At sa kanyang pagsasakit Lalo siyang nanggilalas

Lalim ng balo’y nasapit, At ang puso ay nabihag

Hindi isang tuyong yungib Nang tamaan na ng malas
Kundi pook na marikit! Si Donya Juanang marilag.

Buong lupang yayapakan Sumisikat na bituin

Ay Kristal na kumikinang; Sa bughaw na panginorin,
Pook na tago sa araw, Nakangiti at magiliw
Ngunit daig ang may ilaw. Sa pagsabog niyong ningning!

Mahalama’t bulaklak “O marilag na prinsesa,

Bango’y humahalimuyak; Ang sa araw na ligaya’t
May palasyong kumikislap Kabanguhan ng sampaga
Na yari sa ginto’t pilak. Sa yapak mo’y sumasamba.

Ang prinsipe, sa paghanga’y “Sa matamis na bati mo’y

Para bang matutulala, Nagagalak ang puso ko,
At ang sabi: “O, hiwaga… Ngunit manghang-mangha ako
Ito’y sa engkantong gawa!” Sa iyong pagkaparito!”

“Ako’y isang pusong aba

Na kayakap ng dalita,
Inihatid ditong kusa
Ng pagsinta kong dakila.”

“Inimbulog sa itaas
Sa malabay niyang pakpak,
Saka ditto inilapag,
Maglingkod sa iyong dilag.”

“Ako’y iyong kahabagan

O Prinsesang minamahal,
At kung ito’y kasalanan
Sa parusa’y nakalaan.”

Sa pagsamong anong lungkot

Ni Don Juang nakaluhod
Ang prinsesang naanlindog,
Ay tinablan ng pag-irog.

Sa puso ay naramdamang
Ang pagsinta ay namahay,
At ang hanap na bubuhay
Ang pagsinta ni Don Juan.
Gayon pa man ay tinimpi “A, ito ba’y aking palad?
Ang pagsintang ngumingiti, Waring ako’y inianak
Saka siya nagkunwaring Na katali na ang hirap,
Sa prinsipe’y namumuhi, Ang ligaya’y mawakawak!”

Sa laki ng kapanglawan Sa lungkot ng panambitan

Ang prinsipe’y nanambitan; Si Donya Juana’y nalumbay,
“Kung wala kang pagmamahal, Mga mata ay luhaang
Kitlin mo yaring buhay.” Itinindig ni Don Juan.

“Ano pa yaring halaga At ang wikang buong suyo:

Kung sawi rin sa pagsinta, “tanggapin mo yaring puso,
Buti pa, O Donya Juana, Pusong iyan pag naglaho’y
Hininga ko’y malagot na. Nagtaksil ka sa pangako.

“Sukatin mo yaring hirap “Ang magtaksil? Pagtaksilan

nang sa iyo ay paghanap Ang buhay ng aking buhay?
balong lihim ay di tatap Prinsesa kong minamahal,
nilusong kong walang gulat.” Panahon ang magsasaysay.”

“Hinamak ang kadiliman “Ngayon, ang aking panganib

At panganib na daratnan, Saan kita ililingid
Ngayong kita’y masilaya’y Nang maligtas sa pasakit
Sawi pa rin yaring buhay!” Ng higanteng sakdal lupit?

“Higanteng ito’y siya ngang

Sa akin ay may-alaga,
Sobrang bagsik, sobrang siba,
Taong datna’y sinisila.

“Kung datnan kang kaniig ko

Galit niya ay susubo,
Mapanganib ang buhay mo’y
Baka ikaw ay matalo.”

“Prinsesa kong minamahal,

Ang matakot ay di bagay,
Manghawak sa kapalara’t
Sa Diyos na kalooban.”

Di naglipat isang saglit

Ng masayang paniniig,
Ang higante ay narinig
Sa hadgana’y pumapanhik.
Tinawag si Donya Juana “Kung ikaw man ay kilabot
Nagningas yaong mata… Sa pook mong nasasakop,
“Amoy manusya,” aniya, Sayang iring pamuumundok
“dito’y may tao kang iba!” Pag di kita nailugmok.”

Prinsesa’y di nakasagot, “At matapang? May lakas pnag

Kinilabutan sa takot, Tumawad sa akign kaya?
Higante sa kanyang poot, A, pangahas! Ha-ha-ha-ha!
Sumisigaw parang kulog! Ngayon mo makikilala.

At ngumiti ng pakutya, “Nang sa inyo ba’y umalis

Humalakhak pa sa tuwa: Nangako ka pang babalik?
“kung may tao’y mabuti nga, Nasayang ang panaginip,
Dito’y mayro’ng masisila!” Ditto kita ililigpit.”

“Di na pala kailangang “Ayoko nan g angay-angay,

Mamundok pa o mamarang Lumaban ka kung lalaban!
Ditto man sa aking bahay Kung hangad mo yaring buhay,
Lumalapit na ang pindang. Ikaw muna’ng titimbuwang!”

“Salamat nga’t narito na Nagpamook ang dalawa

Sa tiyan kong parang k’weba Nagpaspaspasang parang sigwa;
Ang kaytagal ko nang pita Sa pingkian ng sandata,
Ang tatlo man ay kulang pa.” Ang apoy ay bumubuga!

Sa mga kutang narinig, Sa mabuting kapalara’t

Kay Don Jua’y nagpagalit: Sa Diyos na kalooban,
“Higante, tikom ang bibig, Ang higante ay napatay
Ako’y di mo matitiris. Ng prinsipeng si Don Juan.

Nang patay na at sa lupa

Ang higante ay bulagta,
Saka ganap na natuwa
Si Donyang Juanang mutya.

Wala na ang kanyang takot.

At sa tinding pagkalugod
Inaliw ang kanyang irog
Na sa laban ay napagod.

Ang prinsipe, kahit pagal

Masigla ring ang katawan,
Lalo na nang matitigan
Ang prinsesang paraluman.
At masayang nagpahayag: “Pangamba kong masawi ka’t
“Prinsesa kong nililiyag, Pagkaaway kay Leonora,
Kung ako man ay naghirap Laso’t tinik na ewan ba
Ikaw naman ang katumbas. Kung pa’no kong mababata?”

“Sukat na ang ikaw’y akin “Bakit baga yaring buhay

Ako nama’y iyong giliw, Saliwa sa kapalaran:
Maging dusa man at lagim Lumigaya’y mamamanglaw,
Sa akin ay aliw na rin. Mamanglaw ay kamatayan?”

“Kaya halika na, hirang, Hinagpis ni Donya Juana

Itong balo’y ating iwan, Sa prinsipe’y nagpasigla
Tayo na sa aking kaharian Takot ay di nakilala’t
Ng aking mga magulang.” Sa sakuna’y tumalaga.

“O, Don Juang aking sinisinta Nagpaalam, at ang wika:

Tunay bang aalis katang “Prinsesa kong kasi’t mutya,
Ditto ay maiiwan pa Yaring buhay kong maaba,
Ang bunso kong si Leonora? Patad ko na ang mawala.

“Si Leonora’y kapatid king “Ano’ ako’y masisindak

Kasama sab along ito, Kung ito ang aking palad?
Naririyan sa palasyong Ipalingkod yaring lakas
Dito’y tanaw na tanaw mo.” Mahamak kung mapahamak.

“Parunan mo at sunduin “Anong tamis ng mamatay

Sa ngalan ko ay sabihing Kung lugod ng minamahal!
Siya’y parito ngayon din Anong saklap ng mabuhay
At ibig kong kausapin. Kung duwag na tuturingan!

“Ngunit irog, may pangamba “Huwag sanang maghilahil,

Ang pagsundo mo sa kanya; May awa ang Inang Birhen,
May tangkilik kay Leonora Sa magandang hangad natin
Ay serp’yentong palamara. Tayo’y kahahabagan din.”

“Ang serp’yente ay matapang, Lumakad nang patuluyan,

Sanay siya sa pagpatay; Puso’y walang agam-agam;
Pitong ulo, maputol man, Diyos ang tinatawagan
Nasusugpong kapagkuwan. Sa darating kapalaran.

“O, Don Juan, laking lunos Sa palasyo nang malapit

Ang sa aki’y lumulunod, Bagong dilag ang sa titig
Muli ka pang makihamok Bumihag nang labis-labis,
Ay di ko na itutulot. Para siyang nanaginip!

===========
Sa palasyo’s nakadungaw Ang palasyo kung munti man
Si Leonorang matimtiman Ay malaking kayamanan,
Ang prinsipe, nang matanaw Walang hindi gintong lantay
Biglang nagulumihanan. Ang doon ay tititigan.

Nabigla itong prinsesa Palamuti sa bintana

Sa taong kanyang nakita, Palamuti isang mutya;
Si Don Jua’y napatanga Perlas, rubing tila luha
Sa palasyong pagkaganda. Ng langit sa abang lupa!

Sa gitna ng mga perlas

Tala manding namanaag
Si Leonorang pagkarilag,
Ang prinsipe’y napakurap!

Natikom ang kanyang bibig

Dila ay parang napagkit,
Mga matang nakatitig
Alitaptap na namitig!

Kaya lamang nakahuma

Nang simulant ni Leonora:
“O, pangahas, sino k aba,
At ano ang iyong pita?”

“Aba, Palaba ng Buwan,

Tala sa madaling-araw,
Hingi ko’y kapatawaran
Sa aking kapangahasan.
“Sa mahal mong mga yakap “Labis-labis ang paggalang
Alipin moa king tapat, Sa iyo pong kamahalan,
Humahalik at ang hangad, Hingin man nga yaring buhay
Maglingkod sa iyong dilag.” Sa galit mop o ay kulang.

“Di mo baga nalalamang “gasino na yaring palad

Mapanganib iyang buhay; Na hamak sa lalong hamak,
Sa serp’yente kong matapang, Kung may daan pang tumaas
Walang salang mamamatay?” Nang sa iyo’y maging dapat.

“Mapanganib man ngang lubha “Sa iyong kapangyarihan

Ano pa ang magagawa, Sino kaya ang susway?
Kung palad kong masaliwa Ngunit ang di ko malama’y
Tanggapin ang pagkadusta.” Ang gagawin kong pagpanaw.

“Hindi gaanong masaklap “Suwayin ang iyong nais,

Na mapatay ng kalamas, Pinid sa akin ang langit;
Sa akin ang dusa’t hirap, Lumayo sa iyong titig,
Masawi sa iyong lingap.” Hininga ko’y mapapatid.”

“Ikaw baga’y nagbibiro “Sa gipit kong kalagayang

O ako’y sinisiphayo? Walang hindi kasawian
Hayo’t ditto ay lumayo Ikaw na Prinsesang mahal
Taong lubhang mapaglako. Ang magbigay kahatulan.”

“Hindi kita kailangan Itong mga huling hibik

Ni Makita sa harapan, Kay Lenora nang marinig
Umalis ka’t manghinayang Nagmaliw ang angking galit
Sa makiitil mong buhay.” Pagsinta’y napasadibdib.

Ang prinsipe’y di tuminag Sa matinding pagkaawa

Sa anyong kahabag-habag. Ang puso ay lumuluha,
Idinaing din ang hirap Danga’t hindi nahihiya
Ng pagsinta niyang tapat. Niyapos ang mag dalita.

“Pnopoon king Prinsesa, Lihim niyang pagkahabag

Galit mop o ay magbawa, Sa titig naipahayag
Kung ako’y nagkasala Isang titig na malingap
Ito’y dahil sa pagsinta. Na langit nan g pagliyag.

“Danga’t ako’y nagkapuso Saka masuyong lumapit

Na pinukaw ng pagsuyo Sa prinsipeng nahahapis,
Sa dilag mo’y kalian kop o At ang wikang pagkatamis:
Matanggap ang pagsiphayo?” “Di rin ako nakatiis…”
Isang titig na mairog “Isang gabing kalaliman
Matamis pa kaysa pulot, Na ako’y nahihimlay,
Nang tumama sa may lunos Ginising ng panagimpang
Sa puso nito tumagos. Balong ito ay tinuran.

Nang tumagos na sa puso “Ito, anya, ay lakbayi’t

Saka lamang napaghulong Pagsikapan kong hanapin,
Silang dati’y magkalayo Magdusa mang sapin-sapin
Sa sandal ay nabuo. May ligayang tatamuhin.

Nabuo at nang huwag nang “Narito raw yaong talang

Paglayuin ng pagsinta; Lunas sa aking dalita,
Ang magtaksil sa kanila Talang ito ay ikaw nga,
Sa Diyos ay may parusa. O Leonora kong mutya.

Ito na nga ang bumasag “Pagkat lihim itong balon

Sa katahimikan maluwat, Sinong taong sakdal dunong
Si Don Juan ay tinawag Ang dito’y makatutulong
Ni Leonora sa itaas. Kundi Diyos ang may ampon?”

“Prinsipe, ikaw’y pumanhik “Sa Diyos nan gang talaga

Ditto na tayo magniig, Ang sa iyo’y pagkakita,
Bahay ko ma’y di marikit, Kaya, mabunying prinsesa,
Payapa’t di maligalig.” Lunasan mo yaring dusa.”

Sa prinsipe ay nabuksan “A, Don Juan, di ko nais

Ng pinto ng kalangitan, Libakin ka sa paghibik,
Noon niya naramdamang Kung sa iyo ma’y nagalit
Hirap niya’y nabihisan. Subok lamang ng pag-ibig.

“Prinsiesa kong pinopoon, “Sinubok ko nga lamang

Salamat sa pag-aampon, Kung ang puso mo’y marangal,
Mag-utos ka’t umaayon Ugali ng alinlanga’t
Itong lingcod mula ngayon.” Alaalang pagtaksilan.

“Unang ibig kong malaman “Pagkat marami sa puso

Kung pa’no mo natuklasan Talusira sa pangako,
Itong lihim kong tahanan Sa pagsinta’y mapagbiro’t
Sa liblib ng kabundukan?” Matuwaing sumiphayo.

“Prinsesa kong kasi’t mutya, “Pipitasin ang bulaklak

Ang nangyari’y talinghaga; Sa tangkay na nag-iingat,
Hamak yaring aking dila Mahal habang di pa kupas,
Na Magsaysay ng himala. Pag nalanta ay sa layak!”
“Leonora kong minamahal, Pagalit na nagsalita:
O buhay ng aking buhay, “ditto ay amoy manusya,
Sa puso ko’t katauha’y Leonora, bakit kaya
Wala ka nang kalantahan. May tao’y ikinaila?”

“Bulaklak ka ng pag-ibig, Dinaluhong ng prinsipe

Pabango sa aking dibdib, Ng espada ang serp’yente
Tuwing ako’y mahahapis, Kasabay ang pagsasabing
Lunas na ang iyong titig. “Ang buhay mo’y mapuputi!”

“Sa pagtulog at paggising, Sagot ng serp’yente’y ito:

Ikaw ang aking salamin; “Iyan ang hinahanap ko,
Mata ko may mangulimlim Magsisi ka at totoong
Liwanag mo’y iilawin. Makikitil ang buhay mo.”

“kaya pawiin na, giliw ko, Ang dalawa ay naglaban

Alapaap sa puso mo; Nagtagpo ang kapwa taang
Sa tibay ng iyong ‘oo’ Subalit sa kaliksihan
Ikaw’y aki’t ako’y iyo.” Namayani si Don Juan.

Pag-uusap na matamis Kaya’t hindi nga malingkis,

Ng magkasi ay napatid Ang serp’yente’y nadaraig,
Nang umugong at yumanig Tuwing sila’y maglalapit
Lupa’t palasyong matarik. Ang espada’y parang lintik.

Dumating na ang serp’yenteng

Kay Leonora’y may kandili,
Kakila-kilabot ang laki,
Umuungal na mabuti.

Sa sindak ni Leonora
Napasigaw kapagdaka:
“Ay, Don Juan, aking sinta,
Buhay nati’y paano na?”

Ang prinsipe’y di umiimik

Pinagbuti yaong tindig,
Ang serp’yente’y sinisilip
Sa gagawing di matuwid.

Sa hagdanan iyong ahas

Pati ulo’y nangagtaas,
Mga mata’y nadididlat
Tiyak na may hinahanap.
Mga sugat sa katawan Lalo niyang nakilalang
Sa ahasa ay walang patlang, Ang Diyos ay nasa kanya
Patuloy rin sa paglaba’t Nang hapuin ang kabaka
Parang walang kapansanan. Hingi’y mamahinga muna.

Lalong nakapagtataka Sa tagal na tatlong oras

Galling nitong dinadala, Na kanilang paglalamas,
Ulong putlin ng espada Nakaramdam itong ahas
Buhay ri’t nasusugpong pa. Sa katawan ng pulikat.

Kaya’t mahirap mapatay At kung di muna titigil

Kahit sinong kalaban, Lakas niya’y uubusin,
Kung wala ring kalaruang Anupa ang mararating
Engkantong may kabagsikan. Kundi siya’y magupiling.

Ibig-ibig nang masindak Si Don Juan ay umayon

Ni Don Juan walang gulat, Ang sandata’y isinalong,
Pagkat kung tingnan ang ahas Ang ahas sa pagkatukol
Nag-iibayo ang dahas. Binayaang mahinahon.

Anhin man niyang malasin Noon ay isang pagdungaw

Ahas na ibig patayin, Ni Leonorang nalulumbay,
May buhay na sapin-sapi’t Magiliw na tinawagan
Hindi yata makikitil. Ang prinsipe niyang mahal.

Ditto na siya tumawag “Don Juan, tingna’t narito

Sa Diyos, haring mataas, Ang mabagsik na balsam
Sa kabaka niyang ahas Na sa bawat isang ulong
Huwag nawang mapahamak. Mapuputol, ibuhos mo.

Di man siya maigupo

Huwag siayng masiphayo,
Ni matigisan ng dugo’t
Pagkatao’y maitayo.

Mataimtim palibhasa
Ang pagtawag kay Bathala,
Sindak niya ay nawala’t
Katapangan ay lumubha.

Noon din ay naramdamang

Nawala ang kanyang pagal,
Para bagang bago lamang
Sa ahas ay lumalaban.
“Ulong putol na mabusan Sa gayon ay inakyat na
Ay hindi na mabubuhay Ng prinsipe si Leonora,
At siya nang pagkamatay “O, marikit na Prinsesa,
Ng serp’yenteng tampalasan.” Tapos na ang iyong dusa.

Nang Makita ng serp’yente “Halika na aking giliw,

Ang inabot ng prinsipe, Balong ito ay lisanin,
Nanghilakbot ang sarili’t Bagong lupa ang tunguhing
Ang galit ay di masabi. Sa iyo’y makaaaliw.”

Pitong ulo’y itinaas

Mga mata’y pinag-alab,
Lingkisin ang kanyang hangad
Ang sa kanya ay nagsukab.

Sinibasib ni Don Juan,

Ito’y naaigtad naman;
At sa muling sagupaan
Ang serp’yente’y nagulapay.

Sa ulos na walang puknat,

Tagang iwinawasiwas,
Isa-isang nititigpas
Mga ulo niyong ahas.

Anim na ang nangaputol

Katapanga’y nag uulol,
Kung dumamba’y umuugong
Daluhong din nang daluhong.

Malakas na nagsalita:
“Mag-ingat, mga kuhila,
Sa galit ko’t pagkadusta,
Magugunaw itong lupa.

“Di ko kayo huhumpayan

Hanggang di mangamatay,
Ang ulo ko, iisa man
Ako ang magtatagumpay.”

Ngunit pagkasawing-palad,
Sumuko ang kanyang dahas;
Ulogn isa ay natagpas:
Ang serp’yente ay nautas.