Professional Documents
Culture Documents
gr
Κατάσκοποι υπήρχαν πάντα, από την αρχαιότητα, μέχρι και σήμερα. Όπου
υπήρξε πόλις και κράτος, όπου υπήρξε πόλεμος, υπήρχαν και κατάσκοποι. Η γνώση
των αντιπάλων, τα όπλα που διέθεταν, τα στρατηγικά σχέδια των επιθέσεών τους και
η αριθμητική τους υπεροχή ήταν στοιχεία πολύτιμα για το άλλο στρατόπεδο που
επεδίωκε τη νίκη.
Για να αντιμετωπίσει τον Ιταλικό επεκτατισμό, η Ελλάδα, τον Μάρτιο του 1924
ίδρυσε το «Κέντρο Πληροφοριών Κέρκυρας» το οποίο εγκαταστάθηκε με κάλυψη
την τοπική φρουρά της Κέρκυρας. Πρώτος Διοικητής του Κέντρου ήταν ο
Συνταγματάρχης Γ. Φεσσόπουλος.
Η παλαιότερη απεικόνιση κατασκόπων Σκηνή από ανάγλυφο του Μεγάλου Ταμπλό
στον Ναό του Αμπού Σιμπέλ ( 13ος αιώνας π.Χ. ) που απεικονίζει τη μάχη του
Καντές. Οι δύο γονατιστές φιγούρες είναι Χετταίοι κατάσκοποι τους οποίους χτυπούν
οι αξιωματικοί του Ραμσή.
Είναι γνωστό πως τα γεγονότα που αφορούν την κατασκοπεία είναι καλά
τεκμηριωμένα σε όλη την ιστορία. Οι αρχαίες γραφές των Κινέζων και Ινδών
στρατιωτικών, όπως ο Σουν Τσου και ο Τσανάκια περιέχουν πληροφορίες σχετικά
με την εξαπάτηση και την ανατροπή. Ο Τσαντραγκούπτα Μαουρύα, μαθητής του
Τσανάκια και ιδρυτής της Αυτοκρατορίας των Μαουρύα στην Ινδία, έκανε χρήση
των δολοφονιών, κατασκόπων και μυστικών πρακτόρων, οι οποίες περιγράφονται
στο Αρθασάστρα του Τσανάκια.
Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι είχαν ένα καλά ανεπτυγμένο σύστημα για την απόκτηση
πληροφοριών, και οι Εβραίοι χρησιμοποίησαν κατασκόπους, όπως και στην ιστορία
της Ραάβ. Η κατασκοπεία ήταν επίσης διαδεδομένη στην Ελληνική και Ρωμαϊκή
αυτοκρατορία.
Κατά τη διάρκεια του 13ου και 14ου αιώνα, οι Μογγόλοι στηρίχθηκαν σε μεγάλο
βαθμό στην κατασκοπεία για τις κατακτήσεις τους στην Ασία και την Ευρώπη. Στην
φεουδαρχική Ιαπωνία χρησιμοποιούνταν συχνά οι νίντζα για τη συγκέντρωση
πληροφοριών. Πιο πρόσφατα, οι κατάσκοποι έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην
ελισαβετιανή Αγγλία. Πολλές σύγχρονες μέθοδοι κατασκοπείας είχαν εδραιωθεί
ακόμα και τότε.
Να μην πάμε όμως τόσο μακρυά…! Στην Αρχαία Ελλάδα οι τακτικές δεν ήταν σαν
τις σύγχρονες. Βασίζονταν στην ευφυΐα και στην παρατηρητικότητα αυτού που
έβλεπε. Ο κατάσκοπος είχε και την ευθύνη τού τι έλεγε… Ταξιδευτές, έμποροι που
κινούνταν από πόλη σε πόλη και μπορούσαν να καταλάβουν το τι γίνεται κι
εκπρόσωποι, χωρίς να ασκούν επίσημα την κατασκοπεία, ανέφεραν ό,τι έκριναν
αξιόλογο προς αναφορά».
Επίσης ένα μήνυμα μπορούσαν να το γράψουν πάνω στα υλικά που σκέπαζαν μια
πληγή τραυματισμένου, π.χ. φύλλα, ή έγραφαν μια επιστολή και ανάμεσα στις λέξεις
υπήρχαν διάφορα σημαδάκια που εάν τα μάζευε ο «ειδικός» συνέθετε ένα νέο
κείμενο.
Η κατάσκοπος Δαλιδά, πήρε από τους Φιλισταίους 1.100 κομμάτια ασήμι για να
εκμαιεύσει από τον Σαμψών το μυστικό της υπεράνθρωπης δύναμής του.
Παριστάνοντας την ερωτευμένη μαζί του, τον πείθει να της πει το μυστικό του και
όταν εκείνος την εμπιστεύεται και της ομολογεί πως για να μη χάσει τη δύναμή του
δεν πρέπει να κόψει ποτέ τα μακριά του μαλλιά, εκείνη τον κοιμίζει στα γόνατά
της και του τα κόβει, παραδίδοντάς τον έτσι ανίσχυρο στους Φιλισταίους.
Άλλη μια πολύ παλιά σωζόμενη αναφορά στην κατασκοπεία ανάγεται στην εποχή
του πολέμου του φαραώ Ραμσή με τους Χετταίους και στη μάχη του Καντές ( περ.
1274. π.Χ.). Αν και οι κατάσκοποι είναι πιο γνωστοί ως συλλέκτες πληροφοριών,
συχνά χρησιμοποιούνται και για τη διάδοση ψευδών ειδήσεων, προκειμένου να
παραπλανήσουν τους αντιπάλους.
Μετά από ξυλοδαρμό, οι Χετταίοι απεκάλυψαν ότι είχε στηθεί ενέδρα για την
εμπροσθοφυλακή του Ραμσή: η αποκάλυψη αυτή επέτρεψε στον Φαραώ να καλέσει
ενισχύσεις και ν’ αποφύγει την καταστροφή στη μάχη που έγινε γνωστή πλέον ως
μάχη του Καντές.
Ο Αννίβας, δεν χρησιμοποίησε μόνο ελέφαντες, αλλά ανέπτυξε και τον πρόδρομο
του σημερινού κρυφού «πομπού ασυρμάτου». Καθώς πολιορκούσε μια πόλη στη
Σικελία, έστειλε στους εχθρούς έναν δικό του άνδρα, μεταμφιεσμένο σε γέροντα
αγρότη, που τάχα ήθελε να πάρει μέρος στην άμυνα της πόλης εναντίον του Αννίβα.
Όταν ο κατάσκοπος εκείνος μπήκε στην πόλη, έκανε συνθήματα με καπνό για να
καθοδηγήσει την επίθεση του Αννίβα. Ο Τζένγκις Χαν ήταν ο πρώτος στρατηγός που
χρησιμοποίησε μόνιμο κλάδο κατασκοπείας. Μεταμφίεζε τους κατασκόπους του σε
εμπόρους, που γύριζαν στα παζάρια της Σαμαρκάνδης και της Καμπούλ και
επέστρεφαν με πλήρεις χάρτες ολόκληρων περιοχών.
Αν και έγινε γνωστός για τις ερωτικές του επιδόσεις, ο Καζανόβα ήταν κατάσκοπος
για τις αρχές της πόλεις και τους Ενετούς Ανακριτές.
Εξαιτίας της οικονομικής υποστήριξης που είχε η μητέρα του από διάφορους
πατρώνους της τέχνης, είχε τη δυνατότητα να σπουδάσει και γίνει μεταξύ άλλων
δικηγόρος. Οι ερωτικές του σχέσεις με διάφορες ισχυρές γυναίκες της εποχής του
έδωσαν δύναμη.
Ωστόσο το πάθος του για τη χαρτοπαιξία αλλά η αυτοκαταστροφική του φύση τον
εμπόδισαν από το να δημιουργήσει μια περιουσία. Σε μια περίπτωση λέγεται ότι
έχασε το ισοδύναμο του ενός εκατομμυρίου ευρώ σε μια νύχτα. Το 1872 και μετά
από δύο χρόνια δράσης εξορίστηκε από την πόλη για τη διασπορά φημών εναντίων
ενός ισχυρού πατρικίου της Βενετίας.
Μπορεί να γεννήθηκε στη Βρετανία, έγινε ωστόσο πατριώτης Αμερικανός από τους
λίγους! Ο Εκδότης της αμερόληπτης εφημερίδας «New York Gazetteer» (1773)
ξεκίνησε την καριέρα του ως πατριώτης Βρετανός: μέχρι το 1775 ήταν το πιο μισητό
πρόσωπο της Αμερικής, με την αυτονομιστική οργάνωση Sons of Liberty να του
καίει σπίτι και εφημερίδα, αναγκάζοντάς τον το 1775 να επιστρέψει στην Αγγλία.
Όταν όμως το 1777 οι Βρετανοί απέκτησαν και πάλι την κυριότητα της Νέας
Υόρκης, ο Rivington επέστρεψε στις ΗΠΑ, λειτουργώντας πια ως βασιλικότερος
του βασιλέα.
Κάτι που τον έκανε τον τελευταίο άνθρωπο που θα υποπτευόταν ποτέ το βρετανικό
στέμμα για προδοσία, αν και ακριβώς αυτό συνέβαινε! Γιατί πια ο Rivington
λειτουργούσε ως διπλός κατάσκοπος της Αμερικής, μεταφέροντας στον στρατηγό
Τζορτζ Ουάσιγκτον όλες τις απόρρητες πληροφορίες για τις κινήσεις του βρετανικού
στρατού.
Κι έτσι, όταν η Νέα Υόρκη εκκενώθηκε, ο Rivington ήταν ο μόνος που παρέμεινε
στην πόλη! Μετά το 1783 όμως η φήμη του ως διπλού πράκτορα έγινε τόσο θρυλική
που κανείς πια δεν τον εμπιστευόταν, την ίδια στιγμή που οι προγενέστερες απόψεις
του απομάκρυναν τους αναγνώστες από τη νέα του εφημερίδα.
Belle Boyd
Η Elizabeth Van Lew ήταν μια 43χρονη γυναίκα που ζούσε με τη μητέρα της όταν
ξέσπασε ο αμερικανικός εμφύλιος. Ήταν κατά της δουλείας και προσφέρθηκε
εθελοντικά να καταταγεί στις δυνάμεις τις Συνομοσπονδίας, για να κατασκοπεύει
για λογαριασμό των Βορείων.
Το έκανε μάλιστα από καθαρό πατριωτισμό και δεν πήρε ποτέ δεκάρα για τις
υπηρεσίες της! Καθώς ήταν υπεράνω υποψίας, μπαινόβγαινε ανενόχλητη στα
στρατόπεδα αιχμαλώτων των Νοτίων, δίνοντας στους ομήρους της Ένωσης
πολύτιμες πληροφορίες, όπως τα σχέδια των φυλακών, βοηθώντας τους έτσι να
αποδράσουν.
Γεννημένη στο Leeuwarden της Ολλανδίας το 1876, η Μάτα Χάρι είναι μια από τις
πρώτες γυναίκες διπλές κατασκόπους. Έδρασε για λογαριασμό της Γερμανίας και
της Γαλλίας κατά το Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Σε ηλικία 19 χρόνων παντρεύτηκε έναν αξιωματικό του στρατού και τον ακολούθησε
στην τότε Ολλανδική αποικία της Ιάβας. Μετά την αποτυχία του γάμου της και το
θάνατο του ενός από τα δύο παιδιά της επέστρεψε στην Ευρώπη και το Παρίσι
δουλεύοντας για πολλά χρόνια ως στριπτιζέζ και συνοδός υψηλόβαθμων
στρατιωτικών.
Τελικά, δεν πρόλαβε να πραγματοποιήσει κανένα από τα σχέδιά της. Αρκέστηκε στο
να ντυθεί κομψότατα και σέξι για την εκτέλεσή της, και ξεψύχησε απέναντι από ένα
απόσπασμα 15 Γάλλων το 1941.
Το σώμα της, αφού κανένας συγγενής της δεν εμφανίστηκε, «δωρίστηκε» στην
επιστήμη για μελέτες, και διατηρήθηκε στα εργαστήρια. Μάλιστα, το 2000 έγινε
αντιληπτό ότι έλειπε το… κεφάλι της – κάποιος προφανώς το είχε κλέψει κατά την
μετακόμιση του φορέα ερευνών, περίπου μισό αιώνα πριν. Κανείς δεν γνωρίζει τι
μπορεί να το ήθελε…
Ο Όλντριτς Έιμς ήταν ένας πρώην υπάλληλος της CIA στον τομέα της
αντικατασκοπίας. Μέχρι που το 1985 αποφάσισε να αλλάξει στρατόπεδο μπαίνοντας
στην πρεσβεία της Σοβιετικής Ένωσης. Οι λόγοι της προδοσίας του Έιμς δεν
ήταν ιδεολογικοί αλλά καθαρά οικονομικοί. Προσφέροντας πληροφορίες αντί
αμοιβής είχε σκοπό να αντιμετωπίσει προσωπικά χρέη.
Την ίδια χρονιά οι αξιωματούχοι της CIA παρατήρησαν ότι έχαναν κατασκόπους με
πολύ γρηγορότερους ρυθμούς από το συνηθισμένο αλλά για άγνωστους λόγους δεν
υποπτεύθηκαν πιθανή διείσδυση της KGB.
Όταν το FBI ανέλαβε τη διερεύνηση της υπόθεσης αποκάλυψε τη δράση του Έιμς
και φοβούμενο ότι θα αυτομολήσει στο ανατολικό μπλοκ τον συνέλαβε στο
αεροδρόμιο της Ουάσιγκτον μαζί με τη γυναίκα του. Αργότερα εκτελέστηκε στην
ομοσπονδιακή φυλακή του Άλενγουντ της Πενσιλβάνια.
Το 1943 μετέβη στις Ηνωμένες Πολιτείες όπου και εργάστηκε στο Πρόγραμμα
Μανχάταν συμβάλλοντας σε πολλούς θεωρητικούς υπολογισμούς για τη ατομική
διάσπαση και αργότερα στη σχεδίαση της πρώτης βόμβας υδρογόνου.
Γεννημένος στο Μπακού του Αζερμπαιτζάν και ανηψιός ενός από τους στενούς
συνεργάτες του Καρλ Μαρξ υιοθέτησε την κομουνιστική ιδεολογία κατά τη διάρκεια
της ανάρρωσης του από τραυματισμό στον Α’ παγκόσμιο Πόλεμο. Η κωδική του
ονομασία ήταν «Ramsay».
Το Μάιο του 1933 η Σοβιετική Ένωση τον έστειλε στο Τόκιο για να οργανώσει ένα
δίκτυο κατασκόπων κάτι που έκανε με ιδιαίτερη επιτυχία. Στις 14 Σεπτεμβρίου
πληροφόρησε τον Κόκκινο Στρατό ότι οι Ιάπωνες δεν είχαν σκοπό να επιτεθούν παρά
μόνο αν οι γερμανοί καταλάβουν τη Μόσχα ή ξεσπάσει εμφύλιος στη Σιβηρία.
Αυτό επέτρεψε στους Σοβιετικούς να μετακινήσουν μεγάλες μονάδες στρατού και να
αναστρέψουν την κατάσταση στη μάχη του Στάλινγκραντ. Μια άλλη επιτυχία ήταν η
ακριβής προειδοποίηση των Συμμάχων για την επίθεση στο Περλ Χάρμπορ.
Η δουλειά του Σόργκε θεωρείται ότι εμπόδισε την επικράτηση των Ναζί στο Β’ΠΠ,
διατήρησε το Στάλιν στην ηγεσία του Κομουνιστικού Κόμματος και της Σοβιετικής
ένωσης και διαμόρφωσε τη πρόσφατη μεταπολεμική ιστορία όπως τη γνωρίζουμε
σήμερα.
Έπειτα από δέκα χρόνια ο Ζόργκε συνελήφθη το 1941 στο Τόκιο από μία χορεύτρια-
πράκτορα της αστυνομίας, που τον είδε να σχίζει ένα μήνυμα και να το πετάει έξω
από το παράθυρο ενός αυτοκινήτου.
(Σκοτεινό μυστήριο κάλυψε την εκτέλεσή του. Κάποιοι πιστεύουν πως τελικά
διέφυγε μυστικά στην Ρωσία, όπου έζησε και εργάσθηκε για το υπόλοιπο της ζωής
του…). Για την προσφορά του πάντως, τιμήθηκε μετά θάνατο με τον τίτλο του
Ήρωα της Σοβιετικής Ένωσης.
«Κικέρων»
Μία από τις μεγαλύτερες υποθέσεις κατασκοπείας κατά τον Δεύτερο Παγκόσμιο
Πόλεμο, ήταν η περίπτωση του Αλβανού κατασκόπου Elyesa Bazna, γνωστού
μόνο με το όνομα «Κικέρων». Αυτός έπιασε δουλειά στην Βρετανική Πρεσβεία, όπου
αντέγραψε ολόκληρο το συμμαχικό σχέδιο εισβολής στην Γερμανοκρατούμενη
Ευρώπη.
Οι Ναζί, το αγόρασαν έναντι του κολοσσιαίου ποσού των 1.200.000 δολαρίων, αλλά
ωστόσο δεν θεώρησαν το έγγραφο που παρέλαβαν ως γνήσιο κι αυθεντικό. Γι’ αυτό
λοιπόν, πλήρωσαν τον «Κικέρωνα» με … πλαστά χαρτονομίσματα!
Melita Norwood
Σε ένα σημείο της ζωής της, ήταν πράκτορας της KGB που έκλεβε τα πυρηνικά
μυστικά της Βρετανίας και τα μεταβίβαζε στην Ρωσία. Η Norwood εργάστηκε στην
Βρετανική Οργάνωση Έρευνας Μη Σιδηρούχων Μετάλλων, που ήταν ουσιαστικά
μια «βιτρίνα» για τη μυστική βρετανική έρευνα στα πυρηνικά όπλα.
Η πρώτη γνωστή Ινδή κατάσκοπος, η Khan ήταν πολύ επιτυχημένη κατά τη διάρκεια
του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου για την Βρετανία. Εγκατεστημένη στην καρδιά
της αντίστασης στην κατεχόμενη Γαλλία, αποδείχθηκε έξυπνη και επινοητική.
Απέφυγε πολλές φορές τη σύλληψη, κάτι που τις επέτρεψε να μεταφέρει ένα
σημαντικό όγκο πληροφοριών στο Λονδίνο σχετικά με το τι γινόταν στην Γαλλία και
τα σχέδια των Ναζί.
Christine Granville
Πρόκειται για ένα ακόμα παράδειγμα θάρρους κατά τη διάρκεια του Δεύτερου
Παγκοσμίου πολέμου. Η Granville ήταν μια πρώην βασίλισσα της ομορφιάς και
κατάσκοπος για την Βρετανία κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου.
Είχε αναλάβει το χρέος του να μεταφέρει κρυφά μηνύματα μέσω της Ευρώπης στις
Συμμαχικές δυνάμεις. Γνωστή για την γρήγορη σκέψη της και την εντυπωσιακή της
εμφάνιση, χρησιμοποίησε και τα δύο για να μπορέσει να επιβιώσει κατά τη διάρκεια
της καριέρας της ως κατάσκοπος.
Nancy Wake
Ήταν μια πολύ δημοφιλής πράκτορας μεταξύ των υποστηρικτών της Ένωσης και
ήταν γνωστή ως «Το Λευκό Ποντίκι». Φυσικά, οι Ναζί ήθελαν απεγνωσμένα να την
πιάσουν αλλά ποτέ δεν τα κατάφερναν, εξ ου και το παρατσούκλι.
Ήταν παντρεμένη με έναν Γάλλο βιομήχανο και ζούσε στην πατρίδα του, αλλά με το
ξέσπασμα του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου, και την κατάληψη της Γαλλίας από
τους Ναζί, εντάχθηκε στην αντίσταση. Πολύ επιτυχημένη, έκανε πολλά τολμηρά
πράγματα, όπως το να μεταφέρει λαθραία βρετανικά στρατεύματα από τη Γαλλία
στην Ισπανία, όπως και το να συγκεντρώνει σημαντικές πληροφορίες πίσω στο
Λονδίνο.
Virginia Hall
Η Hall ήταν μια ακόμη γενναία γυναίκα που έμεινε γνωστή για την βοήθεια που
παρείχε στις Συμμαχικές δυνάμεις κατά τη διάρκεια του Δεύτερου Παγκοσμίου
πολέμου. Αν και Αμερικανή, δούλεψε για την βρετανική μυστική υπηρεσία. Ήταν
εύστροφη και επινοητική, και άκρως επικίνδυνη για τη ναζιστική Γερμανία, καθώς
διηύθυνε ολόκληρα δίκτυα κατασκόπων που διέκοπταν τα σχέδιά τους ξανά και ξανά.
Eddie Chapman
Το 1939 πιάστηκε από την αστυνομία της Βρετανίας και κλείστηκε στις φυλακές των
Channel Islands, και τότε η μοίρα πήρε τα ηνία της ζωής του: το 1940 οι Ναζί
κατέλαβαν τα βρετανικά νησάκια και μετέτρεψαν τον Chapman σε κατάσκοπό τους.
Αφού τον εκπαίδευσαν στο Παρίσι, τον έριξαν με αλεξίπτωτο στη βρετανική
βιομηχανία κατασκευής αεροπλάνων de Havilland στο Hatfield, με αποστολή να
την ανατινάξει.
Η MI5 γνώριζε όμως για τα σχέδια των Ναζί και συνέλαβε αμέσως τον Chapman
μόλις κατέπεσε σε βρετανικό έδαφος, αναγκάζοντάς τον να λειτουργήσει πια ως
διπλός πράκτορας, σχεδιάζοντας έτσι μια από τις εντυπωσιακότερες επιχειρήσεις
εξαπάτησης του Β’ Παγκοσμίου: το πλαστό σαμποτάζ στη βάση de Havilland!
Επιστρέφοντας στο Γ’ Ράιχ, οι κατενθουσιασμένοι χιτλερικοί τον
παρασημοφόρησαν με τον Σιδηρούν Σταυρό (Iron Cross), την υψηλότερη
στρατιωτική τιμή του γερμανικού στρατού. Ο Chapman παραμένει ο μόνος Βρετανός
που τιμήθηκε με το συγκεκριμένο μετάλλιο…
Anna Chapman
Το σχέδιο ήταν να επισκεφτούν μαζί τη Ρωσία για να δει την οικογένειά της, και να
τον κρατήσουν εκεί οι αρχές ως κρατούμενο προκειμένου να τον ανακρίνουν για τις
πληροφορίες που είχε πάνω στην NSA. Τελικά, όμως, συνελήφθη στην Νέα Υόρκη
το 2010.
Ana Montes
Η Montes συνεργάστηκε με την αμερικανική κυβέρνηση και ήταν η ειδικός τους στην
Κούβα από το 1985. Μπορεί να μην συμφωνούσε με την εξωτερική πολιτική των
ΗΠΑ, αν και εργαζόταν ως κατάσκοπος για αυτούς. Με την φωτογραφική της μνήμη
και την πρόσβασή της σε άκρως απόρρητα έγγραφα, ήταν το τέλειο άτομο για τον
ρόλο.
Josephine Baker
Πήγε στην Αγγλία, σε συνεργασία με την MI5 για να δημιουργήσει ένα ολόκληρο
δίκτυο για την παραπληροφόρηση των Ναζί, με αποκορύφωμα τον τελικό θρίαμβο:
έπεισε τους Γερμανούς ότι η απόβαση των Συμμάχων την D-DAY θα γινόταν κάπου
στο Καλέ κι όχι στη Νορμανδία!
Καθ’ όλη τη διάρκεια της υπηρεσίας του «ο μικρός πράος νεαρός Ισπανός», όπως τον
αποκαλούσε ο χειριστής του ΜΙ5, δεν ήταν ποτέ πρόβλημα. Είχε ξεγελάσει τόσο τους
Γερμανούς που το είχαν απονείμει το Σιδηρούν Σταυρό!
Το μοναδικό του πρόβλημα ήταν η νεαρή σύζυγός του. Σύμφωνα με τα έγγραφα από
τα Εθνικά Αρχεία τα , «η κυρία Γκάρμπο», ή αλλιώς Araceli Gonzalez de Pujol,
δεν είχε ποτέ αφήσει την Ιβηρική Χερσόνησο πριν από την άφιξή της στο Λονδίνο
την άνοιξη του 1942. Μη ξέροντας να μιλάει αγγλικά, έχοντας απομακρυνθεί από τη
μητέρα της, η 23χρονη είχε τρομερή νοσταλγία για τη πατρίδα της.
Ο Harvey δεν είχε καμία αμφιβολία ως προς τη σημασία που είχαν οι κάλτσες, σε μια
εποχή που το μετάξι ήταν «άφαντο» στη Βρετανία, με το μεγαλύτερο μέρος του να
γίνεται αλεξίπτωτα και όχι κάλτσες. Η κυρία Γκάρμπο χρειαζόταν τις κάλτσες, του
είπαν. Ένας πράκτορας της MI6 ήταν ήδη στη Λισαβόνα, αλλά δεν κατάφερε να
ολοκληρώσει την αποστολή, λόγω της αποτυχίας να εξακριβώσει το μέγεθος που
έπρεπε να αγοράσει!
Ευτυχώς, ο Harris είχε πληροφορηθεί ότι η κυρία Γκάρμπο έβαζε το ίδιο μέγεθος με
την κυρία Gill, σύζυγο του αξιωματικού της MI6, Gene Ρίσσο-Gill. «Εάν δεν
μπορείτε να πάρετε το μέγεθος της κυρίας Gill», διέταξε ο Harvey , «παρακαλώ να
πάρετε οποιοδήποτε μικρό μέγεθος».
Έγινε προσπάθεια να έρθουν στη Βρετανία η μητέρα της και η αδελφή της. Ήταν κάτι
που το ζήτησε ο πράκτορας Γκάρμπο για να κατευνάσει τις ανησυχίες της γυναίκας
του. Αυτό όμως δεν έγινε…
Τη νύχτα της 21ης Ιούνιου του 1943 η μυστική υπηρεσία ειδοποιήθηκε για ένα πολύ
έντονο καυγά του ζευγαριού. Όπως αποκαλύπτεται από το έγγραφο με τίτλο «έκθεση
για την υστερική βραδιά με την κυρία Γκάρμπο», η κυρία Γκάρμπο τηλεφώνησε στον
Harris για να του πει ότι δεν μπορούσε να ζει πια στην Αγγλία.
Σε αυτή την κρίση, ο Γκάρμπο έδειξε αφοσίωση στο καθήκον, προτείνοντας «ένα
δραστικό σχέδιο … το οποίο, αν είχε αποτύχει, θα κατεστραφόταν για πάντα η
συζυγική ζωή του». Πρότεινε όλοι να προσποιούνται στην κυρία Γκάρμπο ότι οι
ανώτεροί του τον απομάκρυναν από τα καθήκοντά του και αυτός απάντησε με τόση
βίαιη μανία που είχε συλληφθεί!
Όταν το κόλπο μπήκε σε εφαρμογή και ανακοινώθηκε η σύλληψη του Γκάρμπο στην
σύζυγό του «έκλαιγε με τις ώρες». Μετά από το «κλάμα ασταμάτητων ωρών», η
κυρία Γκάρμπο μεταφέρθηκε στο στρατόπεδο 020 για να δει τον σύζυγό της
-αξύριστο και ντυμένο με τη στολή της φυλακής.
Μετά από «άφθονα δάκρυα», ο κύριος Γκάρμπο υπέγραψε μια συγγνώμη και ζήτησε
υποτίθεται «χάρη». Και συνέχισε τη δουλειά του προς τον απόλυτο κατασκοπευτκό
θρίαμβο! Την παραπλάνηση των Γερμανών για την απόβαση. Ήταν τόσο καλός που
ενώ δούλευε εναντίον των Γερμανών έμαθε στις 29 Ιουλίου του 1944, ότι του είχε
απονεμηθεί ο Σιδηρούν Σταυρός από τον τον ίδιοτον Χίτλερ για τις «έκτακτες
υπηρεσίες» του!
Ο πράκτορας Γκάρμπο βοήθησε να σωθεί η Ευρώπη από τον ναζισμό, αλλά δεν
μπόρεσε τελικά να σώσει τον γάμο του! Μετά τον πόλεμο, και έχοντας επινοήσει το
θάνατό του για να αποφύγει τα αντίποινα από τους Ναζί, χώρισε την «κυρία
Γκάρμπο». Ξαναπαντρεύτηκε και τελικά πέθανε στο Καράκας, στη Βενεζουέλα, το
1988, σε ηλικία 76 ετών.
Kim Philby
Πλήρες όνομα Χάρολντ Έντριαν Ράσσελ Φίλμπυ. Ο πλέον γνωστός, σύγχρονος
σοβιετικός κατάσκοπος του Ψυχρού Πολέμου, παρασημοφορημένος από τους
Βρετανούς.
Ο Philby ήταν ένας από τους καλύτερους διπλούς πράκτορες της Ιστορίας: εργαζόταν
πυρετωδώς για λογαριασμό των Βρετανών, μεταφέροντας παράλληλα ευαίσθητες
πληροφορίες στους Σοβιετικούς κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου και των
αμέτρητων αποστολών του σε Αυστρία, Ισπανία, Τουρκία, ΗΠΑ, Λίβανο και
Αγγλία φυσικά. Για τις υπηρεσίες του η βρετανική κυβέρνηση τον τίμησε με τη
μεγαλύτερη τιμή, το «The Order of the British Empire»!
Και θα έπρεπε να περάσουν 8 χρόνια ερευνών για να καταλάβουν ότι ο Philby τους
είχε προδώσει, με εκείνον πια να απολαμβάνει τιμές εθνικού ήρωα στη Μόσχα, όπου
και κατέφυγε για το υπόλοιπο της ζωής του. Ο ίδιος μάλιστα το έκανε από καθαρή
ιδεολογία, καθώς μισούσε τους «τυραννικούς και διψασμένους για αίμα
καπιταλιστές»…
Sidney Reilly
Ο Ράιλι ήταν πολύγλωσσος (γνώριζε επτά γλώσσες), αγαπούσε την καλή ζωή, τον
τζόγο και ήταν λάτρης του ωραίου φύλου. Παντρεύτηκε τρεις φορές και είχε
αμέτρητες ερωμένες.
Γεννήθηκε στις 24 Μαρτίου 1874 στην Οδησσό της Ρωσικής Αυτοκρατορίας (νυν
Ουκρανίας). Το πραγματικό του όνομα, κατά την επικρατέστερη εκδοχή, ήταν
Σολομόν (Σλόμο) Ρόζενμπλουμ και ήταν νόθος γιος ενός εβραίου γιατρού.
Ένωσε τις δυνάμεις του με την βρετανική κατασκοπεία, δούλευε για την Scotland
Yard, αλλά και για την Britain’s Secret Intelligence Service (ή SIS, η οποία
αργότερα έγινε η M16). Παράλληλα, συμμετείχε σε πολλές μυστικές επιχειρήσεις
στην Γαλλία, στην Γερμανία και στην Ρωσία, με την πιο παράτολμη, ίσως επιχείρηση
αυτή της ανατροπής των Μπολσεβίκων και της δολοφονίας του Λένιν.
Τον Σεπτέμβριο του 1925, σοβιετικοί πράκτορες της OGPU (διαδόχου της
«Τσεκά»), παριστάνοντας τους αντικαθεστωτικούς, τον κάλεσαν να επισκεφθεί τη
Σοβιετική Ένωση για να οργανώσει ένα νέο αντάρτικο κατά του καθεστώτος. Τον
παγίδευσαν μόλις πέρασε τα σύνορα και τον συνέλαβαν. Με βάση τη θανατική
ποινή του 1918 εκτελέστηκε σε ένα δάσος κοντά στη Μόσχα στις 6 Νοεμβρίου
1925.
Σταύρος Λάλας
«Θα ξανάκανα ότι έκανα στο παρελθόν με όλη μου την καρδιά γιατί αγαπάω την
πατρίδα μου», δήλωσε σε συνέντευξή του ο 58χρονος Σταύρος Λάλας, ο
μεγαλύτερος Έλληνας σύγχρονος κατάσκοπος.
Ο Σταύρος (Στίβεν) Λάλας γεννήθηκε το 1953 στο Ντόβερ του Νιου Χάμσαϊρ.
Ήταν ελληνικής καταγωγής από την Κωνσταντινούπολη και πολέμησε στο Βιετνάμ.
Ένα μέρος της θητείας του υπηρέτησε στο στρατηγείο του ΝΑΤΟ στη Σμύρνη.
Εκείνη την περίοδο προσεγγίστηκε για πρώτη φορά από Έλληνες. Είχε αρχίσει να
δίνει στην ΚΥΠ μεγάλης αξίας απόρρητα έγγραφα για τη διάταξη των τουρκικών
ενόπλων δυνάμεων και οι πράκτορές της διαπίστωσαν ότι η συνεργασία του θα ήταν
πολύτιμη για την Ελλάδα.
Το 1989 μετατέθηκε για λίγο στην Ταϊβάν ενώ το Δεκέμβριο του 1990
τοποθετήθηκε στην πρεσβεία των ΗΠΑ στην Αθήνα. Και συνέχισε να παραδίδει
απόρρητα στοιχεία μεταξύ πρεσβείας των ΗΠΑ και των αμερικανικών υπηρεσιών,
κυρίως του υπουργείου Εξωτερικών, στην Ουάσινγκτον.
Η μοιραία στιγμή για τη δράση του ήρθε στις 26 Φεβρουαρίου 1993 όταν μία
άγνωστη πτυχή του θέματος των Σκοπίων είχε γίνει γνωστή. Το FBI ενημερώθηκε
και αξιωματικοί του ήρθαν στην Αθήνα για να ερευνήσουν την υπόθεση. Στο χώρο
της Μονάδας Επικοινωνίας Προγραμμάτων τοποθετήθηκαν κάμερες οι οποίες
«τσάκωσαν» τον Σταύρο Λάλα.
Στις 28 Απριλίου 1993 ο Έλληνας κατάσκοπος κλήθηκε από την υπηρεσία του να
ταξιδέψει στη Βιρτζίνια για να ενημερωθεί δήθεν για ένα σημαντικό θέμα που
σχετίζεται με τρομοκρατικές οργανώσεις. Μόλις κατέβηκε από το αεροπλάνο, τον
συνέλαβαν. Μετά από πολλές ανακρίσεις, ομολόγησε τη μυστική του δράση από το
1977 μέχρι το 1993 και οδηγήθηκε στο δικαστήριο με την κατηγορία της
«συνωμοσίας με σκοπό την κατασκοπεία προς όφελος συμμάχου χώρας».
Το καλοκαίρι του 2005 αφέθηκε ελεύθερος με τον όρο της «διαβίωσης υπό
επιτήρηση» στη Μασαχουσέτη και είχε μοναδική επιθυμία να επιστρέψει στην
πατρίδα του για να βοηθήσει την οικογένειά του που αντιμετώπιζε σοβαρά
προβλήματα. Στις 25 Νοεμβρίου 2007 επέστρεψε στην Ελλάδα μετά από συνεχείς
διαπραγματεύσεις. Σήμερα ο Σταύρος Λάλας ζει στη Χρυσούπολη Καβάλας. Πήρε
την ελληνική υπηκοότητα μετά από έξι χρόνια.
«Μοναδικό μου παράπονο είναι ότι δεν φρόντισαν την οικογένειά μου όσο εγώ
ήμουν στη φυλακή» συνηθίζει να λέει…