Professional Documents
Culture Documents
ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ
ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ
ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΥΓΕΙΑΣ
1
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 – Διοίκηση – διαχείριση ενός Οργανισμού Α΄ μέρος
2
3.1. Εισαγωγή
Η διοίκηση ως μέθοδος για τη δημιουργία μεγάλων έργων σίγουρα δεν είναι
έμπνευση των καιρών μας. Για την κατασκευή των θαυμάτων της αρχαιότητας
έπρεπε να δουλέψουν χιλιάδες εργάτες και να χρησιμοποιηθούν τεράστιοι όγκοι
υλικών. Για να συντονισθεί αυτή η προσπάθεια, χρειάστηκε οργανωμένη διοίκηση. Ο
Μινωικός και ο Μυκηναϊκός πολιτισμός παρουσιάζουν επίσης πολλά δείγματα
εφαρμογής των αρχών καταμερισμού της εργασίας, της εξειδίκευσης των τεχνικών
καθώς και ειδικές εφαρμογές γνώσεων υγιεινής (Λανάρα, 2003). Ο Αριστοτέλης
αναφέρεται σε θέματα μηχανογράφησης και ο Σωκράτης τονίζει ότι οι δημόσιοι
λειτουργοί πρέπει να επιλέγονται σύμφωνα με τις ικανότητες που επιδεικνύουν στη
διαχείριση και στη διοίκηση των ιδιωτικών τους υποθέσεων και επιχειρήσεων.
3
3.2. Διοίκηση – διαχείριση
Το μάνατζμεντ είναι η οργάνωση και ο συντονισμός των δραστηριοτήτων μιας
επιχείρησης, σύμφωνα με ορισμένες πολιτικές και για την επίτευξη σαφώς
καθορισμένων στόχων (Business Dictionary). Ο όρος μάνατζμεντ χρησιμοποιείται
στην Ελλάδα παράλληλα με τον όρο διοίκηση – διαχείριση ή οργάνωση και διοίκηση,
εκφράζονται ταυτόσημες σχετικά έννοιες. Οι δραστηριότητες του μάνατζμεντ
περιλαμβάνουν τον προγραμματισμό, την οργάνωση, τη στελέχωση, το συντονισμό,
την υποκίνηση, την ηγεσία και τον έλεγχο, αλλά και την παραγωγή ικανοποιητικού
αποτελέσματος μέσω της διαδικασίας της εκχώρησης αρμοδιοτήτων σε άλλα άτομα
(Montana & Charnov, 2000). Σχετικά με το μάνατζμεντ των Οργανισμών και
επιχειρήσεων, οι απόψεις διίστανται μεταξύ αυτών που υποστηρίζουν ότι ο δημόσιος
τομέας είναι μοναδικός και λειτουργεί κάτω από διαφορετικές συνθήκες από τον
ιδιωτικό και αυτών που πιστεύουν ότι οι διαφορές μεταξύ των δύο τομέων είναι
ολοένα και πιο δυσδιάκριτες (Hannagan & Berett, 2007). Παρόλο που υπάρχουν
κάποιες διαφορές μεταξύ των δύο τομέων, συχνά διαδικασίες που εφαρμόσθηκαν
επιτυχώς στον ιδιωτικό τομέα υιοθετήθηκαν από το δημόσιο και αντίστροφα.
4
3.3. Ο προγραμματισμός - σχεδιασμός
Ο προγραμματισμός - σχεδιασμός είναι η πρώτη από τις λειτουργίες της διοίκησης
σύμφωνα με τον Henry Fayol. Οι Koontz και O’Donnell (1984) ανέφεραν: «Ο
σχεδιασμός – προγραμματισμός σημαίνει να αποφασισθεί προκαταβολικά τι θα γίνει,
πώς θα γίνει, πότε θα γίνει και ποιος θα το κάνει. Γεφυρώνει το χάσμα από το σημείο
που βρισκόμαστε στο σημείο που θέλουμε να πάμε». Ο σχεδιασμός –
προγραμματισμός (planning) είναι πρωτεύουσα λειτουργία της διοίκησης. Είναι η
διαδικασία εκ των προτέρων απόφασης, του τι θα πρέπει να γίνει στο μέλλον.
Λογικά, ο σχεδιασμός θα πρέπει να προηγείται των άλλων λειτουργιών της
διοίκησης, διότι ορίζει το πλαίσιο στο οποίο εκτελούνται αυτές (Dunn, 2007). Με
απλά λόγια, ο προγραμματισμός – σχεδιασμός είναι η διαδικασία καθορισμού των
αντικειμενικών σκοπών και επιλογής στρατηγικών για την επίτευξή τους.
5
Η διαδικασία του προγραμματισμού έχει επτά στάδια (Δικαίος και συν.,1999).:
1. Καθορισμός των σκοπών
↓
2. Ανάπτυξη εναλλακτικών λύσεων
↓
3. Διερεύνηση συνθηκών
↓
4. Αξιολόγηση εναλλακτικών λύσεων
↓
5. Επιλογή της πιο κατάλληλης λύσης
↓
6. Διαμόρφωση επιμέρους σχεδίων
↓
7. Εφαρμογή των σχεδίων
Ακολουθεί η οργάνωση, η καθοδήγηση, ο έλεγχος και η ανατροφοδότηση της
διαδικασίας με επαναπροσδιορισμό του προγραμματισμού – σχεδιασμού.
6
ικανοποίηση των εμπλεκομένων υπαλλήλων, όταν ολοκληρωθεί το έργο που
προγραμματίσθηκε.
Ένα άλλο πλεονέκτημα είναι η εξοικονόμηση πόρων και χρόνου. Εργασίες δεν
επαναλαμβάνονται χωρίς νόημα, αλλά εφαρμόζονται συντονισμένα.
Ο προγραμματισμός – σχεδιασμός δρα προστατευτικά. Ελαχιστοποιεί την
αβεβαιότητα και το ρίσκο στη λειτουργία του Οργανισμού.
Αξιολογείται το τελικό έργο βάσει των αρχικών στόχων. Η μέτρηση της
αποδοτικότητας του Οργανισμού γίνεται μετά από έλεγχο αν οι στόχοι που
τέθηκαν, υλοποιήθηκαν, σε ποιο βαθμό και σε πόσο διάστημα. Έτσι μπορεί να
γίνει ανατροφοδότηση του συστήματος και διόρθωση των λαθών.
Ο προγραμματισμός βάζει τις βάσεις για τις υπόλοιπες δραστηριότητες της
διοίκησης. Η οργάνωση, η διεύθυνση και ο έλεγχος δεν είναι αποτελεσματικά αν
δεν προηγείται ο λεπτομερής σχεδιασμός δράσης.
3.4. Οργάνωση
Οργάνωση είναι η διαδικασία του καταμερισμού της εργασίας μεταξύ ομάδων ή
ατόμων και ο συντονισμός των ενεργειών τους με σκοπό την επίτευξη των στόχων
του Οργανισμού. Η δομή της οργάνωσης απεικονίζεται στο οργανόγραμμα που
αποτελεί μια στατική εικόνα των επιθυμητών σχέσεων και δείχνει την κατανομή της
εξουσίας και τα κανάλια επικοινωνίας (Τζωρτζάκης &Τζωρτζάκη, 2007). Η
λειτουργία της οργάνωσης ακολουθεί τον προγραμματισμό. Αφού λοιπόν τεθεί ένας
στόχος θα πρέπει με απλά λόγια να βρεθεί ο τρόπος να υλοποιηθεί. Γι΄ αυτό
7
απαιτείται η οργάνωση. Η οργάνωση περιλαμβάνει διάφορα στάδια τα οποία
φαίνονται στο σχήμα 2.
8
πρέπει να υπάρχει ανατροφοδότηση, ώστε να μειωθούν τα λάθη την επόμενη φορά
που θα πρέπει να οργανωθεί αντίστοιχο ή και διαφορετικό πρόγραμμα από τον
Οργανισμό.
9
Βιβλιογραφία
10