Tehnički studio − INSTALACIJE ZGRADA

2 PRORAČUN KANALIZACIJE
Aproksimativno određivanje količine otpadnih voda i dimenzije priključnog voda
kanalizacije
Sustavi kanalizacije:
1. mješoviti kanalizacijski sustav
2. razdjelni kanalizacijski sustav
Kanalizacija van zgrade ⇒ DN ne smije biti manji od DN150

Za odabrane dimenzije cijevi, treba odabrati i primjereni nagib cijevi prema tablici.
Promjer cijevi Normalan nagib Izuzetan minimalan nagib Maksimalni nagib
DN, [mm] [%] [%] [%]
50 3.5 2.5 15
75 2.5 1.5 15
100 2.0 1.2 15
125 1.5 1.0 15
150 1.0 0.8 15
200 0.8 0.6 15

Tablica: Nagibi sabirne (temeljne) horizontalne kanalizacijske mreže

Relativni nagib:
h 1m
iR = iR = = 0.01
l 100 m
Nagib u %:
h 1m
i% = ⋅ 100 i% = ⋅100% = 1 %
l 100 m
Omjer:
l 100
iN = 1 : iN = 1 : =1:100
h 1
Proračun se vrši obično na osnovu iskustva, pri čemu se uzimaju u obzir:
− vrsta i broj sanitarnih predmeta
− prosječna količina potrošene vode u [l/s] ili u ulivnim jedinicama
− namjena zgrade
− vrsta otpadne vode
− režim upotrebe vode
− vrste i nagibi kanala, njihovo punjenje
− hrapavosti cijevi
Na osnovu dugog iskustva, ispitivanja i provjeravanja, u tablicama su navedeni podaci o
prosječnim količinama otpadne vode za svaki sanitarni i uređajni predmet u [l/s]. Određivanje
promjera kanala vrši se na osnovu ukupne količine otpadne vode pomoću tablica, dijagrama prema
njihovom položaju, odnosno nagibu, uzimajući u obzir vjerojatnu istovremenost upotrebe sanitarnih
predmeta.

1
Tehnički studio − INSTALACIJE ZGRADA

Određivanje ukupne količine otpadne vode:

A) SANITARNA (FEKALNA) OTPADNA VODA

N ⋅ P ⋅ q0 ⎡l ⎤
QF =
100 ⎢⎣ s ⎥⎦

N – broj sanitarnih predmeta iste vrste, [-]

P – postotak istovremenog izljeva iz sanitarnih predmeta iste vrste, [%]
qo – količina izljeva iz pojedinih sanitarnih predmeta, [l/s]

B) OBORINSKA OTPADNA VODA

A ⋅ I ⋅ψ ⎡l ⎤
QOB =
10000 ⎢⎣ s ⎥⎦

A – tlocrtna površina krova ili površina prostora s kojeg se vrši odvodnja, [m2]
I – intezitet oborina, [l/(s ha)] → Zagreb I = 143 l/(s ha) (1 ha = 10000 m2)
ψ – koeficijent otjecanja, [-]
ψ = 1.0 ⇒ kosi krov
ψ = 0.8 - 0.9 ⇒ ravni krov
ψ = 0.6 ⇒ teren oko zgrade

Mješoviti sustav kanalizacije:

1
1. Quk = QOB + ⋅ Q F ako je Quk > Q F
3

2. Quk = Q F ako je Quk < QF

Quk ⇒ TABLICA KÜTER-a

2
Tehnički studio − INSTALACIJE ZGRADA

P – postotak istovremenog izljeva iz sanitarnih predmeta iste vrste, [%]

STAMBENA ZGRADA DRUŠTVENA ZGRADA

N P N P
10 19.8 10 14.3
15 16.2 12 12.9
20 14.0 14 12.0
25 12.6 16 11.2
30 11.5 18 10.5
35 10.6 20 10.0
40 9.9 25 9.9
45 9.4 30 8.2
50 8.9 35 7.6
60 8.1 40 7.1
70 7.5 45 6.7
80 7.1 50 6.3
90 6.6 60 5.8
100 6.3 70 5.4
120 5.7 80 5.0
140 5.3 90 4.7
160 5.0 100 4.5
180 4.7 120 4.1
200 4.4 140 3.8
250 4.0 160 3.6
300 3.6 180 3.4
350 3.4 200 3.2
400 3.1 250 2.8
450 3.0 300 2.6
500 2.8 350 2.4
600 2.6 400 2.2
700 2.4 500 2.0
800 2.2 600 1.8
900 2.1 700 1.7
1000 2.0 800 1.6
1500 1.6 900 1.5
2000 1.4 1000 1.4
Napomena:
- za jedan sanitarni predmet N = 1 ⇒ P=100%
- kod broja N = 2 - 9 u račun uzeti broj predmeta N = 10 ⇒ P=14.3% (društvena zgrada)

3
Tehnički studio − INSTALACIJE ZGRADA

qo – količina izljeva iz pojedinih sanitarnih predmeta, [l/s] (Tablica I)

Vrsta uređajnog predmeta Ekvivalentni faktor Izljev otpadne vode

EF q0, [l/s]
Umivaonik – mali 1 0.08
Vodoskok za piće 1 0.17
Umivaonik – normalni 2 0.17
Bidet 2 0.17
Sifon u podu (suhi pod) 2 -
Pisoar 4 0.17
Tuš 4 0.22
Perilica rublja/suđa 0.22
Kuhinjski sudoper (jednodijelni) 4 0.67
Kuhinjski sudoper (dvodijelni) 6 0.67
Nogoper 6 0.67
Podna rešetka (mokri pod) 6 -
Kada i podni sifon 7 0.67
Skupni pisoar 8 0.67
Blatex (trokadero) 10 1.20
WC – tlačni ispirač 10 1.20
WC – visoki kotlić 10 1.20
WC – niski kotlić 10 2.00
Grupa uređajnih predmeta jednog 12 -
stana spojena na isti vertikalni
odvod

4
Tehnički studio − INSTALACIJE ZGRADA

TABLICA KÜTER-a (Tablica III)

Q – količina otpadne vode, [l/s], Q = Quk
v – brzina strujanja, [m/s]

K o l i č i n e Q [l/s] i b r z i n e v [m/s] z a r a z l i č i t e n a g i b e i i v i s i n e p u n j e n j a ( 0 . 5 D i l i 0 . 6 D )
DN 100 125 150 200 250 300 350 500
IR Q v Q v Q v Q v Q v Q v Q v Q v

PUNJENJE ∼ 0.5 D
0.002
0.003
0.004
0.005
0.006
0.007
0.008
0.010 1.95 0.49 3.65 0.59 6.10 0.69 13.7 0.87 25.6 1.04 42.5 1.20 65 1.36 94 1.50
0.015 2.40 0.61 4.45 0.73 7.50 0.84 16.7 1.07 31.4 1.27 52 1.47 80 1.67 115 1.84
0.020 3.75 0.70 5.65 0.84 8.60 0.98 19.4 1.23 36.3 1.48 60 1.70 93 1.93 133 2.13
0.025
0.030
0.040
0.050
0.060

PUNJENJE ∼ 0.6 D
0.002
0.003
0.004
0.005
0.006
0.007
0.008
0.010 2.57 0.52 4.82 0.62 8.05 0.73 18.0 0.92 33.8 1.10 56.2 1.27 86 143 125 1.58
0.015
0.020
0.025
0.030
0.040
0.050
0.060
Vrijednosti iznad crte se ne preporučuju u praksi !

5
Tehnički studio − INSTALACIJE ZGRADA

Primjer: Određivanje dimenzije priključnog voda kanalizacije za obiteljsku kuću (primjer iz

vodovoda) STAMBENA ZGRADA

Sanitarni N P qo QF
predmet [-] [%] [l/s] [l/s]
10 ⋅ 19.8 ⋅ 2.0
WC (niski kotlić) 2 19.8 2.0 3.96 =
100
1 ⋅ 100 ⋅ 0.67
Kada 1 100 0.67 0.67 =
100
10 ⋅ 19.8 ⋅ 0.67
Kuh. sudoper 2 19.8 0.67 1.3266 =
100
1 ⋅ 100 ⋅ 0.22
Tuš 1 100 0.22 0.22 =
100
10 ⋅ 19.8 ⋅ 0.22
Perilica-rub. 2 19.8 0.22 0.4356 =
100
10 ⋅ 19.8 ⋅ 0.22
Perilica-suđe 2 19.8 0.22 0.4356 =
100
10 ⋅ 19.8 ⋅ 0.17
Umivaonik 2 19.8 0.17 0.3366 =
100
Σ 7.3844

Npr. Za 2 WC-a s niskim kotlićem: ⇒ qo = 2.0 l/s

N ⋅ P ⋅ q0 10 ⋅19.8 ⋅ 2.0
QF = = = 3.96 l/s
100 100
N ⋅ P ⋅ q0 2 ⋅ 19.8 ⋅ 2.0
QF = = = 0.792 l/s
100 100

Količina oborinske otpadne vode s kosog krova (ψ = 1.0) tlocrtne površine 11 m x 13 m:

A ⋅ I ⋅ψ (11 ⋅13) ⋅143 ⋅1
QOB1 = = = 2.045 l/s
10000 10000
Količina oborinske otpadne vode s ravnog terena (ψ = 0.6) oko kuće tlocrtne površine 10 m x 5 m:
A ⋅ I ⋅ψ (10 ⋅ 5 ) ⋅143 ⋅ 0.6
QOB1 = = = 0.429 l/s
10000 10000
Ukupna količina oborinske vode: QOB = QOB1 + QOB 2 = 2.045 + 0.429 = 2.474 l/s
Ukupna količina otpadne vode:
1 1
Quk = QOB + ⋅ Q F = 2.474 + ⋅ 7.3844 = 4.935 l/s ako je Quk > Q F NE !!!
3 3

S obzirom da je Quk < Q F slijedi ukupna količina otpadne vode Quk = QF = 7.38 l s

TABLICA KÜTER-a ⇒ iR =0.010, PUNJENJE 0.5 D ⇒ DN 200 (Q =13.7 l/s, v = 0.87 m/s)
iR =0.020, PUNJENJE 0.5 D ⇒ DN 150 (Q =8.60 l/s, v = 0.98 m/s)

6
Tehnički studio − INSTALACIJE ZGRADA

3 SITUACIJA S PRIKLJUČKOM NA VANJSKU VODOVODNU I KANALIZACIJSKU

MREŽU, POZICIJE VANJSKIH HIDRANATA
Osnovni uvjeti koji se moraju poštivati pri izvedbi kanalizacijskog priključka pojedinog objekta:
- priključak mora biti što kraći
- nagib mora biti jednak na cijeloj duljini priključne cijevi
- dimenzija priključka ne smije biti manja od 150
- najmanji nagib za DN150 je 2% (preporuka)
- najveći nagib priključka ograničen je maksimalnom brzinom, koja za većinu cijevi iznosi 3
m/s.

SITUACIJA (M1:1000, M1:500 ili M1:200 (M1:100) za male zgrade, kuće)

− situacijom se prikazuje položaj zgrade i parcele prema ulici i susjednim zgradama
− na njoj su označene strane svijeta, regulacijska linija, sve zgrade i drugi objekti na parceli

U situaciju se ucrtava (na osnovu dobivene suglasnosti i podataka komunalnog vodovoda i

kanalizacije):
− ulična vodovodna mreža s podacima (promjer, vrsta cijevi i dubina),
− priključni vod vodovoda, svi dvorišni vodovi s promjerima, duljinom i vrstom cijevi i sva okna
(vodomjerno okno), nazivni promjer priključnog voda vodovoda DN
− ulična kanalizacijska mreža s podacima (materijal, promjer, nagib), okna i njihove
nadmorske visine (apsolutna kota poklopca KP i kota dna kanala KDK), i rastojanje između
okana,
− priključni vod kanalizacije s podacima (materijal, nazivni promjer DN, uzdužni nagib, duljina,
KT-kota terena, KDK-kota dna kanala) i glavnim kontrolnim oknom. Ucrtavaju se i svi dvorišni
kanali (materijal, promjer, nagib, duljina) i okna
PRIKLJUČNI KANAL = priključni vod kanalizacije
- spaja kućnu kanalizacijsku mrežu s uličnim kanalom, odnosno s gradskom kanalizacijom
- priključak uvijek mora bit na 1/3 visine uličnog kanala, računajući od dna javnog kanala
(Kota priključka kućne kanalizacije mora biti iznad gradskog kanala, u pravilu, za 1/3 visine
kanala da se smanji mogućnost vraćanja vode i taloga iz gradske mreže u kućnu
kanalizaciju.)
- priključak je moguće izvesti na više načina ovisno o vrsti cijevi i promjeru uličnog kanala:
pomoću fazonskog komada, bušenjem cijevi (kod betonskih cijevi), revizijskim oknom
- ako je javni kanal ∅≤30 cm, priključak obavezno mora biti u kontrolnom oknu
- treba nastojati da priključci budu u postojećim kontrolnim oknima javne kanalizacije
- izvodi ga i održava komunalno poduzeće
- minimalni promjer priključnog kanala DN150, a uobičajen nagib je 2%

7
Tehnički studio − INSTALACIJE ZGRADA

POTREBNO UCRTATI još (Tehnički studio)

- vodomjerno okno (s dva vodomjerna brojila)

- prikaz vanjske hidrantske mreže, pozicija vanjskih hidranata

- kanalizacija - okna