DIVINE WORD COLLEGE OF LAOAG
SCHOOL OF BASIC EDUCATION
JUNIOR HIGH SCHOOL
ARALING PANLIPUNAN 7 (ARALING ASYANO)
“KABANATA 3 | ANG MGA PAGBABAGO SA
TIMOG AT KANLURANG ASYA”
Ginawa ni: G. John Lewis Suguitan, LPT
PANIMULA
Pagkaraan ng Cold War,maraming bansa sa
Asya ang tumangkilik sa mga demokratikong kaisipan
at institusyon. Malaki ang nagging impluwensiya ng
demokrasya gayundin ng sistemang kapitalismo sa
pagpapatakbo ng mga bansa at ekonomiya.
MODYUL 1 | Balangkas ng Pamahalaan sa Timog
at Kanlurang Asya
Nagmula ang salitang pamahalaan sa wikang
Griyego na nangangahulugang “mamahala”. Ang
pamahalaan ay institusyon na gumagawa at
nagpapatupad ng mga batas, naniningil ng buwis at
naglalaan ng badyet para sa mga gastusin para sa
kapakanan ng bansa at ng mga mamamayan. Ang
pamahalaan ang nangangasiwa sa mga gawain ng
isang estado at nagpapanatili ng kaayusan at
kapayapaan at pagpapaunlad ng katarungan. Ang
pamahalaan din ang nagsasagawa ng pakikipag –
ugnayan sa ibang bansa.
A. MGA URI NG PAMAHALAAN
Bahagi na ng kasaysayan ng tao ang mga
pamahalaan. Maraming uri na ng sistemang political
ang nalinang upang matugunan ang mga
pangangailangan ng bansa o komunidad. Walang
anyo ng pamahalaan ang ganap na magkatulad dahil
ang bawat pamahalaan ay hinubog ng kapaligiran,
kasaysayan, at political na pananaw.
1. MONARKIYA. Tradisyunal na pamahalaan
na batay sa pamumuno ng isang tao. Ang
kapangyarihan ay nasa isang monarko na
isang indibidwal na tumatayo bilang pinuno
ng estado kung saan namamana ang
posisyon. Sa ika – 21 na siglo, ang mga
tradisyunal na monarkiya ay matatagpua sa
mga bansa sa Kanlurang Asya gaya ng
Kuwait, Saudi Arabia, at Oman.
a. Absolute monarchy. Ang hari o
reyna ay may ganap na
kapangyarihan at kontrolado nito
ang lahat ng sangay ng
pamahalaan.
b. Constitutional monarchy. Isang
makabagong anyo ng monarkiya
kung saan ang kapangyarihan ng
monarko ay naayon at nakasaad sa
konstitusyon. Nanatiling pinuno ng
estado ang monarko at ang
tungkulin ay seremonyal. Naitalaga
ang kapangyarihan sa lehislatura at
hudisyan na sangay ng
pamahalaan. Kabilang dito ang mga
bansanh Cambodia at Thailand.
2. DIKTATURYAL. Ang isang tao o pangkat ay
may ganap na kapangyarihan. Kadalasan
ang mga diktador ay gumagamit ng puwersa
at panlilinlang upang magkaroon ng politkal
na kapangyarihan. Maari silang gumamit ng
karahasan, paninikil at pananakot upang
mahadlangan ang Kalayaan ng mga tao.
Maarin rin silang gumamit ng propaganda
upang magkaroon ng suporta mula sa
publiko.
3. MILITARY JUNTA. Namumuno sa
pamahalaan ang isang komite na binubuo ng
mga pinunong military. Kadalasan, ang
ganitong pamahalaan ay naisasakatuparan
sa pamamagitan ng pagsasagawa ng kudeta
ng mga pinuno ng military upang maagaw
ang kapangyarihan.
4. CONSTITUTIONAL DEMOCRACY. Sa
demokrasya, ang kapangyarihan ay nasa
mamamayan. Bumubuto ang mga
mamamayan sa halalan upang pagpasyahan
ang partidong politikal na mamumuno sa
pamahalaan. Ang pamahalaan kung saan
ang mga pinuno ay binoboto ng mga
mamamayan ay tinatawag na republika.
5. REPUBLIKA. Ang pinuno ng bansa ay
inihalal ng mamamayan na kadalasan ay
tinatawag na pangulo o presidente. Ang
paghalal sa pangulo ay maaaring tuwiran o di
tuwiran. Sa tuwirang pamamaraan, ang lahat
ng mamamaya na may sapat na gulang ay
maaaring bumuto. Samantala sa di – tuwirang
pamamaraan, ang pumipili sa pangulo ay ang
mga kinatawan ng mga mamamayan. Ang
republika ay maaaring:
a. Presidensiyal. Ang namumuno sa
bansa ay tinatawag na presidente o
pangulo. Nahahati ang sangay na
pamahalaan sa tatlo – ang
ehekutibo, lehislatibo, at hudisyal.
Ang pangulo ang pinuno ng
ehekutibong sangay,
b. Parlamentaryo. Nangingibabaw sa
pamahalaan ang parlamento. Ang
gabinete ang may hawak sa
kapangyarihang politikal sa
parlamento. Ang punong ministro
ang pinuno ng gabinete at ng
parlamento.
c. FEDERAL. Hinahati ng konstitusion
ang kapangyarihan sa pambansang
pamahalaan at pamahalaan ng mga
estado. Sila ang namamahala sa
mga bagay na may kinalaman sa
pambansang kapayapaan.
d. UNITARY. Ang pamahalaan ay
nahahati sa pamahalaang
pambansa at pamahalaang lokal.
Saklaw ng pamahalaang Pambansa
ang pamahalaang lokal. Ang
 pamahalaang lokal ay mayroong
pamahalaang panlalawigan,
pamahalaang panglungsod, at
pamahalaang pambarangay.
B. MGA PAGBABAGO SA MGA BANSA SA
TIMOG AT KANLURANG ASYA
1. PAGBABAGONG KULTURAL
Ang pagpapatupad ng ilang bansa gaya ng
UAE ng pagbabago sa kanilang pananaw at
pamamalakad gaya ng pagbawas sa
kahigpitan ng mga relihiyoso at kultural na
pamantayan, higit lalo sa kababaihan.
2. PAGBABAGONG POLITIKAL
Sinasabing ang ika – 21 na siglo ay tatawagin
na Asian Century dahil sa pangingibabaw ng
Asya sa larangan ng politika at kultura. Sa
pananaw na ito, nangangailangan na
magagawa ng Asya na matamo ang
pandaigdigang pamumuno, maitaguyod ang
pandaigdigang diplomasya, lakas military, at
teknolohiya.
3. PAGBABAGONG EKONOMIYA
Ang pagkakaroon ng Middle East ng malaking
suplay ng langis ang nagbigay – daan upang
maging isang economic superpower ang
rehiyon. Isang pag – aaral ang ginawa ng
Asian Development Bank na nagsasabi na
maaaring tumaas ang per capita income ng
Asya at maging kapantay ng Europe sa 2050.
MODYUL 2 | Ang Kinalaman ng Edukasyon at
Relihiyon sa Pamumuhay ng mga Asyano sa
Timog at Kanlurang Asya
A. IMPLUWENSIYA NG RELIHIYON
Malaki ang impluwensiya ng Islam sa pamumuhay ng
mga Muslim. Nakaapekto ang Islam sa mga bansang
Arabe sa aspektong pang – ekonomiya at pampolitika.
Ang pamahalaan na naitatag ay pinamunuan ng mga
pinuno na nagmula sa pamilya ng mga orihinal na
nagtatag ng mga imperyong Islamic.
Nakaimpluwensiya rin ang Islam sa sining gaya sa
disenyo ng tela, at mga palayok.
GHOUTRA
AGAL
THOB
Ang mga Muslim ay hindi kumakain ng karne ng baboy.
Ipinagbabawal rin ang paninigarilyo at paglalasing.
BURKA Isa
sa pagkakakinlan sa mga Muslim sa Kanlurang Asya
ay ang kanilang tradisyunal na pananamit na sinadya
upang takpan ang katawan. Ang kababaihan ay
tradisyunal na gumagamit ng talukbong upang takpan
ang kanilang buhok sa publiko. Ang burka ay
ginagamit upang takpan ang katawan mula ulo
hanggang paa. Ang abaya naman ay kasuotan na
tinatakpan ang katawan, maliban sa mukha, kamay at
paa. Ang niqab naman ay ginagamit na pantakip sa
mukha. Ang caftan ay maluwag na kasuotan sa
katawan na mayroon ding mahabang manggas. Ang
mga kalalakihan naman ay nagsusuot ng thob na
maluwag na kasuotan na may mahabang manggas.
Gumagamit din sila ng isang mahabang bandana na
tinatawag na ghrouta. Ang agal naman ang ginagamit
upang maisuot sa ulo ang ghoutra.
Nakaimpluwensiya rin ang relihiyon sa pagtrato sa
kababaihan. Sa Kanlurang Asya, mayroon lamang
maliit na porsiyento ang kabilang sa lakas paggawa.
May mga propesyon o trabaho na limitado sa mga
kababaihan. Kinakailangan din ng pahintulot mula sa
lalaking kapamilya kung maglalakbay sa ibang bansa
o magmamaneho.
1. Hinduism. Nakaimpluwensiya sa
pagdisiplina sa isip at katawan. Ang yoga ay
isang Teknik ng pagsasanay ng isip at
katawan upang magawang makontrol ang
enerhiya. Layunin nito na magkaroon ng
tiwala sa sarili upang makalaya ang pag –
iisip sa pagdurusa.
2. Buddhism. Nakaimpluwensiya naman sa
pananaw ng maraming tao. Ginising nito ang
pagrespesto sa sarili at pagiging responsible
ng isang tao. Itinaguyod nito ang espiritwal na
pag – unlad at lakas ng pag – iisip ng tao,
gayundin ang pagiging mahinahon.
B. IMPLUWENSIYA NG EDUKASYON
Sinisikap ng maraming bansa sa Asya na maibigay
ang batayang edukasyon sa mga batang mag – aaral.
Ipinakilala ng mga mananakop na Kanluranin ang
pagkakaroon ng kompulsaryong edukasyon na ginamit
upang maipalaganap ang kultura ng mga Kanluranin.
MODYUL 3 | Mga Kasalukuyang Pagbabagong
Pang – Ekonomiya at Pagkakaiba – iba ng Antas ng
Pag – Unlad sa Timog at Kanlurang Asya
Malaki ang pagkakaiba ng mga ekonomiya ng bansa
sa Asya. May mga bansa sa Middle East na mayaman
sa langis at may mataas na antas ng pamumuhay na
maihahalintulad sa karamihan ng mga bansa sa
Kanluran.
A. KANLURANG ASYA
1. BAHRAIN. Sa pagwawakas ng ika – 20 sigo,
ang Bahrain ay namumuhunan ng Malaki sa
 sector ng pagbabangko at turismo. May
mataas na rating ang Bahrain sa Human
Development Index at kinalala ng World Bank
bilang ekonomiya na may mataas na kita. Ang
Bahrain ang unang bansa sa Persian Gulk na
may ekonomiyang “post oil” dahil ang
ekonomiya nito ay hindi na umaasa sa langis.
2. LEBANON. Nakilala ang Lebanon sa mga
patakaran sa pagbabangko kaya’t tinawag
itong “The Switzerland of the Middle East”.
Ang Beirut ay naging tanyag sa turismo at
nagsilbi rin itong financial center.
3. IRAN. Isa ang Iran sa may malaking
ekonomiya sa Middles East. Karamihan sa
mga malaking industriya ay pag – aari ng
estado, subalit maraming industriya ang hindi
maayos na pamahalaan. Ang kalamangan ng
Iran sa iba pang ekonomiya ay ang
pagkakaroon nito ng mas maraming
industriya, kabilang dito ang agrikultura,
automotive, telekomunikasyon, pagmimina,
petrochemical, pagbabangko at
pagseseguro.
4. IRAQ. Malaki ang naging epekto sa
ekonomiya ng Iraq ang halos 30 taon ng
pakikipaglaban sa Iran noong dekada 1980 at
sa United States noong 1991. Ang
pangunahing pang – ekonomiyang gawain sa
Iraq ay ang produksyon ng langis.
5. ISRAEL. Mayroong sosyalistang ekonomiya
ang Israel simula nang ito ay maitatag noong
1948. Layunin nito na matugunan ang mga
pangangailangan sa agrikultura at mabigyan
ng hanapbuhay ang lumalaking populasyon.
6. JORDAN. Nakabatay ang ekonomiya ng
Jordan sa tulong panlabas, pamumuhunan at
mga perang padala o remittance ng mga
manggagawang may mataas na kasanayan
na nagtatrabaho sa mga bansa na mayaman
sa langis na nasa Persian Gulf.
7. KUWAIT. Ang salapi sa Kuwait ang isa sa
may pinakamataas na halaga sa mundo. Ito
rin ang pangalawa sa may pinakamalayang
ekonomiya sa mundo. Mahigit sa kalahati ng
GDP nito ay nagmumula sa mga industriya
gaya ng paglilingkod, manufacturing, retail
trade, konstruksyon, transportasyon at real
state.
8. OMAN. Maraming industriya sa Oman
kabilang dito ang produksyon ng langis at
natural gas, konstruksyon, semento, asero,
tanso, at optic fiber.
9. QATAR. Ang Qatar ang may pinakamataas
na per capita GDP sa rehiyon. Nagmula ang
yaman ng bansa sa mga reserba nitong
natural gas.
10. SAUDI ARABIA. Nasa Saudi Arabia ay may
20 porsiyento ng reserbang langis sa mundo.
Dahil sa langis, mataas ang per capita GDP
ng bansa.
11. SYRIA. Malaki ang bahagi ng ekonomiya ng
Syria ay pinatatakbo ng pamahalaan simula
noong 1960. Nagsagawa ang pamahalaan ng
pagsasaprobado. Ang produksyon ng langis
at agrikultura ang nangungunang industriya
sa Syria.
12. TURKEY. Ito ang isa sa may pinakamalaking
per capita GDP sa mundo. Itinuturing ang
Turkey bilang Newly Industrialized Nation.
Nangunguna ang sector ng agrikultura,
paggawa ng sasakyan at paggawa ng tela.
13. UNITED ARAB EMIRATES. Ang ekonomiya
ng UAE ang ikalawa sa pinakamalaking
ekonomiya kasunod ng Saudi Arabia sa
rehiyon. Naging matagumpay ito na
palawakin ang ekonomiya ng bansa kaya’t
malaki rin ang ambag ng iba pang sector
maliban sa produksyon ng langis.
14. YEMEN. Naranasan ng Yemen ang di
maayos ng pamamalakad ng ekonomiya.
Mataas ang bahagdan ng kawalan ng
trabaho. Nagmumula ang malaking kita ng
bansa sa limitadong produksyon ng langis at
ang perang padala ng mga manggagawa sa
ibang bansa.
B. TIMOG ASYA
1. INDIA. Naging mabilis ang pag – unlad ng
India sa nagdaang dekada. Nagawa nitong
pataasin ang antas ng pamumuhay at
nakaranas ng matatag ng paglago sa sector
ng ICT.
2. BHUTAN. Ang Bhutan ang isa sa pinakamaliit
na bansa na may papaunlad na ekonomiya.
Nakabatay ang ekonomiya nito sa
pangungubat at agrikultura na pinagmumulan
ng kita ng mahigit sa 60 porsiyento ng
populasyon.
3. BANGLADESH. Naging hamon sa
Bangladesh ang mga likas na kalamidad gaya
ng pagbaha at mga bagyo. Patuloy rin na
nararanasan ng bansa nag mga politikal na
kaguluhan. Ang Bangladesh ay naging
matagumpay sa pagtatatag ng industriya sa
paggawan ng mga kasuotan. Ang industriya
ng tela sa Bangladesh ay isa sa pinakamalaki
sa mundo.
4. MALDIVES. Pagkaraan makalaya sa Britain
noong 1965, nagsimula ang unti-unting
paglaki ng ekonomiya ang Maldives.
Malaking tulong sa ekonomiya ang turismo,
pangingisda at shipping.
5. PAKISTAN. Nakaranas ng paghina nag
ekonomiya ng Pakistan bunga ng hidwaang
politikal. Sa kasalukuyan, mabilis na lumalaki
ang populasyon ng bansa. Nakatulong sa
bansa ang mga perang padalan ng mga
manggagawa, subalit nakahadlang parin sa
paglago ng GDP ang mataas na antas ng pag
import at mababang antas ng mga export.
6. SRI LANKA. Ang pangunahing sector ng
ekonomiya ay turismo, pagluluwas ng tsaa,
damit, tela, palay, at iba pang produktong
agrikulturla. Nakatutulong ng Malaki sa
ekonomiya ang mga ipinapadalang pera ng
mga manggagawa na nasa Middle East. Sa
kasalukuyan ay naktuon an bansa sa
pagpapaunlad ng ekonomiya sa
 pamamagitan ng pagpapalakas sa pribadong
sector.
MODYUL 4 | Mga Anyo at Tugon sa
Neokolonyalismo sa Timog at Kanlurang Asya
A. KAHULUGAN NG NEOKOLONYALISMO
Ang kahulugan ng neokolonyalismo ay
salitang naglalarawan sa pagpapatuloy ng
impluwensiya ng mga dating mananakop na bansa sa
kanilang mga dating kolonya pagkaraan lumaya. Ito ay
nangangahulugan na ang makapangyarihang bansa
ay patuloy na nakikibahagi o nanghihimasok sa
pamamalakad ng mga mahihinang bansa.
B. MGA ANYO NG NEOKOLONYALISMO
1. Pakikinabang sa mga hilaw na materyales at
murang paggawa ng mga dating kolonya sa
pamamagitan ng mga multinational
corporation.
2. Pagbibigay ng tulong pinansiyal o
pagpapautang sa mga mahihinang bansa na
ang kapalit ay mga pabor na maaring
pakinabangan ng mga malalakas na bansa.
3. Pagtanggap ng tulong mula sa mga
makapangyarihang bansa upang patuloy na
umasa ang mga mahihinang bansa at
magkaroon ng ugnayang politikal at
pangkabuhayan ang dalawang bansa.
4. Pagpapatuloy ng ugnayang pangkalakalan
ng mga dating kolonya at dating mananakop
na bansa.
C. EPEKTO NG NEOKOLONYALISMO
1. Pagkakaroon ng colonial mentality o
pagtangkilik ng mga mamamayan sa
produkto at kultura ng mga dayuhan na may
negatibong epekto sa ekonomiya ng bansa.
COLONIAL MENTALITY – konseptual na
teorya na tumatanggap na ang kultura ng mga
mananakop ay mas superyor o nakalalamang
kaysa sa kultura ng mga katutubo.
2. Patuloy na pag – asa o pagdepende ng
mga mahihinang bansa sa mga malalakas
na bansa na nagreresulta sa mabagal na pag
– unlad ng mga dating kolonya.
MODYUL 5 | Kontribusyon ng Timog at Kanlurang
Asya sa Larangan ng Sining, Humanidades, at
Palakasan
Ang humanities ay sangay ng kaalaman na nag –
aaral sa tao at kultura. Kabilang dito ang wika,
literature, sining, kasaysayan at pilosopiya. Ang kultura
ng Asya ay binubuo ng magkakaibang kultural na
pamana ng iba’t ibang nasyonalidad, lipunan at
pangkat etniko sa bawat rehiyon sa Asya.
A. LITERATURA
Ang literature ng mga Hebrew ay binubuo ng mga
kasulatan sa wikang Hebrew.
1. Hebrew Bible (Tanakh). Ang
pinakamahalagang kasulatan ng mga
Hebrew.
2. Arabian Nights. Isa sa tanyag na akdang
pampanitikan na mula sa Kanlurang Asya.
3. Raghuvamsha (Dynasty of Raghu) at
Kumarasambhava (Birth of Kumar
Kartikeya). Isinulat ni Kalidasa sa wikang
Sanskrit.
4. Panini’s Ashtadhyayi. Isinulat rin ni
Kalidasa na nagbigay pamantayan sa balarila
sa klasikal na Sanskrit.
5. Law of Manu. Isa sa mahalagang teksto sa
Hinduism.
KALIDASA - itinuturing na pinakamahusay na
playwright at sa mahusay manunula sa
literaturang Sanskrit.
6. Raja (1910)
7. The King of the Dark Chamber (1914)
8. Ang Pambansang Awit ng India
RABINDRANATH TAGORE – isang manunula,
dramatist at manunulat sa India. Siya ang kauna
– unahang Asyano na naging Nobel Laureate.
Nagwagi siya sa Nobel Prize for Literature
noong 1913 para sa kanyang mga akda na nasa
itaas.
MUHAMMAD IQBAL – tinuturing na
pambansang manunula na nakilala bilang
“Poet of the East.”
B. PAGTATANGHAL
Mahigit sa 50 ang bilang ng mga tradisyunal
na teatro sa India.
1. Natya Shastra. Ang pinakamatandang
manwal na naglalaman ng mga gabay
para sa isang pagtatanghal. Nakasaad
sa aklat na ito na ang drama ay nilikha
upang makapagbigay aliw at aral sa mga
tao.
2. Kutiyattam. Ang pinakamatandang
teatro sa India.
C. MUSIKA AT SAYAW
Sa Gitnang Asya, ang Islam ang
nakaimpluwensiya sa musika. Ang mga
instrument ay ang plauta, fiddle, harpa at mga
instrumenting percussion.
1. Bhangra. Ang tanyag sa sayaw na India
at Pakistan para sa pagdiriwang ng pag
– aani.
2. Kathakali. Ang pinaktanyag sa lahat ng
sayaw sa India.
3. Bharata Natyam
4. Manipuri
 4. Hagia Sophia. Nasa Istanbul sa Turkey.
D. PILOSOPIYA Ito ay dating basilica na naging mosque,
subalit sa ngayon ay isa na itong museo.
Ang pilosopiya ng India ay kina –
bibilangan ng mga pilosopiyang Hindu at
Buddhist na naghihikayat sa paghahangad sa
mga di – material na bagay. Kabilang dito ang
mga pilosopiyang Islamic, Jewish at Persian.
Sa panahon ng ika – 20 na siglo, nakilala si
Gandhi na nagbigay ng bagongg kahulugan
sa Ahimsa at binigyan diin ng bagong
kahulugan ang pag – iwas sa karahasan.

E. ARKITEKTURA Hagia Sophia

1. Dome of the Rock. Isa sa 5. Taj Mahal. Ang pinakatanyag na

pinakamahalagang gusali sa estruktura at mausoleo na natapos gawin
arkitekturang Islamic. Mayroon itong noong 1648. Ipinagawa ito ni Shah Jahan
mga detakyeng mosaic. Mayroon itong para sa alala ng kanyang pumanaw na
pabilog na dome at dekorasyon na hango asawa na si Mumtaz Mahal.
sa pattern ng Arabeque.

Taj Mahal
Dome of the Rock

2. Grand Mosque. Ang pinakamalaking F. PALAKASAN

mosque sa rehiyon ng Kanlurang Asya
na matatagpuan sa Kuwait City.
Ang cricket naman ay tanyag sa ibang
bansang Asyano gaya ng Pakistan,
Bangladesh, India, at Sri Lanka. Ang mga
paboritong isport sa Middle East ay football,
swimming, motorsports, wrestling at iba’t
ibang uri ng martial arts. Ang FIFA World Cup
ang itinuturing na pinakatanyag na football
event o kompetision sa isports at itinuturing
na isa sa mga pinakasikat sa rehiyon.

Grand Mosque in Kuwait City

Jls/2020
3. Great Mosque of Samarra. Dating
AP7aralingAsyano
pinakamalaking mosque sa mundo na
Grade7/dwclJHS
naitatag sa Baghdad sa Iraq.

Great Mosque of
Samarra