UNIVERZITET U SARAJEVU

FAKULTET ZA KRIMINALISTIKU, KRIMINOLOGIJU I SIGURNOSNE

STUDIJE

KONTAKTNA TEORIJA U TRASEOLOGIJI

Seminarski rad

Predmet: Kriminalistika 4–forenzika

Student: Nermin Hadžić

Broj indexa:5780

Sarajevo, april, 2018.

 UNIVERZITET U SARAJEVU

FAKULTET ZA KRIMINALISTIKU, KRIMINOLOGIJU I SIGURNOSNE

STUDIJE

KONTAKTNA TEORIJA U TRASEOLOGIJI

Seminarski rad

Predmet: Kriminalistika 4-forenzika

Student: Nermin Hadžić

Broj indexa: 5780

Mentor: Prof.dr. Nebojša Bojanić

Sarajevo, april, 2018.

Sadržaj: Y

Uvod............................................................................................................................................3
1. Traeseologija i kontaktna teorija – Edmond Locard..........................................................3
1.1.Suština i značaj kontaktne teorije – Edmond Locar..........................................................4
1.2. Biološki tragovi i značaj kontaktne teorije za njih...........................................................4
Zaključak:...................................................................................................................................5
Literatura:....................................................................................................................................6

Uvod
U deliktnom postupku utvrđivanja materijalne istine tragovi imaju veliki značaj. Taj značaj
daje im prije svega njihova stroga objektivnost,nasuprot subjektivnosti ličnih dokaza.
Međutim,tragovi ili „nijemi svedoci“ kako ih nazivaju neki kriminalisti, „ iako ne govore
cjeovitu istinu, ipak govore samo istinu“,kako to kaže poznati francuski kriminalista Lokar.
Svaki dodir sa bilo kakvim predmetom ili bilo kakav kontakt u nekom objektu ostaviti će svoj
pečat mogućeg počinitelja određenog krivičnog djela. Kontaktna teorija, odnosno njena
suština ogleda se u tome da čovjek koji prođe kroz određenu prostoriju i dođe u doticaj sa
ostalim ljudima u njoj nesvjesno će ondje nešto ostaviti, a nešto drugo ponjeti sa sobom. To
“nešto” uglavnom se ne vidi, ne čuje I ne može se izmjeriti. Ali na to treba računati. .
Biološki mikrotragovi su gotovo redovito pristni na poprištu svih krivičnih djela, gdje se god
našao čovjek. Preciznije rečeno, po „ kontaktnoj teoriji mikrotragovi se prenose sa počinitelja
krivičnog djela na poprište djela , odnosno na žrtvu, ili obrnuto sa mjesta izvršenja delikta ili
sa žrtve na počinitelja.
 1. Traseologija i kontaktna teorija – Edmond Locard

Prije svega ćemo obratiti pažnju o samoj naučnoj disciplini koja se bavi tragovima i upoznati
sa nekoliko vrsta tragova. Gorkić, S. (1981)., u svojoj knjizi „Medicinska kriminalistika“ kaže
da je traseologija kriminalističko-tehnička disciplina, koja se bavi problemima
pronalaženja,obezbjeđenja, fiksiranja i tumačenja materijalnih tragova krivičnih djela. Ovako
širok pojam traseologije, trag krivičnog djela posmatra kao bezbroj najraznovrsnijih
materijalnih promjena, koje se nikako ne mogu obuhvatiti na jednom mjestu, te ćemo se
ograničiti samo na one vrste tragova, koje najčešće nalazimo i koristimo za rasvetljavanje
krivičnog djela. Prilikom ocjene značaja i vrijednosti pojedinih tragova,treba uvijek imati na
umu Lokarovu misao da pojedini trag, sam za sebe, ne govori cjelovitu istinu nego najčešće
samo dio te istine, te da do cjelovite istine-materijalne istine treba da dođemo tek
kombinovanim korištenjem podataka,koje nam pružaju i svi ostali materijalni i lični dokazi.
Postupke učinioca krivičnog dela ne možemo uvijek mjeriti logikom prosječnog čovjeka, u
posebnom psihičkom stanju,u kojem se nalazi prilikom izvršenja krivičnog djela, on može da
postupi na način, koji mjeren logikom prosječnog čovjeka,ne bi bio logičan i normalan.
Pretjerana očiglednost i logičnost izvesnih okolnosti krivičnog djela morala bi,naprotiv, da
izazove podozrenje kod iskusnog kriminaliste.

Maksinović, R. i Todorić, U. ( 1995), u djelu „Kriminalistička tehnika“ kažu: „Trag je svako

namjerno ili nenamjerno izazvana materijalna promjena, vidljiva ili golim okom nevidljiva,
koja je u uzročnoj vezi sa krivičnim djelom ili bilo kojim događajem čije je razjašnjavanje
vezano sa kriminalističkim poslovima.“ Trag upućuju na motiv izvršenja krivičnog djela, kao
i na identitet nepoznatog počinitelja ili žrtve, a mogu doprinijeti utvrđivanju je li mjesto
događaja zaista ono mjesto na kojem se krivično djelo i dogodilo. Ovo posljednje je važno
zbog činjenice što tragovi mogu nastati na dva načina: neposrednim kontaktom s tijelom ili
odjećom osobe, predmetom ili mjestom događaja, te posredno - prenošenjem na žrtvu,
počinitelja, svjedoka, predmet ili mjesto događaja (tzv. sekundarni prijenos).

Primorac, D. i suradnici, (2008) u „ Analizi DNA u sudskoj medicini i pravosuđu“ kažu da pri
tome treba imati na umu da se materijalni tragovi pojavljuju u dva oblika : 1. kvantitativnom
obliku - količina: mikrotragovi (nisu vidljivi okom) i makrotragovi  (oku vidljivi), 2.
kvalitativnom obliku - vrsta: biološki,  kemijski, fizikalni i ostali tragovi.
1.1.Suština i značaj kontaktne teorije – Edmond Locar

Milisavljević, M. (2000) u „Osnovi forenzičke biologije“ kaže da je ova teorija formulirana je

prije pedestet godina i nazvana je “Locardova torija razmjene”. Po tom zakonu, odnosno
principu čovjek koji prođe kroz određenu prostoriju i dođe u doticaj sa ostalim ljudima u njoj
nesvjesno će ondje nešto ostaviti, a nešto drugo ponijeti sa sobom. To “nešto” uglavnom se ne
vidi, ne čuje i ne može se izmjeriti. Ali na to treba računati.

Pionir forenzičke nauke- Edmon Locard – čuvena kontakt teorija, svaki kontakt ostavlja trag,
kad dva predmeta dođu u međusobni dodir dolazi do uzajamnog prenosa čestica sa jednog na
drugi predmet. Dobijeni tragovi nazivaju se kontaktni tragovi.

Maksinović, R., Todorić, U. ( 1995), u djelu „Kriminalistička tehnika“ ističu: „Trag je

materijalna promjena u objektivnoj stvarnosti ili nosilac informacija koji upućuje na neku
činjenicu.“

1.2. Biološki tragovi i značaj kontaktne teorije za njih

Biološki tragovi u širem smislu predstavljaju materijalne promjene na svim živim bićima,
biljkama, životinjama, ljudima i slično, dok biološki tragovi u užem smislu predstavljaju
tragove koji su ljudskog porijekla. U kriminalističkoj praksi od svih bioloških tragova najveća
vjera poklanja se tragovima krvi, pa se najviše i upućuje zahtjev za njihovim pronalaženjem i
vještačenjem. Međutim objektivnoo posmatrano ništa manju vrijednost nemaju i ostali
biološki tragovi : 1. dlake, 2. sperma, 3. pljuvačka, 4.ispljuvak, 5. nokti. Razlozi su neznanje,
neupućenost, i rezignacija u pogledu dragocjenosti i ozbiljnosti, koje ovi tragovi pružaju kao
materijalni dokazi. Biološki mikrotragovi su gotovo redovito pristni na poprištu svih
krivičnih djela, gdje se god našao čovjek. Posebno je značajna kod krvnih i seksualnih
delikata. Miktrotragovi se nazivaju i kontaktnim , budući da nastaju intimnijim dodirom,
odnosno kontaktom dva oredmeta, njihovim dinamizmom, pa se prenose sa jednog na
drugogi. Preciznije rečeno, po „ kontaktnoj teoriji mikrotragovi se prenose sa počinitelja
krivičnog djela na poprište djela , odnosno na žrtvu, ili obrnuto sa mjesta izvršenja delikta ili
sa žrtve na počinitelja: 1. počinitelj, 2. žrtva, 3. uorište delikta, 4. predmet izvršenja delikta
( oruđe ili oružje). Mikrotragovi se spominju još od utemeljenja moderne kriminalistike,
(Gross, Lokar, Brining..) , naglašava se njihov izuzetan značaj. Međutim, tek se posljednih
decenija postepeno uvode u svakodnevnoj praksi tako da, „ kontaktna teorija“ sada zaživljava.
(Ramljak, A. ( 1999), Medicinska kriminalistika)

Zaključak:

Traseologija kao naučna disciplina bavi se izstrazivanjem, prolanaskom i drugom obradom

materijalnih tragova. Ova naučna disciplina posmatra trag koji sam za sebe,ne govori
cjelovitu istinu nego najčešće samo dio te istine,te da do cjelovite istine-materijalne istine
treba da dođemo tek kombinovanim korištenjem podataka,koje nam pružaju i svi ostali
materijalni i lični dokazi. Kada se radi o kontaktnoj teoriji ona jasno ukazuje da čovjek koji
prođe kroz određenu prostoriju i dođe u doticaj sa ostalim ljudima u njoj nesvjesno će ondje
nešto ostaviti, a nešto drugo ponjeti sa sobom. Iz ovoga slijedi da svaki kontakt ostavlja trag, i
da je nemoguće prekriti počinjeno krivično djelo. Biološki mikrotragovi se izuzetno vežu za
ovu teoriju jer se miktrotragovi nazivaju i kontaktnim , budući da nastaju intimnijim
dodirom, odnosno kontaktom dva poredmeta, njihovim dinamizmom, pa se prenose sa jednog
na drugog i tako nastaje jedan ili više mikrotragova.
Literatura:

1. Maksinović, R., Todorić, U. ( 1995), Kriminalistička tehnika , Policijska akademija,

Beograd
2. Milisavljević, M. (2000), Osnovi forenzičke biologije, Sarajevo, UG Obrazovanje
gradi BIH
3. Primorac, D. i suradnici, (2008), Analiza DNA u sudskoj medicini i pravosuđu, Zagreb
4. Ramljak, A. ( 1999), Medicinska kriminalistika, Fakultet kriminalističkih nauka,
Sarajevo
5. Gorkić, S. (1981), Medicinska kriminalistika, Beograd, Privredna štampa