Professional Documents
Culture Documents
Padartha
Padartha
classification,
Bhava and Abhava padartha,
Padartha according to Charaka (Karana-
Padartha).
शक्तम ् पदम ्।
अर्थयक्ु त एक अक्षर या अक्षर समूह को पद कहते है ।
एक अक्षर = त ख
अक्षर समह ू = तग, कग खत, मेला
पद के तीि प्रकार
१. रुढ- धातु, प्रत्यय रहहत
ष्ट
कुपपता प्रशमतयत्वाः
तिहथतव्थ या
शे
१) षडपदार्थ=पवश्व के समस्त वस्तओ ु ं और पवषयों का समावेश
२) ९ प्रकार के कारर्ण द्रव्य का समग्र ज्ञाि
आध्याजत्मक द्रव्य(मि,आत्मा)
४) शरीरगत िावों रस रक्ताहद का अिव ु तथि() सामान्य व पवशेष द्रव्यों
द्वारा होता है ।
५) आयव ु ेद के प्रततपाद्य पवषय जैसे सख ु ाय,ु दख
ु ाय,ु हहतायु,अहहतायु
ये सब पदार्थ ज्ञाि की अपेक्षा रखते है ।
६) पदार्ो का सम्यक ज्ञाि प्रमार्ण आहद साधिों द्वारा।
७) रोगम आदौ पररक्षेत……
८)वादमागथ=पदों का ज्ञाि,अन्य पक्ष का खण्डि,स्वपक्ष की
स्र्ापिा,अिस ु ध
ं ाि
द्रव्य शब्द की उत्पजत्तः ‘द्र’ु धातु से (गतत) यत प्रत्यय
= गतत, गमि, ज्ञाि, प्राजतत ।
अन्तश्चेति बहहश्चेति
१.विस्पतत १.जरायजु
२.वािस्पत्य २.अण्डज
३.वीरुध ३. स्वेदज
४.औषध ४.औतिद