ANG ORTOGRAPIYANG PAMBANSA o Avid (Ivatan) – ganda

o Feyu (Kalinga) – pipa na yari sa

Ortograpiya [Esp: ortografía]:
bukawe
- Tumutukoy ito sa sining ng tamang o Jambangan (Tausug) – halamn
pagbaybay at pagsulat ng mga salita o Julup (Tausug) – masamang
ayon sa tamang pamantayan o gamit ugali
- Ang gabay sa ortograpiya o palatitikan o Kuvat (Ibaloy) – digma
ng wikang Filipino ay binubuo ng mga o Masjid (Tausug) – tawag sa
tuntunin kung paano sumulat gamit ang gusaling sambahan ng muslim
wikang Filipino o Safot (Ibaloy) – sapotng
- Ninanais palaganapin sa gabay na ito gagamba
ang estandardisadong mga grapema o o Vulan (Itawes) – buwan
pasulat na mga simbolo at ang mga o Vuyu (Ibanag) – bulalakaw
tuntunin sa paggamit at pagbigkas ng
o Zigattu (ibanag) – silangan
mga simbolong ito
2. Problema sa C, ͘Ñ, Q, X
- Isang magandang simulaing pangwika
mula sa baybáyin hanggang abakada ang
pangyayaring iisang tunog ang
kinakatawan ng bawat titik. Sa kaso
ng C, problema ang pangyayari na may
dalawang paraan ito ng pagbigkas na
maaaring katawanin ng K o S…Ñ = NY;

MGA TUNTUNIN NG ORTOGRAPIYANG

PAMBANSA (OP)
Tuntuning Blg. 4: Pagbaybay na Pasulat

Donya (Doña)
3. Panghihiram gamit ng 8 bagong Titik
- ang lahat ng walong dagdag na titik sa
alpabeto ay ginagamit sa tatlong
pagkakataón ng panghihiram mula sa
mga wikang banyaga.
Una:
1. Gamit ng Walong Bagong Titik o Sa mga pangngalang pantangi
- Isang radikal na pagbabago sa na hiram sa wikang banyaga
pagbaybay na pasulat ang paggamit ng (Charles, Fidel, Fernando,
walong (8) dagdag na titik sa Jason, Niño, Quirino, Vicente,
modernisadong alpabeto: C, F, J, Ñ, Q, Xerxes, Mexico,Zion)
V, X, Z. Pangunahing gamit ng mga ito Ikalawa:
ang pagpapanatili ng mga kahawig na o Sa mga katawagang siyentipiko
tunog sa pagsulat ng mga salita mula sa at teknikal (“Carbon dioxide,”
mga katutubong wika ng Filipinas. “Quorum,” Valence,” “Zygote”)
Halimbawa: Ikatlo:
 o SA mga salita na mahirap
dagliang ireispel (Cauliflower,
Flores De Mayo, Jaywalking,
Queen, Quiz, Mix, Pizza, Zebra)
4. Eksperimento sa Ingles
- Sa pangkalahatan, ipinahihintulot at
ginaganyak ang higit pang eksperimento
sa reispeling o pagsasa-Filipino ng
ispeling ng mga bagong hiram sa Ingles
at ibang wikang banyaga
- istámbay (stand by), iskúl (school),
iskédyul (schedule), pulís (police),
bóksing (boxing), risés (recess)
- Ang ganitong reispeling ay malaking
tulong sa mga mag-aaral dahil higit na
madalî niláng makikilála ang nakasulat
na bersiyon ng salita.
Kailan Hindi Pa Maari ang Reispelling?
1. Nagiging kakatwa o katawa-tawa ang
anyo sa Filipino
2. Nagiging higit pang mahirap basáhin
ang bagong anyo kaysa orihinal
3. Nasisira ang kabuluhang pangkultura,
panrelihiyon, o pampolitika ng
pinagmulan
4. Higit nang popular ang anyo sa orihinal,
at
5. Lumilikha ng kaguluhan ang bagong
anyo dahil may kahawig na salita sa
Filipino