You are on page 1of 9

Xem nhiều tài liệu hơn tại https://www.facebook.

com/groups/tailieubachkhoa

CÁC DẠNG BÀI TẬP VỀ TÍCH PHÂN KÉP


1. Các tính chất.
   f  x, y   g  x, y  dxdy   f  x, y dxdy   g  x, y  dxdy .
D D D

  k. f  x, y  dxdy  k. f  x, y  dxdy .


D D

 Nếu D  D1  D2 với D1 và D2 không có điểm chung thì :

 f  x, y  dxdy   f  x, y  dxdy   f  x, y  dxdy .


D D1 D2

2. Các tính chất tích phân kép trong tọa độ đề-các.


 Trường hợp 1: D  M  x, y  : a  x  b, c  y  d  và z  f  x, y  liên tục trên D thì:
b d b d
 
 D f  x, y  dxdy  a c
dx. f  x , y dy  a c f  x, y  dy dx (1) .
d b

d b

 Hoặc:  f  x, y  dxdy   dy. f  x, y dx     f  x, y  dx dy (2) .
D c a c a 
d

*) Chú ý :-Trong biểu thức (1) khi tính  f  x, y dy thì ta coi x là hằng số.
c
b

- Trong biểu thức (2) khi tính  f  x, y dx thì ta coi y là hằng số.
a

- Nếu f  x, y   g  x  .h  y  và D : a  x  b, c  y  d thì:
b d

 f  x, y  dxdy   g  x dx. h  y dy


D a c

 Trường hợp 2: D  M  x, y  : a  x  b, y1  x   y  y2  x  và z  f  x, y  liên tục trên D thì:


y2  x 
b b  y2  x  
  f  x, y  dxdy   dx.  f  x, y dy     f  x, y  dy dx (3)
a  
D a y1  x   y1  x 
 Trường hợp 3: D  M  x, y  : x1  y   x  x2  y  , c  y  d  và z  f  x, y  liên tục trên D thì:
x2  y  d  x2  y 
d 
  f  x, y  dxdy   dy.  f  x, y dx     f  x, y  dx dy (4)
D c x1  y  c 
 x1  y  
3. Đổi biến số trong hệ đề-các.
 Phương pháp:
 x  x  u , v 
 Bước 1: Đặt  .
 y  y  u , v 
xu' xv'
 Bước 2: Tính J   dxdy  J du.dv
yu' yv'
 Bước 3: Xác định D x, y   D'u ,v  .
Xem nhiều tài liệu hơn tại https://www.facebook.com/groups/tailieubachkhoa
 Bước 4: Tính I   f  x  u, v  , y  u, v  . J dudv.
D'

4. Tích phân trong tọa độ cực.


x2 y 2
DÊu hiÖu nhËn biÕt:  f  x, y  dxdy mà D chứa biểu thức: x 2  y 2 ;  .
D
a 2 b2
 Phương pháp:
 x  r cos 
 Đặt: 
 y  r sin 
xr' x' cos  r sin 
 Tính: J    r  dxdy  rdr.d .
y '
r y'
sin  r cos 
 Xác định D x, y   D' r ,  .

 Tính I   f  r cos  , r sin  .rdrd.


D'

 Trường hợp 1: Gốc cực O nằm ngoài miền D.


Xác định hai tia xuất phát từ O giới hạn miền
(D). Giả sử là:
  1 ,   2 1  2  suy ra cận  :
1    2
 x  r cos 
Thay  vào biên D.
 y  r sin 
 r  r1   , r  r2   .  r1    r2    suy
ta cận r: r1    r  r2   .
1     2
Vậy: D ' :  (Tính theo r
r1    r  r2  
trước,  sau).

 Trường hợp 2: Gốc cực O nằm trong miền D.


Luôn có:
 0    2 .
 x  r cos 
 Thay  vào biên D  r  r   . Khi đó: 0  r  r  
 y  r sin 
0    2

Vậy D ' :  .
0  r  r  
 Trường hợp 3: Gốc cực O nằm trên biên của miền D.
Xem nhiều tài liệu hơn tại https://www.facebook.com/groups/tailieubachkhoa
Xác định hai tia xuất phát từ O giới hạn miền
(D). Giả sử là:
  1 ,   2 1  2  suy ra cận  :
1    2
 x  r cos 
Thay  vào biên D
 y  r sin 

1    2
r  0 Vậy: D ' : 
  0  r  r   0  r  r  
 r  r  
Bài tập Tích phân kép Blog: www.caotu28.blogspot.com
BÀI TẬP TÍCH PHÂN KÉP
(Lưu ý: Tài liệu đã cho chưa được thẩm định nên có phần chưa chính xác hoàn toàn)
y
Tính các tích phân kép:
y = x2

Cho x2 = 2 – x để xác định giao điểm của hai đường:


x1= 2 x2= x
y = x2 và y = 2 – x
x2 + x = 0 có 2 nghiệm: x1 = 1 và x2 = – 2 y=

Vậy:
Vì đường y = 2 – x nằm trên đường y = x2

Tính tích phân theo y, coi x như hằng số:

Để cho “dễ nhìn, quen mặt”, ta đặt x = y

Trang 1
ST&BS: Cao Văn Tú Email: caotua5lg3@gmail.com
Bài tập Tích phân kép Blog: www.caotu28.blogspot.com
y
dx = dy. y=2

Tích phân I không đổi.


2
Vẽ : y=
x = 0, y = 0;
1
x = 1, y = 1;
x = 4, y = 2. x
Vẽ 4

Vậy: D: x=1

nên:

y=

đổi trục tọa độ: x = rcos


y = rsin
2 2 2 2
1 r cos + r sin
2 2
1 r (cos + sin2
1 r2 ((cos2 + sin2
y=
12 r2 22 1 r
x y lấy dấu = để tính 2 con

x=y ; (vì x = y)

Trang 2
ST&BS: Cao Văn Tú Email: caotua5lg3@gmail.com
Bài tập Tích phân kép Blog: www.caotu28.blogspot.com
y= ;

Bấm máy

sai
đặt: x – 1 = rcos
r2cos2 + r2sin2 =12 x
đúng
y = rsin r2 =12
vậy: vì y

(vì r không âm)


(thì sin
y

x
Trang 3
ST&BS: Cao Văn Tú Email: caotua5lg3@gmail.com
Bài tập Tích phân kép Blog: www.caotu28.blogspot.com

Xét:

Đặt lại: x = rcos


y = rsin r2 =2rcos r = 2cos

Trang 4
ST&BS: Cao Văn Tú Email: caotua5lg3@gmail.com
Bài tập Tích phân kép Blog: www.caotu28.blogspot.com

Đổi biến: D:
y
x2 + y2
r2 r2 22

Nhìn vào hình:


hay x

y=x

2y =

Trang 5
ST&BS: Cao Văn Tú Email: caotua5lg3@gmail.com
Bài tập Tích phân kép Blog: www.caotu28.blogspot.com

(a) Đường tròn tâm I(0, 1) bán kính r = 1.

y y=x
(b) Đường
tròn tâm I1(0, 2) bán kính r1 = 2.
(a)

(b)
1 2 x

Kết hợp:
y x cận dưới
x 0 cận trên

Xét

Trang 6
ST&BS: Cao Văn Tú Email: caotua5lg3@gmail.com

You might also like