Professional Documents
Culture Documents
Dayanma Yapilari - Imo - Seminer PDF
Dayanma Yapilari - Imo - Seminer PDF
İstinat perdeleri, zemin itkileri altında, alt uçlarından dönmeyen, denge hesaplarında
kendi ağırlıkları hesaba dahil edilmeyen, eğilme rijitlikleri bakımından duvarlara göre
daha esnek olan yapı elemanlarıdır.
Eğilme, ankastrelik ve elastik yataklanma problemleri gösterebilirler.
İstinat Duvarları, zemin itkisi ile alt uçlarında bir miktar dönme yapabileceği
varsayımı ile hesaplanan, yanal basınç kuvvetlerini kendi ağırlıkları ile dengelemeye
çalışan, eğilme rijitlikleri perdelere göre daha büyük olan, çok az deformasyon
yapan yapı elemanlarıdır.
Yanal itkiler altında, taban da kayma ve veya devrilme, arkasındaki zemin ile birlikte
toptan göçme gibi yapısal davranışlar gösterebilirler.
Giriş
İstinat yapılarına etkiyen zemin basıncının iki sınır değeri vardır. Bunlar duvarın
dolgudan dışarıya doğru küçük bir miktar yer değiştirmesi durumunda, arka
zeminin göçmesi anında oluşan aktif zemin basıncı ve duvarın dolguya doğru
hareket etmesi durumunda, arka zeminin kabarması ile oluşan pasif zemin
basıncıdır.
Duvar
Ko=1-sin φ'
Dönmeden sonra duvar
Duvarın Arkası
Duvarın Önü
Geostatik (Sükunetteki)
zemin basıncı
K0 durumunda, yatay
yer değiştirme olmaz !
Pasif Aktif
Aktif Durum için Kutup
Duvarın ilk konumu
Duvarın Önü Duvarın Arkası
Aktif Bölge
Pasif Bölge
Kayma Düzlemi
Pasif Durum
için Kutup
Hareket Etmiş Duvar
Yanal Zemin Basıncı Teorileri
Ko gevşek kumlarda 0.4
Sıkı kumlarda 0.5
Sıkıştırılmış kumlarda 0.8 e kadar çıkabilir.
Killerde;
Duvar
Geostatik (Sükunetteki)
zemin basıncı
Ko=1-sinφ‘ (Granüler)
Ko=0.95-sinφ‘ ( NC Kil)
Ko=Ko(NC) AKO0.5
𝜐
Ko= Yanal Zemin Basıncı Katsayısı
1−𝜐
Pasif
Kp
Pasif Aktif
Aktif
Dayanan Gerilme Yaklaşık
Aktif ve Pasif basıçlar Zemin Durumu Deplasman, ∆x
limit denge durumdaki
basınçlardır. (Göçme İri Daneli
anındaki değerlerdir). Sükunette Ko
Pasif
Herhangi bir
deplasman durumu
için hesap yapılamaz İnce Daneli
Bilinmiyor Ka
Dönme
T=Yerdeğiştirme R=Dönme
Aktif ve Pasif Zemin Basıncı Dağılımları
z0=2 c / ( γ Ka0.5)
Aktif ve Pasif Zemin Basıncı Dağılımları
D.E.Ü. Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Zemin Mekaniği II Uygulamaları
Aktif ve Pasif Zemin Basıncı Dağılımları
γ1 c1 φ1 1
γ2 c2 φ2 2
• Kumlarda
σv'=γ' z pa=σv' Ka
pa
.
cos 𝛽 + (cos2 𝛽 − cos2 𝜙)0 5
𝐾𝑝 = cos 𝛽
Duvarı sürtünmesiz kabul eder. cos 𝛽 − (cos2 𝛽 − cos2 𝜙)0.5
Duvar arka yüzü düşeydir.
İtki zemin yüzeyine paraleldir.
Aktif ve Pasif Zemin Basıncı Dağılımları
sin 𝛼+𝜙
sin(𝛼)
𝐾𝑝 = ( )0.5
sin(𝛼−𝛿) − (sin 𝜙+𝛿 ∗sin(𝜙+𝛽)/ sin(𝛼−𝛽)
α
θ
O dönemde trigonometrik fonksiyonlar
Duvarın arka yüzünün sürtünmeli olmasını dikkate alır. bilinmediğinden problem geometrik yoldan
çözülmüş ve daha sonraki yıllarda değişik
Granüler zemin koşullarında geçerlidir. araştırmacılar tarafından geliştirilerek bugünkü
şeklini almıştır.
Kayma yüzeyi düzlemsel olarak kabul edilmektedir.
Aktif ve Pasif Zemin Basıncı Dağılımları
β β
Wzemin
H' H'
Pa Pa Wzemin Pa P
a
φ
H δ β β
Wduvar
Coulomb: Duvar yüzeyinin normali ile δ Coulomb: Duvar yüzeyi zemindir. Yüzeyin
açısı (duvar zemin sürtünme açısı) yaparak normali ile zemin–zemin sürtünme açısı (φ)
etkir. ile etkir. W=Wduvar+Wzemin
Rankine: Duvarın üzerinde kalan kısmı duvara Rankine: Duvarın üzerinde kalan kısmı duvara
dahil eder ve yatayla β açısı ile etkir. dahil eder ve yatayla β açısı ile etkir.
W=Wduvar+Wzemin W=Wduvar+Wzemin
Dayanma Yapısı Tipleri
Ağırlık ve Yarı Ağırlık Duvarları
Arka Dolgu Arka Dolgu
Ön yüz Arka yüz Ön yüz Arka yüz
Ön yüz
Arka yüz
Arka Dolgu
Topuk
Taban Dişi
-Konsol palplanş
Kayma
Devrilme veya taşıma
gücü problemi Derin göçme Ankraj noktasında dönme
Çatlak
Kayma
düzlemi
Stabilitesini kendi ağırlığı ile sağlar. Tuğla, Stabilitesini kendi ağırlığına ilave zeminin ağırlığı
taş veya betondan imal edilir. ile sağlar. Tuğla, taş veya betondan imal edilir.
Ekonomik açıdan 4.5 m’den uzun duvarlar konsol , kısa
duvarlar ağırlık tipi yapılabilir.
Dayanma Yapılarının Genel Tasarım
Kriterleri
Yapısal Stabilite
O noktasına göre moment alınır
∑ Mo, direnen = Wduvar xduvar + wzemin xzemin + Paz xPa +(Pp zpp)
WD1 Wzemin
Paz Pa
WD2 Rz R β ∑ Mo = ∑ Mo, direnen - ∑ Mo, deviren
Pax
Pp
zPA ∑ Mo /Rz = x Bileşke kuvvetlerin etki mesafesi
WD3
Rx
O
B
Rz=wd+wzemin+Paz Bileşke düşey kuvvet
e
B/2
x =B/2-e
Rx=Pax-(PP) Bileşke yatay kuvvet
Dayanma Yapılarının Genel Tasarım
Kriterleri
Yapısal Stabilite
Devrilme İrdelemesi
∑ Mo, direnen
FD=
WD1 Wzemin Pa ∑ Mo, deviren
Paz
WD2 Rz R β
Pax
FD>= 1.5 Pasif itki hariç
Pp
zPA
WD3
Rx
O
B FD>= 2 Pasif itki dahil
e
B/2
x =B/2-e
Dayanma Yapılarının Genel Tasarım
Kriterleri
Yapısal Stabilite
Kayma İrdelemesi
∑ Fdirenen =Tf
WD1 Wzemin Pa
Paz
Tf=Rz tg (δ) + cw B
WD2 Rz R β
Pax
Kaymaya karşı güven katsayısı
Pp
zPA ∑ Fx, direnen
Rx WD3 F k=
O
∑ Fx, kaydıran
B
Tf Rz tg (δ) + cw B+Pp
F k= Pax
𝑅𝑧 6 𝑅𝑅 𝑒
Wzemin Pa σmax,min= ±
WD1
Paz 𝐵 𝐵2
Rz R β 𝑅𝑧 6𝑒
WD2
Pax σmax,min= (1± )
𝐵 𝐵
Pp
zPA 𝑅𝑧 6𝑒
WD3 σmax= (1+ )
Rx 𝐵 𝐵
O
B
𝑅𝑧 6𝑒
e
B/2 σmin= (1- )
x =B/2-e 𝐵 𝐵
6𝑒
σmin>0 olmalıdır. (1- )=0 e=B/6
Temel Taban Basıncı Dağılımı 𝐵
e<B/6 olmalıdır.
Tabanda çekme olmamalıdır.
Rz temelin orta 1/3’üne etki etmelidir.
Dayanma Yapılarının Genel Tasarım
Kriterleri
Temel Zemini Stabilitesi
WD1 Wzemin
Paz Pa
WD2 Rz R β
Pax
Pp
zPA
WD3
Rx
O
Uygulama
Dayanma Yapılarının Genel Tasarım
Kriterleri
D.E.Ü. Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Zemin Mekaniği II Uygulamaları
Dayanma Yapılarının Genel Tasarım
Kriterleri
D.E.Ü. Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Zemin Mekaniği II Uygulamaları
iγ=(1-α/φ)2
iφ=(1-α/90)2
Dayanma Yapılarının Genel Tasarım
Kriterleri
Uygulama
Deprem Yüklerinin Hesabı Mononobe-Okabe Metodu Aktif ve pasif zemin ortamının plastik duruma ulaştığı
anda, deprem etkilerini de eş değer bir kuvvet gibi kabul
ederek, duvar arkasındaki zemin kamasına etkiyen tüm
kh=0.15 ve kv=0.075 için duvardaki kuvvetlerin dengesini dikkate alan bir çözüm yöntemidir.
devirici momenti hesaplayınız. Coulomb yönteminde yapılan kabuller aynen geçerlidir.
Depremden dolayı oluşan yatay ve düşey zemin
ivmelerinin istinat duvarı yüksekliğince değişmediği kabul
edilmektedir. Yatay ve düşey zemin ivmelerinin
Coulomb’un aktif ve pasif zemin kamasında oluşturduğu
atalet kuvvetleri eşdeğer statik bir yük gibi kabul
edilerek, toplam zemin itkileri, zemin kamasına etkiyen
kuvvetlerin dengesinden doğrudan hesaplanır.
0.15
ψ=tan-1 ( )=9.2
1−0.075
KAE=0.605
θ=10o
PAE=0.5 * 0.605 * 18 *62 *(1-0.075)=181.57 kN/m
Dayanma Yapılarının Genel Tasarım
Kriterleri
Deprem Yüklerinin Hesabı Mononobe-Okabe Metodu
∆PAE=181.57-122.15=59.42
θ=10o
Dayanma Yapılarının Genel Tasarım
Kriterleri
Konsol ve Ankrajlı Palplanş Perdeler
Konsol Palplanş Perdeler Ankrajlı Palplanş Perdeler
H* Cotangent θ
Kamanın ağırlığı
Ayrıca dış stabilite, kayma, devrilme, taşıma gücü ve toptan göçme analizleri yapılmalıdır.
Duvarların Güvenliğinde Diğer Konular
Sınır Kayma
Yüzeyi
Drenaj
Boyuna Drenler
Çekirdeği Geotekstil
Drenaj .
Drenaj
Geçirimsiz Dolgu
İstinat Borusu
Duvarı
• İstinat Duvarları
• Ankastre Perde Duvarlara
• Tek sıra yatay destekli perde duvara
• Ankrajlı zemine sabit mesnetli perde duvara
• Ankrajlı zemine ankastre perde duvara
Uygulanabilirken,
Destekli İksalarda Terzaghi ve Peck (1967) Tarafından Önerilen Ampirik Zemin Basıncı Dağılımları
Destekli İksalarda Terzaghi ve Peck (1967) Tarafından Önerilen
Ampirik Zemin Basıncı Dağılımları
Destekli İksalarda Tschebotarioff (1973) Tarafından Önerilen Ampirik Zemin Basıncı Dağılımları
Destekli İksalarda Terzaghi ve Peck (1967) Tarafından Önerilen
Ampirik Zemin Basıncı Dağılımları
Destekli İksalarda Terzaghi ve Peck (1967) Tarafından Önerilen
Ampirik Zemin Basıncı Dağılımları
Destek Elemanları
Atkı Kirişleri
Destek Elemanları
Zemin Çivisi
• Şevlerin kalıcı ve geçici duraylılığında
• Eski dayanma yapılarının yenilenmesinde
• Bünyesinde bulunan paslanmaz çelik donatıların
korozyona uğraması yüzünden onarılması gereken
toprakarme (MSE) duvarlarda
• Yer altı kazılarında geçici dayanma yapısı
oluşturmada
• Kara ve demiryollarının yarma kesimleri ile
tünellerde geçici destek amaçlı olarak
kullanılmaktadır.
Destek Elemanları
Zemin çivileme tekniğinin temel düşüncesi zemine sık
aralıklarla donatılar yerleştirilerek kazı süresince ve
sonrasında oluşan deplasmanları engellemek ve
yanal zemin basıncını sınırlamaktır.
Yöntemin kullanılmasını çekici kılan en büyük etken
ekonomik oluşu, inşaata esneklik kazandırması ve
özellikle kentsel bölgelerde küçük aygıtla çalışma
olanağı vermesi olarak sıralanabilir.
Destek Elemanları
Destek Elemanları
İlk Yarmanın Açılması
• Kazıya başlamadan önce, inşaatın tüm adımları boyunca yüzey sularının kontrolü
sağlanmalıdır. Bu da genellikle toplama hendekleri ile sağlanır.
• İlk yarma işlemi birinci sıra çivinin biraz altına kadar açılır. Bu yarma derinliği
zeminin 24 ile 48 saat içinde kendini desteksiz tutabilme yeteneği ile doğrudan
ilgilidir ve 1-2 m’dir.
• Zeminin olabildiğince az örselenmesi ve alındaki gevşemiş bölgenin püskürtme
betonun dökülmesinden önce kaldırılması gereklidir. Kazılmış yüzey olabildiğince
düzgün olmalıdır. Bu şekilde dökülecek püskürtme betonun miktarında azalma
sağlanabilir.
Destek Elemanları
Deliklerin Açılması
Uzun dönemde yapısal dayanıklılık nedenleri ile kalıcı zemin çivili ulaştırma
uygulamalarında kullanılan en yaygın son kaplama türü yerinde dökme beton
kaplamasıdır.
Yerinde dökme beton kaplama çivi başlarına taşıyıcı plakaların üstüne
kaynaklanmış civatalar yardımıyla yapısal olarak bağlanır. Kazının
tamamlanmasıyla birlikte son kaplama olarak ikinci bir kat püskürtme beton
kullanılabilir. Zemin çivili duvarlarda son kaplama olarak
prekast beton paneller de kullanılmaktadır.
Destek Elemanları
Olası Göçme Biçimleri
Destek Elemanları
Ankrajlar
Ankrajlar derin kazıların güvenle açılması ve inşaat sırasında emniyetli
olarak durması için, yüksek şev duvarlarının desteklenmesinde kullanılan
destek elemanlarıdır.
Ankraj, üzerine uygulanan gerilme kuvvetini elverişli zemine ileten yapısal bir
parçadır. Ankraj pasif ve öngermeli olabilir.
Pasif ankraj, kendi başına yük taşımaz. Zemin ilgili ankraj parçasına doğru
oynadıkça, yük ankraja iletilir. Pasif ankrajın, maksimum yük taşıma gücüne
ulaşabilmesi için büyük hareketlere gereksinme olabilir.
• Öngermenin uygulandığı ve
servis yüküne gerilen
ankrajın kilitlenmesinin
yapıldığı bölgedir.