Professional Documents
Culture Documents
Човечноста На Господ и Неблагодарноста На Човекот
Човечноста На Господ и Неблагодарноста На Човекот
Имено, кога Господ Исус се искачил во Ерусалим заради празникот Јудејски, отишол еден
ден да ги посети болните во познатата лековита бања. Кога велам лековита не мислам на
полезноста за телесното здравје на термалните води, туку, како што раскажува
евангелистот, на чудото што Господ го правел преку Свој ангел, кој одвреме-навреме ја
раздвижувал водата и ја правел исцелителна за првиот што ќе влезел во неа. Тоа било едно
постојано сведоштво за присуството Божјо и за Неговата сила. Пројавата на Божествената
енергија и чудодејствие преку стихиите на земјата не била ретка појава во Стариот Завет.
Да се потсетиме само на огнениот столб, на раздвојувањето на Црвеното Море, на
Несогорливата Капина, на тивкото ветре на пророк Мојсеј итн.
Има ли поголема трагедија од тоа да немаш покрај себе човек во животот, но човек во
вистинска смисла?! Сите имаме потреба од присуството на другите, од нивната грижа, од
нивната љубов. Околу болниот во бањата имало многу луѓе, во градот околу бањата уште
повеќе. Меѓу нив и свештеници, левити, книжници – тие кои верувале и се молеле на Бога,
но никој од нив не се сетил да отиде во бањата и да помогне некому, кој не можел сам да
слезе во водата кога ќе се случело чудото. Затоа Господ Исус, со ова негово јавно чудо во
бањата Витезда, го истакнува она што е непоходно за секој човек: човечноста на човекот,
или како што уште современо се нарекува – хуманоста на човекот (од лат. придавка
humanus, ‘човечки, човечен’).
Според преданието, исцеленииот човек бил истиот оној, кој кога Спасителот Христос бил
одведен на судење пред првосвештеникот Ана, Го удрил Господа по образот (Јован 18,22).
Ова ме зачудува. Кога сум го прочитал прв пат, се чудев како е возможно човек, кому некој
му направил толку големо добро, да се осмели да го удри својот добротвор. Секако, тој тоа
го направил во својата помраченост и збунетост од гревот. Бил заслепен од суетноста на
овој свет, но веројатно и заведен од првосвештениците и книжниците. Кога после
исцелението го запрашале кој бил човекот што му рекол да си замине со постелата, тој не
знаел да одговори, бидејќи Господ Исус веднаш се изгубил во мноштвото народ. Но,
подоцна, Он го сретнал во храмот и му рекол: Ете, сега си здрав и не греши повеќе, за да не
те снајде нешто полошо! (Јован 5,14) Потоа овој им кажал на Јудејците дека Исус е тој што
го исцелил. Тие веднаш побрзале да го убедат дека не Тој, Кој е маѓепсник и соработува со
демоните, ами Бог за кого тие имаа сосема други перцепции. Тој го исцелил. Кутриот
човек, најверојатно им поверувал на нивните лукавства и се предал на гревовен живот.
Затоа, според зборовите Господови, навистина го снашло нешто полошо: станал злотвор на
својот Добротвор. Ако 38 години беше физички болен, сега неговата душа е смртно
разболена.
Се прашувам, не сме ли и ние некогаш такви, неблагодарни? Да, ужаснува тоа како може
човек на кого му е направено толку големо добротворство да возврати со таква
неблагодарност. Но, не сме ли и ние слични? Му возвраќаме ли на Бога за Неговите добри
дела со љубов? Мислам многу ретко. Се будиме од сон секое утро, а некогаш не ни сакаме
да Го поздравиме, да Му се заблагодариме, да Му кажеме дека го љубиме. Стануваме и
веднаш трчаме да направиме тоа што ни е нам угодно. Не благодариме што нѐ удостоил
тој ден повторно да ја видиме светлината. Навечер не Му благодариме за добротворствата
што ги направил во текот на денот и што нѐ оставил живи. Исто така, за жал, не знаеме да
им благодариме ниту на оние што Господ ни ги испраќа во Негово име, да ни помагаат.
Благодарноста е добродетел што Господ особено ја сака и наградува.
Христос воскресе!
Имало некој човек, напaднат од блудната страст; тој многу често паѓал во грев, но, исто
така, многу често прибегнувал кон Бога со покајнички солзи и молитви. После покајанието,
победуван од навиката, тој повторно грешел. Но, после падот, повторно одел во Црква,
паѓал ничкум пред иконата на Господ Исус Христос, плачел и говорел: “Господи смилуј се на
мене и оттргни го од мене ова страшно искушение! Заробен од задоволствата, јас сум сиот
во ужасни рани.“
Долго време правел така, не престанувал да греши, но, не престанувал ни да се кае. Еднаш
дал завет пред иконата на Спасителот: “Господи, еве од овој час, ветувам дека никогаш
повеќе нема да згрешам. Само те молам, Благи, прости ми ги гревовите што ги направив од
почетокот, па сé досега.“
Но, иако дал таков завет, тој повторно паднал во истиот грев. И тогаш, после веќе
закоравената навика, отишол во Црква, паднал со лицето на земјата, плачејќи, ридајќи,
преколнувајќи Го милостивиот Господ да се сожали на него и да му подаде рака за помош,
бидејќи немал сили да се оттргне од гадното сладострастие.
Додека се молел и плачел, ѓаволот, гледајќи дека никако не успева да го победи, бидејќи
сите негови гревовни замки, овој покајник ги кинел и уништувал со својата надеж во
милоста Божја, му се јавил во видлив облик.
’Што е тоа меѓу мене и Тебе, Исусе Назареецу? Твоето сожалување е несфатливо и
неумесно! Зошто го примаш тој блудник, нечист, кој од нозете до главата е целиот
осквернавен. Тој секој ден Те прелажува, Ти се потсмева, ја презира Твојата власт, ја
прекршува заклетвата, со која Ти се заколна… Зошто во пепел не го претвориш? Зошто уште
чекаш и Си попустлив?… Зошто тогаш Те нарекуваат праведен судија? Но! Ти пристрасно
гледаш на одредени луѓе! Нема правда во судот Твој!…’
Така говорел ѓаволот и од гнев низ устата испуштал пламен. А кога тој замолкнал, од
жртвеникот се слушнал глас, сличен на далечна грмотевица. Тој глас говорел вака:
Змијо лукава и погибелна! Не ја насити својата злоба со тоа што го проголта светот, па
сакаш и оној, кој се надева на мојата милост, да го зграбиш и раскинеш. Или во него има
толку гревови, што ти ги изедначи со Крвта Моја, која е пролеана на Крстот за него! Токму
за блудниците, безакониците и грешниците Јас се распнав и за нив пречистите Свои раце
ги раширив, за секој кој сака, да прибегне кон Мене и да се спаси. Од никого Јас не се
одвраќам и на никого нема да му ја скратам Мојата добрина, па макар и некој илјада пати
на ден да Ми приоѓа, па да се оддалечува, и потоа пак да Ми пристапува…
Додека гласот грмел, ѓаволот стоел како закопан во место, не бил во состојба ни да бега,
ниту да се сокрие. А покајникот го нашле упокоен, лежејќи пред иконата и облеан во солзи.
Добриот наш Господ нѐ удостои и оваа година да го празнуваме денешниот голем настан
од животот на нашиот Спасител Господ Исус Христос – Неговото последно и славно
влегување во Ерусалим, пред да биде искачен на Неговиот престол. На едно место од
светото Евангелие, поточно кога бил запрашан од судијата Понтиј Пилат дали е Тој цар,
Спасителот за Себе посведочил: Ти велиш дека сум Цар. Јас за тоа се родив и за тоа дојдов
на светот, за да сведочам за вистината; секој, кој е од вистината, го слуша гласот Мој (Јован
18,37). Меѓутоа, каков е овој Цар и од што е составен Неговиот престол? Можеби е украсен
со чисто злато и драгоцени камења? Не, туку Неговиот престол е, всушност, Крстот на
страданијата. На овој ден Месијата, Спасителот на светот, торжествено влегол во Ерусалим,
не да го заземе местото на римската власт, туку да се искачи токму на тој престол, на Крстот
на Голгота, преку кого го ослободи светот од најгорчливата и дотогаш непобедлива
тиранија, тиранијата на смртта. Влегол во Ерусалим за да ги понесе на Себе слабостите на
овој свет, да го победи гревот што завладеал со човекот и да му го врати Божественото
достоинство. И најважно од сѐ, ќе повториме, да ја победи смртта, како причина за секоја
човечка несреќа, несигурност, страв и меланхолија.
Вчерашното бдение, значи, го поминав во молитвен плач: „Христе, љубов и радост моја,
помогни ми и извади ме од мојата бесчувствителност. Те молам повикај ме со Твојот
животворен глас, како тогаш при гробот на твојот пријател Лазар. Знам дека јас не можам
да се наречам Твој пријател, бидејќи многупати Те предадов. Но исто така, знам и дека Те
сакам, премногу Те љубам. Ти, пак, знаеш дека паѓам според мојата слабост. И бидејќи си
милостив, имам надеж дека ќе ме извадиш од гробот на скаменетоста, на студенилото и
безнадежноста и ќе ми дадеш живот“. Мили мои, Он навистина на сите нас ни дава живот
во полнота. Јас дојдов за да имаат живот и да го имаат во изобилие (Јован 10,10) – сведочи
Самиот. Сака да нѐ извади од нашата бесчувствителност, за да се радуваме на животот.
Единствено Он може да го направи тоа, никој друг. Зарем може овој свет да ни понуди
друго спасение? Сите убавини што се во него, добиваат содржина и смисла само преку
Христа. Не можеме да му се радуваме на творението без неговиот Творец. Доколку, пак,
им се предадеме на насладите од овој свет, заобиколувајќи Го Бога, задолжително накрај
ќе бидеме повредени, зашто ништо овде нема постојана вредност и убавина. А преку
Христа сѐ е поинаку. Животот со Него е поинаков, бидејќи Неговата љубов е необична. Таа
е животворна и воскресна, оживотворува. Нема човек што ја воспримил Неговата љубов, а
да не станал нова твар, нов човек, кој живее една духовна пролет, едно радосно
воскресение. Затоа, мили мои, да Му го предадеме на Христа нашето срце, за Он да дојде
во него и да ни ја донесе таа духовна пролет, да станеме и ние чеда на Воскресението.
Спомнете си, кога прв пат сте слушнале или прочитале за Него, за Неговите поуки и чуда,
сигурно сте почувствувале благодат, некој несфатлив спокој, радост. И ерусалимјаните се
радувале со Него на Цветници, бидејќи пречекувале еден Цар, Кој дури и мртовци
воскреснувал. Затоа надвор од себеси од радост, фрлале гранки и цвеќиња по патот, ги
соблекувале дури и облеките свои за да ги постелат пред Него… Во тој серадосен восторг,
најгласни биле младенчињата и децата, кои незамолчиво го извикувале пророштвото од
Стариот Завет за доаѓањето на Месијата: Осана на Синот Давидов! Благословен е Тој што
доаѓа во името Господово! Осана на висините! Верувам дека на сите нам ни се случило
барем еднаш во животот да Го почувствуваме Христа толку блиску и да познаеме дека
единствено Неговата радост е онаа која може вистински да го израдува човекот и преку
која сите други радости имаат смисла.
Ерусалимјаните, истите оние, кои на Цветници Го поздравувале Христа со: Осана на Бога во
висините, на Велики Петок извикувале: распни Го, распни! Истото, мили мои, го правиме и
ние кога Го оставаме, кога не Го поставуваме Него пред секоја наша цел. Нека ни биде
Христос пред сѐ во овој свет. Не плашете се, нема да нѐ лиши од ништо. Тој не е тиранин
кој сака сурово да господари со нашите души, туку е Цар ослободител, Миротворец, Кој
сака да ни даде неизмерна радост. Тој е Цар Кој нѐ прави благи и добри како Него. Нѐ
прави миротворци како Него, синови Божји. Има ли поубаво од тоа постојано да го
благовестиш мирот на Овој прекрасен Цар? Нема друг вистински, вечен Цар освен Него.
Да, точно е дека човечката историја видела многу цареви, тирани, владетели, но сите тие
биле само привремени и си заминале. Помеѓу нив имало и такви коишто се осветиле, па
денес ги среќаваме на иконите и на фреските, ги спомнуваме, им се молиме. Тие стасале
дотаму, затоа што како свој образец Го имале токму Овој небесен Цар, Царот над сите
цареви. Другите владетели, пак, ги среќаваме само во историските читанки и учебници,
спомнувајќи ги било по лошо, или по некое добро и сѐ се сведува само на тоа. Нивната
власт исчезнала. А Христос царува вечно. Затоа, мили мои, да Го повикаме да влезе во нас
и да завладее со нашето битие. Верувајте, нема подобар пријател, подобар другар,
подобар брат, подобар татко од Христос. Прифатете Го. Ќе бидете среќни, радосни,
исполнети и ќе можете и другите да ги правите радосни. Со што друго овој свет може
вистински да се пофали, ако не со радоста која дојде од небото во лицето на Исус Христос?
Оваа радост ја примале во себе следбениците Негови низ сета историјата на
Христијанството и ја предавале на другите, правејќи го овој свет поубаво место за
живеење. Зашто, овој свет е возљубен од нашиот Спасител, но сепак, највозљубени Му се
нашите души. Каква полза е за човек ако го придобие целиот свет, а на душата своја и
напакости? – прашува Он во Евангелието (Матеј 16,26). Само една единствена душа во
очите на Господа е поскапа од целиот свет. Вие, сите ние поединечно, во очите Христови,
во очите на милостивиот наш Татко, сме поскапоцени од целиот свет. Гледајте колку нѐ
љуби! Затоа и крст претрпе, затоа и секојдневно трпи, ги поднесува нашите гревови,
нашите оддалечувања од Него. Но, никако не се откажува од нас, туку нѐ милува, нѐ чека
за да нѐ спаси. Сепак, мораме и ние тоа да Му го дозволиме. Ете, чувме пред малку од
беседата на светиот отец наш Климент Охридски, како на крајот повторно повикува на
будност и подготвеност да Го пресретнеме Христа. И оние, вели, коишто можеби во
почетокот на постот биле немарни, некои поради болест, некои поради слабост, па не
постеле, не размислувале за овие чудесни Божествени нешта, и сега имаат време, им
останува уште една седмица, најголемата и најсвета, за да се обратат кон Бога. Погледнете
колку е голема милоста Божја, а следствено и милоста на следбениците Христови. Оној кој
барем оваа недела искрено ќе се покае, ќе застане пред Христа и ќе Му рече: „Христе
Боже, каков и да сум, грешен, недостоен, Твој сум. Знам дека Те предадов многупати, но
повторно Тебе Ти се предавам. Те молам дојди во моето срце, еве, ќе постам шест дена, ќе
се молам повеќе овие денови, не оставај ме, но удостој ме да се поклонам на Твоите
Страдања и да го видам Твоето Воскресение!“
Чудесна е Божјата љубов, прифатете ја. На овој свет му е потребна љубов. Неопходна му е
Христовата љубов затоа што таа го преобразува. Вие треба да сте носители на таа љубов.
Да не бидеме како гордите фарисеи и лицемери, осудувачи. За жал, денес за голем број
православни Христијани можеме да заклучиме дека прекумерно се занимаваат и
осудуваат за тоа кој каков е, каков е владиката, свештеникот, игуменот, монасите, што
прави архиепископот, со кој се сретнал патријархот, што решава и како решава. Тоа е
ужасно! Бегајте од тој осудувачки дух! Смирете се при вашиот Цар, Кој е кроток и смирен
по срце (Матеј 11,29), Кој никого не осуди, дури ни тие што Го распнуваа на Крстот. Таков
треба да биде Христијанинот. Ширете ја љубовта на овој прекрасен Цар, Кој денес влезе во
Ерусалим и влегува во нашите срца. За Него нашите срца се најубавиот Ерусалим. Да не се
покажеме како неблагодарните ерусалимјани, распнувајќи Го, туку со радост да Го
пречекаме и со Него до крајот да останеме, за да нѐ совоскресне заедно со Себе.