Alda Domić IV4 (JIP) 10.11.

2019

POLINOMI

Monom je izraz koji je broj, varijabla (promjenljiva) ili proizvod broja i

jedne ili više varijabli s celobrojnim eksponentom.

Polinom je suma(zbir) jednog ili više monoma, od kojih je svaki

član polinoma.

Stepen polinoma je najveća potencija nepoznanice x u kanonskom

obliku polinoma. Tako je, na primjer, polinom

P(x) = 2x4 - 13x +6

4.stepena , a polinom

Q(x)= 10+ 38x2+25x3

3.stepena .
Algebarski izraz koji ima samo jedan član naziva se monom.

• Dvočlani algebarski izraz naziva se binom, tročlani trinom, a

višečlani algebarski izraz polinom.

• Ovisno o broju varijabli koje sadržava, polinome još dijelimo

na polinome jedne ili polinome više varijabli.

 Zadaci

a) − 3/4 (𝑥𝑦)2 ∙ 𝑥𝑦3 = -3/4 x3y5

b) (5𝑥 3 𝑦)2 ∙( 3𝑥𝑦3) 3= 5x6y2 ∙ 3x3y9 = 15x9y11

c) 5m2q3 ∙ 10m4q5 = 50m6q8

d) = -2ab

e) = 10x2z2

f) = -8x6y3 / 125

Ponekad je praktičnije odgovor napisati u obliku stepena s

pozitivnim eksponentima, a ponekad bez razlomaka.
Pr.
a)

b)
c) = -4x2y6z-5

1. (4c2+2c-1)+(2c2-2c-6)-(5c2+3c-1)
= 4c2+2c-1+2c2-2c-6-5c2-3c+1
= c2-3c-6

2. (x2-x-4)-(x2+2x-3)
= x2-x-4- x2-2x+3
= -3x-1
 3. (6d2-2d+1)-(-2d2+3d-3)
= 6d2-2d+1+2d2-3d+3
=8d2-5d+4

4. -2x3(2x2y-2xy2)
= -4x5y+4x4y2

5. (x2-2)(x2+4)
=x4+4x2-2x2-8 = x4+2x2-8

6. (x-1)(-x2+2x+1)
= -x3+2x2+x+x2-2x-1 = -x3+3x2-x-1

NULE POLINOMA
OSNOVNI STAV ALGEBRE

Nula (korijen) polinoma P(x) je bilo koje rješenje jednačine P(x)=0.

TEOREM
 Broj α je NULA polinoma P(x) akko (x-α)|P(x),
tj. ako je P(x) = (x-α)q(x).
TEOREM
 Ako su α i β dvije različite nule polinoma P(x),
tada je polinom P(x)=(x- α)(x- β).

PRIMJERI:
x2+ x − 2 = x − 1 x + 2 dvije nule prvog reda
x2− 4x + 4 = (x – 2)2 jedna nula drugog reda

1. Odrediti polinom P(x) drugog stepena tako da za svaki

prirodni broj n ∈ N vrijedi p(1) + p(2) + ... + p(n) = n3 .
p(1) + p (2)+ ... + p(n)
= n3 ⇒ p(1) + p(2) + ... + p(n − 1 )
= (n – 1)3 ⇒ (n – 1)3 + p(n)
= n3⇒ p(n) = n3 – (n – 1) 3
= 3n2 − 3n + 1

VIETOVE FORMULE
a) ax3 + bx2 + cx + d =
= ax3 – a( x1 + x2 + x3) x2 + a (x 1x2 + x1x3+x2x3)x – ax1 x2x3

b) x4− 5x2 + 3x + 4 = 0
x1 + x2+ x3 + x4 = 0
x1x2+ x1x3 + x1x4 + x2x3 + x2x4 + x3x4 = −5
⇒ x12+ x 22 + x32 + x42
= (x1 + x2 + x3 + x4)2 − 2 (x1x2 + x1x3+ x1x4 + x2x3 + x2x4 + x3x4)
= 0 − 2 ⋅ −5 = 10