‫عورهبیی ڕۆشن‬ ‫‪2‬‬

‫‪‬‬
‫رهبیی‌ڕۆشن‌‬
‫عه ‌‬
‫‌‬
‫‌‬
‫‪3‬‬ ‫عورهبیی ڕۆشن‬

‫رهبیی‌ڕۆشن‌‬
‫عه ‌‬
‫‌‬
‫‌‬
‫ئامادهكردنی‪‌:‬‬
‫علي‌الجارم‌–‌مصطفی‌أمین‌‬
‫‌‬
‫‌‬
‫وهرگێڕانی‪‌:‬‬
‫‌‌‬
‫مامۆستا‌كرێكار‌‬
‫‌‬
‫بۆ‌پۆلی‪‌:‬‬
‫یهكهمی‌ناوهندی‌ندا‌‬

‫‌‬
‫عورهبیی ڕۆشن‬ ‫‪4‬‬

‫‌‬ ‫رهبیی‌ڕۆشن‬
‫عه ‌‬
‫‌‬

‫علی الجارم –‬ ‫ووسیىــــــــــــــــــــــــــــــی‪:‬‬

‫مصطفی امیه‬
‫مامۆستا كرێكار‬ ‫ويرگێڕاوــــــــــــــــــــــــــی‪:‬‬
‫یًكًمی ودا‬ ‫بۆپـــــــــــــــــــــــــــــــــۆلی‪:‬‬
‫زادی ڕێمان‬ ‫باڵوكردودوــــــًويی‪:‬‬
‫‪3419‬ك‪1038-‬ز‬ ‫ساڵـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ــی‪:‬‬
 ‫‪5‬‬ ‫عورهبیی ڕۆشن‬

‫ْ ُ ُ ْ‬
‫‪‬‬
‫َّ َ ْ َ َ ْ ُ ُ َ َ ْ َ ُ ُ َ ْ َ ْ ُ َ َ ُ ُ‬
‫وز ؤه ُ٘ ِظىا َو ِم ًْ‬ ‫اهلل ِمً ػس ِ‬ ‫هلل هد َمده ووظخ ُِِىه ووظخٔ ِ٘ ُسه‪ ،‬ووِىذ ِب ِ‬ ‫ِبن الحمد ِ‬
‫َ‬ ‫َ َ ْ‬ ‫ُ َ ُ َّ َ ُ َ َ ْ ُ ْ َ‬
‫هاد َي ل ُه‪ .‬ؤػ َه ُد ْؤن َل‬ ‫ِ‬ ‫ال‬ ‫ٗ‬ ‫ؤُ َم ِالىا‪َ ،‬م ًْ َي ْه ِد ِه هللا ٗال م ِلل له‪ ،‬ومً ًل ِل ِل‬ ‫َط ِّئاث ْ‬
‫ِ ِ‬
‫ً َ ُ ُ َ َ ُ ُُ‬ ‫َ‬ ‫َّ‬
‫بل َه بَل ەّٰللا َوؤ َ‬ ‫َٰ‬ ‫َ‬
‫ػه ُد َّؤن مدمـدا ُبده وزطىله‪.‬‬ ‫ِ ِ‬
‫َّ َ‬ ‫َ‬ ‫ًَا َؤ ُّي َها َّالر َ‬
‫ّٰللا َخ َّ‪ُ ٝ‬ج َ‪ٜ‬ا ِج ِه َوَل َج ُم ُىج ًَّ ِبَل َوؤ ُهخم ُّم ْظ ِل ُمى َن‬ ‫ًً َآم ُىىا َّاج ُ‪ٜ‬ىا َّ َ‬
‫ِ‬
‫َّ‬ ‫ََ‬ ‫اض َّاج ُ‪ٜ‬ىا َ َّب ُ‪ُ ١‬م َّالري َز َل َ‪١ُ ٜ‬م ّمً َّه ْ‬ ‫َ َ‬
‫ع َو ِاخ َد ٍة َوزل َ‪ِ ٝ‬م ْن َها َش ْو َح َها َو َبث‬ ‫ٍ‬ ‫٘‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ز‬ ‫ُ‬ ‫َّ‬
‫الى‬ ‫ا‬ ‫ه‬‫َ‬ ‫ي‬‫ُّ‬ ‫ؤ‬ ‫ًا‬
‫ّٰللا َ‪َ ٠‬‬
‫لا ْز َخا َ ۚ ب َّن َّ َ‬ ‫ْ ُ َ َ ً َ ً َ َ ً َ َّ ُ َّ َ َّ َ َ َ ُ َ َ ْ َ‬
‫ان‬ ‫ِ‬ ‫ِمنهما ِزحاَل ‪ِ ٟ‬ثحرا و ِوظاء ۚ واج‪ٜ‬ىا ّٰللا ال ِري حظاءلىن ِب ِه و‬
‫َ ُ‬
‫َُل ُْ‪ْ ١‬م َز ِ‪ًُ ٛ‬با‬
‫ْ‬ ‫َ َ ُّ َ َّ َ َ ُ َّ ُ َّ َ َ ُ ُ َ ْ ً َ ً ُ ْ َ ُ َ َ ُ‬
‫ـ ِل ْح ل‪ْ ١‬م ؤ ُْ َمال‪ْ ١‬م َو ََٔ ِ٘ ْس‬ ‫ًا ؤيها ال ِرًً آمىىا اج‪ٜ‬ىا ّٰللا و‪ٛ‬ىلىا ‪ٛ‬ىَل ط ِدًدا * ً‬
‫َ َ َ َ‬ ‫َل ُ‪ْ ١‬م ُذ ُه َىب ُ‪ْ ١‬م ۗ َو َمً ًُوّ َّ َ‬
‫ّٰللا َو َز ُطىل ُه ٗ َ‪ْ ٜ‬د ٗ َاش ٗ ْى ًشا َُ ٌِ ًُما‬ ‫ِِ‬
‫ََ َُ َ‬ ‫خاب هللا‪َ ،‬و َز َحر َ َ ْ‬ ‫ُ‬ ‫ؿ َد َ‪َ ٚ‬‬ ‫ْ‬ ‫َّ َ ْ ُ َ َّ َ‬
‫ّٰللا َُل ُْ ِه‬ ‫اله ِدي هد ُي مدمـد ؿلی‬ ‫ِ‬ ‫‪ٟ‬‬ ‫ًث‬
‫ِ ِ ِ‬ ‫د‬ ‫الح‬ ‫ؤ‬ ‫ؤما بِد‪ِ ٗ :‬ةن‬
‫َ‬
‫َو َطل َم‬
‫ك َال َلت في َّ‬ ‫َ َ َّ ُ ُ ُ ْ َ ُ َ ُ َّ ُ ْ َ َ ْ َ ٌ َ ُ َّ ْ َ َ َ‬
‫الل ٌت‪َ ،‬و ُ‪َّ ٠‬ل َ‬
‫الى ِاز‪.‬‬ ‫ٍِ‬ ‫ىز مددزاتها‪ ،‬و‪٠‬ل مددز ٍت ِبدُت و‪٠‬ل ِبدُ ٍت ك‬
‫وػس لام ِ‬
‫‪‬‬
‫عورهبیی ڕۆشن‬ ‫‪6‬‬
‫‪ ‬ڕێزماین عورهیب‪‬‬
‫بسای ثاشیصو زىػ‪٢‬ی بهڕێصی زىێىد‪٠‬از‪ ..‬الظال ُلی‪١‬م وزخمت هللا وبس‪٠‬اجه‬
‫بەڕێصجان ثاگاداز دە‪ٟ‬ەیىەوە ‪ٟ‬ە ثە ثاطخە بۆ ثەو ‪ٟ‬ەطاهەیە ‪ٟ‬ە پێؼتر‬
‫ُەزەبییان جا ثامادەیی زىێىدووەو بحریان چۆجەوە‪ ،‬یان ثەواهەی جا هاوەهدییان‬
‫زىێىدووە‪ ،‬بەاڵ خەش دە‪ٟ‬ەن بەزدەوا پێ هەڵگسن جا لە شماوی ػحرینی‬
‫‪ٛ‬ىزثاوی پحرۆش ػازەشا دەبً‪.‬‬
‫هەزوەها لەوەغ ثاگادازیان دە‪ٟ‬ەیىەوە ‪ٟ‬ە ثەوەی لـێرەدا دەیسىێيىەوە‪ ،‬جەنها‬
‫ماددەی زێصمان (هدى ‪ +‬ؿسٖ)ـً و بەض‪ ،‬چىه‪١‬ە بابەجە‪٠‬اوی جسی شمان وە‪٠‬ى‪:‬‬
‫طیظخمی دەهگ و دەزبڕیً (ٗۆهەجی‪ )٣‬و داڕػتن و گ٘خىگۆ‪ ،‬پێىیظتی بە‬
‫ثازاوجً و گىێ گسجً هەیە‪ٟ ،‬ە ثێظخا ثێمە ‪-‬بە دازەوە لەو ‪ٛ‬ۆهآەدا هحن ثەو‬
‫ثاطاه‪٢‬ازییە ب‪١‬ەیً‪ -‬بەاڵ ثىمێدمان هەیە لە داهاجىودا ان ػاء هللا بخىاهحن‪..‬‬
‫ثەمما بابەجە‪٠‬اوی ٗەزهەهگ و ووػە‪ ،‬زێىىوض (ثیمال) زەهگە دواجس بسەیىە بەز‬
‫دەطذ‪ .‬ثە ‪ٟ‬خێبەغ (‪ٟ‬ە س ێ بەزگە) پێؽ شیاجس لە ػەطذ طاڵ لەمەوبەز‬
‫ثەو دوو هىطەزە بەڕێصە (ُلی الجاز و مـو٘ی ؤمحن) لە میظس بۆ ‪ٛ‬ىجاهساهە‬
‫طەزەجاییە‪٠‬اوی وواڵحی زۆیان هىوطیىیاهە‪ ،‬بەاڵ دواجس لە هەمىو حیهاهدا بۆجە‬
‫‪ٟ‬خێبێ‪٢‬ی بەطىودو بەهاوباهگ‪ ،‬بۆیە زەهگە هەجا ثێظخا دەیان حاز چاپ‬
‫‪ٟ‬سابێخەوە‪ ،‬ثێمەغ ‪ٟ‬ە ثاطتی ‪ٛ‬ىجابیاوی ثە دە طاڵەی دوایی ‪٠‬ىزدطخاهمان لە‬
‫شماوی ُەزەبیدا بیـنی ثەوەهدە َلواشە‪ ،‬پێمان باغ بىو ثە ‪ٟ‬خێبە ‪٠‬ىزث و پىزخە‬
‫ب‪١‬ەیىە بەزهامەی دەزض زىێىدن‪ ،‬حا ثێىەغ ووزد بیسىێجن و پەلە لە جەواو‬
‫‪ٟ‬سدوی مە‪ٟ‬ەن‪ ،‬گسهگ ثەوەیە لە زاڤەی همىوهە‪٠‬ان باغ حێ بگەن و زێظا‬
‫شماهیەواهیە‪٠‬اوی (ال‪ٜ‬ىاُـد) لەبەز ‪ٟ‬ەن جا ػازەشاییخان لە هەهگاوە‪٠‬اوی یە‪ٟ‬ەمی‬
‫زێصماوی ُەزەبیدا َل دزوطذ دەبێذ‪ ،‬هەز ووػەیە‪ٟ‬یؼخان دی َلجان گساهە‬
‫(هە‪ ٞ‬هەز هی ثە باطە‪ ،‬لە هەز ػىێيێ‪٢‬ی جسیؽ بێذ) بۆماوی بىىوطً جا‬
‫‪7‬‬ ‫عورهبیی ڕۆشن‬
‫بۆجان وەاڵ بدەیىەوەو بە ػێىەی لیظذ بۆجان بىىوطیىەوە‪ ،‬جا ووزدە ووزدە‬
‫لە َلی زۆجاهەوە ٗەزهەهگۆ‪ٟ‬ێ‪٢‬ی شماوی ُەزەبی ‪٠‬ىزدیخان َل دزوطذ دەبێذ‪،‬‬
‫بۆ زۆػخان دەجىاهً بی‪١‬ەهە ٗەزهەهگۆ‪٠‬ی ‪٠‬ىزدی‪ُ /‬ەزەبی‪..‬‬

‫زىای گەوزەغ دەطتی بە باڵخاهەوە بێذ‪ ..‬ثامحن‬

‫هاوههدی دیساطاحی ثیظالمی‬

‫‪٢١٠٧/٢/٤‬‬
‫عورهبیی ڕۆشن‬ ‫‪8‬‬
‫الجملت املُ٘ـدة‬
‫(زطخەی بەطىود)‬
‫لامثلت‪( :‬همىوهە)‬
‫مُل‪( .‬بازە‪ٟ‬ە حىاهە)‪.‬‬ ‫ان َح ٌ‬ ‫الب ْظ َخ ُ‬‫(‪ُ )٠‬‬
‫ٌ‬ ‫َّ‬
‫هال َِت‪( .‬زۆزە‪ٟ‬ە هەڵهاجىوە)‪.‬‬ ‫ع ِ‬ ‫الؼ ْم ُ‬ ‫(‪)٢‬‬
‫ً‬ ‫َ‬
‫(‪ )٣‬ػ َّم َُ ِل ٌّي َو ْزدة‪ُ( .‬ەلی گىڵێکی بۆن ‪ٟ‬سد)‪.‬‬
‫ً‬ ‫َ َ َ‬
‫(‪ٛ )٤‬و‪ُ ٙ‬م َد َّم ٌد َش ْه َسة‪( .‬دمحم گىڵێکی لێ ‪ٟ‬سدەوە)‪.‬‬
‫َ‬
‫الظ َم ُ‪ ٣‬في امل ِاء‪( .‬ماس ی لە ثاودا دەژی)‪.‬‬ ‫ِؽ َّ‬ ‫(‪ُ ِِ ٌَ )٥‬‬
‫ُل في م ْ‬ ‫َ ُ َّ‬
‫ـ َس‪( .‬داززىزما لە مِظس شۆزە)‪.‬‬ ‫(‪١ً )٦‬ث ُر الى ِس ُ ِ‬

‫البدث‪ :‬لێکۆڵیىەوە‪:‬‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ َ َّ‬ ‫َ َ َ َّ ْ َ َّ‬
‫لاو َ‪َ ٤‬و َح ْده ُاه ًَت َر‪ُ ٟ‬ب ِمً ‪ِ ٠‬ل َمخ ِحن‪،‬‬
‫ر‪ُٟ‬ب َّ‬
‫الت َ‬ ‫بذا جإملىا‬
‫گەز طەزهج بدەیىە پێکهاجەی یەکە دەبِىحن لە دوو ووػە پێ‪ ٣‬دێذ‪،‬‬
‫َُ َ ٌ َ َ َ َْ َ َ َ َ‬
‫لاولى َو ْخ َد َها َو َ‬ ‫الب ْظ َخ ُ‬
‫بخ َد ُاه َما ( ُ‬
‫ْ‬
‫هي‪:‬‬ ‫ان) والثاهُت (ح ِمُل)‪ٗ ،‬ةذا ؤزرها ال‪ِ ٢‬لمت‬
‫(الب ْظ َخ ُ‬
‫ان)‬ ‫ُ‬
‫ان) بە جەنها‬ ‫الب ْظ َخ ُ‬
‫مُل) گەز ووػەی یەکە ( ُ‬ ‫ان) و دووە ( َح ٌ‬ ‫الب ْظ َخ ُ‬
‫یەکەمُان ( ُ‬
‫وەزبگسیً‬
‫ً ْ ْ َ ُ‬
‫ِنی ُم ْ٘ َس َدا َل ًَ‪ِ٘ ١‬ي ِلل َّخساه ِب‪،‬‬ ‫َل ْم َه ْ٘ َه ْم بَل َم َ‬
‫حگە لە ماهایەکی جەنها‪ ،‬هیچی جسی لێ حێ هاگەیً‪ ،‬کە ثەمِؽ بەض هییە بۆ‬
‫دواهدن‪،‬‬
‫(ح ِم ٌ‬ ‫َ‬ ‫ال‪٢‬ل َم َت َ‬
‫الثاهُت َو ْخ َد َها وه َي َ‬ ‫َ َْ َ‬ ‫الح ُ‬‫َو َ‪ٟ‬رل َ‪َ ٣‬‬
‫ُل)‪،‬‬ ‫ِ‬ ‫ا‪ ٤‬بذا ؤزرها ِ‬ ‫ِ‬
‫مُل) بە جەنها وەزگسث‪.‬‬ ‫(ح ٌ‬ ‫هەزوەها ثەگەز ووػەی دووەمِؼمان َ‬
‫َّ ْ‬ ‫ُ ْ َ َ َ َّ ُ َّ‬ ‫َ ََ‬ ‫ْ َ‬ ‫ََ‬ ‫َ َّ‬
‫و ِل‪١‬ىا بذا كممىا بخدي ال‪ِ ٢‬لمخ ِحن الى الازسي‪ُ ،‬لى الىدى الري ِفي التر ِ‬
‫‪ُٟ‬ب‬
‫‪9‬‬ ‫عورهبیی ڕۆشن‬
‫بەاڵ ثەگەز ووػەیەکیان ببەیىە َلی ثەوي جسٍان‪ ،‬وەکى ثەو ػێىەیەی‬
‫لەهمىوهەکەدا هەیە‪،‬‬
‫ً‬ ‫َ َْ‬ ‫َ َُْ ُْ ْ َ ُ َ ٌ َ‬
‫‪٠‬امال‪،‬‬ ‫ُل) ٗ ِهمىا مِنی ِ‬ ‫و‪ٛ‬لىا (ؤلبظخان ح ِم‬
‫مُل) ماهایەکی جەواو خاڵی دەبحن‪،‬‬ ‫ان َح ٌ‬ ‫(الب ْظ َخ ُ‬
‫و ووجمان ُ‬
‫ْ‬ ‫ّ َ ُ‬ ‫َ َّ ً‬ ‫َ ْ ََ َْ َ‬
‫الب ْظ َخ ِان ِبال َج َم ِا‪،٤‬‬ ‫اٖ ُ‬ ‫وهي ِاجـ‬ ‫واطخ٘دها ٗا ِثدة جامت‪ِ ،‬‬
‫طىودێکی جەواویص ی لێ دەکەًً‪ ،‬ثەوَؽ ثەوەیە کە بازەکە طُ٘ەحی حىاوی‬
‫پێىەیە‪،‬‬
‫ُد ًة‪ُ ،‬و‪ُّ ٠‬ل واخدةَ‬ ‫‪ُٟ‬ب ُح ْم َل ًت ُم٘ َ‬ ‫الت ْر ُ‬ ‫َ َ ُ َ َّ َ َّ‬
‫رل‪ٌ ٣‬ظمی هرا‬
‫ِ ٍ‬ ‫ِ‬ ‫وِل ِ‬
‫لەبەز ثەوەیە کە بە پێکهاجەیە دەڵێن زطخەی بە طىود‪ ،‬هەز یەکێ‪٣‬‬
‫ْ َ‬ ‫وه َ‪١‬را ًُ َ‪ُ ٜ‬‬ ‫ملت َ‬ ‫َ ْ ُ َ‬ ‫َ َ ُ َّ ُ ْ َ ً‬
‫لام ِثل ِت ال َبا ِ‪ِ ُّ ٛ‬ت‬ ‫ا‪ِ ٤‬في‬ ‫خحن حِد حصءا ِمً ه ِر ِه الج ِ‬ ‫ِمً ال‪ِ ٢‬لم ِ‬
‫لە دوو ووػەکەغ بەػێکً لە زطخەیە‪ ،‬بۆ همىوهەکاوی جسیؽ هەز وا‬
‫دەوجسێذ‪.‬‬
‫َّ َ ُ‬ ‫َ َ َ َ َّ َ َ َ َ ْ َ َ َ ْ‬
‫و ِبهرا هسي ؤن ال‪ِ ٢‬لمت وخدها َل ج‪ِ٘ ١‬ي ِفي الخساه ِب‪،‬‬
‫بە هۆیەیە کە دەبِىحن ووػە بە جەنها بۆ دواهدن بەض هییە‪،‬‬
‫َ َ َ َ َ ْ َ َ َ َّ َ ْ َ َ ْ ُ َ ً َ ً‬
‫ظان ٗا ِث َدة ج َّامت‬ ‫َلب َّـد ِمً ‪ِ ٠‬لمخ ِحن ٗإ‪ٟ‬ثر ختی ٌظخ ُِ٘د إلاو‬ ‫َّ‬
‫وؤه ُه ُ‬
‫چىهکە خەجمەن هەز دەبێذ دوو ووػە ًان شٍاجس بە‪٠‬از بهێجرێذ‪ ،‬جا مسۆڤ‬
‫طىودێکی جەواوی دەطذ کەوێذ‪،‬‬
‫َّ َ ُ ُ ْ ْ ْ َ َ َّ‬
‫ع‪ .‬ج‪٢‬ل ْم‪.‬‬ ‫وؤما هدى‪ٛ :‬م‪ .‬بح ِل‬
‫َ َ َّ‬ ‫ثەمما همىوهەی‪ْ ُٛ :‬م‪( :‬هەطخە)‪ْ ،‬‬
‫ع‪( :‬داهیؼە)‪ ،‬ج‪٢‬ل ْم‪( :‬بدوێ)‬ ‫بح ِل ْ‬
‫َ َ َ‬ ‫اهب‪َ َٗ ،‬ل َ‬ ‫َّ َ ُ‬ ‫ٌ‬ ‫ٌَ‬ ‫ُ َّ ُ َ َ ٌ‬
‫الح ِ‪ِ ُٜٜ‬ت ِب‪ِ ٢‬ل َم ٍت‬ ‫ِع ِفي‬ ‫واخدة ‪٠‬ا ُِٗت في الخس ِ‬ ‫ًاه ُسه ؤهه ‪ِ ٠‬لمت ِ‬ ‫ِم َّما ِ‬
‫واخ َد ٍة‪،‬‬
‫ِ‬
‫کە بە زوالەث ووػەیەکً و بەطِؼً بۆ دواهدن‪ ،‬لە زاطدیدا ثەواهە‬
‫ووػەیە‪ ٞ‬هحن‪،‬‬
‫ْ َ ُ َ َ ُ ٌَ‬ ‫َ‬ ‫َ ٌ َّ ٌ‬
‫وإه َما ُه َى ُح ْملت ُم َس‪َ ٟ‬بت ِمً ‪ِ ٠‬ل َم َخ ِحن‪ ،‬بخداهما مل٘ىًت‬ ‫َّ‬
‫بەڵکى زطخەن و لە دوو ووػە پێ‪ ٣‬هاجىون‪ ،‬یەکەمُان دەزبڕاوە‬
‫ْ‬ ‫َ َ ُ ْ ََ ً َْ َ ُ َ ُ ٌَ‬
‫وهي (ؤه َذ)‬ ‫و ِهي (‪ٛ‬ـم)مثال ولازسي ٓحر مل٘ىًت ِ‬
‫عورهبیی ڕۆشن‬ ‫‪01‬‬
‫کە بسیخییە لە بۆ همىوهە‪ٛ( :‬ـم) دووەمُان دەزهەبڕاوە کە بسیخییە لە (ؤهذ)‬
‫ْ َْ‬ ‫َّ َ ْ َ ُ َ َّ ُ‬
‫وإن لـم ًُ ْى ِو ْ‪ِ ٝ‬ب َها‪.‬‬ ‫التي ً٘همها الظ ِامّ ِمً ال‪١‬ال ِ‬
‫کە گىێگس زۆی لە ‪ٛ‬ظەکە دەگاث‪ ،‬با دەزَؽ هەبڕا بێذ‪.‬‬

‫َ‬
‫ـىاُ ُـد‪( :‬زێظا‪٠‬ان)‬ ‫ال‪ِ ٜ‬‬
‫ًَ َ ًَ‬ ‫ُ ُ َ َ ً َ َّ ً ُ َ َّ ُ ْ َ ٌ ُ َ ً‬ ‫َّ‬
‫الما‬ ‫ُدة‪ُ ،‬وَ َظ َّمی ؤًلا ‪ٟ‬‬ ‫‪ُٟ‬ب الري ً ُِ٘د ٗا ِثدة جامت ٌظمی حملت م ِ٘‬ ‫الت ْر ُ‬ ‫(‪)٠‬‬
‫(ثەو پێکهاجەی کە ماهایەکی جەواو دەبەزؼێذ پێـی دەوجسێذ زطخەی بەطىود‪.‬‬
‫هەزوەها پێص ی دەووجسێذ ووجە ًان ‪ٛ‬ظە)‪.‬‬
‫َ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬ ‫َ َ َ َّ‬ ‫َ‬ ‫ْ ُ َ ُ َ ً َ َ َ َّ‬
‫ُدة ‪ْ ٛ‬د جت َر‪ُ ٟ‬ب ِمً ‪ِ ٠‬ل َم َخ ِحن‪َ ،‬و‪ْ ٛ‬د جت َر‪ُ ٟ‬ب ِمً ؤ‪ٟ‬ث َـس‪ ،‬و‪ُّ ٠‬ل ‪ِ ٠‬ل َم ٍت ِٗ َیها‬‫(‪ )٢‬الجمل ِت امل ِ٘‬
‫ُ َ ُّ ُ ْ َ ً‬
‫صءا ِم َنها (زطخەی بەطىود لەواهەیە لە دوو ووػە پێ‪ ٣‬بێذ‪ ،‬لەواهەػە‬ ‫ح ِـ د حـ‬
‫لە شٍاجس‪ ،‬هەز ووػەیەکیص ی بە بەػێ‪ ٣‬لە زطخەکە دەژمێرزێذ)‪.‬‬

‫جمسٍىاث (زاهێىان)‬
‫(‪) ٠‬‬
‫ثا‪.٤‬‬
‫ُّ‬ ‫لامثلت الظاب َ‪َ ٜ‬ت‪َ ،‬وب ّح ْن َُ َد َد َ‬
‫َ‬
‫اث في ‪ِ ٠‬ل ِم ٍ‬
‫ال‪٢‬لم ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ب‪ٛ‬سؤ‬
‫(همىوهەکاوی پێؼىو بسىێىەزەوەو ژمازەی ووػەی هەز همىوهەیە‪ ٞ‬دیازی بکە)‬

‫(‪) ٢‬‬
‫ُ‬ ‫َ َّ ْ َ‬
‫واخ َد ٍة ِم َنها‪:‬‬ ‫ُ‬
‫ب‪ٛ‬سؤ الج َم َل آلاجیت وب ِحن ال‪ِ ٢‬ل َم ِ‬
‫اث في ‪ّ ِ ٠‬ل ِ‬
‫(ثە زطخاهەی زىازەوە بسىێىەزەوەو حۆزی ووػەی هەز یەکێکیان دیازی‬
‫بکە)‬
‫ٌ‬
‫الظ َم ُاء ُم ْم ِو َسة‪( .‬ثاطمان بازاهُِە)‪ .‬لە کىزدییدا دەڵێحن‪ :‬دەبازێ‪.‬‬ ‫‪َّ -٠‬‬
‫ٌَ‬ ‫ْ َ ُ‬
‫‪ -٢‬ال َح ِدً‪ٜ‬ت َحمُلـت‪( .‬بازەکە حىاهە)‪.‬‬
‫َ ُ َ َ‬
‫‪ْ ًَ -٣‬ى‪ِ ٜ‬وـّ املو ُـس‪( .‬بازاهەکە دەوەطخێخەوە)‪.‬‬
‫‪00‬‬ ‫عورهبیی ڕۆشن‬
‫اب‪( .‬هەوز دەڕواث)‪.‬‬ ‫الس َح ُ‬ ‫ظحر َّ‬ ‫‪ُ ٌَ -٤‬‬
‫الؼ ْم ُ‬ ‫َ ْ ُ ً َّ‬
‫ع‪( .‬زۆز هەڵدێذ)‪.‬‬ ‫‪ -٥‬جوـلّ‬
‫ـ‪ ٙ‬لاز ُ‬ ‫َ‬ ‫َ ُّ‬
‫ق‪( .‬شەوی ووػ‪ ٣‬دەبێخەوە)‪.‬‬ ‫‪ -٦‬ج ِج‬
‫َ َ َّ‬
‫‪ -٧‬الوا ِث ُس ٗى‪ ٚ‬الص َج َس ِة‪( .‬باڵىدەکە لەطەز دزەزخەکەیە)‪.‬‬
‫ُ‬
‫‪ِ ْٜ ًَ -٨‬و‪ٌّ َُ ٙ‬لي الا ْش َه َاز‪ُ( .‬ەلی گىاڵن دەچێىێذ)‪.‬‬
‫ْ ُ ُْ‬ ‫ْ‬
‫ان ِبال‪َ ١‬س ِة‪(ِ .‬مىدااڵن یازی بە جۆپەکە دەکەن)‪.‬‬ ‫‪ًَ -٩‬ل َِ ُب ال ِٔلم‬
‫‪ْ ًَ -٠١‬جز ُ‪ ٤‬املَ َو ُس مً َّ‬
‫الظ َم ِاء‪( .‬بازان لە ثاطماهەوە دێخە زىاز)‪.‬‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫َ‬ ‫ُ‬ ‫ُ‬ ‫ُّ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬
‫البد ِـاز‪( .‬کەػتی بە دەزٍادا دەڕواث)‪.‬‬‫‪ -٠٠‬حظحر الظً٘ في ِ‬
‫َ ْ َ ُّ َ َ َ ْ‬
‫الب ْر ُد ٗى‪ ٚ‬ال ِج َب ِا‪( .٤‬طەزما لە طەز چُا جىهدجس دەبێذ)‪.‬‬ ‫‪ٌ -٠٢‬ؼخد‬

‫(‪) ٣‬‬
‫َ ّ ْ ْ َ َ ُ َ ً َّ‬
‫الت َ‬
‫آلاجیت‪:‬‬
‫ِ‬ ‫ا‪ُٟ‬ب‬
‫ِ‬ ‫ر‬ ‫م ِحز الجمل امل ُِ٘دة في‬
‫(زطخەی بەطىود لە پێکهاجاهەی زىازەوەدا حىێ کەزەوە)‪:‬‬
‫َ ْ َ َ ُّ‬
‫الجـى‪( .‬کەػەکە هییە)‪.‬‬ ‫‪ -٠‬لِع‬
‫َ‬ ‫ََ‬
‫‪ -٢‬ؤ‪َ ٠‬ل ٗسٍ ٌـد‪ٗ( .‬ەزٍد زىازدی)‪.‬‬
‫سَّ‪( .‬ػەمەهدەٗەزەکە زێراًە)‪.‬‬ ‫‪ -٣‬ال‪َ ٜ‬و ُاز َط ٌ‬
‫ِ‬
‫‪ْ -٤‬بن احتهدث‪( .‬ثەگەز طەعی بکەًذ)‪.‬‬ ‫َ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬
‫امل ُ‬ ‫َ َ َ‬
‫سٍم (زۆشگە هەزۆػەکە)‪.‬‬ ‫‪ -٥‬لُذ‬
‫َّ ُ َ ُ‬
‫ىب ه ٌُِ‪( .ٙ‬پۆػا‪ٟ‬ەکە زاوێىە)‪.‬‬ ‫‪ -٦‬الث‬
‫خاب الري‪ٟ( .‬خێبەکەی کە)‪.‬‬ ‫‪ -٧‬ال‪ُ ١‬‬
‫ِ‬
‫ْ ُ َُْ َ ّ َ ُ‬
‫‪ِ -٨‬البيذ املخِ ِلمت‪( .‬کچی زىێىدەواز)‪.‬‬

‫(‪) ٤‬‬
‫َ َْ‬ ‫ُْ ُ ًَ َ ْ َ‬ ‫ْ َ‬ ‫ُ َ‬ ‫ْ‬
‫ك ِّ ‪ِ ٠‬ل َم ٍت ُمال ِث َم ٍت ِفي امل‪ِ ٢‬ان‬‫آلاجیت حملت م ُِ٘دة ِبى‬
‫ِ‬ ‫لام ِثل ِت‬ ‫بح َِ ْل ‪َّ ٠‬ل ِمث ٍا‪ِ ٤‬مً‬
‫َ‬
‫الد ِالي‪( :‬هەز ًە‪ ٞ‬لە همىوهاهەی زىازەوە بکە بە زطخەیەکی بەطىود بەوەی‬
‫ووػەیەکی گىهجاو بسەًخە بۆػاییەکەوە)‪:‬‬
‫عورهبیی ڕۆشن‬ ‫‪02‬‬
‫ََْ‬ ‫ـ٘ ُ‬ ‫الِ ُ‬ ‫‪ُ -٠‬‬
‫ىز (چۆلەکەکە)‪ ..........‬ال‪َ ٜ٘‬ي (‪ٛ‬ەٗەشەکە)‪.‬‬
‫َْ َ‬ ‫ْ َ‬
‫‪ -٢‬ال َىل ُد ِ(مىداڵەکە)‪ ..........‬ال٘ ِا‪َ ٟ‬هت (مُىەکە)‪.‬‬
‫ىز(گاکە)‪ ..........‬لا ْز َ‬ ‫الث ُ‬ ‫َّ‬
‫ق (شەویەکە)‪.‬‬ ‫‪-٣‬‬
‫ُ َّ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬
‫‪ -٤‬ال َىل ُد امل َهر ُب ِ(مىداڵی بە ثەدەب)‪..........‬‬
‫الل ُِّ ُ‪( ٝ‬پێاڵوی جەط‪...........)٣‬‬ ‫‪ْ -٥‬الح َر ْاء َ‬
‫ِ‬
‫ُ‬ ‫َ‬ ‫َّ‬ ‫َ‬ ‫َْ‬
‫‪ -٦‬ال‪ٜ‬م ُس (هەیڤ ماهگەکە)‪ .........‬الظماء (ثاطمان)‪.‬‬

‫(‪) ٥‬‬
‫خحن‪:‬‬ ‫م‬
‫َ‬ ‫ك ّْ ُ‪َّ ٠‬ل َ‪٠‬ل َمت مً ْال َ‪٢‬ل َماث آلاجیت في ُح ْم َلت ُم٘ َ‬
‫ُد ًة ُم َس َّ‪َ ٟ‬ب ٍت مً ‪٠‬ل َ‬ ‫َ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ٍ ِ‬ ‫ِِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ ٍ ِ‬
‫(هەز یەک لە ووػاهەی زىازەوە بسەزە زطخەیەکی پێ‪ ٣‬هاجىو لە دوو ووػەوە)‬
‫َّ‬ ‫َّ ُ‬ ‫ْ َ ُ‬
‫ع (زۆز)‪.‬‬ ‫الؼ ْم َ‬ ‫ال َح ِدً‪ٜ‬ت (بازەکە) ‪ -‬الص َج َسة (دزەزخەکە) ‪-‬لا ْش َه ُاز (گىڵە‪٠‬ان) ‪-‬‬
‫َ‬ ‫َْ‬ ‫ُ ْ َ ُ َ ً َّ‬ ‫َْ‬ ‫َْ ُ َ‬
‫ُدة ُم َس‪َ ٟ‬ب ٍت ِمً ا‪ٟ‬ث َر ِمً ‪ِ ٠‬ل َم َخ ِحن‪:‬‬ ‫جیت ِفي حمل ٍت م ِ٘‬ ‫كّ ‪َّ ٠‬ل ‪ِ ٠‬ل َم ٍت ِمً ال‪ِ ٢‬ل َم ِ‬
‫اث آلا ِ‬
‫(هەز یەک لە ووػاهەی زىازەوە بسەزە زطخەیەکی پێ‪ ٣‬هاجىو لە دوو ووػە‬
‫شیاجسەوە)‬
‫َ َُ‬ ‫َْ‬
‫‪-‬امل ُاء (ثاو‪ /‬ثاوەکە) ‪ -‬ال٘ ِا‪ٟ‬هت (مُىە‪ /‬مُىەکە)‬
‫َ‬ ‫ْ‬
‫‪ًَ -‬ل َِ ُب (گەمە دە‪٠‬اث (بۆ هێریىەًە) ‪ْ ًَ -‬س‪ُ ٟ‬ب (طىاز دەبێذ (بۆ هێریىەًە)‪.‬‬

‫(‪) ٦‬‬
‫َ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ُ َ َّ َ ٌ‬ ‫بًذ ب ّثالر ُح َمل ُ‪ُّ ٠‬ل َ‬
‫الر ِب‪ّ ِ ٢‬ل ِم َنها زالر ‪ِ ٠‬ل َم ٍ‬
‫اث‪،‬‬ ‫خحن‪ ،‬و ِبث ٍ‬ ‫َ‬
‫واخد ٍة ِمنها مس‪ٟ‬بت ِمً ‪ِ ٠‬لم ِ‬ ‫ِ‬ ‫ٍ‬ ‫ِ ِ ِ ِ‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫ُ َ‬
‫الر ِب‪ّ ٍ ٢‬ل ِم َنها ؤ ْزب ُّ ‪ِ ٠‬ل َم ٍ‬
‫اث‪.‬‬ ‫ز َّم ِبث ٍ‬
‫(س ێ زطخە بهێىەزەوە کە هەز یەکەیان لە دوو ووػە پێ‪ ٣‬هاجبێذ‪ ،‬طێی جسیؽ کە‬
‫هەز یەکەیان لە س ێ ووػە پێ‪ ٣‬هاجبێذ‪ ،‬پاػان س ێ زطخەی جس کە هەز یەکەیان‬
‫لە چىاز ووػە پێ‪ ٣‬هاجبێذ)‪.‬‬
‫‪‬‬
‫‪03‬‬ ‫عورهبیی ڕۆشن‬
‫ؤحص ُاء ال ُج ْملت‬
‫پێکهاجەکاوی زطخە‬

‫لامثلت‪:‬‬
‫حـان‪( .‬ثُبراهُم طىازی ثەطپەکە بىو)‪.‬‬ ‫َ‬ ‫(‪َ )٠‬ز‪َ ٟ‬ب ْاب َس ُ‬
‫اهُم ِال‬ ‫ِ‬
‫َ ْ ُ َّ َ َ‬
‫(‪ )٢‬ط ِمِذ الىـُدت‪( .‬گىێم دایە ثامۆژگازیەکە)‪.‬‬
‫َّ‬ ‫َُ‬
‫ال‪ٜ‬ـى‪( .‬ثِظماُُل واشی لەگەڵ پؼەکە دە‪٠‬اث)‪.‬‬ ‫ُ‬
‫اطماُُل ِ‬ ‫اُ ُب‬
‫(‪ً )٣‬د ِ‬
‫الح ْج َس ِة‪( .‬جیؼکێ‪ ٣‬لە ژووزەکەوە دێذ)‪.‬‬ ‫ىز في ُ‬ ‫الى ُ‬‫(‪ْ ٌ)َ ٤‬ظ َو ُّ ُّ‬
‫َ‬ ‫َ َّ‬
‫(‪ْ ًَ )٥‬د َُ ُد ال٘ال ُح ال‪ْ ٜ‬م َذ‪( .‬حىجیازەکە گەهمەکە دەدوزێخەوە)‪.‬‬
‫َّ َ ُ َ َ‬ ‫َ‬
‫ُ٘ىت َُلى امل ِاء‪( .‬کەػتی بەطەز ثاودا دەڕواث)‪.‬‬ ‫(‪ )٦‬ج ْج ِسي الظ‬
‫َ ُ ُ َّ ُ ُ ً َ َ ً‬
‫ِحرا‪( .‬بەزر پا‪ٛ‬لەو حۆ دەزىاث)‪.‬‬ ‫(‪ )٧‬جإ‪٠‬ل الؼاة ٗىَل وػ‬
‫َ ْ ُ ُّ َّ َ‬
‫الظ٘ َس؟ (خەش لە طەٗەز دەکەًذ؟)‬ ‫(‪ )٨‬هل ج ِدب‬

‫البدث‪ :‬لێکۆڵیىەوە‪:‬‬
‫ال‪٢‬ل َم ُ‬ ‫َ‬ ‫َْ‬ ‫َ ْ َ َ َ َّ ْ ُ َ َ ْ ُ َ َ َ َ َّ‬
‫اث‪،‬‬ ‫ُ َسٗىا ُٗما مض ی ؤن الجملت املُ٘دة جت َر‪ُ ٟ‬ب ِمً ؤحص ٍاء ِه َي ِ‬
‫لەوەی زابىزد شاهُمان کە زطخەی بەطىود لە چەهدیً بەغ پێ‪ ٣‬دێذ‪ ،‬کە‬
‫ووػەن‪،‬‬
‫ُ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ َ‬ ‫َّ‬ ‫ُ ُ ْ َْ َ‬
‫ماث ٗى‪ٜ‬ى‪:٤‬‬ ‫وهسٍد ؤن وِ ِسٖ في هرا الد ْز ِض ؤهىاَ ال‪ِ ٢‬ل ِ‬
‫لە واهەیەػدا دەماهەوێذ حۆزەکاوی ووػە بصاهحن‪ ،‬بۆیە دەڵێحن‪:‬‬
‫َ َ َ َ ْ َ َّ َ‬ ‫ُ‬ ‫َ ََْ‬
‫بذا بدثىا في الج َم ِل التي َمِىا وحدها ؤن ال‪ِ ٢‬ل ِ‬
‫ماث‬
‫ثەگەز جەماػای ثە زطخاهەی طەزەوەی زۆمان بکەًً‪ ،‬دەبِىحن ووػەکاوی‪:‬‬
‫ٌ ُ‬ ‫وال٘ َ‬‫َ‬
‫الح‪ ،‬ؤل٘اي ح ُظ ِ ّم َی بها ؤشداؾ‪،‬‬ ‫َ‬
‫بطماُُل‪،‬‬ ‫ببس َ‬
‫اهُم‪ ،‬و‬
‫ابساهُم‪ ،‬اطماُُل‪ ،‬ال٘الح‪ ،‬دەطخەواژەیەکً کە بۆ هاوی زەڵکی بە‪٠‬از هاجىون‪،‬‬
‫ؤهىاَ مً َ‬
‫الح َ‬ ‫ٌ‬
‫ؤل٘اي ُح ُظ ّم َی ب َها ٌ‬ ‫َّ َ‬ ‫َّ‬ ‫ال‪٢‬لماث‪َ َ :‬‬ ‫َّ َ‬
‫ىان‪.‬‬
‫ِ‬ ‫ُ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫‪،‬‬ ‫اة‬ ‫والؼ‬ ‫‪،‬‬ ‫ـى‬ ‫وال‪ٜ‬‬
‫الحُان‪ِ ،‬‬ ‫ِ ِ‬ ‫وؤن‬
‫الح َُان‪ ،‬ال‪ٜ‬ى‪ ،‬الؼاة‪ ،‬دەطخەواژەی جسن و بۆ حۆزی ثاژەڵ داهساوون‪،‬‬ ‫ووػەکاوی َ‬
‫َّ‬ ‫ٌ‬ ‫ٌ ُ‬ ‫َّ‬ ‫َّ َ‬
‫ال‪ْ ٜ‬م َذ‪ُ ،‬‬
‫اث‪.‬‬‫ِحر ؤل٘اي ح ُظ ِ ّم َی ِب َها ؤهىاَ ِمً الى َب ِ‬ ‫والؼ َ‬ ‫وال٘ى َ‪،٤‬‬ ‫وؤن‬
‫عورهبیی ڕۆشن‬ ‫‪04‬‬
‫ووػەکاوی ال‪ٜ‬مذ و ال٘ى‪ ،٤‬الؼِحرٌؽ دەطخەواژەی جسن بۆ حۆزی زووە‪ٞ‬‬
‫داهساون‪،‬‬
‫ْ‬ ‫ؤل٘اي ُح ُظ ّم َی بها ُ‬ ‫ٌ‬ ‫َّ ُ ْ َ َ َ َ َ‬
‫ؤهىاَ ِمً ال َج َم ِاد‪.‬‬ ‫ِ‬
‫ُ٘ىت‪َ ،‬و َ‬
‫املاء‪،‬‬ ‫وؤن الحجسة‪ ،‬والظ‬
‫ووػەکاوی الحجسة الظُ٘ىت املاء‪ٌ ،‬ؽ بۆ حۆزی بێگیان داهساون‪،‬‬
‫َ‬ ‫ٌ ُ ُ َّ َ ٌُ‬ ‫َّ َ‬ ‫والى َ‬‫ـُد َت‪ُّ ،‬‬‫الى َ‬ ‫وؤن َّ‬
‫َّ‬
‫هىاَ ؤزسي ِمً املِاوي؛‬ ‫والظ٘ َس‪ ،‬ؤل٘اي حظ ِمی بها ؤ‬ ‫ىز‪،‬‬
‫ووػەکاوی الىـُدت‪ ،‬الىىز‪ ،‬الظ٘س‪ ،‬ثەوە بۆ حۆزی جسی ماها داهساون؛‬
‫ْ ًَ ََ‬ ‫َ‬ ‫ُ َ ّ َ ُّ َ‬
‫رل َ‪٣‬‬ ‫ماث ِاطما‪ ،‬و‪ِ ٟ‬‬ ‫هر ِه ال‪ِ ٢‬ل ِ‬ ‫‪٠‬ل ‪ِ ٠‬ل َم ٍت ِمً ِ‬ ‫رل‪ ٣‬حظمی‬ ‫وِل ِ‬
‫َ‬
‫بۆیە بە هەزیەکێ‪ ٣‬لە ووػاهە دەوجسێذ اطم (هاو) هەزوەها‬
‫َ َ‬
‫اث‪ ،‬ؤو َح َم ٌاد‪ ،‬ؤو ؤي ش ٌئ آز َس‪.‬‬ ‫ىان‪ ،‬ؤو َه َب ٌ‬ ‫وظان ـ ؤو َخ َُ ُ‬ ‫‪٠‬ل َ‪٠‬ل َمت ٌُ ًظ َّمی بها ب ٌ‬
‫ِ ِ‬ ‫ُّ ِ ٍ‬
‫هەزچی ووػەیەکی جس کە بۆ هاوی مسۆڤ‪ ،‬ثاژەڵ‪ ،‬زووە‪ ،ٞ‬بێگیان‪ً ،‬ان هەز‬
‫ػدێکی جس داهسابێذ‪ ،‬پێی دەووجسێذ هاو‪.‬‬
‫َ‬ ‫َ ُ ُ ُ َ َ َّ ً َ َ َ ُ َّ ُ َ‬
‫اث‪:‬‬ ‫مت ِمً ال‪ِ ٢‬ل َم ِ‬ ‫زاهُت ٗى ِجد ؤن ‪َّ ٠‬ل ‪ِ ٠‬ل ٍ‬ ‫وِىد ِللجمل مسة‬
‫حازێکی جسیؽ با بێیىەوە طەز زطخە‪٠‬ان‪ ،‬هەز یەکێ‪ ٣‬لە ووػەکاوی‬
‫َز‪َ ٟ‬ب و ًُ َد ُ َ ْ َ ُ َ ْ ُ ُ َ ُ ُّ َ ُ ُ ُ‬
‫ِل في‬ ‫اُب وٍدُد وجإ‪٠‬ل‪ ،‬جد‪ُ ٤‬لى خـى‪ٍ ِٗ ٤‬‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫ًدُد‪ ،‬جا‪٠‬ل‪ ،‬هەمىویان ماهای ڕوداوی ‪ٟ‬سدازێ‪ ً١‬کە لە‬ ‫ز‪ٟ‬ب‪ً ،‬داُب‪َ ،‬‬
‫د‪َ َُ ٤‬لى ُّ‬ ‫ٍ٘ َز ِ‪َ ٟ‬ب َم َث ًال ًَ ُّ‬ ‫ََ ُ‬
‫الص ِمً املاض ي‪.‬‬ ‫الس‪٠‬ىب في َّ‬
‫ِ‬ ‫َشمً زاؾ؛ ٗل‬
‫کاجێکی جاًبەجدا ڕوویاهداوە‪ ،‬بۆ همىوهە ووػەی ز‪ٟ‬ب ماهای طىاز بىون‬
‫دەبەزؼێذ کە لە ‪٠‬احی زابىزدوودا ڕوویداوە‪،‬‬
‫اُبت في َ‬ ‫َ ُ ََ َُ َ‬ ‫ُ‬
‫الحاك ِس ؤو‬ ‫ِ‬ ‫الص ِمً‬ ‫داُ ُب ًد ُّ‪ُ ٤‬لى املد ٍ‬ ‫وٍ ِ‬
‫ًداُب‪ :‬واشی ‪ٟ‬سدهە لە ‪٠‬احی ثێظخا ًان لە داهاجىودا‬
‫ً‬
‫الى ِىَ ِٗ ِْال‪،‬‬ ‫وه ُل َّـم َح َّـسا‪َ :‬ولرل َ‪ُ ٣‬ح َظ َّمی ُ‪ُّ ٠‬ل َ‪٠‬ل َمت مً هرا َ‬ ‫آلاحی َ‬
‫ِ ٍ ِ‬ ‫ِ ِ‬
‫وە هەزوەها‪ :‬بۆیە هەز ووػەیە‪ ٞ‬لە حۆزە بێذ پێی دەوجسێذ‪:‬‬
‫ِٗل (‪ٟ‬سداز)‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ ُ َّ‬ ‫َّ‬ ‫َ َ ََ‬
‫لماث‪ :‬في‪َ ،‬و َُلى َو َه ْل‪،‬‬ ‫الاز َحر ِة‪ ،‬ه ِجد ؤن ال‪ِ ٢‬‬ ‫الر ِ‬
‫ُ‬
‫و ُِىد جإ ُّم ِل الج َم ِل الث ِ‬
‫‪05‬‬ ‫عورهبیی ڕۆشن‬
‫لە ‪٠‬احی طەزهجداوی س ێ زطخەی کۆجادا‪ ،‬دەبِىحن ووػەکاوی‪ :‬في‪ُ ،‬لى‪ ،‬هل‪،‬‬
‫َ ْ ََُْ ُْ ْ َُ َ َ‬ ‫َ ََ ُ‬
‫بذا هو‪ِ ٝ‬ب‪ٍ ٢‬ل ِمنها وخده لم ً٘ َهم له مِنی ِ‬
‫‪٠‬ام ٍل؛‬
‫ثەگەز هەز یەکەیان بە حُا بىجسێذ ماهایەکی جەواوی ‪ٛ‬ظە هادەن بە دەطخەوە‪،‬‬
‫ً‬ ‫وإذا ُهو َ‪ ٝ‬ب ُ‪٢‬ل منها في ُح ْم َلخه‪ُ َ َ ،‬‬
‫ًه َس مِىاه ِ‬
‫‪٠‬امال‬ ‫ِِ‬ ‫ِ ِ ٍ ِ‬
‫بەاڵ ثەگەز هەز یەکێکیان لە زطخەی زۆیدا بىجسێذ‪ ،‬ماهای جەواوی‬
‫دەزدەکەوێذ‪،‬‬
‫َ ًَْ َ َ َ ُ َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ُ َ َّ ُ َ َ‬
‫رل‪ُّ ٠ ٣‬ل ال‪ِ ٢‬ل ِ‬
‫ماث‬ ‫الر خسٗا‪ ،‬و‪ِ ٟ‬‬‫لماث الث ِ‬
‫هره ال‪ِ ٢‬‬‫وحظمی ‪ُّ ٠‬ل ‪ِ ٠‬لم ٍت ِمً ِ‬
‫هەز یەکێ‪ ٣‬لە ووػاهە پێیان دەوجسێذ پیذ‪ ،‬هەزوەها هەزچی ووػەیەکی‬
‫َّالتي مً هرا َّ‬
‫الى ِىَ‪.‬‬ ‫ِ‬
‫جسیؽ کە لە حۆزە بێذ)‪.‬‬

‫ال‪ٜ‬اُـدة‪:‬‬
‫ِ‬
‫ْ ٌ َْ ٌ‬ ‫ْ‬ ‫َ َ ُ َ َُ ْ‬
‫ىاَ‪ :‬اط ٌم‪ ،‬و ِِٗل‪ ،‬وخسٖ‪.‬‬ ‫(‪ )٣‬ال‪ِ ٢‬لمت زالزت ؤه ٍ‬
‫(ووػە س ێ حۆزە‪ :‬هاو‪ٟ ،‬سداز‪ ،‬پِذ)‪.‬‬
‫ََ‬ ‫ُّ َ‬ ‫ٌ‬ ‫َ‬
‫باث‪ ،‬ؤو ح َماد ؤو ؤي ش ٍئ آزس‪.‬‬ ‫ىان‪ ،‬ؤو َه ٌ‬
‫ان ؤو َخ َُ ٌ‬ ‫اإلطم‪ُّ ٠ُ :‬ل َل ٍْ٘ ٌُ َظ َّمی به ْبو َظ ٌ‬
‫ؤ ‪ُ َٗ -‬‬
‫ِِ‬ ‫ٍ‬
‫(هاو‪ :‬هەز دەطخەواژەیەکە کە بۆ هاوی مسۆڤ ًان ثاژەڵ ًان زووە‪ً ٞ‬ان بێگیان‬
‫ًان ػدێکی جس داهساوە)‪.‬‬
‫ـى ِ‪َ َُ ٤‬م ٍل في َش ِمً زاؾ‪.‬‬ ‫ِل‪ُّ ٠ُ :‬ل َل ْ٘ ٍٍ ًَ ُد ُّ‪َ َُ ٤‬لى ُخ ُ‬
‫ال٘ ُ‬ ‫َ‬
‫ب‪ -‬و ِ‬
‫(‪ٟ‬سداز‪ :‬هەز دەطخەواژەیەکە کە ماهای ڕوداوی کازێ‪ ٣‬دەگەیەهێذ کە لە کاجێکی‬
‫جاًبەجدا ڕووی داوە)‪..‬‬
‫ً ََ َ‬ ‫َ ْ َ َ ُ‬ ‫َ َ ُ ُ َْ‬
‫ج ‪ -‬والحسٖ‪ُّ ٠ :‬ل ل٘ ٍٍ َل ًٌ َه ُس مِىاه ِ‬
‫‪٠‬امال بَل مّ ٓ ِحر ِه‪.‬‬
‫(پیذ‪ :‬هەز دەطخەواژەیەک بە جەنها ماهای طەزبەزۆی هەبىو‪ ،‬هەز دەبىو لەگەڵ‬
‫ووػەی جسدا بێذ ثِىجا ماها دەبەزؼێذ‪ ،‬ثەوە پیخە)‪.‬‬
‫عورهبیی ڕۆشن‬ ‫‪06‬‬
‫جمسٍىاث (زاهێىان)‬
‫(‪)٠‬‬
‫ََ‬ ‫َ‬ ‫ُّ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫َّ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ َّ َ ُ ُّ‬ ‫َ َّ‬ ‫َُ‬
‫ىان‪،‬‬
‫ب‪ٛ‬سؤ الجمل آلاجیت وب ِح ِن لاطماء التي جد‪ُ ٤‬لى ؤشداؾ‪ ،‬والتي جد‪ُ ٤‬لى خُ ٍ‬
‫َّ َ‬ ‫َّ َ ُ َ َ‬
‫اث‪ ،‬والتي ج ُد ُّ‪َُ ٤‬لى َح َم ٍاد‪( :‬ثە زطخاهەی زىازەوە بسىێىەوە و‬ ‫والتي جد ُّ‪ُ ٤‬لى ه َب ٍ‬
‫ثەو هاواهە دیازی بکە کە بۆ مسۆڤً‪ ،‬هەزوەها ثەواهەی بۆ ثاژەڵً‪ ،‬ثەواهەغ کە‬
‫بۆ زوە‪ ،ًٟ‬وە ثەواهەغ کە بۆ بێگیاهً)‪:‬‬
‫(ٗەزٍد بەطەز ػە‪ٛ‬امەکەدا زادە‪٠‬اث)‪.‬‬
‫َّ‬
‫سٍد ًَ ْج ِسي ِفي الؼ ِاز َِ‪.‬‬ ‫(‪ٌ َٗ )٠‬‬
‫َ َ َ‬
‫(ُەلی طىازی کەزەکە دەبێذ)‪.‬‬ ‫الح َم َاز‪.‬‬ ‫(‪ُ )٢‬لي ً ْس‪ُ ٟ‬ب ِ‬
‫َ َْ ُ َ َ‬
‫(داز دەطىجێذ)‪.‬‬ ‫الحو ُب‪.‬‬ ‫(‪ً )٣‬دت ِر‪ٚ‬‬
‫َ َ َ َّ ُ ْ َ ُ ْ‬
‫ان ال َج َب َل‪( .‬کىڕەکان بەطەز چُاکە دەکەون)‪.‬‬ ‫(‪ً )٤‬دظل‪ ٝ‬ال ِٔلم‬
‫ََ َ ّ ُ َ َ ً‬
‫(گىزگەکە پەَلمازی بەزاهێ‪٢‬ی دا)‪.‬‬ ‫ثب ‪ْ ٟ‬بؼا‪.‬‬ ‫الر‬ ‫(‪ )٥‬اٗترض ِ‬
‫(زێىی مسَؼ‪ ٣‬دەزىاث)‬ ‫اج‪.‬‬ ‫)الث ِْ َل ُب ًَإ‪ُ ٠‬ل الد َح َ‬
‫ّ‬ ‫ُ‬ ‫َّ‬
‫(‪٦‬‬
‫الب ْظ َخ ِان‪( .‬طەگەکە لە بازەکەدا دەزەوێذ)‪.‬‬ ‫ال‪ْ ٢‬ل ُب ًَ َىا ُ في ُ‬ ‫َ‬
‫(‪)٧‬‬
‫الب ْرَج َ‪َ ٜ‬‬ ‫الىل ُد ُ‬ ‫َ‬ ‫(‪ًُ )٨‬د ُّب َ‬
‫(شازۆک خەشی لە پسجە‪ٛ‬اڵە)‪.‬‬ ‫ا‪.٤‬‬ ‫ِ‬
‫هاز‪( .‬بازەواهەکە گىڵەکان کۆدەکاجەوە)‪.‬‬ ‫(‪ )٩‬الب ْظخاوي ًَ ْج َم ُّ لاش َ‬ ‫ُ‬
‫ُ ْ‬
‫لاوَلد في ال َب ْد ِس‪( .‬شازۆکە‪٠‬ان لە دەزٍاکەدا مەلە دەکەن)‪.‬‬ ‫(‪ْ ٌَ )٠١‬ظ َب ُذ‬
‫الى ِاز‪( .‬ثاطً لە ثاگسدا دەجىێخەوە)‪.‬‬‫روب في َّ‬ ‫دًد ًَ ُ‬ ‫(‪ْ )٠٠‬ال َح ُ‬
‫(پاهداهەکە لە ػىوػە مەزەکەبەکەدایە)‪.‬‬ ‫واة‪.‬‬ ‫(‪ْ )٠٢‬امل َد ُاد في َّ‬
‫الد‬
‫ِ‬ ‫ِ ِ‬

‫جمسٍىاث (زاهێىان)‬
‫(‪) ٢‬‬
‫َ َ‬
‫لاِٗا‪َ ٤‬و ُ‬
‫الح ُسوٖ‪.‬‬ ‫الج َم ُل آلاجیت َو َم َّح َز لاطماء و‬
‫ب‪ٛ‬سؤ ُ‬
‫(ثە زطخاهەی زىازەوە بسىێىەوە ثِىجا اطم و ِٗل و پیخەکان لێ‪ ٣‬حىدا‬
‫کەزەوە)‪:‬‬
‫‪07‬‬ ‫عورهبیی ڕۆشن‬
‫الباب‪( .‬دمحم دەزگاکە دە‪٠‬اجەوە)‪.‬‬ ‫مد َ‬ ‫(‪َ ْ٘ ًَ )٠‬خ ُذ ُم َد ٌ‬
‫ُ ُ ْ‬ ‫َ ْ‬
‫ال‪ٜ‬و ًَ‪( .‬باشزگاهەکە لۆکەکە دەکڕێذ)‪.‬‬ ‫(‪ٌ )٢‬ؼتری ِ‬
‫الخاحس‬
‫َ‬ ‫َ َّ‬
‫(‪ْ ًَ )٣‬ص َز َُ ال٘ال ُح ال‪َ َُ ٜ‬ب‪( .‬حىجیازەکە ‪ٛ‬امِؼەکە دەڕوێىێذ)‪.‬‬
‫اب‪( .‬طەُُد ‪ٟ‬خێبەکە دەزىێىێخەوە)‪.‬‬ ‫ُد ال‪َ ١‬خ َ‬ ‫(‪ُ َ ْٜ ًَ )٤‬سؤ َطِ ٌ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬
‫َ‬ ‫ْ‬ ‫ُ‬ ‫َْ ُ َ ُ ْ‬
‫(‪ً )٥‬دز ِل الهىاء في الحجس ِة‪( .‬هەوا دەچێخە ژووزەکەوە)‪.‬‬
‫َّ َ ُ َ َ َ ُ َ َ‬
‫ق‪( .‬بەزهەمەکە بەزدەبێخەوە طەز شەوی)‪.‬‬ ‫(‪)٦‬الثمس ًدظا‪ٛ‬ى ُلى لاز ِ‬
‫ق‪( .‬گاکە شەویەکە دە‪ٟ‬ێڵێذ)‪.‬‬ ‫ىز ًَ ْدس ُر لا ْز َ‬ ‫َّ‬
‫الث ُ‬ ‫(‪)٧‬‬
‫ِ‬
‫ْ ْ‬ ‫ََُُ ْ َ ُ‬
‫(‪ )٨‬جِىّ لاخ ِرًت ِمً ال ِجل ِد‪( .‬پێاڵو لە چەز دزوطذ دەکسێذ)‪.‬‬
‫ْ ُ ُ ُ َ َ َّ‬
‫ىز ٌُٔ ّ ِس ُد َُلى الص َج َس ِة‪( .‬چۆلەکەکە لە طەز دزەزخەکە دەحسٍىێىێذ)‬ ‫(‪ )٩‬الِـ٘‬
‫َ ْ َ ُ ْ ُ َّ ُ َ ْ َ‬
‫(‪ً )٠١‬رهب الِما‪ ٤‬الى املـا ِو ِّ‪( .‬کسێکازە‪٠‬ان بۆ ‪٠‬ازگەکە دەچً)‪.‬‬

‫جمسٍىاث (زاهێىان)‬
‫(‪) ٣‬‬
‫َ ْ َ‬ ‫َْ َُ َُْ َ ْ َ‬
‫إط َم ٍاء ج ُد ُّ‪َُ ٤‬لى ؤشداؾ‪.‬‬ ‫ع حم ٍل مبدوء ٍة ِب‬ ‫ًذ ِبسم ِ‬ ‫(‪ِ )٠‬ا ِ‬
‫(پێىج زطخە بهێىەوە کە بە هاوی زەڵکی دەطذ پێبکەن)‪.‬‬
‫ََ‬ ‫َ ُ ُّ‬ ‫بسمع ُح َمل جيخهي ُّ‬ ‫َ‬
‫ىان‪.‬‬
‫باطم ًد‪ُ ٤‬لى خُ ٍ‬ ‫دة ِمنها ِ‬ ‫واخ ٍ‬
‫‪٠‬ل ِ‬ ‫ٍ‬ ‫ِ‬ ‫اًذ‬
‫(‪ِ )٢‬‬
‫(پێىج زطخە بهێىەوە کە بە هاوی ثاژەڵ کۆجاًُان پێ هاجبێذ)‪.‬‬
‫ُ‬ ‫َُ َ‬
‫باطم ًَ ُد ُّ‪ُ ٤‬لى َخ َُىان‪.‬‬
‫دة ِمنها ٍ‬ ‫واخ ٍ‬‫سمع حم ٍل جبخدت ‪ُّ ٠‬ل ِ‬
‫(‪َ )٣‬‬
‫اًذ ب ِ‬ ‫ِ‬
‫(پێىج زطخە بهێىەوە کە هەز یەکەیان بە هاوی ثاژەڵ دەطذ پێ ب‪٢‬اث)‪.‬‬
‫ُ َ َ‬ ‫ُ‬ ‫َُ‬
‫باطم ًَد ُّ‪ُ ٤‬لى ه ٍ‬
‫باث‪.‬‬ ‫دة ِمنها ٍ‬ ‫سمع حم ٍل جيخهي ‪ُّ ٠‬ل ِ‬
‫واخ ٍ‬
‫َ‬
‫(‪ )٤‬اًذ ب ِ‬
‫(پێىج زطخە بهێىەوە کە هەز یەکەیان بە هاوی زووە‪ ٞ‬کۆجاَي پێ بێذ)‪.‬‬

‫جمسٍىاث (زاهێىان)‬
‫(‪) ٤‬‬
‫ِ٘ل‪.‬‬ ‫ُ َ َ َ ُ ٌّ‬ ‫َ‬
‫مع حم ٍل ًبخدت ‪٠‬ل ِمنها ِب ٍ‬
‫اًذ ِبس ِ‬
‫(‪ِ )٠‬‬
‫(پێىج زطخە بهێىەوە کە هەز یەکەیان بە کسدازێ‪ ٣‬دەطذ پێ ب‪٢‬اث)‪.‬‬
‫عورهبیی ڕۆشن‬ ‫‪08‬‬
‫ى ُ‪ً ٟ‬ال ِمنها ِٗ ٌ‬‫َ ْ ُ َ َ َ َّ ُ‬
‫ِل‪.‬‬ ‫ع حم ٍل ًخىط‬ ‫اًذ ِبسم ِ‬
‫(‪ِ )٢‬‬
‫(پێىج زطخە بهێىەوە کە هەز یەکەیان کسدازێ‪ ٣‬لە هاوەڕاطدیدا هەبێذ)‪.‬‬
‫َ‬ ‫َْ ُ َ َ ُ‬
‫سٖ‪.‬‬ ‫ع ح َم ٍل ًبخدت ‪ٌّ ٠‬ل ِمنها ِبد ٍ‬
‫اًذ ِبسم ِ‬‫(‪ِ )٣‬‬
‫(پێىج زطخە بهێىەوە کە هەز یەکەیان بە پیدێ‪ ٣‬دەطذ پێ ب‪٢‬اث)‪.‬‬
‫ٌ‬ ‫ُ َ َ ُ ًُ‬ ‫َ‬
‫ًخى َّطى ‪ٟ‬ال ِمنها َخسٖ‪.‬‬ ‫مع حم ٍل‬
‫اًذ ِبس ِ‬ ‫(‪ِ )٢‬‬
‫(پێىج زطخە بهێىەوە کە هەز یەکەیان پیدێ‪ ٣‬لە هاوەڕاطدێدا هەبێذ)‪.‬‬

‫جمسٍىاث (زاهێىان)‬
‫(‪) ٥‬‬
‫َ َ َ َُ‬ ‫َّ‬ ‫َْ َُ ُ‬
‫دة ِمنها ُم َس‪ٟ‬بت ِمً اطم ِحن لِع ٓحر‪.‬‬ ‫ع حم ٍل ‪ُّ ٠‬ل ِ‬
‫واخ ٍ‬ ‫اًذ ِبسم ِ‬
‫(‪ِ )٠‬‬
‫(پێىج زطخە بهێىەوە کە هەز یەکەیان جەنها لە دوو هاو پێ‪ ٣‬هاجبێذ)‪.‬‬
‫َ َ َ‬ ‫َ‬ ‫ُ َ َّ‬ ‫َْ َُ ُ‬
‫ِع ٓ ُحر‪.‬‬ ‫ِل ل‬
‫دة ِمنها مس‪ٟ‬بت ِمً اطم و ِٗ ٍ‬ ‫ع حم ٍل ‪ُّ ٠‬ل ِ‬
‫واخ ٍ‬ ‫اًذ ِبسم ِ‬‫(‪ِ )٢‬‬
‫(پێىج زطخە بهێىەوە کە هەز یەکەیان جەنها لە هاوێ‪ ٣‬و کسدازێ‪ ٣‬پێ‪ ٣‬هاجبێذ)‪.‬‬
‫سٖ‪.‬‬ ‫(‪ )٣‬اًذ ب َس ْمع ُح َمل ُ‪ُّ ٠‬ل واخدة منها ُم َس َّ‪ٟ‬بت مً اطم َوٗ َ َ‬
‫ِل وخ ٍ‬ ‫ٍ ِ ٍ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ٍ ِ‬ ‫ٍ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬
‫(پێىج زطخە بهێىەوە کە هەز یەکەیان لە هاوێ‪ ٣‬و کسدازێ‪ ٣‬و پیدێ‪ ٣‬پێ‪ ٣‬هاجبێذ)‪.‬‬

‫جمسٍىاث (زاهێىان)‬
‫(‪) ٦‬‬
‫َ‬ ‫ُ‬ ‫ْ َ َْ ْ‬ ‫ُ َ ُ ُ‬ ‫َُ‬
‫ىاط َب في امل‪ِ ٢‬ان الدالي‪:‬‬ ‫ؤ‪ -‬الجم ُل آلاجیت ًدخاج ‪ٌّ ٠‬ل ِم َنها الى اط ٍم ٗلّ إلاطم امل ِ‬
‫ثە زطخاهەی زىازەوە هەز یەکەیان پێىَظتی بە هاوێ‪١‬ە‪ ،‬هاوێکی گىهجاو بۆ هەز‬
‫یەکەیان بدۆشەزەوەو بیسەزە بۆػاییەکاهەوە‪:‬‬
‫ٌ‬ ‫الِ ُ‬
‫ىز َم ْس ُجىن في (چۆلەکەکە بەهدە لە)‪.........................‬‬ ‫ـ٘ ُ‬ ‫(‪ُ )٠‬‬
‫َ َُ‬
‫‪ٜ‬سؤ ُم َد ٌ‬
‫مد (مىخەممەد‪ ............................‬دەزىێىێخەوە)‪.‬‬ ‫(‪ً )٢‬‬
‫ان ًَ ُج ُّس (ثەطپەکە‪ .....................‬زادەکێؼێذ)‪.‬‬‫ـ ُ‬‫(‪ )٣‬الح َ‬
‫ِ‬
‫‪09‬‬ ‫عورهبیی ڕۆشن‬
‫َْْ ُ َ ُ‬
‫(‪ )٤‬ال٘إ َزة جساٖ ِمً (مؼ‪ ٣‬لە‪ ..................‬دەجسطێذ)‪.‬‬
‫م ‪ ...................‬هێلکە دە‪٠‬اث)‪..‬‬ ‫(‪َ )٥‬ج َبُ ُ‬
‫ؤباه‪ ........( .‬گىێڕایەڵی باوکی دە‪٠‬اث)‪.‬‬ ‫وُّ‪ُ ..............‬‬
‫(‪ُ ً)َ ٦‬‬
‫الـُ‪ .ٙ‬لە هاوٍىدا شٍاد دە‪٠‬اث )‪.‬‬ ‫ؼخ ُد‪ ...................‬في َ‬‫(‪َ ٌَ )٧‬‬
‫الظ َم ُ‪ ٣‬في‪ .......................‬ماس ي لە‪ ....‬مەلە دە‪٠‬اث )‪.‬‬
‫ظب ُذ َ‬ ‫(‪َ ٌَ )٨‬‬

‫َ‬ ‫ِل املُ َ‬ ‫ال٘ َ‬ ‫ْ َ َْ‬ ‫ُ َ ُ ُ‬ ‫َُ‬

‫‪٢‬ان الدالي‪:‬‬
‫ىاطب في امل ِ‬ ‫ِ‬ ‫ب‪ -‬الجم ُل آلاجیت ًدخاج ‪ٌّ ٠‬ل ِم َنها الى ِِٗ ٍل ٗلّ ِ‬
‫ثە زطخاهەی زىازەوە هەز یەکەیان پێىَظتی بە کسدازێکە‪ ،‬کسدازێکی گىهجاو بۆ‬
‫هەز یەکەیان بدۆشەزەوەو بیسەزە بۆػاییەکاهەوە‪:‬‬
‫َّ‬ ‫ـ ُ‬ ‫(‪ )٠‬الح َ‬
‫ان‪ ...........................‬الؼ ِِ َحر‪( .‬ثەطپەکە حۆکە‪..)...............‬‬ ‫ِ‬
‫َّ‬
‫الع َجلە‪( .‬گاکە ُازەباهەکەی‪..)...........‬‬ ‫ىز‪َ ..............................‬‬ ‫الث ُ‬ ‫(‪)٢‬‬
‫ُ ُ‬‫ْ‬
‫دمىد الٔ َح َن‪( .‬مەخمىود چڵەکەی‪..)...........‬‬ ‫(‪َ ..........................)٣‬م‬
‫سٍم‪( .‬پصَؼ‪ ٣‬هەزۆغ‪..)...............‬‬ ‫الوبِب‪ .........................‬املَ َ‬ ‫ُ‬ ‫(‪)٤‬‬
‫٘اء‪( .‬هەزۆغ‪ ................‬چا‪ ٞ‬بىوهەوە‪..)..‬‬ ‫الؼ َ‬ ‫ّ‬ ‫َ ُ‬
‫(‪ )٥‬املسٍم‪ِ .............‬‬
‫ُ‬ ‫َ‬
‫(‪)٦‬ال َىل ُد‪ ..................‬بال‪َ ١‬س ِة‪( .‬مىداڵەکە‪ .................‬جۆپەکە‪..)............‬‬
‫ً ً‬ ‫َّ‬
‫)‪.........................‬الى َّج ُاز َبا َبا‪( .‬دازجاػەکە دەزگایەک‪..).................‬‬ ‫(‪٧‬‬
‫َّ َ َ‬
‫الداد ُ ‪ ................‬الىا ِٗرة‪( .‬زصمەج‪٢‬ازەکەکە پەهجەزەکەی‪..)...........‬‬ ‫(‪ِ )٨‬‬
‫َ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬
‫سٖ ٗل ّْ الحسٖ امل َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫َ ُ‬ ‫ُ‬ ‫ُ‬
‫‪٢‬ان الدالي‪:‬‬
‫ىاطب في امل ِ‬ ‫ِ‬ ‫ج‪ -‬الج َم ُل آلاجیت ًدخاج ‪ٌّ ٠‬ل ِم َنها الى خ ٍ‬
‫ثە زطخاهەی زىازەوە هەز یەکەیان پێىَظتی بە پیدێکە‪ ،‬پیدێ‪٢‬ي گىهجاو بۆ هەز‬
‫یەکەیان بدۆشەزەوەو بیسەزە بۆػاییەکاهەوە‪:‬‬
‫الٔال ُ ‪َّ .........‬‬ ‫َ ْ َُ ُ‬
‫الن ْه ِس‪( .‬کىڕەکە‪ ........‬ڕوبازەکە مەلە دە‪٠‬اث)‪.‬‬ ‫(‪ٌ )٠‬ظبذ‬
‫ره ُب الخلمُر‪ْ .......‬‬ ‫ُ‬ ‫(‪َ ًَ )٢‬‬
‫املد َز َط ِت‪ٛ( .‬ىجابیەکە دەچێذ‪ٛ ......‬ىجابساهە)‪.‬‬
‫ّ ّ‬ ‫َ َْ ُ َ‬
‫الظ ِ‪ِ ١‬حن‪( .‬گىزیظەکە ‪ ......‬چە‪ٛ‬ۆ بڕی)‪.‬‬ ‫(‪ٛ )٣‬وِذ الح ْب‪ِ ......‬‬
‫َ‬ ‫َ ُ َ‬
‫سٍب‪َ .....‬بل ِد ِه‪ٓ( .‬ەزٍب دەگەڕێخەوە‪ .....‬وواڵحی زۆی)‪.‬‬ ‫الٔ ُ‬ ‫(‪ٌِ )٤‬ىد‬
‫٘ل‪َّ .........‬‬ ‫ُ‬
‫(‪َ )٥‬ها َ الو ُ‬
‫الظسٍس‪( .‬شازۆکەکە‪ ......‬چازپاکە زەوث)‪.‬‬
‫َ‬ ‫ُ‬
‫(‪ً)َ ٦‬سض ی امل َِ ِلم‪ ....‬الخلمُر املا َدب‪( .‬مامۆطخا‪ٛ ......‬ىجابی بە ثەدەب زاشٍُە)‪.‬‬
‫عورهبیی ڕۆشن‬ ‫‪21‬‬
‫جمسٍىاث (زاهێىان)‬
‫(‪) ٧‬‬
‫ْ‬ ‫ً‬ ‫َّ‬
‫ملت منها ُم َس‪َ ٟ‬بت مً ْ‬ ‫َّ ْ َْ َ َُ َ ُ َ ُ ُ ُ َ‬
‫اط َمح ِن‪.‬‬ ‫ِ‬ ‫ع حم ٍل ِبدُث ج‪٢‬ىن ‪ُّ ٠‬ل ح ٍ ِ‬ ‫(‪ِ ٠ )٠‬ىن زم‬
‫(پێىج زطخە دزوطذ کە‪ ،‬کە هەز یەکەیان لە دوو هاو پێ‪ ٣‬هاجبێذ)‪.‬‬
‫اط َمحن ْ‬ ‫ملت منها ُم َس َّ‪َ ٟ‬ب ًت م ًْ ْ‬ ‫َّ ْ َْ َ َُ َ ُ َ ُ ُ ُ َ‬
‫وِٗل‪.‬‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ع حم ٍل ِبدُث ج‪٢‬ىن ‪ُّ ٠‬ل ح ٍ ِ‬ ‫(‪ِ ٠ )٠‬ىن زم‬
‫(پێىج زطخە دزوطذ کە‪ ،‬کە هەز یەکەیان لە دوو هاوو کسدازێ‪ ٣‬پێ‪ ٣‬هاجبێذ)‪.‬‬
‫َ َ َْ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫ُ َ ْ‬ ‫(‪ّ ٠َ )٠‬ى ْن َز ْم َ‬
‫ع ُح َم ٍل ِب َدُث حؼ َخ ِم ُل ‪ُّ ٠‬ل ُحمل ٍت ِمنها َُلى لاهىاَ الثالزت ِلل‪ِ ٢‬ل َمت‪.‬‬ ‫ِ‬
‫(پێىج زطخە دزوطذ کە‪ ،‬کە هەز یەکەیان هەز س ێ حۆزەکاوی ووػەی جێدا بێذ)‪.‬‬

‫‪  ‬‬

‫‪20‬‬ ‫عورهبیی ڕۆشن‬
‫َ‬
‫باز َش َم ِى ِه‬ ‫ُ‬
‫ج‪ٜ‬ظُم ال ِِ٘ل ِباُ ِخ ِ‬
‫(زیصبەهدیی کسداز بە گىیسەی کاجەکەی)‬

‫ْ‬
‫‪ -٠‬ال ِ٘ ِْ ُل املاض ي‪ :‬کسدازی زابىزدوو‪:‬‬
‫لامثلت‪ :‬همىوهە‪:‬‬
‫لب‪ .‬طەگەکە زایکسد‪.‬‬ ‫‪َ -٠‬ح َسي ْال َ‪ُ ٢‬‬
‫ََ َ‬
‫الس ُح ُل‪ .‬پیاوەکە وەطخا‪.‬‬‫‪َّ ٙ‬‬ ‫‪ -٢‬و‪ٛ‬‬
‫َ‬
‫كاَ ال‪١‬خ ُ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬ ‫‪َ -٣‬‬
‫اب‪.‬کخێبەکە بصز بىو‪.‬‬ ‫ِ‬
‫َّ َ ُ‬ ‫َّ‬
‫اُت‪ .‬طەُاجەکە لێیدا‪.‬‬ ‫‪َ -٤‬د‪ِ ٛ‬ذ الظ‬
‫ْ ْ‬
‫‪َ -٥‬ح َاء ِث ال ِبي ُذ‪ .‬کچەکە هاث‪.‬‬
‫َّ َ ُ‬ ‫‪َ -٦‬‬
‫حاحت‪ .‬مسیؼکەکە هێلکەی کسد‪.‬‬ ‫باك ِذ الد‬

‫البدث‪ :‬لێکۆڵیىەوە‪:‬‬ ‫َ‬

‫َ َ ً‬ ‫َ َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ َّ َ‬
‫ِٗاَل؛‬ ‫الظاب‪ٜ‬ت ج ِجدها ؤ‬ ‫ِ‬ ‫ت‬ ‫ل‬ ‫ث‬ ‫ِ‬ ‫م‬‫لا‬ ‫في‬ ‫لاولى‬ ‫ماث‬‫ِ‬ ‫ل‬‫ِ‬ ‫ال‪٢‬‬ ‫جإم ِل‬
‫طەزهجدەزە ووػەکاوی یەکەمی همىوهەکاوی طەزەوە دەبیيیذ کسدازن؛‬
‫َّ‬
‫زاؾ ‪،‬‬ ‫ـى ِ‪َ َُ ٤‬م ٍل في َش َم ًٍ‬ ‫َِل َن ُ‪ً ٟ‬ال منها ًَ ُد ُّ‪َُ ٤‬لى ُخ ُ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬
‫چىهکە هەز یەکەیان ماهای کسدازێک دەگەێىێذ کە لە کاجێکی جایبەجدا زوویداوە‪،‬‬
‫ً‬ ‫ً‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫وإذا َج َّد ْب َ‬
‫الص َم ًَ في ‪ٍ ٠‬ل ِمنها َو َح ْدجه َش َمىا َماكُا‪،‬‬ ‫سث هرا َّ‬
‫ِ‬
‫ثەگەز طەزهج لەو کاجاهە بدەیذ دەبیيیذ زابىزدوون‪،‬‬
‫َ ْ َ َ ُّ‬ ‫َّ َّ‬ ‫لا َّو‪َ ٤‬ج ُد ُّ‪ُ ٤‬لى َ‬ ‫َ‬ ‫ََ‬
‫الص َم ًِ الري َمض ی ‪ٛ‬بل الخ‪٢‬لم؛‬ ‫الج ْسي في‬ ‫ٗ‪٢‬لمت ((حسي)) في ا ِمل ِ‬
‫ثا‪٤‬‬ ‫ِ‬
‫بى همىوهە ووػەی (ح َسي) لە همىوهەکەی یەکەمدا باض لە زاکسدن دەکاث کە‬ ‫َ‬
‫پێؽ دواهدهەکە زوویداوە؛‬
‫ْ َ َّ َ ُّ‬ ‫َّ َّ‬ ‫َّ َ ُ ُّ َ ْ‬ ‫ْ‬ ‫َ ُ َ َ‬
‫الخ‪٢‬ل ِم‬ ‫الص َم ًِ الري َمض ی ‪ٛ‬بل‬ ‫ى‪ٛ‬ىٖ في‬
‫ِ‬ ‫ال‬ ‫لى‬ ‫ُ‬ ‫‪٤‬‬ ‫د‬ ‫ج‬ ‫اوي‬ ‫الث‬ ‫ثا‪٤‬‬ ‫امل‬
‫ِ‬ ‫َو‪ِ ٠‬ل َمت (( َو‪ ))ٙٛ‬في‬
‫َ ً‬
‫ؤ ًْلا‪،‬‬
‫عورهبیی ڕۆشن‬ ‫‪22‬‬
‫َ‬
‫هەزوەها ووػەی (( َو‪ ))ٙٛ‬لە همىوهەی دووەمدا ماهای وەطخاهێک دەداث کە لە‬
‫کاجێکدا زوویداوە زابىزدووەو جەواو بىوە‪.‬‬
‫ً‬ ‫َُ‬
‫وهل َّم َح ّسا‪ ،‬وە هەزوەها‪،‬‬
‫َّ‬ ‫ً ََ َ َ ُ َْ‬ ‫ْ ً‬ ‫َ َ‬ ‫َ ُ َّ ُ َ‬
‫ماث التي ِم ًْ‬
‫رل‪ ٣‬حمُّ ال‪ِ ٢‬ل ِ‬ ‫ظمی ‪َ ٠‬ل ‪ِ ٠‬ل َم ٍت ِمً ال‪ِ ٢‬ل ِ‬
‫ماث " ِِٗال ماكُا" و‪ِ ٟ‬‬ ‫رل‪ ٣‬ح‬
‫ِول ِ‬
‫َ‬
‫هرا الى ْىَ‪.‬‬
‫لەبەز ثەمەیە کە هەز یەکێک لە ووػاهە پێیان دەوجسێذ "کسدازی زابىزدوو"‬
‫هەزوەها هەمىو ووػەیەکی جسی وەکى ثەماهە‪.‬‬

‫ال‪ٜ‬ىاُد‪ :‬زێظاکان‪:‬‬
‫ـى‪َ َُ ٤‬مل في َّ‬‫ُ َ ُ ُّ ْ َ ُ ُّ َ ُ ُ‬ ‫ْ ْ ُ ْ‬
‫الص َم ًٍ املاض ي‪.‬‬ ‫‪-٤‬ال ِِ٘ل املاض ي هى ‪٠‬ل ِِٗ ٍل ًد‪ُ ٤‬لى خ ِ ٍ‬
‫کسدازی زابىزدوو‪ :‬ثەو کسدازەیە کە هیؼاهدەداث لە زابىزدوودا کازەکە‬
‫ثەهجامدزاوە‪.‬‬

‫ْ ْ ُ ُْ‬
‫لاز َُ‪ :‬کسدازی زاهەبىزدوو‪:‬‬
‫‪ -٢‬ال ِِ٘ل امل ِ‬
‫لامثلت‪ :‬همىوهە‪:‬‬
‫ظل ًَ َد َّي‪ .‬هەزدوو دەطخم دەػۆ ‪.‬‬ ‫‪َ -٠‬ؤ ِٓ ُ‬
‫ع ِزُابي‪ .‬حلىبەزگم لەبەز دەکە ‪.‬‬ ‫‪َ -٢‬ؤ ْل َب ُ‬
‫ُْ‬ ‫َْ‬
‫‪ -٣‬هل َِ ُب ِبال‪َ ١‬س ِة‪ .‬بە جۆپ گەمە دەکەیً‪.‬‬
‫الح ُ‪ٜ‬ى‪ .٤‬بە کێڵگەکاهدا دەڕۆیً‪.‬‬ ‫‪َ -٤‬ه ْمص ي في ُ‬
‫لب‪ .‬طەگەکە دەوەڕێذ‪..‬‬ ‫‪ْ ًَ -٥‬ي َب ُذ ْال َ‪ُ ٢‬‬
‫ض‪ .‬پاطەواهەکە هۆش ی دەداحێ‪.‬‬ ‫الحاز ُ‬ ‫‪ْ ًَ -٦‬ى َدب ُه َ‬
‫ِ‬
‫ُ‬ ‫َْ ُ ُ ْ ْ‬
‫‪ -٧‬جإ‪٠‬ل ال ِبيذ‪ .‬کچەکە دەزىاث‪.‬‬
‫َْ ْ ُ‬
‫‪ -٨‬جر ُب ُل ال َى ْز َدة‪ .‬گىڵەکە طیع دەبێذ‪.‬‬
‫‪23‬‬ ‫عورهبیی ڕۆشن‬
‫البدث‪ :‬لێکۆڵُىەوە‪:‬‬
‫َ ْ َ َ َ ُ ُّ َ ْ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬
‫الظ ِاب‪ٜ‬ت ‪٠‬ل َها ؤٗ َِا‪٤‬؛‬ ‫ال‪ِ ٢‬ل َماث لاولى في لام ِثلت‬
‫ووػەکاوی یەکەمی همىوهەکاوی پێؼىو هەمىویان کسدازن؛‬
‫َ‬ ‫َ ُ ً‬
‫زاؾ‪.‬‬‫َّ‬ ‫ِِل َن ‪ٟ‬ال ِم ْنها ًَ ُد ُّ‪َُ ٤‬لى َُ َم ٍل في َش َم ًٍ‬
‫چىهکە هەز یەکەیان ماهای کسدازێک دەگەێىێذ کە لە کاجێکی جایبەجدا ڕوویداوە‪،‬‬
‫َّ َ َ َ َّ ُ َ ْ َ َ ْ َ َّ َ ً َ َّ ُ ْ َ َ ً‬ ‫َ َ َ َّ َ‬
‫‪ٜ‬بال‬ ‫اكسا و ِإما مظخ‬ ‫وإذا جدب ْسث هرا الصمً الداؾ في ‪٠‬ل ِمنها وحدجه ِبما خ ِ‬
‫ثەگەز طەزهج لەو کاجە جایبەجاهە بدەیذ دەبیيیذ بۆ ثێظخان یان بۆ داهاجىون‪.‬‬
‫َْ ُ‬
‫امل ْظ َخ َ‬ ‫الص َمً َ‬ ‫ـى‪ْ ٤‬ال َٔ ْظل في َّ‬ ‫َٗ ْال٘ ِْل (( َؤ ْٓظ ُل)) ًَ ُد ُّ‪َ َُ ٤‬لى ُخ ُ‬
‫‪ٜ‬بل‪،‬‬ ‫اكس ؤو‬ ‫ِ‬ ‫الح‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫ُ‬ ‫َ‬
‫ٓظل" ثەوە دەگەێىێذ کە دەطذ ػدىەکە ثێظخایە یان لە داهاجىودا‬ ‫ووػەی "ؤ ِ‬
‫ثەهجا دەدزێذ‪.‬‬
‫ُ‬ ‫َ‬ ‫ُّ‬ ‫ع)) ًَ ُد ُّ‪َ َُ ٤‬لى ُخ ُ‬ ‫َوال٘ ِْ ُل (( َؤ َ‬
‫اكس ؤ ْو امل ْظ َخ ْ‪َ ٜ‬بل‪،‬‬ ‫ِ‬
‫الص َمً َ‬
‫الح‬ ‫الل ْبع في َّ‬ ‫‪٤‬‬ ‫ى‬ ‫ـ‬ ‫ُ‬ ‫لب‬ ‫ِ‬
‫ُ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫ووػەی "ؤلبع" ثەوە دەگەێىێذ کە لەبەزکسدهەکە ثێظخایە یان لە داهاجىودا‬
‫ثەهجا دەدزێذ‪.‬‬
‫ْ ً ُ َ ً‬ ‫َو َُ َظ َّمی ُ‪ُّ ٠‬ل ٗ ِْل م ًْ هرا َ‬
‫الىىَ " ِِٗال ملا ِزُا"‪.‬‬ ‫ِ ٍ ِ‬
‫بە هەمىو کازێکی ثاوا دەوجسێذ (کسدازی زاهەبىزدوو)‪.‬‬
‫َْ َ ُ ََ ْ‬ ‫لا َّو‪ ٤‬في ُ‪ُّ ٠‬ل ٗ ِْل م ْ‬ ‫َْ ُ َ‬ ‫بذا َه ٌَ َ‬
‫باهها‬‫ِ‬ ‫ػ‬ ‫ؤ‬‫و‬ ‫ا‪٤‬‬ ‫ِ‬ ‫ٗ‬‫لا‬ ‫ه‬
‫ِ‬ ‫هر‬
‫ِ‬ ‫ً‬ ‫ِ‬ ‫ٍ‬ ‫ِ‬ ‫ٖ‬ ‫س‬ ‫الح‬ ‫بلى‬ ‫سث‬
‫ثەگەز بڕواهیخە پیتی یەکەمی هەز یەک لە کسدازاهەو هاوػێىەیان‬
‫َ ُ ُ‬ ‫َ ُ َ‬ ‫جاء‪ُ ،‬وح َ‬ ‫َ َ َْ ُ َ ْ ً َْ ً َ ً َ‬
‫هر ِه لا ْخ ُسٖ لازَب َِت "ؤ ْخ ُسٖ امللا ِز َُت"‪.‬‬ ‫ِ‬ ‫ی‬ ‫َّ‬
‫م‬ ‫ظ‬ ‫ً‬ ‫و‬ ‫ؤ‬ ‫وحدجه همصة ؤو هىها ؤو ًاء‬
‫دەبیيیذ هەمصە(ؤ)یە‪ ،‬یان هىون(ن)ە‪ ،‬یان یاء(یـ)ە‪ ،‬یان جاء(ث)ە‪ .‬بە چىاز پیخە‬
‫دەوجسێذ پیتی کسدازی زاهەبىزدوو‪.‬‬

‫ال‪ٜ‬ىاُد‪ :‬ڕێظاکان‪:‬‬
‫َْ‬ ‫ـى ُ‪َ َُ ٤‬مل في َّ‬
‫الص َ‬ ‫‪ -٥‬ال٘ ِْ ُل ْاملُلاز َُ ُه َى ُ‪ُّ ٠‬ل ٗ ِْل ًَ ُد ُّ‪َ َُ ٤‬لى ُخ ُ‬
‫الحاكس ؤو‬
‫ِ‬ ‫ً‬‫ِ‬ ‫م‬ ‫ٍ‬ ‫ِ ٍ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬ ‫ُ‬
‫املظخ‪ٜ‬ب ِل‬
‫عورهبیی ڕۆشن‬ ‫‪24‬‬
‫‪ -٥‬کسدازی زاهەبىزدوو هەمىو کسدازێکە وا هیؼاهبداث کە ثەهجامداوی کازەکە لە‬
‫کاحی ثێظخا یان لە داهاجىودا ثەهجا دەدزێذ‪،‬‬
‫ْ‬ ‫ُ‬ ‫ُّ‬ ‫َ‬ ‫وءا ب َد ْسٖ م ًْ َؤ ْخ ُسٖ املُ َ‬
‫لا َز َُ ِت َوه َي َ‬
‫اله ْمصة والىىن وال ُ‬ ‫َ َ ُ َّ َ ْ َ ُ َ َ ْ ُ ً‬
‫ُاء‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫وَل بد ؤن ً‪٢‬ىن مبد ِ ٍ ِ‬
‫َو َّ‬
‫الخ ُاء‪.‬‬
‫هەز دەبێذ بە پیتی زاهەبىزدووغ دەطذ پێبکاث کە بسیخحن لە هەمصەو هىون و‬
‫یاء و جاء‪.‬‬

‫ْ ُ َ‬
‫مس‪ :‬کسدازی ٗەزمان‪:‬‬ ‫‪ِِٗ -٣‬ل ِ‬
‫لا‬
‫لام ِثلت‪ :‬همىوهە‪:‬‬
‫ُْ‬ ‫ْ‬
‫‪ -٠‬ؤل َِ ْب ِبال‪ِ ١‬سة‪ .‬یازی بە جۆپەکە بکە‪.‬‬
‫َّ‬ ‫َ ْ‬
‫‪ -٢‬ؤه ِِ ْم ِ‪ٛ‬و َ‪ .٣‬زىازدن بە پؼیلەکەث بدە‪.‬‬
‫َ ْ‬
‫ُاب َ‪ .٣‬پۆػاکذ پاک ڕابگسە‪.‬‬ ‫‪ٙ‬ز َ‬
‫‪ -٣‬ه ٌِ ِ‬
‫ً‬ ‫ُ‬
‫‪ -٤‬ه ْم ُم َب ِ‪١‬سا‪ .‬شوو بىىو‪.‬‬
‫الظ ْحر‪ .‬لەطەززۆ بڕۆ‪.‬‬‫‪َ -٥‬جمه ْل في َّ‬
‫ِ‬
‫َ‬ ‫َ ْ َ َْ َ‬
‫‪ ٦‬ـ ؤ ِحد ملٕ الوِا ِ ‪ .‬حىوینی زۆزاکذ باغ بکە‪.‬‬

‫البدث‪ :‬لێکۆڵُىەوە‪:‬‬
‫َْ‬ ‫َ َ ُْ َ‬ ‫َْ ْ ُ‬
‫ماث لاولى في لا ْم ِثل ِت امل َخ‪ِّ ٜ‬د َم ِت ؤٗ َِا‪٤‬؛‬ ‫ال‪ِ ٢‬ل‬
‫ووػەکاوی یەکەمی همىوهەکاوی پێؼىو هەمىویان کسدازن؛‬
‫َْ‬ ‫َّ َ َ َ َ‬ ‫َ‬ ‫َ ُ ً‬
‫هر ِه لاٗ َِا‪،٤‬‬ ‫زاؾ‪ .‬و ِإذا جد َّب ْسها ِ‬ ‫ِِل َن ‪ٟ‬ال ِم ْنها ًَ ُد ُّ‪َُ ٤‬لى َُ َم ٍل في َش َم ًٍ‬
‫چىهکە هەز یەکەیان ماهای کسدازێک دەگەێىێذ کە لە کاجێکی جایبەجدا زوویداوە‪،‬‬
‫ثەگەز طەزهج لەو کسدازاهە بدەیً‪،‬‬
‫امل َداهب َو ٍْإ ُم ُسه َؤ ْن ًَإح َّي َُ َم ًال في َّ‬
‫الص َم ًِ‬
‫َ َ ْ َ ُ َ َ ْ ُ ُّ ْ َ ْ ُ ُ َ َ‬
‫وحدها املخ‪ِ ٢‬لم في ‪٠‬ل ِمنها‪ً ،‬ولب ِمً‬
‫ِ‬
‫ْ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬
‫امل ْظخ‪َ ٜ‬بل‪،‬‬
‫‪25‬‬ ‫عورهبیی ڕۆشن‬
‫دەبیىحن لە هەز یەکێکیاهدا دوێىەز داوا لە دوێجراو دەکاث‪ ،‬یان ٗەزماوی پێ دەداث‬
‫کە ثێظخا یان لە داهاجىودا کازێ‪ ٣‬یان ٗەزماهێ‪ ٣‬حێبەجێ بکاث‪،‬‬
‫َ‬ ‫لا َ‬ ‫َ‬ ‫َ ُ َ ُ ْ ْ‬ ‫َ ْ َ ْ‬
‫ِٗا‪ُ ِْ ِٗ " ٤‬ل ؤ ْم ٍس"‬ ‫و ِمً ؤح ِل ِذل‪ٌ ٣‬ظ َّمی ‪ُّ ٠‬ل ِِٗ ٍل ِمً ِ‬
‫هر ِه‬
‫لەبەز ثەمەیە کە بە کسدازاهە دەوجسێذ‪ :‬کسدازی ٗەزمان‪.‬‬
‫یان اللِب في َّ‬ ‫امل َداهب ب ْج ُ‬ ‫َ َ‬ ‫ُ َ‬
‫لا َّو‪ْ ًُ ٤‬و َل ُ‬ ‫ٗال ِ٘ ِْ ُل (( ْال َِ ْ‬
‫ْ‬
‫الص َم ًِ‬ ‫ِِ‬ ‫َ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ً‬ ‫م‬‫ِ‬ ‫به‬
‫ِ‬ ‫ب‬ ‫ثا‪٤‬‬ ‫مل‬
‫ِ‬ ‫ا‬ ‫في‬ ‫))‬‫ب‬
‫رل َ‪ُ ِْ ِٗ ٣‬ل ؤ ْم ٍس‪،‬‬ ‫ُْ ََْ ََُ‬
‫املظخ‪ٜ‬بل‪ ،‬وهى ِل ِ‬
‫ْ‬
‫کسدازی ((ال َِ ْب)) لە همىوهەکەی یەکەمدا داوا لە دوێجراو دەکاث کە لە کاحی‬
‫داهاجىودا یازی کسدن ثەهجا بداث‪ ،‬بۆیە ثەمە کسدازی ٗەزماهە‪.‬‬
‫ـى ُ‪ ٤‬إلا ْه َِا في َّ‬
‫الص َم ًِ‬ ‫امل َداهب ُخ ُ‬ ‫َ َ‬
‫ً‬ ‫م‬ ‫به‬ ‫ب‬ ‫ُ‬ ‫ُ َْ‬
‫ل‬ ‫و‬ ‫ً‬ ‫الثاوي‬ ‫ُ‬
‫ثا‪٤‬‬ ‫مل‬
‫ِ‬ ‫ا‬ ‫في‬ ‫م‬‫وال٘ ِْ ُل (( َؤ ْهِ ْ‬
‫ْ‬
‫ِ ٍ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫))‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫َ َ ً‬ ‫ُْ ََْ‬
‫رل َ‪ُ ِْ ِٗ ٣‬ل ؤ ْم ٍس ؤ ًْلا‪،‬‬ ‫ُ‬
‫املظخ‪ٜ‬بل‪ ،‬وهى ِل ِ‬
‫َ ْ‬
‫کسدازی (( ؤه ِِ ْم)) لە همىوهەکەی دووەمدا داوا لە دوێجراو دەکاث کە لە کاحی‬
‫داهاجىودا زۆزاکدان ثەهجا بداث‪ ،‬بۆیە ثەمیؼیان کسدازی ٗەزماهە‪.‬‬
‫َ َ‬ ‫لا َ‬‫َ َ ُ ُ َ َ َ‬
‫الظ ِاب‪ٜ‬ت‪.‬‬ ‫ِٗ ِا‪٤‬‬ ‫وه‪١‬را ً‪ٜ‬ا‪ ٤‬في ب‪ِ ُٜ‬ت‬
‫دەزبازەی همىوهەکاوی جسیؽ هەز وا دەوجسێذ‪.‬‬
‫ال‪ٜ‬ىاُد‪ :‬ڕێظاکان‪:‬‬
‫ْ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫َّ‬ ‫َ‬ ‫ْ ُ َ ْ ُ َ ُ ُّ ْ ُ َ‬
‫ـى ُ‪ ٤‬ش ٍيء في الص َم ًِ امل ْظخ‪َ ٜ‬بل‪.‬‬ ‫ول ُب به ُخ ُ‬
‫ِ‬ ‫‪ِِٗ -٦‬ل لام ِس هى ‪٠‬ل ِِٗ ٍل ً‬
‫کسدازی ٗەزمان‪ :‬ثەو کسدازەیە کە داوای ثەهجامداوی کسدەوەیەک دەکاث کە‬
‫ثێظخا یان لە داهاجىودا ثەهجا بدزێذ‪.‬‬
‫عورهبیی ڕۆشن‬ ‫‪26‬‬
‫جمسیىاث‪( :‬ڕاهێىان)‬
‫(‪) ٠‬‬
‫َ َْ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ََّ َ‬ ‫ْ‬
‫املاك َُت‪َ ،‬ولاِٗا‪ ٤‬امللا ِزُت‪َ ،‬وؤِٗا‪ ٤‬لام ٍس‪:‬‬ ‫ِ‬
‫لا َ‬
‫ِٗا‪٤‬‬ ‫ِب‪ٛ‬سؤ ال ِِبازاث آلاجیت وم ِحز‬
‫ثە دەطخەواژاهەی زىازەوە بسىێىەزەوەو کسدازی زابىزدوو و کسدازی زاهەبىزدوو‬
‫و کسدازی ٗەزماهەکاهیان لێک حیا بکەزەوە‪:‬‬
‫َ ْ ُ َ‬ ‫َ‬ ‫اػ َتري ب َ‬‫َ َ ْ َ َّ ُ َ ْ َ َ َ ُ َّ ْ‬
‫ِم زم ِى ِه ما ًدخاج بل ُِه‪.‬‬ ‫ِ ِ‬ ‫ب‬ ‫‪ -٠‬حنی ال٘الح ‪ٛ‬وىه‪ ،‬وباُه‪ ،‬زم‬
‫حىجیازەکە لۆکەکەی ڕوی و ٗسوػتی‪ ،‬پاػان بە بەػێ‪ ٣‬لە هسزەکەی هەزچی‬
‫پێىیظذ بىو کڕی‪.‬‬
‫َ َ َّ َ ْ َ َ َ‬ ‫َ‬ ‫ّ‬
‫هى ًُ ُ‬ ‫٘ل بلى الواثس َو َ‬‫َّ‬ ‫الو ُ‬ ‫‪َ -٢‬ه ٌَ َ‬
‫ماء‪ٗ ،‬إخب ؤن ً ِوحر ِمثله‪.‬‬ ‫دل‪ ٝ‬في الظ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ٍ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫س‬
‫ِمىداڵەکە طەیسی باڵىدەکەی کسد‪ ،‬کە بە ثاطماهدا دەگەڕا‪،‬زۆشگەی زىاطذ‬
‫ثەویؽ وا ب٘ڕێذ‪.‬‬
‫ُ َ ً َ ْ َ َ َ َ َ ْ ََ َ َ َ َ‬ ‫‪َ -٣‬ه َّبذ َ‬
‫شجاز‪.‬‬
‫ِ‬ ‫الِ َىا ِؿ‪ ٙ‬لُال؛ ٗإه٘إ ِث املـابُذ وا‪ٛ‬خلِذ بِم لا‬ ‫ِ‬
‫ػەو ڕەػەبا هەڵیکسد‪ ،‬چساکاوی کىژاهدەوەو هەهدێک دزەزتی لە ڕەگەوە‬
‫هەڵ‪١‬ێؼا‪.‬‬
‫ً‬ ‫َ ََّ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫ثب َُلى الٔىم؛ ٗاٗتر َ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬ ‫ّ‬
‫الر ُ‬ ‫َ َ‬
‫دة‪ ،‬وٗس ها ِزبا‪.‬‬ ‫واخ ٍ‬ ‫ض ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫‪ -٤‬طوا ِ‬
‫گىزگەکە پەَلمازی مەڕەکاهیداو یەکێکیاوی کىػذ و هەڵهاث‪.‬‬
‫َ َ َ ْ َ‬ ‫البظخان‪َ ،‬و َّمخ ّْ َه َ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬
‫٘ظ َ‪ِ ٣‬ب َمىٌ ِسه‪َ ،‬وَل ح ِْ َبث بإ ْشها ِزه َو ِزما ِز ِه‪.‬‬ ‫ِ‬ ‫دز َل‬ ‫‪ -٥‬ا ِ‬
‫بچۆزە هاو بازەکەو زۆث لە طەیسکسدوی جێر کە‪ ،‬بەاڵ گىڵ و بەزهەمەکان‬
‫مەژاکێىە‪.‬‬
‫ََ َْ ْ َ َ َ َْ‬ ‫َ ُْ ْ َ َ‬
‫‪َ -٦‬ل ج‪ِ ١‬ثر ِمً ال‪١‬ال ‪ ،‬وَل جى ِو‪ ٝ‬بما َل حِلم‪.‬‬
‫شۆز ‪ٛ‬ظە مەکەو ثەوەغ مەڵێ کە هایصاهیذ‪.‬‬
‫َّ َ َ َ َ‬ ‫ْ‬ ‫َ ََ ُ‬ ‫ْ َ َ َ َ َ ََ َ ََ َ ََ ّ ْ َ‬
‫ٓظل ًدً‪ٛ ٣‬بل لا‪٠‬ل وبِده؛ وه ٌِ‪ ٙ‬ؤطىا ِه‪ ،٣‬وَل جد ِز ِل الوِا ُلى‬ ‫‪ -٧‬ب ِ‬
‫َّ‬
‫الو َِا ‪.‬‬
‫‪27‬‬ ‫عورهبیی ڕۆشن‬
‫پێؽ و پاغ هان زىازدن دەطخەکاهذ بؼۆ؛ دداهەکاهیؼذ پاک ڕاگسەو زۆزاک‬
‫بەطەز زۆزاکدا مەکە‪.‬‬

‫جمسیىاث‪( :‬ڕاهێىان)‬
‫(‪) ٢‬‬
‫اكُا ُی َالث ُمه‪ُ:‬‬
‫ََُْ ْ ً َ ً‬ ‫َ َ‬ ‫َ َ َ ُ ٌّ‬
‫ِ‬ ‫م‬ ‫ال‬ ‫ِ‬ ‫ٗ‬
‫ِ‬ ‫ه‬ ‫د‬ ‫ِ‬ ‫ب‬ ‫ؤو‬ ‫آلاجیت‬ ‫طماء‬ ‫لا‬ ‫طم ِمً‬‫‪ -٠‬كّ ‪ٛ‬بل ‪٠‬ل ب ٍ‬
‫کسدازێ‪٢‬ی زابىزدووی گىهجاو بسەزە پێؽ یان پاغ هەز یەک لە هاواهەی‬
‫زىازەوە‪:‬‬
‫َ‬ ‫ََْ‬ ‫ـ ًُ چڵ‪ُّ ،‬‬
‫الص َح ُ‬ ‫ْال ُٔ َ‬
‫ع زۆز‪،‬‬ ‫الؼ ْم ُ‬ ‫اج ػىوػە‪ ،‬ال‪ٜ‬ل ُم پێىىوض‪،‬‬
‫ـ َباح چسا‪.‬‬ ‫الث َمس بەزوبىو ‪ِ ْ ،‬امل ْ‬ ‫َ‬
‫دس دەزیا‪،‬‬‫الب ُ‬‫واز ػەمەهدەٗەز‪َ ،‬‬ ‫ْال ِ‪ُ ٜ‬‬
‫ً َ‬ ‫ً‬ ‫لاطماء آلاجیت ؤو َب َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ َ َ ُ ٌّ‬
‫ِده ِٗ ِْال ملا ِزُا ُیال ِث ُم ُه‪:‬‬ ‫ِ‬ ‫طم ِمً‬ ‫‪ -٢‬كّ ‪ٛ‬بل ‪٠‬ل ِب ٍ‬
‫کسدازێ‪٢‬ی زاهەبىزدووی گىهجاو بسەزە پێؽ یان پاغ هەز یەک لە هاواهەی‬
‫زىازەوە‪:‬‬
‫َ‬
‫ال‪ ٤‬هەیڤ‪ ،‬ماهگ‪ِ ،‬إلاه ُاء دەٗس‪ٛ ،‬اپ‪،‬‬ ‫باز جۆش‪ ،‬اله ُ‬ ‫الس ٍُذ با‪ْ ،‬ال ُٔ ُ‬
‫ّ‬
‫ِ‬ ‫ِْ‬
‫ََْ‬ ‫َّ ُ‬
‫الظ ِ٘ َُىت کەػتی‪ ،‬ال‪ٜ‬ل ُم پێىىوض‪.‬‬ ‫ـ َباح چسا‪،‬گڵۆپ‪َّ ،‬‬
‫الن ْهس زوباز‪،‬‬ ‫ِامل ْ‬

‫جمسیىاث‪( :‬ڕاهێىان)‬
‫(‪) ٣‬‬
‫ً َ‬ ‫َْ ْ ً ُ‬
‫‪٢‬ان الدالي ِم َما ًَإحي‪:‬‬
‫ؤ‪ -‬كّ ِِٗال ملا ِزُا في امل ِ‬
‫کسدازێ‪٢‬ی زاهەبىزدووی گىهجاو بسەزە ثە بۆػاییاهەی زىازەوە‪:‬‬
‫ْ ّ‬ ‫َْْ ُ‬
‫‪.........‬م ًَ ال ِ‪ِ ٜ‬ى‪ .‬مؼک‪ ....‬لە پؼیلە‪.‬‬
‫ِ‬ ‫ة‬ ‫‪ -٠‬ال٘إز‬
‫لب‪َ .......‬وز َاء َ‬ ‫ال‪ُ ٢‬‬ ‫َ‬
‫اخب ِه‪ .‬طەگەکە بە دوای زاوەهەکەیدا‪.‬‬ ‫ِ‬ ‫ؿ‬ ‫‪-٢‬‬
‫َ‬ ‫ُ‬ ‫‪ -٣‬الد َ‬‫َّ‬
‫‪٠‬ل ًَ ْى َب ُْلت‪ .‬مسیؼکەکە‪ .........‬هەمىو زۆژێک هێلکەیەک‪..‬‬ ‫حاحت‪َّ .........‬‬
‫َ‬
‫‪ -٤‬لا ّ ‪ ...‬ؤوَلدها‪ .‬دایک‪ ...‬مىداڵەکاوی ‪..‬‬
‫مما ًإحي‪:‬‬ ‫ك ّْ ٗ ِْ ًال َماكُا في املَ‪٢‬ان الدالي َ‬ ‫َ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ب‪ِ -‬‬
‫کسدازێ‪٢‬ی زابىزدووی گىهجاو بسەزە ثە بۆػاییاهەی زىازەوە‪:‬‬
‫عورهبیی ڕۆشن‬ ‫‪28‬‬
‫ُُ‬ ‫ْ َ‬
‫الجلىض‪ .‬مىداڵەکە‪ .........‬داهیؼتن‪.‬‬ ‫‪ -٠‬ال َىلد‪........‬‬
‫الس ُح ُل‪..........‬في َ‬
‫الن ِهس‪ .‬پیاوەکە‪ ...‬لە ڕوبازەکەدا‪.‬‬ ‫‪َّ -٢‬‬
‫الح ْج َسة‪ .‬زصمەجکازەکە‪...........‬ژووزەکە‪.‬‬
‫‪ -٣‬الداد ُ ‪ُ ........‬‬
‫ِ‬
‫َ‬
‫‪ٌّ َُ -٤‬لي‪ِ ...‬بلى ٗسوظا‪ُ .‬ەلی‪ .........‬بۆ ٗەزەوظا‪.‬‬
‫َ‬

‫جمسیىاث‪( :‬ڕاهێىان)‬
‫(‪) ٤‬‬
‫ماق‪.‬‬ ‫ل‬ ‫ِ‬ ‫ع ُح َمل ُ‪ُّ ٠‬ل واخ َد ٍة م ْنها َم ْب َ‬
‫دوء ٌة ب٘ ْ‬ ‫‪ -٠‬ب ْث ِذ ب َس ْم َ‬
‫ٍ‬ ‫ٍ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ٍ‬ ‫ِ ِ‬
‫پێىج زطخە بهێىەزەوە کە هەز یەکەیان بە کسدازێ‪٢‬ی زابىزدوو دەطتی پێکسدبێذ‪:‬‬
‫لازَ‪.‬‬ ‫ع ُح َمل ُ‪ُّ ٠‬ل َ ْ َ ْ َ ٌ ْ ُ‬ ‫‪ -٢‬ب ْث ِذ ب َس ْم َ‬
‫واخد ٍة ِمنها مبدوءة ِب ِِ٘ ٍل م ِ‬ ‫ِ‬ ‫ٍ‬ ‫ِ ِ‬
‫پێىج زطخە بهێىەزەوە کە هەز یەکەیان بە کسدازێ‪٢‬ی زاهەبىزدوو دەطتی پێکسدبێذ‪:‬‬
‫ْ ْ ُ َ‬ ‫ْ َْ َ َُ ُ‬
‫مس‪.‬‬‫واخد ٍة ِمنها ِِٗل ٍ‬
‫ؤ‬ ‫ع حم ٍل ‪ُّ ٠‬ل ِ‬ ‫‪ِ -٣‬بث ِذ ِبسم‬
‫پێىج زطخە بهێىەزەوە کە هەز یەکەیان بە کسدازێ‪٢‬ی ٗەزمان دەطتی پێکسدبێذ‪:‬‬

‫جمسیىاث‪( :‬ڕاهێىان)‬
‫(‪) ٥‬‬
‫ْ‬
‫لا َزُت في لاٗ َِا‪٤‬‬ ‫ب ْثذ ب َإ َبّ ُح َمل ب ُ‪ّ ٢‬ل م ْنها ٗ ِْل ُملازَ‪ ،‬ب َد ُْ ُث َج ُ‪٢‬ىن ؤ ْخ ُس ُٖ املُ َ‬
‫َ‬
‫ِ ِ‬ ‫ٍ ِ ٍ ِ ِ ٍ‬ ‫ِ َِ ِ زِ‬
‫َ‬ ‫ْ‬
‫لازَب َِت ُمس َخ ِل٘ت‪.‬‬
‫چىاز زطخە بهێىەزەوە کە هەز یەکەیان کسدازێ‪٢‬ی زاهەبىزدووی جێدا بێذ‪ ،‬هەز‬
‫یەکەیان لە پیتی دەطپێکییدا لەواوی جس حیاواش بێذ‪:‬‬
‫جمسیىاث‪( :‬ڕاهێىان) (‪)٦‬‬
‫لازَ‪ :‬ثە زطخاهەی‬ ‫م‬‫الج َم ُل آلاجیت َب ِْ َد حُٔحر ُ‪ٌّ ٠‬ل ٗ ِْل ماق ٗیها ب٘ ِْل ُ‬ ‫ؤ‪ُ -‬ؤ ْ‪ُ ٟ‬خب ُ‬
‫ٍ‬ ‫ِ ٍ‬ ‫ِ‬ ‫ٍ‬ ‫ٍ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫زىازەوە بىىطەزەوە‪ ،‬بەاڵ کسدازە زابىزدووەکاهیان بۆ کسدازی زاهەبىزدوو بگۆڕە‪:‬‬
‫‪29‬‬ ‫عورهبیی ڕۆشن‬
‫َ‬ ‫َ‬
‫ال‪ٜ‬و ُاز‪ .‬ػەمەهدەٗەزەکە چىو‪.‬‬ ‫طاز ِ‬
‫الـ ْ‪ُ ٜ‬س‪ .‬هەڵۆکە ٗڕی‪.‬‬ ‫هاز َ‬ ‫َ‬
‫َ َ‬
‫الدي‪ .‬باوکم طەٗەزی کسد‪.‬‬ ‫طاٗ َس و ِ‬
‫َ َ ُْ‬
‫ق الٔال ُ ‪ِ .‬مىداڵەکە هەزۆغ کەوث‪.‬‬ ‫م ِس‬
‫َ َ َ َ َُ‬
‫هص‪ ٤‬املوس‪ .‬بازان بازی‪.‬‬
‫الص ْز َُ‪ .‬چاهدهەکە جیىىو بىو‪.‬‬ ‫ؽ َّ‬ ‫َُ ِو َ‬
‫ماق‪ :‬ثە زطخاهەی‬ ‫ل‬ ‫آلاجیت َب ِْ َد َحُٔحر ُ‪ٌّ ٠‬ل ٗ ِْل ُملازَ ب٘ ْ‬
‫ِ‬ ‫الج َم ُل َ‬ ‫ب‪ُ -‬ؤ ْ‪ُ ٟ‬خب ُ‬
‫ٍ‬ ‫ِ‬
‫ٍِ ِ ٍ‬ ‫ٍ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫زىازەوە بىىطەزەوە‪ ،‬بەاڵ کسدازە زاهەبىزدووەکاهیان بى کسدازی زابىزدوو بگۆڕە‪:‬‬
‫ىز‪ .‬چۆلەکەکە دەحسیىێىێذ‪.‬‬ ‫ـ٘ ُ‬ ‫ٌُ َٔ ّس ُد ْال ُِ ُ‬
‫ِ‬
‫َّ‬ ‫َ ُ َّ ُ ْ‬
‫ًبُّ الخ ِاحس البن‪ .‬باشزگاهەکە ‪ٛ‬اوەکە دەٗسۆػێذ‪.‬‬
‫َ ْ ُ ََ‬
‫الىل ُد ًَ َد ًِه‪ِ .‬مىداڵەکە دەطخەکاوی دەػىاث‪.‬‬ ‫ٌٔ ِظل‬
‫خان‪ .‬بەزهەمی بازەکە پێدەگاث‪.‬‬ ‫الب ْظ ُ‬ ‫ًُ ْثم ُس ُ‬
‫ِ‬
‫ُ‬ ‫ْ‬ ‫ُ‬ ‫ّ‬ ‫َُ‬
‫البيذ ِز َُ َابها‪ .‬کچەکە حلىبەزگەکاوی زۆی دەػىاث‪.‬‬ ‫جى ٌِ‪ِ ٙ‬‬
‫َ‬ ‫َ ُ‬
‫ال‪ٜ‬و ًَ‪ .‬حىجیازەکە لۆکەکە دەڕهێذ‪.‬‬ ‫ًجني ال٘الح ِ‬
‫َ ْ‬
‫َ َ َّ‬
‫الؼ‪٢‬ل‪ :‬کسدازی‬ ‫ِل َؤمس‪ْ ،‬‬ ‫الج َم ُل آلاجیت بلى ِٗ ُ‬ ‫ل َ‬
‫ازَ في ُ‬ ‫امل َ‬ ‫َ ّ‪ُ ْ ٤‬‬
‫واك ِبى لامس ِب‬ ‫ٍ‬ ‫ج‪ -‬خ ِى‬
‫زاهەبىزدووی ثە زطخاهەی زىازەوە بکە بە کسدازی ٗەزمان‪ ،‬بەاڵ طەزوبۆزیان‬
‫بۆ داوێ‪:‬‬
‫َ ْ ُ ْ ُ َ َّ‬
‫‪ -٠‬ؤخ ِتر املِ ِلم‪ .‬ڕێصی مامۆطخاکە دەگس ‪.‬‬
‫ض‪ .‬واهەکە لەبەز دەکە ‪.‬‬ ‫الد ْز َ‬ ‫‪َ -٢‬ؤ ْخ ٍَ٘ َّ‬
‫َ‬ ‫َُ ّ ُ‬
‫الحر َاء‪ .‬پێاڵوەکاهم پاک ڕادەگس ‪.‬‬ ‫‪ -٣‬ؤه ٌِ‪ِ ٙ‬‬
‫َ َ‬
‫خاب‪ .‬کخێبەکە دەزىێىمەوە‪.‬‬ ‫ِ ِ‬ ‫ال‪١‬‬ ‫في‬ ‫ؤ‬‫س‬ ‫‪ -٤‬ؤ‪ٛ‬‬
‫الح ِدً‪ٜ‬ت‪ .‬لە باخچەکەدا کاز دەکە ‪.‬‬ ‫‪َ -٥‬ؤ ْػ َخٔ ُل في َ‬
‫ِ‬
‫َ َ‬
‫الـد‪ .ٚ‬زاطخگۆیاهە دەدوێم‪.‬‬ ‫ِ ِ‬ ‫ب‬ ‫‪ٝ‬‬ ‫هو‬ ‫‪ -٦‬ؤ‬
‫عورهبیی ڕۆشن‬ ‫‪31‬‬
‫جمسیىاث‪( :‬ڕاهێىان)‬
‫(‪) ٧‬‬
‫َ َ ََ‬ ‫َ‬ ‫ُ َْ ُ َ ُ َََ ْ َ‬ ‫َ ْ ُ ٌّ ْ َ َ ْ‬
‫ماث ٗإ‪ٟ‬ثر‪:‬‬ ‫ل‬ ‫‪٠‬‬
‫ِ ِ ٍ‬ ‫الر‬ ‫ز‬ ‫ً‬ ‫م‬ ‫ت‬
‫ٍ ِ‬ ‫ب‬ ‫‪ٟ‬‬ ‫س‬ ‫م‬ ‫ة‬ ‫ٍ‬ ‫ُ٘د‬ ‫م‬ ‫ت‬‫ٍ‬ ‫ل‬ ‫م‬ ‫ح‬ ‫في‬ ‫آلاجیت‬ ‫ِا‪٤‬‬
‫‪ -٠‬كّ ‪٠‬ل ِِٗ ٍل ِمً لا ِ‬
‫ٗ‬
‫هەز یەک لە کسدازاهەی زىازەوە بسەزە زطخەی بەطىودەوە‪ ،‬با زطخەکان لە س ێ‬
‫ووػە شیاجس پێک هاجبن‪:‬‬
‫َ ْ‬
‫ع لەبەزی دەکاث‪ :‬دەیپىػێذ‪ - ،‬ح ْظ َخس ِس ُج‬ ‫‪َ -‬ز َس َج چىوە دەزەوە‪ْ ًَ - ،‬لب ُ‬
‫ِ‬
‫َ‬ ‫َْ‬
‫دەزیدەهێىێذ‪ ،‬حٔ ِظ ُل دەػىاث (بۆ مێیىە)‪ِ ،‬بط ِتراح خەوایەوە‪.‬‬
‫دت ُ‪ٌّ ٠‬ل ُح ْم َلت م ْنها ب٘ ْ‬ ‫لا َطد َج ْب َخ ُ‬‫َ‬ ‫ع ُح َمل في َم ُ‬ ‫اث َز ْم َ‬ ‫َ‬
‫ماق‪ .‬پێىج‬ ‫ٍ‬ ‫ل‬ ‫ِ‬
‫ٍ ِ ِِ ٍ‬ ‫ىك ِىَ‬ ‫ٍ‬ ‫‪ -٢‬ه ِ‬
‫زطخە لە باس ی ػێردا بهێىەزەوە کە هەز زطخەیەکیان بە کسدازێ‪٢‬ی زابىزدوو‬
‫دەطتی پێکسدبێذ‪.‬‬
‫ْ ُ‬ ‫َ‬
‫َ ْ ْ َ ُ ُ ٌّ ُ ْ ْ‬ ‫َ ُ‬ ‫‪َ -٣‬ه ِ َ ْ َ ُ َ‬
‫لاز ٍَ‪ .‬پێىج‬ ‫اث زمع حم ٍل في مىك ِىَ النه ِس جبخ ِدت ‪٠‬ل حمل ٍت ِمنها ِب ِِ٘ ٍل م ِ‬
‫زطخە لە باس ی زوبازدا بهێىەزەوە کە هەز زطخەیەکیان بە کسدازێ‪٢‬ی زاهەبىزدوو‬
‫دەطتی پێکسدبێذ‪.‬‬
‫ْ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ْ َ َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ً‬ ‫ْ‬
‫اث َز ْم َ ُ َ َ ُ‬ ‫َ‬
‫طت‪ .‬پێىج زطخە‬ ‫ما‪ ٤‬جسج ِبى ِباملد َز ِ‬ ‫ظت ؤُ ٍ‬ ‫ع حم ٍل جإم ُس ِٗیها جلمُرا بس ْم ِ‬ ‫‪ -٥‬ه ِ‬
‫بهێىەزەوە کە جییاهدا ٗەزمان بە زىێىدکاز (‪ٛ‬ىجابی)یەک بکەیذ‪ ،‬چەهد‬
‫کسدەوەیەک ثەهجا بداث کە پەیىەهدییان بە ٗێرگە (‪ٛ‬ىجابساهە)ەوە هەبێذ‪.‬‬

‫‪‬‬
‫‪30‬‬ ‫عورهبیی ڕۆشن‬
‫(ال٘اُل) بکەز‬
‫لامثلت‪ :‬همىوهە‪:‬‬
‫َ‬
‫‪ -٠‬ه َاز الِـ٘ىز‪ .‬چۆلەکەکە ٗڕی‪.‬‬
‫‪َ -٢‬ح َسي الحـان‪ .‬ثەطپەکە ٓازیدا‪.‬‬
‫‪ -٣‬لِب الىلد‪ِ .‬مىداڵەکە یازی کسد‪.‬‬
‫‪ٌِ -٤‬ى الظم‪ .٣‬ماس ی لە ثاودا دەژی‪.‬‬
‫‪ً -٥‬لظّ البِىق‪ .‬مێؼىولە پێىە دەداث‪.‬‬
‫‪ -٦‬جإ‪٠‬ل البيذ‪ .‬کچەکە دەزىاث‪.‬‬
‫لاز ٍَ‪.‬‬ ‫ْ ُ‬ ‫َ ْ ْ َ ُ ُ ٌّ ُ ْ َ ْ‬ ‫َ ُ‬ ‫َه ِ َ ْ َ ُ َ‬
‫اث زمع حم ٍل في مىك ِىَ النه ِس جبخ ِدت ‪٠‬ل حمل ٍت ِمنها ِب ِِ٘ ٍل م ِ‬

‫ْ ُ‬
‫البدث‪ :‬لێکۆڵیىەوە‪:‬‬

‫لامثلت الظاب‪ٜ‬ت ‪٠‬لها حمل‪ .‬و‪٠‬ل حملت ِمنها جخ‪٢‬ىن ِمً ِٗل واطم‪،‬‬
‫همىوهەکاوی پێؼىو هەمىویان زطخەن‪.‬‬
‫هەز زطخەیەکیؼیان لە کسدازێک و هاوێک پێک دێذ‪.‬‬
‫وإذا بدثىا في لامثلت الثالزت لاولى هسي‬
‫ثەگەز طەزهج دەیىە س ێ همىوهەکاوی یەکەمحن‪ ،‬دەبیىحن‬
‫ؤن الري هاز هى الِـ٘ىز‪ ،‬والري حسي هى الحـان‪،‬‬
‫لە یەکەمدا ثەوەی کە ٗڕیىە چۆلەکەکەیە‪.‬‬
‫ثەوەی کە ٓازی داوە ثەطپەکەیەو‬
‫والري لِب هى الىلد‪.‬‬
‫ثەوەی یازی کسدووە ِمىداڵەکەیە‪.‬‬
‫ُٗ‪٢‬ىن الِـ٘ىز هى الري ِٗل الوحران‪،‬‬
‫ثەوەی ٗڕیىەکەی ثەهجامداوە چۆلەکەکەیە‪.‬‬
‫والحـان هى الري ِٗل الجسي‪،‬‬
‫ثەطپەکە کسدازی ٓازداهەکەی ثەهجامداوە و‬
‫عورهبیی ڕۆشن‬ ‫‪32‬‬
‫والىلد هى الري ِٗل اللِب‪.‬‬
‫کىڕەکەیە کە کسدازی یازیکسدهەکەی ثەهجامداوە‪.‬‬
‫ولرل‪ٌ ٣‬ظمی ‪٠‬ل واخد ِمً هره لاطماء الثالزت "ٗاُال"‬
‫هەز یەک لە س ێ هاوە پێیان دەوجسێذ (ٗاُل‪:‬بکەز)‬
‫و‪ٟ‬را ً‪ٜ‬ا‪ ٤‬في ب‪ُٜ‬ت لامثلت‪.‬‬
‫همىوهەکاوی جسیؽ هەز وان‪.‬‬
‫وإذا هٌسها بلى ‪٠‬ل اطم في لامثلت الظاب‪ٜ‬ت‪،‬‬
‫کە طەزهج دەدەیىە هەز هاوێک لە همىوهەکاوی پێؼىو‬
‫وحدهاه مظبى‪ٛ‬ا بِ٘ل‪،‬‬
‫دەبیىحن کسدازێکیان لە پێؼەوەیە‪.‬‬
‫ووحدها آزسه مسٗىُا‪.‬‬
‫کۆجایی هاوەکەغ دەبیىحن کە (مەزٗىوَ)ن‪{ .‬كمەیان لە طەزە}‬

‫ال‪ٜ‬ىاُد‪ :‬زێظاکان‪:‬‬
‫‪ -٧‬ال٘اُل‪ :‬اطم مسٗىَ ج‪ٜ‬دمه ِٗل‪ ،‬ود‪ُ ٤‬لى الري ِٗل الِ٘ل‪.‬‬
‫ٗاُیل‪ :‬هاوێکی مەزٗىوُە دوای کسدازێک دێذ‪ ،‬ثەوە دەگەێىێذ کە ثەو‬
‫کسدازەکەی ثەهجامداوە‪.‬‬
‫‪33‬‬ ‫عورهبیی ڕۆشن‬
‫جمسًٍ‪ :‬زاهێىان‬
‫(‪) ٠‬‬
‫َ‬ ‫ْ‬
‫آلاجُت‪ٗ :‬اُیل لە زطخاهەی زىازەوەدا‬
‫ِ‬ ‫الجمل‬‫ال٘اُ َل مً ‪٠‬ل حملت مً ُ‬
‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِا ْط َخس ِس ِج‬
‫دەزبهێىە‪:‬‬
‫ً‪ :٣‬کەڵەػێرەکە ‪ٛ‬ىو‪ٛ‬اهدی‪.‬‬ ‫الد ُ‬ ‫ؿاح ّ‬ ‫َ‬
‫ِ‬
‫َ َ َّ‬
‫َو‪ ٙٛ‬الث ْى ُز‪ :‬گاکە وەطخا‪.‬‬
‫ّ‬
‫الو ْ٘ ُل‪ِ :‬مىداڵەکە گسیا‪.‬‬ ‫ب‪٢‬ى ِ‬
‫َ‬
‫الوبِب‪ :‬پصیؼکەکە هاث‪.‬‬‫ُ‬ ‫ح َاء‬
‫لا ْو ُ‬ ‫َ َ َ‬
‫َلد‪ِ :‬مىداڵەکان گەمەیان کسد‪.‬‬ ‫ل ِِب‬
‫لدْ الثِبان‪ :‬مازەکە پێىەیدا‪.‬‬
‫ُ‬
‫الِامل‪ :‬کسێکازەکە کازەکە کسد‪.‬‬ ‫اػخِل‬
‫َ َّ‬
‫َش َز ََ ال٘ال ُح‪ :‬حىجیازەکە چاهدی‪.‬‬
‫خلس الٔاثب‪ٓ :‬ایبەکە گەڕایەوە‪.‬‬

‫جمسًٍ‪ :‬زاهێىان‬
‫(‪) ٢‬‬
‫ل‪٢‬ل ِٗل ِمً لاِٗا‪ ٤‬آلاجُت‪ٗ :‬اُیلێک بۆ هەز یەک لە زطخاهەی‬ ‫ٗاُ ًال ّ‬ ‫كّ ِ‬
‫ْْ‬
‫ِ‬
‫دابنێ‪:‬‬ ‫زىازەوە‬
‫َ ََ‬ ‫َهبذ وەڕی‪ْ ًَ .‬‬
‫ط َح ُ‪ ٣‬پێدەکەوێ‪ْ ًَ ،.‬ب‪٢‬ي دەگسی‪ ،.‬هوذ ‪ٛ‬ۆچی لێدا‪،.‬‬
‫َ‬ ‫َ‬
‫ع پژمی طاٗ َس طەٗەزی کسد‪ً ،،.‬س‪ُ ٟ‬ب طىازدەبێ‪.‬‬ ‫ٌَ ْؼ َس ُب دەزىاجەوە‪َ َُ ،،.‬و َ‬

‫جمسًٍ‪ :‬زاهێىان‬
‫(‪) ٣‬‬
‫ً‬ ‫َ‬
‫كّ لاطماء آلاجُت في حمل بدُث ً‪٢‬ىن ‪٠‬ل و ِاخ ٍد ِمنها ِ‬
‫ٗاُال‪:‬‬
‫ثە هاواهەی زىازەوە بسەزە زطخەوە‪ ،‬کە هەز یەکەیان ٗاُیل بێذ‪.‬‬
‫عورهبیی ڕۆشن‬ ‫‪34‬‬

‫ٌ‬
‫طُ٘ىت کەػدیەکە‪َّ ،‬‬ ‫َّ‬ ‫ّ‬
‫الى ُ‬
‫مل‬ ‫الس ُح ُل پیاوەکە‪،‬‬ ‫الث ِْ ُ‬
‫لب زێىیەکە‪َّ ،‬‬ ‫لمُر ‪ٛ‬ىجابی‪،.‬‬
‫الخ ِ‬ ‫ِ‬
‫َ ْ ٌ‬
‫مێروولە‪ ،‬هدلت هەهگ‪،‬‬
‫الداد زصمەجکازەکە‪ ،‬الجىد طەزباشەکان‬

‫جمسًٍ‪ :‬زاهێىان‬
‫(‪) ٤‬‬
‫َ َ ً‬
‫وٗاُل مالثم له‪ :‬لە ووػاهەی‬‫ٍ‬ ‫‪٠‬ىن ِمً ال‪٢‬لماث آلاجُت حمال ُمال٘ت ِمً ِٗ ِْ ٍل‬
‫ِ‬
‫ّ‬
‫زىازەوە زطخە لە کسدازو ٗاُیلی گىهجاو پێک بهێىە‪.‬‬
‫ْ‬ ‫َ َ‬
‫ؿ َه َل خیالوی‪ ،‬هو َذ ‪ٛ‬ۆچی لێدا‪ ،‬الخلمُر ‪ٛ‬ىجابیەکە‪ ،‬ال َج َمل خىػترەکە‬ ‫َ‬
‫اَ ٗسۆػتی‪َ ،‬ب َس َ‪ ٞ‬پاڵکەوث‪،‬‬ ‫الخاحس باشزهگاهەکە‪َ ،‬ػ‪٢‬ا طکااڵی کسد‪َ ،‬ب َ‬
‫ٍم هەزۆػەکە‪ ،‬الدسوٖ بەززەکە‪ ،‬الحـان ثەطپەکە‪ ،‬خٍ٘ پازاطتی‬ ‫ْاملس ُ‬
‫ِ‬

‫جمسًٍ‪ :‬زاهێىان‬
‫(‪) ٥‬‬

‫ً‬ ‫ْ‬
‫ٗاُل‪ ،‬وٍ‪٢‬ىن ال ِ٘ ِْل َملازُا في‬
‫‪٠‬ىن طذ ُ حمل حؼخمل ‪٠‬ل واخدة ِمنها ُلى ٍ‬
‫ً‬
‫الثالر لاولى‪ ،‬وماكُا في الثالر الثاهُت‪ .‬ػەغ زطخە دزوطذ بکە کە هەز‬
‫یەکەیان ٗاُیلێکی جێدا بێذ‪ .‬کسدازی س ێ زطخەی یەکەمحن با کسدازی زاهەبىزدوو‬
‫بێذ و کسدازی س ێ زطخەی دووەمحن با کسدازی زابىزدوو بێذ‪.‬‬
‫‪35‬‬ ‫عورهبیی ڕۆشن‬
‫جمسًٍ في إلاوؼاء‪ :‬زاهێىان‬
‫(‪) ٦‬‬
‫ً‬ ‫ْ َ َّ َ ْ َ ْ َّ‬
‫ٗاُال‪.‬‬
‫هاث زمع حمل مىكىُها "ال٘الح"‪ ،‬واحِل "ال٘الح" ِ‬
‫ْ َ َّ‬ ‫ْ َ َّ‬
‫پێىج زطخە بهێىەزەوە لەطەز حىجیاز (ال٘الح)‪ .‬کە لە هەز یەکەیاهدا (ال٘الح)‬
‫بێذ‪.‬‬ ‫ٗاُیل‬
‫ً‬ ‫ْ َُ ْ ُ ْ ْ َ ْ َ ْ ْ‬ ‫َ‬
‫ٗاُال‪..‬‬
‫اث زمع حمل مىكىُها "ال٘إزة"‪ ،‬واحِل "ال٘إزة" ِ‬ ‫‪ -٢‬ه ِ‬
‫ْ ْ‬ ‫ْ ْ‬
‫پێىج زطخە بهێىەزەوە لەطەز مؼک (ال٘إزة)‪ .‬کە لە هەز یەکەیاهدا (ال٘إزة) ٗاُیل‬
‫بێذ‪.‬‬

‫جمسًٍ في إلاُساب‪ :‬زاهێىان (‪)٧‬‬

‫همىوهەی ػیکازیی (ثیِساب)‪:‬‬

‫ؤ‪ -‬همىذج‪:‬‬
‫َْ‬
‫‪ -٠‬خلس الٔا ِث ُب‪ٓ .‬ایبەکە هاجەوە‪.‬‬
‫ماق‪.‬‬ ‫ٌ‬ ‫َ ََ‬
‫خلس‪ِٗ ،‬ل ٍ‬
‫ٌ‬ ‫َ‬
‫مسٗىَ‪.‬‬ ‫الٔا ِث ُب‪ِ ،‬‬
‫ٗاُ ٌل‬
‫ُ ُّ‬
‫الر َب ُ‬
‫اب‪ .‬مێؽ دەٗڕیذ‪.‬‬ ‫‪ً -٢‬وحر‬
‫ِٗل ملازَ‪ٌ.‬‬ ‫وحر‪ٌ ،‬‬ ‫ًَ ُ‬
‫ٌ‬
‫مسٗىَ‪.‬‬ ‫الرباب‪ٌ ،‬‬
‫ٗاُل‬ ‫ُ‬

‫آلاجِ َخ ْحن‪ :‬ثە دوو زطخەیەی زىازەوە ثیِساب بکە‪:‬‬

‫ب‪ -‬اُسب الجملخحن َ‬
‫‪َ -٠‬‬
‫ٗاق ْ‬
‫النه ُس‪ .‬زوبازەکە طەزی کسد‪.‬‬
‫ُ‬
‫الخاحس‪ .‬باشزگاهەکە ‪ٛ‬اشاهج دەکاث‪.‬‬ ‫‪ْ ًَ -٢‬سب ُذ‬

‫‪‬‬
‫عورهبیی ڕۆشن‬ ‫‪36‬‬
‫املِ٘ى‪ ٤‬به‪ :‬کساو (بهز‪٠‬از)‬
‫لامثلت‪ :‬همىوهە‪:‬‬
‫‪ -٠‬ػد الخلمُر الحبل‪ٛ .‬ىجابیەکە گىزیظەکەی گسێدا‪.‬‬
‫‪ -٢‬هىث البيذ الثىب‪ .‬کچەکە حلەکەی ‪ٛ‬ەد کسد‪ /‬پێچایەوە‪.‬‬
‫‪ -٣‬ؤ‪٠‬ل الرثب الدسوٖ‪ .‬گىزگەکە بەززەکەی زىازد‪.‬‬
‫‪ً -٤‬سبذ الظاب‪ ٝ‬حاثصة‪ .‬کێبڕکێکازەکە زەاڵجەکە دەباجەوە‪.‬‬
‫‪ً -٥‬ـُد الثِلب الدحاحت‪ .‬زێىیەکە مسیؼکەکە زاو دەکاث (دەگسێذ)‪.‬‬
‫‪ً -٦‬بُّ ال‪ٜ‬ـاب اللحم‪ٛ .‬ەطاب‪ٛ /‬ەطابەکە گۆػذ دەٗسۆػێذ‪.‬‬

‫البدث‪ :‬لێکۆڵێىەوە‪:‬‬

‫ومً اطمحن‪:‬‬‫‪٠‬ل حملت ِمً الجمل الظاب‪ٜ‬ت مس‪ٟ‬بت ِمً ِٗل واخد ِ‬
‫هەز یەکێک لە زطخاهەی پێؼىو لە کسدازێک و دوو هاو پێک هاجىوە‪:‬‬
‫الاطم لاو‪ ٤‬هى الري طمُىاه "ٗاُال" ِلن الِ٘ل ؿدز ُىه‪،‬‬
‫هاوی یەکەمیان ثەوەیە کە پێمان وجبىو ٗاُیل‪ ،‬چىهکە ثەو کسدازەکەی‬
‫ثەهجامداوە‪،‬‬
‫وإذا بدثىا في لامثلت الثالزت لاولى‪،‬‬
‫ثەگەز لە س ێ همىوهەکاوی یەکە بکۆڵیىەوە‪،‬‬
‫ُ َ َّ َ َ‬
‫زؤًىا ؤن الاطم الثاوي في ‪٠‬ل مثا‪ ٤‬وهى‪ :‬الحبل‪ ،‬الثىب‪ ،‬الدسوٖ‪ ،‬هى ال ِري و‪ّٛ‬‬
‫الِ٘ل ُلُه‪.‬‬
‫دەبیىحن هاوەکاوی دووە لە هەز یەک لە همىوهەکاهدا کە بسیخحن لە‪( :‬الحبل‬
‫گىزیظەکە‪ ،‬الثىب حلەکە‪،‬‬
‫الدسوٖ بەززەکە) ثەوەیە کە کسدازەکەی بەطەزدا کەوجىوە‪.‬‬
‫ٗالِ٘ل هى الؼد الري خـل ِمً الخلمُر‪ ،‬و‪ُ ّٛ‬لى الحبل‪،‬‬
‫ثەو کسدازی گسێداهەکە کە ‪ٛ‬ىجابیەکە کسدوێتی‪ ،‬بەطەز گىزیظەکەدا هاجىوە‪،‬‬
‫‪37‬‬ ‫عورهبیی ڕۆشن‬
‫والوي الري ِٗلخه البيذ و‪ُ ّٛ‬لى الثىب‪،‬‬
‫‪ٛ‬ەدکسدهەکە کە کچەکە کسدوێتی بەطەز پۆػاکەکەدا هاجىوە‪.‬‬
‫ولا‪٠‬ل الري ؿدز ِمً الرثب‪ ،‬و‪ُ ّٛ‬لى الدسوٖ‪.‬‬
‫زىازدهەکەغ کە گىزگەکە ثەهجامیداوە‪ ،‬بەطەز بەززەکەدا هاجىوە‪.‬‬
‫ٗالخلمُر‪ ،‬والبيذ‪ ،‬والرثب‪٠ ،‬ل واخد ِمً هره ٗاُل‪.‬‬
‫حا ‪ٛ‬ىجابیەکەو کچەکەو گىزگەکە‪ ،‬هەز یەکەیان ٗاُیلً‪.‬‬
‫والحبل والثىب‪ ،‬والدسوٖ‪٠ ،‬ل واخد ِمً هره و‪ُ ّٛ‬لُه الِ٘ل‪ ،‬وَظمی "مِ٘ىَل‬
‫به"‪،‬‬
‫گىزیظەکەو حلەکەو بەززەکە‪ ،‬هەز یەکەیان کسدازەکەی بەطەزدا هاجىوە‬
‫{ثەوە کە وای لێهاجىوە} ثەماهە پێیان دەوجسێذ‪ :‬مِ٘ى‪ ٤‬بە(مەِٗى‪ ٤‬بیهی)‪.‬‬
‫و‪ٟ‬رل‪ًٜ ٣‬ا‪ ٤‬في ب‪ُٜ‬ت لامثلت‪.‬‬
‫همىوهەکاوی جسیؽ هەز وان‪.‬‬
‫ُ‬ ‫َ‬ ‫َ ْ َ َّ‬
‫ماء التي جد ُّ‪ُ ٤‬لى املِ٘ى‪ ٤‬به وحدهاها ِمىـىبت‪.‬‬ ‫وإذا جإملىا ؤوازس لاط‬
‫کە طەزهج دەدەیىە کۆجایی ثەو هاواهەی کە مەِٗى‪ ٤‬بیهحن‪ ،‬دەبیىحن مەهـىبً‪.‬‬
‫{ٗەجدەیان لەطەزە}‪.‬‬

‫ال‪ٜ‬ىاُد‪ :‬زێظاکان‪:‬‬
‫‪ -٨‬املِ٘ى‪ ٤‬به اطم ِمىـىب و‪ُ ّٛ‬لُه ِٗل ال٘اُل‪ .‬مەِٗى‪ ٤‬بیهی‪ :‬هاوێکی‬
‫مەهـىبە کسدازەکەی بەطەزدا کەوجىوە‪.‬‬

‫جمسٍىاث‪( :‬زاهێىان)‬
‫(‪) ٠‬‬
‫َ ْ َْ‬
‫اطخس ِسج امل ْ٘ ُِى َ‪ِ ٤‬ب ِه ِمً الجمل آلاجُت‪ :‬مەِٗى‪ ٤‬بیهی لە زطخاهەی زىازەوەدا‬
‫دەزبهێىە‪:‬‬
‫َ‬ ‫ْ‬ ‫ُ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬
‫‪َ -٠‬م َّص‪ ٚ‬الٔال ُ ال َى َز‪ِ .ٚ‬مىداڵەکە کآەشی‪ /‬کآەشەکەی دڕاهد‪.‬‬
‫ََ‬ ‫ََ َْ ُ‬
‫الب‪ٜ‬سة‪ .‬کچەکە ماهگا‪ /‬ماهگاکەی دۆش ی‪.‬‬ ‫بذ ال٘ َخاة‬ ‫‪ - ٢‬خل ِ‬
‫عورهبیی ڕۆشن‬ ‫‪38‬‬
‫الس ُْ ُد َّ‬
‫الى َ‬ ‫ٍ َّ‬ ‫َْ َ‬ ‫َ‬
‫اثم‪ .‬هەوزەگسمە‪ /‬هەوزەگسمەکە هىطخىوەکەی زەبەزکسدەوە‪.‬‬ ‫‪ - ٣‬ؤً‪ٜ‬‬
‫ْ‬ ‫ْ‬ ‫ََ‬
‫‪ -٤‬ؤ‪َ ٠‬ل ال ِح َم ُاز ال ُ٘ى َ‪ .٤‬کەزەکە پا‪ٛ‬لەکەی زىازد‪.‬‬
‫ُ ً‬ ‫ؿ َى َّ َّ‬
‫الى َّج ُاز ‪ْ ٟ‬س ِط ُّا‪ .‬دازجاػەکە کىزطییەکی دزوطخکسد‪.‬‬ ‫‪َ -٥‬‬
‫َّ َّ ُ َ َ َ‬
‫الؼب‪١‬ت‪ .‬ماطیگسەکە جۆڕەکەی هەڵدا‪.‬‬ ‫‪َ -٦‬ز َمى الـُاد‬
‫ْ َ ُ َّ‬ ‫َ َ‬
‫املسؤة الو َِا َ ‪ .‬ژهەکە چێؼخەکەی لێىا‪.‬‬ ‫‪ -٧‬هبسذ‬
‫َ ْ َ َ َّ ُ ْ َ‬
‫حل ال ِهال َ‪ .٤‬پیاوەکە هەیڤی بینی‪.‬‬ ‫‪ -٨‬ؤبـس الس‬

‫جمسٍىاث‪( :‬زاهێىان)‬
‫(‪) ٢‬‬
‫ً‬
‫كّ لاطماء آلاجُت في حمل بدُث ً‪٢‬ىن ‪٠‬ل ٍ‬
‫واخد ِمنها مِ٘ىَل ِب ِه‪:‬‬
‫ثە هاواهەی زىازەوە بسەزە زطخەوە‪ ،‬کە هەز یەکێکیان مەِٗى‪ ٤‬بیهی بێذ‪:‬‬

‫ْ‬ ‫ً‬ ‫ْ َ‬ ‫َّ َ‬

‫الىا ِٗرة پەهجەزەکە‪ ،‬ال ِحراء پێاڵوەکە‪ٟ ،‬خابا کخێبێک‪ ،‬ال َحدً‪ٜ‬ت‬ ‫الثِبان مازەکە‪،‬‬
‫باخچەکە‪ ،‬البلح‬
‫زىزماکە‪ ،‬ال٘سض ثێظترەکە‪ ،‬املاء ثاوەکە‬
‫جمسًٍ ‪ :٣‬زاهێىان (‪:)٣‬‬
‫ً‬ ‫ً‬
‫حملت ِمً الجمل آلاجُت‪ :‬مەِٗى‪ ٤‬بیهییەکی‬ ‫ٍ‬ ‫ل‪٢‬ل‬
‫كّ مِ٘ىَل به ِمىاطبا ِ‬
‫گىهجاوبسەزە هەز یەک لە‬
‫زطخاهەی زىازەوە‪:‬‬

‫ْ ُّ‬
‫‪ -٠‬ؤ‪٠‬ل ال ِ‪ٜ‬ى‪ .‬پؼیلەکە‪ ............‬زىازد‪.‬‬
‫َ ْ ُ ْ َّ‬
‫زَ ال٘ال ُح‪ .‬حىجیازە‪ /‬حىجیازەکە‪ ...........‬دەڕوێىێذ‪.‬‬ ‫‪ً -٢‬ص‬
‫ْ‬
‫‪ًَ -٣‬بني ال َّبى ُاء‪ .‬وەطخا‪ /‬وەطخاکە‪ ...........‬دزوطذ دەکاث‪.‬‬
‫َ ْ َ‬
‫‪َ -٤‬م َّص‪ ٚ‬ال َىل ُد‪ِ .‬مىداڵەکە‪ ......‬دڕاهد‪.‬‬
‫‪39‬‬ ‫عورهبیی ڕۆشن‬
‫ْ ْ‬
‫‪ -٥‬جسُى ال ِبي ُذ‪ .‬کچەکە‪.......‬دەدووزێذ‪.‬‬
‫هىاء‪ .‬هەوا‪ /‬بایەکە‪ .........‬ػکاهد‪.‬‬‫ظس ْال ُ‬ ‫‪َ َٟ -٦‬‬
‫ْ ُ‬
‫‪ً -٧‬يؼ ُس ا َّلى َّج ُاز‪ .‬دازجاغ‪ /‬دازجاػەکە‪ .........‬باڵودەکاجەوە‪.‬‬
‫ا‪ .٤‬باشزگان‪ /‬باشزگاهەکە‪ .....‬دەٗسۆػێذ‪.‬‬ ‫بُّ ْال َب َّد ُ‬
‫‪ُ ًَ -٨‬‬
‫َُ‬ ‫َ‬
‫ظلذ املسؤة‪ .‬ژهەکە‪ ..........‬ػذ‪.‬‬ ‫‪ِ ٓ -٩‬‬

‫جمسیىاث‪( :‬زاهێىان)‬
‫(‪) ٤‬‬
‫كّ ٗاُال‪ ،‬ومِ٘ىَل به ل‪٢‬ل ِٗل ِمً لاِٗا‪ ٤‬آلاجُت‪:‬‬
‫بۆ هەز یەک لە کسدازاهەی زىازەوە ٗاُیلێک و مەِٗى‪ ٤‬بیهییەک دابنێ‪:‬‬
‫ْ‬ ‫‪٠‬ل زىازد‪ْ ،‬‬
‫ًد ِم ُل هەڵدەگسێذ‪ِ ٌٔ ،‬ظ ُل دەػىاث‪،‬‬ ‫‪ ٙ‬پاک کسدەوە‪َ ،‬ؤ َ‬ ‫َ َ َ ی َ َّ َ‬
‫‪ٛ‬وّ بڕ ‪ ،‬هٌ‬
‫َْ‬
‫اختر َ زێصی گسث ‪،‬‬
‫ُا‪ٛ‬ب طصادا‪ً ،‬دٍ٘ دەپازێصێذ‪.‬‬
‫جمسیىاث‪( :‬زاهێىان)‬
‫(‪) ٥‬‬
‫َ‬ ‫بحن َ‪ْ ٛ‬ى َط ْحن ٗاُال‪ ،‬وآلازس مِ٘ى‪ ٤‬به في ُ‬
‫رًً َ‬ ‫ْ َ ْ َ َ ْ َ ْ َّ‬
‫الل ْ‬
‫مل ُمُ٘د ٍة‪:‬‬
‫ٍ‬ ‫ح‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫احِل ؤخد الاطمح ِن‬
‫یەکێک لە دوو‬
‫هاوەی زىازەوە لە زطخەی بەطىوددا بکە بە ٗاُیل و ثەوی جسیان بکە بە‬
‫مەِٗى‪ ٤‬بیهی‪:‬‬
‫"الىلد ِمىداڵ‪ِ /‬مىداڵەکە‪ ،‬املاء ثاو‪/‬ثاوەکە " "الظُ٘ىت کەػتی‪ /‬کەػدیەکە‪،‬‬
‫الهىاء هەوا‪ /‬هەواکە "‬
‫"الهس پؼیلە‪ /‬پؼیلەکە‪ ،‬اللحم گۆػذ‪ /‬گۆػخەکە " "السطالت هامە‪ /‬هامەکە ‪،‬‬ ‫َّ‬
‫الداد زەهجبەز‪/‬‬
‫َ‬ ‫َ‬
‫زەهجبەزەکە " "الٔ َصا‪ ٤‬ثاطک‪ /‬ثاطکەکە‪ ،‬لاطد ػێر‪ /‬ػحرەکە " "الخلمُر ‪ٛ‬ىجابی‪/‬‬
‫‪ٛ‬ىجابیەکە‪ ،‬الدزض" واهە‪ /‬واهەکە‬
‫عورهبیی ڕۆشن‬ ‫‪41‬‬
‫جمسیىاث‪( :‬زاهێىان)‬
‫(‪) ٦‬‬
‫ُ‬
‫لا َ‬ ‫ُ‬
‫إلاوظان‪ ،‬چىاز زطخە بهێىەزەوە کە‬
‫ِ‬ ‫ً‬ ‫م‬‫ِ‬ ‫لى‬‫و‬ ‫هاث ؤزبّ ُح َمل ً‪٢‬ىن املِ٘ى ُ‪ِ ٤‬به في‬
‫مەِٗى‪ ٤‬بیهیی یەکەمیان دەزبازەی مسۆڤ بێذ‪.‬‬
‫َ‬ ‫َّ‬
‫ُىان‪ ،‬دووەمیان دەزبازەی ثاژەڵ بێذ‪،‬‬ ‫وفي الثاهُت ِمً الح ِ‬
‫َّ‬
‫الىباث‪ ،‬طێیەمیان دەزبازەی زووەک بێذ‪،‬‬ ‫ِ‬ ‫الثت ِمً‬
‫وفي الث ِ‬
‫َ‬
‫الجماد‪ .‬چىازەمیان دەزبازەی بێگیان بێذ‪.‬‬ ‫ِ‬ ‫زحرة ِمً‬
‫وفي لا ِ‬

‫جمسًٍ في إلاوؼاء‪ :‬زاهێىان لە داڕػتن‬

‫(‪) ٧‬‬
‫"ال‪ٜ‬مذ" في ‪٠‬ل ِمنها مِ٘ىَل به‪ .‬پێىج زطخە‬
‫ِ‬ ‫زمع ُح َم ٍل ج‪٢‬ىن ِ‪٠‬لمت‬
‫َ‬ ‫‪ -٠‬هاث‬
‫"ال‪ٜ‬مذ" گەهم مەِٗى‪ ٤‬بیهی بێذ‬
‫ِ‬ ‫بهێىەزەوە کە لە هەز پێىجیاهدا وػەی‬
‫زمع ُح َمل ج‪٢‬ىن ِ‪٠‬لمت "ال‪ٜ‬وً" في ّ‬
‫‪٠‬ل ِمنها مِ٘ىَل به‪ .‬پێىج زطخە‬ ‫َ‬ ‫هاث‬
‫‪ِ -٢‬‬
‫ٍ‬ ‫ِ‬ ‫ٍ‬
‫ال‪ٜ‬وً" گەهم مەِٗى‪ ٤‬بیهی بێذ‪.‬‬
‫ِ‬ ‫بهێىەزەوە کە لە هەز پێىجیاهدا وػەی "‬

‫جمسًٍ في إلاُساب‪ :‬زاهێىان لە ثیِساب کسدن‪ :‬ػیکازیی زطخە‬

‫(‪) ٨‬‬
‫َ‬
‫ؤ‪ُ -‬همىذج‪ :‬همىوهە‪:‬‬
‫ََ ْ َ ُ ْ َ‬
‫مل ال َحو َب‪ .‬خىػترەکە بەزەدازەکەی هەڵگسث‪.‬‬ ‫‪ -٠‬خمل الج‬
‫ماق‪.‬‬ ‫ٌ‬ ‫ََ َ‬
‫خمل‪ِٗ :‬ل ٍ‬
‫الجمل‪ٗ :‬اُ ٌل َم ْس ٌ‬
‫ٗىَ‪.‬‬ ‫ُ ِ‬
‫الحوب‪ٗ :‬اُل مسٗىَ‪.‬‬ ‫َ‬
‫َّ َ‬ ‫َ ُ ّْ‬
‫الرث ُب الؼاة‪ .‬گىزگ بەزر دەزىاث‪.‬‬ ‫‪ً -٢‬إ‪٠‬ل ِ‬
‫ًإ‪٠‬ل‪ِٗ :‬ل ملازَ‪.‬‬
‫‪40‬‬ ‫عورهبیی ڕۆشن‬
‫مسٗىَ‪.‬‬‫ٌ‬ ‫ٗاُ ٌل‬ ‫ُ‬
‫الرثب‪ِ :‬‬
‫مِ٘ى ٌ‪ ٤‬به ِمىـىب‪.‬‬ ‫الؼ َاة‪ُ :‬‬ ‫َّ‬
‫ب‪ -‬ؤُسب الجملخحن آلاجِخحن‪ :‬ثە دوو زطخەیە ثیِساب بکە کە دێً‪:‬‬
‫ً‬ ‫َ ُْ‬
‫ؿاد الٔال ُ َطم‪١‬ت‪ .‬کىڕەکە ماطییەکی گسث‪.‬‬ ‫‪-٠‬‬
‫البيذ لاش َ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫‪َ -٢‬ج ْج ُ‬
‫هاز‪ .‬کچەکە گىڵ کۆدەکاجەوە‪.‬‬ ‫مّ‬
‫َْ‬ ‫ْ‬ ‫ُْ ََ ُ‬
‫٘اُ ِل وامل ْ٘ ُِى ِ‪ِ ٤‬به‪ :‬بەزاووزد لە هێىان ٗاُیل و مەِٗى‪ ٤‬بیهی‪:‬‬ ‫املىاشهت بحن ال ِ‬
‫لامثلت‪ :‬همىوهە‪:‬‬
‫ُ َ َََ‬ ‫َ ُ‬
‫الحـان العجلت‪ .‬ثەطپەکە ُازەباهەکە زادەکێؼێذ‪.‬‬ ‫‪ً -٠‬ج ُّس ِ‬
‫َ َ ْ ُ ُ َّ َ‬
‫الص ْه َسة‪ .‬کىڕەکە گىڵەکەی لێکسدەوە‪.‬‬ ‫‪ٛ -٢‬و‪ ٙ‬الٔال‬
‫ْ‬ ‫ُ‬ ‫َ ْ‬
‫ٗاهمت ال َج ْد َي‪ٗ .‬اجم بصهەکەی بەطخەوە‪.‬‬ ‫‪َ -٣‬زبوذ ِ‬
‫ْ َّ‬
‫الص ْز ََ‪ .‬حىجیاز‪ /‬حىجیازەکە کؼخىکاڵ‪ /‬کؼخىکاڵەکە ثاودەداث‪.‬‬ ‫٘ال ُح َّ‬ ‫‪ْ ٌَ -٤‬ظ ِ‪ٜ‬ي ال‬
‫ُْ َ‬ ‫َ َ َّ‬
‫‪ٛ -٥‬رٖ الال ُِ ُب ال‪َ ١‬سة‪ .‬یازیصاهەکە جۆپەکەی هەڵدا‪.‬‬
‫الل َّ‬ ‫َ َ ُّ ْ ُّ ّ‬
‫ف‪ .‬پۆلیظەکە دشەکەی بەهدکسد‪.‬‬ ‫‪ -٦‬خبع الؼسهي ِ‬
‫خاثج‪ :‬ثەهجامەکان‪:‬‬ ‫الى ُ‬‫َّ‬
‫ْ‬ ‫َ َ ُّ َ‬ ‫َ ُ‬ ‫ْ‬
‫اب‪ٜ‬ت ما ًإحي‪ :‬لەمەوە کە زابىزدو لە‬
‫ِ‬ ‫َّ‬
‫الظ‬ ‫مثلت‬
‫ِ‬ ‫لا‬ ‫َُسٗىا مما َمض ی‪ ،‬وو ِْ ِسٖ ِمً جإم ِل‬
‫ووزد طەزهجداهمان‬
‫لە همىوهەکاوی پێؼىوەوە ثەماهە ٗێردەبحن‪:‬‬
‫اط ٌم‪ .‬هەمىو ٗاُیل و هەمىو مەِٗى‪ ٤‬بیهییەک‬ ‫و‪٠‬ل َم ْ٘ ُِى‪ ٤‬به ْ‬ ‫َّ‬ ‫ل‬ ‫ٗاُ‬ ‫‪٠‬ل‬‫َّ‬ ‫ن‬ ‫‪َ -٠‬ؤ َّ‬
‫ٍ ِ‬ ‫ٍِ‬
‫هاوە‪.‬‬
‫ْ‬
‫ؿد َز َُىه ال ِ٘ ِْ ُل‪ٗ .‬اُیل ثەوەیە کە کسدازەکەی‬‫ُ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬ ‫هى الري َ‬ ‫‪َ -٢‬ؤن ال٘اُ َل َ‬ ‫ْ‬ ‫َّ‬
‫ِ‬
‫ثەهجامداوە‪.‬‬
‫َ َّ ْ ْ ُ َ ُ َ َّ‬
‫‪ -٣‬ؤن املِ٘ى‪ِ ٤‬به هى ال ِري و‪ُ ّٛ‬لُه الِ٘ل‪ .‬مەِٗى‪ ٤‬بیهی ثەوەیە کە کسدازەکەی‬
‫بەطەزدا کەوجىوە‪.‬‬
‫َ َّ ْ َ‬
‫اُ َل ِآز ُس ُه مسٗىَ‪ٗ .‬اُیل کۆجەییەکەی مەزٗىُە‪.‬‬ ‫‪ -٤‬ؤن ال٘ ِ‬
‫ىب‪ .‬مەِٗى‪ ٤‬بیهی کۆجاییەکەی مەهـىبە‪.‬‬ ‫‪ -٥‬ؤن املِ٘ى‪ ٤‬به آز ُس ُه م ُ‬
‫ىـ ٌ‬ ‫ِ ِ‬
‫عورهبیی ڕۆشن‬ ‫‪42‬‬
‫املبخدؤ والدبر‪:‬‬
‫مىبخەداو زەبەز‬

‫(ثەو هاوەی کە دەکەوێخە دەطپێکی زطخەوە مىبخەدایە‪ .‬ثەو هاوە‪ ،‬یان ثەو‬
‫دەطخەواژە‪ ،‬یان ثەو زطخەیەی دواجسی‪ ،‬کە باض لە هاوی یەکە دەکاث‪ ،‬زەبەزە)‬

‫لامثلت‪ :‬همىوهە‪:‬‬
‫ٌ‬ ‫ُ‬
‫‪ -٠‬الخ٘اخت خلىة‪ .‬طێىەکە ػحریىە‪.‬‬
‫ٌ‬ ‫ُ‬
‫‪ -٢‬الـىزة حمُلت‪ .‬وێىەکە حىاهە‪.‬‬
‫مُ٘د‪ .‬زاکسدن بەطىودە‪.‬‬ ‫‪ -٣‬الجس ُي ٌ‬
‫طسَّ‪ .‬ػەمەهدەٗەزەکە زێرایە‪.‬‬ ‫ال‪ٜ‬واز ٌ‬ ‫ُ‬ ‫‪-٤‬‬
‫ٌ‬ ‫ُ‬
‫‪ -٥‬الىٌاٗت واحبت‪ .‬پاکىزاوێنی ٗەزشە‪.‬‬
‫ٌ‬ ‫‪ -٦‬لاز ُ‬
‫ق مظخدًسة‪ .‬شەوی زڕە‪.‬‬

‫ْ ُ‬
‫البدث‪ :‬لێکۆڵیىەوە‪:‬‬

‫لامثلت الظاب‪ٜ‬ت ‪٠‬لها حمل‪ ،‬و‪٠‬ل حملت ِمنها مس‪ٟ‬بت ِمً اطمحن‪،‬‬
‫همىوهەکاوی پێؼىو هەز هەمىویان زطخەن‪ .‬هەز زطخەیەکیان لە دوو هاو‬
‫پێ‪١‬هاجىوە‪،‬‬
‫والاطم لاو‪ ٤‬في ‪٠‬ل حملت هى الري ابخدؤها به الجملت‪ٗ ،‬هى لرل‪ٌ ٣‬ظمی "مبخدؤ"‬
‫ثەو هاوەی یەکە کە زطخەکەمان پێ دەطذ پێ کسدووە‪ ،‬پێی دەوجسێذ مىبخەدا‪.‬‬
‫وإذا وكِىا بؿبِىا ُلى الاطم الثاوي في ‪٠‬ل حملت ٗإزُ٘ىاه ًُ هٌسها و‪ٛ‬سؤها‬
‫ه‪١‬را‪ :‬الخ٘اخت‪ .‬الـىزة‪ .‬الجسي‪.‬‬
‫ثەگەز پەهجە بسەیىە طەز هاوەکەی دووە و لە زۆماوی بؼازیىەوەو ثاوا‬
‫بیاهسىێىیىەوە‪ :‬طێىەکە‪ ،‬وێىەکە‪ ،‬زاکسدن‪.‬‬
‫‪43‬‬ ‫عورهبیی ڕۆشن‬
‫ٗةهىا هخدحر‪ ،‬ووظإ‪ ٤‬ؤه٘ظىا ما ػإن الخ٘اخت؟ وما ػإن الـىزة؟ وما ػإن‬
‫الجسي؟‬
‫طەزمان طىوڕ دەمێىێذ‪ ،‬بە طەزطامییەوە لە زۆمان دەپسطحن طێىەکە‬
‫چییەحی؟ وێىەکە چی؟ مەبەطذ لە زاکسدن چییە؟‬
‫ول‪١‬ىا بذا زِٗىا بؿبِىا و‪ٛ‬سؤها ه‪١‬را‪ :‬الخ٘اخت خلىة‪ .‬الـىزة حمُلت‪ .‬الجسي مُ٘د‪.‬‬
‫ٌ‬ ‫ُ‬
‫ثیىجا ثەگەز پەهجەمان بەزش کەیىەوەو ثاوا بیاهسىێىیىەوە‪ :‬الخ٘اخت خلىة‪.‬‬
‫ػحریىە‪.‬‬ ‫طێىەکە‬
‫ٌ‬ ‫ُ‬
‫الـىزة حمُلت‪ .‬وێىەکە حىاهە‪ .‬الجس ُي ٌ‬
‫مُ٘د‪ .‬زاکسدن بەطىودە‪.‬‬
‫اطخ٘دها ٗاثدة جامت‪ ،‬والري ؤٗادها هى الاطم الثاوي في ‪٠‬ل حملت‪،‬‬
‫بە جەواوی طىود لە ‪ٛ‬ظەکە دەکەیً‪ ،‬ثەوەی وایلێکسدیً جێبگەیً هاوەکەی‬
‫دووەمی هەز یەک لە زطخەکاهبىو‪.‬‬
‫وهى الري ؤزبرها بدالوة الخ٘اخت‪ ،‬وحما‪ ٤‬الـىزة‪ ،‬وإٗادة الجسي‪ ،‬ولرل‪ٌ ٣‬ظمی‬
‫الاطم الثاوي "زبرا"‪.‬‬
‫ثەو هاوی دووەمە کە باس ی ػحریىیی طێىەکەو حىاوی وێىەکەو بەطىودییی‬
‫زاکسدوی بۆ کسدوویً‪ ،‬لەبەز ثەمەیە کە بە هاوی دووە دەوجسێذ‪ :‬زەبەز‪.‬‬
‫وإذا جإملىا آزس ‪٠‬ل اطم ِمً الاطمحن في ‪٠‬ل حملت ِمً الجمل الظاب‪ٜ‬ت وحدهاه‬
‫مسٗىُا‪.‬‬
‫ثەگەز طەزهج بدەیىە کۆجایی هەز یەک لە دوو هاوی زطخەکان دەبیىحن‬
‫مەزٗىوًُ‪.‬‬

‫ال‪ٜ‬ىاُد‪ :‬زێظاکان‪:‬‬
‫‪ -٩‬املبخدؤ اطم مسٗىَ في ؤو‪ ٤‬الجملت‪.‬‬
‫مىبخەدا‪ :‬هاوێکی مەزٗىوُە دەکەوێخە طەزەجای زطخەوە‪.‬‬
‫‪ -٠١‬الدبر اطم مسٗىَ ً‪٢‬ىن مّ املبخدؤ حملت مُ٘دة‪.‬‬
‫زەبەز‪ :‬هاوێکی مەزٗىوُە لەگەڵ مىبخەدادا زطخەی بەطىود پێک دەهێجن‪.‬‬
‫عورهبیی ڕۆشن‬ ‫‪44‬‬
‫جمسٍىاث‪( :‬زاهێىان)‬
‫(‪) ٠‬‬
‫و‪٠‬ل َزبر مً ُ‬ ‫ْ َ ْ ْ َّ ُ‬
‫آلاجُت‪:‬‬
‫ِ‬ ‫الجمل‬ ‫بخدب‪ِ ٍ َّ ،‬‬‫اطخسسج ‪٠‬ل م ٍ‬
‫هەز یەک لە مىبخەداو زەبەز لە زطخاهەی زىازەوەدا دەزبهێىە‪:‬‬
‫َّ َ ُ َ ْ َ ٌ‬
‫لىءة‪ .‬ػىوػە مەزەکەبەکە پڕە‪.‬‬ ‫‪ -٠‬الدواة مم‬
‫اح ُم ِل ٌّس‪ .‬طىُبەجچێتی شیاهبەزؼە‪.‬‬ ‫‪ْ -٢‬امل َص ُ‬
‫ِ‬
‫ّ‬
‫خاكس‪ .‬مامۆطخاکە ثامادەیە‪.‬‬ ‫ٌ‬ ‫املِل ُم‬ ‫‪ِ -٣‬‬
‫الهىاء ُم َخ َج ِّد ٌد‪ .‬هەوا ثاڵىگۆڕ دەبێذ‪.‬‬ ‫ُ‬ ‫‪-٤‬‬
‫َ‬
‫الخاحس ؤ ٌ‬ ‫ُ‬
‫محن‪ .‬باشزگاهەکە دەطدپاکە‪.‬‬ ‫‪-٥‬‬
‫ال٘‪ٜ‬حر ُم ْد ٌ‬
‫خاج‪ .‬هەژازەکە ثاجاحە‪.‬‬ ‫ُ‬ ‫‪-٦‬‬
‫ٌ‬ ‫َ‬
‫حدًد‪ .‬پێاڵوەکە هىێیە‪.‬‬ ‫الحر ُاء‬ ‫‪ِ -٧‬‬
‫ٌ‬ ‫ُ‬
‫‪ -٨‬الحدً‪ٜ‬ت ٗظُدت‪ .‬باخچەکە گەوزەیە‪.‬‬
‫‪ -٩‬الصجسة مثمسة‪ .‬دزەزخەکە بەزدازە‪.‬‬

‫جمسٍىاث‪( :‬زاهێىان)‬
‫(‪) ٢‬‬
‫ُىه بسبر ًُىاط ُبه‪ُ:‬‬
‫احِل ‪٠‬ل اطم مً لاطماء آلاجُت مبخدؤ‪ ،‬وؤزبر ُ‬
‫ٍ ِ‬ ‫ِ‬
‫هەز یەک لە هاواهەی زىازەوە بکە بە مىبخەداو زەبەزێکی گىهجاویان بۆ‬
‫بهێىەزەوە‪.‬‬
‫احت پاطکیلەکە‪َّ - ،‬‬
‫الظ ُ‬ ‫ُ‬ ‫َّ‬
‫الث ْى ُب پۆػاکەکە‪ - ،‬الد َز َ‬‫َّ‬
‫سٍس ‪ٛ‬ەزەوێڵەکە‪،‬‬ ‫‪-‬‬
‫َّ ُ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫‪ -‬ال‪ُ ١‬‬
‫الصهسة گىڵەکە‪ - ،‬ال‪١‬سس ي کىزطییەکە‪،‬‬ ‫خاب کخێبەکە‪ - ،‬الٔ ْسٗت ژووزەکە‪- ،‬‬ ‫ِ‬
‫‪ -‬الحس گەزما‪ /‬گەزماکە‪.‬‬
‫‪45‬‬ ‫عورهبیی ڕۆشن‬
‫جمسٍىاث‪( :‬زاهێىان)‬
‫(‪) ٣‬‬
‫ُ‬
‫ًىاطبه‪:‬‬ ‫احِل ‪٠‬ل اطم ِمً لاطماء آلاجُت زبر ملبخدؤ‬
‫هەز یەک لە هاواهەی زىازەوە بکە بەزەبەزو مىبخەدایەکی گىهجاویان بۆ‬
‫بهێىەزەوە‪.‬‬
‫ٌ‬
‫هاُ ٌم هەزمە‪ - ،‬مربىخت‬ ‫ٌ‬
‫ؿٔحر گچکەیە‪ِ - ،‬‬ ‫هال ٌّ هەڵهاجىوە (بۆ هێریىە) ‪- ،‬‬
‫‪ِ -‬‬
‫با‪ُٟ‬ت گسیىۆکە‪ٌ َٗ - ،‬‬
‫ـُذ زەواهبێژە‪َ - ،‬لمّ‬
‫ٌ‬
‫لُل هەزۆػە‪- ،‬‬ ‫طەزبڕزاوە‪ٌ َُ - ،‬‬
‫گەػاوەیە‬

‫جمسٍىاث‪( :‬زاهێىان)‬
‫(‪) ٤‬‬
‫َُ‬ ‫َْ‬ ‫‪٠‬ل ُ‬ ‫بدُ ُث َج َ‬
‫ل ُّ َّ‬ ‫طماء آلاجُت ْ‬ ‫َ‬
‫ىاطب له‪:‬‬
‫ِ‬ ‫مل‬
‫ِ‬ ‫ا‬ ‫بر‬
‫ِ‬ ‫د‬ ‫ال‬ ‫مّ‬ ‫بخدب‬
‫ٍ‬ ‫م‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫لا‬ ‫‪٠‬ىن ؤزبّ ٍ‬
‫حمل ِمً‬
‫چىاز زطخە لە هاواهەی زىازەوە پێ‪ ٣‬بهێىە‪ ،‬ثیىجا بۆ هەز مىبخەدایەک‬
‫بدۆشەزەوە‪:‬‬ ‫بۆ‬ ‫گىهجاویص ی‬ ‫زەبەزێکی‬
‫باح چساکە‪ُ ،‬‬ ‫ـ ُ‬ ‫ْ‬
‫دًد ثاطً‪ /‬ثاطىەکە‪ِ ،‬امل ْ‬ ‫الح ُ‬
‫َ‬
‫املوس بازان‪ /‬بازاهەکە‪،‬‬
‫مِد ٌن کاهصا‪،‬‬
‫صٍس لێزمە ‪ /‬بەزىڕ‪ِ ،‬‬ ‫ـان ثەطپەکە‪ٌ َٓ ،‬‬
‫الح ُ‬
‫ِ‬
‫ؿاهل خیلە (دەهگی ثەطپ)‪ِ ،‬مىحر زۆػً‪.‬‬

‫جمسٍىاث‪( :‬زاهێىان)‬
‫(‪) ٥‬‬
‫الِ٘ل الري‬ ‫احِل ‪٠‬ل ٗاُل في ْال ُجمل آلاجُت مبخدؤ‪ ،‬وؤزبر ُىه باطم ًُ َا ّدي َ‬
‫مِنی‬
‫ِ‬ ‫ٍ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ٍ‬
‫َ‬
‫في ُح ْمل ِخه‪ٗ :‬اُیلی هەز یەک لە زطخاهەی کە دێً بکە بە مىبخەدا‪ ،‬زەبەزێکیص ی‬
‫بۆ دابنێ کە ماهای ثەو کسدازاهە بداث کە بۆ ٗاُیلەکان داهساون‪:‬‬
‫مس‪ .‬پڵىگ دڕهدایەحی دەکاث‪.‬‬ ‫الى ُ‬ ‫ض َّ‬ ‫‪َ ْ٘ ًَ -٠‬تر ُ‬
‫ِ‬
‫ُ‬ ‫َ‬ ‫َ ْ ُ ُ ُْ‬
‫‪ً -٢‬دلس املظا ِٗس‪ .‬گەػدیازەکە دێخەوە‪.‬‬
‫م‪ .٣‬ماس ی مەلە دەکاث‪.‬‬ ‫الظ ُ‬ ‫‪ْ ٌَ -٣‬ظ َبذ َّ‬
‫عورهبیی ڕۆشن‬ ‫‪46‬‬
‫ُ‬ ‫َْ َ ُ‬
‫ال٘ا‪َ ٟ‬هت‪ .‬میىە پێدەگاث‪.‬‬
‫‪ -٤‬جىطج ِ‬
‫‪ْ ٌَ -٥‬ؼ َخ ُّد ُّ‬
‫الحس‪ .‬گەزما بەهێز دەبێذ‪.‬‬
‫‪ً -٦‬ىد ال‪١‬ظالن‪ .‬جەممەڵ پەػیمان دەبێخەوە‪.‬‬

‫جمسٍىاث‪( :‬زاهێىان)‬
‫(‪) ٦‬‬
‫ْ‬ ‫ْ َّ ُ‬ ‫ُّ َ‬
‫‪٠‬ل ُحمل ٍت ِمنها جخإل‪ِ ٙ‬مً مبخدؤ وزبر‪.‬‬ ‫‪٠‬ىن زمع ُح َم ٍل‪،‬‬
‫پیىج زطخە بهێىەزەوە‪ ،‬هەز یەکەیان لە مىبخەداو زەبەزێک پێکهاجبێذ‪.‬‬

‫جمسٍىاث‪( :‬زاهێىان)‬
‫(‪) ٧‬‬
‫ُ ً‬ ‫"املاء" في ّ‬
‫‪٠‬ل ِمنها مبخدؤ‪.‬‬
‫ٍ‬ ‫‪٠ -٠‬ىن زمع حمل في وؿ‪ ٙ‬املاء‪ ،‬بدُث ً‪٢‬ىن لٍ٘ ِ‬
‫پیىج زطخە لە باس ی ثاودا بهێىەزەوە‪،‬با ووػەیە ثاو لە هەز یەکێکیاهدا مىبخەدا‬
‫بێذ‪.‬‬
‫الدحاحت‪ ،‬بدُث ً‪٢‬ىن لٍ٘ َّ‬
‫"الدحاحت" في ّ‬ ‫ؿ‪َّ ٙ‬‬ ‫َ ْ‬
‫‪٠‬ل ِمنها‬
‫ٍ‬ ‫ِ‬ ‫‪٠ -٢‬ىن زمع حمل في و ِ‬
‫ً‬
‫مبخدؤ‪.‬‬
‫پیىج زطخە لە باس ی مسیؼکدا بهێىەزەوە‪،‬با ووػەی مسیؼک لە هەز یەکێکیاهدا‬
‫مىبخەدا بێذ‪.‬‬
‫‪47‬‬ ‫عورهبیی ڕۆشن‬

‫جمسًٍ في إلاُساب‪( :‬زاهێىان)‬

‫(‪) ٨‬‬
‫ؤ‪ -‬همىذج‪ :‬همىوهە‪:‬‬
‫الحجسة هٌُ٘ت‪ .‬ژووزەکە زاوێىە‪.‬‬
‫ْ ُ ْ َُ َ ٌ‬
‫ٌ‬
‫مسٗىَ‪.‬‬ ‫مبخ َدؤ‬ ‫الحجسة‪:‬‬
‫ٌ‬ ‫ٌُ٘ت‪ٌ :‬‬ ‫ٌ‬ ‫َ‬
‫مسٗىَ‪.‬‬ ‫زبر‬ ‫ه‬
‫آلاجِ َخ ْح ِن‪ :‬ثە دوو زطخەیە ثیِساب بکە کە دێً‪:‬‬
‫ب‪ -‬اُسب الجملخحن َ‬
‫ٌَ‬ ‫َّ ُ‬
‫طسَِت‪ .‬طەیازەکە زێرایە‪.‬‬ ‫الظ َُّا َزة‬ ‫‪-٠‬‬
‫ٌ‬ ‫ُّ‬
‫ال‪ٜ‬ى ؤلىٖ‪ .‬پؼیلە دەطخەمۆیە‪.‬‬ ‫‪ِ -٢‬‬

‫‪‬‬
‫عورهبیی ڕۆشن‬ ‫‪48‬‬
‫الجملت الِ٘لُت‪ :‬زطخەی کسدازیی‪:‬‬
‫لامثلت‪ :‬همىوهە‪:‬‬
‫‪ -٠‬ملّ البر‪ .ٚ‬بسوطکەکە دزەوػایەوە‬
‫‪ُ -٢‬ىي الرثب‪ .‬گىزگ لىوزاوی‬
‫‪ٌ -٣‬ظ‪ٜ‬ى الثلج‪ .‬بەٗس دەبازێ‪.‬‬
‫‪ٌ -٤‬ؼخد البرد‪ .‬طەزما شیادیکسد‪.‬‬
‫‪ -٥‬ا‪ٛ‬و‪ ٙ‬الىزدة‪ .‬گىڵەکە لێدەکەمەوە‪.‬‬
‫‪ -٦‬زر ال‪١‬خاب‪ .‬کخێبەکە بگسە‪.‬‬

‫البدث‪ :‬لێکۆڵیىەوە‪:‬‬
‫وِسٖ مما ج‪ٜ‬د ؤن ‪٠‬ل مثا‪ِ ٤‬مً لامثلت الظاب‪ٜ‬ت ٌظمی حملت مُ٘دة‪:‬‬
‫لەمەوە کە زابىزد دەشاهحن کە هەز یەک لەو همىوهاهەی پێؼىو پێی دەوجسێذ‬
‫زطخەی بەطىود‪:‬‬
‫ِلهه جس‪ُٟ‬ب ًُ٘د الظامّ ٗاثدة جامت‪،‬‬
‫چىهکە پێکهاجەیەکە ماهای جەواو دەداجە گىێگس‪.‬‬
‫وٗاُل‪،‬‬
‫ٍ‬ ‫وإذا جإملىا هره الجمل وحدها ‪٠‬ل واخدة ِمنها مس‪ٟ‬بت ِمً ِٗ ِْ ٍل‬
‫ثەگەز طەزهجی هەمىو زطخەکان بدەیً دەبیىحن هەز یەکەیان لە کسدازێک و‬
‫هاوێک پێکهاجىون‪،‬‬
‫وِلن ‪٠‬ل حملت ِمً هره الجمل مبدوءة بِ٘ل‪ ،‬حظمی حملت ِٗلُت‪.‬‬
‫حا لەبەز ثەوەی هەز یەک لە زطخاهە بە کسدازێک دەطتی پێکسدووە‪ ،‬پێیان‬
‫دەوجسێذ زطخەی‬
‫کسدازیی‪.‬‬
‫‪49‬‬ ‫عورهبیی ڕۆشن‬
‫ال‪ٜ‬ىاُد‪ :‬زێظاکان‪:‬‬
‫وٗاُل وحظمی حملت ِٗلُت‪.‬‬
‫ٍ‬ ‫‪٠ -٠٠‬ل حملت جتر‪ٟ‬ب ِمً ِٗ ِْ ٍل‬
‫هەز زطخەیەک لە کسدازێک و هاوێک پێک بێذ پێی دەوجسێذ زطخەی کسدازیی‪.‬‬

‫جمسٍىاث‪( :‬زاهێىان)‬
‫(‪) ٠‬‬
‫َْ‬ ‫َ ْ‬
‫آلاجُت‪:‬‬
‫ِ‬ ‫ِا‪٤‬‬
‫ٗاُل لأل ِ‬
‫ٗ‬ ‫‪٠‬ىن حمال ِٗلُت ِبىك ِّ ِ‬
‫زطخەی کسدازیی دزوطذ کە بەوەی ٗاُیل بۆ ثە کسدازاهەی زىازەوە دابىێیذ‪:‬‬
‫َ‬ ‫َْ‬ ‫َ‬
‫َما‪َ ٤‬لز بۆوە‪َّ ٓ ،‬س َد زىێىدی‪ِ ،‬اه‪َ ١‬ظ َس ػکایەوە‪ ،‬ؤ َزم َس بەزهە هاث‪ /‬پێگەیؼذ‬
‫َْ‬ ‫ْ ُ‬ ‫َ َ َّ ُ‬ ‫ْ‬
‫اخت َر‪ ٚ‬طىوجا‬ ‫مص‪ ٚ‬دەدڕێذ‪ٌَ ،‬ؼ‪٢‬ى طکااڵ دەکاث‪،‬‬ ‫ًَي َخ ِـ ُس طەزدەکەوێذ‪ً ،‬خ‬
‫ُ ْ ُ‬
‫٘ئ دەکىژێخەوە‪ ،‬حؼ ِس‪ ٚ‬هەڵدێذ‪ ،‬ضح‪ ٣‬پێکەوی‬ ‫و‪ ٙ‬زیصدەبێذ‪ْ ًَ ،‬ى َو ُ‬
‫َ ْ ُّ‬
‫ًـ‬

‫جمسٍىاث‪( :‬زاهێىان)‬
‫(‪) ٢‬‬
‫ً‬ ‫ّ‬
‫‪٠‬ىن حمال ِٗلُت ًجيء ٗیها ‪٠‬ل اطم ِمً لاطماء آلاجُت ٗاُال لِ٘ل ماض ي‪:‬‬ ‫ِ‬
‫زطخەی کسدازیی وا دزوطذ‬
‫بکە کە ثە هاواهەی زىازەوەی جێدا ببىە ٗاُیلی کسدازی زابىزدوو‪:‬‬
‫ـ ُ‬
‫باح چساکە‪،‬‬ ‫الهال‪ ٤‬هەیڤەکە‪ /‬ماهگەکە‪ ،‬الىجى ُ ثەطخێرە‪ /‬ثەطخێرەکان ‪ ،‬ا ِمل ْ‬
‫ُ‬
‫َ‬
‫لا ُ‬ ‫ُ‬
‫طد ػێر‪ ،‬الرثب گىزگ‪ ،‬الحماز کەز‪ /‬گىێدزێژ‬ ‫الدً‪ ٣‬کەڵەػێر‪،‬‬ ‫الٌال ُ جازیکی‬

‫جمسٍىاث‪( :‬زاهێىان)‬
‫(‪) ٣‬‬
‫ً‬ ‫ّ‬
‫ملازَ‪:‬‬
‫ٍ‬ ‫لِ٘ل‬
‫ٍ‬ ‫‪٠‬ىن حمال ِٗلُت ًجيء ٗیها ‪٠‬ل اطم ِمً لاطماء آلاجُت ٗاُال‬ ‫ِ‬
‫زطخەی کسدازیی وا دزوطذ‬
‫بکە کە ثە هاواهەی زىازەوەی جێدا ببىە ٗاُیلی کسدازی زاهەبىزدوو‪:‬‬
‫عورهبیی ڕۆشن‬ ‫‪51‬‬
‫ْ ُ‬ ‫ىز چۆلەکەکە‪ْ ،‬ال َح ُّس گەزماکە‪ُ ،‬‬
‫ـ ُ٘ ُ‬
‫املوس بازاهەکە‪ ،‬ال َى ْز َدة گىڵەکە‬ ‫ُ‬
‫الِ ْ‬
‫ّ‬ ‫َّ‬ ‫َّ ْ ُ‬
‫ف دشەکە‪ ،‬الخاحس باشزگاهەکە‪.‬‬ ‫الل ُّ‬‫الثىب حلەکە‪ /‬پۆػاکەکە‪ ،‬الى ُاز ثاگسەکە‪ِ ،‬‬

‫جمسٍىاث‪( :‬زاهێىان)‬
‫(‪) ٤‬‬

‫ً‬ ‫ّ‬
‫‪٠‬ىن حمال ِٗلُت ًجيء ٗیها ‪٠‬ل اطم ِمً لاطماء آلاجُت مِ٘ىَل ِبه‪ :‬زطخەی کسدازیی‬‫ِ‬
‫وا دزوطذ بکە کە‬
‫ثە هاواهەی زىازەوەی جێدا ببىە مەِٗى‪ ٤‬بیهی‪:‬‬
‫ْ َ َ‬ ‫َ‬
‫الٔ َىم مەڕەکە‪ ،‬املسٍم هەزۆػەکە‪ ،‬الدؼب جەزخەکە‪ ،‬ال‪ٜ‬مذ گەهمەکە‬
‫ال‪ٜ‬وً لۆکەکە‪ ،‬الباب دەزگاکە‪ ،‬الؼاة بەززەکە‪ ،‬ال‪١‬خاب کخێبەکە‪.‬‬

‫جمسٍىاث‪( :‬زاهێىان)‬
‫(‪) ٥‬‬

‫ٌ‬ ‫ُ ْ‬
‫ملازَ‪ .‬س ێ زطخەی‬ ‫وبثالر ؤز َسي ِٗلها‬
‫ٍ‬ ‫ماق‪،‬‬
‫اثذ بثالر حمل ِٗلُت ِٗلها ٍ‬
‫کسدازیی دزوطذ بکە کە کسدازەکەی کسدازی زابىزدوو بێذ‪ ،‬س ێ زطخەی جسیؽ‬
‫کە کسدازەکەی کسدازی زاهەبىزدوو بێذ‪.‬‬

‫جمسٍىاث‪( :‬زاهێىان)‬
‫(‪) ٦‬‬
‫َّ‬ ‫ْ‬ ‫ُ‬
‫ِٗلُت في مىكىَ ْال ُ‪َ ١‬س ِة‪ ،‬وز ْمظا ؤز َ‬
‫ً‬ ‫َ‬
‫مىكىَ الد َّزاحت‪.‬‬
‫ِ‬ ‫ي‬ ‫ف‬‫ِ‬ ‫ي‬‫س‬ ‫ِ‬ ‫ٍ‬ ‫هاث زمع ُح َم ٍل‬
‫ِ‬
‫پێىج زطخەی کسدازیی‬
‫دزوطذ بکە باس ی جۆپ بکاث و پێىجی جسیؽ باس ی پاطکیل بکاث‪.‬‬
‫‪50‬‬ ‫عورهبیی ڕۆشن‬
‫الجملت لاطمُت‬
‫(زطخەی هاویی)‬

‫لامثلت‪ :‬همىوهە‪:‬‬
‫‪ -٠‬الداز واطِت‪ .‬زاهىوەکە گەوزەیە‪.‬‬
‫‪ -٢‬الجى مِخد‪ .٤‬هەوا ٗێىکە‪.‬‬
‫‪ -٣‬الٔباز زاثس‪ .‬جۆشوزۆڵ هەطخاوە‪.‬‬
‫‪ -٤‬الؼازَ مصدخم‪ .‬ػە‪ٛ‬امەکە ثاپۆڕەیە‪ٛ /‬ەزەباڵٔە‪.‬‬
‫‪ -٥‬الوسٍ‪ ٝ‬كُ‪ٜ‬ت‪ .‬زێگاکە جەطکە‪.‬‬
‫‪ -٦‬ال٘إزة مسخبئت‪ .‬مؼکەکە زۆی ػازدۆجەوە‪.‬‬

‫ْ ُ‬
‫البدث‪ :‬لێکۆڵیىەوە‪:‬‬
‫لامثلت الظاب‪ٜ‬ت ‪٠‬لها حمل مُ٘دة‪،‬‬
‫همىوهەکاوی پێؼىو هەز هەمىویان زطخەی بەطىودن‪،‬‬
‫و‪٠‬ل واخدة ِمنها مس‪ٟ‬بت ِمً اطمحن‪ ،‬ؤولهما مبخدؤ‪ ،‬والثاوي زبر‪،‬‬
‫هەز یەکەػیان لە دوو هاو پێکهاجىوە‪ ،‬یەکەمیان مىبخەدایەو دووەمیان زەبەزە‪،‬‬
‫وِلن ‪٠‬ل حملت ِمً هره الجمل مبدوءة باطم‪ ،‬حظمی حملت اطمُت‪.‬‬
‫لەبەز ثەوەی هەز یەک لە زطخاهە بە هاو دەطتی پێکسدووە‪ ،‬پێیان دەوجسێذ‬
‫زطخەی هاویی‪.‬‬

‫ال‪ٜ‬ىاُد‪ :‬زێظاکان‪:‬‬
‫‪٠ -٠٢‬ل حملت جتر‪ٟ‬ب ِمً مبخدؤ وزبر حظمی حملت اطمُت‪.‬‬
‫هەز زطخەیەک لە مىبخەداو زەبەزێک پێک بێذ پێی دەوجسێذ زطخەی هاویی‪.‬‬
‫عورهبیی ڕۆشن‬ ‫‪52‬‬
‫جمسٍىاث‪( :‬زاهێىان)‬
‫(‪) ٠‬‬
‫ََ‬ ‫ْ‬ ‫ّ ْ ُ َ ً ْ َّ ً‬
‫آلاجُت‪:‬‬
‫ِ‬ ‫باز ِل ُلم ْبخد ِ‬
‫آث‬ ‫‪٠‬ىن حمال اط ِمُت بىكّ ؤز ٍ‬ ‫ؤ‪ِ -‬‬
‫زطخەی هاویی دزوطذ بکە‪ ،‬بە داهاوی زەبەز بۆ ثە مىبخەدایاهەی کە دێً‪:‬‬
‫ُ‬ ‫ْ‬ ‫ُ‬
‫الىسلت داززىزما‪ /‬داززىزماکە‪ ،‬املدزطت ‪ٛ‬ىجابساهە‪ٛ /‬ىجابساهەکە‪،‬‬
‫ْ َ‬ ‫ُ‬
‫الثىب پۆػاک‪ /‬پۆػاکەکە‪ ،‬ال ِحر ُاء پێاڵو‪ /‬پێاڵوەکە‬

‫ُّ‬
‫الث ِْ َب ُ‬ ‫ْ‬
‫ان ماز‪ /‬مازەکە‪،‬‬ ‫ُ‬
‫الُ٘ل ٗیل‪ٗ /‬یلەکە‪،‬‬ ‫ال َج َم ُل خىػتر‪ /‬خىػترەکە‪،‬‬
‫الداد ُ زەهجبەز‪ /‬زەهجبەزەکە‪.‬‬
‫َ ّن ُ ً‬
‫مال اطم َُّ ًت َبى ْ‬
‫كّ مبخدآث لألزباز آلاجُت‪:‬‬ ‫ِ‬ ‫‪ِ ٠‬ى ح‬
‫زطخەی هاویی دزوطذ بکە‪ ،‬بە داهاوی مىبخەدا بۆ ثە زەبەز اهەی کە دێً‪:‬‬
‫ًسة باشهەیی‪َ ،‬هى ٌ‬
‫ٍل دزێژ‬
‫ُ ْ َ ٌ‬
‫ُخ ٌلى ػحریً‪ُ ،‬م ٌّس جاڵ‪ ،‬مظخ ِد‬
‫ِ‬
‫ٌ‬
‫رض دڕهدە‪ ،‬زاث‪ ٙ‬جسطاو‬ ‫م٘ َت ٌ‬
‫مُل حىان‪ْ ،‬‬ ‫طسَّ زێرا‪َ ،‬ح ٌ‬ ‫ٌ‬
‫ْ ٌ‬ ‫ْ ٌَ‬
‫ُمؼس‪ٛ‬ت هەڵهاجىوە‪ُ ،‬مٌلمت جازیک‪ ،‬حاٖ ووػک‪ ،‬بازد طازد‬

‫جمسٍىاث‪( :‬زاهێىان)‬
‫(‪) ٢‬‬

‫َ‬
‫مبخدب وزبر‪ :‬لە‬ ‫‪٠‬ل ِمنها ِمً‬‫اطمُت َج َخإل‪ٌّ ٙ‬‬
‫ً‬
‫‪٠‬ىن ِمً ال‪٢‬لماث آلاجُت حمال‬ ‫ّ‬
‫ٍ‬ ‫ِ‬
‫ووػاهەی زىازەوە زطخەی‬
‫هاویی وا دزوطذ بکە‪ ،‬کە هەز یەکەیان لە مىبخەداو زەبەز ێک پێکهاجبێذ‪:‬‬
‫َ‬ ‫َْ‬
‫الثىب پۆػاک‪ /‬پۆػاکەکە‪ ،‬امل ُْ َد ُان طاخە‪ /‬طاخەکە‪ُ ،‬مٔل ٌ‪ ٝ‬دازساو‪،‬‬
‫ُ‬
‫َّ ُ‬ ‫َ ٌَ‬ ‫ٌ‬ ‫ْ ٌَ‬
‫الصهسة گىڵ‪/‬گىڵەکە‪،‬‬ ‫ُمؼ َخِلت گڕگسجىو‪ُ ،‬م َم َّص‪ ٚ‬دڕاو‪ ،‬ذابلت پەژمىوزدە‪ /‬طیع‪،‬‬
‫َّ‬
‫الى ُاز ثاگس‪/‬ثاگسەکە‬
‫‪53‬‬ ‫عورهبیی ڕۆشن‬
‫ُم ْد ٌ‬
‫لىج ػیکساوە‪ُ ،‬‬
‫الباب دەزگا‪ /‬دەزگاکە‪،‬‬
‫ُ‬
‫ال‪ٜ‬وً لۆکە‪ /‬لۆکەکە‪ٗ ،‬ظُذ بەزٗساوان‪.‬‬

‫جمسٍىاث‪( :‬زاهێىان)‬
‫(‪) ٣‬‬

‫ً‬ ‫ً‬ ‫َ‬

‫‪٠‬ىن طذ حمل اطمُت‪ ،‬بدُث ً‪٢‬ىن املبخدؤ في ‪٠‬ل ُح ْمل َخ ْحن مسة ِمً إلاوظان‪ ،‬ومسة‬
‫ٌ‬ ‫ْ‬
‫ِمً ال َحُىان‪ ،‬وزالثت‬
‫ِمً الىباث‪ .‬ػەغ زطخەی هاویی دزوطذ بکە‪ ،‬کە مىبخەدای دوو زطخەیان باض‬
‫لە مسۆڤ بکاث‪،‬‬
‫مىبخەدای دوو زطخەی جسیان باض لە ثاژەڵ بکاث‪ ،‬مىبخەدای دوو زطخەکەی جس‬
‫باض لە زوەک بکاث‪:‬‬

‫جمسٍىاث‪( :‬زاهێىان)‬
‫(‪) ٤‬‬

‫َ‬ ‫َ‬ ‫َم ّحز ْال ُج َ‬

‫وال٘اُ َل‬
‫ِ‬ ‫َ‬
‫والِ٘ل‬ ‫َ‬
‫والدبر‬ ‫املبخدؤ‬ ‫وُ ِّحن‬
‫الجمل الاطمُت‪َ ،‬‬
‫ِ‬ ‫ِ‬
‫الِ٘لُت مً ُ‬
‫ِ‬ ‫مل‬
‫ِ َْ‬
‫ُٗما ًإحي‪ :‬لەماهەی‬
‫زىازەوەدا زطخەی کسدازیی و زطخەی هاویی حیاکەزەوەو مىبخەداو زەبەزو‬
‫کسدازو ٗاُیلەکاهیؽ‬
‫دیازی بکە‪:‬‬
‫اث‪ .ٝ‬ثاوەکە طاٗە‪ /‬زووهە‪.‬‬‫املاء ز ٌ‬
‫‪ُ -٠‬‬
‫ى ْال َ‬
‫جد ُاز‪ .‬دیىازەکە دەکەوێذ‪.‬‬
‫َ ْ ُ ُ‬
‫‪ٌ -٢‬ظ‪ٜ‬‬
‫ْ‬
‫‪ -٣‬ال َب ْر ُد ‪ٛ‬ازض‪ .‬طەزماکە طەزخە‪.‬‬
‫ْ‬ ‫‪ْ ٌُ -٤‬ظ ُ‬
‫سج الداد ُ ال ِحـان‪ .‬زەهجبەزەکە ثەطپەکە شیً دەکاث‪.‬‬
‫عورهبیی ڕۆشن‬ ‫‪54‬‬
‫م‪١‬ظىز‪ .‬ػىوػەکە ػکاوە‪.‬‬ ‫ٌ‬ ‫الص ُ‬
‫حاج‬ ‫‪ُّ -٥‬‬
‫ُّ‬
‫ال‪ٜ‬ى حاجّ‪ .‬پؼیلەکە بسطییەحی‪.‬‬ ‫‪ِ -٦‬‬
‫‪ٌ-٧‬ؼخد الحس في الـُ‪ .ٙ‬گەزما لە هاویىدا شۆز دەبێذ‪.‬‬
‫‪ -٨‬الىىاٗر م٘خدت‪ .‬پەهجەزەکان کساوەن‪.‬‬
‫ََ َْ ُ ْ ْ‬
‫الح ال ُ‪ٜ‬و ًَ‪ .‬حىجیازەکە پەمىوەکەی‪ /‬لۆکەکەی حىییەوە‪.‬‬ ‫‪ -٩‬حنی ال٘‬
‫‪٢‬ان‪ .‬ػاز پڕە لە زەڵک‪.‬‬ ‫ّ‬ ‫َ‬ ‫‪ْ -٠١‬جص ُ‬
‫دخم املدًىت بالظ ِ‬ ‫ِ‬
‫ًجى‪ ٤‬الخاحس في البلد‪ .‬باشزگاهەکە بە وواڵجەکەدا دەگەڕێذ‪.‬‬ ‫‪ُ -٠٠‬‬
‫‪ً -٠٢‬جز‪ ٤‬املوس ِمً الظماء‪ .‬بازان لە ثاطماهەوە دەبازێذ‪.‬‬

‫جمسٍىاث‪( :‬زاهێىان)‬
‫(‪) ٥‬‬
‫َ‬
‫ِٗلُت‪ :‬ثە زطخە هاوییاهە بکە بە زطخەی کسدازیی‪:‬‬
‫ٍ‬ ‫خى‪ ٤‬الجمل الاطمُت ِبلى ُحمل‬
‫الىلد ٌ‬
‫هاثم‪ِ .‬مىداڵەکە هىطخىوە‪.‬‬ ‫‪ُ -٠‬‬
‫البدس ٌ‬
‫هاثج‪ .‬دەزیا پؼێىە‪.‬‬ ‫ُ‬ ‫‪-٢‬‬
‫ُ ُ ْ ٌ‬
‫‪ -٣‬الؼمع مؼس‪ٛ‬ت‪ .‬زۆز هەڵهاجىوە‪.‬‬
‫ال‪١‬خاب ٌ‬
‫هاّٗ‪ .‬کخێب بەطىودە‪.‬‬ ‫ُ‬ ‫‪-٤‬‬
‫ٌ‬ ‫ُ ْ َ ُُ‬
‫‪ -٥‬الحجسة مٌلمت‪ .‬ژووزەکە جازیکە‪.‬‬
‫‪ُ -٦‬‬
‫املوس ‪ٟ‬ثحر‪ .‬بازان شۆزە‪.‬‬

‫جمسٍىاث‪( :‬زاهێىان)‬
‫(‪) ٦‬‬
‫ُ‬
‫اطمُت‪ :‬ثە زطخە کسدازییاهە بکە بە زطخەی‬
‫ٍ‬ ‫خى‪ ٤‬الجمل الِ٘لُت آلاجُت بلى ح ٍ‬
‫مل‬
‫هاویی‪:‬‬
‫ْ‬
‫اَ امل ْ٘ َخ ُ‬
‫َ َ‬
‫اح‪ .‬کلیلەکە وهبىو‪.‬‬ ‫‪ -٠‬ك ِ‬
‫‪55‬‬ ‫عورهبیی ڕۆشن‬
‫ال‪ٜ‬واز‪ .‬ػەمەهدەٗەزەکە زێراجس بىو‪.‬‬‫ُ‬ ‫‪َ -٢‬ؤ َ‬
‫طسَ‬
‫ُل‪ .‬ثاوی هیل شیادی کسد‪.‬‬ ‫الى ُ‬‫‪ -٣‬اد ّ‬
‫ش ِ‬
‫ُ‬ ‫ْ‬
‫بظخان‪ .‬بازەکە وەبەزهە هاث‪.‬‬ ‫‪ًُ -٤‬ثمس ال‬
‫َ‬
‫الواثس‪ .‬باڵىدە‪ /‬باڵىدەکە دەحسیىێىێذ‬‫ُ‬ ‫‪ِ ّ ٌُٔ -٥‬س ُد‬
‫ُ‬
‫ـباح‪ .‬چساکە زۆػىایی دا‪.‬‬ ‫‪ًُ -٦‬ض ُيء ا ِمل‬

‫جمسًٍ في إلاوؼاء‪( :‬زاهێىان)‬

‫(‪) ٧‬‬

‫ُ‬
‫ججُب بها‪ :‬بە زطخەی‬ ‫ملت‬ ‫جامت‪َ ،‬وب ّحن َ‬
‫هىَ ّ ُ‬ ‫َّ‬ ‫َ‬
‫‪٠‬ل ح ٍ‬ ‫ِ‬ ‫ؤحب ًُ لاطئلت آلاجُت ِبجم ٍل ٍ ِ‬
‫بەطىود وەاڵمی ثە‬
‫پسطیازاهە بدەزەوە کە دێً‪ ،‬حۆزی زطخەکاهیؽ"کە وەاڵمتن" دیازی بکە‪:‬‬

‫ْ‬
‫‪ -٠‬ما ػ‪ُ ٢‬ل البرج‪ٜ‬الت؟ ػێىەی پسجە‪ٛ‬اڵ چۆهە؟‬
‫َ‬
‫‪ -٢‬ما ل ْى ُنها؟ زەهگی چۆهە؟‬
‫ٌ َ َ‬ ‫َ‬
‫‪ -٣‬ؤهاُمت ِه َي ؤ ْ زؼىت؟ هەزمە یان زە‪ٛ‬ە؟‬
‫ً‬ ‫َ‬
‫‪ -٤‬هل ؤ‪٠‬لذ بسج‪ٜ‬الت؟ پسجە‪ٛ‬اڵێکذ زىازدووە؟‬
‫َْ َ َ َ َ‬
‫دث ه ِْ َم َها؟ جامەکەی چۆن بىو؟‬ ‫‪ ُٟٙ -٥‬وح‬
‫َ‬ ‫ْ‬ ‫َ َ َْ‬
‫‪ -٦‬ب‪ْ ١‬م حؼت ِري ال ُب ْرج‪ٜ‬الت؟ پسجە‪ٛ‬اڵ بە چەهد دەکڕیذ؟‬

‫‪‬‬
‫عورهبیی ڕۆشن‬ ‫‪56‬‬
‫ُ‬
‫هـب الِ٘ل امللازَ‬
‫مەهـىوب بىووی کسدازی زاهەبىزدوو‬

‫لامثلت‪ :‬همىوهە‪:‬‬
‫ؤخظً الظباخت‪ .‬دەمەوێذ مەلەواهییەکە چاک بصاهم‪.‬‬ ‫َ‬ ‫‪ -٠‬ؤزٍد ؤن‬
‫ٌِخد‪ ٤‬الجى‪ .‬هیىاداز هەوا ٗێىک بکاث‪.‬‬ ‫َ‬ ‫‪ -٢‬ؤزحى ؤن‬
‫‪ٌ -٣‬ظسوي ؤن جصو َزها‪ .‬بە دیدەهییخان پێسۆشحاڵ دەبم‪.‬‬
‫ؤ‪ٟ‬رب‪ .‬هەزگحز دزۆ هاکە ‪.‬‬ ‫َ‬ ‫‪ -٤‬لً‬
‫َ‬
‫‪ -٥‬لً ً٘ىش ال‪١‬ظالن‪ .‬جەممەڵ طەزکەوجىو هابێذ‪.‬‬
‫ؤكسب ال‪ٜ‬ى‪ .‬هەزگحز لە پؼیلە هادە ‪.‬‬ ‫َ‬ ‫‪ -٦‬لً‬
‫ج‪ُٜ‬م ُىدها "ججُب برل‪ِ ٣‬مً ‪ٛ‬ا‪ :٤‬طإشوز مدًيخ‪١‬م"‪ .‬کەوابىو َلمان‬ ‫‪ -٧‬بذن َ‬
‫دەمێىیخەوە‪" .‬وەاڵمی‬
‫کەطێک وا دەدەیخەوە کە دەڵێ دێمە دیدەوی ػازەکەجان‪".‬‬
‫جسبذ ججازج‪" ٣‬ججُب برل‪ِ ٣‬مً ‪ٛ‬ا‪ :٤‬طإ‪٠‬ىن ؤمُىا"‪.‬مادا وابێذ ‪ٛ‬اشاهج لە‬ ‫‪ -٨‬بذن َ‬
‫کاطبییەکەث‬
‫دەکەیذ‪ .‬وەاڵمی کەطێک وا دەدەیخەوە کە دەڵێ‪ :‬دەطدپاکاهە زەٗخاز دەکە ‪".‬‬
‫ً٘ظد الهىاء "ججُب برل‪ِ ٣‬مً ‪ٛ‬ا‪ :٤‬طإٓل‪ ٝ‬الىىاٗر"‪ .‬حا هەواکە پیع‬ ‫َ‬ ‫‪ -٩‬بذن‬
‫دەبێذ‪ " .‬وەاڵمی‬
‫کەطێک وا دەدەیخەوە کە دەڵێ‪ :‬پەهجەزەکان دادەزە ‪" .‬‬
‫‪ -٠١‬حئذ ‪٠‬ي ؤحِ َ‬
‫لم‪ .‬هاجىو جا‪ /‬بۆ ثەوەی ٗێرببم‪.‬‬
‫ؤججز َه‪ .‬هاجمەوە دەزەوە جا‪ /‬بۆ ثەوەی طەیسان (پیاطە)یەک بکە ‪.‬‬ ‫‪ -٠٠‬زسحذ ‪٠‬ي َّ‬
‫‪ -٠٢‬ؤحِلم ‪٠‬ي ؤزد َ الىهً‪ٗ .‬ێردەبم جا‪ /‬بۆ ثەوەی زصمەحی هیؼدیمان بکە ‪.‬‬
‫‪57‬‬ ‫عورهبیی ڕۆشن‬
‫البدث‪ :‬لێکۆڵیىەوە‪:‬‬

‫ٌؼخمل ‪٠‬ل مثا‪ِ ٤‬مً لامثلت الظاب‪ٜ‬ت ُلى ِٗل ملازَ ‪ٛ‬بله ؤخد لاخسٖ لازبِت‪:‬‬
‫ؤن‪ ،‬لً‪ ،‬بذن‪٠ ،‬ي‪،‬‬
‫هەز همىوهەیەک لەو همىوهاهەی پێؼىوو کسدازێکی زاهەبىزدووی جێدایە کە‬
‫یەکێک لە چىاز پیخەی‬
‫پێؽ کەوجىوە‪ :‬ؤن‪ ،‬لً‪ ،‬بذن‪٠ ،‬ي‪،‬‬
‫َ ُ‬
‫وإذا جإملذ آزس ‪٠‬ل ملازَ مظبى‪ ٚ‬بىاخد ِمً هره لاخسٖ لازبِت في هره لامثلت‬
‫وفي ٓحرها وحدجه‬
‫ِمىـىبا‪،‬ثەگەز ووزد طەزهج بدەیخە ثە همىوهاهە‪ ،‬کە هەز کسدازێکی‬
‫زاهەبىزدوویان _ کە یەکێک لە‬
‫چىاز پیخاهەی لە پێؼەوەیەو هیتریؽ _ دەبیيیذ مەهـىوبە‪،‬‬
‫ول‪١‬ى‪ ٣‬بذا خرٗذ هرا الحسٖ وحدث الِ٘ل مسٗىُا‪.‬بەاڵ ثەگەز ثە پیخە‬
‫َلدەیذ کسدازەکە بە‬
‫مەزٗىوُیی دەبیيیخەوە‪.‬‬
‫ومً ذل‪ً٘ ٣‬هم ؤن هره لاخسٖ جىـب الِ٘ل امللازَ الري ًإحي بِدها‪.‬ثەمە‬ ‫ِ‬
‫ثەوە جێدەگەێىێذ کە‬
‫ثە پیخاهە ثەو کسدازی زاهەبىزدووەی بە دوایاهدا دێذ‪ ،‬مەهـىوب دەکەن‪.‬‬
‫ال‪ٜ‬ىاُد‪ :‬زێظاکان‪:‬‬
‫‪ً -٠٣‬ىـب الِ٘ل امللازَ متی طب‪ٜ‬ه ؤخد الىىاؿب لازبِت‪ ،‬وهي‪ :‬ؤن‪ ،‬لً‪ ،‬بذن‪،‬‬
‫‪٠‬ي‪ .‬هەز کاجێک‬
‫یەکێک لە پیخە هاؿبەکان _ کە ؤن‪ ،‬لً‪ ،‬بذن‪٠ ،‬ي ن _ کەوجە پێؽ کسدازی‬
‫زاهەبىزدووەوە مەهـىوبی‬
‫دەکاث‪.‬‬
‫عورهبیی ڕۆشن‬ ‫‪58‬‬
‫جمسٍىاث‪( :‬زاهێىان)‬
‫(‪) ٠‬‬
‫َ‬ ‫َ‬
‫ُت ا ِملىـىبت ٗیها‪ ،‬واذ‪ٟ‬س َّ‬ ‫لا َ‬ ‫َّ َ‬
‫هـب‬
‫ِ‬ ‫في‬ ‫بب‬ ‫الظ‬ ‫ز‬‫امللا‬ ‫ِٗا‪٤‬‬ ‫ا‪ٛ‬سؤ الجمل آلاجُت وُ ِحن‬
‫ِٗل‪ :‬ثە‬ ‫ّ‬
‫‪٠‬ل ٍ‬ ‫ِ‬
‫زطخاهەی زىازەوە بسىێىەزەوەو ثەو کسدازە زاهەبىزدوواهەیان دیازی بکە کە‬
‫جێیاهدان‪ .‬هۆی مەهـىوب‬
‫بىووی هەز یەکەػیان باض کە‪:‬‬
‫َْ َ َ َ َ َ‬
‫ـاهه‪ .‬باوکم ثەطپەکەی هاٗسۆػێذ‪.‬‬ ‫‪ -٠‬لً ًبُّ ؤبي خ‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫‪َ -٢‬ه َص ُ‬
‫شث الصجسة ‪٠‬ي ٌظ‪ٜ‬ى ز َم ُسها‪ .‬دزەزخەکە زاوەػاهد جا بەزەکەی بکەوێخە‬
‫زىازەوە‪.‬‬
‫َ‬ ‫ُ ُ‬
‫الهىاء‪ .‬هابێذ مسۆڤ لەبەز زێڕەوی هەوا‬
‫ِ‬ ‫ًجلع في َم ْج َسي‬
‫َ‬ ‫وظان ؤن‬ ‫‪َ -٣‬ل ًجىش ِل ِإل ِ‬
‫داهیؼێذ‪.‬‬
‫َ‬ ‫َ‬
‫ًخجدد هىائها‪ .‬پەهجەزەکاوی ژووزەکە کسدەوە جا‪/‬‬ ‫َ‬ ‫الحجسة ‪٠‬ي‬
‫ِ‬ ‫‪َ ٗ -٤‬خ ْد ُذ هىا ِٗر‬
‫بۆ ثەوەی هەواکەی‬
‫هىێ بێخەوە (ثاڵىگۆڕ ببێذ)‪.‬‬
‫َ َ ْ ً‬ ‫َ ً‬
‫‪ ًٟ -٥‬مادبا ‪٠‬ي ج‪٢‬ىن مدبىبا‪ .‬بە ثەدەب بە جا‪ /‬بۆ ثەوەی زۆػەویظذ ببیذ‪.‬‬
‫إلاوظان بالنهاز کی ًىا بلُل‪ .‬مسۆڤ بە زۆژ ثیؽ دەکاث جا‪ /‬بۆ ثەوەی‬ ‫ُ‬ ‫ُ‬
‫ٌؼخٔل‬ ‫‪-٦‬‬
‫بە ػەو بسەوێذ‪.‬‬
‫‪٠‬ل ًَ ْى ٍ ‪ .‬پێىیظخە لەطەزث هەمىو زۆژێک‬ ‫ُلُ‪َ ٣‬ؤ ْن جىٌ‪ ٙ‬ؤ ْطىاه‪َّ ٣‬‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫‪ًِ -٧‬ج ُب‬
‫دداهەکاهذ بؼۆیذ‪.‬‬
‫ه‪" ٣‬ججُب برل‪ِ ٣‬مً ‪ٛ‬ا‪ :٤‬طإُخاد الخب‪١‬حر بلى الىى "‪ .‬کەوابىو‬ ‫ًصح َب َد َ‬‫‪ -٨‬ب َذ ْن َّ‬
‫ِ‬
‫حەطخەث جەهدزووطذ‬
‫دەبێذ‪ " .‬وەاڵمی کەطێک وا دەدەیخەوە کە دەڵێ‪ :‬زۆ وا زادێىم هەمىو بەیاهییەک‬
‫شوو لە زەو‬
‫‪59‬‬ ‫عورهبیی ڕۆشن‬
‫هەطخم"‪.‬‬
‫ُ َ‬ ‫َ‬
‫ًلِ‪َ ٙ‬بـسه "ججُب برل‪ِ ٣‬مً ‪ٛ‬ا‪ًٜ :٤‬سؤ طُِد في اللىء اللُِ‪ ."ٙ‬حا‬ ‫‪ِ -٩‬بذ ْن‬
‫چاوی کص دەبێذ‬
‫"وەاڵمی کەطێک وا دەدەیخەوە کە دەڵێ‪ :‬طەُید (بەزخیاز) لەبەز جیؼکێکی کص‬
‫دەزىێىێخەوە‪".‬‬
‫َ‬
‫َ‬
‫ٌظترًذ في ‪ٟ‬بره‪ .‬مسۆڤ لە ِمىداڵییەوە ماهدوو‬ ‫‪ْ ًَ -٠١‬خ َِ ُب ِإلاوظان في ِؿٔ ِس ِه ‪٠‬ي‬
‫ُ‬
‫دەبێذ جا‪ /‬بۆ ثەوەی لە‬
‫گەوزەییدا بدەوێخەوە‪.‬‬

‫جمسٍىاث‪( :‬زاهێىان)‬
‫(‪) ٢‬‬
‫ُ‬
‫آزس ُه‪ .‬ثە زطخاهەی زىازەوە‬ ‫ؤجمم الجمل آلاجُت بىكّ ِٗل ملازَ ُمالثم واػ‪٢‬ل َ‬
‫ٍ‬ ‫ٍ‬
‫بەوە جەواو بکە کە‬
‫کسدازێکی زاهەبىزدووی گىهجاویان بۆ دابىێیذ‪ ،‬طەزوبۆزیؼیان بۆ دابنێ‪.‬‬
‫َ‬
‫‪ُ ٌَ -٠‬ظ ُّسوي ؤ ْن‪ ...‬پێسۆشحاڵم کە‪.....‬‬
‫ظان ‪٠‬ي‪ ...‬مسۆڤ بۆیە دەزىاث جا ‪ /‬بۆ ثەوەی‪.....‬‬ ‫‪ًْ -٢‬إ‪٠‬ل إلا ْو ُ‬
‫ِ‬
‫ْ‬ ‫َ ُ ُ َ‬
‫‪ -٣‬الحظىد لً‪ ...‬کەس ی بەٓیل هەزگحز ‪.....‬‬
‫َ‬ ‫َ‬
‫‪َُ -٤‬لى املظاٗس ؤ ْن‪ ...‬ثەوی طەٗەز دەکاث پێىیظخە‪.....‬‬
‫ً‬ ‫َْ‬
‫‪ -٥‬اػت َرًْ ُذ ِمجزَل ‪٠‬ي‪ ...‬زاهىویەکم کڕی جا‪ /‬بۆ ثەوەی‪.....‬‬
‫لً‪ ...‬ثەگەز بگەڕێیخەوە طەز جاواهەکە هەزگحز‪.....‬‬ ‫الرهب َٗ ْ‬ ‫َّ‬ ‫ْ ُْ َ‬
‫‪ِ -٦‬بن ُدث ِبلى َ ِ‬
‫َّ‬ ‫ُ‬
‫ق ‪٠‬ي‪ ...‬حىجیازەکە بۆیە شەویەکە دەکێڵێذ جا‪ /‬بۆ ثەوەی‪.....‬‬ ‫ال٘ال ُح لا ْز َ‬ ‫‪ْ ًَ -٧‬د ُسر‬
‫َ ْ َ ُ َّ ُ َ‬
‫احس في ؤ ْن‪ ...‬باشزگاهەکە خەش دەکاث کە‪.....‬‬ ‫‪ً -٨‬سٓب الخ‬
‫ْ‬ ‫ُْ ُ َْ َ َ‬
‫‪ً -٩‬الم الِحن ؤن‪ ...‬چاو ثاشازی پێدەگاث کە‪.....‬‬
‫ُ‬
‫‪ -٠١‬الخلمُر ال‪١‬ظالن لً‪ٛ ...‬ىجابی جەممەڵ هەزگحز‪.....‬‬
‫الخاحس ‪٠‬ي‪ ...‬کاطبکاز زاطخگۆیاهە زەٗخاز دەکاث جا‪ /‬بۆ ثەوەی‪.....‬‬ ‫ُ‬ ‫ـ ُد ُ‪ٚ‬‬ ‫‪ْ ًَ -٠٠‬‬
‫ُْ َ ُ َ‬
‫‪ -٠٢‬جيؼإ ال٘ َى ِاد ُ‪٠ ٚ‬ي‪ ...‬ثىجێل بۆیە دزوطذ دەکسێً جا‪ /‬بۆ ثەوەی‪.....‬‬
‫عورهبیی ڕۆشن‬ ‫‪61‬‬
‫ُ ْ َ ُّ ُ‬
‫الس ُجىن ‪٠‬ي‪ ...‬شیىدان بۆیە دزوطذ دەکسێً جا‪ /‬بۆ ثەوەی‪.....‬‬ ‫‪ -٠٣‬جبنی‬
‫َ ْ َ ُ َ‬
‫‪َ -٠٤‬ل ٌظخوُّ لاُمی ؤن‪ ...‬کىێس هاجىاهێذ‪.....‬‬

‫جمسٍىاث‪( :‬زاهێىان)‬
‫(‪) ٣‬‬
‫َ‬
‫الج َم ِل آلاج ُِت بجمل جبخدت ‪٠‬ل واخدة ِمنها بِ٘ل ملازَ مظبى‪ِ ٚ‬بةذ ْن‪:‬‬ ‫ؤحب ًُ ُ‬
‫وەاڵمی ثە زطخاهەی‬
‫کە دێً‪ ،‬بە زطخەی وا بدەزەوە کە کسدازی زاهەبىزدوویان جێدا بێذ و پیؽ هەز‬
‫کسدازێکیؽ‬
‫َ‬
‫( ِبذ ْن)هەبێذ‪:‬‬
‫ً‬ ‫ُ‬
‫‪ -٠‬طإهدي بلُ‪ٟ ٣‬خابا‪ .‬کخێبێکذ پێؼکەغ دەکە ‪.‬‬
‫َ َ ْ ً َ ً‬
‫‪ -٢‬طإ ْش َز َُ هسال ‪ٟ‬ثحرا‪ .‬داززىزمای شۆز دەڕوێىم‪.‬‬
‫خىّ ًَُ َ‬ ‫طإ ْم ُ‬ ‫َ‬
‫املص ِاح‪ .‬لەمەودوا زۆ لە گەڵخەکسدن دەگسمەوە‪.‬‬ ‫‪-٣‬‬
‫ْ ُ َ ٌّ ً‬
‫‪ً -٤‬إ‪٠‬ل ُ ِلي ‪ٟ‬ثحرا‪ُ .‬ەلی شۆز دەزىاث‪.‬‬
‫ُ َ ً‬ ‫ُ‬
‫س‪ٛ‬خىا ٓدا‪ .‬جیپەکەمان طبەینێ یازی دەکاث‪.‬‬ ‫طخلِب ِٗ‬ ‫‪-٥‬‬
‫ً‬
‫‪َ -٦‬ل ًَىا هرا الو٘ل ِبَل ‪ٛ‬لُال‪ .‬ثە ِمىداڵە هەز کە دەزەوێذ‪.‬‬
‫ً‬ ‫َ‬
‫مال ِه ػِئا‪ .‬ثە پیاوە هیچ لە طاماوی پاػەکەوث‬ ‫ُ‬
‫السحل ِمً ِ‬ ‫‪َ -٧‬ل ًَ َّد ِز ُس هرا‬
‫هاکاث‪.‬‬
‫ماء َب ِْ َد ‪ٛ‬لُل‪ .‬دوای کەمێکی جس ثاطمەن دەبازێىێذ (بە کىزدی‬ ‫الظ ُ‬ ‫وس َّ‬ ‫‪َ -٨‬ط ُخ ْم ُ‬
‫دەڵێحن‪ :‬دوای کەمێکی‬
‫جس دەبازێذ)‪.‬‬
‫ُ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫وب‪ .‬بۆ دەزکەوث کە ثە باشزگاهە دزۆشهە‪.‬‬ ‫الخاحس ‪ٟ‬ر ٌ‬
‫َ‬ ‫‪ -٩‬ج َّبح َن لي ؤن هرا‬
‫َّ‬
‫َ ُ َ‬
‫لمذ ؤن ؿدً‪ٜ‬ىا مسٍم‪ .‬شاهیم کە هاوڕێکەمان هەزۆػە‪.‬‬ ‫‪ُ-٠١‬‬
‫‪60‬‬ ‫عورهبیی ڕۆشن‬
‫جمسٍىاث‪( :‬زاهێىان)‬
‫(‪) ٤‬‬
‫َ‬ ‫َ َ ْ‬
‫واػ‪٢‬ل آزس امللازَ َب ِْ َد ُهما‪ :‬یەکێک‬
‫ْ‬ ‫خد ال َح ْسٗحن‪ :‬ؤن‪٠ ،‬ي‪،‬‬ ‫كّ في امل‪٢‬ان الدالي ؤ‬
‫َ‬
‫لە دوو پیتی (ؤن‪،‬‬
‫‪٠‬ي) لە حێگا بەجااڵهەدا دابنێ و طەزوبۆز بۆ کۆجایی کسدازە زابىزدووەکەی بکە‪:‬‬
‫َ ُّ ُ‬
‫خب‪ ...‬ؤطاٗس‪ .‬خەش دەکە طەٗەز بکە ‪.‬‬ ‫‪ -٠‬ؤ‬
‫ْ ُ ُ ّ‬
‫طلم ُلُ‪ .٣‬هاجم‪ ..‬طاڵوث لێ بکە ‪.‬‬ ‫‪ِ -٢‬حئذ‪ ...‬ؤ ِ‬
‫َ‬
‫‪ُ ٌَ -٣‬ظ ُّسوي‪ ...‬ؤهجح‪ .‬پێسۆشحاڵ دەبم‪ ....‬دەزچم‪.‬‬
‫َ‬ ‫‪َ -٤‬ؤ ْ‬
‫طسُذ‪ ...‬ؤ ْد ِز‪ ٞ‬ال‪ٜ‬واز‪ .‬پەلە کسد‪ٗ ....‬سیای ػەمەهدەٗەزەکە بکەو ‪.‬‬
‫ُ ّ ْ‬ ‫ُْ‬
‫ِرب الحُىان‪ .‬مایەی ثاشازە بۆ ‪ ....‬ثاژەڵ ثاشاز بدەیذ‪.‬‬ ‫‪ً -٥‬ا ِ ِملني‪ ...‬ح ِ‬
‫ؤهاَ‪ً ...‬دبه ؤبىه‪ .‬گىێڕایەڵ بىو‪ ...‬باوکی زۆش ی بىێذ‪.‬‬ ‫‪َ -٦‬‬

‫جمسٍىاث‪( :‬زاهێىان)‬
‫(‪) ٥‬‬
‫َ ُ َْ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫ؤ ْد ِز ْل ل ًْ ُلى ‪٠‬ل ملازَ في الجمل آلاجُت واػ‪٢‬ل ِآزسه‪( :‬لً) بسەزە طەز کسدازی‬
‫زابىزدووی هەز یەک لە زطخاهەی کە دێً‪ ،‬طەزوبۆزیص ی بۆ دابنێ‪:‬‬
‫ىد الٔا ِث ُب‪ٓ .‬ایبەکە‪/‬هادیازەکە دێخەوە‪.‬‬ ‫‪ُ ُِ ٌَ -٠‬‬
‫ًخإ َّز ُس في َّ‬‫ٌ َ‬
‫الـباح‪ .‬ماحید بەیاهیان دوادەکەوێذ‪.‬‬ ‫‪ -٢‬ماحد‬
‫طاٗس َو ْخدي‪ .‬بە جەهیا طەٗەز دەکە ‪.‬‬ ‫‪ُ -٣‬ؤ ُ‬
‫ْ ُ َُ ُ َ‬
‫ىد بلى ذ ِهب ِه‪ .‬گىهاهبازەکە دەگەڕیخەوە طەز گىهاهەکاوی‪.‬‬ ‫‪ -٤‬املر ِهب ٌِ‬
‫ق ِل َلب ْر ِد‪ .‬بساکەث طەزمای دەبێذ‪.‬‬
‫ِس ُ‬ ‫‪َ -٥‬ؤ َ‬
‫زى‪َ ًَ ٞ‬خ َّ‬
‫ُ‬
‫‪ -٦‬ؤبوئ في املص ي‪ .‬هێىاغ بڕۆ‪.‬‬
‫عورهبیی ڕۆشن‬ ‫‪62‬‬
‫جمسٍىاث‪( :‬زاهێىان)‬
‫(‪) ٦‬‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫ب‪٢‬ل منها ملازَ مظبى‪ ٚ‬بدسٖ هاؿب ْ‬
‫واطخ ْى ِٖ‬ ‫ُ‬
‫لاخسٖ‬
‫ِ‬ ‫حمُّ‬ ‫ٍ‬ ‫ٍ‬ ‫مل ٍ ّ ِ‬
‫اثذ بثماوي ح ٍ‬
‫اؿ َب ِت‪ :‬هەػذ‬ ‫َّ‬
‫الى ِ‬
‫زطخە بهێىەزەوە‪ ،‬کە کسدازی زاهەبىزدوویان جێدا بێذ‪ ،‬هەز یەکەیان پیدێکی‬
‫هاؿبەی لە پێؽ بێذ‪،‬‬
‫هەمىو پیخەکاوی هاؿبە بەکاز بهێىە جێیاهدا‪:‬‬

‫جمسًٍ في إلاوؼاء‪( :‬زاهێىان)‬

‫(‪) ٧‬‬
‫ْ‬
‫جمل ٌَؼ َخ ِم ُل ‪٠‬ل ِمنها ُلى ِٗل ملازَ ِمىـىب‪ :‬وەاڵمی‬
‫ؤحب ًُ لاطئلت آلاجُت ِب ٍ‬
‫ثە پسطیازاهەی‬
‫زىازەوە بدەزەوە‪ ،‬با وەاڵمەکەهذ کسدازی زاهەبىزدووی مەهـىوبیان جێدا بێذ‪:‬‬
‫بالىاز؟ ثەگەز یازی بە ثاگس بکەیذ‪ ،‬لە چی‬ ‫جسؼاه بذا َل ِْبذ َّ‬
‫ُ‬ ‫‪ -٠‬ما الري‬
‫دەجسطیذ؟‬
‫ُ َ َ ّ‬ ‫ْ ُ‬
‫مِلم‪٣‬؟ ثایا طەزپێچی لە ٗەزماهەکاوی مامۆطخاکەجدا‬ ‫سال‪ ٙ‬ؤوامس ِ‬ ‫هل ج ِ‬ ‫‪-٢‬‬
‫دەکەیذ؟‬
‫َ‬
‫‪ -٣‬ماذا ُج ُّ َ ُ‬
‫ال٘ا‪ٟ‬هت؟ خەش لە زىازدوی چ میىەیەک دەکەیذ؟‬ ‫دب ؤ‪٠‬له ِمً ِ‬
‫لذ املدزطت؟ بۆجێ چىویخەجە ‪ٛ‬ىجابساهە؟‬ ‫‪-٤‬ل َم َد َز َ‬
‫ِ‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬ ‫‪ -٥‬ما ج‪ٜ‬ى ُ‪ِ ٤‬ملً َ‬
‫ؿد‪ٛ‬اء؟ چی بەو کەطە دەڵێیذ کە بڵێ‪ :‬هاوڕێ‬ ‫‪ٛ‬ا‪ :٤‬طإزخاز لا‬ ‫ِ‬
‫هەڵدەبژێس ؟‬
‫باملاء؟ بۆچی ػە‪ٛ‬امەکان ثاوڕػێن دەکسێً؟‬ ‫ُ‬
‫غ الؼىازَ ِ‬ ‫‪ِ -٦‬ل َم ُج َس ُّ‬
‫‪63‬‬ ‫عورهبیی ڕۆشن‬
‫جمسًٍ في إلاُساب‪( :‬زاهێىان لەطەز ثیِساب)‬
‫(‪) ٨‬‬
‫ؤ‪ -‬همىذج‪ :‬همىوهە‪:‬‬
‫َ‬
‫ل َس الد ِاد ُ ‪ .‬دەمەوێذ زەهجبەزەکە‪ /‬زصمەجکازەکە ثامادە بێذ‪.‬‬ ‫ًد ُ‬‫‪ُ -٠‬ؤز ٍُد َؤ ْن ْ‬
‫ٌ‬
‫ملازَ‪.‬‬ ‫ُؤزٍد‪ٌ :‬‬
‫ِٗل‬
‫ـ ٍب‬ ‫خس ُٖ َه ْ‬‫َؤ ْن‪ْ :‬‬
‫ل َس‪ِٗ :‬ل ملازَ ِمىـىب‪.‬‬ ‫ًد ُ‬‫ْ‬
‫ٌ‬
‫مسٗىَ‪.‬‬ ‫الداد ُ ‪ٌ :‬‬
‫ٗاُل‬
‫َ‬ ‫ٌ‬ ‫ُ ّ‬
‫الحُىان‪ .‬مدمـد ثاشازی ثاژەڵ هاداث‪.‬‬ ‫مدمد‬ ‫ِر َب‬‫‪ -٢‬لً ٌ ِ‬
‫خسٖ َه ْ‬ ‫ُ‬ ‫ْ‬
‫ـ ٍب‪.‬‬ ‫لً‪:‬‬
‫ِر َب‪ٌ :‬‬ ‫ُ ّ‬
‫ِٗل ملازَ ِمىـىب‪.‬‬ ‫ٌ ِ‬
‫دمحم‪ٗ :‬اُل مسٗىَ‪.‬‬
‫الحُىان‪ :‬مِ٘ى‪ ٤‬به ِمىـىب‪.‬‬

‫ب‪ -‬ؤُسب ْال ُج ْم َل َخ ْحن َ‬

‫آلاجِخ ْحن‪ :‬ثە دوو زطخەیەی کە دێً‪ ،‬ثیِساب بکە‪:‬‬ ‫ِ‬
‫الىلد ‪٠‬ي ٌَ ْظ َترًذ‪َ.‬‬
‫‪ -٠‬حلع ُ‬
‫ِ‬
‫الخِب‪.‬‬ ‫ذن ًَ ْر َه َب َّ‬
‫‪ -٢‬ب ْ‬
‫ِ‬

‫‪‬‬
‫عورهبیی ڕۆشن‬ ‫‪64‬‬
‫ْ‬
‫حص ُ الِ٘ل امللازَ‬
‫مەحصوو بىووی کسدازی زاهەبىزدوو‬
‫لامثلت‪ :‬همىوهە‪:‬‬
‫‪ -٠‬لم ًدٍ٘ ماحد دزطه‪ .‬ماحید واهەکەی لەبەز هەکسد‪.‬‬
‫ْ‬
‫ًى‪ٜ‬وّ هصو‪ ٤‬املوس‪ .‬بازان بازیً هەوەطخا‪.‬‬ ‫‪ -٢‬لم‬
‫ً‪ٜ‬بم ؤخد ُلى اللف‪ .‬کەض دشەکەی دەطگحر هەکسد‪.‬‬ ‫ْ‬ ‫‪ -٣‬لم‬
‫جإ‪٠‬ل وؤهذ ػبِان‪ .‬کاجێک جێریذ مەزۆ‪.‬‬ ‫‪َ -٤‬ل ْ‬
‫ج‪١‬ثر ِمً الطح‪ .٣‬پێکەهیيذ شۆز مەکە‪.‬‬ ‫‪َ -٥‬ل ْ‬
‫حظسَ في الظحر‪ .‬لە زۆیؼدىدا زێرا مەبە‪.‬‬ ‫ْ‬ ‫‪َ -٦‬ل‬
‫ْ‬
‫ج٘خذ هىاٗر الحجسة ًخجدد هىائها‪ .‬ثەگەز پەهجەزەی ژووزەکە بکەیخەوە‬ ‫‪ -٧‬بن ْ‬
‫هەوا ثاڵىگۆڕ دەبێذ‪.‬‬
‫جمسق‪ .‬ثەگەز لە بەز با دەهیؼیذ هەزۆغ‬ ‫ْ‬ ‫ججلع في مجسي الهىاء‬‫ْ‬ ‫‪ -٨‬بن‬
‫دەکەویذ‪.‬‬
‫حظاٗس مِه‪ .‬ثەگەز بساکەث طەٗەزکاث جۆغ طەٗەز‬ ‫ْ‬ ‫ْ‬
‫ٌظاٗس ؤزى‪ٞ‬‬ ‫‪ -٩‬بن‬
‫دەکەیذ‪.‬‬

‫البدث‪ :‬لێکۆڵیىەوە‬
‫ٌؼخمل ‪٠‬ل مثا‪ِ ٤‬مً لامثلت الظخت لاولى‪ُ ،‬لى ِٗل ملازَ ‪ٛ‬بله ؤخد الحسٗحن‬
‫"لم" و"َل" هەز یەک لە ػەغ همىوهەکەی یەکەمحن‪ ،‬کسدازێکی زاهەبىزدووی‬
‫جێدایە کە یەکێک لە دوو پیتی (لم) و (َل) ی لە پێؼەوەیە‪.‬‬
‫وٍد‪ ٤‬الحسٖ لاو‪ُ ٤‬لى ه٘ي الِ٘ل في ال ِصمً املاض ي‪ ،‬پیتی یەکە ثەوە دەگەێىێذ‬
‫کە کسدازەکە لە کاحی زابىزدوودا زوویىەداوە‪،‬‬
‫وٍُ٘د الحسٖ الثاوي ههي املداهب ًُ الِ٘ل‪ .‬پیتی دووەمیؽ بەزهەڵظتی‬
‫ثەهجامداوی کازەکە لە دووێىەز دەکاث‪.‬‬
‫‪65‬‬ ‫عورهبیی ڕۆشن‬
‫بذا جإملذ آزس ‪٠‬ل ملازَ مظبى‪ ٚ‬بإخد هرًً الحسٗحن في هره لامثلت وفي ٓحرها‪،‬‬
‫وحدجه مجصوما‪ ،‬کە طەزهج دەدەیخە هیؼاهەی طەز کۆجا پیتی هەز کسدازێکی‬
‫زاهەبىزدووی ثە همىوهاهەو هیتر _کە یەکێک لە دوو پیخەیان لە پێؼەوە بێذ_‬
‫مەحصوومً‪{ .‬هیؼاهەی حەشمیان لێرەدا ثەوەیە کە شەهە‪ :‬طکىهیان‬
‫ِ‬ ‫دەبیيیذ‬
‫لەطەزە}‬
‫ل‪١‬ى‪ ٣‬بذا خرٗذ هرا الحسٖ وحدجه مسٗىُا؛ ثەگەز ثە پیخە َلدەیذ دەبینی‬
‫کسدازەکە مەزٗىوُە‪،‬‬
‫ِمً ذل‪ ٣‬هسي ؤن ‪ٟ‬ال ِمً هرًً الحسٗحن بذا دزل ُلى امللازَ حص آزسه‪ .‬لەمەوە‬
‫دەبیىحن کە هەز‬
‫کاجێک یەکێک لە دوو پیخە پێؽ کسدازی زاهەبىزدوو هاث‪ ،‬کۆجا پیتی مەحصوو‬
‫دەکاث‪.‬‬
‫وإذا جإملذ لامثلت الثالزت لازحرة وحدث ‪٠‬ل مثا‪ِ ٤‬منها مبدوءا بالحسٖ "بن"‬
‫ثەگەز طەزهج بدەیخە س ێ همىوهەکەی دوایحن دەبیيیذ هەز یەکە لەو همىوهاهە بە‬
‫پیتی (بن) دەطتی پێکسدووەو‬
‫ومؼخمال ُلى ِٗلحن ملازُحن مجصومحن‪،‬خـى‪ ٤‬لاو‪ِ ٤‬منهما ػسن في خـى‪٤‬‬
‫الثاوي‪٘ٗ ،‬خذ الىىاٗر في املثا‪ ٤‬لاو‪ ٤‬مثال ػسن في ججدد الهىاء‪ ،‬هەز زطخەیەکیان‬
‫دوو کسدازی زاهەبىزدووی مەحصوومیان جێدایە‪ ،‬هاجىەدیی یەکەمیان مەزحە بۆ‬
‫هاجىەدیی دووەمیان‪ ،‬لە همىوهەی یەکەمدا کسدهەوەی پەهجەزەکان مەزحە بۆ‬
‫ثاڵىگۆڕبىوهیە هەوا‪،‬‬
‫ً‬
‫والري ؤٗاد الؼسن وحص ‪ٟ‬ال ِمً الِ٘لحن هى "بن" ثەوەوی کە ثە مەزحێخییەی‬
‫هیؼاهداوەو کسدازەکەی مەحصوو کسدووە (بن)ەکەیە‪،‬‬
‫ولرل‪ ٣‬حظمی "بن" خسٖ ػسن وحص ‪ ،‬وَظمی الِ٘ل لاو‪ِٗ ٤‬ل الؼسن والِ٘ل‬
‫الثاوي حىاب الؼسن‪ .‬لەبەز ثەمەیە کە بە پیتی (بن) دەوجسێذ پیتی مەزج و‬
‫حەشمکسدن‪ ،‬کسدازەکەی یەکەمیؽ پێی دەوجسێذ کسدازی مەزج و کسدازی دووە‬
‫پێی دەوجسێذ وەاڵمی مەزج‪.‬‬
‫عورهبیی ڕۆشن‬ ‫‪66‬‬
‫ال‪ٜ‬ىاُد‪ :‬زێظاکان‪:‬‬
‫‪ً -٠٤‬جص الِ٘ل امللازَ بذا طب‪ٜ‬ه خسٖ حاش ‪٠‬الحسوٖ آلاجُت‪ ،‬وهي‪ :‬لم‪ ،‬وَل‬
‫الىاهُت‪ْ ،‬‬
‫وإن‪ .‬ثەگەز‬
‫پیدێکی حاشمی وەکى (لم‪َ ،‬ل الىاهُت‪ْ ،‬بن) کەوجىە پێؽ کسدازێکی زاهەبىزدوو‪،‬‬
‫کسدازەکە مەحصوو‬
‫دەبێذ‪.‬‬
‫ً‬ ‫ً‬
‫‪ -٠٥‬لم‪ ،‬وَل الىاهُت ججصمان ِٗال ملازُا واخدا‪ ،‬والحسٖ لاو‪ً ٤‬ى٘ي خـى‪٤‬‬
‫الِ٘ل في املاض ي‪ ،‬والثاوي ًىهی ًُ ُمل الِ٘ل‪( .‬لم) و (َل الىاهُت) یەک کسدازی‬
‫زاهەبىزدوو مەحصوو دەکەن‪ ،‬پیتی یەکەمیىەکەیەن ثەوە دەگەێىێذ کە کازەکە‬
‫لە زابىزدوودا زوویىەداوە‪ ،‬پیتی دووەمیؼیان زێ لە ثەهجامداوی کازەکە دەگسێذ‪.‬‬
‫‪ْ -٠٦‬بن‪ ،‬ججص ِٗلحن‪ ،‬وجُ٘د ؤن خـى‪ ٤‬الِ٘ل لاو‪ ٤‬ػسن في خـى‪ ٤‬الِ٘ل‬
‫الثاوي‪ْ ( .‬بن) دوو کسداز مەحصوو دەکاث‪ ،‬ثەوەغ دەگەێىێذ کە ثەهجامداوی‬
‫کسدازی یەکەمیان مەزحە بۆ هاجىەدیی کسدازی دووەمیان‪.‬‬

‫جمسٍىاث‪( :‬زاهێىان)‬
‫(‪) ٠‬‬
‫صومت في ُ‬ ‫َْ‬
‫امل ْج َ‬
‫آلاجُت‪ :‬کسدازە زاهەبىزدووەکاوی ثە‬
‫ِ‬ ‫الج َمل‬ ‫ُحن لاِٗا‪ ٤‬امللازُت‬
‫زطخاهەی زىازەوە دیازی‬
‫بکە‪:‬‬
‫ُ‬ ‫َّ ُ َْ‬ ‫َ َ‬
‫موس‪ .‬هەوز ثاطماوی گسث‪ ،‬کەچی هەبازی‪.‬‬ ‫‪ٓ -٠‬ام ِذ الظماء ولم ج ِ‬
‫َ‬ ‫ْ‬ ‫‪ -٢‬لم ًَ ْد ُ‬
‫ل ْس َُ ٌّلي ال َبا ِز َخت‪ُ .‬ەلی دوێنێ ثامادە هەبىو‪.‬‬
‫ِىد ‪ٟ‬ثرة املصاح‪ .‬لەطەز شۆز گاڵخەکسدن زامەیێ‪.‬‬ ‫‪َ -٣‬ل َجخ َّ‬
‫َ َ‬ ‫ْ‬
‫‪َ-٤‬ل حؼ َس ْب وؤهذ ح ِِ ٌب‪ .‬کاجێک ماهدوویذ ثاو مەزۆزەوە‪.‬‬
‫لم ٌُٔ ّ ِسد‪ .‬چۆلەکەکە هەیسىێىد‪.‬‬
‫ىز ْ َ‬ ‫ـ ُ٘ ُ‬ ‫‪ْ -٥‬ال ُِ ْ‬
‫‪67‬‬ ‫عورهبیی ڕۆشن‬
‫الىاز َح ْؼ ُِس َ‬
‫بدسازتها‪ .‬ثەگەز لە ثاگس هصیک ببیخەوە هەطذ بە‬ ‫ج‪ٜ‬سب مً َّ‬ ‫ْ‬ ‫‪ِ -٦‬ب ْن‬
‫ِ‬
‫گەزماییەکەی دەکەیذ‪.‬‬
‫ػِئا ل َٔ ْحر َ‪ ٞ‬ج ْد ُ‬
‫َ‬ ‫ً‬ ‫ُ‬
‫ىه‪ .‬ثەگەز ػتی کەطێک ب٘ەوجێيیذ دەبێ‬ ‫ّٗ زم ُ‬
‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫‪ِ -٧‬ب ْن ج ْخ ِل‪ٙ‬‬
‫هە‪ٛ‬ەکەی بدەیذ‪.‬‬
‫ْ‬ ‫ً‬ ‫ّ‬ ‫‪ -٨‬ب ْن َج ْ‬
‫ل ِس ْب ِ‪ٛ‬وا ًَس ِمؼ‪ .٣‬ثەگەز لە پؼیلە بدەیذ ثەویؽ چڕهىوکذ‬ ‫ِ‬
‫لێدەگسێذ‪.‬‬
‫ْ ُ َ َ ْ َ‬ ‫َ‬ ‫ً‬
‫لٔ ُه‪ .‬زىازدهێک ‪ٛ‬ىوث مەدە پێؽ ثەوەی چاک‬ ‫‪َ -٩‬ل جبلّ هِاما ‪ٛ‬بل ؤن ججُد م‬
‫هەججىویبێذ‪.‬‬
‫َ‬
‫ً َ ْ‬ ‫َ‬
‫‪َ -٠١‬مؼ ِْ ُذ ‪ٟ‬ثحرا َول ْم ؤح َِب‪ .‬شۆزیؽ زۆیؼخم کەچی ماهدوو هەبىو ‪.‬‬

‫جمسٍىاث‪( :‬زاهێىان)‬
‫(‪) ٢‬‬
‫ُت التي في الجمل آلاجُت‪ ،‬واػ‪٢‬ل آزس ّ‬ ‫َ ْ َْ َ َ‬
‫‪٠‬ل ِٗل‪:‬‬‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ز‬‫امللا‬ ‫ِٗا‪٤‬‬ ‫لا‬ ‫دزل "لم" ُلى‬ ‫ؤ‪ -‬ؤ ِ‬
‫َ‬
‫(ل ْم) بسەزە طەز ثە‬
‫کسدازە زاهەبىزدوواهەی وان لە زطخاهەدا کە دێً‪ ،‬طەزوبۆز بۆ پیتی کۆجایی‬
‫کسدازەکاهیؼیان بکە‪:‬‬
‫ان‪ .‬بەزوبىومی بازەکە پێدەگاث‪.‬‬ ‫ظخ ُ‬ ‫‪ْ ًُ -٠‬ثم ُس ْال ُب َ‬
‫ِ‬
‫ٌ َ َ‬ ‫ُ‬ ‫َ ْ‬
‫زُه‪ .‬مدـمد زۆی و بساکەی ثامادە دەبً‪.‬‬ ‫‪ً -٢‬دل ُس مدمد مّ ؤ ِ‬
‫ُ َُّ ً‬
‫اللِب‪ .‬کاحی شۆز بە یازیکسدن بە ٗحڕۆ دەدە ‪.‬‬
‫ِ‬ ‫في‬ ‫و‪ٛ‬خا‬ ‫‪ -٣‬ؤك ُِّ‬
‫َ ْ َ‬ ‫َّ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫‪ -٤‬ال‪َ ُ ٜ‬‬
‫واز ًخإز ُس ًُ م ِ‬
‫ىُ ِد ِه‪ .‬ػەمەهدەٗەزەکە لە کاحی زۆی دوادەکەوێذ‪.‬‬ ‫ِ‬
‫َ َ َّ ُ ّ َ‬
‫الظباخت‪ٗ .‬ێری مەلەواوی دەبم‪.‬‬ ‫‪ -٥‬ؤحِلم ِ‬
‫َ َ‬ ‫ُ‬ ‫َ َّ‬
‫‪ -٦‬ال٘ال ُح ًَ ْدل ُب ب‪َ ٜ‬سج ُه‪ .‬حىجیازەکە ماهگاکەی دەدۆػێذ‪.‬‬

‫ملازَ في الجمل آلاجُت‪ ،‬واػ‪٢‬ل ِآز ُسه‪َ(:‬ل)ی‬ ‫ِٗل‬ ‫َّ‬

‫الىاه َُت ‪ٛ‬بل ّ‬ ‫َْ‬
‫ٍ‬ ‫‪٠‬ل ٍ‬‫ِ‬ ‫ب‪ -‬كّ "َل" ِ‬
‫هاهییە لە پێؽ هەز‬
‫عورهبیی ڕۆشن‬ ‫‪68‬‬
‫یەک لە کسدازی زاهەبىزدووی ثە زطخاهەی کە دێً‪ ،‬دابنێ و طەزوبۆز بۆ کۆجایی‬
‫کسدازەکان بکە‪:‬‬

‫ً‪ ٣‬باملداد‪ .‬دەطدذ بە مەزەکەبەکە پیع دەکەیذ‪.‬‬ ‫‪ُ -٠‬ج َل ّى ُر ًَ َد َ‬

‫ِ‬
‫ُ‬ ‫َ ْ َ‬ ‫ُ‬
‫جلسب ِمً هى ؤؿٔس ِمى‪ .٣‬لە کەس ی لە زۆث بچىکتر دەدەیذ‪.‬‬ ‫‪ِ -٢‬‬
‫َ ْ‬
‫‪ -٣‬حؼ َس ُب بِد الجسي‪ .‬دوای زاکسدن ثاو دەزۆیخەوە‪.‬‬
‫ُ ُ َ َ ْ‬
‫‪ -٤‬ج ْخ ِل‪ ٙ‬ؤزار ِاملجز‪ .٤‬کەلىپەلی ماڵەکە زساپ دەکەیذ‪.‬‬
‫ََ ُ ُ‬
‫‪ -٥‬جإزر ما لِع ل‪ .٣‬ثەوی هی زۆث هییە دەیبەیذ‪.‬‬
‫ع املالبع اللُ‪ٜ‬ت‪ .‬حلی جەطک لەبەز دەکەیذ‪.‬‬ ‫‪َ -٦‬ج ْل َب ُ‬

‫جمسٍىاث‪( :‬زاهێىان)‬
‫(‪) ٣‬‬
‫ُ‬
‫ؤ‪ٟ‬مل الجمل آلاجُت بىكّ ِٗل ملازَ في ‪٠‬ل م‪٢‬ان زا‪ ،٤‬واػ‪٢‬ل ِآز َسه‪ :‬ثە‬
‫زطخاهەی زىازەوە بەوە‬
‫جەواو بکە کە کسدازێکی زاهەبىزدوو بسەیخە ػىێىە بەجاڵەکاهەوە‪ ،‬طەزوبۆز بۆ‬
‫کۆجاییەکەهیؼیان‬
‫دابنێ‪:‬‬

‫‪ْ -٠‬بن ُت ْه ِم ْل في َُ َم ِل َ‪ ...٣‬ثەگەز ثیهمالی لە کازەکەجدا بکەیذ‪.....‬‬

‫َ َ‬
‫‪ِ -٢‬بن ح ْظخ ِد َّم ِ‬
‫باملاء البازد‪ ...‬ثەگەز بە ثاوی طازد زۆث بؼۆیذ‪.....‬‬
‫َ‬
‫‪ِ -٣‬بن‪ ...‬ج ْى َد ‪ .‬ثەگەز‪ .....‬پەػیمان دەبیخەوە‪.‬‬
‫َ َ‬
‫الجا ِث َصة‪ .‬ثەگەز‪ .....‬زەاڵجەکە وەزدەگسیذ‪.‬‬ ‫‪ِ -٤‬ب ْن‪َ ...‬جىل‬
‫الخ ُ‬
‫احس‪ ...‬ثەگەز باشزگاهەکە زاطخگۆ بێذ‪.....‬‬ ‫ـ ُد‪َّ ٚ‬‬ ‫‪ -٥‬ب ْن ًَ ْ‬
‫ِ‬
‫ْ َ ْ َْ ً‬
‫‪ِ -٦‬بن ج‪ٜ‬سؤ ‪ٟ‬ثحرا‪ ...‬ثەگەز شۆز بسىێىیخەوە‪.....‬‬
‫ْ ْ‬
‫ال٘ َّجت‪ ...‬ثەگەز میىەی پێىەگەیؼخىو بسۆیذ‪.....‬‬ ‫‪ِ -٧‬بن جإ‪٠‬ل ال٘ا‪ٟ‬هت ِ‬
‫‪69‬‬ ‫عورهبیی ڕۆشن‬
‫باملداد‪ .‬ثەگەز‪ .....‬دەطدذ‪ .....‬بە مەزەکەبەکە‪.‬‬
‫ِ‬ ‫‪ِ -٨‬ب ْن‪َ ًَ ...‬د َ‪...ٞ‬‬
‫ُدت والد‪ ...‬ثەگەز گىێ لە ثامۆژگازیی باوکذ بگسیذ‪.....‬‬‫‪ -٩‬ب ْن َح ْظ َمّ َهـ َ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬
‫‪ -٠١‬بن حظاٗس‪ ...‬ثەگەز طەٗەز بکەیذ‪.....‬‬

‫جمسٍىاث‪( :‬زاهێىان)‬
‫(‪) ٤‬‬
‫اثذ بسمع حمل في ‪٠‬ل ِمنها ِٗل ملازَ مجصو بلم‪ .‬پێىج زطخە بهێىەزەوە کە لە‬
‫هەز یەکێکیاهدا‬
‫کسدازێکی زاهەبىزدوو هەبێذ کە بە (لم) مەحصوو بىوبێذ‪.‬‬
‫ٌ‬
‫ملازَ مجصو ٌ بال الىاهُت‪ .‬پێىج زطخە‬ ‫اثذ بسمع حمل في ‪٠‬ل ِمنها ِٗل‬
‫بهێىەزەوە کە لە هەز‬
‫یەکێکیاهدا کسدازێکی زاهەبىزدوو هەبێذ کە بە (َل الىاهیت) مەحصوو بىوبێذ‪.‬‬
‫َ‬
‫حمل ج ْب َخ ِد ُت ‪٠‬ل واخدة ِمنها بةن‪ .‬پێىج زطخە بهێىەزەوە کە هەز‬
‫ع ٍ‬
‫ْ‬
‫اثذ بسم ِ‬
‫یەکێکیان بە (ان) دەطتی‬
‫پێکسدبێذ‪.‬‬

‫جمسٍىاث‪( :‬زاهێىان)‬
‫(‪) ٥‬‬
‫ُ ْ ً‬ ‫ُ َ ً‬ ‫ُ‬
‫كّ بد‪٠ ٤‬ل حملت ِمً الجمل آلاجُت حملت ؤزسي مظاوٍت لها في املِنی ومؼ ِ‬
‫خملت‬
‫ُلى ِٗل ملازَ مجصو ‪ :‬زطخەیەک بۆ هەز یەکێک لە زطخاهەی زىازەوە‬
‫بهێىەزەوە کە هاوماهای بێذ و کسدازێکی‬
‫زاهەبىزدووی مەحصوومی جێدا بێذ‪.‬‬
‫اح‪ .‬واش لە گاڵخەکسدن بهێىە‪.‬‬ ‫‪ُ -٠‬ؤ ُجس‪ ٞ‬املص َ‬
‫ِ‬
‫َ‬ ‫ُ‬ ‫ْ‬ ‫‪ْ -٢‬‬
‫اح ِخيب مساٗ‪ٜ‬ت لاػساز‪ .‬لە هاوڕێیەحی زساپەکازان زۆ بە دووز بگسە‪.‬‬
‫ىان‪ .‬لە ثاشازداوی ثاژەڵ زۆ بە دووز بگسە‪.‬‬ ‫َ‬ ‫َْ ْ َ ْ َ ْ‬
‫ًب الحُ ِ‬ ‫‪ -٣‬ابخ ِِد ًُ حِ ِر ِ‬
‫وط َ‪ .٣‬لە بایەر هەداهذ بە واهەکاهذ کۆڵ بدە‪.‬‬ ‫ُُ‬ ‫َْ ْ َ ْ‬
‫هما‪ ٤‬دز ِ‬‫‪ -٤‬امخ ِىّ ًُ ِب ِ‬
‫عورهبیی ڕۆشن‬ ‫‪71‬‬
‫ً َ‬ ‫‪ -٥‬ما ؤز َطل ْال ُ‬ ‫َ‬
‫هله‪ .‬کابسا هامەیەکی بۆ کەطىکازی هەهازد‪.‬‬ ‫ٔاثب زطالت بلى ؤ ِ‬
‫َْ‬ ‫َ ْ‬
‫دز‪ .‬بەض ثاوی ػێلىو بسۆزەوە‪.‬‬ ‫‪ْ -٦‬امخ ِىّ ًُ ػسب ِ‬
‫املاء ال ِ‬
‫‪١‬‬
‫مدمد‪ .‬مدمـد طەٗەزەکەی هەکسد‪.‬‬ ‫ٌ‬ ‫َ‬
‫طاٗس‬ ‫‪ -٧‬ما‬
‫‪ -٨‬ما لِ َب ُ‬ ‫َ‬
‫الىلد‪ِ .‬مىداڵەکە واشیی هەکسد‪.‬‬ ‫ِ‬
‫ََ‬
‫ال‪ٜ‬ى‪ .‬پؼیلەکە هیچی هەزىازد‪.‬‬ ‫‪ -٩‬ما ؤ‪َ ٠‬ل ِ‬
‫حاج‪ .‬ػىوػەکە هەػکا‪.‬‬ ‫الص ُ‬ ‫اه‪١‬ظ َس ُّ‬
‫‪ -٠١‬ما َ‬
‫كه‪ .‬حىجیازەکە شەویەکەی هەکێاڵ‪.‬‬ ‫٘ال ُح َؤ َ‬
‫َ َ َ ْ َّ‬
‫‪ -٠٠‬ما خسر ال‬
‫ز‬
‫َ‬ ‫ُ‬
‫‪ -٠٢‬ا ْه ُج ِس ال‪ِ ١‬ر َب‪ .‬واش لە دزۆکسدن بهێىە‪.‬‬

‫جمسًٍ في إلاوؼاء‪( :‬زاهێىان)‬

‫(‪) ٦‬‬
‫َ َ‬ ‫َ‬ ‫‪٠ -٠‬ىن زمع ُح َ ْ‬
‫مل جى٘ي ٗیها ؿدوز زمظت ؤُما‪ِ ٤‬مى‪ ٣‬في ِ‬
‫الصمً املاض ي‪ .‬پێىج‬ ‫ٍ‬
‫زطخە بهێىەزەوە کە هەز یەکێکیان هەفی ثەوە بکاث کە جۆ کسدازێکذ لە‬
‫زابىزدوودا کسدبێذ‪.‬‬
‫ْ‬ ‫ن ُْ ًَ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬ ‫ْ‬
‫مع حمل في مىكىَ الِو‪َُ ٙ‬لى َ‬ ‫‪٠‬ى ْن َز َ‬
‫الح َُىان ج‪٢‬ى مبدوءة ِبةن‪ .‬پێىج‬ ‫ِ‬
‫ّ‬
‫‪ِ -٢‬‬
‫زطخە لەطەز بەشەیی‬
‫ْ‬
‫هاجىەوە بە ثاژەڵدا بهێىەزەوە کە بە ( ِبن) دەطدیان پێکسدبێذ‪.‬‬
‫ٍ َْ‬ ‫ّ‬
‫الاج َ‬ ‫ً َ‬ ‫ََْ‬
‫ع‪ .‬پێىج زطخە‬ ‫بـ٘اث زم ٍ‬ ‫ـاٖ‬ ‫‪٠ -٣‬ىن زمع حمل جىهی ٗیها زادما ًُ ِ‬
‫بهێىەزەوە کە جێیاهدا بەزهەڵظتی هەبىووی پێىج طی٘ەث بکەیذ لە زەهجبەزێکدا‪.‬‬
‫‪70‬‬ ‫عورهبیی ڕۆشن‬

‫جمسًٍ في إلاُساب‪ :‬زاهێىان لەطەز ثیِساب‪ /‬ػیکازیی زطخە‪:‬‬

‫(‪) ٧‬‬
‫ؤ‪ -‬همىذج‪ :‬همىوهە‪:‬‬
‫اٗس ٗسٍد‪ٗ .‬ەزید طەٗەزی هەکسد‪.‬‬ ‫‪ -٠‬لم ٌُ َظ ْ‬
‫لم‪ :‬خسٖ ه٘ي ْ‬
‫وحص ‪.‬‬
‫ِٗل ملازَ مجصو ‪.‬‬ ‫ٌُ َظ ِاٗ ْس‪ٌ :‬‬
‫ٌ‬
‫مسٗىَ‪.‬‬ ‫ٗسٍد‪ٌ :‬‬
‫ٗاُل‬ ‫ٌ‬

‫ـ ْد‪ .‬ثەگەز ُەلی بچێىێذ دەدوزێخەوە‪.‬‬

‫‪ -٢‬ب ْن ًْص َز َْ َُل ٌّي ًَ ْد ُ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬
‫ُ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬ ‫ٌ‬
‫ِبن‪ :‬خسٖ ًج ِص ِٗلحن‪.‬‬
‫ًَ ْص َز َْ‪ِٗ :‬ل ملازَ مجصو ‪.‬‬
‫ُلي‪ٗ :‬اُل مسٗىَ‪.‬‬
‫ٌ‬
‫ملازَ مجصو ‪.‬‬ ‫ـ ُد‪ٌ :‬‬
‫ِٗل‬ ‫ْ‬
‫ًد ُ‬

‫َ‬
‫ب‪ -‬ؤ ُْ ِسب الجمل آلاجُت‪ :‬ثە زطخاهە ثیِساب کە کە دێً‪:‬‬
‫ً‬
‫خظ ًٌ ُِٗال‪ .‬خەطەن ٗیلێکی هەدیىوە‪.‬‬ ‫‪ -٠‬لم ًُ ْبـ ْس َ‬
‫ِ‬
‫‪َ -٢‬ل َ‬
‫جمصح‪ .‬گاڵخە مەکە‪.‬‬
‫َ َ َّ‬ ‫ْ‬ ‫ْ‬
‫ـان ًخإل ْم‪ .‬ثەگەز ُەزەباهچییەکە لە ثەطپەکە بداث‬ ‫ًلسب الظا ِث‪ ٝ‬ال ِح‬
‫‪ِ -٣‬بن ِ‬
‫ثاشازی پێدەگاث‪.‬‬

‫‪‬‬
‫عورهبیی ڕۆشن‬ ‫‪72‬‬
‫امللازَ‬
‫ِ‬ ‫زّٗ الِ٘ل‬
‫مەزٗىوَ بىووی کسدازی زاهەبىزدوو‬
‫لامثلت‪ :‬همىوهە‪:‬‬
‫‪ -٠‬جوحر الحمامت‪ .‬کۆجس دەٗڕێذ‪.‬‬
‫‪ٌِ -٢‬ىد املظاٗس‪ .‬ثەوی لە طەٗەزە دێخەوە‪.‬‬
‫‪ -٣‬حظحر السحب‪ .‬هەوزەکان دەڕۆن‪.‬‬
‫‪ً -٤‬جز‪ ٤‬املوس‪ .‬بازان دەبازێذ‪.‬‬
‫‪ً -٥‬ثىز الٔباز‪ .‬جۆش هەڵدەطخێذ‪.‬‬
‫‪ً -٦‬د‪١‬م ال‪ٜ‬اض ي‪ .‬داوەز‪ /‬داوەزەکە خىکم دەزدەکاث‪.‬‬

‫البدث‪ :‬لێکۆڵیىەوە‪:‬‬
‫لاِٗا‪ ٤‬في لامثلت املخ‪ٜ‬دمت ‪٠‬لها ؤِٗا‪ ٤‬ملازُت‬
‫کسدازەکان لەو همىوهاهەی پێؼىودا هەمىویان کسدازی زاهەبىزدوون‪،‬‬
‫وإذا جإملىا ؤوازسها وحدهاها مسٗىُت‪ٗ :‬ما طبب السّٗ؟‬
‫ثەگەز طەزهج بدەیىە کۆجاییەکاهیان دەبیىحن هەمىویان مەزٗىوًُ‪ :‬هۆی‬
‫مەزٗىوَ بىوهەکە چییە؟‬
‫َ َ َ َّ‬
‫اث ال ِتي جىحب هـبها‪ ،‬ؤو جىحب‬
‫الظبب ؤن هره لاِٗا‪ ٤‬لم ًخ‪ٜ‬دمها ش يء ِمً لادو ِ‬
‫حصمها‪ :‬ولرل‪٣‬‬
‫ازجِ٘ذ‪،‬‬
‫هۆیەکەی ثەوەیە کە ثە کسدازاهە هیچ پیدێک لەواهە هەکەوجىوهەجە پێؼیان کە‬
‫مەهـىوب‪ ،‬یان‬
‫مەزٗىوعی دەکاث‪ :‬لەبەز ثەمەیە کە مەزٗىوَ بىون‪.‬‬
‫ٗسلىها ِمً ؤدواث الىـب وؤدواث الجص هى طبب السّٗ‪.‬‬
‫‪73‬‬ ‫عورهبیی ڕۆشن‬
‫کەوابىو هەهاجنی پیخەکاوی هەؿب و حەش پێؽ کسدازی زاهەبىزدوو هۆی‬
‫مەزٗىوَ بىوهێتی‪.‬‬

‫ال‪ٜ‬ىاُد‪ :‬زێظاکان‪:‬‬
‫ل ُ‬
‫ازَ بذا لم حظب‪ٜ‬ه ؤداة ِمً ؤدواث الىـب ؤو الجص ‪ .‬کسدازی‬ ‫‪ْ ًُ -٠٧‬س َٗ ُّ ْال٘ ِْ ُل ْاملُ َ‬
‫ِ‬
‫زاهەبىزدوو مەزٗىوَ دەبێذ ثەگەز هیچ پیدێکی هەؿب و حەش هەکەوجبێخە‬
‫پێص ی‪.‬‬

‫جمسٍىاث‪( :‬زاهێىان)‬
‫(‪) ٠‬‬
‫ْ‬
‫ُحن لاِٗا‪ ٤‬امللازُت املسٗىُت في ال ُجمل آلاجُت وبحن طبب زٗ ِِها‪ :‬کسدازی‬
‫زاهەبىزدووی مەزٗىوَ لە‬
‫زطخاهەی زىازەوەدا دیازی بکەو هۆی مەزٗىوَ بىوهەکەی زوون بکەزەوە‪:‬‬
‫بال‪١‬سة‪ُ .‬ەلی خەش دەکاث یازی بە جۆپەکە بکاث‪.‬‬ ‫ب‬‫‪َ ًَ -٠‬ى ُّد َُل ٌّي َؤن ًَ ْل َِ َ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬
‫َ‬ ‫ُ‬ ‫َ ُ ُّ َ‬
‫‪ٌ -٢‬ؼد لاه٘ا‪ ٤‬الحبل‪ِ .‬مىداڵەکان گىزیظەکە زادەکێؼً‪.‬‬
‫ّ‬ ‫َ‬ ‫َّ‬ ‫َ ْ ُ‬
‫جسة ‪٠‬ي ؤ ْط َخ ٌِ َّل ِب ٌِ ِل َها‪ .‬چىومە بً دزەزخەکە جا لە طایەیدا‬ ‫‪ -٣‬ذهبذ ِبلى الص ِ‬
‫داهیؼم‪.‬‬
‫َ‬ ‫ُ‬
‫الث ْى ُز ًَ ْد ُسر لا ْز َ‬ ‫َّ‬
‫ق‪ .‬گایەکە شەویەکە دەکێڵێذ‪.‬‬ ‫‪-٤‬‬
‫ض ا ِملىاش َ‪ ٤‬واملصازَ‪ .‬طەگ پاطەواوی ماڵەکان و کێڵگەکان دەکاث‪.‬‬ ‫‪ -٥‬ال‪٢‬لب ًَ ْد ُس ُ‬
‫ُدت‪ .‬پێىیظخە گىێ لە ثامۆژگازیی بگسیذ‪.‬‬ ‫الىـ َ‬ ‫َ ْ َ ْ َ َ َّ‬
‫‪ُ -٦‬لُ‪ ٣‬ؤن حظمّ ِ‬
‫زُابه‪ .‬ثەو ِمىداڵە زۆػدەوێذ کە‬ ‫هٌاٗت‬ ‫ُلى‬ ‫ؾ‬ ‫ُ‬ ‫س‬ ‫الى َل َد الري ًَ ْ‬
‫د‬ ‫‪ُ -٧‬ؤخ ُّب َ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫طىوزە لەطەز پاکىزاوێنی حلەکاوی‪.‬‬
‫َ ُ َ ُ ُْ ُ ْ ََ‬
‫ِدة‪ .‬زىازدوی شۆز گەدە جێکدەداث‪.‬‬ ‫‪ -٨‬لا‪٠‬ل ال‪١‬ثحر ً٘ ِظد ِامل‬
‫ُ ُ َ َز ُ َ ْ‬
‫جاز في الدسٍ‪ .ٙ‬گەاڵی دزەزذ لە پایصدا دەوەزن‪.‬‬ ‫ِ‬ ‫ش‬ ‫‪ -٩‬حظ‪ٜ‬ى ؤو ا‪ ٚ‬لا‬
‫َ ْ ُ ْ‬
‫ُد ِإلاو َظان ِمً ‪ٛ‬ساءة ال‪١‬خب‪ .‬مسۆڤ لە زىێىدهەوەی کخێب طىود‪/‬‬ ‫‪ٌ -٠١‬ظ ِخ٘‬
‫‪ٛ‬اشاهج دەکاث‪.‬‬
‫عورهبیی ڕۆشن‬ ‫‪74‬‬

‫جمسٍىاث‪( :‬زاهێىان)‬
‫(‪) ٢‬‬
‫َ‬
‫الدالُت‪ :‬ثە زطخاهەی‬‫ِ‬ ‫م‪١‬ىت‬
‫مسٗىَ في لا ِ‬ ‫ٍ‬ ‫ملازَ‬
‫ٍ‬ ‫ؤجمم الجمل آلاجُت بىكّ ِٗل‬
‫زىازەوە جەواو بەوە بکە‬
‫کە کسدازی زاهەبىزدووی مەزٗىوَ بسەیخە ػىێىە بەجاڵەکاهەوە‪:‬‬
‫َ َّ‬
‫‪ -٠‬ال٘ال ُح‪ ...‬ال‪ٜ‬وً‪ .‬حىجیاز‪ ......‬لۆکە‪ /.‬حىجیاز لۆکە‪...........‬‬
‫ْ‬
‫‪ -٢‬ال‪ٜ‬ى‪ ...‬ال٘إزة‪ .‬پؼیلە‪ ....‬مؼک‪ /.‬پؼیلە مؼک‪..........‬‬
‫َّ‬ ‫َّ‬
‫‪ -٣‬الحال ُ‪ ...ٚ‬الؼ ِْ ُس‪ .‬طەزجاغ‪ ......‬طەز‪ٛ /‬ژ‪ /.‬طەزجاغ طەز ‪ٛ/‬ژ‪..........‬‬
‫احس‪ ...‬اللبن‪ .‬دوکاهدازەکە‪ ....‬ماطذ‪ /.‬دوکاهدازەکە ماطخەکە‪..........‬‬ ‫الخ ُ‬ ‫‪َ -٤‬‬
‫‪ -٥‬املسؤة‪ ...‬الجسة‪ .‬ژهەکە‪ ...‬گۆشەکە‪ / .‬ژهەکە گۆشەکە‪..........‬‬
‫ش‬ ‫ّ‬
‫النهس‪ٛ .‬اش‪ٛ /‬اشەکە‪ ....‬لە زوبازەکەدا‪ٛ .‬اش ‪ٛ /‬اشەکە لە زوباز‪/‬‬ ‫ِ‬ ‫في‬ ‫‪...‬‬ ‫‪ِ -٦‬إلاو‬
‫زوبازەکەدا‪.....‬‬
‫‪ -٧‬البظخاوي‪ ...‬الصجس‪ .‬بازەواهەکە‪ .....‬دزەزخەکە‪.‬‬

‫املـ َ‬
‫باح‪ .‬کىڕەکە‪ ....‬چساکە‪.‬‬ ‫الىلد‪ْ ...‬‬ ‫‪ُ -٨‬‬
‫‪ -٩‬الداد ُ ‪ ...‬املا ِث َدة‪ .‬زەهجبەزەکە‪ ........‬زىان‪ /‬ط٘سەکە‪.‬‬
‫البيذ‪ ...‬الىزدة‪ .‬کچەکە‪ ......‬گىڵەکە‪.‬‬ ‫‪ُ -٠١‬‬

‫جمسٍىاث‪( :‬زاهێىان)‬
‫(‪) ٣‬‬
‫‪٠ -٠‬ىن زمع حمل جبخدت ‪٠‬ل واخدة ِمنها بِ٘ل ملازَ مسٗىَ‪ .‬پێىج زطخە‬
‫بهێىەزەوە‪ ،‬هەز یەکەیان بە‬
‫کسدازێکی زاهەبىزدووی مەزٗىوَ دەطتی پێکسدبێذ‪.‬‬
‫‪75‬‬ ‫عورهبیی ڕۆشن‬
‫‪٠-٢‬ىن زمع حمل ًخىطى ‪٠‬ل ِمنها ِٗل ملازَ مسٗىَ‪ .‬پێىج زطخە بهێىەزەوە‪،‬‬
‫هەز یەکەیان کسدازێکی‬
‫زاهەبىزدوو لە هاوەهدییدا بێذ‪.‬‬

‫جمسٍىاث‪( :‬زاهێىان)‬
‫(‪) ٤‬‬
‫َ‬
‫ُحن لاِٗا‪ ٤‬امللازُت املسٗىُت‪ ،‬وا ِملىـىبت‪ ،‬واملجصومت في الِبازة آلاجُت‪ :‬کسدازی‬
‫زاهەبىزدووی مەزٗىوَ و مەهـىب و مەحصوو لە دەطخەواژە (ُبازة)اهەی‬
‫زىازەوەدا دیازی بکە‪:‬‬
‫ؼ‪ ،ٜٝ‬ول‪٢‬ي ًَ ْدزل ُ‬ ‫َ‬
‫‪ٛ‬بل َشزُها ‪٠‬ي جد َّ‬ ‫َّ ُ َ َ‬ ‫َ ْ ُ‬
‫باهنها‪،‬‬
‫املاء والهىاء في ِ‬ ‫ًد ُسر ال٘الح ؤ ْزكه َ ِ‬
‫حىجیاز شەویەکە پێؽ چاهدوی دەکێڵێذ‪ ،‬جا هەڵدڕی بکاث‪ /‬دزشی جێبساث‪ ،‬بۆ‬
‫ثەوەی ثاوو هەوا بچىە‬
‫َ‬ ‫هاوەوەی‪ ،‬وإذا لم ًَ ِْ٘ل ذل‪ٗ ،٣‬ةن َ‬
‫َّ‬
‫ُ‬
‫الهىاء ِمً ٓحر ؤن‬ ‫طودها َو ٍُّمس‬
‫ِ‬ ‫املاء ًِ‪َُ ٜٙ‬لى‬ ‫ِ‬ ‫َ‬
‫ًَ ْى ُ٘ر ِبلى ؤُما‪ٛ‬ها؛ ثەگەز وا هەکاث ثاوەکە هەز لەطەز زووبەزی شەویەکە‬
‫دەمێىێخەوەو هەواغ بەطەزیدا دەڕواث بێ ثەوەی بچێخە هاوەوەی‪ ،‬وبرل‪ ٣‬ج‪ٜ‬ل‬
‫َ‬ ‫ْ‬
‫طدي‪ .‬بەوەغ بەزهەمی داهەوێڵەکەی کە‬ ‫ً‬ ‫الِاملحن ٗیها‬
‫ِ‬ ‫ٓلتها‪َ ،‬وٍر َهب ح َِ ُب‬
‫دەکاث‪ ،‬ماهدووبىووی کسێکازەکاهیؽ بە هەدەز دەڕواث‪.‬‬

‫جمسًٍ في إلاوؼاء‪( :‬زاهێىان دەزبازەی داڕػتن)‬

‫(‪) ٥‬‬
‫ُ‬
‫"الؼمع" في ‪٠‬ل واخدة ِمنها ملازَ مسٗىَ‪.‬‬ ‫‪٠ -٠‬ىن زمع حمل مىكىُها‬
‫ُ‬
‫الؼمع)‪ :‬زۆز‬ ‫پێىج زطخە دەزبازەی (‬
‫بهێىەزەوە‪ ،‬کە هەز یەکەیان کسدازێکی زاهەبىزدووی مەزٗىوعی جێدا بێذ‪.‬‬
‫ُ‬
‫"الؼازَ" في ‪٠‬ل واخدة ِمنها ملازَ مسٗىَ‪.‬‬ ‫ك ُ‬
‫ىُها‬ ‫‪٠ -٢‬ىن زمع ُحمل َم ْى ُ‬
‫ٍ‬
‫ُ‬
‫پێىج زطخە دەزبازەی (الؼازَ)‪ :‬ػە‪ٛ‬ا‬
‫عورهبیی ڕۆشن‬ ‫‪76‬‬
‫‪/‬حادە‪ :‬بهێىەزەوە‪ ،‬کە هەز یەکەیان کسدازێکی زاهەبىزدووی مەزٗىوعی جێدا‬
‫بێذ‪.‬‬
‫ُ‬
‫"املوس" في ‪٠‬ل واخدة ِمنها ملازَ مسٗىَ‪ .‬پێىج‬ ‫ُ‬ ‫ُ‬
‫‪٠ -٣‬ىن زمع حمل َم ْىكىُها‬
‫زطخە دەزبازەی ( ُ‬
‫املوس)‪ :‬بازان‪:‬‬
‫بهێىەزەوە‪ ،‬کە هەز یەکەیان کسدازێکی زاهەبىزدووی مەزٗىوعی جێدا بێذ‪.‬‬

‫جمسًٍ في إلاُساب‪( :‬زاهێىان دەزبازەی ثیِساب‪ /‬ػیکازیی)‬

‫(‪) ٦‬‬
‫َ َ‬
‫ؤ‪ -‬ه ُمىذ ٌج‪ :‬همىوهە‪ :‬زێىی مسیؼک دەزىاث‪.‬‬
‫الد َح َ‬ ‫ْ ُ َّ‬
‫الث ِْ َل ُب َّ‬
‫اج‪.‬‬ ‫ًإ‪٠‬ل‬
‫ٌ‬
‫مسٗىَ‪.‬‬ ‫ٌ‬
‫ملازَ‬ ‫‪٠‬ل‪ٌ :‬‬
‫ِٗل‬ ‫ًْإ ُ‬
‫ٌ‬
‫مسٗىَ‪.‬‬ ‫الثِلب‪ٌ :‬‬
‫ٗاُل‬ ‫ُ‬
‫الدحاج‪ :‬مِ٘ى‪ ٤‬به ِمىـىب‪.‬‬ ‫َ‬
‫ب‪ -‬ؤُسب الجمل آلاجُت‪ :‬ثە زطخاهەی زىازەوە ثیِساب بکە‪:‬‬
‫الو٘ل‪ِ .‬مىداڵەکە دەزەوێذ‪.‬‬ ‫ُ‬ ‫‪ً -٠‬ىا ُ‬
‫الد٘حر ا ِملىاش َ‪ .٤‬پاطەوان ثێؼک لە مااڵن دەگسێذ‪.‬‬
‫ُ‬ ‫ض‬ ‫‪ْ ًَ -٢‬د ُس ُ‬
‫ُ َ ْ‬
‫الىلد ؤ ْن ًَل َِ َب‪ِ .‬مىداڵەکە خەش دەکاث یازی بکاث‪.‬‬ ‫‪ِ ًُ -٣‬د ُّب‬

‫‪‬‬
‫‪77‬‬ ‫عورهبیی ڕۆشن‬
‫‪٠‬ان وؤزىاتها‪:‬‬
‫کان و زىػکەکاوی‬
‫لامثلت‪ :‬همىوهە‪:‬‬
‫ػدًدا‪ٛ .‬ەزەباڵٔیەکە شۆزە‪ٛ :‬ەزەباڵٔیەکە شۆز بىو‪.‬‬ ‫ً‬ ‫ػدًد‪٠ :‬ان الصخا ُ‬ ‫ٌ‬ ‫‪ -٠‬الصخا ُ‬
‫البِذ ً‬ ‫ُ‬ ‫ٌ‬ ‫‪ُ -٢‬‬
‫هٌُ٘ا‪ .‬ماڵەکە پاکە‪ :‬ماڵەکە پاک بىو‪.‬‬ ‫البِذ هٌُ‪٠ :ٙ‬ان‬
‫‪ٛ‬ـحرا‪ .‬حلەکە کىزجە‪ :‬حلەکە کىزث بۆوە‪.‬‬ ‫ً‬ ‫ُ‬
‫الثىب‬ ‫‪ٛ‬ـحر‪ :‬ؿاز‬ ‫ٌ‬ ‫ُ‬
‫الثىب‬ ‫‪-٣‬‬
‫البرد ‪ٛ‬از ًطا‪ .‬طەزماکە طەزخە‪ :‬طەزماکە طەزتی کسد‪.‬‬ ‫ض‪ :‬ؿاز ُ‬ ‫البرد ‪ٛ‬از ٌ‬ ‫‪ُ -٤‬‬
‫‪ٛ‬ىٍا‪ .‬زەهجبەزەکە بەهێزە‪ :‬زەهجبەزەکە بەهێز هییە‪.‬‬ ‫‪ -٥‬الداد ُ ‪ٛ‬ى ٌّي‪ :‬لِع الداد ُ ٌّ‬
‫ً‬ ‫ُ‬ ‫ٌ‬ ‫ُ‬
‫الِامل وؼُوا‪ .‬کسێکازەکە چاَلکە‪ :‬کسێکازەکە چاَلک‬ ‫الِامل وؼُى‪ :‬لِع‬ ‫‪-٦‬‬
‫هەبىو‪.‬‬
‫النهم مسٍلا‪ .‬چڵێظەکە هەزۆػە‪ :‬چڵێظەکە هەزۆغ‬ ‫ً‬ ‫مسٍم‪ :‬ؤؿبذ ُ‬ ‫ٌ‬ ‫‪ُ -٧‬‬
‫النهم‬
‫کەوث‪.‬‬
‫مموسا‪ .‬کەػەکە بازاهییە‪ :‬کەػەکە بىو بە بازان‪.‬‬ ‫ً‬ ‫الجى‬‫مموس‪ :‬ؤؿبذ ُ‬ ‫ٌ‬ ‫‪ُ -٨‬‬
‫الجى‬
‫مخِبا‪ .‬کسێکازەکە ماهدووە‪ :‬کسێکازەکە ماهدوو‬ ‫الِامل ً‬ ‫ُ‬ ‫مخِب‪ :‬ؤمس ی‬ ‫ٌ‬ ‫ُ‬
‫الِامل‬ ‫‪-٩‬‬
‫بىو‪.‬‬
‫ُ ً‬ ‫صهس ٌ‬ ‫‪ -٠١‬ال ُ‬
‫ذابل‪ :‬ؤمس ی الصهس ذابال‪ .‬گىڵەکە طیظە‪ :‬گىڵەکە طیع بۆوە‪.‬‬
‫‪ٟ‬ثُ‪ :ٙ‬ؤكحى الٔما ُ ً‬ ‫ٌ‬ ‫‪ -٠٠‬الٔما ُ‬
‫‪ٟ‬ثُ٘ا‪ .‬هەوزەکە چڕە‪ :‬هەوزەکە چڕ بۆوە‪.‬‬
‫مصدخما‪ .‬ػە‪ٛ‬امەکە ‪ٛ‬ەزەباڵٔە‪ :‬ػە‪ٛ‬امەکە‬ ‫ً‬ ‫ُ‬
‫الؼازَ‬ ‫مصدخم‪ :‬ؤكحى‬ ‫ٌ‬ ‫ُ‬
‫الؼازَ‬ ‫‪-٠٢‬‬
‫‪ٛ‬ەزەباڵٕ بىوە‪.‬‬
‫ٓصٍسا‪ .‬بازاهەکە شۆزە‪ :‬بازاهەکە هەز وا شۆز مایەوە‪.‬‬ ‫املوس ً‬ ‫ٓصٍس‪ً :‬ل ُ‬ ‫املوس ٌ‬ ‫‪ُ -٠٣‬‬
‫زاثسا‪ .‬جۆشەکە وزوژاوە‪ :‬جۆشەکە هەز بە وزووژاویی‬ ‫الٔباز ً‬ ‫ُ‬ ‫زاثس‪ً :‬ل‬ ‫الٔباز ٌ‬ ‫‪ُ -٠٤‬‬
‫مایەوە‪.‬‬
‫ً‬
‫املـباح مخ‪ٜ‬دا‪ .‬چساکە هەڵکساوە‪ :‬چساکە بە هەڵ‪١‬ساوی‬ ‫ُ‬ ‫ٌ‬
‫املـباح مخ‪ٜ‬د‪ :‬باث‬ ‫ُ‬ ‫‪-٠٥‬‬
‫مابۆوە‪.‬‬
‫ً‬ ‫ُ‬ ‫ٌ‬ ‫ُ‬
‫املسٍم مخإملا‪ .‬هەزۆػەکە بە ثاشازە‪ :‬هەزۆػەکە بە‬ ‫مخإلم‪ :‬باث‬ ‫املسٍم‬ ‫‪-٠٦‬‬
‫ثاشازەوە مایەوە‪.‬‬
‫عورهبیی ڕۆشن‬ ‫‪78‬‬
‫البدث‪ :‬لێکۆڵیىەوە‪:‬‬
‫‪٠‬ل مثا‪ ٤‬في ال‪ٜ‬ظم لاو‪ً ٤‬خإل‪ِ ٙ‬مً مبخدؤ وزبر‪ ،‬وهما مسٗىُان ‪ٟ‬ما ُلمذ‪ .‬هەز‬
‫یەک لە همىوهەکاوی بەش ی یەکە لە‬
‫مىبخەداو زەبەزێک پێک دێً‪ .‬هەزدووکیؼیان وەکى دەشاهیذ مەزٗىوًُ‪.‬‬
‫وإذا هٌسث بلى ال‪ٜ‬ظم الثاوي زؤًذ لامثلت ُُنها بِد ؤن دزل ُلى ‪٠‬ل ِمنها ؤخد‬
‫لاِٗا‪٠ :٤‬ان‪ ،‬ؿاز‪ ،‬لِع‪ ،‬ؤؿبذ‪ ،‬ؤمس ی‪،‬‬
‫ؤكحى‪ً ،‬ل‪ ،‬باث‪ .‬ثەگەز جەماػای بەش ی دووەمیان بکەیذ دەبیيیذ همىوهەکان‬
‫هەز زۆیاهً بەاڵ یەکێک لە‬
‫کسدازەهەیان (‪٠‬ان‪ ،‬ؿاز‪ ،‬لِع‪ ،‬ؤؿبذ‪ ،‬ؤمس ی‪ ،‬ؤكحى‪ً ،‬ل‪ ،‬باث) چۆجە طەز‪.‬‬
‫وإذا جإملذ ؤوازس لاطماء في هرا ال‪ٜ‬ظم‪ ،‬وحدث الاطم لاو‪ ٤‬مسٗىُا في ‪٠‬ل‬
‫ً‬
‫لامثلت‪ ،‬والاطم الثاوي ِمىـىبا في حمُِها‪ ،‬کە طەزهج دەدەیخە کۆجایی ثە هاواهە‬
‫لە بەػەدان‪ ،‬دەبیيیذ هاوەکاوی یەکە لە هەمىو همىوهەکاهدا مەزٗىوًُ‪،‬‬
‫هاوەکاوی دووەمیؽ لە هەمىویاهدا مەهـىوبً‪.‬‬
‫وما خدر هرا الخٔبحر بَل ِمً دزى‪ ٤‬لاِٗا‪ ٤‬املخ‪ٜ‬دمت‪ ،‬هۆی ثە گۆڕاهکازییەی‬
‫کە بەطەزیاهدا هاجىوە ثەوەیە کە هەز یەکەیان یەکێک لەو کسدازاهەیان چۆجە‬
‫طەز‪.‬‬
‫ً‬
‫ٗهره لاِٗا‪ ٤‬بذا جدزل ُلى املبخدؤ والدبر‪ٗ ،‬ترّٗ لاو‪ ٤‬وَظمی اطمها وجىـب‬
‫الثاوي وَظمی زبرها‪ .‬کەوابىو ثە کسدازاهە دەچىە طەز مىبخەداو زەبەز‪،‬‬
‫یەکەمیان کە پێی دەوجسێذ (هاوی‪.)...‬مەزٗىوَ دەکەن ودووەمیؼیان کە پێی‬
‫دەوجسێذ (زبر‪ .)....‬مەهـىوب دەکەن‪.‬‬
‫وَِمل امللازَ ولامس ِمً هره لاِٗا‪ُ ٤‬ملها‪ٓ ،‬حر ؤن "لِع" َل ًإحي ِمنها ملازَ‬
‫وَل ؤمس‪ .‬کسدازی زاهەبىزدوو و کسدازی ٗەزماوی ثە کسدازاهە (کان و زىػکەکاوی)‬
‫وەکى ثە کسدازە زابىزدوواهەیان هەز کازیگەزن‪ ،‬بەاڵ لە (لیع) کسدازی‬
‫زاهەبىزدوو و کسدازی ٗەزمان وەزهاگحرێذ‪.‬‬
 ‫‪79‬‬ ‫عورهبیی ڕۆشن‬
‫وإذا جدبسث مِاوي هره لاِٗا‪ ٤‬في ؤمثلتها‪ ،‬وحدث ؤن "‪٠‬ان" جُ٘د اجـاٖ املبخدؤ‬
‫الصمً املاض ي‪ ،‬ثەگەز ووزد طەزهج لە ماهاکاوی ثە همىوهاهە لە‬‫بالدبر في ِ‬
‫زطخەکاهیاهدا بدەیذ دەبیيیذ (کان) ثەوە دەگەێىێذ کە زەبەزەکە وەط٘ی‬
‫مىبخەداکەیە کە لە کاجێکی زابىزدوودا وا بىوە‪.‬‬
‫و"ؿاز" جد‪ُ ٤‬لى جدى‪ ٤‬املبخدؤ ِمً خا‪ ٤‬بلى خا‪( ،٤‬ؿاز)ەغ ثەوە دەگەێىێذ کە‬
‫مىبخەداکە لە خاڵەجێکەوە گۆڕاوە بۆ خاڵەجێکی جس‪ .‬ثیتر‬
‫و"لِع" جُ٘د الى٘ي‪(،‬لیع)ەغ مەهەی هەٗیکسدوی داوە‪.‬‬
‫ؤما ؤؿبذ‪ ،‬وؤمس ی‪ ،‬وؤكحى‪ ،‬وًل‪ ،‬وباث‪ٗ ،‬خُ٘د جى‪ُٛ‬ذ اجـاٖ املبخدؤ بالدبر‬
‫بالـباح‪ ،‬واملظاء‪ ،‬واللحى‪ ،‬والنهاز‪،‬‬
‫واللُل‪ُ ،‬لى الترجِب‪ .‬ثەمما (ؤؿبذ‪ ،‬وؤمس ی‪ ،‬وؤكحى‪ ،‬وًل‪ ،‬وباث‪ )،‬هەمىویان‬
‫ثەوە دەطەملێجن کە زەبەزەکە وەط٘ی‬
‫مىبخەداکە دەکاث (بە زیص)‪ :‬لە کاجەکاوی بەیاوی و ثیىازەو چێؼخەهگاوو زۆژوو‬
‫ػەودا‪.‬‬

‫ال‪ٜ‬ىاُد‪ :‬زێظاکان‪:‬‬
‫‪ -٠‬جدزل ‪٠‬ان ُلى املبخدؤ والدبر‪ٗ ،‬ترّٗ لاو‪ ٤‬وَظمی اطمها‬
‫وجىـب الثاوي وَظمی زبرها‪٠( .‬ان) دەچێخە طەز مىبخەداو زەبەز‪ ،‬یەکەمیان مەزٗىوَ‬
‫دەکاث پێی دەوجسێذ هاوی کاهەو دووەمیان مەهـىوب دەکاث پێیدەوجسێذ‬
‫زەبەزی کاهە‪.‬‬
‫‪ -٠٩‬مثل ‪٠‬ان ُٗما ج‪ٜ‬د ؿاز‪ ،‬ولِع‪ ،‬وؤؿبذ‪ ،‬وؤمس ی‪ ،‬وؤكحى‪ ،‬وًل‪ ،‬وباث‪،‬‬
‫وحظمی هره لاِٗا‪ ٤‬ؤزىاث ‪٠‬ان‪ .‬ثە‬
‫کسدازاهەغ‪( :‬ؿاز‪ ،‬ولِع‪ ،‬وؤؿبذ‪ ،‬وؤمس ی‪ ،‬وؤكحى‪ ،‬وًل‪ ،‬وباث)‪ ،‬پێیان‬
‫دەوجسێذ زىػکەکاوی کاهە‪ ،‬وەکى کاهە کازیگەزن‪.‬‬
‫‪ -٢١‬ل‪٢‬ل ِٗل ِمً هره لاِٗا‪ ٤‬ملازَ وؤمس ٌِمالن ُمل املاض ي بَل "لِع" ٗال‬
‫ًإحي ِمنها ملازَ وَل ؤمس‪ .‬هەز یەکێک لە کسدازاهە کسدازی زاهەبىزدوو و کسدازی‬
‫عورهبیی ڕۆشن‬ ‫‪81‬‬
‫ٗەزماهیان هەیە کە وەکى کسدازە زابىزدووەکاهیان کازیگەزن‪ ،‬حگە لە (لِع) کە‬
‫زاهەبىزدوو و ٗەزماوی لێ وەزهاگحرێذ‪.‬‬

‫جمسٍىاث‪( :‬زاهێىان)‬
‫(‪) ٠‬‬

‫آلاجُت‪ :‬هاوو زەبەزی کاهەو‬ ‫‪٢‬ان وؤزىاتها في الجمل‬ ‫اطم َوزبر ل َ‬ ‫ْ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫بحن ‪٠‬ل ٍ‬
‫زىػکەکاوی لە زطخاهەی زىازەوەدا دیازی بکە‪:‬‬
‫ً‬ ‫ٌ ُ‬ ‫‪َ -٠‬‬
‫مدمىد شجاُا‪ .‬مەخمىود ثاشا بىو‪.‬‬ ‫‪٠‬ان‬
‫ان حاجِا‪ .‬ثەطپەکە ٗم بسطێتی زۆژی کسدەوە‪.‬‬
‫ً‬ ‫ـ ُ‬ ‫ؿ َب َذ ْالح َ‬ ‫‪َ -٢‬ؤ ْ‬
‫ِ‬
‫َ َّ ُ ً‬
‫‪ -٣‬ؿاز لاو‪ِ ٤‬آزسا‪ .‬یەکەمیىەکە بىو بە کۆجا‪.‬‬
‫ً‬ ‫ُ‬ ‫‪َ -٤‬‬
‫ال‪٢‬لب هاثما‪ .‬طەگەکە ػەو هەز زەوجىو ما‪.‬‬ ‫باث‬
‫ً‬ ‫َ‬ ‫َْ َ َْ‬
‫ع امل ُْ َد ُان ٗ ِظُدا‪ .‬طاخەکە بەزٗساوان هییە‪.‬‬ ‫‪ - ٥‬لِ‬
‫َ ْ َ ْ َ ُّ َ ً‬
‫‪ -٦‬ؤمس ی الٔني ٗ‪ٜ‬حرا‪ .‬دەوڵەمەهدەکە هەژاز کەوث‪.‬‬
‫َ ْ َ َّ ُ َ ً‬
‫جحن ه ِلُ‪ٜ‬ا‪ .‬شیىداهییەکە لە زۆژدا ثاشاد کسا‪.‬‬ ‫‪ -٧‬ؤكحى الس‬
‫َ ْ‬
‫‪َّ ً -٨‬ل ال ِِ َى ُب ‪ٟ‬ثحرا‪ .‬جسێ هەز وا بە شۆزیی مایەوە‪.‬‬

‫جمسٍىاث‪( :‬زاهێىان)‬
‫(‪) ٢‬‬
‫ُلى ‪٠‬ل حملت مً الجمل آلاجُت‪ ،‬واػ‪٢‬ل آزس ‪٠‬ل ‪٠‬لمت ٗیها‪٠( :‬ان)َ‬ ‫َ ْ َ َ‬
‫ِ‬ ‫ؤدزل ‪٠‬ان‬
‫بسەزە طەز هەز یەک لە زطخاهەی کە دێً‪ ،‬طەزوبۆزیؽ بۆ کۆجایی هەمىو‬
‫ووػەکان دابنێ‪:‬‬
‫ُ َ ٌ‬
‫ض ُم ْظد ُْ ِ‪ .ٍٜ‬پاطەواهەکە بە ثاگایە‪.‬‬‫‪ -٠‬الحاز‬
‫‪ -٢‬الحىق ممخلئ‪ .‬ثەطدێڵکەکە پڕە‪.‬‬
‫‪80‬‬ ‫عورهبیی ڕۆشن‬
‫‪ -٣‬الباب م٘خىح‪ .‬دەزگاکە کساوەیە‪.‬‬
‫‪ -٤‬الِا خاز‪ .‬ثەمظاڵ گەزمە‪.‬‬
‫‪ -٥‬امل٘خاح كاجّ‪ .‬کلیلەکە ووهبىوە‪.‬‬
‫‪ -٦‬الداد هاثم‪ .‬زەهجبەزەکە هىطخىوە‪.‬‬
‫‪ -٧‬الحـان مظسج‪ .‬ثەطپەکە بە شیىە‪.‬‬
‫‪ -٨‬الدزان مخـاُد‪ .‬دوکەڵ بەزش بۆجەوە‪.‬‬
‫‪ -٩‬الىُل ِمىس٘م‪ .‬هیل کەمی کسدووە‪.‬‬

‫جمسٍىاث‪( :‬زاهێىان)‬
‫(‪) ٣‬‬
‫َ‬
‫ؤدزل "ؿاز" ُلى ‪٠‬ل حملت ِمً الجمل آلاجُت‪ ،‬واػ‪٢‬ل آزس ‪٠‬ل ‪٠‬لمت ٗیها‪( :‬ؿاز)‬
‫بسەزە طەز هەز یەک لە زطخاهەی کە دێً‪ ،‬طەزوبۆزیؽ بۆ کۆجایی هەمىو‬
‫ووػەکان دابنێ‪:‬‬
‫ىز ٌ‪ .ٚ‬دزەزخەکە گەڵأی کسدووە‪.‬‬ ‫ُ ُ‬
‫‪ -٠‬الصجس م ِ‬
‫َّ َ َ‬
‫اض ٌج‪ .‬بەزهە ‪ /‬میىەکە پێگەیؼخىوە‪..‬‬ ‫‪ -٢‬الثم ُس ه ِ‬
‫ٌ‬ ‫الى ُ‬‫‪ُّ -٣‬‬
‫ىز كُِ‪ .ٙ‬زوهاکییەکە کصە‬
‫الهىاء باز ٌد‪ .‬هەوا طازدە‪.‬‬
‫ُ‬ ‫‪-٤‬‬
‫َُ َ ْ ُ ٌ‬
‫‪ -٥‬ال‪ٜ‬مس مسظىٖ‪ .‬ماهگ گحراوە‪.‬‬
‫ٌلم‪ .‬ػىێىەکە جازیکە‪.‬‬ ‫امل‪٢‬ان ُم ٌ‬ ‫ُ‬ ‫‪-٦‬‬
‫خاز‪ .‬هەوا گەزمە‪.‬‬‫الجى ٌّ‬ ‫‪ُّ -٧‬‬
‫اث‪ .ٝ‬ثاوەکە طاٖ‪/‬زووهە‪.‬‬ ‫املاء ز ٌ‬ ‫‪ُ -٨‬‬
‫ؽ طمحن‪ .‬بەزاهەکە ‪ٛ‬ەڵەوە‪.‬‬ ‫ل‪١‬ب ُ‬ ‫‪ -٩‬ا ْ‬
‫عورهبیی ڕۆشن‬ ‫‪82‬‬
‫جمسٍىاث‪( :‬زاهێىان)‬
‫(‪) ٤‬‬
‫ْ‬ ‫َ‬
‫ع" ُلى ‪٠‬ل حملت ِمً الجملت آلاجُت‪ ،‬واػ‪٢‬ل آزس ‪٠‬ل ‪٠‬لمت ٗیها‪( :‬لِ َ‬
‫ع)‬ ‫َؤ ْد ِزل َ"ل ِْ َ‬
‫بسەزە طەز هەز یەک لە زطخاهەی کە دێً‪ ،‬طەزوبۆزیؽ بۆ کۆجایی هەمىو‬
‫ووػەکان دابنێ‪:‬‬

‫ىاء ‪ٛ‬ى ٌّي‪ .‬بیىاکە بەهێزە‪.‬‬ ‫‪ْ -٠‬الب ُ‬

‫ِ‬
‫ٌّ‬ ‫ُ َ‬
‫‪ -٢‬الوِا ػهي‪ .‬زىازدهەکە بە جامە‪.‬‬
‫َ‬
‫هح ٌن‪ .‬کازەکە ثاطاهە‪.‬‬ ‫مس ّ‬
‫ِ‬
‫لا ُ‬ ‫‪-٣‬‬
‫ٌ‬ ‫ْ‬ ‫ُ‬
‫‪ -٤‬املر ِه ُب زاث‪ .ٙ‬جاواهبازەکە جسطاوە‪.‬‬
‫‪ٜ‬ي‪ .‬هەواکە پاکە‪.‬‬ ‫الهىاء َه ٌّ‬
‫ُ‬ ‫‪-٥‬‬
‫مسٍم‪ِ .‬مىداڵەکە هەزۆػە‪.‬‬ ‫ٌ‬ ‫‪ُ -٦‬‬
‫الىلد‬
‫ماثل‪ .‬دیىازەکە َلزە‪.‬‬‫الجد ُاز ٌ‬ ‫‪َ -٧‬‬
‫ال‪ٜ‬ى ٌ‬ ‫ُّ‬
‫حاجّ‪ .‬پؼیلەکە بسطییە‪.‬‬ ‫‪-٨‬‬
‫‪ -٩‬ال َح ْب ُل َم ٌ‬ ‫ْ‬
‫خحن‪ .‬گىزیظەکە ‪ٛ‬ایمە‪.‬‬

‫جمسٍىاث‪( :‬زاهێىان)‬
‫(‪) ٥‬‬
‫ؿ َب َذ" ُلى ‪٠‬ل حملت ِمً الجمل آلاجُت‪ ،‬واػ‪٢‬ل آزس ‪٠‬ل ‪٠‬لمت ٗیها‪:‬‬‫ْؤدز ْل َ"ؤ ْ‬
‫ِ‬
‫ؿ َب َذ) بسەزە طەز هەز یەک لە زطخاهەی کە دێً‪ ،‬طەزوبۆزیؽ بۆ کۆجایی‬ ‫( َؤ ْ‬
‫هەمىو ووػەکان دابنێ‪:‬‬
‫ٌ‬
‫ؿاثذ‪ .‬کەڵەػێرەکە لە ‪ٛ‬ىو‪ٛ‬ەدایە‪.‬‬ ‫ُ‬
‫الدً‪٣‬‬ ‫‪-٠‬‬
‫‪ -٢‬الصزَ مبلل‪ .‬چێجراوەکە جەڕە‪.‬‬
‫ُ َ‬
‫الِـ٘ىز َمٔ ّ ِس ٌد‪ .‬چۆلەکەکە لە زىێىدهدایە‪.‬‬ ‫‪-٣‬‬
‫اللبن زازس‪ .‬ماطخەکە مەییىە‪.‬‬ ‫‪ُ -٤‬‬
‫‪83‬‬ ‫عورهبیی ڕۆشن‬
‫ُ َ‬
‫الىزد ُم٘ َّخ ٌذ‪ .‬گىڵەکە گەػاوەجەوە‪.‬‬ ‫‪-٥‬‬
‫ّ ُ‬
‫الخلمُر وؼُى‪ٛ .‬ىجابییەکە چاَلکە‪.‬‬ ‫‪ِ -٦‬‬
‫‪-٧‬املاء حامد‪ .‬ثاوەکە بەطخىێتی‪.‬‬
‫‪ -٨‬اللباب ‪ٟ‬ثُ‪ .ٙ‬جەمەکە چڕە‪.‬‬
‫‪ -٩‬الىُل ٗاثم‪ .‬هیل هەطخاوە‪َ /‬لٗاوی کسدووە‪.‬‬
‫جمسٍىاث‪( :‬زاهێىان)‬
‫(‪) ٦‬‬
‫‪٢‬ل‪ :‬ثە زطخاهەی زىازەوە‬
‫َّ‬ ‫اكبى َؤ َو َ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬
‫‪٠‬لماتها بالؼ ِ‬
‫ِ‬ ‫ازس‬ ‫ؤجمم الجمل آلاجُت‪ ،‬زم ِ‬
‫جەواوکە‪ ،‬پاػان طەزوبۆز بۆ کۆجایی ووػەکاهیان داوێ‪:‬‬
‫‪٠ -٠‬ان الحا‪ٟ‬م‪ ...‬داوەزەکە‪ .....‬بىو‪.‬‬
‫الِ ُدو‪ ...‬دوژ ِمً‪ .....‬بۆوە‪.‬‬‫‪ -٢‬ؿاز َ‬
‫واء‪ ...‬دەزماهەکە‪ .....‬هییە‪.‬‬‫الد ُ‬ ‫‪َ -٣‬لِع َّ‬
‫َ ْ ْ‬
‫ؿ َب َذ ال َب َى ْ٘ َس ُج‪ ...‬وەهەوػەکە‪ .....‬هەڵگەڕا‪.‬‬ ‫‪-٤‬ؤ‬
‫‪ً-٥‬ل ْال َِ ُ‬‫َ‬
‫د‪ ...٤‬دادپەزوەزیی‪ .....‬مایەوە‪.‬‬
‫الٌالم‪ ...‬ػەو طخەمکازەکە‪......‬‬ ‫ُ‬ ‫‪ -٦‬باث‬
‫السجحن‪ ...‬ثێىازێ شیىداهییەکە‪......‬‬‫ُ‬ ‫‪َ -٧‬ؤ ْمس ی َّ‬
‫ك َحى املوس‪ ...‬بۆ طبەی بازاهەکە‪......‬‬ ‫‪َ -٨‬ؤ ْ‬

‫جمسٍىاث‪( :‬زاهێىان)‬
‫(‪) ٧‬‬
‫ْ ْ َ ُ َّ‬
‫‪٢‬ل‪:‬‬
‫ؤجمم الجمل آلاجُت بىكّ الاطم املحروٖ في امل‪٢‬ان الدالي‪ ،‬واك ِبى آزسه بالؼ ِ‬
‫ثە زطخاهەی زىازەوە جەواو کە‪،‬‬
‫بەوەی کە هاوە َلدزاوەکە بسەیخە ػىێىە بەجاڵەکەوە‪ .‬طەزوبۆزیؽ بپ ووػەکان‬
‫داوێ‪:‬‬
‫ُ ْ ًّ‬
‫‪٠ -٠‬ان‪ ...‬مظدبدا‪ ......‬بەشەبس بىو‪.‬‬
‫ً‬ ‫‪ْ -٢‬لِ َ‬
‫ع‪ُ ...‬ازا‪ ......‬ػىوزەیی هییە‪.‬‬
‫عورهبیی ڕۆشن‬ ‫‪84‬‬
‫َ ُ ُ ّ ً‬
‫خىحِا‪ ......‬ػەو هەز بە ثاشازەوە دەمێىێخەوە‪.‬‬‫‪ً -٣‬بِذ‪ ...‬م ِ‬
‫َ ْ ُ ً‬
‫‪ْ ًُ -٤‬م ِس ي‪ ...‬مظسوزا‪ ......‬ثێىازێ بە دڵدۆػییەوە دەباجە طەز‪.‬‬
‫‪ -٥‬ؿاز‪ ...‬زحرا‪ ......‬بە زێر گۆڕا‪.‬‬
‫ً‬ ‫‪َ -٦‬ؤ ْ‬
‫ؿ َب َذ‪َ ...‬ط ِلُما‪ ......‬بۆ طبەی چاک بۆوە‪.‬‬
‫ٌل‪ ...‬مؼخِال‪ ......‬بڵێظەی هەز دەمێىێذ‪.‬‬ ‫‪ُّ ًَ -٧‬‬
‫‪ً -٨‬لحي‪ ...‬مصدخما‪ ......‬بەڕۆژ ‪ٛ‬ەزەباڵٕ دەبێذ‪.‬‬

‫جمسٍىاث‪( :‬زاهێىان)‬
‫(‪) ٨‬‬
‫َ‬
‫‪٠‬ىن زماوي حمل حؼخمل ‪٠‬ل ْازيخحن منها ُلى امللازَ مً‪٠ :‬ان‪ ،‬وؿاز‪ ،‬وؤ ْ‬
‫َ‬
‫ؿ َب َذ‪،‬‬ ‫ِِ ِ‬ ‫ِ‬
‫باث‪ُ ،‬لى الترجِب‪ .‬هەػذ زطخە بهێىەزەوە کە هەز دوو زطخەو کسدازێکی‬ ‫َو َ‬
‫باث) ی جێدا بێذ‪ .‬بەو زیصبەهدییەی‬ ‫‪٠‬ان‪ ،‬وؿاز‪َ ،‬وؤ ْ‬
‫ؿ َب َذ‪َ ،‬و َ‬ ‫اهەبىزدووی ( َ‬
‫ز‬
‫کسدازەکان زۆیان‪.‬‬

‫جمسًٍ في إلاوؼاء‪( :‬زاهێىان لە بازەی داڕػتن)‬

‫(‪) ٩‬‬
‫حملت ِمنها ب‪٢‬ان‪ .‬پێىج زطخە‬ ‫ُ‬
‫جبخدت ُّ‬ ‫‪٠ -٠‬ىن زمع حمل في‬
‫‪٠‬ل ٍ‬ ‫وؿ‪ ٙ‬الجى‪ ،‬بدُث‬‫ِ‬
‫لە باس ی(الجى‪:‬کەغ) دا دزوطذ بکە با هەز یەکەیان بە (‪٠‬ان) دەطذ پێبکاث‪.‬‬
‫حملت منها َبإ ْ‬
‫ؿ َبذ‪ .‬پێىج‬ ‫جبخدت ُّ‬
‫‪٠‬ل‬ ‫ُ‬ ‫‪٠ -٢‬ىن زمع حمل في وؿ‪ ٙ‬املاء‪ ،‬بدُث‬
‫ٍ ِ‬
‫َ‬
‫ؿ َبذ) دەطذ‬ ‫زطخە لە باس ی(املاء‪:‬ثاو) دا دزوطذ بکە با هەز یەکەیان بە (ؤ ْ‬
‫پێبکاث‪.‬‬
‫بلِع‪ .‬پێىج‬ ‫‪٠‬ل حملت منها ْ‬ ‫ُ‬
‫جبخدت ُّ‬ ‫وؿ‪ ٙ‬ال‪١‬خاب‪ ،‬بدُث‬ ‫‪٠ -٣‬ىن زمع حمل في‬
‫ٍ ِ‬ ‫ِ‬
‫زطخە لە باس ی(ال‪١‬خاب) دا دزوطذ بکە‬
‫با هەز یەکەیان بە ( ْلِع) دەطذ پێبکاث‪.‬‬
‫‪85‬‬ ‫عورهبیی ڕۆشن‬
‫َ‬ ‫ُ‬ ‫ْ‬
‫حملت ِمنها ِبٌ َّل‪ .‬پێىج‬
‫ٍ‬ ‫جبخدت ُّ‬
‫‪٠‬ل‬ ‫وؿ‪ ٙ‬ال‪١‬ظالن‪ ،‬بدُث‬ ‫ِ‬ ‫‪٠ -٤‬ىن زمع حمل في‬
‫ْ‬
‫زطخە لە باس ی(ال‪١‬ظالن‪ :‬جەممەڵ) دا‬
‫َ‬
‫دزوطذ بکە با هەز یەکەیان بە (ً َّل) دەطذ پێبکاث‪.‬‬
‫َ‬ ‫ُ‬ ‫َْ‬
‫حملت ِمنها ِبإ ْم َس ی‪ .‬پێىج‬
‫ٍ‬ ‫جبخدت ُّ‬
‫‪٠‬ل‬ ‫امل‪ ،‬بدُث‬
‫وؿ‪ ٙ‬الِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫‪٠ -٥‬ىن زمع حمل في‬
‫امل‪:‬کسێکاز) دا‬‫ِ‬‫زطخە لە باس ی( ْال َ‬
‫َ‬ ‫ِ‬
‫َ‬ ‫ْ‬
‫دزوطذ بکە با هەز یەکەیان بە (ؤمس ی) دەطذ پێبکاث‪.‬‬

‫جمسًٍ في إلاُساب‪( :‬زاهێىان)‬

‫(‪)٠١‬‬
‫ؤ‪ -‬همىذج‪ :‬همىوهە‪:‬‬
‫ْ َ ُ َ ً‬
‫‪ -٠‬ؿاز ال ِِىب شبِبا‪ .‬جسێکە بىو بە مێىژ‪.‬‬
‫ماق‪.‬‬ ‫ٌ‬
‫ؿاز‪ِِٗ :‬ل ٍ‬
‫ٌ‬
‫مسٗىَ‪.‬‬ ‫اط ُم َ‬
‫ؿاز‬ ‫الِىب‪ْ :‬‬ ‫ُ‬
‫ٌ‬ ‫بِبا‪َ :‬ز َب ُر َ‬ ‫َ ً‬
‫ىـىب‪.‬‬ ‫ؿاز ِم‬ ‫ش‬
‫ً‬ ‫َُ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬
‫ال‪ٜ‬واز طاثسا‪ .‬ػەمەهدەٗەزەکە ػەواهیؽ دەڕواث‪.‬‬ ‫‪ً -٢‬بِذ ِ‬
‫ٌ‬
‫مسٗىَ‪.‬‬ ‫ٌ‬
‫ملازَ‬ ‫ًَبِذ‪ٌ :‬‬
‫ِٗل‬
‫ٌ‬
‫مسٗىَ‪.‬‬ ‫بِذ‬ ‫واز‪ :‬اطم ًَ ُ‬ ‫ال‪ُ ٜ‬‬ ‫ِ‬
‫ُ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫ً َ‬
‫طاثسا‪ :‬زبر ًبِذ ِمىـىب‪.‬‬
‫آلاجُت‪ :‬ثە زطخاهەی زىازەوە ثیِساب بکە‪:‬‬ ‫ِ‬ ‫َ‬
‫الجمل‬ ‫ب‪ -‬ؤُسب‬
‫ً‬ ‫ُّ ُ ْ‬ ‫َ‬
‫حاج م‪ُ ١‬ظىزا‪ .‬ػىوػەکە هەػکاوە‪.‬‬ ‫‪ -٠‬ل ِْع الص‬
‫ىاء ُالُا‪ .‬بیىاکە بەزش بىو‪.‬‬
‫ً‬ ‫‪٠ -٢‬ان ْالب ُ‬
‫ِ‬
‫ُ ًّ‬ ‫ـ ُ‬ ‫‪ْ ًُ -٣‬‬
‫بذ ا ِملداد حاٗا‪ .‬مەزەکەبەکە ووػک دەبێخەوە‪.‬‬
‫ً‬ ‫َ ُ ْ‬
‫بِذ ال َب ْد ُس َها ِثجا‪ .‬ػەو دەزیاکە هەز پؼێى دەمێىێخەوە‪.‬‬ ‫‪ً -٤‬‬

‫‪‬‬
‫عورهبیی ڕۆشن‬ ‫‪86‬‬
‫بن وؤزىاتها‪:‬‬
‫ثیيىەو زىػکەکاوی‬
‫لامثلت‪ :‬همىوهە‪:‬‬
‫ؿبىز‪ .‬خىػتر بەطەبسە‪ :‬بەزاطتی خىػتر بەطەبسە‪.‬‬ ‫ٌ‬ ‫َ‬
‫الجمل‬ ‫ؿبىز‪ :‬بن‬ ‫ٌ‬ ‫ُ‬
‫الجمل‬ ‫‪-٠‬‬
‫‪ٛ‬دًم‪ .‬هەزەمەکان کۆهً‪ .‬بە جەثکیید هەزەمەکان کۆهً‪.‬‬ ‫ٌ‬ ‫‪ٛ‬دًم‪ :‬بن الهس َ‬ ‫ٌ‬ ‫‪ -٢‬الهس ُ‬
‫ٌ‬
‫‪ٛ‬سٍب‪ .‬جا‪ٛ‬یکسهەوەکە هصیکە‪ .‬شاهیىمە کە‬ ‫َ‬
‫الامخدان‬ ‫‪ٛ‬سٍب‪ُ :‬لمذ ؤن‬ ‫ٌ‬ ‫ُ‬
‫الامخدان‬ ‫‪-٣‬‬
‫جا‪ٛ‬یکسهەوەکە هصیکە‪.‬‬
‫ٌ‬ ‫َ‬ ‫ٌ‬ ‫ُ‬
‫‪ -٤‬الصهسة هاكسة‪ٌ :‬ظسوي ؤن الصهسة هاكسة‪ .‬گىڵەکە گەػاوەیە‪ .‬زۆشحاڵم کە‬
‫گىڵەکە گەػاوەیە‪.‬‬
‫ٌ‬ ‫َ‬ ‫ٌ‬ ‫ُ‬
‫ال‪١‬خاب ؤطخاذ‪ .‬کخێب مامۆطخایە‪ .‬کخێب دەڵێی‪ /‬هەز وەکى‬ ‫ال‪١‬خاب ؤطخاذ‪٠ :‬إن‬ ‫‪-٥‬‬
‫مامۆطخایە‪.‬‬
‫مـباح‪ .‬ماهگ چسایە‪ .‬ماهگ دەڵێی‪ /‬هەز وەکى‬ ‫ٌ‬ ‫َ‬
‫ال‪ٜ‬مس‬ ‫مـباح‪٠ :‬إن‬ ‫ٌ‬ ‫ال‪ٜ‬مس‬ ‫ُ‬ ‫‪-٦‬‬
‫چسایە‪.‬‬
‫ٌ‬ ‫َ‬ ‫‪ٛ‬دًم‪ :‬البِذ حدًد َّ‬ ‫ٌ‬ ‫ُ‬
‫‪ٛ‬دًم‪ .‬کەلىپەلەکان کۆهً‪ .‬ماڵەکە‬ ‫ل‪ ً١‬لازار‬ ‫‪ -٧‬لازار‬
‫جاشەیە بەاڵ کەلىپەلەکاوی کۆهً‪.‬‬
‫ٌ‬ ‫َ‬ ‫‪ٛ‬لُلت‪ :‬ػبذ الىاز َّ‬ ‫ٌ‬ ‫ُ‬
‫الدظاثس ‪ٛ‬لُلت‪ .‬شیاهەکان کەمً‪ .‬ثاگسی جێبەز‬ ‫ل‪ً١‬‬ ‫الدظاثس‬ ‫‪-٨‬‬
‫بىو‪ ،‬بەاڵ شیاهەکان کەمً‪.‬‬
‫ٌ‬ ‫َ‬ ‫ٌ‬ ‫ُ‬
‫‪ -٩‬ال٘ا‪ٟ‬هت هاضجت‪ :‬لُذ ال٘ا‪ٟ‬هت هاضجت‪ .‬میىەکە گەییىە‪ .‬زۆشگە میىەکە گەیىو‬
‫بىوایە‪.‬‬
‫هالّ‪ .‬ماهگ هەڵهاجىوە‪ .‬زۆشگە ماهگ هەڵهاجىو‬ ‫ال‪ٜ‬مس ٌ‬ ‫َ‬ ‫هالّ‪ :‬لُذ‬ ‫ال‪ٜ‬مس ٌ‬ ‫ُ‬ ‫‪-٠١‬‬
‫بىایە‪.‬‬
‫زُف‪ .‬کخێبەکە هەزشاهە‪ .‬لەواهەیە کخێبەکە‬ ‫ال‪١‬خاب ز ٌ‬ ‫َ‬ ‫ال‪١‬خاب ز ٌ‬
‫زُف‪ :‬لِل‬ ‫ُ‬ ‫‪-٠٠‬‬
‫هەزشان بێ‪.‬‬
‫‪87‬‬ ‫عورهبیی ڕۆشن‬
‫هاثم‪ .‬هەزۆػەکە هىطخىوە‪ .‬لەواهەیە هەزۆػەکە‬ ‫َ‬
‫املسٍم ٌ‬ ‫ُ‬
‫املسٍم ٌ‬
‫هاثم‪ :‬لِل‬ ‫‪-٠٢‬‬
‫هىطخبێذ‪.‬‬

‫البدث‪ :‬لێکۆڵیىەوە‪:‬‬

‫‪٠‬ل مثا‪ ٤‬في ال‪ٜ‬ظم لاو‪ً ٤‬خإل‪ِ ٙ‬مً مبخدؤ وزبر‪ ،‬وهما مسٗىُان ‪ٟ‬ما ُلمذ‪ ،‬هەز‬
‫یەک لە همىوهەکاوی بەش ی یەکە لە مىبخەداو زەبەزێک پێکهاجىون‪ .‬کە وەکى‬
‫شاهیذ ثەواهیؽ مەزٗىوًُ‪.‬‬
‫وإذا هٌسث بلى ال‪ٜ‬ظم الثاوي زؤًذ لامثلت ه٘ظها‪ ،‬بِد ؤن دزل ُلى ‪٠‬ل ِمنها ؤخد‬
‫لاخسٖ‪ :‬بن‪ ،‬ؤن‪٠ ،‬إن‪ ،‬ل‪ ،ً١‬لُذ‪ ،‬لِل‪.‬‬
‫کە دەڕواهیخە بەش ی دووە ‪ ،‬دەبیيیذ همىوهەکان هەز ثەواهً ویەکێک لە‬
‫پیخاهەیان (بن‪ ،‬ؤن‪٠ ،‬إن‪ ،‬ل‪ ،ً١‬لُذ‪ ،‬لِل) چۆجە طەز‪.‬‬
‫وإذا جإملذ ؤوازس لاطماء في هرا ال‪ٜ‬ظم وحدث الاطم لاو‪ِ ٤‬مىـىبا في ‪٠‬ل‬
‫ً‬
‫لامثلت‪ ،‬والاطم الثاوي مسٗىُا في حمُِها‪ .‬کە طەزهج دەدەیخە کۆجایی هاوەکاوی ثە‬
‫بەػە دەبیيیذ هاوی یەکە لە هەمىو همىوهەکاهدا مەهـىوبەو هاوی دووە لە‬
‫هەمىویاهدا مەزٗىوُە‪.‬‬
‫والري ؤخدر هرا الخُٔحر هى دزى‪ ٤‬لاخسٖ املخ‪ٜ‬دمت‪ ،‬ثەوەی ثە گۆڕاهکازییەی‬
‫دزوطذ کسدووە‪ ،‬ثەو پیخاهەن کە کەوجىوهەجە پێؽ هاوەکاهەوە‪.‬‬
‫ً‬
‫ٗهره لاخسٖ بذا جدزل ُلى املبخدؤ والدبر‪ٗ ،‬خىـب لاو‪ ٤‬وَظمی اطمها‪ ،‬وجسّٗ‬
‫الثاوي وَظمی زبرها‪ .‬کەوابىو ثە پیخاهە دەچىە طەز مىبخەداو زەبەز‪.‬‬
‫یەکەمیان مەهـىوب دەکاث و پێی دەوجسێذ هاوەکەی (هاوی ثیيىەو‬
‫زىػکەکاوی)‪ ،‬دووەمیؼیان مەزٗىوَ دەکاث و پیی دەوجسێذ‬
‫زەبەزەکەی(زەبەزی ثیيىەو زىػکەکاوی)‪.‬‬
‫وإذا جدبسث مِاوي هره لاخسٖ الظخت في ؤمثلتها وحدث "بن وؤن" جُ٘دان جى‪ُٟ‬د‬
‫زبىث الدبر للمبخدؤ‪ ،‬ثەگەز طەزهج بدەیخە ماهای ثە پیخاهە هەز یەکە لە‬
‫عورهبیی ڕۆشن‬ ‫‪88‬‬
‫همىوهەکاهیاهدا دەبیيیذ (بن) و(ؤن) حەزذ لە زووداوی زەبەزەکە دەکەهەوە بۆ‬
‫مىبخەداکە‪.‬‬
‫و"‪٠‬إن" جُ٘د حؼبُه املبخدؤ بالدبر‪ ،‬و(‪٠‬إن) بۆ لێکچىاهدوی مىبخەداکەیە بە‬
‫زەبەزەکە‪.‬‬
‫و"ل‪ "ً١‬جإحي لالطخدزا‪ ٞ‬وهى ِمىّ الظامّ ِمً ٗهم ش يء ٓحر م‪ٜ‬ـىد‪( ،‬ل‪ )ً١‬یؽ‬
‫بۆ ثیظدیدزاکە (بۆ شوو پەیپێبردن)واجە‪ :‬ڕێگسجً لەوەی کە گىێگس پێچەواهەی‬
‫مەبەطذ جێگەیؼخبێذ‪.‬‬
‫و"لُذ" جد‪ُ ٤‬لى ِجمني خـى‪ ٤‬الدبر‪( ،‬لُذ) غ بۆ زىاطخنی زۆشگەیە کە‬
‫زەبەزەکە بێخەدیی‪.‬‬
‫و"لِل" جد‪ُ ٤‬لى زحاء و‪ٛ‬ىُه‪( ،‬لِل) غ بۆ هیىادازیی زووداوی زەبەزەکەیە‪.‬‬
‫والخمني ً‪٢‬ىن ُادة ِلمس بُِد الحـى‪ ،٤‬زۆشگە زىاشیی ثادەجەن بۆ دەطکەوجنی‬ ‫ِ‬
‫ػدێکە کە دووز بێذ‪ ،‬ؤما السحاء ُٗ‪٢‬ىن ُادة في لامىز ال‪ٜ‬سٍبت الى‪ٛ‬ىَ‪ .‬بەاڵ‬
‫هیىادازیی بۆ دەطکەوجنی ػدێکە کە هصیک بێذ‪.‬‬

‫ال‪ٜ‬ىاُد‪ :‬زێظاکان‬
‫َ‬ ‫َ‬
‫ىـ ُب‬
‫‪ -٢٠‬بن‪ ،‬وؤن‪ ،‬و‪٠‬إن‪ ،‬ول‪ ،ً١‬ولُذ‪ ،‬ولِل جدزل ُلى املبخدؤ والدبر‪ٗ .‬خ ِ‬
‫َ َ َ‬ ‫َ‬
‫اطمها‪َ ،‬وج ْسٗ ُّ الد َبر وَظمىسبرها‪( .‬بن‪ ،‬وؤن‪ ،‬و‪٠‬إن‪ ،‬ول‪ ،ً١‬ولُذ‪،‬‬
‫املبخدؤ ُوَ َظ َّمی َ‬
‫ولِل) دەچىە طەز مىبخەداو زەبەز‪.‬مىبخەداکە مەهـىوب دەکاث و پێی‬
‫دەوجسێذ هاوەکەی (هاوی ثیيىەو زىػکەکاوی)‪ ،‬زەبەزەکەغ مەزٗىوَ دەکاث‪،‬‬
‫پێی دەوجسێذ زەبەزەکەی (زەبەزی ثیيىەو زىػکەکاوی)‪.‬‬
‫‪89‬‬ ‫عورهبیی ڕۆشن‬
‫جمسٍىاث‪( :‬زاهێىان)‬
‫(‪) ٠‬‬
‫َ‬
‫آلاجُت‪:‬‬
‫ِ‬ ‫اطم َوز َب ٍر ِإل َّن وؤزىاتها في الِبازاث‬ ‫بحن ‪٠‬ل ٍ‬
‫هەمىو هاوو زەبەزەکاوی ثیيىەو زىػکەکاوی لە دەطخەواژاهەی زىازەوەدا‬
‫دیازی بکە‪:‬‬
‫اح ‪ٟ‬ثحر‪ .‬لەواهەیە طێىەکە شۆز بێذ‪.‬‬ ‫الخ َّ٘ َ‬ ‫ِل ّ‬‫‪َ -٠‬ل َّ‬
‫َّ َّ َ َ َ َ ٌ‬
‫واحبت‪ .‬بە ڕاطتی پاکىزاوێنی ٗەزشە‪.‬‬ ‫‪ِ -٢‬بن الىٌاٗت‬
‫ُد ُم ْج َت ِه ٌد‪ .‬زۆشگە جەممەڵ زەهجدەز بىایە‪.‬‬ ‫‪ْ -٣‬لُ َذ ْال َبل َ‬
‫ِ‬
‫ْ‬
‫وح ْد ُث ؤن ال َ‬ ‫َّ‬ ‫َ‬ ‫‪َ -٤‬‬
‫ِ‪ٜ‬سب مُخت‪ .‬بیيیم دووپؼکەکە مسدووە‪.‬‬
‫ابذ‪ .‬لەواهەیە باشزگاهەکە ‪ٛ‬اشاهجی کسدبێذ‪.‬‬ ‫الخاح َس ز ٌ‬ ‫َ َّ َّ‬
‫‪ -٥‬لِل ِ‬
‫ل‪ ً١‬السحاب ‪ٟ‬ثحر‪ .‬بازاهەکە وەطخایەوە بەاڵ هەوزەکە هەز شۆزە‪.‬‬ ‫‪ِ -٦‬ا ْم َخ َى َّ ْاملَ َو ُس َّ‬

‫جمسٍىاث‪( :‬زاهێىان)‬
‫(‪) ٢‬‬
‫ؤدزل "بن" ُلى ‪٠‬ل حملت مً الجمل آلاجُت‪ ،‬واػ‪٢‬ل آزس ‪٠‬ل َ‬
‫‪٠‬لم ٍت ٗیها‪( :‬بن)‬ ‫ِ‬
‫بسەزە طەز هەز یەک لە زطخاهەی زىازەوەو طەزوبۆز بۆ هەز ووػەیەک داوێ‬
‫کە جێیدایەحی‪.‬‬
‫َلم َِت‪ .‬ثەطخێرە دزەوػاوەیە‪.‬‬ ‫ُّ ُ ُ‬
‫‪ -٠‬الىجى ِ‬
‫ك ُِّ‪ .ٝ‬پێاڵوەکە جەطکە‪..‬‬‫‪ْ -٢‬الح َر ُاء َ‬
‫ِ‬
‫ُ‬
‫الظُا َزة َط ِسَِت‪ .‬طەیازەکە زێرایە‬
‫‪َّ -٣‬‬
‫ىق ‪ٟ‬ثحر‪ .‬مێؼىولە شۆزە‪.‬‬ ‫الب ُِ ُ‬ ‫‪َ -٤‬‬
‫‪ٜ‬بل‪ .‬شطخان بەڕێىەیە‪.‬‬ ‫‪ُ ُ ّ -٥‬‬
‫الؼخاء م ِ‬ ‫ِ‬
‫‪ -٦‬املاء ‪ٟ‬دز‪ .‬ثاوەکە لێڵە‪.‬‬
‫عورهبیی ڕۆشن‬ ‫‪91‬‬
‫جمسٍىاث‪( :‬زاهێىان)‬
‫(‪) ٣‬‬

‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬

‫ؤ ْد ِز ْل "ل ُْ َذ" ُلى ‪٠‬ل حملت ِمً الجمل آلاجُت‪ ،‬واػ‪٢‬ل آزس ‪٠‬ل ‪٠‬لمت ٗیها‪( :‬ل ُْ َذ)‬
‫بسەزە طەز هەز یەک لە زطخاهەی‬
‫زىازەوەو طەزوبۆز بۆ هەز ووػەیەک داوێ کە جێیدایەحی‪.‬‬
‫اهم ‪ٟ‬ثحرة‪ .‬دزهەمەکان شۆزن‪..‬‬ ‫الد َز ُ‬ ‫‪َّ -٠‬‬
‫الؼ ُ‬ ‫َّ‬
‫ازَ واطّ‪ .‬ػە‪ٛ‬امەکە ٗساواهە‬ ‫‪-٢‬‬
‫ُ‬ ‫َّ‬
‫البوت َطمُىت‪ .‬مساویەکە ‪ٛ‬ەڵەوە‪.‬‬ ‫‪َ -٣‬‬
‫ُ ْ ُ َ‬
‫الِولت ‪ِ ٛ‬سٍبت‪ .‬پؼىو هصیکە‪.‬‬ ‫‪-٤‬‬
‫َ ْ َ ٌ‬ ‫ْ‬
‫‪ -٥‬البد ُس هادت‪ .‬دەزیاکە ِ‬
‫هێمىە‪.‬‬
‫باجّ ؤمحن‪ٗ .‬سۆػیازەکە دەطدپاکە‪.‬‬ ‫‪ْ -٦‬ال ُ‬

‫جمسٍىاث‪( :‬زاهێىان)‬
‫(‪) ٤‬‬
‫"لِل" ُلى ‪٠‬ل حملت ِمً الجمل آلاجُت‪ ،‬واػ‪٢‬ل آزس ‪٠‬ل ‪٠‬لمت ٗیها‪َّ ( :‬‬
‫لِل)‬ ‫َؤ ْد ِز ْل َّ‬
‫بسەزە طەز هەز یەک لە زطخاهەی زىازەوەو طەزوبۆز بۆ هەز ووػەیەک داوێ‬
‫کە جێیدایەحی‪.‬‬
‫ظاٗس ‪ٛ‬اد ‪ .‬مىطاٗحرەکە بەڕێىەیە‪.‬‬ ‫‪ْ -٠‬املُ ُ‬
‫ىب هٌُ‪ .ٙ‬پەزدازەکە پاکە‪.‬‬ ‫‪ -٢‬ال‪ُ ٢‬‬
‫َّ ُ َ‬
‫ـت ل ِرًرة‪ .‬چحرۆکەکە زۆػە‪.‬‬ ‫ال‪ٜ‬‬
‫‪ِ -٣‬‬
‫ْ‬
‫‪ٜ‬موس ُم َّسجب‪ .‬دۆاڵبی کخێبەکان زێکىپێکە‪.‬‬‫ُ‬ ‫‪ -٤‬ال‬
‫الدبر صحُذ‪ .‬هەواڵەکە زاطخە‪.‬‬ ‫‪ُ -٥‬‬
‫ض طهل‪ .‬واهەکە ثاطاهە‪.‬‬ ‫‪َّ -٦‬‬
‫الد ْز ُ‬
‫‪90‬‬ ‫عورهبیی ڕۆشن‬
‫جمسٍىاث‪( :‬زاهێىان)‬
‫(‪) ٥‬‬
‫ُ‬ ‫ْ‬ ‫ً‬ ‫ً‬
‫الاط َمحن َب ِْ َد ُه‪:‬‬
‫آزس ْ‬‫‪٠‬ل ُح ْم ٍلت‪ ،‬واػ‪ْ ٢‬ل َ‬
‫ىاطبا في امل‪٢‬ان الدالي ِمً ّ‬
‫ِ‬ ‫ك ّْ َخ ْسٗا ِم‬ ‫َ‬
‫پیدێکی گىهجاو بسەزە هەز یەک لە ػىێىە بەجاڵەکاوی ثە زطخاهەی زىازەوەو‬
‫طەزوبۆز بۆ دوو هاوەکەی دوایان دابنێ‪:‬‬
‫دُجت َخ َظىت‪ .‬زۆشحاڵم‪ .....‬ثەهجامەکە باػە‪.‬‬ ‫الى َ‬‫ٌظ ُّسوي‪َّ ...‬‬ ‫‪ُ -٠‬‬
‫َ‬ ‫ُ َ‬
‫الىالد ُما َّدب‪ ...‬الىلد ‪ٛ‬بُذ‪ .‬باوکەکە بە ثەدەبە‪ِ .....‬مىداڵەکە بێ ثەدەبە‪.‬‬ ‫‪-٢‬‬
‫‪ -٣‬ال ُ‬ ‫ْ‬
‫هىاء ػدًد‪ ...‬الجى دافئ‪ .‬بای هەیە‪ .....‬هەوا زۆػە‪.‬‬
‫خد ُ‬ ‫اػ َّ‬‫ْ‬
‫املوس‪ ...‬الؼازَ هٌُ‪ .ٙ‬بازان شیادی کسد‪ .....‬ػە‪ٛ‬امەکە زاوێىە‪.‬‬ ‫‪-٤‬‬
‫‪-٥‬ما ُملذ‪ ...‬امل٘خاح كاجّ‪ .‬هەمکسد‪ .....‬کلیلەکە بصز بىوبىو‪.‬‬
‫ْ ْ‬
‫‪ً -٦‬ا ِملني‪ ...‬ال ِبيذ مسٍلت‪ .‬پێم هازۆػە‪ .....‬کچەکە هەزۆػە‪.‬‬
‫ال٘ ْ‬ ‫َ‬
‫ُلان ٌُُم‪ .‬بیظخم‪َ .....‬لٗاوەکە گەوزە بىو‪.‬‬ ‫‪َ -٧‬ط ِم ِْذ‪...‬‬
‫َ‬ ‫‪َ -٨‬ؤ ْز َب َر ْال َح َّم ُ‬
‫ا‪ ...٤‬ال‪ٜ‬واز ُمخإزس‪ .‬کۆڵبەزەکە ووحی‪ .....‬ػەمەهدەٗەزەکە‬
‫دوادەکەوێذ‪.‬‬
‫ُ َْ‬ ‫‪َ -٩‬ه ْل َب َ‬
‫لٔ‪ ...٣‬الىُل مسج ِّ٘؟‪ .‬ثایا بیظخىوجە‪ .....‬دەزیای هیل هەطخاوە؟‬
‫ْ‬
‫‪ -٠١‬ال َح ِدً‪ٜ‬ت َحمُلت‪ ...‬البظخاوي مهمل‪ .‬بازەکە حىاهە‪ .....‬بازەواهەکە‬
‫کەمبایەزە‪.‬‬

‫جمسٍىاث‪( :‬زاهێىان)‬
‫(‪) ٦‬‬
‫َ‬
‫ؤجمم الجمل آلاجُت بىكّ الدبر املحروٖ في امل‪٢‬ان الدالي‪ ،‬زم اكبى ؤ َ‬
‫وازس‬
‫ِ‪٠‬ل َماتها‪ :‬ثە زطخاهەی زىازەوە جەواوکە بەوەی کە زەبەزە َلدزاوەکە بسەیخە‬
‫ػىێىە بەجاڵەکاهەوە‪ ،‬پاػان طەزوبۆز بۆ کۆجایی ووػەکان دابنێ‪:‬‬
‫َ‬
‫‪ِ -٠‬بن لاطد‪ ...‬بەڕاطتی ػحرەکە‪......‬‬
‫الـىز‪ ...‬کخێبەکە بەطىودە بەاڵ وێىەکان‪.......‬‬ ‫اب ُمُ٘د َّ‬
‫ل‪ُّ ً١‬‬ ‫‪َ -٢‬‬
‫ال‪١‬خ ُ‬
‫ِ‬
‫عورهبیی ڕۆشن‬ ‫‪92‬‬
‫َ‬
‫‪َ -٣‬ػ َِ ْس ُث ؤ َّن َ‬
‫الب ْرد‪ ...‬هەطخم کسد طەزماکە‪......‬‬
‫َ ْ‬
‫‪٠ -٤‬إ َّن ال ِه َّس‪ ...‬پؼیلەکە‪ .....‬بىو‪.‬‬
‫ِل املجس ‪ ...‬لەواهەیە جاواهبازەکە‪......‬‬ ‫‪َ -٥‬ل َّ‬
‫الدو َاء‪ ...‬زۆشگە دەزماهەکە‪......‬‬‫‪َ -٦‬ل ُْ َذ َ‬
‫َ‬
‫‪ُ ٌَ -٧‬ظ ُّسوي ؤن الُِد‪ ...‬پێم زۆػە کە حەژن‪......‬‬
‫‪٠ -٨‬إن البِذ‪ ...‬ماڵەکە دەڵێی‪......‬‬

‫جمسٍىاث‪( :‬زاهێىان)‬
‫(‪) ٧‬‬
‫َ‬
‫ؤجمم الجمل آلاجُت بىكّ الاطم املحروٖ في امل‪٢‬ان الدالي‪ ،‬زم اكبى ؤ َ‬
‫وازس‬
‫ِ‪٠‬لماتها‪ :‬ثە زطخاهەی زىازەوە جەواوکە بەوەی کە هاوە َلدزاوەکە بسەیخە ػىێىە‬
‫بەجاڵەکاهەوە‪ ،‬پاػان طەزوبۆز بۆ کۆجایی ووػەکان دابنێ‪:‬‬
‫َ‬
‫‪ -٠‬ل ُْ َذ‪ُ ...‬م ْ‪ٜ٘‬ل‪ .‬زۆشگە‪ .....‬دازساو‪.‬‬
‫َ ْ َ‬
‫ِلم ُذ ؤ َّن‪ُ ...‬م َخ َد ّ ِس‪ٟ‬ت‪ .‬شاهیم کە‪ .....‬بصواوە‪.‬‬ ‫‪ -٢‬ح‬
‫ُ‬ ‫َ‬
‫ِل‪ُ ...‬م ِْخد ُّ‪ .٤‬لەواهەیە‪ .....‬زۆغ بێذ‪.‬‬ ‫‪َ -٣‬ل َّ‬
‫َ‬
‫‪٠ -٤‬إن‪ٗ ...‬لت‪ .‬هەز دەڵێی‪ .....‬شیىوە‪.‬‬
‫‪ِ -٥‬ب َّن‪َ ...‬طمُىت‪ .‬بەڕاطتی‪ٛ .....‬ەڵەوە‪.‬‬
‫ـىٖ‪ .‬مەزەکەبەکە باػە بەاڵ ‪ .....‬ػکاوە‪.‬‬ ‫ل‪َ ...ً١‬م ْ‪ُ ٜ‬‬
‫حُ ٌد َّ‬ ‫‪ْ -٦‬الح ْب ُر ّ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬
‫‪-٧‬لُذ‪ ...‬حدًد‪ .‬زۆشگە‪ .....‬جاشە بىوایە‪.‬‬
‫َ‬
‫‪٠ -٨‬إن‪ُ ...‬ا‪ٛ‬ل‪ .‬هەز دەڵێی‪ .....‬ژیحرە‪.‬‬
‫‪93‬‬ ‫عورهبیی ڕۆشن‬
‫جمسٍىاث‪( :‬زاهێىان)‬
‫(‪) ٨‬‬
‫َ‬ ‫ُ َْ‬ ‫َ َ ْ َ ُ ََ‬
‫اطخِمل ‪٠‬ل خسٖ ِمً الحسوٖ التي ْجى ِـ ُب املبخدؤ وجسّٗ الدبر في حملخ ِحن‪ :‬هەز‬
‫یەک لەو پیخاهەی کە مىبخەدا مەهـىوب دەکەن و زەبەز مەزٗىوَ دەکەن‬
‫بسەزە دوو زطخەوە‪:‬‬

‫جمسًٍ في إلاوؼاء‪( :‬زاهێىان لەبازەی داڕػتن)‬

‫(‪) ٩‬‬
‫َ ُ َ ْ‬ ‫ْ‬
‫بد ُْث حؼ َخ ِم ُل ‪٠‬ل حملت ُلى خسٖ ِمً‬ ‫َهاث ِط َّذ حمل في وؿ‪" ٙ‬الُ٘ل"‬
‫الىاؿبت للمبخدب الساِٗت ل ْل َد َبر‪َ ،‬‬
‫مّ‬ ‫َ‬ ‫الحسوٖ‬
‫ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫سوٖ‪ .‬ػەغ زطخە لە باس ی (ٗیل)دا بهێىەزەوە‪ ،‬بەو مەزحەی‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬
‫ُ٘اء حمُّ الح ِ‬
‫اط ِد ِ‬
‫هەز زطخەیەو یەکێک لەو پیخاهەی جێدا‬
‫بێذ کە مىبخەدا مەهـىوب دەکەن و زەبەز مەزٗىوَ دەکەن‪ .‬هەمىو پیخەکان‬
‫بەکاز بهێىە‪.‬‬

‫جمسًٍ في إلاُساب‪ :‬زاهێىان‪ :‬همىوهە‪ :‬دەزبازەی ثیِساب‬

‫(‪)٠١‬‬

‫ؤ‪ -‬همىذج‪:‬‬
‫‪ِ -٠‬ب َّن لادب واحب‪ .‬بەڕاطتی بەثەدەبیی ٗەزشە‪.‬‬
‫بن‪ :‬خسٖ جى‪ُٟ‬د‪.‬‬
‫لادب‪ :‬اطم ؤن ِمىـىب‪.‬‬
‫ٌ َ‬
‫واحب‪ :‬ز َب ُر ِب َّن مسٗىَ‪.‬‬

‫بل‪ .‬هەزەمەکە هەز دەڵێی چیایە‪.‬‬‫‪٠َ -٢‬إ َّن ْال َه َس َ َح ٌ‬

‫َ ْ‬ ‫َ‬
‫‪٠‬إن‪ :‬خسٖ حؼبُه‪.‬‬
‫عورهبیی ڕۆشن‬ ‫‪94‬‬
‫َ‬ ‫ْال َه َس َ ‪ْ :‬‬
‫ٌ‬
‫ىـىب‪.‬‬ ‫اط ُم ‪٠‬إ َّن ِم‬
‫سٗىَ‪.‬‬ ‫َح َب ٌل‪َ :‬ز َب ُر َ‪٠‬إ َّن َم ٌ‬
‫ب‪ -‬ؤُسب الجمل آلاجُت‪ :‬ثە زطخاهەی زىازەوە ثیِساب بکە‪:‬‬
‫اَ‪ .‬بەڕاطتی طەزباشەکە ثاشایە‪.‬‬ ‫‪ -٠‬ب َّن ْال ُجىد َّي ُش َج ٌ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬
‫ٌ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫َ َّ ْ‬
‫‪٠ -٢‬إن ال ِِلم هىز‪ .‬شاوظذ هەز دەڵێی زوهاکییە‪.‬‬
‫ٍب‪ .‬لەواهەیە ماڵەکە هصیک بێذ‪.‬‬ ‫لِل ْ ِاملجز َ‪َٛ ٤‬س ٌ‬ ‫‪َّ -٣‬‬
‫ِ ِ‬
‫َ ْ َ َّ ْ َ َ َ ٌ‬
‫الِت‪ .‬زۆشگە زۆز هەڵبهاجایە‪.‬‬ ‫‪ -٤‬لُذ الؼمع ه‬
‫بل‪ .‬مامۆطخاکە شاوی کە بەڕێىەبەزەکە بەڕێىەیە بێذ‪.‬‬‫اًس ُم ْ‪ٌ ٜ‬‬
‫الى َ‬ ‫ض َؤ َّن َّ‬ ‫‪ِ َُ -٥‬ل َم املدز ُ‬
‫ّ٘‪ .‬زىزما شۆز بىوە کەچی هسخی هەز بەزشە‪.‬‬ ‫ل‪ ً١‬الثمً ُم َسج ٌ‬ ‫‪ُٟ -٦‬ثر ْال َب ُلح َّ‬
‫ِ‬

‫‪‬‬
‫‪95‬‬ ‫عورهبیی ڕۆشن‬
‫حس الاطم‪:‬‬
‫مەحسووزبىووی هاو‬
‫لامثلت‪ :‬همىوهە‪:‬‬
‫الظماء‪ .‬بازان لە ثاطماهەوە دێ‪.‬‬ ‫ِ‬ ‫‪ -٠‬هص‪ ٤‬املوس ِمً‬
‫البدس‪ .‬ماس ی لە دەزیاوە دێذ‪( .‬طەزچاوەی ماس ی دەزیایە)‬ ‫ِ‬ ‫‪ً -٢‬إحي الظم‪ِ ٣‬مً‬
‫املُدان‪ .‬طىپا بۆ طاخەکە چىو‪( .‬طىپا چىوە طاخەکە)‪.‬‬ ‫ِ‬ ‫‪ -٣‬طعى الجِؽ بلى‬
‫الح‪ٜ‬ل‪ .‬مااڵجەکان چىون بۆ کێڵگە‪( .‬چىوهە کێڵگە)‪.‬‬ ‫ِ‬ ‫‪ -٤‬طازث املاػُت بلى‬
‫الحـان‪ .‬طەزباشەکە لە ثەطپەکە دابەشی‪.‬‬
‫ِ‬ ‫‪ً -٥‬جز‪ ٤‬الجىدي ًُ‬
‫الو٘ل‪ .‬جسض لە ِمىداڵەکە زەویەوە‪.‬‬ ‫ِ‬ ‫‪ً -٦‬رهب الدىٖ ًُ‬
‫املاء‪ .‬جەزخە لەطەز ثاوە‪( .‬طەز ثاو دەکەوێذ)‪.‬‬ ‫‪ً -٧‬و٘ى الدؼب ُلى ِ‬
‫ق‪ .‬بەزهەمەکە دەکەوێخە طەز شەوی‪.‬‬ ‫‪ٌ -٨‬ظ‪ٜ‬ى الثمس ُلى لاز ِ‬
‫البظخان‪ .‬طەگەکە لە بازەکەیە دەوەڕێ‪.‬‬ ‫ِ‬ ‫‪ً -٩‬يبذ ال‪٢‬لب في‬
‫السجً‪ .‬جاواهبازەکە چىوە هاو شیىدان (شیىدان کسا)‪.‬‬ ‫ِ‬ ‫‪ -٠١‬دزل املجس في‬
‫بالظ‪١‬حن‪ .‬میىەکە بە چە‪ٛ‬ۆ پاک کسد‪.‬‬‫ِ‬ ‫‪ٛ -٠٠‬ؼسث ال٘ا‪ٟ‬هت‬
‫ظُىٖ‪ .‬طەزباشەکان بە ػمؼێر دەحەهگً‪.‬‬ ‫ِ‬ ‫‪ً -٠٢‬خ‪ٜ‬اجل الجىىد بال‬
‫للظاب‪ .ٝ‬زەاڵجەکە بۆ پێؼکەوجىوەکەیە‪.‬‬ ‫ِ‬ ‫‪ -٠٣‬الجاثصة‬
‫اهت‪٘ٛ .‬ڵێکم بۆ دۆاڵبەکە کڕی‪.‬‬ ‫‪ -٠٤‬اػترًذ ‪٘ٛ‬ال للدص ِ‬

‫ْ ُ‬
‫البدث‪:‬‬ ‫لێکۆڵێىەوە‪:‬‬
‫ال‪٢‬لماث لازحرة في حمُّ لامثلت الظاب‪ٜ‬ت ‪٠‬لها ؤطماء‪ ،‬و‪٠‬ل اطم ِمنها مظبى‪ٚ‬‬
‫بدسٖ‪ ،‬دواووػەکاوی هەمىو همىوهەکاوی پێؼىو هاون‪ ،‬هەز هاوێکیؽ پیدێکی لە‬
‫پێؼدا هاجىوە‪،‬‬
‫ٗ٘ي الواث٘ت لاولى ججدها مظبى‪ٛ‬ت ِبمً‪ ،‬دەبیيیذ لە پێؽ هاوەکاوی کۆمەڵە‬
‫همىوهەی یەکەمدا پیتی ( ِمً) هاجىوە‪.‬‬
‫وججدها في الواث٘ت الثاهُت مظبى‪ٛ‬ت بةلى‪ ،‬لە پێؽ هاوەکاوی کۆمەڵە همىوهەی‬
‫دووەمدا پیتی (بلى) هاجىوە‪ .‬کە طەزهج‬
‫عورهبیی ڕۆشن‬ ‫‪96‬‬
‫دەدەیىە هەز یەکێک لە هاواهەی پیدی‪ ٣‬لەواهەیەیان لە پێؼدا هاجىوە دەبیىحن‬
‫مەحسووزن‪.‬‬
‫وفي الثالثت مظبى‪ٛ‬ت بًِ‪ ،‬لە پێؽ هاوەکاوی کۆمەڵە همىوهەی دووەمدا پیتی (ًُ)‬
‫هاجىوە‪.‬‬
‫وفي السابِت مظبى‪ٛ‬ت بِلى‪ ،‬لە پێؽ هاوەکاوی کۆمەڵە همىوهەی دووەمدا پیتی (ُلى)‬
‫هاجىوە‪.‬‬
‫وفي الدامظت مظبى‪ٛ‬ت ب٘ي‪ ،‬لە پێؽ هاوەکاوی کۆمەڵە همىوهەی دووەمدا پیتی (في)‬
‫هاجىوە‪.‬‬
‫في الظادطت مظبى‪ٛ‬ت بالباء‪ ،‬لە پێؽ هاوەکاوی کۆمەڵە همىوهەی دووەمدا پیتی‬
‫(باء) هاجىوە‪.‬‬
‫وفي الظابِت مظبى‪ٛ‬ت بالال ‪ .‬لە پێؽ هاوەکاوی کۆمەڵە همىوهەی دووەمدا پیتی‬
‫(َل ) هاجىوە‪.‬‬
‫وإذا جإملىا آزس ‪٠‬ل واخد ِمً هره لاطماء املظبى‪ٛ‬ت بالحسوٖ املخ‪ٜ‬دمت وحدهاه‬
‫مجسوزا‪ ،‬کە طەزهج دەدەیىە هەز یەکێک لە هاواهەی پیدی‪ ٣‬لەواهەیەیان لە‬
‫پێؼدا هاجىوە دەبیىحن مەحسووزن‪.‬‬
‫ومً ؤحل ذل‪ ٣‬حظمی خسوٖ الجس‪.‬‬ ‫وَل طبب لهرا الجس بَل دزى‪ ٤‬هره الحسوٖ‪ِ ،‬‬
‫هیچ هۆیەک هییە کە ثە مەحسووزێخییەی دزوطذ کسدبێذ حگە لە هەجنی ثە‬
‫پیخاهە لە پێؽ هاوەکاهەوە‪ .‬بۆیە بە پیخاهە دەوجسێذ پیتی حەڕ (خسوٖ الجس)‪.‬‬

‫ال‪ٜ‬ىاُد‪ :‬زێظاکان‪:‬‬
‫‪ً -٢٢‬جس الاطم بذا طب‪ٜ‬ه خسٖ ِمً خسوٖ الجس آلاجُت وهي‪ِ :‬مً‪ ،‬وإلى‪ ،‬وًُ‪،‬‬
‫وُلى‪ ،‬وفي‪ ،‬والباء‪ ،‬والال ‪ .‬ثەگەز یەکێک‬
‫لە پیخاهە ( ِمً‪ ،‬وإلى‪ ،‬وًُ‪ ،‬وُلى‪ ،‬وفي‪ ،‬والباء‪ ،‬والال ) کەوجىە پێؽ هاوێک‬
‫مەحسووزی دەکەن‪.‬‬
‫‪97‬‬ ‫عورهبیی ڕۆشن‬
‫جمسٍىاث‪( :‬زاهێىان)‬
‫(‪) ٠‬‬
‫طماء َب ِْ َد ّ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫ْ‬
‫الج َمل آلاجُت‪ ،‬واػ‪٢‬ل لا َ‬ ‫الجس في ُ‬ ‫ّ‬
‫‪٠‬ل ِمنها‪:‬‬
‫ٍ‬ ‫ِ‬ ‫ُحن ‪٠‬ل خسٖ ِمً خسوٖ ِ‬
‫پیتی حەڕ لە هەز یەکێک لە همىوهاهەی زىازەوەدا دیازی بکە‪ ،‬طەزوبۆز بۆ هەز‬
‫یەک لەو هاواهەغ دەبنێ کە بە دوایاهدا هاجىون‪:‬‬
‫َ ْ َ ُ َّ ُ َ َ َ ْ َ‬
‫بامليؼاز‪ .‬دازجاغ بە مؼاز جەزخە دەبڕیخەوە‪.‬‬ ‫‪ًٜ -٠‬وّ الىجاز الدؼب ِ‬
‫ََ‬ ‫َّ‬ ‫َ‬
‫‪ -٢‬زؤ ًْ ُذ الوا ِث َس في ال‪ٜ٘‬ف‪ .‬باڵىدەکە لە ‪ٛ‬ەٗەشەکەدا بینی‪.‬‬
‫طاُاث وُؼسًٍ‬‫ٍ‬ ‫ال‪ٜ‬اه َسة ِبلى إلاط‪١‬ىدزٍت في زالر‬ ‫‪َ ْٜ ًَ -٣‬و ُّ ْال ِ‪ُ ٜ‬‬
‫واز املظاٗت بحن‬
‫ِ‬
‫د‪ُٜٛ‬ت‪ .‬ػەمەهدەٗەز ماوەی هێىان ‪ٛ‬اهحرە جا ثەطکەهدەزییە بە س ێ کاجژێسو بیظذ‬
‫زىلەک دەبڕێذ‪.‬‬
‫ض‪ .‬بازەکە دوو دەزگای هەیەو لەبەز هەز‬ ‫‪٠‬ل باب خاز ٌ‬ ‫ّ‬ ‫ُ ْ َ‬
‫‪ِ -٤‬للبظخان بابان‪ ،‬وُلى ِ ٍ‬
‫دەزگایەکیاهدا پاطەواهێک هەیە‪.‬‬
‫ْ‬ ‫لا‪٠‬ل‪َ ،‬وؤ َ‬ ‫َ‬
‫ؿب َذ َل ًَ‪َ ٜ‬ىي ُلى املص ي‪ .‬هەزۆػەکە زۆی لە‬ ‫ُ‬
‫املسٍم ًُ‬ ‫‪ْ -٥‬ام َخ َى َّ‬
‫زىازدن گسجەوە‪ ،‬جا وای لێهاجىوە هاجىاهێذ بڕواث‪.‬‬

‫جمسٍىاث‪( :‬زاهێىان)‬
‫(‪) ٢‬‬
‫َ‬
‫خسٖ َح ّ ٍس ُمالثم في امل‪٢‬ان الدالي‪ :‬هەز‬
‫ِ‬ ‫بىكّ‬ ‫آلاجُت‬ ‫الجمل‬ ‫ً‬ ‫م‬ ‫لت‬
‫ٍ ِ‬ ‫م‬ ‫ْ‬ ‫‪٠‬ل ُ‬
‫ح‬ ‫َّ‬ ‫ْ‬
‫م‬ ‫جم‬
‫ِ‬ ‫ؤ‬
‫یەک لە زطخاهەی زىازەوە جەواو بکە بەوەی پیدێکی گىهجاو بسەیخە ػىێىە‬
‫بەجاڵەکاهەوە‪:‬‬
‫املاء‪ .‬کابسا‪ .....‬ثاوەکەدا زۆ ه‪ٜ‬ى دەکاث‪.‬‬‫السحل‪ِ ...‬‬ ‫ٔىؾ َّ‬ ‫‪ُ ٌَ -٠‬‬
‫ُْ‬ ‫َ‬
‫‪ْ َُ٘ -٢‬ىها‪ ...‬امل ِس ِيء‪ ......‬زساپەکازەکە بىوزایً‪.‬‬
‫ْ‬ ‫َ ْ َ‬
‫ؿٔ ُْ َىا‪ ...‬ال َحدًث‪ .‬گىێمان‪ٛ .....‬ظەکە گسث‪.‬‬ ‫‪ -٣‬ؤ‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫‪َ -٤‬ل ح ِْ َخ ِم ْد‪ْ ٓ ...‬حر ه ْ٘ ِظ َ‪ .٣‬پؼذ‪ .....‬کەس ی ٓەیسی زۆث مەبەطخە‪.‬‬
‫ً ْ‬ ‫َ‬
‫‪ -٥‬اػت َرًْ ُذ َط ْسحا‪ ...‬ال ِحـان‪ .‬شیيێکم‪ .....‬ثەطپەکە کڕی‪.‬‬
‫عورهبیی ڕۆشن‬ ‫‪98‬‬
‫م‪ .‬مسیؼکەکە‪ ....‬هێلکەکان کڕ کەوجىوە‪.‬‬ ‫َْ‬ ‫َ‬ ‫َُُْ‬
‫‪ -٦‬جس‪ٛ‬د الدحاحت‪ ...‬البُ ِ‬
‫ْ ْ ُ‬
‫الظماء‪ .‬بسووطکە‪ .....‬ثاطماهدا بسیظکە دەداث‪.‬‬
‫ِ‬ ‫‪ًَ -٧‬ل َم ُّ ال ْبر‪...ٚ‬‬
‫الى ُ‬‫اهد َؼ َس َّ‬‫َ‬
‫اض‪ ...‬الوسٍ‪ .ٝ‬زەڵکەکە‪ .....‬حادەکەدا باڵوبىوهەوە‪.‬‬ ‫‪-٨‬‬
‫املظاٗس‪َ ...‬وهىه‪ .‬مىطاٗحرەکە گەڕایەوە‪ .....‬هیؼدیماوی زۆی‪.‬‬ ‫ُ‬ ‫‪ُ -٩‬اد‬
‫الدواة‪ .‬پاهداهەکە زظخە‪ .....‬ػىوػە مەزەکەبەکەوە‪.‬‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬
‫‪ -٠١‬وك ِْذ ا ِملد َاد‪...‬‬
‫ِ‬

‫جمسٍىاث‪( :‬زاهێىان)‬
‫(‪) ٣‬‬
‫ْ‬
‫ىاطب في امل‪٢‬ان الدالي واػ‪ْ ٢‬ل‬ ‫ْ‬ ‫َ ْ َّ ُ ْ‬
‫اطم ِم ٍ‬ ‫ؤ ِجمم ‪٠‬ل حم ٍلت ِمً الجمل آلاجُت بىكّ ٍ‬
‫ِآز َس ُه‪ :‬هەز یەک لە زطخاهەی زىازەوە جەواو بکە بەوەی هاوێکی گىهجاو بسەیخە‬
‫ػىێىە بەجاڵەکاهەوە‪ ،‬طەزوبۆزیان بۆ دابنێ‪:‬‬
‫‪َ -٠‬ب َسٍْ ُذ ال‪ٜ‬لم بـ‪ ...‬پێىىوطەکە بە‪ .....‬دادا‪.‬‬
‫‪ -٢‬جـىّ لاخرًت ِمً‪ ...‬پێاڵو لە‪ .....‬دزوطذ دەکسێذ‪.‬‬
‫لم ُلى‪ ...‬مامۆطخا مەجحی‪ .....‬دەکاث‪.‬‬ ‫‪ْ ًُ -٣‬ثني ْاملُ َِ ُ‬
‫وح َه َها في‪ ...‬کچەکە لە‪ .....‬طەیسی زۆث دەکاث‪.‬‬ ‫‪َ -٤‬ج ْى ٌُ ُس ْالب ْي ُذ ْ‬
‫ِ‬
‫ُ‬ ‫ْ‬ ‫ُ َ ُ ُْ‬
‫‪ٌ -٥‬ظا‪ ٚ‬املج ِس بلى‪ ...‬جاواهباز دەبسێخە بەز‪......‬‬
‫َ َ ً‬ ‫‪َ -٦‬‬
‫الحد ُاد و ِْال لـ‪ ......‬ثاطىگەزەکە هاڵێکی بۆ‪ .......‬دزوطذ کسد‪.‬‬ ‫ؿى َّ‬
‫‪ً -٧‬جز‪ ٤‬املوس ِمً‪ ........‬بازان لە‪........‬دێخە زىازەوە‪.‬‬
‫الظ ُِّ ُد ُلى‪ ...‬ثآاکە لە‪ .....‬ی جىوڕە بىو‪.‬‬ ‫‪َٓ -٨‬ل َب َّ‬
‫ِ‬
‫َ‬ ‫َّ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬
‫‪ْ ٌُ -٩‬ظخس َس ُج الره ُب ِمً‪ ...‬شێڕ لە‪ .....‬دەزدەهێجرێذ‪.‬‬
‫َ َ ْ‬
‫‪ -٠١‬ؤ ْخ َس‪ ٚ‬ال َى ُلد ًَ َد ُه بـ‪ِ ...‬مىداڵەکە دەطتی زۆی بە‪ .....‬طىجاهد‪.‬‬
‫ْ‬
‫‪ -٠٠‬ال َِا‪ٛ‬ل ًَ ْب َخِد ًُ‪ ...‬کەس ی ژیس لە‪ .....‬دووز دەکەوێخەوە‪.‬‬
‫ٗل ُل ِمً‪ ........‬شاوظذ لە‪ ..........‬باػترە‪.‬‬ ‫لم َؤ َ‬ ‫‪ْ -٠٢‬الِ ُ‬
‫ِ‬
‫‪99‬‬ ‫عورهبیی ڕۆشن‬
‫جمسٍىاث‪( :‬زاهێىان)‬
‫(‪) ٤‬‬
‫َ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫‪٠‬ىن طبّ حمل ب‪٢‬ل منها خسٖ مً خسوٖ َ‬
‫الج ّس التي ح ِْسٗها ْ‬
‫واطخ ْى ِٖ هره‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫ّ‬
‫الحسوٖ‪ .‬خەوث زطخە دزوطخکە‪ ،‬لە هەز یەکێکیاهدا پیدێکی حەڕ لە هەمىو‬ ‫ُ‬
‫ثەواهە هەبێذ کە دەیاهصاهیذ‪.‬‬

‫جمسٍىاث‪( :‬زاهێىان)‬
‫(‪) ٥‬‬
‫َ‬ ‫لا َ‬‫َ‬ ‫ْ َ‬
‫طماء آلاجُت في حمل جامت بدُث ً‪٢‬ىن ‪٠‬ل ِمنها مجسوز بدسٖ حس‪ :‬ثە‬ ‫ِمل‬
‫اطخ ِ‬
‫هاواهەی زىازەوە بسەزە زطخەی جەواوەوە‪ ،‬کە لە هەز یەکێکیاهدا بە پیدێکی حەڕ‬
‫بىوبێذ بە هاوی مەحسووز‪.‬‬
‫َ‬ ‫َ‬
‫لا ْزق شەوی‪َّ - ،‬‬
‫الظماء ثاطمان‪ - ،‬املاء ثاو‪ - ،‬ال‪ٜ‬لم پێىىوض‪ - ،‬الباب دەزگا‪- ،‬‬ ‫‪-‬‬
‫ْ‬ ‫ُ‬
‫ال‪١‬سة جۆپ‪ - ،‬الؼس زساپە‪ِ - ،‬املجز‪ ٤‬ماڵ‪.‬‬

‫جمسًٍ في إلاوؼاء‪( :‬زاهێىان دەزبازەی داڕػتن)‬

‫(‪) ٦‬‬
‫ؤحب ًُ لاطئلت آلاجُت بجمل جامت‪ ،‬بدُث حؼخمل ‪٠‬ل بحابت ُلى خسٖ ِمً‬
‫َْ‬
‫ُسٗتها‪ :‬بە زطخەی بەطىود وەاڵمی ثە پسطیازاهەی زىازەوە‬ ‫خسوٖ الجس التي‬
‫بدەزەوە‪ ،‬با هەز وەاڵمێک پیدێک لە پیخەکاوی حەڕی ـ لەواهەی زىێىدووجً ـ جێدا‬
‫بێذ‪:‬‬
‫خاب‪٣‬؟ کخێبەکەث لە کىێیە؟‬ ‫َ‬ ‫‪َ -٠‬ؤ ًًْ ‪ُ ٟ‬‬
‫َ‬
‫ِ‬
‫ـان؟ شیً دەزسێخە کىێی ثەطپ؟‬ ‫الح‬
‫ِ‬ ‫ً‬ ‫م‬ ‫ِ‬ ‫ج‬ ‫ُ‬ ‫‪َ -٢‬ؤ ًْ ًَ ًُىكّ الظ ْ‬
‫س‬ ‫َّ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬
‫ِ‬
‫ُ َ‬
‫املـابُذ؟ کەی گڵۆپەکە دادەگحرطێذ؟‬ ‫ُ‬ ‫‪َ -٣‬م َتی جى‪ُ ٛ‬د‬
‫ولت الـُ‪ٙ‬؟ لە پؼىوی هاویىدا بۆ کىێ دەچیذ؟‬ ‫ُ‬‫‪َ -٤‬ؤ ًْ ًَ حظاٗ ُس في ُ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬
‫َ‬ ‫َّ‬ ‫ُ‬ ‫َْ َ ُ ْ َ‬
‫‪ً ُٟٙ -٥‬ـواد الظم‪٣‬؟ چۆن ماس ی زاو دەکسێذ؟‬
‫َ َ ْ َ َ‬
‫بم ًُ ْ‪ٜ‬و ُّ الدؼ ُب؟ جەزخە بە چی دەبڕزێخەوە؟‬ ‫‪-٦‬‬
‫عورهبیی ڕۆشن‬ ‫‪011‬‬
‫ْ‬ ‫ُ َ‬
‫‪ِ -٧‬ل َم ج ْ٘ َخ ُذ هىا ِٗر ال ُح ْجسة؟ پەهجەزەی ژووز بۆچی دەکسێخەوە؟‬
‫َّ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬
‫‪ِ -٨‬مً ؤ ًْ ًَ ٌُ ْظ َخس َس ُج الر َه ُب؟ لە کىێ شێڕ دەزدەهێجرێذ؟‬
‫‪ِ َُ -٩‬مً ًَ ْب َخ ِِ ُد الِا ِ‪ُ ٛ‬ل؟ کەس ی ژیس لە کێ دووز دەکەوێخەوە؟‬

‫جمسًٍ في إلاُساب‪ :‬زاهێىان دەزبازەی ثیِساب‪:‬‬

‫(‪) ٧‬‬

‫ؤ‪ -‬همىذج‪ :‬همىوهە‪:‬‬

‫َْ َ‬ ‫َُ ُ ْ‬
‫ىد الٔا ِث ُب ِبلى الىهً‪ .‬هادیازەکە دێخەوە بۆ هیؼدیمان‪.‬‬ ‫‪ٌِ - ٠‬‬
‫ملازَ مسٗىَ‪ٌ.‬‬ ‫ٌ‬ ‫ىد‪ٌ :‬‬
‫ِٗل‬ ‫ٌَ ُِ ُ‬
‫ٌ‬
‫مسٗىَ‪.‬‬ ‫الٔاثب‪ٌ :‬‬
‫ٗاُل‬ ‫ُ‬
‫ِبلى‪ :‬خسٖ َح ّ ٍس‪.‬‬
‫ٌ‬
‫مجسوز ِبةلى‪.‬‬ ‫الىهً‪ٌ :‬‬
‫اطم‬
‫سء‪ .‬زەڵک بە شاوظذ پێؼدەکەوێذ‪.‬‬ ‫ىد ْامل ُ‬ ‫‪ -٢‬بالِ ْلم ٌَ ُظ ُ‬
‫ِ ِ‬
‫الباء‪ :‬خسٖ حس‪.‬‬
‫الِلم‪ :‬اطم مجسوز بالباء‪.‬‬
‫ٌ‬
‫مسٗىَ‪.‬‬ ‫ٌ‬
‫ملازَ‬ ‫ىد ٌ‬
‫ِٗل‬ ‫ٌَ ُظ ُ‬
‫ٗاُل مسٗىَ‪.‬‬ ‫املسء‪ٌ :‬‬ ‫ُ‬
‫ب‪ -‬اُسب الجمل آلاجُت‪ :‬ثە زطخاهەی زىازەوە ثیِساب بکە‪:‬‬
‫لِب بالىاز‪ .‬یازی بە ثاگس مەکە‪.‬‬ ‫‪َ -٠‬ل َج ْ‬
‫ماء‪ .‬ثەطخێرەکان لە ثاطماهدا دەدزەوػێىەوە‪.‬‬ ‫الى ُجى ُ في َّ‬ ‫‪َ -٢‬ج َخ ْأل ُِل ُّ‬
‫الظ ِ‬
‫َْْ ُ ْ ٌَ ْ‬
‫‪ -٣‬ال٘إ َزة ُمس َخ ِبئت ِفي ال ُح َجسة‪ .‬مؼکەکە لە ژووزەکەدا زۆی ػازدۆجەوە‪.‬‬
‫ْ‬ ‫َ‬
‫‪ -٤‬ح ِِ َب ال َى ُلد ِمً الجسي‪ِ .‬مىداڵەکە لە زاکسدن ماهدوو بىو‪.‬‬
‫‪‬‬
‫‪010‬‬ ‫عورهبیی ڕۆشن‬
‫الىِذ‪ :‬طی٘ەث‬

‫لامثلت‪ :‬همىوهە‪:‬‬
‫مُ٘د‪ .‬ثەمە کخێبێکی بەطىودە‪.‬‬‫‪ٟ‬خاب ٌ‬ ‫‪ -٠‬هرا ٌ‬
‫مُ٘دا‪ .‬کخێبێکی بەطىود زىێىدەوە‪.‬‬ ‫‪ٟ‬خابا ً‬ ‫‪ٛ -٢‬سؤث ً‬
‫مُ٘د‪ .‬زواهیمە کخێبێکی بەطىود‪.‬‬
‫‪ٟ‬خاب ٍ‬ ‫‪ -٣‬هٌسث في ٍ‬
‫ٌ‬
‫ٗظُذ‪ .‬ثەمە طاخەیەکی بەزٗساواهە‪.‬‬ ‫ٌ‬
‫مُدان‬ ‫‪ -٤‬هرا‬
‫ً‬
‫ٗظُدا‪ .‬طاخەیەکی بەزٗساواهم دی‪.‬‬ ‫ً‬
‫‪ -٥‬زؤًذ مُداها‬
‫ٗظُذ‪ .‬لە طاخەیەکی بەزٗساواهدا زامکسد‪.‬‬
‫ٍُ‬ ‫مُدان‬
‫ٍ‬ ‫‪َ -٦‬ح َسٍْ ُذ في‬
‫ُ‬
‫‪ -٧‬ج٘خدذ الىزدة الجمُلت‪ .‬گىڵە حىاهەکە گەغ بۆوە‪.‬‬
‫َ‬ ‫َ‬
‫‪ٛ -٨‬و٘ذ الىزدة الجمُلت‪ .‬گىڵێکی حىاهم لێکسدەوە‪.‬‬
‫الجمُلت‪ .‬طەیسی گىڵێکی حىاهم کسد‪.‬‬
‫ِ‬ ‫الىزدة‬
‫ِ‬ ‫‪ -٩‬هٌسث بلى‬

‫البدث‪ :‬لێکۆڵیىەوە‪:‬‬

‫‪٠‬ل ‪٠‬لمت ِمً ال‪٢‬لماث الثالر‪ :‬مُ٘د‪ٗ ،‬ظُذ‪ ،‬الجمُلت‪ .‬جىِذ الاطم الري ‪ٛ‬بلها‪،‬‬
‫ؤي جد‪ُ ٤‬لى ؿ٘ت ُٗه‪ ،‬هەز یەکێک لەو‬
‫س ێ ووػەیە (مُ٘د‪ٗ ،‬ظُذ‪ ،‬الجمُلت) طی٘ەجە‪ .‬هەز یەکەیان وەط٘ی هاوەکەی‬
‫پێؽ زۆی دەکاث‪ ،‬واجە‪ :‬ثاماژە بە‬
‫طی٘ەجێکی دەکاث‪،‬‬
‫ولرل‪ ٣‬حظمی وِخا‪ ،‬و َُظمی الاطم الري ‪ٛ‬بلها ِمىِىجا‪ .‬لەبەز ثەمەیە کە پێی‬
‫دەوجسێذ طی٘ەث‪ .‬بە هاوەکەی پێؼیص ی‬
‫دەوجسێذ وەط٘کساو‪.‬‬
‫وإذا جإملذ ‪٠‬ل وِذ ِمً هره الىِىث الثالزت وحدجه ًدبّ ا ِملىِىث في زِٗه وهـبه‬
‫وحسه‪ .‬ثەگەز طەزهج بدەیخە هەز‬
‫عورهبیی ڕۆشن‬ ‫‪012‬‬
‫یەکێک لە س ێ طی٘ەجاهە دەبیيیذ لە مەزٗىوُێتی و مەهـىوبێتی و‬
‫مەحسووزێخییدا وەکى وەط٘کساوەکاهیاهً‪.‬‬
‫ٗ‪٢‬لمت "مُ٘د" في لامثلت الثالزت لاولى حاءث مسٗىُت زم ِمىـىبت زم مجسوزة‪،‬‬
‫جبِا لالطم املر‪٠‬ىز ‪ٛ‬بلها‪ ،‬وػەی (مُ٘د)‬
‫لە س ێ همىوهەکەی یەکەمیىدا بە گىێسەی خاڵەحی هاوەکەی پێؽ زۆی‬
‫مەزٗىوُە‪،‬ثیىجا مەهـىوبە‪ ،‬ثیىجا مەحسووزە‪.‬‬
‫و‪ٟ‬رل‪ ٣‬ال‪٢‬لمخان‪ٗ" :‬ظُذ‪ ،‬والجمُلت" في لامثلت البا‪ُٛ‬ت‪ .‬وهرا ُا في ‪٠‬ل ‪٠‬لمت‬
‫جىِذ ما ‪ٛ‬بلها‪ .‬دوو ووػەکەی (ٗظُذ) و‬
‫(والجمُلت)غ لە همىوهەکاوی جسدا هەز وان‪ .‬ثەمە ػدێکی گؼخییە و بۆ هەمىو‬
‫ووػەیەک ‪-‬کە وەط٘ی پێؽ زۆی بکاث ‪ -‬هەز وایە‪.‬‬

‫ال‪ٜ‬ىاُد‪ :‬زێظاکان‪:‬‬
‫‪ -٢٣‬الىِذ لٍ٘ ًد‪ُ ٤‬لى ؿ٘ت في اطم ‪ٛ‬بله‪ ،‬وَظمی الاطم املىؿىٖ ِمىِىجا‪.‬‬
‫طی٘ەث‪ :‬ووػەیەکە طی٘ەجێکی هاوەکەی پێؽ زۆی وەط‪ ٙ‬دەکاث‪ ،‬کە پێی‬
‫دەوجسێذ وەط٘کساو ِ(مىِىث‪ :‬مىؿىٖ)‪.‬‬
‫‪ -٢٤‬الىِذ ًدبّ ا ِملىِىث في زِٗه وهـبه وحسه‪ .‬طی٘ەث لە خاڵەجەکاوی زەّٗ و‬
‫هەؿب و حەڕدا وەکى وەط٘کساوەکە دەبێذ‪.‬‬
‫‪013‬‬ ‫عورهبیی ڕۆشن‬
‫جمسٍىاث‪( :‬زاهێىان)‬
‫(‪) ٠‬‬
‫ً‬ ‫َْ َْ ً‬
‫مىاطبا في ‪٠‬ل م‪٢‬ان زا‪ ٤‬واػ‪٢‬ل آزسه‪ :‬طی٘ەجێکی گىهجاو بسەزە هەز‬ ‫كّ وِخا ِ‬
‫یەک لە ػىێىە بەجاڵەکان و طەزوبۆزی‬
‫بۆ دابنێ‪:‬‬
‫َ‬
‫‪ْ -٠‬ال َى ُلد‪ًُ ...‬د ُّبه ؤ ُ‬
‫ُ‬
‫بىه‪ِ .‬مىداڵی‪ .....‬باوکی زۆش ی دەوێذ‪.‬‬ ‫ِ‬
‫‪َ -٢‬ح َسٍْ ُذ في مُد ٍان‪ ...‬لە طاخەیەکی‪ .....‬زامکسد‪.‬‬
‫َ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬
‫َْ‬
‫ال‪ٜ‬س َاء ِة في ال‪١‬خب‪ ...‬کخێبی‪ .....‬شیاجس بسىێىەزەوە‪.‬‬ ‫‪ -٣‬ؤ‪ْ ٟ‬ثر ِمً ِ‬
‫ؿاخب ُه‪ .‬دۆطتی‪ .....‬شیان بە هاوڕێکەی دەگەێىێذ‪.‬‬ ‫َ‬ ‫دً‪...ٝ‬‬ ‫الـ ُ‬ ‫ل ُّس َّ‬ ‫‪ُ ًَ -٤‬‬
‫دو‪ ...‬زحر ِمً ؿدً‪ ...ٝ‬دوژ ِمىێکی‪ .....‬باػترە لە دۆطدێکی‪......‬‬ ‫‪ٌّ َُ -٥‬‬
‫‪َ -٦‬ل َح ْؼ َسب َ‬
‫املاء‪ ...‬ثاوی‪ .....‬مەزۆزەوە‪.‬‬ ‫ِ‬
‫‪ -٧‬الحراء‪ً ...‬لس ال‪ٜ‬د ‪ .‬پێاڵوی‪ .....‬شیان بە پێ دەگەێىێذ‪.‬‬
‫كاخ َُت‪ .........‬چىومە هاوچەیەکی‪..........‬‬ ‫ُْ ُ‬
‫‪ -٨‬شزث ِ‬
‫ْ‬
‫‪ِ -٩‬لل َج َمل ُُ ُى‪ ...ٝ‬خىػتر ملێکی‪ .....‬هەیە‪.‬‬
‫‪ -٠١‬جىاٗظىا في الِمل‪ ...‬لە کازی‪ .....‬دا کێبڕێکێی یەکتریی بکەن‪.‬‬

‫جمسٍىاث‪( :‬زاهێىان)‬
‫(‪) ٢‬‬
‫ً‬ ‫َْ ُ ً‬
‫واػ‪٢‬ل ِآز َس ُه‪ :‬وەط٘کساوی گىهجاو بسەزە‬
‫ْ‬ ‫ىِىجا ِمىاطبا في امل‪٢‬ان الدالي‪،‬‬ ‫كّ ِم‬
‫ثە بۆػاییاهەی زىازەوەو طەزوبۆزیان بۆ دابنێ‪:‬‬
‫الِاد‪ .٤‬زەڵکی‪ .....‬دادپەزوەزیان زۆػدەوێذ‪.‬‬ ‫الىاض‪ِ ...‬‬ ‫ُ‬ ‫‪ُّ -٠‬‬
‫ًدب‬
‫َ ٌ‬ ‫الب َ‬
‫ظخان‪ُ ...‬م٘ َّخ َدت‪ .‬لە بازەکەدا‪ .....‬گەػاوە هەیە‪.‬‬ ‫‪ -٢‬في ُ‬
‫ال‪١‬ثحر ًلس املِدة‪ ...........‬شۆز شیان بە گەدە دەگەێىێذ‪.‬‬ ‫‪ُ ............. -٣‬‬
‫دٌّ‪ .‬وێىەکە زظخە هاو‪ .....‬حىاهەوە‪.‬‬ ‫ٍ‬ ‫وك ِْ ُذ الـىزة في‪َ ...‬ب‬ ‫‪َ -٤‬‬
‫ْ ً‬
‫م٘ترطا‪ .‬لە کێڵگەکەدا‪ .....‬دڕهدە بینی‪.‬‬
‫ْ‬
‫ـ ْس ُث في ال َح ْ‪ِ ٜ‬ل‪...‬‬ ‫‪َ -٥‬ؤ ْب َ‬
‫ُ‬
‫الظ ْح َر في‪ ...‬امل ْص َد ِخمت‪ .‬خەش هاکە بە‪ٛ .....‬ەزەباڵٔدا بڕۆ ‪.‬‬‫‪َ -٦‬ؤ ْ‪ُ ٟ‬سه َّ‬
‫عورهبیی ڕۆشن‬ ‫‪014‬‬
‫ُ‬ ‫‪َ -٧‬ج ُ‬
‫هاض َجت‪ .‬دزەزخەکە‪ .....‬پێگەیؼخىوی پێىەیە‪.‬‬‫دمل الصجسة‪ِ ...‬‬ ‫ِ‬
‫ٌ‬ ‫َّ‬
‫ماء‪َ ...‬لمِت‪ .‬لە ثاطماهدا‪ .....‬پسػىگداز هەیە‪.‬‬ ‫‪ -٨‬في الظ ِ‬
‫‪ -٩‬للواووض‪ ...‬حمُل‪ .‬جاووض‪ .....‬حىاوی هەیە‪.‬‬
‫‪َ -٠١‬ؤ َزي في َ‬
‫الج ّ ِى‪ٟ ...‬ثُ٘ا‪ ......‬چڕ بە ثاطماهەوە دەبیىم‪.‬‬

‫جمسٍىاث‪( :‬زاهێىان)‬
‫(‪) ٣‬‬
‫كبى آزس الىِذ‬ ‫كّ لاطماء آلاجُت في حمل‪ُ ،‬ز َّم ْ‬
‫اوِت َها ُبى ُِىث مىاط َب ٍت‪ ،‬مّ ْ‬
‫ِ ِ‬
‫وا ِملىِىث‪ :‬ثە هاواهەی زىازەوە بسەزە زطخەوە‪ ،‬پاػان بە طی٘ەحی ػیاو‬
‫وەط٘یان بکەو طەزوبۆز بۆ طی٘ەث و وەط‪ ٙ‬کساوەکە دابنێ‪:‬‬
‫َ َْ‬ ‫َ‬
‫‪ْ -‬نهس زوباز‪ - ،‬هسٍ‪ ٝ‬زێگا‪ - ،‬هسلت داززىزما‪ - ،‬موس بازان‪ - ،‬بسد طەزما‪ -،‬املسجد‬
‫الب ْظ َخان بار‪ - ،‬الظماء ثاطمان‪َ - ،‬‬
‫الب ْدس دەزیا‪- ،‬‬ ‫مصگەوث‪ - ،‬الب َىاء بیىا‪ُ - ،‬‬
‫ِ‬
‫الظُ٘ىت کەػتی‪ - ،‬ال‪ٜ‬واز ػەمەهدەٗەز‪.‬‬ ‫َ‬

‫جمسٍىاث‪( :‬زاهێىان)‬
‫(‪) ٤‬‬
‫َْ‬ ‫َ‬ ‫حمال حؼخمل ‪٠‬ل واخدة منها ُلى اطم م ُ‬ ‫ً‬ ‫ّ‬
‫ىث بإخد لاوؿاٖ آلاجُت‪ ،‬مّ‬ ‫ىِ ٍ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫‪٠‬ىن‬
‫ِ‬
‫كبى آزس الىِذ وا ِملىِىث‪ :‬طخە دزوطذ بکە کە هەز یەکێکیان هاوێکی جێدا‬
‫بێذ بە یەکێک لە طی٘ەجاهە وەط‪ ٙ‬کسابێذ‪ ،‬طەزوبۆز بۆ طی٘ەث و وەط‪ٙ‬‬
‫کساوەکە دابنێ‪:‬‬
‫َ َ‬
‫هاضجت پێگەیؼخىو‪ - ،‬ذ ِابلت طیع‪ /‬پەژمىزدە‪- ،‬‬ ‫‪ -‬زؼً شبس‪ُ - ،‬رب طاشگاز‪ِ - ،‬‬
‫َْ‬
‫م٘ترض دڕهدە‪،‬‬ ‫َلمِت دزەوػاوە‪- ،‬‬
‫الح ْلى ػحریً‪َّ - ،‬‬
‫الى ٌُِ‪ ٙ‬زاوێً‪ - ،‬املحلىج ػیکساوە‪.‬‬ ‫‪ -‬الساث‪ ٝ‬طاٗىزوون‪ُ - ،‬‬
‫‪015‬‬ ‫عورهبیی ڕۆشن‬
‫جمسٍىاث‪( :‬زاهێىان)‬
‫(‪) ٥‬‬
‫ً‬
‫‪٠ -٠‬ىن زمع حمل ِٗلُت ً‪٢‬ىن ال٘اُل في ‪٠‬ل ِمنها ِمىِىجا‪ .‬پێىج زطخەی کسدازیی‬
‫بهێىەزەوە کە بکەز‪ٗ /‬اُیلی هەز یەکێکیان وەط٘کساو بێذ‪.‬‬
‫ً‬ ‫ّ ْ‬
‫‪٠‬ىن زمع حمل ِٗلُت ً‪٢‬ىن املِ٘ى‪ ٤‬به في ‪٠‬ل ِمنها ِمىِىجا‪ .‬پێىج زطخەی‬ ‫‪ِ -٢‬‬
‫کسدازیی بهێىەزەوە کە کساو‪ /‬مەِٗىو‪ ٤‬بیهی هەز یەکێکیان وەط٘کساو بێذ‪.‬‬
‫ً‬
‫زمع حمل اطمُت ً‪٢‬ىن املبخدؤ في ‪٠‬ل ِمنها ِمىِىجا‪ .‬پێىج زطخەی هاویی‬ ‫َ‬ ‫‪٠‬ى ْن‬ ‫ّ‬
‫‪ِ -٣‬‬
‫بهێىەزەوە کە مىبخەدای هەز یەکێکیان وەط٘کساو بێذ‪.‬‬
‫ً‬
‫‪٠‬ل ِمنها ِمىِىجا‪ .‬پێىج زطخەی هاویی‬ ‫زمع ُح َمل اطمُت ً‪٢‬ىن الدبر في ّ‬
‫ٍ‬ ‫ٍ‬
‫َ‬ ‫‪٠‬ى ْن‬ ‫ّ‬
‫‪ِ -٤‬‬
‫بهێىەزەوە کە زەبەزی هەز یەکێکیان‬
‫وەط٘کساو بێذ‪.‬‬
‫ىث‪ .‬پێىج زطخە بهێىەزەوە‬ ‫ىِ ٌ‬
‫‪٠ -٥‬ىن زمع حمل في ‪٠‬ل واخدة منها اطم مجسوز م ُ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬
‫کە هەز یەکێکیان هاوێکی مەحسووزی‬
‫وەط٘کساوی جێدا بێذ‪.‬‬

‫جمسًٍ في إلاوؼاء‪( :‬زاهێىان دەزبازەی داڕػتن)‬

‫(‪) ٦‬‬
‫َ‬ ‫ً‬ ‫َّ‬
‫جيء لٍ٘ "الث ْىز" في ّ‬ ‫بد ُْ ُث ًَ ُ‬
‫‪٠‬ىن طبّ حمل ِٗلُت َ‬
‫بـ٘ ٍت‬
‫‪٠‬ل ِمنها مىؿىٗا ِ‬ ‫ٍ‬ ‫ِ‬ ‫ٍ‬
‫َّ‬ ‫ُ‬
‫جال ِث ُم ُه‪ ،‬خەوث زطخەی کسدازیی بهێىەزەوە کە (الثى ِز‪ :‬گا) لە هەز یەکێکیاهدا بە‬
‫ْ‬
‫طی٘ەجێکی گىهجاو وەط٘کساو بێذ‪.‬‬
‫َّ‬
‫ؿ ِٔحر في وؿ‪ ٙ‬الث ْى ِز‪ .‬پاػان طىود‬ ‫كىَ َ‬ ‫َْ ُ‬ ‫ْ َُ‬ ‫ُ ْ َ ْ‬
‫‪ٟ‬خابت مى ٍ‬ ‫زم اطخ ًِِ بهره الجمل ُلى ِ‬
‫لە زطخاهە وەزبگسەزەوە بۆ داڕػخنی‬
‫بابەجێکی کىزث لە باس ی گادا‪.‬‬
‫عورهبیی ڕۆشن‬ ‫‪016‬‬
‫جمسًٍ في إلاُساب‪ :‬زاهێىان دەزبازەی ثیِساب‬
‫(‪) ٧‬‬

‫ؤ‪ -‬همىذج‪ :‬همىوهە‪:‬‬

‫ُ‬ ‫َ‬ ‫َ َ‬
‫الخاح ُس لامحن‪ :‬باشزگاهە دەطدپاکەکە ‪ٛ‬اشاهجی کسد‪:‬‬
‫‪ -٠‬زبذ ِ‬
‫َز َبذ‪ٌ :‬‬
‫ِٗل ماق‪.‬‬
‫الخاحس‪ٗ :‬اُل مسٗىَ‪.‬‬
‫ٌ‬ ‫لام ُحن‪ٌ :‬‬‫َ‬
‫مسٗىَ‪.‬‬ ‫وِذ‬ ‫ِ‬

‫ً‬ ‫َ ْ ُ ٌّ ً‬
‫ُلي ِ‪ٟ‬خابا ُم ُِ٘دا‪ُ .‬ەلی کخێبێکی بەطىود دەزىێىێخەوە‪.‬‬ ‫‪ًٜ -٢‬سؤ‬
‫ٌ‬
‫مسٗىَ‪.‬‬ ‫ٌ‬
‫ملازَ‬ ‫ًَ ْ‪ُ ٜ‬سؤ‪ٌ :‬‬
‫ِٗل‬
‫ٌ‬
‫مسٗىَ‪.‬‬ ‫َُ ٌّلي‪ٌ :‬‬
‫ٗاُل‬
‫ً‬
‫ِ‪ٟ‬خابا‪ :‬مِ٘ى‪ ٤‬به ِمىـىب‪.‬‬
‫ً َ‬
‫ٌ‬
‫مىـىب‪.‬‬ ‫ُمُ٘دا‪ :‬و ِْ ٌذ‬
‫َ‬
‫ب‪ -‬ؤُسب الجمل آلاجُت‪ :‬ثە زطخاهەی زىازەوە ثیِساب بکە‪:‬‬
‫مو ٌس َٓ ٌ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫صٍس‪ .‬بازاهێکی شۆز لە ثاطماهەوە بازی‪.‬‬ ‫الظماء‬
‫ِ‬ ‫‪ -٠‬ه َص َ‪ِ ٤‬مً‬
‫ً‬
‫ع َُ ٌّلي ِخر ًاء واطِا‪ُ .‬ەلی پێاڵوی گەوزە لە پێ دەکاث‪.‬‬
‫َ‬ ‫‪ْ ًَ -٢‬ل َب ُ‬
‫ُْْ‬ ‫َ َ‬ ‫ُ ُ َّ ْ ُ‬
‫اجحن املث ِم َسة‪ .‬هەهگ لە بازە بە بەزهەمەکاهدا شۆز دەبێذ‪.‬‬
‫‪١ً -٣‬ثر الىدل في البظ ِ‬

‫‪‬‬
‫‪017‬‬ ‫عورهبیی ڕۆشن‬
‫‪ ‬انوهڕۆك‪‬‬
‫الپوره‬ ‫اببوت‬
‫‪6‬‬ ‫ڕێزماین عورهیب‬
‫‪8‬‬ ‫امجلةل املفيـدة (رس توی بوسوود)‬
‫‪03‬‬ ‫أجزا ُء اجلُ ْمةل (پێکهاثواکین رس تو)‬

‫‪20‬‬ ‫بار َز َم ِن ِو (ریزبوهدیی کردار بو گویرەی اکثوکوی)‬

‫ثَقس ُمي ال ِفعل ِابع ِت ِ‬
‫‪30‬‬ ‫(الفاعل) بکور‬
‫‪36‬‬ ‫املفعول بو‪ :‬کراو (بوراکر)‬
‫‪42‬‬ ‫املبتدأ واخلرب‪ :‬موبتوداو خوبور‬
‫‪48‬‬ ‫امجلةل الفعلية‪ :‬رس توی کرداریی‪:‬‬
‫‪56‬‬ ‫هصب الفعل املضارع (موهصووب بووین کرداری راهوبوردوو)‬ ‫ُ‬
‫‪64‬‬ ‫جز ُم الفعل املضارع (موجزووم بووین کرداری راهوبوردوو)‬ ‫ْ‬
‫‪72‬‬ ‫رفع الفعل املضار ِع (مورفووع بووین کرداری راهوبوردوو)‬
‫‪77‬‬ ‫اکن وأخواهتا‪( :‬اکن و خوشکواکین)‬
‫‪86‬‬ ‫ان وأخواهتا‪( :‬ئيننوو خوشکواکین)‬
‫‪95‬‬ ‫جر الامس‪( :‬موجرووربووین انو)‬
‫‪010‬‬ ‫النعت‪ :‬س يفوت‬

‫‪017‬‬ ‫انوهڕۆك‬

‫‪ ‬‬
‫عورهبیی ڕۆشن‬ ‫‪018‬‬

‫شاه‪٢‬ۆی ثاشادی دیساطاحی ثیظالمی (شادی)‬

‫هاوههدی دیساطاحی ثیظالمی (هدا)‬

‫ماڵپهز‬
‫‪zadyreman.com‬‬
‫ٗهیظبىو‪ٞ‬‬
‫‪fb.com/zadyreman‬‬
‫ههژمازی جىیخهز‬
‫‪twitter.com/zadyreman‬‬
‫ههژمازی ثیيظخاگسا‬
‫‪instagram.com/zadyreman‬‬
‫ثیمێڵ‬
‫‪zadyreman@gmail.com‬‬