(Học Gì -) TOÀN BỘ CHUYÊN ĐỀ TOÁN 11 PDF

MUÏC LUÏC
Trang
Chöông I. HAØM SOÁ LÖÔÏNG GIAÙ C VAØ PHÖÔNG TRÌNH LÖÔÏNG GIAÙC
Baøi 1. Caùc haøm soá löôïng giaùc -------------------------------------------------------- 1
Baøi 2. Phöông trình löôïng giaùc cô baûn ---------------------------------------------- 13
Baøi 3. Moät soá phöông trình löôïng giaùc ñôn giaûn ----------------------------------- 22
Baøi taäp oân taäp chöông I --------------------------------------------------------- 35
Chöông II. TOÅ HÔÏP VAØ XAÙC SUAÁT

A- Toå hôïp
Baøi 1. Hai quy taéc ñeám cô baûn ------------------------------------------------------ 39
Baøi 2. Toå hôïp – hoaùn vò – chænh hôïp ----------------------------------------------- 47
Baøi 3. Nhò thöùc NewTon ------------------------------------------------------------ 63
B- Xaùc suaát
Baøi 4. Bieán coá vaø xaùc suaát cuûa bieán coá --------------------------------------------- 73
Baøi 5. Caùc quy taéc tính xaùc suaát ---------------------------------------------------- 83
Baøi 6. Bieán ngaãu nhieân rôøi raïc ------------------------------------------------------ 90
Baøi taäp oân taäp chöông II --------------------------------------------------------- 97
Chöông III. DAÕY SOÁ – CAÁP SOÁ COÄNG – CAÁP SOÁ NHAÂN
Baøi 1. Phöông phaùp quy naïp toaùn hoïc--------------------------------------------- 102

Baøi 2. Daõy soá ---------------------------------------------------------------------- 109
Baøi 3. Caáp soá coäng ---------------------------------------------------------------- 121
Baøi 4. Caáp soá nhaân ---------------------------------------------------------------- 133
Baøi taäp oân taäp chöông III ------------------------------------------------------ 144
Chöông IV. GIÔÙI HAÏN
Baøi 1. Giôùi haïn cuûa daõy soá -------------------------------------------------------- 149

Baøi 2. Giôùi haïn cuûa haøm soá – haøm soá lieân tuïc ---------------------------------- 166
Baøi taäp oân taäp chöông IV ------------------------------------------------------- 184
Chöông V. ÑAÏO HAØM
Baøi 1. Khaùi nieäm Ñaïo Haøm-------------------------------------------------------- 188

Baøi 2. Ñaïo haøm soá hôïp – ñaïo haøm caáp cao – vi phaân --------------------------- 198
Baøi taäp oân taäp chöông V ------------------------------------------------------ 207.
Để mua bộ tài liệu FILE WORD vui lòng liên hệ
0168 203 6477
Chöông I HAØM SOÁ LUÔÏNG GIAÙC VAØ PHÖÔNG TRÌNH LÖÔÏNG GIAÙC
Baøi 1 CAÙC HAØM SOÁ LÖÔÏNG GIAÙC.
A.TOÙM TAÉT LÍ THUYEÁT
1) Haøm soá y = sinx:

 Taäp xaùc ñònh D = .
 y = sinx laø haøm soá leû do: x  D thì  x  D vaø sin(  x) =  sinx.
 Haøm soá tuaàn hoaøn vôùi chu kì 2, töùc laø sin(x + 2) = sinx, x.
 
 Haøm soá ñoàng bieán treân moãi khoaûng    k2,  k2  , k  vaø nghòch
 2 2 
 3 
bieán treân moãi khoaûng   k2,  k2  , k  .
2 2 
 Taäp giaù trò cuûa haøm soá laø: [-1; 1].
 Ñoà thò cuûa haøm soá sinx nhö (hình 1) sau:
y
y =sin x
1
 3
2  2 x
3  2

2
2
-1
2) Haøm soá y = cos x:

 Taäp xaùc ñònh D = . Hình 1
 y = cosx laø haøm soá chaün do: x  D thì  x  D vaø cos(  x) = cosx.
 Haøm soá tuaàn hoaøn vôùi chu kì 2, töùc laø cos(x + 2) = cosx, x  D.
 Haøm soá ñoàng bieán treân moãi khoaûng    k2, k2  , k  vaø nghòch
bieán treân moãi khoaûng  k2,   k2  , k  .
 Taäp giaù trò cuûa haøm soá laø: [-1; 1].
 Ñoà thò cuûa haøm soá cosx nhö (hình 2) sau:
f(x)
y
  3
 2 2  2 x

3 2
2
-1
y = cos x
Hình 2 1
0168 203 6477
3) Haøm soá y = tan x:
Taäp xaùc ñònh D =  
 \   k : k   .
2 
 y = tanx laø haøm soá leû do: x  D thì  x  D vaø tan (  x) =  tanx.
 Haøm soá tuaàn hoaøn vôùi chu kì , töùc laø tan(x + ) = tanx, x  D.
 
 Haøm soá ñoàng bieán treân moãi khoaûng    k,  k  , k  .
 2 2 

 Ñoà thò nhaän caùc ñöôøng thaúng x   k, k  laøm caùc ñöôøng tieäm caän cuûa
2
ñoà thò haøm soá.
 Taäp giaù trò cuûa haøm soá laø: .
 Ñoà thò cuûa haøm soá tanx nhö (hình 3)sau:
y
f(x)
y = tan x
3
 
2  x
  3
2 2 2
Hình 3
4) Haøm soá y = cot x:
 Taäp xaùc ñònh D = \ k : k  .
 y = cot x laø haøm soá leû do: x  D thì  x  D vaø cot(x)   cot x.
 Haøm soá tuaàn hoaøn vôùi chu kì , töùc laø cot(x + ) = cotx, x.
 Haøm soá nghòch bieán treân moãi khoaûng  k,   k  , k  .
 Ñoà thò nhaän caùc ñöôøng thaúng x  k, k  laøm caùc ñöôøng tieäm caän cuûa ñoà thò
haøm soá.
 Taäp giaù trò cuûa haøm soá laø: .
 Ñoà thò cuûa haøm soá cot x nhö (hình 4) sau:
y
f(x)
y = cot x
x

Hình 4
2
0168 203 6477
B. PHÖÔNG PHAÙP GIAÛI TOAÙN
Vaán ñeà1:
Tìm taäp giaù trò, taäp xaùc ñònh cuûa caùc haøm soá löôïng giaùc.
Phöông phaùp:
 Để tìm miền xaùc ñònh của hàm số y = f(x) ta dựa vào điều kiện xác định của hàm
số:
1
* Neáu y = thì haøm soá ñöôïc xaùc ñònh khi A(x)  0.
A(x)
* Neáu y = A(x) thì haøm soá ñöôïc xaùc ñònh khi A(x)  0.
1
* Neáu y = thì haøm soá ñöôïc xaùc ñònh khi A(x)> 0.
A(x)
 Ñeå tìm mieàn giaù trò cuûa haøm soá löôïng giaùc chuùng ta thöôøng duøng caùc baát ñaúng
thöùc löôïng giaùc cô baûn sau:
 1  sin x  1, x.
 1  cos x  1, x.
ñeå tìm giaù trò lôùn nhaát vaø giaù trò nhoû nhaát cuûa haøm soá.
Ví duï1: Tìm taäp xaùc ñònh cuûa caùc haøm soá sau:
1  x2 1  cos x
a) y=  2  sin2 x b) y = .
3  cos x 1  cos x
Giaûi:
 3  cos x  0
a) Töø ñieàu kieän xaùc ñònh cuûa haøm soá laø:  (*).
2  sin x  0
2
Ta coù: (*) luoân ñuùng vôùi moïi x  . Vì 1  cos x  1 neân 3- cosx > 0, x.
Do -1  sinx  1, x neân 0  sin 2 x  1. Suy ra: 2-sin 2 x>0
Vaäy mieàn xaùc ñònh cuûa haøm soá laø D= .
1  cos x
b) Haøm soá y = ñöôïc xaùc ñònh khi:
1  cos x
1  cos x
 0
1  cos x  1  cos x  0  cos x  1  x  k2, k  .
1  cos x  0
Vaäy D = \ k2 : k   .
Ví duï 2: Tìm giaù trò lôùn nhaát, giaù trò nhoû nhaát cuûa caùc haøm soá sau:
3
0168 203 6477
 
a) y = 2 sin  x+   3 b) y = 1  cos(x3 )  2.
 4
Giaûi:
a)  
y = 2 sin  x+   3 coù mieàn xaùc ñònh D= .
 4
   
Vì  1  sin  x+   1, x neân  2  2sin  x+   2.
 4  4
 
Do ñoù:  2  3  y  2sin  x+   3  3  2.
 4
 
Vaäy giaù trò lôùn nhaát cuûa haøm soá laø y = 3  2 khi sin  x+   1.
 4
 
Giaù trò nhoû nhaát cuûa haøm soá laø y = 3  2 khi sin  x+   1.
 4
b) Haøm soá y = 1  cos(x3 )  2 .
Vì  1  cos(x 3 )  1, x neân 1  cos(x 3 )  0,
neân haøm soá coù mieàn xaùc ñònh laø D= . Hôn nöõa:
0  1  cos(x 3 )  2 neân 0  1  cos(x 3 )  2.
Do ñoù:  2  y  1  cos(x 3 )  2  2  2.
Vaäy giaù trò lôùn nhaát cuûa haøm soá laø y = 2  2 khi cos(x 3 )  1.
Giaù trò nhoû nhaát cuûa haøm soá laø y =  2 khi cos(x 3 )  1.
Vaán ñeà 2:
Veõ ñoà thò caùc haøm soá löôïng giaùc.
Phöông phaùp:
1) Veõ ñoà thò haøm soá löôïng giaùc: y = sin(ax), a > 0: Ta chæ caàn xeùt söï bieán thieân cuûa
2
noù treân moät ñoaïn coù ñoä daøi baèng moät chu kì T  , chaúng haïn laø ñoaïn
a
 2  Ta laäp baûng giaù trò vaø veõ ñoà thò.
 0; a  .
Töông töï cho caùc haøm soá y = cos(ax); y = tan(ax); y = cot(ax).
2) Veõ ñoà thò haøm soá löôïng giaùc daïng: y = sin(ax + b) + c: Ta laøm theo caùc böôùc
sau:
 Veõ ñoà thò haøm soá daïng y = sin(ax) ( laøm nhö 1) treân).
 Ñoà thò cuûa haøm soá y = sin(ax + b) coù ñöôïc töø ñoà thò (C) cuûa haøm soá
y = sin(ax) baèng caùch tònh tieán (C) sang traùi |b| ñôn vò neáu neáu b > 0 vaø tònh
4
0168 203 6477
tieán (C) sang phaûi |b | ñôn vò neáu b < 0.
 Ñoà thò haøm soá y = sin(ax + b) + c coù ñöôïc töø ñoà thò (C’) cuûa haøm soá
y = sin(ax + b) baèng caùch tònh tieán (C’) leân treân |c| ñôn vò neáu c > 0 vaø tònh
tieán (C’) xuoáng döôùi |c| ñôn vò neáu c < 0.
Ví duï 3: Veõ ñoà thò caùc haøm soá sau:

x
a) y = sin 4x b) y = cos .
3
Giaûi:
a) Haøm soá y = sin 4x.
Mieàn xaùc ñònh: D= .
 
Ta chæ caàn veõ ñoà thò haøm soá treân mieàn  0; 
 2
2 
(Do chu kì tuaàn hoaøn T=  )
4 2
 
Baûng giaù trò cuûa haøm soá y =sin 4x treân ñoaïn  0;  laø:
 2
x   3 5  5 3  
0
16 8 16 24 4 16 8 3 2
y 2 2 3 2 3
0 1 0 - -1 - 0
2 2 2 2 2

Ta coù ñoà thò cuûa haøm soá y = sin4x treân ñoaïn  0;  vaø sau ñoù tònh tieán cho caùc
 2
 
ñoaïn: ...,   ,0 ,  ,  ,.... ( xem hình 5 sau).
 2  2 
y
    3 
 
2 4 8 4 8 2 x
3 

8 8
y = sin 4x
-1
Hình 5
5
0168 203 6477
x
b) Haøm soá y = cos .
3
Mieàn xaùc ñònh: D= .
Ta chæ caàn veõ ñoà thò haøm soá treân mieàn  0;6
2
(Do chu kì tuaàn hoaøn T=  6)
1/ 3
x
Baûng giaù trò cuûa haøm soá y = cos treân ñoaïn  0;6 laø:
3
x 3 3 21 15 9 33
0 3 6
4 2 6 4 2 6
y 2 3 2 3
1 0 - -1 - 0 1
2 2 2 2
x
Ta coù ñoà thò cuû a haøm soá y= cos treân ñoaïn  0;6 vaø sau ñoù tònh tieán cho caùc
3
ñoaïn: ..., 6,0 , 6,12 ,.... (hình 6 ).
y
f(x)
x
y = cos
1 3
9  3
3
9
2 2 3 2 x
 3
2
-1
Hình 6
Ví duï 4: Töø ñoà thò cuûa haøm soá y =sinx, (C) . Haõy veõ caùc ñoà thò cuûa caùc haøm soá sau:
   
a) y = sin  x+  b) y= sin  x+   2.
 4  4
Giaûi :
Töø ñoà thò cuûa haøm soá y = sinx, (C) nhö sau:
y
y
1
y = sin x
 3
2 2  2 2 x
 3  
2 2
-1
Hình 7
Hìnhnh2 7
6
Hình 7
0168 203 6477

a) Töø ñoà thò (C), ta coù ñoà thò y = sin  x+  baèng caùch tònh tieán (C) sang traùi
 4
 
moät ñoaïn laø ñôn vò, ta ñöôïc ñoà thò haøm soá y = sin  x+  , (C') nhö (hình 8)
4  4
sau:
y  
y = sin  x+ 
f(x)
1
 4
 3  5
4 4 4 x
7   5  3 9
4 2 4 4 4
-1
Hình 8

b) Töø ñoà thò (C’) cuûa haøm soá y = sin  x+  , ta coù ñoà thò haøm soá
 4
 
y = sin  x+   2 baèng caùch tònh tieá n (C’) leân treân moät ñoaïn laø 2 ñôn vò, ta
 4

ñöôïc ñoà thò haøm soá y = sin  x+   2, (C'') nhö (hình 9) sau:
 4
y
f(x)
 
3
y = sin  x+   2
 4
2
7   5  3   3 5
4 4 4 4 Hình 9 4 4 4
C. BAØI TAÄP TRAÉC NGHIEÄM
1. Choïn phaùt bieåu sai trong caùc phaùt bieåu sau:

(A) Haøm soá y = sin x coù taäp xaùc ñònh laø .
(B) Haøm soá y = cos x coù taäp xaùc ñònh laø .
(C) Haøm soá y = tan x ñöôïc xaùc ñònh khi cosx  0.
(D) Haøm soá y = cot x ñöôïc xaùc ñònh khi sinx  0.
(E) Haøm soá y = tanx.cotx coù taäp xaùc ñònh laø .
2. Haøm soá naøo sau ñaây coù taäp xaùc ñònh laø ?
(A) y = tanx (B) y = cotx (C) y = tan2x + 1
(D) y = cot x + 1
2 (E) y = sin2x +1 .
7
0168 203 6477
3. Taäp xaùc ñònh cuûa haøm soá y= 1+ tan2x laø:
  3  k
(A) \    (B) \   ,  (C) \   ,k 

2  2 2  2 
 k
(D) \  
  k, k   (E) \  

,k .

2   2 
4. Taäp xaùc ñònh cuûa haøm soá y = cot 2x laø:
k 
(A) \   ,k 
 (B) \    k, k  
 (C) \ k, k  
 2   2 
k
(D) \   ,k 
 (E) Moät keát quaû khaùc.
3 
5. Noái moãi haøm soá ôû coät beân traùi vôùi moät taäp xaùc ñònh cuûa noù ôû coät beân phaûi sao cho
hôïp lí:
A. y = |sin x|   k 
1. \  , k  .
6 3 
B. y = tan x 2. \ k, k   .
C. y = tan 3x  
3. \   k, k   .
 2 
D. y = cot x  k 
4. \  , k  .
4 
E. y = cot 4x  k 
5. \  , k  .
2 
6. .
(A) Ñoà thò cuûa haøm soá y = sin x ñoái xöùng qua goác toïa ñoä O.
(B) Ñoà thò cuûa haøm soá y = cos x ñoá i xöùng qua truïc Oy.
(C) Ñoà thò cuûa haøm soá y = tan x ñoái xöùng qua goác toïa ñoä O.
(D) Ñoà thò cuûa haøm soá y = cot x ñoái xöùng qua goác toïa ñoä O.
(E) Caû 4 caâu treân ñeàu sai.
7. Ñoà thò haøm soá y = tan x coù bao nhieâu tieäm caän:
(A) 2 (B) 3 (C) 4
(D) moät soá höõu haïn lôùn hôn 4 (E) Voâ soá.
8. Vôùi k  , neáu haøm soá y = sinx ñoàng bieán (nghòch bieán ) treân (a; b) thì cuõng ñoàng
bieán (nghòch bieán) treân khoaûng naøo sau ñaây?
(A) (a  k2; b  k2) (B) (a  k2; b  k) (C) (a  k; b  k2)
k k
(D) (a  k; b  k) (E) (a  ; b  ).
2 2
9. Vôùi k  , neáu haøm soá y = cot x nghòch bieán treân (x; y) thì cuõng nghòch bieán treân
8
0168 203 6477
khoaûng naøo sau ñaây?
k k
(A) (x  k2; y  ) (B) (x  k; y  k) (C) (x  k; y  )
2 2
 
(D) (x  ; y  k) (E) (x  ; b  k).
2 2
10. Soá nguyeân aâm k lôùn nhaát thoả maõn sin(x  k2)  sin x laø:
(A) 1 (B) 0 (C) -1
(D) -2 (E) Khoâng coù.
11. Ñoà thò cuûa haøm soá y= sin x coù theå nhaän ñöôïc töø ñoà thò haøm soá y= cos x baèng caùch
naøo?

(A) Tònh tieán qua traùi ñoà thò haøm soá y= cosx moät ñoaïn coù ñoä daøi .
2

(B) Tònh tieán qua phaûi ñoà thò haøm soá y= cosx moät ñoaïn coù ñoä daøi .
2

(C) Tònh tieán leân treân ñoà thò haøm soá y= cosx moät ñoaïn coù ñoä daøi .
2

(D) Tònh tieán xuoáng döôùi ñoà thò haøm soá y= cosx moät ñoaïn coù ñoä daøi .
2

(E) Tònh tieán qua phaûi ñoà thò haøm soá y= cosx moät ñoaïn coù ñoä daøi vaø leân treân moät
4

ñoaïn coù ñoä daøi .
4

12. Haøm soá y  3sin  2x   coù chu kì tuaàn hoaøn laø:
 3
(A) 2 (B) - 2 (C) 
(D)  (E) / 2.
13. Vôùi k  , cho haøm soá f(x) = cos 3x . Soá T thoaû tính chaát
f(x + T) = f(x), vôùi moïi x laø?
(A) k2 (B) k (C) k2 / 3
(D) k / 2 (E) Moät keát quaû khaùc.
14. Vôùi k  , cho haøm soá f(x) = sin 2x + cos 3x . Soá T naøo sau ñaây thoûa tính chaát
f(x + T) = f(x), vôùi moïi x ?
(A) 2 (B)  (C) / 3
(D) 2 / 3 (E) / 4.
15. Giaù trò lôùn nhaát cuûa haøm soá y = 4 sin 2 x  1 laø:
(A) 4 (B) 3 (C) 2
(D) 1 (E) 0.

16. Giaù trò nhoû nhaát cuûa haøm soá y = 2  cos  3x   laø:
 4
(A) 4 (B) 3 (C) 2
(D) 1 (E) Khoâng xaùc ñònh ñöôïc.
9
0168 203 6477
17. Cho caùc haøm soá sau:
1
I. y = 3sin2x II. y= sinx.cosx III. y  sin 2x  cos 2x.
3
Haøm soá naøo sau ñaây thoûa maõn tính chaát: f(x  k)  f(x), k  , x laø:
(A) Chæ I (B) Chæ II (C) Chæ III
(D) Chæ I vaø II (E) Caû I, II vaø III .
18. Ñoà thò cuûa haøm soá y = sinx caét ñoà thò haøm soá y =1 taïi maáy ñieåm?
(A) 1 (B) 2 (C) 3
(D) Moät soá höõu haïn lôùn hôn 3 (E) Voâ soá.
19. Vôùi k  , haøm soá y = sinx ñaït giaù trò lôùn nhaát taïi caùc ñieåm naøo sau ñaây:
 
(A)  / 2 (B)  k (C)  k
2 2
 k
(D)  k2 (E) .
2 2
x
20. Soá ñieåm chung cuûa ñoà thò haøm soá y = sinx vaø y = laø:
2
(A) 1 (B) 2 (C) 3
21. Haøm soá naøo sau ñaây laø haøm soá chaün?
(A) y = tanx (B) y = cotx (C) y = sinx
(D) y = cos x (E) y = sinx +cosx.
22. Haøm soá naøo sau ñaây laø haøm soá leû?
(A) y = 3cosx + sin2x (B) y = sinx +cosx (C) y = sin(x2) + cosx
cos x tan x
(D) y = (E) y = .
1  sin x
2
3  cos 2 x
23. Taäp giaù trò cuûa haøm soá y = 4sinx -2
(A) [-6; 0] (B) [-6; 2] (C) [0; 2]
(D) [0; 4] (E) [2; 4].
24. Giaù trò nhoû nhaát cuûa haøm soá y = sinxcosx laø:
(A) 2 (B) 1 (C) - 2
(D) -1 (E) 0.
2
25. Giaù trò lôùn nhaát cuûa haøm soá y = sin x  sin  x   laø:
 3 
(A) 3 (B) 2 (C) 1
(D) 0 (E) -1.
10
0168 203 6477
1
26. Taäp giaù trò cuûa haøm soá y = laø:
3  2 | sin x |
1 1
(A) [ 0; 1] (B)  ;1 (C)  ;1
2  3 
1
(D)  ;   (E) .
3 
27. Haøm soá naøo sau ñaây ñoàng bieán trong khoaûng  3; 7 / 2  ?
I. y = sin x II. y = cos x II. y = tan x
(D) Chæ I vaø II (E) Chæ II vaø III.
28. Haøm soá y = cos x nghòch bieán trong khoaûng naøo sau ñaây:
9 9 11  11 
(A)  ;5  (B)  ;  (C)  5; 
 2   2 2   2 
(D)  5;6  (E) Caû 4 caâu treân.

29. Töø ñoà thò (C) cuûa haøm soá y = cos x. Ñoà thò haøm soá y = cos  x   coù töø (C) baèng
 2
caùch:
(A) Tònh tieán (C) qua traùi moät ñoaïn coù ñoä daøi laø / 2.
(B) Tònh tieán (C) qua phaûi moät ñoaïn coù ñoä daøi laø / 2.
(C) Tònh tieán (C) leân treân moät ñoaïn coù ñoä daøi laø / 2.
(D) Tònh tieán (C) xuoáng döôùi moät ñoaïn coù ñoä daøi laø 1 vaø / 2.
(E) Ñoái xöùng (C) qua goác toïa ñoä O(0; 0).
30. Töø ñoà thò (C) cuûa haøm soá y = sin x. Ñoà thò haøm soá y = cosx + 1 coù töø (C) baèng caùch:
(A) Tònh tieán (C) qua phaûi moät ñoaïn coù ñoä daøi laø  / 2 vaø leân treân 1 ñôn vò.
(B) Tònh tieán (C) qua phaûi moät ñoaïn coù ñoä daøi laø 1 vaø leân treân ñoaïn coù ñoä daøi / 2.
(C) Tònh tieán (C) qua traùi moät ñoaïn coù ñoä daøi laø  / 2 vaø leân treân 1 ñôn vò.
(D) Tònh tieán (C) qua phaûi moät ñoaïn coù ñoä daøi laø 1 vaø leân treân ñoaïn coù ñoä daøi  / 2 .
(E) Tònh tieán (C) qua traùi moät ñoaïn coù ñoä daøi laø  / 2 vaø xuoáng döôùi 1 ñôn vò.
D. BAÛNG TRAÛ LÔØI TRAÉC NGHIEÄM

1. E 2. E 3. D 4. A
5. A-6 B-3 C-1 D-2 E-4
6. E 7. E 8. A 9. B 10. C
11. A 12. C 13. D 14. A 15. B
16. D 17. E 18. E 19. D 20. B
21. D 22. E 23. B 24. C 25. A
26. C 27. E 28. A 29. B 30. C.
11
0168 203 6477
E. HÖÔÙNG DAÃN GIAÛI TRAÉC NGHIEÄM
k
1. (E) Mieàn xaùc ñònh cuûa haøm soá y= tanx.cotx laø D  \  
 ,k  .
2 
2. (E)
3. (D) tanx xaùc ñònh  cosx  0.
k
4. (A) cot 2x xaùc ñònh  sin 2x  0  2x  k  x  ,k ..
2
5.
6. (E) Ñoà thò caùc haøm soá tanx; cotx; sin x ñoái xöùng qua goác toïa ñoä O vaø haøm
cos x ñoái xöùng qua truïc tung Oy.

7. (E) Caùc tieäm caän laø x=  k, k  .
2
8. (A) Do haøm sin coù chu kì k2.
9. (B) Do haøm cot coù chu kì k, k  .
10. (C) sin(x-2) = sinx.
11. (A)
12. (C)  laø soá döông nhoû nhaát thoûa f(x + ) = f(x).
  2   2
13. (D) Vì cos 3  x+   cos(3x  2)  cos3x vaø laø soá döông nhoû nhaát
  3  3
thoûa yeâu caàu.
14. (A) f(x+k2) = sin 2(x + k2) +cos3.(x+k2 )=
=sin (2x + k4) + cos(3x+ k6) = sin2x+ cos 3x.
15. (B) y = 4sin 2 x-1  4.1-1=3.
 
16. (D) y = 2 + cos  3x+   2 -1=1.
 4
17. (E)

18. (E) Do phöông trình sin x=1  x=  k2 , k  neân coù voâ soá nghieäm.
2

19. (D) y = sinx  1 neân giaù trò lôùn nhaát baèng 1 khi x =  k2 , k  .
2
20. (B) Döïa vaøo ñoà thò haøm sin x vaø ñöôøng thaúng y = x/2.
21. (D) Döïa vaøo ñònh nghóa.
22. (E) Döïa vaøo ñònh nghóa.
23. (B) Do -4  4sinx  4  -4-2  4sinx-2  4-2  -6  y  2.
 
24. (C) y = sin x- cos x= 2sin  x-   - 2.
 4
 2      
25. (A) y=sin x-sin  x-   2 cos  x   sin  3 cos  x   .Vaäy y  3.
 3   3 3  3
26. (C) Ta coù: 0  |sinx|  1  2  2 | sin x | 0 neân
12
0168 203 6477
1
1  3 - 2|sinx|  3   y  1.
3
27. (E) Döïa vaøo ñoà thò.

28. (A) Haøm cos x nghòch bieán treân  ,   neân haøm soá nghòch bieán treân
2 
 
  4;   4  .
2 
29. (B)
30. (C)
13
0168 203 6477
Baøi 2 PHÖÔNG TRÌNH LÖÔÏNG GIAÙC CÔ BAÛN
A. TOÙM TAÉT LÍ THUYEÁT

Caùc phöông trình löôïng giaùc cô baûn: Laø caùc phöông trình coù daïng: sin x = m ;
cos x = m; tan x = m; cotx = m, trong ñoù x laø aån soá vaø m laø moät soá cho tröôùc.
Ví duï : sin x = 0 laø phöông trình löôïng giaùc cô baûn.
Vaán ñeà :
Giaûi caùc phöông trình löôïng giaùc cô baûn.
Phöông phaùp:
a) Giaûi phöông trình: sin x = m (1).
 Neáu |m| >1 thì phöông trình (1) voâ nghieäm .
  
 Neáu |m|  1 thì ñaët m = sin vôùi    ;  .Khi ñoù:
 2 2
 x    k2
(1)  sinx = sin   , k  laø nghieäm cuûa
 x      k2
phöông trình (1).
  
Chuù yù:    ;  ôû treân,thöôøng ñöôïc kí hieäu laø: = arcsin m.
 2 2
b) Giaûi phöông trình: cos x = m (2).
 Neáu |m| >1 thì phöông trình (2) voâ nghieäm.
 Neáu |m|  1 thì ñaët m= cos vôùi    0;  .Khi ñoù:
 x    k2
(2)  cos x = cos   , k  laø nghieäm cuûa
x    k2
phöông trình (2).
Chuù yù:    0;  ôû treân,thöôøng ñöôïc kí hieäu laø: = arccos m.
c) Giaûi phöông trình: tan x = m (3).

 Ñaët ñieàu kieän xaùc ñònh: cosx  0  x  + k, k  .
2
  
 Ñaët m = tan vôùi     ;  .Khi ñoù:
 2 2
(3)  tan x = tan  x    k, k  . laø nghieäm cuûa phöông
trình (3).
  
Chuù yù:     ;  ôû treân,thöôøng ñöôïc kí hieäu laø: = arctan m.
 2 2
13
0168 203 6477
d) Giaûi phöông trình: cot x = m (4).
 Ñaët ñieàu kieän xaùc ñònh: sinx  0  x  k, k  .
 Ñaët m = cot vôùi   (; ).Khi ñoù:
(4)  cot x = cot  x    k, k  . laø nghieäm cuûa phöông
trình (4).
Chuù yù:   (; ) ôû treân, thöôøng ñöôïc kí hieäu laø: = arccot m.
Ví duï1: Giaûi caùc phöông trình sau:

3 1 
a) cos 5x=2 b) cos 3x= c) tan 2x= d) cot(x- )= 3.
2 3 3
Giaûi:
a) cos 5x =2: voâ nghieäm ( do 2 > 1  cos5x )
3 3 
b) cos3x  .Vì  cos neân phöông trình trôû thaønh:
2 2 6
 
  3x  6  k2
cos 3x= cos   ,k  .
6 3x     k2
 6
  k2
 x  18  3
Vaäy  , k  laø nghieäm cuûa phöông trình.
 x     k2
 18 3
1 1 
c) tan 2x  .Vì  tan neân phöông trình trôû thaønh:
3 3 6
 
tan 2x=tan  2x   k, k  .
6 6
 k
Vaäy x   , k  laø nghieäm cuûa phöông trình.
12 2
 
d) cot(x  )  3.Vì 3  cot neân phöông trình trôû thaønh:
3 6
    
cot  x-  = cot  x-   k, k  .
 3 6 3 6

Vaäy x   k, k  laø nghieäm cuûa phöông trình.
2
Chuù yù:

 sin x = 1  x   k2, k  ; cos x = 1  x  k2, k  .
2
14
0168 203 6477

 sinx = -1  x    k2, k  ; cos x =- 1  x    k2, k  .
2

 sin x = 0  x  k, k  ; cos x = 0  x   k, k  .
2
1. Soá naøo sau ñaây laø nghieäm cuûa phöông trình sin x = 0 ?
  3
(A) (B) (C)
4 2 4
3
(D)  (E) .
2
3
2. Soá naøo sau ñaây laø nghieäm cuûa phöông trình cosx  ?
2
  11
(A) (B)  (C)
6 6 6
11
(D)  (E) Caû boán caâu treân ñeàu ñuùng.
6
3. Soá nghieäm cuûa phöông trình tanx = 1?
(A) 1 (B) 2 (C) 3
4. Taäp nghieäm cuûa phöông trình cos x = 0 laø:
    
(A)   (B)   k, k   (C)   k2, k  
2 2  2 
  
(D)   k2, k   (E) Voâ nghieäm.
 2 
5. Soá nghieäm cuûa phöông trình 3 tan(2x  60 )  3 trong (-90 ,90 ) laø ?
(A) 0 (B) 1 (C) 2
(D) 3 (E) 4.
x 
6. Soá naøo sau ñaây laø nghieäm cuûa phöông trình 2 tan   30    2 laø:
6 
(A) 90 
(B) 180 
(C) 990 hoaëc 630
(D) 315 (E) 0 .
15
0168 203 6477
 5
7. Taäp nghieäm cuûa phöông trình cos  x    laø:
 6 2
 
(A)   k2, k  
 (B) 
  k, k  
 (C)   k2, k  
4  2 

(D)   k2, k  
 (E)  .
6 
 k
8. Hoï nghieäm x   , k  laø nghieäm cuûa phöông trình naøo sau ñaây?
8 2

I. cos  2x    0 II. cos 8x  1 III. sin 4x =1
 4
(D) Chæ I vaø III (E) Chæ I vaø II.
9. Noái moãi phöông trình ôû coät beân traùi vôùi moät phöông trình töông ñöông cuûa noù ôû coät
beân phaûi?
A. 3cosx   1. cos 2x = 0
B. sin x  0 2. cot x = 0
C. sin x =1 3. 3.cos(2x  4)  
D. cos x = 0 4. cos x =1
E. cos x = 1 5. cos x = 0
6. sin x.cosx = 0.
10. Nghieäm cuûa phöông trình cos 3x =1 bieåu dieãn treân ñöôøng troøn löôïng giaùc laø hình ?
(A) Tam giaùc ñeàu (B) Töù giaùc ñeàu (C) Nguõ giaùc ñeàu
(D) Luïc giaùc ñeàu (E) Caû 4 caâu treân ñeàu sai.
11. Phöông trình naøo sau ñaây töông ñöông vôùi phöông trình cos 2x=0 ?
       
(A) sin  x    0 (B) sin  x   .cos  x    0 (C) cos  x    0
 4  4  4  4
   
(D) ta n  x    0 (E) cot  x    0 .
 4  4
12. Noái moãi phöông trình ôû coät beân traùi vôùi moät taäp nghieäm töông öùng cuûa noù ôû
coät beân phaûi ?
A. sin 2x =0 
1. x   k, k  .
2
B. cos x – Sin x = 0
2 2
2. x  k2, k  .
  3. x  k, k  .
C. sin  x    0
 2
   k
D. ta n  x    0 4. x   ,k  .
 2 2 2
E. 2 sin x  3. 
5. x   k2, k  .
2
16
0168 203 6477
6. .
1  4.cos x
13. Taäp xaùc ñònh cuûa haøm soá y  laø:
x 
1  sin   
2 4
   
(A)  
  k4, k   (B) 
  k2, k 

 (C) \   k2, k  
2  2  2 
(D)  
\   k4, k   (E) Moät keát quaû khaùc.
2 
sin x  1
14. Vôùi giaù naøo cuûa m thì haøm soá y  coù taäp xaùc ñònh laø ?
m  sin x
(A) m > 0 (B) m < 0 (C) m > 0 hoaëc m < 0
(D) m >1 hoaëc m <-1 (E) Moät keát quaû khaùc.
15. Soá nghieäm cuûa phöông trình 2cosx = m laø:
(A) 1 (B) 2 (C) 3
(D) Voâ soá nghieäm (E) keát luaän phuï thuoäc vaøo m.
 
16. Vôùi giaù trò naøo cuûa m thì phöông trình cos x= m coù ñuùng moät nghieäm trong  0;  ?
 2
(A) m  1 (B) m  1 . (C) 0  m  1
(D) -1  m  1 (E) m > 1 hoaëc m <-1.
17. Vôùi giaù trò naøo cuûa m thì phöông trình sin x=m coù nghieäm ?
(A) 0 < m <1 (B) 0  m  1 . (C) -1< m < 0
(D) -1 < m < 1 (E) -1  m  1 .
18. Nghieäm cuûa phöông trình sin x = sin 1 laø:
 x  1  k2  x  1  k2
(A)  , k  (B)  , k  . (C) x  1  k, k 
 x   1  k2   x    1  k2 
(D) x  1  k, k  (E) x  1  k, k  .
 x  1  1
19. Nghieäm cuûa phöông trình cot    tan laø:
 3  6
3  3  3 
(A)  (1  ) . (B)  (1  )  k, k   (C)  (1  )  k2, k  
2  2  2 
 3 
(D)  (1  )  k3, k   (E) Voâ nghieäm .
2 
20. Noái moãi phöông trình ôû coät beân traùi vôùi nghieäm cuûa noù ôû coät beân phaûi sao cho
ñuùng?
A. tan x = 2 
1. x   arctan 2  k, k  .
2
B. cot x = -2 
2. x   arc cot 2  k, k  .
2
17
0168 203 6477
C. tan x = -2 3. x  2  k, k  .
D. cot x = 2 
4. x    arctan 2  k2, k  .
2
E. tan x = tan 2. 
5. x   arctan 2  k, k  .
2
6. x  arctan 2  k, k  .
21. Cho phöông trình cot x = –1. Coù hai baïn hoïc sinh giaûi nhö sau:
 Baïn A, giaûi nhö sau:

  
cot x = –1  cot x  cot     x    k, k  .
 4 4

Vaäy x    k, k  laø nghieäm cuûa phöông trình.
4
 Baïn B, giaûi nhö sau:
 3  3
cot x = –1  cot x  cot    x   k, k  .
 4  4
3
Vaäy x   k, k  laø nghieäm cuûa phöông trình.
4
(A) Chæ baïn A ñuùng (B) Chæ baïn B ñuùng (C) Caû baïn A vaø B ñeàu sai
(D) Caû hai baïn A vaø B ñeàu ñuùng (E) Khoâng xaùc ñònh ñöôïc.
22. Cho tam giaùc ABC coù AB  2(cm) vaø ñöôøng cao AH=1(cm) thì goùc B baèng?
(A) 45 (B) 75 (C) 135
(D) 135 hoaëc 75 (E) 135 hoaëc 45 .
23. sin(arctan1) baèng ?
2 3
(A) (B) (C) 3
2 2
1 1
(D) (E) .
3 2
1
24. arccot [2.cos (arcsin )] baèng ?
2
  
(A) (B) (C)
3 4 6

(D) (E) Khoâng tính ñöôïc.
12
18
0168 203 6477
25. Ñoà thò döôùi ñaây (hình 10) laø moät phaàn cuûa ñoà thò haøm soá naøo sau ñaây?
 
(A) y = sin x (B) y  cos   x  (C) y  sin  x  
2   3
 2
(D) y  cos  3x   (E) y  sin  2x   .
 2  3 

2 x
0  
6 3
-1
Hình 10
1. D 2. E 3. E 4. B 5. B
6. C 7. E 8. D
9. A-6 B-3 C-5 D-1 E-2
10. A 11. D
12. A-6 B-2 C-5 D-2 E-3
13. D 14. D 15. E 16. D 17. A
18. B 19. D
20. A-6 B-1 C-2 D-5 E-3
21. D 22. E 23. A 24. C 25. D.
E. GIAÛI ÑAÙP TRAÉC NGHIEÄM
19
0168 203 6477
1. (D) sinx = 0  x = k, k  . .
3  
2. (E) cos x =  cosx = cos  x=  +k, k  .
2 6 6

3. (E) tan x  1  x   k, k  .
4

4. (B) cosx  0  x   k, k  .
2
5. (B) 3 tan(2x  60 )  3  tan(2x  60 )  tan(60 )

 x  k.90 , k  . Neân x  k.90  (90 ;90 )  k  0.

6. (C)
x 
cos   30   cos135.
6 
5   5
7. (E) Chuù yù:  1 neân phöông trình cos  x-   voâ nghieäm.
2  6 2
     k
8. (D) I. cos  2x+   0  2x+   k  x=  , k  .
 4 4 2 8 2
k
II. cos 8x = 1  8x = k2  x  ,k .
4
  k
III. sin 4x = 1  4x = + k2  x   ,k .
2 8 2
9.
k2
10. (A) cos3x  1  x  . Neáu bieåu dieãn x treân ñöôøng troøn löông giaùc goàm
3
3 ñieåm caùch ñeàu nhau.
    1   1
11. (D) Chuù yù: sin  x-  cos  x-  = sin  2x-    cos2x
 4  4 2  2 2
   
Neân sin  x-  cos  x-   0  cos2x  0.
 4  4
12.
x   x 
13. (D) Haøm soá xaùc ñònh khi: 1  sin     0  sin     1
2 4 2 4

 x   k4, k  .
2
14. (D) Haøm soá xaùc ñònh treân
khi vaø chæ khi sinx = m voâ nghieäm  m  1 hoaëc m<-1.
m
15. (E) 2cosx = m  cosx = .
2
20
0168 203 6477
m m
.Khi  1 hoaëc  1  m  2 hoaëc m  2 : Phöông trình voâ nghieäm.
2 2
m
.Khi -1   1  -2  m  2: Phöông trình coù nghieäm.
2
16. (D) sinx = m coù nghieäm  -1  m  1. .
17. (A) Döïa vaøo ñöôøng troøn löôïng giaùc .
18. (B) Duøng coâng thöùc löôïng giaùc cô baûn.
x  1    x  1   3  2x  2 
19. (D) Chuù yù: cot    tan     tan  .
 3  2 3   6 
20. Duøng coâng thöùc löôïng giaùc cô baûn.
   3 
21. (D) Chuù yù: 1  cot     cot   .
 4  4 
22. (E) Ta coù: 2 tröôøng hôïp cuûa goùc B
1
.Goùc B nhoïn (Hình 11) coù: tan B=  B  45.
2
ˆ 1
.Goùc B tuø (Hình 12) neân tan ABH   ABH  45 neân B  135.
2
Hình 11
Hình 12
 2
23. (A) Ta coù: arctan 1 = neân sin(arctan1)= .
4 2
1   3
24. (C) acrco t[2.cos(arcsin )]  acrco t(2.cos )  acrco t  2.  
2 6  2 

 acrco t 3  .
6
 
25. (D) Ñoà thò qua ñieåm O(0; 0) neân caâu (C) vaø (E) loaïi. Ñoà thò qua ñieåm  ;1
6 
neân caâu (A) vaø (B) loaïi. Vaäy coøn laïi caâu (D) laø ñuùng.
21
0168 203 6477
Baøi 3: MOÄT SOÁ PHÖÔNG TRÌNH LÖÔÏNG GIAÙC ÑÔN GIAÛN.
1) Phöông trình baäc hai theo moät haøm soá löôïng giaùc: Phöông trình baäc hai theo
sinx laø phöông trình coù daïng: a.sin2x + b.sinx + c = 0. Töông töï phöông trình
baäc hai theo cosx; tanx; cotx.
2) Phöông trình baäc nhaát ñoái vôùi sinx vaø cosx: Laø phöông trình coù daïng:
a sinx + b cos x = c (trong ñoù: a  0 hoaëc b  0. )
Ví duï : 2sin x + 3cosx = 4 laø phöông trình baäc nhaát ñoái vôùi sinx vaø cosx.
3) Phöông trình thuaàn nhaát baäc hai ñoái vôùi sinx vaø cosx: Laø phöông trình coù
daïng: a sin2x + 2 sinx.cosx + b cos2x = 0 (trong ñoù:a, b, c laø caùc soá ñaõ cho vaø
a  0 hoaëc b  0. )
Ví duï : 3 sin2x + 2 sinx.cosx + cos2x = 0 laø phöông trình thuaàn nhaát baäc hai
ñoái vôùi sin x vaø cos x.
4) Moät soá phöông trình löôïng giaùc khaùc coù theå bieán ñoåi ñeå ñöa veà caùc daïng
treân:
Ví duï : Phöông trình cosx.cos5x = cos2x.cos4x (1). Duøng coâng thöùc bieán toång
1 1
thaønh tích ta coù: (1)  (cos 6x  cos 4x)  (cos 6x  cos 2x) 
2 2
cos4x = cos 2x. Ñaây laø phöông trình löôïng giaùc cô baûn. (Xem phaàn B)

Vaán ñeà1: Giaûi phöông trình baäc hai theo moät haøm soá löông giaùc.
Phöông phaùp: Giaûi phöông trình: a.sin2x + b.sinx + c = 0 (1)
 Ñaët t = sinx thì 1  t  1 (*)
 Khi ñoù: (1)  at 2  bt  c  0 (2) .
 Giaûi phöông trình (2), laáy nghieäm t thoaû ñieàu kieän (*).
 Cuoái cuøng giaûi phöông trình cô baûn: t = sinx.
Ví duï 2: Giaûi caùc phöông trình sau:

a) 2sin2x - 5sinx + 2 = 0 b) 2 cos2x -3 cosx +1 = 0.
Giaûi :
a) 2sin x - 5sinx + 2 = 0. Ñaët t = sinx
2
22
0168 203 6477
(| t | 1) ta ñöôïc phöông trình:
 t = 2 (loaïi)
2t - 5t + 2 = 0  
2
.
t = 1
 2
1
Vôùi t = Ta coù:
2
 
 x   k2
1  6
sinx =  sin x  sin   ,k .
2 6  x      k2
 6
 
 x  6  k2
 x  5  k2
 6
b) 2 cos x -3 cosx +1 = 0. Ñaët t = cos x
2
(| t | 1) ta ñöôïc phöông trình:

t=1
2t - 3t + 1 = 0  
2
.
t = 1
 2
 Vôùi t = 1. Ta coù: cosx = 1  x  k2, k  .
1 1  
 Vôùi t= .Ta coù: cos x   cos x  cos  x    k2 , k  .
2 2 3 3
 x  k2
 x     k2
 3
Vaán ñeà2: Giaûi phöông trình baäc nhaát ñoái vôùi sinx vaø cosx daï ng:
a.sinx + b.cosx = c (1).
Phöông phaùp:
Phöông trình (1): a.sinx + b.cosx = c
 a b 
 a2  b 2  sin x  cos x   c
 a b a2  b 2
2 2

a b c
 sin x  cos x  .
a b
2 2
a b
2 2
a  b2
2
23
0168 203 6477
a b
Ñaët  cos  vaø  sin . Khi ñoù phöông trình trôû thaønh:
a b
2 2
a  b2
2
c
sinx.cos + sin.cosx=
a2  b 2
c
 sin(x  )  , ñaây laø phöông trình daïng cô baûn sin x=m.
a  b2
2
Ví duï 3: Giaûi phöông trình: 3 sin x  cos x  2.

Giaûi :
 3 1 
3 sin x  cos x  2  2  sin x  cos x   2
 2 2 
3 1 2   2
 sin x  cos x   sin x.cos  sin .cos x 
2 2 2 6 6 2
  
    x  6  4  k2
 sin  x    sin   ,k  .
 6 4  x        k2
 6 4
 
 x  12  k2
x  7 
 k2
 12
Ví duï 4: Giaûi phöông trình: 5 sin x  2 cos x  4.

Giaûi:
 5 2 
5 sin 2x  2 cos 2x  4  3  sin 2x  cos 2x   4
 3 3 
5 2 4
 sin 2x  cos 2x  .
3 3 3
5 2
Ñaët  cos  vaø  sin  thì phöông trình trôû thaønh:
3 3
4 4
sin2x.cos   sin .cos 2x   sin(2x  )  .
3 3
4
Phöông trình cô baûn naøy voâ nghieäm vì  1.
3
Vaäy phöông trình voâ nghieäm.
Chuù yù:
24
0168 203 6477
 
 sinx  cosx = 2 sin  x   , k  .
 4
Ví duï 5: Giaûi phöông trình: sin x  cosx  1.
Giaûi :
    2
sin x  cos x  1  2 sin  x    1  sin  x   
 4  4 2
  
 x    k2
   4 4
 sin  x    sin   ,k  .
 4 4  x        k2
 4 4
 x  k2
 x    k2
 2
Vaán ñeà 3:
Phöông trình thuaàn nhaát baäc hai ñoái vôùi sinx vaø cosx:
a.sin2 x + b.sinx.cosx + c.cos2x = 0. (2)
Phöông phaùp:
Caùch 1:
1  cos 2x 1  cos 2x
Duøng coâng thöùc haï baäc: sin 2 x = ; cos 2 x =
2 2
1
Vaø sinx.cosx = sin 2x. Khi ñoù: phöông trình trôû thaønh:
2
 1  cos 2x  b  1  cos 2x 
a   sin 2x  c    0.
 2  2  2 
Ruùt goïn vaø ñöa veà phöông trình daïng sau:
A.sin2x + Bcos2x + C = 0 (ñaõ giaûi quyeát ôû vaán ñeà 2).
Caùch 2:
 TH1:

cos x  0  x   k, k  . Khi ñoù: sinx=  1, thay tröïc tieáp
2
sinx =  1 vaø cosx = 0 vaøo phöông trình ñeå xem laø nghieäm hay khoâng?
 TH2:
cosx  0. Chia hai veá cuûa (3) cho cos2 x. Ta coù:
sin2 x sin x.cos x cos2 x
a.  b.  c. 0
cos2 x cos2 x cos2 x
 a.tan2 x  b.tan x  c  0. Ñaây laø phöông trình baäc hai theo tanx.
25
0168 203 6477
Ví duï 6: Giaûi phöông trình: 4.sin2x -5.sinx.cosx + cos2x = 0 (1).

Giaûi :
Caùch 1:

 TH1: cos x  0  x   k, k  . Khi ñoù: sinx=  1, thay tröïc tieáp:
2

cosx = 0 vaø sinx =1 vaøo (1) coù: 4.1= 0 (voâ lí ) neân x   k, k 
2
khoâng laø nghieäm cuûa phöông trình.Vaø thay cosx = 0 vaø sinx = –1 vaøo

(1) coù: coù: 4.1= 0 (voâ lí ) neân x   k, k  khoâng laø nghieäm cuûa
2
phöông trình
 TH2:
cosx  0. Chia hai veá cuûa (3) cho cos2 x ta coù:
 tan x  1
4.tan x  5tan x  1  0  
2
.
 tan x  1
 4

.Vôùi tanx=1  x=  k, k  .
4
1 1
.Vôùi tanx=  x=arctan  k, k  .
4 4
 
 x= 4  k
Vaäy  , k  , laø nghieäm cuûa phöông trình.
1
arctan  k
 4
Caùch 2: Phöông trình (1) töông ñöông vôùi phöông trình:
 1  cos 2x  5  1  cos 2x 
4   .sin 2x     0.
 2  2  2 
 5.sin 2x  3.cos 2x  5
5 3 5
 .sin 2x  .cos 2x 
34 34 34
5 5 3
 sin 2x.cos   sin .cos 2x  , cos   ;sin  
34 34 34
  5 
 2x    arcsin    k2
5  34 
 sin(2x  )   ,k
34   5 
2x      arcsin    k2
  34 
26
0168 203 6477
 1  5  
 x=   arcsin     k
 2  34  
Vaäy ,k  laø nghieäm.
 1   5  
 x      arcsin     k
 2  34  
Vaán ñeà 4:
Giaûi caùc phöông trình khaùc. Ta chuù yù ñeán phöông trình ñoái xöùng ñoái vôùi
sinx vaø cosx:
a.(sinx + cosx) + b.sinx.cosx = c , trong ñoù : a, b, c laø caùc soá thöïc. (3)
Phöông phaùp:
 
Ñaët t = sinx + cosx = 2.cos  x+  . Ta coù: |t|  2.
 4
t2 1
vaø t 2 = 1 + 2sinx.cosx  sinx.cosx= .
2
b(t 2  1)
Thay vaøo (3) coù phöông trình: at +  c  bt 2  2at  (b  2c)  0.
2
Ta giaûi ñöôïc t vaø coù x.
Chuù yù: Phöông phaùp treân cuõng coù theå aùp duïng cho phöông trình sau:
a.(sinx - cosx) + b.sinx.cosx =c
Ví duï 7 : Giaûi phöông trình: (sin x  cos x)  2.sin x.cos x  1. (*)

Giaûi :
 
Ñaët t = sinx + cosx = 2.cos  x-  . Ta coù: |t|  2 (**).
 4
t2 1
vaø t 2 = 1 + 2sinx.cosx  sinx.cosx= .
2
27
0168 203 6477
t2 1  t  0 (thoûa (**))
Phöông trình (*)  t - 2. = 1  t2  t  0   .
2  t  1 (thoûa (**))
   
.Vôùi t  0 : Ta coù: 2 cos  x    0  cos  x    0
 4  4
  3
 x    k  x   k, k  .
4 2 4
    2
.Vôùi t=1: 2 cos  x    1  cos  x   
 4  4 2
 
    x   k2
 cos  x    cos  2 ,k .
 4 4 
 x  k2
3 
Vaäy x=  k hoaëc x   k2  hoaëc x  k2  , k  laø nghieäm.
4 2
Ví duï 8: Giaûi phöông trình: 1  sin x  cosx  sin x.cosx  0. (*)
Giaûi :
  
Ñaët t = sinx - cosx = 2 sin  x-  . Ta coù: |t|  2 (**).
 4
1  t2
vaø t 2 = 1 - 2sinx.cosx  sinx.cosx = .
2
1  t2
Phöông trình (*)  1  t - = 0  t 2  2t  1  0  t  1 (thoûa (**)).
2
    2
.Vôùi t  1: Ta coù: 2 sin  x    1  sin  x    
 4  4 2
  
 x     k2
      4 4
 sin  x    sin      ,k .
 4  4 x   5
 k2
 4 4
 x  k2
Vaäy  ,(k  ) laø nghieäm cuûa phöông trình.
 x  3  k2
 2
1. Neáu 2sin2x – 5 sin x + 2 = 0 thì sinx baèng ?

(A) 1 (B) ½ (C) 3/2
(D) 5/2 (E) 3. .
28
0168 203 6477
2. Cho phöông trình 2cos2x -3cosx+1 = 0 thì sin2x baèng ?
(A) 1 hoaëc 1/2 (B) 0 hoaëc 1/2 (C) 1 hoaëc 3/4
(D) 0 hoaëc ¾ (E) Khoâng theå xaùc ñònh.
3. Soá nghieäm trong (0;2) cuûa phöông trình: 2cos2 x  (2  3)cosx  3  0 laø:
(A) 0 (B) 1 (C) 2
(D) 3 (D) 4.
4. Toång caùc nghieäm trong (0; ) phöông trình: cot 2 x  (1  3)cot x  3  0 ?
5  3
(A) (B) (C)
12 2 2
7
(D) (D)  .
24
5. Nghieäm cuûa phöông trình sin2x.cosx = sinx.cos2x laø:

(A) x  k2, k  (B) x  k, k  (C) x   k, k 
2
k
(D) x    , k (E) Voâ nghieäm.
2
6. Nghieäm cuûa phöông trình cos2x + sinx +1 = 0 baèng ?
  
(A) x   k2, k  (B) x   k, k  (C) x    k2, k 
2 2 2
 k
(D) x    k, k  (E) x    , k .
2 2
7. Phöông trình cos 2x + 9 cos x +5 = 0 töông ñöông vôùi phöông trình naøo sau ñaây ?
(A) cos x -4 = 0 (B) 2. cosx-1 = 0 (C) cosx + 4 = 0
(D) 2. cosx +1 = 0 (E) cosx = ½.
3
8. Phöông trình  2 3 tan x  6  0 töông ñöông vôùi phöông trình naøo sau ñaây ?
cos2 x
(A) tan x  3  0 (B) 3 tan x  1  0 (C) tan x  3  0
(D) 3 tan x  1  0 (E) ( 3 tan x  1)(tan x  3)  0.

9. Cho 3sinx  cosx  C.sin  x   thì C baèng ?
 6
(A) 1/2 (B) 1 (C) 3/ 2
(D) 2 (D) Khoâng toàn taïi C.
10. Haøm soá y = sin2x + cos 2x ñaït giaù trò lôùn nhaát taïi x baèng?
(A)  (B)  / 2 (C)  / 4
(D)  / 6 (E) / 8.
29
0168 203 6477
11. Taäp nghieäm cuûa phöông trình  2 
3 cos3x  sin3x  2 trong  0;  laø:
 3 
23  5  23 5 
(A)   (B)   (C) 
 ; 
 36   36   36 36 
23 19  19 
(D)   ;  (E)  .
 36 36   36 
x x
12. Soá döông x nhoû nhaát thoûa maõn phöông trình: cos  3 sin  1 laø:
2 2
 2
(A) 0 (B) (C)
3 3
4
(D)  (E) .
3
13. Soá aâm x lôù n nhaát thoûa maõn phöông trình: 3 sin x  co s x  1 laø:
4 2
(A)  (B)  (C) 
3 3

(D) (E) 0.
3
2  cos x
14. Soá naøo sau ñaây laø nghieäm cuûa phöông trình  3?
sin x
(A) 25 (B) 45 (C) 75
(D) 95 (E) 105.
15. Soá nghieäm cuûa phöông trình sinx + cosx = 2 trong [; 2] ?
(A) 4 (B) 3 (C) 2
(D) 1 (E) 0.
 
16. Cho phöông trình cos(  2x)  cos  2x    2. Khi ñoù: 3 sin  2x   baèng?
 2  4
3 1
(A) (B) 3 (C)
2 2
1 2
(D) (E) .
3 3
 9
17. Cho phöông trình 3 sin(x  5)  sin   x   cos thì cot x baèng ?
2  2
1
(A) (B) 2 (C) 3
2
3
(D) (E) 2.
2
30
0168 203 6477
18. Vôùi giaù trò x naøo sau ñaây thì haøm soá y  3 cosx  sin x  1 ñaït giaù trò nhoû nhaát ?
  
(A) (B) (C)
6 3 2
7
(D) (E)  .
6
19. Vôùi giaù trò naøo cuûa m thì phöông trình m.sinx + cosx =1 coù nghieäm ?
(A) m > 0 (B) m < 0 (C) m = 0
(D) m =1 (E) m baát kì .
beân phaûi sao cho ñuùng?
A. sinx.cos 2x = sin 2x.cos x 1. cosx = –1 hoaëc sinx =–1
B. (1+ cos x)(1+ sin x) = 0 2. cosx =1 hoaëc sinx =–1
C. ( 2  cosx)(sinx  1)  0 3. sinx = 0
D. 1+ sinx – cosx – sinx.cosx = 0 4. sinx =1 hoaëc cosx =1
E. cosx.cos2x = -sinx.sin2x. 5. cosx =0
6. sinx =1.
21. Phöông trình naøo sau ñaây töông ñöông vôùi phöông trình: cos x  3 sin x  2 cos2x?
  
(A) cos2x  sin  x   (B) cos2x  sin  x   (C) cosx.sin  x    0
 6  3  6
 
(D) cos  x    sin 2x (C) sinx cos  x    0.
 6  6
22. Neáu 2(sinx + cosx) + 6 sinxcosx – 2 = 0 thì sinx + cosx baèng ?
(A) 0 (B) 1 (C) 2
(D) 2 (E)  2.
23. Neáu Sin2x  2 2(Sinx  cosx)  5  0 thì sin2x baèng?
(A) 1 (B) 2 (C) 3/2
(D) 4 (E) 2 .
beân phaûi sao cho ñuùng?
A. sin 5x.cosx = sin 4x.cos 2x 1. cos 4x + cos2x = 0.
B. cos 5x cosx + sin 4x sin2x = 0 2. cos 2x = cos4x.
C. cos3x cosx  cos4x 3. sin 4x = sin2x
D. sin2x + sin2 2x = sin2 3x. 4. sin 4x + sin2x = 0
E. sin 2x = 0. 5. cosx(cos3x– cosx) = 0
6. cos3x (cos3x– cosx) = 0.
25. Ñieàn vaøo choã troáng (….) ñeå coù lôøi giaûi hoaøn chænh: Giaûi phöông trình:
sin x  cosx  3  sin2 x (*)

(A). Xeùt veá traùi cuûa phöông trình (*): sin x – cosx =…..sin  x  
 4
31
0168 203 6477
(B). Do ñoù veá traùi cuûa phöông trình (*)  ...... . (1)
(C). Maët khaùc: Veá phaûi cuûa phöông trình (*) coù: sin x  ..... .
2
(D). Neân veá phaûi cuûa phöông trình (*): sin2 x  3  ......... (2)
(E). Vaäy töø (1) vaø (2) thì phöông trình (*)……… .

1. B 2. D 3. C 4. A 5. B
6. C 7. D 8. E 9. A 10. E
11. C 12. E 13. A 14. E 15. E
16. B 17. C 18. D 19. E
20. A-3 B-1 C-6 D-2 E-5
21. A 22. B 23. A
24. A-3 B-1 C-2 D-6 E-5
25. A. 2 B. 2 C. 0 D. 3 E. Voâ
nghieäm.
1. (B) Ñaët t =sinx vôùi -1  t  1 thì phöông trình trôû thaønh: 2t 2 – 5t +2 = 0

1
 t  2 hoaëc t = . Do -1  t  1 neân t = sinx = ½.
2
2. (D) Ñaët t = cos x thì ta coù; t =1 hoaëc t = ½ . Do ñoù: Sin2x =1- cos2x = 1- t 2 coù
hai giaù trò laø: 0 hoaëc ¾.
3. (C) Phöông trình cho:
 cos x  1  x  k2
 
 cos x  3  x     k2
 2  6
 11
neân coù 2 nghieäm trong (0;2) laø vaø .
6 6
4. (A) Phöông trình cho:
  
 cot x  1  x  4  k
  neân coù 2 nghieäm trong
 cot x  3  x    k
  6
    5
(0;) laø vaø .Vaäy +  .
4 6 4 6 12
5. (B) Phöông trình  sin2x.cosx - sinx.cos2x = 0  sinx = 0  x = k.
32
0168 203 6477

6. (C) Phöông trình  sin 2 x - sinx - 2 = 0  sinx = -1  x= - + k2.
2
cos x  1/ 2
7. (D) Phöông trình  2 cos2 x  9 cos x  4  0  
 cosx = -4
1
 cosx = -  2.cosx + 1 = 0.
2
1
8. (E) Thay = 1 + tan 2 x, phöông trình trôû thaøn h: 3 tan 2 x + 2 3tanx-3=0
cos2 x
 1
tanx =  3 tan x  1  0
  3   ( 3 tan x  1)(tan x  3)  0.
 tan x   3 
 tan x  3  0
1 3 1  1   
9. (A) A = 3sinx + cosx =  sin x  cos x  =  sinx.cos  sin .cos x 
2 2 2  2 6 6 
1   1
= sin  x+  , neân C = .
2  6 2
 
10. (E) y = sin2x + cos2x = 2 sin  2x    2. Neân giaù trò lôùn nhaát cuûa
 4
   
haøm soá laø 2 khi sin  2x   = 1  2x    k2
 4 4 2

 x  + k neân (E) thoûa.
8
  k2
 x= +
   36 3
11. (C) Phöông trình  sin  3x   = sin  
 3 4  x = 5  k2
 36 3
23 5  2 
x vaø x = thuoäc  0; .
36 36  3 
 x = k4
x  
12. (E) Phöông trình  sin    = sin  
2 6 6  x = 4  k4
 3
4
x thoûa yeâu caàu.
3
 x = k2
13. (A) Phöông trình coù nghieäm laø  .
 x = 2  k2
 3
4
Neân nghieäm aâm lôùn nhaát laø - .
3
33
0168 203 6477
14. (E) Phöông trình: 3sinx + cosx = 2  sin(x+30 ) = sin45
 x = 15  k360
 neân (E) thoûa yeâu caàu.
 x  105  k360
 
15. (E)   
Phöông trình  sin  x+  =1  x=  k2, k  .
 4 4
 3 7
x  [;2]    x=  k2  2   k 
4 8 8
Vaäy khoâng coù k  thoûa yeâu caàu.
 
16. (B) Phöông trình  sin2x-cos2x = 2  2sin  2x-  = 2
 4
   
 sin  2x-  =1  3sin  2x-  = 3.
 4  4
17. (C) Phöông trình  - 3sinx + cosx = 0  3sinx = cosx  cotx= 3.
1 3 1  1   1 1
18. (D) y=  cos x  sin x  + 1 = 1+ sin  x+   1- = .
2 2 2  2  3 2 2
1  
Neân giaù trò nhoû nhaát laøkhi sin  x+   1
2  3
  5
 x+    k2  x   k2. Neân (D) ñuùng khi k = 1.
3 2 6
m 1 1
19. (E) Phöông trình  sinx + cosx = .
m 1
2
m 1
2
m2  1
1 1 m
 sin(x+)= , vôùi sin = vaø cos=
m2  1 m2  1 m2  1
1
Phöông trình coù nghieäm khi  1  m 2  0 : luoân ñuùng moïi m.
m 1
2
20.
 
21. (A) Chi hai veá cuûa phöông trình cho 2 coù: sin  x+   cos2x.
 6
 
22. (B) t = sinx+cosx = 2sin  x+  , |t|  2 vaø 2 sinx.cosx = t 2 -1.
 4
 t=1
Phöông trình trôû thaønh: 3t 2 + 2t - 5 = 0   .Vaäy t = 1.
t = - 5
 3
23. (A) Töông töï caâu 22: coù
 
t = sinx+cosx = 2sin  x+  , |t|  2 vaø 2 sinx.cosx = t 2 -1.
 4
24. Duøng caùc coâng thöùc haï baäc, bieán tích thaønh toång.
34
0168 203 6477

25. A. sinx-cosx = 2sin  x-  .
 4

B. 2sin  x-   2.
 4
C. sin x  0.
2
D. sin 2 x+ 3  3.
E. Veá traùi < hôn veá phaûi neân phöông trình (*) voâ nghieäm.
35
0168 203 6477
BAØI TAÄP OÂN TAÄP CHÖÔNG I
1. Haøm soá naøo sau ñaây coù mieàn xaùc ñònh khaùc ?
(A) y = sin2x (B) y = sinx.cosx (C) y = cos2x
(D) y = tanx. cot x (E) y = sin2x.
2. Mieàn xaùc ñònh cuûa haøm soá y= sinx.cotx baèng ?
(A) \ k, k   (B)  k  (C)
\  ,k 
 2 
(D)    
\   k, k   (E) \   k2, k   .
2  2 
3. Vôùi giaù trò naøo cuûa m thì haøm soá y  m  sin x xaùc ñònh treân ?
2
(A) m  0 (B) 0  m  1 (C) m  1

(D) m > 0 (D) m < 0.
4. Chu kì tuaàn hoaøn cuûa haøm soá y = sin2x baèng ?
 
(A) (B) (C) 
4 2
3
(D) (D) 2 .
2
5. Gía trò lôùn nhaát cuûa haøm soá y = -3 cosx +1 baèng ?
(A) 1 (B) 4 (C) –3
(D) –2 (E) 0.
1
6. Gía trò nhoû nhaát cuûa haøm soá y  baèng ?
1  sin 2 x
3 2
(A) 1 (B) (C)
4 3
1
(D) (E) 0.
2

7. Giaù trò nhoû nhaát cuûa haøm soá y  cos x  cos   x  ?
3 
(A) 3 (B) 2 (C) –2
(D) –1 (E)  3.
8. Haøm soá naøo sau ñaây laø haøm soá leû ?
(A) y = sin2x (B) y = sin2x. cosx (C) y = sin3x
(D) y = cos3x (E) y = tanx.cotx.
9. Haøm soá naøo sau ñaây laø haøm soá chaün ?
(A) y = sinx.cosx (B) y = sinx.cos2x (C) y = sin3x
(D) y = tanx.cotx (E) y = tanx.cosx.
35
0168 203 6477
10. Haøm soá y = 1 + cot x xaùc ñònh khi ?

(A) x   k, k  (B) x  k, k  (C) x  k2, k 
2

(D) x    k2, k  (E) x   k2, k  .
2
11. Soá naøo sau ñaây laø nghieäm cuûa phöông trình 2sin x  3 ?
 2
(A) (B)  (C)
2 3
 5
(D) (E) .
6 6
5
12. x = laø nghieäm cuûa phöông trình naøo sau ñaây ?
6
(A) 2 sin x  2 (B) 2sin x  2 (C) 2 cos x  3
(D) 2 cos x  3 (E) 2 sin x  3.
13. Coù bao nhieâu nghieäm cuûa phöông trình sinx =0 trong [0; 4] ?
(A) 1 (B) 2 (C) 3
(D) 4 (E) 5.
14. Vôùi giaù trò naøo cuûa m thì phöông trình 1-m = tanx coù nghieäm ?
(A) m  1 (B) m  1 (C) m  0
(D) m < 0 (E) m baát kì.
 
15. Vôùi giaù trò naøo cuûa m thì phöông trình sinx= 1-m coù nghieäm trong   ;  ?
 4 4
2 2 2
(A) m  1  (B) m  1  (C) m  1 
2 2 2
2 2 2
(D) m  1  (E) 1   m  1 .
2 2 2
sin x  cos x
16. Taäp xaùc ñònh cuûa haøm soá y  baèng?
3 tan x  1
    
(A) \  
  k, k   (B) \   k2, k   (C) \   k2, k  
6  6  3 
   5 
(D) \   k, k   (E) \   k2, k   .
3  6 
1
17. arcsin    baèng ?
 2
  2
(A) (B) (C)
6 3 3
5 
(D) (E)  .
6 6
36
0168 203 6477
18. cot(arctan 1) baèng ?
1
(A) 3 (B) (C) 1
3
1 1
(D) (E) .
2 3
19. Giaù trò nhoû nhaát cuûa haøm soá y = 1+ sinx - cos2x baèng?
1
(A) 0 (B) (C) 1
2
1 1
(D) (E) - .
4 4

20. Nghieäm döông nhoû nhaát cuûa phöông trình sin  x    1 laø:
 3
7 
(A) (B)  (C)
6 2
 
(D) (E) .
3 6
21. Cho phöông trình 3cos x -7 cosx + 2 = 0 thì cosx baèng ?
2
1 1 1
(A) (B) (C)
3 2 6
(D) 1 (E) 2.
22. Soá aâm lôùn nhaát thoûa maõn phöông trình: sin 2x + cosx +1 =0 laø:
  3
(A)  (B) (C) 
2 2
2 
(D) (E) 2.
3
23. Nghieäm khoâng aâm nhoû nhaát thoûa maõn phöông trình: cosx.sin2x =sin5x baèng?
  2
(A) (B) (C)
3 6 3
5
(D) (E) 0.
6
24. Soá nghieäm cuûa phöông trình cos3x.cos4x = sinx.sin2x trong (0; ) laø?
(A) 2 (B) 3 (C) 4
(D) 5 (E) 6.
25. Phöông trình 3 sin x  m cos x  5 coù nghieäm khi m döông nhoû nhaát baèng?
3
(A) 1 (B) 2 (C)
2
1 2
(D) (E) .
2 2
37
0168 203 6477
26. Phöông trình 3 sin x  cos x  1 töông ñöông vôùi phöông trình naøo sau ñaây ?
     
(A) sin  x    sin (B) sin  x    sin (C) cos  x    cos
 3 3  6 6  3 3
   
(D) cos  x    cos (E) sin  x    cos .
 6 6  3 6
27. Giaù trò lôùn nhaát cuûa haøm soá y  3 cosx  sin x  1 baèng ?
1 3
(A) (B) 1 (C)
2 2
5
(D) 2 (E) .
2
28. Soá naøo sau ñaây laø nghieäm cuûa phöông trình: sinx + sin5x =2 ?
  
(A) (B) (C)
2 6 3

(D) (E)  .
4
29. Phöông trình cos x  3 sin x  2 cos 2x töông ñöông vôùi phöông trình naøo sau ñaây ?
  
(A) cosx  sin  x   (B) sinx  cos  x   (C) sin  x    sin x
 6  3  6
 
(D) sin  x    cos2x (E) sin  x    cos2x.
 6  3
30. Phöông trình 3sin x  (3  3)sin x.cosx  3 cos2 x  0 töông ñöông vôùi phöông
2
trình naøo sau ñaây ?

(A) tan x  1 (B) 3 tan x  1  0 (C) (tan x  1)( 3 tan x  1)  0
1
(D) cot x  1 (E) cot x  .
3
BAÛNG TRAÛ LÔØI TRAÉC NGHIEÄM
1. D 2. A 3. C 4. C 5. B
6. D 7. E 8. C 9. D 10. B
11. C 12. D 13. E 14. E 15. E
16. A 17. E 18. C 19. E 20. A
21. A 22. C 23. E 24. D 25. B
26. B 27. C 28. A 29. D 30. C.
38
0168 203 6477
Chöông II TOÅ HÔÏP VAØ XAÙC XUAÁT.
A-TOÅ HÔÏP.
Baøi 1 HAI QUY TAÉC ÑEÁM CÔ BAÛN.

1) Quy taéc coäng: Giả söû moät coâng vieäc coù theå ñöôïc theå hieän theo k phöông aùn: A 1,
A2, …, A k. Coù n1 caùch thöïc hieän phöông aùn A 1, coù n2 caùch thöïc hieän phöông aùn A 2
,.., coù nk caùch thöïc hieän phöông aùn A k . Khi ñoù coâng vieäc coù theå ñöôïc thöïc hieän
bôûi n1 + n2 + … + nk caùch.
2) Quy taéc nhaân: Giả söû moät coâng vieäc goàm k coâng ñoaïn: A 1, A 2, …, A k. Coâng ñoaïn
A1 coù theå thöïc hieän baèng n1 caùch , coâng ñoaïn A 2 coù theå thöïc hieän baèng n2 caùch,…
coâng ñoaïn A k coù theå thöïc hieän baèng nk caùch. Khi ñoù coâng vieäc coù theå ñöôïc thöïc
hieän bôûi n1n2…nk caùch.
Vaán ñeà1:
Duøng quy taéc coäng ñeå ñeám .
Phöông phaùp:
 Chia yeâu caàu baøi toaùn thaønh caùc tröôøng hôïp rôøi nhau (phöông aùn).
 Tính soá caùch thực hiện trong töøng tröôøng hôïp (phöông aùn).
 Toång coäng caùc caùch thực hiện trong taát caû caùc tröôøng hôïp treân.
Ví duï1: Coù bao nhieâu soá töï nhieân chaün goàm 2 chöõ soá khaùc nhau ?
Giaûi :
Goïi soá töï nhieân chaün goàm hai chöõ soá laø: n  a1a2  a2 {0;2; 4;6;8}.
Tröôøng hôïp 1: a2 = 0 thì n coù daïng n  a1 0.
Ta coù: 9 caùch choïn a 1 vì ( a1  {1,2,...,9}. ). Vaäy coù 9 soá daïng n  a1 0.
Tröôøng hôïp 2: a2 = 2 thì n coù daïng n  a1 2.
Ta coù: 8 caùch choïn a 1 vì ( a1 {1,2,3, 4...,9}\ {2}. ). Vaäy coù 8 soá daïng n  a1 2.
Tröôøng hôïp 3: a2 = 4, töông töï tröôøng hôïp 2 coù 8 soá daïng n  a1 4.
Tröôøng hôïp 4: a2 = 6, töông töï tröôøng hôïp 2 coù 8 soá daïng n  a1 6.
Tröôøng hôïp 5: a2 = 8 töông tự, tröôøng hôïp 2 coù 8 soá daïng n  a1 8.
Vaäy theo quy taéc coäng coù: 9 + 8 + 8 + 8 + 8 = 41 (soá caàn tìm).
Vaán ñeà 2:
Duøng quy taéc nhaân ñeå ñeám.
39
0168 203 6477
Phöông phaùp:
 Chia yeâu caàu baøi toaùn thaønh caùc giai ñoaïn rôøi nhau (coâng ñoaïn).
 Tính soá caùch thöïc hieän töøng giai ñoaïn (coâng ñoaïn).
 Nhaân soá caùch trong taát caû caùc giai ñoaïn treân.
Ví duï 2: Moät coâ gaùi coù 4 aùo traéng, 5 caùi quaàn vaø 2 caùi muõ. Hoûi coâ gaùi ñoù coù bao
nhieâu caùch choïn trang phuïc goàm: aùo, quaàn, vaø muõ.
Giaûi :
Ñeå choïn trang phuïc goàm: aùo, quaàn vaø muõ. Ta coù theå ñeám qua caùc giai ñoaïn sau:
Choïn aùo: coù 4 caùch choïn khaùc nhau trong 4 caùi aùo.
Choïn quaàn: coù 5 caùch choïn khaùc nhau trong 5 caùi quaàn.
Choïn muõ: coù 2 caùch choïn khaùc nhau trong 2 caùi muõ.
Vaäy theo quy taéc nhaân, coâ gaùi coù taát caû: 4.5.2=40 (caùch choïn trang phuïc khaùc
nhau).
Ví duï 3: Coù 5 con ñöôøng noái hai thaønh phoá X vaø Y vaø coù 4 con ñöôøng noái hai thaønh
phoá Y vaø Z. Muoán ñi töø X ñeán Z thì thì phaûi qua Y
a) Hoûi coù bao nhieâ u caùch choïn ñöôøng ñi töø X ñeán Z ?
b) Coù bao nhieâu caùch choïn ñöôø ng ñi töø X ñeán Z roài trôû laïi X baèng nhöõng con ñöôøng
ñi khaùc nhau ?
Giaûi:
a) Ñeå ñi töø X ñeán Z, ta chia laøm hai giai ñoaïn:
-Töø X ñeán Y coù 5 caùch choïn ñöôøng ñi
- Töø Y ñeán Z coù 4 caùch choïn ñöôøng ñi.
Vaäy theo quy taéc nhaân, coù 4.5=20 (caùch choïn ñöôøng ñi).
b) Ñeå ñi töø X ñeán Z, sau ñoù töø Z trôû veà X baèng nhöõng con ñöôøng khaùc nhau. Ta coù
theå chia qua caùc giai ñoaïn sau:
- Ñi töø X ñeán Y coù 5 caùch choïn ñöôøng ñi.
- Ñi töø Y ñeán Z coù 4 caùch choïn ñöôøng ñi.
- Ñi töø Z ñeán Y coøn coù 3 caùch choïn ñöôøng ñi (do khoâng truøng ñöôøng cuõ) .
- Ñi töø Y ñeán X coøn coù 4 caùch choïn ñöôøng ñi (do khoâng truøng ñöôøng cuõ)
Vaäy theo quy taéc nhaân coù: 5.4.3.4 = 240 (caùch thoûa yeâu caàu).
Ví du ï 4: Coù bao nhieâu soá töï nhieân goàm 5 chöõ soá, trong ñoù caùc chöõ soá caùch ñeàu chöõ
soá ñöùng giöõa thì gioáng nhau?
Giaûi:
Soá töï nhieân caàn tìm coù daïng laø: n  abcba. Coù theå chia caùch laäp soá n thaønh 3
giai ñoaïn sau:
- Choïn a: Coù 9 caùch choïn a (do a  {1,2,...,9} ).
- Choïn b: Coù 10 caùch choïn b (do b {0,1,2,...,9} ).
40
0168 203 6477
- Choïn c: Coù 10 caùch choïn c (do c  {0,1,...,9} ).
Vaäy theo quy taéc nhaân, coù 10.10.9 =900 (soá caàn tìm).
Vaán ñeà 3:
Duøng quy taéc nhaân vaø quy taéc coäng ñeå ñeám.
Phöông phaùp: Chia baøi toaùn thaønh caùc tröôøng hôïp:

 Tröôøng hôïp 1: Thöôøng duøng quy taéc nhaân ñeå tính coù n 1 caùch thöïc hieän.
 Tröôøng hôïp 2: Thöôøng duøng quy taéc nhaân ñeå tính coù n 2 caùch thöïc hieän.
 ……
 Tröôøng hôïp k: Thöôøng duøng quy taéc nhaân ñeå tính coù n k caùch thöïc hieän.
Vaäy theo quy taéc coäng coù: n1 + n2 + … + nk .
Ví duï 5: Coù bao nhieâu soá töï nhieân goàm 6 chöõ soá vaø chia heát cho 5?
Giaûi :
Goïi soá töï nhieâ n goàm 6 chöõ soá vaø chia heát cho 5 laø :
n  a1a2a3a4a5a6  a6 {0;5} vaø a1  0. Ta chia 2 tröôøng hôïp theo a 6 laø:
Tröôøng hôïp 1: a6 = 0 thì n coù daïng n  a1a2a3a4a5 0. Khi ñoù:
- a1 coù 9 caùch choïn vì ( a1 {1,2,...,9} ).
- a2 coù 10 caùch choïn vì ( a2 {0,1,2,...,9} ).
Vaäy coù 9.104 soá daïng n  a1a2a3a4a5 0.
Tröôøng hôïp 2: a5 = 5 thì n coù daïng n  a1a2 a3a4 a5 5. Khi ñoù:
Neân coù 9.104 soá daïng n  a1a2 a3a4 a5 5.
Vaäy theo quy taéc coäng coù: 9.104 +9.104 =18.104=180000 (soá caàn tìm).
1. Baïn A coù 4 caùi aùo traéng vaø 5 caù i quaàn xanh. Baïn A coù bao nhieâu caùch choïn ra moät
boä ñoàng phuïc ñeå ñi hoïc ?
(A) 9 (B) 20 (C) 10
(D) 5 (E) voâ soá .
41
0168 203 6477
2. Trong moät buoåi daï vuõ coù 30 nam vaø 24 nöõ. Coù bao nhieâu caùch choïn ra 2 ngöôøi ñeå
khieâu vuõ ?
(A) 360 (B) 180 (C) 720
(D) 54 (E) 27.
Duøng ñeà baøi sau ñeå traû lôøi cho caâu 3-caâu 4.
“Moät tröôøng coù 210 sinh vieân Toaùn vaø 320 sinh vieân Tin Hoïc”
3. Goïi x laø soá caùch choïn ra moät ñoäi goàm moät sinh vieân Toaùn vaø moät sinh vieân Tin
Hoïc. Toång caùc chöõ soá cuûa x baèng?
(A) 15 (B) 16 (C) 17
(D) 18 (D) 19.
4. Coù bao nhieâu caùch choïn ra moät sinh vieân Toaùn hoaëc Tin Hoïc ?
(A) 210.320 (B) 210 + 320 (C) 105.160
(D) 105 + 160 (E) Moät keát quaû khaùc.
5. Coù bao nhieâu soá töï nhieân goàm hai chöõ soá?
(A) 80 (B) 84 (C) 88
(D) 89 (E) 90.
6. Ñieàn vaøo choã troáng (…..) caïnh caùc chöõ caùi (A, B,…, E) sao cho coù lôøi giaûi ñuùng baøi
toaùn:”Tìm soá töï nhieân goàm 3 chöõ soá chia heát cho 5 ”?
Goïi soá töï nhieân goàm 3 chöõ soá vaø chia heát cho 5 laø :
n  a1a2a3  a3 {0;5} vaø a1  0. Ta chia 2 tröôøng hôïp theo a 3 laø:
Tröôøng hôïp 1: a3 = 0 thì n coù daïng n  a1a2 0. Khi ñoù:
- a1 coù (A)……….. caùch choïn .
- a2 coù (B)………… caùch choïn .
Vaäy coù (C)…….. soá daïng n  a1a2 0.
Tröôøng hôïp 2: a3 = 5 thì n coù daïng n  a1a2 5. Khi ñoù:
Töông töï tröôøng hôïp 1: coù (D)……..soá daïng n  a1a2 5.
Vaäy coù: (E)……… (soá caàn tìm).
7. Haõy ñieàn vaøo choã troáng (….) caïnh caùc chöõ caùi (A, B, ..,E) sao coù lôøi giaûi ñuùng baøi
toaùn: Moät nhaø thieát keá coù 12 loaïi vaûi. OÂ ng ta muoán thieát keá ra 3 côõ aùo cho nam vaø
nöõ. Vaäy oâng ta coù theå cho ra bao nhieâu maãu aùo khaùc nhau?
Xeùt caùc tröôøng hôïp sau:
Tröôøng hôïp 1: Aùo cho nam:
- Coù (A)……….. caùch choïn côõ aùo cho nam .
- Coù (B)………… caùch choïn loaïi vaûi ñeå may aùo cho nam.
Vaäy coù (C)…….. maãu aùo daønh cho nam.
Tröôøng hôïp 2: Aùo cho nöõ :
Töông töï tröôøng hôïp 1: coù (D)……..maãu aùo daønh cho nöõ.
Vaäy ngöôøi thieát keá coù theå cho ra thò tröôøng: (E)……… (maãu aùo).
8. Töø Haø Noäi ñeán Quaõng Ngaõi coù 6 con ñöôøng vaø töø Quaõng Ngaõi vaøo thaønh phoá Hoà
42
0168 203 6477
Chí Minh coù 10 con ñöôøng. Vaäy coù bao nhieâu con ñöôøng töø Haø Noäi vaøo thaønh phoá
Hoà Chí Minh ?
(A) 16 (B) 8 (C) 30
(D) 60 (E) Moät keát quaû khaùc.
9. Moät thaày giaùo coù: 8 caâu hoûi deã, 4 caâu hoûi trung bình vaø x caâu hoûi khoù. Hoûi oâng ta
muoán laäp ra ít nhaát 1024 ñeà thi, bieát raèng moãi ñeà thi goàm 1 caâu hoûi deã, 1 caâu trung
bình vaø 1 caâu khoù thì x ít nhaát laø?
(A) 20 (B) 8 (C) 16
(D) 24 (E) 32.
10. Moät maïng löôùi giao thoâng giöõa caùc thaønh phoá A, B, C, D, E cho bôûi sô ñoà (hình13)
sau, trong ñoù soá ghi treân caùc caïnh laø chæ soá ñöôøng ñi. Coù bao nhieâu caùch ñi töø A ñeán
E?
Hình 13
(A) 8 (B) 9 (C) 17

(D) 6 (E) 12.
11. Cho maïng löôùi giao thoâng giöõa caùc tænh: A, B, C, D, E nhö hình 14 sau: Vôùi soá
ghi treân moãi caïnh laø soá ñöôøng ñi. Bieát töø A ñeán E coù 48 caùch khaùc nhau thì x baèng ?
Hình 14
(A) 5 (B) 4 (C) 3

(D) 2 (E) 1.
Duøng ñeà baøi sau traû lôøi cho caâu 12- caâu 15: “Moät soá ñieän thoaïi cuûa tænh A goàm 5
chöõ soá “
12. Tænh A coù toái ña laø bao nhieâu soá ñieän thoaïi ?
(A) 102 (B) 103 (C) 104
(D) 105 (E) 106.
13. Moät ngöôøi ñang tìm moät soá ñieän thoaïi cuûa tænh A nhöng chæ nhôù ba soá ñaàu laø 123 thì
tìm ra ñuùng soá ñieän thoaïi thì ngöôøi ñoù caàn kieåm tra toái ña bao nhieâu soá ñieän thoaïi
43
0168 203 6477
maø coù ba soá ñaàu tieân laø 123?
(A) 10 (B) 100 (C) 120
(D) 150 (E) 200.
14. Goïi x laø soá caùc soá ñieän thoaïi maø maø chöõ soá cuoái cuøng laø moät soá leû vaø chöõ soá ñaàu
tieân laø moät soá chaün. Toång caùc chöõ soá cuûa x baèng?
(A) 4 (B) 5 (C) 6
(D) 7 (E) 8.
15. Neáu muoán soá gia ñình cuûa tænh A coù ñieän thoaïi (moãi gia ñình coù toái ña moät soá ñieän
thoaïi) laø: 1000000 thì soá ñieän thoaïi cuûa tænh A phaûi coù toái thieåu maáy chöõ soá ?
(A) 5 (B) 6 (C) 7
(D) 8 (E) 9.
16. Nhaõn cuûa moãi caùi ly trong cöûa haøng goàm phaàn ñaàu laø 1 chöõ caùi trong 3 chöõ caùi (A,
B, C) vaø phaàn thöù hai laø 2 chöõ soá khaùc nhau trong 5 soá {1,2,3,4,5}. Vaäy soá ly trong
cöûa haøng toái ña laø?
(A) 25 (B) 45 (C) 65
(D) 75 (E) 95.
17. ÔÛ moät tröôøng phoå thoâng A, ngöôøi ta laøm baûng teân cho hoïc sinh goàm phaàn ñaàu goàm
hai chöõ caùi A vaø B, phaàn sau laø ba chöõ soá khaùc nhau trong caùc soá {1,2,3,4}. Bieát
raèng ñem taát caû baûng teân laäp ñöôïc baèng caùch treân phaân phaùt cho hoïc sinh cuûa
tröôøng A moãi hoïc sinh coù ñuùng moät baûng teân thì dö laïi 6 baûng teân. Vaäy tröôøng A coù
bao nhieâu hoïc sinh ?
(A) 90 (B) 80 (C) 70
(D) 60 (E) 50.
18. Moät cöûa haøng baùn quaàn aùo coù x loaïi quaàn aùo vaø moãi loaïi coù y kích côõ khaùc nhau .
Bieát raèng neáu giaûm loaïi quaàn aùo xuoáng 5 vaø taêng soá kích côõ leân 1 cho moãi loaïi thì
soá maãu quaàn aùo (goàm loaïi vaø kích côõ) baèng soá maãu quaàn aùo khi taêng loaïi quaàn aùo
leân 3 vaø giaûm soá kích côõ laø 2 moãi loaïi. Thì x, y nhoû nhaát laàn löôït laø:
(A) 2 vaø 1 (B) 3 vaø 2 (C) 4 vaø 3
(D) 5 vaø 2 (E) 7 vaø 5.
Duøng ñeà baøi sau ñeå traû lôøi cho caâu 19 - caâu 20.
Cho taäp A goàm 3 phaàn töû vaø taäp B goàm 10 phaàn töû
19. Vaäy soá aùnh xaï (haøm soá) töø taäp A vaøo taäp B baèng ?
(A) 30 (B) 103 (C) 310
(D) 303 (E) 1030.
20. Soá ñôn aùnh töø taäp A vaøo taäp B baèng. Bieát raèng ñònh nghóa sau:
f : A  B laø ñôn aùnh neáu f laø moät aùnh xaï thoûa: x,y  A thì x  y  f(x)  f(y) ?
(A) 30 (B) 1000 (C) 310
(D) 90 (E) 720.
44
0168 203 6477
1. B 2. C 3. A 4. D 5. E
6. A. 9 B. 10 C.90 D. 90 E.180
7. A. 3 B. 12 C. 36 D. 36 E.72
8. D 9. E 10. C 11. D 12. D
13. B 14. D 15. B 16. D 17. A
18. D 19. B 20. E.
1. (B) Coù 4.5 =20 (caùch choïn).

2. (C) Duøng quy taéc nhaân coù: 30.24 = 720 (caùch choïn).
3. (A) Duøng quy taéc nhaân coù: 210. 320 = 68800.
4. (B) Duøng quy taéc coäng coù: 210 + 320 = 530.
5. (E) n  a1a2 . Trong ñoù:
-a1 coù 9 caùch choïn.
-a2 coù 10 caùch choïn.
Vaäy theo quy taéc nhaân coù: 10.9 = 90 (soá caàn tìm).
6.
7.
8. (D) Giai ñoaïn 1: Töø Haø Noäi tôùi Quaûng Ngaõi coù: 6 (caùch ñi)
Giai ñoaïn 2: Töø Quaûng Ngaõi tôùi thaønh phoá Hoà Chí Minh coù: 10 (caùch ñi)
Vaäy coù: 6.10 = 60 (caùch ñi).
9. (E) Soá ñeà thi coù theå coù ñöôïc laø: 8.4.x = 32x (ñeà thi).
Yeâu caàu: 32x  1024  x  32.
10. (C) Coù hai caùch ñi töø A ñeán E nhö sau:
+ Qua C: Coù : 2.4.1 = 8 (Caùch).
+ Qua D: Coù: 3.3.1 = 9 (Caùch).
Vaäy coù: 8 + 9 = 17 (Caùch ñi).
11. (D) Theo ñeà coù: 7x.2 + 5x.2 = 48  24x  48  x = 2.
12. (D) Soá ñieän thoaïi: n = a1a2a3a4a5 . Coù 10 caùch choïn cho moãi a i neân coù
105 soá ñieän thoaïi.
13. (B) Soá ñieän thoaïi daïng 123a4a5 coù 102 caùch choïn a1a2 neân coù
100 soá ñieän thoaïi.
14. (D) n  a1a2a3a4a5 vôùi a1 chaün coù 5 caùch choïn; a5 leû coù 5 caùch choïn
vaø coøn laïi 103 caùch choïn a2a3a4 neân coù: 5.5.103  25000(soá).
15. (B) Giaû söû soá ñieän thoaïi coù x chöõ soá thì coù: 10 x soá ñieän thoaïi Neân yeâu caàu
45
0168 203 6477
10x  1000000 = 106  x  6 neân x = 6 laø soá nhoû nhaát thoûa yeâu caàu.
16. (D) Soá nhaõn taïo ra laø: 3.4.5 = 60. Soá ly toái ña trong cöûa haøng laø 60 caùi.
17. (A) Moät baûng teân daïng xya1a2 a3 vôùi x, y {A, B} vaø ai {1,2,3,4} . Neân coù:
(2.2).4.3.2 = 96 (baûng teân). Soâ hoïc sinh baèng soá baûng teân ñöôïc phaùt neân
coù: 96 – 6= 90 (hoïc sinh).
18. (D) Theo ñeà baøi coù: (x – 5).(y +1) = (x +3).(y –2)
3x  1
 8y - 3x = 1  y =  .
8
x nhoû nhaát ñeå y  laø x = 5. Do vaäy y = 2.
19. (B) Giaû söû:
A  {a, b,c} vaø B = {x1 ,x 2 ,...,x10}.
+ Phaàn töû a coù theå keát hôïp vôùi 1 phaàn töû cuûa B baèng 10 caùch khaùc nhau.
+ Phaàn töû b coù theå keát hôïp vôùi 1 phaàn töû cuûa B baèng 10 caùch khaùc nhau.
+ Phaàn töû c coù theå keát hôïp vôùi 1 phaàn töû cuûa B baèng 10 caùch khaùc nhau.
Vaäy coù: 10.10.10 = 1000 (aùnh xaï).
20. (E) Töông töï caâu 19: Do tính chaát ñôn aùnh neân:
+ Phaàn töû a keát hôïp vôùi moät phaàn töû f(a) cuûa B coù 10 caùch.
+ Sau khi a keát hôïp xong, b chæ coøn laïi 9 caùch keát hôïp vôùi moät phaàn töû
f(b) cuûa B (do: f(b) khaùc f(a)).
+ Sau khi a, b keát hôïp xong, phaàn töû c coøn laïi 8 caùch keát hôïp vôùi moät
phaàn töû f(c) (do: f(c) khaùc f(a) vaø f(b)).
Vaäy coù: 10. 9.8 = 720 (ñôn aùnh).
46
0168 203 6477
Baøi 2: TỔ HỢP-HOÁN VỊ-CHỈNH HỢP

I. Chænh hôïp:
 Cho moät taäp hôïp A coù n phaàn töû vaø moät soá töï nhieân k ( k  n ). Laäp moät daõy goàm
k phaàn töû laáy ra töø n phaàn töû cuûa taäp hôïp A sao cho:
Caùc phaàn töû trong daõy k phaàn töû ñoâi moät khaùc nhau.
k phaàn töû saép xeáp coù thöù töï (thöù töï k phaàn töû khaùc nhau thì daõy k phaàn
töû cuõng khaùc nhau).
Daõy k phaàn töû treân goïi laø moät chænh hôïp chaäp k cuûa n phaàn töû cuûa taäp hôïp A.
 Soá chænh hôïp chaäp k cuûa n phaàn töû ( 1  k  n ), kí hieäu laø A nk vaø
n!
A nk   n(n  1)(n  2)...(n  k  1).
 n  k !
II. Hoaùn vò:
 Hoaùn vò cuûa n phaàn töû laø chænh hôïp chaäp n cuûa n phaàn töû.
 Soá caùc hoaùn vò cuûa n phaàn töû, kí hieäu laø Pn vaø Pn = n! = 1.2.3…n.
III. Toå hôïp:
 Cho moät taäp hôïp A coù n phaàn töû vaø moät soá töï nhieân k ( k  n ). Laäp moät daõy goàm
k phaàn töû laáy ra töø n phaàn töû cuûa taäp hôïp A sao cho:
Caùc phaàn töû trong daõy k phaàn töû ñoâi moät khaùc nhau.
k phaàn töû saép xeáp khoâng coù thöù töï (thöù töï k phaàn töû khaùc nhau thì daõy
k phaàn töû cuõng khoâng khaùc nhau).
Daõy k phaàn töû treân goïi laø moät toå hôïp chaäp k cuûa n phaàn töû cuûa taäp hôïp A.
 Soá chænh hôïp chaäp k cuûa n phaàn töû ( 1  k  n ), kí hieäu laø Cnk vaø
n!
Cnk  .
k! n  k !

Vaán ñeà1:
Duøng chænh hôïp ñeå ñeám.
Phöông phaùp: Phaân tích baøi toaùn ñeå duøng: Soá chænh hôïp chaäp k cuûa n phaàn töû laø A nk
n!
vaø A nk   n(n  1)(n  2)...(n  k  1).
 n  k !
Chuù yù: k phaàn töû trong chænh hôïp phaûi thoûa 2 tính chaát:
 k phaàn töû phaûi ñoâi moät khaùc nhau.
47
0168 203 6477
 k phaàn töû saép xeáp coù thöù töï.
Ví duï1: Cho taäp hôïp A = {1,2,3, 4,5,6} . Coù bao nhieâu soá töï nhieân goàm 4 chöõ soá
ñoâi moät khaùc nhau ñöôïc laáy töø taäp A?
Giaûi :
Soá caùc soá coù 4 chöõ soá ñoâi moät khaùc nhau laáy ra töø taäp A laø soá chænh hôïp 4 chaäp
6 phaàn töû. Neân:
6!
Soá caùc soá caàn tìm laø: A 64   360 (soá).
 6  4 !
Chuù yù: Daõy 4 chöõ soá trong ví duï 1: treân thoûa 2 tính chaát cuûa chænh hôïp:
 4 chöõ soá ñoâi moät khaùc nhau.
 4 chöõ soá saép xeáp coù tính thöù töï (chaúng haïn: 1234 vaø 4321 laø hai soá khaùc
nhau vì thöù töï saép xeáp cuûa 4 soá {1,2,3,4} khaùc nhau.)
Ví duï2: Coù bao nhieâu soá töï nhieân goàm 5 chöõ soá khaùc nhau ñoâi moät ?
Giaûi :
Goïi soá töï nhieân caàn tìm laø: n  a1a2 a3a4a5 . Ta coù:
- Boán chöõ soá coøn laïi laø a2a3a4a5 . ñöôïc choïn trong taäp hôïp
{0,1,2,...,9}\ {a1} neân soá caùch choïn laø: A94 .
Vaäy coù: 9.A94  27216 (soá caàn tìm).
Ví duï3: Cho caùc chöõ soá: 0,1,2,3,4,5,6.
a) Coù bao nhieâu soá töï nhieân chaün goàm 4 chöõ soá khaùc nhau ñoâi moät ?
b) Coù bao nhieâu soá töï nhieân leû goàm 5 chöõ soá khaùc nhau ñoâi moät ?
Giaûi :
a) Goïi soá töï nhieân caàn tìm laø: n  a1a2 a3a4 . Do n chaün neân a4 {0,2, 4,6} .
Tröôøng hôïp 1: a4  0 thì n = a1 a2 a3 0
Khi ñoù: coù A36  120 soá daïng n = a1a2a3 0.
Tröôøng hôïp 2: a4  0 thì
- a4 coù 3 caùch choïn vì ( a4 {2,4,6} ).
- Sau khi choïn a4, coù 5 caùch choïn a1 vì a1 {0,1,2,...,6}\ {0,a4}.
- Coøn laïi, coù A25 caùch choïn a2a3 trong {0,1,2,...,6}\ {a1 ,a4}.
Neân coù: 3.5.A25  300 (Soá n = a1a2 a3a4 vôùi a4  0 ).
Vaäy coù taát caû laø: 120 + 300 = 420 (soá caàn tìm).
b) Goïi soá töï nhieân caàn tìm laø: n  a1a2 a3a4a5 . Do n leû neân a5  {1,3,5} .
- a5 coù 3 caùch choïn vì ( a5  {1,3,5} ).
48
0168 203 6477
- Sau khi choïn a5, coù 5 caùch choïn a1 vì a1 {0,1,2,...,6}\ {0,a5}.
- Coøn laïi, coù A35 caùch choïn a2a3a4 trong {0,1,2,...,6}\ {a1 ,a5}.
Neân coù: 3.5.A35  900 (Soá caàn tìm).
Ví duï 4: Coù bao nhieâu soá töï nhieân goàm 4 chöõ soá khaùc nhau chia heát cho 5 ?
Giaûi :
Goïi soá töï nhieân caàn tìm laø: n  a1a2a3a4 .Do n chia heát cho 5 neân a4 {0,5}. Ta
coù:
Tröôøng hôïp 1: a4  0 thì n = a1 a2 a3 0
Khi ñoù: coù A39  504 soá daïng n = a1a2a3 0.
Tröôøng hôïp 2: a4 = 5 thì n = a1 a2 a3 5. Khi ñoù :
- a1 coù 8 caùch choïn vì ( a1 {0,5} ).
- Sau khi choïn a1, coù coù A82 caùch choïn a2a3 .
Neân coù: 8.A82  448 (Soá n = a1a2a3 5 ).
Vaäy coù taát caû laø: 504 + 448 = 952 (soá caàn tìm).
Ví duï 5: Coù bao nhieâu soá töï nhieân goàm 6 chöõ soá khaùc nhau sao cho trong caùc chöõ
soá ñoù coù maët chöõ soá 0 vaø 1 ?
Giaûi :
Goïi soá töï nhieân caàn tìm laø: n  a1a2 a3a4 a5a6 . Ta xeùt caùc caùch choïn sau:
- Soá 0 coù 5 vò trí laø: a2, a3, …a6.
- Sau khi coù soá 0, Soá 1 coøn laïi 5 vò trí.
- Sau khi coù soá: 0 vaø 1 thì coøn laïi A 84 caùch choïn boán chöõ soá coøn laïi.
Vaäy coù: 5.5.A84  42000 (Soá caàn tìm).
Vaán ñeà 2:
Duøng Hoaùn Vò ñeå ñeám soá.
Phöông phaùp: Gioáng nhö Chænh Hôïp k chaäp n phaàn töû nhöng k = n.
Soá hoaùn vò cuûa n phaàn töû laø:P n = n!.
Ví duï 6: Coù bao nhieâu soá töï nhieân goàm 5 chöõ soá khaùc nhau ñöôïc laäp töø 5 chöõ soá 1,
2, 3, 4, 5 ?
Giaûi :
Soá caùc soá coù 5 chöõ soá ñöôïc laäp bôûi ñuùng 5 chöõ soá: 1, 2, 3, 4, 5 chính laø soá hoaùn
vò cuûa 5 phaàn töû: P5 = 5!=120 (soá caàn tìm).
49
0168 203 6477
Ví duï 7: Coù bao nhieâu soá töï nhieân goàm 5 chöõ soá khaùc nhau laäp töø naêm soá: 1, 2 , 3
, 4 , 5 maø hai chöõ soá ñaàu tieân laø hai soá chaün vaø ba chöõ soá coøn laïi laø ba soá leû ?
Giaûi :
a1 ,a2 {2,4} vaø a3 ,a4 ,a5 {1,3,5}.
- Choïn a1, a2 trong hai soá 2 vaø 4 neân coù: 2! = 2 caùch choïn.
- Choïn a3, a4, a5 trong caùc soá {1,3,5} coù 3! = 6 caùch choïn.
Vaäy coù: 2!3! = 12 (Soá caàn tìm).
Ví duï 8: Coù 5 nam vaø 5 nöõ. Hoûi coù bao nhieâu caùch saép xeáp hoï ngoài treân moät baøn
daøi vaø xen keõ laãn nhau?
Giaûi :
Tröôøng hôïp1: Moät Nam ngoài ôû vò trí thöù nhaát thì keát thuùc ôû vò trí thöù 10 laø moät
nöõ (Xem hình sau)
Nam Nöõ Nam Nöõ Nam Nöõ Nam Nöõ Nam Nöõ
Neân 5 nam chæ saép vaøo naêm vò trí nhö hình veõ vaø coøn laïi 5 vò trí cho 5 nöõ.
Vaäy coù: 5!5! = (5!) 2 = 14400 (Caùch saép xeáp maø moät nam ôû vò trí ñaàu).
Tröôøng hôïp 2: Moät nöõ ngoài ôû vò trí thöù nhaát thì keát thuùc ôû vò trí thöù 10 laø moät
nam (Xem hình sau)
Nöõ Nam Nöõ Nam Nöõ Nam Nöõ Nam Nöõ Nam
Töông töï coù: 5!5! = (5!) = 14400 (Caùch saép xeáp maø moät nöõ ôû vò trí ñaàu).
2
Vaäy coù taát caû : 14400 + 14400 = 28800 (Caùch saép xeáp xen keõ) .
Ví duï 9: Moät toå goàm 5 hoïc sinh nam vaø 5 hoïc sinh nöõ xeáp thaønh moät haøng doïc ñeå
ñi vaøo lôùp:
a) Coù bao nhieâu caùch saép xeáp khaùc nhau ?
b) Coù bao nhieâu caùch saép xeáp sao cho khoâng coù hoïc sinh cuøng giôùi tính ñöùng
keà nhau?
Giaûi :
a) Saép xeáp 5 hoïc sinh nam vaø 5 hoïc sinh nöõ thaønh moät haøng doïc ñeå ñi vaøo lôùp
laø moät hoaùn vò 10 phaàn töû. Vaäy soá caùch saép xeáp laø: 10! = 3628800 (caùch).
b) Ta chia 2 tröôøng hôïp sau:
Tröôøng hôïp 1: Moät hoïc sinh nam ñöùng ñaàu, keá laø moät nöõ,keá tieáp laø moät hoïc
sinh nam,…., keát thuùc laø moät nöõ.
- Coù 5! caùch saép xeáp 5 baïn nam.
- Coù 5! caùch saép xeáp 5 baïn nöõ.
Neân coù: 5!5! = 14400 (caùch )
Tröôøng hôïp 2: Moät hoïc sinh nöõ ñöùng ñaàu, keá laø moät nam, keâ tieáp laø moät hoïc
sinh nöõ,…., keát thuùc laø moät nam.
- Coù 5! caùch saép xeáp 5 baïn nam.
- Coù 5! caùch saép xeáp 5 baïn nöõ.
50
0168 203 6477
Neân coù: 5!5! = 14400 (caùch )
Vaäy coù taát caû laø: 14400 +14400 =28800 (caùch saép xeáp).
Ví duï 10: Coù 5 cuoán saùch toaùn, 4 cuoán saùch vaät lí vaø 6 cuoán saùch hoùa hoïc. Hoûi coù
bao nhieâu caùch saép xeáp chuùng vaøo moät keä saùch sao cho:
a) Chuùng naèm tuøy yù ?
b) Caùc cuoán saùch cuøng loaïi thì naèm cuøng moät choã ?
Giaûi :
a) Saép xeáp 5 cuoán saùch toaùn, 4 cuoán saùch vaät lí vaø 6 cuoán saùch hoùa hoïc tuøy yù
vaøo keä laø moät hoaùn vò (5 + 4 + 6 )= 15 phaàn töû. Vaäy coù 15! caùch saép xeáp.
b) Xem 5 cuoán saùch toaùn laø moät khoái thoáng nhaát, 4 cuoán saùch vaät lí laø moät
khoái thoáng nhaát vaø 6 cuoán saùch hoùa hoïc laø moät khoái thoáng nhaát.
- Coù 3! caùch saép xeáp 3 khoái thoáng nhaát treân leân keä saùch.
- Trong khoái goàm 5 saùch toaùn coù: 5! caùch saép xeáp 5 cuoán saùch toaùn khaùc
nhau.
- Trong khoái goàm 4 saùch vaät lí coù: 4! caùch saép xeáp 4 cuoán saùch vaät lí khaùc
nhau.
- Trong khoái goàm 6 saùch hoùa hoïc coù: 6! caùch saép xeáp 6 cuoán saùch hoùa hoïc
khaùc nhau.
Vaäy coù: 3!5!4!6! = 12441600 (caùch saép xeáp khaùc nhau ).
Vaán ñeà 3:
Duøng toå hôïp ñeå ñeám.
Phöông phaùp: Phaân tích baøi toaùn ñeå duøng: Soá toå hôïp chaäp k cuûa n phaàn töû laø Cnk vaø
n!
Cnk  .
k! n  k !
Chuù yù: k phaàn töû trong toå hôïp phaûi thoûa 2 tính chaát:
 k phaàn töû phaûi ñoâi moät khaùc nhau.
 k phaàn töû saép xeáp khoâ ng coù thöù töï (nghóa laø thay ñoåi thöù töï thì daõy k phaàn
töû vaãn khoâng thay ñoåi).
Ví duï 11: Moät lôùp coù 50 hoïc sinh goàm 24 nam vaø 26 nöõ. Choïn ra moät ñoäi goàm 10
hoïc sinh ñeå laäp moät daøn ñoàng ca cuûa lôùp goàm 5 nam vaø 5 nöõ . Hoûi coù bao
nhieâu caùch choïn ?
Giaûi :
- Choïn 5 nam trong soá 24 nam laø moät toå hôïp 5 chaäp 24 neân coù: C524 (caùch
choïn).
51
0168 203 6477
- Choïn 5 nöõ trong soá 26 nam laø moät toå hôïp 5 chaäp 26 neân coù: C526 (caùch
choïn).
Vaäy coù: C524C26
5
 2795913120 ( caùch choïn).
Ví duï 12: Coù 10 ngöôøi goàm: 6 nam vaø 4 nöõ .
a) Coù bao nhieâu caùch choïn ra 5 ngöôøi ?
b) Coù bao nhieâu caùch choïn ra 5 ngöôøi trong ñoù coù nhieàu nhaát 3 nöõ ?
Giaûi :
a) Soá caùch choïn 5 ngöôøi trong 10 ngöôøi chính laø soá toå hôïp 5 chaäp 10 baèng:
C10
5
 252 caùch choïn.
b) Choïn 5 ngöôøi trong ñoù coù nhieàu nhaát 3 nöõ, xaûy ra caùc truôøng hôïp sau:
Tröôøng hôïp 1: 3 nöõ vaø 2 nam
- Coù C34 caùch choïn ra 3 nöõ trong 4 nöõ.
- Coù C26 caùch choïn ra 2 nam trong 6 nam.
Neân coù C34C26 caùch choïn ra 3 nöõ vaø 2 nam.
Vaäy coù taát caû laø: C34C26 + C24C36 + C14C64 + C04C56 = 246 (caù ch).
Ví duï 13: Moät ngöôøi muoán choïn ra 6 boâng hoa töø 3 boù hoa ñeå caém vaøo moät bình
hoa. Boù thöù nhaát coù 12 boâng hoàng, boù thöù hai coù 4 boâng cuùc vaø boù thöù ba coù 8
boâng lan.
a) Hoûi coù bao nhieâu caùch choïn ?
b) Neáu ngöôøi ñoù muoán choïn ra 2 boâng hoàng, 2 boâng cuùc vaø 2 boâng lan thì coù
bao nhieâu caùch choïn?
Giaûi :
a) Choïn ra 6 boâng hoa baát kì trong (12 + 4 + 8) =24 boâng hoa laø moät toå hôïp 6
chaäp 24. Vaäy coù C624  134596 caùch choïn.
52
0168 203 6477
b) - Choïn 2 boâng hoàng trong 12 boâng hoàng laø toå hôïp 2 chaäp 12 neân coù C122
caùch choïn.
- Choïn 2 boâng cuùc trong 4 boâng cuùc laø toå hôïp 2 chaäp 4 neân coù C24 caùch choïn.
- Choïn 2 boâng lan trong 8 boâng lan laø toå hôïp 2 chaäp 8 neân coù C82 caùch choïn.
Vaäy coù: C12
2
C24C82  11088 (caùch choïn).
Ví duï 14: Coù bao nhieâu soá töï nhieân goàm 8 chöõ soá laäp töø caùc soá: 1, 2 , 3 , 4 , 5, 6.
maø trong ñoù caùc chöõ soá 1 vaø 6 ñeàu coù maët hai laàn coøn caùc chöõ soá khaùc coù maët
moät laàn ?
Giaûi :
Goïi soá töï nhieân caàn tìm laø: n  a1a2a3a4a5a6a7a8 . Ta coù:
- Trong n, chöõ soá 1 coù maët ñuùng 2 laàn neân coù C82 vò trí cho chöõ soá 1.
- Sau khi coù hai chuõ soá 1, trong n chöõ soá 6 coù maët ñuùng 2 laàn neân coù C26 vò trí
cho chöõ soá 6.
- Boán soá coøn laïi, ta coù: 4! caùch choïn.
Vaäy coù: C82C62 .4!  10080 (Soá caàn tìm).
Chuù yù: Hai soá 1, khoâng coù tính thöù töï vì chuùng gioáng nhau.
Ví duï 15: Tìm tất cả các số có đúng năm chữ số sao cho trong mỗi chữ số đứng sau
lớn hơn chữ số đứng liền trước ?
Giaûi :
a1  0 vaø a1  a2  a3  a4  a5 . Neân a1 ,a2 ,a3 ,a 4 ,a 5 {1,2,...,9} . Ñeå yù raèng: moãi
soá n  a1a2a3a4a5 vôùi tính chaát a1  a2  a3  a4  a5 töông öùng vôùi moät vaø chæ
moät taäp hôïp {a1 ,a2 ,a3 ,a4 ,a5} trong {1,2,...,9}. Neân soá caùc soá n töông öùng vôùi soá
caùc taäp hôïp goàm 5 phaàn töû trong {1,2,...,9} baèng C59  126.
Vaäy coù: 126 (soá thoaû maõn yeâu caàu).
C. BAØI TAÄP TRAÉC NGHIEÄM.

n!
1. Tính bằng
(n  2)!
(A) n (B) n(n-1) (C) n(n-1)(n-2)
(D) n(n-1)(n-2)(n-3) (E) Một kết quả khác.
2. Nối mỗi ý cột bên trái với một ý cột bên phải sao cho đúng:
n! 1. 2n
A. 
( n  1)!
53
0168 203 6477
2n ! 1
B. = 2.
(2n  1)! (n  1)(n  2)
(n  1)! 1
C.  3.
(n  3)! n 1
n! 4. n+1
D. 
( n  2)!
( n  2)! 5. n
E. 
(n  1)!
6. (n-2)(n-1)
3. Nối mỗi ý cột bên trái với một ý cột bên phải sao cho đúng.
A. (n-1)!n 1
1.
n
( n  1)! 2. (n+1)!
B.
n!
C. (n-2)!(n –1)n 3. n!
(n  2)! 4. n
D.
(n  4)!
n! 5. (n-1)
E.
( n  2)! n
6. (n-3)(n-2)
5! (m  1)!
4. Rút gọn biểu thức: A  . baèng ?
m(m  1) 3!(m  1)!
(A) 20 (B) 20m (C) m+1
(D) 16 (E) 9.
(n  1)!
5. Nghiệm của phương trình  72 là:
(n  1)!
(A) 9 (B) -9 (C) 8
(D) 9 (E) 8 hoặc -9.
(2n)! n!
6. Tổng các nghiệm của phương trình  20 laø:
3!(2n  3)! 2!( n  2)!
(A) 9 (B) 8 (C) 7
(D) 6 (E) 0
7. Toång các số nguyên dương thỏa: (n  1)!  5040 baèng ?
(A) 4 (B) 9 (C) 12
(D) 24 (E) 36.
( x  4)! 42
8. Tập hôïp các số nguyên thỏa mãn:  là:
x !( x  2)! x !
54
0168 203 6477
(A)  (B) {1} (C) {1,2}
(D) {1,2,3} (E) {1,2,3,4}.
9. Lựa chọn đúng, sai cho các phát biểu sau:

Đúng Sai
(A) Một hoán vị của n phần tử là một chỉnh hợp chập n của n phần tử
(B) Một chỉnh hợp chập k của n phần tử là một tổ hợp chập k của n phần tử
(C) Pn  Cnn  Ann  n=1
Ank
(D) Cnk 
k!
(k  1)(k  2)...n n  k
(E) Số là một số nguyên dương với  
1.2.3.4...(n  k )  n, k 
10. Nghiệm của phương trình C23n  20Cn2 laø ?
(A) 2 (B) 4 (C) 6
(D) 8 (E) 8 hoặc 1.
11. Trong biểu thức A  Cn3  An41  3Pn4  Cn35 thì ta có điều kiện n  
vaø
(A) n  4 (B) n  5 (C) n  6
(D) n  7 (E) n  8 .
12. Tổng các nghiệm của phương trình: (n!6)( n 2  n 12) 0 baèng ?
(A) 7 (B) 4 (C) 1
(D) 0 (E) Một kết quả khác.
5 2 14
13. Nghiệm của phương trình: x  x  x laø ?
C5 C6 C7
(A) 3 (B) 5 (C) 7
(D) 9 (E) 11 .
5
14. Số nguyên dương n thỏa mãn đẳng thức Cn41  Cn31  An2 2  0 là ?
4
(A) 6 (B) 9 (C) 11
(D) 13 (E) 15.
A6  A54
4
15. Đơn giản biểu thức bằng ?
A44
(A) 4 (B) 8 (C) 12
(D) 18 (E) 20.
16. Biểu thức Pn  Pn 1 bằng ?
(A) Pn 1 (B) . nPn 1 (C) (n  1) Pn 1
(D) (n  1) Pn (E) n2 Pn1 .
55
0168 203 6477
m ! (m  1)! 1
17. Có bao nhiêu số nguyên dương m thỏa  ?
(m  1)! 6
(A) 0 (B) 1 (C) 2
(D) Một số hữu hạn lớn hơn 2 (E) Vô số.
18. Số x thõa mãn đẳng thức : 2 Ax  50  A2 x , x  N bằng ?
2 2 2
(A) 49 (B) 25 (C) 16

(D) 9 (E) 4.
19. Tổng các nghiệm nguyên dương thỏa 3Px  A3x bằng ?
(A) 1 (B) 2 (C) 3
(D) 4 (E) 5.
20. Bình phương của số nguyên x thỏa Ax2  2 bằng ?
(A) 2 (B) 4 (C) 16
(D) 9 (E) 25.
n6 6
21. Với n  6 thì .Cn bằng ?
7
(A) Cn4 (B) Cn5 (C) Cn6
(D) Cn7 (E) Cn8 .
22. Có bao nhiêu số nguyên dương x thỏa : 2Cx21  3 Ax2  30 ?
(A) 0 (B) 1 (C) 2
(D) Một số hữu hạn lớn hơn 2 (E) Vô số.
n2
23.Tổng các số nguyên dương n thỏa An1  2PnCn1 bằng ?
2
(A) 3 (B) 2 (C) 1

(D) 4 (E) 5.
2 A  5Cxy  90
y
Axy
24. Cho x, y   thỏa  xy thì ?
5 Ax  2Cx  80 Cxy
y
(A) 1 (B) 2 (C) 3

(D) 4 (E) 5.
 m 1
Cn 1  Cn 1
m
m
25. Cho m, n  thỏa  m 1 thì A bằng ?
3Cn 1  5Cn 1
n

m
(A) 30 (B) 60 (C) 120

(D) 180 (E) 200.
26. Có bao nhiêu cách sắp xếp 10 cuốn sách lên kệ sách dài?
(A) P10 (B) A100 (C) A105
(D) C1010 (E) C105 .
27. Có bao nhiêu cách chọn 5 cầu thủ trong 25 cầu thủ để đá boùng?
5 5
(A) P5 (B) A25 (C) C25
25
(D) C25 (E) Một kết quả khác.
56
0168 203 6477
28. Trong một lớp học có 42 học sinh. Cô chủ nhiệm muốn chọn ra 3 người để làm lớp
trưởng, lớp phó học tập và lớp phó lao động. Hỏi cô giáo có bao nhiêu cách chọn?
3 3 3
(A) A42 (B) C42 .3! (C) C42 P3
(D) 68.880 (E) Cả 4 câu đều đúng.
29. Trước trận đấu, 10 trọng tài bắt tay lẫn nhau từng đôi một. Vậy có bao nhiêu cách bắt
tay?
(A) 20 (B) 10! (C) A1010
(D) C102 (E) A102 .
30. Có 10 vận động viên chạy ñua. Nếu không kể hai vận động viên cùng về đích một lúc
thì có thể có bao nhiêu khả năng cho 3 vị trí nhất, nhì, ba ?
(A) A103 (B) C103 (C) 3!
(D) 10! (E) Một kết quả khác.
31. Có bao nhiêu số tự nhiên gồm 5 chữ số khác nhau từng đôi một được thiết lập bởi các
số 1, 2,3, 4,5 ?
(A) C105 (B) A105 (C) P5
(D) A0
5 (E) C .
0
5
32. Một huấn luyện viên muốn lập danh sách có thứ tự 5 cầu thủ trong số 11 cầu thủ để
đá luân lưu 11m .Hỏi có bao nhiêu cách?
(A) C115 (B) A115 (C) 5!
5
(D) 55 (E) 11 .
Dùng trả lời caâu 33 -> caâu 34.
Trong một lớp học có 44 học sinh. Thầy giáo muốn:
33. Chọn ra 5 học sinh để đi thi Toán. Có bao nhiêu cách ?
5 5
(A) A44 (B) C44 (C) 5!
5
(D) C44 .5! (E) Cả 4 câu trên đều đúng.
34. Chọn ra 5 học sinh chọn vào các chức vụ :lớp trưởng , lớp phó học tập, lớp phó văn
thể mỹ, lớp phó lao động, bí thư đoàn.
5 5
(A) A44 (B) C44 (C) 5!
5
(D) A44 .5! (E) Một kết quả khác.
35. Có bao nhiêu số gồm 3 chữ số khác nhau được lập từ các chữ số 0,1,2,3,4.
(A) 4.4.3 (B) A53  A42 (C) 4. A42
(D) 8C42 (E) Cả 4 câu đều đúng.
36. Có 4 cuốn sách Toán và 3 cuốn sách Văn. Hỏi có bao nhiêu cách sắp xếp chúng lên
kệ sách sao cho sách Toán và Văn xen kẽ nhau?
(A) 2.4!3! (B) 4!3! (C) C74
(D) A74 (E) 7!.
37. Với 5 chữ số 1,2,3,4,5 có thể lập bao nhiêu số chẵn gồm 3 chữ số khác nhau?
57
0168 203 6477
(A) 24 (B) 2.A42 (C) A53  3 A42
(D) 4! (E) Cả 4 câu trên đều đúng.
38. Với 5 chữ số 1,2,3,4,5 có thể lập được bao nhiêu số gồm 5 chữ số khác nhau sao cho
2 chữ số chẵn không đứng cạnh nhau?
(A) 5! - 4!3 (B) 5! - 4!2! (C) 5! - 4!
(D) 5! (E) 4!.
Dùng đề bài sau để trả lời câu 39 -> caâu 40
Một tổ gồm 10 học sinh trong đó có 6 nữ và 4 nam.
39.Có bao nhiêu cách chia tổ trên thành hai nhóm có số người bằng nhau và mỗi nhóm
có số nữ như nhau?
(A) 98 (B) 100 (C) 110
(D) 120 (E) 150.
40. Có bao nhiêu cách chọn ra 5 người, trong đó không có quá 1 nam?
(A) 66 (B) 64 (C) 60
(D) 56 (E) 52.
41. Một đội văn nghệ có 20 người trong đó có 10 nam và 10 nữ.Có bao nhiêu cách chọn
ra 5 người sao cho có ít nhất 2 nam và 1 nữ trong 5 người đó?
(A) 12800 (B) 12900 (C) C102 C103
(D) C103 C102 (E) C104 C10
1
.
42. Có bao nhiêu số tự nhiên lẻ gồm 5 chữ số khác nhau lớn hơn 70.000?
(A) 4A83 (B) 5A83 (C) 7C83
(D) 13A83 (E) 14A83 .
43. Từ các chữ số 1,2,3,4,5,6 có bao nhiêu số gồm 5 chữ số khác nhau và không bắt đầu
bởi 123 ?
(A) A65 (B) A32 (C) A65  A32
(D) A65  A32 (E) A65  A31 .
44. Từ các chữ số sau 0,2,4,5,6,8,9. Có thể lập được bao nhiêu số có 4 chữ số khác nhau,
trong đó nhất thiết phải có chữ số 5 ?
(A) 4A63 (B) 3A52 (C) 4 A63  3 A52
(D) 4 A63  3 A52 (E) Một kết quả khác.
45. Sắp xếp 10 người theo hàng ngang từ trái sang phải để chụp hình . Hỏi có bao nhiêu
cách sắp xếp để A và B đứng cạnh nhau ?
(A) 10!-2.9! (B) 2.9! (C) 2A108
(D) A108 .8! (E) A102 A108 .
D. BẢNG TRẢ LỜI TRẮC NGHIỆM

1. B
2. A-5 B-1 C-6 D-2
E-3
58
0168 203 6477
3. A-3 B-1 C-2 D-6
E-5
4. A 5. C 6. B 7. E
8. D
9. A. ÑUÙNG B.SAI C.SAI D. ÑUÙNG
E. ÑUÙNG
10.D 11.E 12.A 13.E
14.C
15.E 16.C 17.C 18.B
19.C
20.B 21.D 22.B 23.A
24.B
25.C 26.A 27.C 28.E
29.D
30.A 31.C 32.B 33.B
34.A 35.E 36.B 37.E
38.B 39.D 40.A 41.B
42.D 43.C 44.D 45.B.
E. HƯỚNG DẪN GIẢI

1. (B) Chú ý: n! = (n-2)!(n-1)n.
n!
2.  (n  k  1)(n  k  2)...n .
(n  k )!
3. Để ý (n-1)! n = n!
4. (A) Dùng định nghĩa giai thừa.
5. (C) Rút gọn có n(n+1) =72  n = 8 v n = -9. Vì n   nên n = 8.
6. (B) Điều kiện của phương trình là n  2, n   . Phương trình tương đương với
2n(2n  1)(2n  2)
 10n(n  1)
6
 2n  1  15  n  8 .
7. (E) Ta có (n  1)!  7! n  8 suy ra n  1, 2,3, 4,5,6,7,8
Nên toång S = 1 + 2 + 3 + 4 + 5 + 6 + 7 + 8 = 36.
8. (D) Rút gọn ta có x 2  7 x  30  0  10  x  3 suy ra taäp nghiệm {1,2,3,4}.
Chú ý điều kiện x   .
9.
10. (D) Điều kiện n  2 và n  
.
59
0168 203 6477
Phương trình tương đương n =1 v n = 8. So vôùi ñieàu kieän coù n = 8.
n  1  4 n  5
 
11. (E) Điều kiện là n  4  0  n  4  n  8
n  5  3 n  8
 
n  3
n!  6 n  4  n  3
   n  4
12. (A) Phương trình tương đương  n 2  n  12  0 
 n  3
 S  3 4  7
13. (E) Điều kiện 0  x  5 .

5.x !(5  x)! 2.x !(6  x)! 14.x !(7  x)!
Phương trình tương đương vôùi  
5! 6! 14
1 6  x (6  x)(7  x)
    x 2  14 x  33  0
24 360 360
 x  11

x  3
So với điều kiện suy ra x =11.
14. (C) Điều kiện n  5 và n  
Rút gọn biểu thức:
(n  1)! (n  1)! 5 (n  2)! (n  2)!
  .  0. Chia 2 veá cho coù:
4!(n  5)! 3!(n  4)! 4 (n  4)! (n  5)!
n 1 n 1 5 1
   . 0
4! 3!(n  4) 4 n  4
 (n  1)(n  4)  4(n  1)  30  0
 n 2  9n  22  0  n  11 v n  2
15. (E)
16. (C) Pn  Pn 1  n! (n  1)!  (n  1)!(n  1)  (n  1)Pn 1
17. (C) Điều kiện m và m  1 phương trình tương đương
m 2  5m  6  0  m  2 v m  3
18. (B) Phương trình tương
2.x ! (2 x)!
 50   2( x  1) x  50  (2 x  1)2 x
Đương vôùi ( x  2)! (2 x  2)!
 2 x 2  50  x 2  25
19.(C) Điều kiện x  N và x  3 . Suy ra x  0,1, 2,3 thay vào phương trình thì
x =1 , x = 2 thỏa. Nên có tổng 1 + 2 = 3.
20. (B) Điều kiện x  2
Ax2  2  x( x 1)  2  x  2
60
0168 203 6477
n6 6 n6 n! n!
21. (D) Cn  .   Cn7
7 7 (n  6)!6! ( n  7)!7!
22. (B) Điều kiện x  2, x  . Bất phương trình tương đương
5
4 x 2  2 x  30  0    x  3 . Vậy x = 2.
2
23. (A) Điều kiện n  1, n 
19  97 19  97
Bất phương trình tương đương 6n2  19n  11  0  n
12 12
 n  1, 2

 Ax  20
y
Axy
24. (B) Hệ phương trình tương đương  y  y 2
Cx  10
 Cx
n  2m m  3
25. (C) Hệ phương trình tương đương    A63  120
 3n  8m  6  0  n  6
26. (A) Mỗi cách sắp xếp 10 cuốn sách lên kệ sách là 1 hoán vị của 10 phần tử
27. (C) Mỗi cách chọn là một tổ hợp
28. (E)
29. (D) Cứ hai người có một cái bắt tay nên có C102 cái bắt tay.
30. (A) Chọn ra 3 người để gán vào 3 vị trí nhất, nhì, ba laø một bộ 3 có thứ tự nên có
A103 caùch choïn.
31. (C) Chọn ra 5 số từ 5 số {1,2,3,4,5} thì 5 số này có thứ tự.
32. (D) Chọn 5 cầu thủ lập danh sách nên có tính thứ tự.
33. (B) Chọn 5 học sinh đi thi không tính thứ tự.
34. (A) Chọn 5 học sinh để nhận chức vụ, thì có tính thứ tự.
35. (E) Số cần tìm là n  a1a2 a3 với ai  0,1, 2,3, 4
a1 có 4 cách chọn (a1 1, 2,3, 4)
a2 a3 có A42 (do a2 , a3  0,1, 2,3, 4 \ a1)
Nên có 4A42 số thỏa yêu cầu.
36. (B) Chỉ có 1 trường hợp là T1V1T2 V2 T3V3T4 ( trong ñoù: Ti, Vj laàn löôït laø saùch toaùn
thöù i vaø saùch vaên thöù j ).
Nên có 4! cách sắp 4 sách toán vào vị trí số 1,3,5,7
3! cách sắp 3 sách văn vào vị trí 2,4,6
Vậy có 3!4! (cách).
37. (E) n  a1a2 a3 , ai  1, 2,3, 4,5 , n là số chẵn nên
a3 có 2 cách chọn (do a2  2, 4 )
a1a2 có A42 cách chọn ( do a1 , a2 1, 2,3, 4,5 \ a3 )
Vậy có 2A42 (soá caàn tìm).
61
0168 203 6477
38. (B) n  a1a2 a3a4 a5 , ai  1, 2,3, 4,5
Ta có 5! Số có 5 chữ số khác nhau.
Tìm số caùc số có 2 chữ số 2,4 kề nhau là:
*Có 4 vị trí cho chữ số 2, 4 là a1a2 , a2 a3 , a3a4 , a4 a5 nên có: 4.2!
*Còn lại 3 vị trí của n là 3!
Nên có 4.3!2! (số có có 5 chữ số khác nhau mà có 2 chữ số 2,4 kề nhau)
Vậy 5!-4!2! (số cần tìm).
39. (D) Mỗi nhóm gồm 2 nam và 3 nữ có C42C63  120 ( caùch chia nhoùm )
40. (A) C41C64  C40C65  66
41. (B) C102 C103  C103 C102  C104 C10
1
 12900
42. (D) n  a1a 2a 3a 4a 5  70000 nên a1  7,8,9
Với a1 = 7 có 4A83 (số leû daïng 7a 2a 3a 4a 5 )
Nên có 13A83 (soá caàn tìm).
43. (C) A65  A32
44. (D) n  a1a 2a 3a 4 có 4 vị trí cho số 5 nên có 4A63 ( soá maø luoân coù maët chöõ soá 5)
Trong đó các số dạng 0a2 a3a4 là 3A52 . Vậy có 4 A63  3 A52 ( soá caàn tìm).
45. (B) Có 9 vị trí sắp 2 người A, B gần nhau nên 9.2! cách sắp A,B gần trong 10 vị
trí nên có: 9.2!8! (cách sắp xếp 10 người).
62
0168 203 6477
Baøi 3: NHỊ THỨC NEWTON
A- TOÙM TAÉT LÍ THUYEÁT.

1. Nhị thức Newton:
n
(a  b)n   Cnk a nk bk  Cn0 a n  Cn1a n 1b  ...  Cnk a n k b k  ...  Cnnb n
k 0
2. Caùc tính chất hệ số tổ hợp:

a. Cn0  Cnn
b. Cnk  Cnnk , k  0,..., n
c. Cnk  Cnk 1  Cnk11 , k  0,..., n  1
3. Tam giác Pascal: Cách thiết lập tam giác Pascal như sau:
- Đỉnh đưôïc ghi số 1. Tiếp theo là hàng thứ nhất ghi hai số 1
- Giả sử biết được hàng thứ n ( n  1) thì hàng thứ n+1 được lập thành bằng cách cộng hai số
liên tiếp của hàng thứ n rồi viết kết quả xuống dòng dưới ở vị trí giữa hai số này. Sau đó
viết số 1 ở đầu hàng và cuối hàng.
Ví dụ: Sau khi có hàng thứ 3 ta viết tiếp hàng thứ 4 như sau:
1
Haøng 1….-> 1 1
Haøng 2….-> 1 2 1
Haøng 3….-> 1 3 3 1
Haøng 4….-> 1 4 6 4 1
Chú ý: Dòng thứ n của tam giác Pascal là bao gồm (n+1) số: Cn0 , C1n, C2n,..., Cnn,1 Cnn
B- PHÖÔNG PHAÙP GIAÛI TOAÙN.

Vấn đề 1: Tìm hệ số của một số hạng chứa x k0 trong một khai triển.
Phương pháp:
* Viết biểu thức dưới dạng tổng quát:
n
( x  a)n   Cnk a nk x k
k 0
* Rút gọn các số mũ của ẩn số (nếu có). Sau đó cho số mũ này bằng k0 .
* Giải phương trình này cho kết quả k   .
* Suy ra hệ số của số hạng chứa x k0 là Cn a n .
63
0168 203 6477
x 3
Ví dụ 1: Tìm hệ số của số hạng x 8 trong khai triển (  )12
3 x
Giải:
12 12
x 3 x 3
Ta có (  )12   C12k ( )k ( )12k   C12k 3122 k x 2 k 12
3 x k 0 3 x k 0
* Xét 2k -12 = 8  k = 10
10 1220 2.1012 10 8 8
* Vậy số hạng chứa x 8 (ứng với với k=10) là C12 3 x  C12 3 x nên hệ số của số
10 8
hạng chứa x 8 là C12 3 .
3
x n
Ví dụ 2: Cho biết hệ số của số hạng thứ ba của khai triển nhị thức ( x 2 x  ) bằng 36. Hãy tìm
x
hệ số của số hạng thứ 7.
Giải:
3 3
x n n k 2 x
Ta có khai triển nhị thức: ( x 2 x  )   Cn ( x x )k ( )nk
x k 0 x
Hệ số của số hạng thứ ba (ứng với k=2) là
n(n  1) n  9
Cn2  36   36  n2  n  72  0  
2 n  8
Loại n = -8 ta chỉ lấy n = 9. Vậy hệ số của số hạng thứ 7(ứng với k = 6) là C96  84
Chú ý: Số hạng thứ m + 1 thì ứng với k = m trong khai triển nhị thức.
Ví dụ 3: Tìm hệ số của x12 y13 trong khai triển của (2 x  y ) 25

Giải:
25 25
Ta có (2 x  y)25   C25
k
(2 x)k y 25k   C25
k
2k x k y 25k
k 0 k 0
k  12
Số hạng chứa x12 y13 khi   k  12
25  k  13
Vậy hệ số của x12 y13 là C25
12 12
2
Ví dụ 4: Tìm hạng tử của khai triển ( 3  3 2)9 là một số nguyên.

Giải:
9
Trong khai triển ( 3  3 2)9   C9k ( 3) k ( 3 2)9k
k 0
k 9k
Ñể hạng tử C9k ( 3)k ( 3 2)9 k là số nguyên khi và chỉ khi và là các số nguyên, với
2 3
k= 0,1,2,...,9 khi và chỉ khi k= 0 hoặc k = 6.
Vậy có hai hạng tử trong khai triển là số nguyên .
+ Với k = 0: Hạng tử cần tìm là C90 ( 3)0 ( 3 2)9  8 .
+ Với k = 6: Hạng tử cần tìm là C96 ( 3)6 ( 3 2)3  4536 .
64
0168 203 6477
Vấn đề 2: Tính tổng của một biểu thức tổ hợp
Phương pháp: Trong khai triển ( x  a)n  Cn0an  Cn1an1x  Cn2an2 x2  ...  Cnn1axn1  Cnn xn
Cho x   thích hợp với đề bài ta có được tổng:
S  Cn0an  Cn1an1  Cn2an2 2  ...  Cnn1a n1  Cnn n  (  a)n
* Chú ý: Các đẳng thức thường duøng:
Cnk  Cnn k , k  0,..., n
Cnk  Cnk 1  Cnk11
C20n  C22n  ...  C22nn  C21n  C23n  ...  C22nn 1  22 n 1
Ví dụ 5: Tính các tổng sau:

a) S  Cn0  Cn1  Cn2  .....  Cnn1  Cnn
b) S1  C20n  C22n  C24n  .....  C22nn
c) S2  C21n  C23n  C25n  .....  C22nn1
Giải:
a) Xét khai triển :
(1  x)n  Cn0  Cn1 x  Cn2 x2  ...  Cnn x n , x
Lấy x =1 ta được (1  1)n  Cn0  Cn1  Cn2  ...  Cnn
Vậy S = 2 n .
b) Ta có (1  x)2n  C20n  C21n x  ...  C22nn1 x2n1  C22nn x2n
Lấy x=1 ta có 22n  C20n  C21n  C22n  ...  C22nn1  C22nn (1)
Tương tự (1  x)2n  C20n  C21n x  ...  C22nn1x2n1  C22nn x 2n , x
Lấy x=1 ta có 0  C20n  C21n  C22n  ...  C22nn1  C22nn (2)
Cộng (1) và (2) ta có 22n  2C20n  2C22n  2C24n  ...  2C22nn2  2C22nn
Suy ra S1  22 n1
c) Từ (2) ta có C20n  C22n  C24n  ...  C22nn2  C22nn  C21n  C23n  C25n  ...  C22nn1
 S1  S2 . Mặt khác : từ (1) có S1  S2  22n
Vậy S1  S2  22n1 .
Ví dụ 6: Tính tổng S  8n Cn0  8n1 Cn1  8n2 Cn2  ...  80 Cnn

Giải:
1 n 1 2 n 2
Ta có (1  x)  Cn x  Cn x  Cn x  ...  Cnn x0 , x
n 0 n
Lấy x = 8 ta được:
(1  8)n  8n Cn0  8n1 Cn1  8n2 Cn2  ...  80 Cnn
Vậy S  9n
65
0168 203 6477
Ví dụ 7: Tính tổng S  C116  C117  C118  C119  C11
10
 C11
11
Giải:
n k
Từ tính chất Cn  Cn , k  0,..., n ta có:
k
C115  C116 , C117  C114 , C110  C11

11
;
S  C110  C111  C112  C113  C114  C115
 2S  C110  C111  C112  ...  C1110  C1111  C1112  211
(xem ví dụ 5)
Vậy S  210  1024 .
Ví dụ 8: Chứng minh rằng với 3  k  n , ta có

Cnk  3Cnk 1  3Cnk 2  Cnk 3  Cnk3
Giải:
k 1 k 1
Dùng tính chất Cn  Cn  Cn1 nhiều lần cho vế trái:
k
Cnk  3Cnk 1  3Cnk  2  Cnk 3  (Cnk  Cnk 1 )  2(Cnk 1  Cnk  2 )  (Cnk  2  Cnk 3 )
 Cnk1  2Cnk11  Cnk12  (Cnk1  Cnk11 )  (Cnk11  Cnk12 )  Cnk 2  Cnk21  Cnk3
Vậy Cnk  3Cnk 1  3Cnk 2  Cnk 3  Cnk3
Ví dụ 9: Khai triển (1  x  x2 )1996  a0  a1 x  a2 x2  ...  a3992 x3992

Tính tổng S  a0  2a1  22 a2  ...  23992 a3992 .Sau đó chứng tỏ rằng S chia hết cho 2401
Giải:
Từ khai triển (1  x  x )  a0  a1 x  a2 x2  ...  a3992 x3992 , x
2 1996
Lấy x = 2 ta được (1  2  22 )1996  a0  2a1  22 a2  ...  a3992 23992  S  71996

Ta có: S  71996  (7 4 ) 499  (2401)499 .
Vậy S chia hết cho 2401.
C- BAØI TAÄP TRAÉC NGHIEÄM.

1. Hãy điền vào chỗ trống (…) sao cho có được đẳng thức đúng
(a  b)4  C40a 4  C41...  C42 ...  C43 ...  C44b4
2. Hãy điền vào chỗ trống (…) sao cho có được đẳng thức đúng
(a  b)5  C50b5  C51...  C52 ...  C53...  C54 ...  C55a5
3. Hãy điền vào dấu (+ hoăc –) vào chỗ trống (…) sao cho đúng
(a  b)6  C60 a6 ...C61a5b...C62 a4b2 ...C63a3b3...C64 a2b4 ...C65ab5 ...C66b6
4. Hãy điền vào dòng trống (…) kế tiếp của tam giác Pascal sau:
1
1 1
1 2 1
1 3 3 1
1 4 6 4 1
1 5 10 10 5 1
66
0168 203 6477
1 6 15 20 15 6 1
…. ..... …. …. ….. …. ….. ….
5. Dòng thứ 100 trong tam giác Pascal là dòng nào sau đây :
0 1 2 3 99 100
I . C100 , C100 , C100 , C100 , ..... , C100 , C100
100 99 2 1 0
II . C100 , C100 ,....., C100 , C100 , C100
0 99 1 98 49 50
III . C100 , C100 , C100 , C100 , ..... , C100 , C100
(A) Chỉ I (B) Chỉ II (C) Chỉ III
(D) Chỉ I và II (E) Cả I, II và III.
6. Trong khai triển (1  x) n thành đa thức có bao nhiêu số hạng ?
(A) n (B) n+1 (C ) n-1
(D) Một số hữu hạn lôùn hôn n+1 (E) Vô số.
7. Trong khai triển nhị thức Niu tơn (1  x) , phát biểu nào sau đây đúng
n
I. Có n số hạng chứa x.
II. Dãy hệ số của khai triển là Cn0 , Cn1 , Cn2 , Cn3 , ..... , Cnn1, Cnn cũng là dãy Cnn , Cnn1 ,........Cn0
III. Dãy Cn0 , Cn1 , Cn2 , Cn3 , ..... , Cnn1, Cnn là một dãy đối xứng (nghĩa là số hạng thứ i bằng số
hạng thứ n-i).
(A) Chỉ I (B) Chỉ II (C) Chỉ III
(D) Chỉ I và II (E) Cả I, II và III.
8. Cho biết dãy số sau là hàng thứ mấy của tam giác Pascal
1 11 55 165 330 462 462 330 165 55 11 1
(A) 8 (B) 9 (C ) 10
(D) 11 (E) 12.
9. Hãy điền tiếp vào chỗ trống trong hàng thứ 10 của tam giác Pascal sau :
1 10 45 120 210 252 …. …. …. …. …. .
10. Hãy điền tiếp vào chỗ trống trong hàng thứ 15 của tam giác Pascal sau :
…. …. …. …. …. …. …. …. 6435 5005 3003 1365 455
105 15 1.
40
 1 
11. Hệ số của x 31 trong khai triển  x  2  bằng ?
 x 
1 2 3
(A) C40 (B) C40 (C ) C40
(D) C404 5
(E) C40 .
15
 1
12. Hạng tử không chứa x trong khai triển  x 2   bằng ?
 x
(A) 3003 (B) 5005 (C ) 6435
(D) 1365 (E) 455.
13. Hệ số của x12 y13 trong khai triển  2 x  3 y  bằng ?
25
(A) - 612.C25
13
(B) - 2.612.C25
13
(C ) - 3.612.C25
13
(D) - 4.612.C25
13
(E) - 5.612.C25
13
.
 
16
14. Có bao nhiêu hạng tử là các số nguyên trong khai triển 3  15 ?
67
0168 203 6477
(A) 5 (B) 6 (C ) 7
(D) 8 (E) 9.
 
9
15. Tổng các số hạng là các số nguyên trong khai triển 3  3 2 bằng ?
(A) 4544 (B) 4543 (C) 4542
(D) 4541 (E) 4540.
1 n
16. Trong khai triển ( x  ) biết hệ số của số hạng thứ ba bằng 5 thì n bằng ?
3
(A) 9 (B) 10 (C) 11
(D)12 (E) 13.
17. Hệ số độc lập với x trong khai triển của  2  x  là bao nhiêu biết Cnn  Cnn1  Cnn2  79
n
(A) 210 (B) 211 (C ) 212

(D) 213 (E) 214 .
198
C200  C100
98
18. Rút gọn A  2 bằng ?
C100  C200
2
(A) 1 (B) 1/2 (C) 3/2

(D) 2 (E) Phụ thuộc vào n.
19. Rút gọn tổng A  Cn2007  2.Cn2006  Cn2005 , n  2007 bằng :
(A) Cn2007
1 (B) Cn2007
2 (C ) Cn2006
1
(D) Cn2007
3 (E) Cn2006
3 .
20. Khai triển và rút gọn (1  x)9  (1  x)10  (1  x)11 ta được đa thức :
P  a0  a1 x  a2 x 2  .....  a11x11 .Hệ số a9 bằng ?
(A) 60 (B) 62 (C) 64
(D) 66 (E) 68.
Sử dụng đề sau : (3  x)  a0  a1 x  a2 x2  .....  a50 x50 (*) để trả lời câu 21 đế câu 25
50
21. Hệ số a46 bằng ?

(A) 30.C5046 (B) 31.C5046 (C ) 32.C5046
(D) 33.C5046 (E) 34.C5046 .
22. Tổng S  a0  a1  a2  .....  a50 bằng ?
(A) 1 (B) 250 (C ) 350
(D) 450 (E) 550 .
23. Tổng S  a0  a1  a2  a3  .....  a50 bằng ?
(A) 1 (B) 250 (C ) 350
(D) 450 (E) 550 .
24. Tổng S  a0  2a1  22 a2  .....  250 a50 bằng ?
(A) 1 (B) 250 (C ) 350
(D) 450 (E) 550 .
25. Tổng S  a0  2a1  22 a2  a3  .....  250 a50 bằng ?
68
0168 203 6477
(A) 1 (B) 250 (C ) 350
(D) 450 (E) 550 .
26. Tổng Cn0  Cn1  Cn2  .....  Cnn bằng ?
(A) 4 n (B) 3n (C ) 2 n
27. Tổng Cn  Cn  Cn  Cn3  .....  (1)n Cnn bằng ?
0 1 2
(A) 4 n (B) 3n (C ) 2 n
(D) 1 (E) 0.
28. Cho tập hợp S gồm 2n phần tử. Vậy số tập con mà số phần tử lẻ bằng ?
(A) 22 n (B) 22 n1 (C ) 22n2
(D) 22 n3 (E) 22n4 .
29. Số nguyên dương n bé nhất trong khai triển (1  x) n có hai hệ số liên tiếp có tỷ số là 7/15
(A) 18 (B) 19 (C) 20
(D) 21 (E) 22.
30. Biết toång taát caû caùc hệ số trong khai triển (1  x 2 ) n là 1024 thì hệ số x 2 bằng ?
(A) 190 (B) 200 (C) 210
(D) 220 (E) 230.
1 1 1 1
31. Tổng S     ....  bằng ?
0!2007! 1!2006! 2!2005! 2007!0!
22007 2007! 22006
(A) (B) 2007 (C)
2007! 2 2007!
2007!
2
1 1 1 1
32. Tổng S     ....  bằng ?
1!(2n  1)! 3!(2n  3)! 5!(2n  5)! (2n  1)!1!
22 n 2 2 n 1 22n2
(A) (B) (C)
(2n)! (2n)! (2n)!
22 n 22n 2
(D) (E) .
n! n!
33. Tổng S  C20n1  C21n1  C22n1  .....  C2nn1 bằng ?
(A) 2 n (B) 2n1 (C ) 22 n
(D) 22 n1 (E) 22n2 .
34. Số dư trong phép chia 153110 cho 9 bằng ?
(A) 0 (B) 1 (C) 2
(D)3 (E) 4.
35. Số tự nhiên n để 11  7 n chia hết cho 9 là :
n
(A) 1 (B) 3 (C) 5

(D) 7 (E) Tất cả caùc số tự nhiên lẻ.
69
0168 203 6477
1. (a  b)4  C40 a4  C41a3b  C42a2b2  C43ab3  C44b4 .
2. (a  b)5  C50b5  C51ab4  C52a2b3  C53a3b2  C54a 4b  C55a5
3. (a  b)6  C60a6  C61a5b  C62a4b2  C63a3b3  C64a 2b4  C65ab5  C66b6 .
4. 1 7 21 35 35 21 7 1
5. D 6. B 7. E 8. D
9. 210 120 45 10
10. 1 15 105 455 1365 3003 5005 6435.
11. C 12. A 13. A 14. E 15. A
16. B 17. C 18. A 19. B 20. D
21. E 22. D 23. B 24. E 25. A
26. C 27. E 28. B 29. D 30.C
31. A 32. B 33. C 34. B 35. E.
E. HƯỚNG DẪN GIẢI TRẮC NGHIỆM

1. Dùng định nghĩa.
2.
3.
4. Dùng quy luaät thieát lập tam giác Pascal.
5.(D) I và II là 2 dãy số hoàn toàn giống nhau do tính chất .
Cnk  Cnnk , k  0,1, 2....., n
6. (B) Cn0 , Cn1 , Cn2 , Cn3 , ..... , Cnn1, Cnn :có n+1 số hạng.
7. (E) Chú ý:hệ số không chứa x trong khai triển (1  x) n là Cn0  1 .
8. (D) Do dãy số có 12 số hạng nên nó phải là dòng thứ 11 của tam giác Pascal.
9. Dựa vào tính đối xứng của dãy số C10k  C1010k , k=0,…,5.
10. Tương tự câu 9.
1 40 40 k 40k 1 k 40 k 403k
11.(C) (x  )   C40 x ( 2 )   C40 x
x2 k 0 x k 0
Xét 40-3k=31  k=3. Vậy hệ số của x 31 là C403 .

15 15
1 1
12.(A) ( x 2  )15   C15k x302 k ( )k   C15k x303k
x k 0 x k 0
Xét 30 - 3k = 0  k =10. Vậy số hạng không chứa x là C1510  3003 .

25 25
13.(C) (2 x  3 y)25   C25
k
(2 x)25k (3 y) k   (3) k C25
k
225k y k x 25k
k 0 k 0
k  13
Xét   k  13 nên hệ sô cần tìm (3)13 212 C25
13
 3(6)12 C25
13
.
25  k  12
70
0168 203 6477
16
14. (E) ( 3  15)16   C16k ( 3)16k ( 15)k
k 0
16  k k
C16k ( 3)16 k (  15) k .Là số nguyên khi và chỉ khi và là các số
2 2
nguyên dương với k = 0,1,…,16 khi và chỉ khi k  0, 2, 4,6,8,10,12,14,16 .Suy
ra có 9 số hạng laø caùc soá nguyeân .
9
15. (A) ( 3  3 2)9   C9k ( 3)k ( 3 2)9k để C9k ( 3) k ( 3 2)9 k là số nguyên khi và chỉ
k 0
k 9k
khi và là các số nguyên , k=0,…,9 khi và chỉ khi k=0 hoặc k=6. nên
2 3
tổng của chúng là C90 .23  C96 33.2  4544 .
n
1 1
16. (D) ( x  )n   Cnk x n k ( )k hệ số của số hạng thứ ba (k=2) nên
3 k 0 3
1 2
Cn2 ( )  5  n  10 .
3
17. (C) Từ:
Cnn  Cnn 1  Cnn  2  79  n  12
12
(2  x)12   C12k 212k x k
k 0
Nên hệ số độc lập với x (k=0) là C120 .212  212

18. (A) Dùng tính chất Cnk  Cnnk  C100
98
 C100
2 198
, C200  C200
2
.
19. (B) Dùng tính chất Pascal.
A  Cn2007  2Cn2006  Cn2005  (Cn2007  Cn2006 )  (Cn2006  Cn2005 )  Cn2007
1  Cn 1  Cn  2 .
2006 2007
9
20. (D) Trong (1  x)9   C9k x k có hệ số của x 9 là C99 .
k 0
10
Trong (1  x)10   C10k x k có hệ số của x 9 là C109 .
k 0
11
Trong (1  x)11   C11k x k có hệ số của x 9 là C119 .
k 0
Nên hệ số x trong (1 + x)9 + (1 + x)10 + (1 + x)11 là C99 + C109 + C119 = 66.

9
50
21. (E) (3  x)50   C50k 350k x k hệ số x 46 là 34 C5046 .
k 0
22. (D) (3  x)  a0  a1 x  ...  a50 x50 , x .

50
Lấy x=1 có (3  1)50  a0  a1  ...  a50 .

23. (B) Trong (*) lấy x = -1.
24. (E) Trong (*) lấy x = 2.
25. (A) Trong (*) lấy x = -2.
71
0168 203 6477
26. (C) (1  x)n  Cn0  Cn1 x  Cn2 x 2  .....  Cnn x n , x .
Lấy x=1 có : 2n  Cn0  Cn1  Cn2  .....  Cnn .
27. (E) (1  x)n  Cn0  Cn1 x  Cn2 x2  .....  Cnn x n , x
Lấy x=-1 có (1 1)n  Cn0  Cn1 x  Cn2  .....  (1)n Cnn .
28. (B) Ta có C21n  C23n  C25n  .....  C22nn1  C20n  C22n  C24n  .....  C22nn  22 n1 .
Cnk 7 22k  15 k 1 
k 1
 n  3k  2  
29. (D) Cn 15 7 7
n nhoû nhaát k nhoû nhaát. Vaäy k  1  7  k  6.
và do ñoù: n = 21.
30. (C)
2n  Cn0  Cn1  Cn2  .....  Cnn  1024  210  n  10
n
(1  x 2 )n   Cnk x 2 n
k 0
Xét 2k = 12 nên k = 6. Vậy hệ số của x12 là C106  210 .

1 1 1 1
31. (A) S    .... 
0!2007! 1!2006! 2!2005! 2007!0!
 2007! S  C2007  C2007  C2007  .....  C2007
0 1 2 2007
 22007
22007
S
2007!
1 1 1 1
32. (B) S    .... 
1!(2n  1)! 3!(2n  3)! 5!(2n  5)! (2n  1)!1!
 (2n)! S  C21n  C23n  C25n  .....  C22nn1  22 n1
22 n1
S
(2n)!
33. (C) S  C20n1  C21n1  C22n1  .....  C2nn1
Do C2nn1  C2nn11; C2nn11  C2nn21;...; C21n1  C22nn1 ; C20n1  C22nn11
S  C2nn11  C2nn21  C2nn31  .....  C22nn11
Nên  2S  C20n  C21n  C22n  .....  C22nn1  22 n1
 S  22 n
34. (B) 153110  (170.9  1)10  C100 (170.9)10  ...  C109 170.9  C1010  9m  1
Nên 153110 chia cho 9 dư 1 (m là 1 số nguyên).
35. (E) 11n  7n  (9  2)n  (9  2)n  9M  2n  9 N  (2)n  9(M  N )  2n  (2)n
Trong đó M, N là một số nguyên.
Để 11n  7n chia hết cho 9 khi và chỉ khi 2n  (2)n chia hết cho 9 khi và chỉ
khi n là số lẻ.
72
0168 203 6477
B-XÁC SUẤT
BÀI 4: BIẾN CỐ VÀ XÁC SUẤT CỦA BIẾN CỐ
A.TÓM TẮT LÍ THUYẾT
1. Phép thử là moät thí nghiệm mà:

- Kết quả của nó không dự ñoán được.
- Có thể xác định được tập hợp các kết quả có thể xảy ra của phép thử đó.
2. Tập hợp tất cả các kết quả có thể xảy ra của phép thử được gọi là không gian
mẫu cuûa phép thử, kí hiệu là  .
3. Biến cố A liên quan đến phép thử T là biến cố mà việc xảy ra hay không xảy ra
tùy thuộc vào kết quả của T. Tập hợp các kết quả của phép thử T làm cho A
xảy ra gọi là tập kết quả thuận lợi cho A, kí hiệu là  A .
4. Giả sử phép thử T có không gian mẫu  , là một tập hợp hữu hạn và các kết
quả của T là đồng khả năng . Nếu A là một biến cố liên quan đến phép thử T có
tập hợp các kết quả thuận lợi cho A là  A thì xác suất của A là một số , kí hiệu
| |
P(A) là P( A)  A .
||
Chú ý : 0  P( A)  1
P()  1, P()  0.
B-PHƯƠNG PHÁP GIẢI TOÁN
Vấn đề 1: Xác định số phần tử cuûa không gian mẫu (  ) và cuûa bieán coá A
(  A ).
Phương pháp:
 Dùng phương pháp liệt kê các keát quả có thể xảy ra (nếu bài toán đơn
giản).
 Dùng các phép đếm trong lý thuyết tổ hợp.
Ví dụ 1: Gieo moät đồng xu cân đối thì không gian mẫu của phép thử là
  S , N  ( S là mặt sấp, N là mặt ngửa) nên |  | = 2.
,
Ví dụ 2: Gieo 2 con xúc sắc. Số chấm trên mặt của con xúc sắc 1 và 2 là kết quả
của phép thử T.
73
0168 203 6477
Giải:
 Con súc sắc thứ nhất có 6 khả năng vôùi số chấm xuất hiện là moät số trong
tập: {1,2,3,4,5,6}
 Tương tự con xúc sắc thứ hai cuõng có 6 khả năng.
Vậy có 6.6 = 36 cặp số (x,y). Vaäy không gian mẫu có 36 phần tử.
Ví dụ 3: Có 100 tấm thẻ như nhau được ghi số từ 1 đến 100. Rút ngẫu
nhiên 2 thẻ rồi đặt theo thứ tự từ trái sang phải. Nếu kết quả của phép thử là
các số được tạo thành. Xác định số phần tử không gian mẫu và số phần tử
cuûa tập các kết quả thuận lợi cho biến cố A: ”số lập nên 2 chữ số” ?
Giải:
 Rút 2 thẻ trong 100 thẻ tạo nên các số khác nhau. Nên số các số tạo thành là
số chỉnh hợp 100 chập 2 nên |  |  A100 2
= 9900 (phần tử ).
 Rút ra 2 thẻ để tạo nên số có 2 chữ số thì 2 thẻ phải ứng với caùc số trong
taäp hôïp:{1,2,3,4,5,6,7,8,9}. Do đó |  | A92 = 72 (phần tử).
Ví dụ 4: Một nhóm gồm 8 người khách đi lên tàu ngồi cùng 1 ghế. Tìm số phần tử
của không gian mẫu ? Số phần tử của biến cố A: ”8 người ngồi thì A và B
ngồi cạnh nhau’’ ?
Giải:
 Số cách ngồi khác nhau của 8 người khách là số hoán vị của 8 phần tử nên
|  | 8! = 40320 ( phần tử trong không gian mẫu).
 A và B ngồi cạnh nhau là AB hoặc BA. Xem hai người A, B lập nên moät
khối thoáng nhaát và 6 người còn lại mỗi người laø moät khoái thoáng nhaát . Nên
có 7! cách sắp xếp 7 khối đó và có 2! cách sắp xếp khối 2 người A,B. Vậy
có 7!2! (cách sắp xếp thoaû yêu cầu). Vậy |  A | = 7!.2! = 10080 (phần tử).
Vấn đề 2: Tính xác suất của một biến cố A.
Phương pháp:
 Xác định |  |, | A | (xem vấn đề 1).
| |
 P( A)  A .
||
Ví dụ 5: Một hộp chứa 7 cầu trắng và 3 cầu đen cùng kích thước . Lấy ngẫu nhiên
cùng lúc 4 cầu . Tìm xác suất để trong 4 cầu rút ra có:
a) 2 cầu đen .
b) Ít nhất 2 caàu đen.
c) Toàn cầu trắng.
Giải:
74
0168 203 6477
Rút ngẫu nhiên 4 cầu trong 10 cầu nên số phần tử của không gian mẫu
là |  | C104
a) Bieán coá A: ”Rút ra 2 cầu đen “ có: |  A | C32C72 .
C2C2
Vậy P(A)  3 4 7  0,3
C10
b) Bieán coá B: ” Rút ít nhất 2 cầu đen”. Có các trường hợp sau:
 2 cầu đen và 2 cầu trắng có C32C72 cách.
 3 cầu đen và 1 cầu trắng có C33C17 .
Nên | B | C33C17  C32C72 .
C33C17  C32C72 1
Vậy P(B)  4
 .
C10 3
c) Bieán coá C:” toàn cầu trắng” nên | C | C30C74  C74 .
C74 1
Vậy P(C)  4
 .
C10 6
Ví dụ 6: Một đoàn văn nghệ gồm 9 người, trong đó có 3 nữ và 6 nam. Muốn chia
đoàn văn nghệ làm 3 nhóm đều nhau. Tìm xác suất để mỗi nhóm có 1 nữ.
Giải:
 Tìm số phần tử của không gian mẫu
* Chọn 3 người bất kỳ trong 9 người để tạo nhóm thứ nhất có C93 cách.
* Chọn 3 người bất kỳ trong 6 người còn lại để tạo nhóm thứ hai có C63
cách.
* Còn 3 người còn lại tạo 1 nhóm.
Vậy có C63C93 cách chia 9 người thành 3 nhóm đều nhau hay |  | C36C39 .
 Goïi bieán coá A:”Mỗi nhóm có 3 người và trong đó có 1 nữ”
* Tạo nhóm thứ nhất có C62C31  45 cách.
* Tạo nhóm thứ hai có C42C21  12 cách.
* Tạo nhóm thứ ba có C11C22  1 cách.
Nên |  A | 45.12.1  540 .
540
Vậy P( A)  3 3 .
C9 C6
Ví dụ 7: Có 5 người lên 6 toa tàu một cách ngẫu nhiên. Tìm xác suất để :
a) 5 người cùng lên toa số 1.
b) 5 người cùng lên 1 toa.
c) 5 người lên 5 toa khác nhau.
Giải:
75
0168 203 6477
5 người lên 6 toa tàu có 65 (khả năng) nên |  | 65.
a) Bieán coá A: ”5 người lên toa số 1” chỉ có 1 khả năng nên |  A | 1 .
1
Vậy P( A)  .
65
b) Bieán coá B: ”5 người lên cùng 1 toa” có 6 khả năng là cùng toa 1, cùng
6 1
toa 2, .., cùng toa 6 nên |  B | 6 . Vậy P( B)  5  4 .
6 6
c) Bieán coá C: ” 5 người lên 5 toa khác nhau “. Ta có:
 Người thứ nhất có 6 cách.
 Người thứ hai có 5 cách.
 Người thứ ba có 4 cách.
 Người thứ tư có 3 cách.
 Người thứ năm có 2 cách.
 Người thứ sáu có 1 cách.
6! 5
Nên | C | 6!. Vậy P(C )  5  .
6 54
C-BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM
1. Xét một phép thử T là “Gieo một con xúc sắc” và biến cố A: ” Số chấm
trên mặt xuất hiện là chữ số chẵn”. Hãy điền vào chỗ trống(…) sao cho
đúng
(A) Số phần tử của không gian mẫu () là…… .
(B) Biến cố chắc chắn của phép thử là tập hợp…... .
(C) Biến cố không thể của phép thử là tập hợp……
(D) Tập các kết quả thuận lợi cho A là  A  ..............
(E) Xác suất của biến cố A là P(A)=…………
2. Xét một phép thử T là “ Gieo hai đồng xu phân biệt có hai mặt là sấp (S) và
ngửa (N) và biến cố A: ” Có ít nhất một đồng xu sấp ”.
(A) Số phần tử của không gian mẫu  là…………
(B) Biến cố chắc chắn của phép thử là tập hợp…....
(C) Biến cố không thể của phép thử là tập hợp……
(D) Tập các kết quả thuận lợi cho A là  A  ..............
(E) Xác suất của biến cố A là P(A) =…………
Dùng đề bài sau để trả lời cho câu 3-> câu 6.
76
0168 203 6477
Xét phép thử T: ”Gieo 3 lần lieân tiếp một đồng xu có 2 mặt sấp (S) và ngửa
(N).
3. Số phần tử của không gian mẫu là :
(A) 4 (B) 6 (C) 8
(D) 10 (E) 12.
4. Xác suất của biến cố A: ” Có ít nhất một lần ngửa ” là ?
1 5 3
(A) (B) (C)
2 8 4
7
(D) (E) 1.
8
5. Xác suất của biến cố B: ”Có lần đầu là ngửa” là ?
1 5 3
(A) (B) (C)
2 8 4
7
(D) (E)1.
8
6. Xác suất của biến cố C:”Có một và chỉ một lần ngửa” bằng ?
1 5 3
(A) (B) (C)
2 8 4
7
(D) (E) 1.
8
Dùng đề bài sau để trả lời cho câu 7 đến câu 10:
Xét phép thử T: Gieo 3 con xúc sắc cân đối vào một cái chén.
7. Số phần tử của không gian mẫu là:
(A) 18 (B) 36 (C) 72
(D) 144 (E) 216.
8. Xác suất để thực hiện 3 mặt giống nhau là ?
1 1 2
(A) (B) (C)
36 18 9
1 1
(D) (E) .
9 12
9. Xác suất để xuất hiện 3 mặt là các số 3;2;2 bằng ?
1 1 1
(A) (B) (C)
36 72 18
1 1
(D) (E) .
9 12
10. Xác suất để xuất hiện 3 mặt là các số 3;1;6 bằng
77
0168 203 6477
1 1 1
(A) (B) (C)
72 18 36
1 1
(D) (E) .
216 12
Dùng đề bài sau để trả lời câu 11 đến câu 12.

Một danh sách lớp gồm 42 hoïc sinh đánh số từ 1 đến 42. Bạn Thoa ở số thứ
tự 15. Thầy giáo đọc ngẫu nhiên một bạn trong lớp.
11. Xác suất để Thoa được chọn là ?
1 1 5
(A) (B) (C)
42 15 14
7 1
(D) (E) .
15 2
12. Xác suất để moät bạn có soá thứ tự lớn hơn soá thứ tự bạn Thoa được goïi là ?
3 5 7
(A) (B) (C)
14 14 14
9 11
(D) (E) .
14 14
Dùng đề bài sau để trả lời câu 13 -> câu 16

Một bộ bài 52 lá. Chọn ngẫu nhiên 13 lá bài trong bộ bài.
13. Số phần tử trong không gian mẫu là ?
13 13
(A) C52 (B) A52 (C) P13
(D) P52 (E) Một kết quả khác.
14. Xác suất để trong 13 lá bài chọn ra có 4 con cùng tên ( Chaúng haïn: 4 lá số hai
là: hai cơ, hai rô, hai chuồn, hai bích) là ? (lấy gần đúng đến phần nghìn)
(A) 0,01 (B) 0,021 (C) 0,032
(D) 0,033 (E) 0,034.
15. Số phần tử của biến cố chọn 13 lá có 3 đôi thông , tức là có 6 con bài là ba đôi
liên tiếp nhau trong sắp xếp thứ tự là 2,3,4,5,6,7,8,9,10,J,Q,K,A ( Chaúng haïn:
2 cơ, 2 bích, 3 rô, 3 chuồn, 4 bích, 4 cơ: là 3 đôi thông).
7 7 7
(A) 2374C46 (B) 2376C46 (C) 2378C46
7 7
(D) 2380C46 (E) 2382C46 .
16. Xác suất để trong 13 lá bài được chọn có xuất hiện ba đôi thông là ?
(A) 0,2401 (B) 0,2201 (C) 0,2003
(D) 0,2203 (E) 0,3.
17. Một hộp chứa 10 viên bi trong đó 4 bi đỏ và 6 bi xanh. Lấy ngẫu nhiên ra 4
viên bi. Xác suất để 4 bi lấy ra có cả bi đỏ và xanh bằng ?
78
0168 203 6477
94 95 96
(A) (B) (C)
105 105 105
97 98
(D) (E) .
105 105
18. Chọn ngẫu nhiên một số nguyên dương nhỏ hơn 16 thì xác suất để chọn được
một số nguyên tố bằng ?
(A) 0,4 (B) 0,5 (C) 0,375
(D) 0,4375 (E) 0,466.
Dùng đề bài sau để trả lời cho câu 19 đến câu 23
Gieo 2 con xúc sắc cân đối khi đó:
19. Số phần tử của không gian mẫu là ?
(A)12 (B)36 (C)18
(D)24 (E)60.
20. Xác suất có đúng một con xúc sắc xuất hiện mặt 1 chấm bằng ?
5 5 5
(A) (B) (C)
12 36 18
5 1
(D) (E) .
6 12
21. Xác suất của biến cố: “tổng số chấm trên hai mặt xuất hiện của hai súc xắc
nhỏ hơn 7” bằng ?
5 5 5
(A) (B) (C)
36 18 6
5 7
(D) (E) .
12 12
22.Xác suất :”có ít nhất một con xúc sắc xuất hiện mặt 1 chấm” bằng ?
11 5 5
(A) (B) (C)
36 18 6
5 7
(D) (E) .
12 12
23. Xác suất để số chấm xuất hiện trên hai con xúc sắc hơn kém nhau 2 bằng ?
11 5 5
(A) (B) (C)
36 18 9
5 2
(D) (E) .
12 9
Dùng đề bài sau để trả lời cho câu 24 đến 25
Trong một hộp có 12 bóng đèn giống nhau, trong đó có 4 bóng hỏng. Lấy ngẫu
nhiên 3 bóng.
24. Xác suất để có 3 bóng đều tốt là ?
79
0168 203 6477
1 14 16
(A) (B) (C)
55 55 55
7 14
(D) (E) .
55 105
25.Xác suất để có đúng 1 bóng tốt ?
12 54 12
(A) (B) (C)
55 55 105
1 14
(D) (E) .
55 105
D-BẢNG TRẢ LỜI TRẮC NGHIỆM

1.A. 6 B. {1,2,3,4,5,6} C.  D. {2,4,6} E. 0,5
2. A.  B. {SS, SN, NN, NS} C.  D. {SN, SS, NS} E. ¾
3.C 4. D 5. A 6.B 7.E
8.A 9. B 10. C 11.A 12.D
13.A 14. E 15. B 16.C 17.D
18.A 19. B 20. C 21.D 22.A
23.B 24.B 25. A.
E-HƯỚNG DẪN GIẢI TRẮC NGHIỆM
1. Chú ý , không gian mẫu là {1,2,3,4,5,6}.

2. không gian mẫu là {SS,SN,NN,NS}.
3. Không gian mẫu có 8 phần tử là
{NNN,NNS,NSN,NSS,SNN,SNS,SSS,SSN}.
| | 7
4.(D) P( A)  A  ,  A = {NNN, NNS, NSN, NSS, SNN, SNS, SSN}.
|| 8
| | 4
5.(A) P( B)  B  ,  B ={NNN,NNS,NSN,NSS}.
|| 8
| | 3
6. (B) P(C )  C  ,  C = {NSS,SNS,SSN}.
|| 8
7. (E) Xúc sắc thứ nhất có 6 khả năng và xúc sắc thứ hai có 6 khả năng và xúc
sắc thứ ba cũng có 6 khả năng nên có 6.6.6= 63 khả năng.
Nên số phần tử của không gian mẫu là 63 .
8.(A) Ba mặt giống nhau là {111,222,333,444,555,666}.
80
0168 203 6477
9.(B) Ba con xúc sắc suất hiện ba số 3,2,2, có các trường hợp {322,232,223}.
10.(C) Ba mặt con xúc sắc xuất hiện ba số 3,1,6 có 6 trường hợp:
{316,361,136,163,613,631}.
11.(A)
12.(D) Các bạn có số thứ tự lôùn hơn số thứ tự của Thoa là 16,17,…42 có 27
27 9
học sinh nên xác suất cần tìm là  .
42 14
13.(A) Số phần tử của không gian mẫu là C52 13
.
14.(E) Trong 13 quân có 4 quân là 2222 ( gồm 2 cơ, 2 rô, 2 chuồn, 2 bích ) nên
còn lại 9 quân có C48
9
caùch choïn . Tương tự: 3333, … , AAAA (AAAA
laø 4 con aùt). Vậy có 13 C489
( cách chọn ra 13 con mà có 4 con cùng
số hoặc cùng chữ).
15.(B) Xét 13 quân có ba đôi thông 22,33,44, có C42C42C42C46
7
(caùch choïn ).
Tương tự các ba đôi thông 33,44,55; 44,55,66 ; ….,QQ,KK,AA .Vậy có
11 C42C42C 42C 46
7 7
=2376 C46 .
2376C467
16.(C) 13 (theo caâu 13 vaø caâu 15).
C52
17.(D) Kết quả thuận lợi cho biến cố A :” laáy ra 4 bi trong ñoù coù caû bi xanh vaø
bi ñoû” laø:
A = {3 đỏ vaø 1 xanh; 2 đỏ và 2 xanh; 1 đỏ và 3 xanh}.
Nên số phần tử | A | C43C61  C42C62  C41C63 .
C43C61  C42C62  C41C63 97
Vaäy P(A) = = .
C104 105
18.(A) Số các số nguyên dương nhỏ hơn 16 là 1,2,3,4,…,15
Các số nguyên tố nhỏ hơn 15 là {2,3,5,7,11,13}. Vậy xác suất ñeå choïn
6
ñöôïc moät soá nguyeân toá là:  0, 4 .
15
19.(B) Con xúc sắc thứ nhất có 6 khả năng và con xúc sắc thứ 2 có 6 khả năng.
Vậy có 6.6 = 36 khả năng.
20.(C) Kết quả thuận lợi cho biến cố A:”coù ñuùng moät con xuùc saéc xuaá t hieän
maët 1 chaám” laø:
81
0168 203 6477
{(1,2),(1,3),(1,4),(1,5),(1,6)}  {(2,1),(3,1),(4,1),(5,1),(6,1)}
10 5
nên xác suất là P(A) =  .
36 18
21.(D) Tổng số chấm của hai xúc sắc nhỏ hơn 7 goàm caùc tröôø ng hôïp sau:
{(1,1),(1,2),(1,3),(1,4),(1,5),(2,1),(2,2),(2,3),(2,4),(3,1),(3,2),(3,3),
15 5
(4,1),(4,2),(5,1)} nên xác suất  .
36 12
22.(A) Kết quả thuận lợi của biến cố là:
{(1,1),(1,2),(1,3),(1,4),(1,5),(1,6),(2,1),(3,1),(4,1),(5,1),(6,1)} nên xác
11
suất là .
36
23.(E) Kết quả thuận lợi của biến cố trong ñeà baøi là:
{(1,3),(2,4),(3,5),(4,6),(3,1),(4,2),(5,3),(6,4)}
8 2
Vậy xác suất yeâu caàu cuûa ñeà baøi là  .
36 9
C83 14
24.(B)  .
C123 55
C81C42 12
25.(A)  .
C123 55
82
0168 203 6477
BÀI 5. CÁC QUY TẮC TÍNH XÁC SUẤT
A- TÓM TẮT LÍ THUYẾT
1. Quy tắc cộng xác suất:

* Cho k biến cố A1 , A 2 , A 3 , A 4 ,..., A k đôi một xung khắc nhau. Khi đó :
P(A1  A 2  ...  A k )  P(A1 )  P(A 2 )  ...  P(A k ) .
* Nếu A và A là hai biến cố đối nhau tức là: A  A  , A  A  
thì P(A)  P(A)  1 .
2. Quy tắc nhân xác suất:
Nếu k biến cố A1 , A 2 , A 3 , A 4 ,..., A k độc lập với nhau thì:
P(A1A 2 A3 ...A k )  P(A1 )...P(A k )

Vấn đề 1: Sử dụng công thức cộng để tính xác suất.
Phương pháp: Thường chia biến cố A thành các trường hợp rời nhau là
A1 , A 2 , A 3 , A 4 ,..., A k . Khi đó A= A1  A 2  A3  A 4  ...  A k và
P(A)= P(A1  A 2  ...  A k )  P(A1 )  P(A 2 )  ...  P(A k )
Chú ý : Ta thường gặp nhiều biến cố đối nhau dạng:
A = ” Tất cả ….có tính chất M ”.
A = ” Có ít nhất 1 ….không có tính chất M ”.
Thì ta duøng công thức P(A)  P(A)  1 .
Ví dụ 1: Trong một hộp có 12 quả trứng giống nhau trong đó có 4 quả trứng
hư. Lấy ngẫu nhiên 3 quả trứng. Tính xác suất để:
a) Lấy cả 3 quả đều hư.
b) Lấy ñöôïc ít nhất một quả tốt.
Giải:
Gọi A là biến cố lấy 3 quả trứng đều hư.
B là biến cố có ít nhất có một quả trứng tốt.
C34 1
a) P(A)  3  .
C12 55
b) Ta có B = A nên P(A)  P(B)  1.
1 54
Vậy P(B)  1   .
55 55
Ví dụ 2: Một hộp đựng 10 viên bi trong đó có 6 viên bi xanh và 4 viên bi đỏ. Lấy
ngẫu nhiên từ hộp ra 3 viên bi. Tính xác suất để trong 3 viên bi lấy ra có ít
83
0168 203 6477
nhất một bi xanh”.
Giải:
Gọi A là biến cố ” ít nhất 1 bi xanh trong 3 bi lấy ra ”.
Thì A là biến cố “ cả 3 bi lấy ra đều không là bi xanh ”.
C34 1
Ta có: | A | = C 4 mà P(A)  3 
3
.
C10 30
1 29
Vậy P(A)  1  P(A)  1   .
30 30
Vấn đề 2: Sử dụng công thức nhaân để tính xác suất.
Phương pháp: Nếu k biến cố A1 , A 2 , A 3 , A 4 ,..., A k độc lập với nhau thì:
P(A1A 2 A3 ...A k )  P(A1 )...P(A k )
Ví dụ 3 :Có hai xạ thủ, xác suất để người (I) bắn trúng bia là 0,9 và xác suất để
người (II) bắn trúng bia là 0,8. Mỗi người bắn một phát đạn vào bia. Tính
xác suất để :
a) Cả hai người đều bắn trúng .
b) Cả hai người đều không trúng.
Giải:
a) Gọi A là biến cố “Người thứ (I) bắn trúng bia”
Gọi B là biến cố “Người thứ (II) bắn trúng bia”
Gọi C là biến cố “Cả hai người bắn trúng bia”
Ta có: C = A.B và A, B là hai biến cố độc lập nhau nên :
P(C)  P(AB)  P(A).P(B)  0,9.0,8  0,72.
b) Gọi D là biến cố “cả hai người đều không bắn trúng bia”
Ta có : D  A.B với A và B là độc lập nhau nên
P(D)  P(A.B)  P(A).P(B)
 (1  P(A)).(1  P(b))
 0,1.0, 2  0,02.
Ví dụ 4: Cho hai bình chứa bi, bình thứ nhất có 7 bi vàng và 3 bi trắng, bình thứ
hai có chứa 6 bi vàng và 4 bi trắng. Từ mỗi bình lấy ra một bi. Tính xác
suất để:
a) Được 1 bi vàng và 1 bi trắng ?
b) Được 2 bi trắng?
c) Được ít nhất 1 bi trắng?
Giải
Gọi Ti , Vi lần lượt là biến cố được bi trắng, bi vàng ở bình thứ i .
a) Gọi A là biến cố lấy được 1 bi vàng và 1 bi trắng, ta có:
A  T1V2  V1T2 khi đó :
84
0168 203 6477
p(A)  P(T1V2  V1T2 )  P(T1V2 )  P(V1T2 )
 P(T1 ).P(V2 )  P(V1 ).P(T2 )
C13 C13 C17 C14
 *  *  0, 46.
C110 C110 C110 C110
b) Gọi B là biến cố lấy được cả 2 bi trắng
C13 C14
P(B)  P(T1T2 )  P(T1 )P(T2 )  1 * 1  0,12.
C10 C10
c) Gọi C là biến cố lấy được ít nhất một bi trắng
Ta có : C  A  B và A, B xung khắc nên :
P(C)  P(A  B)  0,46  0,12  0,58
1. Cho A, B lần lượt là 2 biến cố .Hãy điền vào chỗ trống (…) sao cho đúng:
(A) A và B là 2 biến cố …………neáu A  B  
(B) A và B là 2 biến cố ………… neáu A   \ B vaø A   B  .
(C) A và B là 2 biến cố ………… neáu P(A  B)  P(A)  P(B)
(D) Nếu A và B là 2 biến cố …………thì P(A)  1  P(B)
(E) Nếu A và B là 2 biến cố …………thì P(A.B)  P(A).P(B)
2. Lựa chọn đúng, sai cho các phát biểu sau :
Ñuùng Sai
(A) Hai biến cố xung khắc là hai biến cố đối nhau
(B) Hai biến cố đối nhau là hai biến cố xung khắc
(C) Nếu P(A)  1  P(B) thì hai biến cố A và B không đối nhau
(D) Nếu P(A.B)  P(A).P(B) thì A và B không độc lập nhau
(E) P(A).P(B)  P(B)
Dùng đề bài sau để trả lời cho câu 3-> câu 5.
Cho hai biến cố A và B trong một phép thử T, hai biến cố A, B lần lượt là hai
biến cố A không xảy ra vaø B không xảy ra.
3. Biến cố A xảy ra và biến cố B không xảy ra là biến cố được kí hiệu laø?
(A) A. B (B) A  B (C) A  B
(D) A  B (E) A  B .
4. Có đúng 1 biến cố xảy ra là biến cố được kí hiệu là :
(A) A B 
(B) A B  A B   (C)  A  B  B
(D) A  B (E) A  B .
5. Bieán coá: “ Coù ít nhaát moät bieán coá xaûy ra “ ñöôïc kí hieäu laø?
85
0168 203 6477
(A) A B  A B (B) AB (C) AB  A B  AB
(D) A B  AB (E) A  B .
Duøng ñeà baøi sau ñeå traû lôøi cho caâu 6 -> caâu 8.
“ Xaùc suaát baén truùng hoàng taâm cuûa moät ngöôøi baén cung laø 0,4. Ngöôøi ñoù
baén 3 laàn ñoäc laäp nhau “
6. Xác suất bắn trúng hồng tâm đúng 1 lần bằng ?
(A) 0,42 (B) 0,43 (C) 0,431
(D) 0,432 (E) 0,433.
7. Xác suất để bắn trúng hồng tâm ít nhất 1 lần bằng ?
(A)0,784 (B) 0,783 (C) 0,782
(D) 0,781 (E) 0,78.
8. Xác suất không bắn trúng ít nhất một lần bằng ?
(A) 0,937 (B) 0,936 (C) 0,935
(D) 0,934 (E) 0,933.
9. Một bài thi trắc nghiệm goàm 20 câu, mỗi câu gồm 5 phương án gợi ý và chỉ có
1 phương án đúng. Nếu đánh trắc nghiệm một cách ngẫu nhiên thì xác suất trả
lời sai cả 20 câu là :
(A) 0,0125 (B) 0,0135 (C) 0,0145
(D) 0,0115 (E) 0,0155.
10. Một đơn vị có 10 xe vận tải, trong đó có 6 xe tốt. Lấy ngẫu nhiên 3 xe đi công
tác thì xác suất có ít nhất 1 xe tốt là:
(A) 0,83 (B) 0,9 (C) 0,95
(D) 0,96 (E) 0,97.
Dùng đề bài sau để trả lời câu 11-> câu 13:
“ Hai xạ thủ cùng bắn mỗi người một phát đạn vào bia. Xác suất bắn trúng bia của
người thứ nhất là 0,9 và của người thứ hai là 0,7” thì:
11. Xác suất để cả hai người đều trúng bia bằng ?
(A) 0,63 (B) 0,16 (C) 0,07
(D) 0,27 (E) 0,2.
12. Xác suất để đúng 1 phát trúng bia bằng ?
(A) 0,31 (B) 0,32 (C) 0,33
(D) 0,34 (E) 0,35.
13. Xác suất để ít nhất 1 phát trúng bia bằng ?
(A) 0,98 (B) 0,97 (C) 0,96
(D) 0,95 (E) 0,94.
14. Một bà mẹ muốn sinh bằng được con trai (sinh con trai được thì không sinh
nữa, nếu không vẫn sinh tiếp). Xác suất sinh được con trai trong 1 lần sinh là
0,51. Tìm xác suất cho bà mẹ đạt được mong muốn ở lần sinh thứ hai là :
(A) 0,2499 (B) 0,3499 (C) 0,4499
(D) 0,5499 (E) 0,6499.
Duøng ñeà baøi sau ñeå trả lời từ câu15 -> câu 17.
86
0168 203 6477
“Cho hai hộp kín. Hộp thứ nhất có 6 bi xanh và 4 bi đỏ. Hộp thứ hai có 7 bi
xanh và 3 bi đỏ .Lấy một bi ở mỗi hộp” thì:
15. Xác suất để có được 2 bi đỏ bằng ?
(A) 0,1 (B) 0,11 (C) 0,12
(D) 0,13 (E) 0,14.
16. Xác suất để có được 1 bi xanh và 1 bi đỏ bằng ?
(A) 0,42 (B) 0,43 (C) 0,44
(D) 0,45 (E) 0,46.
17. Xác suất để có được ít nhaát 1 bi đỏ bằng ?
(A) 0,57 (B) 0,58 (C) 0,59
(D) 0,6 (E) 0,61.
18. Một trò chơi có xác suất thắng moät trận là 0,3. Phải chơi ít nhất mấy trận để
trong loạt trận chơi đó xác suất thắng ít nhất moät trận là lớn hơn 0,96 ?
(A)7 (B) 8 (C) 9
(D) 10 (E) 11.
19. Một trò chơi có xác suất thắng 1 trận là 0,4. Phải chơi ít nhất mấy trận để
trong loạt trận chơi đó xác suất không thắng trận nào là nhỏ hơn 0,1 ?
(A) 5 (B) 4 (C) 3
(D) 2 (E) 1.
20. Gieo 2 đồng xu A và B một cách độc lập. Đồng xu A chế tạo cân đối và đồng
xu B chế tạo không cân đối nên xác suaát mặt sấp gấp 4 lần xác suất mặt ngửa.
Xác suất gieo hai đồng xu một lần xuất hiện một mặt sấp và một mặt ngửa là ?
1 1 3
(A) (B) (C)
4 2 4
4 2
(D) (E) .
5 5
D. BẢNG TRẢ LỜI TRẮC NGHIỆM

1. A.xung khắc B. đối nhau C.xung khắc D.đối nhau E. độc
lập
2. A. sai B. đúng C.Đúng D. đúng E. sai
3. A 4.B 5.C 6.D 7.A
8. B 9.D 10. E 11. A 12.D
13. B 14.A 15.C 16.E 17.B
18.D 19.A 20.D.
E. HƯỚNG DẪN GIẢI TRẮC NGHIỆM

1. Dựa vào định nghĩa
87
0168 203 6477
2. 
Dùng phép nghịch chuyển  p  q   q  p 
3.(A) Là phép giao 2 biến cố A.B
4.(B) AB  AB : laø bieán coá (A xaûy ra vaø B khoâng xaûy ra) hoaëc (A khoâng
xaûy ra vaø B xaûy ra).
5.(C) Chú ý: A  B  AB  AB  AB .
6.(D) Kí hiệu : iT : phát i bắn trúng
iS : phát i bắn không trúng. Khi đó
P[(1T2S3S)  (1S2T3S)  (1S2S3T)] = 3.P(1T2S3S)  3.0, 4.0,62
 0, 432.
7.(A) Biến cố cả 3 phát súng đều không trúng có xác suất là
P(1S2S3S) = 0,62
Vậy xác suất của biến cố có ít nhất 1 lần bắn trúng trong 3 phát là:
1 - P(1S2S3S) = 1-0,62  0,784 .
8.(B) 1 - 2(1T2T3T) = 1-0,43  0,936 .
9.(D) Một câu có 4 phương án sai và 1 phương án đúng, nên 20 câu sẽ có
420
4 caùch traû lôøi sai neân xaùc suaát sai caû 20 caâu laø: 20 .
20
5
10.(E) Kí hiệu iT là xe thứ i tốt và i T là xe thứ i không tốt. Vậy xác suất cần
C3 29
tìm là: 1  P(1T2T3T)  1  34   0,97 .
C10 30
11.(A) Gọi hai biến cố A, B lần lượt là: người thứ nhất bắn trúng bia vaø ngöôøi
thöù hai baén truùng bia. Ta có: P( A)  0,9 neân P( A)  1  0,9  0,1 .
P ( B )  0, 7  P ( B )  0,3 . Vậy P(AB) = P(A).P(B) = 0,9.0,7 = 0,63.
12.(D) P(AB  AB)  P(AB)  P(AB)  P(A)P(B)  P(A)P(B)
 0,9.0,3  0,1.0,7  0,34
13.(B) 1-P( AB )=1-0,3.0,1=0,97
14.(A) A, A lần lượt là biến cố :lần 1 sinh con trai và laàn 1 không sinh con trai.
Suy ra: P( A ) = 1- 0,51= 0,49.
B, B lần luợt là biến cố: lần 2 sinh con trai và laàn 2 không sinh con
trai. Suy ra: P( A B) = P( A )P(B) = 0,49.0,51= 0,2499.
15.(C) Ñi là biến cố lấy 1 bi đỏ ở hộp thứ i.
X i là biến cố lấy 1 bi xanh ở hộp thứ i.
C14 C13 4.3
P( Ñ1Ñ2 )  P( Ñ1 )P( Ñ2 )  1 . 1   0,12 .
C10 C10 100
16. (E) P( Ñ1X 2  X1Ñ2 )  P( Ñ1X 2 )  P(X1Ñ2 )  P( Ñ1 )P(X 2 )  P(X1 )P(Ñ2 ) 
88
0168 203 6477
4 2 6 3 46
 .  .   0, 46.
10 10 10 10 100
7 6
17.(B) 1- P( X1 X 2 )  1  .  0,58
10 10
18.(D) Kí hiệu Bi là lần chơi thứ i không thắng (bại).
Ta có : gọi n là số ván chơi đầu tiên.
Yêu cầu bài toán 1-P( B1....Bn )  0,96 .
 1  [P(Bi )]n  0,96  (0,7) n  0,04  n  10
Vậy số n nhỏ nhất là 10.
19.(A) Tương tự câu 18: P(B1B2 ...Bn )  (P(Bi )) n  0,1  (0,6) n  0,1  n  5.
Vậy n = 5 thoaû yêu cầu.
20.(B) Kí hiệu S A , N A : lần lượt là biến cố đồng xu A sấp và ñoàng xu A ngửa.
S B , N B : lần lượt là biến cố đồng xu B sấp và ñoàng xu B ngửa.
 4
 P(SB ) 
P(S )  4P(N B )  5
Ta có  B 
P(SB )  P(N B )  1 P(N )  1
 B
5
1 1 1 4 1
Nên P(SA NB  NASB )  P(N B )P(SA )  P(N A )P(SB )  .  .  .
2 5 2 5 2
89
0168 203 6477
BÀI 6: BIẾN NGẪU NHIÊN RỜI RẠC
A-TÓM TẮT LÍ THUYẾT
1. Đại lượng X được gọi là biến ngẫu nhiên rời rạc nếu nó nhận 1 giá trị bằng số
thuộc tập hữu hạn nào đó và giá trị ấy là ngẫu nhiên , không dự đoán trước được .
2. Bảng phân bố xác suất của biến ngẫu nhiên rời rạc dạng:
X x1 x2 …………………………… xn
P p1 p 2 ……………………………. pn
P(X  x k )  p k ,(k  1, 2,..., n), là xác suất để X= xk .
3. Dựa vào bảng phân bố xác suất, người ta thường tính các số đặc trưng của biến
ngẫu nhiên :
 Kỳ vọng E ( X )  p1 x1  p2 x2  ...  pn xn
n
 Phương sai : V ( X )   xi2 pi  ( E ( X ))2
i 1
 Độ lệch chuẩn  ( X )  V ( X )
Vấn đề 1: Lập bảng phân bố xác suất của biến ngẫu nhiên rời rạc.
Phöông phaùp:
 Ta tính lần lượt P(X= xi ), với mọi x=1,…,n.
 Lập bảng phân bố như sau:
X x1 x2 …………………………… xn
P p1 p 2 ……………………………. pn
Ví dụ 1: Gieo moät đồng xu cân đối 3 lần. Gọi X là số lần sấp (S) trong 3 lần gieo. Lập
bảng phân bố xác suất của bieán ngaãu nhieân X.
Giải:
Không gian mẫu là :   SSS,SSN,SNS,NSS,SNN,NNN,NSN,NNS,
X có các giá trị là 0,1,2,3.
1
P(X = 0) = P({NNN}) = .
8
3
P(X = 1) = P({SNN, NSN, NNS}) = .
8
3
P(X = 2) = P({SSN, SNS, NSS}) = .
8
90
0168 203 6477
1
P(X = 3) = P({SSS}) = .
8
Vậy ta có bảng phân bố xác suất của biến ngẫu nhiên X là:
X 0 1 2 3
P 1 3 3 1
8 8 8 8
Ví dụ 2: Một lô hàng gồm 10 sản phẩm trong đó có 3 sản phẩm xấu. Lấy một lúc 4 sản
phẩm để kiểm tra . Gọi X là số sản phẩm xấu gặp phải khi kiểm tra. Lập bảng
phân bố xác suất.
Giải:
X là số sản phẩm xấu khi kiểm tra suy ra X có các giá trị {0,1,2,3}
C4 1
Ta có P(X = 0) = P({4 sản phẩm tốt}) = 74  .
C10 6
C37 C13 1
P(X = 1) = P({3 sản phẩm tốt và 1 sản phẩm xấu})= 4  .
C10 2
C72C32 3
P(X = 2) = P({2 sản phẩm tốt và 2 sản phẩm xấu})= 4
 .
C10 10
1 3
CC 1
P(X = 3) = P({1sản phẩm tốt và 3 sản phẩm xấu})= 7 4 3  .
C10 30
Vậy ta có bảng phân bố xác suất của biến ngẫu nhiên X là:
X 0 1 2 3
P 1 1 3 1
6 2 10 30
Vấn đề 2: Tính các đại lượng đặc trưng của biến ngẫu nhiên rời rạc.
Phương pháp:
 Lập bảng phân bố xác suất nếu chưa có.
 Duøng công thức E(X),V(X), (X) (như phần A)
Ví dụ 3: Cho biến ngẫu nhiên rời rạc có bảng phân bố xác suất:
X 1 2 3 4 5
P 0,5 0,1 0,2 0,1 0,1
a) Tính P(1  X  5) .
b) Tính kỳ vọng của biến X.
c) Tính phương sai của biến ngẫu nhiên X
91
0168 203 6477
Giải:
a) P(1  X  5)  P(X  2)  P(X  3)  P(X  4)  0,1  0,2  0,1  0,4 .
b) Kỳ vọng của biến X là:
E(X)  1.0,5  2.0,1  3.0,2  4.0,1  5.0,1  2,2 .
c) Phương sai V(X)  12.0,5  22.0,1  32.0,2  42.0,1  52.0,1  2,22  1,96
Vậy V(X) =1,96.
Ví dụ 4: Một nhóm học sinh gồm 7 người trong đó 4 nam và 3 nữ. Chọn ngẫu nhiên
3 hoïc sinh. Gọi X là số nữ trong 3 người được chọn.
a) Lập bảng phân bố xác suất của X.
b) Tính kỳ vọng và phương sai của X (chính xác đến hàng phần trăm)?
Giải:
a) X là số học sinh nữ trong 3 người được chọn nên X gồm các giá trị:0,1,2,3.
C34 4
P( X  0)  P ({3 nam})= 3  .
C7 35
C 24C13 18
P( X  1)  P ({2 nam và 1 nữ})= 3  .
C7 35
C14C32 12
P( X  2)  P ({1 nam và 2 nữ})= 3  .
C7 35
C33 1
P( X  3)  P ({3 nữ})= 3  .
C7 35
Nên ta có bảng phân bố xác suất của biến ngẫu nhiên X là
X 0 1 2 3
P 4 18 12 1
35 35 35 35
4 18 12 1 9
b) Kỳ vọng của biến X là E(X)  0.  1.  2.  3   1, 29 .
35 35 35 35 7
2
2 4 2 18 2 12 2 1  9  24
Phương sai V(X)  0 .  1 .  2 .  3     0, 49 .
35 35 35 35  7  49
C-BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM

1. Cho bảng phân bố xác suất của một biến ngẫu nhiên rời rạc X.
X x1 x2 x3 ………… xn
P p1 p2 p3 ………… pn
Hãy điền vào chỗ trông sao cho đúng:
(A) Xác suất khi X  x i là P( X  xi ) =……….
92
0168 203 6477
(B) Với mọi i ta có pi  …………
(C) Tổng p1 + p2 +…+ pn =………
(D) Kỳ vọng của X là E(X) =…………
(E) Phương sai của X là V(X) =………
2. Cho bản phân bố xác suất một biến ngẫu nhiên X sau:
X x1 x2 x3 x4 x5
P 1,5x 2x 2x 3x 1,5x
Thì x bằng bao nhiêu ?
(A) 0,1 (B) 0,2 (C) 0,25
(D) 0,3 (E) 0,35.
3. Cho bảng phân bố xác suất của một biến ngẫu nhiên X sau:
X 1 2 3 4
P x 2y y 3x
Biết P(X<3) = P(X  3) thì x + y bằng ?
(A) 0,1 (B) 0,2 (C) 0,3
(D) 0,4 (E) 0,5.
4. Chọn 3 viên bi trong một hộp kín chứa 10 viên bi gồm 6 bi đỏ và 4 bi xanh.Gọi X là
số bi xanh trong 3 bi lấy ra. Bảng phân bố nào sau đây là bảng phân phối xác suất
của X.
(A)
X 0 1 2 3
P 1 3 1 1
30 10 2 6
(B)
X 0 1 2 3
P 1 1 3 1
6 2 10 30
(C)
X 0 1 2 3
P 3 1 1 1
10 2 6 30
(D)
X 0 1 2 3
P 1 1 1 3
2 6 30 10
(E)
93
0168 203 6477
X 0 1 2 3
P 1 1 1 3
6 30 2 10
Dùng đề bài sau đây để trả lời câu 5 -> câu 6.

Cho biến ngẫu nhiên rời rạc X có bảng phân bố xác suất là:
X 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9
P 0,05 0,15 0,12 0,07 0,11 0,15 0,12 0,05 0,08 0,1
5. Xác xuất P(3 < X < 8) bằng ?

(A) 0,53 (B) 0,54 (C) 0,5
(D) 0,43 (E) 0,35.
6. Xác suất P ( X >5) bằng ?

(A) 0,53 (B) 0,54 (C) 0,5
(D) 0,43 (E) 0,35.
Duøng ñeà baøi sau để trả lời từ câu 7 đến câu 9
Cho bảng phân bố xác suất của một biến ngẫu nhiên X là
X 0 1 2 3
P 5 15 9 1
30 30 30 30
7. Kỳ vọng của biến ngẫu nhiên X là :
(A) 1,2 (B) 1,5 (C) 1,7
(D) 1,8 (E) 2.
8. Phương sai của biến ngẫu nhiên X là:
(A) 0,4 (B) 0,5 (C) 0,56
(D) 0,6 (E) 0,65.
9. Độ lệch chuẩn của biến ngẫu nhiên X là:
(A) 0,648 (B) 0,748 (C) 0,848
(D) 0,548 (E) 0,448.
10. Một đoàn ca sĩ gồm 4 nữ và 6 nam. Lấy ngẫu nhiên 3 ca sĩ để hát. Gọi X là số nữ ca
sĩ trong 3 ca sĩ được chọn ra thì P(X = 1) + P(X = 2) + P ( X = 3 ) bằng ?
1 1 1
(A) (B) (C)
6 3 2
2 5
(D) (E) .
3 6
Dùng đề bài sau để trả lời từ câu 11 đên câu 12.
Số vụ vi phạm giao thông vào tối chủ nhật trên đoạn đường A là một biến ngẫu nhiên
có bảng phân bố xác suất là:
X 0 1 2 3 4 5 6
P 0,1 0,075 0,2 0,15 0,05 0,375 0,05
Biết nếu số vụ vi phạm lớn hơn 3 thì phải huy động theâm lực löôïng cảnh sát giao
94
0168 203 6477
thông.
11. Xác suất để huy động lực lượng cảnh sát giao thông vào tối chủ nhật là:
(A) 0,375 (B) 0,475 (C) 0,275
(D) 0,175 (E) 0,075.
12. Xác suất xảy ra ít nhất 1 vụ vi phạm vào tối chủ nhật là:
(A) 0,6 (B) 0,7 (C) 0,8
(D) 0,85 (E) 0,9.
Duøng ñeà baøi sau để trả lời từ câu 13 -> câu 15:
Gieo một đồng xu cân đối ba lần. Gọi X là số mặt sấp (S) xuất hiện trong 3 lần
gieo. Biết xác suất xuất hiện mặt sấp (S) là 0,5.
13. Bảng nào sau đây là bảng phân phối xác suất của biến X trên.
(A)
X 0 1 2 3
P 0,12 0,38 0,38 0,12
(B)
X 0 1 2 3
P 0,375 0,125 0,125 0,375
(C)
X 0 1 2 3
P 0,375 0,375 0,125 0,125
(D)
X 0 1 2 3
P 0,125 0,125 0,375 0,375
(E)
X 0 1 2 3
P 0,125 0,375 0,375 0,125
14. Kỳ vọng của biến X bằng ?

(A) 0,5 (B) 1,5 (C)1
(D) 1,25 (E) 1,5.
15. Phương sai của biến X bằng ?
(A) 0,25 (B) 0,5 (C) 0,75
(D) 0,65 (E) 0,85.
D-BẢNG TRẢ LỜI TRẮC NGHIỆM

n
1.A. P i B. 1 C. 1 D. p1x1 +…+pn xn E. x
i 1
2
i pi
2.A 3.C 4.B 5.D 6. E
95
0168 203 6477
7.A 8.C 9.B 10.E 11. B
12.E 13.E 14.B 15.C.
E-HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI TRẮC NGHIỆM

1. Các công thức E(X) = p1 x1  ...  pn xn
n
V(X) =  x p  E(X)
i 1
2
i i
2
2.(A) 1,5x + 2x + 2x + 3x + 1,5x = 1. Suy ra x = 0,1.

3.(C) Theo giả thiết có:
 1
 x  2y 
 x  2 y  y  3x  2   x  0,1
  
 x  2 y  y  3x  1  y  3x  1  y  0, 2
 2
 x  y  0,3
C3 1
4.(B) P(X=0)= 36  neân caâu (A), (C), (D) loaïi.
C10 6
C62C41 1
P(X=1)= 3  neân loaïi caâu (E). Vaäy coøn laïi caâu (B).
C10 2
5. (D) P(3 < X < 8) = P(X = 4) + P(X = 5) + P(X = 6) + P(X = 7) = 0,11 + 0,15 +
+ 0,12 + 0,05 =0,43.
6. (E) P(X > 5) = P(X = 6) + P(X = 7) + P(X = 8 ) + P(X = 9) = 0,12 + 0,05 + 0,08 +
+ 0,1 = 0,35.
5 15 9 1
7. (A) E(X) = 0.  1.  2.  3.  1, 2 .
30 30 30 30
15 9 1
8. (C) V ( X )  (12.  22.  32. )  1, 22  0,56 .
30 30 30
9. (B) E(X)  V(X)  0,56  0,748 .
C3 5
10. (E) P(X = 1) + P(X = 2) + P(X = 3) = 1 - P(X = 0) =1 - 36  .
C10 6
11. (B) P(X >3) = P(X=4) + P(X=5) + P(X=6) = 0,05 + 0,375 + 0,05 = 0,475.
12. (E) 1 - P(X = 0) =1 - 0,1 = 0,9.
1
13. (E) P(X = 0) =P({NNN})=  0,125 neân (A), (B), (C) loaïi.
8
3
P( X  1)  P({NNS,NSN,SNS})   0,375 neân loaïi (D). Vaäy coøn laïi (E)
8
ñuùng.
96
0168 203 6477
14. (B) E(X) = 0.0,125 + 1.0,375 + 2.0,375 + 3.0,125 = 1,5.
15. (C) V ( X )  02.0,125  12.0,375  22.0,375  32.0,125 1,52  0,75 .
97
0168 203 6477
BAØI TAÄP OÂN TAÄP CHÖÔNG II
1. Moät keä saùch goàm 10 cuoán saùch toaùn, 9 cuoán saùch vật lí vaø 8 cuoán saùch hoùa
học. Hoûi coù bao nhieâu caùch choïn ra moät boä saùch (goàm moät cuoán saùch toaùn,
moät saùch vật lí vaø moät saùch hoùa học) ?
(A) 27 (B) 8 (C) 1
(D) 720 (E) 10.
2. Moät lôùp hoïc coù 20 nam vaø 22 nöõ. Muoán choïn ra 2 hoïc sinh goàm moät nam vaø
moät nöõ deå ñi döï ñaïi hoäi. Hoûi coù bao nhieâu caùch choïn?
(A) 440 (B) 20 (C) 42
(D) 21 (E) 220.
3. Moät coâng ty coù 8 chieác xe hai baùnh vaø 10 chieác xe oâ toâ. Vaäy coù bao nhieâu
caùch choïn ra moät xe ñeå ñi coâng taùc?
(A) 80 (B) 8 (C) 18
(D) 9 (E) 40.
4. Coù bao nhieâu soá töï nhieân goàm hai chöõ soá maø trong ñoù chöõ soá ñaàu tieân chia
heát cho 3 ?
(A) 100 (B) 30 (C) 40
(D) 27 (E) 25.
5. Coù bao nhieâu soá töï nhieân goàm ba chöõ soá khaùc nhau maø trong ñoù chöõ soá chính
giöõa laø chöõ soá 0?
(A) 17 (B) 20 (C) 90
(D) 72 (E) 100.
6. Coù bao nhieâu soá töï nhieân goàm hai chöõ soá khaùc nhau maø chia heát cho 9 ?
(A) 6 (B) 7 (C) 8
(D) 9 (E) 10.
7. Bieån soá xe cuûa moät tænh A goàm hai phaàn. Phaàn ñaàu goàm 2 chöõ caùi (trong 26
chöõ caùi: A, B, …,Z) vaø phaàn sau goàm 4 chöõ soá (trong 10 chöõ soá: 0,1,2,…, 9).
Neáu bieån soá xe tænh A chæ ñoåi phaàn ñaàu thaønh 3 chöõ caùi thì soá bieån soá xe cuûa
tænh A taêng leân bao nhieâu?
(A) 27 3.10 4 (B) 25.26 2.10 4 (C) 25 2.26.104
(D) 26 3.10 4 (E) 25 3 .104 .
97
0168 203 6477
Duøng ñeà baøi sau ñeå traû lôøi cho caâu 8 -> caâu 9:
Xeùt sô ñoà maïch ñieän sau goàm 10 coâng taéc, trong ñoù moãi coâng taéc goàm hai
traïng thaùi ñoùng vaø môû:
Hình 15
8. Maïng ñieän coù bao nhieâu traïng thaùi ñoùng, môû 10 coâng taéc treân ?
(A) 20 (B) 36 (C) 1024
(D) 96 (E) 256.
9. Coù bao nhieâu caùch ñoùng, môû 10 coâng taéc treân ñeå thoâng maïch ñieän töø A ñeán
B (töùc laø coù doøng ñieän töø A ñeán B)?
(A) 4608 (B) 256 (C) 36
(D) 1024 (E) 735.
10. Trong maët phaúng, cho moät taäp hôïp P goàm 10 ñieåm, trong ñoù khoâng coù 3
ñieåm naøo thaúng haøng. Coù bao nhieâu tam giaùc coù 3 ñænh ñeàu thuoäc P ?
(A) 30 (B) 6 (C) 35
(D) 120 (E) 720.
11. Trong maët phaú ng, cho moät taäp hôïp P goàm 9 ñieåm phaân bieät. Coù bao nhieâu
vectô khaùc vectô khoâng, coù ñieåm ñaàu vaø ñieåm cuoái ñeàu thuoäc P ?
(A) 72 (B) 36 (C) 18
(D) 81 (E) 513.
12.Töø caùc chöõ soá: 1, 2, 3, 4, 5 coù theå laäp ñöôïc bao nhieâu soá chaün goàm ba chöõ soá
khaùc nhau?
(A) 18 (B) 20 (C) 24
(D) 25 (E) 30.
13. Moät boä baøi goàm 52 quaân, trong ñoù coù 4 quaân aùt. Coù bao nhieâu caùch ruùt ra 3
quaân trong ñoù coù ñuùng moät quaân aùt ?
(A) 4504 (B) 4506 (C) 4508
(D) 4510 (E) 4512.
14. Trong moät hoäp baùnh trung thu coù 6 loại baùnh thòt vaø 4 loaïi baùnh ñaäu xanh.
Coù bao nhieâu caùch laáy ra 6 baùnh trong ñoù coù ñuùng 4 baùnh thòt ñeå phaùt cho
caùc em thieáu nhi ?
(A) 60 (B) 70 (C) 80
(D) 90 (E) 100.
15. Moät baïn hoïc sinh coù 7 cuoán saùch goàm 3 cuoán sách toaùn, 2 cuoán saùch vaên
vaø 2 cuoán saùch anh vaên. Coù bao nhieâu caùch laáy ra 3 cuoán saùch trong ñoù coù
98
0168 203 6477
ñuùng 2 cuoán saùch toaùn ?
(A) 14 (B) 12 (C) 10
(D) 8 (E) 6.
16. Töø 5 boâng hoàng vaøng, 3 boâng hoàng traéng vaø 4 boâng hoàng ñoû (caùc boâng xem
nhö khaùc nhau ñoâi moät ). Coù bao nhieâu caùch choïn ra 7 boâng sao cho coù ít
nhaát 3 boâng hoàng vaøng vaø ít nhaát 3 boâng hoàng ñoû ?
(A) 150 (B) 140 (C) 130
(D) 120 (E) 110.
17. Heä soá cuûa x .y trong khai trieån cuûa nhò thöùc (x + y) 25 baèng?
12 13
(A) C1025 (B) C1125 (C) C12

25
(D) C14
25 (E) C15
25 .
15
 1
18. Soá haïng khoâng chöùa x trong khai trieån nhò thöùc:  x 2   baèng ?
 x
(A) 3009 (B) 3007 (C) 3005
(D) 3003 (E) 3001.
19. Coù bao nhieâu haïng töû laø caùc soá nguyeân trong khai trieån ( 3  15)6 ?
(A) 1 (B) 2 (C) 3
(D) 4 (E) 5.
20. Trong khai trieån: (3 + x) 50 = a0 + a1x + a2x2 +…+ a50x50.Khi ñoù toång sau:
S = a0 + a1+ a2 + …+ a50 baèng?
(A) 3 50 (B) 4 50 (C) 5 50
(D) 6 50 (E) 7 50.
“Tung hai con suùc saéc caân ñoái “
21. Xác suất cuûa bieán coá coù toång số chấm xuất hiện trên 2 con xúc sắc laø 8?
1 1 5
(A) (B) (C)
12 9 36
1 7
(D) (E) .
6 36
22. Xác suất cuûa bieán coá coù toång số chấm laø soá leû hoaëc chia heát cho 3 laø ?
2 23 11
(A) (B) (C)
3 36 18
7 5
(D) (E) .
12 9
“Coù 8 quaû caân coù troïng löôïng laàn löôït laø: 1kg, 2kg, 3kg, 4kg, 5kg, 6kg, 7kg
vaø 8kg”. Laáy ra 3 quaû caân.
23. Coù bao nhieâu caùch laáy ra 3 quaû caân ?
99
0168 203 6477
(A) 48 (B) 50 (C) 52
(D) 54 (E) 56.
24. Xaùc suaát ñeå troïng löôïng 3 quaû caân khoâng vöôït quaù 9 kg laø ?
1 1 3
(A) (B) (C)
8 4 8
1 5
(D) (E) .
2 8
25. Gieo ñoàng thôøi 3 ñoàng xu caân ñoái. Xaùc suaát coù ít nhaát moät maët saáp xuaát
hieän baèng ?
3 1 5
(A) (B) (C)
8 2 8
3 7
(D) (E) .
4 8
Moät thuøng söõa coù 12 bình söõa, trong ñoù coù 4 bình söõa hoûng. Laáy ngaãu nhieân
ra 3 bình söõa (khoâng keå thöù töï) ra khoûi thuøng:
26. Xaùc suaát trong 3 bình söõa laáy ra coù ñuùng moät bình hoûng ?
26 27 28
(A) (B) (C)
55 55 55
29 6
(D) (E) .
55 11
27. Xaùc suaát trong 3 bình söõa laáy ra coù ít nhaát moät bình hoûng ?
42 41 5
(A) (B) (C)
55 55 11
39 38
(D) (E) .
55 55
28. Trong 100 veù soá: coù 1 veù soá truùng 10000 ñoàng, 5 veù truùng 5000 ñoàng vaø 10
veù soá truùng 1000 ñoàng. Moät ngöôøi mua ngaãu nhieân 3 veù. Thì xaùc xuaát ngöôøi
ñoù truùng ñuùng 3000 ñoàng laø:
4 5 1
(A) (B) (C)
2695 2695 2695
2 3
(D) (E) .
2695 2695
29. Moät ngöôøi goïi ñieän thoaïi queân hai soá cuoái cuûa soá ñieän thoaïi caàn go ïi vaø chæ
nhôù hai chöõ soá ñoù khaùc nhau. Vaäy xaùc suaát ñeå ngöôøi ñoù quay soá moät laàn
100
0168 203 6477
ñöôïc ñuùng soá ñieän thoaïi caàn goïi ?
1 1 1
(A) (B) (C)
30 45 90
2 1
(D) (E) .
45 18
30. Moät hoäp ñựng 6 bi xanh vaø 4 bi ñoû coù kích thöôùc vaø troïng löôïng nhö nhau.
Laáy ngaãu nhieân 5 bi. Xaùc suaát laáy ñöôïc ít nhaát 3 vieân bi ñoû laø?
4 3 5
(A) (B) (C)
21 14 21
11 2
(D) (E) .
42 7
BẢNG TRẢ LỜI TRẮC NGHIỆM
1.D 2. A 3. C 4. B 5.D
6.E 7. B 8. C 9. E 10.D
11.A 12.C 13.E 14.D 15.B
16.A 17. C 18. D 19.D 20.B
21.C 22. A 23.E 24.A 25.E
26.C 27. B 28.D 29.C 30.D.
101
0168 203 6477
Chöông III: DAÕY SOÁ-CAÁP SOÁ COÄNG-CAÁP SOÁ NHAÂN
Baøi 1 PHÖÔNG PHAÙP QUY NAÏP TOAÙN HOÏC
A.TOÙM TAÉT LIÙ THUYEÁT

Chöùng minh meänh ñeà A(n) ñuùng vôùi moïi soá töï nhieân n  *
baèng phöông
phaùp quy naïp nhö sau:
 Böôùc 1: (Böôùc cô sôû ): Vôùi n =1: Kieåm tra meänh ñeà A(1) laø moät meänh ñeà ñuùng.
 Böôùc 2: (Böôùc quy naïp ): Giaû söû n = k, A(k) laø meänh ñeà ñuùng. Ta caàn chöùng
minh meänh ñeà A(n) cuõng ñuùng khi n = k+1.
Chuù yù:
 Giaû thieát A(k) ñuùng trong böôùc 2 goïi laø giaû thieát quy naïp.
 Ñeå chöùng minh A(n) ñuùng n  p vaø n  thì phöông phaùp quy
naïp laø:
 Böôùc 1: Kieåm tra n = p thì A(p) laø meänh ñeà ñuùng.
 Böôùc 2: Giaû söû n  k  p thì A(k) ñuùng. Ta caàn chứng minh A(k+1) laø
meänh ñeà ñuùng.
Vaán ñeà:
Chöùng minh meänh ñeà A(n) ñuùng baèng phöông phaùp quy naïp.
Phöông phaùp: (Xem phöông phaùp quy naïp trong phaàn A)
Ví duï1: Chöùng minh moïi soá nguyeân döông n, ta luoân coù ñaúng thöùc:
2n(n  1)(2n  1)
22  42  ...  (2n)2  (*)
3
Giaûi :
 Böôùc 1: Vôùi n = 1: Ta coù
 Veá traùi cuûa (*) laø: 22 = 4
2.1.(1  1)(2.1  1)
 Veá phaûi cuûa (*) laø:  4.
3
Neân (*) ñuùng khi n = 1.
 Böôùc 2: Giaû söû (*) ñuùng khi n = k, k  * , töùc laø:
2k(k  1)(2k  1)
22  42  ...  (2k)2  (**)
3
Ta seõ chöùng minh (*) cuõng ñuùng khi n = k +1, töùc laø:
102
0168 203 6477
2(k  1)(k  2)(2k  3)
22  42  ...  (2k)2  2(k  1) 
2
3
Thaät vaäy, töø giaû thieát quy naïp (**), ta coù:
2k(k  1)(2k  1)
22  42  ...  (2k)2   2(k  1)    2(k  1) 
2 2
3
2(k  1)(2k 2  7k  6) 2(k  1) (2k  4k)  (3k  6) 
2
  
3 3
2(k  1)(k  2)(2k  3)
 .
3
Vaäy ñaúng thöùc (*) ñuùng vôùi moïi soá nguyeân döông n.
Ví duï2: Chöùng minh raèng moïi soá nguyeân döông n  3 , ta luoân coù baát ñaúng thöùc:
2n  2n  1 (*)
Giaûi :
 Böôùc 1: Vôùi n = 3: Ta coù
 Veá traùi cuûa (*) laø: 23 = 8
 Veá phaûi cuûa (*) laø: 2n  1  2.3  1  7.
 Böôùc 2: Giaû söû (*) ñuùng khi n = k, k  3 vaø n  * , töùc laø:
2k  2k  1 (**)
Ta seõ chöùng minh (*) cuõng ñuùng khi n = k +1, töùc laø: 2 k 1  2(k  1)  1  2k  3
2k 1  2k.2  2(2k  1)  4k  2  2k  3, k  3.
Vaäy ñaúng thöùc (*) ñuùng vôùi moïi soá nguyeân döông n  3 vaø n  *
.
Ví duï 3: Chöùng minh moïi soá nguyeân döông n, ta luoân coù ñaúng thöùc:
1 1
1  ...   2 n, n  * (*)
2 n
Giaûi :
 Böôùc 1: Vôùi n =1: Ta coù
 Veá traùi cuûa (*) laø: 1
 Veá phaûi cuûa (*) laø: 2 1  2
 Böôùc 2: Giaû söû (*) ñuùng khi n = k, k  * , töùc laø:
1 1
1  ...  2 k (**)
2 k
Ta seõ chöùng minh (*) cuõng ñuùng khi n = k +1, töùc laø:
1 1 1
1  ...    2 k 1
2 k k 1
103
0168 203 6477
1 1 1 1 2 (k  1)k  1 k 2  2k  1
1  ...    2 k+ =   k  1.
2 k k 1 k 1 k 1 k 1
Chuù yù: 2 (k  1)k  1  2 k 2  2k  1  2 (k  1)k < 2k + 1  0<1.
1. Ñieàn vaøo choã troáng (…) caïnh caùc chöõ caùi (A, B, C,…) sao cho coù ñöôïc chöùng minh
ñuùng nhaát cho baøi toaùn: “Chöùng minh moïi soá nguyeân döông n, ta luoân coù ñaúng
thöùc: 1  3  5  ...  (2n  1)  n 2 (*) ”
 Vôùi n =…….(A), ta co:ù
 Veá traùi cuûa (*) laø: ……(B)
 Veá phaûi cuûa (*) laø: …….(C)
Neân (*) ñuùng khi n=1.
 Giaû söû (*) ñuùng khi n = k, k  * , töùc laø: 1  3  5...  (2k  1)  ....(D) (**)
Ta seõ chöùng minh (*) cuõng ñuùng khi n = …..(E), töùc laø:
1  3  5  ...  (2k  1)  (2k  1)  (k  1)2
1  3  5...  (2k  1)  (2k  1)  k 2 + (2k+1) = (k+1)2 .
Duøng ñeà baøi sau ñeå traû lôøi cho caâu 2 ->caâu 4
Ñeå chöùng minh ñaúng thöùc:
n(4n 2  1)
12  32  ...  (2n  1)2  ,n  * (*) .Moät hoïc sinh ñaõ chöùng
3
minh qua caùc giai ñoaïn sau:
k(4k 2  1)
I. Giaû söû (*) ñuùng khi n = k, k  * , töùc laø: 12  32  ...  (2k  1)2  .
3
1(4.12  1)
II. Vôùi n=1: ta coù: 12
 1  , neân (*) ñuùng khi n=1.
3
III. Ta seõ chöùng minh (*) cuõng ñuùng khi n = k +1, töùc laø:
(k  1) 4(k  1)2  1
12  32  52...  (2k  1)2  (2k  1)2 
3
IV. Vaäy (*) ñuùng vôùi moïi soá nguyeân döông n.
V. Thaät vaäy, töø giaû thieát quy naïp (**), ta coù:
104
0168 203 6477
k(4k 2  1)
12  32  52...  (2k  1)2  (2k  1)2   (2k  1)2 
3
4k 3  12k 2  11k  3 (k  1)(4k 2  8k  3) (k  1)  4(k  1)  1
2
   .
3 3 3
2. Caâu naøo sau ñaây ghi laïi tieán trình hôïp lí cuûa chöùng minh treân ?
(A) I, II, III, IV, V (B) I, III, II, V, IV (C) II, I, III, V, IV
(D) II, I, IV, III, V (E) II, I, III, IV, V.
3. Trong caùc giai ñoaïn treân thì giaû thieát quy naïp laø giai ñoaïn naøo ?
(A) I (B) II (C) III
(D) IV (E) V.
4. Trong caùc giai ñoaïn treân thì giai ñoaïn naøo laø böôùc cô sôû cuûa phöông phaùp quy
naïp toaùn học ?
(D) IV (E) V.
Duøng ñeà baøi sau ñeå traû lôøi cho caâu 5-caâu 6:
“ Duøng quy naïp ñeå chöùng minh: A(n) ñuùng vôùi moïi n  p, n  ”
5. Böôùc cô sôû cuûa chöùng minh quy naïp treân, baét ñaàu vôùi n baèng ?
(A) n =p (B) n  p (C) n > p
(D) n  p (E) n < p.
6. Giaû thieát quy naïp laø A(n) ñuùng vôùi n = k, vôùi k ?
(A) k = p (B) k  p (C) k > p
(D) k  p (E) k < p.
Duøng ñeà baøi sau ñeå traû lôøi cho caâu 7 -> caâu 9 :
 1  1   1  n 1
Ñeå chöùng minh ñaúng thöùc:  1   1   ...  1  2   , n  2. (*) .
 4  9   n  2n
Moät hoïc sinh ñaõ chöùng minh qua caùc giai ñoaïn sau:
I. Vôùi n=2: Ta coù
1 3
 Veá traùi cuûa (*) laø:  1  2  
 2  4
2 1 3
 Veá phaûi cuûa (*) laø:  .
4 4
Neân (*) ñuùng khi n=2.
II. Giaû söû (*) ñuùng khi n = k, k  2 ,töùc laø:
 1  1   1  k2
1  1   ... 1  2 
 .
 4  9   (k  1)  2(k  1)
III. Ta seõ chöùng minh (*) cuõng ñuùng khi n = k +1, töùc laø:
 1  1   1  k2
1   1   ... 1  2 
 .
 4  9   (k  1)  2(k  1)
105
0168 203 6477
Thaät vaäy, töø giaû thieát quy naïp , ta coù:
 1  1   1  1  k 1 1 
 1   1   ...  1  2   1  2 
  1- 2 
 4  9   k   (k  1)  2k  (k  1) 
k  1 k 2  2k k2
= . = .
2k (k  1) 2
2(k  1)
Vaäy ñaúng thöùc (*) ñuùng vôùi moïi soá nguyeân döông n  2 .
7. Trong chöùng minh treân ñeå chöùng minh ñöôïc (*) ta caàn giai ñoaïn naøo ?
(D) Chæ II vaø III (E) Caû I, II vaø III.
 1  1   1 
8. Töø chöùng minh treân ta suy ra: 1  1   ... 1  ?
 4  9   100 
(A) 1/20 (B) 1/2 (C) 11/20
(D) 20/11 (E) Khoâng suy ñöôïc.
 1  1   1  101
9. Neáu bieát  1   1   ...  1   thì ta suy ra ñöôïc
 4  9   10000  200
 1  1   1  102
 1   1   ...  1  2 
 laø nhôø vaøo giai ñoaïn naøo?
 4  9   101  202
(A) Chæ I (B) Chæ II (C) Chæ I vaø II
(D) Chæ I vaø III (E) Chæ II vaø III.
10. Moät hoïc sinh ñaõ khaúng ñònh: “ 4n  1  4(4 k  1)  3 chia heát cho 3, ,n  *
(*)”
nhö sau:
 Giaû söû (*) khi n = k, k  * , töùc laø: 4 k chia heát cho 3 .
 Vôùi n = k +1, ta coù:
4 k 1 = 4(4 k +1)-3 chia heát cho 3,
(do giaû thieát quy naïp: 4 k +1 chia heát cho 3)
Hoïc sinh ñaõ duøng phöông phaùp quy naïp sai (neáu coù):
(A) Sai vì khoâng coù giaû thieát quy naïp.
(B) Chöùng minh sai trong böôùc quy naïp.
(C) Sai vì khoâng duøng giaû thieát quy naïp.
(D) Sai vì khoâng kieåm tra böôùc cô sôû cuûa phöông phaùp quy naïp.
(E) Hoïc sinh treân chöùng minh ñuùng.
11. Moät hoïc sinh khaúng ñònh raèng: “ A(n) = n2  n  41 laø soá nguyeân toá, n  ” baèng
chöùng minh sau:
 Vôùi n = 0 thì A(0) = 41, laø soá nguyeân toá.
 Vôùi n =3 thì A(3) = 47, laø soá nguyeân toá.
106
0168 203 6477
Töông töï A(4) = 53, A(5) = 61; A(6) = 71; A(7) = 83; A(8) = 97 ñeàu laø soá nguyeân
toá.
Vaäy A(n) = n2  n  41 laø soá nguyeân toá, n  .
Hoïc sinh treân ñaõ duøng phöông phaùp quy naïp sai (neáu coù) vì :
(A) Sai do khoâng kieåm tra böôùc cô sôû.
(B) Sai do khoâng kieåm tra vôùi n =10.
(C) Sai do khoâng coù chöùng minh böôùc quy naïp.
(D) Sai vì kieåm tra nhieàu böôùc cô sôû n = 0; n=1; …; n=9.
(E) Quy naïp treân laø ñuùng.
Ñeå chöùng minh baát daúng thöùc Bernoulli:
(1+x)n  1  nx vôùi x  0 vaø x>-1 vaø n>1, n  .
Moät hoïc sinh ñaõ chöùng minh baèng phöông phaùp quy naïp qua caùc giai ñoaïn sau:
I. n=2: (1+x)2  1  2x  x 2  1  2x
Vaäy (1+x)2  1  2x.
II. Vôùi n=k: Giaû söû (1+x)k > 1 + nx (1)
Nhaân hai veá cuûa (1) vôùi (1+x), ta ñöôïc:
(1+x)k+1 > (1 + nx)(1+x) (2)
III. (1+nx)(1+x)= 1 + (n+1)x + nx 2
 (1  nx)(1  x)  1  (n  1)x (3)

IV. Töø (2) vaø (3) cho:
(1+x)n+1  1  (n  1)x.
12. Hoïc sinh treân ñaõ duøng phöông phaùp chöùng minh quy naïp:
(A) Sai ôû giai ñoaïn I.
(B) Sai ôû giai ñoaïn II.
(C) Sai ôû giai ñoaïn III.
(D) Sai ôû giai ñoaïn IV.
(E) Hoïc sinh treân chöùng minh ñuùng.
13. Giaû thieát x>-1 ñaõ ñöôïc duøng trong giai ñoaïn naøo trong chöùng minh treân?
(D) I vaø III (E) I, II vaø III.
14. Giaû thieát x  0 ñaõ ñöôïc duøng trong giai ñoaïn naøo?
(D) I vaø III (E) I, II vaø III.
15. Töø baát ñaúng thöùc Bernoulli: (1+x)n  1  nx vôùi x  0 vaø x>-1 vaø n>1, n  . Ta suy
ra ñöôïc baát ñaúng thöùc naøo sau ñaây: vôùi y  1 vaø y > 0 ?
107
0168 203 6477
(A) y n > ny + 1 - n. (B) y n  ny + 1 - n. (C) y n  ny - n.
(D) y n  ny + 1 - n. (E) y n < ny - n.

1. A. 1 B. 1 C. 1 D. k2 E. k+1
2. C 3. A 4. B 5. D 6. B
7. E 8. C 9. E 10. D 11. C
12. E 13. B 14. D 15. A
1. ñeán 9 Döïa vaøo phöông phaùp quy naïp (xem phaàn A)

10. (D) Thieáu böôùc cô sôû: khi n=1 thì 41 +1=5 chia heát cho 3 laø sai.
11. (C) Thieáu böôùc quy naïp.
13. (B) Do nhaân hai veá cho (1+x) thì baát ñaúng thöùc khoâng ñoåi chieàu
 1  x  0  x  1.
14. (D) 1 + 2x + x 2  1  2x khi x  0.
Vaø 1 + (n+1)x + nx 2  1  (1  x)n do x  0.
15. (A) Töø baát ñaúng thöùc Bernoulli:
(1+x)n  1  nx vôùi x  0 vaø x>-1 vaø n>1, n  .
Ta ñaët y=1+x thì y  1 vaø y>0 vaø x = y-1.
Neân ta ñöôïc baát ñaúng thöùc töông ñöông laø:
y n > 1 + n(y-1)  y n > ny + 1-n.
108
0168 203 6477
Baøi 2 DAÕY SOÁ

1) Ñònh nghóa 1: Moät haøm soá u : *  ñöôïc goïi laø moät daõy soá voâ haïn (goïi
taét laø daõy soá ).
Moãi giaù trò u(n) ñöôïc kí hieäu laø un , goïi laø soá haïng thöù n cuûa daõy soá.
Chuù yù:
 Ngöôøi ta kí hieäu daõy soá u bôûi (un) vaø goïi un laø soá haïng toång quaùt cuûa
daõy soá ñoù.
 Daõy soá (un) ñöôïc vieát döôùi daïng lieät keâ laø: u1, u2,…, un,….
 Haøm soá: u :{1,2,..., m}  goïi laø daõy soá höõu haïn do (un) chæ coù m soá
haïng laø: u1, u2, …, um goïi laø daõy höõu haïn.
2) Ñònh nghóa 2:
a) Daõy soá (un) goïi laø daõy soá taêng neáu un+1 > un, n  .
b) Daõy soá (un) goïi laø daõy soá giaûm neáu un+1 < un, n  .
c) Daõy soá (un) goïi laø daõy soá bò chaän treân neáu
M  sao cho un  M, n  .
d) Daõy soá (un) goïi laø daõy soá bò chaän döôùi neáu
m  sao cho un  m, n  .
e) Daõy soá (un) goïi laø daõy soá bò chaän neáu (un) vöøa bò chaän treân vaø vöøa bò
chaän döôùi.

Vaán ñeà1:
Xaùc ñònh soá haïng thöù k trong daõy (un)
Phöông phaùp: Soá haïng thöù k cuûa daõy (un) laø u k  u(k).
Ví duï1: Cho daõy soá (un) vôùi un = 3n - 2. Tìm soá haïng thöù 20 vaø soá haï ng thöù 40
cuûa daõy soá ?
Giaûi :
u20  u(20)  3.20  2  58.
u40  u(40)  3.40  2  118.
109
0168 203 6477
3n  1 neáu n chaün.
Ví duï 2: Cho daõy soá (un) xaùc ñònh nhö sau: un   n
 2 neáu n leû
Xaùc ñònh soá haïng thöù 30 vaø 25 cuûa dãy soá ?
Giaûi :
u30  u(30)  3.30  1  89.
u25  u(25)  225.
Ví duï 3: Cho daõy soá (un) ñöôïc xaùc ñònh bôûi u1 =2 vaø un = un-1 + 4. Tìm soá haïng
thöù 2007 cuûa daõy soá?
Giaûi :
u2007  u(2007)  u2006  4  u2005  2.4  u2004  3.4  .... 
 u1  2006.4  2  2006.4  8026.
Vaäy u2007  8026.
Ví duï 4: Cho daõy soá (un) ñöôïc xaùc ñònh bôûi u1 = 2 vaø u2 = 5 vaø un+1 = 2un- un-1
n  2. Xaùc ñònh soá haïng thöù 3 vaø soá haïng thöù 5 cuûa daõy soá ?
Giaûi :
Ta coù:
u3  2u2  u1  2.5  2  8.
u4  2u3  u2  2.8  5  11.
u5  2u 4  u3  2.11  8  14.
Vaäy u3 = 8 vaø u5 =14.
Vaán ñeà 2:
Xeùt tính ñôn ñieäu (taêng, giaûm) cuûa daõy soá (un).
Phöông phaùp:
Caùch 1: Xeùt hieäu soá un 1  un . Ta coù:
 Neáu un 1  un  0, n  un 1  un , n thì daõy soá taêng.
 Neáu un 1  un  0, n  un 1  un , n thì daõy soá giaûm.
u
Caùch 2: Neáu un  0, n.Xeùt tæ soá: n1
un
u
 Neáu n1  1, n  un+1 > un ,n thì daõy soá taêng.
un
u
 Neáu n1  1, n  un+1 < un ,n thì daõy soá giaûm.
un
Ví duï 5: Xeùt tính ñôn ñieäu cuûa caùc daõy soá sau:
a) (un) vôùi un = 3- 4n b) (un) vôùi un = 4n +2.
110
0168 203 6477
Giaûi :
a) Xeùt un 1  un  3  4(n  1)  (3  4n)  4  0, n
 un 1  un , n neân daõy soá (un ) laø daõy soá giaûm.
b) Xeùt un 1  un  4(n  1)  2  (4n  2)  4  0, n
 un 1  un , n neân daõy soá (un ) laø daõy soá taêng.
Ví duï 6: Xeùt tính ñôn ñieäu cuûa caùc daõy soá sau:
1 n 1
a) (un) vôùi un  b) (un) vôùi u n  .
n(n  1) 3n  4
Giaûi :
un1 1 n(n  1) n
a) Xeùt tỉ số:  .   1, n .
un (n  1)(n  2) 1 n2
 un 1  un , n neân daõy soá (un ) laø daõy soá giaûm.
b) Xeùt tỉ
u (n  1)  1 3n  4 n  2 3n  4 3n2  10n  8
số: n1  .  .   1, n .
un 3(n  1)  4 n  1 3n  7 n  1 3n2  10n  7
 un 1  un , n neân daõy soá (un ) laø daõy soá taêng.
Ví duï 7: Xeùt tính ñôn ñieäu cuûa daõy soá sau: (un) vôùi un  (2)n .
Giaûi :
Ta coù daõy soá döôùi daïng lieät keâ laø: -2; 4; -8; 16; -32;…. Roõ raøng daõy soá
khoâng taêng cuõng khoâng giaûm.
Vaán ñeà 3:
Xeùt tính bò chaën cuûa daõy soá (un).
Phöông phaùp: Döïa vaøo ñònh nghóa tính bò chaën cuûa daõy soá .
Chuù yù: Daõy soá (un ) bò chaën  M > 0, un  M.
Ví duï 7: Xeùt tính bò chaën cuûa caùc daõy soá (un) cho bôûi:
2n 2  1
a) u n  2 b) un  2n2  1 c) un =-3n+1 .
n 1
Giaûi :
2n  1
2
2n 2  1 3
a) Ta coù: nu   0,  n. Hôn nöõa: n u   2 2  2, n
n 1
2
n 1
2
n 1
2n 2  1
Vaäy 0  u n  2  2 , neân daõy soá bò chaën.
n 1
b) Ta coù:
un  2n2  1  2.12  1  1 neân (un ) laø daõy soá bò chaën döôùi bôûi 1.
Daõy soá (un) khoâng bò chaën treân.
c) un =-3n + 1<1 neân daõy soá bò chaän treân bôûi 1. Daõy soá (un) khoâng bò
111
0168 203 6477
chaën döôùi.
(1)n
Ví duï 8: Xeùt tính bò chaën cuûa caùc daõy soá (un) cho bôûi: un  ?
2n  3
Giaûi :
(1)n
1 1 1 1
Xeùt un    , n    u n  , n. Vaäy daõy soá
2n  3 2n  3 3 3 3
(un) laø daõy soá bò chaë n.
Ví duï 9: Chöùng minh raèng daõy soá (un) bò chaën khi vaø chæ khi (un + c) cuõng
laø daõy soá bò chaën (c: laø haèng soá) . Sau ñoù aùp duïng: xeùt tính bò chaën cuûa
n  (1)n
daõy soá (un) vôùi un  ?
2n  1
Giaûi:
Daõy soá (un) bò chaën  m, M  sao cho m  un  M,n.
 m + c  un  c  M + c,n. Vậy daõy soá (un + c) laø daõy bò chaën.
n  (1)n
Xeùt daõy soá (un) vôùi un  .
2n  1
n (1)n 1 1/ 2 (1)n 1 (1)n  1/ 2
Ta coù: un        .
2n  1 2n  1 2 2n  1 2n  1 2 2n  1
1
(1)n 
 1  2.
Do ñoù: (un) laø daõy soá coù daïng   wn  vôùi wn 
2  2n  1
Laïi xeùt daõy soá:
1 1
(1)n  (1)n 
2  2 1 1 3
wn   (1)n   (1)n   .
2n  1 2n  1 2 2 2
3 3
  wn  neân daõy soá (w n ) laø daõy soá bò chaën.
2 2
Vaäy theo chöùng minh treân thì daõy soá (un) laø daõy soá bò chaën.
1. Choïn phaùt bieåu ñuùng trong caùc phaùt bieåu sau:

(A) Daõy soá luoân coù voâ soá soá haïng.
(B) Daõy soá luoân coù höõu haïn soá haïng.
(C) Moät haøm soá laø moät daõy soá.
112
0168 203 6477
(D) Moät daõy soá laø moät haøm soá.
(E) Moät haøm soá maø coù taäp xaùc ñònh laø N thì noù laø moät daõy soá.
(A) Daõy soá taêng laø moät haøm soá taêng.
(B) Daõy soá giaûm laø moät haøm soá giaûm.
(C) Moät daõy soá coù theå khoâng coù tính ñôn ñieäu (taêng, giaûm).
(D) Daõy soá (un) taêng thì soá haïng u1 laø nhoû nhaát.
(E) Moät trong caùc caâu treân laø sai.
(A) Daõy soá (un) taêng thì coù ít nhaát moät soá haïng un lôùn hôn 1.
(B) Daõy soá (un) giaûm thì coù ít nhaát moät soá haïng un nhoû hôn 1.
(C) Bieåu dieãn daõy soá taêng trong heä truïc toïa ñoä Ñeà-Caïc laø moät daõy ñieåm taêng
khoâng giôùi haïn.
(D) Bieåu dieãn daõy soá giaûm trong heä truïc toïa ñoä Ñeà - Caïc laø moät daõy ñieåm giaûm
khoâng giôùi haïn.
(E) Bieåu dieãn daõy soá trong heä truïc toïa ñoä Ñeà-Caïc laø moät daõy ñieåm rôøi raïc
(khoâng lieân tuïc).
(A) Daõy soá höõu haïn thì luoân bò chaën.
(B) Daõy soá bò chaën laø daõy soá höõu haïn.
(C) Moät daõy soá giaûm thì luoân bò chaën treân.
(D) Moät daõy soá taêng thì luoân bò chaën döôùi.
(E) Daõy soá (un ) bò chaën thì coù soá M > 0 sao cho -M< un < M.
 1 
(A) Neáu daõy soá taêng (un ) vôùi un  0,n thì daõy   laø daõy soá giaûm.
 un 
(B) Neáu 2 daõy soá (un ), (vn ) laø 2 daõy giaûm thì (un + vn ) laø daõy soá giaûm.
(C) Neáu 2 daõy soá (un ), (vn ) laø 2 daõy taêng thì (un + vn ) laø daõy soá taêng.
(D) Neáu daõy soá (un ) laø daõy taêng vaø k > 0 thì (k.un ) laø daõy soá taêng.
(E) Neáu daõy soá (un ) laø daõy giaûm vaø k< 0 thì (k.un ) laø daõy soá taêng.
6. Cho daõy soá (un ) vôùi un = cos(n) thì taäp hôïp caùc soá haïng cuûa daõy laø:
(A) {1} (B) {-1} (C) {-1; 1}
(D) 1; 0;1 (E) .
7. Cho daõy soá (un ) vôùi un = n2 +1 thì soá haïng thöù 3 cuûa daõy laø:
(A) 2 (B) 5 (C) 10
(D) 1 (E) 2.
113
0168 203 6477
n2  4
8. Cho daõy soá (un ) vôùi un = thì soá haïng naøo trong caùc soá:-2; -1; 0; 1; 2 laø
2n
soá haïng cuûa daõy ?
(A) -2 (B) 2 (C) -1
(D) 0 (E) 1.
2n  3 23
9. Cho daõy soá (un ) vôùi u n = thì soá laø soá haïng thöù maáy cuûa daõy soá ?
2n  1 19
(A) 10 (B) 8 (C) 6
(D) 4 (E) 2.
3n 2  100
10. Cho daõy soá (un ) vôùi un = thì soá 10 laø soá haïng thöù maáy cuûa daõy soá ?
3n 2  2
(A) 10 (B) 8 (C) 6
(D) 4 (E) khoâng coù trong daõy soá.
11. Soá 27 laø soá haïng cuûa daõy soá naøo trong caùc daõy sau:
I. (un ) vôùi u n = n 3
II. (un ) vôùi u n = n 2  4n  5.
III. (un ) vôùi un = 3.9 n
(D) Chæ I vaø II (E) Caû I, II vaø III.
n 2  12
12. Trong daõy soá (un ) vôùi un = coù chöùa bao nhieâu soá haïng baèng 7 ?
n
(A) 0 (B) 1 (C) 2
(D) 3 (E) voâ soá.
13. Naêm soá haïng ñaàu cuûa daõy soá (un ) vôùi un = 3n -n laø:
(A) 1; 2; 7; 24; 77. (B) 2; 7; 24; 77; 238. (C) 7; 24; 77; 238; 723.
(D) 4/3; 1; 2; 7; 24. (E) 19/9; 4/3; 1; 2; 7.
14. Toång cuûa 5 soá haïng ñaàu tieân cuûa daõy soá (un ) vôùi un = (-1)n . 3n ?
(A) 12 3  13 (B) 12  13 3 . (C) 12  13 3
(D) 13 3  12 (E) 12  13 3.
15. Cho daõy soá (un ) vôùi un = (-1)n n coù tính chaát laø:
(A) (un) laø daõy soá taêng.
(B) (un) laø daõy soá giaûm.
(C) (un) laø daõy soá bò chaän treân.
(D) (un) laø daõy soá bò chaën döôùi.
(E) (un) laø daõy soá coù caùc daáu + vaø – ñan xen nhau.
114
0168 203 6477
1
 neáu n chaün
n
16. Cho daõy soá (un ) vôùi un   . Thì 5 soá haïng ñaà u tieân cuûa daõy soá laø:
 n  1 neáu n leû

 n
1 1 1 1 1 2 3 4 1 1 1
(A) 1; ; ; ; . (B) 0; ; ; ; . (C) 0; ; 1; ; .
2 3 4 5 2 3 4 5 2 2 5
1 2 1 4 1 1 3
(D) 0; ; ; ; . (E) 1; ; 0; ; .
2 3 4 5 2 2 4
17. Cho daõy soá (un ) ñöôïc ñònh nghóa nhö sau: u1 = 0 vaø vôùi un = u2n-1 +1 thì soá haïng thöù
3 vaø thöù 5 laàn löôït laø:
(A) 2; 26 . (B) 26; 2. (C) 1; 2
(D) 2; 5. (E) 5; 26.
18. Cho daõy soá (un ) ñöôïc ñònh nghóa nhö sau: u1 = 5; u2 =3 vaø un+1 = 3un +2un-1 , n > 2
thì soá haïng thöù 3 vaø thöù 5 laàn löôït laø:
(A) 227; 19 . (B) 19; 227. (C) 3; 19.
(D) 19; 2. (E) 2; 227.
19. Daõy soá (un) laø daõy taêng caùc soá nguyeân döông chia heát cho 5. Vaäy soá haïng toång
quaùt cuûa daõy soá (un) laø:
(A) un =5n (B) un =5n + 5 (C) un =5n+10
(D) un =5n – 5 (E) un =10n.
20. Cho daõy soá (un ) ñöôïc ñònh nghóa nhö sau: u1 = 3; un+1 = 2un , n  1.
thì soá haïng u200 baèng ?
(A) 2200 (B) 2199 (C) 3.2199
(D) 3199 (E) 2.3199 .
21. Cho daõy soá (un ) ñöôïc ñònh nghóa nhö sau: u1 = 3; u n+1 = u n  2, n  2.
thì soá haïng u2007 baèng ?
(A) 4017 (B) 6020 (C) 4013
(D) 4012 (E) 4015.
1 3
22. Caùc soá naøo sau ñaây: -1; ; 0;1; laø chaën treân cuûa daõy soá (un ) vôùi u n =(-1)n .sinn ?
2 2
1 3
(A) - ; 1. (B) 0; 1. (C) 1; .
2 2
3 1 3
(D) . (E) -1; - ; 0; 1; .
2 2 2
115
0168 203 6477
1 3 1
23. Caùc soá naøo sau ñaây: 0; ; 1; , laø chaën döôùi cuûa daõy soá un = ?
2 2 n(n  1)
1 3
(A) 0 (B) ; 1. (C) 1; .
2 2
1 3 1
(D) ;1; . (E) 0; ; 1.
2 2 2
24. Trong caùc daõy soá sau, daõy soá naøo bò chaën treân bôûi 1 ?
n
 1  n 
I. (un ) vôùi un =  -  . II. (un ) vôùi un = cos   .
 3  2 
1
III. (un ) vôùi un = .
n
25. Trong caùc daõy soá sau, daõy soá naøo bò chaën döôùi bôûi 1 ?
1
I. (un ) vôùi un = 2n -1. II. (un ) vôùi un = 3.2n -1. III. (u n ) vôùi u n = n.
2
26. Trong caùc daõy soá sau, daõy soá naøo laø daõy soá bò chaën ?
n  (1)n
I. (un ) vôùi un = .
2n  1
II. (un ) vôùi un = 2n + 1.
2n  3
III. (u n ) vôùi u n = .
5n  4
(D) Chæ I vaø II (E) Chæ I vaø III.
2
27. Taäp hôïp caùc soá laø chaën treân cuûa daõy soá (u n) vôùi u n   2 laø:
n
(A) {0} B) {0;1} (C)  0;  
(D) (0;  ) (E) (1; ).
28. Trong caùc daõy soá sau, daõy soá naøo laø daõy laø daõy soá taêng ?
I. (un ) vôùi un = 3n + 1.
II. (un ) vôùi un = -n + 2007.
1
n 1
116
0168 203 6477
29. Trong caùc daõy soá sau, daõy soá naøo laø daõy laø daõy soá giaûm ?
n3
I. (u n ) vôùi u n = .
2n
II. (un ) vôùi un = n+1 - n .
2n  5
n2
30. Trong caùc daõy soá sau, daõy soá naøo laø daõy vöøa giaûm vaø vöøa bò chaën ?
I. (un ) vôùi un = 5-3n.
2n  3
II. (u n ) vôùi u n = .
3n  2
III. (un ) vôùi un = cos(n).
D.BAÛNG TRAÛ LÔØI TRAÉC NGHIEÄM
1. D 2. E 3. E 4. B 5. A
6. C 7. C 8. B 9. A 10. E
11. E 12. C 13. B 14. C 15. E
16. D 17. A 18. B 19. A 20. C
21. E 22. C 23. A 24. E 25. D
26. E 27. C 28. A 29. E 30. B.
1. (D) Daõy soá (un) laø haøm soá u : *

 vôùi n un .
2. (E) Daõy soá laø moät haøm soá.
117
0168 203 6477
1
3. (E) (A) sai vì laáy daõy soá (un) vôùi u n   .
2n
1
(B) sai vì laáy daõy soá (un) vôùi u n  n .
2
1
(C) sai vì laáy daõy soá (un) vôùi u n   n khi bieåu dieãn luoân naèm trong
2
1
khoaûng giöõa cuûa hai ñöôøng thaúng y   (xem hình16 sau).
2
1
(D) sai vì laáy daõy soá (un) vôùi u n   n khi bieåu dieãn luoân naèm trong
2
1
khoaûng giöõa cuûa hai ñöôøng thaúng y  vaø y = 0 (xem hình17 sau).
2
u(n) u(n)
1 1
y y
2 2
n n
1
y
2
Hình 17
Hình 16
4. (B) (A) hieån nhieân ñuùng.

(C) ñuùng vì daõy giaûm luoân bò chaën treân bôûi u 1.
(D) ñuùng vì daõy taêng luoân bò chaën döôùi bôûi u1.
(E) ñuùng vì ñònh nghóa.
5. (A) (un ) laø daõy soá taêng vaø un  0, n. Caàn theâm ñieàu kieän un  0, n
 1 
thì   laø daõy soá giaûm.
 un 
6. (C) un = cos(n) = (-1)n , n  *
neân {un}={  1}.
7. (C) u3  32  1  10.
n2  4
8. (B) a laø moät soá thuoäc daõy soá   a coù nghieäm
2n
 n 2 - 2an + 4 = 0 coù nghieäm neân ' = a2 -4  0 hay a  2 hoaëc a  -2
 a  {-1; 0;1} khoâng naèm trong daõy soá neân (C), (D), (E) loaïi. Thöû
a = -2  n= -2 (voâ lí) neân (A) loaïi. Vaäy coøn laïi (B) ñuùng.
2n  3 23
9. (A) Xeùt phöông trình   n  10.
2n  1 19
118
0168 203 6477
3n 2  100
10. (E) Xeùt phöông trình  10  27n 2 =-80 voâ nghieäm.
3n  2
2
11. (E) I. coù: u3 = 27.

II. coù: u4  27 (do xeùt phöông trình n 2 + 4n - 5 = 27  n=4)
III. coù: u1  27.
n 2  12
12. (C) Xeùt phöông trình  7  n 2  7n  12  0  n  3 hoaëc n=4.
n
13. (B) Thay laàn löôït n=1; 2; 3; 4; 5 vaøo un = 3n -n.
14. (C) Töông töï caâu 13.
15. (E) (un ) ñöôïc lieät keâ: -1; 2; - 3; 4 ;.....ñan xen daáu (+) vaø (-) laãn nhau.
11 1 3 1 1 5 1
16. (D) Naêm soá haïng ñaàu laø: ; ; ; ; .
1 2 2 4 5
17. (A) u2  u12  1  1 vaø u3  u22  1  2 neân u4  u32  1  5. Vaø u5  u24  1  26.
18. (B) u3  3u2  2u1  19 suy ra (A), (C), (E) loaïi.
Vì u5 > u4 > u3 neân loaïi (D). vaäy (B) ñuùng.
19. (A)
20. (C) u200  2u199  22 u198  23 u197  ...  2199.u1  3.2199.
21. (E) u2007  u2006  2  2  (2  u2005 )  2.2  u2005 
 3.2  u2004  ...  2006.2  u1  3  2006.2  4015.
3 3
22. (C) u n  (1)n sin n  1  u n  1 neân u n  .Vaäy 1 vaø laø 2 chaän treân
2 2
cuûa daõy soá (un ) .
1 1 1 1
23. (A) 0  un    , n  khoâng laø chaën döôùi.
n(n  1) 1(1  1) 2 2
Suy ra (B), (C), (D), (E) loaïi.
24. (E)
n n
 1 1 1
I. un          1 neân laø daõy bò chaën.
 3 3 3
n
II. un  cos  1 neân laø daõy bò chaën.
2
1 1
III. un    1 neân laø daõy bò chaën.
n 1
25. (D) I. un = 2n-1  2.1-1=1.
119
0168 203 6477
II. un = 3.2n-1  3.211  3  1
1
III. Coù u1   1  1 khoâng laø chaän döôùi.
2
n (1)n 1 1
26. (E) I. 0 < un = + < + =1 neân daõy (un ) laø daõy soá bò chaën.
2n  1 2n  1 2 2
II. un = 2n + 1 laø daõy khoâng bò chaën.
2n  3 2n  3 2 3 2 3
III. 0 < un        1.
5n  4 5n 5 5n 5 5
2 2
27. (C) u n   2  2   0 neân taäp caùc soá laø chaän treân cuûa daõy (u n ) laø  0;+  .
n 1
28. (A) I. coù: un+1 - un =3(n+1)+1-(3n+1) = 3 > 0  un+1 > un ,n neân (un ) laø
daõy taêng.
II. Töông töï I. coù ñöôïc (un ) laø daõy giaûm.
un 1 1 n n
III.  .   1  un 1  un neân laø daõy soá giaûm.
un n 1 1 n 1
un1 n  4 2n 1n4 1 1  1 1 5
29. (E) I.  n1 .     1     1     1.
un 2 n3 2  n 3  2  n 3 2  4  8
 un 1  un , n neân daõy soá giaûm.
1 u
II. un = , coù n 1 < 1 neân (un ) laø daõy giaûm.
n 1  n un
2n  5 1
III. un   1  un 1  un neân laø daõy soá giaûm.
n2 n2
30. (B) I. Laø daõy giaûm nhöng khoâng bò chaën .
2 5 1 2 5 7
II. 0 < un =  .    neân daõy soá (un ) laø daõy soá
3 3 3n  2 3 3 3
bò chaän vaø un > un+1 neân laø daõy giaûm
III. Laø daõy bò chaën do: u n  cos n  1 nhöng khoâng laø daõy soá
giaûm do (u n ) laø: -1; 1; -1; 1; ....
120
0168 203 6477
Baøi 3 CAÁP SOÁ COÄNG

1) Ñònh nghóa: Daõy soá (un) laø caáp soá coäng  n  2, un = un-1 + d .Trong ñoù d laø
moät soá khoâng ñoåi vaø d goïi laø coâng sai cuûa caáp soá coäng.
2) Moät soá tính chaát cuûa caáp soá coä ng: Cho caá p soá coäng (un) coù coâng sai d thì
u  u k 1
(a) u k = k 1 ,k  2.
2
(b) un = u1 + (n-1).d, k  2.
(c) Kí hieäu toång cuûa n soá haïng ñaàu tieân cuûa caáp soá coäng laø S n thì
n.  u1  un 
Sn = u1 + u2 + u3 +...+ un  .
2
n.  u1  un  n.[2u1  (n  1)d]
Chuù yù: Do coâng thöùc (b) neân: Sn = = .
2 2
Vaán ñeà1:
Xaùc ñònh soá haïng toång quaùt, soá haïng ñaàu tieân cuûa vaø coâng sai caáp soá
coäng.Tính toång cuûa n soá haïng ñaàu tieân cuûa caáp soá coäng.
Phöông phaùp: Döïa vaøo caùc coâng thöùc:
 un = u1 + (n-1).d, k  2.
n.  u1  un  n.[2u1  (n  1)d]
 Sn = = .
2 2
Chuù yù: un = Sn -Sn-1 .
Ví duï1: Cho caáp soá coäng: 1; 4; 7; 10; 13; 16,….

a) Tìm soá haïng u10 vaø soá haïng toång quaùt un cuûa daõy?
b) Tính S10 ? S15 ?
Giaûi :
a) Soá haïng ñaàu tieân laø: u1  1, coâng sai d = a2 -a1 = 4-1=3 . Soá haïng
u10 = u1 + 9d = 1 + 9.3 = 28.
Soá haïng toång quaùt: un = u1 + (n-1).d = 1 + (n-1).3 = 3n-2.
10.  u1  u10  10.(1  28)
b) S10 = = = 145.
2 2
121
0168 203 6477
15.[2u1  (15  1)d] 15[2.1  14.3]
S15 = = = 330.
2 2
Ví duï 2: Cho daõy soá (un) xaùc ñònh bôûi un = 5n + 4
a) Chöùng minh raèng daõy soá (un) laø caáp soá coäng. Haõy tìm soá haïng ñaàu
tieân, coâng sai ?
b) Tính S9 ?
Giaûi :
a) Ta coù:
un+1 - un = 5(n+1) + 4 - (5n + 4) = 5, n  1.
Neân un+1 = un + 5.Vaäy theo ñònh nghóa thì (un ) laø moät caáp soá coäng.
Coâng sai d = un+1 -un =5.
9.[2u1  (9  1)d] 9[2.9  8.5]
b) Vôùi u1 = 5.1 + 4 = 9 neân S9 = = = 261.
2 2
Ví duï 3: Tìm soá haïng ñaàu tieân vaø coâng sai cuûa caáp soá coäng bieát
Sn = 5n2 + 3n, n.
Giaûi :
Ta coù:
un = Sn - Sn-1 = 5n 2 + 3n-[5(n-1)2 +3(n-1)] = 10n - 2
Neân un = 10n - 2.
Suy ra u1 =10.1-2 = 8 vaø u2 =10.2-2 = 18. Vaäy d = u2 -u1 =10.
Vaäy u1 = 8 vaø d =10.
Ví duï 4: Cho caáp soá coäng coù u20 = -52 vaø u51 = -145. Haõy tìm soá haïng ñaàu
tieân, coâng sai vaø toång S10 ?
Giaûi :
Theo coâng thöùc: un = u1 + (n-1)d. Ta coù:
 u20  u1  19d  52 u  5
  1 .
 u51  u1  50d  145 d  3
n.[2u1  (n  1)d]
Duøng coâng thöùc Sn = , ta ñöôïc:
2
10.[2.5  9.(3)]
S10 = = -85.
2
Ví duï 5: Haõy vieát theâm 4 soá vaøo khoaûng giöõa cuûa hai soá 7 vaø 27 ñeå taïo thaønh
moät caáp soá coäng.
Giaûi :
Ta coù:
122
0168 203 6477
u1 = 7 vaø u6 = 27 trong daõy caáp soá coäng coù 6 phaàn töû.
Töø coâng thöùc u6 = u1 + 5d  27 = 7+ 5d  d  4.
Vaäy ta coù daõy caáp soá coäng nhôø coâng thöùc: un+1 = un + d laø:
7; 11; 15; 19; 23; 27.
Ví duï 6: Cho caáp soá coäng (un). Chöùng minh raèng 2(S3n -Sn ) = S4n .
Giaûi :
Ta coù:
 [2u  (3n  1)d].3n [2u1  (n  1)d].n 
2(S3n  Sn )  2  1  
 2 2 
[2u1  (4n  1)d].4n
 [4u1  (8n  2)d].n  2n.[2u1  (4n  1)d]   S4n .
2
Vaäy 2(S3n -Sn ) = S4n (ñpcm).
Ví duï 7: Tìm nghieäm nguyeân döông cuûa phöông trình:
x 1 x2 x3 1
+ + +....+ = 3.
x x x x
Giaûi :
x 1 x  2 x  3 1
Ñeå yù raèng , , , ...., laø moät daõy caáp soá coäng coù (x-1)
x x x x
1
soá haïng (x  + ) vaø coâng sai d = - . Neân ta coù:
x
 x 1 1 
x 1 x2 x 3 1
 x  1   
 x x  x 1
+ + +....+ =  .
x x x x 2 2
x 1
Vaäy phöông trình trôû thaønh:  3  x  7.
2
Vaäy x = 7 laø nghieäm.
Vaán ñeà 2: Tìm caùc soá haïng lieân tieáp cuûa moät caáp soá coäng.
Phöông phaùp:
 Neáu soá soá haïng caàn tìm laø soá leû thì ta goïi soá haïng giöõa laø a vaø coâng
sai d. Caùc soá haïng phaûi tìm coù daïng:..., a - 2d, a - d, a, a + d, a +2d,.....
 Neáu soá soá haïng caàn tìm laø soá chaün thì ta goïi coâng sai 2d.
Caùc soá haïng phaûi tìm coù daïng: ...., a-3d, a-d, a+ d, a + 3d,.... .
Ví duï 8: Tìm 3 soá haïng lieân tieáp cuûa moät caáp soá coäng. Bieát toång cuûa chuùng laø
9 vaø toång bình phöông cuûa chuùng laø 35.
Giaûi :
Goi 3 soá haïng cuûa caáp soá coäng laø: a-d; a; a+d. Theo ñeà baøi ta coù heä
123
0168 203 6477
phöông trình:
 (a  d)  a  (a  d)  9  3a  9  a3
  2  .
(a  d)  a  (a  d)  35 3a  2d  35 d  2
2 2 2 2
Vaäy 3 soá caàn tìm laø: 1; 3; 5 hay 5; 3;1.

Ví duï 9: Tìm 4 soá haïng lieân tieáp cuûa moät caáp soá coäng. Bieát toång cuûa chuùng laø
22 vaø toång bình phöông cuûa chuùng laø 106.
Giaûi :
Goi 4 soá haïng cuûa caáp soá coäng laø: a-3d; a-d; a+d; a+3d. Theo ñeà baøi ta
coù heä phöông trình:
 (a  3d)  (a  d)  (a  d)  (a  3d)  22  a  5,5
   2
(a  3d)  (a  d)  (a  d)  (a  3d)  166 4a  20d  166
2 2 2 2 2
 a  5,5  a  5,5
 2 
d  4,5 d  1,5
Vaäy 4 soá caàn tìm laø: 1; 4; 7; 11 hay 11; 7;4; 1.
1. Cho caùc daõy soá höõu haïn sau. Daõy soá naøo laø caáp soá coäng ?
I. -10; -5; 0; 5; 10; 15.
II. -4; -0,5 ; 3; 6,5; 10.
III. -2; -0,5; 1; 2,5; 4.
2. Cho caùc daõy soá (un) ñöôïc xaùc ñònh nhö sau:
I. u1  1; u2 =5 vaø un+1 = u k -2uk-1 .
II. u1  1; u2 = 3 vaø un+1 = u k -u k-1
1
III. u1  1; u2 = 4 vaø u n+1 = u k - u k-1
2
Daõy soá naøo treân ñaây laø caáp soá coäng ?
(D) Khoâng daõy naøo (E) Caû I, II vaø III.
3. Cho daõy soá höõu haïn sau: 3; 10; a; 24. Vôùi giaù trò naøo cuûa a ñeå daõy treân laø moät caáp
soá coäng ?
(A) Khoâng toàn taïi a (B) 15 (C) 16
(D) 17 (E) 18.
4. Cho caáp soá coäng (un) vôùi u1 = -3 vaø coâng sai d = 2 thì 5 soá haïng ñaàu cuûa daõy soá laø:
(A) -3; -1; 1; 3; 5. (B) -3; -1; 0; 3; 5 (C) -3; -2; 1; 3; 5.
(D) -3; -2; 1; 3; 5 (E) -3; -2; 1; 4; 5.
124
0168 203 6477
5. Soá töï nhieân leû thöù 2007 laø soá ?
(A) 2007 (B) 4013 (C) 4009
(D) 4009 (E) 4005.
6. Trong caùc daõy soá sau ñaây. Daõy soá naøo laø caáp soá coäng?
2007n  1
I. un  3n  2007 II. u n  III. un  n2 .
5
7. Ñieàn vaøo choã troáng (……), vôùi u1 laø soá haïng ñaàu vaø d laø coâng sai:
(A) Caáp soá coäng (u n ) vôùi u n  2n  2007 thì u1 =..... vaø d =..... .
(B) Caáp soá coäng (un ) vôùi u n  2004  4n thì u1 =..... vaø d =..... .
3n  4
(C) Caáp soá coäng (u n ) vôùi u n  thì u1 =..... vaø d =..... .
5
4  15n
(D) Caáp soá coäng (u n ) vôùi u n  thì u1 =..... vaø d =..... .
7
(E) Caáp soá coäng (un ) vôùi un  a  bn thì u1 =..... vaø d =..... .
8. Ñieàn caùc daáu (>, =, <) vaøo choã troáng (….) sao cho ñuùng:
(A) Caáp soá coäng coù coâng sai d laø daõy taêng neáu d.....0.
(B) Caáp soá coäng coù coâng sai d laø daõy giaûm neáu d.....0.
(C) Caáp soá coäng (un )coù coâng sai d laø daõy haèng (töùc un =c,n ) neáu d.....0.
(D) Caáp soá coäng (un ) coù coâng sai d > 0 vaø u1 >0 thì un .....0,n.
(E) Caáp soá coäng (un ) coù coâng sai d < 0 vaø u1 < 0 thì un .....0,n.
9. Toång cuûa 100 soá töï nhieân ñaàu tieân baèng ?
(A) 4851 (B) 4950 (C) 5049
(D) 5148 (E) 4752.
10. Cho caáp soá coäng laø: 3; 6; 9; 12; 15; … . Vaäy 9999 laø soá haïng thöù maáy cuûa daõy?
(A) 3333 (B) 3332 (C) 3331
(D) 3330 (E) 3329.
11. Toång cuûa n soá haïng ñaàu tieân cuûa caáp soá coäng laø:
1 1 3 999
Sn =1+  0   1   ....  . Vaäy n baèng ?
2 2 2 2
(A) 1000 (B) 1001 (C) 1002
(D) 1003 (E) 1004.
12. Noái moãi caáp soá coäng ôû coät beân traùi vôùi soá haïng thöù 10 cuûa noù sao cho ñuùng?
A. (un ) coù u1 =1 vaø d = 2. 1. u10 =17.
B. (un ) coù u1 =11 vaø d = 1. 2. u10 =18.
C. (un ) coù u1 =19 vaø d = 1/3. 3. u10 =19.
D. (un ) coù u1 =-1 vaø d = 2. 4. u10 =20.
125
0168 203 6477
E. (un ) coù u1 = 2 vaø d = 16/9. 5. u10 =21.
6. u10 =22.
13. Cho caáp soá coäng (un ) coù u11 =19 vaø u13 =27. Thì soá haïng u12 vaø u14 laàn löôït laø:
(A) 22 vaø 30. (B) 23 vaø 30. (C) 22 vaø 31.
(D) 23 vaø 31. (E) 24 vaø 31.
14. Cho 3 soá laäp thaønh caáp soá coäng vôùi coâng sai d > 0, trong ñoù hai soá laø: 3, 5 thì soá
coøn laïi laø ?
(A) 1 (B) 4 (C) 7
(D) 1 hoaëc 4 (E) 1 hoaëc 4 hoaëc 7.
15. Cho caáp soá coäng (un ) coù u4 =1 vaø u12 = 25 thì soá haïng toång quaùt un laø:
(A) un = 3n-10 (B) un = 3n-11 (C) un = -3n+10
(A) un = -3n+11 (A) un = -3n-11.
16. Cho caáp soá coäng (un ) coù toång cuûa 12 soá haïng ñaàu tieân laø 129 vaø toång cuûa soá
haïng u1vaø u5 baèng 14. Thì soá haïng ñaàu vaø coâng sai laàn löôït laø:
34 15 34 15 34 15
(A) vaø (B) vaø (C) vaø
7 14 7 7 14 14
34 7 15 7
(D) vaø (E) vaø .
15 15 34 15
17. Cho caáp soá coäng (un ) coù soá haïng thöù ba baèng 9 vaø soá haïng thöù naêm baèng 81.
Thì soá haïng toång quaùt (un ) baèng ?
(A) u n = 36n + 99 (B) un =36n-99 (C) un = 99n-36
(D) un = 99n-36 (E) un = -99n-36.
18. Cho caáp soá coäng goàm 6 soá haïng. Trong ñoù toång ba soá haïng ñaàu laø 168 vaø toång ba
soá haïng sau laø 21. Vaäy soá haïng ñaàu vaø coâng sai laàn löôït laø:
(A) 217 vaø -49 (B) 217 vaø 3 (C) 217 vaø 49
217 49 3 3
(D) vaø (D) vaø .
3 3 217 49
19. Cho caáp soá coäng (un ) coù u2 + u22 = 60 thì toång cuûa 23 soá haïng ñaàu tieân cuûa caáp
soá coäng baèng ?
(A) 630 (B) 620 (C) 690
(D) 680 (E) khoâng xaùc ñònh ñöôïc.
20. Soá ño cuûa 3 goùc moät tam giaùc vuoâng laäp thaønh caáp soá coäng. Thì soá ño ba goùc ñoù
laø:
(A) 90 ; 30 ; 60 . (B) 45 ; 45 ; 90 . (C) 25 ; 65 ; 90 .
(D) 15 ; 75 ; 90 . (E) khoâng toàn taïi.
21. Moät coâng ty traû löông cho coâng nhaân theo caùch sau : Möù c löông cuûa thaùng ñaàu tieân
laø 2 trieäu ñoàng vaø keå töø thaùng thöù hai trôû ñi thì möùc löông ñöôïc taêng theâm 0,5 trieäu
moãi thaùng . Coâng ty phaûi traû cho moät coâng nhaân bao nhieâu tieàn trong 1 naêm ñaàu
126
0168 203 6477
tieân (ñôn vò trieäu ñoàng) ?
(A) 53 (B) 54 (C) 55
(D) 56 (E) 57.
22. Cho 3 phöông aùn traû löông cuûa moät coâng ty nhö sau:
I. Thaùng ñaàu tieân laøm vieäc vôùi löông 10 trieäu ñoàng vaø taêng theâm 2 trieäu ñoàng moãi
thaùng sau ñoù.
II. Thaùng ñaàu tieân laøm vieäc vôùi löông 20 trieäu ñoàng vaø taêng theâm 0,1 trieäu ñoàng
moãi thaùng sau ñoù.
III. Thaùng ñaàu tieân laøm vieäc vôùi löông 15 trieäu ñoàng vaø taêng theâm 0,5 trieäu ñoàng
moãi thaùng sau ñoù.
Trong naêm ñaàu tieân phöông aùn traû löông cao nhaát, thaáp nhaát laàn löôït laø:
(A) I vaø II (B) I vaø III (C) II vaø III
(D) II vaø I (E) III vaø I.
23. Ngöôøi ta troàng 1275 caây theo moät hình tam giaùc nhö sau: haøng thöù nhaát coù 1 caây;
haøng thöù 2 coù 2 caây; haøng thöù ba coù 3 caây,….. Vaäy troàng ñöôïc bao nhieâu haøng ?
(A) 50 (B) 49 (C) 48
(D) 47 (E) 46.
24. Moät ñoàng hoà baét ñaàu töø 0 giôø. Khi kim chæ moät giôø ñoàng hoà ñaùnh chuoâng 1 tieáng,
chæ hai giôø ñaùnh 2 tieáng,…..,chæ 12 giôø ñaùnh 12 tieáng, 13 giôø (xem laø 1 giôø chieàu)
ñaùnh 1 tieáng chuoâng, 14 giôø (xem laø 2 giôø chieàu) ñaùnh 2 tieáng chuoâng,…, 24 giôø
(xem laø 12 giôø chieàu) ñaùnh 12 tieáng chuoâng. Vaäy trong moät naêm (365 ngaøy) ñoàng
hoà ñaùnh bao nhieâu tieáng chuoâng ?
(A) 28470 (B) 18980 (C) 56940
(D) 70410 (E) 85410.
25. Toång cuûa n (n >1) soá haïng ñaàu tieân cuûa moät caáp soá coäng (un), coâng sai d = 2 laø 31.
Bieát u1 = a laø moät soá nguyeân. Vaäy a baèng?
(A) -26 (B) -27 (C) -28
(D) -29 (E) -30.
26. Cho toång cuûa n soá haïng ñaàu tieân cuûa moät caáp soá coäng laø 2n 2 - n thì soá haïng thöù 10
cuûa daõy soá laø :
(A) 36 (B) 37 (C) 38
(D) 39 (E) 40.
27. Cho moät caáp soá coäng coù soá haïng ñaàu baèng 3 vaø soá haïng cuoái laø 48. Toång cuûa caùc
soá haïng laø 255 thì coâng sai d baèng?
(A) 1 (B) 2 (C) 3
(D) 4 (E) 5.
28. Cho caáp soá coäng: -3; 3; 9; 15; 21;….. coù toång cuûa n soá haïng ñaàu tieân laø Sn. Vaø caáp
soá coäng: 1; 5; 9; 13; 17;…. coù toång cuûa n soá haïng ñaàu tieân laø S’ n.Ñeå Sn = S’ n thì n
127
0168 203 6477
(n > 0) baèng ?
(A) 3 (B) 4 (C) 5
(D) 6 (E) 7.
29. Cho S = 3 + 6 + 9 +12 +15 +…+ 3N. Soá nguyeân döông N nhoû nhaát thoûa S >
1000000 laø:
(A) 816 (B) 815 (C) 814
(D) 813 (E) 812.
30. Cho caáp soá coäng (un) coù u1 = 1 vaø coâng sai d = -1 thì S4 + S5 + S6 baèng ?
(A) -32 (B) -16 (C) -8
(D) -4 (E) -2.
31. Trung bình coä ng cuûa 100 soá nguyeân döông lieân tieáp baét ñaàu töø soá 6 baèng ?
(A) 5550 (B) 554,8 (C) 554,6
(D) 55,4 (E) 55,5.
32. Neáu toång cuûa 3n soá nguyeân döông ñaàu tieân lôùn hôn toång cuûa n soá nguyeân döông
ñaàu tieân laø 410 thì toång cuûa 2n soá nguyeân döông ñaàu tieân baèng ?
(A) 190 (B) 200 (C) 210
(D) 220 (E) 230.
33. Toång cuûa 100 soá nguyeân döông chaün ñaàu tieân tröø ñi toång cuûa 100 soá nguyeân
döông leû ñaàu tieân baèng ?
(A) 0 (B) 30 (C) 60
(D) 90 (E) 100.
34. Cho hai caáp soá coäng (a n) vôùi a1 = 7 vaø caáp soá coäng (bn) vôùi b1 = 2000. Bieát raèng
a2006 + b2006 =2007. Vaäy a2007 + b2007 baèng ?
(A) 2007 (B) 2006 (C) 2005
(D) 2004 (E) 2003.
a a
35. Cho hai caáp soá coäng: x, a1 ,a2 , a3 , a4 , a5 , y vaø x, b1 , b2 , y thì 1 4  ?
b1  b2
(A) 1 (B) 3/2 (C) 2
(D) 5/2 (E) 3.
2  4  6  ...  2n 2008
36. Tìm nghieäm nguyeân döông cuûa phöông trình sau:  .
1  3  5  ....  (2n  1) 2007
(A) 2005 (B) 2006 (C) 2007
(D) 2008 (E) 2009.
37. Cho caáp soá coäng coù toång 100 soá haïng ñaàu baèng 50 vaø toång cuûa 50 soá haïng ñaàu
baèng 100. Vaäy toång cuûa 150 soá haïng ñaàu baèng ?
(A) 150 (B) 50 (C) 100
(D) –100 (E) –150.
38. Cho tam giaùc vuoâng coù ñoä daøi ba caïnh laäp neân moät caáp soá coäng: a, b, c (theo thöù
128
0168 203 6477
töï taêng daàn) thì tæ leä a: b: c baèng ?
(A) 1: 2: 3 (B) 2: 3: 4 (C) 3: 4: 5
(D) 4: 5: 6 (E) 5: 6: 7.
39. Cho moät töù giaùc loài coù soá ño 4 goùc laäp neân caáp soá coäng vaø goùc nhoû nhaát laø 25 0 thì
goùc lôùn nhaát baèng ?
(A) 1500 (B) 1550 (C) 1600
(D) 1650 (E) 1700.
40. Toång: 5 +11 + 17 + 23 + 29 +…+ 599 baèng ?
(A) 30000 (B) 30010 (C) 30100
(D) 30200 (E) 30300.
1. E 2. D 3. D 4. A 5. B
6. D
7. A. u1 = –2005; d1 = 2. B. u1 = 2000 ; d1= –4.
1 3 11 15
C. u1 = ; d1= . D. u1= ; d1= . E. u1 = a + b; d1 = b.
5 5 7 7
8. A. > B. < C. = D. > E. <
9. B 10. A 11. C
12. A-3 B-4 C-6 D-1 E-2
13. D 14. E 15. B 16. A 17. B
18. D 19. C 20. A 21. E 22. B
23. A 24. C 25. D 26. B 27. E
28. C 29. A 30. B 31. E 32. C
33. E 34. A 35. B 36. C 37. E
38. C 39. B 40. D.
1. (E) I. coâng sai d=5.

II. Coù coâng sai d = 3,5.
III. Coù coâng sai d=1,5.
2. (D) Chuù yù: daõy (un) laø caáp soá coäng thì 2u k = uk+1 + uk-1  u k 1  2u k  u k 1 . Neân
129
0168 203 6477
(I), (II), (III) ñeàu khoâng laø caáp soá coäng.
3. (D) d  10  3  7  a  10  7  17.
4. (A) u k 1  u k  d .
5. (B) Caùc soá töï nhieân leû: 1; 3; 5; 7; …. Laø moät caáp soá coäng coâng sai d = 2.
Neân ta coù u1 =1 vaø d = 2 neân u2007 = u1 + 2006.d = 4013.
6. (D) Xeùt hieäu un 1  un  d laø haèng soá thì theo ñònh nghóa (un ) laø caáp soá coäng.
I. un 1  un  3 neân (un ) laø caáp soá coäng.
2007
II. u n 1  u n   neân (u n ) laø caáp soá coäng.
5
III. un 1  un  2n  1, khoâng laø haèng soá neân (un ) khoâng laø caáp soá coäng.
7. Chuù yù: Caáp soá coäng (un ) vôùi un = a + b.n thì u1 = a + b vaø d = b.
8. (un ) laø caáp soá coäng  un+1 -un = d laø haèng soá, n.
Vaäy (un ) laø daõy soá taêng khi d > 0; giaûm khi d < 0 vaø daõy haèng khi d=0.
99(1  99)
9. (B) S100 = 0 + 1 + 2 +....+ 99 = = 4950.
2
10. (A) un = u1 + (n-1)d  9999 = 3 + (n-1).3  n=3333.
999  1
11. (C) un = u1 + (n-1)d  - = 1 + (n-1).  -   n=1002.
2  2
12. u10 = u1 + 9d.
u u
13. (D) u12  11 13  23 neân d = u13 -u12 =4 neân u14 = u13 +d = 31.
2
14. (E) Do d  0. Coù 3 tröôøng hôïp:
a; 3; 5 laø caáp soá coäng  2.3 = a + 5  a=1.
3; a; 5 laø caáp soá coäng  2a = 3 + 5  a=4.
3; 5; a laø caáp soá coäng  5.2  3  a  a  7.
 u4  u1  3d  u  3d  1  u  8
15. (B)   1  1 .
 u12  u1  11d  u1  11d  25  d  3
Vaäy un  u1  (n  1).3  3n  11.
 u1  u5  14  u1  2d  7  u  34 / 7
16. (A)    1 .
 S12  129 2u1  11d  21,5 d  15/ 14
 u3  u1  2d  u  2d  9  u  63
17. (B)   1  1  un  36n  99.
 u5  u1  4d  u1  4d  81  d  36
 u1  u2  u3  168 3u1  3d  168  u1  217 / 3
18. (D)    .
 u4  u5  u6  21 3u1  12d  21  d  49 / 3
19. (C) u2  u22  60  u1  11d  30
130
0168 203 6477
23
neân S23 = (2u1  22d)  23(u1  11d)  23.30  690.
2

A  B  90

A  30
20. (C) Giaû söû A < B < C vaø vuoâng taïi C. Ta coù:  
 2B  A  C  B  60


21. (E) Kí hieäu un (trieäu ñoàng ) laø möùc löông cuûa moät coâng nhaân thaùng thöù n trong
naêm ñaàu tieân. Ta coù:
u1  2 vaø un+1 = un + 0,5, n  1 neân daõy soá (un ) laø caáp soá coäng.
Vaäy S12 = (2u1 +11d).6 = 57 (trieäu).
22. (B) Töông töï caâu 21.

I. coù: un 1  10  2.n neân S12 =6(2u1  11d)  252 (trieäu).
II. coù: un 1  20  0,1.n neân S12 =6(2u1  11d)  246,6 (trieäu).
III. coù: un 1  15  0,5.n neân S12 =6(2u1  11d)  213 (trieäu).
23. (A) Goïi un laø soá caây ôû haøng thöù n thì ta coù caùc un laäp neân caáp soá coäng:
[2u1  (n  1)d]
un+1= un+1. Vaäy Sn   1275  n 2  n  2550  0  n  50.
2
24. (C) Töø 0 giôø ñeán 12 giôø coù:
(1  12)12
1  2  3  ...  12   78 (tieáng chuoâng).Neân moät ngaøy coù 78.2 =
2
156 tieáng chuoâng. Vaäy trong moät naêm coù: 78.2.365=56940 (tieáng chuoâng)
25. (D) Sn =31  [a + (n-1)].n = 31  n2 + (a-1)n-31= 0 (*)
n + n2 = 1-a (1)
(*) luoân coù hai nghieäm traùi daáu (do c=-31 < 0) vaø  1
 n1n 2 = -31 (2)
Ta phaûi coù: caû n1 , n 2  vì ngöôïc laïi thì voâ lí vôùi (1) do a  .
neân n1 =-1 vaø n 2 =31. Vaäy 1-a = n1 +n 2 = 30  a=-29.
26. (B) Ta coù:
Sn  2n 2  n  S1  u1  1 vaø S2  2.22  2  6.Vì u2 = S2 -S1 = 6-1= 5.
Vaäy d = u2 -u1 = 4 vaø u10 = u1 + 9d = 1+ 9.4 = 37.
27. (E) Ta coù:
(u  un ).n (3  48).n
Sn = 1  255 =  n  10.
2 2
vaø u10 = u1  9.d  3  9d  48  d  5.
28. (C) Ta coù:
[3.2  (n  1)6].n [1.2  (n  1)4].n
Sn = vaø S'n =
2 2
Neân Sn = S'n  6  (n  1).6  2  (n  1).4  n  5.
131
0168 203 6477
(3  3N).N
29. (A) S=3 + 6 + 9 +...+ 3N = >10 6
2
 3N + 3N - 2.10  0  N  815,9...
2 6
Vaäy soá nguyeân döông N nhoû nhaát thoûa maõn laø: N=816.
n n(3  n)
30. (B) Ta coù: Sn =[2u1 +(n-1).d]. = .
2 2
Vaäy S4 + S5 + S6  2  (5)  (9)  16.
31. (E) Ta coù:
u1 =6 vaø d=1. Ta coù: caáp soá coäng (un ) neân S100 =(2u1 + 99d).50=5550.
S100
Vaäy trung bình coäng baèng  55,5.
100
3n(3n  1) n(n  1) 8n 2  2n
32. (C) S3n -Sn = - = = 410  4n 2 + n- 410=0. Vaäy n=10.
2 2 2
2n(2n  1)
Vaäy S2n = S20   210.
2
33. (E) Toång cuûa 100 soá nguyeân döông leû ñaàu tieân laø:
S100 (leû)=[ 2u1 + (n-1).d].50 = [2.1 + 99.2].50 = 10000.
Toång cuûa 100 soá nguyeân döông chaün ñaàu tieân laø:
S100 (chaün)=[ 2u1 + (n-1).d].50 = [2.2 + 99.2].50 = 10100.
34. (A) a2006 + b2006 = (a1 + 2005d1 ) + (b1 + 2005d 2 ) = (a1 +b1 )+2005(d1 +d 2 ).
 2007 = 2007 + 2005(d1 + d2 )  d1 + d2 = 0.
Neân a2007 + b2007 = (a1 +b1 ) + 2006(d1 +d 2 )= a1 +b1  2007.
35. (B) Ta coù:
a1 - a4 = (x + d1 ) - (x + 4d1 ) = -3d1 (d1: laø coâng sai cuûa daõy thöù nhaát).
b1 - b2 =-d 2 (d 2 : laø coâng sai cuûa daõy thöù hai ).
d1 1
Maët khaùc: y = x + 6d1 vaø y = x +3d 2 neân = .
d2 2
a1  a4 d 3
Vaäy  3. 1 = .
b1  b2 d2 2
n  1 2008
36. (C) Phöông trình töông ñöông laø:   n  2007.
n 2007
 100(2u1  99d)
 S100 = 2
= 50
2u  99d  1  u  3,47
37. (E) Ta coù:   1  1 .
S  50(2u1  49d) = 100 2u1  49d  4 d  0,06
 50 2
150(2u1  149d)
Vaäy S150   150.
2
38. (C) Ta coù:
132
0168 203 6477
  3b
 c  a  2b  a=
 2b = a + c c + a = 2b   4 .
 2  2 2  b 
 c  b 2
 a 2
 c  a  b 2
 ca  2  c 5b
  4
3b 4b 5b
Vaäy a: b: c = : :  3 : 4 : 5.
4 4 4
39. (B) Ta coù: Toång cuûa 4 goùc cuûa töù giaùc loài laø:
130
25  (25  d)  (25  2d)  (25  3d)  360  d  .
3
Vaäy goùc lôùn nhaát laø: 25 + 3d = 25 + 130 =155 .
40. (D) Ta coù: un  u1  (n  1)d  559  5  (n  1).6  n  100.
Vaäy S100 = (5+599).50 = 30200.
133
0168 203 6477
Baøi 4: CAÁP SOÁ NHAÂN
1) Ñònh nghóa: Daõy soá (un) laø caáp soá nhaân  n  2, un = un-1.q .Trong ñoù q laø
moät soá khoâng ñoåi vaø q goïi laø coâng boäi cuûa caáp soá nhaân.
2) Moät soá tính chaát cuûa caáp soá nhaân: Cho caáp soá nhaân (un) coù coâng boäi q thì
(a) u2k = uk-1.uk+1 , k  2.
(b) un = u1.qn-1
(c) Kí hieäu toång cuûa n soá haïng ñaàu tieân cuûa caáp soá nhaân laø Sn thì
u1 .  q n  1
Sn = u1 + u2 + u3 +...+ u n  ,n  1.
q 1
Vaán ñeà1:
Xaùc ñònh soá haïng toång quaùt, soá haïng thöù k, soá haïng ñaàu tieân cuûa vaø
coâng boäi cuûa caáp soá nhaân.
Phöông phaùp: Döïa vaøo caùc coâng thöùc:
 un = u1.qn-1
 un+1 = un .q.
1 1
Ví duï1: Cho caáp soá nhân: 1; ; ;...... . Tìm soá haïng thứ 8 của cấp số nhân ?
3 9
Giaûi :
1 u 1
Ta coù: u1  1, u2 = neân coâng boäi q = 2 = . Nhôø coâng thöùc:
3 u1 3
7
1 1
un = u1.q do ñoù: u8 = u1.q =1.   = 7 .
n-1 7
3 3
Ví duï 2: Cho caáp soá nhaân (un) xaùc ñònh bôûi u3 = 18 vaø u6 =-486.
a) Tìm soá haïng ñaàu tieân vaø coâng boä i ?
b) Tìm soá haïng toång quaùt cuûa caáp soá nhaân?
Giaûi :
 u  u1 .q 2
 u .q  18
2
(1)
a) Ta coù:  3  1 5
 u6  u1 .q  u1 .q  486 (2)
5
133
0168 203 6477
Laáy (2) chia (1) ta coù: q3 =-27  q=-3.
18
Vaø töø (1) suy ra: u1 =  2.
(3)2
Vaäy u1 =2 vaø q= -3.
b) Soá haïng toång quaùt laø: un = u1qn-1 = 2.3n-1.
Vaán ñeà 2: Tính toång cuûa n soá haïng ñaàu tieân cuûa caáp soá nhaân.
Phöông phaùp: Duøng coâng thöùc:
u1 .  q n  1
Sn = u1 + u2 + u3 +...+ u n  ,n  1.
q 1
Ví duï 3: Tìm soá nguyeân döông n thoûa: 1+2 +22 +...+ 2n  1023 (*)
Giaûi:
Veá traùi cuûa (*) laø toång cuûa (n +1) soá haïng ñaàu tieân cuûa caáp soá nhaân vôùi
2n 1  1
u1 =1 vaø coâng boä i q=2. Neân veá traùi laø: 1.  2n 1  1.
2 1
Do ñoù: (*)  2 -1=1023  2 =2 . Vaäy n + 1 =10  n = 9.
n+1 n+1 10
2 2 2
 1  1  1
Ví duï 4: Tính toång S =  2+  +  4+  + ...+  2n + n  .
 2  4  2 
Giaûi :
 1  1   2n 1 
S =  4 + 2 +  +  16 + 2 +  + ...+  2 + 2 + 2n 
 4  16   2 
 1  1 2 1 
n
  4  16  ...  4    2  2  ...  2        ...    

n
4 4  4  
n soá n soá 
n soá
2 n
1  1  1 
  4 + 4 +...+ 4  + 2n +      ...    
1 2 n
 4  4   4  
n
1
1   n
4 1
n
1 4 4 n 1 1 
 4.  2n  .   .  4  1  2n  1    
4 1 4 1 1 3 3   4  
4
4 1  4 1  
n
1  (4 n  1)
 (4n  1)  2n   n    4  n   2n
3 3 4   4  3
(4n 1  1)(4n  1)
Vaäy S =  2n.
3.4n
Ví duï 5: Tính toång cuûa n soá haïng sau: S = 3 + 33 + 333+...+ 33...3
n soá
134
0168 203 6477
Giaûi :
  3 
S  3 1  11  ...  11...1   9  99  ...  99...9 
 n soá  9 n soá 
1
 (10  1)  (102  1)  ...  (10 n  1)
3
1 1  10 n  1 
 10  102  ...  10 n  n   10.  n
3 3 10  1 
1
Vaäy S=
27
10 n 1  10  9n  .
1. Trong caùc daõy soá höõu haïn sau, daõy soá naøo laø caáp soá nhaân ?
I. 6; 15; 37,5 ; 93,75.
II. 2; 12; 72; 432.
III. 10; 2; 0,4; 0,08.
2. Cho caùc daõy soá (un) ñöôïc xaùc ñònh nhö sau:
I. (un ) coù u100  10 vaø u98 = -10. .
II. (un ) coù u100  10 vaø u98 = 10.
III. (un ) coù u100  10 vaø u98 = 0.
Daõy soá naøo treân ñaây laø caáp soá nhaân ?
(D) khoâng daõy naøo (E) Caû I, II vaø III.
3. Cho daõy soá höõu haïn sau: 3; a; 12. Vôùi giaù trò döông naøo cuûa a ñeå daõy treân laø moät
caáp soá nhaân ?
(A) 9 (B) -6 (C) 6
(D) 36 (E) khoâng toàn taïi .
4. Cho caáp soá nhaân (un) vôùi u1 = 4 vaø coâng boäi q = 2 thì 5 soá haïng ñaàu cuûa daõy soá laø:
(A) 4; 8; 16; 32; 64. (B) 4; 16; 32; 64; 128. (C) 4; 6; 8; 10; 12.
(D) 4; 2; 1; 0,5; 0,25. (E) 4; 3; 2; 1; 0.
1
5. Cho caáp soá nhaân (un) coù u1 = vaø coâng boäi q = -3 thì u5 baèng ?
27
(A) 27 (B) 9 (C) 6
(D) 3 (E) –3.
135
0168 203 6477
6. Trong caùc daõy soá sau ñaây, daõy soá naøo laø caáp soá nhaân?
I. (un ) vôùi un  n.2n1 II. (un ) vôùi un  (3)3n1. III. (un ) vôùi un  2n2 .
7. Ñieàn vaøo choã troáng (……), vôùi u1 laø soá haïng ñaàu vaø q laø coâng boäi cho töøng caáp soá
nhaân:
(A) Caáp soá nhaân (un ) vôùi un  (1)n .34n thì u1 =..... vaø q=..... .
(B) Caáp soá nhaân (un ) vôùi un  6n1.3 thì u1 =..... vaø q =..... .
2
(C) Caáp soá nhaân (u n ) vôùi u n  n 1 thì u1 =..... vaø q =..... .
3
(1)n
(D) Caáp soá nhaân (un ) vôùi u n  thì u1 =..... vaø q =..... .
3.24n
(E) Caáp soá nhaân (un ) vôùi un  akn .b (trong ñoù: k, a,b laø caùc haèng soá)
thì u1 = ..... vaø q = ..... .
8. Cho daõy soá (un) ñöôïc xaùc ñònh bôûi u1 = 5 vaø un+1 = 3un +1. Daõy soá (vn) vôùi vn = un +
m laø caáp soá nhaân khi m baèng ?
(A) 0 (B) 1/2 (C) 1
(D) 3/2 (E) 2.
9. Ñieàn caùc daáu (>, =, <) vaøo choã troáng (….) sao cho ñuùng:
(A) Caáp soá nhaân (un ) vôùi u n > 0, n thì daõy soá taêng khi coâng boäi q.....1.
(B) Caáp soá nhaân (un ) vôùi un >0, n laø daõy giaûm neáu coâng boäi q.....1.
(C) Caáp soá nhaân (un ) vôùi un  0,nlaø moät daõy haèng neáu coâng boäi q.....1.
(D) Caáp soá nhaân (un ) coù u1 >0 vaø q > 0 thì un .....0,n.
(E) Caáp soá nhaân (un ) coù u1 <0 vaø q > 0 thì un .....0,n.
10. Noái moãi caáp soá nhaân ôû coät beân traùi vôùi soá haïng thöù 4 cuûa noù sao cho ñuùng?
A. (un ) coù u1 = 4 vaø q = 2. 1. u4 =1.
B. (un ) coù u1 =1 vaø q = -1/2. 2. u4 =-4.
C. (un ) coù u1 =1/27 vaø q = 3. 3. u4 =-1/8.
D. (un ) coù u1 =1/16 vaø q = -4. 4. u 4 = 3.
E. (un ) coù u1 = 1/9 vaø q = 3. 5. u4 = 32.
6. u4 = -3.
11. Cho caáp soá nhaân (un) coù u5 = 96 vaø u6 = 192 thì soá haïng u7 baèng ?
(A) 384 (B) 576 (C) 768
(D) 960 (E) 1152.
136
0168 203 6477
12. Toång caùc chöõ soá cuûa soá haïng thöù 20 cuûa caáp soá nhaân (un) vôùi u1 = 3 vaø u6 = 96?
(A) 30 (B) 31 (C) 32
(D) 33 (E) 34.
13. Cho cấp số nhaân (un ) với số hạng thứ ba là 9 và số hạng thứ năm là 81. Vậy số hạng
đầu tiên bằng ?
(A) 5 (B) 4 (C) 3
(D) 2 (E) 1.
14. Cho caáp soá nhaân (un ) coù toång soá haïng thöù ba vaø thöù naêm baèng 90. Hieäu cuûa soá
haïng thöù hai vaø soá haïng thöù saùu baèng 240. Vaäy coâng boäi q aâm baèng?
(A) -1 (B) -2 (C) -3
(D) -4 (E) -5.
1 2 4 8 32
15. Cho caáp soá nhaân: ; ; ; ; ...thì laø soá haïng thöù maáy cuûa daõy ?
3 9 27 81 729
(A) 5 (B) 6 (C) 7
(D) 8 (E) 9.
16. Toång S=21 + 22 + 23 +....+ 210 baèng ?

(A) 2046 (B) 2040 (C) 2038
(D) 2036 (E) 2034.
17. Cho caáp soá nhaân goàm 6 soá haïng bieát toång cuûa ba soá haïng ñaàu laø 168 vaø toång cuûa 3
soá haïng cuoái baèng 21. Vaäy coâng boäi q baèng ?
3 1
(A) (B) 1 (C)
2 2
1 1
(D) (E) .
4 8
18. Cho caáp soá nhaân (un ) bieát u1 = 3 vaø q = 3/2 thì toång cuûa saùu soá haïng ñaàu tieân cuûa
daõy baèng ?
1991 1993 1995
(A) (B) (C)
32 32 32
1997 2001
(D) (E) .
32 32
19. Daõy soá naøo sau ñaây laø caáp soá nhaân (un) bieát (un) goàm 5 soá döông vaø soá haïng ñaàu
tieân laø 3 vaø soá haïng cuoái cuøng laø 243 ?
(A) 3; 12; 48; 192; 243.
(B) 3; 15; 75; 375; 243.
(C) 3; 9; 27; 81; 243.
137
0168 203 6477
(D) 3; 6; 12; 24; 243.
(E) Moät keát quaû khaùc.
20. Moät caáp soá nhaân coù 9 soá haïng döông bieát u1  5 vaø u9 = 1280. Vaäy toång caùc
soá haïng cuûa caáp soá nhaân baèng?
(A) 2540 (B) 2545 (C) 2550
(D) 2555 (E) 2560.
21. Cho hai caáp soá nhaân (a n) vaø (bn) bieát a1.b1 = 2007 vaø a2006.b2006 =2007 thì a2007.b2007
baèng?
(A) 2003 (B) 2004 (C) 2005
(D) 2006 (E) 2007.
22. Moät töù giaùc coù 4 goùc laäp neân moät caáp soá nhaân vaø goùc cuoái gaáp 9 laàn goùc thöù hai.
Vaäy goùc nhoû nhaá t laø bao nhieâu ñoä ?
(A) 90 (B) 100 (C) 110
(D) 120 (E) 130.
23. Nghieäm nguyeân döông n cuûa phöông trình:

1 + 2 + 4 + 8 + … + 2n = 63.
(A) 2 (B) 3 (C) 4
(D) 5 (E) 6.
24. Daân soá cuûa moät tænh A laø 3 trieäu ngöôøi. Bieát raèng tæ leä taêng daân soá haèng naêm cuûa
thaønh phoá A laø 4%. Hoûi daân thaønh phoá A sau 3 naêm sau laø bao nhieâu trieäu daân?
(A) 3,1 (B) 3,1448 (C) 3,2448
(D) 3,3448 (E) 3,4448.
3n 1  3.2n
25. Cho toång cuûa n soá haïng ñaàu tieân cuûa moät caáp soá nhaân laø Sn  thì soá
3n
haïng thöù naêm baèng ?
2 4 8
(A) (B) (C)
3 9 27
16 32
(D) (E) .
81 243
26. Soá nguyeân döông n nhoû nhaát ñeå toång S  3  32  33  ...  3n  106 laø:
(A) 12 (B) 13 (C) 14
(D) 15 (E) 16.
138
0168 203 6477
27. Vôùi giaù trò naøo cuûa x thì daõy soá: x + 1; x + 4; x +10 laø caáp soá nhaân ?
(A) 2 (B) 3 (C) 4
(D) 5 (E) 6.
28. Neáu x+1; 4x+1; 16x; … laäp neân caáp soá nhaân thì soá haïng thöù tö baèng ?
62x 64x
(A) 60x (B) (C)
3 3
65x 67x
(D) (E) .
3 3
29. Cho caáp soá nhaân 21/ 3 ; 22/ 3 ; 23/ 3 ; ....; 2n/ 3 . Soá nguyeân döông n nhoû nhaát sao cho
tích cuûa n soá haïng ñaàu tieân lôùn hôn 215 ?
(A) 4 (B) 6 (C) 8
(D) 10 (E) 12.
30. Toång 1  (1  2)  (1  2  22 )  (1  2  22  23 )  ...  (1  2  22  ...  210 )  ?
2
(A) 4040 (B) 4051 (C) 4062

(D) 4083 (E) 4094.
31. Trong moät caáp soá nhaân goàm caùc soá döông, coù hieäu giöõa soá haïng thöù ba vaø soá haïng
thöù hai laø 36 vaø hieäu giöõa soá haïng thöù baûy vaø thöù saùu laø 9216. Vaäy toång cuûa 5 soá
haïng ñaàu tieân cuûa caáp soá nhaân laø:
(A) 55 (B) 54 (C) 1023
(D) 1024 (E) Moät keát quaû khaùc.
32. Cho moät caáp soá nhaân coù toång cuûa hai soá haïng ñaàu baèng 7. Toång cuûa 6 soá haïng
ñaàu baèng 91. Vaäy toång cuûa 4 soá haïng ñaàu laø:
(A) 28 (B) 35 (C) 39
(D) 42 (E) 54.
33. Tính toång taát caû caùc soá haïng cuûa moät caáp soá nhaân, bieát raèng soá haïng ñaàu baèng 6,
soá haïng thöù hai baèng 12 vaø soá haïng cuoái baèng 3072?
(A) 6130 (B) 6038 (C) 6138
(D) 5120 (E) 4120.
34. Cho caáp soá nhaân coù soá haïng ñaàu 1/32. Soá haïng thöù hai 1/16 thì soá 8 laø soá haïng
thöù maáy cuûa caáp soá nhaân ?
(A) 8 (B) 9 (C) 10
(D) 11 (E) 12.
139
0168 203 6477
35. Toång S  9  99  999  ...  99....9 laø :
n soá
10  10
n 1
10 n 1
n 10 n 1  10  9n
(A) (B) (C)
9 9 n
10  10  9n
n 1
(D) (E) khoâng xaùc ñònh ñöôïc.
9
1. E 2. D 3. C 4. A 5. D
6. B
7. A. u1= –81; q = –81. B. u1 = 108 ; q = 6.
1 1 1
C. u1= 2; q = . D. u1 = ;q= . E. u 1 = ak.b; q = ak.
3 48 46
8. B
9. A. > B. < C. = D. > E. <
10. A-5 B-3 C-1 D-2 E- 4
11. A 12. D 13. E 14. C 15. B
16. A 17. C 18. C 19. C 20. D
21. E 22. A 23. D 24. C 25. D
26. D 27. A 28. C 29. D 30. D
31. C 32. A 33. C 34. B 35. D.

5
1. (E) I. coâng boäi q = .
2
II. Coù coâng boäi q = 6.
1
III. Coù coâng boäi q = .
5
2. (D) Chuù yù: daõy (un) laø caáp soá nhaân thì u2k = uk+1.uk-1. Neân (I) vaø (II) khoâng laø caáp
soá nhaân do u299  u98 .u99 . Daõy (III) cuõng khoâng laø caáp soá nhaân vì ngöôïc laïi
coù u99 = 0 khoâng thoaû ñònh nghóa caáp soá nhaân.
3. (C) 3; a; 12 laø caáp soá nhaân  a2  36  a  6.
4. (A) Duøng coâng thöùc: u k 1  q.u k .
5. (D) u5 = u1.q4 =3.
140
0168 203 6477
un1
6. (B) Xeùt hieäu tæ soá  q laø haèng soá thì theo ñònh nghóa (un ) laø caáp soá nhaân.
un
un1 2(n  1)
I. = khoâng laø haèng soá neân (un ) laø khoâng laø caáp soá nhaân.
un n
u
II. n 1  27 neân (un ) laø caáp soá nhaân.
un
un1 2(n  1)2
III.  khoâng laø haèng soá neân (un ) laø khoâng laø caáp soá nhaân.
un 2n2
7. Chuù yù: Caáp soá nhaân (un ) vôùi un =akn .b thì u1 =ak .b vaø coâng boäi q=ak .
vn1 un1  m 3un  1  m 1  2m
8. (B) = = =3+ .
vn un  m un  m un  m
1
(vn ) laø caáp soá nhaân  1  2m = 0  m = .
2
un 1
9. Chuù yù: = q.
un
10.
u6
11. (A) q = 2 vaø u7 = u6 .q = 2.192 = 384.
u5
12. (D) u6  u1q5  96  3.q5  q5  25  q  5.
Neân u20  u1q19  3.219  1572864. Vaäy toång caùc chöõ soá cuûa u20 laø 33.
 u3  9  u1q 2  9 9
13. (E)    4  q 2  9  u1  .
 u5  81  u1q  81 9
 u3  u 5  9
  u1q 2 (1  q 2 )  90 (1)
14. (C)   
 u2  u6  240  u1q(1  q )  240 (2)
4

1
Laáy (1) chia (2) ta coù: 3q 2 + 8q -3 = 0  q = -3  q = .
3
32
15. (B) Giaû söû laø soá haïng thöù n thì :
729
n 1 n 1 5
32 1  2  2 2
 .          n  1  5  n  6.
729 3  3  3 3
2 1
10
16. (A) S  2.  2(210  1)  2046.
2 1
u
 1  u 2  u3  168  u  u2  u3  168 1
17. (C)   31  q  . Chuù yù: un+k = qk un .
 u4  u5  u6  21 q (u1  u2  u3 )  21 2
141
0168 203 6477
6
3
q 1
6    1 1995
2
18. (C) S6  u1  3   .
q 1 3 32
1
2
19. (C) u5  u1q4  q4  81  q  3 (do caùc soá haïng ñeàu döông neân q>0).
20. (D) u9  u1q8  q8  256  28  q  2 (do caùc soá haïng ñeàu döông neân q >0)
q9  1
Vaäy S9 =u1  5(29  1)  2555.
q 1
21. (E) Goïi q1 , q 2 laàn löôït laø coâng boäi cuûa hai caáp soá nhaân (an ) vaø (bn )
a2006 b2006 = (a1q12005 )(b1q 22005 ) = a1b1 (q1q 2 )2005  2007 = 2007(q1q 2 )2005
 q1q 2 = 1. Neân a2007 b2007 = a1b1 (q1q 2 )2006 = 2007.12006 = 2007.
22. (A) Giaû söû 4 goùc: A; B; C; D laäp neân caáp soá nhaân (theo thöù töï taêng daàn) coâng
boäi q thì ta coù:
A  B  C  D  360 (1)
 .
 D  9B (2)
Töø (2) coù: q3 .A=9.q.A  q=3. Neân töø (1) coù:
q4  1
A  360  A  9.
q 1
2n 1  1
23. (D)  63  2n 1  64  26  n  1  6  n  5.
2 1
24. (C) Goïi daân soá cuûa thaønh phoá A naêm thöù n laø u n thì un = un-1 + un-1.0,04
=1,04.un-1 . Vaäy (un) laø caáp soá nhaân coù coâng boäi q = 1,04
neân u3 = u1q2 = 3.(1,04)2 = 3,2448.
5
25. (D) S1 = u1 =1 vaø S2 = u1 + u 2 = .
3
4
2 u 2  2  16
Neân u2 =  q  2  neân u5 =1.    .
3 u1 3  3  81
26. (B) Ta coù:
qn  1 3n  1 2
Sn  u1.  3.  106  3n  .106  1
q 1 3 1 3
Neân soá döông nhoû nhaát laø n = 13.
27. (A) Ta coù: (x  4)2  (x  1)(x  10)  x  2
1 4x  1 4
28. (C) Ta coù: (4x  1)2  16x(x  1)  x  neân q =  .
8 x 1 3
4 64x
Neân u 4 = u3 q = 16x.  .
3 3
142
0168 203 6477
12 3... n n(n 1)
29. (D) 21/2 .22/3 .23/3 ...2n/3 =2 3 =2 6 >215
 n2 + n > 90  n > 9 hoaëc n < -10.
Vaäy n = 10 laø soá döông nhoû nhaát thoaû yeâu caàu.
30. (D) Ta coù: S  1  (1  2)  (1  22  22 )  (1  2  22  23 )  ...  (1  2  22  ...  210 )
2k 1  1
Chuù yù: 10 + 21 + 22 + ... + 2 k =  2 k 1  1, k  1,...,10.
2 1
Neân S = (21 -1) + (22 -1) + (23 -1) + (24 -1) + ... + (211 -1) =
= -11 + (21 + 22 + 23 + ... + 211 ) = -11 + ( 21 + 22 + 23 + ... + 211 )
211  1 12
= -11 + 2.  2  13  4083.
2 1
31. (C) Ta coù:
 u3  u2  36  u q(q  1)  36
  5 1  q 4  256  4 4
u
 7  u 6  9216 q
 1u (q  1)  9216
 q  4 (do un > 0,n  q>0).
36 36 q5  1
Suy ra: u1    3. Vaäy S5 = u1  1023.
q(q  1) 4.3 q 1
 q2  1
 7 = u1  u1 (q  1)  7 (1)
 S2 =7  q 1 
32. (A)     q6  1
S
 6 = 91 91  u q 6
 1  u1 q  1  91 (2)
 1 
q 1
q 6  1 91
Laáy (2) chia (1) coù: 2   q 4  q 2  1  13
q 1 7
 q2  3
 2  q 2  3.
 q  4
q4  1
Neân S4 = u1.  u1 (q  1)(q 2  1)  S2 (q 2  1)  7.(3  1)  28.
q 1
u
33. (C) q = 2  2, vaø un = u1.qn-1  3072  6.2n1  2n 1  29.
u1
 n  1  9  n  10.
q10  1
Neân S10 = u1  6(210  1)  6138.
q 1
34. (B) Giaû söû 8 laø soá haïng thöù n cuûa daõy .
1 1
q= :  2 neân u n = u1.q n-1  2 n 1  28  n  1  8  n  9.
16 32
143
0168 203 6477
35. (D) Ta coù:
Sn  9  99  999  ...  99...9
n soá
 [(10  1)  (10  1)  (103  1)  ...  (10n  1)] 

2
10n  1 10n 1  10  9n
 (10  10  10  ....  10 )  n  10
2 3 n
n  .
10  1 9
144
0168 203 6477
BAØI TAÄP OÂN TAÄP CHÖÔNG III
7
1. Cho daõy soá (un ) vôùi u n  4n  thì soá 11 laø soá haïng thöù maáy cuûa daõy soá?
n
(A) 1 (B) 2 (C) 3
(D) 4 (E) Khoâng coù trong daõy soá.
10
2. Cho daõy soá (un ) vôùi u n  n  thì soá 7 laø soá xuaát hieän maáy laàn trong daõy soá?
n
(A) 0 (B) 1 (C) 2
(D) 3 (E) Voâ soá.
n2  n
3. Cho daõy soá (un ) vôùi un  thì soá 12 laø soá haïng thöù maáy cuûa daõy soá?
n2  4
(A) 3 (B) 5 (C) 7
(D) 9 (E) Khoâng coù trong daõy soá.
4. Cho daõy soá (un ) ñöôïc xaùc ñònh nhö sau:

n
 neáu n chaün
2
un   thì toång cuûa 5 soá haïng ñaàu tieân cuûa daõy soá laø?
 n  1 neáu n leû

 2
(A) 10 (B) 9 (C) 8
(D) 7 (E) 6.
5. Cho daõy soá (un ) vôùi un  (1)n .2 thì toång cuûa 100 soá haïng ñaàu tieân baèng?
(A) 0 (B) 200 (C) 100
(D) 2 (E) -2.
6. Daõy soá (un) ñöôïc cho bôûi soá haïng toång quaùt naøo sau ñaây bò chaën treân ?
I. un  3 n II. un  sin(n2 ) III. u n  n
(D) Chæ I vaø II (E) Caû I , II vaø III.
7. Daõy soá (un) ñöôïc cho bôûi soá haïng toång quaùt naøo sau ñaây bò chaën döôùi bôûi 0 ?
1 2n  1  n 
I. un  II. u n  III. un  sin  
n 3n  4  2 
144
0168 203 6477
8. Daõy soá (un) ñöôïc xaùc ñònh nhö sau: u1  2 vaø un 1  3.un , n  1 thì soá haïng u2007
baèng bao nhieâu ?
(A) 32007 (B) 32006 (C) 2.32006
(D) 2.3 2005 (E) 2 .3
2 2005 .
9. Daõy soá (un) taêng ñöôïc xaùc ñònh nhö sau: u1  2 vaø un 1  un  3, n  1 thì soá haïng
u2007 baèng bao nhieâu ?
(A) 6020 (B) 6015 (C) 6010
(D) 6005 (E) 6000.
10. Bieát daõy soá laø daõy caùc soá nguyeân döông chia heát cho 3 thì soá haïng toång quaùt cuûa
daõy soá (un) laø?
(A) un = 3n + 9 (B) un =3n + 6 (C) un =3n + 3
(D) un =3n (E) un = 3n-3.
11. Trong caùc daõy soá sau ñöôïc cho bôûi soá haïng toång quaùt, daõy soá naøo laø caáp soá coäng ?
1  2007n
I. un  2007n  2006 II. u n  III. un  n2  4n  1.
2006
12. Cho caáp soá coäng: 3; 6; 9; 12; 15; … .thì soá 2007 laø soá haïng thöù maáy cuûa daõy soá?
(A) 667 (B) 668 (C) 669
(D) 670 (E) 671.
13. Toång cuûa 100 soá töï nhieân ñaàu tieân baèng ?
(A) 5050 (B) 4950 (C) 4925
(D) 4920 (E) 4910.
14. Toång S = 4 + 8 + 12 +…+ 140 baèng ?

(A) 5040 (B) 1680 (C) 2500
(D) 2510 (E) 2520.
15. Cho caáp soá coä ng (un) bieát neáu soá haïng thöù 7 tröø ñi soá haïng thöù 3 thì baèng 8. Vaø
neáu nhaân soá haïng thöù 7 vôùi soá haïng thöù 2 thì baèng 75. Vaäy soá haïng ñaàu tieân
(döông) cuûa caáp soá coäng baèng ?
(A) 1 (B) 2 (C) 3
(D) 4 (E) 17.
16. Cho caáp soá coäng (un) bieát soá haïng thöù ba baèng 9 vaø soá haïng thöù naêm laø 81.Vaäy soá
145
0168 203 6477
haïng thöù taùm baèng?
(A) 189 (B) 186 (C) 180
(D) 100 (E) 90.
17. Cho caáp soá coäng (un) bieát u22 + u2 = 10 thì toång cuûa 23 soá haïng ñaàu tieân cuûa daõy
soá baèng ?
(A) 135 (B) 130 (C) 120
(D) 115 (E) 110.
18. Töø 0 giôø ñeán 12 giôø tröa ñoàng hoà ñaùnh bao nhieâu tieáng chuoâng neáu noù chæ ñaùnh
chuoâng baùo giôø vaø soá tieáng chuoâng baèng soá giôø ?
(A) 12 (B) 24 (C) 36
(D) 70 (E) 78.
19. Toång cuûa 200 soá töï nhieân lieân tieáp baét ñaàu bôûi soá 5 baèng?
(A) 20500 (B) 20900 (C) 21000
20. Toång cuûa 50 soá haïng ñaàu tieân cuûa caáp soá coäng (u n) baèng 10 vaø toång cuûa 10 soá
haïng ñaàu tieân cuûa caáp soá coäng ñoù baèng 50. Vaäy toång cuûa 60 soá haïng ñaàu tieân cuûa
caáp soá baèng?
(A) -60 (B) -40 (C) -20
(D) 30 (E) 60.
21. Cho caáp soá nhaân (un) bieát u3 = 35 vaø u4 =70 thì u5 baèng ?
(A) 105 (B) 110 (C) 115
(D) 120 (E) 140.
22. Caáp soá nhaân (un) coù coâng boäi q vaø soá haïng thöù ba baèng 9 vaø soá haïng thöù baûy baèng
729 thì q2 baèng ?
(A) 4 (B) 6 (C) 9
(D) 10 (E) 12.
23. Toång cuûa 10 soá haïng ñaàu tieân cuûa caáp soá nhaân (u n) baèng bao nhieâu bieát u1 =3 vaø u6
= 96 ?
(A) 3010 (B) 3040 (C) 3050
(D) 3069 (E) 3060.
146
0168 203 6477
3 3 3
24. Cho caáp soá nhaân:-3; -; ; …. .Thì laø soá haïng thöù maáy cuûa caáp soá nhaân?
2 4 512
(A) 10 (B) 9 (C) 8
(D) 7 (E) 6.
25. Toång S = 3 + 32 + 33 +…+ 37 baèng ?

(A) 3269 (B) 3279 (C) 3289
(D) 3299 (E) 3300.
26. Cho daõy ba soá: x; y; z laäp thaønh caáp soá nhaân vaø ba soá x; 2y; 3z laäp thaønh caáp soá
coäng thì coâng boäi q cuûa caáp soá nhaân coù theå laø?
1
(A) Chæ q = 1 (B) Chæ q = (C) Chæ q =-1
3
1 1
(D) Chæ q =- (E) Caû q =1 hoaëc q = .
3 3
27. Cho caáp soá nhaân: -1; x; -9 thì x döông baèng?

(A) 9 (B) 5 (C) 4
(D) 3 (E) 2.
28. Trong caùc coâng thöùc sau, coâng thöùc naøo laø cuûa moät laø caáp soá nhaân?
 u 3 u 2  u 3
(A)  1 (B)  1 (C)  1
 un 1  5u n  u n 1  u n  u n 1  u n  1
2
 u1  7
(D)  (E) 1; 11; 111; ... ; 11...1 ;.... .
 u n 1  3  2u n n chöõ soá 1
29. Cho caáp soá nhaân (un). Choïn heä thöùc ñuùng trong caùc heä thöùc sau:
u  u6
(A) 8  u3  u 4 (B) u10 .u12  u11
2
(C) u12  u10  2u11
2
u .u
(D) u10 .u20  u15 (E) 10 20  u15 .
2
30. Cho (un) laø caáp soá nhaân vôùi un  0, n thì daõy soá (vn) naøo sau ñaây cho bôûi soá haïng
toång quaùt khoâng laø caáp soá nhaân?
1
(A) vn  (B) vn  u2n (C) v n  3 u n
un
u
(D) v n  u n  1 (E) v n  n .
2
147
0168 203 6477
1. A 2. C 3. E 4. B 5. A
6. B 7. D 8. C 9. A 10. D
11. D 12. C 13. B 14. E 15. C
16. A 17. D 18. E 19. B 20. A
21. E 22. C 23. D 24. A 25. B
26. E 27. D 28. A 29. B 30. D.
148
0168 203 6477
Chöông IV GIỚI HẠN
Baøi 1 GIỚI HẠN CỦA DÃY SỐ.
I. Dãy số có giới hạn 0:

1) Định nghĩa: lim un  0    0, N , n
 N
 un  , nghĩa là với mỗi số
dương (  ) nhỏ tùy ý thì có một số hạng thứ N mà kể từ đó trôû ñi thì mọi số hạng đều
có giaù trị tuyệt đối nhỏ hơn  .
2) Định lí1: Cho hai dãy số (un ) vaø (vn ). Neáu un  vn , n vaø lim vn  0 thì lim un  0.
3) Ñònh lí 2: Neáu q  1 thì lim qn =0, (q laø soá thöïc).
II. Daõy soá coù giôùi haïn höõu haïn:
1) Ñònh nghóa: lim un  L, laø soá thöïc  lim(un  L)  0.
2) Ñònh lí 3: Cho lim un =L vaø lim vn = M vaø c laø haèng soá. Khi ñoù:
(a) lim (un  vn ) = L  M.
(b) lim (un .vn ) = L.M
(c) lim (c.un ) = c.L
u L
(d) lim n = (neáu M  0).
vn M
(e) lim un  L vaø lim 3 un  3 L.
(f) Neáu u n  0, n thì L  0 vaø lim u n  L.
3) Cho caáp soá nhaân voâ haïn: u1 , u1q, u1q2 ,..., u1qn ,.....coù coâng boäi q vôùi q  1, goïi laø
moät caáp soá nhaân luøi voâ haïn. Toång cuûa caáp soá nhaân luøi voâ haïn laø:
u
S  u1  u1q  u1q 2  ...  1 .
1 q
III. Daõy soá coù giôùi haïn voâ cöïc:
1) Ñònh nghóa: lim un    M  0, N  , n N  un M.
lim un    M  0, N  , n  N  un  M.
1
2) Ñònh lí: Neá u lim un = + thì lim = 0.
un
Vaán ñeà1:
Duøng ñònh nghóa ñeå chöùng minh giôùi haïn cuûa daõy soá.
Phöông phaùp: Duøng ñònh nghóa.
149
0168 203 6477
lim un  L    0, N  , n  N  un  L  .
1
Ví duï1: Cho daõy soá (un ) xaùc ñònh bôûi u n = . Keå töø soá haïng thöù maáy trôû ñi thì moïi
2n  1
1
soá haïng cuûa daõy ñeàu nhoû hôn ?
500
Giaûi :
1 1 499
Ta xeùt: un    500 < 2n + 1  n > =249,5.
2n  1 500 2
Vaäy keå töø N =250 thì un  1/ 500, n  250.
2n
Ví duï 2: Chöùng ninh raèng lim = 2.
n 1
Giaûi :
2n 2 2
Ta coù: un  2  2   .
n 1 n 1 n 1
Laáy soá  >0 baát kì thì
2 2
un  2    n .
n 1 
2   2   2
Choïn N=    1, (trong ñoù:   laø phaàn nguyeân cuûa )
      
thì ta ñöôïc:   0, N  , n  N  u n  2  .
Vaäy lim un  2 (ñpcm).
Vaán ñeà 2:
Tính giôùi haïn cuûa daõy soá baèng caùch duøng ñònh lí 3 (xem phaàn A).
Phöông phaùp:
P(n)
1) Neáu daõy soá un  , trong ñoù P(n), Q(n) laø hai bieåu thöùc chöùa theo n. Ta
Q(n)
ñaët soá haïng coù soá muõ cao nhaát laøm thöøa soá chung ôû töû soá vaø maãu soá. Ruùt goïn
1
vaø duøng giôùi haïn lim  0.
n
A(n)  [B(n)]2
2) Neáu daõy soá un  A(n)  B(n) thì ta vieát un = (nhaân lieân hôïp) .
A(n)  B(n)
Sau ñoù ta laøm nhö 1) treân.
A(n)  [B(n)]2
3) Neáu n u  A(n)  B(n) thì ta vieá t u n = (nhaân lieân hôïp) . Sau ñoù
A(n)  B(n)
ta laøm nhö 1) treân.
A(n)  [B(n)]3
4) Neáu un  A(n)  B(n) thì ta vieát un =
3
(nhaân lieân
3
A(n)  3 A(n).B(n)  [B(n)]2
150
0168 203 6477
hôïp) . Sau ñoù ta laøm nhö 1) treân.
A(n)  [B(n)]3
5) Neáu un  3 A(n)  B(n) thì ta vieát un = (nhaân lieân
3
A(n)  3 A(n).B(n)  [B(n)]2
hôïp) . Sau ñoù ta laøm nhö 1) treân.
Ví duï 3: Tìm giôùi haïn caùc daõy soá sau:

2n2  n  1 3n2  n  1 2n n  1
a) lim 2 b) lim 3 c) lim .
3n  4n  2 4n  2n  1 4n  3
Giaûi :
1 1 1 1
n 2 (2  2) 2  2
2n  n  1
2
n n = lim n n
a) lim 2 = lim
3n  4n  2 4 2 4 2
n 2 (3   2 ) 3  2
n n n n
1 1
lim 2  lim  lim 2
 n n  200  2.
4 2
lim 3  lim  lim 2 3  0  0 3
n n
Chuù yù: Sau naøy, chuùng ta trình baøy ñôn giaûn hôn nhö caùc ví duï sau.
1 1 1 1
n 2 (3   2 ) 3  2
3n 2  n  1 n n = lim n n
b) lim 3 = lim
4n  2n  1 2 1  2 1 
n (4  2  3 )
3
n4  2  3 
n n  n n 
1 1
3  2
1 n n  0. 3  0.
 lim .lim
n 2 1 4
4 2  3
n n
 1   1 
n n 2    2 
2n n  1  n n   n n 
c) lim  lim  lim n
4n  3 3 3
n(4  ) (4  )
n n
 1 
2   1
 n n
 lim n.lim  .  .
3 2
(4  )
n
Ví duï 4: Tìm giôùi haïn caùc daõy soá sau:
a) lim  9n 2  n  3n  b) lim  3

8n 3 +2n 2 -1  3  2n .
Giaûi :
151
0168 203 6477
a) lim  9n  n  3n  =
2
 9n 2  n  3n  9n 2  n  3n =
 9n 2  n  3n 
n n 1 1
lim =lim = lim = .
 9n 2  n  3n  n( 9 
1
n
 3)
1
9 3
n
6
b) lim  3
8n 3 +2n 2 -1  3  2n  
8n3 +2n 2 -1+ (3-2n)3
 lim
 
2
8n3 +2n 2 -1  3 8n 3 +2n 2 -1.(3  2n)   3  2n 
3 2
38n 2  54n  26
 lim 
 
2
8n +2n -1  8n +2n -1.(3  2n)   3  2n 
3 3 2 3 3 2 2
 54 26 
n 2  38   
 n n2 
 lim 2

 2 1  3  2 1 3  
2
n  3 8 + - 3     2  3 8 + - 3    2  
2
 n n  n  n n n  
38 19
  .
444 6
3n  2.5n
Ví duï 5: Tìm giôùi haïn lim .
7  4.5n
Giaûi :
n
 3   n
5n    2  3
3n  2.5n  5    2 1

 5
lim  lim  lim   n  .
7  4.5 n
 1 n
 1 2
5n  7.    4  7.    4
  5    5
Ví duï 6: Tìm giôùi haïn lim  n 1  n n ? 
Giaûi :
n  n 1  n  n 1  n 
lim  n  1  n n  lim 
 n 1  n 
n n n 1
 lim  lim  lim . 
 n 1  n   1 
n  1   1
n  1 
 1   1
 n   n 
1
 .  .
2
152
0168 203 6477
 1 1 1 
Ví duï 7: Tìm giôùi haïn lim    ...  .
 1.4 2.5 n.(n  3) 
Giaûi :
1 1 1 1 
Ñeå yù raèng:     , k =1,2,...,n.
k(k  3) 3  k k  3 
1 1 1 1 1 11 1 1 1 1 
  ...    1        ...    
1.4 2.5 n.(n  3) 3  4  3  2 5  3 n n 3
1  1 1 1 1 1 1 1 1 1 
  1    ...       ....      
3  2 3 n 4 5 n n  1 n  2 n  3  
1 1 1 1 1 1 
 1      .
3  2 3 n 1 n  2 n  3 
Do ñoù:
 1 1 1  1 1 1 1 1 1 
lim    ...    lim  1      
 1.4 2.5 n.(n  3)  3  2 3 n 1 n  2 n  3 
1  1 1  11
 1     .
3  2 3  18
1. Cho daõy soá (un) coù giôùi haïn 0. Cho soá   0,01 thì trong daõy soá (un) coù bao nhieâu soá
haïng nhoû hôn  ?
(A) 10 (B) 100 (C) 1000
(D) moät soá höõu haïn lôùn hôn1000 (E) voâ soá.
1
2. Keå töø soá haïng thöù maáy trôû ñi thì moïi soá haïng cuûa daõy soá (un) vôùi u n  coù giaù trò
2n
tuyeät ñoái nhoû hôn 1/50 ?
(A) 24 (B) 25 (C) 26
(D) 27 (E) 28.
3. Ñieàn ñuùng, sai vaøo oâ troáng cho moãi caâu sau:
Ñuùng Sai
(A) Neáu daõy soá (un ) coù giôùi haïn 0 thì daõy soá (k.un ) vôùi k
laø haèng soá cuõng coù giôùi haïn 0.
(B) Daõy soá (un ) vôùi un = 0, n thì daõy soá khoâng coù giôùi haïn 0
(C) Neáu daõy soá (un ) coù giôùi haïn 0 thì daõy soá (bn ) vôùi bn  un 10
cuõng coù giôùi haïn 0.
153
0168 203 6477
un
(D) Neáu daõy soá (u n ) coù giôùi haïn 0 thì daõy soá ( ), (vôùi k
k
laø haèng soá khaùc 0) cuõng coù giôùi haïn 0.
(E) Neáu daõy soá (u n ) coù giôùi haïn 0 thì daõy soá (u n .sinn)
khoâng coù giôùi haïn 0.
4. Bieát lim un  0   > 0, N  , n >N un  . Daõy soá (un) khoâng coù giôùi haïn 0
laø phaùt bieåu naøo trong caùc phaùt bieåu sau:
(A)   > 0, N  , n >N u n  .
(B)   < 0, N  , n >N u n  .
(C)   < 0, N  , n >N u n  .
(D)   < 0, N  , n  N u n  .
(E)   < 0, N  , n  N u n  .
5. Daõy soá naøo sau ñaây coù giôùi haïn 0 ?
n
n2  1 3 1
I. (un ) vôùi un = II. (u n ) vôùi u n =   III. (un ) vôùi un = 5 .
2n 4 n
1
6. Khi bieåu dieãn daõy soá (un) vôùi un  trong heä truïc toïa ñoä Ñeà_Caïc. Keå töø soá haïng
n
thöù maáy trôû ñi thì moïi ñieåm bieåu dieãn trong daõy soá ñeàu naèm trong khoaûng giöõa hai
ñöôøng thaúng song song y  106 vaø y= -10-6 ?
(A) 105 (B) 106 (C) 106+1
(D) 106+2 (E) 106 +3.
7. Khi bieåu dieån daõy soá (un) coù giôùi haïn 0 trong heä truïc toïa ñoä Ñeà_Caïc. Cho
 > 0 thì coù soá N > 0 maø keå töø N trôû ñi thì :
(A) Moïi ñieåm bieåu dieãn cuûa daõy (un) naèm phía treân ñöôøng thaúng y  .
(B) Moïi ñieåm bieåu dieãn cuûa daõy (un) thuoäc ñöôøng thaúng y  .
(C) Moïi ñieåm bieåu dieãn cuûa daõy (un) naèm phía treâ n ñöôøng thaúng y   vaø phía döôùi
ñuôøng thaúng y  .
(D) Moïi ñieåm bieåu dieãn cuûa daõy (un) thuoäc ñöôøng thaúng y  .
(E) Moïi ñieåm bieåu dieãn cuûa daõy (un) naèm phía döôùi ñöôøng thaúng y  .
8. Cho   10 6 vaø 3 daõy soá sau:
1 1 1
I. (u n ) vôùi u n = 3 II. (u n ) vôùi u n = 4 III. (u n ) vôùi u n = 5 .
n n n
Daõy soá naøo trong caùc daõy treân maø töø soá haïng thöù 101 trôû ñi thì un   ?
154
0168 203 6477
(A) Caû I, II, III (B) Chæ II (C) Chæ III
(D) Chæ I (E) Chæ I vaø III.
9. Trong caùc daõy soá sau:
(1)n cos n sin n
I. (un ) vôùi un = II. (un ) vôùi u n = III. (un ) vôùi un = .
n+1 n4 n
1
Daõy soá naøo trong caùc daõy treân u n  , n ?
n
10. Daõy soá naøo sau ñaây coù giôùi haïn 0 ?
n n
sin cos
I. (un ) vôùi un =(0,99) n
II. (u n ) vôùi un = 4 III. (un ) vôùi un = 6 .
n 1 (1,1)n
11. Ñieàn ñuùng, sai vaøo oâ troáng cho moãi caâu sau:
Ñuùng Sai
1
(A) Daõy soá (u n ) vôùi u n = (vôùi c laø haèng soá ) coù giôùi haïn 0
nc
1
(B) Daõy soá (un ) vôùi u n = (vôùi c laø haèng soá  0) coù giôùi haïn 0
c.n
n2
(C) Daõy soá (u n ) vôùi u n = coù giôùi haïn 0
n 1
1
(D) Daõy soá (un ) vôùi u n = coù giôùi haïn 0
n 1
(1)n cos3n
(E) Daõy soá (u n ) vôùi u n = khoâng coù giôùi haïn 0
n2  n
12. Cho hai daõy soá (un) vaø (vn) ñeàu coù giôùi haïn 0. Ñieàn ñuùng, sai vaøo oâ troáng cho moãi
caâu sau
Ñuùng Sai
(A) Daõy soá (u n +v n ) cuõng coù giôùi haïn 0
(B) Daõy soá (u n .v n ) cuõng coù giôùi haïn 0
(C) Daõy soá (u n -v n ) cuõng coù giôùi haïn 0
(D) Daõy soá (u n -c) (vôùi c haèng soá khaùc 0) cuõng coù giôùi haïn 0
(E) Daõy soá (c.u n ) (vôùi c haèng soá khaùc 1) khoâng coù giôùi haïn 0
13. Noái moãi daõy soá ôû coät beân traùi vôùi giôùi haïn cuûa noù ôû coät beân phaûi sao cho ñuùng.
155
0168 203 6477
  1 n  1. -1
A. lim     1
 2  
 
 cos n  2. 0
B. lim  2  
 n  3. 1
 (1)n  4. 2
C. lim   1
 2n 
4n 5. 3
D. lim
n 1
cos n 6. 4
E. lim
n
n  cos3n
14. lim baèng ?
2n  1
(A) 0 (B) 1 (C) 1/2
(D) -6 (E) -2.
n 1
3
15. lim 3 1    baèng ?
 5
(A) -1 (B) 0 (C) 1
(D) 3/5 (E) khoâng toàn taïi .
2
16. lim 9  baèng ?
n 1
(A) 0 (B) 1 (C) 2
(D) 3 (E) 6.
3n 5  4n3  1
17. lim 5 baèng ?
6n  n 2  4
(A) ½ (B) 3 (C) 1/6
(D) -1/6 (E) -1/4.
n 2  4n3
18. lim 3 baèng ?
n  n2  2
(A) 0 (B) 1 (C) 2
(D) -2 (E) -4
2n 2  n
19. lim baèng ?
4n  1
(A) 0 (B) ½ C) 2
(D) 2 / 4 (E) ¼.
156
0168 203 6477
20. Giôùi haïn naøo sau ñaây baèng 1?
3
n3  n 2 n2  n  1 3n 2  1
(A) lim (B) lim C) lim
n2  1 2n 4  4n  1 1  3n 2
n2  n  1 1  n2
(D) lim 2 (E) lim .
2n  n  1 2  n2
5n  3n
21. lim baèng ?
4n  3.5n  1
(A) 1/3 (B) -1/3 C) -5/2
(D) -1 (E) 0.
3n  5 n cos2n
22. lim baèng ?
2n
(A) 1 (B) 3/2 C) -5/2
(D) -1 (E) 0.
1 5 n
23. lim 2n baèng ?
5 3
(A) 1/5 (B) -1/25 C) 1/3
(D) -5/3 (E) 0.
24. Giôùi haïn naøo sau ñaây baèng -1 ?
3
3n 2  n  1 1  n3 n 2  3n  1
(A) lim (B) lim C) lim
3n 2  n 2n n  2n 2
1 7 n
3  2n
(D) lim n (E) lim .
10  1 n  n2
25. Giôùi haïn naøo sau ñaây baèng 0?
2n 2  n  3 3n  4 n n  cos 4n
(A) lim 2 (B) lim n C) lim
n  3n  1 4 1 1 n
(2)  3
n n
n n 1
(D) lim (E) lim 2 .
(2)  3
n 1 n 1
n 3 n 2
26. lim  
n2  3n  n  2 baèng ?
(A) 0 (B) 1/2 C) 5
(D) 7/2 (E) 3.
1 1 1 1
27. Toång cuûa caáp soá nhaân luøi voâ haïn sau: S   2  3  ...  n  ... baèng ?
2 2 2 2
(A) 1 (B) 1/2  
C 1/4
(D) 1/8 (E) khoâng toàn taïi.
157
0168 203 6477
28. Bieåu dieãn soá thaäp phaân voâ haïn tuaàn hoaøn 3,14444… döôùi daïng phaân soá laø?
193 103 13
(A) (B) (C)
90 90 94
283 373
(D) (E) .
90 90
29. Noái moãi soá haïng thaäp phaân voâ haïn tuaàn hoaøn ôû coät beân traùi vôùi moät phaân soá cuûa
noù ôû coät beân phaûi sao cho ñuùng.
A. 0,313131…. 1. 21/99
B. 0,212121…. 2. 71/99
3. 51/99
C. 0,414141…. 4. 61/99
D. 0,515151…. 5. 31/99
E. 0,616161…. 6. 41/99
30. Ñieàn vaøo choã troáng (….) sao cho ñuùng daïng phaân soá cuûa soá thaäp phaân voâ haïn tuaàn
hoaøn, trong ñoù 0 < a,b,c, < 9 vaø a,b,c laø caùc soá töï nhieân.
(A) Soá thaäp phaân voâ haïn tuaàn hoaøn 0,aaaa.... laø phaân soá ... .
(B) Soá thaäp phaân voâ haïn tuaàn hoaøn 0,ababab.... laø phaân soá ... .
(C) Soá thaäp phaân voâ haïn tuaàn hoaøn 0,abcabcabc.... laø phaân soá ... .
(D) Soá thaäp phaân voâ haïn tuaàn hoaøn a,bbbb.... laø phaân soá a + ... .
(A) Soá thaäp phaân voâ haïn tuaàn hoaøn ab,cccc.... laø phaân soá ab + ... .
31. Cho daõy soá (un) vôùi un = n2 .Keå töø soá haïng thöù maáy trôû ñi thì moïi soá haïng cuûa daõy
ñeàu lôùn hôn 106 ?
(A) 102 (B) 103  C  1001
(D) 104 (E) 10001.
32. Cho daõy soá (un) vôùi un = n - n2 .Keå töø soá haïng thöù maáy trôû ñi thì moïi soá haïng cuûa
daõy ñeàu beù hôn -106 ?
(A) 100 (B) 101  C 1000
(D) 1001 (E) 10001.
33. Bieát lim un    M > 0, N  , n >N un  M. Khi ñoù lim u n   laø phaùt
bieåu naøo trong caùc phaùt bieåu sau:
(A)  M > 0, N  , n >N u n  M.
(B)  M  0, N  , n >N u n  M.
(C)  M> 0, N  , n >N u n  M.
(D)  M  0, N  , n  N u n  M.
(E)  M  0, N  , n  N u n  M.
34. Bieát lim un    M < 0, N  , n >N un  M. Khi ñoù lim u n   laø phaùt
bieåu naøo trong caùc phaùt bieåu sau:
158
0168 203 6477
(A)  M < 0, N  , n >N u n  M.
(B)  M  0, N  , n >N u n  M.
(C)  M  0, N  , n >N u n  M.
(D)  M  0, N  , n  N u n  M.
(E)  M  0, N  , n  N u n < M.
n3  n  1
35. lim baèng ?
1  n2
(A) + (B) -  C 1
(D) -1 (E) 0.
1 n
36. lim 3 baèng ?
n  2n  1
(A) + (B) -  C 0
(D) 1 (E) 2.
3sin n  n
37. lim baèng ?
1 n
(A) 0 (B) 3  C -3
(D) -1 (E) 1.
38. lim(n cos n  3n ) baèng ?
2
(A) + (B) -  C 1
(D) -1 (E) 0.
1
39. lim baèng ?
n sin n  n 2
(A) + (B) -  C 0
(D) 1 (E) -1.
3
1  n 2  n3
40. lim baèng ?
n  12
(A) + (B) -  C 0
(D) 1 (E) -1.
3n  1
41. lim n baèng ?
2 1
(A) 3/2 (B) 0  C -
(D) + (E) 1.
42. lim( n 2  n  1  n) baèng ?
(A) + (B) -  C -1
(D) 1 (E) 0.
159
0168 203 6477
1
43. lim baèng ?
n  2  n 1
1
(A) + (B) - C -
2
(D) 1 (E) 0.
n2  1  n  1
44. lim baèng
3n  2
1
(A) + (B) -  C
3
1
(D) (E) 0.
2
45. Toång cuûa caáp soá nhaân luøi voâ haïn laø 5/3. Toång cuûa 3 soá haïng ñaàu tieân cuûa noù 39/25
Vaäy toång cuûa 6 soá haïng ñaàu tieân cuûa daõy baèng ? (tính chính xaùc ñeán haøng phaàn
traêm)
(A) 1,14 (B) 1,63  C 1,66
(D) 1,75 (E) 2,98.

1. E 2. C
3. A. Ñuùng B. Sai C. Ñuùng D. Ñuùng E. Sai
4. A 5. E 6. C 7. C 8. A
9. D 10. E
11. A. Ñuùng B. Ñuùng C. Sai D. Ñuùng E. Sai
12. A. Ñuùng B. Ñuùng C. Ñuùng D. Sai E. Sai
13. A-3 B-4 C-1 D-6 E-2
14. C 15. A 16. D 17. A 18. E
19. D 20. E 21. B 22. B 23. E
24. B 25. E 26. D 27. A 28. D
29. A-5 B-1 C-6 D-3 E-4
a ab abc b c
30. A. B. C. D. E.
9 99 999 9 9
31. C 32. D 33. A 34. A 35. B
36. C 37. D 38. B 39. C 40. E
41. D 42. C 43. A 44. C 45. C.
160
0168 203 6477
1. (E) Keå töø N naøo ñoù thì un  , n  N . Vaø daõy (un) coù voâ soá soá haïng neân coù
voâ soá un thoûa un   (keå töø N trôû ñi ).
1 1
2. (C) un    n  25. Vaäy keå töø soá haïng thöù 26 thoaû yeâu caàu.
2n 50
3.
4. (A)   0, N  , n  N  x n  . .
n
3 3
5. (E) Daõy (II).   coù giôùi haïn 0 vì q =  1.
4 4
 1 1 1
Daõy (III).  5  coù giôùi haïn 0 vì 0 < 5  .
n  n n
1 1
6. (C) un = < 6  n >10 6. Vaäy keå töø 10 6  1 thoûa yeâu caàu.
n 10
7. (C) Do keå töø N thì un <     un <  hay caùc ñieåm (n;un ) naèm
giöõa 2 ñöôøng thaúng song song y=  . (Xem hình 18 sau).
u(n)
y
N n
y  
Hình 18
1 1
8. (A) I. Coù  6  n  100.
n 10
3
1 1
II. Coù 4  6  n  4 106  31,62  töø soá haïng thöù 101 thì |un |<.
n 10
1 1
III. Coù 5  6  n  5 106  15,84  töø soá haïng thöù 101 thì |un |<.
n 10
(1)n 1 1
9. (D) I. un    .
n 1 n 1 n
161
0168 203 6477
cos n 1 1
II. un    .
n4 n4 n
sin100 1
III. Laáy n = 100 thì u100 =  .
100 100
10. (E) I. (un ) vôùi un =(0,99)n vôùi q = 0,99 < 1 neân coù giôùi haïn 0.
n
cos
II. (un ) vôùi un  4  1  1 neân coù giôùi haïn 0.
n 1 n 1 n
n n
cos cos
III. lim 6  0 do 6  1 vaø lim 1  0.
(1,1) n
(1,1)n (1,1)n (1,1)n
11.
12.
13. Chuù yù: lim un  L vaø c laø haèng soá thì lim(u n + c) = c + L.
 n  cos3n n cos3n
14. (C) Do = + .
2n  1 2n  1 2n  1
cos3n n 1
lim  0 vaø lim  .
2n  1 2n  1 2
n  cos3n 1
Vaäy lim  .
2n  1 2
n+1 n
3 3 3
15. (A) Do lim   = lim   . = 0.
 5  5 5
2 2 2 2
16. (D) Do lim =0 vì < vaø lim =0.
n 1 n 1 n n
 4 1
n5  3  2  5 
3n5  4n3  1 n n  1
17. (A) lim 5 =lim  = .
6n  n  4
2
5 1 4 2
n 6  3  5 
 n n 
1 
n3   4 
n  4n
2 3
n  =-4.
18. (E) lim 3 =lim
n n 22
 1 2
n3  1   3 
 n n 
1
n 2
2n  n
2
n = 2.
19. (D) lim =lim
4n  1  1 4
n4  
 n
162
0168 203 6477
 1 
n 2  2  1
1 n 2
n
20. (E) lim =lim   =1.
2 n 2
 2 
n 2  2  1
n 
n
3
1  
5 3
n n
 5 1
21. (B) lim n = lim n n
=- .
4  3.5  1
n
4 1 3
  3 
5  5
3n  5 n.cos2n  3 5 cos2n  3
22. (B) lim =lim   . = .
2n 2 2 n  2
cos2n  cos2n 1 
Do lim 0  vì  .
n  n n
n n
 1  1
    
1  5n 25 5
23. (E) lim 2n = lim    n  = 0.
5 3  3 
1  
 25 
1
3 n 3 3 1
1 n 3
n
24. (B) lim = lim =-1.
2n 2 
n   1
n 
 1 
n n 2  
2n n  1  n n
25. (E) lim 2 = lim = 0.
n 3 n 2 2 3 2 
n 1   2
 n n n 
 n2 +3n   n  2    n 2 +3n   n  2  
26. (D) lim  2

n +3n  n  2 = lim  
n +3n   n  2 
2
 =
 4
n7  
7n  4  n 7
= lim  lim  .
n +3n   n  2 
2  3 2 2
n  1+  1  
 n n
1
1 1 1 1
27. (A) S   2  3  ....  n  ...  2  1.
2 2 2 2 1
1
2
4 4 4
28. (D) 3,14444...  3,1  0, 04444...  3,1  2  3  4  ... 
10 10 10
163
0168 203 6477
4
4 283
 3,1  10  3,1 
2
 .
1 90 90
1
10
29.
30.
31. (C) n2  106  n  103.Vaäy keå töø 103  1 thoaû yeâu caàu.
n  1000,50..
32. (D) n  n2  106  n2  n  106  0    n=1001.
 n  999,5...
33. (A) Phuû ñònh meänh ñeà .
34. (A)
 1 1
n3  1  2  3 
n  n 1
3
n n 
35. (B) lim  lim   .
1 n 2
 1 
n 2  2  1
n 
1 
n   1
1 n n 
36. (C) lim 3  lim  0.
n  2n  1 3 2 1
n 1   3 
 n n 
sin n
1  3.
3sin n  n n  1.  Do lim 1  lim sin n  0  .
37. (D) lim  lim  
1 n 1  n n 
1 
n
 cos n 
38. (B) lim  n cos n  3n2   lim n2   3   .
 n 
1 1 1 sin n 1
39. (C) lim  lim 2  0 (Do lim  lim  0).
n sin n  n 2
n  sin n  n n
  1
 n 
1 1
3
3  1
1  n2  n3
 lim n n
3
40. (E) lim  1.
n  12 12
1
n
 1
3n  1  n 
3 1
n
3 
41. (D) lim n  lim   .
2 1 n 1 
2 1  n 
 2 
164
0168 203 6477
 1
n  1  
42. (C) lim  
n2  n  1  n  lim
n  1
n  n 1  n
2
 lim


1 1
n

1
 .
2
n  1   2  1
 n n 
1 n  2  n 1
43. (A) lim  lim 
n  2  n 1 1
 2 1
 lim  1   1   n  .
 n n
n2  1  n  1 n2  n
44. (C) lim  lim 
3n  2  3n  2 n 2
 1  n 1
 1
n2 1  
 n 1
 lim  .
 2  1 1 1  3
n2  3    1  2   
 n  n n n2 
 u1 5  u1 5
 S= 1  q  3  1 q  3 (1)
 
45. (C) Ta coù:  
S  u . 1  q  39  u1 .(1  q3 )  39
3
(2)
 3 1
1  q 25 1  q 25
2
Thay (1) vaøo (2) coù: q = .
5
6
5 1  q6 5   2  
Vaäy u1  (1  q)  1 neân S6 = u1  1      1,66.
3 1  q 3   5  
165
0168 203 6477
Baøi 2 GIỚI HẠN CỦA HAØM SOÁ - HAØM SOÁ LIEÂN TUÏC .
1) Định nghĩa 1: Giaû söû x  (a,b) vaø haøm soá f ñöôïc xaùc ñònh treân (a,b)\{x 0}.
Ta noùi raèng haøm soá f coù giôùi haïn laø soá thöïc L khi x daàn tôùi x0 (hay taïi ñieåm x 0 )
neáu moïi daõy soá (x n ) trong (a,b)\{x 0} maø li m x n  x 0 ta ñeàu coù lim f(x n ) = L.
Kí hieäu lim f(x)  L.
x x0
2) Định nghóa 2: Cho haøm soá f ñöôïc xaùc ñònh treân (a,  ) . Ta noùi haøm soá coù giôùi
haïn laø soá thöïc L khi x daàn tôùi  neáu moïi daõy soá (xn) trong (a,  ) maø
lim x n   ta ñeàu coù lim f(x n )=L .Kí hieäu lim f(x)  L .
x 
Caùc giôùi haïn taï i voâ cöïc: lim f(x)  L; lim f(x)  ,.... ñöôïc ñònh nghóa töông
x  x 
töï.
3) Ñònh lí 3: Cho lim f(x)=L vaø lim g(x)= M, (L, M  ). Khi ñoù:
x x0 x x0
(a) lim  f(x)  g(x) = L  M.

x x0
(b) lim  f(x).g(x) = L.M.

x x0
(c) lim  c.f(x) = c.L (c laø haèng soá).

x x0
f(x) L
(d) Neáu M  0 thì lim  .
x x0 g(x) M
(e) lim f(x)  L vaø lim 3 f(x)  3 L.
x x0 x x0
(f) Neáu f(x)  0, x  (a, b) \ {x 0} thì L  0 vaø lim f(x)  L.

x x0
4) Ñònh nghóa 4: Haøm soá f xaùc ñònh treân (x 0 , b), (x 0  ) ta noùi haøm soá coù giôùi
haïn beân phaûi laø L khi khi x daàn ñeán x0 (hoaëc taïi ñieåm x0) neáu moïi daõy soá (xn)
trong (x 0 , b) maø lim x n = x 0 ta ñeàu coù lim f(x n ) = L. Kí hieäu lim f(x)=L.
x x 0
Töông töï ñònh nghóa giôùi haïn beân traùi: lim f(x)
x x 0
Chuù yù: Haøm soá coù giôùi haïn taïi x0  lim f(x) = lim f(x).
x x 0 x x0
5) Ñònh nghóa 5: Giaû söû haøm soá f xaùc ñònh treân (a,b) vaø x 0  (a, b) . Haøm soá f
ñöôïc goïi laø lieân tuïc taïi x0 neáu lim f(x) = f(x0 ). Haøm soá khoâng lieân tuïc taïi x0
x x 0
ñöôïc goïi laø giaùn ñoaïn taïi ñieåm x0 .
 Haøm soá lieân tuïc taïi moïi ñieåm x 0  (a,b) thì f goïi laø lieân tuïc treân (a,b).
166
0168 203 6477
 Haøm soá f lieân tuïc treân [a,b] neáu noù lieân tuïc treân (a,b) vaø
 lim f(x) = f(a) vaø lim f(x) = f(b).

x a x b
6) Ñònh lí 6: Neáu haøm soá f lieân tuïc treân [a,b] vaø f(a).f(b) < 0 thì toàn taïi ít nhaát moät
ñieåm c  (a,b) sao cho f(c) = 0.
Vaán ñeà1:
Duøng ñònh nghóa ñeå tìm giôùi haïn cuûa haøm soá.
Phöông phaùp:
lim f(x)  L  (x n ) sao cho lim x n  x 0  lim f(x n )  L.
x x0
x 2  5x  4
Ví duï1: Tìm lim
x 1 x 1
Giaûi :
x  5x  4
2
Xeùt haøm soá f(x)  . Vôùi (xn) laø moät daõy soá baát kì vôùi
x 1
x n 2  5x n  4
x n  1 vaø lim x n =1. Ta coù f(x n )= .Ta coù:
xn  1
x n 2  5x n  4 (x  1)(x n  4)
lim f(x n )=lim  lim n  lim(x n  4)  1  4  3.
xn  1 xn  1
x2  5x  4
Vaäy lim  3.
x 1 x 1
2
Ví duï 2: Tìm lim ?
x 3 (x  3)2
Giaûi :
2
(x  3)2
2
x n  3, n vaø lim x n =3. Ta coù f(x n )= .Ta coù:
(x n  3)2
lim 2 = 2 > 0 vaø lim(x n -3)2 = 0 vaø (x n -3)2 > 0, n.
2
Neân lim f(x n ) = lim  .
(x n  3)2
2
Vaäy lim  .
(x  3)2
x 3
1
Ví duï 3: Tìm lim ?
x  x  1
167
0168 203 6477
Giaûi :
1
x 1
1
x n  1, n vaø lim x n =-. Ta coù f(x n )= .Ta coù:
xn  1
1
Neân lim f(x n ) = lim  0.
xn  1
1
Vaäy lim  0.
x  x  1
1
Ví duï 4: Tìm lim x.sin ?
x0 x
Giaûi :
1
Xeùt haøm soá f(x)  x.sin . Vôùi (xn) laø moät daõy soá baát kì vôùi
x
1
x n  0, n vaø lim x n = 0. Ta coù f(x n ) = x n .sin .Ta coù:
xn
1
Maët khaùc f(x n ) = x n .sin  x n vaø lim x n  0.
xn
1
Neân lim f(x n ) = 0.Vaäy lim f(x)  lim x.sin  0.
x 0 x 0 x
1
Ví duï 5: Xeùt söï toàn taïi cuûa lim cos ?
x0 x
Giaûi :
1
Xeùt haøm soá f(x)  cos . Vôùi (xn) laø moät daõy soá vôùi
x
1
xn  .Ta coù x n  0, n vaø lim x n = 0.
2n
1
Hôn nöõa: lim f(x n ) = lim cos = lim cos(2n)= lim 1=1. (1)
xn
1
Laáy daõy soá (x'n ) vôùi x'n  .Ta coù x'n  0, n vaø lim x'n = 0.

 2n
2
1 
Hôn nöõa: lim f(x'n ) = lim cos = lim cos( +2n)= lim 0 = 0. (2)
x 'n 2
Töø (1) vaø (2) coù: lim f(x n )  lim f(x'n ).
1
Vaäy theo ñònh nghóa khoâng toàn taïi lim cos .
x 0 x
Vaán ñeà 2:
Duøng caùc ñònh lí ñeå tính giôùi haïn cuûa haøm soá.
168
0168 203 6477
Phöông phaùp: Duøng ñònh lí 3 trong phaàn A
Chuù yù: Haøm soá f(x) laø haøm sô caáp xaùc ñònh taïi x0 thì lim f(x)  f(x 0 ) .
x x0
x  x 1 1 11
2 2
Ví duï 6: lim   1.
x 1 x2 1 2
Ví duï 7: lim(x3  x  1)  lim x3  lim x  lim1  27  3  1  31.
x 3 x 3 x 3 x 3
Ví duï 8: lim x  1  2  1  5.
2 2
x2
Vaán ñeà 3:
Giôùi haïn moät beân cuûa haøm soá.
Phöông phaùp:
lim f(x) = L  lim f(x) = lim f(x) = L.
x x 0 x x0 x x0
 x neáu x  0
Chuù yù: x2  x   .
 x neáu x<0
 x 2 neáu x  2
Ví duï 9: Cho haøm soá f(x)=  Tìm lim f(x); lim f(x) vaø lim f(x)?
x+2 neáu x< 2 x 2 x 2 x 2
Giaûi:
lim f(x)  lim x = 4 vaø lim f(x)  lim(2
2

 x)  4.
x 2 x 2 x 2 x 2
Vaäy lim f(x)  lim f(x)  4 neân lim f(x)  4.

x 2 x 2 x 2
 x + 5 neáu x < 3

Ví duï 10: Cho haøm soá f(x)=  .Tìm lim f(x); lim f(x) vaø lim f(x)?

 2(x-1) neá u x  3 x 3 x 3 x 3
Giaûi:
lim f(x)  lim 2(x-1)= 2 vaø lim f(x)  lim(5

 x)  8.
x 3 x 3 x 3 x 3
Vaäy lim f(x)  lim f(x) neân khoâng toàn taï i lim f(x).
x 3 x 3 x 3
Vaán ñeà 4:
Tìm giôùi haïn cuûa haøm soá daïng voâ ñònh (0/0).
Phöông phaùp:
P(x) 0
1) Neáu lim coù daïng , ta thöôøng bieán ñoåi veá daïng sau:
x a Q(x) 0
(x  a)A(x) A(x)
lim  lim .
x a (x  a)B(x) x a B(x)
P(x) 0
3) Neáu lim coù daïng ,trong ñoù P(x) vaø Q(x) chöùa caên thì ta
x a Q(x) 0
nhaân lieân hôïp ñeå phaù daáu caên, roà i laøm nhö 1).
169
0168 203 6477
Ví duï 11: Tìm giôùi haïn caùc haøm soá sau:
x2  6x  5 x3  2x2  3x  2
a) lim b) lim .
x 5 5 x x 1 x2  4x  3
Giaûi:
x2  6x  5 (x  1)(x  5)
a) lim  lim  lim (1  x)  4.
x 5 5 x x 5 5x x 5
x3  2x2  3x  2 (x  1)(x2  x  2) x2  x  2
b) lim  lim  lim  1.
x 1 x2  4x  3 x 1 (x  1)(x  3) x 1 x  3

1  2x  1 3 1  2x  1
a) lim b) lim
x0 2x x0 2x
Giaûi :
0
a) Nhân liên hợp cho cả tử và mẫu để khử dạng   .
0
Ta có: lim
1  2x  1
= lim
 1  2x  1  1  2x  1 
x0 2x x0 2x  1  2x  1 
2x 1 1
 lim  lim  .
x  0 2x  1  2x  1  x  0 1  2x  1 2
0
b) Nhân liên hợp cho cả tử và mẫu để khử dạng   .
0
Ta có: lim
3 1  2x  1
= lim
 
3 1  2x  1 3 (1  2x)2  3 1  2x  1

x0 2x x 0 2x  3 (1  2x)2  3 1  2x  1
2x 1 1
 lim  lim  .

x  0 2x 3 (1  2x)2  3 1  2x  1   
x  0 3 (1  2x)2  3 1  2x  1 3
4x  5  x  8
Ví dụ 13: Tính giới hạn: lim .
x 1 x3 2
Giải:
0
Nhân liên hợp cho cả tử và mẫu để khử dạng   . Ta có:
0
170
0168 203 6477
lim
4x  5  x  8
 lim
 4x  5  x  8  4x  5  x  8  x3 2 
x 1 x3 2 x 1  x3 2  x  3  2  4x  5  x  8 
 3x  3  x  3  2  3 x  3  2 12
 lim  lim   2.
x 1  x  1  4x  5  x  8  x 1 4x  5  x  8 6
3 3x  5  2
x 1 x2  5x  4
Giải:
0
Nhân liên hợp cho cả tử và mẫu để khử dạng   .
0
3 3x  5  2  3 3x  5  2   3 3x  52  23 3x  5  4 

Ta có: lim  lim
x 1 x 2  5x  4 x 1
 x  1 x  4   3  3x  52  2 3 3x  5  4 
 
3x  3
 lim
x 1
 x  1 x  4   3  3x  52  23 3x  5  4 
 
3 3 1
 lim   .
3(4  4  4) 12
x 1
 x  4   3  3x  52  23 3x  5  4 
 
3 x 3 2x
Ví dụ 15: Tính giới hạn lim .
x 1 x 1
Giải:
0
Nhân liên hợp cho cả tử và mẫu để khử dạng   . Ta có:
0
3 x 3 2x  3 x  3 2  x   3 x2  3 x  2  x   3  2  x 2   

x 1
lim  lim
x 1 x 1 x 1
 
x 1
3
 2
x  1  x2  3 x  2  x   3  2  x  
 
 2x  2   x  1 2  x 1  4
 lim  lim 
3
 x  1  3 x2  3 x  2  x   3  2  x 2 
x 1 x 1 3 2 2
x  3 x 2  x  3 2  x
 
3
5  x3  x 2  7
x 1 x2  1
Giải:
171
0168 203 6477
3
5  x3  x 2  7  5  x3  2 2  3 x 2  7 
Ta có : A  lim  lim   
x 1 x2  1 x 1  2
 x 1
2
x  1 
Trong đó:
 5  x3  2  5  x3  2 
5x 2 3    1  x3
 lim  lim     lim
x 1 2
x 1 x 1


x2  1  5  x3  2 

 x 1 2
x 1    5  x3  2 




 lim

 1  x  x2  3
 .
x 1
 x  1  5  x3  2  8
 
 2  3 x2  7   4  2 3 x2  7  3 x2  7 2 
3
2  x2  7




  


Vaø:  lim  lim
x2  1  2
   
x 1 x 1 3
x2  1  4  2 x2  7  3 x2  7 
 
 
 lim
1  x2  
1
 2 12
 x2  1  4  23 x2  7  3  x2  7
x 1



3 1 11
Vaäy A     .
8 12 24
Vaán ñeà 5:

Tìm giôùi haïn cuûa haøm soá daïng voâ ñònh   .

Phöông phaùp: Khi x   . Ñaët soá haïng coù baäc cao nhaát cuûa caû töû vaø maãu laøm thöøa soá
1
chung vaø ruùt goïn. Sau ñoù duøng giôùi haïn cô baûn lim  =0,(>0).
x  x
 x neáu x  0
Chuù yù: x  x   .
2
 x neáu x<0
Ví dụ 17: Tính các giới hạn sau:

3x5  2x4  x  1 x4  x  1 x2  x  1
a) lim b) lim c) lim
x  x5  2x2 x  x2  2 x  x3  2
Giải:
172
0168 203 6477
 2 1 1 
5 4 x5  3   4  5 
3x  2x  x  1  x x x 
a) lim  lim
5 2  2 
x  x  2x x 
x5  1  3 
 x 
2 1 1
3  4  5
 lim
x x x  3 (do lim 1 = 0).
x  2 x  x
1 3
x
 1 1 
4 x4 1  3  4 
x  x 1  x x 
b) lim  lim
x  x 2  2 x   2 
x2  1  2 
 x 
 1 1 
x2  1  3  4 
 lim  x x    (do lim 1  0)
x  2 x  x
1 2
x
 1 1 
2 x2  1   2 
c) lim
x  x 1
 lim  x x 
3
x  x  2 x   2 
x3  1  3 
 x 
1 1
1  2
x x 1
 lim  0 (do lim  0) .
x   2  x  x
x 1  3 
 x 
Ví dụ 18: Tính caùc giôùi haïn sau :
x2  1 x2  1
a) lim b) lim
x  2x  1 x  2x  1
Giaûi:
 1   1 
2 x2  1  2  x 1  2 
x 1  x   x 
a) lim  lim  lim 
x  2x  1 x  2x  1 x   1
x2  
 x
1 1
x 1 2 1 2
 lim x  lim x  1.
x   1  x  1 2
x2   2
 x x
173
0168 203 6477
 1   1 
x2  1  2 
2 x 1  2 
x 1  x   x 
b) lim  lim  lim 
x  2x  1 x  2x  1 x   1
x2  
 x
1 1
x 1  2  1 2
 lim x  lim x  1.
x   1  x  1 2
x2   2
 x x
Vaán ñeà 6:
Tìm giôùi haïn cuûa haøm soá daïng voâ ñònh      .
Phöông phaùp: Neáu haøm soá coù chöùa caên thöùc. Ta duø ng caùc daïng lieân hôïp ñeå khöû daïng
voâ ñònh:
 A- B  A B  = lim AB
.lim  A - B = lim 
x  x 
 A B  x  A B
lim  3
A 3
B  = lim
 3
A3B  3
A 2  3 AB  3 B2  = lim AB
x  x 
 3
A 2  3 AB  3 B2  x 
 3
A 2  3 AB  3 B2 
x 

a) lim (2x  3)  4x 2  4x  3  b) lim
x 
 3
x3 + 5x2  3 x3  8x . 
Giaûi
(2x  3)2   4x 2  4x  3
x 

a) lim (2x  3)  4x  4x  3 = lim 2
(2x  3)  4x 2  4x  3
 x 
=
12
8 
8x  12 x
= lim  lim  2.
x 
(2x  3)  4x  4x  3
2 x  3 4 3
2  4  2
x x x
b) lim
x 
 3
x3 + 5x 2  3 x3  8x  
x3 + 5x 2  (x3  8x)
 lim
   
x  2 2
3
x3 + 5x 2 3
x3 + 5x 2 . 3 x3  8x  3
x3  8x
 8
x2  5  
 x 5 5
 lim   .
x   5
2
8   8  
2
111 3
 5 
x 2  3 1+   3  1   1  2    3 1  2  
 x  x  x   x  

174
0168 203 6477
1
1. lim baèng ?
x 2 5x  1
(A) 1/5 (B) 1/ 5 (C) 1/3
(D) 1 (E) 0.
x  x5
2. lim baèng ?
x 1 (2x  1)(3x  1)
(A) 1/6 (B) -1/6 (C) 

(D)  (E) 0.
10
3. lim x  3   baèng ?
x 0
 x
(A) 0 (B)  (C) 
(D) -10 (E) Khoâng toàn taïi.
4. Caùc giaù trò cuûa a ñeå lim x2  a baèng 1 laø ?
x 3
(A) Chæ a = -2 (B) Chæ a = 4 (C) Chæ a = 2

(D) a = 2 hoaëc a = 4 (E) Moät keát quaû khaùc.
x3  x  a
5. Tìm caùc giaù trò cuûa a ñeå lim nhoû hôn 0 ?
x 0 x 1
(A) a = 0 (B) a  0 (C) a < 0
(D) a > 0 (E) a  0 .
x 1
2
6. lim 2 baèng ?
x 1 x  3x  2
(A) 1 (B)  (C) 

(D) 2 (E) -2.
x  x  x 3
3 2
7. lim baèng ?
x 1 x 1
(A)  (B)  (C) 6
x 3
8. lim baèng ?
x 9 9x  x 2
1 1 1
(A) (B) (C)
54 54 45
1 1
(D) (E) .
45 9
Duøng ñeà baøi sau ñeå traû lôøi caâu 9 -> caâu 12.
1 1 1
Cho haøm soá y = f(x)= sin vaø hai daõy (xn ) vaø (x'n ) vôùi x n = vaø x'n = .
x n 
(4n  1)
2
175
0168 203 6477
9. Giôùi haïn hai daõy soá (xn) vaø (x’ n) laàn löôït laø:
(A)0; 1 (B) 0; 0 (C) 0; 2
(D) ; /2 (E) khoâng toàn taïi .
10. Giôùi haïn cuûa daõy (f(xn)) baèng 0 vì:
(A) Vì daõy (f(xn)) laø daõy haèng baèng 0.
(B) Vì daõy (xn) laø daõy coù giôùi haïn 0.
(C) Vì f(x n )  0, n.
1
(D) Vì lim  .
xn
1
(E) Vì lim  0.
xn
11. Giôùi haïn cuûa daõy (f(x’ n)) baèng ?
(A) 0 (B) -1 (C) 1
1 3
(D) (E) .
2 2
1
12. Döïa vaøo caâu 9, caâu 10, caâu 11 treân thì ta keát luaän lim sin baèng ?
x0 x
(A) 0 (B) 1 (C) 0 hoaëc 1
1
(D) (E) Khoâng toàn taïi .
2
13. Giôùi haïn naøo sau ñaây baèng 0 ?
1 x 1  x5 x x 1
(A) lim (B) lim 4 (C) lim
x  3x  1 x  x  1 x  x 1
1 x x2
(D) lim (E) lim 2 .
x 1 x  1 x 2 x  2
14. Giôùi haïn naøo sau ñaây baèng  ?

3x 2  7 x x 1 x3  1
(A) lim 3 (B) lim (C) lim
x  x  2 x  x  2 x  1  2x 3
1 x2  x  1
(D) lim x 1   (E) lim .
x 0
 x x 1 x 1
15. Giôùi haïn naøo sau ñaây baèng  ?
1  x2 3x  x 2
(A) lim 3x  1 (B) lim 3 (C) lim
x  x  3x2  2x  1 x  3  x
1  x2 2x 2  3x
(D) lim (E) lim .
x 1 x  1 x  1  x 3

x2  1
(A) lim (4x3  2x  7) (B) lim x2  1 (C) lim
x  x  x  1  x 2
176
0168 203 6477
1  x3 1  x3
(D) lim (E) lim .
x  x 2 x  1 x  x 3 x  1
17. Giôùi haïn naøo sau ñaây hữu hạn ?

 1 x2  x2
(A) lim  . (B) lim (C) lim x 2  2x
x 1 (1  x)3 2x  1  x 2 (2  x)(x 2  x  1) x 
 
1  x3
(D) lim (E) lim 3 2x  x3 .
x  1  x 2  3x 3 x 
18. Giôùi haïn naøo sau ñaây baèng +  ?

x2  4 x 2  3x  2 1
(A) lim 2 (B) lim 2 (C) lim x2  1  4 
x  2 x  3x  2 x 1 x  4x  3 x 0
 x 
 x 2  5x  4 1 x
(D) lim (E) lim .
x 1 x 1 x  x2  1
x 2  2x  3x
19. lim baèng ?
x 
4x 2  1  x  2
(A)  (B)  (C) 0
1 1
20. lim   2  baèng ?
x 0 x x 

(A)  (B)  (C) 
x2  x  5
21. lim baèng ?
x  3
x3  2x  x
1 1
(A) (B) - (C) 
2 2
(D)  (E)  .
9x 2  2x  5x
22. Giới hạn một bên khi x   vaø x  - cuûa f(x)= laàn löôït baèng ?
2x  x 2  2
2 1 1
(A) 8 vaø (B) 8 vaø (C) -8 vaø
3 3 3
2 2
(D) -8 vaø (E) -8 vaø .
3 3
4x  2 x  1  5
2
23. lim 2 baèng ?
x  x  5  6 x  1
(A) 0 (B) 1 (C) 2

(D) 3 (E) 4.
24. Giôùi haïn naøo sau ñaây baèng  ?
(A) lim (2x  1  4x 2  x  5) (B) lim (3x  x 2  x  1)
x  x 
177
0168 203 6477
3x  1 2x  1 1
(C) lim (D) lim (E) lim .
 x  2 x2 x2
x 2 2 x 2 x 2

3 2 x3  5x 2  1 x4  1
(A) lim   2  (B) lim (C) lim
x 0 x
 x  x  x2  x x  2x
1
(D) lim (E) lim 3 x 2  5x3 .
 x  2  (x2  2x  3)
x 2 2 x 
26. Giôùi haïn naøo sau ñaây laø toàn taïi ?

x2 x2  7 x2  1
(A) lim (B) lim (C) lim
x 2 x  2 x 3 3x  3 x 1 x x 1
x 1 x  2 x2 x2
(D) lim (E) lim .
x 1 x 2  6x  5 x 2 2x
 1  x3
 neáu x > 1
27. Xaùc ñònh a ñeå lim f(x) toàn taïi vôùi f(x)   x  1 ?
x 1
ax  2 neáu x  1

1
(A) - (B) -1 C) -3
2
5
(D) -5 (E) - .
2
a x  1 neáu x  2
2 2
28. Cho haøm soá: f(x)   .

 2x  a neáu x < 2
Giaù trò a döông naøo laøm cho haøm soá coù giôùi haïn khi x daàn ñeán 2 ?
3 1
(A) (B) 1 C)
4 2
4
(D) (E) Khoâng toàn taïi a.
3
29. Vôùi giaù trò naøo cuûa a thì haøm soá sau lieân tuïc treân mieàn xaùc ñònh cuûa noù ?
 1  x2  1
 neáu x  0
y  f(x)   x
 2a  1 neáu x = 0

(A) 3/2 (B) 1 C) -1/2
(D) -1/3 (E) Khoâng toàn taïi a.
 
-2sinx neáu x  
2

  
30. Haøm soá y  f(x)  A sin x  B neáu -  x  lieân tuïc treân R khi
 2 2
 
 cosx neáu x 
2
178
0168 203 6477
(A) A = 0 vaø B =1 (B) A = -1 vaø B = 0 C) A =-1 vaø B =1
(D) A =1 vaø B =-1 (E) A = -1 vaø B = -1.
31. Cho 3 haøm soá sau ñaây:
 2x  1
 x neáu x > 1
I. f(x)  
 5x  3 neáu x  1
 2
 x2  x  2
 neáu x > 1
II. f(x)   x  1
 x 2 + x + 1 neáu x  1

 x x2
 neáu x  2
III. f(x)   4x  1  3
 9
neáu x=2
 8
Haøm soá naøo trong caùc haøm soá treân lieân tuïc treân R ?
(A) Chæ I (B) Chæ II C) Chæ III
x 1
32. Caùc ñieåm giaùn ñoaïn cuûa haøm soá sau: y  f(x)  2
x  3x  2
(A) x =1 (B) x = 2 C) x =1 hoaëc x = 2
(D) x = -2 (E) Khoâng coù ñieåm giaùn ñoaïn.
x  3x
2
33. Xeùt haøm soá f(x)  chöa xaùc ñònh taïi x=0. Coù theå gaùn giaù trò f(0) bôûi giaù trò
x
naøo sau ñaây ñeå haøm soá f(x) trôû neân lieân tuïc treân R ?
(A) 0 (B) 1  C 2
(D) 3 (E) 4.
34. Phöông trình -x + 3x - 2 = 0 coù moät nghieäm trong khoaûng naøo sau ñaây ?
3 2
(A) (5/2 ; 3) (B) (3; 4) (C) (3/2; 2)

(D) (0; 1/2) (E) (4; ).
35. Cho phöông trình 4x 4 + 2x 2 -x-3 = 0 . Treân khoaûng (-1; 1), phöông trình ñaõ cho
coù:
(A) nhieàu nhaát moät nghieäm.
(B) coù ñuùng moät nghieäm.
(C) coù ít nhaát 2 nghieäm.
(D) voâ nghieäm.
(E) voâ soá nghieäm.
179
0168 203 6477

1. C 2. E 3. D 4. D 5. D
6. E 7. C 8. A 9. B 10. A
11. C 12. E 13. E 14. B 15. C
16. E 17. D 18. C 19. D 20. A
21. B 22. A 23. E 24. D 25. A
26. B 27. D 28. B 29. C 30. C
31. E 32. C 33. D 34. A 35. C
1 1
1. (C)  .
5.2  1 3
2. (E) Chuù yù: Thay x =1 vaøo bieåu thöùc.
 10 
3. (D) lim x  3    lim(3x  10)  10.
x 0
 x  x 0
4. (D) lim x  a  1  3  a  1  a  2 hoaëc a=4.
2
x 3
x3  x  a
5. (D) lim  a  0  a  0.
x0 x 1
6. (E) lim 2
x2  1
 lim
 x  1 x  1  lim  x  1  2.
x 1 x  3x  2 x 1 (x  1)(x  2) x 1 (x  2)
7. (C) Chuù yù: x  x2  x3  3  (x  1)(x 2  2x  3).

x 3 x 3 1 1
8. (A) lim  lim  lim  .
x 9 9x  x 2 x  9 x(3  x)(3  x) x  9 x(3  x) 54
1 1
9. (B) lim x n  lim  0 vaø lim x'n =  0.
n 
 2n
2
10. (A) f(x n ) = sin(x n ) = sin(n)=0

11. (C) f(x'n ) = sin(x'n ) = sin( + 2n) = 1.
2
 lim f(x n )  lim f(x 'n )
12. (E)   khoâng toàn taïi lim f(x).
(x n ) vaø (x'n ) coù giôùi haïn 0 x0
x2
13. (E) lim  0.
x 2 x2  2
180
0168 203 6477
1
x
x x 1 x  .
14. (B) lim  lim
x  x  2 x  2
1
x
3
1
3x  x 2 x
15. (C) lim  lim  .
x  3  x x  3 1

x2 x
1
1 3
1 x 3
x  0.
16. (E) lim  lim
x  x 3 x  1 x  1
x 3
x
1
1
1  x3 x3 1
17. (D) lim  lim  .
x  1  x 2  3x 3 x  1 1 3
 3
x3 x
 1  1
18. (C) lim x2  1  4   lim  x2  2   .
x 0
 x  x 0  x 
 2 
x  1   3 
x 2  2x  3x  x  = 4.
19. (D) lim = lim
x  
x 
4x  1  x  2
2
1 2
x  4  2 1 
 x x
1 1 x 1
20. (A) lim  1    lim 2  .
x 0 x
 x  x 0 x
1 5
x 1   2
x x5
2
x x = -1.
21. (B) lim = lim
x  3 3
x  2x  x x  
2  2
x  1  2  1
 x 
 2 
x  9   5
9x  2x  5x
2
x
22. (A) lim = lim   = 8.
x  
x 
2x  x  2
2
2 
x  2  1 2 
 x 
2 2
| x | 9   5x x. 9   5x
9x2  2x  5x x x
lim = lim  lim
x 
2x  x  2
2 x  2 x  2
2x | x | 1  2 2x  x. 1  2
x x
181
0168 203 6477
 2 
x  9   5 
 x = 2.
 lim
x   2  3
x  2  1 2 
 x 
4x 2  2 x  1  5 4x 2  2 x  1  5
23. (E) lim 2 = lim 
x  x  5  6 x  1 x  x2  6 x  6
( Do x  - thì x 2 - 5 >0).
1 1 5
42  2  2
x x x
= lim = 4.
x  1 6
1 6  2
x x
24. (D) Do x  2 thì (x-2)  0.
+
3 2 3x  2
25. (A) lim  2  lim  .
x0 x x x0 x2
x2  7 1
26. (B) lim  .
x 3 x  3 3
1  x3
27. (D) lim f(x)  lim  lim  (1  x  x 2 )  3.
x 1 x 1 x  1 x 1
lim f(x)  lim(ax


 2)  2  a.
x 1 x 1
yeâu caàu baøi toaùn  a + 2 = -3  a = -5 .

28. (B) lim f(x)  lim (a2 x 2  1)  4a2  1.
x 2 x 2
lim f(x)  lim(2x  a)  4  a.

x 2  
x 2
yeâu caàu baøi toaùn  4a2 + 1 = 4 + a  a = 1 hoaëc a=-3/4 .

29. (C) Haøm soá lieân tuïc treân mieàn xaùc ñònh cuûa noù
 Haøm soá lieân tuïc taïi x= 0  lim f(x)  f(0)
x0
1 x 1
2
1
 lim  f(0)  0  2a  1  a   .
x 0 x 2
30. (C) Haøm soá lieân tuïc treân mieàn xaùc ñònh cuûa noù
 
 Haøm soá lieân tuïc taïi x= vaø x=-
2 2
 lim  f(x)  lim  f(x)  lim  (A sin x  B)  lim  ( 2sin x)
 x  2   
x     x  2   
x   
    2     2
 
 lim 

f(x)  lim  f(x)

 lim 

(cos x)  lim  (A sin x  B)

 x 
  2 
x   
2 

x   
2
x  
2
182
0168 203 6477
 A  B  2 A  1
  .
 AB0  B 1
31. (E)
32. (C) Haøm soá khoâng lieân tuïc taïi x, vôùi x laø nghieäm cuûa phöông trình
x 2 - 3x + 2 = 0  x = 1 hoaëc x = 2.
x 2  3x
33. (D) lim f(x)  lim  lim(x  3)  3.
x 0 x 0 x x 0
34. (A) Baèng caùch thöû caùc khoaûng (a; b) naøo thoûa f(a).f(b) < 0.
35. (C) Ñaët f(x)  4x 4  2x 2  x  3 treân (-1; 1)
f(-1) = 4 ; f(0) = -3 vaø f(1) = 2.
Ta coù: f(-1).f(0)=-12 < 0  coù ít nhaát 1 nghieäm x1  (1; 0).
f(0).f(1)=-6 < 0  coù ít nhaát 1 nghieäm x 2  (0;1).
Vaäy treân (-1; 1) coù ít nhaát 2 nghieäm.
183
0168 203 6477
BAØI TAÄP OÂN TAÄP CHÖÔNG IV
1. Trong caùc daõy soá ñöôïc cho bôûi soá haïng toång quaùt naøo sau ñaây coù giôùi haïn 0?
2n 2  1 n2  1 cos 2n
(A) (B) (C)
3n  n 2
1  4n n 1
n 1
(D) (E) cos2n.
3cos 4n
2. Trong caùc daõy soá ñöôïc cho bôûi soá haïng toång quaùt naøo sau ñaây coù giôùi haïn 0?
n
(1)n cos 2n 1  sin
I. un  II. un  III un  4
n3  1 n(n  1) (1, 01)n
n
2
3. Giôùi haïn cuûa daõy soá (un) vôùi un  3    1 baèng ?
 5
2
(A) 3 (B) (C) 1
5
3
(D) (E) khoâng toàn taïi.
5
4. Daõy soá naøo trong caùc daõy soá sau khoâng toàn taïi?
1
cos  
I. (u n ) vôùi u n   n  II. (u ) vôùi u  (0,99)n III. (u ) vôùi u  sin 1
n n n n
n n2
5. Daõy soá naøo sau ñaây coù giôùi haïn höõu haïn?
n
n  2n2 1 3
(A) (un ) vôùi un  (B) (un ) vôùi u n  sin (C) (un ) vôùi un   
1 n n 2
2 3 n 1
(D) (un ) vôùi un = (-1)n .n (E) (un ) vôùi un  .
1 4 n
6. Giôùi haïn cuûa daõy soá ñöôïc cho bôûi soá haïng toång quaùt naøo sau ñaây baèng -1?
3 2 n n  n2 n n 1
(A) un  (B) nu  (C) un 
4 n n 1
3
2n
n n 1 sin n
(D) u n  (E) u n  .
nn n (1,1)n
1 1 1 1
7. Toång S  2  3  4  ...  n  ... baèng ?
2 2 2 2
1
(A) 0 (B) 1 (C)
2
184
0168 203 6477
3
(D) (E) 2.
2
8. Soá thaäp phaân daïng voâ haïn tuaàn hoaøn 0,555… ñöôïc bieåu dieãn daïng phaân soá baèng?
1 2 3
(A) (B) (C)
2 7 8
5 4
(D) (E) .
9 13
a.n 4  n  2
9. Vôùi giaù trò naøo cuûa a thì lim baèng -1?
2n
(A) a=-1 (B) a=1 (C) a=0
(D) a > 0 (E) a < 0.
10. Daõy soá naøo sau ñaây coù giôùi haïn baèng  ?
2n  1
I. (un ) vôùi un  2n  3n II. (u n ) vôùi u n  n III. (un ) vôùi un  3n 4  5n3  7n.
3  1
x6  2
11. lim baèng ?
x  3x 3  1
1 1 2
(A) (B) - (C)
3 3 3
2
(D)  (E) 0.
3
x2  1 x 4  2x x x 1
x  8x2  2x  1 x  1  2x 2 x  1 x
x x 1 1 x
(D) lim (E) lim .
x  x  5x  1
2 x  3  2 x
3
13. lim x  1   baèng ?
x 0
 x
(A) 0 (B) -3 (C) -2
(D) 1 (E) khoâng toàn taïi.
x 1
14. lim (x  2) baèng ?
x  2x  x  1
4
1
(A) 0 (B) (C) 1
2
(D)  (E) khoâng xaùc ñònh.
3x 5  2x 2  1
15. lim 3 baèng ?
x  (3x3  x)(1  x 2 )
185
0168 203 6477
1
(A) 0 (B) (C) 1
2
(D) -1 (E)  .
1 1 x2  x  1 x4  1
(A) lim   2  (B) lim (C) lim
x 0 x
 x  x  2x  9 x  x2
| x |  x2  1 x2  x  1  1
(D) lim (E) lim .
x  x 1 x 0 3x
17. Giôùi haïn naøo sau ñaây khoâng toàn taïi ?
 x 2  4x x x
x  x  2x  1 x 1 (x  1)4 x 0 x2
(D) lim cos x (E) lim ( x 2  1  1) .
x  x 

x3  5x  2 x3  x  1 3x  1
(A) lim (B) lim(x  1) (C) lim
x  6x  x
2 3 x 0 x  2x  1
4 x  2  5x
1  4x x x
2
(D) lim 2 (E) lim 2 .
x  3x  x  1 x 1 x  3x  2
19. Vôùi giaù trò naøo cuûa m thì haøm soá:

 x 2  3x  2
 neáu x < 2
f(x)   x 2  2x lieân tuïc taïi x = 2 ?
 mx  m  1 neáu x  2

1 1 1
(A) (B)  (C) 
3 2 6
2 3
(D) (E) .
3 2
 x-1 neáu x  1

20. Cho haøm soá: f(x)   
x 1 x
neáu x< 1 vaø x  0
 3
x
 0 neáu x = 0

Choïn phaùt bieåu ñuùng trong caùc phaùt bieåu sau ?
(A) Haøm soá lieân tuïc taïi moïi ñieåm tröø x  [0;1].
(B) Haøm soá lieân tuïc taïi moïi ñieåm tröø x  (0;1).
(C) Haøm soá lieân tuïc taïi moïi ñieåm tröø x = 1.
(D) Haøm soá lieân tuï c taïi moïi ñieåm tröø x=0.
(E) Haøm soá lieân tuïc treân .
x3  1
21. lim 2 baèng ?
x 1 x  2
(A) 2 (B) -1 (C) -2
186
0168 203 6477
(D) 0 (E)  .
22. Haøm soá naøo sau ñaây lieân tuïc taïi ñieåm x=2?
 x 2  3x  2  x3  8
 neáu x  2 neáu x  2
(A) f(x)   x  2 (B) f(x)   x  2
 0 neáu x=2 10 neáu x=2
 
 4x 2
 16  x 4
neáu x  2 neáu x  2
(C) f(x)    x2 (D) f(x) 

 x2
0 neáu x=2 -32 neáu x=2
 
(E) Caû 4 haøm soá treân.
1 1 1 (1)n
23. Toång taát caû caùc soá haïng:  ; ; - ;...; ;... baèng ?
2 4 8 2n
1 1 1
(A)  (B)  (C)
4 3 2
1
(D)  (E) 1 .
2
2x  1
24. lim baèng ?
x  2 (x  2)2
(A)  (B)  (C) 2

1
(D) (E) -1.
2
4x3  7x 2  2x  1
25. lim baèng ?
x  2x3  4x  1
(A) 2 (B) -2 (C) 0
(D)  (E)  .

1. C 2. E 3. C 4. C 5. E
6. D 7. C 8. D 9. C 10. A
11. B 12. D 13. B 14. A 15. D
16. C 17. D 18. B 19. C 20. E
21. C 22. D 23. B 24. A 25. B.
187
0168 203 6477
Chöông V: ÑAÏO HAØM
Baøi 1 KHAÙI NIEÄM ÑAÏO HAØM.

I. Caùc ñònh nghóa:
1) Định nghĩa: Cho haøm soá y = f(x) ñöôïc xaùc ñònh treân khoaûng (a; b) vaø x 0  (a;b) .
f(x)  f(x 0 )
Giôùi haïn höõu haïn (neáu coù ) cuûa tæ soá khi x daàn ñeán x0 ñöôïc goïi laø ñaïo
x  x0
haøm cuûa haøm soá taïi ñieåm x0, kí hieäu laø f’(x0) hoaëc y’(x0).
f(x)  f(x 0 )
Töùc laø: f’(x0) = lim .
x x 0 x  x0
Chuù yù: Neáu ñaët x  x  x 0 vaø y=f(x)  f(x 0 )  f(x  x 0 )  f(x 0 ) thì:
f(x  x 0 )  f(x 0 ) y
f'(x 0 )= lim  lim .
x  0 x x  0 x
2) Ñònh nghóa: Haøm soá f ñöôïc goïi laø coù ñaïo haøm treân taäp I neáu noù coù ñaïo haøm taïi
moïi ñieåm x thuoäc I.
II. YÙ nghóa cuûa ñaïo haøm:
1) YÙ nghóa hình hoïc: Cho haøm soá y = f(x) coù ñoà thò haøm soá (C) vaø M(x 0; f(x0)) laø
moät ñieåm treân (C). Khi ñoù tieáp tuyeán (T) cuûa (C) taïi ñieåm M 0 coù heä soá goùc laø:
k = f’(x0).
Vaäy (T) coù phöông trình laø: y = f’(x0)(x-x0) + f(x0 ).
2) YÙ nghóa cô hoïc: Neáu phöông trình chuyeån ñoäng cuûa moät chaát ñieåm laø s = s(t), (t laø
thôøi gian) thì vaän toác töùc thôøi taïi thôøi ñieåm t 0 laø v(t 0) = s’(t 0).
III. Caùc coâng thöùc ñaïo haøm thöôøng gaëp:
1. (C) ' = 0 (C laø haèng soá) 5. (sinx) ' = cosx

2. (xn) ' = nxn-1 , n  . 6. (cosx) ' = -sinx
1
'
1 1 
3.     2 , x  0. 7. (tanx)'  , x   k, k  .
x x cos x2
2
1
1 8. (cot x)'   2 , x  k, k  .
4. ( x )'  , x>0 sin x
2 x
IV. Caùc quy taéc laáy ñaïo haøm: Cho u, v laø hai haøm soá. Khi ñoù:
(i) (c.u)' = c.(u)', (c: laø haèng soá)
(ii) (u  v)'= u'  v'.
(iii) (u.v)'= u'.v +v'.u.
'
 u  u'.v  v'.u
(iv)    .
v v2
188
0168 203 6477
Vaán ñeà1:
Tính ñaïo haøm cuûa haøm soá y = f(x) baèng ñònh nghóa.
Phöông phaùp: Thöïc hieän qua hai böôùc sau:
Böôùc 1: Tính y  f(x 0  x)  f(x 0 ).
y
Böôùc 2: Tìm giôùi haïn L  lim
x  0  x
Böôùc 3: Neáu L toàn taïi vaø höõu haïn thì f’(x0) = L.

Ví duï1: Tính ñaïo haøm cuûa haøm soá y = f(x) = x2 + x taïi x0 = 0.
Giaûi :
Tính y  f(x0  x)  f(x0 )  f(0  x)  f(0)  (x)2  x  0.
Tính giôùi haïn:
y (x)2  x
lim  lim  lim (x  1)  1
x  0 x x  0 x x  0
Vaäy f'(0)=1.
Ví duï2: Tính ñaïo haøm cuûa haøm soá y = f(x) = x+ 1 taïi x 0 = 1.
Giaûi:
Tính y  f(x0  x)  f(x 0 )  f(1  x)  f(1)  x  1  1  2  x  1  1.
y x  1  1 x
Tính giôùi haïn: lim  lim  lim
x
x  0 x  0 x x  0 x( x  1  1)
1 1 1
 lim  . Vaäy f'(1) = .
x  0 ( x  1  1) 2 2
x
Ví duï 3: Tính ñaïo haøm cuûa haøm soá y = taïi x 0 = 0.
x 1
Giaûi:
x
Tính y  f(x 0  x)  f(x 0 )  f(x)  f(0)  .
x  1
y x 1
Tính giôùi haïn: lim  lim  lim  1.
x  0 x x  0 x(x  1) x  0 x  1
Vaäy f'(0) =1.
Vaán ñeà 2:
Tính ñaïo haøm baèng caùch duøng caùc coâng thöùc ñaïo haøm thöôøng gaëp.
Phöông phaùp: Döïa vaøo baûng coâng thöùc ñaïo haøm vaø tính chaát: toång, hieäu, tích, thöông
cuûa caùc haøm.(Xem phaàn A)
189
0168 203 6477
Ví duï 4: Tính ñaïo haøm caùc haøm soá sau:
x2
a) y = 3x 2 -2x+1 b) y = (x+1)sinx c) y = .
sin x
Giaûi :
a) y' = (3x -2x+1)' = (3x )'- (2x)'+ (1)' = 6x-2.
2 2
b) y' = [(x+1)sinx]' = (x+1)'.sinx + (sinx)'.(x+1) = sinx + cosx.(x+1)

= sinx + (x+1)cosx.
,
 x  2  (x  2)'.sin x  (sin x)'.(x  2) sin x  (x  2).cos x
c) y' =     .
 sin x  sin 2 x sin 2 x
Vaán ñeà 3:
Vieát phöông trình tieáp tuyeán (T) vôùi ñöôøng cong (C): y = f(x) taïi ñieåm M(x0; y0)
thuoäc (C).
Phöông phaùp: Phöông trình tieáp tuyeán (T) laø: y  f '(x 0 )(x  x 0 )  y 0 .
Chuù yù: k = f’(x0) laø heä soá goùc cuûa tieáp tuyeán (T) taïi M(x 0;y0).
Ví duï 5: Cho ñöôøng cong (C) coù phöông trình y = f(x) = x3. Vieát phöông trình tieáp
tuyeán vôùi (C) taïi ñieåm M(1;1).
Giaûi :
Ta coù: f'(x) = 3x  f'(x 0 ) = f'(1) = 3.12 = 3.
2
Neân tieáp tuyeán vôùi (C) taïi ñieåm M coù phöông trình laø:
y = f'(1)(x-1)+1  y = 3(x-1)+1  y = 3x-2.
1. Cho haøm soá y  x3  x2  1 vaø x0  1 vaø soá gia töông öùng x = 1.

Soá gia cuûa haøm soá y baèng ?
(A) 2 (B) 4 (C) 6
(D) 8 (E) 10.
y
2. Cho haøm soá y  3x  1 vaø x 0  thì tæ soá baèng ?
x
(A) 3 (B) 2 (C) 1
(D) 0 (E) -1.
190
0168 203 6477
(A) Soá gia x laø tích cuûa  vaø x.
(B) Soá gia y laø tích cuûa  vaø y.
y
(C) lim luoân toàn taïi.
x  0 x
(D) Haøm soá y=f(x) luoân coù ñaïo haøm.

(E) Caû 4 caâu treân ñeàu sai.
4. Cho haøm soá y = f(x) = 1 vaø x 0  . Khi ñoù soá gia cuûa haøm soá (y) baèng?
(A) 1 (B) 0 (C) 2
x3 x 2
5. Ñaïo haøm cuûa haøm soá y    1 baèng ?
3 2
(A) 3x  x2
(B) x2  2x (C) x2  x  1
(D) x  x
2
(E) 0.
6. Cho haøm soá y  f(x)  x  3x  2 thì f'(1) baèng ?
4
(A) 7 (B) 6 (C) 5

(D) 4 (E) 3.
7. Heä soá goùc cuûa tieáp tuyeán cuûa ñoà thò haøm soá y  2 x  x  1 taïi ñieåm coù hoaønh ñoä
baèng 1 laø?
(A) 0 (B) 1 (C) 2
(D) 3 (E) 4.
8. Cho phöông trình chuyeån ñoäng cuûa chaát ñieåm laø s(t)  2 sin t  4. Khi ñoù phöông
trình vaän toác cuûa chaát ñieåm laø:
(A) v = 2sint + 4 (B) v = 2cost + 4 (C) v = 2cost
(D) v = 2sint (E) v = 4 .
9. Ñieàn vaøo choã trong (….) sao cho ñuùng:
(A) Cho y= -x3 + 2 x thì y' =-3....+......
(B) Cho y= 2x + 2x thì y' = 2....+...... .
(C) Cho y= x3 (x 2 -1) thì y' = 5.... - 3......
x 4 2x3 4x 2
(D) Cho y= - + -1 thì y' =....x 3 - ......x 2 + .... x.
4 3 5
x 1
(E) Cho y= 3x + (2x)2 + +1 thì y' = 3....+......+ .
2 2
10. Noái moãi haøm soá ôû coät beân traùi vôùi ñaïo haøm cuûa noù ôû coät beân phaûi sao cho ñuùng.
A. 2- sin x –cos x 1. sin x + cos x
B. 5 + sin x + cos x 2. sin x – cos x
C. 5x + sin x + cos x 3. –sinx –cos x
191
0168 203 6477
D. sin x – cos x +1 4. – sin x + cos x
E. 3 + cos x – sinx 5. – sin x + cos x +5
6. –sin x –cos x + 3.
11. Vôùi giaù trò naøo cuûa m thì haøm soá y = x + mx +1 coù y’(1) = 0 ?
2
(A) 0 (B) -1 (C) -2

(D) -3 (E) -4.
1
12. Cho haøm soá y= x 3 + x 2 + 3x + 1. Thì y' ñaït giaù trò nhoû nhaát baèng?
3
(A) 2 (B) 1 (C) 0
(D) -1 (E) -2.
13. Cho haøm soá:
y= -mx + 2sinx + 4cosx + 1.Vôùi giaù trò naøo cuûa m 2 thì y'= 0 coù nghieäm?
(A) m2  24 (B) m 2  23 (C) m2  22
(D) m 2  21 (E) m 2  20 .
14. Vôùi giaù trò naøo cuûa m thì y’=0 coù 2 nghieäm phaân bieät, vôùi
1
y  x 3  mx 2  (m 2  2)x  1?
3
(A) m = 0 (B) m > 0 (C) m < 0
(D) m  0 (E) m baát kì.
15. Cho hai haøm soá: f(x)= 2sinx + 3 vaø g(x) = 2cos x +5 thì [f’(x)] 2 +[g’(x)]2 baèng?
(A) 0 (B) 2 (C) 4
(D) 5 (E) 6.
16. Cho Parabol (P): y= x +2x vaø A(1; 3)  (P) . Heä soá goùc cuûa tieáp tuyeán taïi A laø:
2
(A) 3 (B) 4 (C) 5

(D) 6 (E) 7.
17. Phöông trình tieáp tuyeán cuûa ñoà thò haøm soá y= x 3 bieát tieáp ñieåm coù tung ñoä baèng 8 laø
(A) y =12x (B) y =16x-12 (C) y =12x-16
(D) y =12x+16 (E) y = -12x+16.
18. Cho haøm soá y  x  2x  5 . Coù bao nhieâu ñieåm treân ñoà thò haøm soá maø tieáp tuyeán
3 2
taïi ñoù coù heä soá goùc baèng 7 ?

(A) 0 (B) 1 (C) 2
19. Tieáp ñieåm cuûa ñoà thò haøm soá y  x 2  4x  3 vaø ñöôøng thaúng y = 4x +3 laø:
(A) (1; 8) (B) (-1; 0) (C) (-2; -1)
(D) (0; 3) (E) khoâng toàn taïi.
20. Cho haøm soá y  x  2x  7x  3 . Soá tieáp tuyeán cuûa ñoà thò haøm soá song song vôùi
3 2
truïc hoaønh laø:

(A) 3 (B) 2 C) 1
21. Cho parabol (P): y= x - 4x + 3. Tieáp tuyeán cuûa (P) maø song song vôùi truïc hoaønh laø:
2
192
0168 203 6477
(A) y = 2 (B) y =1 C) y = 0
(D) y = -1 (E) khoâng toàn taïi.
22. Cho haøm soá y = x - 6x +5. Ñieàn vaøo choã troáng (….) sao cho ñuùng:
2
(A) Tieáp tuyeán song song vôùi truïc hoaønh laø y = …..
(B) Tieáp tuyeán song song vôùi ñöôøng thaúng y = -6x + 7 laø y = …..
1
(C) Tieáp tuyeán vuoâng goùc vôùi ñöôøng thaúng y  x  1 laø y = …..
4
(D) Tieáp tuyeán taïi ñieåm (5; 0) laø y = ….. .
(E) Tieáp tuyeán taïi ñieåm coù tung ñoä baèng -4 laø y = ….. .
1
23. Moät vaät rôi töï do coù phöông trình S  g.t 2 (vôùi g = 9,8 m/s2 ) thì vaän toác töùc thôøi taïi
2
thôøi ñieåm t = 5 giaây baèng ?(ñôn vò m/s)
(A) 49 (B) 24 C) 12
(D) 6 (E) 3.
x
24. Ñaïo haøm cuûa haøm soá y  baèng
sin x
sin x  x cos x x cos x  sin x sin x  x cos x
(A) (B) C)
sin x2
sin x2
sin 2 x
cos x  x sin x  cos x  x sin x
(D) (E) .
sin x2
sin 2 x
x x 1
25. Ñaïo haøm cuûa haøm soá y  baèng
x
1 1 1 1 1 1
(A) 2  (B)  2  C) 2 
x 2 x x 2 x x 2 x
1 1 1 1
(D)  2  (E) 2  .
x 2 x x x
26. Cho haøm soá y = x sin x thì y’(0) baèng ?
(A) 2 (B) 1 C) 0
(D) -1 (E) -2.
1 x
27. Ñaïo haøm cuûa haøm soá y  baèng ?
x 1
2 2 1
(A) (B) C)
(x  1) 2
(x  1) 2
(x  1)2
1
(D) 0 (E) .
(x  1)2
a c
28. Kí hieäu  ad  bc ( laø ñònh thöùc caáp 2). Ñaïo haøm cuûa haøm soá
b d
a1x2  b1x  c1
y baèng?
a2 x2  b2 x  c2
193
0168 203 6477
b1 c1 2 a c1 a b1
x  2. 1 x 1
b2 c2 a2 c2 a2 b 2
(A)
(a2 x  b2 x  c2 )
2 2
b1 a1 2 a c1 c b1
x  2. 1 x 1
b2 a2 a2 c2 c2 b2
(B)
(a2 x2  b2 x  c2 )2
c1 a1 2 a b1 b c1
x  2. 1 x 1
c2a2 a2 b 2 b2 c2
(C)
(a2 x  b2 x  c2 )
2 2
a1 b1 2 a c1 b c1
x  2. 1 x 1
a b2 a2 c2 b2 c2
(D) 2
(a2 x  b2 x  c2 )
2 2
a1 b1 2 a1 c1 b c1
x  x 1
a b2 a2 c2 b2 c2
(E) 2
(a2 x  b2 x  c2 )
2 2
29. Ñieàn vaøo choã troáng (…..)sao cho ñuùng.

2x  1 .......
(A) y  thì y'= .
x 1 (x  1)2
1 x .......
(B) y  thì y'= .
x 1 (x  1)2
x2 .......
(C) y  thì y'= .
1 x (1  x)2
x .......
(D) y  thì y'= .
1 x (1  x)2
4 .......
(E) y  thì y'= .
1 x (1  x)2
30. Ñieàn vaøo choã troáng (…..)sao cho ñuùng.
x2  x  2 .......
(A) y  2 thì y'= 2 .
x  x 1 (x  x  1)2
x2  2 .......
(B) y  2 thì y'= 2 .
x  x 1 (x  x  1)2
x2 .......
(C) y  2 thì y'= 2 .
x  x 1 (x  x  1)2
x 2  2x .......
(D) y  thì y'= 2 .
x  x 1
2
(x  x  1)2
1 .......
(E) y  2 thì y'= 2 .
x  x 1 (x  x  1)2
194
0168 203 6477
1. E 2. A 3. E 4. B 5. D
6. A 7. C 8. C
1 1
9. A. 3x 2  B. 2  C. 5x 4  3x 2
x 2x
8 3 1
D. x 3  2x 2  x E.  8x 
5 2 x 2
10. A-2 B-4 C-5 D-1 E-3
11. C 12. A 13. E 14. E 15. C
16. B 17. C 18. C 19. D 20. B
21. D
22. A. –4 B. –6x + 5 C. –4x + 4 D. 4x–20 E. –4
23. A 24. A 25. B 26. C 27. A
28. D
29. A. 3 B. -2 C. -1 D. 1 E. 4
30. A. 2x  1 B. x2  2x  2 C. x2  4x  1 D. x2  2x  2 E. 2x  1
1. (E) x  x  x 0  x  x 0  x  1  1  2 .
Neân y = f(x) - f(x 0 ) = f(2) - f(1) = 13-3 = 10.
y 3x  1  3x0  1
2. (A)   3.
x x  x0
3. (E)
4. (B) y = f(x) - f(x 0 ) = 1-1=0.
5. (D)
6. (A) f'(x) = 4x3 +3  f'(1) = 7.
1
7. (C) Heä soá goùc cuûa tieáp tuyeán laø y’(1) = 2 vôùi y '  1 .
x
8. (C) Theo yù nghóa cô hoïc cuûa ñaïo haøm thì v(t) = s’(t) = 2 cos t.
9. Duøng coâng thöùc ñaïo haøm.
10. (C) Chuù yù: (cos x)’=-sin x
11. (C) y' = 2x+ m neân y'(1) = 0  m + 2 = 0  m = -2.
12. (A) y' = x 2 + 2x + 3 = (x+1)2 +2  2 neân y' coù giaù trò nhoû nhaát laø 2.
13. (E) y' = -m + 2cosx -4sinx = 0 coù nghieäm  2cosx -4sinx = m coù nghieäm
 22 + (-4)2  m 2  m 2  20.
195
0168 203 6477
14. (E) y' = x2 -2mx + m 2 -2 = 0 coù 2 nghieäm phaân bieät
 ' = m 2 -(m 2 -2) = 2  0,m.
Vaäy vôùi moïi m thì luoân thoaû yeâu caàu.
15. (C) f'(x)=2cosx vaø g'(x)= -2sinx vaø chuù yù: sin 2 x + cos2 x = 1.
16. (B) Heä soá goùc tieáp tuyeán taïi A laø k = y’(xA) = 4.
17. (C) Ñieåm coù tung ñoä baèng 8  x3  8  x  2 neân ñieåm ñaõ cho laø A(2, 8).
Tieáp tuyeán taïi A laø y = f'(2)(x-2) + 8 = 12x -16.
18. (C) Hoaønh ñoä tieáp ñieåm laø nghieäm cuûa phöông trình
7
3x 2 + 4x = 7  x = 1 hoaëc x= neân coù hai tieáp ñieåm.
3
19. (D) y = 4x +3 laø tieáp tuyeán cuûa ñoà thò haøm soá y = x2 + 4x + 3 taïi ñieåm
M(x0;y0)  y'(x0 ) = 4  4 = 2x2 + 4  x0 = 0. Vaäy M(0;3) laø tieáp ñieåm.
20. (B) Tieáp tuyeán song song vôùi truïc hoaønh
 heä soá goùc baèng 0 neân hoaønh ñoä caùc tieáp ñieåm thoûa 0 = 3x 2 + 4x-7
7
 x = 1 hoaëc x = . Vaäy coù 2 tieáp tuyeán.
3
21. (D) Heä soá goùc cuûa tieáp tuyeán baèng 0 thì hoaønh ñoä cuûa tieáp ñieåm laø nghieäm
cuûa phöông trình 2x - 4 = 0  x = 2 neân (2; -1) laø tieáp ñieåm vaø tieáp
tuyeán laø: y = 0.(x-2)-1 = -1.
22. Khi bieát ñöôïc tieáp ñieåm ta vieát ñöôïc phöông trình tieáp tuyeán.
(A) 2x-6 = 0  x  3 neân coù tieáp ñieåm laø (3; -4).
(B) 2x-6 = -6  x  0 neân coù tieáp ñieåm laø (0; 5).
1
(C) Heä soá goùc cuûa tieáp tuyeán laø k thì k.  1  k  4 . Töông töï (1; 0)
4
laø tieáp ñieåm.
(D) Heä soá goùc cuûa tieáp tuyeán laø k = f’(5) = 4.
(E) -4 = x2 -6x + 5  x  3 neân coù tieáp ñieåm laø (3;-4).
23. (A) Theo yù nghóa cô hoïc thì v(t) = s’(t) = g.t neân v(5) = 9,8.5 = 49 (m/s).
24. (A) Duøng coâng thöùc ñaïo haøm (u/v)’.
1
25. (B) Chuù yù: y  x  .
x
26. (C) y’=sin x - xcos x neân y’(0) = 0.
a b
,
 ax  b  c d
27. (A) Chuù yù: coâng thöùc    . Phaûi saép xeáp ñuùng coät x truôùc vaø
 cx  d  (cx  d)
2
1 x x  1
coät töï do sau. Ví duï : y = ñöôïc saép laïi laø y = . Sau ñoù môùi
x 1 x 1
duøng coâng thöùc.
196
0168 203 6477
28. (D)
29.
30. Saép xeáp ñuùng coät cuûa töû vaø maãu theo thöù töï: x 2, x, töï do. Ví duï:
x  x 2  1 x2  x  1
y= ñöôï c saé p laï i laø : y= .
x  2x 2  1 2x 2  x  1
Sau ñoù aùp duïng coâng thöùc:
a1 b1 2 a c1 b c1
, x  2. 1 x 1
 a1x  b1x  c1 
2
a2 b 2 a 2 c2 b 2 c2
   .
a
 2 x 2
 b 2 x  c 2  (a 2 x 2
 b 2 x  c 2 ) 2
197
0168 203 6477
Baøi 2 ÑAÏO HAØM HAØM SOÁ HÔÏP-ÑAÏO HAØM CAÁP CAO-VI PHAÂN .
I. Ñaïo haøm haøm soá hôïp:

1) Định lí: Giaû söû haøm soá u = u(x) coù ñaïo haøm taïi moïi ñieåm x  (a;b) vaø y = f(u) coù
ñaïo haøm taïi moïi ñieåm u = u(x) vôùi x  (a;b) thì haøm soá hôïp g(x) = f[u(x)] coù ñaïo
haøm laø: g’(x) = f’(u).u’(x) (1).
Chuù yù: Coâng thöùc (1) coù theå vieát goïn hôn laø g,x  fu' .u,x
Ví duï: Haøm soá y = (x+1) 3 laø haøm soá hôïp cuûa haøm soá y = u3 vaø haøm soá trung gian
u(x) = x + 1. Neân y = u3  y '(u)  3u2 vaø u'(x) = (x+1)' = 1.
Do ñoù: y'(x) = y'(u).u'(x) = 3u2 .1 = 3u2 = 3(x+1)2 . (Xem theâm phaàn B)
2) Ñaïo haøm caùc haøm soá hôïp thöôøng gaëp : Vôùi u = u(x)
1. (C) ' = 0 (C laø haèng soá) 5. (sinu) ' = u ' . cosu

2. (un) ' = nun-1 .u ' vôùi n  . 6. (cos u) ' =- u ' .sinu
1
,
u' u' 
3.     2 , u  0. 7. (tan u)'  , u   k, k  .
u u cos u 2
2
u '
u' 8. (cot u)'  , u  k, k  .
4. ( u)'  , u>0 sin 2 u
2 u
II. Ñaïo haøm caáp cao: Cho haøm soá y = f(x) coù ñaïo haøm laø f '
Neáu f ' cuõng coù ñaïo haøm thì ñaïo haøm cuûa noù goïi laø ñaïo haøm caáp haivaø kí hieäu laø
f’’ , töùc laø f’’= (f’)’. Töông töï neáu f’’ cuõng coù ñaïo haøm thì ñaïo haøm cuûa noù laø ñaïo
haøm caáp 3 vaø kí hieäu laø f(3) , töùc laø: f(3)=(f’’)’. Töông töï f(n-1) cuõng coù ñaïo haøm thì ñaïo
haøm cuûa noù goïi laø ñaïo haøm caáp n vaø kí hieäu laø f(n), töùc laø f(n) = (f(n-1) )’.
Ví duï: Cho haøm soá y = x3 + 4x2 +1. Khi ñoù:
y’ = 3x2 + 8x.
y’’ = 6x + 8.
y(3) = 6.
y(4)=0. Vaø y(5) = y(6) = … = y(n) = 0, n  5.
III. Vi Phaân: Cho haøm soá y = f(x) coù ñaïo haøm taïi x0 thì tích soá f’(x0). x ñöôïc goïi laø vi
phaân cuûa haøm soá taïi ñieåm x0 vaø kí hieäu laø df(x 0 ) , töùc laø: df(x 0 )  f '(x 0 ).x. Vi
phaân cuûa haøm soá y= f(x) laø: dy = f’(x).dx.
Ta coù coâng thöùc tính gaàn ñuùng cuûa f(x 0  x) vôùi |x| khaù nhoû laø:
f(x 0  x)  f(x 0 )  f '(x 0 ).x
198
0168 203 6477
Vaán ñeà1:
Tính ñaïo haøm cuûa haøm soá hôïp y = f[u(x)].
Phöông phaùp: Thöïc hieän qua hai böôùc sau:
Böôùc 1: Phaùt hieän ra haøm soá trung gian u=u(x).
Böôùc 2: Duøng coâng thöùc ñaïo haøm haøm soá hôïp: y,x  fu, .u,x trong baûng ñaïo haøm caùc
haøm soá hôïp thöôøng gaëp.
Ví duï1: Tính ñaïo haøm cuûa caùc haøm soá hôïp sau ñaây, chæ ra haøm soá trung gian u(x)
1
a) y = (x 2 +1)3 b) y = -x+1 c) y = 2 .
x x
Giaûi :
a) y = (x +1) , coù haøm soá trung gian laø u = x 2 +1 neân y= u3 .
2 3
Vaäy y' = (u3 )' = 3u2 .u,x = 3(x 2 +1)2 (x 2 +1)' = 3(x 2 +1)2 .2x = 6x(x 2 +1)2 .
b) y = -x+1, coù haøm soá trung gian laø u = -x + 1 neân y = u.
u' (x  1)' 1
Vaäy y' = ( u)' = = = .
2 u 2 x  1 2 x  1
1 1
c) y = 2 , coù haøm soá trung gian laø u = x 2 + x neân y= .
x x u
'
 1   u' (x + x)' 2x  1
2
Vaäy y' =   = 2 = 2 =- 2 .
u u (x + x) (x + x)2
2
Ví duï2: Tính ñaïo haøm cuûa caùc haøm soá hôïp sau ñaây, chæ ra haøm soá trung gian u(x)
a) y = sin(x2 +1) b) y = cos x c) y = tan(3x+1) d) y = cot(sin x).
Giaûi :
a) y = sin (x + 1), coù haøm soá trung gian laø u = x 2 +1 neân y= sin u.
2
Vaäy y' = (sin u)' = (cosu).u' = cos(x 2 +1).(x 2 +1)' = 2x.cos(x 2 +1).
b) y = cos x, coù haøm soá trung gian laø u = x neân y= cosu.
 sin x
neân y' = (cos u)' = (-sin u). u' =(-sin x)( x)' = .
2 x
 sin x
Vaäy y'= .
2 x
c) y = tan(3x+1), coù haøm soá trung gian laø u = 3x + 1 neân y= tan u
u' (3x + 1)' 3
neân y' = (tan u)' = = = .
cos u cos (3x  1) cos (3x  1)
2 2 2
3
Vaäy y' = .
cos (3x  1)
2
199
0168 203 6477
d) y = cot(sin x), coù haøm soá trung gian laø u = sinx neân y= cot u
 u' (sin x)'  cos x
neân y' = (cot u)' = 2 =- 2 = 2 .
sin u sin (sin x) sin (sin x)
 cos x
Vaäy y' = 2 .
sin (sin x)
Ví duï 3: Tính ñaïo haøm cuûa haøm soá y = x+1 + 2sin2x.
Giaûi :
y '  ( x  1)' (2sin 2x)'  ( x  1)'  2(sin 2x)' 
(x  1)' 1
  2(cos2x).(2x)'  + 4.cos2x.
2 x 1 2 x 1
1
Vaäy y' = + 4.cos2x.
2 x 1
Vaán ñeà 2:
Tính ñaïo haøm caáp cao f(n).
Phöông phaùp: Döïa caùc ñaïo haøm caáp thaáp hôn: f', f'', f (3) ,...,f (n1) .
Ví duï 4: Tính ñaïo haøm caáp 3 cuûa haøm soá y = 3x5 + 6x2 + x .
Giaûi :
Ta coù:
y' = 15x 4 + 12x.
y'' = (y')' = 60x 3 +12.
Vaäy y(3) = (y'')'=180x 2 .
Ví duï 5: Cho haøm soá y = x. sinx. Chöùng minh raèng: xy - 2(y’-sinx) + x.y’’ = 0.
Giaûi :
Ta coù:
y' = x'. sinx + x.(sin x)' = sin x + x cos x.
y'' = (sin x)' + (x. cos x)' = cos x + [x'. cos x+ (cos x)'.x]
= cos x + (cos x - x.sin x) = 2cosx -x.sinx.
Do ñoù: xy - 2(y' -sin x)+ xy'' = x2 . sinx-2(x.cosx) + x (2cosx-x.sinx) = 0.
Vaäy xy - 2(y' -sin x) + xy'' = 0. (ñpcm).
Vaán ñeà 3:
Duøng vi phaân ñeå tính gaàn ñuùng giaù trò f(x).
Phöông phaùp: Duøng coâng thöùc f(x 0  x)  f(x 0 )  f '(x 0 ).x.
200
0168 203 6477
Ví duï 6: Cho haøm soá y = f(x) = x3 + 2x. Tính giaù trò gaàn ñuùng cuûa f(-1,002), laáy hai chöõ
soá thaäp phaân trong keát quaû?
Giaûi :
Ta coù: -1,002 = -1- 0,002. Neân x = x 0 + x = -1,002.
Ta laáy x 0 = -1 vaø x = -0,002.
Neân f(x 0 + x)  f(x 0 ) + f'(x 0 ).x
Trong ñoù: f(x 0 )= f(-1) = (-1)3 + 2.(-1) = -3.
f'(x) = 3x 2 + 2  f'(x 0 ) = 3.(-1)2  2  5.
Vaäy f(-1,002)  -3 + 5.(-0,002) = 3,01.
7
Ví duï 7: Cho haøm soá y = sin x. Tính giaù trò gaàn ñuùng sin .
18
Giaûi :
7   7  
Ta coù: = + . Neân x = x 0 + x = .Ta laáy x 0 = vaø x = .
18 3 18 18 3 18
  3
Neân f(x 0 + x)  f(x 0 ) + f'(x 0 ).x.Trong ñoù: f(x 0 )= f( ) = sin = .
3 3 2
  1
f'(x) = cosx  f'( ) = cos = .
3 3 2
7 3 1  18 3  
Vaäy sin  + . = .
18 2 2 18 36
1. Haøm soá f(x)= sinx vaø u(x) = cosx thì haøm soá hôïp f[u(x)] baèng ?
(A) sinx.cosx (B) cosx.sinx (C) sin(cosx)
(D) cos(sinx) (E) (sinx) .
cosx
4
2. Cho haøm soá f(x)  vaø f[f(x)] = f(x) thì x baèng ?
x
(A) 2 hoaëc -2 (B) x = 2 (C) x=-2
(D) khoâng toàn taïi (E) x laø soá thöïc baát kì.
3. Cho haøm soá f(x) = cosx vaø g(x) = 2x thì haøm soá naøo sau ñaây laø haøm soá chaün?
I. f(x).g(x) II. f[g(x)] III. g[f(x)]
4. Haøm soá y  ( x  1) laø haøm soá hôïp cuûa haøm y = u3 vaø haøm trung gian u(x) baèng?
3
(A) x (B) x +1 (C) ( x +1) 2

(D) ( x +1) 3 (E) 1.
201
0168 203 6477
5. Ñieàn vaøo choã troáng (….) sao cho ñuùng:
(A) Haøm soá hôïp cuûa haøm y=u5 vaø haøm soá trung gian u=sinx +2 laø y =… … .
(B) Haøm soá y  4 cos x  1 laø haøm soá hôïp cuûa haøm soá y = u vaø haøm soá u =…… .
2
1
(C) Haøm soá y  laø haøm soá hôï p cuûa haøm soá y(u) =….. vôùi haøm soá trung gian
4x3  1
u = 4x3 +1.
(D) Haøm soá y(x) =……. laø haøm soá hôïp cuûa haøm soá y = u vaø haøm soá u = sin3x +1.
(E) Haøm soá y = sin(2x + cosx) laø soá hôïp cuûa haøm soá y = sinu vaø haøm soá trung gian
u = …… .
6. Ñaïo haøm cuûa haøm soá y = (sinx +cosx) 3 laø:
(A) 3(sinx + cosx)
(B) 3(sinx + cosx) 2
(C) 3(sinx + cosx) 2 .(cosx-sinx)
(D) 3(sinx + cosx) 2 .(cos x + sinx)
(E) 3(cosx - sinx).
7. Heä soá goùc cuûa tieáp tuyeán cuûa ñoà thò haøm soá y  sin x taïi ñieåm coù hoaønh ñoä baèng
2
x laø?
4
(A) 0 (B) 1 (C) 2
(D) 3 (E) 4.
8. Tieáp tuyeán cuûa ñoà thò haøm soá y  2x  1 taïi ñieåm coù hoaønh ñoä x = 0 coù phöông
trình laø:
(A) y = x - 1 (B) y = x (C) y =x +1
(D) y = -x+1 (E) y = -x-1.
9. Cho haøm soá f(x) = (x + m) 10 . Vôùi giaù trò naøo cuûa m thì f’(1) = -10 ?
(A) m = 0 (B) m =1 (C) m = 2
(D) m = -2 (E) m = -2 hoaëc m = 0.
5
10. Hoaønh ñoä cuûa tieáp ñieåm giöõa tuyeán tuyeán y = x  1 vaø ñoà thò haøm soá y= 1+5x laø:
4
4 3 2
(A) (B) (C)
5 5 5
1
(D) (E) 0.
5
11. Noái moãi haøm soá ô ûcoät beân traùi vôùi ñaïo haøm cuûa noù ôû coät beân phaûi sao cho ñuùng:
A. sin(x2 -3x+2) 1. –(2x-3).sin(x2-3x+2)
B. (2x-3)sinx 2. (x2-3x+2).cosx+(2x-3).sinx
C. (x2 -3x +2)sinx 3. (2x-3).cosx + 2sinx
D. (2x-3)cosx 4. (2x-3).cos(x2 -3x+2)
E. cos(x2 -3x +2) 5. –(2x-3)sinx + 2cosx
202
0168 203 6477
6. (x2-3x+2).cosx- (2x-3).sinx.
x
12. Cho haøm soá f(x) = . Thì f'() baèng ?
sin x  cos x
(A)  (B)  -1 (C)  -2
(D)  -3 (E)  -4.
13. Cho haøm soá y = (x+1) .Thì y(4) baèng ?
4
(A) 4 (B) 8 (C) 12

(D) 18 (E) 24.
14. Cho haøm soá y= (3x+1) .Thì y(101) baèng ?
100
(A) 0 (B) 100! (C) 3.100!

(D) 3 .100!
100 (E) 3!.100.
15. Cho haøm soá y = x . Khi ñoù y(3) baèng?
5
(A) (3!)x2 (B) (5!)x2 (C) (2!).x

(D) 60.x 2 (E) 20.x2.
n
16. Bieát f(x) = sin( x + b), b laø haèng soá thì f (n)(x) = sin(x+b+ ). Khi ñoù g(x) = cosx thì
2
g(n)(x) baèng ?

(A) c os(x  n) (B) c os(x  n ) (C) sin(x  n)
2

(D) sin(x  n ) (E) khoâng xaùc ñònh.
2
n
17. Bieát f(x) = cos(ax) thì f (n)(x) = an.cos(ax + ). Khi ñoù g(x)= sin2x thì g(n)(x) baèng,
2
vôùi n  2 ?
  
(A) 2 n c os(2x  n ) (B) 2n cos(x  n ) (C) 2 n 1 cos(2x  n )
2 2 2
 
(D) 2 n 1 cos(2x  n ) (E) c os(2x  n ) .
2 2
18. Cho haøm soá y  Cos 3x thì y’’+36y baèng ?
2
(A) 0 (B) 4 (C) 8

(D) 16 (E) 18.
19. Cho haøm soá y= 4sin(x+1) + 3cos(x+1) thì y’’+ y baèng ?
(A) 0 (B) 2 (C) 4
(D) 8 (E) 10.
20. Cho haøm soá y  2x  x 2 thì y3.y’’ baèng ?
(A) 0 (B) -1 C) -2
(D) -3 (E) -4.
21. Cho ña thöùc y=(x+1) (x +1) 20 thì baäc cuûa ña thöùc y(10) laø:
10 2
(A) 10 (B) 20 (C) 30

(D) 40 (E) 50.
203
0168 203 6477
22. Cho ña thöùc y=(3x+1) 30 . Heä soá x10 trong khai trieån y’(x) laø:
(A) 10.C10
30 .3
10
(B) 11.C11 30
(C) 11.C10
30 .3
11
(D) 11.C11
30 .3
10
(E) 11.C11
30 .3
11
.
23. Nghieäm cuûa phöông trình f’(x) = 0 vôùi f(x)  3 cosx  sin x  2x laø, ( vôùi k  )?
  
(A) x   (B) x  C) x    k2.
3 6 3

(D) x   k2 (E) voâ nghieäm.
6
24. Vi phaân cuûa haøm soá y= tan2x laø:
tan x 2 tan x tan x
(A) dy  dx (B) dy  dx C) dy  dx
co s x co s x co s2 x
2 tan x 2
(D) dy  dx (E) dy  dx .
co s x
2
co s2 x
25. Vi phaân cuûa haøm soá y  x 2  1 baèng ?
1 1 2x
(A) dy  dx (B) dy  dx C) dy  dx
x2  1 2 x2  1 x2  1
x x2
(D) dy  dx (E) dy  dx .
x2  1 x2  1
y y ''
26. Cho haøm soá y = (x+1) 2. Vôùi giaù trò naøo cuûa x thì  ?
y '' y '
(A) x  3 2 (B) x   3 2 C) x  3 2  1
(D) x   3 2  1 (E) x  3 2  1.
27. Cho haøm soá y  3.x2007  2.x2006  1. Vôùi giaù trò n  thì y(n) = 0 ?
(A) n = 2007 (B) n  2007 C) n < 2007
(D) n > 2007 (E) khoâng coù n.
28. Cho haøm soá y  x 2  2mx  m 2  1 . Vôùi giaù trò naøo cuûa m thì y '  0, x  1.
(A) m > 0 (B) m > 1 (C) m  1
(D) m < 1 (E) m  1.
Duøng ñeà baøi sau ñeå traû lôøi caâu 29- caâu 30.
Cho haøm soá y = sin2x + m.cosx (m: tham soá) , coù ñoà thò (C):

29. Tieáp tuyeán cuûa (C) taïi ñieåm coù hoaønh ñoä x  baèng 1 thì m baèng ?
2
(A) -1 (B) 0 (C) 1
(D) 2 (E) 3.
 
30. Hai tieáp tuyeán cuûa (C) taïi caùc ñieåm coù hoaønh ñoä x  vaø x= laø song song vôùi
6 2
204
0168 203 6477
nhau thì m baèng?
(A) 3 (B) - 3 (C)  3
(D) 1/ 3 (E) -1/ 3 .
1. C 2. A 3. E 4. B
1
5. A. (sinx + 2)5 B. 4 cos2x +1 C. D. sin3 x  1 E. 2x + cosx
u
6. C 7. A 8. C 9. D 10. B
11.A-4 B-3 C-2 D-5 E-1
12. B 13. E 14. A 15. D 16. B
17. C 18. E 19. A 20. B 21. D
22. E 23. C 24. D 25. D 26. C
27. D 28. E 29. A 30. B.
1. (C) Thay x trong f(x) bôûi cosx ta coù: f[u(x)] = sin(cosx).

4 4 4
2. (A) f[f(x)] = f(x)  =  x=  x=  2.
4 x x
x
3. (E) f(x).g(x) = 2x.cosx khoâng laø haøm chaün.
f[g(x)] = cos2x laø haøm chaün.
g[f(x)] = 2cosx laø haøm chaün.
4. (B) Duøng ñònh nghóa cuûa haøm soá hôïp.
5.
6. (C) y '  3(sin x  cos x)2 .(sin x  cos x)'  3(sin x  cos x)2 (cos x  sin x).
7. (A) Heä soá goùc cuûa tieáp tuyeán laø:
2 1  2   1
k= y'( ) trong ñoù: y'=(cos x). neân y'   = cos . 0
4 2 x  4 2 2
2
4
8. (C) Tieáp ñieåm laø A(0; 1) neân tieáp tuyeán (d) taïi A laø: y=y’(0)(x-0)+1 vôùi
1
y' = neân (d): y=x+1.
x 1
9. (D) f’(x) =10(x+m) 9 neân
f’(1) = 10 (1+m)9 = -10  (m + 1)9 = -1  m +1= -1  m=-2.
5 5 3
10. (B) Ta coù: =  5x+1 =2  5x+1 = 4  x= .
4 2 5x  1 5
11.
205
0168 203 6477
(sin x  cos x)  (cos x  sin x)x
12. (B) f'(x) = neân f'() = -1.
(sin x  cos x)2
13. (E) Chuù yù: y =(x+1)n  y(n)  n!
14. (A) y = (x+1)100  Baäc lôùn nhaát cuûa y laø 100 neân y(101) = 0.
15. (D) y = x5  y' = 5x4  y'' = 20.x3  y(3) = 60.x2 .

16. (B) g(x)  cos x  sin(x  ). Theo giaû thieát, ta coù:
2
    
g(n) (x) = sin  x + n    cos  x  n  .
 2 2  2
1 1
17. (C) g(x) = sin 2 (x) = - cos2x. Theo giaû thieát thì:
2 2
1    
g(n) (x) = - .2n.cos  2x  n   2n 1.cos  2x  n  .
2  2  2
18. (E) y’ = -3 sin6x vaø y’’ = -18.cos6x neân y’’ + 36y =18.
19. (A) y’’ = -4sin(x+1) -3 cos(x+1) neân y’’ + y = 0.
1 x 1 1
20. (B) y'  vaø y'' =  3 . Neân y''.y  1.
3
2x  x 2
(2x  x ) 2x  x
2 2 y
21. (D) y = (x+1) 10(x2 +1) 20 coù baäc 10 + 2.20 = 50 vaø y(10) coù baäc laø 50-10 =40.
22. (E) Heä soá x10 trong y’(x) laø do ñaïo haøm cuûa soá haïng thöù 10 trong y. Neân töø
 C1130 (3x)11  '  311 C1130 .11.x10 neân heä soá caàn tìm laø: 311 C1130 .11.
23. (C) y'   3 sin x  cosx  2  0   3 sin x  cosx  2 .
   
 sin  x    1  x     k2, k  .
 6 6 2

x  k2, k  .
3
 1  2 tan x
24. (D) dy  (tan2 x)'dx   2 tan x.  dx  dx. .
 cos x 
2
cos2 x
2x x
25. (D) dy  ( x2  1)'dx  dx  dx.
2 x 1
2
x2  1
26. (C) Ta coù: y’=2(x+1) vaø y’’=2
y y '' (x  1)2 2
neân     (x  1)3  2  x  3 2  1.
y '' y ' 2 2(x  1)
27. (D) Baäc cuûa y laø 2007 neân y(n) = 0 khi n >2007.
xm
28. (E) y'   0  x  m, x  1. Suy ra m  1.
x2  2mx  m 2  1
29. (A) y’ = sin2x – m.sinx. Heä soá goùc cuûa tieáp tuyeán taïi ñieåm coù hoaønh ñoä
 
x  laø: y'    1  m  1  m  1.
2 2
206
0168 203 6477
  3 m
30. (B) Yeâu caàu cuûa baøi toaùn  y'    y'      m  m   3.
6 2 2 2
207
0168 203 6477
BAØI TAÄP OÂN TAÄP CHÖÔNG V
1. Vôùi giaù trò naøo cuûa m thì y’ = 0 voâ nghieäm, trong ñoù y = mx2 + 2x +1?
(A) m =1 (B) m >1 (C) m > 0
(D) m < 0 (E) m = 0.
2. Bieåu thöùc x +sinx + 1 laø ñaïo haøm cuûa haøm soá naøo sau ñaây ?
3
x4 x4
(A) y   cos x  x  1 (B) y   cos x  x  1 (C) y  x 4  cos x  x 2  x
4 4
(D) y  x 4  sinx x 1 (E) y  x 4  cos x  x  1
3. Cho ñöôøng cong (C) coù phöông trình: y = x2 - 4x +1 thì tieáp tuyeán vôùi (C) taïi ñieåm
coù hoaønh ñoä x0 =2 coù heä soá goùc baèng?
(A) 0 (B) 1 (C) 2
(D) 3 (E) 4.
4. Coù bao nhieâu tieáp tuyeán coù heä soá goùc k = 2 vôùi ñöôøng cong (C) coù phöông trình:
x3
y   2x  5x  1 ?
3
(A) 0 (B) 1 (C) 2
(D) 3 (E) 4.
x3
5. Trong caùc tieáp tuyeán vôùi (C): y   7x  2 thì heä soá goùc tieáp tuyeán nhoû nhaát
4
baèng ?
(A) -1 (B) -3 (C) -5
(D) -7 (E) -9.

6. Cho haøm soá y = f(x) = (1+x).sinx thì f '   baèng?
2
(A) 4 (B) 3 (C) 2
(D) 1 (E) 0.
7. Vôùi giaù trò naøo cuûa m thì y’(1) = 1, vôùi y = x3  mx2  4x  1 ?
(A) 0 (B) 1 (C) 2
(D) 3 (E) 4.
8. Cho haøm soá y = mx + 4sin2x + 5cos2x. Vôùi giaù trò naøo cuûa m thì y’ = 0 coù nghieäm?
(A) m  164 (B) m  164 (C) m   164
(D) m  164 (E)  164  m  164 .
9. Ñaïo haøm cuûa haøm soá y = sin(cos4x) baèng ?
(A) -2cos(sin8x) (B) –cos(cos4x)sin4x (C) -4sin4x.cos(cos4x)
(D) cos(cos4x)(-sin4x) (E) 4cos(cos4x).
10. Cho haøm soá y =3 x10 + 4x5 + x3+1. Neáu y(k) = 0, vôùi moïi x thì k nhoû nhaát baèng bao
207
0168 203 6477
nhieâu ?
(A) 7 (B) 8 (C) 9
(D) 10 (E) 11.
11. Cho ñöôøng cong (C): y = x x thì tieáp tuyeán taïi ñieåm M(1; 1) laø?
3 1 3 1 3 1
(A) y  x  (B) y   x  (C) y  x 
2 2 2 2 2 2
x 3 x 3
(D) y   (E) y   .
2 2 2 2
12. Ñöôøng thaúng (d): y = x-1 laø tieáp tuyeán cuûa ñöôøng cong naøo sau ñaây ?
x2 1 x4
I. y   II. y   3x 2  x  1 III. y = sinx -1
2 2 4
(D) Chæ I , II (E) Caû I, II vaø III.
Cho haøm soá y = sin2x + m cosx coù ñoà thò laø (C)

13. Neáu tieáp tuyeán cuûa ñoà thò (C) taïi ñieåm coù hoaønh ñoä x  coù heä soá goùc baèng 1 thì
2
m baèng ?
(A) 3 (B) 2 (C) 1
(D) 0 (E) -1.
 
14. Neáu tieáp tuyeán cuûa (C) taïi caùc ñieåm coù hoaø nh ñoä x  vaø x= song song vôùi
6 4
nhau thì m baèng ?
2 3 2 3 2 3
(A) (B) (C)
2 1 2 1 2 1
2 1 2 1
(D) (E) .
2 3 2 3
1 x
15. Ñaïo haøm cuûa haøm soá y  2 baèng ?
x  x 1
x 2  2 2x  1 x 2  2x
(A) (B) 2 (C)
(x  x  1)
2 2
(x  x  1)2 (x 2  x  1)2
2x  1 2x  x 2
(D) (E) .
(x  x  1)2
2
(x 2  x  1)2
16. Ñaïo haøm cuûa haøm soá y  x 2  3sin 4x baèng ?
1 x  6 cos 4x 6 cos 4x
(A) (B) (C)
2 x  3sin 4x
2
x2  3sin 4x x2  3sin 4x
x  6 cos 4x x  6 cos 4x
(D) (E) .
x  3sin 4x
2
x2  3sin 4x
208
0168 203 6477
17. Vi phaân cuûa haøm soá y = cos 5x laø:
(A) dy  sin 5xdx (B) dy  5sin 5xdx (C) dy  5sin 5xdx
(D) dy  5 cos 5xdx (E) dy  5 cos 5xdx .
n
18. Cho bieát haøm soá y  sin x thì y(n) = sin  x+  . Vaäy ñaïo haøm caáp 2007 cuûa haøm soá
 2 
y = cos x baèng ?
(A) sinx (B) –sinx (C) cosx
(D) –cosx (E) 0.
Cho haøm soá y = mx3  x2  4x  1
19. Vôùi giaù trò naøo cuûa m thì y’ laø bình phöông cuûa moät nhò thöùc baäc nhaát ?
1 1 1
(A) (B)  (C) 
2 2 3
1
(D) (E) khoâng toàn taïi m.
4
20. Vôùi giaù trò naøo cuûa m thì y’ coù hai nghieäm traùi daáu ?
(A) m = 0 (B) m > 0 (C) m < 0
(D) m  0 (E) m  0 .
21. Vôùi giaù trò naøo cuûa m thì y’> 0 vôùi moïi x ?
1 1
(A) m > 0 (B) m  (C) m 
12 12
1 1
(D) m  (E) m   .
12 12
x3
22. Giaù trò x döông nhoû nhaát thoûa f’(x)  1 vôùi f(x) =  4x 2  x  3 ?
3
(A) 0 (B) 1 (C) 2
(D) 8 (E) khoâng xaùc ñònh ñöôïc .
23. Cho haøm soá y = tanx thì y2 – y’ baèng ?
(A) 2 (B) 1 (C) 0
(D) -1 (E) -2.
24. Haøm soá naøo naøo seõ baèng 0 khi ñaïo haøm ôû moät caáp cao naøo ñoù ?
  1
I. y  (2x  1)2007 II. y  sin  x   III. y 
 2 x 1
(D) Chæ I, II (E) Caû I, II vaø III.
25. Ñaïo haøm cuûa haøm soá y  tan 2x  cot 2x baèng ?
1 1
(A)  2 (B) 2(tan2 2x  cot 2 2x) (C) tan 2 2x  cot 2 2x
cos 2x sin 2x
2
2 2
(D)  (E) cot 2 2x  tan 2 2x .
sin 2x cos 2x
2 2
209
0168 203 6477
26. Ñaïo haøm cuûa haøm soá y  tan x baèng ?
1 1 1
(A) (B) (C)
2 x cos x 2
2 x cos x 2 x
1 1
(D) (E) .
x cos x x cos2 x
27. Toång caùc giaù trò cuûa x thoûa y’’ = 0 baèng ? bieát y  x 4  3x3  x  1 .
1 3
(A) 1 (B) (C)
2 2
(D) 2 (E) 3.
28. Vôùi giaù trò naøo cuûa m thì y ''  0, x  (1; )? vôùi y  x3  4mx 2  x  1 .
3 3
(A)   m  1 (B) m  1 (C) m 
4 4
3
(D) m  1 (E) m   .
4
x3
29. Vôùi giaù trò m lôùn nhaát thoûa y '  0,  x  (1;2) laø ? vôù i y   x 2  mx  2 .
3
(A) 3 (B) 2 (C) 1
(D) 0 (E) -1.
x2
30. Cho haøm soá f(x)  2 . Haøm soá g(x) naøo sau ñaây cuõng coù ñaïo haøm baèng f’(x) töùc
x 1
f’(x) = g’(x) vôùi moïi x?
1 1 2
(A) g(x)  2 (B) g(x)  2 (C) g(x)  2
x 1 x 1 x 1
2x 2x
(D) g(x)  2 (E) g(x)  2 .
x 1 x 1

1. E 2. B 3. A 4. C 5. D
6. D 7. B 8. E 9. C 10. E
11.C 12. E 13. E 14. A 15. C
16. B 17. C 18. D 19. A 20. C
21. D 22. E 23. D 24. A 25. B
26. A 27. C 28. E 29. D 30. B.
210

(Học Gì -) TOÀN BỘ CHUYÊN ĐỀ TOÁN 11 PDF

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

(Học Gì -) TOÀN BỘ CHUYÊN ĐỀ TOÁN 11 PDF

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

MUÏC LUÏC

Chöông II. TOÅ HÔÏP VAØ XAÙC SUAÁT

Baøi 1. Phöông phaùp quy naïp toaùn hoïc--------------------------------------------- 102

Chöông IV. GIÔÙI HAÏN

Baøi 1. Giôùi haïn cuûa daõy soá -------------------------------------------------------- 149

Chöông V. ÑAÏO HAØM

Baøi 1. Khaùi nieäm Ñaïo Haøm-------------------------------------------------------- 188

A.TOÙM TAÉT LÍ THUYEÁT

1) Haøm soá y = sinx:

2) Haøm soá y = cos x:

Ví duï 3: Veõ ñoà thò caùc haøm soá sau:

C. BAØI TAÄP TRAÉC NGHIEÄM

1. Choïn phaùt bieåu sai trong caùc phaùt bieåu sau:

D. BAÛNG TRAÛ LÔØI TRAÉC NGHIEÄM

A. TOÙM TAÉT LÍ THUYEÁT

B. PHÖÔNG PHAÙP GIAÛI TOAÙN

Ví duï1: Giaûi caùc phöông trình sau:

C. BAØI TAÄP TRAÉC NGHIEÄM

 Baïn A, giaûi nhö sau:

D. BAÛNG TRAÛ LÔØI TRAÉC NGHIEÄM

E. GIAÛI ÑAÙP TRAÉC NGHIEÄM

 x  k.90 , k  . Neân x  k.90  (90 ;90 )  k  0.

A.TOÙM TAÉT LÍ THUYEÁT

B. PHÖÔNG PHAÙP GIAÛI TOAÙN

Ví duï 2: Giaûi caùc phöông trình sau:

(| t | 1) ta ñöôïc phöông trình:

Ví duï 3: Giaûi phöông trình: 3 sin x  cos x  2.

Ví duï 4: Giaûi phöông trình: 5 sin x  2 cos x  4.

Ví duï 6: Giaûi phöông trình: 4.sin2x -5.sinx.cosx + cos2x = 0 (1).

Ví duï 7 : Giaûi phöông trình: (sin x  cos x)  2.sin x.cos x  1. (*)

C. BAØI TAÄP TRAÉC NGHIEÄM

1. Neáu 2sin2x – 5 sin x + 2 = 0 thì sinx baèng ?

D. BAÛNG TRAÛ LÔØI TRAÉC NGHIEÄM

E. HÖÔÙNG DAÃN GIAÛI TRAÉC NGHIEÄM

1. (B) Ñaët t =sinx vôùi -1  t  1 thì phöông trình trôû thaønh: 2t 2 – 5t +2 = 0

(A) m  0 (B) 0  m  1 (C) m  1

trình naøo sau ñaây ?

Baøi 1 HAI QUY TAÉC ÑEÁM CÔ BAÛN.

A.TOÙM TAÉT LÍ THUYEÁT

Phöông phaùp: Chia baøi toaùn thaønh caùc tröôøng hôïp:

C. BAØI TAÄP TRAÉC NGHIEÄM

(A) 8 (B) 9 (C) 17

(A) 5 (B) 4 (C) 3

D. BAÛNG TRAÛ LÔØI TRAÉC NGHIEÄM

E. HÖÔÙNG DAÃN GIAÛI TRAÉC NGHIEÄM

1. (B) Coù 4.5 =20 (caùch choïn).

A.TOÙM TAÉT LÍ THUYEÁT

B. PHÖÔNG PHAÙP GIAÛI TOAÙN

C. BAØI TAÄP TRAÉC NGHIEÄM.

9. Lựa chọn đúng, sai cho các phát biểu sau:

(A) 49 (B) 25 (C) 16

(A) 3 (B) 2 (C) 1

(A) 1 (B) 2 (C) 3

(A) 30 (B) 60 (C) 120

D. BẢNG TRẢ LỜI TRẮC NGHIỆM

E. HƯỚNG DẪN GIẢI

13. (E) Điều kiện 0  x  5 .

Baøi 3: NHỊ THỨC NEWTON

A- TOÙM TAÉT LÍ THUYEÁT.

2. Caùc tính chất hệ số tổ hợp:

B- PHÖÔNG PHAÙP GIAÛI TOAÙN.

Ví dụ 3: Tìm hệ số của x12 y13 trong khai triển của (2 x  y ) 25

Ví dụ 4: Tìm hạng tử của khai triển ( 3  3 2)9 là một số nguyên.