Maslow’un “İhtiyaçlar Hiyerarşisi”nin Eleştirisi Olarak Özel Güvenlik

Erkan TOSUN
Özel Güvenlik Yönetmeni, Kamu ve İşletme Yönetmeni, Elektrik ve Enerji Teknikeri, A. Sosyolog, Yazar
erkan_tosun@aof.anadolu.edu.tr http://bayar.academia.edu/erkantosun

1943 yılında ABD.’li psikolog Abraham Maslow’un bir çalışmasında üretmiş olduğu
ihtiyaçlar hiyerarşisi teorisi, eleştirilere rağmen günümüzde de geçerliliğini sürdürmekte,
birçok bilimsel eserde bu kurama yer verilmektedir. Teori bir piramit şeklinde basamaklar
halinde üretilmiş; en taban olan 1. basamakta, “Temel Gereksinimler” 2. basamakta,
“Güvenlik Gereksinimleri” 3. basamakta, “Ait Olma Gereksinimleri” 4. basamakta,
“Saygınlık Gereksinimleri” ve en üst basamak olan 5. basamakta ise, “Kendini
Gerçekleştirme Gereksinimleri” bulunmaktadır.

Kendini Gerçekleştirme
5 Gereksinimleri;
Amacın gerçekleştirilmesi
ve potansiyelini ortaya çıkarması,
kişisel başarı, bilimsel buluşlar vb.

Saygınlık Gereksinimleri;
4 Prestij, başarı, yeterli olmak ve
başkalarınca benimsenip tanınmak gibi ihtiyaçlar

Ait Olma Gereksinimleri;

3 Başkaları ile ilişki kurmak, kabul edilmek ve
bir yere ait olmak gibi ihtiyaçlar

Güvenlik Gereksinimleri;
2 Kendini güven ve emniyet içinde ve
tehlikeden uzak hissetmek gibi ihtiyaçlar

1
Temel Gereksinimler;
Açlık, susuzluk, barınma, neslin devamı gibi ihtiyaçlar

Şekil 1.1: Maslow’un İhtiyaçlar Hiyerarşisi Piramidi

Şekilde bu ihtiyaçlar detaylı olarak açıklandığı gibi, burada hemen belirtmek gerekir ki
ihtiyaçların sıralanmasında güvenlik gereksinimleri en alt basamak olan 1. basamakta yer
almalıdır. Bu durumu biraz açmak gerekirse; hepimizin de bildiği gibi özel güvenlik ihtiyacı
insanların yaşamını sürdürebilmesi için ilk gereksinim olarak görülmektedir. Güvenli bir
yaşama ortamı olmayan her canlı hayatını sürdüremeyecektir. Bu durumu örnekleyecek
olursak, sık sık haberlere de konu olan savaş mültecileri, ülkelerindeki savaşlardan dolayı
ülkesi ya da yaşayacak yeri olmayan insanlar; fizyolojik gereksinimlerini arka plana atıp,
canını kurtarmak için başka ülkelere legal ya da illegal yollar üzerinden göç etmek zorunda
bırakılmaktadırlar. Yolculuk esnasında canını kaybetmek pahasına da olsa bu insanlar güvenli
bir yer bulmak için göç etmektedirler. Buradan çıkarılacak sonuç gösteriyor ki, özel güvenlik
ihtiyaçları, fizyolojik ihtiyaçlardan önce gelmektedir. Abraham Maslow zamanın şartlarına
göre oluşturduğu bu çalışmada, fizyolojik ihtiyaçları en temel ihtiyaçlar grubu olarak üretmiş
olmasına karşın, değişen dünya ile ihtiyaçların önceliği de değişebilmektedir. Bu kapsamda
ise ihtiyaçların önceliği bazı kişilerde amaçların önceliğine göre değişmektedir. Tüm bu
saydığımız sebeplerden dolayı önce güvenli bir ortam, daha sonra sağlıklı bir yaşam kişilerin
önceliklerini oluşturmaktadır.

Aynı şekilde kişi ya da kurumların önceliği önce güvenli bir yaşama ortamından yana
olacaktır. Herhangi bir tehlikeye maruz kalıncaya kadar bu durum belki önemsenmemekte,
fakat depremden korunmak için önceden alınacak önlemler gibi güvenlik ihtiyaçları da
önceden alınacak önlemlerle sağlanmalıdır. Halihazırda uygulamada özel güvenlik açısından
sayabileceğimiz, güvenlik biriminin önemi ve gerekliliği kişi ve kurumlar tarafından hayati
bir önem arz etmiyor gibi görünse de, önleyici tedbirler sayesinde özel güvenlik birimlerinin
kişi ve kurumların hayatını sürdürebilmesinde önemli katkılar sağlamaktadır. Birçok neden
sayabileceğimiz gibi özel güvenlik, kişi ve kurumlar tarafından en öncelikli hizmet olarak
görüldüğünde, hem bu birimlerin görevini daha etkin gerçekleştirmesinde hem de hizmet alan
kurumların da bu güvenlik hizmetinden etkin fayda sağlamasında son derece önemli katkılar
sağlayacaktır.

Bu çalışmada Maslow’un İhtiyaçlar Piramidinin öncelik eleştirisi yapılarak, öncelikli

olarak özel güvenlik gereksinimleri doğrultusunda yapılması gerekenler ve diğer ihtiyaçlar
grubunda yer alan gereksinimlere ve bunların hakkında eleştirilere yer verilecektir.