3.

ДИНАМИЧКИ ОДГОВОР НА КОНСТРУКЦИИТЕ

Земјотресното дејство не дејствува директно на конструкцијата туку

индиректно по пат на поместување на тлото. Бидејќи темелот претставува
точка на контакт помеѓу конструкцијата и тлото, сеизмичкото движење на тлото
делува на објектот со поместување на темелот напред-назад. Масата на
објектот се спротивставува на ова придвижување со активирање на
инерцијални сили. Интензитетот на хоризонталната инерцијална сила S зависи
од масата и крутоста на конструкцијата (динамички карактеристики на
конструкцијата), како и од забрзувањето и фреквентниот состав на побудата во
основата. Доколку објектот и темелот се идеално крути тие ќе имаат исто
забрзување како и тлото. Во реалноста ова никогаш не е случај бидејќи сите
објекти се флексибилни до одреден степен. Кај изразито флексибилните
конструкции, кои меко се деформираат апсорбирајќи одредена количина од
енергијата, инерцијалните сеизмички сили се помали од масата по
забрзувањето во тлото. Најдобар приказ на меѓузависностa помеѓу
однесувањето на тлото и конструкцијата се дава со помош на спектарите на
одговор. Имено забрзувањето на конструкции со различни периоди на
сопствени осцилации е различно за исто побудување во основата. Најчесто,
забрзувањето на масите кај конструкците со периода на осцилации T<1sec. се
зголемува двапати до трипати во однос на забрзувањето на тлото
(амплификација на забрзувањето), додека кај конструкциите со долги периоди
на сопствени осцилации Т>2 до 3 sec. забрзувањето на конструкцијата изнесува
1/2 до 1/3 од забрзувањето на тлото.
На наредните слики прикажан е аксцелерограмот на замјотресот Loma
Prieta регистриран на меко тло во Сан Франциско, како и спектарот на одговор
на системи со различни периоди на сопствени осцилации на истиот земјотрес.
Максималното забрзување на тлото при овој земјотрес изнесува ag=0.2g при
време 2.92 секунди од почетокот на регистрирање на записот. Спектарот на
одговор е даден за различна вредност на пригушувањето, од 5.0% и 1.0%. Од
спектарот на одговор може да се види дека системите со многу мала периода
на сопствени осцилации имаат приближно исто забрзување како и
забрзувањето на тлото. Ова е резултат на фактот што доста крутите
конструкции се движат како крути тела, при што релативните поместувања им
се еднакви на нула. Исто така може да се забележи и дека однесувањето на
крутите конструкции не е во функција од пригушувањето.

Сл. 1. Временска историја на забрзување на тлото (во % од g)

 Вeжби

Сл. 3. Спектар на забрзување (во % од g)

Пример:
Со примена на програмскиот пакет SAP 2000 да се изврши линеарна
временска анализа на сет од 10 еластични системи со 1 степен на слобода со
ранг на периоди од 0.01sec. до 3sec.
За анализата да се искористи:

Компонентата со максимално забрзување на тлото за земјотресот
ЕlCentro.
За модалното пригушување да се усвојат вредности од ξ = 2%, 5%, 10%.

Запис: ElCentro (PGA=0.313g)

Историја на забрзување
4
3
забрзување (m/sec )
2

2
1

0
0 5 10 15 20 25 30 35 40 45
-1
-2
-3
-4
време (sec)

PGA(g)= 0.313
PGV(cm/sec)= 29.690
PGD(cm)= 13.038
Определување на периоди на сопствени осцилации кај системи со еден
степен на слобода (во функција од должината на елементот):

-2-
Однесување на конструктивни системи од високоградбата на земјотрес

m=30t

b/h=0.4/0.4m
L=0.25-12m
E=31500 MPa

m
- Периода на осцилации на систем со еден степен на слобода: T = 2π
K
- хоризонтална крутост (со вклучени деформации од смолкнување):
1 5
K= 3 , As = b ⋅ h - површина на смолкнување
L L 6
+
3EI GAS
- хоризонтална крутост (со занемарени деформации од смолкнување):
1 3EI
K= 3 = 3
L L
3EI
0.4 4
За пресек 40/40: I = = 2.133 ⋅ 10 −3 m 4
12
7
E = 3.15 ⋅ 10 kPa
E 3.15 ⋅ 10 7
G= = = 1.3125 ⋅ 10 7 kPa
2(1 + µ ) 2(1 + 0.2)
K K T T
L(m) (свит+смолк) (свит) (свит+смолк) (свит)
m kN/m kN/m sec sec
0.25 4537985 12902400 0.016 0.010
0.5 1104053 1612800 0.033 0.027
1 180775 201600 0.081 0.077
2 24495 25200 0.220 0.217
3 7372 7467 0.401 0.398
4 3127 3150 0.615 0.613
5.5 1207 1212 0.991 0.989
7 586 588 1.421 1.420
9 276 277 2.071 2.069
12 117 117 3.187 3.186
Т=f(L), m=30t, b/h=0.4/0.4m, E=31500MPa
3.5
3
Периода (сек)

2.5
2 T(K1)
1.5 T(K2)
1
0.5
0
0 2 4 6 8 10 12
должина (m)

-3-
 Вeжби

МОДЕЛИРАЊЕ (со примена на програмскиот пакет SAP 2000) :

Дефинирање на нов модел

Избор на систем на мерни единици

-4-
Однесување на конструктивни системи од високоградбата на земјотрес

Дефинирање на мрежа од помошни линии

Промена на карактеристиките на мрежата (десен клик врз работната површина)

-5-
 Вeжби

Промена на ординатите во правец Z

-6-
Однесување на конструктивни системи од високоградбата на земјотрес

- дефинирање на материјални карактеристики

-7-
 Вeжби

-8-
Однесување на конструктивни системи од високоградбата на земјотрес

- дефинирање на геометриски карактеристики

-9-
 Вeжби

- 10 -
Однесување на конструктивни системи од високоградбата на земјотрес

Поставување на системи со 1 степен на слобода

- 11 -
 Вeжби

- 12 -
Однесување на конструктивни системи од високоградбата на земјотрес

Приказ на ознаки на јазли/елементи

- 13 -
 Вeжби

Подредување на ознаки на јазли:

- 14 -
Однесување на конструктивни системи од високоградбата на земјотрес

Додавање на лежишта (спречени 6 степени на слобода)

(се селектираат јазлите на кои треба да им се спречи движењето по одреден степен на

слобода)

- 15 -
 Вeжби

Додавање на маса во слободните јазли (се селектираат слободните јазли)

(интензитет 30t, правец на глобална x-оска)

- 16 -
Однесување на конструктивни системи од високоградбата на земјотрес

Дефинирање на функција на временска историја

- 17 -
 Вeжби

Дефинирање на случај за анализа (пригушување 2%)

- 18 -
Однесување на конструктивни системи од високоградбата на земјотрес

Дефинирање на случај за анализа (пригушување 5%)

- 19 -
 Вeжби

Дефинирање на случај за анализа (пригушување 10%)

- 20 -
Однесување на конструктивни системи од високоградбата на земјотрес

Извршување на анализата

- 21 -
 Вeжби

ТАБЕЛИРАЊЕ НА ДОБИЕНИТЕ РЕЗУЛТАТИ:

• Спектри на релативно поместување, псеудобрзина и псеудозабрзување,
нормализирани со максималното забрзување на тлото.

Отчитување на податоци од модалната анализа:

- 22 -
Однесување на конструктивни системи од високоградбата на земјотрес

Прати ги резултатите во Еxcel

Подредување на податоците по растечки редослед во однос на периодите на осцилации

- 23 -
 Вeжби

Со цел за споредба на резултатите за периодите на осцилации пресметани

нумерички со програмскиот пакет SAP2000 и пресметани аналитички, извршена
е дополнителна анализа за системи кај кои во предвид е земено и влијанието од
смолкнување во хоризонталната крутост.

T T(K1) T T(K2)
L(m) K1(свит+смолк) K2(свит) (K1) SAP2000 (K2) SAP2000
m kN/m kN/m sec sec sec sec
0.25 4537985 12902400 0.0162 0.0162 0.0096 0.0096
0.5 1104053 1612800 0.0328 0.0328 0.0271 0.0271
1 180775 201600 0.0809 0.0809 0.0766 0.0766
2 24495 25200 0.2199 0.2199 0.2168 0.2168
3 7372 7467 0.4008 0.4008 0.3983 0.3983
4 3127 3150 0.6154 0.6154 0.6132 0.6132
5.5 1207 1212 0.9905 0.9905 0.9886 0.9886
7 586 588 1.4212 1.4212 1.4195 1.4195
9 276 277 2.0709 2.0709 2.0695 2.0695
12 117 117 3.1874 3.1874 3.1862 3.1862
За понатамошна анализа искористени се резултатите од анализа за крутост без
влијание од смолкнување.

- 24 -
Однесување на конструктивни системи од високоградбата на земјотрес

Отчитување на податоци од динамичката временска анализа

(селектирај ги саканите јазли) 11-20:

- 25 -
 Вeжби

Прати ги резултатите во Еxcel!!!

Одбери Data-Filter-AutoFilter за оперирање и селектирање на саканите податоци

- 26 -
Однесување на конструктивни системи од високоградбата на земјотрес

Избери анализа со 2% пригушување во паѓачко мени од колона B и min во колона D.

Копирај ги резултатите во слободниот простор
Повтори ја постапката за одбирање на max во колона D
Најди ја поголемата абсолутна вредност од анвелопните резултати (колона G и
колона I) во колона К

Копирај ги добиените резултати во документот со периоди:

Пресметај псевдобрзина и псевдозабрзување:

псевдобрзина =поместување*кружна фреквенција

псевдозабрзување =поместување*кружна фреквенција^2

- 27 -
 Вeжби

Нормирај ги (подели ги) добиените резултати со максималното забрзување на тлото за

анализираниот запис (PGA = 0.313g):

Прикажи ги графички добиените резултати!

- 28 -
Однесување на конструктивни системи од високоградбата на земјотрес

ПОВТОРИ ЈА ПОСТАПКАТА ЗА АНАЛИЗАТА СО 5% и 10% ПРИГУШУВАЊЕ!!!

- 29 -
 Вeжби

спектар на поместување
0.09
0.08
0.07
0.06
пом/PGA

0.05
0.04
pom/PGA_d2%
0.03 pom/PGA_d5%
0.02 pom/PGA_d10%

0.01
0.00
0 0.5 1 1.5 2 2.5 3 3.5
периода Т (сек)

спектар на псевдобрзина
0.35
PsV/PGA_d2%
0.30 PsV/PGA_d5%
PsV/PGA_d10%
0.25
PsV/PGA

0.20

0.15

0.10

0.05

0.00
0 0.5 1 1.5 2 2.5 3 3.5
периода Т (сек)

спектар на псевдозабрзување
3.00

2.50

2.00 PsA/PGA_d2%
PsA/PGA

PsA/PGA_d5%
1.50 PsA/PGA_d10%

1.00

0.50

0.00
0 0.5 1 1.5 2 2.5 3 3.5
периода Т (сек)

- 30 -
Однесување на конструктивни системи од високоградбата на земјотрес

• Истории на апсолутно забрзување и релативно поместување во тек на

време за системите со максимални, односно минимални апсолутни
забрзувања (за пригушување ξ=5%).

Најголема амплификација на забрзување (за анализата со 5% пригушување

се јавува кај системот со периода на осцилации Т=0.217sec. (јазел 14), додека
најмала амплификација се јавува кај системот со периода на осцилации
Т= 3.186sec. (јазел 20).

- ги селектираме јазлите 14 и 20 во моделот.

- 31 -
 Вeжби

- 32 -
Однесување на конструктивни системи од високоградбата на земјотрес

- 33 -
 Вeжби

- 34 -
Однесување на конструктивни системи од високоградбата на земјотрес

историја на поместување
0.25

0.2 Joint14_dis
0.15 Joint20_dis

0.1
поместување (m)

0.05

0
0 5 10 15 20 25 30 35
-0.05

-0.1

-0.15

-0.2

-0.25
време (сек)

Максимално поместување: Јазел14=0.624cm Јазел20=0.196m

Минимално поместување: Јазел14=0.795cm Јазел20=-0.181m

историја на забрзување
8
Joint14_abs acc
6
Joint20_abs acc
забрзување (m/sec^2)

0
0 5 10 15 20 25 30 35
-2

-4

-6
време (сек)

Максимално забрзување: Јазел14= 6.712m/sec2 Јазел20=0.714m/sec2

Минимално забрзување: Јазел14= -5.269m/sec2 Јазел20=-0.772m/sec2

- 35 -
 Вeжби

• За анализираниот запис да се исцртаат спектрите на забрзување, брзина

и поместување со помош на програмот Spector2008, а потоа да се
спореди добиениот спектар на забрзувања со еластичниот спектар
пресметан според ЕUROCOD 8.

- 36 -
Однесување на конструктивни системи од високоградбата на земјотрес

- 37 -
 Вeжби

- 38 -
Однесување на конструктивни системи од високоградбата на земјотрес

Внеси ги добиените резултати во Еxcel

- 39 -
 Вeжби

спектар на поместување
0.12
pom/PGA_d2%
0.10 pom/PGA_d5%
pom/PGA_d10%
spector_Damp=0.02
0.08
spector_Damp=0.05
пом/PGA

spector_Damp=0.10
0.06

0.04

0.02

0.00
0 0.5 1 1.5 2 2.5 3 3.5
периода Т (сек)

спектар на брзина PsV/PGA_d2%

0.40 PsV/PGA_d5%
PsV/PGA_d10%
0.35
spector_Damp=0.02
spector_Damp=0.05
0.30
spector_Damp=0.10

0.25
PsV/PGA

0.20

0.15

0.10

0.05

0.00
0 0.5 1 1.5 2 2.5 3 3.5
периода Т (сек)

- 40 -
Однесување на конструктивни системи од високоградбата на земјотрес

спектар на забрзување
4.00

3.50
PsA/PGA_d2%
PsA/PGA_d5%
3.00
PsA/PGA_d10%
2.50 spector_Damp=0.02
PsA/PGA

spector_Damp=0.05
2.00 spector_Damp=0.10

1.50

1.00

0.50

0.00
0 0.5 1 1.5 2 2.5 3 3.5
периода Т (сек)

Карактеристики на земјотресот Elcentro (податоците се превземени од базата

на PEER):

Earthquake: Imperial Valley-02 1940-05-19 04:37

Magnitude: 6.95
Mo: 2.9854E+26
Mechanism: 0
Hypocenter Latitude: 32.7601 | Longitude: -115.416 | Depth: 8.8 (km)
Fault Rupture Length: 63.0 (km) | Width: 13.0 (km)
Average Fault Displacement: 101.8 (cm)
Fault Name: Imperial fault
Slip Rate: 20.00 (mm/yr)

Station: USGS 117 El Centro Array #9

Latitude: 32.7940 | Longitude: -115.549
Geomatrix 1: E | Geomatrix 2: Q | Geomatrix 3: D
Preferred Vs30: 213.40 (m/s) | Alt Vs30:
Instrument location: BASEMENT

Според Eurocod 8, еластичните спектри на забрзување се поделени во две групи

и тоа:
Type 1 – за магнитуда на површински бранови Ms< 5.5
Type 2 – за магнитуда на површински бранови Ms> 5.5
Кај двете групи на спектри функциите кои ја дефинираат спектралната ордината
во зависност од периодата на осцилации се поделени на четири дела (0≤T≤TB;
TB≤T≤TC; TC≤T≤TD; TD≤T≤4sec.), при што карактеристичните вредности се
дефинирани за пет категории на тлото во зависност од просечната брзина на
движење на површинските сеизмички бранови во горните 30m, vs,30 (m/sec).

- 41 -
 Вeжби

- 42 -
Однесување на конструктивни системи од високоградбата на земјотрес

- 43 -
 Вeжби

- 44 -
Однесување на конструктивни системи од високоградбата на земјотрес

За анализираниот запис:
Magnitude: 6.95 >5.5
Preferred Vs30: 213.40 (m/s) ⇒ 180<213.40<360 категорија на тло C.

Забелешка: Бидејќи се работи за нормиран спектар (спектралните ординати се во функција

од забрзувањето на тлото) за определување на еластичниот спектар според EC8 усвоено е
забрзување на тлото на категорија C еднакво на единица, односно: ag⋅S=1, (ag – забрзување на
тлото на почва тип А, S – фактор на амлификација на тлото).
нормиран спектар на забрзување (споредна на еластичниот спектар на
Elcentro со спектарот пресметан според EC8, тип 1, тло C, за 2%, 5% и 10%
пригушув ање)
4.00
spector_Damp=0.02
3.50
spector_Damp=0.05
3.00 spector_Damp=0.10
Sa_EC8_Type1_C_d2%
2.50 Sa_EC8_Type1_C_d5%
PsA/PGA

Sa_EC8_Type1_C_d10%
2.00

1.50

1.00

0.50

0.00
0 0.5 1 1.5 2 2.5 3 3.5
периода Т (сек)

- 45 -