BRANCHES OF THE GOVERNMENT

Judiciary – Supreme Court, Justices, Trial court (balance other branches)

Executive – President, Vpresident, Cabinets
Legislative – Senate, congressman, committees, partylist
REPUBLIC ACT NO. 1425
Mandates all educational institutions in the Philippines to offer courses about Jose Rizal.
1.Re-dedication to the ideals of freedom and nationalism (TODAY)
2.Honoring heroes specially Rizal; devotion their lives and works.
3.Rizal, especially 2 novels are source of patriotism should be spread.
4.all schools are enjoined to develop moral character, personal discipline, civic conscience to teach
duties of citizenship.
Section 1: Life, Works and writings of Rizal included in the curricula. Original & unexpurgated
books.
Section 2: Should have a copy of books in Libraries.
Section 3: The Board of National Education shall cause Translation of the books in Tagalog, English
and Dialects.
Section 4: Prohibits of religious doctrines by public Schools
Section 5: The sum of 300,000 is authorized
Section 6: This Act shall take upon its approval.
Approved: June 12, 1956
RIZAL LAW AND THE CATHOLIC HIERARCHY
Senator Claro M. Recto- main proponent of the Rizal Bill. He proposed that Noli Me and El fili
compulsory reading in all universities and colleges.
RIZAL BILL - Reported out by Committee on Education.
-it was sponsored by Senator Laurel (Committee Chairman)
- Senator Decoroso Rosales brother of Archbishop now Cardinal Rosales.
Church oppose the bill
- Mariano J. Cuenco brother of Archbishop Cuenco claiming that it would violate
freedom of conscience and
- and Francisco Rodrigo former president of Catholic Action. religion.
-Catholic Hierarchy issued a pastoral Letter detailing its objections to the bill
-RODRIGO proposed that the education committee hold a closed door conference with Catholic
Hierarchy.
Church
oppose the
 Organized symposiums. bill claiming
that it would
violate
freedom of
conscience
and religion.
 FIRST – Sentinel – official organ of Philippine Catholic Action
- It would be published daily instead of weekly
SECOND - Filipino Catholics asking congressman and senators to “kill” the Rizal Bill.
Father Jesus Cavanna of the Paulist Fathers – write the pastoral letter
-against the bill
-argued that the novels “belong to the past” and that teaching them would misrepresent
current conditions. It eould be “harmful” because they presented a “False Picture” of the
conditions in the country that time.
-he describe that Noli Me as “attack on the Clergy” and its object was “put to ridiculate
the Catholic Faith”.
-he said that the novel was not really patriotic
-out of 333 pages, 25 pages only contained patriotic passages while 120 were devoted
to anti-Catholic attacks.
Jesus Parades – a radio commentator
- declared that some parts are “objectionable matter”
- Catholics had the right to refuse to read them as it would “enadager their Salvation”
Narciso, Pimentel Jr. – Radio Commentator
- The bill was Rectos revenge against the Catholic Voters together with Magsaysay
The modern Day Torquemada – inquisitor/torturer/ punisher.
Rectos quotation – “ bishop who will not be bishops now where it not for Rizal”
SELECTION AND PROCLAMATION OF NATIONAL HEROES
Andres Bonifacio – only hero implied recognition as a national Hero aside from Rizal
- November 30 – birth, has been made a national holiday
National Heroes Committee (1993-1995)
- March 28. 1993, Pr. Fidel V. Ramos issued Executed order no. 75 entitled “ Creating the
National Heroes Committee under the Office of the President”
CRITERIA (Dr. Onofre D. Corpuz)
1. Must have a concept of nation, aspire for the nations freedom
2. Must contribute to a system or life of freedom and order for a nation.
3. those who contribute to the quality of life and destiny of a nation.
ADDITIONAL CRITERIA (Dr. Alfredo Lagmay)
1. must be part of peoples expression
2. thinks of the future; especially future generations.
 3. Entirety
NOVEMBER 15, 1995 – Technical committee selected 9 filipino historical figures to be
recommended as national heroes.
Jose Rizal, Andres, Bonifacio, Emilio Aguinaldo, Apolinario Mabini, Marcelo H. Del Pilar, Sultan
Dipatuan Kudarat, Juan Luna, Melchora Aquino, Gabriela Silang
BULAG NA PAGDAKILA
Renato Constantino
 Unang parte:
*Hindi lider ng himagsikan ang pambansang bayani, tinutulan niya pa nga ito.
*Papunta siyang Cuba para gamitin ang kadalubhasaan laban sa mga
nanghihimagsik ngunit nadakip
*Pahayag sa taumbayan Dec 15 1896, sinabi niyang laban siya sa rebelyon dahil
magdudulot lamang ito ng kahirapan. Ang reporma upang makabuti ay dapat
magmula sa taas.
*Ang pag-aalsa ay hangal, makahayop at binuo ng lihim, nakakasirang puri sa mga
Pilipino.
*Namumuhi sa paraang criminal

 Si Rizal at ang Rebolusiyon

*Pinagtakpan ng mga Rizalista ang pagkokondena ni Rizal sa himagsikan/Katipunan
*Huwag pansinin ang kontradiksiyon ni Rizal dahil ito ay posisyon ng ibang walang
at mababaw ang paningin sa kasaysayan at takot ding gumawa ng gulo
*Kung ang pagkondena ay nagmula sa taong hindi kasing tanyag ni Rizal, siya ay
taksil.
*Itinakwil ni Rizal ang tanging pagkilos na bumuo sa makabansang hangarin ngunit
itinuring natin siyang pambansang bayani
*Ang ginawang ito ni Rizal maaaring maging sandalan ng mga nagtaksil sa
Rebolusyon upang sila'y mapawalang sala

 Bayaning Tinatangkilik ng mga Amerikano

*Tinangkilik siya ng mga Amerikano dahil may sinabi siya sa buhay kumapara sa iba
nating bayani
*Ang pagtangkilik: nagbigay highlight sa mga Rizalista at pagpapaliit ng
kahalagahan sa ibang bayani o ang pagtuligsa
*Isa siyang martir ng pambubusabos, kamangmangan at panatisismo
*Gov William Howard Taft sa Philippine Commission noong 1901. Salaysay ng Free
Press noong Dec 28 1946: Araw ni Rizal
*Aguinaldo: masyadong militante
 *Bonifacio: masyadong radikal
*Mabini: walang buhay
*Batas sa Phil Com.
137 lalawigan ng Rizal sa Morong
243 abuloy para sa pagtatayo ng monumento ni Rizal sa Luneta
345 pagdiriwang ng anibersaryo ng kaniyang kamatayan
*"Tulong" ng mga Amerikano, The Philippines Island by Gov W. Cameron Forbes.
Sinabing, aniberdaryo ng pagdiriwang, nilagay sa mga selyo ang kaniyang larawan,
pati sa pera at itinuro na siya dapat siyan igalan bilang pambansang bayani,
*Pinaboran si Rizal dahil umaayon sa patakarang kolonyal ang kaniyang pagkilos
kumpara kay Bonifacio o Mabini.
*Una, patay na si Rizal at wala ng lalaban sa mga Amerikano
*Ayon sa mga Amerikano, si Rizal ay repormista, hindi separista. Hindi magiging
simbolo ng paglaban sa mga mananalakay.
*Pabor din dahil si Rizal ay ilustrado

*Ang kasaysayan ay ukol sa mga kilalang personalidad at produkto ito ng mga

matatalinong tao
*Imortal dahil sa kaniyang mga nagawa at pinaboran ng suportang kolonyal
*Pinaliit ang kahinaan at pinakalaki ang katangian

 Ang Papel ng mga Bayani

*Uusbong ang ibang talento at talino kung wala si Rizal at ang dramatiko niyang
pagkamatay
*Siya lang ang nagbigay boses sa mga pinaglalaban ng bayan ngunit magkakaroon
pa rin ng pakikibakang makabansa kahit wala siya
*Hindi dapat siya bayani dahil tinutulan niya ang rebolusyon, doon nagsimula ang
aksyong ito at nagpatuloy kahit pa kinondena niya
*Siya ang unang Pilipino ngunit limitadong pilipino dahil sa katayuan niya bilang
ilustrado, gustong lumaban sa pambansang pagkakaisa ngunit takot sa rebolusyon

 Ang Pagbabago sa ika 19 na Siglo

*Ekonomiya: nangapital ang mga Europeo at Amerikano sa mga indio at intsek para
sa agrikulturang pang-eksport
*Umunlad ang komunikasyon, nagkaroon ng tren, ugnayang panlabas at panloob,
kable, umunlad ang sistemang patubig, trambiya, telepono at elektrisidad. Suez
Canal (Espanya to Manila) at kulturang mestiso.

 Ideolohikal na Balangkas
 *Kailangan muna maging kastila bago maging Pilipino
*Gusto niyang maging bahagi ng Espanya ang Pilipinas at maging kapantay ng mga
peninsulares ang mga Pilipino
*Nakatulong si Rizal sa pambansang kamalayan

 Ang Bansang Pilipino bilang isang Konsepto

*Pilipino = mga creoles/mga kastilang isinilang sa Pilipinas, mgs kastilang Pilipino
*Indio ang tawag sa mga katutubo
*1880 nagkahalo-halo na at naging dominante ang mga creoles
*La Solidaridad
*Sa pangunguna ni Rizal natanggap na kapantay ng mga kastila ang katutubong
Pilipino kaya't sila'y tinuring na Pilino

 Mga Limitadong Pilipino

*Nagamit lamang ang terminong Pilipino ng mga taong may kapangyarihan
*Kumitid ang pagkauna ni Rizal sa masa dahil isa siyang ilustrado at nasasalamin ito
sa kaniyang mga akda na tunay ngang maganda ang pagkakalarawan niya sa mga
ito gaya ni Ibarra.
*Nais ni Rizal na maghintay lamang na iwan tayo ng Espanya para sa kapakanan
nito; pinahayag niya ito sa liham niya sa bilangguan noong Dec 12 1896
*May libro na paukol kay Rizal bilang Educator and Economist na naging batayan sa
mga eskwelahan dahil sinasabi ng mga Amerikano na karamihan sa mga Pilipino ay
mangmang, dito rin nila inilunsad ang sistema ng edukasyon. Dapat na lumibel tayo
kay Rizal.

 Mga Tagapanimula ng Pamamalimos

*Ninuno ng kasalukuyang humihingi ng limos ang henerasyon ni Rizal
*Sariling pagkilos ng taumbayan

 Ilustrado at Indio
*Nakikita ni Bonifacio na ang pagkilos ng taumbayan ang tanging daan tungo sa
paglaya
*Si Bonifacio at ang katipunan ang sumasagisag sa pagkakaisa ng
rebolusyonaryong kamulatan at pagkilos
*Layuning separista sa pamamagitan ng Katipunan
*Sa mga ilustrado nagmula ang ideya ng masa para sa kanilang pagkilos
*Si Rizal ay may bisa lamang sa kaniyang panahon at hindi sa lahat ng panahon

 Bulag na Pagsamba
 *Dapat na maging historikal at kritikal ang pagdakila sa kaniya bilang bayani
*Dapat tayong maging mulat sa historikal na kalagayan na lumikha sa isang bayani

 Mga Limitasyon ni Rizal

*Hindi na makabuluhan ang pinaglalaban ni Rizal noon sa panahon natin ngayo n
dahil anti-kolonyal na ang ating pinaglalaban

 Ang Pagpapalit kay Rizal

*Hindi dapat natin isinasara ang posisyon ng bayani kay Rizal lamang dahil kaya
nating lumikha ng makabagong bayani sa ating panahon at hindi dapat tayo
nakabatay kay Rizal na gumamit ng panulat at papel.

REDUCCION SA BOHOL SA DANTAON 16 HANGGANG 19:

Amelia S. Ferrer
Reduccion – Isang paraan ng pagsasaayos ng lipunan ayon sa panlasang Europeo.
- Ito ay nakatuon sa pisikal na reorganisasyon ng mga komunidad may kaugnayan din ito
sa kamalayan at kaisipan ng tao.
 Vicente Rafael – Contracting Colonialism- pagpapalaganap ng salita ng Diyos.
- isa lamang ito sa mga unang hakbang na isinagawa ng mga kastila para sa matagumpay na
kumbersyon ng mga sinaunag Filipino sa Kristiyanismo.
- pinaniniwalaan ng mga kastila sa mabubuo ng reduccion ang BAKAL na URBANIDAD at
pamumuhay na sibilisado.
 Padre Chirino – umabot sa 40 ang pulong may mataas na bilang ng populasyon na
kinabibilangan ng Lucban, Leyte, Manila, Mindoro, Marinduque, Bohol, Isla de Fuegos,
Isla de Negro, Guimaras at Panay.
Barangay – komunidad, kadalasang binubuo ng 301-100 pamilya
 Cebu, Manila at Panay – malalaking barangay na may populasyong mahigit kumulang
sa 2,000 katao bawat isa.
 dahil sa pagiging kalat at hindi malinaw ang hangganan ng mga pamayanang ito,
minabuti ng pamahalaang kastila na baguhin ang pisikal na kaayusan ng lumang
pamayanan gamit ang REDUCCION.
 isinasagawa ito sa pamamagitan ng pagiipon ng populasyon sa mga istratehikong lugar.
- Galing sa salitang ugat na REDUCIR – pagbabalik ng isang bagay sa dating kalagayan;
pagbabago; paiksiin; ibalik sa pagkamasunurin; hatiin sa maliit na bahagi at limitahan.
- REDUCCIONES – mga pulong
-Dahil sa malawak na kahulugan sakop din nito ang aspetong pampolitika, pang-
ekonomiya at pangrelihiyon at pangkultural.
 - PANGUNAHING TUNGUHIN – ay ang pagtatayo ng bagong pamayanan na may
natatanging porma PLAZA COMPLEX.
- Inaasahang sa paglipas ng panahon ito ay magiging PUEBLO.
- Pinakasentral na makikita sa loob ng bagong komunidad ay ang SIMBAHAN na simbolo
ng Moral at political na kapangyarihan ng mga mananakop na Kastila.
- isinakatuparan din ditto ang pagbabagong Moral at silohikal ng mga sakop hindi lamang
ang pulitikal na pangingibabaw ng mga mananakop.
 Polos y Servicios, Bandala
-tinuturing na lugar ng doctrina ang reducciones
- DOCTRINA – unang baiting na pagdadaann ng mga kkomunidad Kristyano bago ang
mga ito ay ituring na Parokya.
- sa loob ng mga komunidad na ito ay puspusan ang pagtuturo sa mga katutubo kung
paano mamuhay ayon sa Konseptong Kastila.
- Pwersa/Dahas
ENTRADA – paggamit ng dahas upang maitatag ang mga reducciones
-Nilulusob ng mga sundalong Kastila kasama ng mga katutubong Datu ang mga lumang
pamayanan. Kasabay nito ay ang paggamit ng Diplomasya (kadalasang nagging
sandigan ng tagumpay ng reduccion.)
-isinasagawa ito ng mga sundalong kastila sa pamamagitan ng pamamahagi ng KALOOB
sa mga katutubo.
ginagantihan din ng mga katutubo ang “kabaitang” ipanapakita ng mga kastila sa pamamagitan
ng pagbibigay ng pagkain at gamit.
-Kapag nasakop na ng mga Prayle yong pamayanan nagtatayo agad sila ng Kapilya o visita –
na nasa pangangalaga ng mga paryleng misyonero.
 Para maging PUEBLO – mahalaga ang populasyon.
- kinakailangan na 500 pamilya sa loob ng reduciones.
- upang matutusan ang pagtatayo ng kolonyal na institusyong mahalagang batayan
ng kolonyalismo.
-Ang pagtatayo ng simbahan, gusaling pamahalaan, paaralan at iba pang porma sa loob ng
plaza complex ay nangangailangan ng malaking salapi at dami ng lakas paggawa na kukunin
mula sa mga katutubo.
- Sa pagtatayo ng Pueblo nagging batayan nila ang mga batas ng HARI NG ESPANYA noong
1573.
 Ayon sa batas ang pamayanang itatayo sa kolonya ay dapat
 nasa mataas na lugar na may matabang lupain para sa agrikultura at
pagpapastol.
 malapit sa kakahuyan na magagamit sa konstruksyon.
  May sapat na suplay ng tubig na maiinom sa mga lugar na magiging sentro ng
reduccion.
 dapat may kapakinabangan sa daloy ng kalakan na naguugnay sa mga baybayin
at interior na komunidad.
 Katubigan - Daanan ng transposrtasyon at komunikasyon
 Malapit sa Daungan.
-Ipinagutos ng Hari ng Espanya na gawing permanenteg gusali ang pamilihan at tirahan ng
mga mangangalakal sa loob ng plaza complex.
-upang makaipon ng ponding magagmit sa malawakang proyekto ng pagtatayo ng simbahan at
gusaling pamahalaan.
- Pabilog na may lapad na 200-300 piye at habang 300-800 piye.
- malaking bahagi ng reduccion ang nakalaan sa pagtatayo ng simbahan, kumbento at ospital
para sa mga sakit na hindi nakakahawa.
- Ang natitirang espasyo ay inilaan sa gusaling pamahalaan tulad ng tribunal at kulungan.
- Makikita dito ang pamahalaang bayan, pamilihang bayan at paaralan.
- nakapalibot ditto ang mga kabahayan na nagpapahiawatig ng kapangyarihang ekonomiko at
pulitikal ng mamayanan.
- Dapat ay yari sa bato yong itatayong bahay upang magsilbing proteksyon sa mga nakatira
ditto.
- simula ng dumating is Legazpi sa Pilipinas, sinimulan ng mga Kastila ang malawakang
reorganisasyon sa maraming lugar sa kapuluan.
- MAYNILA – sentro ng kalakand, ekonomiko at relihisyoso ng kapangyarihang banyaga.
 BOHOL – isa sa mga komunidad na unang nadatnan ng pwersa ni Legazpi ay kaagad
naipasok sa planong pagpapatibay ng posisyong kolonyal.
- ito ay pulong matatagpuan sa Gitnang Kabisayaan – ditto mabilis ang daloy ng
komunikasyon at transportasyon na naguugnay sa iba pang pulo.
- katabi neto ang CEBU na isa sa mga nagging sentro ng kapangyarihan ng kastila sa
kabisayaan.
ANYO NG KATANGIAN NG REDUCCION MULA 1596
BOHOL – nagging sentro ng reduccion
- matatagpuan ang mga talampas
- Sagana ang mga talampas na ito sa mga tubig na dumadaloy hanggang baybaying
lugar sa hilaga.
- matatagpuan ang mga uri ng kahoy na maiging gamit sa mga kontruksyon tulad ng
pagtatayo ng mga simbahan.
-mabatong lupa, sagana pa din ang kapatagan sa mga palay, mais, cacao, at abaca noong
dantaon 19.
- naglapas din sila ng produksyon ng asukal,kal, mga hinabing tela tulad ng tejidos de saba,
medrinaques at lompotes.
- kilala din ito sa paggawa ng saguran, manteles, toballas, servilletas at mga esteras o
banig na gawa sa isang uri ng halaman na kilala bilang tuog.
- Mayaman ito sag into ayon sa mga Kastila.
- matatagpuan ang produktong gubat at dagat.
- dahil may kasalatan sa palay, pangunahing pagkain ang mga halamang ugat tulad ng ube at
kamote.
 Fedor Jagor – Travels in the Philippines
- ang halamang ugat tulad ng kamote ay nabubuhay sa buong taon at maaring anihin
pagkalipas ng apat na buwan.
- sa bohol din matatagpuan ang lamang dagat na kilalabilang sigay na inluluwas sa India
bilang salapi. (matatagpuan ito sa malalawak na hunusan o dalampasigan ng Bohol
hanggang sa kasalukuyan.
 DAUIS- pook na may ugnayang panlabas na matatagpuan sa isla ng Panglao
katimugang bahagi ng Bohol.
- Pagbuaya at Dailisan – namumuno sa DAUIS.
- matagalan ng nakikipagkalakalan sa mga Ternate mula sa Indonesia.
- Naakit ang isang Ternate sa isang asawa ng datu na humantong sa pagkakaputol
ng kaniyang ilong at tainga.
- bumalik makalipas ng ilang taon ang taga-Ternate at nilusob ang kabahayan ng
Dauis. Maraming nasawi kaya mas minabuti nalang nilang umalis.
- Nakatagpo si Legazpi ng isang bangkang pangkalakal na may mga tela tulad ng desa at
bulak, mga gamit na yari sa metal, ginto porselana at iba pa.
- kagagaling lang ng bangka sa borneo at india. ang piloto nito ay katutubo ng Brunei at
eksperto sa maraming wika.
- nakapaglakbay na din ito sa Malacca, java, india siam at Tsina.

REDUCCION SA PANAHON NG MGA HESWITA AT REKOLETO

-Taong 1571 nang ipagkaloob ni Legazpi ang Bohol sa pangangalaga ng isang
enkomendero na si RODRIGO DE FRIAS.
- 1582 nakapagtala ang encomienda ng Bohol ng 2000 na pangingisda ang karaniwang
kabuhayan.
-November 17 1596 dumating ang mga unang Heswitang misyonero. Bilang tugon sa inihain
na petisyon ni Donya Catalina de Bolanos sa mga Heswitang nasa Cebu.
- dahil nabigo si Rodrigo napunta kay Pedro de Gamboa na anak ni Donya Catalina ang
Bohol.