8-voudig Pad van de Yoga Sutras & De 8

Stappen van Zelf-transformatie

Ik heb dit artikel geschreven om jullie te laten zien hoe het “8-voudig pad” van de Yoga Sutras en
de “8 stappen naar Zelf-transformatie” van Swami Rama uit zijn boek “The path of Fire and Light
2” elkaar prachtig aanvullen. Als je deze twee uiteenzettingen van de practice voor de eerste
keer leest, zou het kunnen lijken alsof het twee verschillende wegen zijn, en dat je of de één of
de ander moet kiezen. Maar mijn hoop is dat na het lezen van dit artikel, je inziet dat ze beiden
uitgevoerd kunnen worden in je practice.

8-voudig Pad van Yoga Sutras 8 Stappen van Zelf-transformatie

1) YAMAS 1) REGELMATIGE PRACTICE

2) NIYAMAS 2) INTERNE DIALOOG

3) ASANA 3) HOUDING

4) PRANAYAMA 4) ADEMHALING

5) PRATYAHARA 5) VASTBERADENHEID

6) DHARANA 6) LOSLATEN

7) DHYANA 7) INTROSPECTIE

8) SAMADHI 8) GETUIGE

YOGA SUTRAS EN HET 8-VOUDIG PAD

De Yoga Sutras bevatten een 8-voudig proces; wanneer je dit process toepast op de
bewegingen in het veld van de mind zullen de ​kleshas langzaam aan worden verwijdert,
waardoor het niveau van ongehechtheid toeneemt. Dit 8-voudig proces maakt de functie van
buddhi scherper, meer ​sattvic​, zodat het toegepast kan worden op steeds subtielere lagen van
Prakriti. In staat zijn om alle bewegingen van het mind veld opzij te zetten (​nirodhah​) is het doel
van Yoga, wat gebeurt als men ongehecht raakt naar alle vrittis (= bewegingen) in Prakriti. Dit
omvat de ​gunas​—het meest fundamentele bouwstenen van Prakriti—dus ook ​sattvic ​buddhi​; dan
zal de Ziener rusten in zijn ware aard en dit heet Yoga.
 ​ at is het 8-voudig pad van Yoga? ​Hier zijn de namen van de verschillende stappen:Yamas,
W
Niyamas, Asana, Pranayama, Pratyahara, Dharana, Dhyana, Samadhi. De laatste drie samen
noemen we Samyama.

Sporten of ledematen

Er wordt gezegd dat deze stappen als de sporten van een ladder zijn; er wordt één stap tegelijk
genomen, in de juiste volgorde. Deze 8 stappen worden ook wel ledematen genoemd (van een
boom of van een lichaam). Als je ze op deze manier bekijkt, werken ze allemaal samen en
worden ze langzaam aan allemaal sterker als je ze allemaal beoefent. Door het 8-voudig pad
zowel als stappen en als ledematen te zien zal je helpen in het beoefenen van het 8-voudig pad.

​|​1) YAMAS

De Yamas zijn commitments naar de schijnbare externe manifestatie en hoe je je ernaar

verhoudt. Het begint met ahimsa. Het beoefenen van ahimsa brengt je gehele wezen geleidelijk
aan naar een houding of standpunt van complete geweldloosheid naar jezelf en je omgeving. Je
oefent om bewust te zijn van andere en dat je ze geen pijn doet of tegen ze aan duwt. Dit
betekent niet dat je toelaat dat andere mensen jou kunnen gebruiken of dat ze over je heen
kunnen lopen, omdat je ze geen pijn wilt doen. Met andere woorden het betekent niet, omdat je
toestaat dat andere hun leven leven, door niet tegen ze aan te duwen, dat je toestaat dat je jezelf
pijn doet in dit proces; dit is geen ahimsa. In ahimsa is een balans tussen onbaatzuchtigheid en
zorgen voor jezelf. Een balans tussen andere steunen in hun processen en aandacht hebben
voor je eigen processen. Dit balans tussen ahimsa naar jezelf en de externe wereld zal zich in de
loop der jaren steeds verder ontwikkelen. Wat betekent dat je langzamerhand in staat zult zijn
om andere geen pijn te doen, of weg te duwen, terwijl je zacht naar jezelf bent. Als je dit 8-voudig
pad van Yoga beoefent zal je ook steeds meer genieten van de houding van ongehecht zijn,
waarin minder van “jouw” verlangens vervuld hoeven te worden en onbaatzuchtige
dienstbaarheid natuurlijk ontstaat. Soms betekent ahimsa dat je liefdevol begeleid, corrigeert, of
inbreekt in iemands gedrag op een manier dat eruit kan zien als himsa, als duwen of schaden,
maar wordt gedaan met houding van ahimsa (je hebt een geweldloze houding in je hart). Dit is
net als een moeder die liefdevol maar soms sterk zich kan bemoeien met het kind om zijn
veiligheid en groei te verzekeren. Ahimsa is een manier van leven die gevoeld kan worden in het
hart en bouwt een relatie op tussen jouw en de manifestatie om je heen, en hoe je daar mee
omgaat. Geleidelijk aan zal deze relatie zich uitbreiden door het beoefenen van
waarheidsgetrouw (satya) en niet-stelen (asteya). Het beoefenen van deze drie Yamas zal een
invloed hebben op de mate waarin je in staat bent om constant bewustzijn te zijn van Brahman
(brahmacharya). Als je alles in en om je heen als Brahman zien, zal je vanzelfsprekend een
houding krijgen die vrij is van bezitsdrang (aparigraha) naar de manifestatie om je heen en alle
aspecten in jezelf. Dus alle vijf Yamas zijn afspraken om je relaties met andere te verbeteren, die
allemaal verschijnen als manifestaties binnenin Brahman. Daarom is ook Brahmacharya in deze
lijst: als je door het leven gaat en zijn relaties, onthoud en loop je in Brahman bewustzijn. Hoe
kun je dan iemand kwetsen? Of tegen iemand liegen? Of van iemand stelen? Of iets bezitten?
Het is allemaal Brahman…
2) NIYAMAS

Als je relaties in de buitenwereld in balans zijn, dan kun je in je innerlijke wereld duiken, vandaar
dat de Niyamas na de Yamas komen. De Niyamas zijn vijf commitments gerelateerd aan jezelf;
zij zullen je innerlijke proces versterken. Het begint met zuiverheid (shaucha); dit is het resultaat
dat natuurlijk ontstaat als je redelijk gegrond bent in alle Yamas en kan samen met alle Yamas
beoefent worden. Bijvoorbeeld je lichaam wordt evenwichtiger en zuiverder als je ahimsa oefent
gerelateerd aan eten, door geen eten tot je te nemen dat het lichaam schaad, of door geen
gedachten te hebben die schadelijk en dus onzuiver zijn. Shaucha is beoefent zowel mentaal als
fysiek. Zuiverheid (shaucha) is het begin punt vanwaar al de andere oefeningen beginnen.

Als je steeds zuiverder wordt, zal tevredenheid opkomen, wat de tweede niyama is; santosha.
Men zou kunnen denken dat tevredenheid één van de resultaten is van meditatie, maar je zal
zien als je door de rest van het 8-voudig pad van Yoga heen gaat, dat tevredenheid wordt
genoemd ver voordat meditatie wordt genoemd, meditatie is de 7de stap. Van dit platform van
tevredenheid kan je echt beginnen met de diepere oefeningen. Als we de metafoor van een meer
gebruiken, maakt shaucha het water helderder en santosha kan gezien worden als de duikplank
vanwaar men diep in de innerlijke wereld kan duiken, om op een de dag de bodem van het meer
te bereiken; Puur Bewustzijn. Binnen dit reinigende proces van shaucha en het rusten in
tevredenheid van santosha, zul je zien dat de zintuigen de grootste afleiding zijn. De zintuigen
trekken je constant omhoog naar de oppervlakte van het meer om zichzelf te verwennen met de
manifestatie, om zichzelf onder te dompelen in de manifestatie. Zij hunkeren naar zintuigelijke
impressies en willen zichzelf uitdrukken. Zodoende is de volgende overeenkomst gerelateerd
aan de zintuigen, en heet tapas.

Zodra er een verlangen ontwaakt heeft het de kracht te willen; afhankelijk van de graad van
gehechtheid kan deze kracht kan sterk of zwak zijn. Als dit verlangen niet wordt vervuld, door het
te negeren, creëert het weerstand. Heb je ooit wel eens geprobeerd met iets te stoppen,
bijvoorbeeld, stoppen met koffie drinken in de ochtend wat een gewoonte is geweest de
afgelopen 20 jaar? De eerste paar dagen zal je de kracht tegenkomen wat dit verlangen, deze
gewoonte, bevat, maar je geeft niet toe. Het verlangen naar koffie houdt aan en lijkt je
inspanningen om het te negeren te weerstaan. Om deze weerstand te weerstaan, om bij je
overtuiging te blijven, om niet toe te geven aan dit actieve verlangen vanwege de afspraak met
jezelf om jezelf te zuiveren, is tapas. Oefenen van de zintuigen. Dit proces is ervaren alsof je
door het vuur heengaat, aangezien het aanvoelt alsof je de gehechtheden van de verlangens
afbrand. Dit vurige proces is het zuiveren van de zintuigen zelf. Waardoor je leert om de
zintuigen te controleren, omdat je de controle hebt over wat wel doet en wat je niet doet.

Dit vurige proces staat toe dat je zintuigen kunt richten naar de meer subtielere lagen binnen
jezelf. Het kalmeert ook de zintuigen zodat als je de teachings hoort je ze beter zult begrijpen.
Met een zuivere mind en rustige zintuigen kan je echt de aard van het Zelf bestuderen en
onderzoeken, gebruik makend van de heilige teksten om je in dit proces te begeleiden. Dit wordt
Svadhyaya genoemd. En dan…….ohhh, zo geweldig… als je deze lessen begint te begrijpen,
als de aard van het Zelf wordt omarmd in het begrijpen, kan een proces van overgave in de
creatieve bron plaatsvinden, dit is de laatste Niyama, genaamd Ishvara pranidhana.Je kan
denken dat dit een compleet proces op zichzelf is, wat in zekere zin zo is! Eigenlijk, als je één
van de Yamas en Niyamas volledig kan uitvoeren, zal het je helemaal tot Zelf-realisatie leiden. Er
is een ongelooflijke diepte in ieder van hem, maar er is schoonheid in hun volgorde en daarom
oefenen we ze geleidelijk aan allemaal tegelijk.

​3) ASANA

De 10 overeenkomsten worden beoefent terwijl je je beweegt in de manifestatie, maar kunnen

ook beoefent worden als je gaat zitten voor de derde stap of het 8-voudig pad van Yoga. Asana
is een stevige, stabiele en stille meditatie houding die tegelijkertijd comfortabel is.

Wat als je, terwijl je in je meditatie asana zit, in staat bent om in een staat van geweldloosheid te
zijn? Het vasthouden van spanning kan gezien worden als een manier om jezelf te schaden, wat
geen ahimsa is, dus laat alle spanning los. Als je eerlijk zou zijn, waarheidsgetrouw, het
beoefenen van satya, dan zou je geen ongemak verbergen voor je bewuste mind-veld, of tegen
jezelf liegen: is je houding echt stabiel en stevig? Een andere suggestie voor asana is om het
lichaam stil te maken zonder beweging. Je bent een dief van je eigen tijd (asteya), als je nog
steeds beweegt terwijl je zit voor meditatie. Bewust zijn van Brahman (brahmacharya) zal je
helpen te herinneren dat je niet het lichaam bent; dus moet je er voorbij gaan, wat kan gebeuren
als je het stil, stevig en comfortabel maakt. Dus, bezit het lichaam niet (aparigraha), het is niet
wie je bent. Zuiveren (shaucha) van het lichaam zal helpen de spanning los te laten.
Tevredenheid (santosha) ondersteunt het proces om okee te zijn gewoon om voor een tijdje stil
te zitten. Ook het beheersen van de zintuigen (tapas) ondersteunt de meditatie asana;
bijvoorbeeld, je wil in staat zijn om de karmendriya van beweging te beheersen, zodat je stil kan
zitten. Svadhyaya en Ishvara pranidhana hebben een effect op je meditatie houding, omdat ze je
voorbij het lichaam begeleiden. Conclusie, al de 10 commitments tezamen leiden tot “sthira
sukham asanam”; een stabiele, stevige en comfortabele meditatie houding.

Helaas, omdat de meerderheid van de yoga beoefenaars denkt dat yoga alleen maar een fysieke
oefening voor het lichaam is, er is een algemene misvatting over deze derde rang. Zij denken dat
deze rang alleen het doen van yoga asana’s betekent; en dat deze asana’s benoemd worden in
de Yoga Sutras. Maar asana hier is alleen gerelateerd aan je meditatie houding. Je kan zeggen
dat alle andere asanas een onderdeel zijn van shaucha, zuivering van het lichaam door het doen
van yoga asanas. Dan is het ook noemenswaardig om te zeggen dat als je je lichaam op een
andere manier zuivert (laat zeggen door lopen, zwemmen, pilates, of ‘gewrichen en klieren’
oefeningen) je dan niet speciaal yoga asanas hoeft te doen. Het hangt allemaal af van wat jij
prettig vind om je lichaam te zuiveren zodat het comfortabel, stabiel, stevig en stil kan zitten.

: hoe krijg ik een goede meditatie houding?

Antwoord: volgens de Yoga Sutras: beoefen de yamas en de nyamas.

Het stukje in de Yoga Sutras dat over asana gaat (2.46-2.48) geeft ons twee suggesties om
“sthira sukham asanam” te behalen. Namelijk: 1) relaxen of loslaten/verslappen van de moeite,
2) en toe staan dat aandacht opgaat in de eindeloosheid, of oneidigheid.

De eerste suggestie spreekt voor zichzelf, want we hebben het hier al over gehad, dat de
spanning wordt los gelaten en dat het lichaam dan still wordt, door het loslaten van de moeite.
De tweede is leuk om mee te experimenteren. Expandeer je aandacht van de grenzen van je
lichaam voorwaarts, achteruit, zijwaarts, naar boven en naar beneden, helemaal tot in de
oneindigheid. Je zal dan voor jezelf ontdekken of deze instructie uit de Yoga Sutras werkt om
een stabiele, stevige, comfortabele houding te krijgen!

​4) PRANAYAMA

Nadat het lichaam in zijn positie is gebracht, is het de ademhaling die gereguleerd moet worden.
De Yoga Sutras geeft de instructie hoe we dit moeten doen: door vertraging, of door de kracht te
breken die achter de inademing en uitademing zit, en door het reguleren van de beweging van
de in- en uitademing, dit wordt het beheersen van de ademhaling en expansie van prana
genoemd (2.49). Het benoemd ook dat de in- en uitademing en de overgang tussen hen worden
gereguleerd in plaats, tijd en aantal, met de ademhaling die langzamer en subtieler wordt (2.50).
Wat is de juiste plaats van ademen? Het diafragma, ook wel midenrig genoemd! Je kan je
aandacht richten op de ademhaling, op het diafragma, op het op en neer gaan in sushumna, of
op de brug tussen de neusgaten. Het beheersen van de ademhaling in zijn tijd en aantal,
betekent dat je geleidelijk de ademhaling langzamer maakt, je maakt het kalm, rustig, zonder
pauzes en in een ratio twee tot één. Volgens de Yoga Sutras leidt dit tot expansie van prana.

De adem is alleen maar het vervoersmiddel voor prana, maar door eerst de ademhaling het
reguleren krijg je toegang tot de stroom van prana. Je kan dit “voelen” wanneer de ademhaling
zo langzaam wordt dat je je haast niet meer bewust bent van je adem, maar je voelt wel iets
“stromen” of je voelt de aanwezigheid van energie! Als je in dit gevoel duikt laat je de adem
achter: je duikt voorbij de adem. Nu ben je in het prana veld zelf, waar je je niet bewust bent van
de beweging die aan de oppervlakte plaatsvind; wat golven zijn van in- en uitademing en de
overgang tussen hen. Dit kan alleen maar plaatsvinden als sushumna ontwaakt is. Om
sushumna nadi te openen, moet prana genoeg gereguleerd zijn, zodat het pingala of ida (het
rechter en linker kanaal) verlaat en in sushumna nadi wil stromen; wat gebeurd als je de
ademhaling langzamer en langzamer maakt, in een ratio van twee tot één. Dit is wat er wordt
bedoeld als er in de Yoga Sutras wordt gesproken over de vierde pranayama; waar je voorbij de
beweging van de adem duikt in de diepte van de prana zelf. Nu ben je in staat om je aandacht te
richten naar een gekozen object.

Yoga Sutra 2.52 verteld ons dat bij beoefening van deze vierde pranayama de sluier van
karmasheya dunner wordt of zelfs verdwijnt. Dit betekent dat als je de ademhaling kalmeert, wat
het middel is om te beginnen met het reguleren van prana, de sluier tussen bewuste en
onbewuste mind dunner wordt. Dit dunner worden van de sluier, zal de toegang die je hebt tot
alle bewegingen voorbij de sluier en alles dat is opgeslagen in het diepe onbewuste vergroten.
5) PRATYAHARA

Nummer 5 op de lijst, pratyahara, gebeurt automatisch als je prana begint te reguleren, het is
een resultaat van nummer 4. De Yoga Sutras vertelt ons, dat als nummer 4—pranayama, goed
gaat, nummer 6 concentratie gaat plaatsvinden/tevoorschijn komt. Nummer 5 wordt niet
genoemd, pratyahara, omdat prathyahara het resultaat is van pranayama en zodoende geen
aparte stap is. Het omvat geen actie, maar gebeurt op zich zelf, als pranayama correct
uitgevoerd wordt. Pratyahara betekent het terugtrekken van de zintuigen. Gedurende stap
nummer 4 reguleert men eerst de adem en dan de prana. Al de zintuigelijke ervaringen die niet
worden gebruikt in deze oefening zullen vanzelf wegvallen gedurende het proces van naar
concentratie bewegen. Als je de adem voelt op de brug van je neusvleugels, is het enige zintuig
dat je nodig hebt voor deze concentratie de jnanendriya van voelen, al de andere 9 zintuigen
(horen, zien, proeven, ruiken, praten, bewegen, grijpen, voortplanten, en elimineren) vallen weg
als concentratie echt één puntig wordt.

Normaal gesproken schakelt de mind ongelooflijk snel tussen alle zintuigen, maar als je je
aandacht richt, vraag je de mind om alleen dit ene zintuig te gebruiken, dan zullen de anderen
niet worden gebruikt en terugvallen in ​chitta​. Dus het reguleren van de adem zal je naar een
staat van concentratie leiden en het leidt de mind en de zintuigen naar binnen.

Als je de aandacht richt naar de adem, dan is de adem het “object” van concentratie. Al het
andere valt weg, alleen het gevoel van de adem blijft over, de rest is weggevallen wat we
pratyahara noemen. Laat me even snel uitleggen dat in onze systematisch meditatie sequence
we toe staan dat mantra het “object” van meditatie is. De aandacht volgt de mantra inwaarts
helemaal tot aan vormeloze meditatie, omdat de aandacht wordt gericht naar de stilte na de
AUM (of een andere bija mantra, zaadjes mantra), wat de aandacht naar de Ziener leidt. Op
deze manier valt alles weg behalve de stilte na de AUM, wat niets anders dan Turiya is, de
Ziener, of Puur Bewustzijn. Dus alle zintuigen vallen weg, de mind zelf valt weg en uiteindelijk
buddhi valt weg, dan rust de Ziener in zijn Ware Aard (1.3) en dit is Yoga (1.2).

Er wordt niet veel vertelt over pratyahara; omdat dit iets is wat natuurlijk verschijnt als de mind
concentreert is op een object.

​ ELANGRIJK: merk op dat als de zintuigen wegvallen ook de karmendriya van spreken
B
wegvalt. Het is heel erg belangrijk om op te merken dat met pratyahara het interne proces van de
vormen van woorden weg moet vallen. We moeten ophouden met het maken van woorden in
onze mind. We mogen ook bewust worden van het feit dat het woord “gedachten”” voor sommige
een andere betekenins heeft. We mogen dus uitleggen hoe wij hier het woord “gedachten”
gebruiken zodat we met deze betekenis het artikel kunnen vervolgen. Normaal gesproken
hebben we het over woorden en beelden die in het veld van de mind drijven als we het over
gedachten hebben. Echter is dit een enorm grove uitdrukking van gedachten. Gedachten zijn
elke beweging in het veld van de mind, wat we vrittis noemen. Wanneer een samskara of
instrument opbubbelt vanuit het latente onderbewuste is het vanaf nu een actieve beweging in
het veld van de mind en is het een vritti, een gedachte. Wanneer een samskara actief is wordt
het een active wens genoemd, kama, maar het hoeft nog niet uitgedrukt te worden met de
zintuigen. Het hoeft nog geen woorden en beelden te hebben gevormd in het veld van de mind.
This is een ontzettend belangrijk concept; deze woordloze beeldloze bewegingen in het veld van
de mind zijn ook gedachten. Deze bewegingen blijven opkomen zelfs als we succecvol
opgehouden zijn met het gebruik van de zintuigen (= pratyahara). Voor nu mogen we begrijpen
dat we tijdens het 8-voudig proces mogen ophouden met intern praten, inclusief uiteindelijk het
mentaal herhalen van de mantra (wat eerst gebruikt mag worden om de mind te stabiliseren,
maar uiteindelijk volgen we het naar stilte). Het zal duidelijker worden als weverdergaan met het
artikel.

​6+7+8) SAMYAMA (DHARANA, DHYANA, SAMADHI)

Tot nu toe is het lichaam rustig gemaakt met de hulp van de Yamas en Niyamas, de prana is
gereguleerd en stroomt door het sushumna kanaal. Het resultaat is een geconcentreerde mind
die in staat is om naar binnen te gaan. Dus nummer 6, concentratie of dharana, is hierbij al
uitgelegd. Vanaf dit punt kan de concentratie naar alles en nog wat binnenin Prakriti gericht
worden, afhankelijk van het object waarop je startte met concentreren of wat opduikt in het veld
van de mind.

De Yoga Sutras geven velen opties waar je je aandacht naar toe kan richten, maar de algemene
instructie die wordt gegeven is om samyama naar steeds subtielere niveau’s van ons zijn te
richten (3.6). Het proces van samyama begint met concentratie (dharana). Laten we een
voorbeeld noemen: nadat je sushumna geopend hebt kan het object van aarde gekozen worden
(3.45). Als je je aandacht richt op het element aarde, ga je eerst oefenen om die aandacht vast te
houden, want het zal verschillende keren onderbroken worden. Als de aandacht niet
onderbroken wordt en elke gedachte met aarde te maken heeft, dan wordt deze concentratie
meditatie (dhyana, stap nummer 7). Uiteindelijk zal je zo in beslag genomen zijn in het richten
van je aandacht naar alleen maar aarde, dat de ziener, geziende en het proces van observeren
in elkaar storten of ineenvallen en alleen aarde zal ervaren worden. Het proces van ziener,
geziende en het proces van obseveren zijn tot voorheen 3 lossen onderdelen in het proces van
concentratie en meditatie. Door aangehouden meditatie vallen deze drie in één, waar alleen nog
maar het geziende (het object van meditatie) overblijft. Dit wordt samadhi genoemd (stap
nummer 8). In dit voorbeeld is het samadhi op aarde, of speels gezegd; aarde-samadhi.

Concentratie (dharana), meditatie (dhyana) en samadhi samen wordt samyama genoemd. Dit
proces van samyama zal de ​kleshas​. In het voorbeeld van aarde zal de kleuringen rondom aarde
vervallen. Met samadhi op aarde zal het onmiddelijk duidelijk worden (viveka,
onderscheidingsvermomgen, woordloze helderheid, weten) dat het element aarde niks te maken
heeft met wie je werkelijk bent. Het resultaat is ongehechtheid naar het element aarde. De Yoga
Sutras benoemen ook dat er specifieke krachten zullen komen van dit proces van samyama op
aarde. Maar het verteld ons ook in Sutra 3.38 dat deze gezien kunnen worden als kundigheden
(vaardigheden die iets toevoegen aan wie/wat je bent) of als obstakels. Deze krachten zijn
obstakels als het doel van je practice is om voorbij Prakriti te gaan om te ervaren dat Purusha op
zichzelf staat. Wanneer je doel is om krachten te behalen ben je de gehechtheid naar Prakriti
alleen maar aan het vergroten, het houd je betrokken in Prakriti en brengt je er niet voorbij.

Dus, dit proces van samyama wordt op de verschillende vrittis binnenin Prakriti toegepast, met
als enige reden om de ​kleshas te verwijderen. Hierdoor wordt het niveau van ongehechtheid
naar alle vrittis vergroot. Dan wordt het toepassen van het proces van samyama naar de
verschillende aspecten van Prakriti een proces van eliminatie; niet dit, niet dit, niet dit. Dit maakt
buddhi scherper. Een ​sattvische ​buddhi kan ons leiden naar de hogere wijsheid die voorkomt uit
het onderscheiden van de ziener en het geziende. Uiteidnelijk zullen zelfs de ​gunas opzij gezet
moeten worden. Wat er overblijft is de Ziener die op zichzelf staat.

Het proces van het 8-voudig pad een gereedschap is en daarom niet het einde, het wordt
toegepast op de levels van ons niet-zelf om je te leiden naar of voorbereiden op het moment
waar “jij” in staat bent om al de vrittis los te laten door een proces dat ​nirodhah heet, en als
resultaat zal Yoga plaatsvinden.

​8 STAPPEN VAN ZELF-TRANSFORMATIE DOOR SWAMI RAMA

Swami Rama heeft ons in zijn boek “Path of fire and Light Volume 2” 8 stappen naar
Zelf-transformatie gegeven. Dit proces is niet hetzelfde proces als wat er in de Yoga sutras
beschreven wordt. Het bevat andere stappen die niet genoemd worden in de Yoga Sutras. Zijn
het dan twee verschillende paden? Moeten we kiezen tussen de een of de ander? Of vullen ze
elkaar aan? Als dat zo is… Hoe?

Laten we eens kijken!

De 8 Stappen zijn:

1) Regelmatige practice

2) Interne dialoog

3) Houding

4) Ademhaling

5) Vastberadenheid

6) Loslaten

7) Introspectie

8) Getuige

Laten we ons herinneren dat het proces beschreven in het 8 voudig pad van de Yoga Sutras een
gereedschap voor onze ontwikkeling is. Omdat het een gereedschap is, moet het worden
toegepast! We zullen nu door de 8 stappen naar Zelf-transformatie van Swami Rama gaan om te
kijken hoe dit gereedschap toegepast kan worden en hoe het 8-voudig pad de 8 stappen naar
Self transformatie complementeerd.
​1) REGELMATIGE PRACTICE

Het begint met een regelmatige practice. Om jezelf beter te willen leren kennen begint met het
op komen dagen voor die reis, dus regelmatige practice is het meest belangrijke om mee te
beginnen! Regelmaat creëert een bewust opgebouwde gewoonte en als deze gewoonte sterker
en dieper wordt zal het ​jouw gaan helpen. Want als je elke dag op dezelfde tijd en dezelfde
plaats aanwezig bent, zal je uiteindelijk automatisch naar die plek op die tijd gaan, elke dag
weer. Of, op zijn minst, zal het geen strijd zijn om naar die plaats op die tijd te gaan, omdat al de
andere verlangens weten dat deze tijd en plaats voor practice is. Na een lange tijd van steeds
hetzelfde doen verdwijnt het constante onderhandelen; de hele mind weet dat niks je ervan kan
overtuigen om een ander verlangen te vervullen dan je practice.

​2) INTERNE DIALOOG

Als je je practice gaat doen en bereid bent om diep naar binnen te duiken, met het voornemen
om het Centrum van Bewustzijn, Brahman, of ​Tripura direct te ervaren, begin je niet gelijk met
meditatie. Je doet eerst een interne dialoog, zodat de mind een vriend wordt. Met deze relatie
kan je vele dingen over jezelf blootleggen en ontdekken die anders verborgen blijven in de
onbewuste mind. Je kan ook uitvinden hoe de mind functioneert en je kan vele problemen en
vragen oplossen door de interne dialoog te beoefenen. Je mag hier nog steeds de karmandriya
van spraak gebruiken om die gedachten te verwerken die om aandacht vragen.

​Yamas & Niyamas en Interne Dialoog

Het beoefenen van een interne dialoog kan gebruikt worden om je bewustzijn rondom de Yamas
en de Nyamas te verhogen. Je kan je mind letterlijk vragen hoe je de Yamas en Niyamas kunt
beoefenen. Je kunt de mind vragen om de Yamas en Niyamas te gebruiken om meer evenwicht
en verfijning te vinden in je akties, gedachten en sadhana. Je kan je mind bijvoorbeeld vragen
om je te laten zien waar je onbewust himsa (geweld) doet naar jezelf en anderen. Sta je mind
dan toe om je suggesties te geven over hoe je meer richting ahimsa (geweldloosheid) kunt
bewegen. Je kan je mind vragen om je meer bewust te maken over de kleine leugens die je
jezelf en andere verteld (in relatie tot satya), of waar je steelt (in relatie tot asteya). Vraag je mind
om minder betrokken te zijn in de wereld en meer geabsorbeerd te zijn in Brahman
(brahmacharya). Je kunt de mind uitleggen dat het niet echt iets kan bezitten. Dus, je kan aan de
mind vragen of het de grip, het vastklampen naar de manifestatie wil loslaten (aparigraha). Vraag
hoe je jezelf kunt zuiveren (shaucha), of waarom er niet altijd een staat van tevredenheid is
(santosha). Vraag welke verlangens niet nuttig zijn. Leg dan aan de mind uit dat het vuur dat
opkomt van deze zuivering is iets waar we doorheen moeten (tapas). Sadhyaya kan beoefend
worden door je mind te vragen of het je alles wat er in het veld van de mind gebeurt wil te laten
zien en door toe te sta dat de mind en de innerlijke wijsheid je de teachings (lessen) uit legt.
Tenslotte, vertel de mind, leg de mind uit, dat de waarheid voorbij de mind zelf ligt, zodat de mind
zich prettig kan gaan voelen met dit idee, zodat het in staat is om zich over te geven aan en in de
creatieve bron (Ishvara pranidhana).
3) HOUDING

De derde stap is het ontwikkelen van een meditatie houding die stabiel, stevig en comfortabel is.
Ik heb dit artikel niet geschreven om absolute uitspraken te doen, maar om je te laten zien waar
eventueel de paralellen liggen. Als je dit in gedachte houdt, kan je zien dat deze stap
overeenkomt met stap 3 van het 8-voudig pad van de Yoga Sutras.

​4) ADEMHALING

Deze sta komt ook overeen met de vierde stap van het 8-voudig pad van de Yoga Sutras.
Herinner dat de Yoga Sutras ons vertelde dat deze stap de sluier tussen bewust en onbewust
verdund. Deze verdunning is nodig voor de laatste 3 stappen van dit overzicht voor
Zelf-transformatie. Om in staat te zijn om de laatste drie stappen te doen is vastberadenheid
nodig, dit is volgende stap is.

​5) VASTBERADENHEID

Nadat je op je vaste tijd begonnen bent met je practice (stap 1), je met de mind gesproken hebt
in een interne dialoog (stap 2) en je het lichaam en de adem voorbereid hebt (stap 3 en 4), is het
nu belangrijk om vastberaden de beslissing te nemen om compleet ongestoord, niet betrokken
en niet afgeleidt te worden door wat er ook omhoog komt in het veld van de mind. Deze stand
van vastberadenheid is een mentale houding, een mentale asana. Je zet de mind in de stand
van vastberadenheid. Je hebt vastberadenheid en doorzettingsvermogen nodig om met de
gedachten die in het veld van de mind opkomen om te kunnen gaan.

​Samyama op het lichaam

Je zou kunnen zeggen dat je eerst samyama op het lichaam doet, door de aandacht naar het
lichaam te richten. Het lichaam is het object van meditatie, het lichaam wordt stil gehouden en
alle aandacht gaat alleen maar naar het lichaam, naar niets anders. Het lichaam is ook een vritti
in Prakriti. Door er je aandacht op te richten zal je gehechtheid naar het lichaam verminderen. Je
zult ongehechteid worden naar het lichaam, zodat je elk bewustzijn, gewaarwording of
identificatie gerelateerd aan het lichaam ​nirodhah kan laat gaan. In je practice wil je in staat
kunnen zijn om voorbij het lichaam te duiken, zodat je in de volgende stap kan duiken: de adem.
Als je het lichaam ziet als een vritti in Prakriti, zal het door hetzelfde proces van samyama
moeten gaan als het element aarde, wat hierboven is beschreven. Misschien niet helemaal tot
aan samadhi van het lichaam, maar genoeg van het proces van samyama om de ​kleshas te
verminderen, zodat we voorbij het lichaam kunnen duiken.

​Samyama op de adem

Hetzelfde geldt voor de adem; de adem is het tweede object waar je de aandacht op richt. Eerst
maak je het stil, kalm en langzaam, zodat je in een verhouding van 2:1 kan ademen. Zodat je de
één-puntige aandacht naar de stroom van de adem kunt richten. Dit kan gezien worden als het
doen van samyama op de adem. Dit proces zal de ​kleshas verwijderen en de ongehechtheid ten
opzichte van de adem zelf doen toenemen. Als je in staat bent om de adem te observeren
betekent dat ​jij de observeerder bent. Jij bent de observeerder en het geobserveerde is de adem,
dus jij bent iets anders dan de adem of gescheiden van de adem. Door te beseffen dat jij niet de
adem bent wordt het mogelijk om je bewustzijn en identificatie met de adem ​nirodhah te laten
gaan. (opmerking; het lichaam en de adem zullen blijven bestaan, je zult niet ineens stoppen met
ademen of het lichaam loslaten, echter is je aandacht voorbij lichaam en adem gedoken, alsof
lichaam en adem nu extern van je zijn).

​Samyama op mind

Wat is subtieler dan lichaam en adem? De mind! Het richten van de aandacht naar de mind zelf
is veel meer overweldigend, drukker, intens, of kies je woord, dan het focussen op het lichaam
en de adem. Daarom wordt vastberadenheid pas als stap 5 benoemd en niet voorafgaand aan
stap 3 en 4. Nu heb je echt een stevige vastberadenheid nodig want we gaan nu op de mind zelf
mediteren.

​6) LOSLATEN

“Loslaten” betekent dat je toe staat dat de mind kan bewegen zoals het wil, door toe te staan dat
alle gedachten naar voren mogen komen. Dit proces is de voorbereiding voor het doen van
samyama op de stroom van gedachten. Waar je niet de aandacht richt naar een specifieke
gedachte/object, maar naar de gehele stroom van gedachten zelf. Uiteindelijk zullen we bij stap 8
de gehele stroom van gedachten kunnen getuigen, waarbij de mind in haar eigen snelheid
beweegt en niet onderbroken wordt door de sluier van de onbewuste mind. Dit betekent dat er
uiteindelijk geen actieve gedachten meer achter de sluier van de onbewuste mind verborgen
zitten. Alles vindt plaats in het bewuste veld van de mind. Een andere manier om hetzelfde te
zeggen is dat de sluier tussen de bewuste en onbewuste mind tijdelijk verdwenen is.

Weet je nog dat we in het gedeelte over Pratyahara het over het woord ‘gedachten’ hebben
gehad. In onze practice mogen we ophouden met het gebruiken van de zintuigen. We staan toe
dat de gedachten vanuit het latente onderbewuste opkomen, maar zonder dat ze uitgedrukt
worden via de zintuigen. Dit klinkt misschien raar of onmogelijk, echter met ervaring komt je er
voor jezelf achter dat het mogelijk is om bewegingen in de mind te hebben, die we “gedachten”
kunnen noemen, zonder het hebben van woorden or beelden. We hoeven niet eens te weten wat
ze zijn. We leren toe te staan dat ze bewegen terwijl we ongestoord blijven.

Om klaar te zijn voor step 8 mogen we eerst de onbewuste mind uitnodigen om naar voren te
komen. We zullen comfortabel moeten worden met de gedachten die in en uit het veld van de
mind springen. We doen dit door een houding aan te leren dat niets ons kan storen, niets effect
op ons kan hebben en niets ons kan beinvloeden. Dan maakt het niet uit wat er naar voren
komen, we worden niet mee getrokken in de stroom van gedachten. We zijn in staat om de
observeerder te blijven van de stroom van gedachten. Wanneer we beter worden in het
aanmenen van deze houding (wat gebeurt met vastberadenheid) zullen er steeds meer
gedachten naar voren komen. De ervaring komt dat de stroom van gedachten versnelt. Door toe
te staan dat de gedachten zich versnellen gaan we richting stap nummer 8.
Dus stap nummer 6 gaat over het toestaan dat de gedachten naar voren komen. Over het steeds
comfortabeler worden met de gedachten die de bewuste mind binnenkomen en die ook weer
vanzelf wegvallen zonder dat er iets met deze gedachten wordt gedaan. Terwijl je je niet
identificeert met de gedachten, ze niet wegduwt (dit is pas ahimsa!), ze niet analyseeert en ze
zelfs niet opzettelijk negeert (want dat is ook een actie omdat je contact moet maken met iets om
het te kunnen negeren). Je doet letterlijk helemaal niet met ze… gewoon alleen maar zijn.

Om de mind iets te doen te geven, iets om op te focussen, staan we toe dat het in een ruimte
rust. Zoals de neusbrug, of de ruimte tussen de borsten of wenkbrouwen. Dan is het enige wat
we hoeven te “doen” het houden van de mind in deze ruimte en dan vindt het proces dat
hierboven als ‘loslaten’ is beschreven automatisch plaats. De training is om te leren niets te
doen, er geen enkele beweging of actie nodig om in een plek te rusten! Dit zal tergelijkertijd de
gedachten laten stromen als dat het een mentale asana culitveert van nergens door gestoord
worden, nergens bij betrokken raken, of door beinvloed worden.

Toestaan dat de gedachten opkomen en toestaan dat ze weer uit zichzelf gaan vermindert de
kleuring van de samskaras. Wanneer een gedachte in het bewuste veld van de mind stroomt en
het wordt met rust gelaten, er wordt niets mee gedaan, zal het in ​chitta terugvallen. Omdat je je
er niet mee geindentificeert hebt verliest het of een gedeelte van de kleuring of alle kleuring en
wordt het of meer of geheel neutraal. Het effect is dat het je nu minder zal verstoren tijdens je
practice of zal je helemaal niet meer zal storen. Want alleen gekleurde samskaras verstoren je
op je weg naar binnen.

Er is nog een andere manier om de gedachten te ontkleuren, genaamd introspectie.

​7) INTROSPECTIE

Wanneer je in staat bent om de gedachten op zichzelf te laten komen en gaan kan je stap 7
toevoegen. Deze stap is een extra stap die je kan helpen om de ​kleshas van de vrittis die in het
bewuste veld van de mind bewegen, zoals beschreven staat bij stap nummer 6, te ontkleuren.

Technisch gezien als je een diep gekleurde gedachte vaak genoeg laat opkomen zal uiteindelijk
alle kleuring verdwijnen en is nummer 7 dus niet echt nodig. Maar om het proces te versnellen is
stap nummer 7 toegevoegd. Als, en alleen ​als je in staat bent om toe te staan dat een bepaalde
gedachte uit zichzelf op komt en ook weer uit zichzelf weg gaat, uit zichzelf op komt en ook
wederom uit zichzelf weg gaat, opkomt en weggaat, opkomt en weggaat, enzovoort, dan kun je
stap 7 toepassen op deze gedachte. Wat betekent dat je de pauze-knop indrukt als deze
gedachte weer omhoog springt in het veld van de bewuste mind.

Dit werkt als volgt: een groot gedeelte van je practice is leren toestaan dat de mind mag stromen
in zijn eigen snelheid. In het begin vindt bijna alle beweging in de mind plaats achter het gordijn
van onwetendheid; in het veld van de onbewuste mind. Geleidelijk aan sta je toe dat het gordijn
zich opent waardoor de beweging zichbaar wordt binnenin het bewuste veld van de mind. Op
deze manier kun je samyama doen op de stroom van gedachten zelf. Maar als je een diep
gekleurde gedachte opmerkt ​en​je bent in staat om het uit zichzelf uit te laten gaan, telkens weer,
dan kun je de stroom van gedachten stoppen en je aandacht richten naar alleen deze gedachte.
Je stopt dus letterlijk de stroom van gedachten door op de puaze-knop te drukken, zodat alleen
deze gedachten zichtbaar is. Dan doe je samyama op deze gedachte om de kleuring te
verwijderen. Wanneer je klaar bent met deze gedachten druk je op de speel-knop, zodat de
stroom weer verder kan gaan. Nu richt je de aandacht weer naar de stroom van gedachten en
niet naar een bepaalde gedachte. Op deze manier wwerken stap nummer 6 en 7 samen om de
gedachten te ontkleuren.

Het volgende is lastig om uit te leggen of zelfs over te praten, iets om in de loop der tijd voor
jezelf uit te vinden. Hoe kan je de aandacht richten naar een gedachten wanneer deze niet in
woorden of beelden is uitgedrukt? Wanneer het niet uitgedrukt wordt via de zintuigen? Ervaring
en innerlijke wijsheid zullen je hierin begeleiden. Zelfs als de zintuigen niet worden gegebruikt is
er iets om naar te “kijken” of je aandacht naar toe te richten. Alsof de essentie van de gedachte
“bekeken” kan worden (= aandacht naar gericht worden). Iets om te bekijken is Yoga Sutra 1.42.
Deze sutra bespreekt die componenten van een object; een naam (= mantra, wat een woord is,
bijvoorbeeld “appel”), een specifiek object (= beeld, je herinnert een specifiek beeld door gebruik
te maken van innerlijk zien, in dit voorbeeld van “appel” komt er een specifieke appel omhoog;
een grote rode, or kleine groene), en de essentie van het object (in dit voorbeeld van de appel =
appel-heid, alle specifieke appels hebben een essentie van appel-heid die zonder woorden of
beelden is). Sta toe dat ervaringen je in dit process van introspectie begeleiden, en niet dat je je
hierdoorheen probeert te “denken”.

​Yoga Sutras en samyama op de stroom van gedachte

Het derde hoofdstuk van de Yoga Sutras biedt ons vele mogelijkheden aan waarop je samyama
kunt toepassen. Het vertelt ons ook wat de effecten zijn of krachten zijn die voortkomen uit
samyama op deze specifieke vrittis (bewegingen) binnenin Prakriti. Het vermeldt ook dat deze
krachten kunnen worden gezien als “verworvenheden” of als “obstakels” (3.38).

Ons doel is om voorbij Prakriti te gaan. Om voorbij het veld van de mind en al zijn bewegingen
te gaan. Elke beweging in het veld van de mind kan dus gezien worden als een obstakel. Dit
betekent dat de verworvenheden meer obstakels kunnen creëren. Als we ons zouden
identificeren met de verworvenheden dan worden deze krachten “van ons”. Ze zullen worden
gekleurd met “mijn”. Ze zullen ons tegenhouden in het weten van “Ik ben Puur Bewustzijn” en
zullen dus ontkleurd moeten worden. Uiteindelijk zullen deze krachten ook ​nirodhah moeten
gaan!

Laat ons dus herinneren dat in dit proces, aangeboden door Swami Rama, samyama eerst
wordt toegepast op het lichaam, dan op de adem, dan op de stroom van de gedachten zelf.
Alleen als het nodig is wordt het toegepast op een specifieke vritti door middel van het pauzeren
van de stroom van gedachten (stap nummer 7, introspectie). Het is niet onze practice om
samyama toe te passen op alle opties genoemd in de Yoga Sutras met als enige doel het
behalen van hun krachten. Alles wat we doen is om de kleuring te verminderen. Niet om speciale
krachten te behalen. Toch zul je merken dat je op natuurlijke wijze sommige opties uit de Yoga
Sutra vanzelf zult tegenkomen. Bijvoorbeeld, er komt een moment in je practice waarin je zult
inzien hoe erg je gehecht bent aan de elementen zelf. Dan is het doen van samyama op de
elementen erg nuttig (3.45-3.47). Door dit proces zul je inzichten over de elementen verwerven
nen zul je kracht vergaren. Dit zijn tekens van vooruitgang, maar sta niet toe dat het ego
(​ahamkara​) het kleurt met “mijn”!

Vrijwel aan het einde van het derde hoofdstuk wordt deze sutra beschreven: “Door samyama op
de momenten en hun opeenvolging van de momenten, komt een hoger weten dat uit
onderscheidingsvermogen is geboren” (​3.53​). Dit kan beschouwd worden als een parallel met
het drie-voudig proces van loslaten + instrospectie + getuigen (stap 6+7+8). Swami Rama
highlights het pad van de Yoga Sutra’s door ons de 8 stappen van Zelf-transformatie aan te
bieden. Na sutra 3.53 van de Yoga Sutras komt: “Deze hogere kennis is intuïtief en
transcendent, en komt voort uit het onderscheidingsvermogen; het omvat alle objecten binnenin
zijn veld, alle voorwaarde/omstandigheden gerelateerd aan deze objecten en is voorbij elke
reeks of opeenvolging van deze objecten (​3.55​). Met het behalen van gelijkheid tussen het
puurste aspect van het ​sattvische ​buddhi en het puur bewustzijn van purusha komt absolute
bevrijding en dat is het einde. (​3.56​).

Je zult zien dat in de volgende stap (nummer 8) genaamd “GETUIGEN” (witnessing) het
bewustzijn van de Getuiger (Witness) naar voren komt. Dit gebeurt wanneer je toe staat dat de
gedachten in hun eigen snelheid stromen door samyama te doen op de stroom van gedachten.
Dit zou gezien kunnen worden als samyama op de momenten en hun opeenvolging. Het effect
dat de Getuiger naar voren komt zou gezien kunnen worden als het hogere kennis/weten
benoemd in Yoga Sutra 3.53; het is vidya, kennis van de ware aard van het bestaan. Ik wil
wederom geen absolute uitspraken doen, maar je laten zien waar er parallellen zijn tussen de
Yoga Sutras en de 8 Stappen van Zelf-transformatie die precies hetzelfde zijn of vergelijkbaar
zijn.

​ omenten en opeenvolging:​ Ervaring komt meestal als een film. Het lijkt alleen maar
M
alsof het een ontvouwend proces is, eigenlijk zijn het onafhankelijk evenementen. Het is
net zoals een film die opgebouwt is uit vele onafhankelijke frames die alle gelijktijdig
bestaan op dezelfde spoel. Echter, als je deze frames opeenvolgend bekijkt, ontstaat er
de verschijning van een uniforme en ontvouwende gebeurtenis of proces.

Voorbij momenten en opeenvolging:​ Wanneer samyama (3.4-3.6) wordt gedaan op

de momenten en hun opeenvolging wordt de hogere kennis/weten van wat er werkelijk
aan de hand is onthuld. Dan kun je de ware aard van de filmproductie van de mind en
vrijwel het gehele creatieproces zien. Dit opent de deur naar de realizatie van de
Waarheid (​1.3​).
~ Swami Jnaneshvara ​commentaar op Yoga Sutra 3.53

​8) GETUIGE
Als je in staat bent om de stroom van gedachten laat stromen in zijn eigen snelheid kan er iets
prachtigs plaats vinden; je kan nu op bijna de gehele mind mediteren. Nu is het geobserveerde
de stroom van de mind zelf, stromend in zijn eigen snelheid, en niet alleen maar een gedeelte
ervan. Je hebt toegelaten dat de mind beweegt zonder enige hinder. Dit zal leiden naar een
houding van ongehechtheid ten opzichte van het proces van denken zelf. Wie is diegene die in
staat is om het denkproces te getuigen? Dit kan alleen maar als je bijna voorbij de mind bent.
Vanuit het subtielste binnenin de mind. Zo subtiel zijn brengt je naar het besef dat er een
Getuige, een Ziener of Atman is. Stap nummer 8 brengt je uiteindelijk voorbij de mind omdat
duidelijk wordt dat je niet de mind bent. Je beseft je steeds dieper dat je daadwerkelijk de Ziener
bent, waardoor de mind langzaam weg kan vallen.

Hier eindigt meditatie en neemt comtemplatie het over of dit is het punt waar meditatie en
contemplatie samensmelten. Er valt nergens meer op de mediteren in de zin van een object. Het
enige dat overblijft is het samensmelten in de bron waaruit alle objecten te voorschijn komen
toelaten. Dit gebeurt door te contempleren op de Getuige, Atman, het Centrum van Bewustzijn of
Tripura​.

Je zou speels kunnen zeggen dat ​Tripura het laatste “object” is van meditatie waaraan je het
kleine beetje van wat er nog van je over is overgeeft. In volle overgave laat je alles los in het
Pure Bewustzijn dat als de drie steden van Waken, Dromen en Diepe Slaap speelt. Dit is
mediteren op het vormloze. Dit is contempleren op het vormloze. Dit is in verwondering zijn van
het vormloze. Met de gratie van ​Tripura​, Puur Bewustzijn zelf, kan een totale overgave in ​Tripura
plaats vinden.

en andere manier om hetzelfde te zeggen is dat met de toenemende directe ervaring van het
getuige van de totaliteit van de mind, de stilte achter de mind geleidelijk naar voren komt.
Herinner je dat in het gedeelte over Pratyahara vermeld werd dat wij in onze meditatie sequence
mediteren op mantra? Meditatie op mantra betekent niet enkel het herhalen van de woorden; dit
is innerlijke spraak. We staan toe dat, dat wat de mantra vertegenwoordig, naar voren komt. Met
het woord appel komt de appel-heid naar voren. Dan kunnen we dus alleen op de appel-heid
mediteren, en hebben we het woord appel niet meer nodig. De mantra appel vertegenwoordigd
niet enkel een appel, het is beter om te zeggen dat dit het object is dat samengaat met de appel.
Met de mantra AUM, komt AUM-heid naar voren. Speels gezegd, leren we om alleen op
AUM-heid te mediteren. Wat betekent dit? Wat is AUM? Wat is het object dat samengaat met de
mantra AUM? Antwoord: de gehele waak, droom en diepe slaap staat. Dit betekent dat, om in
staat te kunnen zijn op om AUM te kunnen mediteren, we ook in staat moeten kunnen zijn om op
de gehele mind te kunnen mediteren. Omdat de mind functioneert en opereert in alle drie deze
staten van Bewustzijn met zijn bewuste, onbewuste en onderbewuste aspecten. Zie je dat we
dus moeten leren om niet gestoord te worden door de gehele mind als we leren mediteren op
AUM? De mind wordt actief als we op AUM mediteren, als we onze aandacht op AUM richten!
Door ongestoord te blijven terwijl de mind in zijn eigen snelheid beweegt, ontkleuren we de
gehechtheid naar de mind zelf, zodat we er uiteindelijk voorbij kunnen. Hoe? Er is nog een ander
aspect van de mantra AUM. Namelijk de stilte achter AUM! Deze stilte ligt voorbij de mind. Dus
het richten van de aandacht op AUM, toe staan dat het “object” naar voren komen, zal de mind
zichzelf onthullen en zal in zijn eigen snelheid gaan bewegen en dan zal de stilte zichzelf
onthullen. Want, niets in de mind is wie we zijn. Als we dus leren om ongestoord te blijven als de
mind in zijn eigen snelheid beweegt en toe staan dat de aandacht de mantra naar en in het stille
aspect van AUM volgt, gaan we voorbij de beweging van de mind. Op deze manier zal AUM ons
naar de Stilte leiden, voorbij de mind. In de tussentijd leren we geleidelijk aan een Getuige te zijn
van de bewegingen van de mind door “niets te doen” met de beweging; we blijven ongestoord,
worden nergens dor beinvloed en raken nergens bij betrokken. Is het niet geweldig!

Het 8-voudig pad van de Yoga Sutras is dus een groot gedeelte binnenin de 8 Stappen-practice
die Swami Rama ons heeft aangereikt omdat het het proces van samyama gebruikt. Je gebruikt
het proces van samyama om je aandacht te richten. Als het sterker wordt en aanhoudt veranderd
het van concentratie naar meditatie en dan naar samadhi. Je past dit op steeds subtielere
niveaus toe van je zijn; namelijk lichaam, adem en de mind zelf. Maar uiteindelijk mag zelfs het
proces van samyama worden losgelaten, omdat meditatie op de stroom van gedachten je naar
de houding van getuigen brengt. In deze houding kun je contempleren op datgene dat aan het
getuigen is en je je eraan overgeven. Dit zal leiden naar de realizatie “Je bent Dat” (tat tvam asi),
je bent Dat Pure Bewustzijn. Dit wordt zelf-realizatie genoemd. Je bent Brahman. Je bent
Tripursundari… AUM…