ISO 707/IDF 50: 2008

 Mleko i proizvodi od mleka – Vodič o

uzorkovanju

Definisana procedura
 Reprezentativni uzorak

 Ne narušiti integritet uzorka

 Specifičnost – SIR!
Nesigurnost uzorkovanja – heterogenost uzorka, veličina uzorka i
metod uzorkovanja
ISO 707/IDF 50: 2008
 Autorizovana osoba, obučena

 Uzorci zapečaćeni sa oznakom: identifikacija, priroda

proizvoda, identifikacioni broj, ime i potpis uzorkovača

 Ukoliko je neopodno: svrha uzorkovanja, masa

(volumen), karakteristike proizvoda i uslovi čuvanja u
momentu uzorkovanja

Uzorci u duplikatu, ili više....

 IZVEŠTAJ O UZORKOVANJU
 Mesto, datum i vreme uzorkovanja
 Ime i potpis osobe-uzorkovača, ali i prisutnih svedoka

 Metod uzorkovanja, uz pripremu uzorka i navedene tehnike

homogenizacije
 Priroda i broj jedinica koje predstavljaju pošiljku, uz oznaku šarže,
serije ili lota
 Ukoliko je neophodno i mesto gde se uzorak šalje

 Ukoliko je moguće, ime i adresa proizvođača i osobe odgovorne za

pakovanje

ALI I OSTALI RELEVANTNI PODACI: uslovi okruženja, temperatura i

vlažnost, metod sterilizacije opreme za uzorkovanje, podatak o tome
da li je korišćen konzervans, ili specifična informacija (poteškoće u
postizavanju homogenosti proizvoda)
 OPREMA ZA UZORKOVANJE

 Od nerđajućeg čelika, stakla, plastičnog materijala (polipropilen) –

takvog sastava da ne dovodi do promene uzorka što bi uticalo na
rezultate ispitivanja
 Površine glatke, bez pukotina

MIKROBIOLOŠKA ISPITIVANJA
Čista i sterilisana (metode sterilizacije?) / izložiti plamenu; potapanje u
70% etanol i sušenje 5 minuta; 96% etanol

KONZERVISANJE – NE! Osim....

 ČUVANJE I TRANSPORT UZORKA

 Na način da se osigura nepromenjivost uzorka, na odgovarajućoj T,

i u što kraćem vremenu dostaviti laboratoriji (u toku 24h)

 Temperatura - 1-5oC (osim kod sterilizovanog mleka u originalnom

pakovanju, evaporisano mleko, zaslađeno kondenzovano mleko,
koncentrati mleka, sušeno mleko i proizvodi od sušenog mleka

 Po dostavljanju u laboratoriju, odmah započeti analizu

 Priprema namirnica za
mikrobiološko ispitivanje

Pripremanje uzoraka za ispitivanje, početne suspenzije i

decimalnih razblaženja za mikrobiološko ispitivanje

SRPS EN ISO 6887-1: 2008

Opšta pravila za pripremanje početne suspenzije i

decimalnih razblaženja.
Zbog velike raznovrsnosti hrane ova horizontalna metoda
ne mora u svakoj pojedinosti da odgovara za određene
proizvode→ metode specifične za proizvode
Početna suspenzija
(osnovno razblaženje)

 Suspenzija,rastvor, ili emulzija dobijena pošto

se izmerena količina proizvoda, koji se
ispituje, izmeša sa devetostrukom količinom
sredstva za razblaživanje.

 20 ml/g u 180 ml
 10 ml/g u 90 ml
 1 ml/g u 9 ml
 Sredstva za razblaživanje
 Peptonski slani rastvor
Sastav:
proizvod enzimskog razlaganja kazeina 1,0 g
NaCl 8,5 g
voda 1000 ml
 Puferisana peptonska voda
Sastav:
Proizvod razlaganja životinjskog tkiva 10,0 g
NaCl 5,0 g
Dinatrijum-hidrogen fosfat-dodekahidrat (Na2HPO4*12H20) 9,0 g
Kalijum-dihidrogen-fosfat (KH2PO4) 1,5 g
voda 1000 ml
Temperatura sredstva za razblaživanje treba
da bude približno ista kao i temperatura
okoline
 da bi se izbeglo oštećenje mikroorganizama

Priprema početne suspenzije → ravnomerna

raspodela mikroorganizama, koji se nalaze u
delu uzorka za ispitivanje
Dalja decimalna razblaženja

 Suspenzije,ili rastvori dobijeni mešanjem

izmerene zapremine početne suspenzije sa
devetostrukom zapreminom sredstva za
razblaživanje i ponavljanjem ove operacije
sa daljim razblaženjima sve dok se ne dobije
niz decimalnih razblaženja podesan za
inokulaciju podloga
Princip:

Decimalna razblaženja
 da bi se smanjio broj mikroorganizama po
jedinici zapremine,što posle inkubacije
omogućava:→ posmatranje rasta (epruvete,boce)
→ brojanje kolonija (ploče)
Homogenizacija uzorka
- Tarionik i tučak:
uzorak se homogenizuje u tarioniku, a u
Erlenmajeru se priprema osnovno razređenje
mućkanjem ili vibriranjem u toku 15 minuta

 Stomaher:
osnovno razređenje se priprema
homogenizovanjem uzorka u
sterilnoj “stomaher kesi” u
trajanju 1-2 min.
 Priprema serije razređenja

9 ml FR, PPS, 2% Na-

citrat
10-2 10-3 10-4 10-5 10-6 10-7

10-1 9 ml FR / PPS / 2% Na-citrat

Osnovno razblaženje FR – fiziološki rastvor

20 g uzorka + 180 ml PPS – pepton Physiological Salt Solution
FR / PPS / 2% Na-citrat (pepton 1g, NaCl 8,5 g, dest. voda 1000 ml)