‬ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬آﯾﺎ ﻣﻤ ﻦ اﺳﺖ اﻣﺘﯿﺎز ﻧﻬﺎﯾﯽاش ﻋﺪدی‬
‫ﻓﺮد ﺷﻮد؟ ﭼﺮا؟‬

‫‪ .٨‬ﮐﺪام ﻋﺪدﻫﺎی ﻓﺮد ﻧﻤ ﺗﻮاﻧﻨﺪ اﻣﺘﯿﺎز ﻧﻬﺎﯾﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ؛ ﭼﺮا؟‬

‫‪ .٩‬ﮐﺪام ﻋﺪدﻫﺎی زوج ﻧﻤ ﺗﻮاﻧﻨﺪ اﻣﺘﯿﺎز ﻧﻬﺎﯾﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ؛ ﭼﺮا؟‬

‫ﺷﻤﺎرﻧﺪۀ اول‬

‫‪ .١‬در زﯾﺮ‪ ،‬ﻧﻤﻮدارﻫﺎی ﺗﺠﺰﯾﻪ اﻋﺪاد ‪ ١١٢ ،١٢۶‬و ‪ ۴٩٠‬رﺳﻢ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﺑﺘﺪا ﺑﻪ ﺟﺎی ﻫﺮ‬
‫از اﯾﻦ ﻋﺪدﻫﺎ را ﺑﻪﺻﻮرت ﺣﺎﺻﻞﺿﺮب‬ ‫ﻣﺘﻐﯿﺮ اﻋﺪاد ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻗﺮار دﻫﯿﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﻫﺮﯾ‬
‫ﻋﺪدﻫﺎی اول ﺑﻨﻮﯾﺴﯿﺪ‪.‬‬
‫‪١٢۶‬‬ ‫‪١١٢‬‬ ‫‪۴٩٠‬‬

‫‪٢‬‬ ‫‪b‬‬ ‫‪g‬‬ ‫‪h‬‬ ‫‪p‬‬ ‫‪q‬‬

‫‪d‬‬ ‫‪c‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫‪ℓ‬‬ ‫‪k‬‬ ‫‪r‬‬ ‫‪s‬‬ ‫‪t‬‬ ‫‪u‬‬

‫‪e‬‬ ‫‪f‬‬ ‫‪m‬‬ ‫‪n‬‬

‫ﻣ ﻌﺐﻣﺴﺘﻄﯿﻞ ﺳﺎﺧﺖ‪ .‬ﺧﻮاﻫﺮش ﯾ‬ ‫ﻫﻢاﻧﺪازه ﯾ‬ ‫‪ .٢‬ﻋﻠ ﺑﺎ ﻣ ﻌﺐﻫﺎی ﮐﻮﭼ‬

‫ردﯾﻒ از وﺟﻪ ﺑﺎﻻی ﻣ ﻌﺐﻣﺴﺘﻄﯿﻞ ﺑﺮداﺷﺖ ﮐﻪ از ‪ ٧٧‬ﻣ ﻌﺐ ﺗﺸ ﯿﻞ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺮادر‬
‫‪۵۵‬‬ ‫ردﯾﻒ از وﺟﻪ ﺟﻠﻮی ﻣ ﻌﺐﻣﺴﺘﻄﯿﻞ ﺑﺎﻗ ﻣﺎﻧﺪه ﺑﺮداﺷﺖ ﮐﻪ از‬ ‫ﺑﺰرگﺗﺮش ﯾ‬
‫ردﯾﻒ از وﺟﻪ ﺳﻤﺖِ راﺳﺖِ ﺷ ﻞ‬ ‫ﻣ ﻌﺐ ﺗﺸ ﯿﻞ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺮادر ﮐﻮﭼ ﺗﺮش ﯾ‬
‫‪٧١‬‬
 ‫ﴰﺎرﻧ ھﺎواﻋﺪاداول‬

‫ﺑﺎﻗ ﻣﺎﻧﺪه ﺑﺮداﺷﺖ‪ .‬در ﭘﺎﯾﺎن ﭼﻨﺪ ﻣ ﻌﺐ ﺑﺎﻗ ﻣﺎﻧﺪه ﺑﻮد؟‬

‫‪ .٣‬ﻫﺮ ﻋﺪد ﻣﺮﮐﺐ‪ ،‬از ﺣﺎﺻﻞﺿﺮب ﻋﺪدﻫﺎی اول ﺑﻪدﺳﺖ‬
‫ﻋﺪد ﻣﺮﮐﺐ‬ ‫ﻣ آﯾﺪ‪ .‬اﻋﺪاد اوﻟ را ﮐﻪ از ﺣﺎﺻﻞﺿﺮب آﻧﻬﺎ ﯾ‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣ ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﭽﻪﻫﺎی آن ﻋﺪد ﻣﺮﮐﺐ ﻣ ﻧﺎﻣﯿﻢ‪.‬‬
‫ﺑﭽﮥ‬ ‫ﺑﺮای ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﻋﺪد ‪ ١٢‬ﺳﻪ ﺑﭽﻪ دارد‪ ٢ ،٢ .‬و ‪٣‬؛ ﯾﻌﻨ ﯾ‬
‫دوﻗﻠﻮ )‪ ٢‬و ‪ .(٢‬ﭼﻮن ‪.١٢ “ ٢ ˆ ٢ ˆ ٣‬‬ ‫ﺑﺰرگ )‪ (٣‬و ﯾ‬

‫از اﻋﺪاد زﯾﺮ را ﺑﻪدﺳﺖ آورﯾﺪ‪.‬‬ ‫اﻟﻒ( ﺗﻌﺪاد ﺑﭽﻪﻫﺎی ﻫﺮﯾ‬

‫‪• ١٨‬‬ ‫‪• ٣٢‬‬ ‫‪• ۴۴‬‬ ‫‪• ۵١‬‬

‫‪• ۵۶‬‬ ‫‪• ۶٨‬‬ ‫‪• ٨۴‬‬ ‫‪• ٨٧‬‬
‫‪• ٩١‬‬ ‫‪• ٩۵‬‬ ‫‪• ١١۵‬‬ ‫‪• ١۴۴‬‬

‫ب( ﭼﻨﺪ ﻋﺪد دو رﻗﻤ ﺑﺎ ﭼﻬﺎر ﺑﭽﻪ وﺟﻮد دارد ﺑﻪﻃﻮریﮐﻪ اﯾﻦ ﭼﻬﺎر ﺑﭽﻪ‪ ،‬دو ﺟﻔﺖ‬
‫دوﻗﻠﻮ ﺑﺎﺷﻨﺪ؟‬

‫ج( ﻫﻤﮥ ﻋﺪدﻫﺎی دو رﻗﻤ را ﺑﻨﻮﯾﺴﯿﺪ ﮐﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﭼﻬﺎر ﺑﭽﮥ ﭼﻬﺎرﻗﻠﻮ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺳﻪﻗﻠﻮ!‬ ‫دوﻗﻠﻮ و ﯾ‬ ‫د( ﻣﻦ ﮐﻮﭼ ﺗﺮﯾﻦ ﻋﺪد ﻓﺮدی ﻫﺴﺘﻢ ﮐﻪ ‪ ۵‬ﻓﺮزﻧﺪ دارم‪ .‬ﯾ‬
‫ﻣﻦ ﮐ ام؟‬

‫از ﺑﭽﻪﻫﺎﯾﺸﺎن ‪ ١٣‬ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ھ( ﻫﻤﮥ ﻋﺪدﻫﺎی ﻓﺮد دو رﻗﻤ را ﺑﻨﻮﯾﺴﯿﺪ ﮐﻪ ﯾ‬

‫‪ .۴‬اﻟﻒ( ﺣﺎﺻﻞﺿﺮب دو ﻋﺪد ﻃﺒﯿﻌ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ ۵٠٠‬ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮ ﻫﯿﭻﮐﺪام از اﯾﻦ دو ﻋﺪد‬
‫ﺑﺮ ‪ ١٠‬ﺑﺨﺶﭘﺬﯾﺮ ﻧﺒﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬اﯾﻦ دو ﻋﺪد را ﺑﯿﺎﺑﯿﺪ‪.‬‬

‫ب( آﯾﺎ اﻣ ﺎن دارد ‪ ،xˆy “ ۶٠٠‬ﺑﻪﻃﻮریﮐﻪ ‪ x‬و ‪ y‬ﻋﺪدﻫﺎﯾﯽ ﻃﺒﯿﻌ ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﻫﯿﭻﯾ‬
‫ﺑﺮ ‪ ١٠ ،۶‬و ‪ ١۵‬ﺑﺨﺶﭘﺬﯾﺮ ﻧﺒﺎﺷﻨﺪ؟‬

‫ج( آﯾﺎ اﻣ ﺎن دارد ‪ ،m ˆ n ˆ p “ ٩٠٠‬ﺑﻪﻃﻮریﮐﻪ ‪ n ،m‬و ‪ p‬ﻋﺪدﻫﺎﯾﯽ ﻃﺒﯿﻌ ﺑﺎﺷﻨﺪ‬

‫ﺑﺮ ‪ ١٠ ،٩‬و ‪ ١۵‬ﺑﺨﺶﭘﺬﯾﺮ ﻧﺒﺎﺷﻨﺪ؟‬ ‫و ﻫﯿﭻﯾ‬

‫‪٧٢‬‬
 ‫ﴰﺎرﻧ ھﺎواﻋﺪاداول‬

‫‪ .۵‬ﺧﺎﻧﻪﻫﺎی ﺧﺎﻟ ﺟﺪول روﺑﻪرو را ﻃﻮری ﭘﺮ ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ‪:‬‬

‫‪١۵ ٣٩ ۴٩ ۵١‬‬
‫اوﻻ ﺣﺎﺻﻞ ﺿﺮب ﻋﺪدﻫﺎی دو ﺳﻄﺮ ﯾ ﺴﺎن ﺑﺎﺷﻨﺪ؛‬
‫‪٣۶ ۶۶ ٩١‬‬
‫ﺑﻪ ﺑﺰرگ ﻣﺮﺗﺐ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺛﺎﻧﯿﺎً ﻋﺪدﻫﺎ از ﮐﻮﭼ‬

‫ﺑﺰرگﺗﺮﯾﻦ ﺷﻤﺎرﻧﺪۀ ﻣﺸﺘﺮک‬

‫‪ .١‬ﺣﺎﺻﻞ ب‪.‬م‪.‬مﻫﺎی زﯾﺮ را ﺑﻪدﺳﺖ آورﯾﺪ‪.‬‬

‫‪) p٢ ˆ ١۵, ٢ ˆ ۶q‬اﻟﻒ‬ ‫‪) p٢ ˆ ۵, ٣ ˆ ٧q‬ب‬

‫‪) p۴ ˆ ۶, ١٢ ˆ ٨q‬ج‬ ‫‪) p٣ ˆ ١۵, ۵ ˆ ٩q‬د‬
‫‪) p٩١ ˆ ٣١, ٣٩ ˆ ٩٣q‬ھ‬ ‫‪) p١٨ ˆ ١٢, ٢۴ ˆ ۵١q‬و‬
‫‪) p٢٠٢, ٧٨q‬ز‬ ‫‪) p١٠۵, ٧٧q‬ح‬

‫‪ .٢‬ﻣﻨﻈﻮر از ‪ p٢, ۴, ۶q‬ب‪.‬م‪.‬م ﺳﻪ ﻋﺪد ‪ ۴ ،٢‬و ‪ ۶‬اﺳﺖ‪ .‬ﺣﺎﺻﻞ ‪ p٢, ۴, ۶q‬و ‪ p۴۵, ۶٣, ٩٠q‬را‬
‫ﺑﻪدﺳﺖ آورﯾﺪ‪.‬‬

‫‪۵١‬‬ ‫دو ﻋﺪد ‪ a‬و ‪ b‬را »ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪﻫﻢ اول« ﻣ ﻧﺎﻣﻨﺪ ﻫﺮﮔﺎه ‪ .pa, bq “ ١‬ﺑﺮای ﻣﺜﺎل ‪ ٩١‬و‬
‫ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪﻫﻢ اولاﻧﺪ وﻟ ‪ ٣٩‬و ‪ ۶۵‬ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪﻫﻢ اول ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫از ﻋﺒﺎرتﻫﺎی زﯾﺮ را ﺑﺎ ذﮐﺮ دﻟﯿﻞ ﺑﯿﺎن ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬ ‫‪ .٣‬درﺳﺘ ﯾﺎ ﻧﺎدرﺳﺘ ﻫﺮﯾ‬

‫اﻟﻒ( ب‪.‬م‪.‬م دو ﻋﺪد زوج‪ ،‬ﻋﺪدی زوج اﺳﺖ‪.‬‬

‫ب( ب‪.‬م‪.‬م دو ﻋﺪد ﻓﺮد‪ ،‬ﻋﺪدی ﻓﺮد اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻋﺪد ﻓﺮد‪ ،‬ﻋﺪدی زوج اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻋﺪد زوج و ﯾ‬ ‫ج( ب‪.‬م‪.‬م ﯾ‬

‫‪ .۴‬ﺷ ﻞ زﯾﺮ ﻣﺴﺘﻄﯿﻠ ﺑﻪ اﺑﻌﺎد ‪ ٣٣‬و ‪ ١١١‬را ﻧﺸﺎن ﻣ دﻫﺪ‪ .‬در ﻫﺮ ﻣﺮﺣﻠﻪ‪ ،‬ﺑﺰرگﺗﺮﯾﻦ ﻣﺮﺑﻊ‬
‫ﻣﻤ ﻦ را از آن ﺟﺪا ﻣ ﮐﻨﯿﻢ‪.‬‬

‫ﻣﺴﺘﻄﯿﻞ ﺑﻪ اﺑﻌﺎد ‪ ٧٨‬و‬ ‫در ﻣﺮﺣﻠﮥ اول ﻣﺮﺑﻌ ﺑﻪ ﻃﻮل ﺿﻠﻊ ‪ ٣٣‬از آن ﺟﺪا ﻣ ﮐﻨﯿﻢ و ﯾ‬
‫‪ ٣٣‬ﺑﺎﻗ ﻣ ﻣﺎﻧﺪ‪ .‬در ﻣﺮﺣﻠﮥ دوم و ﺳﻮم ﻧﯿﺰ ﻣﺮﺑﻌ ﺑﻪ ﻃﻮل ﺿﻠﻊ ‪ ٣٣‬از ﺑﺎﻗ ﻣﺎﻧﺪۀ ﺷ ﻞ‬
‫‪٧٣‬‬
 ‫ﴰﺎرﻧ ھﺎواﻋﺪاداول‬

‫ﺑﺮﻣ دارﯾﻢ‪ .‬در ﻣﺮﺣﻠﮥ ﭼﻬﺎرم ﻃﻮل ﺿﻠﻊ ﺑﺰرگﺗﺮﯾﻦ ﻣﺮﺑﻊ ﻣﻤ ﻦ ‪ ١٢‬اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﯾﻦ ﮐﺎر را اداﻣﻪ ﻣ دﻫﯿﻢ ﺗﺎ ﺗﻤﺎم ﻣﺴﺘﻄﯿﻞ ﺑﺎ ﻣﺮﺑﻊﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﭘﻮﺷﯿﺪه ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪٣٣‬‬ ‫‪٣٣‬‬ ‫‪٣٣‬‬ ‫‪١٢‬‬

‫‪١٢‬‬

‫‪٣٣‬‬ ‫ﻣﺮﺣﻠﮥ اول‬ ‫ﻣﺮﺣﻠﮥ دوم‬ ‫ﻣﺮﺣﻠﮥ ﺳﻮم‬ ‫‪١٢‬‬

‫‪x‬‬
‫‪y‬‬

‫اﻟﻒ( ﻣﻘﺪار ‪ x‬و ‪ y‬را ﺑﯿﺎﺑﯿﺪ‪.‬‬

‫ب( ﻃﻮل ﺿﻠﻊ ﻣﺮﺑﻊ آﺧﺮﯾﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﭼﻪ ﻧﺴﺒﺘ ﺑﺎ ب‪.‬م‪.‬م دو ﻋﺪد ‪ ١١١‬و ‪ ٣٣‬دارد؟‬
‫‪ .۵‬در ﺷ ﻞ روﺑﻪرو‪ ،‬ﻣﺴﺘﻄﯿﻠ ﺑﻪ اﺑﻌﺎد ‪ ۶۶‬و‬
‫‪ ۴٨‬را ﺑﺎ ﻧﻘﻄﻪﭼﯿﻦ ﺑﻪ ﻣﺮﺑﻊﻫﺎی ﺑﺮاﺑﺮ ﺗﻘﺴﯿﻢ‬
‫ﮐﺮدهاﯾﻢ‪ .‬ﺑﺎ روﺷ ﮐﻪ در ﻣﺴﺌﻠﮥ ﻗﺒﻞ ﮔﻔﺘﻪ‬
‫ﺷﺪ‪ ،‬ﻫﺮﺑﺎر ﺑﺰرﮔﺘﺮﯾﻦ ﻣﺮﺑﻊ ﻣﻤ ﻦ را از‬
‫ﻣﺴﺘﻄﯿﻞ ﺷﺒ ﻪﺑﻨﺪی ﺷﺪۀ ﺑﺎﻻ ﺟﺪا ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫ﻃﻮل ﺿﻠﻊ ﻣﺮﺑﻊ آﺧﺮﯾﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﭼﻘﺪر اﺳﺖ؟‬
‫‪٩٢٨‬‬ ‫‪ ٨٧٠‬ﻟﯿﺘﺮ‪ ،‬در دوﻣ ‪ ٨٩٩‬ﻟﯿﺘﺮ و در ﺳﻮﻣ‬ ‫‪ .۶‬ﺳﻪ ﺣﻮض دارﯾﻢ ﮐﻪ ﻣ ﺧﻮاﻫﯿﻢ در ﯾ‬
‫ﻧﻮع ﺳﻄﻞ اﯾﻦ ﮐﺎر را اﻧﺠﺎم دﻫﯿﻢ ﺑﻪﺷﺮﻃ ﮐﻪ‬ ‫ﻟﯿﺘﺮ آب ﺑﺮﯾﺰﯾﻢ‪ .‬ﻣ ﺧﻮاﻫﯿﻢ ﻓﻘﻂ ﺑﺎ ﯾ‬
‫ﻫﻤﮥ ﻣﺤﺘﻮای ﺳﻄﻞ را ﻫﺮ ﺑﺎر در ﺣﻮضﻫﺎ ﺧﺎﻟ ﮐﻨﯿﻢ‪ .‬ﺑﺰرﮔﺘﺮﯾﻦ ﺳﻄﻠ ﮐﻪ ﻣ ﺗﻮاﻧﯿﻢ‬
‫ﺑﺎ آن اﯾﻦ ﮐﺎر را اﻧﺠﺎم دﻫﯿﻢ ﭼﻨﺪ ﻟﯿﺘﺮی اﺳﺖ؟‬
‫‪ .٧‬ﺟﺪول روﺑﻪرو را ﺑﺎ دﻗﺖ ﺑﺒﯿﻨﯿﺪ‪ .‬در ﺳﻄﺮ اول ﻋﺪدﻫﺎی ‪ ١٠‬و ‪،١٢‬‬
‫‪١٢‬‬ ‫‪١٠‬‬
‫و در ﺳﺘﻮن اول ﻋﺪدﻫﺎی ‪ ١۵‬و ‪ ۴‬را ﻗﺮار دادهاﯾﻢ‪ .‬ﺳﭙﺲ در ﻣﺤﻞ‬
‫‪١۵‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪۵‬‬
‫ﺗﻘﺎﻃﻊ ﻫﺮ ﻋﺪد از ﺳﻄﺮ اول ﺑﺎ ﻋﺪدی از ﺳﺘﻮن اول‪ ،‬ب‪.‬م‪.‬م آن دو‬
‫‪۴‬‬ ‫‪۴‬‬ ‫‪٢‬‬
‫ﻋﺪد را ﻧﻮﺷﺘﻪاﯾﻢ‪.‬‬

‫‪٧۴‬‬
 ‫ﴰﺎرﻧ ھﺎواﻋﺪاداول‬

‫ﺑﺎﺗﻮﺟﻪﺑﻪ ﺳﻪ ﺟﺪول زﯾﺮ ﺑﻪ ﭘﺮﺳﺶﻫﺎ ﭘﺎﺳﺦ دﻫﯿﺪ‪.‬‬

‫اﻟﻒ( ﺧﺎﻧﻪﻫﺎی ﺧﺎﻟ ﺟﺪول ﺳﻤﺖ راﺳﺖ را ﺑﺎ ﻗﺎﻧﻮن ﺑﺎﻻ ﭘﺮ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫ب( در ﺟﺪول ﻣﯿﺎﻧ ‪ ،‬ﺑﺎﺗﻮﺟﻪﺑﻪ ﻗﺎﻧﻮنِ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪه و ب‪.‬م‪.‬مﻫﺎی داﺧﻞ ﺟﺪول‪ ،‬ﺑﺮای‬
‫از ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎ ﮐﻮﭼ ﺘﺮﯾﻦ ﻋﺪد ﻃﺒﯿﻌ ﻣﻤ ﻦ ﭼﯿﺴﺖ؟‬ ‫ﻫﺮﯾ‬

‫ج( آﯾﺎ ﻣ ﺗﻮاﻧﯿﺪ ﺟﺪول ﺳﻤﺖ ﭼﭗ را ﺑﺎ ﮐﻮﭼ ﺘﺮﯾﻦ ﻋﺪدﻫﺎی ﻃﺒﯿﻌ ﻣﻤ ﻦ ﻃﻮری‬
‫ﭘﺮ ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ ﻗﺎﻧﻮن ﺑﺎﻻ ﺑﺮﻗﺮار ﺑﺎﺷﺪ؟‬
‫‪۶۶‬‬ ‫‪t‬‬ ‫‪k‬‬ ‫‪v‬‬ ‫‪۵١ ١٠۵ ٣٩‬‬

‫‪۵٢‬‬ ‫‪٨۴‬‬ ‫‪x‬‬ ‫‪١‬‬ ‫‪۵‬‬ ‫‪٧٧‬‬ ‫‪٨۵‬‬

‫‪۴٨‬‬ ‫‪y‬‬ ‫‪١٨‬‬ ‫‪٩‬‬ ‫‪١‬‬ ‫‪٩١‬‬

‫‪٩٨‬‬ ‫‪٧٢‬‬ ‫‪z‬‬ ‫‪۴‬‬ ‫‪١‬‬ ‫‪٩١‬‬ ‫‪۶۵‬‬

‫ﮐﻮﭼ ﺗﺮﯾﻦ ﻣﻀﺮب ﻣﺸﺘﺮک‬

‫‪ .١‬ﭼﻨﺪ ﻋﺪد ﻃﺒﯿﻌ دورﻗﻤ وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﻫﻢ ﺑﺮ ‪ ۶‬ﺑﺨﺶﭘﺬﯾﺮ اﺳﺖ و ﻫﻢ ﺑﺮ ‪٩‬؟‬

‫‪ .٢‬ﺣﺎﺻﻞ ﻋﺒﺎرتﻫﺎی زﯾﺮ را ﺑﻪدﺳﺖ آورﯾﺪ‪:‬‬

‫‪) r٣٩, ۶۵s‬اﻟﻒ‬ ‫‪) r٩١, ١۴s‬ب‬ ‫‪) r۵١, ١٧s‬ج‬

‫‪) r١۶, ٢٠s‬د‬ ‫‪) r٣٣, ٢٢s‬ھ‬ ‫‪) r۴٠, ۶٠s‬و‬
‫‪) r٢٧, ١٢, ۴۵s‬ز‬ ‫‪) r١۵, ٢۵, ٧۵s‬ح‬ ‫‪) r٩, ١٢, ١۵s‬ط‬

‫‪ .٣‬در ﻫﺮ ﻗﺴﻤﺖ ‪ x‬را ﻃﻮری ﺑﯿﺎﺑﯿﺪ ﮐﻪ ﮐﻮﭼ ﺗﺮﯾﻦ ﻋﺪد ﻃﺒﯿﻌ ﻣﻤ ﻦ ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬

‫‪) r۶, xs “ ٢۴‬اﻟﻒ‬ ‫‪) r٣۶, xs “ ٧٢‬ب‬ ‫‪) r۶, xs “ ١٢‬ج‬

‫‪) r١۵, xs “ ٧۵‬د‬ ‫‪) r١٨, xs “ ۵۴‬ھ‬ ‫‪) r٩, xs “ ۵۴‬و‬
‫‪) r۵١, xs “ ١۵٣‬ز‬ ‫‪) r٣۵, xs “ ١٠۵‬ح‬ ‫‪) r٨, xs “ ١۶‬ط‬

‫‪٧۵‬‬
 ‫ﴰﺎرﻧ ھﺎواﻋﺪاداول‬

‫‪ .۴‬در ﺷ ﻞ روﺑﻪرو‪ ،‬ﺷﺶ ﭘﺎرهﺧﻂ )ﺑﺎ رﻧﮓﻫﺎی ﻣﺘﻔﺎوت(‬

‫‪١٨‬‬ ‫ﺳﻪ داﯾﺮه ﻗﺮار دادهاﯾﻢ‪.‬‬ ‫رﺳﻢ ﮐﺮدهاﯾﻢ و ﺳﭙﺲ روی ﻫﺮﯾ‬
‫ک‪.‬م‪.‬م ﻋﺪدﻫﺎی داﺧﻞ داﯾﺮهﻫﺎی اﺑﺘﺪا و اﻧﺘﻬﺎی ﻫﺮ ﺧﻂ را‬
‫در داﯾﺮۀ ﻣﯿﺎﻧ ﻣ ﻧﻮﯾﺴﯿﻢ‪.‬‬
‫‪١٨٠‬‬
‫از داﯾﺮهﻫﺎی ﺧﺎﻟ را ﺑﺎ ﮐﻮﭼ ﺗﺮﯾﻦ ﻋﺪد ﻃﺒﯿﻌ‬ ‫ﻫﺮﯾ‬
‫‪۵‬‬ ‫ﻣﻤ ﻦ ﭘﺮ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫‪ .۵‬ﻣﺎدرﺑﺰرﮔﻪ دو ﺧﺮوس ﺑﻪ ﻧﺎمﻫﺎی »ﺣﻨﺎﯾﯽ« و »ﻧﻮکﺳﯿﺎه« دارد‪ .‬آﻧﻬﺎ از ﺳﺎﻋﺖ ‪ ۴‬ﺗﺎ ‪ ۶‬ﺻﺒﺢ‬
‫‪١۴‬‬ ‫ﻗﻮﻗﻮﻟ ﻗﻮﻗﻮ ﻣ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺣﻨﺎﯾﯽ ﻫﺮ ‪ ٨‬دﻗﯿﻘﻪ ﯾ ﺑﺎر ﻗﻮﻗﻮﻟ ﻗﻮﻗﻮ ﻣ ﮐﻨﺪ و ﻧﻮکﺳﯿﺎه ﻫﺮ‬
‫دﻗﯿﻘﻪ ﯾ ﺑﺎر‪ .‬وﻗﺘ ﮐﻪ آﻧﻬﺎ ﺑﺎﻫﻢ ﻣ ﺧﻮاﻧﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺨﻤﻞ‪ ،‬ﮔﺮﺑﮥ ﻣﺎدرﺑﺰرﮔﻪ‪ ،‬از ﺧﻮاب ﻣ ﭘﺮد؛‬
‫ﮐﻤ ﻏُﺮﻏُﺮ ﻣ ﮐﻨﺪ و دوﺑﺎره ﻣ ﺧﻮاﺑﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﺧﺮوسﻫﺎ از ﺳﺎﻋﺖ ‪ ۴‬ﺻﺒﺢ‪ ،‬ﻫﻢزﻣﺎن ﺑﺎﻫﻢ‬
‫ﺷﺮوع ﺑﻪ ﺧﻮاﻧﺪن ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺗﺎ ﺳﺎﻋﺖ ‪ ۶‬ﺻﺒﺢ ﻣﺨﻤﻞ ﭼﻨﺪ ﺑﺎر از ﺧﻮابِ ﻧﺎز ﻣ ﭘﺮد؟ در ﭼﻪ‬
‫ﺳﺎﻋﺖﻫﺎﯾﯽ؟ ‪١‬‬

‫‪ .۶‬ﭼﻨﺪ ﻋﺪد ﻃﺒﯿﻌ ﺳﻪرﻗﻤ وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﻫﻢ ﺑﺮ ‪ ١٨‬ﺑﺨﺶﭘﺬﯾﺮ اﺳﺖ و ﻫﻢ ﺑﺮ ‪٨١‬؟‬

‫‪ .٧‬راﻫﺰﻧﺎن »ﮔﺮگدره« ﺗﻌﺪادی ﮔﻮﺳﻔﻨﺪ دزدﯾﺪﻧﺪ‪ .‬دزدﻫﺎ ‪ ١٨‬ﻧﻔﺮ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺳﺮدﺳﺘﮥ آﻧﻬﺎ‬
‫‪۵‬‬ ‫»ﺣﺴﺎم ﺑِﯿ «‪ ،‬ﮔﻮﺳﻔﻨﺪﻫﺎ را ﺑﻪﻃﻮر ﻣﺴﺎوی ﺑﯿﻦ ﻫﻤﮥ اﻋﻀﺎی ﮔﺮوه ﺗﻘﺴﯿﻢ ﮐﺮد و‬
‫ﮔﻮﺳﻔﻨﺪ ﺑﺎﻗ ﻣﺎﻧﺪ ﮐﻪ آﻧﻬﺎ را ﻫﻢ ﺑﺮای ﺧﻮدش ﺑﺮداﺷﺖ‪ .‬ﺳﻪ ﻧﻔﺮ از دزدﻫﺎ ﺑﻪ اﯾﻦ‬
‫ﻋﺼﺒﺎﻧ ﺷﺪ و ﮔﻔﺖ‪» :‬ﭼﻪ ﻣﻌﻨ ﻣ دِه‬ ‫روش ﺗﻘﺴﯿﻢ او اﻋﺘﺮاض ﮐﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺣﺴﺎمﺑﯿ‬
‫اﯾﻦﺑﺎر‬ ‫دزد اﻋﺘﺮاض ﮐﻨﻪ! اﺻﻼ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﺳﻪﺗﺎ ﮔﻮﺳﻔﻨﺪ‪ ،‬ﮔﻮﺳﻔﻨﺪ ﻧﻤ دم«‪ .‬ﺣﺴﺎم ﺑﯿ‬
‫‪١‬ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ از ﻣﺠﻤﻮﻋﮥ ﺗﻠﻮﯾﺰﯾﻮﻧ »ﺧﻮﻧﮥ ﻣﺎدرﺑﺰرﮔﻪ«‪ ،‬اﺛﺮ ﻣﺮﺿﯿﻪ ﺑﺮوﻣﻨﺪ‪.‬‬

‫‪٧۶‬‬
 ‫ﴰﺎرﻧ ھﺎواﻋﺪاداول‬

‫ﮔﻮﺳﻔﻨﺪﻫﺎ را ﺑﯿﻦ ‪ ١۵‬ﻧﻔﺮ ﺑﻪﻃﻮر ﻣﺴﺎوی ﺗﻘﺴﯿﻢ ﮐﺮد و ﺑﺎزﻫﻢ ‪ ۵‬ﮔﻮﺳﻔﻨﺪ ﺑﺎﻗ ﻣﺎﻧﺪ‬
‫ﮐﻪ آﻧﻬﺎ را ﻫﻢ ﺑﺮای ﺧﻮدش ﺑﺮداﺷﺖ‪ .‬اﮔﺮ ﺗﻌﺪاد ﮔﻮﺳﻔﻨﺪﻫﺎ ﮐﻤﺘﺮ از ‪ ١٠٠‬رأس ﺑﺎﺷﺪ‪،‬‬
‫دزدﯾﺪهاﻧﺪ؟ ‪١‬‬ ‫راﻫﺰﻧﺎن ﭼﻨﺪ ﮔﻮﺳﻔﻨﺪ‬

‫ﺣ ﺎﯾﺘ از ﮔﻠﺴﺘﺎن ﺳﻌﺪی‬

‫ﻟﻘﻤﺎنراﮔﻔﺘﻨﺪادبازﮐﻪآﻣﻮﺧﱴ؟‬

‫دم‪.‬‬ ‫ﮔﻔﺖازﰉادﺑﺎن؛ھﺮﭼﻪازا ﺎندرﻧﻈﺮمﻧﺎﭘﺴﻨﺪآﻣﺪ‪،‬ازآنﭘﺮھﯿﺰ‬

‫ﮐﺰآنﭘﻨﺪیﻧ ﲑدﺻﺎﺣﺐ ھﻮش‬ ‫ﻮﯾﻨﺪ از ﺳﺮ ﺑﺎز ﻪ ﺣﺮﰱ‬ ‫ﻧ‬

‫ِ‬
‫ﻮاﻧﻨﺪ‪ ،‬آﯾﺪش ﺑﺎز ﻪ در ﮔﻮش‬ ‫ﻤﺖ ﭘﯿﺶ ﻧﺎدان‬ ‫وﮔﺮ ﺻﺪ ﺑﺎب ﺣ‬
‫ِ‬

‫‪ .٨‬ﻣﺤﻤﻮد ﺗﻌﺪادی ﺗﯿﻠﻪ دارد‪ .‬ﻣ داﻧﯿﻢ ﺗﻌﺪاد ﺗﯿﻠﻪﻫﺎ ﺑﺮ ﻋﺪدﻫﺎی ‪ ۵ ،۴ ،٣ ،٢‬و ‪ ۶‬ﺑﺨﺶﭘﺬﯾﺮ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮ ﺗﯿﻠﻪﻫﺎی ﻣﺤﻤﻮد ﮐﻤﺘﺮ از ﺻﺪﺗﺎ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﺤﻤﻮد ﭼﻨﺪ ﺗﯿﻠﻪ دارد؟‬

‫‪ .٩‬اﻟﻒ( ﻣ داﻧﯿﻢ ‪ x‬ﻋﺪدی دورﻗﻤ و ‪ x ´ ٧‬و ‪ x ´ ٨‬ﺑﻪﺗﺮﺗﯿﺐ ﺑﺮ ‪ ٧‬و ‪ ٨‬ﺑﺨﺶﭘﺬﯾﺮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ x‬ﭼﻪ ﻋﺪدی اﺳﺖ؟‬

‫ب( ﻣ داﻧﯿﻢ ‪ y‬ﻋﺪدی دورﻗﻤ و ‪ y ´ ١٢‬و ‪ y ´ ١۶‬ﺑﻪﺗﺮﺗﯿﺐ ﺑﺮ ‪ ١٢‬و ‪ ١۶‬ﺑﺨﺶﭘﺬﯾﺮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ y‬ﭼﻪ ﻋﺪدی اﺳﺖ؟‬

‫‪٢۴‬‬ ‫ج( ﮐﻮﭼ ﺗﺮﯾﻦ ﻋﺪد ﻃﺒﯿﻌ را ﭘﯿﺪا ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ ﺑﺎﻗ ﻣﺎﻧﺪۀ ﺗﻘﺴﯿﻢ آن ﺑﺮ ﻫﺮ دو ﻋﺪد‬
‫و ‪ ١٨‬ﺑﺮاﺑﺮ ‪ ٧‬ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪١‬ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ از ﻣﺠﻤﻮﻋﮥ ﺗﻠﻮﯾﺰﯾﻮﻧ »روزی روزﮔﺎری« اﺛﺮ اﻣﺮا‪ ..‬اﺣﻤﺪﺟﻮ‪.‬‬

‫‪٧٧‬‬
 ‫ﴰﺎرﻧ ھﺎواﻋﺪاداول‬

‫ﮐﻦ!‬ ‫ﮐﺎرﮔﺎه ﺑﺎزی ‐ ﻧﻘﻄﻪ ﺑِﺬار‐ﺷﻠﯿ‬

‫ﺗﻌﺪاد ﻧﻔﺮات ﻫﺮ ﺗﯿﻢ و وﺳﺎﯾﻞ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز‪ :‬اﯾﻦ ﺑﺎزی ﮐﻪ ﺑﯿﻦ دو ﺗﯿﻢ دو ﻧﻔﺮه اﻧﺠﺎم‬
‫ﮐﻦ« و دو »داﯾﺮۀ اﻣﺘﯿﺎز« ﻧﯿﺎز دارد‪.‬‬ ‫ﻣ ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﻪ دو ﺑﺮﮔﮥ »ﺟﺪولِ ﻧﻘﻄﻪ ﺑﺬار‐ﺷﻠﯿ‬

‫ﮐﺎرِ ﻫﺮ ﺑﺎزﯾ ﻦ‪ :‬ﻫﺮ ﺑﺎزﯾ ﻦ‪ ،‬ﻧﻘﻄﻪای در زﯾﺮ ﺧﻂﭼﯿﻦ ﺑﺮﮔﮥ ﺟﺪول »ﻧﻘﻄﻪ ﺑﺬار‐ﺷﻠﯿ‬
‫ﮐﻦ« ﻣ ﮔﺬارد؛ ﺑﺮﮔﻪ را دﻗﯿﻘﺎً از وﺳﻂ ﻃﻮل آن )ﻧﻘﻄﻪﭼﯿﻦ(‪ ،‬ﺗﺎ ﻣ ﮐﻨﺪ و ﭘﺸﺖ اﺛﺮ ﻧﻘﻄﻪ‪،‬‬
‫ﻧﻘﻄﻪای ﭘﺮرﻧﮓ ﻣ ﮐﺸﺪ ﺗﺎ اﺛﺮ آن ﻧﻘﻄﻪ روی ﻋﺪدی از ﺟﺪول ﺑﯿﻔﺘﺪ‪ .‬ﻋﺪدی ﮐﻪ ﺑﺎزﯾ ﻦ‬
‫ﮐﺮده‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ در داﯾﺮۀ اﻣﺘﯿﺎز‪ ،‬در ﻧﺎﺣﯿﮥ ﻫﻤﺎن ﻋﺪد ﺑﺎ ﺿﺮﺑﺪر ﻋﻼﻣﺖ زده‬ ‫ﺑﻪ آن ﺷﻠﯿ‬
‫ﻧﻘﻄﻪای ﻣ ﮐﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺷﻮد‪ .‬ﻫﺮ ﺑﺎزﯾ ﻦ ‪ ۵‬ﺷﻠﯿ‬

‫اﻣﺘﯿﺎز ﻫﺮ ﺗﯿﻢ و ﭼ ﻮﻧﮕ ﻣﺤﺎﺳﺒﮥ آن‪ :‬اﻣﺘﯿﺎز ﻫﺮ ﺑﺎزﯾ ﻦ ﺣﺎﺻﻞﺿﺮب ﻋﺪدﻫﺎی ﻧﺎﺣﯿﮥ‬
‫ﻋﻼﻣﺖدارﺷﺪه در داﯾﺮۀ اﻣﺘﯿﺎز اﺳﺖ‪ .‬اﻣﺘﯿﺎز ﻧﻬﺎﯾﯽ ﻫﺮ ﺗﯿﻢ‪ ،‬ک‪.‬م‪.‬م اﻣﺘﯿﺎز ﺑﺎزﯾ ﻦﻫﺎی‬
‫آن ﺗﯿﻢ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺑﺮﻧﺪه‪ :‬ﻫﺮ ﺗﯿﻤ ﮐﻪ اﻣﺘﯿﺎز ﻧﻬﺎﯾﯽاش ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺮﻧﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻧﻤﺮه‬ ‫از اﻋﻀﺎی ﺗﯿﻢ ﺑﺮﻧﺪه‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ ﯾ‬ ‫ﭘﺲ از ﺑﺮﮔﺰاری ﻟﯿ ‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﺮ ﯾ‬ ‫ﺟﺎﯾﺰه‪:‬‬
‫ﻣﯿﺎنﺗﺮم رﯾﺎﺿ ﺟﺎﯾﺰه داده ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬

‫داﯾﺮۀ اﻣﺘﯿﺎز ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫در ﺗﺼﻮﯾﺮ روﺑﻪرو‪ ،‬ﯾ‬

‫ﺑﻪ ﻧﮑﺘﻪﻫﺎی زﯾﺮ ﺗﻮﺟﻪ ﮐﻨﯿﺪ‪:‬‬

‫ﺧﻮد را اﻧﺠﺎم ﻣ دﻫﺪ و ﺳﭙﺲ ﻫﻢﺗﯿﻤ او وارد ﻋﻤﻞ‬ ‫• اﺑﺘﺪا ﻧﻔﺮ اول ﻫﺮ ﺗﯿﻢ ‪ ۵‬ﺷﻠﯿ‬
‫ﻣ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪٧٨‬‬
 ‫ﴰﺎرﻧ ھﺎواﻋﺪاداول‬

‫• در ﻫﺮ ﺗﯿﻢ ﺑﺎﯾﺪ رﻧﮓ ﺧﻮدﮐﺎر اﻋﻀﺎی ﺗﯿﻢ ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﺎﺷﺪ و اﻣﺘﯿﺎز ﻫﺮ ﻧﻔﺮ ﺑﺎ ﺧﻮدﮐﺎر‬
‫ﺧﻮدش در داﯾﺮۀ اﻣﺘﯿﺎز ﺛﺒﺖ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺗﯿﻢ ﺗﻤﺎم ﺷﺪ و اﻣﺘﯿﺎزﻫﺎی دو ﻧﻔﺮ )ﺑﺎ دو رﻧﮓ ﻣﺘﻔﺎوت( در داﯾﺮۀ‬ ‫• ﺑﻌﺪ از اﯾﻨﮑﻪ ﮐﺎر ﯾ‬
‫اﻣﺘﯿﺎز ﺛﺒﺖ ﺷﺪ‪ ،‬داﯾﺮۀ اﻣﺘﯿﺎز ﺑﻪ ﺗﯿﻢ ﺣﺮﯾﻒ داده ﻣ ﺷﻮد ﺗﺎ آﻧﻬﺎ ک‪.‬م‪.‬م را ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺟﺎﯾﺰه‬ ‫ﺷﻠﯿ‬ ‫اﮔﺮ ﺗﯿﻢ ﺣﺮﯾﻒ ک‪.‬م‪.‬م را اﺷﺘﺒﺎه ﺣﺴﺎب ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﻫﺮ ﺑﺎزﯾ ﻦ ﺗﯿﻢ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﯾ‬
‫و ﺛﺒﺖ اﻣﺘﯿﺎز‪ ،‬دوﺑﺎره داﯾﺮۀ اﻣﺘﯿﺎز ﺑﻪ ﺗﯿﻢ ﺣﺮﯾﻒ داده ﻣ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﻣ ﮔﯿﺮد و ﺑﻌﺪ از ﺷﻠﯿ‬

‫ﻧﻘﻄﻪای ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪﻫﺎی ﺧﺎﻟ ﯾﺎ اﻃﺮاف ﺟﺪول ﺑﺮﺧﻮرد ﮐﻨﺪ‪ ،‬اﻣﺘﯿﺎز ‪ ١‬ﻣﺤﺴﻮب‬ ‫• اﮔﺮ ﺷﻠﯿ‬
‫ﻣ ﺷﻮد‪ .‬ﺗﻮﺟﻪ ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ در داﯾﺮۀ اﻣﺘﯿﺎز‪ ،‬ﻋﺪد ‪ ١‬وﺟﻮد ﻧﺪارد و واﺿﺢ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﯿﺎزی ﺑﻪ‬
‫ﺛﺒﺖ ﺷﺪن آن ﻧﯿﺴﺖ‪.‬‬

‫ﺗﮑﺮار ﻣ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫• اﮔﺮ اﺛﺮ ﻧﻘﻄﻪ دﻗﯿﻘﺎً روی ﺧﻂ ﺟﺪول اﻓﺘﺎد‪ ،‬ﺷﻠﯿ‬

‫ﻣ ﺷﻮد و ﻫﻤﮥ ﺧﺎﻧﻪﻫﺎی ﻫﻤﺴﺎﯾﻪ آن ﻣﻨﻔﺠﺮ ﻣ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺧﺎﻧﻪﻫﺎﯾﯽ‬ ‫• ﺧﺎﻧﻪای ﮐﻪ ﺑﻪ آن ﺷﻠﯿ‬

‫ﮐﻦ«‬ ‫ﮐﻪ ﻣﻨﻔﺠﺮ ﻣ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻫﯿﭻ ﺗﻔﺎوﺗ ﺑﺎ ﺧﺎﻧﻪﻫﺎی ﺧﺎﻟ »ﺟﺪول ﻧﻘﻄﻪ ﺑﺬار‐ﺷﻠﯿ‬
‫ﻧﺪارﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺧﺎﻧﮥ ﺧﺎﻟ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪهاﻧﺪ‪.‬‬ ‫در ﺟﺪول زﯾﺮ‪ ،‬ﺧﺎﻧﻪﻫﺎی ﻫﻤﺴﺎﯾﮥ ﯾ‬

‫ﻫﻤﺴﺎﯾﮥ‬ ‫ﻫﻤﺴﺎﯾﮥ‬ ‫ﻫﻤﺴﺎﯾﮥ‬

‫ﺷﻤﺎل ﻏﺮﺑﯽ‬ ‫ﺷﻤﺎﻟ‬ ‫ﺷﻤﺎل ﺷﺮﻗ‬

‫ﻫﻤﺴﺎﯾﮥ‬ ‫ﻫﻤﺴﺎﯾﮥ‬
‫ﻏﺮﺑﯽ‬ ‫ﺷﺮﻗ‬

‫ﻫﻤﺴﺎﯾﮥ‬ ‫ﻫﻤﺴﺎﯾﮥ‬ ‫ﻫﻤﺴﺎﯾﮥ‬

‫ﺟﻨﻮﺑﯽ ﺟﻨﻮب ﻏﺮﺑﯽ‬ ‫ﺟﻨﻮب ﺷﺮﻗ‬

‫‪٧٩‬‬
 ‫ﴰﺎرﻧ ھﺎواﻋﺪاداول‬

‫‪۵‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪٧‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪۵‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪۵‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫‪٧‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪٧‬‬
‫‪۵‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪۵‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫‪۵‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪۵‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫‪٧‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪۵‬‬
‫‪٣‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫‪٧‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫‪۵‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫‪۵‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫‪٣‬‬
‫‪٣‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪۵‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪۵‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪٧‬‬ ‫‪۵‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪۵‬‬ ‫‪٧‬‬
‫‪٢‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪۵‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪۵‬‬ ‫‪٧‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪٧‬‬ ‫‪۵‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫‪٧‬‬
‫‪٧‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫‪۵‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫‪٧‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫‪۵‬‬ ‫‪٧‬‬ ‫‪۵‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫‪٢‬‬
‫‪٢‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪۵‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪٧‬‬ ‫‪۵‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪۵‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪۵‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫‪٧‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪٣‬‬
‫‪٣‬‬ ‫‪۵‬‬ ‫‪٧‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫‪۵‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪۵‬‬ ‫‪٧‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫‪۵‬‬
‫‪٢‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫‪٧‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪۵‬‬ ‫‪۵‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪٧‬‬
‫‪٢‬‬ ‫‪۵‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪٧‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫‪۵‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪۵‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫‪۵‬‬ ‫‪٣‬‬
‫‪٢‬‬ ‫‪٧‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪۵‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪۵‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪٢‬‬
‫‪۵‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪۵‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪۵‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫‪۵‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫‪٣‬‬

‫‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‬

‫‪٨٠‬‬
 ‫ﴰﺎرﻧ ھﺎواﻋﺪاداول‬

‫ارﺗﺒﺎط ب‪.‬م‪.‬م و ک‪.‬م‪.‬م‬

‫ﮐﻦ«‪ ،‬ﻧﻔﺮ اول ‪ ٩٨‬اﻣﺘﯿﺎز ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪ .١‬در ﺑﺎزی »ﻧﻘﻄﻪ ﺑﺬار‐ﺷﻠﯿ‬

‫ﮐﺮده اﺳﺖ‪ ،‬در داﯾﺮۀ اﻣﺘﯿﺎز ﻣﺸﺨﺺ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬ ‫اﻟﻒ( ﻧﻘﺎﻃ را ﮐﻪ ﻧﻔﺮ اول ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﺷﻠﯿ‬

‫ﮐﻨﺪ؟ ﭼﺮا؟‬ ‫ب( ﻫﻢﺗﯿﻤ او ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﺑﻪ ﭼﻪ ﺧﺎﻧﻪﻫﺎﯾﯽ ﺷﻠﯿ‬

‫ﮐﻦ«‪ ،‬ﻧﻔﺮ اول ‪ ۶٣‬اﻣﺘﯿﺎز ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪ .٢‬در ﺑﺎزی »ﻧﻘﻄﻪ ﺑﺬار‐ﺷﻠﯿ‬

‫ﮐﺮده اﺳﺖ‪ ،‬در داﯾﺮۀ اﻣﺘﯿﺎز ﻣﺸﺨﺺ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬ ‫اﻟﻒ( ﻧﻘﺎﻃ را ﮐﻪ ﻧﻔﺮ اول ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﺷﻠﯿ‬

‫ﮐﻨﺪ؟ ﭼﺮا؟‬ ‫ب( ﻫﻢﺗﯿﻤ او ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﺑﻪ ﭼﻪ ﺧﺎﻧﻪﻫﺎﯾﯽ ﺷﻠﯿ‬

‫اول ﻧﻔﺮ دوم ﺑﻪ ﻋﺪد ‪ ٧‬ﺑﺮﺧﻮرد ﮐﻨﺪ‪ ،‬او ﺗﯿﺮﻫﺎی ﺑﻌﺪیاش را ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ‬ ‫ج( اﮔﺮ ﺷﻠﯿ‬
‫ﺳﻤﺖ ﭼﻪ ﻋﺪدی ﻧﺸﺎﻧﻪ رود؟ ﭼﺮا؟‬

‫ﮐﻦ«‪ ،‬ﺳﺘﺎره ‪ ٢۵٢‬اﻣﺘﯿﺎز و ﺳﭙﯿﺪه‪ ،‬ﻫﻢﺗﯿﻤ‬ ‫‪ .٣‬در ﻣﺴﺎﺑﻘﻪﻫﺎی ﺟﻬﺎﻧ »ﻧﻘﻄﻪ ﺑﺬار‐ﺷﻠﯿ‬
‫ﺳﺘﺎره‪ ٧۵ ،‬اﻣﺘﯿﺎز ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﮐﺮده‪ ،‬ﺑﺎ ﺧﻮدﮐﺎر آﺑﯽ و ﻧﻘﺎط‬ ‫اﻟﻒ( در داﯾﺮۀ اﻣﺘﯿﺎز‪ ،‬ﻧﻘﺎﻃ را ﮐﻪ ﺳﺘﺎره ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﺷﻠﯿ‬
‫ﺳﭙﯿﺪه را ﺑﺎ ﺧﻮدﮐﺎر ﻗﺮﻣﺰ ﻣﺸﺨﺺ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫ب( ب‪.‬م‪.‬م دو ﻋﺪد ‪ ٢۵٢‬و ‪ ٧۵‬را ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻋﻼﻣﺖﻫﺎی آﺑﯽ و ﻗﺮﻣﺰی ﮐﻪ ﮔﺬاﺷﺘﻪاﯾﺪ‪،‬‬
‫ﭘﯿﺪا ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫ج( ک‪.‬م‪.‬م دو ﻋﺪد ‪ ٢۵٢‬و ‪ ٧۵‬را ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻋﻼﻣﺖﻫﺎی آﺑﯽ و ﻗﺮﻣﺰ ﺑﻪﺻﻮرت‬
‫ﺣﺎﺻﻞﺿﺮب ﻋﺪدﻫﺎی اول ﺑﻨﻮﯾﺴﯿﺪ‪ .‬ﮐﺪام ﻋﺪد ﯾﺎ ﻋﺪدﻫﺎﯾﯽ را ﮐﻪ ﻋﻼﻣﺖ زده‬
‫ﺷﺪهاﻧﺪ‪ ،‬ﻧﻨﻮﺷﺘﻪاﯾﺪ؟ ﭼﻪ ﻧﺘﯿﺠﻪای ﻣ ﮔﯿﺮﯾﺪ؟‬

‫‪٨١‬‬
 ‫ﴰﺎرﻧ ھﺎواﻋﺪاداول‬

‫ﮐﻦ« ﻧﺸﺎن‬ ‫‪ .۴‬ﻫﺮ ﺟﻔﺖ از ﻋﺪدﻫﺎی زﯾﺮ‪ ،‬اﻣﺘﯿﺎز دو ﻫﻢﺗﯿﻤ را در ﺑﺎزی »ﻧﻘﻄﻪ ﺑﺬار‐ﺷﻠﯿ‬
‫ﻣ دﻫﺪ‪.‬‬

‫‪• ۶٠, ٩٠‬‬ ‫‪• ۵۶, ٩٨‬‬ ‫‪• ١۴٠, ٢٧٠‬‬ ‫‪• ٨٠, ۵۴٠‬‬
‫‪• ١٠٨, ١٧۵‬‬ ‫‪• ٨۴, ١٠۵‬‬ ‫‪• ٣۴٣, ٢۴٣‬‬ ‫‪• ١٠٨, ١١٢‬‬

‫داﯾﺮۀ اﻣﺘﯿﺎز رﺳﻢ ﮐﻨﯿﺪ و ﺷﻠﯿ ﻫﺎی دو ﻧﻔﺮ‬ ‫اﻟﻒ( ﺑﺮای ﻫﺮ ﺟﻔﺖ از ﻋﺪدﻫﺎی ﺑﺎﻻ‪ ،‬ﯾ‬
‫را ﺑﺎ رﻧﮓﻫﺎی ﻣﺘﻔﺎوت روی آن ﻣﺸﺨﺺ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫ب( ب‪.‬م‪.‬م و ک‪.‬م‪.‬م ﻫﺮ دو ﻋﺪد را )ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از داﯾﺮۀ اﻣﺘﯿﺎز( ﺑﻪﺻﻮرت ﺣﺎﺻﻞﺿﺮﺑﯽ‬
‫از اﻋﺪاد اول ﺑﻨﻮﯾﺴﯿﺪ‪.‬‬

‫از ﻋﺒﺎرتﻫﺎی زﯾﺮ را ﺑﻪﺻﻮرت ﺣﺎﺻﻞﺿﺮﺑﯽ از اﻋﺪاد اول ﺑﻨﻮﯾﺴﯿﺪ‪.‬‬ ‫‪ .۵‬ﺣﺎﺻﻞ ﻫﺮﯾ‬
‫‪٢٨ ˆ ٣٩‬‬ ‫‪١٠۵ ˆ ٣۵‬‬ ‫‪٨۴ ˆ ١٠٢‬‬
‫)اﻟﻒ‬ ‫)ب‬ ‫)ج‬
‫‪p٢٨, ٣٩q‬‬ ‫‪p١٠۵, ٣۵q‬‬ ‫‪r٨۴, ١٠٢s‬‬

‫‪١۵۵ ˆ ٩٣‬‬ ‫‪١٠۶ ˆ ٨۵‬‬ ‫‪١٨٢ ˆ ۵۴‬‬

‫)د‬ ‫)ھ‬ ‫)و‬
‫‪p١۵۵, ٩٣q‬‬ ‫‪r١٠۶, ٨۵s‬‬ ‫‪r١٨٢, ۵۴s‬‬

‫‪) r٨۵, ۵١s ˆ p٨۵, ۵١q‬ز‬ ‫‪) p٣٩, ٩١q ˆ r٣٩, ٩١s‬ح‬

‫‪ x .۶‬و ‪ y‬ﭼﻪ اﻋﺪادی ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺗﺎ ﺗﺴﺎویﻫﺎی زﯾﺮ ﺑﺮﻗﺮار ﺷﻮﻧﺪ؟‬

‫‪) p۵۴, xq ˆ r۵۴, xs “ ١٨٣۶‬اﻟﻒ‬ ‫‪) p۴۵, yq ˆ r۴۵, ys “ ٨١٠‬ب‬

‫ﺗﻤﺮﯾﻦﻫﺎی ﺗﮑﻤﯿﻠ‬

‫رﻗﻤ ﺑ ﺬارﯾﺪ ﺑﻪﻃﻮریﮐﻪ‬ ‫از ﻗﺴﻤﺖﻫﺎی زﯾﺮ‪ ،‬ﺑﻪﺟﺎی ﻫﺮ ﻣﺘﻐﯿﺮ‪ ،‬ﻋﺪدی ﯾ‬ ‫‪ .١‬در ﻫﺮﯾ‬
‫ﺣﺎﺻﻞ ﻫﺮ ﻋﺒﺎرت ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﻣﻘﺪار ﻣﻤ ﻦ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪) px, y, zq‬اﻟﻒ‬ ‫‪) rt, k, vs‬ب‬ ‫‪) ra, b, c, ds‬ج‬

‫‪٨٢‬‬
 ‫ﴰﺎرﻧ ھﺎواﻋﺪاداول‬

‫‪ .٢‬ﺑﻪ ﮐﺴﺮی ﮐﻪ ب‪.‬م‪.‬م ﺻﻮرت و ﻣﺨﺮج آن ﺑﺮاﺑﺮ ‪ ١‬ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﮐﺴﺮ ﺳﺎدهﻧﺸﺪﻧ ﻣ ﮔﻮﯾﻨﺪ‪.‬‬
‫از ﮐﺴﺮﻫﺎی زﯾﺮ ﺳﺎدهﻧﺸﺪﻧ اﻧﺪ؟‬ ‫ﮐﺪامﯾ‬
‫‪٣٩‬‬ ‫‪٢۶‬‬ ‫‪٩٨‬‬ ‫‪۵١‬‬
‫)اﻟﻒ‬ ‫)ب‬ ‫)ج‬ ‫)د‬
‫‪٨٩‬‬ ‫‪۵٧‬‬ ‫‪٣۵‬‬ ‫‪٩١‬‬

‫‪٩۵‬‬ ‫‪١٢١‬‬ ‫‪٣۴٣‬‬ ‫‪٢٢١‬‬

‫)ھ‬ ‫)و‬ ‫)ز‬ ‫)ح‬
‫‪٣۴‬‬ ‫‪١٠٠١‬‬ ‫‪٢۴٣‬‬ ‫‪٢٨٩‬‬

‫‪٣‬‬ ‫‪٢‬‬
‫را در ﻧﻈﺮ ﺑ ﯿﺮﯾﺪ‪.‬‬ ‫‪٢۶‬‬
‫و‬ ‫‪٣٩‬‬
‫‪ .٣‬ﮐﺴﺮﻫﺎی‬

‫از اﯾﻦ دو ﮐﺴﺮ‬ ‫اﻟﻒ( ﮐﻮﭼ ﺗﺮﯾﻦ ﮐﺴﺮ ﺳﺎدهﻧﺸﺪﻧ را ﺑﯿﺎﺑﯿﺪ ﮐﻪ اﮔﺮ آن را ﺑﺮ ﻫﺮﯾ‬
‫ﺗﻘﺴﯿﻢ ﮐﻨﯿﻢ‪ ،‬ﺣﺎﺻﻞ ﻋﺪدی ﻃﺒﯿﻌ ﺷﻮد‪.‬‬

‫از اﯾﻦ دو ﮐﺴﺮ را ﺑﺮ آن‬ ‫ب( ﺑﺰرگﺗﺮﯾﻦ ﮐﺴﺮ ﺳﺎدهﻧﺸﺪﻧ را ﺑﯿﺎﺑﯿﺪ ﮐﻪ اﮔﺮ ﻫﺮﯾ‬
‫ﺗﻘﺴﯿﻢ ﮐﻨﯿﻢ‪ ،‬ﺣﺎﺻﻞ ﻋﺪدی ﻃﺒﯿﻌ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ .۴‬ﻫﻤﮥ ﻋﺪدﻫﺎی ﺳﻪ رﻗﻤ را ﮐﻪ ﺑﺎﻗ ﻣﺎﻧﺪۀ ﺗﻘﺴﯿﻢ آﻧﻬﺎ ﺑﺮ ‪ ٧ ،۴ ،٣ ،٢‬و ‪ ٨‬ﺑﻪﺗﺮﺗﯿﺐ ﺑﺮاﺑﺮ ‪،١‬‬
‫‪ ۶ ،٣ ،٢‬و ‪ ٧‬ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﯿﺎﺑﯿﺪ‪.‬‬
‫‪۵‬‬ ‫‪۵‬‬
‫ﺗﻔﺎوﺗ ﻧﯿﺴﺖ‪.‬‬ ‫‪٣‬‬
‫و‬ ‫‪٢‬‬
‫‪ .۵‬ﺑﯿﻦ ﺣﺎﺻﻞﺿﺮب و ﺣﺎﺻﻞﺟﻤﻊ‬
‫‪۵‬‬ ‫‪۵‬‬ ‫‪٢۵‬‬ ‫‪۵‬‬ ‫‪۵‬‬ ‫‪١۵‬‬ ‫‪١٠‬‬ ‫‪٢۵‬‬
‫ˆ‬ ‫“‬ ‫‪,‬‬ ‫`‬ ‫“‬ ‫`‬ ‫“‬ ‫‪.‬‬
‫‪٢‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪۶‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪۶‬‬ ‫‪۶‬‬ ‫‪۶‬‬
‫ﭘﻨﺞ ﺟﻔﺖ ﮐﺴﺮ دﯾ ﺮ ﺑﺎ اﯾﻦ ﺧﺎﺻﯿﺖ ﺑﯿﺎﺑﯿﺪ‪.‬‬

‫‪ .۶‬در ﺟﺪول روﺑﻪرو‪ ،‬ﻣﺠﻤﻮع دو ﮐﺴﺮ ﮐﻨﺎر ﻫﻢ را ﺑﺎﻻی‬

‫‪١‬‬
‫‪١‬‬ ‫‪١‬‬ ‫آن دو ﻧﻮﺷﺘﻪاﯾﻢ‪.‬‬
‫‪٢‬‬ ‫‪٢‬‬
‫‪١‬‬ ‫‪١‬‬ ‫‪١‬‬ ‫اﻟﻒ( ﺧﺎﻧﻪﻫﺎی ﺧﺎﻟ را ﺑﺎ ﻫﻤﯿﻦ ﻗﺎﻧﻮن ﭘﺮ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫‪٣‬‬ ‫‪۶‬‬ ‫‪٣‬‬
‫‪١‬‬ ‫‪١‬‬ ‫‪١‬‬
‫‪۴‬‬ ‫‪١٢‬‬ ‫‪۴‬‬ ‫ب( اﮔﺮ ﺗﺎ ﺳﻄﺮ ﺑﯿﺴﺘﻢ اﯾﻦ ﺟﺪول را اداﻣﻪ‬
‫‪١‬‬ ‫‪١‬‬ ‫‪١‬‬ ‫‪١‬‬
‫‪۵‬‬ ‫‪٢٠‬‬ ‫‪٣٠‬‬ ‫‪۵‬‬ ‫ﮐﺴﺮ‬ ‫دﻫﯿﻢ و ﻫﺮ ﮐﺴﺮ را ﺑﻪ ﺻﻮرت ﯾ‬
‫‪١‬‬ ‫‪١‬‬ ‫‪١‬‬
‫‪٣٠‬‬ ‫‪۶٠‬‬ ‫‪۶‬‬
‫ﺑﻨﻮﯾﺴﯿﻢ‪ ،‬آﻧﮕﺎه ﺻﻮرت ﻫﻤﮥ‬ ‫ﺳﺎدهﻧﺸﺪﻧ‬
‫‪١‬‬
‫‪٧‬‬
‫ﮐﺴﺮﻫﺎ ‪ ١‬ﻣ ﺷﻮد؟‬

‫‪٨٣‬‬
 ‫ﴰﺎرﻧ ھﺎواﻋﺪاداول‬

‫‪ .٧‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺟﺪول ﻣﺴﺌﻠﮥ ﻗﺒﻞ‪،‬‬

‫‪١‬‬
‫را ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺠﻤﻮع دو ﮐﺴﺮ ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﺎ ﺻﻮرت ‪ ١‬ﺑﻨﻮﯾﺴﯿﺪ‪.‬‬ ‫‪٣‬‬
‫اﻟﻒ( ﻋﺪد‬
‫‪١‬‬
‫را ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺠﻤﻮع ﺳﻪ ﮐﺴﺮ ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﺎ ﺻﻮرت ‪ ١‬ﺑﻨﻮﯾﺴﯿﺪ‪.‬‬ ‫‪۶‬‬
‫ب( ﻋﺪد‬
‫‪١‬‬
‫را ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺠﻤﻮع ﭘﻨﺞ ﮐﺴﺮ ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﺎ ﺻﻮرت ‪ ١‬ﺑﻨﻮﯾﺴﯿﺪ‪.‬‬ ‫‪۶‬‬
‫ج( ﻋﺪد‬
‫‪١‬‬
‫را ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺣﺎﺻﻞ ﺗﻔﺮﯾﻖ دو ﮐﺴﺮ ﺑﺎ ﺻﻮرت ‪ ١‬ﺑﻨﻮﯾﺴﯿﺪ‪.‬‬ ‫‪٣٠‬‬
‫د( ﻋﺪد‬

‫از ﻗﺴﻤﺖﻫﺎی زﯾﺮ ‪ x‬و ‪ y‬اﻋﺪاد ﻃﺒﯿﻌ اﻧﺪ‪ .‬در ﻫﺮ ﻗﺴﻤﺖ ‪ x‬و ‪ y‬ﺟﺎﻧﮕﻬﺪارِ‬ ‫‪ .٨‬در ﻫﺮﯾ‬
‫ﭼﻪ ﻋﺪدﻫﺎﯾﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ؟‬
‫‪۵‬‬ ‫‪١‬‬ ‫‪١‬‬ ‫‪٧‬‬ ‫‪١‬‬ ‫‪١‬‬
‫)اﻟﻒ‬ ‫“‬ ‫`‬ ‫)ب‬ ‫“‬ ‫`‬
‫‪۶‬‬ ‫‪x‬‬ ‫‪y‬‬ ‫‪١٠‬‬ ‫‪x‬‬ ‫‪y‬‬
‫‪۵‬‬ ‫‪٧‬‬ ‫‪۵‬‬ ‫‪٧‬‬ ‫‪١٣٩٣‬‬ ‫‪٢٠١۴‬‬
‫)ج‬ ‫“‬ ‫`‬ ‫)د‬ ‫“‬ ‫`‬
‫‪۶‬‬ ‫‪x‬‬ ‫‪y‬‬ ‫‪١٢‬‬ ‫‪x‬‬ ‫‪y‬‬

‫ﮐﻠﯿﺪ‬ ‫‪ .٩‬ﺻﺪ ﻻﻣﭗ دارﯾﻢ ﮐﻪ آﻧﻬﺎ را از ‪ ١‬ﺗﺎ ‪ ١٠٠‬ﺷﻤﺎرهﮔﺬاری ﮐﺮدهاﯾﻢ‪ .‬ﻫﺮ ﻻﻣﭗ ﯾ‬
‫دارد ﮐﻪ ﺑﺎ ﻓﺸﺎر دادن آن ﻻﻣﭗ روﺷﻦ ﯾﺎ ﺧﺎﻣﻮش ﻣ ﺷﻮد‪ .‬ﻓﺮض ﮐﻨﯿﺪ ﻫﻤﮥ ﻻﻣﭗﻫﺎ‬
‫ﺧﺎﻣﻮشاﻧﺪ‪ .‬در اﺑﺘﺪا ﮐﻠﯿﺪ ﻫﻤﮥ ﻻﻣﭗﻫﺎی ﻣﻀﺮب ‪ ١‬را ﻓﺸﺎر ﻣ دﻫﯿﻢ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﮐﻠﯿﺪ ﻫﻤﮥ‬
‫ﻻﻣﭗﻫﺎی ﻣﻀﺮب ‪ ٢‬را ﻓﺸﺎر ﻣ دﻫﯿﻢ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﮐﻠﯿﺪ ﻫﻤﮥ ﻻﻣﭗﻫﺎی ﻣﻀﺮب ‪ ،٣‬ﺳﭙﺲ ﮐﻠﯿﺪ‬
‫ﻫﻤﮥ ﻻﻣﭗﻫﺎی ﻣﻀﺮب ‪ ۴‬و ‪ ،. . .‬ﺑﻌﺪ ﮐﻠﯿﺪ ﻻﻣﭗ ‪ ١٠٠‬ﻓﺸﺎر ﻣ دﻫﯿﻢ‪ .‬در ﭘﺎﯾﺎن ﮐﺪام‬
‫ﻻﻣﭗﻫﺎ روﺷﻦاﻧﺪ؟‬

‫‪ .١٠‬دو دوﻧﺪه ﺗﺼﻤﯿﻢ دارﻧﺪ ﺑﺎ ﯾ ﺪﯾ ﺮ در ﭘﯿﺎدهروی ﻣﺴﺎﺑﻘﻪ ﺑﺪﻫﻨﺪ‪ .‬دوﻧﺪۀ اول دورِ ﻣﯿﺪانِ‬
‫دو را در ‪ ٧‬دﻗﯿﻘﻪ و دوﻧﺪۀ دوم اﯾﻦ ﻣﺴﺎﻓﺖ را در ‪ ۵‬دﻗﯿﻘﻪ ﻃ ﻣ ﮐﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ اﯾﻦ دو دوﻧﺪه‬
‫ﻫﺸﺖﺑﺎر ﻣﯿﺪان را دور ﺑﺰﻧﻨﺪ‪،‬‬ ‫ﻣ ﺎن ﻣﺴﺎﺑﻘﻪ را آﻏﺎز ﮐﻨﻨﺪ و ﻫﺮﯾ‬ ‫زﻣﺎن و ﯾ‬ ‫در ﯾ‬
‫ﭘﺲ از ﭼﻨﺪ دﻗﯿﻘﻪ ﺑﺮای اوﻟﯿﻦ ﺑﺎر ﺑﻌﺪ از ﺣﺮﮐﺖ‪ ،‬ﮐﻨﺎر ﯾ ﺪﯾ ﺮ ﻗﺮار ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﮔﺮﻓﺖ؟‬

‫‪ .١١‬ﻣ داﻧﯿﻢ ‪ a‬ﻋﺪدی زوج و ‪ b‬ﻣﻀﺮب ‪ ۶٣‬اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮ ‪ pa, bq “ ١۵‬و ‪ ،ab “ ١٨٩٠٠‬آﻧﮕﺎه‬
‫‪ a‬و ‪ b‬ﭼﻪ اﻋﺪادی ﻫﺴﺘﻨﺪ؟‬

‫‪٨۴‬‬
 ‫ﴰﺎرﻧ ھﺎواﻋﺪاداول‬

‫‪ .١٢‬ﺷﻨﮕﻮل و ﻣﻨﮕﻮل و ﺣﺒﮥ اﻧﮕﻮر ﻫﺮ روز ﮐﻨﺎر ﺟﺎدهای دوﭼﺮﺧﻪﺳﻮاری ﻣ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﮐﻨﺎر اﯾﻦ‬
‫ﺟﺎده دﮐﻞﻫﺎی ﺑﺮق ﺑﺎ ﻓﺎﺻﻠﻪﻫﺎی ﯾ ﺴﺎن ﻗﺮار دارﻧﺪ‪.‬‬

‫روز‪ ،‬ﺷﻨﮕﻮل ﮐﻨﺎر دﮐﻞ اول‪ ،‬ﻣﻨﮕﻮل ﮐﻨﺎر دﮐﻞ ﻫﺠﺪﻫﻢ و ﺣﺒﮥ اﻧﮕﻮر ﮐﻨﺎر دﮐﻞ‬ ‫ﯾ‬
‫ﺳ وﺷﺸﻢ اﯾﺴﺘﺎده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬آﻧﻬﺎ ﻫﻢزﻣﺎن ﺷﺮوع ﺑﻪ ﺣﺮﮐﺖ ﮐﺮدﻧﺪ‪ .‬وﻗﺘ ﺷﻨﮕﻮل ﺑﻪ دﮐﻞ‬
‫ﺷﺸﻢ رﺳﯿﺪ‪ ،‬ﻣﻨﮕﻮل ﺑﻪ دﮐﻞ ﻧﻮزدﻫﻢ و ﺣﺒﮥ اﻧﮕﻮر ﺑﻪ دﮐﻞ ﺳ و ﭼﻬﺎرم رﺳﯿﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﻫﺮﯾ‬
‫از آﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ ﺛﺎﺑﺖ ﺣﺮﮐﺖ ﺧﻮد را اداﻣﻪ دﻫﻨﺪ‪ ،‬آﻧﮕﺎه ﺑﻪ ﭘﺮﺳﺶﻫﺎی زﯾﺮ ﭘﺎﺳﺦ دﻫﯿﺪ‪.‬‬

‫اﻟﻒ( ﻣﻨﮕﻮل و ﺣﺒﮥ اﻧﮕﻮر ﮐﺠﺎ ﺑﻪﻫﻢ ﻣ رﺳﻨﺪ؟‬

‫ب( ﺷﻨﮕﻮل و ﺣﺒﮥ اﻧﮕﻮر ﮐﺠﺎ ﺑﻪﻫﻢ ﻣ رﺳﻨﺪ؟‬

‫ج( ﮐﺠﺎ ﺷﻨﮕﻮل از ﻣﻨﮕﻮل ﺟﻠﻮ ﻣ زﻧﺪ؟‬

‫ﻋﺪد ﻃﺒﯿﻌ در ﺧﻮدش‬ ‫‪ .١٣‬ﺑﻪ ﻫﺮ ﻋﺪد ﻃﺒﯿﻌ ﮐﻪ ﺑﺘﻮان آن را ﺑﻪﺻﻮرت ﺣﺎﺻﻞﺿﺮب ﯾ‬

‫ﻋﺪد ﻣﺮﺑﻌ اﺳﺖ؛ زﯾﺮا ‪.١٢١ “ ١١ˆ١١‬‬ ‫ﻧﻮﺷﺖ‪ ،‬ﻋﺪد ﻣﺮﺑﻌ ﻣ ﮔﻮﯾﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮای ﻣﺜﺎل ‪ ١٢١‬ﯾ‬

‫اﻟﻒ( ﻫﻤﮥ ﻋﺪدﻫﺎی ﻣﺮﺑﻌ ﯾ رﻗﻤ ‪ ،‬دورﻗﻤ و ﺳﻪرﻗﻤ را ﺑﻪدﺳﺖ آورﯾﺪ‪.‬‬

‫ب( ﭼﻨﺪ ﻋﺪد ﻣﺮﺑﻌ ﭘﻨﺞرﻗﻤ وﺟﻮد دارد؟‬

‫‪ .١۴‬اﻟﻒ( ﻫﻔﺖ ﻋﺪد دو رﻗﻤ ﻣﺘﻮاﻟ ﭘﯿﺪا ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ ﻫﯿﭻﮐﺪام اول ﻧﺒﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫ب( ده ﻋﺪد ﻃﺒﯿﻌ ﻣﺘﻮاﻟ ﭘﯿﺪا ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ ﻫﯿﭻﮐﺪام اول ﻧﺒﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫ج( ﻫﺰار ﻋﺪد ﻃﺒﯿﻌ ﻣﺘﻮاﻟ ﭘﯿﺪا ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ ﻫﯿﭻﮐﺪام اول ﻧﺒﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺷﺎﯾﺪ ﺣﻞ ﻣﺴﺌﻠﻪ زﯾﺮ‪ ،‬اﯾﺪهای ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﺑﺪﻫﺪ ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﯿﺪ ﻗﺴﻤﺖ »ج« ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻗﺒﻞ را ﺣﻞ‬
‫ﮐﻨﯿﺪ!‬
‫از ﻋﺪدﻫﺎی زﯾﺮ‪ ،‬ﺷﻤﺎرﻧﺪهای ﺑﻪ ﻏﯿﺮ از ‪ ١‬و ﺧﻮد ﻋﺪد ﭘﯿﺪا ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬ ‫‪ .١۵‬ﺑﺮای ﻫﺮﯾ‬

‫‪) ٢ ˆ ٣ ˆ ۴ ˆ ۵ ` ٢‬اﻟﻒ‬ ‫‪) ٢ ˆ ٣ ˆ ۴ ˆ ¨ ¨ ¨ ˆ ٢٧ ` ١١‬ب‬

‫‪) ٢ ˆ ٣ ˆ ۴ ˆ ¨ ¨ ¨ ˆ ١٠٠ ` ۶١‬ج‬ ‫‪) ٢ ˆ ٣ ˆ ۴ ˆ ¨ ¨ ¨ ˆ ١٠٠ ` ٨٩‬د‬

‫‪٨۵‬‬
 ‫ﴰﺎرﻧ ھﺎواﻋﺪاداول‬

‫‪ .١۶‬در ﺟﺪولﻫﺎی روﺑﻪرو‪ ،‬ﺑﻪ دو ﻋﺪد ﻫﻤﺴﺎﯾﻪ‬

‫‪١٢‬‬ ‫‪۶٣‬‬ ‫ﺿﻠﻊ‬ ‫ﻣ ﮔﻮﯾﯿﻢ ﻫﺮﮔﺎه ﺧﺎﻧﻪﻫﺎی آﻧﻬﺎ در ﯾ‬
‫‪٣۴‬‬ ‫ﻣﺸﺘﺮک ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫‪۴۵‬‬ ‫‪٧۵‬‬ ‫‪٧٨‬‬ ‫ﺑﺎﺗﻮﺟﻪﺑﻪ ﺟﺪولﻫﺎی روﺑﻪرو ﺑﻪ ﭘﺮﺳﺶﻫﺎی‬

‫زﯾﺮ ﭘﺎﺳﺦ دﻫﯿﺪ‪.‬‬
‫اﻟﻒ( ﺧﺎﻧﻪﻫﺎی ﺧﺎﻟ ﺟﺪول ﺳﻤﺖ راﺳﺖ را ﺑﺎ ﮐﻮﭼ ﺗﺮﯾﻦ ﻋﺪدﻫﺎی ﻃﺒﯿﻌ ﻣﻤ ﻦ‬
‫ﻃﻮری ﭘﺮ ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ ک‪.‬م‪.‬م ﻫﺮ دو ﻋﺪد ﻫﻤﺴﺎﯾﻪ ﻧﺼﻒ ﺣﺎﺻﻞﺿﺮب آن دو ﻋﺪد‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪) .‬ﺗﮑﺮار ﻣﺠﺎز ﻧﯿﺴﺖ‪(.‬‬

‫ب( ﺧﺎﻧﻪﻫﺎی ﺧﺎﻟ ﺟﺪول ﺳﻤﺖ ﭼﭗ را ﺑﺎ ﻋﺪدﻫﺎی ﻣﺮﺑﻌ دو رﻗﻤ ﻣﺘﻔﺎوت ﻃﻮری‬
‫ﭘﺮ ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ ک‪.‬م‪.‬م ﻫﺮ دو ﻋﺪد ﻫﻤﺴﺎﯾﻪ ﺑﺎ ﺣﺎﺻﻞﺿﺮب آن دو ﻋﺪد ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ .١٧‬روﺑﺎتﻫﺎی ﺟﻬﻨﺪه ﺧﺮﮔﻮﺷ و ﻣﻠﺨ ﻃﻮری ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰی ﺷﺪهاﻧﺪ ﮐﻪ ﺧﺮﮔﻮﺷ ‪ ١۵‬ﻣﺘﺮ‬

‫‪١‬‬ ‫و ﻣﻠﺨ ‪ ١٢‬ﻣﺘﺮ ﻣ ﺟﻬﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﺟﻬﻨﺪۀ ﺧﺮﮔﻮﺷ از ﻧﻘﻄﮥ ‪ ۴‬و ﺟﻬﻨﺪۀ ﻣﻠﺨ از ﻧﻘﻄﮥ‬
‫ﻣ ﺷﻮد؟ دوﻣﯿﻦﺑﺎر‬ ‫ﺷﺮوع ﺑﻪ ﺟﻬﺶ ﮐﻨﺪ‪ ،‬اوﻟﯿﻦﺑﺎر روی ﭼﻪ ﻋﺪدی ﺟﺎی ﭘﺎی ﻫﺮ دو ﺣ‬
‫ﭼﻄﻮر؟ ﭼﻬﺎرﻣﯿﻦﺑﺎر ﭼﻄﻮر؟‬

‫ﺧﻮاﻧﺪﻧ‬
‫ﻋﺪد زوج ﺑﺰرگﺗﺮ از ‪ ٢‬در ﻧﻈﺮ ﺑ ﯿﺮﯾﺪ‪ .‬آﯾﺎ ﻣ ﺗﻮاﻧﯿﺪ اﯾﻦ ﻋﺪد را ﺑﻪﺻﻮرت ﺣﺎﺻﻞﺟﻤﻊ‬ ‫ﯾ‬
‫دو ﻋﺪد اول ﺑﻨﻮﯾﺴﯿﺪ؟‬
‫ﺑﺮای ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﻣ ﺗﻮان ﻋﺪد ‪ ١٢‬را ﺑﻪﺻﻮرت ﻣﺠﻤﻮع دو ﻋﺪد اول ﻧﻮﺷﺖ‪.١٢ “ ۵ ` ٧ :‬‬
‫از ﻣﺸﻬﻮرﺗﺮﯾﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪﻫﺎی رﯾﺎﺿ ﮐﻪ )از ﻗﺮن ﻫﺠﺪﻫﻢ ﻣﯿﻼدی ﺗﺎﮐﻨﻮن( ﺣﻞ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ‪،‬‬ ‫ﯾ‬
‫ﺑﻪ »ﺣﺪس ﮔﻠﺪﺑﺎخ« ﻣﻌﺮوف اﺳﺖ‪:‬‬
‫»ﻫﺮ ﻋﺪد زوج ﺑﺰرگﺗﺮ از ‪ ٢‬را ﻣ ﺗﻮان ﺑﻪﺻﻮرت ﻣﺠﻤﻮع دو ﻋﺪد اول ﻧﻮﺷﺖ‪«.‬‬

‫‪٨۶‬‬
 ‫ﻢ‬ ‫و‬ ‫ﺳ‬

‫رﯾﺎﺿﯿﺎت ﺳﯿﺐزﻣﯿﻨ !‬

‫ﺑﻪ ﯾﺎﻓﺘﻦ ﭘﺎﺳﺦ ﺳﺆاﻻت‪ ،‬ﻫﺮ ﺟﺎ ﻻزم ﺑﻮد از ﺳﯿﺐزﻣﯿﻨ و ﭼﺎﻗﻮ در ﮐﻨﺎر ﺧﻂﮐﺶ و‬ ‫ﺑﺮای ﮐﻤ‬
‫ﺑ ﯿﺮﯾﺪ‪ .‬ﺷﺎﯾﺪ ﺑﻌﺪ از ﺣﻞ ﻣﺴﺎﺋﻞ‪ ،‬درﺳﺖ ﮐﺮدن ﭼﯿﭙﺲ ﺑﺮای رﻓﻊ ﺧﺴﺘﮕ ﺧﯿﻠ‬ ‫ﭘﺮﮔﺎر ﮐﻤ‬
‫ﺧﻮب ﺑﺎﺷﺪ!‬

‫ﻣ ﻌﺐ ﻣ ﺗﻮان ﺳﺎﺧﺖ؟ روش ﺳﺎﺧﺖ ﺧﻮد را‬ ‫ﺳﯿﺐزﻣﯿﻨ ‪ ،‬ﯾ‬ ‫‪ .١‬اﻟﻒ( ﭼﻄﻮر ﺑﺎ ﯾ‬
‫ﺷﺮح دﻫﯿﺪ‪.‬‬

‫ﻣ ﻌﺐ ﺳﯿﺐزﻣﯿﻨ ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﻪ ﭼﻨﺪ ﺑﺮش ﻧﯿﺎز اﺳﺖ؟‬ ‫ب( ﺑﺮای ﺳﺎﺧﺘﻦ ﯾ‬

‫‪ .٢‬ﭼﻬﺎر ﻣ ﻌﺐ ﺳﯿﺐزﻣﯿﻨ ﺑﺴﺎزﯾﺪ!‬

‫از ﺳﯿﺐزﻣﯿﻨ ﻫﺎ را ﻃﻮری ﺑﺮش دﻫﯿﺪ ﮐﻪ ﻣﻘﻄﻊ آن ﻣﺜﻠﺚ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫اﻟﻒ( ﯾ‬

‫ﻣﻘﻄﻊ ﭼﻬﺎرﺿﻠﻌ ﺑﺴﺎزﯾﺪ‪.‬‬ ‫ب( روی ﺳﯿﺐزﻣﯿﻨ دوم ﯾ‬

‫ج( ﺳﯿﺐزﻣﯿﻨ دﯾ ﺮ را ﻃﻮری ﺑﺮش دﻫﯿﺪ ﮐﻪ ﻣﻘﻄﻊ آن ﭘﻨﺞﺿﻠﻌ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺑﺮش ﺑﺰﻧﯿﺪ ﺑﻪﻃﻮری ﮐﻪ ﻣﻘﻄﻊ آن ﺷﺶﺿﻠﻌ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫د( روی ﺳﯿﺐزﻣﯿﻨ ﭼﻬﺎرم ﯾ‬

‫ﺣﺠﻢ ﻣﻨﺸﻮری ﺑﺴﺎزﯾﺪ ﮐﻪ ﺑﯿﺶ از ‪ ۴‬وﺟﻪ ﺟﺎﻧﺒﯽ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫‪ .٣‬اﻟﻒ( ﺑﺎ ﺳﯿﺐزﻣﯿﻨ ﯾ‬

‫ﺣﺠﻢ ﻫﺮﻣ ﺑﺴﺎزﯾﺪ‪.‬‬ ‫ﺳﯿﺐزﻣﯿﻨ ﯾ‬ ‫ب( ﺑﺎ ﯾ‬

‫ﺣﺠﻢ ﻫﻨﺪﺳ ﺑﺴﺎزﯾﺪ ﮐﻪ ﻓﻘﻂ ﭼﻬﺎر وﺟﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ و‬ ‫ﺳﯿﺐزﻣﯿﻨ ﯾ‬ ‫‪ .۴‬اﻟﻒ( از ﯾ‬
‫ﻫﺮ وﺟﻪ آن ﻣﺜﻠﺜ ﺷ ﻞ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫از ﭼﻬﺎر وﺟﻪ آن‬ ‫ب( ﺣﺠﻢ ﻫﻨﺪﺳ ﻗﺴﻤﺖ »اﻟﻒ« را ﭼﻨﺎن اﺻﻼح ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ ﻫﺮﯾ‬
‫ﻣﺜﻠﺚ ﻣﺘﺴﺎویاﻻﺿﻼع ﺷﻮد )ﺑﻪ اﯾﻦ ﺣﺠﻢ ﻫﻨﺪﺳ ‪ ،‬ﭼﻬﺎروﺟﻬ ﻣﻨﺘﻈﻢ ﻣ ﮔﻮﯾﻨﺪ(‪.‬‬
‫‪٨٨‬‬
 ‫ﻢ‬ ‫و‬ ‫ﺳ‬

‫ﭼﻬﺎروﺟﻬ ﻣﻨﺘﻈﻢ ﺑﺴﺎزﯾﺪ؟‬ ‫ج( آﯾﺎ ﻣ ﺗﻮاﻧﯿﺪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎ ﭼﻬﺎر ﺑﺮش ﺳﯿﺐزﻣﯿﻨ ﯾ‬

‫ﭼﻬﺎر وﺟﻬ ﻣﻨﺘﻈﻢ را ﻧﺸﺎن ﻣ دﻫﺪ )ﯾﺎﻟ ﮐﻪ دﯾﺪه ﻧﻤ ﺷﻮد ﺑﺎ ﺧﻂﭼﯿﻦ‬ ‫‪ .۵‬ﺷ ﻞ زﯾﺮ ﯾ‬
‫ﭼﻬﺎر وﺟﻬ‬ ‫ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه اﺳﺖ(‪ .‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ‪ ۶‬ﺧﻼلدﻧﺪان )ﯾﺎ ﭼﻮبﮐﺒﺮﯾﺖ( ﯾ‬
‫از ﭼﻬﺎر رأس ﻣ ﺗﻮاﻧﯿﺪ از ﺗﮑﻪای ﭼﻮبﭘﻨﺒﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﻨﺘﻈﻢ ﺑﺴﺎزﯾﺪ‪ .‬ﺑﺮای ﻫﺮﯾ‬

‫ﻣ ﻌﺐ‬

‫ﻣ ﻌﺐ در ﻧﻈﺮ ﺑ ﯿﺮﯾﺪ‪ .‬دﺳﺘﻮرﻫﺎی ‪ c ،b ،a‬و ‪ d‬ﺑﻪﺗﺮﺗﯿﺐ اﯾﻦ ﻣ ﻌﺐ را ﺑﻪ ﺳﻤﺖ راﺳﺖ‪،‬‬ ‫ﯾ‬

‫ﺳﻤﺖ ﭼﭗ‪ ،‬ﺟﻠﻮ و ﭘﺸﺖ ﻣ ﻏﻠﺘﺎﻧﻨﺪ‪.‬‬

‫ﭼﻨﺪ ﻣﺜﺎل‬

‫• دﺳﺘﻮر ‪ ،a‬ﻣ ﻌﺐ ﺳﻤﺖ ﭼﭗ )ﺷ ﻞ زﯾﺮ( را ﺑﻪ ﻣ ﻌﺐ ﺳﻤﺖ راﺳﺖ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣ ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫‪a‬‬
‫‪ÝÑ‬‬

‫‪٨٩‬‬
 ‫ﻢ‬ ‫و‬ ‫ﺳ‬

‫• دﺳﺘﻮر ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ‪ bc‬ﻣ ﻌﺐ ﺳﻤﺖ ﭼﭗ )ﺷ ﻞ زﯾﺮ( را در دو ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻪ ﻣ ﻌﺐ ﺳﻤﺖ‬

‫راﺳﺖ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺗﻮﺟﻪ ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ دﺳﺘﻮرﻫﺎی ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﺑﻪﺗﺮﺗﯿﺐ از ﭼﭗ ﺑﻪ راﺳﺖ‬
‫ﻋﻤﻞ ﻣ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫‪b‬‬ ‫‪c‬‬
‫‪ÝÑ‬‬ ‫‪ÝÑ‬‬

‫• ﻣ ﻌﺐ زﯾﺮ را در ﻧﻈﺮ ﺑ ﯿﺮﯾﺪ‪.‬‬

‫دﺳﺘﻮر ‪ addb‬ﻣ ﻌﺐ ﺑﺎﻻ را ﭼﻬﺎر ﺑﺎر ﺣﺮﮐﺖ ﻣ دﻫﺪ‪:‬‬

‫‪a‬‬ ‫‪d‬‬ ‫‪d‬‬ ‫‪b‬‬

‫‪ÝÑ‬‬ ‫‪ÝÑ‬‬ ‫‪ÝÑ‬‬ ‫‪ÝÑ‬‬

‫‪ .١‬در ﻣ ﻌﺐ زﯾﺮ‪ ،‬دﺳﺘﻮرات ‪ abcadb‬را اﺟﺮا و ﻣ ﻌﺐ ﻫﺮ ﻣﺮﺣﻠﻪ را رﺳﻢ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫‪ .٢‬ﻣ ﻌﺐ زﯾﺮ را در ﻧﻈﺮ ﺑ ﯿﺮﯾﺪ‪.‬‬

‫‪٩٠‬‬
 ‫ﻢ‬ ‫و‬ ‫ﺳ‬

‫از ﻣ ﻌﺐﻫﺎی زﯾﺮ‪ ،‬دﺳﺘﻮری ﺑﺮﺣﺴﺐ ‪c ،b ،a‬‬ ‫اﻟﻒ( ﺑﺮای ﺗﺒﺪﯾﻞ اﯾﻦ ﻣ ﻌﺐ ﺑﻪ ﻫﺮﯾ‬
‫و ‪ d‬ﺑﯿﺎﺑﯿﺪ‪.‬‬

‫ب( آﯾﺎ ﭘﺎﺳﺨ ﮐﻪ ﺑﺮای ﻫﺮ ﻗﺴﻤﺖ ﯾﺎﻓﺘﻪاﯾﺪ‪ ،‬ﺣﺪاﻗﻞ دﺳﺘﻮرﻫﺎی ﻣﻤ ﻦ اﺳﺖ؟‬

‫‪ .٣‬در ﺷ ﻞ زﯾﺮ‪ ،‬ﺳﻌ ﮐﻨﯿﺪ ﺑﺎ ﮐﻤﺘﺮﯾﻦ دﺳﺘﻮرﻫﺎی ﻣﻤ ﻦ‪ ،‬ﻣ ﻌﺐ ﺳﻤﺖ ﭼﭗ را ﺑﻪ ﻣ ﻌﺐ‬

‫ﺳﻤﺖ راﺳﺖ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫ﺗﻌﺪادی ﯾﺎلِ ﻗﺮﻣﺰ وﺟﻮد دارد‪ .‬اﮔﺮ ﺑﺘﻮاﻧﯿﻢ ﺑﺎ دﺳﺘﻮرﻫﺎی‬ ‫دو ﻣ ﻌﺐ دارﯾﻢ ﮐﻪ در ﻫﺮﯾ‬
‫‪ c ،b ،a‬و ‪ d‬ﯾﺎ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ از آﻧﻬﺎ ﻣ ﻌﺐ اوﻟ را ﺑﻪ ﻣ ﻌﺐ دوﻣ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﮐﻨﯿﻢ‪ ،‬آﻧﮕﺎه ﻣ ﮔﻮﯾﯿﻢ‬
‫»ﯾﺎلﻫﺎی ﻗﺮﻣﺰ ﻣ ﻌﺐ اول« ﺑﺎ »ﯾﺎلﻫﺎی ﻗﺮﻣﺰ ﻣ ﻌﺐ دوم« ﻣﺸﺎﺑﻪاﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮای ﻣﺜﺎل‪ ،‬در ﺷ ﻞﻫﺎی زﯾﺮ‪ ،‬ﯾﺎلﻫﺎی ﻗﺮﻣﺰ ﻣ ﻌﺐ )‪ (١‬ﺑﺎ ﯾﺎلﻫﺎی ﻗﺮﻣﺰ ﻣ ﻌﺐ )‪(٢‬‬
‫ﻣﺸﺎﺑﻪ اﺳﺖ؛ اﻣﺎ ﯾﺎلﻫﺎی ﻗﺮﻣﺰ ﻣ ﻌﺐ )‪ (٣‬ﺑﺎ ﯾﺎلﻫﺎی ﻗﺮﻣﺰ ﻣ ﻌﺐ )‪ (۴‬ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻧﯿﺴﺖ‪.‬‬

‫‪ad‬‬
‫‪ÝÑ‬‬
‫)‪(١‬‬ ‫)‪(٢‬‬ ‫)‪(٣‬‬ ‫)‪(۴‬‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ ﯾﺎلﻫﺎی دو ﻣ ﻌﺐ زﯾﺮ ﻧﯿﺰ )ﺑﺪون اﺟﺮای ﻫﯿﭻ دﺳﺘﻮری(‪ ،‬ﺑﺎﻫﻢ‬
‫ﻣﺸﺎﺑﻪاﻧﺪ‪.‬‬

‫‪٩١‬‬
 ‫ﻢ‬ ‫و‬ ‫ﺳ‬

‫‪ .۴‬در ﺷ ﻞ زﯾﺮ‪ ،‬ﺟﻔﺖ ﻣ ﻌﺐﻫﺎﯾﯽ را ﮐﻪ ﯾﺎلﻫﺎی ﻗﺮﻣﺰ آﻧﻬﺎ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﯾ ﺪﯾ ﺮﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺸﺨﺺ‬
‫ﮐﻨﯿﺪ و دﺳﺘﻮرِ ﺗﺒﺪﯾﻞ آﻧﻬﺎ ﺑﻪﻫﻢ را ﺑﯿﺎﺑﯿﺪ‪.‬‬

‫ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ را ﻣﺸﺨﺺ ﮐﺮدهاﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪ .۵‬در ﺷ ﻞ زﯾﺮ ﺳﻪ ﻧﻘﻄﮥ آﺑﯽ روی ﻣ ﻌﺐ‪ ،‬ﯾ‬

‫ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬آن ﺳﻄﺢ‬ ‫از ﺷ ﻞﻫﺎی زﯾﺮ ﺳﻪ ﻧﻘﻄﻪ از ﯾ‬ ‫در ﻫﺮﯾ‬
‫ﺟﻮاب داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ؟‬ ‫ﻣﻘﻄﻊ را ﻣﺸﺨﺺ ﮐﻨﯿﺪ‪ .‬آﯾﺎ ﺷ ﻠ وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﺑﯿﺶ از ﯾ‬

‫ﻣ ﻌﺐ ﻣ ﺗﻮاﻧﺪ ﺳﻪﺿﻠﻌ ‪ ،‬ﭼﻬﺎرﺿﻠﻌ ‪ ،‬ﭘﻨﺞﺿﻠﻌ ﯾﺎ ﺷﺶﺿﻠﻌ‬ ‫‪ .۶‬ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﯾ‬

‫ﺷ ﻞ رﺳﻢ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬ ‫از ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊﻫﺎی ﻣﺬﮐﻮر‪ ،‬ﯾ‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮای ﻫﺮﯾ‬

‫ﻣ ﻌﺐ ﻧﻤ ﺗﻮاﻧﺪ ﻫﻔﺖﺿﻠﻌ ﯾﺎ ﻫﺸﺖﺿﻠﻌ ﺑﺎﺷﺪ؛ ﭼﺮا؟‬ ‫‪ .٧‬ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﯾ‬

‫‪ .٨‬ﺑﻪ ﺳﻪ ﺷ ﻞ زﯾﺮ دﻗﺖ ﮐﻨﯿﺪ‪ .‬در ﻫﺮ ﺳﻪ ﺷ ﻞ‪ ،‬ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻌ ﺑﻪ ﺷ ﻞ ﭼﻬﺎرﺿﻠﻌ دﯾﺪه‬

‫ﻣ ﺷﻮد‪ .‬رأسﻫﺎی اﯾﻦ ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊﻫﺎ روی ﯾﺎلﻫﺎی ﻗﺮﻣﺰ ﻫﺮ ﻣ ﻌﺐ ﻗﺮار دارﻧﺪ‪ .‬آﯾﺎ‬
‫ﯾﺎلﻫﺎی ﻗﺮﻣﺰ ﻣ ﻌﺐ ﺳﻤﺖ ﭼﭗ ﺑﺎ ﯾﺎلﻫﺎی ﻗﺮﻣﺰ دو ﻣ ﻌﺐ دﯾ ﺮ ﻣﺸﺎﺑﻪاﻧﺪ؟‬

‫‪٩٢‬‬
 ‫ﻢ‬ ‫و‬ ‫ﺳ‬

‫‪ .٩‬دو ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ از دو ﻣ ﻌﺐ را در ﻧﻈﺮ ﺑ ﯿﺮﯾﺪ ﮐﻪ رﺋﻮس اﯾﻦ دو ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ روی‬
‫رﺋﻮس ﻣ ﻌﺐ ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ .‬اﮔﺮ رﺋﻮس اﯾﻦ دو ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ روی ﯾﺎلﻫﺎی ﻣﺸﺎﺑﻪ دو ﻣ ﻌﺐ‬
‫ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬اﯾﻦ دو ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ را ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻣ ﻧﺎﻣﯿﻢ‪.‬‬

‫اﻟﻒ( روی ﻣ ﻌﺐ زﯾﺮ‪ ،‬ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻌ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺳﻪ ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﺑﺎﻻ ﻣﻌﺮﻓ ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ رﺋﻮس‬
‫آن روی ﭼﻬﺎر ﯾﺎل ﻗﺮﻣﺰ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻣ ﻌﺐ )ﮐﻪ از ﻫﯿﭻ رأس ﻣ ﻌﺐ ﻧﻤ ﮔﺬرد‪(،‬‬ ‫ب( آﯾﺎ اﻣ ﺎن دارد ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﯾ‬

‫ﭼﻬﺎرﺿﻠﻌ ﺑﺎﺷﺪ وﻟ ﻣﺸﺎﺑﻪ »اﻟﻒ« ﻧﺒﺎﺷﺪ؟‬

‫ﻣ ﻌﺐ ﭼﻨﺪ ﻧﻮع ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﻏﯿﺮﻣﺸﺎﺑﻪ دارد؟‬ ‫ج( ﯾ‬

‫ﭼﻬﺎروﺟﻬ ﻣﻨﺘﻈﻢ‬

‫ﻫﻔﺖﺿﻠﻌ ﺑﺎﺷﺪ؟‬ ‫ﭼﻬﺎروﺟﻬ ﻣﻨﺘﻈﻢ ﻧﻤ ﺗﻮاﻧﺪ ﯾ‬ ‫‪ .١‬ﭼﺮا ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﯾ‬

‫ﭼﻬﺎر وﺟﻬ ﻣﻨﺘﻈﻢ ﻣ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺮﺑﻊ ﺷ ﻞ ﺷﻮد؟ اﮔﺮ ﭘﺎﺳﺦﺗﺎن »ﺑﻠﻪ«‬ ‫‪ .٢‬آﯾﺎ ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﯾ‬
‫ﺷ ﻞ آن را ﻧﺸﺎن دﻫﯿﺪ و اﮔﺮ ﭘﺎﺳﺦﺗﺎن »ﺧﯿﺮ« اﺳﺖ‪ ،‬دﻟﯿﻞ ﺧﻮد را ﺗﻮﺿﯿﺢ‬ ‫اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺎ ﯾ‬
‫دﻫﯿﺪ‪.‬‬
‫‪٩٣‬‬
 ‫ﻢ‬ ‫و‬ ‫ﺳ‬

‫ﭼﻬﺎر وﺟﻬ ﻣﻨﺘﻈﻢ دارﯾﻢ‪ .‬ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺷ ﻞ زﯾﺮ‪ ،‬ﻧﻘﺎط ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه روی ﯾﺎلﻫﺎی‬ ‫‪ .٣‬ﯾ‬
‫ﭼﻬﺎر وﺟﻬ دﯾ ﺮ ﺷﺪهاﻧﺪ‪.‬‬ ‫آن‪ ،‬ﺑﯿﺎﻧﮕﺮ رﺋﻮس ﯾ‬

‫ﭼﻬﺎر وﺟﻬ ﻣﻨﺘﻈﻢ ﻣﺸﺨﺺ ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ‬ ‫اﻟﻒ( آﯾﺎ ﻣ ﺗﻮاﻧﯿﺪ ﻧﻘﺎﻃ را روی ﯾﺎلﻫﺎی ﯾ‬
‫ﻣ ﻌﺐ ﺑﺎﺷﻨﺪ؟‬ ‫)ﺗﻘﺮﯾﺒﺎً( ﺑﯿﺎﻧﮕﺮ رﺋﻮس ﯾ‬

‫ﻣ ﻌﺐ دارﯾﻢ‪ .‬ﻧﻘﺎﻃ روی ﯾﺎلﻫﺎی آن ﻣﺸﺨﺺ ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ ﺑﯿﺎﻧﮕﺮ رﺋﻮس ﯾ‬ ‫ب( ﯾ‬

‫ﭼﻬﺎر وﺟﻬ ﻣﻨﺘﻈﻢ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺷﻬﻮد ﻓﻀﺎﯾﯽ‬

‫ﻣ ﻌﺐ را ﻧﺸﺎن ﻣ دﻫﻨﺪ‪ .‬در ﻫﺮ ﺷ ﻞ وﺟﻪﻫﺎی‬ ‫از ﺷ ﻞﻫﺎی زﯾﺮ‪ ،‬ﮔﺴﺘﺮدۀ ﯾ‬ ‫‪ .١‬ﻫﺮﯾ‬

‫روﺑﻪرو را دوﺑﻪدو ﻣﺸﺨﺺ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫ﻣ ﻌﺐ ﺑﺴﺎزﯾﻢ‪ ،‬ﺑﺰرگﺗﺮﯾﻦ ﻣﺠﻤﻮع ﺗﻌﺪاد ﻧﻘﻄﻪﻫﺎی‬ ‫از ﺷ ﻞﻫﺎی زﯾﺮ ﯾ‬ ‫‪ .٢‬اﮔﺮ ﺑﺎ ﻫﺮﯾ‬
‫ﺳﻪ وﺟﻪ ﺑﺎ رأس ﻣﺸﺘﺮک ﭼﻘﺪر ﻣ ﺷﻮد؟‬

‫‪٩۴‬‬
 ‫ﻢ‬ ‫و‬ ‫ﺳ‬

‫‪ .٣‬ﻣ ﻌﺐﻣﺴﺘﻄﯿﻞ روﺑﻪرو از ﭼﻬﺎر ﺑﻠﻮک ﺗﺸ ﯿﻞ ﺷﺪه‬

‫ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‬ ‫ﮐﻪ ﻫﺮ ﺑﻠﻮک ﺑﺎ ﭼﻬﺎر ﻣ ﻌﺐ ﮐﻮﭼ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﺳﻪﺗﺎ از اﯾﻦ ﺑﻠﻮکﻫﺎ را ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﺎﻣﻞ در ﺷ ﻞ‬
‫ﻧﺸﺎن دادهاﯾﻢ‪ .‬ﺑﻠﻮﮐ ﮐﻪ ﺑﺎ ﻣ ﻌﺐﻫﺎی ﺳﻔﯿﺪ ﺳﺎﺧﺘﻪ‬
‫ﺷﺪه را رﺳﻢ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫ﻣ ﻌﺐﻣﺴﺘﻄﯿﻞ از ﺳﻪ ﺑﻠﻮک ﺑﻪ رﻧﮓﻫﺎی ﺻﻮرﺗ ‪ ،‬آﺑﯽ و ﺳﺒﺰ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪ .۴‬ﯾ‬
‫ﻫﺮ ﮐﺪام از ﺑﻠﻮکﻫﺎ از ﭼﻬﺎر ﻣ ﻌﺐ ﯾ ﺴﺎن ﺗﺸ ﯿﻞ ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬ﺷ ﻞﻫﺎی زﯾﺮ‪ ،‬ﺑﻪﺗﺮﺗﯿﺐ‬
‫)از راﺳﺖ ﺑﻪ ﭼﭗ( روﺑﻪرو‪ ،‬ﺑﺎﻻ و ﺳﻤﺖ راﺳﺖ اﯾﻦ ﻣ ﻌﺐﻣﺴﺘﻄﯿﻞ را ﻧﺸﺎن ﻣ دﻫﻨﺪ‪.‬‬
‫اﯾﻦ ﻣ ﻌﺐ از ﭘﺎﯾﯿﻦ ﭼ ﻮﻧﻪ دﯾﺪه ﻣ ﺷﻮد؟‬

‫‪ .۵‬ﻣ ﻌﺒﯽ ﭼﻮﺑﯽ ﺑﻪ اﺑﻌﺎد ‪ ۵ ˆ ۵ ˆ ۵‬را ﺑﺎ ﺑﻪﻫﻢ ﭼﺴﺒﺎﻧﺪن ‪ ١٢۵‬ﻣ ﻌﺐ واﺣﺪ درﺳﺖ ﮐﺮدهاﯾﻢ‪.‬‬
‫از اﯾﻦ ﻣ ﻌﺐ ﻃﻮری ﻋﮑﺲ ﮔﺮﻓﺘﻪاﯾﻢ ﮐﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﻣ ﻌﺐﻫﺎی واﺣﺪ دﯾﺪه ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﭼﻨﺪ‬
‫ﻣ ﻌﺐ واﺣﺪ در ﻋﮑﺲ دﯾﺪه ﻣ ﺷﻮد؟‬

‫‪ .۶‬ﺳﻌﯿﺪ ﺗﻌﺪاد زﯾﺎدی ﻣ ﻌﺐ رﻧﮕ ‪ ١ ˆ ١ ˆ ١‬دارد‪ .‬او ﻣ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ‪ ٢٧‬ﻣ ﻌﺐ‬
‫ﻣ ﻌﺐ ‪ ٣ ˆ ٣ ˆ ٣‬ﺑﺴﺎزد ﺑﻪﻃﻮریﮐﻪ ﻫﺮ دو ﻣ ﻌﺒﯽ ﮐﻪ ﺣﺪاﻗﻞ در ﯾ‬ ‫ﮐﻮﭼ ‪ ،‬ﯾ‬
‫رأس ﻣﺸﺘﺮکاﻧﺪ‪ ،‬ﻫﻤﺮﻧﮓ ﻧﺒﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺳﻌﯿﺪ ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺎﯾﺪ ﭼﻨﺪ رﻧﮓ ﻣ ﻌﺐ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ؟‬

‫ﻣﺤﺎﺳﺒﮥ ﺣﺠﻢﻫﺎی ﻣﻨﺸﻮری‬

‫از ﺗﻐﯿﯿﺮات زﯾﺮ‪ ،‬ﺣﺠﻢ‬ ‫ﻣ ﻌﺐ ﻣﺴﺘﻄﯿﻞ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ V‬ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﻫﺮﯾ‬ ‫‪ .١‬ﻓﺮض ﮐﻨﯿﺪ ﺣﺠﻢ ﯾ‬
‫ﻣ ﻌﺐﻣﺴﺘﻄﯿﻞ ﺣﺎﺻﻞ را ﺑﺮﺣﺴﺐ ‪ V‬ﺑﻪدﺳﺖ آورﯾﺪ‪.‬‬

‫اﻟﻒ( ﻋﺮض ‪ ٢‬ﺑﺮاﺑﺮ و ارﺗﻔﺎع‪ ،‬ﺧُﻤﺲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪١‬‬
‫ﺑﺮاﺑﺮ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫ب( ﻋﺮض ‪ ٣‬ﺑﺮاﺑﺮ‪ ،‬ارﺗﻔﺎع ‪ ۴‬ﺑﺮاﺑﺮ و ﻃﻮل‬
‫‪٨‬‬
‫‪٩۵‬‬
 ‫ﻢ‬ ‫و‬ ‫ﺳ‬

‫ﻣ ﻌﺐﻣﺴﺘﻄﯿﻞ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ ‪ ١٨ ،١۵‬و ‪ ٢١‬اﺳﺖ‪ .‬ﺣﺠﻢ ﯾ‬ ‫‪ .٢‬ﻃﻮل‪ ،‬ﻋﺮض و ارﺗﻔﺎع ﯾ‬

‫‪٢١٠‬‬ ‫ﻣﻨﺸﻮر ﺑﺎ ﺣﺠﻢ اﯾﻦ ﻣ ﻌﺐﻣﺴﺘﻄﯿﻞ ﺑﺮاﺑﺮ اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮ ﻣﺴﺎﺣﺖ ﻗﺎﻋﺪۀ اﯾﻦ ﻣﻨﺸﻮر‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ارﺗﻔﺎع ﻣﻨﺸﻮر را ﺑﻪدﺳﺖ آورﯾﺪ‪.‬‬

‫ﻗﻄﻌﻪ ﻓﻠﺰ را در ﻇﺮف آﺑﯽ ﺑﻪ ﺷ ﻞ ﻣ ﻌﺐﻣﺴﺘﻄﯿﻞ ﺑﻪ ﻗﺎﻋﺪۀ ‪ ٣۶ ˆ ۵٠‬اﻧﺪاﺧﺘﻪاﻧﺪ و‬ ‫‪ .٣‬ﯾ‬

‫ﮐﺎﻣﻼ ﺑﻪ زﯾﺮ آب رﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬در ﻧﺘﯿﺠﻪ ارﺗﻔﺎع آب ‪ ٠٫٨‬ﺑﺎﻻ آﻣﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺣﺠﻢ ﻗﻄﻌﻪ ﻓﻠﺰ‬
‫را ﺑﯿﺎﺑﯿﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻐﺎزه‬ ‫ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪ در ﻗﻔﺴﻪﻫﺎی ﯾ‬ ‫‪ .۴‬دو ﻇﺮف اﺳﺘﻮاﻧﻪای ﻣﺮﺑﺎی ﺗﻮتﻓﺮﻧﮕ ﺳﺎﺧﺖِ ﯾ‬

‫ﻗﺮار دارد‪ .‬ارﺗﻔﺎع ﻇﺮف ﺑﻠﻨﺪﺗﺮ دو ﺑﺮاﺑﺮ ارﺗﻔﺎع ﻇﺮف ﮐﻮﺗﺎهﺗﺮ‪ ،‬و ﺷﻌﺎع ﻇﺮف ﺑﻠﻨﺪﺗﺮ‬
‫ﻧﺼﻒ ﺷﻌﺎع ﻇﺮف ﮐﻮﺗﺎهﺗﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﻗﯿﻤﺖ ﻇﺮف ﺑﻠﻨﺪﺗﺮ ‪ ٢٣‬ﻫﺰار ﺗﻮﻣﺎن و ﻗﯿﻤﺖ ﻇﺮف‬
‫ﮐﻮﺗﺎهﺗﺮ ‪ ۴٣‬ﻫﺰار ﺗﻮﻣﺎن اﺳﺖ‪ .‬ﮐﺪام را ﻣ ﺧﺮﯾﺪ؟‬

‫‪ .۵‬ﮐﺎﻇﻢآﻗﺎ ﻫﺮﭼﻪ ﺗﻼش ﮐﺮد ﻧﺘﻮاﻧﺴﺖ ﺑﺮای ﮐﻨﺪن ﭼﺎه ﻣﺠﻮز ﺑ ﯿﺮد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ او در‬
‫ﺗﻘﺴﯿﻢﺑﻨﺪی آب ﻗﻨﺎت ﻣﺤﻞ ﻧﯿﺰ‪ ،‬ﺛﺒﺖ ﻧﺎم ﻧﮑﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﮐﺎﻇﻢآﻗﺎ ﮐﻪ ﻧﻤ ﺧﻮاﺳﺖ درﺧﺘﺎن‬
‫ﺷﻮد‪ ،‬ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﺮﻓﺖ ﺑﺪون ﻣﺠﻮز ﭼﺎﻫ در ﺑﺎﻏﺶ ﺣﻔﺮ ﮐﻨﺪ‪ .‬او درﺑﺎرۀ‬ ‫ﺑﺎﻏﺶ ﺧﺸ‬
‫ﻗﯿﻤﺖ ﮐﻨﺪن ﭼﺎه ﭼﯿﺰی ﻧﻤ داﻧﺴﺖ؛ ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ از ﭼﻨﺪ ﻣﻘَ ّﻨ ‪ ١‬ﻫﺰﯾﻨﮥ ﺣﻔﺮ ﭼﺎه را ﭘﺮﺳﯿﺪ‪.‬‬
‫ﮐﻤﺘﺮﯾﻦ ﻗﯿﻤﺘ ﮐﻪ ﺷﻨﯿﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﭼﻨﯿﻦ ﺑﻮد‪:‬‬
‫‪ ١٠‬ﻣﺘﺮ اول‪ ،‬ﻫﺮ ﻣﺘﺮ ‪ ١٠٠ ٠٠٠‬ﺗﻮﻣﺎن‪ ١٠ ،‬ﻣﺘﺮ ﺑﻌﺪی ﻫﺮ ﻣﺘﺮ ‪ ١۵٠ ٠٠٠‬ﺗﻮﻣﺎن‪ ١٠ ،‬ﻣﺘﺮ ﺑﻌﺪی‬
‫ﻫﺮ ﻣﺘﺮ ‪ ٢٠٠ ٠٠٠‬ﺗﻮﻣﺎن و ﻫﻤﯿﻦﻃﻮر ﺑﺮای ﻫﺮ ‪ ١٠‬ﻣﺘﺮ ‪ ۵٠ ٠٠٠‬ﺗﻮﻣﺎن ﺑﻪ دﺳﺘﻤﺰد اﺿﺎﻓﻪ‬

‫‪١‬ﺑﻪ ﮐﺴﺎﻧ ﮐﻪ ﭼﺎه و ﻗﻨﺎت ﻣ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻘَﻨّ ﻣ ﮔﻮﯾﻨﺪ‪.‬‬

‫‪٩۶‬‬
 ‫ﻢ‬ ‫و‬ ‫ﺳ‬

‫ﻣ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﮐﺎﻇﻢآﻗﺎ ﺣﺪس زد ﮐﻪ اﯾﻦ ﭼﺎه در ﺣﺪود ﻋﻤﻖ ‪ ۶٠‬ﻣﺘﺮی ﺑﻪ آب ﻣ رﺳﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ از اﯾﻨﮑﻪ‬
‫دﺳﺘﻤﺰد ﮐﻨﺪن ﭼﺎه را ﺑﺎ ﺧﻮدش ﺣﺴﺎب ﮐﺮد‪ ،‬ﺧﻮﺷﺤﺎل ﺷﺪ و از ﻗﻨﺒﺮآﻗﺎ ﻣﻘﻨ ﺧﻮاﺳﺖ‬
‫ﮐﻪ ﺑﻪ ﺑﺎغ ﺑﯿﺎﯾﺪ و ﮐﺎر را ﺷﺮوع ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺴﺌﻠﮥ ‪ :١‬ﮐﺎﻇﻢآﻗﺎ ﻓﮑﺮ ﻣ ﮐﺮد ﻗﯿﻤﺖ ﮐﻨﺪن ﭼﺎه ﭼﻘﺪر ﻣ ﺷﻮد؟‬

‫ﺑﻌﺪ از اﯾﻨﮑﻪ ﻗﻨﺒﺮآﻗﺎ ﻣﻘﻨ ﮐﺎرش را ﺷﺮوع ﮐﺮد‪ ،‬ﮐﺎﻇﻢآﻗﺎ ﻫﺰﯾﻨﮥ ﺣﻤﻞ ﺧﺎکِ ﺑﯿﺮون آﻣﺪه‬
‫از ﭼﺎه را‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﺎرج ﺷﻬﺮ ﺣﺴﺎب ﮐﺮد‪ .‬او ﺑﺎ ﺧﻮد ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻗﻄﺮ دﻫﺎﻧﮥ ﭼﺎه ‪ ٩٠‬ﺳﺎﻧﺘ ﻣﺘﺮ‬
‫اﺳﺖ و ارﺗﻔﺎع آن ﺣﺪاﮐﺜﺮ ‪ ۶٠‬ﻣﺘﺮ‪ .‬ﻋﺪد ﭘﯽ ﻫﻢ ﮐﻪ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ ٣‬اﺳﺖ؛ ﻫﺮ ﮐﺎﻣﯿﻮن در ﻫﺮﺑﺎر‬
‫ﻣ ﺗﻮاﻧﺪ ‪ ٣٫۵‬ﻣﺘﺮ ﻣ ﻌﺐ ﺧﺎک ﺟﺎﺑﻪﺟﺎ ﮐﻨﺪ‪ .‬اُﺟﺮت راﻧﻨﺪه ﺑﺮای ﻫﺮ دﻓﻌﻪ ﺣﻤﻞ ﺑﺎر‬
‫‪ ٧٠ ٠٠٠‬ﺗﻮﻣﺎن اﺳﺖ‪ ،‬ﭘﺲ ‪.. . .‬‬
‫ﻣﺴﺌﻠﮥ ‪ :٢‬ﮐﺎﻇﻢآﻗﺎ ﻓﮑﺮ ﻣ ﮐﺮد ﻫﺰﯾﻨﮥ ﺣﻤﻞ ﺧﺎکِ ﭼﺎه ﭼﻘﺪر ﻣ ﺷﻮد؟‬
‫ﺑﻌﺪ از ﭼﻨﺪ روز ﮐﺎﻇﻢآﻗﺎ دﯾﺪ ﮐﻪ ﺣﺠﻢ ﺧﺎک ﺑﯿﺮون آﻣﺪه از ﭼﺎه از آن ﭼﯿﺰی ﮐﻪ او‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﮐﺮده ﺧﯿﻠ ﺑﯿﺸﺘﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﻗﻨﺒﺮ آﻗﺎ ﻣﻘﻨ ﺑﺮای ﮐﺎﻇﻢآﻗﺎ ﺗﻮﺿﯿﺢ داد ﮐﻪ وﻗﺘ‬
‫ﺧﺎک از زﻣﯿﻦ ﺑﯿﺮون ﻣ آﯾﺪ‪ ،‬ﺣﺠﻤﺶ ‪ ١٫٣‬ﺑﺮاﺑﺮ ﻣ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺑﺎﻻﺧﺮه ﻗﻨﺒﺮ آﻗﺎ ﻣﻘَﻨّ در ﻋﻤﻖ ‪ ۶٠‬ﻣﺘﺮی ﺑﻪ آب رﺳﯿﺪ‪ .‬او ﺑﻪ ﮐﺎﻇﻢآﻗﺎ ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ‬
‫ﻣ ﺷﻮد‪ .‬وﻟ ﮐﺎﻇﻢآﻗﺎ ﻗﺒﻮل‬ ‫ﺣﺪاﻗﻞ ‪ ٢٠‬ﻣﺘﺮ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑ ﻨﺪ وﮔﺮﻧﻪ ﭼﺎه ﺧﯿﻠ زود ﺧﺸ‬
‫ﻧﮑﺮد و ﮔﻔﺖ‪» :‬ﭘﻨﺞ ﻣﺘﺮ دﯾ ﻪ ﺑ ﻦ و ﺗﻤﻮم!«‪ .‬ﻗﻨﺒﺮآﻗﺎ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﭘﺲ اﻧﺒﺎرش ﭼ ؟ ﭼﺎﻫ‬
‫ﮐﻪ اﻧﺒﺎر ﻧﺪاره ﺧﯿﻠ ﮐﻢ آﺑﻪ!« ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺑﻌﺪ از ﮔﻔﺖوﮔﻮی ﺑﺴﯿﺎر‪ ،‬ﮐﺎﻇﻢآﻗﺎ ﻗﺒﻮل ﮐﺮد‬
‫اﻧﺒﺎر ﻣ ﻌﺐﻣﺴﺘﻄﯿﻠ ﺑﻪ ﻋﺮض ﻗﻄﺮ دﻫﺎﻧﮥ ﭼﺎه‪ ،‬ﻃﻮل ‪ ١٠‬ﻣﺘﺮ )ﻣﻮازی‬ ‫ﮐﻪ ﭼﺎﻫﺶ ﯾ‬
‫ﺑﺎ ﺳﻄﺢ زﻣﯿﻦ( و ارﺗﻔﺎع ‪ ١٫۵‬ﻣﺘﺮ )ﻋﻤﻮد ﺑﺮ ﺳﻄﺢ زﻣﯿﻦ( داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﺰﯾﻨﻪ ﮐﻨﺪن ﻫﺮ‬
‫ﻣﺘﺮ ﻣ ﻌﺐ اﻧﺒﺎر ﭼﺎه ‪ ٧۵٠ ٠٠٠‬ﺗﻮﻣﺎن ﺑﻮد‪.‬‬

‫ﻣﺴﺌﻠﮥ ‪ :٣‬در ﻧﻬﺎﯾﺖ ﮐﺎﻇﻢآﻗﺎ ﺑﺮای ﺣﻔﺮ اﯾﻦ ﭼﺎه‪ ،‬ﭼﻘﺪر ﻫﺰﯾﻨﻪ ﮐﺮد؟‬

‫ﺷﺪ!!‬ ‫ﺑﺪ ﻧﯿﺴﺖ ﺑﺪاﻧﯿﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ داﺳﺘﺎن واﻗﻌ ﺑﻮد و ﺑﻌﺪ از دو ﺳﺎل ﭼﺎه ﮐﺎﻇﻢآﻗﺎ ﺧﺸ‬

‫‪٩٧‬‬
 ‫ﻢ‬ ‫و‬ ‫ﺳ‬

‫ﻣﺴﺎﺣﺖ ﺟﺎﻧﺒﯽ و ﮐﻞ‬

‫ﻗﺮار دادهاﯾﻢ ﺑﻪﻃﻮریﮐﻪ ﺟﻌﺒﮥ ﺑﺰرگ ﭘﺮ‬ ‫ﺟﻌﺒﮥ ﻣ ﻌﺒﯽ ﺑﺰرگ‪ ٨ ،‬ﻣ ﻌﺐ ﮐﻮﭼ‬ ‫‪ .١‬در ﯾ‬
‫ﻗﺮار داده ﺷﺪه اﺳﺖ؟‬ ‫ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﮐﻒ ﺟﻌﺒﮥ ﺑﺰرگ ﭼﻨﺪ ﻣ ﻌﺐ ﮐﻮﭼ‬

‫ﻣ ﻌﺐ دﯾ ﺮ ﺑﻪ ﻃﻮل ﺿﻠﻊ ‪ ٣‬ﺳﺎﻧﺘ ﻣﺘﺮ‬ ‫ﻣ ﻌﺐ ﺑﻪ ﻃﻮل ﺿﻠﻊ ‪ ١‬ﺳﺎﻧﺘ ﻣﺘﺮ را روی ﯾ‬ ‫‪ .٢‬ﯾ‬
‫ﭼﺴﺒﺎﻧﺪهاﯾﻢ‪ .‬ﻣﺴﺎﺣﺖ ﮐﻞ ﺷ ﻞ ﺣﺎﺻﻞ‪ ،‬ﭼﻘﺪر اﺳﺖ؟‬

‫ﻣ ﻌﺐﻣﺴﺘﻄﯿﻞ‪ ،‬از ﻫﺸﺖ ﻣ ﻌﺐ ﻫﻢاﻧﺪازه ﺗﺸ ﯿﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪ .٣‬ﯾ‬

‫اﻟﻒ( ﻫﻤﮥ ﺣﺎﻟﺖﻫﺎی ﻣﻤ ﻦ ﺑﺮای اﯾﻦ ﻣ ﻌﺐ ﻣﺴﺘﻄﯿﻞ را رﺳﻢ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫ب( اﮔﺮ ﻣﺴﺎﺣﺖ ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻫﺮ ﻣ ﻌﺐ ‪ ٢۴‬ﺳﺎﻧﺘ ﻣﺘﺮ ﻣﺮﺑﻊ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬آﻧﮕﺎه ﻣﺴﺎﺣﺖ ﺟﺎﻧﺒﯽ‬
‫از ﻣ ﻌﺐﻣﺴﺘﻄﯿﻞﻫﺎی رﺳﻢ ﺷﺪه در ﻗﺴﻤﺖ »اﻟﻒ« را ﺑﻪدﺳﺖ آورﯾﺪ‪.‬‬ ‫ﻫﺮﯾ‬

‫ﻣﻨﺸﻮر را ﻧﺸﺎن ﻣ دﻫﺪ ﮐﻪ ﻗﺎﻋﺪهﻫﺎی آن ذوزﻧﻘﻪاﻧﺪ‪ .‬ﻃﻮل ﻗﺎﻋﺪهﻫﺎی اﯾﻦ‬ ‫‪ .۴‬ﺷ ﻞ زﯾﺮ ﯾ‬
‫ذوزﻧﻘﻪ ‪ ۴‬و ‪ ،٩‬و ﻃﻮل ﺳﺎقﻫﺎی آن ‪ ۵‬و ‪ ۶‬اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮ ‪ BF “ ١٢‬ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﺴﺎﺣﺖ ﺟﺎﻧﺒﯽ‬
‫اﯾﻦ ﻣﻨﺸﻮر را ﺑﻪدﺳﺖ آورﯾﺪ‪.‬‬
‫‪H‬‬ ‫‪G‬‬

‫‪E‬‬ ‫‪F‬‬

‫‪D‬‬ ‫‪C‬‬

‫‪A‬‬ ‫‪B‬‬

‫‪ .۵‬ارﺗﻔﺎع ﻣﻨﺸﻮری را ﺑﯿﺎﺑﯿﺪ ﮐﻪ ﻣﺴﺎﺣﺖ ﺟﺎﻧﺒﯽ آن ‪ ١۴٣‬و ﻣﺤﯿﻂ ﻗﺎﻋﺪۀ آن ‪ ١٣‬ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪٩٨‬‬
 ‫ﻢ‬ ‫و‬ ‫ﺳ‬

‫ﻣﻨﺸﻮر ﺑﺎ ﻗﺎﻋﺪۀ ﭘﻨﺞﺿﻠﻌ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻃﻮل اﺿﻼع ﻗﺎﻋﺪۀ آن ‪ ٧ ،٧ ۵ ،٢‬و‬ ‫‪ .۶‬ﺷ ﻞ زﯾﺮ ﯾ‬
‫‪ ٨ ٢١‬اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮ ارﺗﻔﺎع اﯾﻦ ﻣﻨﺸﻮر ‪ ٨‬ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﺴﺎﺣﺖ ﺟﺎﻧﺒﯽ آن را ﺑﻪدﺳﺖ آورﯾﺪ‪.‬‬

‫‪ .٧‬دو ﻏﻠﺘﮏ‪ ،‬اوﻟ ﺑﺎ ﻣﺤﯿﻂ ‪ ٢۴‬و دوﻣ ﺑﺎ ﻣﺤﯿﻂ ‪ ٣۶‬را در ﻧﻈﺮ ﺑ ﯿﺮﯾﺪ‪ .‬از اﯾﻦ دو ﻏﻠﺘﮏ‬
‫را رﻧﮓ‬ ‫ﺧﻂ ﺑﺎرﯾ‬ ‫ﺑﺮای رﻧﮓ ﮐﺮدن اﺳﺘﻔﺎده ﻣ ﺷﻮد‪ .‬ﻫﺮ دو ﻏﻠﺘﮏ در ﻫﺮ دور ﯾ‬
‫ﻧﺸﺪه ﺑﺎﻗ ﻣ ﮔﺬارﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻓﺮض ﮐﻨﯿﺪ در ﻏﻠﺘﮏ اول‪ ،‬رﻧﮓ آﺑﯽ‪ ،‬و در ﻏﻠﺘﮏ دوم رﻧﮓ زرد رﯾﺨﺘﻪاﻧﺪ؛ اﺑﺘﺪا ﺑﺎ‬
‫ﻏﻠﺘﮏ اول ﻣﺴﯿﺮی ﺑﻪ ﻃﻮل ‪ ١٨٠٠‬و ﺳﭙﺲ ﺑﺎ ﻏﻠﺘﮏ دوم روی ﻫﻤﺎن ﻣﺴﯿﺮ را رﻧﮓ‬
‫زدهاﻧﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﻫﺮﺑﺎر‪ ،‬ﻫﻨﮕﺎم ﺷﺮوع ﺑﻪ رﻧﮓ ﮐﺮدن‪ ،‬ﻗﺴﻤﺘ از ﻏﻠﺘﮏ ﮐﻪ رﻧﮓ ﻧﻤ ﮐﻨﺪ‪،‬‬
‫روی زﻣﯿﻦ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬آﻧﮕﺎه ﺑﻪ ﭘﺮﺳﺶﻫﺎی زﯾﺮ ﭘﺎﺳﺦ دﻫﯿﺪ )ﻣ داﻧﯿﻢ ﺗﺮﮐﯿﺐ رﻧﮓﻫﺎی آﺑﯽ‬
‫و زرد‪ ،‬رﻧﮓ ﺳﺒﺰ اﺳﺖ(‪.‬‬

‫اﻟﻒ( ﭼﻨﺪ ﺧﻂ در ﻣﺴﯿﺮ رﻧﮓ ﻧﺸﺪه ﺑﺎﻗ ﻣ ﻣﺎﻧﺪ؟‬

‫ب( ﭼﻨﺪ ﺧﻂ در ﻣﺴﯿﺮ ﺳﺒﺰ رﻧﮓ ﻧﯿﺴﺖ؟‬

‫ﺣﺠﻢ و ﺳﻄﺢ‬

‫‪ .١‬ﺣﺴﯿﻦ ‪ ۴٢‬ﻣ ﻌﺐ ﯾ ﺴﺎن ﺑﻪ ﻃﻮل ﺿﻠﻊ ‪ ١‬ﺳﺎﻧﺘ ﻣﺘﺮ دارد‪ .‬او ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻫﻤﮥ اﯾﻦ‬
‫ﻣ ﻌﺐﻣﺴﺘﻄﯿﻞ ﻣ ﺳﺎزد ﮐﻪ ﻣﺤﯿﻂ ﻗﺎﻋﺪهاش ‪ ١٨‬ﺳﺎﻧﺘ ﻣﺘﺮ اﺳﺖ‪ .‬ارﺗﻔﺎع‬ ‫ﻣ ﻌﺐﻫﺎ ﯾ‬
‫ﻣ ﻌﺐﻣﺴﺘﻄﯿﻠ ﮐﻪ ﺣﺴﯿﻦ ﺳﺎﺧﺘﻪ‪ ،‬ﭼﻘﺪر اﺳﺖ؟‬
‫‪٩٩‬‬
 ‫ﻢ‬ ‫و‬ ‫ﺳ‬

‫‪ .٢‬ﺷ ﻞ زﯾﺮ از ﻣ ﻌﺐﻫﺎی ﺑﻪ ﺿﻠﻊ ‪ ١‬درﺳﺖ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺣﺪاﻗﻞ ﭼﻨﺪ ﻣ ﻌﺐ دﯾ ﺮ ﺑﻪ ﺷ ﻞ‬

‫ﻣ ﻌﺐ ﺗﻮﭘﺮ ﺑﺰرگ ﺑﻪدﺳﺖ آﯾﺪ؟ )ﻣ ﻌﺐﻫﺎی ﺷ ﻞ را ﻧﻤ ﺗﻮاﻧﯿﺪ‬ ‫اﺿﺎﻓﻪ ﮐﻨﯿﻢ ﺗﺎ ﯾ‬
‫ﺟﺎﺑﻪﺟﺎ ﮐﻨﯿﺪ‪(.‬‬

‫ﻟﯿﺘﺮ آب‬ ‫ﻇﺮف ﻣ ﻌﺐ ﺷ ﻞ ﺑﻪ ﺿﻠﻊ ‪ ٣٠‬ﺳﺎﻧﺘ ﻣﺘﺮ ﭘﺮ از آب اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮ وزن ﯾ‬ ‫‪ .٣‬ﯾ‬
‫ﮐﯿﻠﻮﮔﺮم ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬وزن آب درون ﻇﺮف ﭼﻘﺪر اﺳﺖ؟‬ ‫ﯾ‬
‫)ﯾﺎ ﭼﻨﺪ( وﺟﻪ ﻣ ﻌﺐﻫﺎی واﺣﺪ ﺑﻪ‬ ‫ﺑﻪ ﺟﺴﻢﻫﺎی ﺳﻪﺑﻌﺪی ﮐﻪ از ﺑﻪﻫﻢ ﭼﺴﺒﺎﻧﺪن ﯾ‬
‫ﯾ ﺪﯾ ﺮ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣ ﺷﻮﻧﺪ‪» ،‬ﭼﻨﺪﺣﺠﺮهای« ﻣ ﮔﻮﯾﯿﻢ‪.‬‬
‫‪ .۴‬ﺷ ﻞﻫﺎی زﯾﺮ‪ ،‬ﺑﻪﺗﺮﺗﯿﺐ از راﺳﺖ ﺑﻪ ﭼﭗ‪ ،‬ﻧﻤﺎی روﺑﻪرو‪ ،‬ﻧﻤﺎی ﺑﺎﻻ و ﻧﻤﺎی ﭼﭗ از ﯾ‬
‫ﭼﻨﺪﺣﺠﺮهای را ﻧﺸﺎن ﻣ دﻫﻨﺪ‪ .‬ﺣﺠﻢ اﯾﻦ ﭼﻨﺪﺣﺠﺮهای ﭼﻘﺪر اﺳﺖ؟ اﯾﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﭼﻨﺪ‬
‫ﺟﻮاب دارد؟‬

‫ﭼﻨﺪﺣﺠﺮهای‬ ‫‪ .۵‬در اﻟ ﻮی ﺻﻔﺤﮥ ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﺷ ﻞ ‪ ١‬ﻧﻤﺎی روﺑﻪرو‪ ،‬ﻧﻤﺎی ﺑﺎﻻ و ﻧﻤﺎی ﭼﭗ از ﯾ‬
‫ﺑﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﺣﺠﻢ ﻣﻤ ﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ آن ‪‐١‬ﭘﻠﻪ ﻣ ﮔﻮﯾﯿﻢ؛ ﺷ ﻞ ‪ ٢‬ﻧﻤﺎی روﺑﻪرو‪ ،‬ﻧﻤﺎی‬
‫ﭼﻨﺪﺣﺠﺮهای ﺑﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﺣﺠﻢ ﻣﻤ ﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ آن ‪‐٢‬ﭘﻠﻪ‬ ‫ﺑﺎﻻ و ﻧﻤﺎی ﭼﭗ از ﯾ‬
‫ﭼﻨﺪﺣﺠﺮهای ﺑﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ‬ ‫ﻣ ﮔﻮﯾﯿﻢ؛ ﺷ ﻞ ‪ ٣‬ﻧﻤﺎی روﺑﻪرو‪ ،‬ﻧﻤﺎی ﺑﺎﻻ و ﻧﻤﺎی ﭼﭗ از ﯾ‬
‫ﺣﺠﻢ ﻣﻤ ﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ آن ‪‐٣‬ﭘﻠﻪ ﻣ ﮔﻮﯾﯿﻢ‪.‬‬

‫‪١٠٠‬‬
 ‫ﻢ‬ ‫و‬ ‫ﺳ‬

‫ﻞ‪١‬‬ ‫ﺷ‬ ‫ﻞ‪٢‬‬ ‫ﺷ‬ ‫ﻞ‪٣‬‬ ‫ﺷ‬

‫ﺑﺎ ﻫﻤﯿﻦ اﻟ ﻮ ‪‐n‬ﭘﻠﻪ را ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣ ﮐﻨﯿﻢ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ‪‐n‬ﭘﻠﻪایﻫﺎ ﻧﻤﺎی روﺑﻪرو‪ ،‬ﻧﻤﺎی ﺑﺎﻻ‬
‫و ﻧﻤﺎی ﭼﭗ ﯾ ﺴﺎﻧ دارﻧﺪ‪.‬‬

‫اﻟﻒ( ﺣﺠﻢ ‪‐۴‬ﭘﻠﻪ را ﺑﻪدﺳﺖ آورﯾﺪ‪.‬‬

‫ﻣ ﻌﺐ ﺷﻮد؟‬ ‫ب( ﺑﻪ ‪‐۵‬ﭘﻠﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﭼﻨﺪ ﻣ ﻌﺐِ واﺣﺪ ﺑﭽﺴﺒﺎﻧﯿﻢ ﺗﺎ ﺷ ﻞ ﺣﺎﺻﻞ ﯾ‬

‫ج( ﺣﺠﻢ ﺷ ﻞ ﭼﻨﺪم ‪ ۵۶‬ﻣ ﺷﻮد؟‬

‫د( ﺣﺠﻢ ‪‐١٠‬ﭘﻠﻪ را ﺑﻪدﺳﺖ آورﯾﺪ‪.‬‬

‫ھ( ﺣﺠﻢ ‪‐n‬ﭘﻠﻪ ﺑﺮﺣﺴﺐ ‪ n‬ﭼﯿﺴﺖ؟‬

‫ﻣ ﻌﺐﻣﺴﺘﻄﯿﻞ ﺗﻮﭘﺮ‬ ‫و( ﭘﺮوژه‪ .‬آﯾﺎ از ﺑﻪﻫﻢ ﭼﺴﺒﺎﻧﺪن ﺗﻌﺪادی ‪‐٣‬ﭘﻠﻪ ﻣ ﺗﻮان ﯾ‬
‫ﺳﺎﺧﺖ؟ اﮔﺮ ﭘﺎﺳﺦ ﻣﺜﺒﺖ اﺳﺖ‪ ،‬ﺣﺪاﻗﻞ ﭼﻨﺪ ‪‐٣‬ﭘﻠﻪ اﺣﺘﯿﺎج اﺳﺖ؟‬

‫‪ .۶‬دو ﭼﻨﺪﺣﺠﺮهای ﺑﺎ رﻧﮓﻫﺎی ﺳﻔﯿﺪ و ﺻﻮرﺗ دارﯾﻢ‪ .‬در زﯾﺮ‪ ،‬ﺷ ﻞ ﺳﻤﺖ ﭼﭗ ﻧﻤﺎی‬
‫روﺑﻪرو و ﺑﺎﻻی ﭼﻨﺪﺣﺠﺮهای ﺻﻮرﺗ و ﺷ ﻞ ﺳﻤﺖ راﺳﺖ ﻧﻤﺎی روﺑﻪرو و ﺑﺎﻻی‬
‫ﭼﻨﺪﺣﺠﺮهای ﺳﻔﯿﺪ اﺳﺖ‪.‬‬

‫اﻟﻒ( ﺣﺠﻢ ﭼﻨﺪﺣﺠﺮهای ﺳﻔﯿﺪ ﺣﺪاﻗﻞ ﭼﻘﺪر اﺳﺖ؟‬

‫ب( ﺣﺠﻢ ﭼﻨﺪﺣﺠﺮهای ﺻﻮرﺗ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﭼﻘﺪر اﺳﺖ؟‬

‫‪١٠١‬‬
 ‫ﻢ‬ ‫و‬ ‫ﺳ‬

‫واﺣﺪ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪ .٧‬در ﺷ ﻞ زﯾﺮ‪ ،‬ﻣﺴﺎﺣﺖ ﻫﺮ ﻣﺮﺑﻊ ﮐﻮﭼ ‪ ،‬ﯾ‬

‫ﺣﺠﻢ ﺷ ﻞ ﺑﻪدﺳﺖ آﻣﺪه از دوران‬
‫‪A‬‬ ‫‪B‬‬
‫ﭼﻨﺪﺿﻠﻌ روﺑﻪرو را ﯾ ﺑﺎر ﺣﻮل‬
‫ﺧﻂ ‪ AB‬و ﺑﺎر دﯾ ﺮ ﺣﻮل ﺧﻂ‬
‫‪C‬‬ ‫‪D‬‬
‫‪ CD‬ﺑﻪدﺳﺖ آورﯾﺪ‪.‬‬

‫واﺣﺪ اﺳﺖ‪ .‬ﺣﺠﻢ ﺷ ﻞ ﺑﻪدﺳﺖ آﻣﺪه‬ ‫‪ .٨‬در ﺷ ﻞ زﯾﺮ‪ ،‬ﻣﺴﺎﺣﺖ ﻫﺮ ﻣﺮﺑﻊ ﮐﻮﭼ ‪ ،‬ﯾ‬
‫از دوران ﻣﺴﺘﻄﯿﻞ ‪:ABCD‬‬

‫‪D‬‬ ‫‪A‬‬ ‫‪E‬‬ ‫‪G‬‬ ‫اﻟﻒ( ﺣﻮل ‪ AB‬ﭼﻘﺪر اﺳﺖ؟‬

‫ب( ﺣﻮل ‪ EF‬ﭼﻘﺪر اﺳﺖ؟‬
‫ج( ﺣﻮل ‪ GH‬ﭼﻘﺪر اﺳﺖ؟‬
‫د( از ﻣﻘﺎﯾﺴﮥ اﻋﺪاد ﺑﻪدﺳﺖ آﻣﺪه در‬
‫‪C‬‬ ‫‪B‬‬ ‫‪F‬‬ ‫‪H‬‬
‫ﻗﺴﻤﺖﻫﺎی ﻗﺒﻞ‪ ،‬ﭼﻪ ﻧﺘﯿﺠﻪای ﻣ ﮔﯿﺮﯾﺪ؟‬

‫ﻣ ﻌﺐ روﺑﯿ ‪ ٣ ˆ ٣ ˆ ٣ ١‬اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪ .٩‬ﺷ ﻞ زﯾﺮ ﯾ‬

‫‪ ٣ ˆ ٣ ˆ ٣‬وﺟﻮد دارد؟‬ ‫اﻟﻒ( ﭼﻨﺪ ﻣ ﻌﺐ ‪ ١ ˆ ١ ˆ ١‬در ﻣ ﻌﺐ روﺑﯿ‬

‫ﭼﻨﺪ ﻣ ﻌﺐ ‪ ١ ˆ ١ ˆ ١‬ﺳﻪ وﺟﻪ آن رﻧﮕ اﺳﺖ؟ ﭼﻨﺪ ﻣ ﻌﺐ از‬ ‫ب( در اﯾﻦ روﺑﯿ‬
‫وﺟﻪ آن رﻧﮕ ﺷﺪه‬ ‫آﻧﻬﺎ دو وﺟﻪ آن رﻧﮕ ﺷﺪه اﺳﺖ؟ ﭼﻨﺪ ﻣ ﻌﺐ از آﻧﻬﺎ ﺗﻨﻬﺎ ﯾ‬
‫اﺳﺖ؟ ﭼﻨﺪ ﻣ ﻌﺐ از آﻧﻬﺎ اﺻﻼ رﻧﮕ ﻧﺸﺪهاﻧﺪ؟‬
‫‪١‬اﯾﻦ ﻣ ﻌﺐ را »ارﻧﻮ روﺑﯿ « )‪ (Erno Rubik‬در ﺳﺎل ‪ ١٩٧۴‬ﻣﯿﻼدی ﻃﺮاﺣ ﮐﺮده اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪١٠٢‬‬
 ‫ﻢ‬ ‫و‬ ‫ﺳ‬

‫ﺑﺎﻻ ﻣ ﻌﺒﯽ ﻫﺴﺖ ﮐﻪ ﺑﯿﺶ از ﺳﻪ ﺿﻠﻌﺶ رﻧﮕ ﺑﺎﺷﺪ؟‬ ‫ج( آﯾﺎ در روﺑﯿ‬

‫د( ﻣ ﻌﺐﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ رﻧﮕ ﻧﻤ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻣ ﻌﺐﻫﺎی ﭘﻨﻬﺎﻧ اﻧﺪ ﮐﻪ روی ﺳﻄﺢ ﻇﺎﻫﺮ‬
‫ﺑﻪ اﺑﻌﺎد ‪۴ ˆ ۴ ˆ ۴‬‬ ‫ﻣ ﻌﺐ روﺑﯿ‬ ‫ﻧﻤ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺗﻌﺪاد اﯾﻦ ﻣ ﻌﺐﻫﺎی ﭘﻨﻬﺎﻧ در ﯾ‬
‫ﭼﻨﺪ ﻋﺪد اﺳﺖ؟‬

‫ﺑﻪ اﺑﻌﺎد‬ ‫ﻣ ﻌﺐ )ﻣ ﻌﺐ ﻣﺴﺘﻄﯿﻞ( روﺑﯿ‬ ‫ھ( ﺗﻌﺪاد ﻣ ﻌﺐﻫﺎی ﭘﻨﻬﺎﻧ در ﯾ‬

‫‪ d ˆ e ˆ f‬ﭼﻨﺪﺗﺎ اﺳﺖ؟‬

‫ﺑﻪ اﺑﻌﺎد ‪ ،a ˆ b ˆ c‬ﻧﺼﻒ ﻣ ﻌﺐﻫﺎ ﭘﻨﻬﺎﻧ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪،a .‬‬ ‫ﻣ ﻌﺐ روﺑﯿ‬ ‫و( در ﯾ‬

‫‪ b‬و ‪ c‬ﭼﻪ اﻋﺪادی ﻣ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺎﺷﻨﺪ؟‬

‫از ‪ ۴‬ﻣﺮﺑﻊ واﺣﺪ ﺗﺸ ﯿﻞ ﺷﺪهاﻧﺪ‪:‬‬ ‫‪ .١٠‬ﭘﻨﺞ ﺗﺎ ‪‐۴‬ﺧﺎﻧﻪای دارﯾﻢ ﮐﻪ ﻫﺮﯾ‬

‫آﯾﺎ ﻣ ﺗﻮاﻧﯿﺪ ﺑﺎ ﭼﺴﺒﺎﻧﺪن اﯾﻦ ‪‐۴‬ﺧﺎﻧﻪایﻫﺎ ﺑﻪ ﯾ ﺪﯾ ﺮ ﻣﺴﺘﻄﯿﻠ ‪ ۴ ˆ ۵‬ﺑﺴﺎزﯾﺪ؟ )از‬

‫ﻫﺮ ‪‐۴‬ﺧﺎﻧﻪای ﻓﻘﻂ ﯾ داﻧﻪ دارﯾﻢ‪ .‬اﮔﺮ ﻻزم ﺷﺪ ﻣ ﺗﻮاﻧﯿﺪ ‪‐۴‬ﺧﺎﻧﻪایﻫﺎ را دوران ﯾﺎ‬
‫ﺑﺎزﺗﺎب دﻫﯿﺪ‪ ،‬وﻟ ﻣﺠﺎز ﺑﻪ ﺑﺮﯾﺪن آﻧﻬﺎ ﻧﯿﺴﺘﯿﺪ(‪.‬‬

‫‪ .١١‬ﻫﻔﺖ ﺗﺎ ‪‐۴‬ﺣﺠﺮهای دارﯾﻢ‪:‬‬

‫ﻌﺐﻣﺴﺘﻄﯿﻞ ‪٢ ˆ ٢ ˆ ٧‬‬ ‫ﻣ‬ ‫آﯾﺎ ﻣ ﺗﻮاﻧﯿﺪ ﺑﺎ ﭼﺴﺒﺎﻧﺪن اﯾﻦ ‪‐۴‬ﺣﺠﺮهایﻫﺎ ﺑﻪﯾ ﺪﯾ ﺮ ﯾ‬

‫ﺑﺴﺎزﯾﺪ؟ ‪١‬‬

‫‪١‬‬
‫‪M. Erickson, Aha! Solutions, Mathematical Association of America, 2008, Page 102.‬‬

‫‪١٠٣‬‬
 ‫ﻢ‬ ‫و‬ ‫ﺳ‬

‫ﮐﺎرﮔﺎه ﺳﺎﺧﺖ ﺣﺠﻢ‐دوازده وﺟﻬ ﻣﻨﺘﻈﻢ‬

‫دوازده وﺟﻬ ﻣﻨﺘﻈﻢ را ﻧﺸﺎن ﻣ دﻫﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﮔﺴﺘﺮده را ﺑﺎ اﺑﻌﺎد ﺑﺰرگﺗﺮ‬ ‫ﺷ ﻞ زﯾﺮ ﮔﺴﺘﺮدۀ ﯾ‬
‫دوازده‬ ‫ﻣﻘﻮای ‪ A٣‬رﺳﻢ ﮐﻨﯿﺪ ﺑﻪﻃﻮریﮐﻪ وﻗﺘ اﻃﺮاف آن را ﻣ ﺑﺮﯾﺪ‪ ،‬ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺑﻪ ﯾ‬ ‫روی ﯾ‬
‫ﻣﺎه‬ ‫وﺟﻬ ﻣﻨﺘﻈﻢ ﺑﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﺣﺠﻢ ﻣﻤ ﻦ ﺷﻮد‪ .‬ﻣ ﺗﻮاﻧﯿﺪ روی ﻫﺮ وﺟﻪ اﯾﻦ ﺣﺠﻢ‪ ،‬ﺗﻘﻮﯾﻢ ﯾ‬
‫ﮐﻨﯿﺪ! ‪١‬‬ ‫از ﺳﺎل را ﺑﻨﻮﯾﺴﯿﺪ و ﯾ ﺳﺎل از آن اﺳﺘﻔﺎده‬

‫ﺑﺮای آﺷﻨﺎﯾﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﺎ اﯾﻦ اﺟﺴﺎم‪ ،‬ﺑﻪ‬ ‫اﺳﺖ‪.‬‬ ‫از ﺣﺠﻢﻫﺎی اﻓﻼﻃﻮﻧ‬ ‫ﻣﻨﺘﻈﻢ ﯾ‬ ‫‪١‬دوازده وﺟﻬ‬
‫»‪ «www.webmath.ir‬ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫‪١٠۴‬‬
 ‫انوﺟﺬر‬

‫ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺗﻮان‬

‫‪ .١‬ﺑﻪ اﻟ ﻮی زﯾﺮ ﺗﻮﺟﻪ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﮐﻪ ﻣ ﺑﯿﻨﯿﺪ‪ ،‬در »ﺷ ﻞ ‪ «١‬ﯾ‬
‫ﻣﺜﻠﺚ ﮐﻮﭼ ‪ ،‬در »ﺷ ﻞ ‪ «٢‬ﭼﻬﺎر ﻣﺜﻠﺚ‬
‫و در »ﺷ ﻞ ‪ «٣‬ﻧُﻪ ﻣﺜﻠﺚ ﮐﻮﭼ‬ ‫ﮐﻮﭼ‬
‫ﻞ‪١‬‬ ‫ﺷ‬ ‫ﻞ‪٢‬‬ ‫ﺷ‬ ‫ﻞ‪٣‬‬ ‫ﺷ‬ ‫وﺟﻮد دارد‪.‬‬
‫»ﺷ ﻞ ‪ «۴‬و »ﺷ ﻞ ‪ «۵‬را ﺑﺸﻤﺎرﯾﺪ‪.‬‬ ‫اﻟﻒ( ﺗﻌﺪاد ﻣﺜﻠﺚﻫﺎی ﮐﻮﭼ‬

‫وﺟﻮد دارد؟‬ ‫ب( در ﺷ ﻞ دﻫﻢ ﭼﻨﺪ ﻣﺜﻠﺚ ﮐﻮﭼ‬

‫‪ .٢‬اﻟ ﻮی روﺑﻪرو را ﺑﻪ دﻗﺖ ﺑﺒﯿﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫اﻟﻒ( در »ﺷ ﻞ ‪ ،«١‬ﭼﻨﺪ ﻣﺮﺑﻊ ﺳﯿﺎه ﻫﺴﺖ؟‬
‫ب( در »ﺷ ﻞ ‪ ،«٢‬ﭼﻨﺪ ﻣﺮﺑﻊ ﺳﯿﺎه ﻫﺴﺖ؟‬
‫ج( در »ﺷ ﻞ ‪ ،«٣‬ﭼﻨﺪ ﻣﺮﺑﻊ ﺳﯿﺎه ﻫﺴﺖ؟‬
‫ﻞ‪١‬‬ ‫ﺷ‬ ‫ﻞ‪٢‬‬ ‫ﺷ‬ ‫ﻞ‪٣‬‬ ‫ﺷ‬
‫د( در »ﺷ ﻞ ‪ ،«٢٠‬ﭼﻨﺪ ﻣﺮﺑﻊ ﺳﯿﺎه ﻫﺴﺖ؟‬
‫اﻟ ﻮی ﭼﻮبﮐﺒﺮﯾﺘ را ﻧﺸﺎن دﻫﺪ‪.‬‬ ‫‪ .٣‬ﺷ ﻞﻫﺎی زﯾﺮ‪ ،‬ﯾ‬

‫)‪(١‬‬ ‫)‪(٢‬‬ ‫)‪(٣‬‬

‫اﻟﻒ( ﺑﺎﺗﻮﺟﻪﺑﻪ ﭼﻮبﮐﺒﺮﯾﺖﻫﺎی ﺷ ﻞﻫﺎی )‪ (٢) ،(١‬و )‪ ،(٣‬ﺷ ﻞ )‪ (۴‬و ﺷ ﻞ )‪(۵‬‬

‫را رﺳﻢ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫ب( ﺗﻌﺪاد ﭼﻮبﮐﺒﺮﯾﺖﻫﺎی ﺷ ﻞ ‪n‬اُم اﯾﻦ اﻟ ﻮ را ﺑﺮﺣﺴﺐ ‪ n‬ﺑﯿﺎﺑﯿﺪ‪.‬‬

‫ج( ﺑﺎﺗﻮﺟﻪﺑﻪ راﺑﻄﻪای ﮐﻪ در ﻗﺴﻤﺖ ﻗﺒﻞ ﺑﻪدﺳﺖ آوردﯾﺪ‪ ،‬ﺗﻌﺪاد ﭼﻮبﮐﺒﺮﯾﺖﻫﺎی‬

‫ﺷ ﻞ )‪ (٢٠‬را ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫‪١٠۶‬‬
 ‫انوﺟﺬر‬

‫ﻣﺪرﺳﻪ‪ ٣ ،‬ﭘﺎﯾﻪ وﺟﻮد دارد‪ .‬ﻫﺮ ﭘﺎﯾﻪ ‪ ٣‬ﮐﻼس دارد‪ .‬در ﻫﺮ ﮐﻼس ‪ ٣‬ردﯾﻒ ﻧﯿﻤ ﺖ‬ ‫‪ .۴‬در ﯾ‬
‫ﭼﯿﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬در ﻫﺮ ردﯾﻒ‪ ٣ ،‬ﻧﯿﻤ ﺖ ﻗﺮار دارد‪ .‬روی ﻫﺮ ﻧﯿﻤ ﺖ ‪ ٣‬داﻧﺶآﻣﻮز‬
‫ﻧﺸﯿﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﻫﺮ داﻧﺶآﻣﻮز‪٣ ،‬ﺑﺎر در روز آب ﺑﻨﻮﺷﺪ و ﻫﺮﺑﺎر ﺑﻪ اﻧﺪازۀ ‪ ٣‬ﻓﻨﺠﺎن‪ ،‬آب ﻫﺪر‬
‫ﺑﺪﻫﺪ‪ ،‬داﻧﺶآﻣﻮزان اﯾﻦ ﻣﺪرﺳﻪ در ‪ ٣‬روز‪ ،‬ﭼﻨﺪ ﻓﻨﺠﺎن آب اﺳﺮاف ﻣ ﮐﻨﻨﺪ؟ در ‪ ٢٧‬روز‬
‫ﭼﻄﻮر؟‬

‫ﭼﻨﺪﺣﺠﺮهای‬ ‫از ﺷ ﻞﻫﺎ‪ ،‬ﻧﻤﺎی روﺑﻪرو‪ ،‬ﻧﻤﺎی ﺑﺎﻻ و ﻧﻤﺎی ﭼﭗ ﯾ‬ ‫‪ .۵‬در اﻟ ﻮی زﯾﺮ‪ ،‬ﻫﺮﯾ‬
‫اﺳﺖ ﮐﻪ از ﻣ ﻌﺐﻫﺎی ﺻﻮرﺗ رﻧﮓِ ﺑﻪﺿﻠﻊ واﺣﺪ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻞ‪١‬‬ ‫ﺷ‬ ‫ﻞ‪٢‬‬ ‫ﺷ‬ ‫ﻞ‪٣‬‬ ‫ﺷ‬

‫اﻟﻒ( ﺷ ﻞ ﭼﻬﺎرم ﺣﺪاﻗﻞ از ﭼﻨﺪ ﻣ ﻌﺐ ﺻﻮرﺗ ﺗﺸ ﯿﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ؟‬

‫ب( ﺷ ﻞ ﭘﻨﺠﻢ ﺣﺪاﮐﺜﺮ از ﭼﻨﺪ ﻣ ﻌﺐ ﺻﻮرﺗ ﺗﺸ ﯿﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ؟‬

‫ﻋﺒﺎرت ﺟﺒﺮی ﺑﻨﻮﯾﺴﯿﺪ‪.‬‬ ‫ج( ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﺣﺠﻢ ﺷ ﻞ ‪n‬اُم را ﺑﻪﺻﻮرت ﯾ‬

‫ﻣﺘﺮ ﻣﺮﺑﻊ ﺑﺎﺷﺪ‪،‬‬ ‫‪ .۶‬ﮐﺎﻏﺬی را ﻫﺮﺑﺎر از وﺳﻂ ﺗﺎ زﻧﯿﻢ‪ .‬اﮔﺮ ﻣﺴﺎﺣﺖ ﮐﺎﻏﺬ اﺻﻠ ﯾ‬
‫ﻣﺴﺎﺣﺖ ﺷ ﻞ ﺑﻪدﺳﺖ آﻣﺪه ﺑﻌﺪ از ﺳﻮن ﺗﺎ‪ ،‬ﭼﻘﺪر اﺳﺖ؟‬

‫ﻣﺘﺮ و ﺿﺨﺎﻣﺖ ‪ ٠٫١‬ﻟ ﻣﺘﺮ داﺷﺘﻪ‬ ‫ﮐﺎﻏﺬ ﻣﺮﺑﻌ ﺷ ﻞ ﺑﻪ ﻃﻮل ﺿﻠﻊ ﯾ‬ ‫‪ .٧‬اﻟﻒ( اﮔﺮ ﯾ‬
‫ﺑﺎﺷﯿﻢ و آن را در ﻫﺮ ﻣﺮﺣﻠﻪ از وﺳﻂ ﺗﺎ ﺑﺰﻧﯿﻢ‪ ،‬ﺑﻌﺪ از ﻫﺸﺘﻤﯿﻦ ﺗﺎ‪ ،‬ﻃﻮل ﺿﻠﻊ ﻣﺮﺑﻊ‬
‫ﺑﻪدﺳﺖ آﻣﺪه و ﺿﺨﺎﻣﺖ ﮐﺎﻏﺬ ﺗﺎﺧﻮرده ﭼﻘﺪر ﻣ ﺷﻮد؟‬

‫ﮐﺎﻏﺬ ﺑﺮدارﯾﺪ و آن را در ﻫﺮ ﻣﺮﺣﻠﻪ از وﺳﻂ ﺗﺎ ﺑﺰﻧﯿﺪ‪ .‬آﯾﺎ ﻣ ﺗﻮاﻧﯿﺪ از ﻣﺮﺣﻠﻪ‬ ‫ب( ﯾ‬

‫ﻫﻔﺘﻢ ﺟﻠﻮﺗﺮ ﺑﺮوﯾﺪ؟‬

‫‪١٠٧‬‬
 ‫انوﺟﺬر‬

‫ﻋﺒﺎرت ﺗﻮاندار‬ ‫ﻣﺤﺎﺳﺒﮥ ﯾ‬

‫از ﻗﺴﻤﺖﻫﺎی زﯾﺮ‪ ،‬اﺑﺘﺪا ﭘﺎﯾﮥ ﻫﺮ ﺗﻮان را ﻣﺸﺨﺺ ﮐﻨﯿﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﺣﺎﺻﻞ ﻫﺮ‬ ‫‪ .١‬در ﻫﺮ ﯾ‬
‫ﻋﺒﺎرت را ﺑﯿﺎﺑﯿﺪ‪:‬‬

‫‪) ٢۶ ˆ ٣۵ ˆ ٧۴‬اﻟﻒ‬ ‫‪) ۵ ˆ ٣۴‬ب‬

‫‪) ´٣۴‬ج‬ ‫‪) ٨ ´ ٣۴ ´ p۴ ˆ ۵q٢‬د‬
‫‪) ٣ ˆ ١٠١٢‬ھ‬ ‫‪) ٠٧ ˆ ٧٠ ´ ۴٠‬و‬
‫‪) ´۴۵ ˆ p´۵q۴‬ز‬ ‫‪) ١١ ´ ١٠٣ ˆ ٣۴ ` p٢۵ ` ٣q٢‬ح‬

‫‪ .٢‬ﺣﺎﺻﻞ ﻋﺒﺎرتﻫﺎی زﯾﺮ را ﺑﻪدﺳﺖ آورﯾﺪ‪:‬‬

‫‪) ۵٣ ` ۵٣ ` ۵٣‬اﻟﻒ‬ ‫‪) ٧٢ ` ٧٢‬ب‬

‫‪) ٣ ˆ p١٣ ` ٧q ˜ p١٠ ´ ۴٢ q‬ج‬ ‫‪) p´۵ ˆ ۴q٢ ˜ ۴٢ ˆ p´٣q٢‬د‬
‫‪) ۵٢ ´ p٣٢ ´ ١٣ q ˆ ٢۴ ˜ ۴٢‬ھ‬ ‫‪) p٧٢ ´ ۵٢ qp۶ ˆ ٣٢ ` ۴q ˆ ٢٠‬و‬
‫‪) p۵٣ ˜ ٢۵q ˆ p٢٣ ` ٢٣ q ˜ ٢٢‬ز‬ ‫‪) ۵٢ ´ p٣٢ ´ ١٣ q ˆ ٢٢ ˜ ۴٢‬ح‬
‫‪) p´٧ ˆ ٢۴ q ˜ ٢۴ ˆ p´۴q٢‬ط‬ ‫‪) p٣۵ ´ ۵٣ qp٢٣ ´ ٣٢ q ˜ ٢٢‬ی‬

‫از داﯾﺮهﻫﺎی زﯾﺮ‪ ،‬ﻋﻼﻣﺖ »‪ «“» ،«ă‬ﯾﺎ »‪ «ą‬ﻗﺮار دﻫﯿﺪ‪:‬‬ ‫‪ .٣‬داﺧﻞ ﻫﺮﯾ‬

‫‪) ٣۵ ⃝ ۵٣‬اﻟﻒ‬ ‫‪) ٢ ˆ ١٠ ⃝ ٢١٠‬ب‬

‫‪ˆ ˙٣‬‬
‫‪١‬‬ ‫‪١٣‬‬
‫‪) ۴ ` ۴ ⃝ ۴‬ج‬
‫‪٣‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫‪۵‬‬
‫)د‬ ‫⃝‬
‫‪٣‬‬ ‫‪٣‬‬
‫‪) ٢١٠ ` ٢١٠ ⃝ ٢١١‬ھ‬ ‫‪) p´١q٢٠ ⃝ ´١١٠٠‬و‬
‫‪) ٠١٠٠ ⃝ ١٠٠٠‬ز‬ ‫‪) ´٣۴ ⃝ p´٣q۴‬ح‬
‫‪) ´٣۵ ⃝ p´٣q۵‬ط‬ ‫‪) ١ ˜ ٢ ˆ ٢ ˆ ٢ ⃝ ١ ˜ ٢٣‬ی‬

‫‪١٠٨‬‬
 ‫انوﺟﺬر‬

‫ﺳﺎده ﮐﺮدن ﻋﺒﺎرتﻫﺎی ﺗﻮاندار‬

‫‪ .١‬ﮐﺪام ﻧﻤﺎﯾﺶ را ﺑﺮای ﻋﺪد ‪ ١, ٠٠٠, ٠٠٠, ٠٠٠, ٠٠٠, ٠٠٠, ٠٠٠, ٠٠٠‬ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣ ﭘﺴﻨﺪﯾﺪ؟‬

‫‪) ١٠‬اﻟﻒ‬ ‫‪ˆ ١٠ ˆ ¨ ¨ ¨ ˆ ١٠‬‬

‫‪loooooooooomoooooooooon‬‬ ‫‪) ١٠٢١‬ب‬
‫‪ ٢١‬ﺑﺎر‬
‫‪) ١, ٠٠٠, ٠٠٠, ٠٠٠, ٠٠٠, ٠٠٠, ٠٠٠, ٠٠٠‬ج‬

‫‪ .٢‬ﮐﺪام ﻧﻤﺎﯾﺶ را ﺑﺮای ﺗﺠﺰﯾﮥ ﻋﺪد ‪ ١٩١۴۴٢٢٣۴٣٧۵‬ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣ ﭘﺴﻨﺪﯾﺪ؟‬

‫‪) ۵٣ ˆ ٣١ ˆ ٧٣ ˆ ٧٢ ˆ ٣۵ ˆ ۵٣‬اﻟﻒ‬ ‫‪) ۵۶ ˆ ١ ˆ ٣۶ ˆ ١ ˆ ٧۵‬ب‬

‫‪) ۵۶ ˆ ٣۶ ˆ ٧۵‬ج‬ ‫‪) ١۵۶ ˆ ٧۵‬د‬

‫‪١‬‬ ‫‪ .٣‬اﻟﻒ( در راﯾﺎﻧﻪ‪ ١ ،‬ﺑﺎﯾﺖ ‪ ٨‬ﺑﯿﺖ اﺳﺖ‪ ٢١٠ .‬ﺑﺎﯾﺖ‪ ١ ،‬ﮐﯿﻠﻮﺑﺎﯾﺖ‪ ٢١٠ ،‬ﮐﯿﻠﻮﺑﺎﯾﺖ‬
‫ﻣ ﺎﺑﺎﯾﺖ‪ ٢١٠ ،‬ﻣ ﺎﺑﺎﯾﺖ ‪ ١‬ﮔﯿ ﺎﺑﺎﯾﺖ و ‪ ٢١٠‬ﮔﯿ ﺎﺑﺎﯾﺖ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ ١‬ﺗﺮاﺑﺎﯾﺖ اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮ‬
‫ﺗﺮاﺑﺎﯾﺖ ﭼﻨﺪ ﺑﯿﺖ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺷﻤﺎ‪ ،‬ﮐﺪام ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻨﺎﺳﺐﺗﺮ اﺳﺖ؟‬ ‫ﺑﭙﺮﺳﻨﺪ ﯾ‬

‫‪• ٨٧٩۶٠٩٣٠٢٢٢٠٨‬‬ ‫‪• ٢۴٣‬‬

‫‪ ۴٣‬ﺑﺎر‬
‫‪hkkkkkikkkkkj‬‬
‫•‬ ‫‪١ˆ٢‬‬ ‫‪١٠‬‬ ‫‪١٠‬‬ ‫‪١٠‬‬
‫‪ˆ٢ ˆ٢ ˆ٢ ˆ٨‬‬ ‫‪١٠‬‬
‫‪• ٢ ˆ ¨¨¨ ˆ ٢‬‬

‫ﺗﺮاﺑﺎﯾﺖ؟‬ ‫ب( ﺳﻪ ﻫﺰار ﻣﯿﻠﯿﺎرد ﺑﺰرگﺗﺮ اﺳﺖ ﯾﺎ ﺗﻌﺪاد ﺑﯿﺖﻫﺎی ﯾ‬

‫‪ .۴‬ﻓﺮوﺷﻨﺪهای ﻣ ﺧﻮاﻫﺪ ﻋﺪد ‪ ١٢٣۶٠١٩٢١٧٨٩٧۵۴٩٢١۶٣۶۵٢۶۴٩‬را ﺑﻔﺮوﺷﺪ! ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺷﻤﺎ‬

‫ﮐﺪام ﻧﻤﺎﯾﺶ زﯾﺮ‪ ،‬ﺧﺮﯾﺪار ﺑﯿﺸﺘﺮی دارد؟!‬

‫‪• ٣٢٣١٠‬‬ ‫‪• ١٧١٠ ˆ ١٩١٠‬‬

‫ﻋﺪد ﺗﻮاندار ﺑﻨﻮﯾﺴﯿﺪ‪:‬‬ ‫‪ .۵‬ﺣﺎﺻﻞ ﻋﺒﺎرتﻫﺎی زﯾﺮ را ﺑﻪﺻﻮرت ﯾ‬

‫‪) ١٠٠٠٠ ˆ ١٠٠‬اﻟﻒ‬ ‫‪) p ۵١ q٧ ˆ p٠٫٢q۴‬ب‬

‫‪) p ٢٠٧ q۵ ˆ p٠٫٣۵q١١‬ج‬ ‫ˆ ‪) p ٣۵ q١٠ ˆ p٠٫۶q٣‬د‬ ‫‪١٢‬‬
‫‪٢٠‬‬

‫‪) ٢ ˆ ٢٢ ˆ ٢٣ ˆ ¨ ¨ ¨ ˆ ٢١٠‬ھ‬ ‫‪) ٣۵ ˆ ٣۶ ˆ ٣٧ ˆ ¨ ¨ ¨ ˆ ٣٢٠‬و‬

‫‪) ٢۵ ` ٢۵‬ز‬ ‫‪) ٣٢ ` ٣٢ ` ٣٢‬ح‬

‫‪١٠٩‬‬
 ‫انوﺟﺬر‬

‫‪ .۶‬ﻋﺪد ‪ ۵١٨‬را ﺑﻪﺻﻮرت ﺣﺎﺻﻞﺿﺮبِ‬

‫اﻟﻒ( دو ﻋﺪد ﺗﻮاندار ﻣﺴﺎوی ﺑﻨﻮﯾﺴﯿﺪ‪.‬‬

‫ب( ﺳﻪ ﻋﺪد ﺗﻮاندار ﻣﺴﺎوی ﺑﻨﻮﯾﺴﯿﺪ‪.‬‬

‫‪ .٧‬ﻋﺪد ‪ ٧٧٧‬را ﺑﻪﺻﻮرت ﺣﺎﺻﻞﺿﺮب ‪ ٧‬ﻋﺪد ﺗﻮاندار ﻣﺴﺎوی ﺑﻨﻮﯾﺴﯿﺪ‪.‬‬

‫ﺑﻪ ﺑﺰرگ ﻣﺮﺗﺐ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬ ‫‪ .٨‬ﻫﺮ دﺳﺘﻪ از ﻋﺪدﻫﺎی زﯾﺮ را از ﮐﻮﭼ‬

‫‪) ٢۴ , ٣۴ , ۴٢ , ۵٣ , ٩٢‬اﻟﻒ‬ ‫‪) ٢٣ , ٣٣ , ۴٢ , ۵٢ , ۶٢‬ب‬

‫‪) ٢٢ ˆ ٣۵ , ۵ ˆ ٣۵ , ۵٢ ˆ ٣۴‬ج‬ ‫‪) ٢۵ ˆ ١٧, ٣۵ ˆ ١٧, ۵٣ ˆ ١٧‬د‬
‫‪ˆ ˙٧‬‬ ‫‪ˆ ˙۵ ˆ ˙٨ ˆ ˙۴‬‬ ‫‪ˆ ˙٨‬‬
‫‪١‬‬ ‫‪١‬‬ ‫‪١‬‬ ‫‪١‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫‪٢٨‬‬ ‫‪٢‬‬
‫)ھ‬ ‫ˆ‬ ‫‪,‬‬ ‫ˆ‬ ‫)و‬ ‫‪,‬‬ ‫‪,‬‬
‫‪٢‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪٣٨‬‬
‫‪ˆ ˙٧‬‬ ‫‪ˆ ˙۵ ˆ ˙٨ ˆ ˙۵‬‬ ‫‪ˆ ˙١٠ ˆ ˙١٠ ˆ ˙١٠‬‬
‫‪١‬‬ ‫‪١‬‬ ‫‪١‬‬ ‫‪١‬‬ ‫‪١‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫‪٣‬‬
‫)ز‬ ‫ˆ‬ ‫‪,‬‬ ‫ˆ‬ ‫)ح‬ ‫‪,‬‬ ‫‪,‬‬
‫‪٢‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪۵‬‬ ‫‪۵‬‬ ‫‪۵‬‬
‫‪ˆ ˙٢٣‬‬ ‫‪ˆ ˙٣‬‬
‫‪١‬‬ ‫‪٢‬‬
‫)ط‬ ‫ˆ ‪۵٢١ , ۵٢٣‬‬ ‫ˆ ‪, ۵٢٣‬‬ ‫‪) ٣٢٠ , ٢٣ ˆ ٣١٨ , ۵٣ ˆ ٣١۶‬ی‬
‫‪۵‬‬ ‫‪۵‬‬

‫ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎﯾﯽ از ﺗﻮان‬

‫از ﻋﺪدﻫﺎی زﯾﺮ را ﺑﻪﺻﻮرت ﺣﺎﺻﻞﺿﺮﺑﯽ از اﻋﺪاد اول ﺗﻮاندار ﺑﻨﻮﯾﺴﯿﺪ‪:‬‬ ‫‪ .١‬ﻫﺮﯾ‬

‫‪) ٨٠٨‬اﻟﻒ‬ ‫‪) ١٠۵٠٠٠‬ب‬ ‫‪) ١٠٠١‬ج‬ ‫‪) ۵١ ˆ ٣۴‬د‬

‫‪) ٣٩ ˆ ٩١‬ھ‬ ‫‪) ۶۶ ˆ ١٢١‬و‬ ‫‪) ٢٣۴ ˆ ٣۴٣‬ز‬ ‫‪) ٧٨ ˆ ٨١‬ح‬

‫‪ .٢‬در ﻫﺮ ﻗﺴﻤﺖ ‪ x‬ﭼﻪ ﻋﺪدی اﺳﺖ؟‬

‫‪) ٢٢ ˆ pxq ˆ ١١ “ ۶۶٠‬اﻟﻒ‬ ‫‪) ٣ ˆ ٢۴ ˆ pxq “ ١٢٠٠‬ب‬

‫‪) ٢٢ ˆ pxq ˆ ٣ “ ١۵٠٠‬ج‬ ‫‪) ٢ ˆ pxq ˆ ۵٢ “ ۴۵٠‬د‬
‫‪) ٢ ˆ ۴١ ˆ pxq “ ١٣٩۴‬ھ‬ ‫‪) ۵ ˆ ١٣ ˆ pxq “ ٢٠١۵‬و‬

‫‪١١٠‬‬
 ‫انوﺟﺬر‬

‫‪ .٣‬ب‪.‬م‪.‬م و ک‪.‬م‪.‬م ﻫﺮ ﺟﻔﺖ از اﻋﺪاد زﯾﺮ را ﺑﻪﺻﻮرت ﺣﺎﺻﻞﺿﺮﺑﯽ از اﻋﺪاد اول ﺗﻮاندار‬
‫ﺑﻨﻮﯾﺴﯿﺪ‪:‬‬

‫‪) ١٠٠ ˆ ٧۴ ˆ ٣۵ , ۵٧ ˆ ٢۵ ˆ ١٨‬اﻟﻒ‬ ‫‪) ۵٧ ˆ ٧۵ , ۵٣ ˆ ٣۵‬ب‬

‫‪) ١۴ ˆ ١٨ ˆ ٢١, ١۵ ˆ ۵١ ˆ ٧٢‬ج‬ ‫‪) ٣٢ ˆ ٧ ˆ ١١, ٢۵ ˆ ٣ ˆ ٧٢‬د‬
‫‪) ٩١ ˆ ٣٩ ˆ ۴۵, ۶۵ ˆ ۴٩ ˆ ٨۵‬ھ‬ ‫‪) ٣۵ ˆ ٧٧, ١٢ ˆ ١٨‬و‬

‫ﺑﻪ ﺑﺰرگ ﻣﺮﺗﺐ ﮐﻨﯿﺪ‪:‬‬ ‫‪ .۴‬ﻫﺮ دﺳﺘﻪ از ﻋﺪدﻫﺎی زﯾﺮ را از ﮐﻮﭼ‬

‫‪) ٢٣ ˆ ٣۵ ˆ ۵٢ ˆ ۴ ˆ ١١, ٢۴ ˆ ٣٧ ˆ ۵٣ , ٢٢ ˆ ٣۶ ˆ ۵۴‬اﻟﻒ‬

‫‪) ٢۶ ˆ ٣٢ ˆ ۵۵ , ٢٢ ˆ ٣٧ ˆ ۵۴‬ب‬
‫‪) ٢۶ ˆ ۵۵ ˆ ١٣٧ , ٢٣ ˆ ٣ ˆ ۵۴ ˆ ١٣٨‬ج‬
‫‪˙۴‬‬ ‫‪˙۴‬‬
‫‪١‬‬ ‫‪٢‬‬
‫ˆ‬ ‫ˆ‬
‫ˆ ‪) ١٣ , ١٣‬د‬
‫‪١٨‬‬ ‫‪٢١‬‬ ‫‪٢١‬‬
‫ˆ ‪, ١٣‬‬
‫‪١٣‬‬ ‫‪١٣‬‬
‫ﻣﺴﺘﻄﯿﻞ ‪ ۵١٣٩٣‬اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮ ﻃﻮل ﺿﻠﻊ ﻣﺴﺘﻄﯿﻞ ‪ ۵‬ﺑﺮاﺑﺮ ﻋﺮض ﻣﺴﺘﻄﯿﻞ‬ ‫‪ .۵‬ﻣﺴﺎﺣﺖ ﯾ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪،‬‬

‫ﻋﺪد ﺗﻮاندار ﺑﻨﻮﯾﺴﯿﺪ‪.‬‬ ‫اﻟﻒ( ﻃﻮل و ﻋﺮض اﯾﻦ ﻣﺴﺘﻄﯿﻞ را ﺑﻪﺻﻮرت ﯾ‬

‫ب( ﻣﺤﯿﻂ اﯾﻦ ﻣﺴﺘﻄﯿﻞ ﭼﻨﺪ ﺑﺮاﺑﺮ ﻋﺮﺿﺶ اﺳﺖ؟‬

‫‪ .۶‬اﻟﻒ( آﯾﺎ ‪ ۶‬ﺷﻤﺎرﻧﺪۀ ‪ ٢٧ ˆ ٣‬اﺳﺖ؟ ﭼﺮا؟‬

‫ب( آﯾﺎ ‪ ١٨‬ﺷﻤﺎرﻧﺪۀ ‪ ٢٧ ˆ ٣‬اﺳﺖ؟ ﭼﺮا؟‬

‫ج( آﯾﺎ ‪ ۵‬ﺷﻤﺎرﻧﺪۀ ‪ ٢٧ ˆ ٣‬اﺳﺖ؟ ﭼﺮا؟‬

‫ﻋﺪد ﺗﻮاندار ﺑﺎ ﭘﺎﯾﻪ ‪ ٧٢‬ﺑﻨﻮﯾﺴﯿﺪ‪.‬‬ ‫‪ .٧‬اﻟﻒ( ﺣﺎﺻﻞ ﻋﺒﺎرت زﯾﺮ را ﺑﻪﺻﻮرت ﯾ‬

‫‪١ ˆ ٢ ˆ ٣ ˆ ۴ ˆ ۶ ˆ ٨ ˆ ٩ ˆ ١٢ ˆ ١٨ ˆ ٢۴ ˆ ٣۶ ˆ ٧٢‬‬

‫ﻋﺪد ﺗﻮاندار ﺑﺎ ﺗﻮان ﺑﺰرگﺗﺮ از ‪ ١٠‬ﺑﻨﻮﯾﺴﯿﺪ‪.‬‬ ‫ب( ﺣﺎﺻﻞ ﻋﺒﺎرت زﯾﺮ را ﺑﻪﺻﻮرت ﯾ‬

‫‪٢٣ ˆ ٣٣ ˆ ۶٣ ˆ ٩٣ ˆ ١٨٣ ˆ ٢٧٣ ˆ ۵۴٣‬‬

‫‪١١١‬‬
 ‫انوﺟﺬر‬

‫‪ .٨‬ﻋﺪد ‪ A “ ١ ˆ ٢ ˆ ٣ ˆ ¨ ¨ ¨ ˆ ١٨‬را در ﻧﻈﺮ ﺑ ﯿﺮﯾﺪ‪.‬‬

‫اﻟﻒ( ﻋﺪد ‪ A‬را ﺑﻪﺻﻮرت ﺣﺎﺻﻞﺿﺮﺑﯽ از اﻋﺪاد اول ﺑﻨﻮﯾﺴﯿﺪ‪.‬‬

‫از ﻋﺪدﻫﺎی زﯾﺮ را ﺑﻪﺻﻮرت ﺣﺎﺻﻞﺿﺮﺑﯽ از اﻋﺪاد اول ﺑﻨﻮﯾﺴﯿﺪ‪.‬‬ ‫ب( اﺑﺘﺪا ﻫﺮ ﯾ‬
‫ﺷﻤﺎرﻧﺪۀ ﻋﺪد ‪ A‬ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺳﭙﺲ ﺑﺎ ذﮐﺮ دﻟﯿﻞ ﻣﺸﺨﺺ ﮐﻨﯿﺪ ﮐﺪامﯾ‬

‫‪• ١٢٨‬‬ ‫‪• ۴٩ ˆ ٢٨‬‬ ‫‪• ٢٢١‬‬ ‫‪• ١٠٠٠٠‬‬

‫‪• ٢٩٠‬‬ ‫‪• ٣٢٠ ˆ ٢٣٠‬‬ ‫‪• ١٢٨ ˆ ١٢٨‬‬ ‫‪• ۵١ ˆ ٩١‬‬

‫ﺑﻪ ﺑﺰرگ ﻧﻮﺷﺘﻪاﯾﻢ‪ .‬ﻧﻮزدﻫﻤﯿﻦ‬ ‫ج( ﺷﻤﺎرﻧﺪهﻫﺎی ﻋﺪد ‪ A‬را ﺑﻪﺗﺮﺗﯿﺐ از ﮐﻮﭼ‬
‫ﺷﻤﺎرﻧﺪه ﭼﯿﺴﺖ؟‬

‫ﺑﻨﻮﯾﺴﯿﻢ‪ ،‬ﺑﯿﺴﺖ و‬ ‫د( اﮔﺮ ﺷﻤﺎرﻧﺪهﻫﺎی ﻋﺪد ‪ A‬را ﺑﻪﺗﺮﺗﯿﺐ از ﺑﺰرگ ﺑﻪ ﮐﻮﭼ‬
‫ﺳﻮﻣﯿﻦ ﺷﻤﺎرﻧﺪه ﭼﯿﺴﺖ؟‬

‫‪ .٩‬اﻟﻒ( ﻣ داﻧﯿﻢ ‪ x‬و ‪ y‬دو ﻋﺪد ﻃﺒﯿﻌ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ‪ .xy “ ١٠٠٠‬اﮔﺮ ‪ ١٠‬ﺷﻤﺎرﻧﺪۀ ‪ x‬و ‪y‬‬

‫ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ x ،‬و ‪ y‬ﭼﻪ اﻋﺪادی ﻫﺴﺘﻨﺪ؟‬

‫ب( ﺧﺎﻧﻪﻫﺎی ﺧﺎﻟ ﺟﺪول ﺳﻤﺖ راﺳﺖ را ﺑﺎ ﻋﺪدﻫﺎی ﻃﺒﯿﻌ ﻣﺘﻔﺎوت ﻃﻮری ﭘﺮ‬
‫ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ ﺣﺎﺻﻞﺿﺮب ﻋﺪدﻫﺎی ﻫﺮ ﺳﻄﺮ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ ١٠۴‬ﺷﻮد‪.‬‬

‫ج( آﯾﺎ ﻣ ﺗﻮاﻧﯿﺪ ﺧﺎﻧﻪﻫﺎی ﺧﺎﻟ ﺟﺪول ﺳﻤﺖ راﺳﺖ را ﺑﺎ ﻋﺪدﻫﺎی ﻃﺒﯿﻌ ﻣﺘﻔﺎوت‬
‫ﻃﻮری ﭘﺮ ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ ﺣﺎﺻﻞﺿﺮب ﻋﺪدﻫﺎی ﻫﺮ ﺳﻄﺮ و ﻫﺮ ﺳﺘﻮن ﺑﺮاﺑﺮ ‪ ١٠٠٠‬ﺷﻮد؟‬

‫د( ﺧﺎﻧﻪﻫﺎی ﺧﺎﻟ ﺟﺪول ﺳﻤﺖ ﭼﭗ را ﺑﺎ ﻋﺪدﻫﺎی ﻃﺒﯿﻌ ﻣﺘﻔﺎوت ﻃﻮری ﭘﺮ ﮐﻨﯿﺪ‬
‫ﮐﻪ ﺣﺎﺻﻞﺿﺮب ﻋﺪدﻫﺎی ﻫﺮ ﺳﻄﺮ‪ ،‬ﻫﺮ ﺳﺘﻮن و ﻫﺮ ﻗﻄﺮ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ ١٠۶‬ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪١١٢‬‬
 ‫انوﺟﺬر‬

‫ﻣ ﻌﺐ را ﻧﺸﺎن ﻣ دﻫﻨﺪ‪ .‬اﺑﺘﺪا در ﻫﺮ ﺷ ﻞ‬ ‫از ﺷ ﻞﻫﺎی زﯾﺮ ﮔﺴﺘﺮدۀ ﯾ‬ ‫‪ .١٠‬ﻫﺮﯾ‬

‫وﺟﻪﻫﺎی روﺑﻪرو را دوﺑﻪدو ﻣﺸﺨﺺ ﮐﻨﯿﺪ؛ ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﭘﺮﺳﺶﻫﺎ ﭘﺎﺳﺦ دﻫﯿﺪ‪.‬‬

‫‪٢٠‬‬

‫‪٣٠‬‬ ‫‪١٢‬‬

‫اﻟﻒ( ﺧﺎﻧﻪﻫﺎی ﺧﺎﻟ ﻣ ﻌﺐ ﺳﻤﺖ راﺳﺖ را ﺑﺎ اﻋﺪاد ﻃﺒﯿﻌ ﮐﻤﺘﺮ از ‪ ۴٠‬ﻃﻮری ﭘﺮ ﮐﻨﯿﺪ‬
‫ﮐﻪ ﺣﺎﺻﻞﺿﺮب ﻫﺮ دو ﻋﺪد روﺑﻪروی ﻫﻢ ﻣﻘﺪاری ﯾ ﺴﺎن ﺷﻮد )ﺗﮑﺮار اﻋﺪاد‬
‫ﻣﺠﺎز ﻧﯿﺴﺖ(‪.‬‬

‫ب( آﯾﺎ ﻣ ﺗﻮاﻧﯿﺪ ﺧﺎﻧﻪﻫﺎی ﺧﺎﻟ ﻣ ﻌﺐ ﺳﻤﺖ ﭼﭗ را ﺑﺎ اﻋﺪاد ﻃﺒﯿﻌ ﮐﻤﺘﺮ از ‪ ۴٠‬ﮐﻪ‬
‫ﺑﺮ ‪ ۵‬ﺑﺨﺶﭘﺬﯾﺮ ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻃﻮری ﭘﺮ ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ ﺣﺎﺻﻞﺿﺮب ﻫﺮ دو ﻋﺪد روﺑﻪروی‬
‫ﻫﻢ ﻣﻘﺪاری ﯾ ﺴﺎن ﺷﻮد؟ )ﺗﮑﺮار اﻋﺪاد ﻣﺠﺎز ﻧﯿﺴﺖ‪(.‬‬

‫ﻋﺪد دوم‬ ‫‪ .١١‬ﻋﺪدی را ﮐﻪ ﻓﻘﻂ ﺳﻪ ﺷﻤﺎرﻧﺪه دارد‪ ،‬ﻋﺪد دوم ﻣ ﻧﺎﻣﯿﻢ‪ .‬ﺑﺮای ﻣﺜﺎل ‪ ۴‬ﯾ‬
‫اﺳﺖ؛ زﯾﺮا ﺳﻪ ﺷﻤﺎرﻧﺪه دارد‪ ٢ ،١ :‬و ‪.۴‬‬

‫از ﻋﺪدﻫﺎی زﯾﺮ‪ ،‬ﻋﺪد دوم ﻫﺴﺘﻨﺪ؟‬ ‫اﻟﻒ( ﮐﺪامﯾ‬

‫‪• ۶‬‬ ‫‪• ۴٩‬‬ ‫‪• ٨١‬‬ ‫‪• ١۶٩‬‬

‫‪• ۵١٢‬‬ ‫‪• ٣۶‬‬ ‫‪• ١٢١‬‬ ‫‪• ١۴٢‬‬

‫از ﻋﺪدﻫﺎی زﯾﺮ را ﻣ ﺗﻮان ﺑﻪﺻﻮرت ﺣﺎﺻﻞﺿﺮﺑﯽ از ﻋﺪدﻫﺎی دوم‬ ‫ب( ﮐﺪامﯾ‬
‫ﻧﻮﺷﺖ؟‬

‫‪• ۵٠‬‬ ‫‪• ۶۴‬‬ ‫‪• ١٠٠‬‬ ‫‪• ٣٩ ˆ ٢۶‬‬

‫ج( درﺳﺖ ﯾﺎ ﻧﺎدرﺳﺖ؟‬

‫ﻋﺪد اول اﺳﺖ«‪.‬‬ ‫»ﻫﺮ ﻋﺪد دوم‪ ،‬ﺗﻮان دوم ﯾ‬

‫‪١١٣‬‬
 ‫انوﺟﺬر‬

‫‪ .١٢‬ﻗﺎﻧﻮﻧ ﺑﺮای دﻧﺒﺎﻟﻪﻫﺎی ﻋﺪدی زﯾﺮ ﺑﯿﺎﺑﯿﺪ؛ و ﺟﻤﻠﻪ ‪n‬اُم اﯾﻦ دﻧﺒﺎﻟﻪﻫﺎ را ﺑﺎ آن ﻗﺎﻧﻮن‬
‫ﺑﻨﻮﯾﺴﯿﺪ‪.‬‬

‫‪) ´١, ١, ´١, ١, ´١, ١, . . .‬اﻟﻒ‬ ‫‪) ١, ´۴, ٩, ´١۶, ٢۵, ´٣۶, . . .‬ب‬
‫‪) ٠, ۵, ٨, ١٧, ٢۴, ٣٧, . . .‬ج‬
‫‪ .١٣‬ﺗﻌﺪادی ﺑﺎﮐﺘﺮی در ﻇﺮﻓ ﺷﯿﺸﻪای ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬ﯾ‬
‫ﺛﺎﻧﯿﻪ‬ ‫ﺛﺎﻧﯿﻪ ﺑﻌﺪ ﻫﺮ ﺑﺎﮐﺘﺮی ﺑﻪ دو ﺑﺎﮐﺘﺮی ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣ ﺷﻮد؛ ﯾ‬
‫از ﺑﺎﮐﺘﺮیﻫﺎی ﺣﺎﺻﻞ ﻫﻢ ﺑﻪ دو ﺑﺎﮐﺘﺮی‬ ‫ﺑﻌﺪ از آن ﻫﺮﯾ‬
‫دﻗﯿﻘﻪ ﻇﺮف‬ ‫ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣ ﺷﻮﻧﺪ و ﻫﻤﯿﻦﻃﻮر ﺗﺎ آﺧﺮ‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﯾ‬
‫ﭘﺮ ﻣ ﺷﻮد‪ .‬ﭼﻨﺪ ﺛﺎﻧﯿﻪ ﻃﻮل ﮐﺸﯿﺪه ﺗﺎ ﻧﺼﻒ ﻇﺮف ﭘﺮ ﺷﺪه‬
‫اﺳﺖ؟‬

‫ﺟﺬر و رﯾﺸﻪ‬

‫‪ .١‬ﻣﻘﺪار دﻗﯿﻖ ﻋﺒﺎرتﻫﺎی زﯾﺮ را ﺑﻪدﺳﺖ آورﯾﺪ‪:‬‬

‫?‬ ‫?‬
‫)اﻟﻒ‬ ‫‪۵٢٠‬‬ ‫)ب‬ ‫‪١۵ ˆ ٣۵ ˆ ٢١‬‬

‫‪۶۴‬‬ ‫‪۴‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪۴‬‬ ‫‪٧١‬‬

‫‪c‬‬ ‫‪c‬‬
‫)ج‬ ‫ˆ‬ ‫)د‬ ‫ˆ‬ ‫ˆ‬ ‫ˆ ¨¨¨ ˆ‬
‫‪۴٩‬‬ ‫‪٨١‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪۴‬‬ ‫‪۵‬‬ ‫‪٧٢‬‬

‫‪٣٢٢ ` ٣٠٢ ` ١۶٢ ` ١۵٢ ` ۵٢‬‬

‫‪c‬‬
‫)ھ‬ ‫)و‬ ‫‪p´٢۵q ˆ p´۴q‬‬
‫‪a‬‬
‫‪٣٠‬‬

‫?‬ ‫?‬
‫)ز‬ ‫‪٠٫٠۴ ˆ ٨١‬‬ ‫)ح‬ ‫‪۴ ˆ ٢۵ ˆ ٩‬‬

‫?‬ ‫?‬
‫)ط‬ ‫‪٣٣ ˆ ٢۴ ˆ ١٢‬‬ ‫)ی‬ ‫‪٠٫٧ ˆ ۶٫٣‬‬

‫‪ .٢‬در ﻫﺮ ﻗﺴﻤﺖ‪ x ،‬ﭼﻪ ﻋﺪدی ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ ﺗﺴﺎوی ﺑﺮﻗﺮار ﺷﻮد؟‬

‫?‬ ‫?‬ ‫‪١٢٠‬‬
‫‪) ٣ ˆ x “ ٢١‬اﻟﻒ‬ ‫“ ‪) ٣ ˆ ۴ ˆ x‬ب‬
‫‪٢‬‬

‫‪١١۴‬‬
 ‫انوﺟﺬر‬

‫ﻣﺜﺎل ﺑﺰﻧﯿﺪ‪.‬‬ ‫از ﻣﻮارد زﯾﺮ‪ ،‬ﯾ‬ ‫‪ .٣‬ﺑﺮای ﻫﺮﯾ‬

‫اﻟﻒ( ﺟﺬر ﻋﺪدی ﺑﺎ ﺧﻮد ﻋﺪد ﻣﺴﺎوی ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ب( ﺟﺬر ﻋﺪدی از ﺧﻮد ﻋﺪد ﮐﻮﭼ ﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ج( ﺟﺬر ﻋﺪدی از ﺧﻮد ﻋﺪد ﺑﺰرگﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺟﺬر ﻋﺪدی ﻣﺜﺒﺖ ﻧﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫د(‬

‫‪ .۴‬ﻣﻘﺪار ﺗﻘﺮﯾﺒﯽ ﺟﺬرﻫﺎی زﯾﺮ را ﺑﻪدﺳﺖ آورﯾﺪ‪.‬‬

‫?‬ ‫?‬ ‫?‬
‫)اﻟﻒ‬ ‫‪٠٫٢٧‬‬ ‫)ب‬ ‫‪٧٨‬‬ ‫)ج‬ ‫‪۴٧٫٣‬‬
‫?‬ ‫?‬ ‫?‬
‫)د‬ ‫‪٣۵٫۵‬‬ ‫)ھ‬ ‫‪٧۴٠‬‬ ‫)و‬ ‫‪٠٫٠٧۴‬‬

‫‪ .۵‬ﺷ ﻞ روﺑﻪرو از ‪ ۶‬ﻣﺮﺑﻊ ﺑﺎ ﻣﺴﺎﺣﺖﻫﺎی ﺑﺮاﺑﺮ ﺗﺸ ﯿﻞ‬

‫ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺴﺎﺣﺖ ﮐﻞ ﺷ ﻞ ‪ ٢١۶٠٠‬ﺳﺎﻧﺘ ﻣﺘﺮ‬
‫ﻣﺮﺑﻊ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻣﺮﺑﻊ را ﭘﯿﺪا ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬ ‫اﻟﻒ( ﻣﺴﺎﺣﺖ ﯾ‬
‫ﻣﺮﺑﻊ را ﺑﻪدﺳﺖ آورﯾﺪ‪.‬‬ ‫ب( ﻃﻮل ﺿﻠﻊ ﯾ‬
‫ج( ﻣﺤﯿﻂ ﺗﻤﺎم ﺷ ﻞ را ﺑﺮﺣﺴﺐ ﺳﺎﻧﺘ ﻣﺘﺮ ﺑﯿﺎﺑﯿﺪ‪.‬‬
‫?‬ ‫?‬
‫از ﻋﺒﺎرتﻫﺎی زﯾﺮ را ﺑﻪدﺳﺖ آورﯾﺪ‪.‬‬ ‫‪ ٢ ٣ .۶‬ﯾﻌﻨ ‪ .٢ ˆ ٣‬ﻣﻘﺪار ﺗﻘﺮﯾﺒﯽ ﻫﺮﯾ‬
‫?‬ ‫?‬ ‫?‬
‫)اﻟﻒ‬ ‫ˆ‪۶‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪) ٣ ٢‬ب‬
‫?‬ ‫?‬ ‫?‬ ‫?‬ ‫?‬
‫‪) ٢ ۵ ˆ ٩٩‬ج‬ ‫)د‬ ‫ˆ ‪٨٨‬‬ ‫ˆ‪٨‬‬ ‫‪٨‬‬
‫?‬ ‫?‬ ‫?‬ ‫?‬ ‫?‬ ‫?‬ ‫?‬
‫)ھ‬ ‫ˆ‪١‬‬ ‫ˆ‪٢‬‬ ‫ˆ‪٣‬‬ ‫ˆ‪۴‬‬ ‫ˆ‪۵‬‬ ‫ˆ‪۶‬‬ ‫‪٧‬‬

‫‪ .٧‬ﺟﺬر ﭼﻨﺪ ﻋﺪد ﻃﺒﯿﻌ ﺑﯿﻦ ‪ ۵‬و ‪ ٩‬اﺳﺖ؟‬

‫از ﻋﺒﺎرتﻫﺎی زﯾﺮ‬ ‫رﻗﻢ ﻧﺎﺻﻔﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﮐﺪامﯾ‬ ‫از ﺣﺮوف ﻧﺸﺎندﻫﻨﺪۀ ﯾ‬ ‫‪ .٨‬اﮔﺮ ﻫﺮﯾ‬
‫ﺣﺘﻤﺎً ﻧﺎدرﺳﺖ اﺳﺖ؟‬
‫?‬ ‫?‬ ‫?‬ ‫?‬
‫‪ab “ c‬‬ ‫د(‬ ‫‪٠ ab “ ٠ c‬‬ ‫ج(‬ ‫ب( ‪abc “ def‬‬ ‫اﻟﻒ( ‪abcd “ ef‬‬

‫‪١١۵‬‬
 ‫انوﺟﺬر‬

‫دﯾﺪﻧ !‬

‫در ﺗﺼﻮﯾﺮ زﯾﺮ ﺧﺎﻧﻪﻫﺎی ‪ A‬و ‪ B‬ﻫﻢ رﻧﮓاﻧﺪ! اﮔﺮ ﺑﺎور ﻧﻤ ﮐﻨﯿﺪ از اﯾﻦ ﺻﻔﺤﻪ‬
‫ﮐﭙﯽ ﺑ ﯿﺮﯾﺪ و ﺧﺎﻧﻪﻫﺎی ‪ A‬و ‪ B‬را ﺑﺎ ﻗﯿﭽ ﺑﺒﺮﯾﺪ و ﮐﻨﺎر ﯾ ﺪﯾ ﺮ ﺑ ﺬارﯾﺪ‪.‬‬

‫‪١١۶‬‬
 ‫ﺑﺮدارو ﺘﺼﺎت‬

‫ﮐﺎرﮔﺎه ﺑﺎزی‐ﻧﺒﺮد درﯾﺎﯾﯽ‬

‫ﺟﻨﮓ درﯾﺎﯾﯽ اﺳﺖ! ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻼش ﮐﻨﯿﺪ در اﯾﻦ ﺟﻨﮓ ﺷ ﺴﺖ ﻧﺨﻮرﯾﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺎزی »ﻧﺒﺮد درﯾﺎﯾﯽ«‪ ،‬ﯾ‬
‫اﯾﻦ ﺑﺎزی‪ ،‬دو ﻧﻔﺮه اﺳﺖ‪ .‬ﻗﺒﻞ از ﺷﺮوع ﺑﺎزی ﺑﺎﯾﺪ ﻧﺎوﮔﺎن ﺧﻮد را ﻣﺴﺘﻘﺮ ﮐﻨﯿﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﮐﺎر ﻣ ﺗﻮاﻧﺪ‬
‫ﺑﺎ ﻓﮑﺮ و ﻇﺮاﻓﺖ ﺧﺎﺻ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‪ .‬اﮔﺮ ﺧﻮشاﻗﺒﺎل ﺑﺎﺷﯿﺪ‪ ،‬ﻧﺎوﮔﺎن ﺷﻤﺎ از ﺷﻠﯿ ﻫﺎی ﺣﺮﯾﻒ‬
‫ﺟﺎن ﺳﺎﻟﻢ ﺑﻪدر ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﺮد‪ .‬ﻫﺮ ﻧﻔﺮ ﻗﺒﻞ از ﺷﺮوع ﺑﺎزی ﺑﺎﯾﺪ در ﺻﻔﺤﮥ »ﻧﺎوﮔﺎن ﻧﯿﺮوﻫﺎی‬
‫ﺧﻮدی«‪ ،‬ﻧﺎوﻫﺎ‪ ،‬ﮐﺸﺘ ﻫﺎ و زﯾﺮدرﯾﺎﯾﯽ ﺧﻮد را ﺑﻪﺻﻮرت ﻋﻤﻮدی ﯾﺎ اﻓﻘ ﺑﭽﯿﻨﺪ‪ .‬ﻫﺮﮐﺲ در‬
‫رزمﻧﺎو‬ ‫ﮐﺸﺘ ﺟﻨﮕ ﺑﻪ ﻃﻮل ‪ ۴‬ﺧﺎﻧﻪ‪ ،‬ﯾ‬ ‫ﻧﺎو ﻫﻮاﭘﯿﻤﺎﺑﺮ ﺑﻪ ﻃﻮل ‪ ۵‬ﺧﺎﻧﻪ‪ ،‬ﯾ‬ ‫ﻧﺎوﮔﺎن ﺧﻮد‪ ،‬ﯾ‬
‫ﻧﺎوﺷ ﻦ ﺑﻪ ﻃﻮل ‪ ٢‬ﺧﺎﻧﻪ دارد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ‬ ‫زﯾﺮدرﯾﺎﯾﯽ ﺑﻪ ﻃﻮل ‪ ٣‬ﺧﺎﻧﻪ و ﯾ‬ ‫ﺑﻪ ﻃﻮل ‪ ٣‬ﺧﺎﻧﻪ‪ ،‬ﯾ‬
‫ﻧﺎو ﻫﻮاﭘﯿﻤﺎﺑﺮ را ﺑﺎ ﭘﻨﺞ »ﻫـ«‪ ،‬ﮐﺸﺘ ﺟﻨﮕ را ﺑﺎ ﭼﻬﺎر »ج«‪ ،‬رزمﻧﺎو را ﺑﺎ ﺳﻪ »ر«‪ ،‬زﯾﺮدرﯾﺎﯾﯽ‬
‫را ﺑﺎ ﺳﻪ »ز« و ﻧﺎوﺷ ﻦ را ﺑﺎ دو »ن« ﻧﺸﺎن ﻣ دﻫﯿﻢ‪.‬‬

‫در زﯾﺮ ﻧﻤﻮﻧﻪای از اﯾﻦ ﭼﯿﺪﻣﺎن را ﻣ ﺗﻮاﻧﯿﺪ ﺑﺒﯿﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫‪١‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪۴‬‬ ‫‪۵‬‬ ‫‪۶‬‬ ‫‪٧‬‬ ‫‪٨‬‬ ‫‪٩ ١٠‬‬ ‫‪١‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪۴‬‬ ‫‪۵‬‬ ‫‪۶‬‬ ‫‪٧‬‬ ‫‪٨‬‬ ‫‪٩ ١٠‬‬
‫اﻟﻒ‬ ‫اﻟﻒ‬
‫ب‬ ‫ب‬
‫ج‬ ‫ﻫـ ﻫـ ﻫـ ﻫـ ﻫـ‬ ‫ج‬
‫د‬ ‫ز‬ ‫د‬
‫ﻫـ‬ ‫ز‬ ‫ج‬ ‫ﻫـ‬
‫و‬ ‫ز‬ ‫ج‬ ‫و‬
‫ز‬ ‫ج‬ ‫ز‬
‫ح‬ ‫ج‬ ‫ح‬
‫ط‬ ‫ن ن‬ ‫ط‬
‫ر ر ر ی‬ ‫ی‬
‫ﻧﺎوﮔﺎن ﻧﯿﺮوﻫﺎی ﺧﻮدی‬ ‫ﺛﺒﺖ ﺷﻠﯿ ﻫﺎ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻧﺎوﮔﺎن ﺣﺮﯾﻒ‬
‫واﺿﺢ اﺳﺖ ﺣﺮﯾﻒ ﺷﻤﺎ ﻧﺒﺎﯾﺪ از ﺷﯿﻮۀ ﭼﯿﺪﻣﺎن ﻧﺎوﮔﺎن ﺷﻤﺎ ﻣﻄﻠﻊ ﺷﻮد‪ .‬ﻫﺮ ﺑﺎزﯾ ﻦ در‬
‫ﺻﻔﺤﻪ‬ ‫ﺻﻔﺤﻪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ »ﻧﺎوﮔﺎن ﻧﯿﺮوﻫﺎی ﺧﻮدی« و ﯾ‬ ‫دﺳﺖ ﺧﻮد دو ﺻﻔﺤﻪ دارد‪ .‬ﯾ‬
‫ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ »ﺛﺒﺖ ﺷﻠﯿ ﻫﺎ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻧﺎوﮔﺎن ﺣﺮﯾﻒ« اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻌﺪ از اﯾﻨﮑﻪ ﺷﻤﺎ و ﺣﺮﯾﻔﺘﺎن‬
‫ﻧﺎوﮔﺎنﻫﺎﯾﺘﺎن را ﻣﺴﺘﻘﺮ ﮐﺮدﯾﺪ‪ ،‬ﻣ ﺗﻮاﻧﯿﺪ ﺑﺎزی را ﺷﺮوع ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫‪١١٨‬‬
 ‫ﺑﺮدارو ﺘﺼﺎت‬

‫ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻧﺎوﮔﺎن ﺣﺮﯾﻒ اﻧﺠﺎم دﻫﺪ‪ .‬ﺑﺮای اﯾﻦ ﻣﻨﻈﻮر‬ ‫ﺷﻠﯿ‬ ‫ﻫﺮﮐﺲ در ﻧﻮﺑﺖ ﺧﻮد ﺑﺎﯾﺪ ﯾ‬
‫ﺧﺎﻧﻪ را اﻧﺘﺨﺎب و ﺑﻪ ﺣﺮﯾﻒ اﻋﻼم ﮐﻨﯿﺪ؛ ﻣﺜﻼ ﺑﻪ او ﺑ ﻮﯾﯿﺪ »ﻣﻦ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﮥ‬ ‫ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺨﺘﺼﺎت ﯾ‬
‫از اﻫﺪاف‬ ‫ﺷﻤﺎ ﺑﻪ ﯾ‬ ‫ﻣ ﮐﻨﻢ«‪ .‬ﺳﭙﺲ ﺣﺮﯾﻒ ﺷﻤﺎ ﺑﺎﯾﺪ اﻋﻼم ﮐﻨﺪ ﮐﻪ آﯾﺎ ﺷﻠﯿ‬ ‫اﻟﻒ‐‪ ۴‬ﺷﻠﯿ‬
‫از اﻫﺪاف ﺑﺮﺧﻮرد ﮐﺮده ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺷﻤﺎ در‬ ‫ﺷﻤﺎ ﺑﻪ ﯾ‬ ‫ﺑﺮﺧﻮرد ﮐﺮده اﺳﺖ ﯾﺎ ﺧﯿﺮ‪ .‬اﮔﺮ ﺷﻠﯿ‬
‫ﺧﺎﻧﮥ »اﻟﻒ‐‪ «۴‬در ﺻﻔﺤﮥ »ﺛﺒﺖ ﺷﻠﯿ ﻫﺎ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻧﺎوﮔﺎن ﺣﺮﯾﻒ« ﻋﻼﻣﺖ »✓« ﺑﺰﻧﯿﺪ‪ .‬در‬
‫ﻏﯿﺮ اﯾﻦﺻﻮرت ﻋﻼﻣﺖ »ˆ« ﺑﺰﻧﯿﺪ‪ .‬ﺑﺮﻧﺪه ﮐﺴ اﺳﺖ ﮐﻪ زودﺗﺮ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﻧﺎوﮔﺎن ﺣﺮﯾﻒ را از‬
‫ﺑﯿﻦ ﺑﺒﺮد‪ .‬ﯾﻌﻨ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺗﻤﺎم ﻧﺎوﻫﺎ‪ ،‬ﮐﺸﺘ ﻫﺎ و زﯾﺮدرﯾﺎﯾﯽﻫﺎی ﺣﺮﯾﻒ را ﻏﺮق ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪١ ٢ ٣ ۴ ۵ ۶ ٧ ٨ ٩ ١٠‬‬ ‫‪١ ٢ ٣ ۴ ۵ ۶ ٧ ٨ ٩ ١٠‬‬
‫اﻟﻒ‬ ‫اﻟﻒ‬ ‫✓‬
‫ب‬ ‫ب‬ ‫✓‬ ‫ˆ‬
‫ج‬ ‫ﻫـ ﻫـ ﻫـ ﻫـ ﻫـ‬ ‫ج‬ ‫✓‬
‫د‬ ‫ز‬ ‫د‬
‫ﻫـ‬ ‫ز‬ ‫ج‬ ‫ﻫـ‬ ‫ˆ‬
‫و‬ ‫ز‬ ‫ج‬ ‫و‬
‫ز‬ ‫ج‬ ‫ز‬ ‫ˆ‬
‫ح‬ ‫ج‬ ‫ح‬
‫ط‬ ‫ن ن‬ ‫ط‬ ‫ˆ ✓‬
‫ر ر ر ی‬ ‫ی‬
‫ﻧﺎوﮔﺎن ﻧﯿﺮوﻫﺎی ﺧﻮدی‬ ‫ﺛﺒﺖ ﺷﻠﯿ ﻫﺎ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻧﺎوﮔﺎن ﺣﺮﯾﻒ‬

‫اﻣﺎ ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﻣﺴﺎﺑﻘﻪ‪:‬‬

‫ﮐﺸﺘ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺗﻤﺎم ﺧﺎﻧﻪﻫﺎی اﺷﻐﺎل ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ آن ﮐﺸﺘ ‪ ،‬ﺷﻠﯿ‬ ‫‪ .١‬ﺑﺮای ﻏﺮق ﮐﺮدن ﯾ‬
‫ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮای ﻣﺜﺎل اﮔﺮ ﻣ ﺧﻮاﻫﯿﺪ ﻧﺎو ﻫﻮاﭘﯿﻤﺎﺑﺮ را ﻏﺮق ﮐﻨﯿﺪ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺗﻤﺎم ﭘﻨﺞ ﺧﺎﻧﮥ آن‬
‫ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬ ‫ﺷﻠﯿ‬

‫دﯾ ﺮ ﺟﺎﯾﺰه ﻣ ﮔﯿﺮﯾﺪ‪.‬‬ ‫ﺷﻠﯿ‬ ‫ﻫﺪف ﺑﺮﺧﻮرد ﮐﺮد‪ ،‬ﯾ‬ ‫ﺑﻪ ﯾ‬ ‫ﺷﻠﯿ‬ ‫‪ .٢‬اﮔﺮ ﯾ‬

‫ﺣﺬﻓ در ﮐﻼس ﺑﺮﮔﺰار ﮐﻨﯿﺪ‪ .‬ﺑﺎزی در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﯾ ﭼﻬﺎرم ﻧﻬﺎﯾﯽ‬ ‫اﯾﻦ ﻣﺴﺎﺑﻘﻪ را ﺑﻪﺻﻮرت ﻟﯿ‬
‫ﻣ ﺗﻮاﻧﺪ روی ﺗﺨﺘﻪ ﮐﻼس و در ﺣﻀﻮر ﺑﻘﯿﻪ داﻧﺶآﻣﻮزان ﺑﻪ اوج ﻫﯿﺠﺎن ﺑﺮﺳﺪ‪ .‬ﻧﻔﺮات اول‪،‬‬
‫دوم و ﺳﻮم ﺑﻪﺗﺮﺗﯿﺐ اﻓﺰاﯾﺶ ‪ ١ ،١٫۵‬و ‪ ٠٫۵‬ﻧﻤﺮه اﻣﺘﺤﺎن ﻣﯿﺎنﺗﺮم رﯾﺎﺿ ﭘﺎداش ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬
‫در »‪ «www.webmath.ir‬ﻧﺴﺨﻪای از اﯾﻦ ﺑﺎزی ﻗﺮار داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬داﻧﺶآﻣﻮزی ﮐﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ‬
‫اﻣﺘﯿﺎز را ﮐﺴﺐ ﮐﻨﺪ‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ ‪ ٢‬ﻧﻤﺮه اﻣﺘﺤﺎن ﻣﯿﺎنﺗﺮم رﯾﺎﺿ ﭘﺎداش ﺧﻮاﻫﺪ ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬

‫‪١١٩‬‬
 ‫ﺑﺮدارو ﺘﺼﺎت‬

‫‪١‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪۴‬‬ ‫‪۵‬‬ ‫‪۶‬‬ ‫‪٧‬‬ ‫‪٨‬‬ ‫‪٩ ١٠‬‬ ‫‪١‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪۴‬‬ ‫‪۵‬‬ ‫‪۶‬‬ ‫‪٧‬‬ ‫‪٨‬‬ ‫‪٩ ١٠‬‬
‫اﻟﻒ‬ ‫اﻟﻒ‬
‫ب‬ ‫ب‬
‫ج‬ ‫ج‬
‫د‬ ‫د‬
‫ﻫـ‬ ‫ﻫـ‬
‫و‬ ‫و‬
‫ز‬ ‫ز‬
‫ح‬ ‫ح‬
‫ط‬ ‫ط‬
‫ی‬ ‫ی‬
‫ﻧﺎوﮔﺎن ﻧﯿﺮوﻫﺎی ﺧﻮدی‬ ‫ﺛﺒﺖ ﺷﻠﯿ ﻫﺎ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻧﺎوﮔﺎن ﺣﺮﯾﻒ‬
‫‪١‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪۴‬‬ ‫‪۵‬‬ ‫‪۶‬‬ ‫‪٧‬‬ ‫‪٨‬‬ ‫‪٩ ١٠‬‬ ‫‪١‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪۴‬‬ ‫‪۵‬‬ ‫‪۶‬‬ ‫‪٧‬‬ ‫‪٨‬‬ ‫‪٩ ١٠‬‬
‫اﻟﻒ‬ ‫اﻟﻒ‬
‫ب‬ ‫ب‬
‫ج‬ ‫ج‬
‫د‬ ‫د‬
‫ﻫـ‬ ‫ﻫـ‬
‫و‬ ‫و‬
‫ز‬ ‫ز‬
‫ح‬ ‫ح‬
‫ط‬ ‫ط‬
‫ی‬ ‫ی‬
‫ﻧﺎوﮔﺎن ﻧﯿﺮوﻫﺎی ﺧﻮدی‬ ‫ﺛﺒﺖ ﺷﻠﯿ ﻫﺎ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻧﺎوﮔﺎن ﺣﺮﯾﻒ‬
‫‪١‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪۴‬‬ ‫‪۵‬‬ ‫‪۶‬‬ ‫‪٧‬‬ ‫‪٨‬‬ ‫‪٩ ١٠‬‬ ‫‪١‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪۴‬‬ ‫‪۵‬‬ ‫‪۶‬‬ ‫‪٧‬‬ ‫‪٨‬‬ ‫‪٩ ١٠‬‬
‫اﻟﻒ‬ ‫اﻟﻒ‬
‫ب‬ ‫ب‬
‫ج‬ ‫ج‬
‫د‬ ‫د‬
‫ﻫـ‬ ‫ﻫـ‬
‫و‬ ‫و‬
‫ز‬ ‫ز‬
‫ح‬ ‫ح‬
‫ط‬ ‫ط‬
‫ی‬ ‫ی‬
‫ﻧﺎوﮔﺎن ﻧﯿﺮوﻫﺎی ﺧﻮدی‬ ‫ﺛﺒﺖ ﺷﻠﯿ ﻫﺎ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻧﺎوﮔﺎن ﺣﺮﯾﻒ‬

‫‪١٢٠‬‬
 ‫ﺑﺮدارو ﺘﺼﺎت‬

‫درﯾﭽﻪای ﺑﻪ روﺑﻮﮐﺎپ‬

‫ﺳﺎﻻﻧﻪ‬ ‫رﻗﺎﺑﺖ روﺑﺎﺗ‬ ‫روﺑﻮﮐﺎپ »‪ «RoboCup‬ﯾ‬

‫ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠ اﺳﺖ‪ .‬روﺑﻮﮐﺎپ از ﺳﺎل ‪ ١٣٧۶‬ﺑﺮﮔﺰار ﻣ ﺷﻮد‪،‬‬
‫و از ﻫﻤﺎن ﺳﺎل اﯾﺮان ﺣﻀﻮر ﭘﺮرﻧﮓ و اﻓﺘﺨﺎرآﻣﯿﺰی‬
‫در اﯾﻦ رﻗﺎﺑﺖ ﻣﻬﯿﺞ داﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﻫﺪف اﯾﻦ ﻣﺴﺎﺑﻘﻪ‪،‬‬
‫ارﺗﻘﺎی داﻧﺶ »روﺑﺎﺗﯿ « و ﭘﮋوﻫﺶ در زﻣﯿﻨﮥ »ﻫﻮش‬
‫ﭼﺎﻟﺶ ﺑﺮاﻧﮕﯿﺰ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻣﺼﻨﻮﻋ «‪ ،‬در ﻗﺎﻟﺐ رﻗﺎﺑﺘ‬
‫روﺑﻮﮐﺎپ ﺑﻪﺻﻮرت »‪ «RoboCup‬ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻣ ﺷﻮد ﮐﻪ‬
‫ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ از »‪ «Robot Soccer‬ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎی ﻓﻮﺗﺒﺎل روﺑﺎﺗ و‬
‫»‪ «World Cup‬ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎی ﺟﺎم ﺟﻬﺎﻧ اﺳﺖ‪ .‬ﻫﺪف اﯾﻦ‬
‫ﻣﺴﺎﺑﻘﺎت‪ ،‬ﺑﺮﮔﺰاری ﻣﺴﺎﺑﻘﮥ ﻓﻮﺗﺒﺎﻟ در ﻧﯿﻤﮥ ﻗﺮن ﺣﺎﺿﺮ‬
‫اﺳﺖ ﮐﻪ در آن ﺗﯿﻢ روﺑﺎتﻫﺎی اﻧﺴﺎنﻧﻤﺎ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ‬
‫ﺗﯿﻢ ﻓﻮﺗﺒﺎل ﺟﻬﺎن را ﺷ ﺴﺖ دﻫﺪ!‬
‫‪ .١‬در روﺑﻮﮐﺎپ ﻟﯿ ﻫﺎی ﻣﺘﻨﻮﻋ ﺑﺮﮔﺰار ﻣ ﺷﻮد و ﻫﺮ ﺳﺎﻟﻪ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﺎن ﻣﻨﺘﺨﺒﯽ از داﻧﺶ‬
‫آﻣﻮزان ﻣﺪارس اﺳﺘﻌﺪادﻫﺎی درﺧﺸﺎن در آن ﺷﺮﮐﺖ ﻣ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﺮﺟﻤﮥ ﻟﯿ ﻫﺎی اﯾﻦ‬
‫ﻣﺴﺎﺑﻘﻪ‪ ،‬ﺣﺪس ﻣ زﻧﯿﺪ اﯾﻦ داﻧﺶ آﻣﻮزان در ﮐﺪام ﻟﯿ )ﻫﺎ( ﺷﺮﮐﺖ ﻣ ﮐﻨﻨﺪ؟‬

‫‪• RoboCup Soccer‬‬ ‫‪• RoboCup Rescue‬‬

‫‪• RoboCup@Home‬‬ ‫‪• RoboCup Logistics League‬‬
‫‪• RoboCupJunior‬‬

‫ﺑﻪﮐﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ‬ ‫و اﻟ ﺘﺮوﻧﯿ‬ ‫روﺑﺎت ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻓﻦ و داﻧﺶ از ﺟﻤﻠﻪ ﻣ ﺎﻧﯿ‬ ‫ﺑﺮای ﺳﺎﺧﺖ ﯾ‬
‫روﺑﺎت ﭼﻨﺪﯾﻦ داﻧﺶ از ﺟﻤﻠﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻧﻮﯾﺴ راﯾﺎﻧﻪای و رﯾﺎﺿﯿﺎت‬ ‫ﻣ ﺷﻮد و در ﺷﯿﻮۀ ﻫﺪاﯾﺖ ﯾ‬
‫ﮐﺎرﺑﺮد دارد‪ .‬در ﻃ ﭼﻨﺪﯾﻦ ﺳﺎل ﺷﻤﺎ ﺑﺎ ﮐﺎرﺑﺮﻫﺎﯾﯽ از رﯾﺎﺿﯿﺎت در روﺑﻮﮐﺎپ آﺷﻨﺎ ﺧﻮاﻫﯿﺪ‬
‫ﺷﺪ‪.‬‬

‫‪١٢١‬‬
 ‫ﺑﺮدارو ﺘﺼﺎت‬

‫روﺑﺎت ﺑﺴﺎزﻧﺪ‪ .‬ﭘﺲ از‬ ‫در اوﻟﯿﻦ ﻗﺪم‪ ،‬ﺳﻪ ﻧﻔﺮ از داﻧﺶ آﻣﻮزان ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﯾ‬
‫و اﻟ ﺘﺮوﻧﯿ ‪ ،‬روﺑﺎت دﺳﺖﺳﺎزی‬ ‫در زﻣﯿﻨﻪﻫﺎی ﻣ ﺎﻧﯿ‬ ‫ﮔﺬراﻧﺪن ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻣﺎه ﮐﻼس روﺑﺎﺗﯿ‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺷﺒﯿﻪ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﮐﻨﺘﺮﻟ ﺑﻪ ﺟﻠﻮ‐ﻋﻘﺐ و ﭼﭗ‐راﺳﺖ ﺣﺮﮐﺖ ﻣ ﮐﺮد‪ .‬آﻧﻬﺎ در ﮔﺎم‬
‫‪ ،‬روﺑﺎﺗ ﺑﺴﺎزﻧﺪ ﮐﻪ ﻣ ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﻪ ﺷﻤﺎل‐‬ ‫ﻗﻄﺐ ﻧﻤﺎی اﻟ ﺘﺮوﻧﯿ‬ ‫ﺑﻌﺪی ﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﺑﺎ ﻧﺼﺐ ﯾ‬
‫ﺟﻨﻮب و ﺷﺮق‐ﻏﺮب ﺣﺮﮐﺖ ﮐﻨﺪ‪ .‬آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺷﺮاﯾﻄ رﺳﯿﺪه ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ رﯾﺎﺿﯿﺎﺗ را ﮐﻪ ﺧﻮاﻧﺪه‬
‫ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﻪﮐﺎر ﺑﺮﻧﺪ؛ اﻣﺎ ﭼ ﻮﻧﻪ؟ آﻧﻬﺎ روﺑﺎت را ﻃﻮری ارﺗﻘﺎ دادﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺟﺎی ﮐﻨﺘﺮل دﺳﺘ ﺑﺎ‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﮥ راﯾﺎﻧﻪای ﮐﻨﺘﺮل ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪای ﮐﻪ آﻧﻬﺎ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻣ ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﺎ درﯾﺎﻓﺖ ﺣﺮوف‬ ‫ﯾ‬
‫واﺣﺪ )ﮐﻪ ﺑﺮای آﻧﻬﺎ ده ﺳﺎﻧﺘ ﻣﺘﺮ ﺑﻮد‪(،‬‬ ‫ﺟﻬﺖ ﺧﺎص روﺑﺎت را ﺑﻪ ﻣﺴﺎﻓﺖ ﯾ‬ ‫ﺧﺎﺻ ‪ ،‬در ﯾ‬
‫ﺣﺮﮐﺖ دﻫﺪ‪.‬‬

‫ﺣﺮﮐﺖ رو ﺑﻪﺳﻮی ﺟﻨﻮب‬ ‫‪:S‬‬ ‫ﺣﺮﮐﺖ رو ﺑﻪﺳﻮی ﺷﻤﺎل‬ ‫‪:N‬‬

‫‪ : W‬ﺣﺮﮐﺖ رو ﺑﻪﺳﻮی ﻏﺮب‬ ‫ﺣﺮﮐﺖ رو ﺑﻪﺳﻮی ﺷﺮق‬ ‫‪:E‬‬

‫اﺳﺒﺎب ﺑﺎزی ﺑﭽ ﺎﻧﻪ ﻧﺒﻮد‪ .‬آﻧﻬﺎ ﺑﺮای اﯾﻨﮑﻪ ﯾﺎدﺷﺎن‬ ‫اﮐﻨﻮن روﺑﺎﺗ ﮐﻪ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬دﯾ ﺮ ﯾ‬
‫ﻧﺎﻣ ﺬاری روﺑﻮﮐﺎپ‪ ،‬از ﺗﺮﮐﯿﺐ دو اﺳﻢ روﺑﺎت و ﺳﻤﭙﺎد‪ ،‬ﻧﺎم‬ ‫ﻧﺮود ﻫﺪﻓﺸﺎن ﭼﯿﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﺒ‬
‫ﺟﺪﯾﺪی ﺳﺎﺧﺘﻨﺪ‪» :‬روﭘﺎد«‪.‬‬

‫ﺑﺮای اﯾﻨﮑﻪ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺪاﻧﻨﺪ روﭘﺎد دﻗﯿﻘﺎً ﮐﺠﺎﺳﺖ‪ ،‬از دﺳﺘﮕﺎه ﻣﺨﺘﺼﺎت اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮدﻧﺪ ﮐﻪ‬
‫از ﻣﺤﻮرﻫﺎی آن ﺑﺮ اﺳﺎس دﺳ ﻣﺘﺮ )ﮐﻪ ﺑﺮاﺑﺮ ده ﺳﺎﻧﺘ ﻣﺘﺮ اﺳﺖ( ﻣﺪرج ﺷﺪه‬ ‫روی ﻫﺮﯾ‬
‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺑﺮای آﻧﻬﺎ ﺑﺴﯿﺎر ﻟﺬت ﺑﺨﺶ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ ﯾﺎدﮔﯿﺮی ﺑﻬﺘﺮ ﻣﺨﺘﺼﺎت در درس‬
‫رﯾﺎﺿ ‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﺪاﯾﺖ روﭘﺎد ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﺴﻠﻂ ﻣ ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺑﺎ اﯾﻦ ﻫﻤﻪ وارد ﮐﺮدن ﺗﮏ ﺗﮏِ ﺣﺮوف ﺑﻪﻃﻮر ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ از ﺳﺮﻋﺖ ﺣﺮﮐﺖ روﭘﺎد ﻣ ﮐﺎﺳﺖ‪.‬‬
‫رﺷﺘﻪ ﺣﺮوف را ﻣ ﮔﺮﻓﺖ و آن را ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺑﻪ‬ ‫ﺑﺮای ﻫﻤﯿﻦ آﻧﻬﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪای راﯾﺎﻧﻪای ﻧﻮﺷﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﯾ‬
‫ﺣﺮوﻓ ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ ﻣ ﮐﺮد‪ .‬ﺑﺎ ﺗﺮﮐﯿﺐ اﯾﻦ دو ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ‪ ،‬آﻧﻬﺎ ﻣ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ دﺳﺘﻮرﻫﺎی ﭘﯿﭽﯿﺪهﺗﺮی ﺑﻪ‬
‫ﻧﺎم دﺳﺘﻮرﻫﺎی ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ را )ﮐﻪ ﺣﺎﺻﻞ ﺗﺮﮔﯿﺐ ﭼﻨﺪﯾﻦ ﺣﺮﮐﺖ اﺳﺖ(‪ ،‬ﺑﻪ روﭘﺎد ﺑﺪﻫﻨﺪ‪ .‬ﺗﻮﺟﻪ‬
‫ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ دﺳﺘﻮرات از ﭼﭗ ﺑﻪ راﺳﺖ ﺧﻮاﻧﺪه ﻣ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮای ﻣﺜﺎل ﺑﺎ ورود دﺳﺘﻮر ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ‪،N E‬‬

‫‪١٢٢‬‬
 ‫ﺑﺮدارو ﺘﺼﺎت‬

‫واﺣﺪ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺷﺮق ﺧﻮاﻫﺪ رﻓﺖ‪.‬‬ ‫واﺣﺪ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺷﻤﺎل و ﺳﭙﺲ ﯾ‬ ‫روﭘﺎد اول ﯾ‬

‫‪ .٢‬ﻓﺮض ﮐﻨﯿﺪ روﭘﺎد در ﻣﺒﺪأ ﻣﺨﺘﺼﺎت ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﮔﺮ دﺳﺘﻮر‬

‫‪N N N N N EEEEN EESSSSSSW N W‬‬

‫را ﺑﻪ روﭘﺎد ﺑﺪﻫﯿﻢ‪ ،‬آﻧﮕﺎه روﭘﺎد‪،‬‬

‫ب( در ﭼﻪ ﻧﻘﻄﻪ ای ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻣ ﺷﻮد؟‬ ‫اﻟﻒ( ﭼﻪ ﻣﺴﯿﺮی را ﻃ ﻣ ﮐﻨﺪ؟‬

‫ﺑﺮای دﻗﺖ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺣﺮﮐﺖ روﺑﺎت‪ ،‬ﺗﯿﻢ ﺳﺎزﻧﺪه ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﺮﻓﺖ دﻗﺖ ﻫﺮ ﺣﺮﮐﺖ را اﻓﺰاﯾﺶ دﻫﺪ؛‬
‫ﻣﺪارﻫﺎ را ﺗﻐﯿﯿﺮ داد‪ .‬آﻧﻬﺎ ﺣﺘ ﻣﺠﺒﻮر ﺷﺪﻧﺪ ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎی ﺧﺎﺻ‬ ‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ از ﻧﻈﺮ اﻟ ﺘﺮوﻧﯿ‬
‫ﺑﺨﺮﻧﺪ ﮐﻪ دﻗﺖ ﺣﺮﮐﺖ آﻧﻬﺎ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪ اﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ اﮐﻨﻮن ﺑﺎ درﯾﺎﻓﺖ ﻫﺮ ﺣﺮﮐﺖ‪ ،‬روﺑﺎت‬
‫ﻣﯿﻠ ﻣﺘﺮ ﺣﺮﮐﺖ ﻣ ﮐﺮد‪.‬‬ ‫ﺑﻪﺟﺎی ‪ ١٠‬ﺳﺎﻧﺘ ﻣﺘﺮ‪ ،‬ﯾ‬

‫اﮐﻨﻮن ﻣﺸ ﻞ دﯾ ﺮی ﭘﯿﺪا ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺮای اﯾﻨﮑﻪ روﭘﺎد ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺟﺎﺑﻪﺟﺎ ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﻪ دﺳﺘﻮرات‬
‫ﺑﺴﯿﺎر زﯾﺎدی ﻧﯿﺎز ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺮای ﻣﺜﺎل ﺑﺎ ‪ ٢٠‬ﺑﺎر ﻧﻮﺷﺘﻦ ‪ ،S‬روﭘﺎد ﺗﻨﻬﺎ دو ﺳﺎﻧﺘ ﻣﺘﺮ ﺟﺎﺑﻪﺟﺎ ﻣ ﺷﺪ‪.‬‬
‫از داﻧﺶآﻣﻮزان از ﺟﺒﺮی ﮐﻪ اﻣﺴﺎل آﻣﻮﺧﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬اﯾﺪه ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬او از راﻫ‬ ‫در اﯾﻨﺠﺎ ﺑﻮد ﮐﻪ ﯾ‬
‫ﺷﺒﯿﻪ روش ﺿﺮاﯾﺐ ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎ ﺑﺮای ﺳﺎده ﮐﺮدن ﮐﺎر اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد؛ ﺑﻪ اﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﮐﻪ ﺑﻪﺟﺎی ﻣﺜﻼ‬
‫‪ EEEEEEEEEEEE‬از ‪ p١٢Eq‬اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد‪ .‬ﺳﭙﺲ ﺑﺮﻧﺎﻣﮥ راﯾﺎﻧﻪای را ﻃﻮری ﺗﻐﯿﯿﺮ داد‬
‫ﮐﻪ اﯾﻦ ﻧﻤﺎدﮔﺬاری را ﺑﻔﻬﻤﺪ؛ ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ اﮐﻨﻮن ﻣ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ دﺳﺘﻮری ﻣﺜﻼ ﺑﻪﺻﻮرت‬

‫‪p۵EqW p۴EqN p٣٠SqN p٨W q‬‬

‫را ﺑﻪ روﭘﺎد ﺑﺪﻫﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﺟﺮای اﯾﻦ دﺳﺘﻮر روﭘﺎد در اﺑﺘﺪا ‪ ۵‬واﺣﺪ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺷﺮق و ﺳﭙﺲ ﯾ‬
‫واﺣﺪ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻏﺮب و ‪ ...‬ﺧﻮاﻫﺪ رﻓﺖ‪.‬‬

‫‪ .٣‬دﺳﺘﻮر ‪ p۵EqW W W p۴Eqp۵EqN p٣N qN p٢SqN SSS‬را ﺑﻪ ﺳﺎدهﺗﺮﯾﻦ ﺻﻮرت ﻣﻤ ﻦ‬

‫ﮐﻪ در آن از ﺗﻌﺪاد ﮐﻤﺘﺮی ﺣﺮوف ‪ N ،W ،E‬و ‪ S‬اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد ﺑﻨﻮﯾﺴﯿﺪ‪.‬‬

‫‪ .۴‬ﭼﺮا ﺳﺎدهﺳﺎزی دﺳﺘﻮر ‪ p۵EqSp۴Eq‬ﺑﻪﺻﻮرت ‪ p٩EqS‬درﺳﺖ ﻧﯿﺴﺖ؟‬

‫‪ .۵‬دﺳﺘﻮر ‪ p٣N qp٢EqSEp٢N qp٢W qp٣Sq‬را اﺟﺮا ﮐﺮده اﯾﻢ‪.‬‬

‫‪١٢٣‬‬
 ‫ﺑﺮدارو ﺘﺼﺎت‬

‫اﻟﻒ( اﮔﺮ روﭘﺎد ﺑﺎ دﺳﺘﻮر ﻓﻮق از ﻣﺒﺪأ ﺷﺮوع ﺑﻪ ﺣﺮﮐﺖ ﮐﻨﺪ‪ ،‬آﯾﺎ ﺑﻪ ﻣﺒﺪأ ﺑﺮﻣ ﮔﺮدد؟‬
‫”‬ ‫‪ı‬‬
‫ﺷﺮوع ﺑﻪ ﺣﺮﮐﺖ ﮐﻨﺪ‪ ،‬آﯾﺎ ﺑﻪ آن ﻧﻘﻄﻪ ﺑﺎزﻣ ﮔﺮدد؟‬ ‫‪´٣‬‬
‫‪´١٢‬‬ ‫ب( اﮔﺮ روﭘﺎد از ﻧﻘﻄﮥ‬

‫ج( اﯾﻦ روﭘﺎد ﭼﻨﺪ ﺑﺎر ﻣﺴﯿﺮ ﺣﺮﮐﺘﺶ را ﻗﻄﻊ ﺧﻮاﻫﺪ ﮐﺮد؟‬

‫‪ .۶‬ﻓﺮض ﮐﻨﯿﺪ روﭘﺎد در ﻣﺒﺪأ ﻣﺨﺘﺼﺎت ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺻﺪ ﺑﺎر اﺟﺮای دﺳﺘﻮر ‪Ep٢N qEp٣SqEN‬‬

‫آﯾﺎ ﻋﺮض ﻧﻘﻄﮥ ﺗﻮﻗﻒ روﭘﺎد ﺻﻔﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد؟ ﻃﻮل آن ﭼﻄﻮر؟‬

‫‪ .٧‬دﺳﺘﻮر ‪ N Ep٢SqEN p٢N qp٢Eqp۴Sqp٢Eqp٢N qp٣٢Eqp٣٢N q‬را ﭘﻨﺞ ﺑﺎر اﺟﺮا ﮐﺮدهاﯾﻢ‪.‬‬

‫اﻟﻒ( روﭘﺎد ﺟﻤﻌﺎً ﭼﻨﺪ ﺣﺮﮐﺖ اﻧﺠﺎم داده اﺳﺖ؟‬

‫ب( در ﺳﯿﺼﺪﻣﯿﻦ ﺣﺮﮐﺖ‪ ،‬روﭘﺎد ﺑﻪ ﭼﻪ ﺳﻤﺘ ﺣﺮﮐﺖ ﮐﺮده اﺳﺖ؟‬

‫روﺑﺎت ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ )ﺳﺮﯾﻊ( ﺑﻪ ﻧﻘﻄﻪای ﺧﺎص دﺳﺖ ﯾﺎﺑﺪ؛ ﻣﺜﻼ ﻓﺮض ﮐﻨﯿﻢ روﭘﺎد در‬ ‫ﯾ‬
‫‪” ı‬‬ ‫‪” ı‬‬
‫“ ‪ B‬ﺑﺮوﯾﻢ‪ .‬راه ﺳﺎده و ﺳﺮﯾﻊ‬ ‫‪۵‬‬
‫‪۵‬‬
‫“ ‪ A‬اﺳﺖ و ﻣ ﺧﻮاﻫﯿﻢ ﺑﻪ ﻧﻘﻄﻪای ﻣﺜﻞ‬ ‫‪٣‬‬
‫‪۴‬‬
‫ﻧﻘﻄﮥ‬
‫اﯾﻦ اﺳﺖ از دﺳﺘﻮر ‪ EEN‬ﯾﺎ ‪ EN E‬و ﯾﺎ ‪ N EE‬اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﯿﻢ‪ .‬ﺣﺘ دﺳﺘﻮرﻫﺎﯾﯽ ﭼﻮن‬
‫‪” ı‬‬
‫‪۵‬‬
‫‪۵‬‬
‫‪ ،N ESSEEN W N‬ﺑﺎ اﯾﻨﮑﻪ ﻣﺴﯿﺮ ﻃﻮﻻﻧ ﺗﺮی را ﻃ ﻣ ﮐﻨﺪ‪ ،‬روﭘﺎد را ﺑﻪ ﻫﻤﺎن ﻧﻘﻄﮥ‬
‫اﺳﺖ‪ :‬در ﻣﺠﻤﻮع دو واﺣﺪ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ‬ ‫ﺧﻮاﻫﺪ رﺳﺎﻧﺪ‪ .‬ﭘﺲ ﻋﻤﻠ ﺮد ﻫﻤﮥ اﯾﻦ دﺳﺘﻮرات ﯾ‬
‫‪ÝÑ‬‬ ‫‪” ı‬‬
‫“ ‪ .AB‬ﺑﻪ ﻋﻤﻠ ﺮد ﯾ‬ ‫‪٢‬‬
‫‪١‬‬
‫واﺣﺪ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺷﻤﺎل‪ .‬در اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﻣ ﻧﻮﯾﺴﯿﻢ‪:‬‬ ‫ﺷﺮق و ﯾ‬
‫دﺳﺘﻮر ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ‪» ،‬ﺑﺮدار اﻧﺘﻘﺎل« ﻣ ﮔﻮﯾﯿﻢ‪.‬‬
‫‪ÝÑ‬‬ ‫‪ÝÑ‬‬ ‫”‬ ‫‪ı‬‬ ‫‪” ı‬‬ ‫‪” ı‬‬
‫“ ‪ .C‬ﺣﺎﺻﻞ ‪ AB‬و ‪ CB‬را ﺑﻪدﺳﺖ‬ ‫‪´٣‬‬
‫‪´٢‬‬ ‫“ ‪B‬و‬ ‫‪۶‬‬
‫‪١٠‬‬
‫“ ‪،A‬‬ ‫‪٢‬‬
‫‪۵‬‬
‫‪ .٨‬ﻣ داﻧﯿﻢ ﮐﻪ‬
‫آورﯾﺪ‪.‬‬

‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻧﻮﯾﺲ ﮔﺮوه روﭘﺎد ﺑﺮای ﺳﺎدهﺗﺮ ﺷﺪن ﮐﺎر‪ ،‬ﺑﺎ ﺗﻐﯿﯿﺮاﺗ در ﺑﺮﻧﺎﻣﮥ راﯾﺎﻧﻪای ﺗﻮاﻧﺴﺖ‬
‫ﻣﻌﻨﺎی »دﺳﺘﻮر ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ در دﺳﺘﻮر ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ« را ﺑﻪ روﭘﺎد ﺑﻔﻬﻤﺎﻧﺪ‪ .‬او دﺳﺘﻮرﻫﺎی ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ را ﺑﺎ‬
‫ﻧﺸﺎن ﻣ داد‪ ،‬و ﺑﺮای ﻣﺜﺎل ﻣ ﺗﻮاﻧﺴﺖ در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺑﻨﻮﯾﺴﺪ‪:‬‬ ‫ﺣﺮوف ﮐﻮﭼ‬
‫دﺳﺘﻮر ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ اﺳﺖ‪ ،‬ﮐﻪ ﻧﺎم آن را ‪ x‬ﮔﺬاﺷﺘﻪاﯾﻢ‪.‬‬ ‫‪x “ W N p۵Sq‬؛ اﯾﻦ ﯾ‬
‫دﺳﺘﻮر ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در آن از ‪ x‬اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ و ﻧﺎم آن را ‪y‬‬ ‫‪y “ W N x‬؛ اﯾﻦ ﯾ‬

‫‪١٢۴‬‬
 ‫ﺑﺮدارو ﺘﺼﺎت‬

‫ﮔﺬاﺷﺘﻪاﯾﻢ‪.‬‬
‫‪N xp٢yq‬؛ اﯾﻦ دﺳﺘﻮری اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ روﭘﺎد داده ﻣ ﺷﻮد و در آن از ‪ x‬و ‪ y‬اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ .٩‬ﺑﺎﺗﻮﺟﻪﺑﻪ ﻣﺘﻦ ﺑﺎﻻ ﺑﻪ ﭘﺮﺳﺶﻫﺎی زﯾﺮ ﭘﺎﺳﺦ دﻫﯿﺪ‪.‬‬

‫اﻟﻒ( دﺳﺘﻮرﻫﺎی ‪ y ،x‬و ‪ N xp٢yq‬ﺑﻪ ﭼﻪ ﻣﻌﻨﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ؟‬

‫ب( ﻋﻤﻠ ﺮد دﺳﺘﻮرﻫﺎی ‪ y ،x‬و ‪ N xp٢yq‬ﭼﯿﺴﺖ؟‬

‫‪” ı‬‬
‫ﺷﺮوع ﺑﻪ ﺣﺮﮐﺖ‬ ‫‪١‬‬
‫‪٢‬‬
‫‪ .١٠‬روﭘﺎد ﺑﺎ دﺳﺘﻮر ‪ p٢N qEN ESEp٢xqp٣N qp٢W qN‬از ﻧﻘﻄﮥ‬
‫ﻣ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪” ı‬‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫‪٧‬‬
‫‪١١‬‬
‫اﻟﻒ( دﺳﺘﻮر ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ‪ x‬را ﺑﻪﮔﻮﻧﻪای ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ ﻧﻘﻄﮥ اﻧﺘﻬﺎی ﻣﺴﯿﺮ‬
‫ﺑﺮدار اﯾﻦ دﺳﺘﻮر ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ را ﺑﯿﺎﺑﯿﺪ‪.‬‬

‫ب( دﺳﺘﻮر ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ‪ x‬را ﺑﻪﮔﻮﻧﻪای ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ روﭘﺎد در ﻫﻤﺎنﺟﺎ ﮐﻪ ﺷﺮوع ﺑﻪ‬
‫ﺣﺮﮐﺖ ﮐﺮده‪ ،‬ﭘﺲ از ﻃ ﻣﺴﯿﺮ‪ ،‬ﻣﺘﻮﻗﻒ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮدار اﻧﺘﻘﺎل اﯾﻦ دﺳﺘﻮر ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ را‬
‫ﺑﯿﺎﺑﯿﺪ‪.‬‬

‫از ﺣﺎﻻت داده ﺷﺪه‪ ،‬ﺑﺮدار اﻧﺘﻘﺎل روﭘﺎد را ﺑﯿﺎﺑﯿﺪ‪.‬‬ ‫‪ .١١‬در ﻫﺮﯾ‬
‫”‬ ‫‪ı‬‬ ‫”‬ ‫‪ı‬‬
‫‪.‬‬ ‫‪٢‬‬
‫‪´٢‬‬ ‫و ﻧﻘﻄﮥ اﻧﺘﻬﺎ در‬ ‫‪´٢‬‬
‫‪٢‬‬
‫اﻟﻒ( ﻧﻘﻄﮥ ﺷﺮوع از‬
‫”‬ ‫‪ı‬‬ ‫”‬ ‫‪ı‬‬
‫‪.‬‬ ‫‪´۵‬‬
‫‪´١١‬‬ ‫و ﻧﻘﻄﮥ اﻧﺘﻬﺎ در‬ ‫‪٣‬‬
‫‪´٢‬‬ ‫ب( ﻧﻘﻄﮥ ﺷﺮوع از‬

‫‪ .١٢‬ﻣ داﻧﯿﻢ اﮔﺮ دو روﭘﺎد ﺑﺎﻫﻢ ﺑﺮﺧﻮرد ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻣ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬دو روﭘﺎد دارﯾﻢ ﮐﻪ ﺑﻪﻃﻮر‬
‫ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺷﺮوع ﺑﻪ ﺣﺮﮐﺖ ﻣ ﮐﻨﻨﺪ‪ :‬روﭘﺎد اول ﺑﺎ دﺳﺘﻮر ‪Ep۴N qp٣Eqp٣Sqp٣Eqp٢N q‬‬
‫‪” ı‬‬
‫از ﻧﻘﻄﮥ ‪ ، ١٢‬و روﭘﺎد دوم ﺑﺎ دﺳﺘﻮر ‪ N p٣W qp۵Sqp٢Eqp٢N qEp٢Sqp٢EqN‬از ﻧﻘﻄﮥ‬
‫‪” ı‬‬
‫‪.‬‬ ‫‪٧‬‬
‫‪۶‬‬

‫اﻟﻒ( اﯾﻦ دو روﭘﺎد در ﭼﻪ ﻧﻘﻄﻪای ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻣ ﺷﻮﻧﺪ؟‬

‫‪” ı‬‬
‫ﺷﺮوع ﺑﻪ ﺣﺮﮐﺖ ﮐﺮده ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦ روﭘﺎد در‬ ‫‪٧‬‬
‫‪٨‬‬
‫ب( ﻓﺮض ﮐﻨﯿﺪ روﭘﺎد دوم از ﻧﻘﻄﮥ‬
‫ﭼﻪ ﻧﻘﻄﻪای ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻣ ﺷﻮد؟‬

‫‪١٢۵‬‬
 ‫ﺑﺮدارو ﺘﺼﺎت‬

‫ج( روﭘﺎد دوم ﺑﺎﯾﺪ از ﭼﻪ ﻧﻘﻄﻪای ﺷﺮوع ﺑﻪ ﺣﺮﮐﺖ ﮐﻨﺪ ﺗﺎ در ﺳﯿﺰدﻫﻤﯿﻦ ﺣﺮﮐﺖ‬
‫ﻣﺘﻮﻗﻒ ﺷﻮد؟‬
‫‪” ı‬‬
‫از ﺣﺮﮐﺖ ﺑﺎزاﯾﺴﺘﺪ؟ ﭼﺮا؟‬ ‫‪٢‬‬
‫‪۴‬‬
‫د( آﯾﺎ اﻣ ﺎن دارد ﮐﻪ روﭘﺎد دوم در ﻧﻘﻄﮥ‬
‫‪” ı‬‬
‫ﻣﺘﻮﻗﻒ ﺷﻮد؟‬ ‫‪٨‬‬
‫‪۵‬‬
‫ھ( روﭘﺎد دوم از ﮐﺠﺎ ﺷﺮوع ﺑﻪ ﺣﺮﮐﺖ ﮐﻨﺪ ﺗﺎ در ﻧﻘﻄﮥ‬

‫ﻣﺨﺘﺼﺎت و ﺗﺒﺪﯾﻞﻫﺎی ﻫﻨﺪﺳ‬

‫‪” ı‬‬ ‫‪” ı‬‬ ‫‪” ı‬‬

‫“ ‪ .C‬ﺗﺼﻮﯾﺮ ﻣﺜﻠﺚ ‪ ABC‬را ﺗﺤﺖ‬ ‫‪٢‬‬
‫‪٢‬‬
‫“‪B‬و‬ ‫‪٠‬‬
‫‪۵‬‬
‫“ ‪،A‬‬ ‫‪٠‬‬
‫‪٢‬‬
‫‪ .١‬در ﻣﺜﻠﺚ ‪،ABC‬‬
‫از دورانﻫﺎی زﯾﺮ ﺣﻮل ﻧﻘﻄﮥ ‪ A‬ﺑﯿﺎﺑﯿﺪ و ﻣﺨﺘﺼﺎت رﺋﻮس ﻣﺜﻠﺚ ﺑﻪدﺳﺖ آﻣﺪه‬ ‫ﻫﺮﯾ‬
‫را ﺑﻨﻮﯾﺴﯿﺪ‪.‬‬

‫‪) ٩٠‬اﻟﻒ‬ ‫‪) ´٩٠‬ب‬ ‫‪) ١٨٠‬ج‬

‫‪ .٢‬اﺑﺘﺪا ﻧﻘﺎط زﯾﺮ را در ﺻﻔﺤﮥ ﻣﺨﺘﺼﺎت ﻣﺸﺨﺺ ﮐﻨﯿﺪ‪:‬‬

‫”‬ ‫‪ı‬‬ ‫”‬ ‫‪ı‬‬ ‫‪” ı‬‬ ‫”‬ ‫‪ı‬‬ ‫”‬ ‫‪ı‬‬
‫‪´۵‬‬ ‫‪´٢‬‬ ‫‪١‬‬ ‫‪´٢‬‬ ‫‪´٢‬‬
‫“‪S‬‬ ‫‪١‬‬
‫“‪M‬‬ ‫‪´٢‬‬ ‫“‪I‬‬ ‫‪٢‬‬
‫“‪L‬‬ ‫‪۵‬‬
‫“‪E‬‬ ‫‪٠‬‬
‫”‬ ‫‪ı‬‬ ‫”‬ ‫‪ı‬‬ ‫”‬ ‫‪ı‬‬ ‫”‬ ‫‪ı‬‬ ‫”‬ ‫‪ı‬‬
‫‪١‬‬ ‫‪۴‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪٨‬‬ ‫‪۵‬‬
‫“ ‪L1‬‬ ‫‪´۶‬‬ ‫“‪A‬‬ ‫‪´٩‬‬ ‫“‪U‬‬ ‫‪´۶‬‬ ‫“‪G‬‬ ‫‪´۶‬‬ ‫“‪H‬‬ ‫‪´٣‬‬

‫ﺳﭙﺲ ﻣﺸﺨﺺ ﮐﻨﯿﺪ ﭼﻪ ﺗﺒﺪﯾﻞﻫﺎﯾﯽ ﭘﻨﺞﺿﻠﻌ ‪ SM ILE‬را ﺑﻪ ﭘﻨﺞﺿﻠﻌ ‪L1 AU GH‬‬

‫ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣ ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ .٣‬اﻟﻒ( ﻧﻘﺎط زﯾﺮ را در ﺻﻔﺤﮥ ﻣﺨﺘﺼﺎت ﻣﺸﺨﺺ ﮐﻨﯿﺪ‪:‬‬

‫”‬ ‫‪ı‬‬ ‫”‬ ‫‪ı‬‬ ‫”‬ ‫‪ı‬‬ ‫”‬ ‫‪ı‬‬ ‫”‬ ‫‪ı‬‬
‫‪´۶‬‬ ‫‪´٧‬‬ ‫‪´۵‬‬ ‫‪١‬‬ ‫‪´٢‬‬
‫“ ‪W‬‬ ‫‪٣‬‬
‫“‪H‬‬ ‫‪´٢‬‬ ‫“‪I‬‬ ‫‪١‬‬
‫“ ‪T‬‬ ‫‪´٢‬‬ ‫“‪E‬‬ ‫‪٣‬‬
‫‪” ı‬‬ ‫‪” ı‬‬ ‫‪” ı‬‬ ‫‪” ı‬‬ ‫‪” ı‬‬
‫‪٨‬‬ ‫‪۵‬‬ ‫‪٨‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪٣‬‬
‫“‪B‬‬ ‫‪١‬‬
‫“‪L‬‬ ‫‪۶‬‬
‫“‪A‬‬ ‫‪٨‬‬
‫“‪C‬‬ ‫‪٧‬‬
‫“‪K‬‬ ‫‪٣‬‬

‫ب( آﯾﺎ دو ﭘﻨﺞﺿﻠﻌ ‪ W HIT E‬و ‪ BLACK‬ﻫﻢﻧﻬﺸﺖاﻧﺪ؟ ﭼﺮا؟‬

‫از رﺋﻮس ‪ BLACK‬را ﺗﻐﯿﯿﺮ دﻫﯿﻢ ﺗﺎ ﭘﻨﺞﺿﻠﻌ ﺣﺎﺻﻞ ﺑﺎ‬ ‫ج( ﻣﺨﺘﺼﺎت ﮐﺪامﯾ‬
‫ﭘﻨﺞﺿﻠﻌ ‪ BLACK‬ﻫﻢﻧﻬﺸﺖ ﺷﻮد؟‬

‫‪١٢۶‬‬
 ‫ﺑﺮدارو ﺘﺼﺎت‬

‫”‬ ‫‪ı‬‬ ‫‪” ı‬‬ ‫”‬ ‫‪ı‬‬ ‫”‬ ‫‪ı‬‬

‫“ ‪ D‬را در ﻧﻈﺮ ﺑ ﯿﺮﯾﺪ‪.‬‬ ‫‪١٧‬‬
‫‪´١٨‬‬ ‫“ ‪C‬و‬ ‫‪۵‬‬
‫‪١١‬‬
‫“ ‪،B‬‬ ‫‪٢‬‬
‫‪´٧‬‬ ‫“ ‪،A‬‬ ‫‪´٩‬‬
‫‪۴‬‬
‫‪ .۴‬ﻧﻘﻄﻪﻫﺎی‬
‫ﺑﺮدار اﻧﺘﻘﺎل‬ ‫ﭼﻨﺪ ﻧﻘﻄﻪ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ‪ E‬و ‪ ،F‬ﻣ ﺗﻮان ﯾﺎﻓﺖ ﺑﻪﻃﻮریﮐﻪ ﻣﺜﻠﺚ ‪ ABC‬ﺑﺎ ﯾ‬
‫ﺑﻪ ﻣﺜﻠﺚ ‪ EF D‬ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺷﻮد؟ ﻫﻤﮥ ﺣﺎﻟﺖﻫﺎی ﻣﻤ ﻦ را ﺑﻨﻮﯾﺴﯿﺪ و در ﻫﺮ ﺣﺎﻟﺖ اﺟﺰای‬
‫ﺑﺮاﺑﺮ دو ﻣﺜﻠﺚ را ﻣﺸﺨﺺ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫‪” ı‬‬ ‫‪” ı‬‬
‫“‪B‬‬ ‫‪b‬‬
‫‪٣‬‬
‫“ ‪،A‬‬ ‫‪a‬‬
‫‪٢‬‬
‫‪ .۵‬ﻓﺮض ﮐﻨﯿﺪ ‪ b ،a‬و ‪ c‬ﺳﻪ ﻋﺪد ﻣﻨﻔ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺑﻪﻃﻮریﮐﻪ ﺳﻪ ﻧﻘﻄﻪ‬
‫‪” ı‬‬
‫ﻣﺜﻠﺚ در ﺻﻔﺤﮥ ﻣﺨﺘﺼﺎت ﺑﺎﺷﻨﺪ؛‬ ‫“ ‪ C‬ﺳﻪ رأس ﯾ‬ ‫‪c‬‬
‫‪۴‬‬
‫و‬

‫اﻟﻒ( ﻣﺜﻠﺚ ‪ ABC‬در ﮐﺪام ﻧﺎﺣﯿﻪ اﺳﺖ؟‬

‫‪” ı‬‬ ‫‪” ı‬‬
‫“ ‪ y .E‬ﭼﻪ ﻋﺪدی ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ دو ﻣﺜﻠﺚ ‪ ADE‬و‬ ‫‪c‬‬
‫‪y‬‬ ‫“‪D‬و‬ ‫‪b‬‬
‫‪١‬‬
‫ب( ﻓﺮض ﮐﻨﯿﺪ‬
‫‪ ABC‬ﻫﻢﻧﻬﺸﺖ ﺷﻮﻧﺪ؟ ﺑﺎ ﭼﻪ ﺗﺒﺪﯾﻠ ‪ ABC‬ﺑﻪ ‪ ADE‬ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣ ﺷﻮد؟ اﺟﺰای‬
‫ﻣﺘﻨﺎﻇﺮ اﯾﻦ دو ﻣﺜﻠﺚ را ﺑﻨﻮﯾﺴﯿﺪ‪.‬‬
‫‪” ı‬‬ ‫‪” ı‬‬ ‫‪” ı‬‬
‫“ ‪ C‬رأسﻫﺎی ﻣﺜﻠﺚ ‪ ABC‬ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ‬ ‫‪۶‬‬
‫‪۶‬‬
‫“ ‪B‬و‬ ‫‪٧‬‬
‫‪٣‬‬
‫“ ‪،A‬‬ ‫‪٣‬‬
‫‪۴‬‬
‫‪ .۶‬ﻧﻘﻄﻪﻫﺎی‬
‫‪” ı‬‬ ‫‪” ı‬‬
‫“ ‪ M‬ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﭼﻨﺪ ﻧﻘﻄﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ‪ ،N‬وﺟﻮد دارد ﺑﻪﻃﻮریﮐﻪ دو ﻣﺜﻠﺚ‬ ‫‪۶‬‬
‫‪٠‬‬
‫“‪G‬و‬ ‫‪٣‬‬
‫‪٢‬‬

‫‪ ABC‬و ‪ GM N‬ﻫﻢﻧﻬﺸﺖ ﺑﺎﺷﻨﺪ؟ در ﻫﺮ ﺣﺎﻟﺖ ﺗﺒﺪﯾﻞﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻣﺜﻠﺚ ‪ ABC‬را ﺑﻪ‬

‫ﻣﺜﻠﺚ ‪ GM N‬ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣ ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻨﻮﯾﺴﯿﺪ‪.‬‬
‫”‬ ‫‪ı‬‬ ‫‪” ı‬‬ ‫”‬ ‫‪ı‬‬
‫ﻣﺜﻠﺚ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫“ ‪ C‬رأسﻫﺎی ﯾ‬ ‫‪١٩‬‬
‫‪´١۵‬‬ ‫“ ‪B‬و‬ ‫‪١٨‬‬
‫‪١٢‬‬
‫“ ‪،A‬‬ ‫‪١۵‬‬
‫‪´١۵‬‬ ‫‪ .٧‬ﻧﻘﻄﻪﻫﺎی‬
‫ﭼﻨﺪ ﻧﻘﻄﻪ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ‪ ،D‬ﻣ ﺗﻮان ﯾﺎﻓﺖ ﮐﻪ دو ﻣﺜﻠﺚ ‪ ABC‬و ‪ ABD‬ﻫﻢﻧﻬﺸﺖ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬در‬
‫از ﺣﺎﻟﺖﻫﺎی ﺗﺴﺎوی‪ ،‬اﺟﺰای ﻣﺘﻨﺎﻇﺮ را ﺑﻨﻮﯾﺴﯿﺪ‪.‬‬ ‫ﻫﺮﯾ‬

‫‪ .٨‬دﺳﺘﻮرﻫﺎی زﯾﺮ را در ﻧﻈﺮ ﺑ ﯿﺮﯾﺪ‪.‬‬

‫‪” ı‬‬ ‫‪” ı‬‬
‫ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪y‬‬
‫‪x‬‬ ‫ﺑﻪ‬ ‫‪x‬‬
‫‪y‬‬ ‫‪ : a‬ﻫﺮ ﻧﻘﻄﻪ ﺑﻪ ﻣﺨﺘﺼﺎت‬
‫‪” ı‬‬ ‫‪” ı‬‬
‫اﻧﺘﻘﺎل ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬ ‫‪١‬‬
‫‪٣‬‬
‫ﺑﺎ ﺑﺮدار‬ ‫‪x‬‬
‫‪y‬‬ ‫‪ : b١‬ﻫﺮ ﻧﻘﻄﻪ ﺑﻪ ﻣﺨﺘﺼﺎت‬
‫”‬ ‫‪ı‬‬ ‫‪” ı‬‬
‫اﻧﺘﻘﺎل ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬ ‫‪´٢‬‬
‫‪١‬‬
‫ﺑﺎ ﺑﺮدار‬ ‫‪x‬‬
‫‪y‬‬ ‫‪ : b٢‬ﻫﺮ ﻧﻘﻄﻪ ﺑﻪ ﻣﺨﺘﺼﺎت‬
‫”‬ ‫‪ı‬‬ ‫‪” ı‬‬
‫اﻧﺘﻘﺎل ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬ ‫‪´٢‬‬
‫‪٣‬‬
‫ﺑﺎ ﺑﺮدار‬ ‫‪x‬‬
‫‪y‬‬ ‫‪ : b٣‬ﻫﺮ ﻧﻘﻄﻪ ﺑﻪ ﻣﺨﺘﺼﺎت‬

‫‪١٢٧‬‬
 ‫ﺑﺮدارو ﺘﺼﺎت‬

‫”‬ ‫‪ı‬‬ ‫‪” ı‬‬

‫ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪´x‬‬
‫‪y‬‬ ‫ﺑﻪ‬ ‫‪x‬‬
‫‪y‬‬ ‫‪ : c‬ﻫﺮ ﻧﻘﻄﻪ ﺑﻪ ﻣﺨﺘﺼﺎت‬
‫”‬ ‫‪ı‬‬ ‫‪” ı‬‬
‫ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪x‬‬
‫‪´y‬‬ ‫ﺑﻪ‬ ‫‪x‬‬
‫‪y‬‬ ‫‪ : d‬ﻫﺮ ﻧﻘﻄﻪ ﺑﻪ ﻣﺨﺘﺼﺎت‬
‫‪” ı‬‬ ‫‪” ı‬‬ ‫‪” ı‬‬ ‫‪” ı‬‬
‫“‪D‬و‬ ‫‪۵‬‬
‫‪٣‬‬
‫“ ‪،C‬‬ ‫‪٧‬‬
‫‪۴‬‬
‫“ ‪،B‬‬ ‫‪۵‬‬
‫‪۴‬‬
‫“ ‪،A‬‬ ‫‪۶‬‬
‫‪۵‬‬
‫ﺷ ﻞ ‪ ABCDE‬را ﺑﺎ ﻣﺨﺘﺼﺎت‬
‫‪” ı‬‬
‫“ ‪ E‬در ﻧﻈﺮ ﺑ ﯿﺮﯾﺪ‪.‬‬ ‫‪٧‬‬
‫‪٣‬‬

‫از دﺳﺘﻮرات ﺑﺎﻻ را ﻣﺸﺨﺺ ﻣ ﮐﻨﺪ؟‬ ‫از ﺟﻤﻼت زﯾﺮ ﮐﺪامﯾ‬ ‫‚ ﻫﺮﯾ‬

‫اﻟﻒ( ﻫﺮ ﻧﻘﻄﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺤﻮر ﻃﻮلﻫﺎ ﻗﺮﯾﻨﻪ ﻣ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ب( ﻫﺮ ﻧﻘﻄﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺒﺪأ ﻣﺨﺘﺼﺎت ﻗﺮﯾﻨﻪ ﻣ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ج( ﻫﺮ ﻧﻘﻄﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺤﻮر ﻋﺮضﻫﺎ ﻗﺮﯾﻨﻪ ﻣ ﺷﻮد‪.‬‬

‫د( ﻫﺮ ﻧﻘﻄﻪ ‪ ٢‬واﺣﺪ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﭼﭗ و ‪ ٣‬واﺣﺪ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺑﺎﻻ اﻧﺘﻘﺎل ﻣ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬

‫ھ( ﻫﺮ ﻧﻘﻄﻪ ‪ ۴‬واﺣﺪ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﭼﭗ و ‪ ۴‬واﺣﺪ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺑﺎﻻ اﻧﺘﻘﺎل ﻣ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬

‫از ﻗﺴﻤﺖﻫﺎی زﯾﺮ دﺳﺘﻮرات را )ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ از ﭼﭗ ﺑﻪ راﺳﺖ( درﺑﺎرۀ‬ ‫‚ در ﻫﺮﯾ‬

‫ﺷ ﻞ ‪ ABCDE‬اﺟﺮا ﮐﻨﯿﺪ و ﻣﺨﺘﺼﺎت رأسﻫﺎی ﺷ ﻞ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﯾﺎﻓﺘﻪ را ﺑﻪدﺳﺖ‬
‫آورﯾﺪ )در ﻫﺮ ﻣﻮرد‪ ،‬اﻧﺘﻘﺎل‪ ،‬دوران و ﺑﺎزﺗﺎب ﺷ ﻞ را ﻣﺸﺨﺺ ﮐﻨﯿﺪ(‪.‬‬

‫‪) ab١ b٢ b٣ a‬اﻟﻒ‬ ‫‪) cd‬ب‬ ‫‪) ac‬ج‬

‫‪) ad‬د‬ ‫‪) cab١‬ھ‬ ‫‪) cb١ ab٢ db٣‬و‬

‫از ﻗﺴﻤﺖﻫﺎی زﯾﺮ دﺳﺘﻮرات را )ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ از ﭼﭗ ﺑﻪ راﺳﺖ( درﺑﺎرۀ‬ ‫‚ در ﻫﺮﯾ‬

‫ﺷ ﻞ ‪ ABCDE‬اﺟﺮا ﮐﻨﯿﺪ و ﻣﺨﺘﺼﺎت رأسﻫﺎی ﺷ ﻞ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﯾﺎﻓﺘﻪ را ﺑﻪدﺳﺖ‬
‫آورﯾﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﻣﺸﺨﺺ ﮐﻨﯿﺪ در ﮐﺪام ﻗﺴﻤﺖﻫﺎ ﻧﺘﯿﺠﮥ ﯾ ﺴﺎﻧ ﺑﻪدﺳﺖ ﻣ آﯾﺪ؟‬

‫‪) b١ b٣‬اﻟﻒ‬ ‫‪) b٣ b١‬ب‬ ‫‪) cd‬ج‬

‫‪) dc‬د‬ ‫‪) ad‬ھ‬ ‫‪) da‬و‬

‫‪١٢٨‬‬
 ‫آﻣﺎرواﺣ ل‬

‫ﻧﻤﻮدارﻫﺎ و ﺗﻔﺴﯿﺮ ﻧﺘﯿﺠﻪﻫﺎ‬

‫‪ .١‬ﺧﺎﻧﻮادۀ ﻣﺤﺘﺮم رﺟﺒﯽ ﺑﺎ ﺧﻮدروی ﺷﺨﺼ ﺷﺎن از ﺗﻬﺮان ﻋﺎزم ﻣﺸﻬﺪ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﻣﻬﺮان‬
‫رﺟﺒﯽ‪ ،‬ﻓﺮزﻧﺪ دوم ﺧﺎﻧﻮاده‪ ،‬ﻫﻤﯿﺎر ﭘﻠﯿﺲ اﺳﺖ‪ .‬او ﺳﺮﻋﺖ ﺧﻮدرو را در ﻧﺰدﯾ‬
‫ﺷﻬﺮﻫﺎی ﺗﻬﺮان‪ ،‬ﺳﻤﻨﺎن‪ ،‬داﻣﻐﺎن‪ ،‬ﺷﺎﻫﺮود‪ ،‬ﺳﺒﺰوار‪ ،‬ﻧﯿﺸﺎﺑﻮر و ﻣﺸﻬﺪ ﯾﺎدداﺷﺖ ﮐﺮد‪.‬‬
‫ﺳﭙﺲ ﻧﻤﻮدار زﯾﺮ را ﮐﺸﯿﺪ‪.‬‬

‫‪١١٠‬‬

‫‪١٠٠‬‬

‫‪٩٠‬‬

‫‪٨٠‬‬

‫‪٧٠‬‬

‫ﺗﻬﺮان‬ ‫ﺳﻤﻨﺎن‬ ‫داﻣﻐﺎن‬ ‫ﺷﺎﻫﺮود‬ ‫ﺳﺒﺰوار‬ ‫ﻧﯿﺸﺎﺑﻮر‬ ‫ﻣﺸﻬﺪ‬

‫از ﺟﻤﻠﻪﻫﺎی زﯾﺮ را ﺑﺮرﺳ ﮐﻨﯿﺪ‪:‬‬ ‫ﺑﺎﺗﻮﺟﻪﺑﻪ ﻧﻤﻮدار ﺑﺎﻻ درﺳﺘ ﯾﺎ ﻧﺎدرﺳﺘ ﻫﺮﯾ‬

‫اﻟﻒ( در اﯾﻦ ﺳﻔﺮ ﻫﯿﭻﮔﺎه ﺳﺮﻋﺖ ﺧﻮدرو از ‪ ١١٠‬ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻧﺒﻮده اﺳﺖ‪.‬‬

‫ب( ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ ﺳﺮﻋﺖ ﺧﻮدروی ﺧﺎﻧﻮادۀ رﺟﺒﯽ در ﺟﺎدۀ ﺷﺎﻫﺮود‐ﺳﺒﺰوار از راﺑﻄﮥ زﯾﺮ‬
‫ﺑﻪدﺳﺖ ﻣ آﯾﺪ‪:‬‬
‫‪١١٠ ` ٨٠‬‬
‫‪“ ٩۵.‬‬
‫‪٢‬‬

‫ﺷﻬﺮ ﻧﺸﺎن ﻣ دﻫﺪ‪.‬‬ ‫‪ .٢‬ﻧﻤﻮدار زﯾﺮ‪ ،‬ﺗﻌﺪاد اﻧﺴﺎنﻫﺎ ﺑﺎ رﻧﮓ ﭼﺸﻢﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ را در ﯾ‬

‫اﻟﻒ( ﭼﻨﺪ درﺻﺪ از ﻣﺮدم اﯾﻦ ﺷﻬﺮ ﭼﺸﻢﻫﺎی آﺑﯽ‬

‫دارﻧﺪ؟‬
‫ب( اﮔﺮ ﺟﻤﻌﯿﺖ اﯾﻦ ﺷﻬﺮ ‪ ٢٨۵٢٠٠‬ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬رﻧﮓ‬
‫ﭼﺸﻢ ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ ﺳﺒﺰ اﺳﺖ؟‬

‫‪١٣٠‬‬
 ‫آﻣﺎرواﺣ ل‬

‫‪ .٣‬ﺗﺼﻮﯾﺮ زﯾﺮ ﮐﻪ از وبﮔﺎه رﺳﻤ ﻓﯿﻔﺎ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬اﻃﻼﻋﺎﺗ از ﺑﺎزی دو ﺗﯿﻢ در‬
‫ﺟﺎم ﺟﻬﺎﻧ ‪ ٢٠١۴‬را اراﺋﻪ ﻣ ﮐﻨﺪ‪ .‬دو ﻣﺴﺘﻄﯿﻞ ﺳﺒﺰ و داﯾﺮهﻫﺎی داﺧﻞ آن وﺿﻌﯿﺖ ﻗﺮار‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺑﺎزﯾ ﻨﺎن ﻫﺮ ﺗﯿﻢ را ﻧﺸﺎن ﻣ دﻫﺪ‪.‬‬

‫اﻟﻒ( ﺑﻪ ﺟﺪول ﻣﯿﺎنِ دو ﻣﺴﺘﻄﯿﻞ ﺳﺒﺰ دﻗﺖ ﮐﻨﯿﺪ‪ .‬ردﯾﻒ اول ﺗﻌﺪاد ﺣﻤﻼت ﺧﻄﺮﻧﺎک‬
‫دو ﺗﯿﻢ را ﻧﺸﺎن ﻣ دﻫﺪ‪ .‬در ردﯾﻒ دوم ﺗﻌﺪاد ﺷﻮتﻫﺎی ﺑﻪ ﺳﻤﺖ دروازۀ ﻫﺮ ﺗﯿﻢ‬
‫دﻫﺪ ﮐﻪ ﺗﯿﻢ ﺳﺒﺰ ‪ ۵۶۶‬ﭘﺎس ﺳﺎﻟﻢ و ﺗﯿﻢ ﻗﺮﻣﺰ ‪٣١٨‬‬ ‫را ﻣ ﺑﯿﻨﯿﺪ‪ .‬ردﯾﻒ آﺧﺮ ﻧﺸﺎن ﻣ‬
‫ﭘﺎس ﺳﺎﻟﻢ داﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬داﯾﺮهای ﮐﻪ ﺑﺎ دو رﻧﮓ ﺳﺒﺰ و ﻗﺮﻣﺰ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣ ﮐﻨﯿﺪ‪،‬‬
‫درﺻﺪ ﻣﺎﻟ ﯿﺖ ﺗﻮپ را در ﻫﺮ ﺗﯿﻢ ﻧﺸﺎن ﻣ دﻫﺪ‪ .‬آﯾﺎ ﺑﺎ اﯾﻦ اﻃﻼﻋﺎت ﻣ ﺗﻮاﻧﯿﺪ‬
‫ﻧﺘﯿﺠﮥ ﺑﺎزی را ﺣﺪس ﺑﺰﻧﯿﺪ؟‬

‫ب( ﺑﺎ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺑﻪ »‪ «www.webmath.ir‬ﻧﺘﯿﺠﮥ اﯾﻦ ﺑﺎزی را ﺑﺒﯿﻨﯿﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ در ﮐﻼس‪،‬‬

‫درﺑﺎرۀ ارﺗﺒﺎط اﻃﻼﻋﺎت آﻣﺎری و ﻧﺘﯿﺠﮥ ﺑﺎزیﻫﺎی ﻓﻮﺗﺒﺎل ﺑﺤﺚ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫‪ .۴‬ﻗﺎﻧﻮن اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت رﯾﺎﺳﺖ ﺟﻤﻬﻮری اﺳﻼﻣ اﯾﺮان‪ ،‬ﻓﺼﻞ دوم‪ ،‬ﻣﺎده ‪ ١٣‬ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ اﺳﺖ‪:‬‬

‫ﺮدﯾﺪ‪،‬‬ ‫ﭼﻨﺎ ﻪدرﻣﺮﺣﻠﮥاولﺑﺮای ھ ﯾﻚازداوﻃﻠﺒﺎناﮐ ﯾﺖﻣﻄﻠﻖﺣﺎﺻﻞﻧ‬

‫اﻧ ﺎﺑﺎتدوﻣﺮﺣﻠﻪایﺧﻮاھﺪﺷﺪﺑﺪﯾﻦﻣﻌﲎﮐﻪدوﻧﺎﻣﺰدیﮐﻪﺑﯿﺸﱰﯾﻦآرارادرﻣﺮﺣﻠﻪ‬

‫اولداﺷﺘﻪاﻧﺪ‪،‬دراﻧ ﺎﺑﺎتﻣﺮﺣﻠﻪدومﺷﺮﮐﺖﱉﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫رای‪ ،‬از ﮐﻞ آرای‬ ‫در اﯾﻨﺠﺎ ﻣﻨﻈﻮر از اﮐﺜﺮﯾﺖ ﻣﻄﻠﻖ‪ ،‬ﮐﺴﺐ ﺣﺪاﻗﻞ ﻧﺼﻒ ﺑﻪﻋﻼوۀ ﯾ‬
‫ﻣﺄﺧﻮذه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪١٣١‬‬
 ‫آﻣﺎرواﺣ ل‬

‫دو وﺑ ﺎه‪ ،‬ﻧﺘﯿﺠﮥ اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت رﯾﺎﺳﺖ ﺟﻤﻬﻮری اﺳﻼﻣ اﯾﺮان در ﺳﺎل ‪ ١٣٩٢‬را ﺑﻪﺻﻮرت‬
‫زﯾﺮ ﻧﻤﺎﯾﺶ دادﻧﺪ‪.‬‬

‫ﮐﺪام وﺑ ﺎه از ﻧﻤﻮدار ﻣﻨﺎﺳﺐﺗﺮی اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮده اﺳﺖ؟ ﭼﺮا؟‬

‫روز آﻗﺎی ﺷ ﻤﻮ روی ﺗﺮازوﯾﺶ اﯾﺴﺘﺎد و دﯾﺪ ﮐﻪ وزﻧﺶ ‪ ١٣۵‬ﮐﯿﻠﻮﮔﺮم ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪ .۵‬ﯾ‬
‫ﻫﻤﺎن روز آﻗﺎی ﺷ ﻤﻮ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﺮﻓﺖ وزﻧﺶ را ﮐﻢ ﮐﻨﺪ‪ .‬او ﭼﻨﺪ ﻫﻔﺘﻪ رژﯾﻢ ﻏﺬاﯾﯽ‬
‫ﺳﺨﺘ را اﺟﺮا ﮐﺮد‪ .‬آﻗﺎی ﺷ ﻤﻮ ﻫﺮ ﻫﻔﺘﻪ‪ ،‬ﺻﺒﺢ ﺷﻨﺒﻪ وزﻧﺶ را اﻧﺪازه ﮔﺮﻓﺖ و آﻧﻬﺎ را‬
‫اﯾﻦﮔﻮﻧﻪ ﯾﺎدداﺷﺖ ﮐﺮد‪:‬‬
‫ﻫﻔﺘﮥ اول‪ ١٣۵ :‬ﮐﯿﻠﻮﮔﺮم‪ ،‬ﻫﻔﺘﮥ دوم‪١٣٠ :‬ﮐﯿﻠﻮﮔﺮم‪ ،‬ﻫﻔﺘﮥ ﺳﻮم‪ ١٢۶ :‬ﮐﯿﻠﻮﮔﺮم‪ ،‬ﻫﻔﺘﮥ‬
‫ﭼﻬﺎرم‪١٢٢ :‬ﮐﯿﻠﻮﮔﺮم‪ ،‬ﻫﻔﺘﮥ ﭘﻨﺠﻢ‪ ١١٨ :‬ﮐﯿﻠﻮﮔﺮم‪ ،‬ﻫﻔﺘﮥ ﺷﺸﻢ‪ ١١۵ :‬ﮐﯿﻠﻮﮔﺮم‪ ،‬ﻫﻔﺘﮥ‬
‫ﻫﻔﺘﻢ‪ ١١٢ :‬ﮐﯿﻠﻮﮔﺮم‪ ،‬ﻫﻔﺘﮥ ﻫﺸﺘﻢ‪ ١١٠ :‬ﮐﯿﻠﻮﮔﺮم‪ ،‬ﻫﻔﺘﮥ ﻧﻬﻢ‪ ١٠٨ :‬ﮐﯿﻠﻮﮔﺮم‪ ،‬ﻫﻔﺘﮥ‬
‫دﻫﻢ‪ ١٠۶ :‬ﮐﯿﻠﻮﮔﺮم‪ ،‬ﻫﻔﺘﮥ ﯾﺎزدﻫﻢ‪ ١٠۴ :‬ﮐﯿﻠﻮﮔﺮم‪ ،‬ﻫﻔﺘﮥ دوازدﻫﻢ‪ ١٠٢ :‬ﮐﯿﻠﻮﮔﺮم‪،‬‬
‫ﻫﻔﺘﮥ ﺳﯿﺰدﻫﻢ‪ ١٠٢ :‬ﮐﯿﻠﻮﮔﺮم‪ ،‬ﻫﻔﺘﮥ ﭼﻬﺎردﻫﻢ‪ ١٠٧ :‬ﮐﯿﻠﻮﮔﺮم‪ ،‬ﻫﻔﺘﮥ ﭘﺎﻧﺰدﻫﻢ‪١١١ :‬‬
‫ﮐﯿﻠﻮﮔﺮم‪ ،‬ﻫﻔﺘﮥ ﺷﺎﻧﺰدﻫﻢ‪ ١١٣ :‬ﮐﯿﻠﻮﮔﺮم‪.‬‬

‫اﻟﻒ( ﭼﻪ ﻧﻤﻮداری ﺑﺮای ﻧﺸﺎن دادن وزن آﻗﺎی ﺷ ﻤﻮ در اﯾﻦ ‪ ١۶‬ﻫﻔﺘﻪ ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺳﺖ؟‬
‫آن ﻧﻤﻮدار را رﺳﻢ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫ﻧﻔﺮ ﻧﻤﻮداری ﮐﻪ ﺷﻤﺎ رﺳﻢ ﮐﺮدهاﯾﺪ را دﯾﺪه و ﻧﺘﯿﺠﻪ ﮔﺮﻓﺘﻪ‪:‬‬ ‫ب( ﯾ‬

‫ﻤﻮ در روزﻫﺎی ﻫﻔﺘﮥ ﯾﺎزدﻫﻢ ﺗﻘﺮﯾﺒﺎً ‪١٠٣‬‬ ‫»ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ وزن آﻗﺎی ﺷ‬

‫ﮐﯿﻠﻮ ﺑﻮده اﺳﺖ‪«.‬‬

‫آﯾﺎ اﯾﻦ ﻧﺘﯿﺠﻪﮔﯿﺮی درﺳﺖ اﺳﺖ؟‬

‫‪١٣٢‬‬
 ‫آﻣﺎرواﺣ ل‬

‫ج( ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺷﻤﺎ آﻗﺎی ﺷ ﻤﻮ در ﻫﻔﺘﮥ ﭼﻨﺪم از آن رژﯾﻢ ﻃﺎﻗﺖﻓﺮﺳﺎ دﺳﺖ ﮐﺸﯿﺪه‬
‫اﺳﺖ؟‬

‫‪ .۶‬ﻓﯿﻠﻢ »آﺗﺶ ﺑﺲ« را اوﻟﯿﻦ ﻓﯿﻠﻢ ﻣﯿﻠﯿﺎردی ﺳﯿﻨﻤﺎی اﯾﺮان ﻧﺎﻣﯿﺪهاﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻓﯿﻠﻢ در ﺳﺎل‬
‫ﻣﯿﻠﯿﺎرد و ﭘﺎﻧﺼﺪ ﻣﯿﻠﯿﻮن ﺗﻮﻣﺎن ﻓﺮوش داﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﻓﯿﻠﻢ »ﮐﻼهﻗﺮﻣﺰی‬ ‫‪ ،١٣٨۵‬ﺣﺪود ﯾ‬
‫و ﭘﺴﺮﺧﺎﻟﻪ« در ﺳﺎل ‪ ،١٣٧٣‬ﺣﺪود ﭼﻬﺎرﺻﺪ ﻣﯿﻠﯿﻮن ﺗﻮﻣﺎن ﻓﺮوش داﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬

‫اﻟﻒ( ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺷﻤﺎ آﯾﺎ ﻓﻘﻂ ﺑﺎ داﻧﺴﺘﻦ ﻣﯿﺰان ﻓﺮوش اﯾﻦ دو ﻓﯿﻠﻢ ﻣ ﺗﻮان ﻣﺤﺒﻮﺑﯿﺖ ﻫﺮﯾ‬
‫را در زﻣﺎن ﺧﻮدﺷﺎن ﺑﺎ ﯾ ﺪﯾ ﺮ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﮐﺮد؟‬

‫ب( ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ ﻗﯿﻤﺖ ﺑﻠﯿﺖ در ﺳﺎلﻫﺎی ‪ ١٣٨۵‬و ‪ ١٣٧٣‬ﺑﻪﺗﺮﺗﯿﺐ ‪ ١٢٠٠‬و ‪ ٧٠‬ﺗﻮﻣﺎن ﺑﻮده‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﻓﯿﻠﻢ ﮐﻼهﻗﺮﻣﺰی و ﭘﺴﺮﺧﺎﻟﻪ ﺗﻘﺮﯾﺒﺎً ﭼﻨﺪ ﺑﻠﯿﺖ ﺑﯿﺸﺘﺮ از ﻓﯿﻠﻢ آﺗﺶ ﺑﺲ‬
‫ﻓﺮوﺧﺘﻪ اﺳﺖ؟‬

‫ج( در ﺳﺎلﻫﺎی ‪ ١٣٧۵‬و ‪ ١٣٨۵‬ﺟﻤﻌﯿﺖ اﯾﺮان‪ ،‬ﺑﻪﺗﺮﺗﯿﺐ در ﺣﺪود ‪ ۶٠‬و ‪ ٧٠‬ﻣﯿﻠﯿﻮن‬

‫ﻧﻔﺮ ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﭼﻨﺪ درﺻﺪ ﻣﺮدم ﺑﺮای دﯾﺪن اﯾﻦ دو ﻓﯿﻠﻢ ﺑﻪ ﺳﯿﻨﻤﺎ رﻓﺘﻪاﻧﺪ؟‬

‫د( ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺷﻤﺎ ﺑﺮای ﻣﻘﺎﯾﺴﮥ ﻣﯿﺰان ﻓﺮوش و ﻣﺤﺒﻮﺑﯿﺖ ﻓﯿﻠﻢﻫﺎ ﭼﻪ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎﯾﯽ را‬
‫ﺑﺎﯾﺪ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ؟‬

‫‪١٣٣‬‬
 ‫آﻣﺎرواﺣ ل‬

‫اﺣﺘﻤﺎل ﯾﺎ اﻧﺪازهﮔﯿﺮی ﺷﺎﻧﺲ‬

‫از ﻗﺴﻤﺖﻫﺎی زﯾﺮ‪» ،‬ﺻﻔﺮ«‪» ،‬ﯾ « ﯾﺎ »ﺑﯿﻦ ﺻﻔﺮ و ﯾ « ﺑﻮدنِ اﺣﺘﻤﺎل ﭘﯿﺸﺎﻣﺪ‬ ‫‪ .١‬در ﻫﺮﯾ‬
‫اﺳﺖ‪ ،‬درﺑﺎرۀ ﻧﺰدﯾ‬ ‫داده ﺷﺪه را ﺑﺮرﺳ ﮐﻨﯿﺪ‪ .‬در ﻣﻮاردی ﮐﻪ اﺣﺘﻤﺎل ﺑﯿﻦ ﺻﻔﺮ و ﯾ‬
‫ﺑﻮدن آن ﺑﻪ ﻋﺪدﻫﺎی ‪ b ،a‬ﯾﺎ ‪) c‬ﮐﻪ در ﺷ ﻞ زﯾﺮ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪهاﻧﺪ( ﺑﺤﺚ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫‪a‬‬ ‫‪b‬‬ ‫‪c‬‬
‫‪٠‬‬ ‫‪١‬‬

‫اﻟﻒ( اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪن ﺷﻤﺎ ﺑﺮای درس ﺟﻮاب دادن در ﮐﻼﺳﺘﺎن!‬

‫ﻧﻔﺮ در ﻗﺮﻋﻪﮐﺸ ﺑﺮﻧﺎﻣﮥ ﻧﻮد!‬ ‫ب( ﺑﺮﻧﺪه ﺷﺪن ﯾ‬

‫ﮔﻞ در ﺑﺎﻏﭽﻪ‪ ،‬ﺑﺪون ﮐﺎﺷﺘﻦ ﺑﺬر!‬ ‫ج( ﺳﺒﺰ ﺷﺪن ﯾ‬

‫د( آﻗﺎی ﮔﻞ ﺷﺪنِ ﺷﺨﺼ ﮐﻪ در ﻫﯿﭻ ﺗﯿﻢ ﻓﻮﺗﺒﺎﻟ ﺣﻀﻮر ﻧﺪارد!‬

‫ھ( اﯾﺮاﻧ ﺑﻮدنِ ﻓﯿﻠﻢ ﺳﯿﻨﻤﺎﯾﯽ ﺗﻠﻮﯾﺰﯾﻮن در ﻋﺼﺮِ ﺟﻤﻌﮥ ﻫﻔﺘﮥ آﯾﻨﺪه‬

‫و( ﺑﺎرش ﺑﺮف در ﻣﺎه ژاﻧﻮﯾﻪ در ﺳﯿﺒﺮی‬

‫ﮐﺎرتِ ﺑﺎﻧﮑ در ﺳﻮﻣﯿﻦ آزﻣﺎﯾﺶ ﺗﺼﺎدﻓ !‬ ‫ز( اﺣﺘﻤﺎل ﭘﯿﺪا ﮐﺮدن رﻣﺰ ﯾ‬

‫ﻣ ﻌﺐ روﺑﯿ ِ ﺑﻪﻫﻢرﯾﺨﺘﻪ ﺑﺎ دهﺑﺎر ﭼﺮﺧﺎﻧﺪن‬ ‫ح( ﻫﻤﺮﻧﮓ ﺷﺪن ﺗﻤﺎم وﺟﻪﻫﺎی ﯾ‬

‫وﺟﻪﻫﺎی ﻣ ﻌﺐ ﺑﻪﻃﻮر ﺗﺼﺎدﻓ‬

‫ط( دﺧﺘﺮ ﺑﻮدن ﻓﺮزﻧﺪ ﺧﺎﻧﻤ ﺑﺎردار‬

‫ﻣ ﺲ در ﯾﺨﭽﺎلِ ﻧﺰدﯾ ﺗﺮﯾﻦ ﺷﯿﺮﯾﻨ ﻓﺮوﺷ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﮥ ﺷﻤﺎ!‬ ‫ی( ﭘﺮوازِ ﯾ‬

‫ک( ﭘﺨﺶ ﺷﺪنِ اذان ﻇﻬﺮ از ﺑﻠﻨﺪﮔﻮی ﻣﺴﺠﺪ ﻣﺤﻠﮥ ﺷﻤﺎ در ﻇﻬﺮ ﺷﺮﻋ‬

‫داﻧﺶ آﻣﻮز در ﺑﺮﮔﮥ اﻣﺘﺤﺎﻧﺶ‪ ،‬ﻋﺪد ‪ ٩١‬را ﻋﺪدی اول در ﻧﻈﺮ ﺑ ﯿﺮد!‬ ‫ل( ﯾ‬

‫رﯾﺎﺿ دان در ﺳﺨﻨﺮاﻧ ﻣﻬﻤ ﺑ ﻮﯾﺪ‪ ۵١ :‬ﻋﺪدی اول اﺳﺖ!‬ ‫م( ﯾ‬

‫‪١٣۴‬‬
 ‫آﻣﺎرواﺣ ل‬

‫‪ .٢‬ﺗﺎﺳ را ﻣ اﻧﺪازﯾﻢ‪ .‬آﯾﺎ اﺣﺘﻤﺎل اﯾﻨﮑﻪ »ﻋﺪد ﺑﺰرگﺗﺮ از ﭼﻬﺎر ﻇﺎﻫﺮ ﺷﻮد« از اﺣﺘﻤﺎل‬
‫اﯾﻨﮑﻪ »ﻋﺪد اول ﻇﺎﻫﺮ ﺷﻮد« ﺑﯿﺸﺘﺮ اﺳﺖ؟‬

‫‪ .٣‬ﺑﺎﺗﻮﺟﻪﺑﻪ ﺑﺎزی ﻧﺒﺮد درﯾﺎﯾﯽ ﮐﻪ در ﻓﺼﻞ ﻗﺒﻞ ﺑﺎ آن آﺷﻨﺎ ﺷﺪﯾﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﭘﺮﺳﺶﻫﺎی زﯾﺮ ﭘﺎﺳﺦ‬
‫دﻫﯿﺪ‪:‬‬

‫اول ﺷﻤﺎ ﺑﻪ ﻫﺪف ﺑﺮﺧﻮرد ﮐﻨﺪ؟‬ ‫اﻟﻒ( ﭼﻘﺪر اﺣﺘﻤﺎل دارد ﮐﻪ ﺷﻠﯿ‬

‫دوم‬ ‫اول ﺷﻤﺎ ﺑﻪ ﻫﺪف ﺑﺮﺧﻮرد ﻧﮑﻨﺪ‪ ،‬ﭼﻘﺪر اﺣﺘﻤﺎل دارد ﮐﻪ ﺷﻠﯿ‬ ‫ب( اﮔﺮ ﺷﻠﯿ‬
‫ﺑﻪ ﻫﺪف ﺑﺮﺧﻮرد ﮐﻨﺪ؟‬

‫اول ﺷﻤﺎ ﺑﻪ ﻫﺪف ﺑﺮﺧﻮرد ﮐﺮده ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬آﯾﺎ ﻣﻤ ﻦ اﺳﺖ اﺣﺘﻤﺎل‬ ‫ج( ﻓﺮض ﮐﻨﯿﺪ ﺷﻠﯿ‬
‫دوم ﺷﻤﺎ ﺑﻪ ﻫﺪف ﺑﯿﺶ از ‪ ١٢‬ﺑﺎﺷﺪ؟‬ ‫ﺑﺮﺧﻮرد ﺷﻠﯿ‬

‫ﻋﺪد ﺑﻪ ﺗﺼﺎدف اﻧﺘﺨﺎب ﻣ ﮐﻨﯿﻢ‪ .‬ﭼﻘﺪر‬ ‫‪ .۴‬اﻟﻒ( از ﺑﯿﻦ اﻋﺪاد ‪ ¨ ¨ ¨ ،٣ ،٢ ،١‬و ‪ ۵٠‬ﯾ‬
‫اﺣﺘﻤﺎل دارد ﮐﻪ اﯾﻦ ﻋﺪد اول ﺑﺎﺷﺪ؟‬

‫ﻋﺪد ﺑﻪ ﺗﺼﺎدف اﻧﺘﺨﺎب ﻣ ﮐﻨﯿﻢ‪ .‬ﭼﻘﺪر‬ ‫ب( از ﺑﯿﻦ اﻋﺪاد ‪ ¨ ¨ ¨ ،٣ ،٢ ،١‬و ‪ ١٠٠‬ﯾ‬
‫اﺣﺘﻤﺎل دارد ﮐﻪ اﯾﻦ ﻋﺪد اول ﺑﺎﺷﺪ ﯾﺎ ﻓﻘﻂ دو ﺷﻤﺎرﻧﺪۀ اول داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ؟‬

‫ﻋﺪد ﺑﻪ ﺗﺼﺎدف اﻧﺘﺨﺎب ﻣ ﮐﻨﯿﻢ‪ .‬ﭼﻘﺪر‬ ‫ج( از ﺑﯿﻦ اﻋﺪاد ‪ ¨ ¨ ¨ ،٣ ،٢ ،١‬و ‪ ٢٠٠‬ﯾ‬
‫اﺣﺘﻤﺎل دارد ﮐﻪ اﯾﻦ ﻋﺪد دﻗﯿﻘﺎً ﺳﻪ ﺷﻤﺎرﻧﺪه داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ؟‬

‫ﻋﺪد ﺑﻪﺗﺼﺎدف اﻧﺘﺨﺎب ﻣ ﮐﻨﯿﻢ‪ .‬ﭼﻘﺪر‬ ‫د( از ﺑﯿﻦ اﻋﺪاد ﻃﺒﯿﻌ دو رﻗﻤ ‪ ،‬ﯾ‬
‫اﺣﺘﻤﺎل دارد ﮐﻪ ﻣﺠﻤﻮع رﻗﻢﻫﺎی اﯾﻦ ﻋﺪد زوج ﺑﺎﺷﺪ؟‬
‫‪٣‬‬
‫‪٨‬‬
‫‪ .۵‬در ﮐﯿﺴﻪای ﺗﻌﺪادی ﻣﻬﺮۀ ﺳﯿﺎه‪ ،‬ﺳﻔﯿﺪ و آﺑﯽ ﻫﺴﺖ‪ .‬اﺣﺘﻤﺎل ﺑﯿﺮون آﻣﺪن ﻣﻬﺮۀ ﺳﯿﺎه‬
‫و اﺣﺘﻤﺎل ﺑﯿﺮون آﻣﺪن ﻣﻬﺮۀ ﺳﻔﯿﺪ ‪ ٢٧‬اﺳﺖ‪ ،‬اﺣﺘﻤﺎل ﺑﯿﺮون آﻣﺪن ﻣﻬﺮۀ آﺑﯽ ﭼﻘﺪر اﺳﺖ؟‬

‫‪ .۶‬ﻣﻬﺪی ﺳﻪ ﮐﺘﺎب داﺳﺘﺎن ﺧﺎرﺟ ‪ ،‬ﭼﻬﺎر ﮐﺘﺎب داﺳﺘﺎن اﯾﺮاﻧ ‪ ،‬ﺳﻪ ﮐﺘﺎب ﺷﻌﺮ و ﭘﻨﺞ‬
‫از اﯾﻦ ﮐﺘﺎبﻫﺎ را ﺑﺎ ﭼﺸﻢ ﺑﺴﺘﻪ اﻧﺘﺨﺎب ﻣ ﮐﻨﺪ‪ .‬اﺣﺘﻤﺎل‬ ‫ﮐﺘﺎب ﻣﻌﻤﺎ دارد‪ .‬ﻣﻬﺪی ﯾ‬
‫اﯾﻨﮑﻪ‪ ،‬اﯾﻦ ﮐﺘﺎب‪ ،‬ﮐﺘﺎب داﺳﺘﺎن ﺑﺎﺷﺪ ﭼﻘﺪر اﺳﺖ؟‬

‫‪١٣۵‬‬
 ‫آﻣﺎرواﺣ ل‬

‫ﺟﺴﻢ ﻓﻀﺎﯾﯽ را ﻧﺸﺎن ﻣ دﻫﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺟﺴﻢ ﻓﻀﺎﯾﯽ را ﻣﺎﻧﻨﺪ ﯾ‬ ‫‪ .٧‬ﺷ ﻞ زﯾﺮ‪ ،‬ﮔﺴﺘﺮدۀ ﯾ‬
‫از اﺣﺘﻤﺎلﻫﺎی زﯾﺮ را ﺑﻪدﺳﺖ آورﯾﺪ‪:‬‬ ‫ﺗﺎس ﻣ اﻧﺪازﯾﻢ‪ .‬ﻫﺮﯾ‬
‫اﻟﻒ( وﺟﻪ ﺑﺎﻻ ﺷﻤﺎرﻧﺪۀ ‪ ٧٢‬ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪١‬‬
‫ب( وﺟﻪ ﺑﺎﻻ ﻣﻀﺮب ‪ ١٢‬ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪١٢‬‬
‫ج( وﺟﻪ ﺑﺎﻻ ﺷﻤﺎرﻧﺪۀ ‪ ٣۶‬ﻧﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪٢‬‬
‫‪۴‬‬ ‫‪٩‬‬ ‫د( ﺣﺎﺻﻞﺿﺮب وﺟﻪ ﺑﺎﻻ و ﭘﺎﯾﯿﻦ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ ٧٢‬ﻧﺸﻮد‪.‬‬
‫‪٣۶‬‬ ‫‪٧٢‬‬ ‫ھ( ﺣﺎﺻﻞﺿﺮب وﺟﻪ ﺑﺎﻻ و ﭘﺎﯾﯿﻦ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ ۵۶‬ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪١٨‬‬ ‫‪٣‬‬
‫‪٢۴‬‬ ‫‪۶‬‬ ‫و( ﺣﺎﺻﻞﺿﺮب وﺟﻪ ﺑﺎﻻ و ﭘﺎﯾﯿﻦ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ ٢٨٨‬ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪٨‬‬ ‫ز( ﺣﺎﺻﻞﺿﺮب ﻫﻤﮥ وﺟﻪﻫﺎ ﺑﻪﻏﯿﺮ از وﺟﻪ ﺑﺎﻻ و‬
‫ﭘﺎﯾﯿﻦ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ ٢١۵ ˆ ٣١٠‬ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ح( وﺟﻪ ﺑﺎﻻ ﻣﻀﺮب ‪ ۶‬ﺑﺎﺷﺪ وﻟ ﻣﻀﺮب ‪ ۴‬ﻧﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ط( وﺟﻪ ﺑﺎﻻ ﺑﺮ ﻫﺮ دو ﻋﺪد ‪ ۴‬و ‪ ۶‬ﺑﺨﺶﭘﺬﯾﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﭼﻨﺪﺣﺠﺮهای را ﻧﺸﺎن ﻣ دﻫﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪ .٨‬ﺷ ﻞﻫﺎی زﯾﺮ‪ ،‬ﻧﻤﺎی روﺑﻪرو و ﻧﻤﺎی ﺑﺎﻻی ﯾ‬

‫ﻧﻤﺎی ﺑﺎﻻ‬ ‫ﻧﻤﺎی روﺑﻪرو‬

‫اﺣﺘﻤﺎل اﯾﻨﮑﻪ ﺣﺠﻢ اﯾﻦ ﭼﻨﺪﺣﺠﺮهای ﺑﺮاﺑﺮ ‪ ۵‬ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﭼﻘﺪر اﺳﺖ؟‬

‫ﭼﻨﺪﺣﺠﺮهای را ﻧﺸﺎن ﻣ دﻫﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪ .٩‬ﺷ ﻞﻫﺎی زﯾﺮ‪ ،‬ﻧﻤﺎی روﺑﻪرو و ﻧﻤﺎی ﺑﺎﻻی ﯾ‬

‫ﻧﻤﺎی ﺑﺎﻻ‬ ‫ﻧﻤﺎی روﺑﻪرو‬

‫اﺣﺘﻤﺎل اﯾﻨﮑﻪ ﺣﺠﻢ اﯾﻦ ﭼﻨﺪﺣﺠﺮهای ﺑﺮاﺑﺮ ‪ ٨‬ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﭼﻘﺪر اﺳﺖ؟‬

‫‪١٣۶‬‬
 ‫آﻣﺎرواﺣ ل‬

‫ﭼﻨﺪﺣﺠﺮهای را ﻧﺸﺎن ﻣ دﻫﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪ .١٠‬ﺷ ﻞﻫﺎی زﯾﺮ‪ ،‬ﻧﻤﺎی روﺑﻪرو و ﻧﻤﺎی ﺑﺎﻻی ﯾ‬

‫ﻧﻤﺎی ﺑﺎﻻ‬ ‫ﻧﻤﺎی روﺑﻪرو‬

‫اﺣﺘﻤﺎل اﯾﻨﮑﻪ ﺣﺠﻢ اﯾﻦ ﭼﻨﺪﺣﺠﺮهای ﺑﺮاﺑﺮ ‪ ٧‬ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﭼﻘﺪر اﺳﺖ؟‬

‫ﺷﻌﺒﺪه ﺑﺎز ‪ ۶‬ﻣﻮش و ﭼﻨﺪ ﺧﺮﮔﻮش وﺟﻮد دارد‪ .‬اﮔﺮ اﺣﺘﻤﺎل ﺑﯿﺮون آوردن‬ ‫‪ .١١‬در ﮐﻼه ﯾ‬
‫ﺧﺮﮔﻮش از اﯾﻦ ﮐﻼه ‪ ۴٧‬ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺗﻌﺪاد ﺧﺮﮔﻮشﻫﺎ ﭼﻘﺪر اﺳﺖ؟‬ ‫ﯾ‬

‫ﮐﯿﺴﻪ وﺟﻮد دارد‪ .‬دو ﻟﻨﮕﻪ ﺑﻪ ﺗﺼﺎدف از اﯾﻦ ﮐﯿﺴﻪ ﺑﯿﺮون‬ ‫‪ .١٢‬ﭘﻨﺞ ﺟﻔﺖ ﺟﻮراب در ﯾ‬
‫ﻣ ﮐﺸﯿﻢ‪ .‬اﺣﺘﻤﺎل اﯾﻨﮑﻪ اﯾﻦ ﺟﻮرابﻫﺎ ﻟﻨﮕﻪ ﺑﻪ ﻟﻨﮕﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﭼﻘﺪر اﺳﺖ؟‬

‫‪١٣٧‬‬
 ‫آﻣﺎرواﺣ ل‬

‫اﺣﺘﻤﺎل و ﺗﺠﺮﺑﻪ‬

‫ﺑﺎ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺑﻪ »‪ «www.webmath.ir‬ﻧﺮماﻓﺰار ﺟﺌﻮﺟﺒﺮا را داﻧﻠﻮد ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫ﺗﺎس ﺑﺴﺎزﯾﺪ و آن را ﺻﺪﺑﺎر ﺑﯿﻨﺪازﯾﺪ‪ .‬ﺗﻌﺪاد »‪«۶‬ﻫﺎی آﻣﺪه را‬ ‫‪ .١‬اﻟﻒ( ﺑﺎ ﺳﯿﺐزﻣﯿﻨ ﯾ‬
‫ﯾﺎدداﺷﺖ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫ب( ﻧﺮماﻓﺰار ﺟﺌﻮﺟﺒﺮا را اﺟﺮا ﮐﻨﯿﺪ‪ .‬در ﻧﻮار ﻣﻘﺎﺑﻞ ‪ ،Input‬ﻋﺒﺎرتِ‬

‫‪RandomBetweenr1, 6s‬‬

‫را وارد ﮐﻨﯿﺪ )ﺗﺼﻮﯾﺮ زﯾﺮ را ﺑﺒﯿﻨﯿﺪ(‪.‬‬

‫‪۶‬‬ ‫ﻋﺪد ﺗﺼﺎدﻓ از اﻋﺪاد ‪ ١‬ﺗﺎ‬ ‫ﺳﭙﺲ ﮐﻠﯿﺪ ‪ Enter‬را ﻓﺸﺎر دﻫﯿﺪ‪ .‬ﺟﺌﻮﺟﺒﺮا ﯾ‬
‫اﻧﺘﺨﺎب و آن ﻋﺪد را در ﻧﻮار ﺳﻤﺖ ﭼﭗ‪ ،‬ﭼﺎپ ﻣ ﮐﻨﺪ )ﺗﺼﻮﯾﺮ زﯾﺮ را ﺑﺒﯿﻨﯿﺪ(‪.‬‬

‫‪١٣٨‬‬
 ‫آﻣﺎرواﺣ ل‬

‫ﻋﺪد ﺗﺼﺎدﻓ دﯾ ﺮ )ﺑﯿﻦ ‪ ١‬ﺗﺎ ‪ (۶‬را‬ ‫ﺑﺎ ﻫﺮﺑﺎر ﻓﺸﺎر دادن ﮐﻠﯿﺪ ‪ ،F9‬ﺟﺌﻮﺟﺒﺮا ﯾ‬
‫ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺣﺮف ‪ a‬ﭼﺎپ ﻣ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺻﺪﺑﺎر ﮐﻠﯿﺪ ‪ F9‬را ﻓﺸﺎر دﻫﯿﺪ و ﺗﻌﺪاد »‪«۶‬ﻫﺎی‬
‫ﻇﺎﻫﺮ ﺷﺪه ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺣﺮف ‪ a‬را ﯾﺎدداﺷﺖ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫ج( اﮔﺮ ﭘﺎﻧﺼﺪﺑﺎر ﺗﺎس ﺳﯿﺐزﻣﯿﻨ را ﺑﯿﻨﺪازﯾﺪ )ﯾﺎ ﮐﻠﯿﺪ ‪ F9‬را ﻓﺸﺎر دﻫﯿﺪ( اﻧﺘﻈﺎر‬
‫دارﯾﺪ‪ ،‬ﭼﻨﺪﺑﺎر ﻋﺪد ‪ ۶‬ﻇﺎﻫﺮ ﺷﻮد؟‬

‫د( ﮐﺪام ﻋﺪد ﺑﻪ ﭘﺎﺳﺦ ﺷﻤﺎ در ﻗﺴﻤﺖ »ج« ﻧﺰدﯾ ﺗﺮ اﺳﺖ‪ :‬ﺗﻌﺪاد »‪«۶‬ﻫﺎی آﻣﺪه در‬
‫ﭘﺮﺗﺎب ﺗﺎس ﺳﯿﺐزﻣﯿﻨ ﯾﺎ ﺗﻌﺪاد »‪«۶‬ﻫﺎی ﻇﺎﻫﺮ ﺷﺪه در ﺟﺌﻮﺟﺒﺮا؟‬

‫دوازدهوﺟﻬ ﻣﻨﺘﻈﻢ ﺑﺴﺎزﯾﺪ‪ .‬روی ﻫﺮ وﺟﻪ آن ﯾ‬ ‫‪ .٢‬اﻟﻒ( ﺳﻌ ﮐﻨﯿﺪ ﺑﺎ ﺳﯿﺐزﻣﯿﻨ ﯾ‬

‫ﮐﻨﯿﺪ‪ .‬دوازدهوﺟﻬ را ﺻﺪﺑﺎر ﺑﯿﻨﺪازﯾﺪ و ﺗﻌﺪاد‬ ‫از ﺷﻤﺎرﻧﺪهﻫﺎی ﻋﺪد ‪ ٧٢‬ﺣ‬
‫‪٢۴‬ﻫﺎی آﻣﺪه را ﯾﺎدداﺷﺖ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫ب( ﻧﺮماﻓﺰار ﺟﺌﻮﺟﺒﺮا را اﺟﺮا ﮐﻨﯿﺪ‪ .‬در ﻧﻮار ﻣﻘﺎﺑﻞ ‪ ،Input‬ﻋﺒﺎرتِ‬

‫‪RandomElementr1, 2, 3, 4, 6, 8, 9, 12, 18, 24, 36, 72s‬‬

‫را وارد ﮐﻨﯿﺪ )ﺗﺼﻮﯾﺮ زﯾﺮ را ﺑﺒﯿﻨﯿﺪ(‪.‬‬

‫‪١٣٩‬‬
 ‫ﭘﯿﻮﺳﺖ‬

‫ﻋﺪد ﺗﺼﺎدﻓ از اﻋﺪاد ﺷﻤﺎرﻧﺪهﻫﺎی‬ ‫ﺳﭙﺲ ﮐﻠﯿﺪ ‪ Enter‬را ﻓﺸﺎر دﻫﯿﺪ‪ .‬ﺟﺌﻮﺟﺒﺮا ﯾ‬
‫ﻋﺪد ‪ ٧٢‬اﻧﺘﺨﺎب ﻣ ﮐﻨﺪ و آن ﻋﺪد را در ﻧﻮار ﺳﻤﺖ ﭼﭗ‪ ،‬ﭼﺎپ ﻣ ﮐﻨﺪ )ﺗﺼﻮﯾﺮ‬
‫ﺻﻔﺤﮥ ﺑﻌﺪ را ﺑﺒﯿﻨﯿﺪ(‪.‬‬

‫ﻋﺪد ﺗﺼﺎدﻓ دﯾ ﺮ )از ﺷﻤﺎرﻧﺪهﻫﺎی‬ ‫ﺑﺎ ﻫﺮﺑﺎر ﻓﺸﺎر دادن ﮐﻠﯿﺪ ‪ ،F9‬ﺟﺌﻮﺟﺒﺮا ﯾ‬
‫‪ (٧٢‬را ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺣﺮف ‪ b‬ﭼﺎپ ﻣ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺻﺪﺑﺎر ﮐﻠﯿﺪ ‪ F9‬را ﻓﺸﺎر دﻫﯿﺪ و ﺗﻌﺪاد‬
‫‪٢۴‬ﻫﺎی ﻇﺎﻫﺮ ﺷﺪه ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺣﺮف ‪ b‬را ﯾﺎدداﺷﺖ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫ج( اﮔﺮ ﭘﺎﻧﺼﺪﺑﺎر دوازدهوﺟﻬ ﺳﯿﺐزﻣﯿﻨ را ﺑﯿﻨﺪازﯾﺪ )ﯾﺎ ﮐﻠﯿﺪ ‪ F9‬را ﻓﺸﺎر دﻫﯿﺪ(‬
‫اﻧﺘﻈﺎر دارﯾﺪ‪ ،‬ﭼﻨﺪﺑﺎر ﻋﺪد ‪ ٢۴‬ﻇﺎﻫﺮ ﺷﻮد؟‬

‫د( ﮐﺪام ﻋﺪد ﺑﻪ ﭘﺎﺳﺦ ﺷﻤﺎ در ﻗﺴﻤﺖ »ج« ﻧﺰدﯾ ﺗﺮ اﺳﺖ‪ :‬ﺗﻌﺪاد ‪٢۴‬ﻫﺎی آﻣﺪه در‬
‫ﭘﺮﺗﺎب دوازدهوﺟﻬ ﺳﯿﺐزﻣﯿﻨ ﯾﺎ ﺗﻌﺪاد ‪٢۴‬ﻫﺎی ﻇﺎﻫﺮ ﺷﺪه در ﺟﺌﻮﺟﺒﺮا؟‬

‫‪١۴٠‬‬
 ‫ﭘﯿﻮﺳﺖ‬

‫ﭘﯿﻮﺳﺖ‬

‫ﻣﻌﺎدﻟﻪ‬

‫ﻋﺪد ﺷﻮد‪ ،‬ﻣﻌﺎدﻟﻪ ﺗﺸ ﯿﻞ‬ ‫ﻋﺒﺎرت ﺟﺒﺮی دﯾ ﺮ ﯾﺎ ﯾ‬ ‫ﻋﺒﺎرت ﺟﺒﺮی ﻣﺴﺎوی ﯾ‬ ‫ﻫﺮﮔﺎه ﯾ‬
‫ﻣﻌﺎدﻟﻪ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫از ﺗﺴﺎویﻫﺎی زﯾﺮ ﯾ‬ ‫ﻣ ﺷﻮد‪ .‬ﻫﺮﯾ‬

‫‪) ١۵x ´ ۴ “ ۵‬اﻟﻒ‬ ‫‪) ١٨x.x ´ ٣x.y “ ١٢x ´ ۴y.x‬ب‬

‫‪) z “ ١٨x.x.x.x ´ ۴t‬ج‬ ‫‪) v “ ٢k ` t‬د‬

‫ﻋﺪد(‬ ‫ﻋﺒﺎرت ﺟﺒﺮی دﯾ ﺮ )و ﯾﺎ ﯾ‬ ‫ﻋﺒﺎرت ﺟﺒﺮی ﺑﺎ ﯾ‬ ‫ﻣﻌﺎدﻟﻪ ﯾﻌﻨ »ﻣﻌﺎدل ﺷﺪن« ﯾ‬

‫در ﻗﺴﻤﺖ »اﻟﻒ«‪ ،‬ﻋﺒﺎرت ﺟﺒﺮی ‪ ١۵x ´ ۴‬ﻣﻌﺎدل اﺳﺖ ﺑﺎ ‪ .۵‬اﯾﻦ ﻣﻌﺎدﻟﻪ دارای ﯾ‬
‫ﻣﺘﻐﯿﺮ ‪ x‬اﺳﺖ‪ .‬در ﻗﺴﻤﺖ »ب«‪ ،‬ﻋﺒﺎرت ﺟﺒﺮی ‪ ١٨x.x ´ ٣x.y‬ﻣﻌﺎدل اﺳﺖ ﺑﺎ ﻋﺒﺎرت ﺟﺒﺮی‬
‫‪ .١٢x ´ ۴y.x‬اﯾﻦ ﻣﻌﺎدﻟﻪ دارای دو ﻣﺘﻐﯿﺮ ‪ x‬و ‪ y‬اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺣﻞ ﻣﻌﺎدﻟﻪ‬

‫ﻣﺘﻐﯿﺮ دارﻧﺪ‪.‬‬ ‫از اﯾﻨﺠﺎ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ درﺑﺎرۀ ﻣﻌﺎدﻟﻪﻫﺎﯾﯽ ﺳﺨﻦ ﻣ ﮔﻮﯾﯿﻢ ﮐﻪ ﻓﻘﻂ ﯾ‬

‫ﺗﺴﺎوی زﯾﺮ را در ﻧﻈﺮ ﺑ ﯿﺮﯾﺪ‪.‬‬

‫‪٢x.x ` ۵x “ x.x.x ´ ١٢‬‬

‫ﻣﻌﺎدﻟﻪ اﺳﺖ‪ .‬در اﯾﻦ ﻣﻌﺎدﻟﻪ ﻋﺒﺎرت ﺟﺒﺮی ‪ ٢x.x ` ۵x‬ﻣﻌﺎدل ﺷﺪه‬ ‫ﻣ داﻧﯿﻢ اﯾﻦ ﺗﺴﺎوی ﯾ‬
‫ﻣﺘﻐﯿﺮ ﻋﺪدی اﺳﺖ‪ .‬ﯾﻌﻨ ﺑﻪ ﺟﺎی ‪x‬‬ ‫اﺳﺖ ﺑﺎ ﻋﺒﺎرت ﺟﺒﺮی ‪ .x.x.x ´ ١٢‬در اﯾﻦ ﻣﻌﺎدﻟﻪ ‪ x‬ﯾ‬
‫ﻋﺪد ﻗﺮار ﺑ ﯿﺮد‪ .‬ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺷﻤﺎ آﯾﺎ در ﺗﺴﺎوی ﯾﺎ ﻣﻌﺎدﻟﮥ ﺑﺎﻻ ﺑﻪ ﺟﺎی ‪ x‬ﻣ ﺗﻮان ﻫﺮ ﻋﺪدی‬ ‫ﺑﺎﯾﺪ ﯾ‬
‫را ﻗﺮار داد؟ ﺑﻪﻋﻨﻮانِ ﻧﻤﻮﻧﻪ در ﻣﻌﺎدﻟﮥ ﺑﺎﻻ ﻣﻘﺪار ‪ x‬را ﺑﺮاﺑﺮ ‪ ٢‬ﻗﺮار ﻣ دﻫﯿﻢ‪ .‬دراﯾﻦﺻﻮرت آﯾﺎ‬

‫‪١۴١‬‬
 ‫ﭘﯿﻮﺳﺖ‬

‫ﺗﺴﺎوی ﺑﯿﻦ دو ﻋﺒﺎرت ﺟﺒﺮی ‪ ٢x.x ` ۵x‬و ‪ x.x.x ´ ١٢‬ﺑﺮﻗﺮار ﻣ ﻣﺎﻧﺪ؟‬

‫‪x“٢‬‬ ‫?‬
‫‪٢x.x ` ۵x “ x.x.x ´ ١٢ ùùñ ٢ ˆ ٢ ˆ ٢ ` ۵ ˆ ٢ “ ٢ ˆ ٢ ˆ ٢ ´ ١٢‬‬
‫?‬
‫‪ùñ ٨ ` ۵ ˆ ٢ “ ٨ ´ ١٢‬‬
‫?‬
‫‪ùñ ١٨ “ ´۴.‬‬

‫آﯾﺎ ﺗﺴﺎوی ﺑﻪدﺳﺖ آﻣﺪه ﺑﺮﻗﺮار ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد؟!‬

‫واﺿﺢ اﺳﺖ ﮐﻪ ‪١٨ ­“ ´۴‬؛ ﯾﻌﻨ ‪ ١٨‬ﻣﺴﺎوی ‪ ´۴‬ﻧﯿﺴﺖ‪ .‬ﭘﺲ ﻣﺎ ﻣﺠﺎز ﻧﯿﺴﺘﯿﻢ ﺑﻪ ﺟﺎی ‪ x‬ﻣﻘﺪار‬
‫‪ ٢‬را ﻗﺮار دﻫﯿﻢ؛ ﯾﻌﻨ ﻋﺪد ‪ ٢‬ﻧﻤ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪﺟﺎی ‪ x‬ﻗﺮار ﺑ ﯿﺮد‪ .‬ﺣﺎل اﯾﻦ ﭘﺮﺳﺶ ﻣﻄﺮح ﻣ ﺷﻮد‪:‬‬

‫ﺑﻪ ﺟﺎی ‪ x‬ﭼﻪ ﻋﺪد )ﯾﺎ اﻋﺪادی( را ﻣ ﺗﻮاﻧﯿﻢ ﻗﺮار دﻫﯿﻢ؟‬

‫ﺗﻤﺮﯾﻦ‪ .‬ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻧﻤﻮﻧﮥ ﺣﻞ ﺷﺪۀ ﺑﺎﻻ )‪ ،(x “ ٢‬ﺑﻪ ﺟﺎی ‪ x‬در ﻣﻌﺎدﻟﮥ‬

‫‪٢x.x ` ۵x “ x.x.x ´ ١٢‬‬

‫از ﻣﻘﺪارﻫﺎی زﯾﺮ را ﻗﺮار دﻫﯿﺪ و ﺑﺮرﺳ ﮐﻨﯿﺪ‪ :‬آﯾﺎ ﺗﺴﺎوی ﺑﻪدﺳﺖ آﻣﺪه درﺳﺖ اﺳﺖ ﯾﺎ‬ ‫ﻫﺮﯾ‬
‫ﻧﻪ؟‬

‫‪) x “ ٠‬اﻟﻒ‬ ‫‪) x “ ١‬ب‬ ‫‪) x “ ٣‬ج‬

‫“ ‪) x‬د‬ ‫‪١‬‬
‫‪٢‬‬
‫‪) x “ ´٢‬ھ‬ ‫‪) x “ ۴‬و‬

‫اﮔﺮ ﺗﻤﺮﯾﻦ ﻗﺒﻞ را ﮐﺎﻣﻞ اﻧﺠﺎم دﻫﯿﺪ‪ ،‬ﻣﻼﺣﻈﻪ ﺧﻮاﻫﯿﺪ ﮐﺮد ﮐﻪ ﺗﺴﺎوی‬

‫‪٢x.x ` ۵x “ x.x.x ´ ١٢‬‬

‫ﺑﺮای ‪ x “ ۴‬ﺑﺮﻗﺮار ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﯾﻌﻨ اﮔﺮ ﺑﻪ ﺟﺎی ‪ x‬ﻋﺪد ‪ ۴‬را ﻗﺮار دﻫﯿﻢ‪ ،‬ﺗﻮاﻧﺴﺘﻪاﯾﻢ ﺑﯿﻦ دو‬
‫ﻋﺒﺎرت ‪ ٢x.x ` ۵x‬و ‪ x.x.x ´ ١٢‬اﯾﺠﺎد ﺗﻌﺎدل ﮐﻨﯿﻢ‪.‬‬

‫ﺣﻞ ﻣﻌﺎدﻟﻪ ﯾﻌﻨ »اﯾﺠﺎد ﺗﻌﺎدل«‪ .‬اﯾﺠﺎد ﺗﻌﺎدل ﺑﯿﻦ ﺳﻤﺖ ﭼﭗ و ﺳﻤﺖ راﺳﺖ ﺗﺴﺎوی‪.‬‬

‫ﻣﺜﺎل‪ .‬ﻣ ﺧﻮاﻫﯿﻢ ﻣﻌﺎدﻟﮥ ‪ x.x.x ´ ۶x.x “ ۶ ´ ١١x‬را ﺣﻞ ﮐﻨﯿﻢ؛ ﯾﻌﻨ ﺑﺎﯾﺪ ﻋﺪدﻫﺎﯾﯽ را‬
‫ﭘﯿﺪا ﮐﻨﯿﻢ ﮐﻪ اﮔﺮ آن ﻋﺪدﻫﺎ را ﺑﻪ ﺟﺎی ‪ x‬ﻗﺮار دﻫﯿﻢ‪ ،‬ﺗﺴﺎوی ﺑﯿﻦ دو ﻋﺒﺎرت ﺟﺒﺮی )‪(x.x.x´۶x.x‬‬
‫و )‪ (۶ ´ ١١x‬ﺑﺮﻗﺮار ﺑﻤﺎﻧﺪ‪.‬‬

‫‪١۴٢‬‬
 ‫ﭘﯿﻮﺳﺖ‬

‫اﺑﺘﺪا ﺑﻪ ﺟﺎی ‪ x‬ﻣﻘﺪار ‪ ´١‬ﻗﺮار ﻣ دﻫﯿﻢ‪.‬‬

‫?‬
‫‪x “ ´١ ùñ p´١qp´١qp´١q ´ ۶ ˆ p´١qp´١q “ ۶ ´ ١١ ˆ p´١q ùñ ´٧ ­“ ١٧‬‬

‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ‪ x “ ´١‬ﺑﯿﻦ دو ﻋﺒﺎرت ﺟﺒﺮی ‪ x.x.x ´ ۶x.x‬و ‪ ۶ ´ ١١x‬اﯾﺠﺎد ﺗﻌﺎدل ﻧﻤ ﮐﻨﺪ؛‬

‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ‪ x “ ´١‬ﻧﻤ ﺗﻮاﻧﺪ ﺟﻮاب ﻣﻌﺎدﻟﮥ ‪ x.x.x ´ ۶x.x “ ۶ ´ ١١x‬ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺑﻪﺟﺎی ‪ x‬ﻣﻘﺪار ‪ ٠‬را ﻗﺮار ﻣ دﻫﯿﻢ‪.‬‬

‫?‬
‫‪x “ ٠ ùñ ٠ ˆ ٠ ˆ ٠ ´ ۶ ˆ ٠ ˆ ٠ “ ۶ ´ ١١ ˆ ٠ ùñ ٠ ­“ ۶‬‬

‫‪ x “ ٠‬ﻫﻢ ﻧﻤ ﺗﻮاﻧﺪ ﺟﻮاب ﻣﻌﺎدﻟﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺑﻪﺟﺎی ‪ ،x‬ﻣﻘﺪار ‪ ١‬ﻗﺮار ﻣ دﻫﯿﻢ‪.‬‬

‫?‬
‫‪x “ ١ ùñ ١ ˆ ١ ˆ ١ ´ ۶ ˆ ١ ˆ ١ “ ۶ ´ ١١ ˆ ١ ùñ ´۵ “ ´۵‬‬

‫اﮔﺮ ‪ x “ ١‬ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﯿﻦ دو ﻋﺒﺎرت ﺟﺒﺮی ‪ x.x.x ´ ۶x.x‬و ‪ ۶ ´ ١١x‬ﺗﻌﺎدل اﯾﺠﺎد ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺟﻮاب ﺑﺮای ﻣﻌﺎدﻟﮥ ‪ x.x.x ´ ۶x.x “ ۶ ´ ١١x‬اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﭘﺲ ‪ x “ ١‬ﯾ‬

‫ﺑﻪﺟﺎی ‪ x‬ﻣﻘﺪار ‪ ٢‬ﻗﺮار ﻣ دﻫﯿﻢ‪.‬‬

‫?‬
‫‪x “ ٢ ùñ ٢ ˆ ٢ ˆ ٢ ´ ۶ ˆ ٢ ˆ ٢ “ ۶ ´ ١١ ˆ ٢ ùñ ´١۶ “ ´١۶‬‬

‫ﺟﻮاب ﺑﺮای ﻣﻌﺎدﻟﮥ ‪ x.x.x ´ ۶x.x “ ۶ ´ ١١x‬اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪ x “ ٢‬ﻫﻢ ﯾ‬

‫آﯾﺎ ﻣ ﺗﻮاﻧﯿﺪ ﺑﺎز ﻫﻢ ﺑﺮای اﯾﻦ ﻣﻌﺎدﻟﻪ ﺟﻮاب ﭘﯿﺪا ﮐﻨﯿﺪ؟ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺷﻤﺎ ﻣﻌﺎدﻟﮥ ‪x.x.x´۶x.x “ ۶´١١x‬‬

‫ﭼﻨﺪ ﺟﻮاب دارد؟‬

‫ﻣﻌﺎدﻟﻪ‬ ‫ﺗﻌﺪاد ﺟﻮابﻫﺎی ﯾ‬

‫ﺑﺮای ﺑﻌﻀ از ﻣﻌﺎدﻟﻪﻫﺎ ﻧﻤ ﺗﻮان ﺟﻮاب ﭘﯿﺪا ﮐﺮد‪ .‬ﺑﺮای ﻣﺜﺎل ﻣﻌﺎدﻟﮥ زﯾﺮ از اﯾﻦ ﻧﻮع اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪x`۴“x´٢‬‬

‫ﺟﻮاب دارﻧﺪ‪ .‬ﻣﻌﺎدﻟﻪﻫﺎی زﯾﺮ از اﯾﻦ ﻧﻮعاﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻌﻀ از ﻣﻌﺎدﻟﻪﻫﺎ ﻓﻘﻂ ﯾ‬

‫‪١۴٣‬‬
 ‫ﭘﯿﻮﺳﺖ‬

‫‪• ´٢x ´ ۴ “ x ` ۶‬‬ ‫‪• ٣x ´ ٢ “ ٧‬‬

‫‪• x.x ` ۶x ´ ۴ “ x.x ` ۵x ` ۶‬‬ ‫‪• px ´ ١qpx ´ ١q “ ٠‬‬

‫ﺑﻌﻀ از ﻣﻌﺎدﻟﻪﻫﺎ ﻓﻘﻂ دو ﺟﻮاب دارﻧﺪ‪:‬‬

‫‪px ´ ١qpx ´ ٢q “ ٠‬‬

‫ﺑﻌﻀ از ﻣﻌﺎدﻟﻪﻫﺎ ﻓﻘﻂ ﺳﻪ ﺟﻮاب دارﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﻀ از ﻣﻌﺎدﻟﻪﻫﺎ ﻓﻘﻂ ﭼﻬﺎر ﺟﻮاب دارﻧﺪ و‬
‫‪.. . .‬‬

‫ﺑﻌﻀ از ﻣﻌﺎدﻟﻪﻫﺎ ﺑﯽﻧﻬﺎﯾﺖ ﺟﻮاب دارﻧﺪ‪ .‬ﻣﻌﺎدﻟﻪﻫﺎی زﯾﺮ از اﯾﻦ ﻧﻮعاﻧﺪ‪:‬‬

‫‪• xpx ´ ١q ` x “ x.x‬‬

‫‪• ٣x ` ۴ ´ x “ ۵x ´ ٢ ´ ٣x ` ۶‬‬

‫ﻣﻌﺎدﻟﻪ ﭼﻨﺪ ﺟﻮاب دارد؟ ﺟﻮابﻫﺎی ﯾ‬ ‫ﭘﺲ ﺗﮑﻠﯿﻒ ﻣﺎ ﭼﯿﺴﺖ؟ از ﮐﺠﺎ ﺑﻔﻬﻤﯿﻢ ﮐﻪ ﯾ‬
‫ﻣﻌﺎدﻟﻪ را ﭼ ﻮﻧﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﭘﯿﺪا ﮐﻨﯿﻢ؟ اﯾﻨﻬﺎ ﺳﺆاﻻﺗ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻫﻤﮥ آﻧﻬﺎ ﻧﻤ ﺗﻮان اﻣﺴﺎل ﭘﺎﺳﺦ‬
‫داد‪ .‬ﭼﻨﺪ ﺳﺎل ﺑﺮای ﺟﻮاب دادن ﺑﻪ اﯾﻦ ﭘﺮﺳﺶﻫﺎ وﻗﺖ ﻻزم اﺳﺖ‪ .‬ﮐﻤ ﺻﺒﻮر ﺑﺎﺷﯿﺪ!‬

‫ﻣﻌﺎدﻟﻪﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ اﻣﺴﺎل ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ آﻧﻬﺎ آﺷﻨﺎ ﺷﻮﯾﺪ و راهﺣﻞ آﻧﻬﺎ را ﺑﯿﺎﻣﻮزﯾﺪ‪ ،‬ﻣﻌﺎدﻟﻪﻫﺎﯾﯽاﻧﺪ ﮐﻪ‬
‫ﻣﺘﻐﯿﺮ دارﻧﺪ‪ .‬در زﯾﺮ‪ ،‬ﭼﻨﺪ ﻧﻤﻮﻧﻪ از اﯾﻦ ﻣﻌﺎدﻟﻪﻫﺎ را ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬ ‫ﻓﻘﻂ ﯾ‬

‫‪• ٣x “ ١٨‬‬ ‫‪• ۶x ` ۵x “ ١١‬‬

‫‪• ٢x ´ ۶ “ ۵‬‬ ‫‪• ١٢y ´ ٩ “ ٣y ´ ۶‬‬

‫آﯾﺎ ﻣ ﺗﻮاﻧﯿﺪ ﭼﻨﺪ ﻧﻤﻮﻧﻪ از اﯾﻦ ﻣﻌﺎدﻟﻪﻫﺎ را ﺧﻮدﺗﺎن ﺑﺴﺎزﯾﺪ؟‬

‫‪١۴۴‬‬
 ‫ﭘﯿﻮﺳﺖ‬

‫روش ﺣﻞ ﻣﻌﺎدﻟﻪ‬

‫ﻣﻌﺎدﻟﻪ اﺑﺘﺪا ﺑﺎﯾﺪ ﻋﺒﺎرتﻫﺎی ﺟﺒﺮی ﺳﻤﺖ ﭼﭗ و ﺳﻤﺖ راﺳﺖ ﺗﺴﺎوی را ﺳﺎده‬ ‫ﺑﺮای ﺣﻞ ﯾ‬
‫ﮐﺮد‪ .‬ﺳﭙﺲ از ﺧﻮاص ﺗﺴﺎوی ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪﮔﻮﻧﻪای اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد ﺗﺎ ﭘﺲ از ﺑﻪﮐﺎر ﺑﺮدن آن‪ ،‬در ﯾ‬
‫ﺟﻤﻠﻪ ﮐﻪ دارای ﻣﺘﻐﯿﺮ اﺳﺖ‪ .‬در‬ ‫ﻃﺮف ﺗﺴﺎوی ﻓﻘﻂ ﻋﺪد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﻢ و در ﺳﻤﺖ دﯾ ﺮ ﯾ‬
‫ﻧﻬﺎﯾﺖ ﺑﺎز ﻫﻢ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺧﺎﺻﯿﺖ ﺗﺴﺎوی ﻣ ﺗﻮاﻧﯿﻢ ﺑﻪ ﺟﻮاب ﻣﻌﺎدﻟﻪ ﺑﺮﺳﯿﻢ‪ .‬ﺑﺎ اﯾﻦ ﻫﻤﻪ در‬
‫ﻧﻤﺎد ﻣﺘﻐﯿﺮ ﻇﺎﻫﺮ‬ ‫اﯾﻦ ﺑﺨﺶ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ روش ﺣﻞ ﻣﻌﺎدﻻﺗ ﮐﻪ ﭘﺲ از ﺳﺎده ﺷﺪن در آﻧﻬﺎ ﺗﻨﻬﺎ ﯾ‬
‫ﺟﻮاب دارﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻣ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺗﻮﺿﯿﺢ داده ﻣ ﺷﻮد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺧﻮاﻫﯿﺪ دﯾﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ ﻣﻌﺎدﻻت ﺗﻨﻬﺎ ﯾ‬

‫‪۵x ` ٢ “ ٣x ` ١۴ ´ x.‬‬ ‫ﻣﺜﺎل‪.‬‬

‫ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﻋﺪدی ﺑﺎﺷﯿﻢ ﮐﻪ اﮔﺮ آن ﻋﺪد را ﺑﻪﺟﺎی ﻣﺘﻐﯿﺮ ‪ x‬ﻗﺮار دﻫﯿﻢ‪ ،‬ﺗﻌﺎدل ﺑﯿﻦ ﺳﻤﺖ‬
‫و ﭼﭗ و ﺳﻤﺖ راﺳﺖ ﺗﺴﺎوی ﺑﺮﻗﺮار ﺑﻤﺎﻧﺪ‪ .‬اوﻟﯿﻦ ﮐﺎری ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ اﻧﺠﺎم دﻫﯿﻢ‪ ،‬اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ‬
‫‪۵x ` ٢ “ ٢x ` ١۴.‬‬ ‫ﻋﺒﺎرات ﺟﺒﺮی ﺳﻤﺖ ﭼﭗ و ﺳﻤﺖ راﺳﺖ ﺗﺴﺎوی را ﺳﺎده ﮐﻨﯿﻢ‪.‬‬

‫در ﺗﺴﺎوی ﺑﺎﻻ ﻣ ﺧﻮاﻫﯿﻢ ﻋﺪد ‪ ٢‬را از ﺳﻤﺖ ﭼﭗ ﺣﺬف ﮐﻨﯿﻢ‪ .‬ﭘﺲ دو ﻃﺮف ﺗﺴﺎوی را‬
‫ﻣﻨﻬﺎی ‪ ٢‬ﻣ ﮐﻨﯿﻢ‪.‬‬

‫‪۵x ` ٢ “ ٢x ` ١۴ ùñ ۵x ` ٢ ´ ٢ “ ٢x ` ١۴ ´ ٢‬‬

‫‪ùñ ۵x “ ٢x ` ١٢.‬‬
‫ﺣﺎل ﻣ ﺧﻮاﻫﯿﻢ ﺟﻤﻠﮥ ‪ ٢x‬را از ﺳﻤﺖ راﺳﺖ ﺣﺬف ﮐﻨﯿﻢ‪ .‬ﺑﺮای اﯾﻦ ﮐﺎر دو ﻃﺮف ﺗﺴﺎوی را‬
‫ﻣﻨﻬﺎی ‪ ٢x‬ﻣ ﮐﻨﯿﻢ‪.‬‬

‫‪۵x “ ٢x ` ١٢ ùñ ۵x ´ ٢x “ ٢x ` ١٢ ´ ٢x‬‬

‫‪ùñ ٣x “ ١٢.‬‬

‫ﺟﻤﻠﻪ‬ ‫ﻃﺮف آن ﻓﻘﻂ ﻋﺪد دارﯾﻢ و در ﻃﺮف دﯾ ﺮ ﯾ‬ ‫ﺗﺴﺎوی رﺳﯿﺪهاﯾﻢ ﮐﻪ در ﯾ‬ ‫ﺣﺎﻻ ﺑﻪ ﯾ‬

‫ﻣﺘﻐﯿﺮ اﺳﺖ‪ .‬اﮐﻨﻮن اﮔﺮ دو ﻃﺮف ﺗﺴﺎوی را ﺑﻪ ﻋﺪد ‪ ٣‬ﺗﻘﺴﯿﻢ ﮐﻨﯿﻢ‪ ،‬ﺟﻮاب ﻣﻌﺎدﻟﻪ‬ ‫ﮐﻪ دارای ﯾ‬

‫‪١۴۵‬‬
 ‫ﭘﯿﻮﺳﺖ‬

‫ﺑﻪدﺳﺖ ﻣ آﯾﺪ‪ .‬ﺟﻮاب ﻣﻌﺎدﻟﻪ‪ ،‬ﯾﻌﻨ ﻋﺪدی ﮐﻪ ﻣﺠﺎزﯾﻢ در ﻣﻌﺎدﻟﻪ ﺑﻪﺟﺎی ﻣﺘﻐﯿﺮ ﻗﺮار دﻫﯿﻢ‪.‬‬
‫‪٣x‬‬ ‫‪١٢‬‬
‫‪٣x “ ١٢ ùñ‬‬ ‫“‬
‫‪٣‬‬ ‫‪٣‬‬

‫‪ùñ x “ ۴.‬‬

‫ﭘﺲ در ﻣﻌﺎدﻟﮥ ‪ ۵x ` ٢ “ ٣x ` ١۴ ´ x‬اﮔﺮ ﺑﻪﺟﺎی ‪ x‬ﻋﺪد ‪ ۴‬را ﻗﺮار دﻫﯿﻢ‪ ،‬ﺗﺴﺎوی ﺑﺮﻗﺮار‬
‫ﺧﻮاﻫﺪ ﻣﺎﻧﺪ‪.‬‬
‫?‬ ‫?‬
‫‪۵ ˆ ۴ ` ٢ “ ٣ ˆ ۴ ` ١۴ ´ ۴ ùñ ٢٠ ` ٢ “ ١٢ ` ١۴ ´ ۴‬‬

‫‪ùñ ٢٢ “ ٢٢.‬‬

‫‪١۴۶‬‬
 ‫ﮐﺘﺎبﻧﺎﻣﻪ‬

‫]‪ [١‬آﯾﺰاک آﺳﯿﻤﻮف‪ ،‬ﻋﺪد‪ ،‬ﺗﺮﺟﻤﮥ اﯾﺮج ﺟﻬﺎﻧﺸﺎﻫ ‪ ،‬اﻧﺘﺸﺎرات ﻓﺎﻃﻤ ‪ ،‬ﺗﻬﺮان‪.١٣۶٩ ،‬‬

‫]‪ [٢‬ﻣﺤﻤﺪ ﺣﺴﯿﻦ اﺣﻤﺪی و ﻧﺮﮔﺲ اﺧﻼﻗ ﻧﯿﺎ‪ ،‬ﺧﻮدآﻣﻮز ﻫﻨﺪﺳﻪ ‪ ،١‬ﺟﻠﺪ اول‪ ،‬اﻧﺘﺸﺎرات ﻣﺒﺘﮑﺮان‪ ،‬ﺗﻬﺮان‪،‬‬
‫‪.١٣٩٢‬‬

‫]‪ [٣‬رﯾﺎﺿﯿﺎت ﮐﺎﻧﮕﻮرو ‪ ٧‬و ‪ ،٨‬ﺗﺮﺟﻤﮥ ﻣﻬﺮان اﺧﺒﺎرﯾﻔﺮ‪ ،‬اﻧﺘﺸﺎرات ﻓﺎﻃﻤ ﺑﺎ ﻫﻤ ﺎری اﻧﺘﺸﺎرات ﺑﺎﺷ ﺎه‬
‫داﻧﺶﭘﮋوﻫﺎن ﺟﻮان‪ ،‬ﺗﻬﺮان‪.١٣٨٩ ،‬‬

‫]‪ [۴‬ﻣﺤﻤﺪ ﺣﺴﯿﻦ اﺣﻤﺪی‪ ،‬ﺳﻌﯿﺪ ﺻﺪری و ﻋﻠﯿﺮﺿﺎ ﺗﺎجﺑﺨﺶ‪ ،‬رﯾﺎﺿ ﺗﮑﻤﯿﻠ ﺳﺎل اول دوره راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ‪،‬‬
‫ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠ ﭘﺮورش اﺳﺘﻌﺪادﻫﺎی درﺧﺸﺎن‪ ،‬ﺗﻬﺮان‪.١٣٨٩ ،‬‬

‫‪ ،‬در ﭘﯽ ﻓﯿﺜﺎﻏﻮرث‪ ،‬ﺗﺮﺟﻤﮥ ﭘﺮوﯾﺰ ﺷﻬﺮﯾﺎری‪ ،‬اﻧﺘﺸﺎرات اﻣﯿﺮﮐﺒﯿﺮ‪ ،‬ﺗﻬﺮان‪.١٣٨۴ ،‬‬ ‫]‪ [۵‬ﺷﻪﭘﺎن اﻟﻨﺴ‬

‫]‪ [۶‬اوﯾﺴﺘﻦ اور‪ ،‬ﮔﺰﯾﺪهﻫﺎﯾﯽ از ﻧﻈﺮﯾﻪ اﻋﺪاد‪ ،‬ﺗﺮﺟﻤﮥ ﻣﻨﻮﭼﻬﺮ وﺻﺎل‪ ،‬ﻣﺮﮐﺰ ﻧﺸﺮ داﻧﺸ ﺎﻫ ‪ ،‬ﺗﻬﺮان‪.١٣۶٩ ،‬‬

‫]‪ [٧‬ﻫﺎوارد اﯾﻮز‪ ،‬آﺷﻨﺎﯾﯽ ﺑﺎ ﺗﺎرﯾﺦ رﯾﺎﺿﯿﺎت‪ ،‬ﺟﻠﺪ اول‪ ،‬ﺗﺮﺟﻤﮥ ﻣﺤﻤﺪ ﻗﺎﺳﻢ وﺣﯿﺪی اﺻﻞ‪ ،‬ﻣﺮﮐﺰ ﻧﺸﺮ‬
‫داﻧﺸ ﺎﻫ ‪ ،‬ﺗﻬﺮان‪.١٣٨۶ ،‬‬

‫]‪ [٨‬دﯾﻮﯾﺪ ﺑﺮﺗﻦ‪ ،‬ﻧﻈﺮﯾﻪ ﻣﻘﺪﻣﺎﺗ اﻋﺪاد‪ ،‬ﺗﺮﺟﻤﮥ ﻣﺤﻤﺪ ﺻﺎدق ﻣﻨﺘﺨﺐ‪ ،‬ﻣﺮﮐﺰ ﻧﺸﺮ داﻧﺸ ﺎﻫ ‪ ،‬ﺗﻬﺮان‪.١٣٨١ ،‬‬

‫ﺗﻤﭙﻞ ﺑﻞ‪ ،‬رﯾﺎﺿ داﻧﺎن ﻧﺎﻣ ‪ ،‬ﺗﺮﺟﻤﮥ ﺣﺴﻦ ﺻﻔﺎری‪ ،‬اﻧﺘﺸﺎرات اﻣﯿﺮﮐﺒﯿﺮ‪ ،‬ﺗﻬﺮان‪.١٣٨٢ ،‬‬ ‫]‪ [٩‬ارﯾ‬

‫]‪ [١٠‬واﺳﯿﻠ دﻣﯿﺘﺮﯾﻪوﯾﭻ ﭼﯿﺴﺘﯿﺎﮐﻮف‪ ،‬ﻣﺴﺌﻠﻪﻫﺎی ﺗﺎرﯾﺨ رﯾﺎﺿﯿﺎت‪ ،‬ﺗﺮﺟﻤﮥ ﭘﺮوﯾﺰ ﺷﻬﺮﯾﺎری‪ ،‬ﻧﺸﺮ ﻧ ‪ ،‬ﺗﻬﺮان‪،‬‬
‫‪.١٣٧۴‬‬

‫]‪ [١١‬رﯾﺎﺿﯿﺎت ﮐﺎﻧﮕﻮرو ‪ ٩‬و ‪ ،١٠‬ﺗﺮﺟﻤﮥ ﺑﺮدﯾﺎ ﺣﺴﺎم‪ ،‬اﻧﺘﺸﺎرات ﻓﺎﻃﻤ ‪ ،‬ﺗﻬﺮان‪.١٣٩٠ ،‬‬

‫]‪ [١٢‬ﺧﺴﺮو داودی‪ ،‬از ﺗﻮان ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﺪاﻧﯿﻢ‪ ،‬اﻧﺘﺸﺎرات ﻣﺪرﺳﻪ‪ ،‬ﺗﻬﺮان‪.١٣٧٧ ،‬‬

‫‪١۴٧‬‬
‫]‪ [١٣‬ﻋﺒﺪاﻟﺮﺿﺎ زارع ﺷﺤﻨﻪ‪ ،‬رﯾﺎﺿ ﺗﮑﻤﯿﻠ ﺳﺎل دوم دوره راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ‪ ،‬ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠ ﭘﺮورش اﺳﺘﻌﺪادﻫﺎی‬
‫درﺧﺸﺎن‪ ،‬ﺗﻬﺮان‪.١٣٨٩ ،‬‬

‫]‪ [١۴‬ﭘﺮوﯾﺰ ﺷﻬﺮﯾﺎری‪ ٩٩ ،‬ﻣﺴﺌﻠﻪ رﯾﺎﺿ ‪ ،‬ﻣﺆﺳﺴﮥ ﭼﺎپ ﺳﻮره‪ ،‬ﺗﻬﺮان‪.١٣٧٩ ،‬‬

‫ﺣﻤﯿﺪی و‬ ‫]‪ [١۵‬دﻣﯿﺘﺮی ﻓﻮﻣﯿﻦ‪ ،‬ﺳﺮﮔ ﮔﻨﮑﯿﻦ و اﯾﻠﯿﺎ اﯾﺘﻨﺒﺮگ‪ ،‬ﻣﺤﺎﻓﻞ رﯾﺎﺿ )ﺗﺠﺮﺑﻪ روسﻫﺎ(‪ ،‬ﺗﺮﺟﻤﮥ ارﺷ‬
‫ﻣﻬﺮداد ﻣﺴﺎﻓﺮ‪ ،‬اﻧﺘﺸﺎرات ﻓﺎﻃﻤ ‪ ،‬ﺗﻬﺮان‪.١٣٨۶ ،‬‬

‫‪ ،‬اﻧﺪﯾﺸﻪ رﯾﺎﺿ ‪ ،‬ﺗﺮﺟﻤﮥ ﭘﺮوﯾﺰ ﺷﻬﺮﯾﺎری‪ ،‬اﻧﺘﺸﺎرات اﻣﯿﺮﮐﺒﯿﺮ‪ ،‬ﺗﻬﺮان‪،‬‬ ‫]‪ [١۶‬ﺑﻮرﯾﺲ آﻧﺎﺳﺘﺎﺳﯿﻮﯾﭻ ﮐﻮردﻣﺴ‬
‫‪.١٣۶١‬‬

‫]‪ [١٧‬ﺳﺮژ ﻻﻧﮓ و ﺟﯿﻦ ﻣﻮرو‪ ،‬ﻫﻨﺪﺳﻪ‪ ،‬ﺗﺮﺟﻤﮥ ﻣﺤﻤﺪﻋﻠ رﺿﻮاﻧ ‪ ،‬اﻧﺘﺸﺎرات ﻓﺎﻃﻤ ‪ ،‬ﺗﻬﺮان‪.١٣٧٧ ،‬‬

‫]‪ [١٨‬ﻣﺎرﺗﯿﻦ ﮔﺎردﻧﺮ‪ ،‬ﻣﻌﻤﺎﻫﺎی اﺑﻮاﻟﻬﻮل‪ ،‬ﺗﺮﺟﻤﮥ ﺣﺴﻦ ﻧﺼﯿﺮﻧﯿﺎ‪ ،‬ﻣﺮﮐﺰ ﻧﺸﺮ داﻧﺸ ﺎﻫ ‪ ،‬ﺗﻬﺮان‪.١٣٧٠ ،‬‬

‫]‪ [١٩‬ادوﯾﻦ ﻣﻮﯾﺰ و ﻓﻠﻮﯾﺪ داﻧﺰ‪ ،‬ﻫﻨﺪﺳﻪ‪ ،‬ﺗﺮﺟﻤﮥ ﻣﺤﻤﻮد دﯾﺎﻧ ‪ ،‬اﻧﺘﺸﺎرات ﻓﺎﻃﻤ ‪ ،‬ﺗﻬﺮان‪.١٣٧۵ ،‬‬

‫]‪ [٢٠‬راﺟﺮ ﻧﻠﺴﻦ‪ ،‬اﺛﺒﺎت ﺑﺪون ﮐﻼم‪ ،‬ﺗﺮﺟﻤﮥ ﺳﭙﯿﺪه ﭼﻤﻦ آرا‪ ،‬اﻧﺘﺸﺎرات ﻓﺎﻃﻤ ‪ ،‬ﺗﻬﺮان‪.١٣٧۵ ،‬‬

‫]‪ [٢١‬ﺗﺎرل ﻫﺎف‪ ،‬ﭼ ﻮﻧﻪ ﺑﺎ آﻣﺎر دروغ ﻣ ﮔﻮﯾﻨﺪ‪ ،‬ﺗﺮﺟﻤﮥ ﻣﻬﺪی ﺗﻘﻮی‪ ،‬ﻧﺸﺮ آﻓﺘﺎب‪ ،‬ﺗﻬﺮان‪.١٣٧١ ،‬‬
 ‫درﺑﺎرۀ ﻃﺮح روی ﺟﻠﺪ‬

‫از اﻧﻮاع ﺻﻨﺎﯾﻊ دﺳﺘ ‪ ،‬زﯾﺮاﻧﺪازی و ﭘﻮﺷﺸ اﺳﺖ ﮐﻪ از اﺑﺮﯾﺸﻢ‪ ،‬ﻣﻮی ﺑﺰ‪ ،‬ﭘﺸﻢ‬ ‫ﮔﻠﯿﻢ ﯾﺎ ﭘﻼس ﯾ‬
‫ﮔﻮﺳﻔﻨﺪ و ﯾﺎ دﯾ ﺮ ﭼﺎرﭘﺎﯾﺎن اﻫﻠ ﺑﺎﻓﺘﻪ ﻣ ﺷﻮد‪ .‬ﮔﻠﯿﻢ ﺑﻪ ﺷ ﻞ ﺳﻨﺘ اش‪ ،‬ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﺮای ﭘﻮﺷﺎﻧﺪن زﻣﯿﻦ‪،‬‬
‫ﭘﻮﺷﺶ ﻣﺪرن ﺑﺮای‬ ‫دﯾﻮار و ﯾﺎ رو اﻧﺪازی ﺑﺮای ﺣﯿﻮاﻧﺎت ﺑﺎرﺑﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﻣ ﺷﻮد وﻟ اﻣﺮوزه ﺑﻪﻋﻨﻮان ﯾ‬
‫ﺧﺎﻧﻪﻫﺎی ﺷﻬﺮی ﻧﯿﺰ ﺧﺮﯾﺪاری ﻣ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﮔﻠﯿﻢ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣ ﺗﻮاﻧﯿﺪ در »‪«www.webmath.ir‬‬ ‫ﻃﺮح روی ﺟﻠﺪ اﯾﻦ ﮐﺘﺎب‪ ،‬ﻗﺴﻤﺘ از ﻧﻘﺸﮥ ﯾ‬
‫اﺻﻞ ﺗﺼﻮﯾﺮ را ﻣﺸﺎﻫﺪه ﮐﻨﯿﺪ‪ .‬در زﯾﺮ‪ ،‬ﻃﺮح ﮐﺎﻣﻞ اﯾﻦ ﮔﻠﯿﻢ زﯾﺒﺎ را ﻣ ﺑﯿﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫‪١۴٩‬‬
 ‫رم‪ ،‬صاحبنظران‪ ،‬دانشآموزان زعزي و اولیاي آانن ميتوانند نظر اصالحي خود را ردبارۀ مطالب اين‬

‫ز طريق انهم هب نشاني تهران – خیابان سپهبد قرني – نبش سميه – وزارت آموزش و رپورش – ساختمان مرحوم‬
‫پس‬ ‫هف‬
‫ن – طبقۀ تم – كد تي ‪ 11111-11111‬و یا رایاانهم هب نشاني ‪ sampad@medu.ir‬ارسال نمايند‪.‬‬

‫مركز ملي رپورش استعدا داهي ردخشان و دانشژپواهن جوان‬