UNIVERZITET U SARAJEVU

FAKULTET ZA KRIMINALISTIKU, KRIMINOLOGIJU I SIGURNOSNE STUDIJE

Elma Mušanović, Alen Muratović, Elma Musić, Emir Oglečevac, Tarik Omeragić

PRIMJENA METODA TEHNIČKIH NAUKA U KRIMINALISTIČKOJ

PROCEDURI

Mentor: Prof. dr Eldan Mujanović

Sarajevo, novembar 2019. godine

1
Sadržaj

1. Uvod..............................................................................................................................................3
2. Pojam kriminalističke procedure...................................................................................................3
3. Kriminalistička tehnika..................................................................................................................5
4. Angažovanje stručnih lica prilikom otkrivanja krivičnih djela......................................................6
4.1 Kriminalističko-tehnički stručnjaci.............................................................................................6
4.2 Vanjski stručnjaci.......................................................................................................................7
5. Vještaci i vještačenja.....................................................................................................................8
5.1 Vrste vještačenja..........................................................................................................................9
6. Identifikacija pomoću otkrića iz područja tehničke nauke...........................................................10
6.1 Fotografisanje i prepoznavanje..................................................................................................10
6.2 Daktiloskopija......................................................................................................................10
7. Otkrivanje IT krivičnih djela i njihovih izvršioca........................................................................12
8. Pravljenje i unošenje računarskih virusa......................................................................................13
8.1 Hakeri........................................................................................................................................13
8.2 Pouzdanost biometrijskih sistema identifikacije........................................................................14
9. Zaključak.....................................................................................................................................14
10. Literatura.................................................................................................................................15

2
 1. Uvod

U ovom radu je obrađena tema pod nazivom „ Primjena metoda tehničkih nauka u
kriminalističkoj proceduri“. Tema je obrađena kroz 8 poglavlja. U prvom poglavlju je
objašnjen pojam kriminalističke procedure. U drugom poglavlju smo prezentirali
kriminalističke tehnike sa klasifikacijama kriminalističko tehničkih i vanjskih stručnjaka.
Zatim će biti dat osvrt na vještake i vještačenja te identifikaciju pomoću otkrića iz područja
tehničke nauke, dok će u posljednja dva poglavlja biti prezentirani otkrivanje IT krivičnih
djela i njihovih izvršioca te pravljenje i unošenje računarskih virusa.

2. Pojam kriminalističke procedure

U sociologijskom smislu kriminalističko istraživanje je sistem radnji i odnosa. Radne

operacije se na jednak način obavljaju u istovrsnim situacijama. S obzirom na to
kriminalističko istraživanje je cjelina s istovjetnim sistemom i tredoslijedom radnji. Cjelina s
takvim značajkama se u sociologiji shvaća kao procedura. Kriminalističko istraživanje
uvjetuje strukturni, telelogijski i realni sastojci. Kriminalistika istražuje okolnosti u vezi
neposredno prijetećeg ili počinjenog kaznenog djela i počinitelja. Budući da kriminalističko
istraživanje dovodi do konkretnih saznanja o pojavi kaznenog djela moguće je njihova
primjena i u djelatnosti njihova spriječavanja. Kriminalistika se dijeli na represivnu i
preventivnu. Represivna kriminalistika ili kriminalistika u užem smislu riječi je nužna
komponenta radnji prikupljanja podataka o kaznenom djelu i počinitelju u studiju otkrivanja i
vođenja kaznenog postupka. Preventivna kriminalistika je usmjerena sustavnom istraživanju
mjera kojima se spriječava počinjenje kaznenih djela. U uvjetima određenim kaznenim
pravom, kriminalističko istraživanje počinje najranije s pripremanjem određenog kaznenog
djela. Zaštita od mogućih ili čak vjerovatnih (ali još nepipremanih) kaznenih djela nije ni
predmet, ni zadaća kriminalistike. Time se bave strategija zaštite od kriminaliteta, kriminalna
politika, kriminologija i druge discpilne. One se koriste saznanjima i metodama
kriminalistike. Temeljna dva oblika prikupljanja podataka jesu izvidi kaznenih djela i radnje
kaznenog postupka. Oni nisu jedini oblici postupanja u prikupljanju podatak o kaznenom
djelu.Međutim, obje skupine radnji imaju uvijek nužno dvije komponente: formalnu (pravom
određenu) i stvarnu (provedbenu). Ispitivanje osobe, očevid i pretraga su postupovne radnje.
Da bi se rezultati mogli upotrijebiti kao dokazi u kaznenom postupku, radnje se moraju

3
provesti prema propisima kaznenog postupka, odnosno u obliku i pod uvjetima koji su
uređeni propisima kaznenog postupka. To je postupovna komponenta. No, kako će se u tim
okvirima i uvjetima konkretno provesti radnja uređuju pravila kriminalistike. To je
kriminalistička procedura. Izvidi kaznenih djela nisu postupovne radnje. U pravilu, njihovi
se rezulati ne mogu upotrijebiti kao dokaz o kaznenom postupku. No, i onda kad rezulati
izvida ne mogu biti upotrijebljeni kao dokaz postoje pravila (policijskog zakonodavstva, ali i
temeljne ustavne odredbe o slobodama i pravima čovjeka) koja određuju oblike (forme)
postupanja. Pregled i prikupljanje obavijesti kao izvidi kaznenih djela imaju dvije
komponente:

1. Pravom uređene forme u kojima se izvode (postupovna komponenta koja je za izvide

jednim dijelom uređena izvanpostupovnim, policijskim propisima) i
2. Stvarni, realni sadržaj od kojeg se sastoje (kriminalističke komponente).

Postupovna (formalna) komponenta se odnosi u pravilu na uvjete provedbe. Izvidi

prepostavljaju veću slobodu djelovanja. To je osnova razlikovanja cjelokupne kriminalistike
na heurističku (otkrivačku) i silogističku (dokaznu) kriminalistiku. Pravila kriminalističkog
istraživanja, na odgovarajući način primjenjuju i drugi subjekti (branitelj, privatni istražitelj).

Formalna komponenta je uvjet koji određuje upotrebljivost saznanja prikupljenih

istraživačkom radnjom. Ako nije postupljeno u skladu s postupovnim pravilima, prikupljanja
saznanja neće se moći upotrijebiti.

Sistem kriminalističke procedure. Kriminalistička procedura je osobit sistem. Objekti koji ga

tvore ulaze stalno u određene procese. Prema značajkama, kriminalističke je procedura
stohastičan, probabilističan ili vjerojatnosan sistem. Promjenom stanja sistema
kriminalističke procedure stvara informaciju što je njegova glavna svrha.

4
 3. Kriminalistička tehnika

Kriminalistička tehnika je grana kriminalistike koja prikuplja, proučava, prilagođava,

usavršava i primjenjuje metode različitih prirodnih, tehničkih i drugih nauka i vještina, a sve
u cilju registracije i identifikacije lica, leševa i predmeta. Dakle, pomoću ovih metoda i
sredstava pronalaze se, obezbjeđuju, fiksiraju i tumače tragovi i predmeti krivičnih djela, da
bi se razjasnile bitne okolnosti za rasvjetljavanje krivičnih djela, identifikaciju izvršilaca ili
drugih lica. Sa stanovišta kriminalističke tehnike tragovi i predmeti nazivaju se objektivni
nalaz. Kriminalistička tehnika se može podijeliti na operativnu i laboratorijsku ili istražnu.
Operativna kriminalistička tehnika je grana kriminalističke tehnike koja se bavi
pronalaženjm, usavršavanjem i primjenama najprikladnijih naučno-tehničkih metoda,
postupaka i sredstava koja imaju za cilj da se omogući što kvalitetnije prikupljanje
materijalnih dokaza. Istražna ili laboratorijska kriminalistička tehnika služi za ispitivanje i
analizu tragova i predmeta u postupku vještačenja.

Metode kriminalistike dijele se na:

a) one koje primjenjuje kriminalistička trasologija radi otkrivanja, fiksiranja i dešifrovanja

kriminalističkih materijalnih informacija, i ulaze u sferu prirodnih i tehničkih nauka
(prirodnonaučna kriminalistika), i

b) metode koje po svojoj prirodi predstavljaju saznanja društvenih (humanističkih) nauka i

koriste se u okviru kriminalističke strategije, taktike i metodike.

Metode koje se koriste u kriminalistici dijele se na:

a) metode formirane u drugim naukama, preuzete u kriminalistici, i

b) izvorno kriminalističke metode, odnosno one koje je formirala kriminalistika kako bi

mogla da ostvari svoje zadatke.

Sastavni dio kriminalističke metodologije je, ustvari, učenje o metodama saznanja,

formiranja teoretskih pravila. Prema tome, kriminalistika preuzima, usvaja i neposredno
koristi metode prirodnih, drštvenih, i tehničkih nauka, koje su u potpunosti prilagođene
osnovnim zadacima kriminalistik.

5
 4. Angažovanje stručnih lica prilikom otkrivanja krivičnih djela

Prilikom otkrivanja i istraživanja krivičnih djela često se susrećemo sa pitanjima na koja

nije moguće odgovoriti bez specijaliziranog znanja i prakse iz područja na koje se pitanje
odnosi.. Da bi se riješili komplikovani slučajevi traži se pomoć stručnjaka kod otkrivanja i
istraživanja, odnosno objašnjavanja nekih činjenica u fazi otkrivanja i istraživanja krivičnih
djela. Stručnjaci nam mogu pomoći u različitim fazama otkrivanja i istraživanja krivičnih
djela. Stručna pomoć se traži od stručnjaka iz različitih područja nauke. Najčešće se traži
pomoć od kriminalističko-tehničkog i sudskomedicinskog područja. U praksi se pokazalo da
je prisutnost tih stručnjaka potrebna najčešće na mjestu događaja da bi se određenim
tehničkim pomagalima i znanjem otkrili tragovi, da bi se istraživali i tumačili. Dakle, stručna
pomoć je nužna i neodložna, jer se samo na osnovu stručnih mišljenja, obavljenih pretraga i
drugih naučnih postupaka mogu nastaviti istraživanja, te određene radnje i postupci.

4.1 Kriminalističko-tehnički stručnjaci

Policiji ili kriminalisti uglavnom pomaže kriminalističko-tehnički stručnjak, koji je također

ovlašteno službeno lice ministarstva unutrašnjih poslova.

Kriminalističko-tehnički stručnjaci imaju posebna znanja iz područja otkrivanja, osiguranja,

istraživanja i tumačenja tragova.

Kriminalističko-tehnički stručnjaci se mogu podijeliti na:

a) kriminalističke tehničare, i

b) kriminalističko-tehničke inspektore.

a) Kriminalistički tehničari imaju znanje i opremu potrebnu za traženje i osiguranja tragova,

kao i za druge kriminalističko-tehničke radnje na mjestu događaja, prilikom pretraga stana
itd.

b) Kriminalističko-tehnički inspektori su, ustvari, kriminalističko-tehnički eksperti. Oni su

specijalisti koji su osposobljeni i opremljeni za pojedine vrste kriminalističko-tehničkih
pretraga (npr. daktiloskopskom, grafološkom, hemijskom, biološkom, fizikalnom i

6
fotografskom laboratorijom). Tragove koje pronađu kriminalistički tehničari šalju
kriminalističko-tehničkim stručnjacima, koji vrše određene laboratorijske pretrage, te daju
pismeno stručno mišljenje-ekspertizu.

4.2 Vanjski stručnjaci

U slučajevima kada se radi o stručnim područjima, a ta područja kriminalističko-

tehnički stručnjaci ne poznaju (nemaju tehničku opremu ili znanje) pozivamo u pomoć
vanjske stručnjake. Tu spadaju:

a) stručnjaci sudske medicine (npr. šta je uzrok smrti),

b) ljekari opšte prakse (npr. kod sumnjivih i iznenadnih smrti),

c) stručnjaci sa različitih fakulteta (npr. elektrotehničkog, mašinskog, građevinskog,

saobraćajnog itd.),

d) razni drugi stručnjaci (npr. iz područja knjigovodstva, finansija, eksploziva itd.), I

e) naučni instituti (npr. institut za kriminologiju, zavod za istraživanje materijala I

konstrukcija, veterinarski zavod itd.).

5. Vještaci i vještačenja

Vještačenje spada u istražne djelatnosti koje se mogu preduzeti po naredbi suda, kako u
pretkrivičnom tako i u krivičnom postupku. Vještačenjem se uvijek utvrđuju ili razjašnjavaju
činjenice u postupku uz pomoć vještaka. Dakle, vještačenje predstavlja primjenu naučnih i
tehničkih postupaka i metoda za utvrđivanje ili ocjenu neke važne činjenice koja je od
značaja za razjašnjenje pojedinih značajnih pitanja u krivičnom postuku, a za njeno
utvrđivanje ili ocjenu potrebno je stručno znanje sa kojima ne raspolaže organ koji vodi
postupak. Vještačenje može da bude povjereno i stručnoj ustanovi i državnom organu.

7
 Vještačenje uvijek vrši određeni vještak ili grupa vještaka. Prema tome, organ koji
naređuje vještačenje, obavezno angažuje stručnjake iz pojedinih oblasti kako bi utvrdio i
razjasnio neke važne činjenice koje su bitne za krivični postupak.

. Sam postupak vještačenja sastoji se iz tri faze:

a) uvodna,

b) operativna, i

c) faza donošenja zaključaka o vještačenju.

a) U uvodnoj fazi vještak se poziva i upoznaje sa krivičnim predmetom i zadatkom

vještačenja. Uručuje mu se naredba o vještačenju i materijal koji treba da vještači sa
pratećom dokumentacijom. Da bi vještak mogao uspješno dejstvovati, treba ga potpuno
informisati o cjelokupnom dokaznom materijalu. Također se na zahtjev vještaka mogu
izvoditi novi dokazi kako bi se utvrdile činjenice koje su bitne za vještačenje.

b) Operativna faza je neposredno vještačenje, koju sprovodi lično vještak. On je saradnik u

postupku koji se služi u svom radu naučnim metodama i može da pruži pravilnu ekspertizu
samo ako ima saznanja o okolnostima u njihovoj povezanosti.

c) Faza donošenja zaključaka o vještačenju. U ovoj fazi vještačenja, vještak daje nalaz i
mišljenje na osnovu sprovedenih ispitivanja. Vještak će u nalazu da navede metode koje je
primijenio i objektivne rezultate koje je dobio opisujući materijal koji je vještačio. Također,
vještak iznosi i svoje stručne zaključke koji proizilaze iz objektivnog nalaza. U nalazu vještak
mora da navede razloge na osnovu kojih je došao do zaključaka. Pored toga, on navodi na
osnovu kojih pravila nauke i tehnike je došao do zaključaka. Nalaz vještaka mora da bude
razumljiv, jasan, i bez upotrebe strogo naučnih i stručnih izraza. Nalaz vještaka predstavlja
rezultate sprovedenog vještačenja i utvrđenih činjenica. Vještak sačinjava zapisnik o
vještačenju i uz njega prilaže dokumentaciju koja je nastala njegovim sprovođenjem u vidu
fotografija, grafikona, proračuna koji potkrepljuju dobijene rezultate. Nalaz i mišljenje su
dokazna sredstva personalnomaterijalnog karaktera.

8
5.1 Vrste vještačenja

Kod kriminalističkih vještačenja, kao stručne djelatnosti kriminalističkih stručnjaka,

primjenjuju se različiti kriterijumi za klasifikaciju u krivičnom postupku. Razlog zbog kojeg
se vrši podjela je što su predmeti vještačenja različiti. Vještačenja se mogu podijeliti:

a) prema predmetu,

b) prema redoslijedu, i

c) prema specijalnosti.

a) prema predmetu – tu spadaju vještačenje mjesta, stvari i živih bića,

b) prema redosljedu – tu spadaju prvo, dopunsko, i ponovno vještačenje.

Ponovna vještačenja se određuju u slučajevima kada nalaz vještaka protivriječi

nepobitno utvrđenom dokaznom materijalu, kada vještak nije primijenio pravilne metode ili
nije primijenio najpodesnije metode, kada se pojavi sumnja u stručnost vještaka i kada
vještak da zaključak koji je netačan i pogriješan.

c) prema specijalnosti – je poznata klasifikacija koja se vrši prema vrsti stručnog znanja ili
umijeća koja primjenjuju vještaci u svom radu (npr. sudsko-medicinska, psihijatrijska,
knjigovdstvena, kriminalistička, tehnološka i druga vještačenja). Da bi se neka vještačenja
sprovela, potrebno je prethodno da se izvrše laboratorijska vještačenja kod kojih se vrše razna
ispitivanja (npr. krvi, urina, sperme, hemijska, biološka i sl.). Da bi se rasvijetlilo krivično
djelo i otkrio izvršilac, potrebna su i određena kriminalistička vještačenja, a koja su
najbrojnija, a u praksi svakako najčešća. Značaj ovih vještačenja je naročito veliki prilikom
otkrivanja nepoznatih izvršilaca krivičnih djela, i to posebno u pretkrivičnom postupku.
Razni tragovi ispituju se putem daktiloskopskih, traseoloških, balističkih, bioloških i drugih
kriminalističkih vještačenja i metoda (npr. stopala, tragovi zuba, papilarnih linija, trgovi
biološkog porijekla i sl.). Kod tragova biološkog porijekla ispituje se (npr. krv, mokraća,
dlake, izmet, pljuvačke), potom tragovi vozila, alata, vatrenog oružja, tragovi prašine, blata,
boje, odjeće, vlakna i sl. Također se vrši vještačenje raznih falsifikata (npr. ispravka čekova,
kreditnih kartica, novčanica i dr.).

9
 6. Identifikacija pomoću otkrića iz područja tehničke nauke

6.1 Fotografisanje i prepoznavanje

Fotografisanje i prepoznavanje na osnovu fotografije predstavlja solidnu metodu u

prepoznavanju, ali kako je i ona sugestibilna mora se uzeti sa rezervom. Mogućnost
kompjuterske obrade i fotomontaže može umanjiti autentičnost fotografije. U policijske svrhe
koristi se uniformno fotografisanje u zatvorenom prostoru, u razmeri 1:10, i to fotografisanje
u tri ioze, sprijeda, desni profil i ljevi poluprofil. Za prepoznavanje leševa na osnovu
fotografija neophodno je leš dodatno pripremiti. Prije svega, prije fotografisanja eventualne
povrede na licu treba kozmetički obraditi, očešljati kosu, otvoriti očne kapke, vratiti vještačku
vilicu i sl. Predočavanje fotografija uništava dokaznu vrijednost kasnijeg prepoznavanja lica
uživo.

6.2 Daktiloskopija

Daktiloskopija je kriminalistička metoda koja proučava, upoređuje, klasifikuje i

registruje papilarne linije s ciljem identifikacije lica, i to prije svega učinilaca krivičnih djela.
U upotrebi je od početka dvadesetog stoljeća zbog toga što su otisci prstiju:

1. jednoznačni (ne postoje dvije osobe, čak niti jednojajčani blizanci koji imaju jednake
otiske prstiju),

2. vremenski nepromjenljivi, i

3. potpuno neprikladni za krivotvorenje.

Područje primjene daktiloskopije je svugdje gdje je potrebno relativno jednostavno, brzo i

točno identificarti osobe, kao npr.

1. kriminalistika i obavještajne službe,

2. bankarstvo,

3. trgovina,

10
4. osiguranje ulaska u objekte,

5. pristup radu na računalu ili povjerljivim podacima.

Daktiloskopija je sigurna, jednostavna i najraširenija metoda za utvrđivanje identiteta.

Riječ daktiloskopija nastala je od dvije riječi – (grčke: dactilo - prst i latinske: scopein -
gledati), što bi u grubom prijevodu značilo gledati prst. Tragovi otisaka papilarnih linija
nastaju kao posljedica izlučivanja znoja kroz pore koje se nalaze na papilarnim linijama.

Fizičke metode izazivanja latentnih tragova papilarnih linija su:

- izazivanje latentnih tragova pomoću praškova

- izazivanje pomoću magnetne četkice

- izazivanje pomoću nadimljavanja

Hemijske metode izazivanja i fiksiranja latentnih tragova papilarnih linija:

- izazivanje pomoću cijanoakrilata

- srebronitratom

- ninhidrinom

- jodnim parama

Izazivanje i fotografisanje latentnih tragova papilarnih linija koristeći metoda zračenja

nosioca traga:

- ultraljubičastim zrakama

- primjenom lasera ( laserskim zrakama)

U zapadnim zemljama se ne pravi razlika između otisaka i traga papilarnih linija, nego se
sve što je u vezi sa tim pojmom naziva otisak prsta. U duhu našeg jezika je da izraz otisak
prsta upućuje da se od neke osobe uzimaju otisci, dok trag papilarnih linija upućuje da neka
osoba nesvjesno ostavlja tragove papilarnih linija na određenom predmetu. Pod otiskom se
podrazumijeva namjerno otiskivanje, u ovom slučaju crteža papilarnih linija na neku podlogu
npr. daktiloskopski fiš. Stoga u stručnoj kriminalistčkoj literaturi treba prihvatiti da otisak
prsta uvijek označava crtež papilarnih linija dobijenim daktiloskopiranjem, a trag papilarnih

11
linija crteže papilarnih linija koji su nastali, najčešće, nenamjernim dodirivanjem raznih
površina ili predmeta.

7. Otkrivanje IT krivičnih djela i njihovih izvršioca

Iako će zvučati neprihvatljivo, za neke i nevjerovanto, otkrivanje izvršioca krivičnih djela

u oblasti IT se nimalo ne razlikuje i nije teže u odnosu na otkrivanje izvršioca «klasičnih»
krivičnih djela. Sve radnje otkrivanja i gonjenja, kao i istražne tehnike su apsolutno
primenljive i na ovaj oblik kriminaliteta. Naravno, postoje dva osnovna preduslova koje nije
posebno teško ispuniti kada je država u pitanju, a koji se ogledaju u:

• tehničkoj obuci

• posedovanju odgovarajuće IT opreme.

Navedeni uslovi ne predstavljaju posebnost imajući u vidu da i za druge oblike

specijalizovanog kriminaliteta kao što je organizovani, privredni, finansijski i sl. je potrebna
dodatna posebna obuka organa otkrivanja i gonjenja kao i tehnička opremljenost radi
uspešnog suprotstavljanja istom. Možemo razlikovati dva osnovna pravca prilikom otkrivanja
IT krivičnih djela i njihovih izvršilaca:

• otkrivanje imovinskih IT krivičnih djela i njihovih izvršilaca

• otkrivanje neimovinskih IT krivičnih djela i njihovih izvršilaca

Takozvana «imovinska» IT krivična djela podrazumjevaju pribavljanje opipljive

protivpravne imovinske koristi u vidu pokretnih stvari različite vrijednosti ili novca u
domaćoj ili stranoj valuti. Ono što olakšava postupanje u ovim delima je trag koji za sobom
ostavljaju stvari ili novac a koji je teško ili nemoguće u potpunosti sakriti. Dobar primjer bi
bio otkrivanje 7 ljudi koji su korišćenjem internet oglasa pribavili znatnu protivpravnu
imovinsku korist izvršenjem serije prevara kojim su pribavljali elektronsku opremu, muzičke
instrumente ili novac, a koji predmeti i novac su bili isporučivani na razne adrese ili
bankovne račune.

12
 8. Pravljenje i unošenje računarskih virusa

Predstavlja vrstu krivičnog djela koje ima osnovni i teži oblik. Osnovni oblik čini lice
koje napravi računarski virus u namjeri da ga unese u tuđi računar ili računarsku mrežu.
Radnja izvršenja je sačinjavanje, pravljenje virusa. Šta su to virusi, kako se prave, koje su
njihove vrste ili karakteristike, svrha i sadržina, predstavljaju pitanja koja sudsko vijeće mora
da riješi u svakom konkretnom slučaju kao faktičko pitanje. U tome im stručnu pomoć
pružaju lica sa posebnim znanjima i vještinama - u pitanju su vještaci informatičke struke.
Djelo je završeno samim momentom pravljenja virusa u namjeri da se unese u tuđi računar ili
sistem bez obzira da li je takva namjera i ostvarena u konkretnom slučaju ili ne, a predviđena
kazna je novčana ili kazna zatvora do šest mjeseci Ukoliko je ipak tako sačinjeni virus i unjet,
čime je prouzrokovana bilo imovinska bilo neimovinska šteta, radi se o težem obliku
krivičnog djela, za koje je predviđena odgovarajuća novčana kazna ili kazna zatvora do dvije
godine.

8.1 Hakeri

Napretkom tehnologije pojavljuje se i novi tip kompjuterskih kriminalaca. Riječ je o

hakerima, ljudima koji su opsednuti novom tehnologijom u toj mjeri da je svaki aspekt
njihovog života u manjoj ili većoj mjeri povezan sa kompjuterom. Njihova aktivnost, poznata
pod nazivom haking, odvija se sa ciljem neovlaštenog provaljivanja u tuđe računarske
sisteme, a specifični motivacioni faktori su: intelektualni izazov, radoznalost, zabava, osećaj
svemoći, potreba za trijumfom, osveta, prestiž, nadoknada osjećaja društvene ili lične manje
vrijednosti.

Vrhunsko zadovoljstvo nalaze u samom činu provaljivanja u višestruko obezbjeđene

informacione sisteme, te što su sistemi bolje čuvani, to za njih predstavlja veći izazov. Prema
svom profesionalnom opredeljenju su najčešće programeri ili visoko obrazovani
informatičari, mada je ponekad riječ i o osobama koje su vještinu i znanje stekli baveći se
kompjuterima iz hobija. Nezavisno od motiva koji ih pokreću predstavljaju veliku opasnost,
naročito u situacijama kada se upuštaju u rizične informatičke avanture u osetljivim
13
područjima, kao što su nacionalna bezbjednost, industrija naoružanja, satelitska tehnologija i
slično.

8.2 Pouzdanost biometrijskih sistema identifikacije

Teorijskim radovima i eksperimentalnim studijama je definitivno potvrđeno da će

postojati grupe ljudi na kojima otisak prstiju kao identifikator neće davati dobre rezultate,
zbog oštećenja kože redovno prisutnih kod fizičkih radnika. O tome govore zvanične studije
izvodljivosti nekih zapadnih vlada. Eksperti za biometrijsku identifikaciju navode da,
protivno popularnim verovanjima, biometrijski otisak ne ostaje potpuno isti tokom cijelog
života jer na to utiču mnogi faktori: temperatura, vlaga, prljavština..., dok facijalni skenovi
prave još više problema

Naime, argument promjenljivosti govori o specifičnim promjenama koje mogu zbuniti

biometrijski sistem za identifikaciju, dok argument suštinske nepromjenljivosti govori o
zadržavanju karakterističkih biometrijskih svojstava kroz cijeli život, ma koliko da postoje
odstupanja u različitim vremenskim intervalima koja mogu zbuniti automatski sistem. S tim u
vezi, tvrdnja da su biometrijski sistemi identifikacije nepogriješivi je čista iluzija, mada ih
mnogi upravo tako percipiraju. Ta činjenica da se biometrijski sistemi identifikacije baziraju
na vjerovatnoći, ma kolika ona bila, može dovesti do određenih problema.

9. Zaključak

Tema ovog seminarskog rada je bila „Primjena metoda tehničkih nauka u kriminalističkoj
proceduri“. Kriminalistika je posebna vrsta sistema radnji i odnosa tj. kriminalistička procedura.
Znači polazna osnova njenog određenje u kojoj se prepoznaje strukturni, telelogijski i realni sadržaj.
Dok je kriminalistička tehnika

10. Literatura

Stanković, N., (2016.), Uvod u kriminalistiku, Evropski Univerzitet, Brčko Distrikt

Subotić, O., (2007.), Biometrijski sistemi identifikacije, Institut za političke studije, Beograd

14
Cleetus, J., (2008.), Computer Forensics – Law and Privacy, Conccurent Engineering
Research Center

Pašanski, M., (1987.), Savremene kamikaze, Niro - Književne novine, Beograd

Stanković, N., (), Medicinska kriminalistika, Evropski Univerzitet, Brčko Distrikt

15