Gabay sa Suring-Basa- Ang Baliw

Pangalan: _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ __ Petsa;_ _ _ _ __

Seksyon _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ __ Dr. Marina Gonzaga-Merida, LPT

Pangkalahatang Panuto: Basahin ang tekstong nakalakip sa gabay na ito. lpasa ito sa Marso 12,2020. Sa
papel na rin ito isusulat ang inyong kasagutan. Walang ibang papel na gagamitin. Sulat kamay lamang. Ito
ay gawaing pangdalawahan.

I.Pamagat

11.May-akda

Ill. Tauhan

A.
B.

C.

IV. Buod

V.Kasukdulan

VI. Wakas
VII. Reaksyon
A. Ano ang pinakamagandang pangyayari ang nakatawag ng inyong pansin at bakit?

B. Sa inyong pagsusuri, ano ang hindi katanggap-tanggap na pangyayari at bakit?

C. Ano-ano ang mga isyung panlipunan na tinukoy sa teksto? Magbigay ng tatlo .

1.
2.
3.

D. Mula sa tatlong (3) isyung panlipunan na tinukoy sa titik C, pumili ng isa (1) at ipaliwanag ito sa
konteksto ng kasalukuyang panahon, nangyayari pa ba ito? Bakit?

E. Mula sa tekstong binasa, anong aral ang maaari mong makuha na magiging gabay sa iyo sa buhay?
lpaliwanag.
 V ~D:, / t /. •

/" / .-,.; ~ ~{iV

lpinasok sa National Mental Hospital ngayo~g aPaw sl Soreen.Gaya ng sabi ni Ora. Gracia ng Pschiatry
Dept. ng PGHS,temporary Jang siya sa psychiatry ward doon. Mag-aalas dose na ng gabi.Sa
telibisyon,nakataas na sc1 langit ang mga kamay ha bang kumakanta ang mga myenbro ng El Shaddai ay
wala pa rln si Vance.Sanay na ko na walang katiyakang oras ng pag-uwi niya .Hindi ko na siya inuusisa
kahlt walang sawa pa rln akong naghihlntay.lisa Jang namanta ng sinasagot niyang plnanggalingan niya -
Leggings -isang klab sa Mablnl. SI Markus,ang kasosyo nlya sa tradlng,ang manager doon. Ano
kaya kung sumali ako sa El Shaddali'"ilang ulit ko nang naitanong sa a king sarill."Kahlt
paano,mailntlndihan ko slguro kung ano bang napakalaklng kasalanan ang nagawa ko sa Diyos."Kasabay
ng malakas na Amen ang malakas na katok nl Vance.Kllala ko ang dapo ng kamao nlya sa pinto ."aalis pa
ulit ako,Be (pinalkling baby),"bungad nlya sa akin.Hindi ako sumagot slnundan ko lang siya sa
kwarto."Dadalin naming sa psychiatrist sa PGH si Soreen" ."Baklt i'"hlndi ko napigllang
magtanong."Nawala kanina.Nagbasag ng mga gamlt sa kuslna ha bang nagmamadyong kamf nina Markus
sa salas,"sagot niya."Sabi mo magkabatl na sila ni Markus.Akala ko okey na slla,"sabi ko"Sira na talaga
ang ulo ni Soreen,"sabi ni Vance habang nagpapalit ng t-shlrt.Bumuntung hininga ako .Sa picture ko pa
Jang nakita si Soreen.Kuha iyon noong domestic helper pa siya sa Hong Kong."Sa gallt nga ni Martus
kanina,hindi nakapagpigil eh.Biruin mo ba namang lhagls ni Soreen pati microwave I"
"Allelula!Alleluia" .Pinatay nl Vince ang telebisyon.Palabas na siya ng pinto nang hawakan ko ang
kanyang kamay."Maag-ingat ka,"sabi ko.Nagkatitigan kami."Gusto mong sumama?"biglang tanong
niya."Oo,"mabilis ang sagot.Baka kasi magbago pa ang Isip nlya ,Gusto ko rlh naming lumabas ng bahay
paminsan minsan."Magblhis ka.Bilisan mo,"sabi niya.Nakaupo na sa driver's seat ng kotse ni Martus si
Vance nang lumabas ako.Katabi niya si Betzy,ang kapatld nlya ni Markus.Patay ang aircon at nakabukas
ang mga bintana.

· Nakahalukipkip sa likuran ng kotse. si Soreen.Wala siyang kakibo kibo.Naka-turkleneck sweatshirt siya

at naka-jogging pants kahit maalinsangan.Malayo
'
ang itsura. niya .sa magandang
. . I .
picture
.
niya sa Hong
KqQg.Mukhang pagod na.pagod..a£.1g.kanyang.katawan.At•pi!taqg.pata;a~uluwa.Biriagtas .naming ang
-~.ahabaah ng Taft.Tahimik sa pagmamaneho .Suga naman ng bunga rig.usok ng sigarilyo si Betzy.Palihim
\ong pinagmamasda~ si Sorren. Nakatingin sa ilaw digitab ang walang ninJ ning niyang mga
mata.Pinababayaan niyang liparin ng hangin ang mahabang niyang buhok. ~uon ko napansing
namamaga ang maputla niyang mukha. Sa Emergency Section ng PGH, sinJsabi ng gwardya ~a isa lang
ang maaaring sumama sa pasyente sa emergency ,..;ard. lnakay ni Betzy si S~reen. Naiwan kami ni Vance
sa labas."Nasaan si Markus?" tanong k okay Vance. Nagkibit-balikat siya.lsa'. ng rumaragasang
pampasaherong dylp ang huminto sa liku·ran naming. lbinaba ng isang lalaki ang isang babaeng naka
lupaypay. Bigla, pinatalikod ako ni Vance. "Huwag kang tumingin : Patay na iyon: Nagbigti siguro." Kaswal
niyang sinabi. Nagulat ako, pero hindi sumagot.Sandali lang at lumabas na sina Betzy. Sinabi raw ng
attendant sa kanya na sa waiting room kami maghihintay. Mga duguan at naghihingalo lang daw ang
unang inasikaso sa emergency ward. ltinuro ng gwardya ang isang mallit na, kwartong puno ng mga tao .

May isang bakanteng silya sa waiting room.Plna~po naming si Soreen .Tumayo ako sa likuran niya .
llangh saglit lang at lumapit sa amin ang isang babaeng maamo ang mukha."Siya si Mrs.Soreen
Pelaezi'"tanong ng babae .Tumayo si Betzy."ako si Dra.Garcia.Pwede ko ba kayong makausap?"tanong

'
niya.Agad sumunod sa kanya sina Betzy at Vance. Nayupyop sa kanyang mga palad ang sa mukha ni
soreen.Hinaplos ko ang kanyang llkod at sinuklay ng aking mga daliri ang magulong nlyang buhok.Gusto
ko siyang kausapin.Pero hlndl ko alam kung paano. Paano nga bang kakausapln ang isang ma la pit ng
mabaliw,o baliw na nga" .Ano nga ba ang tlnatanong ko sa aking sarlli kung sumusurot sa aking isip ang
panlalait ni Vince na wala akong kwentang sawa?Ano ba ang slnasabi ko sa aking sarili kung
pinagmamasdan ko sa harap ng salamin ang nagkukulay Illa kong plsngi,ang putok kong labi?"Kumukha
mo si Michelle,"sabi okay si Soreen.Bunso sa dalawang anak nlya sl Michelie."Kaya ako bumallk dito sa
Pilipinas,gusto kong alagan ang mga anak ko,"pabuntunghiningang sagot nlya."Mabuti ka pa,may anak
na,"sabl ko."Limang taon ako sa Hong Kong .Oati kasi,hindl stable si Markus.Pitong buwan lang si
Michelle nang iwan ko. Pero kailangan kong umalls.kung hindl,mamamatay kamlng lahat sa gutom."ang
sabi ni Vance.mukhang pera si Soreen.Nag-abbroad siya dahil hind! nakuntento sa klta ni Markus."Puro
trabaho ang ginawa ko sa Hong Kong.Lahat ng pera inipon ko para mapadala sa kanila .Kahit gustung-
gusto kong Makita ang mga anak ko,hindl ako nagbakasyon.Nagtyaga na lang ako sa mga pictures
nila.Ang konsolasyon ko lang,pag-uwi ako,hindl na ako aalls ullt."

Ang sabl ni Vance,nagbuhay- dalaga sa Hong Kong si Soreeri. NI hindl raw nito naalalala ang mga
anak."Malungkot sa abroad ... ,"gumagaralgal ang boses ni Soreen . Mag-aanlm na buwan pa lang mula ng
umuwi si Soreen . Ang sabi ni Vance,name-mlss nito ang buhay sa Hong Kong."Ayaw ko na maa,lala ang
buhay Qoon ..."Magsasalita pa sana si Soreen nang blglang umupo sa harap r:ilya ang !sang lalaking
nakauniporme ng putiat may identification card sa kanyang dibdib."Soreen,"nakangiting sabi ng
lalaki,"halika,magkwentuhan tayo.Bakit ka ba dinala rito ?"tanong nito.
I

Bahagya akong lumayo."Nagsisigaw ako sa bahay,"halos pabufong na sagot ni

Soreen."Bakit?"tanong ng lalaki.Matagal na katahimikan.Parang ayaw na.ng magsalita p~ ni Soreen"Sige
na. Sabihin mo na sa akin. Taga-Psychiatry Department ako,kasamani Ora.Garcia.Nandito kami para
tulungan ka." Hinawakan ng lalaki ang mga palad ni Soreen.Pero nanatili itong tahimik,parang walang
naririrnig. Lumabas ako at lumapit kina Vance at Betzy na noon ay kausap ni Ora.Garcia.

"Mahirap kung ditto ninyo siya ii""an sa PGH.Puno kami ngayon.Ang due to t~e influx f patient,we can
only accommodate her for two days,after which time,we will have to move her to the Mental
Hospital.l_n fact since waiting status siya,wala kaming nakahandang lugar parl sa kanya,"naabutan kon
pagpapallwanag ni Dra. Garcia."Hindi ho naming kaya ang gastos sa !bang ospl.ital ,, 5 • I · • g
" . , imp eng sagot rn
Betzy. ~no ba tal~ga ar:ig nangyari sa kanya?"nagpalipat-lipat ang tingin nl D~a.Garcia sa am.ing
tatlo.lkmwento rn Betz yang ginawang pagbabasag nl Soreen sa bahay nil "Bl k't •
?" . a. ,a I puno s1ya ng mga
pasa. b1glang tanong ni Ora .Garcia .Maagap ang ginawang pagsagot ni VancJ p I'd • •
k • u I o ang pa 11wanag rnya
ung pa_a~ong hawak na ni soreen ang kutsilyo para saksakln ang sarill kaya napil!tan si Markus na .
bugbugm ,to para maagaw ang patalim.Tumango si Ora.Garcia Iba talaga ang lantik ng· d"I •v .
. k f k b' "h' . I a nl ance.Kah1t
smo aya n yang um ms, m.Kahit mall kaya niyang gawing tama .Talagang hi~di ako da at ma
kung bakit nagawa niya akong paibigin P gtaka

Kasama si Dra.Garcia,pumunta kami sa psychiatry ward E . ·

. . . . . · sa mergency Section kung saan iku-
conhne s1 Soreen nang gabmg 1yon.B1nagtas naming ang i b b · .
. . sang ma a ang pas1lyo ng mga nakasaradong
r,1into.sa tabi ng ilang pinto ay may mga nakah·1gang t ao. Ang II an sa kanila
· ay grsmg,
· · ·
puno ng aalalahanin
ang mukha. Ang iba naman ay natutulog habang walang sawang pinapapak ng lamok.
I
Naka padlock ang bakal na pinto sa dulo ng pasllyo. May karatulang Psychiatry Department sa itaas !
nito. Kumatok si Ora. Garcia. Plnapasok nlya sina Betzy at Soreen sa loob. Nalwan kami nla vance sa '
labas. Pero ilang saglit lang ay lumabas si Betzy, nakakunot ang noo. " kallangan daw may magbantay
kay soreen, vance, "sabi niya." Kunan mo na lang ako ng special nurse," sagot nl vance. "Ano? Eh, di
gumasta pa tayo!" f!laktol nl betzy. "atsaka, dapat daw, kamag anak ang bantay.Kadugo!hindi ako
pwede!" diin niya. Hindi ko alam kung bakit ako nagprisintang magbabantay kay soreen. " hanggang
anong oras ka pwedeng magbantay? Paano kung magkagulo?" angil nl vance . "safe diyan," mabilis na
sagot ni betzy.hinila nlya si vance. "hallka na, maraml pa tayong dapat aslkasuhin. Maghahanap pa tayo
ng magbabantay bukas. Kayang kaya na ni cecllle ngayon tyan," sabl nlya. Nag-alma st soreen. Ayaw
niyang mag paiwan. Napapayag lang slya nang sablhln nl betzy na sasamahan ko siya. Takang tum ingin
sa akin si soreen. Dina la kami sa isang attendant sa isang malakl pero magulong kuwarto. Pinahiga niya
si soreen sa kaisa-isang tiheras doon matapos palnumln nga gamot na pampatulog. Hindi naman agad
natulog si soreen. Tulad ko, pinapak siya ng lamok. "nakakahlya sa iyo. Pati ikaw naaabala sa akin," sabi
niya habang binubugaw ang lamok. "okay lang," sagot ko. "kung nasa bahay ako ngayon, sigurado
namang brown out din lang," dagdag ko pa. " wala namang lamok doon," sabl niya. Tinampa·I niya ang
isang lamok na dumapo sa kaliwa niyang kamay. Binahiran ng dugo ang kanyang palad. "bakit ba nila
ako dinala rito/ wala naman akong sakit," tanong niya. "magpahinga ka lang dlto," sabi ko, sa kawalan
ng maisasagot. llang sandaling katahimikan. Akala ko, nakatulog na siya. Hindi pala. Bigla siyang
nagsalita ng napakalakas. "la hat ng hlrap ko sa hongkong nauwi lang sa wala ! Ang mga anak ko, pag-uwi
ko, hindi ako kilala! At may asawa ng iba si markus---dancer niya sa leggings! Ang puta ! Ang hayop ! Ang
mga ...," blgla siyang bumalikwas

"Soreenl Soreenl Patakbo akong lumaplt sa kanya. Parang hindi niya ako nakikita. "may anak na
si Markus doon sa dancer niya! Si Betzy ang ninang si betzy din ang ninang ni michelle!" pinukpok niya
ng tiheras sa balikat. "kaya alam mo ba kung ano ang ginawa ko? No'ng mabalitaan kong dumating dito
sa pilipinas noong isang buwang iyong Swiss-German na·kaibigan ng boss ko) na pilit nanligaw sa akin sa
I
hongkong noon, nakipag-date ako sa kanya! Gusto kong rnakaganti ! para masaktan din_si markus !
pero ... hindi ko kaya! Mahal na mahal ko si Markus I". Tinapik tapik ko ang bJlikat ni soreen. Hindi ko
. I
alam kung ano ang sasabi8hin ko sa_kanya. "Dina la ko na lang sa l~ggings si ? avid Waldbu_ r ger. Binigyan
ko ng babael Pero ayaw manlwala ni markus na hindi ako nagkarelasyon kay]David araw-araw,
• I
isinusumbat niya sa aking pinagtaksilan ko siya ! Hindi na siya sumisiping sa akin. Sabi niya, marumi raw
I .
akol Nakakadiri daw akol May AIDS daw ako." Vmalog dahil sa matinding hagulhol ang kanyang mga
balikat. Niyakap ko siya.mahigpit. pilit kong iblnabahagi ang ilang hibla ng aking lakas ngunit halos wala
akong rnapiga mula sa aking sarili. Noon sumilip sa pinto si Ora . Garcia," matulog ka na, Soreen," sabi
nito. Nakatigagal lang si soreen. Lumapit sa kanya si Ora. Garcia atr hinawakan siya sa kamay. " sige na,
Soreen. Baka· malabanan mo pa ang ininom mong gamot, bukas, magkukwentuhan tayo," sabi nito.
Pa rang bata na sumunod si Soreen. Paglatag ng katawan. niya sa tihe,'as ay p~m ikit na siya. " doktora,
sana po ay may kumot at unan," hindi ko naplgilang sablhin. "charity ward ito," pailing na sabi ni Ora.
I
Garcia habang lumalabas ng pio_tp. " Ch~~lty wa r.fl . . . Charity ward . . . , "makailang ulit kong ibinubulone
naupo ako sa silyang katabi ng tiheras nl soreen. Plnagmasdan ko ang kanyang mukha hindl pinalis ng
pagkakahimbing ang hapls na nakapinta roon. Nang malaman kong may relasyon sl Vance at ang
sekretarya nlyang si Felice, nilambungan ng hapis patina ang aking mga panaginlp. llang ulit akong
 ,'
nagigising noon, sakal ng mga aninong hindl ko makilala, pllit plnailyak sa aking pag-iisa sa difim.

lkaapat at kalahatl na ng umaga Nak ·

· ayungyong na ang information desk ang receptionist ng
ward. Naisipan kong pumunta sa banyo. Lumabas ako ng kwarto at hinanap kung nasaan iyon, Sa isang
dako ay naamoy ko ang kakalbang panghi. Gumagapang sa nanlalagkit na lababo ng banyo ang ma laking,
ipis. Namumutik ang sahig. Pero katulad ng mga baliw na pasyente ng charity ward, wala akong
karapatang magreklamo. Tiningnan ko ang a king sarlli sa nanlalabong salamin. Maputla ang a king
mukha. Walang ningnign ang a.king mga mata. Baklt nga ba ako ang nagbabantay kay Soreen? Bakit ako
nagtitiis sa charity ward ng Philippine General Hospital? Ba kit ko lslnasakrlpisyo ang llang oras ng aking
buhay alang-alang sa isang babaeng nl hindl ko alam ang totoong pangalan? Kasabay ng paglabas ko sa
banyo ang pagbukas ng pinto ng kwarto sa harap nami,n. Abalang nagsislkllos ang mga tao sa loob.
Bumalik ako sa pagkakaupo sa tabl nl Soreen. Klang I Klang I Klangl Aka la ka ay badya lyong may
naghuhuramentadang baliw. Nakablblngl ang tunag. sumlllp aka. Nakita kang nakapila sa pasilyo ang
ilang katao. Pinupukpok ng isang attendant ang lsang malaklng palanggana. "Inhale. Exhale I" siga~ ng
attendant. Naaliw ako sa panonood. "Arms sldward . . . arms down I" dikta ng attendant. " Mabait ang
mga baliw diba? Mahusay silang sumunod," nakangitlng sabi ng isang aleng biglang lumapit sa akin.
Sumillp slya sa loob ng kwarto. "Bago kayo, di ba? Ano'ng pangalan nlya?" lnginuso nlya si Soreen.
"Soreen," sabi ko. Muntik ko pang malimutan .ang pangalan nl Soreen. Isa pang ale ang napadaan.
Sumilip din siya sa loob ng kwarto. llang sagllt lang at plnagkakalipumpunan na aka ng maramlng tao,
mga bantay.ng lbang pasyente. Daig pa nlla ang mga reporter sa dami ng mga tanang tungkol kay
Soreen.

"Ewan ko. Hindi ko alam," paullt-ulit kong sagot. Gusto kong mainis sa pakiramdam kong
pakikialam nila. Pero alam kong hlndi dapat. Bllang kamag-anak at bantay ng ibang ballk, nakiki isa lang
sila sa akin, at kay Soreen. Sinasalubong lang nlla ang aming pagdating. At a lam ko, lah_a t sila ay umalis
nang nagtataka dahil hindi ko alam kung ano ang tunay na nangyari sa a king binabantayan. Pa labas ako
ng kwarto para ako naman ang sumilip sa ibang pasyente ng dumating ang i~ang lalaking mukhang
intern. ''Mrs. Soreen Pelaez," binasa niya ang hawak na logbook, "Hinobaan.:. . taga-Negros pala kayo,"
I
baling niya sa akin. Ngumiti ako. Changing of the guard na, naisip ko. Nagra-~ounds na ang mga morning
duty·. lka-anim na sa relo ko. "May naging classmate ako noon," dugtong ng ihtern, "si Pia Pelaez.. Taga-
Hinobaan din siya. Relative n'yo? Umiling ako. Pinabayaan ko naljlng na isipiAniyang hindi ko kilala, hindi
namin kamag-anak ni Screen si Pia Pelaez. Mag-iikapito na hindl parin buma ~alik
I
sina Vance. Nanunuyo
na ang lalamunan ko. lnaantok na ako. Lumaplt ako sa marusing na salaming ;bif)tana ng kwarto.
1
Bahagya kong iniawang iyon para silipin ang langit. Kapiraso lang ang naabot Ing·mata ko. Pumunta ako
sa may pinto para abangan ang pagdatng nl Vance. Noon ko napansin ang karatulang nakadikit sa
dingding - Social Hall. "Kaya naman pala malaki ang kwarto at maraming·bumisita sa amin,"
buntonghininga ko. Nakasubsob ang ulo ko sa tiheras na hinihigaan ni Soreen, na noon ko lang nalaman
na hindi pala tiheras kundi matigas na tablang tinabunan ng katsa, nang mararndaman ko ang dantay ng
masuyong palad sa aklng buhok. "Halika na, 'Be, uuwi na tayo," sabi nl Vance. "Anong oras na?"
pupungas-pungas kong tanong. "Eight thirty-five," sagat niya. Bahagya niyang;minasahe ang likod ko. "Si
Belle nga pala," baling niya sa kasamang babae." Pamangkin siya ni Markus. s/ya na ang magbabantay."
Tumango si Belle. Pagkatapos ay iginala ang paningln sa kwarto. "Bwisit talaga itong baliw na ito! Pati

I
 ll~
agrnumukmukin dito!" angal nito. "Pa'no Belle? No h • k .
1.,P P • . . .' c oice a muna. Aalis na kami," paalam ni
Vilnce. sumala~pak_ sa sllya s1 Belle. Muling ,pininid ang pintong bakal ng Psychiatry Department
kalabas namm rn Vance. Sa pasilyo gislng Ih
pa g ' nang a at ang mga nagbabantay nang nakaraang gabi sa
kanilang mga mah~I sa bu.hay. May umiinom ng kape. May kumakain. Sa labas ng emergency section,
nakasalubong namm ang ,sang la laking mugto sa luha ang mga mata. "lyon 'yong lalaklng kasama ng
babaeng nagpakamatay kagabi," kaswal na sabi ni Vance. Hindi ako sumagot. Tuluyan na kaming
lumabas ng PGH. Bin~gtas namin ang kahabaan ng Taft. Marahan ang glnawang pagmamaneho ni
Vance. Humalukipkip ako sa upuan, walang kakibu-klbo. Plnatay ko ang aircon at binuksan ang bintana .
Pinabayaan kong liparin ng hangin ang aking buhok. ltinutok ko sa malayo ang aking .tingin. Pagod na
pagod ang a king katawan. Patang -pata ang aking kaluluwa. Bumagsak sa kama ang katawan ko
pagdating sa bahay. Pero ilang saglit lang ay naramdaman ko na haplos ni Vance ang aking noo, bumaba
sa leeg, sa dibdib, sa puson . .. malamyos ang bawat dantay ng kanyang mga kamay. Malambing.
Masarap namnamin. Nakakakiliti. Nakapagpapaalala ... Nakapogpapaalala ng gabing malaman kong
patay ang baby ko. Nakaratay ako noon. Puno ng latay ang katawan. Hilong-hilo ako at halos walang
matandaan kundi ang galit na mukha ni Vance; ang pagmumura niya; ang nanginginig niyang mga
kamao. Ni hindl ko alam kung baklt. Lumapit sl Vance. Hinaplos niya ang aking noo, ang leeg, pinagapang
ang kanyang mga kamay sa aklng dibdib, pababa sa puson. Noon ko naramdaman ang kakaibang kirot.
Noon niya slnabing nalaglag ang baby ko. Hindi na pumatak _ang luha ko mula noon. Hindi ako
nakaramdam ng kahit anong sakit. Gumapang pang. pababa ang haplos ni Vance. Mabining-mabini.
Pumikit ako. Pinigil ko ang luhang gustong mamalisbis sa aking mga pisngi. Krriinngggl

Agad sinagot ni Vance ang telepono. "Si Belle. Nagrereklamo. Ayaw naraw niyang magbantay,"
sabi niya pagkababang-pagkababa nito. Nagmamadali niyang hinablot ang kanyang tuwalya at pumasok
sa banyo. Paalis•na siya nang maalimpungatan ako. Pupuntahan daw niya si Belle. Hatinggabi na.
pinangangaralan na ni Bro. Mike ang kanyang mga kapanalig. Sabi raw sa Epeso 5, 22-23 : "Mga babae,
pasakop kayo sa inyu inyong mga asawa ...."Amen! Amen! Amen!'' nakataas ang rhga kamay na sagot
ng mga kababaihan. "Ka hit nanlalait? Kahit nambubugbog? Kahit babae~o?" tanong ko sa aking sarili.
Siguro, kung kasama ako nina Bro: Mlke-sa-·p1cc; 'magtataas din ako ng k'amay. Hindi para sumigaw ng
Amen, kundi para itanong sa kanya ang a king mga tanong. Umaga nang umuwi: si Vance. "Si~amahan
kong magbantay kay Soreen si Belle. Nakakaawa naman kasing mag-isa siyang. pantay. At least, may
nakakwentuhan siya," sabi niya habang nagsusuklay sa ha rap ng tokador.f'Bakijt ~asi ayaw niyong
tawagan ang mga kamag-anak ni Screen?" tanong ko. "Pwede ba 'yon?" ibinagfak ni Vance ang suklay.
"Alam mo namang tadtad ng pasa ang kataw;m ni Soreen! Ang hina talaga ng ulo mo!" singhal niya.
. I .
Hindi ako kumibo. Humiga si Vance. !fang sagllt lang at naghlhilik na siya. Dahan-dahan akong lumabas
ng kwarto, takot na makagawa ng ingay na makagigising sa kanya ..Kawawa .na~an siya. Pagod siya sa
magdamag na pagbabantay kay Screen. lpinasok si Soreen ngayong araw sa National Mental Hospital.
Gaya ng sabi Dra. Garcia, temporary fang slya tatanggapin sa psychiatry ward ng PGH. Alam ko na
ngayon kung bakit ako nagprisintang bantayan siya noong unang gabi niya roo11. Ginawa ko fang ang
kabutihang inaasahan kong gagawin din sa akin isang araw---kung sakaling ako naman ang mahihiga sa
tablang tinabunan ng katsa, walang unan at kumot, pinapapak ng lamok, at tadtad ng pasa ang kaluluwa.