Βυθοκ

Επιμέλεια: Παν. Αναγνωστόπουλος, Π-Μ

Βυθοκορήσεις και βυθοκόροι
Ο όρος βυθοκόρηση προέρχεται από το συνδυασμό των λέξεων ‘βυθός’ και ‘κορέω’
(=καθαρίζω) και αναφέρεται στην απομάκρυνση υλικού από τον πυθμένα (ποταμού - λίμνης -
θαλάσσιας περιοχής), συνήθως με την χρήση ειδικών πλωτών μέσων, των βυθοκόρων. Αν και
η έννοια της βυθοκόρησης (στα αγγλικά ‘dredging’), όπως προκύπτει από τον παραπάνω
ορισμό, φαίνεται να περιλαμβάνει μόνο την διαδικασία μετακίνησης του προς αφαίρεση υλικού
από τον πυθμένα στην επιφάνεια, ωστόσο η μετέπειτα μεταφορά και απόθεση του υλικού
αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της.
Οι τομείς εφαρμογής των βυθοκορήσεων περιλαμβάνουν:
▪ Διατήρηση (βυθοκόρηση συντήρησης - maintenance dredging) ή αύξηση (αρχική
βυθοκόρηση - capital dredging) του βάθους των λιμένων και των διαύλων ναυσιπλοΐας.
▪ Προστασία παράκτιων περιοχών από τη δράση του νερού (π.χ. πλημμύρες, διάβρωση)
▪ Θεμελίωση έργων υποδομής (φραγμάτων, δρόμων, τεχνικών έργων)
▪ Εκσκαφή υποθαλασσίων τάφρων για καλωδιώσεις και σωληνώσεις
▪ Εξόρυξη αλλουβίιων και ορυκτών αποθεμάτων από ποταμούς και θάλασσα
▪ Αναπλήρωση ακτών που έχουν υποστεί διάβρωση
▪ Απομάκρυνση ρυπανθέντων ιζημάτων (βυθοκόρηση εξυγίανσης - remediation
dredging).
Με βάση στοιχεία του 2010 η μεγαλύτερη εταιρεία βυθοκορήσεων παγκοσμίως ήταν η
Ολλανδική Royal Boskalis Westminster, ακολουθούμενη από την China Harbour
Engineering, την Ολλανδική Van Oord Dredging and Marine Contractors και τις Βελγικές
DEME και Jan De Nul.
Οι βυθοκορήσεις, ανάλογα με τον επιδιωκόμενο στόχο διακρίνονται ως εξής:
▪ Αρχικές (capital): για την κατασκευή νέου λιμένα, προβλήτας ή διαύλου, καθώς και για την
εκβάθυνση υπαρχόντων προκειμένου να είναι δυνατή η προσέγγιση ή διέλευση μεγαλυτέρων
πλοίων. Λόγω του ότι οι αρχικές βυθοκορήσεις περιλαμβάνουν αφαίρεση σκληρών ή/και μεγάλου
όγκου υλικών , συνήθως χρησιμοποιούνται κοπτικές - αναρροφητικές βυθοκόροι (cutter suction
dredges) ή μεγάλες βυθοκόροι συρόμενης κεφαλής με χώρους φόρτωσης (trailing suction hopper
dredges). Για τους εκβραχισμούς εφαρμόζονται επίσης υποβρύχιες ανατινάξεις σε συνδυασμό με
μηχανικό εξοπλισμό.
▪ Προκαταρκτικών εργασιών (preparatory): εκσκαφές υπό το ύδωρ για την διαμόρφωση
θεμελίων βάθρων γεφυρών, κρηπιδωμάτων και λοιπών έργων σε συνδυασμό με την εκτέλεση
των εργασιών θεμελίωσης.
▪ Συντήρησης (maintenance): για την εκβάθυνση ή την αποκατάσταση της διατομής ή βάθους
θαλάσσιας ή ποτάμιας διόδου ναυσιπλοΐας με την απομάκρυνση των ιζημάτων που
συσσωρεύονται με την πάροδο του χρόνου. Συνήθως χρησιμοποιούνται βυθοκόροι συρόμενης
κεφαλής με χώρους φόρτωσης. Ενίοτε βυθοκορήσεις συντήρησης εκτελούνται για την διατήρηση
της αρχικής χωρητικότητας λιμνών και ταμιευτήρων.
▪ Δημιουργίας τεχνητού εδάφους (land reclamation): απόληψη άμμου, ιλύος ή αμμοχαλίκων
από τον πυθμένα για την δημιουργία τεχνητής ξηράς σε παρακείμενη περιοχή, ή την προστασία
από την διάβρωση του εδάφους και τα πλημμυρικά φαινόμενα. Χρησιμοποιούνται συνήθως
κοπτικές-αναρροφητικές βυθοκόροι ή μονάδες συρόμενης κοπτικής κεφαλής.
▪ Αναπλήρωσης ακτών (beach nourishment): αναρρόφηση άμμου από παράκτιες περιοχές και
απόθεσή της στην ακτή για την αναπλήρωση της άμμου που έχει διαβρωθεί από καταιγίδες ή την
δράση των κυματισμών. Χρησιμοποιούνται συνήθως κοπτικές-αναρροφητικές βυθοκόροι ή
μονάδες συρόμενης κοπτικής κεφαλής.
▪ Συγκομιδής υλικών (harvesting materials): σάρωση αλλουβιακών αποθέσεων για την
απόληψη πολυτίμων μετάλλων όπως ο χρυσός και διαφόρων κοιτασμάτων οικονομικού
ενδιαφέροντος.
 ▪ Υποθαλασσίων εξορύξεων (seabed mining): πιθανή μελλοντική εφαρμογή για την
εκμετάλλευση κοιτασμάτων σε μεγάλα βάθη.
▪ Παραγωγής δομικών υλικών (construction materials): απόληψη αμμοχαλίκων από
εξωάκτιες αδειοδοτημένες περιοχές για τις ανάγκες της κατασκευαστικής βιομηχανίας, κυρίως
για την παραγωγή σκυροδέματος (ιδιαίτερα διαδεδομένη πρακτική στην ΒΔ Ευρώπη).
Χρησιμοποιούνται ειδικά διαμορφωμένες κοπτικές-αναρροφητικές βυθοκόροι κοπτικής κεφαλής
με χώρο φόρτωσης, οι οποίες αποστραγγίζουν και αδειάζουν το φορτίο τους στην ξηρά με ίδια
μέσα.
▪ Αντιμετώπισης ευτροφισμού (anti-eutrophication): υψηλής δαπάνης λύση για την
αντιμετώπιση του ευτροφισμού (ή της υποξυγόνωσης) σε υδατικές περιοχές . Δοθέντος ότι η
αύξηση της συγκεντρώσεως φωσφόρου συντελεί στην εκδήλωση ευτροφισμού, η ελεγχόμενη
βυθοκόρηση ιζημάτων αποτελεί σε ορισμένες περιπτώσεις την μόνη λύση αντιμετώπισης του
προβλήματος όταν τα ύδατα είναι στάσιμα.
▪ Απορρύπανσης (contaminant remediation): αποκατάσταση περιοχών που έχουν ρυπανθεί
από διαρροές χημικών, πλημμυρικές απορροές μέσω αστικών περιοχών (με υψηλές
συγκεντρώσεις ρυπαντών πρώτης έκπλυσης) και εκπλύσεις ρυπογόνων εδαφών. Στις
περιπτώσεις αυτές το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι η διάθεση των βυθοκορημάτων.
▪ Απομάκρυνσης απορριμμάτων και συντριμμάτων (removing trash and debris): συνήθως
παράλληλα με τις βυθοκορήσεις συντήρησης, για την ανέλκυση και αποκομιδή αντικειμένων μη
φυσικής προέλευσης από τον πυθμένα ποταμών, διαύλων και λιμενολεκανών.
▪ Αντιπλημμυρικής προστασίας (flood prevention): για την αύξηση της υδραυλικής διατομής
των υδατικών διόδων και την βελτίωση της παροχετευτικότητάς τους.
Χωρίς τις συνεχείς βυθοκορήσεις που εκτελούνται αδιαλείπτως σε ολόκληρο των κόσμο, πολλές από
τις λειτουργούσες διαύλους ναυσιπλοΐας και λιμενικές εγκαταστάσεις θα αχρηστευόταν σε σύντομο
χρονικό διάστημα (ίσως και εντός μερικών μηνών), με τεράστιες επιπτώσεις στο διεθνές εμπόριο. Για
τις περισσότερες από τις θαλάσσιες βυθοκορήσεις (και την διάθεση των βυθοκορημάτων) απαιτείται
ειδική αδειοδότηση από τις κατά τόπους αρμόδιες αρχές.
Οι βυθοκορήσεις συνήθως εκτελούνται από τις λιμενικές αρχές ή από διάφορους κρατικούς φορείς, με
ίδια μέσα ή από εταιρείες που αναλαμβάνουν τα έργα αυτά.
Περιβαλλοντικές επιπτώσεις των βυθοκορήσεων
Όπως συμβαίνει με τις περισσότερες ανθρωπογενείς δραστηριότητες, οι βυθοκορήσεις
ενδέχεται να έχουν δυσμενείς επιπτώσεις στο περιβάλλον, τόσο κατά την λήψη των υλικών
από τον πυθμένα, όσο και κατά την απόθεσή τους.
Η υποβάθμιση της ποιότητας του νερού, η αύξηση της θολερότητας, η βιοσυσσώρευση
ρύπων στους θαλάσσιους οργανισμούς, η δημιουργία ασφυκτικών συνθηκών για την
θαλάσσια ζωή, η απομάκρυνση των βενθικών ειδών από το φυσικό τους περιβάλλον, η
μεταβολή της σύνθεσης των βιοκοινωνιών και της κατανομής του υποστρώματος, είναι
ορισμένες από αυτές.
Οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις των βυθοκορήσεων εξαρτώνται από παράγοντες όπως:
– Η σύσταση και η ποιότητα του προς απομάκρυνση υλικού, η ποιότητα του νερού, η
παρουσία αιωρούμενων σωματιδίων και η θολερότητα.
– Το πλάτος της μεσοπαραλιακής ζώνης (ορίζεται ως το τμήμα του βυθού που
διαδοχικά καλύπτεται και αποκαλύπτεται από το νερό).
– Το εύρος της παλίρροιας.
– Η ένταση και διεύθυνση των ρευμάτων
– Ο ρυθμός ανανέωσης των υδάτων.
– Οι επικρατούσες κλιματικές και κυματικές συνθήκες
– Η εγγύτητα των θαλάσσιων ειδών και οικοτόπων στην περιοχή που
πραγματοποιείται η βυθοκόρηση ή η απόθεση του υλικού, καθώς και ο βαθμός
ευαισθησίας τους στις αλλαγές που επιφέρουν οι δραστηριότητες αυτές.
Η ατμοκίνητη δράγα Bertha, κατασκευής 1844, σε επίδειξη το 1982
Τύποι βυθοκόρων
Οι βυθοκόροι ή δράγες (dredgers ή dredges, όπως αποκαλούνται στις ΗΠΑ) είναι
μηχανικά συγκροτήματα, συνήθως πλωτά, για την εκτέλεση υποβρυχίων εκσκαφών
μεγάλης έκτασης σε πετρώματα μαλακά ή κατακερματισμένα (άμμος, χαλίκια, άργιλος, ιλύς
κλπ). Έχουν αναπτυχθεί διάφοροι τύποι τέτοιων μηχανημάτων που χρησιμοποιούνται
ανάλογα με τα χαρακτηριστικά των υλικών εκσκαφής και τις απαιτήσεις του έργου.
Μια κουτάλα προσαρμοσμένη στο άκρο σχοινιού ή στυλεού για την χειρωνακτική αφαίρεση
ιζημάτων από τον πυθμένα ενός νερόλακκου είναι μια στοιχειώδης δράγα. Η βασική αυτή
ιδέα οδήγησε στην ανάπτυξη των μηχανοκινήτων γερανών με συρόμενο κάδο (drag
bucket), αρπάγη ή αχοιβάδα (clamshell, grabber). Οι γερανοί αυτοί λειτουργούν από την
ακτή ή τοποθετημένοι σε φορτηγίδα ή πλωτήρα (σάτι) και είναι ένας από τους βασικούς
τύπους βυθοκόρων.
Οι βυθοκόροι διακρίνονται στις εξής κατηγορίες:
Αναρροφητικές (suction)
Αναρροφούν χαλαρά υλικά μέσω ειδικής σωλήνωσης που καταβιβάζεται στον πυθμένα.
(σαν τις ηλεκτρικές σκούπες κενού, αλλά σε πολύ μεγάλη κλίμακα). Όταν το άκρο του
σωλήνα αναρρόφησης δεν περιλαμβάνει σύστημα αναμόχλευσης του υλικού, ονομάζονται
απλές αναρροφητικές δράγες (plain suction dredgers). Πρόκειται για τον συχνότερα
χρησιμοποιούμενο τύπο βυθοκόρου.
Απλή αναρροφητική δράγα
Αναρροφητική δράγα
Αναρροφητικές συρόμενης κεφαλής (trailing suction)
Οι βυθοκόροι του τύπου αυτού (trailing suction hopper dredgers, TSHD) σύρουν τον σωλήνα
αναρρόφησης κατά την λειτουργία τους. Στην κεφαλή της σωλήνωσης είναι εγκατεστημένο
σύστημα αναρρόφησης βυθοκορημάτων (dredge drag head), το οποίο τα οδηγεί σε χώρους
φόρτωσης επί του σκάφους. Όταν γεμίζουν οι χώροι φόρτωσης το σκάφος πλέει προς τον
χώρο απόρριψης και αδειάζει το φορτίο του μέσω καταπακτών στα ύφαλα του κύτους ή με
άντληση. Κάποια σκάφη διαθέτουν σύστημα εκφόρτωσης με καδοτροχούς και μεταφορικές
ταινίες.
Οι μεγαλύτερες δράγες TSHD είναι σήμερα το Cristobal Colon και το αδελφό του πλοίο Leiv
Eriksson της εταιρείας Jan De Nul (ναυπήγησης 2008 και 2009, αντίστοιχα), χωρητικότητας
46,000 m3 και με δυνατότητα λειτουργίας σε βάθος μέχρι 155 m. Ακολουθεί το HAM 318 (της
εταιρείας Van Oord), χωρητικότητας 37,293 m3 και μεγίστου βάθους λειτουργίας 101 m.
Κοπτικές - αναρροφητικές (cutter-suction)
Διαθέτουν κοπτική κεφαλή προσαρμοσμένη στο άκρο του σωλήνα αναρρόφησης, η οποία
χαλαρώνει το υλικό του πυθμένα και το οδηγεί στο στόμιο εισρόφησης. Τα βυθοκορήματα
αναβιβάζονται στην επιφάνεια με ισχυρή φυγοκεντρική αντλία υψηλής αντοχής στην απότριψη
και αποτίθενται μέσω σωληνογραμμής (σωληναρία) ή φορτώνονται σε φορτηγίδες. Οι δράγες
του τύπου αυτού (cutter-suction dredgers, CSD) χρησιμοποιούνται για την βυθοκόρηση
αποθέσεων συμπυκνωμένων αμμοχαλικωδών ιζημάτων και βραχωδών σχηματισμών. Οι
σύγχρονες μονάδες CSD έχουν την δυνατότητα αποσύνθεσης σκληρών βραχωδών
σχηματισμών, που μπορούν πλέον να αντιμετωπισθούν και χωρίς χρήση εκρηκτικών.
Τα μεγαλύτερα σκάφη της κατηγορίας αυτής είναι σήμερα το D'Artagnan της εταιρείας DEME
(εγκατεστημένης ισχύος 28,200 kW) και το J.F.J. DeNul της Jan De Nul (27,240 kW), τα οποία
έχουν κατασκευασθεί από την εταιρεία IHC Merwede.
 Κοπτική - αναρροφητική δράγα
Εκσκαφή εκ των κάτω Εκσκαφή εκ των άνω
Κοπτική κεφαλή γαιο-ημιβραχωδών εδαφών Κοπτική κεφαλή βραχωδών εδαφών
Δραπανοφόρες αναρροφητικές (auger suction)
Λειτουργούν όπως οι κοπτικές-αναρροφητικές δράγες, με την διαφορά ότι η κοπτική κεφαλή είναι μια
περιστρεφόμενη έλικα του Αρχιμήδη, προσαρμοσμένη κατά ορθή γωνία στον σωλήνα
αναρρόφησης. Τα μηχανήματα του τύπου αυτού παρουσιάσθηκαν την δεκαετία του 1980 από την
εταιρεία Mud Cat Dredges, η οποία σήμερα αποτελεί κλάδο του ομίλου Ellicott Dredges. Το 1996 η
εταιρεία IMS Dredges παρουσίασε αυτοπροωθούμενο σκάφος της κατηγορίας αυτής, το οποίο
μπορεί να λειτουργήσει χωρίς άγκυρες και επιτόνους. Κατά τις δεκαετίες του 1980 και 1990 οι
δραπανοφόρες δράγες έβρισκαν εφαρμογή στην αφαίρεση ιζημάτων από δεξαμενές συστημάτων
επεξεργασίας αποβλήτων. Σήμερα χρησιμοποιούνται και στην συντήρηση υδατικών οδών και την
εξόρυξη άμμου από τον πυθμένα (τύπος Versi-Dredge).
Κατά την λειτουργία την ελικοειδούς κεφαλής δημιουργείται υψηλό κενό, το οποίο περιορίζει
σημαντικά την θολερότητα γύρω από το σημείο βυθοκόρησης. Ως εκ τούτου ο τύπος αυτός της
βυθοκόρου πλεονεκτεί έναντι των κοπτικών-αναρροφητικών σε θέσεις περιβαλλοντικά ευαίσθητες.
Τύπου κυκλώνα (jet-lift)
Η λειτουργία τος βασίζεται στο φαινόμενο Venturi: εστιασμένη ριπή ύδατος υψηλής ταχύτητας
προκαλεί ισχυρή ανάδευση στην περιοχή του στόχου, με την οποία παρασύρεται το υλικό του
πυθμένα και οδηγείται σε σωλήνωση απαγωγής.
Τύπου ανοδικού ρεύματος αέρα (air-lift)
Πρόκειται για μικρές αναρροφητικές βυθοκόρους, οι οποίες λειτουργούν με την εισπίεση αέρα μέσω
διθαλάμου σωλήνα. Ο αέρας, ως ελαφρότερος του νερού επιστρέφει δια μέσου της σωλήνωσης
απορροφώντας νερό και υλικό πυθμένα. Υπάρχουν και ελαφρές συσκευές του τύπου αυτού, τις
οποίες χειρίζονται δύτες.
 Αεροσυμπιεστής
χαμηλής πίεσης

Φορτηγίδα (σάτι)

Φίλτρο
εξαέρωσης

ΥΔΡΟΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ
ΑΝΥΨΩΣΗ
(AIR LIFT)

Σωλήνωση αέρα
χαμηλής πίεσης

Δικλίδα ελέγχου
Καδοφόροι (bucket)
Κατηγορία βυθοκόρων μηχανικής επενεργείας εφοδιασμένων με καδοτροχό (dipper dredger) ή
καδοφόρο άλυσο (ladder - bucket dredger). Υπάρχουν βυθοκόροι του τύπου αυτού επαρκούς
ισχύος για την απόξεση έως και κοραλλιογενών σχηματισμών.
Διαθέτουν κινητό ικρίωμα που στηρίζει τον καδοτροχό ή την ατέρμονα αλυσίδα και την κινητήρια
διάταξη (κινητήρας, μειωτήρες κλπ). Το ικρίωμα προσαρμόζεται (με υδραυλικό σύστημα) έτσι
ώστε το άκρο του καδοτροχού ή της καδοφόρου αλύσεως να έρχεται σε επαφή με τον πυθμένα.
Κατά τη διαδρομή οι κάδοι, οι οποίοι φέρουν κοφτερά χείλη, γεμίζουν με το υλικό που
απέσπασαν και στο άνω τέρμα της διαδρομής (σημείο αναστροφής) αδειάζουν σε χοάνη
φόρτωσης που τροφοδοτεί μεταφορικό ιμάντα ή σύστημα βαγονέτων. Γι’ αυτό ονομάζονται και
βυθοκόροι συνεχούς μεταφοράς. Το μέγιστο βάθος εκσκαφής φθάνει τα 9 m και η απόδοση,
ανάλογα με την ισχύ του μηχανήματος, κυμαίνεται από 50 έως 300 m3/h. Βυθοκόροι του τύπου
αυτού χρησιμοποιήθηκαν ευρύτατα κατά την εκσκαφή της διώρυγας του Σουέζ και αργότερα,
τελειοποιημένες, στην διώρυγα του Παναμά.
Αχοιβάδας (clamshell)
Συνήθως είναι δικτυωτοί γερανοί με συρματόσχοινα, τοποθετημένοι σε αυτοφερόμενο σκάφος ή
πλωτήρα (σάτι). Λειτουργούν επίσης και από την ξηρά.
Ο κάδος (αχοιβάδα) φέρει αρθρωτές σιαγόνες στραμμένες προς τα κάτω. Όταν βυθίζεται στο
υλικό του πυθμένα οι σιαγόνες κλείνουν και στην συνέχεια ο κάδος ανυψώνεται στην επιφάνεια
και αδειάζει σε χοάνη στην περιοχή διάθεσης.
Χρησιμοποιούνται κυρίως για την εκβάθυνση διαύλων και την απομάκρυνση αμμοϊλυωδών
υλικών. Ευρεία εφαρμογή βρήκαν και κατά την διάνοιξη της διώρυγας του Παναμά.
Μηχανική
αρπάγη

Υδραυλική
αρπάγη
Το μεγαλύτερο clamshell του κόσμου, χωρητικότητας 200 m3
Βυθιζόμενου ανεστραμμένου πτύου (backhoe/dipper)
Στην απλή μορφή τους αποτελούνται από χερσαίο εκσκαφέα ανεστραμμένου πτύου (τσάπα)
τοποθετημένο σε πλωτή σχεδία (σάτι). Χρησιμοποιούνται κυρίως σε αβαθή ύδατα και τα
βυθοκορήματα φορτώνονται σε φορτηγίδες.
Οι μεγαλύτερες μονάδες του τύπου αυτού στον κόσμο είναι οι: Vitruvius, Mimar Sinan,
Postnik Jakovlev (Jan De Nul), Samson (DEME), Simson και Goliath (Van Oord).
Εισπίεσης νερού (water injection)
Η λειτουργία τους βασίζεται στην εισπίεση νερού υπό περιορισμένη πίεση (για την αποφυγή
διάχυσης του ιζήματος), το οποίο μετατρέπει το υλικό του πυθμένα σε τυρβώδες αιώρημα το
οποίο μετακινείται προς τα κατάντη υπό την επενέργεια των ρευμάτων ή με την επανάληψη
(προς τα κατάντη) των ριπών νερού. Με τον τρόπο αυτό επιτυγχάνεται η μετατόπιση των
ιζημάτων, χωρίς ανάσυρσή τους στην επιφάνεια.
Η μέθοδος αυτή οδηγεί σε αυξημένη θολερότητα που καθιστά δυσχερή τον έλεγχο των
εργασιών με ηχοβολιστικά συστήματα.
Πνευματικές (pneumatic)
Περιλαμβάνουν βυθιζόμενο θαλαμίσκο με στόμια εισαγωγής στον πυθμένα του. Με κλειστά τα
στόμια αντλείται το νερό και δημιουργείται υποπίεση, οπότε όταν ανοίξουν τα στόμια η
διαφορά πίεσης εσωτερικού - εξωτερικού οδηγεί στην επαναπλήρωση του θαλαμίσκου με
νερό και υλικό από τον πυθμένα. Συνήθως ο θαλαμίσκος αναρτάται από δικτυωτό γερανό
που τοποθετείται σε πλωτήρα.
Η απόδοση της μεθόδου αυξάνει συναρτήσει του βάθους.
 Δράγα με καδοτροχό Δράγα με αρπάγη

Δράγα με εξάρτηση τσάπας και πέλματα Απλή αναρροφητική δράγα

 Κοπτική δράγα Αναρροφητική - μεταφορική δράγα με
συρόμενη κεφαλή

Ανεστραμμένο πτύο (τσάπα) Μετωπικό πτύο (σόβελ)

Τύποι κοπτικών κεφαλών (cutter heads)
Διάφορες απλές αναρροφητικές δράγες
(plain suction dredges)
Διάφορες δράγες τύπου
κυκλώνα (jet lift)
Ισοπεδωτές πυθμένα (bed leveler)
Λεπίδα επίπεδη ή με οδοντώσεις καταβιβάζεται στον πυθμένα και σύρεται από ρυμουλκό. Η
λειτουργία του συστήματος είναι αντίστοιχη του προωθητή γαιών.
Εκσκαφείς συρομένου κάδου (drag-line)
Χρησιμοποιούνται γενικά για την απόληψη αποθέσεων (ιζημάτων) κοκκώδους μορφής από την
κοίτη των ποταμών και τον πυθμένα λιμενολεκανών ή διαύλων, που μπορούν ενίοτε να
αξιοποιηθούν και ως αδρανή υλικά για την κατασκευή έργων (άμμος, χαλίκια, λίθοι). Συνήθως
είναι δικτυωτοί γερανοί που λειτουργούν επί πλωτής σχεδίας (σάτι, pontoon).
Στην αρχική του μορφή το ντράγκ λάϊν (εξ ού και η ονομασία του) αποτελούσαν δύο ξύλινοι ή
σιδερένιοι πυλώνες τοποθετημένοι στις εκατέρωθεν όχθες του ποταμού, συνδεδεμένοι με
συρματόσχοινο, επί του οποίου εκινείτο το φορείο ανάρτησης του κάδου. Το φορείο ελεγχόταν με
δύο συρματόσχοινα, ένα έλξης για τις οριζόντιες μετατοπίσεις και ένα ανύψωσης για τις κάθετες.
Ο κάδος καταβιβαζόταν στον πυθμένα και συρόταν από την μια όχθη προς την άλλη. Κατά την
διαδρομή του γέμιζε με υλικό και όταν έφθανε στην όχθη ανασυρόταν και άδειαζε.
Αμφίβιες (amphibious)
Διαθέτουν αρθρωτά πόδια που φθάνουν μέχρι τον πυθμένα και εξάρτηση εκσκαφέα. Μπορούν
να λειτουργήσουν και στην ξηρά. Τα μηχανήματα που διαθέτουν επιπλέον κέλυφος μπορούν να
λειτουργήσουν και σε βαθύτερες περιοχές.
Υποβρύχιες (submersible)
Χρησιμοποιούνται κυρίως για την εκμετάλλευση υποθαλασσίων κοιτασμάτων. Ορισμένες
διαθέτουν αρθρωτά πόδια που τους επιτρέπουν να σταθεροποιούνται στον πυθμένα
 Ισοπεδωτής πυθμένα (bed leveler)

Μια ράβδος ή λεπίδα σύρεται σε επαφή με τον

πυθμένα από ανάλογης ισχύος σκάφος.
Η λειτουργία είναι παρεμφερής με αυτή του
προωθητή γαιών στην ξηρά.
Σύστημα εισπίεσης νερού (injection)
 Χερσαία Μίγμα άμμου-νερού
Αναρροφητική Επιπλέουσα σωληνογραμμή
δράγα σωληνογραμμή Άμμος Φράγμα

Σωλήνας αναρρόφησης
με διάταξη χαλάρωσης

Ενδιάμεση
αντλία (booster)
αν απαιτείται

Τάφρος
επιστροφής
στραγγισμάτων Ζώνη
αποστράγγισης
Κοπτική - αναρροφητική δράγα σε λειτουργία
Καμπίνα χειρισμών
Παροχή ισχύος

Σύστημα
πλωτήρων

Κινητήριος
αστεροειδής τροχός

Κοπτική κεφαλή & αντλία αναρρόφησης

Aντλία booster σωληνογραμμής άμμου
Βυθοκόρος με αρπάγη σε λειτουργία
στον κόλπο του Αγ. Φραγκίσκου
Η σύγχρονη βυθοκόρος - πλοίο "Geopotes" με πλευρικούς αναρροφητικούς σωλήνες.
Η βυθοκόρος Stuyvesant
Βυθοκορήσεις στην Αγ. Πετρούπολη
Κοπτική - αναρροφητική δράγα
Συρόμενη κεφαλή αναρροφητικής δράγας
Κοπτική - αναρροφητική δράγα συρόμενης
κεφαλής (Trailing Suction Cutter Dredger)
Χειριστήριο κοπτικής - αναρροφητικής
δράγας συρόμενης κεφαλής
Συρόμενη κεφαλή αναρροφητικής δράγας
Κοπτική - αναρροφητική κεφαλή δράγας
Σωληναρία εκφόρτωσης δράγας
Μηχανική δράγα
Μηχανική δράγα με πέλματα
σταθεροποίησης
Ανάκτηση εδάφους
Συντήρηση διαύλων ναυσιπλοΐας
Διαμόρφωση λιμενολεκάνης