MGA URI NG DULA

Ayon kay Arrogante (1991), ang dula ay

isang pampanitikang panggagaya sa buhay
upang maipamalas sa tanghalan. Sa
pamamagitan ng dula,nailalarawan ang
buhay ng tao na maaaring
malungkot,masaya,mapagbiro, masalimuot
at iba pa.
Ang Dula – ito ay isang paglalarawan
ng buhay na ginaganap sa isang
tanghalan
 Mga Uri ng Dula:
1. Trahedya- nagwawakas sa pagkasawi o
pagkamatay ng mga pangunahing tauhan
Halimbawa:
• Moses, Moses
• Jaguar
• Kahapon, Ngayon, Bukas(sarswela)
• Sinag Ng Karimlan
• Anghel ni Noel De Leon
• Ang Trahedya Sa balay ni kadil na isinulat ni Don
pagurasa
JAGUAR

Kahapon ,Ngayon
at Bukas
2. Komedya - ang wakas ay kasiya-siya sa mga
manood dahil nagtatapos na masaya sapagkat ang
mga tauhan ay magkakasundo

Halimbawa:
• Sa Pula, Sa Puti > Plop! Click
3. Melodrama – kasiya-siya din ang wakas nito
bagamat ang uring ito’y may malulungkot na
bahagi
Halimbawa:
SarinManok ni Patrick c. Fernandez
4. Parsa – ang layunin nito’y magpatawa at ito’y sa
pamamagitan ng mga pananalitang katawatawa

Halimbwa:

• Karaniwang Tao by: Joey Ayala

5. Saynete – mga karaniwang ugali
ang pinaksa dito
Panahon ng Katutubo
 Wayang Orang ng mga Katutubo
Purwa (Bisaya)

• tumutukoy sa pagmamalupit ng mga

Sultan sa kanilang aliping mga babae.

• Ginaganap kaugnay ng mga seremonya

sa pananampalataya at pagpaparangal sa
kani- kanilang mga pinuno at bayani.

• Patula ang usapan ng mga tauhang

magsisiganap
Embayoka at Sayatan (Muslim sa Jolo at
Lanao)
• Dulang pagtutula kahawig ng
Balagtasan ng mga Tagalog.
Kinapapalooban ng sayawan at
awitan.
Bulong
• ginagawa o ginaganap sa tunay na buhay kaugnay
s panananpalataya, pamahiin o paniniwala at
panggagamot.
Panahon ng Kastila
 TATLONG URI NG DULA

P a n t a h a n a n - isinasagawa sa tahanan. Halimbawa

nito ay ang Pamamanhikan.

P a n l a n s a n g a n - isinasagawa sa lansangan.
Halimbawa nito ay Panunuluyan atbp.

P a n t a n g h a l a n -isinasagawa sa loob ng tanghalan.

Paksa ng mga Dulang ipinapalabas
• P a n g k a g a n d a h a n g As a l

• Pangwika

• P a n r e l i hiyon
PANRELIHIYON
PANUNULUYAN

• Dulang tinatanghal sa lansangan

• Paghahanap ng matutuluyan nina

Maria at Joseph sa Bethlehem

• Ang mga bahay sa paligid ang

hinihingan ng mag-asawa ng silid
na matutuluyan
 DALIT
• ang pag-aalay ng bulaklak
kasabay nang pag-awit bilang
handog sa Birheng Maria.

• P. Mariano Sevilla (Tondo,

Nobyembre 12, 1832) FLORES DE
MAYO
SANTA CRUZAN
• ay isang prusisyon na
isinasagawa sa huling
bahagi ng pagdiriwang ng
Flores de Mayo.
Isinasalarawan nito ang
paghahanap sa Banal na
Krus ni Reyna Elena, ang
i na n i Constantino .
SENAKULO

•isang dulang nagsasalaysay ng

buhay at kamatayan ng Poong
Hesuskristo.

• Kadalasan ginaganap sa
lansangan o sa bakuran ng
simbahan.
SALUBONG
• Pagtatanghal ng
pagtatagpo ng muling
nabuhay na
Panginoong Hesus at
ni Maria.
TIBAG

• isang pagtatanghal kung

buwan ng Mayo, ng
paghahanap ni Santa Elena sa
krus na pinagpakuan kay
Kristo.
IBA PANG MGA DULA
KOMEDYA/
MORO-MORO
• isang matandang dulang
Kastila na naglalarawan ng
pakikipaglaban ng Espanya sa
mga Muslim noong unang
panahon.
KARILYO
• pagpapagalaw ng mga anino
ng mga pira-pirasong kartong
hugis tao sa likod ng isang
kumot na puti na may ilaw.
SARSUWELA

• isang komedya o melodramang

may kasamang awit at tugtog,
may tatlong (3)yugto, at nauukol
sa mga masisidhing damdamin
tulad ng pag-ibig, paghihiganti,
panibugho, pagkasuklam at iba pa.

• Severino Reyes o Lola Basyang

DUNG-AW

• binibigkas nang paawit

ng isang naulila sa piling
ng bangkay ng yumaong
asawa, magulang at anak.
KARAGATAN
• Nanggaling sa alamat ng
prinsesang naghulog ng singsing sa
karagatan, tapos nangakong
papakasalan niya ang binatang
makakakuha nito.
• isang larong may paligsahan sa tula
ukol sa singsing ng isang dalagang
nahulog sa gitna ng dagat at kung
sinong binata ang makakuha rito ay
siyang pagkakalooban ng pag-ibig
ng dalaga.
 DUPLO
• larong paligsahan sa pagbigkas
ng tula na isinasagawa bilang
paglalamay sa patay.

• Isinasagawa sa ika-9 na araw ng

pagkamatay.
• Pagalingan ito sa
pagbigkas at pagdebate,
pero kailangan may tugma /
sa paraang patula.
• Gumagamit ng mga biro,
kasabihan, salawikain at
taludtod galing sa banal na
kasulatan.
• BILYAKA at BILYOKO =
DUPLERO
 DUPLO vs. KARAGATAN
DUPLO KARAGATAN
Mas nauna Pinalitan ng Karagatan
May isang paraan ng Madalas dalawang lalaki
paglalaro ang naglalaban
Parehong gumagamit ng kasabihan, parabula at
makulay na lenguahe, at kumuha ng taludtod galing sa
panitikan dahil dito, nakatulong sila sa pagunlad ng
mga wikang Pilipino.
SAYNETE

• itinuturing na isa sa mga

dulang panlibangan nang mga
huling taon ng pananakop ng
mga Kastila. Ang paksa ng
dulang ito ay nahihinggil sa
paglalahad ng kaugalian ng
isang lahi o katutubo.
PANGANGALULUWA

• Kilala bilang Todos Los

Santos Kaluluwa kaming
tambing Sa purgatoryo
nanggaling Doon po’y ang
gawa namin Araw gabi’y
manalangin
Dulang
Pangtanghalan Dulang Pantahanan

• Entablado • Pamamanhikan
• Senakulo • Patung/Panubong
• Duplo Dulang
• Moro-moro • Karagatan Juego de Panlansangan
• Komedya prenda
• Karilyo
• Pangangaluwa
• Tibag
• Panunuluyan
• Salubong
 PANAHON
NG
AMERIKANO
 Isang bagong pangkat ng mananakop ang
nagdalang mga pagbabago sa panitikan ng Pilipinas.
Ipinakilala ang mga bagong anyo ng literatura gayang
malayang taludturan (sa mga tula), maiklingkwento at
mapamunang sanaysay (critical essay).Ang impluwensya
ng mga Amerikanong mananakop ay nanatili ka
alinsabay ng pagtatalaga sa Ingles bilang wikang
ginagamit sa lahat ng paaralan sa bansa gayundin ng
paglinang sa masining na kamalayan ng mga manunulat
batay sa modernong panitikang dala ng mga mananakop
 Maliwanag na ambag ngpanahong ito ang pelikula. Sa
kauna-unahang pagkakataon ay nakapanonood ang mga Pinoy ng
mga larawang gumagalaw. Binigyang-daan ng imbensyong ito ang
pag-ungos ng kulturang popular.

Dito kauna-unahang kinilala ang DULA o drama. Sa unang

bahagi ng ika-20 siglo ang mga dula’y tungkol sa MAKABAYAN
subalit noong 1920 ang karamihan sa dulaan ay nagupo mula sa
makabayan napalitan ito nga MAKATOTOHANAN at MAROMANSA.
Dito sa panahong ito pinanghina ang Moro-morong SARSWELA
subalit di rin ito tumagal ng mahabang panahon at ito’y naigupo
namanng bodabil, Burlesque at sine na dala rin ngmga dayuhan,
S A R S WE L A - dulangmusikal o isang
melodramang may 3 yugtona ang mga paksa ay
tungkol sa pag-ibig, panibugho, paghihiganti,
pagkasuklamat iba’t iba pang masidhing
damdamin.1844 ng ipalaganap ni Narciso
Claveria(Governador ng Pilipinas) ang komedya
Unang tatlong komedyang ipinalabas:

a. La Conjuracion de Venecia
b. La Bata de Cobra
c. La Reduma

• 1852, tatlong komedyang komedyangitinanghal ng

samahang Lopez at Asiya.
a. Isabel La Catolica
b. Diego Corrientes
c. El Trio Camilletas
Pagkakaiba ng Sarsuwela sa Moro
Moro.

a. Buhay Pilipino ang tinatalakay.

b. b. Ang kasuotan ng nagsisiganap ay
damit Pilipino.
c. May kasamang katatawanan na
laging ginagampanan ng mga
katulong sa dula.
d. Ang usapan ay tuluyan.Isa sa mga
sumikat sa dulang ito ayang
“Walang Sugat” ni SeverinoReyes.
D A L A WA N G B A H A G I N G T A ONG NA
K A P A L OOB SA DUL A.

IMPESARYO- nag-aayos, pumipili sa mga

magtatanghal sa palabas. Kinabibilangan ito
nina Severino Reyes at Hermogenes Ilagan na
nagtatag ng Compania Ilagan.B.

MANUNULAT- mga tagapagsulat ng mga dula.

MAKABAGONG
PANAHON
• Muling sumigla ang panitikang Pilipino ngtuparin
ni MacArthur ang kanyang pangako atnatalo ang
mga Hapon
.•Nagkaroon ng iba’t ibang patimpalak salarangan
ng pagsusulat gaya ng mga ss:
•Tuluyang namatay ang sining ng dulang
pandulaan. Dahilan:
a. P a ma ma l a s a k n g p e l i k u l a n g
Ta g a l o g a t p e l i k u l a n g d a y u h a n .
b . Ka wa l a n n g s a ma h a n
Inulat ni : Ma. Lourdslyn F.
Vitto
BEED -III

MARAMING
SALAMAT