PANGALAWANG KWARTER

KOMUNIKASYON AT PANANALIKSIK SA WIKA AT KULTURANG PILIPINO

LESSON TITLE: IBA’T-IBANG SITWASYON NG PAGGAMIT NG FILIPINO

LESSON TARGET:

 Nakasusulat ng mga tekstong nagpapakita ng mga kalagayang pangwika sa kulturang Pilipino;

 Natutukoy ang iba’t-ibang register ng wika na ginagamit sa iba’t-ibang sitwasyon (Hal: Medisina, Abogasya,
Media, Social Media, Enhinyera, Negosyo, at iba) sa pamamagitan ng pagtatala ng mga terminong ginamit sa mga
larangang ito; at
 Nakagagawa ng pag-aaral gamit ang social media sa pagsusuri at pagsulat ng mga tekstong nagpapakita ng iba’-
ibang sitwasyopn ng paggamit ng wika.

ANG BARASYON NG WIKA

 Sa sosyoslingwistika, ito at salita para sa pagkakaiba ng porma ng wika.

 Kadalasan ding ginagamit ng mga lingguwistika ang barayti/barasyon ng mga wika para sa pagkakategorya ng
wikang mula sa iisang sanga:
a. Heyograpikal – Pagbabago ng wika sa lugar. (Ilokano sa La Union, Pangasinan, Ilocos, sa ilang bahagi
ng Baguio)
b. Sosyal – pagbabago ng wika sa kahingian ng sitwasyon at taong kasangkot. (Kaswal sa kapamilya,
kaibigan o kakilala at porma naman sa pagtitipon, pagpupulong o kasiyahan)
c. Okupasyunal – Pagbabago ng wika sa kahingian ng propesyon o hanapbuhay (Literatura, Simbahan,
Medisina)
 Sa mga pag-aaral, napatunayan ang kahalagahan ng relasyon sosyal sa pagpapayaman at pagpapaunlad ng wika.
 Tinatawag na convergence ang pagkakataon na ang nagsasalita ay iniiba ang pananalita ayon o batay sa
kaangkupan nito sa kanyang kausap upang higit na makapalagayang loob. Samantala, tinatawag naming
divergence ang sapilitang pagbabago ng pananalita ng isang tao upang mapansin ang kanyang kaibahan, di-
pakikiisa o pagpapapaalam ng kanyang sariling identidad. (Teoryang Akomodasyon, Howard Giles)
 Nagkakaroon ng barayti ng wika dahil sa etnograpiya ng komunikasyon na tumutukoy kung pormal o impormal
ang estilo ng usapan batay sa kalahok sa komunikasyong sitwasyon o paksa sa isyung pinag-uusapan. (Hymes,
1972)
 Ang pisikal na lugar na kinaroroonan ng mga tao at ang klase ng komunidada na nalikha nila ay malaking
impluwensiya sa wika.
 Ang istandardisasyon ng wika ang ideyal na barayti ng wika upang maging pangkalahatan, nangangahulugan ito
na wala ng magiging pagkakaiba sa pagbigkas, baybay at pagpapakahulugan.
 Ang istandardisasyo ang inaasahang unipormeng magagamit sa gobryerno, akademiya, media, komersya, at iba
pang, malaganap na larang upang magtuloy-tuloy ang unawaan at mawala ang balakid sa diskurso.
 Halimbawa ng implikasyon sa istandardisasyon ng wika ay sa salitang “urong”, sa Tagalog – Rizal/Bulacan ito ay
nangangahulugan ng pinggan, samantalang sa mga taga-Maynila, ito ay nangangahulugang ng alis o umalis,
samantalang sa iba naman, ito ay pagpanay o pagkamatay.
 Ang sosyolek o Social Dialect ay kolektibong wikang gamit ng particular na grupo ng mga tao ayon sa kanilang
propesyon o komunidad. Maaaring ito ay bunga ng natamong edukasyon, trabaho, grupo sosyo-ekonomiko,
kaanak, kasarian, at iba pa.
 Dahil sa dimensyong sosyal ng wika, nagbubunsod din ito sa barayti/rehistro ng wika na may kinalaman sa taong
nagsasalita o gumagamit ng wika.
 Ang rehistro ng wika ay nakikita o ginagamit sa isang particular na disiplina, gaya ng jargon para sa mga doctor,
abogado, call center agent at iba pa.

REHISTRO NG WIKA

 Static register - bibihirang istilo ng wika dahil piling sitwasyon lamang ang ginagamitan. Hindi ito nagbabago o
matagal ang pagbabago. (Panunumpa sa Husgado, Mga Pasasabatas, Pananalita ng mga Magsisispagtapos, atbp.)
 Formal Register – ang wikang ginagamit sa ganitong sitwasyon ay isahang-daan na daluyan lamang (onw way).
Ito rin ay wikang ginagamit sa paaralan at pamantasan. Kadalasang impersonal. (PAgtatalumpi, Homilya,
Deklarasyon, atbp.)
 Consultative Register – wikang may pamantayan. Ang mga gumagamit ng wikang nasa ganitong sitwasyon ay
katanggap-tanggap para sa magkabilang panig ng struktura ng komunikasyon. Ito rin ang wikang ginagamit sa
 negosasyon, pulong, at pagtitipon. (sa pag-uusap sa pagitan ng doctor at pasyente, guro at mag-aaral, abogado
at kliyente, atbp.)
 Casual Register – Impormal na wika na kadalasang sa malalapit na kakilala o kaibigan. Ang pagbibiro at
paglolokohan o paggamit ng mga koda/pananagisag ay normal. Ito ay wika ng isang pangkat, kinakailangang
kabilang ka sa grupo upang makakonekta sa usapan. Ito rin ay ginagamit na berbal na talastasan sa bahay,
lasangan, kwentuhan, huntahan, atbp.)
 Intimate Register – Pangpribadong pakikipag-usap. Ito ay limitado lamang sa mga matatalik na kasama sa bahay
o espeyal na tao sa buhay. (Usapang mag-asawa, magkasintahan, magkapatid, mag-ina o mag-ama, atbp.)

GABAY SA REHISTRO NG WIKA

URI KAHULUGAN HALIMBAWA

Karaniwang ginagamit ng lahat sa
Agham, buhay, Matematika,
Neutral maraming sitwasyon, larangan at
makina, sistema, mapa.
pagkakataon.
Nakaayon ang kahulugan sa
Dextrose, turbo engine, power
Teknikal particular na larangan at
drill, flashdrive, lesson plan.
propesyon.
Ginagamit at nagmumula lamang
Lapag – pera sa Japan at taguri
In-house sa isang kompanya, grupo o
ng mga OFW doon
lugar.
Terminong kadalasan ay
tumutukoy sa isang gadyet o
Bling-bling, Android, Grab, Uber
Bench-level aplikasyon sa kompyuter at iba
pa at gamit g mga nagtataglay
nito.
Taguri rin sa balbal na wika,
Slang impormal na termino para sa Datung, ermat, utol, yosi, chika
impormal na sitwasyon
Hindi dapat gamitin sa publiko o
Pagmumura, mga salitang
pormal na usapan dahil sa
Vulgar tumutukoy sa maseselang bahagi
implikasyong moralidad,
ng katawan.
kagandahang-asal at kultura.

Inihanda ni:

Mark Angelo V. Malazarte

Instructor, SHS