DON KIHOT - Migel de Servantes

Don Kihot je jedno od remek djela španske I svjetske književnosti, autora Migela de
Servantesa. Najviše je objavljivana i najprevođenija knjiga na svjetu poslje Biblije. Smatra se
temeljem zapadnoevropske književnosti kao I najvažnijim djelom španskog zlatnog vjeka.
Prvi dio je objavljen 1605 godine pod punim nazivom “Veleumni plemić Don Kihot od
Manče”,a drugi deo je objavljen 1615 godine.

Pisac u romanu ne govori samo o dogodovštinama viteza skitnice. U nekim dijelovima vješto
su ukomponovane priče vezane za tok romana ali i za neke od likova. Kroz te priče pisac
iznosi vlastita mišljenja o umjetnosti, književnosti. Roman u cjelini je jedna vesela
avanturističina, humoristična priča i svakako zaslužuje pažnju. Svijet viteškog romana, koliko
god da je ismijavan, zapravo je potvrđeno idealan, jer u njemu pravda uvijek pobjeđuje, a
prava nagrada uvijek ide onima najboljima. Na kraju svog života Don Kihot odbacuje svoju
masku viteza, ali pod njom još uvijek ostaje junak. On umire pod pravim imenom, ali u kraju
ostane zapamćen kao veliki i dobar čovjek.

Kompozicija
U romanu je prisutan veliki broj likova, što svedoči o razgranatosti priče i složenosti
kompozicije. Čitava priča se sastoji od niza epizoda, koje su mozaično složene, ali postoji
osnovna linija priče, koja prati glavne protagoniste- Don Kihota i Sanča Pansu. Svako
poglavlje je uglavnom priča za sebe, sa svojim vremenom i prostorom, radnjom i likovima,
sadržinom i smislom. Oba dela romana predstavljaju tematsku i sadržajnu celinu, ali se
razlikuju po svojoj kompoziciji, iako je okvirna struktura zajednička- i jedan i drugi deo
formalno podržavaju strukturu

Fabula
Odmah na početku romana, Servantes uvodi glavnog junaka,opisujući ga kao srednjovječnog
čovjeka koji živi sa svojim nećakom i domaćicom kuće u jednom mirnom mjestu u Manči.
Alonso živi mirnim i prilično nezanimljivim životom, čitajući mnogo, a najviše viteške
romane. U trenutku kada je preterao sa čitanjem i kako kaže pisac „osuši mu se mozak“ od
toga , njegova fikcija se pretvara u stvarnost. Alonso tada odlucuje da se poistoveti sa
vitezovima o kojima je čitao i sam postane lutajući vitez, koji pomaže drugima i doživljava
brojne avanture. Pronašao je stari oklop i oružje, izglancao ga, odredio sebi damu kojoj će
posvećivati sve svoje pobede. Odabrana dama je zapravo bila seljančica iz susjednog sela
Aldonsa Lorenco, al joj one dade drugo ime Dulsineja od Toboza . Sebe je prekrstio u Don
Kihota od Manče, a svog konja je nazvao Rosinante.
Tako je krenuo u prvu avanturu, koja je trajala samo jedan dan. Ubrzo je u jednoj krčmi za
koju je mislio da je začarani dvorac dobio prve batine, ali i savjet od krčmara da potraži
štitonošu,Tako prebijenog ga pronalazi njegov komšija Pedro i vodi ga kući. Tokom njegovog
oporavka,domaćica kuće spaljuje sve viteške knjige, ali i zazida biblioteku verujući da su to
glavni krivci za ponašanje Don Kihota. Pa ipak on ne odustaje od svoje ideje. Kada se
oporavio poziva svog komšiju da mu bude štitonoša i krene s njim u nove avanture. Ovaj
pristaje al uz obećanje da će dobiti titulu guvernera ostrva. Odatle se nižu različiti događaji od
kojih je svakako najupečatljiviji onaj u kome se bore protiv vetrenjača u kojima Don Kihot
vidi strašne divove.

Drugi dio lektire je naizgled drugačiji od prvog,jer se u njemu mjenja odnos glavnog junaka
prema avanturama. Počinje da se preispituje po pitanju avantura te dozvoljava da ga drugi
ubjeđuju i pokušavaju da stvore privid, želeći da ga ubjede da treba da odustane od svoje
ideje. Na kraju u tome uspjeva njegov prijatelj po imenu Sanson Karasko. On je sam krenuo
za svojim prijateljem želeći da mu pomogne, te se silom prilika pretvorio u viteza od belog
mjeseca i pobjedio Don Kihota u dvoboju. Zatim ga je natjerao da se vrati kući i da obeća da
neće kretati u nove avanture barem godinu dana. Po povratku u selo, Don oboli od groznice.
Nakon višetjednog bolovanja zaželio je sastaviti oporuku. Odrekao se viteških ludorija i
nekoliko dana kasnije umro kao Alonso.

Lik Don Kihota

“Naš plemić imao je oko pedeset godina;

Bio je snažna sastava, mršav, suha lica,

Velik ranoustalac I ljubitelj lova.”

On duboko veruje u svoje ideale i uveren je da će svojim plemenitim srcem i slabim kopljem
ukloniti sva zla na ovom svetu i stvoriti svet časti i pravde. Njegova vera u ideale čini da je
on izvan i iznad realnog sveta .Ne razlikujući stvarnost od vizije svoje mašte on sa osećanjem
važnosti vlastite misije juriša na vetrenjače za koje misli da su divovi, seče glave
marionetama u lutkarskom pozorištu, jer mu se čini da predstavljaju Arape, oslobađa
zatvorenike za koje misli da ih odvodi kao roblje. Lik Don Kihota može da se poveže sa
položajem umetnika u društvu. Svaki iskreni umetnik pomalo je Don Kihot, onaj koga često
ne razumeju, ali koji uvek ostaje optimista; onaj, koji ne očajava, jer je - rečima Servantesa -
"očajanje najveći ljudski greh". Lik Don Kihota svojom porukom i istinom suočava i
savremenog čitaoca sa večitom težnjom čoveka da se život promeni, a svet učini pravednim.
 Migel de Servantes Saavedra
Bio je španski pesnik, dramaturg i iznad svega prozni pisac. Smatra se jednom od najvećih
figura španske književnosti. Prema svojim delima, pripada kako renesansi, tako i baroku. U
svetu je poznat kao autor prvog modernog romana i najprevođenije knjige posle Biblije, Don
Kihota. Servantes se 1570 god prijavio kao vojnik u Špansku armada i učestvovao je u bici
kod Lepanta. Zadobio je dve rane na grudima i ostao je bez leve ruke. Uprkos tome, on je
nastavio da služi u vojsci do 1574. godine, kada napušta vojnu službu. Migel i njegov brat,
Rodrigo, pokušali su da se vrate u Španiju, ali su ih berberski gusari zarobili na brodu tokom
putovanja. Proveo je pet godina kao zatvorenik i rob u Alžiru i par puta je bezuspešno
pokušao da pobegne. Konačno je bio pušten kada je plaćen otkup za njega. Iz ovog njegovog
iskustva rodila su se dela „Alžirske dogodovštine” i „Alžirske tamnice”. Petrarka i Bokačo
su imali veoma veliki uticaj na njegov rad. Servantes je preminuo 22. aprila 1616. godine u
Madridu.

Citati
“Ako ne možeš uživati u sreći kada ti je ona pred očima, ne žali se kada prođe pokraj tebe.”

“Jedan od znakova mudrosti jest taj da ne uzimaš silom ono što možeš dobiti lijepim
riječima.”

“Nema takve nesreće koju vrijeme neće izbrisati i nema takve boli koju smrt ne može
zaustaviti.”