1.สมัยพุธกาล 6.

สมัยรั ตนโกสินทร์
หมอชีวกโกมารภัจจ์
ร.1 - พระพุทธยอดฟ้ าจุฬาโลกมหาราช
1. สนใจศึกษาวิชาแพทย์
2. เป็ นอาชีพไม่เบียดเบียนผูใ้ ด 1. ปฏิสงั ขรณ์วดั โพธิ์เป็ นอารามหลวง
3. ศึกษาทีส่ านักทิศาปาโมกข์ ในเมืองตักศิลา 2. รวบรวมจารึกตารายา ฤาษีดดั ตนไว้ตามศาลาราย
4. รักษาคนไข้หนเดียวก็หาย 3. จัดตัง้ กรมหมอ โรงพระโอสถคล ้ายสมัยอยุธยา
5. รักษาโรคริดสีดวงทวาร (พระภคันทละ) 4. หมอรับราชการ เรียก หมอหลวง
ให้พระเจ้าพิมพิศารด้วยการทายา 5. หมอรักษาประชาชนทัว่ ไปเรียกหมอราษฎร หรือหมอเชลยศักดิ์
ร.2 - พระพุทธเลิศหล้ านนภาลัย

2.สมัยพระเจ้ าชัยวรมันที่ 7
1. รวบรวมตารายาจดเป็ นตาราหลวงสาหรับพระโอสถถวาย
2. พ.ศ.2359 ตรากฏหมายพนักงานพระโอสถถวาย
1. ค้นพบศิลาจารึกอาณาจักรขอม พ.ศ.1725 - 1729
ร.3 - พระนั่งเหล้ าเจ้ าอยู่หวั
2. สร้างอโรคยาศาลา 102 แห่ง
1. ปฏิสงั ขรณ์วดั โพธิ์อกี ครัง้
3. มีหมอ พยาบาล เภสัช รวม 92 คน
2. จัดตัง้ วิทยาลัยแพทย์ไทยแห่งแรก “วิทยาลัยแพทย์แผนโบราณวัดโพธิ์”
4. บวงสรวงพระไภสัชยคุรุไวฑูรย์ ด้วยอาหารและยา
3. บันทึกตารับยาไว้บนหินอ่อน ผนังโบสถ์ ศาลาราย
ประวัตกิ ารแพทย์แผนไทย 4. ทรงให้ปนั้ รูปฤษีดดั ตนในท่าต่างๆ เป็ นการจัดการศึกษาให้ประชาชนรูปแบบหนึ่ง “
3.สมัยทวารวดี เป็ นวิทยาลัยการแพทย์เมืองไทย”
5. มีการปลูกฝี ป้องกันไข้ทรพิษ
6. ใช้ยาเม็ดควินิน รักษาไข้จบั สัน่
1. ค้นพบหินบดยา
7. มีมชิ ชัน่ นารีชาวอเมริกนั “นายแพทย์แดนบีช บรัดเลย์”
ร.4 - พระจอมเกล้ าเจ้ าอยู่หวั
4.สมัยสุโขทัย 1. นาการแพทย์ตะวันตกมาใช้โดยเฉพาะสูตกิ รรมสมัยใหม่ ไม่
พ่ อขุนรามคาแหงมหาราช นิยมเพราะแผนไทยเป็ นจารีตประเพณีและวัฒนธรรมสืบเนื่องกัน
มา
1. ทรงสร้างสวนสมุนไพรบนเขาหลวงหรือเขาสรรพยา อ.คีรมี าศ จ.สุโขทัย ร.5 - พระจุลจอมเกล้ าเจ้ าอยู่หวั
ร.7 - สมเด็จพระปกเกล้ าเจ้ าอยู่หวั 1. พ.ศ.2431 จัดตัง้ ศิรริ าชพยาบาล มีการเรียนการสอนแพทย์แผนไทยและ
1. ตรากฎหมายเสนาบดี แบ่งการประกอบโรคศิลปะ แผนตะวันตก หลักสูตร 3 ปี
5.สมัยอยุธยา เป็ น “แผนปัจจุบนั ” และ “แผนโบราณ” 2. พ.ศ.2438 มีการพิมพ์ตาราแพทย์ใช้ในโรงเรียนเป็ นครัง้ แรก
“แพทย์ศาสตร์สงเคราะห์ เล่ม 1 - 4” (เป็ นตาราแห่งชาติฉบับแรก)
สมเด็จพระนารายณ์ มหราช ร.9 - สมเด็จพระเจ้ าอยู่หวั ภูมพ
ิ ลอดุลเดช แต่งโดยพระยาพิษณุประสาทเวช
1. มีระบบจัดหายาที่ชดั เจนสาหรับราษฎร 1. พ.ศ.2500 - จัดตัง้ สมาคมของโรงเรียนแพทย์แผนโบราณ
2. มีแหล่งจาหน่ ายยาและสมุนไพรทัง้ ในและนอกกาแพงเมือง 3. พิมพ์ตาราใหม่ - ฉบับหลวง 2 เล่ม, ฉบับสังเขป (เวชศึกษา) 3 เล่ม
2. พ.ศ.2525 - ก่อตัง้ โรงเรียนอายุรเวทวิทยาลัย โดยศาสตราจารย์พเิ ศษ
3. มีการรวบรวมตารับยาเป็ นครัง้ แรกในประวัตศิ าสตร์ ชื่อ นายแพทย์อวย เกตุสงิ ห์ ร.6 - พระมงกุฎเกล้ าเจ้ าอยู่หวั
“ตาราพระโอสถพระนารายณ์” 1. พ.ศ.2456 สัง่ ยกเลิกวิชาการแพทย์แผนไทย โรงเรียนราชแพทย์วทิ ยาลัย
4. การแพทย์แผนไทยรุ่งเรืองมากโดยเฉพาะการนวดไทย 2. พ.ศ.2466 ประกาศ พรบ.ควบคุมการประกอบโรคศิลปะ
5. การแพทย์ตะวันออกเริ่มเข้ามามีบทบาทโดยมิชชันนารีชาวฝรัง่ เศส
6. มิชชัยนารชาวฝรัง่ เศสได้จดั ตัง้ โรงพยาบาลรักษาโรค