Professional Documents
Culture Documents
Klo
Klo
TÜRNÜKLÜ
“Arabulucu/Barışyapıcı Lider” Arabulucu/barışyapıcı kimdir?
Öğrenci Projesi
Arabulucu/Barışyapıcı, iki
ya da daha fazla kişinin
aralarındaki anlaşmazlığı
çözerken, yardım aldıkları
nötr ve tarafsız bir kişidir.
Prof. Dr. Abbas Yrd. Doç. Dr. A. Serdar
Türnüklü SAĞKAL Arabulucu, anlaşmazlığın taraflarına müzakere
Dokuz Eylül Üniversitesi, Adnan Menderes Üniversitesi, (problem çözme) basamaklarını takip etmelerinde
Edebiyat Fakültesi, Psikoloji Eğitim Fakültesi, Psikolojik
Bölümü, İzmir Danışmanlık ve Rehberlik ABD 1 destek olur. 2
1. Sözlü ya da fiziksel
saldırganlığın sonlandırılması
ve tarafların sakinleşmesi.
2. Anlaşmazlığın her iki tarafının
da arabulucu desteği almak
Akran-arabulucu/barışyapıcı, sadece
istediklerini belirtmesi .
anlaşmazlığın çözümünü kolaylaştırıcıdır. 3. Müzakere sürecinin
Anlaşmazlığın çözümünü taraflar kolaylaştırılması.
MÜZAKERE ederek bulmak zorundadır. 4. Anlaşmanın resmileştirilmesi
3 4
Arabuluculuk/barışyapıcılık Arabuluculuk/barışyapıcılık
Mekanının Düzenlenmesi: Süreci ve Kendini Tanıtma:
1
Arabuluculuk sürecini
kolaylaştırmak için birlikte
kurallarımızı belirleyelim
kullanmayacaksınız.
• Arabulucu, anlaşmazlığın tarafları olan öğrencilere
Olabildiğince dürüst ve samimi olacaksınız.
kurallara uyma konusunda hemfikir olup olmadıklarını
Uzlaştığınız anlaşmanın koşullarına uyacaksınız. sorar.
• Arabuluculuğun, yukarıdaki kurallara bağlı
Arabuluculuk sürecinde söylenen her şey gizli kalacaktır. Buna karşın
kalındığında başarılı olacağı anlaşmazlığın tarafı olan
anlaştığınızı ve barıştığınızı arkadaşlarınızla paylaşabilirsiniz. 7 öğrencilere belirtilmelidir. 8
2
Etkili dinleme Etkili Dinleme
İyi dinleme,
a) tarafların dediklerine ilgi
göstermeyi,
b) iyi dinlemek için gerekli odaklı
enerji ve zamanı sarf etmek
için istekli olmayı ve
c) bir başkasının iletmeye çalıştığını,
anlama arzusu gerektirir.
Bir barışyapıcı dinlerken, konuşmacının iletişim veya
iletilerinin iki farklı bölümüne odaklanabilir:
1. duygular veya
2. asli içerik.
İyi dinlemenin başka bir kişinin söylediklerine
• Duygular, çoğu zaman ya işbirliğini ya da anlaşmazlığı
katılmaktan farklı olduğuna ve etkileyen hislerdir.
• tavsiyede bulunmak ya da • İçerik, taraflardan biri için önemli olan somut asli ya da
• sorun çözmekle yönteme ilişkin konular,
• aynı şey olmadığına dikkat etmek • çıkar ve gereksinimler veya düşünceleri ifade eder.
önemlidir. 17 18
3
EMPATİK/YANSITICI DİNLEME BECERİSİ EMPATİK/YANSITICI DİNLEME BECERİSİ
“Barış” ‘barışyapıcı
Konuşmacı Mesaj ’ dinleyici
neşe,
İçerik yansıtmasıdır.
4
Empatik/Yansıtıcı dinleme
Mesaj karşı tarafa
KODLANARAK iletilir
“Atakan” “barışyapıcı”
Konuşmacı Mesaj Dinleyici
Duyguların yansıtılması
Duyguların yansıtılması, anlaşmazlığın taraflarının
Etkili/yansıtıcı dinleme
duygularının açıklığa kavuşturulmasına ilişkindir.
5
2. Tarafların yaşadıkları duyguları 2. Tarafların yaşadıkları duyguları nedenleriyle
nedenleriyle birlikte belirtmelerine birlikte belirtmelerine yardımcı olma
yardımcı olma
• Kabul edilmeyen ve tanınmayan duygular yargılarda ve Arabulucu Barış’dan sorun yaşanırken ne hissettiğini
ve yaşadığı rahatsızlığı, nedenleriyle birlikte
değerlendirmelerde yanlılık yaratacaktır. Erdem’e anlatmasını ister..
• Kişinin kendi davranışı üzerindeki denetimini
Arabulucu Barış’ın söylediklerinden anladığını, etkin
zayıflatacaktır. 31 dinleme yoluyla tekrar Barış’a iletir. 32
Benim,
Benim,
isteklerim,
isteklerim,
duygularım, duygularım,
görüşlerim, görüşlerim,
davranışlarım, davranışlarım,
hedeflerim, hedeflerim,
beklentilerim, beklentilerim,
Anlaşmazlıklarda yapıcı ve barışçıl çözüm, çıkarlarım, çıkarlarım,
ihtiyaçlarım ve ihtiyaçlarım ve
• ortak sorunun diğer kişiye nasıl göründüğünün, hepsinin hepsinin
nedenleri nedenleri
• onun perspektifinden ve gözünden doğru biçimde
anlaşılmasıyla gerçekleşir. 33 İlişkiler anlayarak ve anlaşılarak sürdürülür34
6
4. Tarafların isteklerini ve
gereksinimlerini nedenleriyle birlikte İstekler Üzerine Değil, Çıkarlar ve
belirtmelerine yardımcı olma Gereksinimler Üzerine Odaklanın
Çoğu kişiler arası anlaşmazlık, tarafların istekleri, Karşıt isteklerin ardında çatışan çıkarların yanı
gereksinimleri ve bunların nedenleri belirtilmediği ve
sıra, ortak ve uzlaşabilen çıkarlarda vardır.
anlaşılmadığı sürece çözümlenemez.
Tarafların ne istedikleri ve söyledikleri kadar, bunların Akıllıca bir çözüm için ne istendiği değil,
nedenleri ve gerçek çıkarları üzerinde durulmalıdır. ortak çıkarları ve gereksinimleri göz önüne alın.
37 38
1. Arabuluculuk sürecinin temel hedefi, yapıcı, barışçıl 1. Arabuluculuk sürecinde anlaşmaya ulaşıldığı zaman
7
Yararlanılacak kitap listesi-1/8
birlik, bütünlük, uzlaşı ve barış içinde 2. Malhotra, D.& Bazerman, M.H. (2007). Evet dedirtme sanatı
(Negotiation Genious). İstanbul: Koridor.
yaşamamıza, yetiştireceğimiz, 3. Roger Fisher, Daniel Shapiro (2007). Duygularla mantık ötesi: İkna
teknikleri (Beyond reasoning). İstanbul: Sistem yayıncılık.
1 MİLYON 4. William Ury (2007) (çeviren Aylin Yengin). Pozitif hayırın
“ARABULUCU/BARIŞYAPICI- gücü.(The power of a positive no) İnkılap yayınevi
LİDER” öğrencinin katkı vermesidir. 5. Pocket Mentor (2007). Sonuç Alıcı Müzakere.(Negotiating
43 outcomes) Harward Business School Press. 44
8
Yararlanılacak kitap listesi-6/8 Yararlanılacak kitap listesi-7/8
1.Türnüklü, A., Kaçmaz, T., İkiz, E. & Balcı, F. (2009). Liselerde öğrenci
şiddetinin önlenmesi: Anlaşmazlık Çözümü, Müzakere ve Akran-
Arabuluculuk Eğitim Programı. Ankara: Maya Akademi.
2.Türnüklü, A., Kaçmaz, T., İkiz, E. & Balcı, F. (2009). Liselerde öğrenci
şiddetinin önlenmesi: Anlaşmazlık Çözümü, Müzakere ve Akran-
Arabuluculuk Eğitim Programı Öğrenci Etkinlik Kitabı. Ankara: Maya
1. Kekeç, K. E. (2011). Arabulucluk yoluyla uyuşmazlık Akademi.
çözümünde temel aşamalar ve taktikler. Ankara: Adalet 3. Türnüklü, A. (2006). Onarıcı Disiplin: Okullarda Yaşanan Kişiler Arası
Çatışmaları Yapıcı Ve Barışçıl Olarak Yönetmek Için Çağdaş Bir Yaklaşım.
Yayınevi. Ankara: Ekinoks Yayınları.
2. Daniel goleman (2007) (çeviren osman çetin deniztekin). 4.Türnüklü, A., & Çetin, C. (2015). Empati Temelli Anlaşmazlık Çözümü ve
Akran Arabuluculuk Uygulamaları. İçinde Y. Kabapınar (Edit.). Empatiyle
Sosyal zeka: insan ilişkilerinin yeni bilimi. Varlık Yayınları. Gelişmek Empatiyle Geliştirmek: Çocuk ve Empati (108-134. Ankara:
3. Marshall B. Rosenberg (2003) (çeviren: Gülden Şen, Mahmut Pegem-A Akademi.
5. Türnüklü, A. (2005). Okullarda Disiplin Kurulların Yerine Geçecek Alternatif
Tuna). Şiddetsiz iletişim bir yaşam dili. Sistem yayıncılık. Bir Yaklaşım: Okul Temelli Davranış Yönetim Politikası. İçinde A. Altun ve S.
4. Sun Tzu (1988). Savaş sanatı. İstanbul: Anahtar kitaplar. Olkun (Edit.). Güncel Gelişmeler Işığında İlköğretim: Matematik Fen
Teknoloji Yönetim. (192-207. Ankara: Anı yayıncılık.
5. Sun Tzu (2004). Barış sanatı. İstanbul: Dharma 6. Türnüklü, A. (2003). Öğrenciler arasındaki çatışmaların çözümünde
problem çözme ve arabuluculuk”. Içinde Emin Karip ( Edit.). Sınıf Yönetimi
49 (3. Baskı) (167-206). Ankara: Pegem A yayıncılık. 50
51