Ibong

Adarna
Ang Ibong Adarna ay isang korido, isang uri ng panitikan na nasa anyong
patula, na itinuturing na bahagi ng Panitikang Pilipino bagama’t ito ay
hindi orihinal na nagmula sa Pilipinas.

Ang buong pamagat ng koridong ito ay “Corrido at Buhay na

Pinagdaanan nang Tatlong Principeng Magcacapatid na Anac nang
Haring Fernando at nang Reina Valeriana sa Cahariang Berbania”.

Ito ay nagmula sa di tiyak na bansa sa kontinente ng Europa kung kaya’t

hindi rin tiyak ang orihinal na may akda nito. Naging sikat lamang ang
Ibong Adarna ng isalin ito sa katutubong wika. Paglaon ay itinampok na
rin ito sa entablado tulad ng komedya o moro-moro.

May ilan-ilan na nagsasabi na si Jose dela Cruz ang kumatha ng akda. Siya
ay mas kilala sa tawag na Huseng Sisiw, isang makatang naging guro ni
Balagtas sa pagtula, ang may akda ng Florante at Laura.
Mahabang panahon ang aming ginugol sa paggawa ng buod na ito kaya
naman umaasa kami na makakatulong sa inyo ang aming bersyon ng
Ibong Adarna buod ng bawat kabanata.

Mga Tauhan
 Ibong Adarna - Ang makapangyarihang ibong nakatira sa puno ng
Piedras Platas na makikita sa Bundok Tabor. Ang mahiwagang
ibong tanging makapagpapagaling kay Haring Fernando sa
pamamagitan ng magandang tinig nito.

 Haring Fernando - Siya ang hari ng Kahariang Berbanya na

nagkaroon ng malubhang karamdaman.

 Reyna Valeriana - Siya ang kabiyak ni Haring Fernando at ina nina

Don Juan, Don Pedro, at Don Diego.
 Don Pedro - Siya ang panganay na anak nina Haring Fernando at
Reyna Valeriana na nakipagsapalarang hanapin ang mahiwagang
ibon sa Bundok Tabor.

 Don Diego - Siya ang ikalawang anak nina Haring Fernando at

Reyna Valeriana. Siya ay tumungo rin sa kabundukan upang
hanapin ang ibong makapagpapagaling sa kanilang amang may
malubhang karamdaman.

 Don Juan - Siya ang makisig na bunsong anak nina Haring Fernando
at Reyna Valeriana. Siya ang prinsipeng nakahuli sa Ibong Adarna
sa Bundok Tabor.

 Donya Maria - Siya ang anak ni Haring Salermo na may taglay na

kapangyarihan. Siya ay isa sa mga babaeng minahal ni Don Juan.

 Haring Salermo - Siya ang hari ng Kahariang Reyno de los Cristales

na nagbigay ng matitinding pagsubok kay Don Juan.

 Donya Isabel - ang kapatid ni Donya Maria Blanca

 Donya Juana - kapatid ni Donya Maria Blanca

 Donya Leonora - Siya ang magandang prinsesa ng Kaharian sa

Armenya na nagpakita ng tunay na pag-ibig kay Don Juan.

 Donya Juana - isa siya sa mga prinsesa ng Kaharian sa Armenya na

kapatid ni Donya Leonora
  Ang Ermitanyo - matandang naninirahan sa Bundok Tabor, isa sa
mga tumulong kay Don Juan

 Ermtanyong Uugod-ugod - ang tumulong kay Don Juan upang

manumbalik ang dati nitong lakas matapos siyang pagtaksilan nina
Don Pedro at Don Diego

 Arsobispo - ang humatol na dapat ikasal sina Don Juan at Donya

Leonora

 Lobo - ang alaga ni Donya Leonora na siyang gumamot kay Don

Juan sa Kaharian ng Armenya

 Ang Higante - ang may bihag at nagbabantay kay Donya Juana

 Ang Serpyente - malaking ahas na may pitong ulo na siyang

nagbabantay kay Donya Leonora

Buod
Si Haring Fernando at si Reyna Valeriana ng kahariang Berbanya ay
may tatlong anak na lalaki: sina Don Pedro, Don Diego at Don Juan.
Payapa ang kaharian; nasisiyahan ang lahat.
Ngunit nagkasakit ang hari at ayon sa mangggagamot ng kaharian,
iisa ang makalulunas dito: ang awit ng Ibong Adarna.
Unang naglakbay ang panganay na si Don Pedro upang hanapin ang
mahiwagang ibon. Mahigit na tatlong buwan siyang naglakbay bago
narating ang bundok Tabor na kinaroroonan ng Piedras Platas, ang
punungkahoy na tahanan ng Ibong Adarna. Namumukod ito sa iba pang
mga puno dahil sa mayabong na mga dahong kumikinang na tulad ng
dyamante lalo’t natatamaan ng araw. Sa ilalalim ng nasabing puno
nagpahinga ang prinsipe hanggang sa makatulog ng mahimbing. Hindi na
tuloy niya namalayan ang pagdating ng isang napakagandang ibon, ang
pag-awit nito nang pitong beses at ang pitong beses na pagpalit ng kulay
ng balahibo pagkaawit. Pagkaraan, nagbawas ang ibon at pumatak sa
natutulog na prinsipe ang dumi nito. Noon din, naging bato si Don Pedro.
Nainip ang kaharian sa di pag uwi ni Don Pedro kaya’t ipinadala ng
hari ang pangalawang anak, si Don Diego. Limang buwang naglakbay ang
prinsipe hanggang sa sapitin niya ang bundok Tabor. Ngunit tulad ng
nakatatandang kapatid, naging bato rin si Don Diego sapagkat nakatulog
siya sa lambing ng awit ng ibon.
Nang di makabalik ang dalawang kapatid, si Don Juan naman ang
naglakbay. Sa kanyang paglalakbay, di nakalilimot si Don Juan na
tumawag sa Birhen. Apat na buwan siyang naglalakbay nang makatagpo
niya sa isang landas ang isang matandang ketongin. Pinakain ito ni Don
Juan at bilang ganti sa kabutihang loob ng prinsipe, pinapunta ito ng
matanda sa isang ermitanyo na nagtagubilin kung paano mahuhuli ang
ibong Adarna. Matapos hulihin ang mahiwagang ibon, binuhusan ni Don
Juan ng tubig ang dalawang malaking bato sa ilalim ng Piedras Platas at
pagdaka’y nagbalik sa dating anyo sina Don Pedro at Don Diego.
Sa landas pauwi, binugbog nina Don Pedro at Don Diego ang
bunsong kapatid upang mapasakanila ang karangalan sa pagkahuli sa
Ibong Adarna. Iniwan ng dalawa na pasa-pasa at ni hindi na makabangon
si Don Juan. Ngunit pagsapit sa Berbanya, ayaw umawit ng Adarna, na
naging isang pangit na ibon. Samantala, pinagyaman ng isang matanda si
Don Juan kaya’t nakauwi rin ito. Pagkakita ng ibon kay Don Juan, agad
nitong inawit ang tunay na pangyayari. Nang malaman ng hari ang
katotohanan, iniutos nitong ipatapon ang dalawang anak na naglilo,
ngunit nakiusap si Don Juan na patawarin na ang dalawa. Mula noon,
gabi-gabi’y naghahalili ang magkakapatid sa pagbabantay sa Ibong
Adarna. Isang gabi, pinawalan nina Don Pedro at Don Diego ang ibon
upang palitawing nagpabaya sa tungkulin si Don Juan. Nang malamang
nakawala ang Ibong Adarna, kusang lumayo si Don Juan upang
pagtakpan ang kasalanan ng mga kapatid. Ipinahanap ng hari ang bunso
at nagkita-kita ang magkakapatid sa bundok ng Armenya.
Nakakita sila ng isang napakalalim na balon na walang tubig.
Bumaba si Don Juan sa balon at ang nakita roon ay palasyong yari sa
ginto’t pilak na kinaroroonan ng magkapatid na Juana at Leonora.
Napatay ni Don Juan ang higante at serpyenteng may pitong ulo na nag-
tatanod sa dalawang dalaga. Pagkaraan, isinama niya ang dalawang dilag
sa itaas ng balon.
Pagkakita sa magkakapatid, agad umibig si Don Pedro kay Leonora
at si Don Diego kay Juana. Muling nagbalak ng masama ang dalawang
prinsipe. Nang muling bumaba sa balon si Don Juan upang balikan ang
singsing na naiwan ni Leonora, biglang pinutol ni Don Pedro ang lubid na
gamit nito sa pagbaba kaya’t nahulog ang prinsipe at nagkabali-bali ang
mga buto. Sa kapipilit ni Don Pedro, sumama na rin sa Berbanya si
Leonora, matapos pagbilinan ang engkantadang lobo na gamutin si Juan.
Nakauwi ang magkapatid kasama ang dalawang dilag. Ikinasal sina
Don Diego at Juana. Si Leonora ay nakiusap na hayaan muna siyang
tupdin ang panatang mamuhay nang mag-isa sa loob ng pitong taon bago
magpakasal kay Don Pedro. Ang totoo, hinihintay ni Leonora ang
pagbabalik ni Don Juan.
Samantala, gumaling si Don Juan nang gamutin ng engkantadang
lobo. Dumating ang ibong Adarna at sinabi kay Don Juan na limutin na si
Leonora at hanapin ang Reyno de los Cristal na kinaroroonan ng napa-
kagandang prinsesang si Maria Blanca, anak ni Haring Salermo.
Naglakbay nang napakalayo si Don Juan, at sa tulong ng mga ermitanyo
ay nakarating sa inihimaton ng Ibong Adarna. Pag-ibig sa unang
pagkikita ang nadama ng prinsipe at prinsesa ngunit malupit ang ama ng
babae. Bawat manliligaw ay pinararaan sa pagsubok at ginagawang bato
kapag di nakapasa.
 Sa tulong ng mahika blanka ni Maria, nalampasan ni Don Juan ang
sumusunod na mga pagsubok: pagpatag sa bundok upang pagtaniman ito
ng trigo, na ang bunga ay ginamit sa paggawa ng tinapay na inihain sa
almusal ng hari; 2) pagbabalik sa 12 negrito na pinawalan sa dagat; 3)
pag uusod ng bundok sa tapat ng palasyo; 4) paggawa ng palasyo
kastilyo sa dagat; 5) pagbabalik sa dating lugar ng bundok na ginawang
kastilyo; 6) paghanap sa dagat ng dyamanteng singsing ng hari; at 7)
pagpapaamo sa simarong kabayo na sa katunayan ay si Haring Salermo
mismo na nag-ibang anyo. Lahat ng ito ay ipinagawa sa loob lamang ng
magdamag. Sa kapabayaan ni Don Juan, naputol ang isang hintuturo ni
Maria sa ikaanim na pagsubok, at ang putol na hintuturong ito ang
naging palatandaan ni Juan nang papiliin siya sa tatlong prinsesa na
nakakulong sa isang kwarto at hintuturo lamang ang nakalabas.
Bagama’t nakapasa sa mga pagsubok si Juan, tumanggi pa rin ang
hari na ipakasal dito ang anak na prinsesa, kaya’t nagtanan ang dalawa.
Nagkasakit si Haring Salermo hanggang sa mamatay.
Nang sumapit sa Berbanya ang dalawa, iniwan muna ni Don Juan si
Maria sa nayon at mag-isa siyang umuwi upang maghanda ng maranyang
pagsalubong sa prinsesa. Pagdating ni Juan sa palasyo, agad itong
niyakap ni Leonora at ang prinsipe naman ay nakalimot kay Maria.
Inihanda ang kasal nina Don Juan at Leonora.
Sa araw ng kasal, dumating si Maria at naghandog ng palabas na
nagpapaalala kay Juan ng nakaraan. Isinalaysay naman ni Leonora ang
ginawa niyang pagtulong kay Juan at ang matiyaga niyang paghihintay sa
pagbabalik nito. Nang ipasya ng arsobispo na kay Leonora ipakasal si
Juan, nagalit si Maria at pinabaha ang buong kaharian. Noon nagpasya si
Juan na kay Maria magpakasal. Si Leonora naman ay nagpakasal na kay
Don Pedro.
Ipinamana kay Don Pedro ang kaharian ng Berbanya. Bumalik sa
Reyno de los Cristal sina Juan at Maria at naghari roon ng mapayapa.
Buod ng Bawat Kabanata

Kabanata 1: Ang Kaharian ng Berbanya (Saknong 1 – 29)

Tanyag, sagana at mayaman ang kaharian ng Berbanya. Tahimik at

payapang namumuhay ang mga tao rito. Malimit na nagkakaroon ng
pagdiriwang at mga piging sa nasabing kaharian sapagkat mabuti at
mapagmahal ang mga namumuno rito na sina Don Fernando at Donya
Valeriana.

Sila ay may tatlong magigiting at matitikas na mga supling na sina Don

Pedro, Don Diego at si Don Juan. Ang tatlong prinsipe ay kasalukuyang
pinagsasanay sa pakikidigma upang sa takdang panahon ang isa sa kanila
ay magmamana ng trono.

Talasalitaan:

 Tanyag – sikat
 Sagana – mayaman
 Malimit – madalas
 Supling – anak

Kabanata 2: Ang Karamdaman ng Hari (Saknong 30 – 45)

Dahil sa isang bangungot, nagkaroon ng malalang sakit ang Hari na si

Don Fernando. Nakita niya ang isa sa kaniyang mga anak na si Don Juan
na pinaslang ng dalawang buhong at pagkatapos ay inihulog sa balon.

Hindi na halos kumakakain at natutulog ang hari dahil sa labis na

pagkabalisa. Isang medikong paham ang nagsabi na ang tanging lunas
daw sa sakit ng Hari ay ang awit ng isang ibong tanging matatagpuan
lamang sa bundok ng Tabor partikular sa kumikinang na puno ng
Piedras Platas.

Agad namang inutusan ang panganay na anak na si Don Pedro na hulihin

ang natatanging lunas para sa sakit ng Hari.
Talasalitaan:

 Bangungot – masamang panaginip

 Pinaslang – pinatay
 Buhong – kontrabida, taong madaling matukso ni satanas
 Paham – matalinong tao
 Lunas – gamut

Kabanata 3: Paghahanap ni Don Pedro sa Lunas (Saknong 46 – 80)

Naglakbay ng tatlong buwan si Don Pedro bago natunton ang daan

patungong Bundok Tabor. Agad naman ay nahanap ng Prinsipe ang puno
ng Piedras Platas.

Nagtaka siya kung bakit wala ni isang ibon ang dumadapo rito. Sa labis
na paghihintay sa pagdating ng ibong adarna, siya ay nakaidlip at hindi
napansin ang pagdating ng ibon.

Dumapo ang ibon sa sanga ng puno at umawit ng pitong ulit habang

nagpapalit ng kulay ng balahibo ng makapito ring ulit.

Dahil kinapamahasnan na ng ibon na dumumi bago mamahinga, hindi

nagtagal ay dumumi na ito at walang anu-ano’y natapat ito sa natutulog
na prinsipe at sa isang iglap ay naging isang bato.

Talasalitaan:

 Lunas – gamot
 Natunton – narating
 Nakaidlip – nakatulog
 Kinapamihasnan – nakasanayan
 Iglap – pikitmata, sandali
Kabanata 4: Pagkabigo ni Don Diego (Saknong 81 – 109)

Dahil hindi na nasilayang muli ang panganay na si Don Pedro, inatasan

ng Hari ang ikalawang anak na si Don Diego upang hulihin ang ibong
adarna.

Naglakbay ng limang buwan ang nasabing prinsipe. Naakit din siya sa

kinang nito at napaisip kung bakit walang ibang ibon ang naaakit dito.
Nagpahinga muna siya habang matiyagang naghihintay sa mahiwagang
ibon ngunit dahil sa lambing ng pag awit nito, ay agad ding nakatulog.

Nasaksihan man ni Don Diego ang pagpapalit kulay ng mga balahibo nito,
siya ay nanatiling bigo. Napatakan siya ng dumi nito at naging bato na
rin. Nagmistulang magkatabing puntod ang magkapatid.

Talasalitaan:

 Pagkabigo – pagkatalo
 Nasilayan – nakita
 Inatasan – inutusan
 Naglakbay – naglakad, lumibot
 Lambing – karinyo, lamyos, suyo o alo na ipinahahayag sa
pamamagitan ng mahinhing salita o kilos
 Nasaksihan – nakita
 Puntod – nitso; libingan ng patay

Kabanata 5: Paglalakbay ni Don Juan (Saknong 110 – 140)

Pagkalipas ng tatlong taon, lalong lumala ang karamdaman ng Hari.

Masakit man para sa Hari ang mawalay sa pinakamamahal niyang anak
ngunit wala siyang magawa kundi ang bindisyunan ang bunsong anak sa
paglalakbay nito.

Natakot si Don Fernando at baka magtanan si Don Juan. Siya ay

maglalakad lang papunta ng Bundok Tabor at may baong limang tinapay.
Isang beses sa isang buwan lang siya kumakain.
Habang binabagtas ang daan patungo sa nasabing bundok, panay ang
sambit sa Birheng Inang marilag na nawa ay matagalan ang paghihirap
na dinaranas.

Sa ikaapat na buwan, tumigas na ang baon niyang tinapay. Sa gitna ng

paglalakbay ay may nakita siyang ermitanyong sugatan.

Talasalitaan:

 Paglalakbay – paglalakad
 Pagkalipas – pagkatapos
 Bendisyunan – basbasan
 Magtanan – umalis ng walang paalam
 Binabagtas – nilalakad
 Sambit – sabi
 Marilag – maganda

Kabanata 6: Ang Ermitanyo (Saknong 141 – 198)

Nanglimos kay Don Juan ang leprosong matanda at ibinigay ang nag-
iisang tirang tinapay.

Sa wakas ay nadatal na ni Don Juan ang puno at muntik nang

makalimutan ang bilin ng matanda dahil sa ganda ng puno.

Nakarating ang prinsipe sa dampa at napansin ng tinapay na ibinigay

niya sa leprosong matanda.

Nalaman niya na engkantado ang ibong adarna. Sa gabi lang ito

masisilayan. Pitong beses iyong umaawit habang nagpapalit ng kulay ng
balahibo ng makapito ring ulit.

Sa oras na umawit na ang ibon ay susugatan niya ang kanyang palad at

pipigaan ng dayap upang hindi makatulog. Ipinagkaloob ng ermitanyo
kay Don Juan ang sintas na Ginto upang gamitin sa paghuli ng
mahiwagang ibon.
Talasalitaan:

 Ermitanyo – taong nananahan ng hiwalay sa tao

 Leproso – taong may ketong (leprosy)
 Nadatal – narating
 Dampa – mas kilala sa tawag ngayon na bahay kubo
 Engkantado – uri ng nilalang na may angking kakayahan na iba sa
ordinaryong tao o hayop
 Masisilayan – makikita
 Dayap – isang uri ng punong kahoy na maasim ang bunga

Kabanata 7: Ang Mahiwagang Ibong Adarna (Saknong 199 – 215)

Pagdating ni Don Juan sa puno ng Piedras Platas, wala siyang natagpuang

ibon kaya matiyaga nalang siyang naghintay sa pagbabalik niyon.

Malalim na ang gabi at sa wakas dumating na ang Ibong Adarna.

Nagsimula na itong umawit kasabay ng pagpapalit ng kulay ng balahibo
nito.

Dahil sa mahimig na awit ng ibon, dinapuan siya ng antok at muntikan

nang makatulog. Upang maiwasan na maging bato, sinugatan niya ang
kanyang palad gamit ang labaha at pinigaan ito ng dayap.

Dumumi ang ibon ngunit iniwasan ito ng Prinsipe. Nakatulog na ang ibon
ngunit dilat ang dalawang mata at nakabuka ang malabay na pakpak nito.

Agad naman itong hinuli ng Prinsipe at ikinulong sa hawla at dinala ito sa

dampa ng ermitanyo.

Talasalitaan:

 Labaha – pang ahit o itak

 Dayap – isang uri ng punong kahoy na maasim ang bunga
 Malabay – malago
 Hawla – kulungan
 Dampa – mas kilala sa tawag ngayon na bahay kubo
 Ermitanyo – taong nananahan ng hiwalay sa tao

Kabanata 8: Pagligtas kay Don Pedro at Don Juan (Saknong 216 –

225)

Ibinilin ng ermitanyo kay Don Juan na kunin ang banga at punan ng tubig
upang maging taong muli ang mga kapatid niyang naging bato.

Sinunod ng Prinsipe ang ermitanyo. Unang binuhusan ni Don Juan si Don

Pedro at nabuhay itong muli at agad hinagkan ang bunsong kapatid.

Sunod namang binuhusan nito si Don Diego. Gaya ng ginawa ng

panganay na prinsipe, agad din nitong niyakap si Don Juan.

Sila ay masayang nagyayakapan ngunit agad naman itong napawi sa pag-

alala sa amang may sakit. Nagpunta ang tatlong prinsipe sa dampa ng
ermitanyo.

Talasalitaan:

 Ibinilin – humingi ng pabor, utos

 Ermitanyo – taong nananahan ng hiwalay sa tao
 Banga – uri ng lalagyan
 Napawi – nawala
 Dampa – mas kilala sa tawag ngayon na bahay kubo

Kabanata 9: Ang Katotohanan (Saknong 226 – 256)

Naghanda ng mga masasarap na pagkain ang ermitanyo para sa tatlong

magkakapatid na prinsipe.

Pagkatapos ng piging ay kumuha ng misteryosong botelya ang matanda

at pinahid ito sa palad ni Don Juan at agad itong gumaling.
Nanghingi ng basbas si Don Juan sa ermitanyo sa kanilang pag alis.
Habang binabagtas ang daanan pauwi ng palasyo, ang naunang si Don
Juan ay walang kamalay-malay na nagbabalak na pala ang nasa likuran
na si Don Pedro ng masama laban sa kanya at kinumbinsi nito si Don
Diego na patayin si Don Juan.

Nung una ay mariin itong tumanggi ngunit kalauna’y pumayag din ngunit
ani niya, sa halip na patayin ay bugbugin na lang daw ito. Iniwang
nakabulagta ang kahabag-habag na si Don Juan.

Talasalitaan:

 Ermitanyo – taong nananahan ng hiwalay sa tao

 Piging – pista
 Botelya – bote
 Kinumbinsi – hinimok
 Kahabag-habag – kaawa-awa
 Binabagtas – nilalakad

Kabanata 10: Kasakiman ni Don Pedro at Don Diego (Saknong 257 –

275)

Nakabalik na si Don Pedro at Don Diego tangay ang ibong adarna. Labis
ang kaligayahan ng Haring may sakit at hinagkan ang dalawang taksil na
prinsipe ngunit agad namang napawi ang ngiti sa kanyang labi nang
mapansin na wala si Don Juan.

Labis itong nanibugho sa pagkawala ng kanyang bunso at ninais nalang

mamatay. Ang ibong adarna naman ay pumangit at ayaw nang kumanta
dahil taksil ang nag uwi sa kanya.

Lalong lumubha ang sakit ng Hari dahil muling naalala ang dahilan kung
bakit siya nagkasakit. Umaasa ang ibong adarna na buhay pa ang tunay
na nagmamay-ari sa kanya at malaman ng Hari ang kataksilang ginawa
ng magkapatid.
Talasalitaan:

 Kasakiman – katangian ng tao kung saan gusto niyang siya lang ang
nagmamay-ari ng lahat
 Tangay – dala
 Hinagkan – hinalikan
 Nanibugho – nalungkot
 Taksil – traydor

Kabanata 11: Panaghoy ni Don Juan (Saknong 276 – 318)

Naiwang pagapang-gapang ang kahabag-habag na prinsipe. Namamaga

ang kanyang buong katawan, may pilay ang tadyang, at mamamatay na
sa gutom at uhaw.

Wala siyang ibang magawa kundi ang manalangin sa mahal na birhen na

nawa ay humaba pa ang buhay at gumaling ang kanyang amang may
sakit.

Hindi pa rin siya makapaniwala na nagtaksil sa kanya ang dalawang

prinsipe. Handa naman niyang ibigay ang ibon sa kanila kung iyon ang
kanilang ibig.

Sa gitna ng kanyang paghihirap ay sinariwa niya ang Berbanya at ang

inang reyna dahil sa labis na pananabik.

Talasalitaan:

 Panaghoy – paghihinagpis
 Kahabag-habag – kaawa-awa
 Nagtaksil – nagtraydor
 Sinariwa – inalala
 Pananabik – pagkagalak

Kabanata 12: Kaligtasan ni Don Juan (Saknong 319 – 339)

May biglang sumulpot na ermitanyo. Nakita nito si Don Juan na
nakahandusay sa lupa. Ginamot niya sa muling pagkakataon ang
prinsipe.

Agad na naglaho ang mga sugat nito na parang mahika. Labis ang
pasasalamatan ni Don Juan sa ermitanyo at hinagkan ito.

Nais sanang gumanti ng utang na loob ang prinsipe ngunit tumanggi ito
dahil ayon sa kanya, ito’y isang uri ng pagkakawanggawa.

Sinabi ng ermitanyo kay Don Juan na bumalik na sa Berbanya upang

iligtas ang Hari at agad naman itong sumunod.

Talasalitaan:

 Ermitanyo – taong nananahan ng hiwalay sa tao

 Nakahandusay – nakahiga
 Naglaho – nawala
 Hinagkan – hinalikan
 Pagkakawanggawa – kusang-loob na pagbibigay ng tulong
 Sumulpot – nagpakita

Kabanata 13: Pagbabalik ni Don Juan sa Berbanya (Saknong 340 –

403)

Nakabalik na ang prinsipe sa Berbanya. Nasindak ang dalawang

magkapatid nang nakitang buhay pa si Don Juan.

Magalak na hinagkan ni Don Juan ang kanyang ama ngunit hindi

namukhaan agad ng Hari ang anak.

Bumalik ang ganda ng ibong adarna at ito ay muling umawit. Inawit nito
ang lahat ng nangyari kay Don Juan simula sa paghuli niya sa ibong
adarna hanggang sa pagtataksil ng dalawang prinsipe kay Don Juan.
Kasabay nang paggaling ng Hari ay natuklasan niya rin ang buong
katotohanan. Walang anu-ano’y biglang tumayo ang Hari at inutusan ang
mga kawal na ipatapon ang dalawang taksil na prinsipe, subalit nakiusap
si Don Juan sa Hari na ‘wag na itong ipatapon.

Agad namang pumayag ang Hari sa hiling ni Don Juan. Niyakap ni Don
Juan ang dalawa. Bumalik ang sigla ng kaharian dahil sa paggaling ng
Hari.

Talasalitaan:

 Nasindak – nagulat
 Hinagkan – hinalikan
 Namukhaan – nakilala
 Pagtataksil – pagtatraydor
 Natuklasan – nalaman

Kabanata 14: Ang Pangalawang Pagtataksil (Saknong 404 – 428)

Nawili ang Hari sa ibong adarna. Oras-oras kung ito’y kanyang dalawin at
hindi ito ikinatuwa ng reyna. Sa pangamba nitong makawala ang ibon,
ipinabantay niya ito sa tatlong prinsipe.

Kinakausap ni Don Juan ang ibon upang hindi ito dalawin ng antok.
Muling nagbalak ng masama si Don Pedro at Don Diego laban kay Don
Juan.

Nagdalawang-isip si Don Diego na sumang-ayon sa plano ngunit sa huli’y

pumayag din ito. Nakaidlip si Don Juan at hindi na namalayang
pinakawalan na ng dalawa ang ibon.

Talasalitaan:

 Nawili – natuwa
 Pangamba – takot
 Dalawin ng antok – makaramdam ng antok
 Nagbalak – nagplano
 Nakaidlip – nakatulog

Kabanata 15: Ang Muling Pag-alis ni Don Juan (Saknong 429 – 442)

Madaling araw palang ay nagpasya nang tumakas si Don Juan dahil batid
niyang magagalit ang kanyang ama kapag natuklasan nitong nakawala
ang ibong adarna.

Agad na pinatawag ng Hari ang tatlong prinsipe ngunit si Don Pedro at

Don Diego lang ang humarap sa Hari.

Gumawa na naman ng panibagong kasinungalingan ang dalawa ngunit sa

pagkakataong ito, hindi na naniwala ang Hari sa kanila.

Sinambit nina Don Pedro at Don Diego na hahanapin nila ang taksil na si
Don Juan upang maparusahan.

Naglakbay sila sa bukirin ngunit hindi nila matagpuan si Don Juan. Sa

huli’y narating din nila ang kabundukan ng Armenya na pinagtataguan ni
Don Juan.

Talasalitaan:

 Nagpasya – nagdesisyon
 Batid – alam
 Natuklasan – nalaman
 Sinambit – sinabi
 Taksil – traydor
 Naklakbay – naglakad

Kabanata 16: Bagong Paraiso (Saknong 443 – 479)

Mala-paraiso ang kabundukan ng Armanya. Sagana sa lahat ng bagay ang

nasabing kabundukan at maraming hayop ang naninirahan dito.
Sa bundok na ito nanirahan at nagtago si Don Juan sa takot na
maparusahan ng kanyang amang hari dahil sa nagawang kasalanan.

Nahihiya nang humarap si Don Diego kay Don Juan dahil sa pagtataksil
na ginawa ng dalawa dito. Bagama’t di sumang-ayon si Don Diego nung
una sa plano ni Don Pedro na manirahan sa gubat kasama si Don Juan,
nagtagumpay parin ito sa pagsulsol na mapapayag si Don Diego sa plano.

Tinanggap naman ni Don Juan ang dalawang kapatid na makasamang

manirahan sa bundok dahil mahal niya ang mga ito.

Masayang namuhay ang tatlo sa Armenya habang nakatira sa isang

magarang bahay na gawa sa kahoy. Isang araw, napagkasunduan ng tatlo
na tuklasin ang hiwaga ng kabundukan ng Armenya.

Talasalitaan:

 Sagana – mayaman
 Pagtataksil – pagtatraydor
 Sumang-ayon – pagpayag
 Pagsulsol – pag-udyok, paghikayat, pagpapayag
 Magara – maganda, kaaya-aya
 Tuklasin – alamin

Kabanata 17: Ang Balon sa Armenya (Saknong 480 – 503)

May natuklasang balon ang tatlong prinsipe, gawa ito sa marmol at

gintong may mga ukit na natatabunan na ng lumot.

Nagdesisyong bumaba si Don Pedro gamit ang lubid na naroon ngunit

tatlong dipa lang ang naabot nito dahil sa sobrang takot sa dilim. Sunod
na sumubok si Don Diego ngunit ganun din ang kinalabasan.

Si Don Juan lang ang nakatagal sa ilalim ng balon at hindi pa ito

bumabalik. Hinawa ang nararamdaman ni Don Pedro habang si Don
Diego naman ay pag-aalala dahil hindi pa umaahon ang kapatid mula sa
balon.

Talasalitaan:

 Marmol – pinakinis na bato na ginagamit sa paggawa ng sahig

 Natatabunan – natatakpan
 Lumot – berdeng halaman na tumutubo sa matutubig na kapaligiran,
pagkain ng mga isda
 Dipa – isang metro
 Kinalabasan – resulta
 Hinawa – inip

Kabanata 18: Si Donya Juana (Saknong 504 – 530)

Narating ni Don Juan ang pinakailalim na bahagi ng balon. Tumambad sa

kanya ang isang mabulaklak na paraiso at palasyo na gawa sa ginto’t
pilak.

Nakita rin niya ang isang magandang dalaga na si Donya Juana.

Namangha ang dalaga dahil narating ni Don Juan ang lugar na iyon.

Lumuhod ang prinsipe sa harap ng dalaga upang magpakilala. Humingi

rin ito ng paumanhin dahil sa mapangahas na pagpunta sa lugar.

Inamin ni Don Juan na may nararamdaman siyang pag-ibig sa dalaga.

Hindi naman siya nabigo dahil ganun din ang nadarama nito para sa
prinsipe.

Talasalitaan:

 Tumambad – lumantad
 Namangha – nagulat
 Paumanhin – tawad
 Mapangahas – matapang
 Nabigo – palpak
Kabanata 19: Bantay na Higante (Saknong 531 – 568)

Sinabi ni Donya Juana na may higante na nagbabantay sa hardin.

Dumating ang higante dahil sa may naamoy siyang tao.

Nung makita ng higante si Don Juan ay laking tuwa nito dahil hindi na
niya kinakailangang mamundok dahil mayroon na siyang makakain.

Nagalit si Don Juan at kinalaban ang higante gamit ang kanyang matulis
na espada. Natalo ni Don Juan ang higante.

Hiniling ni Donya Juana na iligtas din ang kanyang kapatid na si Donya

Leonora dahil ayaw nitong lumisan ng mag-isa.

Binalaan niya si Don Juan na mag-ingat dahil mas mabagsik ang bantay
ni Prinsesa Leonora walang iba kundi ang serpyentend may pitong ulo.
Mahirap itong makalaban dahil kahit na tagpasin ang ulo nito ay muling
tutubo at mabubuhay.

Matatagpuan si Prinsesa Leonora sa di kalayuang palasyo. Ito ang

palasyong may malaking hagdanang ginto.

Talasalitaan:

 Lumisan – umalis
 Mabagsik – mabangis
 Serpyente – ahas
 Tagpasin – pinutol
 Matatagpuan – makikita

Kabanata 20: Si Prinsesa Leonora (Saknong 569 – 617)

Nakadungaw si Prinsesa Leonora sa bintana nang makita ng Prinsipe.
Higit itong maganda kaysa kay Donya Juana kaya mas nahumaling si Don
Juan sa kanya.

Nagalit ang prinsesa at itinanong kung sino siya. Pinalayas ni Prinsesa

Leonora si Don Juan sa lugar na iyon dahil alam niyang malapit nang
dumating ang serpyente.

Nagtapat ng nararamdaman si Don Juan kay Prinsesa Leonora dahil dito

ay nakalimutan nya na hinihintay pala siya ni Donya Juana sa labas.

Nangangamba ang prinsesa at baka mapako ang pangako ng Prinsipe sa

kanya. Naramdaman nila ang malakas na pagyanig ng lupa.

Talasalitaan:

 Nakadungaw – nakasilip
 Nahumaling – nabighani, nahulog
 Serpyente – ahas
 Nagtapat – umamin
 Nangangamba – takot, kaba
 Pagyanig – pag-galaw

Kabanata 21: Ang Serpyente (Saknong 618 – 658)

Umakyat ng hagdanan ang serpyente at agad itong hinarap ng Prinsipe.

Muntikan na siyang lingkisin ng serpyente, buti nalang at maliksi ang
prinsipe at naiwasan niya ito.

Tinagpas ng Prinsipe ang ulo ng tampalasang serpyente ngunit agad

itong tumubo. Nakaramdam ng pagal ang prinsipe kung kaya’t siya’y
nanalangin.

Agad namang bumalik ang lakas ng prinsipe. Nagtagal ng tatlong oras

ang laban. Inihagis ni Prinsesa Leonora ang balsamo kay Don Juan upang
ihasik sa natagpas na ulo ng serpyente upang hindi na ito muling
tumubo.

Nagapi ng Prinsipe ang serpyente. Inilabas ng balon ni Don Juan ang

dalawang prinsesa. Natuklasan ni Don Pedro at Don Diego ang
pagpapakabayani ni Don Juan sa dalawang prinsesa at sumidhi nanaman
ang buhi ni Don Pedro dahil sa inggit lalo pa’t nabighani ito sa ganda ni
Prinsesa Leonora.

Talasalitaan:

 Serpyente – ahas
 Lingkisin – puluputan
 Tinagpas – pinutol
 Tampalasan – pasaway
 Pagal – pagod
 Balsamo – langis na ginagamit sa paghihilot
 Ihasik – ikalat
 Nagapi – natalo
 Sumidhi – lumakas, tumindi

Kabanata 22: Bagong Kataksilan (Saknong 659 – 731)

Biglang naalala ni Prinsesa Leonora na naiwan ang singsing na

diyamante na bigay pa ng kaniyang ina.

Hindi man sumang-ayon ang prinsesa, binalikan pa rin ni Don Juan ang
singsing. Habang bumababa ng balon ang prinsipe biglang pinutol ni Don
Pedro ang pisi kung kaya’t nahulog ito.

Labis na nanlumo ang prinsesa sa kataksilang ginawa ni Don Pedro. Nang

makabalik ang dalawa sa Berbanya itinanong ng Hari kung nasaan ang
bunsong anak ngunit pinabulaanan nila na hindi daw nila nahanap si Don
Juan.
Sa halip ay nakapagligtas sila ng dalawang dilag mula sa higante at
serpyente.

Hiniling ni Don Pedro na ikasal sila agad-agad ngunit sinabi ni Prinsesa

Leonora na hindi siya maaaring ipakasal pagkaraan ng pitong taon dahil
siya ay may panata.

Kaya si Don Diego at Donya Juana nalang ang nagpakasal.

Talasalitaan:

 Kataksilan – katrayduran
 Pisi – lubid
 Nanlumo – nanghina
 Pinabulaanan – nilinlang, nagsinungaling
 Dilag – magandang babae
 Serpyente – ahas
 Panata – taimtim na pangako

Kabanata 23: Lobong Taga-pagligtas (Saknong 732 – 757)

Naabutan ng engkantadang lobo ang sugatang si Don Juan. Kumuha ito

ng tatlong boteng tubig sa ilog Jordan. Nilinlang ng lobo ang mahigpit na
tagapagbantay ng ilog.

Ipinahid niya ito sa katawan ni Don Juan at agad nanumbalik ang lakas.
Niyakap ni Don Juan ang lobo. Nagpatuloy na sila sa palasyo upang kunin
ang singsing ni Prinsesa Leonora.

Sa tulong ng lobo ay madaling nakaahon si Don Juan sa balon. Habang

pauwi ng Berbanya ay nakaramdam ng pagod si Don Juan, kaya
nagpahinga muna siya sa isang mayabong na punongkahoy.

Talasalitaan:
 Engkantada – uri ng nilalang na may angking kakayahan na iba sa
ordinaryong tao o hayop
 Nilinlang – niloko
 Nanumbalik – bumalik
 Nakaahon – nakaakyat
 Mayabong – malago

Kabanata 24: Muling Pagpapakita ng Ibong Adarna (Saknong 758 –

794)

Nagising si Don Juan dahil sa pag-awit ng ibong adarna. Sa pag-awit nito,

isinasalaysay niya ang dahilan kung bakit siya tumakas at kung ano ang
masamang balak ng dalawa niyang kapatid.

Sinabihan siya ng ibong adarna na magtungo sa Reyno De Los Cristales,

ang kaharian na matatagpuan sa dakong silangan.

Ang hari dito na si Haring Salermo ay isang tuso at matalinong hari at

may tatlong magagandang dilag na supling na sina Prinsesa Isabel, Juana
at Maria Blanca.

Dapat niyang pillin si Prinsesa Maria Blanca dahil walang kaparis ang
ganda nito. Habang ang umaasang si Prinsesa Leonora ay patuloy na
tumatangis sa pagkawala ni Don Juan.

Talasalitaan:

 Isinalaysay – ikinuwento
 Magtungo – magpunta
 Tuso – mapanlinlang, pamanlamang
 Dilag – magandang babae
 Supling – anak
 Kaparis – katulad
 Tumatangis – umiiyak
Kabanata 25: Pagtuklas sa Bagong Mundo (Saknong 795 – 831)

Tatlong taon nang naglalakbay at nawawala si Don Juan. Natagpuan siya

ng isang matanda. Binigyan ito ng matanda ng durog at bukbukin sa itim
na tinapay.

Inabutan din siya ng pulot-pukyutan at bumbong. Inutusan ng matanda

si Don Juan na pumunta sa ikapitong bundok at hanapin ang isang
ermitanyo.

Iniabot ng matanda ang isang maliit na baro at sabihin daw na galing ito
sa isang matanda.

Talasalitaan:

 Pagtuklas – pag-alam
 Naglalakbay – naglalakad
 Bukbukin – bulok
 Pulot-pukyutan – pulot na ginawa ng mga pukyutan (bees), honey
 Bumbong – silindrikong sisidlan
 Ermitanyo – taong nnaninirahan ng hiwalay sa tao
 Baro – damit

Kabanata 26: Pagtangis ng Prinsesa (Saknong 832 – 858)

Walang tigil ang pagtangis ni Prinsesa Leonora habang si Don Juan

naman ay naghahanap ng ibang kapalaran. Patuloy na nagdurusa ang
prinsesa at hindi pinagbubuksan ang sinumang kumatok sa tuwing
nalalaman niya na hindi iyon si Don Juan.

Nagngingitngit sa galit si Don Pedro dahil si Don Juan pa rin ang laman
ng puso ni Prinsesa Leonora.

Nagdaan pa ang limang buwan na paglalakbay at natapos na ang pitong

ulit na paghihirap ni Don Juan bago tuluyang nakarating sa dampa ng
ermitanyo na sinasabi ng matanda.
Talasalitaan:

 Pagtangis – pag-iyak
 Nagdurusa – naghihirap
 Nagngingitngit – sobrang galit
 Dampa – mas kilala sa tawag ngayon na bahay kubo
 Ermitanyo – taong nnaninirahan ng hiwalay sa tao

Kabanata 27: Huling Bundok (Saknong 859 – 911)

Sa wakas ay nakita na rin ni Don Juan ang ermitanyo sa ikapitong

bundok. Nagalit ang ermitanyo dahil binulabog ito.

Iniabot ni Don Juan ang barong nagmula sa matandang tumulong sa

kaniya. Nabatid ng ermitanyo ang pakay ng prinsipe.

Ngunit sa loob ng limang daang taon ng paninirahan ay hindi pa rin nito

batid ang Reyno delos Cristales.

Pinatunog ng ermitanyo ang kampana at nagdatingan ang mga hayop sa

Armenya subalit wala pa ring nakakaalam kung nasaan ang reyno.

Ibinigay ng ermitanyo ang baro kay Don Juan at inutusan ang olikornyo
na ihatid ito sa bahay ng kapatid ng ermitanyo. Nakita ni Don Juan ang
isa pang ermitanyo na may mahabang balbas na sayad sa lupa.

Nagalit ang ermitanyo dahil binulabog ito. Inabot ni Don Juan ang
ipinadalang baro ng pinanggalingan nito.

Nalaman din ng ermitanyo ang balak ng prinsipe. Ngunit sa walong

daang taon ng paninirahan nito ay di rin niya batid kung nasaan ang
hinahanap na kaharian.

Pinatunog din niya ang kampana at nagdatingan ang mga ibon, ngunit
wala din sa mga ito ang minsang nang nakarating sa nasabing kaharian.
Talasalitaan:

 Ermitanyo – taong nnaninirahan ng hiwalay sa tao

 Binulabog – ginulo
 Baro – damit
 Nabatid – nalaman
 Pakay – plano
 Olikornyo – uri ng ibon

Kabanata 28: Higanteng Agila (Saknong 912 – 933)

May isang higanteng agila ang biglang dumating. Nagalit ang ermitanyo
dahil bilin na bilin na kapag narinig na ang tunog ng kampana ay dapat
nakabalik na ang lahat ng ibon.

Humingi ito ng tawad at sinabing nanggaling pa siya sa malayong lugar.

Na kahit mabilis na ang kanyang paglipad ay hindi parin umabot ito.

Sinabi ng ibon na siya ay nagtungo sa Reyno delos Cristales. Ikinuwento

ng agila kung gaano karikit ang kahariang gustong puntahan ni Don Juan.

Inutusan ng ermitanyo ang ang agila na dalhin doon si Don Juan. Sinabi
ng agila na ang paglalakbay ay aabutin ng mahigit isang buwan ng
paglipad bago makarating sa banyo ni Maria blanca.

Ipinasama din ng ermitanyo ang laksa-laksang ibon upang may tagadala

ng mga gamit at pagkain ni Don Juan.

Talasalitaan:

 Bilin – utos
 Nagtungo – nagpunta
 Karikit – kaganda
 Paglalakbay – paglalakad/paglipad
 Laksa-laksa – marami

Kabanata 29: Ang Kaharian ng Reyno De Los Cristales (Saknong 934

– 960)

Nakarating na rin sa wakas si Don Juan sa Reyno de los Cristales kahit na

naubusan na sila ng pagkain sa unang buwan pa lang ng paglalakbay.

Lumapag ang agila sa banyo ni Maria Blanca. Pinagkubli ng agila si Don

Juan sa halaman upang hindi ito makita.

Naaninag nila ang tatlong magagandang dilag. Ngunit mas umangat ang
mala-diyosang kagandahan ni Maria Blanca kung kaya’t nabihag agad
ang puso ni Don Juan.

Naghubad si Prinsesa Maria Blanca at lumusong na sa tubig. Sinamantala

ni Don Juan ang pagligo ni Maria Blanca at agad kinuha ang saplot at
hinalik-halikan nito.

Nagalit ang prinsesa sa pagkawala ng kanyang saplot at nagbanta na

papatayin niya ang sinuman kumuha nito.

Talasalitaan:

 Paglalakbay – paglipat o pagpunta sa isang lugar

 Lumapag – bumaba
 Pinagkubli – pinagtago
 Naaninag – nakita
 Dilag – dalagang babae
 Nabihag – nahulog
 Lumusong – bumaba
 Saplot – damit
 Nagbanta – nagbabala
Kabanata 30: Si Prinsesa Maria Blanca (Saknong 961 – 1006)

Galit na galit na hinanap ni Maria Blanca ang lapastangang kumuha ng

saplot niya. Agad na inilantad ni Don Juan ang sarili at agad na humingi
ng tawad.

Dahil sa amo ng prinsipe ay humupa ang galit ng prinsesa. Agad na

nagkaibigan ang dalawa.

Ipinakilala ni Don Juan ang sarili habang si Maria Blanca naman ay agad
na binalaan ang prinsipe na tuso at matalino ang ama niyang si Haring
Salermo.

Dagdag pa niya, ang sinumang nabigo sa pagsubok ng kanyang ama sa

mga nanliligaw ay nagiging bato. Agad na inihanda ni Don Juan ang sarili.

Talasalitaan:

 Lapastangan – walang-hiya
 Saplot – damit
 Inilantad – ipinakita
 Humupa – kumalma, tumigil
 Tuso – mapanlinlang, pamanlamang

Kabanata 31: Unang Pagsubok ng Hari (Saknong 1007 – 1059)

Kinaumagahan ay nakita ni Haring Salermo si Don Juan. Batid na din ng

hari ang pakay nito.

Pinatuloy ng hari si Don Juan ngunit magalang na tumanggi ito at

naghintay ng ipag-uutos.

Inutos ng hari kay Don Juan na itanim ang isang salop ng trigo na kakaani
palang at dapat ito ay mamunga kinabukasan upang may maihain sa
almusal.
Tuwang-tuwa ang hari dahil mayroon na naman siyang mabibiktima.
Malungkot na tumungo si Don Juan sa prinsesa at sinabing hindi niya
magagawa ang pagsubok.

Inutos ni Maria Blanca na magpahinga at matulog nalamang si Don Juan

dahil siya ang gagawa ng pagsubok.

Gumamit si Maria Blanca ng mahika kung kaya’t agad na tumubo ang

trigo at namunga. Ipinaluto niya ito sa mga intsik at kinaumagaha’y
ipinahain sa hari.

Talasalitaan:

 Batid – alam
 Pakay – balak, plano
 Salop – takal
 Trigo – uri ng bigas na ginagamit sa pag gawa ng harina
 Ipinahain – ipinahanda

Kabanata 32: Pangalawang Pagsubok ng Hari (Saknong 1060 –

1096)

Pinuntahan ni Haring Salermo si Don Juan sa hardin, inilabas ng tusong

hari ang isang prasko na may labindalawang negrito sa loob.

Ikinalat ito ng hari sa karagatan at nais niyang ipahuli kay Don Juan
bilang isang pagsubok. Kailangan ay makita ng hari kinaumagahan ang
prasko na kumpleto ang nasa loob upang makaligtas sa kamatayan.

Malungkot na namang lumapit si Don Juan kay Maria Blanca dahil sa

pangambang hindi niya mahanap lahat ang labindalawang negrito dahil
sa lawak ng karagatan.

Inutos muli ni Maria Blanca kay Don Juan na siya’y pumayapa dahil siya
na ang bahala. Pinagdala niya ng ilaw si Don Juan at nagtungo sila
parehas sa dagat pagsapit ng ikaapat ng madaling araw.
Iniutos niya sa mga negrito na bumalik sa prasko kung hindi ay
matitikman nila ang galit ni Maria Blanca. Nagmadaling umahon ang mga
negrito at agad na bumalik sa loob ng prasko.

Kinaumagahan ay dinatnan ng hari sa lamesa ang praskong may

labindalawang negrito. Naiinis ang hari dahil hindi niya mapatay-patay si
Don Juan.

Talasalitaan:

 Prasko – bote
 Pangamba – takot, kaba
 Pumayapa – mapanatag, itahimik ang loob
 Nagtungo – nagpunta
 Pagsapit – pagdating

Kabanata 33: Paglipat sa Bundok (Saknong 1097 – 1122)

Muling nagkita sina Haring Salermo at Don Juan sa hardin. Para sa

susunod na pagsubok, nais ng hari na mailipat ang bundok sa mismong
tapat ng durungawan ng kanyang palasyo dahil gusto niyang
makalanghap ng sariwang hangin.

Dapat ay magawa niya ito bago sumapit ang kinaumagahan. Muling

lumapit si Don Juan kay Maria Blanca na malungkot.

Pinawi ng prinsesa nag kalungkutan at sinabing siya na ang bahalang

gumawa ng pagsubok. Nagtungo ang prinsesa sa bundok.

Gamit ang napakalakas na hangin, pinalakad nito ang bundok malapit sa

palasyo. Papasikat na ang araw ng buksan ni Haring Salermo ang
durungawan nito.

Hindi akalain ni Haring Salermo na magagawa niyang muli ang

pagsubok.
Talasalitaan:

 Durungawan – bintana
 Makalangahap – makaamoy, makalasap
 Sumapit – dumating
 Pinawi – tinanggal
 Nagtungo – nagpunta

Kabanata 34: Paglipat ng Bundok sa Gitna ng Karagatan (Saknong

1123 – 1179)

Iniutos ni Haring Salermo na itabon ang bundok sa gitna ng karagatan at

tayuan ito ng kastilyo. Ipinagkaloob kay Don Juan ang mga kasangkapang
gagamitin sa pagbuo ng kastilyo gaya ng palataw at bareta, piko,
kalaykay, maso, at kutsara.

Muling nagkita sina Maria Blanca at Don Juan. Inutos ni Maria Blanca na
magpahinga na lang muli ito dahil siya na ang bahala sa pinag-uutos ng
ama.

Pinaandar niya ang bundok patungo sa gitna ng dagat at ito ay naging

isang muog. Muling inutos ng hari na alisin ang kastilyo at ibalik ang
lahat sa dati.

Ang lahat ng ito ay muling nagawa dahil sa mahika ni Maria Blanca.

Talasalitaan:

 Itabon – itakip, ibaon

 Kastilyo – matibay na gusaling tirahan ng mga maharlika
 Ipinagkaloob – ibinigay
 Kasangkapan – kagamitan
 Patungo – papunta
 Muog – masisilungan o bahay
Kabanata 35: Paghahanap sa Nawawalang Singsing ng Hari
(Saknong 1180 – 1239)

Ipinag-utos ni Haring Salermo kay Don Juan na hanapin umano ang

nahulog na singsing sa ilalim ng dagat.

Pumalaot si Don Juan at Maria Blanca sa gitna ng karagatan. Inutos ni

Maria Blanca na tadtarin siya ng pinung-pino at ihulog sa tubig upang
maging isang isda.

Kailangan ingatan ni Don Juan na walang tumalsik na piraso ng kanyang

katawan dahil hindi na ito maibabalik kapag nabuo na ang prinsesa.

Habang sumisisid ang prinsesa ay nakatulog si Don Juan. Kaya walang

kumukuha ng singsing pag nalitaw ang prinsesa.

Sinubukan ulit nilang gawin ito dahil sa sunud-sunod na kapabayaan ni

Juan. Tinadtad niyang muli si Maria Blanca ngunit dahil sa pagmamadali
ay tumalsik ang dulo ng daliri nito.

Nakuha na ang singsing ngunit nagkulang ang dulo ng hintuturo nito.

Bilin ng prinsesa na tandaan iyon bilang palatandaan ng kanyang
pagkakakilanlan.

Kinaumagahan ay namangha ang hari dahil nakita niya ang singsing sa

ilalim ng unan.

Talasalitaan:

 Pumalaot – lumusong
 Tadtarin – hiwain
 Tumalsik – tumapon, lumipad o napaalis mula sa isang lugar o
pwesto
 Pagkakakilanlan – katangian ng isang tao para maging iba sa iba,
palatandaan
 Namangha – nagulat

Kabanata 36: Pagpapaamo sa Kabayo (Saknong 1240 – 1285)

Muling tinawag ng hari si Don Juan upang bigyan ng panibagaong

pagsubok. Hinamon niyang paamuhin ang isang kabayong mailap at
malupit.

Batid ni Maria Blanca na ang kabayong iyon ay ang kanyang ama.

Tinuruan ni Maria Blanca si Don Juan ng mga paraan ng pagpapaamo ng
kabayo.

Nagawa ni Don Juan ang lahat ng sinabi Maria Blanca at nagtagumpay

itong paamuhin ang kabayo.

Nakaratay ang hari kaya si Don Juan nalang ang papapasukin sa palasyo.

Maaari nang makapasok sa loob ng palasyo si Don Juan dahil sa wakas ay

natapos na ang panganib na nagbabadya dito.

Talasalitaan:

 Mailap – hindi sanay sa tao

 Batid – alam
 Nakaratay – may sakit, nakahiga
 Panganib – piligro
 Nagbabadya – nagbabanta

Kabanata 37: Ang Pagpili sa Kamay (Saknong 1286 – 1333)

Muling pinapasok ng Hari si Don Juan at ibinalita na panahon na raw

upang papiliin kung sino sa mga anak niya ang nais nitong pakasalan.

Mayroong tatlong silid na kung saan nandoon ang tatlong prinsesa at ang
mga hintuturo lamang nito ang nakalabas.
Nilagpasan ni Don Juan ang una’t pangalawang silid. Pinili niya ang
ikatlong silid dahil sa palatandaan niya ang naputol na hintuturo ni
Maria Blanca.

Nagulat ang hari ng napili ni Don Juan ang bunso nitong anak. Walang
itong nagawa kundi pasamahin ang bunsong anak sa prinsipe subalit ito
ay may ibang binabalak.

May kautusang nagsasad na ipapadala sa Inglatera si Don Juan upang

mapangasawa ang bunsong kapatid ng hari.

Nagbanta si Haring Salermo na papatayin niya si Don Juan kung lalabagin

ang kautusang ito. Nalaman ni Maria Blanca ang lihim na plano ng ama
kung kaya’t nagpasiya silang tumakas ni Don Juan.

Talasalitaan:

 Silid – bahagi ng isang bahay o gusali

 Palatandaan – marka
 Binabalak – pinaplano
 Nagsasaad – nagsasabing
 Lalabagin – susuwayin, hindi susundin
 Lihim – sikreto
 Nagpasiya – nagdesisyon

Kabanata 38: Ang Pagtakas ng Magkasintahan (Saknong 1334 –

1382)

Inutusan ni Maria Blanca si Don Juan na kuhanin ang kabayong sasakyan

sa pagtakas sa ikapitong pinto, ngunit nagkamali ito at nakuha ang
kabayo sa ikawalong pinto.

Wala ng panahon upang magtalo ang dalawa dahil kinakailangan na

nilang tumakas. Ginamit ni Maria Blanca ang kaniyang mahika ng
mapansin na hinahabol siya ng hari.
Naghulog siya ng ng mga karayom na agad naging bakal na tinik. Hindi
makalabas si Haring Salermo dahil sa tinik na nakaharang. Dalawang
araw niyang hinawan ang mga ito upang ipagpatuloy ang paghabol sa
dalawa.

Muling ginamit ni Maria Blanca ang kanyang mahika. Inilaglag ng

prinsesa ang kanyang sabon at naging bundok ang magandang daan.

Humanap ng ibang daan ang hari para tuluyan na itong mahuli. Ngunit sa
huling pagkakataon ay ginamit na naman ni Mari Blanca ang kaniyang
mahika. Inihulog ng prinsesa ang dala niyang kohe upang maging
isang karagatan ang tuyong lupa.

Hindi na naabutan ng hari ang dalawa ngunit isinumpa ng hari ang

kanyang anak. Isinumpa niyang makakalimot at magtataksil si Don Juan
sa oras na makarating ito ng Berbanya.

Nagkasakit ang hari dahil sa matinding sama ng loob at tuluyan ng

namatay. Sa pagkahaba-haba ng nilakbay ay nakarating din ang dalawa
sa kaharian ng Berbanya.

Talasalitaan:

 Pagtakas – pag-alis ng walang paalam

 Hinawan – hinawi
 Kohe – boteng lalagyan ng tubig
 Magtataksil – magtatraydor
 Nilakbay – nilakad

Kabanata 39: Pangako kay Maria Blanca (Saknong 1383 – 1425)

Iniwan muna ni Don Juan si Maria Blanca sa isang nayon dahil nais ni
Don Juan na mag-isang pumasok sa Berbanya upang makapaghanda ng
engrandeng pagsalubong para sa prinsesa.
Tinutulan ito ng prinsesa dahil batid niya ang sumpa ng Hari na
makakalimutan daw nito ang prinsesa. Ngunit hindi niya napapayag ang
prinsipe kaya ibinilin lang nito na huwag titingin sa sinumang babae.

Dumating ang prinsipe sa Berbanya at labis iyong ikinatuwa ng hari

ngunit siya namang ikinagalit ni Don Pedro.

Nagalit ang hari sa nalamang kataksilang ginawa ni Don Pedro kaya

hinayaan na lamang ng Hari si Prinsesa Leonora kung sino ang pipiliin
niya sa dalawa.

Talasalitaan:

 Engrande – magarbo
 Tinutulan – pinigilan
 Batid – alam
 Kataksilan – katrayduran

Kabanata 40: Pagtataksil ni Don Juan (Saknong 1426 – 1449)

Nakatakda nang ikasal si Don Juan at Prinsesa Leonora. Nais naman ng

hari na itakwil na si Don Pedro ngunit hiniling ng Prinsesa na pagkatapos
ng kasal na lamang ito itakwil.

Si Maria Blanca naman ay labis na nanibugho sa pagtataksil na ginawa ni

Don Juan. Kaya umisip ito ng paraan kung papaano bawiin si Don Juan.

Naisip ni Maria Blanca na magpanggap biglang isang emperatris sa kasal

at sumakay sa gintong karosa na tangan ng labindalawang kabayo.

Talasalitaan:

 Pagtataksil – pagtatraydor
 Nakatakda – dapat na mangyari, walang makakapigil
 Itakwil – paalisin
 Nanibugho – nagalit
 Emperatris – babaeng emperador o namamahala sa isang imperyo
 Karosa – karwahe
 Tangan – dala-dala

Kabanata 41: Ang Pagbawi kay Don Juan (Saknong 1450 – 1472)

Binigyan ng parangal ang paparating na emperatris sa pamamagitan ng

pagpapatugtog ng musiko at sandaling pinahinto ang kasal.

Labis na nanibugho si Maria Blanca dahil nakatuon lang ang pansin ni

Don Juan kay Prinsesa Leonora.

Hiniling ni Maria Blanca sa kanyang singsing na bigyan siya ng isang

prasko na may tubig. Lumitaw ang prasko na may nakasilid na dalawang
maliliit na ita.

Talasalitaan:

 Parangal – pagkilala, gantimpala

 Emperatris – babaeng emperador o namamahala sa isang imperyo
 Nanibugho – nagalit
 Nakatuon – nakalaan
 Prasko – bote
 Nakasilid – nakalagay

Kabanata 42: Ang Palabas (Saknong 1473 – 1541)

Ang dalawang ita ay mag-asawa. Sa pamamagitan ng dula-dulaan ay

isinalaysay ng negrito at negrita ang mga hamon na pinagdaanan ni Don
Juan habang ginagawa ang mga pagsubok ni Haring Salermo.

Hinahampas ng negrita ang pamalong hawak sa negrito sa tuwing hindi

maalala ang mga pangyayari kina Maria Blanca at Don Juan.
Isinalaysay ng palabas ang lahat ng pagsubok na kinaharap nilang
dalawa. Simula sa pagtatanim at pagpapamunga ng trigo hanggang sa
pagpili ni Don Juan sa tatlong hintuturo ng mga prinsesa.

Pinapalo ng negrita ang asawang negrito sa tuwing hindi maalala ang

salaysay ngunit si Don Juan ang nasasaktan.

Talasalitaan:

 Dula-dulaan – pagsasalaysay ng isang kwento gamit ang kilos at

salita
 Isinalaysay – ikinuwento
 Hamon – pagsubok
 Trigo – uri ng bigas na ginagawsng harina
 Hinahampas – pinapalo

Kabanata 43: Ang Parusa (Saknong 1542 – 1579)

Sa kabila ng pagpapaalala ni Maria Blanca kay Don Juan ay napansin

nitong hindi na niya talaga magunita ang lahat ng nagawang ala-ala.

Ngunit hindi nanghinawa ang prinsesa. Pinaalala niyang muli ang ginawa
nilang pagtakas kay Haring Salermo simula sa paghulog ng karayom na
naging tinik hanggang sa pagtataksil ng prinsipe sa kanya.

Subalit kahit ang mga ito ay limot na ni Don Juan. Wala na talaga ang pag-
asa na maalala ni Don Juan si Maria Blanca kaya ipinatigil na niya ang
palabas.

Naglahong parang bula ang dalawang ita. Hinagkan ni Maria Blanca ang
prasko at bumulong. Babasagin na niya ang prasko upang gunawin ang
buong kaharian.

Talasalitaan:

 Magunita – maalaala
 Nanghinawa – napagod, sumuko
 Pagtakas – pag-alis ng walang paalam
 Pagtataksil – pagtatraydor
 Naglaho – nawala
 Hinagkan – hinalikan
 Prasko – bote
 Gunawin – sirain

Kabanata 44: Pag-alalang Muli (Saknong 1580 – 1680)

Sa isang iglap din ay nanumbalik ang mga ala-ala ni Don Juan at humingi
ng tawad kay Maria Blanca. Nangako ito na hindi na muling mauulit ang
paglimot dito.

Nalaman din ng hari ang buong katotohanan mula sa pagtira ng tatlong

prinsipe sa Armenya hanggang sa pagsubok na ginawa ni Haring Salermo
kay Don Juan.

Naguguluhan ang Hari kung sino ang dapat piliin ni Don Juan kaya
isinangguni niya ito sa isang arsobispo. Ayon sa kanya ang piliin daw ni
Don Juan ang mas nauna niyang inibig na si Prinsesa Leonora kung
kaya’t labis ang pagkagalit ni Maria Blanca.

Binasag ni Maria Blanca ang prasko at bumaha sa buong kaharian.

Nakiusap si Don Juan na ihinto na ang pagbaha at ipinangako kay Maria
Blanca na siya nalang ang iibigin nito.

Humingi ng tawad si Don Juan kay Prinsesa Leonora at ipinakiusap na

tanggapin ang pag-ibig na laan ni Don Pedro. Noon din ang hiniling ni
Don Juan na ikasal na sila ni Maria Blanca.

Talasalitaan:

 Iglap – pikit-mata, saglit

 Nanumbalik – bumalik
 Isinangguni – inilapit
 Arsobispo – pari
 Prasko – bote
 Laan – bigay

Kabanata 45: Ang Kasalan (Saknong 1681 – 1692)

Naging makatuwiran si Haring Fernando sa pagpili ng katotohanan at

kung ano ang nararapat. Nagpasya ito na ipakasal si Don Juan kay Maria
Blanca habang si Prinsesa Leonora naman ay para kay Don Pedro.

Hangad sana ni Don Fernando na ipasa ang korona kay Don Juan upang
maging susunod na hari. Ngunit iminungkahi ni Maria Blanca na kay Don
Pedro nalang ibigay ang korona dahil paghaharian na ni Don Juan
ang Reyno delos Cristales.

Isinalin ng Arsobispo ang korona kay Don Pedro bilng hari at Prinsesa
Leonora bilang reyna ng Berbanya. Pagkatapos ng kasal ay muling
bumalik sina Don Juan at Maria Blanca sa Reyno delos Cristales.

Talasalitaan:

 Makatuwiran – tuwid, tama

 Hangad – gusto, nais
 Iminungkahi – pagbibigay ng palagay tungkol sa isang bagay
 Isinalin – inilipat
 Arsobispo – mataas ng ranggo ng mga kaparian

Kabanata 46: Masayang Pagwawakas (Saknong 1693 – 1717)

Laking pagtataka ni Don Juan dahil ang malayong Reyno delos Cristales
ay narating nila sa loob ng isang oras.
Namayapa si Haring Salermo at ang mga kapatid ni Maria Blanca.
Naabutan na payapa ang Reyno sa kanilang pagbabalik.

Malugod na tinanggap ng kaharian si Maria Blanca bilang bagong reyna.

Nagkaraon ng piging kasama ang panalangin para sa namayapang ama at
mga kapatid ni Maria Blanca.

Nagdiwang ang Reyno delos Cristales dahil sa bagong hari at reyna nila.
Walang patid na musika at pista sa loob ng siyam na araw.

Walang sinuman ang naghirap sa kaharian dahil sa matapat na

pamamalakad ng hari’t reyna. Lalo pang mas naging maunlad ang Reyno
delso Cristales.

Talasalitaan:

 Namayapa – namatay
 Malugod – masaya
 Piging – pista
 Patid – tigil
 Pamamalakad – pagpapatakbo
 Maunlad – sagana