Ibong

Adarna
 Si Haring Fernando at ang Tatlong
Prinsipe
007 009
Noong mga unang araw Bawat utos at balakin
sang ayon sa kasaysayan kaya lamang pairalin
sa Berbanyang Kaharian nasangguni’t napagliming
ay may haring hinangaan na sa bayan at magaling.

008
010
Sa kanyang pamamahala
Kaya sa bawat kamalian
kaharia’y nanagana,
na sakanya’y ipagsakdal
maginoo man at dukha
bago bigayang kahatula’y
tanggap na wastong pala.
nililimi sa katuwiran.
011 013
Pangalan ng haring ito Sila ay may tatlong anak
ay mabunying Don Fernando tatlong bunga ng pagliyag
sa iba mang mga reyno binata na’t magigilas
tinitignang maginoo. sa reyno ay siyang lakas

012 014
Kabiyak ng puso niya Si Don Pedro ang panganay
ay si Donya Valeriana may tindig na pagkainam
ganda’y walang pangalawa gulang nito ay sinundan
sa bait ay uliran pa. ni Don Diegong malumanay
015
Ang pangatlo’y siyang bunso
si Don Juan na ang puso
sutlang kahit na mapugto
ay puso ring may pagsuyo.
017
Salang mawalay sa mata
ng butihing ama’t ina
sa sandaling di makita
ang akala’y nawala na.
016
Anak na kung palayawa’y
sumikat ma isang araw
kaya higit kaninuman
sa ama ay siyang mahal.
018
Sa pag-ibig ng magulang
mga anak ay dumangal
maagamg pinaturuan
ng duning na kailangan.
019
May paniwala ang ama
na di ngayo’t hari siya
maging mangmang man ang bunga
sa kutya ay ligtas sila.
020
Alam niyang itong tao
kahit puno’t maginoo
kapag hungkag din ang ulo
batong agnas sa palasyo.
021
Kaya’t anong kagalakan
ng sa hari ay kinamtan
nang ang tatlong minamahal
marurunong na tinanghal.
022
Tinawag na’t ang pahayag
“Kayong tatlo’y mapapalad
angkin ninyo ang mataas
na pangalang mga pantas.”
023
Yamang ngayo’y panahon nang
kayong tatlo’y tumalaga
mili kayo sa dalawa:
magpari o magkorona?”
024
Tugon nilang malumanay
sa magandang katanungan
“humawak ng kaharian
batan nati’y paglingkuran.”
025
Sa gayon ay minagaling
nitong amang may paggiliw
tatlong anak ay sanayin
sa paghawak ng patalim.
026
Taglay ng malaking hilig
sa sanaya’y nakasulit
ang sandata’y parang lintik
espadang nakasasakit.
027
Natupad nang lahat-lahat
ang sa haring mga hangad
ito namang tatlong anak
sa ama’y nag pasalamat.
028
Ang kanilang kaharian
ay lalo pang nagtumibay
walang gulong dumadalaw
umunlad ang kabuhayan.

029
Kasayaha’y walang oras
sa palasyo’y may halakhak
pati ibon nagagalak
ang lahat na ay pangarap.
  Panaginip ng Hari
030
Ngunit itong ating buhay
talinhagang di malaman
matulog ka ng mahusay
magigising nang may lumbay.
031
Ganito ang napagsapit
ng haring kaibig-ibig
nang siya’y managinip
isang gabing naidlip.
032
Di umano’y si Don Juang
bunso niyang minamahal
ay nililo at pinatay
ng dalawang tampalasan.
033
Nang patay na’y inihulog
sa balo’ng di matarok;
ang hari sa kaniyang tulog
nagising na nalulunos.
034 036
Sa laki ng kalumbayan Dahil dito’y nangayayat
di na siya napahimlay naging parang buto’t balat
nalimbag sa gunam-gunam naratay na’t nababakas
ang buong napanagimpan. ang dating ng huling oras.

035 037
Mula noo’y nahapis na Nagpatawag ng mediko
kumain man ay ano pa! yaong marunong sa reyno
luha at buntong-hininga di nahulaan kung ano
ang aliw sa pag-iisa. ang sakit ni Don Fernando.
038 040
Kaya ba ang mga anak “Sakit mopo, haring mahal
katulad ang reynang liyag ay bunga ng panagimpan
dalamhati’y di masukat mabigat man at maselan
araw-gabi’y may bagabag. may mabisang kagamutan.

039 041
Sakalooban ng Diyos “May isang ibong maganda
may nakuhang manggagamot ang pangalan ay Adarna
ito nga ang nakatalos pag narinig mong kumanta
sa sakit ng haring bantog. sa sakit ay giginhawa.
042
“Ibong ito’y tumatahan
sa Tabor na kabundukan
kahoy na hinahapuna’y
Piedras Platas na makinang.
043
Kung araw ay wala roo’t
sa malayong mga burol
kasama ng ibang ibong
nangagpapawi ng gutom
044
Gabi ng katahimika’t
payapa sa kabundukan
kung umuwi ay humimlay
sa kahoy na kaniyang bahay.
045
“Kaya mahal na Monarka,
iyan po ang ipakuha’t
gagaling na walang sala
ang sakit mong dinadala.
  Si Don Pedro at Ang Puno ng
Piedras Platas
046 048
Nang sa haring mapakinggan Yumao nang nasa hagap
ang hatol na kagamutan kabundukan ay matahak
kapag daka’y inutusan kahit siya mapahamak
ang anak niyang panganay. makuha lamang ang lunas.

047 049
Si Don Pedro’y tumalima Mahigit na tatlong buwang
sa utos ng haring ama, binagtas ang kaparangan
iginayak kapagdaka hirap ay di ano lamang
kabayong sinakyan niya. sa hinaba ng nalakbay.
050 052
Isang landas ang nakita Di ano ang gagawin pa’y
mataas na pasalunga wala nang masakyan siya;
inakyat na buong sigla dala-dalaha’y kinuha’t
katawan man ay pata na. sa bundok ay naglakad na.

051 053
Sa masamang kapalaran Sa masamang kapalaran
hindi sukat na asahan ang Prinsepe’y nakatagal
nang sumapit sa ibabaw narating ding mahinusay
kabayo niya’y namatay. ang Tabor na kabundukan.
054
May namasdang punong kahoy,
mga sanga’y mayamungmong;
sa nagtubong naroroo’y
bukod-tangi yaong dahon.
055
Magaganda’t kumikinang
diyamante ang kabagay
pag hinagkan ng araw
sa mata’y nakasisilaw.
056
Sakanyang pagkabighani
sa sarili ay niyaring
doon na muna lumagi
nang ang pagod ay mapawi.
057
Habang siya’y naglilibang
biglang nasok sa isipan
baka yaon na ang bahay
ng Adarnang kanyang pakay.
058 060
Takip silim nang sumapit Ngunit laking pagtataka
sa itaas ay namasid ni Don Pedro sa napuna
daming ibong lumiligpit ang kahoy na pagkaganda
kawan-kawa’t umaawit. sa mga ibo’y ulila.

059 061
Bawat ibong dumaraa’y Wala isa mang dumapo
walang hindi tinatanaw pagtapat ay lumalayo
nais niya’y mahulaan maano bang marahuyong
ang sa kahoy ay may-bahay. sa sanga muna’y maglaro.
062
May maghagis man ng tinig
saglit lamang kung mag-aliw
sa lipad ay nag tutulin
parang ayaw na mapansin.
063
Latag na ang kadiliman
ang langit kung masaya man
ang lungkot sa kabundukan
kay Don Pedro’y pumapatay.
064
Ngunit kahit anong lungkot
inaaliw rin ang loob
sa may puno ay nanubok
baka aniya may matulog.
065
patuloy ang paglalayag
nang buwan sa alapaap,
sa dahon ng Piedras Platas
ay lalong nagpapakintab.
066
Sinisipat bawat sanga
kaunting galaw, tingala na’t
baka hindi napupuna’y
nakadapo ang Adarna.
067
Datapwat wala, walang ibon
makita sa punong-kahoy
kaluskos na umuugong
daho’t sanga’y umuugoy.
068
Pagkabigo’t pagtataka’y
kapwa nag bibigay-dusa
hanggang pati ang pag-asa
sa sarili’y nawala na.
069
Natira sa pamamanglaw
at inip ng kalooban,
yamang walang hinihintay
mamahinga ang mainam.
070 072
Magparaan nang magdamag Ibo’y marahang lumapag
sa umaga na lumakad, sa sanga ng Piedras Platas,
pagod kasi, kaya agad balahibo’y pinangulag
nagulaylay ng panatag. nagbihis na nang magilas.

071 073
Tila naman isang tukso’t Sinimulan ang pagkanta
kasawian ni Don Pedro awit ay kaaya-aya;
ang Adarnang may enkanto kabundukan ay tahimik na
dumating nang di naino. ay matalik sa ligaya.
074 076
Liwanag sa punong-kahoy Pitong kanta ang ginawa’t
nag-aalimpuyong apoy; pitong bihis na magara
mawisikang daho’t usbong natapos na tuwang-tuwa’t
nangagbiting mga parol. ang langit pa’y tiningala.

075 077
At lalo pang tumatalis Ang lahat na’y di napansin
ang sa Adarnang pag-awit, ng Prinsepeng nagupiling;
bawat kantay isang bihis sa pagtulog na mahimbing,
nang balahibong marikit. patay wari ang kahambing.
078
079
Ugali nitong Adarna
Sa masamang kapalaran
matapos ang kaniyang kanta,
si Don Pedro’y napatakan,
ang siya’y magbawas muna
biglang naging batong-buhay
bago matulog sa sanga.
sa punong kinasandalan.

080
Wala na nga si Don Pedro’t
sa Tabor ay naging bato;
at sa di pagdating nito,
ang Berbanya ay nagulo.
 Si Don Diego at Ang Awit ng Ibong
Adarna
081 083
Si Don Diego’y inatasan Hanapin ang kagamutang
hanapin ang naparawal siyang lunas sa magulang
ang Prinsepe’y di sumuway kahit na pamuhanan
at noon di’y nagpaalam. ng kanilang mga buhay.

082 084
Baon sa puso at dibdib Prang,gubat,bundok,ilog-
ay makita ang kapatid, tinahak ng walang takot;
magsama sa madlang sakit tinalunton ang bulaos
sa ngalan ng amang ibig. ng Tabor na maalindog.
 087
085
Salungahing matatarik
Sa lakad na walang humpay
inaakyat niyang pilit
nang may mga limang buwan
ang kabayong sinasakyan ang landas man ay matinik
ay nahapo at namatay. inaari ding malinis

086 088
Sa gayon ay kinipkip na Hindi niya nalalamang
ang lahat ng baon niya siya pala’y naka datal
ang bundok ay sinalunga sa Tabor na sadyang pakay
nang matatag, may pag asa. rikit ay di ano lamang.
089
Noon niya napag malas
ang Puno ng Piedras Platas,
daho’t sanga’y kumikintab
ginto pati mga ugat.
090
Biglang napag bulay-bulay
ni Don Diegong namamaang
punong yaong pagkainam
baka sa Adarnang bahay.
091
Sa tabi ng punong ito
may napunang isang bato,
sa kristal nakikitalo’t
sa mata ay tumutukso.
092
Muli niyang pinag- malas
ang puno ng Piedras Platas,
ang lahat ay gintong wagas
tila may roong piedrerias.
093 095
Sakanyang pagkaigaya Kaya ba’t ang kaniyang wika,
sa kahoy na anong ganda “ano bang laking hiwaga,
inabot ng ika lima’t punong ganda’y tila tala
madlang ibo’y nagdaan na. di makaakit na madla.

094 096
Gayong kayraming nagdaan “Ganito kagandang kahoy
mga ibong kawan-kawan, walang tumitirang ibon?
walang dumapong isa man may hiwang tila balong,
sa kahoy na kumikinang. di madakot,di matunton.
097 099
“Sa kahoy nakaagapay Nang ang gabi’y lumalim na
mga ibon ay dumuklay, kalangitan ay maaya
punong ito’y siya lamang si Don Diego’y namahinga
tanging ayaw na dapuan. sa batong doo’y nakita.

098 100
“Ngunit ano mang masapit Sa upo’y di natagalan
ako rito’y di aalis ang Prinsipeng nag hihintay,
pipilitin kong mabatid Ibong Adarna’y dumatal
ang himalang nalilingid.” mula sa malayong bayan.
101 103
Dumapo sa Piedras Platas, Nang makapamayagpag na
mahinahong namayagpag yaong ibong enkantada
hinusay ang nangungulag sinimulan na ang pagkantang
balahibong maririlag. lubhang kaliga-ligaya.

102 104
Sa kariktang napagmasdan, Sa lambing ng mga awit,
Prinsipe’y halos natakam; ang Prinsepeng nakikinig,
“Ikaw nagayo’y pasasaan mga mata’y napapikit,
at di saakin nang kamay.” nakalimot sa daigdig.
105
Sa batong kinauupua’y
napahimbing nang tuluyan
na engkanto ang kabagay
nagahis nang walang laban.
106
Sino kaya’ng di maidlip
sa gayong lambing ng tinig?
ang malubha mang may sakit
gagaling sa kaniyang awit.
107
Pitong awit, bawat isa
balahibo’y iniiba
at may kani-kaniyang ganda
sa titingin ay gayuma.
108
Matapos ang pagkokoplas
ang Adarna ay nag bawas
si Don Diegong nasa tapat
inabot ng mga patak.
 109
Katulad din ni Don Pedro
siya’y biglang naging bato,
magkatabi at animo’y
mga puntod na may multo.

 Si Don Juan, Ang Bunsong Anak

110 112
Nainip sa kahihintay Saka hindi niya nais
ang Berbanyang kaharian; ito’y mawala sa titig
ama’y hindi mapalagay ikawalay nitong saglit
lumubha ang karamdaman. libo niyang dusa’t sakit.

111 113
Ibig niyang ipahanap Si Don Juan naman pala
ngunit nag-aalapaap naghihintay lang sa ama;
utusan ang bunsong anak ang puso ay nagdurusa
sa takot na mapahamak. sa nangyari sa dalawa.
114 116
Lalo niyang iniluha “Ngayon po’y tatlong taon na
ang lagay ng amang mutya, di pa bumabalik sila
kaya nga ba at nag kusa labis ko pong alaala
lumapit nang pakumbaba. ang sakit mo’y lumubha pa;

115 117
“Ama ko’y iyong tulutan “Bunsong anak kong Don Juan,”
ang bunso mo’y mag-paalam, ang sagot ng haring mahal
ako ang hahanap naman “Kung ikaw pa’y mawawalay
ng iyo pong kagamutan. ay lalo kong kamatayan.
118 120
“Masaklap sa puso’t dibdib “Kaya po kung pipigilin
iyang gayak mong pag-alis, itong hangad kong magaling
hininga ko’y mapapatid diko kasalanang gawin
pag nawala ka sa titig.” ang umalis nang palihim;

119 121
“O, ama kong minamahal,” Sa ganitong napakinggan
muling samo ni Don Juan hari’y biglang natigilan
“Sa puso ko nama’y subyang natiyak na mag tatanan
makita kang nakaratay. ang Prinsipeng si Don Juan.
122
Kaya tinik man sa puso
ang hiling ng mutyang bunso,
ang ama’y di makakibo
luha lamang ang tumulo.
123
Si Don Juan’y lumuhod na
sa haring may bagong dusa,
“Bendisyon mo, aking ama,
babaunin kong sandata.”
124
Ang bendisyo’y iginawad
nang may luhang nalalaglag
gayundin ang Inang liyag
kalungkutay di masukat.
125
Halos ayaw nang bitawan
ang anak na mawawalay;
ang palasyo ay namanglaw
nang wala na si Don Juan.
126 128
Di gumamit ng kabayo Baon ay limang tinapay
sa paglalakbay na ito, siya kaya ay tatagal
tumalaga nang totoo ngunit para kay Don Juan
sa hirap na matatamo. gutom ay hindi kamatayan.

127 129
Matibay ang paniniwala Habang kaniyang binabagtas
di hamak mag pakababa ang parang na malalawak
pag matapat ka sa nasa sa puso ay nakalimbag
umaamo ang biyaya. ang birheng inang marilag.
130 132
Hinihinging patnubayan Tuwing magkaisang buwan
ang ulilang paglalakbay na paglalakd sa parang
hirap nawa’y matagalan saka lang naiisipang
sa pag-ibig sa magulang. kanin ang isang tinapay.

131 133
At makita ang kapatid Gutom ay hindi alintala
na laon nang nawawaglit; lakas namay walang bawa;
ano man ang napagsapit ang nakain nama’y apat
nawa’y ligtas sa panganib. sa tinapay na tumigas.
134 136
Apat na buwan nang ganap “Ako’y iyong kahabagan
ang haba ng nalalakad Birheng kalinis-linisan
ang nakain nama’y apat nang akin ding matagalan
sa tinapay na tumigas itong matarik na daan!”

135 137
Sinapit ding maginhawa Nang sa Birhe’y makatawag
ang landas na pasalunga; ay sandaling namanatag
Si Don Jua’y lumuhod na’t lubusang nagpasalamat
tumawag sa birheng Maria. sa Diyos, haring mataas.
138 140
Sa baong limang tinapay Doo’y kaniyang natagpuan
ang natira’y isa nalang isang matandang sugatan,
di rin niya gunam-gunam sa hirap na tinataglay
na sa gutom ay mamatay. lalambot ang pusong bakal.

139 141
Landas na sasalungahin Ang matanda ay leproso
inakyat nang walang lagim; sugatan na’y parang lumpo,
sa itaas nang dumating halos gumapang sa damo’t
katuwaa’y sapin-sapin. kung dumating... Diyos ko!
142 144
Anang matandang may dusa Sagot nitong si Don Juan
“Maginoo, maawa ka, “Ako nga po ay may taglay’
kung may baon kayong dala na tirang isang tinapay
ako po ay limusan na. na baon sa paglalakbay.”

143 145
“Parang habag na ng Diyos Sa lalagya’y dinukot na
tulungan na ang may lunos yaong tinapay na dala
kung sa sakit ko’y matubos iniabot nang masaya
ako nama’y maglilingkod.” sa matandang nagdurusa.
146
Kay laki ng katuwaan
ng matanda kay Don Juan
halos ito’y kaniyang halikan
sa ganda ng kalooban.
147
Muli’t muling pasalamat
ang masayang binibigkas,
at sa nais makabayad
sa Prinsipe’y nagpahayag;
148
“Huwag maging di pag-galang
ano po ang inyong pakay?
ako po ay pagtapatan
baka kayo’y matulungan.”
149
“Kung gayon po at salamat,
hari na ngang maging dapat
ang dito po’y aking hanap
sa ama ko ay panlunas.”
150
“Ama kopo’y nakaratay
sa malubhang karamdaman,
Ibong Adarna nga lamang
ang mabisang kagamutan.
151
“Bukod dito’y may isa pa
ngayon po’y tatlong taon na
ang kapatid kong dalawa’y
nawawala’t di makita.”
152
“Aba naku, O Don Juan!”
anang matandang nalumbay;
“Malaki pang kahirapan
ang iyong pag daraanan.
153
“Kaya ngayon ang bilin ko
ay itanim sa puso mo
magingat kang totoo
at nang dika maging bato.
154
“Sa pook na natatanaw
ay may kahoy kang daratnan,
rikit ay di ano lamang
kawili-wiling titigan.
155
“Doo’y huwag kang titigil
at sa ganda’y mahumaling
sapagkat ang mararating
ang buhay mo ay mag maliw.
156
“Sa ibaba’y tumanaw ka
may bahay na makikita;
ang naroong tao’y siyang
magtuturo sa Adarna.
157
“Itong limos mong tinapay
dalhin mona, O Don Juan
nang mabaon mo sa daan
malayo ang paroroonan.”
158 160
Ang Prinsepe’y di kumibo “Ugali ko pagkabata
ngunit nasaktan ang puso; na maglimos sa kawawa,
ang matanda’y hinuhulo ang naipagkawanggawa
baka siya’y binibiro. bawiin pa’y di magawa”

159 161
Pagkakuwan ay nagbadya, Pinipilit ding ibigay
“Maginoo bakit po ba’t ang limos nyang tinapay;
iya’y ibabalik mo pa sa pagtanggi ni Don Juan
gayung naibigay ko na? ang matanda ay nilisan.
Pangkat 1
Ragaza, Charles David B
Sister, James Mathew
Belen, Zailyn B.
Esporlas, Celine Daphne R
Miraflores, Zyrill Yvone
Sison,Andreicellie