Црква (2011)

Православна Охридска Архиепископија
Службен билтен • година VIII • Јануари — Декември 2011
Прогонот врз верска основа во

Р. Македонија продолжува:
Архиепископот Јован
затворен по шести пат
Црква година VIII • Јануари – Декември 2011 год.
Содржина
Eпископ браничевски д-р Игнатиј (Мидиќ)

Службен билтен Учествувајќи во Литургијата ја исповедаме правата вера 2
на Православната Охридска
Архиепископија Свет Архијерејски Синод
на Православната Охридска Архиепископија
Уредба за црковно – судска постапка на Православната
главен и одговорен уредник
Охридска Архиепископија 7
Епископ стобиски
и Местобљустител струмички Архиепископ охридски и Митрополит скопски г. г. Јован
г. Давид
Божикна порака 17
Архиепископ охридски и Митрополит скопски г. г. Јован
секретар на редакцијата и Пасхална порака 20
компјутерска обработка
јеромонах Иринеј (Стефановски) Бугарскиот суд не допушти екстрадиција на Архиепископот
охридски г.г. Јован 22
лектура Претседателот на САД, г. Барак Обама, повика на будност за
Јулијана Талеска
почитување на верските слободи во Р. Македонија 23
Американскиот State Department за верските слободи во
издава
Светиот Архијерејски Синод Р. Македонија 24
на Православната Охридска
Архиепископија
Соопштение во врска со преминувањето на јеромонахот
Атанасиј Арсоски од Скопје во клирот на расколничката
МПЦ 25
телефон: +389 (0)47 293-515
факс: +389 (0)47 203-878
Соопштение во врска со апсењето на Архиепископот Јован 27
ел. пошта: infopoa@poa-info.org Митрополитот месогиу Николај со изјава за апсењето на
Архиепископот Јован 28
www.poa-info.org
–1–
Црква • службен билтен на Православната Охридска Архиепископија • година VIII • Јануари – Декември 2011 год.
Eпископ браничевски д-р Игнатиј (Мидиќ)
Учествувајќи во Литургијата
ја исповедаме правата вера
К
рштението се нарекува второ раѓање, дека ќе има заедница со Бога: во оној час штом
раѓање за вечниот живот. Денеска, кога ќе ја одбиете заедницата – ќе умрете. Прекину-
говориме за крштението како влез во Црк- вањето на заедницата со Бога носи смрт. Зошто?
вата и во Литургиската заедница, тоа најчесто Не затоа што Бог нè казнува, туку затоа што ние
го толкуваме во етички контекст: ако некој се не можеме да постоиме без заедница со Бога. Би-
крсти ќе биде подобар човек, по морален, по- дејќи таа заедница во Адам е прекината, а тоа е
добро ќе ги слуша родителите, ќе биде подобар првородниот грев, целата природа ја пројавила
ученик, добар патриот... Се заборава најважно- својата смртност, и како што вели светиот Мак-
то, дека крштението е ново раѓање и дека тоа сим Исповедник, тргнала кон небитието од каде
раѓање има врска со животот и со смртта. Се- и дошла.
кој оној, вели Господ, кој не се крсти со вода и Единствениот начин природата повторно
дух, нема живот во себе. Крштението како влез да се придвижи кон животот, односно да ја над-
во Литургијата не значи еден подобар начин на мине смртноста, да ја надмине таа ништожност, е
живот, туку раѓање за живот, надминување на нејзиното повторно соединување со Бога. И тоа
смртта. Ова значи е поврзано – според Светото се случува во Христа. Христос е исто така цело-
писмо, Светите отци и по она што се случувало– сен Бог, и Он, како личност која се воплоти ја
за Литургијата, бидејќи нашето спасение, наши- зеде нашата природа како човек. Он во своја-
от вечен живот, нашето постоење се содржи во та личност повторно ја соедини таа создадена
нашето единство со Бога. природа со Бога. Така и Он постана Нов Адам,
Создадената природа, а сите ние сме соз- како што велат Светите отци и како на почетокот
дадени, е смртна, единствен бесмртен е Бог кој беше, Адам требаше да има заедница со Бога, а
е несоздаден. А сè што е создадено подлежи на преку него целата создадена природа, духовна
смрт, затоа што, како што вели светиот Атанасиј и материјална, да биде поврзана со Бога. Зошто
Велики, создаденото од небитие го носи во себе преку Адама, а не преку некои други личности,
небитието кое значи непостоење. За создадената слободни како човекот, на пример ангелите кои
природа да постои, потребно е да има непрекин- се духовни? Преку Адама, преку човекот, затоа
лива заедница со Бога. И таа заедница, Бог ја по- што човекот по својата природа ја вклучува и
нуди создавајќи го светот, и посака да ја оствари материјалната природа. Ангелите имаат духовна
преку човекот со целата природа. Затоа човекот природа, но немаат материјална, што е проблем.
го створи по Своја икона, а телото, т. е. природа- А Бог посака и материјалната природа и севкуп-
та му ја создаде земајќи од таа создадена приро- ното создание да имаат заедница со Него и да
да. Затоа Адам, првиот човек, беше мост помеѓу живеат вечно. Бидејќи Бог сето тоа го создаде
Бога и создадената природа. Тој е тој посредник, по љубовта и желбата сè да живее вечно. И ток-
таа клучна точка во која се соединуваше созда- му тоа се остварило во Христа: Христос е Новиот
дената природа со Бога. На тој начин можеше да Адам кој повторно ја соедини таа создадена при-
постои вечно. рода. А ние сега, ако сакаме да имаме заедница
Секое прекинување на врската со Бога зна- со Бога, не можеме поинаку освен само низ Хри-
чи смрт. Затоа првата заповед која е дадена на ста и во Христа. И по светоотечката теологија,
човекот се однесува на пројавување на слободата Бог го пројавува христијанството како заедница,
–2–
како Црква – заедница во Едниот, во Една лич- тиот апостол Павле во Посланието кон Евреите
ност, а таа личност е нашиот Господ Исус Христос. вели: А верата е основa на сè она на што се на-
Првата христијанска заедница која се пројавува деваме, потврда на невидливите работи. На што
е заедницата на апостолите, Пресветата Богоро- ние се надеваме?
дица и на оние кои оствариле заедница со Гос- Ние се надеваме на Последниот ден, Цар-
пода. Тоа е она за кое зборува светиот апостол ството Божјо, Собранието. А Царството Божјо,
Павле, дека преку заедницата со Христа, преку нам ни е јавено преку Христа и апостолите, пре-
соединувањето со Него ние се восиновуваме во ку собранието околу Христа. Тоа го потврдуваат
Бог, односно Бог нè гледа и нè видува како Свои и зборовите на светиот апостол Матеј – кога во
синови. Како што Бог Отец го љуби Својот Син последните денови ќе дојде Синот човечки, Он
и преку Него го гледа целиот свет имајќи преку ќе го собере целиот народ на едно место и ќе
Него заедница со сите нас, така и ние, кога љу- го востанови Своето Царство. Суштината е во
биме една личност во неа го гледаме целиот свет. формата на собранието која ја имаме на Светата
Кога таа личност е присутна, ништо не ни недос- Литургија. И апостолот Павле говори за верата
тига, целиот свет е со нас. Штом ќе ја изгубиме која што се пројавува на Литургијата, Литургија-
таа личност, целиот свет се губи. Ете, и човекот, та која се пројавува како икона на идното Божјо
преку една љубовна заедница во една личност, Царство. Учествувајќи во Литургијата, ние испо-
ја врзува целата творевина, сите битија. И сè што ведаме права вера, бидејќи ја признаваме заед-
ќе дојде во заедница со таа љубена личност, на ницата со Господа. Во Литургијата ние го при-
човекот му станува мило. Бог имено така нè гле- знаваме другиот како брат и како оној кој има
да, Бог Отец преку Својот Син, преку Христа: Бог заедница со Господ, кој е нераздвоив од Господа,
не нè љуби освен во Својот Син, а Синот Божји е бидејќи Господ пострадал за него. Во неа го из-
љубовта Божја. разуваме правиот начин на живот – единството,
Божјата љубов не е од психолошка при- заедничарењето со Бога.
рода, нешто како, Он нè гледа одозгора па нè Денеска Литургијата, за жал, престанала
љуби, туку Он нè љуби во Својот Син. Тоа е во- да се толкува во оваа онтолошка смисла. Најна-
синовувањето, сите преку Неговиот Син да би- пред, затоа што, под влијанието на блажениот
деме Негови синови. Бог благоизволил она што Августин и римокатоличката теологија, битието е
го создал, на тој начин и да постои. А восинову- сфатено како индивидуално, во смисла дека Бог
вањето, тоа единство со Синот Божји се оства- го создал светот без смрт и човекот кој по душа е
рува преку крштението со Светиот Дух, и така бесмртен. Таа теологија со тоа го решава пробле-
се создава Црква, односно се создава Литургиска мот постоење и непостоење: Бог дава заповеди,
заедница. И затоа свети Максим Исповедник ќе а ако не ги исполнуваме Он нè казнува. Станува
рече, дека преку Светиот Дух, и после Христово- збор за таканаречениот јуридички пристап кон
то вознесение на небесата, Христос присуствува спасението, и односот на Бога кон луѓето. При-
во личноста на првиот кој претстои на Светата фаќајќи ја ваквата перспектива, римокатолиците,
Евхаристија, а тоа е епископот. И затоа им вели почнувајќи од Августин, имаат голем проблем да
на Смирнјаните – а епископот гледајте го како објаснат зошто Христос доаѓа, зошто Синот Божји
Господ, бидејќи епископот стои на местото Божјо. станува човек, зошто страда на крстот, ако е сè
На друго место пак, свети Максим вели – кој нема содржано во тоа дека Бог одозгора сам некому
заедница со епископот, нема заедница со Бога. му ги простува гревовите заради тоа што ги ис-
Затоа што епископот преку Светиот Дух, претсто- полнува заповедите, или не му простува зашто
ејќи на Литургијата, го пројавува самиот Господ, не ги исполнил заповедите. Што е смислата на
преку кого сите останати имаат заедница со Бога трагедијата на Синот Божји?
Отецот. Заради тоа нашиот народ секогаш ги по- Теологијата на Анселмо Кентербериски и
читувал служителите на Литургијата, посебно од другите, овие прашања сакала да ги објасни
епископот кој ја возглавува Црквата. Ова един- така што Бог дава задоволување на ѓаволот и го
ство со Бога е влезница за вечниот живот. Кој и дава Својот Единороден Син како искупување,
да било, ако не оствари заедница со Бога нема го дава на жртва на ѓаволот. Мачејќи се со овие
живот во себе, без обзир каков бил во животот. прашања (зошто Синот страда, зошто Христос
Денес често, говорејќи за Литургиското единство станува човек), свети Григориј Богослов кажува
со Бога, препоставуваме етички норми и сè дру- дека не е возможно Бог Отецот да го жртвува
го што подразбира верата и правилното испове- Својот Син на ѓаволот, Бог Отецот кој не му поса-
дање на верата. Меѓутоа, сè од тоа се наоѓа во кувал на човекот смрт, кој не го посакал ни Иса-
Црквата, сè тоа било во Црквата, во Литургијата, ка кога Аврам го жртвувал. Бог Отец не е таков!
сето тоа го содржи Литургиското доживување. Значи, овие прашања не можат да се објаснат од
Литургиското собрание значело вера. Затоа све- законската перспектива која исто така нема од-
–3–
говор на прашањето, зошто Бог не му го простил се однесува на љубовта и единството, љубовната

гревот на Адама кога се покајал и горко плачел? заедница која што Христос како човек ја покажал
Простувањето на гревовите, всушност над- кон Отецот. Бидејќи, Он сè извршил од љубов
минувањето на смртта, не е работа на простување кон Отецот, и отишол на крст од љубов према
и непростување, тоа е прашање на единство, со- Отецот. Пред страдањето вели: Оче мој, ако е
единување на создадената и несоздадената при- можно, нека ме одмине оваа чаша; но сепак не
рода, на Бога и човекот. После Адамовото пре- како што сакам јас, туку како ти! Ова значи, за
кинување на заедницата поинаку не можело ни Тебе го правам тоа, по Твојата волја. И така, Бог
да биде, туку одново да се јави човек кој сето Отец, преку воскресението ја покажува љубовта
тоа би го соединил. Тој друг човек неможел да кон Синот. Ја гледаме врската со она што посто-
биде никој освен Синот Божји, кој ќе постане чо- јано Господ го говори пред страдањето – Оче, јас
век, затоа што сите луѓе после Адама постанале те прославив тебе, Ти сега прослави ме мене. Тоа
смртни; и сите кои се раѓаат од Адама, се раѓаат апостолите не го разбрале, како што не разбрале
во рамките на смртната природа. Само оддава- ни кога им говорел за воскресението. Тоа било
ме впечаток дека живееме, та затоа Господ вели, непоимливо, нечуено, како ќе умре па да воскре-
ако не се роди од вода и Дух, животот не може сне. Но, кога тоа се случило, на апостолите им
да биде. Токму тоа се случило во Христос, Хрис- се отвориле очите и виделе дека Христос е вете-
тос страдаше затоа што веќе Адам погреши и ја ниот Месија, дека е Он Синот Божји. Сè што во
воведе смртта раздвојувајќи ја природата која Стариот завет е говорено, се однесува на Христа,
започнала да постои во смртта. За да го спаси воскресението било можно кога Он им се јавил.
Адам, Господ нема друг избор освен да ја земе Воскресението нè упатува на тоа дека надмину-
таа смртна природа, и Он да стане човек и Он да вањето на смртта е работа на заедницата која
го исполни она што првиот човек не сакал и така ја остварува Христос како човек со Бог Отец. Он
да ја спаси целата природа, и Адам и Ева: и како стана Нов Адам, и нам, како и на целокупната
луѓе, и како конкретни личности. Можел Господ создадена природа, ни се нуди со Светиот Дух,
и поинаку, на пример да создаде нов свет, нов преку Него и во Него, да имаме заедница со Бога
човек, но тогаш овој свет кој паднал, би морал да и живееме вечно. Токму тоа го покажува и Ли-
се врати во ништавило. Или, можел сам да ја земе тургијата.
природата, не прашувајќи го човекот, но тогаш Литургијата е пред сè икона на Идното
целиот човечки род, од Адам и Ева до Христа, би Царство. Таа не го изразува – што често по-
бил изгубен. Потребно било да се земе човечката мислуваме – минатото, Литургијата ја икони-
природа, нашата падната природа, Господ да ја зира иднината, како што е целата историја на
земе во својата личност, за да би ја спасил и со- христијанството, почнувајќи од Стариот завет,
единил со Бога. А со обзир на тоа дека паднатата иконизирана иднина, а не минато. На тоа мисли
природа ги пројавува своите својства и смртта светиот Максим Исповедник, кога вели дека Бог
преку личност, ние умираме како луѓе, а умира- сè од ништо создаде заради соединување со Него,
ме затоа што природата ни е смртна, иако како заради Тајната Христова, заради таа идна случка.
личности не сакаме да умреме. Како што смртта Причината на нашето постоење не е во минатото,
се пројавува низ нашата личност, така преку Гос- како што целата философија на овој свет нè тера
пода, преку Неговата личност, личноста на Си- да мислиме, туку причината на нашето постоење,
нот Божји, се пројавила смртноста на природата на нашиот живот е во иднината, во соединување-
која што Он ја зеде. Но, соединувајќи се со Бога, то со Бога. Ова го објаснува евангелската при-
таа природа е излечена и тоа го покажа воскре- казна за тоа кога апостолите го прашуваат Хри-
сението Христово. Воскресението Христово исто ста за слепиот од раѓање, кој згрешил, он или
така се однесува на заедницата. Меѓутоа, денес родителите негови па се родил слеп. Логиката на
стана општо мислењето дека Христос воскресна тоа прашање е дека во почетокот нешто се слу-
затоа што по природа е Бог. Тоа никаде не стои чило и дека тој почеток е причина на сè она што
во Светото писмо. И Светото писмо, и апостолите, подоцна ќе дојде. Господ ја менува таа логика,
и евангелистите, и големите Свети отци, изречно па вели, не, ни тој ни родителите негови, туку, за
велат дека Бог Отец со Светиот Дух го подигна да се јави славата Божја на него. Славата Божја
Христа од мртвите. Се прашуваме, каква е раз- се јавува во таа смисла, што Господ ќе дојде и ќе
ликата? се соедини со нас и тогаш ќе се покаже дека и тој
Разликата е огромна: ако Христос вос- слеп ќе гледа, дека тој повеќе нема да биде слеп,
кресна затоа што е Бог по природа, тогаш ние не ќе се покаже дека смртните ќе бидат бесмртни.
сме богови по природа, и тогаш немаме шанса. Тоа идно случување е причина за нашиот вечен
Но, сосема е поинаку, ако Бог Отец го подигна живот и постоење, а не минатото. И затоа Литур-
Христа од мртвите од љубов, ако воскресението гијата е икона на тоа идно случување: нашата
–4–
црковна историја се развива од последното слу- да би дошле до иднината.

чување кон првото, од иднината кон минатото. Знаеме дека старите Грци не ја сметале
Сè што Господ прави во историјата, почнувајќи историјата, но за христијаните многу е важна ис-
од создавањето на светот и човекот па до во- торијата, или како што говорел светиот Иринеј
плотувањето Христово и последното случување, Лионски, човекот е создаден како мало дете, не е
е икона на тоа последно случување, Бог прави создаден совршен, и беше потребно тој да напра-
сè да го оствари тоа последно случување кое ќе ви некои чекори, да остане во заедница со Бога,
се збидне штом Христос повторно дојде. И тоа да ја пројави таа заедница, а тоа бара време, тоа
Литургијата ни го покажува, и затоа Литургијата бара историја, за да се дојде до совршенство. Со-
постојано била центар на христијанскиот живот. вршенството не е на почетокот, туку на крајот:
Ние во Литургијата, сега и овде, учеству- како кога ги крштеваме децата, со тоа тие не се
ваме во тоа последно случување, во Царството запечатени, не е готово, туку ние ги воведуваме
Божјо. Затоа таа и почнува со Благословено е во Литургијата и тие со растењето треба да по-
Царството... Сите символи во Литургијата го по- кажат дали сакаат или не сакаат да бидат во Ли-
кажуваат тоа Идно Царство, во кое ќе нема смрт. тургиската заедница, можат на пример како Адам,
Но, пред сè го покажуваат Идното Царство како кога порасна ја напушти заедницата со Бога.
единство со Господа, па така и завршува Литур- Денес мнозина говорат за прототипот на
гијата, како трпеза каде сите се причестуваме од Литургијата и за тоа каква таа би требала да
едниот леб и од едната чаша и имаме заедница биде. Ако ги изучуваме писмата, како што велат
во Едното Тело на нашиот Господ Исус Христос. Светите отци, ќе видиме дека ни една епоха не-
Проблемот започнува штом луѓето во служењето мала иста Литургија. Литургијата се обогатува,
на Литургијата бараат прототип од минатото, и таа напредува затоа што го има за водилка Цар-
кога моите браќа велат – треба да се држи ста- ството Божјо. Знаеме дека на почетокот Литурги-
рата пракса. Јас прашувам, која стара пракса? ското собрание било така, што, Господ седел на
Литургијата никогаш не била иста, од првиот век масата, за вечера опкружен од апостолите. По-
до денес. тоа имаме други додатоци, но таа структура дека
Зошто? Литургијата се обогатува, бидејќи Христос, нашиот водач, е во средината и опкру-
таа го црпи својот начин на постоење, своето жен од апостолите и народот Божји, останува и
вршење, својата форма од Идниот век, од Идно- се пренесува на епископите и свештенството, па
то Царство Божјо, не од минатото. И затоа е тоа светиот Максим Исповедник можел и да каже –
скандал за луѓето денес. Но, секогаш тоа било почитувајте ги епископите како Христа, свеште-
скандал, и еретиците секогаш биле конзерватив- ниците како апостолите, а ѓаконите како наредби
ци. Ересите се појавувале токму затоа што ере- Божји.
тиците ја осудувале Црквата дека таа воведува Народот Божји е икона, секој од нас кој со
некои нови работи. А Црквата, не би можела да крштение се соединува со Христа е икона Хри-
биде Црква ако не воведува ново. Нови работи стова, та затоа велиме дека во братот не гледаме
мора да воведува, бидејќи нејзината суштина е обичен човек, туку самиот Господ. Љубовта кон
во новото. Литургијата, односно Црквата, оди ближниот е како љубовта кон Бога, затоа што
кон идното Царство, се обогатува примајќи од ближниот е соединет со Господа, преку него Бог
Идното Царство: уво човечко не чу, око не виде, се пројавува, не можеш без човекот да дојдеш
во срцето човечко не дојде она што Господ го до Бога, бидејќи Бог стана човек. Напојувајќи се
подготви, како што вели апостол Павле. Симво- од иднината Литургијата се обогатува, и веќе во
лите на она што ќе дојде, сега ги гледаме во за- третиот и четвртиот век имаме многу нови ра-
гатки, но ќе дојде време кога ќе ги видиме лице боти кои не постоеле во првиот и вториот, на
во лице. Како што минува времето, како што сме пример храмовите, одеждите, жезолот, митрата,
сè подалеку од минатото, сè сме поблиски до нови песни... Да било тоа копирање на минато-
вистината, затоа што вистината е во иднината. то, којзнае каде би завршиле, можеби денеска
Но, други нè учеа да мислиме, колку што повеќе Литургијата би била она што го направија про-
времето поминува, сè сме подалеку од вистината. тестантите и римокатолиците кои постојано се
И затоа влечеме назад. И затоа еретиците секо- враќаат во минатото, правејќи постојано некои
гаш влечеле назад. Каде назад, кога самиот Стар трансформации, но не кон напред, кон Царството
завет бил икона на Новиот, односно, како што Божјо, но трансформации кон назад, па дојдоа
вели светиот Максим Исповедник, Стариот завет до идејата... во почетокот немало епископи, ете
е сенка, Новиот завет е икона, а Идниот век е може и без епископи, може и без цркви, бидејќи
вистина... Што повеќе времето минува, сè сме и нив ги немало на почетокот...
поблиску до вистината. Ако вистината е иднина- Протестантското сфаќање не е израз на
та, тогаш мораме да ја поминеме историјата, за Царството Божјо, туку тоа е копирање на слу-
–5–
чувањата кои биле. Дали треба да се враќаме За подвигот и Литургијата

на најпримитивните примери... колење јагниња,
како Евреите? Поделеноста помеѓу подвигот и Литур-
Литургијата секогаш има нараснување, гијата (причестувањето) доаѓа од концепцијата
растење по мерата на растот Христов, додека Ли- по која духовната природа е вечна по себе, а
тургијата не стане Царство Божјо. Тоа Царство материјалната не е важна. Тука доаѓа до израз
Божјо секогаш ни го приближува Светиот Дух. подвигот против телото и материјата, како што
Еве, сè ново правам и таму каде што Светиот Дух учеле Ориген и Евагриј Понтиски. Таквиот под-
дише, Он го донесува Царството Божјо. Царство- виг во Црквата бил осуден. Господ Исус Христос
то Божјо и Литургијата не можат едно без друго. стана тело, зеде тело, и телото влегува во вечни-
Потребно е да поминеме преку Литургијата да от живот. Материјалната природа е неопходна,
би биле во Царството Божјо. Царството Божјо е бидејќи така сакал Бог. На подвигот во Црквата
идно случување, тоа е случувањето на Второто треба да се гледа како на одрекување од соп-
Христово доаѓање и целосно соединување. Цар- ствената волја, од своето јас, како на потчину-
ството Божјо не постои паралелно, како Плато- вање на Христа за да влеземе во заедница со
новиот свет на идеи. Христијанството нема такво Христа, за да Он нè потчини на Бога Отца. Со
гледање на светот. Вистината ќе биде на крајот, потчинувањето ќе се уништи смртта како по-
кога ќе ни дојде Господ. За сега ние сè уште жи- следен непријател. Тоа потчинување, повторно
вееме во икона и живееме со вера и тоа значи води во Литургијата на што укажува Светото
дека целокупното создание, и материјалната и крштение и евангелскиот пример за земањето на
духовната природа, влегуваат во соединување крстот и поаѓањето по Господа. Подвигот не е
со Бога, значи и времето, просторот, историјата... спротивставен на Литургијата, поголем е доколку
Платоновата концепција е спротивна, духовното ја утврдува Литургиската заедница. Ако затаиме
е на небото, материјално на земјата, и ова, мате- во нашето подвизување, Литургијата нè спасува,
ријалното, ништо не значи, духовното е приори- таа е израз на слободата дека сакаме да имаме
тет... душата е бесмртна, телото не ни треба. Во заедница со Бога. И светоста е израз на Литурги-
тој контекст христијанството не би се темелело ското собрание, свет е само оној кој има заедни-
врз воскресението на мртвите. А воскресението ца со Бога, а тоа заедништво, како што видовме,
на мртвите значи воскреснување на телата – тоа се остварува во Литургијата, што го потврдува
е централното случување на христијанската вера. и литургискиот возглас Светињите на светите...
Тоа е она што го чекаме, го чекаме воскресението Цариникот, од приказната за митарот и фари-
на мртвите и животот во Идниот век. Тоа е сега сејот, своето постоење го гледа во заедницата со
и овде, присутно во иконата, преку Литургија- Господ, а фарисејот ги пројавува своите човечки
та и можеме да бидеме учесници во Царството сили. Нему не му е потребен Господ. Тоа денеска
Божјо само ако сакаме. Но секој кој не учествува често, за жал, се случува со нашите подвижници
во Литургиското собрание, не може да има живот кои пројавуваат човечки сили, и затоа тие, по-
во себе! Литургијата, причестувањето ни обез- малку или повеќе, ја разбиваат Црквата и Литур-
бедуваат живот. Можеме да бидеме совршени и гиската заедница. Збор е за она што вели Господ:
да живееме според некои закони, но ако нема Тешко вам книжници и фарисеи, лицемери, што
Литургиски живот, тоа е еднакво на ѓаволското го затворате Царството небесно пред луѓето; би-
совршенство, совршенството на небитието. дејќи вие не влегувате, ниту пак ги пуштатe ониe
што би сакале да влезат.
Превод од српски јазик:

јеромонах Мојсеј (Тодоровски)
Изворник:
http://www.verujem.org/teologija/ignatije_
ucestvujuci_u_liturgiji.htm
–6–
Свет Архијерејски Синод на Православната Охридска Архиепископија
Уредба за црковно – судска постапка

На Православната Охридска Архиепископија
ВОВЕДНИ И ОПШТИ ОДРЕДБИ 2) црковнослужителите, монасите и оста-

натите лица кои примиле света тајна крштение
и се членови на Православната Охридска Архие-
Член 1 пископија, спаѓаат во верни;
Црковни престапи и казни се оние преста- 3) под вера се подразбира православна-
пи и казни што ги пропишуваат светите канони та христијанска вера; под Црква секоја помесна
и што врз основа на Уставот на Православната православна Црква (Епископија), Православната
Охридска Архиепископија ги набројуваат овие Охридска Архиепископија и православната Црква
Правила. во вселената;
4) под суд се подразбира, со црковниот Ус-
Член 2
тав на Православната Охридска Архиепископија
Повредите на црковните должности што ги предвидените црковни судски власти и органи.
прават свештените лица од двата реда, се каз-
нуваат како престапи на клирот, а повредите на Член 6
црковните должности што ги прават црковнослу- Незнаењето или неправилното разбирање
жителите, монасите и останатите верници, се на овие Правила не оправдуваат никого. Нез-
казнуваат според овие Правила како престапи на наењето на верата и учењето на Црквата не ги
верници. оправдува свештените лица, ниту монасите, а
непознавањето на христијанскиот морал не го
Член 3
оправдува никого.
Членовите на Православната Охридска Ар-
хиепископија одговараат за црковните престапи Член 7
според овие Правила, било каде и било кога да Оној што некој друг смислено го наведе
се направени престапите. или го поттикне да изврши црковен престап или
оној што на друг со умисла му помогне да изврши
Член 4
црковен престап, се казнува исто како самиот да
Казните за престапите по општиот криви- го сторил престапот.
чен закон или по кривичните одредби од други
државни закони, не ја исклучуваат и примената
на црковните казни според овие Правила доколку ОДРЕДБИ ЗА ЦРКОВНИТЕ ПРЕСТАПИ
стореното дело содржи и црковна вина и докол-
ку се работи за лица за кои важат овие Правила
(чл. 3). А) Свештенички престапи
Член 5
1) Престапи против верата, учењето
Во поглед на црковните престапи според на Црквата и црковниот поредок
овие Правила:
1) како свештени лица се сметаат само Член 8
свештенослужителите од мирскиот и монашкиот Свештено лице кое на било кој начин ис-
ред без оглед на тоа дали се во активна црковна поведа атеизам или се одрече од православната
служба или се во пензија;
–7–
христијанска вера, ќе се казни за отпадништво пари или некаква друга вредност за ракопола-
со лишување од свештеничкиот чин и со исклу- гање или произведување, ќе се казни за симонија
чување од црковната заедница. со лишување од свештеничкиот чин и со исклучу-
вање од црковната заедница, а за непотизам ќе
Член 9
се казни со лишување од свештеничкиот чин.
Свештено лице кое ја порекнува или ја из- Свештено лице кое ќе се послужи со влија-
ложува под сомнеж догматската вистина на Црк- нија надвор од Црквата, за во Црквата да стекне
вата, или јавно исповеда од Црквата осудена за- некаков јерархиски степен, именување или служ-
блуда од догматска природа, ќе се казни за ерес ба, или пак прибегнува кон влијаење на лица
со лишување од свештеничкиот чин и со исклучу- надвор од Црквата, за да се ослободи од своите
вање од црковната заедница. црковни одговорности или да избегне некаква
Член 10 обврска спрема Црквата и во Црквата, ќе се каз-
ни по слободна оцена на судот, а во потешки слу-
Свештено лице кое свесно дава лажна за-
чаи со лишување од свештеничкиот чин, односно
клетва или лажно сведочење во името Божјо или
и исклучување од црковната заедница.
ја погазува заклетва изречена во името Божјо
или заветот даден на Бога, монашки или друг, ќе Член 17
се казни со лишување од свештеничкиот чин. Свештено лице кое одрекува послушност
Член 11 на својот надлежен архијереј, или не го спомну-
ва на богослужбите, или одбива да прима или да
Свештено лице кое оддава тајна поверена
се покори на одлука од надлежните во Црквата,
на исповед, ќе се казни со лишување од свеште-
или на пресуда од црковните судски власти, или
ничкиот чин.
богослужи и врши свештенодејствие иако е под
Член 12 забрана на свештенослужение, или ја бунтува
Свештено лице кое хули на Бога, Пресве- паствата против црковните власти или против
тата Мајка Божја и Неговите светители, Црквата нејзините поединечни прописи и одлуки, или по-
и верата, или ги пцуе, или сквернави света рабо- бунетата паства не сака да ја умири и приведе
та, или свето место, или ја наруши богослужбата кон послушност на црковните власти, или јавно
или свештенодејствието кој кое самиот го извр- или тајно работи, говори и создава смутови про-
шува или кои ги извршува друг, ќе се казни со тив постоечкиот црковен поредок и јерархиската
лишување од свештеничкиот чин. власт, ќе се казни за непослушност со лишување
од свештеничкиот чин. Во потешки случаи може
Член 13 да се казни и со исклучување од црковната за-
Свештено лице кое за себе ќе присвои све- едница.
та работа, или работа заветена или поверена на
Црквата, ќе се казни за светотатство со лишу- Член 18
вање од свештеничкиот чин. Свештеното лице кое извршува свештено-
дејствие во место под надлежност на друг, или
Член 14 самоволно ја напушти својата службена полож-
Свештено лице кое врши свештенодејствие ба, односно местото на служење, ќе се казни со
на непрописен начин, или на неприлично место, дисциплинска казна, односно по слободна оцена
или без благослов на епархискиот архијереј, на на судот. Свештеното лице кое самоволно ќе ја
небогослужбен јазик, или под недозволени усло- напушти црковната служба и не се јавува на по-
ви, или сосема противно на црковните прописи, викот на својот архијереј кој го повикува да се
ќе се казни со дисциплинска казна, а ако остане врати во црковната служба, ќе се казни со лишу-
во истото упорен, ќе се казни со лишување од вање од свештеничкиот чин. Во потешки случаи
свештеничкиот чин. или соблазни ќе се казни и со исклучување од
Член 15 црковната заедница.
Свештено лице кое ќе се одвои од Црквата Член 19
или ќе преземе нешто против јерархиското един- Свештеното лице кое се огреши по долж-
ство на Црквата или канонските власти, или ќе ги ното почитување кон друго свештено лице, осо-
порекне нејзините канонски прописи, ќе се казни бено кон повисок јерархиски степен, се казнува
за раскол со лишување од свештеничкиот чин и со дисциплинска казна.
со исклучување од црковната заедница.
Член 20
Член 16 Свештеномонашките лица кои основаат
Свештено лице кое ќе прими или ќе даде манастир без одобрение на надлежниот архије-
–8–
реј, или преземат манастир или монаси и мона- гласување или наклоност, се дружи со: ерети-
хињи под власт на надлежен архијереј, или биле ци, расколници, злочинци, блудници, пијаници,
под некаков вид на самоволно заведување на за- коцкари, познати сплеткароши или кавгаџии, и
еднички двогуб манастир за монаси и монахињи, воопшто со озлогласени лица, ќе се казни со дис-
или како манастирски настојатели примаат во циплинска казна, а по повторување на дејството,
монашки ред или вршат обред на монашење без по слободна оцена на судот.
дозвола на надлежниот архијереј, или примаат Доколку свештеното лице ги поттикнува
за монаси неспособни лица за тоа, или истите не или им помага на ваквите лица во извршувања
ги надгледуваат, се казнуваат со лишување од на неморални и кривични дела, или такви лица
свештеничкиот чин. прикрива, или им јатакува, ќе се казни со лишу-
вање од свештеничкиот чин.
2) Однесувања кои не доликуваат на
свештеничкиот чин и положба Член 27
Свештено лице кое се бави со баење или
Член 21 гатање од кој и да било вид, или спиритуали-
Свештено лице кое изврши или се обиде зам или други празноверија, или лекомислено се
да изврши убиство, ќе се казни со лишување од здружува, или се впушта во непотребни парни-
свештеничкиот чин. чења, или без одобрение на својот надлежен ар-
Ако убие човек во принудна одбрана или хијереј се вработи надвор од Црквата или оди на
случајно, или се обиде со самоубиство, или сам лов со борбено оружје, или се бави со било какви
себе си умислено се осакати, ќе се казни со дожи- недолични работи, ќе се казни со дисциплинска
вотна забрана за свештенодејствие. казна или преместување, доколку делото не би
Член 22 било потешко казниво според овие Правила.
Свештено лице кое изврши кражба, проне- Член 28
вери или присвои, ќе се казни со лишување од Свештено лице кое без пропишаната свеш-
свештеничкиот чин. теничка облека влегува во светиот храм, или бо-
Член23 гослужи, или врши обреди, или се појавува на
собири на свештеници или верници, или се об-
Свештено или свештеномонашко лице кои раќа на паствата, или излегува пред архијерејот
извршило прељуба, или обљубило лице од по- и го дочекува, или го запушти својот надворе-
верената му пастирска грижа, или по ракополо- шен изглед и чистота на телото и облеката, или
гањето стапило во брак, ќе се казни со лишување со потполно бричење на брадата и мустаќите го
од свештеничкиот чин. избегнува надворешното обележје на православ-
Член 24 но свештено лице, се казнува со дисциплинска
Свештено лице кое учествува во вршење казна, а по повторување на дејството, или ако со
на противприроден блуд (хомосексуализам), или тоа предизвика соблазна, се казнува по слободна
се оддава на пијанство и блуд, или свештено- оцена на судот.
дејствието го врши во пијана состојба, или се Член 29
коцка заради добивка (хазардни игри), ќе се каз- Свештено лице кое надвор од службата, со
ни со лишување од свештеничкиот чин. дело или збор, го повреди должното почитување
Член 25 кон светото дејствие, светите места, светите
Свештено лице кое ќе направи некое друго работи и светите времиња, ќе се казни со дис-
неморално дело и ќе покаже недостојно однесу- циплинска казна, доколку тоа не би било потеш-
вање како: поминување време по кафеани, баро- ко казниво според овие Правила.
ви или непристојни места, каматарење, исмеју-
вање на немоќни по тело, тепање, сплеткарење,
3) Невршење, односно негрижливо
клевета, лажење, подмитување, непристојно из-
вршење на службените свештенички
разување, пцуење и слично на тоа, ќе се казни
со дисциплинска казна, доколку престапот во по- должности и законски наредби од
единечни случаи не би бил според овие Правила претпоставените црковни власти
потешко казнив. Во потешки случаи или повто-
Член 30
рување на дејствијата ќе се казни по слободна
оцена на судот. Свештеното лице кое:
1) самоволно ќе пропушти да го изврши
Член 26 пропишаното свештенодејствие;
Свештено лице кое од одобрување и со- 2) од негрижа, свештенодејствието го из-
–9–
врши спротивно на црковните прописи; Член 35

3) ќе изврши света тајна на лице кое нема Свештено лице кое неуредно и немарно ги
услов да ја прими; води матичните и протоколарните книги, ќе се
4) неоправдано на некого ќе му ускрати казни со дисциплинска казна, а во случај на пов-
некоја света тајна; торување на делото, со преместување.
5) венчава лица помеѓу кои по црковните
или граѓанските прописи не е дозволен брак, или Член 36
се огреши кон црковните брачни прописи, осо- Свештено лице кое без допуштение на над-
бено ако венчава лица на кои само граѓанскиот лежниот архијереј оддаде нешто што во своето
брак им е разведен, а не и црковниот; службено работење го дознал, а кое што, кога би
6) на свето место, или при свештено- се дознало, би можело да го осуети успехот на
дејствието врши и световни работи кои со верата црковната служба и би нанело штета на црковни-
и Црквата немаат никаква врска; те интереси, ќе се казни со дисциплинска казна.
7) сослужува на света Литургија, а не се Член 37
причестува;
8) служи света Литургија, а не ја употреби Свештено лице кое немарно или неуредно
светата Причест; доаѓа на службена должност, или својата служ-
9) пред да ја служи светата Литургија, ја- ба немарно ја врши, или ги одолговлекува служ-
дел, пиел или пушел; бените работи и извршувањето на одлуките од
10) не ги подучува верните, црковните власти, ќе се казни со дисциплинска
ќе се казни по слободна процена на судот. казна. По повторување на делото се казнува со
преместување.
Член 31
Член 38
Свештено лице кое изгубило службени
списи или прилози, ќе се казни со дисциплинска Свештено лице кое не ја извршува совес-
казна, а во потешки случаи ќе се премести на но старешинска должност кон оние над кои е
друго место на служење. поставен, или намерно препорачува за служба
неспособни, незаслужни и недостојни лица, или
Член 32 неоправдано лошо ја опслужува паствата или
Свештено лице кое уништило или фалси- странките кои службено му се обраќаат, ќе се
фикувало службени списи или прилози, или ма- казни со дисциплинска казна.
тични книги, или финансиски книги и документи, Ако така постапи свештеномонашко лице
ќе се казни по слободна процена на судот. спрема монасите кои се под негова власт, тре-
Ако тоа го стори заради лична полза или ба да се казни построго, по слободна оцена на
острастеност, ќе се казни со лишување од свеш- судот.
теничкиот чин.
4) Навреди и клевети од едно
Член 33
свештено лице кон друго свештено
Свештено лице кое вршејќи ги своите
лице
служби ги погази црковните прописи, или стори
пропуст и со тоа нанесе штета на Црквата, или Член 39
нанесе штета на некој друг, односно стекне не-
Свештено лице кое ќе навреди друго свеш-
каква полза за себе или некој друг, ќе се казни
тено лице, ќе се казни со дисциплинска казна.
со дисциплинска казна, или по слободна оцена
Ако навредата е извршена јавно, или пре-
на судот.
дизвикува соблазна, или се повторува, ќе се каз-
Член 34 ни построго, по слободна оцена на судот.
Свештено лице кое се послужи со црковни Ако некој клирик го навреди архијерејот,
пари, или со друга црковна сопственост за лична ќе се казни по светите канони.
полза, или црковниот имот го растура без смет- Член 40
ка, или со него не управува по пропишаниот ред,
Ако едно свештено лице допушти на дру-
или не ги поднесува навреме сметките и доку-
го, со своето непристојно однесување, да даде
ментите, или не ги води уредно книгите и не ги
повод да го навреди, може предизвиканиот да се
чува документите за управувањето, или им до-
казни поблаго, а може да се ослободи и од се-
пушта и толерира тоа да го прават други лица на
каква казна, ако нанесената навреда била како
кои црковниот имот им е доверен на раководење
возврат на оној кој е во помлад чин и доколку со
и управување, ќе се казни со дисциплинска казна
тоа не е предизвикана јавна соблазна.
односно по слободна оцена на судот.
– 10 –
Член 41 монија, раскол, богохулство, светотатство, или

Свештено лице кое за друго свештено лице изврши убиство или прељуба, ќе се казни со
изнесе и пренесе нешто невистинито, што може дисциплинска казна, а во потешки случаи по сло-
да наштети на свештеничката чест и достоинство, бодна оцена на судот.
ќе се казни со дисциплинска казна. Ако се повто- Член 47
ри или во потешки случаи, ќе се казни по слобод-
Кој откаже послушание кон својата јерар-
на оцена на судот.
хиската црковна власт, или се бунтува, или соз-
Член 42 дава завера против истата, или ѝ го ускрати дол-
Докажување на вистината при навреду- жното почитување, или ја навредува, клевети и
вање помеѓу свештените лица е исклучено. понижува, или не ја признава и не сака да ги из-
Кај клеветите е допуштено докажување на врши нејзините одлуки и наредби, или не го при-
вистината во случаи каде не се работи за клевета ма својот надлежен парохиски свештеник, или ги
која се однесува на приватниот или домашниот занемарува своите верски и црковни должности,
живот на оклеветениот. ќе се казни со дисциплинска казна, а во потешки
случаи по слободна оцена на судот.
Член 43
Член 48
Кривична постапка за навреда и клевета се
води само по приватна тужба. Кој ќе ја злоупотреби довербата на Црква-
та и ќе присвои црковни пари или имот, или со
нив непрописно и на штета на Црквата ќе упра-
5) Изнудување на непропишани
вува, или ако неисправно ги води книгите и кри-
награди за свештенодејствието вотвори документи, или ги уништува, или изгуби,
или отуѓи црковен имот, без одобрение од на-
Член 44
длежните црковни власти и слично, ќе се казни
Свештено лице кое за свештенодејствието со дисциплинска казна, а во потешки случаи по
изнудува невообичаени награди и услуги, или на- слободна оцена на судот.
града во пари со невообичаен износ, не сакајќи
да го изврши свештенодејствието за вообичае- Член 49
ната награда, ќе се казни со дисциплинска каз- Кој свесно или под уплив од други говори,
на, а ако делото се повтори, тогаш ќе се казни или нешто превзема против црковниот поредок,
построго. или црковните интереси, или Црквата воопшто,
Кривична постапка се води само по при- ќе се казни со конечно исклучување од црковна-
ватна тужба. та заедница.
Член 50
6) Критикување на црковните правила Кој покаже недостојно владеење по чл. 22,
и наредби поставени од надлежните 25, 26 и 27 од овие Правила, или лажно сведочи,
власти и нивните постапки ќе се казни со дисциплинска казна или по сло-
бодна оцена на судот.
Член 45
Член 51
Свештено лице кое во беседите, пропо-
ведите и написите, или пред поверената му па- Кој се бави со подведување, или нечовечно
ства, или пред други свештени лица или на друг и недостојно постапува кон својот брачен другар,
начин ги критикува или ги исмејува црковните или самоволно ја растури брачната заедница, или
правила и наредби од црковните власти, нивните недостојно и нечовечки постапува спрема своите
постапки или пак самата власт, ќе се казни со родители, или деца, или спрема помладите во
дисциплинска казна, а по повторување на делото куќната заедница или кон други лица, ќе се казни
или во потежок случај, ќе се казни по слободна со дисциплинска казна, а во потешки случаи со
оцена на судот. конечно исклучување од црковната заедница.
Член 52
Б) Вини на црковнослужителите, Монах или монахиња кои:
монашките лица и останатите 1) ќе ги погазат монашките завети;
верни 2) ќе основаат манастир без одобрение од
надлежниот архијереј, или ќе одвојат манастири
Член 46 или монаси или монахињи од неговата власт;
Кој од нив изврши дело на отпадништво 3) ќе заведат согуби манастири, т.е. во
од верата, или падне во ерес, кривоклетство, си- него да живеат заедно монаси и монахињи,
– 11 –
4) ќе бидат казнети со лишување од мо- шување од поедини права и почести во Црквата,

наштво. односно лишувањата: од монаштво за прости мо-
наси и монахињи, се дисциплински казни.
Член 53
Сите останати казни се за црковни прес-
Монах или монахиња кои во својство на тапи.
манастирски настојатели примаат во братство- Дисциплинска казна за презвитерите и ѓа-
то, односно во сестринство, некого без одобре- коните од двата реда, односно за верните (чл.
ние на надлежниот архијереј, или по поткуп, или 5) ги изрекуваат надлежните архијереи со свои
без пропишаната старост, или слабоумно лице, одлуки и тоа казната опомена без формално ис-
или некој што сè уште е во брак, или не водат питување.
надглед над братството, односно сестринството,
над нивниот живот, владеење или пропишаното Член 57
облекување, или кон нив нечовечки постапуваат, 1) Казните: опомена и укор се извршуваат
или не го одржуваат манастирското правило, ќе со писмена одлука;
се казнат со лишување од монаштво. 2) Казната епитимија се извршува со
праќање на некое време во манастир на покаја-
Член 54
ние.
Ако монах или монахиња се огрешат кон Епитимија за една вина не може да трае
останатите должности во смисла на манастирски- повеќе од 30 дена и се издржува во манастир кој
те прописи и завети кои ги дале, ќе се казнат по ќе го одреди надлежниот архијереј.
внатрешниот манастирски устав. Лицето што е упатено на епитимија ги
задржува своите принадлежности за време на
издржувањето на казната, освен половина од
ОДРЕДБИ ЗА ЦРКОВНИ КАЗНИ наградата за свештенодејствијата, која за тоа
време му припаѓа на оној што ќе го заменува во
Член 55 службата.
3) Казна преместување на друго место на
Црковни казни се следниве: служба се извршува со преместување на винов-
а) За свештените лица од двата реда: ниот на полошо службено место без надомест на
1) опомена; патните и селидбените трошоци.
2) укор; 4) Казната привремена забрана за свеште-
3) епитимија; нодејство се извршува со одлука на надлежниот
4) преместување на друго место на служ- архијереј за забрана за виновниот на поедини
ба; или на сите свештенодејствија, за време кое не
5) привремена забрана за свештено- може да биде подолго од една година.
дејство; 5) Казната губење на парохиската служба,
6) губење на парохиската служба, односно односно друго назначување во Црквата, се из-
друго назначување во Црквата; вршува со разрешување на лицето од неговата
7) доживотна забрана за свештенодејство; служба, односно назначување.
8) лишување од свештеничкиот чин; 6) Казна доживотна забрана за свештено-
9) лишување од свештеничкиот чин со иск- дејство ги содржи забраните за сите свештено-
лучување од црковната заедница. дејствија за цел живот на казнетиот.
б) за црковнослужителите, монашки- 7) Казната лишување од свештенички чин
те лица и останатите верни: се извршува со одлука на надлежниот архијереј,
1) привремено лишување од поедини пра- донесена врз основа на конечна пресуда од Голе-
ва и почести во Црквата; миот црковен суд во рок од еден месец од доне-
2) лишување од монаштво; сувањето на оваа пресуда. Доколку оваа одлука
3) исклучување од црковната заедница на од било која причина не се донесе во овој рок,
определено време; ќе се смета дека расчинувањето е извршено во
4) конечно исклучување од црковната за- последниот ден од рокот. Правилно одземениот
едница. чин не може никогаш да се поврати. Лишување-
Член 56 то од свештеничкиот чин ги содржи сите губења
Казните за свештените лица од двата реда: на свештенослужителските права и повластици
опомена, укор, епитимија до 15 дена и забрана за на осудениот и негово приведување во редот на
свештенодејство до 30 дена, обичните верни.
како и казните за црковнослужителите, Член 58
монасите и останатите верни: привремено ли- Во казните за привремено лишување од
– 12 –
поедини права и почести во Црквата спаѓаат: Член 62

а) Одлачување од светата тајна причест; Право на вонредно ублажување на казната
б) исклучување од заедничката молитва со и тоа: казна за доживотна забрана за свештено-
верните; дејствие, односно лишување од свештенички чин
в) забрана на опело; и лишување од свештенички чин со исклучување
г) лишување од црковнослужителските од црковната заедница пред нивното извршу-
степени: ипоѓакон, чтец, певец; вање, припаѓа на Светиот Архиерејски Синод на
д) лишување од службата кај црковните Православната Охридска Архиепископија, а за
власти и членување во црковните тела, установи сите останати казни на надлежниот архијереј, и
и други верски организации; тоа до половина од досудените казни.
ѓ) лишување од должноста храмов настоја-
тел;
Казната исклучување од црковната заед- ОДРЕДБИ ЗА ПОСТАПКАТА ВО
ница на одредено време трае најмалку три, а нај- КРИВИЧНИТЕ РАБОТИ
многу десет години. Ако таквиот смртно се раз-
боли, а претходно искрено се покае, архијерејот
може да му ја укине казната. Член 63
Со казната конечно исклучување од црков- Во црковното судење редовната судска
ната заедница со анатема, исклученото лице се власт ја вршат:
лишува од сите права и повластици и сите долж- 1) Епархиските архијереи,
ности во Црквата, како и од сите обврски. 2) Епископските црковни судови и Големи-
Кај монашките лица исклучувањето од цр- от црковен суд спрема прописите од чл. 54 т. 11,
ковната заедница го содржи и лишувањето од чл. 112-128 и чл. 130-138, од Уставот на Право-
монаштво. славната Охридска Архиепископија, а вонредна-
Кај останатите верни секоја казна за цр- та судска власт, телото предвидено во чл. 141 од
ковна вина ги повлекува и губењата права на Уставот на Православната Охридска Архиеписко-
членство во црковните тела додека трае казната. пија.
Член 59 Член 64
При одмерување на казната ќе се земат За постапка во црковните престапи на
предвид сите олеснувачки или отежнувачки свештените лица од двата реда, односно црков-
околности кои влијаат казната да биде помала нослужителите, монашките лица и останатите
или поголема. верни, надлежен е судот на онаа епархија на
Член 60 која тие лица канонски припаѓаат, а за остана-
тите верни, судот на територијата каде што се
Правото на казнување со дисциплинската
постојано населени (чл. 73 од Црковниот устав).
црковна казна застарува ако виновниот не биде
Црковниот суд кој бил надлежен за покренување
казнет во рок од пет години од кога го направил
на постапката ја задржува својата надлежност до
престапот и доколку за тоа време не направил
завршувањето на постапката.
нов црковен престап.
Член 65
Член 61
Постапката е писмена и се води на кирили-
За сите престапи постапката се покренува
ца. Странките општат со судовите по пат на под-
и се води по службена должност, освен за тие за
несоци, а во случај на неписменост, со кажување
кои со овие Правила се пропишува дека сторите-
во записник. Во двата случаи, обврзувачки треба
лот може да се гони само по приватна тужба од
да се наведат бројот и податоците од личната
лицето кое е повредено со тој престап.
карта на поднесителот. Непотпишаните поднесо-
Приватна тужба може да се поднесе во рок
ци во никој случај нема да се земат предвид или
од три месеци, сметајќи од денот кога повреде-
во постапка.
ниот дознал за стореното дело и за сторителот.
Со странките се општи писмено по пат на
При поднесување на тужбата, тужителот е
повик и одлуки предадени по пошта, препорача-
обврзан на име трошоци да вложи кај судот сума
но или со повратница, или пак врачени преку цр-
која тој ќе му ја одреди.
ковните органи со доставница.
Од приватната тужба тужителот може да се
повлече сè додека не се одржи главната распра- Член 66
ва. Ако лицето обвинето за црковен престап не
се отповика на повикот, или одбие да го прими
повикот и одлуката на судот, или на нив не сака
– 13 –
да одговори, ќе се смета дека го признава делото 2) податоци за надлежниот суд;

и постапката ќе се заврши без негово учество. 3) опис на кривичното дело (по време, ме-
Лицето обвинето за црковен престап кое сто, начин на извршување) за кое обвинетиот се
е отсутно и без познато место на живеење или тужи со сите обележја кои се потребни за приме-
пребивање, или лишено од слобода, судот од цр- на на кривичните прописи на овие Правила;
ковно неказнуваните свештени лица ќе постави 4) службеното име на кривичното дело
застапник со кој постапката ќе заврши и ќе се по овие Правила со наведување на казната која
објави во „Црква“ – службениот весник на Право- по предлог на црковниот обвинител треба да се
славната Охридска Архиепископија. примени;
5) точно наведување на доказите; и
Член 67
6) образложение за предлогот на казната,
Покренувањето на постапката не е поврза- како и потпис на црковниот обвинител.
но со никакви формалности.
Кога надлежниот архијереј прими пријава Член 70
за црковно кривично дело, или до него допре Судот тужбата ќе ја достави до тужениот со
глас за тоа, ќе ја оцени веродостојноста на исти- повик во рок од 14 дена на судот да му поднесе
те и ако најде дека пријавата е основана, ќе на- писмен одговор.
реди покренување на постапка во која преку сво- Ако тужениот во тој рок не го достави
ите органи, односно преку подрачните свештени својот одговор до обвинителството, ќе се смета
лица од двата реда или црковните тела и органи, дека делото го признава и се откажува од пра-
ќе ја провери и испита работата и ќе ги изврши вото на одговор. Во одговорот, тужениот во гра-
потребните сослушувања на обвинетиот, на све- ниците на тужбата може да изнесе сè што смета
докот, а ќе изврши и прибирање на докази. дека е потребно во своја одбрана.
Никој не може да биде казнет без претход-
Член 71
но да биде сослушан.
Доколку постои, на обвинетиот треба да му По примениот одговор на тужбата, или
се достави во препис и писмената пријава, од- констатацијата на судот дека во законскиот рок
носно приватната тужба, за да може по неа пис- не е доставен одговор, судот во советот пропис-
мено да се изјасни. но составен, секогаш во тајно заседание, ќе ги
проучи сите списи и врз основа на нив, со гла-
Член 68 сање, најпрвин за престапот, а потоа и за казна-
Кога ќе се заврши со прибирање на потреб- та, ќе изрече пресуда. Казната ќе ја предложи и
ните факти, докази и заклучоци од неопходните пресудата ќе ја изработи член на судот кој ќе го
сослушувања на сведоците, надлежниот архије- одреди претседателот.
реј ќе ги проучи сите списи и кога ќе најде дека
Член 72
работата е доволно разјаснета или утврдена, ќе
донесе одлука или за запирање на понатамош- Претседателот, архијерејот, гласа во сове-
ната постапка, односно ќе ја отфрли пријавата тот на епископскиот црковен суд ако гласовите
или приватната тужба, или ќе изрече казна со- се поделени. Ако е постигната едногласност и
гласно на својата надлежност, или пак ќе го пре- без гласање на претседателот архијереј, или ако
даде предметот во постапка на подрачниот суд. претседателот, епархискиот архијереј, во сове-
Во таа одлука може да се изрече и забрана за тот на судот има свој заменик, тогаш за да биде
свештенодејство на обвинетото свештено лице, пресудата полноважна, претседателот архијереј
со или без намалување на неговите принадлеж- треба да се согласи со донесената одлука без не-
ности до половина, односно за разрешување од говиот глас. Во спротивно ќе се постапи според
управување на обвинетиот сè до завршување на прописот од чл. 121 од Црковниот устав.
постапката, ако се работи за злоупотреба од ма- Член 73
теријална природа. За советувањето и гласањето се води за-
Член 69 писник што треба да се состави веднаш на сед-
По приемот на предметот, судот списите ќе ницата на советот на судот и кој ќе го потпише
ги даде на црковниот обвинител, тој да напише претседателот, сите членови на судот кои учест-
тужба во онолку примероци во колку ќе е потреб- вувале во советувањето и гласањето, како и се-
но за процесот, и со тужбата целиот предмет да кретарот, а во записникот кратко ќе се запише
го врати на судот. одредбата – диспозитивот на пресудата.
Тужбата треба да содржи: Член 74
1) име и презиме на тужениот, со назначу- Пресудата треба да содржи:
вање на неговите лични податоци;
– 14 –
1) ознака на судот што ја донесува; да се зема во постапка.

2) означување на лицата за чија работа се Жалбата го отповикува извршувањето на
водел предметот; пресудата до конечното решавање.
3) ознака на предметната постапка;
Член 79
4) одредба за предметот (диспозитив);
5) образложение со упатства за правен Жалбата може да се вложи заради одред-
лек; и бата (диспозитивот) на пресудата, а во врска
6) датум, број на документот, потпис на со: престапот, одредената казна, привремените
претседателот и деловодителот со печат. последици од казната, правните последици од
казната, пресметувањето на казната и временото
Член 75 оддалечување од свештенодејство.
Во случаите кога се води предмет за некак- Во жалбата не може да се изнесуваат нови
ви недоразбирања помеѓу свештените лица од факти кои не биле предмет на расправа пред пр-
двата реда заради црковни работи или парохиски востепената судска власт.
приход, или заради подвижен или недвижен цр-
Член 80
ковен имот што му е отстапен на свештенството
на ползување, судот само на приватна тужба на Жалбата треба да содржи:
заинтересираните лица, откако совесно ќе ја ис- 1) точно назначување на судската власт
пита целата работа врз основа на поднесените со наведување на бројот и датумот на пресудата
списи, ќе донесе на својата седница одлука која против која жалбата се вложува;
е извршна. 2) означување на причината заради која се
жали;
Член 76 3) одредено барање во поглед на допол-
Во случај државната судска власт да казни нување или измена на пресудата нападната со
свештено лице од двата реда за кривично дело жалбата; и
кое содржи и црковен престап, надлежниот ар- потпис, занимање и живеалиште на подно-
хијереј, врз основа на извршната пресуда, или ќе сителот.
постапи по својата надлежност или предметот ќе
Член 81
го предаде на подрачниот црковен суд за презе-
мање на постапка. По примањето на жалбата, првостепената
судска власт може да ја достави до црковниот об-
Член 77 винител кој може на жалбата да даде свој писмен
Пресуди на првостепени судски власти кои одговор во рок од 8 дена. Одговорот треба да се
гласат: ограничи на наводите и барањата од жалбата и
1) на губење на службата, односно звање- да содржи точно определување против барања-
то; та.
2) на доживотна забрана за свештено-
Член 82
дејство;
3) на лишување од свештенички чин; Второстепената судска власт ќе ја поништи
4) на лишување од свештенички чин со ис- првостепената пресуда:
клучување од црковната заедница; и 1) ако првостепената судска власт не била
5) на конечно исклучување на верните од надлежна за судењето;
црковната заедница, 2) ако не била прописно составена;
6) се поднесуваат по службена должност до 3) ако во судењето учествувале изземени
второстепениот суд на конечно разгледување. или подмитени лица;
4) ако при изрекувањето на пресудата се
Член 78 повредени, превидени или погрешно применети
Против пресудата на првостепените суд- црковните прописи од чл. 6 од Уставот на Право-
ски власти дозволена е жалба до второстепената славната Охридска Архиепископија;
судска власт, освен во случаите предвидени со 5) ако одредбата на пресудата е во про-
чл. 54 т. 11 од Уставот на Православната Охрид- тивречност со образложението или образложе-
ска Архиепископија. нието е во спротивност со судските списи на кои
Жалбата се поднесува во потребен број се повикува; и
примероци преку првостепената судска власт во 6) ако спрема приликите на случајот е су-
рок од 14 дена од кога пресудата е предадена дено премногу благо и несразмерно на преста-
препорачано по пошта, или со повратница, или пот.
е врачена преку црковен орган на доставница.
Неблаговремено поднесување на жалбата нема
– 15 –
Член 83 Останатите црковно-судски трошоци, ако

Второстепената судска власт ќе ја осна- ги има, ги сносат виновниците.
жи пресудата на првостепената ако постапката Ако некој за сопствен интерес бара судска
е правилно спроведена според овие Правила и работа поврзана со издатоци, треба да вложи кај
ако пресудата во сите свои делови е оправдана и судската власт онолку средства колку што судот
издадена во прописен облик. ќе му одреди. Тоа ќе биде пресметано во конеч-
ната одлука.
Член 84
Член 90
Во случај пресудата да биде оснажена во
целост, не е потребно да се образложува, освен Во случаи предвидени во чл. 141 од Уста-
ако првостепеното образложение било непотпол- вот на Православната Охридска Архиепископија,
но и погрешно. правата на епархискиот архијереј предвидени
со овие Правила, ќе ги извршува Светиот Архи-
Член 85 ерејски Собор според прописите од Уставот на
Ако жалбата била очигледно неоснована, Православната Охридска Архиепископија и сво-
или поднесена со дрскост, или срочена со цел да ите деловници.
се заведе и да се донесе во заблуда второстепе-
Член 91
ната судска власт, може заради тоа жалителот да
биде казнет заради дрскост. Сите свештени лица кои самоволно ја на-
пуштиле црковната служба и не се отповикале на
Член 86 повикот на својот архијереј да се вратат во цр-
Ако второстепената судска власт најде ковната служба, како и свештеномонашките лица
дека во случај на поништување на пресудата не кои стапиле во брак, ќе се сметаат за лишени од
е потребно ново судење пред првостепената суд- свештеничкиот, односно од свештеномонашкиот
ска власт, ќе изрече само конечна пресуда која чин.
секогаш треба да биде образложена. Ова ќе го утврдуваат епархиските архије-
Второстепениот суд може со посебен допис реи со свои декларативни одлуки по службена
да ја поучи првостепената судска власт за сите должност која ја извршиле и за тоа го известува-
забележани грешки. ат Светиот Архиерејски Синод.
Член 87 Член 92
Второстепената пресуда е конечна и из- Овие правила ги донел Светиот Архи-
вршна. ерејски Синод на Православната Охридска Архи-
Таа се поднесува кај надлежниот архијереј епископија врз основа на чл. 20 т. 9 од Уставот
преку првостепената судска власт на извршување, на Православната Охридска Архиепископија со
според прописот од чл. 57 од овие Правила. одлука бр. 11 од 12 Април / 30 Март 2011г. Исти-
те ќе се објават во службениот гласник „Црква”
Член 88
со што добиваат обврзувачко значење на целата
Молба за вонредно ублажување на казната територија под јуриздикција на Православната
се поднесува кај надлежниот архијереј кој сам ќе Охридска Архиепископија.
ја реши ако тоа спаѓа во негова надлежност, или
ќе ја поднесе до Светиот Архиерејски Синод со
свое образложение и предлог.
Против решението на надлежниот архије- АРХИЕПИСКОП И МИТРОПОЛИТ
реј со кое ја одбива молбата за вонредно ублажу- +Охридски и Скопски Јован
вање на казната, нема место за жалба. Претседател на Светиот Архијерејски Синод
Молбата за ублажување на казната не го
одложува извршувањето на казната. Прв секретар
Надлежниот архијереј може да го казни +Епископ стобиски и
молителот заради дрско повторување на молбата Местобљустител струмички Давид
за ублажување на казната.
Член 89
Во поглед на плаќање на црковната такса
во оваа постапка важат прописите од Правилни-
кот за наплата на црковна такса.
– 16 –
Божикна порака
ЈОВАН
по милоста Божја, Архиепископ охридски и Митрополит скопски,
до целата полнота на нашата најсвета Архиепископија Охридска
Б
лагодат, милост и мир, од родениот во Ви- век, бивајќи цар стана слуга, бивајќи бесмртен
тлеем, Господ и Бог и Спасител наш Исус прими смртно тело и сè само за да нè извлече нас
Христос од смртта, да нè спаси од гревот и распаѓањето,
Браќа сослужители и чеда во Христа возљу- да нè удостои со царското свештенство во един-
бени, ството со Бога. Ние не можеме да се жртвуваме
Оваа година Божиќната порака ја испраќа- за животот на светот, тоа еднаш засекогаш го
ме од домашен притвор во Софија, Бугарија, каде направи Христос, но можеме и должни сме да се
Бог по големата љубов и милост Негова допушти жртвуваме за единството на Црквата зашто тоа
да биде испробана нашата вера во Него, да биде е Заветот Негов. Треба да бидеме едно како што
искушана љубовта наша кон вас, словесното ста- Тој (Христос) е едно со Бога Отца (Јн. 17,11).
до Христово, но и вашата кон Бога и кон нас, како Дојде Тој и постана како еден од нас луѓе-
и стремежот повторно да го посведочиме един- то, за ние да постанеме Богови, но само во случај
ството на Црквата, тој драгоцен бисер што Црк- ако се согласиме да се соединиме со Него. Дојде
вата ја прави да биде неразделна од самото тело и изгради мост меѓу нестворениот Бог Отец и од
Христово. него створениот свет, за ние преминувајќи пре-
Знаеме дека се грижите за нашето здравје ку тој мост да се соединиме со Бога. Дојде и го
и положбата во која се наоѓаме, знаеме дека ве зеде нашето тело, за ние да се облечеме во ново
интересира како влијае затворот врз здравстве- и нераспадливо, но само ако имаме единство со
ните проблеми што ги носиме, како и тоа дали Отца.
оваа борба ќе има некогаш крај, но денес е ден Денешниот ден, возљубени во Господа,
благословен, денес е ден свет и благодатен и за- денот на Рождеството во тело на Господа Исуса
тоа да се радуваме, да се радуваме со радост не- Христа е ден на единството. Бог во тајната на
боземна, со радост восхитувачка и торжествена, Неговото раѓање во тело ни го откри патот по кој
зашто денес небото и земјата се споија, нество- единствено е можно да се стигне во вечен живот.
реното и створеното се премостија, Бог и човекот Затоа единството на човекот со Бога, единството
се соединија. Денес е празник на единството, за- на децата Божји меѓусебно во едната Христова
тоа чесни отци, браќа и сестри вие денес да сла- Црква всушност е единствениот начин за над-
вите, бидејќи сè што претрпевме досега, свесно минување на последиците од гревот. Нема друг
го претрпевме за денес со право да се радуваме начин да се ослободиме од смртта освен преку
на единството, да се радуваме на овој светол ден единство со Бога Кој ја победи смртта.
на боговочовечувањето, ден на помирувањето, Затоа е благословена секоја жртва која ја
ден на Новиот Завет. правиме за единството. Со нашата спремност на
Нема поголема жртва што човек може да жртва за единството ние покажуваме свесност за
ја направи за Бога, за ближниот, за Црквата од значењето на единството во Црквата. Со тоа, пак
жртвата што се прави за единството. Таа жртва што покажуваме свесност за единството на Црк-
нас луѓето нè восличнува со Христа и со жртвата вата стануваме и поблиски до Бога, стануваме
што тој ја направи за единството на светот. Него- восиновени синови Негови, собрани во телото на
вата жртва е неизмерна и неспоредлива со било Оној што заради нас се вотелови.
чија друга, Тој бивајќи Бог се понижи и стана чо- Замислете сега на денешниот светол ден
– 17 –
што би можеле да проповедаат расколниците услови, за да биде спремна да војува тогаш кога
во расколничките парасинагоги во нашата тат- ќе има војна. Сите Христијани, но особено мо-
ковина. Ќе смее ли некој денес од нивните про- наштвото нема друг идентитет освен небесниот,
поведници да им каже на луѓето дека Христос нема друга татковина освен Царството Божјо, и
дојде за нè соедини со Него и сите нас меѓусеб- токму тоа што не треба да имаат ништо за што би
но? Сигурни сме дека ќе има и такви схизматич- се врзале во овој свет ги прави да бидат секогаш
ки проповедници кои нема да се задржат само спремни да се жртвуваат за правата вера и за
на мудреците и пастирите, туку ќе говорат и за единството на Црквата.
смислата на боговотеловувањето, но прашањето Салонското монаштво е безбрачност зара-
што им се поставува неколку години наназад е: ди луксуз. Тоа е многу поголем грев од гревот
што прават тие за да се исполни Божјата волја за на невоздржување кај граѓанските лица. Зашто
единство? монах кој не копнее барем еден ден во животот
Од она што е забележливо последниве го- да ја посведочи верата, кој нема желба барем
дини, схизматиците прават сè само да не бидат една вечер да помине во затвор заради Христа,
во единство со Црквата. А можно ли е да не си во кој не е спремен да ја загуби општествената при-
единство со Црквата, а да имаш единство со Бога? вилегија воколку се спротивстави на властите
Да, можно е толку колку што е можно да не си во што вршат неправда на народот, таквиот монах е
ковчегот на Ное, а да се спасиш од потопот. Но, само неженет фантазер, бескомпромисен сладос-
да знаеш дека единството е самата суштина на трасник што мисли само за сопствената удобност
боговотеловувањето, дека единството е смисла и лагоден живот. Но, таквото монаштво може да
на постоењето и дека е тоа единствен начин за се нарече секако поинаку, само не монаштво на
спасение, и притоа тоа да го занемаруваш, тогаш Православните.
или имаш одредени недостатоци во развојот на Сите Христијани сме повикани да го поддр-
умот, или пак треба да си потполно опрелестен жуваме Христа во Неговата жртва за единство на
од личната полза. Тие што имаат лична полза од Црквата, ама особено на тоа се повикани монаси-
расколот се неколкумина и познати им се на сите, те. Сите сме повикани да се причестиме во телото
но за жал тие се на врвот на схизматичката орга- Христово, но особено монасите се повикани да ги
низација и направиле систем како да ја заштитат примат раните од клинците на крстот. Замислите
таа положба која во услови на единство длабоко како низок и долен е оној Христијанин што бега
би им се размрдала. Замислете ги таквите цр- од крстот што му се нуди како Божја волја, а како
ковни водачи кога барем еден ден би се нашле изгледаат монаси што бегаат од крстот можете
во ситуација каква вие се наоѓате веќе осум го- да видите во оние што останаа со расколници-
дини. Замислете ги да треба да се жртвуваат за те. Само низ борба се делка карактерот, само во
единството на Црквата, а тие до денес навикнале борба се издвојуваат великаните, а во мир сите
само Црквата да ја жртвуваат за себе. се прават генерали.
Сепак има повиновни дури и од нив, а тоа Како е возможно да го празнуваш празни-
се оние што го знаат сето тоа, што знаат значи кот на единството помеѓу Бога и човекот, Рож-
дека нивните расколнички водачи ја држат це- деството Христово, а притоа да си во раскол со
лата Црква надвор од единство со Бога и надвор Црквата? Одговорот е никако. Расколникот е од-
од единство со другите Цркви само заради лична воен од телото на Христа кое е Црквата, и така
полза, а сепак немаат храброст да се спротивста- не зема учество во икономијата Божја. Раскол-
ват на таквиот безобразлук. Црквата не е при- никот може да е религиозен човек, може да ги
ватна сопственост на расколничките епископи и прифаќа, па дури и да верува во православните
на нивните семејства кои со години управуваат догмати, може да се вежба во добродетелите, па
во расколничката МПЦ. За таа Црква Бог го жр- дури и да се смирува пред Бога, но она што му
твуваше сопственото достоинство, се понижи и недостасува, а тоа е љубовта за целовитоста на
постана човек, за таа Црква Христос претрпе крст, телото Христово, и токму тоа го прави сето друго
страдање, смрт, за таа Црква Тој би го направил да му биде не за награда туку за осуда. Во тајни-
и денес истото и би се жртвувал повторно, а за те на расколниците наместо спасение има осуда
жал, од таа расколничка Црква никој не е подгот- велат отците на Црквата.
вен да ја прими таа жртва. Затоа браќа, да го молиме Бога да ни исп-
Неподготвен да ја прими Христовата жртва, рати благодат правило да ја примиме и прифати-
љубени во Господа е оној што не е спремен да го ме тајната на денешниот празник на раѓањето на
поддржува Господа во страдањата. Воскресени- Бога во тело. Значењето на овој настан има едно
ето после падот Адамов е можно само како след име, единство. Да се трудиме тоа единство да го
на Неговиот крст. Затоа монасите се вежбаат во чуваме како очите, како срцето, да го чуваме со
подвиг како што војската вежба во мирнодобски спремност на жртва, зашто ако нешто во животот
– 18 –
вреди да се жртвува човек за него, тоа е един- да им одговориме со добро, со молитва Господ
ството на Црквата. Жртвата за единството има да ги вразуми, да им го прибере умот, да им ја
богата награда, само што некогаш таа награда смири зависта, да им го скроти бесот. Таква да
доцни, некогаш се доделува дури и посмртно. Но, биде нашата божиќна и новогодишна честитка за
жртвата за единството со сигурност брише многу нив, горешта да биде нашата молитва за раскол-
гревови. ниците, зашто по тоа ќе не препознаваат дека
Вие љубени во Господа, добро знаете дека ние сме деца на Отецот небесен, браќа Христови,
гореспоменатите карактеристики за расколот и сотелесници на Бога Кој заради нас денес прими
расколниците не се изречени од состојба на гнев, тело.
во каква состојба по сè што ни се случуваше по-
следниве осум години и сè уште ни се случува, Христос се роди!
дури и со право би биле. Ни Господ не би можел
да нè прекори за праведниот гнев кон рушители- На Божиќ 2010
те на црковното единство, кон оние што го цепат од притвор во Софија
хитонот Христов и единствена работа им е нас да
нè ставаат во нови искушенија. Но, заради нас, +Јован Архиепископ охридски
заради целата Црква е подобро ако се оспосо- и Митрополит скопски
биме на злото на оние што нè гонат и затвараат
– 19 –
Пасхална порака
ЈОВАН
по милоста Божја, Архиепископ охридски и Митрополит скопски,
до целата полнота на нашата најсвета Архиепископија Охридска
Б
лагодат, милост и мир, од воскреснатиот во пријатели и комшии кои сакаат без крст да влезат
слава, Господ и Бог и Спасител наш Исус во Воскресението. Затоа големо е тоа пред Бога
Христос. што им помагате во носењето на нивниот крст,
Обвиткани со радост заради панаѓурот над што нивниот крст го носите заедно со својот, и
панаѓурите, но сепак со доза на тага зашто оваа тоа без негодување и револт, зашто само така му
пасхална порака ви ја испраќаме од прогонство, е угодно на Бога носењето на крстот.
се обраќаме до вас чесни отци, преподобни мо- Ако некој одврати и рече дека само Хрис-
наси и народе од Бога возљубен, зашто тос има толкава љубов, да го носи крстот дури и
Христос воскресна – без оглед на тоа што на оние што го мразат, дозволете ни да ве потсе-
некои не веруваат; тиме дека да се носи толку тежок крст каков што
Христос воскресна – и покрај тоа што сè е крстот на непријателите на Црквата е неможно
уште има такви кои повторно би го распнале; без Божјата благодат. Природата и сè што постои
Христос воскресна – без оглед на тоа што во неа нè учи дека треба да ги мразиме неприја-
некои живеат како Тој воопшто и да не се ро- телите, да се бориме жолчно против оние што ни
дил; се спротивставуваат на своеволието, да ги пора-
Христос воскресна – и покрај тоа што не- зуваме сите што ќе ни го попречуваат патот, но
кои во животот само го погребуваат. благодатта што ни се дава во Црквата и нè по-
Тешко е за вашиот Архиепископ на овој Го- дига до совршенство, ни помага да ја надминеме
лем Ден да не е меѓу својата паства, како што природната гневливост дури и против оние што
знам дека е тешко и за клирот и паствата да непријателствуваат на Црквата.
не е меѓу нив на Пасха нивниот пастир. Но, ако „Доста ти е мојата благодат, зашто мојата
само преку Велики Петок е можно да се стигне сила се покажува совршена во слабоста”–му рече
до Воскресението, тогаш нема друг пат до Цар- Господ на Апостол Павле кога овој се молеше Гос-
ството на невечерниот ден, освен овој на кој под да му даде полесен крст (2 Кор. 12,9). Од тоа
докрај треба да го износиме барем својот крст. и ние научивме да не се молиме за полесен крст,
Велиме барем својот крст, зашто за Христијаните туку да се молиме за дополнителна благодат. Ама
е својствено да го преземаат товарот на крстот и за да ја сместиме сета благодат што Воскресна-
на ближниот. Вие свесно и одговорно го дигнавте тиот според љубовта Негова ни ја испраќа преку
на себе и крстот на оние кои покрај вас живеат Светиот Дух, потребно е да бидеме чисти. Чисти
во схизма, на оние кои се надвор од канонските во срцето, што би рекол св. Макариј Египетски,
граници на Црквата, па следствено заради тоа или чисти во умот, што би рекол св. Григориј
немаат благодат, што значи немаат сили и енер- Палама. Етичката чистота секако не е целта и
гии сами да го носат својот крст. крајот, таа е само почетна неопходност на патот
Таквата одговорност што ја презедовте, ве кон обожувањето, на патот кон Царството на на-
прави достојни за почит. Сами знаете каков углед шиот Отец.
заради тоа имате меѓу другите Христијани, но ис- Ако направиме една споредба со деновите
товремено сите сме свесни дека е многу тешко да кога стапивме во литургиско и канонско единство
живееш покрај расколници, покрај луѓе со искри- со Црквата Божја, со Црквата на Воскреснатиот,
вена вера и настран етос, покрај нашите роднини, ако во мислите се вратиме на она што се случу-
– 20 –
ваше изминативе девет години, речиси да нема порака со која ве известуваме дека нема уште
некој од нас кој не го гледа напредокот во ква- долго да потрае овој метеж и неспокојство, во
литетот на црковниот живот на нашата гонета кој се најдовте не по ваша вина. Привршува пе-
и маченичка Црква. Но, како што во првите три риодот на големата проба што требаше да ја на-
века по Христа, кога Црквата беше гонета растот правиме за да влеземе во радоста Господова. Ја
и напредокот беа поспори за разлика од години- потврдите вашата постојаност во верата, вашата
те и вековите после тоа, кога Црквата немаше пожртвуваност во љубовта, вашата закотвеност
надворешни непријатели, така и нашиот раст по- во надежта која е Христос. Се ближи денот кога
стојано е придушуван од нашите гонители, и по- вашите противници ќе останат бездејствени, не
стојано потиснуван со нивната нескриена желба зашто злобата нивна ќе се смири пред подвигот
ако е можно и потполно да биде задушен. на вашата љубов, туку затоа што веќе ги упо-
Нивниот неуспех е очебиен, нивниот срам е требија сите оружја што им беа на дофат, сите
извесен. И тоа е секогаш така кога го гониш Хри- отрови со кои располагаа. Безгласни беа и годи-
ста. Забораваат нашите гонители дека Христос ниве наназад, како што добро знаете, не одгова-
одолеа на гонењата, дека ниту крстот, ниту гро- раа ниту еден збор кога ги кастревме со мечот
бот не можеше да го задржи, туку Тој воскресна. на вистината, но отсега па натаму ќе бидат и сè
Воскресна за да биде со нас, со Црквата Негова побездејствени во злото, зашто злобата нема
што е подготвена да го носи Неговиот крст, што е толку реквизити за мачење колку што доброто,
подготвена да ја пие чашата од која пиеше и Тој. правдата и вистината можат да одолеат во све-
Треба да си навистина избезумен во сопствениот дочењето.
гнев, како што впрочем очигледно се избезумени Ви посакуваме овие светли денови да ви ја
нашите гонители, па да не знаеш дека Христос утврдат радоста што веќе ја имате, и неразделно
е непобедлив. Него ниту смртта, ниту пеколот да се соедините со Воскреснатиот Кој како што
не го победија, та ниту новите членови на си- нелажно ни вети ќе биде со нас засекогаш.
недрионот, ниту пак новиот Понтиј Пилат, кои
се јавија во нашата татковина, ќе успеат да го Христос воскресна!
победат. Секое ново гонење е само нов влог во
трезорот на даровите на нашата Црква. Но, секое На Пасха 2011 година.
ново гонење е нова лузна по лицето на расколни-
ците во нашата татковина, зашто сите знаат дека Ваш молитвеник пред воскреснатиот Христос
гонењата на Црквата што ги спроведува власта
всушност се по барања на расколниците. +Архиепископ охридски
Во овој Голем Ден на утеха, љубени чеда и Митрополит скопски Јован
во Господа, примете ја нашата порака на надеж,
– 21 –
соопштенија Црква • службен билтен на Православната Охридска Архиепископија • година VIII • 2011 год.
Архиепископија охридска и Митрополија скопска
Бугарскиот суд не допушти екстрадиција на

Архиепископот охридски г.г. Јован
4 Јануари 2011 год.
Н
а отворено заседание на Апелациониот И покрај тоа што последната пресуда со
суд одржано на 4-ти Јануари 2011 год. во којашто Р. Македонија бараше екстрадиција, на-
Софија, Р. Бугарија, судот одлучи да не видум нема политички карактер, Судот утврди
дозволи екстрадиција на Неговото Блаженство дека таа е само производ на континуираните по-
Архиепископот охридски и Митрополит скоп- литички гонења, коишто траат од 2002 год. до
ски г.г. Јован од причина што екстрадицијата би денес.
била спротивна на член 7, точка 4, од Законот Судот оцени дека постои опасност во слу-
за екстрадиција и Европската заповед за апсење. чај на екстрадиција на Архиепископот г.г. Јован
Според тој член од Законот, екстрадицијата се во Р. Македонија, политичките гонења да про-
откажува кога гонењата се извршуваат врз по- должат. Заради тоа, според гореспоменатиот
литичка, расна и верска основа. член од Законот, бугарскииот суд одлучи Негово-
Во случајов, преку доказите, коишто беа то Блаженство Архиепископот охридски и Митро-
приложени во Судот, и распитот на сведоците, полит скопски г.г. Јован да не го екстрадира на
јасно се докажа дека гонењата против Архиепис- властите во Р. Македонија. Одлуката е конечна и
копот г.г. Јован се врз политичка и религиозна ниедна страна нема право на жалба.
основа.
– 22 –
Црква • службен билтен на Православната Охридска Архиепископија • година VIII • 2011 год. соопштенија
Информативна служба На Православната Охридска Архиепископија
Претседателот на САД, г. Барак Обама,

повика на будност за почитување
на верските слободи во Р. Македонија
1 Јуни 2011 год.
В
о Варшава, Р. Полска, на 27-ми и 28-ми Мај Следствено, располагајќи со информации-
се одржа средба на претседателите од те за непочитувањето на верските слободи во Р.
централна Европа, на која учествуваше и Македонија и земјите од регионот, претседателот
претседателот на Р. Македонија, г. Ѓорге Иванов, на САД, г. Барак Обама, го акцентираше почиту-
во рамките на којашто тие остварија работна ве- вањето на споменатите слободи како неопходен
чера и со претседателот на САД, г. Барак Обама. услов за интегрирање во евро-атлантските циви-
На работната вечера претседателот на САД, лизациски текови.
г. Барак Обама, не пропушти на Р. Македонија и На следната македонска власт ќе се одне-
на земјите од регионот да им укаже на неопход- суваат и зборовите од изјавата на г. Барак Обама
носта од почитувањето на верските слободи на во којашто тој посочи дека „не е доволно само
сите граѓани подеднакво. Имено, во годишните изборите да бидат успешни, туку е неопходно да
извештаи за верските слободи, како и во извешта- има и процес за утврдување на владеењето на
ите за човековите права на Американскиот Стејт правото... како и постојана будност кога станува
Департмент, веќе години наназад, Соединетите збор за слободата на религијата“.
Американски Држави го нотираат политички мо- Токму пословичниот домашен правосуден
тивираниот судски прогон што се спроведува врз систем е механизмот преку којшто се спроведу-
Неговото Блаженство Архиепископот охридски и ва државниот прогон на верска основа, од една
Митрополит скопски г.г. Јован, како и неимпле- страна преку судскиот прогон против Архиепис-
ментирањето на новиот закон за регистрирање копот г.г. Јован, и од друга страна преку упорно-
на верските заедници, што во пракса претста- то судско одбивање да се регистрира Православ-
вува суштинско кршење на верските слободи на ната Охридска Архиепископија.
дел од граѓаните на Р. Македонија.
– 23 –
Информативна служба на Православната Охридска Архиепископија
Американскиот State Department

за верските слободи во Р. Македонија
15 Септември 2011 год.
Н
еодамна, Стејт Департментот на САД го на Стејт Департменотот недвосмислено посочува
објави најновиот полугодишен Извештај дека помеѓу одбиените е и Православната Ох-
за состојбите коишто ги засегаат верските ридска Архиепископија, којашто “не ја признава
слободи во Р. Македонија. Имено, иако државата самопрогласената автокефалија на МПЦ”, дода-
или ги премолчува, или само повторува дека вајќи дека: “автокефалијата на МПЦ исто така не
почитувањето на верските слободи е на високо ја признаваат ниту другите Православни Цркви.“
ниво, во споменатиот Извештај посочени се ре- Извештајот, недвосмислено укажува дека:
стрикциите на верските слободи, коишто држа- „имаше дојави за општествени злоупотреби или
вата ги спроведува кон Православната Охридска дискриминација врз основа на верската припад-
Архиепископија. ност, убедување или пракса“, и предочува дека:
Извештајoт го следи притворот на Негово- „припадниците на Православната Охридска Архи-
то Блаженство Архиепископот охридски и Митро- епископија се жалеа дека биле предмет на несо-
полит скопски г.г. Јован во Р. Бугарија со кон- одветно следење и малтретирање од страна на
статација дека до затворањето на Извештајот тој власта, вклучително и задржувања од страна на
не е екстрадиран во Р. Македонија. Бидејќи овој граничните службеници.”
извештај се однесува на периодот од Јули до Де- На крајот, Извештајот потсетува дека Ам-
кември 2010 година, не е опфатена ослободител- басадорот и други официјални претставници
ната пресуда на Бугарскиот суд, со образложение на Амбасадата на САД редовно се среќаваат со
дека „обвинувањата за наводни финансиски мал- претставниците на верските заедници, како и со
верзации се само продолжен политички прогон претставници на властите на коишто постојано
врз верска основа“. им се укажува на неопходноста на почитувањето
Истовремено, американскиот Стејт Департ- на верските слободи, како дел од политиката за
мент го посочува проблемот со неимплементи- промоција на човековите права.
рањето на законот за регистрација на верските Препораките за целосно и недвосмислено
заедници. Р. Македонија со донесувањето на почитување на верските слободи, коишто нашата
спомнатиот закон, пред меѓународната заедница татковина ги добива од меѓународната заедница
само го нашминка домашниот правен поредок, но истовремено претставуваат и услов за интегра-
во пракса законот за регистрација на верските ција на Р. Македонија во евро-атлантските струк-
заедници не функционира. Спротивно на евро- тури.
атланските цивилизациски текови, регистрација-
та на верските заедници е отежната и во судските Извештајот е објавен на следнава адреса:
регистри постојат повеќе одбиени отколку реги- http://www.state.gov/g/drl/rls/irf/2010_5/168324.
стрирани верски заедници. Државата продолжу- htm
ва да го штити монополот на МПЦ. Извештајот
– 24 –
Соопштение
во врска со преминувањето на јеромонахот Атанасиј Арсоски од Скопје
во клирот на расколничката МПЦ
14 Ноември 2011 год.
Ј еромонахот Атанасиј Арсоски е замонашен

и ракоположен во ѓаконски чин на 08 Август
2004г. од Неговото Блаженство, Архиеписко-
пот охридски и Митрополит скопски г.г. Јован. Во
расколничката организација во Р. Македонија и
му дал општо отпусно писмо без да се наведе за
која епархија се однесува отпустот.
Јеромонахот Атанасиј со таквото отпусно
времето кога Архиепископот Јован беше по втор писмо бил примен во клирот на скопската Мит-
пат во затвор во 2006г. јероѓаконот Атанасиј за- рополија на расколниците во Р. Македонија и де-
моли да отиде во друга помесна Црква заради новиве служеше во некои скопски храмови. Во
тешките услови во кои се наоѓа Охридската Ар- Православната Црква нема пракса да се даваат
хиепископија, а кои биле неподносливи за него. отпусни писма без да се наведе за која епархија
Со посредување на игуманот на Григоријатскиот се отпушта клирикот, и затоа Митрополитот ви-
манастир на Света Гора, Архиепископот Јован му дински не може да се изземе од вината за потти-
даде отпусно писмо за Митрополијата на Китира кнување неред во Црква што не е под негова ју-
и Антикитира во Грција. Таму беше ракоположен рисдикција. Но, вината на јеромонахот Атанасиј е
во чин јеромонах. Од Јануари 2011г. избегал од неспоредливо поголема зашто тој, погазувајќи ги
Митрополијата на Китира и Антикитира и се на- свештените канони и свештеничкото достоинство
селил во Скопје со образложение дека неговиот без ронка грижа на совеста преминал во клирот
брат кој работи во кабинетот на Претседателот на расколничката организација во Р. Македонија.
на државата не добивал решение во службата Во својот мрачен план Атанасиј Арсоски не ви-
само затоа што тој работел како свештеник во дел дека каноните предвидуваат расчинување
Грција. Митрополитот на Китира и Антикитира го за оние клирици што ќе свештенослужат на ка-
советувал она што вели Господ во Евангелието нонска територија за која немаат дозвола за слу-
дека: „кој го љуби таткото или мајката, повеќе жење од надлежниот Архијереј. Во краен случај
од Мене, не е достоен за Мене.” Но, јеромонахот залудно се мачел да смислува план како на „ка-
Атанасиј одбил да се врати, а во меѓувреме сми- нонски” начин да премине во неканонска црква.
слувал подли планови како да премине кај рас- Прашањето кое си го поставува секој човек
колниците во Р. Македонија, а притоа да не биде кој барем малку ги познава црковните работи е
расчинет. Се обидел прво да премине во клирот следново: Ако јеромонахот Атанасиј Арсоски
на Романската Црква, но никој од Епископите на е замонашен и ракоположен во ѓаконски
Романската Црква не се согласил да го прими. чин од Неговото Блаженство, Архиепис-
Потоа се обратил кај видинскиот Митрополит во копот охридски и Митрополит скопски г.г.
Бугарија, и заедно со расколничкиот Архиепис- Јован (а тоа е факт, види: http://www.poa-
коп Стефан побарале прием кај Митрополитот info.org/vesti/2004/08/20040808.html), и
видински г. Дометијан. Расколничкиот Архиепис- како што се гледа од последниве настани
коп Стефан барал од Митрополитот видински нема никаков проблем тој да биде прифа-
да му даде прво канонски прием на јеромонахот тен од расколниците во Р. Македонија со
Атанасиј од Митрополијата на Китира и Антики- чинот што го стекнал, како и да сослужува
тира, а потоа да го отпушти за расколничката со нив, тогаш според кои канони и според
Црква во Скопје. Митрополитот видински не се која теологија тие го примиле во општење
согласил да му даде писмо за некоја епархија на споменатиот јеромонах кога тој е ракопо-
– 25 –
ложен од Епископ што токму тие го сметаат говара на повикот кој слободно го примил, од-
за расчинет? носно дали со таквиот начин на живот не мисли
Тешко е да се очекува дека расколниците дека е сличен на оние за кои Господ вели дека
ќе дадат одговор на ова прашање зашто ниту ни- треба да си стават воденички камен на вратот и
вото на нивното теолошко образование, ниту пак да се фрлат во море? Од денес па натаму црков-
несериозниот пристап кон црквените проблеми ната полнота може да набљудува што се случува
даваат ветување дека тие еднаш ќе профункцио- со човек што им плукнал во лице на тие што го
нираат одговорно како Црква. ракоположиле.
Користољубивоста на Атанасиј Арсовски За да го заштити словесното стадо од соб-
брзо ќе ја видат и оние што до сега не ја виделе. лазна, Неговото Блаженство, Архиепископот ох-
Тој исползува сè што му понуди привилегијата да ридски и Митрополит скопски донесе одлука да
се биде во канонска Црква. Заврши факултет во го стави под забрана на свештенодејство јеромо-
Србиње, дипломата му беше призната во Грција, нахот Атанасиј на канонската територијата на Ар-
во Грција беше на државен платен список само хиепископијата охридска и Митрополија скопска
затоа што е во канонска Црква и што завршил во рок од 30 денови, со почеток од 14 Ноември
факултет што е признат од Православната Црква. 2011г. Во исто време се поведе и црковно-судска
Воспостави врски со духовници од Света Гора и постапка за расчинување на гореспоменатиот је-
Грција и тоа сè само затоа што беше во канон- ромонах.
ска Црква. Само човек кој е крајно користољубив
игра на начин како што изигра јеромонахот Ата- Од канцеларијата на
насиј. Прашањето кое тој треба да си го постави Архиепископијата охридска
е следново: Дали таквиот начин на живот му од- и Митрополија скопска
– 26 –
Соопштение
во врска со апсењето на Архиепископот Јован
12 Декември 2011 год.
Д
енес на 12-ти Декември 2011г. при обид овозможи нова судска постапка во која ќе се бра-
да влезе во Р. Македонија, на граничниот ни од слобода. Инаку само за потсетување, на
премин Меџитлија, на границата со Грција, 16-ти Ноември 2010г. Архиепископот Јован беше
беше уапсен Архиепископот охридски и Митро- уапсен на бугарската граница по потерница на
полит скопски г.г. Јован и одведен во затворот Интерпол од Р. Македонија, токму заради издр-
Идризово во Скопје. По лажните обвинувања од жување на оваа затворска казна, но Судот во
расколничката организација во Р. Македонија, во Р. Бугарија го ослободи со образложение дека
2010 г., Архиепископот Јован беше осуден на зат- судската пресуда од Р. Македонија е резултат на
ворска казна, но од причини што судскиот про- гонењето кое Архиепископот веќе девет години
цес се вршеше во негово отсуство, тој има закон- го поднесува врз религиозна основа, а не затоа
ско право да побара повторување на постапката. што вистински бил виновен според кривичниот
Затоа се очекува дека за три до пет денови тој законик.
треба да биде ослободен од затворот и да му се
– 27 –
Информативна служба на Православната Охридска Архиепископија
Митрополитот месогиу Николај со изјава

за апсењето на Архиепископот Јован
27 Декември 2011 год.
Д
еновиве, во Р. Грција, беше донесена одлу- кога световната правда ослободува злосторници,
ка за притворање на светогорскиот игумен затворите биваат испразнети од криминалци, а
Ефрем ватопедски, одлука којашто според ќе се наполнат со Епископи, игумени, монаси, би-
мнозина претставува политичка и, од правен ас- дејќи во современиот свет постои цел да се удри
пект, неиздржана одлука. по угледот на Православната Црква.
Во одбрана на игуменот Ефрем застанаа Митрополитот Николај го заврши свое-
видни имиња од политиката, како и од Црквата то излагање со карактеристичниот исказ дека:
во Грција; самиот Архиепископ Јероним, Митро- Христос беше во затвор, Апостолите, Мачениците
политите: фтиотидос Николај, патрон Хризостом, поминаа низ затвори, толку возљубениот свети
кавалас Прокопиј, леру Паисиј, светогорската Лука Симферополски беше во затвор, денес во
Света Општина, многу други чинители ширум затвор, целосно фрлен во еден подрум се наоѓа
православниот свет, помеѓу кои и Руската Пра- и Архиепископот охридски Јован. Она што ќе
вославна Црква, којашто изрази надеж дека су- се вреднува е каква реакција ќе имаме ние на
дењето на игуменот Ефрем нема да биде поли- таквите збивања!
тичко.
На оваа тема се осврна и угледниот Мит- Разговорот на Митрополитот месо-
рополит месогиу Николај, којшто за ТВ “Скај”, ис- гиу Николај се наоѓа на следнава врска:
такна дека Црквата не се плаши од затворите и http://www.romfea.gr/index.php?option=com_
дека од епохата на Христа и Апостолите до денес content&view=article&id=10359:—q—-q-
има свои членови коишто се затворени. Во часот video&catid=25:2009-12-18-08-37-46
– 28 –
службен билтен на
Православната Охридска Архиепископија
www.poa-info.org

Црква (2011)

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Црква (2011)

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Православна Охридска Архиепископија

Службен билтен • година VIII • Јануари — Декември 2011

Прогонот врз верска основа во

Eпископ браничевски д-р Игнатиј (Мидиќ)

Eпископ браничевски д-р Игнатиј (Мидиќ)

говор на прашањето, зошто Бог не му го простил се однесува на љубовта и единството, љубовната

црковна историја се развива од последното слу- да би дошле до иднината.

чувањата кои биле. Дали треба да се враќаме За подвигот и Литургијата

Превод од српски јазик:

Свет Архијерејски Синод на Православната Охридска Архиепископија

Уредба за црковно – судска постапка

ВОВЕДНИ И ОПШТИ ОДРЕДБИ 2) црковнослужителите, монасите и оста-

врши спротивно на црковните прописи; Член 35

Член 41 монија, раскол, богохулство, светотатство, или

4) ќе бидат казнети со лишување од мо- шување од поедини права и почести во Црквата,

поедини права и почести во Црквата спаѓаат: Член 62

да одговори, ќе се смета дека го признава делото 2) податоци за надлежниот суд;

1) ознака на судот што ја донесува; да се зема во постапка.

Член 83 Останатите црковно-судски трошоци, ако

Архиепископија охридска и Митрополија скопска

Бугарскиот суд не допушти екстрадиција на

Информативна служба На Православната Охридска Архиепископија

Претседателот на САД, г. Барак Обама,

Информативна служба на Православната Охридска Архиепископија

Американскиот State Department

Архиепископија охридска и Митрополија скопска

14 Ноември 2011 год.

Ј еромонахот Атанасиј Арсоски е замонашен

Архиепископија охридска и Митрополија скопска

12 Декември 2011 год.

Информативна служба на Православната Охридска Архиепископија

Митрополитот месогиу Николај со изјава

You might also like